Full text of "Leonis Diaconi Caloënsis Historiae libri decem. Et Liber de velitatione bellica Nicephori Augusti"

See other formats

Google 


This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project 
to make the world's books discoverable online. 

It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject 
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books 
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover. 

Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the 
publisher to a library and finally to you. 


Usage guidelines 


Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the 
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to 
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying. 

We also ask that you: 


Ἔ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for 
personal, non-commercial purposes. 


* Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine 
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 


* Maintain attribution The Google watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 


* Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of 
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner 
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe. 


About Google Book Search 


Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers 
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web 
a[nttp: //books . google. com/] 




















CORPUS 
SCRIPTORUM HISTORIAE 


BYZANTINA E. 


EDITIO EMENDATIOR ET COPIOSIOR, 


CONSILIO Φ 
B. G NIEBUHRTII C. F. 


INSTITUTA, 
OPERA 


EIUSDEM NIEBUHRII, IMM. BEKKERI, L, SCHOPENI, 6. ET 
L. DINDORFIORUM ALIORUMQUE PHILOLOGORUM 
PARATA. 


PARS XI 
LEO DIACONUS. 


VARII LIBELLI QUI NICEPHORI PHOCAE ET IOANNIS 
'TZIMISCIS BISTORIAM ILLUSTRANT, 





BONNAE 


IMPENSIS ED. WEBERI 
MDGCCCXXVIII. 


LEONIS DIACONI 


CALOEÉNSIS 


HISTORIAE 


LIBRI DECEM. 


ET LIBER DE VELITATIONE BELLICA 
NICEPHORI AUGUSTI 


E RECENSIONE 


CAROLI BENEDICTI HASII 


INSTITUT. FRANCIAE ACAD. INSCRIPTT. ET HUM. LITT. $OCII CABT. 


ADDITA EIUSDEM VERSIONE ATQUE ANNOTATIONIBUS 
AB IPSO RECOGNIITIS, 


ACOBDUNT 


THEODOSII ACROASES DE CRETA CAPTA 
E RECENSIONE FR. IACOBSII 
ET LUITPRANDI LEGATIO 
CUM ALIIS LIBELLIS QUI NICEPHORI PHOCAE 
ET IOANNIS TZIMISCIS HISTORIAM ILLUSTRANT. 





BONNAE 
IMPENSIS ED. WEBERI 
MDCCCXXVYIII. 











CONSPECTUS 
EORUM QUAE IN HOC VOLUMINE CONTINENTUR. 


Praefations . . . . . . 4 9... . . . . — VH 
Leonis Diaconi Historia . . . . . - PE 1 
Liber de velitatione bellica Nicephori Phocae Aug. .. 1479 
Theodosii Ácroases de expugnatione Cretae . . . . . 209 
Nicephori Phocae Novelle . . . . . . .. . .. 807 
Philoaatris dialogus . . . . . . . . . . .. 894 
Lutprandi Legatioad Nicephorum Phocem . . . 848. 
Excerpta ex Historiis Arabum de expeditionibus Syriacis 
Nicephori Phocae et Ioannis Tzimiscis. . . . . . 874 


C. B. Hasii Notae in Leonis Diaconi Historiam et Librum de 
velitatione bellica, una cum indice editionum, quibus 


idem» in nolisscribendis usus est . . . . . . . 3995 
N. M. Fogginii Adnotationes in Theodosii ÀÁcroases . . . 527 


Vocabula Theodosio propria, a Fr. Iacobsio collecta . . 563 
Index rerum, nominum et verborum. . . . . . . . 665 


PRAEFATIO. 


Categi in hunc codicem quaecunque sive a Graecis, praeterquam a 
Cedreno et Zonara, sive ab exteris, ad cognitionem rerum a Nicephero 
Phoca et loanne 'Tzimisce gestarum, quibus viris imperium tenentibus 
res Byzanüna, quae ab ipsa prope pueritia consenuerat, lacertos move- 
bet revirescebatque, tradita inveni. Atque utinam his addere potuissem 
duo carmina de laudibus 'Tzimiscis, quae in codice Vaticano legi, Hasius, 
v. ill. actor est (Notices et extraits VIII. p. 267.)! Versus certe quos 
ex altero profer, quanquam circa prosodiam vitiosl, postam produnt 
cuius pectus egregiis facinoribus magni imperatoris incaluerat: 


— Σκυθῶν Ἄρεα δῆσα μέγαν" 
"Δσσυρίων δ᾽ ἔχλινα πόλεις, καὶ Φοίνικας ἄρδην" 
Ταρσὸν ἀμαιμακέτην εἶλον ὑποζύγιον. 
νήσους δ᾽ ἐξεκάθηρα --- καὶ ἤλασα βάρβαρον αἰχμὴν --- 
Εὐμεγέθη Κρήτην, Κύπρον ἀριπρεπέα" 
᾿δντολίη τὸ δύσιρ τὸ ipdg ὑπέκρεσσαν ἀπειλὰς, 
᾿Ολβοδότης Νεῖλος, καὶ κραναὴ Διβύη. 


᾿ Prindpem in hac collectione locum obtinet Leonis Diaconi historia, qua 
edenda, doctisaimoque comunentario ornanda Hasius opüme de litteris 





VILE PRAEFATIO. 


meritus est. Verum in tam praeclaro opere crudeliter lusit fortuna, 
- quum majorem exemplorum partem naufragio mare hauserit; ut psauci- 
tas superstitum et pretio et raritate librum ἃ plurimis expetitum a pri- 
vatorum bibliothecis fere excluderet. Itaque compertum habeo multos 
sibl gratulaturos esse repetitione nostra hanc sublatam esse querelam: 
verum tanto cumulatiores agant Hasio gratias, quod is librum quem ipse 
tractando expolivit, nobis exscribendum concessit. Praeterea in edi- 
tione nostra, ut instituta universi operis ratio servaretur, annorum no- 
tatio accessit quadruplex: ab origine mundi secundum Graecos, aerae 
vulgaris Christianae, indictionis, ac denique imperatorum: quam Clas- 
senus meus diligentissime digessit, docentem secutus Hasium, qui chro- 
nologicas quoque rationes accurate in annotationibus tractavit.  Omissa 
esse gemmarum ectypa, quae Parisinam editionem ornant, nemo aequus 
viluperabit, qui propositum nostrum perspexerit, quo, ut quam | plu- 
rimis consulatur, solam utilitatem, remota pretiosa elegantia, sectamur: 
verumtamen hoc dolendum est, iam omitti pariter debuisse quae Hasius 
elegantissime de iis disputavit. 


Librum de velitatione bellica nos quoque, editorem principem se- 
cuti, Leoni comitem dedimus: Ioannis Epiphaniensis, 'TIheodosiique 
monachi fragmenta aliis locis collectioni nostrae inseremus. 


Quod vero ad reliqua attinet, magno sane usus sum fortunae mu- 
nere, quod lacobsius v. ill. honoris mei causa, insignem divinationis 
vim, qua pollet, δὰ emendandas 'Theodosii acroases convertit, ac ne 
taedium quidem δὰ tam putidum scriptorem concinnandi indicis detrecta- 
vit: multumque debent instituti nostri fautores Lasseno, viro in diversis 
litterarum generibus doctissimo, qui ex libris Arabum quae δὰ hanc 
historiam pertinent excerpsit, vertitque. 


Novellas Nicephori Phocae, e quibus una praesertim ad informan- 
. dam viri notionem multum valet, ex Leunclavio sumpsi; Luitprandi lega- 
Gonem, livore et odio plenam, verum sic quoque ad rerum ocoguitionem 
utilissimam, ex Muratorii scriptoribus rerum Italicarum. Nau editione 
principe carebam: codicemque 'Trevirensem unicum, ex quo illam ex- 
presserat Canisius, non inveniri inter eos quos temporum iniquitate 


PRAEFATIO. ^ogax 


dispersos collegit cl. Wyttenbachius, vir cui patria litterneque plurimum 
debent , ub ipso edoctus sum. 


Restat libellus cuius titulum in indice fortasse non sine reprehen- 
sione aliquis conspiciet: Philopatris dialogus; quem inter Lucianeos 
censere solebant maiores: nunc, auctoritatem Gesneri, viri magni, se- 
exi, plerumque ad luliani Áug. aetatem referunt. Attamen Solanus in 
illo agnoverat formulam de Spiritus Sancti processione (c. 12.), quae 
aono demum saeculo exorta est, — falsus in eo quod sibi persuaserat 
c. 9. fabulam de S. Ursula, virginumque agmine scriptoris animo esse 
ebversatam: unde colligebat eum ante saeculum XII. non exstitisse. 
Etenim vel maximo pignore contendere ausinf fabulam istam ne inno- 
tuisse quidem Graecis. Hasius, semper cum honoris praefatione nomi- 
aandus, de 'limarione disserens, id tantum pronunciavit, Philopatrin 
quoque scriptum esse medio aevo. Quod nubi legebam movit me pro- 
ünus summa viri in universa philologia, in Byzantinis autem rebus 
unica auctoritas, ut libellum tunc demum accurate inspicerem; quo facto 
mox animadverti scriptum esse imperante Nicephoro Phoca, paulo ante 
eus necem, a. 968 vel 969. Hinc est quod immani quodam et efferato 
£xwio de virginum caede in Creta insula laetatur (c. 9.), ubi, quam 
atrodter in mulieres infantesque saevitum sit, ex 'lTheodosio cognoscere 
liet ( V. 85. sqq.): — et nuncius, quem Cleolaus affert, de victoriis 
imperatoris Syriacis accipiendus est: — spes quidem concepta de ca- 
pienda Babylone (Bagdado), et de Aegypti Arabiseque servitute, licet 
immodica stulta tamen non erat: Scythae, quorum incursiones finiri 
posse vix audent sperare iidem illi qui de Asia domanda somniant, Bul- 
Qri sunt: denique seditiosi coetus, ingrataeque molitiones adversus 
Victorem Augustum, cui libelli scriptor 66 commendare studet, et moeror 
prave religiosorum de publica gloria, turbabant imperium Nicephori, 
donec eum everterent. — Quae omnia Hasium quoque vidisse, intel- 
lxi, quum ante annum viri egregii sermonibus fruebar. 


Index rerum ita confectus est ut ei quem Hasius dedit inserta sint 
quae observanda videbantur in reliquis libellis. In qua re neque laus 
mea ulla est, quippe qui procul abessem, et vix per totam aestatem 
Vis terve litteria Weberi edocerer quo se statu res haberety ac ne 











X PRAEFATIO. 


nunc quidem plagulas quae post decimamnonam e prelo exierunt con- 
spexerim: neque, si forte in aliqua parte huius voluminis erratum sit, 
culpa.  lussissem si adessem, numeros paginarum editionis Romanae 
margini adscribi ad acroases "Theodosii; verum id nonnisi ad aequabili- 
tatem, speciemque operis pertinet, ceterum in libro versibus distincto 
nullius est momenti. 


Ser. Bonnae ἃ. d. V. Id. Octobr. 


C. B. HASII 
DEDICATIO EDITIONIS PARISINAE. 


INLUSTRISSIMO ET EXCELLENTISSIMO 
VIRO 


NICOLAO 
COMITI DE ROMANZOFF 


IMPERII RUSSICI CANCELLARIO ORDINUM IMPERII 
PEREGRINORUMQUE ALIORR. PLURIMORR. EQUITI 
EIC. EIC. ETC. 


QUI 
SINCERAE MAGNAEQUE GLORIAE . 
CUPIDITATE INCENSUS 
LITTERARUM ET HONESTARUM ARTIUM 
TUM SUBLIMIORUM OMNIUM SCIENTIARUM STUDIA 
ITA COMPLEXUS EST ET FOVET 


UT IISDEM CUM REI PUBLICAE UTILITATIBUS 
ARCTISSIMO VINCULO CONSOCIATIS OMNI EUROPAE 
TOTIQUE POSTERITATI SUMMO SE CULMINE DIGNISSIMUM 
PRODIDERIT 


HISTORIAE BYZANTINAE 


NOVUM HOC VOLUMEN 


D. N. EK. 
L. M. Q. 
D. D. D. 


EDIT OR. 





C. B. HASII 
PRAEFATIO. 





| Δὲ quis fortasse miratur, quid sit, quod Leonis Diaconi Hi- E4, Par. 
toria, quam complures ante atnos receperam me editurum, nunc P. Ill 
demnm exeat: is, ubi dilationis causam perspexerit, una et mihi 

facile veniam dabit precrastinationis, et eo mallores gratias viro: 
implisimo, cuius munificentia conatui meo subventum est, ha- 

hit Quspropter nihil prius exponam, quam qua fortuna scri- 

ptor dm retrusus nunc potissirmm exstiterit, Deinde dicam de . 
Via auctoris, et quae mea quidem sit de ingenio eius, de genere 
üendi, de fide, existimatio: item de Codice, in quo uno, quan- 

tm scio, Historia est eius conservata. Tum de Tacticis agam 
Niephori Phocae, postremo rationem et versionis et notarum 
merum, el omnino editionis, explicabo. 

1. Ego, postquam in Bibliotheca Regia ease coepi, ut primum 
P'rtius eam nosse licitum est, facile intellexi, etiam post Goari, 
onini , Ducangii et, qui admodum multa veterum monumenta e 
a eruit, Combefisii varios labores, quasi e quodam inexhausto fon- 

l hauriri inde non pauca posse ad collectionem auctorum Byzan- 
norum cumulatins angendam. E scriptoribus autem ibi servatis 
duos esse potissimum, Leonem Diaconum et Michaelem Psellum, 
Terum editio et desideraretur dudum a viris doctis, et esset iam 
liquando si minns confecta , concepta certe animo atque affecta. 
Nan illum ipsum Combefisium testatum est ex Harles. Bibl. Graec. 

684. C. cum esset animo erecto ad indagenda in lucemque 
"Xamda Graecorum scripta, inprimis ecclesiastica et Byzantiua, 
Niliothecam Regium scrutantem cepisse cum Leonis tum Pselli 





XIV C. B. HASII 


cognitionem, editionemque utriusque adornasse. Quin ipse sic 
habet notis ad Auctar, noviss, Biblioth. Graecor, Patr. Paris. 1679. 
p. 545. subhorride (ut plerumque incomtus est in oratione Latina): 
P. IV Photii technas malasque artes cum alii prosecuti eunt. Graeci 
aequales, aut parum suppares, tum meus Logotheta [hic est 
Simeon magister et Logotheta, de quo Harles. VlI. 471. C.], sé 
quando , pace lenius aspirante, ac Christianissimo Hege eemper 
victore, Hegía Lupara, historiae Byzantinae paene necessario 
supplemento, cum Leone Diacono e£ Michaele Psello, regium 
vere multiplici titulo argumentum, iuris publici regia munificen- 
tia faciat: ne sibi per moras Batavus, aut gens alia, eam 
gloriam rapiat. Sed a. 1679. a vita discessit Combefisius, deque 
duobus tomis Áuctarii Byzantini, quos edendos sibi proposuerat, 
ne priorem qüidem potuit divulgare. 18 enim, scriptores post 
Theophanem continens, Constantinum Porphyrogenetam dico de 
vita Basilii, Continuatorem anonymum Tbeophanis, Ioannem Came- 
niatam, Georgium, monachum, alios, non nisi sexennio post, cu- 
rante Sebastiano Mabre- Cramoisy, ex typographia Regia a. 1685. 
in lucem prolatus est. Editio alterius, Leonem Michaélemque 
Psellum complexuri, prope triginta annis post commissa est Mi- 
chaéli Le Quien, ex schedis Combefisianis adornaunda: vid. 
Echard. Scriptorr. ordinis Praedicator. II. 684. C. Nec segniter is 
se ad opus admovit, ita ut Leo in typographia Regia formulis iam 
coeptus sit describi, ipseque Le Quien sic habeat Orient, Chri- 
stian. I. 256. D: Quae Leo Diaconus refert in Historia, cuiua 
pare typis Hegiis iam edita est, — Atenim intervenit impressioni 
ingravescens bellum, quod de Hispaniarum successione gestum 
est, consiliumque , ut scribit Echardus loc. cit., quod Michaeli 
Le Quien commissum erat exequendum, iamque typis legis 
inceptum , bello tum atrociori ubique flagrante interruptum est 
ac prolatum. Ergo neque Combefisii opera neque Lequienii, a. 
1733. vita functi, Leoni potuit prodesse. Et mirerilicet, plagu- 
las illas tunc impreasas interiisse, prope dicam, in nibilum, ne- 
que usquam iom comparere. Ego certe scrutatus sum quae po- 
tui, et perquisivi, percontatus quoque agentes typographiae Re- 
giae, viros non solum peritissimos artis suae, verum historicos 
quoque, monumentorumque officinae ipsorum percuriosos: re- 
liquias editionis illius inceptae nullas potui nancisci. Quapro- 


PRAEFATIO. Xv 
pier suspicor, exemplaria ea vel casu aliquo peculiari, vel data 
opera, faisse deleta. 

III. Reliquerat igitur Combefisius, ex hac vita migrans, cum 
alia praeclare inchoata multa, tum confectam, ut videtur, Leo- 
nis Psellique versionem Latinam. Sed illa priors, multis undique 
in schedas extincti involantibus (ut fete fit in eruditorum obitu), 
dissipata evanuerunt: versionem Leonis ac Pselli Parisiis in aedi- 
bus FF. Dominicanorum ad viam S. Honorati, ubi vita cessit Com- 
befisins; multos annos asservaiam esse constat, eiusque copiam 
viris doctis compluribus factam. [ta varii variis locis non solum 
mentionem fecerunt Leonis, verum illius fragmenta scriptis quo- P, V 
que inseruerunt suis. Velut Bandurius Imper. Oriental. IH. 465. 
C. 480. D. 481. B. 726. Α, 728. D. Ducangius cum in Glossario 
non uno loco, tum in notis ad Zonaram [[. 99. D, 103. C. 106. 
D. 107. A. D. omnium maxime autem Francisc. Pagius Critic. in 
Annales Baronii III. 873. D. eam versionern opera Bernardi Mont- 
fauconi a se lectam, et quoad praecipua capita (utor ipsius ver- 
bis) descriptam esse asseverans, ad historiam saec. X. vergentis 
ertius illustrandam, | Àc proferto eius fragmentis refersit cum 
extremum tomum teriium Criticor. 878. D. 875. À. 876. À. tum 
exorsum tomi quarti 3. B. —39. A. Unde esdem hausit partimque 
transcripsit Schloezerus in Nestore s. Huseische Zfnnalen in ihrer 
Grundsprache wu. 5. w. V. 190: A. — 177. À. Alios contra ni- 
mium quantum neglexisse ea questus est Saxius Onomast. II. 156. 
C. nobilissima illa fragmenta, latine edita, quomodo eubinde 
homines eruditos, tanquam Guil. Cave Histor. litterar. Scri- 
ptorr. ecclesiast. II. 106. Α. inprimisque I. 4. Fabricium Bibl. 
Cr, Vi. [is enim verus est numerus: apud Saxium legitur V.) 
8368. A. e£ X IIT. 788. B. Jatere potuerint, cogitatione assequi se non 
posse, Tametsi in his erratum est 3psius Saxii. Nam cadat iam 
eius reprehensio in Fabricium, cuiüs volumina exierunt alterum 
ἃ. 1714, alterum a. 1726. Guil. Caveo cerle, qui scripsit a. 1688, 
vitio nequit dari, quod tunc ignoravit, quae Pagius a. 1708. erat 
€iturus, Sed ut revertar ad versionem Combefisianam, su- 
perfuisse ea videtur usque ad motum repentinum, quo Gallia to- 
ta, vergente saeculo superiore, confusa est. Tunc illa ipsa pro- 
cella, quae viros studiis ac doctrinis exquisitioribus claros partim 
deiecit de statu omni, partim praecipites perturbavit ex patria; 











XYL C. B. HASII 


quo flatu collegia litteraria et religiosa universa evertit, eodem 
ut multa alia ingenii monumenta chartis reconditis mandata, sic 
item ultimas reliquias sedulitàtís Combefisianae dissipavit, aut 
obruit. Certe neque tum cum expilarentur libraria FF. Domi- 
nicanorum, neque eum post surreptiones varias libri iude resi- 
dui per bibliothecas diversas diriberentur, quicquam de repertis 
Combefisii schedis auditum est, nedum de versionibus Leonis et 
Pselli: quae vel in latebra aliqua ignorata delitescunt adhuc, vel 
(quod xnagis est credibile) omnino hodie interciderunt, 

IV. Quare, ubi semel in animum induxeram Leonem in lu— 
cem proferre, fieri oportuit novam interpretationem eius Leti- 
nam: extrá pauca quae supra dixi, in Criticis Pagianis conserva- 
ta. Deinde conquisivi quae δα illustrandum scriptorem specta- 
rent. Sed, opera iam fere prelo parata, perspicere coepi, quan- 
tas eius editio difficultates esset habitura, cum alas, quas hic 
definite edisseri quid attinet? tum maeguitudinem impensarum, 
quibus nec privati cuiusvis unius suppeterent facile copiae, nec 

P. VI certe meae, | Accedebat, utipse iu Bibliotheca Begia sub id tem- 
pus essem occupatissimus, notitiam Codd. Graecc, ex Italia recens 
allatorum conficere conans, qualem de Codd. Florentinis Bandi— 
nius, de Vindobonensibus Lambecius ediderunt. Quamobrem, 
quo saltem intelligerem , quale virorum doctorum iudicium futu- 
rum esset de Leone, satis tunc habui, librum sextum, ut erat a 
me versus, seorsum speciminis causa in lucem proferre Notices 
et Extraits des Mss. de la Bibliothéque du Hoi etc, VIII. 954 — 
296. Neque quicquam posthac propius est factum, quam ut co- 
gitationem editionis integrae omnino dimitterem, Aliquot anni 
cum sic effluxissent, me aliis sollicitudinibus curisque distento, 
ecce vir doctus, quo nemo omni antiquitatis septentrionalis me- 
moria abundantior, nemo in monumentis historiae Russicae exa- 
minandis, comparandis, explicandis acutior aut felicior, Philip- 
pus Knauc, Academiae Imperialis scientiarum Petropolitanae decus 
et ornamentum, ultro me litteris mire puris, amicis, candidis 
adiit, nihilque opinanti commonstravit, quemadmodum rei pri- 
dem institutae expediri: exitus posset. Nempe imperii Ruseici 
Cancellarium, etc. ill. Comitem Nicolaum ne Bouanzorr, virum 
ut omni magnarum rerum laude cumulatum, ita natum prove- 
hendis liberalibus studiis, cum in manus eius incidisset specimen 


PRAEFATIO. - xvu 


Leonis in Notitiis Mss. editum, optare, ut scriptor totusin lucem. 


proferatur: sumtus necessarios eundem subministraturum, Mi» 
rifice igitur delectatus hoc nuncio, multo acrius exorsi ad cupi- 
ditatem edendi operis: ipsiusque, illustr. Comitis litteris paulo 
post magis etiam confirmatus, evestigio orsus sum editionem. Ne- 
que aliunde amplissimorum hominum mihi defuit studium aut 
voluntas, Nam et vir summus Comes pn& woNTEsQUIOU, Franciae 
par, Hegis Christianissimi consiliarius intimus, cum administra- 
tionem interiorem, ut nunc vocamus, in Gallia haberet, redemto 
exemplarium, ut aiunt, numero haud exiguo, expeditissimum red. 
dere totum imprimendi negotium dignatus est: quam eius volun- 
tatem ratam fecit post eum eodem munere fungens ill. Dom. Comes 
Dzcazzs, etc. immortalem laudem comparans, duni litteras et scien- 
tias, omninoque bonas quasvis disciplinas in Francia florere atque 
ornari omni conatu curat: et vir eruditione, auctoritate, virtu- 
tibus eminentissimus, doctrinae Orientalis per orbem terrarum 
princeps, liber Baro SrzvzsrER p& Sacv, Rector universitatis Pa- 
rwiensis, institutionis publicae constituendae Vvir, ordinis Reg. 
Legionis honorif. praefectus, Academiae Reg. Inscriptt. et litterarr, 
human. sodal. etc, interventu suo obtinuit, ut in typographia 
Regia Leo formulis describeretur. Ita, his auspiciis incepta, bien- 
nii spatio ad exitum adducta impressio est: tardius fortasse quam 
volebam, obsequi continuo tantis viris iucundissimum existi- 
mans: satis cito, si molem voluminis difficilemque rationem com- 
mentarii characterumque Graecorum spectes, 

V. Venio nunc ad ea quae constant de vita Leonis, pauca 
sane, nec diversa fere ab iis, quae Notitt. Mss. VIII. 957. C. pri- 
dem protuli, Vitam Leo adiit Caloé, quae civitas est (τῆς Κα- 
λοητῶν πόλεως Le Quien Orient, Christ. I. 726. C.) Asiae pro- 
consularis in Tmolo monte, prope fontem Caystri amnis (infra 9. 
C): is tractus omnis themati Thracensium tunc accensebatur. De 
parentum conditione non habemus quod liqueat: patri nomen 
Basilii fuisse ipse ait 2. B. Ac primam quidem aetatulam in pa- 
tria parentumque disciplina videtur exegisse: inde studiorum 
causa Constantinopolim tanquam ad domum quandam doctrinae 
profectus, ibi a. 966. mens. April. sacro solenni Ascensionis, mo- 
tu populari in Nicephorum effecto, imperatorem gradatim per 
urbem equitantem conspexit, virtutemque eius et animi firmita- 

Leo Diaconus. b 


P. VII 





xvn C. B. HASII 


tem vi furiosa plebis pertnrbari haudquaquam posse admiretus 
est, Haec ee adolescentulo accidisse scribit 40. B. Ita si statui- 
mus, a. 966. eum egisse annum circiter sextum et decimum, se- 
quitur, natum esse sub a. 950. Circa a. 973. quo Basilio exaucto- 
rato Antonius Patriarcha creatus est, in Asia fuit: ibi certe ge- 
mellos monstruosos, imperii provincias obeuntes, crebro se vi- 
disse tradit 1029. À. Post aliquanto in collegium sacerdotum pa- 
latinorum ascitus, a. 981. cum Basilius Imp. magno apparatu 
Bulgaris bellum inferret, castrisque ad Stoponiugg positis Tria- 
ditzam oppugriaret ( Cedr. II. 695. C.), diaconi munere fungens 
secutus comitatum est: legionibusque retrorsum raptis, cum 
exercitus perterritus interneciva clade in itinere efficeretur , ipse 
e Bulgarorum undique provolantiumi manibus (107. B.) aegre 
, evasit. Quare opinor in Historia, quoties Moesiae mentionem 
facit (velut 88. C.), tremere et exalbescere tanquam obiecta ter- 
ribiliire videtur, nihil ut sit, quod aeque ei formidinem dicas 
iniecisse. Quem postea tenuerit vitae cursum neque ipse indicat, 
neque alii tradunt: misi vero si quis est, qui addita demum aeta- 
te a rerum ecclesiasticarum cura eum abduxisse sese putet, atque 
in secessum, Historiae condendae causa, se recepisse. Constat 
certe, non exisse scriptionem ante a. 989. quo Bardas Phocas con. 
tra Basilium Imp. rebellans oppressus est: quippe eius interitus 
refertur 108. B. Expugnatio Chersonis, de qua 108. C. et mors 
Basilii praesidis ( 106. D.) armo ante acciderunt. Num consilium 
fuerit Leoni , ultra Tzimiscae mortem deducere historiam, dubi- 
tari potest. Nam quod scribit 109. B. tala, per stellam crini— 
tam praemonstrata. (quae postea Basilio imperante evenerunt), 
suo quidque ordine ab historie dictum iri, id fortasse non sic 
intelligendum est, quasi ipse sibi ea  seponeret narranda, sed ge- 
. meratim, aliis ea scriptoribus materiam dicendi preebitura, 

vL Ergo tria potissimum bella, Creticum, Asiaticum, Rus- 
 Sicum, formidolosa atque difficilia, scribenda sibi sumsit , affer- 
P. VII reque lumen voluit rebus sua aetate (959 — 975.) gestis. Sed 

est magnum munus historia, et ex omni scripturae genere prope 

, dicam difficillimum. Sunt unicuique saeculo suae caecitates men- 
tis: ut, quamvis caetera ratione recta iudicet, in quibusdam 
tamen erroris atque hebetudinis sit condemnandum,  Infini- 
tam vim habent religiones, instituta, factiones, sectae: non 


" PRAEFATIO. XIX 


. mo modo praestringi acies mgntis solet saeculis cultis et eruditis, 
nedum asperis et tenebricosis. Accedit, ut Leonis aetas elo- 
quentiam poneret in florida, ut ita dicam , oratione: cum ma- 
gnam se quisque in dicendo laudem adeptum putaret, si, multa 
acervatim complexus ornamenta, poéticaé dictionis aemulatione 
grandioribus verbis , et duris, ne ineptis dicam, metaphoris esset 
uus, Atque haud,scio annon quicquam magis historiae officiat, 
quam facatus ejusmodi sine dignitate color: quando ita nimio 
talamistrorum usu incedit oratio, ut et sermoni lepos omnis adi- 
matur, et rerum expositioni fides, Id vitium Leo, tametsi non 
adeo insaniat quam Theophylactus Simocatta aut Nicetas Cho- 
niates (in orationibus praecipue, ubi cumprimis cupiunt diserti 
videri), effigere tamen omni ex parte non potuit, felicisque for- 
fasse ingenii cursum oppressit illud tanquam adipatae dictionis 


studium, Cumque a Divo Iulio, primo De analogia, dictum sit, 


fanquam scopulum sic fugiendum inauditum atque insolens ver- 
bum esse, Leo contra quasi quasdam cautes reformidat vocabula 
idonea et usitata, Vocem ἀδελφὸς raro usurpat: creberrime αὖ-- 
τάδελφος, ὁμαίμων, σύναιμος. Πέλω, τελέϑω (ut certe scripsi 
90. C.), τελέω, ὑπάρχω, πέφηνα (60. D. 98. Α.), πέφυκα, χρηματί- 
ἴω, vel quidvis, potius adhibet quam εἰμί" ἀκουτίξομαι, διενηχέω, 
διενωτίζω, ἐνωτίξω, potius quam ἀκούω. Passim quoque verbis ve- 
tutis e poétisque erutis orationem tanquam stellis ( ut sibi vide- 
tur) ornat. "Ὑπιωγαῖς 99. À. arripuit ex Odyssea E. 404. ubi 
minc legimus ἐπιωγαί. Νέων, vadens, 27. B. e grammatico ali- 
quo, opinor (vid. perspicacissimum Graecae proprietatis arbitrum 
Frid, Aug. Wolf. Prolegom. IV. 18.): nisi ibi dicas νεοὺν legen- 
dum, eiusque glossam esse ἐχκλησίαν, excidisse autem ἀφικόμε- 
νος.) Yel tale aliquid. ᾿Ὄχϑος 82. C. significatione ripae, rarum 
tt, vel apud poétas, Verbum obsoletum προσέπω, unde προσ- 
εἰπεῖν, habet 99. B. Sed nolo multus videri in re, quam inter 
lgendum unusquisque facile per se notabit. 

VII. Aliud Leonis vitium est synonymorum vana accumu- 
htio, Sicubi σοβαρευόμενος scripsit (18. A.), ne parum multa 
Yerba scisse videatur, continuo et γαυρούμενος subiungit, et ἐπαν» 
φύμενος τε καὶ βρενϑυόμενος. Sic singulis paene paginis, — Eius- 
modi tautologiis cumulati sunt Byzantini onfnes medii aevi: nec 
nisi tempore Palaeologorum ab acrioribus ingeniis Demetrio Cy- 





XX C. B. HASII 


donio, Chrysolora, Theodoro Gaza, Chalcondyla, id genus di- 
cendi spretum est ac repulsum. Simul iidem primi coeperunt 
P. IX. minus serviliter veterum stylum ac scribendi rationem imitari. 
Nam ante, veluti emortua lingua, sibi ipsi diffidebant fere omnes; 
et erant tanquam anniculi infantes, qui nonnisi in curriculo, aut 
praeeunte duce, inambulant. Non perennem ac perpetuam tum 
simplicium tum collocatorum verborum et totius structurae con- 
cinnitatem numerumque aemulabantur, non (quod caput erat) 
animos erectos veterum: sed si quos existimabant imitatione di- 
gnos, eorum phrases undique arreptas ad verbum transferebant 
in propria scripta. Neque alio pacto Leo egit. Verumtamen 
inter eum οἱ aequales ipsius illud interest, quod hi, quantum 
possent, omnes propemodum omnium auctorum nobilium consu- 
merent arculas imitando, Leonis sermo e tribus demum fontibus 
fluxerit, ex versione rxx. interpretum (libros novi Foederis mi- 
nus crebro compilat), ex Homero, ex Agathia Myrinensi. Inde 
piscatus est locutiones, quibus scripta infercit et explet sua, tan- 
quam in unum agrum plura inter se inimica spargens semina. 
Sed non refert alieno ornatu distinguere sermonem, nisi queas 
id cum iudicio apteque facere: minusque genus dicendi eius vi- 
deretur inconcinnum, si, deposito omni rhetorices strepitu, Con- 
stantini Porphyrogenetae exemplo vel ad infimae plebis orationem 
Leo sese deiecisset. Is contra Agathia, cuius grandiloquentiam 
et cothurnum vix nunc ferimus, videtur praecipue delectatus. 
Hoc demonstravi allatis in Commentario (velut 206. C.) illius lo- 
cis, non ubique tamen: nam omnia minima maxima vestigia imi. 
tationis colligere putidum erat nec conducebat quicquam ad au- 
ctoris cum interpretationem tum emendationem. E, Procopio, 
ieiuniore stylo res tractante, nihil videtur sumsisse praeter sen- 
tentiolas quasdam, exordio et orationibus passim insertas, Ne- 
que usquam ullo vestigio deprehendere licet, primarios scriptores 
Thucydidem, Polybium, Plutarchum, ab eo esse pervolutatos. 
T'raeterea reperies in eo plerumque τοιοῦτος positum, ubi Attici 
οὗτος scripsissent, Similiter usum creberrimum praepositionis 
xard, proiv* velut, ut hoc utar, 108. C. τοῖς κατὰ τὴν ᾿Ασίαν 
στασιάζουσι, rébellantibus ἐπ σία, Verum haec ei communia 
cum caeteris Dyzantinis. Illud peculiare, ponere infinitivum futu. 
ri, ubi aoristi vel praesentis exspectes, praecipue post βούλεσθαι 


PRAEFATIO. xxi 


(ut 93. D. 24. D.): deinde, idem vocabulum, aliquot lineis i in- 
teriectis, libenter iterari. 

VIIL Dixi, criminosius fortasse, quae in Leone culpet. ali- 
quis: nec profecto ego is sum, qui laudes scriptoris cuiuspiam, 
cui studuerim, plus quam satis sit decantem. — Nunc aequum est, 
quae ab illo faciant, item enumerare, Ác primo quidem amagna 
est Leonis cominendatio, quod quae ipse viderit litteris manda- 
vit, habendusque est inter scriptores illos, unde alii, qui poste- 
rus fuerunt, quasi e fonte capiteque marrationes rerum deduxe- 
rmt. Sic Scylitzem mutuatum esse ab Leone multa demonstravi P. X 
in notis: a Scylitze autem omnia mipima maxima sumsisse Ce- 
drenum notum est, Zonaram item usum esse Historia Leonis ar- 
bitror: vid. Ducang. ad Zonar. If. 107. B. Pagium quoque ex no- 
stro non pauca videmus emendasse, a recentioribus in ratione 
temporum conturbata, [ta ab hac parte non iniucunda erit stu- 
diosis historicisque hominibus comparatio scriptoris nostri cum 
reliquis, qui eadem tradiderunt, Neque neget quisquam, res post 
ebitum Romani Iunioris in aula gestas ( 19. B. sq.), rebellionem 
Leonis Curopalatae (90. À.), bella Tzimiscae per Orientem ( 99. 
ἃ. sqq.) commode ab illo exponi, bellum Sphendosthlabianum 
fuse quoque ac diligenter. De Nicephoro periurii reo 25. D. satis 
magna libertate, de Tzimisce huius percussore severe et fortiter 
scripsit, ut hominem recti honestique studiosum facile agnoscas. 
Denique Leonem, temporibus miseris et caecis ad historiam se 
conferentem, inique compares cum pronuncialoribus. rerum ge- 
sarum florente Graecia, qui, curriculum nacti felicius, aurea 
erationis facultate usi, toti terrarum orbi atque omnibus saeculis 
cognitionis et eloquentiae clarissima lumina accendere potuerunt. 
Noster iudicio, doctrina, genere dicertdi, exprimere debuit tem- 
porum suorum imaginem. "Quapropter, modo lucem addat re— 
bus ea aetate gestis (quod profecto facit), facile feramus eum - 
astrologiae fidem habuisse 104. C. exiguam geographiae notitiam 
prodere 80. A. historiae veteris 92. D. — Po]ybii acumen mira- 
mur, Plutarchi litteras, copiam Strabonis. Qui tanti viri atque 
tales, praesidiis sapientiae circumsepli, si errores deponere, lapsus 
Vitare omnes nen potuerunt, quis tam rudis est temporum By 
zuntinorum, qui Leonem id potuisse putet? 

IX. Hunc igitur, illa virtute historica, quaecunque est, prae- 


nus . C. B. HASII 


ditum, conservavit nobis unus omnino Codex Bibliothecae He- 
giae, signatus prius No. 2561. nunc 1712. olim in supellectilis 
litteraria Raphaélis Tricheti du Fresne: qui causidici Burdigalen- 
sis filius, cum magno duceretur librorum acquirendorum studio, 
Hispanias [taliamque semel et saepius regnante Ludovico XIII. . 
Rege Christianissinio sic obierat, ut, inspectis passim hominum 
historicorum librariis, propriam bibliothecam locupletare inde 
conaretur. [8 ex Italia hunc Codicem in Galliam deportavit, te- 
stante Coimbefisio Origin. Cpol. 265. B. Deinde, cum vita exces. 
sisset Trichetus, I. B. Colbertus, Ludovico XlV. Magno ab in- 
timis consiliis et generalis aerarii moderator, cuius immortalis 
vivit vivetque ob beneficia in Galliam collata memoria, emit de 
vidua in Bibliothecamque Regiam intulit omne Tricheti.litterarium 
instrumentum. In quo erant libri impressi numero plurimi, mss. 
Latini et Italici plus minus C. Graeci XL. Itaque in Bibliotheca 
P. ΧΙ publica collatus Codex noster, Ducangio, Bandinio, reliquis, 
quos initio nominavi, innotuit, Constat vero foliis membranaceis 
" 492, cbartaceis octo, continens praeter alia minoris momenti 
(vid. Catal. Codd. mss. Graecc. Bibl. Reg.II. 891. D.) illa: 1.) Chro- 
nicon Simeonis Logothetae maxima parte ineditum, a fol. 18 
verso ad fol 279 rectum; 9.) Leonis Diaconi Historiam, quae 
nunc prodit, a fol. 979 recto ad 322 rectum; 8.) Michailis Pselli 
Chronographiam tomis novem, item ineditam, a fol. 322. recto 
ad 422 rectum,  Exaratum esse si minus ΧΙ. at certe xir. saecu- 
lo forma litterarum demonstrat, haud absimilis illi quam Mon- 
tefalconius protulit Palaeogr. Graec. 291. No. VII. ut igitur ne- 
sciam quid in mentem venerit confectoribus Catalogi Bibl. Reg. II. . 
991. C. dicere, eum saeculo decimo quinto videri scriptum: nisi 
id de iis duntaxat intelligas, quae in octo foliis chartaceis ad 
calcem exstent. Ipse Codex, tametsi non adeo multis profunde 
latentibus mendis scatet, habet tamen itacismos tot, quot in li- 
bris saec. xir. peraratis esse solent, ut videlicet 8 et αν, ἡ s et ek, 
o et o, or et v, saepius inter se confundantur, neque ita rarum 
&it, εἷς τὴν fol. 816 recto (ed. 95. C.) scriptum conspici sic, 
ἤςήν. Eiusmodi menda notavi interdum: plerumque, quando 
nihil habebant, quod fidem receptae lectionis labefactare posset, 
omisi In summa fateor, non maiorem me laborem suscepisse, 
quam eos sustinere necesse est, qui Codice ex unico pendent in 


PRAEFATIO. XXIII 


scriptore primum edendo. Ubi fere fierinon potest, quin pare 
pendorum Codicem contaminantium diligentiam vel minutisei- 
mam effugiat, inque ipsam editionem redundet. lta quod erat 
reliquum tentavi, ut quae possem, coniecturis et comparationi- 
bus emendarem, collato Cedreno et Scylitze, qui complura ex 
Leone ad verbum iu historias suas transtulerunt (vid. supra rx. 
. D. x. A. infra 225. A): postremo, quae ratio et doctrina prae- 
scribere videbantur, ea pro facultate in constituenda oratione 
Graeca conatus sum praestare. 

X. Libellum περὶ παραδρομῆς πολέμου, de velitatione bel- 
lica, adhuc ineditum, secundo loco collocavi, ut historiam ge- 
siarum a Nicephoro Àug. rerum scriptio eiusdem iussu confecta 
exciperet, Quam non ab ipso Nicephoro litteris consignatam esse, 
quemadmodum Meursius existimabat (conf. Lambec. Comment. 
de Bibl, Caes. VII. 433. B.), cum ex universo opere perspicitur, 
tum vero apertis verbis sub finem praefationis 119. À. declaratur. 
Nec tamen, si de nomine scriptoris non habemus quod liqueat, 
de tempore quo confectus sit is Commentarius, dubitatio infinita 
ewe potest. Ait auctor, quisquis est ille, a Nicephoro Phoca 
Imp. mandatum sibi esse, ut genus hoc bellandi scriptura perse- 
queretur. lllum autem ob res bene gestas laudibus iis effert, 
quibus quemque memoriam eius renovasse, superstite et imperante 
percussore eius loanne Tzimisce, vix est credendum. Etenim re- 
pentini homines, ac per scelus ad summa evecti, quo uberiores fru- 
ctus patrati facinoris capiunt, eo vehementius eius commemoratione 
commoventur. [deo adducor ut credam, scripta ea demum esse sub 
Basilio et Constantino, rerum potitis a. 976. Accedit quod, quoties 
principis fit mentio, toties auctor numero plurali utitur: οὗ ἅγιοι 
ἡμῶν βασιλεῖς 155. C. τῶν ἁγίων βασιλέων 155. A. τῶν βασιλέων 
ἡμῶν τῶν ἁγίων 154. C. quod in geminatum Basilii οἱ Ὀθομπδίδη.- 
tini imperium quadrare apte videtur. Habemus igitur in hoc li- 
bello perscriptam notitiam, quemadmodum saeculo x. medio 
aut exeunte a Graecis vel adininistrabatur bellum in asperis Tauri, 
Ántitauri, ÀÁmani locis, vel administrari debuisset. Ea una me 
permovit ratio, ut in volumen istuc reciperem opusculum , quod 
Zisi pro commentario militari in. expeditiones Phocae Tzimiscae- 
que a Leone expressas habere velis, alioquin facile fateor, neque 
rerum copia, neque auctoris doctrina, nedum elegantia dicendi, 


P. XII 





XXIY C. B. HASII 


plus quam multa alia eiusdem aetatis, quae editioni parata ha- 
beam, lucem commerere. Cavi certe, ut ne quid nimium a no- 
bis in hac parte adiectum esse diceretur. Quatuor erant Codd., 
in quibus libellum hunc offenderam: IL.) Regius 2437 fol 371 
verso — 409 recto; IL.) Regius 2445 fol..390 recto — 985 verso; 
III.) Codex No. 26 Supplementi nostri, quem in ora modo indicavi 
littera B, modo siglo hoc, Cod. supp. ibi legitur is libellus fol. 
171 recto — 172 verso; IV.) Palatinus No. 3993, a. 1797 ex urbe 
advectus in Bibliothecam, a. 1815 Bomam reportatus. E quibus 
in edendo secutus sum potissimum Cod, Reg. 2437: cuius ut 
folia in margine editionis annotavi, ita lectiones intelligi oportet, 
quoties Cod. 44, sive eliam Cod., singulari numero, in ora ascri- 
ptum legitur. Ubi Codd. pluraliter, reliquos tres in subsidium 
vocavi, idque saepe frustra: quippe erant tam depravati omnes, 
ut sententiae complures, nisi aliqua magna medicina adhibita, 
constare omnino non possent. Eiusmodi locos ex coniectura 
emendare conatus sum: ita tamen ut, quotiescunque fieri posset, 
transpositis potius verbis quam mutatis, meo more nimium re- 
ligiosus in exemplaribus sequendis, quam temerarius in corri- 
gendis, esse mallem. 


. XI. Huius autem auctoris, quisquis fuit, dicendi genus ca- 
ret omnibus ornamentis, horridiusque est ac praefractius, Ser- 
monem vulgarem quem frequentat, saec. x. iam plorimum a syn- 
taxi elegantiore ebfuisse demonstrant nominativi absoluti 195. D. 

.. ἢλῆϑος γὰρ — 190. Α. ὁρῶν — contra quam oportebat positi: 
, genitivi absoluti item 193. 4. μανϑανόντων ---- ὁρμήσωσι. 150. B. 
ἐγγιζόντων: 159. C. διατιϑεμένου᾽" subiunctivus aoristi pro futu- 

ro usurpatus, ut 140. À. ἐκφύγωσιν effugient (quod idem in mul- 

tis praecipitatae Graeciae scriptoribus usu venit: vid. Indic. s. v. 

P. XII Coniunctivus ): dy perpetuo adhibitum pro εἰς 126. A. 197. B. 
133. C. 159. D. σὺν constructum cum genitivo 158. B. casuum- 
que omnino crebra confusio, Neque is certe quenquam, ut Leo- 
nem fecisse demonetravimus, exprimit dicendo: simplicibus uti- 
tur nativisque verbis, Quare fuissem nimius, si in scrutandis 
fontibus imitationis tantum egissem satis, quantum ad Leonem 
egi. Notas, praeter oppido paucas, resecui; postrema undetri- 
ginta capita, quae habebat unus Codex Palatinus, quod ab alio 


PRAEFATIO. Xxv 


auctore ad hoc opusculum addita existimabam, in praesentia 
praetermisi. Sunt autem eiusdem prope argumenti quo superio- 
ra, ut ex titulis potest intelligi, qui sic se habent: XXVI. “Ὅτι 
οὐ δεῖ ἀπληκεύειν ἐξ. ἑτέρου θέματος λαὸν εἷς ἑτέρου ϑέματος ἢ 
τάγματος ἀπλῆκτον. XXVII Περὶ τῶν ἐν νυκτὶ ὀφειλουσῶν γί- 
γνεσϑαι φυλαχῶν, ἦτοι κερκίζων. XXVIII. Περὶ τῶν ὀφειλουσὼν 
γίγνεσθαι ἐν vuxil καὶ ἡμέρᾳ βιγλῶν. XXIX. Πῶς δεῖ σμικρύ- 
ψεσϑαι τὸ ἀπλῆκτον, ὁλοκλήρου τῆς πεζικῆς στρατιᾶς ὑπαρχούσης, 
τῆς δέ ys ἱππικῆς ὀλιγοστῆς. XXX. Περὶ τῶν if ταξιαρχῶν. 
XXXI. "On δεῖ, ἐπισφαλῶν καὶ στενῶν τόπων ἁπάντων *), εἰς δύο 
διαιρεῖν ἅπασαν τὴν στρατιὰν, καὶ διχῶς ἀπληκεύειν. XXXII. 
Περὶ τοῦ, ὁπόσον ἀριϑμὸν ὀφείλει ἔχειν τὸ ἱππικὸν στράτευμα. 
XXXIII Πῶς δεῖ ποιεῖν τὴν ἐκ τοῦ ἀπλήκτου στρατοπέδου παν-- 
τὸς ἀποκίνησιν. XXXIV. Περὶ ὁδοιπορίας. XXXV. Περὶ τοῦ, 
κῶς δεῖ ποιεῖν, ὅτε γνωσθῶσι πολέμιοι ἐν νυκτὶ βούλεσϑαι ἔπελ- 
ϑεῖν τῷ χάρακι. ΧΧΧΥΙ, Πώς δεῖ ποιεῖν, εἴπερ ὁδοιπορούσης 
τῆς στρατιᾶς πολέμιοι μετὰ βαρείας δυνάμεως ταύτῃ ἐπέλθωσιν. 
XXXVII. Περὶ τοῦ, εἰ ἀπαντήσει στένωμα, ἢ γεφύρας καὶ ποτα- 
μοῦ βαϑέως περαίωσις, τί δεῖ ποιεῖν. ΧΧΧΥΠ͵Ι, Περὶ τοῦ," μὴ 
ἐπάγεσθαι πλῆϑος ἀργὸν ἐν τῇ πολεμίᾳ. XXXIX. Περὶ τῆς do- 
- μοζούσης πανοπλίας. XL. Περὶ τοῦ, μὴ ἔχειν τοὺς εὐτελεστέρους 
τῶν ἀρχόντων σκηνάς. XLI. Περὶ δουκατόρων καὶ κατασκόπων. 
XLIL Περὶ διελεύσεως κλεισούρας μὴ κατεχομένης παρὰ τῶν πο- 
λεμίων.  XLIIL Περὶ κλεισούρας κατεχομένης ὑπὸ τῶν πολεμίων. 
XLIV. Περὶ πολιορκίας. XLV. Πῶς δεῖ φυλάττεσϑαι τοὺς εἰς 
συλλογὴν χρειῶν ἀποστελλομένους, καὶ τοὺς νέμοντας τοὺς ἵππους. 
XLVI. Πῶς δεῖ τροπώσασϑαι τοὺς πολεμίους, τοὺς ἐνέδρας τιϑε-- 
μένους κατὰ τῶν εἰς συλλογὴν χρειῶν ἐξερχομένων. XLVII. Περὶ 
τοῦ, εἶ γνωσθῶσιν οἵ ἀρχηγοὶ τῶν πολεμίων μετὰ τῆς ὑπ᾽ αὐτοῖς 
δυνάμεως κρύφα μέλλοντες ἐπιβουλεύσασϑαι τῷ στρατοπέδῳ, ἢ 
τοῖς πρὸς συλλογὴν ἐξιοῦσιν ὑπουργοῖς. XLVIIL. Πῶς δεῖ νυκτὸς 
τῷ ἀπλήκτῳ τῶν πολεμίων ἐπελϑεῖν. XLIX. Πῶς δυνατόν ἔστι, 
μετ᾽ ἐπιτηδεύσεως τοὺς πολιορκουμένους πρὸς τὰ ἐκτὸς ἐπισπάσα- 
σϑαι, xal τραυματίσαι αὐτούς. — L. Περὶ τειχομαχίας. LI. Περὶ 
τοῦ, πῶς δεῖ τὸν στρατηγὸν δικάξεσθαι **). {11, Περὶ ἀδνου- 


*) Fort. ἀπανεώγτων. 
**) Codex male, γυμνάζεσθαι: 


XXYI C. B. HASII 


plov. ΜΠ. Περὶ τοῦ διδάσκειν τὸν στρατὸν καὶ ἐθίζειν ἕτι ἐν τῇ 
ἐδίᾳ ὄντα, κατὼ τάξιν ἀπληκεύειν καὶ ὁδοιπορεῖν. LIV. Περὶ τοῦ 
ὑπαλλάττεσϑαι τὰς ἐκτελούσας τάξεις τὴν τοῦ σάκα διακονίαν, διὰ 
τὸν πολὺν κόπον τοῦ ἄρχοντος *). LV. Περὶ τῶν ὑποκειμένων 
δουλειῶν, ὅτε χρὴ πρὸ ἡμετέρας ταύτης λελογισμένης []. ἡμέρας 
ταύτας λελογισμένως ] τυποῦν καὶ διατίϑεσθαι. Ea, inquam, ca- 
pita, qualiacunque sunt, et descripsi iampridem et Latine con- 
verti, ut in subsequenti aliquo volumine facile vulgari queant, 
81 modó tanti videntur eruditis, Quorum iudicium hac de re ex- 
quiro, meum nullum interponens. 


P. XVI XII. lam quod ad interpretationem .Latinam Historiae Leo- 
nis attinet, locos versionis Combefisianae, in Criticis Pagi ( vide 
supra pag. V. D.) servatos, nisi ubi manifesto lapsus erat, iisdem 
propemodum verbis in editionem meam retuli. Cuius rei anum- 
quemque admonitum esse velim: ne, si quem inu versione aut 

* styli inconstantia, aut quippiam fortasse non satis pure atque 
emendate dictum offenderit, continuo id in reprehensionem ver- 
tendum putet. Nam erat Combefisius homo pius quidem et in 
rebus sacris singulariter doctus, sed qui nunquam ab orationis 
asperitate moestitiaque abesse potuit, Nobis quoque in universo 
volumine linguae atque elocutionis cura (vereor) non tanta fuit, 
quanta esse poterat, fortasse etiam debebat, Sed veniam eius- 
modi facilius dari posse existimo Byzantinae historiae studiosis, 
omninoque iis qui in scriptoribus medii aevi, nescio quid barba- 
rum et inconcinnum sonantibus, cogitationem perdiu ponunt. 
Praeterea, bonorum scriptorum exemplum consecutus, vel in ver- 
bis ad religiones persuasionesque pertinentibus, ubi difficilli- 
mum erat, malui interdum aliquid audere potius, quam Lati- : 
nam orationem multis Graecis vocabulis inquinare, — IVornina re- 
rum Graeca quae convertimus (ut Cornificii verbis utar, quarto 
Rhetoricorum), ea remota sunt a consuetudine: quae enim,res 
apud nostros non erant, earum rerum nomina non poterant esse 
usitata.  Designationes dignitatum, Patriarcha, Domesticus, 
Drungarius, aliaque id genus, necessario retinui, tamelsi ex ni- 
tidissiino Latinitatis fonte haudquaquam profluxerint. Quas si 


*) Sic Codex: sed lecto capite malim finem tituli mutare sic: —xó- 
πον, τοῦ ἄρχοντος, εἰ δυνατὸν, μένοντος αὐτοῦ — . 


PRAEFATIO. XXVI 


quis aut nimia Romani sermonis religione silentio praeterire, aut 
per circuitionem explicare voluerit, nae ille mihi imprudens, et 
cuius sententia minime standum sit, videtur iudicandus.  Ver- 
sioni Leonis ad marginem exteriorem,lectiones Codicis sunt ap- 
positae, sicubi vocem, a librariis manifesto corruptam, in textum 
recepi. Uli dubitatio suberat, lectionem Codicis in textu servavi, 
coniecturam meam adieci in ora, si valde probabilem, praefixa 
littera ὦ. hoc est ege, sin minus, praefixa f. fortasse (nam forte 
siquando impressum est, id aequus lector oscitantiae operarum 
- ascribat), In summa id egi, ut de suspicionibus meis, quam quae- 
que probabilis sit sive vana, penes lectorem iudicium relin- 
queretur. 


XIIL Superest, ut de instituto adnotationis meae, maxime 
δὰ Leonem, si qui vagatum me in iis latius atque deflexisse sae- 
penunero de via putent, apud existimatores harum rerum in- 
telligentes et aequos paucis me purgem. Etenim intellexi tripli- P. XVII 
Gter fieri posse, ut editoris in opere exequendo sedulitas fauto- 
rum nostrorum benevolentiae aliquatenus responderet. Uno mo- 
do, si scriptores ipsos, quales in membranis offendissem, subla- 
tis tantum manifestis mendis, addita Latina versione, arbitrio 
eruditorum permitterem," Deinde, cum plurima essent nuper 
in Bibliotheca Regia, multa supersint ad hanc diem, ad res By- 
zantinas quodammodo pertinentia, neque edita adhuc, neque 
unquam opinor (ut nunc sunt tempora) integra lucem visura, 
Vitae Sanctorum , epistolae fratrum devotorum, antistitum, pa- 
triarcharum, tractatus dogmatici, ascetici, polemici magno nu- 
mero, annales quoque inediti, pervolutare ea studiose atque ex- 
cerpere coepi quicquid lucem afferre poterat annis sedecim, qui 
ἃ morie Constantini VIL. Porphyrogenetáe ( xv. Novembr. 959.) 
ad Tzimiscem, x. lanuar. 976. veneno sublatum, effluxerunt, 
quorumque memoriam Leo complexus est. Ubi cum praecipue 
usui mihi fuerint historiae duae, altera Simeonis Logothetae (vid. 
Harles, Bibl. Gr. VII. 685. Z), altera Iulii Pollucis (de qua in— 
Íra 179. B.), hic facere non possum, quin Italicorum quoque - 
eruditorum in me animum, quam eingulari officio fuerit, gra- 
fus commemorem. Nam repentino anni 1815. tempore, cum sta- 
luae, tabulae, reliqua civitatum ornamenta Parisios olim con- 


XXVIII ' C. B. HASII 


vecta undique repeterentur, accidit ut inter Codices in urbem 
reportandos easet Vaticanus No. 163. illam ipsam Iulii Pollucis 
historiam complectens. Ibi cum intellexissent procuratores Sum. 
mi Pontificis, me in conficiendis notis hoc Codice aegre cariturum, 
perhumaniter negaverunt se commissuros, ut a se studiis meis 
obesset quicquam, permiseruntque, ut usque ad editionem libri is 
Codex Parisiis remaneret. Quocirca maximas gratias et ago et ha- 
beg Viro reverendo atque ill. Marino Marini, ab intimo cubiculo 
Summi Pontificis, et archivi Apostolici Vaticani Praefecto, cuius 
in hoc negotio eximia studiique plena officia erga ine exstiterunt. 
Quod autem eiusmodi notionum historicarum ne sic quidem in 
hoc Tomo permagna est accessio facta, non hercle pennriae Bi- 
bliothecae nostrae, sed paucitati annorum , quorum gesta tradit 
Leo (vide supra VIII. À.), tribui id velim. Ad Psellum, anno- 
rum prope centum (975 - 1060)' memoriam persecutum, plurima 
eiusmodi inedita subiungere me posse spero, quibus vel stabili. 
tur, vel emendatur, vel ratione multiplici amplificatur eius nar- 
ratio, 


XIV. Atenim non me fugiebat, etiam ut cumulate officio meo 
hoc duplici nomine satisfacerem, tamen fore ut sic neque ad lit- 
terarum Graecarum neque ad historiae studiosos ita multos mei 
officii utilitas pertineret. Nam, cum omnino in studiis nostris, 
Graecis dico, non sit maxima copia eorum qui, via trita relicta, 

P. XVIII interiores scrutentur ac reconditas litteras , tum vero ex iis ipsis 
exquisite doctis quotus quisque est, qui lectionem scriptoris By- 
zantini ad subtiliorem cognitionem linguae quicquam conferre pu- 
tet? Historici autem homines paene omnes vel ad veterum illo- 
rum prorsus antiquorum divinam memoriam, vel ad res nostra 
patrumque memoria aut subtilius et temperantius aut splendide 
ac mirabiliter gestas, vel certe ad origines populorum hodie vi- 
gentium illustrandas, cura omni studioque rapiuntur: pauci, 
3ique ipsi invitius aut fastidiosius, annales excutiunt senescentis 
imperii ac ruituri. Quapropter per notas obtinere volui, ut 
paulo latius mea opera pateret, ad eosque item pertineret, qui 
alieniores sint a rebus Byzantinis: ideoque de significatione vo— 
cum nondum satis definita parumve intellecta uberius passim dis- 
putavi in notis et fusius. Qua in re saepius scriptorum Átlico- 


PRAEFATIO. xxn 


rum rationem habere potuissem, fortasse etiam debuissem. Ve- 
rum ego sic judico (dicam enim non reverens in re obscura glo- 
randi suspicionem): quod in quoque plurimum est, hoc ipsum 
is potissimum conferre debet ad locupletanda communia studia 
nostra. lam vero post complurium annorum assiduum laborem, 
quo Catalogum Codd. Graecorum in Bibliothecam maximam Pa- 
risiensem recens illatorum δὰ finem perduxeram, post pueritiam 
et primam adolescentiam in hoc studiorum genere positam , ne- 
minem esse scriptorem paulo illustriorem arbitror, neque profa- 
' mum neque sacrum, qui a temporibus Theodosianis usque ad rui. 
nam imperii Orientalis Graece scripserit, quem non ita tractarim, 
ut non aliqua eius pars in memoria mea penitus insideret. Scho. 
la, catenas, paraphrases, commenteria, partim minus legi soli- 
ta, partim omnino nondum edita, fieri non potuit quin ita per- 
tractarem, ut eorum aliquam certe notionem caperem. Quam- 
obrem, si passim ex Patribus, scholiastis, rhetoribus, illustrare 
quaestiones aliquot, afferre phrases, locupletare Lexica, notare 
errores quosdam superiore memoria commissos (nam ab aequa- 
lium censura, quae mea natura est, omnino abstinui) conatus 
sum, non ideo id feci, quod hos recentiores scriptores ullo modo 
comparandos esse cum antiquioribus capitalibusque illis ducebam, 
quos nemo opinor est quin crebro regustare cupiat, in iisque ac- 
quiescat; neque quod meum studiorum genus proponere in exem- 
plum aliis, adolescentibus praecipue, velim: sed quia in eo loco 
in eoque munere constitutus, ut tractare eiusmodi scripta cum 
ad voluntatem possim, tum pro officio debeam, id malu, 
quod alià minus commode possent, agere, quam quod iidem ae- 
que bene atque ego, aüt etiam multo me melius, 


XV. Accedebat, quod in Britannia novam editionem The- 
sauri Stephaniani parari audiebam, ad eamque locupletandam 
viros doctos editioni praepositos voces nondum in Lexica rece- 





ptas undique aucupari, Quare vocabula, quibus adhuc, quan- P. XIX 


tum scio, Lexica carent (enotavi autem multiplici lectione com- 
plura millia), passim subiunxi, gratificans Lexicographis potius, 
quam quod in eiusmodi verbis addendis magnum ponendum esse 
momentum, aut gloriandum putem. Egi id quoque, ut voca- 
bula phraseaque praecipue ex scriptoribus illis sumerem, qui a 





XXX C. B. HASII 


saeculo tertio ad Heraclium Aug. floruerunt: nam apud hos po- 
tius aliquid integri sanique remansisse credendum est, quam 
apud illos qui saec. vrr. et deinceps fuerunt, usque ad captam 
urbem. Ab historicis illustrationibus plerumque me continui, 
Sunt qui materia a nobis parata recte utantur, scriptores proba- 
biles multi, aliquot eliam summi, ut componendae historiae clara 
ipsi exempla, ita compositarum optimi iudices. Velut in Germa- 
nia Fredericus Christophorus Scurossenus, qui libro paucos ante 
annos edito impetus Imperatorum, Constantinopoli Sanctorum 
- jámagines infestantium , non minore acumine quam facundia feli- 
cissime exposuit. In Russia Nicolaus Kanmawsiw, historiae pro- 
batissimae auctor, qua patrias antiquitates rara dicendi facultate 
mirabiliter illustravit: et cumprimis Philippus Knauc, cui iam 
superius debitas gratias meritasque egi, cuius in Tentamine cri- 
tico ad illustrandam chronologiam Byzantinam, Petropoli 1810. 
(omitto alia eius scripta, quae multa sunt), perfecta rerum tum 
Slavicarum tum septentrionalium cognitio, summa ratione cone . 
sideratissimaque prudentia adiuta, eluxit, cuiusque eruditissimis 
observationibus in hoc quoque opere edendo non mediocriter me 
adiutum esse nunquam dissimulabo. In Gallia, omni politioris 
litteraturae et antiquitatis, omni scientiarum genere excellens, 
Ánt. loann. LeraoNNE, multis mihi nominibus carus, non modo 
ingenio splendidissimo, sed χριτικῇ quoque singulari atque ex- 
quisita praestans. Neque ibi post Ameilhonis, scriptoris politi, 
neque post lib. Bar. de Sainte - Croix, viri venerandi, obitum, 
neque in Britannia post Gibbonem vita functum, desunt alii sum- 
ma doctrina summoque iudicio homines, in exploranda scripto- 
rum medii aevi fide exercitati. His ego, transactis iam meis par- 
tibus, Leonem historica ratione illustrandum, si velint, trado. 
Mihi satis fuit, materiam illis, non indignam facultate et copia 
ipsorum, subiicere, interimque in opere sic versari, ut quaedam 
otii mei exstaret ratio, indeque litterae Graecae aliqua ex parte 
locupletarentur. Id totum consilium factumque meum si a do- 
ctis probabitur, nullo alio decorari laborem meum praemio po- 
stulo, ad aliosque Byzantinos, simili ratione edendos, minus 
verecunde cunctanterque, quam «dhuc feci, aggrediar. Habeo 
enim prelo iam pridem parata Michaélis Pselli Annales, Georgii 
Hamartoli Chronicon, Nicephori Gregorae libros aliquot adhuc 


PRAEFATIO. xxxi 


íneditos, Sanctorum Vitas item ineditas, historiam saeculi deci- 

mi et deinceps sequentium illustrantes, Gregorii Palamae libel- 

Inm de captvitate sua ad Thessalonicenses, aliaque id genus. 

Quae ut primo quoque tempore in lucem prodeant, rebus By- P. XX 
zantinis, Slavorumque et Tuxcarum priscae historiae novain lu— 

cem allatura, fautorum huius operis singularis munificentia spe- 

rare nos Jubet. Scribebam Parisiis in Bibliotheca Regia, Kalend. 
lanuar. aDcccx vir. 








NICOLAI MARIAE FOGGINII 
MONITUM 


| DE 
THEODOSII ACROASIBUS. 


Crean insulam centum olim, ut Horatius cecinit lib. IIT. Od, 97. 
potentem Oppidis, quam Agareni ab Hispania profecti Michaéle 
Balbo Imperatore an. Chr. ncccxxim. occupaverant, Nicephorus 
Phocas tunc temporis Magister, et Scholarum Orientalium Dome- 
sticus, fusis deletisque bàrbaris, Bomanorum Imperio restituit, 
Romano Iuniore Imperatore an. Chr. curxri. Hanc expeditionem, 
Romani Imperatoris iussu, a Nicephoro maxima celeritate feliciter 
confectam sequentes Ácroases quinque celebrantet exornant. Eas 
edere meditatus est olim Maltretus, sed primum nuper edidit Fla- 
minius Cornelius nobilis Venetus in suo de Creta sacra commen- 
terio tom. L. pag. 269. Nullus alius, qui eas complectatur, us- 
quedum innotescit vetus Codex, praeter Vaticanum notatum num. 
997. litteris paene iam exsolescentibus, et a Notario potius, quam 
ἃ Librario scriptum, ex quo tum Maltretus, Állatii cura, tum 
Cornelius accepere. ltaque easdem recensere ac recudere ius- 
sus, hoc solum praestare potui, ut ipsum Codicem Vaticanum 
iterum consulerem, et cum Corneliana editione conferrem, quem 
laborem non sine fructu exegi, etsi anceps haereo, utrum et ego 
ipse, tum ob Codicis vitia, tum ob singularem poétae sequioris 
aevi stilum, omnia bene assequutus sim. Quare dubitationes quas- 
dam meas ac coniecturas in subiectis adnotationibus indicabo, 
ubi etiam plura prosequar, quae sensus auctoris ac rerum hi- 
sloriam luculentius exponant. 


FOGGINII MONIT. DE THEOD. ACROAS. xxxi 


Quis faerit Theodosius Diaconus, qui hasce Ácroases com- 
posuit, obscurum omnino est: sed nullatenus dubitare licet, fuisse 
eum Ecclesiae Constantinopolitanae Diaconum, Porro ex episto- 
la, qua Ácroases suas Nicephoro dedicat, plane liquet, emisisse 
ess in lucem post praematurum Bomani Imperatoris obitum, eo 
lieet vivente composites. Sic enim Theodosius Nicephorum al- 
loquitur: Ὡς ἐν προσώπῳ γοῦν ἡ uiv ἀρχὴ ἰάμβων δοκεῖ πρὸς 
τὸν πάλαι Βασιλέα ἡμῶν, τὸ δὲ τῶν ἐπαίνων κεφάλαιον πρὸς τίνα, 
εἴσῃ εὐθύς. 1απιδογεπι itaque initium prima fronte ad defun- 
dum nuper Imperatorem nostrum pertinere videtur: verum lau- 

dum summa ad quem potissimum spectet, etatim intelliges. Prae- 
terea ex eadem epistola aperte intelligitur, obtulisse eas Nicephoro, 
postquam ille victoriae Cretensi victoriam etiam addiderat de Aga- 
renis orientalibus, metropoli eorum Chalepe eversa: Δέξαι οὖν, in- 
quit, εἶ xol τῆς ἀξίας εἰσὶν ἐνδεῶ Θεοδοσίου ψελλίσματα, καὶ περὶ 
τῆς τοῦ Χαλέπε γράφειν ἐπίτρεψον καταστροφῆς καὶ ὁλώσεως. .dc- 
cipe igitur, indignas licet maiestate tua, Theodosii nugas, et de 
evereione et expugnatione Chalepi scribere permitte: ad quae ver- 
ba mirari subit, quomodo Cornelius adnotaverit, se prorsus ne- 
sire, cur Theodosius de Creta sermonem instituens, Chalepi 
mentionem  iugesserit, Nemo eim veterum recentiorumque 
Historicorum praeterit, Niceplorum Phocam Creticos primum, 
deinde vero Chalepenses Saracenos subegisse. Audi Cedrenum 
Hist. Comp. pag. 646: Νικηφόρος δὲ ὁ Φωχᾶς, ὡς ἕμπροσϑεν 
εἴρηται, ππροσταχϑεὶς ἐκ Κρήτης ἐπανελθεῖν, οὐ συνεχωρήϑη εἶσελ-- 
ϑεῖν εἷς τὴν βασιλεύουσαν, ἀλλ᾽ ἐν τῇ ἀνατολῇ ἐκελεύθη παραγε- 
γέσϑαι μετὰ παντὸς τοῦ στρατοῦ" ἀναλαμβάνων γὰρ ξαυτὸν ἐκ τῆς 
προτέρας ἥττης ὁ Χαβδὰν, ἀναφέρειν ἤρξατο πάλιν, καὶ στρατὸν 
ἀξιόμαχον ἠϑροικοὶς, προσδόκιμος ἦν ἐπιθήσεσθαι τοῖς Ῥωμαίων 
ἄρχουσί τε καὶ πράγμασιν" ἀλλ᾽ ἐν Συρίᾳ γενόμενος ó Φωκᾶς καὶ 
σταδαίᾳ μάχῃ τούτου τρεψάμενος, καὶ κατὰ κράτος ἡττήσας, καὶ 
tig τὰ ἐνδύτερα τῆς Συρίας ἀπελάσας τὴν πόλιν Βέῤῥοιαν ἐξεπόρ- 
ϑησε δίχα τῆς ἀκροπόλεως. Nicephorus autem Phocas, Creta, 
uti diximus, iussus decedere ita est, ut non ei liceret Constan- 
tinopolim ingredi: eed mandatum est, ut cum omni exercitu in 
Orientem transiret, . Nam ab accepta cladé se recolligens Cha-- 
bdanus iam. sese erigebat: coactoque ad pugnam idoneo exercitu 
videbatur iamiam in IHomanos moturue, Eum Phocas, in Sy- 
Leo Diaconus. c 








XXXIV N. M. FOGGINII MONITUM 


riam ut venit, praelio superavit , ac fudit, et in Syriam interio- 
rem, compulit: urbem Berrhoeam, excepta arce, devastayit. Idem 
enarrat eliam Michael Glycas in Annalibus P. IV. p. 304. et 
uterque hanc afferunt causam adeo sollicitae expeditionis Nice. 
phori in Orientem, quod losephus Bringa, qui rerum in aula 
potiebatur, Romano ob oculos callide posuerit, invaluisse rumo- 
rem, victorem Cretae evehendum fore ad Imperium. Αἴ vero 
Cedrenus et Glycas a Leone Diacono scriptore coaevo in hoc 
dissentire videntur, quod hi Nicephoro e Creta reduci Constan- 
tinopolim venire non esse permissum, sed recta via in Syriam 
ire mandatum scribunt, ille autem contra testatur, Nicephorum e 
Creta. redeuntem non modo Constantinopolim venisse, sed etiam 
Constantinopoli triumphasse, et hinc postea in Syriam profectum 
esse, Leonem rem ita enarrasse compertum est ex Latinis excer- 
ptis historiae suorum temporum, quam ad obitum usque Ioh. 
Tximiscis protraxit , a Pagio in Critica in Annal, Baron. tom. III. 
pag. 875. et tom. 1V. p. 5. relatis, nondum enim in lucem edita 
est integra et Graece Leonis Historia, ad prelum licet paratam 
reliquerit Coinbefisius. Verum enimvero, ni fallor, facilem ad 
Cedrenum et Glycam cum Leone Diacono in hoc quoque conci- 
landos sperit viam Simeon Magister ἐξ Logotheta in Annalibus 
in fine, qui de Nicephori triumpho ob devictam Cretam sic lo— 
quitur: Ὁ δὲ Βασιλεὺς μαθὼν τὴν τῆς Κρήτης ἅλωσιν, ἐδόξασε 
τὸν ϑεόν' ust! οὐ πολὺ δὲ καὶ ὁ Δομέστικος τῶν Σχολῶν Νικη- 
φόρος κελεύσει τοῦ Βασιλέως πρὸς τὴν πόλιν εἰσῆλθεν, καὶ μετὰ 
τῶν λαφύρων καὶ τῆς αἰχμαλωσίας ἦλϑε πεζῇ ἀπὸ τοῦ οἴκου αὖ. 
τοῦ εἰς τὸ ἱπποδρόμιον ἅμα τῷ uoi Κρήτης τοῦ λεγομένου Kov- 
᾿ ρόπα καὶ πάντων τῶν συγγενῶν αὐτοῦ, στολὰς λευκὰς περιβεβλη- 
μένων πάντων τῶν Σαρακηνῶν᾽ “καὶ ὁ μὲν Μαγιστρος τιμῶν καὶ 
γερῶν μεγάλων ἠξιώϑη παρὰ τοῦ Αὐτοκράτορος" ὁ ᾿Δμηρᾶς δὲ 
πλεῖστα δῶρα καὶ χρυσὸν καὶ ἄργυρον παρὰ τοῦ Βασιλέως λαβὼν, 
σὺν τοῖς τέκνοις αὐτοῦ εἷς χωρία οἰκεῖν συνεχωρήϑη, εἰς δὲ τὴν 
σύγκλητον οὐκ. ἀνεβιβάσϑη, διὰ τὸ μὴ βούλεσθαε αὐτοὺς βαπτι- 
σϑῆναι" ó δὲ Βασιλεὺς Ῥωμανὸς Νικηφόρον τὸν Μάγιστρον αὖ- 
ϑις κατὰ τὴν ξώαν ἐξαπέστειλεν κατὰ τοῦ ἀλαζόνος Χαμβδᾶ" ὁ δὲ 
ἀπελθὼν, πρῶτον μὲν τὸν Χαλέπε νάστρον παρέβαλε, ἐξ οὗ καὶ 
λαφύρων πολλὴ γίνεται συναγωγή. — Imperator, ubi captam esse 
Cretam cognovit, Deo laudes. gratiasque. pereolvit. Tum breyi 


LI 


DE THEODOSII ACROASIBUS. . XXxY 


etiam Nicephorus Scholarum Domesticus, Imperatoris iussu, ur- 
bem ingressus cum multis spoliis atque captivis a suis aedibus 
ad Circum. pedes venit una. cum Cretae 4£mera, Curope nomine, 
eiusque propinquis omnibus, cum Saraceni. omnes albis vesti- 
bus induti essent. dc quidem Magister honores magnaque 
praemia Imperatoris liberalitate consequutus est; dmeras vero 
donis plurimis auroque atque argento ab Imperatore donatus, 
praedia ruri colere atque habitare permissus est: quod tamen 
baptismo initiari noluit, in Senatum minime cooptatus est. Porro 
JHiomanus Imperator Magistrum Nicephorum iterum ian. Orien- 
ten. misit, ut Chambdae arrogantiam frangere& — Susceptaque 
expeditione primum Chalepum urbem munitam cepit, unde etiam 
spoliorum vim magnam collegit, Videsue quod triumphi genus 
Nicephorus e Creta redux obivit? Jf suis aedibus cum multis 
époltis et captivis pedes in. Circum venit, quo scilicet mgdo ovauw- 
tes procedebant, non triumphantes; ita ut, si bene vertit Leonem 
Cómbefisius , usus sit Leo voce triumphi lato modo," quomodo 
eüam a Latinis non semel factuii esse novimus, Εἰ profecto is 
erat, qui ob Cretam captam Nicephoro debebatur, honos secundum 
lemanorum morem , quia bellum Creticum indictum non fucrat, 
et qnia fuerat sine sanruine confectujn, de quibus luculenter cer- 
tos nos faciet Theodosius. Qua de re Cedrenum et Glycam ita 
esse interpretandos censeo, ut dixerint negatum fuisse Nicepho- 
To e Creta reduci Constantinopolim venire, scilicet ad commoran- 
dum, quia hinc stalim iussus est in Syriam proficisci; et eos 
haud meminisse triumphi, quem tunc Nicephorum egisse narrat 
Leo Diaconus, quia nullatenus triumphans, sed solum ovans in 
Circum processerit, et solummodo post Chalepensem victoriam so- 
lennem triumphum egerit, quem Cedreno visum est satis com- 
memorare, cum in eo praeter Berrhoeensia spolia etiam Cretica 
ostentaverit, 

Verum, ut ut quis malit hoc contigisse, certum est, quod. 
Nicephorus post victoriam Creticam in Syriam profectus est , 8c 
nova de Chalepensi Sultano reportata victoria eo magis inclaruit; 
et quod eum interim BRonjanus, florens licet aetate, voluptatibus 
fractus die 15. Martii Indictione sexta obiisset, a Theophanone 
Romani uxore filiorum nomine imperante accersitus est Constan- " 
nopolim, ubi solenni pompa de Saracenis tum Crelicis, tum — 


»ο 


xxxvi FOGGINII MONIT. DE THEOD. ACROAS. 


Chalepensibus triumphavit. moilMo δὲ μηνὶ, inquit Cedrenus 
ibid., τῆς αὐτῆς € ἱνδικειῶνος, εἴσεισιν ὁ Φωκᾶς Νικηφόρος τῇ 
τεῆς δεσποίνης κελεύσει (τοῦ Ἰωσὴφ καϑάπερ καὶ πάλαι κωλύοντος) 
ἐν Κωνσταντινουπόλει". καὶ ἀπὸ τῶν ἐκ τῆς Κρήτης λαφύρων καὶ 
τῆς Βεῤῥοίας ἐϑριάμβευσεν ἐν τῷ ἱπποδρόμῳ. | Eadem sexta In- 
dictione, mense Aprili, iussu Augustae Nicephorus Phocas Con- 
etantinopolim venit, losepho, ut ante, ne hoc fieret obstante. Du- 
xit triumphum in, Circo, inferens in eo Cretensia εἰ Berrhoeeneia 
epolia, — Eandem rem iisdem fere verbis ita narrat Ioannes Cu- 
ropalates in Historiae Compendio pag. 66: pri autem mense, 
eadem sexta. Indictione, Phocas iussu, Reginae ingreditur Con- 
etantinopolim, Iosepho omnino, ut pridem, prohibente, et de ca- 
ptis spoliis εἰ Berrhoea triumphavit in, hippodromo. | Attamen 
neque tuuc immorari diu potuit Nicepborus Constantinopoli: 
comperiens enim, parari sibi iterum insidias a Tosepho Bringa, 
mature in Cappadociam secessit, ubi ab exercitu Imperatorem 
se appellari die 2. Iulii passus est, et inde Constantinopolim re- 
diit, coronatusque, est a Polieucto Patriarcha die 15. Augusti. 
Haec est rerum series, et hinc facile intelligi potest quo potissi- 
mum tempore Theodosius Ácroases suas Nicephoro obtulerit. Cum 
enim obtulerit iam mortuo Romano, et Cholepe urbe eversa, sed 
antequam Nicephorus ad Imperium evectus foret, restat obtulisse 
intermedio quatuor mensium spatio, qui intercesserunt a die 15. 
Martii ad diem 2. Iulii, atque adeo, ut arbitror, mense Aprili, 
quo Nicephorus Constantinopoli e Syria redux triumphavit, 





HENRICI CANISII 
PRAEFATIO 


AD 
LUITPRANDI LEGATIONEM. 


Liegstionem hanc Luitprandi Cremonensis Episcopi descripsit ex 
Codice manuscripto Bibliothecae primariae aedis Trevirensis R. P. 
Christophorus Browerus, societatis Iesu sacerdos, antiquitatis il- — 
lustrandae studiosissimus, eamque ad communem illum omnium 
eruditorum amicum Marcum Velserum VII. virum Augustanum 
misit; inde huc perlata, nunc tandem post tot saecula ex tene- 
brisin publicum exit. Quis Luitprandus hic fuerit, certo affir- 
mare non ausim. Fuisse Ticinensis Ecclesiae Levitam et Diaco- 
num (cuius extant libri sex rerum ab Europae Imperatoribus et 
Regibus gestarum), suadent cum alia, tum idem prorsus dicendi ge- 
nus, Deinde quod opinionem hanc.verisimillimam reddit, Luit- 
prandus noster bis se Constantinopoli legationem obiisse asserit; 
primam, cum adhuc Diaconus esset, auctoritate Berengarii, tem- 
pore Constantini Graecorum Imperatoris; postea alteram , man- 
dato Ottonis Magni et filii eius et uxoris Adelheidae ad Nice- 
phorum Phocam, qui mortuo Romano filio praedicti Constantini 
Imperium Constantinopolitanum invaserat. Αἱ Luitprandus Ti- 
cinensis Diaconus, et Historicus ab eodem Berengario Italiae ty- 
ranno potius quam HBege se Constantinopolim ad Constantinum 
Imperatorem legati nomine missum testatur lib. VI, Hist. cap. 1. 
et seq. ubi fuse describit, quomodo a Constantino Constantinopoli 
exceptus fuerit, et quae spectacula ibidem viderit. Unde con- 
licere licet, unum et eundem esse hunc nostrum, et qui historiam 
conscripsit: quum et Historicus sub Ottonibus claruerit, e tem- - 


xxxvii H. CANISII PRAEFAT. AD LUITPR. LEGAT, 


poris diversitas non obstet. Et forte si Luitprandi libri integri 
extarent, inveniremus non minus posteriorem sub Ottone legatio- 
nem, quam illam priorem sub Berengario ; nec dubitarem pro cer. 
to et explorato affirmare, nisi ipse Luitprandus scrupulum inii- 
ceret, qui lib. VI. cap. 6. mentionem facit Luitprandi  Cremo- 
nensis Episcopi, eumque ait , cum Landoardo Saxone, Episcopo 
Numedensi, ab Ottone Magno Romam missum esse ad Ioannem Pon- 
tificem: et in Concilio Romae in causa eiusdem Ioannis celebrato, 
cum Otto Romam occupasset, fugato Ioanne et Adelberto , inter 
Episcopos [taliae, qui Concilio interfuerunt, numeratur Luit- 
prandus Episcopus Cremonensis, qui et eiusdem Ottonis in eo- 
dem conventu interpres fuit: nam quae Otto Saxonica lingua lo- 
quebatur, haec Luitprandus Cremonensis Episcopus Latine redde, 
bat ceteris Episcopis. Adeo, ut vix credibile videatur, Luit- 
prandum Historicum de se quasi de alio locuturum fuisse, si ipse- 
met fuisset: cum longe minutiora de se rebusque a se gestis 
absque ambagibus commemorare soleat, 


ΔΈΟΝΤΟΣ AIARONOY 


. IZTOPIAZ BIBAIA Il. 





AEONTOZ 4AIAKONOY 
IZTOP I A, 


ἀρχομένη ἀπὸ τῆς τελευτῆς τοῦ αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου, μέχρε 
τῆς τελευτῆς Ἰαάννου τοῦ αὐτοχράτορος, τοῦ ἐπιλεγομένου Τζιμισκῆ. 


.BIBAION 4A. 


LEONIS DIACONI' 
HISTORIA, 


incipiens ab obitu. Constantini Imperatoris, usque ad. obitum 
Imperatoris loannis cognomento Tuimiscae, 





LIBER I. 
ARGUMENTUM. 
Laws historiae. Leonis Diaconi genus et patria ). Romanus, 
Constantino mortuo, imperium naciphl. ἀπο, ΩΡ Gon D male pu- 


gnat in Creta (2). Nicephori "Phocae expeditío Cretica. Nicephorus Pa- 
stilae ia mediam insulam. emissus (8), a. Sarucenis caeditur (4). Candia 
dreuvmoallate (5). Nicephori Phocae os exercitum oratio (6). Saraceni, 
qui suis auxilio venerant, magna clade fuganter (7).  Candin fruetro 
oppugnata (8). Nicephorus in Creta hibernat. (9). 


s. Ex ἴπερ ἄλλο τι τῶν ἀγαϑῶν τὸν βίον ὀνίνησι, τούτου οὐχξά. Par. 1 
ἧσσον, ἀλλὰ καὶ μᾶλλον ἡ ἱστορία , ἐπωφελές τι πρᾶγμα ne-Foleod 572 
φυχὸς xal λυσιτελές. ποικίλας γὰρ xal: παντοδαπὰς ἀπαγγέλ- 
lesa πράξεις, καὶ ὅσας ἢ φορὰ τοῦ χρύνου καὶ τῶν πραγμά- 


1. κοῦτον cod. Fort. τοῦτο. 


1. Si quid aliud bonum magno usui in vita est, non minus am id, imo 
vero etiam magis prodest bistoria, res utilis sane ac salutaris. Nuncia enim 
cum sit variorum et cuiusque modi factorum, quaecunque tum oursus tem- 


4 LEONIS DIACONI 


Βτων κυλίνδειν εἴωθεν, 7j προαίρεσις δὲ μάλιστα τῶν κεχρημένων 
τοῖς πράγμασι, τὰς μὲν ἀσπάζεσϑαι καὶ ζηλοῦν τοῖς ἀνθρώποις 
γομοϑετεῖ, τὰς δὲ ἀποδιοπομπεῖσϑαι καὶ ἀποτρέπεσθαι" ὡς μὴ 
λάϑωσιν ἀβουλήτως τὰ μὲν ὀνησιφόρα xal λῴονα προηκάμενοι, 

P. 9 τοῖς δὲ ἀπευκταίοις καὶ βλαβεροῖς ἑαυτοὺς περιπείραντες. ἐπεὶ 5 
οὖν λυσιτελὲς ἢ ἱστορία μετὰ τῶν ἄλλων βιωφελῶν χρῆμα τελεῖν 
ὡμολόγηται, ἅτε τὰ ϑνητὰ ἀναβιώσκειν ἢ ἀνηβάσχειν παρεχο-- 
μένη, καὶ μὴ ἐῶσα τοῖς τῆς λήϑης βυϑοῖς παρασύρεσϑαί τε καὶ 
συγχαλύπτεσθϑαι᾽ διὰ ταῦτα, πολλῶν ἐν τῷ xav. ἐμὲ χρόνῳ πρα- 
γμάτων ἐξαισίων καὶ ἀλλοκότων καινοτομηϑέντων, καὶ φοβερῶν 10 
κατ᾽ οὐρανὸν δειμάτων ἐπιφανέντων, καὶ σεισμῶν ἀπίστων κινη-- 
ϑέντων, σκηπτῶν τε κατενεχϑέντων, καὶ ὑετῶν λάβρων καταβ- 
ῥαγέντων, πολέμων τε συῤῥαγέντων, καὶ στρατευμάτων πολλα-- 
χοῦ τῆς οἰκουμένης ἐπιδραμόντων, καὶ πόλεων καὶ χώρων με- 

Βταναστάντων, cg πολλοῖς δοκεῖν, ἀλλοίωσιν ἄρτι τὸν βίον λα-- 15 
βεῖν, καὶ τὴν προσδοκωμένην δευτέραν κατάβασιν τοῦ Σωτῆρος 
καὶ Θεοῦ ἐπὶ ϑύραςς ἐγγίζειν" ἔδοξέ μοι, μὴ οὕτω φρίκης μεστὰ 
καὶ ϑαύματος ἄξια πράγματα σιγῇ παραδραμεῖν, ἄλλ᾽ εἰς τοὐμ-- 
φανὲς ἀνειπεῖν, ὡς εἶναι παίδευμα καὶ τοῖς ὕστερον" εἴ γε μὴ 
δεδογμένον εἴη τῇ προνοίᾳ, αὐτίχα καὶ καταπόδας τὸ βιωτικὸν 30 
πορϑμεῖον ἐν τῷ τῆς συντελείας ὅρμῳ ἐλλιμενίζειν, καὶ τὸ σχῆμα 
τοῦ κόσμου παραγαγεῖν. ἀλλά μοι εἴη τὸν ὑπὲρ ἐμὲ τοσοῦτον 


1. μάλλιστα τῶν κεχριμένων οὐ. 415. Confer infra 104. D. ed. Par. 
18. εἰς τοῦ φανές cod. 41. τῷ] toig cod. — 21. ἐλλιμενίσειν cod., 
sed infra, 4. C., ἐνλεμενίξειν (sic) διδχελεύσατο. 


is rerumque ferre soleat, tum maxime virorum in negotiis versantiam 
voluntas, docet homines, ut apprehendant et sectentur alia, alia reiiciant 
& sese εἰ aspernentur: neque propter inscienGam , neglectis inconsulte uti- 
libus ac praestabilioribus rebus, aversandis se et noxiis implicent. Qua- 
propter, cum in confesso sit, fructuosum quiddam esse inter alia vitae prae- 
sidia historiam, eandemque rebus mortalibus vitam aut iuventutem resti- 
^ (nere, neque permittere, ut in oblivionis gurgites abreptae obruantur: id- 
circo, quod multa mea memoria obtigerunt immania ac mira monstra, e£ 
religiosa se aperuerunt in coelo terri terrae motus item incredibiles fa- 
«ἃ sont, fulina iacta, imbres largi delapsi, bella commissa, exercitus 
huc illuc per orbem rapti, oppida et gentes alio translatae, adeo ut multi 
putarent, regenerationem iamiamque subituras res humanas, exs tum- 
que alterum descensum Servatoris ac Dei ante fores instare; ideo visum 
mihi est, tam plenas horroris mirationeque dignas res silentio haud transire, 
sed palam proclamare, ut disciplinae loco sint etiam posteris: si tamen non 
constitutum Δ providentia est, statim evestigio in consummationis portusa 
deducere vitae naviculam, speciemque mutare huius mundi. Modo contin- 
qst mibi, quandoquidem tantum suscepi, qui supra facultates meas est, la- 


HISTORIAE L 3. 6 


&Jior ἐπανῃρημένῳ, μὴ δεύτερον τῆς προϑυμίας δραμεῖν, àva- 
λύγως δὲ τοῦ μεγέϑους τῶν συμβεβηκότων ἱκέσϑαι, καὶ ταῦτα 
δεόντως ἐπεξηγήσασϑαι. ἢ μὲν οὖν ἱστορία κατὰ τὸ ἐνὸν ἐμοὶ 
λεχϑήσεταε κατὰ μέρος " 0 δὲ ταῦτα συντάξας ““έων εἰμὶ Βασι- 
δλείου υἱός " πατρὶς δέ μοι Καλόη, χωρίον τῆς ᾿Ασίας τὸ κχάλλε-. 
στον, παρὰ τὰς κχλιτῦς τοῦ Ἰμώλου ἀνῳκισμένον, ἀμφὶ τὰς. 
πηγὰς τοῦ αύστρίου ποταμοῦ, ὃς δὴ, τὸ Κελβιανὸν παραῤ-- 
ῥίων καὶ ἥδιστον ϑαῦμα τοῖς ὁρῶσι προκείμενος, ἐς τὸν τῆς χλει- ᾿ 
γῆς καὶ περιπύστου Ἐφέσου. κόλπον πελαγίζων ἐσβάλλει. ἀλλ᾽ — 
Ὁ ἐπὶ τὴν τῶν κοινῶν πραγμάτων ἱτέον διήγησιν, περὶ πλείστου τὸ 
ἀληϑίζειν ποιρυμένοις ὡς μάλιστα, ὅτι καὶ τοῦτο τῇ ἱστορίᾳ τῶν 
ἄλλων μᾶλλον ἁρμόττει. φασὶ γὰρ καὶ οἱ τὸν λόγον σοφοὶ, ῥη- 
Topix] μὲν προσήχειν δεινότητα,. ποιητικῇ δὲ μυϑοποίϊαν, τῇ δὲν ι 
ἱστορίᾳ ἀλήθειαν. ὅσα μὲν οὖν ἐπὶ τὸν χρόνον τοῦ αὐτοχρά-Ἐοὶ.οοὰ.978 
ἴδτορος Κωνσταντίνου υἱοῦ “Ἰέοντος, ᾧ Πορφυρογέννητος ἢ ἐπί-- τοῖο. 
χλησις, ἐπισυμβέβηκε πράγματα (οὗ καὶ γεννωμένου καὶ τελευ-- 
τῶντος χομήτην λέγεται φανῆναι κατ᾽ οὐρανὸν, τὴν ἐχείνου καὶ 
γέννησιν προδηλοῦντα καὶ ἀποβίωσιν), παρήσειν poc δοκῶ " ἀπο- 
χρώντως γὰρ ἄλλοις ἱστόρηται. τὰ δὲ τούτων ἐχόμενα, καὶ ὅσα 
ὐφϑαλμοῖς καὶ αὐτὸς τεϑέαμαι (εἴπερ ὀφϑαλμοὶ ὥτων πιστότεροι, 
xuj^ Ἡρόδοτον), τὰ δὲ καὶ πρὸς τῶν ἰδόντων ἠκρίβωσα, ταῦ- 
tu καὶ δώσω γραφῇ. ᾿ 
B. Ἄρτι κατὰ τὸν Νοέμβριον μῆνα, τῆς y ἰνδίκτου, ἕν. 8 


8. Fort. ϑέαμα. 


berem, ut pone desiderium meum non relinquar, sed contra convenienter 
δὲ magnitudinem rerum gestarum memet eíferam, easque quo oportet mo- 
do tradam, Historia ita, quantum in me est, singulatim explicabitur: 
quam qui composui Leo sum Dasilii filius, patria ortus Calo&, Asiae vico 
imo, ad 'Fmoli clivos sito, circa fontem Caystri fluminis, quod, 
Celbianum praeterlabens et iucundissimam offerens spectantibus admirabi- 
latem, in clarae ac nobilis Kphesi sinum aestuario effecto transit. Sed 
ima veniamus ad publicarum rerum narrationem , ita ut veritatem plurimi 
iamus, quoniam praecipue illa convenit historiae. Perhibent enim di- 
cendi periti, rhetoricae proprium esse dicendi facultatem , poeticae fabu- 
las, historiae veritatem. gitur quaecunque tempore Constantini Imperato- 
ns, filii Leonis, evenerunt, cui Porphyrogenneto cognomen fuit (quo na- 
scente οἱ moriente stellam crinitam in coelo visam esse, ferunt, et nativita- 
tem eius et discessum e vita Braemonstrantem ), praetermittenda existimo : 
B&m sunt satis copiose ab alüs exposita. At quae deinceps acciderunt, 
quae partum ipse oculis meis vidi ( siquidem oculi fide digniores quam au- 
re$, juxta. Herodotum) , partum ab oculatis testibus diligenter exquisivi, 

haec persequar scriptura. 
2. Mense Novembri, indictionis tertiae, anno sexmillesiumeé quadrin- 





6 LEONIS DIACONI 
A. M. 6468 τῷ evEL. ἔτει». τοῦ ῥηϑέντος αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου τὸν 


Ind. ὃ βίον μετηλλαχότος καὶ πρὸς τὴν ἐχεῖσε χατάπαυσιν ἀναλύσαντος, 
.«qv αὐτοχρατορίαν διέπειν ἀρχὴν Ρωμανὸς ὃ ἐκείνου υἱὸς ἐγχειρί- 
ζεται, ἤδη τὴν τῶν μειρακίων παράλλάττων ἡλικίαν καὶ πρὸς 
ἄνδρα τὸν τέλειον μετασκευαζόμενος " ἀνὴρ τἄλλα μὲν ἐπιεικὴς, 5 
εὐπρόσωπός τε καὶ εὐόμιλος καὶ τὴν ὥραν ἀριπρεπὴς, καὶ παν-- 
τοδαπῆς καλοκαγαϑίας ἀνάπλεως, εὐμενής τε καὶ χρηστὸς πρὸς 
ἅπαν τὸ ὑπήκοον, ἐπτοημένος δὲ νεωτερικαῖς ἡδυπαϑείαις καὶ 
Βπαιδιαῖς, τοὺς δὲ ἐρεϑίζοντας πρὰς ταῦτα κατὰ τὴν βασίλειον 
ἑστίαν, ὡς οὐκ ὥφελεν, ἐπαγόμενος. τούτῳ τῷ. αὐτοκράτορι 10 
TPuuavQ εἰς ἔννοιαν ἧκε, τὴν τῶν ᾿“ραβιτῶν Κρητῶν δυναστείαν, 
τραχηλεῶσαν καὶ κατὰ Ρωμαίων φονικὸν πνέουσαν, τῇ τοῦ xotlt- 
τόνος ῥοπῇ ἐχποδὼν ποιήσασϑαι. καὶ γὰρ τῷ ἐξ ὑπογυίου τοῖς 
“Ῥωμαίοις συμβεβηκότι ἀτυχήματι ἀμέτρως γαυρουμέγνη, τὰ πα-- 
ρἄκτια τῆς Ῥωμαϊκῆς ἐπικρατείας ἐληΐζετο μάλιστα. ὕπως δὲ15 
τὸ πταῖσμα Ῥωμαίοις συμβέβηκεν, ἐπιτροχάδην ἐρᾷς Κων- 
αταγεῖνος ὁ αὐτοχράτωρ, μὴ στέγων τὴν τῶν Κρητῶν ὕβριν καὶ 


1. Numeri annorum, qui ἃ creatione mundi computantur, Cedreno 
duce in margine adscripti sunt, quamquam tet ab ipsius Leonis testi- 
monio abscedendum erat, Sed manifesto eius ratio, sive ipsius sive 
librariorum cnlpa, mirum in modum conturbata est: nam tam parum 
ipse sibi constat, ut h.l. et pag. 29 C. v. 12 numerus ab eo notatus 
uno anno a recepto numero superetur, contra pag. 110 C. Leonis nu- 
merus numerum Codreai uno anno excedat, quarto denique loco pag. 
57 À. Leo cum Cedreno consentiat. Haec inconstantia eo magis miran- 
da est, quod indictiones omnibus illis locis accurate et cum Cedreno 
convenlenter ἃ Leone indicatae sunt. Quo factum est, ut omnes rea 
gestae, quae ἃ Leone exponuntur, si indictionum numerum ineas et 
rerum ordinem persequaris, XVII annis contineantur; sin autem ab 
&nno mundi 6467, quem ἢ. l commemorat, uec ad annum 6485, 
quem in fine libri X indicat, rationem ducas, XIX anni praeterflu- 
' ^ xisse videantur. CLASS. 4. μετηλλαγότος cod. 


umo sexagesimo septimo, cum praedictus Imperator Constantinus re- 

cta vita ad requiem se trans hominem contulisset , filius eius Romanus, qui 
ex puerili aetate egressus ad virilem iam transibat, principatus administra- 
tionem suscepit, Kat is caeteroqui bonus, honesta facie, sermone lepi- 
de, specie decorus, plenus omni probitate, erga subditum quemvis benignus 
ac suavis; sed item voluptatibus iuvenilibus ludisque nimium deditus. Quas 
δὰ res qui se sollicitabant, eos, contra atque oportebat, inducebat in palatium. 
Huic Imperatori Romano in mentem venerat, Arabum in Creta potentiam, su- 
perbientem illam caedesque adversus Romanos spirantem , cum Dei auxilio 
evertere. Quippe, clade paulo ante nobis illata in immensum inflati, per 
oram imperii maritimam populationes maxumes faciebant, Quam calamita- 
tem quemadmodum Romani ceperint, summatim dicam. Constantinus Im- 
perator, cum Cretensium arrogantiam incursionesque repentinas ferre non 


HISTORIAE IL 8. 7 


τὸς λαϑφαίονς ἐπιδρομὰς, στρατιὰν ἀξιόμαχον συνειλοχὼς καὶ Α. C. 959 
, ?, , 4 A uu , I. Bom. 1 
τριήρεις ἐξαρτύφως πνφφόρους μάλα συχνὰς, κατὰ τῆς Κρήτης 
ἔστελλεν, ὡς αὐτοβοεὶ τὴν νῆσον αἱρήσων. ἀλλ᾽ ἀνανδρίᾳ xolC 
ἀπειρίᾳ τοῦ στρατηγοῦ, τομέου ϑαλαμηπόλου τελοῦντος, καὶ ἄν- 
δδραρίου σκιατραφοῦς ἐκ τῆς τῶν Παφλαγόνων ὥὡρμημένου (Κων- 
σταντῖνος ὄνομα τούτῳ, Γογγύλης ἐπίκλησις), εἰ καὶ τῷ τῶν ΠΙατρι- 
zov ἀριπρεπεῖ ἀξιώματι ἐσεμνύγετο, ἅπασα ἡ λεχϑεῖσα στρατιὰ, 
πλὴν ὀλέγων ἀνδρῶν, κατεκόπη πρὸς τῶν βαρβάρων καὶ παραπώλετο. 
γ. Ταύτην τὴν ἧτταν ὃ αὐτοχράτωρ Ῥωμανὸς ἀνακαλέσα--Α. M. 6468 
1009« προϑυμούμενος, Νικηφόρον τὸν Φωχᾶν, τοῖς μαγίστροις AC “οὐ 
ἐνρδιαπρέποντα καὶ τῶν τῆς ᾿ἀνατολῆς στρατευμάτων κατάρχοντα 1. Bom. 1 
(δομέστικον τῶν σχολῶν Ῥωμαῖοι ἀρχὴν τὴν τοιαύτην ἐπιφημί- Ὁ 
lovov) , ἄνδρα ῥέχτην τε καὶ δραστήριον, ἀγαϑόν τε τὰ πολε- 
μιχὰ καὶ τὴν ἰσχὺν ἀνυπόσκατον, αὐτοχράτορα στρατηγὸν τῆς 
᾿δπρὸς τοὺς Κρῆτας μάχης κεχειροτόνηκεν. οὗτος τοίνυν ὃ Νικη- 


φόρος, τὴν τῆς ᾿Ασίας στρατιὰν τῷ βασιλικῷ συνειλοχὼς κελεύσματι Fol, 478 v. 


καὶ γαυσὶν ἐριβιβάσας, καὶ ταχισιλοήσας, πυρφόρους τε τριήρεις 
πλείστας ἐπαγόμενος ( δρόμονας ταύτας Ῥωμαῖοι καλοῦσι), τῇ 
Κρήτῃ προσώρμισεν. ἐπεὶ δὲ τῆς ἀποβάσεως ἐδόκει καιρὸς, 

Ὁ ἔδειξε πραχτιχῶς, ἣν εἶχεν ἐμπειρίαν ἔργων πολεμικῶν. κλίμα- Ῥ. 4 
ξας γὰρ ἐπὶ τῶν πορϑμείων ἐπιφερόμενος, ταύτας ἐπὶ τὴν ἠϊόνα 
προσυφαπλῶν, τὴν στρατιὰν ἔνοπλόν τε καὶ ἔφιππον ἀπὰ τῆς 
ὑγρᾶς ἐπὶ τὴν ξηρὰν μετεβέβαζε. τῷ δὲ καινῷ καὶ ἀλλοχότῳ 


12. Ῥωμαίοις cod., ut sit quasi dativus absolutus ad participium 
ἐκιφημίζουσιν referendus. 


powet, conducto optimo exercitu, triremibus igniferis instructis bene mul- 

fia, expeditionem in Cretam suscepit, velut prima aggressione insulam oo- 

&paturus. Atenim ignavia atque imperitia ducis, qui erat spado cubicu- 

lris, homuncio umbreticola Paphlagonia ortus, Constantinus nomine, 

Gongyles cognomento, tametsi amplissima Patriciorum dignitate gloriaba- 

Wr, omnis hic exercitus praeter paucos quosdam milites contrucidatus ἃ 
is ac deletus est. 

8. Quod detrimentum sarcire cupiens Romanus Imperator, Nicepho- 
Tm Phocam, inter magistros praefuülgentem exercitibusque Orientalibus 
Praefectum (quam dignitatem Domesticatum scholarum ani vocant), 
Virum strenauin. ac navum , bello fortem, vi invicta, ducem gerendo bello 
tretico suiumo cum imperio creavit. Nicephorus, contractis Imperatoris 
Jue Asiaticis copiis , iisdemque in naves impositis, celeri navigatione 
Wes cum magno ipgniferarum triremium numero (quas dromonas Romani 
vecant) ad Cretam appulit Ibi cum tempos videretur exscendendi , quem 
wum rei bellicae haberet, ipso facto ostendit, Nam scalas in mevigiis 
Mivexerst: quibus jm littus explicatis equites armatos equisque insidentes 
*x mari in continentem transduxit. Berbari, hovo atque insolenti specta- 





9 LEONIS DIACONI 


A. M. 6668700 δράματος καταπλαγέντες ob βάρβαροε xarà χώραν ἕμενον 
I. ἃ ἰλαδὸν, ἀδιάσπαστον συγτηροῦντες τὸν συνασπισμὸν, καὶ τὴν 
τῶν Ῥωμαίων ὡς αὐτοὺς ἄφιξιν προσδεχόμενοι. ὃ δὲ τῶν Ῥω- 
ple στρατηγὸς Νικηφόρος, τριχῇ τὴν φάλαγγα διατάξας, ἀσπί- 
σι τε καὶ δόρασι ταύτην καταπυκνώσας, καὶ τὸ ἐνυάλιον παιωνί- 5 
σας, τὸ δὲ σταυρικὸν ἐγκελευσάμενος προπορεύεσθαι τρόπαιον, 
Βἀντιμέτωπος τοῖς βαρβάροις énfjt. δεινῆς δὲ μάχης ἀναῤῥαγεί- 
σης, καὶ δίκην χαλάζης τῶν βελῶν καταφερομένων, οὐκ ἔμελ- 
λον ἐπὶ πολὺ διακαρτερεῖν οἱ βάρβαροι τὸν τῶν Ῥωμαίων δορα- 
τισμόν" ἀλλὰ τὰ νῶτα στρέψαντες καὶ τὴν φάλαγγα διαλύσαν- 10 
τες, ὡς εἶχον δρόμων, πρὸς τὸ σφῶν ἀπἤεσαν ἔρυμα. οἱ δὲ Ῥω- 
μαῖοι ἐφεπόμενοι, ἀμύϑητον τούτων φόνον εἰργάσαντο. τοιοῦ- 
qo» μὲν 4j πρώτη προσβολὴ καὶ διαμάχη πέρας αἴσιον τοῖς Ῥω- 
μαίοις ἀπηνέγκατο. ἐπεὶ δὲ, ἧπέρ uos εἴρηται, τῷ σφετέρῳ τει- 
χίσματι οἱ βάρβαροε συνεκλείσϑησαν, τὰς δυνάμεις συγχαλέσας 15 
Οὗ στρατηγὸς, χάρακα πρὸ τοῦ ἄστεος ἐπήξατο τῶν Κρητῶν τὰς 
δέ γε τριήρεις καὶ τὰς λοιπὰς φορτίδας εἷς εὐλίμενον ἐπίγειον 
ἀϑοόας ἐλλιμενίζειν διεκελεύσατο, ϑαλασσοχριιτεῖν τε, καὶ εἴ που 
βαρβαρικὸν ὁρῷεν πορϑμεῖον ἔκπλουν ποιούμενον, τοῦτό τε ἐκ-- 
διώκειν, καὶ τῷ ὑγρῷ πυρὶ ἐκτεφροῦν. ταῦτα ἐς τὸ ἀχριβὲς 90 
βουλευσάμενός τε καὶ συμπεράνας, σπεῖραν λογάδων ἀνδρῶν τῷ 
στρατηγῷ Νικηφόρῳ, ᾧ τὸ ἐπίκλην Παστιλᾶς, ἐγχειρίζει, ὃς 
γενναῖος ὧν πολλοὺς ἀνέτλη πολέμους" καὶ πλειστάχις μὲν ἥλω 
πρὸς τῶν “Ἀγαρηνῶν, τοσαυτάχις δὲ ἐχεῖϑεν διέδρα xal πολλὰς 


1. ἕνον cod. 9. τῶν τῶν cod. Sed vide infra 82. C. 


oulo attoniti, catervatim loco se continebant, indivulsos confertosque or- 
dines servantes , Romanorumque ad se exa ntes adventum, Nostrorum 
dux Nicephorus, tripartita scutisque et is condenssta acie, bellicum 
conclamat, et, crucis tropaeo praeire iusso, infestis signis invadit barba- 
Frps. Acri commisso praelio, cum grandinis ritu tela ca t, diutius Ro- 
manorum phalangem hastis horrentem barbari sustinere non potuerunt, ac 
terga verterunt: solutis ordinibus quam maximo cursu ad suas munitiones 
contenderunt. Romani insecuti incredibilem eorum caedem edunt. Tam ae- 
cundum Romanis exitum habuit primus eorum congressus atque conflictus. 
Barbari cum in muros, quemadmodum demonstravimus, compulsi essent, 
dux convocatis copiis pro Cretensium oppido castra muniit: triremes reli- 
quasque actuarias naves confertas in statione se tuta continere iubet , si- 
mulque mare obeidere, et si quam barbaram navem evectam viderent, eam 
persequi, e£ igne humido concremare. Quibus diligenter constitutis ac 
perfectis, manum delectorum militum Nicephoro duci cognomento Pastilae 
&radit: qui, qua erat virtute, bellis quamplurimis defunctus, quoties a 
Barscenis captus erat, toties ex eorum manibus aufugerat; neque paucas 


HISTORIAE I. 4. 0007 9 


οὐλὰς ix τῶν xarà πύλεμον χαλκοτυπιῶν ἐπὶ τοῦ προσώπου καὶ Α. C. 960 
τῶν στέρνων προὐβάλλετο. τότε δὲ στρατηγὸς τῶν Θρᾳκησίωντ Pom. 1 
τελῶν, τὴν σπεῖραν παρειληφὼς, ἐπὶ καταδρομὴν καὶ κατασχο- D 
πὴν τῆς νήσου ἐστέλλετο, πολλὰ τοῦ Νικηφόρου Qwxü ἐπισκή-Ἐοϊ. 974 r. 
δψαντος, γρηγορεῖν τε καὶ νήφειν, καὶ μὴ πρὸς ῥᾳστώνην καὶ τρυ- 
gv ἀπιδεῖν, ὡς μή τι ἀνήκεστον πρὸς τῶν ἐναντίων αὐτοῖς κατ- 
τυϑῇ᾽ καταδραμόντας δὲ τὸν χῶρον καὶ γενναῖόν τε δεδρακότας, 
ἐπὶ τὸ στρατόπεδον ϑᾶττον παλινοστεῖν. 
δ΄. ᾿Ἡλλὰ γὰρ οὐκ ἀκραιφνῆ τἀγαϑὰ τοῖς ἀνθρώποις πέφυκε 
10 παραμένειν ἀεὶ, ἀλλὰ τοῖς xaxoi; ἀναμέμικται" καὶ παρέπεται 
τοῖς μὲν εὐτυχήμασι συμφοραὶ, ἀνῖαε δὲ ἡδοναῖς, μὴ ζῶσαι κα- 
ϑαρᾶς τῆς δεδομένης εὐετηρίας ἀπόνασϑαι. ὅποῖον δὴ καὶ τότε 
“Ρωμαίοις συμβέβηκεν. ἐπεὶ γὰρ τῇ χώρᾳ προσέβαλον, καὶ τρυ-Ῥ, 5 
qj» παντοδαπὴν εὗρον (εὐδαίμων γὰρ 7j χώρα, καὶ ὡραίων καρ-- 
15 πῶν καὶ χυμῶν ἰδέαις ἐπιεικῶς περιβρίϑουσα, εὔβοτός τε καὶ εὔ-- 
μηλος), δέον τὰς ἐπισχήψεις τοῦ στρατηγοῦ, ὡς τὸ εἰκὸς, δια- 
τηρεῖν, oi δὲ παρὰ φαῦλον ϑέμενοι καὶ πολλὰ χαίρειν ταύταις 
εἰπόντες, ἐπὶ ῥᾳστώνην ἀπέκλιναν καὶ τρυφήν. τούτων οἱ βάρ- 
βαροι, τοῖς ἐπικαιροτάτοις καὶ ἀμφιλαφέσε τῶν δρῶν ἐλλοχῶντες, 
80 τὸ ἀχόλαστον τεϑεαμένοι καὶ ἀφύλακτον, τῶν δρυμῶν καὶ χηρα- 
μῶν ὑπεχδύντες καὶ ἐς φάλαγγα παραταξάμενοι καὶ συνασπίσαν-- 
τες, κατ᾽ αὐτῶν ἐχώρουν. οἱ δὲ, καίπερ ἀἄχροσφαλεῖς τῇ μέϑῃΒ 
τελοῦντες καὶ ἀχροχάλικες, ὅμως τοῖς βαρβάροις ἀντεπήεσαν καὶ 


2. Θρᾳχησιῶν cod., sed vide notam. — 5. τρυφεῖν cod. — 8. πά- 


λιν οστεῖν eod. — 12, εὐητερίας cod. 15, Vide infra, 86. B. 


circumferebat vulnerum bello acceptorum in facie et pectore notas. "Tunc 
vero Thracensibus praefectus, accepta cohorte ad populandam exploran- 
missus ins est, multum obtestante Nicephoro, ut attentus es- 
set ac vigilaret, neque inertiae se ac mollitiei committeret, ne qua ipsis 
calamitas ab adversariis strueretur: concursarent potius regionem, et lucu- 
lento aliquo effecto facinore ad castra quem prünum reverterentur. . 

4. Atenim non incolumia retinentur ab hominibus semper bona, ve- 
rum admixta malis sunt: prosperam fortunam adversa, laetitiam luctus sub- 
sequitur, neque partis commodis plene frui sinit, Quale tunc quoque Ro- 
manis δὰ venit, Nam cum, in regionem effusi, omnium rerum affluentes 
copias invenissent (ut est opima, ibusque laetis succisque variis mire 
foeta, pascuis laeta et pecudifera insula) , cum ducis praescripta diligen- 
ter servare debuissent, bis neglectis omnino, postque missis, inertiae se 
dediderunt et iguaviae. Quos jusidiantes in opportunissimis latebrosisque 
monüum barbari cum animadvertissent , sine disciplina ulla agere, sine cu- 
stodia, e silvis se latibulisque proferentes manu facta catervatim in eos concur- 
rumt. Nostri, quamvis titubantes ebrietate ac temulentia, nihilominus obviam 


10 LEONIS DIACONI 


4. M. 6468 ῥωμαλέως ἀντικαϑίσταντο. ἄρτι δὲ τοῦ στρατηγοῦ Παστιλᾶ ci- 
Ind ὃ ρώστως διαγωνιζομένου, καὶ τὴν τῶν βαρβάρων διακόπτοντος 
φάλαγγα, ὁ ἵππος, εἰς ὃν ἐπωχεῖτο, βέλεσι καὶ δορατίοις τὰ 
στέρνα τυπεὶς, ὀὄχλάσας διαπεφωνήκει. . ὃ δὲ Παστιλᾶς εὐπετῶς 
τοῦ ἵππου ἀναϑορῶν, μέχρι μέν τινος τῷ φασγάνῳ τοὺς ἐπιόν-- 5 
τας ἠμύνετο, καὶ πολὺν τῶν βαρβάρων φόνον εἰργάσατο. Ἐπεὶ 
δὲ ἔξαιμός τε καὶ καταβελὴς ἐγεγόνει, λειποϑυμήσας παρὰ τὸ με-- 
ταίχμιον ἔπεσε. τούτου πεσόντος εἷς φυγὴν οἱ Ρωμαῖοι ἀπέκλε- 

Cvay, καὶ πρὸς τῶν βαρβάρων δίκην βοσκημάτων ἐναπεσφάττον-- 
TO, ὡς ἐχ τῆς εἰρημένης σπείρας ὀλιγοστοὺς ἀνασεσῶσϑαι εἰς τὰ 10 
στρατόπεδον. τοῦτο τὸ πάϑος ὃ Νικηφόρος Φωχᾶς αἰσϑόμενος 
καὶ πολλὰ τῆς ἀβουλίας καὶ ῥᾳθυμίας τοὺς πεσόντας μεμψάμε- 
vog, ἔτε τε τὸ παλίντροπον κατευλαβηϑεὶς τῆς τύχης καὶ ἄστα-- 
τον, ἔγνω μηκέτι διαμέλλειν καὶ τὸν καιρὸν χατατρίβειν, xüx- 
τεῦϑεν ἄδειαν ἐνιέναι τοῖς βαρβάροις, ἐνέδρας καὶ λόχους τίϑε- 15 
σϑαι, καὶ εἰς φάλαγγα συστάδην ἀντικαϑίστασθϑαι" ἀλλὰ παντὶ 
σϑένει καὶ πάσαις μηχαναῖς διανύτειν τὸν πόλεμον. 

D — &. Οὕτω διαλύοντι τούτῳ καὶ γνωματεύοντε (ἦν γὰρ ἀγχί- 
vovc τε καὶ δραστήριος, ἐννοῆσαί τε τὸ ξυνοῖσον καὶ εἰς πέρας 
ἀγαγεῖν πάντων, ὧν ἴσμεν, ἐπηβολώτατος, σώφρων τε καὶ μὴ 30 
εἴκων ἡδοναῖς “ καὶ προσέτι δεινὸς τοὺς καιροὺς καὶ τὰ πράγμα-- 
za εἰς δέον μεταχειρίσασϑαι, τὴν μέντοι ἰσχὺν xol ῥώμην ἄχατα- 
γώνιστος " λέγεταε γὰρ πρωταγωνιστοῦ τινος τῶν ἀλχιμωτάτων 

Fol. 274 v. θαρβάρων ἀντικαταστάντος αὐτῷ ποτε, τὸ δόρυ κατὰ τῶν στέρ- 


18. Fort, δὴ ἀλύοντι. ; 


contra barbaros veniunt, acriter resistunt. AtWbastilae duci fortiter pu- 
gnanti, dum barbarorum ordines perrumpit, equus, quo vehebatur, sa- 
gitie et hastis in pectus percussus, corruens confoditur. — Emicat con- 
estim de equo Pastilas: irruentes gladio aliquantum propellit, magna 
barbarorum caede facta. Ad extremum exsanguis, telis confixus, exani- 
matus inter infesta signa concidit. Quo oppresso in fugam se Romani 
conferunt, et pecudum ritu a barbaris contrucidantur: ut admodum pauci 
ex praedicta manu incolumes in castra pervenirent. Qua clade cognita, 
Nicephorus Phocas, temeritatem desidiamque caesorum valde vituperans, 
fortunaeque mutabilitatem atque inconstantiam veritus, constituit non am- 
plius cunctari tempusque terere , unde fiduciam inderet barbaris, cum la- 
trocinia insidiasque faciendi, tum etiam praelio signisque collatis disican- 
di: omni vi omnique ratione tollendum esse hoc bellum. 

5. Dum ad has se versabat cogitationes, aliud atque aliud. subiiciente 
animo (ut erat ingeniosus, strenuus, et in consilis salutiferis cum inve- 
niendis tum exequendis omnium, quos novimus, felicissimus; moderatus, 
minime cedeus voluptatibus; admirabilis insuper in temporum rerumque re- 
cto usu, vi autem ac robore invictus: nam dicitur, cum propugnator ali- 
quis ex fortissimis barbaris comtra ilum veuiret, in pectus eius lanceam 


HISTORIAE I. 5. 1 


se» τὸν Νικηφόρον ἰϑύναντα καὶ ἀμφοτέραις ὠσάμενον, οὕτω A. C. 960 
γενέσϑαι σφοδρὰν τὴν ἀντέρεισιν, ὡς καὶ διαμπερὲς τὸ δόρυ di ᾿ Bom 1 
ϑεῖν, xai ἄμφω διατεμεῖν τὰ μέρη τοῦ ϑώρακος), ἔννοια γοῦν. 6 
ἐπῆλθεν αὐτῷ, κύκλῳ τὸ ἄστυ περιελϑεῖν καὶ ἐς τὸ ἀκριβὲς τοῦ-- 
bro κατασχοπῆσαι, ἵγα ὅποι παρείχοε προσαγάγῃ τὸν «πόλεμον. 
περιελϑὼν οὖν καὶ τὴν ἄλλως δυσέμβολον πεφυκὸς ἰδὼν καὶ δυσ- 
πρόσοδον" ἐχ τοῦ ϑατέρου μὲν γὰρ πλευροῦ τὴν ϑάλατταν εἶχε 
φρουρὰν ἀσφαλῆ, xarà ϑάτερον δὲ ἐπ᾽ ἀγχωμάλου καὶ ἰσοπέδου 
λίθου ἠρήρειστο, ἐφ᾽ f τὰ γεῖσα τεϑεμελίωτο, τό τε δόμημια 
Ἰθχαινόν τε προὐβάλλετο καὶ ἀλλόκοτον" iw χοὸς yàp καὶ τριχῶν 
αἰγείων xal ὑείων συντεϑειμένων καὶ ἐπιεικῶς συμπεπιλημένων 
ὠχοδόμητο" εὗρός τε τοσοῦτον ἔφερεν, ὅσον ἁμάξας δύο εὐπετῶς ᾿ 
ἔχεεν κατὰ τῶν ἐπάλξεων ἐναλλὰξ διοδεύειν περίδρομον, ἐς ὕψος Β 
τε ἀποχρώντως ἦρτο καὶ προσέτι ταφρεῖαι δύο ἐς εὗρος ὅτι μά- 
ἴδλισεα καὶ βάϑος ἱκνούμεναι πέριξ αὐτοῦ ὠρωρύχατο. τοῦτο ἐχυ-- 
ρὸν, ἧπερ εἴρηται, καὶ δυσάλωτον ἄτεχνῶς καταμαϑὼν, τοιᾳῦ- 
τόν τι ἀντιτεχνάζεεται. ἀπὸ τῆς πρὸς νότον τετραμμένης ῥηγμῖ- 
voc ἀρξάμενος οἰκοδομεῖν μέχρι τῆς ἐπὶ ϑάτερα ἠϊόνος, τὸ διῆκον 
τῆς χέρσου ἑρκίῳ διατειχίζει, καὶ πρὸς πόντον τὸ τῶν Κρητῶν 
ϑυοᾶστυ χαϑείργνυσιν, ὡς μὴ ἔχοιεν εὐπετῶς τῇ χέρσῳ προσεπιβαί- 
γεῖν oi βάρβαροι, ὅτε καὶ βούλοιντο, ἐπ᾽ αὐτῷ δὲ κεῖσθαι, πο-- 
λεμητέα εἶναι, καὶ μὴ, ὁπότε καὶ τοῦτο δοχεῖ, τὸ τοιοῦτον δὴ 


2. καὶ ὡς cod. 8. ἰσοκεδοὺς cod., hoc est ἐσοπεδοῦς. 19. Χρη- 
τῶν secunda manu ad oram suppletum est. ' 


direxisse Nicephorum; cuius ambabus manibus adactae tam vehementem 
fuisse ictum, ot, per corpus transiecta, utramque partem thoracis per- 
foraret), cogitatio, inquam, eum subit, circumire oppidum ac perspicere 
diligenter, ut qua daretur locus admoveret bellum. Circuitione facta cum 
omnino captu adicuque difficile videret: quod ex altera parte pro firmo 
munimento maro habebat, ex altera erat aequali superne ac planae 
trae impositum, qua moenia nitebantur: simul quod novum quoddam et 
inusitatum genus munitionum praetendebat: aggere enim pilisque capri- 
nis ac suillis, mixtis inter sese et probe confertis, instructae erant: la- 
titudinem amplectebantur tantam, ut currus duo per crepidinem sine 
molestia circum commeare possent: altitudo idoneo spatio eminebat: insu- 
per fossae duae in latitudinem quam maximam altitudinemque cavatae cir- 
cumductae erant. Oppidum ubi intellexit munitum, quemadmodum demon- 
siravimus, et captu difficile prorsus esse, hanc technam contra commentus 
est. Initio muniendi a littore, quod ad meridiem spectat, facto, usque ad 
alterum littus, spatium, qua mare intermiétit, vallo firmat, ad tumque 
seponit oppidum Cretensium, ut iam non amplius sine periculo ari in, 
terram , quando cuperent , exire possent, e seque penderet praelium com- 


mitiere, nec ne, si quando hoc quoque expedire videretur. Ita vallo ce- 





12 LEONIS DIACONI- 


A. M. 6468 τειχίον ϑᾶττον συμπεράνας ὃ Νικηφόρος, ἐφ᾽ ἕτερον ἠπείγετο 
ib. δ᾽ ρρόπαιον, ὅπερ ὃ λόγος αὐτίχα δηλώσει. παρὰ τὴν στρατήγιον 
σχηνὴν τοὺς ἐν τέλει συγκαλεσάμενος, καὶ γεγωνοτέρᾳ χρησάμε- 
γος τῇ φωνῇ, ἔλεξε τοιάδε" 
ς΄. ,,,Τὸ μὲν ὠμὸν καὶ ϑηριῶδες τῶν τῆς παιδίσκης ἐχγόνων, 5 
τήν τε τούτων καταδρομὴν καὶ τὸν ἀνδραποδισμὸν, ὅσα φονιω-- 
δῶς Ῥωμαίοις εἰργάσαντο (xal ταῦτα νῆσον παροικοῦντες τὴν ὑπὶ 
D αὐτοῖς τεταγμένην, εἰ καὶ μοχϑηρίᾳ τύχης παρὰ τοῖς ““γαρηνοῖς 
ἐγεγόνει), οἴομαι μηδένα λήσειν ὑμῶν. ἦ γὰρ οὐκ ἀνοίκητος 
μὲν fj παράλιος πᾶσα σχεδὸν ἐχ τῆς τούτων ἀπαγωγῆς ; οὐκ ἔρη-- 10 
μοι δὲ τῶν νήσων al πλείους τῇ τούτων καταδρομῇ; δι᾽ ἃ οὐκ 
ἠνέσχετο πάντως ἡ πρόνοια μέχρε καὶ τοῦ παντὸς, τοὺς ψεύστας, 
τὰ ϑηρία τὼ κάχιστα, τὰς ἀργὰς γαστέρας, καταϑοινεῖσϑαε λαὸν 
τὸν Χριστώνυμον᾽ ἀλλὰ τῇ τοῦ κρατοῦντος ῥοπῇ ἡμᾶς ἐνταῦϑα 
διεπερμώσατο, ἑπταπλασίως αὐτοῖς ἀποδοῦναι τὸ ἀνταπόδομα, 15 
ὃ ἀνηλεῶς ἡμῖν ἀνταπέδωχαν. τεχμήριον δὲ τῶν λεγομένων 3 
προβᾶσα νίκη. ἄρτι γὰρ διαπόντιοι σχεδὸν τελοῦντες, καὶ μηδὲ 
P. τὴν ix ϑαλάττης ναυτίαν ὁλοσχερῶς ἀποπτύσαντες, ἅμω τῷ ἐπι- 
Fol. 275 τ. βῆναι τῆς νήσου τῇ τοῦ χρείττονος ἀρωγῇ μαχαίρας ἔργον πλεί-- 
στους τῶν βαρβάρων iJus9u* τοὺς δὲ περιλειφϑέντας αὐτῶν 20 
ἀπονητὶ τῷ ἄστει περεεκλείσαμεν. ἐχλιπαρῶ οὖν, συστρατιῶται, 
μὴ πρὸς ῥᾳστώνην ὑμᾶς ἀπιδεῖν καὶ τρυφήν" ἐξ ὑπογυίου γὰρ 
ἡμῖν τοῦ πτώματος τὸ παράδειγμα. εἰ γὰρ τὰς ἐμὰς ἐπισκήψεις 
σὺν τῷ Παστιλᾷ Νικηφόρῳ oi προκατασκοπεῖν σταλέντες τῆς χώ- 
2. Fort. Παρά vs. 11. πλείαις cod. 138. καταϑοινεῖσθαι. Sic cod. 


leriter perfecte, Nicephorus ad alteram contendit victoriam, quam evesti- 
&io oratio declarabit. Prius vero, convocatis in praetorium praefectis, cla- 
Fiore voce usus, dicere sio est exorsus: 

6. ,,Et crudum ferumque ingenium filiorum ancillae, et incursiones r&- 
pinasque quibus vexaverunt Romanos (idque inquilini in insula a se oc- 
cupata, tametsi ea propter iniquitatem fortunae ad Saracenos venerit), 
neminem vestrum ignorare puto. Quid * nonne ora maritima prope tota ob 
eorum raptus inhabitabilis ? nonne insularum pleraeque incursionibus eorum 
desertae * Quare providentia non tulit, mendaces istos, belluas importunis- 
simas, ventres inertes, perpetuo depasci populum a Christo nuncupatum; 
sed numinis auxilio nos huc traiecit, septifariam illis persoluturos retribu- 
tonem eorum quae sine commiseratione ulla in nos commjserunt. "Testis 
eorum quae dico est recens parta victoria. Ktenim vixdum e mari emer- 
gentes, ne nausea quidem ex navigatione penitus excussa, sunu! atque in- 
sulam ingressi sumus, divini numinis auxilio barbarorum quamplur 
oontrucidavimus: qui supererant parvo negotio in oppidum oconclusimus. 
Quae cum ita sint, commilitones, obtestor, ne ad inertiam et mollitiem 
inclinetis : ex recenti calamitate nobis adest exemplum. Quod si missi cum 
Nicephoro Pastila ad explorandam regionem excursores mandata peraecuti 


HISTORIAE I. 7. 18 


ρας ἐφύλαξαν, xal μὴ ἐς τρυφὴν καὶ τὴν ἄλλην ἀπέκλεισαν ἦδο--Α. C. 960 


γὴν, οὐχ ἂν τοιαύτῃ πανολεϑρίᾳ ἀπώλοντο. νῦν. δὲ, τούτων 
ἀλογήσαντες, τῆς σφῶν ἀβελτηρίας ἠνέγκαντο ἐπίχειρα. δεῖ οὖν 


J. Rom 


τὸ τῶν ἑταίρων πτῶμα εὐλαβηϑέντας νήφειν τε καὶ προσέχειν, B 


5xal ὅλῃ σπουδῇ καὶ ῥώμῃ ἐξερευνῆσαι καὶ ἀνιχνεῦσαι τὰ ἐλλοχῶν-- 
va τῇδε βάρβαρα ϑηρία, καὶ τῶν χγηραμῶν καὶ φωλεῶν ἐξερύ- 
σαντας ἀπωλείᾳ παραπέμψασϑαι. μὴ οὖν νωϑείᾳ καὶ μέϑῃ προΐ- 
σιάμεϑα τὸν χαιρὸν, ἀλλὰ Ῥωμαῖοι τελοῦντες τὸ νεανικὸν καὶ 
γενναῖον τῆς ἡμῶν εὐγενείας παράστημα ἐν τοῖς ἀγῶσιν ἐπιδειξό-- 
ἰομεϑα.ἢ 
ζ΄. Εἶπεν ὃ στρατηγὸς, καὶ δῆτα τὸ στράτευμα ἀνεθάῤῥησέ 
τε, καὶ ἐπεχρότησε, καὶ τῶν κουλεῶν τὰ ξίφη σπασάμενον, αὖ-- 


ϑύρμητον ἦν ἔπεσϑαι τούτῳ, καὶ πειϑαρχεῖν, ὅποι καὶ βούλοιτο. C 


ὃ δὲ ἀτρεμεῖν τέως καὶ ἠρεμεῖν διεκέλευεν, ἕως ἂν αὐτὸς ἐπισκή-- 
15yy ἔργου ἔχεσθαι, ὁπηνίκα καὶ δεῖ. ἄρτι δὲ τῶν νυκτῶν ἀωρὲ 
τὸ νεανικὸν καὶ ἀχμαῖον διακριδὸν τοῦ στρατοῦ προσεταιρισάμε- 
voc, ἡσυχῇ ὑπεξἥει τοῦ χάρακος, ὡς μὴ αἴσϑοιντο τὴν τούτων 
οἱ βάρβαροι ἄπαρσιν, καὶ δεινόν τι τῇ καταλειφϑείσῃ στρατιᾷ 
σχαιωρήσοιντο. ἐξελθὼν δὲ τοῦ χάρακος, καὶ μέρος τῆς χώρας 
ϑυχαταδραμιὼν, ἐπεὶ πρὸς τῶν ἐζωγρημένων ἀνέμαϑεν, ἐπί τι γεώ- 
λοφον στρατιὰν βαρβάρων ὡσεὶ μυριάδων τεττάρων ἀϑροίζεσϑαι, 


ὡς ἂν ἐξ ἐφόδον ἀπροόπτως τοῖς Ρωμαίοις ἐπέλϑῃ, καὶ τῆς τὲ ἢ 


1. ἀπέκλεισαν. Tta cod. Lege ἀπέχλιναν, ut supra δ. À. etinfra 77. D. 
ἐς δῳσεώνην καὶ πότους, παρὰ τὸ εἰκὸς, dzoxAlvevrog. — 9. ἀμελ- 
τηρίας cod. — 7. προϊστάμεθα. Bic cod. sicnt postea ἐπεδειξόμεϑα. 
12. ἀφθόρμητον cod., ut paulo post τοῦτο et βούλοιντο. 


essent mea, neque delectationi dedissent sese voluptatibusque omnibus, nun- 
quam fnissent tam fanditus deleti. Verum ii quidem, praeceptis meis post- 
positis, imprudentiae suae poenas pependerunt. Oportet igitur vos, com- 
militonum casum reformidantes, vigilare atque attendere, omnique dili- 
£entia ac vi indagare et investigare istic latitantes belluas , δ 
ex cavernis latebrisque protractas ad interitum eas redigamus. Postremo, 
mein segnitie et vinolentia teramus tempus, sed Romani simus, et fortem 
ἃς nobilem animum stirpis nostrae in certaminibus ostendamus." 

7. Hac habita oratione a duce, exercitus erecto animo plausum dedit, 
gisdiisque e vagina eductis ad sequendum quo vellet imperataque facienda 
promtissimus est factus. "Tametsi ille tunc quidem monuit, sustinerent se 
tantisper atque quiescerent, donec ipse tempore idoneo iuberet ad rem ge- 
rendam accedere. Intempesta autem nocte cum fortissimo atque 'expeditis- 
simo quoque, selecto e cohortibus, castris egreditur silentio, ne barbari, 

à eius cognito, aliquid calamitatis relicto exercitui molirentur. Ípse 
€ castris profectus, cum partem regionis percurrisset, ex captivis compe- 
rit, in loco quodam edito exercitem | barbarorum colligi ad quadzaginta mil« 
lia, ut de improviso facto impetu Romanos adoriretur, hisque ex insula 


«1 





44 ᾿᾿᾿ LEONIS DIACONI 


A. M. 6468 νήσου τούτους ἀπελάσῃ, xal τοὺς σφετέρους τῆς τοῦ ἄστεος ἀπαλ- 
Id. 9 λάξῃ καϑείρξεως. τούτων ἀκηκοὼς ὃ στρατηγὸς καὶ τὸν ἐφεπό- 
μενον τῶν λογάδων στρατὸν πανημέριον διαναπαύσας, πρὸς ἑσπέ- 
ραν βαϑεῖαν ἀπάρας καὶ ἡγεμόνας τῶν τόπων ἰϑαγενεῖς ἄνδρας 
ἀνειληφὼς, ἐπεὶ καὶ τὸ σεληναῖον φῶς ὑπέλαμπε, πεπληρωμένης 5 
τῆς μήνης οὔσης, συντείνων ἔσπευδε, μηδὲν τάχους ἀνίεισε" καὶ 
δὴ κυκλόϑεν τὸν γεώλοφον περιεστοίχισεν, ἵνα βαϑὺν οἱ βάρ- 
. βαροι ὕπνον ἐκάϑευδον. χἄπειτα τὰς σάλπιγγας ἐπηχῆσαι καὶ τὰ 
τύμπανα παταγῆσαι ἐγχελευσάμενος, διὰ τοῦ γεωλόφου ἐχώρει. 
P. 8 οἱ δὲ βάρβαροι, τὸν ψόφον τῶν ὅπλων αἰσϑόμενοι, ψιλοὶ καὶ 10 
ἀπαράσχευοι ὄντες, καὶ τῷ ἀπροόπτῳ τῆς ἐφόδου χαταπλαγέν-- 
τες, ép φυγαδείαν ἀπέκλιναν. ἀλλ᾽ οὐκ ἦν ἀπαλλάξαι, τῆς 
ὑπωρείας ἁπάσης κατεχομένης τῇ ἹΡωμαϊκῇ φάλαγγι. ἀκονιτὶ οὖν 
ἐν μικρᾷ χρόνου ῥοπῇ τὸ τῶν τεττάρων μυριάδων τῶν βαρβάρων 
Fol. 275 ν᾿ ἡβηδὸν παραπώλετο πλῆϑος, ἔργον γεγονὸς αἰχμῆς Ῥωμαϊκῆς. 15 
ἀλλὰ τῷ τοιούτῳ καινῷ τροπαίῳ ἕτερον ὃ στρατηγὸς ἐξήρτυε τρό- 
παιον. τοῦ γὰρ πεσόντος πλήϑους τὰς κάρας ἐχτεμεῖν διωρίσα- 
το, καὶ ταύτας ταῖς πήραις ἐνϑέντας μεταχομίσαι πρὸς τὸ στρα- 
Βτόπεδον'" μισϑὸν δὲ τῷ κάραν κομίζοντι δίδοσϑαι διεβεβαιοῦτο 
ἀργύριον. τοῦτο τὸ δόγμα ἀσμένως δεξάμενος ὃ στρατὸς, καὶ 30 
μάλιστα τὸ τῶν “ρμενίων στίφος, τὰ. βαρβαρικὰ ἐναπέτεμε xá- 
ρηνα καὶ ταῖς πήραις ἀπέϑεντο. ἐγνύχιόν τε ὃ στρατηγὸς ἀφές 
xero χατὰ τὸ στρατόπεδον. 
η΄. Τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ ἄρτι τοῦ φωσφόρου τὸν δρίζοντα παρα- 


2. τοῦτον cod. 6. Leg. ἀνιείφ. 9. τὰ σύμπαν ἀπακαγῆσαι cod. 
15. ἡβηδῶν cod. 19. διαβεβαιούσθω cod, 


electis suos obeidione oppidi liberaret. lis rebus cognitis, dux lectam ma- 
num, quam secum habebat, toto eo die quieti se dare iuseit: ad multam 
vesperam profectus, nactusque indigenas itinerum duces, cum ad haec si- 
derea claritas a plena luna subluceret, citato itinere contendit, nibilque 
de celeritate remisit, donec armis cinxisset tunulum, in quo barbari aito 
somno tenebantur. 'Tum tubis inflari, tympanis pulsari iussis, montem 
invadit. Audito armorum strepitu, barbari, nudi, imparati, insperato in- 
cursu exterriti, fugae se commendant. Verum non erat evadendi facultas, 
propterea quod montis radices a Romana acie tenebantur. ta parvo tem- 
poris momento barbarorum multitudo ad quadraginta millia itus deleta 
est, telisque Romanorum contrucidata. Quo novo tropaeo alterum tro- 
paeum dux adornavit. Moltitndini caesorum capita praecidi iussit, saccis- . 
.' que condita in castra deportari, affirmans unicuique, caput sibi afferenti, 
mercedis loco se numeraturum numum argenteum. Jd edictum cum reliquus 
exercitus, tum maxime cohortes Armeniae studiose receperunt , hostiumque 
Cmputata capita in saccos indiderunt. Dux de nocte in castra rediit. 
8. Postridie huius diei, eum ab ora coeli evectus lucifer ad poll for- 


HISTORIAE 1, 8. ' 15 . 


μείδοντος xal πρὸς τὴν τοῦ πόλου μεταβαίνοντος ἄντυγα, ἐπὶ A. C: 960 
τῶν δοράτων περιπείρειν τὰς τῶν βαρβάρων κάρας προσέταττεν, L Bom. 1 
ἐκπισετίχως τε παρὰ τὸ τειχίον, ὃ αὐτὸς ἐδείματο, καταπηγνύειν 
αὐτά τὸς δὲ καὶ διὰ τῶν πετροβόλων ὀργάνων ἐπὶ τῷ ἄστει ἐκ-- 
δσφενδονᾷν. τοὺς δὲ Κρῆτας, τὴν ἐπέστιχον τῶν δοράτων τάξινΟ 
καὶ τὸς ἐπ᾿ αὐτῶν ἐμπεπαρμένας κάρας ἀϑρήσαντας, τὰς δὲ κα- 
τὰ τὸ ἄστυ ἐκσφενδονωμένας καὶ ταῖς ἐπάλξεσι προσαρασσομένας 
τοῦ ἄστεος, καὶ ταύτας τῶν ὁμοεϑνῶν καὶ συγγενῶν εἶναι áxgi- 
βῶς ἐπιφρασαμένους, φρίχη μὲν ἐκ τοῦ εὐϑέος καὶ ἀλλοίωσις ἥρεε 
ἰοφρενῶν, καὶ παρὼ τὴν oixrodw καὶ ἀπροσδόκητον ὄὕψιν ἐπεπή- 
γισαν. ἐντεῦϑεν ἀνδρῶν οἰμωγαὶ, καὶ κωκυτὸς τῶν γυναίων 
ἤκούετο, καὶ σχῆμα τὸ ἄστυ κατεῖχεν ἁλώσεως, ὀλοφυρομένων 
ἁπάντων χαὶ ἀποχλαιομέγων τὰ φίλτατα. ἀλλὰ καὶ ὡς οὐκ ἔμελ- 
lev αὖϑις Ρωμαίοις εἶξαι καὶ σπείσασϑαι" τῷ ἐρυμνῷ δὲ πίσυνοι 
ἰδτοῦ σφετέρου πτολίσματος, παρέϑηγόν τε τὰς προϑυμίας, καὶ ἢ 
καϑωπλισμένοι τὴν τῶν Ῥωμαίων παρετηροῦντο ῥοπὴν, ἵν᾽, εἴ 
τις infe, ἀμύνοιντος O0 δὲ στρατηγὸς, τῇ σάλπιγγι σημήνας 
τὸν πόλεμον, ἐῤῥωμενέστερόν τε διακινδυνεύειν ἐγκελευσάμενος, 
τῷ τείχει προσῆγε τὸ στράτευμα. καὶ δῆτα τῆς μάχης ἀναῤῥα- 
ϑγείσης ἦν ὁρᾷν ἔργα χειρῶν καὶ τόλμης γιγνόμενα ἔμπλεα, πολλα- 
χῆ τῶν δοράτων ἀκοντιζομένων, καὶ τῶν βελῶν δίκην χειμερίων 
νιφάδων ἐκπεμπομένων, xal ϑαμινὰ τῶν λέϑων τῶν πετροβόλων 
ὀργάνων ἀφιεμένων, καὶ ταῖς ἐπάλξεσε προσαρασσομένων. οἱ δὲ 
βάρβαροι καὶ αὐτοὶ τῆς ἀνάγκης κατεπειγούσης ῥωμαλέως ἄγντη-- P. 9 
ϑογωγίζοντο, ἐχ τοῦ τείχους τε ἀμυνόμενοι καὶ ἀντιτοξεύογντες, xal 


13. Leg. ἔμελλον. I 


aleem se sustulisset, barbarorum capita partim hastis praefixa ante vallum, 
quod ipse duxerat, per ordimes sisti iussit, partim tormentis missilibus in 
igpidum conilci. Cretenses, ubi ordinatam hastarum seriem, et fixa in il- 

capita, alia autem in civitatem sparsa ad pinnasque oppidi allisa con- 
mpexerunt, quod popularium ea esse atque cognatorum praeclare intellexe- 
I&nt, horror evestipio tenuit mentisque perturbatio, et insperato specta- 
culo obriguerunt, udiebantur virorum Slulatus, mulierum enta, fuit- 
que quasi capti oppidi species, miserantibus omnibus carissima pignora, at- 
due, complorantibus, Quanguam ne sic quidem cedere Romanis manusque 

! ! verum munitione confisi oppidi animos incitabant, armati- 
que Bomanorum impetum praestolabantur, eo consilio, ut invadentem quem- 
que prepubarent- At dux, tuba signo dato, hortatus milites ut forti ani- 
Ino peri capesserent, moenibus admovit exerciamm.  Commissa pugna 
comspiciebantur facta, vi et audacia plena: passim spergebantur hastae: 
aivis hiberaae ritu emittebantur $agittae: sine intermissione rotabentur a 
tormentis, ad | ginnasius allidebantur saxa. Item barbari quoque urgente 
atceasitate fo praeliabentur, ex murisque resistentes sagittis pugnam 


16 LEONIS DIACONI 


πελέκεις ἄνωθεν ῥιπτοῦντες, καὶ ταλαντιαίους λίϑους ἐπαφιέντες " 
καὶ οὐδὲν 0, v: παρεῖτο τούτοις τῶν εἷς τὸ πολεμεῖν ἀμυντηρίων, 
καὶ οὐχ ἧττον ἀντέδρων, ὧν ἔπασχον. ὃ γὰρ προφανὴς κίνδυνος 

Fol. 276 τι καὶ ἦ τῆς σωτηρίας ἀπόγνωσις παρεκρότει τούτους ὑπὲρ δύναμεν 
ἀγωνίζεσθαι, καὶ τοῖς δυσμενέσι παραβόλως ἀντικαϑίστασϑαι. 5 

B ϑ8ϑ΄. Νικηφόρος δὲ, ὃ τῶν Ῥωμαίων στρατηγὸς, ἐπεὶ καὶ τὸν 
A. M. 6469 περίβολον τοῦ ἄστεος ἐχυρόν τε ἀτεχνῶς ἑώρα, καὶ τὴν ἄλλως 

Na dco δυσέμβολον xal ἀνάλωτον (οὐ ydo ἐξ ἐπιδρομῆς εὐεπίβατος ἦν, 

1. Rom. 2 εἰς ὕψος ὅτι πλεῖστον ἡρμένος, καὶ δυσὶ ταφρείαις διεζωσμένος 
εἷς βάϑος ὀρωρυγμέναις ἀνάλογον»), καὶ τὴν τῶν βαρβάρων ἀπό- 10 
γνώσιν καὶ ἀντίστασιν τὸ μέτρον ἐχβαίνουσαν" ἔγνω, μὴ ϑανα- 
τῶσε καὶ ἀπονενοημένοις ἀνδράσι συμπλέχεσϑαι κάτωθεν, xol 
ἀνηνύτοις ἐπιχειρεῖν, ὑψόϑεν τε βάλλεσθαι, καὶ τὴν Βωμαϊκὴν 
ἐς οὐδὲν δέον διαφϑείρειν παράταξιν" τῷ δὲ λιμῷ παραδώσειν 
τὸ ἄστυ, ἕως ἂν τὰς ἑλεπόλεις καὶ ὅσα εἰς τειχομαχίαν ἐξεύρηταε 15 

Cópyava δεόντως ἐπισκευάσοετο. ταύτῃ τοι καὶ τὸν πόλεμον ἀνα-- 
βάλλεται, καὶ τῇ σάλπιγγε τὰς στρατιωτικὰς ἀνακαλεσάμενος 
φάλαγγας, ἐς τὸν χάρακα ἀπεφοίτα. καὶ τοῦτον κυκλόϑεν ἕρ- 
κίῳ καὶ ταφρείᾳ ἱκανῶς ὀχυρώσας, τόν τε στρατὸν διεγύμναζε, 
καὶ ταῖς καϑ' ἡμέραν μελέταις πολλὴν τὴν ἐμπειρίαν ταῖς φάλαγ.- 90 
Er ἀπετίϑετο, καὶ τὰς ἑλεπόλεις ἐκλογῇ τεχνιτῶν ἐτεκταίνετο, àx- 
δρομάς τὸ καὶ ἀχροβολισμοὺς ἐκ τοῦ παρείκοντος ἐποιεῖτο, καὶ 
αὐτόϑι πανσυδὲ πρὸ τοῦ ἄστεος διεχείμαζεν. ᾿ 


8. ἀμβυτηρίων cod. 
invadunt, bipennes desuper deiiciunt, ingentis magnitudinis saxa devolvunt: 
postremo, nullum defensionis bellicae genus omnino praetermittunt, neque 
minus inferebant detrimenti, quam patiebantur. Impellebat eos periculum 
manifestum ac desperatio salutis, ut supra vires dimicarent, adversariisque 
audacissime resisterent. 

9. Quamobrem Nicephorus Romanorum dux, ubi et moenia oppidi fir- 
ma prorsus, omninoque accessu et captu difficilia (haudquaquam enim extem- 
porali impetu conscendi poterat murus, cum in altitudinem sublatus pluri- 
mam, tum duabus praecinctus fossis in altitudinem consimilem depressis), 
et barbarorum desperationem vidit, atque propugnationem extra um 
acrem: statuit, non amplius cum devotis morti dementibusque hominibus ex 
inferiore loco manum conferre, remque tentare summae diflicultatis, et Ro- 
manum exercitum inutiliter telis superne deiectis atque intergecioni obiice- 
re: fami potius tradendum esse oppidum , donec testudines caetera 
oppuguandum excogitatas machinas idonee comparasset. Itaque dilata di- 
micatione tuba militum agmira revocavit, et in cistra reduxit. Quibus val- 
lo &c fossa quantum opus erat munitis exercebat milites, et quotidianis stu- 
diis ut. peritissimae 'belli gerendi legiones evaderent' effecit. Ipse interea 
machinas ab operariis delectis fabricari, éxcursiones velitationesQtie pro fa- 
«ultate fieri iussit, atque ibi cum omnibus copiis pro oppido hiemem peregit. 





ΔΈΟΝΤΟΣ AIAKONOY 


IZTOPIAZ 8. 





LEONIS DIACONI HISTORIAE 
LIBER Il. 





ARGUMENTUM, 


Bellum  Ciliciense (Cap. 1). Leo Phocas, Hunnis in. Europa victis, 
ia Ciliiam contra Saracenos mittitur (2). — Eius oratio ad exercitum (3.4). 
Chembdanis clades et fuga. Leonis Phocae triumphus (5). Nicephorus 
Plecas Candiam iterum oppugnatem (6) admotis machinis expugnat (7). 
Creta subacta, novum oppidum 'Temenos conditur. — Nicephori trium- 
pies (8). | Kiusdem expeditio in Asiam. | Seszaginta Saracenorum castella 
cepa (9). .Homani Imperatoris mors. Basilius et Constantinus, filii eius. 
infantes, cum matre TTheophano imperium suscipiunt (10). — Nicephorus 
Viclor ez eia reduz, evitatis losephi cubicularii insidiis (11), Polyeucte 
patriarcka auctore, praetor siae a senatu renunciatur (12).; 





: . 
«. Ο μὲν δὴ τῶν Ῥωμαίων στρατηγὸς Νικηφόρος ἧς τὴν τῶν A. M. 6469 
Κρητῶν νῆσον, ἧπέρ μοι εἴρηται, ἤδη τὴν Ῥωμαϊκὴν περαιω- εἶν Hn 
σάμενος δύναμιν, xal τῶν Ιϑαγενῶν βαρβάρων ἐν τῇ συστάδην 1. Eom. 2 
μάχῃ τοὺς μὲν παρανάλωμα μαχαίρας ἀπεργασάμενος, τοὺς δὲ Ῥαγ. 10 

δπεριλειφϑέντας ἀπονητί τε καὶ ἀκαρῇ τῷ ἄστει συγκλείσας, αὖ- 
τόϑε τε διεχείμαζε, xal τὸν στρατὸν ὁσημέραι τῷ πολεμεῖν ἔξε-- 
παίδευεν. ἐν τούτῳ δὲ Χαμβδᾶν, ὃ τῶν τῆς Κιλικίας προσοί- 
xu» “Δγαρηνῶν ἀρχηγὸς, ἀνὴρ ἀγχίνους τε καὶ δραστήριος, ἐμ- 


1. In hunc modum Romanae militiae magister Nicephorus, copiis in Cre- 

tam insulam , ut supra dictum est, traiectis, partim incolentium barbaro- 

rum collatis signis deleverat: parte quae superfuerat celeriter parvo nego- 

tüo in oppidum compulsa, eodem in loco hibernabat, militesque quotidie 

ad bellum exercebat. Dum haec geruntur, Chambdan, Saracenorum Cili- 

cae finitimorum princeps, homo acutus et strenuus, rei militaris ἃ puero 
Leo Diaconus. 


lud. 4 


18 LEONIS DIACONI 


A. M. 6469 πειρέᾳ τὲ πολέμων ἐκ νεότητος ἁπάντων τῶν ὁμοεϑνῶν ἀδηρίτως 


ὑπερτερῶν, ἐπεὶ τὰς Ῥωμαϊκὰς ἤσϑετο δυνάμεις ἔκπλουν xol 


Οσἄπαρσιν ποιουμένας κατὰ τῶν Κρητῶν, ἔγνω πρὸς αὑτοῦ τὸν και- 


ρὸν εἶναι, ἀδεῶς τε τῆς ἀνατολῆς καταδραμεῖν, ὅπόσον ἡ Ῥωμαϊκὴ 
διέπει ἀρχὴ, καὶ τοῦτο ληΐσασϑαι ἀναιμωτὶ, καὶ πλοῦτον συναγεῖ-5 
Qut πλεῖστον, καὶ κλέος ἀείμνηστον ἀπενέγχασϑαι. καὶ δῆτα τὸ 
ἀκμαῖον καὶ νεανικὸν τῶν ράβων καὶ “4γαρηνῶν συναλίσας, κατὰ 
τῆς Ῥωμαϊκῆς ἐπικρατείας ἐχώρει, πᾶν τὸ παραπίπτον κατεμπιπρῶν 
καὶ λείαν τιϑέμενος. ὃ δὲ αὐτοχράτωρ Ῥωμανὸς, τὴν ἔφοδον τού- 


του αἰσϑόμενος καὶ τὴν ὕπαιϑρον καὶ βιαίαν καταδρομὴν, «Δέον-- 10 
Fol 976 v.a. τὸν Φωκχᾶν, ὁμαίμονα τοῦ Νικηφόρου τελοῦντα, καὶ τῶν 


P. 11 


τῆς Εὐρώπης στρατιωτικῶν καταλόγων κατάρχοντα (4Δομέστικον 
δύσεως Ῥωμαῖοι τὴν τοιαύτην ἀρχὴν ὀνομάζουσι), τῷ Χαμβδᾶν 
ἀντίξουν ἐχπέμπει" ἄνδρα γενναῖον καὶ νεανικὸν, φρενήρη τε δια- 
φερόντως, καὶ τὸ ξυνοῖσον ἐν περιστάσεσιν ἐπιφράσασϑαι πάν-- 15 
των, ὧν ἴσμεν, ἐπιβολώτατον" ᾧ ϑεία τις, οἶμαι, κατὰ τὰς 
μάχας συνεμάχει ῥοπὴ, ἅπαν τὸ ἀντίπαλον καταστρεφομένη xal 
τιϑεῖσα ὑπόσπονδον. 

β΄. ἸΠολλῶν γὰρ αὐτῷ συῤῥαγέντων πολέμων παρὰ τὸν τῆς 
στρατηγίας καιρὸν, οὐδέποτε τοῦ ἀντικαϑισταμένου ἀπῆλϑε μειο-- 30 
ψεχτῶν, ἀλλ᾽ ἀεὶ τὸ πλέον τῆς νίχης ἀποφερόμενος. τῷ τοι καὶ " 
Σκυϑικῆς στρατιᾶς τὸν Ἶστρον περαιωϑείσης τὸ κατ᾽ ἐχεῖνο και- 
ροῦ (Οὔννους τὸ ἔϑγος κατονομάζουσιν), ἐπεὶ μὴ οἷός τε ἦν ὃ 


8. Modfav] ᾿Δγάβων cod. 


tractatae usu inter populares suos omnes citra controversiam praestans, 
ubi intellexit Romanas copias maritimam contra Cretenses expeditionem sus- 
cepisse, tempus idoneum existimavit ad impune invadendum quicquid in 
Oriente Romanorum potestate teneretur, idque incruento milite vastan- 
dum: inde se et opes plane magnas et gloriam perpetuam reportaturum, 
Ita florentem ac firmum Arabum et Saracenorum, quem coégerat, exerci- 
tum in fines Romanos ducit: obvia quaeque incendit et diripit. Cognita 
eius incursione atque impetu, aperta vi facto, Romanus Imperator Leonem 
Phocam Nicephori fratrem, qui copiis Europae praeerat (Domesticum Oc- 
cidentis Romani hoc officium appellant), adversus Chambdanum misit, Erat 
Leo vir strenuus, animo forti, prudentia singulari, ad optima pro tempo- 
ribus consilia invenienda unus omnium, quos quiden novimus , felicissi- 
mus; quem divinum aliquod, opinor, in bellis adiuvabat numen, adversa- 
rios illi omnes subiiciens, obnoxiosque reddens. 

2. Etenim, cum in curriculo imperiorum bella gessisset plurima, nun- 
quam tamen inferior discessit ab hoste, sed victoriae palmam semper con- 
secutus est. Velut cum tunc exercitus Scythicas Istrum traiecisset ( Hun- 
nos gentem nominant), neque Leo dux aperto Marte decernere cum illo 


HISTORIAE 1l, $, 19 


στρατηγὸς fé» ἐξ ἀντιπάλου ταύτῃ συμπλέκεσθαι, ὕπεράρι- A. C!961 
ϑμον ἐπαγαλλομένης τὸ πλῆϑος τῆς φάλαγγος, σπανίζουσαν αὖ- - Bon. 3 
τὸς καὶ οὐκ ἀξιόμαχον ἴλην στρατιωτῶν ἐπαγόμενος, ἔγνω μὴ ic 
προῦπτον κίνδυνον φέρων ἐγσεῖσαε αὗτόν τε καὶ τοὺς συνεπομέ- 
δνους, λαϑραίως δὲ μᾶλλον τοῖς Σκύϑαις ἐπιπεσεῖν, καί τι γεν--Β 
γαῖον δρᾶσαι καὶ ἀνδρικὸν, καὶ δόξαν εὐκλεᾶ σφετερίσασθαι, 
ἄρτι γοῦν διὰ τῶν δρυμῶν κρύβδην παραδραμὼν, καὶ τὴν ἔπαυ--: 
λιν τῶν Οὕγνων ἐξ ἀπόπτου περιαϑρήσας, καὶ τὸ πλῆϑος ἐς τὸ 
ἀχριβὲς κατασχοπήσας, ἄωρὶ τῶν νυκτῶν τριχῇ. διαιρήσας τὴν 
10gdlayya, ἐπῇει τοῖς Σκύϑαις, καὶ τοσοῦτον φόνον αἰφνίδιον εἷσ- 
πεσὼν ἐν μικρᾷ καιροῦ ῥοπῇ ἀπειργάσατο, ὡς εὐαριϑμήτους ἐκ 
τοῦ ἀμυϑήτου πλήϑους διαφυγεῖν, τοῦτον τὸν στρατηγὸν “Δέογ---. 
τα Ῥωμανὸς 0 αὐτοκράτωρ εἷς τὴν ᾿Ασίαν διεβιβάσατο, εἴ πως 
ἀλλὰ τάς τε τῶν βαρβάρων ἐπιδρομὰς ἀναστείλεις, καὶ τὰς ἀναί- 
15δδην τολμωμένας ἀναχαιτίσοι ἐπαγωγάς. ὃ δὲ στρατηγὸς, indc 
τῆς Εὐρώπης ἀπάρας τὴν 44olay κατείληφε, καὶ τὸ αὔϑαδες καὶ 
ἀτέραμνον τοῦ Χαμβδᾶν ἠνωτίζετο, καὶ νεὼς καὶ κώμας πεπυρ-- 
πολημένας ἑώρα, καὶ φρουρίων κατασκαφὰς, ἐρημίαν τε τῶν 
κατοίχων καὶ βιαίαν ἀπαγωγὴν, ἔγνω, μὴ ἐς προῦπτον κίνδυνον 
80 ἐνγιέναι τὴν στρατιὰν, μηδὲ τῷ βαρβαρικῷ εἷς τοὐμφανὲς ἄντι- 
παρατάττεσϑαι πλήϑει, πολλὰς μὲν ἐπανῃρημένῳ νίχας, ταῖς δὲ 
παρ᾿ ἐλπίδα γαυριῶντι τύχαις, μυριανϑρώπους τε καὶ ἐς τὸ ἀκρι- 
fic καϑωπελισμένας ἐπιφερομένῳ τὰς φάλαγγας" καὶ μάλιστα εὖ-Ὁ 


14. ἀλλαττάρ τὸ cod. 


poset, quod acies hostium innumerabili multitudine superbiret, lpse vero 
exiguam infirmamque militum manum contra duceret, statuit in perspi- 
cuum periculum se suosque minime praecipitatum ire, insidiisque potius 
Scythas adoriri, ut sic praeclaro aliquo ac forti facinore edito gloriam sin- 
£ularem adipisceretur. ta cum per silvas clam accessisset, consideratis 
widique ex occulto Hunnorum castris, numeroque accurate perspecto , in- 
tempesta nocte exercitum trifariam partitus Scythas invasit, subitoque in- 
cursu tantam puncto temporis caedem fecit, ut ex multo maxima multitudi- 
ne oppido papci elaberentur. Hunc Leonem ducem Romanus Augustus in 
Asiam transmisit, si quo modo barbarorum perniciosas grassationes cohi- 
bere 9 et mala, quae impudenter inferre non verebantur, reprime- 
re. ; cum ex Europa profectus in Asiam venisset, Chambdanique auda- 
dam ac duritiem auditu acciperet, templa et oppida succensa videret, di- 
futa castella, desolatam incolis regionem, iis violenter in captivitatem ab- 
ductis , operae pretium duxit, ne in apertum periculum quas ducebat co- 
pias proüceret, neve aperto Marte cum tanta barbarorum multitudine 
acm componeret, quae multas iam victorias retulisset, felicique, quam 
€xperta erat praeter exspectationem, fortuna muperbiret: cum praesertim 
innumera paene mult hominum probe armatorum confertas turmas 





20 LEONIS DIACONI 


|! — A. M. 6469 αρίϑμητόν τε τὴν στρατιὰν καὶ οὖκ ἀξιόχρεων αὐτὸς ἐπαγόμενος, 
χκατεπτηχυῖάν τε τὰς τῶν “4γαρηνῶν εὐημερίας καὶ τὰ καϑ' Exá- 
Fol 277 τ στὴν τρόπαια" κατειληφέναι δὲ μᾶλλον τὰ ἐπικαιρότατα καὶ 
κρημνώδη τῶν χώρων καὶ προλοχίζειν κατὰ ταῦτα, καὶ τὰς διεξ- 
ódovg ὑποτηρεῖν᾽ ὑπαντιάζειν τε τοῖς βαρβάροις ἐν τοῖς ἐπισφα- δ 
λέσι καὶ ἀμφιταλάντοις τῶν ἀταρπιτῶν, καὶ καρτερῶς ἀγωνίέζε-- 
σϑαι, ὅπηνίκα καὶ διοδεύοιεν. 
y. Οὕτω δὴ γνωσιμαχήσαντι καὶ βουλευσαμένῳ τῷ στρα- 
τηγῷ «Αέοντι ἐπῆλϑε, καὶ λόγοις ὑπαλεῖψαι τὴν στρατιὰν καὶ 
P. 19 παραινέσεσιν ἐπιῤῥῶσαι, κατὰ τῶν βαρβάρων ἡνίκα δέοι χωρεῖν, 10 
xal ϑαῤῥαλεωτέραν ἐργάσασθαι πρὸς τὸν πόλεμον. 4᾽ιαναστὰς 
᾿ οὖν ἐπὶ τοῦ πλήϑους καὶ μικρὸν ἐπισχὼν, τοιαύτην εἰσηγεῖτο πα-- 
ραίνεσιν" ,, παν μὲν τὸ xa9? ὑμᾶς στῖφος εἰδὼς ἄριστον, ὦ συ- 
στρατιῶται, αὐτουργόν τε τὼ πολέμια, καὶ τακτικῆς ἐμπειρίας 
ὑπόπλεον, ἐπὶ τὴν Molay ὃ κοινὸς ἀμφοτέρων δεσπότης καὶ fa-15 
σιλεὺς, κάμνουσαν ἤδη καὶ ἐπὶ γόνυ κεκλιμένην ταῖς τοῦ Χαμ- 
βδᾶν καταδρομαῖς τε καὶ προνομαῖς, ἐμοὶ τὴν τῆς ἡγεμονίας ἐγ- 
χειρίσας ἀρχὴν, διεβίβασε... παραινῶ τοίνυν καὶ συμβουλεύω, 
οὐχ ὅπως γενναίως ἀντιτάξοισϑε τοῖς ἐχϑροῖς (οἶμαι γὰρ μὴ δεῖ- 
Βσϑαι λόγων ὑμᾶς ἐναγόντων ἐς εὐτολμίαν, οἷς ἐξ ἁπαλῶν ἀνδρία 20 
μετὰ τόλμης ξξήσκηται)" ἀλλ᾽ ὡς ἂν ἄριστα βουλευσάμενοι κα- 
ταγωνίσοισϑε τὸν ἔχϑρόν. πόλεμος γὰρ o) τοσοῦτον ἐξ ἀντιπά- 
λου κατορϑοῦσϑαι ῥοπῆς εἴωθεν, ὅσον εὐβουλίας προνοίᾳ καὶ 
τροπαίων ἐπαγωγῇ ῥᾳδιουργουμένῃ κατὰ καιρόν. τὴν μὲν οὖν 


δ. -αὐταρπιεῶν cod. 8. γνωσομαχήσαντι cod. 


Ínferret; ipse exiguam infirmamque manum ductaret, Saracenorum faustis 
adeo successibus pavidam, iisque tropaeis, quae quotidie erigebant: sed 
ut potius opportunissima praeruptaque loca occuparet, inque locatis insi- 
diis hinc inde transeuntes hostes observaret, atque illis in lubricis ancipi- 
tibusque viarum angustiis occurrens , in transitu fortiter cum eis dimicaret, 

8. Sic animo attento deliberanti Leoni duci in mentem venit, verbia 
quoque exacuere exercitum, eumque exhortationibus firmare, quando ex 
ve foret adversus barbaros signa movere, et alacriorem ad bellum reddere. 
Ita in concionem ascendens, cum paulisper siluisset , cohortationem eius- 
modi instituit: ,,Omnes legiones vestras, commilitones , communis noster 
Dominus et Imperator, quod ürmas, nec virtute in bellis minus quam usu 
in re militari praeditas esse sciret, in Asiam Chambdani incursionibus po- 
pulationibusque defessam iam atque ruentem , summa imperii mihi ta, 
transmisit, Quamobrem hortor et suadeo, non ut fortiter rem geratis con- 
tra adversarios (neque enim cohortatione vos puto indigere, qui virtutem 
et audaciam a puero praestitistis), sed ut quam prudentissimo consilio ho- 
stem expugnetis. Nam non tantum violento impetu bellum solet provehi, 
quantum iudicij prudentia et victoriis per calliditatem opportune partis. Co- 


HISTORIAE Il. 4. 21 


παράταξιν τῶν ἐχϑρῶν ἴστε σαφῶς, ὅση διὰ τῶν τῇδε πεδίων A. C. 961 
ἐκκέχυται, ὧς πολλή τέ ἔστι καὶ ἀριϑμὸν ὑπερβαίνουσα" τὴν δὲ -- PAP ? 
xa9) ὑμᾶς στρατιὰν γενναίαν μὲν xal νεαγικὴν τῇ τε δώμῃ καὶ 
τοῖς φρονήμασι καὶ αὐτὸς εἶναί φημι" πλήϑει δὲ καὶ ταῖς φάλαγ--. 

δξιν οὐκ ἂν φαίη τις ἀξιόμαχον. δεῖ οὖν Ῥωμαίους ὄντας μεμη-Ο 
χανῆσϑαί τε καὶ βεβουλεῦσϑαε δεόντως, ἐν τοῖς ἀπόροις ἐξευρί- 
σχεῖν τὰ πρόσφορα, αἱρεῖσθαί τε πρὸ τῶν δεινῶν τὰ ξυμφέρον- 
τα. μὴ οὖν ἀλογίστῳ φορᾷ xal παραβόλοις τολμήμασιν εἷς 
προῦπτον αὐτομολήσωμεν ὄλεθρον. τόλμα γὰρ ἀχαλίνγωτος ἐς 

1οχένδυνον εἴωθε συνωθεῖν, ἡ δὲ μετὰ λογισμοῦ μέλλησις διασώ- 
ζειν οἷδε τοὺς κεχρημένους αὐτῇ. 

δ΄. ,,ΙΠαραινῶ τοιγαροῦν, ἄνδρες, μὴ διακινδυνεύειν πρὸς 

τοὺς βαρβάρους ἐπὶ τόπων τῶν πεδεινῶν ἀκαϑέκτοις δρμήμα-- 
σιν; ἀλλ᾽ ἐπὶ τῶν ἐρυμνῶν ἐλλοχῶντας τουτωνὶ χωρίων τὴν ἐκείν 

15 vuv ὑπομένειν ἄφιξιν καὶ διάβασιν " τηνικαῦτα δὲ τούτοις ἐῤῥω- D 
μενέστερον ἐπιτίϑεσθαι καὶ γενναίως ἀντικαϑίστασϑαι. ταύτῃ Fol. 277 v. 
γὰρ οἶμαι (σὺν Θεῷ φάναι) κρατήσειν ve τῶν ἐχϑρῶν, καὶ τὴν 
λείαν ἅπασαν τῶν ὁμοφύλων πρὸς ἡμᾶς ἀνασώσασϑαι. τῷ yàg 
ἀπροσδοχήτῳ τῶν ἐπιδρομῶν δουλοῦσϑαι εἴωθε τὰ πολέμια, καὶ 

Φοταῖς αἰφνιδίοις ὑπεξελάσεσε τὰ ὑπέραυχα καὶ ἀλαζονικὰ πέφυκε 
φρονήματα ϑραύεσθαι. τήν τε οὖν ἡλικιῶτιν ἀρετὴν διατηροῦν- 
τες καὶ τὴν σύντροφον πρὸς τοὺς ἀγῶνας εὐγένειαν, τοῖς ἔναν- 
τίοις ὑπαντιάζετε, ὅτε σημήνω ταῖς σάλπιγξι. τοιαύτην μὲν ὃ P. 18 
στρατηγὸς τὴν παραίνεσιν ἐξηγήσατο" ὃ δὲ στρατὸς ἠλάλαξέ τε 


pias hostium per hos campos effusas probe nostis tot esse ut, numerum sa- 
perent: exercitum nostrum intrepidum et alacrem virtute animoque esso 
vel ipse fateor: multitudine catervisque militum firmissimum ad pugnam ne- 
mo facile dixerit. Proinde debemus, quandoquidem Romani sumus, acu- 
men consiliumque debitum adhibere, quemadmodum in loco difficili consti- 
tuti convenientia inveniamus, utiliaque potius quam exitiosa consilia capia- 
mus. Ne igitur inconsiderato impetu ausisque temerariis in apertam rua- 
mus perniciem. Nam effrenata audacia in periculum solet coniicere, cun- 
ctatio cum iudicio coniuncta servare potest illos qui ea utuntur." 


4. ,Quare vos hortor, commilitones, ne locis cam ibus in discri- 
men vos adversus barbaros intemperatis incursionibus offeratis, verum ut, 
in regionibus natura munitis illis insidiantes, eorum praestolemini adven- 
tum ac transitum: tunc autem ut fortiter eos adorti acriter rem geratis. 
Sic enim. opinor (pace numinis dixerim), nos et superaturos hostes, et 

omnem popularibus nostris ereptam recepturos. Habent enim hoc , 

&dversarii, ut improvisis percellantur incursibus, utque aggressionibus re- 
pentinis elati atque impotentes animi eorum frangantur. lta iuvenilem vir- 
tutem servantes , et assuetam in praeliis generositatem , adversariis occur- 
rite, ubi tubis signum dedero." Hao habite oratione a duce, exercitus 


22 LEONIS DIACONI 


à. M. 6469 καὶ ἐπεκρότησε, xol ὡς τὰ κράτιστα ὑποθϑεμένῳ ἧ ἂν ἡγοῖτο 
d. Φ κπεσϑαι προϑύμως ἦν. ἐνέδραις οὖν διειλήφει τὴν ὁδὸν, ἀπο- 
τόμους τὰς ἀχρωρείας προβαλλομένην, κρημνώδεις τε καὶ σηραγ- 
γώδεις ὡς τὰ πολλὰ, τὰς ὑπωρείας dà βαραϑρώδεις τε καὶ ἀμφι- 

λαφεῖς πρέμνων τε καὶ παντοδαπῶν ἰδέαις φυτῶν. ταύτῃ προ- δ 
λοχίσας ὃ στρατηγὸς καϑῆστο, τὴν τῶν βαρβάρων προσμένων 
ἐπήλυσιν. ὃ δὲ Χαμβδᾶν, τῷ τε πλήϑει τῶν ἐφεπομένων καὶ 
ταῖς φάλαγξι σοβαρευόμενος καὶ γαυρούμενος, τῇ τε τῶν λαφύ- 

. Βρὼν πλησμονῇ καὶ τῇ τῶν αἰχμαλώτων ἀπαγωγῇ ἐπαιρόμενός τε 
καὶ βρενθυόμενος, πολλὰς κατὰ ϑάτερα τὰς ἐπεξελάσεις ἐποιεῖτο, 10 
ἐφ᾽ ἵππου ϑηλείας καὶ μέγεϑος καὶ δρόμον ὑπερφυοῦς ἐποχούμε-- 
voc, καὶ τῆς στρατιᾶς πη μὲν οὐραγῶν, πὴ δὲ προοδεύων, καὶ 
τὸ δόρυ σείων, καὶ ταῖς αὔραις μεϑιεὶς, εἶτ᾽ αὖϑις μεϑέλκων 
πρὸς ἑαυτὸν κραδαινόμενον. ἐπεὶ δὲ τὴν ἱππήλατον 000» διελ-- 
ϑὼν ταῖς δυσχωρίαις προσέβαλλε, καὶ τοῖς στενωτάτοις καὶ áva- 15 
μάλοις συνειληϑέντες τῶν τόπων οἱ βάρβαροι τὴν φάλαγγα διελύ--: 
σαντο, καὶ ὥς πη ἐνὸν ἦν ἑνάστῳ, κατὰ κρημνώδη διήεσαν, 
τηνιχαῦτα ταῖς σάλπιγξι τὸ ἐνυάλιον ὑποσημήνας ὃ στρατηγὸς 

Cxal τῶν λόχων διαναστήσας τοὺς ἀμφ᾽ αὑτὸν, ὑπηντίαζε τοῖς 
βαρβάροις. 20 

. €. Καὶ πάντες ἐπὶ τῶν ξιφῶν εἶχον τὰς δεξιὰς, καὶ ταῦτα 

σπασάμενοι ἐπιστροφάδην ἔχτεινον τὸ ἀντίπαλον κεχμηχὸς τῇ 

ὁδοιπορίᾳ, ἀκμῆτες αὐτοὶ τούτῳ πελάζοντες. καὶ κἂν καὶ αὖ-- 

τὸς 0 Χαμβδᾶν ἥλω μικροῦ πρὸς τῶν Ῥωμαίων δορυάλωτος" εἰ 


9. προθύμως. Βῖο cod. 992. σχασάμενορ cod. 58. ἀχμήταιρ ood. 


clamore plausuque sublato paratus erat eum, ut optima suadentem, sequi 
quacunque duceret. Proinde insidiis iter cingit, quod cum cacumina prae- 
Iupta, ardua et cavernosa sane protendebat, tum dorsa montium voragi- 
nosa, silvis et cuiusque modi stirpibus opacata. Ibi insidiis ante positis 
praetor consederat, barbarorum exspectans adventum.  Chambdan, sub- 
sequentium multitudine catervisque fretus et insolens, neque minus elatus 
atque superbus ob praedae copiam quam ob abstractionem captivorum, 
frequenter utroque procurrebat, vectus equa tum magnitudine tum perni- 
citate singulari, modo claudens modo antecedens en, lanceam vibrans, 
80 nunc permittens auris, nunc rursus crispatam ad se recipiens, Ubi ve- 
ro emensa equitabili via ad fauces appropinquaverat, angustisque et, aspe- 
ris locis conclusi barbari acie soluta ut quisque poterat per crepidines ni- 
tebantur, tum.dux, signo tubis dato, excitatis ciroa sese insidiis, obviam 
80 barbaris obtulit. 

δ. lta cuncti, gladios destrictos in manus sumentes, hostes itinere 
defatigatos strenue ceciderunt, cum ipsi integri ad illos accessissent. 
Neque mul&àun abfuit quin ipse Chambdan a Romanis caperetur: nisi, ut 


HISTORIAE IL ὅ. 23 


pi, τὴν ἄλλως ἀγχίνους ὧν κἂν τοῖς ἀπόροις ὀξὺς ἐννοῆσαι τὰ A. C. 961 
δέοντα, τὸν ὃν ἐπεφέρετο ἄργυφον καὶ χρυσὸν χύδην ἐπὶ τῆς " Rom. 2 
ἀταρπιτοῦ διασπείρειν προσέταξεν" ᾧ καὶ περισπάσας τὴν τῶν 
Ῥωμαίων ὁρμὴν, ἀσχοληθϑέντων τῇ τοῦ χρυσοῦ συλλογῇ, utT 
δὐλίγων ὑπασπιστῶν μόγις τὸν τοιοῦτον διαπέφευγε κίνδυνον. λέ-Ὁ' 
γεται δὲ τοσοῦτον αὐτουργηϑῆναι φόνον τοῦ βαρβαρικοῦ πλή- 
Jove πρὸς τῶν Ῥωμαίων κατὰ τουτονὶ τὸν πόλεμον, ὡς πολλα-- Fol 278 τ. 
χοῦ τῶν χώρων ἐκείνων σωρείας ἀνθρωπείων ὀστῶν δρᾶσϑαει μέ- 
χρι καὶ νῦν. ἐπεὶ δὲ τοιούτοις τροπαίοις καὶ στρατηγήμασι τὴν 
Ι0πολυάνϑρωπον πληϑὺν τῶν βαρβάρων ὃ στρατηγὸς ἠγωνίσατο 
καὶ διέξφϑειρε, καὶ τὸ ὑψαύχενον τοῦ Χαμβδᾶν καὶ τετυφωμένον 
εἰς ἀγεννῇ καὶ ἄνανδρον δειλίαν καὶ φυγαδείαν κατέσπασε καὶ 
συγέχλεισε, τοὺς ἀμφ᾽ αὑτὸν συναγηοχὼς καὶ τὴν λείαν ἐπισυνά- 
fac, ὅση τε ἦν βαρβαρικὴ, καὶ ὁπόση Ῥωμαϊκὴ ἐκ τῆς npovo- P. 14 
ἰδμῆς τοῖς βαρβάροις συνήϑροιστο, ταύτης τὸ πλεῖστον τῇ στρα- 
τιῷ διένειμεε" καὶ τοὺς αἰχμαλώτους ἐφοδιάσας ἐπὶ τὰ σφῶν ἤϑη 
ἀποτρέχεεν ἐξέπεμπε" τοὺς δὲ τῶ πολέμῳ ληφϑέντας πέδαις 
ἀσφαλισάμενος τῶν “4γαρηνῶν, ἐποαιώνιζεν ἐπινίκια, καὶ τῇ προ-- 
γοίᾳ τὰς εὐχαριστηρίους ἐσπένδετο προσευχὰς, καὶ πρὸς τὴν αὖ- 
ϑυτοχράτορα δυναστείαν ἠπείγετο, ϑριαμβεύσων εἷς τὸ Βυζάντιον. 
ὁ δὲ στρατὸς ἐν χρότοις εἶχε τὸν στρατηγὸν, ἀγάμενοι τοῦτον 
ὡς τὸ εἰκὸς, καὶ ἄνδρα ἐπιφημίζοντες, οἷον μὴ φέρειν ἄλλον τὴν 
τότε γενεὰν, καὶ τῆς εὐτυχίας αὐτὸν ἐξεϑείαζον, κατὰ ῥοῦν αὖ-Β 
τῷ προχωροῦντα τὰ τῶν πολέμων δρῶντες Gg μάλιστα. ὃ δὲ 


10. ó σερατηγόνισατο cod. Lege κατηγωνίσατο. vid. 14. B. 


eraf alias acutus et promtus ad recta consilia in difficultatibus invenien- 
da, argentum et aurum , quod secum portaverat, temere per viam spargi 
iussisset: qua re Romanorum in colligendo auro occupatorum distracto im- 
pa, cum paucis protectoribus periculum effugit. 'Tanta autem dicitur 
praelio Barbarae multitudinis facta esse clades, ut per agros illos acer- 

vi ossium humanorum ad hunc usque diem conspiciantur. Dux, huiusmo- 
di victoriis ac stratagematis ingenti barbarorum multitudine debellata ac 
deleta, postquam arrogantem iactationem Chambdani in ignobilem atque 
ignavam timiditatem fugamque convertisset compulissetque, suis unum in 
m congregatis, convecta tum barbarica tum etiam Romana praeda, 
Tum in populatione barbari collegerant, eius maiorem partem exercitui 
ibuit: captivos viatico donatos ad suam quemque domum reverti iussit: 
deinde Saracenis, quos hoc bello captivos Teverat, in vincula coniectis, 
conclamata victoria, gratulatione rei bene gestae providentiae facta , ad 
Imperatoris numen ire contendit, Constantinopoli triumphaturus. At mi- 
lites ducem plausu efferebant, admirantes haud ünmerito, et virum praedican- 
tet, qualem neminem alium tulisset ea aetas: neque minus a felicitate eum ce- 
cum viderent, ex sententia in bellis illi uni omnia procedere. Ipse ut 





24 | ᾿ς LEONIS DIACONI 


. M. 6469 κατειληφὼς τὸ Βυζάντιον, ἐπεὶ μετὰ πλείστης ὅτι λείας καὶ μυ-- 

Ind. ἃ οἰων δορυαλώτων ᾿4γὰρηνῶν εἰσήει, ὑπεδέχϑη τε ὑπὸ τοῦ αὐτο- 

κράτορος Ῥωμανοῦ φιλοτίμως, κἀπὶ τοῦ ϑεάτρου ϑριαμβεύσας, 

τῷ πλήϑει τῶν ἀνδραπόδων καὶ τῶν λαφύρων τοὺς ϑεωμένους 
ἐξέπληξεν" ἀμοιβάς τε καὶ τιμὰς, ἀναλογούσας τοῖς πόνοις, na-5 

θὰ τοῦ κράτους ἀπείληφεν. ἀλλ᾽ οὕτω μὲν ὃ στρατηγὸς dom 

τὴν ᾿Ασίαν ἔσωσε, καταγωνισάμενος τὸν Χαμβδᾶν, φυγάδα τε 

, καὶ ἀλήτην ἀπεργασάμενος. 

ὔ C ς΄. Νικηφόρος δὲ ὃ Φωχᾶς, ὃ τοῦ ῥηϑέντος «ὄντος σύν- 
αιμος (δεῖ yàp ἀνακεφαλαιωσάμενοι τὸν λόγον xa9^ εἱρμὸν πρό-- 10 
σω τῆς ἱστορίας χωρεῖν), ὡς τῇ τῶν Κρητῶν πελάσας ἐκεῖ διε-- 
χείμαζε, καὶ τόν τε στρατὸν τὰ πολεμιχὰ διεγύμναζε, καὶ τὰς 
ἑλεπόλεις ἐτεκταίνετο, ἐπείπερ κατὰ νοῦν αὐτῷ πάντα προῦκε- 
χωρήκει, ἄρτι τοῦ ἦρος ex τῆς χειμερινῆς τροπῆς ἠρέμα προκύ- 
πτοντος, τὸν περὶ! αὑτὸν καϑοπλίσας στρατὸν καὶ εἷς βαϑεῖαν 15 
παραταξάμενος φάλαγγα, τάς τε σάλπιγγας ἐπαυλήσας καὶ τὰ 
τύμπανα παταγήσας κατὰ τοῦ ἄστεος ἤλαυνεν. ἐν ᾧ δὲ ὃ στρα- 
τηγὸς τὴν ἴλην κατὰ μέτωπον ἐχρατύνετο, καὶ elg πλαίσιον τὰς 

Ὁ δυνάμεις συνέταττε, γύναιον ἑταιρικὸν, ἀκκιζόμενόν τε καὶ ϑρυ- 
πτόμενον, ἱταμὸν ἐπιεικῶς τυγχάνον καὶ ἀναιδὲς, τῶν προμα- 80 
χεώνων προχκύπτον, γοητείας ἐποιεῖτό τινας καὶ ἐπῳδάς. λέγεται 
γὰρ κατόχους εἶναι Ἀρῆτας μαντείαις καὶ βωμολοχίαις καὶ πλά- 

Vol. 278 v. voug ,. πρὸς τῶν Ἰανιχαίων καὶ τοῦ Ἰωάμεϑ' παρειληφότας ἀνέ- 
9. σύναιμος. Ea vox in codice omissa, recenti manu superscripta est. 


΄ Paulo post auctor vel librarius scribere debuisset ἀναχεφαλαιωσάμονον 
aut ἀνακεφαλαιωσαμένους. 119. ἡτερηκόν cod. ᾿ 


Constantinopolim venit, cum praeda quamplurima e£ captivis Saracenis per- 
multis ingressus, a Romano Imperatore magnifice receptus est, perque Circum 
triumpho acto, captivorum ac spoliorum copia in stuporem spectantes rapuit, 
praeniis subinde et honoribus pro laborum magnitudine a principe acceptis. 
eo dux, fuso, fugato, exagitato Chambdano, hunc in modum Asiam servavit. 
6. Nicephorus autem Phocas, Leonis, de quo diximus, frater (opor- 

tet enim repetita narratione in serie historiarum procedere), cum admotis 
"ad Cretensem urbem castris illic hiberna duceret, ac exercitum militari- 
bus studiis exerceret, obsidionalesque machinas fabricaret, cum osnia illi 
ex sententia cessissent, verna paulatim tempestate ex hiberna mutante ac 
apparente, armato qui praesto erat exercitu, inque altam phalangem in- 
structa acie, clangentibus tubis, tympanisque perstrepentibus, contra op- 
pidum proficiscitur. Dum vero dux turmas a fronte firmat, et in agmen 
quadratum copias constituit, impudica quaedam, procax, fastidios& mu- 
ercula, petulans admodum ac proterva, ἃ propugnaculis prospiciens, prae- 
stigias quasdam et incantamenta peregit. Ferunt enim Cretenses vatici- 
natonibus, fraudibus impiis et erroribus addictos esse, harumque rerum 
scientiam a Manichaeis et a Moamethe antiquitus accepisse. Neque hac sola 


HISTORIAE II. 7. 25 


χαϑεν. οὗ ταύτῃ δὲ μόνον τὸ ἱταμὸν ἐκεῖνο γύναιον τὸ ἀναιδὲς A. C. 961 

χαὶ ἀχόλαστον ἐπεδείκνυτο" ἀλλὰ καὶ, τὸν χιτωνίσκον παρὰ τὸ B*m- 5: 

μέτριον ἀγασεσυρκὸς καὶ ἀπογυμνοῦν τὰ μέρη τοῦ σώματος, ἐς 

τὸν στρατηγὸν ἐπέσκωπτεν ἐπαρώμενον. καὶ δή τις τῶν εὐστό-- 
ὄχων τοξοτῶν, τὴν νευρὰν ἐντεινάμενος, βάλλει τὸ ἀκόλαστον γύ-- P. 15 

»uoy, καὶ χαμαιῤῥιφὲς τῶν πύργων κατήνεγκε, διαῤῥαγὲν αὐτί... 

xi, καὶ τὸ ψυχίδιον ἀποφυσῆσαν, καὶ τίσιν τῆς ὕβρεως τὸν ol- 

χτρὸν ἐπισπασάμενον ὄλεθρον. ἄρτι δὲ τῆς μάχης καρτερᾶς ἀναῤ-- 

ῥιπισϑείσης, χρόνον μέν τινα ἀντεῖχον οἱ Κρῆτες, ἐκ τῶν τειχῶν 
10ἐχϑύμως ἀγωνιζόμενοι, καὶ πολλοὺς τῶν Ῥωμαίων τιτρώσκοντες. 

C. Ὃ δὲ στρατηγὸς, τοῦτο καταμαϑὼν, τὰς ἀφετηρίους 

ϑᾶττον παρήγαγε μηχανὰς, καὶ βάλλειν τοὺς βαρβάρους ἐκέλευε. Β 

καὶ πρὸς τούτοις τοῖς τείχεσε προσεπέλασε τὴν ἐλέπολιν" κριὸν 

Ῥωμαῖοι τὸ τεχνούργημα ὀνομάζουσι, τῷ δίκην κριοῦ προτομῆς 
1570» σίδηρον ἀπειχάζεσϑαι, ὃς ἐνηρμοσμένος ὧν τῇ δοκῷ παίεε 

τὸν δόμον τοῦ ἄστεος. τῶν δὲ πετροβόλων βάρη ϑαμινὰ τῶν λί- 

Ju» ἐπαφιέντων, εὐπετῶς οἱ βάρβαροι ἀνεστέλλοντο" καὶ τοῦ 

xpo) τοῖς τείχεσιν ἐγχριμφϑέντος καὶ κραταιῶς ταῦτα τύπτοντος, 

ἄνδρες ὑποδύντες τὴν ταφρείαν συχνοὶ, λιϑοτόμα ὄργανα φέρον.-- 
30166, xal ἀνορύττειν ἐχεῖϑεν ἀρξάμενοι, ἐξεκόλαπτον ἠρέμα, καὶ 

τὴν λίϑον διέκοπτον, ἵνα τοῦ τείχους ἦ βάσις ἠρήρειστο. ES 

τυχὸν δὲ ψαμμῶδες ταύτῃ τὸ μέρος 7) λίϑος λαχοῦσα ὑπεῖκέ τεῦ 

xal ἐνεδίδου ὡς μάλιστα. ὃ δὲ κριὸς τύπτων οὐκ ἀνίη τὸ ἔρυμα, 

χαὶ χατὰ μικρὸν διασπῶν τὴν οἰχοδομίαν, ἐς τὸ ἀκριβὲς συμπε- 

15. παίε cod. 


re petulans muliercula protervitatem atque audaciam manifestam reddidit: 
verum , sublata quoque plus quam tempus postulabat tunica nudatoque cor- 
pore, in ducem dicteria et execrationes iecit. 'lTum vero sagittariorum pe- 
ritorum aliquis intento arcu importunam mulierem confixam de turribus in 
terram deiecit, ut, evestigio disrupta , efflata animula poenam insolentiae 
acerbo interitu consequeretur. lam vero acri pugna conserta, restiterunt 
per tempus aliquod Cretenses, strenuo fortique animo ex muris dimican- 
tes, ac anorum non paucos vulnerantes. 

7. Qua re perspecta, praetor petrarias celeriter adduxit, barbaros 
lapidibus peti iussit. Ad haec muris admovit helepolim: arietem hoc inven- 
tum Romani vocant, propterea quod ferrum, quod trabi praefixum oppidi 
moenia pulsat, ad capitis arietini formam effictum est. Petrariis crebra 
sexorum pondera rotantibus, parvo negotio barbari repressi sunt. Inte- 
n, ariete muris insinuato, maioreque impetu eos quatiente, viri non 
b». lapicidarum instrumenta gerentes, fossam ingressi sunt: inde suffo- 

orsi exscindebant paulatim dirimebantque lapides, quibus muri fun- 
damenta nitebantur. Cun autem accidit ut lapis, propterea quod erat il- 
la €x parte arenosior, facillime cederet locumque daret. Neque aries in- 
termisit interea pulsare munitionem , murique contextum, quantumvis den- 





26 J LEONIS DIACONI 


A. M. 6169πιλημένην οὖσαν xol δυσαπόσπαστον. ἐπεὶ δὲ τὰ γεῖσα, ἧπερ 
a διώρυττον οὗ ἐπὶ τοῦτο ταχϑέντες, ἐχχρεμῇ xal ὑπόκενα, Gc τὸ 
εἰκὸς, ἐξειργάσαντο, ὀρθοστάδην ξύλοις ὑπήρειδον, ὕλην τε τα- 
χυδᾳαῇ καὶ αὖον συννήσαντες καὶ πῦρ ἐνιέντες, τῆς διώρυχος 
ὑπεξήεσαν. τῆς δὲ φλογὸς ἀναφϑείσης καὶ τῶν στηριγμάτων ày- 5 
ϑραχωθέντων, δύο πύργοι ὁμοῦ τῷ διαμέσῳ τούτων δομήματε 
τοῦ τείχους ἐξαπιναίως ἀποῤῥαγέντες, ὑφίζανόν τε, καὶ ὑπωλί- 
DoOawov, καὶ πρὸς τοὔδαφος κατεφέροντο. οἱ δὲ Κρῆτες, τῷ 
καινῷ τοῦ δράματος ϑαμβηϑέντες, ἐπὶ ὀλίγον χρόνον τὴν μάχην 
ἐξέχλιναν, τῷ τεραστίῳ καταπλαγέντες τοῦ πράγματος. εἶτ᾽ αὖ-- 10 
ϑις τὸν τῆς αἰχμαλωσίας καὶ δουλείας ὑπολογισάμενοι κίνδυνον, 
εἰς ἀῤῥαγῆ παράταξιν συνηθροίζοντο, καὶ διὰ τῶν κατεριπωϑ ἐν-- 
των τειχῶν τὴν Ρωμαϊκὴν διαβαίνουσαν φάλαγγα ἐῤῥωμενέστατᾳ 
ὑπεδέχοντο, δαιμονίως τε διηγωνίζοντο, περὶ ψυχὴν κινδυνεύον.- 
Fiol. 279 τ. τες. ὄἄρτι δὲ πολλῶν ἀναιρεϑέντων, ἐπεὶ πρὸς τοσαύτην ἄναν-- 15 
ταγώνιστον ῥοπὴν οὐχ οἷοί τε ἦσαν ἀντικαϑίστασϑαι ( ἐπέβρι-- 
“σαν γὰρ oí δυνάμεις κατόπιν, καὶ ὠϑισμὸς ἀνυπόστατος ἦν), 
VP. 16 εἰς φυγὴν τρέπονται, χωροῦντες διὰ τῶν στενωπῶν" Ῥωμαῖοε 
δὲ ἐφεπόμενοε τούτους ἀνήρουν ἀνηλεῶς. oi δὲ περιλειφϑέν.-- 
τες καὶ ὅσους οὐκ ἔφϑη ἐκϑερίζειν ὃ πόλεμος, τὰ ὅπλα ῥέψαντες 20 
εἰς ἱκετείαν ἐτράποντο. ὅπερ ὁ στρατηγὸς ϑεασάμενος, τὸν UVu- 
πον χεντρίσας καὶ τὸν δρόμον ἐπιταχύνας, εἰσήλαυνέ τε καὶ τῶν 
στρατιωτῶν τὴν δρμὴν ἀνετείχιζε, μὴ κτείνειν ἀναπείϑων τοὺς 


1. ταγεῖσα cod. uno verbo. 6. διαμέσων cod. 14. Fort. ψυχῆς. 
23. Fort. ἀνεχαίτιζε. 


sum ac coagmentatum , paulatim distrahere. Fastigia muri cum submissi 
fossores pendula atque concava, id quod necesse erat accidere, reddidis- 
went, lignis erectis suffulserunt, materiaque facile flagranti atque arida 
ingesta, ubi ignem subdideraat, cuniculo excesserunt. Flamma excitata 
cum fulcimenta absumerentur, turres duae cum muro intermedio repente 
divulsae subsederunt, ruinaque edita in terram delatae sunt. Cretenses, 
novitate spectaculi stupefacti, parumper pugnam declinaverunt, prodigii 
immanitate attoniti. 'Tum rursus captivitatis periculum ac servitutis animo 
recolentes, constipato agmine aciem coégerunt, perque murorum rudera 
Romanorum phalangem pervadentem fortissime excipientes, maioribus quam 
pro humana virtute animis in vitae discrimine dunicarunt. "Tandem multis 
caesis, cum contra tam vehementem impetum diutius resistere non possent 
(ingruebat enim vis ἃ tergo, impressione prorsus intolerabili), in fugam 
conversi in angiportus se deiecerunt: Romani vero ipsecuti dire eos truci- 
dabant. 'Tum qui hactenus superstites erant, ac quotquot bellum non de- 
messuerat, proiectis armis ad preces confugerunt. Qua re visa, praetor, 
calcaribus equo subditis, concitato cursu oppidum intrat et militum impe- 
'tum inhibuit: non esse Grucidandea suadens, qui arma abieciseent, nec ἐδ 


HISTORIAE II. 8. 27 


vd ὅπλα ῥέψαντας ἄνδρας, μηδὲ xarà ψιλῶν xal ἀόπλων ὠμῶς A. C. 
καὶ ἀπανθρώπως χωρεῖν, ἀπανθρωπίας λέγων εἶναι, τὸ ὑπεῖξαν - Bom? 
καὶ γεγονὸς ὑποχείριον διαφϑείρειν ἤδη καὶ ἀποκτιννύειν ὡσπερεὶ 
πολέμιον. τούτοις τοῖς λόγοις μόλις ἐπέσχεν ὃ στρατηγὸς τῆς Β 
δστρατιᾶς τὴν μιαιφόνον δρμήν. 
η΄. Ἐπεὶ δὲ κατὰ κράτος ἥλω ἢ πόλις, τὰ πρωτόλεια ὕφε- 
λὼν ὃ στρατηγὸς, καὶ τὸ ἀχμαῖον τῶν αἰχμαλώτων ἀνδραποδι-" 
σάμενος, διειληφώς τε ταῦτα καὶ εἰς ὃν ἔμελλε κατάγειν ϑρίαμ-- 
fov διατηρήσας ὡς μάλιστα, τὰ λοιπὰ τοῖς στρατιώταις προνο- 
ἐομεύειν προτέϑειχεν.. οἱ δὲ διὰ τῶν δωμάτων χωροῦντες πολλὰς καὶ 
πολυτελεῖς ἐκαρποῦντο τὰς ὠφελείας. πλεῖστον γὰρ καὶ ávebdy- 
τλητον τῶν Κρητῶν λέγεται πόλιν ἔνδον τὸν ὄλβον παρακατέχειν, 
ἐπὶ συχνὸν οὐχ ἥκιστα εὐημερήσασαν, εὐμενοῦς τε καὶ μειλιχίου C 
πειραϑεῖσαγ τῆς τύχης, καὶ μηδέν τι τῶν ἀπευχταίων καϑυπο-- 
ἐδμείνασαν, ἃ ἢ παλίντροπος τῶν χρόνων φορὰ ὡσανεί τινας κῆρας 
ἐπικυλίνδειν εἴωθε" μάλιστα δὲ πειρατικαῖς καὶ λῃστρικαῖς κεχρη-- 
μένην ἐχπλεύσεσι, τῶν γαιῶν ἀμφοτέρων ληΐσασϑαι τὰ παράκτια, 
züx τῶν τοιεύτων ἐπιτηδευμάτων ἀποϑησαυρίσαι πλοῦτον ἀμύ- 
ϑητον. ἀλλὰ τοῦτον μὲν τὸν τρόπον ἥλω τὸ ἄστυ καὶ πρὸς τῶν. 
80. Ρωμαϊχῶν ἐλήφϑη χειρῶν. ἐπεὶ δὲ τὰ ἔνδὸν ἐχκεκόμιστο ἅπαντα, 
τὸν περίβολον ὃ Νικηφόρος κατασχάπτειν διακελεύεται " τοῦ δὲ᾽ 
πολλαχῆ κατεριπωϑέντος, ἐπὶ τὴν χώραν αὖϑις ἀπῆγε τὴν δύνα-- 
μιν. ἀνδραποδισάμενός τε ταύτην καὶ ληϊσάμενος, καὶ τὸ ἀντί- Ὁ 
ἔουν ἅπαν ἀναιμωτὶ παραστησάμενος, ἐπί τινα λόφον ὑψηλὸν 


13, τῶν. Leg. τὴν sive τὴν τῶν. 19, sl1o τό cod. 


ποὰ ^c inermes crudeliter et sine humanitate irruendum : ,jinhumanitatis 
esse aiebat, ,,eos qui cedant et se subiiciant, non secus atque hostes per- 
dere et obtruricare." His verbis aegre dux crudelem impetum exercitus in- 
hibuit ac sedavit. 

8. Oppido vi expugnato, praetor subtractas manubiarum primitias 
capivosque valentiores in servitutem redactos seposuit, ad triumphumque, 
quem ducturus erat, diligenter reservavit: reliqua militibus diripienda pro- 

it Illi per domos effusi praedam plurimam et magnificam fecerunt, 

ertur enim Cretensium oppidum opes ingentes atque inexhaustas conti- 
Busse: propterea quod diu non parum felix, propitiam facilemque exper- 

, Wm fortunam, calamitatum nullam pertulisset, quas mutabilis temporum 
cursus tanquam aliquot pestes infligere solet: tum maxime, quod piraticis 
excursionibus εἰ latrociniis usum, utriusque continentis populando littora, 
ejusmodi artibus divitias ineffabiles coacervasset, In hunc modum oppidum 
μές ἀνηπῷ Romanorumque manibus captum est. Evecta post haec omni 
Fapeilectile, murorum ambitum perfodi atque disiici Nicephorus iussit: 
quo multis in locis destructo, in agrum rursus educit copias. Quem popu- 
itus, hominibus in servitutem redactis, cum quioquid infestum sup t 


28 LEONIS DIACONI 


À. M. 6469 καὶ ἀνάντη, οὐκ ἀπωτάτω τοῦ κατεριπωϑέντος ἄστεος Onepxtlue- 
A. €. HM , γον, ἵξεται, καὶ παμπληϑεὶ τειχίον οἰκοδομεῖν ἐγχελεύεται. ἀνεπι-- 
I. Rom. 9 σφαλὴς γὰρ ὃ χῶρος ἐδόχει, καὶ πρὸς ἔρυμα καρτερὸς, κρημνοῖς 
τε διεῤρῥωγὼς καὶ φάραγξιν ἀποτόμοις ἑκατέρωθεν, κἀκ τῆς xo- 
ρυφῆς ἀεννάους ἀναδιδοὺς πίδακας, καὶ τοῖς ὕδασι τούτων κα- 5 
ταῤῥεόμενος. τοῦ δὲ ἐρύματος ἀσφαλέστατά τε καὶ στερεώτατα 
Fol. 279 v. ἐξεργασϑέντος, στρατιὰν ἀξιόχρεων τῷ χώρῳ ἐγκχατοικίσας, Τέ- 
P. 17 μενος τὸ ἄστυ ὠνόμασε, καὶ τὴν νῆσον ἐξημερώσας ἅπασαν, 
“Δρμενίων τε καὶ Ρωμαίων καὶ συγχλύδων ἀνδρῶν φατρίας ἔνοι--: 
κισάμενος, καὶ πυρφύρους τριήρεις ἐς φυλακὴν ταύτης καταλι- 10 
πὼν, αὐτὸς τὴν λείαν καὶ τοὺς αἰχμαλώτους ἀνειληφὼς, ἀνέπλει 
σρὸς τὸ Βυζάντιον. μεγαλοπρεπῶς τε παρὰ τοῦ αὐτοχράτορος 
“Ῥωμανοῦ ὑποδεχϑεὶς, ϑρίαμιβον ἐπὶ τοῦ ϑεάτρου κατήνεγκε, παν- 
τὸς συναϑροισϑέντος τοῦ δήμου, καὶ τὸ πλῆϑος καὶ τὸ κάλλος 
τῆς λείας ϑαυμάζοντος. ἑωρᾶτο γὰρ χρυσὸς xal ἄργυρος παμ- 15 
πληϑὴς, καὶ νόμισμα βαρβαρικὸν ἀπέφϑου χρυσοῦ, πέπλοι τε 
χρυσόπαστοι, καὶ τάπητες ἁλουργοὶ, xal παντοδαπὰ κειμήλια, 

B εἷς ἄχρον τέχνης ἐξειργασμένα, χρυσῷ καὶ λίϑοις μαρμαίροντα " 
πανοπλίαι τε, καὶ χράνη, καὶ ξίφη, καὶ ϑώραχες ἀληλιμμένα 
χρυσῷ, ἔγχη τε καὶ ἀσπίδες καὶ τόξα παλίντονα ἀριϑμὸν ὕπερ-- 20 
βαίνοντα ( εἶπεν ἄν τις ἐκεῖσε παρατυχὼν, τῆς βαρβάρου γῆς 
τὸν ἅπαντα πλοῦτον συγκομισϑῆναι τότε κατὰ τὸ ϑέατρον), το- 
σαῦτα τὸ πλῆϑος ἐτύγχανον, ὡς μιμεῖσϑαί τινα ποταμὸν ἀφϑό- 


8. καρτερὺρ.) χρημνοῖς ve] καρτερῶς κριμνεῖσϑαι cod. 


aine sanguine subegisset, in tumulum sublimem arduumque haud procul ab 
excisa urbe imminentem contendit, militesque omnes castellum ibi munire 
iussit, 'Tutus enim locus videbatur et ad munitionem opportunus, quod 
ex utraque parte despectus vallesque praeruptas haberet, fontesque perpe- 
' tuo manantes de vertice eructaret, quorum aquis irrigabatur. Castello 
tutissime ac firmissime structo, iusto imposito praesidio oppidum 'Temenos 
vocavit, omnique in mitiorem habitum mutata insula , contuberniis Arme- 
niorum, Romanorum, convenarum hominum eo in coloniam deductis, triremi- 
busque igniariis ad eius custodiam relictis, ipse assumta praeda ac captivis By- 
zantium enavigat. Ubi magnifice a Romano Augusto acceptus, triumphum 
in theatrum invexit, congregato omui populo, copiamque ac pulchritudinem spo- 
liorum adinirante. Cernebatur immeusa auri vis ac argenti, numi barbarici ex 
auro probatissuno, vestes auro contextae, purpurei tapetes, atque omnis gene- 
ris pretiosa supellex, subtilissima arte elaborata, auro atque lapillis micantia ς 
arma, galeae, enses, thoraces auro illita, hastae, scuta, arcus reflexi nume- 
zum superantes (dixisset qui tunc praesens fuisset, barbaricas opes omnes in 
theatrum íuisse comportatas) tanta copia aderant, ut fluminis affatim ir- 


HISTORIAE II. 9. 20 


γως εἰσρέοντα, τούτοις ixovro xal oi ἀνδραποδισϑέντες βάρ- 
— βαροι, εἷς πολυάριϑμον πληϑὺν συναγόμενοι. 
9'. Θριαμβεύσαντι δὲ τῷ Νικηφόρῳ καὶ παρὰ τοῦ δήμου A. M. 6470 
ϑαυμαστωθέντι παντὸς, 0 αὐτοχράτωρ Ῥωμανὸς δωρεάς τε φι- 3 c 
δλοτίμους δωρεῖται, xal τὴν τῆς “σίας αὐτῷ ἐγχειρίζει ἀρχήν. 1. Rom. 8 
ὃ δὲ, τὴν τοῦ Δομεστίκου τιμὴν καὶ αὖϑις ὑποζωσάμενος, τὸν C 
βόσπορόν τε περαιωθεὶς, xal τὰς δυνάμεις ἀγηοχὼς, xol εἰς φά- 
λαγγα δυσάντητον καὶ δυσεκβίαστον πμραταξάμενος, ἤει διὰ τῆς 
τῶν Ἀγαρηνῶν γῆς. οἷς τὴν ἔφοδον ἐνωτισϑεῖσι τοῦ Νικηφόρου, 
Ἰοοὺχ ἀνεχτὸν ἐδόκει κατὰ χώραν τε μένειν, καὶ λόχους χαϑίζειν, 
ἐξ ἀντιστάσεώς τε διαμάχεσθαι" ἐχτρέχειν τε πρὸς τὰ φρούρια, 
καὶ τὰς ἐπιδρομὰς ἐχ τῶν ἐρυμάτων ἀποτροπιάζεσϑαι, ἄκροβο- 
λιζομέγους κατὰ τὸ ἐγχωροῦν. δεινῶς γὰρ ἐδεδοίκεισαν κατὰ συ- 
στάδην διαγωνίζεσϑαι πρὸς ἄνδρα καρτερικὸν καὶ ἰσχυρογνώμονα. D 
150 δὲ σκηπτοῦ δίχην τὴν περίχωρον ἐπεβόσχετο, δηούμενος μὲν 
τὰς ἀρούρας, μυριανϑρώπους δὲ κώμας ἀνδραποδιζόμενος. ἐπεὶ 
δὲ τὰ ἐν ποσὶ πυρὸς καὶ μαχαίρας ἔργον πεποίητο, τοῖς φρου- 
elec προσβάλλει, ὧν αὐτοβοεὶ τὰ πλεῖστα ἑάλω. ὅσα δὲ τούτων 
ἐρυμνὰ τοῖς τείχεσι καὶ τῷ πλήϑει τῶν ἔνδον ἐτύγχανον, τούτοις 
30 ἀντεπῆγε τὰς μηχανὰς, καὶ ἀκήρυχτον ἐπέφερε πόλεμον, ἐχϑύ- 
pec τοῖς ὑπὶ αὐτὸν ἀγωνίζεσθαι προτρεπόμενος. εὐείκτως δὲ τοῖς 
κελεύσμασι ἐχεένου πᾶς τις ἐπείϑετο. ἦν γὰρ οὐ λόγοις μόνον ἐπα- 
γωγός τε καὶ πιϑανὸς πρὸς τὸ εὔψυχον, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἔργοις αὖ- P. 18 


4. Male ϑαυμαστοθέντορ cod. 7. Fort. συναγηοχώρ. 411. ἐχτρέ» 
zu» τε Fort. δέ. 15. δῃούμενος] δί' ovg cod. 


ruentis speciem referrent. Sequebantur post haec barbari captivi, multi- 
tudine plarima collecti. ' 

9. Nicephoro, postquam triumphum ad totius populi admirationem 
egerat, Romanus Imperator dona magnifica dedit, Asiaeque procurationem 
iiie. Xlle, Domestici dignitate rursus auctus, copias quas in phalangesa 
invi et inexsuperabilem constituerat , in fines Agarenorum duxit. ἥν 
audito Nicephori adventu, committendum non putaverunt, eo in loco uti 
insidias ponerent, acieque instructa dimicarent: statuunt in castella eon- 

Wire, locisque munitis incursiones propulsare, parvulis praeliis quoad 
feti possit institutis. Magnopere enim reformidabant acie decertare cum 
viro forti ac pertinace. llle vero, instar fulminis, omnem circum regio- 
nem depopulabatur, agros vastans, vicos hominum multitudine longe fre- 

tes in potestatem redigens. Ubi autem quae erant obvia cuncta i 
erroque vexasset, castellis copias admovit, quorum pleraque primo statim 
2s«)tu cepit. Quod si qua vel muris vel multitudine praesidiariorum mu- 
Bita erant, iis, machinis actis, bellum implacabile inferebat, ad acriter 
Pegnandum suos cohortans. Promte autem eius imperiis er rr οΡ- 
temperabat, Neque enim verbis solis erat impulsor ac suasor fortitudinis, 


* 


90 LEONIS DIACONI 


τοῖς, ἐκτόπως ἀεὶ ἀγωνιζόμενος πρὸ τῆς φάλαγγος, καὶ κίγδυνον 
Yol. 280 r. τὸν ἐπιόντα ὑποδεχόμενος, καὶ κραταιῶς ἐκκρουόμενος. ἡρηκὼς 
' οὖν καὶ καταβαλὼν ἐν εὐαριϑμήτῳ καιρῷ τῶν ᾿Αγαρηνῶν ὑπὲρ τὰ 
ἑξήκοντα φρούρια, καὶ λείαν ὅτε πλείστην συνεκχφορήσας, καὶ 
γίκην ἐπιφανεστάτην καὶ οἵαν οὐκ ἄλλος ἀναδησάμενος, ἐκεῖϑεν δ 
τὴν δύναμιν ἀνελάμβανε, καὶ κατὰ τὰ σφῶν ἔστελλεν ἤϑη, ἀμύ- 
ϑητον τὸν πλοῦτον ἀϑροίσασαν" αὐτὸς δὲ πρὸς τὸν αὐτοχράτορα 
Ν Βἔϑει, τῶν πόνων τὰ γέρα ληψόμενος. . 

A.M. 6471 — '. "Morc δὲ μεσοῦντι τὴν ὁδοιπορίαν τῷ στρατηγῷ φήμη τις 
ΝΥ O3 ὑπηντίαζε, τὴν ἐντεῦϑεν ἐχδημίαν τοῦ ἄνακτος Ῥωμανοῦ διαγ- 10 
L Rom. 4 έλλουσα. ὃ δὲ, τῷ ἀπροσδοκήτῳ τῆς φήμης ἐχταραχϑεὶς, ἐπέ- 

σχε τε τὴν διαπορείαν, καὶ κατὰ χώραν ὑπέμενε. λέγεται δὲ ToU- 
τὸν τὸν τρόπον ἐχπλῆσαι τὸν βίον τὸν αὐτοχράτορα ἱῬωμανόν. 
ἐπειδὴ παρειληφὼς τὴν ἀρχὴν ἐπιεικῇ τε καὶ μέτριον αὑτὸν καὶ 
εὐεργετικὸν τῷ ὑπηκόῳ παρείχετο, ὑποδύντες τινὲς καὶ μετελ,- 15 
ϑόντες τὸν ἄνθρωπον, μοχϑηροί τε καὶ δοῦλοι γαστρὸς καὶ τῶν 
ὑπὸ γαστέρα, διαφϑείρουσι τὸν καλοκἀγαϑὸν τρόπον τοῦ νέου, 
τρυφὴν ὑποτιϑέντες καὶ ἀκόλαστον ἡδονὴν, διεγείροντές τε πρὸς 
Οἀλλοχάτους ἐπιϑυμέας τούτου τὴν ὄρεξιν. ἐντεῦϑεν παρὰ τὸν xou- 
Qóv τῶν νηστειῶν, ἃς πρὸς κάϑαρσιν ψυχῶν καὶ ποδηγίαν τῶν 20 
κρειττόνων ἐξεῦρον ἄνδρες ϑεοφορούμενοι, παρειληφότες τὸν Ῥω- 
μανὸν οἱ λοιμοὶ, ἐπὶ ϑηρείαν ἐλάφων ἴενται, ἐν δυσβάτοις ἐλαύ- 
φοντες ὄρεσιν. ἐκεῖϑέν τε ἀναζεύξαντες τὸν αὐτοχράτορα συγχο- 


7. ἀθροίσασα cod. ἃ. ἔϑει] ἔθη cod. et paulo post ληψάμενος. 
12. Fort. ὑπέμεινε. 49. ϑηρείαν. Sic cod. 


verum etiam re ipsa, semper ante aciem mirandum in modum praelians, 
&adventansque culum cum excipiens tum fortiter repellens. Captüs igi- 
tur eversisque brevi tempore Saracenorum supra sexaginta castellis, praeda 
quamplurima evecta, et victoriam clarissimam , qualem alias nemo, conse- 
cutus, revocatos inde milites ad suas quemque sedes remisit, cum immen- 
sam divitiarum vim congessissent: ipse ad Imperatorem contendit, laborum 
praemia accepturus. 

10. Iam vero cum dux in medio itinere esset, fama quaedam pervasit, 
Romanum Imperatorem humanis excessisse. Quo ille inexspectato rumore 
perterritus iter inhibuit, eodemque in loco substitit. At Imperator Roma- 
nus hunc in modum e vita excessisse dicitur. A principio imperii cum 
bonum ac moderatum sese et beneficum in subditos praebuisset , postea sur- 
repentes nonnulli captantesque hominem , improbi illi quidem, ventri et iia 
quae sub ventre sunt inservientes, bonam adolescentis indolem depravave- 
runt; quod ad Juxum eum immoderatamque voluptatem revocarent, ad mi- 
rasque libidines excitarent voluntatem. Proinde tempore ieiuniorum , quee 
ad purgandos rapiendosque sublime animos viri divino spiritu pleni insti- 
tuerunt, Romanum nactae illae pestes cervos venatum eunt, montes 
impeditos equos agitantes Inde reversi Imperatorem graviter Tiborantem 


HISTORIAE 1, 41. 81 


μίζουσι περιημεκτέοντα καὶ τὰ ἐπιϑανάτια πνέοντα, καί τινες μὲν A. M. 6A 21 
lx τῆς ἀκαίρου φασὶν ἱππασίας σπασμὸν ἐγγενέσϑαι τούτῳ περὶ ,c 9. 68 
τὰ καίρια, ὡς δὲ 7) τῶν πλειόνων ὑπόνοια ἔχει, κώνειον αὐτὸν 1. Rom, 4 
πεπωχέναι πρὸς τῆς γυναιχωνίτιδος. εἴτε δὲ ἐκείνως, εἴτε καὶ οὗ- 
5:oc, ἀμείβει τὸν βίον ὃ Ῥωωμανὸς τὴν τῆς ἡλικίας ἐλαύνων ἄ- 
χμὴν, τρεῖς ἐνιαυτοὺς πρὸς πέντε μησὶ τὴν αὐτοχράτορα διϊϑύνας Ὁ 
ἀρχήν. τούτου δὲ ἐξ ἀνθρώπων γεγονότος, τὴν τῆς βασιλείας 
ἀρχὴν παρά τε τοῦ πατριαρχοῦντος Πολυεύκτου καὶ τῆς συγχλή- 
Tov βουλῆς οἱ ἐκείνου παῖδες Βασίλειος καὶ Κωνσταντῖνος, νή- 
107:0: χομιδῇ τελοῦντες xal τιϑηνούμενοι, μετὰ Θεοφανοῦς τῆς ; 
μητρὸς ἐγχειρίζονται" ἥτις ἐξ ἀσήμου μὲν γένους φυεῖσα, κάλ- 
λει δὲ καὶ σώματος ὥρᾳ πασῶν τῶν τότε γυναικῶν ὑπερφέρουσα, 
Ῥωμανῷ συνηρμόσϑη τῷ αὐτοκράτορι. ὃ δὲ Νικηφόρος ( αὖϑις 
γὰρ πρὸς τὸν εἱρμὸν ἐπάνειμι τῆς διηγήσεως) τὴν μεταβολὴν τῆς 
156 μεγίστης ἀρχῆς διενωτισϑεὶς, παντοδαπός τις ἦν, ἄλλοτε vx Ῥ. 19 
ἄλλων λογισμῶν διαταραττόμενος. τὸ γὰρ ἄπιστον τῶν πραγμά- 
τῶν xal τὸ παλίντροπον τῆς τύχης καὶ ἄστατον οὖκ εἴα τὸν ἄν-- Ἐοϊ. 280 v. 
ϑοώπον ἀτρεμεῖν, ὑπειδόμενον μάλιστα τὴν τοῦ Ἰωσὴφ δυνα- 
στείαν, ὅς γε ἐχτομίας ὧν καὶ μάλιστα παρὰ τὴν βασιλείαν ἑστίαν 
30 δυνάμενος (τῷ τοῦ παρακοιμωμέγου γὰρ ἀξιώματι ἐσεμνύνετο), 
δυσμενῶς τῷ Νικηφόρῳ διέκειτο. 
ια΄. Ἔγνω γοῦν αὐτίκα νεωτερίζειν" ἀλλὰ δύναμιν ἔκ τοῦ 
παρατυχύντος ἀποχρῶσαν οὐκ ἐπαγόμενος (τὰ γὰρ στρατεύμα-Β 
τα πρὸς τὰς σφῶν ἐνεγκαμένας αὑτοῦ προστεταχότος ἀπῇε- 
35 σαν), ἐδεδοίκει τὸν τοσοῦτον ἀγῶνα τέως ἐπαποδύσασϑαι. ἔδοξεν 


lamque animam.agentem secum referunt. Sant qui affirment, ex equita- 
tione intempestiva convulsiones ei circum vitalia accidisse. Plerorumque 
suspicio est, venenum ei esse de gynaecio datum. Bed, sive sio est, sive 
ilo modo, Romanus aetate florens interiit, postquam principatum obtinue- 
Tat annos tres menses quinque. Quo vita functo, filii eius Basilius et Con- 
Stantinus, infantes admodum et inter nutrices versantes, una cum matre 
Teophano imperinm a Polyeucto patriarcha atque Patribus conscriptis tra- 
ditum accipiunt. Haec Theophano, obscuro loco nata, pulchritudine vero 
corporisque elegantia inter mulieres suae tempestatis omnes praestans, Ro- 
mano Imperatori collocata fuerat. Nicephorus vero (rursus enim ad se- 
Fiem narrationis redeo), mutatione principatus audita, in omnem partem 
anxius variis cogitationibus varie perturbabatur. Rerum enim infida lubri- 
citas, fortunaeque vicissitudo et instabilitas tranquillo in statu virum agere 
mon sinebat, quod maxime losephi potentiam suspectam haberet. Is cum 
spado esset, atque in aula imperatoria plurimum posset (quippe cubicu- 

larii dignitate glorians), eximio erat in Nicephorom odio. 
. 11. Btetuerat igitur evestigio res novas moliri: sed cum tmünores co- 
pias, quam par esset, in promtu haberet ( legiones enim in suam quaeque 
ipsius iussu di t), tantum tunc certamen suscipere vere- 


92 LEONIS DIACONI 


Αἱ M. 6471 οὖν ὑπερϑέσϑαι τὸν νεωτερισμόν᾽" εἰσελάσαντι δὲ εἷς τὸ Βυζάντιον, 
ἱπὰ, 6 καὶ χατάγοντε τὸν ϑρίαμβον, εἴγε τὴν στρατιὰν οἱ κρατοῦντες 
αὑτῷ ἐγχειρίσοιεν (706 γὰρ αὐτοῦ περιόντος μὴ ἄν ἄλλον καρτερῆ-- 
got zgóg τὴν τῶν βαρβάρων ἀντίστασιν παρατάττεσθαι) " ἀναλα- 
βεῖν τε τὰς δυνάμεις, καὶ λελογισμένως καὶ ἀνεπισφαλῶς ὑπὲρ τῶν ὅ 
et et & , / 
ὅλων διαγωνίσασϑαι. οὕτω δὴ γνωματεῦσας καὶ βουλευσάμενος 
πρὸς τὸ Βυζώντιον ἵεται ἀσμενέστατά τε ὑπὸ τοῦ δήμου καὶ τῆς 
συγκλήτου δεχϑεὶς, καὶ ὅσην ἐπήγετο λείαν ϑριαμβεύσας, καὶ τῷ 
δημοσίῳ ταμείῳ τὸν βαρβαρικὸν πλοῦτον χκαταϑέμενος, ἐφ᾽ 
ἑστίας ἡσύχαζεν. ὃ δὲ Ἰωσὴφ ( ἐδεδοίκει γὰρ τὴν ἐπὶ τὸ Βυζάν.--10 
τιον τοῦ Νικηφόρου διατριβὴν, μή τι κατὰ τοῦ χράτους νεωτε-- 
οἰσειε, μάλιστα τοῦ στρατιωτιχοῦ ἐκτόπως αὐτὸν στέργοντος καὶ 
τοῦ δήμου ϑαυμάζοντος, διά τε τὰ τρόπαια καὶ τὰ χατὰ πολέ- 
μους ἀνδραγαϑήματαλ ἐπὶ τὸ ἄἀνάκτορον τοῦτον ἐχαλεῖτο, εἴ πως 
αὐτὸν ψιλὸν τῆς δυνάμεως ἀπειληφὼς τῶν τε ὄψεων στερήσῃ καὶ 15 
ὑπερορίᾳ παραπέμψῃ. ἀλλὰ τὸ κακοῦργον καὶ περιπόνηρον τοῦ 
Ἰωσὴφ ὃ στρατηγὸς συνιεὶς (δραστήριος γὰρ ἐς τὸ ἀκριβὲς ἦν, 
Ὁ καὶ καταστοχάσασϑαι κακοτροπίαν ἀνδρὸς προχειρότατος), ἐς 
τὴν μεγάλην ἐκκλησίαν φοιτᾷ, καὶ τῷ ἱεραρχοῦντι Πολνεύχτῳ εἰς 
λόγους ἐλθὼν, ἀνδρὶ τήν τε ϑείαν xai ἀνθρωπίνην φιλοσοφίαν 20 
εἷς ἄκρον ἐχμελετήσαντι, καὶ βίον αἱρετισαμένῳ ἐκ νεότητος μο-- 
vadixóv τε καὶ ἄσκευον, καὶ παῤῥησίαν ὑπὲρ ἄνθρωπον κεχτη- 
μένῳ, ἣν οὐχ ἡ φύσις ἐνεποίει αὐτῷ μόνον, τομίᾳ γε ὄντι καὶ ἐς 
ἔσχατον γῆρας ἐλάσαντι, ἀλλὰ καὶ ἢ ἀκτησία, καὶ τὸ ἀνεπίληπτον, 
batur. Proinde praestare ei visum est differre motum, et redux Constan- 
tinopolim , ubi triumphum duxisset, ai Imperatores ipsius fidei exercitum 
commisissent, ( noverat enim, se superstite alium neminem fore, qui au- 
deret adversus barbarorum impetum se opponere), uti tum copias resume- 
ret, tutoque consilio de summa rerum decertaret. Hoc igitur consilio se- 
cum animo constituto ac deliberato, Constantinopolim venit: ubi studio- 
sissime a senatu populoque receptus, praeda, quantam adduxerat, trium- 
pho traducta, divitiisque barbaricis in aerarium depositis, domi se tenebat, 
osephus ( metuebat enim Nicephori in urbe commorationem, ne quid nova- 
rum rerum aüversus principes moliretur, praesertim cum et militares ordi- 
nes insigniter eum düligerent, et populus admiraretur, ob tropaea et res 
optime bello gestas) in palatium eum vocavit, si forte eum nudum a pro- 
tectoribus nactus, oculis privatum in exilium pelleret. Dux, intellecto Io- 
sephi crudeli dolosoque consilio (ut erat mirifice industrius, et promtissi- 
mus ad perspiciendam hominis malam mentem), in magnam ecclesiam se 
coniicit, et, collato sermone cum Polyeucto sacris praefecto, viro qui di- 
vinam atque humanam philosophiam ,summopere meditatus, electo sibi ἃ 
eritia monastico atque expedito vitae genere, pius quam humana erat 


- fiducia praeditus: quam non natura solum illi attulerat, spadoni nimirum 
et longe aetate provecto, sed etiam abdicatio bonorum, et inculpata, sim- 


HISTORIAE IL 12, 88 


xal τὸ λιτὸν τοῦ βίου xal ἀπέριττον" τούτῳ δὴ τῷ ἸΠολυεύχτῳ, A. C. 968 
ἐπεὶ elc λόγους ἦλϑεν ὃ Νικηφόρος, ,»καλάς ye", ἔφη, παρὰ τοῦ ᾿ Rom. 4 
τῶν βασιλείων κατάρχοντος τῶν τοσούτων ἀγώνων καὶ πόνων P. 99 
χαρποῦμαι τὰς ἀμοιβάς" ὅς γε τὸν ἀλάϑητον καὶ μέγαν ὀφϑαλ-- 
δμὸν λήσειν οἰόμενος, τὰ Ρωμαϊχά μοι πλατύνοντι ὅρια ταῖς τοῦ 
χρείττονος εὐοδώσεσιν, οὐκ ἐνάρκησε σκαιωρήσασϑαι ϑάνατον, Fol. 991 τ. 
μηδέπω μηδὲν dg τὸ κοινὸν πλημμελήσαντι, συνεισενεγκόντι δὲ 
μᾶλλον ὅσα μή τις τῶν νῦν τελούντων ἀνδρῶν, καὶ τοσαύτην μὲν 
χώραν τῶν ““γαρηνῶν πυρὶ καὶ μαχαίρᾳ δῃωσαμένῳ, τηλικαύτας 
10δὲ πόλεις ἐκ βάϑρων κατεριπώσαντι. ἐγὼ δὲ ἠξίουν, τὸν συγ.- 
χλητικὸν ἄνδρα ἐπιεικῆ τε εἶναι καὶ μέτριον, καὶ μή τινα δυσμε- 
γαίνειν, καὶ ταῦτα μάτην, ἀπέραντα. 
ιβ΄. Ἰτούτων τῶν ῥημάτων ὃ πατριάρχης ἐνωτισϑεὶς, καὶ τὴνΒ 
προϑυμίαν ἀναφλεχϑεὶς, εἰς τὰ βασίλεια εἰσελαύνει, τὸν Νικη-- 
15φύρον ἔχων συνεφεπόμενον" καὶ τὴν σύγκλητον εἰσχαλέσας, ,,00 
δίκαιον, ἔφη, ,τοὺς ὑπὲρ τῆς Ῥωμαϊκῆς εὐετηρίας ἑαυτῶν ἄφει- 
δήσαντας, καὶ πόνους καὶ κινδύνους καθυπομείναντας, εὐγνώ- 
μονάς τε καὶ μετρίους ἑαυτοὺς παρεχομένους πρὸς τὸ ὁμόφυλον, 
προπηλακέζειν καὶ ἀτιμοῦν, κυδαίνειν δὲ μᾶλλον καὶ ταινιοῦν. 
30εἰ οὖν πεέϑεσϑέ μοι τὰ λῴονα συμβουλεύσοντι, τὴν ἐμὴν αὐτίκα 
γγώμην ἐρῶ. δεῖ Ῥωμαίους ὄντας ἡμᾶς, καὶ ϑείοις ῥυϑμιζομέ-α 
γους προστάγμασι, τὰ νεογνὰ τοῦ αὐτοχράτορος Ῥωμανοῦ τέκνα, 
ἐπεὶ πρὸς ἡμῶν καὶ τοῦ δήμου παντὸς ἀνεῤῥέϑησαν αὐτοχράτο-- 
ptc, dg τὴν προγονιχὴν τιμὴν συντηρεῖν καὶ σέβας ἀπονέμειν, 
plex, deliciis carens vitae ratio: cum hoc, inquam, Polyeucto collato ser- 
mone, Nicephorus: ,,Egregias sane," ait, ,tot tantorumque certaminum 
atque laborum vices percipio ab eo qui aulae praeest. Js eum, quem nil 
latet, magnum oculum se latere posse arbitratus, mihi, 2 Deo propitio 
Romani imperii fines propagaverim, machinándae mortis nullum finem fecit ς 
tametsi nibil hactenus in rempublicam deliqui: contuli autem in eam tanta, 
quanta nemo huius temporis hominum ; tantam Saracenorum regionem igni 
ferroque populatus sum, tam multa oppida a fundamentis dirui. Ego arbi- 
trabar, ordinis senatorii hominem placidum et modestum esse debere, ne- 
que ullas vanas insidias incassum meditari. ᾿ἢ 
12. His patriarcha ex Nicephoro auditis, animique ardore succensus, 
in palatium venit, una comitem &dducens Nicephorum: convocatoque sena- 
tu, ,Haud aequum," inquit, ,,eos qui pro salute Romanorum, nulla sui 
rMione habita, labores ac pericula sustinuerunt, quique erga suos cives 
viros sese probos ac modestos exhibent, probro et ignominia afficere, sed 
honore potius habere ac coronare. Ergo, si mihi creditis, quae meliora 
Sunt suasuro, meam sententiam statim dicam. Oportet ut nos, qui Ro- 
mani sumus et divinis legibus regimur, tenellos Romani lmperatoris li- 
beros, quandoquidem nostro universique populi suffragio Imperatores re- 
nunciati sunt, in honore avito conservemus, eundemque eis cultum, quem 
Leo Diaconus. 


84 LEONIS DIACONI HISTOR. IL 49. 


A. M. 6471 οἷον xal τοῖς προγόνοις αὐτῶν. ἐπεὶ δὲ καὶ τὰ βαρβαρικὰ φῦλα 
ΝΣ es ληΐζξεσϑαι τὴν Ῥωμαϊκὴν oix ἀπέχονται γῆν, ovuflovitóo, τὸν 
|. Rom. 4 ἄνδρα τουτονὶ (τὸν Νικηφόρον ὑποδεικνὺς), ἀγχένουν τε ὄντα 
καὶ ἀγαϑὸν τὰ πολέμια, καὶ νίκας. ὅτι πλείστας ἐπανῃρημένον, ὃ 
καὶ αὐτοὶ συνομολογεῖτε, καὶ τοῦτον τῶν ἄλλων ἐχϑειάζετε μά- 5 
λιστα, ὅρχοις κατασφαλισαμένους μή τι κατὰ τοῦ χράτους καὶ 
Duc βουλῆς μελετῆσαι ἀβούλητον, ἀνειπεῖν αὐτοχράτορα στρα-- 
τηγὸν, καὶ τὰς τῆς “Ασίας δυνάμεις ἐγχειρίσαι αὐτῷ, ὡς ἀμύνοιτο 
καὶ ἀναχαιτίζοι τῶν ἀλλοφύλων τὴν ἔφοδον. ταύτην γὰρ αὐτῷ 
καὶ ὃ αὐτοχράτωρ Ῥωμανὸς, ἔτι βιοὺς, ἐνεχείρισε τὴν τιμὴν, 10 
καὶ τελευτῶν ἐν ταῖς διαϑήχαις ὡρίσατο, μὴ μεταχινεῖν τῆς τοι-- 
αὐτης στρατηγίας εὐγνωμονοῦντα τὸν ἄνϑρωπον.᾽" ταύτην ἄνει- 
πόντος τοῦ πατριάρχου τὴν γνώμην, ἐπεψήφιζέ τε 7j βουλὴ, συν- 
ἥνει δὲ καὶ αὐτὸς 0 παρακοιμώμενος Ἰωσὴφ, οὐχ ἑκὼν, τῇ δὲ 
δοπῇ τῆς συγκλήτου ἐκβιαζόμενος. καὶ δὴ ὅρχοις φρικωδεστάτοις 15 
P. 21 τὸν Νικηφόρον ἐμπεδωσάμενοι, μή ποτε περιόντων τῶν νεογνῶν 
παίδων καὶ βασιλέων ἀπαίσιόν τι κατὰ τοῦ σφῶν κράτους βου- 
λεύσασϑαι" ἐπομοσάμενοι δὲ καὶ αὐτοὶ, μηδένα τῶν ἐν τέλει 
ἀπεναντίας τῆς ἐχείνου γνώμης μετακινεῖν, ἢ πρὸς μείζονα ἐπα-- 
ψαβιβάζειν ἀρχὴν, μετὰ δὲ καὶ τῆς αὐτοῦ διασχέψεως κοινῇ γνώμῃ 90 
διευθύνειν τὰ τοῦ κοινοῦ, αὐτοχράτορα στρατηγὸν τῆς ““σίας 
Fol. 281 v. τοῦτον ἀνακηρύξαντες τόν τε σύλλογον διαλύουσι, καὶ, τῶν βα- 
σιλείων ἀπάραντες, ἐφ᾽ ἑστίας ἀπἥεσαν ἕκαστοι. 


δ. ἐκθεάζξεται cod. 


maioribus eorum, tribuamus. Quoniam vero barbarae gentes Romanam 
ditionem diripere non cessant, auctor vobis sum, ut virum hunc ( osten- 
80 Nicephoro), ut solertis ingenii est, rei militaris apprime gnarus ac 
bello fortis, quandoquidem victorias quam plurimas retulit, quod et 
&gnoscilis vos ipsi, eumque prae caeteris ut Deum veneramini, iureiu- 
rando obstricta fide, nihil il inconsulti adversus principes ac senatum moli- 
turum, ducem summo cum imperio renunciemus, eique tradamus copias 
Asiaticas, quibus barbarorum impetum coerceat ac repellat. Hanc enim ei 
dignitatem nus quoque Imperator et vivus tribuit, et moriens testa- 
mento cavit, ne vir optime animatus ejusmodi imperio moveretur." Pa- 
triarcham in haec verba sententiam ferentem cum senatus comprobavit, 
tum vero etiam ipse Iosephus cubiculi praefectus assensus est, non sponte 
ille quidem, sed studio senati coactus. Ita horribilibus iuramentis obstricto 
Nicephoro, ne infantibus pueris Augustis superstitibus aliquid mali adver- 
sus maiestatem eorum moliretur, cum ipsi adiurassent, neminem se prima- 
riorum hominum Nicephoro invito vel moturos loco, vel ad maiorem digni- 
tatem provecturos, verum eius consilio de communi sententia administra- 
furos rempublicam ; hunc ubi ducem Asiae summo cum imperio pronuncia- 
verant, consilium dimiserunt, ac, palatio egressi, ad suam quisque domum 
86 receperunt. 








ΔΈΟΝΤΟΣ AIAHONOY 


IZTOPIAZ TI. 





LEONIS DIACONI HISTORIAE 
LIBER III. 





ARGUMENTUM. 


Nicephori bellum contra 'Tarsenses. — Iosephus. rursus. illi (nsidiater. 
(Cmp. 1). | Marianum et loannem "Tzimiscem litteris contra eum sollici- 
ἴα! (2). Contra Taimisces Nicephorum ad. defectionem hortatur (3). Ni- 
Cphorus Caesareae ab exercitu imperator salutatus (4). Oratio eius ad 
eercitum (8). Nicephorus Constantinopolin ire parat. — loannem Tsimi- 
cem Domesticum Orientis creat (6). losephus frustra urbem obtinere cona- 
ius , intestinis motibus ortis, ad fugam compellitur (7). Nicephorus urbem 
ingressus coronatur. — Corporis et animi eius descriptio. Cognatos et ami- 
€05 tuos susmmis ornat honoribus (8). Nicephorus Theophano in matrimo- 
Aum ducit. Polyeuctus patriarcha eum ecclesia arcet; sed mox in gratiam 
cum eo redit (9).  Insequenti vere Nicephorus contra Saracenos ducit. 
Tarso frustra tentata , alia hostium castella recipit (10). Mopsuestia diu 
&lsesea vi ezpugnatur. — Nicephorus in. Cappadocia hibernat (11). — . 


md 


a, H. δη δὲ τοῦ ἦρος μεσοῦντος, καὶ τοῦ φωσφόρου πρὸς τὸν A. M. 6471 
ἀρχτικὸν πόλον ἠρέμα ὑπανακάμπτοντος, καὶ περὶ τὸν ταῦρον Με ἊΝ 
τὴν διφρείαν ἐλαύνοντος, τοῦ Βυζαντίου ἀπάρας ὃ Νικηφόρος! Rom. 4 
ἐπὶ τὴν καταντιπέραν τῆς “σίας χώραν xaralou* καὶ πρὸς τὴν P. 22 

5 Καππαδοχῶν ἀφικόμενος (Τρωγλοδῦται τὸ ἔϑνος τὸ πρόσϑεν κατ- 
ὠνομάζετο, τῷ ἐν τρώγλαις καὶ χηραμοῖς xol λαβυρίνϑοις, ὥσα- 
vd φωλεοῖς καὶ ὑπιωγαῖς, ὑποδύεσθαι), καὶ τὴν σχηνὴν ἐκεῖσε 


1 Meaio iam vere, cum lucifer ad arcticum polum paulatim cursum 
flecteret, ac versus taurum currum agitaret, Constantinopoli profectus 
Nicepborus ad oppositum Asiae tractum sese confert: cumque in Cappado- 
Gam venisset ('l'roglodytae ea gens antehac appellabatur, quod in troglas, 
latibula ac flexus saxorum, quasi in specus quosdam et recessus, se sub- 


- 


86 LEONIS DIACONI 


A. M. δε71πηξάμενος, πανταχόσε διαγράμματα ἔστελλε, τὸν στρατὸν zov» 
Ind. 6 5,31 ὡς αὑτὸν συνεγείρων καὶ ἐκκαλούμενος, ἐν ᾧ δὲ συνήρχετο 
Βτὰ στρατεύματα, τοὺς ἀμφ᾽ ἑαυτὸν ἐξήσκει τὰ πολέμια, καὶ 
τὸν ϑυμὸν ἔϑηγε, καὶ ἐπεῤῥώννυε ταῖς καϑ' ἡμέραν μελέταις, 
καὶ τὴν ἐνόπλιον ἐξεπαίδευε περιδίνησιν, ϑαμὰ ταῖς σάλπιγξιν 5 
ἐγκελευόμενος ἐπηχεῖν, καὶ τὰ τύμπανα παταγεῖν, καὶ ἀλαλάζειν 
τὰ κύμβαλα, ἐφ᾽ ἵππων τε ὑπεράλλεσϑαι, καὶ τόξοις βάλλειν 
κατὰ σκοπὸν, καὶ ἀκοντίζειν εὐστοχώτατα " καὶ οὐδὲν 0, τι πα- 
ρεῖτο τούτῳ τῶν πρὸς τὸ πολεμεῖν ἐξευρημένων. ἐν ᾧ δὲ ὃ στρα- 
τηγὸς ἐξεπαίδευε τὸν στρατὸν, καὶ τὴν ἄφιξιν τῆς λοιπῆς στρα- 10 
τιᾶς ἐξεδέχετο (δεδογμένον γὰρ ἦν αὐτῷ, κατὰ τοῦ Χαμβδᾶν καὶ 
τῶν Ταρσέων ἐκστρατεύειν ὡς μάλιστα), ὃ παραχοιμώμενος Ἰω- 
Co7gq, τὸ τοῦ Νικηφόρου μεμεριμνημένον καὶ λελογισμένον ἐννοῶν, 
καὶ προσέτι τὸ ἀνδρικὸν αὐτοῦ καὶ γενναῖον παράστημα, ὑπειδό-- 
μενός τε, μή πως τῆς στρατιᾶς συναλισϑείσης περὶ αὐτὸν νεώτε- 15 
οόν τι σκαιωρήσοιτο, ἐπάλλετό τε τὴν καρδίαν καὶ τῆς ἀβουλίας 
αὑτὸν κατεμέμφετο, ὅπως ζωγρίαν κατέχων ὡς ἐν δικτύῳ αἷμά-- 
των ἄνδρα οὐ κατειργάσατο, ἀλλ᾽ ἔλαϑε τοσαύτῃ πανοπλίᾳ τοῦ-- 
τον ὀχυρωσάμενος. συννοίας οὖν ὑπόπλεως γεγονὼς, ἠρεμεῖν οὐκ 
ἠνείχετο, ἀλλ᾽ ἀβίωτον τὸν βίον ἐτίϑετο. ἀνασκοποῦντι δὲ τού-- 90 
. P. 98 τῳ καὶ πολλοὺς διελέττοντι λογισμοὺς, τίνα τὸν τρόπον τῆς vo- 
σαύτης δυναστείας μετακινήσῃ τὸν στρατηγὸν, ula τις ἐσἥει ug- 
gov), δὲ ἧς dero τὴν ἐκείνου ἀρχὴν, ὡσεί τινα πέλεκυν τῷ ad- 
χένι προσεπικειμένην, ἀποσκευάσασϑαι. 


7. κύμβαλα. Vide infra 89, A. — 21. Fort. τῶν τρόπων. 


ducebant), collocato ibl tabernaculo, dimissis quoquoversus litteris, omnes 
copias excitatas ad se convocat. Exercitus dum cogebatur, interea quos 
secum habebat bellicis institutis erudiebat, exacuebat animos, confirma- 
bat exercitatione quotidiana, armatam rotationem edocebat, tubis crebro 
canere iubens, tympana pulsari, cymbala percuti, in equos inailire, arcubus 
scopum petere, iaculis collineare: denique eorum, quae ad belli artem inventa 
sunt, nihil omnino negligebat. Dux dum sic copias exercebat, adventum- 
que reliqui exercitus exspectabat (instituerat enim adversus Chambdanum 
et 'Tarsenses potissimum educere), Iosephus cubicularius cum solertem 
animum Nicephori consultumque reputans, tum praeterea viri fortitudinem 
et virtutem , veritus ne collecto circa eum exercitu novarum rerum aliquid 
adversus se moliretur, palpitante corde suam ipse vituperabat praecipi- 
tantiam, quod cum virum bellatorem quasi captum intra casses inclusum 
teneret, haud oppressisset, sed imprudenti consilio tantis eum muniisset 
copiis. 'l'otus igitur cogitabundus, spreta requie, vitam minime vitalem 
ducebat. Consideranti autem, multasque rationes versanti, quo pacto 
Domesticum tanto imperio moveret, cuiusdam fraudis in mentem venit, qua 
illius potentiam, quasi securim quandam cervici suae imminentem, everteret. 


HISTORIAE ΠῚ. 9. 87 


β΄. Τὸν Ἰαριανὸν οὖν εἰσκηλέσας, ἄνδρα μὲν τῷ τῶν πα- A. C. 963 
τρικίων τετιμημένον ἀξιώματι καὶ τῶν Ἰταλικῶν στρατευμάτων Bor 4 
ἤδη κατάρξαντα, εὑρίπιστον dà τὴν ἄλλως καὶ ϑερμουργὸν, ἐξεῖ- Fol. 282 τ. 
πε τὸ ἀπόῤῥητον, ἐν παραβύστῳ nov κοινολογησάμενος, xal, ,,ei 

ὅμοι,ἢ φησὶ, ,,πεισϑεὶς τὴν τῆς ἀνατολῆς ἀναδέξῃ ἀρχὴν, αὐτο-- 
χράτορά σε ϑᾶττον ἀποφανῶ, xal ἐπὶ τῶν βασιλικῶν ϑρόνωνΒ 
ἐπαναβιβάσω.᾽ ,,εὐφήμει,᾽" ἔφη πρὸς τὸν λόγον ὃ IMagiavóc" ,,n(- 
ϑηχον διερεϑίζων καὶ προτρεπόμενος χαϑωπλισμένῳ γίγαντι δια- 
μάχεσθαι, ὃν οὐ μόνον τὰ πρόσοικα φῦλα πέφρικε τῶν ἐϑνῶν, 
10 ἀλλὰ καὶ ὅσα ἀνίσχων τε καὶ δυόμενος ὃ ἥλιος ἐφορᾷ. ἀλλ᾽ εἰ 
δοχεῖ συνεισενεγχεῖν τινα γνώμην ἀμηχανοῦντι καὶ σκυϑρωπάζον»--: ' 
τι, αὐτίκα ἐρῶ. τὸν Ἰωάννην," ὃν κικλήσχκουσι Τζιμισκῆν., οἷ- 
σϑα τὸν ἄνδρα φιλότιμόν τε ὄντα καὶ λίαν φιλόνικον, καὶ ἄγα- 
ϑὸν τὰ πολέμια, " ὃν δεύτερον μετώ γε τὸν στρατηγὸν 7j στρατιω- 
16 τικὴ φάλαγξ τίϑεται καὶ τιμᾷ. τὴν τῶν στρατευμάτων οὖν, εἰ 
δοχεῖ, "τούτῳ ἐπίστρεψον ἀντίληψιν" καὶ, οἶμαι, παραβολώ-- 
τατος ὧν ὃ ἀνὴρ καὶ τολμητίας ἐπιεικῶς, ὑποστήσεται τὸ ἐγχεί- C 
ρημα" καὶ ἢ ἂν ἡγοῖτο, ἕψεται ἢ πληϑὺς, καὶ τὸ δοκοῦν 
σοι περαεωθϑήσεται. ἄλλως δὲ μὴ οἴου σὺ κατασείειν πύρ- 
99yor ἀτίνακτόν τε καὶ ἀδιάσειστον." ταύτην δεξάμενος ὃ Ἰωσὴφ 
τὴν εἰσήγησιν, τοὺς ἐξ «ἁἅματος Νικηφόρῳ προσήχοντας, καὶ 
τοὺς ἄλλους ἀνημμένους αὐτῷ τῶν ἀξιωμάτων τε παγανοῖ, καὶ 
tl; ὑπερορίαν ἐχπέμπει" γραμματεῖον δὲ σφραγῖσιν ἐνσημηνάμε- ᾿ 
γος τῷ προῤῥηϑέντι Ἰωάννῃ στέλλει ἐν τοῖς πατρικίοις τελοῦντε 

9. τετιμημένος et continuo post κατάρξαντε cod, 16. Leg. ézí- 

τρεῴφον. — 22. Fort. ἄλλως. 

2. Marianum accersit, virum dignitate patricia decoratum, legioni- 
busque Italicis iam praefectum, mobilis insuper atque ardentis animi. Cum 
hoc secreto collocutus occultam sententiam aperit, et, ,, Si mihi credis," 
inqvit, ,, ac domesticatum Orientis recipis, Augustum te brevi perfecero 
et in imperiali solio collocabo.? Ad quem sermonem , ,, Dii meliora," in- 
quit Marianus: ,, desine simiam excitare et cum armato gigante committere 
velle, quem non solum tribus gentium finitimae verentur, at hercle quot- 
quot oriens aut obiens sol lustrat. "Verum si vis ut aliquid consilii am 
impedito ac tristi Gbi, haud reticebo. loannem quem 'Frimiscem appel- 
lant nosti , virum non minus ambitiosum et primatus mire cupidum quam 
bello fortem: qui proximo post Domesticum loco apud exercitum habetur 
et honoratur. Quin tu, si videtur, committis illi procurationem legionum 
Bam qua est is audacia et spiritu singulari, suscipiet negotium , opinor: 
ita quocunque ducet, sequetur illum copia, et tu pervenies quo vis. Aliter 
cave credas te turrim illam inconcussam atque inquassatam concutere posse." 
Hanc auctoritatem secutus losephus eos qui cum Nicephoro erant propin- 


quitate coniuncti aliosque eius necessarios officiis exutos in exilium pellit: 
obsignatas ad loannem, de quo dictum est, patricium exercitusque 


N 





88 , LEONIS DIACONI 


A, M. 6471 xal στρατηγοῦντι τῶν ἀνατολικῶν, ἀνδρὶ δωμαλέῳ xal vsavixi» 
καὶ τὴν δρμὴν δυσάντητον χεχτημένῳ καὶ δυσεκβίαστον. ἡ δὲ τοῦ 
ῬὈγραμματείου ὕφήγησις ταυτὶ διηγόρευε" ,»ντὸ δύσνουν xal καχόηϑες 
τοῦ Φωχᾶ ὑπειδόμενος, καὶ τὴν κακοῦργον σχέψιν, ἣν ἐχεῖνος τρέ- 
φει καϑ᾽ ἑαυτὸν, ἐκκόψαι βουλόμενος, ἔγνων ἀνακαλύψαι τὸ ἀπόῤ- 5 
(tov τῇ περιφανείᾳ σου, εἴ πως τὴν ἐκείνου δυσχάϑεκτον ὁρμὴν, 
σοῦ συνεργοῦντος, ἀναχαιτίσωμεν. βούλεται γὰρ ὅσον οὔπω τυ-- 
ραννήσειν, καὶ τὴν τῆς βασιλείας ἀρχὴν σφετερίσασϑαι. ἀλλ᾽ αὐτὸς 
τὴν ἔχσπονδον ἐχείνου ἐκκόπτων ὅρμὴν, τὴν τῶν στρατευμάτων 
, πρόνοιαν ἐξαυτῆς ἐκείνου μὲν ἀφαιροῦμαι, τῇ δὲ σῇ ἀνατίϑημι 10 
ἐνδοξότητι. μετὰ μικρὸν δὲ σὲ καὶ εἰς αὐτὴν ἀναβιβάσω τὴν 
τῆς βασιλείας περιωπὴν. σὺ δὲ τὸν ὑπέρμαχον καὶ ἀλαζόνα Φω- 
κἂν δεσμώτην ἀποφηνάμενος ϑᾶττον παράπεμψον ὡς ἡμᾶς. 
P. 24 γ΄. Τὸ τοιοῦτον οὖν γραμματεῖον ὃ Ἰωάννης ἀπειληφὼς, 
ἀνειλήσας τε καὶ τὴν ἐν αὐτῷ πραγματείαν ἀναλεξάμενος (τὴν τῆς 15 
Fol. 389 v. ἀνατολῆς δὲ αὐτῷ δυναστείαν, καὶ αὖϑις τὴν τῶν ὅλων ἀρχὴν 
καὶ διαχατοχὴν τούτων, ὥς μοι ἤδη εἴρηται, κατεπηγγέλλετο ἥ 
γραφὴ, εἴ γε τῆς στρατιᾶς μετακινήσοι τὸν Νικηφόρον καὶ τοῦ 
πλήϑους ἀποσχευάσοιτο), τῶν τόπων ἀπάρας ἐν οἷς ἀνεστρέφετο, 
ἠπείγετο πρὸς τὸν στρατηγόν. προελϑὼν δὲ παρὰ τὴν σχηνὴν τὴν 90 
στρατήγιον, καὶ αὐτῷ παρακαϑισάμενος (ἀνεψιὸς γὰρ πρὸς μητρὸς 
ὃ Ἰωάννης τᾷ Νικηφόρῳ ἐχρημάτιζε), ,σὺ uiv," ἔφη, ,,0 γενναῖε, 
Ββαϑὺν ὕπνον χαϑεύδεις, xol ὑπὲρ τὸν Ἐνδυμίωνα, ὥς φασιν" 


7. τυραννήσειν. Bic codex, ut 94 D. εἴ ys μὴν βούλῃ - πείσεσθαι. 
48. μετακινήσει cod. Paulo post legendum fortasse προσελθών. 


Orientalis ducem, mittit, virum profecto fortem, strenuum, magna et in- 
expugnabili vi praestantem. Erant autem litterae scriptae in hanc senten- 
tiam: ,,Phocaeimprobitatem ac malitiam cum suspectam habeam, consilium- 
que sceleratum, quod apud se alit, praecidere velim, constitui Amplitudini 
tuae rem arcanam aperire, si forte effrenatum eius impetum, te obsecun- 
dante, reprimere possimus. Decrevit enim rebellione iamiam facienda im- 
perii summam invadere. Proinde, ut impios eius vindicem conatus, exer- 
cituum procurationem illi evestigio abrogo, tuaeque trado Gloriae. Brevi 
autem te vel in ipso imperii fastigio collocabo. vero gloriosum ac su- 
Phocam in vincula coniectum protinus ad nos transmitte. *' 

9. Has litteras acceptas Ioannes ubi evolvit, cognito earum argumento 
(praefecturam autem ei Orientis, tum vero summam potestatem possessio- 
nemque imperii, ut & me iam dictum est, litterae pollicebantur, si modo 
ab exercitu: dimovere Nicephorum, copiisque exuere posset), ex loco ubi 
versabatur movit, ad Domesticumque pervenit. Ibi cum ad praetorium se 
contulisset, propter ipsum assedit (erat enim Nicephori consobrinus ex 
matre Ioannes), et, ,,Tu quidem," inquit, ,,0 bone, altum somnum dor- 
mis, plus quam Endymion, quod ajunt; Augustae autem aulae praefectus, 


HISTORIAE HL 8. 89 - 


ὃ δὲ τῆς βασιλικῆς κατάρχων αὐλῆς, ὃ χρηστὸς Ἰωσὴφ, τὸν σὸν A. C. 963 
“μανιώδει καὶ μιαιφόνῳ ῥοπῇ κατεργάζεται ϑάνατον, καὶ, ὅσον ἢ ἜΣ 4 
τὸ ἐπὶ ἐκείνῳ, ὃ τῶν Ῥωμαίων ἀκαταγώνιστος ἐξείργασται στρα- 
τηγὸς, καὶ τὸ τούτου αἷμα ἐκκέχυται " καὶ ταῦτα nag ἀνδρα- 
δρίου (ὦ πόνοι, καὶ μάχαι, καὶ ἀρετή) ἀμφιβόλου τε καὶ ἀνάν- 
ὅρου, καὶ γυναίου τεχνητοῦ, καὶ πλείω τῶν ἐν τῇ γυναικωνίέτιδε 
δρωμένων εἰδότος μηδέν. ἀλλὰ διανάστα, ὦ ᾽τὰν, εἰ δοκεῖ" 
καὶ γενοέμεϑα τῶν ἡμῶν λογισμῶν, ὅπως μὴ ὡς ἀνδράποδα πα-’ 
᾿ ραπολώμεϑα, γενναῖον δέ τι καὶ ἀνδρικὸν ἐργασοίμεϑα, ὡς ἂν 
ἰθγνῷ καὶ Ἰωσὴφ, καὶ εἴ τις ἄλλος εἴη τὰ éxclvov πρεσβεύων, μὴ 
πρὸς ἁπαλὰ καὶ σχιατραφῆ διαμιλλώμενοι γυναικάρια, πρὸς ἄν- 
ὅρας δὲ ἀκαταγώνιστον κεχτημένους ἰσχὺν, καὶ ofc ἢ βάρβαρος 
φρίττει καὶ τέϑηπε.᾽ ταῦτα εἰπὼν, καὶ τῶν κόλπων τὸ γραμμα- 
Toy ἐξενεγχὼν, τῷ στρατηγῷ ἐνεχείρισεν. ὃ δὲ τοῦϊτο μετελ- 
Ιϑὼν καὶ τὰ ἐν αὐτῷ ϑυμοφϑύόρα καὶ ϑυμαλγῇ ἐπιγνοὺς, μι- 
χρὸν ἐπισχὼν καὶ λειποϑυμήσας (ἔτυχε γὰρ ἠρέμα νοσηλευό- 
μενος; τὸ σωμάτιον), εἶτ᾽ αὖϑις ἀνενεγκὼν καὶ, ,,λέγε," φη- 
σὶν, ,ἀνδρειότατε, τί δεῖ περὶ τούτου σκοπεῖν; ὃ δὲ, ,,καὶ 
αὖϑις, ἔφη, ,,σκοπεῖν λέγεις, πράττειν ὅ,τι καὶ δεῖ; οὐκ 
ϑ0ἰχνήψεις ὀψὲ γοῦν, ὦ ἀγαϑὲ, οὐδὲ τὸν τοσοῦτον xágov ἀπο-- 
τινάξῃ τῶν ὑφϑαλμῶν, ἀλλ᾽ ἐν ἀφύκτῳ κινδύνῳ περιληφϑένταςὉ 
ἡμᾶς ὅ,τε καὶ δεῖ δρᾷν ἐρωτᾷς; περὶ τῶν ὅλων διακινδυνεύειν 
φημὶ, τοσαύτην μὲν πανοπλίαν ἐπαγομένους, τοσαύτην δὲ στρα- 


8. τῷ ix ix.cod. 8. Fort. ἡμετέρων. 10. ἄλλο cod. 29. ὅλων) 
ἄλλων cod, Vid. supra 19. B. 


frugi ille Ioh. furibundo ac crudeli impetu tuam machinatur necem, et, 
um in illo fuit, periit Romanorum invictus dux, eiusque sanguis ef- 
us est: idque ab homunculo (o labores! o praelia! o virtus!) ambiguo, 
evirato, a muliercula ementita, praeter ea quae in gynaecio fiunt nullius 
rei gnara. Proinde excita te, amice, sodes: adhibeamus mentes nostras, 
ne tanquam mancipia intereamus: efficiamus nobile ac forte facinus, ut 
sentiat Iosephus, et si quis alius ab illo stet, non sibi cum tenellis umbra- 
ticisque multerculis certamen esse, at cum viris inexsuperabili robore prae- . 
ditis, quos timet et veretur barbaries." Haec ille cum dixisset, ex sinu 
prolatas litteras Domestico tradidit, Is ubi perlegit 9 tristibus ac molestis 
inerant cognitis, cum parumper ipse conticuisset animo defectus 
(erat enim tum forte Peso aegriore valetudine) , ut se recepit, ,Jdic," 
inquit, , fortissime, quid est in hacre considerandum 1? ,,Quid $" inquit ille: 
elierum considerare te velle ais, quid faciendum putes? Non tu expergi- 
scere sero saltem, mi Nicephore? non tu hunc tgntum veternum excuties 
de ocnlis, qui nos, certo periculo deprehensos, quid faciendum sit inter- 
Tfogas? Ego de summa rerum in aleam eundum censeo. Praesumus tot co- 
pus, tanto exercitui, uon mimus seperbo ob animi maguitudinem , quam 





40 LEONIS DIACONI 


A. M. 671 τιὰν, ψυχῆς τὲ ἀνδρείᾳ σπαργῶσαν xol σώματος ῥώμῃ φλε- 
Ind. 6 γμαίνουσαν. ἄτοπον γὰρ ἐμοὶ καὶ οὐ φορητὸν χαταφαίνεται, 
ὑπὸ τομίου οἰχτροῦ ἐκ τῆς Παφλαγονικῆς ἐρημίας τῇ πολιτείᾳ 
παρεισφϑαρέντος, τοὺς τῶν Ῥωμαίων ἄγεσθαι στρατηγοὺς, καὶ 
τῆδε κἀκεῖσε παρέλκεσϑαι τῆς ῥινὸς, ὡς ἀνδράποδα. ἀλλ᾽ ἕπουϑ 
τὴν ταχίστην, εἴ γε μὴ βούλῃ ζωγρίας ληφϑεὶς τὰ πήματα δεινὰ 
. πείσεσϑαι.ἢ 
Ῥ. 95 ὃ΄. Τοιαύτην ἀνειπόντος τοῦ Ἰωάννου παραίνεσιν, διανέστη 
τε πρὸς ἀλχὴν ὃ Νικηφόρος, καὶ τὰ ὅπλα καϑυποδὺς τὴν ἐπὶ 
Καισαρείας ἅμα τῷ Ἰωάννῃ ἠπείγετο navorgaví* καὶ τηνικαῦτα 10 
πηξάμενος χάρακα τὴν στρατιὰν ὑπεδέχετο. ἐπεὶ δὲ ἐντὸς ὀλίγων 
Fol. 283 r. ἡμερῶν ἅπαν τὸ τῆς ᾿“σίας πρὸς αὐτὸν συνήϑροιστο στράτευμα, 
ἡμέρας ἤδη διαφαυούσης, καὶ τῶν ἡλιακῶν ἀκτίνων ὑφαπλου- 
μένων τῇ γῇ (Ἰούλιος εἶχεν ἀρχὴν), οἱ τὰς τοῦ στρατοῦ παρειλη- 
φότες ἡγεμονίας ἅμα τῷ στρατηγῷ Ἰωάννῃ τὰ ξίφη γυμνώσαντες 15 
καὶ τὴν στρατήγιον σκηνὴν κυχλωσάμενοι (προστεταγμένον dé 
τοῦτο πρὸς τοῦ Ἰωάννου τοῖς στρατηγοῖς καὶ λοχαγοῖς ἦν, ὃς 
Bys δεινὸν ἐποιεῖτο, εἰ ἄνδρας αἱμάτων ἀγεννὴς ἐκτομίας μετὰ 
γηπίων τιϑηνουμένων χαϑυποτάσσοι, $5 ἂν αὐτῷ δεδογμένον 
εἴη), αὐτοκράτορα “Ῥωμαίων καὶ κραταιὸν βασιλέα τὸν Νικη-- 90 
φόρον ἐφήμιζον, πολυχρόνιον κράτος αὐτῷ ἐπευχόμενοι. ὃ δὲ τὰ 
πρῶτα μὲν ἀπείπατο τὴν τοιαύτην ἀρχὴν, τὸ τοῦ ὕψους ἐπίφϑο- 
vov εὐλαβούμενος, xal τὸν τῆς συνεύνου καὶ τοῦ υἱοῦ Βάρδα 
προϊσχόμενος ϑάνατον, ὃς αὑτῷ τῆς ἡλιχίας τὸ βιώσιμον ἕλκων, 
ἄρτι πυραυγεῖ τῷ ἰούλῳ περιαστράπτων τὴν γένυν, κατὰ παι- 35 


- 


4. παρεισφαρέντορ cod, 29. ἀπείπετο cod. 94. αὐτῷ cod. Leg. αὐτό. 


corporum roboribus florenti. Etenim absurdum nec ferendum videtur mihi, 
8 müsero spadone, qui ex solitudine Paphlagonica reipublicae obrepserit, 
duces Romanos agi, et huc illuc naso duci, tanquam mancipia. Itaque 
sequere confestim, nisi vis captivus factus mala extrema perpeti." 
4. Ea cohortatione ab loanne facta erectus ad virtutem Nicephorus 
sumtis armis una cum Ioanne totoque exercitu Caesaream contendit: ibi 
castris factis exercitum recepit. Paucos post dies, omnibus ad illum coa- 
ctis Asiae copiis, illucescente iam die radiisque solis in terram se diffun- 
dentibus (Iulio erat ineunte), praefecti exercitui una cum Ioanne 
districtis gladiis praetorium cingunt (id tribunis centurionibusque impe- 
ratum antea ab loanne erat, acerbe ferente, quod ignavus spado cum pueris 
lactentibus militares personas ad arbitrium gubernaret), lmperatorem Ro- 
manorum potentemque Augustum Nicephorum renunciant, imperium in 
multos annos illi precantes. Hic primo quidem recusabat eiusmodi summam 
potestatem, invidiam altissimi fastigii veritus, uxorisque ac filii Bardae 
Obitum causatus, qui, ipsum iuventutis vitalem spiritura trahens , rutilaque 
lanugine iam genam circumfulgens, exercitatione ludicra non multis annis 


Ld 


HISTORIAE III. 4. 41 


διὰν οὐ πρὸ πολλῶν τῶν χρόνων πρὸς αὐτανεψιοῦ αὐτοῦ (Πλεύσης A. C. 963 
τὸ μειράκιον ὠνομάζετο) κοντῷ τὴν βλεφαρίδα τιτρώσχεται " ὃ V Bon. 4 
δὲ Πλεύσης, δείσας ἐπὶ τῷ τραύματι, τὸν κοντὸν διαφίησι τῆς C 
χειρός - τοῦ δὲ σαυρωτῆρος τῷ οὔδει ἐνερεισϑέντος σφοδρὰν γε- 
δγέσϑαι συμβέβηκε τὴν ἀντέρεισιν, ὡς τὴν αἰχμὴν τὸ κρανίον üy- 
τιτορήσασαν διαμπερὲς διελϑεῖν, xal αὐθωρὸν ἄναυδον τὸν Βάρ- 
δαν τοῦ ἵππου καταπεσεῖν. τοιαύτην ὁ Νικηφόρος προτεινόμενος 
πρόφασιν παρῃτεῖτο τὴν ἀρχὴν, καὶ Ἰωάννῃ τῷ Τζιμισκῇ παρε- 
χώρει τῆς τοιαύτης ἐπιβῆναι τιμῆς, καὶ τῶν σκήπτρων ἀνϑέξε-- 
10σϑαι. οὖχ ἠνείχετο δὲ τῶν τοιούτων λόγων οὔτε τις τῶν ToU στρα- 
τοῦ, οὔτε μὴν αὐτὸς ὃ Ἰωάννης" ἀλλ᾽ ὁμοϑυμαδὸν αὐτὸν ἐπευ--: 
φήμουν, σεβάσμιόν τε καὶ βασιλέα Ρωμαίων προσαγορεύοντες. ὃ 
δὲ καταδέχεται τὴν ἀρχὴν, καὶ τὸ ἐρυϑρὸν πέδιλον, 6 τῆς βασι- D 
λείας παράσημον μέγιστον πέφυχεν, ὑποδύεται, μικρὰ φροντίσας 
16τῶν φρεκωδεστάτων ὕρχων, οὗς πρός τε τὸν πατριάρχην Πολύευ-- 
xtov χατέϑετο καὶ τὴν σύγκλητον. τὸ γὰρ ἀστάϑμητον τῆς τύχης 
χαὶ ἄδηλον, καὶ τὸ τοῦ Ἰωσὴφ δυσμενές τε καὶ ἄσπονδον ὑπολο- 
γιζόμενος, ἠπείγετο προτερήσειν τὴν τοῦ ἀνδρὸς κακοήϑειαν, ἐν τῷ 
τὰ κατ᾽ αὐτὸν εὖ ϑέσϑαι, καὶ ὡς οἷόν τε ἀσφαλίσασϑαι. τῷ τοι 
30 xal δεύτερα τὰ φϑάσαντα τῆς ἑαυτοῦ σωτηρίας ἡγούμενος, παρὰ 
φαῦλον τὴν ὁρκωμοσίαν ἐτίϑετο. τοῦτον δὴ τὸν τρόπον τῆς βα- 
σιλείας ἀρχὴν ὃ Νικηφόρος ἀναδεξάμενος, τῆς σκηνῆς προῆλϑεν, 
ἀχινάχην διεζωσμένος καὶ δόρατι σκηριπτόμενος᾽" «ἐξ ἀπόπτου τε P. 96 
χαΐ τινος περιωπῆς κατὰ τὸ ὕπαιϑρον στὰς, ἔλεξε τοιάδε" 
21. τῆς. Fort. τὴν τῆς. 


antea patruele ipsius (Pleuses is adolescentulus nominabatur) lancea in 
Pelpebram ictus est; quo vulnere perturbatus Pleuses lanceam de manu 
immisit: verum accidit, ut hastili in terram impacto repercussio fieret tam 
vehemens, ut cuspis adacta calvariam penitus perforaret, Bardasque eve- 
sgio sine voce ex equo caderet. Huiusmodi excusationem Nicephorus af- 
ferens recusabat imperium, concedebatque loanni 'l'zimiscae, ut ad hanc 
dignitatem evectus sceptra vindicaret. Quanquam eiusmodi voces neque 
ex exercitu omnino quisquam sustinuit, neque ipse loannes: sed conspi- 
rantibus animis, fausta illi ominantes, Augustum Imperatoremque Roma- 
norum eum renunciaverunt, 'lum vero accepit imperium, rubrosque cal- 
ceos , qui sacrae dignitatis maximum insigne sunt, induit, parvi aestimans 
diras religiones, quibus Polyeucto patriarchae ac senatui se obstrinxerat. 
Quippe instabilitatem incertosque eventus fortunae non minus quam losephi 


simultatem idiamque reputans, maturavit sic praevenire eius malitiam, 
Ut suas res optime constitueret, pro viribusque firmaret. lta et an- 


teacta posteriora salute sua duxit, et iurisiurandi rationem babuit nullam. 
ln hunc modum suscepto imperio Nicephorus, succinctus pugione, hastili 
BiXUS, processit a tabernaculo; cumque locó oonspiono atque praecelso sub 
divo constitisset, dicere sic est exoraus : 


42 ^ LEONIS DIACONI 


A. M. 6471. — "e. (Ὅτι μὲν oix ἐφέσει τυραννίδος, ὦ συστρατιῶται, τόδε 
md 6 τὸ σχῆμα τῆς βασιλείας ἀνείληφα, κατανάγκῃ δὲ ὑμῶν τοῦ στρα- 
Fol. 288 νι τοῦ βιασϑεὶς, μαρτυρεῖτέ μοι καὶ αὐτοὶ, οἵ γε καὶ ἀποτροπια-- 
ζόμενόν τε τὴν τοσαύτην φροντίδα καὶ πρόνοιαν τοῦ παντὸς, καὶ 
ἄχοντα κατηναγκάσατε δέξασϑαι. ὅτι δὲ εὐνοίᾳ μᾶλλον ὑμῶν τε5 
καὶ ἀσφαλείᾳ ἑαυτοῦ πρὸς τὸν τοσοῦτον ἀγῶνα ἐπέδωκα ἐμαυτὸν, 
Βεϊδέναι βούλομαι πάντας ὑμᾶς. μαρτύρομαι δὲ τὴν τὸ πᾶν διευ-- 
ϑύνουσαν πρόνοιαν, ὡς πρόϑυμός εἶμι, καὶ αὐτὴν τὴν ψυχὴν 
ϑεῖναι ὑπὲρ ὑμῶν, καὶ οὐκ ἄν μέ τι τῶν ἀηδῶν τοῦ τοιούτου 
ἀπαγάγοι σκοποῦ. ἐπεὶ οὖν οὐκ ἠνέγκατε τὴν τομίου ἔκσπονδον 10 
ἀπόνοιαν καὶ τὴν λυσσώδη καὶ ὀργῶσαν ἐχείνου αὐθϑάϑδειαν εἰς. 
ἔργον χωρῆσαι, ἀλλ᾽ ὡσανεί τενα βαρυκάρδιον ἐπιστάτην ἀποσει- 
σάμενοι, ἐμὲ βασιλεύειν ὑμῶν ἠρετίσασϑε, ἐπὶ τῶν πραγμάτων 
δείξω σαφῶς, ὅτι τε ἤδειν ἄρχεσϑαι, καὶ νῦν ἄρχειν - ἀνεπισφα- 
λῶς σὺν ϑεῷ ἐξεπίσταμαι. εὔνοιαν οὖν ἔχων ὥς τις φιλύπαις 15 
πατὴρ, συμβουλεύω πᾶσιν ὑμῖν ὡς υἱοῖς φιλοπάτορσι, μὴ πρὸς 
C ῥᾳστώνην καὶ τρυφὴν ἀπιδεῖν, ἀλλ᾽ ἐγρηγορέναι καὶ νήφειν, καὶ 
τὰ συμπίπτοντα εὐπρεπισμένως προσδέχεσϑαι. τεχμαίρομαε γὰρ, 
μὴ ἀναιμωτὶ διακριϑῆναι τὰ πράγματα. καὶ γὰρ, ὅσον εἷς &vé- 
φικτον ὕψος τῆς βασιλείας τὸ κράτος ἀνέστηκε, τοσοῦτον καὶ ὃ 20 
φϑόνος καὶ ὃ πόλεμος περὶ αὐτὴν αὔξεται διαμιλλώμενα. οὐ πρὸς 
Κρῆτας οὖν ὑμῖν ἡ πάλη, οὐδὲ πρὸς Σκύϑας καὶ Ἄραβας, οὗς 
τῇ σφῶν ἀρετῇ διεχειρισάμεϑα, ἀλλὰ πρὸς τὴν τῶν Ῥωμαίων 
/&, τε. Melius vel Leo vel librarius scripsisset ud. —— 18. Lege evroe- 


“«ἰσμένως. Vid. S. Basilium de gratiarum actione 1.965. C. 21. δια- 

μιλλώμενα. Sic cod. Fort. διαμελλωμένῳ. 

5. ,,Non desiderio me tyrannidis, commilitones, ornatum istum impe- 
ratorium sumsisse, sed studiis vestris exercitusque adactum, vos ipsi mihi 
testes estis, qui me, aversantem molestiam tam magnam, procurationem 

' reipublicae vel invitum suscipere coégistis. Quod autem cura vestri potius, 
meaeque incolumitatis retinendae causa, in tantum me discrimen obtulerim, 
ecire vos omnes volo. Providentiam testor, quae universum gubernat, pa- . 
ratum me ease vel ipsam vitam pro vobis deponere, neque ullum in- 
commodum me de hoc proposito deducturum. Et quoniam non permisistis, 
ut perfida amentia, ut rabiosa et insolens temeritas spadonis ad exitum per- 
veniret, sed, ilo tanquam vecorde rectore reiecto, me imperare vobis 
voluistis, re praestabo ut intelligatis, quemadmodum parere scivi, item 
me nunc, Deo propitio, recte praeesse posse. Verum, ea caritate anima- 
tus, qua pater filiorum amans, vobis ut filiis piis auctor sum, ut desidiam 
delicdiasque me respiciatis. Excubare oportebit, vigilare, casus praemu- 
nita mente sustinere. Non sine sanguine existimo rem diiudicatom iri. 
Nam quo est magis arduum ascensu imperii fastigium, eo gravior invidia 
et contentio est, quae fit de illo. Nec vero cum Cretensibus nunc vobis 
certamen , nec cum Scythis οὐ Arabibus, quos virtute vestra devicistis, eed 


HISTORIAE llL 6. |. 48 


πολιτείαν, xaJ ἣν ἄχρατα πανταχόϑεν εἰσρεῖ, xol ἣν οὐχ ἔνι. C. 963 
αὐτοβοεὶ ὥς τε τῶν φρουρίων ἑλεῖν" ϑαλάσσῃ τε περιῤῥεόμενονϊ Bon * 
καὶ εὐερχῆ οὖσαν, xal πυργώμασιν ἐρυμνοῖς περικλειομένην éxa- 
σταχοῦ, καὶ ἡβῶντι λαῷ περιπλήϑουσαν, καὶ χρυσῷ καὶ πλούτῳ Ὁ 
5χαὶ ἀναϑήμασι πολλῷ τῆς οἰχουμένης διαφέρουσαν. δεῖ οὖν τὸ. 
γενναῖον ἀνειληφότας παράστημα, ᾧ κεχρημένοι παρὰ τὰς μάχας 
τὸ ἀντίξουν ἅπαν χατηγωνίζεσϑε, καὶ ὑπὲρ τὸ ἐνὸν ἄρτι μᾶλλον 
κατὰ τῶν ἀντιπάλων χωρεῖν. πέπεισμαι γὰρ ἕξειν ἐπὶ τουτονὶ τὸν 
ἀγῶνα συνεργὸν καὶ τὸν χρείττονα. τὰς γὰρ σπονδὰς καὶ τοὺς 
ἰοὕρχους οὐχ ἡμεῖς, τὸ τοῦ Ἰωσὴφ δὲ διέφϑειρε δυσμενὲς, ὃς τοὺς 
ἐμοὺς ἀγχιστεῖς ἐπὶ προφάσει μηδεμιᾷ ὑπερορίᾳ παρέπεμψεν, ἐμοὶ 
δὲ τούτων εἰδηκότι μηδὲν, ὠμῶς καὶ ἀφιλανϑρώπως ϑάνατον 
ἐσκαιώρησε. τὰς δὲ ξυμβάσεις οὐχ oi πρώτως ἐπὶ τὰ ὕπλα χω-- P. 27 
ροῦντες διαλύειν φείϑασιν, ἀλλ᾽ οἱ ἐν σπονδαῖς τοῖς ὁμοφύλοις 
15 ἐπιβουλεύοντες. δόξαν vt τὴν ἐμὴν ἀναλογιζόμενοι, $9 ἧς στρα-- 
τηγούμενοι ὑπὲρ ἀριϑμὸν κατωρϑώσατε τρόπαια,, καὶ͵ τὴν σύν- 
τροφον ὑμῶν εἴπερ ἄλλοτέ ποτε παραϑήξαντες ἀρετὴν, ἕπεσϑε 
ἀνεπιστρόφως, ᾧ ἂν 7 πρόνοια ἡγῆται, καὶ αὐτὸς δρμῶ. 
ς΄. Ταῦτα' εἰς ἐπήχοον τῆς στρατιᾶς ὃ Νικηφόρος διεξελ- 
3090» πάντων ἐπέῤῥωσε τὰ φρονήματα, καὶ προϑυμίαν ἀδιήγητον 
ἐγεστάλαξε ταῖς ψυχαῖς, ὡς οἴεσθαι μήτινα πολέμου ῥοπὴν ἐξ Ἐοϊ. 284 τ. 
9. περιῤῥεόμενον. Sic cod. Leg. περιῤῥεομένην, ut infra 38. C. 
6. καὶ χρημένοι cod. 7..κατηγωνίζξεσθαι cod. — 12. τοῦτον ἠδο- 
xórt Cod. ut possis legere: τοῦτον ἠδικηκότι nihil illum laedenti. 
14. φείϑασιν. Sic cod. Leg. εὐώϑασιν. Paulo post sensus copulam 


postulat, velut δόξα» τε δή. 421. Elegantius scripsisset Leo et hic 
ptu» ἂν et 26. C. ἂν ἀναιμωτί. 


cum Romanorum civitate, bonis omnibus undique affluenti, quae non potest 
tanquam aliquod castellum momento capi. Mari circumflua atque munita, 

ugnaculis firmis cincta quoquoversus, pube plurima plena, caeteris 
terris auro, opibus, ornamentis multum praestat. Quocirca oportet vos, 
renovata nobili virtute illa, qua usi in praeliis adversarios omnes debella- 
vistis, plus poene quam poteritis nunc potissimum contra hostes niti. Quan- 
quam confido, in hoc certamine me Deum quoque adiutorem habiturum. 
Pacta enim et iusiurandum non nos violavimus, sed losephi simultas, qui 
tum propinquos sine causa ulla meos in exilium egit, tum mihi, nihil ho- 
rum suspicanti, sceleratissune et crudelissime mortem machinatus est. 
Pactiones autem non ii violare putandi sunt, qui priores ad arma eunt, ve- 
rum illi qui post fidem datam civibus insidiantur. Postremo, gloriam repu- 
tantes meam, cuius ductu tropaea innumera statuistis, excitata si unquam 
alias innata vestra virtute, sine respectu sequimini, quocunque et provi- 
dentia ducet, et ipse contendam. ' 

6. Hac oratione audiente exercitu habita Nicephorus omnium animos 
confumavit, alacritatemque inenarrabilem mentibus inatillavit, ut nulla vi- 


44 LEONIS DIACONI- 


A. M. 6471 ἀντιστάσεως ἀνθυμιλληθῆναι τῷ τοιούτῳ κινήματι. δαιμονίως 
Ind. 6 γὰρ αὐτὸν ἔστεργε τὰ στρατεύματα, καὶ πᾶς τις αὐτοῦ τοῖς αὖ-- 
Βχήμασιν ἐσεμνύνετο. καὶ γὰρ ἐν πολέμοις ἀναστραφεὶς ἐκ νεό-- 
τήτος, καὶ φοβερὸς ἀναδειχϑεὶς ἐν τοῖς κατὰ τάξιν καὶ μάχας ἀν-- 
δραγαθϑήμασιν, οὐ μόνον τὴν ἀλκὴν ἄμαχος ἐτέλει καὶ περιδέ- 5 
ξιος, ἀλλὰ καὶ τὴν φρένα κατηρτυμένος καὶ τὴν παντοδαπὴν 
ἀρετὴν ἀπαράμιλλος. εὐϑὺς οὖν εἰς τὴν τῶν Καισαρέων ἐχχλη-- 
σίαν νέων, ἐκεῖϑεν ἐπὶ τὴν σκηνὴν ἐπανέστρεφε, καὶ τὸν Ἰωάν- 
γην τῷ τοῦ ἸΠαγίστρου τιμήσας ἀξιώματι, “ΖΠομέστικον τῆς "ἄνα- 
τολῆς ἀνηγόρευσεν, ἐντάλματά τε καὶ διατάγματα πανταχοῦ τῆς 10 
“Ῥωμαϊκῆς ἡγεμονίας ἐξέπεμπε, καὶ στρατηγοὺς προχειρισάμε- 
Ονος. ἐπὶ τὸν Εὔξεινον, καὶ τὰ παράκτια πάντα, καὶ “Αβυδον 
ἔστελλεν, ἀπτέρῳ τάχει ἀπιέναι τούτοις ἐγκελευσάμενος " τοῦτο 
τάχα, ὡς ἔοικε, προμηϑούμενος, πρὸ τοῦ διαπτῆναι τὴν φήμην 
«τῆς ἀναῤῥήσεως, τῆς ὑγρᾶς τοὺς πορϑμοὺς καὶ τοὺς πόρους προ-- 15 
κατασχεῖν. οὕτω γὰρ ᾧετο κατὰ νοῦν αὑτῷ χωρήσειν τὰ πρά- 
γματα, καὶ μὴ ἐπινεμεσήσειν τὴν τύχην αὑτῷ, ἐπιμειδιᾶσαε δὲ 
μᾶλλον ἱλαρόν τι καὶ ἥμερον, εἴ γε προτερήσοι τὴν τῶν ἐπικαι- 
ροτάτων χωρίων κατάληψιν. ταῦτα ὃ Νικηφόρος διαπραξάμενος, 
καὶ εἷς ἀῤῥαγῇ συνασπισμὸν xaranvxvucag τὰς φάλαγγας, καὶ 30 
ὁπλισμοῖς αὐτὰς εἰερχέσιν ἀσφαλισάμενος, τῆς Καισαρείας ἀπά--: 
D ρας ἐπὶ τὴν βασιλεύουσαν ἵετο" ἐπιστολήν τε χαράξας καὶ Φιλο-- 
ϑέῳ τῷ Εὐχαΐτων ἐπισκόπῳ ἐγχειρίσας, πρός τε τῶν ἐχχλησια- 


Á. xal μαχ. καὶ deest in codice, Linea autem proxime praecedenti 
Fort. leg. xvoarQagelg, ut item 28. C. 8. νεὼν cod. 16. νοῦν] 
vy)» cod. 28. πρός τε. Vix hinc abesse potest zov. 


deretur belli vis eiusmodi motui obsistere repugnareque posse. Quippe 
mirifice amabant eum milites, neque erat omnino quisquam quin laudibus 
eius gloriaretur. Nam in bellis versatus a puero, et ob facinora in acie 
praeliisque edita pertimescendus , non modo viribus invictus erat, miraque 

exteritate, verum mente quoque composita, et cujusque modi virtute aine 
controversia praestans. Ita sine mora, postquam in ecclesiam Caesariensi- 
um perrexerat, in tabernaculum regressus Ioannem Magistri dignitate ho- 
noratum Domesticum Orientis renunciat, mandata et edicta quoquoversus 
per imperium Romanum emittit, duces a se constitutos in Pontum, ad lit- 
tor& omnia, Abydumque, magna celeritate adhibita contendere iubet; id 
agens , opinor , quod ex re erat fieri, ut priusquam fama electionis percre- 
buisset, freta trajectusque maritimos teneret. Sic enim existimabat, ex sen- 
tentia rem sibi processuram , neque irascituram sibi, sed hilare potius ac 
leniter arrisuram fortunam, si maturaret opportunissimorum locorum occu- 
pationem. His rebus confectis Nicephorus cum legionibus in firmam aciem 
contractis, annisque probe instructis, Caesarea profectus ad urbem per- 
rexit; litteras quas scripserat, Philotheo Euchaitarum episcopo traditas, ad 


HISTORIAE IIl. 7. 45 


στιχῶν ἐπειλημμένον ol&xov Πολύευχτον ἔστειλε, καὶ Ἰωσὴφ τὸν A. C. 963 
τῶν τυραννείων κατάρχοντα, καὶ τὴν σύγκλητον, ὡς ἐν κεφαλαίῳ Bom. 4 
δὲ ταυτί πως διαπήγγελλεν ἢ γραφή éSuoSal τε αὐτὸν αὐτοκρά- 
τορα, περιφρουρήσοντα xul εἷς αὔξησιν ἡλικίας σωμασχήσοντα 
51otc τοῦ ἄναχτος Ρωμανοῦ παῖδας " καὶ προσέτι τὰ μέγιστα τὴν 
πολιτείαν ὑνήσοντα, καὶ τῆς Ρωμαϊκῆς ἀρχῆς τὴν ἐπικράτειαν αὖ- 
ξήσοντα τοῖς κατὰ πολέμους ἀνδραγαϑήμασιν. εἰ δὲ μὴ τοῦτο 
βουληϑεῖεν, αὐτοῖς μεταμελήσειν τῆς ἀβελτερίας μετέπειτα, ὅπη-- P. 28 
γίχα σιδήρῳ καὶ σφαγαῖς τὰ πράγματα διακρίνοιντο" καὶ καιρὸς 
100? μέτεστι δικαιολογίας τοῖς αἱρετισαμένοις τῶν βελτιόνων τὰ 
χείριστα. | 
ζ΄. Ταύτην ὡσεί τινα ῥῆσιν ἀπὸ Σχυϑῶν ὃ Ἰωσὴφ δεξάμενος 
τὴν γραφὴν, καὶ, ὥσπερ ὕσπληγί τινε ἢ μύωπι τὴν καρδίαν βλη-- 
ϑεὶς, τὸν μὲν ἐπίσκοπον πεδήτην ἀπέφηνεν, εἱρκτῇ παραπέμ--: 
ἰσψας" τὸν αριανὸν δὲ, καὶ τὸν Πασχάλιον, καὶ τοὺς Τορνι» 
χίους, ἐν Πατριχίοις τελοῦντας καὶ ϑερμουργοὺς πεφηνότας ἕται-- 
ρισάμενος, καὶ Ἰακεδονικὴν αὐτοῖς ἐγχειρίσας φάλαγγα, ἀντεί- 
yero χραταιῶς, ἀποτειχίζων τῷ Νικηφόρῳ τὴν εἰς τὸ ΒυζάντιονΒ 
πάροδον. ἐν τούτοις οὖν τῶν πραγμάτων ἠωρημένων, «Δέων δΈοι. 484 v. 
$0709 Νικηφόρου σύναιμος, οὗ καὶ πρώην ὃ λόγος κατὰ παραδρο-- 
μὴν τὰ σιερὶ τὰς μάχας ἐπεξηγήσατο τρόπαια, εὐκαιρίας δραξά-- 
μενος (ἔτυχε γὰρ ἐπιχωριάζων τῷ Βυζαντίῳ) τῶν τινος βαναύσων 
ὑποδὺς ἀμπεχόνην xal διὰ τῶν ὑπονόμων τοῦ τείχους ὕπολι- 
σθήσας, ἀκχατίῳ προσεπιβὰς, ἐπὶ τὸν Νικηφόρον ἀπέπλευσεν, 


8. διηπαγγεῖλεν cod. — 10. αἱρετισαμένοις. Non ausus sum corrigere 
οὐκέτ᾽ ἔστι δικ, et πρὸ τῶν, ne nimis limsrem phrasim auctoris. 
41. ἐπεξηρήσατο cod. 


Polyeuctum divinarum rerum clavum tenentem, item ad Iosephum palatio 
praefectam senatumque misit Quarum litterarum erat hic fere exitus: 
5Reciperent ipsum Imperatorem, qui filios Romani Augusti ad confirmatio- 
nem aetatis usque tueretur, corporaque eorum excoleret. Praeterea maxi- 
mo se reipublicae usui fore, Romanique imperii opes facinoribus belli- 
cis aucturum. [ἃ si nollent, eventurum ut ipsos temeritatis poeniteret , ubi 
ferro et caede res esset decernenda: neque tunc locus dabitur defensionis 
Mis qui pro bonis pessima elegerint." 

. 1. Hoc scriptum non aliter ac Scythicam iussionem tulit Iosephus ; quin, 
sicut stimulo aliquo vel calcari in cor ictus, episcopum in vincula conditum 
custediae mandat; Marianum, Paschalium, 'lornicios, viros patricios auda- 
ciae cognitae, sibi adiungit; his Macedonum cohorte tradita obsistit acriter, 
Introitam in urbem Nicephoro praecludit. Eatenus dubio rerum exitu Leo 
Nicephori frater, cuius bellicas victorias iam superius in transitu memora- 
vit oratio, opportunitatem nactus (commorabatur enim tunc Constantinopoli), 
sumto plebeio vestitu, per specus muri elapsus conscensa scapha ad Nice- 





46 LEONIS DIACONI 


A. M. 6471 αὐτοῦ που περὶ τὰ ἐν τοῖς Ἡρίοις ἀνάχτορα εἰσελάσαντα, καὶ τὸν 

Im. 6 τρατὸν διατάττοντα. τότε καὶ Βάρδας, ὃ τούτων γενέτης, iv 

τοῖς μαγίστροις τελῶν καὶ εἷς γῆρας βαϑύτατον ἐληλακὼς, τὸν ἐκ 

Cro) Ἰωσὴφ κίνδυνον ὑπειδόμενος, δέει περιληφϑεὶς ἱκέτης ἕξ- 

QoU τοῦ μεγάλου καϑίστατο" ἀνὴρ ἐξ αὐτῆς ἥβης ἐν πολέμοις 5 

καὶ μάχαις ἀναστραφεὶς, xüv τῷ τοῦ Ζ]ομεστίκου τῶν σχολῶν 

ἐπὶ συχνὸν χρόνον ἐνδιαπρέψας ἀξιώματι. ὃ δὲ Ἰαριανὸς καὶ 

6 Πασχάλιος τὴν τῶν ἸΠαχεδόνων σπείραν κατὰ τὰς ἀγυιὰς περε- 

φέροντες, ἐμβρενϑυόμενοέ τε κενῷ κόμπῳ καὶ ἐξυπτιάζοντες, 
γεώτερα ῥᾳδιουργεῖν οὐκ ἐνέλιπον" ὡς ἐκμανέντα τὸν δῆμον πρὸς 10 

ἀλκὴν ἀπιδεῖν, καὶ αὐτοῖς ἀντικαταστῆναι συστάδην εἷς μάχην, 

καὶ εἰς φυγὴν ὕπαιϑρον καταχλεῖσαι, ὡσεί τινα μειράκια ἅβρο-- 

δίαιτα καὶ μάχης ἀπείρατα. τηνικαῦτα λέγεται καὶ γύναιον σκεῦος 

Ὄ κεραμοῦν χοὸς ἀνάπλεον, τῶν πρὸς κηπείαν ἐπιτηδείων, ταῖς 
χερσὶ τοῦ τέγους ἀράμενον ἀκοντίσαι κατὰ τοῦ ἸΠαριανοῦ, καὶ 15 

τοῦτον κατὼ τοῦ κροτάφου βαλεῖν " οὕτω δὲ καιρίαν γενέσϑαι τὴν 

βολὴν, ὡς καταγνύναι τε τὸ κρανίον καὶ προσαραχϑῆναι αὐτῷ 

τὸν ἐγχέφαλον, καὶ δευτεραῖον τὸν βίον ἀπολιπεῖν. ἐκ τούτου 

παῤῥησίαν ὃ Βασίλειος εἰληφὼς, ὃς éxroulag μὲν ἦν καὶ τῷ τοῦ 
παρακοιμωμένου καὶ αὐτὸς ἐπὶ τῶν τοῦ αὐτοχράτορος Κωνσταν- 90 

.— τένου καιρῶν ἐνδιέπρεψεν ἀξιώματι, νόϑος υἱὰς ἐκ Σκυϑίδος τῷ 

παλαιοτάτῳ αὐτοκράτορι Ρωμανῷ γεννηϑεὶς, δραστήριος δὲ, καὶ 

P. 29 τὸ παριστάμενον αὑτῷ εἷς ἔργον ἐξενεγχεῖν προμηϑέστατος, ἅτε 


14. ταῖς χεροῖν τοῦ τέγους ἀράμενοι cod. Fort. ταῖν χεροῖν τοῦ τέ- 
yovg ἀραμένη 17. κράνεον cod. 


phorum enavigat, jam tunc propter palatium in Hereo adventantem, ex- 
ercitumque disponentem. Eodem tempore Bardas, illorum pater, unus de 
magistris, praecipitata aetate homo, ab Iosepho periculum veritus, timore 
captus, supplex magni templi factus est. Erat is ab ipsa pubertate in bel- 
lis praeliisque versatus, et Domestici scholarum per longum tempus decora- 
tus officio. Interea Marianus et Paschalius, cohortibus Macedonum per 
vias circummissis , frendentes ipsi inani jactatione et elati , novas in horam 
turbas facere non intermittebant ; usque adeo, ut plebs furens ad vim se 
converteret, praelioque cominus facto resistens, in fugam apertam eos velut 
adolescentulos delicatos pugnaeque inexpertos vcompelleret. Quo in con- 
flictu mulierculam vas fictile terrae plenum, de iis quae hortis usui sunt, 
manibus a tecto raptum vibrasse in Marianum, eiusque tempora feriise di- 
cunt; tamque gravem fuisse iactum, ut calvaria perfracta cerebrum afüigere- 
tur: ipsum postridie vitam reliquisse. His rebus animum capiens Basilius 
spado, qui Constantini Imperatoris temporibus cubicularii dignitate et ipse 
decoratus fuerat, Romani senioris Imperatoris muliere Scythissa nothus, 
strenuus, et in consiliis exsequendis rationis.minime expers, quippe quee 
neris mixti esset: alienus tunc a Iosepho, simultatesque pridem cum illo ge- 


HISTORIAE ΠΙ. 8. 41 . 


| τὸ yevoc ἔχων énlpuxtoy* τότε δὲ διάφορός τε, καὶ ἄλλως δύσνους A. C. 963 
| τῷ Ἰωσὴφ διακείμενος, τοὺς οἰκογενεῖς ϑώραξι xal μίτραις, κράνε- V Bo9- 4 
| σί τε xal πέλταις, ὕσσοῖς τε καὶ ξίφεσι καϑοπλίσας, ὑπὲρ τοὺς 
τρισχιλέους χρηματίζοντας, τῇ οἰχίᾳ τοῦ Ἰωσὴφ καὶ τῶν αὐτῷ ovy- 
δεργούντων ἅμα τῷ δήμῳ ἐπιτίϑεται. καὶ εἷς διαρπαγὴν καὶ προ- 
γομὴν καὶ ἐρείπωσιν ταύτας περιστήσας ἐπὶ τὰ νεώρια ὥρμησεν, 
ἐχεῖϑέν τε τὰς πυρφόρους τριήρεις, συνευδοκοῦντος τοῦ δήμου καὶ 
τῆς συγκλήτου, πρὸς τὸν Νικηφόρον δρμίσασϑαι παρεσκεύασεν. 
ὧν ἐπιβὰς ἐξαυτῆς ὃ Νικηφόρος τῇ τῶν ᾿βραμιτῶν, ἣν καὶ Myu- Fol. 985 τ. 
|. θροποίητον ὀνομάζουσι, προσέσχε μονῇ" ἐκεῖθεν τε τοὺς παραλη- Β 
Ψομένους ἑστίαν ἐξέτεμψε τὴν βασίλειον. oc ὃ Ἰωσὴφ προσιό»-- 
τας ἰδὼν, ὀῤῥωδήσας τε καὶ δέει ἀσχέτῳ ληφϑεὶς (ἤδη γὰρ ol 
περὶ αὐτὸν φρουροὶ τῷ Νικηφόρῳ προσέϑεντο), καταλιπὼν τὰ 
βασμεια- δρομαίως εἰς τὸ ἱερὸν ἀφίκετο. ἦν οὖν δρᾷν τὸν πρὸ μι- 
ἰδχροῦ σοβαρὸν καὶ τὰς ὀφρῦς ἠρκότα ὑπὲρ τὸ μέτωπον, ἱκέτην ἔλει-- 
γὸν xal αὐτὰς κατεπτηχότα τὰς ἀκοὰς, καὶ δεικνύοντα ἐν αὖ- 
τῷ, μηδὲν τῶν ἀνθρωπένων τελεῖν πάγιον ἢ ἀκίνητον, noA vrpo- 
πα δέ τενα καὶ ὠχύμορα, καὶ δίκην κύβων τῇδε κἀκεῖσε μεταῤῥι-- 
πτούμενοι καὶ μεταπεττευόμενα. ἣ γοῦν τούτου πρὸς τὸ iegów ^ 
ϑυπροσφυγὴ τῷ τοῦ Νικηφόρου γενέτῃ Βάρδᾳ γέγονεν ἐκεῖθεν ünoA- 
λαγὴ xal ἀνάσωσις ἐπὶ τὸν υἱόν. 
η΄. Ὃ δὲ Νικηφόρος, ἐπεὶ κατὰ τὸ δοκοῦν ἑαυτῷ τέλος ἐχώ-Ο 
e τὰ πράγματα, τὸ ἰδιωτικὸν περιελὼν καὶ ἀποσφενδονήσας 
χιτώνιον , τὴν αὐτοκρατορικὴν καὶ βασίλειον ἐφεστρέδα ἐμπορπη-- 


6. Fort. ἐρειπίωσιν. — donyg cod. Seripsissem ὥρμα, nimi sequ 
retur παρεσκεύασεν. 15. rdg] vovg cod., sed D. lin. antepenult! 
(pag. seq. lin. 13. h. ed.) recte ξαῖρ. 


rens, vernas suos loricis, mitris, galeis, scutis, pilis, gladiis armat, plus 
ter mille numero, aedesque losephi et asseclarum eius una cum plebe in- 
vadit. His expilatione, direptione, ruina vastatis, ad navalia contendit, 
unde igniferae triremes summo populi senatusque studio ut ad Nicephori 
castra applicarent effecit, Quibus evestipgio conscensis Nicephorus ad Abra- 
Bitarum monasterium , quod idem Achiropoeeton vocant, appulit: unde mi- 
sit qui palatium occuparent. Quos cum Iosephus adventantes videret, tre- 
pidans, timore magno perculsus (iam enim excubitores oirca ipsum Nicephoro 
se Miunxerant), palatio relicto cursim templum petivit. Cernebatur igitur is, 
qui brevi ante arroganter super frontem sustulerat supercilium, tunc miser 
supplex , ipsis rumusculis exterritus, suo exemplo demonstrans nihil esse in 
rebus hamanis firmum ac afabile: mutabilia cuncta et caduca talorum ritu 
huc illuc iactari ac misceri. lta eius ad templum fuga causa exstitit, ut 
Bardas Nicephori pater inde liberaretur, ad fliumque incolumis perveniret. 

8. Nicephorus, cum ex sententia sibi res cessissent, deposita reiecta- 
que privata veste, Augusta imperatoriaque chlamyde amictus, ad regiam se 





48 -LEONIS DIACONI 


4. M. 6471 σάμενος, εἷς τὸ βασιλιχώτερον ξαυτὸν μετεσκεύασεν" ἵππου Te 
"9 ἀγερώχου τῶν λευκῶν ἐπιβὰς, φαλάροις κεκυσμημένου βασιλικοῖς 
καὶ τάπησιν ἁλουργοῖς, διὰ τῆς χρυσῆς πύλης εἰσήλαυνεν, ὑπὸ 
παντὸς τοῦ δήμου καὶ τῶν ἐν τέλει κροτούμενός τε καὶ γεραιρόμε-- 
voc. ἐχχαιδεκάτην ὃ “ὔγουστος ἤλαυνε μὴν, ἐπὶ τῆς ἕχτης ἰνδί- ὅ 

κτου, ἐν τῷ ,cvo ἔτει, ὅτε ταῦτα ἐπράττετο, ἄρτι δὼ ἐπεὶ πρὸς τὸν 
Dro) ϑείου περίπυστον σηκὸν εἰσεφοίτησε, καὶ ὑπὸ τοῦ τῶν ἱερέων 
πληρώματος ἀξιοχρέους τιμὰς ὑπεδέξατο, πρὸς τοῦ τὴν πατριαρ- 
χίαν ἰϑύνοντος Πολυεύχτου τῷ βασιλικῷ διαδήματε στέφεται, ἕν 

καὶ πεντηκοστὸν ἔτος τῆς ἡλικίας ἐλαύνων. τὴν δὲ ἰδέαν τοιόσδε 10 
τις ἦν" ὄψις αὐτῷ πρὸς τὸ μέλαν πλέον ἢ τὸ λευκὸν ἀποκλίγουσα, 
κόμη δὲ βαϑεῖα καὶ κυανῆ ὀφθαλμοὶ μέλανες, ἐπὶ συννοίας πε- 
φροντικότες, δασείαις ταῖς ὀφρύσιν ὑποχαϑήμενοι" ῥὶς μέσως 
ἔχουσα λεπτότητος καὶ παχύτητος, ἠρέμα συμπεραινομένη γρυ- 

Ῥ, 80 πότητι᾽ ὑπήνη σύμμετρος, ἀραιὰν παρὰ τὰς γνάϑους προβαλ-- 15 
λομένη τὴν πολιάν" ἀγκυλεὸς τὴν ἡλικίαν καὶ στιβαρὸς, εὑὐρύτα- 
τος τὸ στέρνον καὶ ὥμους ὡς μάλιστα, τὴν μέντοι ἀνδρείαν καὶ 
ῥώμην κατὰ τὸν ϑρυλλούμενον Ηρακλῆν " φρονήσει δὲ καὶ σωφρο- 
σύνῃ καὶ τῷ τὸ δέον ἀνεπισφαλῶς ἐπιφράσασϑαι, πάντων κατεῦυ-- 

μεγέϑει τῶν κατ᾽ ἐκείνου τὴν γενεὰν γεγενημένων ἀνδρῶν. ται- 80 
νιωδϑεὶς οὖν τῷ βασιλείῳ στέφει ἐπὶ τὴν βασίλειον αὐλὴν ἄνεισι, 
Fol. 985 v. παρὰ τοῦ πλήϑους καὶ τῶν ἐν τέλει δορυφορούμενος, καὶ δὴ πα- 
ρελϑὼν ἐπὶ ϑρόνον ἐκάϑισε τὸν βασιλικόν. ἦν οὖν ὁρᾷν τὴν τύχην 
Β ἐνωραϊζομένην καὶ ἐπιγαγνυμένην τοῖς τελουμένοις, καὶ πάντα ἑαυ- 


18. μέσος cod. 16. ὠγχυλεός. Sic codex. 19. τῷ] τοῦ cod. 


maiestatem magis composuit: insesso equo alacri, candido, phaleris impe- 
ratoriis tapetisque purpureis ornato, per auream portam invectus est; ab 
omni populo magistratibusque cum plausu honorifice receptus. Augusti dies 
decimus sextus agebatur, indictione sexta, anno sexmillesimo quadringen- 
tesimo septuagesimo , cum haec gererentur. Deinde, ubi celeberrimum Dei 
templum ingressus a sacerdotum corpore debitos honores susceperat, a Po- 
lyeucto, patriarchae munus obeunte, imperiali corona caput cingitur, cum 
unum supra quinquagesimum aetatis annum ageret. Specie autem erat 
eiuamodi fere: facies ad nigrum magis quam ad candidum colorem vergens: 
coma promissa, atra: oculi nigri, velut cogitatione satagentes, spissis super- 
ciliis subiecti: nasus Inter tenuitatem et crassitudinem medius, paulatim 
íransiens in aduncitatem: barba iusta, raris circa malas proiectis canis: 
statura rotunda ac firma, peetus et humeri apprime lata, vis ac robur iuxta 
celebratum Herculem: prudentia vero, et temperantia, et opportunitate 
singulari consiliorum, inter omnes praestabat sua tempestate natos viros, 
Ita redimitus imperatoria corona in augustum palatium ascendit, a populo 
magistratibusque stipatus, ingressusque in regali assedit solio, — Licebat 
tunc videre, fortunam , gestientem atque exsultantem his eventis, cunctas 


HISTORIAE HL. 9. —— 49 


τῆς τιϑεῖσαν τὰ ἀνθρώπινα πράγματα, xol μηδὲν τῶν φϑαρτῶν A. C: 963 


μηδενὸς χαϑίστασθαι ἴδιον, ὃ δὲ, ἐπεὶ τῆς βασιλείας ἐπέβη, καὶ I 
τῶν οἰάχων ἀσφαλῶς τε xol ἀδεῶς ταύτης ἀντείχετο, Βάρδαν μὲν, 
τὸν ἑαυτοῦ πατέρα, εἰς τὴν τοῦ Καίσαρος τιμὴν προεβίβασε" τὸν 
5δὲ συναράμενον αὑτῷ Ἰωάννην κατὰ τὴν τοῦ κινήματος ἀρχὴν, ᾧ 
Τυὐμισκῆς τὸ ἐπίκλην, Ζομέστικον “ἀνατολῆς καὶ άγιστρον ἀνα- 


δίδειχε. «ἔογτα δὲ, τὸν ἴδιον σύναιμον, Κουροπαλάτην καὶ Má- 


γιστρον προβάλλεται" τὸν δέ γε Βασίλειον, τὸν τὸν Ἰωσὴφ, 
ἧπέρ μοι ἐῤῥήϑη, καταστασιάσαντα, εἷς τὸ τοῦ προέδρου κλέος. 


ἰθἀνεβιβάσατο. ! 
ϑ΄. «Αὐτὸς δὲ τὴν συνήϑη προσεποιεῖτο ἀπαρεγχείρητον σω- 


φροσύγην διατηρεῖν, γυναικός τε συζυγίας ἐκκλίνων καὶ κρεωφα-Ὁ 


γίαν ἀποδιοπομπούμενος. ἀλλ᾽ οἱ τὸν μονήρη βίον μετιόντες καὶ 
αὐτοῦ τὸν τρόπον δῆϑεν ῥυϑμίζοντες ( ἐτίμα γὰρ διαφερόντως 
ἰδτοὺς μοναστὰς), οὐκ εἴων τὸν ἄνδρα ἐμμένειν οἷς ἔχρινε, προῦ-- 
τρέποντο δὲ καὶ συζυγίαν ἀσπάσασϑαι καὶ κρεωφαγίαν μὴ ὥς τε 
᾿ἀπαίσιον ἀποφυγεῖν. ᾿Εδεδίεισαν γὰρ, μὴ τρυφαῖς xol χώμοις 
ἐπιχλινὴς. ὡς εἰκὸς, γεγονὼς εἷς ἀλλοκότους ὑπολισϑήσειεν ἡδονὰς, 
ἃς duJt» αὐτοσχεδιάζειν τὸ αὐτοδέσποτον καὶ αὐτόνομον, ἔπει. 
ϑυλημμένον δυνάμεως. ταῖς τῶν μοναστῶν οὖν καταπειϑὴς γεγονὼς 
εἰσηγήσεσι, τὸν ἡλικιώτην μὲν καὶ συνειϑισμένον βίον ἀπώσατο" 


τὴν δὲ τοῦ Ῥωμανοῦ δμευνέτιν, ἀριπρεπῇ ταῖς ὥραις καὶ αὐτόν Ὁ 


χρημα τυγχάνουσαν “«Ἰάκαιναν, πρὸς γώμον ἠγάγετο, καὶ πρὸς 
τὸ τῆς κρεωδαισίας ἀπὸ τῆς κεκολασμένης διαίτης μετεσκεύαστο 


2. ἐπὶ cod. 19. ἐπειλιμμέναν (sic) cod. 


sibi vindicare humanas res, nec quicquam terrestrium cuiquam esse pfo- 


prium. At Nicephorus, postquam imperium susceperat, tuto ac secure gu- 
rnaculis rerum occupatis, Bardam ipsius patrem Caesaris dignitate orna- 
vit: Ioannem , cognomento 'Tzimiscem, iam ab initio motus sibi opitula- 
tum, Domesticum Orientis et Magistrum creavit: Leonem , fratrem suum, 
Curopalatem et Magistrum declaravit: Basilium, qui Iosephi opes, ut a me 
dictum est, motu facto fregerat, ad proédri honorem evexit, 

9. Ipse vero profitebatur solitam temperantiam intemerafam se ser- 
vaturum, cum uxoris coniugium vitans, tum carnium esum repudians. Ve- 
rum monasticae vitáe cultores, qui quidem vitam eius gubernabant (obser- 


vabat enim mirifice fratres), in institutis eiusmodi permanere virum non 
sinebant, sed hortabantur, ut et coniugium amplecteretur, nec carnium esu, 
' πὲ re nefasta, abstineret. Verebantur enim, ne pronoin delicias et comes- 
sationes animo in turpes delaberetur voluptates , quales comminisci solet 
liber seque ipse regens animus, si potentiam consequitur. Monachorum 


Leo Diaconus. 


^ 


iptur admonitionibus obsecutus, familiarem ac consuetam vitae rationem 
se ablegavit: Romani uxorem, venustam plane mulierem et puram pu- 
tam Lacaeuam , in matrimonium duxit, aque tenuiore victu ad lautiorem 


. Rom. 4 


NN 


50 ' A LEONIS DIACONI 


A. M. 6471 τρυφηλότερον. ὑπεψιϑυρίζετο δὲ, μὴ ἔννομον συνδραμεῖν, πα- 
| A O3 ράλογον δέ πως τὸ συνοικέσιον, ὡς ἀνάδοχον ἐκ τοῦ ϑείου Aov- 
| l. Rom. 4 τροῦ γεγονότα τὸν Νικηφόρον τῶν ToU αὐτοχράτορος Ῥωμανοῦ 
| xol τῆς Θεοφανοῦς παίδων. τῆς οὖν φήμης ἀπτέρῳ τάχει εἷς τὰς 
| ἀχοὰς τοῦ ἱεραρχοῦντος Πολυεύχτου ἐνηχηϑείσης, ἀπείργειν 5 

P. 81 παντὶ σϑένει τῶν ἱερῶν περιβόλων ἐπειρᾶτο τὸν ἄνακτα" ζήλου 
γὰρ ϑείου περίπλεως ὧν ὃ ἀνὴρ, καὶ τὴν παντοδαπὴν γνῶσιν καὶ 
ἀρετὴν ἀπρόσιτος, διελέγχειν καὶ βασιλεῖς οὐκ ἠσχύνετο. ὃ δὲ βα- 
σιλεὺς, τὰ μὲν τὸν ἀρχιερέα παραιτούμενος, τὰ δὲ καὶ ἀπολογούς-- 

μένος, μὴ ἀνάδοχον αὐτὸν ἐκ τοῦ βαπτίσματος τῶν παίδων εἶναι 10 
τῆς «Αὐγούστης Θεοφανοῦς, ἀλλὰ Βάρδαν, τὸν αὑτοῦ γενέτην, οὗ- 
70 κατεδυσώπησε τὸν ἀρχιερέα καὶ δεινῶς κατεκήλησεν, ὡς καϑι- 
λαρευσάμενος οἰχονομῆσαι τὴν τῆς «Αὐγούστης Θεοφανοῦς μετὰ 
τούτου συνοίχησιν. ἐπεὶ δὲ κατὰ δοῦν ἐχώρησε τούτῳ τὰ πράγμα- 

Fol. 986 τιτα, xóouov βασιλικὸν συμφορήσας ἀμύϑητον, τεμένη τε γῆς εὖ- 15 
B δαίμονος πολύπλεϑρα, χυμῶν ἰδέαις καὶ καρπῶν πλήϑει παντοδα-- 
πῶν περιβρίϑοντα ἀφορίσας, Θεοφανοῖ τῇ ὀμευνέτιδι καὶ βασιλί- 
A. M. 6472 δι χαρίζεται. αὐτὸς δὲ παρὰ τὴν Κωνσταντινούπολιν διαχειμά- 
ha ΜΝ ζων, ἀγῷσιν ἱππικοῖς καὶ παντοδαποῖς ϑεωρίοις, φιλοτησίαις τε 

L N. 1 τοῖς αὐτοχράτορσιν εἰϑισμέναις, τοὺς ἐν τέλει φιλοφρονούμενος 90 
οὐχ ἀνίέη * ὅσον τε ϑεραπευτιχὸν καὶ οἰκίδιον τούτῳ παρείπετο, ἐξή-- 
σχει τὰ πολεμικὰ ταῖς καϑ᾽ ἡμέραν μελέταις ὡς μάλιστα, τόξον τε 
ἀνεπισφαλῶς ἐκτείνειν, καὶ τὸν ὀϊστὸν τῷ μαζῷ ἐρύειν, εὐστόχως 


4. ἀπτεράτῳ τάχει. . Vid. infra 59 B. 


carnibus vescens transiit. Rumor autem erat, haud legitimas esse, prope- 
que abhorrere a legibus nuptias, qua Nicephorus liberorum Romani Impera- 
toris ac TTheophanonis ex geniali aqua susceptor exstitisset. Qui rumor 
magna celeritate cum ad Polyeucti sacrorum praefecti aures pervenisset, 
omni conatu Imperatorem a sanetis septis arcere conabatur: cum enim vir 
esset, ardente studio colendi Dei plenus, omnique genere scientiae atque vir- 
tutis inaccessus, reprehendere vel principes non verebatur. At Imperator 
tamen, partim deprecans patriarcham , partim ad sui defensionem afferens, 
non sese susceptorem liberorum 'lheophanonis Augustae fuisse, verum 
Bardam patrem, ita flexit animum patriarchae penitusque delinivit, utlae- 
tus coniugium eius cum "Theophanone Augusta dispensarit. Ita rebus ad 
voluntatem suam fluentibus, ornatum imperatorium infinitam a se coacerva- 
tum , item agri opimi latifandia, succo vario fructuumque cuiusque inodi 
copia plena, a caeteris seiugata, Theophanoni coniugi atque Augustae 
donat. Ipse Constantinopoli hiemans ludis equestribus, omnium generum 
spectaculis , largitionibusque ab Imperatoribus fieri solitis, potestates mune- 
rare non intermisit: paecunque vero eum sequebantur in obsequiis dome- 
Sücae copiae, eas res bellicas quotidiana exercitatione quam maxime 
; arcum recte intendere, sagitta ad mammam adducta oolli- . 


HISTORIAE III. 10. 51 


τε βάλλειν κατὰ σχοπὸν, καὶ δόρατα κραδαίνειν καὶ περιελίσσειν 

εὐπετῶς τῇδε κἀκεῖσε, ξίφη τε εὐθυβόλως κατὰ τὸν ἀέρα περιστρέ- C 
ge, καὶ ἵππων κούφως ὑπεράλλεσϑαι" ὡς ἐν καιρῷ τῶν ἀγώνων 
μὴ φαίνοιτο τῶν ἐναντίων μειονεκτοῦν * καὶ μάλιστα προκινδυνεύειν 
δὐφεῖλον xal παρατάττεσϑαι κατὰ φάλαγγα. 

ἐ. Ἐπεὶ δὲ τὴν τοῦ χειμῶνος κατήφειαν ξαριναὶ τροπαὶ πρὸς A. M. 6472 
γαληνιῶσαν μετεσχεύαζον ἱλαρότητα, ἐχστρατείαν κατὰ τῶν χ4γα- AE 
ρηνῶν παραγγείλας, τοῦ Βυζαντίου ἀπαίρει" καὶ τῇ Καππαδο- L N.1 
κῶν ἐναυλιζόμενος χώρᾳ καὶ στρατιὰν συνειλοχὼς ἀξιόμαχον, ἐπὶ 

1077» τῶν Ταρσέων ἤλαυνεν, ἀνδρῶν ἀρετῇ καὶ πλήϑει καὶ μελέτῃ 
τῶν ταχτικῶν τραχηλιῶσαν τότε καὶ νεανιευομέγην ὑπέραυχα, καὶ Ὁ 
πλείστας ἀναφανδὸν ἐχδρομὰς ἀνελπίστους εἰσπράττουσαν. ἐπεὶ 
δὲ ταύτῃ προσέσχε, καρτερὸν πηξάμενος χάρακα καὶ κυχλόϑεν 
διιληφὼς, ἐφρούρει παρακαϑήμενος. οἱ δὲ ἔνδον “4γαρηνοὶ, δα- 

ἰδψιλείᾳ τέως τῶν ἀναγκαίων ὄντες ὑπερχορεῖς, καὶ τῇ τοῦ πολί-. 
σματος τεϑαῤῥηχότες ἐρυμνότητι (ἐς ὕψος γὰρ ἀμήχανον ἠωρεῖτο 
τῶν περιβόλων τὸ δόμημα, διπλῇ περιελισσόντων αὐτό" καὶ τα- 
φρείᾳ κυκλόϑεν διείληπτο, ἐς βάϑος ὅτι πλεῖστον καϑικνουμένῃ, 
λίϑων λευκῶν κατεσχευασμένῃ ξεστῶν, καὶ ἐς προμαχεῶνας συμ- 

ϑὺπεραινομένῃ. εἶχε μὲν καὶ τὸν Κύδνον τὸ ἔρυμα, «xà μέσον αὖ- P. 92 
τὸ διατέμνοντα, ὃς ἐξ αὐτῶν τῶν πηγῶν πολυχεύμων τις, ψυ- 
χρύς τε καὶ διειδὴς περινάων πρόεισιν, ἀσφάλειαν οὐ μικρὰν τῇ 
Ταρσῷ παρεχόμενος, καὶ γεφύραις τρισὶν ἔνδον τοῦ ἄστεος dia- 


6. ἐπὶ et paulo post μετὰ oxeva[o» cod. 8. ἐπαίρειν cod. 
20. καὶ τὸ κύδρον (sic) cod. 


meare, spicula vibrare et contorquere ite huc illac, gladios directo 
itu per a&rem rotare, in equos leviter insilire: ne tempore certaminum 
inferiores hostibus reperirentur; praesertim quod primae periculum ingredi 
ac venire in aciem debebant, 

10. Postquam tristem hiemis faciem verna tempestas in serenam mu- 
taverat iucunditatem , indicta adversus Saracenos expeditione Constantino- 
poli proficiscitur: moratusque in Cappadocia, iustis collectis copiis ad 'Tar- 
sensem urbem accessit, civium cum virtute, tum numero, tum us rei bel- 
licae ferocientem ea tempestate, nimiumque superbientem, plurimasque pa- 

incursiones insperatas facientem. Eo cum pervenisset, probeque com- 
meniis castris oppidum cinxisset, custodiis positis obsidet, Beraceni in 
Oppido, copia necessariarum rerum tunc referti, oppidique firmitudine freti 
(ntm in infinitam excelsitatem surgebat moenium structura, gemino orbe 
Greamiectorum : eratque item circino circumducta, in altitudinem quam plu- 
rimam depressa, lepidibusque albicantibus politis vestita, et pinnis termi- 
Bata fossa. Neque minus habebat Cydnum pro munimento, medium oppi- 
dum intersecantem: qui, ab ipso fonte uber, gelidus et perlucidus manans 
profluit, praesidium haud parvum Tarso praebens, pontibusque tribus intra 


52 LEONIS DIACONI 


A. M. 6472 ζωννύμενος " ὅτε δὲ πόλεμος αὐτοῖς ἐπιβρίϑει, xarà τῆς τάφρου 
ind. 7. — αὐτὸν ἀφιᾶσι xàl ἐν ὥρᾳ μιᾷ πλημμυροῦσαν ταύτην ἐργάζεται)" 
τούτοις τεθαῤῥηκότες οἱ βάρβαροι ἐτώϑαζόν τε τὸν βασιλέα καὶ 
ὕβρεσιν αὐτὸν ἀδεῶς ἔβαλλον, ἐκδρομάς τε καὶ ἐπεξελάσεις ποιού- 

μενοι πλείστους τῶν Ῥωμαίων ἀπεχτίννυον. ὃ δὲ αὐτοχράτωρ 5 

B Νικηφόρος ἐφ᾽ ἱκανὸν ταύτῃ χρόνον προσδιατρίψας, ἐπείπερ ἀνη- 
νύτοις ἐπιχειρῶν ἤσϑετο, ἐκεῖϑεν μεταναστάς τε καὶ παρεγκχλί- 
vac, τοῖς ἔγγιον αὐτῇ κατῳχισμένοις προσβάλλει φρουρίοις, καὶ 
"4óava» μὲν καὶ τὴν ᾿ἀνάβαρζαν, καὶ ἄλλα ὑπὲρ τὰ εἴκοσι φρού- 

Fol. 286 v. ot αἱρεῖ αὐτοβοεί. κἄπειτα Mooveaslo προσβαλών τε καὶ xv- 10 
κλωσάμενος, ἐκϑύμως ἐπολεόρχει, ταῖς ἀφετηρίοις μηχαναῖς ἑχα- 
σταχοῦ ἀκροβολιζόμενος. οἱ δὲ ἔνδον καὶ αὐτοὶ γενναίως ávri- 
καϑίσταντο, πυρφόρα τε βέλη καὶ βάρη λίϑων κατὰ τῶν Ῥωμαίων 
βάλλοντες, καὶ παντὶ σϑένει ἐκ τῶν πύργων αὐτοὺς ἀμυνόμενοι. 

C εα', Ὁ δὲ βασιλεὺς, δραστήριός τε ὧν καὶ δεινὸς ἐν ἀμηχά--15 
ψοις πορίσασϑαι μηχανὴν, περιελϑὼν καὶ καταστοχασάμενος τὸν 
χῶρον, ἧπερ ἦν εὐεπιχείρητον, τῶν πύργων παραγαγὼν ἄνδρας 
ἀωρὶ τῶν νυκτῶν ἐνορύττειν ἠρέμα ἐνεκελεύσατο, ἀπὸ τῶν ὄ- 
χϑων ἐναρξαμένους τοῦ ἐχεῖσε παραῤῥέοντος Πυράμου τοῦ ποτα- 
μοῦ, ὡς μὴ αἴσϑοιντο οἱ βάρβαροι, καὶ εἷς κενὸν ἀποβῇ τὸ τοι-- 90 
oro» ἐπιχείρημα. oi δὲ ἀνώρυττόν τε καὶ τὸν χοῦν τῷ τοῦ πο-- 
ταμοῦ ἐκφοροῦντες παρέπεμπον ῥεύματι. "Enel δὲ τὸ ἔργον ἐξή-- 
ψυστο, καὶ δύο τῶν πύργων μεταξὺ τοῦ συνδεδομένου τούτοις 

1. ἐκιβρίσει cod, δ. ἀπεκατίννυον cod. Paulo posterius B. nolui 
quicquam mutare: nomen oppidi apud veteres est 4vafaofd. — 20. xa- 


μὸν cod. et postea auctor elegantüor scripsisset ἀποβαίη. 38. μετα- 
ξύ. Fort. μετά. 


oppidum iungitur; bello autem imminente in fossam illum immittunt, quam 
horae unius spatio restagnantem reddit): his igitur freti barbari Impera- 
torem subsannabant, conviciis impudenter in eum iactis, saepiusque urbe 
effusi, facta impressione, Romanorum plurimos trucidabant. Imperator 
Nicephorus, satis longo tempore ibi confecto, ubi negotium valde ar- 
Quum suscepisse se cognovit, inde movens reflexo itinere circumpositas 
'arso arces aggreditur, Adanamque et Anabarzam, aliaque supra viginti 
eiusmodi castella primo impetu cepit. Inde Mopsuesam aggressus corona 
circumdata fortiter oppugnat, tormentisque missilibus undique petit. Oppi- 
dani et ipsi strenue resistebant; ignita tela et saxorum pondera in Romanos 
mittentes, omnique conatu ex turribus illos propulsantes. 

11. Imperator, ut erat promtus et mirabilis in remediis incommodorum 
inveniendis, circuito inspectoque loco, qua erat opportunum , nocte intem- 
peste homines ad turres adductos murum pedetentim subruere iubet, ἃ ripa 
Ami amnis ibi praeterfluentis orsos, ne animadvertentibus barbaris ad 

ihilum veniret is conatus. lllisuffodere coeperunt, humum egestam flumi- 
nis undae committere. Opere confecto, posteaquam duae turres una 


HISTORIAE IIL 11. - 68 


τειχίσματος εἷς τὰ ἀχριβὲς διάκενοε γεγόνασι, καὶ ἐχκρεμεῖς Ov- A. C. 
τες ξύλοις ἠώρηντο, τῷ μὴ τὴν σφῶν διαλυϑῆναι olxodouj»: 
ἄρτι τῆς ἡλιακῆς ἀχτῖνος τὴν περίγειον ὑπαυγαζούσης, κατὰ τὸ Ὁ 
εἰϑισμένον ot ᾿Αγαρηνοὶ λευχείμονες τῶν πύργων προκύψαντες, 
δχαὶ τὰ τύξα ἐντεινάμενοι, καὶ τὰς λοιπὰς παρασκευάσαντες μη- 
χαγὰς, ὕβρεσιν ἐδυσφήμουν τὸν üvaxra. ἃ δὲ τοῖς ὑπογείοις 
ἐρείσμασι τῶν πύργων ἐνιέναι πῦρ διακελευσάμενος, αὐτὸς ἐς τὸ 
ἀχριβὲς καϑωπλισμένος, ἐπήει διατάττων τὰς φάλαγγας. ᾧἥᾳ- 
δίως δὲ τῶν στηριγμάτων κατακαέντων, ὅσον ἐχχρεμὲς ἦν τοῦ 
ἰϑτείχους xal ὑπόχενον, κατασεισϑὲν dg γῆν χατεφέρετο, ovyxa- 
τασπᾶσαν xal τοὺς ἐπιβεβηκότας αὐτῷ τῶν ᾿Αγαρηνῶν, ὧν οὗ . 
πλείους συντριβέντες αὐθωρὸν διαπεφωνήχασιν " οἱ δὲ, ζωγρίαι P. 83 
πρὸς τῶν Ῥωμαίων ληφϑέντες, τὴν κατασχοῦσαν σφᾶς ἀπωδύ- 
porro τύχην. ὃ δὲ αὐτοχράτωρ, ἐπεὶ τὰ τεῖχος ἐριπωθὲν πάρ- 
ἰδοῦον τοῖς βουλομένοις παρείχετο, πανσυδὲὶ τῇ Mowovtotía προσ- 
ἐπιβὰς ταύτην ἠνδραποδίσατο, καὶ τοὺς παραλειφϑέντας βαρ-- 
βάρους δουλείᾳ παρέπεμψεν. αὐτὸς δὲ τὰ κάλλιστα τῆς λείας 
ὑπεξελὼν, καὶ τῷ βασιλικῷ ταμείῳ προσαναϑεὶς, τὸν στρατὸν Β 
ix τῆς ἁρπαγῆς τοῦ ἄστεος ἀνακαλεσάμενος, ἐπεὶ ὃ ἥλιος τὸν το-- A. M. 6478 
30 ξύτην παρελαύνων μετέβαινε πρὸς τὸν αἰγοκέρωτα, καὶ τὸ τοῦ N3 Hn 
χειμῶνος δεινὸν ἐπετείνετο, ἐκεῖϑεν διαναστὰς ἐπὶ τὴν Ῥωμαϊκὴν 1. N. 9 
ἐπιχράτειαν ἀνήλαυνε. καὶ τῆς Καππαδοχῶν ἐπιβὰς τὴν πληϑὺν, | 
ὡς εἰχὸς, φιλοφρονησάμενος ἐκέλευσεν ἐπὶ τὰ οἴκοι παλινδρομεῖν, 
μεμνῆσϑαί τε αὖϑις τῆς πρὸς αὑτὸν ἐπανόδου τοῦ ἦρος προκύ- 
δ. λυπὼρ cod. 40. ὑπκόχερον cod. 16. παραληφθέντας cod. 
Vid. notas. 


interiecto eis muro , prorsus subcavae pensilesque factae, lignis suffultae 
fuerant, ne earum dissolveretur coagmentatio: iam solari radio circumie- 
Cium agrum collustrante, suo more Saraceni, candidis amicti vestibus et 
turribus prospectantes, arcus intendentes, caeterasque apparantes machi- 
nas, conviciis Imperatorem consectabantur. [8 fulcimentis turrium subter- 
raneis ignem admoveri iussit, ipse perfecte armatus obiens disponensque 

iones. Fulturis parvo negotio absumtis, quicquid pensile in muro et 
subcavum erat, eversum inque terram delatum est, Saracenosque super- 
stantes una deturbavit: quorum plerique contriti evestigio extremam vocem 
ediderunt; reliqui, captivi & Romanis facti, fortunam suam lamentabantur, 
luperator, ubi muri ruina aditum volentibus praebebat, omni confertim 
exercitu irruens Mopsuestiam occupat, superstitesque barbaros servituti 
mandat. Ipse, praestantiore parte praedae seposita, fiscoque Augusto 
eddicta, militeque ab oppidi direptione revocato, quod sol sagittarium 
transgressus ad capricornum transibat, hiemisque rigor intendebatur, inde 
motis castris ad fines Romanos se recepit. Iamque Cappadociam ingressus, 
exercitum , ut par erat, remuneratum domum reverti iussit, meminisse 
monens, ut ineunte vere rursus ad se redirent, armaque sua uti omnes re- 


964 
Δ 








94 LEONIS DIACONI HISTOR. III. 11. 


A. M. 6Á73 zrrovroc , τὰς πανοπλίας ἐπισχευασαμένους, παραϑηξαμένους τε 

nr τὰ ξίφη, καὶ τῶν ἵππων ἐπιμελησαμένους ὡς μάλιστα. οὕτως 
L N. 2 μὲν ἢ πληϑὺς πρὸς οἶχον ἐχώρει. αὐτὸς δὲ Gua τοῖς ὕπολει- 

Fol. 387 r. φϑεῖσιν αὐτοῦ τε διεχείμαζε, καὶ τὼ ἐς τὸν πόλεμον ἐξηρτύετο. 


ficerent, gladios exacuerent,, equos ut quam maximae curae haberent. In 
hunc modum exerdtus domum revertit. Ipse cum iis qui remanserant 
, eodem in loco hibernans quae ad bellum pertinebant instruxit. 


AEONTOZ AIAKONOY 


IZTOPIAZ A. 





LEONIS DIACONI HISTORIAE 
LIBER IV. 





ARGUMENTUM. 


Nicephorus novam expeditionem contra Tarsenses molitur (Cap. D. 
Severitas cius in disciplina militari (2). Proelium ad Tarsum (3). Urbe 
ia dedit$onem recepta, Bysantium revertitur (4). Legatio Bulgarorum 
belli BuEgarici causa (5). — Russi contra Bulgaros excitantur. Nicephorus 
insidias veritus propter odium eulgi regiam suam communit (6). Motus 
srbemi, quibus Diaconus interfuit, Expeditio Siciliensis (7).  Infelis 
cius evesatus (8). Terrae motus Claudiopoli, ingens imber Constantinopoli 
fectus (Ὁ). Nicephori expeditio Syriaca: Amtiochia frustra tentata, Edessa 
recepta , droa οἱ expugnata (10). Defectio solis. Casicllo prope ntio- 
ciam exstructo, Nicephorus in urbem redit (11). 





α΄. T» μὲν δὴ τρόπον, ὃν εἴρηταί μοι, πρὸς τοῦ αὐτοχράτορος A. M. 6478 
Νιχηφόρου ἣ τε Μόψου ἥλω ἑστία, καὶ τὰ πρόσοικα φρούρια nen M 
ἐξ ἐφόδου ἠνδραποδίσϑη. αὐτὸς δὲ κατὰ τὴν Καππαδοκῶν δια- Ι. Ν. 2 
χειμάζων, . ἤσχαλλέ τε καὶ ἤλυεν ἀνιώμενος, τῷ μὴ καὶ τὴν Ταρ-- P. 84 
500v αἱρήσειν αὐτοβοεὶ, ἀλλὰ ταύτης ἀποκρουσϑῆναι ὡσπερεὶ βέ- 
loc κωφὸν ἰσχυροτέρῳ προσπεσὸν, μηδέν τι γενναῖον ἢ νεανικὸν 
ἐργασάμενος. καὶ τὸ πρᾶγμα προπηλακισμὸν καὶ ὕβριν ἄντικρυς 
ἐλογίζετο, καὶ ὄνειδον ἀνεξάλειπτον, εἰ Νικηφόρος ὧν ὃ Φωχᾶς,Β 


8. ὄνειδον. Sic cod. ἀνεξάληπτεον cod. 


| 4. la » quemadmodum dixi, a Nicephoro Imperatore et Mopeuestia ex- 


ugnata est, et castella finitima ex itinere capta. Jpse in Cappadocia 
bernans animo discruciabatur, quod non 'Tarsum quoque prima aggressione 
ἐς μὸν potuisset , verum inde velut imbelle telum violentiori impactum re- 
sus essct, nulla re luculenta fortive gesta. Remque pro suggillatione 
plane putabat et pro invidia indelebili, sí Nicephorus Phocas, iam pridem 


€ 





5G LEONIS DIACONI 


A. M. 6473 καὶ πρώην ἐν στρατηγοῖς τελῶν, καὶ αὖϑις ἀναῤῥηϑεὶς “ομέστι- 
ns -" xoc τῶν σχολῶν, τοτὲ μὲν μυριάδας πόλεις κατέσκαψε καὶ δηώ- 
L Ν. 9 σας ἠϑάλωσε, τοτὲ δὲ εὐδαίμονας χώρας ἠνδραποδίσατο, καὶ μά- 
χιμα ἔϑνη τρεψάμενος ἐκ παρατάξεως ὑπήγετο, μηδὲ ἀντοφϑαλ- 
μεῖν ἐξισχύσαντα πρὸς τὴν τούτου ἀλκὴν καὶ τὴν ἀκαταγώνιστον 5 
ἔν τοῖς ὅπλοις ὁρμήν᾽ τὰ νῦν δὲ, τὴν τῶν Ῥωμαίων ἡγεμονίαν 
ἀνδρείᾳ ἀγχινοίᾳ παρειληφὼς, καὶ στρατὸν el; τετταράκοντα μυ- 
ριάδας ἀριϑμούμενον ἐπαγόμενος, ἀπεκρούσϑη τὴν ἄλλως σχια- 
Ομαχήσας. ἀπεκρούσϑη δὲ οὐχὶ Βαβυλῶνος, ἣν ἡ Σεμέραμις ἑπτὰ 
περιβόλοις ὠχύρωσεν" ἢ τῆς πρεσβυτέρας Ῥώμης, τὸ τῶν Pu-10 
μαίων σϑένος ἥνπερ ἐπολίσατο" ἢ τῶν τῆς Ἰουδαίας τειχῶν, ὧν 
τὸ ναστὸν ὕψος, ὠσὶν ἀχουόμενον, μῦϑος τάχα, τῆς ἀληϑείας 
γεγυμνωμένος, τοῖς οὐχ ἑωρακόσι δοκεῖ" ἀλλὰ Ταρσοῦ, εὖπε- 
ριγράπτου πόλεως, ἐφ᾽ ἱππηλάτου πεδίου συνῳχισμένης, τῶν 
ἐπηλύδων τε καὶ ἰϑαγενῶν. ταῦτα δὴ ἀνελίττων xal γνωματεύων 15 
δυσφορῶν διετέλει, καὶ ἀπαρηγόρητα δυσϑυμῶν, εἰ Ταρσεῖς, 
τῶν προαοίχων αὑτοῖς ἔργον πολέμου γεγενημένων, καὶ δουλείαν 
P. 85 ἐλευϑερίας ἀλλαξαμένων, ὅπόσοι τὸ τῆς μαχαίρας στόμα διέδρα-- 
σαν, αὐτοὶ μόνοι τῶν ἄλλων ἀπέλθϑοιεν, πλατύ που τῆς ἐχείγου 
ἀνδρείας ἐπικαγχάζοντες, καὶ τῆς πολεμικῆς ἐμπειρίας χαταμω-- 90 
᾿μώμενοι. τῷ τοι xol τὰ ἐς τὰς μάχας τοὺς περὶ αὑτὸν διεγύμνα-- 
Gv ἀκριβῶς, καὶ τὴν τοῦ ἔτους ὥραν ἧστο προσεκδεχόμενος. 
A. M. 6473 ἦρος δὲ εὐθὺς διαλάμποντος, καὶ τῆς χειμερινῆς δριμύτητος εἰς 
Ind. 8 ϑεριγὴν ϑάλψιν μεταχιρναμένης ἐπιεικῶς, κατὰ τὸ προστεταγμέ- 
| 2. τότε cod. hic et infra. μυριάδας. Melius μυρίας. sive 


μυριάνδρους. 20. καταμωμώμενοι. — Fort. καταμωκώμενοι. 
23. ἤρουρ cod. 


in ducum numero, post haec Domesticus scholarum creatus, modo innu- 
meris urbibus excisis, vastatis, combustis, modo opimis regionibus subiun- 
ctis, acerrimas gentes praelio fusas ita domuisset, ut ne intueri quidem co- 
ram eius robur invictamque in armis vim possent: nunc vero , imperio Ro- 
mano per vittutem soleruamque potitus, exercitu ad quadringenta millia nu- 
mero inducto, repulsus esset, umbratili pugna frustra suscepta, Idque non 
ἃ Babylone, quam Semiramis septem moenibus communivit; non ab anti- 
quiore Roma, Quiritum robur quam aedificavit ; non a ludaeae muris, quo- 
rum solida altitudo, auribus accepta, fabula fortasse illis qui non conspexe- 
rint videtur: sed a 'Tarso, sto oppido, in equitabili planitie sito, referta 
adventitia vernaque plebe. Haec animo volvens ac reputans aegre ferebat 
perpetuo, consolationis inopia contabescens, si 'l'arsenses, finitimis ipsorum 

ello caesis, iisque qui gladiorum aciem effugissent servitutem cum li te 
commutantbus , ip$i soli ex omnibus elaberentur, irrisa plane virtute eius, 
bellicaque explosa peritia. Ita et quos circa se habebat ad bellum exercebat 
diligenter, et opportunum anni tempus praestolans sese continebat. Commo- 
de autem ver illuxerat, hiberna asperitate in vernum teporem iam Grapsfusa, 


HISTORIAE IV. 9. 57 


vor ai δυνάμεις ἐπὶ τὸν αὐτοχράτορα συνηγείροντο. ὃ δὲ ἀραρό- A. C. 965 
τως καϑοπλίσας τὴν στρατιὰν, συναγομένην ὑπὲρ μυριάδας τὰς "NV : 
τετταράχοντα, τὸ σημεῖον διάρας ἐπήει τὴν ἐπὶ τῆς Ταρσοῦ. 
β΄. Ἔν ᾧ δὲ τὴν πορείαν διήνυε, τῶν ψιλῶν τις στρατιω-Β 
δτῶν, πρὸς τὴν δυσχωρίαν üxAdcac (ἔτυχε γὰρ δι᾽ αὐλῶνος τὴν 
στρατιὰν βαϑυτάτου, εἰς ἀποῤῥῶγας καὶ σήραγγας κατακλειομέ- Fol. 987 v. 
vov, ϑιαπορεύεσϑαι), τὸν ὃν ἐπὶ τῶν ὦὥμων ἔφερε ϑυρεὸν, κατὰ 
τὴν ὁδὸν ἀπέῤῥιψεν ἀποφορτισάμενος. ἐπεὶ δὲ παροδεύων ὃ βα- 
σιλεὺς τοῦτον τοῖς ὀφθαλμοῖς καϑεώρακε, τῶν ἑπομένων τινὲ 
10 διᾶραι τὸν ϑυρεὸν ἐγκελεύεται " ἄρτι δὲ φϑάσας πρὸς τὴν κατα- 
γωγὴν, ὑπὸ τίνα τῶν λοχαγῶν διηρευνᾶτο ταττόμενος ἂν εἴη ὃ 
διαμάχης καὶ κινδύνων χωρὶς ἀποφανϑεὶς ῥίψασπις καὶ τὸ ἴδιον C 
ὅπλον ἀποβαλών. ἐπεὶ δὲ οὐ διέλαϑεν ὃ τοῦτο δεδρακὼς, ἀλλὰ 
τὴν ταχίστην συνελαμβένετο, βλοσυρόν τε τούτῳ καὶ λοξὸν ἀντ- 
Ιδωπήσας ὃ βασιλεὺς xal, ,,λέγε uou," ἔφη, ,,ἀγεννέστατε σὺ, εἴ 
jt τις ἐπῆλθεν ἐξ ἀπόπτου πολέμου καταδρομὴ, τίνι ἂν ἕρκει 
πρὸς ἀποτροπὴν ἐχρήσω τῶν δυσμενῶν, τὸν ϑυρεὸν ἀποβαλὼν 
παρὼ τὴν ἀταρπιτόν; ὃ δὲ, πεπηγὼς ὑπὸ τοῦ δέους, διέμενεν 
ἀχανής. ὃ δὲ αὐτοκράτωρ αϊχίαις καταξᾶναι τὸν αὐτοφονευτὴν 
30 ἑαυτοῦ τῷ λοχαγῷ ἐγκελεύεται, ἐκτεμόντι τε καὶ τὴν ῥῖνα 9ta- 
τρίσαι κατὰ τὸ στρατόπεδον. Ἐχεῖνος δὲ, εἴτε οἴχτῳ ληφϑεὶς 
πρὸς τὸν ἄγϑρωπον, εἴτε καὶ δώρων ἐπιβολῇ χαυνωθεὶς, ἀσινῆ Ὁ 
διαφῆχε τὸν ἄνδρα. τῇ δὲ ὑστεραίᾳ διϊόντα τοῦτον ὃ βασιλεὺς 
ἑωρακὼς, τὸν λοχαγὸν εἰσκαλεῖ xal, ,,0," φησὶν, ,,γἀτέραμνε καὶ 
16. ἀπόπτου. Fort. ἀπροόπτον. Vid. notas. 


cum ex mandato copiae nd Imperatorem convenerunt. Ita cum optime in- 
structo exercitu, ad numerum plus quadringentorum millium coacto, signo 
sublato viam 'Tarsum versus ingressus est. 

2. Iter dum faciebat, aliquis levis armaturae miles, viae difficultate 
fessus (forte enim per convallem profundissimam, crepidinibus hiatibusque 
Grcumclusam, ibat agmen), quem humeris ferebat clypeum detractum prae- 
ter viam proiecit. Hunc transiens Imperator conspicatus, «quendam ex 
comitatu clypeum tollere iubet: vixdumque in hospitium venerat, cum ex- 

isivit, quo sub centurione mereret ille, qui absque praelio et periculis, 

ypeo abiecto, armis propriis se exuisset. Cum non delituisset qui deli- 
querat, sed evestipio esset comprehensus, torvum ac transversum tuens 
Impera£or , ,,Dic mihi," inquit, ,ignavissime tu, si qua demisisset se ex 
longinquo hostilis incursio, quo tandem tutamento usus fuisses ad averten- 
dos hostes, quoniam clypeum ad viam proiecisti ?" Ille, mortuus prae for- 
midine, stabat stupens. At Imperator centurioni mandat, ut eum, qui se 
ipse morti dicasset, verberibus caesum nasoque praeciao per castra traduce- 
ret. Verum enimvero is, sive misericordia captus hominis, sivo numis tra- 
ditis mollitus, incolumem dimisit militem. Postridie cius diei practereun- 
tem illum ipsum Imperator conspicatus, centurionem introvocari iubet, et, 


58 - A LEONIS DIACONI 


A. M. 6478 ϑρασυχάρδιε σὺ, πῶς ἔτλης μὴ παραγαγεῖν εἷς ἔργον τὰ χελευ- 
Ind. c9év; 4j δοκεῖς πλεῖον ἐμοῦ τουτουὶ κήδεσθαί σοι τοῦ στρατοῦ; 
εἰς παιδείαν ἐγὼ τῶν λοιπῶν τὴν τοιαύτην διωρισάμην ἐκτῖσαι 
ποινὴν τὸν τὸ ἑαυτοῦ ὅπλον ἀποῤῥεψάμενον" ὡς μήτινες τὸ τού-- 
του ἀμελὲς καὶ νωϑρὸν μιμησάμενοι ταὐτὸ τοῦτο διαπράξοιντο, 5 
κἂν τῷ καιρῷ τῶν ἀγώνων γεγυμνωμένοι τῶν ὅπλων καταλαμ- 
' — βάγοιντο, καὶ οὐχ ἂν φϑάνοιεν πρὸς τῶν ἐναντίων ἀἄναιρούμε--: 
P. 96 νοι. σφοδρῶς οὖν αἰκίσας τὸν λοχαγὸν καὶ τῆς ῥινὸς ἀφελόμε- 
voc, δέος ἐνῆκε παντὶ τῷ στρατῷ, μηκέτε ἀμελῶς διακεῖσθαι. 
περὶ τὸν οἰκεῖον ὅπλισμόν. 10 
γ΄. "Mou δὲ κατὰ τὴν περίχωρον γενόμενος τῆς Ταρσοῦ, ày- 
ταῦϑα στρατοπεδεύεται καὶ χάρακα κυκλόϑεν πηξάμενος, καρ- 
τερῶς τά τε λήϊα καὶ τοὺς λειμῶνας, τοῖς ἄνϑεσι καὶ παντοίων 
δένδρων ἰδέαις χομῶντας, δηῃοῦν καὶ ἀποκείρειν προσέταττεν, 
ὡς ἐξ ἀπόπτου ἢ διαμάχη τούτῳ εἴη, καὶ μή τινα τοῖς βαρβάροις 15 
ἐξῇ ἐν τοῖς ἀμφιλαφέσι χωρίοις λόχον ἐγχαϑιστάνειν, καὶ τῇ 
ΒῬωμαϊκῇ στρατιᾷ ἐκ τοῦ ἀφανοῦς ἐπιτίϑεσϑθαι. ἦν οὖν τὴν χώραν 
ἰδεῖν τὸν οἰκεῖον ὡραϊσμὸν ἀποβάλλουσαν" εὐδαίμων γὰρ ἅπασα 
καὶ εὔβοτος καὶ φυτῶν ἰδέαις κατάχομος, ὅσα οἷδε φέρειν ὀπώρας 
παντοίας χυμούς. Ταρσεῖς δὲ ταῖς κατὰ Ρωμαίων ἤδη προβάσαις 90 
víxoig ἐπαιρόμενοι, ϑρασεῖς τέως καὶ ἀγέρωχοί τινες ἐξητάζοντο, 
Fol. 288 τ. οὐκ ἠνείχοντό τε κατέχειν ἐν ἑαυτοῖς τὸν ϑυμὸν, ἀλλ᾽ ὑπεξιόντες 
τοῦ ἄστεος ἐς καρτερὸν ἐξ ἀντιπάλου παρεκροτοῦντο συνασπι- 
2. τουτὶ cod. et paulo post Leo scribere debniaset κήδεσθαι σύ. 


19. εὔωτος cod. vid. 5. A. εὐδαίμων γὰρ ἡ χώρα --- εὔβοτός 
τε καὶ εὔμηλος. 48. παρεχροῦντο. 


90 praefracte et temerarie tu," inquit, »qui fit ut ausus sis ad exitum 
non perducere imperatum? Num putas minus mihi quam tibi curae esse 
istum exercitum? Ad erudiendos reliquos ego decreveram, ut eiusmodi poe- 
nam is ferret, qui arma abiecisset sua: ne qui incuriam eius ignaviamque 
imitati id ipsum facerent, temporeque praelii nudi armis deprehensi ab 
hostibus actutum oppressi interirent." Ita centurione vehementer verberato, 
nasoque el amputato, metum incussit omni exercitui, ne iam indiligenter 
ageret in curandis armis. 

8. Cum in agrum 'Tarsensem isset , castris factis oppidoque cir- 
cumvallato, campos atque prata, floribus variarumque arborum formis laeta, 
penitus vastari caedique iussit, ut in conspicuo praelium fieret, neque 
ullas barbaris liceret in contectislocis ponere insidias, in Romanumque exer- 
citum ex occulto cooriri. Vidisses tunc agrum suo decore apoliari: ete- 
nim erat ubique opimus, pabulo laetus, «urpium varietate comans, fun- 
dentium pomorum cuiusque genepis sapores. "'l'arsenses, superioribus victo- 
riis ex Romanis reportatis elati, feroculos sese de principio arrogantesque 
praebuerunt: cumque in se continere animos non possent, egressi oppido 


HISTORIAE IV. 8. 59 


σμὸν, τολμητίαι τινὲς καὶ ϑαῤῥαλεώτεροι τοῦ μετρίου πρὸ τῆς A. C. 965 
τοῦ πολέμου πείρας ἀναδεικνύμενοι. ὃ δὲ βασιλεὺς καὶ αὐτὸς τὸν LN. ? 
ἄλκιμον καὶ ῥωμαλέον τῆς στρατιᾶς ὑπεξῆγε τοῦ χάρακος, ἐν us- C 
ταιχμίῳ τε καϑίστη τὰς φάλαγγας, κατὰ μέτωπον μὲν τοὺς παν-- 
δσιδήρους ἱππότας ἱστῶν, ἐξόπισϑεν δὲ τοξότας καὶ σφενδονήτας 
βάλλειν τοὺς ἐγαντίους προστεταχώς. εἷς τὸ δεξιὸν δὲ κέρας αὖ- 
τὸς εἱστήκει, μυρίανδρον ἱππέων ἴλην ἐπιφερόμενος κατὰ δὲ τὸ 
εὐώνυμον Ἰωάννης, ᾧ τὸ ἐπώνυμα ΤὨμισκῆς, τῇ τοῦ Zfovxüg 
τιμῇ σεμνυνόμενος, διηγωνίζετο, ἀνὴρ σφαδάζων τε τῷ ϑυμῷ, 
(ϑχαὶ τολμητίας ἐχτόπως καὶ ϑερμουργὸς εἰ καί τις ἄλλος ἀποδει- 
χνύμεγος, εἶ καὶ τὸ σῶμα βραχύς τις ὑπὲρ τὸ μέτριον ἦν, κατὰ 
τὸν μυϑολογούμενον Τυδέα τὸν μαχητήν᾽ ἀλλά τις ἡρωϊκὴ ἐνῆν 
ἀλχὴ καὶ δρμὴ ἐν τῷ μικροπρεπεῖ ἐκείνου σώματι. τοῦ δὲ αὖὐτο-" 
κράτορος ἐγκελευσαμένου τὸ ἐνυάλιον ἐπαυλεῖν, ἦν ἰδεῖν ἀμη- 
15yávo κόσμῳ τὰς Ῥωμαϊκὰς κινουμένας φάλαγγας, καὶ τὸ πεδίον 
» τῇ αὐγῇ τῶν ὕπλων καταστραπτόμενον. οὐκ ἤνεγχαν τὴν 
τοσαύτην δοπὴν οἱ Ταρσεῖς " τοῖς δὲ ὠϑισμοῖς τῶν ἀκόντων καὶ 
τοῖς ἀχροβομομοῖς τῶν βαλλόντων ἐξόπισϑεν βιαζόμενοι, ἐξαυ-- 
τῆς ἔχλμειγναν εἰς φυγὴν, καὶ πρὸς τὸ ἄστυ συνεκλείοντο ἀχλεῶς, 
ϑυπλείστους τῶν οἰκείων παρὰ ταύτην ἀποβάλλοντες τὴν προσβολήν. 
δεινὴ δέ τις nto τούτοις δειλέα, τηλιχαύτην μετ᾽ ἐμπειρίας 
ἀϑρήσασε χωροῦσαν πληϑύν. τὸν περίβολον οὖν διειληφότες τοῦ 
ἄστεος καὶ τοῦτον ταῖς ἀφετηρίοις κατοχυρωσάμενοι μηχαναῖς, P. 37 
διεχαρτέρουν ἀπρόϊτοι, τὴν ἐπήλυσιν τῶν ἐναντίων ὑποδεχόμενοι, 
9. τόν. Leg. τό. — 20. ἀποβάλλοντες. Fort. ἀποβαλόντερ. 


in firmam phalangem ex adverso constipabantur, audaces se atque fidentes 
plus ἔμπας satis erat, ante belli periculum ostendentes. Imperator item quic- 
quid firmum valensque erat;in exercitu, ex castris educit, infesta acie legio- 
mes constituit, In fronte collocat equites cataphractos, post hos sagittarios 
et funditores: hos tela in adversarios mittere iubet, In dextro cornu ipse 
consistit, inpumeram equitum catervam inducens: in sinistro Ioannes co- 
(nomento 'I'zimisces, Ducis officio decoratus, praeliabatur, vir ardenti in- 
£enio, qui audacem se et fervidum si quis alius ostenderat, tametsi cor- 
pore brevis plo quam attinebat erat , ad effigiem fabulati 'Tydei bellipoten- 
ἂς; verum heroica quaedam inerat virtus ac vis in parum specioso corpore. 
Imperator ubi classicum cani iussit, videndas se praebuerunt admirabili or- 
dine commotae legiones Romanae, et campus totus fulgore armorum micuit. 
Nectulerunt hanc impressionem 'Tarsenses: sed, strue hastarum telisque 
eorum qui a tergo iaculabantur propulsi, evestigio in fugam se converte- 
rent, inque y im turpiter conclusi sunt, plurimis suorum hoc in conflictu 
deperditis. us praeterea timor eos incessit, posteaquam tantum ex- 
erdtum ordine p entem conspexerant. Ita murum oppidi & se occu- 
patum tormentis missilibus firmant: ipsi moenibus abditi obdurabant, adven- 
Uum hostium excepturi. 








A. M. 6478 
Ind. 8 


60 LEONIS DIACONI 


δ΄. Νικηφόρος δὲ ὃ αὐτοχράτωρ, ἐπεὶ δυσπρόσοδον ἄτε- 
χνῶς ἤδει καὶ δυσέμβολον οὖσαν τὴν πόλιν, καὶ μὴ ἐξ ἐφόδου 
ἁλώσιμον, ἔγνω μὴ διακινδυνεύειν πολεμησείων ἀβούλευτα, ἀλλὰ 
τῷ λιμῷ παραδώσειν, ὃς γε τῇ χαλεπῇ κατανάγκῃ καὶ ἄκουσαν 
παραστήσεται. τοῦτο δὴ βουλευσάμενος ἀχριβέσι φρουραῖς τὸϑ 
ἄστυ διέζωσε. ^ Ταρσεῖς δὲ, ἕως μὲν οὕπω μὴ ἐμβαϑύνας ὃ λιμὸς 
δλοτελῶς αὐτοὺς ἐξεπέεζεν, ἀπὸ τῶν πύργων ἀκοντίζοντες ἐς τοὺς 


“Ρωμαίους ἔβαλλον. ἐπεὶ δὲ τούτους οἰκτρῶς ἐπεβόσκετο, καὶ 


ἀπορία τῶν ἀναγκαίων τὰ σώματα ἐλυμαίνετο, ἦν ἰδεῖν ἀμηχα- 


Βγίαν δεινὴν, καὶ χαλεπὴν σκυϑρωπότητα, Suc κατεῖχε τὴν πό- 10 


λιν, ἐνερόχρωτάς τε τοὺς ἄνδρας, καὶ σκιᾶς εἰδώλων οὐδὲν 
διαφέροντας. τὸ γὰρ τοῦ λιμοῦ πάϑος οἴκτιστον καὶ λίαν ὀλέ- 
ϑριον" ἐχτῆχον γὰρ τὸν ὄγχον τοῦ σώματος καὶ τὸ ϑερμὸν ἀπο- 
σβεννύον ψυχρότητι, ὡσανεὶ ὃν ἀράχνιον τοῖς ὀστέοις τὸ ἔλυ- 
τρον περιτείνεσϑαι διατίϑησι, κατὰ μικρὸν ἐπιέναι τὸν ϑάνατον 15 


Fol. 988 v. ἐκκαλούμενον. ἐπεὶ οὖν οὐχ οἷοί τε ἦσαν πρός τε τὸ ἄμαχον τοῦ 


Croig σπεισάμενος, ϑᾶττον ἐξιέναι τῆς πόλεως ἐκελεύσατο, τὰ 


λιμοῦ πάϑος καὶ πρὸς τοσαύτην στρατιὰν διαμάχεσθαι, σπέν- 
δονταί τε τῷ βασιλεῖ καὶ ὑπείκουσιν, ἐφ᾽ ᾧ τὸν βουλόμενον 
ἐπὶ τὰ ἐνδοτέρω Συρίας ἀκωλύτως χωρεῖν. ὃ δὲ, εἴξας καὶ τού- 
20 
σφῶν σώματα καὶ τῶν ἀναγκαίων μόνον περιφέροντες ἱματισμόν. 


1. δύσπροδον cod. 4. παραδώσειν. Melius παραδιδόναι. 12. λι- 
μοῦ παϑ. οἴκτεστον. Odyss. M. 843. λιμῷ δ᾽ οἴκτιστον ϑανέειν καὶ 


στότμον ἐπισπεῖν. 14. ὡσανεὶ ὄν. Nisi mavis scribere ὡς ἄνειον, 
hoc est ὡς ἀνθρώπειον. 18. ὑπήκουσιν cod.  — 21. Leg. τὸν 
ἀναγκαῖον. 


4. Nicephorus Imperator cum accessu plane expugnatuque difficile esse 
oppidum sciret, neque corona capi posse, constituit, non in discrimen se 
offerre inconsiderata certandi cupiditate , sed fami civitatem tradere, quae 
crudeli necessitate esset vel invitam subactura. Hoc inito consilio diligen- 
tibus custodiis oppidum cinxit. 'Tarsenses, quoad intensior fames non 
penitus eos exhauserat, e turribus iacula in Romanos coniiciebant. Poste- 
rius vero, cum miserabiliter eos consumeret, rerumque necessarium inopia 
corpora infirmaret, vidisses desperationem ultimam, diram moestitiam quae 
occupaverat oppidum, mortuosos homines, ab umbra s i nihil differen- 
tes. Nam inediae calamitas miserrima est, penitusque letalis: corporis for- 
mositatem emacerat, calorem frigore extinguit, aranei texti instar teymina 
circa ossa pendeant efficit, mortemque ut pedetentim accedat evocat. Ad 
extremum , cum intolerabili famis incommodo tamque maguo exercitui obsi- 
stere non possent, pactionem cum Imperatore faciunt, seque ei dedunt, iis 
conditionibus, ut qui vellent potestatem haberent ad interiora Syriae libere 
se conferendi. 1d cum concessisset, induciis factis incunctanter exire ex 


, oppido eos iussit, corpora et necessarium veetitum, solum efferentes. Sic 


HISTORIAE IV. δ. 61 


οὕτω δὴ τὴν πόλιν αἱρεῖ, καὶ τῆς λείας τὸ μὲν τῇ στρατιᾷ δια- A. C. 965 
γείμας εἰς ἀναρίϑμητον πλοῦτον συναγόμενον, καὶ τοὺς orov- ΝΞ 
ριχοὺς τύπους ἀνειληφὼς, οὖς ἐκ χρυσοῦ καὶ λίϑων ἐξειργασμέ- 
γους xarà διαφόρους μάχας, τὴν Ῥωμαϊκὴν δύναμιν τρέποντες, 

5oi Ταρσεῖς ἠχμαλώτισαν, καὶ τὴν πόλεν ἀποχρώσῃ στρατιᾷ κα- 
τασφαλισάμενος, πρὸς τὴν βασιλεύουσαν litro. παραλαβὼν δὲ 
ταύτην, καὶ παρὰ τοῦ δήμου δεχϑεὶς μεγαλοπρεπῶς, ἐν τῷ πε- 
ριπύστῳ τε καὶ ϑείῳ σηχῷ τοὺς αἰχμαλωτισϑέντας σταυροὺς Ὁ 
ἀναϑεὶς, ταῖς τῶν ἵππων ἁμίλλαις καὶ τοῖς λοιποῖς ϑεωρίοις ἧστο 

ἰοτὸν δῆμον εὐφραίνων. φιλοϑεάμονες γὰρ τῶν ἄλλων ἀνϑρώπων 
Βυζάντιοι. 

€. Ἄρτι δὲ περὶ ταῦτα σχολάζοντι ἄγγελοι τῶν Ἰυσῶν, À. M. 6474 
πρὸς αὐτὸν ἀφιγμένοι, τοὺς εἰθισμένους ἀπαιτεῖν ἔλεγον φόρους ΝΟΣ δὲς 
τὸν ἀρχηγὸν ἑαυτῶν, ἐφ᾽ ᾧ καὶ αὑτοὺς πρὸς τὸν αὐτοχράτορα 1. Ν. 8 

ἰδστεῖλαι τὰ νῦν. ὃ δὲ ϑυμῶν παρὰ τὸ εἰωθὸς πληρωϑεὶς (loyv- P. 38 
ρογνώμων γάρ τις ἦν, καὶ μὴ εὐείκτως ὀργῇ ἁλισκόμενος), καὶ 
ἀνοιδήσας ὑπὲρ τὸ μέτριον, γεγωνοτέρᾳ τε χρησάμενος, ἤπερ 
ἔϑιστο, τῇ φωνῆ, ,,δεινὰ Ῥωμαίοις, ἔφη, ,,περιέστηκε νῦν, 
εἰ τοῖς ὅπλοις τὸ ἀντίξουν ἅπαν καταστρεφόμενοι, ἔϑνει Zxv- 

$09xQ , πενιχρῷ τε τὴν ἄλλως καὶ μιαρῷ, δίκην ἀνδραπόδων qó- 
ρους ἐχτέσουσι.ἢ Βάρδαν δὲ τὸν αὑτοῦ γενέτην ἐπιστραφεὶς (ἔτυχε 
γὰρ συνεδριάζων αὐτῷ, Καῖσαρ ἀναδειχϑεὶς), ἤρετο διαπορού-- 
μένος, ,,,1: βούλοιτο τοῖς ἸΠυσοῖς 7j τῶν φόρων, ἣν τῶν Ῥω- 











δ. ἡχμαλώτησαν cod., sed infra D. αἰχμαλωτισϑέντας. 10. γάρ. 
Deest hic μᾶλλον sive πρὸ, quod Leonem arbitror consulto omisisse, ut 
supra 28. A. 19. καταστρεφόμενοι. — Oportebat καταστρεψάμενοι 
aut κατεστραμμένοι. 


Urbe occupata praedae partem, divitias innumerabiles comportatas , exerci- 
tui distribuit; receptisque crucium effigiebus, quas ex auro atque gemmis 
factas variis praeliis fuso Romano exercitu 'Tarsenses ceperant, ubi oppi- 
dum idoneo praesidio firmaverat, ad urbem imperatoriam est reversus. 
Quo cum pervenisset, & populo susceptus magnifice in nobili ac divino 
templo captas cruces deposuit: sedebatque ludis equestribus ac muneribus 
requis populum delectans. Spectaculorum enim avidi sunt praeter caete- 
ros homines Constantinopolitani. 

5. Quibus rebus cum esset occupatus, ecce advenerunt legati Moeso- 
rum dicentes, regem suum soljta tributa poscere: huius rei causa illum se 
ed Imperatorem nunc misisse, Is vero stomachi praeter consuetudinem ple- 
nus tus enim erat alias, neque subitae iracundiae obnoxius), inflatus 
supra modum, contentiore quam qua uti solebat voce, ,,Aerumnae Romanos," 
linquit, ,,circumsistunt nunc, si, adversario quolibet armis subacto, genti 

icae, eique inopi atque impurae, ritu mancipiorum tributum pensuri 
sunt." In Bardamque patrem conversus (forte enim assidebat is, Caesar 
regunciatus), percunctatus est velut ambigens, ,,quid sibi vellent Moesi hae 


| 





62 E LEONIS DIACONI 


A. M. 64174 μαίων αἰτοῦσιν, εἴσπραξις; οἰκέτην ἄρά ue γεγεννηκὼς λέληθας; 
Id 9. αἱ ὃ τῶν Ῥωμαίων σεβάσμιος βασιλεὺς ἔϑνει πενεστάτῳ καὶ uía- 
Βρῷ φόρους τελῶν ὑποκείσομαι;" ῥαπίζειν οὖν κατὰ κόῤῥης ϑᾶτ- 
vov τοὺς ἀγγέλους προσέταττε, xal, ,,ἄπιτε,; ἔφη, ,,καὶ τῷ 
σχυτοτρώκτῃ καὶ διφϑερίᾳ ὑμῶν ἄρχοντι ἀπαγγείλατε, ὡς ὃ τῶν 5 
Ῥωμαίων κράτιστος καὶ μέγιστος βασιλεὺς ἐξαυτῆς τὴν σὴν μετ- 
ελεύσεται χώραν, ἐντελεῖς σοι τοὺς φόρους ἀποδιδούς " ὡς μά» 
ϑηῃς, τρίδουλος ὧν ἐκ προγόνων, δεσπότας τοὺς Ῥωμαίων ἤγε- 
. μόνας ἀνακηρύττειν, οὐχ ὡς ἀνδράποδα τούτους φόρους αἰτεῖν. 
ταῦτα εἰπὼν τοὺς μὲν εἷς τὴν ἑαυτῶν χώραν ἀνατρέχειν ἐξέ- 10 
Fol. 989 τ. πεμπεν" αὐτὸς δὲ στρατιὰν ἀξιόμαχον συναγηοχὼς, ἐχώρει κατὰ 
- ΟἹ Μυσῶν" καὶ φρούρια μὲν, ὅσα Ῥωμαίοις ὅμορα ἦν, εἷλεν ἐξ 
ἐπιδρομῆς. τὴν δὲ χώραν περισκεψάμενος, καὶ ταύτης τὸ ἂμ: 
φιλαφὲς καὶ κρημνῶδες ἰδὼν (ποιητικῶς γὰρ εἰπεῖν, τῇ τῶν IMv- 
σῶν χώρᾳ πάντη κακὸν καχῷ ἐστήρικται, καὶ τὴν ἀμφιλαφῆ καὶ 15 
λοχμώδη χώραν σηραγγώδης καὶ χρημνώδης ἐχδέχεται, εἶτ᾽ αὖ- 
Suc ἐκείνην τελματώδης τε καὶ σομφώδης". ὑδρηλὴ γὰρ ἐκτόπως 
5 χώρα, καὶ λίαν ἀλσώδης, καὶ ὄρεσι δυσβάτοις ἑκασταχοῦ περι-- 
κλείεται, παρὰ τὸν “μον καὶ τὴν Ῥοδόπην κατῳκισμένη καὶ 
ποταμῶν τοῖς μεγίστοις περιῤῥεομένη)" ταύτην Νικηφόρος 620 
Ὁ βασιλεὺς ϑεασάμενος, οὖχ ᾧετο δεῖν δύναμιν τὴν ἹΡωμαϊκὴν ἀσύν- 


1. γεγεννηκώς. Participium, quod non saepe occurrit, invenio qua- 
ter apud 8. Ioannem Chrysostomum: dativum τοῖς γεγεννηκόσιν Ho- 
mil. XXVI. in prior. ad Cor. IIL 415. 16. accusativum vovg yeysvyn- 
κότας ibid. 408. 4. 415. 19 et Oratione in illud, Saulus spirans etc. 
VIIL 42. 14. item passim apud alios auctores minus bonos. Codex men- 
dose γεγενηκῶς (sic) λέλυθαρ. 11. στρατίαν cod. 15. πάντῃ --- 
ἐστήρικται. Πἰαὰ JI. 111. 16. συῤαγγώδης cod. 


tributorum, quam Romanos poscunt, exactione? Án vernam me genuisti in- 
scientem ἢ et Romanorum Imperator Augustus genti egentissimae ac spurcae 
tributarius obnoxiusque ero *^ 'Tum alapis evestigio legatos caedi iussit, et, 
»Abite," inquit, ,,et pellivoro mastrucato regi vestro nunciatote, potentis- 
simus maximus Imperator Romanorum iamiamque obibit tuam regionem , in- 
tegrumque tibi tributum persolvet: ut discas, terservule, a maioribus verna 
natus, dominos nuncupare Romanorum principes, neque illos ut mancipia 
tributum poscere." His dictis, eos ut in patriam recurrereat missos fecit : 
ipse iusto contracto exercitu adversus Moer(s profectus est: castella Ro- 
manis finitima prima aggressione cepit. Regionem vero considerans , eam- 
que saltuosam atque praecipitiis asperam videns (nam, ut poetice loquar, 
in Moesorum terra ,,malug malo gravius super ingruit usque:" saltuosum 
ac silvestrem locum cavernosus et abruptus excipit, et hunc rursus paluster 
ac madidus: aquosa plane regio, nemoribus densa, montibus inviis undique 
clauditur, δὰ Aemum atque Rhodopen sita, amnibusque maximis circumflua): 
hanc Nicephorus Imperator videns, committendum non putavit, ut co- 


, 


HISTORIAE IV. 6. 63 


' saxrov δὴ ἐπισφαλῶν χωρίων ἐξάγοντα, ὡσανεὶ βοσχήματα παρα- A. C. 966 
σχευάσαι κατακοπῆναι πρὸς τῶν υσῶν. λέγεται γὰρ, πολλάχις " M 8 
πταῖσαι Ῥωμαίους ταῖς δυσχωρίαις Ἰϊυσίας, πανολεθρίᾳ περι- 
πεσεῖν. : ; 

δ ς΄. Ἔγνω οὖν, μὴ διὰ δυσεμβόλων καὶ περισφαλῶν χωρίων 
διακινδυνεύειν. ὅϑεν ἀναλαβὼν τὴν στρατιὰν πρὸς τὸ Βυζάντιον 
ἤλαυνε, καὶ Καλοκύρην ἐκεῖνον τῷ τῶν πατρικίων τιμήσας ἀξιώ- ἡ 
ματι, ἄνδρα ὁρμητίαν τὴν ἄλλως καὶ ϑερμουργὸν, ἐς τοὺς 
Ταυροσκύϑας ἐξέπεμψεν, οὖς ἡ κοινὴ διάλεκτος Ῥῶς εἴωϑεν 

ἰο ὀνομάζειν, ἐφ᾽ ᾧ διανείμαντα τούτοις χρυσὸν, ὃν αὐτῷ ἐνεχεί-- P. 89 
ρισεν, εἷς κεντηνάρια πεντεκαίδεκα συγχεφαλαιούμενον, ἐς τὴν 
χώραν καταγαγεῖν τῶν IMvoóv, ταύτην αἱρήσοντας. ἀλλ᾽ ὃ μὲν 

Καλοχύρης ἐς τοὺς Ταυροσχύϑας ἠπείγετο" αὐτὸς δὲ παρὰ τὸ 
ϑέατρον ἀναβὰς, ἱππικὸν ἀγῶνα καϑῆστο τελῶν. καὶ δῆτα τοῖς 

15z:0] αὑτὸν στρατιώταις ἐχέλευε, καταβάντας ἐπὶ τὸ στάδιον καὶ 

εἷς ἀντιπάλους ἀποχριϑέντας φάλαγγας σπασαμένους τὰ ξίφη, 
κατὰ παιδιὰν ἐπαλλήλοις χωρεῖν, καὶ ταύτῃ γυμνάσασϑαι πρὸς 
τὸν πόλεμον. Βυζάντιοι δὲ, πολεμικῶν ἔργων ἀγνῶτες τυγχά- 
γογτες, τὴν τῶν ξιφῶν καταπλαγέντες αὐγὴν, καὶ τὴν ὁμόσε τῶν 

ϑοστρατιωτῶν δρμὴν καὶ τὸν πάταγον ὑποδείσαντες, ἐχδειματω-Ἐ 
ϑέύντες δὲ τῷ καινῷ τοῦ ϑεάματος, εἰς φυγὴν ἐτράποντο καὶ πρὸς 

τὰς σφῶν οἰκίας ἀπέτρεχον. ἐκ δὲ τοῦ ὠϑισμοῦ καὶ τῆς ἀτάκτου 
φορᾶς ovx O0Myog φόνος συμβέβηκε, πλείστων συμπατηϑέντων 
xal ἀποπνεγέντων οἰχτρῶς. τοῦτο τὸ δρᾶμα μίσους ἀφορμή τις 


17. Fort. ἐπ᾽ ἀλλήλοι. 98. φθορᾶρ cod. 94. μίσος cod. 


o" Romanas incomposito ordine per loca parum tnta ductas velut, pecora 
Moesis concidendas praeberet. Aiunt enim haud semel offendisse Romanos 
in anguetiis Moesiae, esseque ad internecionem trucidatos. 

. Constituit igitur, per aspera atque ancipitia loca minime subire 
periculum. — Proinde revocato exercitu Constantinopolim revertit, et Calo- 
cyrem, patricia dignitate auctum, temerarium praeterea calentisque ingenii 
hominem, ad Ta 88, quos vulgaris lingua Russos nominare consuevit, 
Misit, ut his aurum distribueret a se illi traditum, ad centenaria quindecim 
pondo, eosque in Moesorum fines perduceret, quos occuparent. ἴα Ομὶο- 
€yres quidem δὰ 'Tauroscythas profectus est: ipse in circum ascendens 
equestres ludos editurus consedit, Inter quae imperavit scholis, ut in are- 
nam descendentes inque acies oppositas separatae, destrictis gladiis per lu- 
dua inter se concurrerent, ad bellumque ita exercerentur. Constantinopo- 
litani vero, rei militaris ignari, gladiorum fulgore pertimefacti, simulque 
militum concursum strepitumque veriti, atque ob spectaculi novitatem for- 
midine affecti, in fugam se coniecerunt, ad suosque quisque lares cursim 
perrexit lbi impulsu temere ruentium haud exigua strages facta est, con- 
calcatis e misere plurimis. Haec calamitas odii civitatis in 





64 : LEONIS DIACONI 


A. M. 6474 γέγονε Βυζαντίου πρὸς τὸν αὐτοχρότορα. ταύτῃ παρείπετο xol 
A.C T τοῦ συναίμου αὐτοῦ zdéovrog xal Κουροπαλάτου πλημμελές " 
L Ν. 8 ὅστις τὸν ἀνδρώδη καὶ στρατιωτικὸν αὐτοῦ βίον παρωσάμενος 
Fol. 289 v. πρὸς τὸν ἀστικὸν καὶ φιλοκερδῆ μετετάξατο, ἥττων τε χρημάτων 
Cxol λημμάτων γενόμενος, σιτοδείαν εἰργάσατο καὶ σπάνιν τῶν á- 5 
ναγκαίων ἀφιλάνϑρωπον. ὀλίγου γὰρ τὸν σῖτον ὠνούμενος ἀπεδί- 
δου πολλοῦ. καὶ ψιϑυρισμὸς ἀνὰ τὸ ἄστυ ἐχώρει, καταβοώντων 
τῶν ἀστικῶν, εἰ τὰς τοῦ κοινοῦ συμφορὰς ἴδια κέρδη ποιήσειεν τῶν 
αὐταδέλφων ἢ Ἑυνωρὶς, ἐς τὴν κερδαίνουσαν συνωθοῦσα πήραν 
τὰ τῶν πολλῶν. καὶ γὰρ δὴ καὶ ὃ βασιλεὺς φόρους τοὺς μήπω 10 
ἐπινοηϑέντας ἀπαραιτήτως ἐχαινοτόμει, ἐς τὸ στρατιωτιχὸν λέγων 
χρημάτων ὅτι δεῖσθαι συχνῶν, καὶ τούτοις κατέτρυχε τὸ ὑπήκοον. 
λέγεται δὲ, εἴτε πρὼς τῶν τὰ μετέωρα περισχοπούντων τινὸς, εἴτε 
καὶ τῶν μονάδα fov ἐπανῃρημένων καὶ ἄζυγα, διενωτισϑῆναι τὸν 
Βαὐτοχράτορα, ὡς παρὰ τὴν βασίλειον ἑστίαν ἐχπλήσει τὸν βίον, 15 
ἀναιρεϑεὶς παρὰ τῶν ὁμοεϑνῶν. περιδεὴς οὖν τῷ χρησμῷ γεγο-- 
ψὼς, περίβολον ἐκ τοῦ ϑατέρου μέρους τοῦ πρὸς ϑάλατταν ἐπι- 
λινοῦς τῶν ἀναχτόρων τειχίζειν ἀρξάμενος, κατὰ ϑάτερον πρὸς 
ϑάλατταν συνεπέρανε, xol τεῖχος τὸ νῦν δρώμενον ὕψηλόν τε 
καὶ ὀχυρὸν ἐδομήσατο, καὶ τὴν βασίλειον ἑστίαν, ὡς ὑπετόπα- 30 
ζεν, ἠσφαλίσατο. 
Δ. Μ.- 6416 ζ΄. Πρόκενσον δὲ κατὰ τὴν τοῦ Σωτῆρος ἀνάληψιν κατὰ τὸ 
he 0, εἰϑισμένον ἔξω τειχῶν ἐπὶ τὴν καλουμένην Πηγὴν ποιησαμένου 
L N.4 τοῦ βασιλέως (νεὼς δὲ ταύτῃ περικαλλὴς τῇ Θεοτόχκῳ δεδόμηται), 
P. 40 διαμάχη τις μεταξὺ Βυζαντίων καὶ ᾿ἀρμενίων συνέβαινεν, ὡς 45 


Imperatorem origo exstitit. Accessit fatris eius Leonis Curopalatae iniqui- 
tas: qui virili militarique vitae genere relicto ad sedentarium et quaestuo— 
sum se transtulerat, hiansque avaritia atque cupiditate cum annonae angu- 
etas inferebat , tum rerum necessariarum immanem penuriam. Parvo enim 
emtum frumentum vendebat magao. Manabatque susurratio per civitatem, 
querelas spargente plebe, quasi geminum par fratrum, publicas calamita- 
tes quaestui habens, in eandem turgentem peram corrivaret bona multi- 
tudinis. Quinetiam Imperator tributa nunquam antehac excogitata inexora- 
bili aviditate comminiscebatur, ad militares sumtus dictitans opus sibi esse 
pecuniam permagnam, tributisque illis vexabat subditos. Aiunt gutem, 
sive astrologorum aliquo divinante, sive quodam monachorum caelibemque 
vitam profitentium , in Imperatoris aurem venisse, vitam illi in palatio ex-. 
plendam ; 8 civibusque suis eum necatum iri. Qua praedictione timidus 
actus, munitionem ab altera parte palatii in mare vergente ad alteram 
item mare spectantem perduxit, muroque qui adhuc cernitur sublimi sane 
&ac firmo exstructo imperatorium limen tutum, ut arbitrabatur, reddidit. 

7. Ascensione autem Servatoris, cum Imperator pompam more solito 
extra muros ad Pegam , quam vocant , ageret (templum ibi mirae pulchri- 
tudinis Deiparae aedificatum est), pugua Constantinopolitanos inter e£ Ar- 


HISTORIAE IV. 7. 65 


πολλοὺς πρὸς τῶν LdQusvlov τρωθῆναι τῶν ἀστιχῶν. ἄρτι MA. M. ΘΒ € 
πρὸς ἑσπέραν ἐπὶ τὰ ἀνάχτορα τοῦ βασιλέως ἐλαύνοντος, ὕβρεσι M. 2 
κἀκ τοῦ ἀναφανδὸν ἐχρῶντο Βυζάντιοι. καί τι γύναιον σὺν τῷ 1. N.4 
ϑυγατρίῳ εἷς τοσαύτην ἀπόνοιαν ἤλασεν, ὡς τοῦ στέγους προ-- 
δχύψαε καὶ λίϑους βαλεῖν κατὰ τοῦ ἄνακτος. ὃ καὶ τῇ ὑστεραίᾳ 
πρὸς τοῦ Πραίτωρος ληφϑὲν δίχας μετὰ τοῦ ϑυγατρίου ἄπέτισεν, 
ἐπί τε προάστειον πυρὸς γεγονὸς ἀνάλωμα, ᾿Αναράτας καλούμε- 
γον. τότε δὴ καὶ αὐτὸς ἐπεχωρίαζον ὃ ταῦτα γράφοντι Βυζάν- ' . 
τιος, ἐπὶ λόγων συλλογήν τε καὶ παίδευσιν, μειράκιον ὦν. ἔφιπ-Β 
10πόν τε τὸν αὐτοχράτορα Νικηφόρον βάδην ἰόντα βλέπων διὰ τοῦ 
ἄστεος, καὶ ἀπεριχτύπητον ταῖς τοσαύταις ὕβρεσι πέλοντα, καὶ 
τὸ φρόνημα σταϑηρὸν διασώζοντα, καὶ ὡς μή τινος ἐπισυμβάνο 
Toc καινοῦ διακείμενον, ἐτεϑήπειν τὸ ἀχατάπληκτον τοῦ ἀνδρὸς, 
ὅπως ἄτρεστον παρὰ τὰ δεινὰ τὴν ψυχὴν συνετήρει εὐγένειαν, 
15 ἀλλὰ τὴν μὲν στάσιν ἢ νὺξ ἐπελθοῦσα διέλυσεν" ὃ δὲ βασιλεὺς 
καὶ ἄλλως μεγαλόφρων τε ὧν, καὶ μὴ εὔκολος εἴκειν ὀργῇ, τὰ 
τῇ περοτεραίᾳ εἷς αὐτὸν πεπαρῳνημένα παρὰ τῶν ἀστικῶν ἔργον 
μᾶλλον μέϑης ἢ φορᾶς drdxrov λαοῦ λογισάμενος, τῇ λήϑη na-Fol. 290 τ. 
ρέπεμψεν. αὖϑις δὲ πυρφόρους τριήρεις ἀσφαλῶς ἑρματίσας, xalC 
φυμυριοφόρους ὁλκάδας στρατιωτῶν καὶ ὅπλων γεμίσας, ἐς Σικε- 
λίαν ἔστελλε, τοῦ μιὲν ναυτικοῦ Νικήταν ἐν Πατρικίοις τελοῦντα, 


7: Leg. Ὁνωράταρ s. 'Ονῳράεοις. "Vid. Ducangium Constantincp. 
Christian. 18& D. 8. γράφοντι. Sic cod., sed fere non dubito 
quin legendum sit γράφων τῇ Βύξαντος, atque ita verti. — 14. Leg. 
τὴν ψυχικὴν νεὶ φυχῆρ. 16. sÜxólog ood. 


menios facta est, adeo ut urbani complures ab Armeniis conssuciarentur. 
lamque sub vesperum cum ad palatium Imperator rediret, convicia 
in eum iactavit urbana plebs. Quinetiam muliercula simul cum filiola ipsius 
eo amentiae recessit ut ex tecto prospiciens lapidibus appeteret principem. 
Quanquam illa quidem, postridie eius diei ἃ praetore comprehensa, poe- 
nas una cum filiola luens in suburbio, Anarata nomine, igne cremata est. 
Tunc et ego commorabar, qui haec scribo, in urbe Byzantis, litterarum 
perdiscendarum eruditionisque studio, adolescentulus cum essem. Ita Impe- 
ratorem Nicephorum in equo gradatim per urbem euntem conspicatus, quod 
et imperturbatus tantis contumeliis esset , et mentem constantem retineret, 
perinde ac si nihil accidisset novi affectus, admirabar tranquillitatem viri, 
quemadmodum eius dignitas impavidum in rebus asperis animum conserva- 
bat. Caeterum seditionem nox superveniens discussit. Atque Imperator, 
ut semper fuerat magnanimus, neque facile se permittebat iracundiae, pe- 
jam, qua pridie in se invecta erat plebs urbana, quod ebrietati potius 
impetui temerario vulgi tribuendam putabat, oblivione insepelivit, 
us vero igniferas triremes tuto saburratas, onerariasque praegrandes 
militibus armisque refertas, in Siciliam misit: classi Nicetam, pium et vene- 
Leo Diaconus. - ὄ 


66 LEONIS DIACONI 


A. M. 6475 ϑεοφιλῆ xal σεβάσμιον ἄνϑριζπον, εἶ xol τομίας ἐτύγχανε, προ- 
Ind. 10 εειρισάμενος στρατηγόν' τῆς δὲ ἱππικῆς παρᾳτάξεως Ἰανουὴλ, 
αὐτανέψιον αὐτοῦ, τῷ τῶν Πατρικίων καὶ αὐτὸν ἀξιώματι δια- 
πρέποντα, ἄνδρα ϑερμουργὸν καὶ αὐθέχαστον, καὶ ἀπερισκέπτῳ 
φορᾷ εἴκοντα. ἐπεὶ δὲ περαιωσάμενοι τὸν ᾿Αδρίαν τῆς Σικελίας δ 
προσέσχαν, τῶν πορϑμείων ἀποβάγτες εἷς φάλαγγα nagerdz- 
Tovro, καὶ τοσαύτης εὐετηρίας ἀπέλαυσαν παρὰ τὴν ἀρχὴν, ὡς 
Ὁ αὐτοβοεὶ τὰς κλεινὰς καὶ περιπύστους Συραχούσας ἑλεῖν καὶ Ἱμξ- 
ραν, καὶ προσέτι Ταυρομένειον καὶ “«Ἱεοντένους ἀναιμωτὶ παρα- 
στήσασϑαι. ᾿Αλλὰ γὰρ οὐκ ἔμελλεν 1j βάσχανος τύχη διὼ τέλους 10 
πλησίστιος αὐτοῖς ἐπιπνεῖν, σφοδρὸν δὲ καὶ ἄγριον ἀντιπνεύσασα, 
ὑποβρύχια τὰ πράγματα τέϑεικε. δηλώσει δὲ ταῦτα ὃ λόγος ἤδη 
σαφῶς. 
(0g. Σικελιῶται πρὸς τοσαύτην ῥοπὴν καὶ ἀνανταγώνιστα τῶν 
Ῥωμαίων φρονήματα οὐχ οἷοί τε ὄντες ἀντικαϑίστασϑαι, τὰς nó- 15 
P. 41 Aug ἀπολιπόντες τὰς δυσχωρίας ὕπήεσαν, καὶ ἐπὶ τόπων ἐπικαί- 
ρων ἠϑροίζοντο. κρημνώδης yàg ὡς τὰ πολλὰ καὶ δενδρώδης 1j 
νῆσος, ἱχανή τε τῷ βουλομένῳ φρουρὰν αὐτοσχέδιον ἐπιχορηγεῖν. 
ὃ τοίνυν ἸΠανονὴλ, δέον αὐτῷ τὰς πόλεις παρειληφότα φρουρεῖν 
καὶ χώραν, ὅση εὔβοτος ἦν καὶ ἱππήλατος, ἀπείργειν τε τὰς 30 
φυγάδας χιλῶν καὶ τῶν ἄλλων βρωτῶν " οὕτω γὰρ τῷ λιμώττειν 
, τρυχόμενοι δυεῖν ϑάτερον ἔπαϑον ἂν, ἢ Ῥωμαίοις ἑαυτοὺς ἔνε- 
χείρισαν, ἢ σπάνει τῶν ἀναγχαίων διαπεφωνήκεισαν" ὃ δὲ, ὅρμη-- 
. τίας τε ὧν, καὶ σφαδάζων ϑυμῷ. καὶ νεότητι, τὸ δραστήριον δὲ 
Bxal ἐπήβολον o) πάνυ δεόντως προσκεκτημένος, ταῖς προ- 35 


randum hominem, uamvis spadonemi, ducem praeposuit; equestri militiae 
Manuelem, consobrinum suum, et ipsum patriciorum dignitate ornatum, vi- 
rum calentis ingenii, rigidum, caeco impetu ferri consuetam. Hi Uum 
tramisso mari supero Siciliam attigerunt, exposito exercitu aciem e- 
runt, tanta felicitate usi & principio, ut primo quasi incursu nobiles ac prae- 
claras Syracusas Himeramque occuperent, praeterque ea Taurominium οἱ 
Leontinos incruenti tenerent. Verum tantum aberat, ut infida fortuna in 
finem usque els. velificans aspiraret, ut valide infesteque reflans fluctibus 
res eorum obrueret. [Id oratio iam dilucide demonstrabit. 

8. Siculi cum tantae vi atque insuperabilibus Romanorum animis resi- 
stere non possent, relictis oppidis angustias montium subierunt, locis ido- 
neis conglobati. Nam aspera plerumque arboribusque vestita est insula, 
atque praesidium tumultuarium iniicere volenti peropportuna. Manuel 
igitur, cum debuisset capta oppida atque regionem, quatenus pascua erat 
atque equitabilis, custodire, fugitivosque pabulo cibariisque reliquis pro- 
hibere: sic enim fame exhaustis duorum alterum necessario evenisset, ut 
vel se ipsos Romanis traderent, vel interirent necessariorum penuria: is 
vero, ut erat temerarius , animis et iuventute ferox , industria et intellecta 


HISTORIAE IV. 8. 67 


βάσαις ἤδη νίκαις ὑπὲρ τὸ εἰχὸς ἐπαρϑεὶς, διὰ τῶν ἐπισφαλῶν A. C. 967 
ἐχείνων χώρων énfju, τοὺς φυγάδας ἀνερευνώμενος, ἄρτι δὲ κα- 
τὰ τὴν δυσχωρίαν διαλυϑείσης τῆς φάλαγγος, καὶ διὰ σχοπέλων 
καὶ χηραμῶν ἀσυντάκτως χωρούσης, προλοχίσαντες τοὺς ἄνδρας 
5oi βάρβαροι, πατάγῳ καὶ ἀσήμοις φωναῖς τῶν λόχων διανίσταντο, 
καὶ αὐτοῖς αἰφνίδιον ἐπετίϑεντο. oi δὲ τῷ ἀπροσδοχήτῳ κατα- 
πλαγέντες, καὶ μηδὲ τὸ ἡλιαχὸν φῶς τῷ συνηρεφεῖ τῆς λόχμης 
ἐώμενοε καϑορᾷν, εἷς φυγὴν ἀπέκλιναν" οἱ δὲ βάρβαροι ἐπιτε-- 
ϑέντες ἀνήρουν τούτους ἀνηλεῶς, ὥς τινα ϑύματα" τηνικαῦτα 
10δὲ κτείνειν τοὺς ἄνδρας ἀπείχοντο, ὅτε τούτοις ἣ τε δύναμις xai C 
0 ϑυμὸς ἀπηγόρευσεν. ἀνῃρέϑη δὲ καὶ αὐτὸς ὃ ἸΠανουήλ᾽" ὅσοι 
δὲ τῶν Ῥωμαίων τὰ ξίφη διέφυγον, ζωγρίαι πρὸς τῶν ᾿4γαρη- 
γῶν ἡλίσχοντο. oi δὲ, ἐπεὶ τὸν πεζὸν στρατὸν παρεστήσαντο, 
ἐπὶ τὴν ἠϊόνα ταχυδρομήσαντες, ἵνα αἱ Ῥωμαϊχαὶ τριήρεις ὑφώρ-- Fol. 990 v. 
ἰόμουν, ἐγχρατεῖς ἐξ ἐφόδου τῶν πλείστων ἐγένοντο " ἥλω δὲ καὶ 
ὁ Πατρίκιος Νικήτας, καὶ δορυάλωτος τῷ τῶν ἄφρων κατάρχοντε 
παρεπέμπετο. ix γοῦν τοσούτου τοῦ στρατοῦ ὀλίγοι τινὲς δια- 
δράντες καὶ εὐαρίϑμητοι, ὡς τὸν αὐτοχράτορα Νικηφόρον ἀφί- 
xovro* ὃ δὲ τὴν ἀπώλειαν διενωτισϑεὶς τῆς τοιαύτης στρατιᾶς, 
307.40 μὲν καὶ τὴν ψυχὴν ἤλγησε τῷ τοσούτῳ πταίσματι καὶ 
ἀλλοκότῳ συμβάματι. ὑπολογιζόμενος δὲ τῶν ἀνϑρωπίνων zoa-D 
γμάτων τὸ ἄστατον, γενναίως ἔφερε τὸ συμβὰν, ἰσχυρογνώμων 
τις ὦν, καὶ ἐν δυσκολίᾳ πραγμάτων διασώζειν εἰδὼς τὴν ψυχὴν 


1. ἐπαρθείς. Vid. supra 86. B. ταῖς κατὰ Ῥωμαίων ἤδη προβά- 
σαις νίκαις ἐπαιρόμενοι. 


parum praeditus: superioribusque victoriis praeter modum elatus, per sa- 
ebrosa loca illa successit, fugientes investigans. lam vero in angustiis 
dissoluta phalange, ac per scopulos specusque incomposite transeunte, 
[raestolantes illis insidiatores barbari, strepitu inconditisque vocibus e late- 

is consurgunt, ipsos derepente adoriuntur. Nostri, nec opinata re con- 
turbati, cum vix solis lucem prae continuatione frondium videre possent, 
fugae se mandaverunt: quos barbari irruentes crudeliter conciderunt, vi- 
ctimarum ritu; neque prius occidere milites desierunt, nisi cum eos vires 
οἱ ira deficerent. Jbidem ipse Manuel interfectus est: Romanorum quot- 
quot gladii aciem effugerunt, vivi ab Agarenis capti sunt. Hostes, terre- 
stribus copiis deletis, ad' littus decucurrerunt, ubi Romanae triremes in 88.- 
coris stabaát, quarum plerisque primo impetu potiti sunt. Captus quoque 
et Nicetas patricius, Afrorumque regi transmissus. lta ex tanto exercitu 
pauci imminuto iumero elapsi δὰ Nicephorum Imperatorem pervenerunt: 
qui tantarum copiarum interitu cognito contristatus quidem est animoque 
fam magnam calamitatem indoluit eventumque sic inauspicatum. — Nihilomi- 
mus reputans rerum humanarum instabilitatem , ut erat firmo animo praedi- 
tus, quem erectum difficilibus temporibus conservabat, fortiter casum tu- 


, 


68 LEONIS DIACONI 


ἀταπείνωτον. «4109ις δὲ κατὰ τῶν τὴν Συρίαν οἰκούντων “4γα- 
ρηνῶν ἐξήρτυε τὸν στρατόν. 
A.M. 616 —— 9'. Κατὰ δὲ τὸν αὐτὸν χρόνον, ἄρτι τῆς ϑερινῆς τροπῆς 
AM p μεταβαλλούσης ἐπὶ τὸ μετόπωρον, ἔσεισεν ὃ Θεὸς μέγα, ὧς καὶ 
L N. 5. οἴκίας καὶ ἄστη ἀνατραπῆναι. Ἀλαυδιούπολίν τε, τὸ εὖδαι- 5 
P. 42 μονέστατον χωρίον τῶν Γαλατῶν, τότε συνέβη, κατεριπωϑ εἴ- 
σαν ἐκ τῆς ἀνυποστάτου κινήσεως καὶ ἐνόσεως, αἰφνίδιον τῶν 
οἰκητόρων τάφον γενέσθαι, καὶ πολλοὺς τῶν ἐπηλύδων παρατυ- 
xóvrac ἐν ἀκαρεῖ διαφϑαρῆναι. αἴτιον δὲ τῆς τοσαύτης ἐνόσεως 
xal κινήσεως ἀτμοὺς μὲν οἱ μαϑηματικοὶ καὶ ἀναϑυμιάσεις μυ- 10 
ϑολογοῦσί τινας, ἐναποχλειομένας τοῖς κόλποις τῆς γῆς, αὖϑές 
τε εἷς πνεῦμα καταιγίδος συνισταμέγας, ἐπεὶ μὴ ἀθρόον συμβαί- 
»u τὴν διαπνοὴν τούτων ἐχτρέχειν, διὰ τὴν τῶν πόρων στενό- 
τητα, συνειλεῖσϑαί τε καὶ περιδινεῖσϑαι, καὶ τὰ κοῖλα περιδο-- 
γεῖν μετὰ σφοδρᾶς τῆς κινήσεως, καὶ τὸ ἐπιπροσϑοῦν καὶ περιέ- 15 
Βχον ἅπαν σαλεύειν, ἕως ἂν ἐκ τοῦ τέως Coyovrog διεχπνεύσωσι, 
᾿ καὶ πρὸς τὰ ἔξωϑεν ἐξατμισϑέντα εἷς τὸν ὁμογενῆ διασχεδασϑεῖεν 
ἀέρα. ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἣ τῶν Ἑλλήνων εἴχαιομυϑία πρὸς τὸ 
ταύτῃ δοκοῦν ἐξηγήσατο. ἐγὼ δὲ τῷ ϑείῳ 4Ὠαβὶδ συνεπόμενος, 
ἐπισκοπῇ φαίην τοῦ Θεοῦ πρὸς ἡμᾶς τὸν τοσοῦτον κλόνον ἐγγί- 90 
γεσϑαι, ὅταν ἐπὶ τοῖς ἡμῶν ἐπαγρυπνήσῃ ἐπιτηδεύμασι, παρὰ 
τὸν ϑεῖον δρωμένοις ϑεσμὸν, εἴ πως ἀλλὰ ταύτῃ δείσαντες ἄν- 
ϑρωποι τῶν μὲν φαύλων ἔργων ἀφέξοιντο, ἀνθέξοιντο δὲ τῶν 


13. πόνων cod. 92. εἴ πως ἀλλὰ est lam sopra 11. B. 83. ἀν- 
ϑέξοντο cod. “ 


lit. ta rursus adversus Agarenos Syriam habitantes adornavit exer- 
citum. 


9. Eadem tempestate, inter solstitium aestivale et autumnum, terraemo- 
tus exstitit magnus, adeo ut aedes quoque et oppida everterentur. Atque 
evenit, ut. Claudiopolis, ditissimus locus Galatiae, tunc intolerabili motu 
et quassatione diruta, simul et repentina civium sepultura fieret, et multos 
&dvenarum ibi deprehensos opprimeret. Cuius tam magnae commotionis 
quassationisque causam esse vapores atque halitus quosdam fabulantur 
mathematici, in gremio terrae conclusos: hos posthac in spiritum procelio- 
sum coéuntes, ubi non omnem simul contigerit perflatum emittere, ob spi- 
raminum angustias, ideo constipari, circumagi, loca cava vehementi inci- 
tatione commovere, superiecta et circumiecta quaeque quatefacere , donec 
ex claustris perrumpentes forasque exhalati in cognatum sibi aérem diffan- 
dantur. Verum haec Graecorum vaniloquentia ex probabilitate eiusmodi 
explicavit. Equidem Davidem, divinum virum, consecutus, respectu dixe- 
rim Dei ad nos talem concussionem existere, quando nostrae invigilat vi- 
tae, divinae legi adversanti, si forte tunc salem territi homines, pravis 


HISTORIAE IV. 9. 69 


ἐπαινετῶν. ἀλλ᾽ οὕτω μὲν 5j Κλαυδιούπολις τῇ τοῦ σεισμοῦ fla A. M. 
lx βάϑρων ἀνετράπη τότε πᾶσα, καὶ συνεχύϑη, τῆς ὀργῆς τοῦ εἶ 
Θεοῦ ἐχπιοῦσα τὸ ποτήριον ἄχρατον. παρὰ τοῦτον δὲ τὸν ἐνιαυ-- 1. Ν. 
τὸν, ϑερείας ὧρας κατὰ τὸ μεσαίτατον, ἄρτι τοῦ ἡλίου τῷ xap- C 
Sxivo προσεπιβαένοντος, ὄμβρος ἐν Βυζαντίῳ κατεῤῥάγη καὶ τοῖς 
προσομοροῦσιν αὐτῷ, οἷον οὐ συνέβη κατενεχϑῆναε τὸ πρότε- 
ρον. χλενούσης γὰρ τῆς ἡμέρας (παρασκευὴ δὲ ἦν) ἀρξάμενον Fol. 891 τ. 
τὸ δεινὸν εἷς ἐννάτην ὥραν κατέληγεν" οὕτω δὲ ῥαγδαία τις ἢ 
' δέτισις κατεφέρετο, ὡς μὴ σταγόνας δρᾷν ὀμβριζομένας κατὰ τὸ 
Ἰθοσύνηϑες, ἀλλά τινας ἐπικλύζοντας ὕδασιν ὀχετούς. οὐχ ὑπελεί-. . 
φϑη γοῦν τῶν σηχῶν ἢ τῶν περιπύστων οἴχων, ὅστις ἄνωθεν ἐκ 
τῆς ὀροφῆς οὐκ ἐπληροῦτο τοῦ ὕδατος, καίτοι τῶν κατοίκων μό- 
χϑῳ ἀπαντλούντων αὐτὸ πρὸς τὰ ἄμφοδα" τὸ μὲν ἀπέῤῥεε, τὸ . 
δ᾽ ἐπέῤῥεε, καὶ ἀκαταγώνιστον ἦν τὸ δεινόν. ἐπὶ τριῶν οὖν ὡρῶν 
16 διαστήματι κατέσχεν 0 ὑετὸς, καὶ ἦν δρᾷν ποταμοὺς πελαγίζον-- 
τας διὰ τῶν τῆς πόλεως στενωπῶν, καὶ τὸ παρασυρόμενον τῶν 
ἐμψύχων διαφϑείροντας. οἱ δὲ ἄνθρωποι ἐλεεινῶς ἀπεϑρήνουν 
οἰμώζοντες, κατακλυσμὸν αὖϑις ἐπισκῆψαι κατ ἐκεῖνον τὸν τε- 
ϑρυλλημένον ὑποτοπάζοντες " ἀλλ᾽ ἢ συμπαϑὴς καὶ φιλάνϑρω- 
$0 noc πρόνοια ἶριν διὰ τῆς νεφέλης ἐρείσασα, τῇ ταύτης ἀναλάμ-- 
Ψεε τὴν τοῦ ὑετοῦ κατήφειαν. διεσχέδασε, καὶ αὖϑις τὸ τῆς φύ- 
σεως σύγχριμα ἐπὶ τὴν προτέραν κατάστασιν ἐπανήγετο. συνέβη P. 43 
δὲ καὶ αὖϑις ὄμβρον καταῤῥαγῆναι τεϑολωμέγον καὶ σύμμικτον 


6476 

11 

967 
$ 


12. ἐκπληροῦτο cod. Auctor fortasse scripserat ἐξεπληροῦεο sive 
ἐκπληροῖτο. 


acüibüs sbstinentes, ad laudabiles sese conferant. Sed Claudiopolis hoc, 
quem diximus, modo vi terraemotus a fundamentis eversa tunc tota est, at- 
que confusa, irae divinae epotans merum poculum. Eodem anno, aestate 
plane media, sole iam cancrum ineunte, imber fuit Constantinopoli locisque 
finitimis, qualem nunquam antea contigit defluxisse. Etenim vergente 
(erst autem dies Veneris) incipiens malum sub horam nonam desiit: tam- 
que vehemens incubuit pluvia, ut non guttas videres, ut fit, delabentes, 
sed quasi quasdam aquis repletas fistulas. Neque profecto ullum templum ne- 
que omnino nobilium aedium ulla relicta est, quin superne ex tecto & 
pleretur ; tametsi hanc quidem habitatores operose in vias transfundebant: 
sed quantum effluxerat, tantum denuo effluebat, ut sine remedio esset ma- 
jum. lta trium horarum spatio obtinuit imber: conspiciebantur amnes ae- 
stuantes per vicos urbis, et quicquid animantium secum raptaverant extin- 
Homines autem miserabiliter flebant lamentantes, quod diluvium 
terum ingruere quale nobile illud fuerat verebantur: verum commiserans 
hominumque amans providentia, arcu per nubem expenso, illo refulgente 
imbris tristitiam dissipavit, rursusque naturae fabricam in pristinum ata- 
tum reduxit. 'lameísi posterius quoque accidit, ut iterum imber deflueret 


70 LEONIS DIACONI 


τέφρᾳ, «c ἐπὶ καμινιαίας αἰϑάλης, καὶ χλιαρὰν δὲ παρεῖχε τοῖς. 
ἐπαφωμένοις αὐτοῦ τὴν ποιότητα. 


ΑΜ. 666 c. Ὁ δὲ βασιλεὺς Νικηφόρος (αὖϑις γὰρ ὃ λόγος ἐπάνεισιν, 


A. C. d ἔνϑεν τὸ ἴχνος ἀπέκλινε), τὴν ἹΡωμαϊκὴν ἀνειληφὼς δύναμιν, ἐπὶ 
L N. 5 τὴν ἐπὶ Συρίας ᾿Αντιόχειαν ἔϑει, καὶ χάρακα ταύτῃ πηξάμενος, δ 
ἐπείπερ ἀποχρώντως ἔχουσα τῶν ἀναγκαίων ἐτραχηλία, καὶ yav- 
ρουμένη ἐκ τοῦ εὐθέος σπείσασϑαι οὖκ ἠνείχετο, μὴ βουλόμενος 
Β αὐτὴν ἑλεπόλεσι κατεριπῶσαε" ἤδεει γὰρ κατὰ μικρὸν τροπαίοις 
καὶ μηχαναῖς ταύτην παραστησόμενος, ὀλίγον αὐτῇ καιρὸν πα- 
φρακαϑισάμενος, καὶ ταῖς φάλαγξι καὶ τῷ κόσμῳ τῶν ὅπλων τοὺς 10 
ἔνδον χαταπλήξας οὐχ ἥκιστα" ἐκεῖθεν ἀπάρας τὴν μεσογαίαν᾽ 
. διΐήει, ἣν καὶ Παλαιστίνην καλοῦσιν, εὐδαίμονα πᾶσαν καὶ ῥέου-- 
' ea» μᾶλι καὶ γάλα, κατὰ τὴν ϑείαν γραφήν" ἐν δεξιᾷ δὲ τὴν 
Κιλικίαν εἶχε καὶ τὰ παράκτια. τὴν Ἔδεσσαν οὖν κατειληφὼς, κἂν 
τῷ σηκῷ τῶν ϑείων Ὁμολογητῶν εἰασεληλυϑὼς καὶ τὸ ϑεῖον ἐξευ-- 15 
μενισάμενος, τὴν στρατιὰν διανέπαυεν. ἠκηκόει γὰρ, τὴν ἐν κερά- 
p τοῦ Σωτῆρος καὶ Θεοῦ ἐχτυπωθεῖσαν μορφὴν ἐν τῷδε τῷ. 
φρουρίῳ παρακατέχεσϑαι. ἐχτυπωθϑῆναι δέ φασι τοῦτον τὸν τρό-- 
πον. Θαδδαίου τοῦ ἀποστόλου ᾿Ἵβγάρῳ πρὸς τοῦ Σωτῆρος τῷ 
τῆς Ἐδέσσης ἀποσταλέντος τοπάρχῃ, ὡς αὐτὸν τῆς συνεχούσης 30 
παρέσεως διὰ τοῦ ϑεανδρικοῦ ἀπαλλάξειεν ἐκτυπώματος, ἐνταυ-- 
ϑοῖ παροδεύοντος τὸν πέπλον, ᾧ τῆς αὐτοῦ μορφῆς τὸ εἶδος 


19. Μὐγάρῳ cod. — 22. παροδεύοντος τ. πέπλ. Soloecismum, quem 
ἃ Leone admissum non dubito, tollere possis virgula posita post co» 
τρόπον et puncto post παροδεύοντος : cum Thaddacus — a Servato- 
re missus — ibi praeteriret.  Sudarium etc. 


turbidus favilla quasi ex fornacium fuligine mixtus, tepidamque declararet 
tangentibus suam naturam. . 

10. Nicephorus autem Imperator (iam enim oratio eo revertitur, unde 
vestigium inflexerat ), Romanis assumtis copiis, ad Antiochiam in Syria 
magnis itineribus contendit; castrisque ad urbem positis, cum necessariis 
rebus abunde instructa superbiret, praeque arrogantia evestigio deditio- 
nem facere recusaret, ipse vero nollet eam machinis admotis diruore, sciens 
brevi se illam victoriis apparatuque bellico obtenturum, si modo exiguo tem- 
póris spatio obsideret, copiisque atque ordine exercitus oppidanos vehemen- 
tius terruisset: inde castris regionem mediterraneam pervasit, quam 
item Palaestinam vocant, opimam totam, mel et lac fluentem, secundum 
sacram Scripturam: a dextra autem habuit Ciliciam , oramque maritimam. 
Jbi cum Edessam occupasset, atque, in templum divinorum Confessorum in- 
gressus, numen prece placasset, exercitum refecit. Audiverat enim effi- 

iem Servatoris ac Dei nostri, tegulae impressam, hoc in oppido asservari. 
Quam expressam esse aiunt hunc in modum. "Thaddaeus, divinus duode- 
cimvir, Cum ἃ Servatore δὰ Abgarum Edessae regulum esset missus, ut 
eum a diuturno languore per deohumanam impressam effigiem 








HISTORÍAE IV. 10. 11 


ἀῤῥήτως ὃ Χριστὸς ἀνετύπωσε, κεράμοις dy ἀποκχειμένοις' πρὸ A. M. 6476 
τοῦ ἄστεος καταχρύψαι, ὡς ὃς τὴν ὑστεραίαν ἐναποληψομένους Nr LS 
τοῦτον ἐχεῖϑεν. συνέβαινε δὲ κατὰ πᾶσαν τὴν νύχτα φωτὶ τοὺς 1. N. 5 
κεράμους ἀμηχάνῳ καταλάμπεσϑαι. πρωΐ δὲ τὸν μὲν Θαδδαῖον Vol. 291 v. 
δ ἀνειληφότα τὸν πέπλον ὁδοῦ τῆς προκειμένης ἔχεσθαι" τὸν δὲ κέ- 
ραμον, οὗπερ ἔτυχε προσψαύσας ὃ πέπλος, τὸν ϑεανδρικὸν τοῦ Ὁ 
Σωτῆρος τύπον ἀχραιφνῶς ἐναπομάξασϑαι. τοῦτον ἀνειληφότες 
οἱ βάρβαροι ἐν ϑαύματι καὶ σεβάσματι παρὰ τὸ φρούριον διεφύ- 
λαττον. τότε δὲ Νικηφόρος ὃ βασιλεὺς, ἐξελὼν τὸ ἄστυ, τὸν 
ἰθτοιοῦτον σεπτὸν χέραμον ἐκεῖϑεν ἀνείληφε, καὶ χρυσῷ καὶ λίϑοις 
ϑήκην διασχευάσας μετέπειτα, καὶ ταύτῃ περιστείλας τοῦτον σε: 
πτῶς, ἕν τῷ τῆς Θεομήτορος ναῷ, τῷ κατὰ τὴν βασίλειον ὄντι -᾿ 
ἑστίαν, ἀνέϑηκεν. ἐπεὶ δὲ τὸ ἸΠέμπετζε παρείληφε φρούριον, 
τὸν “Δίβανον τὸ ὄρος ἐγκαρσίως ὑπερβὰς, τῇ Τριπόλει προσέσχεν, 
157» ἐχυρὰν καὶ δυσάλωτον τῶν ἄλλων πόλεων διαφερόντως ἰδὼν, P. 44 
ἐπεὶ καὶ ad νῆες αὐτῶ ἀντιπνοίαις ἀνέμων ἐκχρουόμεναι xaSvazt- 
ρησαν, ταύτην παραδραμὼν τὸ 40xa φρούριον ἔγνω πολιορκεῖν, 
χρῆμα πλούτου κατέχον ἔνδον ἀμύϑητον. ἐντεῦϑεν τρισὶ χάραξι 
περιζώσας αὐτὸ, ἐπολιόρκει ῥωμενέστατα, καὶ ταῖς ἑλεπόλεσι 
90 τὰ τούτου πυργώματα καϑελὼν, ἐφ᾽ ὅλοις ἡλίοις ἐννέα ἐπόρϑησέ 
τε, καὶ ἀμύϑητον ἐκεῖϑεν πλοῦτον συνεξεφόρησε" καὶ ἄλλα δὲ 
φρούρια πλεῖστα sev αὐτοβοεί. 


1. Ἐοτί. ἐνεεύπωσει. Φ. ἐναποληφομένους. Sic cod. 14. Τοί- 
αολε cod, mendose. Fort. Leo, ut est po&ticarum formarum sta- 
diosus, scripserat Τρισόλι. 

'ibi praeteriens sudarium, cui Christus suae figurae imaginem ineffabili mi- 
o impresserat, in tegulis loco remoto iacentibus pro oppido fertur ab- 

didisse, ea mente, ut postridie eius diei id inde reciperet. Accidit autem, 

wt per totam noctem fulzore incredibili tegulae collucerent. Mane 'TThad- 
üaeum resumto sudario perrexisse tenere suam viam ; tegulam, quam casu 
sudarium contigisset, deohumanam Servatoris effigiem incorrupte expres- 
sam retinuisse. Illam ipsam, sublatam, barbari cum admiratione atque 
cultu in castro asservaverant. 'Tunc vero Nicephorus Imperator capto op- 
pido eandem venerandam tegulam inde abstulit, auroque atque gemmis 
capsam fabricatus posterius, tegulam ibi reverentia adhibita inclusit, inque 

Deiparae templo, quod in aedibus Palatinis est, consecravit. Ipse post- 

quam Mempetze arcem in deditionem acceperat, Libanum montem trans- 

verso itinere transgressus ad 'Tripolim exercitum admovit: quam ubi mu- 
nitam atque expugnatu praeter caetera oppida difficilem vidit, simul qued 
naves tibus ventis reiectae morabantur, eam cursu praetervectus 

castrum oppugnare statuit, quod copiam divitiarum incredibilem continebat. 

Ita oppidum tribus castris circumdatum acerrime adortus, uam machi- 

nis muros deiecerat, per novem totos dies vastavit, atque ineffabiles inde 
exportevit opes. tem alia castella pluruma primo impetu oepit. 


72. LEONIS DIACONI 


A. M. 6411 αἰ. Ἐν ᾧ δὲ ταῦτα τῷ βασιλεῖ κατὰ τὴν Συρίαν ἐπράττετο, 
Pe 068 ἔχλεεψιν συνέβη περὶ χειμερινὰς τροπὰς τοῦ ἡλίου γενέσϑαε, οἵαν 
IL. Ν. 6 μηδέπω συνέβη γενέσϑαι τὸ πρότερον, πλὴν ἐχείνην τὴν ἐπὶ τοῦ 

BósonovixoU πάϑους προβᾶσαν διὰ τὴν τῶν Ἰουδαίων ἀπόνοιαν, 
ἣν ἐπλημμέλησαν, σταυρῷ τὸν τῶν ὅλων δημιουργὸν προσηλώ- 5 
σαγτες. τὸ δὲ τῆς ἐχλείψεως εἶδος τοιοῦτον συτέβαινεν. εἰκάδα, 
δεντέραν ἤλαυνεν ὃ Δεκέμβριος, τετάρτῃ δὲ τῆς ἡμέρας ὥρᾳ, 
σταϑηρᾶς αἰϑρίας οὔσης, σκότος ἐπέσχε τὴν γῆν, καὶ οἱ διαφα- 
γνεῖς τῶν ἀστέρων ἅπαντες κατεφαίνοντο. ἦν δὲ ὁρᾷν τὸν τοῦ 

Οἡλίου δίσκον ἀλαμπῇ καὶ ἀφώτιστον, αἴγλην δέ, tia ἀμυδρὰν 10 
καὶ ἰσχνὴν, ταινίας δίκην λεπτῆς, κατὰ τὸ ἄχρον κυκλόϑεν τὸν 
δίσκον περιαυγάζουσαν. κατὼ μικρὸν δὲ τὴν σελήνην παραμείβων 
0 ἥλιος (moro γὰρ αὕτῃ κατὰ κάϑετον αὐτὸν ἀντιφράττουσαλ) 
τὰς ἰδίας ἀκτῖνας ἐξέπεμπε, καὶ φωτὸς αὖϑις ἐπλήρου τὴν γῆν. 

, τῷ καινῷ οὖν καὶ ἀσυνήϑει τοῦ ὁράματος ἐκδειματωθέντες οἷ 15 
ἄνθρωποι, τὸ ϑεῖον ἱκετηρίαις, ὡς τὸ εἰκὸς, ἐξιλάσκοντο. τότε 
καὶ αὐτὸς ἐγὼ τῷ Βυζαντίῳ ἐπεχωρίαζον, μετιὼν τὴν ἐγκύχλιον 
παίδευσιν. ὃ δὲ βασιλεὺς (δεῖ γὰρ τὸν λόγον τοῦ εἱρμοῦ ἐχτρα- 
πέντα ἐπ᾿ αὐτὸν τοῦτον αὖϑις ἐπαναγαγεῖν), ἐπεὶ τὰ τῶν ἔναν-- 

Ῥιτίων φρούρια εἶλεν ἀκονιτὶ, ἐπὶ τὴν “Ἀντιόχου ἐπορεύετο znap- 20 

Fol. 292 τ. πληϑεὶ, καὶ πρὸ τῶν τειχῶν αὐτῆς πηξάμενος χάρακα, τοὺς 
στρατηγοὺς καὶ λοχαγοὺς συναγηοχὼς, ἐν περιωπῇ τε κατὰ τὸ 
ὕπαιϑρον στὰς, ἔλεξε ταῦτα" ,,τὰ μὲν ἐπέκεινα ταύτης ἀνῳχι- 


18. παίδευσιν. "Vid. supra 40. A. B. 248. ταῦτα. Alius auctor 
dixisset τάδε. 


11. Haec dum ab Imperatore in Syria geruntur, sub solstitio hiberno 
solis fuit defectio qualis nunquam antea accidit, praeter illam quae in pas- 
sione dominica terris inducta cst ob Iudaeorum dementiam, qua occaecati 
aedificatorem universi cruci affixerunt. Defectus specie tali erat. Vicesi- 
mus secundus dies agebatur mensis Decembris hora diei quarta, coelo se- 
reno, cum tenebrae terrae offusae sunt, stellaeque lucidiores omnes se ape- 
ruerunt. Poterat videre unusquisque solis orbem sine splendore, lucis ex- 
pertem, fulgoremque aliquem obscürum ac tenuem, fasciae angustae instar, 
extremis partibus per or&m orbis circumlucentem. Paulatim vero sol prae- 
tergrediens lunam (apparebat enim haec ad perpendiculum illum obducens) 

ristinos radios emisit, luceque denuo complevit terram. Quo novo atque 
insolito spectaculo conturbati homines, numen, ut par erat, supplicibus 
votis placabant. Eadem tem te ipse quoque Constantinopoli commo- 
rabar, operamque liberalibus disciplinis dabam. Imperator autem (oportet 
enim orationem e contextu egressam ad illum rursus reduci), adversariorum 
d castellis nullo negotio captis, cum omnibug copiis Antiochiam profectus cst, 
castrisque ad murum positis, tribunis centurionibusque convocatis, cui 

loco conspicuo sub divo constitisset, eiusmodi concionem habuit: ,,Bemota 


HISTORIAE IV. 11. 78 


| σμένα τῆς πόλεως φρούρια τῇ τῆς προνοίας ῥοπῇ καὶ τῇ σφῶν dj A. M. 6477 
πειρία μετὰ τῆς προσούσης ἀνδρείας ἕλομεν, ὡς ἴστε, συστρα- εἶ ἀξ 
τιῶται, παρὰ πᾶσαν ὑπόνοιαν. καὶ χάριν ὁμολογῶ πλείστην 1. Ν. 6 
ὑμῖν, ὅτι πρὸς ἐμὲ τὸν ὑμῶν ἀφορῶντες ἡγεμόνα, οὐκ ὠκλάσατε 

δπερέ τε τῶν ἀηδῶν, ἃ πλεῖστα καὶ ἀπηχῆ ἐπιφέρειν οἶδεν ὁ πόλε- 
μος, ἀλλ᾽ οὕτω μετὰ προϑυμίας καὶ λελογισμένης ῥώμης διηγω- P. 45 
γίσασϑε, ὥστε μηδὲν, οἷς προβάλομεν τῶν φρουρίων, ὑπέρτε- 
qo» γενέσϑαι τῆς ὑμῶν ἀρετῆς, καὶ καταλειφϑῆναε ἀνάλωτον. 
οἶδα δὲ καὶ τὸ πρὸς τὴν κατασκαφὴν ταυτησὶ τῆς πόλεως πρόϑυ- 
ἴομον ὑμῶν, ὅπως ὑργᾶτε xal σφαδάζετε ἢ στρατιὰ, ταύτην κατε- 
/ ριπώσειν xal δῃώσειν πυρί. ἀλλ᾽ οἶχτός μέ τις ὑπεισέρχεταε ταύ-- 
της, εἰ τρίτη τῶν περὶ τὴν οἰκουμένην τελοῦσα πόλεων, τῷ τε 
χάλλεε καὶ τῷ μεγέϑει τῶν περιβόλων (δρᾶτε γὰρ εἷς ὅσον ὕψος 
ἐπανατείνονταε οὗτοι), ἔτι δὲ πλήϑει τοῦ δήμου καὶ τῶν οἰχιῶν 

15 ἀμηχάνοις κατασχευαῖς, ἐρείπιον χείσεται, καϑά τι φρούριον πε- 

γιχρόν. τὸ δὲ τὴν Ῥωμαϊκὴν στρατιὰν κατὰ τὴν ταύτης κατατρί-Β 
βειν ἐκπόρϑησιν, καὶ τὰ ὑμῖν ὑποποιηϑέντα τῷ πολεμεῖν αὖϑις 
διαφϑείρειν τε καὶ λεηλατεῖν, οὔ μοι νοῦν ἔχειν δοκεῖ. ἐγὼ γὰρ 
ἐχεῖνον μάλιστα φαίην κηδεμονικὸν στρατηγὸν, τὸν ταῖς ἐπεξελά-- 
90σεσι- καὶ διαμελλήσεσι τὴν τῶν ἐναντίων κακοῦντα χώραν καὶ δια- 
φϑείροντα᾽" τὸν δέγε τὴν οἰκείαν ταῖς τῆς στρατιᾶς ἐχδρομαῖς 
καὶ αὖϑις κατὰ χώραν ἀγαστροφαῖς παραπολλύοντα καὶ ἐχτρίβον- 


- 








7. Leg. προσεβάλομεν, vel certe aut προὐβάλομον aut. προβάλλομεν. 
11. denjow (eh) cod. ἡ i epaiioper 


ultra hanc urbem castella providentiae nutu usuque vestro in re militari, 
cum virtute coniuncto, expugnavimus, ut scitis, commilitones, praeter o- 
mnem opinionem. Quapropter gratiam me habere vobis plurimam confiteor, 
quod in me, ducem vestrum, intuentes ulli labori non succubuistis, quos 
pluri molestosque imponere solet, bellum, quodque potius tanta cum 
te, consilio, fortitudine, rem gessistis, ut nullum cuinos admovi- 
mus castellum virtutem vestram superaverit, relictumque sit quin expugna- 
retur. Neque minus perspecta mihi est vestra exscindendae huius urbis 
cupiditas, quantopere expetatis optetisque vos, legiones, diruere illam in- 
cendioque vastare. Verum commiseratio me quaedam subit eius, si quidem : 
urbs, quae tertium locum in orbe terrae obtinet, seu pulchritudinem atque 
magnitudinem moenium ( videtis enim ir quantam altitudinem ea surgunt ), 
sive multitudinem populi aediumque infinitam supellectilem aspexeris, ru- 
deribus obtecta iacebit, quasi castellum paupercalum. Neque magis exer- 
citus Romani in ea evertenda commoratio, ut quae a nobis domita iam bello 
sint pessundentur iterum diripianturque, videtur mihi rationem babere. 
Etenim ego hunc potissimum dixerim diligentem ducem, qui irruptioni- 
bus , qui stativis adversariorum loca vexat aique perdit: si quis suos 
fines cum excursionibus tum domum reversionibus copiarum pessundat at- 


| 


Φ 





74 LEONIS DIACONI HISTOR. IV. 11. 


. A.M. 6á77 ra , τοῦτον ἀνόητον, μᾶλλον δὲ κακονούστατον ὀνομάζειν οὐχ ἂν 
In. ἐξ ἀποχνήσαιμε" παρόμοιόν τι διεργαζόμενον τῶν τῇ παροιμία κω- 
L N. 6 μῳδουμένων κυνῶν, ot τοὺς λύκους τῶν προβάτων ἀποσοβεῖν ἐπο-- 

σφείλοντες, καὶ τὰ βοσκήματα φυλάττειν ἀνεπιβούλευτον, οἱ δὲ, 

. πρὸς τῷ μὴ ἀποσοβεῖν, μᾶλλον τῶν ϑηρίων αὐτοὶ διακόπτουσι 5 

᾿ καὶ διασπαράττουσιν. εἰ οὖν δοκεῖ καὶ πείϑεσϑέ μοι, ἐπείπερ ὃ 
λόφος ὀχυρώτατος οὑτοσὶ καταφαένεται, καὶ κατάῤῥυτός ἔστιν 
ὕδασιν, ὡς δρᾶτε, τοῦτον δὴ τειχιστέον ἐξαυτῆς, καὶ ἴλην ἱππέων 
καὶ σπεῖραν πεζῶν ἐν αὐτῷ ἐατέον" ὥστε καϑ᾽ ἑκάστην ἐπεξελά-- 
σεσι καὶ καταδρομαῖς, καὶ τῶν ἐπιτηδείων διαρπωγαῖς τὴν ᾿Αντιό- 10 
χου ταπεινώσωσε, καὶ εἷς ἀμηχανίαν δεινὴν κατακλείσαντες καὶ 

Fol. 292 v. ἄκουσαν ἀναγχάσωσι, Ῥωμαίοις γενέσϑαι ὑπόσπονδον." εἶπεν ó 

βασιλεὺς, καὶ λίϑον ἐπωμισάμενος (ἦν γὰρ περὶ τὰ τοιαῦτα με- 

Ὀτριοπαϑής τε καὶ ταπεινὸς), ἄνεισι ἐπὶ τὸν λόφον, πάσῃ τῇ στρα-- 
τιᾷ οὕτω ποιεῖν διακελευσάμενος. ἦν οὖν ἰδεῖν ἐν τρισὶν ἡμέραις 15 
ἄστυ ἀνῳκισμένον ἐπὶ τὸν λόφον, εὐερκές τε καὶ ὀχυρώτατον. 
φάλαγγα τοιγαροῦν πεντακοσίων ἱππέων, καὶ σπεῖραν χιλίων πε- 

— ζῶν ἐν τῷ φρουρίῳ καταλιπὼν, καὶ ἀποχρῶσαν χιλὸν αὐτοῖς ἀπο- 
σιτισάμενος, ἐντειλάμενός τε ὁσημέραι ἐχδρομὰς κατὰ τῆς 2d»- 
τιοχείας ποιεῖν, καὶ τὸ παρατυχὸν μαχαίρας ἔργον καὶ προνομῆς 80 
ἀπεργάζεσθαι, αὐτὸς ἐκεῖϑεν ἀπάρας πρὸς τὴν βασιλεύουσαν 
ἐπανέζευξε, καὶ μεγαλοπρεπῶς πρὸς τῶν ἀστικῶν ὑποδεχϑ εἰς 
ἐχεῖσε διέτριβεν. 


que conterit, hunc nulla vel potius mala mente praeditum dicere non refor- 
mido. Similiter enim facit ut canes in fabula notati, qui cum lupos ab ovi- 
bus repellere debeant, pecudesque ab insidiis tueri, praeterquam quod lu- 

s non repellunt, ipsi magis quam hae belluae pecudes conscindunt atque 

ianiant. Proinde, si vobis videtur mihique creditis, quandoquidem hi 
tumnlus firmissimus videtur, irriguusque aquis est, illum evestigio commu- 
niamus, ala equitum et cohorte militum ibi relicta: ut quotidianis eruptio- 
nibus, decursionibus, alimentorum direptionibus, fractam Antiochiam, in 
angustiasque summas compulsam, vel invitam cogamus Romanorum se per- 
mittere ditioni." Hac oratione habita, Imperator, lapidem in humeros ex- 
tollens (erat enim popularis in eiusmodi rebus ac modestus), ascendit in tu- 
mulum, toto exercitu idem facere iusso.  Apparebat igitur trium dierum 
spatio castellum in tumulo exaedificatum, bene septum et munitissimum. 

uo in castello postquam praesieium quingentorum equitum cohortemque 
mille militum cum cibariis idoneis reliquerat, iubens ut quotidie excursio- 
nes Antiochiam versus facerent, atque obvia quaevis caedibus rapinisque 
exinanirent, ipse inde castris motis ad urbem imperatoriam rediit, spl 
deque a civitate receptus ibi est commoratus. - 








ΔΈΟΝΤΟΣ AIAKONOY 


IZTOPIAZ FE. 





LEONIS DIACONI HISTORIAE 
LIBER V. 


ARGUMENTUM. 


Nicephorus captos in Sicilia Romanos a Saracenis ezposcit. — Calocy- 
τες imperium affectat (Cap. 1). 4 quo ezcitati Russi. Bulgariam in- 
esdunt (2). Nicephorus legatos mittit ad Bulgaros (3).  4ntiochia vi ez- 
puguata (4). Imperator funesto vaticinio commotus.  Bardas, Nicephori 
pater moritur. Theophano insidias struit adversus coni em (5). Ioannes 
Tzimisces in urbem arcessitus.  Coniuratio ad caedem deperateri perpe- 
trond em (5. Nicepsorus crudeliter occisus (D. ephari. ingenium et indo- 
es (8). loannes cea rerum potitur. —.Nic corpus in regio se- 

pulcro conditur (9). 





| "MP, Lv: οὕτω μὲν, ἧπέρ μοι ἤδη ἐῤῥήϑη » 9 αὐτοκράτωρ Ni- A. M. 6477 
χηφόρος Συρίαν καὶ τὰ παράχτια ταύτης καταδραμὼν, καὶ τὸ ΜΟῚ EA 
ἀντίξουν ἅπαν ἐχποδὼν ποιησάμενος, xal λείαν Ἰυσῶν ϑέμενος, 1, N. 6 
χαὶ πλεῖστα πτολίσματα χαϑελὼν, κἂν τοῖς ἐπικαιροτάτοις τῆς P. 46 
δμεγάλης ᾿Αντιοχείας φρούριον ἐρυμνὸν δομησάμενος ἐν τρισὶν ἡμέ- 
ραις καὶ πολίσας, ἐς τὸ Βυζάντιον ἐπαϑέζευξεν. ᾿Ἐντεῦϑεν παρὰ 
τὸν τῶν Καρχηδονίων ἀγὸν διεκηρυκεύετο, καὶ τὸ τοῦ ἐναγεστά- 


7. τόν] τῶν cod. ᾿ * ' ι 


i ὦ Io e quo supra dànonsiretum est modo Nicephorus Imperator, By- 
ue eius maritimam emensus, postquam obiecta omnis vel summo- 
verat vel Mysorum praedam , ut aiunt, duxerat, plurimisque oppidis exci- 
sis in opportunissimis ad m Antiochiam locis castellum trium dierum 
(patio exaedificaverat atque instruxerat, Constantinopolim rediit. Inde ad 
jiensium praetorem oratores legans impurissimi atque impjissimi 


76 LEONIS DIACONI 


4, M. 6477 vov xal ἀσεβεστάτου IMudpusd ξίφος δῶρον ἐξέπεμπεν, ὅπερ λά-- 
φυρον ἔκ τινος τῶν χατὰ Παλαιστίνην ἁλόντων φρουρίων ἀνεί- 
Βληφε, καὶ τὸν Πατρίκιον ἐξήτει Νικήταν, ὃν συνέβη τὸ πρότε- 
oov ἐν τῷ περὶ Σικελίαν τῶν Ῥωμαίων πταίσματι δορυάλωτον 
ληφϑέντα, τῷ τοιούτῳ τῶν ἄφρων παραπεμῳϑῆναι κατάρχοντι, 5 
ὡς ὃ λόγος ἐδήλωσε. διὰ γραμμάτων οὖν ἐπέσκηπτεν, ὡς, εἶ 
ἐνδοιάσῃ πρὸς τὴν τοῦ Πατρικίου ἀπόδοσιν, καὶ οὐκ ἐξαυτῆς 
τοῦτον ἀνήσοι τε τῶν δεσμῶν, καὶ ὡς αὐτὸν παραπέμψῃ, πό- 
Aeuov ἀχήρυκτον ἤτω προσδοκῶν, καὶ πᾶσαν τὴν αὐτοῦ ἐπικρά- 
vua» ἀνεχτριβῆναι, τοῖς ωωμαϊκοῖς δηϊουμένην στρατεύμασι. 10, 
ταῖς τοιαύταις οὖν ὃ Καρχηδόνιος ἐχδειματωϑθεὶς ἀγγελίαις, ὡς 
᾿ ἄλλαις τισὶ, κατὰ τὴν παροιμίαν, ἀπὸ Σκυϑῶν ῥήσεσι, τόν τε 
C Πατρίκιον Νικήταν καὶ τοὺς σὺν αὐτῷ ληφϑέντας dogpalorovc, 
καὶ ὅσους Ῥωμαίων ix διαφόρων χώρων ἐν εἱρκταῖς πεδήτας na- 
φακατεῖχε, δῶρον τῷ βασιλεῖ Νικηφόρῳ ἐξέπεμπε" δέος γὰρ 15 
αὐτὸν ὑπεισήει, ἐχστρατείαν καὶ ἔκπλουν τούτου ἐνωτισάμενον. 
τὸ γὰρ ἀκαταγώνιστον τοῦ ἀνδρὸς, κἀν ταῖς μάχαις ἀνυπόστατον 
καὶ ἀπρόσιτον, καὶ ὅπως εὐπετῶς τὸ ἀντίπαλον ἅπαν ὡς ἔκ τι- 
voc ϑείας ῥοπῆς εὐείκτως κατεστρέφετο, ἔφριττόν τε πάντα ἔϑγη 
P. 47 καὶ ἐτεϑήπεσαν, καὶ o) πολέμιον ἔχειν, ἀλλὰ φίλον καὶ δεσπό- 90 
Fol. 398 τ. τὴν ἠπείγοντο. οὕτω μὲν δὴ ὃ Πατρίκιος Νικήτας καὶ oi λοιποὶ 
τῶν Ῥωμαίων αἰχμάλωτοι τῶν δεσμῶν ῥυσϑέντες καὶ τῆς εἱρκτῆς, 
πρὸς τὸ Βυζάντιον ἐπανήεσαν. ὃ δὲ βασιλεὺς Νιχηφόρος ἥσϑη 


- 8. ἀνήσοι. Sic cod. Fort. ἀνῇ 9. ἥτω. Bic cod. imperative: 
verti ac si esset ἦτο. 19. ἀπὸ Σχυϑῶν ῥήσεσι. Vid. supra 28. A. 


Moamethis gladium misit, quem pro manubiis ex aliquo captorum in Palae- 
süna castellorum abstulerat. Simul Nicetam patricium repetit, cui prius 
contigerat, ut in Siciliensi Romanorum clade captivus factus huic Afrorum 
rincipi transmitteretur, sicut narratio significavit nostra. Litteris autem 

unciat, si cunctaretur patricium restituere, neque evestigio illum vinculis 
solutum ad se mitteret, ut bellum infinitum exspectaret, finesque ipsius 
omnes, ἃ Romanis exercitibus direptos, vastatum iri. Quibus nunciis Cartha- 
giniensis exterritus, quasi qui Scythicis iussionibus, ut in proverbio 
est, tum Nicetam patricium, tum qui una cum illo captivi facti fuerant, et 
omnino Romanos quoscunque diversis locis in custodia vinctos asservabat, 
Nicephoro Imperatori dono misit. Formido enim illum incesserat, de ter- 
restri navalique apparatu nostro audientem. Quippe invictam Imperato 
ris vim, intolerabile in praeliis atque insccessum robur, quemadmodum 
nullo negotio adversarios quoslibet quasi divino quodam imptisu promte 
subigeret, verebantur omnes nationes atque obstupescebant , neque hostem 
habere illum, verum amicum ac dominum properabant. In hunc modum Ni- 
cetas patricius caeterique captivi Romani e vinculis eque custodia Con- 
stantinopolim reverterunt. Nicephorus autem Imperator, laetatus, ut par 


HISTORIAE V. 2. TI 


τε, ὡς τὸ εἰκὸς, καὶ ἡμέραν ἦγεν ἑόρτιον, καὶ τὰς εὐχαριστη-- A. C. 969 
ρίους τῷ Θεῷ ἐπὶ τῇ τῶν ὁμοφύλων ἀπολυτρώσει ἀπεδίδου εὐχάς. L N.6 
ly ᾧ δὲ ταῦτα κατά τε τὴν Συρίαν καὶ τὸ Βυζάντιον τῷ βασιλεῖ 
διεπράττετο, ὃ πρὸς τοὺς Ταυροσκύϑας σταλεὶς βασιλικῷ νεύ-- 
δ5ματι Καλοκύρης ὃ Πατρίκιος, x&zà τὴν Σκυϑίαν γενόμενος, καὶ 
τῷ τῶν Ταύρων κατάρχοντι φιλιωθεὶς, δώροις τε τοῦτον δια-Β 
φϑείρας καὶ λόγοις καταγοητεύσας ἐπαγωγοῖς (φιλοχερδὲς δὲ ἅπαν 
ἐχιόπως τὸ Σκχυϑικὸν, καὶ λέχνον ὅτε μάλιστα, καὶ ἐπιῤῥεπὲς 
πρὸς λημμάτων ὑπόσχεσιν καὶ ἀνάληψιν) ἐνέπεισε στρατιὰν συν- 
ἰαγηοχότα βαρεῖαν, ἐλαύνειν κατὰ Ἰυσῶν" τούτους δὲ καταγω- 
γισάμενον ὑποποιήσασϑαι μὲν τὴν χώραν καὶ ταύτην παρακατέ- 
yi» εἰς ἴδιον ἐνδιαίτημα " αὑτῷ δὲ κατὰ Ῥωμαίων συνάρασϑαι, 
ὅπως κατάσγοι τὴν βασιλείαν, καὶ τῆς Ῥωμαϊκῆς ἡγεμονίας ἐπι- 
τεύξοιτο. μεγάλας δὲ καὶ ἀνεχδιηγήτους τὰς ὠφελείας αὐτῷ πρά- 
D suy καϑυπισχνεῖτο, ἐκ τῶν βασιλικῶν ταμείων συνεχφορήσαντα. 


β΄. Τούτων τῶν λόγων 6 Σφενδοσλάβος ἀκουτισϑεὶς (τοῦτος 
γὰρ πρὸς τῶν Ταύρων κατωνομάζετο) οὐχ οἷός τε ἦν ἐπισχεῖν τὴν 
ὁρμήν" ἀλλὰ, μετέωρος ταῖς ἐλπίσι τοῦ πλούτου γενόμενος, ὄνει-- 
ροπολῶν᾽ τε τὴν τῆς χώρας κατάσχεσιν τῶν Ἰυσῶν, καὶ ἄλλως 
80 δὲ ϑερμουργός τε ὧν καὶ ϑρασὺς, ἀλκιμός τε καὶ ῥέκτης ἀνὴρ, 
πᾶσαν ἡβηδὸν ἡλικίαν τῶν Ταύρων πρὸς τὴν ἐχστρατείαν κα- 
τήπειγεν. ἑξήκοντα τοιγαροῦν χιλιαδῶν ἀχμαίων ἀνδρῶν στρα-- 
τιὰν συναγείρας, “ἐχτὸς τοῦ ϑητικοῦ, Gua τῷ Πατρικίῳ Καλο- 


22. χελιαδῶν. Sic cod. 


era, diem egit festum , gretasque Deo ob popularium liberationem persol- 
vit preces. ec dum in Syria atque in urbe ab Imperatore geruntur, Ca- 
, patricius, qui augusto nutu ad 'Tauroscythas missus fuerat, cum 
in Bcythiam pervenisset, Taurorum Regi amicitia iunctus muneribus eum 
corrupit, verbisque blandis fascinato (lucri enim cupida est extra modum uni- 
versa Scytharum natio, avidaque in primis, ac proclivis, sive promittas quae- 
stum, sive suppedites) auctor' fuit, ut gravi coacto exercitu contra Moesos 
proficisceretur: quibus debellatis ut regionem suae potestatis faceret, eaque 
pre domicilio ipse uteretur, sibi vero adversus Romanos opem ferret, ut 

perio potiretur, Romanorumque principatum obtineret, Id si praestaret, 
magna et quae nec verbis exprimi possint emolumenta pollicetur se in illum 
€x sacro aerario collaturum. 


2. Hanc orationem ubi Sphendoslabus audivit (sic enim a 'T'auris no- 


minsbater), animi impetum cohibere non potuit: sed, divitiarum spe su- 
spensus, agri Moesici ionem somnians, cum alioquin ferventis animi 
esset et 4 fortis 1tem et industrius vir, TTaurorum pubem omnem ad 


eam expeditionem excitavit. Sexaginta igitur millium vigentium virorum 
conduoto exercitu, extra impedimenta, una cum Calocyre patricio, quem 


*» 








78 LEONIS DIACONI 


A. M. 6477 κύρῃ, ὃν xal ὁμαίμονα προσήκατο φιλίας ϑεσμοῖς, ἐχώρει κατὰ 
Ud, 12 ἹΠυσῶν. ἄρτι δὲ παραπλέοντος τὸν Ἴστρον, καὶ πρὸς τὴν ἐπὶ 
Ὁτῆς ἠπείρου ἀπόβασιν ἐπειγομένου, αἰσϑόμενοι τὸ δρώμενον oi 
Μυσοὶ, εἷς τρισμυρίων ἀνδρῶν συναγομένην φάλαγγα συνασπί- 
σαντες ὑπηντίαζον. ἀλλ᾽ ἐῤῥωμενέστατα τῶν πορϑμείων ἀπο- δ 
βάντες οἱ Ταῦροι, τά τε σάχη προβαλόντες, καὶ τὰ ξίφη σπα- 
σάμενοι, ἐπιστροφάδην ἔπληττον τοὺς υσούς. οἱ δὲ, μηδὲ 
τὴν πρώτην ῥοπὴν ἐνεγχόντες, εἷς φυγαδείαν ἐτράποντο καὶ πρὸς 
τὸ 4ορύστολον (ἐχυρὸν δὲ φρούριον τοῦτο Ἰυσῶν) ἀγεννῶς συν-- 
P. 48 ἐχλείοντο. τηνικαῦτα δὴ λέγεται καὶ Πέτρον, τὸν ἡγήτορα τῶν 10 
Μυσῶν, ἄνδρα ϑεοφιλῆ καὶ σεβάσμιον, τῷ ἀπροσδοχήτῳ τῆς 
τροπῆς περιαλγήσαντα, ἐπιληψίας πάϑος περιπεσεῖν, καὶ ὀλίγον 
ἐπιβιώσαντα, τῶν τῇδε ὑπαπελϑεῖν. ἀλλὰ ταῦτα μὲν κατὰ τὴν 
Fol. 293 v. Πυσίαν ἐπράττετο ὕστερον" 0 δὲ τῶν Ρωμαίων αὐτοχράτωρ Νι- 
κηφόρος, τὰ περὶ τῶν Ταύρων διαγνοὺς, καὶ ἄλλως δὲ παρὰ 15 
πᾶσαν αὑτοῦ τὴν βιοτὴν μεμεριμνημένος τις ὧν, καὶ ἐγρηγορὼς, 
καὶ μὴ νευστάζων, μηδέ τισιν ἡδοναῖς ὅλως δουλούμενος (οὐδὲ 
γὰρ ἔχοι τις λέγειν, ὡς ἴδοι τοῦτον κωμάσαντα κἂν ἐν νεότητι), 
τότε παντοδαπός τις ἦν, καὶ τὴν πεζικὴν στρατιὰν ἐξήρτυε, καὶ 
Βτοὺς λόχους καϑώπλιζε, καὶ τὴν ἱππικὴν φάλαγγα ἐς βάϑος διξ- 90 
ταττε, καὶ πανσιδήρους ἱππότας ἀπέφαινε. τάς τε μηχανὰς τὰς 
ἐφετηρίους τεχταινόμενος ἐπὶ τῶν τῆς πόλεως πυργωμάτων κα-- 
ϑίδρυε, καὶ σειρὰν βαρυτάλαντον ἐκ σιδήρου πεποιημένην ἐπὶ 


9. Δορύσευλον cod. 192. κάϑος. Melius πάϑει, nam seoissíszsen 
cum accusativo soloecismum arbitror. ^ 22. Leg. ἀφετηρίουρ. 


fratrem. quoque amicitiae vinculis sibi adiunxerat, adversus Moesos movit. 
Ita cum iam ad Istrum appelleret ; in terramque exscensioném pararet, re 
cognita Moesi exercitu ad triginta millia hominum confecto obviam vene- 
runt. Αἴ animosissime e naviculis exscendentes Tauri, proiectis scutis gla- 
diisque districtis, strenue ceciderunt Moesos. Hi, ne primam quidem im- 
pressionem ferentes, in fugam versi Dorystolum (munitum id oppidum Moe- 
sorum) flagitiose conclusi sunt. Quo eodem tempore Petrum dicunt, ducem 
Moesorum , virum religiosum atque venerabilem, nec opinata fuga graviue 
commotum, in morbum comitialem incidisse, cumque paulisper su i 

set ex hac vita migrasse. Verum haec in Moesia posterius acciderunt : 
Nicephorus autem Romanorum Imperator, ubi illa de 'Tauris intellexit, ut 
fuerat alioquin tota sua vita laboriosus, erectus , somno minime connivens, 
neque voluptatibus omnino serviens (neque enim quisquam potest dicere, 
se eum vel in adolescentia comessantem vidisse), tunc plurimis is nego- 
tiis aimul se dedit: pedestres copias instruebat armabat manipulos, eque- 
sirem aciem in altitudinem disponebat, cataphractis obtegebat equites, 
Item machinas missiles fabricatus per urbis propugnacula collocat, cate- 
namque ponderosissimam e ferro factam ad turrim alligana quum Centena- 


— 





. HISTORIAE V. 8. 49 


τὸν πύργον ἐνδησάμενος, ὃν Κεντηνάριον κικλήσχειν εἰώϑάασιν, A. C. 969 
ἐπὶ φιτρῶν τε μεγίστων ἐφαρμοσάμενος, κατὰ τὸν Βόσπορον Ν᾽ 5 
ἔτεινε, καὶ πρὸς τὸ τοῦ καταντιπέρας Καστελλίου πύργωμα ἀνῆψε. 
δραστήριος δὲ ὧν, καὶ βαϑυγνώμων, εἰ καί τις ἄλλος, ὧν ἴσμεν, 
δάνὴρ, ἀξύμφορον εἶναί οἱ διελογίζετο, εἰ πρὸς ἀμφότερα τὰ 
ἔϑνη τὴν διαμάχην ἄροιτο. ξυνοῖσον οὖν ἐδόκει εἶναι αὐτῷ, εἰ 
τὸ ἕν ὑπολοιήσῃ τῶν ἐϑνῶν. οὕτω γὰρ ἐδόχει ῥᾷστα περιέσε- C 
σϑαι τοῦ ἑνὸς, καὶ αὐτὸ ϑᾶττον καταγωνίσασϑαι. 
y. Ἐντεῦϑεν, ἐπεὶ τὸ παρὰ τῶν Ταύρων ἀπεγνώχει δια- 
Ἰοχηρυχεύεσϑαι (ἤδει γὰρ τὸν Πατρίχιον Καλοκύρην ἅπαξ τῆς εὖ- 
ϑείας ἐκκλίναντα καὶ τῆς τούτου κυρίας ἀφηνιάσαντα , καὶ μέγα 
παρὰ τῷ Σφενδοσλάβῳ δυνηθέντα, μὴ εὐείχτως τῷ τούτου 9ὲε- 
λήματι σπείσασϑαι), πρὸς τοὺς ὁμοϑρήσχους ἸΠυσοὺς ἐβουλεύσα-: 
τὸ μᾶλλον πρεσβείαν στείλασθαι. καὶ δῆτα πρέσβεις ὡς αὐτοὺς 
ἰδἔστελλε, τόν τε Πατρίκιον Νικηφόρον, ᾧ τὸ ἐπώνυμον Ἔρωτι- 
κὸς, xal Φιλόϑεον, τὸν τῶν Εὐχαΐτων πρόεδρον, καὶ τῆς TED 
ϑρησκείας αὐτοὺς ὑπεμίμνησχε (τὰ Χριστιανῶν γὰρ ἀναντιβῥή- 
τως πρεσβεύουσιν οἱ IMvool), καὶ παρϑένοις τοῦ βασιλικοῦ γέ- 
νους ἐξήτει, ὡς συνάψῃ ταύτας τοῖς τοῦ αὐτοχράτορος Ῥωμανοῦ 
παισὶ, καὶ ἀδιάξῥηκτος ἐκ τοῦ κήδους 7| τε πρὸς Ῥωμαίους καὶ 
τοὺς υσοὺς καταλλαγὴ xal φιλία ἐμπεδωϑῇ. οὗ δὲ Mvool 
ἄσμενοι τὴν πρεσβείαν ἐδέχοντο, καὶ ξόρας ἐξ αἵματος τοῦ βασι- 





8. καταστελλίου cod. feed est Castellum Galaticum: vid. Constan- 
tinop. Christian. 9. C., quod 'Theophanes Chronograph. 831, C. xa- 
σεέλλεον τῶν Γαλάτων (sic) vocat. 4. εἰ καί tig] ἐκέτιρ cod. 
9. ἐπιγνώκει cod. — 12. εὐήκτως cod. — 20. 7 τε] εἴτε cod. 


rium vocare solent, in palos praegrandes impositam per Bosporum teten- 
di, pugnaculum Castelli, quod e regione est, applicrit. Ta- 
men ni nus, ut erat impiger et in consiliis peracutus , si quis alius, 
de quibus accepimus, mortalium, haud ex re sua existimavit, si adversus 
utramque nationem bellum susciperet. Commodum ergo illi visum est, 
earum nationum alteram sibi conciliare. Sic enim existimabat, se parvo 
uegotio superiorem fore contra alteram, eamque se brevi debellaturum. 

&. Hinc, quandoquidem de compositione cum 'T'auris desperabat (scie- 
bat enim patricium Calocyrem, qui a recta via semel declinasset, ipsius- 
s dominatam excussisset, cum multum apud Sphendoslabum posset, non 
facile ipsius voluntati morem gesturum) , ad Moesos potius, iisdem atque 
ipse religionibus deditos, legare constituit, Proinde oratores ad illos mi- 
sit, Nicephorum patricium, cognomento Eroticum, et Philotheum, Kuchai- 
tarum antistitem , communisque persuasionis eos commonefecit (Christiano- 
rum enim fidem citra controversiam colunt Moesi), virginesque generis regii 
δ [δ poposcit, quas Romani Augusti filiis collocaret, ut ex affinitate invio- 
labilis inter Romanos ac Moesos conciliatio atque amicitia firmaretur. 


Moesi hilare legatione accepta puellas ex sanguine regio plaustris inposi- 





80 LEONIS DIACONI. 


A. M. 6477 λικοῦ ἐπὶ ἁμαξῶν ἀναβιβάσαντες (εἰϑισμένον δὲ γυναιξὶ Mvocó, 
Im. 1$ 3 ἁμαξῶν ὀχεῖσθαι), τῷ αὐτοκράτορι Νικηφόρῳ ἐξέπεμπον, 
ἀπαμῦναι σφίσιν ὅτε τάχιστα ποτνιώμενοι, καὶ τὸν τοῖς αὐχέσιν 
P. 49 αὐτῶν ἐπικείμενον πέλεκυν τῶν Ταύρων ἀποτρέψαι καὶ κενὸν 
᾿ ἀπεργάσασϑαι. καὶ κἂν ἐπήμυνε τούτοις, καὶ τρόπαια κατὰ τῶν 5 
Ταύρων ἐστήσατο, ἐπεὶ καὶ κατὰ πάντων, πρὸς oüc ἂν τὴν Ῥω- 
Fol. 494 r. μαϊκὴν ἀντεπήνεγκε δύναμιν. ἀλλ᾽ ἀπὸ μικρᾶς ῥοπῆς αἰωρούμε- 
γα τὰ ἀνθρώπινα, καὶ ὡς ἔκ τινος εἰπεῖν λεπτῆς κρόκης ἔχκρε- 
μαννύμενα, καὶ εἷς τὸ ἐναντίον εἴωθε περιχωρεῖν. ἀνεπισφαλῶς 
γάρ τινες οἴονξαι νέμεσίν τινα ϑείαν καὶ φϑόνον ἀνθρώπινον τοῖς 10 
ἐπισήμοις καὶ ἀλκιμωτάτοις ἀνδράσι προσίστασϑαι, σφάλλοντα 
τούτους, καὶ περιτρέποντα, καὶ elg τὸ μηδὲν συνελαύνοντα. 
Βοῖα δὴ καὶ τότε τῷ αὐτοκράτορι Νικηφόρῳ, κατὰ ῥοῦν αὐτῷ 
φερομένων τῶν πραγμάτων, καὶ ὡς οὐκ ἄλλῳ τῶν πρὸ αὐτοῦ 
ἡγεμονευσάντων, συμβέβηκεν." ἐγὼ δὲ τοῦτό φημι, ὅτι ἀμη- 15 
χάνῳ τοῦ χρείττονος προμηϑείᾳ ἤδη τοῖς ἀνθρώποις εὑροοῦντα τὰ 
πράγματα eg τοὐναντίον ἀντιπερίΐσταται, ὡς ταύτῃ παιδευϑεῖεν 
ϑνητοὶ ὄντες καὶ πρόσχαιροι, καὶ μὴ περαιτέρω φυσῷεν τοῦ 
προσήκοντος. ἤδη γάρ τινες εὐπραγίαις ἐπιβάντες καὶ κατὰ τὰς 
μάχας εὐδοκιμήσαντες, ϑεοὺς ἀνειπεῖν αὑτοὺς οὐκ ἐνάρκησαν, 80 
εἰς αὐτὴν τὴν πρόνοιαν ἐξυβρίσαντες. παράδειγμα τούτων οἱ 
τοῦ ᾿“λωέως. παῖδες Ὦτος καὶ ᾿Εφιάλτης, εἷς οὐρανοὺς κατὰ 
Οτὸν μῦϑον πειρώμενοι ἀνελϑεῖν, καὶ Ναβουχοδονόσορ ὃ Βαβυ- 
᾿ , 


δ. ἐπίμυναι cod. — 8. λεπτῆς] λευτῆς cod. [18. αὐτῶν cod. 
14. φαιρομένων cod. Deinde post ἡγεμονουσάνεων videtur deesse 
verbum. 50. d» εἰπεῖν cod. 


tas (consueverunt autem mulieres Moesorum plaustris vehi) Nicephore Im- 
peratori miserunt: orant, quamprimum sibi subveniret, securim 'l'auroruni, 
suis cervicibus impendentem, averteret, irritamque redderet. Ac profecto 
si opitulatus esset illis, item tropaea de 'Tauris constituisset, ut de omni- 
bus, .quibus Romana signa intulerat. Verum enimvero parvo momento 
suspensae res humanae, tenuique filo, ut ita dicam, sublatae, in contra- 
riam quoque partem solent inclinari. Recte enim nonnulli opinantor, sicut 
malevolentiam quandam numinis, item invidiam hominum eiaribsimis poten 
tissimisque viris adversari, eosque deci evertere, ad nihilum redigere. 
Quod idem tunc quoque Nicephoro imperatori, cum secundo .cursu illi 
omnia fluerent , is quam ulli eorum qui ante principatum obtinaeriat, 
accidit. Ego vero illud dico, singulari numinis providentia hominum se- 
cundas res in contrarium verti, uti sic discant, mortales se esse atque cadu- 
cos, neque plus inflentur quam sit satis. lam enim quidam prosperita- 
tibus usi praeliisque clari Deos se praedicare non sunt veriti, ipsam 

videntiam lacessentes, Cuius rei exempla sunt Aloei filii Otus et Kpbialtea, 
in coelum , si fabulam audimus, conati, et Nabuchodonosor Ba- 





HISTORIAE V. 4. 81 


λώνιος, εἰκόνα στησάμενος ἑαυτοῦ, καὶ ὃ (Φιλίππου diftay-A. C. 969 

ὅρος, Ἄμμωνος υἱὸς ἀξιῶν ὀνομάζεσθαι. εἰκότως οὖν τρεπτὰ LN.6 

καὶ παλίντροπα καϑέστηκε τοῖς ἀνθρώποις τὰ πράγματα, ola 

δὴ καὶ τότε Ῥωμαίοις συνέβαινεν, ἀποβαλοῦσι μετὰ μικρὸν ἦγε- 
δμόνα τὸν ἑαυτῶν, οἷον οὐκ ἔσχεν ἄλλον ἡ ῬΡωμαϊκὴ δυναστεία τὸ 

πρότερον. εἶ γὰρ μὴ τῇ τούτου ἀναιρέσει εἷς τὸ ἔμπαλιν 7j τύχη 

τούτοις ἀπέτρεχεν, οὐδὲν ἐνέδει, ἐπιβιοῦντος ἐκείνου, μὴ τὰ ὅρια 

πήξασθαι τῆς σφῶν ἐπιχρατείας πρὸς ἀνίσχοντα ἥλιον κατὰ τὴν 

Ἰνδικὴν, καὶ αὖϑις ἐπὶ δυόμενον πρὸς αὐτὰ τῆς οἰκουμένης τὰ 
Ἰοτέρματα, ἀλλὰ γὰρ ἐπανακτέον τὸν' λόγον, ὅϑεν ἀπέχλενε τοῦ 

εἱρμοῦ. p 

δ΄. Oi μὲν δὴ Ἰυσοὶ χεῖρας ixéridag ἐφήπλουν, ἐπαμῦναι 

σφίσι δυσωποῦντες τὸν αὐτοχράτορα. ἐν ᾧ δὲ πρὸς τὴν ἔχστρα- 

Tay διεσχευάζετο, ἡ τῆς μεγάλης ᾿Αντιοχείας ἅλωσις ἐπηγγέλ- 
δλετο, ἄρτι κατὰ τὰς ἐχείνου ὑποϑήχας ἁλοῦσα, Gg δὴ τοῖς xa- 

Tale eio: πρὸς αὐτοῦ εἷς τὸ ταύτην λεηλατεῖν στρατιώταις ἐπέ- 

σχηπτε. λέγεται γὰρ, ὡς, ἐπείπερ ταῖς καϑ᾽ ἡμέραν καταδρο-- 

μαῖς εἰς ἀμηχανίαν καὶ σπάνιν τῶν ἀναγκαίων ἐσχάτην συνηλαύ- 

γεῖτο, τὸν Πατρίκιον Πέτρον καὶ στρατοπεδάρχην, τομίαν μὲν , 
$00vra, ῥέχτην δὲ τὴν ἄλλως xal ῥωμαλεώτατον, κατατρέχοντα P. 50 

Συρίαν, ἐκεῖσε μετὰ τῆς δυνάμεως ἀφικέσϑαι, καὶ 1Πιχαὴλ ἐκεῖ- 

γον, ἐν ταξιάρχοις τελοῦντα, ᾧ Βούρτζης ἐπώνυμον, ἐπὶ κατα-- 

σχοπὴν ἐχπέμψαι τῆς πόλεως. τὸν δὲ μετὰ καὶ ἄλλων λογάδων 

ἀγχοῦ ταύτης γενόμενον, τὸν ἐπίβατον τοῦ τείχους περισκοπῆ-- Fol. 294 v. 


94, ἐκίβατον. Sic cod. 


bylonius , statuam ponens sibi, et Alexander Philippi F. qui Ammonis fili- 
um voluit se nominari. Haud iniuria igitur mutabiles vicissitudinisque ple- 
Bae sunt res mortalium, velut tunc quoque Romanis usu venit, cum post 
paulo principem ipsorum amitterent, qualem nunquam anteababuit Roma- 
numimperium. Quodsi huius caede non retro se tulisset eorum fortuna, nibil 

, quin illo superstite fines ditionis versus orientem solem in India, 
versus obeuntem ad ipsos mundi fines constuerent, Verum reducenda est 
unde e contextu declinavit oratio. 

4. In hunc modum Moesi manus supplices pandebant, obsecrantes Im- 
peratorem , ut sibi subveniret. Qui dum sead expeditionem comparat, 
Antiochiae magnae expugnatio nunciata est, iam iuxta mandata ipsius facta, 
quae relictis a se ad eam vexandam miliübus dederat. Dicitur enim, cum 
quotidianis decursionibus in angustiam inopiamque rerum necessariarum ulti- 
mam compulsa esset, Petrum patricium castrisque praefectum , qui, quam- 
vis spado, strenuus tamen alioqui esset atque fortissimus, Syriam pervaden- 
fem, eo cum copiis pervenisse, Micha&lemque illum ex tribunis, cui Burtzae 
cognomen, ad explorandam urbem emisisse.  Micha&lem una cum aliis 
electis hominibus, ubi propius accessisset, ascensu muri inspecto in castra 

Leo Diaconus. 6 


62 LEONIS DIACONI 


A. M. 6471 σαι, καὶ ὀπισϑόρμητον ἀπαλλαγῆναι πρὸς τὸ στρατόπεδον, xM- 
hr i μαχάς τε ἀναλόγους τῷ ὕψει τῶν πύργων τεκτήνασϑαι" κἀν τοῖς 
LN. 6 ἀχϑοφόροις ζώοις ταύτας ἐπιφορτίσασϑαι, καὶ μετὰ λεγεῶνος 
γενναιοτάτων στρατιωτῶν ἤδη μέσων νυκτῶν τὸν τῆς “Αντιο- 
Βχείας περίβολον αὖϑις καταλαβεῖν, ἤρεμά τε ταύτας προσερεῖ- ὅ 
σαι τῷ τείχει καὶ ἀνιέναι διὰ τῶν χλιμάχων" τοὺς δὲ φύλα- 
xag τῶν “Δγαρηνῶν, βαϑεῖ τῷ ὕπνῳ χαϑεύδοντας, τοῖς ξίφε- 
σι διαχρήσασθαι. ἐγχρατεῖς δὲ τῶν τειχῶν τὸν τρόπον τοῦτον 
“Ῥωμαίους γεγενημένους καταβῆναί τε τῶν πύργων, καὶ τετραχῶς 
τὸ ἄστν πυρπολεῖν" ᾿Αντιοχεῖς δὲ, τῷ ἀπροσδοκήτῳ καταπλα- 10 
γέντας, εἷς οἰμωγὰς καὶ ϑρήνους τραπῆναι xal ἀμηχανίαν δει-- 
γὴν, διενθυμουμένους ὅ,τι καὶ δράσαιεν. ἤδη δὲ πρὸς ἀλκὴν 
"δρμᾷν διαλογιζομένων, καὶ ῥωμαλέως τοῖς ἐναντίοις συστάδην 
ἀντικαϑίστασϑαι, τῆς ἕω τηλαυγῶς ὑπαυγαζούσης, προέφϑασε 
Οτὴν ἐκείγων ὁρμὴν 0 στρατοπεδάρχης Πέτρος, μετὰ τῆς δυνά- 15 
μεὼως εἰς τὴν πόλιν διὰ τῶν πυλῶν εἰσελάσας, ἃς οἱ προκατα- 
σχόντες τὸ ἄστυ Ῥωμαῖοι αὐτῷ ἀνεπέτασαν. ἸΑντιοχεῖς δὲ πρὸς 
τοσαύτην στρατιὰν μηδὲ ἀντωπεῖν ἐξισχύοντες, τὰ ὅπλα ῥέψαν- 
τες, εἷς ἱκετείαν ἐτράποντο. οὃς ὃ στρατοπεδάρχης ἀνδραποδι- 
σάμενος, καὶ τὴν πυρκαϊὰν ἀποσβέσας, καὶ τῶν σύλων ἐξελὼν 90 
τὰ πρωτόλεια, τήν τε πόλιν κατὰ κράτος κατεῖχε, καὶ τῶν τει- 
χῶν τὰ ἐπισφαλῇ ἐχρατύνετο. 
Δ. Μ. (18 Ἔ. “44Ἵλλ᾽ οὕτω μὲν ἢ περιφανὴς καὶ μεγάλη ᾿Ἀντιόχεια πρὸς 
μὰ 18 τῶν Ῥωμαίων ἥλω τε xal ἐπορϑήϑη. τὴν γοῦν ταύτης ὃ adro- 
LN.7 χράτωρ διακούσας κατάσχεσιν, ἐγεγήϑει τε, xol τῷ κρείττονι 35 
δ. ἤφεμα. Sic cod. pro ἠρέμα. 
reversum scalas altitudini turrium respondentes fabricasse; hisque in sarci- 
naria iumenta impositis, cum legione fortissimorum militum iam media nocte 
ad Antiochiae moenia iterum se contulisse, scalisque silentio ad muros 
sitis per eas evasisse: ercubitores Saracenorum , alto somno tos, gla- 
diis confecisse. Ita Romanos murorum hoc modo potitos demisisse sese ex 
turribus, oppidum ubique incendisse: Antiochenos, improviso malo con- 
turbatos, ad gemitus, eiulatus, desperationem summam venisee, ἃ 
visse , quid iam sibi esset agendum. lam vero cum animo statuissent ad 
virtutem confugere, acriterque adversariis pede collato obsistere, ubi mane 
clarum subluxit, praecidit eorum impetum Petrus castrorum praefectus, 
cum exercitu in per portas se inferens, quas prius oppidum ing?es- 
si Romani illi aperuerant. Ántiochenses, cum adversus tantas copias ne su- 
epicere quidem possent, abiectis armis ad preces supplices se converterunt. 
uibus in servitutem datis restinctoque incendio, praetor, manubiis e praeda 
delectis, oppidum vi tenuit, in murisque quod erat labefactatum communivit, 
5. Nobilis atque magna Antiochia hunc in modum a Romanis capta et 
vastata est, Cuius de expugnatione cum lmperator audisset, rem laete 











HISTORIAE V. 6. 83 . 


εὐχαριστήρια ἔϑυσεν. ἔτυχε δὲ τότε τὴν τῶν σωμάτων ἅπαν». A. M. 6478 
τῆσω σύναξιν, dy 7j καὶ μοναχόν τινα λέγεται τῶν ἐρημικῶν ἐπι-- ns τ 
στόλιον ἐπιδόντα τῷ βασιλεῖ, ἐχποδὼν ἐξαυτῆς οἴχεσθαι. τὸν 1. N. 7 
δὲ ἀνελῖξαί τε τοῦτο, καὶ τὸν νοῦν αὐτοῦ ἀναλέξασθϑαι" εἶναι δὲ Ὁ 
δτὴν τούτου ἔμφασιν τοιαύτην" ,»,ἐμοὶ τῷ σκώληκι παρὰ τῆς προ-- 
volac ἀπεχαλύφϑη, βασιλεῦ, μεταναστῆναί σε τῶν τῇδε τῷ μετὰ 
τὸν παρελθόντα Σεπτέμβριον τρίτῳ μηνί. πολλὰ τοίνυν ἀναψη- 
λαφήσας ὃ βασιλεὺς, οὐχ εὗρε τὸν μοναχόν. ἐντεῦϑεν ἐν κατη- 
φείᾳ διῆγε καὶ σχυϑρωπότητι’ ἐπὶ κλίνης τε τὸ παράπαν ἔκτοτε P, 51 
Ἰοοὺχ ἐβουλήϑη διαναπαύσασϑαι, ἀλλ᾽ ἐπ᾽ ἐδάφους ὕποστρων»- 
γύων δέρμα παρδάλεως, καὶ κοχχοβαφῆ πῖλον, ἐπὶ τούτων ixá- 
ϑευδε, μανδύῃ τῷ τοῦ μοναχοῦ ἸΠιχαὴλ καὶ ϑείου αὐτοῦ, ᾧ α-- 
Advoc ἐπώνυμον, ἄνωθεν ἐπικαλύπτων αὑτοῦ τὸ σωμάτιον" ἐν 
οἷς ϑιστο καϑεύδειν, ὁπηνίκα τῶν δεσποτικῶν ἑορτῶν τις εἰσή- Fol. 295 r. 
ἴδλαυνε, xel τῶν μυστηρίων Χριστοῦ τῶν ἀχράντων ἠβούλετο 
μετασχεῖν. χατὰ ταύτας δὲ τὰς ἡμέρας συνέβη καὶ τὸν Καίσαρα 
Βάρδαν, τὸν τοῦ αὐτοχράτορος Νικηφόρου πατέρα, τοῦ βίου 
μεταναστῆναι, ὑπὲρ τὰ ἐννενήκοντα ἔτη διαβιώσαντα, κἀν τοῖς 
στρατιωτεχοῖς καταλύγοις ἐξ αὐτῆς ἥβης καταγηράσαντα, καὶΒ 
ϑυπολλὰ τρόπαια καὶ νίκας ἐν τοῖς κατὰ πόλεμον ἀνδραγαϑήμασιν 
ἀναδησάμενον. ὃν ἐπένϑησεν ὃ βασιλεὺς τεϑνηκότα, ὡς τὸ εἰκὸς, 
ix τῶν ἀνακτόρων τε καὶ μέχρε τῆς ἑστίας αὐτοῦ κατὰ. μεσημ-- 
βρίαν κειμεένης τοῦ ἄστεος, πρὸς τὸ κάταντες τῆς ἐπὶ ϑάλασσαν 


11. κοχκηβαφῆ cod. Sed κοχκοβαφῇ infra 53. A. 4193. Λαλεΐνορ. 
Sic cod. 


tulit, numinique gratulationem fecit. Forteque evenit, ut tunc Angelorum 
syaaxis interveniret: ibi monachum dicunt ex iis qui vitam solitariam 
imt codicillos tradidisse Imperatori, continuoque e co tu evanuisse. 

cum  explicasset Imperator, argumentumque intellexisset, fuisse 
eoram significationem eiusmodi: ,,Mihi, tametsi vermis sum, a providentia 
pefactum est, Domine, ἃ vita te recessurum mense tertio ost Septem- 

modo praeterlapsum." Neque Imperator, quamvis multum investi- 
£ens, reperire potuit hunc monachum. Atque inde in moerore versatus 
est ac squalore; omuinoque in lecto cabare eo ex tempore noluit: sed super 
pelle pantherina crassoque coactili coccino humi stratis dormiebat; pallio 
amem Michaélis monachi, patrui ipsius, cui Maleino cognomen fuerat, 


co t sibi corpus: quibus in rebus pernoctare consueverat, 
ies, imminente dominica solemnitate aliqua, intemeratis Cbristi myste- 


His constituerat frui. lisdem prope diebus accidit, ut Bardas Caesar, Ni- 
cepheri Imperatoris pater, ex hac vita migraret, natus annos amplius nona- 
£inta, cum in numeris militaribus ab ipsa pubettate oonsenuisset, trium- 
phos atque victorias facinoribus bellicis complures adeptus. Hunc Impe- 
rior mortuum , ut par erat, luxit: eque palatio usque ad domum eius, in 
parte australi urbis sitam, in clivo viae qua ad mare itur, Sophiaeque portus 


84 LEONIS DIACONI 


' A. M. 6478 φερούσης 0000 , ἵνα ὃ τῆς Σοφίας λιμὴν ἥπλωται, τὸν τούτου vt- 
χρὸν προέπεμψε, καὶ τῇ σορῷ περιέστειλε. μετὰ δέ τινας ἡμέρας 
τοῦ ἐπὶ τῷ πατρὶ πένϑους τῷ βασιλεῖ ὑπολωφήσαντος, εὐκαιρίας 
ἡ «Αὐγούστα Θεοφανὼ δραξαμένη, πρόσεισι τούτῳ καταμόνας, 
πολλὴν συνείρουσα λόγων πειϑὼ, ᾿Ιωάννην τε τὸν Ἰϊάγιστρον, 5 

οὗ Tüjuoxijc τὸ ἐπώνυμον, ovx ἀνίη ἐξαιτουμένη, προσλιπαροῦσά 
τε καὶ ποτνιωμένη. καὶ δικαίαν δῆϑεν τὴν σκῆψιν προτεινομένη, 
xal, »ἵνα τί πάντα μέτρῳ καὶ σταϑμῷ ῥυϑμίζων τὰ σὰ, βασε- 
λεῦ, ὡς ἀκριβῆ στάϑμην εἶναί ae καὶ κανόνα σωφροσύνης εὐϑύ- 
τατον, παρορᾷς ἄνδρα γενναῖον οὕτω καὶ νεανικὸν, ἀριπρεπῆ 10 
τε κατὰ τὰς μάχας τυγχάνοντα καὶ ἀκαταγώνιστον, ἐγκυλενδεῖ- 
σϑαι τῷ βορβόρῳ τῶν ἡδονῶν, καὶ βίον μεταδιώκειν παρεξηυλη- 
μένον καὶ ἄνετον, σφριγῶντα καὶ αὐτὴν τῆς ἡλικίας ἄγοντα τὴν 
ἀχμὴν, καὶ ταῦτα αὐτανεψιὸν τοῦ σοῦ πεφηνότα κράτους, λαμ-- 
πράν τε τοῦ γένους͵ ἕλκοντα τὴν σειράν; ἀλλ᾽, εἰ δοκεῖ, κέ-15 

DAeve τὴν ταχίστην, τῶν χώρων ἵνα διατρίβει ἀπάραντα, ἄφι- 
χέσϑαι τε πρὸς ἡμᾶς καὶ συζύγῳ τῶν εὐγενῶν ἁρμοσϑῆναι. 
τὴν γὰρ ἤδη νόμῳ γάμου προσαρμοσϑεῖσαν αὐτῷ ὃ πικρὸς, dc. 
οἶσϑα, καὶ λυσιμελὴς ἐξεϑέρισε ϑάνατος. εἶξον λοιπὸν, βασι- 
λεῦ, καὶ εἰσηγουμένῃ τὰ δέοντα πείσϑητι, καὶ μὴ προκείσϑω 50 
ταῖς ἀκολάστοις γλώσσαις κωμῳδία καὶ σαρκασμὸς ὃ ἐκ τοῦ 
σοῦ γένους ἀναδραμὼν, κἂν ταῖς τῶν πολέμων ἀνδραγαϑέαες 
παρὰ πάντων μεγαλαυχούμενος.᾽ 

P.58 κ΄. Τούτοις τοῖς λόγοις μετελϑοῦσα τὸν αὐτοχράτορα καὶ, 


8. ἕνα τί. Videtur hic deesse φησί. 10. ἀριτροπῇ cod. 11. ἔγκα- 
λινδεῖσθαι cod. 19. λυσιμδνης cod. eem 


anditur, corpus eius prosecutus est, et in arca composuit, Aliquot 
tiebus , cum euaet paululum levata Imperatoris de patre itude, Theo- 
phano Augusta, opportunitate usa, secreto eum adiit, multamque conne- 
ctens in verbis suaviloquentiam, pro Ioanne Magistro cognomento Tzimisce 
deprecari implorando atque obtestando non intermisit. i nimirum 
causam praetexens, ,Cur", inquit, ,,tu qui modo et ratione omnia facis, 
Domine, &deo ut sis consummatum exemplum ac norma acerrima tempe- 
rantiae, nullo loco numeras, virum tam fortem et animosum, clarum bello 
atque invictum, volutari in luto voluptatum, vitamque agere extorrem e£ 
otiosam? Et tamen viget ille ipso aetatis robore, tum etam consobrinus 
tuae maiestatis est, illustrem trahit generis seriem. "Verum, sl videtur, 
jube illun quamprimum, rure ubi est relicto, ad nos venire, e£ uxorem 
aliquam e patriciis ducere. Quam enim prius in matrimonio habebat, acer- 
ba, ut scis, ac membra solvens mors perculit, Cede igitur, Domine. Quod 
suadeo. , rectum t Gere mi morem. Ne iaceat ladibrium et irrisio- 
nem linguarum antium qui et genere te attingit, et ob bellica faci- 
Dora ab omnibus praedicatur." et ᾿ 


6. His vocibus insectans Imperatorem et, ut fit, fascinans (studebat 


HISTORJAE V. 6. 85 


ὡς τὸ dxóc, καταγοητεύσασα (εὔνοιαν γὰρ ὑπὲρ τὸ προσῆκον À: Ο. 969 
παρεῖχεν αὐτῇ; ἐχτόπως τῆς ὥρας ταύτης ἡττώμενος), ἀνέπει- Ἰ.Ν.7 
σεν εἰσχαλέσαι τὸν Ἰωάννην, καὶ ϑᾶττον ἀπαντῆσαι πρὸς τὸ Βυ- 
ζάντιον. ὃ δὲ πρὸς τὴν βασιλεύουσαν εἰσελάσας καὶ τῷ βασιλεῖ 
ὁπαραστὰς, ἐπείπερ ἐπισχήψεις ἐδέξατο τοῖς βασιλείοις δσημέραι 
φοιτᾷν, τότε μὲν ἐφ᾽ ἑστίας εὐθὺς ἀπηλλάττετο" μετέπειτα δὰ 
παρὰ τὴν βασίλειον αὐλὴν o0 διελίμπανεν ἀνιών. ἅτε δὲ ϑερ-- οὶ. 995 v. 
μουργός τις ἀνὴρ πεφυκὼς, καὶ τυλμήσας & καί τις ἄλλος, καὶ 
᾿ πράγμασεν ἐπιχειρεῖν ἀλλοχότοις παραβολώτατος, ἐξεῦρε μηχα- 
γὴν, ὥστε διά τινων ἀφανῶν εἰσόδων πρὸς τῆς “4ὐγούστης ἕτοι- 
μασϑεισῶν ὑποδύεσϑαί τε καὶ εἷς λόγους ταύτῃ συνέρχεσϑαι, xalB . 
τὴν τοῦ αὐτοχράτορος Νικηφόρου τῶν ἀνακτόρων μελετῆσαι 
καϑαίρεσεν. ἐντεῦϑεν ἄνδρας ῥωμαλέους καὶ νεαγικοὺς τὰ πολέ- 
μια ἐκ διαλειμμάτων πρὸς αὐτὸν ἐξέπεμπεν, oUg ὑποδεχομένη 
δὲν οἰκίσχῳ σκοταίῳ παρ᾽ αὐτῇ παρεφύλαττεν. ἐπεὶ δὲ πόνον 5$ 
τούτων ἐπὶ καχῷ συλλαβοῦσα συμφωνία καὶ δεινὴν ἀδικίαν ὠδί.- 
γασα, τὴν πονηρὰν τεχεῖν ἀνομίαν ἠπείγετο, συνελθόντες αὖϑις 
ἀλλήλοις κατὰ τὸ σύνηϑες, τὸν αὐτοχράτορα Νικηφόρον τῆς ἂρ- 
χῆς κατασπᾶσαι διέγνωσαν, ἐκεῖϑεν ἐφ᾽ ἑστίας ὃ Ἰωάννης ἀπαλ-- 
Δλαγεὶς, ἹΠιχαήλ τε, τὸν καλούμενον Βούρτζην, καὶ ““έοντα τὸν 
Πιδιάσιμον εἰσκαλέσας καὶ τὸ δωμάτιον κλείσας, τὴν τοῦ αὗτο- C 
χράτορος Νικηφόρου uev! αὐτῶν ἐσκαιωρεῖτο ἀναίρεσιν. μὴν 
ἐφειστήκει τότε 4Ζεχέμβριος, δεκάτην ἐλαύνων ἡμέραν. λέγεται 
δ. Vel ἐπισχήψεις vertendum est. interdicta, vel deest post βασιλείοις 
negatio μὴ seu οὔχ. Vid, Cedrenum 662. B. 8. Fort. τολμηείας, 
vt 23. C. 86. B. C. 12, Fort. ἀναχτορίων. Vid, notas. 14. αὖ- 
τόν. Leg. αὐτήν. 
enlm Augustae plus quam attinebat, eratque forma elus mirabiliter captus), 
persuasit illi ut Ioannem accerseret, quo Constantnopolim protinus is se 
conferret. Eo cum pervenisset, ad Imperatorem admissus, postea quam 
vetitus fuerat singulis diebus in palatium venire, tunc quidem evestigio 
se recepit: deinde tamen aulam frequentare non intermisit. Nam 
Cum esse£ vir fervida natura, et confidens, si quis fuit unquam, et ad res 
immanes as audacissimus, modum reperit, quemadmodum per quos- 
dam occultos aditus ab Augusta paratos clam introiret, in eiusque veniret 


colloquium, et Imperatoris Nicephori remotionem ἃ principatu meditaretur. 
Proinde homines robustos ac bello strenuos ex intervallis ad Augustam sub- 
Wósit, quos illa receptos in cella tenebricosa prope ipsam collocavit. 
Postquam vero eorum conspiratio, conceptu in nefas facto, calamitatem 
εἰ truculentum scelus parturiens, atrocem impietatem iam erat prolatura, 
iterum inter se ex more convenientes Nicephorum Imperatorem de imperio 
detrudere statuerunt. Ita Joannes domo egressus Micha&lem cognomento 

et Leonem Pediasimnm introvocat: clausa cella cum his Nicephori 
Augus caedem machinatur. Agebetur tunc mensis Decembris dies deci- 


86 LEONIS DIACONI 


A. M. 6478 δὲ κατὰ τὴν ἑσπέραν παρὰ τὸν καιρὸν τῆς ὑμνῳδίας κληρικόν τι- 
[πὰ 18. νὰ τῆς βασιλείου αὐλῆς λίβελλον ἀναδοῦναι τῷ βασιλεῖ, ἐν ᾧ 
ταῦτα ἐγέγραπτο" ,,γνωστὸν ἔστω σοι, βασιλεῦ, ὡς ὄλεϑρός σοι 
ταύτῃ τῇ νυκτὶ ἐπικαττύεται χαλεπός. ὅτι δὲ ἀληϑῆ ταῦτα, ἢ 
γυναικωνῖτις ἐρευνηϑήτω, ἐν fj ἄνδρες ἔνοπλοι καταληφϑήσον- 5 
ται, οἱ τὴν σὴν μέλλοντες αὐτουργῆσαι σφαγήν. τὸν γοῦν λέ- 
Ὁβελλον ὃ βασιλεὺς ἀναγνοὺς, Πιχαὴλ τῷ τοῦ κοιγῶνος κατάρ- 
χοντι ἔρευναν ἀκριβῆ τῶν ἀνδρῶν ποιῆσαι παρεκελεύσατο" ὃ δὲ, 
εἴτε τὴν ““ὐγούσταν καταιδεσϑεὶς, εἴτε μελλήσει χρησάμενος, ἢ 
καὶ ϑεοβλαβείᾳ παρενεχϑεὶς, παρῆκε τὸ δωμάτιον, ἐν ᾧ τὸ τῶν 10 
φόνων τῶν ἀνδρῶν καϑῆστο στίφος, ἀνεξερεύνητον. ἤδη δὲ τῆς 
γυκτὸς ἐπελϑούσης, κατὰ τὸ εἰθισμένον 7j βασιλὶς πρὸς τὸν αὖ- 
τοχράτορα εἰσφοιτήσασα, λόγους διΐἥει περὶ τῶν ἐκ υσίας νεω- 
στὶ ἀφιγμένων νυμφῶν, ὅτι, ,,ἄπειμε τὰ πρὸς ϑεραπείαν αὐτῶν 
ἐπισκήψασα,, ἔπειτα δὲ φοιτήσω πρὸς σέ" ἀλλ᾽ ἠνεῳγμένος ὃ χοι- 15 
P. 58 τωνίσκος ἔστω, καὶ μὴ κλεισϑήτω τὰ νῦν" παλινοστήσασα γὰρ 
"ἐγὼ τοῦτον κλείσω λοιπόν." ταῦτα προσειποῦσα ἐχεῖϑεν ἐξήει. ὃ 
δὲ βασιλεὺς δι᾽ ὅλης μὲν τῆς φυλακῆς τῆς νυχτὸς τὰς συνήϑεις 
εὐχὰς ἀνέπεμπε τῷ Θεῷ, καὶ τῇ μελέτῃ τῶν ϑείων γραφῶν διε-- 
σχόλαζεν. ἐπεὶ δὲ τὸν ὕπνον ἡ φύσις ἀπΐτει, πρὸ τῶν σεπτῶν 20 
εἰχόνων τῆς τε ϑεανδρικῆς τοῦ Χριστοῦ μορφῆς, καὶ τῆς Θεο-- 
μήτορος, καὶ τοῦ ϑείου προδρόμου καὶ κήρυκος, παρὰ τὸ παρ- 
δάλειον δέῤῥος καὶ τὸν κοκκοβαφῆ πῖλον, ἐπ᾽ ἐδάφους διανε- 
φπαῦξτο. : Σ 


11. φόνων τῶν. Fort. φονϑυτῶν 6. φονευτεκῶν. 


mus. Vespera fertur sub tempus precum clericus quidam, εχ aula palatina 
libellum porrexisse Imperatori, quo in libello scripta erant haec: ,, Notum 
Sit tibi, Domine, mortem parari Gbi hac nocte atrocem. Quod autem vera 
sunt haec, iube gynaeceum inspidatur, in quo homines armati deprehen- 
dentur, qui effecturi sunt tuam caedem."  Lecto libello Imperator Michaé- 
lem, cubiculi praefectum , inquisitionem diligentem horum virorum facere 
jussit: is vero, sive Augustam veritus, sive tarditate usus, vel etiam 
sinisteritate praetergressus, cellam, in qua percussorum manus consederat, 
inexploratam reliquit. Ubi iam nox supervenit, Augusta, ut consueverat, ad 
Imperatorem introivit, ac sermonem orsa de sponsis, quae ex Moesia mo- 
do venerant, ,, Vado," inquit, ,,cultum harum curatura; posthaec revertar 
&d te: at sodes sine apertum cubiculum, ne sit clausum in praesenti; quan- 
do revenero, tum ego claudam." Haec ad eum fata it foras. Imperator 
pet totam noctis vigiliam consuetas preces ad numen sublime misit, inque 
meditatione sacrorum voluminum est versatus. Ubi vero somnum natura 
vit, pro venerandis imaginibus deivirilis mormae Mni itemque 
iparae et diyini praecursoris atque praeconis, humi, su e pantbe- 
rina et coactili eocolao quieti eo adiit ΚΕ 


HISTORIAE V. 7. 87 


. ζ΄, Οἱ δὲ πρὸς τῆς Αὐγούστης ὑποδεχϑέντες ὑπηρέται τοῦ A. C. 969 
Ἰωάννου, τοῦ δωματίου ξιφήρεις ἐκπηδήσαντες, τὴν ἐκείνου ἄφι- ἘΠ oe τ. 
ξιν προσεδέχοντο, περὶ τὰ ὕπαιϑρα τῶν βασιλείων ὑπερῴων xa-B 
τασχοπούμενοι. πέμπτην τῆς νυκτὸς ὧραν ὃ γνώμιωων ἤδη κατε- 

δπηγγέλλετο" δριμεῖα δέ τις βορέου αὖρα τὸ τοῦ ἀέρος ἐπεῖχε xa- 
τάστημα, καὶ χιὼν ἐχεῖτο πολλή" καὶ ὃ Ἰωάννης ἀφίκετο μετὰ 
τῶν συνωμθτῶν, ἐπὶ λέμβου τὸν αἰγιαλὸν παραπλέων, καὶ τῆς 
ἠπείρου προσεπιβαίνων, ἵνα ὃ λίϑινος λέων τὸν ταῦρον ζωγρεῖ 
(Βουκολέοντα τὸν τόπον κέκληκεν 5j συνήϑεια)" ὃς τοῖς ἄνωθεν 
10 ἐπὶ τῶν ὑπαίϑρων προκύπτουσιν ὑπηρέταις συρέττων ἐπεγινώσκε- 
To. τοιοῦτον γὰρ τοῖς παλαμναίοις ἐδέδοτο σύνθημα. κόφινον 
οὖν καλωδίοις ἐξηρτημένον χαλάσαντες ἄνωθεν, καϑ' ἕνα τοὺς C 
συνωμότας πρότερον ἅπαντας ἀνιμήσαντο, ἔπειτα δὲ καὶ τὸν 
Ἰωάννην αὐτόν. ἀνελθόντες οὖν παρὰ πᾶσαν ἀνθρωπίνην ὕπό- 
Ἰδνοιαν, καὶ τὰ ξίφη γυμνώσαντες; εἷς τὸν βασιλικὸν εἰσελαύνουασι 
ϑάλαμον, καὶ τὴν κλίνην κατειληφότες, καὶ ταύτην εὑρόντες κε- 
γὴν καὶ μήτινα ἐν αὐτῇ διαναπαυόμενον, ἐπεπήγεσαν ἀπὸ τοῦ 
δέους, xol καταχρημνίζειν αὑτοὺς ἐπειρῶντο πρὸς ϑάλασσαν. 
ἀλλ᾽ ἀνδράριόν τι τῶν ἐκ τῆς γυναικωνίτιδος ἱταμῶν, αὐτῶν 
40ἡγησάμενον, ὑποδεικνύεε τὸν βασιλέα καϑεύδοντα, ὃν κύχλῳ 
περιστάντες ἔνυττον τοῖς ποσὶν ἐναλλόμενοι, διυπνισϑέντα δὲ 
τοῦτον καὶ τὴν κεφαλὴν ἐπ᾽ ἀγκῶνος ἐρείσαντα, ξίφει βιαίως υ 
παίεε «Ἰέων ὃ Βαλάντης ὀνομαζόμενος. ὃ δὲ περιαλγήσας τῷ 


8. προσεδέχετο cod. — G. ἀφίκετο. Cod, plusquamperfecto, dgi- 
40. ut infra G9. B. — 21. ἐναλλόμενον "t . perfecto, 


7. Inter haec Toannis administri, quoe Augusta t, e cella eum 
qgindiis emersi adventum eius praestolabantur , e solario fastiglorum palatii 
epeculantes. Jamque quintam noctis horam gnomon indicabat: gelida aqui- 
lonis aura regiones perflabat aPrias, nix autem delabebatur plurima: cum 
Ioannes advenit cum coniuratis, in navicula littus legens, atque ubi leo lapi- . 
deus taurum capit (Bucoleonem locum vocant vulgo), terram exit; est- 
que ab adiutoribus, superne e solario intentis, sibilo agnitus. Eiusmodi 
im) impiis datum erat signum. Proinde sporta per restes alligatas desu- 

demissa , primo coniuratos omnes sigillatim attraxerunt, deinde 
Drum quoque Ioannem. Ita cum praeter omnem opinionem humanam evasis- 
sent, destrictis gladiis irrumpunt in Imperatoris cubiculum, lectumque 
invadunt: quem cum inanem invenissent, neque quenquam ín eo quiescen- 
tem, obriguerunt pavore, seseque praecipitare in mare conati sunt. Ve- 
rum homuncio aliquis de scurris e gynaeceo, qui eos duxerat, submonstrat 
lis Imperatorem dormientem: quem in orbe circumstantes pedibus feriunt, 
supraque eum insiliunt. Excitatum ex somno et caput cubito sustinen- 
tem Leo, nomine Balantes, vehementer gladio percutit. Percitus dolore 





68 LEONIS DIACONI 


Δ, M. 6478 τραύματι {μέχρι τῆς ὀφρύος xal τῆς βλεφαρίδος τὸ ξίφος καϑί- 
Td. 18 ετο, ἀπαράξαν μὲν τὸ ὀστοῦν, μὴ πλῆξαν δὲ τὸν ἐγκέφαλον), 
»»Θεοτόχε, βοήϑει,᾽ ἐχέκραγε γεγωνοτέρᾳ φωνῇ ἐῤῥεῖτο δὲ παν- 
ταχόϑεν τῷ αἵματι καὶ κατεφοινίσσετο. ὃ δὲ Ἰωάννης, ἐπὶ τῆς 
βασιλικῆς καϑίσας στρωμνῆς, ἑλκύειν ὡς αὑτὸν τὸν βασιλέα πα-- 5 
ρεκελεύσατο. ὃν ἑλχυσϑέντα, ὀχλάζοντά τε καὶ ἐπὶ τὸ ἔδαφος 
διαῤῥέοντα (οὐδὲ γὰρ οἷός τε ἦν ἐπὶ γόνυ ἀνίστασθαι, καταβλη- 
P. 54 ϑείσης αὐτῷ τῆς γιγαντώδους ἰσχύος τῇ τοῦ ξίφους πληγῇ), ἀνη- 
ρώτα τοῦτον μετὰ ἀπειλῶν, καὶ, ,,λέγε μοι, ἀγνωμονέστατε σὺ 
καὶ βάσκανε τύραννε, o9 δι" ἐμοῦ τῆς Ῥωμαϊκῆς ἡγεμονίας ἐπέ- 10 
βης, καὶ τὴν τοσαύτην δυναστείαν ἀνείληφας ; πῶς οὖν, τῆς 
τοιαύτης ἀλογήσας εὐεργεσίας, καὶ φϑόνῳ καὶ μανίᾳ οἰστρηλα-- 
τηϑεὶς, τῆς τῶν στρατευμάτων καϑαιρήσειν ἀρχῆς τὸν σὸν εὐερ-- 
γέτην ἐμὲ οὐχ ἐνάρχκησας ; ἀλλὰ κατ᾽ ἀγροὺς σχολάζειν διαφῆκας 
μετὰ τῶν γεωργῶν, ὡσεέ τινα ἄτιμον μετανάστην, ἄνδρω yev- 15 
γαῖον οὕτω, καὶ νεανικὸν ὑπὲρ cé* ὃν τὰ τῶν ἐναντίων φρίττει 
στρατόπεδα, καὶ οὗ τῶν χειρῶν οὖκ ἔστιν ὅστις σε ῥύσεται νῦν. 
εἰπὲ τοίνυν, εἴ τίς σοι πρὸς ταῦτα δικαιολογίας ἀντιλογία ὕπο-- 
λέλειπται. 
Fol 996 v. πη΄. Ὁ δὲ βασιλεὲς, λειποϑυμῶν ἤδη καὶ μὴ ἔχων τὸν αὑτῷ 90 
Βέἐπαμύνοντα, τὴν Θεοτόχον ἐχάλεε ἐπίχουρον. Ἰωάννης δὲ τὸν 
πώγωνα τούτου δραξάμενος ἀνηλεῶς ἔτιλλε, καὶ οὗ συνωμόται 
ταῖς λαβαῖς τῶν ξιφῶν τὰς αὐτοῦ σιαγόνας ὠμῶς καὶ ἀφιλαν- 


1. Fort. 7. [dog] φλεβαρέδος cod. — 12. oiac 
i our Bie γάρ. — fisgegidog] φλεβαρ 9η- 


vulneris (nam usque ad supercilia et palpebras gladius penetraverat, osque 
resciderat, illaeso tamen cerebro), clamabat elata voce, ,,Deipara, iuva:" 
difflnens undique sanguine et cruentus. At loannes, qui in augusto lecto 
consederat, trahi ad se Imperatorem iussit. Raptum, cum solutis membris 
ad solum collaberetur (nec enim genu niti poterat, insigni eius robore 
pes gladii fracto) , interrogat cum minis, et, ,,Dic mihi," inquit, ,,sto- 
ide et invide tyranne, an non per me ascendisti ad principatum Romanum 9 
Non per me hoc tantum imperium suscepisti ὃ Qui igitur, eiusmodi benefi- 
cii immemor, invidia et furore abreptus, non dubitasti exercituum prae- 
fecturam sbrogare mihi, optime de te merito? sed amandasti me, ut lan- 
guerem in agro cum rusticis, tanquam aliquis infamis exul, vir fortis adeo, 
et strenuus plus quam tu: quem adversariorum verentur castra, et cuius 
ex manibus non est qui nunc te liberet. Sed tamen dic, ad haec si qua 
excusationis ratio tibi relicta est." 
8. Imperator autem, animo iam deficiens, auxiliatore destitutus, Dei- 
parae invocabat opem. "'Tum Ioannes invadens barbam crudeliter vellica- 
vit, coniuratique gladiorum capulis genas elus dire atque inhumaniter tun- 





ϑρώπως ἔνυττον, ὡς διασαλεῦσαί ve τοὺς ὀδόντας xol παραχι- À. C. 969 
γῇσαι αὐτοὺς τοῦ φατνώματος. ἐπεὶ δὲ προσκορεῖς ἦσαν τοῦτον "v 7 
ποινηλατούμενοι, χατὰ τῶν στέρνων ὃ Ἰωάννης παίει ποδὶ, τό 

| τε ξίφος ἀνατείνας κατὰ μέσον διήλασε τοῦ κρανίου, πλήττειν 
Bró» ἄνδρα καὶ τοῖς ἄλλοις ἐγκελευσάμενος. ot δὲ κατεσπάϑιζον 
τοῦτον ἀνηλεῶς, καί τις ἀκουφίῳ τὸ μετάφρενον αὐτοῦ πλήξαςὉ 
διαμπερὲς ἐπὶ τὰ στέρνα διήλασε. τὸ δὲ τοιοῦτον ὅπλον σιδήρειον 
ἐπίμηχες πέφυκεν, ἐρωδιοῦ ῥάμφει προσεοικὸς ἀτεχνῶς " παρὰ 
τοσοῦτον δὲ διαλλάττει τοῦ ῥάμφους κατὰ τὸν σχηματισμὸν, παρ᾽ 
Ἰοὗσον ἐκεῖνο μὲν ἰϑυτενὲς 7j φύσις ἐχλήρωσε τῷ πτηνῷ, τὸ δὲ εἰς 
καμπὴν ἠρέμα μετρίαν ἐκτείνεται, ὀξεῖαν ἐπιεικῶς προβαλλόμε- 
γον τὴν ἀχμήν. τοιαύτην μὲν δὴ Νικηφόρος ὃ αὐτοκράτωρ τὴν 
τοῦ βίου εὗρε καταστροφὴν, πάντα μὲν τὸν τῆς ζωῆς χρόνον πεν- 


" HISTORIAE V. 8. 89 


τήχοντα καὶ ἑπτὰ ἔτη διαβιοὺς, ἕξ δὲ καὶ μόνους ἐνιαυτοὺς πρὸς 
16 μησὶ τέσσαρσι τὴν τῆς βασιλείας ἰϑύνας ἀρχήν" ἀνὴρ ἀνδρείᾳ xol 
σώματος ῥώμῃ πᾶσαν ἀδηρίτως ὑπερβαίνων τὴν xav αὐτὸν γε- Ὦ 
ψεὰν, ἐμπειρύτατός τε καὶ δραστικώτατος τὰ πολέμια, καὶ πρὸς 
πᾶσαν ἰδέαν πόνων ἀνένδοτος, καὶ σώματος ἀμείλικτος καὶ áxo- 
λάχευτος ἡδοναῖς" μεγαλόφρων τε Xul μεγαλοφυὴς τὰ πολιτικὰ, 
30 ἐνγομώτατα δικάζων, καὶ νομοϑετῶν ἀσφαλῶς, καὶ μηδενὸς τῶν 
ἐν τούτοις κατατριβέντων ἡττώμενος " ἐν δὲ ταῖς εὐχαῖς καὶ ταῖς 
παννύχοις πρὸς Θεὸν στάσεσιν ἄχαμπτός τε καὶ ἀδαμάντινος, 
ἀμετεώριστον ἐν ταῖς ὑμνῳδίαις τὸν νοῦν συντηρῶν, καὶ πρὸς 
τὰ μάταια μηδόλως ῥεμβόμενον. ἐλάττωμα δὲ τοῦτο προσῆπτον P. 55 
95 οἱ πολλοὶ τῷ ἀνδρὶ, ὅτι τε ἀπαρεγχείρητον ἐβούλετο πρὸς ány- 


debant, ut dentes concusei loculamentis eliderentur. Denique, cum satu- 

rali essent eius cruciatibus, pectus loannes pede percutit, alte vibrato 

&ladio calvariam eius mediam disiiciens , itemque reliquos ferire iubet mi- 

serum. ta saevum in modum gladiis illum confecerunt, atque aliquis, 

r dorsum acuphium adigens, penitus eum δα pectus usque transiecit. 

d telum ex ferro est, praelongum, rostro ardeae plane simile: nisi tamen 

8 rostri forma hoc differt, quod id rectum natura avi tribuit, illud in fle- 

xum modicum leviter porrigitur, et acuminatam plane cuspidem protendit, 
Eiusmodi Nicephorus Imperator invenit vitae exitum , cum omnino annos 

vitae complesset septem et quinqueginta imperio praefuisset dantaxat 
| annos sex, menses quatuor: vir omnibus suae aetatis hominibus et virtute 
et corporis firmitate sine controversia antecellens, summa iu bellis cum 

| peritia tum alacritate, ad omne genus laborum obdurans, voluptatibus cor- 
| poris incorruptus et indelectatus; liberalis praeterea et magnificus in ad- 
ministratione civili, iudex iustissimus , legislator firmus, neque ulli eorum, 

qui his in rebus versati sunt, postponendus. In precibus autem pernocti- 

busque ante numen stationibus severus erat atque adamantinus , inturba- 

tam in canticis mentem servans, ad vanitates haudquaquam delabentem. 
Nihilominus hoc vitium exprobrabant in illo vulgo, quod ab omnibus in- 


90 LEONIS DIACONI 


Δ. M. 6478 των συντηρεῖσϑαι τὴν ἀρετὴν, xal μὴ παραχαράττεσθαι τὴν ToU 
Id. 18 δικαίου ἀχρίβειαν. διὸ καὶ ἀπαραίτητος ἥν εἷς τὴν τούτων ix- 
δίκησιν, καὶ τοῖς ὁλισϑαίνουσιν ἀδυσώπητος καὶ φορτικὸς ἐδό- 
xu, καὶ ἐπαχϑὴς τοῖς ἀδιάφορον ἀντλεῖν τὸν βίον ἐϑέλουσιν. 
ἐγὼ δέ φημι, ὡς e μή τις κατὰ ῥοῦν φερομένοις τοῖς πράγμασι 5 
βάσκανος νεμεσήσασα τύχη τὸν ἄνδρα τοῦτον ταχὺ τοῦ βίου ἀπή- 
γαγε, μεγίστην ἂν ἡ τῶν Ῥωμαίων ἡγεμονία καὶ οἵαν οὐκ ἄλλοτε 
εὔκλειαν ἀπηνέγκατο. ἀλλὰ γὰρ 7) πρόνοια, τὰ σκληρὰ καὶ ὑπέρ- 
Βαυχα τῶν ἀνθρῴπων ἀποστυγοῦσα φρονήματα, κολούεε τε καὶ 
Fol. 997 τ. περιστέλλει καὶ εἰς τὸ μηδὲν συνωῚθεῖ, οἷς οἷδεν ἀνεφίκτοις κρί- 10 
μασι πρὸς τὸ συμφέρον τὸ τοῦ βίου πορϑμεῖον εὐθύνουσα. 

ϑ'. Ὁ δέγε Ἰωάννης, ἐπεὶ τὸ τοιοῦτον ϑεοστυγὲς καὶ ἀνό-- 
σιον μῦσος εἰργάσατο, ἐπὶ τὸν λαμπρὸν οἶκον τῆς βασιλικῆς 
ἑστίας παρελϑὼν (Χρυσοτρίκλινον τὸν δόμον κατονομάζουσι), 
τό τὲ πέδιλον τὸ ἐρυϑρὸν τοῖς ποσὶν ἐνηρμόσατο, xal παρὰ 15 
τὸν ϑρόνον κεκάϑικε τὸν βασιλικὸν, καὶ περὶ τῶν κοινῶν πρα-- 
γμάτων ἐφρόντιζεν, ὅπως τούτων ἐγκρατής τε γένοιτο, καὶ μή- 
τις αὑτῷ διαστασιάσοι τῶν ἐξ αἵματος προσηκόντων τῷ αὖτο- 

Cxoárogi. οἱ δὲ τοῦ Νικηφόρου ὑπασπισταὶ, ὄψέ ποτε τὴν ἄναί- 
ρεσιν τούτου ἐνωτισϑέντες, ὥρμησαν ἐπαμῦναι αὐτῷ, ὕποτο-- 40 
πάζοντες, ἐν τοῖς ζῶσιν ἔτι περιεῖναι τὸν ἄνδρα, καὶ τὰς σιδη- 
θέας πύλας παντὶ σϑένει ἀναμοχλεύειν ἐπειρῶντο. ἀλλὰ ὃ Ἰωάν-- 
γῆς τὴν κεφαλὴν ἐνεχϑῆναι τοῦ Νικηφόρου ἐνεχελεύσατο, καὶ 


δ. φερόμϑονος cod. — ;21. σιδηρέας πύλας. Ex Homero, ut puto, 
Iliad. Θ. 15. ἔνϑα σιδήρειαί τε πύλαι καὶ χάλκεος οὐδός. 


corruptam virtutem coli, neque omnino ἃ summa aequitate recedi vellet. 
Quocirca inexorabilis erat in vindicando, delinquentibusque durus vide- 
batur atque gravis, molestusque illis, qui liberiorem vitam agere cupiebant. 
Ego vero dico, nisi rebus sic secundo cursu fluentibus per invidiam in- 
dignata fortuna hunc virum citius e vita sustulisset, maximum splendorem 
res Romana , et qualem nunquam alias, obtinuisset. Sed providentia, du- 
ros atque elatos hominum animos male osa, frangit comminyitque eos ad 
nihilumque redigit, incomprehenaibilibus, quae novit, iudiciis ad commoda 
eostra igens. 


cymbam vitae dirig 

9. Ioannes, patrato eiusmodi numini exoso atque impio facinore, magni- 
ficum oecon pslatii ingressus (Chrysotriclinium id conclave vocant), calcea- 
menta rubra pedibus aptavit, in solioque sedens im rio ad summun 
rerum animum convertit, quo pacto ea potiretur, seditionemque eorum prae- 
venire, qui Imperatorem cognatione attingebant. Inter haec Nicephori 
protectores, fato eius tardius cognito, ad opem ferendam proruperunt, 
uod superstitem etiamnunc esse eum suspicabantur, omnique vi emoliri 
teas conati portas sunt. "Pum Ioannes caput Nicephori proferri, per- 


HISTORIAE V. 9. 91 
ταύτην ὑποδειχϑῆναι διὰ τρυμαλιᾶς τοῖς ἐχείνου σωματοφόλαξι. A c. 969 


παρελϑὼν δέ τις, «ἀτζυποθϑεόδωρος καλούμενος, ἐξέτεμέ τε τὴν 
κεφαλὴν, καὶ τοῖς στασιάζουσιν ὑπεδείχνυεν, οἱ δὲ, τὸ ἀλλό- 
xoro»v καὶ ἄπιστον ἀϑρήσαντες ϑέαμα, τά τε ξίφη τῶν χειρῶν 
δμεϑῆκαν, καὶ παλινῳδίαν ἧσαν, καὶ τὸν Ἰωάννην αὐτοχράτορα 
Ῥωμαίων ὁμοφώνως ἐκήρυττον. 0 δὲ τοῦ Νικηφόρου νεχρὸς κατὰ Ὁ 

τὸ ὕπαιϑρον ἐπὶ τῆς χιόνος πανημέριος ἔχειτο" ἐνδεχάτη ἦν τοῦ 
Δεκεμβρίου μηνὸς ἡμέρα, σαββάτῳ " ὃν πρὸς ἑσπέραν βαϑεῖαν 

τῇ ὁσίᾳ παραπεμφϑῆναι ὃ Ἰωάννης προσέταξε. ϑήκῃ οὖν σχε- 

10 διασϑείσῃ ξυλένῃ ὡς ἔτυχε περιστείλαντες, μέσον τῶν γυκτῶν 
λαϑραίως εἰς τὸν ϑεῖον τῶν “Ἀποστόλων σηχὸν ἐξεχόμισαν, καὶ 
κατὰ τὸ ἡρῷον, ἔνϑα τὸ τοῦ ϑείου καὶ ἀοιδίμου Κωνσταντίνου 
σῶμα κατάχειται, ἐν μιᾷ τῶν βασιλικῶν σορῶν ἐχήδευσαν. ἀλλὰ 
γὰρ oix ἐπενύσταξεν ἡ δίκη τῇ μιαιφονίᾳ τῶν ἀλαστόρων ἐκείνων 

Ἰδάγδρῶν, μετῆλϑε δὲ πάντας ποινηλατοῦσα μετέπειτα, καὶ δη-- P. 56 
μευϑέντες, κατὰ τὰ ἔσχατα πενητεύσαντες, κακοὶ χαχῶς τοῦ 
ζῇν ἀπηλλάγησαν, ὕσοι τῆς ἐκείνου σφαγῆς αὐτόχειρες ἐξεγένοντο. 
ἀλλ᾽ ἀποχρώντως γὰρ εἰρῆσϑαί μοι δοκεῖ περὶ τῶν πεπραγμένων 
τῷ αὐτοκράτορι Νικηφόρῳ, καὶ τῆς αὐτοῦ βιοτῆς καὶ χαταστρο- 

ἐοφῆς. τὸ δὲ πέρα τοῦ μετρίου κατατρίβειν τὸν λόγον καὶ κατα-- 
τείνειν ἐχεῖ, πολυπραγμόνων ἡγοῦμαι τὸ πάϑος καὶ τῆς γραφῆς 

.ὑπερβαινόντων τὸ πλήσμιον, οἷς μηδὲ τὸ τυχὸν παρεῖται ἀνεξε-Β 
ρεύγητον. δέον οὖν εἶναί μοι δοκεῖ, ταύτην τὴν περὶ ἐκείνου 


"1 προσέταξε. Additum hic est secunda manu ταφῇ. 14. ἐπένυ- 


foramen protectoribus ostendi iussit. Ita accedens aliquis, Atzypotheo- 
orus nomine, id praecidit, et tumultuantibus exhibet. Qui obiecta immani 
atque inopinata specie gladios emiserunt de manibus, et mutata iam voce 
loannem ratorem Romanorum una consensione renunciaverunt. In nive 
autem sub divo iacuit Nicephori corpus toto eo die, qui dies erat undeci- 
mus Decembris, sabbato: donec illi ad multum vesperum Ioannes iusta solvi 
jussit. lta in loculo ligneo raptim facto uf-unus de multis compositus, me- 
dia nocte clam in sanctum Apostolorum templum elatus est, in sepulcroque 
ilo, ubi divini hymnisque celebrati Constantini corpus iacet, in una ex 
&mperatoriis arcis conditus. At enim post nefariam caedem ab his devotis 
capitibus patratam non obdormivit iustitia, verum vindicta assecuta omnes 
est: adeo ut quicunque manum ad occisionem illius preebuerunt, ii 

omnes bonis publicatis ad summam indigentiam redacti exitiales exitus ha- 
buerint. "Verum de rebus gestis Nicephori Imperatoris, deque vita et 
fato eius, satis abundanter, ut arbitror, demonstratum est. "Nam extra 
modum commorari atque dilatare orationem hoc in loco, hominum opinor 
nimis curiosorum esset vitium, qui, finem transeuntes scribendi, ne mini- 
mas quidem relinqui vellent inexplorata. "Tempus igitur iam sihi videtur, 


92 LEONIS DIACONI HISTOR. V. 9. 


A. M. 64178 xal τῶν αὐτῷ πραχϑέντων διήγησιν περιστείλαντα, καὶ περὶ 
Ind, 1 τῶν τῷ Ἰωά ϑέ ὃς κατ᾽ ἐπίχλ TE: 
A. C. 959 TO» τῷ Ἰωάννῃ πραχϑέντων, ὃς κατ΄ ἐπίχλησιν Τζιμισκῆς ixa- 
L N.7 λεῖτο (τοῦτο δὲ τὸ τῆς opere» διαλέκτου πρόσρημα ὄν, εἷς 
Fol. 237 * τὴν Ἑλλάδα μεϑερμηνευόμενον μουζακίτζην δηλοῖ" βραχύτατος 
γὰρ τὴν ἡλικίαν τελῶν ἐπωνυμίαν ταύτην ἐχτήσατο), κατὰ τὸ ὅ 
ἐνὸν ἐξειπεῖν, ὡς ἂν μὴ λήϑης βυϑοῖς παραῤῥυῇ ἔργα βιωφελῆ 
καὶ μνήμης ἐπάξια. ᾿ 


narratione de illo et actionibus illios coarctata, de rebus gestis Ioannis, co- 

goomeuto qui 'Tzimisces perhibebatur (.haec linguse Armeniae appellatio 

graece conversa muzacitzen valet: id autem, quia erat statura brevissimus, 

cognomen invenit), pro facultate dicere, ut res scitu utiles et memoria dignae 
vionis voraginibus ne eummergantur. 


AEONTOZ 4IAKONOYX 


IZTOPIAZ g. 





LEONIS DIACONI HISTORIAE 
LIBER VL 





ARGUMENTUM, 


lomnnes "Toimisces a Basilio Notho Imperator renunciatus (Cap. 1). 
Leo Curopalates, Nicephori frater, Methymnam relegatus (8). Ioannis 
Tsimiscae forma et statura, virtutes et vitia (3). Polyeuctus eum ab aditu 
S. Sophiae arcet; moz. imperatis defunctum coronat (4). loannes bona, 
quae privatus possederat , pauperibus distribuit (5). "Theodorus Colonien- 
sis jarcha ^ntiochiae constitutus.  Polyeucti mors (6). Basilii patri- 
erchae creatio (7). Legatio ad Sphendoslabum , Russorum principem (8). 
. Bulgarorum origines (9). Sphendoslabi responsum et minae (10).  Bar- 
dae ScEeri et Petri Patricii expeditio contra Nussos (11). Ioannes 4lacas 
deulatun mittitur. Bardas et Petrus cum Russis confligunt (12). Bar- 

Solleri igsignis virus. Fuga Russorum (13). 





v. dos δὲ αὐτοχράτορος Νικηφόρου τὸν τρόπον, ὃν εἴρηταί. M. 6478 
μοι, ἀναιρεϑέντος, τὰς τῆς βασιλείας ἡνίας Ἰωάννης, ὃ κατ᾽ ἦ οἷς o 
ἐπίκλησιν Tüjuoxác, ὑποζώννυται. ἤδη δὲ τετάρτης φυλακῆς 1.1.1 

τῆς νυχτὸς ἀρχομένης, ἑβδόμης ἡμέρας διαφανούσης, ἕνδεκά-- P. 57 
ὅτης τελούσης τοῦ 4εκεμβρίου μηνὸς, κατὰ τὴν τρισκαιδεκάτην 
ἔνδιχκτον τοῦ ἑξακισχιλιοστοῦ τετρακοσιοστοῦ ἑβδομηκοστοῦ ὀγδόου 


ἔτους, λογάδων ἀνδρῶν στίφος, διὰ τῶν ἀγυιῶν τοῦ ἄστεος διερ-- 
&. Leg. διαφαυούσηρ. ut 85. Α. 


1. Nicephoro Augusto sic, quemadmodum exposui, de medio sublato, rerum 
habenas Ioannes, cognomento 'T'zimisces, suscepit. Tam quarta noctis vigilia 
ineunte, sabbato dilncescente, die mensis Decembris undecimo, indictione 
tertia anni sexies millesimi quadringentesimi septuagesimi octavi, le-- 
virorum cuneus, per urbis compita circumcursans, loannem Impera- 





94 LEONIS DIACONI 


A. M. 6478 χόμενον, αὐτοχράτορα Ῥωμαίων τὸν Ἰωάννην σὺν τοῖς τοῦ ἤδη 

Ind.13 ϑαᾳσιλεύσαντος Ῥωμανοῦ παισὶν ἀνηγόρευον" οἷς àx διαστήματος 

Β ἐφείπετο Βασᾶειος ὃ Νόϑος, Ῥωμανοῦ τοῦ πάλαι αὐτοχράτορος 

ἐκ Zxv9ldog υἱὸς, τῷ τοῦ προέδρου ἐχδιαπρέπων ἀξιώματι. Nw- 

κηφόρος δὲ, μόνος τῶν λοιπῶν σεβαστῶν, ἐς γέρας τῷ ἀνδρὶ 5 

ταύτην ἐκαινοτόμησε τὴν τιμήν" ὅσπερ, εἶ καὶ ἐχτομίας ἐτύγχα-- 

ψεν, ἀλλὰ τὴν ἄλλως δραστήριός τε καὶ ἀγχίνους ὑπῆρχεν ἀνὴρ, 

εὐφυῶς τοῖς πράγμασιν ἐν περιστάσεσιν ἁρμοττόμενος. συνωμό- 

τῆς δὲ ὧν Ἰωάννῃ, καὶ λίαν ἐκτόπως αὐτῷ φιλικῶς διακείμενος, 
ἐσκήπτετο πρότερον νοσεῖν, κἄπειτα πονήρως εἶχε, καὶ κλενο-- 10 

Οπετὴς ἦν. νύχιον οὖν τὴν τοῦ Νικηφόρου μεμαϑηκὼς ἀναίρεσιν, 

τῷ προειληφότι στίφει μετὰ σπείρας γενναίων νεανίσκων ἐπισπό- 

μένος, σεβαστὸν βασιλέα Ῥωμαίων τὸν Ἰωάννην ἀνεχήρυττεν " 

εἷς τὰ βασίλειά τε αὖϑις dvi, καὶ περὶ τῶν κοινῶν Ἰωάννῃ συν- 
ἔπραττε, τὴν τοῦ παρακοιμωμέγου πρὸς ἐκείνου τιμὴν εἰληφώς. 15 

περὶ τῶν ξυνοισόντων οὖν αὑτοῖς βουλευσάμενοι, ἐντάλματα καὶ 

προστάγματα διὰ παντὸς τοῦ ἄστεος αὐθωρὸν ἔστελλον, μὴ ἐξεῖ-- 

val τινι γεωτεριεῖν, ἢ ἐπὶ διαρπαγὰς ἀποκλένειν " κίνδυνον γὰρ 

P. 58 εἶναε τῷ τοιουτότροπόν τε τολμήσαντι, ἀφαιρεῖσθαι τῆς κεφαλῆς. 
τοῦτο τὸ παράγγελμα ἐπιεικῶς Βυζαντίους ἐξεδειμάτωσε, καὶ ΦῸ 

οὐδεὶς ἐτόλμα νεοχμῶσαί τι παρὰ τὸ προσταχϑέν. εἰώϑεσαν γὰρ 

ἐν ταῖς τοιαύταις μεταβολαῖς οἱ ἀργοὶ τοῦ δήμου, καὶ ἄποροι, ἐς 

διαρπαγὰς χρημάτων καὶ κατασχαφὰς οἴκων, ἔσϑ᾽ ὅτε καὶ τῶν 


8. Mendose οὐφυῦς (sic) cod. 18. νεωτεριεῖν. — Vid. infra 


torem Romanorum , adiunctis Romani haud ita pridem A 1 liberis, re- 
nuncjabat: quos ex intervallo subsequebatur Basilius Nothus, Romani 
quondam Augusti ex Scythica femina filius, praesidis dignitate decoratus. 

oc munus Nicephorus primus omnium Imperatorum in honorem hominis 
creaverat: qui, quamvis spado, alias industrius et ingeniosus erat vir, ne- 
gotiorum pro temporibus bene gerens. Hic cum Ioanne conspiraverat, sum- 
Ina necessitudine ei adiunctus, primumque sünulata valetudine postea ae- 
grotus erat, lectoque affixus. Is, ut noctu de Nicephori caede cognove- 
rat, antecedentem cohortem cum globo strenuorum adolescentium insecutus, 
Ioannem Augustum Imperatorem Romanorum renunciavit: quo facto in pa- 
latium rediit, summamque rerum cum Ioanne administravit, ἃ quo prae- 
fectaram Cubiculi accepit. Ipsi, de his quae e re sua forent deliberatione 
habita , mandata et edicta per totam urbem illico emittunt, turbas ciere, 
direptionem facere ulli ne liceret: quod si quis eiusmodi aliquid ausus fae- 
Iib, poena esto, ut caput ei amputetur." Quod edictum non mediocrem 
terrorem Constantinopolitanis iniecit, nec quisquam contra mandatum ad 
nova consilia animum inducere est ausus. Nam solebant in huiusmodi re- 
rum mutationibus ex plebe homines, otio egestateque perditi, ad expe 
tiones bonorum domuumque eversiones converti, interdum quoque ad ci- 





HISTORIAE VI. 2. ' 98 


ὁμοφύλων σφαγὰς τρέπεσθαι, καϑά nov xol ἐν τῇ ἀναῤῥήσει τοῦ A. 


αὐτοχράτορος Νικηφόρου συμβέβηκεν. ἀλλὰ τὴν τοιαύτην ἀχά- 


C. 969 
L1 


Sexrov τοῦ ἀγοραίου ὄχλον φορὰν προφϑάσας ἀνέστειλε τὸ τοῦ Το]. 998 τ. 


Ἰωάννου διάγγελμα. 


5 β΄. Ἔν τούτοις τῶν πραγμάτων Πωρημένων » «Δέων Κουρο-Β 


παλάτης, ὃ τοῦ Νικηφόρου σύναιμος, ἐφ᾽ ἑστίας καϑεύδων, 
τὴν τοῦ ἀδελφοῦ σφαγὴν διενηχηϑεὶς, δέον αὐτῷ, χρυσοῦ ϑη- 
σαυροὺς κεκτημένῳ πολυτμλάντους, κατὰ ἄμφοδον διασπεί: 
θέειν, καὶ τούτοις τοὺς ἀστικοὺς δεξιούμενον, εἷς ἐχδίχησιν 
i0xarà τῶν τυράννων παρακαλεῖν (s γὰρ οὕτω διενοήϑη, τάχ᾽ 
ἄν ἀναιμωτὶ τὸν Ἰωάννην τῶν ἀρχείων κατέσπασεν" ὅτι τε οἱ 
τὸς τῆς πολιτείας ἐγκεχειρισμένοε ἀρχὰς πρὸς τοῦ Νικηφόρου 
ταύτας εἰλήφεσαν καὶ ὅτι στρατιωτικὸν ἀξιόχρεων τῶν ὑπ᾽ ἐχεί- 
γῳ τεταγμένων τῷ Βυζαντίῳ ἐπεχωρίαζεν " οὗ πάντες αὐτῷ βου- 


15δληϑέντι, καὶ πρὸς ἀλκὴν καὶ νεωτερισμὸν ὡρμηχότι, συνή-Ο 


gavro ἄν)" ἀλλὰ γὰρ, τῷ μεγέϑει τοῦ πάϑους τὰς φρένας ἐχ-- 
ϑροηϑεὶς, τοῦτο μὲν οὐδ᾽ ἐπὶ νοῦν ἔλαβεν, ὡς εἶχε δὲ δρόμων 
τὸν περέπυστον τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας καταλαμβάνει σηκὸν, τῇ 
τύχῃ καὶ τῇ φορᾷ τῶν πραγμάτων ταῦτα καταλιπών. ὃ δέ γε 
30 fwávvgc, πρὶν τηλαυγῶς τῇ yfj τὰς" ἀκτῖνας προσυφαπλῶσαμ 
τὸν ἥλιον, ταῖς μεγίσταις τῆς πολιτείας ἀρχαῖς οἰκείους ἄνδρας 
ἀποχαϑίστησι, Πραίτωρα, καὶ τοῦ πλωΐμου ΖΔρουγγάριον, τῆς 
τε βίγλης, καὶ ὃν καλοῦσι νυχτέταρχον, τοὺς τοῦ Νικηφόρου, 


5. ἠωθημένων cod, 19. ἐγχειρισμένοι cod. 17. ἔλαβεν. Fort. 
ἔβαλεν. Odyss. 4. 201. 202. ὡς ἐνὶ ϑυμῷ ᾿Αϑάνατοι βάλλουσι. 


vium caedem, ut in renunciatione Nicephori Áugusti evenerat. Sed hunc 
" forensis colluviei coecum impetum loannis edictum praeveniendo com- 
pressit, 
2. Rebus ita suspensis, Leo Curopalates, Nicephori frater, domi dor- 
miens, ades Lab et simul ut de caede fratris au Miverat, auri thesauros, 
per es habebat, per viam s ere, plebemque urbanam, ea re 
excitbtam ; ad ultionem hr tyrannos Topellere (quod si inisset consili 
forsan sine sanguinis effusione Ioannem imperio pellere potuisset: quo 
qui tunc magistratus maiores gerebant, eos a Nicephoro acceperant: tum 
quia haud aspernandus miles ei subditus Constantinopoli erat: qui universi, 
uxmmodo consilium capere, acrique animo res novas moliri voluisset, ei 
praesto fuissent): ille, ob magnitudinem calamitatis mente turbatus, nihil 
tale ne animo quidem complexus, quam potuit contentissimo cursu in nobi- 
lem divinae Sapientiae ecclesiam se coniecit, fortunae casuique haec com- 
mittens. Interea loannes, antequam clare in terram radios sol diffuderat, 
ad summas imperii dignitates suos homines extollit; praetorem, oflicii ma- 
ritmi drungarium, vigilom praepositum, et quem noctis praefectum vo- 
cant, Nicephorianos, ab Rep. removet: hos, et quicunque illi propinqui- 





96 LEONIS DIACONI 


A. M. 6478 παραιτησάμενος" otc Gua τοῖς ἐξ «ἅματος ἐκείνου ἀνήκουσιν ἕν 
BR. 13 τοῖς σφετέροις ἀγροῖς διατρέβειν παρέπεμψε. πίστεις τε τῷ τοῦ 
Ὁ αὐτοχράτορος Νικηφόρου ὅμαίμονε “έοντι τῷ Κουροπαλάτῃ, 
καὶ Νικηφόρῳ Πατρικίῳ, τῷ υἱῷ τοῦ τοιούτου zdéovrog, περὲ 
φῶν σφῶν σωμάτων ἀπαϑείας δοὺς, ἐς ήηϑυμναν, τὴν ἐνδ 
"iof τῇ νήσῳ κατῳχισμένην, περιορίζει" τούς τε τοπάρχας 
φῶν χώρων ἁπάντων μεϑίστησι, καὶ οἰχείους ἀντ᾽ ἐκείγων ἀπο-- 
καϑίστησι. τότε δὴ καὶ Βάρδαν, τὸν τοῦ Κουροπαλάτου .“Τέον».-- 
«oc υἱὸν, àv πατρικίοις τελοῦντα, καὶ τὴν τοῦ Zfovxüg ἀξίαν 
᾿ πεζωσμένον, κἀν τοῖς τῆς Χαλδαίας ὁρίοις διατρίβοντα, τῆς 10 
ἀρχῆς παγανώσας, εἷς “Αμάσειαν περιορίζει. ἱχανὴν οὖν ἐντεῦ-- 
P. 59 ϑὲν ἀσφάλειαν ἑαυτῷ τε καὶ τοῖς πράγμασιν ἐπιβραβεύσας, καὶ 
ἅπαν τὸ ὕποπτον τῆς πολιτείας ἀνακαϑάρας, ἐν τοῖς βασιλείοις 
διέτριβε. πέμπτον καὶ τεσσαρακοστὸν ἔτος ἦν αὐτῷ τῆς ἡλικίας, 
ὅτε τῆς βασιλείου ἐπέβη ἀρχῆς. 15 
y. Τὴν δὲ ἰδέαν τοιόσδε ἦν᾽ λευχὸς μὲν τὴν ὄψιν, καὶ 
εὔχρους, τὴν κόμην φέρων ἘἙανϑὴν καὶ ἀραιὰν ἐπὶ μέτωπον " 
ὀφϑαλμοὶ τούτῳ ἀνδρώδεις καὶ χαρωποίέ" gig λεπτή τε καὶ σύμ-- 
μετρος" γένυς ἥ ἄνωθεν πυρσὴ, καὶ εἷς πλαίσιον καϑειμένη 
παρὰ τὸ μέτριον, 7) δὲ κάτωϑεν μεμετρημέγη ὡς τὸ εἰκὸς, καὶ 80 
Βμήτι ἐνδεῶς ἔχουσα. τὴν δὲ ἡλικίαν βραχύς τις ἦν, εἶ καὶ στέρ-. 
vov εὐρὺ καὶ μετάφρενον εἶχε" γιγαντώδης δὲ τούτῳ ἐνῆν ἰσχὺς, 
Fol. 998 v. καὶ ταῖς χερσὶν εὐαγωγία, καὶ ἀλκή τις ἀνανταγώνιστος" ἡρωϊκὴ 
γὰρ αὐτῷ ἀνεκέχρατο, ἀδεής τε xal ἀκατάπληχτος, ἐν οὕτω 
4. «eoi. Malim περὶ tg. 19. καϑημέόνη cod. 


tatibus coniuncti erant, ad praedia eorum rustica, ut ibi degerent, aman- 
dat. Fratrem Nicephori, Leonem Curopalatam, et Nicephorum Patricium, , 
Leonis F., de corporis incolumitate fide data, Methymnam, quod est in 
Lesbo insula oppidum, relegat: praefectos omnium provinciarum devocat, 
suos homines in eorum locum substituit. Eodemque tempore Bardam , al- 
terum Leonis Curopalatae F., e patriciorum numero, Ducis dignitate or- 
natum, tuncque apud Chaldaeum limitem agentem, demto ordine'discinctum, 
Amasiam in exilium mittit. Cum ergo tum sibi, tum rebus suis, satis pro- 
epexisset, ac quicquid suspectum videbatur, e civitate amolitus esset, in 
palatio morabatur. Annum tum aetatis agebat quintum supra quadragesi- 
Ium, cum rerum summam capessivit. 

3. Quod ad speciem eius attinet, talis erat: vultus candidus, probi 
coloris: coma flavens, rara per frontem: oculi acres, caerulei: nasus gr&- 
cilis et iustae magnitudinis: barba in superiore labro rufa et ad latus ni- 
ἑοῖο plus depressa, in inferiore bonae convenientisque mensurae, nibil de- 
curtatum habens. Quod ad staturam, pectore licet et dorso bene latis, 
pusillus tamen videbatur: sed erat in homine giganteum robur, in manibus 
agilitas et vis quaedam, contra quam resistere vanum 'fuisset: haec, tanta 
quanta in heroibus fuisse dicitur, animo eius admista, metu carens, adver- 


HISTORIAE VI. 8. 97 


βραχεῖ σώματι ἀποδεδειγμένη τόλμαν ὑπερφυῆ, ἐς ὅλην γὰρ 
ἀντίπαλον φάλαγγα οὐκ ἀπεδειλία μόνος δρμᾷν, πλείστους τε 
χατακταίνων, ἀπτερώτῳ τάχει πρὸς τὸν οἰχεῖον αὖϑις συνασπι- 
σμὸν διανέκαμπτε, καχῶν ἀπαϑής" ἔν ἅλματι δὲ, καὶ σφαιρε- 


A. C. 969 
LL1 


δσμοῖς, καὶ ἀχοντισμοῖς, xol τόξων ἐγτάσεσι καὶ βολαῖς, πάντων. 
κατηυμεγέϑει τῶν κατὰ τὴν αὐτὴν γενεάν, λέγεται, ὡς κέλητας. 
ἵππους τέτταρας στοιχηδὸν ἱστὰς, ἐκ τοῦ ϑατέρου μέρους xa-Q 


ϑαλλόμενος, ἐπὶ τὸν πύματον ὥς τις πτηνὸς ἐφίζανε. βέλος τε 
ἀφιεὶς οὕτω κατεστοχάζετο τοῦ σκοποῦ, ὡς διὰ δακτυλίου ὀπῆς 
10Ἰέναι ἀπευϑύνειν αὐτό" τοσοῦτον ὑπερέβαλλε καὶ τὸν παρ᾽ Ὃμή- 
Qov μεγαλαυχούμενον νησιώτην, τὸν διὰ τῶν πελέκεων τὸν ὀϊστὸν 
διευθύναγτα. σφαῖράν τὲ ἐκ σκύτους κατειργασμένην δελίνου 
σχύφους ἐν τῷ πυϑμένι ἐπιτιϑεὶς, μύωπέ τε τὸν ἵππον κεντρί- 
ζων καὶ τὸν δρόμον ἐπιταχύνων, ῥάβδῳ παίων τὴν σφαῖραν, 
[5 αὐτὴν μὲν ἀναθρώσκειν καὶ πέτασϑαι κατειργάζετο" τὸ δὲ δὴ 
σχύφος ἀμετακίγνητον καὶ ἄϑραυστον κατὰ χώραν μένειν Ülu- 
πᾶνε. μεγαλόδωρός τε καὶ φιλοδωρότατος παρὰ πάντας ἦν" 


οὐδεὶς γὰρ αὐτὸν αἰτησάμενος τῶν ἐλπίδων κενὸς ἀπηλλάττετο... 


πᾶσι δὲ φιλαγάϑως xal ἱλαρῶς ἐφιλανϑρωπεύετο, προφητικῶς 
ϑοτὸ ἔλαιον τῆς εὐποιίας κιχρῶν᾽ καὶ & μὴ Βασίλειος ὃ παραχκοι- 
μώμενος αὐτὸν ἐπεῖχε τῆς ἀπλήστου περὶ τὸ εὐεργετεῖν τοὺς ὅμο-- 
φύλους ῥοπῆς, κἂν τοὺς βασιλικοὺς ϑησαυροὺς εἷς τὴν τῶν δεο-- 
μένων διανομὴν ϑᾶττον συνεξεφόρησεν. ἐλάττωμα δὲ Ἰωάννῃ 


8. καταχταίνων ἀπτερώτῳ. Siccod. Fort. καταχτέννων, ἀπτέρῳ 
τῷ τάχει. Bic ἀπτέρῳ δὲ τάχεε 70. B. 11. ὀϊστόν. ἱστὸν co 
20. κιχρῶν. Conf. Ilf. Reg. XVII. 16. ' 


sis immota, incredibilem in tam exiguo corpore pariebat fidentiam. In con- 
fertam hostium frontem non timebat solus irrumpere, compluribusque inter- 
fectis praecipiti celeritate ad suorum aciem incolumis se recipiebat : saltu, 

ila, jaculatione,, arcus intentione et iactu, omnes illius aetatis superabat. 

t fertur, equis desultoriis rv nequata fronte collocatis, ab una parte 
esxnicans,, in novissimo, qui in altera parte erat, tanquam volucris aliquis 
subsedit. Spiculum emittens ita collimabat in scopum , ut per annuli fora- 
men illud traiüceret: tanto superabat vel insularem illum ab Homero cele- 
bratum, per ascias sagittam transmittentem. Globum ex corio factum in 
vitrei scyphi fundum deponens calcarque equo subiiciens, citato cursu prae- 
tervectus, globum quidem, bacillo percussum, impellebat, ut de fundo exi- 
liens per aérem ferretur: scyphum immotum, nedum incolumem, in eodem 
loco manentem reliquit. Donis magnificus et munificus supra omnes erat: 
quisquis enim ab eo petisset, spe nunquam frustratus abibat. Ita cunctis 


benigne ac hilariter humanitatis officia praestabat, prophetae modo oleum ' 


beneficentiae commodans: ac nisi Basilius Cubiculi praefectus insatiabilem 
illum impetum cives demerendi retardasset, ipsos quoque imperii thesauros 
erogatione in egenos celeriter exhausisset, Hoc "loanni vitium haerebat, 


Leo Diaconus. 7 


98 LEONIS DIACONI 


A. M. 6478 τοῦτο προσῆν, ὅτι τε περὶ πότους ἔστιν ὅτε παρὰ τὸ προσῆχον 
ἐκώμαζε, καὶ περὶ τὰς τοῦ σώματος ἡδονὰς διεπτόητο. 

P. 60 à. 24A οὕτω μὲν ἐν ἡμέραις ἑπτὰ τὰ τῆς πολιτείας διοε- 
κησάμενος, καὶ τὴν ἀρχὴν ἑαυτῷ κρατυνάμενος, καὶ ὡς oUx ἄν 
τις φήϑη ποτὲ (ἐν γὰρ ταῖς μεγίσταις τῶν πραγμάτων μεταβο--5 
λαῖς, πολλῆς, ὡς εἰχὸς, στάσεως ἀναῤῥιπιζομένης καὶ ταραχῆς, 

. φότε, 00x οἶδ᾽ ὅπως, παρατυχὸν εὐκοσμία τις καὶ βαϑεῖα σιγὴ 
τὸν δῆμον κατέσχε, τοῦ αὐτοκράτορος Νικηφόρου ἀναιρεϑέντος, 
καί τινος ἑνὸς τῶν ὑπασπιστῶν ἑτέρου μηδενὸς κἂν ἐπὶ χόῤῥης 
εἰληφότος κόνδυλον), ἐς τὸν ϑεῖον καὶ μέγαν τῆς τοῦ Θεοῦ Σο- 10 
φίας σηκὸν εἰσφοιτᾷ, ὡς πρὸς τοῦ πατριάρχου κατὰ τὸ εἰϑισμέ- 

Βνον τῷ βασιλείῳ διαδήματι ταινιωϑησόμενος. εἴϑισται γὰρ τοὺς 
γέον τῆς Ῥωμαϊκῆς ἡγεμονίας προσεπιβαίνοντας ἐπί τε τὸν ἄμβω-. 
γα τοῦ νεὼ ἀνιέναι, καὶ πρὸς τοῦ κατὰ καιροὺς ἱεράρχου εὖλο-- 

Fol. 999 τ. γεῖσϑαί τε, καὶ τῷ βασιλείῳ στέφει ταινιοῦσϑαι τὴν κεφαλήν. ὃ 15 
δὲ Πολύευκτος τὸν τῆς πατριαρχίας τότε ϑρόνον κατεῖχε. ϑεῖός 
τέ τις ὧν καὶ ζέων τῷ πνεύματι, εἰ καὶ τὴν ἡλικίαν ἔξωρος ἤν, 

“ μὴ ἐξεῖναί οἱ ἐδήλου τῷ βασιλεῖ ἐς τὸ ἱερὸν εἰσελαύνειν, πρὶν ἂν 
τὴν «Αὐγοῦσταν τῶν βασιλείων ἐξαγάγῃ, καὶ τὸν ἀναιρέτην τοῦ 
αὐτοκράτορος Νικηφόρου, ὅσπερ ἂν εἴη, καϑυποδείξῃ " καὶ προσ-- $0 
τι τὸν τόμον τῇ συνόδῳ προσαποτίσῃ, ὃν ὃ Νικηφόρος παρὰ 

C70 εἰχὸς ἐνεώχμωσεν. ὃ γὰρ Νικηφόρος, εἴτε τὰ ϑεῖα πρός τινων 
τῶν ἱερέων κινούμενα βουλόμενος διορϑοῦν, ὡς ᾧετο, εἴτε κατεξ.- 

᾿ουσιάζειν καὶ τῶν ἱερῶν, ὅπερ ἔκσπονδον ἦν, τόμον σχεδιάσαι 
19. ἐπαγάγοι cod, Fort. ἀπαγάγοι. 


A tum vel in genam pu- 
gnum aocepisset) , ad divinum magnumque Dei Sapientiae delubrum venit, 
ut ἃ patriarcha ex more diademate caput cingeretur. Ita enim moribus 
receptum, ut qui Remanum imperium adeant, in templi ambonem ascendant, 
et ab eo qui pro tempore sacris praeest, bene ipsis apprecato, diadema . 
capiti impositum accipiant, Polyeuctus tunc. sedem patriarchalem tenebat. 

le, vir sane divinus et spiritu fervens, quamvis aetate effoetus, Lmpera- 
tori demencist, non ei licere in ecclesiam ingredi, nisi antea Augustam 
enia expülerit, ac Nicephori Imperat. percussorem, quisquis ille eseet, 
ostenderit: δὰ hoc, decretum synodo remitteret, quod praeter fas Nicepbo- 
rus novasset. Is enim, sive eo animo, ut res sacras, a quibusdam sacer- 
dotibus immutatas , ut sibi videbatur, restitueret, sive quod rem divinam 
quoque, quod nefas, subiicere sibi vellet, decretum conficere episcopos 


HISTORIAE VI. 6. 99 


τοὺς ἱεράρχας κατεβιάσατο, μήτι τῶν ἐχκλησιαστιχῶν πράγμά- A. C. 969 
τῶν ἐχτὸς τῆς ἐκείνου ῥοπῆς ἐνεργεῖν, ταῦτα μὲν ὃ Πολύευχτος 
τῷ βασιλεῖ ποιεῖν εἰσηγεῖτο’ ἄλλως γὰρ οὐχ οἷόν τε ἐξεῖναι αὐτῷ 
ἐς τὰ ϑεῖα εἰσιτητέον ἀνάχτορα. ὁ δὲ, τὴν τοιαύτην φάσιν δεξά- 
5uevoc, τήν τε ,Αὐγοῦσταν τῶν ἀναχτόρων κατήγαγε, καὶ κατὰ 
τὴν νῆσον τὴν λεγομένην Πρώτην περιώρισε, τόν τε τοῦ Νικη- 
φόρου τόμον τῇ συνόδῳ ἐπέδωχε, καὶ “Ἰέοντα τὸν Βαλάντην 
καϑυπεδείκνυεν, αὐτόχειρα τοῦ Νικηφόρου καὶ αὐϑέντην πεφη-Ὁ 
γέναι τοῦτον, οὔκ ἄλλον, ἰσχυριζόμενος. οὕτως εἷς τὸν ϑεῖον 
10 σηκὸν ὃ Ἰωάννης παραδεχϑεὶς, καὶ πρὸς τοῦ Πολυεύχτου στε- 
φϑεὶς, ἐς τὴν βασίλειον ἑστίαν παλινοστεῖ, παρὰ παντὸς τοῦ τὲ 
στρατιωτιχοῦ πλήϑουῦς καὶ τοῦ δημοτικοῦ εὐφημούμενος. 

& Ἐντεῦϑεν ἐκεχειρίας μιχρᾶς καὶ ῥαστώνης δραξάμενος, 
τὴν προσοῦσαν αὑτῷ κτῆσιν ἀνέκαϑεν δίχα διαιρήσας " πολλὴ δέ 

15τις ἦν ἔκ τε τῶν προγόνων αὐτῷ καταλειφϑεῖσα (λαμπροτάτου 
γὰρ γένους 0 Ἰωάννης κατήγετο, πρὸς μὲν πατρὸς εὐγενὴς τῶν P. 61 
ἄφ᾽ ἡλίου ἀνατολῶν, ἐκ δὲ μητρὸς ἀνεψιὸς Νικηφόρου τοῦ 
αἰὐτοχράτορος), xal éx τῶν βασιλικῶν δωρεῶν, ἣν διὰ τὰ ἐν 
σολέμοις αὑτοῦ τρόπαια φιλοτίμως ἀπεφέρετο" τὴν μὲν voitouó- 

90 ροις xai ἀγχιτέρμοσι γεωργοῖς ἀφῆκε διανείμασθαι" τὴν δὲ τῷ 
καταντιπέρας Βυζαντίου τῶν λελωβημένων νοσοκομείῳ ἠφώρισε, 
σεροσεπιδομήσας τοῖς πιλαιοῖς δόμοις τῶν τῇ ἱερᾷ νόσῳ καμνόν- 
των καὶ ἑτέρας οἰχίας. xal τούτων τὸν ἀριϑμὸν πολυπλασιάσας, . 

14. διαιρήσας. Sié cod. 16. εὐγενὴς--- ἀνατολῶν. Ex lobo I. 8. 

xal ἦν ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος εὐγενὴς τῶν dg ἡλίου ἀνατολῶν. 

21. ἠφώρισε. Sic cod. Vid. notas. 
coégerat, ne quid rerum ecclesiasücarum nisi ejus nutu sibi permitterent. 
Kiaec Polyeuctus Lperatori ut faceret iniunxit: alioquin non licere in sa- 
exam intrare sedem. ἴα, illa accepta conditione, tum À aula amo- 
wit, etin insulam, quam Proten vocant, relegavit: tum Nicephori decre- 
twm synodo remisit, Leonemque Balantem ostendit, illum, nec alium 
geenquam, Nicephori percussorem interfectoremque fuisse affirmans. in 
bunc modum Ioannes in ecclesiam admissus, et ἃ Polyeucto coronatus, in 
palatium reversus est, ab omni militari urbanaque multitudine faustis ao- 

ionibus acceptus. 

5. Inde exiguum aliquid induciarum ac remissionis nactus, quas iam 
pridem possidebat fortugas bipartito distribuit: nam magnae illi erant, par- 
tám & maiogibus relictae (quippe cum Ioannes clarissima ortus prosapia es- 
met, paterna stirpe nobilis ex partibus Orientis, meterna Nicephoro Augusto 
consobrinus) , partim Impp. donationibus auctae, effusa in ipsum largitate 
οὗ tanta ilius bellica tropaea: harum itaque partem alteram finitimis ac 
wicinis agricolis distribui sivit: alteram nosocomio leprosorum e regione 
Byzantii sito assignavit, vetustis aedificiis eorum, qui sacro morbo labora- 
bant, novas structuras adiicjens. Ipsorumque numero multiplicato , atque . 


, 





100 LEONIS DIACONI 


λίαν φιλόκαλος. τοσοῦτον εἶχε τὸ φίλοικτόν vt καὶ συμπαϑὲς 
πρὸς τὸ κάμνον τῆς φύσεως, παρὰ φαῦλον, ὅτε πως τούτοις 5 
ἀπήντα, τόν τε τῆς βασιλείας ὄγκον καὶ τὸν ἐκ τῆς ἁλουργίδος 
Fol. 399 τ. ἀποτικτόμενον τῦφον τιϑείς. φόρων τε ἀτέλειαν τῷ τῶν “ρμε- 
.'* ψιαχῶν ϑέματι παρέσχεν" ἐχεῖϑεν γὰρ ὥρμητο. τῆς δὲ ῥόγας 
ἐνστάσης, ἣν 5j ve σύγκλητος καὶ τὸ τῆς πολιτείας εὐγενὲς καὶ 
ἐλλόγιμον παρὰ τῆς βασιλικῆς χειρὸς ἀποφέρεται, πᾶσι τοῖς 10 
ἠξιωμένοις ταυτησὶ τῆς δωρεᾶς, προῖκα τὴν ῥόγαν ἐπήυξησε, 
Οφιλοτίμῳ καὶ φιλαγάϑῳ γνώμῃ κινούμενος. 
A.M.6478 ς΄. Ἤδη δὲ τῆς πρὸς Ὀρόντῃ μεγάλης ᾿Αντιοχείας πρὸς τοῦ 
e 1 αὐτοκράτορος Νικηφόρου ἁλούσης, καὶ τοῦ ἱεραρχοῦντος χηρεῦ--" 
LI 1 οὔσης (ὃ γὰρ τὸ πρότερον κατάρχων ταύτης ᾿Αγαρηνὸς τὸν πα- 15 
τριάρχην Χριστοφόρον, ἀποστολικὸν ἄνδρα τε καὶ ϑεσπέσιον, 
ἀνεῖλεν, ἀχόντιον κατὰ τῶν στέρνων αὐτοῦ διελάσας, ἔγχλημα 
τἀνδρὶ εἷς τὸν σωτῆρα Χριστὸν ἐπάγων εὐσέβειαν), ταύτης τὸν 
συνοικισμὸν προὐργιαίτερον ὃ βασιλεὺς Ἰωάννης ποιούμενος, διὰ 
σπουδῆς εἶχε καὶ πολὺς ἦν ἐγκείμενος, τῆς ἱεραρχίας ταύτης τὼν 90 
ἄξιον εὑρεῖν. ἀλύοντι δὲ τούτῳ καὶ γνωματεύοντι, ἐπὶ νοῦν ἦλ- 
"poe 6 ἐκ Κολωνείας Θεόδωρος, ἄνὴρ ἐξ ὀνύχων τὸν ἐρημικὸν 
καὶ ἀπράγμονα βέον αἱρετισάμενος, καὶ πολλοῖς ἱδρῶσιν ἀσχη-- 
τικοῖς τὸ σαρκίον καταδαμάσας. τρίχινον γὰρ ῥάκος ἐνδιδυσχό- 


18. εἰς τόν. Bic cod. Fort. hic deest τήν.Ό 41. δέ. Fort. δή. 


δὰ eos ascendens ef, accedens, aurum erogabat, ulcerosaque atque morbo 
confecta eorum membra fovere, quatenus licebat, non recusabat; idque 
cum maxime delicatus, lautusque cumprimis esset. 'Tanta nimirum mise- 
ratione ducebatur, laborantique naturae condolebat, si quando illis occur- 
reret, majestatem imperii et fastum purpurae flocci pendens. "Vectigalium 
uoque iunmunitatem Armeniorum themati dedit: indeenim oriundus erat. 
umque roga instaret, quam senatus ac Reipublicae nobiles proceresque 
ex Imperat. manu reportare solent, omnibus qui illa largitione di 
tur, sponte rogam auxit, animo gloriae et virtutis studioso inductus. 

6. Antiochia magna δὰ Orontem a Nicephoro Augusto capta, cum 
esset antistite sacrorum viduata (nam qui ante in ea dominatus erat Sara- 
cenus Christophorum patriarcham , apostolicum ac divinum virup , pilo per 
pectus adacto interfecerat, crimini ei dans pietatem in servatorem Chri- 
stum), illius coniugio consulere cupiens, Ioannes Imperator magno studio 
&d id incumbebat, ut aliquem amplissimo huic sacerdotio dignum inveniret. 
Qua de re cum multum diuque cogitasset, venit ei in mentem Theodorus 
Coloniensis, vir qui a teneris unguiculis, solitaria ac quieta vita electa, 
multis asceticis sudoribus aniini appetitiones edomuerat. Cilicia enim indu- 





HISTORIAE VI. 7. 101 


μενος , xal τούτῳ. περικαλύπτων τὸν σίδηρον, ὃν ἔζρερε τυραν- A. M. 6478 
γῶν τὸ σωμάτιον, οὐ πρότερον αὐτὸ ἀπεσκευάζετο, πρὶν ἂν ΩΝ 220 
διεῤῥύη τε ὅλον, xal elc οὐδὲν ἐχρημάτιζε. λέγεται δὲ, τὸν τοι- 1.1. 1 
οὗτον μοναστὴν Νικηφόρῳ τε πρότερον, καὶ αὖϑις Ἰωάννῃ, τὴν 
ὁτῆς βασιλείας ϑεοκλυτῆσαι ἀγάῤῥησιν, τοῦτον τῷ Βυζαντίῳ τότς 
παρουσιάζοντα ὃ Ἰωάννης προσάγει τῷ Πολυεύχτῳ: ὃ δὲ, ἅμα 
τοῖς ἐνδημοῦσε τῶν ἐπισκόπων τὸν ἄνδρα ἐξητακὼς, ἐφευρών 
τε τὴν μὲν ϑύραϑεν παιδείαν οὗ πάνυ ἠκριβωχότα, τήν γε μὴν P. 68 
ϑείαν καὶ ἡμετέρων ἐξησκημένον φιλοτιμότατα, χρίει αὐτὸν πα- 
Ἰθτριάρχην “Ἀντιοχείας. ὁ δὲ Πολύευχτος, μικρὰς ἡμέρας ἐπιβιοὺς 
μετὰ τὴν Θεοδώρου προχείρισιν, μεταλλάττει τὸν βίον, μυς- 
μεῖα τῇ ἐκχλησίᾳ καταλιπὼν τὰς τῶν ἀρετῶν εἰκόνας, καὶ τὴν 
γγῶσιν τῆς ϑείας καὶ ἀνθρωπίνης σοφίας καὶ ἐπιστήμης, ἣν εἰς 
ἄχρον ἐξήσκησε. τοῦ δὲ Πολυεύχτου ἐπὶ τρισκαίδεκα ἐγιαυτοὺς 
ἰδτὰς τῆς πατριαρχίας ἡνίας ἰϑύναντος, καὶ πρὸς τὴν μακαρίαν 
μεταναστάντος χατάπαυσιν, σπουδὴ ἐξεγένετο τῷ αὐτοχράτορι 
Ἰωάγνῃ, εἰς τὸν τῆς ἱεραρχίας ϑρόνον ἄνδρα ἐπιβιβάώσαι τὸν 
ἀρεταῖς xal τρύποις τῶν πολλῶν ὑπερφέροντα. τῇ γοῦν ὕστε-Β 
ραίᾳ ἐς τὴν βασίλειον αὐλὴν τοὺς ἱεράρχας εἰσκαλεσάμενος καὶ 
τὴν σύγχλητον, ἔφησε τοιαῦτα " | 
U. ,,IMíav ἀρχὴν ἐξεπίσταμαι, τὴν ἀνωτάτην καὶ πρώτην, Fol. 900 τ΄ 
ἥτις ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἷς τὸ εἶναι τὸ τοῦ δρατοῦ καὶ ἀοράτου 
xócuov παρήγαγε σύστημα. δύο δὲ τὰς ἐν τῷδε τῷ βίῳ γινώσκω 
xul τῇ κάτω περιφορίί, ἱερωσύνην καὶ βασιλείαν, ὧν τῇ μὲν 


11. προχείρησιν cod. 


tns tmnicula, hano ferro, quod ad cruciandum corpus ferebat, euperinie- 
ctam, deponere non solebat, priusquam omnino difflueret , ad nililumque 
redigeretur. dem dicitur monachus Nicephoro primum, deinde Ioanni, 
imperium praedixisse. Hunc, eum tunc Constantinopoli esset, loannes 
adducit ad Polyeuctum: qui una cum episcopis in urbe praesentibus viri 
scentiam examinans, ubi saecularibus quidem litteris haud ita excultum, 
in divinis vero et nostris studiosissime exercitatum invenit, consecrat eum 
patriarcham Antiochiae. Porro Polyeuctus, cum paucos dies a "Theodori 
erdinatione superstes fuisset, ex humanis migrat, pro monumento ecclesiae 
virtutum simulacris, divinaeque et humanae sapientiae scientiaeque notitia, 
qua ad summum excultus fuit, relictis. Polyeucto annos tres et decem p&- 
triarchatus gubernacula moderato atque ad beatam vitam translato, operam 
dedit loannes Imperator, ut in sacerdotali throno virum virtutibus atque 
moribus multitudini antestantem collocaret. Postridie igitur, convocatis 
in palatium episcopis et senatu , dicere sic est. exorsus: 

7. ,Equidem unam potestatem cerno, summam illam e£ principem, 
quae ex nihilo ad essentiam produxit visibilis et invisibilis mundi fabri- 
cam. Sed in hac vita et in terrestri hoc errore duas novi, eacerdotium 


L 





102 LEONIS DIACONI 


A. M. 678 τὴν τῶν ψυχῶν ἐπιμέλειαν, τῇ δὲ τὴν τῶν σωμάτων κυβέρνησιν 
Ind. 18 ἐνεχείρισεν ὃ δημιουργὸς, ὡς ἂν μὴ τούτων χωλεύσοιτο μέρος, 

«C&grióy τε καὶ ὁλόκληρον διασώζοιτο. τοίνυν, ἐπεὶ τὸ χρεὼν ὃ 
τὴν ἐκκλησίαν ἰϑύνων ἐξέτισεν, ἔργον μὲν τούτου τοῦ ἀλαϑήτου 
πέφυκεν ὀφϑαλμοῦ, τὸν κατευμεγεϑοῦντα πάντων εἷς τὴν λει-- 5 
τουργίαν τῶν ϑείων παραγαγεῖν, ᾧ καὶ πρὸ τοῦ πλασϑῆναι τὰ 
ἐπιτηδεύματα τῶν ἀνθρώπων διέγνωσται. αὐτὸς δὲ, οὗ πεῖ- 
ραν ἀνδρὸς ἀναμφίλεκτον ἐκ τοῦ μαχροῦ χρόνου παρείληφα, 
τοῦτον ἐπὶ τῶν ϑώχων ἀναβιβάζω τῶν ἐκκλησιαστικῶν" ὡς μὴ 
λάϑοι κατὰ γωνίαν τὸν βίον διηντληκὼς ἄνϑρωπος παντοδαποῖς 10 
προτερήμασι κλεϊζόμενος, d γε καὶ τὸ προορατικὸν ἐκ Θεοῦ 
δεδώρηται χάρισμα. πολλὰ γάρ μοι τῶν μελλόντων ἀνεῖλε ϑείᾳ 
ὀμφῇ, ἐκβάντα ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν." εἶπεν ὃ βασιλεὺς, καὶ 

Déc μέσον παρήγαγε τὸν ἀναχωρητὴν Βασίλειον, ὃς ἐξ ὀνύχων 
τὸν μονήρη βίον αἵἱρετισάμενος, συχνοὺς ἀγῶνας ἱδρώτων ἀσκη- 15 
τιχῶν ἐν ταῖς τοῦ Ὀλύμπου ἀκρωρείαις ἐπεδείξατο. τοῦτον ἐς. 
τὴν πατριαρχικὴν ἑστίαν ἀνιέναι παρεκελεύσατο" τῇ δὲ ἐπιούσῃ 
(αὕτη δὲ ἦν ἀναστάσιμος ἡμέρα, xa9^ ἣν τὴν ὀρϑόδοξον πίστιν 
περὶ τῆς τῶν σεπτῶν εἰχόνων προσκυνήσεως οἱ ϑεῖοι πατέρες ἐχρά-- 
τυνανὴ) τὸ τῆς ἀρχιερωσύνης ὃ Βασᾶειος χρίσμα δέχεται, καὶ ol- 90 
κουμενικὸς πατριάρχης ἀνακηρύττεται. 


Ἧ᾿ 


η΄. Ἰωάννῃ δὲ τῷ αὐτοκράτορι πολλαῖς ταῖς φροντίσιν ἐτα-- 
P. 68 λαντεύετο ἡ διάνοια, ποίᾳ δὴ προτέρᾳ δοίη τὴν ῥοπὴν ἐν τριόδῳ 
ἀπειλημμένος, καὶ μὴ παρενεχϑείη τοῦ δέοντος. ἣ τε γὰρ σπάνις 


atque imperium, quarum illi quidem animarum curam, huic corporum regimen 
tradidit opifex aedificatorque mundi, ut neutra Nr his moderatoribus ete 
ret, sed integra et incorrupta conservaretur. Nuno, quoniam fatale 
bitum is qui ecclesiam regebat , exsolvit , primo quidem ad illum oculum 
inet, cui abditum est nihil, et cui, vel antequam concepta sunt, stu- 
ia hominum innotescumt, uti vir omnibus praestans ad reram divinarum 
administrationem producatur. Ego vero virum, cuius & longo tempore in- 
᾿ dubitatum periculum feci, hunc in ecclesiasticam sedem proveho: ne lateat 
in engulo vitam tolerans vir omnis generis virtutum excellenüis clarus, cui 
et praenoscendi futura Deus donum concessit. Multa enim mihi eius gene- 
ris divino edidit oraculo, quae temporibus suis evenerunt." Hac oratione 
habita, Imperator Basilium solitarium in medium produxit, qui, a tenero 
arrepta vita monastica , laborum asceticorum crebra certamina in vertici- 
bus Olympi ediderat. Hunc in patriarchales aedes iussit demigrare. Po- 
stridie eius diei (qui erat ea dominica, qua rectam fidem de caltu veneran- 
darum imaginum sanxerunt divini patres) Basilius summi sacerdotii unctio- 
nem accipit, atque oecumenicus patriarcha renunciatur. 
8. Ioanni vero Imperatori multis curis anceps pendebat animus, ad 
quam prius incumberet in trivio constitutus , neque ἃ recto consilio aberra- 


HISTORIAE VIL 8. 103 


τῶν ἀναγκαίων καὶ à λιμὰς ἐκβαϑύνας, ἐπὶ τριετῇ χαιρὸν τὴν A. C. 970 
Ῥωμαϊκὴν ἀρχὴν ἐπεβόσκετο " ἐπέκειτο δὲ καὶ ἡ Paco) κίνησις 
οὐ χρηστὰς ὑποτιϑεμένη ἐλπίδας, καὶ ἡ τῶν Καρχηδονίων καὶ 
"odfwy κατὰ τῆς ἐπὶ Συρίαν ᾿Αντιοχείας, ἄρτι προσχτηϑείσης 
5Ῥωμαίοις, καταδρομή. τὸ μὲν οὖν ἄμαχον κακὸν τοῦ λιμοῦ τῇ 
σιταγωγίᾳ, ἣν ἐκ τῶν ἁπανταχῆ ἐμπορίων προνοίᾳ διὰ τάχους 
συνήγαγε, δεέλυσε, στήσας τὴν νομὴν τοῦ τοσούτου δεινοῦ. τὴν 
δέ ye ὁρμὴν τῶν Zdyagnvóv τῇ τῶν ἝἭ ων στρατευμάτων παρα- 
τάξει ἀνεχαίτισε, Νικολάου τοῦ Πατρικίου στρατηγοῦντος" ὅστε - 
10 οἰχεῖος ὧν σπάδων τῷ βασιλεῖ, ἐμπειρίαν ἐκ πολλῆς μελέτης τῶν 
ἀγώνων ἐκέχτητο. πρὸς μέντοι τὸν ΣΣφενδοσλάβον, τὸν τῆς Ῥωσ- 
σικῆς πανοπλίας κατάρχοντα, ἔγνω διακηρυκεύεσϑαι. καὶ δὴ Fol. 800 v. 
πρέσβεις ὥς αὐτὸν ἐχπέμπει, παραγγέλλων αὐτῷ, τὸν πρὸς τοῦ 
αὐτοχράτορος Νικηφύρου ἐπὶ τῇ καταδρομῇ τῶν Ἰυσῶν ὑπεσχη-- 
15 μένον ἀνειληφότα μισϑὸν, ἐπὶ τὰ σφῶν ἤϑη καὶ τὸν Κιμμέριον 
μεταγίστασϑαι Βόσπορον, τὴν δὲ Ιυσίαν παραλιπεῖν, Ῥωμαί- 
οἐἰς προσήκουσαν, καὶ ἀπόμοιραν τελοῦσαν ακεδονέας ἀνέχα- 
Suy. λέγεται γὰρ ἸΠυσοὺς ἀποίχους τῶν ὑπερβορέων Κοτράγων,Ο 
ὩΧαζάρων τε καὶ Χουμάνων ὄντας, τῶν οἰκείων μεταστῆναι 
80 ἠθῶν" ἀλωμένους δὲ κατὰ τὴν Εὐρώπην, ταύτην κατειληφέναι 
καὶ κατοικῆσαι, Κωνσταντίνου, ᾧ Πωγωνάτος ἐπίκλησις, τότε 
“Ρωμαίων ἡγεμονεύοντος" ὁμωνύμως δὲ τὴν χώραν ἀπὸ Boviyd- 
eov (τοῦ σφῶν φυλάρχου) Βουλγαρίαν καλέσαι. 


19. Χαράρων εἰ Χουνάβων cod. M 


reí. "Tunc enim annonae penuria , altaque fames lam triennium Romanum 
imperium depascebetur: imminebat Russorum metus, hand laetas spes 
ostendens, et Carthaginensium atque Arabum adversus Ántiochiam Syriae 
incursus, quae Romanae ditioni nuper accesserat. δὰ famis insuperabile 
malum commestu ex omnibus ubique emporiis diligenter celeriterque sub- 
vecto dissolvit, gravis adeo mali vi inhibita. Saracenorum impetum Orien- 
talium copiarum acie repressit, Nicolso Patricio duoe: is, cum domesticus 
spado esset lmperatoris, multa exercitatione peritiam rei bellicae erat 
nactus. Cum Sphendoslabo, Ruxmsici exercitus principe, agere de pace 
statuit. Jta missis ad eum legatis denunciat, ut, accepta mercede invasio- 
nis Moesiacae a Nicephoro promissa, ad suas sedes et Cimmerium BMospo- 
rum se recipiat, Romanis Bulgariam, utpote ad ipsos attinentem , et quae 
antiquitus cedoniae portio fuisset, relinquat. Nam dicuntur Bulgari, 
ex gentibus supra aquilonem habitantibus , Cotragis, Chazaris et Comanis, 
profecti, sedes patrias reliquisse, errantesque per Europam cepisse habi- 
tasaeque eos fines tempore quo apud Romanos Constantinus cognomento 
Pogonatus imperabat, regienemque a Bulgaro (is genti praeerat) Dulgariam 
nominasse, - 


104 LEONIS DIACONI 


4. M. 6418 9'. "Miderae xol ἕτερος περὶ τούτων λόγος, ὧδέ πη ἔχων" 
Ind. 18. τγρυστινιανοῦ, τοῦ Ῥωμαίων αὐτοχράτορος, ὑπὸ «ftovríov ἐχ-- 
τμηϑῶντος τὴν ῥῖνα καὶ κατὰ τὴν ΧΧερσῶνα περιορισϑέντος, ἐπεί- 

Ῥπερ ἐκεῖϑεν αὐτῷ διαδράναι πολυτρόπως ἐγένετο, ἐς τὴν Ἰαιῶ- 
τίν τε ἀφιχέσϑαι, καὶ τὸ Ἰυσῶν ἔϑνος προσεταιρίσασϑαι, ἐφ᾽ 5 
ᾧ, τήν τε βασιλείαν αὑτῷ ἀνασώσασϑαι, καὶ μισϑοὺς μεγάλους 
ἐναπολήψεσϑαι. τοὺς δὲ ἕψεσθαί τε αὐτῷ, καὶ πρὸς αὐτοῦ, 
τῆς βασιλείας αὖϑις ἐπειλημμένου, εἰληφέναι τὴν χώραν, ὅσην 
0 Ἴστρος ἐντὸς ἸΠακεδόνων περιορίζει " καὶ τὴν μετοίκησιν ταύτῃ 
ποιήσασϑαι, καὶ πολλὰ πολέμων ἔργα καὶ ἀνδραποδισμῶν προξε- 10 
γῆσαι Ῥωμαίοις, πολεμησείοντας ἀεὶ, καὶ τὰ Θρᾳχῷα κατατρέ- 
χοντας κλίματα. Ῥωμαίους δὲ ἀντεπιέναε τούτοις" τοὺς δὲ τὴν 
ἐχείνων οὐχ ὑφισταμένους ἀλκὴν, ἐπ᾽ ἀμφιλαφῶν χωρίων λό- 

P. 6ά χμας καταδύεσθαι, καὶ ταῖς δυσχωρίαις τούτους καταγωνίζεσϑαι. 
πολλῶν τοιγαροῦν ἐκ τοῦ κατ᾽ ἐκείνου καιροῦ καταῤῥαγέντων πο-- 15 
λέμων, καὶ γενναίων σίρατηγῶν ὀλωλότων, Νιχηφόρου τε, τοῦ 
παλαιτάτου αὐτοχράτορος, πεσόντος πρὸς τῶν ἸΠυσῶν, παρὰ 
᾿μόνου Κωνσταντίνου λέγεται Κοπρωνύμου ἡσσηϑῆναι Ἰυσοὺς, 
καὶ αὖϑις παρὰ τοῦ ἐγγόνου αὐτοῦ Κωνσταντίνου τοῦ τῆς “41ὖ- 

. γούστης Εἰρήνης υἱοῦ, xol τὰ νῦν δὲ πρὸς Ἰωάννου τοῦ αὐτο-- 30 
κράτορος, ὃς τὰς τῶν Ἰυσῶν πόλεις αἰχμῇ παρεστήσατο" οὐχ 
ἱστόρηται δέ τις Ῥωμαίων ἕτερος, τούτους ἐπὶ τῆς σφετέρας γῆς 
καταγωνισάμενος. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων ἅλις. 

7. ἔψεσθαι. Sic cod. Fort. ἑπέσϑαι. 14. τούτοις cod. Sed vide 


supra 13. D. 14. B. 26. D. et paulo inferius lin. 12. item 65. C. 
Linea autem proxima forte scribendum κατ᾽ ἐκεῖνο. 


9. Commemoratur etiam altera de illis narratio, eiusmodi: Iustinianum, 
Romanorum Augustum, ἃ Leontio naso amputato Chersonem relegatum, 
Eostquem, dolo inde evadendi facultatem nactus, ad Maeotidem appulisset, 
ulgarorum nationem ad suas partespertraxisse, ,,restituerent sibi imperium, 
praemia huius rei magna percepturos."  Secutos Bulgaros ab ipso, cum ite- 
rum in imperium venisset, accepisse regionem , quantam Ister cis Macedo- 
niam ambit: huc migrationem fecisse, moxque multa bellorum incommoda, 
hominibus in servitutem raptis, induxisse Romanis, animis semper ad bel- 
lum erectis, 'Thraciae agros incurrentes. Romanos quidem ivisse contra j 
sed Bulgaros, quod illorum virtutem sustinere non possent, spatiis silve- 
etribus 1n insidias se abdidisse, fraudeque locorum nostros vicisse. Cumque 
iam usque ab illius temporibus multa ibi bella commissa sint, fortibus duci- 
bus occisis, ita ut Nicephorus quoque antiquior ille Augustus in acie ad- 
versus Bulgaros caderet, a solo Constantino Copronymo, deinde ab huius 
nepote Constantino, Irenes Augustae F., denique nostra memoria ab Ioanne 
Augusto , qui Moesorum oppida vi expugnavit, victos Bulgaros perhibent: 
neque ullus alius Romanorum exstitisse traditur, qui illos in ipsorum regione 
debellarit. Sed de his satis. 


HISTORIAE VL 10. 105 


£. Ὁ δὲ Σφενδοσλάβος, ταῖς κατὰ τῶν Ἰυσῶν νίχαις ἐπὶ A, C. 970 
μέγα αἰρόμενος, καὶ τῇ βαρβαρικῇ αὐθαδείᾳ ὑπέροπλα βρενθυό- Β᾽ .1 
vw A, A / t 
μένος (ἤδη γὰρ τὴν χώραν βεβαίως ἐκέκτητο), περιδεεῖς xal xa- 
ταπλῆγας Ἰυσοὺς τῇ ἐμφύτῳ ἀπηνείᾳ κατεργασάμενος (φασὶ γὰρ 
δτὴν Φιλίππου πόλιν τῷ πολεμεῖν ἐξελὼν, δισμυρίους τῶν ἐν τῷ 
ἄστει ληφϑέντων ὠμῶς καὶ ἀπανθρώπως ἀνασκολοπίσαι, καὶ ταύ-- Fol. 901 r. 
τῇ τὸ ἀντίξουν ἅπαν ἐκδειματῶσαι καὶ ϑεῖναι ὑπόσπονδον), ὕπερ- 
αὔχους καὶ αὐθάδεις τὰς ἀποχρίσεις τοῖς πρέσβεσι Ρωμαίων ἐξέφε- 
Qc »»͵ὑὴ γὰρ ἀφέξεσθαι τῆς χώρας, εὐδαίμονος οὔσης, el μὴ ἐπὶ χρη» 
1[0μάτων πολυταλάντων καταβολῇ, καὶ ἀπεμπολήσει τῶν τε πόλεων C 
χαὶ τῶν ἀνδραπόδων, ὅσα τῷ πολεμεῖν ἐπεκτήσαντο. εἰ δ᾽ οὐ βού-- 
λεσϑαι Ῥωμαίους ταῦτα καταβαλεῖν, ἀλλὰ τῆς Εὐρώπης ϑᾶττον 
ἐφίστασϑαι, ὡς μὴ προσηκούσης αὐτοῖς, καὶ πρὸς τὴν Lolay 
μετασχευάζεσϑαι" ἄλλως γὰρ μὴ οἴεσϑαι, Ταυροσκύϑας εἷς σπον-- 
15 δὰς Ῥωμαίων ξυμβήσεσϑαι." ἸΙωάννης δὲ ὃ αὐτοχράτωρ, τὰς 
, 3 , e we sh , * Ύ ^» 
τοιαῦτας ἀποχρίσεις τοῦ Σχύϑου δεξάμενος, καὶ αὖϑις τοῖς προ-- 
ἀπεσταλμένοις ἀμείβεται τάδε" ,,τὴν ἐκ πατέρων ἐς ἡμᾶς διαβῶᾶ- 
σαν εἰρήνην ἀλώβητον xa3^ ἣν Θεὸς ἐμεσίτευσεν, οὐ δεῖν οἰόμεϑα 
λύειν αὐτοί" ἅτε πρόνοιαν εἶναι πιστεύοντες τὴν τὸ πᾶν διευϑύ-Ὁ 
ἥονουσαν, καὶ τὰ Χριστιανῶν πρεσβεύοντες ἔϑιμα, διὰ ταῦτα εἰση-- 
γούμεϑά τε ὑμῖν ὡς φίλοις, καὶ συμβουλεύομεν, ἐξαυτῆς ἀπαί- 
ρειν τῆς μηδέν τι προσηκούσης χώρας ὑμῖν, καὶ μὴ διαμέλλειν, 
μηδ᾽ ἀναδύεσθαι, εἰδότας, ὡς εἰ μὴ καταπειϑεῖς ταύτῃ τῇ ὃὄνη-- 
σιφύρῳ ξυμβουλῇ γένοισϑε, οὐχ ἡμᾶς, αὑτοὺς δὲ, λύειν τὰς 
10. Sphendoslabus, Bulgarica victoria elatus, et barbara audacia 
os spiritus sumens (iam enim firme regionem tenebat), cum timidos 
Bulgaros attonitosque insita crudelitate reddidisset (nam, cum Philippopo- 
lim bello cepisset, hominum millia viginti in oppido comprehensorum cru- 
deliter more barbaro palis suffixisse dicitur, sicque, quoscunque ad illum 
diem restitissent , vehementer perculsos in deditionem accepisse), superba 
et audacia responsa legatis Romanorum dedit: ,, Nunquam fore, ut regione 
fertili se abstineret, nisi post grandis pecuniae pensionem, factaque redem- 
tione oppidorum et captivorum , quotquot bello cepissent. Quam si pecu- 
niem Romani pendere nollent, quin decederent illico ex Europa, in quam 
tus haberent nullum, in Asiam transirent: non aliter sese putare, Russos 
cum Romanis pacem facturos." Ioannes Augustus ubi a Scytha hoc respon- 
sum tulerat, per remissos legatos haec renunciat: ,,Pacem jam usque 8 
patrum tempore ad nos perductam, quamque inconcussam interventu suo 
eus conservavit, minime a nobis arbitramur dissolvi debere: quod cre- 
dimus providentiam esse cuncta administrantem , quodque Christianorum 
*tatuta profitemur. Quare suademus vobis ut amicis, et hortamur, e pro- 
vincia neutiquam ad vos pertinente statim abeatis, sine ulla mora aut re- 


cusatione, persuasissimum habentes, salutari huic consilio si minus vos 
obsequentes exhibueritis, non nos, sed vosmetipsos, turbare pacem anti- 


-- ——— ——— ——— —.- 


106 LEONIS DIACONI 


A. M. 6478 ἀνέκαϑεν συντεϑείσας σπονδάς. καὶ μή ye δόξωμεν μεγαλαύχους 
Ἰμά, 15. ταύτας τὰς ἀποκρίσεις ποιεῖν. ἐν Χριστῷ γὰρ ϑαῤῥοῦμεν τῷ 
ἀθανάτῳ Θεῷ, ὡς, εἰ μὴ τῆς χώρας ἀπέλϑοιτε, καὶ ἄκοντες 
παρ᾽ ἡμῶν ταύτης ἀπελαϑήσεσϑε. οἶμαι γάρ σε μὴ λεληϑέναι 
P. 65 τὸ τοῦ σοῦ πταῖσμα πατρὸς Ἴγγορος, ὅστε τὰς ἐνόρχους σπονδὰς 5 
παρὰ φαῦλον ϑέμενος, σὺν μεγάλῳ κινήματι καὶ μυρίοις σκά-- 
φεσι κατὰ τῆς βασιλευούσης ἐχπλεύσας, μόλις σὺν δέκα λέμβοις 
ἐς τὸν Κιμμέριον ἀφίκετο Βόσπορον, αὐτάγγελος τῶν οἰκείων ' 
γεγονὼς συμφορῶν. καὶ παρίημι τὸν αὖϑις οἴκτιστον μόρον ἐκεί-- 
vov, παρὰ τοὺς Γερμανοὺς ἐχκστρατεύσαντος, καὶ πρὸς ἐκείνων 10 
ληφϑῶώντος, καὶ φυτῶν στελέχεσι προσδεϑέντος, καὶ εἰς δύο δια- 
μερισϑέντος τμήματα. καὶ σὲ γοῦν οὐκ οἶμαι πρὸς τὴν σὴν ἐπα- 
γαζεῦξαι πατρίδα, εἴ γε τὴν Ῥωμαϊκὴν παντευχίαν κατὰ σοῦ 
Βχωρεῖν &vayxáctag, ἄλλ᾽ αὐτόϑι διαφϑαρήσεσθαι πανσυδεὶ, 
&c μηδὲ πυρφόρον ἐς Σχυϑίαν ἀφικέσϑαι, τὰς κατασχούσας 15 
ὑμᾶς ἀπευκταίους ἀπαγγελοῦντα τύχας. ὁ δὲ Σφενδοσλάβος, 
ἐπὶ ταῖς τοιαύταις ἀποχρίσεσι σχετλιάσας, τῇ τε βαρβαρικῇ μα- 
γίᾳ xal ἀπονοίᾳ παραφερόμενος, ἀντέλεξε τοιαῦτα " ,,οὐδεμίαν 
ἀνάγκην τὸν αὐτοχράτορα Ῥωμαίων ὡς ἡμᾶς ἀφιχέσϑαι δρῶ κα- 
τεπείγουσαν᾽ διὸ μὴ κάμῃ, μέχρε τῆσδε τῆς γῆς ἀφικόμενος * 20 
Tol. 801 v. αὐτοὶ γὰρ ὅσον οὔπω πρὸ τῶν τοῦ Βυζαντίου πυλῶν πηξόμεϑα 
τὰς σκηνὰς, καὶ καρτερὸν χάρακα ταύτῃ περιβαλοῦμεν, ἐξιόντα 
τε τοῦτον, & γε xal καρτερήσει πρὸς τοσούτων πόνων διαγωνέ-- 


1. Fort. μεγαλαύχως. 23. Leg. τοσοῦτον πόνον. 


juitus confectam. "Neque arrogantius hoc nos responsum reddere putan- 
um est. Nam in Christo Deo immortali futurum esse confidimus, uti, nisi 
onte ex regione decedatis, vel inviti inde a nobis eiiciamini. Nec te 
oblitum existimo cladis patris tui Ingoris, qui cum, iuratas pactiones pro 
nihilo putans, ingenti apparatu magnaque lintrium vi infesta navigatione 
petisset reginam urbium, ipse domesticae cladis nuncius factus, aegre cum 
naviculis decem ad Cimmerium Bosporum est reversus. Praetereo luctuo- 
sum eius interitum, cum bello Germanis illato ab ipsis captus est, ad arbo- 
rumque truncos alligatus in duas partes discerptus. Neque teipsum, si 
armataram contra te proficisci coégeris, domum reversurum esse 

reor, sed in illa ipsa regione una cum omnibus copiis deletum iri adeo, ut 
86 una quidem ignifera navis in Scythiam sit elapsura, quae diros casus 
vestros nunciet." Sphendoslabus, stomachatus tali responso, barbaricoque 
furore atque insania abreptus, ita respondit: ,,Nullam equidem neceseita- 
tem video Imperatorem Romanorum cogente, ut ad nos veniat; quapro- 
pter ne defatigetur, in hanc terram proficiscens: namque ipsi mox ad By- 
rantil portas collocabimus tabernacula, munito vallo urbem cingemus, ipsum 
erumpentem, si pergit tantae aerumnae obniti, fortiter excipiemus, factia- 


HISTORIAE VI. 11. 107 


σασϑαι, γενναίως ὑποδεξόμεϑθα, διδάξομέν τε τοῖς ἔργοις αὖ-- A. C. 970 
τοῖς, ὡς οὐ βάναυσοί τινες ἀποχειροβίωτοι, ἀλλ᾽ αἱμάτων ἄν-- οἷ 
δρες τυγχώνομεν, τοῖς ὅπλοις τὸ δυσμενὲς καταγωνιζόμενοι" el 
καὶ αὐτὸς ἐξ ἀγνοίας κατὰ τὰ σκιατραφοῦντα γύναια τὴν Ῥωσσι- 
5x)» ἡγεῖται ἀλχὴν, καὶ, ὥς τινα νήπια ὑπομάζια μορμολυκείοις 
τισὶ, ταύταις ταῖς ἀπειλαῖς ἡμᾶς πειρᾶται δεδίττεσϑαι.Ἶ 
ια΄. Τούτων τῶν ἀπονενοημένων τοῦ ἐχεῖϑεν λόγων ὃ βασι- 
λεὺς διενηχηϑεὶς, ἔγνω, μὴ διαμέλλειν, ἀλλὰ πάσῃ σπουδῇ τὰ 
ἐς τὸν πόλεμον ἐξαρτύεσϑαι, ὡς ἂν προτερήσοι τὴν πρὸς ἐχεῖνον 
10 ἄφιξιν, ἐπιτειχίσοι τε τούτῳ τὴν κατὰ τῆς βασιλευούσης ἐπέϑε- 
σιν. εὐθὺς οὖν ἴλην γενναίων καὶ νεανικῶν ἀνδρῶν ἐκλεξάμενος, 
ἀϑανάτους τε τούτους κατονομάσας, περὶ αὑτὸν εἶναι διεκελεύ- D 
σατο. ἐντεῦϑεν τὸν Πάγιστρον Βάρδαν, ᾧ Σκληρὸς ἡ ἐπέχλησις, 
ὁμαίμονα τῆς ἀποιχομένης Ἰαρίας, τῆς τοῦ τοιούτου βασιλέως 
15 συνεύνου, τυγχάνοντα, δραστήριον ἄνδρα καὶ τὴν ἀλκὴν γεν-- 
γαιότατον" καὶ τὸν Πατρίκιον Πέτρον, τὸν πρὸς τοῦ αὐτοχρώ- 
τορος Νικηφόρου στρατοπεδάρχην προχειρισϑέντα διά τε τὴν 
προσοῦσαν αὐτῷ ἀρετὴν, καὶ τὰ κατὰ τοὺς πολέμους ἀνδραγα- 
ϑήματα (λέγεται γάρ ποτε Σκυϑῶν τὴν Θράκην καταδραμόντων, 
90 ἐπεὶ ἐξ ἀγτιπάλου τὸν Πέτρον, καίτοι τομίαν ὄντα, μετὰ τοῦ 
συνεπομένου στίφους ξυνέβαινεν αὐτοῖς ἀντιτάττεσθαι, τὸν τῶν Ῥ. 66 
Σχυϑῶν ἀγὸν, πελώριον ἄνδρα, καὶ ἐς τὸ ἀσφαλὲς τεϑωραχι-- 
σμένον, παρὰ τὸ μεταίχμιον ἐξιππάσασϑαι, κοντὸν ἐπιμήκη κρα- 
δαίνοντα, προσχαλεῖσϑαί τε τὸν βεβουλημένον αὑτῷ ἀντιτάττε- 


8. κάναυσοε cod. — 24. Fort. προκαλεῖσϑαί. 


que ipeis docebimus, non ex faece sellulariorum manibusque victitantium nos 
esse, sed viros sanguinis, armis hostes debellantes; si quidem iste per 
imprudentiam ex mulierculis per umbracula latitantibus Russicum robur ex- 
istimat , utque lactentes pueros larvis nescio quibus, huiusmodi nos minis 
terrere tentet.? ' 

11. Imperator, cum illius tam vesanum responsum auribus accepisset, 
intellexit, non cunctandum esse, sed summo studio omnia ad bellum paran- 
da, ut illius invasionem praeveniret, eique aditum praecluderet ad reginam 
urbium. Statim turma generosorum adolescentium eligitur: hos immortales 
nominat: ad latus sibi praesto essb iubet. Dein Magistrum militiae Bar- 
dam, cui Sclerus cognomen, fratrem Mariae, quae Imperatori nupta ante 
decesserat, virum strenuum singulari virtute: hunc et Petrum Patricium, 
iam 8 Nicephoro A ob eius virtutem pulcherrimaque in bellis edita 
facinora castris praefectum (nam, cum Scythis ''hraciam incursantibus cum 
legione sua Petrus, quamvis spado, se obiecisset, Scytharum dux, homo 
immani corpore, bene loricatus , trabalem hastam contorquens, in medium 
intra duas acies equo provectus ad pugnam provocasse dicitur, qui cum 


108 LEONIS DIACONI 


A. M. 6478 σϑαι" τὸν δὲ Πέτρον, ἀλκῆς xal μένους παρ᾽ ὑπόνοιαν ὗπο-- 
Ind. 18 πλησϑέντα, τὸν ἵππον τε σφοδρῶς κεντρίσαει τοῖς μύωψι, καὶ 
τὸ δόρυ κραταιῶς διαγκυλησάμενον, ἀμφοτέραις ὦσαι κατὰ τοῦ 
στέρνου τὸν Σκύϑην" οὕτω δὲ γενέσϑαι τὴν ἀντέρεισιν καρτερὰν, 
ὡς ἀντιτορῆσαι, καὶ διαμπερὲς κατὰ τὸ μετάφρενον διαπτῆναι, δ 
μὴ ἀντισχόντα τὸν ἀλυσιδωτὸν ϑώρακα, ἀλλ᾽ ἄναυδον τὸν πε- 
Βλώριον ἐχεῖνον προσαραχϑῆναι τῇ γῇ καὶ τούτῳ τῷ καινῷ καὶ 
ξένῳ ϑεάματι καταπλαγῆναἐ τε τοὺς Σκύϑας, καὶ πρὸς φυγὴν 
ἀπιδεῖν" τούτοις τοῖς στρατηγοῖς παρήγγειλεν ὃ βασιλεὺς, τὰς 
δυνάμεις ἀνειληφότας ἐπὶ τὴν ὅμορον καὶ ἀγχιτέρμονα τῆς IMv- 10 
Fol. 02 τ. σίας διαβαίνειν". ἐχεῖ τε διαχειμάζειν, καὶ γυμνάζειν τὴν στρα- 
τιὰν, καὶ τὸν χῶρον περιέπειν, ὡς (uj τις εἴη τούτῳ λώβη ταῖς 
ἐχδρομαῖς τῶν Σχυϑῶν᾽ ἔς τε τὰς ἐπαύλεις καὶ τὰ ἤἦϑη τῶν δυσ- 
μενῶν διγλώσσους ἄνδρας ἐκπέμπειν Σκυϑικὸν ἠμπισχημένους 
ἑματισμὸν, ὡς τὰ σφῶν διαβούλια γνοῖεν, καὶ βασιλεῖ ταῦτα 15 
κατάφωρα γίγνοιντο. τὴν τοιαύτην οὖν φάσιν πρὸς τοῦ βασιλέως 
Οεἰληφότες, τὴν Εὐρώπην καταλαμβάνουσιν. 
ιβ΄. Ταυροσκύϑαι δὲ, τὴν τούτων ἐνωτισϑέντες διάβασιν, 
ἀπόμοιραν τῆς σφετέρας στρατιᾶς διαιρέσαντες, Οὔννων τε xal 
ἸΠυσῶν πλῆϑος ταύτῃ προσεταιρίσαντες, κατὰ Ῥωμαίων χωρεῖν 20 
ἐχπεπόμφεσαν. ἄρτι δὲ τὴν τούτων ἐπήλυσιν ὃ Π]άγιστρος Bóg- 
δας αἰσθόμενος, καὶ ἄλλως γενναῖός τε καὶ ῥέχτης τυγχάνων 
ἀνὴρ, τότε δὲ σφαδάζων ϑυμῷ καὶ ῥώμης δρμῇ, τοὺς ἀμφ᾽ αὖ-- 
5. διαπεῆναι. Ex lliad. E. 99. 13. ἤθη. Possis quoque scri- 
bere hic πλήθη, quod est infra D. lin. 1. "Tamen mhil mutavi. 
. ἀφ᾽ αὖτον cod. 


eo congredi vellet: Petrum, robore assumto animique magnitudine 9 quae 
omnium exspectationem vinceret, calcaribus equo acriter otis et lancea 
fortiter vibrata, ambabus eam manibus in Scythae pectus adegisse ; itaque 
validum fuisse ictum, ut perforato corpore cuspis ad dorsum pervo 
i hamis conserta lorica haudquaquam prohibita, immanisque hostis nulla voce 
emissa humi sterneretur: quo novo miroque spectaculo territos Scythas 
fugam respexisse): hos duces Imperator iussit assumtis numeris in vicina 
et finitima descendere Moesiae, iisque in locis hiberna constituere: copias 
Ailigenter exercerent, obirent regionem, ne quid calamitatis ex Russorum 
incursionibus acciperet: per stationes et loca hostium viros utramque lin- 
guam callentes emitterent Scythico more vestitos, qui de eorum consiliis 
cognoscerent , unde ea patefierent Imperatori. Eiusmodi mandatis ab Im- 
peratore acceptis, Europam legati ingrediuntur. . 
12. Russ, cum de eorum transitu audissent, partem exercitus, cui 
Hunnorum Bulgarorumque multitudinem adiunxerant, in Romanos prae- 
imittunt, Audito eorum adventu, Bardas Magister nulitum, cum et alias 
virum strenuum fortemque se exhibuisset, tum maxime ea occasione maguo 
&nimo impetuque incitatus, coacto electorum circa se agmine, sigua movit, 


OW 


HISTORIAE VL, 12, 109 


τὸν λογάδας συνειληφὼς, πρὸς τὴν τῶν ἐναντίων ἠπείγετο ovu- A. C. 970 
πλοκήν. καὶ δὴ Ἰωάννην TÓvl4Àlaxü εἰσκαλέσας, εἰς κατασχο- “" t 
πὴν ἀπέστειλεν, ἀϑρῆσαί τε τοὺς Σχύϑας, xal τὸ ToU πλήϑους Ὁ 
εἰκάσαι ποσὸν, καὶ xa9?^ ὃν αὐλίζοιντο τόπον, καὶ ὅ,τι πράτ-- 
5τοιεν" πέμπειν Te τὴν͵ ταχίστην cc αὐτὸν, καὶ πάντα διαγγᾶλ--: 
λειν, ὡς συσχευάσοι, καὶ ἐκτάξοι τὴν στρατιὰν πρὸς τὸν πόλε- 
μον. Ἰωάννης δὲ, τοὺς ἑπομένους λογάδας ἀνειληφὼς, κατὰ 
τάχος ἐπὶ τοὺς Σχύϑας ἱππάσατο" τῇ δὲ ὑστεραίᾳ παρὰ τὸν 
ἹΜάγιστρον στέλλει, ἐπισπεύδων τοῦτον ἰχέσϑαι μετὰ τοῦ πλή- 
1οϑους" μὴ πόῤῥω γὰρ, ἄλλ᾽ ἐγγύϑεν, τοὺς Σχύϑας αὐλίζεσϑαι. 
0 δὲ, τῶν τοιούτων λόγων διακούσας, τριχῆ διατάξας τὴν φά- 
λαγγα, τῇ μὲν ἐφέπεσθαι παρήγγειλε κατὰ μέτωπον, ταῖς δὲ 
xarà τοὺς ἐγκαρσίους προλοχίζειν δρυμούς " τηνικαῦτα δὲ τῆς P. 67 
ἐνέδρας διεχϑέειν, ὁπηνίκα τῆς σάλπιγγος, τὸ ἐνυάλιον ἐπηχού- 
15σης, διακούσαιεν, ταῦτα τοῖς λοχαγοῖς παρακελευσάμενος, xu- 
τὰ στόμα τοῖς Σκύϑαις ἀντεπήει, κραταιῶς διαγωνιζόμενος. 
ἐπλεονέκτει δὲ πλήϑει τὸ στράτευμα τῶν ἐναντίων, ὑπὲρ τοὺς 
τρισμυρίους τελοῦν" οἱ γὰρ τῷ IMoyíozoo συνεφεπόμενοι, μετὰ 
τῶν λόχων, οὗ πλέονες τῶν μυρίων ἐτύγχανον. τῆς δὲ συμπλο- 
90 κῆς γενομένης παρ᾽ ἀμφοτέρων, ἔπιπτον oí νεανικώτεροι. ἐγταῦ-- 
Sa δὴ λέγεται τῶν τινα Σχυϑῶν, ἀλχῇ καὶ σώματος ὄγχῳ γαυ- 
ρούμενον, τῆς ἀμφ᾽ αὑτὸν ἀποκριϑέντα φάλαγγος ἐξιππεῦσαί τε, 
xal τῷ Βάρδα ἐπιδραμεῖν, καὶ ξίφει τοῦτον πλῆξαι κατὰ τῆςΒ 
κόρυϑος" κενὴν δὲ γενέσϑαι τὴν τοῦ ξίφους καταφορὰν, τοῦ 


8, ἀϑροῖσαί cod. 


ut cum hostibus decerneret. loannemque Alaca advocatum speculandi gra- 
tia cum mandatis praemisit: ,,observaret Scythas, de eorum numero con- 
iecturam faceret, et quo in loco consedissent, quidque agerent: quibus 

pectis, mitteret quam celerrime ad se, remque omnem nunciaret, ut 
ipse conclamatis vasis pararet exercitum ad conflictum." Ioannes, assumtis 
electis, qui sequebantur, celeriter ad Scythas adequitat : idie eius diei 
ad Magistrum militum mitt: hortatur, ,,veniat cum vi belli; non longe ab- 
esse Russos; propius castra habere." Quibus auditis, exercitum triperti- 
tur Bardas: partem medio itinere sequi se iubet, duas alteras per nemora 
& latere obiecta locat: edicit, ,,ex insidiis erumpant, simul ac tubae, clas- 
sicum canentis, sonitum audissent. Quae cum tribunis mandasset, recta 
in Russos vadit: fortiter praelium committit. Superabat multitudine ho- 
etilis exercitus, quippe in quo supra p millia bellatorum numeraren- 
tur: Bardae milites, cum his qui in insidiis latebant, ad decies mille erant, 
nec amplius. lam inter duas acies cominus res gerebatur, caede fortio- 
rum facta, cum Russorum aliquis (sic fama perhibet), viribus vastitateque 
cerporis fisus, admisso equo ex turma sua procurrens, impetu in Bardam 
facto galeam eius gladio ferit: sed inanis evadit ictus, lamina in casside 


110 LEONIS DIACONI 


A. M. 6478 ἀϑέρος ἀναγναμφϑέντος τῇ κυνῇ, xol ἀλλαχόσε τῇ ταύτης στε- 
γανότηκι περιολισϑήσαντος. Κωνσταντῖνος δὲ ὃ πατρίκιος, σύν- 
αἰμος τῷ Βάρδᾳ τελῶν, ἄρτι τῷ ἰούλῳ τὴν γένυν ἐπιχνοάζων, 
πελώριός τε πεφυκὼς τῷ σώματι, καὶ τὴν ἰσχὺν δυσεχβίαστος - 
καὶ ἀκαταγώνιστος, τὸ ξίφος σπασάμενος ἵεται τὸν Σκύϑην βα-5 

Ἐο].802 v.Asiy* 0 δὲ, τὴν φορὰν αὐτοῦ ὑπειδόμενος, ἐκκλίνει τὴν πληγὴν, 

κατ᾿ ἰσχίον ὑπτιάσας τοῦ ἵππου. δέχεται δὲ ταύτην παρὰ τὸν 
αὐχένα ὃ ἵππος, ὃν διαμπερὲς ἀποτέμνεται" “ὃ δὲ Σχύϑης, ἅμα 

Οτῷ ὕτπῳ κατενεχϑ εἷς, πρὸς τοῦ Κωνσταντίνου ἐναποσφάετεται. 

ιγ΄. Τῆς δὲ μάχης τῇδε κἀχεῖσε μεταχλινομένης, καὶ συχνὰς 10 
xal ἀμφιταλάντους μεταβαλλούσης ῥοπὰς ἐφ᾽ ἑκάτερα; τὸ ἐνυά-- 
λιον ὃ Βάρδάς ἐνηχεῖν ἐγχελεύεται, τά τε τύμπανα ϑαμινὰ πα- 
ταγεῖν" τῆς δὲ φάλαγγος ἐκ τῶν λόχων ἐξαναστάσης κατὰ τὸ 
σύνϑημα, καὶ κατὰ νώτου τῶν Σκυϑῶν γενομένης, δέος τε αὖ- 
τοῖς εἰσήει καὶ πρὸς φυγαδείαν ἀπέκλιναν. μήπω δὲ γεγενημένης 15 
λαμπρᾶς τῆς διώξεως, τῶν ἐπιφανῶν τις Σκυϑῶν, μεγέϑει σώ- 
ματος καὶ ὅπλων λαμπρότητι πεφυχὼς τῶν ἄλλων ἀριπρεπὴς, 

Dxazà τὸ μεταίχμιον περιΐἥει, ἐπὶ ἀλκὴν τοὺς ἑταίρους ἐπιῤῥων-- 

γνύς. τοῦτον Βάρδας ὃ Σκληρὸς ἐξιππασάμενος παίει κατὰ τῆς 
κεφαλῆς, καὶ μέχρι τοῦ ζωστῆρος τὸ ξίφος διήλασε, μήτε τοῦ 80 
κράνους αὐτῷ ἐπαρκέσαντος, μήτε τοῦ ϑώρακος τὴν τῆς χει- 

ρὸς ἐπισχόντος ἰσχὺν, ἢ τὴν τοῦ ξίφους τομήν. διχῆ δὲ τού 9, 
του διατμηϑέντος καὶ προσαραχϑέντος τῇ γῇ» Ῥωμαῖοι μὲν 

$9 ἡδονῆς ἐπηλάλαξαν, καὶ πρὸς ἀλκὴν ἐπεῤῥώσθησαν" Σκχύ- 
ϑαι δὲ, τῷ καινῷ καὶ ἀλλοκότῳ τῆς πληγῆς ἀποδειλιάσαντες, 95 
σὺν οἰμωγῇ τὸν συνασπισμὸν διαλύσαντες, εἷς φυγαδείαν ἔτρά-- 


retusa, et ob eius duritiem alia parte delabente. Αἱ Constantinus e patri- 
ciorum numero, Bardae frater, iam prima lanugine malas fuscans, i 
corpore adolescens, viribusque, vi et impetu omnia vincens, stricto mu- 
crone invadit Scytham: is, illius plagam extimescens, corpore ad clunes 
equi resupinato, vitat ictum. Hunc equus collo accipit, quod totum re- 
secatur: Scytha, una. cum equo humi ruens, ἃ Constantino conficitur. 

13. Iam certamine modo huc modo illuc se inclinante, crebriusque mu- 
tante utrobique variam fortunam , classicum Bardas cani iubet, tympana 
ictu crebro pulsari: consurgit (id convenerat signum) ex insidiis acies, 
Bcytharumque terga invadit, qui, timore perculsi , in conversionem incli- 
nant, Necdum erat, manifesta fuga, cum nobilis aliquis Russus, magnitudine 
eorporis et armorum fulgore praeter alios excellens, inter infesta signa cir- 
cumcursaret, ad virtutem suos cohortans. Huic Bardas Sclerus adequitans 
caput percussit, adque cinctum usque gladium adegit, neque galea eum 
ropellente, neque thorace manus robur cohibeate, gladiive secturam. Que 

ariam discisso humique deiecto, conclamant prae gaudio Romani, ani- 


mosque sumunt: Russi, novo hoc portentosoque ictu territi, ululatu sublato 


HISTORIAE VL 13. 111 
ποντο. οὖς ἐπισπόμενοι Ῥωμαῖοι μέχρι βαϑείας ἑσπέρας áyj- A. C. 970 
ρουν ἀνηλεῶς. κατὰ τοῦτον δὴ λέγεται τὸν ἀγῶνα πεντήκον- p. es. 
τα καὶ πέντε Ρωμαίων ἄνδρας τεϑνάναι, τραυματίας δὲ ye- 
γέσϑαι συχνοὺς, καὶ ἵππων καταχοντισϑῆναι τοὺς πλέονας". 
δι χυϑῶν τε ὑπὲρ τοὺς δισμυρίους διαφϑαρῆναι. ἀλλ᾽ ἢ μὲν 
πρὸς τοὺς Σκύϑας γεγενημένη τότε Ῥωμαίων διαμάχη εἷς τοιοῦ-- 
vov ἐτελεύτα τὸ τέλος. Ἰωάννης δὲ ὃ αὐτοχράτωρ τὰς ““σίας 
δυνάμεις εἰς τὴν Ἐὐρώπην διὰ τοῦ Ἑλλησπόντου περαιοῦσϑαε 
κατήπειγεν, ἐς τἀπὶ Θράχης τε καὶ Ἰϊακχεδονίας διαχειμάζειν 
1οχωρία, καὶ τοῖς ὅπλοις ὁσημέραι γυμνάζεσθαι, ὡς μὴ ἀπόμα- 
goi εἶεν ἐπὶ τὸν τῶν ἀγώνων καιρὸν, μειονεκτοῦντες ἐν τῇ μάχῃΒ 
τῶν δυσμενῶν" περιμένειν δὲ τὸν τοῦ ἤρους καιρόν. ἐκείνου γὰρ 
ἤδη ix τῆς χειμερινῆς κατηφείας προχύπτοντος, καὶ εἷς σταϑη- 
ρὰν αἰϑρίαν τὸ κοσμικὸν κατάστημα μεταβάλλοντος, αὐτόν τε 
15 βασιλέα ὡς αὐτοὺς ἀφικέσϑαι, τὰς ἄμφ᾽ αὐτὸν δυνάμεις ἐπαγό- 
μένον, καὶ πανσυδεὶ τοῖς Ταυροσχύϑαις συμπλέκεσθαι. 


13. δυσμενῶν. Vid. supra 31. C. 


solutis ordinibus fugae sese mandant. Quos persecuti Romani δὰ serum 
usque crepusculum sine misericordia ceciderunt. Fama est, hoo praelio e 
Romanis mortuos esse milites quinque et quinquaginta, sauciatos quam mul- 
tos, equorum plerosque confossos: Scytharum plus viginti millia periisse. 
Hunc finem habuit Romanorum cum Russis tunc commissa pugna: Kt iam 
urgebat Asiaticos numeros Ioannes Augustus in Europam per Hellespontum 
traiiciendos, ,,hiemarent per Thraciae εἰ Macedoniae tractus, quotidieque 
se in armis exercerent, ne, incumbenti certamini minus idondl, , hostibus 
in pugna funderentur: vernumque tempus exspectarent, enim 

hibernm coeli tristitiam ver 'emargens b constantem serenitatem muthret 
mundi faciem, Imperatorem ipsum affore, cum universis qui comitatum se- 

ersurum. 


querentur, omnemque belli molem in Scythas v 


ΔΈΟΝΤΟΣ AIAKONOY 


IZTOPIAZ Z. 


LEONIS DIACONI HISTORIAE 
LIBER VII. 





ARGUMENTUM. 


Bardae, Leonis Phocae filii, seditio (Cap. 1). Ioannes, suppliciis 
eumtis de cognatis cius , ad ipsum litteras mittit (2). Bardas Sclerus ad- 
versus seditiosos missus (3). — Eius epistola ad Bardam ducem, qui 
superbe respondet (4). Bardas dux a suis destitutus (5) in castellum con- 
fugit (6). Bellum ínter Romanos et Bulgaros, Zoé 4ugusta imperante. 
Simeonis, Bulgarorum principis, insperata victoria (7). | Deditio Bardae 
Phocae (8). Hussi Macedoniam vastant, — Ioannes Tuimisces Thoodoram, 
Constantini Imperatoris filiam, uxorem ducit (9). 





9 N 

A. M. 64799. E. ( δὲ ταῦτα Ἰωάννῃ τῷ βασιλεῖ κατὰ τῶν Ῥῶς du- 

Ny: p» σπούδαστο, Βάρδας ὃ “οὺξ, ὃ τοῦ Κουροπαλάτου μὲν “4έον- 

{1 φΦ τος υἱὸς, Νικηφόρου δὲ τοῦ αὐτοχράτορος αὐτανεψιὸς, ἐς νεω--- 

Fol. 903 τ᾿ τερεσμὸν ἀσυμφανῶς ἀποκλίνας, ἐξ ᾿“μασείας, xaJ^ ἣν περιώ- 
ριστο, φυγαδείᾳ ἐχρήσατο, Θεοδώρου Βάρδα τε καὶ Νικηφό- 5 

ρου, τῶν Πατρικίων xal αὐταδέλφων, ἐς τοῦτο συναραμένων 

αὐτῷ" oi ix τῆς ἐνεγκαμένης αὐτοὺς Παρσακούτης ἐπίκλησιν εἶἷ- 

λήφεσαν Παρσαχουτηνοὶ, ἐξάδελφοι τῷ 4ουκὲ Βάρδᾳ τυγχάνον- 


8. αὐτανεψὸρ cod, 


1. Dium in his Ioannes Imperator erat contra Russos occupatus, Bardas 
Dux, Leonis Curopalatae filius, Nicephori Augusti ex fratre nepos, res no- 
vas occulte molitus, Amasea, quo ablegatos erat, fugam fecit. Cuius rel 
adiutores habuit Theodorum Bardam et Nicephorum, patricios atque fra- 
tres inter se: qui ex patria Parsacuta cognomen Parsacutenorum traxe- 





HISTORIAE VII 1. 113 


τες. τῆς οὖν ᾿Ἡμασείας ἀωρὶ τῶν νυχτῶν λαϑρηδὸν ὃ Δοὺξ ἀπο- A. M. 6479 

δρὰς, διὰ τῶν προετοιμασϑέντων ἀμοιβαίων ἵππων ἐς τὴν τῆς AUC. LA 
Καππαδοκίας ἀφῖκτο Καισάρειαν, ἐνταῦϑα δὴ ἐπὶ εὐαριϑμήτοις 1 1.2 
ἡμέραις ἐναυλισάμενος, πλῆϑος ἀπονενοημένων ἀνδρῶν ἐπ᾽ ἀπο-Ἐ 

δστασίαν ῥεπόντων συνειλόχει, τῶν ἐκ γένους αὐτῷ καὶ συνήϑων 

μάλιστα συνεισρεόντων δσημέραι. καὶ γὰρ ταῖς καινοτομίαις ἐκ- 
τύπως oí ἄνθρωποι χαίρειν εἰώϑεσαν, δόξης ὀνειροπολουμέγης 
ἐλπίσι, τιμαῖς τε ἀξιωμάτων, καὶ χρημάτων διανομαῖς ὕπαγό-- 
μένοι, συνεκρότουν δὲ τὴν ἀποστασίαν, συναγηοχότες πάσῃ 

10020vóf τὰ στρατεύματα, οἵ τε ῥηϑέντες Παρσακουτηνοὶ, καὶ 
Συμεὼν, ὃς γεωργὸς ἀμπέλων καϑεστηκὼς, x τῆς ἐργασίας αὖ- 
τῆς τὸ ἐπώνυμον εἴληφεν, ᾿Ἀμπελᾶς κατονομασϑείς " ἀνὰρ ἐξ 
ἀσήμων μὲν φὺς καὶ τῶν ἀγενῶν, ἀνδρείᾳ δὲ καὶ χειρῶν ἰσχύϊ 
μηδενὶ εἴκων τῶν ἐπ᾽ ἀλκῇ καὶ ῥώμῃ μεγαλαυχουμένων ἀνδρῶν. 

15 ἐπεὶ δὲ ἱκανὸν ὃ Βάρδας περὶ αὑτὸν ἑώρα στίφος “συνεῤῥυηκὸς, 
ὡς οἷόν τε εἶναι καὶ εἷς συνασπισμὸν ἀῤῥαγῇ παρατάττεσθαι, ἐξ 
ἀντιπάλου τε διαμιλλᾶσϑαι τοῖς ἀντιπίπτουσι, τὸ μελαμβαφὲς 
παραιτησάμενος πέδιλον, τὸ ἐρυϑρὸν παραυτίκα μετημφιάσατο, P. 10 
καὶ Ῥωμαίων αὐτοκράτωρ ἀναφανδὸν ἀνεῤῥήϑη πρὸς τῶν συστα- 

90 σιωτῶν. χρημάτων οὖν διανομὰς ὑπισχνεῖτο, καὶ ἀξιωμάτων 
παρεῖχε τιμὰς, ταξιάρχους καὶ στρατηγοὺς προβαλλόμενος, ἀρ-- 
χάς τε τὰς εὐκλεεῖς, ὅσας καὶ βασιλεὺς εἰώϑει τοῖς εὔνοις φιλο-- 
τίμως προτείγεσϑαι, συνεχρότει δὲ τὴν ἀποστασίαν καὶ “έων 


8. ἀφῖκτο. Sic cod.: ut supra, 53. B. 7. Fort ὀνειροπολούμε- 
90i. Activum adhibet 70. C. 


rant. Erant hi Bardae Ducis consobrini. Is igitur Dux, intempesta nocte 
clam Ámasea elapsus, jumentis mutatoriis ante dispositis Caesaream Cap- 
padociae pervenit. Ubi paucos dies commoratus turbam desperatorum ho- 
minum ad resque novas propensorum collegit, in primis confluentibus eo 
quotidie qui erant cum illo vel genere vel familiaritate coniuncti. Etenim extra 
modum tunc turbis gaudere solebant homines, spe falsae gloriae, et hono- 
ribus officiorum , atque pecuniarum partitione prolectati. Firmabant hanc 
rebellionem, coactis omni diligentia copiis, tum quos dixi Parsacuteni, tum 
Simeon, qui, cum cultor vinearum exstitisset , ex ipso opificio cognomen 
invenit, vocatusque Ampelas est: vir parentibus ortus quantumvis obscu- 
rie et ignobilibus, virtute autem manuumqne fortitudine nemini de iis, qui 
ob vim et robur praedicantur, postponendus. Bardas, ubi manum idoneam 
eirca se collectam vidit, ut iam posset et castra facere, et armis contra ad- 
wersarios decertare, remotis nigris calceamentis rubra evestigio induxit, 
aque conspiratis Imperator Romanorum renunciatus aperte est. lamque 
pecuniae distributiones pollicebatur, conferebat honores officiorum, tribu- 
nos, duces, magistratus amplissimos creabat, quales Imperator consuerat 
fidelibus liberaliter offerre. Obsecundabat item huic seditioni Leo Curo- 
8 


Leo Diaconus. 


114 LEONIS DIACONI 


A. M. 6179 Ἰουροπαλάτης, ὁ τοῦ Βάρδα τοχεὺς, ig μὲν τὴν νῆσον “ἐ- 
᾿σβον φρουρούμενος, διὰ Στεφάνου δὲ, τοῦ ἐπισχόπου ᾿Αβύδου, 
τοῖς Μακεδόσι χρήματα καὶ τιμὰς ὑπισχνούμενος, καὶ δέχεσθαι 
αὑτὸν ἐκ τῆς νήσου ἀναγόμενον προτρεπόμενος, καὶ συνεπετί- 
Βϑεσϑαι, καὶ συνεργάζεσϑαι αὑτῷ τὴν τοῦ Ἰωάννου τῶν àva-5 
κτορίων καθαίρεσιν. 
β΄. Ὃ δὲ βασιλεὺς, τὸν τοιοῦτον γνοὺς νεωτερισμὸν, διε- 
ταράχϑη μὲν, ὡς τὸ εἰχὺς, ἀπτέρῳ δὲ τάχει τὸν ἐπίσχοπον Στέ- 
φανον ἐκ τῆς ᾿Αβύδου ἀναγαγὼν, τοῖς δικαστηρίοις ἐχδίδωσι. 
τῶν δὲ πραγμάτων ἐξελεγχϑέντων καὶ καταφανοῦς γεγονότος τοῦ 10 
Fol, 808 νι δράματος, τὸν μὲν τῇ συνόδῳ τῶν ἐπισκόπων παρέπεμψεν, ἔκ- 
πτωσιν τῆς ἱερωσύνης ὑποστησόμενον. “έοντα δὲ τὸν Kovgo- 
παλάτην, xol Νικηφόρον, τὸν τούτου υἱὸν, τῇ τοῦ ϑανάτου 
ὑπαγαγόντων ψήφῳ τῶν δικαστῶν, ὃ βασιλεὺς, πρὸς τὸ φιλαν- 
Οϑρωπότερον ἀποκλίνας, oix ἔκτεινε" τὰς δὲ ὄψεις ἀμφοτέρων, 15 
xarà τὴν «Ἰέσβον στείλας, ἐπήρωσε. καὶ uiv τῷ Κουροπα- 
λάτῃ πρὸς τὴν Εὐρώπην τότε μελετηϑεῖσα διάβασις ἐς τοῦτο 
τὸ τέλος κατέληξε, τοιαύτην μὲν αὐτῷ τὴν ποινὴν προξενήσασα, 
συχνοὺς δὲ τῶν φίλων χρημάτων καὶ οἴκων στερήσασα, ὅσοι τὴν 
ἐκείνου συμβουλὴν ἐπὶ καϑαιρέσει τοῦ βασιλέως προσήκαντο. 090 
δὲ Βάρδας, ἅπαξ ἀποχλίνας εἰς τυραννίδα, ἀπρὶξ εἴχετο vav- 
τῆς, τῇ τε περὶ αὑτὸν πολυχειρίᾳ γαυρούμενος, καὶ ταῖς φά- 
'λαγξι βρενθυόμενος, καὶ ὅσον οὔπω τὴν τῆς βασιλείας κατάσχε- 
σιν ὀνειροπολῶν. καὶ δῆτα τὴν Ασίαν κατατρέχων, τῶν μὴ 
Ὁ σπενδομένων αὑτῷ πυρπολῶν τὰς οἰκίας, λείαν ἐτίϑει Ἰυσῶν. 95 


palates, Bardae poter. “ἴῃ insula Lesbo custoditus, Js 'per Stephanum, 


Ábydi episcopum, Macedonibus pecunias dignitatesque promiserat, hortatus, 
ut sese ex insula elapsum reciperent, pariterque rebellione facta ad extur- 
bandum imperio loannem operam conferrent. 


2. Αἱ erator, intellecto eiusmodi motu, conturbatus ut par erat, 

' incredibili celeritate Stephanum episcopum, Abydo raptum, iudiciis tradi- 
dit. Eumque crimine convictum, in lucem prolatis dolis, ad synodum epi- 
scoporum tranamisit, ut ibi sacerdotio moveretur. Leonem Curopalatem 
tutem, Nicephorumque huius filium, capitis a iudicibus condemnatos, Impe- 
rator, ad lenitatem revocata mente , non interfecit, luminibusque dontaxat 
ambos, Lesbon sblegatos; orbavit. Huiusmodi exitum habuit Curopalatae 
tunc meditatus in Europam traiectus, ut cum ipsi talem poenam induceret, 
tum etiam amicos illius, complures sane, fortunis domibusque exturbaret, si 
consili eius de Imperatore tollendo fuissent participes. Atenim Bar- 

» semel ad rebellionem prolapsus, fortissime in ea perseverabat; elatus- 
que multitudine hominum circa &e coacta, confisus copiis, instantem pos- 
sessionem imperii somniabat. Jta Asiam pervadens, domicilia cuiusque, 
qui in fidem eius non venerat, igne subdito praedam Mysorum habuit. 





HISTORIAE VII. 9. 115 


βασιλεὺς δὲ πρὸς αὐτὸν γράφει ταῦτα * ,, Τὸν ἔναγχος γεγενημένον A. C. 971 
πρὸς ἕω νεωτερισμὸν ἀκηκοότες, οὐ τῆς σῆς γνώμης ἔργον το- ἘΤ 5 
σοῦτον ἡγούμεϑα, ὅσον τῆς τῶν συναραμένων σοι ἀπονοίας καὶ 
τρόπου βαρβαρικοῦ, οἵ γε πάντως ὑπὸ ϑεοβλαβείας παραχρο- 
ὅτούμενοι, ἐς τοσοῦτον χίνδυνον ἑαυτοὺς ἐμβαλεῖν οὐκ ἐνάρκη- 
σαν" καὶ ταῦτα εἰδότες, ὡς τοῖς νεωτεριεῖν ἀνῃρημένοις καὶ ày- 
τίπαλον ἐξ αὐθαδείας αἴρειν χεῖρα Ρωμαίων αὐτοῖς αὐτοχράτορ- 
σιν, οὐδεμία τις tlc παραίτησιν ὑπολέλειπται πρόφασις, óng- 
víxa τοῖς ὅπλοις καταγωνισϑέντες, ἔκδοτοι ταῖς ποινηλασίαις P. 71 
10 ὑπάγονται. ἡμεῖς τοιγαροῦν ἐμφυλίῳ αἵματι μιᾶναι τὴν γῆν εὐ-- 
λαβούμεθα. εἰ γὰρ βουληθῶμεν τοῖς ὅπλοις τοὺς ἀποστάτας 
ἀμύνεσθαι, οὐκ ἂν φϑάνοιμεν (σὸν Θεῷ δὲ εἰρήσϑωῚὴ οἰκτρῶς 
αὐτοὺς χατακαίνοντες. τίς γὰρ ἀτέραμνος οὕτω καϑέστηκεν, 
ὡς ὑποστῆναι τὴν ῥοπὴν τοῦ ἡμετέρου κινήματος, καὶ μὴ εὐθὺς 
15 ὑποδειλιάσας πρὸς φυγὴν ἀπιδεῖν; τοιγαροῦν παραινοῦμεν ὑμῖν, 
πρὸ τῶν ὀλεϑρίων ἐλέσϑαι τὰ σώζοντα, καὶ ἕως πρόκειται συγ. 
γνώμης καιρὸς, tà ὅπλα ῥίψαντες εἴξατε τῷ κράτει τῆς βασι- 
λείας ἡμῶν, ἀμνηστίαν ὑμῖν τοῦ τοσούτου τολμήματος καὶ συγ- 
γγώμην, ἐπὶ μάρτυρι τῷ Θεῷ, ἀναντίῤῥητον ἀπονέμοντι. πάγ-Β 
30τως δὲ καὶ at κτήσεις ἀϑιγεῖς ὑμῖν ἀφεϑήσονται, καὶ ἀπαρεγχεί.. 
ρητοι. παραινοῦμεν λοιπὸν, τῆς τοιαύτης ἀνασφήλαντας μέϑης 
τῆς δεδομένης ἀμελλητὶ σωτηρίας ἀντιποιήσασϑαι. εἰ δὲ σκιαμα-- 
χοῦντες τῇ τυραννίδι τὴν ἑοπὴν ἀπογείμητε, ὑμῖν μεταμελήσεε 


6. νεωτεριεῖν. Videtur id esse spud Leonem infinitivus praesentis 
cuiusdam νϑωτξεριέω (sic), Vid. 57.,C. 


Scripsit autem ad eum Imperator ita: ,,Coguoscentes de motu per Orientem 
nuper facto, non tam tui consilii rem arbitramur, quam amentiae barbariae- 
que sociorum tuorum , qui, penitus dira stoliditete capti, in tantum pericu- 
lum inferre sese non dubitaverunt: quasi vero ignorent, illis qui, rebus no- 
vis studentes, in ipsos Romanorum principes infestam manum sustulerint, 
nullam relinqui excusationis veniam , quando armis victi traditique poenas 
subeant, Nos, mi Barda, civili sanguine terram cruentare veremur. Qoinsi 
vellemus armis in seditiosos animadvertere, sine mora (pace numinis dixe-' 
rim) ad acerbum eos interitum redigeremus. Etenim quis est tam i 

ut vim impressionis nostrae sustineat, neque statim animo demisso 
spectet! Proinde hortamur vos, a perniciosis consiliis uti ad salutaria 
vos' transferatis, et, dum relictus remissioni locus est, abiectis ar- 
mis, potenjiae cedatis Maiestatis nostrae, impunitatem vobis tanti co- 
natus veniamque, teste Deo, irrevocabilem tribuenti. Neque minus for- 
Üunae vestrae intactae vobis relinquentur, atque integrae. Suademus er- 
go, ut, ex hac temulentia resipiscentes, oblatam salutem incunctanter 
capeseatis, Nam, si vano incoepto rebellioni auxilium praebeüs, poe- 


116 LEONIS DIACONI 


4. M. 64795; ἀβουλίας, δπηνίχα ψήφῳ τῶν νόμων ταῖς ϑανασίμοις ποι- 
" hw ναῖς παραπέμποισϑε.Ἶ 
y. Ταύτην ὃ Φωκᾶς Βάρδας ἀπειληφὼς τὴν γραφὴν, ἄντί- 
γραφα μὲν οὐχ ἠξίωσεν ἀντεπιστεῖλαι πρὸς βασιλέα" λοιδορησά- 
μενος δὲ αὐτὸν, καὶ βδελυρὸν καὶ ἀλάστορα ὀνομάσας, καὶ τοῦ δ 
γένους ἀποκαλέσας παλαμναῖον αὐτόχειρα, τῶν τυραννείων κατιξ- 
voi παρήγγειλεν. αὑτῷ γὰρ μᾶλλον ἀνήκειν τὴν τῆς ἡγεμονίας 
Οἀρχὴν, Καίσαρα πάππον κομπάζοντι, xal ϑεῖον αὐτοκράτορα. ὃν, 
φησὶ, μὴ πτοηϑέντα τὸν τῆς δίκης ἀκοίμητον ὀφϑαλμὸν, παρὰ 
τὴν χαμαιῤῥιφῆ στρωμνὴν ἐναποσφάξαι, δίκην βοσκήματος" τὸν 10 
φύντα δὲ καὶ τὸν φίλτατον ὁμαίμονα, τὰ πύματα παϑόντας δει- 
γὰ, ἐπὶ ἀδήλοις καὶ ἀναποδείκτοις προφάσεσι τοῦ γλυχυτάτου 
στερῆσαι φωτός" οἷς τιμωρὸν πάντως αὑτὸν ἐπαφήσειν τὴν δέ- 
κην, τοῦ ὁμογνίου αὕματος ἑπταπλασίως ἐχτίσοντα τὸ üyranó- 
δομα, τῷ πανολεϑρίᾳ τὸ γενναῖον xal ἡρωϊκὸν φῦλον παραπέμ- 15 
ψαι σκαιωρήσαντι. τῶν οὖν τοιούτων ἀπονενοημένων λόγων ὃ 
αὐτοχράτωρ Ἰωάννης ἐνωτισϑεὶς, καὶ γνοὺς, ἀνίατα τὸν ἄνδρα 
νοσεῖν, ἠπειγμένον τε πρὸς διαρπαγὰς καὶ φόνοθς μετὰ τῶν 
ἐπισπομένων συνωμοτῶν ἀπηνῶς καὶ ἀφιλανϑρώπως χωρεῖν, 
συνεῖδε, μηκέτι διαμέλλειν ἢ ῥαϑυμεῖν, ὡς μὴ τῇ τοιαύτῃ ῥᾳ-30 
στώνῃ καιρὸν σχοίη τὸ τοῦ ἀποστάτου ἑταιρικὸν, καὶ πόλεις 
πορϑεῖν, καὶ εἷς μείζονα ἐξολισϑήσοι ἀπόνοιαν" ἀλλ᾽ ἐκ τῶν 
ἐνόντων, ὅποι παρείκοι, ἀντικαϑίστασϑαι κραταιῶς, καὶ τοὺς 


2. Fort. ἐξολισθαίνειν, s. ἐξολεσθήσειν,, soloecismo Leoni non in- 
solito. 


nitebit vos temeritatis, quando legibus iudicati od poenam capitalem du- 
cemini." 


8. Quibus litteris acceptis, Bardas Phocas responsum ad Imperatores 
dare haud dignatus est: sed, insectatus eum ut impurum et scelestum, suae 
genüs tetrum parricidam vocat, deque imperio iubet decedere. ,Suum 
esse potius, rempublicam regere, qui avum Caesarem, qui patruum Impera- 
torem iactare possit," » Hunc," aiebat, ,,ab hoste impio, pervigilem iusti- 
tiae oculum minime verenti, in cubili humi strato velut victimam iugulatum 
esse: patrem, fratremque carissimum; cruciamentis acerbissimis affectos, 
ob incertas causas minineque convictos dulcissima orbatos esse luce: ad 
parentandum omnino his nunc se-mitti a iustitia, ut pro cognatorum san- 
quine licem retributionem persolvat illi, qui praestanti nobilitate 
bellicaque laude familiae interitum esset machinatus." Quibus desperatis vo- 
cibus auditis, Ioannes Imperator, certior factus, insanabili hominem caecitate 
captum festinanter δὰ direptiones caedesque crudelitate atque inhumanitate 
summa cum asseclis conspirantibus pergere, statuit, non amplius cunctari aut 
quiescere, ne eiumnodi desidia locum daret factioni defectoris tum urbium 
populandarum, tum ad maiorem insaniam prolabendi: verum totis viribus, 
quacunque daretur occasio, reaistere, adventantesque repellere. Proinde 


HISTORIAE VII. 8. 117 


πελάτας ἀμύνεσϑαι. Βάρδαν οὖν, τὸν κατ᾽ ἐπωνυμίαν Σχληρὸν, 4. C. 971. 
ἄνδρα λίαν ἐχτόπως νεανικὸν καὶ δραστήριον, ov τὴν σύναιμον : 
Μαρίαν χοινωνὸν ἔσχε βίου τὸ πρόσϑεν ὃ Ἰωάννης, κάλλει καὶ 
σωφροσύνῃ ἐς μέγα κλέους ἥκουσαν (ἔφϑη δὲ ταύτην ὃ πικρὸς P. 72 

δκατεργασάμενος ϑάνατος)" τοῦτον ἐν ἸΠ]αγίστροις τελοῦμεα καὶ 
τῶν ἐπὶ Θράκης στρατευμάτων ἐπιστατοῦντα, καὶ τὴν τῶν Ῥῶς 
σφαδάζουσαν κατὰ τῶν Ῥωμαίων ἐπήλυσιν γενναίως ἀποτειχί- 

| ζοντα, μετὰ τὴν ἀριστείαν, ἣν ἔναγχος ἀνεδήσατο τοὺς Σκύϑας 

τρεψάμενος, ἧπέρ μοι ἤδη δεδήλωται, μεταπεμψάμενος ὃ βα- 

| Ιοσιλεὺς xal στρατηλάτην ἀναχηρύξας κατὰ τῶν στασιωτῶν, ἐς 

| . τὴν Zola» ἐξέπεμψεν" ἐντειλάμενος, εἰ οἷόν ve εἶναι, μὴ μιᾶ- 

ναι τὴν γῆν, ὅτι μὴ πᾶσα ἀνάγκη, τῷ τῶν ὁμοφύλων αἵματι" 

| ἀλλὰ τιμῶν ὑποσχέσεσι xol χρημάτων διανομαῖς xal πέστεσινΒ 

ἀπαϑείας ὑπαγαγέσϑαι τοὺς τῷ ἀποστάτῃ συναπαχϑέντας. ἔνε- 

ἑ ἰδχεέριζε δὲ αὐτῷ καὶ τόμους, κατασεσημασμένους ἐκ χρυσοῦ 
σφραγῖσι βασιλικαῖς, οἷς ἐνεγέγραπτο ταξιάρχων καὶ στρατηγῶν 
καὶ Πατρικίων τιμαί, τούτοις ἐγχελευσάμενος δεξιοῦσϑαι τοὺς 
γνωσιμαχοῦντας, καὶ ἀϑετοῦντας τὴν τοῦ τυράννου αὐϑεντίαν, 
καὶ πρὸς τὴν τοῦ βασιλέως ἀποκλίνοντας δούλωσιν. ὃ δὲ στρα-- Fol. 804 v. 

40τηλάτης Σχληρὸς, τὸν Βόσπορον περαιωθεὶς καὶ κατειληφὼς τὸ 
“ορύλαιον, ἐνταῦϑα τὸν στρατὸν ἀνεχαλεῖτο, καὶ ἐς φάλαγγα 
χαϑίστη, καὶ ταῖς xa9^ ἡμέραν μελέταις ἐγύμναζεν. ἤδη δὲ καὶ 
ἀποχρῶσαν ὁρῶν τὴν ἐπισυναχϑεῖσαν στρατιὰν, ὧς εἶναι ἱκανὴν 
ἐξ ἀντιπάλου παρατυχὸν τοῖς ἐναντίοις συμπλέκεσθαι, τῷ ““ουκὶρ 
14. ὑπαγάγεσϑαι cod. 16. ἐνεγέγραπτο. Sic cod. 48. ὡς ἐξ 
ἱκανὴν it cod. 


Bardam, cognomento Sclerum , virum insigniter fortem ac strenuum , cuius 
sororem Mariam, forma atque castitate praeter caeteras nobilitatam femi- 

| nam, ante in matrimonio habuerat Ioannes (tametsi hanc quidem acerba 
erculerat mors): illum igitur inter Magistros militantem exercitibusque 

ciis praefectum, cum Russorum in Komanos effervescentium impetum 

acriter repelleret, post victoriam, quam nuper Scythis fusis reportaverat, 
ut demonstratum jam abs me est, accersivit Jmperator, ducemque contra 
rebelles renunciatum in Asiam transmisit. Simul mandavit, si fieri posset, 
terram, nisi summa sit necessitas, civium sanguine ne inquinaret: verum 
ut honorum promissione, pecuniarum largitionibus et pactione impunitatis 
quotquot una cum defectore ruissent, reduceret, Ex quo illi item codicil- 
los tradidit, sigillis imperatoriis ex auro insignitos, in quibus scriptae erant 
tribunorum, ducum, patriciorum nominationes. His munerari eos manda- 
verat, qui, poenitentia ducti , spretoque tyranni dominatu, in Imperatoris 
fidem se conferrent. Ita Sclerus Magister, cum transmisso Bosporo Dory- 
jaeum pervenisset, eo copias evocat, in unumque contractas quotidianis 
exercitationibus subigit. Postremo, ubi vidit, idoneam circa se collectam 
manum, quae iam posset, occasione oblata, signa cum adversariis conferre, 


118 LEONIS DIACONI 


A. M. 6479 Βάρδαᾳ καὶ συγχηδεστῇ (ἀδελφὴν yàg τοῦ Φωκᾶ Κωνσταντῖνος 
Ind 14 Πατρίκιος, ὁ τοῦ ΣΣχληροῦ σύναιμος, σύζυγον εἶχε) δηλοῖ 
ταῦτα" 
δ΄. ,, Ἐπισφαλῶς ἐβουλεύσω καὶ May ἐπικινδύνως, ἀναίδην 
xatà τῶν κρατούγτων ἀπαυϑαδισάμενος, καὶ τὴν ὀλέϑριον μελε-- 5 
τήσας τυραννίδα, καὶ ὅπλα κατὰ τῶν ὁμοφύλων ἀράμενος, καὶ 
καταμιάγας ἱερῶν οἴκων ἔδη ταῖς τῶν ἀπαιδεύτων συνωμοτῶν 
προνομαῖς. εἰς κενὸν ἤπατήϑης, Πατρίκιε, λέοντα νύσσων κοι- 
μώμενον, τὸν ἀήττητον αὐτοκράτορα. οἶδας γὰρ, ὡς ἐν ταῖς 
Ὁμιάχαις ἐπιφανεὶς οὗτος, πολυάνθρωπα στρατόπεδα ἐκ τῆς φή- 10 
μῆς καὶ μόνης ἐτρέψατο. πῶς οὖν, διεφϑαρμένων ἀνδρῶν συμ-- 
βουλίαις ἀναπεισϑεὶς, εἷς τοιοῦτον ὕλισϑον ἐγνσέσειχας σεαυτόν ; 
ἀλλ᾽, εἰ δοχεῖ, πείσϑητί μοι, ὡς συγκηδεστῇ, καὶ φιλοῦντι, 
xal τὰ λῴονα συμβουλεύοντι" καὶ ἀπώϑου τὴν κακίστην τυραν- 
γίδα, καὶ τῆς σωτηρίας ἀντιλαβοῦ, συγγνώμην τοῦ σφάλματος 15 
αἰτησάμενος (ἐγὼ δὲ αὐτὸς ἐγγυῶμαι, μηδέν σε πείσεσϑαι τῶν 
ἀηδῶν, οὔτε πρὸς τοῦ χρατοῦντος, οὔτε πρὸς ἄλλου τινὸς, 
ἀλλὰ καὶ τῷ συνεπομένῳ σοι στίφει ἀμνηστεία τῆς προπετείας 
P. 78 δοϑήσεται)" καὶ μὴ βουληϑῇς τὸν ϑυμὸν ἐξοπλίσαι κατὰ σοῦ 
τὸν βασιλικὸν, ὃς ἀπαραίτητός ἐστι τοῖς εὐγνωμονεῖν οὐχ ἐϑέ 20 
λουσι. τῶν σεαυτοῦ λοιπὸν γενόμενος λογισμῶν μὴ προῇ τὴν 
ἐσχάτην ἄγχυραν, ἀλλ᾽, ἕως τὸ φιλάνθρωπον πρόκειται, ἄσπα-- 
σωε τοῦτο, ὅπερ εἰσαῦϑις ἐπιζητῶν οὐχ εὑρήσεις, καὶ πολλὰ κα- 
ταϑρηνήσεις, σαυτὸν τῆς ἀβουλίας μεμφόμενος," Ὁ δὲ Φωχᾶς 


$1. xoós cod. Fort. πρόερ. 


Bardee Duci, affini suo (quippe sororem Phocae Constantinus Patricius, 
Bcleri frater, in matrimonium duxerat) , haec significat : 

4. ,,Consilium iniisti temerarium et insigniter periculosum, quando, im- 
pudenter in dominos contumax, calamitosam rebellionem meditatus, motis ad- 
versum cives armis sacrarum aedium delubra immanium coniuratorum dire- 
ptionibus contaminasti. Falsa spe inductus, Patrici, leonem dormientem, invi- 
ctum principem, irritas. Non es nescius, illum in praeliis apparentem am- 
Püinsimos exercitus vel sola fama in fugam convertisse. Qui igitur fit, ut, per- 

itorum hominum consiliis obtemperans, in eiusmodi laqueos te ipse indueris! 
Sed, si videtur, mihi crede, ut adüui, ut amico, ut ea suadenti, quae tibi ma- 
xime conducant: reiice a te hanc nefariam rebellionem, capesse salutem, deli- 
cti venia expetita (ego hoc tibi spondeo, non solum nihil te diri passurum, ne- 
ue ἃ domino nostro, neque ab alio quoquam, verun etiam manui, quae tecum 
sit, impunitatem incensiderantiae datum iri): neque velis in te armare indi- 
nationem imperatoriam, inexorabilem prorsus illis, qui sanae mentis esse no- 
t. Redi igitur ad ingenium tuum, uoli dimittere ultimam ancoram, et, dtun 

M promtu, est misericordia, amplectere illam, quam posthac requirens haud 
obtinebis, teque ipsum tunc, multum conquestus, temeritatis accusabis." Cu- 


HISTORIAE VIL. ὅ. 119 


Βάρδας, τὴν δύναμιν ἀναλεξάμενος τῆς γραφῆς, ἀμείβεται A. C. 971 
ταῦτα" ,,,Αγαϑόν τι χρῆμα καὶ ϑεῖον εἶναι τὴν συϊιβουλὴν ἐξεπί- 
σταμαι, παλαιῶν βίβλους παραναγνοὺς καὶ αὐτός" ἰσχύειν δὲ 
ταύτην τηνικαῦτα λογίζομαι, δπηνίκα ϑεραπείαν τὰ πράγματα 
5 δέχονται. ὅταν δὲ περὶ αὐτὰ τὰ καίρια κινδυνεύωσι, καὶ εἷς τὰΒ 
πύματα δεινὰ συνελαύνωνται, ἶσα καὶ τῷ μηδὲν ἰσχύειν οἶμαι 
τὴν συμβουλήν. ἐγὼ γὰρ ἀναλογιζόμενος, εἷς οἵας τύχας ὃ ἀνό- 
σιος καὶ παλαμναῖος Ἰωάννης τὸ ἐμὸν συνέκλεισε γένος, τὸν μὲν 
αὐτοχράτορα xal ϑεῖον ἐμὸν, εὐεργέτην δὲ αὐτοῦ, κοιμώμενον 
0 λέοντα xzelvac ἀνηλεῶς, ἐμὲ δὲ μάτην περιορίσας, τόν τε φύντα 
καὶ τὸν ὁμαίμονα ὠμῶς καὶ ἀφιλανϑρώπως ἀποτυφλώσας ἐπὶ ἕο]. 905 r. 
προφάσει μηδεμιᾷ, τὸν βίον ἀβίωτον τίϑεμαι, διὰ τοῦτα μὴ 
κάμνε προτρέπων, ἐς χεῖρας ἀλάστορος ἐχϑροῦ τὴν ἐμαυτοῦ 
προέσϑαι ζωήν. οὐδὲ γὰρ. πείσεις. ἀλλ᾽ ἀνὴρ ὧν καὶ αὐτὸς, 
15καὶ ἀκινάχην παρεζωσμένος, ἀγωνίσομαι τοῖς κειμένοις τοῦ γέο 
γους μου, πάντως δὲ δυσὶ πράγμασι τῆς τύχης ἠωρημῶης, 9ά- 
τερον τούτων ἐχβήσεται * ἢ γὰρ εὐκλείας βασιλικῆς ἐπιτεύξομαι, 
καὶ τοῖς παλαμναίοις ἐντελὲς παρέξω τὸ ἀνταπόδομα" ἢ γενναίως 
τὸ μεμορμένον ἀποίσομαι, μιαροῦ τυράγνου καὶ ἀνοσίου ἀπαλ-- 
$0 λαγείς.Ἶ 
ε΄. Ταύτην ὃ Σχληρὸς Βάρδας ἀπειληφὼς τὴν γραφὴν, καὶ 
ἀπογνοὺς, ὡς οὐχέτι συμβουλίαις πείσει τὸν elg ἀπόνοιαν x προ-- 
πετείας κατολισϑήσαντα, τὴν στρατιὰν κατὰ ἴλας καὶ σπείρας 


14, ἀλλ᾽ --- αὐτός. Vid. supra A. lin. 11. 


lus epistolae significationem ubi Phocas Bardas persperit, respondit ad 
hunc modum: ,,Consilium rem esse optimam atque divinam probe novi, nam 
volumina ab antiquis hominibus conscripta ipse quoque legi : tametsi illud qui- 
dem tunc modo valere arbitror, quando medelam res admittunt. Verum, ' 
quoties extremum periculum imminet, estque aliquis ad mala ultima com- 
pulsus, tantum p » idus habere arbitror consilium, quam quae minimum. 
specum re ad quas fortunas impius atque scelestus Ioannes meam fa- 
miliam redegerit, eum et Imperatorem, patruum meum, benefactorem suum, 
ut dormientem leonem crudeliter obtruncasse, et me temere in exilium egis 
se, patrem autem fratremque saeve atque immaniter sine causa excaecasse, 
vitam meam minime vitalem existimo. Noli igitur in me hortando defati- 

i, ut manibus scelerati inimici vitam committam meam. Nunquam tu 
mihi facies fidem. Quin potius vir ero ipse quoque, et accinctus gladio 
manibus generis mei parentabo. Onmmino denique, quando inter duo extre- 
ma fluctuat fortuna, alterum eorum eveniet: aut imperatoriae dignitatis 
splendorem obtinebo, atque ultionem integram exigam a parricidis; aut 
fortiter fatum feram, ab impuro atque impio tyranno liberatus," 

5. Hanc epistolam ubi Bardas Sclerus accepit, abiecta spe, consiliis 

revocari posse hominem ex temeritate in insaniam prolapsum ,. exercitu in 


120 LEONIS DIACONI 


A. M. 6479 διατάξας, τὴν ἐπὶ τὸ Ζιυτόταμον ἤει. ἐκεῖσε δὲ ἀφικόμενος, 
ia ἐς τὸ τοῦ Φωχᾶ Bágda κατασχύπους ἐξαπιναίως στέλλει στρατό- 
πεδον, εἷς ἐπαιτούντων σχῆμα μετασχευάσας αὐτοὺς, δηλώ- 
σοντας τὰς βασιλικὰς ὑποσχέσεις καὶ ἀμνηστίαν τῶν τολμηϑέν- 
των τοῖς προηγουμένοις τῆς στρατιᾶς, καὶ προσέτι ἀπαγγελοῦν-- 5 
τας, (Gc, εἰ μὴ τοῦ ἀποστάτου ϑᾶττον ἀποῤῥαγεῖεν, καὶ πρὸς 
βασιλέα σπείσοιντο, τὸν στρατηλάτην μετὰ τῆς ὁμαιχμίας ἐπι- 
ϑήσεσθαι καιροφυλακήσαντα, καὶ ὡς ἀντιπάλοις χρήσασϑαι. 
oí δὲ, τούτων ἐνωτισϑέντες τῶν λόγων, καὶ τοῦ in? ἀδήλοις 
σχιαμαχεῖν ταῖς τύχαις τὰς παρὰ τοῦ αὐτοχράτορος διδομένας 10 
P. 74 τιμὰς ἐλέσϑαι μᾶλλον συνοῖσον εἶναι σκεψάμενοι, νυχτὸς ἐπελ-- 
ϑούσης, τῆς τοῦ Φωχᾶ διαστάντες ἑταιρίας, πρὸς τὸν στρατη--: 

, λάτην ἀπηυτομόλησαν. ὧν oi προὔχοντες ᾿ἀνδράλεστος ἦν ὃ 
Πατρίχιος, αὐτανεψιὸς τοῦ Φωχᾶ, καὶ ὁ Lduntlüg Συμεών. 
Βάρδας δὲ, τὸν τούτων δρασμὸν διαγνοὺς, καὶ ὅπως ἀπροφα- 15 
σίστως αὐτοῦ ἀπεῤῥάγησαν, ἤσχαλλεν, ὡς εἰχὸς, καὶ τοὺς 
ὑπολειφϑέντας ἱκετείαις ἐξελιπάρει, μὴ καταπροδοῦναε λέγων αὖ- 
τὸν, καὶ ὃν συνίστορα Θεὸν καὶ ἔφορον τῶν ὅρχων πεποίηνται" 
ἀγωνίσασϑαι δὲ μᾶλλον εἷς δύναμιν, καί oí δεινὰ πεπονϑότι συν- 

Βάρασϑαι" οὐδὲ γὰρ τὸν Σχληρὸν, ἔφη, αὐτοῖς ἐξισχύειν συστά- 20 
δην ἀντιχαϑίστασθϑαι, εἴγε μὴ νωϑρῶς αὐτοὶ καὶ ἀνειμένως χω- 
ροῖεν ἐπὶ τὸ πολεμεῖν. καὶ ὃ μὲν ἐλιπάρει ταῦτα ποτνιώμενος " 
οἵ δὲ, καὶ αὖϑις τοῦ στρατοπέδου ὑπεκρέοντες, τῷ στρατηλάτῃ 
Σχληρῷ προσετίϑεντο. λέγεται βαϑείας ἄρτε νυχτὸς ἐνισταμένης, 


i 


8. δηλώσανταρ cod. — 8. Fort. γρήσεσϑαι. 


alas et numeros descripto, versus Dipotamum movet. Quo cum pervenisset, 
in Phocae castra ex improviso exploratores mittit, mendicorum habitu, qui 
Imperatoris pollicitationes impunitatemque delictorum praefectis copiarum 
declarent, nuncientque praeterea, nisi extemplo a defectore recedant, at- 
que cum Imperatore paciscantur; Magistrum infestum iam cum ipsius mand 
eos aggressurum, hostiumque numero habiturum. Quae cum audissent, re- 
putantes, ex re sua ease, dignitates ab Augusto oblatas inani labori incer- 
tisque fortunis anteferre, ubi nox supervenit, relicto Phocae sodalitio ad 
Magistrum tranefugiunt. Ex his principes fuerunt Andralestus patricius, 
consobrinus Phocae, et Simeon Ampelas. Cognita horum fuga Bardas, 
quamque subito a se defecissent, graviter, ut par erat, rem tulit, rema- 
nentesque supplicibus verbis imploravit, orans, ,,ne cum sese proderent, 
tum Deum, quem testem inspectoremque sacramenti adhibuissent: quin de- 
pugnarent potius pro viribus, sibique indigna pas$o opem ferrent: neque 
vero Sclerum satis firmum esse ad signa conferenda , modo absque inertia 
atque desidia ipsi in aciem venirent." Haec is precibus atque obsecratione 
usus: illi nihilominus ex castris elabi, ad Magistrumque se conferre non in- 
termiserunt. Multa iam nox erat, cum fuga sociorum vehementer percul- 


HISTORIAE VII. 6. - 121 


περιπαϑῆ γενόμενον τὸν Φωχᾶν τῷ δρασμῷ τῶν συνωμοτῶν, A. C. 971 
ἀγρυπνεῖν xol ἀλύειν, εὐχαῖς ve τὸ θεῖον ἐξιλεοῦσϑαι, τὸ Ζ4α- L2 
βιδικὸν ἐκεῖνο χατεπάδοντα λόγιον" Δίκασον, Κύριε, τοὺς ἀδι- Fol. 305 v. 
χοῦντάς με. αἰφνίδιον δὲ φωνὴν ἐξ ἀέρος ἐνηνεγμένην αὐτοῦ τὰ 

5 ὦτα περιβομβεῖν, μὴ περαιτέρω τοῦ ψαλμοῦ χωρεῖν διακελεύου-- 
σαν" ὡς τοῦ στρατηλάτου Βάρδα κατ᾽ αὐτοῦ τὰ τοιαῦτα TobC 
ψαλμοῦ προεξαιτήσαντος λόγια. ἐπιτρὶς δὲ αὐτῷ τῆς τοιαύτης 
ἐγηχηϑείσης φωνῆς, ϑαμβηϑῆναί τε τῷ καινῷ τοῦ χρησμοῦ, 
καὶ τῆς εὐλῆς διαναστῆναι περιδεῶς, καὶ τὴν τῆς ἕω φαῦσιν ἐχ-- 

10 δέχεσθαι. 

ς΄. Ἤδη δὲ τῆς ἡμέρας σταϑερῶς διαυγαζούσης, τοῦ ἵππου 

ἐπιβῆναι καὶ διϊέναε τὸ στράτευμα, ἐρεῖσαί τε τοῖς πεδίλοις τὸν 
ὄφϑαλμόν. ἐρείσαντι δὲ φαντασίαν γενέσϑαι ἀλλόχοτον. δόξαι 
γὰρ οὐκ ἐρυϑρὰ ταῦτα τυγχάνειν, ἀχραιφνῶς δὲ μελεμβαφῆ. 

15 ἐρέσϑαι τε τοὺς ἀμφ᾽ αὐτὸν, áv9' ὅτου τὸν τοσοῦτον πλάνον 
καϑυποσταῖεν, καὶ μὴ τὰ τῆς βασιλείας, ἀλλ᾽ ἰδιωτικὰ, αὐτῷ 
ἐπορέξειεν πέδιλα. τοὺς δὲ ἀποχρίνασϑαι, τὰ χοκκοβαφῆ πέλειν, Ὁ 
αὐτῷ δὲ. ταῦτα κατανοεῖν ἀχριβῶς συνεβούλευον. τὸν δὲ ἐπιβα- 
λεῖν τούτοις τὸν ὀφϑαλμὸν, καὶ ἐρυϑρὰ ταῦτα καταμαϑεῖν, 

Φοχαϑάπερ ἐτέλουν ἀνέχαϑεν. τοῦτο δεύτερον. ἀπαίσιον οἷωνὸν ὃ 
(Φωχᾶς λογισάμενος τὸ τεράστιον, ὁρῶν δὲ καὶ τὴν στρατιὸν 
αὑτοῦ διϊσταμένην καὶ ἀφηνιάζουσαν, ἔγνω παντὶ τρόπῳ διασώ- 

Luv ἑαυτόν. μέσων οὖν τῶν νυκτῶν τῶν οἰκειοτάτων τριακοσίους 


8. δίκ. — ps. Psalm. XXXIV. 1. 19. τοῖς — ἐρείσαντι δὲ. 
Locus corruptus in Codice: toig πεδίλοις τῶν ὀφθαλμῶν. dos ἴσαν 
δὺ φαντασίαν. 


sus Phocas, insomnis atque moestus, precibus, ut perhibetur, placare numen 
studens, Davidicum illud funderet carmen: ,,ludica, Domine, nocentes me." 
lbi subito vocem ex aére delatam aures circumsonasse eius ferunt, qua porro 
pergere in psalmo vetaretur : adversus se Bardam Magistrum ea ipsa psalmi 
verba praeoccupasse. Quae vox postquam esset ter ab illo exaudita, pro- 
digio vaticinii stupefactum eum perterritumque e lecto surrexisse, aurorae 
lucem exspectasse. 

6. Die iam illustri eum conscenso equo castra perequitasse, oculumque 
in calceamenta fixisse. Id dum faceret, visionem obiectam ei esse mirabi- 
lem. Quippe non rubra illa ei apparuisse, verum ut prorsus atra. lta in- 
terrogasse suos homines, quare commisso tanto errore non imperatoria sibi, 
sed privatae-fortunae, calceamenta porrexissent. lllos contra, blattea esse: - 
modo accuratius ea inspiceret. "'l'um ipsum coniecisse in ea oculum, ru- 
braque esse intellexisse, quemadmodum a principio fuissent, Id portentum 
iam alterum funestum omen arbitratus Phocas, simul quod videret dissiden- 
tes milites, neque dicto audientes, suae salutis quoquo modo rationem ha- 
bere staiuit. Proinde nocte media hominum maxime sibi addictorum tre- 


122 LEONIS DIACONI 


A. M. 6479 ἐς τὸ ἀσφαλὲς ὡπλισμένους ἀνειληφὼς, λάϑρα τοῦ χάρακος ἔξει-- 
σι, καὶ τὴν ἐπὶ τὸ τῶν Τυράννων φρούριον ἄγουσαν, 0 zfvu- 
P. 75 γοὺς κέκληται, ἤει " ὕπερ, τὸ τῆς τύχης παλίμβολον ὑφορώμενος, 
ἐκ πολλοῦ ἐκρατύνατο, σῖτον ἐν αὐτῷ καὶ παντοδαπὴν χιλὸν ἐπι- 
δαψιλευσάμενος. ὃ δὲ χῶρος, ἵνα τῷ Φωκᾷ Βάρδᾳ ὃ συνασπι- 5 
σμὸς διαλέλυτο, Βαρδάηττα ἐκαλεῖτο ἀνέχαϑεν. Βάρδας δὲ ὃ 
στρατηλάτης, τὸν δρασμὸν διαγνοὺς τοῦ Φωκᾶ, συνάμα λογά- 
σιν ἐξιππασάμενος, ἔϑει διώκων. ἀλλ᾽ αὐτοῦ μὲν διήμαρτεν, 
ἤδη τῷ φρουρίῳ ἀνασωθέντος" τῶν δὲ τούτου συνωμοτῶν ὅσους 
. ζωγρίας εἴληφε, τῶν ὀφθαλμῶν ἀπεστέρησε, προστεταγμένον 10 
πρὸς βασιλέως ἔχων αὐτό, λέγεται δὲ τὸ χωρίον, ἵνα τοῖς ἀϑλί- 
oic τὸ τοιοῦτον συνέβη ἀτύχημα, Τυφλοβιβάρια ὀνομάζεσθαι. 
Biuows οὖν ἔπεισι ϑαυμάζειν, ὕπως ἐξ ἐπιπνοίας τινὸς οἱ πάλαι 
κινούμενοι ἄνϑρωποι ἀπὸ τῆς τῶν πραγμάτων ἐκβάσεως προση--: 
κόντως καὶ καταλλήλως τὰς προσηγορίας τοῖς τόποις ἐτίϑεσαν. 15 
ἐπεὶ λέγεται καὶ ““έοντα τὸν Φωχᾶν, τὸν πρὸς πάππου ϑεῖον τοῦ 
Βάρδα, τοὺς ὀφϑαλμοὺς ἐχχοπῆναε ἀνηλεῶς, ὀνομάζεσϑαι δὲ 
τὸν χῶρον, xaJ' ὃν τὴν τοιαύτην ὑπέστη ποινὴν, Ὡηλέοντα, 
Fol. 806 τ. πρὸς δὲ τῆς ἀγροικικῆς ἰδιωτείας κεχλῆσϑαι Γωλέοντα. ἀλλὰ τὰ 
—— μὲν τῶν τίσεων χωρία τοιαύτας ἀνέχαϑεν τὰς ἐπωνυμίας εἰλήφε- 90 
σαν. 0) παρέλχον δὲ ἴσως δόξει τὸ καὶ τὸν τρόπον τῆς τοῦ “4έον-- 
τος ἐχτυφλώσεως κατὰ παραδρομὴν ἐξειπεῖν. 
C ζ΄. Mou τοῦ αὐτοκράτορος «4έοντος φϑινάδι νόσῳ τῶν ἔνϑεν 


4. τῶν Τυράννων. Cedrenus Π. 670. C. τὸ Τυροκοιόν. 6, ἐχα- 
λεῖτο. Fort. καλεῖξαι. 16. πάππον 


centos, probe armatos, sequi sese iussit, valloque clam egressus T yranporum 
castrum versus, quod Angus vocatur, fugere coepit. id castellum, fortu- 
nae inconstantiam verens, iam dudum communierat, comportatis eo fru- 
mento et cuiusque modi alimentis. Locus autem, quo in loco Bardae Pho- 
cae exercitus dilapsus est, Bardaétta nominabatur antiquitus. Inter haec 
Bardas Magister, Phocae fuga cognita, profectus cum lectis equitibus con- 
festim est insecutus. Quanquaim hunc quidem nàctus non est, quod in ca- 
stellum pervenerat incolumis: ex coniuratis autem quotquot captivos fecit, 
luminibus privavit, sicut erat illi &b Lnperatore mandatum. Locusque, in 
quo miseris usu venit eiusmodi calamitas, inde dicitur 'T'yphlovivaria ap- 
pellari. Qua in re mirari subit, quemadmodum quasi quodam instinctu moti 
vetusü mortales apte et convenienter ex rerum eventu nomina locis posue- 
.fint — Quippe et Leoni Pbocae, patruo magno Bardae, oculos crudeliter 
erutos esse perhibent , locumque , ubi poenam illam subierit, Oéleonta nun- 
tum , Goleonta agresti consuetudine vocari. lta loca punitionum anti- 
quitus talia nomina invenerunt. Neque abs re fortasse videbitur, si quo 

pacto excaecatus fuerit Leo, in transitu demonstravero. — 
7. Leo Imperator cum tabe consugtus diem suum obijsset, Alexander, 


HISTORIAE VIL 7. 123 


μεταναστάντος, xal ᾿Αλεξάνδρου, τοῦ αὐτοῦ συναίμου, xaró-A. C.971 
πεν ἐκείνῳ συναπελθόντος, τῆς δὲ Ῥωμαϊκῆς ἀρχῆς πρός τε τος 
Κωνσταντίνου, τοῦ τιϑηνουμένου παιδὸς αὐτοῦ, καὶ τῆς “4{ὐ- 
γούστης Ζωῆς, ἐπισφαλῶς φερομένης, Συμεὼν, ὃ τῶν ῃυσῶν 

5 ἀρχηγὸς,’ ἀνὴρ τολμητίας καὶ ϑερμουργὸς τὰ πολεμικὰ, πάλαι 
σφαδάζων, καὶ τὴν κατὰ Ῥωμαίων μάχην ὠδίνων, εὐχαιρίας 
δραξάμενος, λεηλατῶν οὐκ ἀνίη ἸΠακεδονίαν καὶ Θράκην εἰς 
ἀπόνοιάν τε τὴν Σκυϑικὴν καὶ συνήϑη ἐπαρϑεὶς, αὐτοκράτορα 
ἑαυτὸν ἀνακηρύττειν Ῥωμαίοις ἐκέλευεν. οἱ δὲ, τὴν ὕπαιϑρον"» 

10 ἀλαζονείαν καὶ ὕβριν τοῦ Σκχύϑου μὴ φέροντες, τὰ ὅπλα κινεῖν 
κατ᾿ αὐτοῦ ἔγνωσαν. xal δὴ “«έοντα τὸν Φωχῶν, ἀνδρείᾳ καὶ 
τροπαίοις τηνγιχαῦτα τῶν λθιπῶν στρατηγῶν ὑπερφέροντα, ἀρ-- ὁ 
χηγὸν τῆς στρατιᾶς προστησάμενοι xal “ΦΙομέστιχον τῶν σχολῶν 
ἀνειπόντες" Ῥωμανὸν δὲ, τῶν ἐμπύρων νεῶν προχειρισάμενοι 

ἰδναύαρχον (4ρουγγάριον τῶν πλωΐμων τὸν εἰς τὴν τοιαύτην ἄφι- 
γμένον ἀρχὴν ὀνομάζουσι)" τὸν μὲν ἐκ γῆς, τὸν δὲ ἐκ ϑαλάσσης, 
Ἰυσοῖς ἐπιτίϑεσθαι προὔπεμιψαν. περαιωϑέντα δὲ τὸν “«Δέοντα 
καὶ τὴν Ἰυσίαν κατειληφότα φασὶ ἐκτόπως διαγωνίσασϑαε, καὶ P. 76 
ἀναρέϑμητα πλήϑη καταχόψαι τῶν δυσμενῶν, ὡς τὸν Συμεὼν 

90 εἰς ἀπορίαν συνελαϑῆναι δεινὴν, κφὶ ἀμηχανεῖν ὅ,τι καὶ δράσῃ, 
καὶ ὅπως ἐκφύγῃ οὕτω ϑρασὺν ἄνδρα καὶ ἀκαταγώνιστον. ἤδη 
δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἀπειρηκότων IMvadv καὶ πρὸς φυγαδείαν τρε- 
πομένων, ἀγγελίαν πρός τινος Aéyevou τῶν ὑπασπιστῶν ἄνενε- 
χϑήνωι τῷ adíovu, ὡς ὃ “ρουγγάριος Ῥωμανὸς αὐτοῖς ἱστίοις 


frater eius, post eum item ex hac vita migrasset, imperium autem Roma- 
num sub eius filio Constantino, inter nutrices etiamtum versante, Zoéque 
9 non sine difficultate administraretur, Simeon Meesorum princeps, 

homo audax belloque fervidus, iam pridem ira incitatus expeditionemque 
contra Romanos moliens, tunc opportunitatem nactus Macedoniam Thra- 
cjamque populari non intermisit: quinetiam , Scythica et consueta amentia 
elatus, Romanos Imperatorem sese renunciare iussit. Hi, apertam insolen- 
tiam Scythae atque arrogantiam minime ferentes, arma sumere adversus 
eum constituerunt. Itaque Leonem Phocam, virtute atque victoriis praeter 
caeteros tum duces excellentem, copiis praefectum Domesticum scholarum 
declarant: Romanum igniferis triremibus praeesse iubent (Drungarium rei 
. navalis evectum ad id imperium vocant) : alterum ut terra, alterum ut mari 
Moesos invaderet, mittunt. Ibi Leonem, postquam transiectu facto Moe- 
siam ingressus esset, acriter ferunt praeliatum , atque innumerabilem mul- 
titudinem hostium concidisse, adeo ut Simeon, magna consilii inopia affectus, 
nec quid faceret, haberet, nec quomodo effugeret e manibus ducis fortis 
adeo e£ invicti. Iam cum caeteri quoque Moesi animo abiecto fügam me- 
ditarentur, ecce a quodam e schola protectorum Leoni nuncius allatus dici- 
tur, Romanum Drungi praefectum solvisse ancoras, ventum in puppi babere, 





124 LEONIS DIACONI 


A. M. 6479 ἀπάρας, κατὰ πρύμναν ἱσταμένου τοῦ πνεύματος, ἔρωτι Tv- 
Ind. 14 ραννίδος ἀποπλέει εἷς τὸ Βυζάντιον. τὸν δὲ, τῷ ἀπαισίῳ τῆς 
Β ἀγγελίας περιαλγήσαντα, διαλῦσαί τε τὸν συνασπισμὸν, καὶ, 
νῶτα τοῖς Ἰυσοῖς δόντα, ἐπείγεσθαι πρὸς τὴν βασιλεύουσαν, 
& πως τὸν τοῦ Ῥωμανοῦ προτερήσοι ἐπίπλουν, καὶ τῆς Ῥωμαΐ- 5 
κῆς ἡγεμονίας ἐγκρατὴς γένοιτο. τὸν δὲ Συμεὼν, τὴν ánpogd- 
σιστον καὶ ἀλλόκοτον ἰδόντα Ῥωμαίων φυγὴν, ἐνδοιάσαι μὲν ἐς 
τὸ παραυτίκα, μή τι σκαιωρούμενον εἴη, καὶ ὄλεθρος Ἰυσοῖς 
ἐπισπομένοις ἐγγένηται" μαϑόντα δὲ ἀνὰ κράτος φεύγειν αὐτοὺς, 
ἕπεσθαί τε, καὶ ἄπειρα πλήϑη συγκόψαι ἀνηλεῶς. καὶ νῦν ἐστὶν 10 
δρᾷν ἐϊσέτε σωρείας ὀστῶν παρὰ τὴν ᾿Αγχέαλον, xad? ἣν ἀκλεῶς 
συνεχόπη τότε φεῦγον τῶν Ῥωμαίων τὸ στράτευμα. ὃ δὲ dé, 
C ἐπείπερ ὕστέρησε τῆς εἷς τὸ Βυζάντιον ἀφίξεως, καὶ τῆς ἐλπί- 
Fol. 806 v. δος ἡμάρτανεν (ἔφϑη γὰρ ὃ "Pouavóc τὴν βασίλειον ἑστίαν κα-- 
τειληφὼς καὶ Πατὴρ Βασιλέως ἀναῤῥηϑ εἰς), ἐς τὴν ᾿Ασίαν διὰ τῆς 15 
᾿Αβύδου περαιωϑ εὶς, πρὸς ἀπόστασίαν ἀπέκλινε, καὶ πολλὰ τῷ Ῥω- 
μανῷ καὶ τῇ πολιτείᾳ παρέσχε πράγματα, κατατρέχων, καὶ τοὺς 
ἐτησίους φόρους ἀφαιρούμενος, καὶ τοὺς ἀντιχαϑισταμένους χει- 
ρούμενος. ἤδη δὲ τῷ χρόνῳ τοῦ ληστρικοῦ διασχεδασϑέντος, καὶ εἰς 
τοὔμπαλιν αὐτῷ ὑπονοστήσαντος τοῦ βουλεύματος, φυγαδείᾳ χρή- 90 
σασϑαι, συλληφϑῆναίτε καὶ ὠμῶς ἐχκεντηϑῆναι τοὺς ὀφθαλμούς. 
D πη΄. ᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν οὕτως. Φωκᾷ δὲ ἐπειγομένῳ τηνικαῦτα 
11. ὀστῶν. Vid. supra 13. D. ᾿Α4γχίαλον. Cedrenus I. 92. ᾿4λλὰ 
— Φωκᾷ δέ. Sic emendavi. In Codice est: 441€ ταῦτα μὲν" (sic) 


Φωχᾷ τηνικαῦτα x. τ. Δ. Possis tamen quoque scribere, 4Aid tors 
μὲν Φωκᾷ ix. "Vid. infra 320 recto. 


passis velis Constantinopolim properare, eo consilio, ut imperium appete- 
ret. Hic vero Leonem, acerbo nuncio graviter affectum , ordines solvisse, 
et, terga Moesis dantem, iter ad reginam urbium direxisse, si forte, Ro- 
mani navigationem praeveniens, ipse 'moderamina invaderet rei Romanae. 
Simeonem, cum, ignarus causae, insolentem Romanorum, regressum conspi- 
ceret, primo suspicionem habuisse, ne quid doli subesset, et exitium Moe- 
sis insequentibus pararetur: mox, ubi effusa fuga ruere comperisset, in- 
secutum infinitun multitudinem crudeliter occidisse. Kt conspiciuntur ad 
hodiernum diem acervi ossium ad Anchialum , ubi tunc fugiens caesus tur- 
piter Romanorum exercitus est, Leo, quod serius Constantinopolim adve- 
serat, spe deiectus (iam enim Romanus palatio occupato Pater Augusti 
proclamatus erat), in Asiam per Abydum transvectus defectionem fecit, mul- 
taque posthaec et Romano et reipublicae negotia facessivit, tum incursio- 
nibus, tum tributa annua intercipiendo , fusis qui contra nitebantur. lam 
vero, praedatoria eius manu decursu temporis dilapsa, cum consilium con- 
tra ipsius sententiam exitum habuisset, eum fugae 86 commendasse, com- 
prehensumque eífossis oculis crudeliter excaecatum, 

8. Leonis rebellio hunc in modum conquievit, Phocam autem tunc ad 





. HISTORIAE VII, &. 125 


ἐπὶ τὸ φρούριον, xal οὐραγοῦντε τῶν ἀμφ᾽ αὑτὸν, τῶν ἐπιτι- Δ. C. 971 
ϑεμένων αὐτῷ τις ἐξιππασάμενος, ϑρασὺς καὶ ἀγέρωχος, ἐπῇει, Lr? 
ἐπανατείνων τὸ ξίφος uev ἀπειλῶν, xal πλήττειν ἐπιχειρῶν. ὃ 
δὲ ἀπαλλάττεσθαι τὴν ταχίστην παρήνει, τὰς κατασχούσας αὖ- 

δτὸν τύχας εὐλαβηϑέντα. δεῖν δὲ, ϑνητὸν ὄντα, τὸ ἄστατον 
πάντως ὑφορᾶσϑαι τῶν πραγμάτων καὶ ἄπιστον, καὶ μὴ προστι- 
ϑέναι καχοδαιμονοῦντος ἀνδρὸς τοῖς ἀλγήμασιν ἄλγημα. ἀρκεῖν 
γὰρ τὰ περιστοιχήσαντα τοῦτον δεινὰ, ἅτινα εἷς τοῦτο δυσπρα-- Ῥ. ΤΊ 
γίας αὐτὸν περιήλασαν, ὡς φυγάδα νῦν καϑορᾶσϑαι τὸν τῆς Ῥω- 

10 μαϊκῆς κατάρξαντα στρατιᾶς. ὃ δὲ, ὕϑλον τηνάλλως τοὺς τοιού-- 
τους λόγσυς τιϑέμενος, πλησιέστερον ει, πλήττειν πειρώμενος. 
ὁ δὲ Βάρδας, τὴν παρῃωρημένην κορύνην μεταχειρισάμενος, 
αἰφνίδιόν τε συστραφεὶς, κατὰ τῆς κόρυϑος παίει τὸν ἄνϑρω- 
πον" ὃ δὲ, αὐτῇ κυνῇ κατεαγεὶς τὸ κρανίον, ἄναυδος τῇ γῇ 

15 προσαράσσεται" καὶ οὕτως ἐς τὸ φρούριον ὃ Φωκᾶς διασώζεται. 
Βάρδας δὲ, ὃ στρατηλάτης xal ἸΠάγιστρος, τὸ φρούριον xv- 
κλωσάμενος, παρήνει τῷ Φωχᾷ Βάρδᾳ, τὴν εὐμένειαν τοῦ κρα- 
τοῦντος αἰτήσασϑαι, καὶ τοῦ τειχίου κατιέναι ὡς τάχιστα. 0 δὲ Β 
ἐπεὶ ἐς ἀμηχανίαν ἐσχάτην xal δεινὴν ἀπορίαν συνείληπτο,. z0À- 

ϑ0λὰ γνωματεύσας καὶ λογισάμενος, ἔγνω ἐνδοῦναι τῇ τύχῃ, καὶ 
εἶξαι τοῖς κρατοῦσιν, εἰ ἀπάϑειαν αὑτοῦ τε xal τῶν φιλτάτων 
λήψοιτο. παραυτίκα οὖν πίστεις ἐξαιτησάμενος, ὧς οὐδέν ti τῶν 
ἀηδῶν πείσεται, καὶ ταύτας πρὸς τοῦ ZxÀngoU εἰληφὼς, κάτει-- 
σι τοῦ φρουρίου σὺν γυναικὶ καὶ τέκνοις. ὃ δὲ τούτους δεξάμε- 

b. δεῖ cod. 6. προστιθέναι. πρὸς τὸ θέναι cod, 


castellum properantem, cum agmen suorum clauderet, ex insequentibus ali- 
quis, audax et protervus, provectus ante caeteros invasit, gladiumque cum 
minis elatum infligere conatus est. Is eum monet, . protinus retro regredia- 
tur, praesentem suam fortunam veritus. ,,Debere eum, ut mortalem, ne- 
cessario inconstantiam infidelitatemque fortunae extimescere, neque ad | 
aegritudines viri cplamitosi novam addere. Satis malorum se circumstare, | 
quae in eas se adduxissent angustias, ut qui Romanae armaturae praefuis- | 
set, is fugitivus nunc conspiceretur." Hic, eiusmodi voces flocci non fa- 
dens, propius accessit, ferire conans. "Tum Bardas, arrepta casside quam 
suspensam Serebat, subito conversus hominem in galeam percussit; ig per- 
fracta simul et galea et calvaria, voce nulla missa, in terram defertur t 
Phocas hunc,in modum in castellum incolumis pervenit. Quod cum Bardas, 
dux et Magister, exercitu circumdedisset, suasit Phocae, ut ad clementiam 
principis confugeret, deque munitione quamprimum exiret. Is, ubi erat 
ad summas angustias magnamque rerum inopiam redactus, multis agitatis 
perpensisque sententiis, fortunae cedere statuit, dominantibusque subii- 
cere sese, modo impunitatem cum suam tum carorum suorum impetraret, 
lta evestigio fide postulata, ne quid incommodi caperet, ubi hanc a Sclero 
&cceperat, una cum uxore ac liberis de castello descendit. Ia eos receptos 














126 LEONIS DIACONI 


A. M. GÁ70 voc ἀλύπως ἐφοούρει, ἀναφέρει τὰ ξυναχϑέντα πρὸς βασιλέα, 
Ind. 14 ἐρόμενος ὅ,τι δεῖ καὶ ποιεῖν. ὃ δὲ αὐτοχράτωρ Ἰωάννης ἐδήλου, 
τὸν μὲν τοῦ Φωκᾶ Βάρδαν, κληρικὸν ἀποκαρέντα, ἅμα συζύγῳ 
C xal τέκνοις ἐν τῇ νήσῳ “Χίῳ περιορίσαι" αὑτὰν δὲ, τὰς δυνάμεις 
Fol. 807 τ. ἀνεληφότα, ἐς τὴν Εὐρώπην διὰ τοῦ “Ἑλλησπόντου διαπερᾷν, 5 “ 
χειμεριοῦντα πρὸς τὰ ἐκεῖσε χειμάδια" ὡς, ἦρος εὐθὺς ἐπιγινο- 
μιένου, καὶ αὐτὸν βασιλέα μετὰ τῶν ὑπασπιστῶν ἐχστρατεῦσαε 
κατὰ Σκυϑῶν" μηδὲ γὰρ τὴν τούτων ἀκάϑεκτον ὕβριν καρτερῆ- 
σαι λοιπόν. Φ 
ϑ΄. Οὗτοι γὰρ, τὴν ἀπὸ τῆς Εὐρώπης τοῦ στρατηλάτου 1 
Βάρδα διαγνόντες ἄπαρσιν, ἐς τὴν ““σίαν παρὰ βασιλέως στα- ^ 
λέντος διὰ τὸν ἔναγχος ἀναῤῥιπισϑέντα πρὸς τοῦ Φωχᾶ Βάρδα 
γεωτερισμὸν, καϑάπερ μοι ἤδη ἐῤῥήϑη, τὰ μέγιστα Ῥωμαίους 
ἐσίνοντο, αἰφνιδίους ἐπεξελάσεις ποιούμενοι, καὶ τὴν τῶν Ma- 

Ὁ χεδόνων Agitóuevor καὶ δῃοῦντες ἀφειδῶς" τοῦ τὴν ἐπιστασίαν 15 
τῆς ἐνταῦϑα στρατιᾶς ἐγχειρισϑέντος Ἰωάννου ἸΠαγίστρου, ᾧ 
Κουρχούας ἐπώνυμον, ἐς ῥᾳστώνην καὶ πότους, παρὰ τὸ εἰχὸς, 
ἀποκλίναντος, ἀπείρως τε καὶ ἀμαϑῶς κεχρημένου τοῖς πράγμα- 
σε" τῷ τοι καὶ ἐς αὐθάδειαν καὶ ϑθάσος τὰ Ῥωσικὰ ἐπήρϑη φρο-- 
γήματα. τὴν ὑπέραυχον τοιγαροῦν ἀλαζονείαν αὐτῶν, καὶ τὸν 90 
ἀντικρὺς προπηλαχισμὸν μὴ στέγων ὃ βασιλεὺς, παντὶ σϑένει xo- 
λούειν καὶ κατασπᾷν ἠπείγετο ἐκ τοῦ συστάδην τούτοις συμπλέχε- 
σϑαι. ἐντεῦϑεν καὶ τὰς ἐμπύρους τριήρεις ἑρματίζειν προσέταττε, 

P. 78 καὶ σίτου πλῆϑος ἐς τὴν τοῦ ““δριανοῦ πόλιν διὰ τῶν σιτηγῶν 


1. Fort. ἀναφέρεετες. 95. αἰρόμενος cod. 


incolutes asservat: de pactis ad principem refert: quid opus sit facto in- 
terrogat. Rescripsit Ioannes Imperator, ,,Bardam Phocam, clericum factum 
circumtonsumque, cum coniuge atque liberis in Chium insulam amanda- 
ret: ipse, abductis copiis, in Europam per Hellespontum transiiceret, in 
hibernisque, quae per loca illa sint, hibernaret: nau primo vere ipsum 
Imperatorem cum scholis in Scythas moturum: eorum atam insolen- 
tiam tolerare diutius se nolle." 
9. Etenim Scythae, de Bardae ducis ex Europa discessu certiores 
, facti, qui ob excitatam modo ἃ Barda Phoca seditionem in Asiam ab Impe- 
ratore erat missus, ut iam dictum est ἃ me, plurimum Romanos vexabant, 
incursionibusque derepente factis improbe diripiebant vastabantque Mace- 
doniam: quod loannes Magister, cognomento Curcuas, cui copiarum in il- 
lis artibus commissa erat cura, desidiae atque potationibus praeter modum 
deditus, imperite aue imprudenter res administrabat; ex quo ad arro- 
gantiam fiduclamque Russorum se erexerant animi. Quorum superbam in- 
solentiam et manifestas contumelias cum non ferret Imperator, omni vi re- 
llre et deilcere properabat, praelio collatis signis facto. Proinde et 
Lrniferas Gifemes onerari iussit , et comportari Adrianopolim frumentariis 





HISTORIAE VIL. 9. 127 


πλοίων xopituv , xal χορτάσματα τῶν ὑποζυγίων, xal &noyodiv- A. C. 971 
τα ὅπλα τῇ στρατιᾷ, ὡς μήτινος τούτων xarà τὸν καιρὸν τῶν PV 
ἀγώνων οἱ Ῥωμαῖοι σπανίζοιεν. ἐν ᾧ δὲ ταῦτα παρεσκευάζετο, 
Θεοδώραν, τὴν τοῦ αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου τοῦ Πορφυρο- 
δγεννήτου παῖδα, ὃ Ἰωάννης πρὸς γάμον ἡρμύσατο, κάλλει μὲν 
καὶ σώματος ὥραις οὔ τι λίαν οὖσαν ἀριπρεπῆ, σωφροσύνῃ δὲ 
καὶ ταῖς παντοδαπαῖς ἀρεταῖς ἀδηρίτως τοῦ ϑήλεος ὑπεραίρου-- 
σαν. Νοέμβριος μὴν ἐνειστήκει, ἔτει δευτέρῳ τῆς τούτου ἦγε- 
μονίας, ὅτε 7 γαμήλιος ἐτελεῖτο ἑστίασις. καὶ ϑυμηδία τις χα-Β 
Ἰ0τεῖχε τὸν δῆμον ἄῤῥητος, ἀνθ᾽ ὧν ἤϑους εὐμενείᾳ καὶ τρόπων 
χρηστότητι τὸ ὑπήκοον ὃ βασιλεὺς iQvve* ϑαυμαζόμενος μάλι-- 
στα, ὅτε μεγαλοπρεπής τις ὧν καὶ ἀρχικὸν κεχτημένος τὸ φρό- 
νημα, προσηνής τε καὶ ἐπιεικὴς τοῖς ὑπηκόοις ἐδείκνυτο, πρὸ- 
χείρως τοῖς χρήζουσιν ἐπιδαψιλεύων τὸν ἔλεον. ἀλλὰ τότε μὲν, 
δ φιλοτησίαις καὶ ϑεάτρων ἁμίλλαις τὸν δῆμον φιλοφρονούμενος, 
κατὰ τὸ Βυζάντιον διεχείμαζε καὶ τὸν τοῦ ἦρος καιρὸν ἐξεδέχετο, 
τοὺς ἀμφ᾽ αὑτὸν ἐξασκῶν ὁσημέραι λογάδας τὴν ἐνόπλιον κατὰ 
ϑάτερα δίνησιν καὶ τὴν παντοδαπὴν τοῦ πολεμεῖν ἐμπειρίαν, ὁπό- 
07 παρὰ τὰς μάχας τοῖς ἀλχκιμωτάτοις ἀνδράσιν ἐπινενόηται. 


14, ἔλεον. Vid. supra 59. D. 


navibus commeatum plurimum, itemque pabulum iumentis, et armorum quan- 
tum sat esset milibus, ne quid earum rerum dimicationis tempore Romanis 
deesset. Haec dum parantur, 'T'heodoram, Constantini Porphyrogeniti Imp. 
filiam , Ioannes in matrimonium duxit: pulchritudine corporisque elegantia 
non ita insignem , pudore autem omnique virtutum genere mulieribus sine 
controversia antestantem. — Mensis November tunc agebatur, anno altero 
principatus eius, cum nuptiarum solennia fierent. Quo tempore maior quam 
ut dici possit laetitia populum tenebat, propterea quod miti animo magna- 
que znorum facilitate regebat subditos Imperator: praedicatus maxime, 
quod et magnificus esset, et indole praeditus regia; simul, quod benignum 
se εἰ aequum civibus praeberet, liberaliter egentibus stipem erogans. lta 
tunc, congiariis ludisque in theatro munerata plebe, Constantinopoli hiber- 
mans vernum tempus praestolabatur : lectam autem circa se manum quotidie 
in armatis utroqueversum conversionibus, in omnibusque belli meditationi- 
bus exercebat, quotquot a fortisaimis viris sunt ad praeliorum usus exco- 
qitatae. 





w— -----.-. --. . 


AEONTOZ AIAKONOY 


IZTOPIAZ H. 





LEONIS DIACONI HISTORIAE 
LIBER VIIL 





ARGUMENTUM. 


loannes Toimisces expeditionem contra Fussos parat. prope 
Constantinopolim lustrata ad. Istrum praemittitur (Cap.1). loannes, urbe 
relicta, castra ponit ad 4drianopolin. Oratio eius ad duces exercitus (2). 
HKerum oratione animos eorum confirmat (3). loannes in Bulgariam descen- 
dit. Proelium ad Praesthlabam (4). .Praesthlaba oppugnata (5). 'Theo- 
dosii potissimum audacia expugnata. Rex Bulgarorum cum uxore ct libe- 
ris captus (6). Postridie arx quoque οἱ capitur (7). Imperator Sphendos- 
thlabo iterum conditiones offert (8). Quibus spretis cum exercitu progre- 
ditur : acies utrinque instruitur (9). Primum proelium ad Dorystolum. uni 
is oppidum se recipiunt (10). 


- . 





A. M. 6480 α΄, T δὲ χειμερινῆς κατηφείας εἷς ἐαρινὴν αἰϑρίαν uerafa- 
In: D. λούσης, τὸ σταυρικὸν σημεῖον εὐθὺς ἄρας ὃ βασιλεὺς, κατὰ τῶν 
1.1.8 ἸΤαυροσχυϑῶν ἠπείγετο. καὶ δῆτα τῶν ἀναχτόρων ἐξαναστὰς, ᾿ 

Fol. d τῷ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ κατὰ τὴν Χαλχῆν τιμωμένῳ σηχᾷ 

πρόσεισι, τὸ Oto» ἐξευμενισόμενος. ὅνπερ ἀϑρήσας ἐστενωμέ- 5 
γον εὐχτήριον, μόλις που πεντέκαίδεχα χωρεῖν ἔνδον ἄνδρας δυ-- 
γάμενον, σχολιάν τε xal δυσπρόσοδον, ὡσεί τινα ἑλικοειδῇ λα-- 


βύρινϑον ἢ κρησφύγετον κεχτημένον τὴν ἄνοδον, ἐξαυτῆς ἔγκε- 


1. Hiberno squalore in vernam mutato serenitatem, Imperator sublato 
statim crucis vexillo, adversus 'Tauroscythas iter maturavit. ta sacro li- 
mine egressus ad Servatoris Christi sacellum, quod in Chalce veneramur, 
numen placaturus accessit. Id oratorium angustum esse conspicatus, homi- 

ue vix quindecim capere intus posse, flexo et difficili, labyrinthi tor- 
tuosi gurgustiive instar, ascensu, ovestigio in maius sanctiusque a funda- 


HISTORIAE VIIL 1. 129 


λεύεται ἐς τὸ μεγαλειότερον xal εὐαγέστερον ἐκ βάϑρων τοῦτον A. M. 6180 
οἰκοδομεῖν, τῶν γείσων αὐτὸς σχηματίσας τὸν περίμετρον" ὃν ΑἿΣ HA 
εἰς τοῦτο κάλλος, sig ὃ νῦν δρᾶται, xal μέγεϑος ἡ ἐκείνου ἐξ LLS3 
ἐπιπνοίας τινὸς σπουδὴ καὶ ἐπίσκηψις ἤγειρεν, ἐντεῦϑεν εἷς τὸν P 
δϑεῖον καὶ περίπυστον νεὼν τῆς τοῦ Θεοῦ σοφίας ἀφικόμενος, 
ἄγγελόν τε αὑτῷ δοθῆναι ἐξαιτησάμενος, προπορευόμενον τοῦ 
στρατοῦ, καὶ τὴν ὁδὸν κατευϑύνοντα, εἷς τὸν ἐν Βλαχέρναις 
τιμώμενον τῆς Θεομήτορος οἶκον λιτανεύων ἐπιφοιτᾷ. κἀνταῦϑα 
δὲ ἱχετηρίαις τὸ ϑεῖον, ὡς τὸ εἰκὸς, ἐξιλεωσάμενος, ἄνεισιν 
10ἐς τὰ ἐχεῖσε ἀνάχτορα, τὰς πυρφόρους τριήρεις ὀψόμενος, τα- 
χκτιχῶς πρὸς τὸ τοῦ Βοσπόρου σαλευούσας προκόλπιον, ᾧ καὶ 
ἐπίνειον ταῖς φορτίσι καϑέστηχεν εὔορμον καὶ εὐγάληνον, ἐς καμ- 
πὴν ἠρέμα μέχρι τῆς γεφύρας καὶ τοῦ κατ᾽ αὐτῆς εἰσβάλλοντοςΟ 
ποταμοῦ ἐχτεινόμενον. τὴν γοῦν μετ᾽ ἐμπειρίας καὶ xócuov τῶν᾽ 
15 τριηρῶν εἰρεσίαν καὶ ἅμιλλαν ὃ βασιλεὺς ϑεασάμενος (ἐτύγχανον 
δὲ ὑπὲρ τὰς τριακοσίας,. συνάμα λέμβοις καὶ ἀκατίοις, ἃ νῦν 
γαλέας xal μονέρια κοινῶς ὀνομάζουσι), φιλοφρονησάμενός τε 
τοὺς ἐρέτας καὶ τὸ περὶ αὐτὰς στρατιωτικὸν ἀργυρίου διανομῇ, P. 80 
ἐς τὸν Ἴστρον ἐκπέμπει, τὸν τούτου πόρον φρουρήσοντας, ὡς 
40 μὴ ἐνὸν εἴη τοῖς Σχύϑαις, ἐς τὴν σφῶν πατρίδα ἐκπλεῖν καὶ τὸν 
ἈΚιμιμέριον Βόσπορον, εἴγε πρὸς φυγὴν ἀποκλίνοιεν, λέγεται δὲ 
τὸν Ἴστρον ἕνα τῶν ἐξ ᾿Εδὲμ ἐχπορευομένων elvat ποταμῶν, vóv 
ἐπικεχλημένον Φισῶν, ἐκ τῆς ἕω μὲν ἐχδιδόμενον, ὑποδυόμενόν 
τε κατὰ γῆν ἀμηχάνῳ τοῦ δημιουργοῦ σοφίᾳ" καὶ αὖϑις ἐκ τῶν 
2. αὐτὸ cod. Paulo post malim τὴν s. τὸ περίμετρον, et κάλλους --- 
μεγέϑους, aut τοῦτο τὸ x. 7. ἐν, ἐκ cod. 
snentis aedificari jussit, murorumque ambitum ipse figuravit: quem in eam, 
qnae adhuc videtur, speciem et amplitudinem velut aliquo afflatu divino 
solertia eius et iussum excitavit. Inde in coelestis Sapientiae divinum at- 
que illustre templum perrexit: ex quo, angelum dari sibi frecetus , qui 
exercitui anteiret viamque dirigeret, in aedem Matris Dei in Blachernis cul- 
tam cum hymnorum cantu transit. lbi quoque precibus divino numine rite 
placato, in palatium, quod ibidem est, ascendit, igniferas triremes inspecturus. 
Stabant ordinatim in sinu Bospori , ubi portus onerariarum tutus et tranquil- 
Jus subest, molli flexu ad pontem usque flumenque, quod ibi in mare transit, 
pertinens. 'Triremium navigationem et certamen, usu militari atque ordine fa- 
cta, ut spectavit Imperator (erant autem navigia plus CCC, adiunctis actua- 
riis et scaphis, quas nunc galeas et moneria vulgo vocant), remiges et pro- 
pugnatores donativo auctos ad Istrum emisit ad traiectum fluminis asservan- 
um, ut Scythis, si forte se fugae darent, domum inque Cimmerium Bosporum 
renavigandi facultas auferretur. Istrum unum de fluviis perhibent ex Eden: 
profluentibus, Phison cognomento: eum, ex Oriente ortum , rursus summa 
Qivini aedificatoris sapientia sub terram condi: post denuo e montibus Cel- 
Leo Diaconus. 9 


180 LEONIS DIACONI 


Δ. M. 6480 Κελτικῶν ὀρέων ἀναπιδύοντα, ἑλισσόμενόν τε διὰ τῆς Ἐὐρώπης, 

Ind 15 καὶ, εἷς πέντε τεμνόμενον στόματα, τὸν ῥοῦν ἐσβάλλειν σταρὼ 

τὸν Πόντον, ὃς Εὔξεινος ὀνομάζεται. τινὲς δὲ (Φισῶν τὸν τὴν 

Ἰνδικὴν τέμνοντα γῆν τυγχάνειν, ὃν καὶ Γάγγην κικλήσκειν εἰώ- 
ϑασι, παρ᾽ ᾧ ἐξευρίσκεται ὃ λίϑος ὃ σμάραγδος. δ 

B β΄. ᾿Αλλ᾽ αἱ μὲν τριήρεις τοῦτον τὸν τρόπον ἐπὶ τὸν Ἴστρον 

Fol. 808 τ. ἀνήχϑησαν. Ἰωάννης δὲ ὃ αὐτοχράτωρ, τοῦ Βυζαντίου ἀπάρας, 

ἐς τὴν ᾿“δριανοῦ σὺν παντὶ τῷ στρατεύματι παραγίνεται. ἣν 

Ὀρέστην φασὶ πολίσαι τὸν τοῦ ““γαμέμνονος, ὅτε τὸν πλάνον 
ὑπέστη μετὰ τὴν ἀναίρεσιν Ἀλυταιμνήστρας, τῆς ἰδίας μητρός" 10 

ἐξ ἐκείνου τε Ὀρεστιάδα κεχλῆσϑαι τὸ πρότερον. ᾿“δριανὸν δὲ 

αὖϑις τὸν αὐτοχράτορα, Σχύϑαις μαχόμενον, ἁλῶναί τε τῇ 

ϑέσει τῆς χώρας, καὶ ταύτην ἐχυροῖς περιβόλοις τειχίσαι, καὶ 

οὐἶδριανοῦ ὀνομάσαι. ἐνταῦϑα δὲ ὃ βασιλεὺς ἀφικόμενος, ἀνα- 
μαϑών τε πρὸς τῶν σχοπῶν, ὡς ἐπάγουσαε εἷς τὴν τῶν IMvodv 15 

δυσέμβολοι καὶ ἐστενωμένοι ἀταρπιτοὶ, ἃς καὶ κλεισούρας, διὰ 

τὸ οἱονεὶ κατακεκλεῖσϑαι, κατονομάζουσι, παρὰ τῶν Σκυϑῶν 

οὐ παραφυλάττονται, τοὺς λοχαγοὺς καὶ ταξιάρχους συναγηο- 

χὼς, ἔλεξε τοιάδε" ,Ὥιμην μὲν, ὦ συστρατιῶται, Σκύϑας τὴν 
ἡμετέραν ὡς αὐτοὺς ἐχ πολλοῦ προσδοκῶντας ἄφιξιν, παντὶ σϑέ- 90 

γει τὰ ἐπικαιρότατα καὶ στενώτατα, δυσπρόσοδά τε, τῶν ἀταρ-- 

πιτῶν, ϑριγκοῖς τισι καὶ ἑρχίοις συγκλεῖσαι, ὡς μὴ εὐπετῶς 

ἡμῖν εἴη εἰς τὰ πρόσω εἰσιτητέα. ἐπεὶ δὲ 5 τοῦ ϑείου Πάσχα 

Ὁ ἐπέλευσις ἔσφηλε τούτους, προκατασφαλίσασϑαι τὰς ὁδοὺς καὶ 

2, 3 3 » 
μὴν e Ὁ d, B orta, o o d Mn id 
ticis eructatum per Europam volvi, et, in quinque capita fissum, in Pontum 


influere, qui Euxinus nominatur. Alii Phisonem arbitrantur flumen quod 
Indiam intersecet, Gangem vulgo vocatum, ubi amaragdus lapis inve- 
Ditur. 

2. 'Triremes dum sic ad Istrum adnavigant, Ioannes Imp., ab urbe 
profectus, Adrianopolim omnibus copiis venit. Hoc oppidum ab Oreste 
Agamemnonis Εἰ. cum post Clytaemnestrae matris caedem ex errore substi- 
tisset, conditum esse demonstrant: inde prius Orestiadem appellatum fuisse. 
Posterius Adrianum Caesarem, cum Scythis bellantem, situ loci captum, 
propugnaculis firmis communisse, atque Ádrianopolim nominasse. Eo post- 
gram perator pervenit, ab exploratoribus certior factus est, tramites in 

oesiam tes, difficiles illos quidem et perangustos, quos inde Clisuras, 
quod quasi clausi sint, vocant, a Scythis minime custodiri. Qoare con- 
vocatis centurionibus et tribunis in hunc est modum locutus: ,,Existimabam, 
commilitones, Scythas , nostrum ad ipsos adventum iamdiu exspectantes, 
omni opera opportunitates angustiasque saltuum et viarum septis vallisque 
interclusisse, ne sine difficultate ultra progredi possemus. Nunc, quando- 
quidem divini Paschatis adventus in causa illis fuit, quo minns praeseptis 


HISTORIAE VIII. 3. 181 


ἀπεῖρξαε τὴν ἡμῶν πάροδον, μὴ πεισϑέντας, ὡς καταλαπόντες Ἀ. C. 978 
ἡμεῖς τὰ τῇ μεγάλῃ ἑορτῇ ἐφεπόμενα, λαμπροφορίας, καὶ προ- VL "9 
ódovc, καὶ τρυφὰς, καὶ ϑέατρα, περὶ πόνους καὶ ταλαιπωρίας 
πολέμων ἐναποκλίγνομεν, δοκεῖ μοι ἄριστα πράξειν, εἰ ἐξαυτῆς 
δάρπάσωμεν τὸν καιρὺν, καὶ ὡς ἔχομεν τάχους ἐνσχευασάμενοι, 
τὴν ἐστενωμένην ὁδὸν παροδεύσωμεν, πρὸ τοῦ Ταυροσκύϑας 
αἰσϑέσϑαι τὴν ἡμῶν ἔφοδον, καὶ εἷς ἀλκὴν κατὰ τὰς δυσχωρίας 
δρμῆσαι. εἶ γὰρ προτερῆσομεν τὴν τῶν ἐπισφαλῶν χωρίων διά- 
βασιν, καὶ ἀπροσδόκητοι τούτοις προσβάλωμεν, οἶμαι (σὺν Oe 
10 δὲ εἰρήσϑω), αὐτοβοεὶ καὶ τὴν πόλιν Πραισϑλάβαν αἱρήσειν, ἢ Ῥ. 81 
IMvooiz ἐστὶ τὰ βασίλεια " κἀχεῖϑεν δρμώμενοι, ῥᾷστα τὴν Ῥω- ᾿ 
cux)» ἀπόνοιαν καταγωνισόμεϑα." 
y. ᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν εἶπεν 0 βασιλεὺς, τοῖς δέ γε στρατη- 
γοῖς καὶ ταξιάρχοις ἄκαιρος ἐδόκει ταστὶ τὰ ῥηϑέντα τόλμα, καὶ 
15 τηνάλλως ϑράσος ἐς ἀπόνοιαν ἐχπίπτον ἀλόγιστον, ἀπερισκέπτως 
τὴν Ῥωμαϊκὴν δύναμιν διὰ σηραγγάδους καὶ κρημνώδους δδοῦ 
διαβιβάζειν ἐπὶ τῆς «ἀλλοδαπῆς προτρεπόμενα. ἐφ᾽ ἱχανὸν ovv 
χρόνον σιωπώντων αὐτῶν, ἀναλαβὼν αὖϑις καὶ ἀνοιδήσας ὃ αὖ- 
τοχράτωρ φησίν" ,,Ὅτι μὲν τὸ μὴ λελογισμένως παρὰ τοὺς πολέ- 
90440vc χωρεῖν, ἀλλ᾽ αὐθαδῶς καὶ ϑρασέως, κίνδυνον εἴωθεν ὡςΒ 
μάλιστα προξενεῖν καὶ πανολεϑρίαν ἀνήκεστον, ἐπίσταμαι καὶ αὖ-- 
τὸς, ἐκ νεότητος ταῖς μάχαις ἀναστραφεὶς, καὶ πολλὰ τρόπαια, 
καϑὺς ἴστε, καὶ νίχας ἀναδησάμενος. ὅτι δὲ, ἐν οἷς ὃ καιρὸς, ὡς 
9. προσβάλωμεν. Nota hic aoristum subiunct, pro futuro. 19. Fort. 


moleuíovg. 939. ἀναστραφείς. Sic cod. Fort. ἀνατραφεὶς, innu- 


itineribus transitum nostrorum prohiberent, minime arbitrati, nos, relictis 
quae magnum festum consequantur lustrationibus , pompis, lautitiis, ludis, 
δὰ belli labores molestiasque conversum iri, videtur mihi quidem optimum 
factu, obiata facultate confestim uti, priusque armis confestim captis angu- 
stiss transmittere, quam 'auroscythae, adventu nostro cognito, vi saltus 
obtineant. Quod si praeripimus locorum periculosorum transitum, inopi 

ue illos adorimur, spe ducor (pace numinis dixerim), primo impetu 
vel Praesthlabam oppidum, Moesorum regiam, teneri posse: unde ultra 
progressi vesaniam icam facile comprimemus." 

9. Haec Imperator cum diceret, magistris militiae tribunisque militura 
eratio eius intempestivae fiduciae audaciaeque plena visa est, temere in 
factum demens erumpentis, quod imprudenter Romanas copias saltuoso ar- 
duoque itinere externam in terram traducere suaderet. Quare, cum ali- 
quandiu conticuissent, instaurato sermone Imperator indignans, ,,In dimi- 
cationes," inquit, ,ita venire, ut minus iudicio quam impetu et temeritate 
ducare, id quanta pericula afferre soleat quamque insanabiles plagas, co- 
guitum et ipse habeo, e pueritia in praeliis versatus, ue non unas, 

scire vos arbitror, et victorias consecutus. Sed quando fortuna, in e 





132 LEONIS DIACONI 


A. M. 6480 ἐπὶ ξυροῦ ἀχμῆς ἑστηκὼς, μὴ κατὰ γνώμην χρῆσϑαι τοῖς πράγμασι 
ard δίδωσι, δεῖ που τοῦτον προαρπάζειν, καὶ τὰ οἰκεῖα εὖ τίϑεσϑαι, 
συνθήσεσϑαί μοι δοχῶ καὶ αὐτοὺς, ἐμπειρίαν πολλὴν ἀναλεξα-- 
μένους ἐχ τῆς ἀλλεπαλλήλου καὶ ἑτεροκλινοῦς τῶν πολέμων ῥοπῆς. 
εἴ τι οὖν μοι πείϑεσϑε τὰ λῴονα συμβουλεύοντι, ἕως οἱ Σκχύϑαιδ 
πρὸς ῥᾳστώνην ἀναπεπτώχασι, μήπω τὴν ἡμῶν αἰσϑόμενοι ἄφε- 
CE», ἁρπάσωμεν τὸν καιρὸν, καὶ ἥ νίκη τῇ διαβάσει τῆς κλεε- 
σούρας συνέψεται. εἴ γὰρ διαβησείούῦτας ἡμᾶς αἴσϑοιντο, καὶ 
εἷς ἀντίπαλον ἐπὶ τῶν στενωπῶν ἀντιτάξοιντο φάλαγγα, οὐχ εἷς 
καλὸν ἡμῖν τελευτήσει τὰ πράγματα, ἀλλ᾽ ἐς ἀπορίαν καὶ ἀμη-- 10 
χανίαν δεινήν. ἐπιῤῥώσαντες οὖν τοὺς ϑυμοὺς, καὶ λογισάμενοι, 
ὅτι Ρωμαῖοί ἐστε, οἱ τὸ ἀντίξουν ἅπαν τὸ πρόσϑεν ὅπλοις κατα- 
στρεφόμενοι, ἕπεσϑε τὴν ταχίστην, τὴν σφῶν ἀρετὴν ἐπὶ τῶν |, 
ἔργων ἐπιδεικνύμενοι. | 
δ΄. Ταῦτα εἰπὼν, xal ἂἀριπρεπεῖ παντευχίᾳ καϑοπλισϑ εὶς, 15 
ἐφ᾽ ἵππου τε γαύρου xal σοβαροῦ ἐπιβὰς, καὶ δόρυ ἐπωμισάμε- 
Ῥνος μήχιστον, ἀπήρχετο τῆς 0000, προπορευομένην ἔχων τὴν 
τῶν λεγομένων ἀϑανάτων φάλαγγα, τεϑωρακισμένην ἐπιεικῶς * 
&noyro δὲ αὐτῷ δπλῖται μὲν τῶν ἀλκιμωτάτων πρὸς τοῖς μυρίοις 
πεντακισχίλιοι, ἱππεῖς δὲ μύριοι καὶ τρισχίλιοι. τὸ δὲ λοιπὸνϑ0 
στρατιωτικὸν μετὰ τοῦ ϑητιχοῦ, φέρον τὰς ἑλεπόλεις καὶ τὰς 
παντοδαπὰς μηχανὰς, βάδην ἐξόπισθεν ἑΐπετο, ἅμα τῷ προΐ- 
ὅρῳ Βασιλείῳ, ᾧ τὴν τούτων ὃ βασιλεὺς ἐπέτρεψε πρόνοιαν. 
ἐπεὶ δὲ τοὺς ἐπισφαλεῖς καὶ κρημνώδεις τόπους διώδευε παρὰ πᾶ- 
1. ξυροῖρ cod. 
novaculae acie constituta, ad arbitrium agere non permittit, tunc audacter 
arrepta illa rem geri oportere, id ne ipsi quidem, opinor, negabitis, qui ma- 
gnam peritiam ex incerto ancipitique bellorum eventu collegistis. Quare, 
si quid mihi creditis meliora suadent, dum Scythae desidiae se dant, neo- 
Qum de adventu nostro cognorunt, rapiamus occasionem, et transitum fau- 
cium victoria consequetur. Nam, si intellexerint nos transmittere velle, su- 
perque angustiis infesta acie constiterint, vereor ut exitum optabilem res 
beat, neve in discrimen potius difficultatemque summam adducatur. Pro- 
inde facite ut, fortem animum habeatis, reputantesque Romanos vos esse, 
qui adversarios omnes olim armis subegerint , cito sequimini , virtutem ve- 
stram factis decarantea." ! 
. Hac t& oratione, insigni armatura munitus, i e 
atque acri equo, lanceam praelongam humero gerens, vine se dedit, prae- 
euntem habens Immortalium quos vocant egregie loricatam cohortem: pone 
sequebantur legionariorum fortissimorum millia quinque εἰ decem, equitum 
tredecim millia. Reliquus exercitus cum impedimentis et calonibus, hele- 
Be et cuiusque modi machinas vehens, lento gressu retro sequebatur, cam 
ilio praeside, cui Imperator horum curam commiserat. lta, ubi praeter 
omnium opinionem periculosa et praerupta loca transiverat,, itinere raptim 


OO στ π΄ 


HISTORIAE ὙΠ]. 4. 133 


σαν ὑπόνοιαν, τὸ σύντονον ἐπισχὼν τῆς πορείας, ἐπί τινος ἔχυ- A. C. 972 
ροῦ γηλόφου ἐκ τοῦ ϑατέρου μέρους παραῤῥέοντα ἔχοντος ποτα-- p' gs 3 
μὸν, ὑδάτων πληϑώραν ἐπαγγελλόμενον,. τήν τε ἵππον καὶ τὸν 
στρατὸν διανέπαυσεν. ἄρτι δὲ σταϑηρᾶς ἡμέρας ἀπαυγαζούσης, 
ὃ διαναστὰς, καὶ ἐς βαϑείας φάλαγγας διατάξας τὸ στράτευμα, 
τὴν ἐπὶ Πραισϑλάβας ἤει, ϑαμινὰ τὰς σάλπιγγας τὸ ἐνυάλιον 
ἐγχελευσάμενος ἐπηχεῖν, ἀλαλάζειν τε τὰ χύμβαλα, καὶ τὼ TÜu- 
πανὰ παταγεῖν. ἐντεῦϑεν βοή τις ἄῤῥητος ἀνεδίδοτο, συνεπη--:. 
χούντων τοῖς τυμπάνοις τῶν ἐκεῖσε ὀρέων, καὶ ἀντικτυπούντων τῶν 
10 ὅπλων, καὶ τῶν ἵππων χρεμετιζόντων, τῶν τε ἀνδρῶν ἀλλήλοις 
ἐχβοώντων καὶ πρὸς τὴν μάχην ἐπιβῥωννύντων, dg τὸ εἶχός.Β 
Ταυροσκύϑας δὲ, τὴν τοῦ στρατοπέδου μετ᾽ ἐμπειρίας ὡς αὐτοὺς 
ἀϑρήσαντας ἐπεξέλασιν, ἀμηχανία καὶ δέος ἥρει, τῷ ἀπροσδοκή-- 
70 καταπλαγέντας τοῦ πράγματος. ἀλλὰ καὶ ὡς σπουδῇ τὰ ὅπλα 
15 ἁρπάσαντες, καὶ τοὺς ϑυρεοὺς ἐπωμισάμενοι (ἐρυμνοὶ δὲ οὗτοι, Fol. 809 r. 
καὶ ἐς τὸ ἀσφαλὲς ποδήρεις ἐξειργασμένοι πεποίηνται), ἐς καρτε- 
ρὸν ἀντικαταστάντες συνασπισμὸν, ἐπὶ τὸ πρὸ τοῦ ἄστεος ἷπ- 
πήλατον πεδίον Ρωμαίοις ἀντεπήεσαν, δίκην ϑηρίων βρυχώμε- 
voi, καὶ καινὴν καὶ ἀλλόχοτον προϊέμενοι ὠρυγήν. Ῥωμαῖοι δὲ, 
90 συμβαλόντες αὐτοῖς, ἐῤῥωμένως ἐμάχοντο, καὶ ἄξια πολέμων 
ἔργα εἰργάζοντο, τῆς μάχης ἰσοπαλοῦς ἀμφοτέροις γεγενημένης. 
ἐνταῦϑα τοῖς ἀϑανάτοις ὃ βασιλεὺς κατὰ τὸ εὐώνυμον τῶν Σχυ- 
Sv χέρας μετὰ ῥύμης εἰσβάλλειν ἐγκελεύεται. οὗ δὲ, nooflalóv- 
1. ὑπόνοιαν. Nota voces πρόνοιαν et ὑπόνοιαν mire vicinas, ob 
neglipentiam vel jnopiam scriptoris. 2. παραῤδέοντος cod. 
9. ἐπαγγελλόμενος cod. 8. παταγεῖν. Vid. supra 22. B 


13. ἀθρήσαντας.  lnde firmatur coniectura mea supra 66. C. 
17. συνασπισμῷ cod. 


confecto substitit; inque colle natura munito, qui ab utroque latere habe- 
bat praeterlabens copiamque aquarum praebens flumen, equitatum et mili- 
tes ab itinere refecit. Postero die de multa luce movet castra, et, exerci- 
tu in prófundas phalanges disposito, Praesthlabam contendit. Lituis fre- 
quenter classicum concini, cymbala percuti, tympana pulsariimperat. 'Tum 
ineffabili fremitu cuncta retonant. Admurmurant tympanis iuga regionis, 
concrepant arma, hinniunt equi, conclamant milites, seque ad praelium de 
more incitant. 'lauroscythas, exercitum cum usu militari adventantem con- 
spicatos, cum res praeter opinionem accidisset, dubitatio timorque tenuit. 
Arma nihilominus celeriter ceperunt, scutisque in humeros sublatis (ea au- 
tem et perfirma sunt, et, quo melius tegant, ad pedes pertinent), conferta 
acie in equitabili ante oppidum planitie Romanis obviam se obtulerunt, bel- 
luarum ritu rugientes, sublato absono vastoque ululatu. Praelio commisso 
fortiter pugnant nostri, facinora bellica mirabilia efficiunt. Cum diutius 
pari Marte dimicaretur, Imperator Immortales sinistrum Scytharum cornu 
eursu inctato adoriri iubet. Hi, equos calcaribus incendentes, lauceis in- 


194 LEONIS DIACONI 


A. M. 6480 Tec τοὺς ἄχοντας, καὶ σφοδρῶς τοῖς μύωψι τοὺς ἵππους κεντρί- 


Ind. 15 


σαντες, κατὰ τούτων ἤλαυνον. Σκχύϑαι δὲ, ἅτε πεζέταιροι χρη- 
ματίζοντες" οὐδὲ γὰρ ἀφ᾽ ἵππων εἰϑισμένον ἐστὶν αὐτοῖς ἀγωνί- 
ζεσϑαι, ὅτι μηδὲ πρὸς τοῦτο γυμνάζονται" οὐχ ὑπήνεγκαν τὸν 
φῶν Ῥωμαίων δορατισμὸν, ἀλλ᾽ ἐκκλίναντες εἷς φυγὴν, ἐπὶ τὸν 5 
τοῦ ἄστεος περίβολον συνεχλείοντο" οὗς ἐπισπόμενοι Ῥωμαῖοι 
ἀνηλεῶς ἔκτεινον. φασὶ γὰρ παρὰ ταύτην τὴν; προσβολὴν ὄχτα- 


- 


ονΝμισχιλέους πρὸς τοῖς πεντακοσίοις ἀναιρεϑῆναι Σχυϑῶν. 


D ἐ΄. Οἱ δὲ περιλειῳϑέντες, ἐπεὶ πρὸς τὸ ἄστυ συνεχλείσϑη- 


P. 83 


[/ 


L] 


σαν, ἐκ τῶν ἐπάλξεων ἄνωθεν ἐῤῥωμένως ἠκροβολίζοντο.  Trvi- 10 
καῦτα λέγεται καὶ τὸν Πατρίκιον Καλοκύρην, τῇ Πραισϑλάβᾳ 
ἐπιχωριάζοντα, ὅσπερ τὴν Ῥωσικὴν πανοπλίαν κατὰ τῶν υσῶν 
τὸ πρόσϑεν, ἧπέρ μοι ἤδη ἐῤῥήϑη, κεκίνηκεν, αἰσϑόμενον τὴν 
τοῦ αὐτοκράτορος ἄφιξιν (οὐδὲ γὰρ ἐνῆν χλανϑάνειν, τῶν βασι- 
λικῶν παρασήμων τῇ στιλπνότητι τοῦ χρυσοῦ ἄῤῥητον ἐχπεμ- 15 
πόντων μαρμαρυγήν), λαϑραίως ὑπὸ νύχτα βαϑεῖαν ὑπεξελϑεῖν 
τε τοῦ ἄστεος καὶ ὡς τὸν Σφενδοσϑλάβον ἀφικέσϑαε, αὐτοῦ που 
παρὰ τὸ Ζορύστολον (ὃ τὰ νῦν Ζρίστα καλεῖται) πανσυδὲ δια- 
τρίβοντα. ἀλλ᾽ οὕτω μὲν ὃ Καλοχύρης ἀπέδρασε, Ῥωμαίους δὲ 
ἢ νὺξ ἐπελϑοῦσα τῆς μάχης ἐπέσχεν. ἄρτι δὲ κατὰ τὴν ὑστεραίαν 20 
καὶ τῆς λοιπῆς στρατιᾶς μετὰ τῶν ἑλεπόλεων ἀφιγμένης (ἡμέρα 
δὲ ἦν ἡ καλουμένη μεγάλη πέμπτη, καϑ᾽ ἣν ἐπὶ τὸ πάϑος μολῶν 
ὃ Σωτὴρ τὰ σωτήρια τοῖς μαϑηταῖς μετὰ τὸν μυστικὸν δεῖπνον 
διδάγματα ἐξεπαίδευσε), πρωΐϑεν ὃ αὐτοχράτωρ Ἰωάννης ἔξανα- 


18. Kort ΖΔρίσερα. Infra 86. B. “4ρῆσερα (sic) cod. 99. πέμ- 
$5 cod. . . 


festis in hostes se permittunt. Quorum cuspides cum Scythae, ut pedites, 
sustinere non possent: neque enim praeliandi ex equis consuetudinem ha- 
bent, neque ea in re exercentur: fugae se mandant, inque oppidi moenia 
se concludunt: quos insecuti Romani nulla misericordia conciderunt. Hac 
impressione interfectos esse aiunt Scythas octies mille quingentos. 

5. Qui superfuerant, ii in oppidum inclusi e muris deque loco supe- 
riore telis coniectis fortiter resistebant. Eodem tempore Calocyrem Patri- 
cium Praesthlabaé commorantem, quem armaturam Russicam olim in Moe- 
sos commovisse superius dixi, cum de Imperatoris adventu cognovisset (qui 
ob insignia principatus latere non poterat, fulgore auri divinam lucem dif- 
fundentia), clanr adversa nocte oppido elapsum esse aiunt, adque Sphen- 
dosthlabum propter Dorystolum (quae nunc Dristra*ocatur) cum omnibus 
copiis subsidiantem pervenisse. Élapso Calocyre, Romanos nox superve- 
piens ἃ pugna revocavit. Reliquis copiis una cum machinis postero die 
consecutis (qui dies erat. qui vocatur Feria quinta maxima, qua ad passio- 
nem gradiens Servator servantia post mysticam coenam praecepta discipu- 
lis fudit), mane Ioannes Imperator castris egressus aciem legionum cuneo 


HISTORIAE ὙΠ]. 6.- 135 


στὲς καὶ εἷς ἀῤῥαγῆ συνασπισμὸν διατάξας τὰς φάλαγγας, παιω-Α. C. 972 
vícag τε τὸ ἐνυάλιον, τῷ τείχει προσέβαλεν, ὡς αὐτοβοεὶ αἱρή-- Β΄ L8 
cov τὴν πόλιν, Ῥῶς dà xal αὐτοὶ πρὸς τοῦ σφῶν παραχροτού.-. 
μενοι στρατηγοῦ (Σφέγκελος δὲ ἦν οὗτος, ὃ τρίτην ἔχων τιμὴν 
δπαρὰ Σκύϑαις μετά γε Σφενδοσϑλάβον’ ἐκχεῖνος γὰρ ἁπάντων. 
κατῆρχεν), ἐκ τῶν ἐπάλξεων ἀντετάξαντο, καὶ Ῥωμαίους ἐπιόν- 
τας κατὰ τὸ ἐνὸν ἠμύνοντο, ἀχόντια, καὶ βέλη, καὶ λίϑους 
χειροπλήϑεις ἐπαφιέντες ἄνωθεν. Ῥωμαῖοι δὲ, τοῖς τε τόξοις 
καὶ πετροβόλοις ὀργάνοις, σφενδόναις τε καὶ ἀκοντίοις ϑαμινώ-- Fol. 809 v. 
10τεέρον κάτωθεν βάλλοντες, ἀνεῖργον τοὺς Σκύϑας, βιαζόμενοι, 
καὶ μὴ ἐῶντες ἀδεῶς προκύπτειν 2x τῶν ἐπάλξεων, ὃ δὲ adroxoá- 
τώρ, γεγωνότερον ἐμβοήῆσας καὶ τῷ περιβόλῳ τὰς κλίμακας &poo- C 
ἐρείδειν ἐγκελευσάμενος, ἐπέῤῥωσε τῇ βοῇ τὴν πολιορκίαν, ἐκϑύ.-- 
. gc. ἐπ᾽ ὕψεσι βασιλέως ἁπάντων διαγωνιζομένων, καὶ τιμὰς 
δ ἀναλύγους τοῖς πόνοις τοπαραυτίκα πρὸς αὐτοῦ προσδοκώντων 
ἀποίσεσϑαι. 
ς΄. Ῥωμαίων δὲ ἐπιβρισάντων xo) τοῖς τείχεσι προσπελα-- 
σάντων τὰς κλίμακας, ἐνταῦϑά τις γενναῖος νεανίσχος, ἄρτι 
πυρσαῖς ϑριξὶν ἐπιχνοάζων τὴν γένυν, ἐκ τῆς τῶν ᾿ἀνατολιχῶν 
$0 ὁρμώμενος γῆς, ᾧ Θεοδόσιος ὄνομα, ἹΜεσονύκτης ἐπίκλησις, 
ϑατέρᾳ μὲν τὸ ξίφος σπασάμενος, τῇ λαιᾷ δὲ τὴν ἀσπίδα ὑπὲρ 
κεφαλὴν ἀγατείνγας, ὡς μὴ βάλλοιτο ἄνωϑεν παρὰ τῶν Σκχυϑῶν, 
διὰ τῆς xMuaxog ἄνεισιν" ἀγχοῦ δὲ γενόμενος τῆς ἐπάλξεως,Ὦ 
καταστοχήσας τοῦ προχύπτοντος Σκύϑου καὶ τοῦτον ἀμυνομέ- 


84. χαταστοχήσαρ. Sic cod., et statim post, Σχυθοῦ. 


conferto instruxit: classicum cani lussit, ad murumque copias admovit, op- 
pidum uno impetu expugnare tentans. Russi et ipsi ἃ suo duce incitaü (is 
erat Sphencelus, tertio apud Scythas post, Sphendosthlabum loco: hic enim 
emnibus praeerat), post pinnas constituti, Romanos subeuntes pro viribus 
reprimunt, jacula, sagittas, saxa manualia de superiore loco fundunt. Con- 
tra nostri succedentes, arcubus, tormentis, fundis, He magnopere usi, 
Scythas vi adhibita submovent, ut impune prospiciendi de pinnis potestas 
esset nulli. Ipse Imperator, contenta voce scalas ad murum poni iubens, 
hortatu non mediocriter vim oppugnátionis auxit, neque erat quisquam qui 
non in principis conspectu fortiter pugnaret, praemiaque laboribus respon- 
dentia statim ab illo relaturum se speraret. 

6. Instantibus Romanis scalasque ad muros &dmoventibus , adolescens 
impiger ex regione Orientis, rutila iam lanugine genam adumbrans, 'Theo- 
dosius cognomento Mesonyctes, districto altera manu gladio, altera scuto 
supra caput sublato, ne a Scythis missilibus deiectis feriretur, per 
ascendit; cumque ad pinnas appropinquasset, Scytham prospictentem se- 
que hasta repellentem appetens in cervicem percussit, ut,abecisum eius ca- 


136 LEONIS DIACONI 


A. M. 6ÁS0 vov. τῷ δόρατι, παίει xarà ToU TÉvovroc* ἀπαραχϑεῖσα δὲ ἣ 
Ind. 15 pal) σὺν τῇ κόρυϑι ἔξω τειχῶν πρὸς ἔδαφος ἐσφαιρίζετο - Ῥω- 
paio: δὲ τῷ καινῷ τοῦ δράματος ἐπηλάλαξαν, xol συχνοὶ τοῦ 
πρώτως ἀνελϑόντος τόλμαν ζηλώσαντες, διὰ τῶν κλιμάκων ἀνέ- 
ϑεον. ὃ δὲ ἹΜΠεσονύχτης, ἐπεὶ τοῦ τείχους ἐπέβη, καὶ τῆς ἐπάλ- 5 
ἕξεως ἐγκρατὴς ἐξεγένετο, πλείστους τῶν ἀμυνομένων ἹῬῶς ἐπι-- 
στροφάδην πλήττων τῶν τειχῶν κατεχρήμνιζε. ϑᾶττον δὲ συ- 
P. 8ὲ χγνῶν ἑχασταχοῦ τῶν περιβόλων ἀνελϑόντων, ’' καὶ παντὶ σϑένεε 
τοὺς ἐναντίους ἀποσφαττόντων, τὰς ἐπάλξεις καταλιπόντες οἷ 
Σχύϑαι, ἐς τὴν βασίλειον αὐλὴν, τειχίον ἐχυρὸν χεκτημένην, 10 
iy jj καὶ ὃ πλοῦτος. υσοῖς ἐναπέκειτο, ἀχλεῶς συνώσϑησαν, 
πυλίδα μίαν ἠνεῳγμένην παραλιπόντες. ἐν ᾧ δὲ ταῦτα ἐδρᾶτο, 
ἡ ἔξω “τειχῶν δῤῥμωμένη τῶν Ῥωμαίων πληϑὺς, τοὺς ϑαιροὺς 
τῶν πυλῶν xol μοχλοὺς διακόψασα καὶ συντρίψασα, ἔνδον εἰσῇει 
τοῦ ἄστεος, ἀμύϑητον φόνον αὐτουργήσασα τῶν Σχυϑῶν. τότε ιδ 
δὴ καὶ Βορὴν συλληφϑῆναι λέγεται, τῶν ϊυσῶν βασιλέα, σὺν 
γυναικὶ xal δυσὶ νηπίοις, οὕτω πυρσοῖς τὴν γένυν περιπυχάζοντα, 
Bxal προσαχϑῆναι τῷ βασιλεῖ" ὃ δὲ, τοῦτον δεξάμενος, διὰ τι- 
μῆς ἦγε, κοίρανον Βουλγάρων ἀποκαλῶν, φάσκων τε, ἥχειν 
JMvooig τιμωρήσων, δεινὰ πεπογϑύσι πρὸς τῶν Σκυϑῶν. 20 


ζ΄, Ῥωμαῖοι δὲ, ἅπαξ ἐμπελασϑέντες τῷ ἄστει, ἐχώρουν. 
διὰ τῶν στενωπῶν, τοὺς μὲν δυσμενεῖς ἀποχτείνοντες, τὰ δὲ 
χρήματα διαρπάζοντεφ. τηνικαῦτα καὶ τῇ βασιλείῳ αὐλῇ προσέ- 


1. ἀπαῤῥαγθεῖσα cod. 17. οὕτω. Sic cod. Fort. οὕπω. 29. σεε- 
ψωπῶν. Vid. supra 15. D. 


pnt una cum casside. extra muros in terram provolveretur. Qua nova 
re oblata succlamant Romani, primique ascendentis virtutem aemulati cre- 
bri per scalas nituntur. Interim Mesonyctes in murum emergens, fastigii 
compos factus, Russos propugnantes quamplures circumquaque obtruncatos 
de muro praecipitavit, Ita cum mult celeriter undique muuitiones ascen- 
dissent, omnique vi hostes conciderent, Scythae relictis moenibus in au- 
lam regiam muro firmo circumdatam, ubi thesauri Moesorum asservaban- 
tur, turpiter sunt compulsi, portula una ibi aperta relicta. Dum haec gerun- 
tur, extra muros circumfusa Romanorum copia, cardinibus repagulisque por- 
tarum excisis ac perfractis, in oppidum se intulit, ingentemque Scytharum 
stragem fecit. Eodem tempore Borim Moesorum regem, rufa ac densa barba 
insignem, una cum uxore duobusque infantibus comprehensum ad Impera- 
toremque adductum esse aiunt: quem ille receptum honore habuit, princi- 

emque Bulgarorum appellavit, venisse se testatus ad ulciscendas Moesorum 
iniurias a Scythis acceptas. 


7. Romani, semel in oppidum illai, per angiportus se effuderunt, ad 
caedem hostium bonorumque direptionem conversi. Inde regiam oppugna- 





HISTORIAE VIII. 7. 187 


βαλλον, ἂν fj τῆς Ῥωσικῆς πληθύος συνώσϑη τὸ μάχιμον. ἀλλ᾽ A. C. 972 
εὐσθενῶς ἔνδον ἀντικαταστάντες οἱ Σκύϑαε τούτους ἀνήρουν, ““" 
διὰ τῆς πυλίδος ἐξολισϑαίνοντας, καὶ μέχρι τῶν ἑκατὸν καὶ Ἐοϊ. 810 τ. 
| πεντήχοντα ἄνδρας ἀνεῖλον νεανικούς. ὃ δὲ βασιλεὺς τὸ τοιοῦ- Ὁ 
| 5ro» σύμπτωμα γνοὺς, ϑᾶττον ἐξιππασάμενος, παντὶ σϑένει 
| πρὸς τὴν μάχην χωρεῖν τοῖς ἑπομένοις προὐτρέπετο" ἐπεὶ δὲ 
| οὐχ εἶχέ τι γενναῖον ἀνύττειν (διὰ γὰρ τῆς ἐστενωμένης nvM- 
δος τοὺς εἰσιόντας Ταυροσχύϑαι δεχόμενοι εὐπετῶς κατειργάζοντο, 
πλείστους κατασπαϑίζοντες), τὴν μὲν πρόσω τῶν Ρωμαίων ἀλό- ' 
10γιστον δρμὴν ἀνεχαίτισε, πῦρ δὲ τῇ αὐλῇ ἑκασταχοῦ διὰ τῶν πε- 
ριβόλων ἐνιέναι προσέταξε. τῆς δὲ πυρκαϊᾶς σφοδρᾶς ἀναῤῥιπι-- 
σθείσης, καὶ ἐχτεφρούσης ϑᾶττον τὰ ὑποκείμενα, τῶν δόμων 
ὑπεξελθόντες οἱ Ῥῶς, ὑπὲρ τοὺς ἑπτακισχιλίους τυγχάνοντες, 
ἔς τε τὸ ὕπαιϑρον τῆς αὐλαίας συσπειραϑέντες, ἀμύνεσθαι τοῖς Ὁ 
15 ἐπιοῦσι παρεσκευάζοντο. τούτοις ὃ βασιλεὺς Βάρδαν Πάγιστρον 
τὸν Σχληρὸν μετὰ νεανιχοῦ συντάγματος ἀντέταξεν *' ovg κυχλω- 
σάμενος τῇ συνεπομένῃ φάλαγγι τῶν ἀλχιμωτάτων ἀνδρῶν ὃ 
Σχληρὸς, ἔργου εἴγετο. καὶ τῆς συμπλοκῆς γενομένης καρτερῶς 
οἱ Ῥῶς διεμάχοντο, μὴ δύντες νῶτα τοῖς ἐχϑροῖς, Ῥωμαῖοι δὲ 
90τῇ σφῶν ἀρετῇ καὶ τῇ τῶν πολέμων πείρᾳ κατηκόντισαν ἅπαντας, 
πλείστων ὅτι καὶ Π]Πυσῶν κατὰ ταύτην πεσόντων τὴν μάχην οἵγε 
ϑυνεπήμυνον ᾿Σκύϑαις, Ῥωμαίαις δυσμεναίγοντες, ὡς γεγονό-- 
etv αἰτίοις τῆς ὡς αὐτοὺς γεγενημένης ἀφίξεως τῶν Σχυϑῶν. P. 85 





8. ἐξολισϑαίνοντας. Sive ἐξολισϑοῦντας. Cod. habet ἐξολισθοῦν- 
τας, ut ab ἐξολίξω. Supra 28. B. ὑπολισϑήσας " 30. C. ὑπολι- 
σθήσειεν. 5. ἐξιππισάμενος cod. 14. fg τε. ἔσται cod. 

lb. συσπειραϑέντων cod, . 

| 

| 

| 


tum venerunt, quo erat copiae Russicae compulsum robur. Qui, intus acri- 

, terse defendentes, eosqui per portulam se immittebant, obtruncabant, mili- 

tesque sic ad centum quinquaginta, fortes viros, oppresserunt. Quare cogni- 

ta, Imperator equo admisso accurrens, cohorte praetoria omni vi in hostem 

niti iussa, ubi non multum profici posse intellexit (propterea quod non pauci 

angusta portula intromissi aque 'l'auroscythis excepti parvo negotio gladiis 

confecti interibant), inconsiderato Romanorum impetu represso, ignem undi- 

que per propugnacula in regiam immitti iussit. Magna flamma emicante, e£ 

| obvia quaeque celeriter consumente, Russi tectis egréssi plus vri M. numero, 
| in locoque patenti aulae constipati, defensionem parabant. His Imperator 
| Bsrdam Sclerum Magistrum cum cohorte expedita obiecit: neque vero 
: Sclerus, postquam illos suo fortissimorum militum agmine circumsepserat, 
huic rei defuit. Ita praelio commisso tametsi Russi acriter resistebant, ita 

ut eorum nemo tergum verteret, tamen Romani virtute et exércitatione bel- 

li superiores facti omnes confixerunt. Eodem yraelio Moesi quamplures 
ceciderunt, qui hostibus auxilio fuerant, Romanis infensi, quod adventus ho- 





138 LEONIS DIACONI 


A. M. 6480 Σφέγκελος δὲ παρὰ τὸν ΣΣφενδοσϑλάβον ᾧχετο, φυγῇ μετ᾽ δλίγων 
fad. 15 -xMipag τὴν σωτηρίαν" αὖϑις δὲ ἀνῃρέϑη, ὥσγε μοι ἤδη ᾿εἰρή- 
σεται. ἀλλ᾽ οὕτω μὲν 7) Πραισϑλάβα, ἐν δυσὶν ἡλίοις ἁλοῦσα, 
ὑπὸ Ῥωμαίοις ἐγέγετο. 

η΄. Ἰωάννης δὲ ὃ αὐτοχράτωρ, τὴν στρατιὰν, ὡς τὸ εἰκὸς, 5 
φιλοφρονησάμενος, διανέπαυε, καὶ τὴν ϑείαν ἀνάστασιν τοῦ 
Σωτῆρος αὐτόϑι ἑώρταζεν. ἔκ τε τῶν δορυαλώτων Ταυροσχυϑῶν 
τινας ἀποκρίνας ὡς τὸν Σφενδοσϑλάβον ἐξέπεμπε, τὴν τῆς πό- 

Βλεως ἅλωσιν ἀπαγγελοῦντας αὐτῷ καὶ τὴν τῶν ἑταίρων ἀναίρεσιν, 
φράζειν τε, ᾿μὴ διαμέλλειν, ἀλλ᾽ αἱρεῖσϑαι τὴν ταχίστην δυοῖν 10 
ϑάτερον " ἢ τὰ ὅπλα καταϑέσϑαι καὶ τοῖς χρείττοσι πειϑαρχεῖν, καὶ 
τῶν τετολμημένων συγγνώμην αἰτεῖν, ἀφιστάμενον ἐξαυτῆς χώ- 
ρας τῆς τῶν Ἰυσῶν' ἢ, τοῦτο μὴ βουλομένου; ἀλλ᾽ εἷς τὴν 
σύντροφον αὐϑάδειαν ἀποκλέναντος, παγτὶ σϑένει ἐπιοῦσαν τὴν 
“Ῥωμαϊχὴν ἀμύνεσθαι δύναμιν. ταῦτα μὲν ἀπαγγέλλειν Σφενδο-- 15 
σϑλάβῳ παρήγγειλεν" αὐτὸς δὲ, ὀλίγων ἡμερῶν ἐνδιατρίψας τῇ 
πόλει, καὶ ταύτης τὰ πεπονηκότα ὀχυρωσάμενος, καὶ φρουρὰν 

Fol. 810 v. ἀποχρῶσαν καταλιπὼν, Ἰωαννούπολέν τε ταύτην ἐπὶ τῷ ἑαυτοῦ 

Οκχαλέσας ὀνόματι, πανστρατὶ τὴν ἐπὶ τὸ “Ιορύστολον ἴετο. ὅπερ 
Κωνσταντῖνος, ὃ ἐν βασιλεῦσιν ἀοίδιμος, ἐχ βάϑρων ἐδείματο, 20 
καὶ εἰς ὃ νῦν δρᾶται κάλλος καὶ μέγεϑος ἤγειρεν, ὁπηνίκα τὸ 
σταυρικὸν σημεῖον κατηστερισμένον ἐν οὐρανῷ ϑεασάμενος, Σκύ- 
Sac δυσμενῶς ἀντιτεταγμένους αὐτῷ καὶ μανικῶς δρμῶντας κα- 
τεπολέμησε. πάρεργον δὲ τῆς ὁδοῦ τήν τε καλουμέγην Πλίσκου-- 

13. Male βουλομένους cod. 41. ὁρᾶται. Vid. supra 79. B. 


stium ad se causa exstitissent. Sphencelus cum paucis, ad Sphendosthla- 
bum clam elapsus, fuga sibi peperit salutem: eum posterius periisse mox 
demonstrabitur. In hunc modum Praesthlaba, biduo expugnata, in pote- 
statem Romanorum venit. 
8. Ioannes Imperator exercitui honestatibus, ut par erat, ornato re- 
quiem dedit, divinamque Servatoris resurrectionem eo in loco celebravit. 
de ex Scythis captis delectos aliquot ad Sphendosthlabum misit, qui op- 
pidi expugnationem suorumque interitum nunciarent, dicerentque, sine mors 
duarum rerum, utra ei magis cordi esset, eam eligeret: aut, armis positis, 
victoribus obsequeretur, petitaque arrogantiae venia confestim Moesia de- 
cederet; aut, id si nollet, seque ad domesticam pervicaciam converteret, 
ut omni vi ab adventantibus Romanorum copiis se tueretur. His ed Sphen- , 
dosthlabum datis mandatis, paucos dies in oppido commoratus, quod, collapsis 
moenium partibus communitis, iustoque praesidio relicto, Ioannopolim suo 
nomine appellaverat, omnibus copiis Dorystolum ire contendit. Hanc urbem 
Constantinus, hymnis inclytus princeps, a fundamentis construxit, adque 
eam, quae hodie suspicitur, speciem et amplitudinem excitavit, illo tempore 
quo, crucis signum sideris instar coelo inscriptum conspicatus, Scythas bo- 
stiliter sibi oppositos furioseque ruentes debellavit. lmperator autem Pli- 


"N 


HISTORIAE VIII. 9. 139 


pa» xal Δίνειαν εἷλεν ὃ βασιλεὺς, καὶ συχνὰς τῶν πόλεων, o A. C. 972 
τῶν Σκυϑῶν ἀφηνιάσασαι Ῥωμαίοις προσέϑεντο. Σφενδοσϑλά- l.l. 8 
foc δὲ, τὸ κατὰ τὴν Πραισϑλάβαν πάϑος γνοὺς, ἤσχαλλε μὲν 
καὶ ἤχϑετο, ovx ἀγαϑὸν οἱωνὸν τοῦ μέλλοντος τοῦτο τιϑέμενος " 
δτῇ δὲ Σκχυϑικῇ ἀπονοίᾳ παρακροτούμενος, καὶ ταῖς κατὰ Mv-Dp 
σῶν νίχαις γαυρούμενος, εὐπετῶς ᾧετο καὶ τὴν Ῥωμαϊκὴν κατα- 
γωνίσασϑαι δύναμιν. 
ϑ΄. Ὁρῶν δὲ Mvao?c τῆς ἐκείνου μὲν ἑταιρείας ἀφηνιάζον.- 
τας, τῷ δὲ βασιλεῖ προσχωροῦντας, πολλὰ γνωσιμαχήσας, καὶ 
10 ἀνασχοπήσας, ὥς, εἶ πρὸς Ῥωμαίους oi Ἰῆῃυσοὶ ἀποκλίνειαν, 
οὖκ εἷς καλὸν αὑτῷ τελευτήσει τὰ πράγματα, τοὺς γένει καὶ δυ- 
γαστείᾳ διαφέροντας συνειλοχὼς τῶν υσῶν, εἰς τριακοσίους 
ἀριϑμουμένους, ὠμὸν καὶ ἀπάνθρωπον κατ᾽ αὐτῶν ἐμελέτησε P. 86 
τόλμημα. δειροτομήσας γὰρ πάντας ἀπέκτεινε" τὴν δ᾽ ἄλλην 
15 πληϑὺν πεδήσας συνέχλεισεν ἐν εἱρχταῖς. αὐτὸς δὲ τὴν τῶν Tav- 
ροσχυϑῶν πανοπλίαν συναγαγὼν, εἷς ἑξήχοντα χιλιάδας ovvayo- 
μένην ἀνδρῶν, Ῥωμαίοις ἀντετάξατο. ἐν ᾧ δὲ ὃ βασιλεὺς σχο-- 
λαιότερον τὴν πρὸς αὐτοὺς ἐπεποίητο ἄφιξιν, τινὲς παραβόλῳ 
τόλμῃ παραχροτούμενοι τῶν ϑρασυτέρων, τῆς Ῥωσικῆς ἀποῤῥα-- 
90 γέντες φάλαγγος, ἐς λόχον ἐχάϑιζον, καὶ δὴ τῶν προδρύμων τι- 
γὰς ἐκ τοῦ ἀφανοῦς ἐπελάσαντες ἔκτειναν. ὧν ὃ αὐτοχράτωρ 
ἐῤῥιμμένα παρὰ τὴν ἀταρπιτὸν τὰ πτώματα κατιδὼν, τῷ ῥυτῆριε 
τὸν Ὅιπον ἐπισχὼν, σχετλιάσας τε τὴν τῶν ὁμοεϑνῶν ἀπώλειαν,Β 


16. συναγομένην. Nota inopiam aut negligentiam orationis in συγα- 
γαγὼν εἰ συναγομένην. ^ 18. ἄφιξιν. αὔξησιν cod. 


scubam quae vocatur οἱ Dineam obiter ex itinere cepit, itemque oppida 
alia non una, quae, excusso Scytharum imperio, in fidem se Romanorum 
permiserunt. Sphendosthlabus, clade ad Praesthlabam cognita, graviter 
quidem rem tulit, proque omine parum bono habuit: tamen, ut erat 
Scythica amentia inflammatus, simul quod victoriae de Moesis extulerant 
animum, Romanas opes item parvo negotio se fracturum existimabat. 

9. Itacum animadvertisset, Moesos alienatis a sua clientela voluntatibus 
Imperatori accedere, variis sententiis distractus, ac reputans, res suas, si 
ad Romanos Moesi deficerent, exitum minime felicem habituras, in Moesos, 
qui inter caeteros genere atque opibus praestabant, ad numerum ccc con- 
quisitos , nefarium atque inhumanum facinus admisit. Omnes enim cervi- 
cibus abscisis interfecit: reliquam multitadinem vinctam in custodias inclu- 
sit. Ipse, omnibus 'auroscytharum coactis copiis, quarum summa erat cir- 
citer hominum millia sexaginta, adversus Romanos aciem constituit. Ad 
quam cum Imperator remissiore itinere adventaret, quidam animosiores cae- 
ca audacia incitati, ab exercitu Russico digressi, cum in insidíis consedis- 
sent, impressione ex inopinato facta antecursores aliquot oppresserunt. 
Quorum lmperator proiecta praeter viam corpora conspicatus, equum freno 








140 . LEONIS DIACONI 


A. M. 6480 ἀνιχνεύειν τοὺς τοῦτο δεδρακότας ἐκέλευε, τῶν δὲ πεζεταίρων. 
τοὺς δρυμοὺς καὶ τὰς λόχμας καταδραμόντων σπουδῇ, καὶ 
τοὺς πελάτας ἐκείνους συνειληφότων, dg ὄψιν τε πεπεδημέ- 
vovc παραγαγόντων τῷ βασιλεῖ, αὐϑωρὸν κατασπαϑίζειν τού-- 
τοὺς προσέταττεν. οἱ δὲ, μηδὲν μελλήσαντες, ξίφεσιν ἄρδην 5 
ἐμέλισαν ἅπαντας. ἄρτι δὲ τῶν στρατευμάτων ἐς τὸν πρὸ τοῦ 
“]ορυστόλου χῶρον συνελϑόντων, ὃ καὶ Ζρίστραν κικλήσχειν εἰώ- 
ϑέσαν, Ταυροσχύϑαι μὲν ἔγχεσι καὶ ϑυρεοῖς τὰς φάλαγγας 

Οπυχνώσαντες, xai οἷον πυργώσαντες; τοὺς δυσμενεῖς παρὰ τὸ 

Ful. 811 r. μεταίχμιον ἔμενον, Ῥωμαίους δὲ κατὰ μέτωπον ἀντιτάξας ὃ βα-- 10 
σιλεὺς, καὶ τοὺς πανσιδήρους ἱππότας κατὰ ϑάτερον κέρας na- 
ραστησάμενος, τούς τε τοξότας καὶ σφενδονήτας ἐξόπισϑεν ἐπι-- 
στήσας, καὶ ϑαμινὰ βάλλειν ἐγκελευσάμενος, ἐπῆγε τὴν φάλαγγα. 

v. Τῶν δὲ στρατοπέδων εἰς χεῖρας ἀλλήλοις συναραχϑ ἕν-- 
των, καὶ σφοδρᾶς τῆς μάχης καταῤῥαγείσης, ἰσοπαλὴς παρὰ τὰς 15 
πρώτας προσβολὰς ὃ ἀγὼν τέως ἐν ἀμφοτέροις ἐγίνετο. Ῥῶς μὲν 
γὰρ δεινόν που καὶ σχέτλιον τιϑέμενοι, εἰ δόξαν παρὰ τῶν προσοί-- 

D xov ἐϑνῶν ἔχοντες, ἐν ταῖς μάχαις ἀεὶ τῶν ἀντιπάλων χρατεῖν, νῦν 
ὑπὸ Ῥωμαίων αἰσχρῶς ἡττηϑέντες ταύτης ἐχπέσοιεν, ἐχϑύμως 
διηγωνίζοντο. Ῥωμαίοις δὲ αἰδώς τις εἰσήει καὶ νέμεσις, εἰ τὸ ἄν-- 90 
τίξουν ἅπαν ὅπλοις καὶ τῇ σφῶν ἀρετῇ καταστρεφόμενοι, νῦν 
ἀπέλϑοιεν, παρὰ πεζομαχοῖντος ἔϑνους, ἱππάζεσϑαι μηδόλως 
εἰδότος, καταγωνισϑέντες, ὥς τινες ἔργων μάχης ἀνάσκητοι, καὶ 


7. “ρῆἥσεραν (sic) cod. 


eustinuit, deploratoque civium interitu percussores investigari iussit, Spe- 
eulatores silvas dumetaque diligenter scrutati, aggressores illos comprehensos 

. c vinctos in. conspectum Imperatoris producunt ; at ille evestigio interfici 
eos iussit. Ita speculatores impigre districtis gladiis ad unum omnes con- 
ciderunt. Cum in campo ante Dorystolum, quod item Dristram appellare con- 
suerunt, iam propius abessent exercitus, 'auroscythae cuneos suos hastis 
scutisque rigentes condensatosque , adeo ut murorum speciem haberent, in 
&ciem explicant: opperiuntur hostes. Romanos ex adverso ita disposuit 
Imperator, ut equites cataphractos in utroque cornu collocaret; sagittarios, 
funditores, sine intermissione tela coniicere iussos, a tergo subiiceret. His 
ita constitutis , signa inferri imperat. 

10. Exercitus cum manum undique consererent, commisso acerrime 
praelio ἃ primo congressu aequo Marte diu dimicatum est. Russi enim, 
graviter e& acerbe ferentes, si laudem, qua apud gentes finitimas floruis- 
cent, reportatae semper in praeliis victoriae, nunc turpiter à Romanis fusi 
wmitterent, magna contentione rem gerebant. Romanis contra turpitudinis 
invidiaeque verecundia subibat, si, adversariis omnibus armis et virtute sub- 
actis, in praesentia a gente peditibus praeliante, equitandi autem usum 
omnino nulum habente, tanquam aliquot bello inexercitat tirunculi victi 


HISTORIAE VIIL 10, 141 


τοσοῦτον αὑτοῖς iy ἀχαρεῖ κλέος οἰχήσεται, τὰς τοιαύτας δὴ δό- A. C. 972 
Fac παρ᾽ ἑαυτοῖς ἐντρέφοντα τὰ στρατεύματα ϑαῤῥαλέως διηγω-- ! 
ψίζοντο * καὶ ῬΡῶς μὲν τῇ συντρόφῳ ϑηριωδίᾳ καὶ τῷ ϑυμῷ στρα- 
τηγούμενοι, μετὰ ῥύμης κατὰ Ῥωμαίων ἐφήλλοντο, οἷον ἐνϑου- P. 87 

δ σιῶντες xal βρυχώμενοι" Ῥωμαῖοι δὲ μετ᾽ ἐμπειρίας καὶ τεχνικῆς eL 
ἐπιστήμης αὐτοῖς ἀντεπἤήεσαν. καὶ συχνοὶ παρ᾽ ἀμφοτέρων ἔπιπτον 
τῶν μερῶν, καὶ μέχρι μὲν δείλης βαϑείας ἀμφιτάλαντος ἢ νίκη 
ἐδύχει, τῇδε χἀκεῖσε μεταφερομένης τῆς μάχης. ἤδη δὲ τοῦ 
φωσφόρου χκαταφερομένου πρὸς δυσμὰς, τὴν ἵππον ὃ βασιλεὺς 

10 ἀνὰ κράτος αὐτοῖς ἐπιῤῥάξας, ἐμβοήσας τε, Ῥωμαίους ὄντας 
ἐπὶ τῶν ἔργων τὴν σφῶν ἀρετὴν ἐπιδείκνυσθαι, τῶν ἀνδρῶν 
ἐπέῤῥωσε τὰ φρονήματα. ἐπέβρισαν γὰρ ἐχτόπῳ φορᾷ, καὶ oiB 
σαλπιγκταὶ τὸ ἐνυάλιον ἐπηλάλαξαν, καὶ βοή τις ἀϑρόα παρὰ 
Ῥωμαίων ἤρϑη. Σκύϑαι δὲ, τὴν τούτων οὐκ ἐνεγκόντες ῥοπὴν, 

15 ἐς φυγὴν ἔκλιναν καὶ πρὸς τὸ τεῖχος συνώσθησαν, πολλοὺς τῶν 
σφετέρων παρὰ ταύτην ἀποβαλόντες τὴν μάχην. Ῥωμαῖοι δὲ 
τὰ ἐπινίκια παιωνίσαντες, ἐν εὐφημίαις εἶχον τὸν αὐτοχράτορα * 
ὅ δὲ ἀξιωμάτων τότε διανομαῖς καὶ δεξιώσεσιν ἑστιάσεων ἐφιλο-- 
φρογεῖτο τούτους, καὶ προϑυμοτέρους ἐπὶ τὰς μάχας εἰργάζετο. 


ebirent, tantaque sibi gloria puncto temporis eriperetur. Hiusmodi ratio- 
nes animo agitantes exercitus summa vi confligebant: ita tamen, ut Russi, 
innutrita feritate atque iracundia ducti, temere Romanos assilirent , fana- 
ticorum ritu rugientes; nostri illis usu ac scientia artis militaris obviam 
irent. Plurimis ex utraque parte occisis, cum usque ad multam vesperam 
victoria incerta videretur, ac modo hi modo illi propellerentur, vespero 
iam ad occasum vergente, Imperator equitatum in illos magna vi immisit ; 
simulcze cohortatus, ut tanquam Romani vernaculam virtutem factis decla- 
arent, animos militum confirmavit, Incubuerunt enim impetu singulari, 
tibicines bellicum concinunt, clamor undique a Romanis tolütur. Quorum 
impressionem cum Scythae sustinere non possent, fugae se commiserunt in- 
que muros sunt compulsi, multis suorum in hac pugna amissis. Romani, 
victoriales cantus fundentes, Imperatorem laudibus ferebant: ipse eos offi- 
ciorum tum distributione epularumque communicatione pemuneravit, ala- 


crioresque ad praelia reddidit, 








ΔΈΟΝΤΟΣ AIAKONOY 


IZTOPIAZ 8. 


LEONIS DIACONI HISTORIAE 
LIBER IX. 





ARGUMENTUM. ' 


Impergtor castra accurate muniri iubet. Secundum proelium eque- 
stre (Cap. 1). Tertium proelium ad Dorystolum. — Lalaconis virtus (2). 
Leo Curopalates imperium occupaturus clam Byzantium. petit (3). Moz 
deprehensus excaecatur (4). In quarto proelio ad Dorystolum Ioannes 
Curcuas α Russis occiditur (5). Quintum proclium. | Foedae et cruentae 
Russorum superstitiones (6).  ConsiBum militare Sphendosthlabi (8). UL- 
timum proelium ad Dorystolum (8). loannes ipse inclinatam aciem resti- 
fuit. S. Theodorus ín acie Romanorum conspectus (9). Insignis Romano- 
vum victoria (10). Paz inter Russos et Homanos composita. Sphendo- 
sthlabi forma et figura (11). — Russi ín patriam redeuntes a. Patsinaei 
primuntur. Imperator triumphans Constantinopoli intrat (12). 





A. M. 64800. Ae δὲ ἡμέρας διαυγαζούσης, ἐρυμνῷ χάρακι τοῦτον τὸν 
ic ro τρόπον ὃ βασιλεὺς τὸ στρατόπεδον ἐκρατύνετο. γεώλοφός τις χα- 
1.1. 8 μαίζηλος τοῦ “Ιορυστόλου ix διαστήματος xarà τὸ πεδίον ἄνί- 
Fol. 311 Τ᾿ σταται. ἐν τούτῳ τὸ στράτευμα διασκηνισάμενος, ταφρείαν ἄνο-- 


^ ρὕττειν κυχλόϑεν ἐκέλευε" τόν τε χοῦν ἐχφοροῦντας ig τὴν 105 


4. Wort. διασκηνησάμεονορ. 


1. Un primum illuxit, Imper. firmo vallo in hunc modum castra commu- 
nivit. TTumulus parum editus ante oppidum Dorystolum, ad planitiem versus 
surgit. Ibi co is castris fossam circumduci iussit, humum tam in 
oram fossae castra ambientem comportari, aggeri in iustam alti ex- 


LEONIS DIACONI HISTOR. IX. 1, 448 


στρατόπεδον ταινιοῦσαν τῆς τάφρου ὀφρῦν ἀποτίϑεσθαι, ἧς ὕψος 4. M. 6480 
δὲ ἀποχρῶν αἰρομένων τῶν χωμάτων ἄνωθεν καταπηγνύειν τὰ . C . A 
δόρατα, ἐπερείδειν τε τούτοις τοὺς ϑυρεοὺς ἀλλήλων ψαύοντας" 1.1. 8 
ὡς ἀντὶ τείχους χρηματίζειν τήν τε τάφρον καὶ τὸν ἐκφορηϑέντα 
δ χοῦν τῷ στρατεύματι" καὶ μὴ ἐνὸν εἴη τοῖς ἐναντίοις ἔνδον δια-Ἐ 

βαίνειν, ἀλλ᾽ εἴργεσθαι τῆς ἐφόδου τῇ τάφρῳ ἐγχρίπτουσιν.  d- 
ϑισμένον δὲ Ῥωμαίοις, ταύτῃ τὴν σφῶν ἐπὶ τῆς πολεμίας διατί- 
ϑέσϑαι ἔπαυλιν. ἐπεὶ δὲ τὸν χάρακα τοῦτον τὸν τρόπον ἐχρατύ- 
ψατο, τῇ ἐπιούσῃ ἐχτάξας τὴν στρατιὰν τῷ τείχει προσέβαλλε, 

10 Σχύϑαι δὲ, τῶν πύργων προχύπτοντες, βέλη καὶ χερμάδας, καὶ 
ὅσα ἑἐκηβόλα πέφυκεν ὄργανα, κατὼ τῆς ἹΡωμαϊκῆς ἠφίεσαν φά-- 
λαγγος. oi δὲ καὶ αὐτοὶ σφενδόναις καὶ βέλεσι Σκύϑας ἠμύναντο 
κάτωϑεν. καὶ μέχρε τῶν τοιούτων ἀκροβολισμῶν ἀμφοτέροις ἣ 
μάχη περιΐστατο, καὶ Ῥωμαῖοι μὲν ἐπὶ τὸν χάραχα ἤεσαν, καὶ 

15 δεῖπνον &Aoyro* Σκύϑαι δὲ, κλινούσης ἡμέρας, ἔφιπποι τοῦ 
περιβόλου ἐξήεσαν, τότε πρώτως φανέντες ἐφ᾽ ἵππων ὀχούμενοι. 
ἄφιπποι γὰρ παρὰ τοὺς πολέμους ἀεὶ χωρεῖν εἰώϑεισαν, ἀνασκή- 
τως ἔχοντες τῶν ἐφιππίων ἐπιβαίνειν, καὶ τοῖς πολεμίοις ἀνταγω- 
γίζεισϑαι. Ῥωμαῖοι δὲ, σπουδῇ τοῖς ὅπλοις φραξάμενοι καὶ τῶν 

9οΐἵππων ἐπιβάντες, τούς τε κοντοὺς ἀνειληφότες (ἐπιμήχεις δὲ τού- 
τους παρὰ τὰς μάχας μεταχειρίζονται), μετὰ ῥύμης καὶ βιαίου P. 89 
ὠϑισμοῦ αὐτοῖς ἐπελαύνουσιν. οἱ δὲ, μηδὲ τοῖς ῥυτῆρσι τοὺς 
ἵππους χαλιναγωγεῖν ἐπιστάμενοι, πρὸς τῶν Ῥωμαίων χατακον- 
«ιζόμενοι, νῶτα δόντες εἷς τὸ τεῖχος κατεκλείοντο. 


2. αἱρομένῳ cod: — 12. Malim ἠμύνοντο. 18. τῶν ἐφίππων 
cod, Fort. auctor scripserat, τοῦ ἐφ᾽ ἵππων ἐπιβ.» quod iteratur , 
statim post. Alterum praetuli, quo Leo tautologia levaretur. 


presso hastas superne infigi, hisque scuta inter se continuata superponi : ut 

ro muro exercitui tum fossa tum egestus agger esset; neque tas ulla 

ostibus daretur intro irrumpendi, utque, si fossae se induissent, aditu 
arcerentur. Is Romanorum castra in regione hostili disponendi mos est. 
Perducta sic munitione, postridie eius diel aciem instructam ad murum ad- 
movet. Scythae, e turribus prospectantes, tela, saxa, et quaecunque tor- 
mentis mitti possunt, in phalangem Romanam coniciunt. Hi fundis sagit- 
tisque Scythas sübmovent, ipsi inferius constituti. Neque ultra eiusmodi 
iaculationes progressa erat pugna, cum Romani in castra reversi corpora 
curaverunt: Scythae, vergente die, coeperunt cum equitatu ex moenibus 
prodire, tuncque primum in equis sedentes apparuerunt. Consueverant enim 
semper pedibus praelium inire, quod nullum habent neque in sellas ascenden- 
di neque ex equo cum hostibus pugnandi usum. Romani celeriter arma ca- 
piunt, insessisque equià et arreptis contis(quibus praelongis in praeliis utun- 
tur), acriter magno impetu procurrunt. ita hostes, cum ne regere quidem 
Babenis equos scirent, ἃ nostris confixi terga verterunt, intraque muros 


144 LEONIS DIACONI 


A. Μ- 648 β΄, Τηνικαῦτα δὴ xol oí τῶν Ῥωμαίων πυρφόροι τριήρεις 
μετὰ τῶν σιτηγῶν πορϑμείων διὰ τοῦ Ἴστρου ἐφάνησαν ἀνα- 
πλέουσαι" ἃς Ῥωμαῖοι μὲν ἰδόντες ἀῤῥήτου χαρμονῆς ὑπεπλή- 
σθϑησαν, Σκύϑας δὲ δέος fou, τὸ ἐπιφερόμενον αὐτοῖς ὑγρὸν 
πῦρ δεδιότας. ἠκηκόεισαν γὰρ πρὸς τῶν γεραιτέρων τοῦ σφῶν 5 
ἔϑγους, ὡς τὸν μυριόστολον στρατὸν Ἴγγορος, τοῦ τὸν Σφεν-- 

B δοσϑλάβον τεχόντος, Ῥωμαῖοι τῷ τοιούτῳ Μηδικῷ πυρὶ κατὰ 
τὸν Εὔξεινον ἐξετέφρωσαν. ἐντεῦϑεν σπουδῇ τὰ ἑαυτῶν συναγα-- 
γόντες ἀκάτια, πρὸ τοῦ περιβόλου τοῦ ἄστεος ἔλχυσαν, ἵνα 
παραῤῥέων ὃ Ἴστρος τὸ ϑάτερον τοῦ “ορυστόλου περικλύζει 10 
πλευρόν. ταῦτα oi πυρφόροι νῆες κυκλόϑεν ἐφρούρουν, ὡς μὴ 
εἴη Σκύϑαις ἐνὸν, αὐτῶν ἐπιβεβηκόσιν, ἐπὶ τὴν σφῶν ἀνασώζε- 
σϑαι γῆν. τῇ δὲ ὑστεραίᾳ Ταυροσχύϑαι, τοῦ ἄστεος ὑπεχδύντες, 
xard τὸ πεδίον ἐτάξαντο, ποδηνεκεῖς ϑυρεοὺς προβαλλόμενοι καὶ 
ϑώρωκας ἁλυσιδωτούς. “Ῥωμαῖοι δὲ καὶ αὐτοὶ τοῦ χάρακος ὑπεξ- 15 

Fol. 319 τι ἤἥεσαν ἐς τὸ ἀχριβὲς τεϑωρακισμένοε' καὶ καρτερῶς ἄμφω τὰ 

Ομέρη διηγωνίζοντο, καὶ ἀμφίδοξος ἡ νίκη ἐδόκει, ἄλλοτε ϑατέ- 

| gov μέρους ὠϑοῦντος. ἐπεὶ δέ τις ἹΡωμαίων τῆς φάλαγγος ánog- 

| ῥαγεὶς τὸν μετὰ Σφενδοσϑλάβον τρίτον παρὰ Ταυροσχύϑαις τι- 
μώμενον Σῳρφέγχελον, ἐχκϑύμως τότε διαγωνιζόμενον, κατηκόν.- 20 

τισεν, ἄνδρα γιγανεώδη καὶ νεανικόν " ἐπὶ τῷ τούτου πτώματι 

διαταραχϑέντες Ταυροσκύϑαι βάδην τοῦ πεύίου ὑπενόστουν καὶ 

πρὸς τὸ ἄστυ ἠπείγοντο. τηνικαῦτα καὶ Θεόδωρος, ὃ τὴν κατε- 

πωνυμίαν “αλάχων, ἀνὴρ κατά τε ἀλχὴν καὶ σώματος ῥώμην 

18. ὑστερέᾳ cod. 41. ἐπεὶ τὸ τούτον πτώματι cod. 


2. Eodem tempore triremes igniferae Romanorum cum navibus fru- 
mentariis adverso Istro. adnavigantes conspiciebantur: quas nostri viden- 
tes incredibili sunt laetitia affecti, nec minus Scythae perturbati, quod im- 
positum navibus madidum ignem verebantur. Audierant enim 8 maioribus 
natu gentis, quemadmodum maximam classem Iagoris, patris Sphendo- 
Sthlabi, Romani eodem Medico igne in Ponto combussissent, Ita celeriter 
lenunculos suos contractos ante muros oppidi subduxerunt, qua praeter- 
fluens Ister alterum latus Dorystoli alluit. Eosdem igniferae nostrae naves 
circumcirca observabant, ne Scythis facultas daretur, conscensis scaphis, 

in suam se regionem recipiendi. Postero die "Tauroscythae, ex oppido 
egressi, aciem in planitie instruxerunt, scutis ad pedes usque pertinentibus 
et loricis hamatis tecti. Item Romani castris progressi sunt. bene loricati: 
et acriter utrimque pugnatum est, incerta victoria, altero alterum propel- 
lente. Ubi vero Romanorum aliquis ex pbalange procurrens Sphencelum, 
qui tertio post Sphendosthlabum loco a 'lauroscythis honorabatur, ani- 
mose tunc praeliantem con(ixit, virum vasto corpore et audacia iuvenili: 
huius casu perturbati Tauroscythae e planitie pedem referre, inque oppi- 
dum se recipere coeperunt. Eodem praelio "l'heodorus cognomento La- 
laco, homo ob robur corporis, quod summum erat in illo, metuendus et 





HISTORIAE IX. 8. 145 


δυσάντητος καὶ ἀκαταγώνιστος, πλείστους τῶν δυσμενῶν σιδη-- A. C. 972 
». e κορύνῃ ἀπέκτεινεν. ἰσχύϊ γὰρ χειρὸς ταύτην καταφέρων, 
αὐτῇ κυνῇ καὶ τὴν ταύτῃ περιστελλομένην συνέϑλαττε κεφαλήν. D 
ἀλλ᾽ οὕτω μὲν τότε Σχύϑαι, τὰ νῶτα δόντες, διὰ τοῦ ἄστεος 
δὑπενόστησαν. Ῥωμαίους δὲ ὁ βασιλεὺς, τὸ ἀνακλητικὸν ἐπαυ- 
λεῖν ἐγχελεύσας, συνεκαλεῖτο ἐπὶ τὸν χάρακα, οὖς δώροις καὶ 
προπόσεσιν ἐϑεράπευε, προϑυμοποιῶν, ῥωμαλέως ἐπὶ τοὺς πο- 
λέμους χωρεῖν. 
γ΄. Ἔν τούτῳ δὲ τῶν πραγμάτων ἠωρημένων, καὶ τῆς μάχης 
10 ἔτι συνεστηχυίας, “Ἰέων Κουροπαλάτης, ὃ τοῦ αὐτοχράτορος Νικη- 
φόρου ὁμαίμων, ἐπὶ τὴν κατὰ “έσβον ήϑυμναν ἅμα Νικηφόρῳ P. 90 
τῷ υἱῷ φρουρούμενος, ὥς μοι ἤδη δεδήλωται, χρυσῷ τοὺς φρου-- 
ροὺς διαφϑείρας, ἐς ἀποστασίαν ἀπέχλινεν, ἀσινεῖς ἔχων τὰς κό-- 
ρας τῶν ὀφθαλμῶν. ὃ γὰρ ἐκτυφλοῦν τὸ πρόσϑεν αὐτὸν προτρα- 
16 πεὶς, εἴτε κατ᾽ ἐντολὴν τοῦ βασιλέως τοῦτο πεποιηκὼς (ὑπονοεῖταε 
γὰρ καὶ τοῦτο" τεχμήριον δὲ, ὅτι. μετὰ τὴν τοῦ δράματος διάγνωσιν 
καχῶν ἀπαϑὴς ὃ ἄνθρωπος ἔμεινεν), εἴτε καὶ οἴχτῳ τῆς τοσαύ-- 
της ἐπιχαμφϑεὶς συμφορᾶς, τὰς μὲν βλεφαρίδας ἐκείνου κατέχκαυ-- 
σεν, ἀσινεῖς δὲ καὶ ἀχηράτους τὰς κόρας παρέλιπε. τότε γοῦν εἷς , 
20 ἀχάτιον ὃ Κουροπαλάτης ἐμβὰς, τῇ κατ᾽ ἀντιπέρας Βυζαντίου Β 
χϑονὶ λεληϑότως προσώρμισεν, ἐπί τι φροντιστήριον, ὃ. Πηλαμὺς 
κέχληται, κρυπτόμενος. ἐχεῖϑέν τε διά τινος τῶν οἰχείων τοῖς φί- 
λοις καὶ γνωστοῖς τὴν αὑτοῦ καταμηνύει ἄφιξιν. οἱ δὲ παντὶ σϑένει 
συνάρασϑαί οἱ διωμολόγουν, καὶ πλῆϑος συναϑροίσειν ἐνόπλων ἀν-- 


8. κυνῇ} κοινῇ cod, συνέθλαττε. Lege aut συνέθλα, sut ov»- 
ἐθλασε. 14. αὐτῶν cod, 
inexpugnabilis, hostes numero plurimos clava ferrea interfecit. Quam ma- 
nu tam valenti demittebat , ut simul et, galeam et caput illa tectum confrin- 
geret. In hunc modum Scythae, fuga facta, in oppidum reverterunt. Ro- 
manos Imperator, receptui cani iubens, in castra revocavit: ubi donis eos 
conviviique accepit, animosque ad strenue ineundam pugnam maiores 
ecit. 

8. KEatenus dubio rerum exitu, flagrante etiam bello, Leo Curopalates, 
Nicephori Imperatoris frater, quem Methymnae in Lesbo insula asservatum 
esse supra demonstravi, custodibus pecunia corruptis, rebellavit: quippe 
illaesas habebat oculorum pupillas. fStenim cui prius fuerat eius excaecatio 
mandata, is sive Imperatoris iussu (suspicantur et hoc, ob rationem illam, 
quod re patefacta homo impunitus permansit), sive misericordia motus tan- 
tae calamitatis, cilia eius combussit, pupillas illaesas et intactas reliquit, 
Ita Curopalates, conscenso lembo, ad oram contra Constantinopolim clam 
appulit, inque monasterio, quod Pelamys vocatur, se occultavit. Inde 

mittit certum hominem , qui amicis et familiaribus nunciaret se venisse. Hi 
suum auxilium pro viribus pollicentur: manum armatorum sese coacturos καὶ 

Leo Diaconus. . 10 





146 LEONIS DIACONI 


4. M. 6480 δρῶν, καὶ τὰς τῆς βασιλικῆς ἑστίας κλεῖς ὑφελέσθαι, di ὧν αὐτῷ 
μιὰ 18. εὐπετῶς ἡ ἐς τὰ βασίλεια γένοιτο πάροδος. καὶ δῆτα ἔργου εἴχοντο, 
καὶ τὴν διὰ λόγων ὑπόσχεσιν καὶ δὲ ἔργων ἀνύττειν ἐπεχείρουν, 
μηδόλως μελλήσαντες. ἐντεῦϑεν δή τινα τῶν βασιλικῶν χλειδού- 
χων δωρεαῖς ὑποποιησάμενοι, κηρῷ τὰς χλεῖς ἐχτυποῦν ἔπεισαν, 5 
| . €xul αὑτοῖς ἐπιδοῦναι τὸν χηρόν. καὶ ὃς, οὐδὲν ἀναδὺς, τυπώσας 
Fol. 819 τ. τὸν κηρὸν ἐπεδίδου" οἵ δὲ, βάναυσον μισϑωσάμενοι, τὰς κλεῖς 
ἐφ᾽ ἑστίας ὡς τάχος ἐχάλχευσαν. . ᾿ 
δ΄. ᾿Επεὶ δὲ πάντα τούτοις κατὰ γνώμην, ὥς γε ἐδόχει, ἐχώ- 
gei, τὸν Κουροπαλάτην ἐκάλουν περαιοῦσϑαι τὸν Βόσπορον, xai 10 
καταίρειν ἐπὶ τὸ Βυζάντιον. ὃ δὲ, τῶν νυκτῶν ἀωρὶ νεὼς ἐπιβὰς 
καὶ τῇ ἀκροπόλει προσσχὼν, ἐκεῖϑεν διά τινος πυλίδος ὑπὸ τὴν 
τοῦ ἁγίου Φωχᾶ τελεθούσης ἑστίαν, ἔνδον εἰσήει τοῦ ἄστεος, τὴν 
τῆς ἡγεμονίας ἀρχὴν ἤδη κατέχειν ἐν ταῖς χερσὶν ὀνειροπολῶν. 
τῷ δὲ, ἀντὶ πορφυρίδος λαμπρᾶς, καὶ σκήπτρων χρυσῶν, καὶ 15 
τυραννίδος, ἦν ὡς μὴ ὥφελεν ἐμελέτησεν, ἐχτύφλωσιν πιχρὰν 
καὶ ὑπερορίαν μαχρὰν, καὶ δήμευσιν τῶν οἰκείων ἡ τύχη ἐσκαιω- 
pito, ἐπιγελῶσά που τοῖς ἐλπιζομένοις τἀνδρὶ, ὡς οὐχ 2v ἔχυ- 
oQ κειμένοις, ἀλλ᾽ εἰς τοὔμπαλιν αὐτῷ περιτρεπομένοις, καὶ 
χαλεπὴν τῶν ἀτυχημάτων ἐπικυλίγδουσι συμφοράν. ἄρτε γὰρ, 90 
ἐπείπερ κατ᾽ οἶκόν τινος τῶν ὑπηρετουμένων αὐτῷ ἐν τοῖς τοῦ 
Σφοραχίου μέρεσι χαϑῆστο, τοὺς συνωμότας συνελϑεῖν ἐχδεχό- 
μενος, εἷς τῶν ἐφεπομένων αὐτῷ, τῆς ἑστίας ὑπεξελϑὼν, πρόσ- 
P. 91 εἰσι τῶν συνήϑων τινὶ, βασιλικῆς ἱστουργίας ὄντι μελέδωνῷ, τὴν 


19, προσχὼν cod, 13. τελεσούσης cod. 15 eg] τὸ ood. 
22. καϑείσθω cod. 


claves palatii surrepturos, per quas facilis ei fieret in sacrum limen ingres- 
sus, Proinde suscipiunt negotium: quod verbis erant polliciti, nil morat 

- re perficere conantur. Persuadent uni ex ostiariis palatinis donis inducto, 
ut in cera claves imprimeret, ceram sibi communicaret s, promtus ad 
rem, ceram informatam tradit: coniurati, opificem conducentes, claves ce- 
leriter domi cudendas curant. 

4. Cum omnia ex sententia, ut rebantur illi, successissent, vocant 
Curopalatem, ut, traiecto freto, Constantinopolim appelleret. Is nocte 
intempesta navi conscensa ad arcem delatus, ibi per portulam, quae sub 
S. Phocae est, urbem intrat, imperium jam se manibus tenere somnians. 
Verum huic pro fulgente purpura, pro sceptro aureo, pro tyrannide, quam 
infausto omine machinabatur, excaecationem diram, longinquum exilium, 
publicationem bonorum parabat fortuna, irridens spem hominis, quae ni- 
mium fallax in contrariam partem evasit, acerbamque illi malorum mise- 
riam intulit. Dum enim in aedibus cuiusdam ex facientibus secum in regione 
Sphoracii desidet, coniuratorum conventum praestolans, aliquis asseclarum, 
aedibus elapsus, ad familiarem ipsius , textrini Augusti procuratorem, acce- 





.HISTORIAE IX. δ. 147 


τοῦ Ἀουροπαλάτου ἐνδημίαν μηνύων αὐτῷ, xal τὸ δρᾶμα ἄνα-- A. C. 979 
καλύπτων, xol προσλιπαρῶν συνάρασϑαι αὑτοῖς μετὰ τοῦ τὴν Τ᾿ 8 
ἱστουργικὴν αὐτουργοῦντος συστήματος. ὃ δὲ τὴν ταχίστην βοη- 
ϑεῖν ἐπηγγέλλετο, καὶ ἀναστὰς ὡς τὸ περὶ αὑτὸν πλῆϑος καλέ- 
ὅ σας ἀπήει. παρὰ “Ἰέοντα δὲ τὸν Πατρίχιον καὶ πλωΐμου zfoovy- 
γάριον ἀφικόμενος, ὃς τότε παρὰ βασιλέως τὴν τοῦ Βυζαντίου 
ἐχεχείριστο πρόνοιαν, πάντα τούτῳ δηλοῖ" καὶ ὡς ὃ Κουροπα-. 
λάτης ἐχ τῆς ὑπερορίας ἀναχϑεὶς, ἐπηλύτης τε ὧν, καὶ κατά 
τινα οἰχουρῶν ἑστίαν, ὅσον οὔπω βούλεται τυραγνεῖν. ὃ δὲ τῷΒ 
10 ἀϑρόῳ τῆς ἀγγελίας καταπλαγεὶς, εἶτ᾽ αὖϑις ἀνενεγχὼν (ἦν δὲ 
σταϑηρὸς ἐν περιστάσεσι, καὶ τὸ δέον δραστήριος ἐν ἀπόροις 
ἐξευρεῖν), τὸ περὶ αὑτὸν στῖφος ἀνειληφὼς, ἐξαυτῆς τῇ οἰχίᾳ, ᾿ 
xa9^ ἣν ὃ Κουροπαλάτης κατήγετο, ἐπιτίϑεται. ἐπεὶ δὲ ἔγνω τὸ 
xa9^ αὑτὸν δρᾶμα κατάφωρον ὃ Κουροπαλάτης καὶ ἔχδηλον γε- 
15yovüc, διά τινος παραϑύρου μετὰ τοῦ υἱοῦ ὑπεχδὺς Νικηφόρου, 
ἐς τὸν ϑεῖον καὶ μέγαν καταφεύγει σηκὸν, ἱκέτης ἐλεεινὸς ἀντὶ 
σοβαροῦ τυράννου καὶ ἀλαζόνος ὁρώμενος. ὃν ἐκεῖθεν οἷ περὶ 
τὸν “ρουγγάριον ἀποσπάσαντες, εἰς ἀκάτιόν τε ἅμα τῷ υἱῷ Νι- 
κηφόρῳ ἐμβαλόντες, πρὸς τὴν λεγομένην Καλώνυμον νῆσον πε- 
90 οἐορίζουσε" κελεύσει τε βασιλικῇ αὖϑις πρὸς τοῦ αὐτοκράτορος 
ix υσίας ἐνηνεγμένῃ ἀμφοτέρους ἀποτυφλοῦσι, καὶ τὴν τού- 
των περιουσίαν δημεύουσιν. 
ε΄. ᾿Αλλ᾽ οὕτω μὲν τῷ Κουροπαλάτῃ «Δέοντε τὰ τῆς τυραν-- Vol. 818 r. 
γίδος εἷς δειγὸν xal ὀλέϑριον κατέληξε τέλος. οἱ δὲ Pág συνα- - 


8. ἐπιλύτης cod. — 10. ἀνενεγκών. Vid. supra 24. C. — 21. 
ψεγμένηρ cod. ν᾿ 


dit: nunciat, Curopalatem venisse: consilio patefacto rogat, ut sibi cum 
corpore textorum auxilio sit, Hic se cito praesto illi fore spondet, surgens 
tanquam officium vocaturus abit. Verum, ad Leonem Patricium classis 
Drungarium introductus , cui ab Imperatore erat Constantinopolis commissa . 
cura, ibi omnia defert: Curopalatem, de exilio reversum , in urbe commo- 
rari, domo aliqua se continere, nec quicquam propius esse quam ut regna- 
ret. Perculsus subito hoc nuncio Drungarius ubi se collegit (ut erat firmo 
in periculis animo, οἱ industrius in rebus dubiis ad optima consilia inve- 
nienda), sumta sua cohorte, domum, in qua Curopalates deversabatur, 
continuo invasit. Is cum rem deprehensqm perspectamque esse intellexisset, 
per posticum cum Nicephoro filio elapsis in divinam.et magnam aedem 
confugit, miser supplex ex tyranno glorioso atque arrogante factus. Inde 
eum protractum homines Drungarii in lenunculum cum Nicephoro filio conii- 
ciunt, inque insulam, quae vocatur Calonymus, deportant: ubi mandato 
Aug. 8 principe ex Moesia allato ambos excaecant, bonis eórum publi- 


5. In hunc modum Leonis Curopalatae rebellio tristem et fatalem habuit 


148 LEONIS DIACONI 


A. M. 6480 σπίσαντες (αὖϑις γὰρ ὃ λόγος, ὅϑεν ἐξέβη, ἐπάνεισιν») , ἐπὶ τὸ 
Ind 15. πεδίον ἔξήεσαν, παντὶ σϑένει πειρώμενοι, τὰς τῶν Ῥωμαίων 
πυρπολεῖν μηχανάς. οὐ γὰρ τὰς τούτων μετὰ ῥοίζου ἔστεγην 
ἐχπεμπομένας βολὰς, πλείστων ὁσημέραι ὑπὸ τῶν ἀφιεμένων M- 

, Sw» ἄναιρουμένων Σκυϑῶν. Ἰωάννης δὲ ὃ Κουρκούας καὶ MMá- δ 
γιστρος, ἐκ γένους προσήκων τῷ βασιλεῖ, τὴν τῶν τοιούτων μη- 

Ὁ χανημάτων ποιούμενος φυλαχὴν, τὴν μετὰ ϑράσους δρμὴν τῶν 
ἐναντίων ἰδὼν, καὶ ἄλλως οἴνῳ καρηβαρῶν καὶ νευστάζων (μετ᾽ 
ἄριστον γὰρ ἦν), ἵππου ἐπιβὰς, σὺν τοῖς ἐφεπομένοις λογάσιν 
ἤλαυνε κατ᾽ αὐτῶν. βόϑρῳ δὲ ὃ ἵππος κατενεχϑεὶς ἀποβάλλει 10 
τῶν νώτων τὸν ἸΠάγιστρον. οἱ δὲ Σκύϑαι, ἀριπρεπῇ navonMay 
ἰδόντες, καὶ φάλαρα τοῦ ἵππου καὶ τὴν ἄλλην σχευὴν ἐξειργασμέ- 
να λαμπρῶς (ἐτύγχανον γὰρ κατακόρως ἀληλιμμένα χρυσῷ), δό-᾿ 
ἕαντες αὐτὸν ἐκεῖνον εἶναε τὸν αὐτοχράτορα, ἀϑρόως περιδρα- 

P. 92 μόντες αὐτοῖς ὅπλοις τοῦτον τοῖς ξίφεσι καὶ πελέκεσι κατεμέλισαν 15 
ἀπηνῶς" δορατίῳ τε τὴν κεφαλὴν περιπείραντες, ἐπὶ τῶν πύργων 
κατέπηξαν, Ῥωμαίους τωθάζοντες, ὡς τὸν σφῶν βασιλέα δίκην 
βοσκήματος κρεουργήσαντες. ἀλλὰ τοιαῦτα μὲν Ἰωάννης ὃ Má- 
γιστρος ἀπηνέγκατο τὰ ἐπίχειρα, ὧν εἷς τοὺς ϑείους πεπαρῳνή- 
κει σηκοὺς, ϑυμοῦ βαρβαρικοῦ γεγονὼς παρανάλωμα. λέγεται γὰρ Φὸ 
πολλοὺς τῶν κατὰ Μυσίαν κεραΐσαι, καὶ τὰ τούτων ἔπιπλα xol 
σκεύη τὰ ἱερὰ εἰς ἰδιωτικὰ μετασκευάσαι κειμήλια. 

ς΄. Ῥῶς δὲ τῇ τοιαύτῃ νίχῃ κατεπαρϑέντες, ἐς τὴν ἐπιοῦσαν 
Βτοῦ ἄστεος ὑπεξιόντες, παρὰ τὸ μεταίχμιον ἐτάξαντο" Ῥωμαῖοι 
18. ἀληλεγμένα cod. 


exitum. Russi vero, phalange facta (redit enim eo, unde egressa est, oratio), 
in campum processerunt, summa vi contendentes, ut Romanorum tormenta 
concremarent. Aegre enim tela cum stridore inde missa tolerabant , quibus 
quotidie Scythae plurimi lapidibus icti deiiciebantur. Agebat tormentorum 
custodiam Ioannes Curcuas magister militiae, genere cum Imperatore con- 
iunctus. [6 ubi hostes audacter procurrentes vidit, vini somnique plenus 
(quod post prandium res gerebatur), equo conscenso, cum sequentibus de- 
; lectis contra venit. Equus in scrobem delatus dorso eum excutit. Tum 
Scythae, insignem armaturam eius, phalerasque equi cum reliquo ornatu 
elaboratas magnifice conspicati (erant enim affatim inducta auro), rati Im- 
peratorem esse, omnes simul circumfusi una cum armis eum gladiis secu- 
ribusque ferum in modum articulatim dividunt: caput pilo fixum in turribus 
constitaunt , Romanos irridentes, quod eorum Imperatorem victimae ritu 
obtruncassent. Has Ioannes Magister poenas scelerum in aedes sacras com- 
müssorum tulit, ut & furore barbarorum opprimeretur. Etenim ecclesias 
multas in Moesia vastasse dicitur, earumque vestem et vasa sacra in pri- 
vatam supellectilem convertisse. 
6. Russi eiusmodi victoria elati, postridie eius diei oppido egressi, ad- 
versa acie constiterunt: itemque Romani, in altum cuneum conferti , ob- 


HISTORIAE IX, 6. — 149 


δὲ xal αὐτοὶ, ὃς βαϑεῖαν συνασπίσαντες φάλαγγα, τούτοις üy- A. C. 972 
τεπήεσαν. ἐνταῦϑα Ἴχμορα, τὸν μετὰ τὸν ΣΣφενδοσϑλάβον τὸ LL3 
Σχυϑικὸν ἄγοντα στράτευμα καὶ τιμώμενον εὐθὺς μετ᾽ ἐχεῖνον, 
ἄνδρα γιγαντώδη καὶ νεανικὸν, ἰδὼν ἀνεμᾶς, ὃ τῶν βασιλικῶν 
δ σωματοφυλάκων εἷς, καὶ τοῦ τῶν Κρητῶν υἱὸς ἀρχηγοῦ, àv- 
ϑουσιωδῶς ἐφορμῶντα μετὰ τῆς τῶν ἐφεπομένων πεζεταίρων 
φάλαγγος καὶ πλείστους Ῥωμαίων ἀποχτιννύοντα, ἀλκῇ τε φύ- 
σεως ἐπαρϑεὶς, “τὸ παρῃωρημένον ξίφος ἑλχύσας, καὶ τὸν ἵππον 
τῇδε κἀκεῖσε παρεξελάσας, τοῖς τε μύωψι καταικίσας, κατὰ τοῦ 
10Ἴχμορος ἵεται, καὶ τοῦτον κατειληφὼς πλήττει κατὰ τοῦ τένον-Ὁ 
τος" 7] δὲ τοῦ Σκχύϑου κεφαλὴ σὺν τῇ δεξιᾷ ἐχκτμηϑεῖσα χειρὶ 
πρὸς τοὔδαφος ἀπηράττετο. τοῦ δὲ πεσόντος, βοή τις παρὰ τῶν 
| Σκυϑῶν οἰμωγῇ σύμμικτος αἴρεται " Ῥωμαῖοι δὲ τούτοις ἐπέ- 
δραμον. oi δὲ οὐκ ἤνεγκαν τὴν τῶν ἐναντίων ῥοπὴν, ἀλλὰ τῷ 
| 15100 σφῶν στρατηγοῦ πάϑει ἐκτόπως περιαλγήσαντες, τὰ σάκη Fol.918 v. 
χατωμαδὸν ἄραντες, ἐχώρουν διὰ τοῦ ἄστεος, oUg ἐπισπόμενοι 
“Ρωμαῖοι ἀπέκτεινον. ἤδη δὲ νυκτὸς κατασχούσης, καὶ τῆς μήνης 
πλησιφαοῦς οὔσης, κατὰ τὸ πεδίον ἐξελθόντες τοὺς σφετέρους 
ἀνεψηλάφων νεκρούς" οὗς καὶ συναλίσαντες πρὸ τοῦ περιβόλου 
90 χαὶ πυρὰς ϑαμινὰς διανάψαντες, κατέχαυσαν, πλείστους τῶν Ὁ 
αἰχμαλώτων, ἄνδρας καὶ γύναια, ἐπὶ αὐτοῖς κατὰ τὸν πάτριον 
| vóuov ἐναποσφάξαντες. ἐναγισμούς τε πεποιηκότες, ἐπὶ τὸν 
Ἴστρον ὕπομάζια βρέφη καὶ ἀλεχερυόνας ἀπέπνιξαν, τῷ ῥοθίῳ 
τοῦ ποταμοῦ ταῦτα καταποντώσαντες. λέγεται γὰρ Ἑλληνιχοῖς 


4, νεανικόν. Vid. supra 89. C. ᾿Δναιμᾶς cod., sed Cedrenus II. 
678. D. et. alibi recte per a. 


. viam procedunt. Erat Icmor, qui sub Sphendosthlabo exercitum Scythicum 
ducebat, groximus post illum auctoritate, vir immani corpore et ferocia iu- 
venili, Hunc Anemas ex protectoribus palatinis, Cretici satrapae filius, 
conspicatus magno impetu cum cohorte satellitum , quos circa se habebat, 
incurrere, Romanorumque complures occidere, virtute animi elatus, gla- 
dio ab latere stricto, huc illuc conversum incensumque calcaribus equum in 
Jcmorem immisit: quem. nactus cervicem gladio appetit: Scythae caput cum 
manu dextra abscisum solo afflixit. Duce cadente clamor a Scythis lamen- 
tatione permixtus tollitur: fit in eos ἃ Romanis impetus. Quem illi non su- 
stinuerunt; sed, praetoris caede vehementer commoti , scutis post humeros 
reiectis in oppidum reversi sunt. Romani quos possunt consectantur atque 
occidunt, Coepta iam nocte, cum luna pleno orbe colluceret , in campum 
egressi mortuos suos conquisiverunt: hos pro muro coacervatos rogis com- 
pluribus accensis cremaverunt, in iisdem captivos numero plurimos, viros 
et mulieres, patrio more iugulantes. ltem inferias celebrantes, in Istro 
lactentes infantes et gallos gallinaceos suffocabant, undis fluminis mersos. 
Etenim dicontur genülium sacris addicti, Graecorum more sacrificia et li- 


150 . LEONIS DIACONI 


4. M. 6480 ὀργίοις κατόχους ὄντας, τὸν Ἑλληνικὸν τρόπον ϑυσίας καὶ 
ind. 15 χοὰς τοῖς ἀποιχομένοις τελεῖν, εἴτε πρὸς “Αναχάρσεως ταῦτα καὶ 
“Ζαμόλξιδος, τῶν σφετέρων φιλοσόφων, μυηϑέντες, εἴτε καὶ πρὸς 
τῶν τοῦ ᾿Αχιλλέως ἑταίρων. ᾿Αῤῥιανὸς γάρ φησιν ἐν τῷ Περίπλῳ, 
P. 99 Σχύϑην Mya τὸν Πηλέως πεφηνέναι, ἐκ τῆς Ἰἥπηυυρμηκιῶνος 5 
καλουμένης πολίχνης, παρὰ τὴν ἸΠαιῶτιν λίμνην κειμένης" ἄπε- 
λαϑέντα δὲ πρὸς τῶν Σκυϑῶν διὰ τὸ ἀπηνὲς, ὠμὸν, καὶ αὖ- 
ϑαδὲς τοῦ φρονήματος, αὖϑις Θετταλίαν οἰκῆσαι. τεκμήρια τοῦ 
λόγου σαφῆ ἥ,τε τῆς ἀμπεχόνης σὺν τῇ πόρπῃ σκευὴ, καὶ y 
πεζομαχία, καὶ ἦ πυρσὴ κόμη, καὶ oi γλαυκιῶντες ὀφϑαλμοὶ, 10 
καὶ τὸ ἀπονενοημένον, καὶ ϑυμοειδὲς, καὶ ὠμόν' ἃ καὶ ὀνειδίζων 
“γαμέμνων ἐπέσχωπτεν, οὑτωσὶ λέγων" 
» Αἰεὶ ydg τοι ἔρις τα φίλη, πόλεμοί τε, μάχαι ve." 
φόνῳ γὰρ εἰσέτι καὶ αἵματι τὰ νείκη Ταυροσκύϑαι διακρίνειν 
Βεἰώϑασιν, ὅτι δὲ τὸ ἔϑνος ἀπονενοημένον, καὶ μάχιμον, καὶ 15 
κραταιὸν, πᾶσι τοῖς ὁμόροις ἐπιτιϑέμενον ἔϑνεσι, μαρτυροῦσι 
πολλοὶ, καὶ ὃ ϑεῖος δὲ Ἰεζεκιὴλ, μνήμην τούτου ποιούμενος, ἐν 
οἷς ταῦτά φησιν" ,,Ιδοὺ ἐγὼ ἐπάγω ἐπὶ σὲ τὸν Γὼγ καὶ Moyay, 
ἄρχοντα "Pug." 1413' ἀπόχρη μὲν ταῦτα περὶ τῶν Ταύρων ἐνα- 
γισμῶν. 

D. Τότε δὲ ἤδη διανισχούσης ἡμέρας βουλὴν ὃ Σφενδο- 
σϑλάβος τῶν ἀρίστων ἐχάϑιζεν, ἣν καὶ χομέντον τῇ σφετέρῳ 
διαλέχτῳ φασίν. ἄρτι δὲ συναϑροισϑέντων περὶ αὐτὸν, καὶ ὅ,τι 

δ. πεφηνέναι. Vid. supra 51. C. 60. D. 102. B. — 13. Iliad. A. 177. 


18. τὸν Myoy xol Meyoyy cod. Ezech. XXXIX. 1, ἸΙδοὺ ἐγὼ ixl 
σὲ DI'ey ἄρχοντα δώρ᾽' etidem XXXVII. 2. 


bamina manibus offerre, sive ab Anacharside et Zamolxi, suis philosophis, 
ad hunc modum, sive ἃ sociis Achillis initiati. Siquidem Arrianus in Pe- 
xiple auctor est, Achillem Pelei filium Scytham exstitisse, Myrmecione 
natum , quod est ad Maeotidem paludem oppidulum: expulsum vero a Scy- 
this ob saevitiam, crudelitatem , arrogantiam animi, in "Thessalia posthaec 
sedem collocasse. Cuius rei clara argumenta sunt amictus fibulati ratio, 

ugna pedestris, capillus rufus, oculi glauci, amentia, iracundia , crude- 

188: quae ipsa conviciis Agamemnon consectabatur, sic dicens: 

αἷς semper iurgia cordi, 

'Rixaeque, pugnaeque." 
Caede enim et sanguine ad hanc diem Tauroscythae dirimere rixas consue- 
runt. Audaciam autem et virtutem atque robur gentis , finitimum quemque 
populum invadenfis, cum multi alii testantur, tum etiam divus Ezechiel, 
mentione eius facta, ubi ad hunc modum ait; ,,I&cce ego induco super te 
Gog et Magog, principem Rhos." Sed de inferiis 'Taurorum haec sufficiant. 

7. Ynter haec prune luce Sphendosthlabus consilium primorum ordi- 
num constituit, quod sua lingua comentum appellant, Coactos quid agat 





HISTORIAE IX. 8. 151 


δεῖ καὶ δρᾷν πρὸς αὐτοῦ διερωτηϑῶτων, oi μὲν ἀωρὶ συνε- A. C. 972 
βούλευον τῶν νυκτῶν, ἐπιβάντες τῶν πλοίων, πάσῃ μηχανῇ 
xÀéyoa τὴν φυγήν" μὴ γὰρ οἵους ve καϑεστάναι ἱππόταις navoi- C 
δήροις ἀνδράσι συμπλέκεσθαι, ἀποβαλόντας καὶ ταῦτα τοὺς 
δπρωταγωνιστὰς, ὕφ᾽ ὧν τὰ στρατόπεδον ἀνεῤῥώννυτο, καὶ oi 
ϑυμοὶ τῶν ἀνδρῶν παρεϑήγοντο. οἷ δὲ τοὔμπαλιν δεξιὰς ἐμβάλ-- 
Suv Ῥωμαίοις ἐξυγεβούλευον, καὶ πίστεις λαμβάνειν, καὶ οὕτω 
διασώζειν τὴν περιλειφϑεῖσαν στρατιάν, οὐδὲ γὰρ ἔχειν εὐχερῶς Fol. 814 τ. 
κλέψαι τὸν ἀπόπλουν, τῶν πυρφόρων νεῶν παρὰ τοῦ Ἴστρου ἄνγ- 
10 δηρα ἑκατέρωθεν φρουρουσῶν τὰ πορϑμεῖα, ὡς, ἡνίκα πειρα- 
ϑεῖεν ἐχπλεῦσαι τὸν ποταμὸν, πυρπολήσειν ἐξαυτῆς ἅπαντα. 
ὃ δὲ Σφενδοσϑλάβος, μύχιον καὶ πικρὸν ἀνοιμώξας, ,,οἴχεται D 
τὸ χλέρς,᾽ ἔφη, ,,0 τῇ ῬΡωσικῇ πανοπλέᾳ συνείπετο, τὰ πρόσοικα 
καταστρεφομένῃ ἔϑνη ἀπονητὶ, καὶ χώρας ὅλας ἀνδραποδιζο-- 
δ μένῃ ἀναιμωτὶ, εἰ νῦν ἀχλεῶς Ρωμαίοις ὑπείξομεν. ἀλλὰ γὰρ, 
τὴν ἐχ προγόνων ἀνειληφότες ἀρετὴν, ἀναλογισάμενοί τε, ὡς ἀκα- 
ταγώνιστος 7) Ῥωσικὴ μέχρε καὶ τήμερον καϑέστηκεν ἀλχὴ, ἐκ- 
ϑύμως ὑπὲρ τῆς σφῶν σωτηρίας διαγωνισώμεϑα. οὐδὲ γὰρ ἔϑι- 
μὸν ἡμῖν φεύγουσιν ἐς τὴν πατρίδα φοιτᾷν, ἀλλ᾽ ἢ νικῶντας 
20 ζῇν, ἢ εὐχλεῶς τελευτᾷν, ἔργα ἐπιδεδειγμέγους γενναίων ἀνδρῶν." 
τοσαῦτα μὲν ὃ Σφενδοσϑλάβος ἐβούλευσεν. 
ἢ’ «“Ἴξγετι δὲ καὶ τοῦτο περὶ Ταυροσκυϑῶν, uxore μέχρι P. 94 
xal γῦν ἑαυτοὺς ἐγχειρίζειν τοῖς δυσμενέσιν ἡττωμένους " ἀλλ᾽ ἤδη 
τῆς σωτηρίας ἀπαγορεύσαντας ὠϑεῖν τε κατὰ τῶν σπλάγχνων τὰ 
EE T ie codi ra egt augmento. 9. πορφύρων cod. 


consulit. Alii multa de nocte naves conscendendas, omnibusque modis fur- 
tim elabendum , existimant; nullo se pacto equites cataphractos sustinere 
posse , idque postquam virtute praestantes duces amisissent, qui exercitum 
confirmare, animos militum incitare consueverint. Contra ea alii cense- 
bant compositionem cum Romanis fieri oportere, &stque ita fide accepta re- 
liquias exercitus servari. Clam ab oppido solvere non esse facile, quod 
igniferae naves ad ripam Istri utrobique transitum custodirent, ut, simul 
ac conarentur in amnem enavigare, cuncta evestigio cremarent. 'Tum vero 
cum ingemuisset vehementius Sphendosthlabus, ,Periit," inquit, gloria, 
arma Ruseica sequens, quae modo populos finitimos nullo negotio subege- 
runt, modo citra sanguinem integras tenuerunt regiones, si nunc turpiter 
cedimus Romanis. Quin, repraesentantes patriam virtutem , reputamus, 
invictum usque adbuc perstitisse Russicum robur, et pro nostra salute . 
acriter confligimus? Non solemus nos quidem fugientes in patriam reverti, 
sed vel vivere victores, vel gloriose mori, effectis virorum fortium facino- 
ribus." Eiusmodi consilium egit Sphendosthlabus. 

8. Memoratur illud quoque de Tauroscythis, eos nunquam osque δὰ 
banc diem hostibus dedere se victos: verum, salute desperata, gladio vi- 





152 LEONIS DIACONI 


A. M. 6480 ξίφη, καὶ οὕτως ἑαυτοὺς ἀναιρεῖν. τοῦτο δὲ πράττουσι, δόξαν 
Ind. 15. κεκτημένοι τοιαύτην" φασὶ γὰρ τοὺς πρὸς τῶν ἐναντίων κατα- 
κτεινομένους ἐν τοῖς πολέμοις, μετὰ τὸν μόρον καὶ τὴν ἐκ τῶν 
σωμάτων διάζευξιν τῶν ψυχῶν ἐν ἔδου τοῖς αὐθϑένταις ὑπηρετεῖν. 
Ταυροσχύϑαι δὲ, τὴν τοιαύτην δεδιότες λατρείαν, ἀποστυγοῦντες 5 

δὲ καὶ τοῖς ἀναιροῦσιν αὐτοὺς ἐξυπηρετεῖν, τῆς ἑαυτῶν’ σφαγῆς 
Βαὐτόχειρες γίνονται. ἀλλὰ τοιαύτη μὲν 7j ἐπικρατήσασα ἐν αὐτοῖς 
δόξα. τότε δὲ, τῶν τοῦ ἄρχοντος λόγων ἀκούσαντες, φιλοψυχό- 
τατα τὸν ὑπὲρ τῆς σφῶν σωτηρίας αἱρεῖσϑαι κίνδυνον κατετίϑεν-- 

το, ἐχϑύμως τε πρὸς τὴν Ῥωμαϊκὴν ἀντιτάξασϑαι δύναμιν. τῇ γοῦν 10 
ὑστεραίᾳ (ἕκτη δὲ ἦν τῆς ἑβδομάδος ἡμέρα, καὶ εἰχάδα τετάρτην 
ἤλαυνεν ὃ Ἰούλιος μήν), περὶ καταφορὰν ὄντος ἡλίου, πανσυδὲ 
τῆς πόλεως ἐξελϑόντες oi Ταυροσκύϑαι, παντὶ σϑένει διακινδυνεύ-- 
ety ἡροῦντο, εἰς φάλαγγα καρτερὰν συνασπίσαντες, καὶ προβα- 

λόντες τοὺς ἄκοντας. Ῥωμαίους δὲ διατάξας ὃ βασιλεὺς ὑπεξῆγε 15 
Οτοῦ χάρακος. ἤδη δὲ τῆς μάχης καταῤῥαγείσης, εὐρώστως οἵ 
Σκύϑαι Ῥωμαίοις ἐπήεσαν, τοῖς τε ἀκοντίοις σινόμενοει, καὶ 
τοῖς βέλεσι τοὺς ἵππους τιτρώσκοντες, καὶ τοὺς ἐπιβάτας εἷς γῆν 
καταβάλλοντες. ἐνταῦϑα ὃ τῇ προτεραίᾳ ἠριστευκὼς ““νεμᾶς 

- xal τὸν "Ixuogov καταχτείνας, τὸν Σφενδοσϑλάβον ἰδὼν ἐνϑου- 20 
σιωδῶς κατὰ Ῥωμαίων δρμῶντα καὶ μανικῶς, καὶ τὰς αὑτοῦ 
ἐπιῤῥωννύοντα φάλαγγας, τὸν ἵππον παρεξελάσας (εἰϑισμένον δὲ 
ἦν αὐτῷ τοῦτο δρᾷν, καὶ πλείστους τῶν Σκυϑῶν τοιούτῳ τρόπῳ 
Fol, 314 ν. ἀγεῖλε τὸ πρότερον), ὅλην ἡνίαν τῷ ἵππῳ ἀνεὶς ὡς αὐτὸν ἵξεται, 


20. Ἴκμορον. Supra 92. B. Ἴχμορα. 


. ecera transverberare, seque ipsos sic interimere. Id faciunt, quod opinio- 
nem habent eiusmodi: aiunt si qui in bello ab hostibus occidantur, eos 
mortem animorumque ἃ corporibus discessum interfectoribus apud inferos 
servire. Quem famulatam verentes, 'T'auroscythae, potius quam percusso- 
ribus suis ministrent, rei remedium voluntarias morte quaerunt, Haec apud 
íllos invaluit persuasio. 'Tunc vero, audita regis oratione, laete suae sa- 
lutis causa subire periculum decreverunt, seque vi Romanorum fortiter op- 
ponere. Jltaque postridie eius diei (qui dies erat septimanae sextus, a. d. 
1x kal. August.), iam ad occasum vergente sole, cum omnibus copiis ex 
oppido egressi totis viribus confligere statuunt: aciem condensam dirigunt, 
infestis pilis. Contra Imperator milites instructos ex castris educit. Prae- 
lio commisso, fortiter Scythae in Romanos impetum fecerunt, ita ut no- 
stros pilis configerent, telis equos vulnerarent, sessoresque deiüicerent. lbi 
Ánemas ille, qui pridie summam virtutem Icmore occiso praesterat, Sphen- 
dosthlabum conspicatus temere effrenateque Romanos invadentem , phalan- 
gesque ipsius cohortantem , prorumpens se equo (quod consueverat facere, 
plurimosque Scytharum hoc pacto iam prius protriverat) effusis habenis in 


m. | MC MEN N i NNLLA LLL LLL CL AU U)C CCL LUC ICULUO C T TOLULLUOCCLL CON EMEN WVVgsccE 


HISTORIAE IX. 9. 158 


xal ξίφει talit κατὰ τῆς κλειδὸς, καὶ τὸν μὲν πρηνῆ καταβάλλει, A. C. 972 
οὗ μὴν κατακτείνει. ἐπήρκεσε yàp ὃ ἀλυσιδωτὸς χιτὼν καὶ τὸ 1 ὃ 
σάκος, ἃ, δεδιὼς τὰς Ῥωμαϊκὰς αἰχμὰς, ἠμφιέννυτο. ᾿Ανεμᾶς Ὁ 
δὲ, πρὸς τῆς τῶν Σκυϑῶν κυχλωθεὶς φάλαγγος, τοῦ ἵππου 
δ καταβληϑέντος συχναῖς τῶν δοράτων βολαῖς, πλείστους μὲν 
ἀναιρεῖ τούτων, ἐναποσφάττεται δὲ καὶ αὐτὸς, ἀνὴρ οὐδενὸς 
τῶν ἡλικιωτῶν ἡττώμενος ἐν τοῖς κατὰ τὰς μάχας ἀνδραγαϑή- 
ειασιν. 
ϑ΄. Ἐπὶ τῷ τούτου τοίνυν oi Ῥῶς ἀναθαῤῥήσαντες πταί- 
1οσματι, γεγωνόν τι καὶ ἄγριον ἐπηλάλαξαν, καὶ Ῥωμαίους ἀνώ- 
ϑησαν. οἱ δὲ προτροπάδην ὑπενόστουν, τὴν ἀλλόχοτον δρμὴν 
ἐκχλένοντες τῶν Σκυϑῶν. ἐνταῦϑα ὃ βασιλεὺς, ὡς ἤσϑετο κλι-- P. 95 
γνομένην τὴν Ῥωμαϊκὴν φάλαγγα, δεδοικὼς, μὴ καταπτοηϑεῖσα 
τὸ ἀλλόκοτον ὅρμημα τῶν Σκχυϑῶν, περὶ αὐτὰ πταίσοι τὰ καί- 
1δρια, τοῖς ἀμφ᾽ αὑτὸν ἐγκελευσάμενος καὶ τὸ δόρυ σϑεναρῶς με- 
ταχειρίσάμενος, κατὰ τῶν ἀντιπάλων ἐχώρει. ἐπαταγεῖτο δὲ καὶ 
τὰ τύμπανα, καὶ τὸ ἐνυάλιον συνεπήχουν oi σάλπιγγες. Ῥω-- 
μαῖοι δὲ, τὴν τοῦ αὐτοκράτορος καταιδεσϑέντες ὁρμὴν, τοὺς 
ἵππους περιελίξαντες, μετὰ ῥύμης τοῖς Σκύϑαις ἐφώρμησαν. 

90 παραυτίκα δὲ καὶ ϑύελλα ψεκάδι συμμιγὴς ἀναῤῥιπισθεῖσα, ἐπὶ 
πολύ τε τοῦ ἀέρος χεθεῖσα, τοὺς δυσμενεῖς ἔβαλλε, καὶ ἢ κόνις 
ἐγειρομένη τοὺς αὐτῶν ἔβλαπτεν ὀφϑαλμούς. λέγεται δὲ καί τινα B 

λευκόπωλον ἄνδρα φανῆναι, προηγεῖσϑαί τε Ῥωμαίων, καὶ τού-- 
τοις προτρέπεσϑαι, χωρεῖν κατὰ τῶν Σκυϑῶν" ὅστις ϑεσπεσίως 


1. πρηνὴς cod. 11. Nota ἀλλόκοτον ὄρμημα repetitum statim 
post, 95. A. lin. 2. — 15. ἀφ᾽ cod., ut saepe. 


eum involat, iugulum gladio appetit, ipsum praecipitem deturbat: inter- 
ficere tamen non potuit. Restitit enim tunica hamis conserta et scutum, 
quae, Romanorum cuspides veritus, sumserat. Anemas, a cuneo Scytha- 
rum circumventus, equo multis hastarum ictibus confosso, postquam com- 
plures eorum interfecerat, ipse ibidem concidit, vir a nullo coaequalium fa- 
cinoribus bellicis superatus. 

9. Huius casu Russi denuo confirmati altius barbarorum more concla- 
mant, nostros propellunt. lamque illi cursim retro regredi, singularem 
vim hostium devitantes. 'I'um Imperator, ubi aciem Romanam inclinatam 
vidit, veritus ne coeco Scytharum impetu perterrita in extremum discrimen 
sdduceretur, cohortem circa se hortatus, lancea fortiter arrepta , contra 
adversarios ipse processit. Pulsantur tympana, tubae bellicum concinunt. 
Romani, Imperatoris incursum reveriti , conversis equis acriter Scythas ag- 
grediuntur. Eodem tem et turbo imbri mixtus exstitit, qui coelo late 
offusus hostibus incum , et pulvis. coortus eorum oculos infestavit. 
Perhibent vero etiam virum quendam equo albo vectum apparuisse, qui 
Romanis ductor esset, et ad irruendum in Scythas hortaretur: eum vehe- 


154 LEONIS DIACONI 


A. M. 6480 τὰς τῶν δυσμενῶν διακόπτων συνετάραττε φάλαγγας. τοῦτόν 
Id 15. φασι μήτε πρότερόν τις ἐν τῷ στρατοπέδῳ ϑεάσασϑαι, οὔτ᾽ 
,αὖϑις μετὰ τὴν μάχην ἑωρακέναι " καίτοε βασιλέως αὐτὸν ἀγα- 

, ψηλαφῶνγτος, ὡς δωρεαῖς ἐπαξίως φιλοφρονήσαιτο, καὶ ἄμοι- 
βαῖς ἕκατι τῶν πόνων ἀμείψαιτο. ἀλλ᾽ οὐχ εὑρέϑη ζητούμενος. 5 
ἐντεῦϑεν ἀναμφίλεκτος ὑπόνοια ὑποτρέχει, τὸν μέγαν ἐν μάρ- 

C vg: Θεόδωρον εἶναι, ὃν παρὰ τοὺς ἀγῶνας ὃ βασιλεὺς σύμμα-- 
xov ἐξελιπάρει παρίστασϑαι, ῥύεσθαί τε καὶ σώζειν συνάμα 
παντὶ τῷ στρατεύματι. φασὶ δὲ καὶ τοιοῦτόν τι συμβῆναι παρὼ 
τὴν πρὸ τῆς μάχης ἑσπέραν. ἐν Βυζαντίῳ παρϑένος τῶν «ἀνα-10 " 
τεϑειμένων Θεῷ καϑ᾽ ὕπαρ δρᾷν ἐδόχει τὴν ϑεοτόχον, ὕπό τι- 
νῶν φλογοειδῶν δορυφορουμένην ἀνδρῶν. φάναι δὲ πρὸς αὐτούς " 
καλέσατε δή uos τὸν μάρτυρα Θεόδωρον "" παραυτίκα δὲ παρα- 
χϑῆναι γενναῖον ἄνδρα καὶ νεανικὸν, ἔνοπλον. εἴπεῖν τε πρὸς αὖ- 
τὸν τὴν ϑεοτόχον" ,,0 σὸς παρὰ τὸ “ορύστολον Ἰωάννης, κύριε 15 

Fol. 815 r. Θεόδωρε, Σκύϑαις μαχόμενος, ἄρτι περιστατεῖται δεινῶς. ἀλλ᾽ 
εἷς τὴν ἐχείνου. σπεῦσον βοήϑειαν. εἰ γὰρ μὴ προφϑάσῃς, ἐς 

Ὀχίνδυνον αὐτῷ τελευτήσει τὰ πράγματα. τὸν δὲ αὖϑις, ἑτοί- 
ἕως ἔχειν, εἰπεῖν, τῇ μητρὶ τοῦ Θεοῦ xol δεσπότου μου πει- 
ϑαρχεῖν" φάμενος δὲ τοῦτο εὐθὺς οἴχεσθαι, καὶ οὕτω τὸν Ü- 30 
πινον ἀποπτῆναι τῆς παρϑένου τῶν ὀφθαλμῶν. ἀλλὰ τῇ μὲν παρ- 
ϑέγῳ τὸ ὕπαρ ἐς τοῦτο συνεπεραένετο. | 

ε΄. Ῥωμαῖοι δὲ, τῷ προπορευομένῳ ϑείῳ ἀνδρὶ ἐφεπόμενοι, 


2. πρότερον τῆς cod. fed Leo scribere debuisset τινάύ. ἅΒ. dva- 
φηλαφώρςτος ὡς δωρεαῖς ἐπαξίως φιλοφρονῆσαι, τὸ καὶ cod. 
20. φάμενος. Nota anacoluthon , fort. ipsi Leoni tribuendum. 


menter aciem hostium strage edita conturbasse. Neque antea illum in ca- 
stris visum esse aiunt, neque post praelium apparuisse: tametsi investiga 
ret eum Imperator, ut munera illi debita largiretur, gradamque pro la 
ribus referret. Sed quantumvis quaesitus non inventus est. Unde indubia 
pervasit existimatio , magnum in martyribus 'l'heodorum fuisse, quem in 
praeliis Imperator sibi exercituique socium et adiutorem deposcere solebat, 
iunt etiam illiusmodi aliquid accidisse ad vesperam, pridie quam pugoa 
comumitteretur. Constantinopoli virgo numini dicata in somno Deiparam 
videre sibi visa est, aliquot viris "lamuneis spatun. His eam dixisse: 
»Vocate ergo mihi "Theodorum martyrem": statumque illi adductum esae 
iuvenem fortem et armatum. Huic dixisse Deiparam: oannes tuus apud 
Dorystolum, domine "Theodore, Scythis ans, iam gravius premitur. 
Quare vade cito, ut ei auxilium feras. Nisi ante occupas, in periculum 
llli res vertetur." Illum contra ,,se paratum esse" dixisse, ,,ut matri Dei 
ac Domini sui obsequatur;" quibus dictis continuo excessisse: simul so- 
mnum ex virginis oculisevolasse, Atque hunc quidem finem habuit virginis 
mnium. . 
10. Romani vero, divum antesignanum insecuti , manus cum adversa- 


oom p c M —— € - 





HISTORIAE IX. 10. 155 


τοῖς ἐναντίοις συμπλέχονται, καὶ καρτερᾶς μάχης συστάσης, A. C. 972 
οὐκ ἐνεγκόντες τὴν τῆς ἱππικῆς φάλαγγος oi Σκύϑαι ῥοπὴν, 
κυχλωϑῶντες τε πρὸς τοῦ Maylozgov Βάρδα, ᾧ Σκληρὸς ἡ ἐπί- 
κλησις (ἐχεῖνος γὰρ μετὰ τοῦ συνεπομένου πλήϑους τὴν κύκλω- P. 96 
δσιν ἐποιήσατο), εἰς φυγὴν ἔκλιναν, xal μέχρε τοῦ περιβόλου 
συμπατούμενοι, ἀκλεῶς ἔπιπτον. μικροῦ δὲ καὶ αὐτὸς 0 Σφεν- 
δοσϑλάβος ἐλήφϑη, ἔξαιμος γεγονὼς καὶ καταβελὴς, εἰ μὴ ἢ 
ψὺξ ἐπελϑοῦσα τοῦτον διέσωσεν. λέγεταε δὲ παρὰ ταύτην τὴν 
μάχην πέντε καὶ δέκα χιλιάδας πρὸς τοῖς πεντακοσίοις ἄναιρε- 
10ϑῆναι Σχυϑῶν, ληφϑῆναι δὲ δισμυρίαν ἀσπίδα, καὶ ξίφη náu- 
πολλα. Ῥωμαίων δὲ τριακοσίους ἀποχτανϑῆναι πρὸς τοῖς πεν-- 
τήχοντα, τρωϑῆναι δὲ συχνούς. ἀλλὰ τοιαύτην μὲν Ῥωμαῖοι 
τὴν νίκην παρὰ τὸν ἀγῶνα ἠνέγκαντο τουτονί. ὃ δὲ Σφενδο- 
σϑλάβος, παρ᾽ ὅλην τὴν νύχτα βαρυϑυμῶν ἐπὶ τῇ χατακοπῇ Β 
λδτῆς ἑαυτοῦ στρατιᾶς, ἤσχαλλε μὲν καὶ ἐσφάδαζε τῷ ϑυμῷ. 
μὴ ξξισχύων δ᾽ ἔτι πρὸς ἀκαταγώνιστον ἄνύττειν πανστρατιὰν, 
ἔγνω, στρατηγοῦ νοῦν ἔχοντος ἔργον εἶναι, ἔν ἀμηχάνοις κατα- 
ληφϑέντα δεινοῖς, μὴ καταπίπτειν τοῖς λυπηροῖς, παντὶ δὲ 
τρόπῳ διασάζειν πειρᾶσϑαι τοὺς ὑπὶ αὐτόν. καὶ δῆτα παρὰ τὴν 
40 ἕω πρέσβεις ὡς τὸν αὐτοχράτορα Ἰωάννην στείλας, πίστεις ἥτει 
ξυμβάσεων, ἐπὶ τῷ, Ἰαυροσχύϑας μὲν τό,τε ““ορύστολον 
ἐγχειρίσαε Ῥωμαίοις, καὶ τοὺς αἰχμαλώτους ἀπολύσαε, Xal 
JMvaíag ἀφέξεσθαι, καὶ πρὸς τὴν σφῶν ἀναζεῦξαε πατρίδα" 
Ῥωμαίους δὲ παραχωρῆσαι αὐτοῖς τοῦ ἀπόπλου, καὶ μὴ ἔνα-Ο 
9. χιλιάδες cod. — 12. ταύτην cod. Sed correctum est manu prima 
τοιαύτην. 16. Fort. δέ τι. . 
riis conserunt. Fit praelium scri certamine. Tandem βογέμαο, cum ne- 
que se vim turmarum nostrarum sustinere t, et a Darda magistro, 
cui-Scleri cognomen, a tergo invaderentur (is enim cum suis Mi Un eos 
circumvenerat), fugae se mandant: usque δὰ moenia proteruntur. Fit foe- 
da caedes. Pauluinque abfuit quin ipse Sphend us caperetur, exsan- 
is et sauciatus, nisi nox superveniens eum servasset. Ferunt hoc prae- 
10 Scytharum caesa esse millia xv et quingentos ; scuta ad millia xx, gladios 
quamplurimos, capta. Romanos interfectos esse ccor, vulneratos non pau- 
cos. Eiusmodi victoriam Romani hoc praelio consecuti sunt. Sphendo- 
sthlabus, per totam noctem internecione copiarum perturbatus, dolore et 
iracundia efferebatur. 'T'amen, cum adversus invictum exercitum nihil pos- 
set proficere, intellexit, boni imperatoris esse, in rebus desperatis non 
succumbere tristi fortunae, sed id agere, ut milites suos quoque modo salvos 
praestet. Ita sub mane legatis ad Ioannem Imperatorem missis de fide dan- 
da et compositione egit, conditionibus his, ut ''anroscythae Dorystolum tra- 


derent Romanis, captivos redderent, Moesia abstinerent, domum reverteren- 
tur: Romani contra illis potestatem facerent enavigandi, neque eosin itinere 





156 | LEONIS DIACONI 


A. M. 6480yop£voiz ἐπιτεϑήσεσϑαε μετὰ τῶν πυρφόρων νεῶν (ἐχτόπως γὰρ 
I4. 16 δεδίεσαν τὸ ἸΪηδικὸν πῦρ, δυνάμενον καὶ τοὺς λίϑους ἄποτε- 
φοοῦν) " ἐπισιτισμόν τε πρὸς τούτοις ἐπιχορηγῆσαι, καὶ φίλους 
ἡγεῖσϑαει αὐτοὺς, xar? ἐμπορίαν πρὸς τὸ Βυζάντιον στελλο- 
μένους, καϑάπερ ἀνέκαϑεν ἔϑιμον ἦν. δ 
εα΄. Βασιλεὺς δὲ, τὰς τοιαύτας ἄσμενος διαλλαγὰς προσ- 
δεξάμενος (εἰρήνην γὰρ διαφερόντως τῆς μάχης ἐτίμα" τὴν μὲν 
γὰρ ἤδει τοὺς λαοὺς διασώζουσαν, τὴν δὲ τοὔμπαλεν διαφϑείρου-- 
Doa»), τάς τε ξυνϑήχας ἐτέλει καὶ τὰς σπονδὰς, καὶ σῖτον ἐδίδου, 
Fol. 815 v. ἑκάστῳ ἀνδρὶ μετρῶν ἀνὰ μεδίμνων δύο. εἶναι δὲ τοὺς εἰληφότας 10 
τὸν σῖτόν φασιν ἄνδρας δισμυρίους πρὸς τοῖς δισχιλίοις, oT ἐκ 
τῶν ἑξήχοντα χιλιάδων τῆς Ῥωσικῆς στρατιᾶς τότε τὸν ὄλεθρον 
ἔφυγον " τὰς γὰρ τριάχοντα καὶ ὀχτὼ χιλιάδας 1j Ῥωμαϊκὴ αἰχμὴ 
κατηχόντισε. μετὰ δὲ τὸ προβῆναι τὰς. σπονδὰς, εἷς ὁμιλίαν ὃ 
ΣΣφενδοσϑλάβος τῷ βασιλεῖ συνελϑεῖν ἐξαιτεῖ, ὃ δὲ, μηδὲν ἀναδὺς, 15 
διαχρύσῳ πανοπλίᾳ καϑοπλισϑεὶς, ἔφιππος παρὰ τὴν ὄχϑην τοῦ 
Ἴστρου ἀφίχετο, μυρίανδρον ἴλην χρυσοφορούντων ἐνόπλων íin- 
P. 97 πέων συνεπαγόμενος. καὶ ὃ Σφενδοσϑλάβος δὲ ἧκεν ἐπί τινος Sxv- 
ϑιχοῦ ἀκατίου παραπλέων τὸν ποταμὸν, τῆς κώπης ἡμμένος 
καὶ σὺν τοῖς ἑτέροις ἐρέττων, ὡς εἷς τῶν λοιπῶν. τὴν δὲ ἰδέαν 90 
τοιόσδε τις ἦν" τὴν ἡλικίαν μεμετρημένος, οὔτε εἷς ὕψος παρὰ 
τοῦ εἰκότος ἡρμένος, οὔτε εἰς βραχύτητα συστελλόμενος " δασεῖς 
τὸς ὀφρῦς, γλαυχοὺς ἔχων τοὺς ὀφθαλμοὺς, τὴν ῥῖνα σιμὸς, 
8. ἤδη cod. 14. ἰσομιλίαν cod. 17. μυρίανδρον --- συνεπκα-. 


γόμονος. Supra 36. C. μυρίανδρον ἱππέων ἴλην ixupsqouerog. 
90. Leg. ἑταίροις. Vid. infra C. lin. 8, 


cum navibus igniferis adorirentur (nam magnopere timebant ignem Medi- 
cum, qui vel lapides in cinerem redigere potis est); frumento insuper iuva- 
rent eos, amicorumque numero haberent, mercaturae causa Constantinopolim 
commeantes, quemadmodum erat antiquitus institutum. 
11. Libenti animo accipiens hanc compositionem Imperator (multo pluris 
enim pacem quam bellum faciebat: quod non ignorabat, alteram servare po- 
ulos, alterum eos perdere), et pactiones foedusque sanxit, et frumentum 
istribuit, medimnos binos singulis admetiens. Quod frumentum qui acce- 
perint fuisse aiunt millia militum xxit, quae ex millibus rx , quibus consta- 
at exercitus Russicus, mortem effugerant : reliqua xxxvir millia cuspis Ro- 
mana confoderat. Foedere firmato, Sphendosthlabus in Imperatoris collo- 
quium ut venire liceret postulavit. Non respuit is conditionem: armatura 
inaurata tectus, ad ripam Istri adequitavit, catervam innumerabilem equitum 
auro armisque nitentium adducens. Contra Sphendosthlabus processerat in 
navicula Scythica flumen devectus, remo se applicans, et ipse cum caeteris 
lintrem propellens, ut unus de multis. Specie autem erat huiuamodi: statu- 
ra iusta, neque praeter modum in altum expressa, neque in nimiam brevi- 
tatem contracta: superciliis spissis, oculis caesiis, naso simo, barba rara, 





HISTORIAE IX. 19, 167 


ἐψιλωμένος τὸν πώγωνα, τῷ ἄνωθεν yu δασείαις καὶ εἷς A. C. 972 
μῆχος καϑειμέναις ϑριξὶ κομῶν περιττῶς. τὴν δὲ χεφαλὴν πάνυ 3 
ἐψίλωτο" παρὰ δὲ ϑάτερον μέρος αὐτῆς βόστρυχος ἀπῃώρητο, 
τὴν τοῦ γένους ἐμφαίνων εὐγένειαν" εὐπαγὴς τὸν αὐχένα, τὰΒ 
δστέρνα εὐρὺς, καὶ τὴν ἄλλην διάπλασιν εὖ μάλα διηρϑρωμένος * 
σκυϑρωπὸς δέ τις καὶ ϑηριώδης ἐδείκνυτο. ϑατέρῳ δὲ τῶν dom 
χρύσειον ἐξῆπτο ἐνώτιον, δυσὶ μαργάροις κεχοσμημένον, ἄν- 
ϑραχὸς λίϑου αὐτοῖς μεσιτεύοντος. ἐσθὴς τούτῳ λευχὴ, οὐδέν 
τι τῶν ἑτέρων ὑπαλλάττουσα ἢ καϑαρότητι. ὀλίγα γοῦν ἅττα 
10 περὶ διαλλαγῆς τῷ βασιλεῖ ἐντυχὼν, παρὰ τὸν ζυγὸν τοῦ ἀκα-- 
τίου ἐφεζόμενος, ἀπηλλάττετο. ἀλλ᾽ ὃ μὲν τῶν Ῥωμαίων πρὸς 
Σχύϑας πόλεμος ὧδε ἐτελεύτα. 
ιβ΄. Ὃ δὲ Σφενδοσϑλάβος, τὸ Φορύστολον ἀπολιπὼν καὶσ 
τοὺς alyualorovg προσεπιδοὺς κατὰ τὰς σπονδὰς, ἀπέπλει 
15 μετὰ τῶν περιλειφϑέντων ἑταίρων, ἐπὶ τὴν πατρίδα ἱέμενος. 
Πατζινάχαι δὲ παρὰ τὸν ἀπόπλουν ἐλλοχήσαντες, ἔϑνος voua- 
δικὸν τοῦτο καὶ πολυάνϑρωπον, φϑειροφάγον τε καὶ φερέοικον, 
ἐπ᾽ ἀμαξῶν ὡς τὰ πολλὰ βιωτεῦον, σχεδὸν διέφϑειραν ἅπαν- 
τας, καὶ αὐτὸν δὲ τὸν Σφενδοσϑλάβον τοῖς λοιποῖς συγκατέ- 
Θοσφαξαν, ὡς ἐκ τῆς τοσαύτης τῶν Ῥῶς στρατιᾶς εὐαριϑμήτους 
ἀνασωθῆναι ἐς ἤϑη τὰ πάτρια. Ἰωάννης δὲ ὃ αὐτοχράτωρ, àv 
τέτταρσιν ὅλοις μησὶ τὴν ἹΡωσικὴν πανοπλίαν καταγωνισάμενος, 
ὡς φϑάσας ὃ λόγος δεδήλωχε, καὶ τὴν Ἰυσίαν Ῥωμαίοις ávacto- D 


9, ἑτέρων. "Vid. supra ἃ. lin. 8. 17. φερέοικον. Herod. IV. 
6. 109. Strabo XI. 754. A. Arrianus Periplo Pont. Euxini 130. B. 


praeter labrum superius, densis et in longitudinem promissis capillis bene 
pilosum. Capite item erat admodum glaber; nisi quod ad utrumque latus 
cincinnus dependebat, nobilitatem generis declarans: cervicibus firmis, 
pectore lato, caeteris quoque membris aequalis sane et congruens ; tristi- 
tiam nihilominus feritstemque aliquam ore repraesentabat. Kx altera auri- 
cula aurea dependebat ei inauris, duabus margaritis ornata, carbunculo in- 
termedio illis interiecto. — Veste erat candida, nulla alia re nisi munditia 
& caeteris differente. Bic pauca de pace, transtro naviculae insidens, cum 
Imperatore collocutus, ad suos se recepit. Bellum quod a Romanis cum 
is gestum est, hunc finem habuit. 

12. Sphendosthlabus, Dorystolo relicto captivisque insuper ex foedere 
redditis, cum copiis quae supererant naves solvit, inque patriam cursum ha- 
bere coepit. Enaviganti Patzinacae insidias erunt, gens pastoralis, 
frequens, pediculivora, domiporta, in carris p ue victitans. Hi cum 
Bcythas fere omnes occiderunt, tum ipsum quoque oppresserunt Sphendo- 
sthiabum una.cum caeteris, ut ex tanto Russorum exercitu admodum pauci 
domum incolumes pervenirent. Ioannes vero Imperator, quatuor solis men- 
sibus deleta Russorum armatura, ut supra demonstratum est, Moesiaque 


158 LEONIS DIACONI 


A. M. GiS0 σάμενος, τό,τε Δἰορύστολον Θεοδωρούπολιν im ὀνόματι τοῦ 
Ioó. 15 στρατηλάτου xal μάρτυρος Θεοδώρου uerovouáonc , φυλαχήν va 
ἀξιόμαχον ταὐύτῃ παραλιπὼν, μετὰ μεγίστων τροπαίων ἐπάνει-- 
Fol. 816 r. σιν ἐπὶ τὸ Βυζάγτιον, τοὺς ἀστιχοὺς πρὸ τῶν περιβόλων κατει- 
ληφὼς, στεφάνοις αὐτὸν καὶ σκήπτροις δεξιουμένους, ἐκ χρυ- 5 
σοῦ καὶ λίϑων ἐξειργασμένοις πολυτελῶν. ἦγον δὲ καὶ χρυσο- 
κόλλητον λευκόπωλον ἅρμα" οὗ προσεπιβῆναι τοῦτον ἠξίουν, 
καὶ τὸν νενομισμένον χαταγαγεῖν θρίαμβον. ὃ δὲ τοὺς μὲν στε- 
φάνους καὶ τὰ σκῆπτρα προσήκατο, καὶ πολλαπλασίως τούτους 
P. 98 δώροις ἠμείψατο " ἐπιβῆναι δὲ τοῦ ἅρματος οὐκ ἠνέσχετο" ἀλλὰ 10 
τὴν τῆς ϑεομήτορος εἰκόνα, ἐνηγκαλισμένην τὸν ϑεάνϑρωπον 
λόγον, ἣν ἐκ IMvolag εἴληφεν, ἐπὶ τὸν τοῦ ἅρματος χρυσήλα- 
τον ϑρόνον ἀγνέϑηχε, τὰς ἁλουργοὺς τῶν ἸΠυσῶν στολὰς ὕπο- 
ϑεὶς, καὶ τὰ στέμματα. αὐτὸς δὲ, ἵππῳ, χέλητι ἐποχούμενος, 
μετόπισϑεν Cero , τεταινιωμένος τὴν κεφαλὴν διαδήματι, καὶ15 
τοὺς στεφάνους φέρων καὶ τὰ σκῆπτρα ἐν ταῖς χερσίν. οὕτω 
τὸν ϑοίαμβον καταγαγὼν διὰ μέσης τῆς πόλεως, ἐσϑήσεσιν 
ἁλουργοῖς κεχοσμημένης ἑχασταχοῦ, καὶ δίκην ϑαλάμου τοῖς 
Βτε τῶν δαφνῶν κλάδοις καὶ τοῖς χρυσοῦὔφέσι πέπλοις οὔσης συν- 
ῳρεφοῦς, ἐς τὸν μέγαν τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας εἰσελαύνει σηκόν * $0 
καὶ τὰς εὐχαριστηρίους εὐχὰς ἀποδοὺς, τό, τε τῶν Ῥυσῶν ἐκ- 
πρεπέστατον στέφος οἷονεὶ πρωτόλειον δῶρον τῷ Θεῷ καταϑέ- 
μενος, εἷς τὴν ἀνακτορικὴν ἑστίαν φοιτᾷ, καὶ τῶν Ἰυσῶν 
βασιλέα Βορὴν παραγαγὼν τὰ τῆς βασιλείας ἀποϑέσϑαι napdor- 
μα παρεσκεύασε. τὰ δὲ ἣν τιάρα περιπόρφυρος, χρυσῷ καὶ μαρ-- 25 


423. τῶν] Leg. τὸν, aut τὸν τῶν. 


recepta , Dorystolum ex nomine ducis et martyris 'T'heodori 'Theodoropolim 
nencupavit ; ibidemque iusto praesidio relicto, cum maximis tropaeis Constan- 
tinopolim redit: ubi urbanam multitudinem extra muros offendit, coronas 
illi et sceptra, ex auro lapillisque pretiosis facta, offerentem. Ducebant et 
currum auro compactum equis albis iunctum: quo ut ascenderet rogabant, 
consuetumque triumphum duceret, Ipse vero coronas quidem et sceptra 
suscepit, maioraque multo his munera rependit: ut autem in currum a- 
acenderet induci non potuit ; sed divinae matris imaginem, deivirile Verbum 
amplexantem, quam ex Moeesiaattulerat, in aureo sedili currus collocavit, 
substratis purpureis Moesorum tunicis, et coronis. Ipse, singulari equo vectus, 

one sequebatur, caput diademate cinctus, ac coronas gestans et sceptra 
in manibus Hac triumphi specie per mediam urbem, purpureis vestibus 
undique ornatam, thalamique ritu lauri ramis pallisque auro textis conte- 
ctam, ad Sapientiae divinae ecclesiam processit: ubi gratiarum 
actionis exsolutis precibus, Moesorum magnificentissimam coronam ut m&- 
nubiarum primitias Deo dicans, inde in palatium se recepit, et Borim Moe- 
sorum regem productum igsignia regia deponere iussit. Ka erant tiara 


HISTORIAE IX. 42. 159 


γάροις κατάστικτος, ἐσϑής τὰ ἁλουργὸς, xal πέδιλα igv9pd. A. C. 972 

τοῦτον δὲ τῷ τῶν αγίστρων τετίμηκεν ἀξιώματι. τοιαῦτα ἂν 3 

εὐαριϑμήτῳ καιρῷ παρὰ πᾶσαν ὑπόνοιαν ὃ αὐτοχράτωρ Ἰωάννης 

διαπραξάμενος τρύπαια, τήν τε Ῥωσικὴν αὐϑάδειαν καὶ τὰ ἔπηρ-Ο 
δμένα τούτων φρονήματα ἐμπειρίᾳ πολέμων xol λελογισμένης ἄνα 

δρείας τόλμῃ καταβαλὼν καὶ κατασπάσας εἷς γῆν, καὶ τὴν υ- 

σίαν Ῥωμαίοις καϑυποτάξας, παρὰ τὸ Βυζάντιον ἐπανελϑὼν 

διεχείμαζε, καὶ τὸ ὑπήκοον δώροις, ὡς εἰχὸς, ἐφιλοφρονεῖτο, 

καὶ ϑαλείαις ἐϑεράπευεν ἑστιάσεσιν. 


purpura circumclusa, auroque et margaritis Interstincta : item vestis blattea, 

et calcei rubri. psum regem Magistrorum dignitate ornavit. Eiusmodi 

Ioannes Imperafor brevi admodum tempore praeter omnem exspectationem 

partis victoriis, contumaciam Russicam elatosque eorum animos usu bellorum, 

ratione, virtute, audacia frangens et deturbans in terram, Moesia sub im- 

rium Romanum subiuncta, Constantinopolim redux hiberna egit, popu- 
ue muneribus rite prosecutus est, et festis epulis sibi conciliavit. 


ΔΈΟΝΤΟΣ AIAKONOYX 


IZTOPIAZ 1. 





LEONIS DIACONI HISTORIAE 
LIBER X 





ARGUMENTUM. 


Espeditio Syriaca. Nisibis a Romanis capta(Cap. 1). Imperator 
ditionem contra Ecbatana meditatur, sed infecta re Byzantium redit. Ba- 
silius patriarcha sede pellitur (2). 4ntonius creatur patriarcha: Gemini 
smonstrosi (3). lia expeditio Syriaca, Damascus , Berytus et aliae urbes 
capiuntur (4). Miraculum Beryti effectum in effigie Servatoris (5). Cometa 
visus per octoginta dies (6). Bardae Scleri sub Basilio defectio (7). In- 
feliz Basilii contra Bulgaros expeditio. Clades Romanorum stella cadente 
portenta (8). Bardas Phocas novam seditionem parat. Eius interitus (9). 
Terrae motus. Constantinopoli factus εἰ aliae calamitates Romanum ímpe- 
Trium premunt (10). loannes Taimisces ex Syria reversus, Basilii fraude 
veneno absumtus , moritur (11). . 





A. M. 6422. Θερείας δὲ ὥρας ἐνισταμένης, καὶ σταϑηρᾶς αἰϑρίας κατὰ 
ΝΣ 97 4 τὴν περίγειον ἥπλωμένης, τοῦ Βυζαντίου ἀπάρας ὃ αὐτοχράτωρ 
1.1.5 κατὰ τῶν ᾿Αγαρηνῶν, τῶν τὴν ἄνω Συρίαν οἰχούντων, ἐστρώ- 
P.99 τευσει. καὶ δῆτα τὴν μεσογαίαν περιοδεύσας, τὸν Εὐφράτην 

ἐπεραιώϑη. μέγιστος δὲ οὗτος τῶν τὴν “Ἀσίαν διατεμνόντων 5 


1. Post finem libri IX unius anni intervallum intercedere necessario 
statuendum est: nam libri VIII et IX continuam tertii 'T'zimiscis anni 
historiam complectuntur; liber X autem, in quo duorum annorum res 
gestae narrantur, quum initio septimi eiusdem imperii anni terminetur, 
aperte a quinto anno incipere existimandus est. 


1. Aestivrun tempus cum instaret, serenitasque iam continua per ter- 
ram sese expandisset, Constantinopoli profectus Imperator éontra Sarace- 
nos, qui in Syria superiore habitant, expeditionem suscepit, Ita medi- 
; '  ferraneis peragratis, Euphratem transit. Is est amnium Asiam interse- 











HISTORIAE X. 4. τ΄ 161 


ποταμῶν, καὶ εἷς τῶν ἐκ τῆς Ἐδὲμ ὁρμωμένων, ὡς ἐκ τῆς ϑείας A. M. 6459 
γραφῆς μεμαϑήχαμεν, ἐνταῦϑά τις ἐν ὑπογραφεῦσι τελῶν, Νι-- Ao 4 
κήτας ὀνομαζόμενος, εἷς ἄκρον γνώσεως ἐληλαχὼς xal συνέσεως, 1.1. 5 
. ἄγων αὐτὸ τῆς ἡλικίας βιώσιμον, τῷ βασιλεῖ κατὰ ταύτην δυστυ- [οὶ 316 v. 
διχῶς τὴν ἐχστρατείαν συνείπετο, πολλὰ τοῦ φύντος μὴ τοῦτο πράτ-- 
τειν προσλιπαροῦντος, οἰχουρεῖν δὲ μᾶλλον καὶ γηροτροφεῖν τὸν τε- 
κόντα προσέποντος, καὶ αὐτὸν ϑεραπεύειν εἷς δύναμιν, περὶ γή- 
ραος ἐληλαχότα οὐδῷ, καὶ πρὸς τὰς τοῦ βίου ὅσον οὔπω δυσμὰς 
ἐπειγόμενον. ὃ δὲ, τῶν τοῦ πατρὸς ἐντολῶν ὡς οὐκ ὥφελεν ἀλο-- 
10γήσας, καὶ παρὰ φαῦλον ἐπισκήψεις τὰς ἐκείνου ϑέμενος, ὡς εἶχεν 
ἐνσχευασάμενος ἤει πρὸς τὸ στρατόπεδον. ἄρτι δὲ τὸν ποταμὸν 
περαιούμενος πρὸς τὴν πληϑώραν ἰλιγγιάσας τοῦ ὕδατος, τοῦ (rov C 
ἐξολισϑήσας ἐπὶ τὸν ποταμὸν καταφέρεται, τῷ τε ῥοθίῳ παρασυ-- 
ρεὶς, ἐλεεινῶς ἀποπνίγεται, ἐπίχειρα τῆς παρακοῆς τὴν ἐν τῷ Εὐ-- 
15 φράτῃ ἀπενεγκάμενος πνιγμονήν. ὃ δὲ βασιλεὺς σὺν παντὶ τῷ στρα- 
. τεύματι Συρίαν κατέτρεχεν, οὐδενὸς αὐτῷ ἀντιπάλου ἀντικαϑι-- 
σταμένου τῶν δυσμενῶν, τῇ φήμῃ τῆς ἐφόδου πάντων καταπλα-- 
γέντων καὶ συγκλεισϑέντων ἐπὶ τὰ σφῶν φρούριά τε καὶ πτολί- 
σματα. καὶ δῆτα τὸ Eutr (πόλις δὲ αὕτη ὀχυρὰ καὶ περιφανής) 
90 χαταλαβὼν καὶ λόγῳ ὑποποιησάμενος, καὶ λύτρα λαβὼν ἀριϑμὸν P, 100 
ὑπερβαίνοντα, ἐχεῖϑεν ὁρμηϑεὶς πρὸς τὸ ἸΠιεφαρκὶμ ἠπείγετο. 
ἄστυ δὲ τοῦτο. περιφανὲς καὶ περίβλεπτον, πλούτῳ τε καὶ fo- 
σχήμασι τῶν ἄλλων ὑπερτεροῦν τῶν κατὰ τὸν αὐτὸν χῶρον πεπο-- 


1. δρμωμένων. "Vid. supra 80. ΑΞ 7. προσέποντος. Bic cod. 
12. πληρώραν cod. 


cantium maximus, unusque de illis qui ex Eden manant, quemadmodum 
ex sacra Scriptura didichnus, lbi aliquis in notariis militans , Nicetas no- 
mine, summam cum doctrinam tum prudentiam assecutus, in ipsa aetatis 
vitalitate Imperatorem malo omine hac expeditione comitabatur: quanquam 

tre ipsius multum deprecanto, id ne faceret, atque hortante, ut apud 
forem familiarem senium aleret suum, ipsique in aetatis limine constituto, 
et ad vitae terminos iam properanti, officium pro facultate praestaret. 
Ylle, paternis monitis, contra atque oportebat, neglectis, nullaque iussorum 
eius ratione habita, ut erat accinctus in castra profectus est. lam vero 
Kuphrzatem transmittens ad tumorem undae vertigine est correptus, dela- 
pen de equo in amnem praecipitavit, vique fluminis rapiente miserabiliter 

pressus praémium contuniaciae suffocationem in. Euphrate consecutus est. 
At Imperator omni cum exercitu percurrebat Syriam, nemine iam ex hosti- 
bus contra veniente , quod, fama adventus eius exterriti, in castelja atque 
oppida sese sua concluserant. Ita ubi Emet tenuit (munitum id est et no- 
bile oppidum) in deditionem redactam, pecuniasque innumerabiles ab oppi- 
danis redemtionis nomine accepit, castris inde motis, Miepharcim profi- 
cisci contendit. Ea est urbe nobilis et conspicua, et caeteris, quotquot 
per haec loca habitantur, opibus gregibusque antecellens. Quam cum item 

Leo Diaconus. 11 


162 LEONIS DIACONI 


A. N. 6482 λισμένων. xol αὐτὸ δὲ λόγῳ παραστησάμενος, καὶ πλεῖστα καὶ 
id. 2. κάλλιστα δῶρα ἐν χρυσῷ καὶ ἀργύρῳ καὶ χρυσοστίχτοις ὑφάσμα-- 
σιν ἐταζόμενα πρὸς τῶν ἐν αὐτῷ κατοίχων ἐνειληφὼς, ἐπὶ τὴν 
Νίσιβιν ἵεται" χαϑ᾽ ἣν ὃ μέγας Ἰάχωβος, τῶν τῆς ἐπισκοπῆς 
οἰάκων ἐπειλημμένος, Πέρσαις μεγάλῳ στρατῷ ἐπελϑοῦσε χατὰ 5 
Βτῆς Νισίβεως ἡμύνατο, σχνιπῶν αὐτοῖς καὶ χωνώπων σμήνη 
ἀντιστρατεύσας, καὶ φυγάδας παρασχευάσας ἐξαυτῆς, καὶ τού- 
τῷ τῷ τρόπῳ τοὺς δυσμενεῖς καταγωνισάμενος. ἣν καὶ ἀοίχητον 
εὗρεν ὃ βασιλεὺς, τῶν ταύτην οἰκούντων δέει τῆς Ῥωμαϊκῆς ἐκ- 
στρατείας μεταναστάντων, καὶ φυγαδείᾳ χρησαμένων πρὸς τὰ 10 
ἐνδότερα. 
β΄. Καταδραμὼν οὖν τὴν περίχωρον, καὶ ὑπόσπονδον Ῥω- 
μαίοις ταύτην ϑέμενος, ἠπείγετο καὶ μέχρις ᾿Ἐχβατάνων ἄφι-- 
κέσϑαι, ἵνα τὰ τῶν ᾿4γαρηνῶν τυραννεῖα καϑέστηκεν, ἀμύϑη- 
τον ἄργυρον καὶ χρυσὸν καὶ πλοῦτον παντοδαπὸν ἔνδον κατέ-15 
Cxyovra, ἐξ ἐπιδρομῆς καὶ ταῦτα ἑλεῖν προϑυμούμενος. λέγεται 
γὰρ τῶν ἄλλων πόλεων μᾶλλον, ὅσαι τελοῦσιν ὑπὸ τὸν ἥλιον, 
πολύολβον καὶ πολύχρυσον τὴν Ἐχβατάνων πολιτείαν τελεῖν. 
Fol. 917 τι αἴτιον δὲ τὸ ἐκ πολλῶν μὲν χώρων αὐτὴν χρηματίζεσθαι, μηδε- 
μίαν δὲ προτοῦ τῶν δυσμενῶν ὑπομένειν καταδρομήν. ἀλλὰ γὰρ 30 
ἐπέσχε τὴν τούτου δρμὴν ἥ,τε λειψυδρία τῶν τόπων, καὶ ἥ 
σπάνις τῶν ἀναγκαίων. ἣ γὰρ ἐπιλεγομένη Καρμανῖτις ἔρημος 
διὰ τῶν ἐκεῖσε χωρίων διήκει, τραχεῖαν καὶ ἀνάντη προβαλλο--. 
μένη ὁδὸν, καὶ μήτε ὕδωρ βλυστάγουσα, μήτε βοτάνην ἀνα- 


4. Νίσιβον cod. 5. Πέρσαις. Sic cod. 19, χγρημάξεσϑαι cod. 


compositione sibi subiunxisset , donaque conquisita plurima εἰ pulcherrima 
ex auro, argento, vestibus auro pictis, accepisset ab oppidanis, Nisibum 
versus movit: unde magnus Iacobus, antistitii clavum tenens, Persas in- 
gentibus copiis Nisibim adorientes arcuit, quod muscarum illis culicumque 
examina pro exercitu immitteret, in fugamque iis evestigio versis, hostes 
hoc pacto refutaret. Id oppidum desertum reperit Imperator, quia exces- 
serant habitatores irruptionis Romanorum metu, fugaque sese δά interiora 
receperant. 

2. Ita vastata ac in Romanorum ditionem redacta vicinitate, propera- 
bat Ecbatana usque penetrare, ubi Saracenorom constituta regia est, ar- 
genti, auri, divitiarum cuiusque generis inexplicabili vi referta, eo consilio, 
ut subita incursioneillam quoque obtineret. Quippe praeter caeteras urbes, 
quotqugt sub sole sunt, una Kcbatanorum civitas opum aurique plenissima 
perhi etur. . Eius rei hanc esse causam, quod ipsa multis ex partibus co&- 
gerit pecunias, inéursum autem hostilem adhuc sit omnino nullum pases. 
Átenim Imperatoris tunc impetum compressit cum locorum siccitas, tum re- 
FUm necessariarum inopia. Pertinet per eas partes quam Carmanitim vo- 
cant solitudo, asperam arduamque praetendens viam, neque aquam eructaus 


M 


HISTORIAE X. 9. 163 


βλαστάνουσα, ψαφαρά τις οὖσα xal ἄνικμος. διὰ ταῦτα πρὸς, À. C974 
τῶν ᾿Δγαρηνῶν αὑτῷ προσαχϑέντα δῶρα ἐνσκευασάμενος, ἐν ἢ ἵ' 5 
μυριάσι τριακοσίαις ἀργύρου καὶ χρυσοῦ ἀριϑμούμενα, εἰς τὸ Bv- D 
ζάντιον ἐπανέζευξε, καὶ τόν τε χρυσὸν καὶ τὸν ἄργυρον καὶ τὰ 
5éx Σηρῶν ὑφάσματα καὶ ἀρώματα, καὶ ὅσα πρὸς τῶν “4γαρη- 

γῶν ἀνείληφε δῶρα, διὰ τῆς ἀγορᾶς ἐθριάμβευσε, τῶν ἀστιχῶν 
ϑεωμένων καὶ τὸ πλῆϑος αὐτῶν ϑαυμαζόντων, φιλοτίμως τε 
τοῦτον ὑποδεχομένων, καὶ σὺν εὐφημίαις προπεμπόντων εἷς τὰ 
βασίλεια, τοῖς τοιούτοις τροπαίοις κλεϊζόμενον. τηνικαῦτα xal 

100 πατριάρχης Βασίλειος, φϑόνῳ τῶν ἐπισκόπων διαβληϑεὶς πρὸς 
τὸν αὐτοχράτορα, ὡς δή τινι τῶν μέγα δυναμένων χρᾷ τὴν τῆς P. 101 
ἡγεμονίας ἀρχὴν, καὶ τὰ τῆς ἐχκλησίας οὐκ εὐθύνει καϑὰ καὶ 
πρὸς τῶν ϑείων κανόνων νενόμισται, εἰς τὸ βασιλικὸν εἰσεχα- 
Astro δικαστήριον: ἐπεὶ δὲ μὴ ἀπήντα, ἀλλ᾽ οἰκουμενικὴν ἄν.--: 

15 τέλεγεν ἰσχυριζόμενος ἀϑροισϑῆναι σύνοδον, καὶ τηνικαῦτα δια- 
λύσασϑαι τὰ ἐγκλήματα" τοῦτο γὰρ βούλεσθαι καὶ τὰ τῶν πα-- 
τέρων ϑεύόπνευστα παραγγέλματα, οἰκουμενικὴν ἐπὶ πατριάρχου 
καϑαιρέσει συγκρθοτεῖσθαι σύνοδον * εἷς τὸ κατὰ τὸν Σκάμανδρον 
τελοῦν φροντιστήριον, ὅπερ αὐτὸς ἐδείματο, πρὸς τοῦ βασιλέως 

90 περιορίζεται " ἀνὴρ ἄτροφος σχεδόν τε xal ἄσαρχος, ἐξ ἁπαλῶν 
ὀνύχων ἀσκητιχοῖς ἀγῶσιν ὑπὲρ φύσιν ἐγγυμνασάμενος, ἄμπε-Β 
χόνῃ κεχρημένος ϑέρει τε καὶ χειμῶνε μιᾷ, καὶ ταύτῃ μὴ ἀπεκ- 
δυόμενος, ἕως ἂν διεῤῥύη καὶ ἄχρηστος ἐξεγένετο, βρωτῶν δὲ 
μὴ γευόμενος ἢ ποτῶν, πλὴν ὕδατος καὶ τῶν ἐξ ἀχροδρύων χυ- 

1. Fort. ταῦτα τά. 


neque plantam fundens ullam, arida, humore carens. Ita ablatis quae a Sa- 
racenis sibi deferebantur donis, numero tricies centenis millibus argenti et 
anri, Constantinopolim revertit, ubi aurum, argentum, vestem sericam at- 
que odores, dona denique a Saracenis accepta, in triumpho per forum tu- 
lit, spectante copiamque rerum mirante populo; et studiose sane ab eodem 
est receptus, et cum acclamationibus magnaque harum victoriarum praedi- 
catione in palatium deductus. Eadem tempestate Basilius patriarcha an- 
tisitum invidia calumniatus est apud Imperatorem, quasi cuidam e poten- 
tibus viris principatum praedixisset; simul quod esiam non ita admini- 
straret, quemadmodum divinis legibus esset constitutum: ita ad consistorium 
palatinum vocatus est. Ubi cum non stitisset, contraque affirmaret, con- 
cilium generale convocandum esse, ibi se crimina diluturum : ita velle Pa- 
trum inflatu divino fusa oracula, ut ad amovendum patriarcham comitia es- 
sent maxima instituenda : in monasterium ad Scamandrum , quod ipse ae- 
dificaverat, ab Imperatore amandatus est. Erat is homo cibo propemodum 
abstinens et carne carens, a teneris unguiculis in certaminibus asceticis su- 
pra naturam exercitatus, amiculo et aestate et hieme eodem utens, quod ne 

eponebat quidem, donec dilapsum utilitatem praeberet nullam: esculenta 
autem et poculenta omnino non gustabat, praeter aquam et baccarum succos. 


P d 


164 LEONIS DIACONI 


"^ A.M. 6482 μῶν. λέγεται δὲ μηδὲ παρὰ χλίνην καϑευδῆσαι, ἀλλ᾽ ἐπ᾿ ἐδά- 
qovc, παρ᾽ ὅλον αὑτοῦ τὸν κωρὸν τῆς ἀσκήσεως. ἐλάττωμα 
δὲ τοῦτο μόνον φασὶ προσεῖναι τἀνδρὶ, τὸ τὰς ἀναγωγὰς καὶ 
ἀναστροφὰς τῶν ἀνδρῶν περὶ πλείστου ποιεῖσθαι διαγινώσκειν, 
πολυπραγμονοῦντι καὶ διερευνωμένῳ πέρα τοῦ δέοντος. 5 

C γ΄. Ὑπερορίᾳ τοιγαροῦν τοῦ Βασιλείου κατακριϑέντος, τοὺς τῆς 
πατριαρχίας οἴακας “Ἀντώνιος ἐγχειρίζεται, ἀνὴρ ἐν τῇ τοῦ Στου- 
δίου μονῇ τὴν ἀσκητικὴν ἐκ νεότητος πολιτείαν ἀναιρετισώμενος,᾽ 
καὶ βίον ἕλκων ἀποστολικόν. πλέον γὰρ τῶν τῇ σαρκὶ ἀποχρών- 
των ἀμφίων οὐδὲν ἐπεφέρετο, καίτοι πρὸς τῶν μέγα δυναμένων, 10 

Fol. 317 v. xo βασιλέων αὐτῶν, πλεῖστα φιλοφρονούμενος διὰ τὴν ἐνοῦσαν 
αὑτῷ ἀρετήν. οὐ μόνον δὲ, ἀλλὰ κἀκ τοῦ προσόντος αὑτῷ ἀξιώ-- 
ματος ποριζόμενος (τῷ τοῦ Συγκέλλου γὰρ τὸ πρότερον ἐτιμᾶτο 
ἀξιώματι), πάντα τοῖς πένησι διεδίδου, τὸν ἔλεον μιμούμενος 

Ὁτοῦ Θεοῦ, καὶ γνῶσιν ϑείαν καὶ ἀνθρωπίνην, εἰ καί τις ἄλλος, 15 
ἐπλούτει. τούτου τῇ ὕψει καὶ τοῖς ἤϑεσι ϑαυμαστή τις ἐπέλαμπε 
χάρις ἐν βαϑυτάτῃ τῇ πολιᾷ. οὗ γάρ τις παρέβαλλε τούτῳ τῶν 

᾿τρυφώντων καὶ μέγα φυσώντων τῇ τῶν ματαίων σκηνῇ, ὃς μὴ 
σωφρονῶν εὐθὺς ἀπηλλάττετο, σκιὰν καὶ ὄναρ τὸν βίον τελεῖν 
παιδευόμενος " οὐδὲ τοὔμπαλιν συμφοραῖς ἀνηχέστοις περιόδυνον 90 
ἕλχων τὴν βιοτὴν, ὃς μὴ ἀπέτρεχεν εὐθυμῶν, διδασχόμενος, μὴ 
ἐχχακεῖν ἐν ταῖς ϑλίψεσιν, ἀλλ᾽ ἑαυτὸν ἐπιῤῥίπτειν πρὸς τὸν dv- 
γάμενον σώζειν àx ϑλίψεως, καὶ nag ἐκείνου τὴν σωτηρίαν ἐπι- 


Neque unquam in lecto somnum cepisse perhibetur, verum humi, per omne 
exercitationis eius tempus. Quo in viro unum vitium fuisse eiunt il- 
lud, quod in disciplinis hominum atque consuetudinibus cognoscendis stu- 
* dium plurimum poneret, curiosusque esset et inquisitor plus quam opor- 
teret. ΄ 

8. Ita Basilio in exilium pulso, gubernacula patriarchatus prehendit 
Antonius: vir qui in septo Studii victu ascetico ἃ pueritia electo, apostoli- 
cam vitam egerat. Etenim praeter indumenta corpori necessaria omnino 
nihil ferebat, tametsi, ob insitam ei virtutem, tum ἃ viris potentissimis, tum 
ab Imperatoribus ipsis, large sane munerabatur. Neque id solum, sed item 
quae ex officio capiebat suo (erat enim antehac Syncelli dignitate ornatus), 
omnia egentibus distribuebat, misericordiam Dei imitans, divinaque et ha- 
mana scientis, ut si quis alius, affluebat. Emicabat autem ex ore habitu- 
que eius mirifica quaedam dulcitudo, idque summa senectute. Neque ac- 
cedebat ad eum quisquam ex delicatis magnosque spiritus gerentibus ob 
istam vanitatis scenam, quin continuo temperatus ac sapiens abiret, um- 
bramque et somnium hanc vitam esse didicisset: neque contra ullus aetatem 
agens tam insanabilibus aerumnis pressam, ut non laetus discederet, co- 
guovissetque, non succumbendum esse malis, sed ad illam confugiendum, 
qui eripere nos ex miseriis potest, ab eodemque salutem esse expetendam. 


HISTORIAE X. 4. 165 ᾽ 


ζητεῖν. τοιοῦτος δή τις ἦν τόν τε βίον καὶ λόγον ὃ Ἀντώνιος, Δ. C. 974 
ἀγγελικός τις καὶ ϑεῖος τελῶν ὃ ἀνὴρ, ὥς ἐν κεφαλαίῳ εἰπεῖν. p. joi 
xarà τοῦτον δὴ τὸν καιρὸν xal δίδυμοι ἄνδρες, ἐκ τῆς τῶν 
Kannadoxü» χώρας ὁρμώμενοι, πολλαχοῦ τῆς Ῥωμαϊκῆς ἐπι- 
δκρατείας ἐφοίτων, οὗς καὶ αὐτὸς ὃ ταῦτα ξυγγράφων πολλώ- 
xig κατὰ τὴν 24alay τεϑέαμαε, τεράστιόν τε ϑαῦμα πέλοντας καὶ 
καινόν. ἄρτια γὰρ αὐτοῖς καὶ ὁλότητα περισώζοντα τὰ τοῦ σώ- 
ματος χαϑίσταντο μύρια" ἀπὸ δὲ μάλης καὶ μέχρι λαγῶνος αἱ 
πλευραὶ τούτοις ἐχεκόλληντο, ἑνοῦσαε τὰ σωμάτια καὶ εἰς ἕν συν- 
10 αρμόζουσαι. καὶ ταῖς μὲν ψανούσαις ἀλλήλων τῶν χειρῶν τοὺς Β 
σφῶν περιέπλεκον τένοντας, ϑατέραις δὲ βακτηρίας ἔφερον, αἷς 
βαδίζοντες ἐσχηρίπτοντο, τριακοστὸν τῆς ἡλικέας ἔτος ἄγοντες, 
xal σώματα τούτοις εὖ ἐπεφύχει, ἀνϑηρὰ πεφηνότα καὶ νεανικά, 
ἡμιόνῳ δὲ κατὰ τὰς μαχρὰς ἀποδημίας ὠχοῦντο, ϑηλυπρεπῶς 
1δπαρὰ τὴν ἀστράβην ἐζόμενοι, ἄλεχτόν τι χρῆμα γλυκυϑυμίας 
καὶ ἐπιεικείας τυγχάνοντες, ἀλλὰ περὶ τούτων μὲν ἅλις. 
δ΄. 'O δὲ αὐτοκράτωρ Ἰωάννης, αὖϑις τοῦ ἦρος ἀναλάμ-Ἀ. M. 6455 
 syayroc , τὰς Ῥωμαϊκὰς συγχροτήσας δυνάμεις, καὶ ταύτας εἰς τὸ 4 C. 975 
ἀκριβὲς καϑοπλίσας, τῆς βασιλευούσης ἀπάρας, διὰ τῆς Παλαιστί- 1.1. 6 
90 νης ἐχώρει, γῆς εὐδαίμονος, γάλα τε καὶ μέλι δεούσης, προφητικῶς 
εἰπεῖν. ἐνταῦϑα φρουρίῳ προσβάλλει, τῷ τῇ S900 φωνῇ καλουμένῳ 
ἸΠέμπετζε" ὃ καὶ πολέμῳ καὶ ταῖς παντοδαπαῖς μηχαναῖς παρα- 
10. τοὺς] τὰς cod. 90. γῆς εὐδαίμ. Sic cod., sed fort. magís ex 
Leonis more seribend. ἐχώρεε τεῆς εὐδαίμ. sublato commate. Ib. γάλα 
— δεούσης. Exod. III. 8. 17. XIII. δ. XXXIII. 8, Leyit. XX. 24. 
et alibi saepe. 
'Talis fuit in vita atque sermone Antonius , ia summa, vir icus prorsus, 
ὃς divinus. Sub idem tempus homines gemelli, ex Cappadocum provincia 
oriundi, imperium Romanum late obierunt, quos ipse quoque, qui haec con- 
scripsi, per Asiam crebro vidi, portentosum sane ostentum , atque novum. 
His erant integra minimeque decurtata corporis membra, latera autem ab 
axillis ad ilia usque conglutinata, ita ut coniungerent corpuscula, unumque 
efficerent. Ita alteris brachüs, quibus sese tangebant, cervices circum- 
lectebantur suas, in alteris bacilla gerebant, quibus nitebantur ambulantes. 
etatis annum agebant tricesimum: corporibus erant bene formatis, floridis 
ad speciem ac vigentibus. In peregrinationibus longioribus vehebantur 


snula, cuius in sella sedebant feminarum more, erantque animo miti ac man- 
sueto, plus quam dici potest, praediti. Verum de his geimellis satis est 


4. Vere denuo relucescente, Ioannes Imp., in unum locum coactis dili- 
genterque armatis Romanorum copiis, profectus ab urbe est, perque Palae- 
etinam processit, terram felicem, lacte et melle affluentem, ut cum divinis 
doctoribus loquar. Hic castrum aggreditur, quod Syrorum lingua Mem- 
petze vocatur: quo vi belli omnique macbinarum genere in potestatem reda- 


166 LEONIS DIACONI 


A. M. 6488 στησάμενος, τὰ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ σανδάλια ἐκεῖσε ἀνευρηκὼς, 
Ind. 8 ἀνείληφεν ὥς τι δῶρον οὐράνιον, xal τὰς τοῦ σεβάσμίου τε Προ-- 
. δρόμου τρίχας, τοῦ Κήρυκος. καὶ τὰ μὲν αὖϑις ἐν τῷ περιπύ-: 
στῳ τῆς ϑεομήτορος σηκῷ, τῷ κατὰ τὴν ἀναχτορικὴν ἑστίαν δε. 
Fol. 818 τ. δομημένῳ, ἀπέϑετο, ὥς τινα πολύολβον ϑησαυρόν' τὰς δὲ ἐν τῷ 5 

| τοῦ Σωτῆρος νεῷ, ὃν αὐτὸς ἐχ βάθρων ἀνήγειρεν. ἐχεῖϑεν ἀπά-- 
ρας ᾿παμείᾳ προσέβαλε, φρούριον δὲ αὕτη ὀχυρὸν καὶ δυσάλω-- 
τον. ἀλλὰ καὶ ταύτην εὐαριϑμήτοις ἡμέραις ἡρηκὼς καὶ κατα- 
στρεψάμενος, ᾿ἐπὶ Ζαμασκὸν μετὰ τοῦ στρατεύματος ἴεται. οἱ 

δὲ ταύτην οἰχοῦντες, πολλοῦ τιμώμενα δῶρα ταῖς χερσὶν ἀνειλη- 10 
φότες, πρὸς τοῦ ἐμπορίου τῷ βασιλεῖ ὑπηντίαζον, παραιτούμε- 
vol Te τὸν τούτου ϑυμὸν, καὶ τοῖς δώροις αὐτὸν ἐξευμενιζόμε-- 
vot. ὃ δὲ, φόρους αὐτοῖς τάξας ῥητοὺς καὶ ὑποσπόνδους Ῥω- 
μαίοις ἀπεργασάμενος, ἐκεῖϑεν δρμηϑεὶς διὰ τοῦ “Πιβάνου (ὄρος 

P. 103 δὲ ὃ “«ίβανος κατ᾽ ἐκεῖνον τὸν χῶρον τραχὺ καὶ μέγιστον διατεῖ- 15 
yov, τὴν τε Φοινίχην καὶ Παλαιστίνην ἀλλήλων ἀπείργει) ἐγκαρ-- 
σίως ἠπείγετο, καὶ κατ αὐτὴν τὴν ῥαχίαν ἀφικόμενος, τὴν Βορ- 
ζῶ, πόλιν ἐρυμνωτάτην, ἐξ ἐπιδρομῆς εἷλεν. ἐντεῦϑεν ἀπάρας 
ἐς Φοινίχην χάτεισι, καὶ τάς τε Βαλαναίας τὸ φρούριον αἱρεῖ, 

καὶ τὴν Βηρυτὸν πολιορχεῖ ἐν f καὶ τὴν τοῦ Σωτῆρος ἐν εἰκόνι 90 
σταύρωσιν εὑρηκὼς, καὶ ταύτην ἐκεῖϑεν ἀνειληφὼς, iv τῷ τοῦ 

Σωτῆρος νεῷ, ὃν ἐκ βάϑρων ἐδείμιατο, παρεκπέμπει. 
B €. «“2Ζἔγται δὲ περὶ ταύτης τῆς ϑείας εἴχόνος ἐξαίσιόν τι συμ- 
βεβηκέναι τεράστιον. φασὶ γὰρ κατά τινὰ ἑστίαν τῆς Βηρυτοῦ 
11. so0g] Leg. πρόδ 17. ῥαχιὰν cod., oxytonos. 


cto, reperta ibi sandalia Servatoris tanquam coeleste donum quoddam sustu- 
lit, itemque capillos venerandi Praecursoris et Praeconis. Atque illa quidem 
in illustri templo Matris Dei, quod in palatio exstructum est, ditissimi thesau- 
yl instar deposuit: hos in aede Servatoris, quam a fundamentis excitaverat. 
Inde profectus ad Apameam accessit, munitum captuque difficile castellum. 
Bed tamen hanc quoque post dies non ita multos cepit, suaeque ditionis fe- 
cit, ac Damascum versus cum exercitu contendit. At Damasceni cum donis 
magni pretii in manibus, pro suo emporio Imperatori obviam veniunt, ut 
eius iram deprecarentur, ipsumque muneribus placarent. Ita, ubi certa il- 
lis tributa imposuit in potestateneque Romanorum ipsos 3uscepit, inde motis 
castris per Libanum (mons est Libanus asper ac maximus, qui per partes 
1185 pertinens Phoeniciam a Palaestina disterminat) transverso itinere ten- 
dit, in ipsumque enixus iugi dorsum, urbem munitissimam Borzo subita in- 
cursione cepit. Inde profectus in Phoeniciam se demittit, castellum Bala- 
naeas occupat, Berytum obsidet: quo ín oppido cum crucifixionem Servato- 
xis depictam invenisset, eam inde sublatam in Servatoris aedem , quam a 
fundamentis exaedificaverat, mandat. 

5. Circa hanc divinam imaginem stupendum quoddam prodigium conti- 
gisse narratur. Aiunt Christianae religionis hominem Beryti in quadam do- 


HISTORIAE X. 6. 167 


ἄνδρα τὰ Χριστιανῶν πρεσβεύοντα παροικεῖν, xaJ^ ἦν xal τὴν Δ. C. 975 
ῥηϑεῖσαν εἰκόνα σεβόμενον ἀναϑέσθαι. χρόνον δὲ ὕστερον xa3? 6 
ἑτέραν οἰκίαν μεταναστεῦσαι, xal, κατὰ ϑείαν τινὰ πρόνοιαν, 
λήϑῃ περισχεϑέντα κατὰ τὴν προτέραν οἰχίαν τὴν εἰκόνα παραλι- 

δπεῖν. ταύτην δὲ τὴν ἑστίαν Ἰουδαῖον παρειληφέναι τινὰ, dore 
xul κατοικεῖν" τὸν δὲ τῶν ὁμοϑρήσκων αὑτοῦ τινας εἷς τὴν ὕστε- 
ραίαν ἡστιακέναι. οὃς τῷ δόμῳ ὑπεισελδόντας καὶ πρὸς ἐνώπια 
τὴν τοῦ Σωτῆρος σταύρωσιν ἀνατεϑειμένην ἀϑρήσαντας, δεινῶς 
λοιδορεῖσϑαι τὸν Ἰουδαῖον, ὡς ἔκσπονδον τῆς σφῶν ϑρησκείαςΟ 

10καὶ τὰ τῶν Χριστιανῶν σέβοντα. τὸν δὲ ὅρχοις αὐτοὺς διαβε- 
βαιοῦσϑαι, ἦ μὴν μὴ τὴν τοιαύτην εἰχόνα ἕως τοῦ παρόντος ϑεά- 
σασϑαι. αὖϑις δὲ πρὸς αὐτὸν τοὺς παλαμναίους ἐκείνους εἰπεῖν 
καὶ, ,,8l μὴ τὰ τῶν “Χριστιανῶν ὀργιάζεις, ἔργοις ἡμᾶς πληρο--: 
φόρησον, καὶ ταύτην τὴν λόγχην ἀνειληφὼς, νύξον τὸ τοῦ Να- 

156 ζαραίου εἰχόνισμα κατὰ τῆς πλευρᾶς, τὸν τρόπον, ὃν oi πατέ- 
ρες ἡμῶν τοπάλωι τοῦτον σταυρώσαντες ἐλύγχευσαν." τὸν δὲ, τὴν 
λόγχην μεταχειρισάμενον, ὡς εἶχε ϑυμοῦ, καὶ μάλιστα πληρο- 
φορεῖν ἐκείνους βουλόμενον, τὸ περιαπτόμενον αὑτῷ ἔγκλημα 
κατεπειγόμενον ἀποτρίψασθϑαι, νύξαι τὴν τῆς εἴχόνος πλευράν. Ὁ 

80 ἅμα δὲ τῇ προσβολῇ τῆς αἰχμῆς, πλῆϑος καταῤῥεῦσαι σὺν ὕδα- 
τι αἵματος" τοὺς δὲ δυσσεβεῖς Ἰουδαίους πεπηγέναι τῷ φρικεῷ 
τοῦ ϑεάματος, καὶ τῆς φήμης διαδοϑείσης, τοὺς τὰ Χριστια- 
νῶν σέβοντας εἰσπηδῆσαί τε τὴν τοῦ Εβραίου ἑστίαν, καὶ τὴν Fol. 818 v. 
σεπτὴν τοῦ Σωτῆρος ἀνειληφέναι σταύρωσιν, ἔτι τὸ ϑεῖον ἐκβλύ- 


4. λήθης cod. 


mo habitasse, in qua imaginem, quam dicebam, multo cun honore depo- 
suisset, Eundem posterius demigrasse in alias aedes, et, divinae pro- 
videntiae nutu , sacri pignoris oblitum, in priore domo imaginem reliquisse. 
Eesdem aedes Iudaeum aliquem tenuisse, ut habitaret, nonnullosque super- 
stitionis suae postero die ad coenam vocasse. lllos domum ingressos, inque 
[erietibus Servatoris cruci affixi imaginem videntes, gravibus maledictis 
udaeum incessisse, ut persuasionis suae desertorem et Christianorum fidem 
colentem. Hunc iureiurando affirmare, sese illam im ante hoc tempus 
omnino non vidisse. 'Tum scelesti illi, ,,Si quidem," inquiunt, ,,Christiano- 
rum sacra non colis, rebus ipsis certam fidem facito, arreptaque lancea ista 
Nazareni effigiem in latere pun ito, eodem modo, quo nostri olim patres 
eum cruci fixum confoderunt." "l'um ille, lanceain manus accepta, ut fla- 
grabat ira, quo illis quam mazime fidem faceret, affictum sibi crimen di- 
uere cupiens, latus imaginis percussit. Vix autem cuspidem impegerat, 
cum sanguinis aqua mixti copia effluxit. Ad horribile spectaculum obri- 
guisse ferunt impios ludaeos: reique fama divulgata, persussionis Chri- 
stianae homines aedes Hebraei invasisse, sublatamque crucifixi Servatoris 
venerandam imaginem, sanguinis rivos etiam tum fundentem, in sacro de- 


- 168 LEONIS DIACONI 


A. M. 6483 ζουσαν αἷμα, καὶ εἷς ἱερὸν ἀναϑεῖναι σηκὸν, καὶ τιμᾷν μεγαλο- 
Ns 975 πρεπῶς. ταύτην ὃ βασιλεὺς τὴν ϑεάνϑρωπον μορφὴν ἐκεῖϑεν ἄνει-. 

1.6 ληφὼς, τῷ Βυζαντίῳ παρέπεμψεν, ὥς μοι ἤδη δεδήλωται. 

P. 104 ς᾽, Ἐπεὶ δὲ τάς τε Βαλαναίας καὶ Βηρυτὸν τῷ πολεμεῖν 107- 
κε, Τριπόλει προσβάλλει. καὶ μὴ οἷός τε ὧν ταύτην πολιορχεῖν ἐξ ἢ 
ἐπιδρομῆς (περιβόλοις γὰρ κατὰ τὴν ἤπειρον ἐρυμνοῖς περιείληπται, 
ἐπὶ λόφου τινὸς ἀποτόμου διατείνουσα" κατὰ ϑάτερον δὲ μέρος 
ϑαλάσσῃ πὲρικλύζεται, ἐπίγειον καὶ προκόλπιον προβαλλομένῃ 
εὔορμον καὶ εὐχεέμερον), ἐχεῖϑεν ἀπάρας, τὰς παραλίους πολί- 
χνας ὁδῷ προβαίνων ἐξεπολιόρχει. κατὰ τοῦτον δὴ τὸν καιρὸν, 10 
«Αὔγουστος δὲ μὴν ἦγεν ἀρχὴν, κομήτης ἐξεφάνη ἀστὴρ, χρῆμα 
ϑεῖόν τι καὶ καινὸν, λογισμὸν ὕπερβαῖνον ἀγϑρώπινον. οὐδὲ 

Β γὰρ τοιοῦτόν τι κατὰ ταύτας ὥφϑη τὰς γενεὰς, οὐδ᾽ ἐπὶ το- 
σαύτας ἡμέρας ἐπιφαίνειν τὸ πρόσϑεν συμβέβηκεν. οὗτος dm 
ἀνατολῆς βορειότερος ἀνίσχων, καὶ εἰς ὕψος ὅ,τι πλεῖστον αἷ- 15 
ρόμενος, ὡς κυπάριττός τε ὑψούμενος, εἶτα ἠρέμα κυρτούμε- 
vog, πρὸς μεσημβρίαν ἀπέγνξυεν, ἀπλέτῳ nugl ἐκκαιόμενος, καὶ 
τηλαυγεῖς καὶ λαμπρὰς τὰς ἀκτῖνας ἐπαφιεὶς, ngüyua δείμα- . 

A. M. 6Á8& voc καὶ φρίκης γέμον τοῖς ἀνθρώποις ὁρώμενος. ἀπ᾽ ἀρχῆς δὲ 
AG 975 μηνὸς «ἀὐῤγούστου, ὡς ἔφην, φανεὶς, ἐφ᾽ ὅλαις ἡμέραις ἐπε- 20 
1.1,6 ποίητο τὴν ἐπιτολὴν ὀγδοήκοντα, ἀπὸ μέσων üylayov νυκτῶν, καὶ 
μέχρι σταϑηρᾶς ἡμέρας ὁρώμενος. βασιλεὺς δὲ, τὸ ἀσύνηϑες τε- 
ρθάστιον κατιδὼν, τοὺς περὶ τὴν τῶν μετεώρων ἐσχολακότας ἠρώτα 
5. Τριπόλει, Sic cod. hic: supra 48. D. mendose Τρίπολι. 15. Fort. 
βορειοτέρας, 


Jubro deposuisse, honoreque sffecisse amplissimo. Hanc Deihominis effi- 
giem Imperator inde sublatam, ut iam demonstratum abs me est, Constanti- 
nopolim misit. 

/ 6. Balanaeis et Beryto bello captis, ad Tripolim accessit. Quam cum 
oppugnare ex itinere non posset (nam qua spectat continentem moenibus 
firmis cingitur, per tumulum abscisum porrecta ipsa: elterum latus mare al- 
luit, navaleque praetendit et stationem portuosam ac tutam), inde motis ca- 
stris minora in littore oppida continuato progressu expugnavit. Sub idem 
tempus, quod erat Augusti mensis initium , stella crinita apparuit, divinum 
prorsus ac novum portentum, rationem superans humanam. Neque enim 

ulusmodi aliquid visum memorie nostra est, neque omnino unquam ante 
factum ut per tot dies luceret. Surgens illa ab ortu hiberno, in altitudi- 
bemque plurimam evecta, erecta cyparissi ritu, et leviter a summo inflexa, 
δὰ meridiem vergebat, multo igni tlagrans, radiosque spargens lucidos ac 
illustres, plenum formidinis horrorisque spectaculum hominibus praebebat. 
Cumque ineunte mense Augusto, quemadmodum dixi, spparuisset, per octu- 
ginta totos dies in conspectum sese dedit, ita ut oriretur de nocte media, 
videretur usque ad claram lucem. At Imperator, cum insolitum id portea- 
tum item conspexisset, ex iis qui vacabant observationi siderum quaeuiril, 


HISTORIAE X. 7. - . — 169 


παρατήρησιν, ὅ,τι δὴ καὶ βούλοιτο τὸ τοιοῦτον Σξαίσιον. oiA.M. GASA 
δὲ, οὐχ ὡς 9j τέχνη παρεῖχε τεκμαίρεσθαι, πρὸς δὲ τὸ τοῦ βασι- na 975 
λέως βούλημα, τὴν τοῦ χομήτου παρεξηγοῦντο ἐπιτολὴν, νίκην 101. 6 
τε αὐτῷ xav ἐχϑρῶν καὶ μακρότητα ἡμερῶν ἐπαγγελλόμενοι 
δἔσεσθϑαι. ἤστην δὲ oí ταῦτα παρεξηγούμενοι Συμεώνης τε, à ..1ο- 

γοϑέτης καὶ Μάγιστρος, καὶ ὃ τῆς Νικομηδείας πρόεδρος Στέφα- 
γος, ἄνδρες τῶν τότε σοφῶν ὄντες ἐλλογιμώτεροι. ἀλλ᾽ οὐχὶ ταῦ-- 
τα ἡ τοῦ κομήτου παρεδήλου ἐπιτολὴ, ἃ πρὸς χάριν οἱ ἄνδρες τῷ 
αὐτοκράτορι ὑπηγόρευον, ἀποστασίας δὲ χαλεπὰς, ἐθνῶν τε ἐπι- Ὁ 

10 δρομὰς, καὶ ἐμφυλίους" στάσεις, καὶ «μεταναστάσεις πόλεων καὶ 
χώρων, λιμοὺς καὶ λοιμοὺς, καὶ φρικώδεις σεισμοὺς, καὶ πανο-- 
λεϑρίαν σχεδὸν τῆς Popoixzg ἐπικρατείας, ἅπερ ἡμεῖς ἐκ τῆς τῶν 
πραγμάτων ἐκβάσεως εἴδομεν. 

U. Μετὰ γὰρ τὴν τοῦ αὐτοχράτορος Ἰωάννου ἐκδημίαν ἀπὸοϊ. 319 τ. 

15 τοῦ σώματος, Βάρδας ἸΠάγιστρος, ὃ κατ᾽ ἐπωνυμίαν Σκληρὸς, ᾿ 
φιλαρχίαν xal ἀπληστίαν νοσῶν, ἀπάτῃ δὲ μετελϑὼν xol φενακί- 
σας τὸν πολὺν ὄχλον καὶ εὔκολον, ἀποστασίαν δεινὴν κατὰ τῶν P. 105 
κρατούντων ἐμελέτησεν " ἐπὶ τετραετῆ τε ἐνιαυτὸν τὴν “Α“σίαν xa- 
τέδραμε, χώρας πυρπολῶν, καὶ πόλεις καταστρεφόμενος, τήν 

30 τε Ῥωμαϊχὴν δύγαμιν, ἐξ ἀντιπάλου παρατάξεως ἀντιτασσομένην 
αὑτῷ, τρεπόμενος καὶ κατακαίνων ὠμῶς" "τοῦτο μὲν ὑπὸ τοῦ 
ΠΙατρικίον Πέτρου καὶ στρατοπεδάρχου δημαγωγουμένην, ὅτε, 
κατὰ τὴν «Ἰάπαραν τὸ πεδίον (ἠεϑόριον δὲ τοῦτο τῆς χώρας τῶν 
"Αρμενίων) 7j; μάχη συνεκροτεῖτο, ὁπηνίκα καὶ αὐτὸς 0 Πατρέκιος 

25 Πέτρος, δοςατίω βληϑεὶς καὶ τοῦ ἵππου κατενεχϑεὶς, παρ᾽ αὐτὴν 


[ 


prodigium eiusmodi quid sibi vellet. Illi non ex argumentis quae ars sup- 
peditabat, sed ad optatum Imperatoris, cometae ortum interpretabantur 

ram, victoriam ei de hostibus ac vitam diutinam pollicentes. Quam 

ationem ementiebantur Simeon Logotheta et Magister, atque Stepha- 
nus Nicomedise antistes, inter doctos illius temporis prae caeteris clari. 
Tametsi cometae accessus non ea portendebat, quae Imperatori obsequen- 
ter exponebant, sed rebelliones calamitosas, incursiones gentium, motus 
civiles, ex oppidis et agris fugam, caritates, pestes, terrae motus horrificos, 
denique paene occasum imperii Romani, quemadmodum nos in eventu rerum 


us. 

7. Etenim post Ioannis Imperatoris e vita discessum, Bardas Magister 
cognomento erus, dominandi habendique morbo laborans, cum levem 
multitudinem praestgiis captam infatuasset, periculosam adversus principes 
rebellionem molitus est: per quadrienniumque Asiam pervasit, provincias va- 
stans, oppida eruens; copias autem Romanas, castris ex adverso factis sibi 
oppositas, in fugam vertit, conciditque atrociter: semel exercitum Petri Pa- 
tricii ac Praetoris, cum in Laparaetugro (is provinciae Armeniorum est fini- 
mus) praelium committeretur, ubi et ipse Petrus Patricius, cuspide ictuaet 


170 LEONIS DIACONI 


A. M. 6484 ἐξέπνευσε τὴν παράταξιν, πλείστων ὅτι τῶν ὑπασπιστῶν συνα- 
γναιρεϑέντων αὐτῷ τοῦτο δὲ ὑπὸ Βάρδα ἸΠαγίστρου τοῦ Φωχᾶῶ, 
ὃς πρὸς τῶν χρατούντων τὸ τοῦ “ομεστίχου τῶν Σχολῶν ὑποζω- 
σάμενος ἀξίωμα, ἀντίπαλος τῷ Σκληρῷ κατὰ τὴν Παγκάλειαν 
παρετάξατο. ἱππήλατον τοῦτο πεδίον, τῷ ““μωρίῳ προσέγγιον. 5 
ὅπου. δὴ καὶ παρὰ τὸ μεταίχμιον ῥάβδῳ κατὰ τοῦ κρανίου πληγεὶς 
ὃ Φωχᾶς, τοῦ ἵππου τε κατενέχϑη καὶ elc γῆν κατεβλήϑη * καὶ κἂν 
ἥλω τῶν ἐναντίων καὶ ἀκλεῶς παραπώλετο, εἰ μὴ ὡς εἷς τῶν πολ- 
λῶν παρώφϑη παρὰ τῶν δυσμενῶν, ἠγνοηκότων αὐτὸν, ἐπελϑοῦ- 
σα δὲ ἡ νὺξ τοῦτον διέσωσεν. ὃ δὲ Σχληρὸς, ταῖς τοιαύταις νέ- 10 

C xac ἐπαρϑείς τε καὶ φρενωϑεὶς, ἀνυπόστατός τις καὶ ἀκαταγώνι- 
στος ἐνομίζετο. ἐντεῦϑεν τήν τε Νίχαιαν, καὶ άβυδον, καὶ 
“Ἀττάλειαν τῷ πολεμεῖν παρεστήσατο, καὶ τὴν τῆς ““σίας ἐπε- 
ποιήσατο Ῥωμαϊκὴν ἐπικράτειαν " καὶ πλείστας τριήρεις προσεί-" 
ληφε, καὶ ϑαλασσοκρατῶν μεγάλα τοὺς ἐμπόρους ἐσίνετο, καὶ 15 
αὐτὴν ἤδη τὴν βασιλεύουσαν, τὰς σιτηγοὺς φορτίδας ox ἐῶν εἷς 
αὐτὴν ἀναπλέειν κατὰ τὸ πρότερον' ἕως οὗ ἐκ Βυζαντίου πυρφόροι 
ψῆες πρὸς τῶν χρατούντων λαϑραίως ἐξαπεστάλησαν. 6c Bágdag 
ἸΠάγιστρος ὃ Παρσαχουτηνὸς ἄγων, αἰφνίδιον τῇ 24/000 προσ- 
ορμισϑεὶς, τάς τε τριήρεις τοῦ τυράννου κατέφλεξε, καὶ τὴν τῶν 20 

Ὁ στρατιωτῶν κατηκόντισε φάλαγγα, καὶ τὸ φρούριον εἰληφεν. αὖϑις 

Fol. 819 v. δὲ ὁ Φωκᾶς, χεῖρα περὶ αὑτὸν πλείστην στρατιωτῶν ᾿ηϑροικὼς, 
τῷ Σκληρῷ ἐπιτίϑεται, καὶ τοῦτον τρεψάμενος ἐν ᾿Εχβατάνοις 
πρὸς τοὺς ““γαρηνοὺς φυγεῖν παρεσκεύασεν. 


13. Leg. ὑπεποιήσατο. Vid. 107. B. lin. 12. 108. A. lin. 5. 


deiectus equo, ín ipsa acie animam efflavit; protectores autem quamplurimi 

una cum illo occubuerunt: deinde sub Barda Phoca Magistro, qui cum a 

principibus dignitatem Domestici Scholarum recepisset, acie adversus Scle- 

rum in Pancalea constitit. Is equitabilis propter Amorium campus est. lbi 

inter infesta tela caput ligno percussus Phocas ex equo cecidit: humique stra- 

07 tus captus esset ab hostibus, interiissetque ignobiliter, nisi ut unus de multis 

neglectus esset ab adversariis, quod speciem eius ignorarent, fuissetque ab 

nocte superveniente servatus. At Sclerus, elatus eiusmodi victoriis atque 

obcaecatus, fortior iam habebatur, quam ut vi ulla armisque superari pos- 

set. Ex quo et Nicaeam, Abydum, Attaleam bello cepit, et quicquid in 

Asia Romanis paret subiunxit sibi: simul assumtis triremibus bene multis, 

' dominansque mari, male cum negotiatores tum ipsam iam urbem vexavit, ad 

quam appellere, ut antehac, navibus frumentariis minime permisit: donec 

ignifera classis clam a principibus Constantinopoli emissa est. Cui classi 

praefectus Bardas Parsacutenus, Magister, derepente devectus ad Abydum, 

triremes tyranni incendit, adversariorum multitudinem confodit, arcem ipsam 

tenait. Posthaec Phocas, maxima ma«nu militum circa se coacta, iterum 
adortus Sclerum est, fusumque Ecbatana ad Saracenos fugere co&git. 





HISTORIAE X. 8. — 471 


η΄. El? αὖϑις, ἐπεὶ τὸ λῃστρικὸν τῶν συνωμοτῶν τοῦ XxAg- A. C. 975 
οοὔ Βάρδα τελέως ἐσκίδνατο, τὰς δυνάμεις ἀνειληφὼς ὃ αὖτο- b 
κράτωρ Βασίλειος ἠπείγετο κατὰ τῶν IMvodv. ἡ γὰρ ἐκείνων ai- 
ϑάδεια καὶ ἀπήνεια, φονικὸν περιπνέουσα, τὴν Ῥωμαϊκὴν ἐσίνετο 
5 ἐπικράτειαν, καὶ τὰ τῶν ἸΠακεδύνων ἀφειδῶς ἐληΐζετο, ἡβηδὸν P. 106 
ἅπαντας διαφϑείρουσα. τῷ τοι καὶ ϑερμότερον ἤπερ ἔδει μᾶλλον 
κινηϑεὶς ἢ προμηϑέστερον, αὐτοβοεὶ καϑελεῖν ταύτην ἠπείγετο. 
ἀλλὰ τῶν ἐλπίδων ἐπηρείᾳ τύχης ἡμάρτανεν. ἐπεὶ γὰρ τὰς ἐστε- 
γωμένας καὶ κρημνώδεις ἀτραποὺς διοδεύσας, κατὰ τὴν Σαρδι- 
0 κὴν ἐπεχωρίασεν, ἣν καὶ Τράλιτζαν ἡ Σχυϑικὴ συνήϑεια xL 
χλήκεν, ἐνταῦϑα τὸν τοῦ στρατοπέδου ἐπήξατο χάρακα, καὶ αὖ- 
τὴν napaxoJicáuevoc, ἐφ᾽ ἡμέραις εἴκοσιν ἐφροΐρει. ἀλλ᾽ οὐ- 
δὲν εἶχεν ἀνύσειν, τῇ κακοπραγίᾳ τῶν στρατηγῶν ἐς ῥᾳστώ- 
γὴν xal νωϑείαν ἀποχλιγάσης τῆς στρατιᾶς. τοίνυν πρότερον μὲν Β 
15ro)g ἐπὶ χιλὸν. xal χορτάσματα τοῦ χάρακος ἐξιόντας ἐνεδρεύ-- 
σαντες οἱ υσοὶ, πολὺν φόνον εἰργάσαντο, καὶ πλῆϑος ὑποζυ-- 
γίων καὶ ἵππων ἀπήγαγον. ἔπειτα τῶν ἑλεπόλεων καὶ τῶν λοιπῶν 
μηχανημάτων ἀπειρίᾳ τῶν προσαγηοχότων ταῦτα τοῖς τείχεσιν 
ἀπρακτησάντων, καὶ πυρποληϑέντων παρὰ τῶν δυσμενῶν " ἐπεὶ καὶ 
90 σπάνις τῶν ἀναγκαίων κατεῖχε τὴν στρατιὰν, τῶν συμπεφορημέ- 
vov ἐπισιτισμῶν ἤδη ἀναλωϑέντων, τῷ μὴ πεφεισμένως ἀλλ᾽ ἄδην 
κατεμφορεῖσϑθαι αὐτῶν, ἐνσκευασάμενος συνάμα τῇ στρατιᾷ τὴν 
ἐπὶ τὸ Βυζάντιον ἤει. πανημέριος δὲ διοδεύσας, ἐπί τινα λόχμην 


10. Fort. Τριαδίτξαν. 14. τοίνυν. Nota, particulam praeter 
consuetudinem Atticam esse προτακεικήν. 


8. Deinde, ubi praedatoriam manum asseclarum Bardae Scleri prorsus 
dissipaverat, revocatis copiis Basilius Imperator adversus Moesos contendit. 
Quippe contumacia eorum ac saevitia, caedem spirans, cum totum vexabat 
Romanum imperium, tum vero Macedoniam misere populabatur, occisione 
per omnem pubem facta. Ex quo, non tam prudentia quam ardore mentis 
plus quam satis erat motus, uno impetu tollere illos properavit Quanquam 
spes eum ob fortunae iniuriam frustrata est. Nam, ubi transmissis arctis 
arduisque itineribus ad Sadicam accesserat, quam item 'Tralitzam Scythica 
nominavit consuetudo, castris ibi communitis, urbem per dies viginti obsessam 
tenuit. Neque tamen quicquam profecit, propterea quod ob ducum pravi- 
tatem inertiae desidiaeque tradiderat sese exercitus. Ex quo primum e 
castris pabulationis foenisiciique causa egressos ex insidiis adorti Moesi, 
magnam eorum caedem fecerunt, abductis iumentis equisque quamplurimis. 
Postea cum testudines ac caeterae machinae nihil effecissent imperitia eorum 
qui ad muros illas admoverant, essentque ab adversariis incensae; sünul 
quod inopia rerum necessariarum premebat erercitum , consumto iam fru- 
mento, quod secum advexerant milites, non parce, sed intemperantius illo 
usi: ibi tum Imperator collectis sarcinis cum exercitu Constantinopolim 
versus movit. Neque intermisso toto illo die itinere, loco silvestri castra 





172 ' LEONIS DIACONI 


A. M. 6484 διεσχητίσατο, καὶ τὴν πληϑὺν διανέπαυε. μήπω δὲ τῆς πρώτης 
Iad. p φυλακῆς τῆς νυχτὸς συμπεραιωϑείσης, ἐξαίφνης ἀστὴρ naupeyé- 
ϑης ix τοῦ ἑῴου μέρους τοῦ χάρακος δρμηϑεὶς xal τὰς σκηνὰς πε- 
ριλάμψας ἀπλέτῳ φωτὶ, ἐπὶ τὸ ἑσπέριον μέρος παρ᾽ αὐτὴν τὴν 
ταφρείαν καταπεσὼν, καὶ εἰς σπινϑῆρας συχνοὺς διαιρεϑεὶς, ἀπε- 5 
σβέσϑη. τὴν αὖϑις δὲ τοῦ στρατοῦ παρεδήλου διαφϑορὰν 1j τοῦ 
ἀστέρος χαταφορά. ἔνϑα γὰρ τοιουτότροπόν τι γενέσϑαι συμβέ- 
βηκε, τοῦ ὑποκειμένου πανολεϑρέαν ἐσήμηνε. τεχμήριον τοῦτο 
σαφὲς ὃ ἐπὶ τῆς Τρωϊκῆς πληϑύος κατενεχϑεὶς ἀστὴρ, ὅπηνίκα 
Ἐοὶ, 320 r. Πάνδαρος τῷ ἹΜενελάῳ ἐπετοξάζετο " ἐκεῖ γὰρ αὐϑημερὸν ἡ Towi- 10 
xj φάλαγξ πρὸς τῶν ᾿Αχαιῶν elg φυγὴν ἀγεννῆ συνεχλείετο. καὶ 
Ὁ ἐπὶ τῶν ἹΡωμαϊκῶν δὲ πολέμων εὕροι τις ἂν, τὴν ἱστορίαν μετιὼν, 
τὸ τοιοῦτον πολλάκις συμβὰν, καὶ τὸ στράτευμα διαφϑαρὲν, ἵνα 
τὸ φάσμα ἐπέσκηψεν. εἴδομεν δὲ καὶ αὐτοὶ ἐπὶ τῆς τοῦ προέδρου 
Βασιλείου ἑστίας τοιοῦτόν τι κατενεχϑέν " καὶ μήπω καιροῦ συχνοῦ 15 
διαῤῥεύσαντος ἐκεῖνόν τε τοῦ βίου ὑπαπελϑόντα, καὶ εἷς διαρπα- 
γὴν xal προνομὴν ἐχδοϑέντα τὰ αὐτῷ διαφέροντα. ἀλλὰ περὶ μὲν 
τῆς τοῦ ἀστέρος φαντασίας ὧδέ πη ἐχέτω" τότε δὲ, κατὰ τὴν 
ὑστεραίαν, διά τινος ὑλώδους καὶ σηραγγώδους αὐλῶνος διήει τὸ 
P. 107 στράτευμα " ἐκεῖνον δὲ μόλις παραδραμὸν, χαραδρώδεις καὶ ἀνάν.-- 20 
qug κατελάμβανε χώῤους" ἐν οἷς οἵ IMvaol Ῥωμαίοις ἐπιϑέμενοε 
πλεῖστον ὅτε πλῆϑος ἀνδρῶν διέφϑειραν, καὶ τήν τε βασίλειον 
ἀρχὴν καὶ τὸν πλοῦτον εἰλήφεσαν, καὶ τὴν ἀποσκευὴν τῆς στρα- 
τιῶς ἐλαφυραγώγησαν ἅπασαν. τότε δὴ καὶ αὐτὸς ὃ ταῦτα ἐκ- 
8. Fort. τούτον. Confer. 93. A. 


posuit, ibi milites refecit. Prima noctis vigilia nondum transacta, subito 
stella permagna ex parte orientali valli emicans larga luce tentoria circum- 
fudit: cumque in parte occidentali propter ipsam fossam decidisset, in scin- 
tillas scissa permultas, atque restincta est. Cuius stellae casus internecio- 
nem exercitus, quae insecuta est, praemonstravit. Etenim ubicunque quic- 
quid eiusmodi accidit, ibi interitum praenunciavit rerum subiectarum. Cuius 
quidem rei clarum argumentum est delapsa in exercitum 'Troianum stella 
tum, cum Pándarus in Menelaum arcum intendit: nam illo ipso die 'Troia- . 
horum copia in turpem fugam a Graecis compulsa est. Neque minus in Ro- 
manorum bellis reperiet, qui annalium monimenta tractare velit, saepe idem 
venisse usu, ut ubi hoc portentum irrueret , ibi exercitus interiret. Quin 
et ipsi vidimus in aedes Basilii praesidis tale aliquid delabens: neque ita 
multo tempore post cum ipsum discedentem a vita, tum direptioni compi- 
lationique tradi fortunas eius. Verum de visione stellae haec sufficiant: tunc 
vero, postridie illius diei, exercitus silvestrem transgressus atque caverno- 
sam v vixdum inde emersus intercisa arduaque subiit loca: in quibus 
€x insidiis adorti Romanos Moesi numerum ingentem militum conciderunt, 
ceperunt autem Imperatoris tum praetorium, tum thesauros, atque lmpedi- 
menta exercitus universa. Aderam tunc et ipse, qui haec defleo, adversa 


O--0 00 nn o m mot. 


HISTORIAE X. 9. 173 


τραγῳδῶν ἐκεῖσε napi umv, TQ κρατοῦντι δυστυχῶς συνεπόμενος À. C. 975 

xal τῇ τοῦ διακόνου λειτουργίᾳ ὑπηρετούμενος, xal xàv ἐξεχύϑη Δ 16 
μου παρὰ μιχρὸν τὰ διαβήματα, καὶ μαχαίρας Σκχυϑικῆς γέγονα 
παρανάλωμα, εἶ μή με ϑεία τις ἐξ αὐτοῦ. τοῦ κινδύνου ἀπήγαγε 

δπρόνοια, ἥτις ἐξιππάσασϑαι τάχος πεποίηκε, πρὸ τοῦ καταλη-Β 

φϑῆναι τὴν φαραγγώδη πρὸς τῶν δυσμενῶν ἄνοδον, παρελϑ εῖν τε 
ταύτην, καὶ δρομαίως καταλαβεῖν τὴν ἀκρώρειαν. μόλις οὖν διὰ 
δυσβάτων ὃδρέων τὸ περιλειῳφϑὲν τοῦ στρατεύματος τὴν καταδρο- 
μὴν διέφυγε τῶν ἸΠυσῶν, τὴν ἵππον σχεδὸν ἀποβαλὸν ἅπασαν 

10 καὶ τὴν ἐπικομιζομένην ἀποσκευὴν, καὶ πρὸς τὰ Popneixà ἐπανέ- 
ζευξεν ὅρια. 

9'. Ἱπήπῳ δὲ τοῦ τοιούτου πάϑους τελευταίως ὑπολωφή-- 
σαντος, Βάρδας Ἰἤάγιστρος 0 Φωκᾶς χατὰ τῶν κρατούντων 
ἐτραχηλίασε, καὶ τὴν τῆς ᾿Ἡσίας ΡῬωμαϊχὴν ὑπεποιήσατο δύνα- 

1δ μιν, καὶ κατὰ ϑάλασσαν ἐπίνεια καὶ πτολίσματα πλὴν βύδου C 
εἷλε" καὶ τριήρεις συχνὰς νεολκήσας, ἐφρούρει τὸν τοῦ Ἕλλησ- 
πόντου πορϑμὸν, οὐκ ἐῶν τὰς φορτίδας ἀνάγεσθαι πρὸς τὴν. 
βασιλεύουσαν * στρατιάν τε πλείστην, ἧς .«Δέων ἹΜάγιστρος ὃ M- 
λισσηνὸς ἡγεῖτο, παρὰ τὴν ἤπειρον τῆς ᾿βύδου καϑίδρυσε, τάς τε 

390 σφετέρας τριήρεις φρουροῦσαν, xal πολιορχοῦσαν τὴν Ζβυδον. 
αὖθίς τε χάρακα καρτερὸν πρὸ τοῦ Βυζαντίου ἐπὶ τοῦ τῆς Χρυσῆς 
πόλεως λόφου ἔπηξεν, ἱππικὴν ὅτι πλείστην καὶ πεζικὴν στειλάμενος 
δύναμιν" ἀρχηγοὺς δὲ τῆς στρατιᾶς ταύτης τόν τε σύναιμον αὖ- 
τοῦ τὸν. Πατρίκιον Νικηφόρον, καὶ Καλοκύρην Πατρίκιον, à ἐπί- Ὁ 

35 χλησις Ζ)ελφινᾶς προεστήσατο. τούτους ὃ αὐτοκράτωρ αὖϑις Ba- Fol. 390 v. 

9. ἐξεγύϑη — διαβήματα. Psalm. LXXII. 2. 


avi principem comitatus, cui in officio Diaconi dabam operas. Nec multum 
msbfuit, quin ,,effunderentur gressus mei" gladioque iugularer Scythico, 
nisi ex ipso periculo me eripuisset divinum quoddam consilium, quod effecit, 
ut celeriter equum permitterem , antequam clivus arduus ab adversariis te- 
neretur, illoque superate δὰ summum jugum cursim evolerem. Reliquiae 
exercitus, aegre per invia montium Moesis insequentibus elapsae, amisso 
equitatu fere omni, atque impedimentis quotquot secum vexerant , in fines 
manos se receperunt. 

9. Nequedum penitus remiserat haec calamitas, cum Bardas Phocas 
Magister, rebellione adversus principes facta, Asiaticas sibi subiunxit im- 
perü opes, navalia atque oppida'maritima cepit, praeter Abydum: trire- 
mábusque magno numero deductis obsedit fretum Hellesponti, ne onerariae 
ad urbem accederent: exercitum autem permagnum, cui Leo Melissenus 
Magister praeerat, in ora ad Abydum constituit, qui et suis triremibus 
praesidio esset, et Abydum oppugnaret. Altera castra item firma posuerat 
contra Constantinopolim in monte Chrysopolitano, quo equitatum exerci- 
tumque plurimum miserat: his copiis praefecit Nicephorum Patricium fra- , 
trem suum, et Calocyrem Patricium, cognomento Delphinam, Sed hos Ba- 


174 LEONIS DIACONI 


A. M. 648 σίλειος, μετὰ δυνάμεως ἀποχρώσης τὸν Βόσπορον περαιωϑεὶς, 
ἐξ ἀντιπάλου μάχης ἐτρέψατο καὶ ζωγρίας συνειληφὼς, τὸν μὲν 
Νικηφόρον καὶ ὁμαίμονα τοῦ Quxü πεδήτην ἀποφήνας, εἷρχτῇ 
συνέχλεισε" τὸν δέ γε Καλοκχύρην τὸν “ελφινᾶ αὐτοῦ nov παρὰ 
τὸν τῆς Χρυσοπόλεως λόφον, ἵνα καὶ ἡ σχηνὴ αὐτῷ ἐπήγνυτο, 5 
ἀνεσκολόπισε. Βάρδας δὲ 0 Φωχᾶς, τὴν ἐν Χρυσοπόλει navo- 
λεϑρίαν τῆς στρατιᾶς διενηχηϑεὶς, τήν τε τοῦ ὁμαίμονος σύλλη» 

P. 108 ψίν τε καὶ κάϑειρξιν, καὶ τὴν τοῦ “Ζελφινῶ ἐπὶ τοῦ ξύλου προσ- 
παττάλευσιν, τὰς περὶ αὑτὸν δυνάμεις συνηϑροιχὼς, εἷς “1βυ- 
δον κάτεισι, τό,τε φρούριον τὸ ἐχεῖσε πειρώμενος πολιορκῆσαι, 10 
καὶ πρὸς τὴν Εὐρώπην διαπεράσαι, ὡς καὶ ταύτην ὑποποιή- 
σαιτο. ὃ δὲ αὐτοχράτωρ Βασίλειος, τὴν ἐν “Αβύδῳ κάϑοδον 
τοῦ τυράννου ἐνωτισϑεὶς, τὴν περὶ αὑτὸν στρατιὰν συναγηοχὼς, 
καὶ τὰς πυρφόρους τριήρεις ἐξαρτυσάμενος, ἀντίπαλος τούτῳ 
καϑίσταται" καὶ, περαιωθεὶς τὸν Ἑλλήσποντον, ἐν τῷ πρὸ τῆς 15 
᾿Αβύδου πεδίῳ τὴν βασίλειον σκηνὴν ἐπήξατο, ὁσημέραι τὰς φά- 
λαγγας συντάττων καὶ ἐξασκῶν, καὶ γνωματεύων ὅτῳ τρόπῳ τῷ 

Β ἀποστάτῃ ἐπέλϑοι. μιᾷ τοιγαροῦν τῶν νυκτῶν ἐς λόχους συν- 
τάξας τὸ στράτευμα, διὰ τῆς παρὰ ϑάλασσαν ἀταρπιτοῦ τοῖς 
ἐναντίοις ἐπέϑετο, xal, ἤδη τῆς ἡμέρας διαφαυούσης, τάς τε30 
τριήρεις πάσας ἐνέπρησε, καὶ τοὺς ἐναντίους κατακαίνων ovx 
ἀνίει. Βάρδας δὲ 0 Φωχᾶς, τῷ αἰφνιδίῳ τῆς ἀφίξεως καὶ ἐπι- 
ϑέσεως τοῦ αὐτοχράτορος ἐχπλαγεὶς, ἀντιμέτωπος τοῦ. χάρακος 
ἔξεισι" xol δῆτα κατὰ τὸ μεταίχμιον ἀντικαταστὰς, καὶ τοῦ 
ἵππου ἀϑρόον κατενεχϑεὶς, ξίφει τὸν αὐχένα ἐκκόπτεται. καὶ τὸ 35 


10. Fort. ἐχπολιορκῆσαι, ut expuguaret. — 20. διαφανούσης. Conf, 
supra 93. Α. 57. À. 


silius Imperator, cum manu idonea Bosporum transgressus, signis collatis 
fudit captivosque fecit: Nicephorum, Phocae fratrem, vinctum in custo- 
diam condidit: Calocyrem Delphinam autem ibidem in monte Chrysopoli- 
tano, ubi tabernagulum eius collocatum erat, in crucem egit. 'Tum Bardas 
Phocas, ubi cognovit, exercitum suum ad Chrysopolim deletum, fratrem ca- 
pun 80 custodiae mandatum, Delphinam palo affixum esse, coactis quas ipse 

abebat copiis ad Abydum descendit, ut arcem, quae ibi est, ai posset, op- 
ugnaret, et in Europam transvectus hanc quoque sibi adiungeret. Basi- 
us Imperator, certior factus tyrannum ad Abydum deyenisse, contracto 
item suo exercitu instructisque triremibus igniferis, adversus illum constiüt : 
&c, tramisso Hellesponto, in campo ante Abydum tabernaculum imperatorium 
collocavit, instruens quotidie legiones atque exercens, et meditans qua ra- 
tione rebellem adoriretur. Ita quadam nocte instructum jn insidiis exercitum 
per semitam secundum mare in adversarios rapit, ac, die jam illucescente, 
triremes combussit omnes, caedem hostium facere non iptermisit, Bardas 
Phocas, Imperatoris repentino adventu impetuque exterritus, contra de vallo 
prodit; ibi inter infesías acies praelians cecidit ex equo subito, estque illi 


HISTORIAE X. 10. 175 


μὲν γιγαντῶδες τούτου σῶμα κατὰ τὴν Ἄβυδον τῇ γῇ κατορύτ- A. C. 975 
serait ἢ δὲ κεφαλὴ, πρὸς τὴν βασιλεύουσαν ἐχπεμφϑεῖσα καὶ ἴ l6 
δορατίῳ περιπαρεῖσα, κατὰ τὰς ἀγυιὰς ϑοιαμβεύεται, καὶ τοῖς C 
κατὰ τὴν 4dcíav χαταπέμπεται στασιάζουσι. καὶ οὕτω τὰ τῆς 
δἀποστασίας sl; σταϑηρὰν γαλήνην μετεσκχευάζετο. 

(. Kol ἄλλα δὲ παγχάλεπα 5 τοῦ φανέντος ἀστέρος παρε- 
δήλου ἐπιτολὴ, καὶ οἱ παραδειχϑέντες αὖϑις πρὸς τὸ βόρειον 
μέρος ἀωρὶ τῶν νυκτῶν πύρινοι στύλοι, xol τοὺς δρῶντας ἔχδει-- 
ματούμενοι. καὶ γὰρ καὶ οὗτοι τήν τε συμβᾶσαν πρὸς τῶν Ταυ- 

10 ροσχυϑῶν τῆς Χερσῶνος ἅλωσιν παρεδήλουν, καὶ τὴν τῆς Βεβ- 
δοίας κατάσχεσιν παρὰ τῶν ἸΠυσῶν. ἔτι δὲ ὃ πρὸς δύσιν ἐπὶ xa- 
ταφορὰν τοῦ φωσφόρου ἀνίσχγων ἀστὴρ, ὃς ἑσπερίους ποιούμε- D 
voc τὰς ἐπιτολὰς, οὐδένα στηριγμὸν ἐφ᾽ ἑνὸς διεφύλαττε κέντρου, 
λαμπρὰς δὲ xal τηλαυγεῖς τὰς ἀκτῖνας ἐπαφιεὶς, μεταβάσεις ἐποι-- 

15 εἴτο συχνὰς, πῆ μὲν βορειότερος δρώμενος, πῇ δὲ νοτιώτερος, Fol. 891 τ. 
ἔστε δ᾽ ὅτε xal αὐτὴν τὴν μίαν ἐπιτολὴν καὶ μεταμείβων τὸν 
αἰϑέριον τόπον, καὶ ποιούμενος ἐναργῆ καὶ σύντομον τὴν μετά- 
βασιν" ὡς ϑαυμάζειν τοὺς ὁρῶντας καὶ καταπλήττεσϑαι, καὶ 
οὐκ εἷς καλὸν τελευτήσειν οἴεσϑαι τὴν τοῦ χομήτου ἀλλόκοτον 

90 χένησιν. ὃ δὴ καὶ συνέβαινε κατὰ τὴν τῶν πολλῶν ὑπόνοιαν. 
καὶ γὰρ ἑσπέρας ἐνισταμένης, ἐν fj μνήμην τοῦ μεγάλου 4ημη- 
τρίου καὶ Πάρτυρος τελεῖν παρέλαβεν ἡ συνήϑεια, φρικώδης P. 109 
ἐπεγεχϑεὶς σεισμὸς, καὶ οἷος ox ἄλλος xarà ταύτας δὴ συνέβη 
τὰς γενεὰς, τά τε πυργώματα͵ τοῦ Βυζαντίου πρὸς γῆν κατε- 

9. Ταυροσχύϑων cod. 16. χαὶ] Leg. κα. 17. Leg. ov»- 
τονον. | 


gladio caput abscisum. [Δ immane ejus corpus in terram est δὰ Abydum 

efossum: capnt, quod ad urbem detulerant, in pilo fixum, per vias tri- 

, umpho gestatum, ad rebellantesque in Asia missum est. Eo demum modo 
in stabilem serenitatem perturbatio seditionum se commutavit. 

10. Praeter haec, alia, acerba sane, praenunciabantur tum stellae 1}- 
lius illustris ortu, tum item columnis igneis, quae intempestis noctibus per 
plagam septentrionalem conspectae exterrebant videntes: quippe et illae 
significabant, ἃ 'Tauroscythis Chersonem expugnatum, 8 Moesis Berrhoeam 
occupatum iri, Tum versus occidentem post luciferi obitum oboriens stella, 
quae surgens vespere constitionem eodem in cardine faciebat nullam, sed illu- 
stres fundens ac micantes radios huc illuc subinde transferebatur, modo magis 
se ad septentrionem, modo ad meridiem ostendens, interdum unius ortus tem- 

re locum in ooelo mutans, manifesto ac citato motu: ut mirantes, qui vide- 

t, et perterriti, non bonum exitum habiturum portentosum cometae motum 
arbitrarentur. Quod ipsum accidit iuxta suspicionem vulgi. Etenim in- 
stante vespera, qua memoriam Demetrii magni Martyris celebrari usu re- 
ceptum est, terrae motus horribilis, qualis nusquam alius exstitit per has 
aetates, Byzantii turres in terram deiecit, domos plerasque stravit, ut ha- 





176 LEONIS DIACONI 


A. M. 6484 ρἴἥπωσε, καὶ τὰς πλείους ἑστίας ἀνέτρεψε, τάφον αὑτὰς τοῖς ol- 
κοῦσιν ἀπεργασάμενος, τά τε προσέγγια τοῦ Βυζαντίου χωρία 
μέχρις ἐδάφους κατέβαλε, καὶ πολὺν τῶν ἀγροίκων φϑόρον ἐποίη- 
σεν" οὐ μόνον δὲ, ἀλλὰ καὶ τὸ ἡμισφαίριον τῆς ὑπερώας τῆς 
μεγάλης ἐκκλησίας σὺν τῇ πρὸς δύσιν ἀψίδε κατέβαλε καὶ εἷς γῆν 5 
κατερίπωσεν" ἅπερ αὖϑις ὃ αὐτοκράτωρ Βασίλειος ἐν ἕξ ἐνιαυ-- 

Βτοῖς ἐδομήσατο. καὶ οἵ παγχάλεποι δὲ λιμοὶ, καὶ λοιμοὶ, αὐχμοέ 
τε, καὶ ἐπικλύσεις, καὶ ἀνέμων ἐξαισίων ἐπιφοῥαί" ὑπηνίχα καὶ 0 
ἐν τοῖς Εὐτροπίου στύλος τῇ βίᾳ τῶν κυμάτων κατηνέχϑη, καὶ 6. 
ἂν αὐτῷ μοναστὴς ἐναπεπνίγη τοῖς ϑαλασσίοις ῥοθίοις δεινῶς "10 
καὶ ἡ ἀφορία δὲ τῆς γῆς, καὶ τὰ ἐπισχήψαντα χαλεπὰ μετὰ τὴν 
τοῦ ἀστέρος ἐπιτολὴν, ἅπαντα ἐξεγένοντο. ἀλλὰ ταῦτα μὲν κατὰ 
μέρος εἷς τοὺς ἑαυτῶν καιροὺς 7j ἱστορία παραδηλώσει. 

ια΄. Ὁ δὲ αὐτοχράτωρ Ἰωάννης, τότε τῶν τῆς Συρίας ἀπά- 
ρας (ἐκεῖϑεν γὰρ, ὅϑεν ἐξέβην, ἐπάνειμι), ἐπὶ τὸ Βυζάντιον 15 

Οἴετο. ὁρῶν δὲ κατὰ πάροδον τήν τε “Δογγιάδα καὶ τὸν ΖΙριζῆν, 
χώρας εὐγείους τε καὶ εὐδαίμονας, ἃς πολλοῖς ἱδρῶσι καὶ adua- 
σιν 7) Ῥωμαϊκὴ στρατιὰ τῇ βασιλείᾳ τὸ πρότερον ἀνεσώσατο, 
τότε δὲ παρὰ τοῦ προέδρου Βασιλείου καὶ παραχοιμωμένου κα- 
τεχομένας, ἤσχαλλεν, ὡς τὸ εἰκὸς, καὶ ἠνιᾶτο, καὶ τὴν πλεο-- 90 
ψεχτικὴν ἐχείγου βίαν ὠνείδιζεν. ὃ δὲ ἀναφανδὸν μὲν οὐχ εἶχεν 
ἀντιβαίνειν, τὴν τοῦ ἄναχτος δεδιὼς ἀγανάχτησιν" λαϑραίως δὲ 
τὰ ἐκείνου ἐμυχτήριζε λόγια, καὶ τοῦτον, ἤδη βαρὺν αὑτῷ γε- 
γενημένον δεσπότην, ἀμωσγέπως διενοεῖτο ἀποσχευάσασϑαι. 


2. ἀπεργασάμενος. Vid. supra 49. A. 


bitatorum sepulcrum fierent, loca: autem in vicinia urbis ad solum evertit, 
multa agrestium hominum caede facta. Nec vero in his constitit malum: 
sed tholum quoque superiorem magnae ecclesiae oum absida occidentali de- 
lecit, terraeque afflixit: quae posthac Basilius Imperator intra sexennii 
spatium renovavit. Inopiae adhaec importunissimae, pestilentiae, siccitates, 
eluviones, ventorum horribilium-turbines: quibus columna quoque in Eu- 
tropiano per vim fluctuum eversa est, fraterque super illam undis pelagi mi- 
sere mersus: sterilitas item terrae, atque superne ingruentia mala post stel- 
lae ortum, omnia evenerunt. Verum baec sigillatim suo quidque tempore 
historia dicet. 

. 11. Ioannes Imperator, tunc ex Syria profectus (redeo enim eo, unde 
diverti), iter Constantinopolim versus habebat. Jbi;cum in transitu Lon- 
giadem et Drizen videret, feracia atque opima loca, quae Romani exercitus 
sudore sanguineque plurimo recens imperio recuperata a Basilio praeside et 
praefecto cubiculi tunc tenebantur, aegre id, ut par erat, ac moleste tulit, 
et vituperavit violentam avaritiam hominis. Neque is tunc quidem aperte 
obloqui, principis indignationem verens, poterat: clam vero ridebat eius 
verba, illunque, ut dominum iam aibi gravem, quovis modo submovere sta- 


HISTORIAE X. 11. 177 


ἄρτι δὲ κατὰ τὴν τῷ "Ol jung παρακειμένην τῆς "Arouag πε-- A. C. 975 
διάδα ὃ βασιλεὺς ἀφικόμενος, -πρὸς τὴν τοῦ πατρικίου Ῥωμα- y * . 
voU xal τῷ. τοῦ Σεβαστοφόρου διαπρέποντος ἀξιώματι ἑστίαν 
κατήγετο, ἐνταῦϑα λέγεταί τινα τῶν ἐξυπηρετουμένων ἐχτομίαν — 
5 τῷ αὐτοχράτορι, εἴτε οἴχοϑεν δυσμενῶς πρὸς αὐτὸν διακείμενον, 
εἴτε καὶ πρὸς τούτων, τοῖς καλοῖς βασχαινόντων xol μεταβολὰς Fol, 891 v. 
τῶν πραγμάτων ἱμειρομένων ὁρᾷν, ὑπαχϑέντα, καὶ ὑποσχέσεσι 
δωρεῶν παρακλαπέντα (ὅπερ δὴ τοῦ προτέρου μᾶλλον καὶ λέγεται 
καὶ πιστεύεται), δηλητήριον κερασάμενον παρὰ τὸν πότον ἐπιδοῦ- ὁ 
10 »et τῷ βασιλεῖ" τὸν δὲ, μηδέν τι τοιοῦτον φρασάμενον, ὡς σωτή- P. τι6 
ριον πόμα τὸ δηλητήριον ἐχπιεῖν. τῇ γοῦν ὑστεραίᾳ νάρκη τε τῶν 
μελῶν καὶ πάρεσις τοῦ παντὸς σώματος αὐτῷ ἐξεγένετο, καὶ vv 
ἰατρῶν ἐπιστήμη τῷ ἀϑρόῳ τοῦ πάϑους κενή τις καὶ ἄπρακτος 
ἀπηλέγχετο, μὴ ἀκριβοῦσα διάγνωσιν τοῦ τοιούτου συμπτώμα-- 
15τος. ὃ δὲ βασιλεὺς, τὴν πρότερον ἐνοῦσαν αὑτῷ γιγαντώδη ῥώ- 
μην αἰφνίδιον καταβληϑεῖσαν αἰσϑόμενος, ἠπείγετο καταλαβεῖν 
τὸ Βυζάντιον" ἐπέσπευδε δὲ καὶ τὴν ἐν τῷ τοῦ Σωτῆρος νεῷ, ὃν 
αὐτὸς ἐδείματο, κατασκευαζομένην τῷ σωματίῳ τούτου σορὸν 
ἀπαρτισϑῆναι ὡς τάχιστα. συντείνας δὲ τὴν ὁδοιπορίαν, ἐς τὴν 
40 βασιλεύουσαν ἧκε, φιλοφρόνως μὲν ὑποδεχϑεὶς πρὸς τῶν ἀστι-Β 
κῶν, ὃδλιγοδρανέων δὲ ἤδη, καὶ ἄσϑμα μύχιον καὶ δυσπρόσοδον 
περιπνέων καὶ ἀναπεμπόμενος. ἄρτι δὲ εἷς τὴν ἀνακτορικὴν ἑστίαν 
πεφοιτηκὼς, κλινοπετὴς ἐδείκνυτο, τῷ φαρμάκῳ καταπονούμενος. 
συνιεὶς δὲ, ὡς οὐκ ἂν ἀνασφήλῃ τοῦ τοιούτου πτώματος (τὸ γὰρ 
95 ἐνδομυχοῦν δεινὸν τὰ ἔγχατα χαλεπῶς ἐξεϑέριζε), τῶν βασιλικῶν 
13. ἄπραχτος. Vid. Schottum De nodis Ciceronis 22. C. | 


tuit. Venerat Imperator in Atroae campum Olympo subiectum: deverterat 
ad Romanum patricium; Sebastophori dignitate decoratum. [δὲ ferunt ali- 
quem spadonem de münistrantibus, sive per se Imperatori infensum, sive 
subornatum corruptumque pollicitationibus largitionum ab illis, qui, bonis 
iniqui, conversionem videre rerum cuperent (qui rumor potius quam prior 
ille et differtur et creditur), venenum praeparatum Imperatori in potione 
praebuisse : illum, nihil tale suspicantem, pro salutari hausta virus ebibisse. 
ed iam postridie eius diei torpor eum membrorum, et corporis universi rela- 
xatio occupavit, vique repentina mali vanam esse medicorum scientiam nulloque 
usui apparuit, nec versari in cognitione facili hunc morbum. Imperator, ubl 
robur singulare, quod pridem sibi inerat, repente prostratum esse sensit, Con- 
stantinopolim pervenire contendit: simul arca, quae in Servatoris fano & se 
aedificato corpori ipsius praeparabatur, ut quamprimum absolveretur prope- 
rat. Sic contento cursu ad urbem venit, exceptusque a populo mirabiliter est, 
iam, atque aegre intimo pectore spiritum ducens et efflans. Cum 

autem in palatium se contulisset , veneno confectas iam lecto decubuit. lta 
quod sentiebat non convaliturum sese ex tanto morbo (nam foede depasceba- 
tur viscera penitus insidens malum), e fisco plena manu hauriens largitiones 


Leo Diaconus. . 19 


LEE 


178 LEONIS DIACONI HISTOR. X. 11. 


A. M. 6484 ϑησαυρῶν ἀφειδῶς ἀπαντλῶν, διεδίδου τοῖς πένησι, καὶ μάλιστα 
s τοῖς λελωβημένοις καὶ βεβρωμένα τῇ ἱερᾷ νόσῳ τὰ σώματα περι- 
L16 φέρουσιν, οἷς τῶν ἄλλων πενήτων φιλανϑρωπότερον διετίϑετο. 
ΟΝ ικόλαόν τε, τὸν πρόεδρον ᾿Αδριανουπόλεως, εἰσκαλέσας, ἄν-- 
δρα ϑεῖόν τε καὶ σεβάσμιον, à κατὰ τὸν βίον αὐτῷ ἀνεκάλυψεν 5 
ἀγνοήματα, κρουνοὺς τῶν ὀφθαλμῶν δακρύων ἐπαφιεὶς, καὶ 
τῷ τούτων λουτῆρι τὰ αἴσχη καὶ τὰ ῥυπάσματα τῶν ἐσφαλμένων 
ῥυπτόμενος, xal τὴν Θεοτόκον ἐπιβοώμενος, ἀρωγὸν εὑρεῖν ἐν 
ἡμέρᾳ τῆς δίκης, ὁπηνίκα παρὰ τῷ υἱῷ αὐτῆς καὶ Θεῷ τὰ τῶν 
βροτῶν πρακτέα τοῖς ἀδεκάστοις ζυγοῖς καὶ σταϑμοῖς ταλαντεύε- 10 
A. M. 6484ται. τοιαύτην ἐξ ἀδιστάχτου γνώμης καὶ συντετριμμένης ψυχῆς 
Nen 976 τὴν ἐξομολόγησιν ὃ βασιλεὺς ποιησάμενος, τῶν τῇδε μεϑίσταται, 
.1, 7 καὶ πρὸς τὴν ἐχεῖσε μεταβαίνει κατάπαυσιν ἐν μηνὸς Ἰανουαρίον 
Ὁ δεκάτῃ, ἰνδίχτου δ', ἔτους cunc, ταφεὶς ἐν τῷ κατὰ τὴν Χαλ- 
xj» τοῦ Σωτῆρος. νεῷ, ὃν ἐκεῖνος μεγαλοπρεπῶς ἐκ βάϑρων 15 
ἐδείματο. τοιοῦτον εὗρε τὸ τέλος ὃ αὐτοκράτωρ Ἰωάννης τῆς 
αὑτοῦ βιοτῆς, ἀνὴρ βραχὺς μὲν τὴν ἡλικίαν τοῦ σώματος, ἡρωΐ- 
Fol. 932 τι χὴν δέ τινα περιφέρων ἰσχὺν, γενναῖός τις γεγονὼς ἐν πολέμοις 
καὶ ἀκαταγώνιστος, καὶ πρὸς τοὺς κινδύνους εὔψυχος καὶ μεγα- 
λότολμος " ζήσας μὲν τὸν πάντα χρόνον τῆς αὑτοῦ βιοτῆς ἔτη 30 
πεντήκοντα πρὸς τῷ 6, ἰϑύνας δὲ τὴν τῆς βασιλείας ἡγεμονίαν 
εἷς ἐνιαυτοὺς ἕξ, πρὸς ἡμέρως τριάκοντα. 


16. ἐδείματο. Supra 79. A. 


fecit cum in pauperes, tum maxime in leprosos illosque qui adesa mala 
scabie corpora circumferunt, quos praeter caeteros indigentes peramanter 
observabat. Introvocato deinde Nicolao, Adrianopolis antistiti, viro divino 
ac reverendo, commissos a se in vitae curriculo errores patefecit, vimque 
Jacrymarum oculis profudit, quarum lavatione labes sordesque peccatorum 
abstersit, invocata Dei matre, ut in die iudicii patronum «sibi inveniret, 
quando coram divino eins filio trutina ponderjbusque incorruptis actionea 
mortalium librabuntur. Quam confessionem ubi intenta mente atque animo 
contrito Imperator fecerat, ex hac vita discessit, et ad requiem sese, 
quae ultra est, transtulit, die Januarii decima, indictione 1v, anno sexmil- 
lesimo quadringentesimo octogesimo quinto. Sepultus est in aede Serva- 
toris Chalcensi, quam ipse magnifice e fundamentis aedificaverat. Eiusmodi 
finem vitae invepit Ioannes Imperator, vir corporis quidem statura brevie, 
sed heroicum circumferens robur, fortis ac probatus in bellis, et validior 
quam ut vinci posset, in periculis autem animosus, atque audacia singu]ari. 
Vixit omnino annos quinquaginta unum ; imperio rebusque praefuit ad annos 
sex, dies triginta. 





ΠΕΡῚ] 
ΠΑΡΑΔΡΟΜῊΣ IIOAEMOY 
TOY KYPOY 


NIKHOOPOY TOY BAZIAEQZ. 





INDEX CAPITUM. 





α΄. JI βιγλῶν, καὶ πόσον διάστημα ὀφείλουσιν ἀπ᾽ ἀλλήλων 
pía ἑκάστη διΐστασθαι. 

β΄. Περὶ τῶν καμινοβιγλίων καὶ κατασκόπων. 
γ΄. Περὶ κινήσεως ἐχϑρῶν, καὶ τοῦ προκατασχεϑῆναι τὸς δυσ- 
χωρίας. | 

δ΄. Περὶ τοῦ ποιεῖσθαι: λάϑρα xdg xard τῶν ἐλϑρῶν ἐπιθέσεις, 
καὶ περὶ τοῦ προσυπαντᾷν τοὺς πολεμίους πρὸς τὴν ἰδίαν ἐπανα- 
στρέφοντας. 

ε. Περὶ προκατασχέσεως ὑδάτων ἐν τοῖς στενώμασιν ὄντων. 

ς΄. Περὶ παραδρομῆς τῶν μονοκούρσων, καὶ στοχασμοῦ τῆς 
τοῦ λαοῦ αὐτῶν ποσότητος. 

ζ. Περὶ συναϑροίσεως καὶ κινήσεως φωσσάτου, καὶ περὶ τοῦ, 
παραχωρεῖν τοὺς πραγματευτὰς εἰσέρχεσϑαι καὶ κατασκοπεῖν. 

η΄. Περὶ παραμονῆς φωσσάτου, καὶ ἀκολουϑήσεως. 

ϑ΄. Περὶ τῆς κινήσεως τοῦ κούρσου, καὶ ἀκολουϑήσεως. 

v. Περὶ τοῦ. διαχωρισμοῦ τοῦ κούρσου, καὶ τοῦ λαοῦ ὄπισϑεν 
ἐπαχολουθοῦντος. 

ια΄. Περὶ τοῦ ἔνϑεν κἀκεῖθεν ἵστασθαι τοὺς πεζοὺς ἐν ταῖς 
δυσχωρίαις. . 


&. καὶ abest ex cod. 9437. 


|. De excubiis, et quo intervallo aliae ab aliis esse debeant. 

II. De custodiis itinerum et de exploratoribus. 

II. De mota hostium , et quo pacto anguetiae praeoccupandae sint. 

IV. Quo pacto insidiae clam hostibus faciendae sint, et quemadmodum 
adversariis occurrendum sit domum redeuntibus. 

V. De aquarum in angustiis praeoocupatione. 

VI. De consectando equestri agmine, quod praedatum incurrat, et quo 
pacto numerum militum eius inire possis. 

VII. De contractione et motu exercitus, et de eo, ut mercatoribus pet- 
mittatur intrare hosüum fines ac speculari. 

VIII. De ratione observandi atque insequendí exercitum. 

IX. De motu manus praedatorise, et'de insecutione. 

X. De seiunctione manus praedatoriae, deque peditatu a tergo sub- 

uente. 
XI. In angustiis peditatum ad utrumque latus vine stare oportere. 


182 INDEX CAPITUM. 


ιβ΄. Περὶ ἀϑρόας ἐξελεύσεως τῶν πολεμίων, πρὸ τοῦ τὰ Po- 
μαϊκὰ ἐπισυναχϑῆναι στρατεύματα. 


"γ΄. Περὶ τοῦ ἐνεδρεῦσαι κατὰ τῶν λεγομένων μινσουρατόρων 
ἐν τοῖς ἀπλήκτοις. 


«δ΄. Περὶ τῆς ὁποχωφήανως τ τῶν ἱππέων ἀπὸ τῶν πεζῶν, ὅδοι- 
πορούντων ὁμοῦ. 


Wr . Περὶ ἀσφαλείας. 
ες. Περὶ διαχωρισμοῦ τοῦ τούλδου. 
H Περὶ τῶν μετὰ πολλῆς δυνάμεως ἐπιτρεχόντων πολεμίων 
τὰς χώρας ἡμῶν, καὶ τῆς μετὰ ἐγερυμμάτων παρασχευῆς. 
vj. Περὶ τοῦ, πότε δεῖ τὸν στρατηγὸν ἐκ δύο μερῶν τῶν πο- 
λεμίων σαραδρομὴν ποιῆσαι. 


£9. Περὶ καταστάσεως, καὶ ἐξοπλίσεως, καὶ γυμνασίας 
στρατοῦ. 


κ΄. Περὶ τῶν ἐγχρονιξόντων πολεμίων κατὰ τῆς χώρας ἡμῶν, 
fra ὅ ἡμέτερος στρατὸς κατὰ τῆς χώρας αὐτῶν ἐπέλθῃ. 
κα. Περὶ πολιορκίας κάστρου. 


XB. Περὶ διαχωρισμοῦ λαοῦ τῶν ἡμισέων πολεμίων, ἢ καὶ 
τοῦ τρίτου μέρους. 


κγ΄. Περὶ τῆς ὑποστροφῆς τῶν πολεμίων, καὶ κατασχέσεως 
κλεισούρας. 


κδ΄. Περὶ νυκτοπολέμου. 


«ἕξ. Περὶ ἑτέρας κατασχέσεως ὁδοῦ, τῆς εἷς τὴν κατάβασιν 
δυσχωρίαν ἀποτελούσης. 


XII De subita incursione hostum, antequam Romanae copiae cogi 
int. 
XIII. De insidiis, quae contra mensuratores, quos vocamus, in castro- 

rum locis fiant. 

XIV. De discessa equitum a peditatu, quocum iter fecerant. 

XV. De cautione. 

XVI. De submovendis impedimentis. 

XVII. De hostibus cum ingentibus copiis provincias nostras invaden- 
tibus, et de ratione per insidias bellandi. 

XVIII. De eo, quando oportet ducem bipartito hostes insequi. 

XIX. De statu, armatura et exercitatione militum. 

XX. De adversariis, si diutius in regione nosíra morantur, ut exer- 
citus noster in illorum fines transeat. 

XXI. D obsidione oppidi. 
aL De separatione dimidiae, vel etiam tertiae partis copiarum ho- 


XXIIT. De discessu hostium, et claustrorum occupatione. 
XXIV. De dimicatione nocturna. 


XXV. De alio modo occupandi viam, quae in descensu diffücultatem 





ΠΕΡῚ 
II14PAAPOMHZ IIOAEMOY 
TOT KTPOT 
NIKHOOPOI TOT BAZIAEAD zz. 
DE 
VELITATIONE BELLICA 
DOMINI 
NICEPHORI AUGUSTI. 





IIPOOIMIO:?N. 


T τῆς παραδρομῆς μέϑοδον παραδοῦναι βουλόμενοι, εἰ τάχα Τα codiceA, 
xal χατὰ τὸν παρόντα καιρὸν μὴ χρειώδης ἐστὶν εἷς τὰ τῆς ἕω μέ- b^ A87, 


Qr, ἅτε Χριστοῦ, τοῦ ἀληϑινοῦ Θεοῦ ἡμῶν, τὸ πολὺ τῆς xaO Fol. 873 τ. 

ἡμῶν δυνάμεως καὶ ἰσχύος τῶν τοῦ Ἰσμαὴλ ἐκγόνων ἀμβλύναν- P. 117 
510g, xol τὰς ἐφόδους αὐτῶν ἀναχαιτίσαντος" ἀλλ᾽ οὖν, ἵνα μὴ 

τὴν λήϑην καὶ ἄγνοιαν ἐπεισαγαγὼν ὃ χρόνος φϑείρῃ τὸ ταύτης 


2. χρεώδης. Lambecius Commentar. Bibl Caes. VIL col. 432. B, 
ζρεωδης. 


PRAEFATIO. 


Cu propositum nobis sit rationem tradere, qua hostea bello observandi 
sint, tametsi id fortasse in praesentia minus necessarium in Orientis par- 
tibus est, quod Christus, verus Deus noster, infensa nobis vi ac potentia 
filiorum Ismaél maiore ex parte fracta, incursus eorum repressit: tamen, 
ne temporis longinquitas, oblivionem atque ignorantiam aflerens, tolleret 





184 PRAEFATIO. 
P. 118 ἐπωφελὲς καὶ ἐξαφανίζῃ, δεῖν φήϑημεν γραφῇ παραδοῦναι ταύ- 


την᾽ ἵν᾽, εἴ ποτε ταύτης δεήσει Χριστιανοῖς, καιροῦ τινος πρὸς τὸ 
μέλλον καλοῦντος, ἕτοιμός ἐστι συνεργὸς ἀγαϑὴ τῷ τε κοινῷ nav- 
τὶ, καὶ τοῖς αὐτὴν μεταχειριζομένοις. ἡμεῖς γοῦν ταύτην οὗ μο- 
γονοὺκ ἀκοῇ παρειλήφαμεν, ἀλλὰ καὶ πεῖράν τινα παρ᾽ αὐτῆς 5 
ἐδιδάχϑημεν" τὸ μὲν, αὐτοὺς σχόντες διδασκάλους καὶ παιδευ-- 
τὰς τοὺς ταύτην, σχεδὸν εἰπεῖν, ἐφευρόντας τὴν μέϑοδον" τὸ 
δὲ, καὶ αὐτοὶ μόνοι ταύτῃ χρησάμενοι, καὶ πεῖραν αὐτῆς 2yxoA- 
πωσάμενοί τινα, κατὰ τὸ ἡμῖν ἐφικτόν. αὕτη τοίνυν κατὰ τοῦτο 
ἔχει τὸ χρήσιμον, ὅτι περ, οἵ ταύτην μετήλϑοσαν, μετ᾽ ὀλίγου 10 
Βμαχίμον λαοῦ μέγιστα καὶ ἀξιομνημόνευτα ἐξετέλεσαν ἔργα. καὶ 
γὰρ, ἅτινα μὴ κατορϑῶσαι ἴσχυσεν ἢ ἐτόλμησεν ἡ Ῥωμαίων σύμ- 
πασαὰ στρατιὰ, ὅτε τὰ τῶν Κιλίχων καὶ τοῦ Χαμβδᾶ ἤκμαζεν, εἷς 
ἐνίοτε τῶν ἀρίστων στρατηγῶν, σὺν μόνῳ τῷ τοῦ ὕπ᾽ αὐτὸν 9έ- 
ματος λαῷ, φρονίμως καὶ ἐμπείρως τοὺς πολεμίους ἐπιτηδευσά-- 15 
μενος, καὶ συνετῶς διατεϑ εὶς καὶ στρατηγήσας, ἀπήρτισε, τοῦτο 
δέ φαμεν, οὐχ ὅτι τοῦ πλείονος τὸ ὀλίγον προκρένομεν μάχιμον" 
οὐδ᾽ ὅτι ταύτην ξξαίρομεν τῶν λοιπῶν στρατηγημάτων καὶ ἐπιτη-- 
δευμάτων τῆς ταχτικῆς" ἀλλ᾽ ὅτι στρατηγῶν τοῖς ἀρίστοις αὕτη 
συνεργὸς ἀρίστη καϑέστηκεν' ἵν᾽, ὅτε μὴ κατὰ πρόσωπον τοῖς 20 
Οπολεμίοις ἀντιτάττεσθαι δύναιντο, ταύτῃ τῇ μεϑόδῳ χρώμενοι, 


1. ἐπωφελές. Hactenus fragmentum libri apud Lambecium. 8. ἐστι. 
Scribendum omnino 9* sed eiusmodi soloecismi toto illo libello tam  - ! 
frequentes sunt, ut otiosorum esset, notare singulos. Quam animad- | 
versionem moneo in similia loca omnia aeque valere. 8, ταύτην cod. | 
: 10. ὅτε περὶ ταύτην codd. ᾿ 


usum eius ac deleret, idcirco scripto tradendam eam existimavimus: ut, 
si unquam ejus egerent Christiani, flagitante faturi temporis necessitate, 
quasi quaedam fortis adiutriz cum reipublicae universae, ὅπη "maxime ob- 
servatoribus eius praesto esset. Eam enim nos non modo auditione perce- 
pimus, verum experientia etiam in ea sumus eruditi: illud quidem, quia 
praeceptores ac magistros eos nacti sumus, qui istam belligerandi viam, 
prope dicam, aperuerunt: hoe, quod ipsi nostro arbitrio eam persequen- 
tes, aliquem eius usum, quantum quidem iu nobis fuit, contraximus. Pro- 
cit autem plurimum ad illud, quod, qui eam tenuerint, cum exiguo ar- 
inatorum numero res maximas memoriaque dignas confecerunt. Etenim, 
quae exsequi neque potuit neque conatus est, universus Romanorum exer- 
citus contra firmissimas tunc Cilicum et Chambdani opes, ea unus in- 
terdum ex praestantiseimis ducibus,, cum solis suae provinciae copiis, 
hostes prudenter ac scite aggressus, bello intelligenter instructo atque 
administrato , confecit, 'l'ametsi non ideo id dicimus, quod magnis copiis 
exiguas praeferendas esse putemus: neque ut hanc bellandi viam praeter 
reliqua commenta militaria et inventa extollamus: verum quia optimorum 
ducum optima adiutrix exstitit: ut, quando recta fronte obsistere hostibus 


PRAEFATIO. 185 


ἀβλαβεῖς ve ἑαυτοὺς xoi τὴν ἰδίαν συντηροῖεν χώραν. ταύτην 
Βάρδας ὃ μακαρίτης Καῖσαρ, ὅσα ἐμὲ γινώσκειν, εἷς ἄκρον κα- 
τώρϑωκε, καὶ παντελῶς ἀφανισϑεῖσαν ἀνενεώσατο (ἵνα μὴ τοὺς 
παλαιοὺς τῶν στρατηγῶν ἀπαριϑμῶ xaJ^ ἕκαστον, μόνους δὲ 

δτοὺς πᾶσι γνωρίμους xol xa9^ ἡμᾶς)" ὃς ἐν τοῖς γειτονοῦσι τῇ 
Ταρσῷ ϑέμασι, τῇ τε Καππαδοκίᾳ καὶ τῷ “Ἰνατολικῷ στρατη- 
γῶν, μυριώκις τὰς τῶν Ταρσέων καὶ λοιπῶν Κιλίκων δυνάμεις 
ἐτραυμάτισε, καὶ μέγιστα κατ᾽ αὐτῶν ἀνεστήσατο τρόπαια. παρ᾽ 
o? καὶ ἡμεῖς ταύτην γυμνασϑέντες τὴν μέϑοδον, τὴν ταύτης κἂν Ὁ 

10 ποσῶς παρειλήφαμεν πεῖραν. πρὸς τούτῳ καὶ Κωνσταντῖνος Πα-- 
τρίκιος;, r ἹΜελεινὸς ἐπίκλησις, χρόνους πλείστους Καππαδοχῶν 
στρατηγήσας xal ταύτην συνεργὸν ἔχων, οὖχ ἐλάχιστα üntigyá- 
σατο κατορθώματα. σὺν τούτοις καὶ ὃ κύρις Νικηφόρος, ὃ ἀοί- 
διμος βασιλεὺς, ταύτην ἄκρως μετῆλθεν" ὃς δήπου στρατηγῶν, 

ἰδκαὶ ταύτῃ χρώμενος, πάμπολλα καὶ ἀξιάγαστα ἔργα πεποίηκε, 
μυριάκις, ὡς εἰπεῖν, τοὺς πολεμίους τρεψάμενος, καὶ μέγεστα 
τούτων στρατεύματα κατακόψας. οὗ τὰς ἀριστείας, xaJ ὃν E 
ἐστρατήγει καιρὸν, συγγράφειν ἢ ἀπαριϑμεῖσϑαι, ὀχληρὸν ἔσται P. 11 
τοῖς ἐντυγχάνουσι, διά τε τὸ ὑπερβάλλον πλῆϑος, καὶ τὸ παρὰ πολ-- 


1. Fort. ἀβλαβεῖς δαυτούρ vs. γώραν. Haec item apud Lambe- 
cium Comment. V1I. 433 — 435. cod. Vindobonensi philosophico CXI, 
cum differentia tamen aliqua lectionis hic enotata. ^ Post ταύτην 
Lambecius addit τὴν μέθοδον. ^ 4. παλαιούς. Lambecius col. 434. 
omitüt παλαιούς. perperam, opinor. 5. Fort. xai τοὺς καϑ᾽. 
Tametsi neque ullus nostrorum codd. variet, neque, ut ex Lambe- 
cio col. 434. video, Vindobonensis. 6. ϑέμασι. Lambecius l. c. 
male, ϑέματι, et paulo post, τῷ “νατολικῷ στρατηγῷ. 19. παρὰ 
πολλ. Lambecius πᾶσα πολλῶν" quod iam et Kollarius correxit edit. 
altera Comment, VÍI. 434. C. et Cotelerius, Ecclesiae Graecae Mo- 
nument. III. 534. C. ! 


non posent, sese suosque fines, hac disciplina usi, incolumes servarent. 
Kandem, quantum ego perspicio, mirabiliter locupletavit, proreusque ob- 
soletam renovavit Divus Bardas Caesar (ne sigillatim priscos duces, verum 
eos duntaxat enumerem , qui nostra memoria omnibus innotuerunt): qui 
in provinciis Tarso finitimis, Cappadocia et Anatolico, copiis praefectus, 
'larsensium reliquorumque Cilicum vires saepenumero contudit, maxima- 
Te de illis, constituit trophaea. Ab eodem nos quoque hac disciplina eru- 

iti, usum eius, quantulus is cunque est, percepimus. Fuit etiam Con- 
stantinus Patricius, cognomento Meleinus, qui, complures annos copiis 
Cappadocum praepositus, ea adiutrice felicissime non pauca gessit. Prae- 
ter hos item dominus noster Nicephorue, immortalis memoriae princeps, 
eam mirifice coluit: qui cum exercitibus praeesset, illa usus, plurima 
eaque admiranda facinora effecit, hostes sexcenties, ut sic dicam , fudit, 
maximas eorum copias concidit. Cuius gloriosa facta, tunc cum mili- 
tiam moderaretur, si scriptura persequi aut enumerare vellem, putidum 
Ad esset legentibus, tum propter multitudinem eorum infinitam, tum quia 


186 DE VELITATIONE BELLICA 


λῶν γινώσκεσθαι. ὃς ταύτην ἔργῳ μεμαϑηχὼς εὔχρηστον ob- 
σαν, ἐγγράφως πρὸς κοινὴν λυσιτέλειαν, πῶς δεῖ χρῆσϑαι ταύτῃ, 
ἐξέϑετο" κἀμοὶ παρηγγύησε, xaJ? ὅσον οἷόν τε ἀκριβῶς" περὶ 
αὐτῆς συγγράψαι, καὶ παραδοῦναι τοῖς μεϑεξῆς. μὴ μόνον δὲ 
Fol. 874 r. περὶ ταύτης τῆς τῇ ἕῳ προσηκούσης, ἀλλὰ καὶ περὶ τῆς τῇ ἑσπέρᾳ 5 
ὠφελίμου χαϑεστηκυίας " διὰ τὸ ἐν αὐτῇ πλεῖστά τε στρατηγῆσαι, 
καὶ πεῖραν, ὅσον οἷόν τε ἦν, φύσει τῇ ἡμετέρᾳ ἀϑροῖσαι. ἀλλὰ 
περὶ ἐχείνης μὲν ἰδίᾳ καὶ ἐν ἄλλσις εἰρήσεται" νυνὶ δὲ σκοπὸς ἡμῖν 
B περὲ τῆς ἑτέρας διαλαβεῖν. ὅϑεν καὶ τὴν ἐκείνου τηρῶν ἐντολὴν, 
συνεργῷ τῇ τοῦ Θεοῦ χάριτι χρώμενος, ἥτις ἐν ἅπασι συνεπι-- 10 
λαμβάνεται τοῖς καλοῖς, ὧδέ πως ἀπάρχομαι τῆς ὑποϑέσεως. 


KE. α΄. Περὶ βιγλῶν. καὶ xócop διάστημα ὀφείλουσιν ἀπ᾿ ἀλλήλων 
μία ἑκάστῃ διΐστασθαι. 


Provinciae T τῶν μεγάλων καὶ ἄκριτικῶν ϑεμάτων τὴν πρόνοιαν ἀνα-- 
n ΓῚ δεχομένους, καὶ ὑπὸ τὴν αὑτῶν ἐπικράτειαν τὰς κλεισούρας 
᾿ ἔχοντας, πάσῃ μηχανῇ, καὶ προθέσει, καὶ ἀγρύπνῳ ἐπιμελείᾳ 

B προσήκει σπουδάζειν καὶ ἀγωνίζεσϑαι, τὰς τῶν Ρωμαίων χώρας 15 
διαφυλάττειν τῆς τῶν πολεμίων ἐπιδρομῆς ἀσινεῖς καὶ ἀνεπηρεά-- 
στους, βιγλάτορας ἐφιστῶντας ῥωμαλέους καὶ ἐπιτηδείους, καὶ τὰς 
ὁδοὺς εἰς ἄκρον ἐπισταμένους. xoi εἰ μὲν ὄρη εἰσὶν ὑψηλὰ καὶ δύσ- 


9. γρῆσϑαι. Lambecius col. 435. A. γρῆσαι. 4. μεϑεξῆς. Lambe- 
cius καϑεξῆς. δ. ἑσπέρᾳ. Lambecius loc. cit. ἑσπτέφρῳ.: 6. διὼ 
τό. Hactenus Lambecius Commentar. de Biblioth. Caesar. VII. 435. 


epud multos sunt ulgata. Imperator autem, usu edoctus, perutilem 
esse disciplinam illam, et ipse, quemadmodum esset illa utendum, com- 
munis utilitatis causa scripto exposuit: et mihi mandavit, ut compositum 
quam eocuratissime possem de eadem re commentarium posteris relinque- 
rem. Neque solum de hac, quem ad finem Orienti convenist, verum etiam 
de illa, quae in Occidentis partibus usui sit: quod ibi copiis plurimum 
praefei earumque rerum peritiam, quoad facultas tulit, animo collegi. 

de hac separatim et alius dicetur: nunc de aliera disserere nobis pro- 
positum. — Proinde satis faciens principis mandato, adiutrice usu$ gra- 
tia divinas, quae ad omnia bona expe assumi debet, in hunc mo 
dicere ingrediar de argwmento nostro. 


Cab. I. De excubiis, et quo intervallo aliae ab aliis ease debeant. 


Qu magnarum et limitanearum provinciarum curam gerunt, in suaque 
ditione fauces montium habent, omni ratione, consilio, diligentia inde- 
fessa. studere operamque ádhibere debent, ut fines Romanos sartos tectos 
&b incursione hostium conservent, excubitoresque disponant valentes, ido- 
neos, itinerum apprime guaros. Si alta atque impedita iuga ditionem no- 





--------ς-- 


NICEPHORI PHOCAE CAP. I. 187 


βατα διορίζοντα τὴν πολεμίαν, ἐν τούτοις τὰς βίγλας Ἰσταῦϑαι" 
ἀπέχειν δὲ τὰς στάσεις τῶν βιγλατόρων ἄχρι μιλλίων y 3 δ΄. καὶ 
ἡνίκα τοὺς ἐχϑροὺς ἐξερχομένους ϑεάσονται, δρομαίως ἀπέρ- 
χεσϑαιε εἰς τὸ ἕτερον στασίδιον, καὶ ἀπαγγέλλειν ἃ ἐϑεάσαντο, 
5 κἀκείνους πάλιν πρὸς τὸ ἕτερον στασίδιον σπουδῇ πολλῇ καὶ 
οὕτω καϑεξῆς μηνύεσθαι τὰ τῶν καβαλλαρίων στασίδια εἷς τοὺς 
ἐφωμάλους τύπους ἰστάμενα, καὶ δι᾽ αὐτῶν ἀναμανϑάνειν τὸν 
στρατηγὸν τὴν τῶν ἐθνῶν ἔφοδον. καρτερεῖν δὲ αὑτοὺς ἡμέρας 
πεντεκαίδεχα ἐν τῇ τῶν ὁδῶν φυλακῇ, ἐπιφερομένους καὶ τὴν διαρ- 
ι0 χοῦσαν αὐτοῖς τροφὴν τῶν αὐτῶν ἡμερῶν" εἶϑ᾽ οὕτως ἀπέρχε-- 
σϑαι ézépovc εἷς τὴν τούτων ὑπαλλαγὴν, καλῶς ἀδνουμιαζομέ- 
vovg καὶ εὐτρεπιζομένους παρὰ τῶν ἀρχόντων, καὶ σῴους καὶ 
ἀνελλιπεῖς κατὰ τὸν τυπωϑέντα ἀριϑμὸν ἀποστελλομένους, καὶ 
μὴ δι᾽ αἰσχρὸν κέρδος οἴκοι καϑέζεσϑαι παρὰ τῶν ἀρχόντων αὖ-- 
15 τῶν ἐαϑῶσιν. ἔξεστι δὲ τοὺς βιγλάτορας ἀφορᾷν, ἐν οἷς ἄπλη- 
xr:& τῶν πολεμίων ἁρμόζει γίνεσϑαι, ἐν οἷς ὕδωρ ἐστὶ διαρκὲς, Ὁ 
καὶ τόπος ἐφώμαλος " ἑτέρους δὲ βλέπειν, ἐν οἷς 7j ὁδὸς ἀποτε-- 
λεῖ στένωμα " ἄλλους δὲ, Ünov ποταμὸς ὑπάρχει δυσπέρατος. 
καὶ τούτων οὕτως ἀσφαλῶς φυλαττόντων, οὐ δυνήσονται oi 
80 πολέμιοι λάϑρα ποιήσασθαι τὴν ἐξέλευσιν. ἀποστέλλειν τε πι- 
στοὺς ἀνθρώπους xol ἐμπειροτάτους, τοῦ ἐφορῶν αὐτοὺς, εἴ 
γε χαλῶς καὶ ἀγρύπνως τὰ κατατόπια αὐτῶν διαφυλάττουσι. καὶ 
οἱ τυπωϑέντες βιγλάτορες σῷοι τῷ ἀριϑμῷ καὶ μὴ ἐλλιπεῖς ἀπέρ-- 
χωνται, καὶ μὴ καταλιμπάνωσι τὰς στάσεις αὐτῶν, ἐν αἷς βλέ- P. 121 


6. εἰς τοὺς ἐφ᾽ ὁμαλοὺς cod. Sed vid. D. lin. Φ. 17. ἀποτελεῖ] 
ἀποστελεῖ cod. ἀποστέλλεε alii 


stram ἃ barbaria disterminant, in illis debent excubiae collocari, stationes 
autem excubitorum distare inter se ad millia passuum terna aut quaterna. 
Si adversarios progredientes conspiciunt, cursim relati ad proximam statio- 
nem, nuncient quae viderint; haec statio cum magna celeritate proximae 
idem significet: Itaque deinceps rem renuncient equestribus custodiis, in lo- 
cis planis subsidiantibus, per quas dux de barbarorum adventu certior fiat. 
Excubitores permanere dies quindecim in viarum custodia convenit, ferreque 
secum quantum sat faerit in hos dies cibaria: dein ad hos commutandos 
succedant alii, recte censiti atque instructi a praefectis, ut integri pleni ue 
iuxta album praescriptum adsint, neque praefecti ob turpe compendium do- 
mi eos residere sinaut. Possunt item excubitores dispicere, quae loca ad 
castra hostium facienda apta sint, aquatione copiosa, loco propatulo: alii 
explorare, ubi iter efficit angustias: alii, ubi flumen transitu difhicile subait. 
Qui ubi recte custodiunt, non poterunt hostes latenter eruptionem facere. 
Ad haec mittere oportet certos peritissimosque homines, qui speculentur, an 
recte atque vigilanter stationes suas custodiant. Designati autem excubi- 
teres integro numero discedant, ita ut nullus desit, neque relinquant loca, 


* 


188 DE VELITATIONE BELLICA 


πεῖν καὶ φυλάττειν τὰς ὁδοὺς ἐτάχϑησαν, μήτε χρονίζειν ἐπὶ τοῖς ᾿ 
αὐτῶν στασιδίοις, ἀλλ᾽ ἐναλλάσσειν τοὺς τόπους καὶ ἀλλαχοῦ 
μεταβαίνειν " ἵγα μὴ ἐπὶ πολὺ ἐγχρονίζοντες τοῖς αὐτοῖς τόποις, 
διαγινωσκόμενοι εὐάλωτοι γένωνται τοῖς ἐχϑροῖς. 


Fol. 375 r. KEdQ. B. Περὶ τῶν καμινοβιγλίων καὶ κατασχόπων. 
Mvayxalu δὲ 7) τῶν χαμινοβιγλατόρων ὑπάρχει ὠφέλεια " καὶ 5 
B χρὴ τὸν στρατηγὸν καὶ τούτων πολλὴν ποιεῖσϑαι τὴν ἐπιμέλειαν, 
καὶ ἐν ἐπιτηδείοις τόποις ἐφιστᾷν τὰ χαμινοβίγλια" ὅπως, ἡνίκα 
κίνησις τῶν ἐχθρῶν γένηται, καὶ οὗ βιγλάτορες ταύτης αἴσϑων- 
ται διὰ τῶν χαμινοβίγλων, καὶ ὃ στρατηγὸς τὴν ἐξέλευσιν τῶν 
ἐχϑρῶν προγινώσκῃ, καὶ ποίαν δδὸν ἐξελϑεῖν μέλλουσι" καὶ αἱ 10 
χῶραι, δι᾽ αὐτῶν τε καὶ τῶν ἐχσπηλατόρων καταμηνυόμεναι, 
τοῖς ὀχυρώμααι καταφεύγωσι, καὶ τὰ τούτων ϑρέμματα. ἐν 
Arnenil πα- δὲ ταῖς ἄχραις τῶν “Ἱρμενιαχῶν ϑεμάτων, ἐπεὶ οἱ “Ἀρμένιοι οὗ 
le excabant. | c οὐδὲ ἀσφαλῶς τὴν τῶν βιγλῶν ἐκτελοῦσι δουλείαν, ὄφει- 
Ολόμενόν ἐστι φυλάττεσϑαι τὸν ἀπὸ παλαιοῦ χρατήσαντα τύπον 15 
ἐν ταῖς βίγλαις τῶν ᾿Ἱρμενίων" καὶ ἀνθρώπους ἐπιλέγεσθαι καὶ 
ἀπογφάφεσϑαι ἐπιτηδείους, λαμβάνοντας μεσϑὸν ἀπὰ. τοῦ στρα- 
τοῦ ἐπισωρευόμενον, ὑπὲρ ὧν ὃ τοιοῦτος στρατὸς τῇ τῶν βιγλῶν 
λειτουργίᾳ ὑπηρετεῖν ὥφειλεν' ὡσαύτως καὶ ἀννώναν ἑκάστῳ 
μηνὶ τὴν τετυπωμένην" κχαὶ ὑπαλλάττειν αὐτοὺς xa9^ ἕχαστον 90 
μῆνα, καὶ δι᾽ αὐτῶν τὰς ὁδοὺς, ἐν αἷς οἷ πολέμιοι ἐξέρχονται, 
φυλάττειν ἀσφαλῶς. ἀλλ᾽ ἐπεὶ οὐδὲ αὐτοὶ oí μετὰ μισϑοῦ καὶ 


2. αὐτῶν] Fort. αὐτοῖς. 


unde speculari atque obsidere itinera iussi sint, neque in ἰἰδάοπι stationibus 
permaneant, sed mutent subinde locum alioque demigrent: ne, propter diatur- 
Riorem in eodem statu commorationem notati, ab hostibus facile capi possint. 


CaP.lL De custodiis itinerum et de exploratoribus. 


Necessarius autem est custodum itinerum usus: et debet dux in his 
quoque magnam diligentiam adhibere, custodiasque viarum locis idoneis dis- 
ponere: ut, quando motus hostium fit, per itinerum custodes hac de re et 
excubitores certiores fiant, et dux cum exiisse hostes, tum qua via irrupturi 
eint, praecognoscat: neque minus pagana plebs, a custodibus expilatoribus- 
que admonita, in loca munita cum pecoribus perfugiat. In limite provin- 
ciarum Ármeniae, quandoquidem Armenii neque rite neque fideliter excubi- 
toria militia perfunguntur, convenit tenere consuetudinem antiquitus in Ar- 
meniorum vigiliüs institutam : ut deligantur conscribanturque homines ido- 
nei, qui stipendium ἃ militibus collatum accipiant, propter operam, quam 
exercitus in excubiis agendis ponere debuisset: item ut. quolibet mense an- 
nonam constitutam capiant, singulisque mensibus commutentur, et itinera, 
quibus hostes erumpunt, recte custodiant, Sed quia ne illi quidem, ut Ar- 


NICEPHORI PHQCAE CAP. Ill. 189 


ἀννώνας, ἡρμένιοι ὄντες, καλῶς τὴν τῶν βιγλῶν ὑπηρετοῦσι 
δουλείαν, ἀπὸ τῶν ἀποστελλομένων κατασκόπων χρὴ τὰς κινήσεις 
τῶν φωσσάτων ἀἄναμανϑάνειν, καὶ τραπεζίτας ἐπιλέγεσθαι γεν- D 
γαίους καὶ ἀνδρείους, oc οἱ ᾿Ἱρμένιοι τασιναρίους καλοῦσι, καὶ 
5 ἐν ματρικίοις ἀπογράφεσθαι, καὶ ἀρχηγοὺς αὐτοῖς ἐφιστᾷν, οἷς, 
πρὸς τῇ ἀνδρείᾳ, xol πολλὴ ἐμπειρία τῶν ὁδῶν καὶ τῶν τῆς Ἐοϊ, 875 v. 
Συρίας χωρῶν πρόσεστι" καὶ τούτους διηνεκῶς ἀποστέλλειν, 
τοῦ κατέρχεσϑαι εἷς τὰς τῶν πολεμίων χώρας, καὶ καινοτομεῖν 
αὐτὰς καὶ βλάπτειν" καὶ εἴ που δυνηϑῶσι, τινὰς κατασχεῖν τῶν 
10πολεμίων, καὶ πρὸς τὸν τὴν ἀρχὴν διέποντα στρατηγὸν ἀποχο-- 
μέζειν, ὅπως δι᾽ αὐτῶν τὰς τῶν ἐχϑρῶν κινήσεις καὶ βουλὰς 
ἀναμανϑάνη. 
ΧΕΦ. y. Περὶ κινήσεως ἐχθρῶν, καὶ τοῦ προκατασχεθῆναι sdg — P. 129 
δυσχωρίαρ. 
2vadidaoxóutvog δὲ ὃ στρατηγὸς τὰς τῶν ἐχϑρῶν κινήσεις, 
ὀφείλει καὶ αὐτὸς τὸν ἴδιον λαὸν ἐπισυνάγειν καὶ ἐξοπλίζειν, καὶ 
1δπρὸς τὰς ἄκρας παραγίνεσϑαι, καὶ τὸ πεζικὸν ἅπαν ἐπισυνάγειν 
ἐπὶ τὴν 000», xa^ ἣν δρμήσουσιν οἱ πολέμιοι ἐξελϑεῖν. καὶ 
εἰ μὲν μετ᾽ ὀλίγης δυνάμεως τοὺς ἐχϑροὺς ἐξέρχεσϑαι ἀναμάϑῃ,Β 
σπευσάτω προσυπαντῆσαι αὐτοῖς, καὶ καταπολεμῆσαι μετὰ τοῦ 
πεζικοῦ λαοῦ, καὶ τῶν ἱππέων, ti γε τὸ τῶν πεζῶν στράτευμα 
90 συναγαγεῖν καὶ συστῆσαι δεδύνηται. καὶ ἐπεὶ elg τὰ στενώματα 
καὶ τὰς δυσχωρίας ἐπιτηδειότερός ἐστιν ὃ μετὰ τῶν πεζῶν πόλε- 
4. τασιναρίους. Infra 126. D. τὼ τασιψάκια. 8. καινοτομεῖν. 
Leg. κερτομεῖν 8. καρποτομεῖν. Cod. suppl. κενοτομεῖν. 
menii , accepüs stipendiis et annonis, excubitoriam militiam recte admini- 
strant, oportet ex indicibus dimissis motus exercituum sciscitari, et trape- 
zitas eligere fortes ac strenuos, quos Armenii tasinarios vocant, lisque 
in matriculam conscriptis praefectos imponere, qui, extra virtutem, usum 
itinerum locorumque in Syria plurimum habeant: eosque sine intercapedine 
emittere, ut in hostium decurrentes terrorem vastitatemque inferant; 
quosdam ex hostibus. 9 sicubi possint, deprehendant, eosque ad ducem, qui 
SUIDIDAIB 


rerum perducant, ut ex illis adversariorum motus at- 
que consilia cognoscat. 


CaP. IL De motu hostium, et quo pacto angustiae praeoccupandae aint. 


Dux certior factus commmovisse se adversarios, debet ipse quoque 
suas copias cogere et armare, ad limitem se conferre, peditatum omnem 
ea in via congregare, qua hostes erupturi sunt. Bi intellexit, cum exiguis 
copiis adversarios prodire, properet obviam illia occurrere, eosque cum equi- 
tatu pedestribusque copiis expugnare, si has quidem conducere atque in- 
struere potuit. Et quoniam sd angustias locaque impedita accommodatior 





190 DE VELITATIONE BELLICA 


poc, δέον ἐστὶ, προκαταλαμβάνειν xol κατέχειν τὰ ὑψηλότερα 
τῶν ὀρῶν μετ᾽ αὐτῶν, xal ἐξ ἀμφοτέρων μερῶν, εἴπερ ἡ ϑέσις 
τοῦ τόπου ἐστὶν ἐπιτήδειος, τὰς πεζικὰς διϊστᾷν παράτάξεις. ἐν 
οἷς δὲ ἱππέων ἁρμόζει πόλεμον γίνεσϑαι, συνεῖναι τοῖς πεζοῖς 
Cxal ἱππεῖς " ἵνα τὴν τοιαύτην παρασχευὴν καὶ κατάσχεσιν τῶνδ 
Fol. 976 τ. στενωμάηων ἀκούοντες οἱ πολέμιοι, ἢ τῆς δρμῆς ἐπισχῶσι τὴν 
φορὰν, ἢ καταγωνισϑῶσι Θεοῦ συνεργίᾳ. ὅπου δὲ oix ἐξ ἀμ-- 
φοτέρων τῶν μερῶν 7j τοῦ τόπου ϑέσις πρασβαλεῖν πόλεμον ἀρ- 
μόζει, ἀλλ᾽ ἐξ ἑνὸς, ὁμοίως κἀκεῖνο τὸ παρέχον μέρος προχα- 
τασχεῖν δεῖ. ἐν οἷς δὲ τὴν προσβολὴν τοῦ πολέμον ἀφ᾽ ὑψηλοῦ 10 
βουνοῦ τὸ τοῦ τόπου ἀνεπιτήδειον γενέσϑαι διαχωλύει, ἀλλὰ 
μικρόν τι προσανωφερής ἔστιν ἡ ὁδὸς καὶ τραχεῖα, ἔχουσα καὶ 
δύακας, ὡς ἐκ τούτων στενωτάτην καὶ αὐτὴν εὑρίσκεσϑαι, χρὴ 
τὴν τῶν πεζῶν παράταξιν ὡσαύτως ἀπὸ τῶν ὑψηλοτέρων παρα- 
Ὀσκευάζειν, καὶ τὴν 000» κρατεῖν καὶ ἀποφράττειν δι᾽ ὁπλιτῶν 15 
ἀσπιδοφόρων καὶ ἀκοντιστῶν᾽" ὄπισϑεν δὲ τούτων τοὺς ix χει- 
ov λίϑους βάλλοντας, σὺν αὐτοῖς δὲ καὶ τοξότας καὶ σφενδο-- 
γνίτας" καὶ μετὰ τὴν πρώτην παράταξιν καὶ δευτέραν ἑπομένην 
αὐτῇ παρασκευάζειν " ἑκατέρωθεν δὲ τῆς παρατάξεως τῆς φυλατ-- 
᾿ τούσης τὴν μέσην ὁδὸν, ἀκοντιστὰς καϑιστᾷν, ψιλούς τε, καὶ 30 
σφενδονίτας. εἶ δὲ καὶ ἑτέρας ὁδοὺς λέγεται εἶναι δεξιᾷ καὶ εὔω- 
Acritae , b. νύμῳ τῆς παρατάξεως τῆς φυλαττούσης τὴν δημοσίαν 600v, ὃς oi 
^ μιαίροα, ἀκρῖται ἀτραποὺς καλοῦσι, δέον καὶ ταύτας χρατεῖσϑαι μετὰ πε- 
P. 123 ζῶν, καὶ φυλάττεσθαι ἀχριβῶς" μή ποτε, μανϑανόντων τῶν πο- 


8. μερῶν] ἡμερῶν cod. 19, προσανωφελὴς cod. 


re, et ab utroque latere, δὶ per naturam loci licet, peditum acies consti- 
tuere. Ubi equestre praelium fieri potest, ibi equites quoque peditibus adii- 
ciantur: ut hostes vel, hoc apparatu occupationeque angustiarum intellecto, 
incursionem atque impetum reprimant, vel Deo adiuvante debellentur. Ubi 
vero natura loci non patitur, ut ex utraque parte, sed ut ex altera dunta- 
xat signs inferantur, item ea pars, unde licet decurrere, praeoccupari de- 
bet. Ubi loci iniquitas impedimento est, quominus ex superiore fastigi 
armatorum fiat impetus, viaque paulatim surgens aspera est , rivisque la- 
bentibus in arctissimum cogitur, oportet aciem peditum similiter locis supe- 
rioribus instruere, viam ipsam autem legionanns scutaüs iaculatorib 
obsidere ac sepire: post hos qui saxa manu iaciunt, et una cem illis sagit- 
tatores ac funditores constituere: item post primam aciem alteram subsi- 
diantem instruere: ad utrumque latus autem aciei mediam viam obtinentis 
laculatores disponere, leviterque armatos ac funditores. Quod si alia iti- 
nera dicuntur esse a dextra et sinistra parte aciei viam militarem obsiden- 
tis, quae itinera limitanei homines atrapos, hoc est tramites, vocant, 
oportet ea quoque pedestri manu.occupare, diligenterque tueri : ne forie 


est pedestris dimicatio, expedit hac armatura loca superiora occupata tene- 





NICEPHORI PHOCAE CAP, III. 191 


λεμίων τὴν δημοσίαν ὁδὸν ἐν ἀσφαλείᾳ κρατεῖσϑαι μετὰ πλήϑους 
λαοῦ, εἷς ἑτέραν τῶν ἐκ πλαγίων δρμήσωσι, καὶ, εἶ μὴ καλῶς καὶ 
ἀσφαλῶς φυλάττηται, εὕρωσιν ἐκεῖϑεν πάροδον, καὶ γενηϑῶ- 
σιν ἐχ πλαγίου ἢ καὶ ἐκ νώτου τῶν παρατάξεων, καὶ περισπα-- 
δ σμὸν καὶ φόβον τῷ Ῥωμαϊκῷ στρατῷ προξενήσωσιν. ἀμφοτέρων Fol, 876 v. 
δὲ ἀσφαλῶς φυλαττομένων, ἢ πρὸς μάχην τῶν πολεμίων δρμών- | 
τῶν Θεοῦ συνεργίᾳ καταισχυνϑήσονται, ἢ ὀῤῥωδίᾳ κατασχεϑέν-- 
τες δι᾿ ἄλλης ὁδοῦ, πολλῶν ἡμερῶν διάστημα ἀπεχούσης, τὴν 
δρμὴν ποιήσονται. καὶ ὡς ἐντεῦϑεν δύο κακὰ προσγενήσονται Quo pacto 
10τοῖς ἐχθροῖς, καταλιποῦσι τὰ τούτων ἄπληκτα καὶ τὴν εὐϑεῖαν comme 
00óv* ἕν μὲν, ταλαιπωρηϑῆναι TQ τῶν πολλῶν ἡμερῶν διαστή-- stes, qnan- 
ματι" ἕτερον δὲ, τὸ καὶ ἀπώλειαν αὐτοῖς ἐπάγον, τὸ αὐτοὺς do,angustil 
μὲν δειλανδρῆσαι καὶ ἀϑυμίᾳ ὑποβληϑῆναι" τοὺς δὲ Ῥωμαίους "sd alias 
προϑυμωτέρους xol εὐτολμωτέρους πρὸς τὸν xar" αὐτῶν πόλε- transire o0 
15 μον γενέσϑαι. οἷον δὴ xal ἐν τοῖς ἄνω χρόνοις ἀλήστῳ τῷ Xau- B ᾿ 
βδᾷ ἐκ τρίτου παϑεῖν συμβέβηκε" δὶς μὲν ἐν τοῖς χρόνοις voi 
ἀοιδίμου καὶ τρισμάχαρος Κωνσταντίνου τοῦ Πορφυρογεννήτου 
βασιλέως " ἅπαξ δὲ ἐπὶ τοῦ καλοῦ βασιλέως Ρωμανοῦ, τοῦ μακα-- 
᾿ρίτου υἱοῦ. καὶ πάντες σχεδὸν τὴν τότε γενομένην πανολεϑρίαν 
20cüv ἀρνητῶν τοῦ Χριστοῦ ἀκριβῶς ἐπίστανται. ἀλλὰ καὶ ὃ λαὸς C 
τῶν Ταρσέων καὶ τῆς τῶν Κιλίκων χώρας ὃν διαφόροις τύποις 
τῶν στενωμάτων παρὰ τῶν τότε τῆς ἄκρας προγοουμένων στρα- 
τηγῶν κατετροπώϑησαν. 


11. ὁδόν. Haec opinor recte in locum suum collocasse, In codd. . 
verba sunt hic mire turbata. — 13. Vocabulum 'Pouo/ovg supplevi. 
, 16. éig] διὸ cod. 


certiores facti hostes, viam publicam 8 multitudine peditum firmius teneri, 
in alterum e transversis tramitibus se convertant, et, si non recte ac dili- 
genter custodiatur, transitum ibi nacti, a latere vel & tergo aclerum exi- 
stentes et circumfusi, terrorem exercitui Romano inferant. Contra, si am- 
bo probe custodiuntur, adversarii ve] δὰ dimicationem ruentes Deo obse- 
cundante confundentur, vel in metum adducti per aliam viam, quae mul- 
forum dierum itinere abest, incursionem facient. Unde duobus afficientur 
incommodis , si ἃ castris viaque recta discesserunt: altero, quod multorum 
dierum itinere defatigabuntur: altero, perniciem illis allaturo, quod ipsi 
perturbat animos demittent, Romani contra alacriores fient atque audacio- 
res ad illos impugnandos, Quod item superiori memoria exitioso Chambdano 
ter usu venit ut pateretur: bis memoria Constantini Porphyrogeniti, decan- 
taü terque beati Imperatoris: tertium sub optimo principe Romano, beati 
ilius filio. Ac paene cuncti internecionem inimicorum Christi tunc factam 
dune norunt. Verum exercitus Tarsensium quoque agrique Ciliciensis ab 
qu tunc limitem curabant, in diversis angustiarum locis fusus fugatos- 
que - . 








192 DE VELITATIONE BELLICA 


KEd. δ΄. Περὶ τοῦ ποιεῖσθαι λάθρα τὰς κατὰ τῶν ἐχθρῶν ἐπιθέσεις, 
καὶ περὶ τοῦ προσυπαντᾷᾶν τοὺς πολεμίους, πρὸς τὴν ἐδίαν ixava- 
στρέφοντας. 

D ΔΧἉΧρὴ δὲ καὶ τοῦτο διὰ σχοποῦ καὶ μελέτης ἔχειν τὸν στρατη- 
γὸν, καὶ πᾶσαν σπουδὴν τίϑεσθαι, λάϑρα καὶ ἀδοχήτως, εἰ 
οἷόν τε, τὰς τῶν ἐχϑρῶν ἐπιϑέσεις ποιεῖσϑαι. τοῦ γὰρ τοιούτου 
ἐπιτηδεύματος τυγχάνων ὃ στρατηγὸς, καὶ μετ᾽ ὑλιγοστοῦ λαοῦ 

Fol. 877 τ. πολλοὺς τῶν πολεμίων κατατροπώσεται. εἰ δὲ, ὡς ἀνωτέρω ϑ 
δεδήλωται, καὶ τόπου ἐπιτύχῃ ἐν τοῖς στενώμασιν, ἐκ δύο με- 
ρῶν τοῦ κατὰ τῶν ἐχϑρῶν πολέμου τὸ ἐπιτήδειον ἔχοντος, àdi- 

P. 124 στάχτως ἔχεσϑαι τοῦ πολέμου" καὶ καλῶς τάσσων τὸν ὑπ᾽ αὖ- 
τὸν λαὸν, Θεοῦ συνεργίᾳ κατὰ κράτος τοὺς πολεμίους τροπώσε-- 

ται. πλὴν κατὰ πολύ ἐστι λυσιτελέστερον xal ἁρμοδιώτερον, 10 

ὑπὲρ τοῦ προσυπαντῷν τοὺς πολεμίους μέλλοντας ἐξιέναι κατὰ 

“Ρωμανίας, ὅτε μᾶλλον ἀπὸ τῶν ἡμετέρων χωρῶν πρὸς τὴν ἰδίαν 

ἐπαναστρέφουσι. τότε γὰρ διὰ τὸ ἐπὶ πολὺ χρονοτριβῆσαι αὐτοὺς 

ταῖς Ῥωμαϊκαῖς χώραις, μεγάλως συντρίβονται καὶ ταλαιπω- 

ροῦνται. εἰ τύχῃ δὲ, καὶ πλῆϑος πραγμάτων καὶ ἀνδραπόδων 15 

ἐπιφέρονται καὶ κτηνῶν, καὶ avrol τε καὶ οἱ ἵπποε αὐτῶν κατα- 

κοπιῶντες, ἐν καιρῷ πολέμου ἐχλελυμένοι εὑρίσχονται, σπεύ-- 

Bóovreg καὶ ἐπιϑυμοῦντες τάχιον τὴν ἰδίαν καταλήψεσϑαι χώραν. 
ἄλλως τε δὲ καὶ τὰ τῶν Ῥωμαίων στρατεύματα ἐν τῇ τῶν ἥμε- 
ρῶν παρατάσει oU μόνον τὰ πλησίον τῶν κλεισουρῶν τάχιον ἐπι-- 30 


16. καταχοπιώντερ. Fort. χατάκοποε ὄντες. Infra 132. A. xatd- 
xoxo» ὄντα. 40. παραστάσει cod. 


Ca». IV. Quo pacto insidiae clam hostibus faciendae nint, et quemadmodum ad- 
versariis occurrendum sit domum redeuntibus. 


Debet illud quoque proponere sibi ac meditari dux, omnemque diligen" 
tiam adhibere, ut clam et inopinato, si fieri potest, hostes adoriatur. Kte- 
nim eiusmodi commento usus dux vel cum parvula manu multitudinem ho- 
stium fundet. Ad haec si, ut superius demonstratum est, in angustiis locum 
nanciscitur, qui opportunitatem habeat ad hostes utrinque ex lateribus ag- 
grediendos , debet sine ulla dubitatione in aciem descendere: et, copiis re- 
cte ἃ se ordinatis, ope Dei adversarios magnifice vincet, Nihilominus ex- 
editius multo est et convenientius, potius quam occurrere hostibus in fines 
omanos exituris, adoriri eos ex nostra ditione ad suam revertentes, 'Tunc 
enim ob diuturnam in agro Romano moram attenuati admodum atque afili- 
cti erunt, Quod si casu praedarum, mancipiorum, pecudis magnam vim se- 
cun trahunt, cum ipsi tum equi defatigati praelii tempore remissiores in- 
veniuntur, festinantque praeterea ac desiderant in suos fines primo quoque 
tempore pervenire. Deinde, quod caput est, productione temporis copiae 
,-nec solum quae prope fauces agunt, sed etiam quae longius 


NICEPHORÍ PHOCAE CAP. v. 198 


σωρεύονται, ἀλλὰ xol τὰ πόῤῥω τυγχάνοντα" καὶ εἷς πλῆϑος. 
ἐπισυνίστανται ἱκανὸν, καὶ καλῶς πρὸς πόλεμον ἐξαρτύονται καὶ 
παρασχευάζονται. xal τότε μᾶλλον, καϑάπερ προέφημεν, καὶ ἐν 
ἡμέρᾳ καὶ ἐν νυκτὶ ὃ κατ᾽ αὐτῶν πόλεμος ἀδίστακτον ἔχει τὴν νίκην. 

δ διὸ χρὴ τὸν στρατηγὸν μηδέπω ἐν τῇ ὑποστροφῇ καταλιμπάνειν». 
τὸ δὲ ἐν τῇ ἐξελεύσεε τῶν πολεμίων παρασκευάζεσθαι προσυ-- 
παντᾷν αὐτοὺς πρὸς πόλεμον ἐν τοῖς στενώμασιν, ἀνεπιτηδειό- 
τερον μέν ἐστι, καὶ εἷς μάτην ἴσως τὸν κόπον συνέβη γίγνεσθαι" C 
διὰ τὸ μὴ οὕτως συντόμως δι᾽ ὀλίγων ἡμερῶν δύνασθαι τὸ zt-Fol.877 v. 

10 ζικὸν συναϑροισϑῆναι στράτευμα, καὶ καλῶς παρασχευασϑῆναι. 
ἄλλως τε δὲ καὶ οἱ πολέμιοι, ἀκμῆτες ὄντες καὶ ἀπαρόπλιστοε, 
δυσκαταγώνιστοι ἔσονται. κατὰ τοῦτο δὲ τὸ ὠφέλιμον ἔχει καὶ 
χρήσιμον, καϑὸ ἐμφόβους αὐτοὺς γίγνεσϑαι, ὁσάκις ἂν βουλη- 
ϑῶσιν ἐξελθεῖν, τῇ κατασχέσει τῶν στενωμάτων, καὶ τὴν μετ᾽ 

15 ὀλίγον ἐχκοπεῖν κατὰ τῶν ἹΡωμαϊκῶν ϑεμάτων συνεχῆ ἐξέλευσιν. 


ΚΕΦ. s. Περὶ προκατασχέσεως ὑδάτων, τῶν ἐν τοῖς στενώμασιν ὄντων. D 
Ἔν οἷς δὲ τόποις τῶν στενωμάτων καὶ κλεισουρῶν πρὸς πόλε- 
pov ὃ στρατηγὸς παρασκευάζεται, εἴπερ ἐν τούτοις πηγή ἔστιν 
ὥδωρ βρύουσα, ὑπὸ τοῦ ἰδίου λαοῦ ταύτην σπουδάσῃ κατασχε- 
ϑῆναι, ὥστε τὸ ἐκεῖθεν ὕδωρ τὸν λαὸν ἀπαρύεσϑαι. εἰ δὲ τύχῃ 
40 ὀλιγοστὸν εἶναι, σπουδάσῃ μὴ ἐπιϑολοῦσϑαι τοῦτο, καὶ ὡς μὴ οὐ 
μικρὰ ἐκ τούτου λύπη τὸν λαὸν καὶ ἀνάγκη ἐπισυμβήσεται. πηγῆς 

| δὲ ἔγγιστα μὴ οὔσης, ἐξ ἧς τὴν πόσιν xal ἀναψυχὴν ὃ λαὸς ἔφευ-- P. 196 


absunt, cito congregantur: numeroque quantum oportet auctae recte instrui 
&c parari ad bellum possunt, Et tunc potius, quemadmodum dictum est, 
vel interdiu vel notte commissum cum illis praelium indubitata victoria con- 
sequetur. Quamobrem dux ab illis redeuntibus facessere nunquam debet. 
Contra, hostibus irrumpentibus occurrere in angustiis velle, manus conse- 
rendae causa, minus conveniens id quidem est, atque eveniet fortasse, ut 
totus ad irritum cadat labor: quod non tam cito paucorum dierum spatio 
cogi iusteque instrui peditatus potest. Accedit, quod maximi momenti 'est, 
hostes tunc, ut integros necdum armis destitutos, difficilius impugnari. Ex 
altera autem parte utilitatem commoditatemque habet illam, ut timidi fiant, 
si, quotiescunque erumpere velint, angustiae &rmis teneantur, utque brevi 
continuas in provincias Romanas incursiones intermittant. 


CaP. V. De praeoccupatione aquarum in anguatiis, 


Quibus autem locis angustiarum et faucium dux bellum instruit, si iis 
in locis fons est aquam eructans, eum ab exercitu occupandum curet, ut 
sui inde milites aquari possint. Si tenuiter manat, operam det ne turbe- 
tur, unde incommoditas necessitasque haud parva exercitui obvenire po- 
test. Si non subest fons propinquis locis, unde potum refrigerationemque 

Leo Diaconus. 13 


194 DE VELITATIONE BELLICA 


ρίσκῃ, καὶ μάλιστα ἐν καιρῷ ϑέρους, ἀσκοὺς διορισάτω ἐν ἑκάστῃ 
ἑκατονταρχίᾳ δέχα ἐπιφέρεσθαι, καὶ δὲ αὐτῶν τὸ ὕδωρ ἐπικομίζε- 
σθαι, καὶ ἐν ὥρα τῆς μάχης εἷς πόσιν καὶ ἀναψυχὴν τοῖς ἐν τῷ 
πρλέμῳ ἀγωνιζομένοις ἐπιχορηγεῖσϑαι. ἀλλὰ περὶ μὲν τῶν ἐν τοῖς 
στενώμασι μελλόντων πρὸς πόλεμον ἐξαρτύεσϑαι, ἱκανῶς εἰρή- 5 
σϑω. εἰ δὲ καὶ νυχτοπόλεμον δεήσει ἐν ταῖς τοιαύταις δυσχω- 
ρέαις γενέσϑαι, καὶ τοῦτο πάνυ ὠφέλιμον. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων 
ἐν ἑτέρᾳ διηγήσει δηλώσω. τῆς δὲ παραδρομῆς ἄρξομαι τὴν εἰσ-- 
Fol. 878 τ. ἤγησιν" ἥτις ἐπωφελὴς καὶ ἀναγκαία τυγχάνουσα, δι᾽ ὀλίγου 
Βκαὶ εὐαριϑμήτου λαοῦ πολλὰ τῶν πολεμίων πλήϑη ἀπραχτεῖν πα- 10 
ρασκευάζει, Θεοῦ δὲ νεύσει ὡς τὰ πολλὰ καὶ καταγωνίζεται. 


ΚΕΦ. «ς΄. llt παραδρομῆς τῶν μονοκούρσων, καὶ στοχασμοῦ τῆς τοῦ 
λαοῦ αὐτῶν ποσότητος. 
Monoeusa 17ὰ τῶν πολεμίων κοῦρσα τὰ λεγόμενα μονόχουρσα ἀπὸ τῆς 
qud. ἰδίας χώρας ἐξερχόμενα, πεζῶν ἄνευ, ἔϑος αὐτοῖς σπουδῇ τὴν 
πορείαν ποιεῖσθαι, καὶ μηδαμοῦ ἀπληχεύοντας τὴν ὅλην νύχτα 
διαβιβάζειν" ἀλλὰ πρὸς μικρὸν τοὺς ἵππους διαναπαύειν, πρὸς 15 
τὸ τὰς ταγὰς καὶ μόνον τούτοις ἀποδοῦναι. ὧς ἐπίπαν γὰρ τὰ 
μονόχουρσα μετ᾽ ὀλιγοστοῦ καὶ ἐκλεκτοῦ λαοῦ τὴν ἐξέλευσιν ποι-- 
οὔνται. σπεύδουσι δὲ τάχιστα καταλαβεῖν, ἐν οἷς χωρίοις τὴν 
ἐπίϑεσιν καὶ ἐκδρομὴν ἐβουλεύσαντο ποιῆσαι. τοῦ οὖν στρατη- 
γοῦ παρά τε τῶν καμινοβιγλίων καὶ τῶν βιγλατόρων τὴν τούτων 20 
ἐξέλευσιν ἀναμανϑάνοντος, σπουδῇ πολλῇ τὰ ἐν ταῖς ἄκραις 


milites capiant, δοδίδνο praesertim tempore, iubeat in qualibet centuria 
utres esse decem, quibus portetur aqua, temporeque pugnae iis qui in acie 
versantur, potus refrigeriique causa distribuatur. "Verum de iis, quae in 
angustiis constitui dimicandi causa debent, haec sufficiant. Quod si etiam 
noctu in eiuamodi locis impeditis manum conserere oporteat, ea ipsa utilia 
admodum esse poterunt. "Verum de dimicatione nocturna exponam alio ca- 
pite. Nunc qua ratione consectari hostes debeas, dicere ordiar: 

ratio ut ilis ac necessaria est, ita efficit, ut parvula infirmaque obie- 
cta manu ingens hostium multitudo non modo nibil proficiat, sed etiam 
plerumque Dei numine fundatur fugeturque. 


CaP. VI. De consectando equestri agmine, quod praedatum incurrat, et quo 
pacto numerum militum eius inire possis. — : 


Praedatoria agmina hostium, quae monocursa vocantur et absque pe- 
ditatu e suis finibus erumpunt, itinere confestim facto nusquam considere 
totaque nocte continenter ire consueverunt: iumentist antum requietis con- 
cedentia, quantum satis sit ad pabulum illis dandum. Nam omhino mono- 
cursa cum paucis admodum sed delectis equitibus existunt. Contendunt 
&utem, ut ad vicos, quo impressionem impetumque facere constituerunt, 
primo quoque tempore perveniant. Dux, per custodias itinerum excubito- 
resque de eorum irruptione certior factus, magna diligentia ad vicos limi- 


NICEPHORI PHOCAE CAP. VI. 195 


καταλαμβανέτω χωρία, προαποστέλλων τουρμάρχην εἴτε ἕτερον 
ἄρχοντα, τῶν ἐμπειροτάτων καὶ χρησίμων, μετὰ ἐχλεχτῶν ἀρ- Ὁ 
χόντων καὶ καλοϊππαράτων, τοῦ προσυπαντῆσαει, καὶ μετὰ ἐμ-- 
πειρίας τούτους ϑεάσασϑαι, καὶ παραμεῖναι, καὶ τῷ στρατηγῷ 
δ καταμηνύειν ἐν ᾧ τόπῳ κατέλαβον, εἰ δυνατὸν διασκοπεῖν, καὶ 
τὴν τοῦ λαοῦ αὐτῶν ποσότητα. οὗ μόνον γὰρ ἀπὸ τῆς ϑέας δυνα- 
τόν ἐστιν ἀριϑμῆσαι αὐτοὺς καὶ καταστοχάσασϑαι, ἀλλὰ καὶ 2x - 
τῆς τούτων ὁπλῆς. πλῆϑος γὰρ χόρτου ἐρημίαις ὑπάρχον, καὶ τοῖς Fol. 878 v. 
ποσὶ τῶν ἀλόγων καταπατούμενον, οἱ τῶν ἀνδρῶν ἐμπειρότατοι 
10 δύνανται ἐκ τούτου τὴν τοῦ λαοῦ ποσότητα, εἰ καὶ μὴ ἀχριβῶς, 
καταστοχάσασϑαι. ὡσαύτως δὲ καὶ ἐν τοῖς τῶν ποταμῶν περάμα- p. 196 
aty * ἀχριβέστερον δὲ καὶ ἀπὸ τῶν τούτων ἀπλήκτων, ἡνίκα ἐχεῖϑεν 
ἀπαίρουσιν. ὃ δὲ στρατηγὸς, ToU κούρσου τῶν πολεμίων τὴν ἄφι--: 
ξιν ἀναμανϑάνων, καὶ τῶν χωρίων, ἐν οἷς τὰς ἐκδρομὰς ποιήσα- 
15σϑαι μέλλουσι, στοχασάμενος, πλησίον τούτων γινέσϑω᾽ "καὶ ἐν 
ἐπιτηδείῳ τόπῳ ἑαυτὸν ἀποκρύψας μετὰ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ, βίγλας 
τε καβαλλαρίων πανταχοῦ ἀποστείλας, ἡνίκα περὶ αὐτῶν καταμη- 
γυϑείη, καὶ ϑεαϑῶσιν ἐξελαύνοντες καὶ διασχορπιζόμενοι, ἐξέλ-- 
ϑῃ εἷς τὸ σκόρπισμα, καὶ τούτοις ἐντυγχάνων ἀπόνως αὐτοὺς 
90 χαταγωνίσεται. εἶ δὲ συμβῇ τινας τῶν χωριτῶν κρατηϑῆναι παρ᾿ B 
αὐτῶν πρὸ τοῦ ἐξελάσαι, καὶ ἀναμαϑεῖν τήν τε τοῦ στρατηγοῦ 
παρουσίαν καὶ τὴν τῶν χωρίων ἐπέλευσιν, καὶ οὗ ϑαῤῥήσουσιν 
ἐξελάσαι, ἄπρακτοι σπουδαίως πρὸς τὴν ἰδίαν ὑποστρέψουσι χώραν, 
μόνον τὸν χόπον καὶ τὴν συντριβὴν καὶ ταλαιπωρίαν ὑποστάντες. 


4. ἀρχόντων. Fort. σετρατιωεξῶν. 94. σκοπὸν codd. 


taneos sese conferat, praemisso turmarcha aut aliquo praefecto, ex peritis- 
simis et probatis, qui praepositos delectos bonisque equis instructos secum 
habeat, ut obviam illis progressus ex usu militari eos consideret, iuxtaque 
manens duci renunciet, cum quen locum ceperint, tum, si dispicere id 
quoque potest, eorum multitudo quanta sit. Non solum enim ex visu nu- 
merum eorum inire atque aestimare licet, verum etiam ex impressis ungu- 
larum vestigiis. Nam cum vis herbae in solitudinibus sit, pedibusque 1u- 
mentorum conculcetur, homines valde exercitati copiarum numerum, etiamsi 
Don accurate, intelligere possunt: item ex fluminum traiectionibus: tum 
accuratius etiam ex eorum mansionibus, postquam inde moverunt Dux 
autem, cognito praedatorum hostilium adventu, vicos, quo irrupturi sint, 
suspicans, propius ad hos accedat: locoque idoneo cum manu sua abditus, 
si & stationibus equitum quoquoversus dimissis admonetur, hostesque egresei 
atque dissipati conspiciuntur, in dispersos erumpat, illosque invadens 
nullo negotio expugnabit. Sin autem accidit, ut ex agricolis aliquot a se 
captis antequam egrediantur, ducem et venisse et occupasse vicos intelli- 
gant, ideoque non audeant excurrere, infecta re raptim se domum reci- 
plent, nihil praeter laborem, lassitudinem , aerumnas consecuti. 





196 DE VELITATIONE BELLICA 


ΚΕΦ. ζ΄. Ile συναϑροίσεως xol wvyctog φωσσάτου" καὶ περὶ τοῦ 
σααραχωρεῖν τοὺς πραγματευτὰς εἰσέρχεσθαι καὶ κατασχοπεῖν. 


C Παρασκευὴν δὲ xol κίνησιν μεγάλου φωσσάτου ἀκούων, ἐν 
ᾧ καιρῷ μάλιστα εἴωθε τὰ μεγάλα συναϑροίζεσϑαι φωσσύτα, 
Arabes quo ἤγουν τῷ “Αὐγούστῳ μηνί" iv γὰρ τῷ τοιούτῳ καιρῷ ἀπό τε 
incurrebaat «Αϊγύπτου, Παλαιστίνης τε καὶ Φοινίχης, καὶ τῆς Κοίλης Συ- 

saec. X. ἰπ ρίας, πλήϑη ἀνήρχοντο ἐν Κιλικίᾳ, καὶ ἐν ταῖς χώραις 'Αντιο- 5 
fines Roma- χείας, τοῦ Χάλεπε, xal προσλαμβάνοντες καὶ ραβας τῷ Σε- 
Fol. 379 τ. πτεμβοίῳ μηνὶ τὴν κατὰ Ρωμαίων ἐποιοῦντο ἐξέλευσιν " ἐν τῷ τοι-- 
Ῥούτῳ τοίνυν χαιρῷ, ὅτε 7j συνάϑροισις τοῦ φωσσάτου τῶν πολε- 
μίων μέλλει γίγεσϑαι, συνεχέστερον τοὺς τραπεξίτας ἀποστέλλειν, 

ἤτοι τὰ τασινάχια, καὶ κατασκόπους πλείστους τῶν χρησίμων καὶ 10 
πιστῶν. παραχωρεῖν δὲ καὶ πραγματευτὰς εἰσέρχεσϑαι" προσ- 
ποιεῖσϑαι δὲ καὶ φιλίαν πρὸς τοὺς κρατοῦντας ἀμηράδας τῶν 
ταῖς ἄκραις ἡμῶν παρακειμένων κάστρων " καὶ γράφειν πρὸς αὖ- 
τοὺς, καὶ ἀνθρώπους μετὰ κανισκίων ἀποστέλλειν" ὅπως διὰ 

τῆς πολυειδοῦς ταύτης πολυπραγμοσύνης δυνηϑῇ σαφῶς ἄναδι- 15 
δάσχεσϑαι τὰς τῶν πολεμίων βουλὰς καὶ μελέτας, xol τὰ πλήϑη 
“ΡῬ, 127 τῶν ἐπισωρευομένων φωσσάτων ἱππέων ve καὶ πεζῶν, καὶ τοὺς 

τούτων ἀρχηγοὺς, καὶ ἐν ποίαις χώραις τὴν ἐπέλευσιν ποιεῖν βού- 

λονται. καταμηνυόμενος δὲ τὴν τοῦ φωσσάτου ἀποκίνησιν, καὶ 

διὰ ποίας ὁδοῦ τὴν ἐξέλευσιν κατὰ Ῥωμανίας ποιεῖσϑαι μέλλει, 90 
ἐπισυνάγειν ἅπαντα τὰ στρατεύματα, καὶ πρὸς τὰς ἄκρας παρα- 


γίνεσϑαι, ἀποστέλλειν δὲ τουρμάρχην ἐμπειρότατον, ere ἕτερόν 


9. συνερχέστερον codd. 49, δέ. Fort. τε. 


CAP. VIL De contractione et motu exercitus: et de eo, ut mercatoribus per- 
mittatur, intrare hostium fines, ac apecaulari. 


Si audis instrui et moveri magnum exercitum, quo plerumque tempore 
amplae copiae congregari solent, hoc est mense Augusto: ea enim tempe- 
state ex Aegypto, Palaestina, Phoenicia, Coelesyria, catervae hominum 
in Ciliciam finesque Antiochiae, circa Alepum, emergebant, et assumtis 
Arabibus mense Septembri in Romanos faciebant incursionem: eo, in- 
quam, tempore, quo exercitus hostilis coiturus est, expedit crebrius curso- 
res sive tasinacia, indicesque plurimos ex proborum atque fidelium nu- 
mero, emittere. ]tem mercatoribus potestatem facere introeundi : cum .ami- 
ris, qui oppidis fines nostros adiacentibus praesunt, amicitiam contrahere: 
scribere ad illos, homines cum donis mittere: ut his variis actionibus cum con- 
silia atque cogitationes hostium, tum numerum copiarum equestrium et pede- 
strium quae cogantur, praefectosque earum, et in quas provincias incursio- 
nem facere insttuerint, plane dux perdiscat. lta certior factus cum de 
motu exercitus, tum de itinere, quo in fines populi Romani irrupturus esf, 
debet coactis omnibus copiis ad limitem progredi, et sivo turmarcham peri- 











NICEPHORI PHOCAE CAP. VIII. 197 


viva τῶν μεγάλων καὶ χρησίμων ἀρχόντων, μετὰ ἱππέων ἐπι- 

λέχτων προσυπαντῆσαι τοῖς πολεμίοις πρὸ τοῦ τὴν εἰσβολὴν εἷς 

τὰς ἡμῶν χώρας ποιήσασϑαι" ἵνα καὶ ἐπακολουθῶσιν αὐτοῖς, 

καὶ παραμέγωσι, καὶ τὰς ἀποκινήσεις αὐτῶν τῷ στρατηγῷ κατα-Β 
5 μηνύωσιν». 


ΧΕΦ. η΄. Περὶ παραμονῆς φωσσάτου, καὶ &xolovOdosog. Fol. 379 v. 

'H δὲ παραμονὴ αὐτῶν οὕτως ὀφείλει γίνεσθαι. τοῦ στρατη- 
γοῦ μετὰ παντὸς τοῦ λαοῦ ἐν ἐπιτηδείῳ καὶ ὀχυρῷ τόπῳ παρα- 
τρέχοντος, καὶ τῶν χωρίων διὰ τῶν ἐκσπηλατόρων φυγαδευομέ- 

vov ἐν τοῖς χάστροις, 7, μὴ ὄντων κάστρων, ἐν ὄρεσιν ὑψηλοῖς C 
10 καὶ ὀχυρωτάτοις καὶ ἀνεπιβουλεύτοις, ὁμοίως καὶ πάντα τὰ κτή-- 
γῇ αὐτῶν" δέον ἀποστέλλειν καὶ τὸν ὀφείλοντα παραμένειν ἀπὸ 
δευτέρας ὧρας ἢ καὶ τρίτης τῆς ἡμέρας. καὶ εὐχὴν λαμβάνοντας 
τοῦ στρατηγοῦ, ἀναλαμβάνεσϑαι τὸν λαὸν αὐτοῦ, καὶ τοὺς πα- 
ρασυρτάτους, καὶ ὁρμᾷν πρὸς τὴν δδὺν, χαϑ' ἣν οἱ πολέμιοι διέρ-- 
1ὅχονται, τὴν ἀποσχευὴν αὐτοῦ xal τοὺς παριππαράτους καταλιμ-- 
πάνων μετὰ τοῦ στρατηγοῦ, μηδὲν ἄλλο ἐπιφερομένους 7] μιᾶς 
ἡμέρας τροφὴν, καὶ αὐτὴν μετὰ ἐνδείας, ἄρτους μόνους καὶ vv- 
ρὸν, ἢ καὶ τάριχα, καὶ τὰς τῶν ἵππων καὶ ἡμιόνων ταγάς. εἰς 
χωρίον δὲ ἀπληκεύων, τάς τε χρείας καὶ τὴν τῶν ἀλόγων τροφὴν 

20 ἐφευρίσκων, διαναπαυσάτω ἐχεῖσε τὸν λαὸν αὐτοῦ καὶ τὸν ἵππον, D 
ἕως ὥρας ἐννάτης τῆς ἡμέρας, βίγλας κρατῶν ἐν ὑψηλοτέροις 


19. Fort. λαμβάνοντα. De voce λαβεῖν εὐχὴν Ducang. Glow. I. 
451. C. 20. τὸν ixzo»] Fort. τὴν ἵππον. 


tissimum , sive aliquem ex magnis probatisque praefectis praemittere , qui 
cum equitibus delectis hostibus occurrat, antequam irruptionem in provin- 
cias nostras fecerint: ut et insequantur illos, et speculentur, et motus illo- 
rum duci renuncient. 


CaP. VII. De ratione observandi atqde insequendi exercitum. 


Observandi hi sunt hunc in modum. Dum dux cum omnibus copiis per 
locum opportunum ac munitum iuxta iter facit, pagani autem cum omnibus 
suis pecoribus intra oppida, aut, si nulla oppida subsunt, in montes edi- 
tissimos et munitissimog eosdemque insidiis minus obnoxios, ab expilatori- 
bus compelluntur : item eum, qui lateri hostium adhaereat, circa horam diei 
slteram vel tertiam emitti oportet. Is accepta benedictione ducis, post- 
quam assumsit catervam suam atque equisones, conferat se ad viam , qua 
hostes transeunt : impedimenta sua et agasones apud ducem relinquat, neque 
quicquam secum ferat praeter unius diei cibaria, atque ea angusta, buccel- 
latum duntaxat et caseum, aut salsamenta, et equorum ac mulorum pabula. 
Bi in vicum pervenit, ubi victum iumentorumque pabulationes invemtat, re- 
ficiat ibi milites et equos usque ad horam nonam diei, stationibus per loca 


198 DE VELITATIONE BELLICA 


τύποις. xol αὐτὸς ἐχεῖνος ὃ τοῦ λαοῦ ἀρχηγὸς, ἐν περιωπῇ ὕψη- 
λοτάτῃ ἀνερχόμενος, ἀποσκοπεῖν ὀφείλει καὶ βλέπειν κονιορτοὺς 
τῶν πολεμίων καὶ καπνούς" καὶ ὡς ἐκ τούτου κατανοεῖν καὶ στο- 
χάζισϑαι, ἂν οἷς διέρχονται καὶ ἀπληκεῦσαι μέλλουσιν. ὑπὸ γὰρ 
τῶν ἐμπείρων ἀνδρῶν καὶ οἱ τόποι, ἐφ᾽ οἷς προσήκει ἄπληκτα γί- 5 
Fol. 880 τι γεσϑαι, διαγινώσκονται. ἡνίκα δὲ αἴσϑωνται τοῦ τόπου, ἐν ᾧ 
Ρ. 128 ηὐλίσαντο οἱ πολέμιοι, παραυτίκα δηλῶσι τῷ στρατηγῷ περὶ τού- 
του. κἀκεῖνος μετὰ τοῦ ἰδίου στρατοῦ ϑώρακας ἀμπεχομένου καὶ 
τὰ λεγόμενα ἐπανωκλίβανα μὴ λευκὰ ὄντα, ἐπὶ χεῖρας ἕκαστος τὸ 
μεταχειριζόμενον ὅπλον κατέχων, τὴν δδοιπορίαν ποιείτω. τοῦ δὲ 10 
ἡλίου ὑποκλίναντος, καὶ τῶν εἷς λείαν ἐκ τοῦ φωσσάτου ἔξερχομέ- 
γων πολεμίων ὑποστρεφόντων πρὸς τὰς σκηνὰς αὐτῶν, καὶ τὰ 
φοῦλκα τούτους φυλάττοντα, τότε συνεισέρχεσϑαι καὶ αὐτὸν καὶ 
πλησιάζειν τῷ τῶν ἐχϑρῶν φωσσάτῳ. μετὰ σκοποῦ δὲ δδοιπορείτω 
B xal προσοχῆς ἀκριβοῦς, καὶ λαϑραίως " καὶ ἑαυτὸν ὑποχρυπτέτω, 15 
Quomodo τοῦ μὴ ϑεαϑῆναι παρὰ τῶν πολεμίων. νυχτὸς δ᾽ ἤδη καταλαμβα- 
eebest ύσης , πλησίον γενέσϑω τοῦ ἀπλήκτου" καὶ εἶ μέν ἐστι βουνὸς 
speculato- ψηλὸς, ἐν ᾧ ηὐλίσαντο oi πολέμιοι, ἐξ ἑνὸς μέρους ἢ καὶ ἐκ 
TC» δύο πλησίον τοῦ ἀπλήκτου αὐτῶν, ἀπόνως τὴν παραμονὴν ἐν 
ἐχείνῳ τῷ τόπῳ φυλάξουσιν. ἀποβάντες γὰρ τῶν ἵππων καὶ πεζῇ 90 
ἐν τῷ βουνῷ ἀνερχόμενοι ἄνδρες δύο τῷ ἀριϑμῷ ἢ καὶ τρεῖς, καὶ 
πλησιάζοντες τῷ ἀπλήχτῳ, ἀπὸ τῶν ὑψηλῶν ἐχείνων καὶ ὀχυρωτά- 
τῶν βουνῶν, τῶν μὴ δυναμένων ἄνοδον εὐχερῆ παρέχειν τοῖς πο-- 
λεμίοις, δρᾷν τὸ φωσσάτον, καὶ τὰς φωνὰς τοῦ λαοῦ ἐνωτίζεσϑαι, 


6. αἴσϑωντεαι)] ἔσονται cod. 


editiora dispositis. Ipse agminis praefectus, altissima specula conscensa, 
observare aucuparique debet pulveres hostium et fumos : unde colligat aesti- 
mationemque faciat, qua transeant et consessuri sint. Etenim a peritis ho- 
minibus loca quoque, ubi castra fieri expediat, internoscuntur. Ubi intel- 
lexerint quo loco adversarii constiterunt, evestigio hac de re ducem certio- 
rem faciant. Is cum suo exercitu, loricis et sagis (epanoclibana vocant), 
quae oportet non candida esse, instructo, ita ut unusquisque proprium 
telum in. manibus habeat, iter ingrediatur. Sole ad obitum vergente, quan- 
do praedatores hostium castris egressi, simulque praesidia eorum tuendo- 
rum causa disposita, ad tentoria revertuutur, ille quoque sequi et ad ca- 
stra hostium adventare debet. Iter autem cum cautione, attentione dili- 
genti, ac latenter faciat: seque abdat, ne ab adversariis conspiciatur. Nox 
postquam venit, accedat ad castra: ac si in loco, ubi consederunt hostes, 
ab uno latere, vel etiam ἃ duobus, tumulus editus castris imminet, facile 
sane observationem illo in loco peragent. Nam duo milites aut. tres, de- 
scendentes ex equis, et pedibus in tumulum evadentea, ubi ad castra appro- 
Binqueverint, ex editis illis naturaque munitis collibus, quo ascensus faci- 
is nullus hostibus patet, cum videre castra poterunt, tum audire voces 


NICEPHORI PHOCAE CAP. VIII. 199 


xal τοὺς τῶν ἵππων καὶ ἡμιόνων χρεμετισμούς. ἀποστέλλειν δὲν 
xal ἕτερα τέσσαρα τεϊράδια ἵστασθαι ἐφίππους καὶ αὐτοὺς ἔνϑεν 
κἀχεῖϑεν τοῦ φωσσάτου, ἀπ᾽ ἀλλήλων διακεχωρισμένα " ὥστε καὶ 
αὐτοὺς ἀχούειν τοὺς χρεμετισμοὺς τῶν ἵππων καὶ ἡμιόνων, καὶ τὴν 
δτοῦ λαοῦ ὑχλαγωγίαν. εἰ δὲ ἐν τῷ τοῦ ἀπλήκτου τόπῳ τοιοῦτος Fol. 880 v. 
ὀχυρώτατος βουνὸς οὐχ ἔστι, καὶ ὡσαύτως τέσσαρα τετράδια ἀπο-- 
στέλλεσθαι, τοῦ ἔνϑεν κἀκεῖθεν τοῦ φωσσάτου ἡσύχως ἵστασϑαε, 
καὶ σύσσημα παρέχειν ἀλλήλοις σημαντικὰ ὑποχωρήσεως, eye δεή-- 
σοι, εἴτε διὰ συρισμοῦ, εἴτε διὰ λόγου καὶ ἐπιλαλιᾶς. ὑπαλλάττε-- 
10 σϑαι δὲ αὐτοὺς παρ᾽ ἑτέρων, εἴτε δεύτερον τῇ νυκτὶ, ἢ καὶ ἅπαξ, 
πρὸς τὸ καὶ αὐτοὺς καὶ τοὺς ἵππους αὐτῶν διαναπαύεσθϑαι. ἀπέρ-Ὁ 
χεσϑαι δὲ τὸν τουρμάρχην, εἴτε ἑτέραν τινὰ κεφαλὴν, εἰς τὴν τού-- 
των ἀπαλλαγὴν, καὶ ἐπιβλέπειν, ποῦ καὶ πῶς ἵστανται, καὶ τοὺς 
ἀντ᾽ ἐχείνων πάλιν καλῶς ἐφιστῶν ὑποστρέφειν ἐν ᾧ καὶ ἵστατο 
15 πρότερον. ταραχῆς δὲ ἐξακουομένης κίνησιν δηλούσης τοῦ κούρ- 
σου, τὰ τέσσαρα τετράδια μικρὸν ἀναποδιζέτωσαν, μὴ μέντοι δὲ 
μακχρόϑεν γινέσϑωσαν᾽" τῷ δὲ τουρμάρχῃ μηνυέτωσαν τὴν τῶν 
᾿πολεμίων ἀποκίνησιν. αὐτὸς δὲ μηνυέτω τῷ στρατηγῷ, δι᾽ οἵας 
ὁδοῦ τὴν ὁρμὴν ἐποιήσαντο, καὶ ἐν οἵᾳ ὥρᾳ" ἵνα τὸν καιρὸν καὶ τὴν 
90 ὥραν τῆς ἀποκινήσεως αὐτῶν ἀναμανϑάνων ὃ στρατηγὸς δύνηται P. 129 
στοχάσασϑαι, ἐν οἵοις χωρίοις καταλάβωσιν ἄχρι πρωΐας. οἵ δὲ 
ἀποστελλόμενοι παρὰ τοῦ τουρμάρχου καταμηνύσαι τῷ στρατη- 
γῷ, ἐν d τόπῳ ὃ στρατηγὸς ηὐλίζετο, τὴν τοῦ κούρσου ἀποκί- 


8. σύσσημα] σύστημα codd. Sed vid, Ducang. Glossar. verbo Σύσ- 
σημον. 


hominum, equorumque et mulorum hinnitus. Dimittat item alias quatuor 

uadrigas, quae in equis ipsae quoque ab utroque latere castrorum, quae- 
libet seorsum , agant: ut eodem modo hinnitus equorum ac mulorum fremi- 
tumque multitudinis exaudire queant. Quod si in loco castrorum eiusmodi 
natura munitus tumulus non est, nihilominus debes quatuor quadrigas mit- 
tere, quae ad utrumque latus exercitus hostilis silentio stent, et signa. sibi 
inter se dent conventa receptus, si opus est, aut sibilo, aut verbo et voca- 
tu. Essdemque oportet, vel bis nocte, vel semel, aliis permutare, uf 
cum illae tum equi earum requiescant: ipsum item turmarcham, aut aliquem 
praefectum, ad earum immutatonem venire, inspicere, ubi et qua ratione 
stationem agant, et postquam succedentes apposite locaverit, ad eum lo- 
cum reverti, ubi prius stetisset. Si'strepitus exauditur motum praedato- 
rum significans, quatuor quadrigae paululum pedem referant, ita tamen, 
ut longius ne discedant: ad turmarcham profectionem hostium nuncient, 
Is ducem certiorem faciat, qua via impetum fecerint, et qua hora: ut dux, 
tempore et hora profectionis eorum cognita, coniecturam facere possit, 
δὰ quos vicos usque ad mane perventuri sint. Milites a turmarcha missi, 
quocunque hic loco pernoctat, ibi duci nuncient, praedatores profectos 





200 DE VELITATIONE BELLICA 


φησιν. ἐπὰν δ᾽ οὐχ εὑρήσωσιν ἐκεῖσε αὐτὸν, ἄλλ᾽ ὑποδοχαρίους 
. τοὺς παρ᾽ αὐτοῦ καταλειφϑέντας, δέον ἐν ἐχείνῳ τῷ τόπῳ γενο-- 
μένους φωνῆσαι" τοὺς δὲ ὑποδοχαρίους . ἀκριβῶς διασχοπουμέ- 
vovc, ἡνίκα τῆς φωνῆς αἰσϑωνται, ἑνωθῆναι, καὶ διὰ τάχους 
Fol. 881 τ. τῷ στρατηγῷ τούτους προσάξαι, εἴτε εἷς ἑτέρους πάλιν ἀγαγεῖν 5 
Βύὑποδοχαρίους, τοῦ στρατηγοῦ ἴσως πάλιν μετακινήσαντος. χρὴ 
γὰρ αὐτὸν, εἴτε ἅπαξ, εἴτε καὶ δὶς, ἐν νυκτὶ μεταπληκεύειν διὰ 
πολλὴν ἀσφάλειαν, πρὸς τὸ μὴ ὑπὸ τῶν πολεμίων ἐνεδρευϑῆναι, 
ἔχειν δὲ αὐτὸν καὶ βίγλας διπλᾶς, εἷς φυλακὴν αὑτοῦ ἀσφαλεῖς. 


ΚΕΦ. 8΄. Περὶ τῆς κινήσεως τοῦ κούρσου, καὶ ἀκολουθήσεος. 
Τοῦ στρατηγοῦ τοίγυν τὴν κίνησιν τοῦ κούρσου ἀναμανϑόά- 10 
Ονοντος, παραυτίχα καὶ ἕτερον ἄρχοντα μεθ᾽ ἱππέων ἐκλεχτῶν, 
ὑποτασσόμενον τῷ τουρμάρχῃ τῷ ἀκολουϑοῦντι τῷ κούρσῳ, üno- 
2 ? ,» 3 € e € 2 J, 
στέλλειν πρὸς αὐτόν" ἔχων ut)" ἑαυτοῦ ὁ ἀποστελλόμενος tva 
τῶν παρὰ τοῦ τουρμάρχου πεμφϑέντων, καταμηνύσαι τὴν τοῦ 
κούρσου κίνησιν τῷ στρατηγῷ, τοῦ παρ᾽ αὐτοῦ δδηγηϑῆναι εἰς 15 
3 “« ς ^ M $8 € . » c 
τὸ εὐχερῶς ἐνωϑῆναι. καὶ αὐτὸς δὲ ὃ στρατηγὸς ὄπισϑεν τοῦ 
ἀποστελλομένου ἄρχοντος ἀποχινησάτω μετὰ τοῦ ὑπ᾽ αὐτὸν λαοῦ, 
καὶ σπευσάτω καταλαβεῖν τὸν τουρμάρχην᾽ ὅπως ὄπισϑεν καὶ 
αὐτὸς τοῦ τουρμάρχου τῷ κούρσῳ τῶν πολεμίων ἀκολουϑῇ. ἡ 
Dyào ἀχριβὴς καὶ ἄπταιστος ἀχκολούϑησις ἐκ τῶν ὄπισϑεν τῶν πο-- 90 
λεμέων ὀφείλει γίνεσϑαε, κατὰ τὰ ἐχείγων Éyiyva καὶ τὴν ὁδοιπο- 


1. ὑποδοχαρίους. De hac voce vid. Ducang. Glossar. col. 1644. 
6. μετακινήσαντος] μὴ κινήσαντος codd. 


esse. Quem si non ipsum eo in loco deprehendunt, verum susceptores ab 
illo relictos, oportet ut advenientes vocem mittant: susceptores, re diligen- 
ter explorata voceque agnita, se illis coniungere, eosque celeriter vel ad 
ducem, vel ad alios susceptores perducere, si denuo inter haec locum dux 
mutaverit. Oportet enim illum , maioris securitatis causa, ne ab adversa- 
riis circumvenjatur, sive semel sive bis noctu alio transgredi, excubias- 
que habere duplices et firmas ad ipsum custodiendum. 


Car. IX. De motu manus praedatoriae, et de insecutione, 


Dux certior factus praedatores egressos esse, evestigio alterum prae- * 
fectum cum equitibus delectis, qui turmarchae praedatores insequenti sub- 
sit, ad eum mittat: qui mittitur, secum habeat unum de illis , qui a tur- 
marcha venerunt ad praedatorum profectionem duci siguificandam, & quo 
ducatur, ut facilius se coniungere turmarchae queat. lpse dux, cum vis 
copiis a tergo praefecti praemissi iter ingressus, ad turmarcham pervenire 
properet: ut De quoque, turmarcha antecedente, praedatores hostium 
insequatur. igens enim erratique expers insecutio a tergo hostium de- 
bet fieri, secundum vestigia atque itum eorum, "Turmarcha autem ver- 


NICEPHORI PHOCAE CAP. IX. 201 


lax. ὃ δὲ τουρμάρχης κατὰ τὸ κοῦρσον τῶν πολεμίων ἀποκινήσῃ 
τρία ζευκτὰ, ἐμπείρους καὶ ἐπιτηδείους ἄνδρας ἀναλαμβανόμενος, 
παραγίνεσθαι τῇ 000 τῶν πολεμίων " καὶ τυπώσας τὸ πρῶτον καὶ 

- δεύτερον καὶ τρίτον ζευχτὸν, πῶς ὀφείλουσι περιπατεῖν καὶ τοῖς 

5πολεμίοις κατακολουθεῖν, ὑποστρεφέσϑω πρὸς τὸν λαὸν οὑτοῦ. 
τὸ δὲ πρῶτον ζευκτὸν πλησίον τῶν πολεμίων περιπατείτω, ἀκοῦον Ἐοϊ. 881 v. 
καὶ τὴν τοῦ λαοῦ ὀχλαγωγίαν, καὶ τοὺς χρεμετισμοὺς τῶν ἵππων. 
τὸ δὲ δεύτερον,. τὸ τοῦ πρώτου ἀκόλοιϑον, ὅδοιπορείτω, ὕσον P, 130 
δύνανται δρᾷν τὸ ἔμπροσθεν αὐτοῦ, καὶ δρᾶσϑαι ὑπ᾽ αὐτοῦ" 

10xol μήτε πλησίον γίνεσϑαι, μήτε μαχρύνεσϑαι, ὥστε μὴ ὁρᾶ- 
σϑαι. τρία δὲ τετράδια ὄπισϑεν τῶν τριῶν ζευκτῶν ἀποκαταστή- 
σει, 00v τὸ πρῶτον τετράδιον τὸ τρίτον ζευκτὸν, τὸ δὲ δεύτερον 
τετράδιον ὡσαύτως δρῶν τὸ πρῶτον. τὸ δὲ τρίτον τετράδιον, τὸ 
ἀχόλουϑον τοῦ δευτέρου, ἕξ ἐχέτω ἄνδρας " ἵνα oi ἐξ αὐτῶν δύο 

15 τὰ ὑπὸ Levxro? μηνυόμενα ἀποκομίζωσι τῷ τουρμάρχῃ, 0 δὲ τουρ- ὁ Ὰ 
μάρχης τῷ στρατηγῷ. ἐὰν γὰρ ὀξύτερον βαδίζωσιν οἱ πολέμιοι, 
ὀφείλει μηνύειν τὸ πρῶτον ζευχτὸν περὶ τούτου " ἵνα xal ὃ τουρ-Β 
μάρχης καὶ ὃ στρατηγὸς ὀξύτερον καὶ αὐτοὶ βαδίζωσι, καὶ μὴ 
ἐπὶ πολὺ μαχρύνωσι τῶν πολεμίων. εἰ δὲ σχολαίτερον πάλιν βαδί- 

20 ζουσιν oi πολέμιοι, καὶ ὃ τουρμάρχης καὶ ὃ στρατηγὸς ὡσαύτως 
σχολαίτερον περιπατείτωσαν" ἵνα μήτε πλησίον γινόμενοι διαγι-: 
γώσχωνται, μήτε μαχρυνόμενοι οὔτε τὴν τῶν ἐπακολουϑούντων 
διοίκησιν ἐπιγινώσκωσιν, οὔτε παρ᾽ ἐκείνων ἐπιγινώσκωνται" onto 


1. ὁ δὲ — παραγίνεσθαι. Μοὶ ob imperativum ὑποστερεφέσθω fort. 
ὁ δὲ τουρμάρχης. ἡνίκα τὸ x. τ΄ sr. d., τρία ξευκεὰ, ἐμπ. x. d. d., 
avalaufavoussog , παραγινέσϑω. 


sus agmen adversariorum tria paria, peritis atque idoneis viris delectis, 
promoveat, quae in viam hostium se committant : et edocto primo et secun- 
do et tertio pari, quo pacto ambulare hostesque insequi debeant, ad suum 
agmen redeat. Primum itaque par, prope hostes iter faciens, fremitum 
multitudinis auscultet, et hinnitum equorum. Secundum par, excipiens 
primum, ita incedat, ut cum conspicere antegrediens, tum conspici ab illo 
possit: neque magis appropinquet, neque remanens visui se subtrahat. Post 
tria paria tres quadrigas constituet, ita ut ἃ prima quadriga tertium par, 
ἃ secunda quadriga sumiliter prima conspici possit. 'l'ertia quadriga, se- 
cundam subsequens, sex habere homines debet: ut eorum duo quae re- 
nunciantar ab aliquo pari, referre turmarchae possint turmarcha duci. 
Et si concitatius ire incipiunt hostes, debet primum par renunciare de 
hac re: ut et turmarcha et dux contentius ipsi quoque ambulent, neque 
longius se ab hostibus removeant. Si hostes denuo remissius ingrediun- 
tur, item turmarcha atque dux lentius procedant: ut neque nimis appro- 
pinquantes agnoscantur, nec longius progressi neque subsequentium sía- 
tum internoscere, nec internosci ab illis possint: quod calamitatem singu- 





202 .DE VELITATIONE BELLICA 


o) τὴν τυχοῦσαν ἐπάγει βλάβην. ἄλλως τε δὲ xol τῶν πολεμίων 
ἀπληχευόντων πρὸς τὸ ταγίσαι τοὺς ἵππους, καὶ περὶ τούτου κα- 
ταμηνυόμενος 0 στρατηγὸς, «καὶ αὐτὸς ἐν ἐπιτηδείῳ τόπῳ ἀπλη- 
Οκευέτω πρὸς τὸ τοὺς ἵππους ταγίσαι, ἐξώβιγλα ἀποστέλλων εἷς 
φυλακὴν ἑαυτοῦ. καὶ ἡνίκα πάλιν τὴν κίνησιν τῶν πολεμίων χατα- 5 
μιηηνυϑείη, παραυτίκα καὶ αὐτὸς κινήσει ἐπακολουθῶν, ἔνϑεν xà-' 
Fol. 889 r. χεῖϑεν ἑαυτοῦ ἀποστέλλων ἀνὰ τριάχοντα ἱππεῖς, μὴ πόῤῥω, ἀλλὰ 
σύνεγγυς, τὰς τοῦ λαοῦ αὑτοῦ φωνὰς ἐνωτιζομένους. xal ὄπισϑεν 
αὑτοῦ ἐπακολουϑοῦντα ἄρχοντα ἐχέτω μεϑ᾽ ἱππέων, oUc δὴ σάκα 
ὀνομάζουσι. μήκοϑεν δὲ ὁδοιπορείτω ὃ στρατηγὸς, καὶ πᾶσαν 10 
ποιείτω ἀσφάλειαν τοῦ μὴ διαγνωσθῆναι ὡς ὄπισϑεν αὐτοῖς ἐπα- 
κολουϑεῖ" ἀλλ᾽ ἀσφαλῶς μὲν περιπατεῖν, καὶ τοὺς πλησίον πολε-- 
Dulov ἐπακολουϑοῦντας παραγγέλλειν ἀχριβῶς ἀποσκοπεῖν, μὴ λό- 
χους τινὰς oi πολέμιοι καταλείψωσιν εἷς ἔνεδραν τῶν ἐπακολου- 
Ἀγαδα ϑούντων αὐτοῖς καὶ αὐτοῦ τοῦ στρατηγοῦ. ὅπερ παρὰ τῶν Tag-15 
Tarseneium. σιτῶν πολλάκις γέγονε. καὶ ἐπακολουϑοῦντος αὐτοῖς τοῦ τουρ- 
in itinere μάρχου, καὶ μὴ ἀκριβῶς τοὺς ἔμπροσϑεν σκοποῦντος ῥύαχας καὶ 
faciendo. τοὺς τόπους τοὺς δυναμένους λαὸν ἀποχρύπτειν, ἀπρούπτως τῇ ἐν-- 
ἕδρᾳ τούτων περιπεπτώκασι. διὰ ταῦτα πολλῆς δεῖται ἀγχινοίας 
καὶ ἀκριβείας ὃ ἐπακολουθῶν, ἵνα μὴ τοιοῦτόν τι συμβῇ γενέσϑαι. 30 
πρὸ δὲ τοῦ διαυγάσαι δεῖ τὸν στρατηγὸν, ἐπεὶ διέγνω τὸ ἐν ποίοες 
P. 181 τόποις καὶ χωρίοις ἐξελάσαι μέλλουσιν οἱ πολέμιοι, εἴτε δεξιὰ εἴτε 
εὐώνυμα αὐτῶν ἐπικλῖναι, ἐν οἷς ὀχυρώτερος αὐτῷ τόπος καϑο-- 
ρᾶται. καὶ ὀξύτερον βαδίσας καὶ ἐκ πλαγίου αὐτῶν γενόμενος ὡς 


21. ἐπεὶ διέγνω. Fort. ἐπειδὴ ἔγνω. 


larem affert. Praesertim autem subeistentibus adversariis, ad pabulum 
equis dandum, dux bac de re certior factus itidem, pabuli dandi causa, 
loco opportuno subsistat, excubiasque externas dimittat ad se custodien- 
dum. i cognovit hostes denuo movisse, ipse quoque evestigio exiens in- 
sequatur, ita ut utroqueversum tricenos equites dimittat: neque longius 
tamen, sed tam propinque, ut agminis eius voces exaudire queant. À ter- 

go praefectum habeat cum equitibus insequentem, quos saca vocant. Ma- 

gno autem ab hostibus intervallo dux iter faciat, omni diligentia adhibita, 

ne animadvertant, se a tergo ipsos sequi: item caute ingrediatur, οἱ qui 
roxime hostem insequantur accurate dispicere iubeat, ne forte quasdam 
insidias hostes reliquerint, ad insequentes ipsumque ducem circumvenien- 
dum. Quod in Tarsensibus saepe usu venit. Etenim turmarcha illos inse- 
quens cum parum diligenter rivos ante se locaque quae armatos celare pos- 

sent explorasset, de improviso in illorum insidias inciderunt nostri. Qaamob- 

rem solertia atque diligentia magna ei qui insequitur opus est, ne eiusmedi 
quid accidat. Ante quam diluxerit ducem oportet, ubi jam cognovit qdos 

! in agros vicosve excursuri hostes sint, ad dextram laevamve eorum se de- 
flectere, qua locum magis natura munitum conspicatur. Et citatum agmen 


NICEPHORI PHOCAE CAP. ΙΧ. 908 


ἀπὸ μιλίων δύο, πρὸ τοῦ τὴν ἡμέραν, ὡς λέλεκται, διαυγάσαι, 
fva μὴ τὸν κονιορτὸν ϑεασάμενοε οἱ πολέμιοι τὴν παρουσίαν τοῦ 
στρατηγοῦ ἐπιγνώσωσι, τὸν ὀχυρὸν τόπον ὃ στρατηγὸς κατα- 
λαμβάνων τὸν ἴδιον ἀποχρυψάτω λαόν. κἀχεῖνος μετ᾽ ὀλίγων 
δ ἱππέων πλησιέστερον γενέσϑω τῶν πολεμίων" καὶ εἷς ὑψηλὴν πε- 
ριωπὴν ἀνερχόμενος, καϑαρῶς δρᾷν τοὺς πολεμίους σπευσάτω. Fol. 888 v. 
καὶ τούτων dg ἐξέλευσιν ὁρμώντων καὶ διασχορπιζομέγων πρὸς B 
λείαν, καρτερησάτω ὃ στρατηγὸς ἐν ἐχείνῳ τῷ τόπῳ ἄχρι τρίτης 
ἢ καὶ τετάρτης ὥρας τῆς ἡμέρας, τὴν παράταξιν τοῦ ““μηρᾶ ϑεω-- Amirae, h.e. 
10 oí, καὶ ἀκριβῶς τὸ πλῆϑος τοῦ λαοῦ στοχαζόμενος. ἐπεὶ δ᾽ docte τας 
οὗ μᾶλοντες ἐξελάσαε πόῤῥω που τῆς παρατάξεως τοῦ “μηρᾶ 
γεγόνασιν * dig μὴ δυνατόν ἐστι πάλιν τούτους ὑποστρέφειν, ἢ ἐπι-- 
γνῶναι τὸν κατὰ τῆς παρατάξεως τοῦ “μηρᾶ ἀναφϑέντα πόλε- 
μον, ἕχαστον σπεύδοντα τὰ χωρία καταλαβεῖν, καὶ λείαν ὅτι 
15 πλείστην πορίσασϑαι" τὰς ἰδίας παραταγὰς ὡς δεῖ εὐτρεπίσας, 
κατὰ τῆς τοῦ ““μηρᾶ παρατάξεως ὀλιγανδρούσης τὴν ἐπέλευσιν 
ποιησάτω, καὶ Θεοῦ συνεργίᾳ τῆς νίχης κρατήσει, καὶ τελείαν 
πανολεϑρίαν τοῖς "πολεμίοις ἐργάσεται. εἰ δὲ κατὰ τῆς παρατά-- 
ξεως ἐπελϑεῖν οὐ ϑαῤῥήσει, πολλὴν καὶ ἀξιόλογον δύναμιν ὁρῶν 
20i» αὐτῇ, ὑπὲρ τὴν ἰδίαν" τότε ἐκ πλαγίου καὶ μακρόϑεν διὰ 
κρυπτῆς καὶ ἐπιτηδείας ὁδοῦ ὁρμάτω σὺν ἐλασίᾳ τῇ προσηκούσῃ, 
καταλαβεῖν τὸ σκόρπισμα τῶν πολεμίων. καὶ δὲ ὅλης τῆς ἡμέ- 
ρας ἐπιδραμεῖν αὐτοῖς ἀγωνίσεται, διεσκεδασμένοις οὖσι, καὶ ἀξιό- 
λογον ἔργον, Θεοῦ συμμαχίᾳ, ἐπιτελέσει. ὀφείλει οὖν καὶ ἄρχον.-- 
9530 τῶν χρησίμων μετὰ ὀλιγοστῶν ἱππέων ὄπισϑεν ἔχειν, βλέποντα 


ad latus eorum detorquens , ante quam dilucescat, sicati diximus, ne ani- 
madverso pulvere hostes ducem adesse intelligant , loco munito occupato 
suam ibi manum abdat. Inde cum paucis equitibus propius adversarios ac- 
cedat, εἰ conscensa specula edita det operam, ut dispicere clare hostes 
queat. Quibus ad excursionem egressis praedandique causa dissipatis, 
dux suo se loco contineat usque ad tertiam vel quartam diei horam, ita ut 
aciem consideret Amirae, numerumque copiarum attente aestimet. Sed 
ubi excursores longius a signis Amirae discesserunt : quando fieri nen po- 
test, ut vel redire, vel denique praelium cum acie Amirae commissum ani- 
madvertere queant , quolibet ruente, ut vicis occupatis praedam quamplu- 
rimam capiat: suis turmis convenienter instructis in aciem Amirae, iam in- 
frequentem , impressionem faciens, Dei ope victoria potietur, et interne- 
civam cladem hostibus inferet. Sed si non audet aciem aggredi, quod 
multas et bellicosas copias suisque firmiores in ea videt: e &ransverso ac 
lengius, occulta et opportuna vià, agmineque quantum opus est citato ab- . 
eat, ad excursores dispersos opprimendos. Ac per totum diem exagitare 
illos dissipatos studens, praeclare rem , numine ebsecandante, geret. De- 
bet praeterea praefectum probatum cum peuculis equiübus a tergo habere, 


204 DE VELITATIONE BELLICA 


καὶ ἀποσχοποῦντα τὴν τοῦ “Ἱμηρῶ παράταξιν, καὶ τὰ περὶ αὖ-- 
»τῇς, ὡς ἂν ὁδοιπορείη, καταμηνύειν αὐτῷ. εἰ δὲ καὶ φοῦλκον, 
τὸ εἰς φυλακὴν τῶν διασχορπιζομένων πρὸς λείαν πολεμίων ὑπάρ-- 
Fol. 383 r.yov, συναντήσει ὃ στρατηγὸς πλῆϑος ἔχον, διχῆ τὸν λαὸν αὑτοῦ 
διέλῃ, καὶ ἔμπροσθεν μὲν ἀποστείλῃ τοὺς ὀφείλοντας μετὼ τοῦ 5 
φούλχου συνάψαι πόλεμον. τούτων δὲ συῤῥαγέντων, εὐθὺς καὶ ὃ 
στρατηγὸς μετὰ τῆς παρατάξεως αὑτοῦ πλησίον ἐπακολουθῶν 
ἀξέως καὶ εὐτόλμως μετὰ κραυγῆς καὶ ἀλαλαγμοῦ σὺν ἐλασίᾳ κατ᾽ 
αὐτῶν δὁρμησάτω, καὶ τούτους, Θεοῦ βοηϑείᾳ, τροπωσάμενος 
P. 132 χαταδιώξει καὶ τελείως καταγωνίσεται. εἰ οὖν Θεοῦ συνεργίᾳ εὖο-- 10 
δωθῇ ὃ στρατηγὸς, καὶ τοὺς εἰς λείαν ἐχδραμόντας πολεμίους 
χατατροπώσηται, εἶ μὲν μεγάλην καὶ ἀξιόλογον δουλείαν ἐργάση- 
ται, εἶχός ἔστι τοὺς ἐχϑροὺς πρὸς τὴν ἰδίαν χώραν ὑποστρέψαε 
μετ αἰσχύνης. εἰ δὲ ἔτι ἐν τῇ ἡμετέρᾳ χρονίσαι μελετῶσι, τὸν 
ἔδιον λαὸν ὃ στρατηγὸς ἀναλαμβανόμενος μήκοϑεν γενέσθω 15 
τῶν πολεμίων, ἐν ἐπιτηδείοις δηλονότι χωρίοις, καὶ τὸν λαὸν 
αὑτοῦ κατάχοπον ὄντα ἐπὶ ἡμέρας τρεῖς διαναπαυσάτω, μόνους 
τοὺς παραμένειν ὀφείλοντας, ὡς ἤδη ἐξεθϑέμεϑα, ἀποστέλ-- 
λων ἑκάστῃ ἡμέρᾳ. πρὸς ὑποστροφὴν δὲ δρμῶντας τούτους ὃ 
στρατηγὸς ἐπιγνοὺς, παραυτίχα τάχει πολλῷ ἄρχοντα τῶν χρη- 30 
σίμων ἀποστείλας, τὸ πεζικὸν στράτευμα εἷς τὰς δυσχωρίας τῶν 
ν᾿ 00d» ἐπισωρευσάτω" καὶ αὐτὸς δὲ ὃ στρατηγὸς σπευσάτω, μὴ 
ἐν νυχτὶ μηδὲ ἐν ἡμέρᾳ ἑαυτὸν ποσῶς ἂν ἀναπαῦσαι, ἀλλὰ σὺν 
τάχει πολλῷ ἔμπροσθεν αὐτῶν γενέσϑω, καὶ χαλῶς παρασχευώ- 
σας ἅπαν τὸ τῶν πεζῶν καὶ ἱππέων αὑτοῦ στράτευμα, τὸν xaT 25 
17. κατάχοπον ὄντα. Vid. supra 12Á A. | 


qui Amirae aciem vident ac speculetur, e£ deilla, quemadmodum se mo- 
veat, sibi renunciet. Si globum numero frequentem dux offendit, qui ho- 
stibus praedatum dispersis praesidio sit, bifariam dividat manum suam, et 
perm praemittat, qui cum hoc globo pugnam ineant. Quibus praelianti- 

us, evestigio dux quoque cum sua acie proxime subsequens acriter atque 
animose cum clamore et barritu cursim in illos se incitet, eosque Dei auxi- 
lio fusos persequetur ac funditus delebit. Quod si, numine obsecundante, 
.dux bene rem gessit, compressis adversariis praedatum egressis, si magnum 
atque insigne facinus effecit, credendum est hostes cum probro domum re- 
dituros. Sed si ampliusin ditione nostra commorari statuerunt, dux as- 
sumto suo agmine longius ab illis discedat, hoc est in loca idonea, ubi mi- 
lites suos defatigatos per triduum reficiat, solosque qui speculari debent, 
sicuti iam exposuimus, quotidie emittat. Atenim ubi cognovit, eos signa 
movisse redeundi causa, evestigio per praefectum probatum magna celeri- 
tate missum in ssperitatibus viarum pedestres copias congreget: ipseque 
dux connitatur, ut neque nocte neque interdiu partem ullam capiat quietis, 
sed celeritate maxima eos praecurrat, et universis pedestribus equestribus- 
que copiis bene praeparatis dimicationem adversus illos inetruat, quemad- 





NICEPHORI PHOCAE CAP. X. 205 


αὐτῶν πόλεμον διάϑοιτο, καϑὼς ἀνωτέρω ἐπιλεπτῶς ἐξεϑέμεϑα. 
καὶ οὕτως ποιῶν, χάριτε Χριστοῦ, καὶ δυνάμει καὶ πρεσβείαις 
τῆς παναχράντου αὐτοῦ μητρὸς, τῆς κατὰ τῶν ἐχϑρῶν μάχης 
κρατήσει. καὶ ταῦτα μὲν οὕτως. 


ΧΕΦ. /. Περὶ τοῦ διαχωρισμοῦ τοῦ xovQGov, καὶ τοῦ λαοῦ ὄπισθεν Ἐοὶ. 983 v. 
, ἐπακολουθϑοῦντος. 
4 — t4 δὲ ἡμεῖς ἐϑεασάμεϑα, ἐκϑέσϑαι οὐδαμῶς κατοχνήσομεν. B 
^" 7 , , e € ^Y A ^ e 7 
τὸ τῶν πολεμίων φωσσάτυν διαφόρως , (bre ἱππεῖς σὺν τῷ πεζῷ 
ὁμοῦ τῆς χώρας xal τῶν πόλεων αὐτῶν συνεξήρχοντο " καὶ ἐπὶ δυ-- 
civ ἡμέραις ὁμοῦ συμπεριπατήσαντες, ἔσϑ᾽ ὅτε καὶ πλείοσιν, ἀπ 
2 , , € 8 € - € v € , 
ἀλλήλων διεχωρίζοντο. καὶ οἱ μὲν ἱππεῖς, ol τὰς ἡμετέρας χώρας — Arabum 
10 χατατρέχειν καὶ λεηλατεῖν βουλόμενοι, προὐλάμβανον ἡμερῶν τι- dod ἴανη- 
γων διάστημα, τοῦ πεζικοῦ λαοῦ αὐτῶν ἀφεστηκότος " διὰ τὸ Ἰλοπιαποε, 
σπεύδειν αὐτοὺς ἀμηνυτὶ τοὺς οἰκήτορας τῶν χωρίων καταλαβεῖν, 
οἴχοι μένοντας. τὸ δὲ τοῦλδον μετὰ τῶν πεζῶν καὶ τῆς τούτων 
2 - » € ? € Α l|] & 
ἀποσκευῆς, ὄπισϑεν ἑπόμενον, 7víxa tác δυσχωρίας xal τὰ στενὰς 
15 διῆλθεν, ἐπιτήδειον διασχοπῆσαν τόπον πρὸς φυλακὴν αὐτῶν καὶ 
ἀσφάλειαν, τὰς σκηνὰς πηξάώμενοι ἐν αὐτῷ ηὐλίζοντο, τοὺς εἰς 
κοῦρσον ἐκδραμόντας ἱππεῖς ἐκεῖσε προσεχδεχόμενοι" ἵγα τοὺς 
€ ^r 4 ’ ὔ ε Ψ 
ὑποστρέφοντας καλῶς τὰς δυσχωρίας διαβιβάσωσιν. 0 οὖν στρα-- 
τηγὸς, τὴν ἐξέλευσιν αὐτῶν καταμηνυόμενος, τὰς παραμονὰς 
40 ἀποστελλέτω, καὶ πάντα ποιείτω χατὰ τὴν ἀνωτέρω διάταξιν. καὶ 
εἰ μὲν εὐχερές ἐστι τῷ στρατηγῷ, τοὺς εἷς τὴν λείαν ἐχδραμόν- 
τας διεσχεδασμένους χαταλαβεῖν, καὶ τούτους κατατροπώσασϑαι, P. 193 


modum superius singillatim exposuimus. Quod si ita fecerit, gratia Christi, 
auctoritate vero atque intercessione intemeratae matris eius, praelio cum 
hostibus cominiseo rem obtinebit. Atque haec quidem sic se habent. 


Car. X. De seiunctione manus praedatoriae, deque peditatu ἃ tergo subse- 
quente. 

Nec, quae ipsi vidimus, exponere pigebit. Identidem exercitus ho- - 
stium, equestresque ac pedestres copiae e finibus oppidisque suis simul exi- 
bant: ac per triduum, vel interdum diutius, itinere una facto, a se discede- 
bant. quites, ditionem nostram incursione facta populaturi, aliquot 
dierum itinere praegrediebantur, peditatum retro relinquentes: quod op- 
primere habitatores vicorum non praemonitos casisque inhaerentes pro- 
perabant. Impedimenta et pedites cum suis sarcinis, a tergo subsequen- 
tes, Postquam saltas atque angustias transierant, locam idoneum ad sese 
custodiendos tutandosque conspicati, in eo collocatis tabernaculis conside- 
bant, equites praedatum egressos ibi praestolantes: ut revertentes incolu- 
mes oca iniqua traducerent. ld si usu venit, dux, excursione eorum 
nuneiata, speculatores emittat, et omnia iuxta superius praescriptum faciat. 
Acsi parvo negotio praedatum egressos nancisci disperaos, funderequo 


206 DE VELITATIONE BELLICA. 


ἔργῳ τοῦτο σπευσάτω πληρῶσαι. εἰ δὲ διά τινα σφάλματα καὶ 
τὰς συμβαινούσας ἐναντιώσεις ἐμπόδιον προσυπαντήσει αὐτῷ, εἰς 
τὸν κατὰ τοῦ φωσσάτου πόλεμον παῤρασχευασϑήτω" καὶ τὸν τό- 
F.388bis r.zo», iv ᾧ τὰς σκηνὰς ἐπήξαντο, ἀκριβῶς διασχοπησάτω, μή 
εἶνε cm ποτε ποταμός ἐστιν ἀσφάλειαν αὐτοῖς προξενῶν, ἢ ῥύαξ. xol πρὸς 5 
ce duo folia τὴν ϑέσιν τοῦ τόπου δεῖ καὶ αὐτὸν παρασκευασϑῆναι, καὶ σπουδῇ 
codem τὰς πολλῇ πρὸς ἑαυτὸν τὸ πεζικὸν στράτευμα, "εἰ δυνατὸν, ἐπισυνα- 
Botata, γαγεῖν. προσδοχῶντος δὲ τοῦ στρατηγοῦ τὴν τούτων ἀποκίνησιν 
καὶ ἐν ἑτέρῳ ἀπλήκτῳ μετάβασιν, ἢ τυχὸν δι᾽ αὐτομόλων τοῦτο 
᾿Βπυνϑθανομένου, δέον ἱππεῖς ἀποστεῖλαι νυχτὸς, ἀρχηγοὺς ἔχοντας 10 
Insdiae τῶν ἐμπείρων ἀνδρῶν καὶ ἀξιολόγων, καὶ δύο ἐγκρύμματα παρα-- 
prupe ira σχευάσαι ἔνϑεν κἀκεῖϑεν τῆς ὁδοῦ, δι᾽ ἧς γενήσεται 7j τῶν πο- 
structae, λεμέων διέλευσις. ἐξ αὐτῶν δὲ τῶν ἀποσταλέντων ἑκατὸν ἄνδρας 
——— ἐπιλεξάμενος, εἷς λόχον καταστησάτω, χωρία φυλάττοντας τὰ 
πλησίον τῆς παρόδου τῶν πολεμέων διακείμενα. καὶ αὐτὸν τὸν 15 
στρατηγὸν χρὴ ἐν ἐπιτηδείῳ τόπῳ μετὰ παντὸς τοῦ λαοῦ αὑτοῦ 
ἥστασϑαι κεχρυμμένον, καὶ ἐκ περιωπῆς ἐφορῶντα τὴν τῶν no- 
“λεμίων διάβασιν. οἱ οὖν ἱππεῖς τῶν πολεμίων, oi εἷς συλλογε- 
σσμὸν χρειῶν τὰ χωρία διερευνώμενοε τὰ πλησίον τούτοις συμ- 
παρακείμενα, ἡνίκα ἂν τοῖς φυλαττομένοις χωρίοις εἰσέλϑωσι, 20 
καὶ τῶν ἵππων ἀποβάντες τὰς οἰκίας ἀναψηλαφῶσι τῶν χωρι-- 
τῶν, κατ᾽ αὐτῶν. oi εἷς τὸν λόχον ἱστάμενοι ἑκατὸν ἱππεῖς 0Q- 
μησάτωσαν, καὶ ὅσους ἀνελεῖν δυνηϑῶσιν, εἴτε ζωγρῆσαι, 
παραυτίχα πρὸς φυγὴν δρμήσωσιν, ὑποφεύγοντες τὴν ὁδὸν 


92. «ατ΄᾽ αὐτῶν] καὶ ταυτὸν codd. 


potest, re exequi id quidem properet. Sin autem ob errationes quasdam 
offensionesque intervenientes impedimentum ipsi infertur, ad castra oppu- 
gnanda se comparet: locum, ubi tabernacula posuerunt, diligenter perspi- 
ciat, ne forte flumen amniculusve subsit, praesidium illis praebens. ita 
iuxta situm loci instruere se oportet, magnaque diligentia adhibita pedita- 
tum, si fieri potest, cogere. Suspicans autem dux discessuros hostes in 
aliaque castrá transituros, sive per transfugas fortasse hoc edoctus, debet 
noctu equites , praemittere cun praefecüs peritia et probatis, insidiasque 
parare binas ad utrumque latus viae, qua hostes transituri sint. Ex illi 
praemissis equitibus centum delectos in latibulo collocet, qui vicos obser- 
vent itineri adversariorum subiacentes. Ipsumque ducem oportet loco ido- 
neo cum omnibus copiis in occulto subsistere, e specula hostes transeuntes 
observantem, Equites adversariorum , qui frumentandi causa vicos propius 
sitos perlustrant, simul atque vicos obsessos ingressi ex equis descende- 
rint, casasque rustioorum scrutari inceperint, equites centum in insidiis - 
collocati impressionem in illos faciant, et, sive interfectis sive captia quot- 
quot potuerunt, evestigio fugae se mandent: ruentesque per viam inter bi- 


NICEPHORI PHOCAE CAP. X. 207 


, τὴν ἀναμεταξὺ τῶν δύο ἐγκρυμμάτων διερχομένην, ἐφελκό- 
pevol τε τοὺς πολεμίους πρὸς δίωξιν. καταδιωκόμενοι δὲ ταῖς 
ἐνέδραις περιπεσεῖν τοὺς πολεμίους παρασχευάσουσι. τότε ovyF.G83 bis, v. 
ἐξερχέσϑωσαν τὰ ἑκατέρωθεν ἱστάμενα ἐγχρύμματα, καὶ σφο- 

δδρῶς τὴν κατ᾿ αὐτῶν δρμὴν ποιησάτωσων, καὶ πολλοὺς τῶν 
πολεμίων ἔργον μαχαίρας ποιήσονται. τοῦ δὲ στρατηγοῦ ταῦτα Ὁ 
ὁρῶντος, παραυτίκα καὶ αὐτὸς μετὰ τῶν πλειόνων τοῦ σὺν αὐτῷ 
λαοῦ ἐν δρμήμᾳτι σφοδροτάτῳ τὴν προσβολὴν εἷς τὴν παράταξιν 
τῶν πολεμέων ποιεέτω" τοὺς δέ γε ὑπολοίπους τοῦ λαοῦ αὐτοῦ 

10 κατὰ νώτου τῶν πολεμέων γενέσϑαι, καὶ συνάψαε πόλεμον πα- 
ρασχευασάτω. καὶ εἶ μή τι ἐμπόδιον ἐξ ἡμετέρων ἁμαρτιῶν γέ-' 
γηται, τῶν πολεμίων ὑπερισχύσουσιν. εἰ δέγε ἰσχυρῶς μαχόμε- 
vot οἱ πολέμιοι ἀντισχεῖν δυνηϑῶσι, καὶ στῶσιν ἐν τῷ αὐτῷ τόπῳ 
τὰ ἀχϑοφόρα ζῶα ἀποφορτίσαντες, ἄπληκτον δῆϑεν ποιούμενοι P. 194 

15 ἐκ πολλῆς περιστάσεως, καὶ πειρῶνται τοῦ ἀντιπαρατάξασϑαι, 
πολλὴν ἐχ τούτου ἐφευρήσουσι τὴν δυσχέρειαν. ἀλλ᾽ ὅμως χρὴ 
καὶ τὸν στρατηγὸν κύχλῳ xav' αὐτῶν ἐπαγαγεῖν τὸν πόλεμον, 
καὶ, εἰ δυνατὸν, καὶ πεζικὸν λαὸν τῇ αὐτῇ τοῦ πολέμου ἡμέρᾳ 
καταλαβεῖν τάχει πολλῷ παραγενέσϑαι, τοῦτο παρασκευάσαι. 

30 εἰ δὲ τοῦτο ἀδύνατόν ἐστι διὰ τὸ πόῤῥω τούτους τυγχάνειν, τοὺς 
προσήχοντας τῶν ἱππέων τῶν ἵππων ἀποβῆναι διορισάτω, xol 
πεζῇ τοῖς πολεμέοις μετὰ τῶν ἱπποτῶν μάχεσθαι, τόξοις καὶ 
σφενδόναις καὶ δόρασι σὺν ἀσπίσι χρωμένους. δεῖ οὖν τὸν στρα-Β 
τηγὸν καὶ τὴν αὑτοῦ ἀποσχευὴν ἀγαγεῖν, καὶ τὸ τοῦλδον, εἴ γε 

45 πλησίον τυγχάνει, καὶ σύνεγγυς τῶν πολεμίων ἀπληκεῦσαι, εἷς Ἑοϊ. 884 r. 


nas insidias transeuntem hostes ad persecutionem atirahant, Ita peragitati 
efficient, ut adversarii insidiis se induant. 'Tunc vero prorumpant qui 
utrobique in latibulis locati sunt, et vehementi impetu in eos facto inagnum 
hostium numeruim gladiis conficient. Haec ubi dux videt, continuo ipse 
quoque cum maiori parte sui agminis acerrimo incursu in aciem hostium se 
incitet: reliquos suorum militum iubeat in terga hostium circumvectos eo 
signa inferre. Ac nisi peccatorum nostrorum causa impedimentum aliquod 
intervenit, expugnabunt hostes. 'Tamen, si vehementius praeliantes ad- 
versarii obsistere possunt, et eodem loco consistentes iumenüs onera depo- . 
nunt, effectoque inultis sarcinis obiectis vallo aciem instruere conantur, 
id quidem magnam difficultatem oppugnationi afferet. Sed nihilominus 
debet dux corona facta undique signa inferre, et si qua spes est, pedita- 
tum itinere celeriter facto ipso die praelii advenire posse, id ut fiat cu- 
rare. Quod ai fieri non potest propter longinquitatem , idoneos ex equiti- 
bus descendere de equis iubeat, et pedibus una cum equitatu praelium cum 
adversariis inire, arcubus, fundis, hastis, scutis utentes, Oportet autem. 
ducem et sarcinas suas, et impedimenta, si sub manu sint, eecum addu- 
cere, propiusque hostes considere, ut formidinem illis ac desperationem 


LI 


208 DE VELITATIONE BELLICA 


᾿ ἔχπληξιν αὐτῶν xal ἀπόγνωσιν. εἰ δὲ ἐν αὐτῷ τῷ τόπῳ ὕδωρ 
τοπαράπαν oUx ἔστε, καὶ τοῦτο πολλὴν ἀϑυμίαν αὐτοῖς προξε- 
γήσει" καὶ εἰ μὴ τελέως τούτους καταγωνίσηται, ἄλλ᾽ οὖν πολ-- 
λούς γε τούτων ἀνδραποδίσει, πλείστους δὲ καὶ ϑανατώσει, 
καὶ τραυματίας ἐργάσεται, καὶ τὸ ἀλαζονικὸν αὐτῶν καταβα- 5 
- λεῖ φρόνημα " ὥστε μὴ ἀδεῶς κατατολμᾷν κατὰ τῶν Ῥωμαϊκῶν 
χωρίων τὰς ἐφόδους ποιεῖσϑαι. εἰ δὲ μὴ πρότερον 0 στρατηγὸς 
Οἐπιγνῷ τὴν ἀπὸ τοῦ ἀπλήχτου αὐτῶν ἐν ἑτέρῳ ἀπλήχτῳ μετάβα-- 
σιν, 3, ὡς ἔφην, δι᾽ αὐτομόλων, ἢ διὰ δεσμωτῶν" ὅπως ἐν 
vvxtl ἀποστείλας παρασκευάσῃ ἐν τῇ παρόδῳ αὐτῶν τὼ ἐγχρύμ-- 10 
ματα" καὶ ἐν ἡμέρᾳ ὅδοιπορούντων τῶν πολεμίων φανερῶς πα-- 
ρασχευασάμενος τὸν κατ᾽ αὐτῶν διάϑηται πόλεμον" εἴ γε οὐ 
Oppugnatio πάντη ὀλιγοστὸν xal εὐαρίϑμητον κέκτηται στράτευμα. ὃ ydo, 
om duas κατὰ τὸ τοῦλδον αὐτῶν πόλεμος, συντόμως, οὐδέποτε ἔναν- 
opportunita- τίωσιν ἢ βλάβην τῷ ἡμετέρῳ στρατῷ προὐξένησεν, ὀλίγους ἔχον 15 
tes habeat. μαχίμους ἱππεῖς elc φυλακὴν ἑαυτοῦ " ἀλλ᾽ ὁσάκις ἂν κατ᾽ αὐτῶν 
συνήφϑη πόλεμος, πολλοὺς αὐτῶν ὃ τῶν Ρωμαίων στρατὸς καὶ 
Ὁ ἠνδραποδίσατο καὶ ἀνεῖλε" καὶ πολλὰ τῶν ὑποζυγίων καὶ ἡμιό- 
γων αὐτῶν πεφορτισμένα ἀνελάβοντο. εἰ δὲ καὶ τὸ πεζικὸν στρά-- 
τευμα ἐν ἡμέρᾳ πολέμου τύχῃ, τὸ ὡπλισμένον δηλονότι καὶ πρὸς 90 
πολέμους γεγυμνασμένον, κύχλῳ κατ᾽ αὐτῶν στρατηγιχῶς na- 
ρασχευάσῃ τὸν πόλεμον, καὶ τελείῳ τούτους ἀφανισμῷ παραδῷ. 
Fol. 384 v. τοιαῦτα γὰρ γενέσθαι ἐν τῷ τούλδῳ τῶν πολεμίων, ἀλλὰ καὶ 
παρ᾽ αὐτῶν ἐν τῷ ἡμετέρῳ, καὶ ἐϑεασάμεϑα, καὶ ἐν ἱστοριχοῖς 
4. γε] καὶ cod. 16. αὐτῶν] Fort. αὐτό. 


afferat. Quod si eo in loco aquae nulla omnino facultas est, id quoque non 
X4nediocriter animos eorum perturbabit: et si non funditus illos delet, at 
certe multos eorum captivos faciet, plures etiam tum interficiet tum sau- 
ciabit, spiritusque eorum arrogantes franget; ut non amplius ausuri sint 
absque metu in pagos Romanorum incursiones facere. Si autem dux tran- 
situm eorum e castris in castra non praescierit, sive ex perfugis, ut dixi, 
sive ex captivis; ut noctu praemissas insidias in via illorum collocare pos- 
sit: nihilominus interdiu adversus hostes iter ingressos palam instructo 
exercitu praelium administret; praeterquam si admodum infrequentes te- 
nuesque habet copias. Nam, ut brevi expediam, impedimentorum aggres- 
sio, quia pauci duntaxat armati equites praesidio illis relinquuntur, nun- 
quam offensionem incommodumve exercitui nostro tulit: sed quoties di- 
micatio confecta contra illa est, semper exercitus Romanus hostes bene 
multos cum cepit tum interfecit; iumenta et mulas onustas non unas in po- 
testatem redegit. Quod si praeterea peditatus, armatus ille quidem οἵ 
exercitatus ad praeliandum, die dimicationis praeeto esse potest, in ad- 
versarios, corona undique cinctos, impugnationem dux pro suo officio in- 
síruat, eosque prorsus ad internecionem redigat. 'Talia enim cum adver- 
sus impedimenta hostium , tum etiam adversus nostra illis ingruentibus eve- 


NICEPHORI PHOCAE CAP. X, 209 


ἀνέγνωμεν, καὶ παρὰ τῶν ἀρχαιοτέρων μεμαϑήκαμεν, διὰ ταῦτα 
μὲν οὖν ὠφέλιμος ὃ κατὰ τοῦ τούλδου πόλεμος, ὡς μὴ φέρων P, 135 
τινὰ βλάβην ἢ ἐναντίωσιν, μᾶλλον δὲ νίκην καὶ εὔχλειαν, εἰ γὰρ 
καὶ μὴ τὴν νικῶσαν εὕρῃ εἰς τὸν κατ᾽ αὐτὸ πόλεμον ὃ τῶν Ῥω-- 
δμαίων στρατὸς, ἀλλ᾽ οὖν οὐδεμίαν βλάβην ὑποστήσεται. εἰ δὲ, 
ἐν ᾧ τόπῳ πρότερον ηὐλίζοντο, διέμειναν ἐν αὐτῷ, μηδαμῶς 
τῶν ἐκεῖσε ἀπάραντες διὰ τὴν τοῦ τόπου ὀχυρότητα, τὸ κοῦρσον 
ἀπεχδεχόμενοι, καὶ ὡσαύτως ὃ στρατηγὸς κατ᾽ αὐτῶν ἐπάξεε 
τὸν πόλεμον" μή ποτε ἐμβραδύνοντος διὰ τὴν τοῦ πεζικοῦ ἰδίου 
10λαοῦ ἐπισώρευσιν, ἢ διὰ ἄλλην τινὰ πρόφασιν, ὑποστρέψῃ τὸ 
κοῦρσον, καὶ διακωλύσῃ τὸν πόλεμον. οὕτως δὲ χρὴ τὸν στρα-- 
τηγὸν κατ᾽ αὐτῶν ἐπελθεῖν, διασχοπῆσαι διὰ τῶν ἀποστελλομέ-Β 
vov βιγλατόρων τὰ συμπαραχείμενα χωρία, καὶ σύνεγγυς ὄντα 
τοῦ ἀπλήχτου τῶν πολεμέων * κἀκεῖσε ἀποκρύψαι ἱππεῖς ἐχλεχτοὺς 
15ἐν ἐπιτηδείῳ τόπῳ, μετὰ ἄρχοντος ἐμπειροτάτου καὶ ἀνδρείου. 
καὶ ἐπεὶ ἐν αὐτοῖς εἰσέρχονται τροφὰς διερευνώμενοι, κατ᾽ αὖ- 
τῶν ὁρμησάτωσαν. ἑτέρους δὲ ἱππεῖς εἷς λόχον ἀπαρτίσαι εἷς 
' δβοήϑειαν καὶ ἐχδίκησιν τῶν ἔμπροσϑεν ἀποσταλέντων" καὶ εἴ γα 
τούτους βουληϑῶσιν ἐπιδιῶξαι οἱ τῶν πολεμίων ἱππεῖς, ἐπιϑή- 
Φοσονται xat" αὐτῶν, καὶ τρέψονται, καὶ καταδιωξουσι" διὼ τὸ 
ἀείποτε ὀλιγοστοὺς εἶναι τοὺς ἱππεῖς, τοὺς εἷς φυλακὴν τοῦ τοὐλ-- 
δου. τῶν πολεμίων ἐν τοῖς χωρίοις μὴ εἰσερχομένων, εἰ καὶ ἀδύνα-Ο 
τον τοῦτο τυγχάνει, διρρισάτω ὃ στρατηγὸς τοὺς ἀποστελλομέγους Fol. 885 r, 
παρ᾽ αὐτοῦ τῶν ἐμπείρων ἀνδρῶν βιγλάτορας,, xal διασκοπησά- 


94. διασχοπησάτωσαν) διασχορπισάτωσαν cod, 


misse, non vidimus modo, verum legimus etiam apud scriptores, et 8 maiori- 
bus didicimus. Ideoque magno usui est impedimentorum oppugnatio, quod 
detrimentum incommodumve omnino nullum, victoriam autem gloriamque ap- 
prime afferre potest. Nam exercitus Romanus ea invadens, etiamsi rem non 
obtinet, δα certe damni nihil est facturus. Item si, quo loco iam conse- 
derunt hostes, eo se continent, neque ob eius munimentum inde digre- 
diuntur, praedatoresque exspectant, nihilominus debet dux signa inferre: 
me cunctante illo, dum peditatus congregatur, vel ob aliam quam causam, 
inter haec omnis manus praedatoria recurrat, totumque de impugnatione 
consilium irritum faciat. Sic autem debet dux eos aggredi. Vicos propin- 
mquos castris hostium subiacentes per excubitores dimissos exploret : ibi equi- 
tes delectos cum peritissimo ac forti praefecto loco opportuno occulat. Hi, 

uando frumentatores hostium vicos ingressi sunt, impetum in illos faciant. 

li equites in latibulo disponi debent, opem auxiliumque laturi praemissis 
illis: quos si insectari hostes volunt, ipsi ultro in illos se inferent, eosque 
fusos persequentur; quod perexiguo semper numero sunt equites , qui ad 
impedimentorum custodiam relinquuntur. Hostibus omnino in vicos non in- 
gredientibus, tametsi id quidem fieri non potest, imperet dux excubitori- 

Leo Diaconus. 14 


210 DE YELITATIONE BELLICA 


Camelorem τῶσαν», ἦν ᾧ μέρει τοῦ ἀπλήκτου αὐτῶν τὰς καμήλοις οἱ mo- 

' nm λέμιοι slg νομὴν ἐξάγουσι. καὶ διαχωρισάτω εἴτε τοὐρμάρχην, 
εἴτε τοποτηρητὴν χρήσιμον, μεϑ᾽ ἱππέων ἀνδρείων" καὶ σχο- 
πησάτωσαν ῥύακα, εἰ εὕρηται ἐν τῷ τόπῳ ἐπιτήδειος " καὶ 
παρασυρϑῶσιν ἐν αὐτῷ χκεχρυμμένοι, ἕως οὗ πλησίον γένωνται" δ 
καὶ τότε φανερῶς κατὰ τῶν καμήλων τὴν ἐπίϑεσιν ποιήσωνται. 

Ὁ εῖς δύο δὲ τὸν λαὸν oí ἀποσταλέντες διαμερισάτωσαν " καὶ oi 
μὲν ἡμίσεις τὰς νεμομένας καμήλους καὶ τοὺς ὄνους ἀναλαμβα- 
ψέτωσαν, οἱ δὲ ἄλλοι εἷς φυλακὴν καὶ ἐχδίκησιν καὶ βοήϑειαν 
αὐτῶν ἔστωσαν. καὶ εἰ τύχῃ φοῦλκον ἔξω τοῦ φωσσάτου τῶν 10 
πολεμίων ἱστάμενον, καὶ ἐπέλϑῃ κατὰ τῶν εἰς τὰς καμήλους ἐπι- 
ϑεμένων, ἢ καὶ ἐκ τοῦ φωσσάτου ἐξέλϑωσιν ἱππεῖς καταδιώκον.- 
τες, οἱ ὕπισϑεν ὄντες τούτους καταγωνίσονται. παρανυτίχα δὲ 
καὶ ὃ στρατηγὸς, οὐ πόῤῥω ὧν, ἀλλὰ πλησίον ἐν τῷ ἐγκρύμ- 
party xar? αὐτῶν ἐξελϑέτω" καὶ καϑὼς ὁρᾷ συναφϑώντα τὸν 1ὅ 

P. 186 πόλεμον, οὕτω καὶ διατιϑέτω, ἢ σφοδρῶς κατὰ τῶν πολεμίων 
àin 9g, ἢ τῶν ἀποσταλέντων τοῦ λαοῦ αὑτοῦ ἐπιχρατεστέρων 
ὄντων, ἐν τάξει καὶ μὴ διεσχεδασμένως τὴν ἐπέλευσιν κατὰ τοῦ 
ἀπλήκτου ποιήσηται. καὶ ἅπαντα τὸν λαὸν αὐτοῦ, ἱππεῖς τε 
καὶ πεζοὺς ἀγαγὼν, ἐπεὶ τὴν τοῦ τόπου ϑέσιν ἐξεπίσταται, δια-- 20 
μερίσῃ τὰ κατατόπια ταῖς τάξεσι πάσαις τῶν τε ἱππέων καὶ πε- 

Fol.985 γιζῶν, xal τὸν κατ᾽ αὐτῶν διάϑηται πόλεμον, εἰ οἷόν τέ ἐστι, 
κύχλῳ. εἰ δὲ ποταμός ἐστιν, -ἢ ῥύαξ, ὡς ἀνωτέρω εἰρήχαμεν, 
ἀντὶ χάρακος τοὺς πολεμίους φυλάττων, εἰ μὲν ὁπωσοῦν πόρον 
δέχεται, κἀχεῖϑεν λαὸν ἐπιστήσῃ. παρασκευάσῃ δὲ καὶ σκηνὰς 35 


bus peritis viris à se emissis, ut explorent, qua parte castrorum adversarii 
camelos pastum ducant, "Tum designet vel turmarcham, vel vicarium bonum, 
cum equitibus strenuis: iique rivum nacti, si loco illo idoneus subest, in eo 
absconditi adrepant, donec propius accesserint : tum apparentes impetum in 
camelos faciant. Debet autem emissum agmen bifariam divisum esse: ut di- 
midia pars camelos asinosque pascentes abigat, altera ad prioris custodiam 
ác defensionem opem huic latura in statione sit. Quod si globus hostium pro 
castris excubias agens in abactores camelorum incurrit, vel e castris equites 

rovolant nostrosque persequuntur , qui in subsidiis stant illos expugnabunt. 

imulque dux, qui non procul inde in latibulo subsidiatur, contra illos pro- 
deat: et perinde ut. videt praelium fieri, ita rem administret, ut vel effuse in 
hostes ruat, vel, si praemissi de manu sua superiores fuerint, ordinate con- 
fertaque acie ad oppugnanda castra succedat. Ita productis universis equitum 
militumque copiis, perspecto regionis situ, loca certa cuique attribuat equitum 

editumque numero, oppugnationemque corona circumdata , si fieri potest, 
instituat. Si flumen subest, aut rivus, ut superius diximus, qui fossseinstar 
hostibus munimenta praebeat, si utcunque admittit transitum, ea quoque ar- 
matos inducat. Curet item, ut tentoria exercitus collocentur, ad declarandum, 


NICEPHORI PHOCAE CAP. X. 211 


αὐτῶν πῆξαι, πρὸς τὸ ἐνδείξασϑαι, μέλλοντα αὐτὸν ἀπληκεῦ-Β 
σαε ἐκεῖσε, εἰς ἐκϑρόησιν αὐτῶν" καὶ οὕτως ποιεῖσϑαι τὸν πό-- 
λεμον. καὶ εἶ χαλῶς καὶ εὐτάχτως καὶ ἀνδρείως διάϑηται τὰ περὶ 
τοῦ πολέμου, μεγάλως εὐοδωθήσεται. εἰ δέ γε τῇ πρώτῃ ἡμέρᾳ 
δοὺ δυνήσεται τούτους κατατροπώσασϑάι, ἰσχυρῶς αὐτῶν ἀνϑι- 
σταμένων, καὶ πεζικὴν ἐχόντων δύναμιν, καὶ ἀπὸ τῆς τοῦ τό-- 
zov ϑέσεως βοηϑουμένων, δέον xal παραμεῖναι αὐτοῖς, καὶ 
πλεῖον πεζικὸν προσχαλέσασϑαι.. καὶ ἐν τῇ νυχτὶ τοὺς ψιλοὺς 
κατ᾽ αὐτῶν καὶ τοὺς σφενδονήτας βάλλειν παρασχευάσῃ ' καὶ 
Ἰοπυρὰ πλεῖστα ἀνάπτειν γύροϑεν αὐτῶν’ καὶ ἀνδρείως καὶ tóróA- 
pug παραινέσαι: τοῖς ψιλοῖς τὸῦ ἐκ χειρὸς μάχεσϑαι xal zooxiv- C 
δυνεύειν, ἕως ἂν εἰσέλϑωσιν ἔνδον τοῦ ἀπλήκτου τῶν πολεμίων, 
καὶ ἵππους καὶ ἡμιόνους χαί τινα πράγματα νυχτὸς ἀναλάβωνται, 
πλήττοντες συνεχῶς καὶ ἀναιροῦντες τοὺς πολεμίους, καὶ εἰ ὅλως 
15 Θεοῦ βοηϑείᾳ τοιοῦτον πρὸς ἕν μέρος γένηται, καὶ ϑεαϑῇ καὶ 
ἐπιγνωσθῇ ὑπὸ τῶν ἄλλων τάξεων, ὁφμήσουσι καὶ αὐτοὶ ϑανά- 
του καταφρονοῦντες εἷς ἁρπαγὴν τῶν λαφύρων, διὰ τὴν τοῦ x£p- 
δους ἐλπίδα, καὶ περιγενήσονται τούτων τῇ τοῦ Θεοῦ χάριξε 
ῥᾳδίως. εἰ δὲ καὶ μὴ τελέως τούτους κατατροπώσεται διά τινα 
20:vyó» σφάλματα καὶ ἀποτυχίαν, ἄλλ᾽ οὖν πολλοὺς τούτων καὶ Ὁ 
χειρώσεται καὶ ἀναιρήσει, καὶ λάφυρα πλεῖστα ὃ λαὸς αὐτοῦ Fol 386 τ. 
λήψεται. οὕτως δὲ τοῦ στρατηγοῦ τὰ περὶ τῶν πολέμων τοῦ 
φωσσάτου διενεργοῦντος, χρὴ καὶ ἄρχοντα τῶν χρησίμων καὶ 
ἐμπείρων μετὰ τεσσαράκοντα ἱππέων μήκοϑεν ἀποστεῖλαι, φυ- 


16. αὐτοί. Sic codd. 


castra se ibi ponere velle, quo terreat adversarios: quibus rebus consti- 
tutis, inferat signa. Ac si recte, ordinatim, strenue oppugnationem ad- 
ministrat, magnifice vincet, Quod si primo die fundere 1llos nequit, quod 
et industrie resistunt, et peditatu valent, simul quod locorum situ adiuvan- 
tur, tamen considere iuxta oportet, maioresque pedestres copias accer- 
sere. Noctu curae sibi sit, ut cum levis armatura tum funditores tela in 
hostes coniiciant: item ut ignes quamplurimi in orbe circa illos fiant: le- 
viterque armatos ad fortitudinem atque audaciam exhortetur, ut praelio . 
manibus conserto in discrimen se offerant, donec in castra hostium perru- 
perint, equos, mulos, facultates noctu praedati sint, vulneratione magna 
ac caede hostium facta. Et omnino, si quid eiusmodi ope Dei ex una 
parte accidit, conspicitur autem vel intelligitur a reliquis aciebus, hae quo- 
que mortis contemtione ad praedas faciendas ruent, spe lucri incensae, ho- 
stesque gratia numinis parvo negotio expugnabunt. Quod si fortasse pro- 
pter errata quaedam adversosque casus non funditus illos disperdit dux, at 
certe multos eorum cum captivos faciet tum contrucidabit, praedaque plu- 
rima milites potientur. Dum haec dux circa oppugnationem castrorum.ad- 
ministrat, oportet praefectum ex proborum peritorumque numero cum ui- 


tibus quadraginta longius emitti, qui viam obsideat, qua praedatoria ho- 


212 DE VELITATIONE BELLICA 


λάττειν τὴν 000», ἣν ὑποστρέφειν μέλλει τὸ τῶν πρλεμέων κοῦρσον. 
καὶ ἡνίχα τούτους ϑεάσηται πρὸς τὸ φωσσάτον αὐτῶν ἐρχομένους 
γετεᾶπα καὶ ἔμπροσϑεν αὐτῶν, ὡς ἔϑος ἐστὶ τοῖς Ταρσίταις, τὸ λεγόμενον 
quid. παρ᾽ αὐτοῖς βέρεδον, ἐρχόμενον σύνεγγυς αὑτῶν, καταμηνύσαι τῷ 
φωσσάτῳ τὴν τοῦ κούρσου αὐτῶν παρουσίαν" εὐϑέως ὃ εἷς τὴν βί- 5 

P. 137 γλαν ἀποσταλεὶς ἄρχων μηνυέτω τῷ στρατηγῷ. καὶ εἴ μὲν ἴδῃ τὸ 
βέρεδον μήκοθεν πολὺ τῆς παρατάξεως τοῦ κούρσου ἐρχόμενον, 
ἀποστελεῖ ἄρχοντα τῶν χρησίμων μετ᾽ ἐκλεχτῶν ἱππέων, ἐπιϑέσθαι 
κατ᾽ αὐτῶν, εἰ δυνατὸν, ἀδοκήτως, καὶ καταχυριεύσει τούτων Qu- 

δίως. εἰ δὲ πλησίον καὶ σύνεγγυς τῆς παρατάξεως τοῦ κούρσου 10 
ἔμπροσϑεν αὐτῶν περιπατεῖ, μὴ ἀποστειλάτω κατ᾽ αὐτῶν" ἀλλὰ 
μᾶλλον ἀρχεσϑήτω πρὸς ἃ ὃ Θεὸς αὐτῷ συνήργησεν εἷς τὸν κατὰ 
τοῦ φωσσάτου πόλεμον" καὶ ὑποστρεφέσϑω μετὰ παντὸς τοῦ 
λαοῦ, ἐπιλαμβανόμενος τῶν ἐπιτηδείων καὶ ὀχυρωτέρων τόπων. 

ἐπεὶ δὲ τὸ τῶν πολεμίων φωσσάτον διὰ τοῦτο διῆλϑε πάσας τὰς 15 
δυσχωρίας, ἐχδεχόμενον τὴν τοῦ κούρσου παρουσίαν, ἵνα τὰ 
παρὰ τοῦ κούρσου κατασχεϑέντα, εἴτε ἀνδράποδα εἶεν εἴτε χτή- 
vn, καλῶς σὺν αὐτοῖς διασώσῃ διαβιβάζον τὰς δυσχωρίας" δέον 
τὸν στρατηγὸν ἀγωνίσασϑαι ἔμπροσθεν αὐτῶν γενέσθαι, xal 

Fol. 386 τ.τοὺς στενωποὺς κατασχεῖν μετὰ παντὸς τοῦ λαοῦ πεζῶν καὶ ἱπ- 90 
πέων, καὶ τὸν xaz' αὐτῶν πόλεμον ἐπιμελέστερον ἀπαρτίσαι, 
xaJuüc ἀνωτέρω δεδήλωται, καὶ μηδέποτε ὑπαστρέφοντες αὐτοὶ 
ἀπολέμητοι καταλειφϑῶσιν. εἰ γὰρ καλῶς τὰ τοῦ πολέμου ἐν 
ταῖς δυσχωρίαις διάϑοιτο, μεγάλως αὐτοὺς χατατροπώσεται. ε 

δὲ διὰ τὸ μὴ ἔχειν πλείστην καὶ ἀξιόλογον πεζικὴν δύναμιν, &óv-25 


stium manus reditura est. Quam si versus illorum castra, remeantem, prae- 
gredientemque, ut mos est "Tarsensium, catervam quam veredum vocant, 
propius se accessisse conspicatur, ut exercitum certiorem faciat adventare 
praedetores: id evestigio praefectus excubitum missus duci renunciet. Hic 
si videt, veredum longe ante agmen praedatorum praegredi, praefectum 
probum mittat cum equitibus delectis, qui, si fieri potest , nec opinato im- 

etum in id faciat, potieturque eius nullo negotio. Si propius minoreque 
intervallo agmini praedatorum antecedit, neminem emittat contra veredum : 
verum ea potius satis babeat, quae Deus illi in oppugnatione castrorum 
contulit: cum omnibus copiis signis conversis loca opportuna et munitiora 
capiat. Deinde ubi exercitus hostium eo consilio loca iniqua transivit, ut, 
adventum praedatorum praestolans, quae ab illis rapta sunt, sive manci- 
pia sive pecora, tuta ac salva per loca impedita transducat: oportet ducem 
operam dare, ut, illos praevertens, cum omnibus militum equitumque co- 
piis angustias itinerum occupet , praeliumque adversus illos, quemadmodum 
superius demonstravimus, solertius administret. Neque unquam citra dimi- 
cationem reverti sinantur. Etenim, si in angustiis recte bellum dux in- 
struit, funditus eos vincet. Sin magno et firmo peditatu destitutus profligere 


NICEPHORI PHOCAE CAP. XI. 218 


wars πρὸς τὸ μεγάλως αὐτοὺς κατατροπώσασϑαι, ἄλλ᾽ οὖν 
τέως οὕσπερ ἠχμαλώτευσαν (el xol μὴ πάντας) ἀναῤῥύσεται κατ 
αὐτῶν, καὶ οὐχ ὀλίγους τῶν πολεμίων καὶ τραυματίσει καὶ do- 
υυαλώτους ποιήσεται. 


ΧΕ Φ. ια΄. Περὶ τοῦ ἔνϑεν κἀκεῖθεν ἴστασθαι τοὺς πεζοὺς ἐν ταῖρα 
δυσχωρίαις. 
5 «(Χρὴ τὸν στρατηγὸν καὶ ἄλλως ἀγωνίσασϑαι τοὺς πολεμίους 
“ ι 224^ 4 ς 2. " , , 
τροπώσασϑαι, εἰ καὶ ὀλίγος ἐστὶν ὃ περὶ αὐτὸν λαὺς. τύπον 
κατασχοπησάτω ἐπιτήδειον καὶ ὀχυρώτατον, ἢ τι παραπλήσιον Praelium 
, ME" . - 2 “Ὁ |, prope ca- 
κάστρον" ὡς ἐπιδέχεσθαι τὴν τοῦ ὀχυροῦ τόπου ϑέσιν μετὰ πε- ἢ κιειπα. 
ζῶν κρατεῖσϑαι, καὶ ἔνϑεν κακεῖϑεν τῆς 0000 εἰς λόχους τὸ πε- 
10 ζικὸν ἀποχρύπτειν στράτευμα. τοῦ δὲ πεζικοῦ ὄπισϑεν ὃ στρα- 
τηγὸς σύνεγγυς μετὰ τοῦ ἱππικοῦ στρατεύματος στήτω, πάνυ 
τῶν πεζῶν ἔγγιστα. ἔχειν τε καὶ τὸ ἱππικὸν ἔγχρυμμα καὶ πεζοὺς Ὁ 
πλησίον αὐτοῦ, καὶ σχεδὸν συνηνωμέγως κατὰ τὸ ὄπισϑεν μέρο 
j χ γηνωμένως κατὰ τὸ μέρος 
ἱστάσϑω. ἀποσταλήτωσαν δὲ καὶ dg τὴν ἐνέδραν παρὰ τοῦ 
1δ στρατηγοῦ ἄνδρες ἐπίλεκτοι, καὶ ἵππους τραχεῖς ἔχοντες, ἄχρι 
τῶν ἑχατὸν, ἀρχηγὸν ἔχοντες ἀνδρεῖον καὶ ἐμπειρότατον, καὶ 
γινώσχοντα χωρίον ἐπιτήδειον, ἐν ᾧ κρύψῃ τὸν ἴδιον λαόν. νυ-Ἐοϊ. 887 r. 
xrüg δὲ τὸν τοιοῦτον τόπον καταλαμβανέτω, καὶ καλῶς αὑτοὺς 
ἀποχρυψάτω. ἡνίκα δὲ διαυγάσῃ, εἰς περιωπὴν ἀνελϑὼν βλε- 
Φοπέτω, τῶν πολεμίων περιπατούντων, τὴν τούτων διάβασιν. P. 188 
€ ε.»ν Α, M , Led 
ὑρῶν δὲ τοὺς εἰς λείαν ἐχτρέχοντας καὶ τὰ χωρία διερευνῶντας, 


14. ἀποσταλείτωσαν codd. [15. τραχεῖς. Leg. ταχεῖς. 19. βλε- 
métro] βλεπόντων codd. omnes. 


nitus eos nequit, at denique quos 1n servitutem abducunt, ἴη libertatem 
Cetiamsi fortasse non omnes) vindicabit, hostiumque non paucos cum sau- 
ciabit tum captivos faciet. 


Cap. XL In angustiis peditatum δὰ utrumque latos viae stare oportere. 


Debet alio quoque modo operam dare dux ut hostes fundat, si exiguae 
circa se copiae sunt. Investiget locum idoneum et munitissimum , vel ca- 
stellum, quod prope sit: ut liceat er naturam munitum illum locum peditibus 
occupari, copiasque pedestres ab utroque viae latere in insidiis occultari. 
À peditum tergo dux cum equitatu juam proxime subeidietur. Hae eque- 
stres jnsidiae, ipsae quoque pedites prope ipsas habentes, paene contin- 

entes aciem post signa consistant. Oportet autem, ut in insidias mittat 
ux homines fectos, equis velocibus insidentes, numero ad centum , cum 
praefecto forti et peritissimo , cognoscente locum opportunum , quo suam 
manum occultet. iunc locum noctu occupet, suos bene abdat, Prima 
luce conscensa specula, si hostes movent, quo tendant dispiciat. Si prae- 
datum procedere videt, vicosque perscrutari, praedae, pecunjae, et si quid 





214 DE VELITATIONE BELLICA ᾿ 


* 
πρὸς τὸ ἐπισυναγαγεῖν λάφυρά vs xol χρήματα, καὶ εἴ τι ἕτερον 
ἐφευρεῖν δυνηϑῶσι, καρτερησάτω ἕως ἂν ϑεάσηταε αὐτοὺς τῶν 
Arabes iu- ἵππων ἀποβαένοντας, καὶ τοὺς ἵππους τῶν χωρίων ἀνερευνω- 
τε μένους. τότε τῶν μετ᾽ αὐτοῦ ἱππέων εἴτε ἑβδομήκοντα ἢ ξξή-- 
κοντα, πλείους δηλονότι τοὺς οἰκείους τῶν πολεμίων ὄντας 5 
(πλείονες γὰρ τῶν πολεμίων τῷ ἀριϑμῷ εἶναι ὀφείλουσιν oi τοῦ 
4e , ; 2 ς , Na 2 
στρατηγοῦ), διορισάσϑω τούτους ἀνδρείῳ ὁρμήματι σὺν ὄξυ-- 
[4 - C € e ^ F] / ^ 
τάτῃ τῶν ἵππων ορμῇ ἐπιϑέσϑαι τοῖς ἀντιπάλοις, καὶ Θεοῦ συν-- 
Βεργίᾳ εὐοδωϑήσεται. εἶ δὲ συμβῇ τούτους ἐπιδιωχϑῆναι παρὰ 
τῶν πολεμίων, δέον προαπαντῆσαι αὐτοῖς μετὰ τῶν ὕπολει-- 10 
φϑέντων αὐτῷ τεσσαράκοντα, καὶ τοὺς μὲν κατασχεϑέντας δε- 

’ * 3 EA "» Y» 2 2 - , 
σμωτας ἢ ἄναιρῆσαι, ἢ ἔμπροσϑεν ἀποστεῖλαι, ἀπελϑεῖν τάχιον, 
καὶ τὸ ὀχύρωμα καταλαβεῖν. χἀκεῖνος ἐμπείρως μαχόμενος xoà 
ἀνθιστάμενος τοῖς πολεμίοις, καὶ ποτὲ μὲν ὑποστρέφων xor" 
αὐτῶν, ποτὲ δὲ ὑποφεύγων, ἐρεϑίσεε αὐτοὺς πρὸς δίωξιν. καὶ 1δ 
& ἄχρι τῶν τόπων καταδιώξωσιν, ἐν οἷς οὗ πεζοὶ ἀποχρύπτονται, 
καὶ τούτους τινὲς τῶν πολεμίων διέλϑωσι, τότε οἱ πεζοὶ τῶν £y- 

Οχρυμμάτων ἐξερχόμενοι ἀντιστήσονται τοῖς διώκουσι πολεμίοις, 
καὶ ἀπωθήσονται. οἱ δὲ τοὺς πεζοὺς διελθόντες πολέμιοι ἐμ-- 
πεσοῦνται τῷ ἐγκρύμματι τῶν ἱππέων, καὶ ἄρδην ἅπαντες ἀπο-- 20 

Fol 887 νιλοῦνται. ὑπὸ γὰρ τοῦ τόπου οἵ πεζοὶ βοηϑούμενοι ox ἐάσουσε 
τοὺς διώκοντας διελθεῖν. ἀλλὰ τὴν δίωξιν καταλείψουσι καὶ 
ἄπρακτοι πάντες ὑποστρέψουσι, τοὺς ἤδη προκατασχεϑέντας τῶν 
οἰχείων ἀπολέσαντες. 


8. ἵππων») ἱππέων cod. 43. Fort. πάντως. 


aliud invenire possint, comportandi causa, se contineat, donec descenden- 
fes ex equis lumenta e vicis conquirere conspexerit. 'Tum ex equitibus, 
qui circum eum sunt, septuaginta vel sexaginta, hoc est, plures quam 
apüd hostes esse constat (necessario enim equitum in caterva ducis nume- 
rus maior quam adversariorum esse debet), hos iubeat acri impetu incita- 
tissimo equorum cursu hostes adoriri, et suffragante numine rem bene ge- 
ret. Si tamen accidit, ut ab adversariis repellantur, oportet his cum sub- 
sidiantibus quadraginta equitibus obviam ire, captivosque, si quos fece- 
yis, vel interficere vel amandare, ut confestim discedant, inque munitum 
locum introducantur. Dux autem perite pugnam administrans. hostibusque 
obsistens, εἴ modo se retorquens ad jilos, modo confugiens, eos ad per- 
sequendum lacessat. Quod si ad loca usque institerint, ubi pedites latent, 
eaque loca nonnulli hostium transgressi sint, tuno pedites ex insidiis coorti 
adversariis insequentibus occurrent, eosque repriment, Hostes autem quot- 
quet erunt ultra pedites provecti, in insidias equitum incidentes universi 
contrucidabuntur. Loci enim natura adiuti ites introrumpere perse- 
quentes non sinent: ideoque, intermissa insectatione , infecta re discedent 
omnes, amiesis de suis quotquot intra angustias ium sunt ciroumventi. 


NICEPHORI PHOCAE CAP. XII. 215 


ΚΕΦ. ιβ΄. Περὶ ἀθρόας ἐξελεύσεως τῶν πολεμίων, πρὸ τοῦ τὰ Ῥωμαϊκὰ D 
. ἐπκισυναχϑῆναι σερατεύματα. 
Εἰ δέ γε τῶν πολεμίων ἐξέλευσις ἀϑρόα καὶ σύντομος γένηται, 
οἷα πολλάχις παρ᾽ αὐτῶν εἴωϑε γίνεσϑαι, μήπω τῶν βασιλικῶν 
στρατευμάτων ἐπισωρευϑέντων, ἀλλὰ μόνου τοῦ στρατηγοῦ" 
μηδὲ αὐτοῦ δυνηϑέντος διὰ τὸ σύντομον τῆς αὐτῶν ἐξελεύσεως 
δτὸν ὀλίγον λαὸν τοῦ ἰδίου ϑέματος ἐπισυναγαγεῖν" ἀλλ᾽ ὀλέγον 
ἔχῃ καὶ εὐαρίϑμητον" δρᾷ δὲ τοὺς πολεμίους πρὸς λείαν σπεύ-- 
δοντας καὶ ἐπειγομένους " ἐπιγνῷ δὲ τὴν χώραν, ἐν f τὴν δρμὴν 
ποιοῦνται, μήπω ἐκσπηλευϑεῖσαν, καὶ εἰς τὰ κάστρα ἢ εἷς τὰ ὀχυ- P. 139 
ρώματα φυγαδευϑεῖσαν " χρὴ τῆς τοιαύτης χώρας εἴτε τὸν τουρ- 
10 μάρχην εἴτε ἑτέρους ἄρχοντας σπουδῇ πολλῇ ἀπδστεῖλαι, καὶ ἔμ- 
προσϑεν τῶν πολεμίων γενέσϑαι καὶ, ὡς οἷόν τε ὦσι, καὶ τοὺς τῶν 
χωρίων οἰκήτορας καὶ τὰ τούτων κτήνη φυγαδεῦσαι καὶ ἐκσπηλεῦ-- 
σαι. δρῶντα δὲ τὸν στρατηγὸν τοὺς πολεμίους ἤδη μέλλοντας πρὸς — Hostes 
τὸ τῆς ἡμέρας διάφαυσμα τοῖς χωρίοις ἐπιϑέσϑαι, ὄπισϑεν αὐτοὺς Feud 
15 ἐπαχολουϑοῦντα, καϑὼς ἀνωτέρω εἰρήκαμεν, τῇ αὐτῇ νυκτὶ δεῖ dando aver- 
ἐμφανισϑῆναι τοῖς πολεμίοις, πρὸς πόλεμον δῆϑεν παρασκευαζό- tendi. 
μενον " ἵν᾽ ὡς ix τούτου δυνηϑῇ τὴν ὁρμὴν αὐτῶν ἀναστεῖλαι, καὶΒ 
ἀβλαβῆ τὴν χώραν διατηρῆσαι. καὶ εἰ μὲν ποταμός ἐστιν ἐν τῇ 
ὁδῷ δυσπέρατος, καὶ μέλλουσι τοῦτον διαπερᾷν oi πολέμιοι, ἢ Ἐοϊ. 888 τ. 
90 στένωμα ἢ δυσχωρία ἐν τῇ ὁδῷ, ἡνίκα τὸν ποταμὸν oi πλείους 
διαπεράσωσιν, ἢ εἰς τὸ στένωμα χωρηϑῶσιν, εἰς τὸν ὄπισϑεν 


5. τὸν ὀλίγον λαόν. Fortasse inducenda vox ὀλίγον, quae ex sub- 
iecta linea in hanc emergere potuit. | ' 


Cap. XIL De subita incursione hostium, antequam Homanae copiae cogi 
possint. 


Si ft subita et acris hostium incursio, quod apudillos saepe usu ve- 
nit, neque dum exercitus Caesarei unum in locum coacti sunt, solusque 
dux praesto est: neque ille propter repentinam illorum invasionem facul- 
"tatem nactus est copias suae provinciae congregandi, parvulasque habet 
atque exiguas: si videt hostes ad praedam ferri ac festinate: scit autem, 
regionem, quo impetum faciant, nondum exinanitam, fortunasque in oppida 
locave munita comportatas esse: oportet in eiusmodi regionem sive tur- 
marcham sive alios praefectos magna celeritate adhibita transmittere, qui 
hostibus obviam fiant, et, quantum efficere possint, paganos eorumque 
pecora ex agris excitent atque expellant. At οἱ dux videt, hostes iam in 
eo esse, ut circa diluculum in vicos impetum faciant, debet, ἃ tergo ipsos 
uens, quemadmodam superius demonstravimus, illa ipsa nocte ad. 
praelium instructus, hostibus se ostendere: ut sic. comprimere eorum im- 
petum, regionemque incolumem praestare queat. Àc si fluvius est in iti- 
nere, quem transituri sunt hostes, angustiaeve aut difficultas viae, ubi ma- 
ior pars eorum flumen transierit, vel so in angustias implicuerit , quosdam 


216 DE VELITATIONE BELLICA 


λαὸν αὐτῶν ἀποστεῖλαι. καὶ αὐτὸν ἐκεῖνον τὸν στρατηγὸν παρα- 
γενέσϑαι μετὰ ἐκλεκτῶν ἀρχόντων καὶ καλοϊππαράτων, καὶ ἐμ- 
φανισϑῆναι τοῖς πολεμίοις, καὶ πρὸς μάχην δῆϑεν κατ᾽ αὐτῶν 
παρασκευασϑῆναι, τοῦ συμβαλεῖν πόλεμον" τοὺς παριππαράτους 
xal ἐνταγιστράτους διαχωρίζων ἐξ αὐτοῦ, καὶ εἰς ὀχυρώματα. 
εἶτε κάστρον ἀποστέλλων, e τύχῃ πλησίον. εἰ δὲ ποταμὸς οὐκ 
Οἔστιν οὐδὲ δυσχωρία ἐν τῇ ὁδῷ, καὶ ὡσαύτως δεῖ μικρόν τι πα-- 
ραβουλεύσασϑαι καὶ πρὸς μάχην δρμῆσαι, ἕως οὗ καὶ ἐπιδιωχϑῇ 
παρ᾽ αὐτῶν τῇ vuxvl* ἵνα διαγινώσκοντες σαφῶς ot πολέμιοι τὸν 
στρατηγὸν ἐπαχολουϑοῦντα, συσταλῶσι, καὶ μηδαμῶς ἐξελάσαε 10 
τολμήσωσι, καὶ τὴν ἐπίϑεσιν χατὰ τῶν χωρίων ποιήσωνται. 
καὶ τούτου γενομένου, τῆς μελλούσης γενέσϑαι ἐπιδρομῆς ἐν τοῖς | 
χωρίοις καὶ αἰχμαλωσίας ῥύσεταε αὐτοὺς, καὶ ἐλευϑερώσει. με-- 
φὰὼ πολλῆς δὲ ἀχριβείας καὶ διασκέψεως ποιείτω τὴν ἔνδειξιν καὶ 
κατ᾽ αὐτῶν προσβολὴν, δι᾽ ὀλίγων καὶ ἐχλεχτῶν, ὡς ἔφημεν, 15 
Ὁ ἱππέων, καὶ εὐθέως ὑποστρεφέσϑωσαν φεύγοντες πρὸς τὸν στρα- 
τηγὸν καὶ τὸ ὀχύρωμα, καὶ μὴ ἀμέτρως καὶ παρὰ τὸ δέον ἐφορ- 
μάτωσαν κατὰ τῶν ἐχϑρῶν. λαοῦ γὰρ ἴσως παρὰ τὴν αὐτῶν δύ-- 
γαμιν αὐτοῖς ἐπιφορτισϑέντος, πολεμίας χειρὸς ϑᾶττον γενήσονταε 
παρανάλωμα " καὶ μάλιστα, εἰ τύχῃ πανσέληνον εἶναι τὴν νύχτα. 90 
Fol. 888 τ΄ εἰ δὲ ἀφεγγής ἐστι καὶ ζοφώδης, ἀβλαβῶς τὴν τοιαύτην πρᾶξιν 
ἐργάσονται, καὶ δυοῖν θάτερον πάντως φανεῖεν κατωρϑωχότες" 
ἢ μηδόλως ἐξελάσαι πρὸς λείαν τοὺς πολεμίους παρασχευάσαντες, 
ἢ, εἴπερ καὶ ὅλως ἐχδράμωσιν, ἄχρε τοῦ αὐγάσαι τὴν ἡμέραν 
8. ἐπιδιω2 8 }] Insectare ut actüvum adhibui, Plauti auctoritatem 
gecutuus. 


in ultimum agmen immittat, Ypsumque ducem propius accedere expedit 
cum praefectis, lectis illis quidem et probis equis insidentibus, seque in 
conspectum dare hostium , et ad dimicationem adversus illos se comparare, 
perinde quasi jamiam esset praelium commissurus: equisones autem atque 

abulatores disiungat a se, inque loca munita vel in oppidum amandet, si 
orte subest. Sin flumen non est in itinere, neque difficultas viarum, ni- 
hilominus oportet audere aliquantulum, comminarique impetum, donec ab 
bis nocte vel insectetur: ut hostes ubi praeclare intellexerunt ducem sub- 
sequi, pleni formidinis neque longius progredi neque in vicos incursionem 
facere audeant. Id si accidit, ab imminenti invasione vicos, a servitute 
suos vindicabit dux, et liberabit. Ostentationem autem et impressionem cum 
diligentia atque providentia magna faciat, per paucos et lectos, ut docui- 
sus, equites, qui celeri fuga ad ducem locumque munitum revertantur, 
neque effuse et plus quam attinet in hostem ruant. Nam copia pro ipso- 
rum viribus nimis magna incumbente, cito fortasse hostilis manus praeda 
fient: idque maxime, si accidit ut sitluna pernox. At si nox illunis est 
et obscura, sine ullo incommodo: suo rem ient, eque duabus rebus alte- 
vam certe obtinebunt: aut enim efficient , ut hostes omnino praedatum non 


NICEPHORI PHOCAE CAP. XIII. 217 


τελείως οὐδαμῶς ἐξελάσαι κατατολμήσουσι, καὶ τότε ὀλίγοι vi. P. 140 
»ég. oi γὰρ πλείους τὸν παρὰ τοῦ στρατηγοῦ πόλεμον ὑφορώ- 
μενοι τῆς τοῦ ᾿4μηρᾶ παρατάξεως οὐκ ἀποστήσονται. καὶ οὕτως 
ποιοῦντος τοῦ στρατηγοῦ, ἐκφύγωσι» oi τῶν χωρίων οἴχήτορες 
5 εἷς τε τὰ ὀχυρώματα καὶ τὰ κάστρα, καὶ ἀβλαβεῖς διατηρηϑῶσιν. 
ΚΕΦ. iy. lleQl τοῦ ἐνεδρεῦσαι κατὰ τῶν λεγομένων μινσουρατόρων 
ἐν τοῖς ἀπλήκτοιρ. 


i: 


“Τῶν δὲ πολεμίων φωσσατιχῶς τὰς χώρας ἡμῶν δῃούντων, 
xal κοῦρσα πόῤῥωθεν μὴ ἀποστελλόντων, ἀλλ᾽ ἑαυτοὺς ἄσφαλι-- 
ζομένων, σπουδάσει δι᾽ ἑτέρας μηχανῆς τραυματίσαι αὐτούς, 
διασκοπῆσαι δὲ χρὴ καὶ στοχάσασϑαι, ἀφ᾽ οὗ τόπου τὸ τῶν 

10πολεμίων ὑπάρχει ἅπληκτον, καὶ ἐν ποίῳ τῇ ἐπιούσῃ μέλλει 
ἀπληκεύειν. καὶ εἰ μακρότατόν ἐστι τὸ διάστημα τοῦ ἀπλήκτου, 
ὡσεὶ μιλίων ἕξ, καὶ δέκα, καὶ ἐπέκεινα, ὥστε τὸ τῆς 0009 μῆ- 
xoc δύνασθαι καταχόπους αὐτούς τε καὶ τοὺς ἵππους αὐτῶν ἐρ-- 
γάσασϑαι" πλησίον τοῦ τόπου, ἐν ᾧ μέλλουσι καταλύειν, δια- 
Ιδσχοπήσας, καὶ εὑρὼν λόχον ἐπιτήδειον, μαχίμους καὶ ἐκλεκτοὺς C 
ἄνδρας ἱππότας τριαχοσίους, ἢ καὶ τούτων ἔλαττον, ἀπολεξά-- 
μένος, dy αὐτῷ ἀποχρύψεις. καταστήσεις δὲ καὶ ἑτέραν ἐνέδραν 
μετὰ παντὸς τοῦ λαοῦ σου ἐν ἐπιτηδείῳ τόπῳ, ἔχοντι καὶ ὀχύς-- 
ρωμα εἷς ἀσφάλειαν αὐτοῦ. εἰ δὲ καὶ κάστρον πλησίον τύχῃ, ἐστὶ 
90 καὶ αὐτὸ εἷς περισσοτέραν σου σωτηρίαν καὶ ὠφέλειαν. καὶ εἰ χρεία Fol. 889 τ. 
γένηται τῶν πεζῶν, ἐξελϑέτωσαν καὶ αὐτοὶ τοῦ κάστρου, συμμα- 
19. μιλίων $E, καὶ δέχα. Fort. sublato commate in graeco, ad κ΄. 
XVI , Gut ultra. 


exeant, aut, si id faciant, ut certe ante albens penitus coelum non au- 
deant egredi, tuncque pauci duntaxat. Plerique enim, ducis impetum ve- 
rii, ἃ signis Amirae non discedent. Ita, si sic se gesserit dux, pagani 
in loca munita et in oppida elapsi incolumes servabuntur. 


CaP. XIIL De insidiis, quae contra mensuratores, quos vocamus, in castro- 
rum locis fiant. 


Hostes si castris factis provincias nostras populantur, neque longius 
praedatores dimittant, sed sese custodiunt, operam dabit, ut alio commento 
eos male habeat. Dispicere oportet atque coniecturam capere, tum qua 
ex parte hostium castra sint, tum ubi postridie eius diei sint metaturi. 
Qui locus si longius abest a castris, ad sextum milliarium, aut decimum, aut 
ultra, ut itineris longitudo languentes ipsos iumentaque eorum efficere pos- 
sit: iuxta illun locum, ubi metaturi sunt, si inspectione facta latibulum 
epportunum inveneris, equites lectos volentesque trecentos, vel etiam pau- 
ciores, dimissos ibi abdes, In alteris insidiis totum exercitum tuum col- 
locabis loco idoneo, qui firmameuti causa munitionem habeat. Si opyi- 
dum subest, id quoque ad salutem commodumque tuum plurimum confert. 
Etsi pedites opus sunt, egredi illi poseunt ex oppido, pugnaturi una te- 


218 DE VELITATIONE BELLICA 


χοῦντες xal ἐπιβοηϑοῦντές σοι. οἱ δὲ προτρέχοντες τοῦ λαοῦ 
τῶν πολεμέων καταλαβεῖν τὸν τόπον πρὸς τὸ εὐτρεπίσαι τὰ ἕαυ--: 
Mensurato- τῶν ἄπληκτα, ὡς εἰώϑει, οὗς μινσουράτορας εἴϑισται ῬῬωμαίᾳς 
re^ καλεῖν, καὶ ἀσχολουμένων ἐν αὐτοῖς, ἐξελϑέτωσαν xa? αὐτῶν 
oí παρὰ σοῦ ἐν τῷ πρώτῳ λόχῳ πλησίον τοῦ ἀπλήκτου προκατα- 5 
στάντες ὀξέως σὺν ἐλασίᾳ πολλῇ, καὶ τούτους βοηϑείᾳ Θεοῦ 
χειρώσονταμ. καὶ εἴγε τούτους οἱ ἐχϑροὶ καταδιώξουσιν ἕως τοῦ 
τόπου, ἐν ᾧπερ δυνατὸν ἔγχρυμμα κατέστησας, ἐξερχόμενος 
κατ᾿ αὐτῶν ἀνδριχῷ καὶ γενναίῳ δρμήματι ὑπερισχύσεις τῶκ 
διωκόντων, καὶ τρόπαιον μνήμης ἄξιον ἀνεγερεῖς. καὶ εἴγε συμ-- 10 
βῇ δυνάμεις τῶν πολεμίων καταλαβεῖν, ἀντιμαχομένας σοι, ἔχων 
τὴν τοῦ ὀχυρώματος βοήϑειαν καὶ τῶν πεζῶν, οὕτως καταισχυ- 
Ρ. 141 νεῖς αὐτοὺς, χαὶ πολλοὺς τῶν οἰκείων ἀποβαλόντας ἀπράχτους 
παρασχευάσεις ὑποστρέψαι. 
ΚΕΦ. ιδ΄. Περὶ τῆς ὑποχωρήσεως τῶν ἱππέων ἀπὸ τῶν πεζῶν, ὁδοι- 
πορούντων ὁμοῦ. 
Χρὴ οὖν καὶ τοῦτό σε ἀχριβῶς, ὦ στρατηγὲ, σκοπεῖν, καὶ 15 
τῶν πολεμίων ἀγωνεζομένων διαλαϑεῖν σε, καὶ χοῦρσα ἀποστέλ-- 
Βλειν», καὶ τὰς χώρας ἡμῶν ληΐίσασϑαι, ἄγρυπνον ἔχειν τὸν νοῦν" 
μή ποτέ σε ἡ ἐπίνοια καὶ μηχανὴ αὐτῶν διαλάϑῃ. ὅπερ γὰρ λέξω, 
καὶ ἐν ἄλλοις ot αὐτοὶ ἐξειργάσαντο. ὁμοῦ γὰρ αὐτῶν τῶν τε in- 
πέων καὶ πεζῶν σὺν τῇ ἀποσκευῇ ὁδοιπορούντων, καϑὼς ταῖς 20 
ὄπισϑεν καὶ διελϑούσαις ἡμέραις ἐποίουν οἱ εἰς κοῦρσα ἐξελάσαε 
βουλόμενοι, ἡνίχα πρὸς δυσμὰς ὃ ἥμος καταντήσῃ, ἢ μὲν ἀπο-- 
19. σὺν τῆς ἀποσχενῆς codd. 


cum et opem ἰαἰυ, Si qui autem, ut fit, antecurrunt de exercitu hosti- 
li, locum capturi, ubi castra instruant, quos mensuratores vocare Roma- 
ni consueverunt, his in opere occupatis, qui abs te prope castra in pri- 
mis insidiis constituti sunt, celeriter in illos magmo impetu erumpant, et 
obsecundante numine eos oppriment. Contra, si hostes eos prosequuntur 
usque ad locum, ubi firmiores insidias collocasti, invadens illos impressione 
virih ac forti superabis persequentes, tropaeumque memoriae dignum de 
ilis excitabis. Denique si accidit, ut maximae copiae hostium ingruant, 
tibique obsistant , nihilominus, quod cum a munitione tum a peditatu ha- 
bes adiumentum, eos confundes, efficiesque, ut, multis suorum amissis, re 
infecta redeant. 


Car. XIV. De discessu equitum a peditatu, quocum iter fecerant. 

Tied quoque, ὁ dux, diligenter considerare te oportet, et, si hostes 
insciente te praedatores emittere, provinciasque nostras populari student, 
intentum habere mentem: ne forte tibi consilium commentumque eorum 
lateat. Nam quod dicturus sum, iidem alibi quoque patraverunt. Equi- 
tatu atque peditatu eorum cum impedimentis una iter faciente, quemad- 
modum antea diebusque euperioribus fecerunt, si qui praedatum exire vo- 


NICEPHORI PHOCAE CAP. XIV. 219 


σκευὴ αὐτῶν καὶ ἅπαν τὸ ὑπουργικὸν σὺν τῷ πεζῷ τούτῳ στρα- Fol. 989 v. 
τεύματι καὶ τοῖς εἰς φυλακὴν αὐτῶν καταλιμπανομένοις πολεμι-- 
σταῖς ἱππεῦσι τὰς σχηνὰς πηξάμενοι, ὡς ἔϑος αὐτοῖς ἀπληχεύ-- Castra Ara- 
ουσιν, οἱ δὲ εἷς κοῦρσον ἑτοιμασϑέντες, καὶ τὰς ἡμετέρας χώ- — DU 
δρας καταδραμεῖν βουλόμενοι, πρὸς τὸ μὴ κονιορτὸν αὐτῶν φα-Ο 

γῆναι, ἀμφὶ δείλην ὀψίαν πρὸς κοῦρσον ὁρμῶσι. τῷ δὲ παρα- 
μεῖναι ὀφείλοντι τῷ τῶν πολεμίων φωσσάτῳ, εἴτε τουρμάρχης 
ἐστὶν εἰϑ᾽ ἕτερος ἄρχων, μετὰ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ἐρχόμενον χρὴ 
πλησιάσαι τῷ τόπῳ, ἐν ᾧ αὐλίζονται. ἐπειδὴ, τῆς νυχτὸς κα- 

10 ταλαμβανούσης, ὀφείλουσι τότε κατὰ τὸ εἰωθὸς εἰσέρχεσϑαι, καὶ 
πλησιάζειν ταῖς σχηναῖς αὐτῶν, μετὰ πρώτην ὥραν ἢ καὶ δευ- 
τέραν τῆς νυχτός, καὶ ἐὰν οὐχ εὑρήσωσιν ἐν τῷ ἀπλήχτῳ τοὺς. 
τῶν πολεμίων ἱππεῖς, διὰ τὸ ἤδη αὐτοὺς εἷς κοῦρσον πορευϑῆ- 
vut, οὐκ ἔστι δυνατὸν ἄλλως τούτους, τοὺς τὴν παραμονὴν πε- D 

15 πιστευμένους ἄρχοντας, τοῦτο ἀκριβῶς διαγνῶναι, καὶ τῷ στρα- 
τηγῷ τὸ ἀληϑὲς καταμηνύσαι, εἰ μὴ οὕτως ὡς λέξω. δεῖ τοίνυν . 
τοὺς xa9^ ἑκάστην ἡμέραν πρὸς παραμονὴν ἀποστελλομένους, ἐκ 
τῶν παραμεινάντων τὰς ὄπισϑεν καὶ διελϑούσας ἡμέρας τὸ φωσ-- 
σάτον, καὶ εἷς τετράδια ἱσταμένους, καϑὼς ἀνωτέρω εἰρήκαμεν, 

30 δύο ἐξ αὐτῶν ἐμπειροτάτους καὶ ἀνδρείους τῶν εἰς τὴν παραμο-- 
γὴν ἀπερχομένων παρὰ τοῦ στρατηγοῦ λαμβάνειν" ἵνα xaMUg 
nag αἰτῶν ἀναδιδάσκωνται, οἷα πρότερον κἀκεῖνοι ἐνήργησαν 
καὶ ἐθεάσαντο. αὐτοὺς δὲ τοὺς δύο ἀναμέξας ἑνὶ τῶν τεσσάρων P. 142 
τετραδίων ὃ τουρμάρχης ἀποστειλάτω χατὰ τὸν προεκτεϑέντα 


7. ὀφείλοντι. Sic codd. omnes, dativo. 10. εἰσέρχεσϑαι. Leg. 
ἀπέρχεσθαι, vel προσέρχεσϑαι. 


lunt, sole ad occasum vergente; impedimenta eorum calonesque omnes, 
cum peditatu atque equitibus armatis ad praesidium eorum relictis, con- 
stitutis tabernaculis more suo consident. Qui vero parati sunt ad incur- 
sionem faciendam, popularique regiones nostras constituerunt, ne pulvis 
eorum cerni possit, circa serum diei praedatum proficiscuntur. 'Tum, qui 
speculaturus est castra hostium, sive turmarcha sit, sive alius praefectus, 
cum manu sua progressus propius accedere debet ad locum, ubi consede- 
runt. Postea, tenebris iam offusis , de more ulterius etiam provecti appro- 
pinquent tentoriis illorum, post primam vel secundam horam noctis. At 
si equites hostium non amplius sunt in castris, iamque exierunt praedatum, 
fieri sane non potest, ut praefecti , quibus observatio credita est, id recte 
perspiciant, veritatemque duci renuncient, nisi illo, quem docebo, modo. 
Oportet qui quotidie ad observationem mittuntur, ut ex iis, qui diebus 
proxime superioribus castra speculati sint, perque quadrigas constiterint, 
quemadmodum superius demonstravimus, duos peritissimos atque fortissi- 
mos illorum, qui speculatum mitti solent, a duce accipiant: quo accurate 
eb his edoceantur, quid quisque prius egerit atque viderit, Hos duos in 
aliquam ex quatuor quadrigis receptos turmaroha δὰ speculandum ratione 


4 


£20 DE VELITATIONE BELLICA 


Fol 390 τ. τύπον τῆς παραμονῆς, ἐγγίσαι τῷ φωσσάτῳ, πρὸς τὸ ἀκούειν 
τὰς φωνὰς αὐτῶν, καὶ τοὺς χρεμετισμοὺς τῶν ἵππων. oi οὖν 
δύο ἄνδρες οἷ πρότερον παραμείναντες ἐν ἄλλοις ἀπλήχτοις τῷ 
φωσσάτῳ, ὅτε καὶ ὁ λαὸς αὐτῶν ἅπας συνῆν καὶ συνηπλήκευε, 
δυνήσονται στοχάσασϑαι ἀπό τε τῆς τοῦ λαοῦ ὄχλαγωγέας καὶ 5 
ταραχῆς, καὶ τοῦ χρεμετισμοῦ τῶν ἵππων, ἀπό τε τοῦ χώρου, 
94 54. 4 ? 3... € L € M 
ἐν ᾧ τὰς σκηνὰς ἐπήξαντο. o) γὰρ εὐὑρεϑήσεταε 0 χῶρος τὸ τρί- 

Brov μέρος ἔχων, ὃν ἐν τοῖς ὕπισϑεν ἀπλήκτοις κατεῖχον, ὅτε 
ἅπαντες ὁμοῦ ἠπλήκευον. καὶ ἐκ τούτου δυνατόν ἐστι στοχάσα-- 
σϑαι καὶ κατανοῆσαε, ὡς ἐπιλείπει ὃ λαὸς τῶν πολεμίων ἐν ἐχεί- 10 
Nota equos γῳ τῷ χώρῳ, καὶ μὴ εἶναι σὺν αὐτοῖς ἐν τῷ ἄπλήκτῳ. καὶ πῶς 
αἰΐεγο tanto « * * - , 9. € έ Cv λιάδες ἀνδοῶ 
plures quam 7640 0U Óvvozüv τοῦτο στοχάσασϑαι, ὁπόταν ἐξ χιλιάδες ἀνόρων, 
equites. πλεῖον ἢ ἔλασσον, καὶ ἵππων ἄχρε τῶν δώδεκα ἐπιλείπωσιν ἐκ τοῦ 
ἀπλήκτου, οὖς πάντας ὁμοῦ εἶναι οἵ πρώην παραμείναντες ἑώ- 
ρων καὶ κατεστοχάζοντο ; διὰ οὖν τὸ ἀμφέβολον, πρὸς τὸ καὶ 15 
᾿ τελείαν λαβεῖν τοὺς παραμένοντας περὶ τούτου τῆς ἀληϑείας 
κατάληψιν, δέον καὶ τοῦτο τὸν εἷς τὴν παραμονὴν ἀποσταλέν-- 
Cro τουρμάρχην διαπράξασθαι. ἱππότας ὀκτὼ, ἄνδρας τῶν ἐμ- 
πειροτάτων καὶ τὰς ὁδοὺς εἰς ἄκρον ἐξησχημένους ἀπολεξάμενος, 
διορέσασϑαι, εἴτε δεξιᾷ εἴτε εὐώνυμα ἐκ τῶν ὕπισϑεν, dy ᾧ 090 
ξουρμάρχης ἵσταται, ἔμπροσϑεν γενέσϑαε τῶν πολεμίων, ἀφι- 
σταμένους τῶν σκηνῶν μιλίου τὸ ἥμισυ " καὶ. ἔμππροσϑεν γενομέ- 
᾿ψοῦς ἀχριβῶς ἐρευνῆσαι, καὶ τὰς ὁδοὺς ἀναψηλαφῆσαι. καὶ εἰ 
.. ἄρα οὗ τῶν πολεμίων ἱππεῖς διῆλθον, καὶ ἄχρι τῶν διακοσίων 

Fol. 890 τ ὐπζροχον, διαγνώσουσι τὴν τούτων διάβασιν οἱ ἀποσταλέντες, 25 
ante exposita dimittat, ut, castris appropinquantes, voces hostium jumen- 
torumque hinnitum auscultent. lbi duo illi milites, qui iam prius hostes 
in aliis castris observaverunt, universis eorum copiis una tendentibus, po- 
terunt cum ex fremitu strepituque multitudinis , tum ex hinnitu equorum, 
tum denique ex spatio, quod tentoriis occupant, coniecturam inire. Neque 
enim tertiam partem amplitudinis reperietur habere locus, qua erat supe- 
rioribus castris, tunc eum omnes una tendebant. Unde existimationem fa- 
cere atque intelligere licet, deesse copias hostibus illo loco, neque cum 
illis in castris consedisse. ui enim potest fieri, ut id non animadver- 
tant, quando hominum plus minus sex millia, equorum δὰ duodecim a ca- 
atris absunt, quae qui nuper speculati sunt, una tendentia conspexerunt et . 
computaverunt? Attamen, ut, sublata omni dubitatione, veritatem perfe- 
ctam hacin re speculatores perspiciant, turmarcha speculatum missus, prae- 
ter haec illa debet instituere. Equites octo ex peritissimis, viarum ap: 
prime gnaros, disponat, ut sive ἃ dextra sive ἃ sinistra ex subsidio, ubi 
turmarcha constitit, trans castra hostium se conferant, donec a tentoriis 
quingentos passus absint: in progrediendo diligenter attendant, vias 
uirant. Quod si iam praetervecti sunt hostium equites, fueruatque circa 
&centos, cognoscet tamen eorum transitum statio , nedum «i exstiterunt 


NICEPHORI PHOCAE CAP. XIV. 221 


μήτοι ye ἄχρι τῶν δώδεκα χιλιάδων ἵπποι, πλέον ἢ ἔλασσον. và 
yàg ἴχνη τῶν τοσούτων ἵππων, ὥς προσφάτως διελϑόντων, σα- 
φῶς oi ἀποσταλέντες διαγνώσονται, καὶ τάχει πολλῷ πρὸς τὸν Ὁ 
τουρμάρχην ὑποστρέφοντες περὲ τούτου - ἀπαγγειλάτωσαν, καὶ 
δ διὰ ποίας ὁδοῦ τὴν δρμὴν ἐποιήσαντο, ὃ δὲ τουρμάρχης παραυ- 
τίχα σπουδῇ πολλῇ τῷ στρατηγῷ καταμηνυσάτω περὶ τούτου, 
καὶ διὰ ποίας ὁδοῦ ἐπορεύϑησαν. δεῖ οὖν τὸν στρατηγὸν πρὸς 
ταῦτα βουλεύσασθαι μετὰ τῶν συνόντων αὐτῷ στρατηγῶν, xol 
λοιπῶν ἐμπείρων. καὶ & μὲν ὁρᾷ τὸ ἑαυτοῦ στράτευμα δύναμιν 
10 ἔχον τοῦ ἀντιπαρατάξασθϑαι τῷ τῶν πολεμίων φωσσάτῳ, πρὸς 
τὴν xaT^ αὐτῶν μάχην παρασχευασϑήτω᾽ εἶγε πλησίον ἐστὶ καὶ 
τὸ τῶν πεζῶν αὐτοῦ στράτευμα, δυνάμενον τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἕνω- P, 143 
ϑῆναι αὐτῷ. εἰ οὖν ἔστιν ὃ χῶρος, ἐν ᾧ οἱ πολέμιοι αὐλίζονται, Castra ho- 
ὀχύρωμα ἔχων εἷς ἐκείνων ἀσφάλειαν, ἢ ῥύακα δυσδιάβατον, οὐ "0" ubi. 
15 χρὴ πρὸς τὸν κατ᾽ αὐτῶν ἐξαρτύεσθϑαι πόλεμον. εἰ δὲ ἐφόμαλός 
ἐστι πανταχόϑεν, μάλιστα δὲ καὶ τῶν πεζῶν δυναμένων κατα-- 
λαβεῖν ἐν ἡμέρᾳ τῆς τοῦ πολέμου προσβολῆς, παρασχευασϑήτω 
πρὸς τοῦτο. εἰ δὲ ὃ χῶρος ὀχυρότητα ἔχει, ὡς ἔφημεν, καὶ τὸ 
πεζικὸν στράτευμα ἐπιλείπει, δέον ὁρμῆσαι τάχει πολλῷ πρὸς τὸ 
ϑοτοὺς κουρσεύοντας τῶν πολεμίων καταλαβεῖν" καὶ ἄρχοντα μὲν 
χρήσιμον ἀποστεῖλαι, τοῦ ἐπιλαβέσθαι τῶν ἰχνῶν τῶν πρὸς τὴνΒ 
ἐχδρομὴν τοῦ κούρσου ὁρμησάντων πολεμίων. αὐτὸς δὲ μετὰ 
παντὸς τοῦ λαοῦ ἐχ πλαγίου περιπατῶν σπευσάτω ὀξύτερον βα- 
δίζων πλησίον γενέσϑαι, χαϑὼς τὰς ὁδοὺς ἐπίσταται, ἐν αἷς οἱ Ἐοϊ. 891 r. 
35 πολέμιοι περιπατοῦσι. καὶ μετὰ ἀσφαλείας περιπατείτω. ἡνίκα 


usque ad duodecim millia equorum, plus minus. Etenim, vestigiis tot iu- 
mentorum recens praetergressorum perspicue animadversis, speculatores 
celerius ad turmarcham reversi cum de hac re renuncient, tum qua via 
excursionem fecerint. Item turmarcha evestigio celeritate adhibita et de 
eo ducem certiorem faciat, et de via qua discesserint. Ducem oportet hac 
super re cum praefectis, quotquot adsunt, reliquisque peritis viris delibe- 
rare. Si suum exercitum satis roboris habere videt ad a in castra ho- 
stium inferenda, ad praelium adversus illos se instruat: si quidem propius 
absunt pedestres ipsius copiae, seque eo ipso die coniungere cum eo pos- 
sunt. At si locus, ubi consederunt hostes, munitionem habet, quae pro- 
ugnaculo illis sit, vel rivum transitu impedito, non oportet certamen cum 
Hs instituere, Contra, si planus est undique, et maxime si die oppugna- 
tionis pedites assequi eum possunt, paret se ad dimicandum. At si locus 
munjtionem habet , quemadmodum diximus, pedestres autem copiae absunt, 
oportet celerius movere ad praedatores hostium opprimendos, praefectum- 
que probum mittere, qui hostium praedatum profectorum vestigiis instet. 
pee cum omnibus copiis obliquo itinere appropinquare citato gradu pro- 
peret, prout vias cognitas habet, in quibus hostes ambulant. ld iter ina- 
na cum cautione faciat, Dein imminente primo diluculo exploratores dimit- 


222 DE VELITATIONE BELLICA 


δὲ τὸ διάφαυσμα τῆς ἡμέρας ἐγγίσῃ, ἀποστειλάτω βιγλάτορας 
εἷς χατασχοπὴν τῶν πολεμίων" καὶ εἰς ὑψηλοὺς βουνοὺς ἀνερχό- 
μενοι ἀγωνισάσϑωσαν. ϑεάσασϑαι αὐτούς. ὁ δὲ στρατηγὸς, ἡμέ- 
ρας γενομένης, τὸν ἑαυτοῦ λαὸν ἀποχρυπτέτω, ἵνα μὴ, τὸν 
κονιορτὸν αὐτοῦ oi πολέμιοι ϑεασάμενοι, μᾶλλον ἐνεδρευϑῇ παρ᾽ 5 
εὐτῶν. καταμηνυόμενος δὲ ἢ παρὰ τῶν ἐπαχολουϑούντων τῷ 
Οκούρσῳ, ἢ παρὰ τῶν εἰς ἐπισχοπὴν καὶ βίγλαν ἀποσταλέντων, 
ἐν ᾧ τόπῳ ἡ παράταξίς ἐστι τῶν πολεμίων fj τὸν ἀρχηγὸν αὐτῶν 
ἔχουσα, ὀλίγους τινὰς μεϑ'᾽ ἑαυτοῦ λαβὼν ὃ στρατηγὸς καὶ εἷς 
ὑψηλὴν σχοπιὰν ἀνερχόμενος, σπευσάτω οἰχείοις ὀφϑαλμοῖς τὴν 10 
τῶν πολεμίων παράταξιν ϑεάσασϑαι. ταύτην δὲ ϑεασάμενος, 
ἐπεὶ καὶ τὸ πλῆϑος τοῦ λαοῦ αὐτῶν διεσχορπίσϑη πρὸς λείαν, 
στοχαζέσϑω μετὰ τῶν σὺν αὐτῷ τὸ πλῆϑος τῆς παρατάξεως τῶν 
πολεμίων, καὶ τὴν τοῦ ἰδίου λαοῦ ἰσχύν. καὶ ἐὰν πλεῖόν ἐστι τὸ 
ἑαυτοῦ στράτευμα τῶν πολεμίων, ὁρμησάτω χατ᾽ αὐτῶν, ὡς 15 
ἤδη ἀνωτέρω διετυπώσαμεν" καὶ εἰ παράσχῃ αὐτῷ Θεὸς βοή- 
ϑειαν, καὶ δυνηϑῇ τὴν παράταξιν αὐτῶν τραυματίσαι xol xa- 
ταδιῶξαι, μέγα ἔργον καὶ μνήμης ἄξιον ἐπιτελέσει. εἰ δὲ πλῆ-- 
ϑός ἐστι τοῦ λαοῦ ἐν τῇ τῶν ἐχθρῶν παρατάξει, δέον ἐστὶ σπου-- 
δάσαι τὸν στρατηγὸν ἔμπροσϑεν γενέσϑαι, ἐν οἷς χωρίοις οἱ πο-- 30 
λέμιοι τὰς ἐχδρομὰς ἐποιήσαντο, ἐχ τῶν ὄπισϑεν αὐτῶν γενό- 
Fol. 891 τι μενον. καὶ τούτων διεσχεδασμένων ἐπιτυγχάνων, καὶ τῇ ἐλασίᾳ 
ἐχλελυμένων καὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἵππων αὐτῶν, εὐχερῶς τούτους 
καταγωνίσεται δὲ ὅλης τῆς ἡμέρας, ἀναψηλαφῶν αὐτοὺς ἐν τοῖς 
P. 144 χωρίοις " κἀκείνους μὲν λόγῳ ἀνδραπόδων καταστήσει, καὶ ὡς 35 


14. ἔστι. Sic codd. 


tat, qui de hostibus inquirant: hi, collibus editis conscensis, operam dent, 
ut contemplari eos possint. Ubi illuxit, dux copias suas occultet, ne, 
excitato earum pulvere, ipse potius in adversariorum insidias incidat. Dein 
certior factus vel ab his qui praedatores secuti sunt, vel ab illis quos cir- 
tumspiciendi explorandique causa dimisit, ubi agat illud hostium vexillum, 
in quo praefectus eorum sit, paucis assumtis dux in excelsum ascendens 
speculam conetur propriis oculis aciem hostium considerare. Qua per- 
$pecta, ubi multitudo eorum se diffaderit praedatum, aestimet cum iis qui 
una sunt, tum copias in acie hostili stantes, tum suae manus firmitatem. 
Si suus exercitus amplior est hostili, incitet se in eos, ut iam superius 
descripsimus: ac si, auxilium praebente, aciem eorum sternere potest 
et fundere, magnum sane facinus memoriaeque dignum efficiet. Sin in- 
Qentes copiae sub signis hostium constiterunt, operam dare debet dux 
ut ulterius moveat, ad vicos quos adversarii invaserunt, ita ut a tergo 
eorum existat. Quos si dispersos cursuque cum ipsos tum iumenta fesses 
deprehendit, nullo negotio eos per totum illum diem occidet, perque vicos 
indagabit: ipsos numero servorum habebit, in eosque suo arbitretu statut. 


9 


NICEPBORI PHOCAE CAP. XIV. 228 


βούλεται τοῖς κατ αὐτῶν χρήσεται. τοὺς δὲ γεωργοὺς ἐλευϑερώ- 
σει τῆς αἸἰχμαλωσίας, καὶ εἴ Ti ἄν ἔτυχον τῶν αὐτῶν λαβεῖν. εἰ 
δέ γε καὶ φούλχῳ συναντήσῃ τῷ εἷς φυλακὴν ἐπαχκολουϑοῦντι τῶν 
ἐξελαυνόντων, παρασκευασϑήτω πρὸς τὸν xarà τοῦ φούλχου πό- 
ὄλεμον, καϑὼς ἔμπροσθεν ἐξεϑέμεϑα, καὶ Θεοῦ συνεργίᾳ τῆς 
κατ᾿ αὐτῶν μάχης κρατήσει. εἰ δὲ τοῖς ἐν τῇ αὐτῇ νυχτὶ παρα- 
μεῖναι σταλεῖσι τοῖς πολεμίοις ἐναντία ἀπηντήκασι συναντήματα, 
διὰ τὸ μήπω προκαταλαβεῖν αὐτοὺς, καὶ εἰς τοὺς τόπους γενέ- 


σϑαι, ἐν οἷς τὸ φωσσάτον βλέπειν ἠδύναντο, καὶ τὰς φωνὰς Β 


10 αὐτῶν ἐνωτίζεσθαι" καὶ τὸ χοῦρσον αὐτῶν προεξῆλϑεν, ὡς ἔφη- 
μεν, πρὶν τὴν περὶ τούτου ἀχριβῆ λαβεῖν αὐτοὺς τῆς ἀληϑείας 
κατάληψιν" καὶ ἐκ τοῦ τοιούτου συναντήματος βραδύναι xal 
χρονίσαι συνέβη τὴν πρὸς τὸν στρατηγὸν ἀποστελλομένην βεβαίαν 
ἀπαγγελίαν τοῦ πράγματος, καὶ τὸ πρὸς τὸν στρατηγὸν ἄπο--: 

15 στελλόμενον μανδάτον" εἰ μὲν πρὸς ὥραν ἐννάτην τῆς νυκτὸς 
καὶ ἐπέχεινα καταμηνυϑῇ ὃ στρατηγὸς περὶ τούτου, καὶ ὁρᾷ τὸ 
στενὸν τοῦ καιροῦ, ἐπεὶ καὶ τὸ κοῦρσον τῶν πολεμίων ἔτι τῆς 
ἡμέρας ἐπικρατούσης τὴν κίνησιν ἐποιήσατο, καὶ δὲ ὅλης τῆς 


γυχτὸς πόῤῥω που γενέσθαι ἔμελλε, καὶ οὐ δυνατὸν, τούτους 


20 διεσχεδασμένους καταλαβεῖν" χρὴ αὐτὸν εἷς τὸν κατὰ τοῦ φωσ- 


σάτου εὐτρεπισϑῆναι πόλεμον. καὶ εἰ μὲν διημερεῦσαι βουληϑῶς- Ἐοϊ, 992 τ. 


r4 -.ἑ 
σιν ἐν ᾧ αὐλίζονται τόπῳ, παρασχευασϑῆναι αὐτὸν εἰς τὴν xav? 
αὐτῶν μάχην, καϑὼς ἀνωτέρω τὸν κατὰ τοῦ φωσσάτου πόλεμον 
γενέσθαι ἐξεϑέμεϑα. ἀλλ᾽ οὐκ ἂν διημερεύσουσιν ἐν αὐτῷ τῷ 


5. ἐξεθέμεθα. Vid. supra 131. D. 


LI 
Rusticos, et quicquid ex eorum bonis rapere iam potuerunt, a servitute 
vindicabit. Si autem in fulcum incidit, quod excursorum tuendorum causa 
subsequitar, ad illud adoriendum se paret, quemadmodum superius expo- 
suimus, et, Deo obsecundante, praelio facto superabit. At si illis, qui 
ea nocte speculatum hostes missi sunt, adversa quaedam acciderunt, ut 
non potuerint hos praevertere, locumque occupare, unde et videre castra 
et audire voces adversariorum licuisset : ideoque praedatores profecti sunt, 
sicut diximus, priusquam de illis certam veramque notionem capere po- 
tuerunt: unde accidit, ut explorati super hac re nuncii, ad ducem aífe- 
rendi, mandatumque, quod transmitti ad eum debet, diutius morentur: 
si modo circa horam nonam noctis vel etiam serius dux de eruptione cer- 
tior fit, videtque angustias temporis, et praedatores hostium, de die pro- 
fectos, itinere noctu non intermisso precul esse debere, fierique non pos- 
se, ut dispersos illos deprehendat: expedit oppugnationem castrorum in- 
struere. Ac si in loco, ubi considerunt, permanere totum diem volunt, 
comparet se ad confligendum , quemadmodum superius de oppugnatione ca- 
strorum instituenda exposuimus. "Tametsi non persedebunt eo loco , quod 


224 . DE VELITATIONE BELLICA 


χώρῳ, δια vo «κατεπείγεσθαι ταῖς ἱππικαῖς αὐτῶν δυνάμεσι ταῖς 
εἰς λείαν ἐχδραμούσαις τάχιον ἑνωθῆναι. καὶ ὁδοιπορούντων αὖ- 
τῶν ἐπιτυγχάνων 0 στρατηγὸς, προϑύμως εἷς τὸν κατ αὐτῶν 

᾿ δρμησάτω πόλεμον, καϑὼς καὶ περὶ τοῦ ἐν τῇ ὁδοιπορίᾳ φωσσά--: 
vov διαχεχωρισμέγου τοῦ κούρσου προειρήκαμεν. καὶ πάντα ἐπι- 5 
μελῶς ποιοῦντος τοῦ στρατηγοῦ κατὰ τὴν προτέραν διάταξιν, 
τὴν τοῦ Θεοῦ ἔχων βοήϑειαν καὶ τῆς ἁγίας καὶ παναχράντου μη- 
τρὸς αὐτοῦ xal Θεοτόχου, μεγάλην καὶ ἀξιόλογον δουλείαν ἐπι-- 
τελέσει. ᾿ 


D ΚΕΦ. iw. Περὶ ἀσφαλείας. 

Δεῖ οὖν σὲ, ὦ στρατηγὲ, πᾶσαν ἀσφάλειαν καὶ φυλακὴν 10 
ἔχειν, τοῦ μὴ αἰφνιδιασμὸν ὑποστῆναι, καὶ ἀδοκήτως τοὺς no- 
λεμίους κατὰ σοῦ τὴν ἔφοδον ἐργάσασϑαι. ἕξεις δὲ τὴν φυλακὴν 
καὶ ἀσφάλειαν, εἴγε xa9^ ἑκάστην ἡμέραν ἀποστέλλονται παρὰ 
σοῦ οἱ ὀφείλοντες παραμένειν τῷ τῶν πολεμίων φωσσάτῳ, ἐν ᾧ 
τόπῳ αὐλίζονται. ἐκείνων γὰρ διὰ σπουδῆς τιϑεμένων xai πᾶ-15 

P. 145 gay μηχανὴν καταβαλλομένων, ἀδοκήτως σοι ἐντυχεῖν, τοῦ xa- 
ταγωνίσασϑαί σε, εἷς βλάβην μὲν καὶ ἀπώλειαν τοῦ χριστωνύ-- 
μου λαοῦ, καὶ ἀδοξίαν τῶν κραταιοτάτων Ρωμαίων" εἷς ἔπαρ-- 
σιν δὲ καὶ γαυρίαμα τῶν ἀλαζόνων τῆς Ἄγαρ υἱῶν καὶ ἀρνητῶν 

Fol. 892 v. Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν" συμβαίνει γὰρ κατασχεϑῆναι παρ᾽ αὖ-- 30 
τοῖς δεσμώτας τῶν ἡμετέρων, 7] καὶ αὐτομόλους γενέσθαι, καὶ 
παρ᾽ αὐτῶν μαϑεῖν, ἐν ποίῳ τύπῳ αὐλίζῃ. ἵν᾿ οὖν μὴ νυχτὸς 


5. κούρσου. Vid. supra 132. B. 


roperabunt cum equestribus copiis praedatum egressis celerius coniungi. 
la 8i illos iter facientes deprehendit dux, alacriter ad manum conserendam 
se invehat, sicut in capite de itinere exercitus, quando a praedatoribus se- 
iunctum est, praescripsimus. Quae si omnia diligenter dux egerit modo 
ante dicto, auxilium habens ex Deo sanctaque et immaculata matre eius 
Deipara, magnum ac memorabile facinus efficiet. 


CíAP. XV. De cautione, ' 


Quapropter te, o dux, oportet vigilantiam cautionemque omnem ad- 
hibere, ne subitam vim patiare, neve de improviso in te hostes impressio- 
nem faciant. 'lutum autem tectumque te praestabis, si singulis diebus 
mittuntur a te qui exercitum hostium speculentur, eo loco ubi consederit. 
Diligenüam enim adhibent omnemque rationem ineunt, quemadmodum nec 
opinato tibi superveniant, teque opprimant, ad calamitatem et internecio- 
nem populi christiani, ignominiam bellipotentium Romanorum, elationem 
&utem atque iactationem arrogantium filiorum Agar, inficiatorum Christi 
Dei nostri: etenim usu venit, ut quidam de nostris captivi fiant, aut trans- 
fugiant, unde doceantur, quo loco tendas. Igitur ne noctu asaumto equitatu 





NICEPHORI. PHOCAE CAP. XV. 223 


τὰς ἱππικὰς δυνάμεις αὐτῶν ἀνελόμενοι ἐξελάσωσι καταλαβεῖν σε, 
καὶ ἀδοκήτως ἐπιπέσωσι" διὰ ταῦτα δέον τοὺς παραμένοντας, 
ἡνίχα τῆς ταραχῆς τοῦ λαοῦ τῶν πολεμίων αἴσϑωνται πρὸς κί--: 
γησιν, εὐθέως τάχει πολλῷ καταμηνύσαι, ὅτι τε ὃ λαὸς διετα-Β 
δράχϑη πρὸς κίνημα" πάλιν δὲ ἀποχινούντων, δὲ οἵας ἂν ὁδοῦ 
τὴν πορείαν ποιῶνται" καὶ αὖϑις χαταμηνύειν, ὅ,τε τε πλῆϑος 
λαοῦ ἀπεκίνησαν, καὶ ἣν ὁδὸν πορεύονται, εἴτε ἅπαντες σὺν τῷ 
πεζιχῷ, εἴτε οἱ ἱππεῖς μόνοι. ὃ δὲ στρατηγὸς μὴ ϑαῤῥείτω uó- 
γον εἷς τὰ ἐρχόμενα πρὸς αὐτὸν μανδάτα τῶν παραμενόντων τοῖς 
10 πολεμίοις, ἀλλὰ καὶ βίγλας ἐχέτω διπλᾶς, ἐξώβιγλα καὶ ἐσώβι- Stationes 
γλα, ἔστιν ὅτε καὶ τριπλᾶς " καὶ ἐν νυχτὶ μὲν τὰς ὁδοὺς φυλάτ--τέοποτοι δ 
τειν, καὶ ἐν οἷς τύποις διάβασιν ὑφορᾶται πολεμίων" ἐν ἡμέρᾳ. 
δὲ, μὴ μόνον τὰς ὅδδοὺς φυλάττειν τοὺς βιγλάτορας, ἀλλὰ xolQ 
εἰς τόπους ἀνέρχεσθαι ὑψηλοτάτους" πρὸς τὸ δύνασϑαι αὐτοὺς 
15 εὐχερῶς δρᾷν μὴ μόνον καπνοὺς καὶ χκονιορτοὺς, ἀλλὰ καὶ λαοὺς 
τῶν πολεμίων, εἴπερ ἔρχωνται. πλείονας δὲ εἶναι τὰς βίγλας 
ἔφημεν, διὼ τὸ, εἴ ποτε συμβῇ τὴν πρώτην ὑπὸ τῶν πολεμίων 
ἁλῶναι, 7j μετ᾽ ἐχείνην, τοὺς πολεμίους ϑεωροῦσα, τῷ στρα- 
τηγῷ τὴν τῶν ἐχϑρῶν καταμηνύῃ ἔλευσιν. καὶ δὶς δὲ ἐν νυχτὶ 
90 μεταπληκεύειν δεῖ τὸν στρατηγὸν, καὶ ἐν ἡμέρᾳ ὡσαύτως. καὶ 
μεταπληκεύων μὲν τοὺς βιγλάτορας μετ᾽ αὐτοῦ λαμβανέτω" κα- 
ταλιμπανέτω δὲ ἐν ᾧ τόπῳ ηὐλίζετο ἕξ ἄνδρας ἢ ὀχτὼ, τοὺς 
ὑποδοχαρίους καλουμένους, μετὰ καί τινος ἄρχοντος τῶν χρησί- Fol. 893 r. 
μων" ἕνα oi πεμπόμενοι παρὰ τῶν παραμενόντων τοῖς ἐχϑροῖς D 
$5uaróára φέροντες, προσερχόμενοι, δι᾽ αὐτῶν τῷ στρατηγῷ 


Α 


moveant ad te invadendum, teque improviso opprimant: idcirco oportet spe- 
culatores , simul ac fremitum profecturae multitudinis apud hostes audiant, 
confestim properatione magna renunciare, cooriri copias ad abitum: deinde, 
postquam egressi sint, qua via iter faciant: denique illud quoque declarare, 
quantae copiae exierint, qua parte, utrum universi cum peditatu, an equites 
soli. Neque tamen dux solis significationibus a speculatoribus factis fidein 
debet tribuere, sed stationes quoque habeat duplices, exteriores et interio- 
res, aliquando etiam triplices: noctu , ut vias et loca custodiant, qua ho- 
stes exupturos suspicatur: interdiu, ut excubitores non solum itinera obser» 
vent, sed etiam in loca editissima evadant, unde fumos et pulveres, tum 
etiam globos hostium, si qui veniant, videre nullo negotio possint. Plures 
autem esse debere excubias ideo diximus, ut, si quando prior ab adversa- 
riis intercepta sit, tamen quae citra stet, hostes conspicata , eorum ad- 
ventum renunciare duci possit — Stationem bis qualibet nocte mutare debet 
Qux, et toties quovis die. Qua in migratione excubitores secum transducat 
in loco autem, unde movit, relinquat sex aut octo milites: quos hypodo- 
charios vocamus, cum aliquo bono praefecto: ut missi ἃ speculatoribus nun- 
Cii, si advenerint, per hos ad ducem perducantur, Ipse dux, quo in loco 
Leo Diaconus. 15 ' 





226 DE VELTFATIONE BELLICA 


᾿ ἀποκομίζωνται ἂν ᾧ δὲ πάλιν τόπῳ ὃ στρατηγὸς ἀπληκεύσει, 
τὰ ἐξώβιγλα ἀποστελλέτω. ἔστωσαν δὲ ἀνὰ τέσσαρες ἄνδρες ἐν 
ἑκάστῳ σταδίῳ" ἵνα, τῶν δύο καϑευδόντων νυχτὸς, oi δύο 


γρηγορῶσιν. 
P. 146 ΚΕΦ. ic. Πιοὶ διαχωρισμοῦ τοῦ τούλδου. 


Δεῖ οὖν σε, ὦ στρατηγὲ, καὶ τοῦτο παραφυλάττειν, καὶ 5 
ἡνίκα πλησιάσαι μέλλῃς τοῖς πολεμίοις, τὸ τοῦλδον ἀπὸ σοῦ δια- 
χωρίζειν καὶ ἀποστέλλειν μήχοϑεν, ἐν ὀχυρῷ τόπῳ ἢ ἐν κάστρῳ, 
ἄνδρα τινὰ τῶν χρησίμων καὶ ἐμπείρων ἐφιστῶν, προνοεῖσϑαε 
αὐτοῦ" καὶ Ἱππεῖς μαχίμων ἀνδρῶν ὀλίγους τινὰς παρέχειν τῷ 
ἄρχοντι τοῦ τούλδου, ὅπως δι᾽ αὐτῶν αἵ βίγλαι χρατῶνται εἰς 10 

BovAaxjv τοῦ τούλδου. ἡνίκα δὲ πάλεν ἐν χρείᾳ τούτου γένηται, 
καταμηνύειν τῷ ἐμπεπιστευμένῳ τὴν πρόνοιαν αὐτοῦ ἄρχοντι, 
ἐλϑεῖν ἐν ᾧ τόπῳ διωρίσϑη τοῦ ἑνωθῆναί σοι. τοῦ μέντοι τούλ-- 
δου ἀπὸ σοῦ διαχωριζομένου, ἀναλαμβάνειν σε δεῖ ἐπισιτισμὸν 
τοῦ λαοῦ καὶ ταγὰς τῶν ἵππων, δύο ἡμερῶν ἢ τριῶν, βασταζο-- 15 

Sagmae 5 μένας εἷς ταχεῖς ἡμιόνους, ἢ καὶ ἵππους ἐν τοῖς σαγμοσελλίοις. 
vil Decang ἡνίκα δὲ μέλλῃς κούρσῳ τῶν πολεμίων ἀκολουϑῆσαι νυχτὸς, ἅπαν 
Glos. ἢ. τὸ μάχιμον στράτευμα τεϑωραχισμένον ἔστω, ἑκάστου τὸ ἐπι-- 
1918.C.  , * "n. Y» ) 
τήδειον πρὸς τὸ πολεμεῖν ὅπλον ἐν χερσὶν ἔχοντος. ἀλλὰ καὶ τὸ 
Ολεγόμενον σάκα ὄπισϑεν ἔχε, ἐπαχολουϑοῦν σοι. καὶ εἰ μὲν διὰ 90 
Fol. 893 v. δυσβάτων τόπων ἥ πορεία τῶν ποηλεμίων γένηται, δέον ἰδίως ἕν 
ἕκαστον ϑέμα, ἢ καὶ τάγμα, εἰ πάρεισιν, ὁδοιπορεῖν" ὃ μὲν 


denuo considet, inde rursus stationes exteriores dimittat. Sint autem in 
qualibet statione milites quaterni: ut, binis noctu dormientibus, bini vigi- 
lare queant. 


CaP. XVI. De submovendis impedimentis. 


Illud quoque, o dux, observare te oportet, ot, quando propius acce- 
dere ad hostes velis, impedimenta abs te remota longius amandes, in com- 
munitum locum vel oppidum, tradita illorum cura viro probo ac perito: cui 
item equites valentes aliquot attribuendi sunt, per quos excubiae impedi- 
mentorum custodiendorum causa fiant. δὶ denuo tibi opus est, manda 
praefecto, cui est illorum cura credita, ut moveat in locum, ubi se tecum 
coniungere iussus est. lta autem ablegans impedimenta, debes tecum su- 
mere cibaria militum et pabula iumentorum , in duos dies vel tres, quae vel 
8 mulis velocibus vebantur, vel etiam supra equos in sagmis. At quan- 
do praedatores hostium insequi noctu: velis, omnes milites, quotquot 
idoneos ad pugnandum habes, loricati esse debent, et telum ad prae- 
liandum aptum unusquisque in manibus teneat. Habe etiam globum, 
quem saca vocamus, & tergo subsequentem. Bi per loca impedita ho- 
stes iter faciunt , debent singuli numeri, atque vexilla, si qua , )€- 





NICEPHORI PHOCAE CAP. XVI, 221 


στρατηγὸς ἔμπροσθεν, ἑπόμενος τῷ .τουρμάρχῃ τῷ dxoXov- 
ϑοῦντι τοῖς πολεμίοις κατὰ πολὺ πόῤῥω" εἴϑ᾽ οὕτως καὶ τὰ λοι- 
πὰ, εἴτε ϑέματα εἶεν εἴτε τάγματα, καϑὲν τῷ ἑτέρῳ ἐφεπόμε-- 
γον" διὰ τὸ καὶ καλῶς ὁδοιπορεῖν ἐν vvxrl, καὶ ἄνευ κραυγῆς 
δχαὶ ϑορύβων. τῷ δὲ τουρμάρχῃ, τῷ ἐπακολουϑοῦντι τῷ κούρ- 
σῳ, παραγγεῖλαι καὶ ἐξασφαλίσασϑαι, ἀκρίβειαν ἔχειν ὕπερβάλ’- 
λουσαν καὶ ἐγρήγορσιν, μή ποτε οἱ πολέμιοι αἰσϑόμενοε ἐπακο- 
λουϑεῖσϑαε αὐτοὺς παρὰ σοῦ, διαχωρίσωσι μὲν τοὺς ἐχλεκτοὺς ὮὉ 
αὐτῶν μαχίμους τοὺς πλείονας τοῦ ὕπ᾽ αὐτὸν λαοῦ, καὶ ἂπο-- 

10 κρύψωσιν εἰς λόχους, καὶ ἀδοκήτως κατὰ σοῦ ἐπίϑωνται" ἐπει-- Tarsenses 
δὴ τοιαύτην ἐνέδραν παρὰ τῶν Ταρσιτῶν ἐν τοῖς ἄνω χωρίοις {δ} ingen 
γενομένην εἴδομεν. τοῦ γὰρ στρατηγοῦ τότε ϑεωμένου κονιορτοὺς — rat. 
τῶν εἷς λείαν ἐξελαύνόντων, οὐχ ἐν ἀληθείᾳ, ἀλλ᾽ ἐν σχήματι 
κούρσου, ὀλίγων καὶ τούτων εὐτελεστέρων, xal κατ΄ αὐτῶν 

15 ἐπελϑεῖν ἐπειγομένου, καὶ τοῦ τουρμάρχου τοῦ ἐπακολουϑοῦντος 
τῷ κούρσῳ καταμελήσαντος, καὶ μὴ τοὺς λόχους καλῶς ἐρευνή-- 
σαντος, ἀδοχήτως τῷ ἐγχρύμματι περιπέπτωχε. καὶ ἵγα μὴ τοι-- P. 147 
οὔτον γένηται, δεῖ σε, ὦ στρατηγὲ, πολλὴν τὴν ἀσφάλειαν 
ποιεῖσϑαι, καὶ ἐρευνᾷν τοὺς χοίλους τῶν τόπων καὶ ἀποκρύφων, 

40διὰ χαβαλλαρίων ἵππους ἐχόντων ταχεῖς καὶ ἀχριβῆ εἴδησιν τῶν 
τόπων" καὶ περὶ τὸ διάφαυσμα διχῇ διελεῖν τὸ στράτευμα, elya 
εἷς πλῆϑός ἐστι, καὶ elg τρεῖς ἀριϑμεῖται χιλιάδας " καὶ τοὺς μὲν 
παραϊππαράτους καὶ τὰς ταγὰς τῶν ἵππων ἐπιφερομένους μή-- 
xo9ev ἀποστέλλειν ἐν ὀχυρῷ τόπῳ. τὰς δὲ παρατάξεις οὕτως δεῖ 


11. χωρίοις. Fort. zoóvo:g. 19. For& ἀποχρύφους. 22. χι- 
λιάδας. Cod. B. μυριάδας. Sed infra 148. A. is quoque χιλεάδας. 


aratim ambulare: primo dux, qui ipse tamen turmarcham hostes specu- 
lantem longo intervallo subsequatur: dein reliqua, sive numeri sint sive 
vexilla, unum post unum: ut ondinatim procedant noctu, absque clamore 
ac strepita.  "lurmarchae, qui praedatores insequitur, praescribere debes 
atque imperare, ut diligentiam atque vigilantiam summam adhibeat, ne ho- 
stes, certiores facti te insequi, delectos fortesque milites numeroque ma- 
num turmarchae superantes a se seiunctos latebris occulant, teque nec opi- 
nato adoriantur: cuiusmodi insidias ἃ 'T'arsensibus superius factas vidimus. 
"Tunc enim dux conspicatus pulverem eorum, qui non vere, sed simulata 
incursione, praedandi causa exierant, pauci illi quidem et infirmi , cum ad 
illos invadendos properaret, turmarcha autem hostes insequens, negligentius 
re gesta, latebras parum curiose scrutaretur, in eorum insidias imprudens 
incidit. Igitur eiusmodi res ut ne fiat, oportet te, o dux , multam cautio- 
mem adhibere, locorumque et latebrarum recessus perscrutari, per equites 
velocibus equis vectos et locorum &ccurate peritos* porro prima luce exer- 
citum , si magnus est, usque ad ter mille numero, bifariam dividere: equi- 
sones, et qui pabula iumentorum portant, procul in communitum locum 
amandare,  Ácies, ob insperatas hostium fosidias ias, instruere opórtet in 


228 DE . VELITATIONE BELLICA 


Fol. 394 τ. παρασκευάσαι, διὰ τὰς τῶν πολεμίων ἀδοκήτους ἐνέδρας. καὶ 
4j μὲν πρώτη ἐχέτω ἀρχηγὸν τῶν ἀξιολογωτέρων στρατηγῶν, καὶ 
. B τὸ τρέτον μέρος τοῦ ὑπὸ σὲ λαοῦ, καὶ ὄπισϑεν μὲν τοῦ τουρμάρ- 
xov δδοιπορείτω. σὺ δὲ μετὰ τῆς μεγάλης παρατάξεως ἐπαχο-- 
Saca. λούϑει τῇ πρώτῃ, ἔχων καὶ τὸ σάκα ὄπισϑέν σου μετ᾽ ὀλίγων ὅ 

-ππέων ἐπακολουϑοῦν" ἵνα, εἰ συμβῇ κατὰ σοῦ ἐνεδρεῦσαι τοὺς 
πολεμίους, καὶ τοὺς πλείονας αὐτῶν μαχίμους ἄνδρας εἷς λόχους 
καταστῆσαι, καὶ ἐπελϑεῖν τῷ αὐτοῖς ἐπαχολουϑοῦντι τουρμάρχῃ, 
δέξηται τοῦτον ἐπιβοηϑοῦδα 1j πρώτη καὶ ἔμπροσϑέν σου περιπα-- 

τοῦσα παράταξις. εἶτα πολέμου μετ᾽ αὐτῆς συῤῥαγέντος, καὶ τῶν 10 
πολεμίων διασκορπιζομένων ἐν τῇ μάχῃ καὶ τὴν τάξιν λυόντων, 
σεὑρὼν αὐτοὺς διεσχεδασμένους ὑπερισχύσεις αὐτῶν. τῶν δὲ πολε- 
μίων πρὸς τὴν τοιαύτην ἐνέδραν μὴ παρασχευασϑέντων, ἀλλὰ πρὸς 
τὸ ἐχδραμεῖν καὶ τὰς χώρας ληΐσασϑαι κατεπειγομένων, χρὴ πρὸ 

τοῦ διαυγάσαι τὰς τάξεις τοῦ ὑπὸ σὲ στρατεύματος εἷς τόπους 15 
ἀποχρύψαι, πρὸς τὸ μὴ τοῖς πολεμίοις φωραϑῆναι, καὶ ἐν τοῖς 
τοιούτοις ἐγχρύμμασι καρτερῆσαι ἄχρι τρίτης ὥρας ἢ καὶ τετάρ- 
της τῆς ἡμέρας, ἕως ἂν οἵ πολέμιοι πρὸς λείαν ἐξελάσωσι" καὶ 
τούτων πόῤῥω γινομένων τῆς τοῦ ᾿“μηρᾶ παρατάξεως, μετ᾽ ὁλί- 

γων ἀνδρῶν καταλιμπανομένης, καὶ μὴ πλῆϑος ἐχούσης λαοῦ, 90 
Dx«r' αὐτῆς ἐπελϑεῖν. καὶ τρεῖς μὲν ἔμπροσϑεν παρατάξεις ἀπο-- 
στεῖλαι ἰσομετώπους, προσβαλεῖν πόλεμον " σὲ δὲ μεϑ᾽ ἑτέρων 
τριῶν ἢ καὶ τεσσάρων παρατάξεων, ταῖς πρώταις ἑπόμενον, πλη- 
Fol, 894 γ. σίον ἐπαχκολουϑεῖν, xol ἡνίκα ai πρῶται παρατάξεις τῆς ἐκ χει- 

ρῶν μάχης ἄρξωνται, καϑὼς ὁρᾷς τοὺς οἰκείους ἀγωνιζομένους, 95 


15. εἷς τόκους. Videtur hic excidisse adiectivum. | 


hunc modum. Prior praefectum habeat unum de ducibus praestantioribus 

et tertiam partem copiarum tuarum: haec a tergo turmarchae iter faciat. 

'Tu cum acie maiori pone priorem incedens, habe item saca tuum a ter, | 
quod te cum paucis equitibus sequatur: ut si accidit, hostes structis tibi | 
insidiis plerosque suos fortes milites in latebris collocasse, turmarchamque | 
se sequentem invasisse, prior acies, quae ante te ambulat, subveniat eum- | 
que excipiat. Praelio cum illa commisso, quando hostes dimicando disie- | 
cti ordines ruperint, tu dissipatos nactus fuaditus vinces. Si hostes non se ' 
parant ad eiusmodi insidias, sed ad excursionem agrorumque populationem 
properant, debes ante lucem turmas tui exercitus in eiusmodi locis occul- 
tare, ubi ab hostibus animadverti nequeant, atque in his latebris persistere 
usque ad tertiam vel quartam diei horam, donec hostes praedatum dilapsi 
sint: his longius a signis Amirae digressis, ita ut paucis militibus relictis 
infrequentia armatis sint, ea invade, tresque acies exaequata Íronte prae- 
mitte, quae pugnam capessant: tu cum alteris tribus vel quatuor aciebus 
priores sequens propius succede. Priores acies postquam manus contule- 
runt, perinde ut tuos praeliantes videbis, ita auxilia subministra. Ac pri- | 





NICEPHORI PHOCAE CAP. XVII. 229 


οὕτω xol βοήϑειαν παρέχειν. καὶ πρῶτον μὲν τὰς ἔνϑεν κἀκεῖ- 
ϑὲν συνεπομένας παρατάξεις προαποστεῖλαι, τοῖς πολεμίοις συν- 
αφϑῆναι , καὶ ἐκ τῶν ἄκρων, εἰ δυνατὸν, καὶ ἐκ πλαγίου προσ- 
βαλεῖν, xal ἐχ χειρὸς μάχεσθαι" εἶτα καὶ σὲ αὐτὸν, εἶ χρὴ, συμ-- 
δ βαλεῖν, εἴπερ ἄρα μὴ ἐπικρατέστερος ὃ ὑπὸ σὲ Aa0g γέγονεν. ἀλλὰ P. 148 

μετ᾽ ὀλίγου λαοῦ, ὡς ἔφημεν, τῆς παρατάξεως τοῦ ᾿“μηρᾶ κα- 
ταλιμπανομένης, o0 δυνήσεται ἀντισχεῖν περὶ τὰς τρεῖς χιλιάδας 
τὸ ὑπὸ σὲ ἀριϑμούμενον στράτευμα. ἀλλὰ ταῦτα μὲν, ὡς 7] πεῖ-- 
ρα διδάσκει, ἐχτίϑεμεν" σὲ δὲ πρὸς τὴν κατεπείγουσαν τοῦ και- 

10 ροῦ χρείαν τε καὶ περίστασιν διατεθῆναι δεῖ, οὐ γὰρ ἢ παράδο-- 
σις δίδωσιν, ἀλλ᾽ ὡς ἢ τοῦ Θεοῦ ἐνισχύσει βοήϑεια, ἡ τοῦ πο- 
λέμου ἔκβασις ἐπακολουνϑεῖ. εἰ δὲ μετὰ μόνου τοῦ ἰδίου ϑέματος 
ὑπάρχεις, ὦ στρατηγὲ, καὶ ὀλίγον ἐστὶ τὸ ὑπὸ σὲ στράτευμα, 
καὶ ὡσαύτως δεῖ σε μετ᾽ ἀσφαλείας πόῤῥω τὴν τοῦ κούρσου τῶν Βῃ 

15 πολεμίων ἀχολούϑησιν ποιεῖσϑαι, πρὸς τὸ μὴ παρ᾽ αὐτῶν ἐπι- 
γνωσθῆναι, καὶ κατὰ μόνων τῶν tl; τὰ χωρία ἐξελαυνόντων καὶ 
διασχορπιζομέγων τὴν ἐπίϑεσιν ποιεῖσϑαι, ὡς ἀνωτέρω ἃδεδή-- 
λωται. 


AEQ. ιζ΄. Περὶ τῶν μετὰ πολλῆς δυνάμεωρ ἐπιτρεχόντων πολεμίων tdg 
χώρας ἡμῶν, καὶ τῆς μετὰ ἐγκρυμμάτων παρασκευῆς. 
El δέ γε τὸ τῶν πολεμίων ἅπαν, ἱππέων τὰ καὶ πεζῶν, 
90 ἄϑροισμα μετὰ μεγάλης καὶ βαρείας δυνάμεως τὰς ἡμῶν χώρας Ὁ 
ἐξελϑὸν ἐπιτρέχει τε καὶ ληΐζεται, xol ἐμβαϑῦναί τε καὶ διερευ-- Ἐοὶ. 895 τ, 
νήσασϑαι ταύτας διαμελετῷ" εἰ τύχῃ δὲ, καὶ τὸ ῬΡωμαϊκὸν κατὰ 


mo quidem acies utrumque tuum latus tegentes praemitte, ut hostibus si- 
gna inferant, e locisque superioribus, si fieri potest, et ex obliquo irruen- 
fes manus conserant: deinde tu ipse, si necesse sit, incurre, si quidem 
non superiores fiunt tuae copiae. 'lametei pauci armati, qui, quemadmo- 
dum diximus, sub signis Amirae relinquuntur, tuo exercitui, ad ter mille 
hominum numero, aegre resistere poterunt. Nos haec, ut usus docet, 
exponimus: tu ut urgens necessitas et tempus flagitat, sic gerere rem de- 
bes. Illa enim non doctrina tradit, sed prout divinum auxilium te corro- 
borabit, ita armorum exitus subsequetur. δὶ solos tuae provinciae mili- 
tes, o dux, manumque exiguam sub signis habes, nihilominus debes prae- 
datores hostium cum cautione, ne ab illis animadvertare, e longinquo con- 
sequi inque eos solos, qui egressi in vicos dissipantur, impetum facere, 
quemadmodum superius declaratum est. 


" Car. XVII De hostibus cum ingentibus copiis provincias nostras Invadentibus, 
et de ratione per insidias bellandi, 

Qued si aliquando omnis hostium equestris atque pedestris vis cum 

maximis immanibusque copiis provincias nostras ingressa pervadit et po- 


pulatur, penitusque penetrare eas ac perscrutari constituit : accidit autem, 


230 DE VELITATIONE BELLICA 


τὸν αὐτὸν καιρὸν στράτευμα ἐπισυνηγμένον εἶναι, καὶ τὴν vod- 
Saraceno- τοῦ παρουσίαν ἀκουτισϑῶσιν oi πολέμιοι, ἀσφάλειαν μὲν πολλὴν 
ra E ἰδίου λαοῦ ποιοῦνται, μὴ ἐῶντές τινας, φυλακῆς ἄνευ, ἐν 
τοῖς χωρίοις διασχορπέζεσϑαι. ἐνέδρας δὲ μᾶλλον xard τοῦ ἥμε- 
τέρου λαοῦ ἐξεργάζεσθαι μηχανῶνται, καὶ καταλαβεῖν αὐτοὺς 5 
ἀδοκήτως σπεύδουσι, διζξαί τε, καὶ καταγωνίσασϑαι. ὀφεί-᾿ 
λεις δὲ καὶ αὐτὸς πᾶσαν ἀσφάλειαν ἐπιδείκνυσθαι, τοῦ μὴ ἀδο-- 
Ὀκχήτως εὑρεθῆναι παρ᾽ αὐτῶν, ἀντιμηχανήσασϑαι δὲ μᾶλλον 
πρὸς τὸ αὐτοὺς τροπώσασϑαι, καὶ γενναῖόν τι καὶ ἀξιόλογον ἐρ-- 
γάσασϑαι. καὶ αὐτῶν τραυματιζομένων παρὰ σοῦ, οὐδαμῶς 10 
ἐγχρονίσουσι τὰς ἡμετέρας χώρας ληϊζόμενοι. χρεὼν οὖν ἐστέ 
σοι, διασχοπῆσαι χωρία ἐπιτήδεια, ἐν οἷς oi ἐκτρέχοντες τῶν 
πολεμίων εἰσέρχονται, τροφῶν καὶ λαφύρων ἀναψηλαφήσεως 
ἕνεχα" καὶ λόχον ἐν αὐτοῖς ἱππικὸν καταστῆσαι, τὸν κατ᾿ αὐτῶν 
ἐπιϑέσϑαι μέλλοντα. ἔστωσαν δὲ οἱ ἱππεῖς οἱ εἷς τὸν λόχον ἀπο-- 15 
στελλόμενοι τῶν διακοσίων ἐπέκεινα, ἀρχηγὸν ἔχοντες ἀνδρεῖον, 
P. 149 xoi πάνυ εἰς τὰς τοιαύτας ἐνέδρας ἐμπειρότατον. ὃ δὲ τοῦ ὅλου 
στρατεύματος ἀρχηγὸς, ἕξ ἢ πέντε χιλιάδας ἱππέων ἔχων πολε- 
μιστὰς καὶ τὴν τοῦ Θεοῦ βοήϑειαν, οὐ πλειόνων ἐν χρείᾳ γενή-- 
σεται. ταύτας τοίνυν διχῆ διελὼν τοὺς μὲν δισχιλίους ἔμπρο-- 90 
σϑεν εἷς ἐπιτήδειον λόχον καταστησάτω" (y ᾧ καὶ σκοπιά ἔστιν 
ὑψηλὴ, ἀπόβλεψιν ἔχουσα, τοῦ μήκοθϑεν τοὺς διωχομένους τοῦ 
Fol. 895 v. λαοῦ αὐτοῦ καὶ διώκοντας δρᾷν. ὄπισϑεν δὲ τῶν δισχιλίων τοὺς 
τρισχιλίους, καὶ πεζὸν στράτευμα σὺν αὐτοῖς ἐν ἀποχρύφῳ 
τόπῳ εἰς ἐνέδραν καταστῆσαι δεῖ, τοῦ τόπου ὑχυρότητα ἔχον-- 95 





ui eodem tempore in unum locum Romanae copiae contractae sint, easque 
prope ésse hostes audiant: magnopere suo exercitui cavent, neque quem- 
quam permittunt sine praesidio per vicos dissipari. Quinetiam id molinn- 
tur, ut insidias nostris copiis struant, easque ex insperato deprehendere, | 
fundere, concidere student. 'lTum vero tu quoque magnam vigilantiam 
praestare debes, ne ex improviso ab illis deprehendare, potiusque contra 
comminisci aliquid, quo et fundas illos, et dignum viro atque illustre fa- 
cinus efficias. Nam, ubi semel cladem abs te acceperunt, praedis agen- 
dis in finibus nostris non immorabuntur. ltaque convenit, te loca oppor- 
tuna dispicere, quo excursores hostium cibariorum praedandique spe intrent: 
jisque locis equites in insidiis locare, qui illos adoriantur. Sint autem equi- 
tes, qui in insidias sic mittantur, supra ducentos, cum praefecto strenuo, 
eiusmodi insidiarum plane peritissimo. Et universi exercitus dux, modo ut 
sex aut quinqu. millia equitum bonorum habeat, et Dei auxilium, plurium 
non indigebit. Nam his bifariam divisis bis mille praemissos in latibulo 
opportuno. constituat, ubi sit specula edita, prospectum habens , ut ex lon- 

quo milites eius agitati i entesque conspici possint. Α tergo horum 
duorum milliam altera tria millia, et peditatum cum illis, disponit in insi- 
diis oportet, abetruso munimentumque habente loco: cui si oaso castellum 


NICEPHORI PHOCAE CAP. XVII. 291 


τος εἶ τύχῃ δὲ καὶ κάστρον πλησίον, ἕξει xáxtivo elg βοήϑειαν. Dux ne pri- 
μὴ σκοπείτω δὲ ὃ σερατηγὸς, μηδὲ κατὰ νοῦν τοῦτο ἐχέτω, ἐὰν τοῦδ δυίυξίαι 
πλήϑη πολεμίων ἐπιτεϑῶσιν αὐτῷ καὶ σφοδρὸς γένηται πόλεμος, B praelio. 
ἔνδοϑεν τοῦ κάστρου γενέσϑαι, πρὸ τοῦ τὸν ἴδιον περισῶσαι 
ὅ λαόν. τοῦτο γὰρ οὐ μόνον ἀδοξίαν καὶ καταφρόνησιν, ἀλλὰ καὶ 
βλάβην ináya, καὶ τῆς χώρας ἀφανισμὸν καὶ πανολεϑρίαν. ὁ, 
ἀλλ᾽ ἔξωθεν ἐν τοῖς ὀχυρώμασι τοῖς πλησίον τοῦ κάστρου μετὰ 
τοῦ πεζικοῦ στρατεύματος ἰσχυρῶς ἀντιμαχέσϑω, ἀνάγκῃ περι-- 
πεσών" ἅτε πολλὴν éx τοῦ τόπου ἔχων βοήϑειαν, καὶ τὸν τοῦ 
10χάστρου πεζὸν λαὸν εἷς συμμαχίαν αὐτοῦ. ὃ οὖν ἀρχηγὸς τῶν 
τριακοσίων, τῶν tlg φυλακὴν τῶν χωρίων ἀποσταλέντων, εἰς 
περιωπὴν ἱστάμενος καὶ ὁρῶν τοὺς πολεμίους ἐν τοῖς χωρίοις &la- C 
ἐρχομένους, ἡνίχα τῶν ἵππων ἀποβάντες τὰς οἰκίας τῶν χωρίων 
ἀναψηλαφῶσιν, ἑκατὸν καὶ μιχρόν τε πλέον ἐκ τοῦ λαοῦ τῶν 
15 τριαχοσίων διαχωρίσας ἀποστειλώτω, διορισάμενος αὐτοῖς ὀξέως 
κατὰ τῶν πολεμίων ἐπιϑέσϑαι. πλείονες δὲ ἔστωσαν οἱ ἀποστελ-- 
λόμενοι τῶν εἰς τὰ χωρία εἰσερχομένων πολεμίων. καὶ κατ᾽ αὖ- 
τῶν οὕτως ἐπιϑέμενοι χάριτι Χριστοῦ πολλοὺς καὶ ἀνελοῦσι, καὶ 
δεσμώτας λήψονται. οἱ δὲ περιττεύοντες τοῦ λαοῦ ἡμῶν, ὅσοι 
20 τῶν πολεμίων τῶν ἰδίων ἵππων ἐπιβῆναι δυνηϑῶσι καὶ φυγῇ χρή- 
σωνταιε, ἐπιμελῶς τούτους διώξουσιν, ἕως ἂν παρὰ τῶν φούλ-- Fol. 996 r. 
κων τῶν πολεμίων, τῶν ἱσταμένων εἷς φυλακὴν τῶν ἑταίρων αὖ-- Ὦ 
τῶν, ἐπιδιωχϑῶσιν. δρῶν δὲ τοὺς διώχοντας ὃ τῶν τριακοσίων 
ἄρχων μὴ εἰς πλῆϑος ὄντας, ἀλλ᾽ ἀσυντάχτως καὶ ἀκρατῶς 
ϑοδιώχοντας, καρτερησάτω ἐν τῷ ἐγκρύμματι, ἕως οὗ οἱ διωκό- 
22. ἑταίρων, ἑτέρων codd. 


subest, id quoque ad firmamentum confert. Neque tamen hoc spectet dux, 
in animove habeat, ut, vi hostium incumbente pugnaque acerrima commissa, 
in castellum se coniiciat, antequam saluti militum consuluerit, Id enim 
non solum dedecus et despectum affert, sed calamitatem etiam, et provin- 
ciae perniciem atque interitum. Quin potius in locis munitis iuxta castel- 
lum cum peditatu fortiter obsistat, si qua necessitate premitur: habebit ibi 
cum ex loco auxilium, tum ex praesidio pedestri castelli, opitulatum prodi- 
turo. Praefectus trecentorum illorum, qui ad observationem vicorum missi 
sunt, in specula constitutus ubi viderit, hostes vicos ingressos descendisse ex 
equis casasque paganorum scrutari, paulo plures quam centum ἃ globo 
trecentorum seiunctos praemittat, iussos ut citati in adversarios incurrant. 
Debent autem qui mittuntur, numero plures esse quam hostes vicos ingres- 
si. lta illos invadentes Christi gratia multos et trucidabunt et captivos 
facient. Qui supererunt ex turma illa, εἰ quotquot adversariorum equis 
conscensis fugae se permittere potuerint, eos acriter insequantur, donec 
ipsi a globis hostium, commilitonum tuendorum causa dispositis, agitentur. 
Hos persequentes praefectus trecentorum videns non magno esse numero, 
sed inordinate effuseque ruere, exepectet in la&bulo, donec sui milites fu- 


252 DE VELITATIONE BELLICA, . 


μένοι τοῦ λαοῦ αὐτοῦ καταλάβωσι καὶ διέλϑωσιν. εἶϑ᾽ οὕτως 
καὶ αὐτὸς σφοδρῶς κατὰ τῶν πολεμίων ἀπὸ τοῦ ἐγχρύμματος 
ἐξελθὼν, μετὰ τῶν σὺν αὐτῷ ὁρμησάτω, καὶ εὐοδωθήσεται τῇ 
τοῦ Χριστοῦ δυνάμει καὶ χάριτι. λήψεται γὰρ καὶ δορναλώ- 
τοὺς, καὶ πολλοὺς καὶ ἀναιρήσει καὶ τραυματίσει. τῶν οὖν πο-- 8 
P. 150 λεμίων ἔτι. προστιϑεμένων, καὶ elg πλῆϑος αὐξανομένων, καὶ 
σφοδρῶς ἐπιδιωκόντων, τοὺς μὲν κατασχεϑέντας δεσμίους, τούς 
τε ἵππους αὐτῶν καὶ ὅπλα ἔμπροσϑεν ἀποστειλάτω, τοῦ κατα- 
λαβεῖν ἐν ᾧ τόπῳ ὃ στρατηγὸς ἵσταται. κἀκεῖνος εὐτάκτως ὕπο- 
φευγέτω μετὰ τῶν σὺν αὐτῷ, ἐρεθίζων τοὺς πολεμίους πρὸς 10 
δίωξιν καὶ ἐμπείρως ἐφελχόμενος " μηδεὶς δὲ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ yi- 
. Ψωσχέτω, ἐν οἷς τόποις τὰ ἐγχρύμματα τοῦ στρατηγοῦ ἵστανταε, 
εἰ μὴ μόνος ὃ ἄρχων αὐτῶν. τῶν δὲ πολεμίων ἐπιτιϑεμένων a$- 
τῷ μετὰ πλήϑους λαοῦ, καὶ ἀχρατῶς διωκόντων, ὑποστροφὰς 
Βποιείτωσαν οἱ ὄντες ἀνδρεῖοι καὶ γενναιότατοι, καὶ ἵππους εὐτό- 15 
ψους ἔχοντες, xal πληττέτωσαν τοὺς διώκοντας " ἵνα καὶ τοὺς 
τραυματίας τῶν ἰδίων διασώσωσι, καὶ ἵππων ἀτονούντων ἢ καὶ 
πληττομέγων ἑτέρων ἐπιβῆναι παρασκευάσωσιν. e^ οὕτως ἐπι-- 
διδόντας τοὺς χαλινοὺς τῶν ἵππων μετ᾽ ἐλασίας μακρυνϑῶσι μι-- 
Fol. 896 τ. χρὸν τῶν διωκόντων" ἵνα καὶ τοῦ βάρους τοῦ ἐπικειμένου αὐτοῖς 40 
τῶν πολεμίων μικρὸν κοὐφισϑῶσι, κἀχεῖνοι, ὀξύτερον τοὺς ἵπ.- 
πους ἐλαύνοντες πρὸς δίωξιν, ἀτόνους καὶ λειποψυχοῦντας égyá- 
σωνται. ἐγγιζόντων δὲ τῷ ἐγχρύμματι τῶν διωκομένων τοῦ λαοῦ 
ἡμῶν, εἴτε δεξιᾷ εἴτε εὐώνυμα διελϑέτωσαν " ἵνα τοῦ ἐγκρύμμα- 
C vog ἐξερχομένου μὴ κατὰ τόπον αὐτοῖς συναντήσωσι, καὶ ἀλλή- 95 





gientes advenerint atque praetervecti sint. 'Tum ipse, in hostes ex insi- 
diis consurgens, cum sua manu signa cursim inferat, et Christi potentia ac 
gratia rem bene geret. Etenim cum captivos faciet, tum multos concidet 
et vulnerabit. Atiluentibus tamen magis magisque hostibus, auctaque mul- 
titudine acriter instantibus, captivos iam factos, equosque eorum atque ar- 
ma remittat, ut deducantur in locum ubi dux subsidiatur, Ipse cum sua 
manu servatis ordinibus recedat, hostes ad persequendum irritans atque 
intelligenter alliciens: neque quisquam ex eius turma sciat, quibus in lo- 
cis insidiae cum duce lateant, praeter ipsum praefectum. Hostibus incum- 
bentibus ei magno numero, rapideque insequentibus, quotquot strenui e 
fortes sunt, et equis valentibus vehuntur, se convertent, Insequentesque 
feriant: quo et suos saucios conservent, et si quorum iumenta aut defessa 
aut vulnerata sint, his facultatem suppeditent alia conscendendi. Postea re- 
missis habenis ἃ persequentibus aliquantulum cursim se removeant: ut et 
jncumbente sibi hostium vi paulum leventur, et illi equos, ad persequen- 
dum festinanter admissos, lassitudine conficiant et axaniment. Nostri fu- 
gientes latibulo appropinquantes vel dextra vel laeva transeant: ne pro- 
rumpentibus insidiis eodem loco occurrant, sibique inter se fraudi eint. At 


, 


NICEPHORI PHOCAE CAP. XVI 233 


λους παραβλάψωσι. μετὰ δὲ ταῦτα τῶν διωκομένων σὺν αὐτοῖς 
οὖσιν ἐν τῷ ἐγχρύμματι, ὑποστρεφόντων. καὶ ἐκ δύο μερῶν 
τῆς δρμῆς αὐτῶν κατὰ τῶν πολεμίων γινομένης, εἷς ὠφέλειαν 
καὶ τοῦτο τοῦ ἡμετέρου λαοῦ γενήσεται. ἔστω δὲ ὃ τόπος τοῦ Locus ind- 
δἐγχρύμματος ἐπιτήδειος πρὸς τὸ καλῶς αὐτοὺς ἀποχρύπτειν" στέ- ἘΠῊΝ 
ψωμα δὲ ἢ δυσχωρίαν εἰς τὴν ἔξοδον μηδαμῶς ἐχέτω, ἀλλ᾽ ἐφό- 
μαλος ἔστω καὶ εὐρύχωρος, μηδὲν παρεμποδίζων τὴν κατὰ τῶν 
πολεμίων αὐτῶν ὁρμὴν καὶ ὀξεῖαν ἐπίϑεσιν, καὶ μάλιστα περὶ 
τοὺς δισχιλίους ὄντων. ἐπὶ γὰρ τοσούτου ἀριϑμοῦ πλατεῖαν καὶ 
10 εὐθεῖαν εἶναι δεῖ τὴν ἔξοδον τοῦ τοιούτου χωρίου. καὶ ἡ περιωπὴ Ὁ 
δὲ, ἐν ἧ ἵσταται βλέπων ὃ τοῦ λαοῦ τοῦ ἐν τῷ ἐγχρύμματι ἂρ- 
χηγὸς, ἐπιτηδεία ἔστω, ὥστε καϑορᾷν ἀπὸ πολλοῦ διαστήματος 
τοὺς διώχοντας πολεμίους, καὶ τὴν ποσότητα τοῦ λαοῦ αὐτῶν 
στοχάζεσθαι, καὶ κατανοεῖν, ὅπως τὴν δίωξιν ποιοῦνται. ἐγγι- 
Ἰδσάντων δὲ τῶν διωχόντων ἐπὶ τῷ ἐγχούμματι, ἐπικαλεσάμενοι 
τὴν τοῦ Θεοῦ βοήϑειων, ὑξεῖ καὶ σφοδροτάτῳ καὶ ἀνδρείῳ δρ- 
μήματι μετὰ κραυγῆς καὶ ἀλαλαγμοῦ κατ᾿ αὐτῶν δρμησάτωσαν. 
ὑποστρεφέσθωσαν δὲ καὶ οἵ διωκόμενοι" καὶ ἐκ δύο μερῶν τῆς P. 151 
ὁρμῆς αὐτῶν κατὰ τῶν πολεμίων γεγενημένης, εἷς ὠφέλειαν καὶ 
SO To?ro τοῦ ἡμετέρου στρατοῦ γενήσεται. καὶ εἰ ἀχολούϑως πάνταξοϊ. 397 τ. 
κατὰ τὸν παρόντα πραχϑείη διορισμὸν, ἔχοντες πρὸ πάντων καὶ 
τὴν τοῦ Θεοῦ βοήϑειαν συνεφαπτομένην αὐτοῖς, οἵα τότε xara- - 
στροφὴ καὶ ὄλεϑρος τῶν πολεμίων γενήσεται, oi πεῖραν τῶν τοι-- 
οὕτων ἔχοντες ἴσασι. xal πῶς γὰρ ἄρα, τῶν ἵππων τῇ μακρᾷ 
36 χαὶ συντόνῳ διώξει ἡτονηχότων, xal τῶν ἀνδρῶν τῷ πολλῷ πόνῳ 





9. δισχιλίους. Cod. B. τρισχιλίους. 


ubi fugientes se cum illis in latibulo coniunxerint, tum se obvertant. Et 
si ex duabus partibus impressionem in hostes faciunt, id quoque utilitatem 
nostris copiis afferet. Sit autem locus insidiarum ad eos bene occultandos 
aptus: neque angustias circa exitum asperitatesve ullo modo habeat, sed pla- 
nus patulusque sit, neque eurum impetum in hostes perceleremque incitatio- 
nem impediat, maxime si ad bis mille sint. "Tanto enim numero latus atque 
rectus exitus esse debet ex loeo eiusmodi. Item specula, ubi dux insidiarum 
consistit. circumspiciendi causa, idonea sit, ex qua quam longissime hostes 
insequentes videre, numeroque eorum aestimato, quo modo persecutionem 
faciant intelligere possit. Persequentes ubi ad insidias appropinquant , in- 
vocata numinis ope, acri et vehementissimo atque strenuo impetu, clamore 
lubiloque sublato, in illos se incitent. Simul fugientes se convertant: ac si 
e duabus partibus impetus ab illis in hostes fieri potest, illud quoque ad iu- 
vandum exercitum imomentum habebit. Ita unaquaque re ex praescripto 
nostro administrata, si, quod caput est, Dei auxilio insuper sublevantur, 
quanta tum hostium strages internecioque eventura sit, qui harum rerum 
esum babent sciunt. Qui enim, iumentis longa et citata persecutione defea- 





254 DE VELITATIONE BELLICA 


τῆς μάχης ἐκλελοιπότων, o) τὰ κακῶν ἔσχατα τούτοις συμβήσεται; 
εἰ δὲ, ὅπερ πάντη ἀνέλπιστόν ἔστιν, ἰσχύσωσιν οἱ πολέμιοι ἄντι- 
^ , 3^ a “Ψ , “ , 

Βστῆναι, πάσης αὐτῶν τῆς δυνάμεως ἐν τῷ τοιούτῳ πολέμῳ naga- 
γενομένης, καὶ καρτερὰ μάχη γένηται πανστρατὶ αὐτῶν μαχομένων, 
διὰ τὸ τὴν ἧτταν αὐτῶν ἀναχαλέσασϑαι, καὶ κατὰ δεύτερον λόγον 5 
τοῦτο συμβῇ" δεῖ τὸν τοῦ στρατοῦ ἀρχηγὸν ἀπὸ συνθήματός τι- 
voc καὶ διορισμοῦ καὶ σάλπιγγος ἀνακλητικῆς διαχωρίσαε τοὺς οἷ- 

Recessus κείους τῆς ix χειρῶν μάχης, νῶτα διδόντων αὐτῶν (πλὴν μὴ σὺν 

Vacieadas, ἐλασίᾳ καὶ φυγῇ ἀκόσμῳ, ἀλλ᾽ εὐτάκτως), ἐρεϑίζειν τε τοὺς πο- 
λεμίους πρὸς δίωξιν. ἐπικειμένων δὲ τῶν παρατάξεων τῶν πολε- 10 

μίων καὶ διωχουσῶν, τῇ μείζονι ἐνέδρᾳ περιπεσοῦνται. καὶ διω- 

€ xópevos ἐν ἑνὶ μέρει τῆς ἐνέδρας, ὡς ἔφημεν, διερχόμενοι, ónó- 
ταν xut. αὑτῶν οἱ ἐν τῇ μεγάλῃ ἐνέδρᾳ ὄντες δρμήσωσιν, ὕπο- 
στρεφέσϑωσαν παραυτίκα καὶ οἱ διωκόμενοε, καὶ εὑρεϑήσονταε 
ἐχ δύο μερῶν τοῖς πολεμίοις μαχόμενοι" καὶ πολλὴν τοῦτο τῷ 15 
στρατῷ προξενίσει τὴν ὠφέλειαν. εἰ οὖν oí διώχοντες ἄχρι τῆς 
ἐνέδρας καταλάβωσι, καὶ ἀπροόττως ταύτῃ περιπέσωσι, καὶ 

Fol. 897 τ. τολμηρῷ καὶ ἀνδρείῳ ὁρμήματι ἀπὸ τοῦ ἐγχρύμματος κατ᾽ αὖ- 
τῶν ἐφορμήσωσι, τῇ τοῦ Χριστοῦ χάριτι κατὰ κράτος τούτους 
ἡττήσουσι, καὶ μέγα κλέος ἑαυτοῖς περιποιήσονται. εἰ δὲ διά τινα 90 
σφάλματα μὴ τελέως δυνηϑῶσι τῶν παρατάξεων τῶν ἐχϑρῶν 
περιγενέσϑαι, ὡς δύναμιν βαρεῖαν ἐχόντων, καὶ ἰσχυρῶς παν- 

Ὁ στρατὶ αὐτῶν μαχομένων, ἔχων καὶ τὸ πεζῶν στράτευμα συμμα- 
χούντων σοι, σὺ μᾶλλον αὐτῶν ὑπερισχύσεις. καὶ εἰ μὴ κατὰ 
κράτος ἥττηϑῶσιν, ἀλλ᾽ οὖν πολλοὺς αὐτῶν μαχαίρας ἔργον 95 
sis hominibus multo labore pugnae deficientibus, non extrema illis mala ac- 
cident? Si tamen, quod prorsus improbabile est, hostes, universa eorum 
multitudine in hunc conflictum se demittente, obsistere valent, fitque, omni- 
bus illorum copiis pugnantibus, acre praelium, quod detrimentum acce- 
ptum sarcire student, videturque praeter exspectationem res casura: debet 
tunc dux exercitus signo aliquo ac mandato, perque tubam receptui canea- 
tem, suos cominus instantes revocare, ita ut terga dent (neque tamen id 
cursim et fuga effusa, sed ordinate), hostesque ad persequendum allicere. 
Ka acies hostium incumbentes seque proruentes in maiores insidias inci- 
dent. Fugientes, ab uno latere latibuli, sicuti diximus, praetervecti, ubi 
in hostem maiores insidiae consurrexerunt, ipsi quoque protinus se con- 
vertant, infestaque signa adversariis utrinque inferentur: quod magno adiu- 
mento erit exercitui. Insequentes si usque ad insidias provecti temere in 
illas irraunt, nostri, audaci atque strenuo impetu ex latebris in illos provo- 
lantes, Christi. gratia magnifice illos superabunt , magnamque gloriam con- 
sequentur. Quod si propter quaedam errata penitus fundere acies hostium 
mon potuerunt, quod multitadine infinita copiisque omnibus congregatis 
acriter praeliabantur , tamen, quod peditatum babes simul signa inferen- 
tem, melius tu quam illi rem geres. Neque si prorsus debellas, at denique 








NICEPHORI PHOCAE CAP. ΧΥ͂ΠΙ, 295 


ποιήσῃς, πλείονας δὲ τούτων xal ἀνδραπόδων λόγῳ κατάσγῃς, 
xal φόβῳ μεγάλῳ καὶ καταπλήξει ὑποβληθῶσιν" ὡς μηκέτι τολ-- 
μᾷν ἀδεῶς τὰς χώρας κατατρέχειν xal ληΐζεσθαι, μᾶλλον δὲ 
σπεύσουσι τὴν ἰδίαν καταλαβεῖν. καὶ ταῦτα μὲν, καϑὼς οἷ πρὸ 

δήμῶν ἡμῖν παρέδοσαν, καὶ ἡ ἀπὸ τοῦ μαχροῦ χρόνου ἐμπειρία, 
συνεγραψάμεϑα. σοὶ δὲ πρὸς τὴν εἰχὸς ἐπερχομένην περίστασιν 
προσήχει διαγενέσϑαι. οὗ γὰρ ὡς αἷ τῶν ἀνϑρώπων βουλαὶ, ἀλλ᾽ 
ὡς 7) ἄνωθεν πρόνοια τὰ xa3^ ἕκαστον ταλαντεύσῃ, καὶ τὸ τοῦ 
πολέμου ἕπεται πέρα. | 


KEd. up. Περὶ τοῦ, πότε δεῖ τὸν στρατηγὸν ἐκ δύο μερῶν τῶν πολε- P. 152 
: μίων παραδρομὴν ποιῆσαι. 

10 ΕἸ δὲ ἕτι ἐπιμείνουσιν οἱ πολέμιοι, ὅπερ ἀνέλπιστόν ἔστι 
μετὰ τὸ οὕτως τραυματισϑῆναι, τὰς χώρας ἡμῶν φωσσατικῶς 
πυρπολοῦντες, χατακαίοντές τε καὶ διαφϑείροντες, μηδαμοῦ 
εἰς χοῦρσον μήκοϑεν τὸν λαὸν αὐτῶν τολμῶντες ἀποστέλλειν, 
χρὴ τὸν στρατηγὸν ἀξιόλογον δύναμιν εἷς. τὸ ἕτερον μέρος τῶν Β 

15 πολεμίων ἀποστεῖλαι, ἐν ᾧ αὐτὸς μὴ παρατρέχει" καὶ τοῖς ἀπὸ 
τριῶν ἢ τεσσάρων μιλίων τοῦ φωσσάτου παρεκτρέχουσιν ἔνϑεν 
κἀχεῖϑεν ἐπιτίϑεσθαι καὶ τραυματίζειν, πρὸς τὸ διακωλύειν αὖ-- - 
τοὺς τροφὰς ἀναλαμβάνειν" ἵνα ὡς ἐκ τούτου σπάνιν ἔχοντες 
τροφῶν ἀναγκασϑῶσιν ὑποστρέψαι. εἰ δὲ δρᾷς, ὦ στρατηγὲ, Fol. 898 r. 

Φ0 τοὺς πολεμίους ἔτι ἑαυτοὺς παραφυλάττοντας, καὶ μὴ πόῤῥω 
ἐξελαύνειν τοὺς εἷς συλλογὴν χρειῶν ἀποστελλομένους παραχω-- 
ροῦντας, καὶ ταύτην τὴν ἐνέδραν εἰς βλάβην αὐτῶν ἐπινοήσα-- 
multos eorum gladio conficies, plures in servitutem rediges, formidinemque 
ac terrorem illis magnum iniicies: ut non amplius imprudenter incurrere 
agros ac vastare audeant, contendantque potius domum redire. Haec, sicut 
a maioribus accepimus, et longinqui temporis usu edocti sumus, ita con- 
scripsimus. 'Te autem convenit ad unius cuiusque rei probabilem eventum 
accommodari. Non enim ut hominum voluntates, sed ut summa providen- 
tia quidque ponderat, 3ta armorum exitus consequuntur. 

Car. XVIII. De eo, quando oportet ducem bipartito hostes insequi. 


Bi hostes diutius commorantur, tametsi id quidem parum credendum 
est de tam male habitis, factisque castris agros nostros incendiis ac va- 
stationibus populantur, neque milites suos longius praedandi causa dimit- 
tere audent, debet dux firmam manum post terga hostium in alteram par- 
tem, ubi ipse non est, circummittere: et quicunque tria vel quatuor millia 
passuum a castris digrediuntur, à duobus lateribus eos aggredi ac vexare, 
frumentationibusque prohibere: ut sic cibariis destituti domum redire co- 
gantur. Quod si vides, o dux, bostes magis etiam sibi cavere, neque fru- 
mentatum missis longius progrediendi potestatem facere, ad detrimentum 
lis inferendum illiusmodi insidias comparare debes. Considera globos ho- 


256 | DE VELITATIONE BELLICA 


σϑαι δεῖ. τὰ φοῦλκα διασχοπῆσαι τῶν πολεμίων, và εἷς φυλακὴν 
Οαὐτῶν ἐξερχόμενα καὶ πόῤῥω τοῦ φωσσάτου ἱστάμενα. καὶ οἷον 
ἐξ αὐτῶν βραδύτερον ὑποστρέφει εἰς τὰς σκηνὰς αὐτῶν, ἴσως 
καρτεροῦν ἕως οἱ τὰ πλησίον αὐτῶν χωρία ἀνερευνῶντες ἑταῖροι 
πρὸς τὰς σκηνὰς αὐτῶν ὑποστρέψουσι, κατ᾽ αὐτοῦ ἐνεδρεῦσαι 5 

ἐπείχϑητι. καὶ δι ἐμπείρων βιγλατόρων εἰ δυνατὸν στοχάσασϑαι 
τὴν ποσότητα τῶν εἰς τὸ φοῦλκον ἱσταμένων πολεμίων, καὶ τού- 
τῶν πλείονας μαχίμους ἄνδρας τῶν ἱππέων ἀπολεξάμενος λόχον 
γενέσϑαι τοῖς ἐχϑροῖς παρασχευάσεις, ἀρχηγὸν ἐν αὐτοῖς ἐφιστῶν 

ἀνδρεῖον καὶ ἐμπειρότατον, διορίσασϑαί τε αὐτὸν ὀλίγους τινὰς 10 
Dro) ὑπ᾽ αὐτὸν λαοῦ χιτῶνας ἀμφιάσασϑαι γεωργῶν" συμμῖξαι 
τε αὐτοῖς τῇ ἀληϑείᾳ καί τινας τῶν ἀγροτῶν καὶ γεωργικῶν. ἀό-- 
πλους δὲ πάντας εἶναι, καὶ τὰς κεφαλὰς ἀσχέπους " τινὰς δὲ καὶ 
ἀνυποδέτους" ἐφίππους δὲ ἅπαντας, Ἑυλοχόντια κατέχοντας 

πάνυ κοντὰ, πρὸς τὸ ἀπατῆσαι τοὺς πολεμίους, καὶ δόξαν a$-15 
τοῖς ἐμποιῆσαι, ὡς οὐκ εἶεν τοῦ στρατοῦ, ἀλλὰ γεωργοί τινες, 
Casarum οα-οὗ λεγόμενοι οἰχοφύλακες. μὴ πλείους δὲ τούτους εἶναι τῶν εἴκοσι. 
stodes. εἰσαγαγεῖν δὲ αὐτοὺς ἐν χωρίοις ἀνὰ ἐξ ἢ καὶ πλείονας πλησίον 
ἀλλήλων, ἔχοντας κτήνη τινὰ ἐν τοῖς αὐτοῖς χωρίοις, εἴτε ὕπο-- 

P. 153 ζύγια εἶεν καὶ βόες, εἴϑ᾽ ἵπποι τε καὶ ἡμίονοι. περὶ δὲ &v0e- 20 
κάτην ὥραν τῆς ἡμέρας διορίσασϑαι αὐτοὺς ἐμφανισθϑῆναι τοῖς 
πολεμίοις, ἀπὸ χωρίου εἷς ἕτερον χωρίον δρομαίως εἰσερχομένους 
καὶ περισπωμένους, ὅπως τὰ χτήνη αὑτῶν ἀναλάβωνται, καὶ 
πρὸς τὰ ὀχυρώματα διασώσωσι. τούτους τοίνυν ἡνίχα οἱ εἷς τὸ 
11. ἀμφιάσασθαι. De hac forma vid. Albert. ad Hesych. I. 295. A. 


14. ξυλοκόντια. Sic verti cum Ducang. Gloss. I. col. 1024. nisi leg. 
ξυλαχόντια. 


stium, qui ad frumentatorum praesidium egressi longius a castris consti- 
terunt. Quorum si quis tardius ad tentoria se recipit, praestolatus for- 
tasse, donec commilitones, iuxta vicos perscrutati, in castra recesserint, 
hunc circumvenire propera. Ac si excubitoribus peritis adhibitis nume- 
rum hostium in hoc globo persistentium inire potes, per maiorem numerum 
virorum valentium ex equitibus electorum insidias adversariis faciendas 
curabis, delegato ad hoc praefecto strenuo ac peritissimo. Is paucos quos- 
dam ex suis vestimenta rustica induere iubeat: his admisceat aliquot revera 
paganos atque agricolas. Omnes autem inermes esse debent, capitibus 
nudis, nonnulli etiam discalceati: cuncti equis insidentes, baculos geren- 
tes admodum breves, ad fallendos hostes fidemque illis faciendam, noa se 
esse de exercitu, sed paganos quosdam , qui casarum custodes appellen- 
tur. Neque esse debent plus viginti. Hos introducat in vicos, senos si- 
mul, aut etiam plures, ita ut nou longe inter se distent, iumentaque ha- 

nt in ipsis vicis, sive haec veterina sint ac boves, sive equi et muli. 
Hos iubeat, circa undecimam horam diei hostibus se in conspectum dare, 
οἱ ἃ vico ad vicum trepidanter discurrere satisque agere, quasi pecora sua 








NICEPHORI PHOCAE CAP, XVIII. 297 


φοῦλκον ἱστάμενοι πολέμιοι ϑεάσωνται, τὰ μὲν τῶν κτηνῶν ai- 
τῶν παρέλκοντας, τὰ δὲ ἀπελαύνοντας, καὶ ἀγρότας εἶναε καὶ 
γεωργοὺς τούτους ὑποτοπήσουσιν, ἀχρατῶς καὶ ἀφυλάχτως τού- 
τους ἐπιδιώξουσι. διωχόμενοι δὲ oi τὸ σχῆμα τῶν οἰχοφυλάκων 
δκαὶ γεωργῶν ὑποδύντες, σπουδάσουσι καταλαβεῖν, ἐν ᾧ τὸ ἔγ-- 
κρυμμα ἵσταται" καὶ τούτους οἱ πολέμιοι διώχοντες περιπεσοῦν- B 
ται τῇ ἐνέδρα ἀπαραφυλάκτως. ἐπὰν δὲ τοῖς λοχήσασι προσεγ- 
γίσωσιν, εὐτάχτῳ φρενὶ καὶ δρμῇ κατ᾽ αὐτῶν οἷ τοιοῦτοι ἐφορ-- 
μήσαντες συῤῥαγείτωσαν. καὶ δῆλον ὡς οὖκ ἀντιστήσονται χἂν 
10 πρὸς μικρὸν οἱ πολέμιοι" ἀλλὰ νῶτα δόντες πολλοὶ τούτων καὶ 
ἀναιρεϑήσονται, καὶ δορυάλωτοι γενήσονται. εἰ δὲ σύνεγγυς ὃ 
χῶρος εἴη τῆς τῶν ἐχϑρῶν στρατιᾶς, ἐν ᾧ τὰ τοιάδε τελεῖται, ΄’ 
καὶ πλῆϑος τοῦ λαοῦ τῶν πολεμίων εἰς ἐχδίχησιν τῶν διωκομένων 
ἐξέλϑοι, χρὴ τὸν στρατηγὸν καὶ ὕπισϑεν τῆς τοιαύτης ἐνέδρας 
15 καὶ ἕτερον λαὸν τόπον εἷς ἐπιτήδειον εἰς ἔγχρυμμα καταστῆσαι, 
ἀπέχον τῆς προτέρας ἐνέδρας μίλια δύο. καὶ εἶγε, ὡς ἔφημεν, C 
τοὺς ἐν τῇ πρώτῃ ἐνέδρᾳ λαὸς τῶν πολεμίων ἐπιδιώξει, οἱ τοῦ 
δευτέρου ἐγχρύμματος ἐξερχόμενοι κατ᾽ αὐτῶν τοὺς μὲν οἰχείους 
περισώσουσι, τοὺς δὲ πολεμίους κατατραυματίσουσι καὶ ϑανα--Ἑοϊ. 999 r. 
90 τώσουσι. δεῖ οὖν τὴν τοιαύτην μηχανὴν, ὦ στρατηγὲ, περὶ δυ-- Qua hora ^ 
σμὰς ἡλίου ἐξεργάσασϑαι" ἵνα, ἐὰν πλήϑη πολεμίων ἐπίϑωνται pl dE 
Toig dy τῇ ἐνέδρᾳ, ἡ νὺξ καταλαβοῦσα καὶ τὸν πόλεμον διαλύ- — stes. 
vaca, ἀβλαβῆ τὸν ὑπὸ σὲ λαὸν διατηρήσῃ. 


8. φρενί. Fort. φορῦ.ςἨ 17. λαὸς] λαοὺς codd. 


inde repetere inque loca munita compellere velint. Hostes globatim excu- 
bantes, ubi hos partim pecora sua protrahentes, partim ante se agentes 
conspexerint, agricolas eos et paganos esse rati, effuse atque temere illoa 
persequentur. Hi qui custodum et agricolarum personam susceperunt, 
mi agitantur, festinabunt locum assequi, ubi latentes copiae consederunt: 
quos hostes persequentes, imprudentes in insidias incident. Nam ubi his 
appropinquarint, nostri animo motuque compoeito coorti illis occurrant. 
lbi perspicuum est, ne tantisper quidem restituros hostes: sed fuga facta 
mult eorum et interibunt, et captivi fient. Si tamen a loco, ubi haec 
runtur, acies hostium propius abest, adversariique magna inultitudine ad 
tuendos suos fugientes se effundunt, debet dux a tergo harum insidiarum 
slteram manum loco idoneo collocare , in latibulo, quod a prioribus insidiis 
duo millia passuum absit. Ac si, ut praediximus, milites priorum insidia- 
rum vis hostium persequitur, qui in altero latibulo sunt, evolantes in illos, 
tum commilitones servabunt, tum adversarios damno et morte afficient. 
Qno commento, o dux, sub occasum solis eportet uti: ut, etiamsi vis hostiura 
insidistores urgeat, tamen nox superveniens diremto praelio incolumem tuam 
manum servet. 





288 .. DE VELITATIONE BELLICA 


, DKEG. θ΄. Περὶ καταστάσεως xol ἐξοπλίσοῶς xol yvpryacíoag σερατοῦ. 
Εἰ δέ γε ϑαῤῥήσουσι κοῦρσον διαχωρίσαι, εὐφυῶς δεῖ σε 
τούτους ἐπιτηδεύσασϑαι, ἀποστέλλοντα τῶν ὑπὸ σέ τινα ἀνδρείᾳ 
καὶ ἐμπειρίᾳ κεκοσμημένον, μετὰ καϑωπλισμένου λαοῦ καὶ ἐξαρ- 
κοῦντος, τοὺς διεσχεδασμένους τῶν πολεμέων κατατρέχειν, καὶ 
: ἀναιρεῖν, καὶ δεσμώτας ποιεῖν. σοῦ δὲ μηδέποτε καταλυέτω ἢ 5 
παράταξις" ἵνα, εἰ συμβῇ φούλκοις πολεμίων περιτυχεῖν πλῆϑος 
P. 154 ἔχουσι λαοῦ, πρὸς φυλακὴν δηλαδὴ τῶν ἐξελθόντων πολεμίων 
ἐπακολουθοῦσι, τὴν ἰδίαν ἔχων παράταξιν συνισταμένην, πόλε- 
pov μετὰ τοῦ φούλκου συνάπτων στρατηγικῶς καὶ ἐμπείρως, ὡς 
ἐξεϑέμεϑα, καταγωνίσῃ τούτους, καὶ τελείῳ παραδώσῃς ἀφα- 10 i 
ψισμῷ. ταῦτα δὲ εἰς τὴν σὴν ἀσφάλειαν, ὦ στρατηγὲ, xol τοῦ 
λαοῦ φυλάττεσθαι ὑπεμνήσαμεν, εἴγε ὀλιγοστόν ἐστι τὸ ὑπὸ σὲ 
στράτευμα, καὶ εὐαρέϑμητον, καὶ τοῦ τῶν πολεμίων πολὺ ἐλατ-- 
τούμενον. εἰ δὲ περὶ τὰς ἕξ ἢ πέντε χιλιάδας ἀπαριϑμεῖται τὸ 
ὑπὸ σὲ μάχιμον, μᾶλλον κατὰ πρόσωπον ἀντιτάξασθαι τοῖς πο-- 15 
λεμίοις ἐπείχϑητι. καὶ οὕτως διὰ μηχανικῶν στρατηγημάτων καὶ 
Β ἐπιτηδεύσεων, εἰ χρὴ, καὶ ἀδοχήτων κατ΄ αὐτῶν ἐπιϑέσεων, 
καὶ εἰ χαλῶς καὶ ἐμπείρως τὸν κατ᾽ αὐτῶν μηχανήσῃ πόλεμον, 
Fol. 899 v. ἔχων τὴν Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἀκαταμάχητον βοήϑειαν συνε- 
παμύνουσαν, μεγάλα κατὰ τῶν ἐχϑρῶν νίκης ἐργάσῃ τρόπαια. 90 
οὐχ ἐνὸν δὲ ἄλλως στρατηγικῶς καὶ ἐμπείρως πρὸς τὸν πόλεμον 
παρασχευασϑῆναί σε, εἰ μὴ πρότερον ἐξασκήσῃς καὶ ἐχπαιδεύ-- 
σῃς τὸ ὑπὸ σὲ στράτευμα, ἐϑίζων αὐτὸ καὶ ἐγγυμνάζων εἴς τε 
1. εὐφνῶς) ἀφυῶς codd, 18. καὶ εἰ. Sic codd. 


Car. XIX. De statu, armatura et exercitatione militum. 


Sed si audent catervatim praedatores ἃ se disparare, debes hos so- 
lertia adhibita invadere, misso uno de illis qui sub te militant, homine vir- 
tute atque usu praedito 9 cum armata manu quae sufficiat, hostes dispersos 
insectari, occidere, captivos facere. Neque tamen tu tuam aciem solvas: 
ut si accidit, te in globos hostium numero valentes incidere, qui praesidii 
causa praedatores insecuti sint, tua acie instrncta, praelioque cum globo 
illo, bonorum ducum more ac perite, ut exposuimus, commisso, expugnes 
illos, et funditus ad internecionem delens. Haec tuae, o dux, militumque 
tnorum salutis conservandae causa monuimos, si quidem tuae copiae 
sunt, et tenues, ut hostiles illis plurimum praestent. Sed si sub signis tuis 
numerantur sex aut quinque millia armatorum , magis a fronte adoriri ho- 
stes contendito. Et sic callidis consiliis et commentis, si opus est, tum 
etiam insperatis procursationibus , recte ac perite bellum adversus eos ad- 
ministrans, si habes insuper Christi Dei nostri invictum auxilium pro te 
propugnans, ex victoria contra hostes magna constitues tropaea,  Quan- 
quam fieri non potest, ut caeteris rebus imperatorie ac scienter ad bellum 
te pares, nisi prius exercueris atque erudieris copias tuas, subigens atque 


NICEPHORI PHOCAE CAP. XIX. ^ 230 


τὴν τῶν ὅπλων μεταχείρισιν, καὶ πόνων xal ταλαιπωριῶν τὸ δρι- 
μύ τε καὶ ἐπίπονον καρτερεῖν" καὶ μὴ χαυνότητι καὶ ῥαϑυμίᾳ, 
μέϑη τε καὶ τρυφαῖς καὶ ταῖς ἄλλαις ἀσωτίαις τὸ ἑαυτῶν πᾶν 


ἐπιτρέτειν. προσήκει γε μὴν; τάς τε ῥόγας αὐτῶν καὶ σιτηρέσια Milites in 
δἀνελλιπῶς τούτους λαμβάνειν" ἄλλας τε δωρεὰς καὶ εὐερψεσίας, honore νας 


πλείους τῶν ἐϑίμων καὶ διατετύυπωμένων " ἵνα τὸ ἀνενδεὲς ἔχοντες C 


ἐχ τούτων δύνωνται καὶ ἵππους καλλίστους ἐπικτᾶσϑαι, καὶ τὰς 
ἄλλας αὐτῶν πανοπλίας, καὶ χαιρούσῃ ψυχῇ, καὶ προϑύμῳ καὶ 
ἀγαλλομένῃ καρδίᾳ προκινδυνεύειν αἱρῶνται τῶν βασιλέων ἡμῶν 
Ἰοτῶν ἁγίων, καὶ παντὸς τοῦ Χριστιανικοῦ πληρώματος. τὸ δὰ 
κρεῖττον πάντων καὶ ἀναγχαιότερον, ὅπερ τὸ πρόϑυμον αὐτῶν 
διεγείρει, καὶ τὴν ἀνδρείαν αὔξει, καὶ τῶν ἀτολμήτων ἐρεϑέζεε 


κατατολμᾷν, τὸ τελείαν ἔχειν ἐλευϑερίαν τὰς ἑαυτῶν οἰχίας καὶ Ὁ 


τῶν ὑπηρετουμένων αὐτοῖς στρατιωτῶν, καὶ τοὺς περὶ αὐτοὺς 
i5bánavrag. τοῦτο γὰρ ἀρχῆϑεν καὶ ἀπὸ παλαιοῦ εἷς αὐτοὺς καὶ 
συνετηρεῖτο καὶ διεφυλάττετο" καὶ εὑρήσεις τοῦτο νενομοϑετημέ- 


γον παρὰ τῶν πάλαι ἁγίων καὶ μακαρίων βασιλέων, καὶ ἐν voit: 


ταχτικοῖς βιβλίοις αὐτῶν ἐγγεγραμμένον. πρὸς δέ γε τῇ ἐλευϑε- 
ola χρὴ αὐτοὺς καὶ τῆς δεούσης ἀπολαύειν τιμῆς, καὶ μὴ κατα- 


90 φρονεῖσϑαι καὶ ἀτιμοῖῦσϑαι. αἰσχύνομαι γὰρ εἰπεῖν, καὶ τύ-Ἐσϊ. 


πτεσϑαι τοὺς τοιούτους ἄνδρας, τοὺς μὴ προτιμῶντας τῆς 


400 r. 


ἰδίας ζωῆς ὑπὲρ ϑεραπείας τῶν ἁγίων βασιλέων, καὶ τῆς τῶν P. 155 


«Χριστιανῶν ἐλευϑερίας καὶ ἐκδικήσεως" καὶ ταῦτα παρὰ φορο- 
20. ἀτιμοῦσθαι. Sic pro ἀτιιᾶσθαι, ut paulo post 155. A. lin. 9. 


docens illas tum tractandis armis, tum in acerbitatibus ac molestiis laborum 
serumnarumque perferendis: ne mollitiei, ignaviae, temulentiae, luxuriae, 
reliquis nequitiis totos se tradant. Convenit item, ut rogas atque fru- 
mentationes plenas accipiant; insuperque donativa et largitiones, ultra 
consuetas ac praescriptas : ut sic necessitates suas nacti inde et equos opti- 
mos et armaturam reliquam comparare sibi possint, et laeta mente, parato 
stque erecto animo pro sacris Imperatoribus nostris universaque republica 
Christiana periculis obijcere sese velint, Sed omnium optimum atque ma- 
xime necessarium, quod excitat eorum alacritatem, auget virtutem, stimulat 
demum, ut vel non audenda efficere conentur, illud est, ut non solum 
ipsorum e£ militam sibi ministrantium domus, sed etiam universi eorum 
necessarii, omnium rerum immunitatem habeant. Haec a principio anti- 
quitus servabatur circa iilos consuetudo, ac permanebat: id ipsum a pri- 
scis Im ribus, sacris ac beatis illis quidem , et pronunciataum, et in 
libris militaribus eorum scriptum reperies. eter immunitatem opus etiam 
est, ut debitum honorem percipiant, neque despicatni sint, aut iniuriam pa- 
tiantur. Nam pudet me dicere, vel verberari eiusmodi viros, qui vitam 
E minoris ducant, modo sacris Imperatoribus ofticium suum praestent, 
Christianosque liberent et ulciscantur: idque ab exactoribus misellis, qui 


240 DE VELITATIONE BELLICA 


λόγων ἀνϑρωπαρίων, xa) μηδεμίαν τῷ κοινῷ προξενούντων ὧφέ- 
λειαν, ἀλλ᾽ ἢ μόνον ἐχπιεζόντων καὶ ἐχτριβόντων τοὺς πένητας, 
καὶ ἐξ ἀδικίας καὶ πολλῶν αἱμάτων πενήτων ἑαυτοῖς πολλὰ τάλαν» 
τα χρυσίου ἐπισυναγόντων. δεῖ δὲ αὐτοὺς μηδὲ παρὰ τῶν ϑεμα- 
τικῶν πριτῶν ἀτιμοῦσϑαι, καὶ ὡς ἀνδράποδα κατασύρεσϑαι καὶ5 
μαστίζεσϑαι, δεσμά τε καὶ κλοιὰ (ὦ τῆς συμφορᾶς) περιτίϑεσθαε 
τοὺς ἐχδίχους καὶ, μετὰ Θεὸν, σωτῆρας Χριστιανῶν, καὶ ὑπὲρ τῶν 
B ἁγίων βασιλέων καϑ᾽ ἑχάστην, ὡς εἰπεῖν, ἀποϑνήσχοντας " αὐτοῦ 
τοῦ νόμου παρακχελεύοντος, ἕκαστον ἄρχοντα τοῦ ἰδίου λαοῦ ἐξου- 
σιάζειν, καὶ τούτους κρίνειν. καὶ τίνος ἑτέρου ἄρα λαὸς οἰχεῖος 10 
ὃ τοῦ ϑέματος, & μὴ μόνον τοῦ στρατηγοῦ, ὃν ὃ βασιλεὺς ὃ 
Dux olim iu- ἅγιος ἐν αὐτῷ προχειρίζεται; διὰ τοῦτο γὰρ καὶ ἀπὸ τῶν ἀρχαιο-- 
de ἴα κὰν τάτων Ῥωμαίων καὶ τοῦ νόμου τὴν τοῦ ἰδίου ϑέματος ἐξουσίαν 0 
bus. στρατηγὸς ἐχέχτητο, κρίνων τοὺς ἐγκαλοῦντας ἐπὶ στρατιωτικοῖς 
πράγμασι, καὶ διοικῶν τὰ ἐν τῷ ϑέματι ἀναχύπτοντα, ἔχων συν-- 15 
εργὸν τὸν χριτὴν καὶ παρ᾽ αὐτοῦ συνεργούμενος" συνεργῶν δὲ 
χαὶ τῷ πρωτονοταρίῳ καὶ τοῖς ἄλλοις τοῖς τὰς τοῦ δημοσίου δου-- 
Ολείας ἐγχεχειρισμένοις. εἶχε δὲ καὶ ὃ τουρμάρχης τῆς ἰδίας αὐτοῦ 
τούρμας παρὰ τοῦ νόμου καὶ τῆς βασιλικῆς προστάξεως ἐπ᾽ ἐξ-- 
ουσίας τὰς κρίσεις, κατὰ τοὺς ἐπικρατήσαντας τύποις καὶ τὰ 20 
Vol. 400 τ. τούτων προνόμια. tl μὲν οὖν τὴν πάλαι κατάστασιν ὃ τῶν ἁγίων 
βασιλέων λάβῃ στρατὸς, καὶ τὰ λυποῦντα καὶ εἰς πενίαν αὐτοὺς 
ἄγοντα πόῤῥω γένωνται τούτων " μεγάλην λήψονται προϑυμίαν, 
καὶ χαρὰν, καὶ ἀγαλλίασιν" καὶ γενναμιότεροε καὶ εὐτολμώτεροε 
ἔσονται, ἀκαταγώνιστοί τε καὶ ἀκαταμάχητοι τοῖς πολεμίοις ὄφϑή- 95 
nullam reipublicae utilitatem afferant, nisi quod exspolient solum οἱ conte- 
Yant egentes, eque iniuriis ac sanguine pauperum plurimo grande auri pon- 
dus redigant. Nec magis oportet, ut a iudicibus provincialibus contume- 
lia afficiantur, servorumque instar trahantur , pulsentur, in vincula et boias 
(o rem odiosam) coniiciantur vindices οἵ, post Deum , servatoree Christia- 
norum, pro sacris Imperatoribus prope dicam qnotidie occumbentes: ipsa 
lege iubente, ut praefectus in suas quisque copias imperium habeat, eas- 
que iudicet. Et cuimam milites provinciales proprii sunt, nisi duci soli, 
uem divinus princeps ea in provincia constituit? Quamobrem etiam ab an- 
tiquissimis Romanis auctoritas duci in sua provincia lege erat data, ut actio- 
nem intendentes in causis militaribus iudicaret, natasque in provincia li- 
tes administraret, simul assidente et adiuvante iudice: utque ipse et pro- 
. tonotario et reliquis, qui magistratus civiles haberent, operam tribueret. 
Item turmarcha in causis suae turmae ex lege edictoque principali iudicium 
exercebat, secundum formulas tunc usitatas, atque praerogativas illorum. 
Quod si reponitur in pristinam conditionem divinorum principum exercitus, 
quaeque in luctum egestatemque detrudunt milites, procul ab illis remo- 


ventur: miram capient alacritatem, hilaritatem, laetitiam: strenuiores et | 
eudaciores erunt; inexpugnabiles et invicti adversariis existent. Quibus | 


NICEPHORI PHOCAE CAP. XX. 241 


σονται. καὶ τούτων οὕτως γινομένων, οὐ μόνον τὰς ἰδίας oi 
ἅγιοε ἡμῶν βασιλεῖς ἐχδικήσουσε χώρας, ἀλλὰ καὶ ἑτέρας πλεί- 
στας τῶν πολεμίων καϑυποτάξουσιν. D 


ΚΕΦ. x. Περὶ τῶν ἐγχρονιξόντων πολεμίων κατὰ τῆς χώρας ἡμῶν, ἕνα 
ὁ ἡμέτερος στρατὸς κατὼ τῆς χώρας αὐτῶν ἐπέλθῃ. 

Τῶν πολεμίων μετὰ μεγάλης καὶ βαρείας δυνάμεως τὰς χώ- 

ὅρας ἡμῶν περιπολούντων, ἐχτριβόντων τε, καὶ ἀφανιζόντων, P. 156 
καὶ πολιορκίας κάστρων διαμελετώντων᾽ φυλαττομένων δὲ, τοῦ 
μὴ παρὰ τῶν Ῥωμαϊκῶν στρατευμάτων ἐνεδρευϑῆναι, ἀλλὰ μᾶλ-- 
λον αὐτοὺς ἐνεδρεῦσαι μηχανωμένων" εἰ μὴ ἀξιόλογος Ρωμαϊκὴ 
δύναμις εἷς ἀντιπαράταξιν τούτων ἐστὶ, δυναμένη τούτους κα-- 
10 ταγωνίσασϑαι" τοῦτο δεῖ σε, ὦ στρατηγὲ, διαπράξασθαι, ὅπερ 
καὶ iv τοῖς ἄνω χρόνοις γέγονε, καϑὼς ἡ συντεϑεῖσα στρατηγι- 
x; βίβλος παρὰ τοῦ ἀοιδίμου καὶ σοφωτάτου βασιλέως “Ζέοντος 
διαλαμβάνει. ἧ καὶ οἱ ἐντυχόντες σαφῶς τὰ περὶ τῶν λεχϑησο-- 
μένων ἐπίστανται. τὸ γὰρ κατ᾽ ἐκεῖνο καιροῦ δ' τῶν ΚιλίκωνΒ 

16 ἅπας λαὸς μετὰ βαρείας δυνάμεως κατὰ τοῦ ϑέματος τῶν ᾿νω- 
τολικῶν ἐξελϑὼν, καὶ τὸ χάστρον ισϑείας σφοδρῶς πολιορκῶν, 
τῷ τηνικαῦτα ἀρχηγῷ τοῦ στρατοῦ 0 βασιλεύων προστέταχε, με- 

τὰ τῶν ϑεμάτων καὶ ταγμάτων κατὰ τῆς τῶν Κιλίκων χώρας ἐπι: Fol. 401 r. 

στρατεῦσαι" δύο δὲ τῶν στρατηγῶν, τοῦ τε ZÁvaroAuxo) καὶ τοῦ 

30 Ὀψικίου, ὑπολείπεσθαι, τοῦ πρὸς ἐχδίχησιν, ὡς οἷόν τε, τοῦ 


b. περιπολούντων. Fort. πυρπολούντων. 18. διαλαμβάνει. Vid. 
Leonis Tactic. inter Opp. Meurs. edit, Lami, VI. 775. B. εἰ Con- 
stantini Τ᾽ οί. ibid. 1375. C. 


ita constitutis, sancti Imperatores nostri non modo suas provincias tuebun- 
tur, verum etiam alias plurimas, quae hostibus obtemperant, sibi subiicient, 


CaP. XX. De adversariis, si diutius in regione nostra morantur, ut exercitus 
noster in illorum fines transeat. 


Quod si hostes cum magno gravique exercitu provincias obeant, ve- 
xent, exinaniant nostras, obsessiones oppidorum facere in animo habeant, 
caveantque praeterea, ne ab exercitu Romano insidiis petantur, ipsique 
potius ad faciendas illi insidias intenti sint: si non idoneae copiae ad ca- 
Stra contra facienda suppetant, quae pellere eos possint: illud te oportet, 
o dux, exsequi, quod idem superiore memoria factum est, sicut liber demon- 
strat, quem de ducis officio Leo, celebratae memoriae sapientiaeque prin- 
ceps, confecit. Quem qui legerint, praeclare quae dicturi sumus intel- 
Hgent. lllo enim tempore, cum tota Cilicum gens maximis copiis effer- 
buisset in provinciam Orientalem, castellumque Mistheae summa vi oppu- 

ret, ei qui tunc exercitui praeerat mandavit Imperator , ut cum latercu- 

is numerisque in Cilicum fines se inferret: duos autem duces, Anatolici et 

Opsicii, post se relinqueret, qui ad servandum pro facultate castellum re- 
Leo Diaconus. 16 


- 
* 


242 DE VELITATIONE BELLICA 


ve xdazoov καὶ τῆς λοιπῆς χώρας toic πολεμίοις ἀντικαϑίστασϑαι. 
ὃ μέντοι τῶν στρατευμάτων δημαγωγὸς (ἦν δὲ τότε ᾿ΝΝικηφόρος ὃ 
ἐπίχλην Φωχᾶς), διὰ τῆς ὁδοῦ τῆς τοῦ Παυριανοῦ λεγομένης xa- 
Οτὰ τῆς χώρας ““δάνης τὴν ἐπέλευσιν ποιησάμενος, λείαν ὅτι πλεέ- 
στην ἠλάσατο. τούτῳ πρὸς συνάντησιν λαὸς ὃ τῆς “Ἵδάνης ἐξῆλ-- 5 
ϑε, καὶ ὡς ἀπὸ μιλίων δύο τῆς πόλεως αὐτῶν ἀντιταξάμενοι, 
ἅμα τῷ συμπεσεῖν ἀλλήλοις νῶτα μεταβαλόντες οἵ τοῦ Ἰσμαὴλ 
ἀχόσμῳ φυγῇ καὶ σποράδην εὐθὺ τῆς πόλεως ὥρμησαν. ὃ δέ γε 
τῶν Ῥωμαϊκῶν στρατευμάτων ἡγούμενος ὅσους τῶν ᾿Ισμαηλιτῶν 
ἔνδον πυλῶν γενέσϑαι μὴ δυνηϑέντας εὗρε, τοὺς μὲν μαχαίρᾳ 10 
συνέχοψες τοὺς δὲ πρὸς δουλείαν ἠγάγετο. τοῦ δὲ ἄστεος ἐγγύϑε 
Ager Tar- στρατοπεδευσάμενος, ἀμπελώνων καὶ δένδρων τὰ ἔγχαρπα ἅπαν- 
arque" κατατεμὼν, τό, Tt πέριξ τῆς πόλεως λαμπρόν τε xol tUxo- 
Douov ἀπημαύρωσε. τῇ δὲ ὑστεραίᾳ ἄχρι ϑαλάσσης ἐπιδραμὼν ὃ 
λαὸς αὐτοῦ, αἰχμαλωσίαν ὅτι πλείστην καὶ κτήνη πάμπολλα áva- 15 
λαβόμενος, καὶ δι᾽ ὅλης τῆς ἡμέρας δδοιπορήσας, ἐν τῷ Κύδνῳ 
ποταμῷ, ὃς Ἱέραξ ἐγχωρίως κέκληται, ἔξωϑεν τῆς γεφύρας, ἐν 7 
ἥ ὁδὸς πρὸς "άδανα φέρει, ἠπλήκευσε. τῇ δὲ ἐπιούσῃ ἀπάρας 
Fol, 401 v. ἐκεῖϑεν, τὴν ἰδίαν καταλήψεσθαι ἐπορεύετο. τὴν τῶν Ῥωμαίων 
τοίνυν oi τὴν Πίσϑειαν περικαϑήμενοι πολέμιοι κατὰ τῆς ἑαυτῶν 90 
9 M! (4 , 
χώρας ἐπίϑεσιν ἀκουτισϑέντες, τὴν πολιορκίαν λύσαντες τάχει 
P. 157 πολλῷ πρὸς ἐχδίκησιν τῆς ἰδίας χώρας ὑπέστρεψαν. ἀλλ᾽ ἀπρα- 
κτήσαντες τῶν ἀμφοτέρων διήμαρτον. ὃ γὰρ τῶν Ῥωμαϊκῶν 
στρατευμάτων ἡγούμενος μετὰ πολλῶν σχύλων τε καὶ λαφύρων 
- καὶ ἀνδραπόδων διὰ τῆς 0008 τοῦ Καρυδίου λεγομένης τὰ "Pa 25 
liquamque regionem hostibus obsisterent. lta summus copiarum nostra- 
rum dux (is erat tunc Nicephorus cognomento Phocas), per viam quae 
Mauriani dicitur in agrum Adanensem facta impressione, praedas ingen- 
tes cepit. Cui Adanenses obviam egressi, ad duo millia passuum ab op- 
pido instructá acie, simul atque concurrerunt, terga vertentes Ismaélitae 
effusa fuga disiecti recta ad oppidum contenderunt. Quorum quotquot 
Romanorum exercituum dux deprehendit, qui intra portas se coniicere non 
potuissent, eorum partim in hostium numero habuit, partim in servitutem 
abduxit, Castris dein propter oppidum positis, exciso omni vinearnm ef 
arborum foetu, nitorem locorum circa oppidum amoenitatemque delevit, 
Posuidie eius diei ad mare usque pervadens exercitus, captixos quam 
multos nactus pecorumque multitudinem , nullam partem diei itinere inter- 
misso, δὰ Cydnum flumen, quod Hierax ab accolis vocatur, ultra ponte 
per quem iter Adanam versus est, consedit. Inde profectus postridie 
suos fines recipere se coepit. Hostes Mistheam circumsidentes, cum de 
Romanorum in suam regionem impressione audissent, obsidione soluta ma- 
gnaue celeritate adhibita ad suum agrum tuendum reverterunt. Sed inani 
abore suscepto utraque spe frustrati sunt. Nam dux exercituum Roma- 
horum cum spoliis, praedis, mancipiis permultis, per viam, quae Cearydii 


NICEPHORI PHOCAE CAP, XX. 243 


μαίων ἤϑη κατέλαβε. πρὸς τούτῳ δὲ καὶ oí στρατηγήσαντες τῶν 
Ινατολικῶν xal Καππαδοκίας ἐν τοῖς ἄνω χρόνοις » τῶν Ταρσι- 
τῶν κατὰ τῆς Ῥωμαϊκῆς χώρας τὴν ἐξέλευσιν ποιουμένων, δι᾽ 
ἄλλης ὁδοῦ ἐν ταῖς χώραις αὐτῶν εἰσερχόμενοι, not) μὲν αὐτοὶ 
δἐχεῖγοι; ποτὲ δέ τινας τοῦ λαοῦ αὑτῶν ἀποστέλλοντες, κατὰ τὸ 
ἐγχωροῦν τούτους κατετραυμάτιζον. ὃ δέγε τὴν ἡγεμονίαν τῆς Β 
“Ἰυκανδοῦ καὶ τῶν ἐχεῖσε ἀκριτικῶν ϑεμάτων ἐγκεχωρισμένος dy 
τοῖς αὐτοῖς χρόνοις, ὁσάκις ἂν ᾿“λὴμ ὃ υἱὸς τοῦ Χαμβδᾷ κατὰ Alim Cham- 
Ῥωμανίας τὴν ἐξέλευσιν ἐποιήσατο, ἢ ἐν τῇ ἰδίᾳ χώρᾳ χρείας bonn F. 
10 ἀναγκαίας αὐτὸν κατεπειγούσης μετέβη, κατὰ τῆς χώρας τοῦ Χά- 
Aene καὶ τῆς «Ἀντιοχείας ἐπιτιϑέμενος, μεγάλην ἐν αὐτοῖς βλά- 
βην εἰργάζετο" καὶ τοὺς συγγενεῖς αὐτοῦ, xal ἀρχηγοὺς τῶν 
φωσσάτων, μεγάλους καὶ περιφανεῖς, δορυαλώτους εἶλε, καὶ 
τοὺς τούτων μαχίμους ἄνδρας, καὶ πλεῖστα φρούρια. τὸ αὐτὸ 
1502 καὶ ἐν τῇ τῶν Κιλίκων χώρᾳ διεπράττετο, ὡς τῇ “Ἰυκανδῷ 
συνορούσῃ. καὶ αὐτοὺς τοίνυν, ὦ στρατηγὲ, ὅτε μετ᾽ ἐπιτη-Ο 
δεύσεως καὶ ἐνέδρας τραυματίζειν τοὺς πολεμίους ἀπορήσεις, διὰ 
τὸ ἑαυτοὺς ἐπιμελῶς ἀσφαλίζεσθαι καὶ παραφυλάττειν" οὔτ᾽ abo. 408 τ. 
πάλιν ἀξιόλογον ἔχεις δύναμιν, πρὸς τὸ φανερῶς αὐτοῖς ἀντιμά--: 
Φοχεσϑαι" τοῦτο δεῖ σε διαπράττειν᾽ καὶ εἴτε αὐτὸν σὲ κατὰ τῆς 
χώρας τῶν πολεμέων ἐπείγεσθαι, καταλιμπάνοντα ἄνδρα τῶν ἄλ-- 
λων στρατηγῶν ἀξιολογώτερον, μετὰ καὶ στρατεύματος τοῦ πρὸς 
παραδρομὴν καὶ πρόνοιαν τῶν ϑεμάτων ἐξικανοῦντος " εἴτε, σοῦ 


7. ἐγκεχωρισμένος. Fort. ἐγκεχειρισμένος. 15. ὧς — συνορούσῃ] 
ὥστε νιχᾷν αὐτῷ συνορῶσαν codd. 


Φ 
vocatur, ad Romanos ee fines recepit. Praeter haec Anatolicorum quoque 
Cappadociaeque duces superiore memoria, quando Tarsenses in agrum 

manum impressionem fecerant, per aliam viam in illorum regionem ingres- 
si, modo per se ipsi, modo per quosdam suorum eo missos, pro facultate 
illos vexaverunt. Eadem tempestate is, cui Lycandi erat provinciarum- 
que limitanearum, quae ibi sunt, commissa cura, quotiescunque Alim Cham- 
bdani filius vel in Romanos fines irruptionem faciebat, vel in sua ipse re- 
gione, causa necessaria urgente, castra mutabat, Chalybonensem et Án- 
tiochinum ingressus agrum, magnum partibus illis detrimentum afferebat: 
in potestatemque redigebat suam Alimi propinquos, castris praefectos ma- 
gnos ac spectabiles homines, eorumque milites , viros fortes, et castella nu- 
mero plurima. Quod idem in Ciliciensi fiebat tractu, quippe qui Lycando 
sit finitimus. Quapropter, o dux, siquando industria insidiisque tuis male 
habere non potes hostes, quod ipsi se diligenter communiant ac tueantur : 
neque magis idoneas habes copias, ut aperto Marte decertare possis: id 
quod diximus facere te oportet: et vel te ipsum in adversariorum limites 
inferre, relicto praestantiseimo ex praefectis tuis, cum manu quae ad inse- 
quendos hostes tuendasque provincias sit satis: vel, si tu ipse bostes se- 


244 DE VELITATIONE BELLICA 


τὴν παραδρομὴν ποιοῦντος, τὸν χρείττογα τῶν στρατηγῶν, xal 
Ὁ ἐπ᾽ ἀνδρείᾳ καὶ πολυπειρίᾳ ὀνομαστὸν καὶ ἐπάινούμενον, μετὰ 
ἱππικῆς καὶ πεζιχῆς ἀξιολόγου δυνάμεως κατὰ τῆς τῶν πολεμίων 
ἀποστέλλειν χώρας, καὶ χρονίζειν ἐν αὐτῇ, καὶ πυρπολεῖν, καὶ 
ἀφανίζειν, καὶ κάσερα πολιορχεῖν" ἵνα τοῦτο ἀκούοντες οἷ πολέ- 5 
quot, καὶ μὴ βουλομένου τοῦ ἀργηγοῦ αὐτῶν, ἀναγκάσωσιν αὖ- 
τὸν ἐπαναζεῦξαι πρὸς τὴν τῆς ἰδίας χώρας ἐχδίχησιν. δπόταν δὲ 
τὰς χώρας ἡμῶν καλῶς ἐκσπηλεύσῃς, καὶ φυγαδεύσης καὶ τὸν ἐν 
αὐτοῖς οἰκοῦντα λαὸν καὶ τὰ τούτων ϑοέμματα ἐν ὄρεσιν ὑψηλοῖς 
καὶ δυσβάτοις, καὶ βουληϑῶσιν οὗ πολέμιοι ψηλαφῆσαι καὶ ἄνε- 10 
P. 158 ρευνήσασϑαι τὰ τοιαῦτα ὄρη, κἀκεῖϑεν τούτους ἀνδραποδίσα-- 
σϑαι, καὶ πανστρατὶ πλησιάσαι τοῖς τοιούτοις τόποις ϑελήσωσι, 
καὶ τὰς σκηνὰς ἐχεῖσε πήξασϑαι" ὀφείλεις καὶ αὐτὸς ἐν τοῖς μέ- 
ρεσιν ἐκείνοις πλησίον γενέσϑαει, εἷς ἐκδίκησιν τῶν οἰκείων. καὶ 
εἶγε τὸν χῶρον ϑεάσῃ, ἐν ᾧ oi πολέμιοι αὐλίζονται, ὕρος ἔχον-- 15 
τα ἢ τόπον ὑψηλὸν καὶ ἐπιτήδειον πρὸς τὸ νυχτὸς κατ᾽ αὐτῶν 
Fol. 402 ν. ἐπιϑέσϑαι, τοῦτο μελετήσεις. καὶ διασχοπήσας καλῶς τὴν τοῦ 
τόπου ϑέσιν, xal βοήϑειαν ἐχεῖϑεν ἔχων, τὸν xar! αὐτῶν πα- 
ρασχευάσῃς πόλεμον νυχτὸς, μετὰ πεζικῆς δυνάμεως καὶ ἱππέων, 

Β χαϑὼς περὶ νυχτοπολέμου κατωτέρω εἴρηται. καὶ μεγάλως ἄὐ-.90 
τοὺς τραυματίσεις καὶ ἐχϑροήσεις, καὶ παρασκευάσεις ἐκεῖϑεν 
ὑποχωρῆσαι. καρτερούντων δὲ ἔτι ἐν ἐκείνῳ τῷ χώρῳ, καλῶς 
ἑαυτοὺς ἀσφαλιζόμενοι καὶ παραφυλάττοντες, καὶ βουλομένων 
ἀνερευνῆσαι τὰ ὄρη, ἐν οἷς τὰ χαταφύγια τῶν χωριτῶν τυγχάνει, 





19. καὶ] σὺν codd. . 


queris , optimum ex praefectis, qui ob virtutem usumque in re militari no- 
men sit et laudem nactus, cum idonea equitum militumque copia in regio- 
nem adversariorum immittere, qui eam ibi commorans incendiis popula- 
tionibusque vexet, oppidaque obsideat: ut hac re audita hostes ducem 
suum vel invitum ad patriam tuendam signa referre cogant. Quod si agros 
nostros diligenter exinanieris, incolarumque turbam atque pecora in altos 
&sperosque montes compuleris; hostes autem velint perquirere ea iuga ac 
scrutari, hominesque inde in servitutem abducere, ideoque omnibus cum 
copiis accedere ad eiuamodi loca, et cas£ra ibi ponere cogitent: debes tu 
quoque appropinquare locis illis, ad opem tuis ferendam. Ubi si animad- 
verteris, locum , in quo tendant adversarii, montem habere aut crepidinem 
editam , aptamque, ut inde noctu aggredi eos possis, ad hoc mentem con- 
vertas, Atque, perspecta bene natura loci, illa adiutus cum pedestribus 
equestribusque copiis praelium instituas adversus illos noctu, quemadmo- 
dum in capite de dimicatione nocturna infra demonstrabitur. lta vehemen- 
ter illos vexabis et perterrebis, efficiesque ut inde recedant. Quod si ni- 
hilominus permanent ibidem, diligenterque sese custodiunt &c tuentur, 
voluntque scrutari montes, in quibus receptacula rusticae plebis sunt, de- 








NICEPHORI PHOCAE CAP. XXI. 245 


δέον φυλαχϑῆναι καὶ προχατασχεϑῆναι παρὰ σοῦ τὰς εἰσόδους 
διώ τε ἀκοντιστῶν καὶ ψιλῶν. καὶ τούτων καλῶς φυλαττομένων, 
ἐν οἷς ἡ καταφυγὴ τῶν γεωργῶν σὺν τῶν φαμιλεῶν καὶ τῶν τέ- 
xvuv αὑτῶν γέγονεν, εἰ βουληϑῶσι διὰ τῶν στενωπῶν καὶ δυσβά- 

ὅτων ἐκείνων ὁδῶν εἰσελϑεῖν, ἡττηϑήσονται" καὶ μάλιστα πεῖι- 
κῆς [δυνάμεως αὐτοῖς ἐπιϑεμένης. εἰ δ᾽ αὐτοὶ μετὰ πεζικῆς} 0 
βουληϑῶσιν ἐπελϑεῖν, καὶ τὰ ὄρη διερευνήσασθαι, ἐν ἐνδοτέροις 
καὶ ὀχυρωτέροις καὶ ἀνεπιβουλεύτοις τόποις εἰσαγαγεῖν τοὺς τῶν 
χωρίων οἰκήτορας ἐπείχϑητι" σοῦ μετὰ παντὸς τοῦ λαοῦ τὰς 

10 εἰσαγούσας κατ᾽ αὐτῶν ὁδοὺς δηλαδὴ καταλαμβάνοντός τε καὶ 
ἀσφαλῶς διαφυλάττοντος. | 


ΚΕΦ. κα΄. Περὶ πολιορκίας κάστρου. 
Ἡρὸς πολιορκίαν δὲ κάστρου κατανοῶν εὐτρεπιζομένους τοὺς 
πολεμίους, δέον καὶ σὲ, ὦ στρατηγὲ, ὅσα πολιορκεῖσθαι δυνα- 
τὸν (εἰσὶ γὰρ πολλὰ κάστρα μὴ δεδιότα πολιορκίαν), ἐν τοῖς τοι- 
16 οὕτοις πρὸ τῆς τῶν ἐχϑρῶν ἐξελεύσεως παρασκευάσαε τὸν ἐν αὖ- Fol. 408 τ. 
τοῖς καταφεύγοντα λαὸν μηνῶν τεσσάρων τροφὰς καϑένα ἕχα-- 
στον, εἰ δυνατὸν» καὶ πλειόνων, xa9^ ὅσον συνορᾷς ἔσεσϑαι τὴν 
πολιορκίαν, ἀποτίϑεσθαι. καὶ τῶν ἐν ταῖς κιστέρναις ὑδάτων 
ἐπιμελεῖσϑαι, καὶ τῶν ἄλλων πάντων, ὅσα πολιορκουμέγους ἔχ- 
20 δικεῖν καὶ βοηϑεῖν δύνανται. ταῦτα γὰρ, διὰ τὸ πλῆϑος, τῇ 
παρούσῃ γραφῇ ἐχκϑεῖναι κατὰ μέρος ἐάσομεν. περὶ γὰρ τοιούτων - 
καὶ ἑτέρων πολιορχητικῶν μηχανημάτων, xal τοῦ, πῶς χρὴ τοὺς 


8. φαμιλιῶν. Sic codd. 6. Uncis inclusa, quae sunt in codd. 
omnib. praetermissa, e coniectura supplevi. 


bent per iaculátores ac velites observari ἃ te aditus, et praeoccupari. His 
recte custoditis, qua refugium rusticulis familiisque eorum ac liberis pa- 
tuit, si hostes per fauces viasque arduas introrumpere conantur, funden- 
tur, maxime peditatu eog invadente. Sin vero cum peditatu conantur eni- 
ti, montesque perscrutari, tu ad interiora magisque munita et ab insidiis 
tuta loca agrestem plebem transducere properato: ipse cum tuis copiis 
omnibus ducentes eo vias occupa, et diligenter custodi. 


CaP. XXI. De obsidione oppidi. 


Ubi intellexeris, ad obsidendum oppidum se parare adversarios, opor- 
tet te, o dux , quae loca oppugnationi patent (sunt enim oppida multa quae 
impugnationem non timeant), in his instituere, ut ante hostium adventum 
unusquisque ex plebe eo confugiente cibaria in menses quatuor, vel etiam 
in plures, si fieri potest, quamdiu aestimas obsidionem fore, deponat. ltem 
aquarum in cisternis curam habere, caeterarumque rerum omnium, quot- 
quot obsessis tutelae atque praesidio esse possunt. 'Tametsi θᾶ, quod per- 
multa sunt, particulatim exponere hac scriptione omittemus. Nam de iis, 
alisque oppugnandi commentis, deque ratione qua obsessi adorientibus re- 





246 DE VELITATIONE BELLICA 


ἔνδον τοῖς ἔξωϑεν ἀντιμάχεσϑαι, ἄχριβῶς πρὸ ἡμῶν καὶ λελογε- 
Libri obsi- σμένως οἱ τὰ ταχτικὰ καὶ στρατηγικὰ ἀναγραψάμενοι ἐξέϑεντο. 
Bir ἡμεῖς δὲ περὶ παραδρομῆς xal κατασχέσεως κλεισουρῶν προστα- 
χϑόντες εἰπεῖν, τὰ ταύτῃ συντελοῦντα καὶ ἐφαρμόζοντα κατὰ τὸ 
ἐνὸν ἐχϑεῖναι κατεπειγόμεϑα. τῶν πολεμίων τοίνυν τὸ κάστρον 5 
περικαϑισάντων, καὶ πρὸς πολιορκίαν χωρούντων, εἶ μὲν, ὡς 
ἔϑος ἐστὶ τοῖς βουλομένοις στενοχωρεῖν τοὺς πολιορχουμένους, 
ἀπληκεύσουσι δηλονότι τοῦ κάστρου κυκλόϑεν, πρὸς τὸ μὴ δύνα- 
Oppiderum σϑαί τινας τῶν ἡμετέρων μήτε εἰσέρχεσϑαι μήτε ἐξέρχεσθαι" ἐπεὶ 
limitaneo- - , 4 Μ €x 
rum Orientis*" ὀχυροῖς τόπρις καὶ δυσβάτοις σχεδὸν và πλεῖστα ἡμῶν ἴδρυν- 10 
situs. ται κάστρα" εὐχερῶς τούτοις οὕτως ἀπληκεύσουσι, χάρακος 
καὶ ἀσφαλείας ἄνευ, ἰσχύσεις, ὦ στρατηγὲ, xoJ^ ἕν μέρος νυ- 
Βχτὸς μετὰ πεζικοῦ στρατεύματος ἐπιϑέσϑαι" καὶ μετὰ συνθή- 
ματος ὅμοῦ καὶ τοὺς ἔνδον ἐξελϑεῖν παρασχευάσεις ἐν αὐτῇ τῇ 
ὥρᾳ, καὶ συνάψαι καὶ αὐτοὺς, εἰ δυνατὸν, πόλεμον. καὶ τὴν 15 
Fol. 408 νι ἀπὸ τοῦ τόπου ἔχων βοήϑειαν τούτους χαταγωνίσῃ. ἔργον δὲ 
τοῦτο προνοίας Θεοῦ. εἶ δὲ διὰ τὴν τοῦ χώρου δυσχέρειαν 
καὶ σκληρότητα οὐ ϑαῤῥήσουσιν οὕτως κυκλόϑεν καὶ διεσπαρ-- 
μένως ἀπληκεῦσαι, ἀλλ᾽ ἐκ δύο μερῶν ἢ ἐξ ἑνὸς ἅπας ὃ 
λαὸς αὐτῶν στρατοπεδεύσει, δέον πρότερον πᾶσαν τροφὴν áv-20 
ϑρώπων τε καὶ ἀλόγων πυρπολῆσαι καὶ τελείως ἐξαφανίσαι, καὶ 
μηδὲν εἰς χρείαν ἀλόγων ἢ ἀνθρώπων πλησίον τοῦ κάστρου ἢ 
Οπόῤῥω καταλιπεῖν ἐν τοῖς χωρίοις. εἶ δὲ καὶ ξύλον ἐπιλείπει, ἐπὶ 
τοῦ τόπου ὄρους μὴ ὄντος, καὶ αὐτὰ τὼ στέγη τῶν οἰκημάτων 


8. κυκλόθεν] κύκλωθεν cod. 


sistant, ante nos qui de re militari ducisque officio scripserunt, accurate 
et docte exposuerunt. Nos contra de velitatione et occupatione claustro- 
rum dicere iussi, quae huic instituto expediant propriaque sint, explicare 
properamus. Hostibus oppidum circumsidentibus oppugnationemque ag- 

essis, si, ut solent facere qui obsessos coangustare volunt, circa oppi- 

um in orbem consederunt, ne qui ex nostris neque intrandi neque exeundi 
facultatem habeant: cum sintfere pleraque oppida nostra in locis munitis at- 
que impeditis constituta: facile, o dux, poteris illos, temere sine vallo et 
custodia tendentes, aliqua parte noctis cum peditatu adoriri; dabisque 
operam, ut ad signum constitutum obsessi quoque eadem hora erumpant, 
et ipsi item, si fieri potest, praelium cum adversariis committant. ta, 
loci natura insuper adiutus, eos debellabis. Quanquam hoc quidem ex 
providentia Dei pendet. Si vero ob difficultatem atque asperitatem loci 
sic dispersim in orbem considere non audent, sed omnes eorum copiae vel 
bipartito vel uno solo loco tendunt, oportet primo alimenta howinum et 
equorum omnia comburi penitusque deleri, neque quicquam in vicis vel pro- 
pius ab oppido vel longius relinqui, quod iumentis hominibusve usui 
sit. Si ligna deficiunt, neque saltus ea regione subest, etiam ipsa aedi- 





NICEPHORI PHOCAE CAP. XXI. 2471 


πυρπολῆσαι. εἰ γὰρ xol ξύλων ἐν χρείᾳ γένωνται οἷ πολέμιοι, xal 
τροφῶν ἐνδεεῖς ὦσιν, ἀνάγχη τὸν λαὸν αὐτῶν ἐξέρχεσϑαι μακρό- 
τερον πρὸς συλλογὴν τῶν χρειῶν. σοῦ δὲ ἐμπείρως καὶ στρατη- 
γικῶς διατιϑεμένου, δυνήσῃ τούτους μετὰ ἐγχρυμμάτων τραυ-- 

δματίζειν καὶ κατατροποῦσϑαι" ὡς ἐκ τούτου, τῇ τῶν τροφῶν 
ἐνδείᾳ ἀναγκαζόμενοι, τὴν πολιορκίαν λύσουσιν. εἰ δὲ ὁρᾷς ai- 
τοὺς ἐπικαρτεροῦντας, καὶ τῇ πολιορκίᾳ ἐπιμέγοντας, καὶ τοὺς 
ἔνδον στενοχωρουμένους, δέον καὶ πρὸς νυχτοπολέμους δημοσίως ἢ 
χωρῆσαι, πεζικὸν συναγηοχὼς στράτευμα ἅμα ἱππεῦσιν. ὃ ἄρ- 

10 μοζόντως xarà τὴν τοῦ τύπου ϑέσιν τούτοις συνταξάμενος, τὸν 
ἐν νυχτὶ πόλεμον παρασχευάσεις γενέσϑαι, καϑὼς παρακατιὼν 
περὶ νυχτοπολέμου δηλώσω. καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ καταγωνίσῃ 
αὐτοὺς, καὶ ἀναγκάσεις τὴν τοῦ κάστρου πολιορκίαν λιπεῖν. εἰ 
δέ τις αἰτία τὸν τῆς νυχτὸς πόλεμον διακωλύσῃ, καὶ oi ἔνδον πο-- 

15 λιορκούμενοι ἐνδεεῖς λαοῦ τοῦ βοηϑοῦντός εἶσι, τροφῶν δὲ oná- 
ψιν οὐχ ἔχουσι, δυνήσῃ καὶ ἑτέρων ἀνδρῶν προσϑήχην ἐπαγαγεῖν, Fol. 404 r. 
ὥσπερ καὶ τροφῆς, εἶγε ἐνδεεῖς εἶεν, τρόπῳ τοιῷδε. συναγαγὼν Ῥ. 160 
ἅπαν τὸ ὑπὸ σὲ στράτευμα καὶ διχῆ αὐτοὺς διελὼν, οἱ μὲν ἡμί- 
σεις τούτων ἀναλαβέτωσαν καϑεῖς ἀνὰ σίτου μοδίους τέσσαρας 

20 εἰς otc ἐποχοῦνται ἵππους " παρέχων αὐτοῖς καὶ εὐζώνους ἑτέρους 
ἱππεῖς, μηδὲν ἐπιφερομένους πλὴν τὰ ὅπλα αὑτῶν, καὶ πρὸς uó- 
γὴν αὐτῶν φυλακὴν εἶναι. σὺ δὲ μετὰ τοῦ λοιποῦ μαχίμου στρα-- 
τεύματος ἐν ἑτέρῳ μέρει κατὰ τὴν dguy, ἣν οἵ τὸν σῖτον ἐπιφε- 
ρύμενοι πλησίον τοῦ χάστρου μέλλουσι γενέσϑαι, περὶ μέσην νύ- 

4, διατιθεμένου. Sic codd. 


fidiorum tecta cremanda sunt. Ita hostes, propter difficultatem lignatio- 
nis, reique frumentariae inopiam, necesse est longius milites emittere ad 
res necessarias comportandas. Ibi tu, cum perite e ducisque officio rem 
gesseris, poteris illos collocatis insidiis vexare ac fundere: ut ideo, simul- 
que victus inopia coacti, obsidionem solvant. Ubi illos perseverantius in 
obsidione permanere, in oppidoque rem esse in angusto vides, debes de 
conferendis nocte toto Marte signis cogitare, contractis, una cum equitar- 
tu, pedestribus copiis, Quas si convenienter naturae loci equitibus inter- 
posueris, institue noctu praelium , quemadmodum inferius in capite de di- 
micatione nocturna demonstrabo. Hoc modo franges ilos, cogesque, ut 
obsidionem oppidi omittant. Bi qua tamen obsistit causa, quominus prae- 
lium noctu fiat, obsessi autem, quamvis commeatu instructi, praesidii indi- 
fent , potes illo modo vel propugnatorum, vel, si annona premuntur, ci- 

iormn supplementum introducere. Omni in unum locum coacto ac bi- 
fariam diviso exercitu, suscipiant alterius partis milites singuli in equos 
quibus vehuntur quaternos modios frumenti. His attribuas alios expeditos 
equites, nihil ferentes praeter arma, qui duntaxat alteris praesidio sint. 
Tu vero cum reliquo armato exercitu ex parte diversa eadem hora, qua 
Íromentarii propius δὰ oppidum acoessuri sunt, circa mediam noctem re- 


Y248 DE VELITATIONE BELLICA 


xra ἀϑρόως μετὰ κραυγῆς xal σαλπίγγων φάνηϑι, ὡς ἤδη πο- 
Βλεμέσων αὐτούς. τῶν δὲ πρὸς τὸν σὸν πόλεμον παρασκεναζομέ- 
yu», καὶ τὴν δρμὴν πρὸς σὲ ποιουμένων, ἄδειαν εὑρόντες οἱ τὸν 
Quomodo σῖτον ἐπιφερόμενοι, ἀποκομίσουσί τε αὐτὸν ἐν τῷ κάστρῳ, καὶ 
dum in oppi- ἀσινεῖς πάλιν νοστήσουσι. καὶ διὰ τῆς τοιαύτης μηχανῆς καὶ ày- 5 
dum obses-Qoi)» ἐπιβολὴν καὶ τροφῆς παράσχῃς αὐτοῖς, εἴγε ἀμφοτέρων ἐν 
MTM — χρείᾳ εἰσὶ, καὶ σωτηρίας οἱ πολιορκούμενοι τύχωσιν. ᾿ 


ΚΕΦ. κβ΄. ΤΙερὶ διαχωρισμοῦ λαοῦ τῶν ἡμίσει πολεμίων, ἢ καὶ τοῦ 
τρίτου μέρους. 

(€ ΕἸ δὲ μὴ πρὸς πολιορκίαν χάστρου εὐτρεπίζοντο ot πολέμιοι, 
ἀλλὰ μετὰ πολλῆς καὶ σφοδρᾶς δυνάμεως τὰς ἡμετέρας χώρας 
περινοστοῦσι, χρὴ τὸν στρατηγοῦντα τῶν Ῥωμαϊκῶν δυνάμεων 10 ᾿ 
ἐπιμελῶς τοὺς γεωργοὺς ἤτοι τοὺς τῶν χωρίων πολίτας καὶ τὰ 
αὐτῶν ἅπαντα παρακελεύσασϑαί τε καὶ παρασχευάσασϑαι, ἐν xá- 
στροις καὶ ὀχυροῖς τόποις διασώσασϑαι, τοὺς δὲ τῶν πολεμίων πρὸς 

Vol. 404. ν.λείαν ἐξερχομένους ὡς νουνεχεῖς καὶ ἀγρύπνους τραυματίζειν " ἵνα 
εἶεν δεδοικότες πόῤῥω τοῦ στρατεύματος αὑτῶν ἐξελαύνειν, καὶ 15 
τροφὰς ἐπικομίζεσϑαι" κἀντεῦϑεν στενοχωρίᾳ τροφῶν συσχεϑή- 

Ὁ σονται. πλὴν, ὡς ἔφημεν, πλῆϑος λαοῦ ἔχοντες ἑτέραν ἴσως μέϑο-- 
δον μετελεύσονται. διαχωρίζοντες ἐνίοτε τοὺς ἡμίσεις τοῦ λαοῦ αὖ- 
τῶν, ἢ καὶ τὸ τριτημόριον, ἀποστελοῦσι πόῤῥω ἡμέρας 6008 διά- 
στημα, ἢ καὶ ἐπέκεινα ἀπέχον τοῦ φωσσάτου αὐτῶν ἐν χωρίοις τι- 30 
σὶν, ἐν οἷς ἐλπίζουσι πλείονας δαπάνας ἐφευρεῖν. καὶ ἀνάγκη τού-- 

19. ἀποστελοῦσι) ἀποτελοῦσι cod. 


pente cum clamore tubarumque concentu appare, quasi iamiam praelium 
commissurus. lta, dum hostes ad dimicationem adversus te se parant, ti- 
bique obviam properant, qui frumentum gestant facultatem nacti id impor- 
tabunt in oppidum, et incolumes revertentur. Eiusmodi commento et pro- 
pugnatorum additamentum, et commeatus , si amborum inopia est, submi- 
nistrabis, salutemque obsessi accipient. 


Car. XXII. De separatione dimidiae vel etiam tertiae partis copiarum hostilium. 


Si vero non ad obsidionem oppidi se convertant hostes, sed cum ma- 
gno ac valente exercitu regiones pervagantur nostras, debet diligenter co- 
iarum Romanarum dux agricolas, hoc est, vicanos homines, eorumque 
rtunas omnes mandare et instituere, in oppida munitaque loca uti se 
subducant, hostiumque qui sint praedandi causa egressi, prudentia vigi- 
lantiaque adhibita afflictent: ut longius ab exercitu discedere atque coin- 
meatum comportare reformident: ideoque re frumentaria anguste utentur. 
Si autem , ut diximus , magnas habent copias , fortasse aliam rationem ini- 
bunt belli. Divisione facta, dimidiam vel etiam tertiam partem exercitus 
emittent e castris iter unius diei, aut longius, in vicos ubi sperant amplio- 
rein se commeatum inventuros. lios per biduum aut triduum ἃ castris abes- 





- 





NICEPHORI PHOCAE CAP. XXII. 249 


τους ἐπὶ δυσὶν ἡμέραις, ἢ καὶ τρισὶν, Cito τοῦ φωσσάτου αὑτῶν διά-- 
qe». τοῦτο γοῦν πυϑόμενος καὶ νοήσας, ὦ στρατηγὲ; δέον κατ᾽ 
αὐτῶν ἐνεδρεῦσαι μετὰ λελογισμένης διασχέψεως, καὶ πλησίον αὖ- 
τῶν ἐν νυχτὶ γενέσϑαι, καὶ τόπον ἐπιτήδειον ἐφευρίσκοντα τὸ 
βἴδιον στράτευμα ἀποκρύψαι. ἐπεὶ οὖν οὐκ εἰς δύο καὶ τρία χω- P. 161 
οία, ἀλλὰ xoi εἰς πλείονα ἐρευνήσοντες τροφὰς διασκορπίζονταε, 
εἰχὸς δέ ἐστι καὶ τὸ λεγόμενον φοῦλχον εἰς φυλακὴν αὐτῶν ἵστα- 
σϑαι' δεῖ τὸ ὑπὸ σὲ στράτευμα διχῇ διελεῖν, ἀσφάλειαν ποιού-- 
μενος, μὴ φωραϑῆναι ἢ διαγνωσθῆναί ae παρὰ τῶν ἀνερευνών- 
10 rw» πολεμίων τοὺς λόχους, ἵνα μὴ ὑπ᾽ αὐτῶν μᾶλλον ἐνεδρευ-- 
ϑῇς καρτερῆσαι δὲ ἐν τῷ ἐγχρύμματι ἄχρι ἑνδεκάτης ὥρας τῆς Divisio dici 
ἡμέρας, ἤδη τοῦ ἡλίου πρὸς δύσιν ὄντος. καὶ εἰ μὲν ὑποστρέ- δ horas ΧΗ. 
ψειεν, ὡς ἔϑος ἐστὶ, τὸ φοῦλχον ἐν οἷς χωρίοις αὐλίζονται οἵ 
ἑταῖροι αὐτῶν, ἐν τοῖς μήκοϑεν χωρίοις ἀποστελεῖς otc ἔμπρο-Β 
1509» διεχώρισας, ὄπισϑεν αὐτῶν ἐπακολουϑῶν, καὶ ἐκ τοῦ σύν-- 
ἐγγυς αὐτοῖς παρεπόμενος. καὶ ὡς ἂν ἡ τοῦ τόπου ϑέσις δίδωσι, 
λάϑρα καὶ ἄνευ χραυγῆς ὀξέως πορευόμενος ἀπόκρυψον ἑαυτὸν, Fol. 405 τ. 
ἕως οὗ ἔγγιστα γένῃ τῶν χωρίων. ὅτε δὲ οὐ δυνατόν ἐστιν ἀπο- 
κρύπτεσθαι ὑπό του ῥύακος τὸν ὑπὸ σὲ λαὸν, ἀλλ᾽ ἀνάγκη εἰς 
20 φανερὸν γενέσϑαι" τότε σὺν ἱππασίᾳ νεανικῇ κατὰ τῶν εἰς τὰ 
χωρία ὄντων πολεμίων ἡ ὁρμὴ παρὰ τῶν ἔμπροσϑεν ἀποσταλέν-- 
τῶν γενέσϑω. καὶ ἀδοκήτως τούτοις ἐπιϑέμενοι καὶ ἀναιρήσουσι 
πολλοὺς, τινὰς δὲ καὶ ζῶντας ἀνδραπόδων λόγῳ κατάασχωσιν. 
εἶ δὲ καὶ τὸ φοῦλκον τὸ dg φυλακὴν αὐτῶν ἔξωϑεν τῶν χωρίων 
35 ἔτι ἵσταται, κατ᾽ αὐτοῦ πρῶτον τὴν ὁρμὴν ποιείτωσαν περὶ δυ- 


se necesse est. Qua τὸ cognita ac perspecta, debes, o dux, cum prudenti 
cogitatione insidias illis facere, et exercitum nocte propius admotum loco 
idoneo, si inveneris, occultare. Frumentatoribus non in duos tresve vi- 
cos, sed in plures dilapsis, si probabile est, stationem , quam fulcum vo- 
cant, ad tutandos eos praesto esse, oportet tuam manum bipartiri; cura 
adhibita, ne animadvertare dignoscareve ab hostibus latibula scrutantibus, 
tuque potius ab illis circumveniare: perstare autem in latibulo usque ad un- 
decimam diei horam, sole jam ad occasum vergente. 'Tum, do statio, 
ut solet fieri, se recipere coeperit ad vicos, in quibus socii eorum con- 
sederunt, ad vicos illos remotiores praemitte milites, quos ante selegisti : 
ipse postea move, ex propinquo subsequens. Ac perinde ut se natura lo- 
ci dederit, clam, et silentio, et contente ambulans abde te, donec pro- 
xime ad vicos accesseris. Aut si facultas nulla est occultandi iuxta rivum 
manum tuam, neque abesse potest quin in conspectum cadat, tunc equis 
acriter citatis a praemissis antesignanis in hostes, qui intra vicos sunt, 
fiat impressio. Quos si de improviso aggrediuntur, obtruncabunt multos, 
quosdam etiam vivos abstrahent in servitutem, Quod si statio ad tutan- 

illos disposita etiamtum extra vicos agit, prius in illam circa occasum 


250 — ΡῈ VELITATIONE BELLICA 


σμὰς ἡλίου, ὡς ἔφην, oi ἔμπροσθεν ἀποσταλέντες. καὶ σοῦ 
ὄπισϑεν παρεπομένου μετὰ τοὺς προηγουμένους σου, πρὸς πόλε- 
μὸν συμβαλεῖν συντεταγμένος, καὶ αὐτὸς δρμήσεις κατ᾽ αὐτῶν, 
καὶ καταγωνίσῃ τούτους τῇ τοῦ Χριστοῦ χάρετι. εἴ δέ γε ol τῶν 
πολεμίων ἀρχηγοὶ, οὗ ἐκεῖσε ὄντες, πολλὴν ἔχοντες δύναμιν, 5 
συστῆναι δυνηϑῶσι, καὶ τὴν ἧτταν ἀνακαλέσασϑαι ἀγωνίσωνταιε, 
ὅπερ ἀδύνατόν ἔστι, τῆς νυκτὸς ἤδη ἐπιλαμβανομένης οὐδὲν συμ- 
D βήσεταί σοι τῶν ἐναντίων. οὕτως τοίνυν ποιοῦντός σου, καὶ ϑαυ- 
μάσονται καὶ πτοηϑήσονταί σου οἱ πολέμιοι, καὶ οὐκ ἀδεῶς ϑαῤῥή- 
σουσιν ἐξέρχεσϑαι τοῦ φωσσάτου αὑτῶν" κχἀντεῦϑεν ἀνάγκη τού- 10 
τοῦς τροφῶν ὑστερημένους πρὸς τὴν ἰδίαν παλινοστῆσαι χώραν. 


P. 162 ΚΕΦ. xy. Περὶ τῆς ὑποστροφῆς τῶν πολεμίων, καὶ τῆς κατασχέσεως 
e κλεισούρας. 

“ὙὙποστρεφόντων δὲ τῶν πολεμίων καὶ τὴν ἰδίαν ἐπειγομένων 

καταλήψεσθαι, δέον τὰς πεζικὰς δυνάμεις πρὸς τὰς κλεισούρας 

Fol. 405 v. προαποστεῖλαι, καὶ τὰς ὁδοὺς, δι᾽ ἃς μέλλουσι διελϑεῖν, κατα-- 
Claustra li- σχεῖν. δι᾽ οἵας γὰρ ὁδοῦ διελϑεῖν βουληθῶσιν, ἀπό τε τῶν ἐν 15 

ricca per Σελευκείᾳ κλεισουρῶν xal τοῦ τῶν ᾿““νατολιχῶν ϑέματος, χαϑὰ 

Βτὰ Ταυρικὰ ὄρη τήν τε Κιλικίαν διορίζουσι, Καππαδοχίαν τε καὶ 

“Ἰυκανδόν" πρὸς τούτοις δὲ καὶ τὰ παρακείμενα Γερμανίκειάν 

τε καὶ Αδατᾶν, xal τὸ Καησοῦν καὶ τοῦ Δαουϑᾶ, ἸΠελιτήνην 
τε, καὶ τὰ Καλούδιωα" καὶ τὰ πέραϑεν τοῦ Εὐφράτου ποταμοῦ 90 

διορίζοντα τήν τε τοῦ ΧΧανζῆτι λεγομένην χώραν καὶ τὴν πολεμίαν 


/ 


1. ὡς ἔφην. Vid.supra 153. C. 19. '48arüy. Vid. notas. 


solis, quemadmodum demonstravi, praemissa turma impetum faciat. Dein- 
de tu quoque antesignanos tuos a tergo insequens, ut eris ad praelium 
committendum instructus, invade illos, et Christi gratia eos debellabis. 
Ac si hostium duces, qui ibi praesunt, quod militibus abundant, ideo con- 
firmare sese possunt, damnumque resarcire conantur suum, tametsi id 
quidem fieri parum potest, tamen sic quoque nocte occupante nihil adversi 
eveniet. lta si egeris, et admirabuntur et formidabunt te hostes, neque 
impune audebunt ex castris egredi: unde necesse est eos, commeatu de- 
sütutos, ad proprios reverti fines, 


CaP. XXIII. De discessu hostium ; et claustrorum occopatione. 


Bi se recipiunt hostes, ad suosque fines pervenire properant, oportet te 
peditatum ad claustra praemittere, et vias, per quas transituri sunt, occu- 
are. Per quam igitur viam iter facere in amimo hebeant, a claustris 
eleucenis iisque in provincie Anatolicorum, qua Tauri iuga Ciliciam, 
Cappadociam, Lycandum disterminant: ad haec, qua Germanictae, Adatae, 
regionibus Caisun et Dautha, Melitenae, et Caludiis imminent: item qu 
trans flumen Euphratem agrum Chanzid vocatum οἱ terram hosticam 


NIGEPHORI PHOCAE CAP. XXIII. 251 


ἄχρι Ῥωμανουπόλεως " ἐν ὅλοις τοῖς τοιούτοις ϑέμασι, δι᾽ οἵας 
ἂν ὁδοῦ ὑποστρέφοντες διελϑεῖν πρὸς τὴν ἰδίαν βουληϑῶσιν, 
ἀδιστάκτως τῇ τοῦ Θεοῦ βοηϑείᾳ τὸν xa! αὐτῶν ἐπείχϑητι 
διαθέσθαι πόλεμον, καὶ τὴν νικῶσαν εὑρήσεις τῇ αὐτοῦ χάρι-Ο 
5τι. ἡνίχα δὲ πρὸ τεσσάρων σταϑμῶν ἤτοι ἀπλήκτων ἐπιγνῷς 
τὴν 000v, δι᾽ ἧς ὥρμησαν οἱ πολέμιοι, σοὶ μὲν τῷ τοῦ παντὸς 
λαοῦ ἡγεμόνι τάχει πολλῷ ἔμπροσϑεν αὐτῶν γενέσϑαι προσήκει, 
καὶ καταλαβεῖν τὰς πεζικὰς δυνάμεις, τὰς ἐν τῇ κλεισούρᾳ ἀπο-- 
σταλείσας " καταλιπεῖν δὲ τὸν κρείττονα τῶν λοιπῶν στρατηγῶν, 
Ἰοπρὸς τὸ παρατρέχειν αὐτοῖς, διὰ τὰ ὄπισϑεν κοῦρσα καὶ τὰς 
ἐχδρομὰς αὐτῶν. ἔχειν δὲ μεϑ᾽ ἑαυτοῦ καὶ τὸ λοιπὸν ἱππικὸν 
στράτευμα, πειϑόμενον τῷ λόγῳ αὐτοῦ, καὶ διορίσασθαι αὐτὸ, 
ὡς ἡνίκα οἷ πολέμιοι ὡς ἀπὸ δύο ἀπλήκτων τῇ κλεισούρᾳ πλησιά- 
σωσι, καὶ αὐτὸν μετὰ παντὸς τοῦ στρατεύματος διελϑεῖν, καὶ Ὁ 
16 χαταλαβεῖν, ἂν ᾧ τόπῳ ὃ κατ᾽ αὐτῶν ἐξαρτύεται πόλεμος. σοῦ 
δὲ καταλαμβάνοντος ἐν τῇ κλεισούρᾳ καὶ τὰς πεζικὰς τάξεις tvov- 
μένου, δέον σπουδάσαι, καὶ ἕτερον μάλιστα πεζικὸν λαὸν ἐπι-- 
συνάξαι, ὅσον ἂν δυνηϑῇς " παραινέσαι τε αὐτοῖς παῤῥησίᾳ, πρὸς 
ἀνδρείαν αὐτοὺς ἐπαλείφων καὶ εὐτολμίαν, ἐποτρύναι δὲ καὶ τὸ οὶ. 406 τ. 
90 πρόϑυμον αὐτῶν, οἷα στρατηγὸς ἄριστος, μελισταγεῖ παραινέ- 
σει, ,γχΑνδρες,᾽ λέγων, “Ῥωμαῖοι, στῶμεν ἀκλινῶς καὶ ἑδραίως" , 
στῶμεν ἀνδρικῶς καὶ γενναίως. δείξωμεν ἐχϑροῖς βραχίονα καὶ 
ἰσχύν" δείξωμεν, ὡς πρὸς κρείσσονας τὴν ὁρμὴν ἔχουσιν, ὡς P. 168 
πρὸς τοὺς βάλλειν μᾶλλον 3| βάλλεσϑαι μέλλοντας παρατάττον- 


manopolim usque separant: in omnibus his provinciis, quacunque via in 
reditu iter ad fines suos facere constituerint , ibi sine ulla dubitatione ma- 
tura dimicationem expedire adversus illos, iuvante Deo, eiusque gratia. 
victoriam reportabis. Ac si longius quam quatuór mansiones sive castra 
abes, cognostique viam, qua hostes discesserint, convenit, te, totius exer- 
citus ducem, magna celeritate adhibita illos praevertere, et ad peditatum, 
iam ad claustra praemissum, te conferre: relinquere autem ex caeteris du- 
cibus praestantissimum, qui illos ipsequatur, ne a tergo latrocinia excur- 
sionesque faciant. Is habere debet secum reliquas equestres copias, imperio 
suo parentes, easque sic ducere, ut, quando adversarii duo circiter castra 
& claustris aberunt, ipse cum omnibus copiis transeat, in eumque locum se 
conferat, ubi praelium adversus illos instruitur. Τὸ autem, postquam ad clau- 
stra veneris, coacto in unum locum peditatu, operam dare oportet, ut prae- 
terea alteram peditum aciem, quam plurimorum possis, cogas. Hos excita- 
bis verbis fortibus, ad virtutem atque audaciam acues, alacritatem eorum, 
quod optimi ducis est, melliflua hortatione incendes. Dices: ,,Commilito- 
nes Romani, stemus intrepide et firmiter: stemus viriliter et animo magno. 
Ostendamus hostibus brachium et vim ; ostendamus, quod in fortiores im- 
petum fecerint, quod constiterint adversus illos, qui illaturi potius sint 


252 DE VELITATIONE BELLICA 


ται. μὴ γὰρ λίϑος φύσις αὐτοῖς, ἢ χαλκὸς, ὥς μὴ τραύματα 
δέχεσθαι" μήτε, ἐκ σιδήρου τὸ σῶμα, ὡς μὴ τῷ κόπῳ ἐκλύε- 
σθαι καὶ ánovagxüy.'* προσέτι τούτοις ὑποδεικνύων καὶ τὴν τοῦ 
τόπου δυσχέρειαν, ἐν ᾧ μέλουσι πρὸς μάχην παρασκευασϑῆναι, 
καὶ ὕσην αὐτοῖς παρέχει βοήϑειαν. μετὰ δὲ τὸ καλῶς αὐτοὺς ὅ 
παραϑῆξαι καὶ διεγεῖραι, καὶ προϑυμοτέρους καὶ εὐτολμωτέρους 
ἐργάσασθαι, καϊαστήσεις αὐτοὺς ἐν οἷς τόποις ὀφείλουσι τοῖς 
B ἐχϑροῖς μάχεσθαι. καὶ πρῶτον μὲν τὰ ὑψηλὰ τῶν ὀρέων κατα-- 
λαβεῖν δέον, καὶ πάσας τὰς ὁδοὺς χρατῆσαε καὶ ἀσφαλίσασϑαι. 
ἐν οἷς δὲ καὶ ἱππεῖς ἐγχωρεῖ σὺν τοῖς πεζοῖς μάχεσθαι, καταστή-- 10 
σεις καὶ αὐτοὺς ἐν ἐπιτηδείοις τόποις. ἐν πάσαις δέ σου ταῖς 
παρατάξεσιν ἀρχηγοὺς τῶν χρησίμων ἐπιστῆσαί σε δεῖ, καὶ τἄλλα 
πάντα φυλάξαι καὶ πρᾶξαι, ὅσα ἐν ἀρχῇ τοῦ λόγου περὶ τοῦ, 
πῶς δεῖ τοῖς πολεμίοις ἐν ταῖς δυσχωρίαις μάχεσθαι, ἐξεϑέμεϑα. 
τῶν δὲ πολεμίων πλησίον καταλαμβανόγτων, xal αἰσϑομένων 15 
τῆς παρὰ σοῦ γενομένης ἀσφαλείας ἐν τῇ ὁδῷ, καὶ ὡς ἀμιήχανον 
σδιελϑεῖν αὐτοὺς, εἴπερ παραβολώτερον τοῦτο τολμήσουσι πρᾶ- 
ξαι, οὐκ εὐτυχῶς αὐτοῖς τὸ βούλευμα παραστήσεται. ἀλλὰ παρὰ 
τοῦ σοῦ λαοῦ δηούμενοί τε xal συμπνιγόμενοι, καὶ ἄχοντες τὰ 
Fol. 406 v. νῶτα δώσουσι, σπεύδοντες δι᾽ ἑτέρας ὁδοῦ τὴν ἰδίαν καταλή- 30 
ψΨϑεσϑαι. τούτων δ᾽ οὕτως ὑποστρεφόντων ἀγεννῶς καὶ ἀκόσμως, 
ὃ λαύς σου, τούτους ϑεώμενος, ὅσης χαρᾶς καὶ ϑυμηδίας πλη- 
σϑήσονται, λόγῳ παραστῆσαι τοῦτο ἀδύνατον. τῶν οὖν πολε- 
μίων, ὡς λέλεκται, ὑποστρεφόντων, τότε καταδίωξον ὄπισϑεν 


14. ἐξεϑέμεθα. Vid. supra 122, 


ictus quam passuri. Non est ex lapide natura illorum, aut ex aere, ut 
vulnera accipere non possint: neque ex ferro corpus, ut laboribus non 
frangatur, neque torpeat." Adhaec monstra illis locorum, ubi ad praelium 
i ndornabuntur, difficultatem , et quantam iis opem latura sit. lta ubi illos 
rcbe acuisti atque excitasti, yaratiores et audentiores factos constitues 
i1 quibus locis debent .cum hostibus confligere. Ac primo quidem fastigia 
montium occupare necesse est, itineraque omnia obsidere ac firmare. 
K«uites peditibus admixti sicubi confligere possunt , hos quoque locis ido- 
neis constitues. Debes denique singulis tuis aciebus duces probos praefi- 
cere, caeteraque omnia observare et facere, quae a principio commentarii, 
in capite de praelio cum hostibus in locis asperis conserendo, exposuimus. 
Ubi propius accesserint hostes, si de praesidiis tuis in via collocatis, deque 
difficultate transeundi certiores facti, nihilominus audacter perrumpere au- 
dent, parum prospere succedet iis hoc consilium. Quippe contriti et com- 
ulsi a tuis copiis vel inviti terga vertent, aliaque via in suos fines pervenire 
estinabunt. Quos sic ignaviter etindecore revertentes si conspicit tuus exer- 
citus, laetitia atque voluptate complebitur, magis quam verbis dici potest. 
Τὺ autem hostes sic, ut demonstratum est, abeuntes insequere ἃ tergo, 


i 


NICEPHORI PHOCAE CAP. XXIV. 253 


αὐτῶν, ἔμπροσϑεν ἀποστέλλων ἱππεῖς μετὰ ταχέων ψιλῶν" καὶ 

αὐτὸς δὲ ὀξύτερον περιπατῶν τοῦ καταλαβεῖν αὐτοὺς ἐπείχϑητι. 

οἱ δὲ ἐχθροὶ διὰ τὸ φεύγειν αὐτοὺς, τάχει τὰς δυσχωρίας διελ- 

Oui» καὶ τὸν ἐν αὐταῖς διαφυγεῖν πόλεμον, καὶ τὴν ἰδίαν κατα- Ὁ 
δλήψεσθαι" ἐπεὶ πλησίον τῆς κλεισούρας γενήσονται, τοῦϑ᾽ vno- 

πτεύοντες, πρὸς τὸ μὴ πάλιν ἔμπροσϑεν αὐτῶν τὰς πεζικὰς vá- 

Pec γενέσϑαι, καὶ τὴν 000v αὐτῶν χατασχεῖν " ἂν ἐν νυκτὶ τὴν 

ὁδοιπορίαν πειραϑῶσι ποιήσασθαι, συντόμως τούτους χαταλά- 

βης, τῶν ἵππων αὐτῶν ἀτονησάντων ἀπὸ τῆς χρονίας ὅδοιπο-- 
i0oíac, καὶ τῶν ἀνδρῶν ἐκλελοιπότων ἐπιτύχης, νυκτὸς ὅδαιπο- 

ρούντων᾽ καὶ εὗρες, στρατηγὲ, τὸ ἀεί σοι ἐπιζητούμενον. κα- 

ταλαμβάνοντός σου δὲ τούτους νυχτὸς, δέον παραυτίκα πόλεμον 

συνάψαι εἰς τὸ λεγόμενον σάχα, μετὰ πεζῶν, συνεπακολουιϑούν- P. 164 

των αὐτοῖς καὶ ἱππέων. ἑτέρους δὲ τῶν ψιλῶν ue? ἱππέων ἔνϑεν Saca, 
15 χἀκεῖϑεν τῆς ὁδοῦ ἔμπροσϑεν γενέσϑαι τῶν πολεμίων ἀπόστειλον, 

καὶ ἐκ πλαγίου καὶ αὐτοὺς πόλεμον προσβαλεῖν πρόσταξον. καὶ 

οὕτως ποιοῦντός σου, ov δυνήσονται ἀντιστῆναι, ἀλλὰ πρὸς 

φυγὴν δρμήσουσι. καὶ εἰ τοῦτο νυκτὸς πράξουσι, καταδίωξον 

αὐτοὺς, καὶ τελείῳ τούτους παραδώσεις ἀφανισμῷ. 


[4 


ΚΕΦ. κδ΄. Περὶ νυκτοπολέμου. 

40 ΕΕΪ δὲ εἰς ἑτέραν ἔλϑωσι βουλὴν, κατὰ τὸ δοχοῦν αὐτοῖς, Β 
λυσιτελοῦσαν, καὶ ἡνίκα σε καταλαβόντα αἴσϑωνται νυχτὸς 
ἀπληχεύσωσι, τὰς σκηνὰς πηξάμενοι, τότε νυχτοπόλεμον κατ᾽ Fol. 407 τ. 
αὐτῶν ἐργάσῃ. πλὴν οὕτως σε τὸν κατ᾽ αὐτῶν χρὴ διαϑεῖναι πό- 


praemissis equitibus cum velitibus expeditis: ipseque celeriter itinere facto 
assequi illos propera. Adversarii qui fugiunt, ut angustias, vitato in illis 
certamine, festinanter transmittere, in suosque fines pervenire possint: cum 
propius ad claustra accesserunt, verentes, ne iterum se praevertat pedita- 
tus noster, iterque suum occupet: si conantur noctu viam pergere, sine mora 
illos assequeris, equis eorum diuturnitate itineris attritis: ipsosque exhau- 
810s per noctemque ambulantes deprehendens, id, o dux, quod semper quae- 
sivisti nactus es. Utque primum eos assecutus es noctu, evestigio oportet 
signa inferre praesidio quod vocatur saca, idque per pedites, quos subse- 
quatur equitatus. Alios velites cum equitibus praemitte per utrumque latus 
viae, qui hostibus praecurrant, eosque iube ex transverso impetum facere, 
lta si egeris, resistere non poterunt, sed in fugam se coniicient. Quod 
si noctu faciunt, persequere, et summo exitio illos trades. 


CAP. XXIV. De dimicatione nocturna. 


Si vero in aliam cogitationem veniunt, sibi, secundum ipsos, saluta- 
rem, et, adventu tuo cognito, sub noctem tabernaculis statutis consident, 
tunc pugnam nocturnam cum illis committes.  Praelium autem instruere 


254 DE VELITATIONE BELLICA 


λεμον. σὺ uiv ἐκ τῶν ὄπισϑεν μετὰ πεζικῆς παρατάξεως τὴν 
προσβϑλὴν ποιήσεις. τὰς δὲ λοιπὰς πεζικὰς τάξεις διελεῖν χρὴ εἷς 
ἕξ μερίδας, καὶ τρεῖς μὲν κατὰ τὸ δεξιὸν τῶν πολεμίων ἐχ πλαγίου 
αὐτῶν, τρεῖς δὲ κατὰ τὸ εὐώνυμον καταστῆσαι, εἴγε εἰς μῆκος ἢ 
τοῦ τόπου ϑέσις τὸ ἑαυτῶν ἄπληκτον καταστῆσαι καταναγχάσῃ, 5 
Οἀπεχούσας ἀλλήλων ὠσεὶ τόξου βολὴν, ἢ καὶ μικρὸν ἔλαττον" 
μόνην ἀνεῳγμένην καὶ ἀφύλακτον χαταλιμπάνουσαι τὴν ὁδὸν, 
τὴν πρὸς τὰ οἰχεῖα τοὺς πολεμίους διασώζουσαν" ὅπως σφοδρω- 
τάτου αὐτοῖς ἐπιτεϑέντος τοῦ πολέμου, xal tqv 000» ἀνεῳγμέ- 
γὴν ἐφευρίσχωσι, καὶ ἀπάτῃ τοῦ διασωθῆναι καὶ τὸν πόλεμον 10 
διαφυγεῖν καὶ τὴν ἰδίαν καταλαβεῖν, ἐπιβῶσι τῶν ἵππων, καὶ 
δι᾽ αὐτῆς πρὸς φυγὴν ὁρμήσωσι, μόνην ἕχαστος τὴν ἰδίαν περι-- 
ποιούμενος σωτηρίαν. εἰ δὲ οὐκ ἐπίμηκες πεποιήκεσαν τὸ ἑαυτῶν 
ἄπληχτον, ἀλλ᾽ ἡ τοῦ τόπου ϑέσις κυκλοτερὲς αὐτὸ ἀπειργά-- 
σατο, χρή σε τὰς πεζικὰς ἱστάντα παρατάξεις γυρόϑεν, παρα-15 
σχευασϑῆναι ταύτας προστάξαι πρὸς πόλεμον" μόνην δὲ, ὡς 
Digguev, τὴν ὁδὸν ἄφετον καὶ ἀνεῳγμέγην καταλιπεῖν, τὴν πρὸς 
τὰ ἴδια τούτων φέρουσαν. μετὰ δὲ τὸ διατάξασϑαι τοὺς πεζοὺς 
τοῦτον τὸν τρόπον, παραπληκεῦσαι τοῖς πολεμίοις προστάξεις, 
καὶ πυρὰ εἷς πλῆϑος ἀνάψαι πολλά. ἐν μιᾷ δὲ ἑκάστῃ παρατάξει 90 
τῶν πεζῶν καὶ ἄρχοντα καταστήσεις τῶν χρησίμων καὶ ἀνδρείων " 
σὺν αὐτοῖς δὲ ἱππεῖς ἐν μιᾷ ἑκάστῃ παρατάξει, ἐκ τῶν ὄπισϑεν 
Fol. 407 ν. ἱσταμένους, εἴγε καὶ ὃ χῶρος δίδωσιν, ἔχοντας ἀρχηγοὺς ἄνδρας 
ἀξιολόγους. πείϑεσθϑαί τε αὐτοῖς προστάξεις καὶ ἅπαντα τὸν 
P. 165 λαὸν τῶν πεζικῶν τάξεων. μετὰ δὲ τὸ οὕτως παρασχευασϑῆναι, 35 
oportet adversus illos in hunc modum. Τὰ a tergo cum pedestri acie si- 
gna inferes. Reliquos pedestres numeros distribul oportet in partes sex, 
iresque per obliquum e dextro latere hostium, tres ex sinistro locari, si 
quidem eos natura loci castra in longitudinem porrigere co&git: distent 
autem hae acies inter se quasi sagittae iactum, aut paulo minus, solamque 
apertam et incustoditam relinquant viam illam, qua ad patriam salutem- 
que adversarii pervenire possint: ut, acerrimo impetu in eos facto, et viam 
apertam inveniant, et spe falsa inducti, se incolumes pugnam effugere do- 
murmque pervenire conscensis equis ea fugae se committant, tantumque 
suae quisque salutis rationem habeat. Si non in longitudinem porrexerunt 
castra, sed locorum situs orbiculata ea effecit, oportet te pedestres acies 
circumcirca collocantem iubere, ut ad pugnam se parent: solum autem, ut 
docuimus , illud iter liberum et apertum relinquere, quod ad adversariorum 
fines ducit. Postquam peditatum in hunc modum instruxeris, iube eum 
non procul ab hostibus considere, ignesque magno numero accendere, 
Porro in unaquaque pedestri acie praefectum constitues probum et, fortem 
virum: item oum illis equites ad singulas acies, qui a tergo subsint, si pet 
locum licet, cum ducibus idoneis. His obtemperare iubebis omnes milites, 
etiam pedestrium acierum. His ita administratis, deligi oportet velitea 


NICEPHORI PHOCAE CAP. XXIV. 255 


διαχωρίσαι χρὴ τῶν ψιλῶν ἀνδρείους καὶ ταχεῖς τοῖς ποσὶ, καὶ 
ἔμπροσθεν ἀποστεῖλαι, τοῦ σιγῇ κατελθεῖν, καὶ ἔγγιστα τῶν 
πολεμίων γενέσθαι, καὶ διορίσασϑαι αὐτοῖς, ἵνα πρῶτον μὲν οἱ 
ἐν τῷ μέσῳ ἱστάμενοι τὴν προσβολὴν ποιήσωνται, d9^ οὕτως 
δ οὗ ἔμπροσϑεν. καὶ εἰ μὲν ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν ἡ τοῦ τόπου 
ϑέσις ὑψηλοτέρως φέρει, τὰς πεζικὰς τάξεις κατὰ τῶν πολεμίων 
* βαλλόμενοι οἱ πολέμιοι τοῖς ix χειρῶν xal σφενδονῶν λίϑοις 
καὶ τόξοις ἄνωθεν ἐξ ἑκατέρων, εὐχερῶς καταλυϑήσονται. εἰ δὲ 
μὴ οὕτως ἔχει ἣ τοῦ τόπου ϑέσις, ἀλλ᾽ ἐξ ἑνὸς μέρους τὸ ὑψηλὸν 
10 ὑπέρκειται, xal ὡσαύτως ἐκεῖθεν εὐχερέστερον τῶν λίϑων καὶΒ 
τόξων τὰς βολὰς κατ᾽ αὐτῶν πεμπέτωσαν. πλὴν ἐκ τοῦ ἐφομά- 
λου ἐπιμελέστερον ἔχεσϑαε δεῖ τῆς μάχης. εἰ δὲ βουληθῶσιν οἱ 
πολέμιοι ἐπιβῆναι ἵππων; καὶ κατ᾽ αὐτῶν δρμῆσαι, οὐδὲν μὲν 
τοῖς ψιλοῖς δεινὸν ἐργάσονται, τοῦ τόπου βοηϑοῦντος αὐτοῖς" 
16 ἑαυτοῖς δὲ μᾶλλον μεγάλην προξενήσουσε βλάβην. συγκαταβή- 
τωσαν δὲ πᾶσαι oi πεζικαὶ τάξεις ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν, καὶ 
σαλπισάτωσαν ἅπασαι μετὰ κραυγῆς καὶ ἀλαλαγμοῦ. ἔπειτα καὶ 
ὃ στρατηγὸς ἐκ τῶν ὕπισϑεν ἰσχυρῶς ἁψάτω τοῦ πολέμου. καὶ 
εἰ Fre καρτεροῦσιν οἱ πολέμιοι, καὶ μὴ πρὸς φυγὴν δὁρμήσουσιν, 
20 οἱ ταχεῖς ψιλοὶ καὶ οἵ ἔμππροσϑεν ἀποσταλέντες παρορμηϑήτωσανα 
παρὰ τῶν ἀρχόντων αὐτῶν, ἔνδον sig τὰς σκηνὰς χωρῆσαι τῶν 
᾿ πολεμίων. εὐχερὲς γὰρ τοῦτο ἔσται αὐτοῖς ἀπὸ τῆς τοῦ τόπου Oppugnatio 


σχληρότητος. xal ἡνίκα ἄρξωνται ἀναλαμβάνειν ἵππους ἢ fjpuó- a bernaculo- 


6. φέρει — πολεμίων. Videtur deesse aliquid: nisi vis coniungere 
τάξεις cum φέρει et xard v. πολ. 18. ἁψάτω. Fort. ἀφψάσθω, 


vel ἀναψάτω, sequente accus. Vid. tamen 166. D. 


fortes et velocissimos, eosque praemitti, ut silentio progressi quam pro- 
xime ad hostes accedant, sic edocti, ut primo qui iuxta medium aginen 
sint, impetum faciant, deinde qui a fronte. Quod si ex utroque latere lo- 
cus fastigium habet, pedestres acies in hostes... adversarii manualibus et 
fundalibus saxis, sagittisque utrimque ex locis superioribus appetiti, nullo 
megotio disiicientur. Si non sic se habet locorum situs, sed ex altera dun- 
taxat parte fastigium imminet, similiter inde facilius saxa et sagittae in il- 
los adiicientur. Sin autem in planitie res geritur, maiori cautione ineun- 
da pugna est. Hostes si volunt conscensis equis in nostros impetum facere, 
. velitibus a loco adiutis incommodum nullum inferent, sed se ipei potius ma- 
gno affcient malo. Omnes autem pedestres copiae eodem tempore decur- 
rere utrimque debent, tubisque concinentibus et barritum tolle- 
re. Deinceps dux quoque a tergo acriter praelium committat. Ac si per- 
severant adversarii neque fugae se commendant, expediti velites et prae- 
missi antesignani ducum hortationibus incitandi sunt, ut usque in 
cula hostium penetrent. Id facile erit factu, propter salebras loci. lta 
ubi occeperint manus iniicere equis, mulis, instrumento hostium , homines- 


256 . DE VELITATIONE BELLICA 


Fol. 408 r.xovc xal πράγματα τῶν πολεμίων, xal ἀνθρώπους ἀνδραποδί- 
Lev , xal ἀρχὴ τοιαύτη γένηται, δρμήσουσιν ἅπαντες el; τὴν 
. τοιαύτην διαρπαγὴν, καὶ ἀφειδῶς ἔνδον χωρήσουσι τῶν σχηνῶν, — 
ξίφεε αὐτοὺς κατακόπτοντες. καὶ τότε πρὸς φυγὴν δρμήσουσιν 
ἅπαντες, ὅσοι μὲν ἰσχύσουσιν ἐπιβῆναι ἵππων, οἱ δὲ καὶ πεζῇ, 5 
ὡς ἂν δυνηϑῶσιν ὄρεσί τε καὶ φάραγξε κρυβῆναι, καὶ σωτηρίας 
D τυχεῖν. καὶ εἰ τοιοῦτον τῇ βοηϑείᾳ τοῦ Θεοῦ γένηται τὸ τοῦ πο- 
λέμου πέρας διὰ πρεσβειῶν τῆς παναχράντου μητρὸς αὐτοῦ xol 
ϑεοτόχου, δόξαν μὲν οἱ ἅγιοι βασιλεῖς λήψονται, καὶ κράτος 
ἅπαν τὸ Ῥωμαϊκὸν στράτευμα" μηκέτι τῶν πολεμίων κατὰ πρόσ- 10 
ὠπὸν αὐτῶν στῆναι δυναμένων. εἰ δέ γε ὁμαλοῦ ἐπιτύχωσι χώ- 
pov τῆς ἡμέρας ἐπιφαινούσης, καὶ εἰς αὐτὸν καταλύσωσι, τὰς 
σχηνὰς πηξάμενοι, καὶ οὐκ εὐχερῶς ἐν τῷ τοιούτῳ τόπῳ τὸν ἐν 
γυχτὶ πόλεμον ἁρμόζει γενέσθαι" δεῖ τὸν στρατηγὸν μετὰ πασῶν 
P. 166 τῶν πεζικῶν τε καὶ ἱππικῶν δυνάμεων ἔμπροσϑεν πάλιν γενέσθαι, 15 
καὶ τὰ ὑψηλότερα τῶν ὀρῶν κατασχεῖν, καὶ τὴν διάβασιν τῆς 
ὁδοῦ ὁμοίως ἀσφαλίσασθαι. καὶ ἐπεὶ πᾶσαι, ὡς ἔφημεν, ai 
ὁδοὶ al πρὸς τὴν πολεμίαν εἰσάγουσαι διὰ τῶν ὅλων ὧν ἀπηρι- 
ϑμησάμην ϑεμάτων καὶ οἰκείοις ὀφϑαλμοῖς ἐθεασάμην, δύσβα- 
τοι τυγχάνουσιν ἐν ὄρεσι τοῖς διορίζουσι τὰς ἄμφω χώρας, σπεῦδε90 
προχαταλαβεῖν τὴν διάβασιν αὐτῶν, καὶ τὸν κατὰ πρόσωπον 
αὐτῶν ἀδιστάχτως διατίϑει πόλεμον. καὶ χάριτε Χριστοῦ τοῦ 
Θεοῦ ἡμῶν ὑπερισχύσεις αὐτῶν, καὶ τούτους καταβαλὼν τελείῳ 
παραδώσεις ἀφανισμῷ. 
18. ὅλων] ὅκλων codd. 


que in servitutem redigere, semelque harum rerum initium factam est, 
omnes ad eiusmodi direptionem ruent, caecoque impetu tentoria invadentes, 
obsistentes gladiis concident. 'lum vero omnes in fugam se coniicient, 
quibus facultas fuit in equos insiliendi, alii quoque pedibus, prout in mon- 
tes et convalles abdere se quisque poterit, ad salutemque pervenire. Quod 
si, Deo iuvante, per intercessionem incontaminatae matris eius Deiparae 
eiusmodi finem habet praelium, et gloriam sancti Imperatores, et firma- 
mentum universae Romanorum copiae assequentur: neque enim amplius 
contra illas stare hostes poterunt. Quod si, diluculo propatulum locum 
nacti, ibi constitutis tabernaculis consederint, neque adeo expedit, in eius- 
modi loco dimicationem noctarnam fieri: oportet ducem cum pedestribus 

uestribusque copiis omnibus hostes iterum praevertere, montiumque fa- 
stigia occupare, atque viam, qua transituri sint, denuo interclodere. Kt 
quoniam, ut docuimus, universae ad barbariem ducentes viae in omnibus 
Quas enumeravi propriisque oculis lustravi provinciis, difficiles sunt per 
montes utramque regionem disterminantes, propera praeoccupare eorum 
transitum, et ad signa aperte illis inferenda fidenter instrue copias. Et 
Christi Dei nostri gratia saperabis, illosque disiectos extremo trades 
exitio. 


x 


NICEPHORI PHOCAE CAP, XXV. 257 


KE. κε. leg] ἑτέραρ κατασχέσεως 0809, vig eig τὴν κατάβασιν δυ6- Β 
χωρίαν ἀποτελούσης, 
ΕἸ δέ γε ἡ ὁδὸς, ἣν ὑποστρέφουσιν, εὑρεθῇ φέρουσα τοῖς Yol. 408 v. 
πολεμίοις ἐκ τῶν ἄνωϑεν, καὶ ἐφόμαλός ἐστι, μὴ ἔχουσα δυσχω-. 
Qlac, τοῦ κατὰ πρόσωπον αὐτῶν ἀντιστῆναι" ἄλλ᾽ ἡνίκα πρὸς 
τὸ καταφερὲς ἐπικλένει, τότε στενὴ καὶ δύσβατός ἐστι, συγχέου- 
5σα τὰς παρατάξεις αὐτῶν, καὶ ὀλίγους διέρχεσϑαι ἄναγκάζουσα, Q 
καὶ τοὺς ἄλλους ὁμοίως παρασχευάζει ἐπαχολουϑεῖν, καὶ διέρχε- 
σϑαι’ ἐν ἐκείνοις τοῖς στενωποῖς δέον πεζικὰς τάξεις καταστῆσαι 
* ἔνϑεν κἀχεῖϑεν τῶν πολεμίων, δύο μὲν κατὰ τὸ δεξιὸν, δύο δὲ 
κατὰ τὸ εὐώνυμον, ἀπ᾽ ἀλλήλων διακεχριμένας. ἀλλὰ καὶ ἐκ 
10τῶν ὄπισϑεν εἷς λόχον καταστῆσαι πεζικοῦ λαοῦ δύναμιν, μεϑ᾽ 
ἱππέων καὶ ἄρχοντος ἀνδρείου καὶ ἐμπειροτάτου (εἴπερ τὸ λεγόμε: 
γον σάχα αὐτῶν ἄνωθεν κατέλιπον, ἵστασϑαι καὶ τὴν ὁδὸν φυ- 
λάττειν)" ἀλλὰ μὴ σύνεγγυς, πρὸς τὸ μὴ διαγνωσθῆναι. καὶ εἶ 
μὲν oi εἷς τὸν λόχον ἱστάμενοι ἄνωϑεν πρόϑυμοέ εἶσε παρασυνά- Ὁ 
15 ψαι πόλεμον, ἡνίκα ai χάτωϑεν παρατάξεις ἡμῶν ἱστάμεναι xa- 
τὰ τῶν ἔμπροσϑεν διερχομένων πολεμίων τὴν προσβολὴν ποιή- 
σωνται, ἐξερχέσϑωσαν καὶ οἱ εἰς τὸν λόχον ἱστάμενοι πεζοί τὰ 
καὶ ἱππεῖς, καὶ συναπτέτωσαν πόλεμον μετ᾽ αὐτοὺς κατὰ τῶν 
πολεμίων. εἶ δὲ οὐ ϑαῤῥήσουσιν οἱ εἷς τὸν λόχον ἱστάμενοι κατ᾽ 
Φφοαὐτοῦ ἐπελθεῖν κάτωθεν, σάχα εἰς ἐφόμαλον τόπον ἱσταμένου, 
καρτερήσωσιν εἷς τὸν λόχον. καὶ ἐπεὶ αὐτὸ διελϑεῖν κατεπείγεται Ἠοεῖεο per 
καὶ τοὺς ἰδίους καταλαβεῖν (οὐ γάρ lor. τῶν ἐνδεχομένων, ixei- clivum. de- 


scendentes 
σε ἐπὶ πολὺ ἵστασθαι), ἡνίκα τῆς elg κατάβασιν φερούσης 0000 ορρυξαιαί!. 


Cup. XXV, De alio modo occmpandi viam, quae in descensu diffücaltatem - 
abet, 


Ri autem via, qua recedunt, invenitur .ascensum hostes versus habere, 
esseque plana absque salebris, ut a fronte aggredi illos nequeas: ubi vero 
in vallem se demittit, ibi arcta atque aspera est, ordinesque eorum confun- 
dit, ut pauci duntaxat transire possint, reliqui deinceps sequi atque trans- 
mittere cogantur: in eiusmodi angustiis oportet pedestres acies ad utrumque 
latus hostium constitui, binas a dextra, totidemque laeva, relicto inter illas 
intervallo. ltem a tergo eorum in ineidiis colloca pedites bene multos cum 
equitatu atque duce forti et peritissimo (si quidem praesidium quod saca vo- 
catur, in locis superioribus reliquerunt , ut stet viamque observet): neque 
tamen nimis prope, ut animadverti non possint. His superne in latebris 
locatis, intentisque ad praelium conserendum , quando acies nostrae infe- 
rius constitutae in agmen hostium praetereuntium impetum fecerint, item 
qui in insidiis subsederunt milites equitesque coorti, simul cum illis pu 
capessant adversus hostes, Quod si qui in insidiis consederunt, inde se 
demittere non audent, qui& saca in loco aequo constitit, contineant se in 
latebris: sed quando id discedere ad suosque se recipere conatur (vix 
enim credendum est, diu persiturum), simul ac per chvum domittere se 

Leo Diaconus. 17 


Φ 


258 DE VELIT. BELL. NIC. PHOC. CAP. XXV. 


ἐπιλάβηται, καὶ ἐξερχέσϑωσαν οἱ ἐν τῷ λόχῳ" xal τὴν ὁδὸν xa- 
7 πασχόντες καὶ ἐκ τῶν ἄνωθεν αὐτῶν γενόμενοι, κατ᾿ αὐτῶν δρ- 
μησάτωσαν. καὶ οὗ δυνήσονται ἄγτιστῆναι καὶ ἀμύνασϑαι, παρ᾽ 
Fol. 409 τ. αὐτῶν βαλλόμενοι, τοῦ τόπου αὐτοῖς ἐναντιουμένου" ἀλλὰ σπεύ- 
σουσι τοὺς ἰδίους καταλαβεῖν, πολεμούμενοι ἐν τοῖς στενώμασι 5 
παρὰ τῶν κάτωθεν ἡμῶν ἱσταμένων παρατάξεων, ἐπ᾽ ἐλπίδι 
διελθεῖν, καὶ τὴν ἰδίαν καταλαβεῖν. ἀλλ᾽ οὐδαμῶς τούτου ἐπι--: 
τύχωσιν, εἴπερ δὴ ὡς ἐξεϑέμεθα 0 κατ αὐτῶν παρασχευασϑῇ 
Βπόλεμος, μᾶλλον δὲ κατὰ κράτος ἡττηϑήσονται, ἐπὶ τοῦ ἀλη- 
ϑινοῦ Θεοῦ ἡμῶν" ᾧ 7j δόξα καὶ τὸ κράτος, σὺν αὐτῷ καὶ τῷ 10 
ἁγίῳ πνεύματι, νῦν, καὶ ἀεὶ, καὶ εἷς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. 
ἀμήν. | 
Τέλος σὺν Θεῷ τοῦ τακτικοῦ. 


10. αὐτῷ. Leg. vig. — 


coeperit, provolent insidiatores: viaque obsessa atque locis superioribus 
occupatis , in illos impetum faciant. "Tunc, & militibus telis appediti loci- 
que iniquitate pressi, resistere et repugnare non poterunt: sed, in angu- 
stiis ab aciebus nostris, quae inferius steterant, afflictati, suos assequi pro- 
perabunt, spe transeundi domumque perveniendi. Átenim minime id illis suc- 
cedet, si quidem eo quem exposuimus modo praelium adversus illos admi- 
nistratur, sed praeclare expugnabuntur, ope veri Dei nostri: cui gloria 
et potentia, cum Filio et Spiritu Sancto, nunc, et semper, et in saecula 
saeculorum. Amen. 





Finis cum Deo libri de re militari. 





ΘΕΟΔΟΣΙΟῪ AIARHONOY 


AARQSIX ΤΗΣ KPHTHZ. 





GEOAOXIOY ALIAKONOY 


ΠΕΡῚ TH KPHTHZ 4AADZERDZE 
AKPOAZEIZ IIENTE*. 


THEODOSII DIACONI 
DE CRETAE EXPUGNATIONE 
| ACROASES QUINQUE. 





EIIZTOAH ΠΡΟΣ NIKHOOPON. 


J αὐτά μοι, ὦ μαγίστρων ἥλιε, καὶ Ῥώμης ἐχδικητὰ, πεπό-- 
γηται μὲν πρὸ καιροῦ περὶ Κρήτης, οὐ δέδοται δέ. τὸ μὲν, ἵνα 
μὴ χρόνοις τὰ σὰ τῶν τροπαίων λήϑῃ περιδοϑῇ κατορϑώματα" 
ἃ γὰρ ἀνδρεία ποιεῖ, ἀμαυροῖ χρόνος, εἰ μὴ λόγος προφϑάσας ly 

δ βίβλοις τισὶν ἐναπόϑηται" οὐ δέδοται δὲ, φόβῳ καὶ συστολῇ, - 
καὶ τὰ πολλὰ ἐναπολειῳφϑῆναι καὶ ἡττηϑῆναι τοῖς σοῖς κατορϑώ- 


* 'Theodosii Acroases , quae, ut reliqui quatuor libelli, historiam Ni- 
cephori Phocae et 'T'zimiscis illustrantes hic ad editionem Parisinam 
Leonis accedunt, sumptae sunt ex Νουα /ppendice Corporis Historiae 
Byzantinac α P. F. Fogginio edita, Romae 1777. (Comparavi hanc 
editionem cum editione principe ἃ Flam. Cornelio facta in Creta Sacra. 
Venet. 1755. 4. P. II. p. 269 — 327. cum interpretatione Latina, di- 
versa illa ab interpretatione Fogginii. Varias lectiones e contextu 
Cornelii, quae memorabiliores esse viderentur, enotavi. F. 1.1 Verba 
ἐπιστολὴ πρὸς Νικηφόρον non sunt ap, Flaminium Cornelium. 8. τὰ 
σὰ τροπαίων. Corn. : 


EPISTOLA AD NICEPHORUM. 


Hie ; Magistrorum sol, et Romae vindex, jamdiu ἃ me de Creta scripta 
sunt, sed nondum edita. Equidem aggressus opus fui, ne egregia faci- 
nora ac tropaea tua temporum oblivione premerentur: fortia enim facta 
tempus obscurat, nisi oratio opportune ea litteris mandet. Sed ne ederen- 
tur verecundia quaedam ac reverentia vetuit, quod dicta factis tuis passim 
inferiora essent, quinimmo ab iis prorsus vincerentur. Accipetamen, indignas 


262 EPISTOLA AD NICEPHORUM. 


μασι" δέξαι οὖν, εἰ xol τῆς ἀξίας εἰσὶν ἐνδεᾶ Θεοδοσίου ψελ- 
λίσματα, καὶ περὶ τῆς τοῦ Χάλεπε γράφειν ἐπίτρεψον καταστρο- 
φῆς καὶ ἁλώσεως" οὕτω γὰρ προθυμότερος γεγονὼς, τῶν σῶν 
κατορθωμάτων, ὡς ἐξὸν, γενήσομαε συγγραφεύς. Lyc 
γὰρ, καὶ ὃ Μακεδόνων χἹλέξανδρος, καὶ οἵ μετ᾽ αὐτοὺς στρα-- 5 
q5yncavrig, ἄριστα πολὺ τὸ χλέος τῇ συγγραφῇ καὶ μέχρι τοῦ 
γῦν ἀπηνέγκαντο" καὶ ὃ μὲν, Ὁμήρῳ, οἱ δέ γε Πλουτάρχῳ καὶ 
ἄλλοις μέχρι τοῦ νῦν ἄδονται καὶ φημίζονται " ὡς ἐν προσώπῳ 
γοῦν 5 μὲν ἀρχὴ ἰάμβων δοκεῖ πρὸς τὸν πάλαι Βασιλέα ἡμῶν" 
τὸ δὲ τῶν ἐπαίνων χεφάλαιον πρὸς τίνα, εἴσῃ εὐθύς. 10 


8. προθυμώτερος C. δ. Distinguendum videtur: σερατηγήσαντες 
ἄριστα. 


licet maiestate tua, ''heodosii nugas, et de Chalepi victoria et expugnatione 
eum scribere permitte. Hinc enim alacrior factus rerum tuarum gestarum, 
quantum licet, scriptor fiam. — Achilles profecto et Macedonum rex Ale- 
Xander, ceterique exercituum Imperatores magnam utique gloriam etiam- 
nunc obtinent ex scriptis: atque ille quidem Homeri, hi autem Plutarchi 
aliorumque opera canuntur adbuc, ac celebrantur. Enimvero iamborum 
initium prima fronte ad mox defunctum Imperatorem nostrum pertinere 
videtur; at laudum summa ad quem potissimum spectet, statim intelliges. 








ΑΛ ΔΩΣῚΣ KPHTHEZX 


HONHOEIZA 
ΠΕΡῚ ΘΕΟΔΟΣΊΙΟΥ 4IAKONOT TAIIEINOT 
ΤΩΙ OIAANOPAZII2I ΚΑΙ KPATAISOI 


BAÁAZIAEI PIAMHS. 





EXPUGNATIO CRETAE 


DESCARAIPTA 
A THEODOSIO HUMILI DIACONO 
HUMANISSIMO AC POTENTI 


IMPERATORI ROMAE. 





AKPOAZIZ £f. 


P dum παλαιὰ, μὴ φϑόνει τὸν δεσπότην, 
τοὺς σοὺς στρατηγοὺς προσβαλοῦσα τῇ νέᾳ" 
κενῇ γὰρ δρμῇ, καὶ μάτην ὃ Σκηπίων, 
τὸν πλοῦτον ἐσκύλευσε τῆς δόξης ὅλον. 
ἰσχὺς γὰρ ἦν τίς, ἢ κράτος Καρχηδόνος, 
ὅταν παρεστὼς μυριοξίφῳ μάχῃ, 
τὸς συμφορὰς ἔπεμπε τῇ πορϑουμένῃ. 
τίς ἦν ὃ Σύλλας ὃ ϑρασὺς στρατηγέτης, 
ὃ τῶν ᾿4ϑηνῶν τὴν κεκαυμένην πόλιν 
8. Fort. κονὴ γὼρ ὅρμή., δ. ἦντιρ vulg. ἦν εἷς C. 6. δεαν 


— ἔπεμπε. Ne quid corrigendum existimes cf. IT. 86. III. 17. V. 87. 
88. etIndic. in not. Anth. Pal. v. ὅταν p. 1046, — 8. τίς ἡ C. 


O nons vetas ne invideas Despotae novae opponens Romae duces tuos: im- 
merito enim Scipio, conatuque irrito exhausit omnes gloriae divitias: virium 
quid aderat, non tota vis Carthaginis quum pugnam iniens innumeris distri- 
ctis gladiis urbi devictae exitiabilem cadem intulit Quis ille Sylla im 
rator audax Áthenarum urbem flammis correptam rapidis, hoc ipso excidio 


264  THEODOSII ACROASIS I. 


βαλὼν ἀπ᾽ αὐτῆς τῆς σφαγῆς ἡττημένην ; 10 
τίς ἦν ὃ Καῖσαρ ὃ στρατευμάτων τρέχων 

ἐν ταῖς ἀφύρτοις συμπλοκαῖς καϑημέραν; 

τίς ἦν ἐκεῖνος ὃ κρατηϑεὶς ἐν στόλῳ, 

καὶ τοὺς κρατοῦντας ἀνταναλώσας ξύλῳ; 

οὐκ ἦν στρατηγὸς ἄλλος, ὡς ὃ δεσπότης, 15 
κἂν πλουτολεκτῶν ἐκδραμὼν ὃ Πομπίος 

ὡς τῶν παραστῇ ταῖς μάχαις ὡπλισμένος, 

καὶ δῷ τὰ λαμπρὰ τῆς τύχης διπλᾶ στέφη. 

σὺ δὲ χτυπῶν, Ὅμηρε, κομπώδεις κτύπους 

ὑψῶν τὰ μικρὰ, δεῦρο μὴ κλέπτων λόγοις 90 
λάλει πρὸς ἡμᾶς ἡσύχως μετ᾽ αἰσχύνης. 

πορϑήσεως γὰρ τῆς δεκαχρόνου κλόνος 

μικρὸς παρ᾽ ἡμῖν ἄρτι, καὶ πλήρης ψόγων. 

τῆς "IMov γὰρ τοὺς "πορπυργίους δόμους 

ix τῶν ἀπ᾽ αὐτῆς λειψάνων ἐγνωχότες, 25 
εἷς ϑαῦμα καὶ γέλωτα συμπεπτωχότες, 

πῆ μὲν γελῶμεν τῇ πλοκῇ τῶν ψευσμάτων, 

πῆ δ᾽ αὖ χροτοῦμεν τῇ στροφῇ τῶν ῥημάτων.᾽ 

ἀλλ᾽, ὦ στρατηγῶν ὃ κρατὴρ, ὃ μιγνύων 

πράξεις ταπεινὰς εἷς ἐπηρμένους λόγους, 80 
δίκασον αὐτὸς, καὶ προσωποληψίαν 

ἀφεὶς παλαιὰν, Gg ζυγὸς γενοῦ σταϑμοῦ᾽" 


10. τῆο om. C, 15. ὧρ om. C. 17. Fort. ἀστῶν παραστῇ. 94. πορ- 
svoylovg C. F. et sic in Annot. Scr. soosvoyíove, adiecüvo male for- 
mato ἃ προπύργιον, quod est ap. Tzetz. in Schol. ad Lycophr. 290. 
27. φευσάντων C., in not. φευσμάτων. 99. ὁ κρατὴρ in metrum pec- 
cat, neque tamen suspecta lectio. Huius generis peccata in his Acroa- 
sibus ad triginta numeravimus P eter licentias in nominibus propriis 
admissas. F 82, σεαϑμοῦ om. C. ex tenuibus codicis vestigiis lectio- 
nem eruit e “ 


superastam subigens? quis fuit Caesar, qui exercituum excurrebat per con- 
flictus quotidie insuperabiles? quis ille, qui navali victus praelio vi- 
ctores superavit classe? non fuit dux alius umquam sicut Despota: Pompeius 
namque irrupit aurum colligens, ac quasi armatus adstitisset praeliis, for- 
tunae illustres coronas ostentavit duplices. 'Tu vero, Homere, ciens magnos 
strepitus, magnificans parva, adsis verbis non decipiens placide nobiscum, 
et verecunde loquere. Namque obsidionis decennalis rumor parvi apud 
nos est, et mendaciorum plenus. Ilii nam domos late munitas turribus ex 


; eius adhuc noscentes ruderibus, in admirationem incidentes, et risum, modo 


ridemus complexionem mendaciorum, modo verborum plaudimus ambagibus. 
Ast, o Ducum crater, qui Ducum misces cum fastuosis verbis actiones hu- 
tiles, iudica ipsemet, et personarum respectum dimittens veterem, fias 


DE EXPUGNATIONE CRETAE. 265 


τοῦ δεσπότου δὲ xal ϑανὼν κρότει λόγους 
τὰς παντοπόμπους, καὶ σοφὰς στρατηγίας. 
μικρὸς γὰρ ἡμῖν ὃ στρατὸς τῆς Ἑλλάδος, 85 
μιχραὶ φάλαγγες, ἀσϑενεῖς στρατηγέται, 
“ἴας, ᾿Ἡχιλλεὺς, Ὀδυσσεὺς, Διομήδης, 
οἷς δόξα πολλὴ, καὶ ϑεῶν ψευδωνύμων 
4j συντριβὴ φέρουσα τὰς ὁμιλίας 
κακῶς κατεσπάραττεν ἐχ τῶν ἐλπίδων. 40 
ἀλλ᾽ εἰ δοκεῖ 00: τῆς ἀληθείας τρίβους 
καλῶς βαδίζειν, ἢ κακῶς περιτρέχειν, 
ἐνταῦϑα παῦε τῶν φόνων τῆς Ἰλίου, 
Κρήτης τραγῳδῶν τὰς ῥοὰς τῶν' αἱμάτων. 
Ἐπεὶ γὰρ ἧκεν ὃ στρατὸς τοῦ δεσπότου ες 45 
πολλαῖς ταχείαις δλχάσι πεφραγμένος, 
ἢ γῆ μὲν ἐστέναζεν 7j τῶν βαρβάρων, 
καὶ γειτονοῦσαν τὴν ὕγρὰν ἀπεστράφη. 
0 δὲ στρατηγὸς ὃ σταλεὶς, Νικηφόρος, 
εἰδὼς ἑαυτὸν τῆς μάχης πρωτεργάτην 50 
ἔστησε τὰς φάλαγγας ἐγξίφους ὅλους, 
ἔστησε τάξεις, οὐλαμοὺς πυργοδρόμους. 
ἔλαμψεν ἀσπὶς, ἠκονομένη σπάϑη" 
ϑώραξ κατ᾽ ἐχϑρῶν εἶχε τὰς λαμπηδόνας " 
δόρυ κρατηϑὲν δεινὸν ἀντηύγει φόνον, 55 
ἐπεὶ δὲ πάντας εἶδεν ἐκ τῶν ὑδάτων ' 
xal τῶν μεγίστων κυμάτων σεσωσμένους, 


33. Fort πρότει λόγοις. domini mostri expeditiones verbis. celebra. 
89. Fort, φύρουσα, twrbans. 46. Scr. ὁλχάσιν. 61. 53. ἔσεη- 
σὰ vulg. — 53. ἠχονημένη corrig. cum C, - 


uw scapus trutinae, εἰ quamvis mortuus plaude verbis Despotae, missis 
ubique sapientibus expeditionibus. Parvus enim est nobis Graeciae exerci- 
tus, parvae phalanges, infirmi Duces Aiax, Achilles, Ulysses, Diomedes, quos 
ambitio multa, et falsorum Numinum contentio afferens concionum discordias 
male divellebat a spe. Verum si velis veritatis semitas calcare recte, nec male 
percurrere, hic finem impone Ilii caedibus, Cretae tragice canens fluvios san- 
guinis. Namque ubi advenit exercitus Despotae multis velocibus munitus na- 
vibus, terra quidem barbarorum i uit, atque vicinum aversata est mare. 
Dux autem, missus qui fuit, Nicephorus videns se pugnae constitutum prin- 
cipem, statuit phalangas cinctas omnes gladiis, acles, cohortesque qua- 
drato agmine procedentes. Emicuit clypeus, et acutus ensis: thorax contra 
hostes emittebat radios, hasta apprehensa caedem refulgebat terribilem. 
Postquam autem omnes conspexit ex aquis, et a procellis maximis incolumes, 





266 THEODOSII ACROASIS I. 


μέσον σταϑεὶς ἤνοιξε πρὸς Θεὸν στόμα" 

οἱδοὺ τὸ σὸν στράτευμα τοῖς ἐναντίων 

ὅροις παρεστὼς, δημιουργὲ κτισμάτων" 60 
τῶν σῶν κατ᾽ ἐχϑρῶν ἦρε τὴν πανοπλίαν, 

καὶ σὲ προβάλλει μυρίων πυργωμάτων 

λύοντα δεσμοὺς εὐκλεᾶ στρατηγέτην. 

πλάτυνον αὐτῶν εἰς μάχην τὰς καρδίας " 

δίωξον αὐτοῖς τὴν πικρὰν δειλανδρίαν * 65 
αἴσχυνον ἐχϑρῶν τῶν προφητῶν τοὺς λόγους" 

δεῖξον Πέτρος τίς, καὶ τίς ὃ ψευδοπλόχος, 

ὃ τὰς καμήλους ἐσϑέειν ἐπιτρέπων, 

ὃ πορνομύστας ἐχτελῶν τοὺς βαρβάρους, 

ψευδοπροφήτης ἐχφανεὶς πανουργίᾳ. 70 
οὕτω βοήσας, καὶ λαβὼν τὴν ἀσπίδα 

δημηγορῶν ἔλεξε τοῖς συνεργάταις " 

» ἄνδρες, στρατηγοὶ, τέκνα, σύνδουλοι, φίλοι, 

“Ῥώμης τὰ νεῦρα, δεσπότου πιστοὶ φίλοι ---- 

οὗτος γὰρ ὑμᾶς τέκνα καὶ φίλους ἔχει, 15 
λόγοις παραινῶν, οὐκ ἀναγχάζων πόνοις — 

ὁρᾶτε τούσδε τοὺς ἁλιδρόμους τύπους " 

δρᾶτε πολλὰς ἱμέρους νήσους πέριξ " 

“Ῥώμης ὑπῆρχον πατρικῆς κατοικία, 

καὶ δεσποτῶν γῆ" πλὴν παρερπύσας ὄκνος, ' 80 
xal νωϑρότης, ἔδειξε γῆν ἀλλοτρίαν, 
τρέφουσαν ἐχϑροὺς καὶ στερουμένην τέκνων. 

ἴωμεν ἄνϑ᾽ ὧν εὐαϑενῶς πρὸς βαρβάρους " 


60. Scr. παρεσεός. 64. αὐτὴν C., in not. αὐτῶν ut ἴα Cod, in- 
venit F. 78. Fort. ἡμέρους; oultas. 


medius stans aperuit os ad Deum: ,,Ecce tuus exercitus iam bostium fini- 
bus adstans, rerum creatarum opifex, conira tuos inimicos cepit arma, et 
te opponit, ut millium turrium compages dissolvas, gloriosum Ducem. Dilata 
eorum corda ad praelium, repelle ab illis acerbam timiditatem, confunde 
inimicorum vatum verba, ostende quis sit Petrus, et quis mendacia fingens, 
qui camelos comedere permisit, qui fornicatores effecit barbaros, falsus pro- 
pheta calliditate proditus." Ita est precatus, et accepto clypeo concionando 
allocutus est commilitones: ,, Viri, duces, filii, conservi, amici, Romae vi- 
res, et fidi amici Despotae, (ille enim vos filios, et amicos habet, verbis 
sdhortans, non cogens laboribus) adspicite hos omnes mari cinctos locos, 
circumspicite multas pulchras insulas: Romae iam fuerunt patriae domicilia, 
et dominorum terrae: at irrepens desidia, et segnities alienam terram red- 
didit nutrientem hostes, et carentem filiis, Eamus ergo strenue contra bar- 





DE EXPUGNATIONE CRETAE. 267 


λάβωμεν αὐτῶν dy ξίφέι καὶ τὰς πόλεις," 

καὶ τὰς γυναῖκας, καὶ τὰ τῶν τέχνων τέκνα. 85 

εἰηδεὶς φοβείσϑω τὰς βολὰς τῶν βαρβάρων * 

μηδεὶς φοβείσϑω τραῦμα φλεγμαῖνον μάχης " 

μηδεὶς τὸ πιχρὸν, τὴν τελευταίαν βλάβην. 

ἂν γὰρ τὸ λαυτρόν τις λαβὼν ἡμαγμένον 

εἷς αἷμα λουϑῇ τῶν ὑβριστῶν βαρβάρων, 90 

πλύνει τὸ σῶμα ταῖς ῥοαῖς τῶν αἱμάτων, 

καὶ λαμπρὸς àx γῆς αἴρεταε νικηφόρος. 

εἰ δ᾽ ἔστιν αὐτὸς τέχνα, καὶ κλήρους ἔχων, 

πατὴρ ὄπισϑεν δεσπότης λελεγμένος, 

ἐχεῖνος αὐτοῦ φροντίσει, καὶ τῶν τέχνων, — - 95 

᾿καὶ τῆς γυναικός " τοῦτο μὴ δεδοικέτω. 

μόνον χρατείτω συμπλοκαῖς τὴν ἀσπίδα" 

μόνον προϑύμως ὀξὺ τεινέτω δόρυ" 

μόνον φανεέτω πατρικὸς ὡπλισμένος * 

μόνον τὸ Ῥώμης μὴ χαϑυβρίαῃ κράτος. 100 

τούτοις πτερώσας τοῖς λόγοις τοὺς οἰχέτας 

ἀνὴρ ὃ πιστὸς ἐν μάχαις Νικηφόρος, 

λέοντας ἐξέπεμψεν ὡς ὀρειτρόφους, 

πᾶσαν χλονοῦντας Κρητικὴν κακουργίαν, 

o9 μὴν παρέργως, ἢ στρατηγέτου δίχα. 105 

μέσον γὰρ αὐτὸς ἱπποτῶν ἐζωσμένος 

τανύστομον μάχαιραν ἠκονημένην, 

πῆ μὲν πατάσσων εἵπετο ξενοτρόπως, 

πῆ δ᾽ αὖ τὸ πῦρ μάστιγα βάλλων οἰκίαις. 
91. oróue C. 98. εἴδ᾽ ἔστιν vulg. Pro αὐτὸς fort. leg. αὖ 
εις. 97. χροτείτω in not. vel κρατείτῳ C. vid. Annot. 99. Scr. 


πατρικῶρ cum C., sesquxóg cod. quam lectionem Fog. male tuetur 
in Annot. 


baros, capiamus illorum civitates gladio, simulque uxores, et filiorum filios. 
Nemo extimescat barbarorum iacula, nemo extimescat vulnus ardens praelii, 
nemo, quod est acerbius, damnum ultimum. Nam si cruentum quis accipiens 
balaeum, impiorum barbarorum lavetur sanguine, sanguinis fluento corpus 
abluit, et illustris e terra victor tollitur. Quod si quis est, qui filios, et bona 
habeat, patris assumens nomen posthac Despota, ipse eius curam, et filiorum 
fret et uxoris: nullo pacto hoc timeat. Solum obiiciat clypeum in con» 

ctibus, solum alacriter acutam intentet hastam, solum se ostendat. patrium 
militem, solum Romae haud dedecoret imperium." Cum sicmilitibus addidis- 
set alas vir fidelis in praeliis Nicephorus, emisit eos tamquam leones mon- 
tanos ad devastandam omnem improbitatem Creticam non sine bellandi con- 
silio, aut absque duce; medius enim ipse equitans, armatus ingenti, e& per- 
acuto gladio, modo percutiens mira edebat opera, modo flagellum ignis 


268 THEODOSII ACROASIS I. 


"End δὲ πάντες ἦσαν ἀντὶ ϑηρίων, 110 
ἐχεῖϑεν ἔνϑεν λοιμικῶς ἡπλωμένοι, 
ἦν ϑρῆνον οἰκτρὸν καὶ φυγὴν βλέπειν τότε, 
καὶ ϑαῦμα πικρὸν συμφορὰς ἐναντίας. 
ἔχειτο καὶ γὰρ πλῆϑος εἰς κόνιν μίαν 
ἀνδρῶν, γυναικῶν δυστυχῶς ἐσφαγμένων. 115 
ἐχεῖ τὰ τέχνα πρὸς σφαγὴν ἠπειγμένα 
| ἔπιπτον εἷς γῆν τῇ ποδῶν περικλάσει. 
ἐχεῖ γέροντες τῷ χρόνῳ κεκυφότες 
ὄλισθον εἶχον ἐμποδὼν πεπτωχύτες, 
xai φοινικὴν ἔβαπτεν τὸ ξίφος τρίχα, 190 
ἣν εἶχε λευχὴν 0 χρόνος βεβαμμένην᾽ 
ἐχεῖ γυναῖκες ἀγχαλῶν χάτω βρέφη 
ἔῤῥιπτον εἷς γῆν, καὶ γονῆς ἀστοργίαν 
κίνδυνος ἀντήγειρε ταῖς τεκνοτρόφοις. 
ἀνῆπτο καὶ πῦρ, ἀντέλαμπε τὰ ξίφη, 125 
ἐπορφύρου γῆν ἢ Qo?) τῶν αἱμάτων, 
xal Κρητικοῖς ἦν τοῖς τόποις μεμιγμένη, 
ὡς χρῶμα καινὸν, τρίχροος τιμωρία. 
ἐπεὶ δὲ Κρητῶν δεῖπνον οἱ μὲν ὀρνέων 
ἔχειντο νεχροὶ καὶ πνοῆς ἔξηρμένοι, 130 
ἄλλοι δὲ τὴν νέχρωσιν ἱππικῷ τάχει 
φυγόντες εἰσήγοντο τῶν πυλῶν ἔσω, 
ὃ μὲν, πατήσας τῶν πυλῶν ἔνδον φόβῳ 
ἔρεγχεν ἐχϑρὸς τῇ φυγῇ πεπνιγμένος. 
ὃ δὲ στρατηγὸς ἐκδραμὼν χώραν ὅλην, 185 


118, Fort, συμφορᾶρ. 116. Fort. πρὸς φυγήν. 121. εἷ- 
Ze» . 


iniicleus domibus, At omnes egressi sunt conira belluas, hinc 
et inde pestis instar rapide excurrentes, conspiceres gravem luctum, e£ fu- 
gam, et horrendas visu hostium angustias. Jacebat enim turbe in uno pul- 
vere virorum et mulierum caesorum misere. llic pueri properantes 

necem humi cadebant conculcati pedibus: illic senes aetate incurvati caede- 
bantur incidentes obvii, ac purpureum tingebat comam gladius, quam albem 
setas tinxerat: illic mulieres e sinu parvulos demittebant, et in filios amo- 
rem maternum extinguebat instans pericolum. Rutilabant flammae, coru- 
ecabant gladii, rubefaciebant terram rivi inis, et mixta erat Cretaeisin 
jocis tamquam color-novus, ultio tricolor. E iam Cretenses, alii in pastum 
avibus proetrati iacebant et exanimes, alii autem, mortem ope equo-um cele- 
vum fugientes, recipiebant se intra moenia; et quis ingressus portas ob me- 
tum hostis agebat animam fuga praefocatus. Dux autem postquam totam ex- 





DE EXPUGNATIONE CRETAE. 209 


καὶ τὴν μὲν elg πῦρ τμητικῶς περισχίσας, 

τὴν δὲ ξίφει δοὺς, xul κατασχάψας πόλεις, 

ἤλαυνεν εὐϑὸς εἷς στροφὴν ὑπισϑίως, 

xal ϑᾶττον ἐλϑὼν, ναυτικῶν δρισμάτων 

ἔνδον κατεχράτησε τὸν στυατὸν μόλις. 140 

καὶ ναῦς ἀνάψας, γῇ χαρίζεται φέρων, 

ἄπιστον εἰδὼς τὴν ὑγρὰν εὐεργέτην. 

ἐχεῖ δὲ μείνας ἡμερῶν τριῶν κύχλους, 

τὴν ἵππον ἡτοίμαζε καὶ τὸν ἱππότην, 

καὶ γῆν σχοπήσας ἀμφιδεξίῳ τρόπῳ, 146 

ἔστησε πλῆϑος χιλίανδρον τεκτόνων, 

καὶ γῆϑεν ἐῤῥίζωσε πυργηρουμένην 

πόλιν, φυλάττειν τὰς στροφὰς στρατευμάτων. 

Ὅμηρε δεῦρο, καὶ πάλιν μετ᾽ αἰσχύνης 

Ἑλληνικὰς τήρυσσε τὰς τειχουργίας, 150 

ἃς Ἕχτορος χεὶρ καὶ βολὴ καταστρέφεε — 

ἀραχνοειδῶς τοῖς στρατοῖς ἐχτισμένας. 

ὡς οὖν καμένους οἱ μὲν ἐκ τῶν τεκτόνων 

περιφλεγούσαις ἀντανῆπτον ταῖς λίϑοις, 

οὗ δὲ στροφὰς ἔπασχον ἀνϑελιγμάτων, 155 

τοῖς μαγγάνοις βάλλοντες εἷς βάϑρον πέτρας " 

οὗ Κρητικοὶ δράχοντες οἱ λοφοδρόμοι 

lx τῶν φαράγγων ἐχδραμόντες, εἷς μίαν 

βουλὴν συνηθροίζοντο τὴν αὐτόκτονον, 
wá ἐρμεμόνου. ἸΔῈ, με em. C. τὰ τοῦ eroi P onn 
γέτιν eorrigi Boissonad. ad Nicet. L 216. p. 60. 146. Formes 
vulg. 1951. καὶ βουλὴ C. βολὴ cod. 154. Fort. περιφλιγού- 


σας. — 155. ἀντελιγμάτων C, Pro ἔπασχον fortasse legendum ἐπί- 


. ego», adhibebant. 157. λοφοδρόμοε C, λοφόδφρομο,; Fog. 
159. ᾿αὐτοχεόνον C. fortasse rectius. | 


currit regionem, atque his em excisis, et igne perditis, bis autem gladio 
absumptis, et adr Eck illico properavit regredi: Statimque accedens 
ad stationes navium, vix intus exercitum cohibuit. Et naves alligans inter- 
ram trahit infidum benefactorem sciens esse mare. Ibi autem moratus diebus 
tribus equitatum paravit, atque equites, ac summo terram perscrutatus stu- 
dio posuit infinitum numerum artificum, et a fundamentis excitavit turrigerem 
civitatem ad custodienda exercitus tentoria. Adsis, Homere, et rursus cum 
verecundia edissere Graecorum propugnacula, quae evertit manus, et im- 
petus Hectoris aranearum instar, excitata ab exercitu. Dum itaque cal- 
carías alii artifices incendebant decoquentes lapides, et alii volventes labore 
improbo saxa, in foveas demittebant vectibus, Cretael dracones montivagi 
rapide egressi ex speluncis, simul congregati agebant de accepta clade: 





210 THEODOSH ACROASIS 1. 


xal τῷ στρατῷ μὲν συμβαλεῖν οὐκ εὐτύχουν" 160 
ἔπληττεν αὐτοὺς 0 στρατὸς γὰρ ὡς βέλος. 
τοῖς τέκτοσι δὲ προσβαλόντες ὀξέως, 
πίπτουσιν εἰς γῆν τῇ βολῇ τῶν τεχτόνων. 
ὃ σὸς γὰρ αὐτοὺς ὡς στρατηἐτης πόϑος 
ἔπειϑε τὴν δίκελλαν εἷς ξίφος τρέπειν" 165 
xal γίνεται ῥοῦς ἐχχυϑεὶς τῶν αἱμάτων 
εἷς πλησμονὴν ἄπειρον ὑδατουμένην, 
καὶ τὰς καμίνους σβεννύει τὰς ἐμπύρους, 
ὥσπερ χαράδρας εἰσπεσοῦσα πικρία. 
λαβὼν δὲ τὴν ἄσβεστον, εἶχεν ὃ κτίσων 170 
φοινιχοειδεῖ τῶν πετρῶν τῇ συνϑέσει. 
κάλει στρατηγὲ τὴν πόλιν φοινικίαν, 
φοινίσσεται γὰρ τῇ βαφῇ τῶν αἱμάτων. " 
Ὡς οὖν στρατηγῶν ὃ χρατῶν Νικηφόρος 
ἔγνω τὸ συμβὰν — καὶ γὰρ ἠγνόει τότε ----- 175 
πέμψας κατέσχε ζῶντας ἐκ τῶν βαρβάρων 
ὄφεις πονηροὺς πέντε πενταχοντάδας. 
, βαλὼν δὲ κλοιοὺς εἰς ἀκαμπεῖς αὐχένας, 
τούτοις παρεῖχε πατριχὰς τὰς ἀξίας. 
Κρήτη, τὰ τέκνα, βαρβαροτρόφε, βλέπε, 180 
οἵων μετέσχον ἀξιωμάτων ἄφνω. 
ἐπεὶ δὲ μοῖραν εἶχε νὺξ τὴν ἑβδόμην, 
τῆς εὐφρόνης γὰρ τὸ σχότος παρεχράξει, 
σάλπιγγας ἠλάλαξαν ἐν βοῇ ξένῃ, 
καὶ πᾶς κρατῶν ἦν σὺν βοῇ τὴν ἀσπίδα, 185 
162. Scr. τέκεοσιν. 168. τῇ βουλῇ C. quod ex cod. emendavit F. 


167. Fort. ὑδατουμένων, sanguinis aquae ad instar effusi. 171. φοι- 
ψιιοειδῇ (sic) C. Fort. φοινικοειδῇ τ. π. τὴν σύνϑεσιν. 


at desperabant congredi cum exercitu feliciter : terrebat enim eos exercitus in- 
star fulminis, Repente ergo irruentes in artifices interficiuntur ic& ab artifici- 
bus: namque erga te studium, instar ducis, eos ligonem docuit in gladium 
convertere. Hinc prodit flàmen ex effuso sanguine in immensum excre- 
scens aquarum instar, et fornaces ardentes extinguit, tamquam in alveos 
cadens acerba ultio. Accipiens autem fabricator calcem , habuit purpuream 
saxorum compositionem. "Voca hanc, o Dux, civitatem parpuream» purpu- 
rascit enim tinctura sanguinis. Ut itaque supremus Dux Nicephorus co- 
gnovit factum, nihil nam sciebat hactenus, detinuit superstites ex barbaris 
malos serpentes, quinquaginta quinquies. Inflexibilia autem colla constrin- 
ges vinculis, eos decoravit patriis honoribus. Creta barbarorum nutrix 

los aspice quos dignos honores participarint illico. At postquam venit 
noctis hora septima, tunc enim noctis praevalebant tenebrae, cre- 
pus tubarum clangor insonuit, ac quisque inclamans appreh dypeum, 


-—- 
Ε *4 
2r 
4. * 
, 
-" . 








DE EXPUGNATIONE CRETAE. 211 


πεζὸς, στρατηγὸς, ταξιάρχης, ἱππότης. 
τῆς ἡμέρας δὲ τῆς δοδόχρου λαμπάδας 
ἐχ τῶν σκοτεινῶν ἀνταναψάσης πόρων, 
φάλαγξ ἀνώρμων ἱππικὴ ξιφηφόρος, 
ἔχουσα πλῆϑος μυριάνδρου πεντάδος" 190 
πεζῶν δὲ πολλῶν ἣν δρᾷν πανοπλίαν 
κινουμένην ἄριστα τακτικῇ βάσει, 
καὶ τοὺς στρατηγοὺς, ὥσπερ ἐν ποίμνῃ μέσον 
βαίνοντας ἀρνῶν ϑηροβάχχους ποιμένας. 
ὡς δὲ κλοπῇ χαίροντες ἅρπαγες λύκοι 195 
χειμῶνος ὥρᾳ καὶ παρεχτάσει κρύους, 
ὑμοῦ ζυγέντες τῶν ὡρῶν ὁμοφρόνως 
μάνδρας κλονοῦσι, καὶ βιάζουσι κύνας" 
οὕτω ζυγέντες οἱ κλάδοι τῶν σῶν πόνων 
ἱππεῖς, στρατάρχαι, τοξόται, λοχοκράται - $00 
πύργους βαλεῖν ἔσπευδον ἐν τάχει χάτω, 
ϑυμοῦ πνέοντες, ὥσπερ οἱ χρῆες ζάλης. 
ὁ λαμπάδας δὲ φωσφόῤους, κακοχρόους, 
καιροῖς ἀνίσχων, καὶ καταστέλλων πάλιν, 
λουτροῖς κατημαύρωσε τὰς λαμπηδόνας, 905 
καὶ νὺξ τὸ πέπλον ἐκ βάφης μελαγχρόου 
εἷς πάντα γῆς ἥπλωσε καὶ πόλου μέρη. 
τῶν σῶν δὲ πλῆϑος οὗ στρατῶν, ἢ ϑηρίων — 
ϑῆρες γὰρ οὗτοι τοῖς σπαραγμοῖς βαρβάρων — 
τὸν ὕπνον εἶχε τὴν βάσιν καὶ τὴν στάσιν. 910 
εἰ δ᾽ ἦν κλαπείς τις εἰς ἀμερίμνους ὕπνους, 
197. Scr. τῶν ὀρῶν, caulas in montibus, — 902, Fort. ὥσπερ ἄχριες 


ζάλης. Vid. Ànnot. 4208. Fort. xaloyoóovg. 2508. πλῆσθος C. 
Fort. σλῆϑορ ἢ σερατῶν. 


pedites, duces, centuriones, equites. Verum, dum splendores dies rosea 
e tenebrosis accendit meatibus, processit phalanx hastatorum equitum, decem 
quinque millia habens virorum. Peditum autem videre erat armatam aciem 
gressu militari se moventem optime, et duces, tamquam medio in e pasto- 
res ovium, gradientes rapide contra feras. Ac veluti furto gaudentes rapa- 
ces lupi hiemali tempore, et acerbo frigore, eadem hora congruentes con- 
corditer ovilia aggrediuntur, et saeviunt in canes ; sic una simul institu- 
tlonis tuae germina, equites, duces, sagittarü, centuriones turres repente 
festinabant evertere iram spirantes, tamquam venti turbinem. At qui de- 
colores ignes Hesperi ministrat opportune, et rursum subtrahit, labentibus 
diem obscuravit crepusculis, et nox peplum colore tinctum nigro super omnes 
terrae et caeli extendit plagas. 'T'uis tamen omnibus militibus, aut mavis 
feris, ferae nam erant in barbarorum excidium, pro somno erat aut ince- 
dere, &ut stare, Quod si cui áomnus quietus obreperet, tu illi adstans e 





272 THEODOSH ACROASIS I. 


but παρεστὼς ἐξ ὀνειράτων πύλης, 
τοιαῦτα φωνῶν, τῆς βλάβης ἀνεστόμους" 
»,»τί τὸν στρατηγὸν οὐ δεδοικὼς, ἱππότα, 
μέσον σφαγῆς πέπτωχας εἰς ξένους τόπους, 915 
ὅπον τροπὴ, κίνδυνος ἐστομωμένος, 
πνέει καϑ᾽ ἡμῶν φλεγμονὰς πυρεχβόλους ; 
μικρόν τι καρτέρησον, ἐμβαλὼν χράνος, 
ὑπὲρ * ϑυῶν ἵστασο καὶ τῆς δίκης. 
ἄφες τὰν ὕπνον, καὶ χράτει τὴν ἀσπίδα, 290 
μὴ γνῷ τὸ apufày ὃ στρατηγὸς τῆς μάχης." 
οὕτω τὸ νωϑρὸν ἐξέκοπτες ἐργάτου, 
εἴπερ παρῆν τις νωϑρύτης τοῖς οἰχέταις. 
ἐπεὶ δὲ καὶ φῶς ἡμέρα προμηνύειν 
λευκοῖς χιτῶσιν ἤρξατο ζοφοφϑόρος, 995 
πέπλοις δὲ λαμπροῖς ἐστόλισεν αἰϑέρα, 
ἦν γῆν ϑεωρεῖν λευκόμορφον, καὶ μάχης 
κήρυκα τῶν σῶν ἐκδραμεῖν στρατευμάτων, 
τείχει μὲν ἀχρῷ τὴν φάλαγγα προσξέειν 
ἐπεισπεσοῦσαν τῶν ἐναντίων ἄφνω. 430 
ἐχεῖ τὸ πλῆϑος τῶν φερεχλοίων ἅπαν 
τάξας στρατηγὸς τμητικχῶς ἀναρπάσαι, 
οἱ συστρατάρχαι τῆς πιχρᾶς ἀλγηδόνος 
τὸ συμβὰν οὐχ ἤνεγχον, ἀλλὰ τὰς ϑύρας 
ἤνοιξαν, ἐξέπτησαν ἀντὶ στρουϑίων, 235 
xal πρὸς τάφρον πλήξαντες ἀνταναχλάσει,. 
τὴν τάφρον ἀντέβαινον, ἀλλ᾽ ἐμπροσϑίως 
919. ἀνεσεόμου C. 915. εἰς ξώους, in not. ξένους C. ut ἴα 
cod. esse testatur. 219. Fort. ὑπὲρ ϑεοῦ (9v) συνίστασο, pre 


deo pugna et pro lustitia. 226. Wort ἐστόλιζεν. Cf. ΠΙ, 83. 
$29. τείχει μικρῷ in not. vel μαχρῷ C. Vid. Annot. 


somniorum ianus his verbis admonebas de periculo: ,,Cur non reformidans 
ducem, eques, fervente pugna cubas extraneis in locis, ubi consternatio 
manifesto periculo spirat contra nos ardentes impetus ? paullum quid su- 
stine, et imposita galea pro religione sta, et pro legibus: excute somnum, 
et prehende clypeum, ne rem cognoscat dux praelii" Ita socordiam depel- 
lebas ἃ milite, si quandoque inerat tois famulis. Cum autem aurora prae- 
nunciare lucem coepisset alba veste expellens tenebras, et aérem vestibus 
exornasset lucidis, prospiceres terram albicantem, et pugnae praeconem 
currere per tua agmina, et ex alto septo phalangem educere, quae repente 
Írruitura erat in hostes. Ibi cum omnem captivorum turbam dux statuisset, 
ut traherentur ad necem, commilitones eorum acerbi doloris casum non tu- 

t, verum ianuis apertis advolabant instar passerum, et ad fossam tur- 
matim irruentes illam violenter pertransibant, sed ἃ fronte percussi festi- 





DE EXPUGNATIONE CRETAE. 218 


πληγέντες, ἐξήλαυνον ἐξοπισϑίως. —— 

ὡς οὖν φυγῆς ἦν, καὶ τρόμου, καὶ δειλίας 

δεινὸς χαρακτὴρ, καὶ ταχύστροφος κλόνος, 240 

ἡ τάφρος αὕτη τῶν ἐναντίων τάφος, 

καὶ συμφορᾶς ἦν ἀστέγαστος οἴχία, 

εἶχον γὰρ αὐτοὶ συμποδιστὰς καὶ τόπους, 

οὕσπερ κατεσκεύαζον εἷς σωτηρίαν, 

ὡς ἂν μάϑωσιν ἐξ ἀγαισϑήτων τόπων 215 

τὴν πίστιν αὐτῶν ἀξίαν ὑβρισμένων. 

τίς ἂν προφήτης εὑρεϑεὶς πρὸ τῆς μάχης 

τοῖς ταφρορὕύχταις εἶπεν ἂν τῶν βαρβάρων, 

ὡς τύμβον ἐξώρυττον, o) τάφρον, τέχνοις; ' 

ἄνιχμε Κρήτη, μὴ στένῃς ἀνομβρίαν, 950 

τὰ τέχνα λαμβάνουσα τῇ μάχῃ νέφη, 

ἐν οἷς ἐπελϑὸν ὡς πνοὴ Ῥώμης δόρυ, 

καὶ πνεῦσαν, ὥσπερ συστροφή τις, τοὺς φόνους 

ὄμβρους ἀφῆκεν αἱμάτων πολυῤῥύτων. 

4Δημόσϑενες, (ίλιππος oix ἔχει κράτος" 955 

Πλούταρχε, Καῖσαρ oix ἔχει παῤῥησίαν" 

Δίων, ὃ Σύλλας εἷς μάτην “ημοκράτωρ" 

ἄφες, Ἐενοφῶν, τοὺς ἀνικήτους γράφειν" 

τὸν Ῥωμανὸν ϑαύμαζε καὶ μόνον γράφε. 

Κύζικε συνϑρήνησον, 7j κεχαυμένη 260 
Κρήτη παϑοῦσα συμφορὰς ἰσοκρατεῖς. 

σοὶ γὰρ παλαιὸς τοὺς φόνους ᾿Πιϑριδάτης, 


439. ἦν γὰρ τρόμου, in not. melius καὶ C. quod in cod. est teste F. 
— καὶ διλίας C. 258. ἀνικίεξους C. 960. Fort. ἦν κεχαν Ἃ 
quamquam verbum substantivum etiam alibi omitttur. Cf. II. 34. 
461. £coxgdrovg, lego ἰσοκρατεῖς C. 


nabant retro cedere, Dum ergo esset fugae, et metus, et formidinis terri- 
bilis imago, et praeceps tumultus, fossa ipsa sepulcrum hostium fiebat, et 
caedis aperta domus. Erant enim ipsis impedimento etiam loca, quae ad 
salutem sibi praeparaverant, ut ex locis quoque sensu expertibus discerent 
suam fidem dignam contumeliis. Quis iam rogatus propheta ante proelium 
barbaris dixisset fossam effodientibus, sepulcrum filis, non sibi vallum ef- 
fodere? arida Creta siccitatem ne gemas tuam, cum filii in proelio tibi sint 
pro nubibage quibu superveniens instar venti Romanorum gladius, et spi- 
rans caedes, instar turbinis, expressit imbres copiosi sanguinis. Demo- 
sthenes, Philippo non est potentia: Plutarche, Caesari non est virtus ani- 
mi: Dion, frustra Sylla Dictator fuit: tuos, Xenophon, heroas laudare de- 
sine, Romanum admirare, et eum solum celebra. Cyzice collacrimare : in- 
cendio perdita Creta passa est clades tuis similes: tibi enim cladem vetus 
Theodosius. 18 


274 THEODOSII ACROASIS II. 


γέος γε ταύτῃ Ῥωμανὸς πλέκεε φόνους. 

ἀλλ᾽ ὦ στρατηγὲ γῆς ὅλης, καὶ γὰρ πρέπει 

τὸ μέλλον εἰπεῖν, μὴ φϑόνει τὸν οἰχέτην 965 
κροτοῦντα τὰς σὰς γιχοσυνϑέτους μάχας, 

τράνου δὲ γλῶτταν, δὸς παῤῥησίαν λόγου" 

πλήττει γὰρ ἡμᾶς κέντρῳ τῆς ἀτολμίας. 

Θεοδοσίου μὴ παραβλέψῃς πόνους, 

τοῦ στέμματός σου συγγραφέντας ec κλέος, 

ὡς ἂν βαδίζῃ χεὶρ γράφειν ἠπειγμένη 

πρὸς δευτέραν σου τοῦ στρατοῦ πανοπλίαν. 272 





' 


AXPOAZIZ BH. 

Οὕτως ἐχόντων Κρητικῶν παλαισμάτων, 
“Ῥώμης τὸ κάλλος, Ῥωμανὲ σκηπτοχράτορ, 
oí μὲν κακῶς ἔπασχον ἐν ξένοις τόποις, 
εἷς καῦμα καὶ μάχαιραν ἀνθωπλισμένοι. 
τὰς γὰρ φλογώδεις λαμπάδας βελῶν δίκην 5 
ἔπεμπε τοῖς σοῖς οἰκέταις ὃ φωσφόρος. 
αὐτὸς δὲ καῦμα καὶ ξίφος τὰς φροντίδας 
εἶχες δι᾽ αὐτοὺς ἔνδον ἐν τῇ καρδίᾳ. 
ὡς οὖν τὸ πῦρ σε τῆς ἀγρυπνίας φλέγον 
ὠχρὰν ἐποίει τὴν ἔναστρόν σου ϑέαν, 10 
οὐχ εἶχον εἰπεῖν oi βλέποντες altíav, 


968. Scr. νέος 8f. 965. εἶπον, potius εἰπεῖν C. — 268. Scr. κέν- 
toc. Cf. III. 13. 572. σοῦ τοῦ C. 


IL 4. ἀνθωπλησμένοι vulg. ἀνθ ωπλισμένοι C. 


Mithridates, huic iunior Romanus cladem intulit. Sed, o Imperator orbis, 
namque decet fari futurum, servum tuum ne aegre feras plaudentem armis 
tuis victricibus: disertam fac linguam, da loquendi facultatem liberam , sti- 
muló enim timiditatis pungimur: 'Theodosii versus ne despicias diadematis 
tui scriptos ad gloriam, ut manus pergat scribere, progrediens ad alteram 
expediüonem tui exercitus. 


ACROASIS SECUNDA. 


Dum sic haberent se conflictus Cretici, Romae deci, Romaflie, qui sce- 
pira regis, illi quidem mala patiebantur extraneis in locis adversus aestom, et 
lium im armis atantes: ardentes' enim ignes instar iaculi in tuos servos 
ttebat Lucifer. 'l'ibi autem aestus, et gladius sollicitudines propter 
illos ingerebat in corde. Cum ergo ignis urens te vigiliae pallore inficeret 
tuum aspectm splendidum nesciebant respicientes causam reddere, cur 





DE EXPUGNATIONE CRETAE. 2175 


πῶς σου τὸ φαιδρὸν elc στυγνὸν μετετράπη" 
foc στενάξας ἐμπόνως ἐξ ἐγκάτων, 
φλογμοὺς ἀφῆκας τῶν κάτω πυρσευμάτων, 
λέγων τὸ πρᾶγμα πᾶσι τοῖς ὑπηκόοις. 15 
ἔπληττε γάρ σε πατρικῶν στρατευμάτων 
πληϑὺς σταλεῖσα τοῖς ὁμοστόλοις πόνοις. 
ἀλλ᾽ o? παρῆν σοι ψυχαγωγῶν οἰχέτης " 
πᾶσι yàg ἦν ἄγνοια τῶν πεπραγμένων. 
ϑεὸς δὲ τὴν σὴν ϑλίψιν εἷς εὐθυμίαν 90 
Oürrov μετεσχεύασεν, ὃς nagaviixa 
τὸν ἄγγελόν cot δεικνύει νικηφόρον 
éx τοῦ μάχαιραν δουλικῶς ἐζωσμένου. 
ἐπεὶ δὲ τὸν νοῦν τῶν γεγραμμένων ἔγνως, 
ἐπιστολὴν γὰρ εἶχεν ἐσφραγισμένην, 25 
οὗ τὴν λύραν ἔχρουσας, ὡς /ofió nále, — - 
ἢ γλῶτταν ἐτράνωσας ἀντὶ τῆς λύρας" 
εὐθὺς δὲ τὴν φάλαγγα τῶν μονοτρόπων᾽" — 
φάλαγξ γὰρ αὕτη καὶ ξίφους χωρὶς τρέπει 
κλίνει và γῶτα, καὶ καταστρέφει πόλεις " — 80 
ταύτῃ κατ᾽ ἐχϑρῶν μυστικῶς ἐπεχρότεις, 
καὶ παννύχους δέδωκας εὐχαριστίας 
τῇ συστρατηγοῦ προσδραμὼν κατοικίᾳ. 
τοιαῦτα μὲν σὺ συμπονῶν τοῖς οἰχέταις. 
Ἐπεὶ δὲ ποινῆς ἐξεπληρώϑη στόμα, | 85) 
ποιγὴ γὰρ ἐχϑροῖς τῆς σφαγῆς ἡ πικρία, 


19. Scr. πᾶσιν. 20. σὴν om. C. quod ex cod. restituit F. 

93. ἐξεσμένου C. ἐξωσμένου cod. 86. ἡ πιιρία om. C. vox e 

tenuibus codicis vestigiis eruta. 

Y 

in tristitiam tua versa esset hilaritas: donec aeger suspirans imo ex pectore 
flammas emisisti ardoris intimi, cunctis rem enarrans tuis subditis. 'Te 
patriorum namque angebat agminum multitudo missa ad belli labores: nec 
erat servus, qui te laetum faceret, etenim nulli facta haec erant cognita. 
Verum Deus tristitiam tuam in gaudium subito convertit, qui statim fe- 
rentem victoriam tibi praesto fecit nuncium missum ab eo, qui pro te gla- 
dium strinxerat. Ut vero cognovisti scriptorum sensus, namque obsignatam 
habebat epistolam, non lyram pulsas, ut olim David, sed potius lingua 
usus es pro ]yra. Ác statim solitariorum phalanger adiens, (pbalanx nam- 
que ista vincit absque gladio, fugat copias, et evertit urbes) cum hac 
mystice plaudebas devictis hostibus: atque tota nocte egisti gratias accur- 
rens in domum Dei adiutorie tui. 'l'elia quidem agebas cum tuis famulis. 
Postquam ergo hiatus impletus est caedibus, poena enim cladis hostibus 


276 THEODOSII ACROASIS II. 


τὴν τάφρον εἰδὼς ὃ στρατηγὸς τῆς μάχης 

κρημνοὺς ἔχουσαν καὶ φαραγγώδεις τόπους 

βαλεῖν πέτρας ἔταξε, καὶ γῆν, καὶ ξύλον, 

δδοιπορῆσαι τὰς χελώνας εὐχόλως. 40 

ἐχεῖ τὸ πλῆϑος εἶχε τῶν προσταγμάτων 

ἔργον τὸ λεχϑέν" ἀλλὰ τῶν ἐναντίων 

víqr παρεῖχον at βολαὶ τεταγμέναι. 

ἀὴρ λάλησον, μαρτύρει, μὴ διστάσῃς, 

400 σοῦ χιτῶνος τὴν ὑφανϑεῖσαν χρόκην, 45 

ἐν ῆ στολισϑεὶς ἀντανέκχλασας βλάβην 

ἐκ τῶν ἀδήλων συμφορῶν ὑφασμένην, 

δι᾽ ἧς ἔπιπτον τῶν ἐπάλξεων κάτω 

οἱ τὴν ὀφρὺν ἔχοντες ἅρπαγες κύνες. 

ἐπεὶ δὲ λοιπὸν ἡμερῶν ὀχτὼ μέχρε 50 

ὃ τῆς χαράδρας ὄμβρος o?x ἀνεστάλη, 

ἀλλ᾽ εἶχε κηρὸν 7j φαρέτρα καὶ βέλος, 

κριοὺς ἀφῆχε xal χελωνίους τέχνας, 

καὶ πετροπόμπους σφενδόνας, καὶ συνϑέσεις 

δεινὰς κατ᾽ αὐτῶν κλιμάκων ἀσυνδέτων. 55 

ὡς οὖν ἐχείνων τὰς νέας τιμωρίας | 

οἱ καστρανοῖχταε μὴ φέροντες ἠπόρουν, 

τάττει τὸν ὄχλον καὶ πάλιν ποινὰς πλέχει 

0 σοὶ ποϑητὸς οἰχέτης Νικηφόρος. , 

τῶν yàg, πεσόντων δυσμενῶν ταῖς σφενδόναις 60 

ἔταξε πέμπειν τὰς κάρας βελῶν δίκην" 

᾿40. ὁδοιπονῇσαι et ἀκόλως C. utrumque ex cod. emendavit Εἰ, 44. ἄγε 

F. ex coniectura. Vid. Annot. 45. τὴν om. C. 48. ἐπάλξεων ἤτω, 
in not. lego κάτω C. Sic in cod. invenit F. — 52. Fort. εἶχε καιρόν. 


Cf. not. ad Anth. Pal. p. 515. — 55. Fort. εὐσυνδέτων, in quod incidit 
etiam Boisson, ad Nicet. p. 23. — 57. ol om. C. xestituit ex cod. F. 


&cerbissima, prospiciens fossam dux praelii multis locis praeruptam ac prae- 
cipitem , iniicere saxa, et terram, et ligna iussit sub testudinibus , ut facile 
iter sternerent. Ibi mandatorum obibat plebs frequens comuiissum munus: 
at interim ab hostibus missa spicula caelum obducebant nubibus. A&r nunc 
loquere, testare, ne dubites, tramam contextam tui tegminis, qua protectus 
repercussisti noxam nectens dolos ex occultis insidiis, ex quibus de- 
liciebantur e propugnaculis supercilia attollentes, rapaces canes. Ceterum 
vero quum per octo dies npn destitisset ferreus imber ingruens , sed fatum 
inferret iaculum et pharetrà, arietes admovit, et testudinum machinas, 
saxaque iacientes fundas, compositionesque terribiles non iunctarum acala- 
rum adversus eos. Dum igitur nova illa supplicia oppidani reformidantes 
nescirent, quo se verterent, ordinat turbam, et novas poenas addit teus di- 
lectus famulus Nicephorus. Fundis enim caesorum hostium iussit laci ca- 





AD EXPUGNATIONE CRETAE. 271 


ὡς ἂν τὸ λεπτόνητον αἰϑέρος πλάτος 

χαρῇ μολυνϑὲν συμφορᾷ τῶν βαρβάρων, 

καὶ γνῷ τὸ πλῆϑος τῆς ἁμαρτίας ὅτι 

καὶ τῶν μελῶν ἔχουσιν εἰς ποινὴν ϑέσιν. 65 
ἔῤῥιπτον ἔνδον ἀντὶ πετρῶν τὰς κάρας" 

ἔβαλλον αὐτῶν πολλάκις xul πατέρας, 

καὶ τοὺς ἀδελφοὺς, καὶ ϑανὼν εἷς ἐν μάχῃ 

φονεὺς ὑπῆρχε πατριχῇ φονουργίᾳ. 

τῆς γὰρ κρατούσης σαρκικῆς ἀβλεψίας 70 
λυϑεὶς ἐχεῖνος, καὶ μαϑὼν τὸ συμφέρον, 

τοῖς χριστολάτραις συμμαχεῖν ἠπειγμένος, 

τοῖς ψευδολάτραις ἣν βολὴ ποινηφόρος. 

ὡς οὖν ἐχείνας εἶχε τὰς σάρκας πόλις 

πλήρεις μολυσμῶν, oi ξύνημοι τῷ γένει 75 
ἔχραζον οὕτω τῇ βοῇ τῶν βαρβάρων". 

»»σεὴπφ ἐχειμὰς ἰσχαρὸπ καὶ τὴν ῥάσαν 

σερμὴτ μιδήνη καὶ χάητ ἱπφησάνη. 

ἀλλ᾽ ἡ βοὴ μὲν ἦν ἔϑει τῷ πατρίῳ, 

7j δὲ σφαγή σοι Κρητιχοῖς εὑρημέγη. 80 
ἦν οὖν ἐκείνων ὃ κρατῶν στρατηγίας 

γέρων ““μηρᾶς, ὠχρὸς, ἔμπλεος πόνων, 

μιχρὸς, φαλακρὸς, δεινόφρων, τὸν ἐκ Πύλου 

γέροντα νιχῶν ἐν μελιῤῥύτοις λόγοις. 

ἀλλ᾽ οὐδὲν αὐτὸν ὠφέλησαν oi λόγοι, 85 
κἂν ἦσαν εὐϑεῖς προσβαλεῖν σου τῷ κράτει. 


69. λεκτόνημον C. quod emendavit F. nescio an ex cod. Fort. Ἣ8- 
ατύστημον ut ap. Pidd. Hexabm. 271. ἔργον ἀερόστημον. 68. ϑα- 
ψεὶν C. Idem om. εἷς. Utrumque emendatum a F. ex cod, ut videtur. 
75. Scr. ξύναιμο. — 80. σφαγὴ σοὶ C. 


ita telorum instar, ut tenuis latitudo aetheris barbarorum caede inquinata 

i eret, et populus tor cognosceret, etiam propria membra ipsis 
esse δὰ poenam. Proiiciebant.intus pro saxis capita, quae percutiebant 
saepe et suos patres, et fratres: nc mortuus iam in praelio homicida fiebat 
in caede patria; namque a carnali caecitate, qua detinebatur , solutus ille, 
et meliora noscens, Christi cultoribus opem ferre coactus, falsis cultoribus 
erat fatale iaculum. Dum ergo eas haberet carnes civitas plenas inquinamen- 
tis, coniuncti genere ita clamabant barbarorum voce : ,,seepph, echimat, ischa- 
rop, et rhasan, sermet, midene, et chaét ipphesane." fed haec quidem 
strepebent more patrio, caedes autem a te erat illata Creticis. Erat porro 
eorum dux exercitus senex Ameras, pallidus, fractus laboribus, parvus, 
calvus, callidus, Pylium senem vineens mellifluis sermonibus. Sed nihil 
ipsi profuere verba, quamvis directa forent ad evertendas vires tuas: 


278 THEODOSII ACROASIS II. 


ὅμως ἐτόλμα, xal yàp ἦν στρατηγέτης 

τρέφων ἑαυτὸν ἐν κεναῖς ταῖς ἐλπίσι. 

βουλὴν δὲ ποιεῖ, καὶ καλεῖ τοὺς ἐν χρόνῳ 

ὁμοστόλους γέροντας ἐν συνεδρίῳ. 90 
ἐχεῖ χαϑεσϑεὶς καὶ στενάξας ἐχ βάϑους 

φωνὴν ἀφῆκε τοῖς πόνοις μεμιγμένην" 

»τίς, ἄνδρες, ὑμῶν πῦρ ἔχει τῇ καρδίᾳ 

καῖον, φλογίζον, ὡς ἐμὲ φλέγει φάλαγξ | 
“Ῥώμης κλονοῦσα τὴν ἐμὴν τοπαρχίαν" 95 
τίνος τὰ τέκνα τὴν τελευταίαν βλάβην 

ix τῆς σπάϑης εἴληφε τῆς τεϑηγμένης" 

τίνος τὸν ἀγρὸν ἐχβιβρώσκεταε ζέον 

τὸ πῦρ ἐπελϑὸν, ἢ πικρὰ τιμωρία " 

ἐχεῖνος ἡμῖν ἄρτι συμβουλευέτω, 100 
γνιύμην διδοὺς ἄριστον ἀντὶ τοῦ σϑένους. 

ἀλλ᾽, εἰ δοκεῖ, στήσωμεν ἄνδρας ἱππότας 

τρὶς ἑπτὰ τοῖς βάλλουσι πεντηκοντάδας" 

ἔπειτα πεζῶν ἑξάδας τρισμυρίους, 

πάντας σιδηροῦς, elc ϑέαν μελαγχρόους, 105 
ὡς ἂν καταπλήξωσι τοὺς ἐναντίους 

φανέντες αὐτοῖς τῶν πυλῶν παρ᾽ ἐλπίδα. ἢ 

οὕτως ὃ τὸ πρὶν αὐθαδῶς ἡπλωμένος, 

δημηγορῶν ἦν δυστυχῶς ἐσφιγμένος. 

καὶ δὴ στρατεύσας καὶ φαλαγγώσας ὅλους 110 
àx τῶν ὀπῶν ἤϑροιζεν ὃ δράχων ὄφεις. ) 
εἰδὼς δὲ πάντας εἷς δδοὺς δειλανδρίας 


99, Wort, τοῖς στόνοι. 98. ἡμῶν C. 107. Fort. ἐχεὸς τῶν 
«-υλῶν. 108. ἀφϑαδῶς C. 


audebat tamen, etenim dux erat, qui seipsum pascebat inani spe. Concilium 
cogit, et seniores advocat expeditionis socios ad consilium. bi sedens, et 
suspirans imo ex pectore vocem sic emisit mixtam gemitibus: ,, Quicumque 
vestrum, viri, ignem habet in corde ardentem, urentem, ut me urunt 
milites Romani devastantes meum imperium; cuius filii extremam noxam 
acceperunt ab acuto gladio; cuius agrum devorat urentis ignis iniecti acer- 
bom supplicium; ille nos modo consilio iuvet sententiam dicens optimam 
pro viribus. Verum, si placet, collocemus equites, contra iaculatores, 
mile et quinquaginta; peditum vero triginta sex millia, omnes ferro ar- 
matos, aspectu terribiles, ut timorem iniiciant hostibus, inopinato extra por- 
tas prodeuntes adversus eos." Sic, qui antea audacter ditionem dilatave- 
rat, disserebat ad incitas redactus. Eo iam cogens phalangas, omnemque 
exercitum ex antris congregabat serpentes draco; sed cum vidisset cunctos 


DE EXPUGNATiONE CRETAE. 279 


ὁμοῦ βαδίζειν, ἢ σφαγῆς αἱρουμένους, 

σταϑεὶς παρώρμα τοὺς κακοὺς παρεργάτας 

»κν τῇ τρυφῇ σπεύσωμεν, ἄγδρες ἱππόται, 115 

τῆς νῦν φανείσης μυριοξίφου μάχης" ; 

ἔωμεν εἷς μάχαιραν ἀντὶ τῶν τέκνων, 

ὑπὸ γυναικῶν, καὶ φίλων; καὶ πατρίδος. 

μηδεὶς φοβείσϑω τὰς τομὰς τῶν φασγάνων.͵ 

εἰ γὰρ ϑάνῃ τις, σώζεται παραντίχα, 120 

xal ζῶν πορευϑῇ καὶ λάβῃ κατοικίας, 

ὅπου προφήτης οἶδε χειμαῤῥοῦς λέγειν 

γάλαχτα ἐχμέλετα ἐξοίγου ῥέειν. 

εἰ δ᾽ αὖ δεδοικὼς οὐχ ὑπὲρ τέκνων ϑάνῃ, 

τοῦ δὲ προφήτου τοὺς λόγους περιδράμῃ, - — 195 

ϑνήξει παρ᾽ ἡμῶν, xal μεταστὰς τοῦ σκότους 

τὴν ἀπρόοπτον δέξεται τιμωρίαν. 

οὕτω παραινῶν καὶ παρ᾽ αὐτῶν εἰς μάχην 

προωδοποέει τὴν σφαγὴν τοῖς ἀξίοις. 

ὃ δὲ στρατηγὸς ὃ κρατῶν Νικηφόρος 180 

oUx εἶχε χιμρὸν ἀγνοεῖν τὰς τοῦ πλάνου 

ἄσπερ παρέλχων ἔπλεχε στροφουργίας. 

ἦν γάρ τις αὐτὰς τὰς δδοὺς προμηνύων, 

ἐκ τῶν ἀκόσμως ἔνδον ἐγχεχλεισμένων. 

οὕτω στρατάρχας, ἄνδρας εὐϑεῖς ἱππότας, 135 

φαλαγγοσώστας, πεζοτοξοχράτας 
118. Becr. ὑπὲρ γυναικῶν. Cf. 193. 191]. Ne quis hunc versum 
corrigendum censeat cf. II. 163. 194. IIT. 192. 123. Scr. ya- 
λαχτὸς, ἐκ μέλιτος. ἐξ οἴνου δέειν (cf. Fogg. Annot.). [π μέλιτος 
media producitur, littera τ pronuntiando geminata. 125. Wort. 
παραδράμῃ: 198. Fort. παραινῶν καὶ παρορμῶν. Cf. III. 169. 
IV. 41. nisi malis πυρακτῶν, incendens. Cf. Heliodor. Π.9. 133. Fort. 


αὐτοῖς vel αὐτῷ. 186. xal videtur inserendum ante πεξοτοξοχρά- 
tag, in quo vocabulo primum à producitur, littera τ duplicata. 


desidiae vias calcare potius, quam caedes appetere, stans incitabat malos 
illos milites: ,,Laetantes festinemus, viri equites, δὰ pugnam ingentem, quae 
se nobis offert, sumamus gladium pro filiis, pro uxoribus, pro amicis , e£ 

ro Potrin. Nemo timeat acutas ferri acies; si quis enim moritur, salvus 

et illico, et vivens ibit, et sedes accipiet, ubi propheta dixit se vidisse 
torrentes lacte, et melle, et vino manare. Quod si quis pavidus renuerit 

ro filiis mori, atque prophetae verba contempserit a nobis occidetur, et 
involutus tenebris non opinatum accipiet supplicium." Bic milites hortatus, 
eos ad pugnam praeivit, iter sternens ad caedem meritam. Dux autem su- 
premus Nicephorus opportune noscebat deceptoris fraudes, quas incassum 
síruebat: erat enim, qui ipsas nuncisbat insidias ex iis, qui furtim intus 
clausi erant. Quare militum duces, excelsos oquites, legionarios, pedites 


280 THEODOSII ACROASIS 1l. 


elc ἕν συνῆψε τοῖς στρατηγέταις ἅμα, 
μέσον δὲ τούτων, εὐτελὴς ὡς ἱππότης, 
σταϑεὶς ἀφῆχεν ὁπλικωτάτους Aóyovc* 
»»ῈΡώμης τὰ νεῦρα, τέχνα, σύνδουλοι, φίλοι, 140 
ἰδοὺ xa9^ ἡμῶν καὶ πάλιν τὸ ϑηρίον 
κενὰς ἔσωϑεν ἤρξατο σχευωρίας * 
ἰδοὺ τὸ δεινὸν τῆς Χαρύβδεως στόμα 
ἀναῤῥοφῆσαι μαίεται Ρώμης κράτος" 
ἰδοὺ συριγμοὺς ὃ δράχων χειᾶς μέσον 145 
κήρυχας ὀργῆς καὶ σφαγῆς ἀναπνέει, 
φυσᾷ τὸν ἰὸν καὶ βιάζει τὴν φύσιν. 
ἄλλ᾽ ἔστιν αὐτοῦ τὸ ϑράσος δειλανδρία. 
μηδεὶς φοβηϑεὶς ἐξόπισϑεν φευγέτω" 
ϑυμὸς γὰρ αὐτῷ μέχρι τῶν κτύπων μόνων. 150 
ἴωμεν ἀνϑ᾽ ὧν εὐσϑενῶς ὡπλισμένοι" 
ἔχουσι σάρκας καὶ τὰ τῆς Aya τέχνα. 
οὐκ ἔστιν αὐτοῖς σὰρξ σίδηρος ἢ λίϑος. 
ἀλγοῦσιν, ἂν λάβωσι, Ῥωμαίων πλέον 
ἀργοῦσιν, αὐτῶν εἰ κοπῶσιν αἱ χεῖρες " 155 
πίπτουσιν εἷς γῆν, εἰ κοπῶσιν oi πόδες. 
μηδεὶς νοσήσει τὴν πικρὰν ἀνανδρίαν " 
μηδεὶς φοβηϑεὶς οὐ φανεῖ Ῥώμης κλάδος. 
μηδεὶς νόϑον γέννημα καὶ σπορὰν ξένην 
δείξειν ἑαυτὸν ἐν καχοῖς σπουδαζέτω. 160 
αἰδὼς, ἀδελφοὶ, τῆς φυγῆς ἡ ζημία. ᾿ 
189. Syllabam στα om. C. 142. ysv. . . ἔσωϑεν. Sic C. κενὰς 


. 6 cod. vestigüs eruit. Fort.. καιψάς. 145. ἰδ. . .. συρι- 
pote Bic C. 154. ἀλγοῦσι C. 155. ἀργοῦσε C. 1060. δεί- 
$9 V. 


arcitenentes in unum collegit cum praefectis simul. Interque hos medius, 

temquam privatus eques stans haec emisit verba ad bellum excitantia: ,,Ro- 
mae robur, filii, conservi, amici, ecce adversum nos iterum bellua molita 
est intus irritas insidias; ecce Charybdis os terribile Romanum abesorbere 
imperium nititur: ecce sibila draco lustre in medio emittit, irae atque cae- 
dis nuncia, spirat venenum, et vim infert naturae. Attamen timida est, eius 
eudacia: nemo exterritus vertat terga fugae, namque illi est animus summis 
tentum labiis. Armati itaque eamus contra illos strenue, carnei sunt etiun 
Agar filii, nec illis inest caro ferrea, aut saxea. 5i vulnerentur, plos 
quam Romani, dolent: torpescunt, si incidantur eorum manus: humi pro- 
cumbunt, si amputentur pedes. Nemo laboret improba desidia, nemo tre- 
$euns non appareat Romae germen, nemo spuriam progeniem, et extraneum 
genus in adverais se satagat ostendere. is est, fratres, fuga, et pe- 





DE EXPUGNATIONE CRETAE. 281 


αἰδεῖσϑε φεύγειν καὶ πτοεῖσϑαι τὰ ξίφη. 
ποῦ γὰρ φυγοῦσιν εὑρεϑῇ σωτηρία, 
μένουσιν ἔνδον Κρητιχῶν δρισμάτων ; 
. ox ἔστιν ἰσχὺς τῆς Ἄγαρ τοῖς ἐγγόνοις " 165 
ϑεὸς γὰρ ἡμῖν συμμαχεῖ καὶ συντρέχει. ἢ 
Οὕτω στομώσας τοῦ στρατοῦ σου τὰ ξίφη, 
' — λόχους ἐποίει, καὶ τροπὴν πεπλασμένην, 
ὡς ἄν κλαπέντες ἔνδοϑεν τειχισμάτων, 
ἔξωϑεν ϑαρσήσωσιν ἐχβεβηκέναι. 170 
ὡς οὖν καιρὸς ἤγγισε τῶν βουλευμάτων, 
χώραν ἐχούσης τῆς ῥοδοχρόου τρίτην, 
χειὰς ἀνώρμων, ὡς ὕφεις, oi τὰς κάρας 
ἔχοντες, ὡς ὄνειδος, ἐξυρημένας. 
τούτων ὑπῆρχε καὶ κρότος ταῖς ἄσπέσι, 175 
βοή τε πολλὴ, καὶ τρόμου πατὴρ φόβος, 
καὶ πάντα δεινά" τοῖς δὲ σοῖς στρατηγέταις 
τάξις, σιωπὴ, σεμνότης, προϑυμία. 
εἷς οὖν στρατηγῶν, εὐγενοῦς ῥίζης κλάδος, 
ἀνὴρ κραταιὸς εἷς στροφὴν ἀκοντίου, 180 
βραδὺς δὲ φεύγων, καὶ ταχὺς κατατρέχων, 
λόγους γλυχεῖς ἔλεξεν ἐν στρατῷ μέσον" 
»πρωτοστράτηγε, πῶς λιπὼν τὸν δεσπότην 
οὐχ ὡς μάγειρος τῇ βαναυσίῳ τέχνῃ 
κυχῶν ἔμιξας τούτων ἐν παραινέσει, 185 
ὡς ἂν τὸ νέχταρ ὃ γλυχὺς στεφηφόρος 
162. πτοεῖσθε C. 169. τειχισάντων, in notis: mclius τειχιόμάτων 
C. quod in cod. invenit F. 171. Fort. ὡς ev» ὁ καιρός. Fort. 
etiam praeterea ἤγγισεν βουλευμάτων, a pedibus enim trisyllabis 


abstinere solet Theodosius. 176. Fort. ψόφος, strepitus ad ter- 
. Forem incutiendum concitatus, 


riculosa, pudeat vos fugere et pavere gladios; nam quo fugientes salutem 
invenient manentes intra Cretica confinia? nullum est robur Agar posteris, 
Deus enim nos tuetur atque adiuvat." Cum sic acuisset enses sui exercitus, 
insidias paravit et fictam fugam, ut decepti, qui stabant intra moenia, foras 
auderent egredi. Ut igitur statutum tempus advenit, horam habente rosea 
die tertiam, ex antris, ut serpentes, erumpebant, capita detonsa habentes, 
tamquam de plebis faece. His erat, etiam clypeorum strepitus, clamorque 
multus, et tremoris pater metus, et undique confusio: tuis autem militibus 
ordo, silentium , gravitas, alacritas. Unus porro militum claro natus ge- 
nere vir fortis in iactu iaculi, tardus ad fugam, et ad insectandum velox, 
haec dulcia emisit verba in medio exercitu: ,,Supreme Dux, curnam omisso 
Despota, veluti coquus in arte culinaria non eum admiscuisti in horum ad- 
hortatione, ut dulcis dominator, instar nectaris, tuis coudimentum fie- 











282 THEODOSII ACROASIS 1l. 


ταῖς σαῖς γένηται προσταγαῖς ἀρτυσία; 

ἐχεῖνος ἡμᾶς νουϑετῶν, ἐπιτρέπων, 

τὴν χεῖρα πᾶσιν ἐξαπλῶν, εὐεργέτει. 

μνησϑῶμεν αὐτοῦ ῥημάτων μελεῤῥύτων, . 190 

καὶ τῶν τραπεζῶν, εἶτα τῶν χαρισμάτων. 

μνήσθητε, xol ϑάνωμεν, ἄνδρες, εἰς δέον, 

ὑπὸ γένους ἄνακτος εὐασεβεστάτου. 

μόνον πλατυνϑῇ σκῆπτρον τῆς μοναρχίας, 

καὶ γῆς ἀνάξει "Pouayóg πάσης μάγος. ἢ 195 
Ἐπεὶ δὲ πληϑὺς μυρίανδρος βαρβάρων 

éx τῶν πυλῶν ὥρμησεν, ὡς νότου νέφος, 

βουχὴν ἀπειλοῦν, καὶ προδεικνύον σπόρον, 

οἱ σοὶ τραπέντες εἷς φυγὴν πεπλασμένην 

πάγην ἐτεχνάζοντο τὴν κρητεχτόνον. 200 

πύργον δὲ μαχρὸν πάντες ἐχβεβηκότες, 

καὶ τῶν πυλῶν ἔξωϑεν ἐξωρμηκότες 

ποινὰς ὑπεῖχον πίστεως τὰς ἀξίας. 

ix τεττάρων γὰρ στρατικῶς ἐγκρυμμάτων 

κλύδων ἐγερϑεὶς, καὶ σφοδρῶς ἐπιβράσας, 905 

χειμῶνα γεννᾷν ἤρξατο πρὸς τῆς μάχης " 

καὶ δυσμενῶν ἦν συμφαρὰ, κλόνος, στόνος, 

λαῶν δὲ τῶν σῶν χαρμονὴ νικηφόρος. 

ὡς οὖν σταϑέντες ἦσαν ἐν μεταιχμίῳ, 


188. ἡμᾶς om. C. ex cod. restituit F. 191. ταῖν τραπεζῶν. 
193. Scr. ὑπὲρ γένους. cf. II. 118. 194. πλατυνϑεὶς, in not. lego 
παλατυνθῇῆ. - 195. Fort. ἀνάξῃ. 198. βρυχὴν. in not. potiws 

βροχὴν . Pisidas Heracliad. 1. 86. p. 97. αἱ βροτοὶ τῶν αἱμάτων. 
198. Fort. σπόρ, vel quod malim φθόρον. 1. Fort. πύργων, 6 
turribus egressi longeque progressi. 202. τῶν cvià» C 
204. ἐγκρουμάτων C. 406. Fort. πρὸ τῆς μάχης: agitur enim de 
lis, quae ante pugnam commissam facta sunt, 


ret imperiis? admonens iile, e£ nostri curam gerens beneficam manum exten- 
debat omnibus. Recordemur eius verba melliflua, et mensas atque mu- 
ner&. Recordemini, et moriamur , si opus fuerit, pro familia Regis piissi- 
mi, Solum extendatur sceptrum imperii, conetoque orbi unus Romanus 
imperet." Postquam vero infinita multitudo barbarorum e portis irruit, tam- 
quam coacta ab Austro nubes minitans tempestatem , et mala nuncians se- 
Eetibue , ui se vertentes in fictam fugam laqueum parabeat in perditionem 

icam. Cuncti autem e longis exeuntes turribus, atque ports se foras 
erumpentes, poenas luebant fide eorum dignas. À quatuor namque insidiis 
tuerum militum aestus commotus, et vehementer fervens , p: coepit 
producere in praelio; hostibusque erat clades, tumultus, suspirium, tuis 
autem pepulis triumphalé gaudium. Cum ergo ossent circumventi ab acie- 


DE EXPUGNATIONE CRETAE. 283 


τὴν ἔκβασιν βλέποντες ἐστενωμένην, 910 
οἱ τῆς ἑαυτῶν αἴτιοε φονουργίας, 
ἔβαλλον εὐθὺς, ἀνεβάλλοντο πλέον, 
καὶ τὴν φυγὴν ἔχοντες ἠπορημένην, --- 
πάντη γὰρ αὐτοῖς ἦν ταράττουσα βλάβη — 
ἔστησαν εἷς ἕν τῆς ταφῆς τὸ χωρίον. | $15 
τίς ἐκ τραγῳδῶν ἐχβοήσει τοὺς φόνους, : 
καὶ τὴν ἑκάστου τῆς σφαγῆς τιμωρίαν; 
ὃ μὲν γὰρ αὐτῶν ἐν νεφροῖς βεβλημένος, 
περετροπὰς ἔπασχεν, ἅσπερ ἠγνόει, 
καὶ πρὶν χορευτῶν οὗ μαϑὼν περικλάσεις, 290 
ἄκων χορευτὴς ἦν λαβὼν ἀκοντίῳ. 
ἄλλος στερηϑεὶς τῆς κεκαρμένης κάρας 
ἔχειτο πρηνὴς στραεικῶς ἡπλωμένος, 
καὶ τοὺς ἑαυτοῦ δυστυχῶς κινῶν πόδας;.- 
χύσει κολυμβᾷν ἤϑελε τῶν αἱμάτων. 225 
ἄλλος δὲ πληγεὶς τὴν κατάξῃρον ῥάχιν, 
κύπτων ἄκων ἦν προσχυνῶν cov τὸν στόλον. 
ἄλλος δὲ νεχρὸς, καὶ πόδας τετμημένος, , 
λελησμένος προὔχειτο τῶν ἱππασμάτων. 
ἄλλος δὲ τὴν ἄναλτον ὠσϑεὶς γαστέρα, 930 
χερσὶ κατεῖχε τὴν πλοχὴν τῶν ἐντέρων, 
καὶ πρὶν μαχητὴς εὐσϑενὴς κεχριμένος, 
μάγειρος ἦν ἄπειρος ἐντεροπράτης. 
οὕτως μετηλλάξαντο τὴν πανοπλίαν 
εἰς ἀλλοτέχνους συμφορὰς οἱ τῆς “4γαρ" τ . 985 
219. Scr. ἀντεβάλλοντο. 216. Scr, ἐκεραγῳδῶν. — Vid. Boisson. 
ad Nicet. IV. 109. p. 198. s. — 220. zeosvro» C. Male vulgo post 
χορευτῶν distinguitur. 421. λαβών. cf. supra v. 154. — 231. Scr. 
χερσίν. 
bus, sibi praeclusum aspicientes exitum, et sibi esse auctores propriae cae- 
dis, vulnerabant statim, sed vulnerabantur magis; nullumque habentes ad 
salutem effugium , nex enim illis imminebat undique, oonsüterunt in unum 
sepulcri locum. Quis ex tragicis caedes enarrabit, et singulorum saevum 
mortis genus? alter quidem eorum sauciatus renibus, quas ignorabat, pa- 
tiebatur vertigines, ac saltans, non edoctas motus choreae, invitus - 
tor fiebatictu iaculi. Alter orbatus suo detonso capite iacebat pronus stratus 
ab exercitu, suosque infelix movens pedes natare videbatur rivo sangui- 
nis. Alter autem ictus in arida dorsi spina procumbens , tuum invitus ado- 
rabat.exercitum. Alter mortuus, et abscissis pedibus neglectus iacebat ad 
conculeationem equitum. Aiter insaatiabili confossus in ventre maaibus tene- 
bat intestinorum gyros , et qi antea censebatur pugnator strenuus, coquus 
fiebat inexpertus viscerum. ita commutabant arma in alias artes calamitosas 


284 THEODOSII ACROASIS 1l. 


xal πᾶς τελευτῶν εἶχε τὴν τιμωρίαν, 
τέχνην πονηρὰν εἷς ἀναίρεσιν βίου. 
εἷς οὖν ἐχείγων ἦν ἀνὴρ Κρὴς ἱππότης, 
γιγαντοειδὲς, ὃς λαβὼν τὴν ἀσπίδα, 
καὶ τὴν μάχαιραν, τῷ στρατηγῷ τῆς μάχης 240 
ἐναντίως ἤλαυνε, προσβαλεῖν ϑέλων. 
ἀλλ᾽ οὐχ ἀφῆκεν ἡ δίκη τοῦτον φϑάσαι" 
πλήττει γὰρ αὐτὸν ὃ χρατῶν Νικηφόρος 
τῆς ὀσφύος κάτωθεν, ὀμφαλοῦ μέσον. 
καὶ τοῦ μὲν εἶχε σῶμα νεχρὸν 7) κόνις, φ45 
τοῦ δὲ κλέος μέγιστον ὃ πλατὺς στόνυξ. 
οὕτω κακῶς ἔπασχον ἐγχεχλεισμένοι 
ἐχεῖϑεν ἔνϑεν τοῖς φονευταῖς ἐνδίκως 
οἵ τῶν ἀϑέσμων πράξεων ὑπηρέται. 
εἰ δ᾽ ἦν τις αὐτῶν εἷς φυγὴν ὡρμημένος, 350 
ἔμπροσϑεν εἶχε φραγμοὺς ἔμποινον ξίφος, 
xal τὸν στρατηγὸν πανταχοῦ Νικηφόρον 
βάλλοντα, καὶ κράζοντα τοῖς στρατηγέταις : 
υβάλλωμεν, ἄνδρες, τοὺς βιοφϑόρους λύχους.᾽" 
Ὅμηρε, ποιητῶν λόγων ὃ τῆς μάχης 455 
πύῤῥω πεφυκὼς, ὡς παρὼν δὲ συγγράφων, 
ὃ πολλὰ κάμνων ἐν xevoic, καὶ τοὺς πόνους 
διεξιὼν ἅπαντας Ἑλλήνων μάτην᾽ 
σὺ δεῦρο, καὶ βόησον ὄγκῳ ῥημάτων 


“Ῥώμης στρατοῦ καύχημα, καὶ μέγαν στόνον 960 
945. » ὁν ἀκόνης ; in not. quid ἀκόνης hic loci? . C. ἡ xó- 
' 9ug ex cid. dedit F. "rrerdeicud/ de . Bic C. 251. φρα- 


γκοὺς, in notis: φραγμοὺς εἰ placet. C. 


Agareni, ac quisque moriens babebat pro supplicio saevam aliquam artem 
ad interitum. Erat porro inter illos vir Cretensis eques gigantis specie, 
qui accepto clypeo et gladio, contra pugnae ducem agebat equum cum 
eo cupiens congredi. Sed non permisit Deus eum propositum suum exsequi, 
percutit enim illum imperans Nicephorus iníra renes umbilico in medio: 
et hic quidem occubuit stratus in pulvere, illius autem landem maximam 
assecutus est gladius. Sic mala patiebantur tiati merito hinc inde ab 
interfectoribus iniquarum actionum ministri. Si quis autem ex illis erat, 
qui tentaret fügam, letalem ensem habebat sibi obicem, et imperantem ubi- 
que Nicephorum ferientem, et voce adhortantem milites , ,,feriamus, viri, 
hos voraces lupos." Homere, qui poéticis sermonibus praelia licet longe ab- 
sens, ut praesens tamen conscribis, qui multum fatigaris in rebus inanibus, 
80 labores Graecorum omnes frustra versu complecteris, huc adsis, et vet-. 
borum gravitate celebra Romani exercitus gloriam, ingentesque gemitus 


DE EXPUGNATIONE CRETAE. 285 


ἐχϑρῶν παλαιῶν, δυσμενῶν, δουλοσπόρων. 

ἕξεις γὰρ ἡμῖν τὴν ἀλήϑειαν τύπον, 

ὡς τοῖς “Ἀχαιοῖς τὴν παρέχβασιν τύπον. 
οὐκ ἦν γὰρ ἔνϑα τις φυγὼν ἐκ τῆς μάχης, 

οὐδ᾽ & πτερωτὴν εἶχε βάρβαρος φύσιν. 965 
Ἐέρξης ὃ τὸ πρὶν γῆν ϑαλασσῶσαι ϑέλων, 

μὴ προσβαλών σου τῷ κράτει τιμὴν ἔχει ; 

oix εἶδεν οὗτος γυμνὰ Ρωμαίων ξίφη " 

οὐκ εἶδε τὴν σὴν, Ῥωωμανὲ, σκηπτουχίαν. 

jj γὰρ παρῆλϑε τὸν στρατόν σου ϑαυμάσας, 

τὴν ἧτταν ἐν σοὶ προσλαβὼν, σκηπτοκράτορ. 271 





AXPOAZIZ I*. 
Ὁ τῆς ἀβύσσου τὰς πολυστόμους χύσεις 

κλείων, χαλινῶν, ἐξανοίγων, ἐξάγων, 

οὗτος πλατύνει τοὺς ὅρους τοῦ cov χράτους, . 

ἄνακτος υἱὲ, καὶ κρατύνει τὸν στόλον, 

καὶ πάντα ποιεῖ, καὶ καταστρέφει πόλεις. δ 

καὶ τίς κατ᾽ ἀξίαν σε τῶν λογογράφων, 

ἄναξ, ἐπαινεῖν εἷς τοσοῦτον ἰσχύσει, 

κἄν ἔστιν ἄλλος ἐν Σταγειρίταις, Πλάτων, 

ἢ τῶν ϑηνῶν ὃ χρατῶν “ημοσϑένης, 

ἢ τὴν πολυϑρύλλητον ὃ κρούων λύραν; 10 
867, Pod ger ἐδιμινοαδιαϊ ditm pomi 869. εἶδον vu 

III. 2. xàdov C. 38. τοῦ σοῦ C. 8. σταγειρίταις C. σταγειρί- 


. τῆς ἢ ΠΆ. corr. F. Fort. ἐν Σεαγείφοις ἢ Πλάτων. Not. crit, in 
Anth. Pal. p. 61. es ἢ 


veterum infensorum hostium ex servili semine: habebis enim in nostris ve- 
ritatem pro typo, sicut in Achaeis excessum pro typo. Hic nam non erat 
qui ex pugna fugeret barbarus, neque si alatam haberet naturam. Xerxi, 

ui olim terram in mare redigere studuit, quod non sit congressus tuis vi- 
ribus honori est? Non novit ille nudos Romanorum gladios, non novit tuum, 
o Romane, imperium. Retro cessisset certe, tuum admiratus exercitun, ac- 
cipiens ἃ te cladem, o sceptriger. 


ACROASIS TERTIA, 

Qui abyssi circumfusos qureites claudit, cohibet, aperit, emitGt, ille 
tui fines extendit imperii, o Regis proles, et roborat exercitum , et omnia 
agit, urbesque destruit. Ecquisnam oratorum te pro meritis , o Rex, lau- 

in tantis rebus poterit, etiamsi sit alius aut Stagirita, aut Plato, 
nut Atheniensium maximus Demosthenes, aut qui canora cecinit lyra ἢ 





286 THEODOSII ACROASIS III. 


ἐγώςε τῶν σῶν δουλικῶς ἐγχωμέων 
ὃ τῆς παρούσης ἡμέρας λογογράφος 
ἀπάρχομαι μὲν, ἀλλὰ τῆς ἀτολμίας 
τὰ χέντρα κεντεῖ, καὶ βιάζει τὸν λόγον. . 
σὺ δὸς τὸ τολμᾶν, ἐξάγνοιγε τὸ στόμα, 15 
δίδαξον ἡμᾶς μὴ σιωπᾷν εὐχόλως, 
ὅταν τοσαύτη συμφορὰ τοῖς βαρβάροις. 
πλάτυνε τὸν φάρυγγα τῇ παῤῥησίᾳ" 
καὶ γὰρ στενοῦται προσβαλών σου τοῖς πόνοις" 
ἀγωνιᾷ χεὶρ, εἴργεται νοῦς πολλάκις, . 20 
συστέλλεται δὲ, xol πτοεῖται, καὶ ϑέλων 
τοῖς σοῖς βαδίζειν χριστομιμήτοις τρόποις, 
ὡς πτὼξ δεδοικὼς τὰς ὁδοὺς περιτρέχει. 
σὺ γὰρ τὸ νικᾷν πανταχοῦ κεχτημένος, 
τὸ χοινὸν ὠφέλησας, ηὔξησας μόνος, 95 
σὺ τὴν φάλαγγα τῶν ἐναντίων πόνοις 
ὥϑησας εἰς φάραγγα δυσβάτων τόπων. 
σὺ τὰς πόλεις ἔπλησας οὐ σκύλων μόνων, 
ἀλλ᾽ εἰρήνης ἔπλησας, καὶ πολλῆς δόξης. 
ἀγαλλιάσϑω τάξις ἀγγέλων ἄνω, 80 
χορευέτω σύστημα τῶν βροτῶν κάτω. 
οὐχ Ἡρακλῆς ἔσωσε τοῦ κήτους Φρύγας, 
ὃ δεσπότης δὲ κόσμον ἐκ φονουργίας. 
οὐ Μελέαγρος τοῦ πυρὸς τὴν πατρίδα, 
0 Ῥωμανὸς δὲ πᾶσαν ἄρτι τὴν κτίσιν. 85 
τοῖς σοῖς ““λωεῦ τίς χάρις παισὶ πάλαε 
11. Bcr. ἔγωγε. 14. κεντεῖ om. C. ex cod. restituit Ε, Φ8. sag 
«ὅλας (ex cod. teste F.), in not. lego πόλως (xoàeg voluit) C. 


29. Versus auctoris, ut videtur, culpa vitiosus. 81. χορευτέεω C. 
86. Scr. παισίν. 


tuarum laudum, ut servum decet, scripter factus hac die incipio 
quidem: sed formidinis stimuli me urgent et orationem premunt. Τὰ ani- 
mum praesta, linguam tu solve meam, tu edoce nos loqui confidentius, quo- 
niam tanta est barbaris angustia. Dilata guttur data fandi copia, arcta- 
tur enim gesta tua aggrediens: labat manus, saepius mens refagit, contra- 
hitur et pavescit, εἴ cupiens tuos imitantes Christum mores pingere tre- 
pide circumcursat instar leporis. Nam tu uutus undique victorias, 
rempublicam iuvisti, auxisti solus. Τὰ ingenti labore hostium agmina re- 
degisti in loca praerupta, et impervía. Τὰ urbes replevisti non solum spo- 
liis, sed etiam pace atque multa gloria. Exsultet orum ordo in cae- 
lis, tripudiet coetus mortalium in terris: nou Hercules servavit a cete 
Phrygios, sed mundum ab immani caede Despota: non ab immani bellua 
Melesger patriam, sed universum nuper Romanus orbem. Quid olim pro- 





DE EXPUGNATIONE CRETAE. 287 


χαλκοῦν τεχνουργεῖν “ρεος πίϑον μέγαν; 

o μητρυιὰ γὰρ τοῦτον, ἀλλ᾽ ὃ δεσπότης 

κινεῖ κατ᾽ ἐχϑρῶν Κρητικῶν, λύσας πίϑον. 

οὐχ ἦν γὰρ εἰχὸς, ἄστρον Ἥλιε, στέφους 40 

σοῦ σκῆπτρον λαμπρύναντος ἐν μοναρχίᾳ» 

ἐχεῖνον εἷρχτῇ καὶ στενοῦσϑαι, καὶ μένειν" 

ἀλλ᾽ ἢ σὺν αὐτῷ σε κρατεῖν τὴν ἀσπίδα, 

καὶ γῆν μολύνειν αἵμασι τῶν βαρβάρων. 

Ἐπεὶ δὲ Κρητῶν ἡ φάλαγξ κατεσφάγη, 45 
ὡς ἐν κυνηγοῖς πτὼξ πεσὼν ἀνῃρέϑη, 

πολλοῖς μὲν ἡ γῆ συμφορῶν ἀπηλλάγη, 

ἀπεπλύϑη δὲ μυρίων μιασμάτων" 

καὶ πᾶς Σχύϑης ἔκειτο νεχρὸς εἰς χϑόνα, 

κυσὶ ποϑητὸς, καὶ γυναιξὶ, καὶ τέκνοις. 50 

τούτων ἁπάντων ἀγνοῶν τὰς ἐχβάσεις, 

αὐτὸς, στρατηγὲ, καὶ πάλιν τὰς φροντίδας 

bdo» συνῆγες, ὡς στρατὸν, τῆς καρδίας, 

ἕως τὸ γράμμα ϑᾶττον ἐξ ὑπηκόων . 

πολλῆς ἐπῆλϑε χαρμονῆς πεπλησμέγον. 5b 

μαϑὼν δὲ πάντα, xal κροτήσας τὰς χέρας, 

οἵαν προσευχὴν οὐκ ἔχει λέγειν gib, .- 

πρὸς τὸν ϑεὸν δέδωκας " ἀλλ᾽ ἴσως, ἄναξ, 

τὴν τοῦ προφήτου, Κύριε, χράζων μέγα, 

»».ὃ κύριός μου μὴ σιωπήσῃς ὅλως." 60 
43. Scr. ἀλλ᾽ ἧ. cf. Bornem. ad Xenoph. Conv. p. 58. 44. δες. 
αἵμασιν. 47. πολλῶν corr. F. Bene haberet etiam πολλῆς — συμ’ 
goes . cf. v. 55. δ0. Scr. κυσίν. — 52. Fort. αὖθίς σερατηγέ. 

. eig πλάτος τῆς καρδίας corr. Boisson. ad Nicet. 11. 10. p. 83. 


quod non necessarium. Verba οὖς στρατὸν referenda ad ewras cum 
infesto comparatas exercitu. 57. ola» F. οἵαν C. 


fuit Alo&e filiis tnis aeneum fabricare magnum contra Martem dolium * pon 
enim hunc noverca, verum Despota movet contra hostes Croesi 
dolium. Nam ben per erat, o Sol, corona tua sceptrum ad 
chiae, illam a 9 €& manere in carcere, sed potius e 
clypeum, terramque inficere barbarorum ine, Cum ergo Cretensium 
caesa essent agmina, perempta ut lepus, quae in venatores incidit, & multis 
terra erepta est miseriis, atque purgata ab infinitis sordibus: et quisque 
Scytha iacebat humi morteus a canibus desideratus, uxoribus, et fihis. 
i& horumi omnium ignorabas exitus ipse, Imperator, novis curis in animo 
angeberis ob taom exerciterh, donec paullo post & servis tuis litteras plenas 
accepisti mulo gaudio. Ctmncta erga edoctus, atqu& plaudens manibas, 
Ta non valet natura edicere preces, ad Deum fudisti: sed fortasse, o Rex, 
ud Prophetae cecinisti : ,,Demine, valde clamabo Dominus meus, no sileas 






288 THEODOSII ACROASIS 11]. 


el yào σιωπήσειας, εἷς τῶν iy βόϑρῳ 
βαινόντων εἰμὶ, σχυϑρωπὸς, πλήρης μόχϑων, 
ἄκουσον ἡμῶν εὐτελῶν ὀδυρμάτων, 
καὶ σὸν φυλάττων ποίμνιον σεσωσμένον 
τρόπωσον ἐχϑροὺς, καὶ χόπασον τοὺς πόνους, 65 
οὗς ὁ στρατός σου καρτερῶν ἀσπάζεται.7 — 
τοιαῦτα μὲν σὺ συστρατηγῶν οἰχέταις, 
καὶ μὴ παρὼν ἔπραττες, ὡς Πωσῆς πάλαι 
τροπῶν ““μαλὴκ τῇ χερῶν ἐπεκτάσει. 
ὃ δὲ στρατός σου ταῖς ἐπ᾿ ἀλλήλοις μάχαις 7 
νικῶν ὑπῆρχεν εἷς ὀφρὺν ἐπηρμένος. 
ἐδεῖτο λοιπὸν εὐκεράστου φαρμάκου 
εἷς σωφρονισμὸν τῆς ἐπιστάσης νόσου. 
κ΄ xal νυχτὸς ἄρτι τῆς στυγνῆς ἁπλουμένης, 
καὶ τοῦ στρατοῦ χαίροντος ἢ xavyauéyov, 75 
καὶ πρὸς μονὴν σπεύδοντος ἢ καλουμένου, 
ὡς ἐν ξυρῷ πᾶς ἦν τόπος ξιφηφόρος, 
βουνοὶ, νάπαε, φάραγγες, εὐϑεῖς κοιλάδες " 
τῶν Κρητικῶν γὰρ ἐκχυϑεὶς φωλευμάτων, 
προευτρεπισϑεὶς ἑπτασήμαντος στόλος 80 
πολλὴν παρᾶχε τῷ ιερατῷ δειλανδρίαν, 
ἄφνω προχύψας, καὶ φανεὶς παρ᾽ ἐλπίδα. 
καὶ νὺξ μὲν ἐστόλιζεν ἐν φωτὶ σχότος " 
ϑώραξ γὰρ ὡς φῶς, καὶ μάχαιρα, καὶ κράνος 
μετημφίαζον τὴν βαφὴν τῆς ἑσπέρας. | 85 
61. ἐμβόθρων C. contra cod. fidem. 62. μοχϑών, in not. lego 
μόχθων C. 65. Scr. κόπωσον. 70. Scr. ἐπαλλήλοις, continuis 


proeliis. — 71. εἰς ὀφρῦς C. 78. ἐπιστάσεις C. quod ex cod. 
emendavit F. 77. ξιφήφορορ vulg. — 80. προουτρεσθείς. 


omnino, si enim silueris, tamquam qui in lacum descendunt fio, tristis, 
plenus miseriis. Exaudi quaeso nostros fletus humiles, tuumque ovile cu- 
4 quod salvum fecisti: fuga hostes, et da finem laboribus, quos exer- 
ditus ibus constanter subit." quidem tu, militans cum servis tuis, li- 
cet absens, egebas, ut Moses olim, qui fugavit Amalec levans in altum ma- 
nus. Verum exercitus tuus in mutuis praeliis victor exsistens extollebatur 
superbia. Opus ergo erat efficaci pharmaco, ut sanaretur ab imminenti 
morbo. Iamvero trisü nocte habente omnia, et exercitu in gaudium οἵ- 
fuso, vel potius in superbiam, nondumque vocato properante ad praesidia, 
omnis locus gladiis tamquam novaculis cinctus erat, montes, valles, 
antra immania. E Creticis enim eífusus Jatebris antea tremens exercitus 
victus septies: multaug incussit militibus tuis formidinem, repente irrampents 
et praeter spem prodiens. Et nox quidem habebat mixtas luci FAS, 
Bamque utlux, et ensis, et galea commutabant colorem vesperae. 


, DE EXPUGNATIONE CRETAE. 289 


οὗ δὲ στρατηγοὶ πρὸς φυγὴν κεχλιμένγοι, 

ταῖς ἀσπίσι σχέποντες ὥρμων αὐχένας, 

καὶ πᾶς 0 φεύγων εἶχεν ὡς εὐεργέτιν 
ϑάλασσαν αὐτὴν, καὶ τὰ τῶν πλοίων σκάφη. 
οὖκ ἦν γὰρ ἰσχὺς, νυκτὶ καὶ τοῖς βαρβάροις 90 
ἄμφω μάχεσϑαι, καὶ κατασφάττειν πάλιν" 

el μήπερ αὐτὸς — ϑαῦμα καὶ τοῦτο ξένον 

ἄκουσμα ---- ϑερμὸς πᾶσιν ἑστὼς ἱππότης 

ix τῶν ἀδήλων, ὡς δοχεῖν, ἱππασμάτων 

παραινέτης ἧς, καὶ κατάπληξις μόνος" 95 
καὶ ϑᾶττον ὥρμας ἐκ φυγῆς πρὸς τὴν μάχην 

τοὺς ἐχπλαγέντας τῇ κεχρυμμένῃ μάχῃ. 

ὡς οὖν στραφέντες εἷς ἀνελπίστους βίας 

ἔτεινον ἁπλῶς ἠκονημένα ξίφη, 

ἤχησεν ἀσπὶς, ἐχρότησε τὸ χράνος, 100 
ἔλαμψεν ἡ νὺξ συμπονοῦσώ σοι τότε, 

καὶ πᾶς ἔκειτο Κρητικὸς παρεργάτης 

εἷς αἷμα νεκρὸς, καὶ πνοῆς ἐξηρμένος. 

οὐκ εἶχε λοιπὸν νὺξ ἀφορμὴν τὸ σκότος 

ἐν τῇ τοσαύτῃ συμφορᾷ τῶν τῆς Ἄγαρ. 105 
ἤριζε ταῖς πρὶν ἡμέραις, καὶ τοὺς φόνους 

πλεῖον προεξέτεινεν ἡμερῶν δέκα. 

οἱ βάρβαροι δὲ καίπερ ὄντες ἐκ σκότους, 

κατῃτιῶντο τῷ σκότει τῆς ἑσπέρας, 

καὶ τὴν ῥοδόχρουν εἷς προσευχὴν ἡμέραν 110 
ἔστησαν ἐλϑεῖν" εἶτα καὶ τοῦ φωσφόρου 

ἀκτῖσι λευκάγαντος ἄρτι γῆς πλάτη, 


107. Fort. προσεξέτεινεν. 


Duces autem ruentes in fugam clypeis protegentes colla dabant se praeci- 
pites, et omnis fugiens habebat pro benefactore mare ipsum atque navium 
alveos. Non enim valebant cum nocte et barbaris simul pugnare, et novas 
caedes facere, nisiipse (mirabile hoc et novum auditu) ardens omnibus astans 
eques ex occultis, ut videbatur, equitatibus hortator fuisses, et terrefaciens 
solus, statimque ex fuga vertisses ad praelium eos, qui ob nocturnam pugnam 
erant territi. Ut ergo conversi ad insperatos impetus eduxerunt omnes 
acutos gladios, insonuit clypeus, obstrepuit galea, emicuit nox collaborens 
tecum, 1acebatque omnis operarius Creticus sanguine immersus et exanimis. 
Ceterum non habuit nox opportunas tenebras in tanta caede Ágarenorum: 
contendit enim cum praeteritis diebus, et cladem maierem effecit, quam decem 
dies. Barbari vero, quamvis extra tenebras, criminabantur tamen tene- 
bras vesperae, et precabantur auream roseam ut adventaret : sed quum post- 
ea Lucifer iam totam terram dealbaret radiis, gratias rH viis vespe- 
1 


Theodosius. 


290 THEODOSII ACROASIS III. 


ἀπηυχαρίστουν ταῖς ὑδοῖς τῆς ἑσπέρας, 

καὶ τὴν ποϑητὴν ἥνπερ εἶχον ἡμέραν, 

ἐχϑρὸν βδελυχτὸν ἔβλεπον μεμῃνότα. 116 
οὕτω καχῶς τρωϑέντες, ἐξοπιρϑίως 

φεύγοντες ἐξήλαυνον οἱ λελειμμένοι" 

καὶ γῆ στολὴν εἴληφεν ἐκ τῶν σωμάτων 

καινὴν, ὑφαντὴν ἐκ ξιφῶν τεϑηγμένων. 

ἐχεῖ τὸν ἵππον ἱππόται ϑεὸν τότε 190 
πρὸ τοῦ πεσεῖν ἔκραζον" oi πεπτωκότες, 

τὸν εὐσϑενῶς τρώσαντα, μὴ βαλεῖν ἔτι. 

τοὺς οὖν φυγόντας τὴν πιχρὰν ταύτην μάχην 

οὗ μέχρι. φημὶ τεττάρων, ἢ καὶ δέκα" 

τοσοῦτον ἦσαν τῆς τελευταίας τύχης, 125 
ἐξ ὧν κακῶς ἔπαττον oi. Κρῆτες τότε. 

τίς Ἰδομενεὺς ὃ ϑρασὺς δημηγόρος, 

ὃ συστρατηγῶν Ἑλλάδος στρατηγέτῃ, 

ᾧ τὰς ἀπειλὰς ἐξονειδίζων πάλαι, 

πρὸς τὴν μάχην ἤγειρεν ““τρέως γόνος, 130 
φϑάσας παρελϑεῖν εὐτυχὴς ἦν τὸν βίον, 

ὡς τὴν ἅλωσιν οὐκ ἰδὼν τῆς πατρίδος ; 

ὡς δὲ τραπέντας εἶδεν ὃ πρῶτος Χάρων 

Κρήτης μηρᾶς ἔνδοϑεν πεφραγμένος --- 

ἐκ τῶν ἄνω γὰρ ἔβλεπε πυργωμάτων — 136 


116. Vulgo distinguitur post ἐξοπισϑίως. cf. IT. 149. 117. οἱ 1ε- 
λεγμένοι C. quod ex cod. emendavit F. 119. Vulgo distinguitur 
post ὑφαντήν. 136. ἔπραττον corrigit F. 1297. τίς Ἰδομενεὺς, 
in mg.: ,particulam tantum οὖρ lere placet, et carmen et sen- 
sus tuelius se habebunt. C. In ᾿Ιδομενεὺς penultima producitur, 
littera $ pronuntiando geminata. Sensum restitues scribegs: 'H ó 
Ἰδομενεὺς, deleto v. 182. interrogandi signo. Vid. Annot. 129. ᾧ 
sáb, in not. potius τὸ C. 185. Bcr. ἔβλεπον. 


rae, atque auroram, quam desideraverant, insani respiclebant quasi hostem 
abominabilem, ]ta vulnerati a tergo turpiter, qui superfuerant , fugientes 
ruebant: vestemque terra accepit cadaveribus novo more intextam o 
acutorum ensium. lbi equites equum veluti Deum antequam caderent pre- 
cabantur, et qui ceciderant, strenuum percussorem, ne feriret ampli 
Qui ergo evaserant ex hoc saevo predio, vix, ut ita dicam, quatuor fuere, 
aut decem, adeo redacti eraht ad extremam fortunam ob mala, quae.pa- 
tiebantur, Cretenses. Quis, ut Idomeneus orator audax, qui commilitavit 
cum duce Graeciae, quem olim minas ej, quas iactaverat, exprobans ad prae- 
lium excitavit Atrei filius, adeo felix foit, ut sua prius relinqueret quam 
captivitatem videret patriae? ut ergo primum suos fugsatos vidit Charon 
Cretae Ameras, qui erat intra propugnacula, ex altis enim respiciebat tur- 


DE EXPUGNATIONE CRETAE. 291 


λαοῖς κατασχεῖν τὰς "τύλας ἐπιτρέπει, 
καὶ τὸ πρόσωπον χερσὶ τύψας ὃ δράκων, 
ἀφῆκε καπνὸν συμφορῶν ἐκ καρδίας, 
ἥψας γὰρ αὐτοῦ πῦρ, ἄναξ, τοῖς ἐγκάτοις, 
σπινϑῆρας αὐτῷ σοὺς ἀφεὶς στρατηγέτας. 140 
ἀγαλλιάσϑω πᾶσα Ῥωμαίων πόλις" 
ϑάλασσα συγχόρευσον, εὐφραίνου κτίσις. 
0 ϑὴρ ὃ δεινὸς σάρχας ὃ πρὶν ἐσϑίων, 
᾿ κοινῶν στερεῖξαι σιτίων κεχλεισμένος. 
ὃ μὴ κορεσϑεὶς ἐν δοαῖς τῶν αἱμάτων, 145 
διψᾷ σταλαγμὸν ὕδατος τετηγμένος. 
οὕτω καχῶς ἔχουσιν οἱ ϑεαρχίας 
πράξει πονηρῷ τὸ τρισέμφω τὸ κράτος 
ἐκ τῆς ἑαυτῶν καρδίας ὠϑηχότες. 
ὡς οὖν ὑπῆρχεν ἔνδοϑεν πεφραγμένὺς, 150 
τείχει πεποιϑὼς, οὗ σϑένει στρατευμάτων, 
ὁ σὸς στρατηγὸς καὶ πάλιν Νικηφόρος 
κριοῖς, χελώναις, σφενδόναις ἐπιτρέπε 
βαλεῖν τὸ τεῖχος, τὰς ἐπάλξεων βάσεις, 
τοὺς εἷς τὸ τεῖχος, πάντα σὺν προϑυμίέᾳ 155 
ποιεῖν, τελεῖν, πράττειν τε τοῖς ἐναντίοις, 
τούτου λαλοῦντος τῆς ἀηδόνος δίκην, 
αἰσϑητικῶς ἔκαμνε πεντάδος μέτρον. 


148. ἡ Se, in not. melius ὁ $e C. ut est in cod. teste F. 
147. ἔχουσε ol C. 148. τὸ τρισέμφωτον κράτος emendavi in not. 
δὰ Anth. Pal. p.11. 151. πεποιχὼς C. πεποιθὼς cod. 158. Fort. 
αὖ πάλιν. 185. πάντας συμπροθυμία, in mg.: num legendum 
polius: πάντα σὺν προϑυμίᾳ. C. ut estin cod. teste F. 158. Fort. 
αἰσθητικῆς : circumscriptio est quinque sensuum, qui omnes duce ver- 
faciente diverso modo afficiebantur. Similiter Pisid. de Bello Aba-- 
rico v. 507. αἰσθήσεων δὲ πενταχόρδῳ συνθέσοε Τὸν ἄκρον εἰς τὸν 
πρῶτον εἴπωμεν τόνον. 
ribus, gentibus suis mandavit portas claudere, atque faciem manibus tun- 
dens draco fumum emisit suspiriorum ex aestuanti pectore: nam accendieti, 
o Rex, ignem in eius praecordiis, tamquam scintillas, tuos immittens mili- 
tes. Exsultet omnis Romanorum civitas, tripudiet mare, totus laetetur 
Orbis: fera terribilis carnes antea devorans arctata, cibis privatur com- 
munibus; e£ quae non eet satiata rivis sanguinis guttam aquae nunc ta- 
bescens sitit. 'l'alia habent mala, qui divini imperii tripliciter emicans 
dominium factis improbis procul ab eorum corde tentant pellere. Ergo 
cum ille intus communitus foret moenibus confisus, non viribus militum, 
tnus dux iterum Nicephorus arietibus, testudinibus, fundis iubet percu- 
t moenia, et pinnarum bases, et eos, qui supra moenia stabant, et cun- 
cta alacriter facere, perficere, operari contra hostes. Illo loquente lusci- 
niae instar faticabatur quinque sensuum numerus, nam fons lacrimarum 





202 THEODOSH ACROASIS IIl. 


τῶν δμμάτων γὰρ κρουνὸς ἔῤῥει δακρύων, 
ὀσφρήσεως πῦρ, ἦχος ἐκ τῶν ὠτίων" 160 
λόγων δὲ κρουνοὺς ἐξέπεμπε τὸ στόμα, 
καὶ χεὶρ δοὰς ἔβλυζε πολλῶν αἱμάτων 
ix τῆς στροφῆς πάσχουσα τῶν ἀκοντίων. 
οὕτως ἐκεῖνος, ὡς φανῇ σὸς οἰκέτης, 
ἐπλήττετο ζίοντι καρδίας πόϑῳ. 165 
πλὴν εἶχε καιρὸν ἐμποδὼν τῶν πραγμάτων 
βάλλοντα τοῦτον ἀντὶ μυρίων πόνων. 
ἣν οὖν βαδίζων, ἦν τρέχων ἄνω κάτω, 
κλαίων, παραινῶν, καὶ παρορμῶν τὸν στόλον. 
ἠδεῖτο καὶ γὰρ τοὺς πόνους τοῦ σοῦ κράτους, 170 
κενῶς δι᾽ αὐτοῦ μὴ περιβλέψας ὄκνος 
ἐν τοῖς ἀϑέσμοις Κρητικοῖς ἀναπλᾶσϑαι. 
6 δὲ στρατηγὸς σφενδονοστρόφων, ἄναξ, 
ποιεῖ γέλωτος ἄξιόν τι καὶ πλέον. 
ἐν σφενδόνῃ γὰρ νωϑρὸν ἐμβαλὼν ὄνον 175 
ὑέψαι κελεύει ζῶντα τοῖς ὄνοις ὄνον. 
οἱ δὲ, στραφϑέντες τῇ πλοκῇ τῶν σφιγμάτων, 
πέμπουσι τὸν δύστηνον αἰϑεροδρόμον" 
9 δὲ προηυτρέπιζεν, ἐξήπλου πόδας, 
elc ἀέρα προὔβαινεν ἀγρότης ὄνος, 180 
ὃ πρὶν ταπεινὸς, ἐν μεταρσίᾳ βάσει, 
ὃ νωϑρὸς ἐν γῇ καὶ χελωνόπους ὄνος, 
ψεφοδρομῶν ἔπληττε τοὺς Κρῆτας τότε. 
179. ἀναπλάσθαι C. In obscuris his versibus fort. legendum: 
p?) πάλι βλάψας Üxvog, iterum ut antea exercitui inter impios Cre- 
tcnses noxam afferens. In ἀναπλᾶσϑαι quid lateat, nescio. 178. Fort. 


rectius iunxeris σφενδονοσερόφων ἄναξ, dur funditorum, — 178. ai- 
ϑεροδρόμον C, αἰϑερόδρομον F. — 179. προησυτρέριξεν C. 


. fluebat ex oculis, nares spirabant ignem, resonabant aures, os autem ver- 
borum emittebat flumen, manusque fundebat rivos multi sanguinis in eiacu- 
Jandis adlaborans telis. lta ille, ut videretur servus tuus, flagrabat ar- 
denti cordis desiderio. Verumtamen tempus erat impedimento rebus, quod 
eum angebat prae mille doloribus. Quare circuibat, excurrebat hac illac 
flens, adhortans, et confirmans exercitum. Verebatur enim labores tuorum 
militum, ne sensim in eos irrepens segnities Creticis iniquis pares redderet. 
Dux autem funditorum , o Rex, facit quid risu dignum maxime. Funda 
enim inserens pigrum asinum iubet proiici vivum in asinos asinum. Quare 
hi conversi ad eum arctandum vinculis proiiciunt infelicem per aéris semi- 
tas: ipse vero se agitabat, extendebat pedes, per aérem gradiebatur ru- 
sticus asinus, antea vilis in sublimi erat positus, in terra Jmavus, atque 
tardus asinus per aérem currens terrori erat Cretensibus. Xerxes ostendit 








DE EXPUGNATIONE CRETAE. 293 


EtoEnc ἐδείκνυ γῆν ὕδωρ, τὸ πρὶν νέα, 

καὶ πάντας ἐξέπληττε τοὺς ἐναντίους " 185 

ὅ σὸς δὲ, παμμέγιστε Ῥωμανὲ, στόλος 

νωϑροὺς ὄνους φάλκωνας ἀπτέρῳ βάσει. 

τοῦτον πεταστὸν ὃ στρατηγέτης βλέπων 

τοῖς συστρατηγοῖς μειδιῶν, ὡς ἐχ ζάλης 

τὸν νοῦν ἀνέλχων, εἶπεν, ἐκ τῶν φροντίδων 190 

,,véov πετεινὸν εἷς τροφὴν τὰ ϑηρία 

καϑήμενον νῦν ἔνδοϑεν, φίλοι, λάβῃ 

ὡς ἐξ ἀφάντων καὶ κεχρυμμένων πόρων, 

πλήσει τε τὴν τράπεζαν ἐκ τῶν βρωμάτων᾽ 

δεῖσϑαι γὰρ αὐτοὺς τῶν ἀναγκαίων λόγος. 195 
Ὦ φϑέγμα κλεινὸν, ὦ μελίῤῥυτον στόμα 

τοῦ σοῦ στρατηγοῦ, δόξα τῶν ἀνακτόρων. 

τίς οἶδεν ἄλλος τῶν πάλαι βροτῶν πλέον, 

ἐξ ὧν ἀνέγνω, τῶν τανῦν πεπραγμένων; 

εἴ τις γινώσκει ϑαῦμα Ῥωμαίων μάχαις, 400 

τοῖς ἱστοροῦσιν ἐντυχὼν λογογράφοις, 

ταῖς δεσπότου νῦν δεῦρο δὴ προβαλλέτω 

ψίχαις ἐχεῖνο, καὶ φανήσεταε τρίτον 

ὕψει μεγίστῳ, καὶ πόνοις ἀγενδύότοις. 

Κῦρος, “Ζαρεῖος, Ἰροῖσος, οἱ στρατοχράται, 905 

Καῖσαρ, ydg, ΠΠ]αχκεδὼν, καὶ Πομπίος, 

Φδιππος ὃ πρὶν, ὃν γράφει “]ημοσϑένης, 


184. νέον corr. F. Fort τὸ «ol» μένα, cu! respondet v. 186. 
192. Fort. καϑήμενοε (per synesin) νῦν ἔνδοϑεν φίλον λαβῃ. 
195. αὐτὸς, in not. seu αὐτοὺς C. 400. Fort. μάχας. — 202. Scr. 
προσβαλλέτω. 206. Fort. Αἴας, ᾿4χιλλεὺρ) ut 1. 87. "Vid. Annot. 


terram in aquam versam, novum antea, et, omnibus terrorem incussit hosti- 
bus: tuus autem, maxime Romane, exercitus pigros asinos, falcones volantes 
absque alis. Hunc factum alitem dux aspiciens, sociis ducibus, subridens, tam- 
quam a procella a curis mentem abstrahens, dixit: ,, Novum volucrem in cibum 
belluge iacentem nunc intus, o amici, accipient tamquam ex imperviis et 
occultis locis, illorumque mensam implebit cibis, nam eos egere necessariis 
intelligo." O vocem inclitam, o mellifluum os ducis tui, Romane, Regum 
decus! quis veterum mortalium novit maius his, quae modo sunt gesta, li- 
bros perlegens? si quis cognovit mirum quid in Romanorum praeliis vol- 
vens scripta sunt ab historicis, modo, quaeso, conferat cum Despotae 
victoriis illud, et apparebit leve adversus tantam sublimitatem , e£ impro- 
bos labores. Cyrus, Darius, Croesus exercituum duces, Caesar, Achilles, 
Macedo, et Pompeius, Philippus prior, in quem scripsit Demosthenes, 





294 THEODOSII ACROASIS ΠΙ, 


ὃ μικροτερπῆς, πλὴν φανεὶς ἀριστόπαις, 

Κάρβων, ὃ Σύλλας, Βροῦτος, ὃς τοῦ Πομπίου 

ἔβαψε τὴν μάχαιραν ἐκ τῶν αἱμάτων " ᾿ς 210 
οὗτοι xa9^ ἡμῶν τῶν ὑπηκόων, ἄναξ, 

ὁμοῦ στρατευέτωσαν, oix ἔχει φόβον 

ἔχουσα τὴν σὴν 1j πόλις πανοπλίαν. 

μῦϑοι βοῶσι τοὺς πόνους Ἡραχλέους, 

ὑψοῦσιν αὐτὸν τῆς ἀληϑείας πέρα, 915 
φωνοῦσι πολλὰ, καὶ χαταπλήττουσί με, 

καὶ πλεῖστα φημίζουσιν ἴσως ἀξίως. 

πλὴν ἐκράτησεν, ἢ κατέστρωσε πόλεις. 
"πολλὰς γὰρ εἴποις" ἀλλὰ τοιαύτην πότε; 

οὐχ ἦν τις ἄλλος τῆς πάλαι Ῥώμης ἄναξ᾽ 490 
οὐχ ἦν τις ἄλλος ὡς ὃ χλεινὸς δεσπότης. 

πολλῶν ἀνέγνων ἱστόρων πολλὰς βίβλους" 

Πλούταρχον ἐξαίροντα Ῥωμαίων κράτει — 

ἔγνων γὰρ αὐτὸν ---- οὗτος ἀλλὰ πολλάχις 

κλέπτει τὸ χαῦνον, καὶ τὸν Oyxoy εἰσάγει, $995 
ὕψοϊ τὸ μικρὸν, xal κατασπᾷ τὸ πλέον" 

4dlova τὸν τέττιγα, τὴν σοφὴν λύραν" 

οὐχ εὗρον, ὡς σὲ λαμπρὸν ἐν στρατηγίαις " 

οὐχ εὗρον ἄλλον δεύτερον στρατηγέτη — ὃ 

οὐχ εὗρον ἄλλον Ῥωμανὸν βουληφόρον" 930 
οὐχ εὗρον ἄλλον" οὐδὲ τὸν τοῦ Φιλίππου, 

ὃν πρῶτον ὁ Πλούταρχος ἐν μάχαις ἔχει. 


909. κάρβον C. ὁ τοῦ πομαίον C. 918. Scr. καξέσερωσεν. 
223. κράτει, in not. lego κράτος. Wort. χράτη. of. V. 31. 227. Fort. 
ante hunc versum unus aut alter excidit. 


rvis insistens, visus licet filii pater maximi, Carbo, Sylla, Brutus, qui 

ompeii tinxit pugionem sanguine: hi omnes contra nos servos tuos, o Rex, 
simul arma moveant, non timet, dum.tuis armis sit munita, civitas. Fabu- 
[86 valde celebrant labores Herculis, ultra veritatem exaltant illum , incla- 
mant multum, et me terrefaciunt, ac maxima ei tribuunt, forsan merito; 
verumtamen vicit, non evertit urbes: quod si mu|tas dixeris, sed talem 
quando? non fuit alter veteris Romae Rex , non fuit alter, ut inclitus De- 
spota. Plurium historicorum legi multos libros: Plutarchum extollentem 
Romanum imperium ( novi enim ipsum ), sed iste saepius celat mollitiem , et 
gravitatem praedicat, exaltat parva, atque is detrahit: Dionem etiam 
cicadam , sapientem lyram, Non inveni, ut te illustrem in imperio railitum, 
non inveni alium secundum ducem, non inveni alium Romanum in consiliis, non 
inveni alium, neque Philippi filium, quem Plutarchus in praeliis habet prin- 


DE EXPUGNATIONE CRETAE. 295 


᾿ τοσοῦτον ἤρϑης τῇ Θεοῦ συνεργίᾳ" 
τοσοῦτον ἐκράτησας ἄλλων ἐν μάχαις" 
τοσοῦτον ἐξέπληξας ἐχϑροὺς ἐν ξίφει. 


AKPOAZISZ 4. 


Aor, κραταιὲ φῶς, ἄναξ οἰχουμένης, 
τοῦ σοῦ στρατοῦ κάμνοντος ἐν παραστάσει 
βάρει σιδήρου, καὶ κόπῳ, καὶ φροντίδι, 
χειμῶνι πολλῷ, καὶ χκρυμοῖς ἀνενδότοις " 
τῶν Ἀρητικῶν ἔξωϑεν οἱ πρῶτοι κύνες, δ 
οὗ γῆς τοπάρχαι, καὶ φαλαγγάρχαι τότε" ᾿ 
κρημνοὺς γὰρ αὐτοὶ, καὶ φαραγγώδεις τόπους 
ᾧχουν, ἐχεῖϑεν ἐξελαϑέντες ξίφει, 
πληγέντες ὁρμῇ καὶ βολῇ τῇ τοῦ κρύους, 
καὶ τοὺς ἑαυτῶν οὐχ ἀπειπόντες χρόνους, 10 
δμοῦ xaJ^ ἡμῶν (καὶ γὰρ elg συνοικέτας) 
ἐκ τῶν δρῶν ὥρμησαν εἷς σφαγὴν μίαν. 
ὡς οὖν τὸ βουνόϑρεπτον ἄγριον γένος 
αἰγῶν, λαγωῶν, καὶ ταπεινῶν δορχάδων 
χειμῶνι πικρῷ τὴν τροφὴν λελειμμένων, 15 
ἐχ τῶν ἄνωϑεν ψυχοκρυστάλλων τόπων 
κοίλοις προβαίνει καὶ βαδίζει χωρίοις, 


IV. 1. φὼς corrigit Boisson. in Comm. Epigr. p Holstenil Epistolas 
p. 432. Malim distingui: κραταιὲ, φῶς. ἄναξ, οἰκουμένης, rex po- 
tentissime, lumen mundi. 7. κρυμνοὺς vulg. cf. infra v. 113. 
8. ἐξελθέντες C. ἐξελαϑέντος ex cod. emendavit Εἰ, Fort. ἐξελα- 
σθέντες. — 10. Fort. ἀπειπόντες δόλουρ. cf. infra v. 77. 14. λ1α- 
γῶν CO. quod ex cod. emendavit F. 


eipen: adeo elevatus es cooperante Deo, adeo quperasti ceteros in praeliis, 
adeo exterruisti hostes gladio. 


ACROASIS QUARTA. 


Iam, o potens lumen, dominator orbis, exercitu tuo laborante procul a 
patria onere armorum, et molestiis, et curis, summa hieme, et frigoribus 
asperis, Creticorum, qui foris erant, primi canes, non amplius terrae domini, 
et duces agmipum, praerupta ehim ipsi, et algentia loca habitabant, inde 
erumpentes armati εἶδάϊο, impetu afflicti et acerbitate frigoris, suosque non- 
dum recusantes annos, simul contra nos (nam contra concives nostros) e 
montibus irruperunt ad caedem unam. Ut igitur in montibus educatum 
silvestre genus caprearum, leporum, et trepidantium damarum, dura hieme 
destitutarum cibo, ex altis locis oonglacietis frigore descendit gradiens per 





296 THEODOSII ACROASIS IV. 


τροφὴν δρευνῶν xol βοτανώδεις τόπους " 

οὕτως τὰ φαῦλα τῆς ἁμαρτίας τέχνα 

τοῖς τῆς ϑαλάσσης κυμοδέγμοσι τόποις, 90 

σχέπαις ἐπαχταῖς ἔτρεχον, καὶ κοιλάσιν. 

ὡς δὲ κρεῶν τὸ λίχνον ἐν ϑηρσὶ γένος 

λύχοι, κόρον σπεύδοντες εὑρεῖν γαστέρος, 

βαίνουσιν ὀργῇ καὶ κενώσει κοιλίας, 

πρὸ τοῦ φϑάσαι χαΐίνοντες ἐκτάδην στόμα" 95 

οὕτως τὸ φῦλον τῶν ἐχεῖ δουλοσπόρων 

τοῖς σοῖς βιασϑεὶς, ποιμενάρχα, ποιμνίοις 

κατεξανέστη, καὶ παρεστόμου ξίφος, 

Boda. προϑυμοῦν σάρκας ἀντὶ βρωμάτων, 

πέγειν τε ϑερμὸν αἷμα Ρωμαίων ϑέλον, 80 

καὶ πρῶτα λαμπρῶς τῆς μάχης λαβεῖν χράτη. 

τούτοις ὑπῆρχεν ἡγεμὼν τοῖς βαρβάροις 

0 Καραμούντης, ὃ σφαγίπλουτος γέρων, 

ὃ τῶν παλαιῶν ἡμερῶν νέος δράκων, 

ὃ καὶ κρατῆσαι Κρητικῶν τὰς ἡνίας 85 

εἷς νοῦν ἔχων ἅπαντα τὸν ζωῆς χρόνον. 

οὗτος προευτρέπιζεν εἰς σφαγὴν τότε 

πλῆϑος δεκαπλῆς ἐμβαλεῖν χιλιάδος, 

ἐπεὶ δὲ πάντας τῶν ὀρῶν εἶδε κάτω, 

Σιφηφοροῦντας, ἱππιχοὺς, πεζηλάτας; 40 

σταϑεὶς παρήνει, καὶ παρώρμα πρὸς ξίφη, 

φάλαγγας ἱστῶν, καὶ φαλαγγάρχας νέους, 
30. Scr. κυμοδέγμοσιν. 91, Fort. ἐπ᾿ ἀκτῆς, fort. etiam σχο- 
wai;. 599. Scr. ϑηρσίν. 450. αὐτὸν, iu not. forte ἀντὶ C. ut ex 
cod. emendavit F, 80. ποιεῖν τε, in not. melius πίνειν C. in cod. 


vox obscura. 89, ὑπῆρχε C. F. 387. προκυπτρέπιζεν C. Fort. 
προηυτρέπιζεν. 89, Scr. εἶδεν. ταύτας τῶν C. πάντας cod. 


apertos campos, inquirens escas et herbosa loca: ita perversi peccati filii per 
loca maris illisa fluctibus, impervia, et senta situ currebant, et per valles. 
Ác veluti carnium avidum inter feras genus lupi, invenire festinantes ci- 
bum, gradiuntur ira, et ieiunio perciti, antequam quid tollant, aperto 
hiantes ore: ita horum barbarorum servile genus a tuis oppressum , summe 
Pastor, gregibus contra illos insurrexit, et exacuit gladios, comedere cu- 
piens carnes pro cibiq, calidumque bibere Romanorum sanguinem, primas- 
que illustris pugnae consequi victorias. His imperator erat barbaris Cara- 
muntes, senex iugulans divites, antiquorum dierum iuvenis draco, qui et 
habenas regero Cretensium in mente habuit toto vitae tempore, Hic tunc 
[rrabet ad faciendam caedem immittere numerum decem millium hominum. 

/t autem hos vidit descendisse e montibus, ensiferos, equites atque pe- 
dites stans hortabatur , et incitabat ad praelium, phalangas statgens, iuve- 








DE EXPUGNATIONE CRETAE. 297 


φοόττων κύκλοις ἔξωθεν τὰς περιστάσεις, 
τοιαῦτα φωνῶν καὶ βοῶν τοῖς βαρβάροις" 
πολλὴ μὲν ἡμῖν, ἄνδρες, ἐστὶν ἡ βία, 45 
πολὺς ταραγμὸς, καὶ καταιγὶς, καὶ πόγος, 
ἀλλ᾽ ἔστιν ἡμῖν ϑᾶττον 7 σωτηρία, 
μόνον ϑέλωμεν, χερσὶν ἐξευρημένη. 
βῶμεν πρὸς ἐχϑροὺς, μὴ φοβηϑῶμεν ξίφη, 
στῶμεν κατ᾽ αὐτῶν, μὴ πτοηϑῶμεν δόρυ, 50 
καὶ πάντας εἷς ϑάλασσαν ἐξωθηκότες 
τρόπαιον (ide στήσομεν λαοκτόνον.᾽ 
καὶ πάντες εὐθὺς εἶπον ὥσπερ ἕν στόμα". 
(00 ῳν7ὰϑάγωμεν, εἶ δεῖ, σήμερον πατρῶν ἅμα, 
σὺ δὲ πρόϑυμον, ὡς ἐνὶ πᾶσι, δίδου" 55 
αὺ γὰρ πατὴρ καὶ πύργος ἡμῶν ἐν μάχαις. 
τούτοις τὸ κοῦφον ἐμπτερωϑὲν ἀπτέρως 
ὥρμησε φῦλον προσβαλεῖν σου τῷ στόλῳ ι 
λαὸς πονηρὸς, δυσμενὴς, αἱμοῤῥόφος, 
φῦλον πονηρὸν Ἰσμαὴλ δουλοσπόρου. 60 
τοιαῦτα μὲν πράττοντες ἦσαν ἐν ζάλῃ͵ 
βίας τοσαύτης Κρῆτες, οἱ πεφευγότες, 
oi πολλάκις μὲν εἰσδραμόντες εἰς μάχην, 
καὶ πολλάχις πληγέντες ἐκ τοῦ σοῦ στόλου. 
τί δαὶ τὸ σὸν στράτευμα ; τοῖς ϑαλαττίοις 65 
᾿ οἱ μὲν τόποις ἔκειντο, καὶ γὰρ ἦν κρύος 


53. ὡς πάντες C. καὶ ex cod. restituit F, δ4, πατέρων C. πα- 
τρῶν cod.  — 55. ἐν πᾶσι C. ἐνὶ ἴῃ cod. esse videri ait F. Scr. 
mdg,», aut quod proxima tantum non postulant ἐνὶ παισίν. 64. καὶ 
om. C. evanida vox in cod. teste F. | 


nesque phalangum duces, exterius muniens in gyrum circumstantes milites, 
talibus confirmans verbis barbaros: ,,Multa nobis, viri, adest necessitas, 
multa turbatio, et procella, et calamitas, verum nobis est sollicita salus 
praesens, modo velimus uti manibus. Kamus contra hostes, ne timeamus 
^ gladios, resistamus illis, ne paveamus hastas, cunctosque detrudentes in 
mare tropaeum hic erigemus de caede huius populi." 'Tum omnes statim 
dixerunt uno ore, ,,moriamur, si opus sit, cum patribus hodie, tu vero 
alacrem te praebe, ut semper soles, pater enim et propugnaculum nostrum 
es in praeliis." Ita ad spem erecta sine spe ignava illa generatio erupit con- 
gressura cum exercitu tuo, populus iniquus, infestus, cupiens sanguinem, 
genus improbum , Ismaclis orti ex famula, "Talia quidem agebant in pro- 
cella tantae necessitatis Cretenses dispersi in fugam, qui saepe excurren- 
tes in praelium paepe percussi sunt ἃ tuis militibus, Αἴ quid exercitus tuus 
agebat? littoreis alii quidem in locia iacebant, nam frigus erat Borea spi- 








298 THEODOSII ACROASIS IV. 


βοῤῥᾶ πνέοντος εἰσβολαῖς δυσπρακτίοις " 
οἱ δὲ χρατοῦντες τῶν πυλῶν τὰς ἐξόδους 
τοὺς ἔνδον ἐξέπληττον ἐν παραστάσει. 
μαϑὼν δὲ τὴν φάλαγγα τῶν ἐναντίων 70 
κοίλοις τόποις βαίγουσαν, ὡς δὲ ϑηρίον 
ϑυμοῦ πνέουσαν, ἀλλὰ καὶ δειλανδρίας, 
ἄρχων στρατηγὸς ἐν μάχῃ Νικηφόρος, 
ἄπιστον εἶχε τοῦτο" καὶ παραυτίκα 
τάττει τὸ τάγμα τῶν Θρᾳκηδίων ὅλον 75 
μιαϑεῖν τὸ πρᾶγμα " καὶ γὰρ ἦν τοῦτο ξένον 
ἐν τῇ τοσαύτῃ συμφορᾷ πλέκειν δόλους 
τοὺς ἐχκοπέντας ἑπτάχις τῷ σῷ στόλῳ. 
. τούτοις στρατηγὸς ἦν ἀνὴρ ὃ τὸ ξίφος 
ποϑῶν ὑπὲρ σοῦ, καὶ προτείνων εἷς μάχην, 80 
καὶ μὴ δεδοιχὼς τὴν τομὴν τῶν φασγάνων᾽ 
0 καὶ πρὶν εἰς ἄπληστον ἐμπεσὼν γένος 
ϑάρσει μεγίστῳ, καὶ προϑυμίᾳ ξένῃ, 
καὶ δοὺς ἑαυτὸν εἷς σφαγὴν μονωτάτως, 
καὶ τοὺς ἀνίππους συγταράξας βαρβάρους 85 
ὃς, φεῦ, κρατηϑεὶς τῇ τροπῇ ακεδόγων, 
καὶ πρὸς ξένην γῆν δέσμιος κατεσχέϑη, 
καὶ τοὺς ῥυποῦντας εἶχε πικροὺς δεσπότας. 
οὗτος σταλεὶς ἐχεῖϑεν εἷς πρῶτον λόχον, 
ἔρωτι πληγῶν, καρδίας ὑπερζέσει, 90 
μέσον τὸ κοινὸν εὗρε βαρβάρων τέλος, 
ὡς φύλλα ῥίψας τῶν μελῶν τὴν τετράϑα. 
67. Beeod volg. Fort. Bodód πνέοντος siofloleig δυσαρκτίοις. 


, 


Compositum προσάρκτιος es& ap. Manass. Chron. p. 72. 13. ὑπάρ- 
xzi0g ap. Plutarch. Vit. Sert. H 17. 


rante vehementi impetu: alii autem custodientes portarum exitus adstando 
terrebant eos, qui intus erant. lam vero edoctos hostium per an- 
Íractus incedere, ac ferarum instar iram spirare simul, et formidinem, su- 

remus dux puguae Nicephorus vix illud potuit credere: sed statim ex 

'hracibus iuvenibus totum agmen instruit, ut rem inquirat: etenim erat 
movum in tantis angustiis dolus nectere eos, qui ab exercitu tuo caesi erant 
septies. Vix erat illis dux, qui gladium libenter pro te stringebat in prae- 
lio, neque reformidabat acies ensium : qui et antea genus Inexplebile inva- 
serat audacia maxima , et alacritate mira, dederatque se ipsum in caedem 
unice, imperitosque equitandi confuderat barbaros, qui, hen! captus fue- 
rat ob fugam Macedonum, vinctusque ductus in terram extraneam, sordidos 
habuerat et iniquos dominos. Hic inde missus ad primas insidias vulnera 
copiens ardenti pectore barbarorum in medio communem irivenit finem, dum 
quatuor membra proiiceret tamquam folia. Quemadmodum enim in- 


DE EXPUGNATIONE CRETAE. . 299 


ὡς γὰρ μέγιστος καὶ πολύχρονος λύχος 

ἔμπειρος ὧν ἅρπαξ τε καὶ ποιμνηλάτης, 

πεινῶν, ἑαυτὸν τῇ μονῇ τῶν ποιμνίων 95 
ϑάρσει προπέμπει, καὶ καταξαίνει κύνας, 

fuc χρατηϑῇ, καὶ σφαγῇ τοῖς ἀνδράσι, 

of πολλάκις ἔβρυξαν εἷς αὐτὸν μέγα" 

οὕτως ἐκεῖνος ἐμπεσὼν στρατηγέτης 

“Ῥώμης κραταιὸς, καὶ μονωϑεὶς cic μέσον, 100 
ἔδειξεν οἵους ἄνδρας ἡ Ρώμη τρέφει. ᾿ 
πολλῶν γὰρ αὐτῶν κύκλωθεν πεφραγμένων, 

πάντες τὸ κοινὸν ἐπτοοῦντο τοῦ τέλους" 

ὡς γὰρ κεραυνὸν εἶχε χερσὶ τὸ ξίφος, 

κινῶν κατ᾽ ἐχϑρῶν, καὶ καϑαιμάττων φόνοις, 105 
ᾧ τοὺς μὲν ἐξέκοπτε τῶν ἐναντίων, 

ἄλλους χατηνάγκαζε φεύγειν ἐντρόμους, 

ἄλλους, ϑεὸν χράζειν σὲ πείϑων εἰς μάχην, 

γεχροὺς ἐδείκνυ, καὶ πεφυρμένους κόνει. 

ὅμως δὲ πληγεὶς, καὶ πεσὼν ξένοις τόποις, 110 
πολλοὺς προεξένησεν τῷ στρατῷ πόνους. 

καὶ δὴ δραμόντες ἱππόται, πεζόδρομοι 

κρημνοὺς ἐκείγους καὶ φαραγγώδεις τόπους, 

πάντας καϑεῖρξαν, καὶ κατέχλεισαν μέσον, 

καὶ βρῶσιν εἰργάσαντο Κρῆτας ὀρνέων. 115 
τοσοῦτον αὐτὸς εὔτύχησας ἐν μάχῃ, 

τοσοῦτον αὑτὸς ἐχράτησας βαρβάρων, 

ix τῆς ἄνω ῥοπῆς τε καὶ συνεργίας. 


108. ἄλλους ὃν κράζειν C. Vid, Annot. 109. πεφορμένους C. 
110. πληγαῖς C. 


gens et senex lupus peritus raptor, et vastator esuriens, se ipsum 
. in stationem ovium audacter introducit, et laniat canes, donec captus sit, 

caesusque ab hominibus, qui saepe infremuere in ipsum maxime: ita dux 
ille irruens Romae fortis, solusque in medio hostium ostendit quales viros 
Roma nutriat. Multis enim ex ipsis eum ciroumdantibus, omnes oommunem 
extimebant finem, etringebat namque ensem, instar fulminis rotans contra 
hostes , e£ inficiens caedibus, quo alios quidem mactabat ex hostibus, alios 
cogehet trepidos aufugere, et alios, rogans te, ut advocares Deum ad 
pugnam, mortuos ostentavit et conspersos pnlvere. Attamen vulneribus 
confossus extraneis in locis multos exercitui dolores intulit, Et iam accur- 
rentes equites ac pedites hiantia illa et praerupta loca omnia cinxere, et 
incluserunt in medio, et Cretenses dedere in pastum avibus. Adeo in prae- 
lio fortuna usus eq prospera, adeo domuisü barbaros cooperante divino 





300 THEODOSII ACROASIS IV. 


ἰδὼν δὲ τοῦτο καὶ φοβηϑεὶς εὐθέως 

ὃ Καραμούντης ἐν χρόνοις ὃ δυσγέρων 120 

βάλλει τὸν ὄγχον τοῦ φρονήματος χάτω, 

φυγῇ δὲ χρᾶται πεζός " ἀλλὰ καὶ μόνος, 

ὀπῇ δὲ μικρᾷ προστρέχει πετροστίγῳ, 

κτὥται δ᾽ ἐχεῖϑεν δυστυχῆ σωτηρίαν. 

ἔδει, γέρον, ϑανεῖν σε πολλῶν πρὸ χρόνων, 125 

ἥπερ κλονεῖσϑαι καὶ παρεισδύνειν πέτραις, 

ὥσπερ λαγωὸς ἐκφυγὼν κυνηγέτας. 

ἐχεῖ χαϑεαϑεὶς μέχρι δυσμοῦ ἡλίου, 

ἔῤῥαινε τὸ πρόσωπον ἐχ τῶν δαχρύων 

κλαίων τὸ πικρὸν τραῦμα τῆς δυσβουλίας, 130 

βάλλων ἑαυτὸν δυσπαλαίσταις φροντίσι. 

πρώτης δὲ νυχτὸς ἐξαναστὰς τοῖς ἔσω 

ἤλαυνε κρημνοῖς τῶν ὁρῶν ἀγωνίᾳ 

γέρων ““μηρᾶς πεζὸς, ἀλλὰ τετράπους " 

βίαν γὰρ εἶχεν, ἥτις αὐτοῦ τὰς χέρας 135 

ἐπεχράτυνεν εἷς ποδῶν ὑπουργίαν. 

ó σὸς δὲ, παμμέγιστε "Pouavé, στόλος 

τείχη στραφεὶς ἔπληττεν ἐν προϑυμίᾳ, 

χαίρων κατασπῶν ταῦτα, ῥίπτων εἰς χϑόνα. 
fre v. 1947 495. Fort. κολευνέρρ, s 498. παθισεὴς Ὁ, For 
δυσμῶν ἡλίου : hiatum enim vitare solet 'Theodosius. 129. ἔρραε 
τὸ C. ἔρραινε ex cod. emendavit F. 131. Fort. δυσπαλαίστοις. 


184. Distingue: Muyodg, πεζὸς ἀλλὰ τετράπους. 1385. τὰς χέρας 
C. χεῖρας EF. 189. Fort. ῥίπεων τ᾽ εἰς χϑόνα. 


euxilio! Videns autem hoc, et extimescens statim Caramuntes senex miser- 
rimus animi sul arrogantiam proiicit, fugaque utitur pedes, atque solus 
ad cavernam currit arctam in saxo excisam, ibique infelicem salutem inve- 
nit. Multos ante annos, senex, te mori oportuit, potius quam vexari, e£ 
includi inter saxa, veluti lepus, quae venatores aufugit. lllic insidens us- 
que ad occasum solis vultum profusis irrigabat lacrimis flens acerbum vul- 
nus temeritatis suae, se ipsum ouris maximis excrucians. Prima autem 
nocte consurgens per intima praecipiüa montium festinabat anxius senex 
Ámeras pedes, aut potius quadrupes; cogebatur enim , ut suas manus de- 
tineret in pedum ministerium. 'Tuus autem, maxime Romane, exercitus 
ad moenia conversus ea percutiebat alacriter gaudens haec diruere et ad 
terram deiicere. 





DE EXPUGNATIONE CRETAE. 801 


AXPOAZIZ E. 


I7 πᾶσα Ῥώμης, καὶ ϑάλασσα, καὶ πόλις, 
βουνοὶ, φάραγγες, ἄστρα, τῶν ἀειῤῥύτων 
ὥδωρ ποταμῶν, τάγμα τῆς ἐκχλησίας, 
τὰ πάντα κοινῇ συγχάρητε δεσπότῃ. 
ἀγαλλιάσθω πλῆϑος ἀστέρων ἄγω, 5 
χορευέτω δὲ τάξις ἀγγέλων, ὅτι 
φὸ δυσπρύσιτον ϑηρίον κατεσφάγη, 
«ὸ δεινόμορφον κῆτος ἀντανῃρέϑη, 
τὸ δυσχάϑεχτον τραῦμα γῆς ἀνεστάλη. 
κήρυξον αἰϑὴρ τοῦτο πᾶσαν εἷς χϑόνα, 1 
βόησον, ἀστὴρ ἥλιε, τρέχων ἄνω 
τοῖς βαρβάροις νῦν τὴν σφαγὴν τῶν βαρβάρων. 
γνώτωσαν ἔϑνη, καὶ πόλεις, καὶ χωρία 
τὸ τοῦ μεγίστου Ῥωμανοῦ νέον κράτος. 
μάϑωσιν αὐτοῦ τοὺς ἀκοιμήτους πόνους, 15 
οἵους δι᾽ ἡμᾶς ἔσχεν ὃ στεφηφόρος. 
λάβωσιν αὐτοῦ πεῖραν ἐκ τῶν πλησίον, 
πρὶν ἢ πρὸς αὐτοὺς ὃ σφαγεὺς ἀναδράμῇῃ. 
τῆς “Ἀφρικῆς γῆς φρίξατε ξιφηφόροι" 
φαράσσεται γὰρ Ταρσεωτῶν ἡ πόλις. 90 
ἀρὰν παλαιὰν, ράβων φύλη, λάβῃς 
δουρὶ κραταιοῦ Ῥωμανοῦ" πλὴν ἐν τάχει 
τῶν δελεμιτῶν, βελεβιτῶν τοὺς τόπους 
πείσει καλεῖσϑαι σὸν βέλος, σχηπτροχράτορ. 


V. 7. Fort. τὸ δυσπρόσοιστον, cf. Oedip. Col. 578, — 9. στραϑμα, in 
Dot. scr. τραῦμα 


ACROASIS QUINTA. 


'Terra omnis Romae, et mare et civitas, montes, valles, stellae, sem- 
per fluentium fluminum aquae, ordo Ecclesiae, omnia concorditer gratula- 
mini Despotae. Exsultet multitudo astrorum caelitus, angelorumque ordo 
tripudiet, quoniam indomita occisa est bellua, terribilis visu sublatus est 
cetus, repressa est terrae plaga intolerabilis. Clama hoc aether per uni- 
versam terram, refer, o solis astrum currens desuper, barbaris hanc barbaro- 
rum cladem. Noscant nationes, civitates, pagi novam Romani maximi poten- 
tiam: discant ipsius curas pervigiles , quas propter nos Imperator habuit. 
fumant de eo experimentum ex finitimis antequam ad illos percussor accedat. 
Africanae terrae formidate milites, conturbatur enim 'Tarsensium civitas. 
Maledictionem antiquam, Arabum tribus, accipe ab hasta potentis Romani: 
ceterum cito ut Delemitarum , Belebitarum loca vocentur efficiet iaculum 


302 THEODOSII ACROASIS V. 


Alyvntloy δὲ, χαῖρε, γῦπες σῷ ξίφει 95 
σάρκας καταβρώξουσι τὰς ἀσυστάτους. 

Χαυδᾶς ὃ χανδὸν γῆν ὅλην λαβεῖν ϑέλων, 

χωνὼν ἄναυδος συμφορᾷ Κρητῶν μένει. 

ὦ Χριστὲ Πατρὸς τοῦ πρὸ αἰώνων τέχνον, 

οἷον παρέσχου σῷ στεφηφόρῳ κλέος. 80 
τίς ἂν στενάξῃ τὸν Πολυξένης τάφον; 

τίς τὴν Φρυγῶν ἅλωσιν; ὦ χορὸς νέων, 

ὅσοις Ὁμήρου φροντὶς ἥ τῶν σχεμμάτων, 

μὴ τοῖς λόγοις κλέπτεσϑε τοῦ γεροντίου, 

μὴ τοῖς κτύποις ϑέλγεσϑε τοῦ μυϑοπλόκου. 85. 
ψευδῆ γὰρ ἱστόρησεν, εἶ καὶ πανσύφως, 

ὃ πηρὸς, ὡς ϑέλγητρα τοὺς λόγους ἔχων. 

Κρήτης κροτεῖτε τὴν ἅλωσιν, ἣν χρόνος 

χαϑεῖλε δουρὶ τὼν σοφῶν ἀνακτόρων" 

Κρήτης ἐκείνης τοῦ Διὸς τὴς πατρίδος, 40 
Διὸς τυράννου, δαίμονος ψευδωνύμου, 

ὃς εὗρε τὴν χάμινον ἀλλ᾽ αἰωνίαν, 

ἄνϑ᾽ ὧν ἑαυτὸν ἦν ϑεὸν στήγας κάτω" 

ἀνϑ᾽ ὧν ἔπλησε γῆν σφαγῆς μιασμάτων 

ἄνϑ᾽ ὧν ὑπῆρξεν εὑρετὴς παϑημάτων. 46 
ταύτης ὃ κλεινὸς, ὃ γλυχὺς Ῥώμης κλάδος, 

ὃ παγγάληνος, ὃ σφαγεὺς τῶν βαρβάρων, 


97. γαυδᾶς C. cum cod. χαβδᾶς F. 80. παρέσχου, in net. 
potius παρέχες (Y) C. — 83. Fort. φρονεὶς ἦν. cf. not. cr. in Ánth. 

al p. 509. s, 85. μυϑθοπλόη, in not. forte μυϑοπλάνου C. uv- 
&oxioxov ex cod, emendavit F. 43, σεήγαρ, in not. lego σεέγα (?). 
C. σεέξας F. Scr. στήσας. quod sc in terris constituit deum. 


tuum, o sceptrifer. Euge, Aegyptiorum vultares ἃ gladio tno dilaceratis 
vescentur carnibus: Chaudas, qui potiri inhiabat tota terra mutus stupe- 
scit ob cladem Cretensium. Ο Christe Patris sempiterne Fili, quantam 
tribuisti Regi tuo gloriam! quis iam plorabit Polyxenae necem? quis Phry- 
gn captivitatem ἢ o iuvenes, quibus Homeri cordi sunt commenta, ne ver- 

is senis sinatis vos decipi, ne carminibus fabulatoris mulceamini, falsa 
enim cecinit, sapienter licet, caecus verborum adhibens illecebras. Cretae 
plaudite excidio, quam denique domuit hasta sapientum Regum; Cretae 
lMlius, quae Jovis fuit patria, Jovis tyranni, mendacis daemonis, qui deti- 
netur in igne, eoque aeterno, quoniam se in terris Deum appellari passus 
est, quoniam implevit mundum iniquis caedibus, quoniam inventor vitio- 
rum exstitit, Hanc inclitum, dulce Romae germen, serenissimus, barba- 


DE EXPUGNATIONE CRETAE. $08 


ὃ πανσέβαστος καὶ 'διώχτης Συρίας, 

ταύτην καϑ' ἡμῶν φλεγμονὰς πυρεχβόλους 

πέμπουσαν ἐχράτησεν. ὦ μέγα σϑένος, 50 
. & δίστομα τρίχογχα, δίστομα ξίφη, 

"βέλη δὲ τὰ τρίκογχα, πάγχαλκα κράνη, 

τὰ τὴν σφαγὴν δράσαντα τῶν μιαιφόνων, 

ἢ τοὺς φόνους στήσαντα τοὺς καϑημέραν, 

οὗς εἶχεν ἡ ϑάλασσα λῃστρικωτέρους. 55 

ὦ πετροπόμπων σφενδονῶν στροφουργίαι, 

ἕππων φριμαγμὸς, ὀξύτης ἀκοντίων, 

σπάϑης τε, καὶ ϑώρακες, ἀσπίδος τάσις, 

ἃ γῆν κατηδάφισε βαρβαρουμένην, 

ἃ δεσπότης δέδωχεν ἀντὶ φαρμάχων, — 60 

καὶ κόσμον ἐξέσωσε τῆς τυραννίδος. 

ὦ ναυστολῆσαν πνεῦμα μυρία σκάφη, 

xal πομπὸς ὀφϑὲν ἀβλαβὴς τοῦ δεσπότου. 

ϑρήνησον ὦ γῆ πᾶσα νῦν τῆς Συρίας, 


ἔχουσα τὸν σὸν τῆς βοῆς πρωτοστάτην, 65 
τὸν σὸν πλανήτην, o9 προφήτην, ϊωάμεϑ, 
οὗ τὸν χιτῶνα μυρίαις αἰσχρουργίαις * 


πεφυρμένον κρύπτουσιν oi δούλης γόνοι" 
κρύπτουσιν ὡς ἄσπιλον ἐσπιλωμένον" 


49. ταύτην, in mg. ταύτης C. Ad ταύτης v. 46. verbum desidera- 
tur. Oratione abrupta poeta pergit verbis: ταὖῦ ἔτησεν. Sed 
vereor, ne vitium lateat in hoc pronomine, quum 'Theodosius scripse- 
rit: ταύτης ὁ κλεινὸς — διώκτης Συρίας Ἄτην καθ᾿ ἡμῶν φλε- 
γμονὰρ πυρεχβόλους πέμπουσαν ἐκράτησεν, 60. ὦ α Ὁ. 

. μιαὶ φόνων. in. ποῖ, scribo μιαιφόνων C. ut est in cod, te- 
ste F. oL Oogaxog C. 68. ανεῦκα, in not. melius “νεῦμα 
. sic 


rorum domitor, ssimus, et persequutor Syriae, hanc adversus nos 
ardores igneos emittentem vicit: o magnam potentiam! o trifidi umbones, 
ladii ancipites, telaque trifida , et aeratae galeae, quae homicidarum per- 
ecerunt cladem, ac quotidie occiderunt eos, quos habuit mare praedones 
pessimos! o saxa jlaculantium fundarum gyri, equorum hinnitos, telorum 
&cies, gladiique, ac thoraces, lati clypei, quae terram everterunt effectum 
ber » quae Despota dedit pro pharmacis, ut mundum sanaret a ty- 
rannide! o aura gubernans infinitas rates, tutumque comitem te praebens 
Despotae! Plora modo terra omnis Syriae, habens gemitus twi consortem 
incipem tuum deceptorem, non prophetam, Moameth; cuius vestem in- 


rin 
initia sordibus maculatam occyltant filii famulae, maculatam oocultant, tam- 


804 THEODOSII ACROASIS V. 


ἔχουσιν ὥς ἄχραντον ἐγχεχραμμένον. 70 
ἔδει γὰρ ὄντας ἐκ μιασμάτων ἄγη 

καλεῖν ἄχραντον τοὺς ξενοσπόρους ἄγος. 

χέρευε λοιπὸν ““φρικῶν Σικελία, 

εὐαγγελίζου πᾶσι τὴν εὐθυμίαν. 

ἐλευϑεροῖ σε συντόμως ὃ δεσπότης. 75 
χόρευε γῆ, xópeve Ρωμαίων ὅση, 

ὡς ηὐτύχησας εἷς ἀνακτόρων στέφη, 

ὡς ἐπλάτυνας εἷς τὰ πατρῷα πλάτη, 

ὡς ἐκράτησας τῶν πάλους κρατουμένων. 

εἶϑε προκύψαις τοῦ τάφου, ωνστανετῖνε, 80 
εἶϑε σχοπήσαις, ὡς ἔχει τὰ Συρίας. —— 

ἔγνως ἂν υἱὸν, ὡς Φίλιππος, ἱππότην" 

καὶ τοῦτον εἶπες, ,,0 τέκνον, ζήτει κράτος, 

οὐχ ἀρχετόν σοι γῆς ὅλης καὶ γὰρ κράτος. 

Κρήτης γὰρ οἷος τῶν δυρμάτων στόνος. 85 
οἷος σπαραγμὸς, γυμνὰ Ῥωμαίων ξίφη 

ὅταν κατεῖδον ἔνδοϑεν πυργωμάτων, 

ὅταν κατεῖδον τέκνα μικρὰ μητέρας, 

τὰς μὲν βρόχοις ὄπισϑεν ἐστρεβλωμένας, 

τὰς δὲ πρὸς αἷμα καὶ κόνιν πεφυρμένας, 90 
τὰς δὲ στοιχηδὸν εἷς σφαγὴν προκειμένας. 

ἐχεῖ τὰ τέχνα πατέρας, καὶ πατέρες 

παῖδας κατησπάζοντο, καὶ χοινῇ ξίφος 


71. 72. ἄγη et ἄγος F. ξενοπόρους C. contra cod, fidem. 78. αλά- 
γὴ. iu not. lego πελάγῃ, expende tamen. C. πλάτη cod. teste F. 
83. ζήσει, mg. fure C. ut cod. — Fort. καὶ τοῦτ᾽ ἂν εἶπερ. 
85. «97:76, in not. lego χρητῶν, C. — 89. ἐσερεβλυμένας C. 


Aquam sine macula, pollatam, tamquam impollutam habent. Oportebat enim, 
ut in sordibus instituti, scelera barbaro orti ex genere vocarent immacu- 
lata. Iamvero laetare Africanorum Sicilia, annuncia omnibus laetitiam , te 
cito in libertatem vindicabit Despota. Exsulta, exsulta terra, quae Roma- 
nis subiaces, quod felix facta es in corona Regum, quod dilatasti ditiones 
patrias, quod superasti potentes in praeliis. Utinam, Constantine, e se- 
pulcro surgeres, utinam prospiceres, quomodo se habent res Syriae, no- 
sceres filium, ut Philippus, equitem, eique diceres, ,,fili, aliud quaere im- 
perium, non enim tibi imperium totius orbis sufficit." Sed Cretae qualis erat 
gemitus miser! qualis turbatio, nudos Romanorum enses statim &c con- 
spexerunt ex turribus, statim ac parvuli viderunt matres, alias quidem 
post terga strictas vinculis, alias autem sanguine foedatas, et pulvere, 
alias ordinatim ad caedem expositas! ibi filii patres, et patres filios am- 


DE EXPUGNATIONE CRETAE, |. 805 


χρουνηδὸν δρμαῖς ἔθρεχον τῶν αἱμάτων. 
ὑπῆρχε ϑρῆνος, ἦν βοὴ πορϑουμένων. 95 
οὐχ ἦν προφήτης ἰσχύων, οὐδὲ σπάϑη" 
αὕτη γὰρ ἐχθροῖς ὡς ϑεὸς τιμωμένη. 
ἐχεῖ γέροντες εἷς φυγὴν ὥὡρμηχότες. 
ὄπισϑεν ἐπλήττοντο τοῖς ἀκοντίοις. 
ἐχεῖ νέους φεύγοντας 7) χιτωνίων 400 
ἄζωστος εἷς ὄλισϑον ἔχλωϑθε τάσις, 
καὶ συμποδισμὸν ἐμπαρεῖχεν ἀξίως 
νόμος παλαιὸς πατρικὸς τοῖς βαρβάροις. 
τῶν οὖν στρατηγῶν ἦν ὑπηκόοις νόμος, 
καὶ τοῦτο τῆς σῆς προσταγῆς, σκηπτροχράτορ, 105 
μὴ πρὸς γυναῖχας πορνικῶς καϑυβρίσαι, 
μήπως τὸ σεμνὸν εἰς ἀβαπτίστους κόρας 
βάπτισμα χρανϑῇ, καὶ μολυνϑῇ σου στόλος. 
τοσοῦτον ἐφρόντιζες οἰκετῶν, ἄναξ, 
ὡς μέχρι λεπτῶν προφϑάνειν σου τοὺς λόγους, 110 
καὶ μέχρι τούτων συνταπεινοῦσϑαι φίλοις. 
καὶ γὰρ φίλος σοι πᾶς κρατῶν τὴν ἀσπίδα, 
“καὶ πᾶς o τείνων τὴν μάχαιραν ἐν μάχαις, 

. καὶ πᾶς 0 φεύγων τὴν πικρὰν δειλανδρίαν. 
οὕτω ταραγμὸς εἶχε Κρητῶν τὴν πόλιν, 111 
τὴν οὖσαν, ὡς πρὶν, καὶ πάλιν Ῥώμης πόλιν, 
πόλιν ποϑητὴν, τὴν ἐπηρμένην πόλιν, 

, τὴν ἐξάχουστον, τὴν πολύπλουτον πόλιν. 


94. ἔβρεχον C. ἔβρεχιν F. 101, Fort. ἐκλώσϑη. 


lectebantur, et ensis ubique tumidos torrentes effundebat sanguinis. 
krat luctus, erat obsessorum clamor: potens non erat propheta, ne- 
que gladius, qui ab inimicis tamquam Deus honoratur. lbi senes ruen- 
tes in fugam iaculis percutiebantur a tergore: ibi iuvenes fugientes ve- 
stium discincta extensio cogebat fataliter, ut. caderent, et impedimentum 
praebebat merito lex patria antiqua barbaris. Lex autem erat subditis 
& ducibus lata, et hoc ex iussione tua, o sceptrifer, ne dedecorarent 
stupris feminas, ne in non baptizatis puellis. venerabile baptisma pol- 
luerent, et macularent milites tui. Adeo tibi cordi erant servi tui, o 
Rex, ut etiam minutiora praeveniret tuum consilium , et usque ad haec 
te humiliares ob amicos tuos: nam tibi amicus est quicumque tenet cly- 
peum, et quicumque stringit ensem in praeliis, et quicumque fugit tur- 
pem segnitiem. Ita turbata erat urbs Cretensium, quae modo est, ut 
antea, Romae civitas, O urbem optabilem, eximiam urbem, urbem ce- 


Theodosius, 


$06 "THEOD. ACROAS. V. DE EXPUGN. CRET. 


ἤκουσε Ταρσὸς, καὶ κατασκάπτει τάφρους" 
καὶ πύργον ὕψοῖ, καὶ σιδηροῖ τὰς πύλας, 
καὶ πάντα ποιεῖ, συμφοραῖς ἀλλοτρίαις | 
τὸ μέλλον αὑτῇ προβλέπουσα φορτίον. 199 
199. αὑτῇ C. αὐτῇ F. 
lebrem, ebundantem opibus! Audivit "Tarsus, et effodit fossas, e 
p rite 


turrem, e£ munit ferro portas , facitque cuncta, ex 
imminere sibi prospiciens captivitatis onus. 


. NICEPHORI PHOCAE NOVELLAE. 
PHILOPATRIS DIALOGUS. 


LUITPRANDI LEGATIO 
AD NICEPHORUM PHOCA M. 


EXCERPTA EX HISTORIIS ARABUM 
DE EXPEDITIONIBUS SYRIACIS | 
NICEPHORI PHOCAE ET IOANNIS TZIMISCIS. 











NIKHOÓOPOY TOY ΦΩΚΑ͂ 
NEAPAI 4ΙΑΤΑΞΕΙΣ ". 


NICEPHORI PHOCAE 
NOVELL A E. 





NEAPA 4A' 
Περὶ μοναστηρίων, ξενώνων, καὶ yqyooxousiov, κατ᾽ ἐπι- 
τομήν. 
ῬΠΟΘΕΣΙΣ. 


Ἐκ τῶν Θεοδώρου τοῦ ἐπιλεγομένου Βαλσαμὼν, τοῦ πατριάρχου 
᾿Δντιοχείας. 

'H νεαρὰ διορίξεται, μὴ κατασκενάξεσθαι νεωστὶ μοναστήρια, j. 
ξενῶνας, 3 γηρωκομεῖα, ἡ diio ἄλλους svayesig olkovg: ἀλλὰ τῶν παρόν- 
των ἐπιμελεῖσθαι. 





Θ.ισπίζομεν, ὅσοι μοναστήρια, ξενῶνας, καὶ γηρωκομεῖα συνι- Tom. I. 
στῷν βουληϑῶσιν, ἐκείνων οὗτοι ἐπιμελείσϑωσαν, τῶν ἐκ τοῦ V 118. 


* Nicephori Phocae Novellas sumsimus ex Jure Graeco- Romamo 
Jo. Leunc 


laeii, Francof. 1596., cuius editionis paginas numeri mar- 
ginibus additi indicant. - F 


NOVELLA L 


De  monasterüs, hospitalibus, εἰ gerocomiis, novella epito- 
mata. 


ARGUMENTUM. 
" Ἐκ scriptis Theodori cognomento Balsamonis, ntiocheni patriar- 
ae. 
Statwit kaec novella , ne de novo monasteria, vel zenones, vel ge- 
rocomia , ocl aliae religiosae domus exstruantur: ecd iam exetantium cu- 
τὰ geratur. 


Sancimus, ut quicumque. monasteriis, xenonibus, erocomiis eonsul- 
tum voluerint , eorum potius rationem habeant, quae «longs tempore iam 


810 . NICEPHORI PHOCAE 


πολλοῦ χρόνου γεγενημένων" μὴ ἀγροὺς παρέχοντες, ἢ τόπους, 

ἢ οἰχοδομὰς ποιοῦντες " ἱκανὰ γὰρ τὰ φϑάσαντα γενέσϑαι" ἀλλ᾽ 
ἐκείνων ἐπιμελείσϑωσαν τῶν ἐξαρχῆς προσόντων, δηλονότι τοὺς 
ἰδίους τόπους ἀπεμπολοῦντες πρὸς χοσμιχοὺς, καὶ ἐχ τῆς αὐτῶν 
τιμῆς τὴν ἐπανόρϑωσιν ποιοῦντες, τουτέστιν οἰκοδομὰς βοῶν 5 
καὶ ποιμνίων, καὶ οἰχετῶν ἐξωνήσεις, καὶ εἴ τε ἕτερον. εἴργε- 
σϑαι δὲ χελεύομεν τοῦ μὴ νέας ἐργάζεσϑαι μονὰς, ἢ Etvóvac, 

ἢ γηρωκομεῖα. ὥστε ἀπὸ τοῦ νῦν, ὅπερ ἐστὶν ἡ ἀρχὴ τῆς ζ΄ ἐπι- 
γεμήσεως, μηδενὶ ἐξέστω μὴ ἀγροὺς, μὴ τόπους, μὴ οἰχίας μο-- 
γναστηρίοις, ἢ γηρωχομείοις, ἢ ξενῶσιν ὁπωσοῦν παραπέμπειν. 10 
ἄλλ᾽ οὐδὲ μητροπόλεσιν, ἢ ἐπισκοπαῖς. οὐδὲν γὰρ, οὐδὲν ἐχεέ- 
γαις λυσιτελές. εἰ δέτινα τῶν φϑασάντων εὐαγῶν οἴκων, ἢ μονα- 

- στηρίων, ἢ μητροπόλεων, ἢ ἐπισχοπῶν, τοιαύτης φαύλης ἔτυ- 
Xov» χειρὸς καὶ προνοίας, ὥς ἔρημα τόπων καταλελεῖφϑαι" τού-- 
τοις γνώμῃ βασιλικῇ καὶ δοκιμασέκ ἡ τῶν ἀρκούντων χτῆσις οὐ 15 
κωλυϑήσεται. κελλία δὲ, καὶ τὰς καλουμένας λαύρας, ἐν ἐρή- 
porc οἰχοδομεῖν, μὴ πρὸς κτήσεις καὶ ἀγροὺς ἑτέρους ἐχτέινο- 
μένας, ἀλλὰ τῇ περιοχῇ μόνῃ τῇ ἰδίᾳ δριζομένας, τοσούτῳ τοὺς 
βουλομένους o?x εἴργομεν, ὅσῳ καὶ δι᾽ ἐπαένου μᾶλλον τὸ πρῶᾶ- 
γμα τίϑεμεν, 90 


Ἢ αὐτῇ νεαρὰ Νικηφόρου τοῦ βασιλέως ὁλόκληρος", ἣν xard τὸ 
d ἕτος τῆς αὐτοῦ βασιλείας, zt0& xatd τὴν ζ᾿ ἐπινέμησιν τοῦ συοβ' 


44, καταλειφθῆναι. " Bx antiquissimis membranis Electoralis biblio- 
thecae Palaünae, LEUNCL. : 


facta fuerunt; nec eis fundos, aut loca donent, vel aedificia struant. 
Quippe sufficiunt ea, quae iam antea facta sunt. Sed eorum bonorum cu- 
ram gerant, quae iam dudum adsunt, loca scilicet propria mundanis ven- 
dentes, et ex eorum pretio restaurationem insttuentes, hoc est, structu- 
ras et stabula boum ac gregum, et mancipiorum emtiones, et si quid aliud 
tale fuerit. Eisdem prohiberi iubemus, ne mansiones novas, aut xenones 
aut gerocomia condant. Adeoque ab hoc tempore, quod initium est 
indictionis septimae, nemini permissum sit agros, nec loca, nec vi 
ad monasteria, vel gerocomia, vel xengnes, quocumque modo, nec item 
ad metropoles vel episcopatus transmittere. Nihil enim hoc, nihil eis ex- 
pedit. At vero, si quas iam antea conditas religiosas domos, vel mona- 
&ieria, vel metropoles, vel episcopatus, adeo negligenter administrari 
curarique contigerit, ut omnes fundos amiserint: lis de sentebtia et appro- 
batione principis eorum, quae sufficiant, acquisiio non prohibebitur. - 
lulas autem , et eas quae laurae vocantur, in locis desertis exstruere, non 
ad essiones et agros alios se porrigentes; sed intra suum duntaxat 
ambitum conclusas, tanto minus illis, qui volent, prohibemus, quanto magis 
hanc ipsam rem in laude ponimus, . 
Kadem novella Nicephori Imperatoris integra, quam anno primo im- 
perii eius eive VII. indictione, anni PICIO L X XII. [Christi nati 968.] 





NOVELLA I. 811 


rovg ὑπηγόρευσῃ Σιμὼν πατρίκιορ xol πρωτασηκρήτιβ., «περὶ τοῦ μὴ 
γίνεσθαι μοναστήρια, καὶ γηρωκομεῖα, μήτε πλατύνεσθαι διὼ τῶν κτη- 
μάτων τοὺς εὐαγεῖς olxovg. 

Ὁ τοῦ Θεοῦ πατρὸς λόγος πολύν τινα λόγον τῆς ἡμῶν ποι- 
οὔμενος σωτηρίας, καὶ δεικνὺς ὅπως ἡμῖν ἔσται, καὶ τίνων μὲν 
ἀπεχομένους, ποίων δὲ δεῖ ἐχομένους ταύτης ἐπιτυχεῖν, τὸν 
πλοῦτον καὶ τὴν τῶν πολλῶν κτῆσιν ἐπιεικῶς πρὸς ταύτην ἔδειξεν 

5 ἐμποδίζοντα, δύσχολον εἶγαι τοῖς πλουσίοις τὴν τῆς βασιλείας εἶ-- 
πὼν εἴσοδον, καὶ τοσοῦτον ἀπερίττους εἶναι βουλόμενος ,, ὡς μὴ 
μόνον ῥάβδον ἡμῖν καὶ πήραν καὶ χιτῶνα τὸν δεύτερον, ἀλλὰ καὶ 
αὐτήν φημι τὴν dc αὔριον ἀπαγορεῦσαι τῆς τροφῆς μέριμναν. 
ἄρτι δὲ βλέτων τὴν περὶ τὰ μοναστήρια καὶ τὰ ἱερὰ ταῦτα σε- 

10 μνεῖα περιφανῆ νόσον (νόσον γὰρ ἐγὼ τὴν ἀπληστίαν ταύτην 
καλῶ), oix οἶδα τίνα δὴ τοῦ καχοῦ ϑεραπείαν ἐπινοήσω, ἢ πῶς 
κολάσω τὴν ἀμετρίαν. τίσι γὰρ πειϑόμενοι τῶν πατέρων, 1j πό- 
ϑὲν λαβόντες τὰς ἀφορμὰς πρὸς τοσαύτην περιττότητα, καὶ 
μανίας ψευδεῖς (κατὰ τὸν ϑεῖον φάναι Δαβὶδ) ἐξήχϑησαν ; γῆς 

15πλέϑρα μυρία, φιλοτίμους οἰκοδομὰς, ἵππων ἀγέλας, βοῶν, 
καμήλων, ἄλλων κτηνῶν ἀριθμοῦ κρειττόνων, ὅσαε ὥραι κτᾶ- 
σϑαι σπουδάζοντες, καὶ τὴν ὅλην μέριμναν τῆς ψυχῆς περὶ αὐτὰ 
κατατείγνοντες, ὥστε κατ᾽ οὐδὲν τοῦ κοσμικοῦ βίου καὶ πολλαῖς 
φλεγμαίνοντος ταῖς φροντίσι τὰ μοναχικὰ ταυτὶ διαφέρειν " 

20 καίτοιγε τῶν ϑείων λογίων ἀπεναντίας τούτοις ἡμῖν φϑεγγομένων, 
καὶ φροντίδων τοιούτων ἀπηλλάχϑαι τὸ σύνολον διακελευομένων" 
dictavit Simo patricius et primus a secretis, de eo, quod monasteria et 
gerocomia comsirui non debeant, neo domus religiosae latifundiis am- 
pliari. 

Sermo ille Dei patris magnam salutis nostrae rationem habens, et osten- 
dens, quomodo illa potituri, et a quibus abstinendo, quibus adhaerendo con- 
sequuturi eam simus, divitias et rerum multarum acquisitionem valde magnum 
ad hanc impedimentum afferre monstravit, dum regni coelestis aditum diviti- 
bus esse difficilem dixit, et tantopere nos alienos a superfluis esse vult, 
ut non modo nobis baculo, et mantica, et altera tunica, sed ipsa quoque 
cura victus in diem crastinum interdixerit. Nunc autem, quum in monaste- 
riorum, sacrarumque pietatis officinarum manifestissimum morbum intueor 
(morbum enim equidem hanc insatiabilitatem appello) , quod huic malo re- 
medium excogitem nescio; quave ratione modi excessum coerceam. Qui- 
bus enim patribus obsequentes , aut unde nacti occasiones ad tantam super- 
fluitatem et vanam insaniam (ut cum Davide loquar) exorbiterunt? dum 
infinita terrae iugera, structuras ambitiosas, greges equorum , boum , ca- 
melorum, iumentorum aliorum innumerabilium, singulis horis ecquirere 
student, totamque animi curam in haec intendunt, adeo quidem, ut ista 
studia monachica nihil & vita mundana, multisque sollicitudinibus exae- 


stuante, differant: quum his contraria nobis oracula divina tradant, et 
prorsus liberos a eollicitudinibus eiusmodi esse iubeant, ,, Ne sollici si- 





912 NICEPHORI PHOCAE 


»H] μεριμνήσητε yàg," φησὶ, ,,τί φάγητε, ἢ τί πίητε" vod 
τὸ τῶν πετεινῶν ἄπραγμος εἷς ὄνειδος ἡμῖν προτιϑώτων. τί δὲ 
καὶ ὃ ϑεῖος ἀπόστολος; ,, αἷ χεῖρες αὗται,᾽ φησὶν, ,, ἐμοί τε 
καὶ τοῖς σὺν ἐμοὶ διηκόνησαν' xol, ,,ἔχοντες δὲ διατροφὰς καὶ 
σχεπάσματα, τούτοις ἀρχεσϑησόμεϑα.᾽" τὸν βίον ὅρα μοι τῶν 5 
ϑείων πατέρων, τῶν ἐν «Αἰγύπτῳ φημὶ, τῶν ἐν Παλαιστίνῃ, 
τῶν ἐν ᾿Αλεξανδρεία, τῶν ἀλλαχοῦ πολλαχοῦ .γῆς λαμψάντων, 
καὶ τοῦτον οὕτως λιτὸν εὑρήσεις, οὕτως ἀπέριττον, ὡς σχεδὸν 
μόνῃ ψυχῇ ζῶντας αὑτοὺς ἀποφαίνειν, καὶ τῆς τῶν ἀγγέλων 
ὥσπερ παραψαύοντας ἀϊλίας. ἄλλως δὲ τοῦ Χριστοῦ βιαστὴν 10 
ὑπάρχειν τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν λέγοντος, καὶ βιαστὰς &g- 
πάζειν αὐτὴν, καὶ διὰ πολλῶν ϑλάψεων δεῖν ἡμᾶς εἰς αὐτὴν ἐλϑεῖν, 
ὅταν ὁρῶ τοὺς πρὸς τοιοῦτον βίον χωρεῖν ἐπαγγελλομένους, καὶ 
τῇ ὑπρλλαγῇ τοῦ σχήματος ὧσπερ σημειουμένους τῇ πολιτείᾳ, 
σφόδρα τοῦ ἐπαγγέλματος καταψευδομένους, καὶ ἀντιφϑεγγομέ- 15 
ψοὺυς τῷ σχήματι, οὖχ οἶδα πῶς οὐχὶ σχηνὴν καλέσω τὸ πρᾶγμα, 
καὶ εἰς βλασφημίαν χωροῦν ἄντιχρῳς τοῦ ὀνόματος εἴποιμι τοῦ 
Χριστοῦ. ἐπεὶ οὖν οὔτε ἀποστολική τις, οὔτε πατρικὴ νομοϑε-. 
σία, 7j τῶν πολυπλέϑρων τούτων ἀγρῶν καὶ τῶν χωρίων κτῆσις 
τῶν οὕτως ὑπερφυῶν καὶ φροντίδων πλῆϑος ὑπὲρ τοὺς καρποὺς 20 
γεννᾷν πεφυχότων (πῶς γὰρ oU; εἴ γε τούτων μὲν ἡ σπουδὴ, τὸ 
συνῳδὰ πρᾶξαί τε καὶ διδάξαι ταῖς τοῦ Χριστοῦ ἐντολαῖς " ἐντολὴ 


9. ὑποφαίγειν. 17. βλάβην. 51. τούτοις. 


tis," inquientes, ,,quid comedendum vobis, aut quid bibendam sit": εἰ 
avium expertem curarum vitam opprobrii causa nobis obiicientes. Quid au- 
tem divinus etiam apostolus ille y » Manus," ait, ,,hae tam mihi, quam 
mecum degentibus ministrarunt?: item, ,, Habentes alimenta, et quibus 
tegamur, his contenti erimus."  Inspice mihi vitam divorum patrum, qui 
vixerunt m Aegypto, in Palaestina, qui Alexandriae, qui alibi multis in lo- 
cis orbis terrarum fulserunt: adeo tenuem invenies, adeo auperfluitatis ex- 
pertem , ut sola se propemodum anima vivere ostenderent, et angelorum 
naturam vacuam materiae crassioris attingere. Ceteroquin etiam dicente 
Christo, regnum coeleste vi parari, et a violentis id rapi, et oportere 
T08 per tribulationes multas eo pervenire; quum illos video, qui pergere 
ee ad eiusmodi vitam profitentur, et habitus mutatione veluti signantur ad 
eam vitae rationem, vehementer hanc exspectationem fallere, atque ipsi 
babitui contradicere: nescio quomodo rem totam non larvam appellare de- 
beam, ac non etiam dicere, quod ad infamiam nominis Christi palam ten- 
dat. Quoniam ergo nec ab apostolica, nec patrum aliqua lege profecta est 
haec δὰ multa se iugera porrigentium agrorum δ praediorum acquisitio 
tam magnificorum, et quae maiorem, quam fructus ipsi, copiam sollicitu- 
dinum gignere consueverunt (et quonam modo res ita non habeat? quum 
hoc illie studium fuerit, ut consentanea Christi mandatis facerent atque do- 


e 


NOVELLA I. |. 818 


δὲ Χριστοῦ οὐχ ἢ τῶν ὑλικῶν κεῆσις, ἀλλ᾽ ἐκ διαμέτρου μᾶλ- P. 115 
λον 1] τῶν τοιούτων ἀπόχτηαις" εἴπερ ἐκείγου, τὸ πωλεῖν τὰ ὑπάρ- 
χοντα, καὶ διδόναι τοῖς πτωχοῖς )" πρόδηλόν ἐστιν, ὡς οὐ φι- 
λαρέτου ταῦτα πολιτείας, οὐδ᾽ ἀχριβείας, ἀλλὰ χρείας σωμα-- 
δτικῆς μᾶλλον, πρὸς τὸ βιοτικώτερον, οἴμοι, τῶν πνευματικω-- 
τέρων ἀποκλινάντων. ἡ χρεία δὲ τῷ xoürq προῆλϑεν εἰς ἀμετρίαν, 
ὥσπερ φιλεῖν οἷδε τὰ χείρω διὰ μικρᾶς ἀφορμῆς καὶ τῆς τυχούσης 
εἷς μέγα χωρεῖν. τί τοίνυν παϑόντες oi ἄνϑρωποι, πρᾶξαί τι τῶν 
πρὸς Θεοῦ ϑεραπείαν καὶ λύσιν ἁμαρτημάτων κεκινημένοι, παρο- 
10 ρῶσιε μὲν εὔκολον οὕτως καὶ φροντίδων ἐλευϑέραν τὴν τοῦ Χρι- 
στοῦ ἐντολὴν, τὸ πωλοῦντας τὰ ὄντα διδόναι [τοῖς] πένησιν" 
ὥσπερ δὲ δύσχολον ταύτην ἐπίτηδες καὶ πραγματωδεστέραν ποιεῖν 
βουλόμεγοι καὶ φροντίδων ἐγνωκότες πλῆϑος ἐπισυνάγειν, πρὸς 
τὸ μοναστήρια συνιστᾷν ξενῶγάς τε καὶ γηρωκομεῖα ἑαυτοὺς ἑατα- 
15 τείνουσιν; ὧν ἐν μὲν τοῖς προτέροις χρόνοις ἡ σύστασις, ἕως ἔτι 
σπάνις ἦν τῶν τοιούτων, πολὺ τὸ εὔλογον εἶχε xal χρησιμώ- 
τατον. x0 πῶς γὰρ οὐ μονιμώτερον εἶναε τὸ καλὸν τῶν συνι- 
στώντων ταῦτα, προϑυμουμένων τῶν μὲν εἷς ἀνθρωπίνων σωμά- 
των τροφήν τε καὶ ϑεραπείαν, τῶν δὲ εἰς ψυχῆς ἐπιμέλειαν καὶ 
90 ὑψηλοτέρου βίου διαγωγήν" ἀφ᾽ οὗ δὲ πρὸς πλῆϑος ἐπιδέδωκε 
ταῦτα, καὶ ὑπὲρ τὴν χρείαν ἑστήκασι, καὶ τὸ μέτρον, τὸ ἔτι 
παρορᾷν καὶ ἀφίστασθαι τοῦ κατὰ πολλὴν εὐπέτειαν ἀγαϑοῦ γινο- 


10. ἐλενϑ.] ἀπηλλαγμένην. 17. εἴη. 


cerent: Christi vero mandato contineatur, non rerum mundanarum posses- , 
eio, sed e diametro potius earumdem possessionis dimissio: quum Christi 
sit, vendere facultates suas et ' dare pauperibus), plane manifestum est, 
haec non esse vitae virtutis studiosae, nec exactioris normae; sed perti- 
nere potius ad usum corporalem, plus aequo deflectentibus illic, qui spiri- 
tualegs esse debebant, ad rationem degendi magis saecularem. Usus autem 
progressu temporis ad immensitatem processit, quemadmodum sane dete- 
riora per occasionem exiguam et quamlibet in maius progredi consueverunt. 
Quid igitur accidit hominibus, qui ad faciundum aliquid divini cultus et pec- 
catorum abolendorum causa impulsi , tam facile ac liberum a curis manda- 
tum hoc Christi negligunt, quo praecipitur, ut facultates distrahantur ac 
pauperibus dentur, quasique de industria difficilius hoc et operosius effi- 
cere volentes, ac sollicitudinum multitudinem cumulandam statuentes, se 
ipsos totos δά construenda monasteria, xenonas , gerocomia, conten- 
üs viribus excitant? quorum constructio superioribus quidem tempori- 
bus, dum erant talia adhuc rariora, nec ratione probabili nec usu care- 
bat, Nam quomodo non durabilius sit illorum decus, qui talia construunt; 
his et alere, et curare corpora humana cupide annitentibus, illis in curam 
animorum et vitae sublimioris traductionem intentis? Ex quo vero magnum 
ad numerum haec excreverunt et usum 860 modum excesserunt, quum ni- 
hilominus homines et peglgant et relinquant bonum illud, quod magna 





3814 NICEPHORI PHOCAE 


μένου, καὶ πρὸς τὴν τῶν εἰρημένων σύστασιν ἀἄσχολεῖσϑαι, πῶς 
ἄν τις ἀμιγὲς εἶναε κακίας τὸ ἀγαθὸν τοῦτο λογίσαιτο, καὶ μὴ 
τῷ σίτῳ φαίῃ παραμεμέχϑαι καὶ τὰ ζιζάνια; μᾶλλον δὲ, πῶς οὗ 
κενοδοξίας εἴποι προκάλυμμα γίνεσϑαι τὴν φιλοϑεῖαν ; ἵνα φανε- 
qol πᾶσιν ὦσε, τὸ καλὸν ποιοῦντες, ὥσπερ οὐκ ἀγαπῶντες, εἰ 5 
μόνους ἔχουσι μάρτυρας τοὺς παρόντας ἧς μετίασιν ἀρετῆς, ἀλλὰ 
μηδὲ τοῖς ἐπιγινομένοις ἀγνοεῖσθαι ταύτην βουλόμενοι. καὶ ταῦτα, 
τίνες; χριστιανοί, φεῦ! oi παντὶ τρόπῳ λανϑάνειν ἐν τῇ τῶν 
ἀγαθῶν πράξει κεχελευσμένοι. τοῦτο δὲ πῶς οὐκ ἄν τις ἔχδηλον 
εἶναι δόξειε, καὶ πολλῷ τῷ περιόντι πεπιστευμένον, ὅταν μυρίων 10 
ὄντων ἑτέρων, τῶν ὑπὸ τοῦ χρόνου πεπονηχότων, καὶ πολλῆς 
δεομένων χειρός τε καὶ βοηϑείας, ἀμελοῦντας ἡμεῖς τοῦ elc ἐχεῖνα 
δαπανᾷν προϑύμως, καὶ διορϑοῦσϑαι ταῦτα, καὶ συνιστᾷν, 
ἐπὶ τὸ καινουργεῖν ἴδια κατὰ πολλὴν φερόμεϑα τὴν δρμὴν, ἵνα μὴ 
μόνον ὀνόματος ἀπολαύοιμεν καινοῦ, ἀλλὰ καὶ καϑαρῶς φαίνοι- 15 
P. 116 το καὶ ἀποτεταγμένον ἦ τὸ ἡμέτερον, ὡς καὶ τίϑεσϑαι τὰ ὀνό- 
ματα ἡμῶν ἐπὶ τῶν γαιῶν, κατὰ τὸν προφήτην φάναι τὸν ϑεῖον. 
διὰ τοῦτο καὶ πρὸς τὴν ἐργασίαν τῶν τοῦ Χριστοῦ ἐντολῶν ὑμᾶς 
διεγείροντες, καὶ τῆς ϑεομισοῦς ταύτης φιλοδοξίας τὸ κακὸν ἐχ- 
κόπτειν βουλόμενοι, καὶ σπουδάζοντες, ὅπερ ἂν ἀγαϑὸν ποὲῶ-30 
μεν, διὰ Θεὸν μόνον ποιεῖν, καὶ μὴ συνάπτειν τούτῳ xol τὴν 
ἀνθρωπίνην ἀρέσκειαν, ἵγα μὴ τῆς ἀντιμισϑίας πάντως τῆς παρ᾽ 


15. κεροῦ. 18. Χρισε.] Χυρίονυ. 


cum facilitate facere licet, et condendis indicatis incumbant; quo pacto 
quis existimare queat, bonum hoc non cum aliquo vitio coniunctum, ac di- 
cere non debeat, herbas noxias esse tritico permistas? immo vero, qui 
fieri possit, ut non dicat amorem Dei, rerumque divinarum, ad vanae glo- 
riae praetextum usurpari? quo tales scilicet conspicui sint omnibus dum 
bonum aliquod faciunt, quasi non satis sit eis, si solos in hoc tempore 
praesentes virtutis eius, quam colunt, testes habeant, sed etiam ad poste- 
ros hanc non ignotam esse velint. Et quinam sunt, qui haec faciunt? 
christiani. Vaeh! illi scilicet, qui iussi sunt in peragendis rebus bonis id 
operam dere, ut omnino lateant. Et quonam modo quispisim non hoc esse 
manifestam existimet, ac plus qum exploratum; quo monasteriis infinitis 
existentibus aliis, quae laesa diuturnitate temporis labascunt, nos in ea 
sumtus animo promto facere negligentes, ut instaurentur et conserventur, 
δὰ novas exetructiones propriorum monasteriorum magno impetu feramur; 
ut non modo nomine vano fruamur, sed etiam id, quod nostrum est, liquido 
conspicuum sit et ab aliis secret5m; adeo quidem, nt etiam nomina nostra 
terris imponamus, ut verbis divini vatis utamur. Quapropter et ad im- 
pende Christi mandata vos excitantes, et vitium ambitionis huius exosae 
eo exscindere volentes, e£ studiose in hoc incumbentes, ut quidquid boni 
facimus, Dei solius causa, faciamus, et cum eo studium placendi homini- 
non coniungamus, ue remuneratione ab ipso proficiscente prorsue exei- 


NOVELLA ἢ $15 


αὐτοῦ διαπίπτωμεν (ἀπέχειν γὰρ ἤδη τοὺς τοιούτους ὃ ϑεῖος 
λόγος φησὶ τὸν μισϑὸν) κελεύομεν τοὺς εὐσεβεῖν βουλομένους, 
καὶ χρηστότητος καὶ φιλανθρωπίας ἔργα ἀνύειν, ἄκολούϑως τῇ 
τοῦ Χριστοῦ πορεύεσϑαι ἐντολῇ, καὶ πωλοῦντας τὰ ὑπάρχοντα 

5 διδόναι πένησιν. οὕτως γὰρ περιττοὺς ἡμᾶς εἶναι καὶ φιλοδαπά- 
νους περὶ τὸν ἔλεον βούλεται, ὡς μὴ μόνον ὧν ἔχομεν χρημάτων 
τοῖς χρήζουσι χοινωνεῖν, ἀλλὰ καὶ ταῦτα δαπανήσαντας ἐπὶ τὴν 
πρᾶσιν ἑτοίμως χωρεῖν τῶν κτήσεων. εἶ δέ τινες οὕτως εἰσὶ φιλό-- 
καλοι xol μεγαλουργοὶ (καλοῦμεν γὰρ οὕτως αὐτῶν τὸ φιλό- 
107440»), ὥς καὶ μοναστήρια συνιστᾷν βούλεσϑαι, ξενῶνάς τε καὶ 
γηρωχομεῖα, ὃ κωλύσων οὐδείς. ἀλλ᾽ ἐπεὶ πολλὰ τῶν ἐκ πολλοῦ 
τοῦ χρόνου γεγενημένων κε ήχασιν ἤδη, καϑάπερ εἴρηται, καὶ 

᾿ πρὸς τὸ μηδὲν εἶναι σχεδὸν] περιέστησαν, ἐκείνων οὗτοι ἐπιμε- 
λείσϑωσαν, καὶ διδότωσαν χεῖρα κειμένοις, καὶ περὶ αὐτὰ δεικνύ-- 
ἴδτωσαν τὸ φιλόϑεον. ἕως δ᾽ ἂν τῶν προλαβόντων οὕτως ἐχόντων 
αὐτοὶ παρορῶντες, καὶ ὥσπερ ἐπ᾿ αὐτὰ μύοντες, καὶ εὐαγγελικῶς 
εἰπεῖν ἀντιπαρερχόμενοι, πρὸς καινῶν ἑτέρων οἰκοδομίας κατά- 
τείγονται, οὔτ᾽ ἐπαινέσω τὸ πρᾶγμα, οὔτε μὴν τὸ παράπαν 
ἐάσω γίνεσϑαι, οὐδὲν ἕτερον ἢ κενῆς ἔρωτα δόξης, καὶ μανίαν 
90 περὶ αὐτὴν ὡμολογημένην καὶ εἰδὼς τοῦτο καὶ δνομάζων. ἐπιμε- 
λεῖσϑαι δὲ τῶν προλαβόντων καὶ βοηϑείας δεομένων κελεύομεν, 
οὔχ ἀγροὺς παρέχοντας, οὐδὲ τόπους δή τινας, καὶ οἰχοδομὰς 
(ἱκανὰ γὰρ τὰ φϑάσαντα καὶ ἅπερ ἔχοντες τυγχάνουσιν ἐξ ἀρχῆς), 


7. «ord. 17. παρερχόμενοι. 


damus, quum Dei verbum habere iam tales mercedem suam tradat: praeci- 
pimus, ut qui pietatem colere volunt, et opera benignitatis ac humanitatis 
perficere, secundum Christi.mandatum incedant, facultates suas distrahant 
ac pauperibus largiantur. Is enim adeo nos esse vult in exercenda miseri- 
cordia superfluos et prodigos, ut non modo quas habemus pecunias egen- 
tibus communicemus: verum etiam his expensis, ad possessionum distra- 
ctionem animis promtis accedamus. Si qui vero virtutis adeo studiosi sunt et 
magnifici (sic enim horum hominum ambitionem appellare lubet), ut mona- 
steria, xenodochia, gerocomia construere velint, qui hoc prohibiturus sit, 
nullus est. Sed quoniam pleraque illorum , quae facta sunt a multo tem- 
ore, lam nutantia deficiunt, uti dictum , propeque redacta sunt in nihilum: 
illi curam adhibeant, his manum iacentibus admoveant, in bis suum 
erga Deum studium declarent Donec vero illi monasteria priora in hunc 
modum affecta negligentes, quasique ad ea conniventes, et evangelico more 
loquendo, ex adverso praetereuntes ad aliorum novorum aedificationes con- 
tendunt: equidem nec institutum hoc laudabo, nec omnino rem fieri per- 
mittam; quum nihil aliud et esse norim hoc et appellem, quam vanae de- 
siderium gloriae , dubioque procul insanam huius cupiditatem. Iubemus au- 
tem, ut curam priorum et opis indigentium suscipiant, non agros eis donando, 
nec loca am et aedificia: ( quippe iam ante data sufficiunt et quae ab 


316 | NICEPHORI PHOCAE 


ἀλλ᾽ ἠμελημένα ταῦτα, καὶ ἀχαμῆ, καὶ ἀνέργαστα δι᾽ áme- 
ρίαν κείμενα χρημάτων, ἐκχεῖνοε τοὺς ἀγροὺς, οὃς ἔχουσι, καὶ 
τοὺς τύπους ἀπεμπολοῦντες πρὸς οὗς τῶν κοσμικῶν βούλονται, 
προνοίας αὐτὰ τῆς προσηκούσης καταξιούτωσαν, οἰκέτας παρέ- 
χοντες, βόας, ποίμνια, τἄλλα, ὅσα ἕτερα τῶν κτηνῶν. εἶ γὰρ 5 
αὐτοὺς ἐκείνους, oUc ἔχομεν, ἀγροὺς καὶ τόπους παράσχοιμεν, 
ἐπεὶ τὰ τῶν οἴκων καὶ τῶν ἐκχλησιῶν ὃ νόμος εἴργει πιπράσχε- 
P. 117 σϑαι, εἷς ταὐτὸν ἥξομεν τῷ προτέρῳ, καὶ τὰ καχῶς ἔχοντα xal 
πεπονηχότα καταλείψομεν ἀϑεράπευτα, χρημάτων οὐκ ὄντων, 
οὐδὲ τῆς χειρὸς ἐχούσης τι τῶν προεστηκότων xal δυναμένης. 10 
ὥστε ἀπὸ τοῦ νῦν μηδενὶ ἐξέστω μὴ ἀγροὺς, μὴ τόπους μοναστη- 
Qíorc , ἢ γηρωκχομείοις, ἢ ξενῶαιν ὁπωσοῦν παραπέμπειν, ἀλλ᾽ 
οὐδὲ μητροπόλεσιν, ἢ ἐπισκοπείοις. οὐδὲ γὰρ οὐδὲν ἐχείγοις λυσι- 
τελεῖ. εἰ δέ τινα τῶν φϑασάντων εὐαγῶν οἴκων, ἢ μοναστηρίων, 
τοιαύτης φαύλης ἔτυχόν τινος χειρὸς καὶ προνοίας, ὡς ἔρημα 15 
τόπων καταλελεῖφϑαι, τούτων γνώμῃ βασιλικῇ καὶ δοκιμασίᾳ 7 
τῶν ἀρχούντων κτῆσις οὐ κωλυϑήσεται. κελλία δὲ, καὶ τὰς χα- 
λουμένας λαύρας, ἐν ἐρήμοις οἰχοδομεῖν, μὴ πρὸς κτήσεσι καὶ 
ἀγροῖς ἑτέροις ἐκτεινομένας, ἀλλὰ τῇ περιοχῇ μόνῃ τῇ ἰδίᾳ ogi- 
ζομένας, τοσούτῳ τοὺς βουλομένους οὐχ εἴργομεν, ὅσῳ καὶ δι᾽ 20 
ἐπαίνου μᾶλλον τὸ πρᾶγμα τίϑεμεν. 
Ταῦτα παραινῶν ἐγὼ καὶ νομεϑετῶν οἶδ᾽ ὅτι τοῖς πολλοῖς 
10. προσηκόντων al. 15. ἔτυχε χειρός. 16. τούτοις. 18. πρὸς 
κτήσεις καὶ ἀγροὺς ἑτέρους. 


initio possident) sed haec neglecta, neo elaborata, et inculta propter opum 
defectum iacentia, quibusvis mundanis vendendo fundos et loca quae pos- 
sident, conveniente cura provisioneque dignentur, servos eis et mancipia 
suppeditantes, et boves, et greges, et alia, quae iumentorum numero conti- 
nentur Nam si eos ipsos fundos, eaque loca, quae habemus, eis largia- 
mur; quandoquidem bona religiosarum domuum et ecclesiarum distrahi lex 
prohibet, in idem cum priore incommodum incurremus, et male affecta 
ruinosaque relinquemus inculta et opis expertia, quum pecuniae non adsint, 
Dec ea manus, quae aliquid eorum habeat, quae requiruntur, et praestare 
quidpiam possit. Itaque ab hoc tempore nemini liceat nec fundos agrosve, 
nec loca monasteriis, aut gerocomiis, aut xenonibus quocumque modo trans- 
mittere; adeoque nec alicui metropoli, vel episcopatui. Nec enim haec illis 
quidquam conducunt. Si vero quaepiam ex factis jam ante religiosis do- 
mibus, aut monasteriis, tam ignnvam nacta sunt manum et curam, ut ex- 
pertia fundorum relicta sint: ea non impedientur, quo ininus de Impera- 
toris sententia et approbatione sibi comparent, quantum satis est. A cellis 
vero et lauris, quas vocant, in locis desertis exstruendis, ut ad possessiones 
ac fundos alios non porrigantur, sed complexu dumtaxat suo terminentur, 
tantum abest, ut eos arceamus, qui facere id volunt, ut etiam in laude po- 
tius eam rem ponamus. . 
Haec praecipiens equidem , οἱ sanciens, sat scio futurum, ut plerisque 


NOVELLA 1I. 917 


μὲν xol φορτικὰ λέγειν δόξω, xol πρὸς τὴν γνώμην αὑτῶν üná- 
dovra* ὧν οὐδὲν ἐμοὶ μέλον, εἴπερ ἀρέσκειν, κατὼ [τὸν] Παῦ- 
λον, οὐκ ἀνθρώποις, ἀλλὰ Θεῷ βούλομαι. τοῖς δὲ νοῦν ἔχουσι 
καὶ φρένας, καὶ μὴ ἐξ ἐπιπολῆς δρᾷν ἠσκημένοις, ὡς τὸ προσπε-- 

δσὸν ἁπλῶς ταραχὴν αὐτῶν ἐπάγειν τῇ διανοίᾳ, ἀλλὰ προσωτέρω 
χωροῦσι, καὶ συνορᾷν βάϑος πραγμάτων δυναμένοις, καὶ λυσι- 
τελῇῆ δόξομεν καὶ ὠφέλιμα τοῖς τε κατὰ Θεὸν ζῶσι καὶ τῷ 
κοιγῷ παντὶ φϑέγξασϑαι. 


NEAPA B. , 
Περὶ τῶν ἀπεμπολησάντων στρατιωτῶν τύπους αὐτῶν, εἶτα 
τούτους ἐπιξητούντων. 


"Ανήγαγεν ὃ πρωτοσπαϑάριος Βασίλειος, ὃ ἐπὶ τῶν δεήσεων, Tom. Y. 
10 ὅτε τόπους ἀναλαμβανομένους ἀναργύρως ἀποδίδωσι τοῖς στρα-- V 168 
τιώταις, διὰ τὸ ἐν αὐτοῖς ἐχείνοις εὑρεϑῆναι αὐτοὺς στρατευ-- 
«ϑέντας᾽ καὶ ἐδείξατο, ὅτε τοῦτο δυσχερὲς εἶναι δοχεῖ, τὸ μὴ 
ἔχειν ἐξουσίαν τινὰ, ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ τοπίων ἀλλαχοῦ P. 169 
διαπιπράσκειν, οἵας ἂν καὶ ὕσης δεσπόζει περιουσίας. διὰ ταῦτα 
15 μέχρι μὲν τοῦ νῦν ἐπὶ τοῖς διαπωλήσασι στρατιώταις τόπους av- 
τῶν τοιαύτην βουλόμεϑα νομοϑεσίαν χρατεῖν, ὥστε τῷ στρατιώτῃ 


9. μέλλον. ἀρέσαι. 


molesta graviaque dicere videar, etab ipsorum iudicio discrepantia : sed 
eorum mihi non erit habenda ratio, siquidem secundum Paulum non ho- 
minibus sed Deo placere velim. At mente ac intelligentia praeditis, et ad- 
suefactis ad res non ita de superficie inspiciendas, ut quidquid semel obtu- 
lerit, simpliciter eorum animo perturbationem afferat, sed ulterius penetran- . 
tibus ac rerum profunditatem intueri valentibus non solum expedientia vi- 
debimur, sed etiam utilia tam secundum Deum viventibus, quam reipublicae 

toti, protulisse. 





NOVELLA IL 


De mitibus, qui fundos suos distraxerunt, eosque deincepe 
repetunt, 


Retulit nobis Basilius ille Protospatharius et precibus praefectus, se 
fundos, qui recipiuntur a possessoribus, sbsque pretii refusione militibus 
reddere: propterea, quod deprehensum sit, eosin illis ipsis militiae fun- 
ctiones obiisse: simulque monstravit, rem videre difficilem ac molestam, 
quod aliquis potestatem non habeat, ex fundis suis aliquid alibi distrahendi, 
cuiuscumque tandem, et quanticumque patrimonii sit dominus. Quapropter ad 
hoc usque tempus in militibus, qui fundos suos vendiderunt, huiusmodi legem 





818 — NICEPHORI PHOCAE 


τεσσάρων λιτρῶν ἀκίνητον περιουσίαν εὐπρόσοδον ἀφορίζεσϑαι 
λόγῳ τῆς στρατείας αὐτοῦ, καὶ εἰ ταύτην ἔχων εὑρεϑῇ ἀλλαχοῦ 
διαπωλήσας τόπον ἕτερον αὐτοῦ, εἶτα νῦν ἐπιζητῶν" ἵνα γένηται 
μὲν ἐν προτιμήσει τοῦτο ἀπολαβεῖν, πλὴν μὴ ἀναργύρως, ἀλλὰ 
τῇ τοῦ δικαίου χαταβολῇ τιμήματος. εἶ δὲ μέρος τι τῶν τεσσά- 5 
θὼν λιτρῶν ἑῆς ἀκινήτου εὐπροσόδου ὑπάρξεως διεπώλησε, τὸ 
τοιοῦτον ἀναργύρως ἀπολαμβάνειν. 

"nó δὲ τοῦ νῦν, ἐπεὶ τὰ τῶν χλιβανοφόρων καὶ ἐπιλωρικο- 
φόρων κίνησιν ἔλαβε, διαχελευόμεϑα, μὴ ἔχειν ἐπ᾽ ἀδείας μηδένα 
ἁπλῶς στρατιώτην, ἀλλαχοῦ διαπιπράσκειν ἀπὸ τούτου ἀκίνητον 10 
ὕπαρξιν, εἶ μὴ ἐπέχεινα ἔχει «f λιτρῶν ἀκίνητον εὐπρόσοδον 
περιουσίαν "- ἀλλ᾽ εἴ τι μὲν ἐκ τῆς εἰς τοσαύτην συγκεφαλαιουμέ- 
γης ποσότητα τοιαύτης ὑπάρξεως ἀπεμπώλησεν, ἵνα ἀναλαμβάνῃ 
ἀναργύρως᾽" εἴ τι δὲ ἐπέχεινα ταύτης ἔχων, τῶν δυοκαίδεκα λι-- 
τρῶν δηλονότι, διεπώλησεν, εἶτα τοῦτο ἐπιζητεῖ" μὴ ἀναργύρως 15 
ἀπολαμβάνειν, ἀλλὰ τὸ προσῆχον ἐπιδιδοὺς τίμημα. 


NEAPA I. 
Περὶ ᾿Δομενικῶν τόπων, xol qovsvsóv. 


α΄. Θεσπίζομεν, ὅσοι τῶν “Ἀρμενικῶν στρατιωτῶν ἀναχωρη- 
σάντων τριετίαν ἀλλαχοῦ πεποιήκασιν, ἐὰν ἐδόϑησαν οἱ τούτων 


valere volumus, ut militi res soli quatuor librarum et fertilis militiae suae 
nomine assignetur; quam si retinens compertus fuerit alibi fundum quem- 
dam alium suum distraxisse, quam deinde repetat: praelationis quidem 
ius habeat in eo recipiendo, verum non absque nummorum refusione, sed 
lusta pretii solutione interveniente. Sin partem aliquam constituti In re soli 
patrimonii fertilis, et aestimationem illarum quatuor librarum habentis, dis- 
traxerit: eam pretio non refuso recipiat. 

Verum ex hoc tempore, quoniam clibanophori e£ loricati vigorem suum 
obtinuerunt, praecipimus, ne simpliciter quisquam militum licentiam habeat, 
ex hoc tempore constitutum in re soli patrimonium alibi distrahendi, nisi prae- 
ter illud etiam aliud duodecim librarum in re soli constitutum fertile patri- 
monium habeat, de quo patrimonio summam eiusmodi conficiente, si quid 
distraxerit, nullo refuso pretio recipiat; sin aliquid ultra hoc possidens, 
quod duodecim videlicet librarum est, distraxerit, idque postea repetat: 
non &bsque nummorum refusione recipiat, sed pretio convenienti soluto. 


- 





NOVELL.,A Il. 
De fundis .4rmenicis , et homicidarum. 


1. Bancimus, ut quotquot ex Armenicis militibus, qui sese subduxerunt, 
alibi (rlenaium ezogerint, a det fuerint eere fandi Vul comfogis, Yel mili 





NOVELLA III. 819 


τόποι ἢ πρόσφυξιν, εἴτε ἀριστεύσασι στρατιώταις, ἢ καὶ ἄρχουσι 
ϑεματικοῖς xal ταγματικοῖς, εἴτε στρατηγοῖς ἀνδραγαϑήσασιν, 
ἢ καὶ ἑτέροις διὰ κοινωφελεῖς δουλείας, μὴ ἔχοιεν ἐπ᾿ ἀδείας 
μετὰ τριετῇ χρόνον ἐπαναστρέφοντας τοὺς ““ρμενίους ἐπιζητεῖν 
5 αὐτούς. 
β΄. Ὅσοι ἐκ τῶν πεφευγότων “Ἀρμενίων τόποι διὰ χάριν ἣ 
προσπάϑειαν ἐπεδόϑησαν εἴτε βασιλικοῖς οἴκοις, ἢ εὐαγέσιν, ἢ" 
μοναστηρίοις, ἢ ἄρχουσι, μὴ μόνον ὑποστρέφοντες, εἰ τριετία 
διῆλθεν, ἀλλὰ καὶ οἱ τούτων κληρονόμοι ἔνδοϑεν τριακονταετίας 
10 ἐπανελϑόντες ἀναλαμβανέτωσαν τοὺς αὐτῶν τόπους. κἂν λιβᾶλ-- 
λους ἐποπτῶν καὶ χρυσύβουλλα ἐπιφέρωνται οἱ τούτους εἰληφότες, 
ἀντ᾽ οὐδενὸς κελεύομεν λογίζεσθαι. 
γ΄, Ὅσαι γεγόνασιν ἀνταλλαγαὶ στρατιωτικῶν τόπων, οἱ μὲν 
στρατιῶται ἐχέτωσαν τὰ ἴδια" οἱ δὲ ἀνταλλάξαντες δεηϑήτωσαν 
15 βασιλέως, ἐπιζητοῦντες τὰ αὐτῶν. εἶ δὲ βελτιώσεις πεποιήκασιν p, 107 
ly αὐτοῖς, εἶ μὲν χρειώδεις εἰσὶν, οἷον μυλοστάσια, ἀχυρῶνες, 
οἰχήματα μὴ πολυτελῆ, ἀλλ᾽ ἁρμόζοντα στρατιώταις" ὑπὲρ τῶν 
τοιούτων χρὴ παρέχειν τοὺς ἀπολαμβάνοντας τοὺς τόπους τὰς 
ἀναλογούσας τιμάς. εἰ δὲ πρὸς κάλλος μόνον ἀφορῶσι, τῶν τοι- 
Φοούτων δεῖ τὴν ὕλην μόνην τοὺς κτίσαντας ἀναλαμβάνειν, τοῦ 
πρωτοτύτου σωζομένου. 
δ΄. Ὅσοι τῶν àopusvlov ηὐτομόλησαν πρὸς Συρίαν, οὗτοι 
μὴ πρὸ τῆς τριετίας μόνον, ἀλλὰ καὶ πρὸ χρόνου ἑνὸς ὕποστρέ- 


8. μὴ ἔχειν al, 


bus, qui se gessere fortiter, vel provincialibus aut legionariis magistrati- 

bus, vel ducibus, quorum virtus enituit, vel aliis, ob utiles publice servi- 

tutes: elopso, triennio revertentes nullo modo facultatem habeant, eos fun- 
repetendi. 

2. Quotquot fundi Armeniorum, qui profugerunt, ex gratia vel affe- 
ctione quadam attriboti sunt vel augustis, vel religiosis domibus, vel mo- 
hasteris, vel magistratibus: eos fundos non ipsi tantum elapso triennio 
redeuntes, sed et heredes eorum intra trigesi annum reversi recipiant, 
Ác tametsi libellos inspectorum et aureas proferant, qui eos accepe- 
runt; tamen id pro nihilo duci iubemus. 

..9. Quotquot factae fuerint fundorum militarium permutationes, sua 
quidem bona retineant milites; at ii, qui cum iis ' ermstarant oblatis prin- 
Cipi precibus , itidem sua reposcant. Quod si mellorationes in eis quasdam 
fecerunt, siquidem illae sunt utiles, put& si molae, palearia, nec pretiosa, 
sed convenientia ihilitibus aedificia: pro iis debent illi, qui fundos recipiunt, 
pretia iuste respoudentia praestare. Sin ad pulchritudinem tantum spe- 
cunt, eorum solam materiam recipiant, qui aedificarunt, villa principali 

va. 

4. Quotquot Armeniorum in Sriam transfugerunt, li non tantum 

triennium, sed et ante spatium unius anni redeuntes fundos suos 





820 NICEPHORI PHOCAE 


φοντες μὴ τοὺς ἰδίους ἀπολαμβανέτωσαν τόπους, ἀλλὰ ywéo9o 
ἡ πρόνοια τούτων διὰ παροχῆς ἑτέρων τοπίων. 

&. Τὸν ἐργασάμενον μιαιφονίαν στρατιώτην τιμωρεῖσθαι 
“κατὰ τὸν νόμον κελεύομεν." τὴν δὲ τῆς στρατείας αὑτοῦ γῆν μὴ 
ἐπιδιδόναι εἷς παραμυϑίαν τοῖς τοῦ φονευϑέντος ἰδίοις καὶ συγγε- 5 
γέσιν, ἀλλ᾽ ἐχείγους μὲν διά τινων κινητῶν παραμυϑεῖσϑαι" τὴν 
δὲ ἀκίνητον ὕπαρξιν εἰς στάσιν τῆς στρατείας συντηρεῖν. εἰ δὲ μὴ 
κινητὰ πράγματα εἶεν, καὶ οὕτως μὲν ὑποκεῖσθαι τοὺς τοῦ πε- 
φονευχότος συγγενεῖς πρὸς ἐχπλήρωσιν τῶν ἀνηκόντων εἷς παρα-- 
μυϑίαν τῶν τοῦ ἀνῃρημένου συγγενῶν " οἱ δὲ τῆς στρατείας αὐτοῦ 10 
τόποι μὴ ἐκποιείσϑωσαν. εἰ δὲ καὶ πάντες ἐχ τοῦ αὐτοῦ οἴχου 
τῷ τοῦ φόνου ἐνέχονται μύσει, οὗτοι τὰς προσηκούσας ἕχαστος 
παρὰ τοῦ νόμου ποινὰς ὑποδεχέσϑωσαν᾽" oi δὲ τῆς στρατείας 
τόποι ἀλλαχοῦ μὴ παραπεμπέσϑωσαν. ἀλλὰ κἂν μή τις ὑπολει-- 
φϑῇ κληρονόμος, ὃ τὴν στρατείαν ὑπελϑεῖν μέλλων, ἕτερος τοὺς 15 
τύπους ἀναλαμβαγέτω. mE 





1Ü 


NEAPA 4. 
Περὶ προτιμήσεως, καὶ περὶ τοῦ ἐξωνεῖσθαι δυνατοὺς ἀπὸ 
δυνατῶν. 


α΄, Θεσπίζομεν τὴν παρὰ τῶν προβεβασιλευχότων ἔχτε- 
ϑεῖσαν νομοθεσίαν διενεργεῖν, καὶ ταύτην ἐπικυροῦμεν ἐν ἅπασι, 
15. ἕτερος τοὺς τόπουρ ἀναλαμβάνων ὑπηρετείτω τῇ στρατείᾳ. 


minime recipiant: sed ijs ita prospiciatur, ut illorum loco fundos alios ha- 
eant. 

5. Militem, qui homicidium perpetravit, secundum legem punire iu- 
bemus Αἱ vero terram militiae ipsius minime necessariis et cognatis inter- 
fecti solatii causa volumus attribui: sed eorum consolatio de quibusdam mo- 
bilibus fiat, et bona constituta in rebus soli ad militiae stationem reserventur. 
Quod si nullae res mobiles exstent, nihilominus eius cognati, qui caedem 
admisit, obligati sint ea solvere, quae ad solamen cognatorum interfecti 
pertinent, at ipsius militiaeloca nequaquam alienentur. Quod si omnes ex una 
eademque domo perpetratae caedis scelere tenentur, meritas eorum quilibet 
ex lege poenas subeat: verum militiae fundi alio non transmittantur. Quin 
etiam sei nullus superstes fuerit heres, qui militiam subiturus sit, alius quis- 
piam fundos ad se recipiat. 





NOVELLA IV. 
De iure praelationis, et quod potentes a potentibus emere 
debeant, 


1. Sancimus, ut lex ab iis latifprincipibus, qui nos in imperio prae- 
cessere, ceu rata valeat, eamque confirmamus in omnibus, excepto quod 


NOVELLA V. | 821 


σιλὴν κατὰ τοῦτο μόνον ἀργεῖν αὐτὴν παραχελευόμεϑα, ἵνα μὴ 
προτιμῶνται οἷ πένητες εἷς τὸ ἀπεμπολούμενον κτῆμα τῶν δυνα-- 
τῶν, μήτε ἐξ ὁμοτελείας, μήτε ἐξ ἀνακοινώσεως, κἄν τε στρα- 
τιῶται, κἄν τε πολιτικοὶ ἐφευρίσκονται " ἀλλὰ τὴν τούτου πάλιν 
δδεσποτείαν διαδέχεσθαι ἀρχοντικὸν πρόσωπον, τὸ πρὸς ἀνάπαυ-- 
σιν δηλονότι καὶ ὠφέλειαν τῶν συμιπαρακχειμένων ἐν τούτῳ πενή-- 
τῶν ἀναφαινόμενον, ᾿ | 
β΄. Ὅπερ xol μετὰ τὸ δεσπόσαι τοῦ χτήματος παραβλάπτειν 
τοὺς γειτονοῦντας κατανοούμενον, ὡς βίαιον καὶ κακὸν μὴ μόνον 
10 ἀπὸ τῆς ἐπικτήσεως, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τῶν γονικῶν ἐκδιώχεσϑαι κε- 
λεύομεν. καὶ τοὺς μὲν δυνατοὺς ἐκ δυνατῶν μόγον ποιεῖσϑαι τὰς 
ἐξωνήσεις βουλόμεθα, τοὺς δὲ στρατιώτας καὶ πένητας ἐκ τῶν 
τὴν ὁμοίαν τάξιν λαχόντων αὐτοῖς. καὶ ὥσπερ τούτους ἐκωλύσα-- P. 171 
μὲν τοῦ μὴ ἐξωνεῖσϑαι τὰ τῶν δυνατῶν, οὕτως πάλιν ἐκείνους 
15 ἀπείργομεν τοῦ μὴ ἐκ πενήτων τε καὶ στρατιωτῶν ἀπόρων ποιεῖ- 
σϑαι τὰς ἐξωνήσεις, μηδὲ τὴν ὁμοτέλειαν ἢ ἀναχοίνωσιν προ-- 
βάλλεσθαι εἰς δικαίωσιν, πρὸς ὅπαντας τὴν νομοϑεσίαν ποιούμενοι. 





NEAPA E. 
Περὶ oixguavov. 


᾿ἘἘπειδήπερ τινὲς τῶν κεχωλυμένων ἀπὸ τῶν νεαρῶν νομοϑε- 
σιῶν ἐξωνεῖσϑαι καὶ πλατύνεσϑαι προσώπων ἔτυχον ἐχ γονικῆς 
5. διεκδέχηται al. 


hac dumtaxat in parte iubeamus illam cessare, ne pauperes ad possessionem 
potentiorum, quae distrahitur, ius praelationis habeant, nec propter eius- 

em tributi ptaestationem, non consortii causa, sive milites, sive municipes 
esse reperiantur: sed rursus in dominium illius persona proceris alicuius 
succedat, quae ad quietem et utilitatem pauperum, ei praedio vicinorum, 
semet. offerat. 

2. Kam personam si postea , quam praedium acquisivit, damnum dare 
vicinis intelligatur: veluti violentam et umprobam , non hoc dumtaxat ac- 
quisito praedio, verum etiam patritis expelli iubemus. Α΄ potentiores qui- 

em cum solis potentioribus emtiones instituere volumus, itidemque militeg 
et pauperes cum iis, qui sortis eiusdem cum ipsis sunt. Atque uti prohi- 
buimus, ne hi praedia potentiorum emant: ita rursus illos arcemue, ne cam 
peuperibus et militibus contrahant, neve census eiusdem praestatio, vel 
consortii ius allegetur, quam quidem legem universis ferimus. 





NOVELLA V. 
JDe aedifioiis sive villis. 
, Quoniam personae quaedam ex earum numero, quae per novellas con- 
stitutiones prohibentur emtiones instituere, praediaque dilatare, de patrita 
Nicephori Novellae. 21 | 





,922 NICEPHORI PHOCAE 


κληροδοσίας ἀκίνητον κτῆσιν ἐν χωρίοις ἢ ἀγριδίοις εἰληφότες, 
ἐξωνήσαντο δὲ μετὰ ταῦτα ἀπὸ τῶν συγχωριτῶν αὐτῶν σμικρά ͵ 
τινα καὶ δλιγοστὰ τόπια, ἐν οἷς οἰχήματα πολύτιμα καὶ ἄπειρο-- 
μεγέϑη ἐδείμαντο, πλεῖστα εἰς ἀνοιχοδομὴν αὐτῶν καταβαλλό- 
“μενοι δεῖν φήϑημεν μὴ διὰ τὰ σμικρὰ ταῦτα καὶ ὀλιγοστὰ τόπια 5 
καταστρέφεσϑαι τὰς ἐπ᾽ αὐτοῖς δομηϑείσας ἀπειρομεγέϑεις καὶ 
πολυτίμους οἴκίας, ἀλλ᾽ ἀντὶ τῶν πεπραμένων τοπίων λαμβάνειν 
μὲν τοὺς πεπρακότας, εἴπερ ἐν τοῖς ζῶσιν εἰσὶν, ἢ μὴ ὄντων αὖ- 
τῶν, τοὺς τούτων κληρονόμους ἢ συγκληρονόμους, διπλοῦν τὸ 
ποσὸν τοῦ καταβληϑέντος τιμήματος, ἢ γῆν διπλασίονα, τῆς 10 
αὐτῆς τῶν πεπραμένων ποιότητος καὶ ποσότητος οὖσαν" καὶ μὴ 
ἀποστερεῖσθαι τοὺς ἠγορακότας τῶν ἰδίων ἐμπονημάτων. 





ΝΕΑΡΑς, 
βοηϑοῦσα τοῖς ἐξωνησαμένοις πρὸ τοῦ καιροῦ τῆς ἐνδείας. 


Ἐπεὶ ἢ τῶν τεσσαράχοντα χρόνων παραδρομὴ, ἀνέγχλητος μὲν 
xal ἀνεπιφώνητος παραδραμοῦσα, τὸ δίκαιον ἐπεβράβευε τοῖς τὰ ἐκ 
τῶν στρατιωτῶν προσχτηϑέντα κατέχουσι, περιχοπτομένη δὲ διὰ 15 
τῶν ἐπιφωνήσεων, καὶ ἀναποδίζαυσα, καὶ τοὺς πρὸ τῆς ἐνδείας 
τὰς ἐπικτήσεις ποιησαμένους ἐβάρυνε, καὶ ἀποστερεῖσϑαι τούτων 


18. ἀνεγκλήτως μὲν καὶ ἀνεπιφωνήτωρ. 


haereditate possessionem quamdam in rebus soli constitutam, videlicet in fan- 
dis aut agris, adeptae; postea perexigua minutaque loca quaedam a vica- 
neis emerun£, in quibus pretiosas et immensae magnitudinis villas exstru- 
xerunt, plurimis in earum structuram expensis: minime committendum pu- 
tavimus, ut propter istaec exigua minutaque loca villae magnitudinis 1n- 
finitae ac pretiosae, quae in eis exstructae sunt, diruantur: sed pro locis 
distractis venditores, siquidem adhuc superstites sunt, aut ipsis non exstan- 
bus, eorum haeredes vel cohaeredes, duplam soluti pretii summam accipiant, 
aut duplum terrae, quae tum qualitate, tum quantitate terram venditam ae- 

uet: nec suis expensis emtores, quas ad res ornandas et pretiosiores red- 

endas contulerunt, fraudentur. . 


NOVELLA VI, 
quae subvenit iis, qui ante penuriae tempus emerunt. 


Quandoquidem annorum quadraginta spatium, quod citra querelam et 
attestatione nulla interveniente transcurrit, possessoribus eorum praediorum, 
quae a militibus emta sunt, ius suum tribuit; idemque si per attestationes 
interrumpatur, ac non procedat, etiam illos, qui ante penuriae tempus acquisi- 
vere praedia, saepenumero gravavit, et iis ut fraudarentur, effecit; dum nullo 


NOVELLA VI. 925 


ἐποίει πολλάχις, ἀδιαφόρως ἐνεργουμένη" διοριζόμεϑα, τοὺς 
καλῇ πίστει πρὸ τοῦ καιροῦ τῆς ἐνδείας εὑρισκομένους ποιῆσαι 
τὴν ἐπίχτησιν ἀπὸ στρατιωτῶν καὶ πολιτιχῶν, ἀμερίμνως διάγειν, 
καὶ μὴ ἐνεργεῖν τὴν τεσσαρακονταετίαν, καὶ ἐν τούτῳ ἀναποδί- 


δζουσαν ἐξ ἐπιφωνήσεως" μηδὲ τὸ καϑόλου παρασαλεύεσθαε καὶ 


μετακινεῖσϑαι τὴν δεσποτείαν αὐτῶν, εἰ μὴ elg μόνους τοὺς ἐξ 
ἁρπαγῆς τὰς ἐπικτήσεις ποιησαμένους, καὶ 2x βιαίας νομῆς, καὶ 
κακῆς πίστεως, ὡς ἐπιπηδῶντας τοῖς ἀλλοτρίοις, καὶ τοῦ πλείονος 
ἐφιεμένους. 


adhibito discrimine vim suam obtinere permittitur: statuimus, ut qui bona 

fide ante penuriae tempus comparasse quid a militibus et municipibus com- 

riuntur, securi sint, neve spatium annorum quadraginta vim habeat, ut 

c etiam in parte per attestationem praepediatur: nec in universum pro- 

prietas et dominium eorum labefactetur et transferatur: nisi tantum in illis, 

ui ex rapina violentaque possessione ac mala fide praedia quaedam acqui- 
slverunt, veluti qui res alienas invadant, et ex avaritia pluribus inhient. 





OIA4OILATPIZ H A4I44XZKOMENOZ 
414A0r7 03. 


.. PHILOPATRIS SEU QUI DOCETUR 
DIALOGUS. 





TPIEQON, KPITIAS ΚΑΙ KAEOA440z. 


Tom. ΠῚ (o'.) TPIEO. T t τοῦτο , ὦ Κριτία; ὅλον σεαυτὸν ἠλλοίωσας, 
. xal τὰς ὀφρῦς κάτω ovvvévevxag, μύχιον δὲ βυσσοδομεύεις, ἄνω 
καὶ χάτω περιπολῶν, κερδαλεόφρονι ἐοικὼς, κατὰ τὸν ποιητὴν, 
P. 585 ὦχρός τέ atv ele παρειάς. μή που τρικάρηνον τεϑέασαι; ἢ Ἔχά- 
τὴν ἐξ ἄδου ἐληλυϑυῖαν; ἢ καί τινι ϑεῶν ἐκ προνοίας συνήντη- 5 
κας; οὐδέπω γάρ σε τοιαῦτα εἰκὸς παϑεῖν, εἰ καὶ αὐτὸν ἤκη- 
κόεις, οἶμαι, τὸν xócuov κλυσϑῆναι, ὥσπερ ἐπὶ τοῦ “ευκαλίω- 
vog. σοὶ λέγω, ὦ καλὲ Κριτία, οὐκ ἀΐεις ἐμοῦ ἐπιβοωμένου τὰ 
πολλὰ, καὶ ἐς βραχὺ γειτνιάσαντος ; δυσχεραίνεις καϑ᾽ ἡμῶν, ἢ 
ἐχχεκώφωσαι, ἢ καὶ τῆς χειρὸς παλαιστήσοντα ἐπιμένεις ; 10 


Paginae ad marginem adscriptae editionem Reitzii designant, unde 

hunc dialogum et quae ei subiunctae sunt annotationes desumsimus. 

TPIEG.) Sic Par. Τριδῳφῶντος etc. Bas. 1. 2. om. cett. — 2. συνό- 

ees edd. priores. βυσσοδομεύει0] βυσσοδομεύων C. Nil mutat 
- ox. 


(Ὁ TRIEPH. (Quid hoc rei est, Critia? totom te mutasti. Soperciliis deor- 
sum contractis profundas volvis sub pectore curas, sursumque et deorsum va- 
gatus animos sub vulpe latentes, ut est in Poéta, videris circumferre, oraque 
pallor occupat. Num Cerberum vidisti, aut Hecaten ex inferis ascenden- 
tem, an consilio cum Deorum aliquo una fuisti? Neque enim adeo te affici 
par, puto, erat, si vel mundum, ut quondam sub Deucalione, eluvie totum 
periturum audivisses. 'lecum loquor, o pulcher Critia, non audis multum 
tibi inclamantem , et prope iam te consistentem?* Irasne aliquas adversum 
Ros geris? obmutuisti? an expectas dum iniecta te manu impellam? 


PHILOPATRIS DIALOGUS. $25 


KPIT.^50 ἸΤριεφῶν, μέγαν τινὰ καὶ ἠπορημένον λόγον ἀκήκοα, καὶ 
πολλαῖς ὑδοῖς διενειλημμένον, καὶ ἔτι ἀναπεμιπάζω τοὺς ὕϑλους, 
καὶ τὰς ἀκοὰς ἀποφράττω, μή που ἔτι ἀχούσαιμι ταῦτα, καὶ P. 586 
ἀποψύξω ἐχμανεὶς, καὶ μῦϑος τοῖς ποιηταῖς γενήσομαι, ὡς καὶ 
δΙΝιόβη τὸ πρίν. ἀλλὰ xarà χρημνὸν ὠϑούμην ἂν ἐπὶ κεφα--᾿ 
λῆς σκοτοδινήσας, εἰ μὴ ἐπέκραξάς μοε, ὦ τᾶν, καὶ τὸ τοῦ 
KAsoufloórov πήδημα τοῦ ᾿Αμβρακιώτου ἐμυϑεύϑη ἐπ᾽ ἐμοί, 
(8.) ΤΡΙΕΦ. Ἡράκλεις, τῶν ϑαυμασίων ἐκείνων φασμάτων, 
ἢ ἀκουσμάτων, ἅπερ Κριτίαν ἐξέπληξαν. πόσοι γὰρ ἐμβρόντητοι 
10πόιηταὶ, καὶ τερατολογίαι φιλοσόφων, οὐκ ἐξέπληξάν σου τὴν 
᾿ς διάνοιαν, ἀλλὰ λῆρος πάντα γέγονεν ἐπὶ σοί; KPIT. Πέπαυσο 
ἐς μικρὸν, xol μηκέτε παρενοχλήσῃς, ὦ Τριεφῶν" οὐ γὰρ 
παροπτέος ἢ ἀμελητέος γενήσῃ παρ᾽ ἐμοῦ., ΤΡΙΕΦ. Οἷἶδ᾽ ὅτι 
οὐ μικρὸν οὐδὲ εὐκαταφρόνητον πρᾶγμα ἀνακυκλεῖς, ἀλλὰ καὶ 
15λίαν τῶν ἀποῤῥήτων. 0 γὰρ χρὼς, καὶ τὰ ταυρηδὸν ἐπιβλέπειν, 
καὶ τὸ ἄστατον τῆς βάσεως, τὸ ἄνω τε καὶ κάτω περιπολεῖν, 
ἀρίγνωτόν σε καϑίστησιν. ἀλλ᾽ ἄμπνευσον τοῦ δεινοῦ, ἐξέμεσον P. 587 
τοὺς ὕϑλους, μή τι κακὸν παϑέης. — KPIT. Σὺ μὲν, ὦ Τριε- 
φῶν, 0co» πέλεθρον ἀνάδραμε ἀπ᾽ ἐμοῦ, ἵνα μὴ τὸ πνεῦμα 
φΦο ἐξάρῃ σε, καὶ πεδάρσιος τοῖς πυλλοῖς ἀναφανῇς " καί nov xata. 
πεσὼν Τριεφώντειον πέλαγος κατονομάσῃς, ὡς καὶ Ἴκαρος τὸ 
πρίν. ἃ γὰρ ἀκήκοα τήμερον παρὰ τῶν τρισκαταράτων ἐκείνων ' 


4. ἀκοψύξω] ἘΔ, lunt. prave ἀποψήξως 451. κατανομάσῃς Iunt. 
Francof. Hagen. 


CRIT. O mi Triepho! audivi orationem magnam atque difficilem, et multis 
implexam implicitamque nodis: iamque mecum retracto nugas et aures ob- 
turo, ne si forte iterum illae audiendae sint, dirigeam prae furore ut illa 
olim Niobe, et fabula poétis fiam. Sed profecto, nisi tu mihi iam incla- 
masses, de praecipiti loco in caput vertigo me impulisset, et Cleombroti 
de me saltus, Ambracioten illum dico, narrari quam acitissime potuisset. 
(1.9) TRIEPH. Mirabilia, Hercle, visa vel audita, quae quidem Critian 
adeo potuere percellere. Quot enim attoniti postae, quot philosophorum 
portentosi sermones, tantum abest ut tuam dimovere mentem potuerint, 
ut potius merae nugae fuerint. CRIT. Quiesce paullum, 'T'riepho, et noll 
molestus esse amplius. Neque enim a me insuper habendus es, aut negligen- 
dus. TRIEPH. Novi te haud parvam rem, neque spernendam facile, quin 
valde etiam abstrusam , volutare animo. Color enim ille tuus, illa in vultu 
torvitas, in ingressu illa inconstantia, illa sursum deorsumque conversio, 
valde te conspiciendum atque notabilem faciunt. Sed respira ab illo malo, et 
nugas evome, ne quid inde morbi nanciscaris. CRIT. heus tu, 'Triepho, 
quantum est unum iugerum, curriculo te hinc aufer, ne spiritu in sublime 
sublatus spectaculum multitudini fias, et delapsus alicubi, ut, quondam Ica- 


rus, Triephonteum pelagus nomine tuo signes. lnsigniter enim , quae ho- 


926 PHILOPATRIS 


σοφιστῶν, μεγάλως ἐξώγκωσέ μου τὴν νηδύν.  TPIEO. Ἐγὼ 
pi» ἀναδραμοῦμαι ὅπόσον καὶ βούλει, σὺ δὲ ἄμπνευσον τοῦ δεινοῦ. 
KPIT. Φὺ, φὺ, φὺ, φὺ, τῶν ὕϑλων ἐχείνων. ἰοὺ, ἰοὺ, ἰοὺ, 
lo), τῶν δεινῶν βουλευμάτων. ci, αἱ, ci, ai, τῶν κενῶν ἐλπίδων. 
(γ.) ΤΡΙΕΦ. Βαβαὶ τοῦ ἀναφυσήματος, ὡς τὰς νεφέλας 5 
διέστρεψε. ζεφύρου γὰρ ἐπιπνέοντος λάβρου, καὶ τοῖς κύμασιν 
P. 588 ἐπωθίζοντος, Βορέην ἄρτι ἀνὰ τὴν Προποντίδα κεκίνηχας, ὡς 
διὰ κάλων ai δλκάδες τὸν Εὔξεινον πόντον οἱἰχήσονται, τῶν xv- 
μάτων ἐπικυλινδούντων ἐκ τοῦ φυσήματος: ὅσον οἴδημα τοῖς 
ἐγκάτοις ἐνέκειτο, πόσος χορχορυγμὸς καὶ κλόνος τὴν γαστέρα 10 
σου συνετάρασσε' πολύωτον σεαυτὸν ἀναπέφηνας, τοσαῦτα ἀχη- 
κοώς. ὡς καὶ, κατὰ τὸ τερατῶδες, καὶ διὰ τῶν ὀνύχων ἤχη- 
κόει. ΚΡΙΤ. Οὐ παράδοξόν τι, ὦ Τριεφῶν, ἀκηκοέναι καὶ 
ἐξ ὀνύχων" καὶ γὰρ κνήμην γαστέρα τεϑέασαι, καὶ κεφαλὴν xvov- 
σαν, καὶ ἀνδρείαν φύσιν ἐς γυναικείαν ἐνεργοβατοῦσαν, xal ἐχ 15 
γυναικῶν ὄρνεα μεταβαλλόμενα " καὶ ὅλως τερατώδης 0 βίος, εἰ 
βούλει πιστεύειν τοῖς ποιηταῖς. ἄλλ᾽ ἐπεί σὲ πρῶτον χιχάνω 
τῷδ᾽ ἐνὶ χώύρῳ,, ἀπίωμεν ἔνϑα oi πλάτανοι τὸν ἥλιον εἴργουσεν, 
ἀηδόνες δὲ καὶ χελιδόνες εὔηχα χκελαδοῦσιν, ἵν᾽ ἡ μελῳδία τῶν 
P. 589 ὀρνέων τὰς ἀκοὰς ἐνηδύνουσα, τό,τε ὕδωρ ἐρέμα κελαρύζον, τὰς 90 
| ψυχὰς καταϑέλξειε. (δ΄.) ΤΡΙΕΦ. Ἴωμεν, ὦ Κριτία " ἀλλὰ δέδεα, 
po] που ἐπῳωδὴ τὸ ἠκουσμένον ἐστὶ, καί με ὕπερον, ἢ ϑύρετρον, ἢ 


19. δὲ] Sic nostrae, τὸ Gesn. edit, 


die ex sacerrimis sophistis audivi, ventrem mibi inflarunt. 'TRIEPH. Ego 
vero, quantum voles, retro curram. Igitur respira a malo. CRIT. Phy, 
phr. phy, phy, nugas illas! hem, hem, hem, hem, nefanda consilia! heu, 
eu, heu, heu, spes vanissimas^ (IIL) TRIEPH. Deum immortalem! 
quantus erat ille flatus, quam nubes ipsas convertit! Cum enim antea ve- 
hementi Zephyrus flatu in undas impingeret, Boream iam super Propontide ' 
excitasti, adeo ut funibus naves ingredi Euxinum Pontum cogantur, flucti- 
bus ex tuo spiritu magna se vi volventibus. Hem quantus tumor tuis 
inesse debuit intestinis, quantus strepitus, quae conquassatio ventrem tibi 
conturbavit! auritissimum te esse demonstrasti, qui tot ac tanta audieris, 
adeo ut, ingenti portento, unguibus etiam audisse videaris, CRIT. Sed non 
debebat tibi paradoxum videri, Triepho, si quis etiam unguibus audiat: 
siquidem femur uterum vidisti, et caput praegnans, marís vero naturam in 
feminam divina vi transeuntem, mutatasque in aves feminas, Kt tota adeo 
vita, si poétis credas, portentorum plena est. Sed cum te primum his pos- 
. sum complectier oris, age abeamus eo, ubi solem platani arcent, lusci- 
niaeque et hirundines dulcisonis aethera cantibus implent, ut avium aures 
perinulcens cantus, et aqua leni decurrens susurro, animam ipsam tranquillet. 
(IV.) TRIEPH. Eamus sane, Critia, sed timeo, ne forte incantatio sit, 
quod tu audivisti, et pistillum aut ianuam ex me faciat mirabilis illa 


'* DIALOGUS. 827 


ἄλλο τι τῶν ἀψύχων ἀπεργάσεται 7j ϑαυμασία σου αὕτη κατάπλη- 
&c.  KPIT. Νὴ τὸν Δία τὸν αἰϑέριον, οὐ τοῦτο γενήσεται ἐπὶ. 
σοί. ΤΡΙΕΦ. Ἔτι με ἐξεφόβησας, τὸν día ἐπομοσάμενος. τί γὰρ 
ἂν δυνήσηται ἀμυνέμεναί σε, εἰ παραβαίης τὸν ὅρκον; οἶδα γὰρ καὶ 
δσὲ μὴ ἀγνοεῖν περὶ τοῦ Zfióc σου. — KPIT. Ti λέγεις; 09 δυνή- 
σεται ὃ Ζεὺς ἐς Τάρταρον ἀποπέμψαι; ἢ ἀγνοεῖς ὡς τοὺς ϑεοὺς 
πάντας ἀπέῤῥιψεν ἀπὸ τοῦ ϑεσπεσίου βηλοῦ, καὶ τὸν Σαλμω- 
γέα ἀντιβροντῶντα πρώην κατεκεραύνωσε, καὶ τοὺς ἀσελγεστά- 
τους ἔτι καὶ νῦν" παρὰ δὲ τῶν ποιητῶν Τιτανοκράτωρ καὶ Γιγαν- 
1οτολέτης ἀνυμνεῖται, ὡς xal παρ᾽ Ὁμήρῳ; ΤΡΙΕΦ. Σὺ μὲν, P. 590 
ὦ Κριτία, πάντα παρέδραμες τὰ τοῦ Διὸς, ἀλλ᾽, εἴ aot φίλον, 
ἄκουε. οὐχὶ κύχνος οὗτος ἐγένετα καὶ σάτυρος δι᾽ ἀσέλγειαν, - 
ἀλλὰ καὶ ταῦρος; καὶ εἰ μὴ τὸ πορνίδιον ἐχεῖνος ταχέως ἐπωμίέ- 
σατο, καὶ διέφυγε διὰ τοῦ πελάγους, τάχ᾽ ἂν ἠροτρία, ἐἔντυ-- 
16 χὼν γεηπόνῳ, ὃ βροντοποιὸς xal κεραυνοβόλος cov Ζεὺς, καὶ 
ἀντὶ τοῦ χεραυνοβολεῖν, τῇ βουπλῆγι κατεκεντάννυτο. τὸ δὲ καὶ 
«“41Ἰϑίοψι συνευωχεῖσϑαι, ἀνδράσι μελαντέροις, καὶ τὴν ὄψιν ἔζο-- 
φωμένοις, xal ἐς δώδεχ᾽ ἡλίους μὴ ἀφίστασϑαι, ἀλλ᾽ ὕποβε- 
βρεγμένος καϑεδεῖσϑαι παρ᾽ αὐτοῖς, πώγωνα τηλικοῦτον ἔχων, P, 591 
οοὺχ αἰσχύνης ἄξια; τὰ δὲ τοῦ ἀετοῦ, καὶ τῆς Ἴδης, καὶ τὸ . 
κυοφορεῖν xaJ' ὅλου τοῦ σώματος, αἰσχύνομαι καὶ λέγειν. 
(ε.) KPIT. ἸΠῶν τὸν ᾿πόλλωκά γ᾽ ἐπομοσόμεϑα, ὃς προφήτης 
1. ἀπεργάσεται] Hoc praetuli ex Iunt. Ald. Bas. 1. Francof. SOL.. 
" ἀπεργάζεται Par. Hag. κατάπληξις) κατάϑελξιρ dederat Solan. 


bene. 18. ἐπωμίσατο)] Ex emendatione Kusteri. ὀπωμόσατο edd.^ 
priores. 


tua perculsio. CRIT. Per ego aetherium tibi Jovem iuo, non ita futurum. 
TIRIEPH. Amplius etiam terres; cum Jovem deierasti. Quam enim ille 
iurisiurandi religionem violanti poenam infligere possit! novi enim te non 
ignorare, δέ tui Jovis res se habeant. CRIT. Ain tu? non posse autem 
Jovem in tartarum aliquem mittere? nescisne tu homo, ut Deos omnes de 
caelesti illo pavimento deiecerit , ut Salmonea contra torantem fulmine olim 
rostraverit, et hodienum prout quisque est petulantissimus prosternat: 
inde est, quod apud poétas ut "litanum victor debellatorque gigantam 
imprimis apud Homerum decantatur. 'TRIEPH. Omnia tu quidem, Critia, 
Jovis percurristi, sed , nisi grave est, invicem audi. Nonne idem cygnus 
factus est satyrusque libidinis causa, quin taurus etiam? et nisi celeriter 
suscepto in humeros scortillo per pelagus aufugisset, forte iam , ab dgricola 
*liquo interceptus, araret tuus ille tonitruum effector, fulminumque iacu- 
latorlupiter, et pro eo, quod fulmina dicitur iacere, stimulos sentiret et scu- 
ticam. Illud vero non rubore dignum censes, egregie barbatum senem cum 
Aethiopibus epulas celebrare, nigra viris facie et vultibus obtenebratis, 
*& duodecim totis solibus apud eos vino madentem.desidere? Illa enim | 
de aquila et de Ida, et quod impraegnari per totum corpus solet, dicere | 
. etiam pudor est. (V.) CAIT. Numquid igitur, ὁ bone, per Apollinem iuta- | 





928 PHILOPATRIS 
ἄριστος xol ἰητρὸς, ὦ "ya94;  TPIEO. Τὸν ψευδόμαντιν. 


λέγεις; τὸν Κροῖσον πρώην διολωλεκότα, καὶ μετ᾽ αὐτὸν Σαλα- 
μιγίους, καὶ ἑτέρους μυρίους, ἀμφίλοξα πᾶσι μαντευόμενος ; 
(ς.) KPIT. Τὸν Ποσειδῶνα δὲ τί; ὃς τρίαιναν ἐν ταῖν χεροῖν xga- 
τῶν, xal διάτορόν τι καὶ καταπληχτιχὸν βοᾷ ἐν τῷ noMao,5 
P. 592 ὅσον ἐννεάχιλοι ἄνδρες, ἢ δεχάχιλοι, ἀλλὰ καὶ σεισίχϑων, ὦ 
Τριεφῶν, ἐπονομάζεται; ΤΡΙΕΦ. Tó» μοιχὸν λέγεις; ὃς τὴν 
τοῦ Σαλμωνέως παῖδα, τὴν Τυρὼ, πρώην διέφϑειρε, καὶ ἔτε 
ἐπιμοιχεύει, καὶ ῥύστης καὶ δημαγωγὸς τῶν τοιούτων ἐστί; τὸν 
γὰρ Mor» ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ πιεζόμενον, καὶ δεσμοῖς ἀλύτοις μετὰ 10 
τῆς “Ἀφροδίτης στενούμενον, πάντων τε τῶν ϑεῶν διὰ τὴν μοι- 
χίαν ὑπ᾽ αἰσχύνης σιωπώντων, ὃ ἵππειος Ποσειδῶν ἔκλαυσε δα-- 
κρυῤῥοῶν, ὥσπερ τὰ βρεφύλλια, τοὺς διδασκάλους δεδιότα, 1j 
ὥσπερ αἱ γρᾶες, κόρας ἐξαπατῶσαι. ἐπέκειτο δὲ τῷ Ἡφαίστῳ 
λῦσαι τὸν Ἄρεα" τὸ δὲ ἀμφίχωλον τοῦτο δαιμόνιον, οἰχτεῖραν τὸν 15 
πρεσβύτην ϑεὸν, τὸν Ἄρη ἀπηλευϑέρωσεν * ὥστε καὶ μοιχός ἔστιν, 
ὡς μοιχοὺς διασώζων. (U.) ΚΡΙΤ. ᾿Ἑρμείων δὲ τί; ΤΡΙΕΦ. Μή 
μοι τὸν κακόδουλον, τοῦ ἀσελγεστάτου Διὸς, καὶ τὸν ἀσελγομα-- 
ψοῦντα ἐπὶ τοῖς μοιχικοῖς. (η.) KPIT. "49ca δὲ xal ““φροδέτην 
οἶδα μὴ 'παραδέχεσϑαί σε, διὰ τὸ προδιαβληϑῆναι πρώην παρὰ 20 
σοῦ. ὥστε ἐάσωμεν τούτους. τῆς zOmvüg ἔτι ἐπιμνησθήσομαι, 
P. 593 τῆς παρϑένου, τῆς ἐνόπλου, καὶ καταπληχτικῆς ϑεᾶς, ἢ καὶ 
1. ἰητρὸς] Sic edd. lege /«rQoc. 6. ὅσον] Nibil variant edd. 
ὅσσον Homer. 11. μοιχίαν] Hoc praeferunt edd. vett. μοιχείαν 
Selm. et Amst. 418. £xievos] Bene correxit Solan. £x4vos edd. 
priores. | . 
bimus, medicum pariter atque vatem optimum ? 'TRIEPH. Mendacem illum 
Prophetam dicis, qui nuper Croesum, et post illum Salaminios, aliosque 
sexcentos, vaticiniorum ambiguitate pessundedit? (VI.) CRIT. Quid si 
Neptunum, qui trifidum manibus sceptrum tenens penetrabili vyce terribili- 
que tantum in bello clamat, quantum vix novem decemve virorum millia? 
qui praeterea terrae qtassator, o 'Triepho, appellatur? TRIEPH., Scilicet 
per moechum illum, qui Tyro, Salmonei filiam , olim corrupit, et insuper 
adulteria committit, taliumque et sibi similium liberator. ac patronus est? 
Martem enim reti captum et vinculis cum Venere sua indissolubilibus con- 
strictum, omnibus Diis prae pudore tacentibus, equestris ille Neptunus la- 
crumis, quales puerorum sunt magistros timentium, aut vetularum puellas 
decipientium , effusis deflevit. Instabat autem Vulcano, ut Martem solveret ; 
claudumque illud daemonium misericordia senis Dei Martem dimisit. Moechns 
itaque ipse est, ut qui saluti moechis fuit. (VIT.) CRIT. Quid si per Mercu- 
rium? '1RIEPH. Apage vero pessimumillum libidinosissimi Jovis administruim, 
ipsumque stuprorum cupiditate ac pruritu insanientem. (VIII.) CRIT. Mar- 
tem Veneremque, te non accepturum iam praevideo, cum modo eos con- 


tumelia affeceris. Jgitur mittamus hos. Sed Minervae adhuc mentionem 
faciam , virginis armatae terribllisque Deae, quae Gorgonis caput pectori 


DIALOGUS. 629 


τὴν τῆς Γοργόνος κεφαλὴν ἐν τῷ στήϑει περιάπτεται, τὴν Tayav- 
τολέτιν ϑεόν. οὗ γὰρ ἔχεις τί λέγειν περὶ αὐτῆς. ἸΡΙΕΦ. "Eod 
σοι xul περὶ ταύτης, ἢν μοε ἀποχρίῃ. ΚΡΙΤ. “1ἔγε ὅ,τι γε 
βούλει.  TPIEQ. Εἰπέ μοι, ὦ Κριτία, τί τὸ χρήσιμον τῆς 
5 Γοργόνος, καὶ τί τῷ στήϑει τοῦτο ἡ ϑεὰ ἐπιφέρεται; ΚΡΙΤ. Ὡς 
φοβερόν τι ϑέαμα καὶ ἀποτρεπτικὸν τῶν δεινῶν. ἀλλὰ καὶ xa- 
ταπλήσσει τοὺς πολεμίους, καὶ ἑτεραλκέα τὴν νίχην ποιεῖ ὅπου 
γε βοίλετα. ΤΡΙΕΦ. DM καὶ διὰ τοῦτο ἡ Γλαυχῶπις áxa- 
ταμάγητος; KPIT. Καὶ μάλα. ΤΡΙΕΦ. Kal διὰ τί οὐ τοῖς 
10 σώζειν δυναμένοις, ἀλλὰ τοῖς σωζομένοις, μηρία καίομεν ταύ- 
ρων, ἦδ᾽ αἰγῶν, ὡς ἡμᾶς ἀκαταμαχήτους ἐργάσωνται, ὥσπερ 
τὴν “ϑηνᾶν;  KPIT. .4λλ᾽ οὐ οἱ δέναμίς γε πόῤῥωθεν ἐπι: 
βοηϑεῖν, ὥσπερ τοῖς ϑεοῖς, ἀλλ᾽ εἴ τις αὐτὴν ἐπιφέρεται. 
(9'.) ΤΡΙΕΦ. Καὶ τί τόδ᾽ ἐστίν; ἐθέλω γὰρ παρὰ σοῦ εἰδέναι, ὡς 
15 ἐξευρημένου τὰ τοιαῦτα καὶ ἐς μάλιστα χατωρϑωχύτος. ἀγνοῶ 
γὰρ πάντα τὰ κατ᾽ αὐτὴν, «πλήν γε τοῦ ὀνόματος. KPIT. «Αὕτη P. 594 
κόρη ἐγένετο εὐπρεπὴς καὶ ἐπέραστος" Περσέως δὲ ταύτην δόλῳ 
ἀποδειροτομήσαντος, ἀνδρὸς γενναίου, καὶ ἐς μαγικὴν εὐφημου- 
μένου, ἐπαοιδίαις ταύτην περιωδήσαντος, ἄλκαρ οἱ ϑεοὶ ταύ- 
2075» ἐσχήχασι, ΤΡΙΕΦ. Τουτί μ᾽ ἐλάνθανέ nore τὸ χαλὸν, ὡς 
ἀνθρώπων ϑεοὶ ἐνδεεῖς εἶσι. ζώσης δὲ τί τὸ χρήσιμον ; προση-- 
ταιρίζετο ἐς πανδοχεῖον, ἢ κρυφίως συνεφϑείρετο, καὶ χόρην 
1. τὴν I'^yavrolétgv] Sic omnes. — 8. ys βούλει] καὶ βούλῃ ed. 
Gesn. . 10. μηρία] μυρέα male Iunt. et Ven. 2. 14. παρὰ] tol 


Par. Hag. — 20. TPIEd.] KPIT. male Flor. Iunt. Ald. Ven. 2. 
Salm. Amet. 


raefixum gerit, Gigantesque olim confecit. Contra hanc enim dicere nihil 
habes. TRIEPH. Quia contra hanc etiam non nihil dicam, si respondere 
voles. CRIT. Cedo, quidquid placuerit. 'TRIEPH. Dic mihi igitur, Cri- 
tia, quae est Gorgonis utilitas, et cui bono pectus ea munit Pallas? 
CRIT. Ut terribili qpodam spectaculo, malisque averruncandis apto. Quin 
terret etiam hostes, victoriamque ut lubitum fuerit ab una parte inclinat ad 
alteram. 'TRIEPH. Num hac etiam causa invicta est Pallas? CRIT. Uti- 
que. TRIEPH. Cur autem non iis qui servare possunt potius, quam qui 
ipsi servantur, taurorum cremamus aut caprarum femora, ut nos etiam 
invictos, quemadmodum Pallada, praestent * CRIT. Sed non habet Gorgo 
vim illam eminus adiuvandi, quam habent Dii, sed si quis eam praeferat, 
tum vero prodest. (IX.) 'TRIKPH. Sed quid tandem rei est Gorgo? vellem 
enim ex te audire, qui invenisti talia et exquisitissime pertractasti: ego vero 
praeter nomen omnia eius ignoro. CRIT. Virgo igitur erat decenti forma 
et amabilis: sed postquam Perseus, vir fortis et ob magicae artis peritiam 
celebris, incantationibus victae caput abstulisset, praesidi causa Dii eam 
habuere. 'TRIEPH. Fugit me igitur tam egregia res, quod hominibus Dii 
opus habent: sed cum viveret, quam utilitatem praestitit? numquid in sta- 
bulis meretriciam fecit, an vero clam imnminui se passa est, ac virginem 


880 PHILOPATRIS 


αὑτὴν ἐπωνόμαζε; KPIT. Νὴ τὸν Lfyyooro» ἐν ᾿4ϑήναις, 
παρϑένος διέμεινε μέχρι τῆς ἀποτομῆς. ΤΡΙΕΦ. Καὶ εἴ τις 
παρϑένον καρατομήσειε, ταὐτὸ γένοιτο φόβητρον τοῖς πολλοῖς; 
P. 595 οἷδα γὰρ μυρίας διαμελεϊστὶ τμηϑείσας Νήσῳ ἐν ἀμφιρύτῃ, 
Κρήτην δέ τέ μιν καλέουσι. καὶ εἰ τοῦτο ἐγίνωσκον, ὦ καλὲδ 
Κριτία, πόσας Γοργόνας σοι ἀνήγαγον ἐκ Κρήτης; καί σε στρα- 
τηγέτην ἀκαταμάχητον ἀποκχατέστησα᾽" ποιηταὶ δὲ καὶ ῥήτορες 
κατὰ πολύ μὲ Περσέως διέκριναν, ὡς πλείονας Γοργόνας ἐφευ-- 
ρηχότα. ((.) 413? ἔτι ἀνεμνήσϑην τὰ τῶν Κρητῶν, oi τάφον ἐπε- 
δείκνυντό μοι τοῦ Zfióc σου, καὶ τὰ τὴν μητέρα ϑρέψαντα λόχμια, 10 
᾿ὡς ἀειϑαλεῖς ai λόχμαι αὗται διαμένουσ. ΚΡΙΤ. 241^ οὐχ 
᾿ἐγίνωσχες τὴν ἐπῳωδὴν καὶ τὰ ὄργι. ΤΡΙΕΦ. Εἰ ταῦτα, ὦ 
P. 596. Κριτία, ἐξ ἐπῳδῆς ἐγίνετο, váy! ἂν καὶ ἐκ νεχάδων ἐξήνεγχεν 
ἂν, καὶ ἐς τὸ γλυχύτατον φάος ἀνήγαγεν" ἀλλὰ λῆρος, παί- 
γνιά τε καὶ μῦϑοι, παρὰ τῶν ποιητῶν τερατολογούμενα. ὥστε!5 
ἔασον καὶ ταύτην. (ια΄.) KPIT. Ἥραν δὲ τὴν Διὸς γαμετὴν, καὶ 
. χασίγνητον, οὐ παραδέῃ; ΤΡΙΕΦ. Σίγα τῆς ἀσελγεστάτης 
ἕνεκα μίξεως, καὶ τὴν ἐκ ποδοῖν καὶ χεροῖν ἐκεεταμένην παράδραμε. 
(ι8.) ΚΡΙΤ. Καὶ τίνα ἐπομόσομαΐγε; 
ΤΡΙΕΦ. Ὑψιμέδοντα ϑεὸν, μέγαν, ἄμβροτον, οὐρανίωνα, 90 
υἱὸν πατρὸς, πνεῦμα ἐχ πατρὸς ἐχπορευόμενον, 


5. δὲ τέ μιν] om. τὸ in edd. priorib. | 10. λόχμια] Ex emenda- 
tione Solan. et Guiet. δόχμια edd. priores. — 19. ἐπομόσωμαι) Sic 
edd., ἐπωμόσωμαε Amst. ἐπομόσομαι Gesn., quem sequor. — 21. ἄμ- 
Beotov] Xufoovto» prave Iunt. 


tamen sese nominavit? CRIT. Per ignotum, qui colitur Athenis, Deum 
virgo usque ad capitis percussionem permansit. TRIEPH. Et si quis ca- 
put virgini ebscindat, fietne tum terriculamentum eiusmodi etiam ex vul- 
go cuilibet ? Novi enim vel decies mille virgines membratim omnes disse- 
ctas in insula, quam Cretam dixere, ambit circumfluus humor, Hoc 

mj novissem, quot tibi Gorgonas attulissem ex Creta? quamque invictum 
ex te imperatorem fecissem ἢ Poétae autem et rhetores me, tanquam plori- 
marum inventorem Gorgonum, longe Perseo superiorem iudicassent. (x) Sed 
quoniam in Cretenses incidimus, memini adhuc illos mihi ostendere sepulcrum 
tui illius Jovis, et quae ipsius matrem sustentarunt obliqua vallium , lucos- 
que etuam conservantes viriditatem. CRIT. Sed ignorabas tu quidem 
incantationem et ceremonias. TRIEPH. Si haec possent, mi Critia, in- 
cantationibus peragi, possent illae forte etiam ex inferis ereptos in dulcis- 
simam hanc lucem reducere. Sed nugae sunt scilicet naeniaeque et fabulae 
ἃ po&tis portentose confictae. Itaque et hanc omitte. (XI.) CRIT. Iunonem 
autem, Jovis uxorem pariter ac sororem non accipies? TRIEPH. 'l'ace 
ob lascivissimum illum concubitum, manibusque ac pedibus extensam ocius 
praetercurre, (XIL) CRIT. Per quem igitur tandem tibi vis ut iarem ? 

TRIEPH. Per magnum Regem, caelestia regna tenentem, 
Morte carentem omni, natum patris , inde profectum 





DIALOGUS. ὁ | 881 


ἕν ἐχ τριῶν, xal ἐξ ἑνὸς vola, 
ταῦτα νόμιζε Ζῆνα, τόνδ᾽ ἡγοῦ ϑεόν. P. 507 
KPIT. ᾿Αριϑμέειν με διδάσκεις, καὶ ὅρκος ἡ ἀριϑμητική. καὶ 
γὰρ ἀριϑμέεις ὡς Νικόμαχος ὃ Γερασηνός. οὐχ οἶδα γὰρ τί λέγεις, 
δὲν τρία, τρία ἕν. μὴ τὴν τετραχτὺν φὴς τὴν Πυϑαγόρου, ἢ τὴν 
ὀγδοάδα, καὶ τριακάδα; TPIEQ. Σίγα τὰ νέρϑε, καὶ τὰ σιγῆς 
ἄξια, οὐκ ἔσϑ᾽ ὧδε μετρεῖν τὰ ψυλλῶν ἴχνη. ἐγὼ γάρ σε διδάξω 
τί τὸ πᾶν, καὶ τίς ὃ πρώην πάντων, καὶ τέ τὸ σύστημα τοῦ 
παντός. καὶ yo πρώην κἀγὼ ταῦτα ἔπασχον, ἅπερ σύ" ἡνίκα 
10 δέ μοι Γαλιλαῖος ἐνέτυχεν, ἀναφαλαντίας, ἐπίῤῥινος, ἐς τρέτον 
σὺρανὸν ἀεροβατήσας, καὶ τὰ κάλλιστα ἐχμεμαϑηκὼς, δι᾽ ὕδατος P. 598 
ἡμᾶς ἀνεχαίνισεν, ἐς τὰ τῶν μακάρων ἴχνια παρεισώδευσε, xal 
ix τῶν ἀσεβῶν χώρων ἡμᾶς ἐλυτρώσατο. καί σε ποιήσω, ἤν μου 
ἀκούῃς, ἐπ᾽ ἀληϑείας ἄνϑρωπον. (sy) KPIT. ““ἔγε, ὦ πολυμα- 
15 ϑέστατε Τριεφῶν, διὰ φόβου γὰρ ἔρχομαι,  TPIEQ. ᾿Ἄνῶνω- 
xác mote τὼ τοῦ ““ριστοφάνους τοῦ δραματοποιοῦ ὄρνιϑας ποιη- 
μάτια; KPIT, Καὶ μάλα. ΤΡΙΕΦ. ᾿Ἐγκεχάραχται παρ᾽ αὖ- 
τοῦ τοιόνδε" - 
χάος ἦν, καὶ νὺξ, ἔρεβός τε μέλαν πρῶτον, καὶ Τάρτα-- 
40 ρος εὐρύς. 
᾿ς γῇ δ᾽, οὐδ᾽ ἀὴρ, οὐδ᾽ οὐρανὸς ἦν. 
KPIT. Εὖ λέγεις. εἶτα τί ἦν; ΤΡΙΕΦ. Ἦν φῶς ἄφϑιτον, 
ἀόρατον, ἀχατανόητον, 0 λίεε τὸ σχύτος, καὶ τὴν ἀκοσμίαν 
15. ἔρχομαι) εὔχομαι Ven. 9. Leg. ἔχομαι. 
Ex patre flamen, tria de uno, atque ex tribus unum. . 
lupiter haec tibi sint, solum hoc pro numine habeto. 
CRIT. Computare (u quidem me doces, et iusiurandum tibi est arithme- 
tica. Computas enim ut Nicomachus Gerasenus. Nescio enim quid tibi 
velis, unum tria, tria unum. Numquid de quaternario dicis Pythagorae, 
&ut octonario aut tricenario? TRIEPH. Quin tu taces terrena, digna si- 
lentio. Non hic agitur de dimetiendis pulicum vestigiis. Ego enim te doce- 
bo, quid sit hoc universum, et quis sit ante omnia, et quae universi sit combi- 
natio atque constructio. Antea enim mihi quae iam tibi usu venerunt, 
Sed postquam in Galilaeum incidi, recalvastrum, nasonem, qui per aéra 
incedens, in tertium usque caelum se penetraverat, resque omnium pulcher- 
rimas ibi didicerat; is per aquam nos renovavit, impiorumque ereptos regioni- 
bus in beatarum animarum vestigiis collocavit. Étiam ex te faciam, si au- 
scultare mihi velis, vere hominem. (XIII.) CRIT. Cedo, peritissime 'Triepho, 
borror enim me incessit. "TRIEPH. istine unquam Aristophanis Comici 
poématia, quae ille aves inscripsit? CRIT. Legi utique. TRIEPH. In 
Mlis ita ab eo scriptum est : 
Chaos olim et nox erebusque fuit nigrum, tum 'T'artarus ingens 
Non terra, aér nec olympus erat. 
CRIT. Praeclare ista, sed quid tum? 'TRIEPH. Lux erat incorrupta, in- 
visa, incomprehensa, quae solvit tenebras, squallorem numine abegit. Ver- 


$82. — PHILOPATRIS 


ταύτην ἀπήλασε, λόγῳ μόνῳ ῥηϑέντι ὑπ᾽ αὐτοῦ, ὡς ὃ βραδύ- 
γλωσσος ἀπεγράψατο" γῆν ἔπηξεν ἐφ᾽ ὕδασιν, οὐρανὸν ἐτάνυσεν, 
P. 699 ἀστέρας ἐμόρφωσεν ἀπλανεῖς, δρόμον, διετάξατο, οὃς σὺ σέβη 

ϑεοὺς, γῆν δὲ τοῖς ἄνθεσιν ἐκαλλώπισεν, ἄνθρωπον ἐκ μὴ ὄντων 
ἐς τὸ εἶναι παρήγαγε" καὶ ἔστιν ἐν οὐρανῷ βλέπων δικαίους τεδ 
κἀδίκους, καὶ ἐν βίβλοις τὰς πράξεις ἀπογραφόμενος " ἀνταπο-- 
δώσει δὲ πᾶσιν ἣν ἡμέραν αὐτὸς ἐνετείλατο. (ιδ΄.) KPIT, Τὰ δὲ 
τῶν ἸΠοιρῶν ἐπινενησμένα ἐς ἅπαντας, ἐγχαράττουσί γε καὶ ταῦτα; 
ΤΡΙΕΦ. Τὰ ποῖα; KPIT. Τὰ τῆς εἱμαρμένης. ΤΡΙΕΦ. “γε, 
ὦ καλὲ Κριτία, περὶ τῶν ἸΠοιρῶν, ἐγὼ δὲ μαϑητιῶν ἀκούσαιμε 10 
περὶ σοῦ, ΚΡΙΊ. Οὐχ Ὅμηρος ὃ ἀοίδιμος ποιητὴς εἴρηκε, 

μοῖραν δ᾽ οὔ τινά φημ! πεφυγμένον ἔμμεναι ἀνδρῶν. 
ἐπὶ δὲ τοῦ μεγάλου Ἡρακλέους, 

οὐδὲ γὰρ οὐδὲ βίη Ἡ ρακλείῃ φύγε κῆρα, 


ὅσπερ φίλτατος ἔσχε Zt Κρονίωνι ἄνακτι, 15 
P. 600 ἀλλά é Moig' ἐδάμασσε, καὶ ἀργαλώος χόλος Ἥρης. 


ἀλλὰ καὶ ὅλον τὸν βίον καϑειμάρϑαι, καὶ τὰς ἐν τούτῳ μεταβολάς " 
-- — ὄὅϑα δ᾽ ἔπειτα ) 
πείσεται ἅσσα oí αἶσα κατακλῶϑές τε βαρεῖαι 
, Lad / 
γιγνομένῳ νήσαντο λίνῳ, Ort uv τέχε μήτηρ. 90 
καὶ τὰς ἐν ξένῃ ἐποχὰς ἀπ᾿ ἐκχείγης γίνεσθαι " 


14. Ηρακλείη)] 'HQaxigog Hom. 16. Moio δάμασσε] Μοῖρα 
ócu. Hom. 0. γιγνομένῳ) γινομένῳ schol, male. 


bo tantum a se prolato , ut-tardilinguis ille scriptum reliquit, terram aquis 
impositam condensavit, caelum expandit, stellas formavit fixas, cursum- 
que illis constituit, quas tu pro Diis venerare. "Terram autem floribus ex- 
ornavit, homines ex illis quae plane non erant, ut essent produxit. lamque 
observat de caelo iustos pariter atque iniustos, in librisque singulorum actio- 
nes describit, omnibus autem, qua praefinivit die, iusta retribuet, ( XIV.)CRIT. 
Quae vero Parcae glomerarunt omnibus, num et ea describuntur ἢ TRIEPH, 
Quid ais? CRIT. De fato loquor. 'TRIEPH. Quin tu dicis, o pulcher 
Critia, de Parcis, ego vero discendi cupidus auscultabo. CRIT. Nonne 
Homerus, celebris Poéta, dixit: 

Fatum equidem nullum dico effagisse virorum. 
De maguo autem Hercule ita: ' 

Nec potuit fugisse Atropon vis Herculis atram, 

Qui Jove natus erat, patri carissimus idem: 

Sed sors dira virum Junonisque ira subegit, 
Quin vitam omnem omnesque in illa mutationes fato esse constitutas aique 
ordinatas, idem docet, ᾿ 

— — Hinc ordine cuncta 

Suscipiet, quae vis fati Parcaeque verendae 

Nascenti nevere, utero cum prodiit infans. . 

᾿ Moras etiam, quae in peregrino solo sunt sufferendae, ἃ fato constitui, 

ila monent: 





5 


DIALOGUS. : 888 


ἠδ᾽ ὡς MloXov ixóut9? , Oc us πρόφρων ὑπέδεκτο, 

καὶ πέμπ᾽, οὐδέπω αἶσα φίλην ἐς πατρίδ᾽ ἰκέσϑαι. 
ὥστε πάντα ὑπὸ τῶν Moipüv γίνεσϑαι ὃ ποιητὴς μεμαρτύρηχε. 
τὸν δὲ Δία μὴ ϑελῆσαι τὸν υἱὸν 

--  ἧ - ϑανάτοιο δυσηχέος ἔξαναλῦσαι, 
ἀλλὰ μᾶλλον 

αἱματοέσσας δὲ ψιάδας κατέχευεν ἔραζε, 

παῖδα φίλον τιμῶν, τόν οἵ Πάτροκλος ἔμελλε 

φϑίσειν ἐν Τροίῃ. | 


10 ὥστε, ὦ Τριεφῶν, διὰ τοῦτο μηδὲν προσϑεῖναι περὶ τῶν IMo- 


ρῶν ἐϑελήσῃς, εἰ καὶ τάχα πεδάρσιος ἐγεγόνεις μετὰ τοῦ διδασκάλου, 
καὶ τὰ ἀπόῤῥητα ἐμυήϑης. (ιε΄.) ΤΡΙΕΦ. Καὶ πῶς ὃ αὐτὸς ποιητὴς, 


᾿ὦ καλὲ Κριτία, διττὴν ἐπιλέγει τὴν εἱμαρμένην καὶ ἀμφίβολον ; 


15 


40 


ὡς τόδε μέν τι πράξαντι, τοιῷδε τέλει συγχῦρσαι" τοῖον δὲ πσιή- 
σάντι, ἑτέρῳ τέλει ἐντυχεῖν ; ὡς ἐπ᾽ ᾿Αχιλλέως, 
διχϑαδίας κῆρας φερέμεν ϑανάτοιο τέλοσδε, 
εἰ μέν κ᾿ αὖϑι μένων Τρώων πόλιν ἀμφιμάχωμαι, 
ὥλετο μέν μοι νόστος, ἀτὰρ κλέος ἄφϑιτον ἔσται. 
εἰ δέ κεν οἰκαδ᾽ ἵχωμαι, 
ὥὦλεϊό μοι κλέος ἐσϑλὸν, ἐπὶ δηρὸν δέ μοι αἰὼν 
ἔσσεται. 
ἀλλὰ καὶ ἐπὶ Εὐχήνορος, 
8. δὲ] Ex Hom. inserui. Aberat δ edd. 19, αἱῶὼν] Aberat in 


D 


Salm. et Amst. aderat in Par, Bas. 1. Iunt. 


Aeolus et placide venientem excepit, euntemque 

In patriam iuvit. Sed nondum fata sinebant. 
Ut adeo omnia a Parcis fieri Po&tae testimonio: constet Jovem ipsum non 
velle a gnato | 

— — diram defendere mortem, 
qui potias 

Sanguinis in terram guttas demisit Olympo 

' Deplorans gnatum, qui mox mucrone Patrocli 

Ád Troiam periturus erat. 
Quae cum ita sint, verbum de Parcis addere unum non voles, quamvis forte 
cum illo magistro tuo sublimis in caelum raptus, arcahisque initiatus esses. 
(XV.) TRIEPH. Sed quid illud sibi vult, quod idem poéta duplex nobia 
comminiscitur ancepsque fatum ? ita ut istud quidem facientem certus rerum 
exitus maneat; sed si aliud agat, alium etiam finem res nanciscatur, ut de 
Achille, qui de se dicit: 

Bina "Thetis mibi fata tulit, mortemque biformem: 

Bi maneam, Teucrorumque adversus moenia pugnem, 

Non redeo in patriam, sed erit mihi fama superstes: 

Sin patriam placeat, carosque videre penates, 

Fama perit, sed longa venit sine laude senectus. 
Sed et de Kuchenore ita: 


P. 601 





884 PHILOPATRIS 


ὃς ῥ᾽ εὖ εἰδὼς κῆρ᾽ ὀλοὴν, ἐπὶ νηὸς ἔβαινε, 

πηλλάχι γάρ οἱ ἔειπε γέρων ἀγαϑὸς Πολύϊδος, 

vovoo ὑπ᾽ ἀργαλέῃ φϑῖσϑαι οἷς ἐκ μεγάροισιν. 

ἢ μετ᾽ ᾿Αχαιῶν νηυσὶν ὑπὸ Τρώεασι δαμῆναι. 
(ις΄.) Οὐχὶ παρ᾽ Ὁμήρῳ ταῦτα γέγραπται; ἢ ἀμφίβολος αὕτη δ 
καὶ ἀμφίχρημνος ἀπάτη ; εἰ δὲ βούλει, καὶ τοῦ Διὸς ἐπιϑήσω σοι 

P. 602 τὸν λόγον" οὐχὶ τῷ «Αἰϊγίσϑῳ εἴρηκεν ὡς ἀποσχομένῳ μὲν τῆς 
μοιχείας, καὶ τῆς “Αγαμέμνονος ἐπιβουλῆς, ζῇν καϑείμαρταε 
πολὺν χρόνον ; ἐπιβαλλομένῳ δὲ ταῦτα πράττειν, οὐ καϑυστε- 
ρεῖν ϑανάτου; τοῦτο κἀγὼ πρλλάκις προὐμαντευσάμην᾽ ἐὰν 10 
xrüvnc τὸν πλησίον, ϑανατωθήσῃ παρὰ τῆς δίκης " εἰ δέ γε μὴ 
τοῦτο πράξῃς, βιώσῃ καλῶς, 
οὐδέ σ᾽ ὦχα ϑέμις τέλος ϑανάτοιο κιχείη. 
οὐχ δρᾷς ὡς ἀδιόρϑωτα τὰ τῶν ποιητῶν, καὶ ἀμφίλοξα, καὶ 
μηδέπω ἡδραιωμένα; ὥστε ἔασον ἅπαντα, ὡς καὶ σὲ ἐν ταῖς 15 
ἐπουρανίοις βίβλοις τῶν ἀγαθῶν ἀπογράψωνται. (ιζ΄.) ΚΡΙΤ. Εὖ 
πάντα ἀνακυκλεῖς, ὦ Τριεφῶν, ἀλλά μοι τόδε εἰπὲ, εἰ καὶ τὰ 
P. 603 τῶν Σχυϑῶν ἐν τῷ οὐρανῷ ἐγχαράττουσι; ΤΡΙΕΦ. Πάντα, 

εἰ τύχοι γε Χρηστὸς καὶ ἐν ἔϑνεσι. ΚΡΙΤ. Πολλούς ye γραφέας 
φὴς ἐν τῷ οὐρανῷ, ὡς ἅπαντα ἀπογράφεσθαι. ΤΡΙΕΦ. Εὐστό- 90 
μει, καὶ μηδὲν εἴπῃς φλαῦρον ϑεοῦ δεξιοῦ, ἀλλὰ κατηχούμενος 
πείϑου παρ᾽ ἐμοῦ, εἴπερ ζῇν χρήζεις slg τὸν αἰῶνα. εἰ οὐρανὸν 


7. οὐχὶ r$] Nil variant edd, οὐ μοιχῷ volt Palm, 19. τύχοι] 
τύχῃ Flor. 91. φλαῦρον] φλαῦρου Flor. male, 


Qui fati gnarus, naves classemque petebat. 

Baepe etenim , Polyide senex, fata canebas : 

AÀut morbo in patria periturum , aut inter Achivum 

Nigras 'T'roiano casurum vulnere naves. 
(XVL) Negabisne haec ab Homero scripta ? aut ambiguam potius e£ utrinque 
praeruptem fraudem agnosces ? Sed Jovis etiam, si vis, orationem adiiciam. 

onne Aegistho dixit, si vellet se abstinere ab' adulterio, insidiisque Aga- 
memnoni struendis, ut diu viveret, esse in fatis? sin ista facere aggredere- 
tur, acceleratam mortem non effugiturum. Ad eum modum et ego vaticinatas 
saepe sum, si occideris alium, ab ipsa Nemesi mortem expecta: δὲ hoc non 
feceris, bene vives, 
Non vià Nec tibi fas subito fatam finemque venire. at 
on vides, quam sint minime castigata, quae po&tae fingunt, quam ambi- 

gus , nullisque subnixa fundamentis ἢ Oma igitur, si sapis, omitte, ut te 
etiam in caelestibus bonorum libris inscribant. (XVIL) CRIT. Bene revolveris 
ad id, unde disceseeramus. Sed illud mihi dic, Scytharumne etiam res in caelo 
describuntur ? TRIEPH. Et omnes quidem, si modo bonum aliquem esse in- 
ter gentes contingat. CRIT. Multos in caelo scribas esse dicis, qui qui- 
dem describant omnia. '"TRIEPH. Bona verba, ne quid in sapientem Deum 
dicas petulantius. Sed tanquam unus catechumenus mihi ausculta, sj mo- 


DIALOGUS.. 835 


wc δέῤῥιν ἐξήπλωσε, γῆν δὲ ἐφ᾽ ὕδατος ἔπηξεν, ἀστέρας ἐμόρ- 
φωσεν, ἄνθρωπον ἐκ μὴ ὄντος παρήγαγε, τί παράδοξον, καὶ 
τὰς πράξεις πάντων ἐναπογράφεσθαι; καὶ γὰρ σοὶ οἰκίδιον. κατα-- 
σχευάσαντι, οἰχέτιδας δὲ καὶ οἰκέτας ἐν αὐτῷ συναγαγόντι, οὗ- 
δ δέποτέ σε διέλαϑε τούτων πρᾶξις ἀπόβλητος" πόσῳ μᾶλλον τὸν 
πάντα πεποιηκότα ϑεὸν οὐχ ἅπαντα ἐν εὐχολίᾳ διαδραμεῖν ἑκά- 


στου πρᾶξιν καὶ ἔννοιαν; oi γάρ σου ϑεοὶ κότταβος τοῖς εὖ φρο-- P. 604 


γοῦσιν ἐγένοντο. (ιη.) KPIT. Πάνυ εὖ λέγεις, καί με ἀντιστρό-- 

φως τῆς Νιόβης παϑεῖν" ἐκ. στήλης γὰρ ἄνϑρωπος ἀναπέφηνα. 
10 ὥστε τοῦτον τὸν ϑεὸν προστιϑῶ σοι, μὴ καχόν τι παϑεῖν παρ᾽ 

ἐμοῦ. ΤΡΙΕΦ. Εἴπερ ἐκ καρδίας u^ ὄντως φιλεῖς, μὴ ἑτερεῖόν 

τε ποιήσῃς ἐν ἐμοὶ, 

καὶ ἕτερον κεύσῃς μὲν ἐνὶ φρεσὶν, ἄλλο δὲ εἴπῃς. 

ἀλλ᾽ ἄγε δὴ τὸ ϑαυμάσιον ἐκεῖνο ἀκουσμάτιον ἄεισον, ὅπως 

15 χἀγὼ κατωχριάσω, καὶ ὅλως ἀλλοιωϑῶ, καὶ οὐχ ὡς 7 Νιόβη 


ἀπαυδήσω, ἂλλ᾽ ὡς ἀηδὼν ὄρνεον γενήσομαι, xol τὴν ϑαυ- P. 605 


μασίαν σου ἔκπληξιν κατ᾽ ἀνθηρὸν λειμῷνα ἐχτραγῳδήσω. 

KPIT. Νὴ τὸν υἱὸν τὸν ἐκ πατρὸς, oU τοῦτο γενήσεται. 

ΤΡΙΕΦ. “γε, παρὰ τοῦ πνεύματος δύναμιν τοῦ λόγου λαβών. 
40 ἐγὼ δὲ καϑεδοῦμαι, ; 

E Qéyuevog «ἀἸακίδην ὁπότε λήξειεν ἀείδων. 

(9...) KPIT. Anja» ἐπὶ τὴν λεωφόρον, ὠνησόμενός γε τὰ χρειω- 


11. ἐμοῦ] ἐχείνουρ, ἴσως Longol ἑεερεῖον] Ἐπ sic Flor, cum cett. 


do vivere aeternum desideras Si enim ut pellem explicavit caelum, ter- 
ramque super aquis constabilivit et stellas formavit, tum hominem, cum 
nihil eius ante adesset, produxit: quid adeo mirum est, omnium etiam de- 
scribi actiones? Τὰ vero, cum forte domuncula aliqua exstructa, servulos 
ancillasque eo conduxisti, ne viliesima eorum actio fugiat: Deus autem, 
qui omnia fecit , non multo magis percurrat omnia facile, omnesque cimnium 
et actiones et cogitationes! 'Tui enim Dii cottabus illis, qui rectum sapiunt, 
olim facti sunt. (XVIII.) CRIT. Rectissime dicis, facisque, ut quemadmodum 
ex homine lapis Niobe, ita conversa ratione ego ex lapide. homo iam factus 
sim. Hunc igitor Deum iureiurando adiicio, te nihil ἃ me mali accepturum. 
'TRIEPH. Siquidem ex animo atque vere me diligis, cave committas in me 
fraudem aliquam, ) 

Atque aliud dicas , aliudque in peotore celes. 
Sed agedum mirabilem illam auditiunculam mihi occine, ut et ego 
immuterque penitus. Nolim tamen ut quondam Niobe enecari penitus: sed 
avicula, ut Philomela olim, fiam, et per viridantia prata tuam illam obeta- 
peecendam consternationem tristi vocula referam. CRIT. lta me filius, 
qui ex Patre est, amet, ut istuc non fiet. 'TRIEPH. Dic igitur, accepta 
8 spiritu sermonis virtute. Ego vero hic considebo, 

Cantare, expectans, donec cessarit Achilles. — 
(XIX.) CRIT. In publicam viam necessaria quaedam emturus prodieram : tum 


886 PHILOPATRIS 


δέστατα, xol δὴ δρῶ πλῆϑος πάμπολυ ἐς τὸ οὖς ψιϑυρίζοντας, 
ἐπὶ δὲ τῇ ἀκοῇ ἔφυντο τοῖς χείλεσιν" ἐγὼ δὲ παπτήνας ἐς ἅπαν. 
τας, καὶ τὴν χεῖρα τοῖς βλεφάροις περικάμψας, ἐσκοπέαζον ὀξυ-- 
δερκέστατα, εἴ πού γέ τινα τῶν φίλων ϑεάσωμαι. δρῶ δὲ Koá- 
P. 606 τωναὰ τὸν πολιτικὸν, παιδόϑεν φίλον ὄντα καὶ συμποτιχόν. 5 

ΤΡΙΕΦ. αΑἰσϑάνομαι τοῦτον, τὸν ἐξισωτὴν γὰρ εἴρηκας" εἶτα 
. τί; KPIT. Καὶ δὴ πολλοὺς παραγκωνισάμενος ἧκον ἐς τὰ 
πρόσω, καὶ τὸ ἑωθινὸν, χαῖρε, εἰπὼν, ἐχώρουν ὡς αὐτόν. (x .) 4v- 
ϑοωπίσκος δέ τις, τοὔνομα Χαρίκενος, σεσημμένον γερόντιον, 

P. 607 ῥέγχον τῇ ῥινὶ, ὑπέβηττε μύχιον, ἐχρέμπτετο ἐπισεσυρμένον" 0 δὲ 10 
πτύελος xvavortgog ϑανάτου" εἶτα ἤρξατο ἐπιφϑέγγεσθαι κατι-- 
σχνημένον" ,,»οοὗτος, ὧς προεῖπον, τοὺς τῶν ἐξισωτῶν καταλείπεε 
ἐλειπασμοὺς, καὶ τὰ χρέα τοῖς δανεισταῖς ἀποδώσει, καὶ τά τε 
P. 608 ἐνοίκια πάντα, καὶ τὰ δημόσια. καὶ τὰς εἰραμάγγας δέξεται, μὴ 

ἐξετάζων τῆς τέχνης," καὶ κατεφλυάρει ἔτι πικρότερα. oi περὶ 15 
αὐτὸν δὲ ἥδοντο τοῖς λόγοις, καὶ τῷ καινῷ τῶν ἀκουσμάτων 
προσέκειντο. (χά. ) Ἕτερος δὲ τοὔνομα Χλευόχαρμος, τριβώνιον ἔχων 
πολύσαϑρον, ἀνυπόδετός τε, καὶ ἄσκεπος, μετέειπε, τοῖς 000U— 
σιν ἐπιχροτῶν, ὡς ,,ἐπεδείξατό μοί τις καχοείμων, ἐξ ὀρέων πα- 

P. 609 ραφενόμενος, κεκαρμένος τὴν χόμην, ἐν τῷ ϑεάτρῳ ἀναγεγραμ-- 80 
μένον ὄνομα. ἱερογλυφιχοῖς γράμμασιν, ὧς οὗτος τῷ χρυσῷ ἐπι- 
8. ἐσχοπίαξόν] Nihil hic variare edd. adpinxit Solan. hic et plus 
decies deinde, quod ubique repetere supervacuum erit. ^ 18. o»v- 


«oótrog] Hic nil variare edd. notatu dignum, quod ante ἀνυπόδη- 
zog plurimum scribant. Conf. Asin. c. 16. et Cyn. c. 13. 


video ibi ingentem multitudinem, qui in aures alter alteri insusurrabant, adeo 
quidem ut labia haererent auribus. Ibi ego omnes circumspiciens, manu- 
que incurva superciliis circumposita, quam possum acutissime cernens ex- 

loro, sicubi amicorum aliquem videre possim. Video autem Cratonem Po- 
Aiticum, a pueris amicum atque compotorem. 'TRIEPH. Sentio quem dicas. 
Nempe peraequatorem illum. Sed quid inde? CRIT, Multia igitur cubito 
amots ad anteriora perveni, et ave, matutino dicto, ad hominem accessi 
(X X.) Homuncio autem aliquis, Charicenus nomine, putridus seniculus, inter 
ingentes ronchos, tussimque imis ductam pulmonibus, enixe screat. Erat 
vero sputum ipsa morte lividius. "Tum exili voce ita infit: ,,Hic, quem- 
admodum ante dicebam, Peraequatorum indulgebit omissa, debitaque red- 
det creditoribus privatasque impensas aeque ac publicas solvet. Recipiet 
etiam vanos futuri coniectores, non aestimans illos ex arte." Quin ama- 
riora etiam homo nugabatur. Qui autem circa erant, delectabantur sermoai- 
bus, novisque audiendis rebus attendebant, (X XI.) Alius vero, Chlevocharmo 
nomen erat, lacinia, quam caries consumserat, indutus, excalceatus prae- 
terea et aperto capite, dentibus simul concrepans ita interlocutus est: 
s Ostendit mihi male vestitus aliquis, e montibus huc adveniens, comam de- 
tonsus, insculptum in theatro hieroglyphicis literis illius nomen; hunc 


DIALOGUS. 887 


κλύσει τὴν λεωφόρον" ἦν δ᾽ ἐγὼ, ,,κατὰ μὲν τὰ Ἡριστάνδρον 
xal “Ἰρτεμιδώρου οὗ καλῶς ἀποβήσονται ταῦτά γε τὰ ἐνύπνια 
ἐν ὑμῖν" ἀλλὰ σοὶ μὲν τὰ χρέα πληϑυνϑήσεται ἀναλόγως τῆς 
ἀποδόσεως " οὗτος δὲ ἐπιπολὺ τοῦ ὀβολοῦ γε στερηϑήσεται, ὡς 
Βπολλοῦ χρυσίου εὐπορηκώς. καὶ ἔμοιγε δοχεῖτε ἐπὶ λευχάδα πέ- 
τρην, καὶ δῆμον ὀνείρων καταδαρϑέντες, τοσαῦτα ὄνειροπολεῖν P. 610 
ἐν ἀκαρεῖ τῆς νυκτὸς οὔσης. (κβ΄.) Οἱ δὲ ἀνεχάγχασαν ἅπαντες, ὥς 
ἀποπνιγέντες ὑπὸ τοῦ γέλωτος, καὶ τῆς ἀμαϑίας μου κατεγίνω- 
σχον.. ἦν δ᾽ ἐγὼ πρὸς Κράτωνα, ,,μῶν κακῶς πάντα ἐξεῤῥίνισα, 
10 ἵν᾽ εἴπω τι χωμικευσάμενος, xal οὐ κατὰ Zolaravógoy τὸν Τελ-- 
μισέα καὶ ᾿Αρτεμίδωρον τὸν ᾿Εφέσιον, ἔξίχνευσα τοῖς ὀνείρασιν ;" 
3j δ᾽ 0c, ,σίγα, ὦ Κριτία, εἰ ἐχεμυϑεῖς, μυσταγωγήσω σε τὰ κάλλι- 
στα καὶ τὰ νῦν γενησόμενα. οὐ γὰρ ὄνειροι τάδ᾽ εἰσὶν, ἀλλ᾽ ἀληϑῆ. 
ἐχβήσονται δὲ εἷς μῆνα IMecogl." ταῦτα ἀκηκοὼς παρὰ τοῦ Κράτω- 
δνος, καὶ τὸ ὀλισϑηρὸν τῆς διανοίας αὐτῶν κατεγνωχὼς, ἠρυϑρία- 
σα καὶ σκυϑρωπάζων ἐπορευόμην, πολλὰ τὸν Κράτωνα ἐπιμεμφό-- P. 611 
μενος. εἷς δὲ δριμὺ καὶ Τιτανῶδες ἐνιδὼν, δραξάμενός μου τοῦ 
λώπους, ἐσπάρασε, ῥήτρην ποιήσασϑαι πειϑόμενύς τε καὶ noga- , 
γυττόμενος πὰρὰ τοῦ πεπαλαιωμένου ἐκείνου δαιμονίου. (χγ΄.) Εἰς 
Φολόγους δὲ ταῦτα παρεχτείναντες, πείϑει με τὸν χαχοδαίμονα εἰς 
γόητας ἀνθρώπους παραγενέσϑαι, καὶ ἀποφράδι τὸ δὴ λεγόμε-- 
voy ἡμέρᾳ συγχυρῆσαι. ἔφασκε γὰρ πάντα ἐξ αὐτῶν μυσταγω- 


14. Mecogl] Ex emend. Solani, edd. et schol. εσωρίί. 18. λωώ- 
στους] λοπὸς schol ἐσπάρασε)] ἐσπάραξε Bas. 1. 2. 


euro viam inundaturum." 'I'um ego, ,,secundum Áristandri," inquam, ,,Arte- 
müdorique praeceptiones non bene haec vestr& vobis somnia evenient: sed 
tibi quidem augebuntur debite, pro portione qua solutionem somniasti: hic 
vero vel obolo, quem habet, privabitur, prout multo abundavit auro. "Vide- 
mini autem mihi super alba rupe, somniorumque indormiisse populo, cum 
tantum contractissimis hisce noctibus somniatis." (XXII.) Hi vero immanibus ' 
cachinnis , adeo ut praefocari illos prae nimio risu metus esset , imperitiam 
meam condemnant. 'T'um ad Cratonem, ,,malene omnia olfeci," inquam, ,,ut ex 
comoedia loquar, neque secundum Aristandrum 'T'elmessium Kphesiumque 
Artemidorum, probe investigavi ista somnia" Ille vero, ,,tace," inquit, ,,Cri- 
tia, si enim potis es at sileas, pulcherrima te mysteria edocebo, atque iamiam 
eventura. Cave enim somnia illa putes; verissima sunt, etintra Mesori mensem- 
habitura exitum." Haec cum ex. Cratone audissem, damnata ipsorum animi 
levitate erubui, vultuque tristitiam praeferens et multis Cratonem incre- 
pens, abi. Sed me aliquis torvum et tanquam Titanicum intuens , laci- 
nia prehensum retraxit, a vetusto illo daemonio hominis, ut audientem sibi 
concionem praeberet, inductus instigatusque. (XXIII.) Sermone autem longius 
producto persuadet tandem misero mihi, ut ad praestigiatores homines accede- 
rem, et in infanstum, guod eiut, diem inciderem: dixerat enim, omnia 


Philopatrie. 22, 








$38 PHILOPATRIS 


γηϑῆναι, καὶ δὴ διήλθομεν σιδηρέας τε πύλας καὶ χαλχέους 
οὐδούς. ἀναβάϑρας δὲ πλείστας περικυχλωσάμενοι, ἐς χρυσόρο-- 
φον οἶχον ἀνήλθομεν, οἷον Ὅμηρος τὸν ἸΠενελάου φησί, καὶ δὴ 
P. 612 ἅπαντα ἐσκωπίαζον, ὅσα ὃ νησιώτης ἐκεῖνος νεανίσχος. ὁρῶ δὲ 
οὐχ Ἑλένην, μὰ 4, ἀλλ᾽ ἄνδρας ἐπιχεκυφότας xal κατω-- ὅ 
χριωμένους" οἱ δὲ ἰδόντες γήϑησαν, καὶ ἐξεναντίας παρεγές- 
γοντο" ἔφασκον γὰρ, ὡς εἴ τινα λυγρὰν ἀγγελίαν ἄγάγοιμεν. 
ἐφαίνοντο γὰρ οὗτοι ὡς τὰ κάχιστα εὐχόμενοι, καὶ ἔχαιρον ἐπὲ 
τοῖς λυγροῖς, ὥσπερ oi ποινοποιοὶ ἐπὶ ϑέατρα, τὰς κεφαλὰς δ᾽΄ 
ἄγχι σχόντες ἐψιθύριζον. μετὰ δὲ τὰ ἤροντό με, 10 
ο»»τίς, πόϑεν εἷς ἀνδρῶν, πόϑιε τοι πόλις, ἠδὲ τοχῆες ; 
χρηστὸς γὰρ ἂν εἴης, ἀπό γε τοῦ σχήματος. ἦν δ᾽ ἐγὼ, ,,»ὐλίγοι γε 
χρηστοὶ, ὥσπερ βλέπω πανταχοῦ" Κριτίας δὲ τοὔνομα, πόλις δέ 
. pot Ov, ὅϑεν καὶ ὑμῖν. (κδ΄.) Qc δ᾽ ἀεροβατοῦντες ἐπυνθάνοντο, 
»πῶς τὼ τῆς πόλεως, καὶ τὰ τοῦ κόσμου ;᾽ ἦν δ᾽ ἐγὼ, ,,χαίρουσί 15 
γε πάντες, καὶ Era γε χαιρήσονται.Ἶ οἱ δὲ ἀνένευον ταῖς ὀφρύσιν" 
»ὐχ οὕτω, δυστοχεῖ γὰρ ἡ πόλις. ἦν δ᾽ ἐγὼ κατὰ τὴν αὐτῶν 
γνώμην" ογὐμεῖς πεδάρσιοι ὄντες, καὶ ὡς ἀπὸ ὑψηλοῦ ἅπαντα 
P. 618 χκαϑορῶντες, ὀξυδερκέστατα καὶ τάδε νενοήχατε. πῶς δὲ τὰ τοῦ 
αἰϑέρος; μῶν ἐκλείψει ὃ ἥλιος, 7j δὲ σελήνη κατὰ κάϑετον γενή-- 20 
σεται; ὃ zÁgnc d τετραγωνήσει τὸν 4έα, καὶ ὃ Κρόνος διαμε- 
4. ἐσκωπίαξον] Leg. ἐσκοπίαξον ut c. 19. Etsi hic ὦ est in edd. 


9. ἐπὶ ϑέατρα] ἐπὶ τὰ ϑέατρα ed. Gesn. Abest artic. ab aliis. 
16. γχαιρήσονται) χαρήσονται Bas. 1. 2. 


mysteria ab illis se esse edoctum. '"Transimus igitur portasque ferreas, pavi- 
mentaque aenea, multisque per orbem superatis scalis, in aurea tecta ascen- 
dimus, qualia Menelai quondam fuisse, Homero credimus, [δὲ ego oculis 
lustro omnia, quae ille ex insula iuvenis ; video autem non Helenam ego 
quidem, sed homines vultibus in terram pronis pallidisque. llli vero, cum 
nos viderent, gaudere obviamque procedere: dicebant enim, numquid forte 
tristis nuncii ferremus ? quippe qui manifesto pessima quaeque optarent, 
atque, ut in theatris solent Jariae, luctuosis rebus gauderent. 'T'um vero capita 
invicem conferentes in aures quaedam insusurrant, ac denique me interrogant: 
.5. 1u quis es, unde venis, quaeque urbs tibi, quique parentes? 
Videris enim, quantum quidem habitus tuus indicat, homo minime malus. "' 
Atego, ,,pauci quidem," inquam, ,,übique gentium, quantum video, boni sun : 
nomen mibi est Critiae: urbs eadem quae vestra." (X XIV.) Ut vero inaniter. 
elati hominesinterrogerunt, quid rerum in urbe atque adeo in mundo agere- 
tur? egoque, ,,gaudent, gaudebuntque amplius," respondi : illi, superciliorum 
gestu abnnentes, ,, minime vero ita est," inquiunt, ,,clades enim perniciemque 
civitas parturit." 'Tunc ex ipsorum sententia, ,,nimirum vos," inquam, 
»cum supra humum sublati, tanquam de specula omnia prospiciatis, etiam 
ista quam acutissime olim perspexistis. Sed in aethere quid agitur? num 
eclipsin Sol patietur, Luna ad perpendiculum ipsi subiecta ἢ num Mars ex 
quadrante Jovem respiciet, Seturnus autem ex diametro opponetur Soli? 


DIALOGUS. 9989 


τρήσει τὸν ἥλιον; 7 Wgoodírg εἰ μετὰ τοῦ Ἑρμοῦ συνοδεύσει, 
καὶ Ἑ ρμαφροδίτους ἀποκχυήσουσιν, ἐφ᾽ οἷς ὑμεῖς ἥδεσϑε; εἰ 
ὁαγδαίους ὑετοὺς ἐχπέμψουσιν; εἰ νιφετὸν πολὺν ἐπιστρωννύ.-.. 
σουσι τῇ γῇ» χάλαζαν δὲ καὶ ἐρυσίβην εἰ κατάξουσι, λοιμὸν καὶ 
δ λιμὸν el ἐπιπέμψουσιν, εἰ τὸ χεραυνοβόλον ἀγγεῖον ἀπεγεμίσϑη, καὶ 
τὸ βροντοποιὸν δοχεῖον ἀνεμεστώϑη ;" (κε΄.) Οἱ δὲ ὡς ἅπαντα xa- 
τωρϑωχότες κατεφλυάρουν τὰ αὑτῶν ἐνάσμια, ὡς μεταλλαγῶσι τὰ 
πράγματα, ἀταξίαι δὲ καὶ ταραχαὶ τὴν πόλιν καταλήψονται, τὰ 
στρατόπεδα ἥττονα τῶν ἐναντίων γενήσονται. τοῦτο ἐχταραχϑεὶς, 
10καὶ ὥσπερ πρῖνος καόμενος οἰδηϑεὶς, διάτορον ἀνεβόησα,, ,ὦ δαι-- 
μόνιοε ἀνδρῶν, μὴ μεγάλα λίαν λέγετε, ϑήγοντὲς ὀδόντας κατ᾽ 
ἀνδρῶν ϑυμολεόντων, πνειόντων δόρυ καὶ λόγχας καὶ λευκολό- P. 614 
φους τριφαλείας" ἀλλὰ ταῦϑ᾽ ὑμῖν ἐπὶ κεφαλὴν καταβήσεται, 
ὡς τὴν πατρίδα ὑμῶν κατατρύχετε. οὐ γὰρ αἰϑεροβατοῦντες 
1δταῦτα ἠκηχόητε, οὐ τὴν πολυάσχολον μαϑηματικὴν κατωρϑώ- 
κατε. εἶ δέ γε μαντεῖαι καὶ γοητεῖαε ὑμᾶς παρέπεισαν, διπλοῦν 
τὸ τῆς ἀμαϑίας. γυναικῶν γὰρ εὑρέματα ταῦτα γραϊδίων. καὶ 
παίγνια. ἐπιπολὺ γὰρ τὰ τοιαῦτα ak τῶν γυναικῶν ἐπίνοιαι μετέρ-- 
χονται.ἢ (xd) ΤΡΙΕΦ. Τί δὲ πρὸς ταῦτα ἔφησαν, ὦ καλὲ Κριτία, 
900i κεχαρμένοι τὴν γνώμην καὶ τὴν διάνοιαν; ΚΡΙ͂Τ. Ἅπαντα 
ταῦτα παρέδραμον, εἷς ἐπένοιαν τετεχνασμένην καταπεφευγότες" 


8. πολὺν] πολὴν pravelunt. — 5. λιμὸν} λιμόν. αὐχμὸν Flor. pun- 
cto post λιμὸν colocato. 14, κατατρύχετε) Sic pleraeque. xara. 
τρίχετε lunt. 15. ἠκηκόητε] Bic nostrae, ἠκηκόερξα Gesn,, me- 
lus. An ἠκηκόατο ἢ 


Venusne cum Mercurio congredietur, novosque adeo edolabunt nobis Her- 
maphroditos, quibus vos delectamini? Numquid impetuosos imbres demit- 
tent super ? an copiosa nive terram consternent, grandinemque aut rubi- 
ginem devolvent, pestemne ac famem immittent ? An fulminatrix cistula plena 
est, tonitruumque conceptaculum repletum? " (XXV.) Illi vero, quasi re 
praeclare gesta, de suis illis nugabantur deliciis, fore scilicet, ut rerum fa- 
cies mutetur, atque turbae colluviesque civitatem invadant, tum exercitus ab 
hostibus vincantur. Hic ego vehementer commotus, atque ardentis instar ilicis 
intumescens, contentissime exclamavi: ,,Nolite, miseri homines, nimis loqui 
xpagnifice, stringentes dentes in vivos corde leones spicula spirantes, crista 
nitentes galeas triplicique. Verum ista in vos ipsos vestraque capita ex- 
petent, qui patriae vestrae male adeo ominamini. Neque enim aut con- 
scenso aethere ista audivistis, aut male sedulam mathematicorum artem 
edidicistis. Si autem vaticinia et praestigiae in hanc vos fraudem impule- 
runt, duplo maior vestra est stupiditas. Quandoquidem vetularum ista 
mulierum sunt commenta atque ludibria. Siquidem muliebria fere ingenia 
eiusmodi consectari solent naenias." (XXVI.) 'TRIEPH. Quid vero ad ista, 
ὁ pulcher Critia, detonsis mentibus animisque homines? CRIT. Nimirum 


his omnibus praetermissis, ad commentum eppido elegans confugientes dixe- 


t 





840 PHILOPATRIS 


ἔλεγον yàg ,»ἡλίους δέκα ἄσιτοι διαμενοῦμεν, xal ἐπὶ παννύχους 
ὑμνῳδίας ἐπαγρυπνοῦντες ὄνειρώττομεν τὰ τοιαῦτα. ΤΡΙΕΦ. Σὺ 
δὲ τί πρὸς αὐτοὺς εἴρηκας ; μέγα γὰρ ἔφησαν καὶ διηπορημέγον. 
P. 615 KPIT. Θάρσει, οὐκ ἀγεννὲς, ἀντεῖπον γὰρ τὰ κάλλιστα. ,,.τὰ 
γὰρ παρὰ τῶν ἀστικῶν ϑρυλλούμενα,᾽" ἔφην, »»περὶ ὑμῶν, ὁπόταν 5 
ὀνειροπολεῖτε, τὰ τοιαῦτά που παρεισάγονται.᾽ οἱ δὲ σεσηρὸς ὑπο-- 
μειδιῶντες, »»ἔξω που παρέρχονται τοῦ κλινιδίου.᾽ ἣν δ᾽ ἐγὼ, ,,d 
ἀληϑῆ εἶσι ταῦτα, ὦ αἰϑέριοι, οὐκ ἄν ποτε ἀσφαλῶς τὰ μᾶλ-- 
Aovra ἐξιχνεύσητε" ἀλλὰ καταπεισϑέντες ὑπ᾽ αὐτῶν ληρήσετε 
τὰ μὴ ὄντα, μηδὲ γενησόμενα. ἀλλὰ ταῦτα μὲν οὐκ οἶδ᾽ ὅπως 10 
ληρεῖτε, ὄνείροις πιστεύοντες, καὶ τὰ κάλλιστα βδελύττεσϑε, 
τοῖς δὲ πονηροῖς ἤδεαϑε, μηδὲν ὀνούμενοι τοῦ βδελύγματος. ὥστε 
ἐάσετε τὰς ἀλλοκότους ταύτας φαντασίας, καὶ τὰ πονηρὰ βουλεύ-- 
ματα, καὶ μαντεύματα, μή που ϑεὸς ὑμᾶς ἐς xópaxag βάλοι, 
. διὼ τὸ τῇ πατρίδι ἐπαρᾶσϑαι, καὶ λόγους κιβδήλους ἐπιφημίζειν.) 15 
P. 616 (χζ΄.) Οὗτοι δὲ ἅπαντες ἕνα ϑυμὸν ἔχοντες ἐμοὶ πολλὰ κατεμέμφον-- 
το. καὶ εἶ βούλει, καὶ τά γε προστιϑῶ σοι, ἅτινά ue καὶ ὡς στή- 
λην ἄναυδον ἔϑηχαν, μέχρις ἂν ἡ χρηστή σου λαλιὰ λιϑούμενον 
ἀνέλυσε, καὶ ἄνθρωπον ἀπεκατέστησε. ΤΡΙΕΦ. Σίγα, ὦ Κρι- 
τία, καὶ μὴ ὑπερεχτείνῃς τοὺς ὕϑλους. δρᾷς γὰρ ὡς ἐξώγχωταέ 20 
μου ἡ νηδὺς, καὶ ὥσπερ κυοφορῶ" ἐδήχϑην γὰρ τοῖς παρὰ σοῦ 
λόγοις, ὡς ὑπὸ κυνὸς λυττῶντος " καὶ εἰ μὴ φάρμαχον ληϑεδαγὸν 


12. ὀνούμενοι] An ὀνάμενοι Pell. 


runt, ,,post decem dierum ieiunia, quibus pervigiles cantibus noctes ducimus, 
talia somniamns." 'TRIEPH. Sed tu quid ad illa? magnum enim quiddam 
dixerunt, quodque multam quaestionem habeat. CRIT. Bono es animo: 
nihil ignavum dixi, sed pulcherrime equidem caussam ita peregi : ,,etenim vera 
sunt, quae urbani homines saepe de vobis dicunt, somniautibus vobis talia 
obrepunt." ]lli vero canino rictu subridentes, ,,extra tamen lectulum," in- 
quiunt, ,,nobis obveniunt." 'T'um ego, ,,sint vera," inquam, ,,ista, o sublimes 
animae, nunquam tamen tuto quae futura sunt investigaveritis, sed vestris 
ipsi somniis inducti, quae neque sunt, neque futura unquam sunt, nugabi- 
mini. Nescio vero quomodo somniis fidem habentes ista deblateretis, ho- 
nestissima quae sunt aversemini, malis autem delectemini, idque cum nul- 
lum ex tam detestabili facinore bonum consequamini. Omittite igitur absur- 
da illa emotae mentis ludibria, malaque consilia ac praedictioues, ne quando 
Deus, eo quod pessime Patriae precamini , fallacesque vestros sermones ad 
ipsum refertis auctorem, in malam rem vos proiiciat." (XXVII.) Hi vero uno | 
omnes animo multis me obiurgare, et, si vis, iam ea adiiciam, quae quasi colu- i 
mnam elinguem me fecere, donec salutaris illa tua allocutio iam saxea membra | 
resolvit, bominique me restituit. ITRIEPH. Quin tace, Critia, neque nugas | 
extende ampliua Vides enim ut mihi venter intumuerit, et tanquam uterum 
gestem, "Tuis quippe sermonibus ut ἃ rabido cane morsus sum. Atque nisi 
sumta procurandae oblivioni medicina conquiescam, ipsa rei recordatio in me 





DIALOGUS. τ 841 


ἐμπιὼν ἠρεμήσω, ab? ἢ μνήμη οἰκουροῦσα ἐν ἐμοὶ μέγὰ κακὸν 
ἐργάσεται. ὥστε ἔασον τούτους, τὴν εὐχὴν ἀπὸ πατρὸς ἀρξάμενος, 
καὶ τὴν πολυώνυμον δὴν ἐς τέλος ἐπιϑείς. (xr .) ᾿Αλλὰ τί τοῦτο; 
οὐχὶ Κλεόλαος οὗτός ἐστιν, ὃ τοῖς ποσὶ μακρὰ βιβὰς, σπουδῇ δὲ 
57xt xal χατέρχεταε; μῶν ἐπιφωνήσομεν αὐτῷ; ΚΡΙ͂Τ. Kd 
μάλα. TPIEQ. Κλεόλαε, μή τι παραδράμῃς γε ποσὶ, μηδὲ παρέλ»- 
ϑης, ἀλλ᾽ ἐλϑὲ χαίρων, εἴγε που μῦϑον φέρεις. ΚΑΕΟ M. Χαίρετ᾽ 
ἄμφω, ὦ καλὴ ξυνωρίς. ΤΡΙΕΦ. Τίς ἡ σπουδή; ἀσϑμαίνεις P. 611 
γὰρ ἐπιπολύ.. μῶν τι καινὸν πέπρακται; 
10  KA4EO.A4. Πέπτωχεν ὀφρῦς ἢ πάλαι βοωμένη Περσῶν" 
καὶ Σοῦσα κλεινὸν ἄστυ. 
πέσει δ᾽ ἔτι γε πᾶσα χϑὼν “Τραβέας, 
χειρὶ κρατοῦντος εὐσθενωτάτῳ κράτει. 
(x9'.) KPIT. Τοῦτ᾽ ἐκεῖνο, ὡς 
15 ἀεὶ τὸ ϑεῖον οὐχ ἀμελεῖ τῶν ἀγαθῶν, 
ἀλλ᾽ αὔξει, ἄγον ἐπὶ τὰ κρείττονα. 
ἡμεῖς 02, ὦ Τριεφῶν, τὰ κάλλιστα εὑρηκότες ἐσμέν. ἐδυσχέραι- 
vov γὰρ ἐν τῇ ἀποβιώσει τί τοῖς τέκνοις καταλιπεῖν ἐπὶ ταῖς δια- 
ϑήκαις. οἶδας γὰρ τὴν ἐμὴν πενίαν, ὡς ἐγὼ τὼ σά, τοῦτο ἀρκεῖ 
Φοτοῖς παισὶν, αἵ ἡμέραε τοῦ αὐτοκράτορος" πλοῦτος γὰρ ἡμᾶς 
οὐκ ἐκλείψει, καὶ ἔϑνος ἡμᾶς o9 καταπτοήσε. ΤΡΙΕΦ. Κἀγὼ, 
ὦ Κριτία, ταῦτα καταλείπω τοῖς τέκνοις, ὡς ἴδωσι Βαβυλῶνα 


21. ἐχλείψει  Ἀεδεαΐ ex Pell. et Bas. 1. 2. ἐχληψει male Flor. 
Iunt. Ald. Francof. Hag. Salm. ἐκλέψει Amst. 


permanens, metuo ne magnum mihi malum conciliet. Hos igitur omitte, pre- 
cationemque a patre incipiens, multisque refertum nominibus carmen ad finem 
superaddens, (XXVIIL.) Sed quid istuc ? Non iste Cleolaus est, qui magnis, 
adeo citatisque gressibus huc descendit? Inclamabimusne hominem, Critia? 
CRIT. Omnino. TRIEPH. Cleolaé, ne praetercurras pedibus nos, prae- 
tereasve: accede, salve, si quid apportas novi. CLEOL. Vos vero salvete 
ambo, nobile amicorum par. TRIEPH. Quaenam est ista tua festinatio, 
multum enim anhelas! Écquid forte novi factum est ἕ 
CLEOL. Cecidit supercilium celebre Persicum : 
Cadetque Susa mox , urbs inclyta: 
Arabumque tellas tota mox cadet 
Valida manu victoris atque robore. 
(XXIX.) CRIT. Hoc est illud, 
Nunquam bonos piosque negligit Deus, 
Sed auget, ornat, in bonisque collocat. 
Nos vero, 'Triepho, in optima incidimus tempora, Angebar enim, quid 
cum moriendum esset, liberis meis testamento relinquerem (nosti enim men- 
dicitatem meam, ut ego tua). Iam vero hoc satisest liberis, vita Imperatoris: 
ita enim nec divitiae nobis deerunt, neque gens ulla ad terrorem nobis in- 


cutiendum valebit, 'TRIEPH. Et ego, Criüia, haec relinquo liberis , ut 


LI 


842 PHILOPATRIS DIALOGUS. 
ὀλλυμένην, «“Ἄϊγυπτον δουλουμένην, τὰ τῶν Περσῶν τέχνα δού- 


λειον ἦμαρ ἄγοντα, τὰς ἐχδρομὰς τῶν Σχυϑῶν παυομένας, εἴτ᾽ 


οὖν καὶ ἀνακοπτομένας. ἡμεῖς δὲ τὸν ἐν “4ϑήναις ζάγνωστον ἐφευ-- 
P. 618 Qóvrec, καὶ προσχυνήσαντες, χεῖρας εἷς οὐρανὸν ἐχτείναντες 
τούτῳ εὐχαριστήσομεν, ὡς καταξιωθέντες τοιούτου κράτους ὑπή--ὃ 
κοοι γενέσϑαι" τοὺς δὲ λοιποὺς ληρεῖν ἐάσωμεν, ἄρκεσϑέντες 
' nip αὐτῶν εἰπεῖν «0, Οὐ φροντὶς Ἱπποκλείδῃ, κατὰ τὴν πα- 
φοιμίαν. 
9. εἴτ᾽] Sic vett. al" Salm. et Amst. e? τ᾿ Flor. 
videant Babylona perditam, Aegyptum sub iugum redactam, Persarum gna- 
tos servili pondere pressos, excursiones Scytharum repressas, utinam 
omnino praecisas. Nos vero ignotum qui est Àthenis Deum a nobis inven- 
tum adorantes, manibus in caelum sublatis eidem gratias agemus cum tam 
excellenti potestati ut subiecti essemus, digni sumus ab ipso habiti Re- 


liquos autem nugari sinamus, satisque habeamus illud de iis dicere, quod 
est in proverbio: non est curae Hippoclidi, 


! 








LUITPRANDI LEGATIO 


AD : 
NICEPHORUM PHOCAM 
IMPERATOREM CONSTANTINOPOLITANUM 


PRO OTTONIBUS AUGUSTIS 
ET ADELHEIDA.* 


Owone: Bomanorum invictissimos Imperatores Áugustos, glo- p, 479 
riosissimamque Adelheidem Imperatricem Augustam, Luitpran- Col 1. 
dus Sanctae Cremonensis Ecclesiae Episcopus semper valere, pro- 
sperari, triumphare, anhelat, desiderat, optat. Quid causae 
fuerit, quod prius literas sive nuncium meum non susceperitis, 

ratio subsequens declarabit, Pridie nonas Iunii Constantinopo- 

lim venimus, et ad contumeliam vestram turpiter suscepti, gra- 

viter, turpiterque sumus tractati; palatio quidem satis magno, 

et aperto, quod nec frigus arceret, sicut nec calorem repelleret, 
inclusi sumus: armati milites appositi sunt custodes, qui meis 
omnibus exitium 1), caeteris prohiberent ingressum,  DomusB 
ipsa solis nobis inclusis pervia a palatio adeo sequestrata, ut eo ᾽ 
nobis non equitantibus, sed ambulantibus anhelitus truncaretur. 
Accessit ad calamitatem nostram, quod Graecorum vinum ob 

picis taede gypsi commixtionem nobis impotabile fuit, Domus 

ipsa erat inaquosa, nec sitim saltem aqua extinguere quivimus, 

quam data pecunia emeremus. Huic magno vae, vae aliud ap- 
positum est, homo Sciliorum?) custos, qui quotidianos sumptus 
praeberet; cui similem si requiras, non terra, sed infernus for- 


* Luitprandi Legationem edidimus ex Muratorii Script. Rer. Ital. 'Tom.II., 
sed aliquanto emendatiorem, adbibiti huius libelli editione principe, 
quae Henrici Canisii cura Ingolstadii 1600. 4. prodiit. Numeri mar- 
ginibus appositi indicant paginas editionis Muratorii. 1) Fort. esi- 
tum. Muratorius. — 2) Alias Siciliorum. Canisius. 


844 LUITPRANDI LEGATIO 


san dabit: is enim quidquid calamitatis, quidquid rapinae, quid- 
quid dispendii, quidquid luctus, quidquid miseriae excogitare 
Cpotuit, quasi torrens inundans, in nos effudit. Nec in centum 
viginti diebus una saltem praeterit, quae non gemitus nobis 
praeberet, et luctus, Pridie nonas Iunii, ut superius scripsimus, 
Constantinopolim ante portam Caream 5) venimus, et usque ad 
undecimam horam cum equis, non modica pluvia, expectavi- 
mus, Undecima vero hora non ratus Nicephorus nos dignos esse, 
tam ornatos vestra misericordia equitere, venire jussit, et usque 
in praefatam domum marmoream, invisam, inaquosam, patu— 
lam sumus deducti. Octavo autem, id est *) Sabbato primo 
dierum Pentecostes ante fratris eius Leonis Coroplati 5), et Lo- 
gothetae praesentiam sum deductus, ubi de Imperiali vestro no- 
Dmine magna sumus contentione fatigati. Ipse enim vos, non 
Imperatorem, id est βασιλέα sua lingua, sed ob indignationem 
δῆγα, id est Jlegezm nostra vocabat. Cui cum dicerem, quod 
significatur idem esse, quamvis quod eiguificat diversum; me, 
ait, non pacis, sed contentionis causa venisse, sicque iratus sur- 
gens, vestras literas, vere indignans, non per se, sed per in- 
terpretem suscepit, homo ipse ad personam satis procerus, falso 
Col. 2. humilis: cui si innisus homo fuerit, manum eius perforabit, 
Septimo autem id est 9) ipso videlicet Sancto die Pentecostes iu 
domo, quae dicitur Στεφάνα, id est Coronaria ante Nicéplio- 
rum sum deductus, hominem satis monstruosum, pygmaeum, 
capite pinguem, atque oculorum parvitate talpinum, barba curta, 
lata, spissa, et semicana foedatum, cervice digitali turpatum, 
prolixitate, et densitate comarum satis Iopam ?), colore Aethio- 
pem, cui per mediam nolis occurrere noctem: ventre extensum, 
natibus siccum, coxis ad mensuram ipsam brevem longissimum, 
cruribus parvum, calcaneis, pedibusque aequalem, villino 5), 
sed nimis veternoso, vel diuturnitate ipsa foetido, et pallido orna- 
B mento indutum, Sicyoniis calceamentis calceatum, lingua procacem, 
ingenio vulpem, periurio, seu mendacio Ulyssem. Semper mihi 
domini mei Imperatores Augusti, formosi quanto hinc formosio— 
res visi estis? semper ornati, quanto hinc ornatiores? sem- 


8) Fort. f4uream. Can. 4) Fort. Ideas. Mur. Curopala- 
tae. Mur. 6) Idus. M πὸ 7) Alias hirtum. € a 8) Alias 
byssino. Cam. 


. AD NICEPHORUM PHOCAM. 845, 


per potentes, quanto. hinc potenliores, semper mites, quanto 
linc mitiores? semper virtutibus pleni, quanto hinc plenio-, 
res? sedebant ad sinistram, non in eadem linea, sed longe 
deorsum duo parvuli Imperatores, eius quondam domini, nunc 
subiecti, cuius narrationis initium hoc fuit: Debueramus, immo. 
volueramus te benigne, magnificeque suscipere, sed domini tui. 
impietas non permittit, qui tam inimica invasione Bomam sibi 
vindicavit, Berengario, et Ádelberto contra ius fasque vitamC 
abstulit, Romanorum alios gladio, alios suspendio interemit, 
oculis alios privavit, exilio alios relegavit, et Imperii nostri in- 
super civitates homicidio, aut incendio sibi subdere tentavit: 
et quia affectus ejus pravus effectum habere non potuit, nunc 
te malitiae huius suggestorem atque impulsorem, simulata pace, 
quasi ἄσκοπον ?), id est exploratorem ad nos direxit, Cui in- 
quam ego: Romanam civitatem Dominus meus non vi, aut ty- 
rannice invasit, sed a tyranni, immo tyrannorum iugo liberavit. 
Nonne eífoeminati dominabantur eius? et quod gravius, sive 
turpius, nonne meretrices? Dormiebat, ut puto, tunc potestas D 
tua, immo decessorum tuorulh, qui nomine solo, non autem re 
ipsa Imperatores Romanorum vocantur, Si potentes, si Impe-- 
ratores Romanorum erant, cur Homam in meretricum potestate 
sinebant? Nonne Sanctissimorum Paparum alii sunt relegati, alii 
a te afflicti, ut neque quotidianos sumptus, nec eleemosynam 
habere quirent? nonne Ádelbertus contumeliosas literas Romano, 
et Constantino decessoribus tuis Imperatoribus , misit: nonne P. 480 
Sanctissimorum Apostolorum Ecclesias rapinis expoliavit: quis Col. 1. 
ex vobis Imperatoribus zelo Dei ductus tam indignum facinus 
vindicare, et Sanctam Ecclesiam in statum proprium reformare 
curavit? neglexistis vos, non neglexit Dominus meus , qui a fi- - 
nibus terrae surgens, Romamque veniens impios abstulit, et 
Sanctorum Apostolorum Vicariis potestatem et honorem omnem 
contradidit. Postmodum vero insurgentes contra se, et Dominum 
Apostolicum , quasi iurisiurandi violatores sacrilegos, Domino- 
rum suorum Ápostolicorum tortores, raptores, secundum de- 
creta Imperatorum Romanorum Iustiniani , Valentiniani, Theodo- B 
sil, et caeterorum cecidit, iugulavit, suspendit, et exilio rele- 
gavit: quae si non faceret, impius, iniustus, crudelis, tyrannus 


9) Fort. κατάσχοπον. Can. 





846 LUITPRANDI LEGATIO 


esset. Palam est, quod Berengarius, et Adelbertus sui milites 
effecti, Regnum Italicum sceptro aureo ex eius manu suscepe- 
runt, et praesentibus servis tuis, qui nunc usque supersunt, et 
hac in civitate degunt, iureiurando fidem promiserunt. Et quia, 
suggerente Diabolo, hanc perfide violarunt, iuste illos quasi de- 
sertores, sibique rebelles, Regno privavit: quod ita bubditis tibi 
et postmodum rebellibus faceres. Sed non, ait, Adelberti hoc 
profitetur miles. Cui inquam: si secus dixerit, meorum aliquis 
miltum, si iubes, cras ita rem esse duello declarabit. Esto, 
Cinquit, fecerit haec, ut ais, iuste, Nunc cur Imperii nostri ter- 
minos 19) bello incendioque aggressus sit, expedi. Afhici eramus 
societatemque indissolubilem, nuptiis interpositis, facere cogi- 
tabamus. Terram inquam, quam Imperii tui esse narras, gens, 
incola, et lingua, ltelici Regni esse declarat.  Tenueruntque 
ilam potestative Longobardi; quam et Ludovicus Longobardo- 
rum, seu Francorum Ímperator, de manu Saracenorum, mul- 
titudine prostrata, liberavit. Sed et Landulphus Beneventano- 
rum, et Capuanorum Princeps septennio potestative eam sibi 
subiugavit. Nec a servitutis eius, seu successorum suorum iugo, 
D usque ad praesens exiret, si non immensa data pecunia, Romanus 
Imperator nostri Begis Hugonis amicitiam emeret, Et haec causa 
fuit, quod nepoti suo, et aequivoco Regis nostri, eiusdem Hu- 
gonis spuriam coniugio copulavit, Et ut considero, Domino 
meo non gratiam, sed impotentiam adscribis, quod post Italiae, 
seu Romae acquisitionem , tot annis eam tibi dimiserit. Societa- 
tem vero amicitiae, quam te parentela voluisse facere dicis, frau- 
dem nos dolumque tenemus: pausanas !!) exigis, quas nec te exi- 
gere neque nos concedere ratio ipsa compellit, Verum ut fallacia 
exculpatur, veritas non reticeatur, misit me Dominus meus ad 
te, ut, si filiam Romani Imperatoris, et 'Theophanae 152) Impe- 
ratricis, Domino meo, filio suo Ottoni Imperatori Augusto in 
Econiugium tradere volueris, iuramento mihi affirmes, et ego 
pro gratiarum recompensatione haec, et haec Dominum meum 
tibi facturum et observaturum, iureiurando affirmabo. 12 Sed 
et optimam !*) amicitiae arabonam fraternitati tuae nunc Domi- 


10) Alias terram. Can. 11) Al. inducias. Can. 12) Alii vo- 
cant Theophaniam. Can. 138) Hic deest aliquid. Can. 14) AL 
optimum arrhabonem. Mur. 


AD NICEPHORUM PHOCAM. 847 


nus meus contulit, cum Apuliam omnem potestati subditam, 
non meo interventu, cuius hoc suggestione malum factum esse 
dicis. Cuius rei tot sunt testes, quot sunt totius Apuliae habi— 
tatores, Secunda, inquit Nicephorus, bora iam transiit: προέ- 
λευσις, id est processio nobis est celebranda. Quod nunc 
instat, agamus. Contra haec, cum opportunum fuerit, respon- 
debimus. Non pigeat me προέλευσιν ipsam describere, et do- 
miuos meos audire.  Negotiatorum multitudo copiosa, igno- 
biliumque personarum, ea solemnitate, collecta, ad susceptio- 


CoL 2 


nem, et laudem Nicephori, a palatio usque ad Sanctam Sophiam, . 


quasi pro muris viae margines tenuit, clypeolis tenuibus sati, 
et spiculis vilibus dedecorata.  Áccessit et ad dedecoris huius 
augmentum, quod vulgi ipsius potior pars, ad laudem ipsius, 


nudis processerat pedibus. Credo sic eos putasse sanctam ipsam B 


potius exornare προέλευσιν. Sed et Optimates sui, qui cum ipso 
per plebeiam, et discalceatam multitudinem ipsam transierunt, 
magnis et nimia vetustate rimatis tunicis erant induti. Satis 
decentius quotidiana veste induti procederent. Nullus est, cuius 
atavus hanc novam haberet. Nemo ibi auro, nemo gemmis or— 
natus erat, nisi ipse solus Nicephorus, quem lmperialia orna- 


menta ad maiorum personas sumpta, et composita, foediorem - 


reddiderant. Per salutem vestram, quae mihi mea charior ex- 
tat, una vestrorum pretiosa vestis procerum , centum horum, 
et eo amplius pretiosior est. Ductus ergo ad προέλευσεν ipsam 


in eminentiori loco, iuxta psaltas, id est cantores, sum consti- C 


tutus. Cumque quasi reptans monstrum illud procederet, cla- 
mabant adulatores psaltae: Ecce venit stella matutina, surgit 
Eous, reverberat obtutu solis radios: palhda Saracenorum mors, 
Nicephorus μέδων, id est Princeps. Unde et cantabatur: μέ- 
Qovzs, id est Principi Nicephoro, πολλὰ ἕτη 15). id est plures anni 
sint Gentes hunc adorate, hunc colite, huic tanto colla subdite. 
Quanto tunc verius canerent: Carbo extincte veni μέλλδ, anus in- 
cessu, silvanus vultu, rustice, lustrivage, capripes, cornute, bi- 
membris, setiger, indocilis, agrestis, barbare, dure, villose, rebel- 
lis, Cappadox. Igitur faleidicis illis inflatus naeniis Sanctam 
15), Codinus Curopal. lib. De cff. aulae Constantinop. “ἅμα οὖν τῷ 
tO» βασιλέα φανῆναι, oi ψάλεαι αὐτίκα φάλλουσι τὸ «ολυγρόνιον : 


διιπιαίγιια apparet Imperator, cantores statim canunt: 4d multos 
annos. Cam. 


848 LUITPRANDI LEGATIO 


Sophiam ingreditur, dominis suis Imperatoribus se a longe se- 
quentibus, et in pacis osculo ad terram usque adorantibus, Α.-- 
D miger huius sagitta calamo immissa Aeram 17) in Ecclesia ponit, 
quae prosequitur, quo nimirum tempore imperare coeperit, et 
sic Áeram, qui id non viderunt, intelligunt. Hac eadem die 
convivam me sibi esse jussit. Non ratus autem me dignum esse 
cuipiam suorum praeponi Procerum, quintus decimus ab eo abs- 
que gausape sedi; meorum nemo comitum non dico solum men- 
sae non assedit, sed neque domum, in qua conviva eram, vidit. 
Qua in coena temporis satis, et obscoena, ebriorum more, oleo 
delibuta, alioque quodam deterrimo piscium liquore aspersa, 
multa super potentia vestra, multa super Regnis et militibus 
Eme rogavit, Cui cum consequenter et vere responderem: men- 
tiris, ait: domini tui milites equitandi ignari, pedestris puguae 
sunt inscii, scutorum magnitudo, loricarum gravKudo, ensium 
longitudo, galearumque pondus neutra parte eos pugnare sinit, 
ac subridens, impedit, inquit, eos et gastrimargia, hoc est ven- 
tris ingluvies, quorum Deus venter est, quorum audacia, cra- 
P. 481 pula; fortitudo, ebrietas; ieiunium, dissolutio; pavor, sobrie- 
Col 1 ,,,, Nec est in mari domino tuo classium numerus. Navigan- 
Bum fortitudo mihi soli inest, qui eum classibus aggrediar bello 
maritimas eius civitates demoliar, et quae fluminibus sunt vicine, 
redigam in favillam, Quis, cedo, mihi etiam in terra copiarum 
peucitate resistere poterit? filius non affuit: uxor non defuit; 
Saxones, Suevi, Baioarii, Itslici omnes cum eo affuerunt; et 
cum civitatulam unam sibi resistentem capere nescirent, immo 
nequirent, quomodo mihi resistent venienti? quem tot copiae 
prosequuntur, Gargara quot segetes, quot habet Methymna 
racemos, Quot Coelum Stellas, quot Mare in flatibus undas. 
Cui cum respondere, et Apologeticum dignum inflatione hac 
Bevomere vellem non permisit; sed adiecit quasi ad contumeliam: 
vos !7) non Romani, sed Longobardi estis. Cui adhuc dicere 
volenti, et manu ut tacerem innuenti, commotus inquam: Ho- 
mulum fratricidum, ex quo et Romani dicti sunt, porniogeni- 


16) AL 4ram. Can. 17) Ex Niceta Ckoniate, Curopalata, et aliis 
notum est, Graecos nomen Romanorum sibi proprium fecisse. — Hino 
factum , ut Graecorum hostibus nomen Homanorum tam hostile fue- 
rit; quippe cum Graeci so solos Romanos, relíquos 9ero Latinos vo- 
carent. Gan. 


AD NICEPHORUM PHOCAM. 849 


tum, hoc est ex adulterio natum chronographia innotuit; asy- 
lumque sibi fecisse, in quo alieni aeris debitores, fugitivos, ser- 
vos, homicidas, ac pro reatibus suis morte dignos suscepit, 
multitudinemque quamdam talium sibi adscivit, quos Romanos 
appellavit: ex qua nobilitate propagatisuntipsi, quos vos Kosmo-- 
cratores, id est [mperatores appellatis, quos nos, Longobardi 
scilicet, Saxones, Franci, Lotharingi, Baioarii, Suevi, Burgun- C 
diones tanto dedignamur, ut inimicos nostros commoti, nil aliud 
contumeliarum, nisi, Romane, dicamus: hoc solo id est Roma- 
norum nomine, quidquid ignobilitsti$, quidquid timiditatis, 
quidquid avaritiae, quidquid luxuriae, quidquid mendacii, im- 
mo quidquid vitiorum est, comprehendentes. Imbelles vero nos, 
et equitandi inscios quia dicis si Christianorum peccata prome- 
rentur, ut in hac austeritate perdures, quales vos estis, quamve 
pugnaces nos simus, bella proxima demonstrabunt. Talibus Ni- 
cephorus exacerbatus dictis, manu silentium indixit, mensam- 
que sinelatitudine longam auferri, meque in invisam domum, seu 
ut verius fatear, carcerem reverti praecepit. Ubi post biduum 
cum indignatione, tum aestu, et siti, magno sum languore af-D 
fectus, sed et asseclarum meorum nemo extitit, qui non eodem 
ebriatus poculo, diem sibi ultimum imminere formidaret. Cur 
quaeso non aegroterent, quibus erat potus pro optimo vino sal- 
sugo; pro culcitra, non foenum, non stramen, non saltem 
terra, sed durum marmor, pro cervical lapis? quibus patula 
domus, non calorem, non imbrem, non frigus arcebat, Ipsa 
si vellet salus his circumfusa, ut vulgo loquimur, eos salvare 
non posset, Proprio ergo, atque meorum debilitatus angore, 
convocato ad me custode, immo persecutore meo, non precibus 
solum, sed pretio obtinui, ut epistolam meam hunc modum con- & 
finentem Nicephori fratri deferret. Leoni Coroplaü, et Logo- 
thetae τοῦ δρόμου Luitprandus Episcopus. Si Imperator Sere- 
nissimus petitionem, ob quam veni, perficere cogitat, non fati- 
gant me, quas hic sustineo, passiones: literis solummodo meis 
et nuncio, ut instruatur Dominus meus, me hic moram ab re 
non facere, Quod si secus res sese habet, navis et hic Veneti- 
corum, onerariaque proficisci festinat, hanc me aegrotum in- 
gredi sinat, ut si dissolutiohis meae tempus advenerit, cadaver Col. 9 
meum genitale saltem solum suscipiat, Quas cum legisset, s6 





850 LUITPRANDI LEGATIO 


post quatriduum me iussit adire, Sederunt cum eo ad discepta- 
tionem vestram , secundum eorum traditionem, sapientissimi 
viri, Áttico pollentes eloquio, Basilius Parakimomenos, 319) Proto 
a secretis, Protovestiarius, et duo magistri, quorum hoc fuit 
narrationis initium: quid causae sit, quare te huc fatigasti, fra- 
ter, edissere, Quibus cum parentelae gratia, quae esset occasio 
infinitae pacis, edicerem, inquiunt: inaudita res est, ut Por- 
phyrogeniti, Porphyrogenita, hoc est, in purpura nati filia, in 
purpura nata, gentibus misceatur; verum quia tam excellentem 
Brem petitis, si datis quod decet, accipietis quod libet; Raven- 
nam scilicet, et Romam cum his omnibus continuatis, quae ab 
his sunt usque ad nos, Si vero amicitiam absque parentela de- 
sideratis, Romam liberam esse Dominus tuus permittat: Princi- 
pes autem, Capuanum scilicet, et Beneventanum Sancti nostri 
Imperii olim servos, nunc rebelles, servituti pristinae tradat, 
Quibus, Dominum meum, inquam, potentiores habere Schlavos 
Petro Bulgarorum Rege, qui Christophori Imperatoris filiam in 
coniugium duxit etiam ipsinon ignoratis, Sed Christophorus, aiunt, 
non Porphyrogenitus fuit. Boma vero, inquam, quam vos libe- 
ram esse velle perstrepitis cui servit? cui tributa persolvit? 
C Nonne prius meretricibus serviebat? et vobis dormientibus, im- 
mo non valentibus, Dominus meus lmperstor Augustus a tam 
turpi servitute liberavit? Constantinus Imperator Augustus, qui 
hanc ex suo nomine condidit civitatem, Sanctae Apostolicae Ro- 
manae Ecclesiae, ut erat Kosmocrator, multa donaria contulit 
non in Italia solum, sed in omnibus pene Occidentalibus Regnis, 
nec non de Orientalibus atque Meridianis, Graecia scilicet, Iu- 
dea, Perside, Mesopotamia, Babylonia, Aegypto, Libya, ut 
ipsius testantur privilegia, quae penes nos sunt. Sane quidquid 
in Italia, sed in Saxonia, Baioaria, omnibus Domini mei Regnis 
Dest, quod ad Apostolorum Beatorum Ecclesiam respicit, San- 
etissimorum Apostolorum Vicario contulit. Et si est, ut Domi- 
nus meus ex his omnibus civitates, villas, milites, aut fami- 
liam obtineat, Deum negavi. Cur Imperator vero non itidem 
facit, ut ea, quae suis insunt Hegnis, Apostolorum Ecclesiae 
reddat, et per laborem, atque munificentiam Domini mei ditem, 


18. Id est Cubicularius. Can. 


AD NICEPHORUM PHOCAM. 851 


et liberam, ditiorem ipse, ac liberiorem reddat? Sed hoc, ait 
Basilius Parakimomenos, faciet, cum ad nutum suum Roma, et 
Romana Ecclesia ordinabitur. Tum, homo, inquam, quidam, 
multam ab alio passus iniuriam, his Deum aggressus est verbis: 
Domine, vindice me de adversario meo. Cui Dominus, faciam, 
inquit, in die cum reddam unicuique secundum opera sua. Αἱ 
illa, Quam tarde, infit. Tunc omnes, praeter fratrem, cachinnoE 
commoti discrepationem dimiserunt, meque in invisam domum 
reduci praeceperunt, magnaque custodiri cautela usque in San- 
ctorum Apostolorum religiosis cunctis celebrem diem. Qua cele- 
britate me satis aegrotum, nec non et Bulgarorum nuncios, qui 
pridie venerant, ad Sanctos Apostolos sibi obviare praecepit. 
Cumque post naeniarum garrulitatem , et Missarum celebratio- 
nem, ad mensam invitaremur, in citeriori mensae margine, quae 
erat sine latitudine longa, Bulgarorum nuncium, Ungarico more P, 489 
tonsum, aenea catena cinctum, et ut mens mihi suggerit, cate- Col. 1 
chumenum, mihi praeponit; ad vestram plane, Domini mei Au- 
gusti, contumeliam. In vobis contemptus, in vobis spretus, in 
vobis abiectus. Sed gratias ago Domino lesu Christo, cui vos 
servitis omni spiritu vestro, quod habitus sum pro nomine vestro 
dignus contumelias pati. Verum, Domini mei, meam non con- 
siderans, sed vestram iniuriam, mensam reliqui. Quumque in- 

" dignans abire vellem, Leo Coroplates, hnperatoris frater, et 
Proto a secretis Simeon, pone me sequuntur, haec latrantes: 
Cum Christophori filiam Petrus Bulgarorum Vasileus coniugem 
duceret, Symphona, id est consonantia scripto iuramento firmata 
sunt, ut omnium gentium apostolis, id est nunciis, penes nosB 
Bulgarorum apostoli praeponantur, honorentur, diligantur. Bul. 
garorum ille apostolus, quamquam, ut dicis, et verum est, ton- 
sus, illotus, et catena aenea cinctus sit: Patricius tamen est, cui 
Episcopum praeponere, Francorum praesertim, nefas decernimus, 
iudicamus. Εἰ quoniam te id indigne ferre cognoscimus, non te 
nunc, ut putas, ad hospitium redire sinimus, sed in diversorio 
quodam cum Imperatoriis servis cibum gustare compellimus. 
Quibus ob incomparabilem cordis dolorem nil respondi, sed 
quae iusserant, feci; indignum iudicans mensam !?), qua non 


19. indignam iudicans causam. Can. 





952 LUITPRANDI LEGATIO 


Cdico mihi, id est Luitprando Episcopo, sed Bulgarorum nuncius 
vestro praeponitur nuncio. Sed lenivit dolorem meum Impera- 
tor Sanctus munere magno, mittens mihi ex delicatissimis cibis 
suis, hoedum pinguem, ex quo ipse comederat, allio, cepe, 
porris laute suffarcinatum, garo delibutum; quem vestrae tunc 
mensae inesse optavi, ut qui delicias Sancti Imperatoris faustas 
esse non creditis, saltem his perspectis crederetis. "Transactis 
ergo octo diebus, cum Bulgari iam abessent, putans me mensam 
megnifacere suam, in eodem loco me satis aegrotum secum con- 
vivare coégit. Affuit cum pluribus Episcopis et Patriarcha: qui- 
bus praesentibus, plures mihi quaestiones de scripturis sacris 

Dproposuit, quas cum Spiritu Sancto afilante eleganter exposui, 
novissime autem ut de vobis ludum haberet, quas Synodos habe- 
remus, rogavit. Cui cum Nicaeram, Chalcedonensem, Ephesinam, 
Antiochenam, Carthaginensem, Ancyranam, Constantinopolitanam 
edicerem ; Ha ha he, ait, Saxonicam dicere es oblitus: quam si ro- 
gas, cur nostri codices non habent, rudem esse, et ad nos necdum 
venire posse respondeo. Cui inquam: in quo membro regnat in- 
firmitas, illud est cauterio exurendum : haereses omnes a vobis ema- 
narunt, penes vos viguerunt: a nobis, id est Occidentalibus hic 
sunt iugulatae, hic sunt occisae, Romanam, sive Papiensem Syno- 
dum, quamquam essent saepe, his non connumeramus, Homa- 

. Enus enim Clericus, postmodum universalis Papa Gregorius, quia 
a vobis appellatus est Dialogus, Eutychium Constantinopolita- 
num Patriarcham haereticum ab eiusmodi haeresi liberavit. Aie- 
bat idem Eutychius, nec solum aiebat, sed etiam docebat, cla- 
mabat, scriptitabat, nos in resurrectione non veram, quam hic 
habemus, sed phantasticam quamdam carnem assumpturos: cu- 
jus erroris liber a Gregorio orthodoxe est combustus. Sed Evo- 
dius, Papiensis Episcopus, propter aliàm quamdam baeresim, 

Col, 2 huc, id est Constantinopolim, a Romano est Patriarcha directus; 
quam compressam, in Catholicam atque Orthodoxam reforma- 
vit. Saxonum genus, ex quo Sanctum Lavacrum et Dei acce- 
pit notitiam, nulla est haeresi maculatum, ut ibi Synodus fieret, 
qua errorem, cum nullus esset, corrigeret. Rudém quia dicis 
Saxonibus esse fidem, id ipsum et ego affirmo: semper enim 
epud eos Christi fides rudis est, et non vetus, ubi fidem opera 
sequuntur, Hic fides non rudis, sed vetus est, ubi fidem opera 


AD NICEPHORUM PHOCAM, $858 


non committantur, sed quasi prae vetustate, ut vestis contempta 
contemnitur, Sed hanc Synodum factam esse in Saxonia certo 
scio, in qua tractatum est et firmatum, decentius ensibus pu- 
: guare, quam calamis; et prius mortem obire, quam hostibusB 
terga dare: quod vel tuus exercitus experitur, in corde meo dixi, 
et quam sint pugnaces re ipsa experiatur. Verum hac eadem die 
post meridiem, adeo impotentem et transfiguratum me rever- 
tenti ad palatium sibi praecepit occurrere, ut obviantes mihi, 
quae prius in stuporem mentis mulieres versae, Mana, mana 30), 
clamabant, miseriam meam pugnis pectora tunsae dicerent τα- 
σεινὲ xal ταλαίπωρε, cui, Nicephoro scilicet venienti, et vobis 
absentibus, quid tunc manibus in caelum erectis optaverim, pro- 
veniant utinam. Sed mihi velim credatis, ad risum menon parum il. 
lexit, Impatienti enim atque effraeni insidens equo, satis parvus, 
satis magno, puppam ipsum mens sibi depinxit mea, quam Schlavi QC 
vestri equino colligantes pullo matrem praecedentem sequi effrae- 
nate dimittunt. His expletis ad concives et cobabitatores meos, 
quinque leones, in praenominatam invisam domum sum dedu- 
ctus; ubi post hebdomadarum spatium trium, nullius, nisi 
meorum sum colloquio visitatus. Qua ex re Nicephorum num- 
quam me velle dimittere mens sibi depinxit mea, ac tristitia im- 
modica languorem languori adeo superimposuit, ut vita excede. 
rem, nisi mihi hanc Dei Genitrix a Creatore et Filio suo pre- 
cibus obtineret; quemadmodum non faníastica, sed vera est mihi 
visione monstratum. His ergo tribus hebdomadibus habuit Ni- 
cephorus extra Constantinopolim metastasin, id est stationem, p 
in loco qui dicitur εἷς πηγὰς, id est ad fontes, eodemque me 
venire praecepit. Et cum tamen languidus essem, ut non solum 
statio, sed ipsa etiam sessio gravis mihi morae videretur, dis- 
cooperto. capite, quod malae valetudini meae nimis contrarium 
erat, ante se me stare coégit; cui et ait: Domini tui Regis Otto- 
nis nuncii, qui praeterito te praecesserunt anno, iuramento mihi 
promiserunt, etiurisiurandi literae inpraesentiarum sunt, numquam 
illum in aliquo nostrum scandalizare Imperium. Vis maius scan- 
dalum, quam quod se Imperatorem vocat, Imperii nostri the- 


20) Id est Mater, mater. Mur. ; 
Luitprandi Legatio. . 9 23 





854 LUITPRANDI LEGATIO 


mata sibi usurpat? utraque non sunt ferenda; etsi utraque im- 
portabilia, istud est non ferendum, immo nec audiendum , quod 
se Imperatorem" nominat. Sed si conlfirmas easdem, quae ipsi 
fecerunt, fortunatum te atque locupletem Imperii nostri Ma- 
estas cito dimittet. Id autem eo non dixit, ut vos, si mea hoc 
stultitia faceret, conservalos sperarem ?!), sed voluit habere prae 
manibus quod in laudem suam et contumeliam nostram osten- 
deret futuris temporibus. Cui inquam: nuper Senctiseimus Do- 
minus meus, ut est Sapientissimus et Spiritu Dei plenus, haec 
P. 483 praenoscens, quae asseris, ne terminos, quos conslituit mihi, 
Col. 1 t ranscenderem ἐντολὴν, id est praeceptum, conscripsit, quod 
et sigillo signavit suo, ne secus facerem. Scis Domine mi Au- 
guste, qua id fiducia dixerim? ἐντολὴν istnd in medium profe- 
raiur, et quidquid iusserit, iuramento a me tibi firmetur. Sed 
praeteriti nuncii, praeter jussionem Domini mei promiserunt, 
juraverunt, conscripserunt, ita est, ut Plato ait: Causa penes 

' optantem, Deus extra culpam. His expletis ventum est ad no- 
bilissimos Principes, Capuanum et Beneventanum, quos ipse 
servos nominat, et ob quos intestinus 3psum agitat dolor. Ser- 
vos, inquit, meos Dominus tuus in tutelam recipit suam, quos 
Bei non dimiserit, et in pristinam servitutem redegerit, nostra 
amicitia carebit; ipsi in Imperium nostrum ut recipiantur, fla- 
gitant; sed recusat eos nostrum lmperium, ut cognoscant et 
experiantur, quam periculosum sit servos a Dominis declinasse, 
servitutem effugere. Et est decentius Domino tuo, ut mihi eos tradat 
amicus, quam mihi dimittat invitus.  Experientur plane, vita 
comite, quid sit herum fallere, quid sit servitatem deserere, et, 
ut puto, sentiunt nunc quod dico, operantibus hoc nostris, qui 
sunt ultra mare, militibus. Quibus respondere me non permi- 
sit, sed abire cupientem, ad mensam suam redire praecepit. Cui 
pater assedit, homo, ut mihi videbatur, natus centum quinqua- 
Cginta annis. Cui itidem ut filio, Graeci in laudibus, immo in- 
ventis suis, Deus annos ut multiplicet conclamant. Qua in re, 
quam sint Graeci stulti, quamve huius gloriae amatores, quam- 
ve adulatores, quam cupidi, hinc colligere possumus: optant 
soli non sola, sed silicernijio, quod naturam ipsam non pati cer- 


21) Fort. servaturos eperaret. Mur. 


AD NICEPHORUM PHOCAM. 355 


to sciunt. gaudet et silicernium ea sibi optari, quae nec Deunt 
facere, nec tibi ??) prodesse, sed obesse, etiam si faceret, novit. 
Quod quaeso Nicephorum gaudere pacis. ..... illum, et phos- 
phorum clamabant. lmnpotentem, virilem; stultum, sapientem; 
brevem, magnum; nigrum, album; peccatorem, sanctum di- 
cere, mihi credite, non laus, sed contumelia est. Et qui aliena 


magis gaudet sibi acclamari, quam propria, avibus omnino estD- 


similis, quarum intuitum nox illuminat, dies coecat. Sed re- 
deamus ad rem, Hac in coena, quod prius non fecerat, voce 
latina??) Beati Ioannis Chrysostomi homiliam in Apostolorum Acti- 
bus legere iussit. Post cuius lectionis terminum, cum ad vos 
redeundi licentiam quaererem, capite se ita facturum innuens, 
recipi me ad concives et cohabitatores meos leones, persecutori 
meo indixit, Quod cum fieret, non sum ab eo visus usque in 
tertium decimum Kalend. Augusti; sed diligenter custoditus, ne 
cuiuspjam fruerer sermone, qui suos mihi actus indicaret. In- 
terea Grimizonem Adelberti nuncium se adire iussit, quem cum 


navali suo exercitu redire praecepit. Fuerunt chelandia viginti ΕἸ 


quatuor, Russorum naves duae, Gallicae duae: si plus miserit, 
quas non viderin, nescio. Vestrorum, Domini mei Imperatores 
Augusti, militum fortitudo non eget, ut adversariorum impo- 
tentia animetur. Quod in his saepe expertum est gentibus, qua- 
rum etiam ultimi, et caeterorum comparatione, impotentes Grae- 
cam fortitudinem straverunt, tributariam fecerunt. Sicut enim 
vos non terrerem, si fortissimos illos et Alexandro Macedoni 
similes praedicarem; 810 et vos instigo, cum impotentiam eorum, 
quae vera est, narro. Mihi credatis velim, et credetis scio, 
omnem ipsum exercitum, quadringentis ?4) vestris, si fossa murive 
non impediant, posse occidere?5), cui exercitui, ut puto, ad con- 
tumeliam vestram, hominem quamdam, sed quamdam eo dixi, quia 
mas esse desiit, mulier fieri nequit, praeposuit. Adelbertus octo 
millia loricatorum se habere Nicephoro mandavit, quibus cum 
Argivo adminiculante exercitu vos fugare, aut sternere dicit; 
rogavitque aemulum vestrum ut pecunia illi mitteretur, quia il- 


Col. 2 


los avidius ad pugnam instgaret. Sed nunc, domini mei, acci-B 


22) Fort. sibi. Mur. 23) Alias voscelatus, ex quo corrigo voce 
n d Can. 44) Fort. a quadringentis vestris. Mur. 45) oc- 
i. Mur. 


856 LUITPRANDI LEGATIO 


pite insidias Danaum, et crimine ab uno discite omnes: Nice- 
phorus mancipio illi, cui collectitium atque conductitium com- 
mendavit exercitum, pecuniam satis magnam hac ratione dedit, 
ut, si Ádelbertus cum septem millibus loricatorum, et eo am- 
plius, sicut mandavit, se adierit, tunc donativum eis illud dis- 
tribuat. Cona frater suus cum ipso et Árgolico exercitu vos im- 
pugnet, Ádelbertus véro Bareis diligenter custodiatur, donec po- 
titus victoria frater redeat, Quod si veniens tot hominum millia 
non duxerit, ut capiatur, vinciatur, vobisque eo venientibus 
tradatur; insuper et pecunia, quae ei debebatur, vestras in ma- 
C nus conferatur, edixit. O bellatorem, o fidelem! prodere cupit, 
cui 526) defensorem parat; defensorem parat, quem perdere cu- 
pit: in neutro fides, in utroque infidelitas: fecit, quo non eguit; 
eguit, quod non fecerat. Sed esto, fecerit, ut Graecos decuit, nos 
' ad propositum redeamus. Quarto decimo Kalendas Augusti colle- 
ctitium 3psum navalem exercitum , me ab invisa domo spectante, 
dimisit. Decimo tertio autem, quo die leves Graeci raptionem 
Eliae Prophetae ad caelos ludis scenicis celebrant, me se adire 
praecepit; cui et ait: Imperium nostrum copias in Assyrios du- 
cere cogitat non super Christicolas, quemadmodum dominus 
tuus: praeterito quippe anno idipsum facere volui, sed audito, 
quod dominus tuus Imperii nostri terram invadere vellet, dimis- 
D sis Assyriis, illum versus habenas retorsimus: obviavitque nobis 
in Macedonia Dominicus Venedicus nuncius suus, qui multo la- 
bore et sudore nos, ut reverteremur, delusit, iureiurando no. 
bis affirmans, numquam dominum tuum esse id cogitaturum ne- 
dum facturum; revertere ergo (quod cum audissem tacitus Deo 
gratias dixi) et haec, atque haec tuo domino nunciato: si me 
compotem fecerit, ipse redito. Cui iubeat, inquam Sanctissi- 
mum Imperatorem 37) tuum me in Italiam cito advolare, certa 
ratione, quod dominus meus, quae vult Imperium tuum, com- 
pleat, et laetus ego ad te redeam. Quod qua mente dixerim, 
Enec ipsum, proh dolor, latuit. Nam subridens, simul capite 
innuit, meque contra tenus se adorantem, atque abeuntem ex. 
tra, foris manere, atque ad coenam allio et cepa bene olentem, 
oleo et garo sordidam venire praecepit, magnisque die illa effeci 


26) Alias qui. Can. — 27) Fort. émperium. Mur. 


AD NICEPHORUM PHOCAM. $57 


precibus, ut munus meum , quod saépe aspernatus erat, digna- 
retur accipere. Residentibus itaque nobis ad mensam sine lati- 
tudine longam pallingi ?*) latitudine rectam, longitudine se- 
minudam, ex Francis, quo nomine tam Latinos, quam 'eu-. P. 484 
tones comprehendit, ludum habuit: rogavitque me, ut quo in Col. 1 
loco Episcopatus mei civitas esset, quove nomine frueretur, 
edicerem. — Cui Cremona, inquam, Eridano fluviorum Italiae 
Regi satis vicina; et quia Imperium tuum chelandia eo mittera 
properat, prosit mihi te vidisse, prosit agnovisse, da pacem loco, 
ut perte saltem possit subsistere, qui tibi non potest resistere. Sed 
vafer ille haec εἰρωνικῶς me dixisse cognovit, submissoque vultu se 
ita facturum promisit, iuravitque mihi per Sancti sui virtutem Im. 
peri, nil me mali passurum, sed prospere suis cum chelandiis 
usque in Ánconitanum portum cito perventurum; et mihiid tunso 
digitis pectore iuravit. Verum quam impie peieraverit, animad-B 
vertite. Haec acta, haec dicta sunt decimo tertio Kalendas ÀÁu- 
gusti, secunda feria, quo ex die usque in nonum stipendiorum 
nihil ab eo recepi, cum tanta esset Constantinopoli fames, ut 
viginti quinque asseclas meos, et quatuor custodes Graecos tri- 
bus aureis una coena nequirem reficere. Quarta feria ipsius hebdo- 
madae Nicephorus Constantinopolim egreditur, in Assyrios pro- 
fecturus. Quinta feria frater suus me accersivit, quem ita con- 
venit. Sancto Imperatore praemisso, domi hodie dispositionis 
eiusdem causa subsiiti; nune si te Sanctam Imperatorem vi- 
sendi desiderium obtinet, etsi quidquam, quod nec dum prodi- 
deris habes, edissere, Cui inquam : Nec Sanctum Imperatorem vi- C 
dendi, nec rei novae narrandae habeo causam, unum-hoc peto, 
secundum Sancii Imperii promissionem, ut chelaendiis in Anco- 
nitanum portum usque deducar, Quo audito (ut sunt Graeci 
per caput alterius semper iurare parati) per Imperatorium caput, 
per vitam propriam, per liberos, quos Deus ita, ut verum dixit, - 
conservet, seid completurum iurare coepit, Cui cum quando? 
dicerem; mox discedente, inquit, Imperatore: Delongaris enim, 
sub cuius manu navium est omnis potestas, recedente Sancto 
Imperatore, curam tui aget, Hac spe ludificatus, laetus ab eo 
recessi, Post sequentem vero diem, sabbato scilicet, in Umbriam, D 


29) Alias pali vel palmi. Cas. 


858 LUITPRANDI LEGATIO 


qui est locus decem et octo milliaribus Constantinopoli distans, 
Nicephorus me accersiri iubet, cui et ait: Putabam te quidem vi- 
rum magnum et honestum ea gratia huc venisse, ut completa 
omnimodo voluntate mea perpetuam inter me et dominum taum 
constitueres amicitiam. Et quoniam ob cordis tui duritiem id 
facere nolis, unum saltem, quod facere iusta ratione possis, effi. 
cito; scilicet dominum tuum Principibus Capuano et Beneven- 
tano, servis meis, quos oppugnare dispono, nullum consilium 
collaturum. | Sua qui non largitur, nostra saltem dimittat. 
Nova res est, quod eorum patres et avi nostro [mperio tributa 
dederunt; at id istos brevi tempore facturos Imperii nostri ex- 
Eercitus laborabit. Cui inquam: Principes isti spprime nobiles 
et domini mei sunt milites; qui si senserint exercitum tuum su- 
per eos irruere, eis copias mittet, quibuscum tuos conterere, 
et duo 1114 themata, quae ultra mare habes, tibi praevslebunt 
euferre. Tunc bufonis in modum tumefactus, et commotus, 
Discede, inquit. Per me, per qui me talem genuere perentes, 
faciam, ut aliud dominus tuus, quam desertores servos defen- 
dere cogitet. Cumque abirem, iussit interpreti, me sibi convi- 
vam fieri: accitisque. eorumdem Principum fratre et Byzantio 
Col. 2 Barisiano, magnas in vos, gentemque latinam et Teutonicam 
contumelias evomere iussit Verum cum a sordida coena ipse 
discederem, nunciis interposilis, clam mihi mandaverunt, et 
juraverunt , se quae latraverant non sponte, sed Imperatore vo- 
lente et comminante dixisse. Sed et idem Nicephorus in ea- 
dem coena me interrogavit, si vos perivolia, id est brolia vel si 
perivoliis onagros, velcaetera animalia haberétis. Cui cum vos 
brolia, et in broliis animalia, onagris exceptis, habere affirma- 
rem: ducam te, inquit, in nostrum perivolium, cuius magnitu- 
dinem, et onagros, id est silvestres asinos, te vidisso miraberis. 
BDuctus itaque in perivolium satis inagnum, inontuosum, fru- 
ciuosum, minime amoenum, cum pilestus equitarem, meque 
Coroplates a longe prospiceret , filio celeriter directo, mihi man- 
davit, fas non esse quempiam, ubi lmperator esset, pileatum, 
eed teristratum incedere. Cui mulieres, inquam, nostrae tiara- 
tae et teristratae, viri equitant pileati. Nec decet vos compel- 
lere patrium me hic mutare morem: cum vestros nos adeuntes 
patrium morem tenere sinamus: mamicati enin, fssciati, fibu- 


AD NICEPHORUM PHOCAM. 859 


lati, 39) criniti, talari' tunica induti penes nos equitant, ince- 
dunt, mensae assident, et, quod nostris omnibus nimis turpe vi- 
detur, ipsi soli capite operto Imperatores nostroá$ deosculantur. 
Quod non amplius fieri Deus permittat, tacitus dixi. RBevertereC 
ergo, inquit: quod cum facerem, occurrunt mihi commisti ca- 
preis, quos ipsi dicunt, onagri. Sed quaeso quales onagn? 
quales sunt Cremonae domestici. Color idem, forma eadem, au. 
riti itidem, vocales similiter cum rudere incipiunt, magnitudo 
non dispar, velocitas una, dulces lupis aeque; quos cum vide. 
rem, coéquitanti Graeco inquam: huiusmodi numquam in Saxo- 
nia vidi. Si, inquit, Dominus tuus Sancto Imperatori morige- 
ratus faerit, multos illi huiusmodi dabit, eritque illi non parva 
gloria, cum ipse possidebit, quod nemo dominorum decessorum 
snorum.vidit. Sed mihi credite Domini mei Augusti, confrater - 
et Coépiscopus meus Dominus Antonius potest non inferioresD 
dare, ut commercia testantur, quae fiunt Cremonae: atque ipsi 
non onagri, sed domestici; non vacui, sed onerati procedunt... 
Sed cum ea superius scripta verba idem Nicephoro nunciasset, 
transmissis mihr duabus capreis, ut abirem licentiam dedit. Iu 
crastinum autem Syriafn versus profectus. Sed cur exercitum 
nunc in Ássyrios duxerit, quaeso advertite. Habent Graeci et 
Saraceni libros, quos ὁράσεις, sive visiones Danielis vocant; 
ego autem Sibyllinos: in quibus scriptum reperitur, quot annis 
Imperator quisque vivat: quae sint futura, eo imperitante, tem- 
pora, pax, an simultas, secundae Saracenorum res an adver- 
sae. Legitur itaque, huius Nicephori temporibus Assyrios Grae- E 
cis non posse resistere, huncque septennio tantum vivere: post 
cuius obitum Imperatorem isto deteriorem (sed timeo quod inve- 
niri non possit) et magis imbellem debere surgere; cuius tem- 
poribus praevalere debent adeo Assyrii, ut in Chalcedoniam usque, 
quae distat Constantinopoli haud longe, potestative cuncta de- 
beant obtinere. Considerant enim utrique tempora, uua eadem- 
que re Graeci animati insequuntur, Saraceni desperati non re- 
sistunt: tempus expectantes, cum οἱ ipsi iusequantur , Graeci 
iterum non resistunt 99). Sed Hippolytus quidam Siciliensis Episco- P. 485 


pus eadem scripsit, et de Imperio vestro, et gente nostra, no- Co. 1 


.29) Alias vipolati. Can. $0) Alias interim non resistant. Can. 


$60 LUITPRANDI LEGATIO 


stram nunc dico omnem, quae sub vestro Imperio est, gentem: 
atque utinam verum sit, quod de praesentibus scripsit iste tem- 
poribus. Caetera, ut scripsit, sunt usque huc completa, quem- 
admodum per ipsos, qui horum librorum scientiam habent, 
audivi: et ex multis eius dictis unum id proferamus in medium. 
Ait enim nunc completum iri scripturam, quae dicit: “έων καὶ 
σκύμνος ὁμοδιώζουσιν ὄναγρον Graece ita, Latinum autem sic: 
Leo et Catulus simul exterminabunt onagrum, cuius interpre- 
tatio secundum Graecos: leo, id est Romanorum sive Graecorum 
Blmperator, et Catulus Francorum scilicet Rex, simul his prae- 
' sentibus temporibus exterminabunt onagrum, id est Saracenorum 
Regem Africanum. Quae interpretatio €o mihi vera non videtur, 
quoniam Leo et Catulus, quamvis disparis magnitudinis, unius 
tamen sunt naturae, et speciei, seu moris: atque, ut mihi mea 
scientia suggerit, si leo Graecorum Imperator, inconveniens est, 
ut catulus sit Francorum Rex: quamvis enim utrique homines 
sint, sicut leo et catulus uterque animalia; distant tamen mo- 
ribus tantum, non dico solum quantum species speciebus, sed 
Cquantum sensibilia insensibilibus. Catulus a leone nil nisi tempo- 
re distat, forma eadem, rabies una, rugitus idem. Graecorum 
Rex crinitus, tunicatus, manicatus, teristratus, mendax, dolo- 
sus, immisericors, vulpinus, superbus, falso humilis, parcus, 
cupidus, allio, cepe, et porris vescens, balnea bibens: Franco- 
rum Hex contra pulchre tonsus, a muliebri vestitu veste diver- 
sus, pileatus, verax, nil doli habens, satis ubi competit miseri- 
Cors, severus ubi oportet: semper vere humilis, nunquam par- 
cus, non allio, cepis, porris vescens, ut possit animalibus eo 
parcere, quatenus non manducatis, sed venundatis pecuniam 
congreget. Audistis differentiam, nolite hanc interpretationem 
suscipere: aut enim futura est, aut haec vera non est: impossi- 
bile est enim, ut Nicephorus, sicut ipsi mentiuntur, sit Leo, et 
DOto sit Catulus, qui simul exterminent aliquem.  Ánte enim 
pererratis amborum finibus, exul, aut Árarim Parthus bibet, 
ant Germania Tigrim, quam Nicephorus et Olto amicitia coéant 
et foedera iungant, Audistis Graecorum, audite nunc Luitprandi 
Cremonensis Episcopi interpretationem: dico autem, et non so- 
Jum dico, sed affirmo, si scriptura haec praesentibus est im- 
plenda temporibus; Leo et Catulus, pater, et filius, Otto, et 


AD NICEPHORUM PHOQCAM. $61 


Otto in nullo dispares, tempore distantes tantum, simul hoc 
praesenti tempore exterminabunt onagrum, id est silvestrem asi- 
num Nicephorum: qui non incongrue silvestri asino comparatur, 
ob vanam et inanem gloriam, incestumque Dominae et Com- 


matris suae conjugium. Si onager iste nunc a leone et catuloE 


nostro Ottone, et Ottone, patre scilicet, et filio, Augustis Bo- 
manorum Imperatoribus exierminatus non fuerit, nec quod Hip- 
polytus scripsit verum exit: Graecorum enim illa superior abii- 
cienda interpretatio est. Sed, o Iesu bone, Deus aeterne. Ver- 
bum Patris, qui nobis indignis loqueris non voce, sed inspira- 
tione, nullam aliam interpretationem, quam meam in. hac senten- 
lia velia. lube utleo et catulus isti hunc exterminent, et hu- 
milient onagrum corpore, quatenus in se reversus, dominisque 
suis Basilio et Constantino Imperatoribus subditus, in die Do- 
mini spiritus sit salvus. Sed Astronomi hoc idem de vobis et 
Nicephoro praenunciant. Res, inquam, mira. Cum quodam sum 
locutus Ástronomo, qui vestram, Domini mei Áugusti, aequivo- 
cique vestri Áugusti formam, inores, ut sunt, vere dixit; cun- 
ctaque mea praeterita quasi praesentia dixit. Nec praeteriit 
quisquam amicorum, vel inimicorum, de quibus mens mihi sug- 
gessit ut interrogarem, cuius babitum, formam et mores nou 
diceret. Quidquid calamitatis mihi boc in. itinere accidit, futu- 


Col. 2 


rum esse praedixit, Sit mendacium omen 31), quod dixit;B 


unum, quaeso, solummodo sit verum, quod vos esse facturos 
Nicephoro praedixit, fiat utinam, utinam fiat, et tum nil me mali 
passum esse intelligam. Scribit etiam praefatus Hippolytus, Grae- 
cos non debere Saracenos, sed Francos conterere: qua lectione 
Saracenj animali, ante triennium cum Manuele Patricio, Nice- 
phori nepote, iuxta.Scyllam et Charybdim in mari Siculo, bel- 
lum parant; cuius immensas copias cuin prostravissent, ipsum 
comprehenderunt, capiteque truncum 9?) suspenderunt: cuius 
socium et commilitonem cum caperent, qui neutrius erat generis, 
occidere sunt dedignati, sed vinctum ac longa custodia imace- 


ratum tanti vendiderunt, quanti nec ullum huiusmodi mortalesC 


sani capitis emerent. Nec infirmiori animo, eadem cogfirgati 
lectione, haud multo post Magistro Exarchontae occurrunf, quem 


81) Fort. omne. Cas. 82) Fort. truncatum, Muvyr. 





$62 . LUITPRANDI LEGATIO 


dum in fugam verterent, eius copias omnibus modis contrive- 
runt. Est et aliud, quod nunc Nicephorum compulit copias in 
Assyrios ducere: Árgorum enim omnem regionem , instans tem- 
pus, Deo iubente; eo usque fames attrivit, ut neque tritici duo 
Papienses sextarii aureo comparentur, hocque ubi ubertas quasi 
regnat. Hanc pestem, muribus cooperantibus, ita dilatavit, ut 
messionis tempore, quidquid ubique terrarum annonae erat, mi- 
nimo dato pretio, possessoribus eiulantibus, congregarit. Quod 
cum iuxta Mesopotamiam faceret, ubi frugum copia muribus ab- 
sentibus creverat, arenae maris multitudini annonae multitudi- 
 Dnem coaequavit. Jgitur cum vili hoc commercio turpiter fames 
ubi desaeviret, octoginta millia mortalium, obtentu militiae se- 
cum congregavit, quibus per continuum inensem, quod uno 
emerat aureo, duobus vendidit. Hae sunt, domine mi, res, quae 
Nicephorum copias in Ássyrios nunc ducere compulerunt. Sed 
quales, quaeso, copias? Vere, inquam, non homines, sed ho. 
minibus similes: quibus lingua tantum procax, sed frigida bello 
dextera. Non inspicit in his Nicephorus qualitatem, sed solam 
quantitatem: quod quam periculosum illi sit, tum sero poenite- 
Ebit eum, cum imbelles plurimi, multitudine animati, a nostris 
perpaucis bella scientibus, immo sitientibus conterentur. Cum 
obsiderilis Bareas, trecenti tantummodo Ungari iuxta 'Thessalo- 
nicam quingentos Graecos comprehenderunt, et in Ungariam du. 
xerunt. Quae res, quia prospere successit, compulit ducentos 
Ungariorum haud longe Constantinopoli in Macedonia similiter 
facere: ex quibus, cum incaute per angustam redirent viam, 
quadraginta sunt capti; quos nunc Nicephorus de custodia edu- 
ctos, pretiosissimisque vestibus ornatos, patronos sibi-et de- 
P. 486 fensores paravit, secum in Assyrios ducens. Verum qualis sit 
Col. 1 (ius exercitus, hinc potestis coniicere, quoniam qui caeteris 
praestant, Venetici sunt et Amalphitani. Nunc, his omissis, 
quid mihi acciderit animadvertite. Sexto Kalend. Augusti extra 
Constantinopolim in Umbria a Nicephoro licentiam accepi ad vos 
redeundi: cumque Constantinopolim venirem, Christophorus Pa- 
tricius Eunuchus, qui Nicepliori vicem eodem gerit, mihi man- 
davii, non posse me tunc recedere, quia Saraceni tunc occupa- 
verunt more, et Ungarii terram: expectanduin mihi esse, donec 
ipsi discederent: sed utrumque, proh dolur, fuit mendacium. 


AD NICEPHORUM PHOCAM. 363 


Tunc appositi sunt custodes, qui mihi et meis a domo mea exitum 
prohiberent. Latinae linguae pauperes, qui me eleemosynarum gra- B 
tia adierupt, comprehendentes ceciderunt , custodiae tradiderunt: 
Graecolonon meum, id est Graecae linguae gnarum, non permitte- 
bant egredi, saltem ut sumptus emeret, sed cocum solum Graecae 
linguaeignarum: qui non signorum signis, sed digitorum, seu capitis 
nutibus cum venditore emptor loquebatur; tantique nummis eme- 
bat quatuor, quanti Graecolonon obsonium uno. Et cum amico- 
rum quidam aromata, pones, vinum, poma mitteret; solo cun- 
cta fundentes, nuncios colophis satis oneratos dimiserunt. Et 
nisi divina pietas parasset in conspectu meo mensam adversus 
eos, qui tribulant me, una mihi parata mors foret accepta, Sed 
qui permisit tentari, dedit tunc misericorditer pati.  Huiusce— 
modi me periculum secundo Nonarum [unii usque ad sextam No- C 
nas Octobris, Constantinopoli diebus scilicet centum viginti ma- 
ceravit. Verum ut augerentur calamitates meae, in Assumptione 
Sanctae Dei Genitricis et Virginis Mariae, meo omine non bono 
venerunt Domini Apostolici, et universalis Papae Ioannis nuncii 
cum literis, quibus rogabant Nicephorum Imperatorem Graeco- 
rum, ut parentelam firmamque amicitiam faceret cum dilecto, 
epirituelique filio suo Ottone Romanorum Imperatore Augusto. 
Quae vox, quae inscriptio secundum Graecos peccatrix, et te- 
meraria, quomodo latorem non occiderit; cur priusquam laede- 
retur, non oppresserit, qui in aliis rebus saepe videor spermo- 
Jogus et multisonus, in hac, ut piscis, videor insonus. Obiur-D 
gabant Graeci mare, imprecabantur aequori, plus iusto miran- 
tes, cur peccatum illud portare potuerit, cur fretam dehiscens 
navim non obsorbuerit, Imperatorem, inquiunt, universalem 
Romanorum, Augustum, magnum, solum Nicephgrum scripsisse 
Graecorum, hominem quemdam barbarum, pauperem Romano- 
rum non piguit. O caelum, o terra, o mare! Sed quid, in- 
quiunt, faciemus hominibus istis sceleratis, criminosis. Paupe. 
res sugt, etsi eos occidimus, manus nostras sanguine vili pol-— 
luimus; panhosi sunt, servi sunt, rustici sunt; si eos flagellamus 
non ipsos, sed nos dedecoramus, qui nec Romana scutica deaurata, 
nec huiusmodi sunt crucibus disni, O utinam alter Episcopus, E 
alter Marchio esset». culeis enim suti póst acerbos virgarum ictus, 
post barbae seu cepillorum distractionem , in mare demergeren- 


$64 .- LUITPRANDI LEGATIO 


tur. Sed serventur, inquiunt, et quousque Sanctissimus Impe- 
rator Romanorum Nicephorus haec resciscat mala, gravi custo- 
dia macerentur, Dum haec resciscerem, felices eos, quoniam 
pauperes; me infelicem ,. quia divitem , iudicavi. Cum domi es- 
sem, mea me voluntas pauperem excusabat; ; Censtantinopoli ve- 
ro positus, Croesi me habere divitias timor ipse dicebat, Sem- 
Col. 2 per mihi pauperies gravis, tunc visa est levis, tuno accepta, tunc 
amplectenda. Amplectenda utique, quae suos perimj, subiectos 
sibi flagellari non patitur. Et quia haec paupertas Constantino- 
poli solum suos ita defendit, eodem sit solummodo. diligenda. 
Igitur, Apostolicis nunciis in carcerem traditis, publicana illa 
epistola Nicephoro in Mesopotamiam miititur; unde usque ad 
quintum Idus Septembris non est reversus qui afferret apologe- 
ticum nuncium. Qua die cum rediret, et me lateret, post bi- 
duum, decimo octavo scilicet Kalend. Octobris, precibus mu- 
neribusque effeci, ut vivificum atque salutiferum adorarem lignum: 
ubi tauto in tumultu populi clam custodibus quidam me adierunt, 
qui mentem meam lugubrem furtivis sermonibus hilarem reddi- 
Bderunt, Decimo quinto autem Kal. Octobris, mortis vitaeque 
medius, ad palatium sum convocatus, Cumque ad Christophori 
Patricii Eunuchi pracsentiam venirem, benigne me suscipiens, mi- 
hi cum tribus aliis assurrexit: quorum huiusmodi fuit narratio-: 
nis initium: Ostendunt pallor in ore sedens, macies in oorpore. 
toto, crinitum caput, prolixa contra morem barba, immensum 
cordi tuo inesse dolorem, eo quod redeundi ad Dominum tuum 
terminus est dilatatus. Verum ne Sancto Imperatori, neve nobis 
succenseas, oramus. Reddimus autem tarditatis tuae causam. 
Papa Romanus (si tamen Papa est vocandus, qui Alberici filio 
Capostatae, adultero, sacrilego, communicavit, comministravit) 
literas nostro Sanctissiino Imperatori se dignas, illoque indignos 
misit, Graecorum illum, et non Romanorum Imperatorem vo- 
cans: quod tui domini consilio actum non est ἀμφίσβητον. Quod, 
inquam mecum, verbum audio? perii: haud dubium est, quia. 
in praetorium recta proficiscar via. Sed Papa, audi, aiunt, omnium 
hominum stolidior, scimus dicere vis, nosque id profitemur. 
ΑΙ ego nonid aio, Audi ergo: sed P'apa fatuus, insulsus ,-igao- 
rat Conslantinum Sagctum Imperialia scdptra huc transvexisee, 
Senatum omnem, cunctamque Homanam zoiliiam. Bomae vero 





AD NICEPHORUM PHOCAM, 065 


vilia mancipia, piscatores scilicet, cupediarios, aucupes, no- 


thos, plebeios, servos tantummodo dimisisse, Numquam illeD 


hoc nisi tui suggestione scriberet Regis; quod quam periculosum 
ambobus fuerit, nisi resipuerint, proxima tempora declarabunt, 
Sed Papa, inquam, simplicitate clarus, ad laudem hoc Imperato- 
xis, non ad contumeliam scribere putavit, Constantinum Roma- 
num Imperatorem cum Romana militia huc venisse, ac civitatem 
istam suo ex nomine condidisse certo scimus; sed quia linguam, 
mores, vestesque mutastis, putavit Sanctissimus Papa ita vobis 
displicere Romanorum nomen, sicut et vestem; quod in futuris 
vita comite ostendetur epistolis; quarum superscriptio haec erit: 
Ioannes Papa Bonfanus Nicephoro, Constantino, Basilio, magnis 


Romanorum Imperatoribus atque Áugustis, quod quia nam di-E 


xerim, quaeso, advertite, Nicephorus periurio atque adulte- 
rio Regni apicem est adeptus; et quoniam Christianorum omnium 
salus ad Romani Papae pertinet sollicitudinem, mittat Nicephoro 
Dominus Papa epistolam sepulcris omnino similem, quae foris 
sunt dealbata, intus plena sunt ossibus mortuorum: improperet 
ili intrinsecus, qualifer periurio et adulterio acceperit super 
Dominos suos monarchiam, invitet eum ad Synodum, et, si non 
venerit, anathemate feriat. Si superscriptio huiusmodi non fue- 
rit, nec ad ipsum usque feretur. Nunc ad propositum redea- 
mus. Superscriptam ex superscriptione promissionem a me me- 
morati Principes cum audissent, nil inesse doli putantes, Grates 
tibi persolvimus, aiunt, o Episcope: decet enim sapientiam tuam 
tantis mediatricem intercedere rebus, solus es ex Francis, quem 
nunc diligamus; sed cum depravata, te hortante, correxerint, 
et ipsi diligentur: tuque iterum ad nos cum veneris, non indo- 
natus abibis. Corona aurea sceptroque cum huc ultra rediero, 
me Nicephorus donabit, tacitus dixi, Sed hic, inquiunt: vult 
Dominus tuus Sanctissimus cum Imperatore firmare amicitiam foe- 
dere nuptiarum? Cum huc venirem, voluit, inquam; sed quia 


P. 487 
CoL 1 


me diu hic morante literas non recepit σφάλμα, id est vitium aB 


vobis, meque captum putat et vinctum, aestuatque animus eius 
totus, ut Leaenae, catulis raptis, donec vindictam iusta faciat 
acerbitate, et nuptias abhorreat, atque iram in vos evomat, Si 
ceperit, inquiunt, non dicimus Italiam, sed nec ipsa capiet euin, 
in qua ortus est, pauper, et gunnata, id est pellicea. Saxonia, 


866 LUITPRANDI LEGATIO 


pecunia, qua pollemus, omnes nationes super ipsum invitabi- 
mus,'et quasi Keramicum 33), id est vas fictile, quod. confra- 
ctum reformari nequit, confringemus. Et quoniam te in deco-- 
rem suum quaedam pallia emisse putamus, ut in medium pro- 
ferantur, edicimus, quae sunt vobis digna, plumbea notentur 
bulla, vobisque sinantur, quae vero xoàvoutvao, id est nationi- 
Cbus omnibus, prae nobis llomanis, prohibita, pretio reddito, 
auferantur. Quod cum fieret, quinque mihi pretiosissimas pur- 
puras abstulerunt: indignos vos, omnesque litalos, Saxones, 
Francos, Bagoarios 33), Suevos, immo cunctas nationes huius- 
modi veste ornatos incedere iudicantes, Quod quam indecorum, . 
quamque contumeliosum sit, molles, effoemínatos, manicatos, 
tiaratos, teristratos, mendaces, neutros 95), desides, purpura- 
tos incedere; heroas vero, viros scilicet fortes, scientes bellum, 
fidei, charitatisque plenos, Deo subditos, virtutibus plenos non: 
quid est, si non haec contumelia est? Sed ubi est, inquam, 
Dimperatorius sermo? ubi Imperialis promissio? cum enim illi 
valedicerem, rogavi, ut in Ecclesiae honorem quantivis pretii 
me permitteret pallia emere. Qui ait, qualia vis et quanta? 
σοιύτητα καὶ ποσύτητα, id esi qualitatem et quantitatem poners 
differentiam plane non posuit, ut diceret, his, et illis exceptis, 
Testis est Leo Coroplates frater eius; testis est et interpres Evo- 
disius, Ioannes, Bomanus; testis sum ipse, qui, .quod Imperator 
diceret, etiam si interpres abesset, intellexi; sed χωλυόμενα, 
id est prohibita sunt haec, inquiunt. Et cum, quae asseris, Im- 
perator diceret, de talibus saltem, ut somniares, non potuit co- 
gitare: ut enim divitiis, sapientia; ita et caeteris nationibus 
Epraestare veste debemus: ut quibus est singularis in virtutibus 
gratia, sit singularis et in pulcritudine vestis, Haud quaquam 
singularis, inquam , haec vestis fieri potest, cum penes nos obo- 
lariae mulieres et mandrogeruntes his utantur. Unde, inquiunt, 
vobis? A Veneticis, et Amalphitanis institoribus, inquam, qui 
nostris ex victualibus, haec ferendo nobis, vitam nutriunt suam, 
Sed non amplius hoc facient, aiunt. Scrutabuntur plane, et si 
quid huiusmodi inventum fuerit, verberibus caesus, crine tonsus 
poenas dabit, Temporibus, inquam, beatae memoriae Constan- 


83) κεραμοῦ. Cam. 94) Alias Baioarios. Mur. 8385) Eunuchos 
intelligit Can. ] 


AD NICEPHORUM PHOCAM, 867 


tini Imperatoris huc veneram, non Episcopus, sed Diaconus; nec Col, 2 
ab Imperatore, aut Rege, sed a Berengario Marchione missus, et 
multo plura ac pretiosiora pallia emi: quae neque scrutata, nec 
a Graecis visa, nec plumbo sunt signata. Nunc, Deo miserante, 
Episcopus, et a Magnificis Imperatoribus Ottone, et Ottone, pa- 
tre, εἰ filio missus, tanto inhonestior, ut Veneticorum more pal- 
lia mea notentur, et quae quantivis pretii videntur, auferantur, 
cum in Ecclesiae mihi commissae usus ferantur, Non taedet vos 
contumeliarum mearum, immo dominorum meorum,'in quibus 
contemnor? quod sum custodiae traditus, quod fame sitique 
cruciatus, quod non ad ipsos redirem hucusque retentus, nisi 
etiam ad cumulum dedecoris eorum propriis expolier rebus? 
auferte saltem, (quae sunt empta, dimittite) quae sunt dono ab 
amicis donata, Constantinus, inquiunt, Lnperator, homo lenis, 
in palatio manens perpetuo, huiusmodi rebus amicas sibi natio- B 
nes effecerat: Nicephorus vero Basileus, homo ταχύχειρ, id est mi-. 
litiae deditus, palatium, ceu pestem abhorret; et vocatur a no- 
bis prope simultatis amator, atque argumentosus, qui non pre- 
tio sibi gentes amicas, sed terrore et gladio sibi subditas facit. 
Átque ut cognoscas, quanti dominos tuos Reges habeamus , quae 
data sunt coloris huiusmodi, et quae empta, via eadem ad nos 
revertentur. His dictis, atque completis κρυσοβούλιον, id estC 
epistolam auro scriptam et signatam mihi dederunt, vobis defe- 
rendam, sed non vobis dignam, ut mens credit mea. Tulerunt : 
autem et alias literas argento signatas, atque dixerunt: Papam 
vestrum Imperiales recipere literas indignum esse diiudicamus. 
Mittit autem illi Coroplates, Imperatoris frater, non per suos 
pauperes nuncios, sed per te epistolam se satis dignam, ut, nisi 
resipuerit, funditus se periisse cognoverit, lianc cum accepissem, 

, vale mihi dicentes, dimiserunt, oscula praebentes satis iucunda, 
salis amabilia, Sed dum recederem, legationem mihi non me, 
sed illis satis dirigunt dignam, scilicet quod mihi soli, meisqueD 
equos darent, Sarcinis nullum: sicque nimis, ut res poscebat 
turbatus, διασώστῃ, id est ductori meo, quinquaginta aureorum res 
pretio dedi. Et cum non haberem, quod pro malefactis Nice- 
phoro tunc redderem, hos in pariete invisae domus meae et in 
mensa liguea versiculos scripsi: 


968 LUITPRANDI LEGATIO 


"frgolicum non tuta fides: procul esto Latine. 
Credere, nec mentem verbis adhibere memento. 
Vincere dum possit, quam sancte peierat reos! 
Marmore quae vario magnis patet alta fenestrüs 
Haec inaquosa domus, concluso pervía soli, 
Frigora suscipiens , aestum nec saeva repellens, 
Praesul ab Ausonia Luitprandus in urbe Cremona 
Constantinopolim pacis profectus amore 
Quattuor aestivis concludor mensibus istic: 
E Induperator eninv Bareas 99) conscenderat Otto, 
Caede simul, flarumisque sibi loca subdere tentans, 
Sed precibus remeat Romanas victor ad. urbes 
Inde meis. .Nurum promisit Graecia mendax, 
Quae nec nata foret , nec me venisse doleret, 
JNec rabiem INicephore tuam perpendere quirem, 
Privignam prohibes, qui nato iungere herili. 
Imminet ecce dies furiis cum pulsus acerbis, 
JNi Deus avertat, toto Mars saeviet orbe, 
Crimine, paxque tuo cunctis optanda silebit. 
P. 488 His conscriptis versibus sexto Nonas Octobris hora decima ex 
Col. 1 1} quondam opulentissima et florentissima, nunc famelica, per- 
jura, mendace, dolosa, rapace, cupida, avara, cenodoxa civi- 
tate cum diasoste meo lintre egressus, diebus quadraginta et no- 
vem, asinando, ambulando, equitando, ieiunando, sitiendo, su- 
spirando, flendo, gemendo Naupactum veni, quae est Nicopo- 
leos civitas: in qua diasostes meus me deserens duabus parvis 
impositum navibus duobus me mandatoribus, qui Hydruntem me 
per mare conducerent, commendavit, Verum cum entolin, id 
est praeceptum ius captionis ἃ Graecorum Principibus non ha- 
berent, ubiubi spernebantur: nec iam nos ab ipsis, sed ipsi a 
Bnobis alebantur. Quam saepe illud Terentianum mecum stoma- 
chabar: Tutore opus est, quos defensores paras. Igitur Nonis 
Kalend. Decemb. Naupactum egressus, biduo ad Offidarim 97) 
fluvium usque perveni, ut 38) meis comitibus non in naviculis, 
quae eos capere non poterant, residentibus, sed secus litus per- 
gentibus, Positi itaque in Offidaro flumine, Patras alio maris in 
litore decem et octo milliaribus distare prospeximus: quem Ápo- 
stolicae passionis locum, quia Constantinopolim ascendendo visita- 
vimus, adoravimus: nunc eum visitare et adorare (confiteor 


36) Fort. Barim, sive Barium. Mur. — 37) Alias Ophidarin. Can. 
938) Locus imperfectus. Mur. 


AD NICEPHORUM PHOCAM. - 869 


peceatum meum) distulimus. Fecit hoc, Domini mei Augusti, 
revertendi ad vos, et videndi ineffabile desiderium ; et ni hoc 
solum esset, perpetuo, ut puto, perierim, Puguavit contra meO 
insensatum Auster mare flatibus ab imis turbans sedibus. Quum- 
que hoc continuis diebus ac noctibus faceret, pridie Kalend. 
Decembris, ipso scilicet passionis die, intellexi meo mihi hoc 
accidisse delicto. Sola vexatio intellectum dedit auditui. Fa- 
mes quippe nos vehementer oppresserat. Terrae incolae ut no- 
stra nobis auferrent, interficere nos cogitabant; mare ne effuge- 
remus, fluctibus aestuabat. Tum conversus ad Ecclesiam, quam 
videbam, [flens et eiulans inquam: Sancte Andrea Apostole, 
compiscatoris, confratris, et coapostoli tui Simonis Petri sum 
servus,  Pessionis tuae locum non abhorrui, nec superbia de- 
clinavi: urit me domum redeundi Augustalis visio, AugustalisD 
amor. Si te ad indignationem commovit peccatum meum, eli- 
ciat ad misericordiam meorum meritum Áugustorum, Non ha- 
bes, fratri quod conferas; confer diligentibus fratrem Augustis, 
inhaerendo ei, qui omnia novit, Nosti tu quanto labore et su- 
dore, quantisque vigiliis et impensis Romanam fratris tui Pe- 
tri Apostoli Ecclesiam ex impiorum manibus ereptam ditaverint, 
honoraverint, exaltaverint, et in statum proprium reformave- 
rint. Si mea me praecipitant opera, ipsorum saltem liberent me- 
rita: quosque vult praedictus, fide et sanguine frater tuus Ápo— 
stolorum Princeps Apostolus Petrus, in aliis rebus gaudere et 
prosperari, in hac, id est, in me, quem ipsi direxerant, minime 
contristari. Non est, Domini mei Áugueti Imperatores, verum E 
dico, non est adulatio haec, néc consuo nunc pulvillos sub cu- 
bito manus; res, inquam, vera est: post biduum vestris meritis 
tanta est fretum tranquillitate sedatum, ut, cum nautae a nobis 
aufugerent, ipsi Leucaten usque navigaremus, milliaribus sci- 
licet centum et quadraginta nibil discriminis aut t.istitiae pa- 
tientes, nisi parum in faucibus fluminis Acheloi; ubi discurren- 
tes velociter fluctus eius maris unda reverberat, Quid ergo, 
praepotentes Augusti, retribuetis Domino pro omnibus, quae Col. 9 
retribuit in me vobis? dicam quid. Hoc Deus vult, hoc petit; 
et quamvis sine vobis hoc Íacere possit, vult tamen huius rei 
esse hypurgos, id est ministros: ipse enim quod ei offeratur dat; 
custodit quod exigat, ut possit coronare quod praestat. Adver- 


Leitprandi Legatio. 24 


8970 LUITPRANDI LEGATIO 


tite igitur quaeso. Nicephorus cum omnibus Ecclesiis homo sit 
impius, livore, quo in vos abundat, Constantinopolitano Pa- 
triarchae praecepit, ut Hydruntinam- Ecclesiam in Archiepisco- 
patus honorem dilatet, nec permittat in omni Apulia seu Calabria 
Latine amplius, sed Graece divina Mysteria celebrari. Mercatores 
dicit fuisse praeteritos 'apas, et Spiritum Sanctum vendidisse, quo 
Bvivificantur et reguntur omnia, qui replet Orbem terrarum, qui 
scientiam habet vocis, qui est cum Deo Patre et Filio eius lesu 
Christo coaeternus, et consubstantialiter, sine initio, sine fine, 
permanens verus, qui pretio non aestimatur, sed a mundis corde 
tanti emitur, quanti habetur. Scripsit itaque Polyeuctus Con- 
stantinopolitanus Patriarcha privilegium Hydruntino Episcopo, 
quatenus sua auctoritate habeat licentiam Episcopos consecrandi 
in Acirentila, Turcico, Gravina, Maceria, Tricario, qui ad 
consecrationem Domini Apostolici pertinere videntur. Sed quid 
hoc memorem, cum ipsa Constantinopolitana Ecclesia nostrae 
Sanctae Catholicae atque Apostolicae Ecclesiae Romanae merito 
Ceit subiecta? Scimus, immo videmus Constantinopolitanum Epi- 
scopum pallio non uti, nisi Sancti Patris nostri permissu, Ve- 
rum cum impiissimus Albericus, quem non stillatim cupiditas, 
sed velut torrens impleverat, Romanam civitatem sibi usurparet, 
dominumque Apostolicum quasi servum proprium in conclavi 
teneret; Romanus Imperator filium suum Theophylactum eunu- 
chum Patriarcham constituit: cumque eum Alberici cupiditas 
non lateret, missís ei muneribus satis magnis, effecit, ut ex 
Papae nomine Theophylacto Patriarchae literae mitterentur: 
qua 39) auctoritate cum ipse, tum successores eius absque Pa- 
D parum permissu pallis uterentur. Ex quo turpi commercio vi- 
iuperandus mos inolevit, ut non solum Patriarchae, sed etiam 
Episcopi totius Graeciae palliis utantur. Quod quam absurdum 
sit, censore opus non est. Est ergo meum consilium, sanctam 
fieri Synodum, et ad eamdem vocari Polyeuctum, quod si venire, 
et σφάλματα sua, id est vitia superius scripta, canonice emen- 
dare noluerit; quod sanctissimi Canones decreverint, fiat. Vos 
interim, praepotentes Augusti, ut coepistis, laborate: efficite, 
ut, si nolit vobis Nicephorus, quem canonice arguere disponi- 


89) Fort. quarum. Mur. 


AD NICEPHORUM PHOCAM. 871 


mus, obedire, audiat vos, quorum copiis non gudet cadavero- 
sus occurrere, Hoc, inquam, est, quod nos Apostolici Domini 
et commilitones nostri facere volunt. Non est a Graecis Ro- E 
manus vilis tenendus locus, quia recessit inde Imperator Con. 
stantinus; verum eo magis colendus, venerandus, adorandus, 
quia venerunt illuc Ápostoli doctores Sancti, Petrus et Paulus, 
Àc de his satis me scripsisse sufficiat, donec Deo largiente, San- 
gtissimorumque Apostolorum orationibus, ex Graecorum ereptus 
inanibus, vos adeam. Et tunc non taedeat dicere, quod hic nunc 
piguit scribere; nunc ad propositum redeamus. Octavo Idus 
Decembris Leucatem venimus, ubi ab Episcopo ipsius loci Eu- P. 489 

. pucho, sicut et ubique ab aliis, inbumanissime suscepti et tra- Col. 1 
ctati sumus. In omni Graecia," veritatem dico, non mentior, 
non reperi hospitales Episcopos. Divites sunt, pauperes sunt: 
divites aureis, quibus plena luditur arca: pauperes ministris, 
seu utensilibus, Soli mensulae assident nudae, paximacium 49) 
sibi apponentes, balneaque tunc vitro permodico non bibentes 
sed sorbillantes. Ipsi vendunt, ipsi emunt; ostia ipsi claudunt, 
ipsi aperiunt; ipsi dapiferi, ipsi agatones, ipsi capones; sed, 
ha, caupones volui scribere; verum res ipsa, quae vera est, 
veritatem etiam nolentem compulit scribere: dicimus enim, quia 
capones sunt, id est eunuchi, quod canonicum non est: sunt etB 
caupones, id est tabernarii, quod contra Canones est: quorum 

Incipit et claudit coenam lactuca tenacern, 

Claudere quae coenas lactuca solebat aporum, 
Felices eos, si paupertatem Christi haec imitaretur, pauperes 
iudicaret. Facit hoc asper nummus, et auri sacra fames  Ve- . 
rum parcat illis Deus. Hoc eo illos puto facere, quoniam eo- 
rum Ecclesiae sunt tributariae. Leucarensis mihi iuravit Episco- 
pus, quotannis Ecclesiam suam debere Nicephoro aureos centum 
persolvere, similiter et caeteras plus minusve, secundum vires 
suas. Quod quam iniquum sit, Sanctissimi Patris nostri Ioseplt 
&cta demonstrant; quia cum Aegyptum totam famis tempore trie 
butariam Pharaonis faceret, Sacerdotum terram a tributo liberamC 
esse permisit. Igitur decimo nono Kal. Decembris Leucatem ex- 
euntes, ipsique, quoniam, ut superius scripsimus, nautae effuge- 


40) Id est panem nauticum.. Mur. 


$72 *  LUITPRANDI LEGATIO 


rent, navigantes decimo quinto ad Coriphus pervenimus, ubi 
ante navis egressionem occurrit nobis strategos quidam Michaél 
nomine, Chersionitis a loco scilicet Chersona: homo ipse canus 
capite, facie hilaris, sermone bonus, risu semper iucundus, sed, 
ut post patuit, mente diabolus: quod et Deus apertis mihi mon- 
stravit indiciis, si mea tunc mens hoc potuisset coniicere; mox 
enim, ut pacem, quam corde non ferebat, mihi osculo dedit, 
tota Coriphus magna scilicet insula tremuit: nec solum semel, 
Dsed ter eadem die pertremuit. Postque triduum autem, deci- 
Col 2 mo quinto scilicet Kalend. Decembris, dum in mensa positus pa- 
nem comederem, qui ampliabst super me calcaneum suum, ve- 
xecundatus sol facinus tam indignum lucis suae radios abscondit, 
et eclipsin 41) passus Michaélem illum terruit sed non immu- 
tavit. Dicam ergo, quid illi causa amicitiae fecerim, quidnam 
ab eo pro recompensatione perceperim. Dum Constantinopolim 
ascenderem, illud vestrum pretiosissimum scutum miro opere 
deauratum et fabricatum, quod mihi Domini mei Augusti de- 
distis, caeteris cum muneribus, ut amicis meis Graecis darem, 
filio ipsius contuli. Nunc Constantinopolim rediens patrem pal- 
lio donavi pretiosissimo; pro quibus omnibus gratias distribuit 
Beiusmodi. Scripsit Nicephorus, ut quacumque hora se adirem, 
absque mora chelandio impositum Leoni Kitonitae dirigeret; quod 
ipse non fecit: verum diebus viginti me retentum non suis, sed 
propriis me stipendiis aluit, donec a praefato Leone Kitonita 
nuncius venit, qui illum cur me moraretur, obiurgavit. Verum 
cum obiurgationes meas, lamenta, et suspiria mea ferre non 
posset, recessit, meque homini tam iniquo et pessimo commen- 
davit, ut sumptus saltem me emere non permitteret, donec a 
me cortinam, librae argenti pretio dignam, acciperet: et quum 
post viginti dies inde discederem, nuncius ipse, cui cortinam 
dederam, mauclero iussit, ut post acroteria, id est promontorium 
quoddam, me positum fame perire permitteret. Hoc autem eo 
Cíecit, quoniam ne purpuras haberem absconditas, mea pallia 
regyravit: ex quibus dum unum vellet accipere, non accepit, 
O Michaéles, Michaéles, ubi vos tot simul talesque reperi! 
custos meus ille Constantinopolitanus Michaéli suo rivali me 


41) Fuine hoc anno solis eclipsin 22. Decembris Curopalates teata- 
e wr. 


AD NICEPHORUM PHOCAM, 978 


commendavit, malus pessimo, pessimus iniquo.  Michaél voca- 
tus est et diasostes meus, homo quidem simplex; cuius sancta 
simplicitas tantum mihi pene nocuit, quantum et istorum per- 
versitas, Sed ab his parvulis Michaélibus impegi in te Michaé- 
lem magnum, semieremitam, semimonachum, Dico, et verum 
dico; non proderit tibi balneum, quo te assidue potas in amore 
Beati Ioannis Praecursoris, Qui enim ficte Deum quaerunt, num- D 
quam invenire merentur. , 2... . . , $2) 


42) Caetera desunt in MS, Can, 





EXCERPTA EX HISTORIIS ARABUM 


DE EXPEDITIONIBUS SYRIACIS 
NICEPHOR1 PHOCAE ET IOANNIS TZIMISCIS. 





Christianus Lassenius Phil. Dr. lectoribus S. P. D. 


Rogwit me Vir illustris, NzebuArius, ut ad novam, quae mox 
prodibit, Leonis Diaconi editionem adornandam ex Arabicis li- 
bris, quorum consulendorum in hac urbe mihi facultas data es— 
set, excerperem quae ad res ab imperatoribus Nicephoro Phoca 
et Ioanne Tzimisce in oriente gestàs illustrandas facerent. Quam 
occasionem ad istorum temporum historiam perspiciendam ali- 
quid ex orientalibus fontibus confsréndi propter summi viri apud 
ine auctoritatem et insignem erga me benevolentiam libentissime 
arripui Diligenter igitur qui mihi praesto essent historiae orien- 
talis scriptores perlegi, ex quibus quae excerpsi, hoc ordine 
disposui. 

Primo loco exhibui excerpta ex Abulpharagiü sive Barhe- 
braei Chronico Syriaco, quod quadraginta abhinc annis publici iu- 
ris fecerunt V. V. D. D. Ὁ, 1. .Brune, professor Helmstadiensis, 
et G. G. Kirsch, rector Hofensis. Auctor Chronici medicus fuit 
Melitenensis, religione Christianus; historiam universalem a 
creatione mundi usque ad finem saeculi decimi tertii summatim 
et breviter exposuit libro, qui minime est contemnendus, dum 
copiosiores et accuratiores Orientalis historiae commentarii, Ára- 
bica maximam partem conscripti lingua, scriniis sepulti et cu- 
riosorum oculis detracti iacent. In libro, de quo h. 1. dicitur, 
componendo lingua usus est Abulpharagius (in ceteris fere Ára- 
bice loquitur) Syriaca, cuius quum prorsus sim ignarus, de in- 


EXCERPTA EX HISTORIIS ARABUM. 878 


terpretatione nullum penes me est iudicium, quanquam compa- 
ret, adeo verborum tenaces fuisse interpretes, uf sermone pa- 
rum Latino usi sint; attamen difficile sane est, ingenio lingua- 
rum Orientalium accommodare Latinam et saepenumero vereor, 
ne idem quod mox in aliis castigabam, alii in me castigaturi sint, 

Abulpharagium excipiunt excerpta ex annalibus Abulfedae, 
a Feiskio Lotine redditis et post mortem viri doctissimi et linguae 
Arabicae apprime periti Árabice et Latine editis ab 7. G. C. Δάϊεν, 
professore Hafniensi. Notus est auctor neque instituta de eo dis- 
putatione tempus obsidebo lectoris. Ex notis Reiskianis eas tan- 
tum retinui, quae rebus dilucidandis inservirent, ceteris, quae 
huc non facerent, omissis, 


Ex Elmacini historia Saracenica quae excerpseram , omnino 
omisi, quum comparatione facta vidissem, nil fere ab eo memo- 
riae proditum fuisse, quod non copiosius et melius iam traditum 
sit ab Abulpharugio et Abulfeda, 


Ultimo denique lóco Latine interpretatus sum partem libelli, 
ante hos octo annos editi a V. clariss. G. 77. Freitagio, lingg. 
Orientt. in hac Academia prof. publ. ordin., quem linguae Árabi- 
cae praeceptorem ipse veneror, hoc sub titulo: Regierung des 
Saahd-Addaulazu Aleppo. Aus einer Árabischen Handschrift her- 
ausgegeben von G. W. Freitag. Textus Árabicus, qui heic pri- 
mum typis exscriptus est, excerptus est e codice Arabico Pa- 
Yisiensi, culus partem iam antea publici iuris fecerat idem vir 
doctus, hoc indice: Selecta ex historia Halebi; ed. G. 7, Frei- 
tag. Lutetiae Parisiorum, 1819. Praemissa est copiosa et bo- 
uae frugis plena editoris praefatio, in qua de auctoris vita et 
fide libro eius habenda accurate disputatum est; brevibus igitur 
h. 1. rem expedire possum. Natus est auctor anno Arabum 6588 
Halebi; nomen ei fuit Ohmaro ben - Ahmed, designatur autem 
plerumque cognomine Cemaleddini (l.l. p. XXXVII). Vir fuit 
rarae doctrinae, eximiae prudentiae, ad res agendas natus atque 
aptus, summisque honoribus a principibus suis ornatus; diem 
obiit supremum anno 660 Mizri, oppido Áegyptiaco. Historiam 
Halebi inde,a primis urbis initiis diligenter et accurate, puro et 
simplici dicendi genere usus, memoriae mandavit, veritatis prae 
celeris studiosus; qua de re iudicent lectores ipsi, si excerpta 


$76 EXCERPTA EX HISTOR. ARABUM 


ex annalibus eius Halebensibus cnm scriptoribus rerum Byzanti- 
narum comparare velint. . 

Excerpta ex quovis auctore separatim exhibui, hoc potissi—- 
mum consilio, ut facilius intelligeret lector, quae de quaque re 
gesta quisque tradat. Α notis supervacuis addendis mauus absti- 
pui; minime enim ratus sum, hunc mihi datum esse locum, 
nt cognitionem litterarum Orientalium qualemcunque probarem, 
neque ullam cum scriptoribus historiae Byzantinae comparatio- 
nem institui, quippe quod fines provinciae mihi demandatae 
excederet. 

Restat, ut tribus verbis dicam de Seifeddaula, domino Ha- 
lebi, patre Sashd- addaulae, cuius saepius in hisce excerptis 
mentio facta est, Oriundus is fuit ex nobili familia Hamdanida- 
rum, cui nomen inditum est ab auctore, Hamdano, avo Sei- 
feddaulae. Post varia fata annis denique 333 et 834, qui inci- 
dunt in annos p. Chr. n. 944 et 945, Halebi eiusque ditione 
potitus est Seifeddaula, ibique regnum suum stabilivit. (Cf. Abulf, 
Tom. II, p. 435. Select. ex hist. Hal. p. 37 seqq. cf. edit. not. ad 
bh. L) Saepius regiones Graecorum lacessivit susceptis expeditio- 
nibus, quas longius persequi ab hoc loco alienum foret. (Abulf, 
1.1, p. 457; 461; 467. Elmac. p. 976; p.477 seqq. p. 286 seqq. 
Abulphar. p. 195 seq.) Mortuus cst anno 356. (Abulf. p. 493. SeL 
ex hist. Hal. p. 138. Elmac. p. 280.) 

Mentionem Seifeddaulae iniecit Leo (libr. II, cap. 1 — 5.) sub 
nomine Chambdani, i. 6, Hamdani, quod non ipsi, sed avo no- 
men fuit. Ad expeditionem, de qua 1,1. dicit Leo, referendum 
est excerptum ex Abulpharagio, quod statim ab initio exhibui; 
eandem expeditionem memorant Abulfeda et Cemaleddinus, quo- 
rum verba h. l. legere haud gravabitur lector. 

Cemaleddinus p. 134: ,, Anno 348 vel 349 Seifeddaula regiones 
Graecorum invasit, Quum, multisincolarum occisis, multisque ca- 
ptis, praeda potitus, per angustias Magharae—-Alcohl redire animo 
haberet et versus eas iter flecteret, Leoni filio Pbocae domestico, 
qui ad illas ipsum praecesserat, occurrit. Praelio ibi commisso 
Seifeddaula vincitur, Hostes Muhammedanis praedam captam 
eripiunt , thesauro impedimentisque Seifeddaulae potiuntur. 
Multi in hoc praelio vitam amittuut, et Abu- Ferasus Alharet- 
sus ben-Sahid ben. Hamdan captivus factus, ab hostibus Car- 


DE EXPED. SYR. NIC. PHOC. ET IO. TZIM. 3877 


shanam ducitur, Inde Constantinopolin missum anno 354 pa- 
tricis, quos captivos fecerat, datis, Seifeddaula eum cum aliis 
redimit. ? | ' 

Abulfeda Tom. II, p. 469: ,, Eodem anno (i.e. anno fugae 349, 
qui 2 Martii Α. C. 960 coepit) impetebat Seifeddaula Hamdanides 
Romanam ditionem nova incursione, ingente cum exercitu; subi- 
gebat urbes et arces, urebat, vastabat, trucidabat homines, pe- 
cora et homines abigebat, Charsianum *) usque procedebat. 
Sed redituro domum intercipiebant Graeci viam per pylas, eaque 
ratione non tantum sua recuperabant omnia, etiam hostis potie- 
bantur impedimentis, et quam passi fuerant, iacturam tanta 
compensabant in Seifeddaulae copias edita strage, ut ipse vix 
cum irecegtis salvus evaderet. Id futurum praeviderant rerum 
bellicarum istorumque locorum usu.periti, suaserantque pro- 
pterea Hamdanidae, nollet via, qua isset, eadem redire. Illo 
vero spreverat consilium, "vir solus sibi sapiens, monitoribus 
asper, qui omnia per se, nemine consulto, gerere volebat, ne, 
8i quid rei prospere succederet, id consiliariorum sapientiae, non 
suae, imputaretur." 

Dabam Bonnae δά Rhenum die 23 Iunii, 





L EX GREGORII] ABULPHARAGII CHRONICO 
SYRIACO. 


(Cf. el, Brunsii et Kirschii p. 197 sqq.) 


Eo anno (Arabum 848) qui Graecorum est 1272, mortuo 
rege Constantino, regnare coepit filius eius Romanus, qui sena- 
tum virosque principes multum honoravit, erga omnes autem 
magnanimus fuit. Eo anno lones, qui etiam Schumuschchig, 
dux exercitus, et Nicephorus, domesticus, missi ab eo in Ára- 
bum fines, progressi sunt usque ad Abiram, unde, occisis 100 
militibus, et incensis frugibus, cum triginta captivis abierunt, 
Siphoddaula, Halebi Emira, cum 3000 egressus, Carschenam quum 
pervenisset, permagnam praedam inde abduxit. HBedux, pro- 


*) i. e. Charshanam, urbem ditionis Graecae prope Malathiam. Laee. 


$78 . EXCERPTA EX HISTOR. ARABUM . 


pterea quod Homani omnes angustos exitus interceperant, cum 
100 tantum ex servis suis evasit. Reliquos Romani partim occi- 
derunt, partim vinctos cum praeda recuperata reduxerunt, multis 
insuper equis, armis et numis, qui Siphoddaulae, fiii Hamdani 
fuerant, potiti, Nobilium, qui cum eo (militaverant), simul 
occisi sunt, Hamed, filius Namusi, Mususia Chan et Cadi Abu- 
Hozain. ' 

Anno 350 Arabum magna Árabum caterva, Ántiochia Tarsum 
profecta, in Romanorum insidias incidit, qui ex iis aliquos occi- 
derunt, reliquos magnam turbam vinctos abduxerunt. Indignati 
sunt Árabes, ideoque servus Siphoddaulae, Naga, irruptione a 
latere Miphractae in Romanorum regionem facta , magnam prae- 
dam cum 2000 hominum, et in his 50 catenis vinctoa abduxit. 

' Anno Graecorum 1274; Árabum 351, Nicephorus domesticus, 
cum 100,000 equitum in Ciliciam profectus, Anazarbam obsedit 
gravique bello vexavit, donec qui intus erant Arabes, de auxilio 
desperantes, pacti, utsi arcem traderent, incolumes cum facul- 
tatibus exirent, fide a Nicephoro accepta, maxime quod vide- 
rent, hostes a montis latere murum brevi perrupturos, portas 
aperuerunt. Nicephorum, quum ingressus vidisset , parum ab- 
fuisse, quin gladii ope sine molestia aperiret (urbem), poenituit 
promissum. Itaque edixit, ut in oratorium templum omnis popu- 
lus congregaretur et quicunque non introiret, sanguine poenas 
lueret. Insequenti die pedites mane in urbem intromissj, quem- 
cunque invenerunt, viros, mulieres et pueros, trucidarunt, Tum 
comportari arma in urbe coepta. Inventa sunt 40,000 loricarum 
praeter gladios et arcuum magnum numerum. Palmarum arborum 
40,000 succisasunt, Exire deinde omnes, qui in templo erant, 
iussit, et quorsum vellent, abire, mortem minatus omnibus, qui 
ad vesperam remanerent.  Exeuntes adeo se compresserunt, ut 
multi eorum, viri, mulieres et liberi ea compressione perirent. 
SMulti in via mortui sunt, Qui autem remanserunt, quorsum 
tenderent, ignorabant, Nicephorus templum evertit et duos ur- 
bis muros nec non aulas destruxit. Duobus et viginti diebus, 
quibus in Cilicia commoratus erat,.Nicephorus 55 arces cepit, 
partim vi, partim deditione, Quum ex arce quadam, quam do- 
mini eius fide accepta tradiderant, mulieres Arabes egrederentur, 
et in has Ármeni quidam irruerent, mariti earum selo correpti, 


DE EXPED. SYR. NIC. PHOC. ET IO. TZIM. $879 


gladios strinxerunt. Nicephorus Arabibus, qui gladios strinxe- 
rant, iratus, 400 viros et mulieres multas occidit, Quia ieiu- 
nium quadragesimale appropinquaverat, Nicephorus cum suis 
Caesaream abüt, post festos dies rediturus.  Tarsensis Árabum 
dux, coactis 4000, adortus Homanos victus et non ipse tantum, 
sed omnes etiam Árabes et frater quoque Tarsensis ducis, Bar- 
Bababi, occisi sunt. Bomani, iterum Ciliciam ihgressi, expugna- 
runt arcem Ziz et praesidio non ei,tantum, sed reliquis etium 
arcibus imposito, profecti sunt Halebum. X Opposuit se Siphod- 
daula Romanis, sed victus est. Ceciderunt etiam omnes Hamdani 
filii et ipse Siphoddaula cum paucis tantum caedem effugit. 
Subegit Domesticus aulam eius, quae extra urbis murum sita erat, 
ab eaque ndn tantum 390 argenti talenta, sed etiam 2400 multos 
et armorum infinitum numerum exefít. Aula incensa, urbem 
ipsam oppugnavit, in cuius muro quum aperturam fecisset, Ho- 
mani transgressi caedi non prius finem fecerunt, quam defatigati 
erant, Invenerunt in ea 1900 Romanos vitictos, quos in liber- 
tatem restituerunt. Plus quem 10,000 puerorum et puellarum 
abduxerunt et praedae tantum, quanto ferendo pares erant, aspor- 
tarunt. Quod reliquum erat, combusserunt, Invenerunt Ἰδοὺ 
oleo olivarum plenos, quos aqua impleverunt, ut oleum omne 
supernaiaret et deinde in terram effusum corrumperetur. Templa 
everlerunt, quibus destrueudis Romani novem dies absumserunt, 
Quum in eo essent, ut abirent, obstitit sororis filius regis Roma- 
ni, Nicephorum in bellum secutus, ,,Non discedimus," inquiens, 
,,donec arcem aperuerimus." Nicephorus, qui adversari non posset, 
En," aiebat, ,arx ante te est; abi, ut capias." Hic regis sororis 
filius vix arcis portae appropinquaverat, quum quia lapis ex aper- 
tura super arcis porta contra illum proiectus apud eum deciderat, 
aversa facie fugit. Tum aperta porta Dailamita quidam, nomine 
Bascha, fugientem secutus, hastam inter humeros eius ita adegit, 
ut per pectus exiret, et hoc modo interemit, Reversi eius soci? 
cadaver ad Nicephorum retulerunt, qui mortem filii sororis regis 
ulturus 1200 Arabibus, qui vincti apud eum custodiebantur, 
capita abscindi iussit; quo facto in terram Romanorum rediit. - 
ἔπι vicis Halebi omnino nihil corrupit, imo agrestes ita commo- 
nuit: ,,Ne cessate ab agricolatione; nam nostra est haec terra; 
brevi ad vos redibimus. ^ Hoc tempore iterum mille pedites 





880 —— EXCERPTA EX HISTOR. ARABUM 


Armeni, in agrum Edessenum irrumpentes, 1000 oves, 600 
tauros et 10 viros Árabes abduxerunt. Hisce temporibus quum 
Romani Arabibus praevalerent et diripiendo omnia usque ad Ar- 
meniam maiorem pervenissent, Armenorum illi, qui metü , .ne 
ab Arabibus, propterea quod Christiani essent, vexarentur, au- 
fugerant, in fines Romanorum se contulerunt, Bomani dederunt 
illis Sebastiam in Cappadocia, unde, quum numerus eorum valde 
auctus esset, miserunt, qui arcibus ab Arabibus captis praesidio 
essent. In omnibus expeditionibus hi quoque Armeni pedites 
cum Bomanis exierunt, prospere plerumque praeliantes, — Nice- 
phorum domesticum cum Romanorum copiis a Halebo reversum, 
quum Simandoam pervenisset, nuncio de morte regis allato, 
omnes viri principes cum Schumuschchigo unanimi comsensu anno 
Graecorum 12976 pronunciaverunt regem οἵ servum eius Schu- 
muschchigum domesticum, Hoc ad bellum cum Arabibus gexen- 
dum dimisso, ipse Constantinopolin ingressus in reguo confirma- 
tus est, Schumuschchig Mopsvestiam per 7 dies obsedit et quam- 
vis plus quam sexaginta locis murum perfodisset , ingredi tamen 
non potuit. ltaque agrum eius et agros Ádanae et Tarsi incen- 
dit. Mopsvestenis 6000 virorum Tarso auxilio venerunt, sed 
Romani obviam facti eos omnes occiderunt; quo facto, relicta 
urbe, discesserunt. In Cilicia magna fames orta est, quam ob 
rem permulti Arabes Damascum confugerunt, Etiam Háalebi, 
Haranae et Edessae gravis fames fuit, Anno post Domesticus 
iterum Ciliciam ingressus Mopsvestiam oppugnavit per tres men- 
ses, sed expugnare non potuit; itaque quum morbi et pestilentia 
copias infestarent, tributo imposito abiit, : 

Anno Graecorum 1276 , ÀArabum 354 , quum rex Nicephorus 
Constantinopoli Caesaream Cappadociae sedem transtulisset, Tar- 
senses et Mopsvesteni, misso ad eum legato, deditionem polli- 


. centes, regem ab eo expetierunt, Respondit ille: ,, Nunc demum 
«quum de regum vestrorum auxilio desperantes canum cadaveribus 


jam vescimini et pestilentia vos absumit, mihi vos subiicietis (tam 
diu nempe) donec vires recuperaveritis, ut rebellare possitis. 
Vobis a me nil nisi gladius expectendus est, Litteris eorum 
super legati capite ita combustis, ut huius quoque barba combu- 
reretur, legatum eiecit. Tum fama est quotidie 300 mortuorum 
lectos e Tarso elatos ese. Hex Nicephorus congregato exercitu 


DE EXPED. SYR. NIC. PHOC. ET IO. TZIM. 881 


Mopsvestiam obsedit et postquam cepit die Saturni, die 18 mensis 
Radschabi huius anni, magnam caedem in ea edidit Quum 
200,000 virorum, mulierum et liberorum vincta in terram Ro- 
manorum misisset, ad Tarsum oppugnandam profectus est. Cuius 
cives quum supplices incolumitatem ab eo peterent, pollicentes 
se portas aperturos, misertus eorum promisit , se vitam illis opes- 
que servaturum. Ingressus urbem principes Árabes multum ho- 
noravit, mensae adhibuit et iussos, quidquid opum possent, 
secum auferre, Antiochiam misit, facta etiam potestate, ut qui- 
cunque non Antiochiam, sed in alias Árabum urbes ire mallet, 
quocunque vellet, abiret. Dedit quoque custodes tres patricios, 
qui ab omni eos iniuria defenderent. Armenis quibusdam, qui, 
nonnullis Árabibus manus intulerant, manus nasosque amputa- 
vit, postquam multum flagellis caegi erant. Legatos in omnes vias 
cum illis misit et omnem dedit operam, ut bona cum pace ad 
Arabes, socios suos, pervenirent. Templum Tarsense equorum 
stabulum fecit.  Tarso patricium cum 6000 equitum imposuit 
praesidium, Etiam Massisae alium patricium reliquit. Bestituta 
Tarsus multum florere coepit. Tanta erat in ea annonae abun- 
dantia, ut 14 panis litrae una zuza venderentur, Multi ex Ara- 
bibus, priscis eius civibus, reversi sunt, quorum aliqui baptizati 
et Christiani facti sunt, aliqui, quorum tamen liberi omnes 
baptizabantur, in fide sua perstiterunt. 

ÁÀnno post rex Nicephorus Ámidam obsedit et, quum ca- 
pere nequiret, Ántiochiam multos dies oppugnuavit, sed simili- 
ter capere non potuit; itaque incensis vicis hortisque vicinis 
abiit, 
Ánno Graecorum 1279, Arabum 857, Chorasani nonnulli 
cum 3000 Arabum Antiochenorum in Cappadociam irruperunt, 
sed 40,000 Bomanorum, qui occurrerant, permultos Chorasa- 
norum et Ántiochenorum tum interfecerunt, tum vinctos abdu.- 
xerunt. Arabes Ántiocheni Patriarcham Chalcedonensium occi- 
derunt et ecclesias Ántiochiae multas vastarunt. Romani Saru- 
gum profecti 300 Arabes et multas pecudes abduxerunt. 

Hoc anno, orto inter Chorasanos, qui Antiochiae erant et 
Árabes Antiochenos dissidio, Romani ex regione Antiochena 
12 homium millia, viros:et mulieres, pueros puellasque, ab- 
duxerunt. .. Ànno post, 1. e. 1280: Graecorum, Bomani-Caphar- 


882 EXCERPTA EX HISTOR. ARABUM 


tutam profecti 800 homines cam multa praeda abegerunt. Quum 
, Hamadam habitatoribus vacuam invenissent, igne tectis subiecto, 
abierunt. 

Paullo post Nicephorus, Romanorum rex, Antiochiam ob- 
sedit et inde Tripolin perrexit, ubi omnia aedificia extra murum 
sita combussit, Inde profectus arcem Gazae bene munitam cepit 
et magnam numorum vim ex ea egessit. Deinde inter Hamadam 
et Halebum consedit, ubi duos menses commoratus est, Capti- 
vanti et diripienti nemo erat, qui occurreret. ' Puerorum, puel- 
larumque, qui apud eum vincti erant, 100,000 numerata sunt; 
inter quos non erat vir senex aut senex femina; nam hos partim 
occidit, partim liberos dimisit. Nisi mortalitas Romanos inva- 
sisset, etiam, Halebum et Antiochiam cepisset. Hierosolymam 
quoque faciem converterat, quorsum tamen, quia milites eius 
caede patrata defatigati et praeda magna onusti erant, abire non 
potuit. 

Anno 1980, qui est Árabum 359, Romani cum Christianis 
arcis Lucae prope Antiochiam sitae conspirarunt, convenitque 
inter eos, ut hi Antiochiam ingrederentur, seque metu Roma- 
norum aufugisse siguificarent atque, donec exercitus Romano- 
rum veniret, ibi remanerent, deinde ad urbem aperiendam ma— 
nus intrinsecus praeberent, Quod quum hi fecissent, duorum 
mensium intervallo frater regis Nicephori cum 40,000 Romano- 
yum murum Antiochiae cinxit et tum habitatores arcis Lucae ἃ 
parte montis adiutores fuerunt, ut Romani Antiochiam introi- 
rent et caperent. Magna ibi caede facta, separarunt viros fe- 
minasque senes cum parvis statura eosque, quocunque vellent, 
discedere iusserunt, Virorum vero feminarumque iuvenum et 
puerorum plus quam: 10,000 in terres Bomanorum miserunt. 
Halebum etiam 10,000 equitum quum misissent, Halebenses pro- 
miserunt, se quotannis Romanis certum quoddam tributum so- 
luturos esse, in cuius rei fidem 800 obsides dederunt, Eo tem- 
pore multum bello inclaruit imperator Nicephorus, qui omnes 
Ciliciae urbes, Antiochiam et Syriam in potestatem suam redegit, 
quam ob rem omnes Árabum gentes metu perculsase sunt. Itaque 
mnimo elatus imperatricem '"Iheophaüiam, lmperatoris Romse 
ni uxorem, invitam tamen, sibi coniunxit; nequé hac re conten- 
iws'duos.lunus'filios, Baailinm et Constantinum oastrare voluit, 


DE EXPED. SYR. NIC. PHOC. ET IO. TZIM. 888 


nt eorum progenie exstirpata, ex se tantum regia proles deduce- 
retur. Theophania autem, cognito eius consilio, de filiis suis 
admodum sollicita domesticum Schumuschchigum, quocum con- 
spiraverat, muliebribus indutum vestibus cum quibusdam aliis 
iniuriam passis in palatii aedem noctu nativitatis servatoris in- 
troduxit et Nicephorum certiorem fecit, se stirpis suae feminas 
quasdam ad se in ecclesiam vocasse, ut earum secum pernoctan- 
tium colloquio uteretur. Hac ratione quam primum imperato- 
rem somno.gravatum sentiebat, Schumuschchigus et qui cum eo 
erant, inducti in lecto eum occiderunt, eorumque, qui palatii 
portas custodiebant, plus quam 70 interfecerunt. Hanc caedis 
Nicephori caussam in libris accurate scriptis invenimus ; ea au- 
tem, quam beatus Mar - Michael tanquam ab Ignatio Melitenensi 
acceptam refert, occisum esse ideo, quod in coniugio parum fi- 
delis fuisset, minime veri similis est, quia, eo occiso, neque 
cum Schumuschchigo, qui post Nicephorum regnavit, neque 
cum alio quoquam rem habuit. 

Anno 860 Arabum propterea, quod inventi erant duo Ára- 
bes noctu in templo iuxta coenobium Michaélis Nestorianorum 
Mozalanorum sito occisi, Christianos Mozalanos Ábu- Thagleb 
filius Nazeroddaulae.1290,000 zuzarum multavit, 

Anno 362 Arabum Domesticus cum Bomanorum exercitu 
, Nisibin profectus magnam stragem ibi edidit et per 29, dies nihil 
aliud egit, quam ut captivaret, diriperet et regionem  vaestaret. 
Postea quum Ámidam tenderet, huius urbis dux militum impe- 
travit a Mozalae praefecto, Abu- Thaglebo, ut magnas copias 
cum fratre suo mitteret. Romanos adorti victores Árabes füe- 
runt et Domesticum captum vinctumque , Romanis fugientibus, 
Mozalam miserunt. Abu-Thaglebus, quo amorem cum Roma- 
nis confirmaret, benignissime habuit Domesticum, qui tamen 
cancri morbo ibi obiit, 

Hoc anno populus Bagdalenensis, qui multos Nisibenos in 
captivitatem incidisse, multos occisos esse audivisset, ad iram 
concitaíus magnum adversus Chalifam Motium, ludibrio habi- 
tum, tümultum excitavit, quod pro Arabibus certare nollet, et 
in eius aulam amicosque tela coniecit. Adierunt etiam nobilium 
quidam Emiram. Ázoddaulam, Cufae versantem, sollicitarunt- 
que, ut contra Romanos milites mütteret. 





884 EXCERPTA EX HISTOR. ARABUM 


Anno Ársbum 864, Graecorum 1986, Romanorum impe- 
rator Ivan, idem ille Schumuschchigus, Syriam ingressus, Ha- 
madam et Balbecum cepit et quum Damascum profecturus esset, 
Bar-Zaccath, nobilis Árabs Syrus, scripta ad Damasci praefe. 
ctum, Phatganum, epistola, consilium ei dedit, ne, quum imbe- 
cillior esset, Romanorum regi obsisteret. Obtemperans ille huic 
consilio imperatori Schumuschchigo obedientiam et 300,000 zu- 
zarum tributum promisit, quo imperator Schumuschchigus con- 
tentus fuit. Huic Damasco appropinquanti Phatganus obviam 
factus equo descendit et terram aliquoties osculatus est. Laetus 
hac re imperator equum conscendere eum iussit multumque ho- 
noravit. 1lussus deinde, ut coram eo decurreret et militiae spe- 
cimen ederet, quum decurrisset, imperatoris Jaude motus iterum 
equo descendit terramque osculatus est, Imperatoris iussu equum 
conscendit et quum ille unius tantum anni tributum exigeret, 
denuo descendit, terram osculaturus, Imperatori equum, quo 
vectus decurrerat, gladium et hastam postulanti non haec tan- 
tum, sed vestimenta quoque, aromata et decem equos cum mul- 
tis hastis obtulit; sed imperator istum tantum equum et istam 
tantum hastam accepit, reliquis redditis, benevolentia eius con- 
tentus; imo amicivit Phatganum splendidis vestibus et praeterea 
operibus auro fabrefactis, vestibus argento tectis et mulis dona- 
vit. Inde Sidonem profectus est, cuius cives obviam egressi se 
subiecerunt dona offerentes, quapropter iis relictis Beryton du. 
xit, quam vi aperuit et diripuit, Inde Gabalam venit et quia 
eius incolae resistebant, vi etiam expugnavit. Direpta ea Tar- 
son profectus est, ubi imperatricis Theophaniae frater venenum 
ei potandum praebuit, quapropter in gravem morbum incidit et 
in urbem regiam reversus mortuus est, postquam quatuor annos 
regnaverat. Hic in agendo strenuus, corpore validus, animo 
fortis, bello felix erat. Statim a regni initio erga omnes magna- 
nimum se praebuit, captivosque dimisit. Constantinopoli ma- 
gnam ecejesiam aedificavit, multas urbes, multasque regiones 
subegit. Mortuum principes et plebes mirum in modum luxe- 
runt, Post eum imperatoris Romani filii, Basilius et Constan- 
tinus, per 86 annos imperium obtinuerunt vero amore se invi- 
cem complexi. Basilius, quia bellicosior erat, Gonstantino fr&- 
tre in urbe regia relicto, eontmuo cum Arabibus bella gessit, 


DE EXPED. SYR. NIC. PHOC. ET IO. TZIM. |.885 


11, EX ABULTEDAE ANNALIBUS MUSLEMICIS. 
᾿ (Cf. Tom. II, p. 477 seqq. ed. Reisk.) 





Ànno CCCLI (qui die 8 Febr. A. C. 962 coepit) occupabant 
Romani, duce Domestico *) (Nicephoro Phoca), Ain-Zarba (v. 
Anazarbum) pacis pacto, paucisque aliquot ibi peremtis, plurimos 
inviolatos dimittebant. lidem, eodem duce, victoriae instabant, 
vultum tam benigne monstranti. Halebum impetebant, ef ipsa 
urbe, praeter arcem, potiebantur. Quod ita contigit. Domesticus 
Seifeddaulam securum, omniumque rerum ignarum derepente 
obruens, copiis per otium contrahendis excludebat.  Correptis 
igitur paucis, qui aderant, iactabat Halebensis belli aleam, sed, 
amissis longe plurimis, cum exigua manu in fugam ibat. Sio 
patebat Graecis omnis ager urbi subiectus, patebat ipsius Seifed- 
daulae regia, cui nomen erat Darán (seu geminae domus) extra 
urbis ambitum sita, ubi tercentum argenti utres **) inveniebant, 
quadringentos atque mille mulos, armorumque tantum appara- 
tum, ut modum paene excederet. "Urbis moenia tum admotis 
machinis quatiebant; depulsi tamen oppidanorum fortitudine, sua- 
que spe deiecti, proximum in montem, Gauschan, concede- 
bant. [nterim incidebat in cives et praetorii peditatum, seu 
praesidia, ob quasdam in urbe rapinas, seditio, quae moenia 
defensoribus, in forum concurrentibus, nudabat. Quam viden- 
tes Graeci solitudinem et intestinum tumultum, subito adorti, 
effringunt portas, gladioque in virilem aetatem grassantur; plus 
decem millia puerorum utriusque sexus asportant, et praedam 
cogunt incredibilem , cui deferendae quum nou sufficerent, quae 
praesto aderant iumenta, igni dant quae auferre nequibant, 
Decimo ab ea victeria die receptui canebat Domesticus et gravem 
praeda exercitum deducebat per agrum Halebensem, pagis par- 


*) Ipsi imperatori Nicephoro Phocae tribuit Cedrenus occupationem Ana- 
zarbi p. 664, D; e quo patet Abulfedam temporum ordinem turbare; 
Cedrenus haec anno Nicephori Phocae imperatoris secundo adscribit, 

ui in A. Chr. 964 incidit. ἢ, Cum Abulfeda tamen consentit Bar- 
Hebraeus; vid. supr. p. 12. L. 


**) Uter argenti continet decies mille numos argenteos. 4. 
Escerpta ex histor. Arabum. | .25 





$86 EXCERPTA EX HISTOR. ARABUM 


cens, iussis tantummodo colonis serere et colere; altero anno 
se rediturum et fruges comportaturum esse. 
l. 1. p. 479. 

Eodem anno expugnabant Graeci arcem Dalue, aliasque tres 
circum arces. | 

Eiusdem anni decimo mense auferebant iidem captivum ex 
urbe Manbeg, cui praeerat, Abu- Ferasum Haretum, filium Sai- 
di, filii Hamdani. *) 

l. 1l. p. 481. 

Eodem anno (i. e. CCCLII, qui die 29 Ian. A. Chr. 963 coe- 
pit) occiderunt Graeci suum imperatorem (Romanum iuniorem) 
eique alium subrogarunt. Tum filius Schemeschkik (Tzimisces) 
evasit Domesticus. **) 

! l. 1. p. 488. 

Anno CCCLIV ( qui die 6 Ian. A. Chr. 965 coepit) Roma- 
nus imperator (Nicephorus Phocas) corona cinxit et tandem ex- 
pugnavit Masisam, die Saturni, decimo tertio septimi mensis, 
et posteaquam gladio in incolas desaeviisset, parcebat reliquis et 
captivos secum in ditionem suam rapiebat. Ducenta fere millia 
hominum numerabat urbs. Inde petiti Tarsenses se submittebant 
et, incolumitate precibus impetrata, emigrare iussi sunt, Terra 
marique emigrantibus prosecutores, a quibus in tuta loca deduce- 
rentur, a lomano usque ad Antiochiam additi. Tarsi fanum 
tunc in stabulum abiit, suggestus in ignem ; urbs aliis incolis et 


*) Cf. Elmacinum p. 223 et 224 (interpret. Lat. p. 278 et p. 280.) qui se- 
tennem fuisse captivitatem Abu - Ferasi ait, et anno demum 355 so- 
utam, quum permutatio captivorum Romanos inter et Muslemos insti- 

tueretur. Memorat Cedrenus p. 637 aliquem Chabdani, vel rectius 
Chamdani, h, e. Hamdanidae Seifeddaulae affinem, quem 4xoAacdno 
appellat, captum et Constantinopoli productum in triumpho fuisse. 
Diversus est a nostro Abu- Feraso, de cuius captivitate Graeci, quan- 
fum nóvi, non memorant, lilius, quem laudat Cedrenus, nomen est 
Abu'l- Aschajer. Genealogiam eius non constituerim. Elmacinus eum 
appellat Abulasajirum, filium Haseni, vicarium Seifeddaulae, scilicet 
in arce Tel - Patric eumque in carcere Constantinopoli periisse ait. R. 
Quadriennem captivitatem Abu-Ferasi fuisse, auctor est Abulfeda p. 497; 
cf. praeterea de Abu- Feraso quae annotant Cl. Freitag ad Sel. ex 
hist. Hal. p. 138. 139. L. 


W) Confundit noster ἢ. 1. tempora et homines. Debuerat dixisse: anno 
960 (Christi 969) peremtus fuit Romanus imperator (Nicephorus Pho- 
cas) et qui hactenus Domesticus fuerat, Ioannes Tzimisces, in eius 
locum successit. Nam Romanus, Nicephori antecessor, iamdudum fato 
suo decesserat. B. ' 


DE EXPED. SYR. NIC. PHOC. ET IO, TZIM, 387 


novis aedificiis atque munimentis instructa. Dein redibant qui- 
dam paullatim ad pristinas sedes, alii prorsus non excesserant, 
Christianam fidem professi. His rebus gestis redibat Romanus 
Constantinopolin. 

1.1. p. 487. | 

Anno CCCLYV (qui die 27 Dec. A. Chr. 965 coepit) excurre- 
bant Graeci in agrum Muslemicum, Primus impetus Amidam 
perculit, tum missa facta eius obsidione, Nisibinam; inde trans. 
gressi e Mesopotamia in Syriam, diu haerebant circa Ántiochiam; 
landem Tarsum repetebant, 

Eodem liberabat Seifeddaula suum affinem, Abu-Ferasum 
Hamdanidam, e vinculis, facta captivorum permutatione, per 
quam Muslemorum ingens multitudo libertatem recuperavit. 

]. . p. 503. 


Interea dum Mesopotamiae domini hunc in modum intestinis 
bellis ipsi sese lacerant, via patebat Romanis per Syriam usque 
ad Tripolin. Arcem Erach expugnabat eorum imperator, Inde 
tendebat Emessam, quam incolis vacuam facillime nactus (adve. 
nientis terrore patriam deseruerant), iniectis ignibus pervasta- 
bat.  Áb ea excursione redibat ad tractum maritimum, quem 
rapinis et populationibus desolabat, et octodecim suggestus (e to- 
tidem fanis maioribus) eiiciebat. Postquam duo menses incubuis- 
set Syriae, abibat domum praeda gravis et captivis numero haud 
facile complectendis. 

Ànno CCCLIX. (qui die 18 Nov. A. Chr. 969 coepit) rursus 
invadebant Romani Syriam, et Antiochia violenter expugnata 
caedibusque et rapinis pervastata, Halebum petebant, quam Co- 
rubeh *) tunc tenebat, Seifeddaulae mancipium, heri filio, Abu'l- 
Maalio Scharifo extortam, ut modo diximus. Hic in arcem se 
receperat, urbe hosti permissa. Obsidione ad temporis aliquod 
tolerata, pactus Corubeh certum annuum tributum pro Halebo 
et agro circa, Romanos avertebat, sumtis secum obsidibus abe- 
untes, Ita locus factus Muslemis ad pristinas sedes revertentibus, 
Iuris Halebensis autem tum erant hae praeturae, Hamata, Emessa, 
Cafar- Tab, Maarra, Ápamea, Schaizar et his interiecta loca. 

' *) In excerptis ex bistoria Halebi infra exhibendis scribitur hoc nomen 
Carghujah; quod, nisi fallor, recte se habet; omissis enim punctis 


diacriticis, quibus distinguuntur litterae Ghain et Ye ab Ain et Be, 
facile corrumpi potuit nomen illud in Corubeh. L. 





$88 . EXCERPTA EX HISTOR. ARABUM 


" In Ármenis quoque Graeci Malazcardam *) oppugnabant, 
Ut paucis complecter, totus ille tractus Syrise maritimus, et - 
quae circa Euphraten, patebant Graecorum libidini, nemine 
neque hostem arcente, neque terras tuente, praesidiis et rectore 
nuda s 

1.1. p. 607. 

, Deus tamen afflictis Muslemis praesidium aderat et liberator 
e tantis angustiis. Ille enim ipse Romanus imperator, quem 
hactenus in Muslemicam ditionem adeo saevientem vidimus , qui 
spe atque cupidine totam Syriam jam devoraveret, qui orbem 
fidelem terrore sui compleverat, hoc ipso anno muliebribus in- 
sidis occubuit. Erat ille Nicephorus, qui sublato decessore suo 
rege, uxorem eius in matrimonium duxerat stirpe ortus non re- 
gia, idque animo agitabat, ut superioris thori masculam prolem 
exsecaret, quo suae regiam dignitatem perpetuam assereret. Sed 
indignum et intolerabile facinus detestata et impedire nitens pue- 
rorum mater conspirabat cum Domestico in viri caedem, structo 
in hunc modum dolo. Conscios, Domesticum puta et eius ami- 
cos, habitu muliebri deformatos, de nocte in sacellum aliquod, 
Nicephori cubiculo proximum, introducebat; et tyranno pro- 
fundum stertente, foribusque obseratia, ipsa surgens per eam 
portulam intromittebat percussores, per quam e cubiculo aditus 
ad sacellum patebat, Itaque aggressus dormientem Nicephorum 
iugulabat Domesticus, deus autem eius ministerio quietem populo 
suo a molestissimo vexatore praestabat. Domesticus inde unum 
ex Imperatricis filiis, e priore matrimonio, et genuino sanguine 
regio creatum, Augustum nuncupabat. De cetero Domesticus 
is appellatur, qui regionum Byzantinarum cis Hellespontum in 
orientem porrectarum curam gerit. 

l. 1. p. 511. 

Anuo CCCLXI (qui die 93 Oct. A. Chr. 971 coepit) inva- 
debant Graeci Djeziram (i. e. Mesopotamiam) Edessam, Nisibi- 
nam, caedibusque grassabantur et rapinis; contra quos auxilium 
implorantes Bagdadum confluebant extorres Muslemi, Quod in 


*) Malazcardae oppugnationem Elmacinus p. 280 ad annum 353 refert. 
Nam quod ibi bia legitur regio Kerdae, vitiosum est et Malazcard re- 
ponendum. Forte conciliari possint hi duo auctores, si dicas Roma- 
nos hanc arcem, quam anno 353 ceperant, deinceps amisisse, et hoc 
demum rursus recuperaasse, 


DE EXPED. SYR. NIC. PHOC. ET IO. TZIM. 389 


tumultum plebem Bagdadicam concitabat. Perferuntur misero- 
rum querimoniae ad Bochteiarum , Bagdadi supremum Emirum, 
venatione tum temporis occupatum; qui promtam quidem opem 
laturum, et hostes finibus exacturum promittebat; ideoque Cha- 
lifae necessarios instruendae expeditioni sumtus rogabat, et in- 
vitum multumque obluctantem opibus haud contemnendis emun. 
gebat. Vana tamen ista omnia et ad speciem ludibriumque com- 
posita, Queri quidem Motius pecuniam sibi nullam esse; mirari, 
quare numos a se requirant, cui praeter nominis gloriam et di- 
gnitatis in publicis precibus speciem, in facultatibus et auctori- 
tate reliquum nihil fecerint, Si tamen inique secum agere de- 
crevissent, malle Chaliffatum eiurare, At ridens Bochteiar fri. 
gidam excusationem , graviora et necessitatem tergiversanti ad- 
movendam minabatur, Quapropter coactus Chalifa vendebat su- 
pellectilem, indeque coactum aes ad quadraginta millia drachma- 
rum mittebat Buidae. 1116 autem tantum aberat, ut eo, quo 
flsgitarat, impenderet, ut, qui expeditionem contra Graecos 
vel fando nominaret, auditus nemo ex eo tempore fuerit, sed in 
necessitatibus deliciisque suis perdebat, Inde iactatum Bagdadi 
fuit vulgare illud scomma, multatum Chalifam a Bochteiaro 
fuisse (tanquam inferiorem a potiore, aut sontem a praetore). 
τι l. 1. p. 613. 

Anno CCCLXII (qui die 11 Oct. A. Chr. 9072 coepit) excur- 
rebat Domesticus in tractum Maiafarekinae, quem depraedaba- 
tur. Huic Muslemos contemnenti et incauto immittebat Abu- 
Taglab exercitum cum fratre, Hebatalla, qui praelio congressus 
fudit Graecos, ipsumque cepit Domesticum; quem in vinculis 
. &d fratrem misit. Ea in custodia incidebat Domesticus in mor- 
bum, unde periit, invalida medicina, quam Abu-Taglab ipsi 
adhibebat. 





ΠῚ, EX CEMALEDDINI ANNALIBUS HALEBENSIBUS. 


Hoc anno (i. e. anno fugae 857) excurrebat agmen Roma- 
norum, tum peditum, tum equitum, ex eis, qui finibus imperii 
tuendis relicti erant; numero erant V millia. Primum agrum 
Halebensen petebant. Quos quum aggressus esset Karghujsh 
cum exercitu Halebensi, captus est; ipse quidem paullo post 





890 EXCERPTA EX HISTOR. ARABUM 


evasit, copiae autem eius fugatae sunt, multis ex satellitibus 
Seifeddaulae a Romanis captis. Deinde Imperator Romanorum 
Maahrra - Alnohmanam adortus est, oppidoque potitus, fanum 
maximum et maiorem aedificiorum partem dirui iussit. Eodem 
modo in Maahrra-Mazrinam saeviebat, vitae tamen incolarum, 
quorum MCC erant, pepercit, eosque in ditionem Homanam ca- 
ptivos abducendos curavit. Tum aggressus est Caferthabam et 
Schaizaram, cuius templum combussit, neque alter Hamatam 
tractavit; Himza:deinde expugnata, omnes qui eo confugerant 
captivos fecit, Tum Ircatam impugnavit, qua urbe capta inco- 
lisque in captivitatem redactis, ad Tripolin usque progressus est ; 
sed quum vidisset, suburbia ab incolis iam fuisse combusta, Dja- 
balam se convertit, qua potitus, Laodiceam duxit. ' Convenit 
eum Abul- Hosainus Áli- Ben - Ibrahim- Ben - Iusuf- Alfuzaiz, 
quicum pactionem fecit ea conditione, ut obsides ex urbe sibi 
traderentur; asseruit autem ille, imperatoris se esse cognatum 
et quum Romanus maiores eius agnovisset, Sardeghum (Strate- 
gum) eum creavit; hac itaque ratione incolumes evaserunt Lao- 
diceae incolae. Inde Antiochiam ducens in potestate sua tenuit 
100,000 captivorum, puerorum, puellarum, iuvenumque; nam 
hos solos captivos fecerat, viris et foeminis provectioris aetatis, 
atque senibus aut interfectis aut dimissis. Dicitur omnino in hac 
expeditione 18 suggestis *) potitus esse; vicorum autem quos 
diripuit et combussit, numerus definiri nequit. 

Castris ante Antiochiam positis, neque cum incolis manum 
conseruit, neque omnino legatum ad eos misit, sed castellum e 
regione Ántiochiae exstruxit, eique praeposuit Michaélem Albord]i 
(Burtzam), cuius dicto audientes esse iussi sunt duces limi- 
tanej; Quum rumor inter homines percrebuisset, id consili 
Romano esse, ut totam hiemem Antiochiam obsidione cinctam 
teneret, aliasque mitteret copias Halebum oppugnatum, Karghu- 
jah Saahdaddaulae **) persuasit, ut Halebum relinqueret, ne in 
urbe obsideretur. (Narrat deinde auctor, Karghujaehum, qui 
Hadjibus, i. e. comes palatii Saahdaddaulae erat, summam re- 
rum Halebensium sibi arrogasse, urbemque Halebum, arce ex- 
structa, murisque refectis, munivisse, socio regni facto Bacdju- 
ro, cui nomen Emiri inditum sit; imperatorem autem Roma- 


*) T. e. urbibus, ubi condita erant templa. L. ' 
**) Filio Seifeddaulae, de quo supra verba fecimus. L. 


DE EXPED. SYR. NIC. PHOC. ET IO, TZIM. 9891 


norum, hoc audito, domum reversum esse; facium esse hoc 
anno 958 mense Muharrem; deinde Saahdaddaulam, sociorum 
manu collecta, mense Ramadhnano Halebum oppugnasse et manum 
cum Karghujah et Bacdjuro conseruisse; tum pergit:) Scripsit 
deinde Karghujeh ad Romanos et Patricium quendam, qui in fi- 
nibus ditionis Romanae versabatur, rogavit, ut sibi auxilio ve- 
niret. Hic, unus eunuchorum Nicephori, nomine 'Thorbasi, 
copias eduxit, tum autem iter Antiochiam versus deflexit propter 
hanc caussam, quod inter imperatorem Bomanorum, quum is, 
secum ducens captivos et praedam, ut supra traditum est, Bu- 
kae *) versaretur, et incolas huius urbis, qui Christiani erant, 
convenisset, ut hi Antiochiam migrarent, simulantes se metu 
Romanorum domicilia reliquisse, ita ut istic habitantes Bomanis 
Antiochiam obsidione petentibus ad urbem expugnandam auxi- 
lium ferrent, Quo facto consilia cum Christianis Ántiochiae in- 
colis coniunxere et Thorbasium certiorem fecere, vacuam esse 
urbem et praefecto destitutam, Incolae autem urbis Muhamme- 
dani muros deseruerant et negligentiores erant in urbe custodienda, 
quum exercitus Romanus ad XL millia, ducibus Thorbasio et 
Ianiso -ben- Schomeschkik, aggrederetur et Antiochiam obsi- 
dione cingeret. Incolae Bukae ab ea quam tenuerunt summi muri 
parte descenderunt et moenia urbis vacua reliquerunt; tum ascen« 
derunt Romani et urbe potiti sunt. Factum hoc est nocte 13?* 
mensis Dsulbidjdjae anni 358.  Penetrarunt Romani in urbem, 
combusserunt et captivos fecerunt, fuit autem nox nativitatis, 
Quum Homani montem urbis ascendissent, prehenderunt custo- 
des et eie dixerunt: ,,Laudate et praedicate Deum magnum." 
Qui hoc non fecerit, hunc interfecerunt, Custodes itaque pro- 
clamarunt: ;,Magnus est Deus neque Deus est praeter eum." Qua 
quidem re impediti sunt incolae, quo minus verum rerum statum 
animadverterent, donec Romani omnibus turribus potiti fuerint et 
omnes una clamorem ediderint. Omnes, qui ad portam Aldje- 
nan (hortum) dictam pervenire properabant, captivi facti sunt. 
Caterva autem, quae ad portam maris se €ongregaverat, repa- 
gula removit et hoc modo incolumis evasit, 

: Romani in monte urbis arcem exstruxerunt et maximum fa- 
num 8.116 fecerunt, posthac tamen patriarcha eo loco pro horto 


*) Ex hoc loco apparet mendose nomen scriphwm ease ap. Abulphareg. 
p. 205, ubi Luca legitur. L. 


$092 EXCERPTA EX HISTOR. ARABUM 


usus est, Dein quum Thorbasius Halebum duceret, ut auxilium 
ferret Karghujah et Bacdjuro, qui ab Abu'lmaahlio (Sashdaddaula) 
oppugnatione premebantur, Abu'lmaahlius, obsidione relicts, 
primum Chunazereh, deinde Maahrra Cnohman profectus est; 
Graecos vero cepit cupido Halebi occupandae ; urbem itaque op- 
pusnarunt et a parte septentrionali expuguarunt; quo facto ar- 
cem circumsederunt, Tum res ad pactionem venit, hisce condi- 
tionibus, ut pro unoquoque locorum, magnorum atque parvorum, 
quae pacto inclusa essent, solveretur tributum denarii, 16 drach- 
mas Islamicas pretio aequantis; et praeterea e regionibus pactione 
comprehendendis 700,000 drachmarum quotannis Romanis pen- 
derentur, Urbes Himz, Dsusijjah, Salmijjah, Hamah, Schaizar, Ca- 
ferthab, Afamijjah (Apamea), Maahrra'lnohmán, Halebum, Djeblal- 
sumak, Maahrra-Mazrin, Kennisrin, Átsareb usque ad limitem 
palatii, quod Atsarebum attingit et firmum vocatur, (ium uni- 
versa regio, quae porrigitur) usque ad Àrhab, Masufán, Cimar, *) 
Barzeja et campum, qui prope Ahfas est, a dextera parte limi- 
tis: haec omnia permanserunt domino Halebi, cetera Graecis ad- 
iudicata sunt, (nimirum tota regio,) quae a Barzaja orientem 
versus extenditur usque ad fluvium Abu - Solaitnán et pylas Sun- 
jab dictas, tum ad Nafudsam, Awanam et Tel - Hamid et dex- 
tram Sadjuri ripam et quidem usque ad alveum fluvii, ubi in Eu- 
phraten sese exonerat,  Ceterae pacis conditiones hae fuere: 
Karghujah, duce (Emiro) Muhammedanorum, qui in hac 
dignitate permanere deberet, mortuo, res tradendas esse Bacdju- 
ro, quo defuncto ab imperatore Romano eligendum esse ducem 
ex incolis Halebi; Muslemis autem non esse ius cuiusvis ducis con- 
atituendi. Α Christianis nullum per hancce ditionem tributum 
esse exigendum, iis tantummodo exceptis, qui ibi domum aut 
villam possiderent; δὶ adveniret exercitus Muslemicus, expeditio- 
nem in nomen Romanum facturus, defendendum esse a Karghujah 
hisce verbis: ,,duc per alias regiones ac nostras; ne intres di- 
tionem pactionis?; sin dux harum copiarum haud pareret, armis 
esse petendum et vi repellendum; cuius rei sin minus potis esset 
Karghujah ipse, litteris odeundos esse imperatorem Graecorum 
et Thorbasium, ut copias mitterent hostibus repellendis pars. 
Si quid comperissent Muslemi de adventu magui exercitus (hosti- 
*) Nomen in codice punctis diacriticis careb, ideoque inoertae est acri- 
pturae. . 


DE EXPED. SYR. NIC. PHOC. ET IO. TZIM. 898 


lis), scribendum esse ad imperatorem et ducem copiarum, ut hi, 
de re certiores facti, rebus suis consulerent. Sin autem expedi- 
tionem in terram Muhammedanorum suscipere in animo haberent 
imperator et dux copiarum Romanorum, obviam eundum esse a 
Bacdjuro usque ad locum, ubi imperatum ei fuisset ; atque Bacdju- 
ro Romanum per ditionem pacis comitante, non fugiendum esse 
ab incolis vicorum, ita ut emeret exercitus Romanus quo opus 


* eiesset, praeter stramentum, quod pro more bellico nulla solu- 


tione facta suppeditandum esset; a duce Muhammedenorum us- 
que ad fines obviam esse eundum copiis Homanis, ut eis praesto 
esset quae quum extra fines egressae essent, licitum esse Emiro 
in ditionem suam reverti. Si expeditionem facerent Romani con- 
tra sectam ab Islamo diversam, coniungendum esse exercitum 
Emiri cum Romano et consociatis armis dimicandum, utut iussus 
fuerit Emirus. Si quivis ex Muslemis religionem Christianam 
amplexus fuisset, nil contra eum permissum esse Muslemis, neque 
Christianis permissum esse quid contra quemlibet Christianorum, 
qui in Muslemicam transierit sectam, | Si servus, Christianus seu 
Muslemicus, vir sive foemina, in eam quam definivimus regio- 
nem ex alia aufugisset, haud celandum esse a Muslemis, sed in- 
dicandum; tum solvendum esse a domino pretium 36 denario- 
rum pro eo, si vir esset, pro foemina 20 denarios Romanos, pro 
puero sive puella 16; sin autem non possideret (dominus) quo 
solveret pretium liberationis, a domino solvendos esse tres dena- 
rios, quibus ab Emiro acceptis, restituendum esse servum. Si 
baptizatus esset, qui aufugisset, haud licere Muslemis eum reti- 
nere, sed pendendum esse Emiro a domino, quod sancitum fuerit, 
quo facto, restituendum esse servum, Si quid ex ditione Romana 
fur rapuisset et fuga se subtraxisset, mittendum esse ab Emiro 
ad ducem exercitus Romani, ut poenas lueret, Si Romanus regio- 
nes Muslemicas visitaret, haud impediendum esse a negotio suo. 
Si speculator ex ditione Muslemica Bomanam intrare vellet, ar- 
ripiendum esse et in vincula coniiclendum. Haud excidendam 
esse a Muslemis arcem, nec novam exstruendam; quod autem ex- 
cisum fuisset, restaurandum esse, Nullum Emirum Muslemicum 
nec recipiendum esse a Muslemis neque ab ullo eorum praeter 
Bacdjurum et Karghujah litteris esse adeundum, — His (Karghujah 
et Bacdjuro) mortuis haud licere Muslemis Emirum e regione 
Muslemica ercessere neque ab (aliis) Muslemis auxilium petere, 





894 EXCERPTA EX HISTOR. ARABUM. - 


sed recipiendum esse eum, qui ab imperatore Romano ex ditione 
pacis electus fuerit. Post mortem Karghujah et Bacdjuri consti- 
tuendum esse ab imperatore iudicem (Kadhi) e Muslemis, qui se- 
cundum leges eorum ius diceret, Graecis licere destructas in 
his regionibus ecclesias restaurare; patricios et episcopos, qui ad 
Muslemos pervenirent, pro dignitate esse accipiendos. Quod autem 
attinet ad portorium ex ditione Romana exigendum, pactione sancei- 
tum est, ut portitores imperatoris cum eis, quos constituerent 
Karghujah et Bacdjurus una sederent, ita quidem, ut pro mer- 
cibus, quae constarent ex auro, argento, sericis Graecis, bom- 
bycerudi, lapidibus, gemmis, margoritis et attalicis aulaeis por- 
torium exigendum esset a portitoribus regis Romani; pro vestibus 
autem, linteis, pecore et alius rebus a portitoribus Karghujah; 
et hoc mortuo, Bacdjuri; denique utroque defuncto pro omnibus 
mercibus portorium exigendum esse a portitoribus Romanis. De- 
nique constitutum est, ut quum comitatus (mercatorum) ex ditione 
Romana veniret Halebum profecturus, scribendum esset.a prae- 
fecto regionum limitanearum ad Emirum, qui quum rem com- 
perisset, homines mitteret, qui eum consalutarent et Halebum 
comitarentur; si posthac in eum impetus factus esset, Emiri esse 
restituere quod direptum fuisset; idem esse faciundum, si in co- 
mitatum impetus factus esset ἃ tribu Árabum Scenitarum aut 
Muslemis in ditione Emiri. 

Jurarunt in hasce conditiones multi urbis senes una cum Kar- 
ghujah et Bacdjuro, obsides autem Romanis traditi sunt ex inco- 
lis Halebi Abu - Alhasan - ben - Àbi- Asamah; Kesri - ben - Kosur; 
filius sororis Ebn - Abi-Ihsa; frater Abu' - Ihasani Alhaschschab; 
Abv - ]hasan - ben - Abi - Thaleb; Abu! -lthajjeb Alhaschemi; 
Abu' -lMaradj Alahththar (Aromatarius) et Iumn, satelles Karghu- 
jeh. Conciliator huius pacis fuit vir Haschemita, incola Halebi, 
nomine Thaber. 

Dein Romani Halebo abierunt et retinuit Karghujah praefe. 
cturam suam; res administrabant is et satelles eius Bacdjurus. 
Factum est hoc mense Zafaro anni 359. 

(Narrat deinde auctor, Karghujah et Bacdjurum postulasse . 
ab Abu! - Imaahlio (Sashdaddaula), ut partem tributi, quod re- 
gionibus Muslemicis impositum fuisset, solveret; quod quum 
recusasset, Himzam oppressam fuisse a Graecis. Posthac Bacdju - 
rum anno 864 in vincula coniecisse dominum suum, Kar- 
ghujah, summaque rerum esse potitum; quod quum audivis- 
set Abu' -lmaahlius, Halebum duxisse, urbemque obsidione cin- 
xisse; Bacdjurum autem auxilio vocasse Romanos, qui tamen 
eum reliquerint, Nicephoro interemto; anno denique 367 Halebo 
potitum esse Abu" -1maahlium; quae omnia ut aliena ab historia 
Byzentina in transcursu tantum indicare volui, L.) 





ANNOTATIONE 5. 














CAR. BEN. HASII 


IN 
LEONIS DIACONI 
| HISTORIAM 


NOTAE PHILOLOGICAE ET HISTORICAE. 





IN LIBRUM PRIMUM. 


, Pag. 8. ed. Bonn. lin, 1. Ἐϊΐπερ ἄλλο τι] Celeber scriptorum P. 185 
Byzantinorum locus communis, de utilitate historiae. Leo Ága- 
thiam ut toto opere item hic imitatur, et sententiis, 'Paóiow 
μὲν οὖν ἥκιστα ἂν εἴη ἅπαντα διεξιέναι καὶ ἀπαρνθμεῖσϑαι, ὁπό-- 
cov ἀγαθῶν ἡ ἵστορία τὸν βίον ἐμπίμπλησιν" et ipsis vocabulis 
translatis, usque ad illa praefat. Agathiae, 2. D. εἰ μή τι καὶ 
μᾶλλον ὀνίνησιν. 

Pag. 4. lin. 9. πολλῶν ἐν τῷ κατ᾽ ἐμὲ χρόνῳ] Agsthiae 4. B. 
ἐπειδὴ δὲ ἐν τῷ κατ᾽ ἐμὲ χρόνω ξυνέβη μεγάλους μὲν πολέμους 
σπολλαχοῦ τῆς οἰκουμένης ἀπροσδόκητα ξυῤῥαγῆναι, et quae se- 
quuntur. 

Ibid. lin. 91. τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου παραγαγεῖν.) Ex S. Paulo 
I. ad Corinth. VII. 81. παράγει γὰρ τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου" 
ubi tamen, quae apud Leonem active, neutrali significationeB 
intelligenda. Vide Schleusnerum Lexic. in Nov. Test. IL. 392. 
Meliusque, opinor, Leo vel superiori phrasi scripsisset ἐλλεμε- 
ψίσαι, vel hic, παράγειν. 

Jbid. lin. 99. ᾿4λλά pos εἴη — μὴ δεύτερον τῆς προθυμίας 
δραμεῖν] Ex Agathia 5. C. ubi cusum, .4λλά μοι ἄξιόν τι δρᾶσαε 
τῆς προθυμίας. — Corrige ex Leone, quod mens omnino postulat, 
"d μοι εἴη, ἄξιόν τι δρ. τῆς xo. Modo contingat mihi , ut 
efficiam aliquid dignum desiderii mei, sive, studii mei: Locis, 
ubi el sequente infinitivo votum significat, nihil est sane frequen- 
tius, Vide Viger. De idiotism. 937. Pluterch. M. Bruto 1002. E. 
εἴη μὲν, ὦ Βροῦτε, νικᾷν. Iosephus Antiquit. Iud. 646. C. 670. G. 
Eadem vox, εἴη, restitnenda loco Concilii Lateranens. III. 864. A. 


$98 C. B. HASII NOTAE 


AM ἔνϑαπερ dv ὃ τοῦ πῶς εἶναί τισι Éregogulg (sic) εἶναι λόγος. 
Scribendum, ἑτεροφανῆς εἴη λόγος, ex S. Cyrillo Dialog. de S. 
Triniteat. V. 1. 468. C. uude haec petita sunt. Simul corrige 
P. 186 proxime praetedentia Actis eiusd, Concilii, 863. A. mire ab in- 
terprete translata: Quod eandem naturam habet secundum ope- 
rationem et indissimiliter aequále est, non habebit ex parte quic- 
quam, de qua creata sunt. Emenda: Quod eiusdem speciei 
operationem habet et aequale est sine ulla differentia, id qui- 
busdam in rebus differentiam habere non potest, Nam sic verti 
debent Graeca illa: Τὸ ταντοειδὲς κατ᾽ ἐνέργειαν xal ἀπαραϊλά- 
«roc ἶσον, οὐκ ἂν ἔχοι διαφορὰν ἐπί τισι τῶν ὄντων.  Tametai 
apud S. Cyrillum , unde haec item translata sunt, paulo aliter 
se habeant. Adde, eiusdem vocis, εἴη, formam pluralem, εἶεν, 
vel εἶεν ἄν, interdum sic adhiberi, ut vertenda sit, significant, 
intelligi possunt. Quod moneo, quia in eo nonnulli suboifende- 
runt. Velut in loco corrupto Eusebii In Psalm. I. 888. E. εἶεν ἂν 
πόλις τῆς Ἰουδαίας; δι᾿ ἃς ἀκολούϑως τῇ ἐπουρανίῳ Σιὼν αἱ πολ- 
λαὶ παρὰ τῷ πατρὶ μοναί. "Vertit Montefalconius: Fueritne Ju- 
daeae civitas? Sed consequenter dicamus, esse caelestem Sion, ubi 
B mansiones apud Patrem multae. Legendum, εἶεν ἂν πόλεις τῆς 
- Ἰουδαίας ἀκολούϑως τῇ ἐπ. ut sit sensus: is vocabulis, civitates 
Iudaeae, consequenter ad. caelestem. Sion (de qua proxime supra), 
intelligi possunt multae illae, quae apud Patrem exstant, man- 
&iones. liaque non male Gentianus Hervetus reddidit locum S. 
Gregorii Nysseni In Cantic. Canticor. L. 559. ἃ. Εἶεν δ᾽ ἂν οὖ- 
τοι τάχα μὲν αἵ ἀγγελικαὶ δυνάμεις, ai x. v. Δ. 1ὲ autem forte 
fuerint angelicae potestates, quae etc, Eandem siguificationem 
habet verbum ἐστὲ, nisi quod magis affirmet. 8. Athanasius 
Orat. I. contra Arian. I. 595. C. ὅτι δὲ τὸ, ἐν ἀρχῇ ἐποίησε... . 
τὸ ἤρξατο ποιεῖν ἐστί, ,,quod haec verba, in principio fecit, ὁ . . 
idem significent ac, coepit facere," — Ubi iterum Montefalconius 
paululum erravit. Eodem sensu adhibentur a scholiastis com- 
mentatoribusque Graecis verba ἐξακούω, λαμβάνω, μεταλαμβάνω, 
sicut accipere apud Latinos, ut sint vertenda exponere , inter- 
Cpretari, sensu praesertim allegorico et anagogico. De verbo ἔξα- 
κούω posterius. Significationis vocum λαμβάνω et μεταλαμβάνω, 
quarum utraque in Lexico summi viri Schneideri notata exstat, 
ponam hic quaedam exempla. S, Basilius Comment. in Esaiam, 
Ϊ, 889. À. τὸ γὰρ Baodv εἰς τὴν αἰσχύνην μεταλαμβανουσιν" Ba- 
san enim interpretantur ignominiam. Eustathius, 1396. 27. τὸν 
Ὀδυσσέα μὲν εἰς φιλόσοφον of παλαιοὶ μεταλαμβάνουσιν, p^iloso- 
phum per allegoriam significare aiunt.  Plenior phrasis apud 
S. Gregorium Nyssenum [n Cantic, Canticor, [. 644. ταῦτα xal 
τὰ τοιαῦτα πώντα μεταλαμβάνων εἰς τροπικὴν σημασίαν. Vide 
quoque Eusebium Ῥχαθραταῖ, Evarigel. 810. C. 474. B. 516. B. 
Verbum λαμβάνω sic usurpat Origenes Contra Cels. 918. C. τοῦ 


IN LEONIS DIACONI LIB. I. 899 


ὁρᾶσθαι λαμβανομένου πνευματικῶς" cum videre intelligitur epi- 
ritualiter. ldem In Matth. I. 484. E. δύνανται of. Φαρισαῖοι 
λαμβάνεσθαι sig τοὺς διδασκάλους τῶν Ἰουδαϊκῶν παραδόσεων" 
Pharisaeorum nomine intelligere possumus doctores traditionum 
ludaicarum, ^ Huetius perperam: JZarisaei docendis ludaeo-D 

rum traditionibus àssumi possunt. Concil. Ephesinum, 1289. 

B. inl δὲ τῆς ϑεύτητος ταῦτα καὶ ψευδὴ λαμβανόμενα, καὶ ἡμῖν 

εἷς συκοφάνταις δικαίας κατακρίσεως αἴτια. — Ubi vulgatus inter- 

pres omnino nihil vidit, scribens: 7n Deitate vero haec menda- 

οἷα sunt , cum suscipiuntur, et nobis calumniae blasphemiae 
condemnationis causa. : Sensus: JJaec autem, si de Divinitate 
intelliguntur, et falsa sunt, et nobis tanquam calumniatoribus 
causam, iustae condemnationis afferunt. | Eandem vim habere 
verbum ἐξακούω, iam alii notaverunt: addam exempla Eusebii 
Praepar. Evang. 675. C. Porphyrii De abstinentia 54. A. ἃ δὴ 

ἡμεῖς ὡς τὴν ὑστέραν πλημμέλειαν ἐκβαίνοντα [l ἐχφαίνοντα), 

οὐκ ὀρϑῶς ἐξακούομεν, non recte interpretamur. | S. Basilii In 
Hexaémeron I. 74. B. In. Esaiam 889. C. Adversus Eunomium 

IL 51. D. διὰ τὴν τῶν πολλῶν ἄγνοιαν, ἀνϑρωπικῶς ἐξακουόν- - 
vOv τῆς γεννήσεως τοῦ υἱοῦ" qui generationem filii humanitus 
accipiebant: ubi nota, ἐξακούω construi cum genitivo. Photius 
Epistola ad episc. Aquileiens. 533. A. αὐτοὶ τὸ, ἐκ τοῦ ἐμοῦ, οὐχ 

eg εἶπεν ὁ Σωτὴρ ἐξακούοντες " non ita, ac dixit Servator, in- 
Selligentes, Nolo alias auctoritates congerere, quae magno numero P. 187 
occurrunt, Quo magis mirandum, Frontonem Ducaeum et Har- 
duinum in hac voce lapsos, epistola Dionysii Alexandr. ad Ba- 
silidem Concil. 1. 187. A. of δὲ σοφώτερον ἐξακούοντες, qui au- 

tem [hoc vocabulum ὀψὲ] saniori sensu, seu doctiore sensu, ἐπ: 
telligunt. llli verterunt, sapientiores autem id audientes. Ab 
ἐξακούω, hac significatione, fit ἐξακουστέον, intelligendum est : 

quo cum alii sunt usi, tum in primis S. Clemens Alexandrinus. 

Velut Paedagogo 89. C. ὅπερ καὶ μᾶλλον ἐξακουστέον Stromati— 

bus 356. Α. ibid. 614. D. Altera significatio verbi ἐξακούω, ra- 

rior illa quidem, et in Lexicis, quantum memini, omissa, est 
eubaudio, subintelligo. Quo sensu Latini quoque nonnunquam 
dicunt audio, velut Quintilianus Instit. rhet. IX, 3. 58. Graeci 

vulgo ἐννοῶ. Eusebius Demonstr. Evang. 383. B. τὸ, σοῦ, πά- 
λὶν ἐξαχουόντων ἡμῶν, ubi illud, tuam, rursus subintelligi- 
mue. Etymol. Magn. 211. lin. 55, loco corrupto, «d ἐπὶ τῶν 
εὐϑειῶν ἐνεργητικὰ ἐξακουόμενα δήματα, πρῶτα xal δεύτερα πρό- 
σωπα οὐκ ἔχει. Corrige, sd ἐπὶ τῶν ϑείων ἐνεργητικὰ ἐξακουό- 
μενα" activa, ubi subintelligitur vocabulum, Deus. — Agitur 
enim de impersonalibus βρέχει, χιονίξει, ἀστράπτει εἴ similibus, 
ubi grammatici Graeci vocem Θεὸς subaudiri volunt. Neque alio 
significatu invenies προσυπαχούω, subintelligo. Philo De mi- 
gratione Abrahami 309. G, Clemens Alexandrinus Stromatibus, 


400 . €. B. HASII NOTAE 
753. À. Paulus Alexandrinus Ápotelesm. δά. À. Ioannes Philopo- 


nus De creatione mundi, 908, B. Polychronius In Iesaiam, Il. 
858. À. ἵνα τοῦτο προσυπακούηται, ut hoc subaudiatur. Euse- 
bius Commentar. in Psalmos, 1. 48. Α. προσυπακουόντων ἡμῶν, 
τὸν Κύριον, xol xard κοινοῦ πάλιν λαμβανόντων rd ἑξῆς quae 
Montefalconius vocabulorum technicorum inscitia mire sic reddi- 
dit: Cui nos respondemus , Dominum non invocaverunt, et qáae 
sequuntur in communi accipimus : notamque addidit: Προσυπα- 
Cxovtv, id est, respondere. — Atenim sensus loci est: adeo ui 
eubaudiamus Dominum, et per figuram quar vocant a com- 
muni resumamus quae sequuntur. Haec dixi longius fortasse 
quam attinebat, quod interpretes caeteroqui doctos minus intel- 
lexisse verba ea vidi: opportunior huiusmodi res persequendi lo- 
cus erit in Glossario vocum a scholiastis commentatoribusque 
Graecis peculiari sensu usurpatarum, quod iam pridem inceptum, 
quando res meae siverint editurus, ut ab eruditis probetur valde 
opto. 
Pag. 5. lin. 1. ἀναλόγως δὲ τοῦ μεγέϑους τῶν συμβεβηκότων 
κέσϑαι) Ad verbuim fere ex Agathia, 5. C. τοῦ μεγέθους τῶν ἔργων 

ὡς ἐγγυτάτω ἱκέσϑαι" unde similiter Xiphilinus In adorationem cru- 

cis 469. A. ἀναλόγως τοῦ μεγέϑους τῆς ὑποϑέσεως [x£cOn. valo- 

γῶς melius construitur cum dativo, ut apud Plutarchum De pla- 

citis philosoph. 896. B. ἀναλόγως τῇ τοῦ παντὸς οὐρανοῦ σφαίρᾳ 

διῃρῆσϑαι. De animae procreat. 1099. A. Item S, Epiphanius 

. Adversus haeres. I. 951. 955. C. 970. B. Antiochus Homil. XXI. 
Dde virginitate, 1061. C. Apud quosdam tamen recentiores cum 

genitivo, velut hic in Leone, in Xiphilinoque modo laudato. 

Ipse Epiphanius, 953. 1). ἀναλόγως τῆς αὐτοῦ ἀξίας. Idem Phi- 

lopatris Luciani ΠΙ. 609. 10. τὰ χρέα πληϑυνϑήσεται, ἀναλύγως 

τῆς ἀποδύσεως" ubisine causa, opinor, Gesnerus suspicatur le- 

gendum dvd λόγον τῆς dz. Plerumque tamen ἀναλόγως adver- 

bialiter ponitur, absque casu: velut apud S. Marcum Eremitem 

De lege spirituali, 878. Α. of πνευματικῶς αὐτὸν [nemp. τὸν 99- 

μον] ἐκτελοῦντες καὶ ἀναλόγως τῆς χάριτος μετέχοντες. Quae 1pf5; 

et quae sequuntur, S. Macarius Aegyptius ad verbum exséripstb 

Homil XXXVII. De paradiso, 433. A. Item sine casu ἀναλὸ- 

ges est apud Stepbanum Byzant. De urb. B. 8381. sub v. HÀ 

O πολίτης ἀπὸ τῆς Ἤλιδος γενικῆς ἀναλόγως Ἠλίδειοςς Ubine- — 

scio quid in mentem venerit Berkelio, interpretanti: civis a 86" 

nitivo Ἤλιδος praeter rationem 'HMóttog.  Traducendum , δ μι" 

dum analogiae rationem, | Addam porro hic, data occasione, 57" 

nonymas aliquot loquendi formulas, quae viris eximia Graecit 

linguae peritia instructis passim fraudi fuerunt, Pro dwaloyes 

P. 188 igitur Graeci dicunt: 1. ἀνάλογον adverbialiter, quod est 11 
vulgus notum, aque Stephano iam in Thesauro illustratum. | à 

magis mirari licet in eo vertendo errasse Huetium in Ore" 


L] 





IN LEONIS DIACONI LIB. L 401 


Commentar, fn S. Matthaeum, I, 244. C. dovio , . καθαρὸς... 
γεγονέναι τὰς τῶν ἀποπλυνομένων ὕδατι [nimir, χεῖρας}, οὐ συμ- 
βολικῶς, ἀνάλογον τῷ κατὰ τὸ γράμμα "Μωσέως γόμῳ" existima- 
bant puras factas esse [manus] eorum qui aqua eas abtuissent, 
cum, id per proportionem non respondeat Mosis iuxta litteram 
legi. Sed insectatur ibi Origenes Pharisaeos, traditiones modo 
nimis litterali exponentes: ut sit sensus: [manus] arbitrabantur 
puras factas esse eorum qui aqua eas abluissent, non eymbolice, 
sed. secundum legem Mosaicam litterali sensu infellectam, Sub- 
intelligitur autem praepositio κατά. 9. Ἐκ τοῦ ἀναλόγονυ. Ori- 
genes Homilia XIX. in Ieremiam, I. 187. B. τοιοῦτόν τι ποιεῖ ἐκ 
τοῦ ἀναλόγου πατρὶ xal ἰατρῷ ὁ Θεός. Quo in loco Balthasar 
Corderius lapsus, reddens, istiusmodi quid facit respectu patris B 
ac medici Deus, quasi quid patris cujusdam causa medicive nu- 
men faciat. Sensus: Jetiusmodi quid facit Deus ex quadam si- 
militudine quam habet cum patre et medico, | Neque hunc Cor- 
derii errorem Huetius emendavit: a Carolo Delarue novissima 
Origenis edit.III. 966. D. paulo melius versum: Jdem, proportione 
servata, ac pater et medicus, acit Deus, Qua cum forma 
aliam similem, ἐξ ἀναλογίας, coniungere possumus, quam cum 
multi alii adhibuerunt, tum Nemesianus De natura hom, 73. B. δύο 
στοιχεῖα ἐξ ἀναλογίας εἰλημμένα, 8. ᾿Αναλογικὼς, per analogiam 
s. proportionem , analogice: in summi viri Schneideri Lexico 
omissum adverbium, aque S. Gregorio Nysseno i inprimis frequen- 
tatum, Contra Eunom. II. 211. C. ἀναλογικῶς ἡμῶν δι᾽ ἑκάστου 
τῶν περὶ Θεοῦ λεγομένων πρός τινα ἀναγομένων ὑψηλοτέραν ἔν-- 
γοιαν. Oratione catechet. 490. Α. De perfecta Christiani form. 
' 317. D. De ns qui praemature abripiuntar 763. À. Varias con- 
structiones δι᾽ ἀναλογίας, ἐπ᾽ ἀναλογίᾳ, xar ᾿ ἀναλογίαν, ipsius- 
que vocis ἀναλογία diversas significationes, in quibus interpre-C 
tandis eruditi complures offenderupt, ut iam ἃ Stephano in The- 
sauro commode expositas, hic, ne Jongus fiam, non attingam, 


Pag. 6. lin. B. πατρὶς δέ μοι Καλύη, χωρίον τῆς ᾿Ασίας 
τὸ κάλλιστον) Haec iam in Notitiis Mss. VIII. 968. monui ex Ága- 
thia esse, 5. C. De Celbiano tractu Ducangius ad Alexiad. 407. 
et ad Ioann. Ginnamum, 437. Cilbianum Plinius vocat Histor, 
Nat. V. 29. et XXXIII. 7. In nomine Caystri nihil mutavi: Ho- 
merus, Iliad. B. 461. Καὐστρίου ἀμφὶ ῥέεθρα. Herodotus Terpsi- 
chore, 100. Hesychius, IL, 211. Apud reliquos est Caystrus, ita 
tamen, ut partim Κάδστρος; partim Kovorgoc scribant, 


Ibid, lin, 10. ixfoy διήγησιν.) Agathias 6. A, 


Ibid. ead. ἐπ. περὶ πλείστου τὸ ἀληθίζειν ποιουμένοις ὡς μάλι- 
στα. Agathias 7. B. ἐμοὶ δὲ τὸ ἀληθίξεσθαι περὶ πλείστου ἑκτέον 
9. τ. λ. Quae subiungit Leo, ῥητορικῇ piv προσήκειν δεινότητα, 
ποιητικὴ δὲ μυϑοποιΐαν x. τ΄ À. sumsit ex Procopio De bell. Per- D 

Leo Diaconus. 26 


402 C. B. HASII NOTAE 


sico, 6. B. sequentia 2. D. ἀποχρώντως ydo ἄλλοις ἰστόρηται, ex 
Agathia 56. B. 

Jbid. lin. 90. εἴπερ ὀφϑαλμοὶ rov πιστότεροι , καϑ᾽ "Hoó- 
dovov.]. Herodotus Clione, 8. p. 7. "Qva ydg τυγχάνδι ἀνθρώποισι 
δόντα ἀπιστώτερα ὀφθαλμῶν. Imitationes Luciani De saltatione, 
813. De conscrib. hist. 6299. De domo, 461. et Iuliani Imp. 
Epist. ad Leont. 140. À. partim laudat Borheckius Apparatu ad 
Herodot. II. 455. E 

lbid. lin. 23. κατὰ “τὸν Νοέμβριον μῆνα, τῆς y ivüixrov] 
Hoc est anno Chr. 959. In Codice hic per siglam, ενδ., sed infe. 
rius 99, C. et 110. C. per eingulas litteras, ἐνδίχτου" 57. A. ἕν- 
δικτον.  Ác profecto vel ex Ducangio Glossar. 517. A. constat, 
formam ἡ ivóixrog non minus frequentem esse quam sj ἰνδικτίων. 
Neque fere dubito eandem vocem restituendam inscriptioni non 
ignobili, a Montefalconio relatae Palaeograph. Graec. 174. C: 


€III8€6049. PO TTOTATIQ* APXKGIIICEV. KAIILAIOT 
TOTII€ PIB.J ΑΝΘΥΠΑΤΟΥΕΥΤΥΧΩΟΘΑΝΕΝΕΩΘΗ 
EOT. .. OTOIXOCTO A AIIIIIS NOCTOTAAMIIP' INAB4- 


P. 189 Legit et interpretatur Montefalconius 173. D: ᾿Επὶ Θεοδώρου τοῦ 
ἁγιωτάτου ἀρχιεπισκόπου, καὶ 4. Πιλίου τοῦ περιβλέπτου dvOv- 
πάτου, εὐτυχῶς ἀνενεώϑη xov .... ὁ τοῖχος, ὑπατείας [vel ὑπά- 
του] Φλαβίου ᾿Αππίωνος τοῦ λαμπροτάτου Ἰνλουστρίου B. Sub 
Theodoro sanctissimo archiepiscopo , et 4. Pilio conspicuo pro- 
consule, feliciter restauratus est murus, consule Εἰ, Jfppione 
splendidissimo Illustri 9. vel, post consulatum eius anno 9,  Ea- 
dem inscriptione Relandus in Fastis usus, legit Καπιλίου, Capi- 
lo, wiro spectabili proconsule, non male opinor: vix enim 
credendum, lustinianeis temporibus praenomen Auli, ut vult 
Montefalconius, antiquo Romanorum more appellationibus prae- 
fium fuisse Deinde Montefalconium suspicor errasse, quod 

᾿ inscriptionem δὰ annum alterum post Áppionem Cos. retule- 
rit, qui est a. Chr. 541. Etenim extrema lineae tertiae sic po- 
tius legenda, ὑπάτου Φλαβίου ᾿ἀππίωνος τοῦ λαμπροτάτον, ἐν- 
δίκτου δευτέρας, ΤΊ. 4ppione P. Cl. Cos. indictione Il. Quippe 

Beannus 639, qui est Fl. Appionis, profecto incidit in alterum in-, 
dictionis: annus autem 541 nomine potius Fl. Basilii Iunioris, 


tunc fasces habentis, insignitus fuisset, In sigla ty, quae fere 
ut 4 in codicibus efformatur, alii quoque offenderunt: velut Lab. 
be Michael. Glyca 808. A. λόγου wy * lege, ivà. ιγ΄. 

Pag. 6. lin. 1. τὸν βίον μετηλλαχότος] Codex μετηλλαγότος, 
errore librarii. Phrasis Leonis petita esse potest ex II. Maccab 
Y. 5. μετηλλαχότος τὸν βίον ᾿Αντιόχου.  Locutione μεταλλάττειν 
τὸν βίον vel μεταλλάττειν simpliciter, nihil usitatius: nota μεταῖ- 


IN LEONIS DIACONL LIB. L 408 


λάττειν τὴν ζωὴν apud Eusebium 115. Α. Item μεταλλάττεσθαι τὸν 
βίον, per medium, Iosephus Contra Apion. 1045. D. Sed in Concilio 
Ephesino I. 1306. C. solito more de 8. Paulo dictum, ἀπὸ διαΐ- 
κτου εἰς κήρυκα μετηλλάγη. e pereecutore in praedicatorem mu- 
tatus est. Minus commode versio vulgaris, pereecutorem in prae- 
dicatorem mutavit, Participium μετηλλαχύτας, in qua voce in- 


terpretanda nonnulli lapsi sunt, saepe defunctos significare, 


etiamsi Lexica non monerent, conataret ex Salmasio De usuris 
891. A. 

did. in. 8. τὴν αὐτοκ ατορίαν διέπειν ἀρχὴν Μαϊίπι,Ο 
τὴν αὐτοκράτορα ἀρχὴν, vel, τὴν αὐτοκρατορίαν, vel, τὴν αὐτο- 
κρατοριξὴν ἀρχήν. Αὐτοκράτωρ ut adiectivum habet ipse Leo 18. 
D. τῆς αὐτοκράτορος ἀρχῆς Philo De plantatione Noé, 176. G. 4j 
αὐτοκράτωρ δυναστεία Leo 14, Δ. «Αὐτοκρατορία substantivum 
Iosephus Antiq. Iudaic. 679. E. Petrus Siculus Historia Mani- 
chaeorum 9. B. Adiectivum avroxgorogixóg Philo Legatione ad 


"Caium 786. E. 809. F. Clemens Alexandrinus Stromat, 363. D. 


705. D. S. Gregorius Nyssenus In Canticum Canticor. 1. 618. D 
Contra Eunomium If. 42. D. In Christi resurrectionem 821. C. 
Eusebius Vita Constantini 611. A. Contra Hieroclem 516. Α. S. 
Bosilius In Hexaémer. I. 77. C. Regülis fusius disputatis II. 467. B 
Ibid. lin. T. εὐμενής ve καὶ χρηστὸς πρὸς ἅπαν τὸ ὑπήκοον 
Cedrenus Compend. Histor. II. 645. C. τὸ 9og ἥμερον ἔχων καὶ 
πρᾷον, καὶ τὸ φρόνημα μέτριον, hoc est, et ingenium modestum, 
non, e£ mediocriter animatus, ut reddidit Xylander: cuius sum- 
mam utriusque linguae peritiam, quam non immerito tribuit illi Ὁ 


. Huetius De claris interpret. 227. C., in hac quidem Cedreni ver- 


sione viX agmoscas. 

Ibid. lin. 10. Quae a verbis: ZZuic Imperatori cett, in ver- 
sione Latina sequuntur, a Combefisio conversa leguntur in Pagii 
Criticis in Annales Baronii III, 875. Quae nos hic retractavimus. 

Pag. T. Jin. 4. τομίου ϑαλαμηπόλου] Práeivit Agathios 19. 
B. Vide de hoc bello Cedrenum II. 640. D. 

Abid. lin. 10. Νικηφόρον τὸν Φωκᾶν) Plura de expeditione 
Cretica Nicephori Phocae Continuator Theophanis, 296. B.. — 
800. D. |. Ad Gongylae navigationem fortasse referenda notitia 
ampla de apparatu navali apud Constant. Porphyrogen. Caerimon. 
aul. Byzant. II. 883. C. sed vide et quae de Gongylianae expedi- 
tionis tempore acute disputat summus chronologiae Byzantinae 
arbiter Ph. Krug, Chronologie der Byzantier 999. B. et quae de 
Candiae sub Romano expugnatione 306. C. Inde probatur, Nice- 
phorum appulisse ad Cretam a. Chr. 960 (contra Contin. Theoph. 
997. C. ad a. 962 id referentem), Candiam cepisse anno sequenti 
961, fratre eius Leone bellum interim adversus Chambdanum 
administrante, 

lbid. lin, 91. ταύτας ἐπὶ τὴν ἠϊόνα προσυφαπλῶν) Verbum 


404 C. B. HASII NOTAE 


P. 190 προσυφαπλύω, subter explico, in Lexicis desideratur, neque ipse 
offendi extra vitam S. Chrysostomi ab anonymo scriptam Opp. 
VIIL 136. 88. ξώσῃ φωνῇ τὲς τῆς ἀληϑείας ἀκτῖνας προσυφαπλῶν. 
Jterat inferius Leo 58. C. “Ἰφαπλουμένων habet 25. A. ἐφήπλουν 
49. D. primitivum ἥπλωται 51. B. et 99. A. 


Pag. 8. lin. 16. χάρακα πρὸ τοῦ ἄστεος ἐπήξατο τῶν Κρη-- 
τῶν᾽ τὰς δέ γε τριήρεις] Cedrenus haec iisdem fere verbis II. ,643. 
À. ubi pro, πασαίς μηχαναῖς πολιορπητικαῖς χρησάμενος ὀργάνων, 
ex bono admodum Scylitzae codice inter Coislin. nostros No. 136. 
sensu item postulante scr. πολεορκητικῶν χρ. ὁ. 


Pag. 9. lin. 1. ἐκ τῶν κατὰ πόλεμον χαλκοτυπιῶν] Χαλκο- 
τυπία apud Suidam IIL. 652. unde habet Schneiderus. Pauca 
Balia composita cum voce χαλκὸς, i1 Lexica nondum recepta, nota 
haec: 1. Χαλκέντονον, tormenti bellici genus, per fibulas aeneas 
tela propellentis, Bis apud Philonem De telorum constructione 
56. C. et 78. B. Sed quinquies alib, 67. F. 72. Α. C. F. 73. C. 
eadem machina vocatur χαλκότονον » quam lectionem Schneiderus 
praetulit. Est tamen ἐντόνιον, instrumentum ad tendendas ca- 
tapultas, vocabulum item exulans e Lexicis. Philo De telor. 
coustr. 57. F. 58. A. 61. B. Hero Belopoeicis, 185. A. 139. A. 
ubi docetur quo pacto construi debeat, ^ Unde defendi fortasse 
possit scriptura χαλκέντονον. 2. Χάλκινορ, i 4. χάλκεος et χαλ»- 
κειος, aereus, S. Epiphanius De mensuris et ponder. II. 183. 
D. παρὰ ᾿Αλεξανδρεῦσι τὰ ἀργύρια καλοῦνται χάλκινα, Idem δά-- 
jectivum in editione Rover. Iosephi Antiq. Iud. 961. A. δίκτυον 
ἐλάτῃ χάλκινον περιπεπλεγμένον. Sed edit. Havercamp. einenda- 
tius I. 494. D. ἐλάτῃ χαλκείᾳ. Tia χάλκινος sola nititur S. Epi- 
C phanii auctoritate, quae ne ipsa quidem permagna est in hoc certe 
opusculo, a librariis mirifice depravato. 8. Χαλκοτύμπανος, 
aere sonans , apud Palladium Vita S. Ioannis Chrysost. 106. A. in 
loco ubi laudatur Abraham patriarcha, quod in deserto abditus 
neque Consules hospitio exceper i, , neque duces | neque alios ma- 
gnis honoribus fungentes, παρ᾽ olg ἵπποι κημῷ ἢ χαλενῷ ἀπο-- 
στίλβοντες, ἢ σαράβαρα χαλκοτύμπανα ἢ πόῤῥωϑεν τῆς ὑπερηφα- 
νείας τὸν κτύπον ἀπερευγόμενα. Quo loco σαράβαρα, si modo 
lectio vera, non braccas dixeris significare, sicut alibi, sed po— 
tius instrumentum musicum, haud absimile, opinor, cymbalis. 
Qui si est verus sensus, indé videtur sequi, saeculo sexto ma. 
gistratus Romanos cymbalis aeribusque crepantibus iter aut omnino 
proditionem in publicum fecisse, quod nunc de Turcarum po- 
testatibus scribitur. 


Ad haec vocabula, omnino, opinor, nova, addam formas 

D rariores iam notarum vocum explicationesque a vulgatis diversas. 
In quas tamen non refero vocem zcÀxavva, saepius in glossariis 
chemicis medicisque mss. Bibliothecae Heg. occurrentem: eam 





IN LEONIS DIACONI LIB. I. 405 


corrupte scriptam pro ἄλχαννα sive ἀλχάνα, herbamque /Zenne 
significare, qua .per Orientem mulieres se inficiunt , iam Salma- 
sius vidit Exercitat. in Solin. 1824. B. et 1353. C. Sed revocare 
eo possumus vocem χαλκαία, eo sensu ui sit i. q. χαλκεῖον. χαλ- 
πευτήριον, χαλκοτυπεῖον, officina aeraría, Philo De telor. con- 
struct, 60. C. iuncturas ferreas frangi ait, ἐὰν τὸ τυχὸν σῖνος dv 
τῇ χαλκείᾳ λάβωσι, si vel minimam noxam in officina acceperunt, 
ameisi commodius fortasse hic verti possit, infer cudendurm. 
Magis extra controversiam χαλκεία officina fabri ferrarii apud 
Heronem Belop. 134. E. de epizygide: αὕτη δέ ἐστιν dv τῇ χαλκείᾳ 
φαλῶς τετελειωμένη. — Sed in Antiquit, Iud. Iosephi 7. E. χαλκείαν᾽ 
τὸ πρῶτος ἐπενόησε, de arte fabrili exponendum est, aerariam 
primus est commentua, | Eodem sensu in Prolegomenis rhetor. a 
Montefalconio Biblioth, Coislin. editis legitur 590. ἢ, “Ἥφαιστος 
τὴν χαλκευτικήν" Fulcanus aerariam artem; ubi-Montefalconius 
nimis generatim, fabrilem árter» | De vocabulo χαλκῖτις, quando 
alumen aut petram significat, alii docte exposuerunt. Adde hic 
tertiam significationem, qua est apud Nonum medicum De omnium. 
particularium morborum curatione 313. B. Toig δὲ ὑπὸ τῆς χαλ- P. 191 
κίτιδος σαύρας πληγεῖσι. Vertit Hieremias Martius, ab ictu la- 
certae viridis: videtur esse lacerta venenata ex genere salaman- 
drarum. In titulo tamen capitis eiusd. apud Nonum 313. B. ea- 
dem lacerta appellatur χαλκῇ σαῦρα, non qoàxirig, errore for- 
tasse librarii, Nota porro vocem χαλκὸς quandoque exponendam 
esse assem, hoc est, aereum, numum minimum, Plutarchus 
Apophth. Lac. 296. D. δυνάμει δὲ χαλκοὶ τέσσαρες. De animi 
tranquillit. 470. F. δυοῖν χαλκοῖν ἡ χοῖνιξ, — Artemidorus Oniro- 
crit. 967. B. αὐτὸς δὲ λέγει, οἷς τὸν χαλκὸν οὐκ ἔχω. Rigaltius pa- 
rum accurate, ego certe aes non habeo : sensus, /t. ne assem quidern. 
Χαλκοτυπεῖον, officina fabri ferrari, affert Schneiderus ex Ni- 
comacho De musica, Adde Philonem De Cherubim 94. A. ὅσα»: 
ἐν χαλκοτυπείω ἐλαυνόμεναι ὕλαι, ἢ διαιρούμεναι' et Iamblichum 
In Arithmet. Nicomachi Gerasen. 171. B. Χαλκώδης, pro quoB 
nescio an quisquam auctoritatem attulerit, usurpaverunt' Theo- 
phrastus De sign, sereuitat. 440. À. χαλκῶδες χρῶμα" et S. Epi- 
phanius Adversus haeres, 577. B. ἀλλὰ τὸ χαλκῶδες τὸ ἐν τῷ ag- 
γύρῳ" quo certe in loco significare videtur quod aerís nuturam 
habet, aerosus, ut exponitur in Onomastico inter Glossas Labb. 
2092. E. Petavius vertit, quod in argento subaeratum est. Addo 
vocem χαλκωρυχεῖον, sectura aeraría: nam mendum typotheta- 
rum est, quod per omicron apud Salmasium ad Solin. 195. B. 
semel legitur ἐν τοῖς χαλκορυχείοες " item ter apud Theophrastum 
De lapidibus 395. A. B. 898. D. Aliam formam χαλκωρύχιον Plu- 
farchus Sympos. 659. C. et Ptolemaeus Geograph. 233. B. ubi vi- 
detur quasi nomen proprium. Haec, extra oleas fortasse vagati, 
in Lexicographorum gratiam annotavimus circa derivata aut 





408 "^ C, B. HASII NOTAE 


composita ex voce χαλκὸς, novasque ejusdem originis vel voces 
vel auctoritates, quibus Glossaria locupletari queant, 

C  dbid.lin, 6. ὡς μή τε ἀνήκεστον πρὸς τῶν ἐναντίων αὐτοῖς 
καττυϑῇ.] Κασσύω sive καττύω, sensu figürato rmachinor, struo, 
frequenter occurrit apud Patres saeculi Theodosiani et deinceps. 
Καττύουσι 8. Epiphanius Adversus haeres, I. 2, C. Anonymusin 
Psalm. 1. 88. A. καττύοντα S. Epiphanius Adversus haeres. 651. 
C. χαττύοντες Anonym. in Psalm. I. 761. C. καττυόντων S. Epi- 
phanius Adversus haeres. 222. D. Aoristo bis utitur S. Epipha- 
nius, lbid. 629. D. βίβλους καττύσας᾽" et 957. C. καττύσαντα. 
Praesente passivi S. Theodoretus Epist. cix. Ill. 977. D. κατὰ τῆς 
ἀποστολικῆς καττυόμενα πίστεως. mperfecto 8. Epiphanius Ád- 
versus haeres, 722. B. ἐκατεύετο περὶ [/. παρα] τῶν τούτου μαϑη- 
τῶν τὰ κατὰ τὴν συσκευὴν τῆς ἐχκλησίας. Perfecto Theodotus 
Institut. Oriental. 806. C. κεκαττυμένα. — Composito ἐπικαττύω 
3pse Leo infra 62. C. 

Jbid, lin. 10. καὶ παρέπεται] Malim παρέπονται. — Vide ta- 
men Zeunium ad Vigerum De idiotism. 195. C. 
Jbid. lin. 19. τῆς δεδομένης εὐετηρίας} In Codice literis e et 

D ἡ contra etymologiae rationem permutatis modo εὐετερία exara- 

tum, ut infra 20. B. modo εὐητερία, ut hic et 40. C. Eodem 

modo, εὐητερία, in Codd. multis antiquis scriptum vidi, ubi 
nunc editiones &vergoía* Philo De Abrahamo 984. F. De con- 
gressu quaerendae eruditionis gratia 951. A. Iosephus Antiqq. 

44. A. Ptolemaeus Tetrabibl. 80. À. Locus de instabilitate fortu- 

nae, quem Leo respexit, est in S, Nili Epist. c.xxxunr. p. 70. 

Pag. 10. Jin. 4. διαπεφωνήκει.] Διαφωνέω alii iam observa- 
verunt, ex usu Hellenistico significare ultimam. vocem emiito, 
hoc est exanimor, pereo. Suidas I. 563. C. Mangey ad Phil. De 
ebriet. I. 876. E. Adhibetur ea significatione praecipue perfecto 
et plusquamperfecto: velut apud rxx. Num. xxxr. 49. οὐ Oient- 
φώνηπεν dx αὐτῶν οὐδὲ εἷς. Quod imitatur Philo De temulent. 

200. B. et C. Item Scholiasta ad S. Ioannis Climaci Scalam Para- 

dis. 19. C. aliquot simplices homines incredibiliter ieiunantes, 

ἀδιακρίτως βίᾳ ξαυτοὺς ἐχδόντες, διαπεφωνήκασιν, euccubueruni. 

Et Apsyrtus in Hippiatricis 256. C. de equo, κίνδυνον οὖν ἕξει 

P. 192 διαφωνῆσαι. Non, pauci tamen eruditi lapsi sunt in hoc verbo 

interpretando, Velut apud Philon. De nomin. mutat. 822. D. π΄ 
λεμος, ἐν ᾧ τῶν διαγωνισαμένων διεφώνησεν οὐδεὶς, ἀλλ᾽ 109" 
vog καὶ σῷος ἐπανῆλϑε" vereor ut Petrus Morellus recte verterit, 
in quo dimicantium nemo discors fuit. Et haec Apsyrti in Hip 
piatr. 260. B. διαφωνεῖ δὲ ῥαδίως, Ruellius in Medicina velerr 
nar. 101. B. quapropter facile despondet animum, — Atque 85" 
tum non ridicule Montefalconius apud Euseb, Comment. in Psalm." 
259. E. de secundis mulierum: ὥσπερ χωρίον, προχωρῆσαν απὸ 
γυναικὸς) οὐδεμιᾶς μετέχει ζωῆς, διαλυϑὲν δὲ διαφωνεῖ" gU" 


7 





: IN LEONIS DIACONI LIB. I. 407 


admodum pellicula e muliere prodiens vitae consors nullatenus 
est, sed dissoluta dissonat. Verte: quemadmodum secunda 
membrana , e muliere progrediens , nullius est vitae particeps, 
sed dissoluta perit. Praeter hanc significationem verbi διαφωνέω 
reliquasque, in vulgus notas, una admodum rara, edico, pronun- 
cio. Eusebius Contra Marcell. 32. D. ἐν ϑείῳ πνεύματι διεφώνει 
λέγων. Recte Montacutius, epiritu Dei afflatus profatur: est 
enim hic idem quod ἐξεφώνει. 4ιαπεφώνηκα, morior, infra quo- B 
que, 33. A. et 41. A. 

^ Jbid. lin. 18. Οὕτω διαλύοντι τούτῳ καὶ γνωματεύοντι] 
Διαλύω, animo perlustro (ut ait M. Tullius), cogito, viX opus 
est moneam, composilum esse non cum verbo àvo, sed cum 
dió. Nisi mavis scribere, Οὕτω δὴ ἀλύοντι" quod suadent et 
phrasis 61. C. 44Aovz, δὲ τούτῳ καὶ γνωματεύοντι , et Agathias, 
unde omnia haec manaverunt, 90. D. *diéovrs δέ οἱ καὶ γνωμα- 
τεύοντι. — Praeterea ἀλύω 94. À. et TÁ. B, ^ 

Pag. 11. Zn. 8. ἰσοπέδου] In Cod, est ἰσοπεδοὺς, h. e. ἰσο- 
σεδοῦς (accentus enim et circumflexos, etsi perraro alieno loco 
collocant, tamen inter se saepissime confundunt cum alii librarii 
plerique, tum in primis noster), quasi a nominativo ἐσοπεδής. 
Quae forma rarissima: in Lexica certe nondum relata. 

Ibid. lin. 99. Τὸ τοιοῦτον δὴ τειχίον Τειχίον nihil aliud 
siguificat apud Leonem, quam τεῖχος, murus, munimentum.Q 
Habet enim hoc Leo commune cum aliis Byzantinis nimium mul- 
tis, ut significatu subtiliore vocabb. confuso partes pro re tota, 
deminutiva pro primitivis, composita pro simplicibus temere usur- 
pet. Apud alios τειχίον interdum retinet vim deminutivi. Plutar- 
chus Arat. 1036. E. ὑποστείλας τειχίοις τισὶ καὶ οἰκοπέδαις. Achil- 
les Tat. ,De amor. Clitophont. et Leucipp. 51. Α. περὶ τὸ ἄλσος 
τειχίον ἦν αὔταρκες εἰς ὕψος. S. Ioannes Chrysostomus Homil. 1x. 
ad populum Antioch. 129. À. de Deo, mare furens arena invalida 
continente: διὰ τοῦτο γοῦν καὶ ἀσϑενὲς τὸ τειχίον ἐποίησε , καὶ 
οὐ ξύλα καὶ λίϑους, οὐδὲ ὅ ὕρη, τοῖς αἰγιαλοῖς περιέβαλε τούτοις. 
Deinde videtur τειχίον passim eodem sensu usurpari quo τοῖχος, 
paries. Unde διορύττειν τειχίον de perfossoribus parietum, ut 
voce Plautina utar. Iosephus Antiq. Iud. 197. E. πρὸς διωρύγμα- 
τι τειχίου. S. Clemens Alexandr. Stromat, 764. B. διορύξαντες λά- 
ϑρα τὸ τειχίον τῆς ἐκκλησίας. Sine vi deminutiva videntur adhi-D 
bere Lucian. Piscat. [. 615. 1. edit, Hemsterh. καϑεζόμενος ἐπὶ τὸ 
&xgov τοῦ τειχίου. S. Basil. De grat. act. I. 969. Iulius African. 
Cestis 305. E. Ego, quia agitur de munitione castrensi, vadum 
ausus sum vertere cüm hic tum inferius 8. B. Alibi, 84. Α. verti 
Hwrus: alis locis, ut 16. D. castellum: 77. À. munitionem. 
Figuratim, pro munimento, S. loannes Chrysost. adhibet Orat. 
XLv. in Ácta Apost. rv. 863. 18. ἔστω σοι τευχίον καὶ περίφραγμα; 
᾿ἀσπὶς καὶ δόρυ. Nota denique, in his locis omnibus non τείχιον, 








408 ΠΕ, B. HASII NOTAE 


eed τειχίον scribi παροξυτόνως, quam accentus rationem ipse quo- 
que in textu Leonis retinui, Codd, atque editiones antiquiores se- 
cutus, In Lexicis nunc plerumque προπαροξυτόνως impressum 
est, nescio quam bona auctoritate. 

Pag. 19. lin. 6. 006 φονιωδῶς Sic Cod. nec mutavi: tam. 
etsi adverbium φονιωδῶς sive φοινιωδῶς neque in Lexico, neque 
in auctore, quantum memini, offendi ullo. 

Jbid. lin. 10. ix τῆς τούτων ἀπαγωγῆς;] De Arabum excur- 
sionibus maritimis ex Creta factis vide Vitam S. Lucae iunior. 

P. 193 edit. ἃ Combefisio ad calc. Historise haeres. Monothelitarum, 
969. B. item Continuat, Constant. Porphyrogen. ubi haec 85. Α. 
Kard δὲ τὸν αὐτὸν καιρὸν Κρῆτες παντὶ στόλῳ ἀράμενοι, τὴν πα- 
οάλιον ἐδήουν τῶν Θρᾳκησίων, καὶ ἠχμαλώτιξον. Παρὰ τοσοῦτον 
ób ... οὐ τὴν αἰγιαλῖτιν μόνον ἐπειρῶντο καταδραμεῖν, ἀλλὰ καὶ 
κατὰ τῶν ἐν τῷ ὄρει, ὅπερ οὕτω καλεῖται, “άτρος, ἐνσκηνούν- 
vov, καὶ τῶν []. τὸν] μοναύλιον βίον ἀσπαζομένων, γυμνῷ τῷ 
ξίφει χωρεῖν, καὶ Μυσῶν λείαν τὰ ἐκεῖσε ποιεῖν. Unde manaverunt 
illa viri docti Le Beau, haud scio annon optime reddita, stoire 
du Bas- Empire, XIV. 433. ὅπ de leurs partis osa traverser 
toute la Thrace, et pénétrer (usqu'au mont Latrus, dans la 
basse Mésie, oà ils pillérent un riche monastére, | Etenim pri- 
mum Thracesii non sunt Thraces, sed incolae Asiae proconsula- 
ris ad Áegaeum mare: vide supra 4. C. et Constant. Porphyrog. 
De themat. L 7. F. Τὸ νῦν καλούμενον Θρᾳκησίων ϑέμα πάλαι 
μὲν καὶ κατ᾽ ἀρχὰς "cla μικρὰ ὠνομάξετο. Deinde Latrus mons 
non in Moesia inferiore est, sed item àn Asia, propter Ephesum. 

B Memoratur infra 196. C. item Scriptt. post Theoph. 112. B. 267. 
B. Cedren, Compend, Histor. II. 546. C. Habemusque in Biblio- 

' theca Reg. Cod, Gr. No. 598. (vid. Montef. Palaeogr. 78. B.) in 
quo legitur, quemadmodum monachus monasterii τῆς ὑπεραγίας 
ϑεοτόχου τοῦ Στύλου, ἤγουν τοῦ ἁγίου Παύλου τοῦ “άτρους .*- 
ó ἅγιος Χριστόδουλος, διὰ τὴν ἔφοδον τῶν ἀϑέων Ἰσμαηλιτῶν 
μετῴκισεν εἰς τὴν Πάτμον, φέρων ἐν ἑαυτῷ 00a δυνάμενος pr 
βλία. Moesiam inferiorem autem posuit scriptor, quod non iu- 
tellexit voces Mvcov λείαν. Quas proverbiales esse quis est qui 

- nesciat? Cinnamus Histor. 19. λείαν Μυσῶν xal τὰ ἐν ποσὶν ἐρ- 
γαξόμενοι. Vid. praeterea Zenob. Centur. V. Proverb. 118. Α. 
Diogenian. Centur. VI. 232. B. 

lbid. lin. 19. τοὺς ψεύστας, vd ϑηρία vd κάκιστα] Allusio 
ad locum S, Pauli Epist. ad Tit. cap. I. v. 12. 

Jbid, lin. 94. σὺν τῷ Παστιλᾷ Νικηφόρῳ οἱ προκατασκοπεῖν 
σταλέντες] Προκατασκοπέω, verbum raro occurrens, quoque c&- 
rent Lexica, usurpavit praeter Leonem S. Clemens Homanus " 
peregrinationib. S. Petri 59. C. καὶ προχατασχοπήσας ἡμᾶς, ὃς 

Οαὐτὸς ὕστερον ἐμολόγησε᾽ cum observaret nos, vertit Perionius: 





IN LEONIS DIACONI LIB. 1, 409 


oportuisset saltem , observasset. In Codice hic, σὺν τῷ Παστα- 
λᾷ᾽ superius tamen ubique ὁ Παστιλᾶς. 


Pag. 13. lin. 8. τῆς σφῶν afsirgolac] Codex ἀμελτηρίας, 
mendo manifesto pro ἀβελτηρ. quam formam, per ἡ; admo- 
dum frequentant scriptores Christiani. Sic ἀβελτηρία Alexan- 
der Lycopolita Adversus Manichaeos 18. D. ἀβελτηρίας Helio- 
dorus Theagene et Charicl. 409. A. Methodius Conviv. decem 
virg. 132. B. S. Clemens Alexandrin. Stromat. 762. A. S. Epipha- 
nius Ádversus haeres. I. 493. B. Leo 27. D. ἀβελτηρίᾳ S. Nilus 
Peristeriis 119. A, Agathias 131. À. ἀβελτηρίαν S. Gregorius Nys- 
senus Contra fatum I. 896. B. et Contra Eunom. II. 310. A. S. Epi- 
phanius Adversus haeres. 1. 73. C. S. Chrysostomus Orat. vri. in 


113. B. Agathias 73. D. 117. A. δι᾽ ἀβελτηρίαν τρόπου Eusebius 
Praeparat. Evangel. 312. D. ubi fortasse minus bene Vigerus, ob 
insignem morum, asperitatem: malim, amentiam, vel, animi in- 


Pascha, V. 943. 19. Ioannes Philoponus De mundi creatione 


sipientiam. ᾿4βελτηρίαις Concilium Oecumenicum vzr. VII. τν. Ὁ 


411. οὐμενοῦν" οὐ γὰρ ταῖς τινων ἀβελτηρίαις w. v. À. nequa- 
quam; non enim quorundam ineptiis etc, Male Harduinus in 
versione: nequaquam enim quorundam profanationibus, Scri- 
bunt tamen et nonnulli Patres ἀβελτερία, per ε᾿ item Agathias, 
24. C. et ipse Leo, 27. D. Adverbium ἀβελτέρως, stulte, in Lexi- 
cis omissum , habet Porphyrius De abstinentia 129. A. of δὲ περὶ 
τούτων ἀβελτέρως λέγοντες, qui stolidius his de rebus loquuntur. 


Pag. 15. lin. 1. πρὸς τὴν τοῦ πόλου μεταβαίνοντος &vvvya] 
Verti poli fornicem, audacter Ennium secutus, quamvis impro- 
bante Cicerone De orator, III. 40, 


lbid. lin. 8. ἐπιστίχως τε] ᾿Επιστίχως, per ordines, non in- 
venitur in Lexicis: vox usitatior est στοιχηδὸν, quod vide infra 
59. B. ex Agathia 93. C. Ἐπίστιχος adiective, quo utitur Leo 
statim post, habetur in Etymologico magno, unde Schneiderus 
sumsit; Sed in loco Theodori Abucarae Interrogat, ]I. contra 
Nestorianum 448. C. ubi cusum est, ἐπενίμησαν τῷ τῆς αἱρέσεως 
αὐτῶν ὑπερασπίζοντι ἐξάρχῳ ἐπιστίχῳ τάξιν ἐπέχοντι, quae ultima, 
ut desperata, Turrianus in versione non attigit, emenda ex Cod. 
Regio optimae notae No. 1111. ἐξάρχω, ἐπισκόπου τάξιν ἐπέχον- 
τι, reprehenderunt antistitem, episcopi ordinem obtinentem, qui 
haeresim. ipsorum defendebat. Etenim qui Theodorum Abucaram 


ediderunt, siglam ἐπισκ. qua ἐπίσκοπος exprimitur, non magis 
intellexerunt, quam qui in Concilio generali vin. V. 1466. D. ty- 
pis excuderunt, τῆς βασιλενούσης ἐπισκοπῆς. Corrige ex Photii 
Epistolis 5. A. τῆς βασιλευούσης ἐπίσκοπος, episcopus reginae 
urbium, hoc est, Constantinopoleoa, — 

bid, lin. 91. δίκην χειμερίων νιφάδων ] Confer Agathiam 
101. D. Allusio ad illustre eloquentiae γερο elogium 1liad. Γ΄ 


P. 194 


410 C. B. HASII NOTAE 


999. ἔπεα νιφάδεσσιν ξοικότα χειμερίῃσιν, multorum imitationibus 
celebratum, velut Lucian. Baccho IIl, 81. lin 48. et Demosthenis 
encom, 495. lin. 85. Nicetae Choniatae Manuele Comnen, 58. D. S. 
Gregor. Nazianz. Epist. crxxxr. 1I. 892. B. τὸ δὲ ὑπὲρ τὰς χειμε-- 
glove εἶναι νιφάδας" quod Billius insulse reddidit, aterum autem 
Hemes superet. 

B Nec tamen solum de flumine orationis νιφὰς adhibetur, 
sed in universum de rebus, niviüm hibernarum ritu affatim 
accidentibus, cum proprie, tum figurate. Velut de lapidibus con- 
fertim aut proiectis, aut desuper deiectis, ex lliade 7M. 156 et 
278. Unde Euripides Andromach. 1130. de Pyrrho saxis ap- 
petito: Πυκνῇ δὲ νιφάδι πάντοϑεν σποδούμενος. Et Aeschylus 
Sept. contra Thebas, v. 918. νιφάδος ὅτ᾽ ὀλοᾶς νιφομένης" quod 
scholiasta tamen de telis intérpretatur. Oratores quoque Chri- 
stiani νιφάδας usurpant de lapidationibus in Sanctos factis. S. Gre- 
gorius Nyssen. De beatitudin. I. 833. C. χαίρει ὁ μέγας Στέφανος, 
καὶ οἷόν τινα δρόσον ἡδεῖαν προϑύμως τῷ σώματι δέχεται τὸς ἐπαλ- 
λήλους τῶν λίϑων νιφάδας. Et alibi, Orat. in S. Steph. II. 791. 
C. S. Gregorius Nyssen. de eodem, ὁ ταῖς νιφάσι τῶν λίϑων κατα- 
χωννύμενος. Nec ullus hoc vocabulum plurali numero magis fre- 

Cquentavit quam S, Ioannes Chrysostomus: cuius rei licitum sit 
paulo plura afferre exempla, ut appareat, quam frequentes sint 

" apud Patres priorum saeculorum imitationes Homeri. Adhibet 
igitur S. Ioann. Chrys. voc. νιφάδες de rebus iucundis, ut Ho- 
mil xxxir in S. Matth. 370. Α. ὑπὲρ γὰρ τὰς νιφάδας αὐτὸν 
ὑπέῤῥει vd ϑαύματα᾽ vertit Árianus, cum nivales imbres mira- 
culorum superaret: omissa a typographis voce multitudine. Vel 
ibid. Homil. xiv. 160. D. νιφάδας παρατρέχει σημείων, de Evan- 
gelista, multa Servatoris miracula silentio transcurrente: quod 
idem dicitur Comment, in Psalm. cxxxiv, 1. 898. 97. παρατρέ- 
χει μυρίας νιράδας ϑαυμάτων. tem de rebus mediis, praecipue 
de litteris, ut Epist. xur, VII. 109. 4. πέμπε λοιπὸν ἡμῖν νιφά- 
δας γραμμάτων" Epist. xr. 119. 37. πέμψαι νιφάδας γραμμάτων 
ἡμῖν Epist. ταχχ. 186. 93. νιφάϑας ἐπέμψαμεν γραμμάτων" Epist. 
xcvi. 148, 22. νιφάδας ἐπιστολῶν" Epist. cv. 146. 94. κἂν νι- 
φάδας σοι πολλάκις ἐπέμψαμεν ἐπιστολῶν" Epist. cvr. 147. 10. 

D ὥσπερ νιφάδας πέμπων γραμμάτων Epist. xv. 152. 18. νιφά- 
δας ἂν ἐπέμψαμεν γραμμάτων" adde Epist. οχιχ. 168. 12. Epist. 
cxxur. 168. 14. Epist. cxxxvir. 165. 21. Tuin maxime de rebus 
adversis, ut apud solum Chrysostomum (ex aliis exempla conge- 
rere non attinet) octodecies; Epist. ad episcopos et presbyt. in 
carcere inclus. IV. 600. D. βασάνων νιφάδερ. Orat. Quod qui 
iniuria etc, VII. 46. 19. ἐπιβουλῶν νιφάδες. Orat. xviv. Non «o- 
lum vero etc, V. 294. 11. νιφάδων πυκνότερα περιειστήκει τὰ κακά. 
Orat. 1x, in alteram ad Corinth. III. 598. 6. ὑπο τῆς νιφάδος τῶν 
κακῶν ubi nota singularem numerum. Sed Homil rxxvi.in 


΄ 


IN LEONIS DIACONI LIB. I. 411 


Matthaeum, 796. À. νιφάδας τῶν κακῶν, et Orat. xvr. in Epist. 

ad Roman. Ill. 135. 41. νιφάδας κινδύνων, plurali. Item Com- 
mentar. in Psalm. xri. 1, 699. 14. τὰς vipadog τῶν ἀποστολικῶν 
κινδύνων" Orstione rr. ad Theodorum laps. VI. 69. 95. νιφάδες 
κολάσεων" et Epistola 11. ad Olympiadem, IV. 649. D. λοιδοριῶν 

καὶ ὕβρεων νιφάδες. Homil. xv. in Matthaeum 168. B. μυρίαι vi- 
φάδες λυπηρῶν. Invenio quoque νιφάδες πειρασμῶν Orat. 1. in 
alteram ad Corinth. III. 545. 41. Orat. 1r. in eand. 551. 15. Orat. 

xir. 614. 38. Homil. xxx. in Matthaeum 403. C. Porro νιφάδες P. 195 
τῶν δεσμωτηρίων, τῶν ἀπαγωγῶν, τῶν ϑανάτων, τῶν καταπον- 
τισμῶν, τῶν λοιπῶν πειρασμῶν, Orat. in illud, Ergo Dominus 
JDeus feci etc. V. 168. 15. νιφάδες στρατοπέδων, Orat. nr, in al- 
teram ad Corinth. Il]. 565. 6. φροντέδων Ad Stelech. 154. 19. et 
Orat. xxv. in alteram ad Corinth. III. 679. 37.  Rariore signifi- 
catione vox sola adhiberi videtur pro mo/estiis, aerumnis, tricis, 
Commentar. in Psalmum xrtzv. I. 64. ubi S. Chrysostomus solli- 
citudines atque curas matrimonii perstringens, velüt τέκνα, &y- 
δρα, οἰκίαν, οἰκέτας, συγγενεῖς, κηδεστὰς, γαμβροὺς, ἔγγονα, πο- 
λυπαιδίαν, ἀπαιδίαν ...... subiungit: οὐδὲ γὰρ καιρὸς νῦν τὰς 
νιφάδας ὑπογράφειν. τοῦ γάμου. Nisi dicas, unum aliquem ex 
genitivis superius ascriptis librariorum culpa excidisse. 

Pag. 16. lin. 2. ἀμυντηρίων] Ex Agathia 20. B. aut 102. A. 
"Auvyriora notum est proprie esse arma tutoria, quibus vim pro- 
pulsamus: vid. Lamberti Bos Ellips. graec. edit. Schaefer. 855. B. 
Deinde generatim quaelibet arma et figurate omne propriae defen- 
sionis causa institutum consilium. Minus nota significatione apud B 
auctt. Christianos ἀμυντήρια denotant instrumenta ea tortorum in 
quaestione, quae a Latinis ungues 8. unci ferrei appellantur. SS. 
Phileae et Philor. Acta 158. B. πληγὰς οὗ βασανισταὶ βιαίως σιδηροῖς 

προσήγαγον τοῖς ὄνυξιν. Οὐ μόνον γὰρ ταῖς πλευραῖς, ἀλλὰ καὶ σα- 
ρειαῖς καὶ γαστρὶ καὶ κνήμεσι, προστάξει τοῦ ἀσεβοῦς, τοῖς ἀμυν- 
τηρίοις ἐκόλασαν.  Combefisius vertit, flagris lacerabant: quod 
paulo latius patet. Sumsit haec auctor anonymus ex Phileae 
Historia Martyrum, cuius fragmentum servavit Eusebius De i incor- 
porali anima 308. B. of βασανισταὶ οὐ. . ἐπὶ τῶν πλευρῶν μόνον, 
ἀλλὰ καὶ τῆς γαστρὸς, καὶ κνημῶν, καὶ παρειῶν, τοῖς ἀμυντη- 
ρίοις ἐκόλαζον. Qua in voce, ἄμυντ., substantivum 6. ὄργανα modo 
subintelligitur, modo additur. Acta 8. Philoromi 154. A. ἀμυντη- 
eíotg ὀργάνοις — σφοδρῶς τὸ σῶμα ἀναμένουσι καταικίζεσθαι. 
Sed. in S. Cyrilli Hierosolymit. Catechesi 271. A. τοῖς ὀργάνοις 
τούτοις ἀμυντηρίοις χρησώμεϑα, sunt ὄργανα ἀμυντήρια eodemC 
sensu quo apud auctores antiquos arma defensoría, non instru- 
menta tortorum. Quibus uncis ferreis ílagellabantur dati in 
quaestionem, ad rmercuríolum (vid; Reisk. Comment. ad Con. 
stant, Porphyr, Caerimon. aul. Byz. II. 71. C.) sive ἕξρμητάριον 
suspensi. Sic enim legendum apud Theodorum Iconiensem De 


412 .. €. B. HASII NOTAE 


SS. Cyrici et Julittae martyrio, 238. B. κελεύει doutvraolo ἄναρ- 
τηϑεῖσαν αὐτὴν εὐτόνως ξέεσϑαι. Emenda, fougraglo. De quo 
vocabulo cum iam accurate disseruit Ducangius Glossar. col. 436. 
B. hic non est quod pluribus agamus. 


Jbid. lin. 5. nagaBoloc] Verti, audacissime, ut variarem 
phrasim: accuratius fuisset, desperate: quo sensu παραβόλως 
apud Ioseph. Antiquit. 208. C. καλῶς ἀποθανεῖν, καὶ παραβόλως 
διακινδυνεῦσαι τοῖς πολεμίοις. Item apud Plutarch. Philopoem. 
858. C. Crasso 560. D. Apud eundem non invidiose, sed cum laude 

D dictum, M. Anton. 926. B. πρακτικῶς καὶ παραβόλως. Plerum- 
que tamen melius vertas zncaute, temere. loseph. Antiquit, 675. 
D. πεφυκότες εἶναι παραβόλως ϑρασεῖς. De bello Iud. 870. F. πα- 
ραβόλως προκινδυνεύειν. 8. Chrysost. Orst. in epist. S. Pauli II. 
65. 85. ὁ παραβόλως ξαυτὸν τοῖς κινδύνοις ἐκδιδούς. Plutarchus 
Aristide 819. F. πολλὰ κινουμένου τοῦ Θεμιστοκλέους παραβόλως. 
Item Pomp. 627. C. παραβύλως καὶ λῃστρικώτερον αὐτῷ προσφε- 
φομένου Ibid. 699. B. κατήπειξε παραβόλως τὴν μάχην. Porro 
Phocion. 744. B. Agide et Cleomen. 816. E. M. Απίομιο 935. E. 
Galba 1053. Δ. Interdum exponendum est, suzmmmo cum discri- 
mine, Plutarch. Aristid. 993. C. παραβύλως διὰ τῶν πολεμίων 
γεῶν διεκπλεύσας. Catone mai, 943. D. πολυπόνως καὶ παραβό- 
Aoc. ldem Pyrrh. 9992. A. Lucullo 499. E. ἀνελπίστως xol πα- 
ραβόλως ἐξεσώϑη. Crasso 554. B. παραβόλως τινὲς διεκπεσόντες. 
Pompeio 638. A. μόλις καὶ παραβόλως. Catone minore 784. A. 
σεαραβόλως κρατήσαντος. Arato 1039. D. ἐπὶ τὸ τεῖχος ἀνέβη πα- 

᾿ ραβόλως. Alios aliorum locos vereor hic ascribere: quod vim vo- 
cabuli non magis illustrant, quam unius Plutarchi et losephi. 

P. 196 Neque de voce παραβολῇ, ἃ Stephano et Schneidero generatim, 
ab Ernestio Lexic. technologico 941. Α. rhetorum sensu optime 
exposita, quicquam addam, praeter illud, loc. ubi occurrit Dio- 
nysii Halicarnassensis Árte rhetorica, V. 389. 9. levi correctione 
lucem afferri posse. Αἱ enim rhetor, in quibusdam causis iudi- 
cialibus supervacaneas esse narrationés, quando nimirum nemo 
est qui quo pacto res gesta sit aut nesciat aut in dubium vocet, 
Subiungit: Οἷον ἀριστειῶν διηγήσεις, γελοῖα παντάπασιν" ὅμο-- 
λογοῦνται ydo καὶ ἐκ παραβολῆς αἰτήσεις. — Novissima sic vertun- 
tur edit. Reisk.: in confesso enim est, quod ex comparatione, Sed 
interpungendum post ydo, et verbum ὁμολογοῦνται per zeugma aut 

fig. ἀπὸ κοινοῦ referendum ad ἀριστεῖα ᾿ ὁμολογοῦνται ydg, xol ἐκ 
παραβολῆς αἰτήσεις" quod agitur de disceptatione inter duces 
duos, utri praemia virtutis tribuenda sint: res ab utroque bene 
gestas esse, nemo est qui ignoret: ut iudices jam non discere nunc 
demum eorum facta, sed componere inter se atque conferre debeant. 

. BQuamobrem interpretandum: neque enim in dubium revocantur 
[eorum praeclaré facta], sed postulationes per comparationem 


IN LEONBS DIACONI LIB. 1, 418 


fiunt. Adiectivum παράβολος, audax, temerarius, habet Leo 19. 
€. παραβολώτατος 23. C. 

Jbid. lin. 22. ix τοῦ παρείκοντος] Ex Agathia 67. D. forme 
loquendi rariore: vid. Viger. De idiotism. ed, Hermann. 499. B. 
Παρείκω significare cedo, concedo, permitto , notum est. Inde 
phrases ix τοῦ παρείκοντος οἵ κατὰ τὸ ? παρεῖχον, pro facultate. 
Philo De vita Mosis 630. Α. ἔθος γὰρ ἦν, ἀεὶ μὲν κατὰ τὸ παρεῖ- , 
xov, προηγουμένως δὲ τοῖς ἑβδόμαις, ὡς ἐδήλωσα καὶ πρόσθεν, φι- 
λοσοφεῖν. Ubi Sigismundus Gelenius in versione κατὰ τὸ παρεῖκον 
omnino non expressit: Thomas Mangey editione Anglicana II, 
167. 47. reddidit, quandocunque commodum esset, Plutarchus 
De liberis educandis 8. A. τῆς φιλοσοφίας ἀντιλαμβάνεσθαι κατὰ 
τὸ παρεῖκον τῶν καιρῶν. Utitur quoque ÁAgathias, 150. D. De 
simili phrasi, παρείκοι ὕποι, quacunque dabitur occasio, a verbo 
“«αρίημι, alii commode exposuerunt: utitur Leo 6. A. 71. D. ex 
Agathia 126. D. 143. B. 168. C. qui ipse habet, opinor, ex Thu-C 
cydide 173. Α.Ὅπη δὲ παρήκει male impressum est apud Cedre- 
num, II. 667. C. κατὰ τὸ παρῆκον [sic] apud Agathiam, 98. C. 

δια. lin, 28. πρὸ τοῦ ἄστεος διεχείμαξεν) Hac ipsa hieme, h. 
e, exeunte anno 960, aut ineunte 961, abbas monasterii S. Pauli 
in monte Latro, prope Miletum, ad Nicephorum videtur in Cre- 
tam transmisisse, questurns de obstinatione monachi cuiusdam: 
ut docemur ex Vita S. Pauli Latrensis ms. quam Harlesius Biblio- 
theca Graeca X. 307. À. a Nicephoro Blemmyda compositam ait, 
Hanc vitam, cum et accurate sit perscripta, et res contineat ad 
geograpbiam historiamque illorum temporum noscendam utiles 
(Paulus enim Latrensis vita excessit a. 956, triennio ante obitum 
Constantini Porphyrogeniti, unde historiam orsus Leo est), in 
volumen aliquod subsequens totam referam; hic subiiciam, *) 
quae ad Nicephorum Phocam pertinent, Demonstraverat auctor, 
S. Paulum Latrensem vel post mortem ad opem « eius confugientibus 
auxilium tulisse, Inde pergit: “Ὥσπερ δὲ τούτοις T. ἵλεως, οὕτως Ὁ 
ἀπ᾿ ἐναντίας ἀδικοῦσι καὶ πονηρευομένοις φοβερός ve, καὶ τὴν 
παιδείαν ἀπαραίτητος. "Μαρτύριον τοῦ εἰρημένου σαφὲς ὁ τοῦ μο- 
ψαχοῦ Ἰγνατίου, ᾧ Χαρζανᾶς ἡ ἐπωνυμία, χαλεπὸς καὶ οἴκτιστορ 
ϑάνατος. Οὗτος γὰρ, εἷς τῶν μοναχῶν ὦν, μετὰ τὴν τοῦ πατρὸς 
ἐχδημίαν ἀποστὰς τῆς “αύφας , κατὰ τῆς “Δαύρας οὑὐπλίσατο" oig 
μὲν ἐκείνῳ δοκοῦν, ἐπὶ προφάσει δικαίᾳ" ὡς δὲ τῇ ἀληϑείᾳ πάλιν, 
κακοήϑως ὅλως, καὶ φιλαρχίας μανικῷ ἔρωτι. 'O γοῦν τῆς “αύ- 
ρας τότε προεστηκὼς , ἀπαγορεύσας πρὸς τὰ ἐκείνου κακὰ καὶ τὴν 
βασκανίαν, τά τε ἄλλα ἐποίει τῶν ἀπορίᾳ καὶ λύπῃ κατειργασμέ- 
νων, καὶ δὴ καὶ πρὸς τὸν τῆς βασιλείας. οὐ πολλοῖς μετὰ ταῦτα 
χρόνοις ἐπιλαβόμενον Νικηφόρον; κατὰ τῆς Κρήτης ἤδη ἐπιόντα, 
dj, ἐντυχεῖν ἐκείνῳ βουλόμενος, κατὰ []. καὶ τὰ] τοῦ Jyvazíou 


*) Ex cod. Coislin, 148. Fol. 81. verso. 





414 C. B. HASII NOTAE 


χαλεπὰ ὅσα ἀναδιδάξαι, εἶτα καὶ ἐκδικέαν αἰτήσασθαι παρ᾽ αὐτοῦ, 

καὶ τὴν τοῦ κακοῦ λύσιν. Τούτῳ καϑεύδοντι ἐπιστὰς 6 ὃ μέγας ἤπεί- 

λησέ τε ἐμβριϑῶς, καὶ τῆς ὁρμῆς ἔστησε, καὶ εἰς τὴν “Δαύραν ἐκέ- 

λευσε τὸ παραχρῆμα ἐπανελθεῖν, Ἐγὼ, προσϑεὶς , τὰ τοῦ Tyva- 

τίου, 1 προσήκει, διῴκησα. Οὐκ αὐτῷ δὲ μόνῳ, ἀλλὰ καὶ τῷ 

συνοδεύοντι μοναχῷ ἴσοις ἐπιφαίνεται τοῖς ὀνείροις. 4A ὕπερ 6 

P. 197 ἅγιος διοικηϑῆναι, εἷς προσῆκον [. προσῆκεν], ἔφη, ἄγριός τις 

καὶ ἱταμὸς ἄνθρωπος, πορευομένῳ συναντήσας τῷ Ἰγνατίῳ, εἰς 

μέρη τε καὶ μέλη διατέμνει τὸν ἄϑλιον" ἔπειτα καὶ τὴν. κεφαλὴν 

ἐπιϑεὶς λίθῳ, καὶ ἑτέρῳ βαρεῖ συντρίψας τε καὶ συνθϑλάσας καὶ 

ὅλην ὕλως καταλεάνας ἀπιὼν ᾧχετο, καὶ ἀχείρωτος εἰς δεῦρο κατέ- 

στη. Hoc est: Ut autem ἐπ illos propitius , sic rursurn iniustis 

perversisque terribilis, et ad correctionem implacabilis. Cuius 

rei argumentum est [gnatii monachi , qui Gharzanas copnomi— 

' nabatur , acerba et miseranda mors. Hic enim, cum in nume- 

ro monachorum esset , post sancii Patris excessum a laura de- 

Jiciene , adversus illam arma sumsit: ut ipsi quidem videbatur, 

praetextu iusto; re vera autem, perverso proreus animo, et do- 

minandi insano amore ductus, Qui ergo laurae tunc praeerat, 

perculsus malitiis atque simultate etus, tum alia fecit quae in- 

opiía et moerore oppressi solent, tum ad. Nicephorum, qui rerum 

haud multo post potitus est, iam in Cretam profectum , se con- 

tulit, alloqui eum cupiens Ipnatiique quam graves iniurtae essent 
commemorare, tum wvindictam ab eo malique finem exposcere. 

JHuic dormienti se offerens Sanctus comminatus est graviter, 

B eiusque impetum repressit, ad lauramque iussit evestigio redire, 

Ego, inquit, de rebus Ignatii, quantum attinet, providi. Neque 

huic solum, sed comiti quoque itineris, monacho, eomnio simt 

visus est. Quod vero Sanctus se, quantum attinuisset, providisse 

dixit, agrestis quidam et ferus homo, ]egnatio in itinere occur- 

rens, in frusta membratim concidit miserum: deinde caput quo. 

que lapidi impositum altero ponderoso ita contrivit atque com- 

minuit, ut totum penitus complanaret: quo peracto aufugit, 

neque ad hunc diem captus est. Sequentia, ut aliena ab expe—- 

ditione Cretica Nicephori, ad illum, ut dixi, Tomum reiicio, quo 

vitas Sanctoruni alias complures, cum ad haec tum ad lcono- 

clastarum tempora pertinentes, sum prolaturus. Praeterea agunt 

| de hoc bello Cretico auctores duo: alter Simeon Logotheta in 
| Chronico edit. a Combefis. Scriptorr. post Theophan. 401. A — 498. 
| D: alter Ánonymus, quem sub lulii Pollucis nomine primum 
loann. B. Bianconius, Bononiae 1779. Fol. deinde Ignatius Hardt, 
C Monachi et Lipsiae 17929. 8. ediderunt: vide Harles, Bibl. Graec. 
VI. 144. ἢ. Sed in utriusque cum Bianconii tum Hardtii editione 
Tulius Pollux desinit sub initiis Gratiani Aug.; in Codice Vatican. 
No. 163. non modo totum Gratiani regnum, sed res etiam imperii 
Orientalis persequitur, ad medium usque saeculum X. triplo fere 








IN LEONIS DIACONI LIB. IL 415 


amplior quam editiones. Quapropter hoc Chronicon vereor ne 
sit ab Hardtio perperam lulio Polluci attributum. Htumc Pollu- 
cem enim multo esse saeculo X. antiquiorem constat vel ex no- 
mine; Chronicon autem, sive .verba sive sensa respicias, ut ab 
ingenio temporum Tzimiscianorum proxime abest, ita a saeculo 
Tustinianeo, nedum Theodosiano, est alienissimum. — Quae tomen 
in hoc Chronico, quod anonymi potius dixerim, de expeditione 
Cretica referuntur, ideo hic non subiicio, quod nibil fere ibi sit, 
quin item apud Simeon. Logothet. 498. Α. B. et incertum Con- 
tinuator. 997. C. D. legatur. 


΄ IN LIBRUM II. 


Pag. 17. lin. 7. Χαμβδᾶν, ὃ τῶν — ἀρχηγὸς) De hoc Seif- P. 198 
eddaula sive Abulhasan Ali, Hamdani ben- Hamdun nepote, vide 
observationem in summi viri Silvestri de Sacy Chrestomath. Ara. 
bica III. 110. C. Graeci Chambdanum vocant, gentilitio nomine, 
quod ipsum tamen varie scribitur, cum apud alios auctores, tum 
vel in Codice nostro, Velut Χαμβᾶν hoc ipso loco, 10. A. Χαμ- 
βὰν 99. B. Xavódv 10. C. 19. À. Χαμδὰν 18. D. Χαμβδὰν 11. 
C. 13. B. 14. B. Xeufóav 19. À. Zonaras II. 197. A. B. babet 
Χαμαδᾶν (sed Codex Reg. 1716. Χαμδᾶν). Simeon Logotheta 
498. D. Xaufóa* Michael Glycas 804. D. τὸν 4xoyavóav [sic]. 
Cedrenus Xafódv II. 649. D. 648. C. 645. B. In Codice tamen 
Scylitzae Sangermanensi bonae notae, unde multa Cedreni locaB 
emendari possint, legitur ubique Χαμβδᾶν" itemque in Nicephori 
Phocae Tacticis edit. huius.pag. 184. lin. 13. et pag. 191. lin. 18, 
quam scriptionem ubique secutus sum. 

Pag. 18. lin, 8. πρὸς αὐτοῦ τὸν καιρὸν εἶναι Πρὸς αὐτοῦ 
εἶναι dixerat iam Agathias 21. A. et 26. D, — Similem phrasin ha- 
bet Plutarchus M. Bruto 990. B. 

Jbid. lin. 10. Δέοντα τὸν (Doxdv] Leonis Phocae contra 
Chambdanum expeditio incidit in a. 961, quo ipso tempore fra- 
ter eius Nicephorus Candiam expugnavit, Vide Pagi Critic. ad 
Annal. Baron. III. 875. D. 

Pag. 19. Jin. 8. ἔγνω μὴ ἐς προὕὔπτον κίνδυνον φέρων iv. 
σεῖσαι αὐτόν τε καὶ τοὺς συνεπομένους ] Dicas Leonem expressisse 
haec Plutarchi, Caesare 741. C. ἔῤῥιψε φέρων ξαυτὸν εἰς 109 
κίνδυνον" elegantia vero non opportune esse usum. Nam constru- 
ctio postulare videtur accusativ. φέροντα᾽ participium autem φέ- 
ρῶν hocsensu rarissime aliter quam nominativo singularis et pluralis 
reperitur. Vide exempla allfliemsterhusio collecta in copiosa dis- 
putatione ad Lucian. 1, 349. quibus, praeter ea Plutarchi, quaeC 
ibi enotavit; haec nova indidem adiiciam: Themistocle 194. A. 


φέρων ὑπέϑηκεν ἑαυτόν. Pericle 159. B. ἐπιβολὲς — ἐνέβαλε φέ-- 





416 C. B. BASII NOTAE 


eov εἷς τὸν δῆμον" Fabio Max. 177. C. ἐμβάλλουσιν αὐτοῦ τὴν 
δύναμιν φέροντερ᾽ Demetr. 914. F. φέρων ἑαυτὸν εἰς πότους---κα- 
zífalle. Laconic. Institutis 238. C. τὴν κεϑάραν αὐτοῦ προσεπατ- 
τάλευσαν φέροντες. Idem iungit verbo ἐνσείω, ut fit loco nostro, 
Phocion. 751. F. ὡς δὲ φέρων ἐνέσεισεν — τὴν πόλιν εἰς τὸν Ἔλ- 
ληνικὸν πόλεμον. Quibus in exemplis, tum in aliis, quae hic ascri- 
bere non attinet, solum nominativum vides adhiberi: item, nà 
fallor, in illis quae viri docti collegerunt ad Idiotism. Viger. 362. 
593. 663. 768. ubi tota haec quaestio erudite illustratur. Adde, 
φέρων sequenti imperativo adbhortantis esse, ac significare, age, 
eia. Philo apud Euseb. Praeparat, Evangel. 345. B. καί μοι gé- 
oov λέγε, dic amabo te,; Origenes Philocalia 89. À. ubi Tarinus 
D vertit, age, responde, Porphyrius Vita Plotini 17. C. Nam ha- 
bet participium φέρων eandem vim adhortandi, quam impera- 
tivus φέρε in φέρε εἰπεῖν. — Quod significare, ac dicamus, h. e. 
verbi causa, exempli gratia, quis est qui nesciat? Tametsi i in eo 
offendit homo cumprimis acutus Kusterus ad Suid. I. 20. A. ὅταν, 
ᾧ μὲν λυσιτελὲς τὸ καϑέζεσϑαι, καϑέζηται" ᾧ δὲ ἀνακεῖσθαι, ἀνά- 
κειται᾽ τῷ πυρέττοντι φέρε εἰπεῖν. Ad quae annotavit: Loco huic 
aliqua desunt, et ultimis verbis istis nullus omnino sensus in— 
est: quae ratio est, quare ea ἐπ᾿ versione praetermiserim, Sed 
agitur de categoria Aristotelica nona, quae est positionis, cum, 
ait Suidas, sederit, cui id expedit; et cubuerit, cuc cubare expe- 
dá. Febricitanti, verbi gratia, Nempe, λυσιτελές ἐστιν ejusmodi 
homini τὸ ἀνακεῖσϑαι, sicut scribenti v. c. sedere. Alios verbum 
φέρω in fraudem impulit, quod confuderunt cum Latino auferre. 
Velut Robertum Balforeum in Gelasii Cyziceni Historia Concil. 
Nicaeni I. 958. C. «dg ἀσϑενείας ἡμῶν ἀναλαβὼν καὶ τὰς νόσους 
φέρων infirmitatem nostram [sic] euscipiens, et morbos aufe- 
rens. Verte, et morbos ferene. Est allusio ad Isaiae LIII. 4. ubi 
Vulgata: Languores nostros ipse tulit, et dolores nostros ipse 
portavit, "Evcíótxag eodem sensu quo nostro loco adhibetur 
72. D. 
! lbid. lin. 19. Hic locus: Hunc Leonem usque ad finem ca. 
pitis a Combefisio conversus, servatus legitur apud Pagium III, 876. 
P. 199 Pag. 90. lin. 8. Οὕτω δὴ γνωσιμαχήσαντι --- ἐπῆλϑε) "Apud 
Agathiam. προσῆλθε, 56. D. in phrasi quam Leo respexit. 

Jbid. lin. 9. xol λόγοις ὑπαλεῖψαι τὴν στρατιὰν] Confer 
Agathiam 27. B. Ὑπαλείφειν metaphorice dici pro incitare, conci- 
tare, iam Stephanus monuit in Thesauro. Addam, eleganter usur- 
pari de vaporibus, qui rigant atque humectant, Sic S. Gregorius 
Nyssen. De hom. opificio 1, 69. A. membranam cerebrum abire, 
σεριπτυσσομένην dv ξαυτῇ τὸν ἐγκέφαλον. , xal τοῖς ἐκεῖϑεν druoig 
ὑπαλειφομένην. Idem ibid. 184. C. ἡ ἀπ᾽ ἐκείνου ἀνάδοσις ὑπα- 
λείφει τὸν περιεκτικὸν τοῦ ἐγκεφάλου ὑμένα. Unde metaphorice 
sicut imbuere apud Latinos. S. lgnatius Epist. 19. A. ἐμὲ γὰρ 





IN LEONIS DIACONI LIB. II. 417 


Ku ὑφ᾽ ὑμῶν ὑπαλειφϑῆναι πίστει, νουϑεσίᾳ, ὑπομονῇ. Ita 
enim arbitror veram esselectionem. Vetus interpres videtur le- 
gisse ὑποληφθῆναι" vertit, me enim oportuit a vobis suscipi, 
Simplex ἀλείφειν pro incitare habet vel Cedrenus II. 678. D. 

Jbid, lin. 18. “ἅπαν μὲν τὸ xaO ἡμᾶς Quae Leo PhocasB 
hic concionatur, imitatio sunt orationis Belisarii ad exercitum, 
apud Agathiam 161. C. 

Pag. 91. lin. 6. ἀξιόμαχον] Reddidi firmissimum: fortasse 
rectius parem. 

Jbid. lin. 19. δουλοῦσϑαι εἴωθε vd πολέμια] Leo frequen- 
tat utrumque, πολέμιος et πολεμικός. ᾿4γαθὸν vd πολέμια 90. C. 
23. B. (ex Agathia 17. Α. 25. B. 80. D.) avrovoyóv τε sd πολέμια 
12. À. δραστικώτατος τὰ πολέμια δά. D. ἐξήσκει vd π. 99. B. vsovi- 
xovg τὰ πολέμια 59. B. Dionysius quoque Halicarnassensis dixit 
τὰ πολέμια δεινὸς, De Lysia 5. 481. À. Contra πολεμικὰ Leo 8. D. 
bis: 14. C. 81. B. 39. A4. 76. C. Πολέμια Agathias, quem noster 
imitatur, saepe (ut nunc quidem sunt edd, ) adhibet, 19. B. 31. 
Α. 56. B. 60. B. 73. C. 92. Α. 105. B. 117. B. 159. C. 161. B. 
162. AÀ. πολεμικὰ rarius, 190. B. 160. A. Caeterum locus com- 
munis apud Leonem commodius sic reddatur: Saepe enim res ho- 
etium impr. inc, percelluntur, repentinisque aggressionibus fran- 
guntur elati atque impotentes animi, n versione secus est. C 

Pag. 92. ἐπ. 10. τὰς ἐπεξελάσεις ἐποιεῖτο ] Voces ἐπεξέλα-- 
σις et ὑπεξέλασις non sunt in Lexicis: hac utitur Leo 12. D. illa 
hic et 82. A. 46. B. C, 77. C. 89. B. ΠΙαρεξελαύνω 99. B. et 94. 
C. Τὰς ἐπελάσεις ἐποιοῦντο habet Agathias 25. A. 33. C. 

Jbid. lin. 19. πῇ δὲ προοδεύων) Verbum προοδεύω miror 
item in Lexicis omissum, cum utantur, praeter Leonem h.]., scri- 
ptores bene multi. S. Ioannes Chrysost. In nativitat. praecur- 
soris VII. 393. 27. ὁ Ἰωάννης προοδεύων τοῦ Kvolov. S. Basilius 
Non adhaerendum esse rebus saecular. I. 669. €. of δὲ προοδεύ.-- 
σαντες ἀνέμενον τὸν φυτεύσαντα. Quae ipsa verba iterat Nicetas 
Heracleae metropolita Catena in Iob 608. C. Item participio 
σροοδεύων Germanus Cpolitanus Orat, in S. crucem 820. B. Fre- 
quentius tamen usurpatur participium praeterit. act,, velut a Lu- 
ciano Hermotim. I. 815. 23. ἠκολούθει τοῖς τῶν προωδευκότων 
ἴχνεσι. Unde fortasse S. Gregorius Nyssenus In Cantic. Canticor. 
I. 601. À. τοῖς ἴχνεσι τῶν nQom0svxorov ἑπόμενος et Eusebius 
Histor. Ecclesiast. 4. À. ἀνθρώπων ys μὴν οὐδαμῶς εὑρεῖν οἷοί vs 
Óvzeg ἴχνη γυμνὰ, τὴν αὐτὴν ἡμῖν προωδευκότων ὁδόν, se conscri- 
bentem historiam ecclesiasticam novum neque ulli antea tentatum 
iter ingressum (minus opinor accuraté: quandoquidem primus 
historiam ecclesiasticam condidisse S. Lucas dici potest, inde ab 
ortu Christi, quae historia ipsius Evangelio et Áctis Apost. con- 
tinetur) Participium προωδευκὼς pluraliter apud S. Gregorium 
Nyssen. De beatitudin. 813. D. τινὸς τῶν προωδευκότων᾽ et In 

Leo Diaconus. 27 





.418 C. B. HASII NOTAE 


laudem fratris Basilii II, 914.D. τῶν ἐν ἀρετῇ προωδεουκότων. Nu- 
mero singulari Eusebius Demonstrat. Evang. 187. D. τὸν προωδεῦυ- 
κότα τοῦ Χριστοῦ. Participium perf. pass. ibidem 125. B. πρὸς 
τὰ προωδευμένα, ad ea quae antecesserunt. Alias Leo eodem sensu 
ait προπορεύομαι Á. À. 79. B. 81. D. 95. D. προηγοῦμαι 95. B. 

Pag. 94. lin. 6. ᾿4λλ᾽ οὕτω μὲν ὁ στρατηγὸς Δέων τὴν ᾿Ασίαν 
ὅσωσε] Huius praelii meminerunt et Nicephor. Phocas Tactic. 
supr. 193. B., et Anonym. inedit. ἢ, quem Iul. Pollucem dicunt 
( vid. sup. 197. B.) in hunc modum: Ὃ δὲ πατρίκεος Δέων καὶ 

P. 200 Δομέστικος τῆς δύσεως, Ó ἀδελφὸς τοῦ μαγίστρου Νικηφόρου, 
ἐπέμφϑη παρὰ τοῦ βασιλέως εἰς τὴν ἑῴαν, ἀντιπροσωπῶν τῷ 
ἀδελφῷ αὐτοῦ, διὰ τὸ μὴ εὐρεῖν τὸν ἄϑεον -Χαμβδᾶν ἀσκέπα- 
στον τὴν ἀνατολὴν, καὶ πραιδεῦσαι καὶ αἰχμαλωτίσαι αὐτήν. Καὶ 
δὴ ὁ πατρίκιος “έων τῷ πατρικίῳω καὶ στρατηγῷ Καππαδοκέας 
ἸΜαλεΐνῳ καὶ τοῖς λοιποῖς στρατηγοῖς ξνωϑεὶς, καὶ μαϑὼν ὅτε 
ὁ Χαμβδᾶν ἐξῆλϑε κατὰ Ῥωμαίων, κουρσεύων καὶ αἰχμαλωτέ- 
ἕξων ἀφειδῶς, ἐπισυνάξας τὸν ἅπαντα λαὸν αὐτοῦ, ἐκράτησε 
τὴν πλεισοῦραν τὴν οὕτω καλουμένην Κύλινδρον. “Ὑποστρέψαν-- 
voc δὲ ἀπὸ τῆς αἰχμαλωσίας τοῦ ἀλαζόνος Χαμβδᾶ, καὶ iv τῇ 
τοιαύτῃ κλεοισούρᾳ εἰσελθόντος, πολέμου κροτηϑέντος ἡττήθησαν 
ob ᾿Δγαρηνοί" καὶ ἦν ἰδεῖν αὐτοὺς ἀναιρομένους, καὶ τοὺς νεκροὺς 
σκυλευομένους. Μηικροῦ δὲ δεῖν καὶ αὐτὸς ἄν ὁ Χαμβδᾶς ἐκρατήϑη. 
Πάντα δὲ τὰ ἐν τῷ πολέμῳ κρατηϑέντα λάφυρα, μετὰ καὶ τῶν ξωγρη- 
ϑέντων ἀρνητῶν τοῦ Χριστοῦ **), τὸ Βυΐάντιον ἀπηνέγκατο, καὶ ἐν 
τῷ ϑριάμβῳ διεβίβασεν. Eadem fere incertus Continuator Scriptt, 
post Theophan. 299. D. 800. A. B. quo eos qui Latina versiome 
aegre careant reiicio : ibi pugna εἷς τὸν τόπον ᾿Ανδρασσὸν λεγόμενον 

Bcommissa dicitur. [dem nomen habet Cedren. II. 643. C. Scy- 
litza ms, ᾿Δδαρασσῷ. De eodem praelio Abulpharagius Histor. 
dynast. 318. A. edit. Pocock. 

Jbid. lin. 9. Initium huius capitis usque ad verba: contra op- 

. pidum proficiscitur a Combefisio versum apud Pagium {Π|. 875. 

Ibid. ead. lin. Νικηφόρος δὲ ὁ Φωκᾶς} Candiam expugnavit 
Nicephorus a. 961, ut docet Pagius 1. c. A. Sub idem tempus Basilii 
Petini in Romanum Imp. coniuratio deprehensa est, de qua Ce- 
dren. II. 644. B. 

Ibid. lin. 14. verna paulatim tempestate ex hiberna mu- 
tante ac apparente] Ea retinui ex Combefisiana versione apud 
Pagi ΠΙ. 875. B. sed quis nescit χειμερενὴν τροπὴν brumam. esse? 
ut ideo ad verbum sit: verna tempestate ex bruma paulatim emer- 
gente. 

Jbid. Jin. 18. εἷς πλαίσιον τὰς δυνάμεις συνέταττε] Agathiae 

dictio 25. A. De variis significationibus vocis πλαίσιον Salmasius 


*) Cod. Vat. No. 168. fol. 60 cereo. 
**) Adde £g. 


IN LEONIS DIACONI 118. Il. 419 


De re militari Romanor. 118. C. ego verti ut X lander illa Plu- 
tarchi M. Anton. 935. D. ἐν πλαισίῳ τὸν στρατὸν ἦγε, proceseit 
quadrato agmine, Habet etiam Synesius edit. Petav. 945. B. 


ndem vocem restitue S, Ephraimo Syro De judicio III. 404. B.C 


ix μεταφορᾶς τῶν ἐνίοτε μὲν ἐν πολέμῳ παρὰ τῶν ὑπ᾽ ἐναντίων 

ὑπεναντίων] ταραχϑέντων, τῷ δὲ τοῦ πλουσίου σχήματι, ὅπερ 
ἐστὶν ἐπὶ μῆκος τετράγωνον, εὐθέως ἀσφαλιζομένων. | Inepte in- 
terpres: que aliquando in bello ab adversariis turbantur, figura 
autem divitis, id est eigni crucis, quae est in longitudine qua- 
drata, statim protecti etc. Lege, τῷ δὲ τοῦ πλαισίου σχήματι" 


εἰ fort. deinceps, ὅπερ ἐστὶν ἱπίμηκες τετράγωνον. Apud Plu- . 


tarchum De solert. animal. 979. F. sensu adhibetur insolentiore 
de thynnorum natantium ordine, cubi formam referente : ἀεὶ τὸ 
σιλῆϑος τῷ σχήματι κυβίζουσι , καὶ στερεὸν ἐκ πάντων ποιοῦσιν, 
95 ἴσοις ἐπιπέδοις περιεχόμενοι [id Xylander mire vertit, univer- 
eis in sex planas superficies distributis: sensus est, sex super- 
Jiciebus aequalibus circumclusi : continetur enim cubus super- 
ficiebus sex ]* εἶτα νήχονται τὴν τάξιν οὕτω τὸ πλαίσιον ἀμφίστο- 
μὸν διαφυλαττοντες. Ubi certe non pro quadrato oblongo sive 


rectangulo, quod aiunt, sed pro quadrato perfecto aut cubo qua-p 


quaversus versatili accipiendum videtur. 

Pag. 25. lin. 1. τὸ ἱταμὸν ἐκεῖνο γύναιον --- τὸν χιτωνίσκον 
σπαρὼ τὸ μέτριον ἀνασεσυρκὸς] Rem similem accidisse Manueli Co- 
mneno Imp. Zeugmen oppidum oppugnanti Cinnamus auctor est 
Histor. 149. C. γύναιόν τι --- τὰ ἱμάτια κόσμῳ οὐδενὶ ἀνασείρασα 
[l. ἀνασύρασα] et quae sequuntur. - 

.  Jbid. lin. 6. τὸ ἀκόλαστον γύναιον, καὶ χαμαιῤῥιφὲς 1 Xa- 
μαιῤῥιφὴς [sic analogiam secutus scripsi: in Cod, et hic et 71. C. 
exaratum est uno 0] primus in Lexica nostra vir eruditionis sum- 
mae Schneiderus recepit, 636, ex Suida III, 552. C. Aliae au- 
ctoritates vocabuli sunt S. Gregorius. Nyssenus Contra Eunom. 
II. 121. C. τὰ χαμαιῤῥιφῆ τῶν δογμάτων. Contra Eunom. III. 


161. C. τὸ χαμαιῤῥιφές τε καὶ γήϊνον τῶν τῆς αἱρέσεως δογμάτων. 


S. Nilus Epist. L 20. B. χαμαιριφεῖς [sic] ξενες γενόμενοι ὥφϑημεν. 
Anonymus Actis SS. Philoromi ac Phileae 178. À. αὐτὸν χαμαιῤῥι- 
φῆ ἐπ᾽ ὀξέσιν ὁ ὀστράκοις. Confunditur, ut recte observat Schnei- 
derus, cum χαμαιῤῥεπής. Velut Origen. Caten. in Psalm. I. 819. 
A. Balthasar Corderius vertit, Jiumi - reptiles facti sumus: in 
Graeco est, χαμαιῤῥιφεῖς ἐν εϑα. 

Ibid, lin. ri pica a " bb. s vero acri denuo Combe- 
fisiana, 

lbid. lin, 19. λιϑοτόμα ὄργανα φέροντες} Confer Agathiam 
21. À. ὄργανα φέροντες λιϑοτόμα, et quae sequuntur. 

Pag. 96. lin. 8. ὕλην τε sogvógrj] Codicis lectionem razv- 
δαιῇ in textu expressi , lota subscripto ; quod in libris veteribus 
vel omittitur omnino, vel, uthic, adscribitur. Vox ταχυδοὴς, 


P. 201 


420 €. B. HASII NOTAE 


quam alias nusquam legere memini, Agathianae est proprietatis 
21. C. 

Jbid. lin. 90. οὐκ ἔφϑη ἐκϑερίξειν Oportebat ἐχϑερίζων, 
vel potius ἐχϑερίσας " sed hic Leonem in culpa arbitror: lin. 23, 
ubi in Cod, est ὠἀνετείχιξε, fere credam scripsisse ἀνεχαίτιζε. Certe 
ἀναχαιτίζειν τὴν ὁρμὴν 93. D. 84. C. ἀναχαιτίξοι τὴν ἔφοδον 20. 
D. τὰς ἐφόδους Nicephorus Imp. Tactic. supra 117. À. Est ver- 
bum Demosthenicum, saepe ibi notatum a criticis veterum, Vid. 
Mauesac. ad Harpocrat. 42. C. 

B Pag. QT. lin. 14. μηδέν τι τῶν ἀπευκταίων καϑυπομείνασαν) 
Καϑυπομένω adiunge Lexicis ex hoc loco eque altero 20. B. Ad— 
dam auctoritates quantaecunque sunt Anonymi De Vita S. Chry- 
sostom, VIII. 371.9. £xovaiov τὴν βίαν καϑυπομένοντας᾽ et S. Gre- 
gentii Tephrensis Disputat. cum Iudaeo 177. Α. εἰς τὸ ζωοποιὸν 
ὄνομα τῆς ἁγίας τριάδος καὶ χείρονα τούτων καϑυπομένουσιν. 

Pag. 98. Zn. 8. τὴν νῆσον ἐξημερώσας ἅπασαν] Inde col- 
ligas Leonem credidisse, occupatam pacatamque fuisse totam in- 
sulam a Nicephoro, priusquam discederet. Contra Zonaras ait 
II. 197. À. nisi Nicephorus intempestive revocatus esset ab Imp., 
fortasse tunc insula penitus recipi potuisset, τάχα τέλεον ἄν ἡ 
νῆσος Ῥωμαίοις ἐπανασέσωστο, vel, ut habet Cod. Reg. 1715. ἡ 
νῆσος δεδούλωτο. Zonarae videtur suffragari Glycas Ann. 304. B. 

Ibid. lin. 11. ἀνέπλει πρὸς τὸ Βυξάντιον] Contra Zonaras 
auctor est II. 197. B. neque situm eum cesse tunc reverti Constan- 
tinopolim, nec nisi post obitum Romani Imp. triumpbasse 198. 

CÀ. a Theophanone Augusta accersitum. Cum Zonara facit Gly- 
cas 804. D. cum Leone Manasses Chronic. 115. B. Utrorumque sen- 
tentiam acute conciliare conatur vir sumus Ph. Krug Chronolog. 
der Byzant,. 914. B. 

Jbid. lin. 18. ϑρίαμβον ἐπὶ τοῦ ϑεάτρου κατήνεγκε! De ex. 
pugnatione Candiae Nicephorique Phocae triumpho subsecuto 
haec habet Ánonymus extrema parte ineditus, quem Iulium Pol- 
lucem dicunt: Ὃ δὲ αγιστρος Νικηφόρος ἐπὶ μησὶν ὀκτωκαίδεκα 
ἢ καὶ πλέον [hic est lacuna in Cod. omissis fortasse vocc. παρα- 
καϑίσας παρά" vide Incert. Continuat. 800. C.] τὴν Κρήτην, xal 
τῶν τροφῶν [iterum lacun.: l. τοῖς 1 Κρητικοῖς ἐλλειψάντων [sic 
Cod.], τὸ κάστρον πολεμεῖν ἤρξατο" καὶ τοῦ πολέμου κορυφουμένου, 
πολλοὶ τῶν Κρητικῶν αὐτόμολοι πρὸς τὸν Μάγιστρον ἀφικνοῦντο. 
Ἐντεῦθεν τοῖς βαρβάροις ϑάμβους ἐπιπεσόντος καὶ δέους, μετὰ 
βραχὺ τὸ κάστρον παρέλαβε" καὶ ἦν ἰδεῖν τοὺς Κρῆτας συνάμα τῷ 
ἑαυτῶν ἀμηρᾷ Κουρουπᾷ καὶ γυναιξὶ καὶ παισὶ καὶ λαφύροις ὀδυ- 

D gouévovc καὶ στένοντας, xal διὰ μέσης θριαμβευομένους τῆς Κων- 
σταντινουπόλεως, μέχρι τοῦ ἱππικοῦ. Ὃ δὲ βασιλεὺς τὸν Mayt- 
στρον καὶ τοὺς σὺν αὐτῷ τὰ μέγιστα φιλοφρονησάμενος, καὶ αὖϑις 
ἐπὶ τὴν ἑῴαν ἐξέπεμψεν. Eadem fere apud Incert. Continuat. 
Scriptt. post Theoph. 300. C. D. et in Cedren. II. 643. B. Confer 


IN LEONIS DIACONI LIB. II. 421 


quoque Expuguationem Cretae Theodosii Diaconi a Fogginio edi- 
tam Append. Corp. Hist. Byz. 351 — 390. 

Ibid. lin. 18. χρυσῷ καὶ Morc] Combefisius III. 875. post 
χρυσῷ addidit: εἰ margaritis. 

Pag. 99. lin. 8. Θριαμβεύσαντι δὲ τῷ Νικηφόρῳ) Gesta sunt 
quae sequuntur a. 962: vide Pagium Critic. ad Baron. IV. 3. C. 
Eadem tempestate Romanum Saronitam Magistrum saeculo re- 
nunciasse Cedrenus auctor est Hist. II. 644. B. Ubi ex optimo 
Cod. Scylitzae lege αἷς ἐβούλετο, non εἷς ἐβουλεύετο, ut estin cuso. 
Paulo post, C. lin. 6. de Pliilloraeo, qui per circum eques curre- 
bat ἐπὶ τῆς ἐφεστρίδος ἴστάμενος ὄρϑιος, male Xylander, iniecta 
veste — ei insistebat rectus: indeque Le Beau, homo non infans, 
neque indoctus, sed qui multo magis ex versionibus quam ex 
ipsis auctoribus historiam conflabat, Hist. du Bas - Emp. XVI. 
81. B. sans selle ni housse que son habit, dont il avoit couvert 
le cheval. Imo vero, se tenant debout sur 1a selle, ut recte in- 
tellexisse videtur Levenklavius ad Glycam 304. C. Etenim ἐφεστρὶς P. 909 
apud scriptores medii aevi est stratum equestre, sella: ideoque 
bene 1. cit. scholiola ad oram Cod. Scylitziani quem dixi: ἐπὶ τῆς. 
σέλλας. Neque melius Xylander haec Cedreni 671. A. τὴν iv τῇ 
ἐφεστρίδι παρωρημένην [l. παρῃωρημένην] κορύνην, clavam quam 
sub paludamento pendentem ferebat: scribe clavam. ad. sellam 
&uspensam, quod vel ipse Xylander quasi per caliginem suspica- 
tus est, in annotationibus 25. D. Aeque male Hieronym. Wolfius 
in Niceta Choniat. 41. À. ταῖς ἐφεστρίσιν — ἐποχούμεναι, super 
pallis equitantes: inferius tamen, 297. C. ὡὠσείπερ τῇ ἐφεστρίδε 
ἐμπεπερώνητο, recte, quasi fibulis sellae affixus. Similiter in Mi- 
chaéle Duca Hist. Byzantin. 96. D. ἕκαστος ἐν τῇ ἐφεστρίδι φέρων 
καὶ μοῖραν φορτίου ἔμμετρον χρυσίου, Bullialdus male, fereba£ in 
veste unusquisque, cum zn sella vertendum sit (ἐν τοῖς σαγμοσελ- 
λίοις Nicephor. Tact. 146. B.): neque melius Balforeus in Theodor. 
Rhaithu De incarnat. Christi 45. B. et Tollius ad Cinnam. Hist. 
105. B. Antiquiorem significationem servat vox apud Agathiam 93. : 
D. ἐκ τῶν ξυλων τε καὶ ἐφεστρίδων ἐσκευασμένους οἰκίσκους, ubiB 
minus commode vertitur e pellibus: scribe e sapis. 

Bbid. lin. 18. Magnopere enim] Maec et sequentia usque ad 
finem libri ( praeter tamen caput X , quod paene totum ipse tra- 
duxi) a Combefisio versa apud Pagium IV. 8— 6. sunt servata. 

Ibid. lin. 14. πρὸς ἄνδρα καρτερικὸν] Kagregixog nemo, opi- 
nor, vitio mihi dabit quod verti fortis. Denotat enim eum qui 
forti est animo. Quod dupliciter manifestatur: primo cum 
non movemur voluptatibus, deinde dolorum laborumque con- 
temtu, Unde fluxerunt duae significationes vocabuli affines: 
prior continens, sive potius abstinens, ut recte finit S. Basilius 
Homil. in XL martt. I. 532. B. ov ydo ὃ ἀπορῶν τῶν ἀναγκαίων 
καρτερικὸς, ἀλλ᾽ ὃ ἐν dOovía dxolevdtog ἐγκαρτερῶν τοῖς δει- 








422 C. B. HASIIL NOTAE 


voig. Heliodorus Theagene 154. C. ὅτε μὴ φύσει καρτερικὸς ἦν, 
ἀλλ᾽ ἀξιεράστου γυναικὸς tig τὴν παρελθοῦσαν dOfcrog. Philo 
De Ioseph. 417. F. tres characteres esse viri civilis, τόν τε ποιμὲ- 
νικὸν, καὶ τὸν οἰκονομικὸν, καὶ τὸν καρτερικὸν, quem statim post 
ἐγκρατῇ vocat. Unde et τὸ καρτερικὸν philosophorum veterum, 
de quo Diogen. Laért. Antisthen. 138. C. et ὁ καρτερικὸς βίος 

C Eusebii Demonstrat, Evangelica 117. D. et νόμοι καρτερικοὶ apud 
Oenomaum Praeparatione Evangel. 221. C. Altera significatio 
est patiens , aerumnas ferens, ὑπομονητικὸς, cui voci a S, Chry— 
sostomo Orat, in scandalizatos VII. 33. 9. coniungitur. Ita M. 
Antoninus De seipso 193. D. de Socrate: καρτερικώτερον ἐν τῷ 
σάγῳ διενυκτέρευεν. 8. Clemens Alexandrinus Stromatibus 731. 
A. ἀληϑὴς ἐν λόγῳ, καρτερικὸς ἐν πόνῳ. — Plutarchus Alexandro 
M. 692. Δ. Invenio tamen passim àpud posteriores, ubi vertere 
possis, intrepidus, animosus, quo sensu hic videtur sumi, S. An- 
tiochus Epistola ad Eustachium 1022. D. de monachis, non ut cae- 
teri metu Saracenorum adventantium diffugientibus: ἀπέμειναν δὲ 
of καρτερικοὶ δοῦλοι τοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ λαύρα. — Superlativus xao- 
τερικώτατα saepe adverbialiter. S. Cyrillus Alexandr. Glaphyris 
I. 949. D. παρτερικώτατα roig πόνοις ἐντυχών. S. Basilius Epist. 

Dcrr II. 949, Α. καρτερικώτατα σιωπᾷν. Ab adiectivo καρτερὸς 
deductae voces, in Lexicis omissae, sunt καρτερύτης, robur, fir 
mitudo. S. Cyrilus Hierosolymitanus Catechesi 974. B. ἐκ uo- 
γνοειδοῦς χοὸς γεννᾶσϑαι xol ὀστέων καρτερότητα, καὶ πνεύμονος 
ἁπαλότητα. Altera καρτερόψυχος, fortis, patiens, in loco certe 
S, Chrysostomi Orat. in Praecursorem VII. 539. 34. τὸ ῥῆμα τοῦ 
παρτεροψύχου Ἰώβ. Vocem tertiam, καρτεροψυχία, animi robur 
et fortitudo, cum habeat summus vir Schneiderus in Lexico, du- 
biam tamen esse suspicatur. Ea vero utuntur losephus De Ma- 
chabaeis 1093. E. ϑαυμασάντων δὲ πάντων τὴν καρτεροψυχίαν 
αὐτοῦ. S. Basilius Epist, ccxcvir. II. 1066. D. τὴν ὑπὲρ τῆς αλη- 
ϑοῦς πίστεως καρτεροψυχίαν. Nicetas Paphlago Laudat. S. Eu- 
stath. 53. Δ. νικᾷν μὲν τῇ καρτεροψυχία τὸν ἀνταγωνιστήν.  Ver- 
bum compositum ἐπικαρτερέω, persevero, aeque in Lexicis omis- 
sum, usurpat Nicephorus Phocas in Tacticis supra 159. C. 

Jbid. lin. Q1. τοῖς ὑπ᾽ αὐτὸν ἀγωνίξεσθαι προτρεπόμενος. 
Postulat syntaxis τοὺς ὑπ᾽ αὐτόν" tamen, cum mendum ab ipso 
auctore manare credendum est, ut 84. C. πρὸς τὴν μάχην χωρεῖν 
τοῖς ἑπομένοις προὐτρέπετο᾽ 95. B. τούτοις προὐτρέπετο χωρεῖν 

P. 908 κατὰ τῶν Σκυϑῶν, nihil mutavi, ldem verbum, προτρέπομαε, 
exhortor, non uno loco confunditur cum προστρέπομαι, supplico, 
adoro, Eusebius Praeparatione Evangelica 67. Α. τὰς ἀνοργιά- 
στους τελετὰς εὐσεβείᾳ νόϑῳ προτρεπομένων. | Scribe προστρεπο-- 
μένων, vel potius, ut cum praecedentibus concordet, προστρεπο - 
μένη. S. Clemens Alexandr, Ádmonitione ad gentes 94. C. "4o- 
stuiy 08 Δρκάδες προτρέπονται. Tametsi hic recte restituit προσ-- 


4 


IN LEONIS DIACONI LIB. II. 423 


τρέπονται Polterus in ipsius editione I. 82. 4. alib emendare 
omisit, ut 99. D. Porro apud Iosephum Antiq. lud. 115. D. edit, 
Rover. τοὺς ἰδίους αὐτῆς ϑεοὺς προτρέπεσθε᾽ mendum remansit 
in edit. Havercamp. I. 919. lin. ult. nisi quod impressum ibi est 
optandi forma, προτρέποισϑε. — ÁÀlio loco, 1. 314. 15. Havercam- 
pus recte emendavit, προστρέπεσϑε. In Concilio autem Oecu- 
menico sexto III. 1913. D. loco corrupto: καὶ μὴν τοῦτο οὐκ ἔστε 
πιροτρεπομένου ἐπὶ τὸν θάνατον ἐλθεῖν, μάλιστα μὲν συμπροτρε- 
stouévov* in vulgata sic reddito, guia hoc non est evitantis ut 
ad. mortem veniret , sed maxime invitantis, scribe ex S. Chryso- B 
stomo Homilia r1xvrr. in [oannem tom. VIII. 401. C. unde haec 
petita sunt, καὶ μὴν τοῦτο ovx É. m. i. v. 0. ἐλθεῖν. Μάλιστα 
μὲν οὖν, προτρεπομένου. «Δ φιὶ hoc non est eius, qui adhorte- 
tur ad mortem venire, Imo vero, est illius maxime qui adAor- 
tetur. Haec de verbo προτρέπομαι, voce media: de cuius signifi- 
catione erudite, ut solet, egit Schaeferus vir summus ad Gregor. 
Corinth. 497. Α. De activo προτρέπω, frequentato ab Agathia 86. 
B. eiusque vario sensu apud scriptores Christianos, alio loco dicam. 
Pag. 80. 4n. 8. ὑπὲρ «d ξξήκοντα φρούρια] Quinquaginta 
quinque, iuxta Abulpharagium Chronico Syriaco 198. edit. Bruns. 
Eadem expeditione Saracenos a Nicephoro ad Halepum fusos esse 
auctor est Julius Pollux, quem plerumque ad verbum concordare 
dixi cum Incerto Continuat. in Scriptorr. post Theophanem, Sed 
cum Continuatoris narratio 300. D. in Candiae expugnatione imper- 
fecte desinat, quae postea acciderunt in uno [ulio Polluce conti- C 
nentur: ubi quae ad hanc expeditionem Syriacam Nicephori spe- 
ciant, habentur in hunc modum: *) *O δὲ τῆς βασιλίδος ἀπάρας 
πρὸς τὰς ὁμόρους τῶν βαρβάρων γίνεται χώρας, πυρπολῶν καὶ τὰ 
κάστρα πορϑῶν. Ἔπειτα ὥρμησε μετὰ πάντων τῶν στρατευμάτων 
σρὺς τὴν πολυάνϑρωπον καὶ πλούτῳ βρίϑουσαν μεγαλόπολιν τὴν 
καλουμένην Χάλεπ, κατὰ τοῦ ἀϑέου Χαμβδᾶ. Καὶ δὴ καταλαβὼν 
τὸ εἰρημένον κάστρον, εὗρε περὶ αὐτὸ μετὰ πλήϑους πολλοῦ τὸν 
Χαμβδᾶν ἀντιπαρατεταγμένον, ἤτοι άραβων, Δελεμιτῶν, Κούρτων, 
καὶ τοῦ λοιποῦ λαοῦ τοῦ ἐκ τῆς χώρας συναϑροισϑέντος᾽ τῶν πε- D 
[Ov καὶ μόνων Χαλεπιτῶν κρατούντων τοὺς δύο πύρους τοῦ πο- 
ταμοῦ, καὶ κωλυόντων τὴν διάβασιν τοῦ Ῥωμαϊκοῦ στρατεύματος. 
Ὁ δὲ Χαμβδᾶς, ἐλπίσι ματαίαις ἀπατώμενος, ἵστατο ἄτρεπτος, 
ἀγνοῶν ὃ δείλαιος, ὅτι ἐν τῇ χειρὶ ... **) πολέμου βοήϑεια, καὶ 
τὸ.. 5) ὥραις τοῦ Μαγίστρου ἀναψηλαφή[σαντος] τοὺς πόρους 
τοῦ ποταμοῦ, καὶ τὴν θέσιν τοῦ τόπου καλῶς διασκοποῦντος, εἰς 
τὸν ἄνω πόρον μύλις ἠδυνήθη περᾶσαι μετὰ τῶν καβαλλαρικῶν 


*) Ex Cod. Vat. No. 163, fol. 60 verso. 

**) Hic est in Codice lacuna relicta aliquot verborum: ob prototypon 
opinor ant lacerum hoc loco , aut lectu difficile. 

»*) Altera lacuna, et paulo post tertia, sed haec minuta. 





424 . € B. HASII NOTAE 


παρατάξεων, τῶν ἵππων αὐτῶν ἀποπλεόντων. καὶ τότε ἤρξαντο vd 
ἄπειρα πλήθη τῶν πεζῶν τοῦ Χαμβδᾶ $i ξέφεσι συγκύπτειν σφοδρῶς" 
P. 204 od; συγκοπτομένους ἰδὼν ó ἀλαξῶών, πρὸς φυγὴν ἔπετο, καὶ σώ- 
few ἑαυτὸν ὅ 005 δύναμις διηγωνίζετο. Καὶ οὕτως ἐπ Μαγιστρος τὸ 
κάστρον τὸ Χαλεπ ἀμαχητὶ παρέλαβε 4 καὶ ἀναλαμβανόμενος τοὺς 
ξωγρηϑέντας ᾿Δγαρηνοὺς , καὶ τὴν πολλὴν τῶν λαφύρων ἰσυναγω- 
γὴν» πρὸς τὸ Βυζάντιον ἀναστρέφειν ἕκρινε δεῖν. Le. Is e re— 
gina urbium profectus in agrum barbaris conterminum se con- 
tulit, regionem incendio vastans, munitiones evertens. Deinde 
orinibus copiis Jlepum contendit, frequentissimam opibusque 
refertam civitatem, adversus impium Chambdanum. Jta, curs 
ad urbem illam pervenisset, offendit circum eam Chambdanurra 
Gcie instructa magna cum multitudine Jfrabum , Delemitarum, 
Curdorum, caeteraque turba ex regione coacta: peditibus ho— 
etium lepensibusque solis ambo ivada fluminis obtinentibus, 
ut transitu exercitum Homanum prohiberent. |. Hic Chambdanus, 
spe falsa inductus, firmiter consistebat, ignorans miser, in ma- 
ἐφ... belli auxilium, et hoc .. horis Magistro investiga[nte] 
vada fluminis, diligenter perspecto locorum situ per superius 
vadum, aegre licet, cury equestribus nigmeris equis natantibus 
£ransit. Quo superato innumerabilem multitudinem. peditum 
Chambdani acriter gladiis conficere coeperunt: quos cum caedi 
videret arrogans barbarus, in fugam conversus quin se servaret 
' nihil ad celeritatem sibi reliqui fecit.  ltaque Magister, nemine 
amplius resistente, Halepo urbe potitus est, Saracenisque. captis 
ei magna praedae vi assumtis , Constantinopolim reverti insti— 
tuit. Haec iam a me in Notitias Manuscriptt. VIII, 965. C. re- 
lata huc revocavi, ut historiam expeditionis Nicephorianae illu- 
strantia. Eandem summatim attingunt Cedren. 11.645. B. Mi- 
chaél Glycas 305. À. Zonaras II. 197. B. et Simeon Magister inter 
Scriptt. post Theophan. 498. D. Copiosiores sunt Elmacinus Hi- 
storia Saracen. edit Erpen. 223. C. Abulpharagius Chronic. Syr. I. 
195. C. et Abulfeda Annal. Moslemicis edit. Adler. II. 476. A. 
Delemitae, quorum fit mentio supra 203. C. sunt gens in Parthia 
Bcirca mare Caspium, in iugo montium quo nunc Ghilan et Ma- 
zanderam ἃ provinciis Álgebal et Irak Ajami disterminantur. 
Dilimnitas [ 4ipvízag] memorant iam Agathias 92. D. et Theo 
phylactus Simocatt. 96. C. Militabant tunc cum Curdis finitimis 
in exercitibus Arabum. Theodosius Diaconus De expugnatione 
Cretae Acroas. V, 99: 


— πλὴν iv τάχει 
Tov 4ελεμιτῶν βελεβιτῶν τοὺς τόπους 
Πείσει καλεῖσθαι σὸν βέλος, σκηπτροκράτορ. 


Tametsi ibi Fogginius 889. D. “ελεμιτῶν non gentis nomen, sed 
generaliter omnium Saracenorum cognomentum esse putet. Flu- 








IN LEONIS DIACONI 118. II. 425 


vius, prope quem pugnatum fuit, est fortasse antiquorum Chalus 
Arabibus Css , Kowaikb seu Caic, agrum Berrhoeensem rigans 


rivulus, de quo Excerpta Ibn Ol Wardi, ad calc. Syriae Abulf. 
ed. Koehl. 190. À. aut unus e torrentibus, qui ex ÀÁmano manan- 


tes in lacum Antiochensem transeunt, ut Ufrenus, aliique ad C 
Gindarum vel Gephyram. Narratio scriptoris nostri egregie con- 


venit cum Elmacino 229. D. qui scribit, Chambdanum, hoc est 
Seifeddaulam, Hamdani nepotem, copiis bipartitis maiorem par- 
tem Nagjao legato suo commisisse: ipsum cum exigua manu (haec 
est nostri scriptoris cohors ad superius vadum fluminis considens) 
remansisse, quam Nicephorus solam nactüs, impressione facta pe- 
nitus delevit. 

Jbid. lin. 10. τὴν ἐντεῦθεν ἐκδημίαν τοῦ ἄνακτος Ῥωμανοῦ] 
Obiit Romanus Iunior Imp. die 15. Martii ἃ. 963, demonstrante 
Pagio Critic. ad Bar. IV. 5. À. et Krug Chron. der Bys. 896. B. 
Nicephorus, Cplim redux mense Aprili (Cedren. II, 645. D.), die 
2. Iulii in campo ante Caesaréam ab exercitu Imperator renun- 
ciatus est (Constant. Porphyrog. Caerim. Byzant. I. 251. D.): ita 
quae narrantur a Leone cap. xr. et xrr. huius libri, necesse est 
Aprili et Maio eiusdem anni 963. accidisse. 

Ibid, lin. 99. of λοιμοὶ] Inde Zonaras II. 196. D. quod ait, 
Romanum Iuniorem se dedisse ἀνδράσι διεφρϑαρμένοις τε καὶ Aow- 
poic. 


Pag. 81. lin. 4. Εἴτε δὲ ἐκείνως, εἴτε καὶ οὕτως] Transpo- D 


suit haec Agathiae 59. B. Εἴτε δὴ οὖν οὕτως, εἴτε ἐκείνως. 

Jbid. lin. 9. νήπιοι κομιδῇ τελοῦντες 1 Confer Agathiam 
90. D. 
Jbid. lin. 19. τὴν βασιλείαν ἑστίαν] Sic Codex: tametsi non 
dubito Leonem aut scripsisse aut scribere debuisse τὴν βασίλειον 


£c., ut est alibi 8. B. 99. B. 89. D. 43. D. 60. D. 76. C. Áequeinsolenter . 


Codex supra 3. Α. τὴν αὐτοκρατορίαν ἀρχήν᾽ vide quae notavi 189. C. 

Pag. 99. lin. 6. ὑπὲρ τῶν ὅλων] Combefisius IV. 5. mire, 
aliorum causa decertaret: nam in Codice manifesto est ὕλων non 
ἄλλων. 

Jbid. lin. 9. ἐφ᾽ ἑστίας ἡσύχαζεν. Cum his optime consen- 
tit Anonymus quem fulium Pollucem credunt, in hunc modum 
(repetam narrationem eius paulo altius, ab obitu Romani Impe- 
ratoris): *) αϑὼν δὲ τὸν ϑάνατον τοῦ βασιλέως Ῥωμανοῦ, ἐπε- 
σχέθη τῆς δρμῆς" καὶ δκάστῳ τῶν μετ᾽ αὐτοῦ ὄντων ἀρχόντων 


διωρίσατο, συναχϑῆναι τοὺς ξωγρηϑέντας ᾿Δἀγαρηνοὺς καὶ τὼ λά- P. 205 


φυρα elc ἕνα χῶρον τῆς Ῥωμαϊκῆς γῆς. Ἔν δὲ τῷ παλατίῳ κατε-" 


λείφϑησαν εὐφημούμενοε ἥ,τε Θεοφανὼ «Αὐγοῦστα καὶ τὰ δύο 
αὐτῆς τέκνα Βασίλειος καὶ Κωνσταντῖνος, τῇ σπουδῇ καὶ συνέσει 
τοῦ παραδυναστεύοντος Ἰωσὴφ παρακοιμωμένου, τοῦ τὸ ὑπήκοον 


*) Ex Cod. Vatic. No. 163, fol. 61 recto. 


/ 


496 C. B. HASII NOTAE 


ἐν δικαιοσύνῃ διέποντος. Τύτε δὴ διὰ γραφῆς αὐτῶν διωρίσαντο 
sal τὸν Δίάγιστρον Νικηφύρον καὶ Δομέστικον ἐν τῇ πόλει παρα. 
γενέσϑαι. ὋὉ δὲ εἰσελϑωῶν πάντα τὰ λάφυρα συνάμα καὶ τοῖς αἰχμα- 
λώτοις ᾿Δ4γαρηνοῖς ἐν τῷ ἱππικῷ ἐθριάμβευσε, τοῦ τῆς πόλεως 

Bóylov καὶ τοῦ πλήϑους συνηϑροισμένουι Τότε τὸν Μαγιστρον 
καὶ Δομέστικον τῶν σχολῶν Νικηφόρον of πολῖται νικητὴν ixavo- 
μασαν, καὶ πάντες οὕτως ἠγάπησαν τὸν ἀριστέα ὡς οἰκείαν ψυχήν. 
I. e. 2s [( Nicephorus], μδὲ de- morte Roman: [mp. intellexit, repree- 
eit impetum: praefectis singulis, qui secum. erant, imperat, 
ut Saracenos captos praedamque unum in locum Homanae 
ditionis conferrent. —svAelinquebantur in palatio pronunciati 
-Theophano .dugusta duoque eius fili Basilius εὐ Constan- 
tinus, sedulitate! et. prudentia procuratoris imperii losephi 
cubicularii, subditos aequabiliter moderantis, — .Hi igitur per 
litteras iusserunt, Magister quoque εἰ .Domesticus Nicephorus 
μὲ in urbem veniat. 15 ingressus (mens. Aprili a. 963: vid. 
supra 904. C.] praedam. omnem una cum Saracenis captivis 
per circum. in triumpho transtulit, conglobata multitudine 
urbana ac plebe. Tunc Magistrum εἰ Domesticum schola- 
rum Nicephorum cives victorem nominaverunt, omnesque il- 
lum, quod optime se in bello gessissét, haud secus deama- 
veruné ac propriam animam. Nota losephum Cubicularium, 
qui tantas cum Nicephoro simultates gessit, in superius post- 
tis ornari potius quam carpi: unde inferre possis, bistoriam 
illam non nisi Nicephoro obtruncato in lucem prodiisse, unpe- 
rante fortasse Tzimisce, aut Baailio 11. 

Jbid. lin. 14. ἐπὶ τὸ ἀνάκτορον τοῦτον ἐκαλεῖτο] Harum in- 
sidiarum ab [osepho mense Aprili a. 968. Nicephoro strucis- 
rum neque Cedren. II. 646. A. meminit, neque Zonaras: ambo 
contra scribunt Nicephorum, ostenso cilicino ipsius indusio, lo 
sepho persuasisse, solitariam se vitam recessumque a saeculo me- 
ditari (ubi apud Zonaram II. 198. B. consentientibus codd. pro 

Οκατακυπτόμενον l. κατακρυπτόμενον). Cuiusmodi famam profecto 
tunc percrebuisse firmatur ex historia horum temporum ms. n 
Biblioth. Regia, ubi illa: Ὃ Φωκᾶς τὴν προφοίβασιν (sic, voc? 
in Lexica nondum recepta: alia forma προφοίβασμα nota esl 
ἔλαβε παρὰ τοῦ ἁγίου ᾿Αϑανασίου τοῦ ὄντος εἰς τὸ “ἅγιον Ὅρος, 
ὅτι μέλλει εἰς τέλος ὀλέσαι τὰ πλήϑη τῶν Σαρακηνῶν, καὶ ἐκδιῶ- 
ξαι αὐτοὺς ἀπὸ τῶν δρίων τῆς Ῥωμαῖδος γῆς. ᾿Δπελϑὼν δὲ ἐν τῇ 
Κρήτῃ ὃ Φωκῶᾶς καὶ σκυλεύσας τοὺς "ἄραβας, ἔπεμψε τῷ «i9 
ἑκανὼς λίτρας χρυσίου ix τῶν λαφύρων, ἵνα οἰκοδομήσῃ μοναστῆ; 
φίον. Zoyov γὰρ εἶχον ἄῤῥηκτον ὁμοῦ, ὅτι ὅπου ἂν οἰκοδομηδῃ 6 
᾿Αϑανάσιος, ἐκεῖσε ἵνα καρῇ καὶ ὁ Φωκᾶς, καὶ συναποϑανῃ BU 
αὐτοῦ. Ὡς δὲ γέγονε βασιλεὺς μετὰ τὸν ϑάνατον Ῥωμανοῦ, 07 
νυ ἐμέμψατο αὐτὸν ὁ ἅγιος καὶ ὠργίσθη, ὅτι ἐπροτιμήσατο τὴν βο- 
σιλείαν παρὰ τὴν μοναχικὴν πολιτείαν. Habes hic tempus, qu? 





IN LEONIS DIACONI LIB. III 427 


monasterium S. Laurae in Átho a S. Athanasio aedificatum sit, 
nempe paulo ante annum 963, quo Nicephorus imperium te- 
nuit. De hoc S. Athanasio Harlesius Bibliotheca Graeca X. 901. 
B. et praecipue J. Pinius Sylloge historica de S. Athanasio con- 
fessore in monte Átho, in Actis SS. Iulii II. 946. C. S. Atha- 
nasii vita Graece inedita extat in Cod. Coisl. 293. D 

Pag. 88. lin. 5. ταῖς τοῦ κρείττονος εὐοδώσεσιν] Ἐϑόδωσις 
non est in Lexicis: de sensu dubitatio esse nulla potest. Utitur 
praeter Leonem Theodoretus Comment. in Psalmos I. 11. D. οὐκ 
ἀπολελυμένως εὐόδωσις αὕτη, ἀλλ᾽ ἀσεβῶν. Vertit Corderius: 
non est haec absolute prosperatio, sed impiorum. item Anony- 
mus in Formulario ad calc. Codini De officiis 419. Α. et F. 

Jbid. lin. 6. οὐκ ἐνάρκησε σχαιωρήσασϑαι ϑάνατον) Phrasis 
οὐ ναρκᾷν pro non dubitare, non vereri, frequens apud Leonem: 
vid. 49. B. 54. Α. 70. D. 

Pag. 94. lin. 15. ὅρκοις φρικωδεστάτοις] Constantinus Ma- 
nasses Breviario Histor. 115. D: 

“Ὅρκοις γε φρικτοῖς αἰδεσϑεὶς ὑπὸ τῆς βασιλίσσης. 
Pro quo versu Codd. nostri melius: 
"Ogxoig φρικτοῖς καταδεθεὶς ὑπὸ τῆς βασιλίδος. 





IN LIBRUM III. . 


Primum caput huius libri a Combefisio versum apud Pagium P. 206 
IV. G passim a me retractatum est. 

Pag. 85. lin. 1. Ἤδη δὲ τοῦ ἦρος μεσοῦντος] Tempus quo 
Nicephorus ab urbe profectus est, accuratius indicat Ánonymus 
in historia ms. cuius fragmenta superius 199. D. 201. A. 208. C. 
204. D. notis inserui. Is sic de , expeditione Nicephori a. 963. 
suscepta: 5) Μετὰ δὲ τὴν ἁγίαν ἀνάστασιν τῆς ἔχτης ἰνδικτιῶνος καὶ 
τὴν τῶν ἀπράκτων ἡμερῶν διάβασιν ὃ ὁ ἹΜάγιστρος Νικηφόρος πρὸς 
τὴν ἀνατολὴν ἀπεστάλη πρὸς ἄμυναν τοῦ ἀθέου “Χαμβδᾶ, ὅπως 
μὴ ἐξελάσῃ εἰς τὴν Ῥωμαϊκὴν γῆν, ἀναμαϑὼν τὸν ϑάνατον τοῦ 
βασιλέως Ῥωμανοῦ. ᾿Ἵπήτησαν δὲ καὶ ἀσφάλειαν ἔγγραφον τὸν Β 
Μάγιστρον Νικηφόρον, τοῦ μηδέποτε μελετῆσαι αὐτὸν ἐπανάστα- 
σιν κατὰ τῶν βασιλέων" ὃ δὴ καὶ πεποίηκεν. Ὃ δὲ παραχοιμώμε- 
ψος Ἰωσὴφ ἐντρεχείᾳ καὶ συνέσει αὐτοῦ διώκει τὰ τοῦ κοινοῦ " 
συρήδρειον d αὐτῷ Μιχαὴλ Μάγιστρος ὃ Ῥέχτωρ καὶ λογοϑέτης 
τοῦ δρόμου, καὶ Συμεὼν Πατρίκιος καὶ Πρωτασηχρῆτις. Ζπάϊ- 
ctione sexta post sanctam resurrectionem diesque feriatos exactos 
Nicephorus Magister. in orientem missus est ad repellendum im. 
pium Chambdanum, ne in fines Homanos excurreret , audita 
morte Itomani Imperat. .Exegerant autem a. Nicephoro Magistro 


*) Ex Cod. Vatic. No. 163, fol. 61 recto. 








428 C. B. HASII NOTAE 


cautionem scriptam, ne unquam seditionem advereus Inperato- 
res moliretur : quam. fidem ille dedit. Interim losephus cubi- 
cularius, qua erat solertia et intellectu, rempublicam admini- 
strabat: cui aseidebant Michael Hector Magister «t logotheta 
cursus publici, cum Simeone Patricio et primo a secretis. Patet 
inde, Nicephorum ab urbe movisse ineunte Maio: mense Iunio 
eiusdem anni 963. Iosephus Bringas epistolam de Nicephoro occi- 
dendo scripsit ad Tzimiscem reliquosque duces, qui Nicephorum 

CImperatorem renunciaverunt a. d. VI. Kal. lIuL De eadem pro- 
fectione Nicephori adversus Saracenos Constantinus Manasses Bre- 
viar. Hist. 115. C. 

Τρία. lin. 7. ὑπιωγαῖς] Vocabulum Leo arripuit ex Odyssea 

V. 404. Ibi nonnulli legebant: 

Οὐ yag ἔσαν λιμένες νηῶν ὕχοι, οὐδ᾽ ὑπιωγαί" 
ubi nunc edd. ἐπιωγαί. De sensu vocis vide Albert. ad Hesych. 
II. 1466. 

Pag, 96. lin. 4. καὶ ἐπεῤῥώννυε ταῖς καϑ᾽ ἡμέραν μελέταις] 
Ut uno exemplo appareat quam pueriliter Leo Ágathiam sit imi- 
tatus, ponam hic utriusque verba: Agath. 35. A: 'Efaoxtiv γε 
ἐπιπλεῖον αὐτοὺς ἐκέλευε vd πολέμια, xal ἐπεῤῥώννυε τὸν ϑυμὸν 

Ῥταῖς καϑ᾽ ἡμέραν μελέταις, τροχαξειν τε ἀναγκάζων, καὶ ὑπὲρ τῶν 
ἵππων ἐν xocpo ἀναπαλλεσϑαι" ἕς τε πυῤῥίχην τινὰ ἐνόπλιον πε- 
οιδινεῖσϑαι, καὶ θαμεῖ τῇ σάλπιγγε καταβομβεῖσϑαι τὸ ἐνυάλιον 
ἐπηχούσῃ x. τ. Δ. Leo 929. Α: Τοὺς ἀμφ᾽ ἑαυτὸν ἐξήσκει τὰ πο- 
λέμια, καὶ τὸν ϑυμὸν ἔϑηγε, xal ἐπεῤῥώννυε ταῖς καϑ᾽ ἡμέραν 
μελέταις, καὶ τὴν ἐνόπλιον ἐξεπαίδευε περιδίνησιν, ϑαμὰ ταῖς 
σάλπιγξιν ἐγκελευόμενος ἐπηχεῖν — ἐφ᾽ ἵππων τε ὑπεράλλεσϑαε 
s. τ. À. 

Ibid. lin. 17. κατέχων ὡς iv δικτύῳ αἱμάτων ἄνδρα] Aíua- 
τῶν ἄνδρες alibi quoque 25. B. 65. C. Leonis totum locum Scy- 
litzes in Chronico ms. et ex illo Cedren. Comp. Hist. II. 646. D. 
in usus suos converterunt. Quaedam imitationis vestigia habes 
vel apud Glycam 306. B. 

lbid. ἐπ. 91. τίνα τὸν τρόπον] Mediam ex his vocibus omit- 
tere debuisset Leo, nisi fortasse scripsit, τίνα τῶν τρόπων, quod 
tamen non multo usitatius. Vocabulum τρόπος saepe confundi 
cum τύπος, alii iam ostenderunt exemplis variis: quibus adde 
locum Theonis in Progymnasm. 85. Α. τὴν μέντοι τάξιν τῶν ἐπι- 
χειρημάτων ποιησύμεϑα, καϑὰ καὶ τῶν τρόπων ἐκτιϑέμεϑα. Le- 

P. 207 gendum τύτων, ut est infra apud eundem 86. Α. ἐκ πάντων τῶν 
τόπων ἐπιχειρεῖν " item 117. B. ἐπιχειρεῖν δὲ δεῖ ἐξ ὧν ἐνδέχεται 
τόπων. Contra 119. B. ὁ τύπος τῶν λύγων διττός, emenda, 
τρόπος. Similitudo utriusque vocis proverbiis sententiisque com- 
pluribus locum dedit: ovg συνάπτει τρόπος, καὶ τόπος συνίστησιν" 
καὶ οὗς ó τρόπος διΐστησι, καὶ τόπος ἅπας ἀφίσταται" Anonymus 
Vita S. Nicolai Studitae 904. B. Formula item, τρόπον τινὰ, omis- 


JN LEONIS DIACONI LIB. IIl. 429 


So κατὰ, nihil sane est usitatius: quam tamen parum apte red- 
didit interpres Epistolae synodal. Agapeti Conc. Const, sub Ména 
II. 1925. D. xol τρόπον τινὰ τεϑαυμάκαμεν, et modum quendam 
admirati sumus, Emenda, e£ quodammodo adm. s. Labbeana 
editio habet, supra modum. In Conc. autem Oec. sexto III. 
1185. E. εἶπέ μοι, καὶ ἂν τοῦτο simor, pronomen τίς perperam 
omissum, scribendumque est, καὶ τίς dv τοῦτο :bw., et quis hoc 
dixerit, ex 8. Ioann. Chrysost. Orat. in illud, Zater δὲ possi- 
bile est, V. 917. B. undc haec verba et proxime sequentia sunt 
desumta. 

Pag. 87. lin. 1. Τὸν ἹΜαριανὸν οὖν] Magiavóg ὃ ^ Azapuflac 
vocatur a Constant, Porphyrogen, Caerim, Byz. I. 252. C. adB 
quem vide Beiskium II. 143. D. 

Jbid. lin. 19. Τζιμισκῆν] Secutus sum scripturam vulga- 
rem: sed id Àrmeniacum nomen habet Cod. hic per iota ΤΖιμισκέ" -- 
in sequentibus plerumque est Τζιμισχῆης, ut 23. B. 30. B. (com-  : 
mémoro pagg. edit. quibus loca Codicis respondent) 36. C. 51. 
C. Τζημισκῆς 56. B. Reliquos scribendi modos, velut Τζιμισχῆς 
Constant, Manass. 115. D. (Codd. ibi et alias Τζημισχῆς) 118. C. 
119. C. 190. A. B. ΤζΖιμισχὴς Cedrenus II. 6&6. D. Glycas 305. B. 
S08. A. B. Τζυμισνῆς Anna Comnen. 451. B. Τζουμίσκη in typico 
ms. Matthaei Not. Codd. Gr. Mosq. 945. À. longius persequi ve- 
reor ne putidum sit. 

Jbid. lin. 19. περαιωθήσεται] Adhibet hic figuratim, pro 
σερανθήσεται" infra sensu proprio περαιωϑεὶς, franegreseus 
fluvium mareve, 11. A. 17. C. 79. B. 107. D. 108. Α. περαιωϑέντα 
76. D. 76. €. 99. À. B. Interdum, ut solet passiva et media con- 
fundere, usurpat medium περαεωσάμενος, 10. B. 40. C. — Aga- 
thias, unde Leo colores duxit, semper utitur passivo: τὸν Πά- Ὁ 
δον ἐπεραιοῦντο 88. Α. περαιωθεὶς τὰ δεῖθρα 140. C. τὸν Ἴστρον 
περαιωϑέντες 9. Α. περαιωϑεῖσιν 171. B. διαπεραιωθέντες, trans- 
gresei , 45. C. 1δ4. D. 

Jbid. lin. 90. ἀδιάσειστον] Hanc vocem praeterquam illo 
loco nusquam me legere memini. . 

Pag. 88. lin. 19. τὸν ὑπέρμαχον καὶ ἀλαζόνα Φωκᾶν) Ὑπέρ- 
μαχος hic invidiose. Vulgo bono sensu propugnator, defensor, 
praesertim apud Philonem, qui modo coniungit cum δορυφόρορ, 
De confusione linguar. 257. B. modo cum προαγωνιστὴς, De mundi 
opificio 98. A. De Abrahamo 299. B. De specialibus leg. 616. E. 
in Flacc. 765. E. Semel iungitur cum voce in Lexicis omissa 
fortasseque corrupta προδιαγωνιστῆὴς, De specialibus legg. 608. 
E. Neque aliter S. [oann. Chrysost. Oratione xxxvi. in Genesin, 
I. 995. 4. ἐγώ σου ὑπερασπίζω, τοῦτ᾽ ἔστιν, ἐγὼ ὑπεραγωνέξομαι, 
ἐγὼ ὑπέρμαχος γίνομαι" et Orat. xxxix, in eandem L 8318. 17. 

πέρμαχός σοι γινόμενος, καὶ τῶν ἐπιβουλευόντων ἀνώτερον [f. σὲ] 
πεποιηκώς. ltem S. Gregorius Thaumaturgus Oretione panegyr. D 





480 C. B. HASII NOTAE 


ad Origenem 70. B. ὑπέρμαχον ἔχων αὐτὸν τὸν ἠπατημένον" et 
Petrus Siculus Historia Manichaeorum 70. A. Potius tamen cre- 
dam, Leonem voce perverse esse usum, quam corruptam esse et 
ὑπέρμαργον scribendum, “Ὑπερμαχέω autem viri docti recte mi- 
rantur construi cum accusativo a Luciano Revivisc. I. 593. 49. 
τοῦτο ὑπερμάχει" neque mihi ullum eius constructionis exemplum 
se obtulit: nam in illo S. Basilii magni Epist. ccxrrv. 11. 1017. C. 
τὴν κώμην τὴν ὑποδεξαμένην τὴν ἁρπαγεῖσαν καὶ φυλάξασαν ἤτοε 
ὑπερμαχήσασαν᾽ extremum verbum sine ullo ommino regimine 
videtur esse. Cum dativo passim construitur cum a tragicis, 
tum apud Patres. S. Basilius De vera virginitat. I. 608. C. ύπερ- 
μαχοῦν αὐτῷ. S. Gregorius Nyssenus In Canticum Cantic. I. 588. 
B. τοὺς ὑπερμαχοῦντας ἡμῖν. Apud eundem S. Gregorium est 
octies sequenti genitivo, De vita Mosis I. 172. A. et 216. D. Con- 
. tra Eunomium 11. 142. C. De sancta Trinitate 439. C. In lau- 
dem fratris Basuii 916. B. Oratione funebr. de Placilla 981. B.- 
Contra Eunom. III. 126. C. et 158. C. ut adeo suspicari possis, 
P. 908 loco illo superiore dativum errore librarioli irrepsisse. Cum ge- 
nitivo copulatur in loco corrupto Concilii Nicaeni I. 424. Α. τῇ τε 
πρὸς ἡμᾶς δι᾽ ὑποχρίσεως vov ἄνδρα τοῦ δοκεῖν εἶναι, καὶ τῆς τῶν 
ἐναντίων συμφορίας γενναίως ὑπερμαχοῦντες. — Ubi Harduinus 
quidem scribi vult, πῇ v5 πρὸς ἡμᾶς et ὑπερμάχοντα. Sed quod 
sequitur, xal τῆς τῶν ἐναντίων, satis ostendit legendum esse τῆς 
78 πρὸς ἡμᾶς. Praeterea miror, Harduin, scripsisse ὑπερμάχον- 
τα) quae vox est nihili, pro ὑπερμαχοῦντα, neque συμφορίέας 
mutasse in συμμορίας, nec τοῦ δοκεῖν in τῷ δοκεῖν. Sensus est; 
quoniam vir ile per simulationem videbatur nostrae sententiae 
esse, et tamen pro adversariorum partibus fortiter propugnabat. 
Pag. 89. Jin. 9, ὅσον τὸ ἐπ᾽ ἐκείνῳ 1 In Codice scriptum 

est, ὅσον τῶ, perperam: vide quae observavit vir acutissimus 
Augustus Matthiae Grammat. Graec. 282. B. Nam apud S. Epi- 
phanium Ancorato II. 14. C. legitur quidem similiter ὅσον τῷ ἐπὶ 
ἀνθρώπῳ, sed ibi quoque τὸ corrigendum est, sicut iam apud 
eundem ingpressum cum alibi extat tum libro Adversus haeres. I. 
B609. Α. ὅσον τὸ κατ᾽ avzov. luverso ordine Iosephus Antiquit. 
Iudaic. 655. C. τὸ ὅσον ἐπ᾽ αὐτοῖς" Clemens Alexandrinus Admo- 
nitione ad gent. 57. C. τὸ ὅσον ἐφ᾽ Suiv: et Paedagog. 948. C. τὸ 
ὅσον ἐπ᾿ αὐταῖς. ldque adiectivum ὅσος cum perelegantes in 
omni genere significationes habeat, mirum non est, in eo expo- 
nendo multos eosque doctos interpretes esse lapsos. Velut in 
phrasi ὅσον ἧκεν sig ἐμὲ, quod ad me attinet: quam, apud. po- 
steriores certe scriptores, multo magis in usu esse video, quam 
alteram ὅσον ἧκεν ἐπ᾽ ἐμὲ, de qua Vigerus Hermanni 198. À. S. 
Epiphanius Adversus haeres, I. 1088. B. ὅσον μὲν γὰρ ἧκεν εἷς 
τὸν Κύριον, quod ad Dominum spectat. Synesius Epistola cxxx, 
988. A. ἀλλ᾽ ἐγὼ, τό ys εἷς ἐμὲ ἧκον, ὅπαν ποιῶ. Isidorus Pe- 


ΙΝ LEONIS DIACONI 118. 111 491 


lusiota Epist, txrv, 906. τό γε ἧκον slg αὐτούς, S. Ioann. Chry- 
sost. Homil, xxxrr in Epistolam priorem ad Corinth. III. 448. 38. 
τί δέ ἔστι, τὸ ἐκ μέρους; τό γε εἰς ὑμᾶς ἧκον. Idem Homilia rr. 
in Acta App. 628. 17. ἐφ᾽ ἑτέρους βιάξεται μεταϑεῖναι τὸ ἔγκλη-α 
μα, ὅσον εἰς αὐτὸν ἧκε. Quod Erasmus male vertit in editione 
Frontonis Ducaei IIL 29. C. ἐπ aZios detorquet crimen, per quos 
ad hoc devenit: id tamen Montefalconius emendavit edit. noviss. 
IX. 24. Concilio autem Oecumenico sexto III. 1920. A. ὅσον ἧκεν 
slg τὴν σάρκα, interpres legisse videtur, εἶπεν " nam vertit ab- 
sone, quantum dicit ad carnem, Porro eandem fere vim quam 
ὅσον ἧκεν εἷς, habet ὅσον ἐστί. Quod non vidit Billius in S. 
Gregorio Nazianzen. Orat. in Christi nativitat. I. 624. ϑεὸν ὁρῶν, 
ὥσον ἐστί" vertens, Deum, quantus est, conspiciens: corrige, 
quantum fieri potest, quantum licet, ὅσον ἐφικτὸν τοῖς δεσμίοις 
φῆς σαρκὸς, ut ipse explicat continuo post. 

Pag. 40. lin. 19. τῶν ἡλιακῶν ἀκτίνων ὑφαπλουμένων τῇ yj] 
Affirmare non ausim auctorem scripsisse ἐφραπλουμένων " scribere 
debuissq dubium non est. Dicitur enim proprie ἃ οὔσϑαι de 
radis ]ucis. Eusebius Praepar. Evangel. 69. D. ἥλιος, τὰς τοῦ 
οἰκείου φωτὸς ἐραπλώοας ἀκτῖνας. S. Iustinus Martyr Expositione 
fidei de recta confess, 389. C. τὸν ἥλιον ὡς μᾶλλον εἷς αὐτὸν τῶν 
λοιπῶν ἐφαπλούμενον. S. Basilius Commentar. in caput ix. 
Esaiael, 1032. Α. τὸ φῶς διέκοψε μὲν τὴν ἀχλὺν, ἐφήπλωσε δὲ 
αὐτοῖς τῆς ἀληϑείας τὸ φέγγος. Scripturam tamen Codicis im- 
iutere- πο], verbum minus proprium ab ipso auctore manasse 
ralus. Est quoque προσυφαπλῶσαι eodem sensu 58. C. 

lbid. lin. 14. Ἰούλιος εἶχεν ἀρχὴν Nempe anni 963: Ro- 
manus imperator vita functus erat die 16. Maxtii eiusdem an- 
ni: vide supra 204. C. 

bid. lin. 20. βασιλέα τὸν Νικηφόρον ἐφήμιξον] Quemadmo- 
dum Nicephorus a ducibus renunciatus sit Imperator, refert Ano- 
nymus, ex cuius historia ms. iam supra 206. Α΄. quaedam ascripsi:*) 
Τοῦ δὲ Μαγίστρου καὶ doutasixov Νικηφόρον ἐν Καισαρείᾳ κατα- 
λαβοντος καὶ τὸν στρατὸν ἀδνουμιάζοντος, πρὸς τὸ χωφῆσαι x 
ξοῦ ἀλαζόνος Χαμβδὰ, ὁ Πατρίκιος Ἰωάννης ὁ λεγόμενος Tiu 
σχῆς, καὶ ó Πατρίκιος Ῥωμανὸς ὁ τοῦ Κουρκούα, καὶ ó Πατρίκιος 


Νικηφόρος ὁ Ἑξακιονίτης καὶ οἱ λοιποὶ στρατηγοὶ σὺν τοῖς ταγμα- P. 909 


τικοῖς ἄρχουσι βουλεύονται, ἵνα τὸν Μάγιστρον βασιλέα ἀναγο- 
φευσωσι. Καὶ δὴ πρὸς τὸ σκηνοπήγιον αὐτοῦ ἀφικόμενοι ἐπὶ τὸ 
αὐτὸ ...... Nicephorus Magister et Domesticus cum Caesa- 
ream yenásset, recenseretque exercitum ad  pergendum contra ar- 
rogantem Chambdanum, Patricius loannes qui dicitur Tsimi- 
ches, Homanus Curcuae F. Patricius, Patricius Nicephorue 
JHexacionites caeterique duces cum praefectis legionariis ratio-- 


*) Ex Cod, Vatic. No. 163, fol, G1 recto. 


492 C. B, HASII NOTAE 


nem ineunt, quemadmodum Magistrum Imperatorem renuncient. 
Itaque ád tabernaculum eius in unum congressi ...... His 
imperfecte desinit historia Ánonymi in Cod. Vaticano, quem ex: 

' alio male habito descriptum esse lacunae spatiaque passim a li- 
brario relicta ( verbis nempe in prototypo exesis ant deletis ) de- 
monstrant, 

Pag. 41. n. 1. Πλεύσης τὸ μειράκιον ὠνομάξετο] In ver- 
sione Cedreni a Xylandro facta vocatur Pelusa II. 649. Α. per- 
peram. Nam in scriptione Πλεύσης consentiunt Leo, Cedrenus 
in Graeco, Scylitza Historia ms., Zonaras II. 199. D. Glycas 305. 
D. et Cangius Famil. Byzant. 150. C. 

B Pag. 42. lin. 21. διαμιλλώμενα] Proposui διαμιλλομένω " 
nisi dicas neutrum positum pro masculino: vid. Vigerum De idio- 
tism. 43. C. ibique notas. 

Pag. 48. ln. 1. καϑ᾽ ἣν ἄκρατα πανταχόθεν εἰσρεῖ] Exem-— 
pla adiectivi ἄκρατος, eo sensu quo hic occurrit, collegit Gata- 
kerus Miscellan. posthum. I. 450. E. 

Pag. 44. in. 6. τὴν παντοδαπὴν ἀρετὴν ἀπαράμιλλος.) Vul- 
gatior forma est ἀπαραμίλλητος * Iosephus Antiquit. Iudaic. 271. 
G. S. Iustinus Martyr Cohortatione ad Graecos 40. B. Eustathius 
ad Odysseae P. 697. 93. Vocem rarissimam ἀπαράμιλλος neque 
Lexica habent, neque extra Leonem scriptor, ut nunc quidem le- 
guntur, quantum memini, ullus. Vestigia agnoscere mihi videor 
apud Theophylactum Bulgariae archiepiscopum Epist. xv. 818. 
C. ὑπερτίμῳ τῷ Ψελλῷ, καὶ παραμίλλῳ τὴν γλώτταν᾽ et Epistola 
Lxx. 999. C. εἰσφέροντες τῇ παραμίλλῳ σου ἀγαθότητι. Utrobi- 
que non dubito quin scribendum sit ἀπαραμίλλῳ. 

C Pag. 48. lin. 18. τὴν καρδίαν βληϑεὶς] Adeo ut minis exa- 
speraret plebem , auctore Zonara II. 199. B. d δὲ ἀπειλαῖς μᾶλλον 
αὐτὸ ἐξετράχυνεν. Sic enim in optimo Cod. Reg. 1716: in cuso 
secus est, 

Pap. 46. lin. 1. lv τοῖς Ἡρίοις] De hoc palatio suburbano 
in Constantinopoli Christian. 175. C. Ducangius, cuius ortho- 
graphiam ein nomine Latine ac Graece scribendo sum secutus. 

. Ibid. lin. 18. "Ex τούτου παῤῥησίαν ὃ Βασίλειος] Is motus 
Constantinopoli accidit a. d. V. Id. August. ut ait Cedren. II. 648. 
À. ἐννάτην ἄγουσα [1. ex Codd, ἄγοντος, sensu item postulante] 
τοῦ Δυγούστου μηνὸς. Paulo post B. exo πρώτης ὥρας τῆς δευ- 
τέρας ἡμέρας" male Xylander, a prima insequentis diei hora. 
Est, a prima hora diei Lunae, | Constantin, Porphyrog. Caeri- 
mon, aulae Byz. I. 953. C, Ἢ δευτέρα enim apud Graecos Chri- 
stianos est secundus septimanae dies. Sic Leo 94. B. ἕκτη δὲ ἦν 
τῆς ἑβδομάδος ἡμέρα, h. e. dies Veneris, Denique apud Cedre- 

Dnum B. lin. 9. ubi nunc κατεσεράφησαν, malim κατεσχάφησαν, 
quod certe habet Scylitzes ms. 

Pag. 47. 4n. 6. καὶ ἐρείπωσιν ] Fortasse scr. ἐρειπίωσιν.- 


IN LEONIS DIACONI LIB. 1Π, 483 


Nam Phavorinus 749. 27. ᾿Ερειπίωσις, ἡ πτῶσις" et ἐρειπιύω, 
verbum in Lexicis praetermissum, legitur cum apud Eusebium 
Demonstrat. Evangel. 64. B. τὸ ἱερὸν τὸ εὐπρεπὲς τῆς μητροπόλεως 
αὐτῶν ἠρειπίωται. tum apud S. Gregorium Nyssenum Vita S. Gre- 
gorii Thaumaturgi 11, 986. C. Tametsi alia forma absque v, ἐρεν- 
x0c, aeque inveniatur, idque, quod mirere, apud eundem S. Gre- 
gorium Nyssenum: ἐρειπωϑῆναι Homilia vr. in Ecclesiasten 1, 34. 
D. ἐρειπωϑὲν In Psalmos I. 311. D. Composita quoque absque 1: 
κατερειπόω s. κατεριπόω Leo Diacon. 15. D. 16. C. D. 90. Α. 42. 
Α. 46. Ἀ, 109. A. bis, Suidas 276. B. Zonaras II. 225. C. He- 
liodorus 417. €. Palladius De Bragmanibus 30. C. Namin Pal- 
ladii verbis zd πεπονημένα καὶ κατεῤῥιπαμένα [sic] vix dubito 
quin κατηρειπωμένα scribendum sit, potius quam κατεῤῥιμμένα. 
Quinetiam συνερειπώϑη, forma Lexicographis ignota, aeque αὶ 
caret apud S, Gregorium Nyssenum De hominis opificio I, 109. D. 
"Egsíntog adiectivum, item in Lexica nondum receptum, videtur 
esse apud Philonem de Cherubim 125. Α. διὰ τί οὖν οἰκίας, ὡς P. 910 
μὴ γένοιτο ἐρείπιος, οὐκ ἐπιμελησόμεϑα; 

Abid. lin. 16. ἱκέτην ἐλεεινὸν) Inde Zonaras quae habet II, 
199. C. retentis aliquot scriptoris nostri locutionibus et verbis. 
Ibid. lin. 22. Initio cap. VIII. quaedam sumsi ex fragmentis 

versionis Combefisianae, Pagi IV. 6. 

Pag. 48. lin. B. Εκκαιδεκάτην ὁ Αὔγουστος ἤλαυνε μὴν) 
Nempe anni 963. De ingressu Nicephori Constantinopolim deque 
inauguratione eius luculentum fragmentum in Constantini Por- 
phyrogen. Caerimon. aulae Byzantin. L 251. B. quocum confer 
Reisk. Commentar. IfI..141. A. 

Jbid. lin. 8. πρὸς τοῦ... Πολυεύκτου τῷ βασιλικῷ διαδής- 
ματι στέφεται] In. Cedren. Compend. Hist. IT. 648. D. Πολύευκτον 
σταρεσκεύασαν τὸν Πατριάρχην, xol τῷ βασιλικῷ αὐτὸν ταινιῶσαι 
διαδήματι, tolle verba καὶ τῷ, et verte, Patriarcham apparaverunt, 
hoc est, permoverunt, u£ .. . Neque aliter Scylitza Historia ms. 
Verba interpolata Xylandro quoque fraudi fuerunt in versione, 


lbid. lin. 10. Τὴν δὲ ἰδέαν] Haec usque ad verba γεγενήη- Β΄ 
lvov ἀνδρῶν, Pag. 48. lin. 20, Ducangius Graece dedit Notis 
historicis in Zonar. II. 107. A. 


Jbid. lin, 19. ἐπιφράσασϑαι  Ὀαοδηρίο negotium exhibuit 
in Codice siglum verbi, cuius partem duntaxat dedit punctis ter- 
minatam, ἐπιφράσας ... | 

Pag. 49. Jin. 9. £t Nicephorus] Sequentia usque ad Pag. 
51. lin. 20. rursus fere omnia ex Combefisio, Pagi IV. 6. 

Jbid. ln. 6. τὸ ἐπίκλην] Vocabulum est ex Agathia 194. D. 
Pro eo Leo passim adhibet τὴν ἐπίκλησιν 8. C. 66. B. 63. C. 65. 
D. 69. A. 83. C. 96. D. 107. D. τὴν ἐπωνυμίαν 71. D. τὸ ἐπώνυμα 
86. C. τὸ ἐπώνυμον 48. C. 50. Α. 51. A. C. 69. C. 77. D. τὸν xa- 

Leo Diaconus.  ' 28 


484 C. B. HASII NOTAE 


τεπωνυμίαν 89. C. (quod vocabulum non est in Lexicis): τὸ zodo- 
enua 56. B. 

Pag. B0. Jin. 1. "Trio volfevo] Apud Cedren. ἢ, 649. B. 
διεδέχετο δὲ καὶ λύγος ἁπανταχοῦ" vereor ut recte. Scylitza ms, 
(in. Codd. certe quos vidi): καὶ λόγος δὲ ἐφοίτα [f. διεφοίτα] ἀπ- 
non διεδέτοτο [sic], quod affertur in ora editionis Cedrenianae, 
Paulo inferius apud. Cedren. 649. D. lin. 9. pro ἐνορκοῦντα Codd. 
ἐπιορκοῦντα. 

ο lbid. lin. 19. κατεδυσώπησε τὸν ἀρχιερέα] Praesertim Sty- 
liano iurante, nullum ex Theophanonis liberis a Nicephoro de 
baptismo esse susceptum , ut referunt Cedrenus et Glycas. Apud 
quem 306. B. post τὸν Στυλιανὸν Codd. addunt, ὑπὲρ τοῦ fjaci- 
λέως ὀμνύοντα. . 

Jbid. lin. 18. Αὐτὸς δὲ παρὰ τὴν Κωνσταντινούπολιν δια- 
χειμάξων)] Victoriam loann. Tzimiscae a Cedreno II. 654. B. ce- 
lebratam in anni 963. autumno, hanc hiemem praecedenti, ac- 
cidisse credendum est. Quo in loco Cedreni post verba, εἴς τινα 
λόφον δύσβατον xol ἀπόκρυμνον [l. ἀπόκρημν.], πεζοὶ τοὺς ἵπ-- 
πους [f. τοῦ ἵππου] ἀποβαντες, καὶ τῇ τοῦ τόπου ϑαῤῥήσαντες, 
insere ex auctoritate Codd. vocem εὐκαιρίᾳ, quam vulgata habet 
in margine, quaeque omnino abesse nequit. 


Pag. 61. Hn, 6. Initium capitis X, Combefisius vertit, Pagi 


. 8. 

lbid, ead. lin. Ἐπεὶ δὲ τὴν τοῦ χειμῶνος κατήφειαν ξαριναὶ τρο- 

παὶ] Nempe solstitium aestivum anni 964, a quo non multum dis- 

sentit Cedrenus II. 654. B. scribens, mense Tulio Nicephorum hanc 

expeditionem suscepisse, Apud Abulpharajium Historia dyna- 

stiar. p. 318. ea omnia ad a. Hegirae 351, hoc est Christi 969, 

Dreferuntur: perperam, opinor: errore vel auctoris vel libra- 
riorum. 

Jbid. lin. 13. κυκλόϑεν διειληφὼς] “4ιαλαμβάνω, vel certe 
perfectum διείληφα, apud. Leonem valet cinx: sic supra 13. A. 
et fortasse infra 86. D. Quin hac ipsa pagina lin. 18. passive, 
κυκλόϑεν διείληπτο. Eodem sensu διέξωσεν 37. A. 

Jbid. lin. 91. πολυχεύμων τις, ψυχρός τε καὶ διειδὴς περι- 
νάων] Neque πολυχεύμων est in Lexicis, neque περεινάω. Illu 
invenitur apud S, Basilium Epist. crx. II. 946. à πηγῆς πολυχεύ- — 
μονος (quo eodem sensu 8. Iustinus Martyr Dialogo cum Tryphon. 
829. C. πολυύδρου καὶ ἰσχυρᾶς πηγῆς): pro hoc usitatius περινέω, 
quod habent Lexica. 

Pag. 59. lin. 91. Οἱ δὲ ἀνώρυττόν ve] Vide supra 15. B. nar- 
rationem de expugnatione Candiae: item Agathiam 91. Α. et 78. A. 

Pag. 58. lin. 8. τῆς ἡλιακῆς ἀκτῖνος τὴν περίγειον ὑκαυγαζού- 
σης] Etymologiam secutus verti circumjectum agrum. τὴν περίχωτ 
ρον; 36. À, quanquam apud scriptores Christianos Hellenistasque sce- 


IN LEONIS DIACONI LIP. III. . 485 


elyeioc saepe alia significatione vertendum sit, super terram vereans, 
praesertim figurate sensuque theologico. Eusebius Demonstrat. P. 211 
Evangel. 260. C. οὐδὲ τὰ περίγεια καὶ | dore πνεύματα, ἀλλ᾽ αὐτὸς 
ὁ Θεός. 272. C. δαίμονες dv εἶεν χϑόνιοι καὶ περίγειοι. Opponitur 
sic rebus caelestibus ac divinis Praeparat. Evangel. 181. Α. 704. C. - 
alibique, locutionibus variis, quarum ennotabo aliquot: of περί- 
quos ἄγγελοι, angeli qui versantur in terio, S. Gregorius Nyssenus 
in. Christi ascension. II. 875. A. ὁ περίγειος βίος S. Gregorius 
Nyssen, De oratione Dominica I. 799. C. 743. C. sj περίγειος 
διοίκησις, administratio terrae, S. Clemens Alexandrinus Stro- 
matib. 683. B. ἡ τῶν περιγείων ἡγεμονία Philo De mundi opificio 
24. G. ἡ περίγειος λῆξις, sore terrena, Synesius De provident. 
89. C. ἡ τῶν περιγείων οἰκονομία S. Clemens Alexandrinus Stro- 
matib. 701. A. τὰ περίγεια πράγματα S. Gregorius Nyssenus Con- 
tra Eunomium Il. 888. Β. τὼ περίγ. σώματα 5. Basilius In divites 
avaros I, 414. B. ἡ περίγειος τετρακτὺς τῶν ἀρετῶν Synesius Epi- 
stola cxi, ad Herculianum 456. B. ἡ περίγειος φύσις Philo DeB 
confusion. linguar. 2959. E. vd περίγεια absolute, res terrestres, 
Philo De sacrificiis Abelis et Caini 102. D. De somniis 455. D. De 
vita Mosis 518. D. Libro II. de Somniis 886. F. S. Gregorius Nys- 
senus In Psalmos I. 353. D. In Canticum Cantic. 502. B. De ora- 
tione Dominica 729. B. Inde περίγειος cum substantivo loci valet 
fere idem quod zerra. Georgius Alexandrinus Vita S. Chryso- 
stomi VIII. 260. 38. ὡς ἅπας ὁ περίγειος ἐπίσταται χῶρος, u£ scit 
orbis terrarum. ltem ὁ περίγειος χῶρος Philo Quod deterius po- 
£iori insidiari sol. 182. G. De confusione linguar. 259. F. S. Gre- 
gorius Nyssenus De beatitudinib. I. 831. A, Contra Eunomium ᾿ 
ΤΙ. 860. Α. ὅ περίγειος κόσμος, mundus terrenus, hoc est terra, : 
Euseb. Demonstr. Evangel. 4932. C. Palladius De vita S. Ioannis 
Chrysostomi 110. C. ὁ περίγειος τόπος Eusebius Demonstrat. 
Evangel. 427. D. S. Gregor. Nyssen, Orat. catechet. II. 487. B. 
Aliisque locis apud Leonem nostrum dubium non est, quin ἡ πε- 
φίγειος valeat terra, ut 99. Α. Interdum tamen significationemC 
ex etymologia ductam magis reünet. Sic Philo De monarchia 
627. τὰς μετὰ σελήνην ἐν ἀέρι περιγείους φύσεις, naturas, quae 
post lunam in aére circa terram sunt, — Àgathias Hist. 145. D. 
ὁ  περίγειος ἀὴφ, aér terrae proxime circumfusus. Neque aliter 
ἡ περίγειος substantive in Procli Paraphr. in Ptolem. 8. C. δύνα- 
μίς τις διαδίδοται, καὶ διαβαίνει εἷς πᾶσαν τὴν περίγειον. | Unde 
emendandum Ptolemaei Quadripartitum 2. C, ubi nunc forma 
vitiosa, πᾶσαν τὴν περίγειαν [sic]. Saniorem vocem Lexicisque 
ignotam habet ,Ptolemaeus Quadripart. 17. B. lunam antecellere 
διὸ τὴν περιγειότητα, quia terrae vicina est, 

dbid. lin. 19. ξωγφίαε πρὸς τῶν Ῥωμαίων ληφϑέντες 1 Pro 
αἰχμάλωτος Plerumque Leo usurpat vel ζωγρίας, ut 22. C. 24. D. 
41. C. 78. À. 107. D, vel ἐζωγρημένος 7. C. vel δορυάλωτος 13. 





456 C. B. HASII NOTAE 


C. 14. B. 41. C. 46. B. C. A4lyuéAorog legitur 18, À. 14. À. 16 
A. 47. À. 

lbid. lin. 14. Imperator| Haec usque ad vb, redirent v. ex 
Combefisio, Pagi IV. 9. 

D  . Jbid. lin. 16. τοὺς παραλειφϑέντας βαρβάρους Sic scripsi 
pro παραληφϑέντας, quod nunc poenitet: nam sensu, quem ver- 
tens expressi, Leo dixisset περιλειφρϑέντας, ut 7. A. 10. A. 16. 
A. 89. D. 93. C. 97. C. 107. B. vel καταλειφϑέντας, 7. C. 45. Α. 
Voces λειφϑέντες et ληφϑέντες quam saepe permutentur, pluri- 
bus demonstraverunt viri eruditionis exquisitae Boissonadus ad 
Heroica Philostrati 406. C. et Schaeferus ad Gregor. Corinth. 
452. C. 

Pag. 54. lin. Á. αὐτοῦ τε Gieyelpote] Torsi obsidio, Mopsve- 
stiaeque Ádanae et Ànazarbae expugnatio incidunt in annum 964. 
cuius gesta continentur capite X, et XI. huius libri. 

lbid. ead..lin. καὶ vd ἐς τὸν πόλεμον ἐξηρτύετο. Ad verbum 
ex Agathia 87. A. et 90. A. 





IN LIBRUM IV. 


P. 212 Pag. 58. lin. δ. ὡσπερεὶ βέλος κωφὸν Combefisius legit 
κουφόν vertit IV. 19: haud secus ac leve telum. Sed est imita- 
tio Homeri Iliad. ΛΔ. 890. 

Pag. 56. lin. 'Β. ἐπαγόμενος] Multum delectatur Leo hoc 
verbo, quando duces exercitum secum adducentes facit. Ita 
ἐπάγεσθαι δύναμιν 19. B. ἴλην 11. A. 96. D. πανοπλίαν 24. D. 
στρατιὰν 11. C. Confer Agathiam 79. A. 75. D. 99. C. 122. B. 

Ibid. lin. 10. τὸ ναστὸν ὕψος] Formula solennis de muris 
Hierosolymitanis. losephus De bello Iud. 914. À. τὸ ναστὸν ὕψος 
τῶν πύργῳν" ibidem F,. ἐπὶ τεσσαράκοντα δ᾽ ἦν τὸ ναστὸν αὐτοῦ 
ὕψος" aut 767. G. κατιδὼν γοῦν τότε ναστὸν αὐτῶν ὕψος. Di- 
citur autem ναστὸς eleganter de structuris plenis, hoc est, in qui- 

Bbus nullae cavitates concamerationesque sint. Idem losephus De 
bello Iud. 914. G. ὁ δὲ τρίτος πύργος . . μέχρι μὲν εἴκοσι πηχῶν 
γναστὸς ἦν. lbidemque 747. F. in portu Caesariensi πύργον ναστὸν 
.fuisse scribit, De ianuis aureis S. Ioannes Chrysostomus De edu- 
candis liberis 36. C, ὅλας δι᾿ ὅλου ἀπὸ χρυσοῦ κατασκευάσϑαι, πα- 
χείας καὶ ναστάς. Quod ideo moneo, quia in Timarione, inter 
Notitias Codd. mss. Bibliothecae Reg. tom. IX. part. If. a me edi- 
.to, p. 196. Jin. penult. in verbis τῷ λαστῷ τῆς σφυρηλατήσεως 
legendum est ναστοῦ quod annotare tunc neglexi. Confer item 
Salmas. ad Solin. I. 768. A. — Α ναστὸς vel potius a νάδσω deri- 
vatur vox νάγμα, stratum lapideum solidum, quo littora aut ripae 
adversus vim aquarum vestiuntur, crepiído. losephus De bello 
Iud. 747. E. τὸ πρὸ αὐτῶν πᾶν κύκλῳ νάγμα τοῖς ἀποβαίνουσε 


IN LEONIS DIACONI LIB. 1V. 457 


πλατὺς περίπατος. Hesychius 11. G59. A. Néypara* προβολαί. 
Sic enim ibi scribendum: editiones Νάματα, mendose. 

Jbid. lin. 18. εὐπεριγράπτου πόλεως  Εὐπερίγφραπτος, non 
late patens , brevis, forma omissa Lexicis (nam vulgo atque ele- C 
gantius dicitur εὐπερίγραφος), habet complures auctoritates, ea- 
rumque alquot satis idoneas. S. Gregorius Nyssenus In Hexaé- 
mer, I. 2. A. ἃ ydo ἐκεῖνος εἶπεν ἐν ὀλίγοις τε xal εὐπεριγράπτοις 
τοῖς ῥήμασιν. De vita sancti Gregorii Thaumaturgi Il. 978. B. 
λόγον σύμμετρόν τὸ xol εὐπερίγραπτον. S. Basilius In cap. rr. Esaiae 
1. 879. Eustathius ad Odysseam 591. 43. Gregentius autem Te- 
pbrensis . (quem caeteroquin elegantiae Graecae arbitrum non ca- 
piam) Disputatione cum Herbano lIudaeo 147. B. ἐν εὐτελεῖ τόπῳ 
τινὶ εὐπερίγραπτοι ἔσονται, usurpasse videtur pro, facile descri- 
bentur, de numero, qui iniri facile potest, Apud Eustratium 
De operatione animarum post mortem, quem 415. Α. verba S. 
Gregorii Nysseni supra allata, λόγον σύμμετρόν τε xal εὐπερίγρα- 
σεῖον , iterasse video, Leo Allatius vertit, sermonem bene defini- 
tum: haud scio quam bene, 

lbid. lin. 14. τῶν ἐπηλύδων τε καὶ ἰϑαγενῶν.} Mireris epi- 
theta opposita: Agotbins 123. B. ἡϑαγενὲς [sic] xal ἐπιχώριον. Ὁ 

Jbid, lin. 10. Ταῦτα δὴ ἀνελίττων καὶ γνωματεύων) Praei- 
vit in hoc quoque Agathias 31. D. 

Jbid. lin. 93. 'Hoog δὲ εὐθὺς διαλάμποντος  Ηοο est ver 
anni 965, ad quem pertinent praelium Tarsense, eiusque urbis 
diu obsessae deditio, Vid, Elmacin. Histor. Sarac. 224. C. Anno 
sequenti 966. secundum quosdani Edessa occupata est et Ántio- 
chia tentata. Cedren. II. 655. D. Leo 43. A. Bellum Bulgaricum ad 
annum 967.reiiciendum videtur (quanquam secus sentit Pagi ad 
Baron. IV. 13. B.): expeditio Sicula, a. 964, suscepta, sequenti 
anno 965. finem habuit, 

Pag. 57. lin. 16. ἐξ ἀπόπτου] Inutilis est coniectura ἀπρού- 
srov* nam hic et 11. B. ἐξ ἀπόπτου recte vertitur ex occulto: 
quod alibi 86. B. 86. A. Leo ait ἐκ τοῦ ἀφανοῦς. Etenim inveni- 
tur ἄποπτος significatu quadruplici, nondum illo satis, ni fallor, 
explicito. Quare haud ingratum diligentioris doctrinae amanti- 
bus videar facturus, ei quae de voce ea notavi expromsero. 
Prima est significatio, quando ὠπὸ habet quasi vim negandi, ut 
ἄποπτος Bit visum effugiens seu, vocabulo C. Celsi, invisibilis. 
Sophocles Oedipo tyr. 762. τοῦδ᾽ ἄποπτος ἄστεος. Enarrator vé- p. 913 
tus, ἔξω τῆς ϑέας τοῦδε τοῦ ἄστεος. Idem Sophocles Aiac. 15. 
κῶν ἄποπτος ἧς, etsi inconspicua eras, “ἄποπτος γὰρ ὅ ἀϑεώ- 
ρητος, ait Suidas I, 290. C. Quapropter apud S. Iustinum Marty- 
rem Apologia pro Christ. 51. C. ἐπιστήμην τὴν ἄποπτον scien- 
tiam occultam interpretere potius quam cum Ioanne Langio eczen- 
tiam consistentem, | Inde τὸ ἄποπτον, locus occultus. ἡ Diony- 


*) Vido tamen notam eruditam V. summi Lobeckii ad Aiac. 15. ed. 222. D. 


488 C. B. HASII NOTAE 


sius Halicarn, Antiq. Rom. I. 118. 6. ἐν ἀπόπτῳ τίθενται τὸν χά-- 
ρακα. Hudsonus recte, im Joco occulto castra posuerunt. Ut 
nesciam quare alibi L 838. 15. οὗ δὲ τῶν Οὐολούσκων ἡγεμόνες 
ἐξ ἀπόπτου τοῖς Ῥωμαίοις παρεμβάλλοντες, verterit, in locum ex- 
celsum, unde Romanos conspicere possent: praesertim cum ex 
serie narrationis pateat, Volscos, Romanis οὐ προσδεχομένοις 
(lin. 31.), ἐξαπιναίως supervenire potuisse. Georgius Pisides De 
vanitate vitae 89 sqq.: 


Τίς οὖν σκοπήσας ἐξ ἀπόπτου καρδίας 
Τὸ τοῦ βίου ϑέατρον αἰσχύνης γέμον, 
Θρήνῳ γελῶντι μὴ σβέσοι τὸ παίγνιον; 


P Quis, ait, spectans ex occulto cordis, ex corde intimo, etc, Fre- 
dericus Morellus minus apte, opinor: Quis corde spectans ex 
inaspectabili. "Huic significationi cognata est altera, remotus a 
nobis, disiunctus: ut ideo ἐξ ἀπύπτου inm non ex occudto, sed 


ex longinquo vertendum sit, Sophocles Philoct. 467: 


ecce e n n n n 5 καιρὸς yao καλεῖ 
Illo9v μὴ ᾿ξ ἀπόπτου μᾶλλον ἢ yyvOcv σκοπεῖν. 


Aeschines loco celebrato Αχίοοδὶ 149. A. λαλεῖς, oig ἐξ ἀπόπτου 
ϑεώμενος" ἡμεῖς δ᾽ ἴσμεν ἀκριβέστερον of διὰ πείρας ἰόντες. Quip- 
pe sic commodius verti arbitror quam e specula, ut vult Fische- 
rus ad h. l. Apud Philonem quoque, qui quinquies Aeschinis 
imitatus locum est, De temulentia 202. À. De profug. 861. B. 
CDe vita Mosis 516. F. Quod omnis probus liber sit 670. F. (ov 
μόνον οὐχ ἐπιβῆναι τῆς χώρας, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐξ ἀπόπτου τὸ πατρῶον 
ἔδαφος Θεάσασϑαι δυναμένους.) De vita contemplat. 691. E. du- 
bium non est quin sit e Zonginquo,  Penultimum ex allatis Phi- 
lonis locis expressisse videtur Aristo Pellaeus apud Euseb. Histor. 
Eccles. 118. D. de Adriano Caes. Iudaeis imperante, ne μηδ᾽ ἐξ 
ἀπόπτου ϑεωροῖεν τὸ πατρῷον ἔδαφος, ne e longinquo quidem : 
item ipse Eusebius De martyr. Palaestin. 334. C. [n Plutarcho 
quoque Eumen. 599. E.cóxov ἐξ ἀπόπτου καταφανῆ, locum e lon- 
ginquo videndum vertendum arbitror potius quam cum Xylandro 
ex edito conspicuum. ΑΒ hac significatione prorsus differt ter- 
tia, qua ἄποπτος reddi debet, locus ἀφ᾽ οὗ τις δύναται ἰδεῖν ua- 
κρὰν, ut verbis utar Phavorini Dictionar. 79. verso : nec inepte 
Dinterdum vertere possis eublimis, editus. S. Gregorius Nazianz. 
Invectiva in Iulian. I. 78. A. ὥσπερ ἐξ ἀπόπτου τινὸς καὶ μεσαι- 
τάτης περιωπῆς. 8. Ioannes Chrysost, Orat, x. in Abraam. v. 44. 
99. ἐξ ἀπόπτου xol μετεώρου τύπου. ldem Orat. xn. ad Stele- 
chium vi. 151. 2. ἔκ τινος ἀπόπτου κορυφῆς. Inveniturque sae- 
pis»sime eo sensu τὸ &zozrov substantive, Jocus unde prospectus 
patet , specula. losephus Antiq. 461. B. ἐστιώμενος ydo ἐν ἀπό- 
πτῷ μετὰ τῶν παλλακίδων. De bello fud. 737. B. ἐξ ἀπόπτου δὲ 


IN LEONIS DIACONI LIB. IV. 489 


nc ἀποβλέπων, e specula haec prospiciens, Αἰαπο diluci- 
dius in Vita Constantini Eusebius 519. Δ. loco eleganti, quem 
ideo, quamvis longam, exscribam: Ola δέ τις οὐρανοπέτης ἀετὸς 
ὀξυωπέστατος ἄνωϑεν ἀφ᾽ ὑψηλοῦ τὰ ποῤῥωτάτω διεστῶτα κατὰ 
τῆς γῆς ἴδοι" ὧδε καὶ οὗτος τῆς αὐτοῦ καλλιπόλεως τὴν βασιλικὴν 
ἀμφιπολεύων ἑστίαν, δεινόν τι ψυχῶν ϑήρατρον ἐπὶ τοῦ Φοινίκων 
λανθανονιάδϑθνους ἐξ ἀπόπτου συνεῖδεν, tanquam e specula pro- 
spexit. Quae iisdem fere verbis iterata vide Orat. de laudib. Con- 
stant. 625. B. lungitur interdum cum σχοπιά. Eusebius Hist. 
Eccles. 41. B. ἄνωϑέν ποϑεν ὥσπερ ἐξ ἀπόπτου καὶ ἀπὸ σκοπιᾶς 
βοῶντες, quasi ex loco edito atque specula, licet sit aliter in Va- 
lesii versione: interdum cum πφερεωπὴ, ut apud Leonem nostrum 
Q6. Α. Adiectivum autem ἄποπτος construitur cum praep. εἰς in 
Plutarch. Camill. 151. F. τῆς uiv Ὁμονοίας ξερὸν — εἰς τὴν ἀγο- 
Qdv xal τὴν ἐκκλησίαν ἄποπτον, unde erat in forum atque con- P. 914 
cionem &despectus: iametsi id quoque ab aliis aliter exponitur. 
Cognata est cum hac significatione quarta, primae fere oppósita, 
qua ἄποπτος iam non reddendum est id unde prospicere aliquid, 
sed quod ipsum conspicere possis, eub oculis positus, viaibilis, 
ut Pliniano verbo utar. Plutarchus Lucull. 497. D. καταφανὴς ἦν 
ἡ στρατοπεδεία καὶ üxomrog. losephus Antiquit. 539. Α. 608. B. 
ubi de Herode: ἦν γὰρ αὐτῷ ἄποπτα vd γινόμενα. Hudson. ed, 
Havercamp. I. 732. B. vertit, omnia quae facta erant (malim fie- 
bant) prospiciebat. Heliodorus Aethiopicis 422. zo? vs ῥδήγματος 
ἀπόπτου γενομένου, cum ruptura conspici posset. inde τὸ ἄπο- 
srov iam non specula, sed contra (saepe enim interesse multum 
potest inter hoc et illud) Jocus omnibus conspicuus. | Iosephus 
de Ptolemaeo Hyrcani matrem in muro flagris caedente Ántiq. 448. 
E. ἐξ ἀπόπτου ἠκίζετος Neque alio sensu Philonem Legatione 
certe ad Cai. 793. D. (uam quinquies alibi apud eum aliter inter- 
pretandum dixi) usurpasse arbitror: ἐπεὶ δὲ ὁ Πετρώνιος ἐξ ἀπό-Β 
στεου κατεφάνη, in loco οοπϑρίομο apparuit: Thomas Mangey 
nescio quam bene ed. II. 579. lin. 51. in Joco superiore, Cum 
dativo losephus De bello lud. 926. EF. ἐν ἀπόπτῳ τοῖς πολεμίοις, 
conspicuo hostibus loco. 

Haec exposui paulo fusius de quatuor significationibus vocis 
&mromrog, quod minus adhuc ab eruditis distinctas viderem, Nec, 
si excipis Lexicon Schneiderianum, ac pauca alia, quicquam 
verius existimo, quam quod ait Frid. August. Wolfius, harum 
rerum summus arbiter, Beitrag zur Geschichte des Somnambu- 
lismus 403. C. conquerens de conditione dictionar. Graecorum: 
Die griechischen JFürter sind noch in den besten Lexicis schlecht 
oder vielmehr gar nicht erblárt ἃ. s. w. Ut ideo nihil magis 
conferre putem ad interiorem cognitionem linguae Graecae, quam 
si ad discernendas eiusdem vocabuli varias potestates, analogiam 
εἰ logicam secutus, e sua quisque penu quae notaverit afferat, , 


440 C. B. ΒΑΘ NOTAE 


Cunde Lexicographi aeque ut Grammatici seligere quae velint, et 
expendere, et convertere ad usus suos possint. 

Pag. DT. lin. 19. τὸν αὐτοφονευτὴν)] Dedisse veram lectio- 
nem opinor, quanquam in Cod. sit αὐτοφονατὴν, vocemque avro- 
φονευτὴς eruditi dubiam carentemque auctoritate putent, Inve- 
nitur apud S, Clement. Rom. Constitt. Apostolor. 1830 verso: καὶ 
Καϊάφας ὕστερον αὐτοφονευτὴς ξαυταῦ ἐγένετο. Forrums elegan- 
tiores αὐτοφόνος atque αὐτοφόντης habent Lexica. 

Pag. 58. lin. 19. καὶ εὔβοτος] Evforoc, quod reposui pro 
scriptura Cod. εὔωτος, iteratur quoque 41. A. 

Pag. 69. lin. 9. ὑπεξῆγε τοῦ χάρακος] Praeivit Agathias 49. D. 

Ibid. ead, lin. ἐν μεταιχμίῳ τε καϑίστη τὲς φάλαγγας] Haec 
Combefisius vertit IV. p. 19: mediusque inter cohortes stetit. 

Jbid. lin. 9. σφαδάξων τε τῷ ϑυμῷ] Σφαδάξοντες τῷ ϑυρῷ 
Agathias 49, B. 

bid. lin. 93. κατοχυρωσάμενοι Ἷ Verbum κατοχυρόω, ma- 
nio, communio , et e Lexicis abest, et ex scriptoribus, ut existi- 
mo, antiquis. Apud recentiores inveni, velut bis in Vita S. Nili 
iunioris a contubernali eius scripta, ad cognoscendumquo Apu- 
liae saec. ΙΧ, statum vehementer utilis, 69. B. πάλιν κατοχυρώσας 
ξαυτὸν τῇ πρὸς τὸν ὅσιον πίστει" et 99. C, χατωχυρώσας [sic] 

D avro) τὴν καρδίαν τῇ πίστει. Item semel in Vita S. Chrysostomi 
ab anonymo edita VIII. 320. 11. 

». . Pag. 60. lin. 14..ὄ ὔδὁσανεὶ ὃν ἀράχνιον] Fort. legend. ὡσὰν 
olov ἀράχνιυν » vel, αἷσὰν νητὸν ἀράχν. | 

Pag. 61. Jin. 4. κατὰ διαφύρους μάχας, τὴν Ῥωμαϊκὴν óv- 
ψαμιν τρέποντες) Ut in clade Stypiotae, pro ipso Tarsi oppido. 
Cedrenus II. 655. C, 

Jbid. lin. 19. σχολάζοντι ἄγγελοι, τῶν] Transpone virgu- 
lam: σχολάζοντι, ἄγγ. τῶν. 

Pag. 62. ln. 11. ἐχώρεε xarà. Μυσῶν] De tempore huius 
belli cum Bulgaris, a plerisque silentio praetermissi, difficulta- 
tes oriuntur. Leo expeditionem Syriacam Nicephori, ubi Antio- 
chia tentata est, ad a. 968. reiicere videtur, bellum Bulgaricum 
8ἃ. 966. locare, nec hoc sine specie: quia iam a. 967. re- 
pentina Russorum vis in Bulgariam ingruit (v. Engel Geschichte 
des. Ungrischen Heicha und seiner NNebenlünder 1. 868. B. et 
Schlózer Nestor, od. Hussische 4dnnalen in ihrer Grundsprache 
Υ. 198. B.). Eundem ordinem temporum Pagium ad Annal. Ba- 

P. 215 ron. IV. 18. B. et 19. C. constituisse video. Contra Cedrenus ll. 
655. D. diserte ait, Nicephorum non 968, sed tertio imperii anno, 
qui est a. 966, intrasse Syriam, Ántiochiamque tentasse; eadem- 
que computatione Le Beau usus est, JZist. du Bas- Empire , XVL 
114. C. Controversiam dirimit testimonium Luitprandi Legat. ad 
Niceph. Phoc. 148. C. qui Nicephorum mense Augusto a. 968. 
in expeditionem Syriacam proficiscentem conspexit. Caeterum 


IN LEONIS DIACONI LIB. IV. 441 


haec et sequentia usque ad finem capitis plerumque ex Combefi- ᾿ 
siana versione sunt, Pagi IV. 13. 


Ibid. lin. 16. σηραγγώδης] Vox et Leoni adamata et Aga- 
thiae 37. C. δῷ. C. 134. B. 


Ibid. lin. 19. παρὼ τὸν «Αἷμον De Aemi convallibus um- 
brosis oratorie multa Theophylactus Simocatta Histor. 46. A. et 
ante eum Livius lib. XL. cap. 22. Splendide Virgilius Georg. II. 
488: 

ertt eO n 2 O qui me gelidis in vallibus Jfemz 

Sistat , eb ingenti ramorum protegat umbra ! 


Pag. 63. lin. 11. εἷς κεντηνάρια πεντεκαίδεκα] De huius 
pecuniae summa Schloezerus JVestore 4fnnalen V. 130. 6. de cen-B 
tenariis praeter Ducangium Glossar. Gr. I. 633. C. Reiskius Com- 
ment. ad Caerimon. aulae Byzant. ll. 44. A. 

Ibid. lin. 18. πολεμικῶν ἔργων ἀγνῶτες τυγχάνοντες) Aga- 
thías 33. C. ἀγνῶτες vd πολέμια" confer quoque 76. D. et 105. B. 

Pag. 64. lin. 10. φόρους τοὺς μήπω ἐπινοηϑέντας) Aliam 
causam Cedrenus addit II. 658. B. nimium bellandi amorem Ni- 
cephori, quodque subditos in continuas expeditiones raptos male 
mulctaret. Sic enim intelligenda illa, πρὸς ταξείδιον συνεχῶς 
δξιών᾽ quod ad TaGxeidium adsidue veniens vertit Xylander, 
homo ut lingua Attica cum primis doctus, ita Graecitatis mediae 
et infimae rerumque Byzantinarum omnino rudis: inque annota- 
tionibus 95. D. Taxidium locum fuisse vult, ubi vectigalium ra- 
tiones ducerentur. Neque Goar, qui Nott. posterioribus 53. D. 
Xylandrum carpense ταξείδιον navigationem, seu iter mari confi 
ciendum iiterpretatur, ob omni immunis errore est. Nam epud 
Cedrenum scriptoresque huic aetate suppares ταξείδιον s. ταξίδιον C 
valet expeditionem bellicam: vide loca apud Ducang. Glossar. 
II. 1528. B. Inde ταξιδιάριος sive ταξιδιάρης, de Llmperatore, 
expeditiortarium , ut ita dicam, significat: hoc est, expeditiones 
crebras suscipientem, adeoque óeZatorem. Neque audiendus apud 
Ducang. Nicol. Alemannus, ordinarius hanc v. interpretans aut 
gregarius , sicque appellari opinatus Imperatores, quotquot sago 
miltari deposito purpuram induerint. Chronicon ms, de reb. 
Byzantinis: Κωνσταντῖνος. ὁ υἱὸς αὐτοῦ [nempe Constantini M.] 
ταξειδάρης. Et inferius: “έων ὃ υἱὸς αὐτοῦ [Basilii Macedonis], 
ó φιλόσοφος, χρόνους κέ, μῆνας ὀκτώ' ὀρϑύδοξος, ταξειδάρης. 
Idem de loanne Comneno? Ἰωάννης ὁ υἱὸς αὐτοῦ (Alexii Comne- 
ni], ὃ εὐσεβὴς καὶ ἐλεήμων, χρόνους κδ΄, μῆνας ζ΄, ἡμέρας xo * 
ὀρθόδοξος, ταξειδάρης. item de Manuele successore: ανουὴλ 
ὅ υἱὸς αὐτοῦ, ὁ Πορφυρογέννητος, χρόνους AU, μῆνας ε΄, ἡμέ- 
ρας γ' ὀρϑύόδοξος, ταξειδάρης. Quorum quatuor Imperatorum p 
nullus miles gregarius fuit, antequam purpuram sumeret. In 
voce ταξείδιον vertenda similiter lapsi sunt Levenklavius ad Gly- 


Ν 


442 C. B. HASII NOTAE 


cam, 307. C. Reiskius ad Constantin. Porphyrogen. Caerimon. 
Byzant. II. 352. D. 354. C. idemque in vertendo ταξεῶται 854. 
B. 855. À. C. 

Pag. 65. lin. 11. ἀπερικτύπητον.] De hoc vocabulo vide 
Suidam I. 255. B. 

Τά, lin. 90. ὃς Σικελίαν ἔστελλε] Eidem expeditioni in- 
terfuit S. Nicephorus, diversus a S. Nicephoro circa a. 806. Con- 
stantinopoli patriarcha: tametsi in huius nostri Nicephori vita 
ms. (in Cod. Reg. 1181.) post verba: Blog τοῦ ὁσίου πατρὸς ᾿ 

μῶν Νικηφόρου , antiqua scriptura erasa, nova superaddita sit, 
ἀρχιεπισκόπου Κοσςξαντινουπόλεως [sic]. Inde error manavit in 
Catalog. Codd. mss. Graec. Biblioth. Beg. II, 237. D. Etenim Nice- 
phorus hic est episcopus Mileti ille, cuius vitam a Combefisio ad 
Henschenium missam esse Le Quien Orient. Chr. I. 990. A. ait, 
inter Ácta SS. edendam. ἴδ vico maximo et celeberrimo, Basi- 
lii nomine, thematis Buccellariorum ortus: *) χώρας μὲν τῆς τῶν 
Μαριανδυνῶν ὥρμητο εἴτ᾽ οὖν Βουκελλαρίων " τούτῳ γὰρ νῦν 
P. 216 μᾶλλον τῷ , ὀνόματι κέκληται" κώμη δ᾽ αὐτῷ μεγίστη τὲ καὶ πολυ- 
ἀνθρωποτάτη ; Βασίλειον προσαγορευομένη" Cpli ὑπὸ Μαγίστρου 
' τοῦ Μωσελλοῦ institutus, inque collegium clericorum palatii 
cooptatus, postea ut consiliarius rerumque spiritualium curator 
exercitum Nicetae in Siciliam comitatus est. Ubi male rem ces- 
suram cum ei multa praesagivissent, et proprium acumen et du- 
cum nequitia, et sancti cuiusdam circa fretum Siculum tunc se- 
dentis, Prasinacii nomine, vaticinatio , post cladem reversus in 
Graeciam , posthac episcopus Mileti factus est. Audiemus verba 
Graeca: Kol ἄλλοτε ἄλλων κατὰ καιροὺς τὸ τῆς βασιλείας κράτος 
διαδεξαμένων, ὁ πολὺς τὴν ἀνδρείαν νικηφόρος τῶν σκήπτρων 
ἐγκρατὴς γεγονὼς , πέμπει κατὰ τῆς Σικελίας στρατὸν, στρατηγὸν 
τῶν ὅλων Νιρνήταν καταστησάμενος, ἀδελφὸν ὄντα τοῦ τηνικαδεπρώ- 
sov τῶν θεραπόντων τοῦ βασιλέως. Ἐπεὶ τοίνυν ἔδει τινὰ συναπεῖ-- 
θεῖν τῷ στρατῷ τῶν ἐπ᾽ ἀρετῇ j γνωρίμων καὶ διαβοήτων, ἵνα τὰ πρὸς 
Θεὸν αὐτοῖς εἴη, καὶ τὴν ἀναίμακτον τελοίη λατρείαν, καὶ σύμβουλος 
δεξιὸς τῷ κρατοῦντι παρείη, τίνα τοῦτον ἄλλον ἐχρὴν εἶναι, ἡ πἄν-- 
τῶς τὸ πάντων τῶν καλῶν καταγώγιον, Νικηφόρον τὸν μέγιστον; Δεὸ 

B xol συναπαίρει τούτοις, πιϑή σας τῇ ἢ ἀξιώσει τοῦ ῦ βασιλέως. Πεαίσαν.- 
τος δὲ τοῦ στρατοῦ καϑ᾽ ὃν τρύπον οὗδε μὲν ὁ πάντα πρὸ τοῦ ενέ- 
σθαι ἐπιστάμενος Θεὸς, οἷδε δὲ καὶ ó ταῦτα συγγράφων (κατὰ ydo 

τὸ αὐτοῦ ἄστν τὰ δράματα γέγονεν), οὐ βούλεται δὲ παραγώνια γρά- 
φειν, εἰ καὶ ἄλλως τῇ ἱστορίᾳ ἁρμόδια" sov βαρεῖαν καὶ ἐλεεινὴν 
, “ἰττηϑέντων ἧτταν, πάντων ve σχεδὸν βαρβαρικῆς χειρὸς καὶ δια- 
volag παρανάλωμα γεγονότων, καὶ μόνου ξωγρηϑέντος αἰχμαλώτου 
τοῦ προειρημένου Νικήτα" ἐπέξενε γάρ «ρογνοὺς ὁ “καθαρὸς N- 
κηφόρος τὰ πραχϑησόμενα, ὧν, eg λέλεκται, xa) αὐτὸς κατὰ τὴν 


*) Cod, Reg. 1181. fol. 199 recto. 





IN LEONIS DIACONI LIB. IV. 443 


Σικελίαν αὐτήν" τὸ μὲν, ἀπὸ τῆς olwslac μάλα συνέσεως" ξώρα 
γὰρ ἀναγωγίαν πλείστην τῶν στρατηγῶν" τὸ δὲ, καὶ ἀπό τινος 
τῶν ἐν τῇ χώρᾳ θεοπτικὼν (πλεονεκτεῖ γὰρ καὶ τῇ τούτων φορᾷ 
τῆς ἄλλης εὐθηνίας οὐκ ἔλαττον), τοῦ ἐγχωρίως Iloacwaxiov κα- 
λουμένου, αὐτοῦ που κατασκηνοῦντος τὸ τηνικαῦτα πρὸς τῷ πορ- 
ϑμῷ, καὶ ταῖς ἐνθέοις ἀρεταῖς περιφανῶς διαλάμποντος᾽ οὐκ ἔχων 
ὅ,τι καὶ δράσειεν ἐπ᾽ αὐτῶν τῶν πραγμάτων, ἐπανιὼν ἐπεδίδου 
τὴν ϑείαν ἐργασίαν, πάσῃ τέχνῃ καὶ σπουδῇ χρώμενος πρὸς τὴν 
ἑαυτοῦ ἀποϑέωσιν. Ex ascriptis, cladem Nicetae illustrantibus, C 
patet praeterea, auctorem Vitae illius Siculum fuisse iuxtaque 
eius civitatem, Taurominitanam fortasse, Bomanos tunc male 
pugnasse. Ípsam expeditionem ad a. 965. refert Lupus Proto- 
spata apud Murator. Scriptt. Ital. V. 39. B. (ubi pro Manuyci 
leg. fort. Manuili)); quocum consentit Luitprandus Leg. ad Ni- 
ceph. 150. C. scribens triennio ante a. 968. quo ipse fuit Con- - 
stantinopoli, Manuelem a Saracenis fusum. 

Pag. 66. Jin. 8. τὰς xÀtvdg καὶ περισύστους Συρακούσας] 
Combefisius vertit IV. 18: clausas urbes longe celebres : vide- 
tur legisse: κλειστάς. | 

Jbid. lin. 16. ἐπὶ τόπων ἐπικαίρων] Τὰ ἐπίκαιρα τῶν χω- 
olov Agathias 100. C. ] 

Ibid. lin. 93. ὁρμητίας τε ὧν] Vox δρμητίας, impetuosus, 
seu, ut magis Latine loquar, fervidus, incitatus, a nullo adhuc 
in Lexicon relata est, Patribus tamen non indisertis adamata, in 
primis S. Ioann. Chrysost. Orat. vr. de laudib. S. Pauli VIII. 
68. 49. οὕτω τολμητὴς ὦν, καὶ ὀρμητίας, xal πῦρ πνέων. Homil. 
octogesima tertia in S, Matth. I. 860. B. ὁρμητίαν, καὶ ἀκρόχολον 
καὶ ϑυμώδη. Simeon Metaphrast.. Vita S. Chrysost. VIII. 407. 7. D 
xal γὰρ ἦν ὁρμητίας φύσει, καὶ χειρῶν og μάλιστα ἀκρατής. 
Adiectivum inde derivatum ὁρμητιαῖος., quod non magis se nobis 
obtulit in Lexicis, est apud Macarium De progressu viri Chri- 
stiani 478. B. ποταμὸν ὁρμητιαῖον διέρχεσϑαι" vertit Zachar. Pal- 
thenius f/uvium rapidum. ; 

Pag. 67. lin. 6. τῷ ἀπροσδοκήτῳ καταπλαγέντες) Respexit 
Agathiam 26. A. 

Ibid. lin. T. μηδὲ τὸ ἡλιακὸν φῶς τῷ συνηρεφεῖ τῆς λόχμης 
ἐώμενοε καϑορᾷν] Similiter fere de Áemi silvis Livius lib. XL. 22. 
opacum iter, μέ, prae densitate arborum immissorumque alio- 
rum in alios ramorum , perspici. caelum vix posset. 

Ibid. lin. 15. ἥλω δὲ καὶ ὁ Πατρίκιος ΝΝικήτας) Casu omni- 
no singulari habemus in Bibliotheca Begia Codicem Graecum, 
manu illius ipsius Nicetae cum a Saracenis custodia teneretur, 
dicas ut occmpatione assidua sollicitudines allevaret suas, pera- 
ratum, [s Cod. bene conservatus, olim Colbertinus 499. nunc 
Reg. 497. plus trecentorum foliorum membranaceus, continens ho- 
milias SS, Basili, Gregorii Nazianzeni, loannis Chrysostomi, 








444 . (ἃ B. HASII NOTAE 


finem versus habet haec, prima manu; Ἐγράφη ἡ παροῦσα βί-- 
P. 217 βλος οἰκείᾳ χειρὶ Νικήτα «xot. (h. e. πρωτοσπαϑαρίου) xal ye- 
γονότος (hic priore scriptura de iudustria erasa interlitum est 
mauu sec. δρουγγαρίου τοῦ πλοΐμου [sic: sequitur locus lacera— 
tus]) * dvrov, ἀδελφοῦ [inde mauus prima] Μιχαὴλ πατρικίου, 
σραιπωσίτου καὶ βέστου, γεγονότος πρωτοβεστιαρίου Νικηφόρου, 
τοῦ φιλοχρίστου δεσπότου" ὄντος αὐτοῦ ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ ᾿Αφρι-- 
τῆς, μηνὶ Σεπτεμβρίῳ ivà. í* καὶ ἐπεδόθη ἐν τῷ ναῷ τ (inde de- 
nuo manus secunda, erasis arte prioribus] οὔ dy[ov καὶ ἐνδόξου 
μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ “Οριάτου [sic], πλησίον Θεομόρφου 
(sic: sequitur manu prima] ἐν ἕτει ,cvo0' , ivó. ιδ. ΥἹἱάοδ, pro 
nomine ecclesiae, cui ipse Nicetas Codicem a se scriptum obtu- 
lerat, nomen alterius, penes quam posterius asservabatur, fuisse 
substitutum. — Totam subscriptionem dederunt iam Monutefalco- 
nius Palaeograph. 45. Α. et Confectores Catalogi mss. Bibliothec. 
Reg. II. 74. D. ita tamen, ut aliter legerent atque ego in minimis 
quibusdam, quae tanti non sunt ut hic referantur. Annus, quo 
Bpersratus est Codex, excurrit in a. Christi 967: quo ecclesiae 
donatus, in a, 971. monstratque scriptura, hune Nicetam lite- 
ratum fuisse suaeque linguae gnarum hominem: cuius si tantum 
se declarasset ingenium bello obeundo, quanta in Codice pergran- 
di exarando eluxit patientia, nae bene tum Bomanis in Sicilia 
fuisset consultum. 

bid. lin. 90. ἠνιάθη μὲν xol. . ἤλγησε! Respexit Ága- 
thiam 73. B. 

lbid. lin. 91. ἀλλοκότω συμβάματι.] Hic deficit Combefi- 
siana versio, P giIV, 13. 

Pag. 68. Jin. Á. ἔσεισεν ὁ Θεὸς μέγα] Hic est terrse motus, 
quem Cedrenus lI. 660. D. accidisse ait indict. xi. [a. 968.] IV. 
Non. Septembr. hora noctis duodecima: nam pro fj in cuso re- 
stitue ιβ΄, ex Cedreni et Scylitzae Codd. mss. Paulo ante, nempe 
pridie Non, Iun. huius a. 968, Constantinopolim venerat Luit- 
prandus, Ottonis, Magni ad Nicephorum legatus, ut ipse guctor 
est Legat. ad Niceph. Phoc. 135. B. Quantum ad dictionem ἢ. 1., 
fons imitationis hic quoque est Agathias 61. C. D. 

Ibid. lin. 9. Αἴτιον δὲ τῆς τοσαύτης ἐνόσεως] Haec quoque 

Cex Ágathia 69. B. et, ubi similia de causis terrae motuum, 149. 
B. ac 151. B. Neque alia fere explicatio terrae motuum in Codice 
Regio physica ac botanica varia mss. continenti; Ὁ σεισμὸς οὕτως 
γίνεται᾽ ἡ γῆ ἔχει φλέβας ἀεριακὲς, ἔνϑα ob ἄνεμοι συγχωνεύονται. 
Καὶ εἴσω μὲν ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς εἰσὶν πλατεῖαι καὶ εὐρύχωροε a£ 
φλέβες αὗται, κατὰ δὲ τὴν ὄψιν τῆς γῆς εἰσὶ στενωποί. Πληϑομέ- 
voy λοιπὸν τῶν φλεβῶν ἐκείνων ἀνέμοις, κινοῦσιν οἵ ἄνεμοι τοῦ 
ἐξέρχεσθαι ἕξω. Πολὺς δὲ ὧν ὁ ἄνεμος συνταράττει πᾶσαν τὴν πλη- 
σιάξουσαν γῆν, οὐ πᾶσαν δὲ τὴν γῆν, ἀλλὰ μόνον τὴν παρακε 
ἐκεῖσε. Καὶ μήτις ἀπιστῇ τοῦτο. ᾿Ιδοὺ γὰρ καὶ ἐν ἡμῖν γίνεται τὸ πα- 


IN LEONIS DIACONI LIB. IY. 445 


póv πάϑος. Kal γὰρ πολλάκις γεμιζομένων τῶν ἐγκεφαλιακῶν φλε- 
βῶν ἡμῶν ἀνέμοις, κινουμένοις ἐξέρχεσϑαι, συνταράττουσι τὴν κε- 
φαλὴν καὶ τοὺς μους, ὅτε ἕπταρεν ὁ δεῖνα. Subiungit anonymus 
plurima de aquis calidis, πρὸ ϑερμῶν ὕδαάτων, multorumque 
opiniones affert, quare tepeant: velut S. Ioannis Damasceni, 
comparantis aquas illas aeneo filo, per arcta foramina rapto et 
dgnescenti: ὥσπερ ὅ χαλκὸς συρόμενος ἐν στεναῖς ὁπαῖς σιδηρικαῖς 
ἐκπυροῦται. Sed de his collectaneis physicis fortasse alias pluribus. Ὁ 

Ibid. lin. 18. ἡ τῶν Ἑλλήνων εἰκαιομυϑία) Vel, si mavis, 
gentilium vanae fabulae. | Sic enim vocantur saepissime a Patri- 
bus figmenta mythologiae et theologiae gentilis. Ándreas Cretensis 
De cruce 102. B. S. Hyperechius Exhortatione ad monachos 131. D. 
: Verti Latine vaniloquentia, quod proprie Graecereddas εἰκαιολογία, 
vocabiflo in Lexicis omisso, usurpato a Philone De somniis 869. À. 

Jbid. lin. 98. ἀνθέξριντο δὲ τῶν ἐπαινετῶν. Eandem ob 
causam belli mala a numine immitti opinatur S. Ephraem Syrus 
. Sermone ascetico I. 49. A. 

Pag. 69. lin. 8. ἡ ὑέτισις) Id nomen, item in Lexicis prae- 
termissum, derivatur a verbo ὕετίζω, quod primus, quantum 
memini, Schneiderus vir summus Il. 2593. À. enotavit e Niceta 
Choniate 211. D. Est vox hellenistica, leremia xiv. 92. et Job 
xxxvmr 26. hic Hebraeorum *"v55, illic t2"? exprimens. 
Inde usurpaverunt S. Basilius Commentar. in caput v. Esaiae I. 
945. À. S. Epiphanius Ancorat. II, 89. D, Simeon Metapbrastes P, 218 
Vita S. Ioann. Chrys. VIII. 382. 32. 401. 95. alii Neutrum τὸ 
dériov substantive sumitur apud [loannem Philoponum De mundi 
creation. 67. À. ἕνα τὸ ὑέτιον σημάνῃ, ut pluviam significet. De 
imbre largo, fere iisdem verbis ac Leo, Pachymeres Histor. I. 
182. A. |] 

bid. lin. 90. τῇ ταύτης ἀναλάμψει} ᾿Ανάλαμψις, quo si- 
militer carent Lexica, habent, praeter Leonem hoc loco, Philo 
De vita Mosis 499. C. Plutarchus De oraculorum defectu II. 419. 
et inde Eusebius Praepar. Evang. 207. D. 

Pag. 70. Hin. 1. ὡς ἐπὶ καμινιαίας αἰϑάλης) Ex Exodo IX. 
8. et 10. unde certatim adhibuerunt comparationem S. Ioannes 
Cbrysost. Ad eos qui scandalizati fuerunt VII. 11. 81. S. Ioann, 
Damasc. De haeresib.:158. A. Severianus Gabalorum episcopus 
In diem alterum creationis mund. Vil. 594. 88. aliique multi. 
Partim pro αὐϑάλη substituunt xoyic, ut S. Gregorius Nyseenus 
De vita Mosis I. 209. C. (n Càántic. Canticorum 506. B. alii τέφρα, B 
ut Nicetas Heracleae metropolita In beatum Job 169. À. et ipse 
Chrysostomus Quod ex desidia ortum habeat improbitas VI. 
849. 12. 

Jbid. lin. 4. ἐπὶ τὴν ἐπὶ Συρίας ᾿Δντιόχειαν ἔϑει) Haec es 
illa Syriaca expeditio Nicephori, quam, ut dixi supra 214. D. 
Cedrenus II. 655. D. et Le Beau XVI. 114. C. perperam anno 


446 C. B. HASII NOTAE 


966. tribuunt, Leo et Pagi ad Baron. IV. 19. C. biennio post ac- 
cidisse demonstrant.  Octoginta M. hominum ad hanc exped. 
congregasse Nicephorum Luitprandus, tunc Cpli degens, auctor 
€st, Legat. ad Nic. Phoc. 151. Α. 

Ibid. lin. 19. ἣν καὶ Παλαιστίνην καλοῦσιν] Cedrenus Il. 
656. B. Niceph. cepisse ait oppida amplius centum Cílicise, 8y- 
riae, xol Φοινίκης “ιβανησίας, e£ Phoeniciae Libanensis. Sic 
enim legendum, non Φοινίκης, «Διβανισίας, distinctis nomini- 
bus, ut est in cuso. Xylander errore ioculari, ef PAoeniciae, et 
Banisiae, Phoenicen duplicem fuisse, alteram maritimam, za- 
ραλον, eiusque caput Tyrum, alteram Libanensem, “ βανησίαν, 

C cum capite regionis Emesa, vel pueris notum. 

Jbid. lin. 19. Θαδδαίου τοῦ dxocrolov] Haec lucem ma- 
tuantur ex Vita S. Thaddaei in Cod, Regio bonae notae 548, non- 
dum, quod sciam, edita, praeter fragmenta a Lambécio allata 
Commentar. de Bibl. Caes. VIII. 429. A. In ea tamen tegulae im- 
pressae mentio nulla fit, quam in aliqua vita inedita vel deper- 
dita Thaddaei memoratam fuiase credendum est. De obitu eius 

' vid. Menologium Graecor. Cardinal. Albani MI. 137. D. de ipso 
Sancto, num unus, pluresve fuerint Thaddaei, Caesar Baronius 
ad Martyrolog. Roman. Gregor. XIII. 457. B 

Pag. 71. lin. 9. τὸν τοιοῦτον σεπτὸν κέραμον ἐκεῖϑεν dvel- 
ληφε] Glycas 306. C. ex Hierapoli, hoc est Mempetze, de quo 
Leo, statim post, tegulam ablatam scribit, et una cincinnnm ca- 
pillorum S, Ioannis Baptistae, ἐμπεπλημένον [f. ἐμστεπιλημένον ] 
αἵματι, sanguine concretum. Vide Labbei emendat. 376. D. Joél 
quoque, qui Glycam exscripsit, Chronograph. 181. B. legit πεπε- 
λημένον. 

0p Ibid. lin. 19. iy τῷ τῆς Θεομήτορος ναῷ] In Tractatu ms, 
Bibl. Reg. cui titulus: Περὶ Νικηφόρου τοῦ ἄνακτορ, καὶ ὅπως 
σραρ᾽ αὐτοῦ ἀνεχομίσϑη τὸ ἐκ τῆς πλευρᾶς τῆς εἰκόνος δεῦσαν αἷ- 
μα ϑεῖον τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, Nicephorum suspicor cum loanne 
Tzimisce confundi. Conf. supra 103. A. item Dncang. Cpli Christ. 
131. A. et Nott. ad Zoner. 103. A. 

Pag. 72. lin. 2. ἔκλειψιν συνέβη . . τοῦ ἡλίου γενέσϑαι] 
De hoc solis deliquio, unde praecipue patet, expeditionem Sy- 
Yiacam Nicephori ad ann, 968. pertinere, nec Leonem temporum 
ordinem intervertisse, vide Calvis. Op. chronol. 699. D. Baron. 
Annal. Eccl. XVI. 375. Α. Pagium Critic. IV. 19. D. Accidit, at 
recte ait Leo, d. 92. Decembris a. 968. cum Nicephorus i in Syria 
ageret, Luitprandus i in Italiam rediens Corcyrae in mensa positus 
panem comederet. Legat. ad Niceph. 159. D. 

« dbid. ln. 7. τετάρτῃ] Combefisius tertia ap. Pagium IV. 20. 





ΙΝ LEONIS DIACONI LIB. V... 447 


IN LIBRUM V. 


Pag. 77. lin. 8. Ἐν ᾧ δὲ ταῦτα x. v. 1. Sub idem tempus P. 919 
videtur accidisse Nicephori peregrinatio, qui apud Cedrenum 1£, 
660. B. urbe movisse dicitur τὰς ἐν τῇ Θράκῃ πόλεις ἐπισκεπόμϑ.-. 
γος. Ubi l. ἐπισκεψόμενος. iubente grammatica et Codd. 

Ibid. lin. 4. ὃ πρὸς τοὺς Ταυροσχύθϑας x. v. 4. Combefisius 
ap. Pag. IV. 90. haec mendose: Calocyri (sic) — cum in Syria 
(sic) versans Taurorum amicitia iunctus esset, ac muneribus 
eum (quem?) &orrupisset, 

lbid. lin. 6. Καλοκύρης ó Πατρίκιος] Καλοκυρὸς Scylitza 
historia ms. et CedrenusII. 666. B. (ubi in verbis , αὐτὸς τῆς ve 
Βουλγαρίας ἐκστήσεται, virgula, quae ante αὐτὸς legitur, post 
locanda, iubentibus Codd. omnibus.) 

Ibid. lin. 15. Ovvexgogrioayra] Verbum συνεκφορέω adde 
Lexicis. Heliodorus quoque 192. C. habet συνεχφορήσαντερ. 
Vulgata forma est συνεχφέρω, qua pleni sunt scriptores. 

Pag. 78. lin. 4. συνασηίσαντες ὑπηντίαζον  ϑρμεπάοβί 8. B 
bum primo in Bulgariam venisse a. 967. ibique Bulgaros fudisse 
docet Nestor V. 198. B. Hevocatus est in patriam a. 968, Patzi- 
nacis Kiovium obsidentibus: quibus repulsis, a. 971. (alii volunt 
970.) in Bulgariam reversus est, Bulgarosque altero praelio, de 
quo silent scriptores Byzantini, vicit. JNestors liussische 
nalen V. 146. Δ. Engel Geschichte des Ungrischen  Heiche 1. 

864. B. 
' Ibid. lin. 91. Τάς τε μηχανὰς τὸς igsrgolov;] Lege ἀφετη.- 
elovc, ut est 15. A. 32. B. nam infra quoque Pag. 79. lin. 9. libra- 
rius male scripseret ἐπεγνώκει pro ἀπεγν. et ἐφετήριος vox est 
adbuc omnino inaudita. Contra ἐφετὸς, expetendue, desideran- 
dus, quod eximere libris docti voluerunt, habet auctoritatem 
permagnam unam Aristot. Naturali euscult. 1. 461. C. Ὄντος 
[4e τινος θείου, καὶ ἀγαθοῦ, καὶ ipsro?. | Unde usurpavit, ut 

c utar, qui subinde ex Aristotele dicendi colores assumit, S. 
lusünus Martyr Eversion. dogmat. Aristotel 1. 121. A. 122. 
À. B. et deinceps, singulis fere paginis, iunxitque, ut synony- C 
mum, voci óorxzoy* scholiastaque adeo ad Scalam parad. loan- 
nis Climaci summum, quod expetendum est a piis, τὸ ἄκρον 
ἐφετὸν vocat 460. D. Matthaeus Raderus male, summus prae. 
ceptorum divinorum fastigium. Neque melius loannes L 
alibi Apud S. Iustinum Martyrem Dialog. cum Tryphon. ludaeo I. 
261. D. ubi Christianos circumcisionem spiritualem per bapti- 
simum accepisse demonstratur , desiderandumque esse αὖ amni- 
bus, ut pariter ipsi accipiant: καὶ πᾶσιν ἐφὲτὸν, ὁμοίως Aap- 
βάνειυν. Versio perperam: omnibusque adeo illam ex aequo ac- 
cipere integrum est. Melius Gretserus in Epistola Thomae Pa- 
triarchae ad haereticos in Armenia 498. C. τὸ ὄντως ἐφετὸν ἐπι- 


448 . C. B. HASII NOTAE 


σπᾶται κάλλος, pulchritudinem vere concupiscendam haurit. Apud 
S. Basilium In divites avaros I. 414. À. οὐδὲ οὗτος ἐφετὸς ὁ λό-- 
yog, quod vertit Ioannes Árgyropylus, JNec ista rationem ha- 
bent, corruptus locus, ut arbitror: tametsi nondum extrico, quo- 
modo sit emendandus, Adverbium ἐφετῶς, cupide, usurpatur 

Dab Ioanne Moscho Prato spirituali 1092. A. ἐφετῶς μὴ παράσχῃς 
«1v κατὰ καιρὸν συνήθειαν τοῖς πτωχοῖς" quoin loco exponendo 
item plane aberravit interpres. Ita, cum ἐφετὸς et ἐφετῶς a va- 
riis frequententur, apud Polybium I. 238. 12. ἐφετῶς xal ταχέως 
ἀναγκάσαι, cupide εἰ cito cogere, mendosam vocem esse vix af- 
firmarem, nisi hoc suaderet viri summi, ἐφετῶς delentis, digna 
verecundia auctoritas. 

Pag. T9. lin. 11. τῆς τούτου κυρίας ἀφηνιάσαντα  Κυρία 
interdum potestatem, dominationem significare, vel e locis con- 
stat in Lex. Polybiano VIII. rr. 859. collectis, Est vox a LX X. 
interprr. scriptoribusque helleuisticis praecipue frequentata, quam 
plerique scribunt κυρεία. Aristeas tamen, De legis divinae trans- 
latione, 9. C. τοῦ φανέντος ἐνόχου τὴν κυρίαν ἕξειν" ite S. Io- 
annes Chrysostomus Caten. in lerem. I. 298. A. Grammaticorum 
sermone tritam vocem xvgiov ὄνομα non iutellexit Ioannes Hen- 

. — tenius ad Aretham Explicationn. in Apocalyps.: nam II. 678. A. 

ἡ ἰδιότης τῆς ὑποστάσεως ἑκάστου ἀφορίξηται διὰ τοῦ κυρίου ὀνό- 

ματος, persona uniuscuiusque distinguitur nomine proprio , sic 

reddidit: eeparetur per nomen Domini. Simili modo Concilio 

P. 220 Lateran. III 840. À. κυρίως καὶ κατὰ ἀλήϑειαν Θεοτόκον αὐτὴν 
ὁμολογεῖ) non, specialiter et secundum veritatem, ut est in cuso, 

eed, proprie et. secundum veritatem Dei genitricem eam confite- 

tur, vertendum est, Τὸ κύριον enum, si de oratione loquimur, 

verborum proprietatem significare (non rerum, ut habet Reiskiana 

versio Dionys. Halicarnass. Iudic. de Dinarch. V. 632. 12), nemo 

est qui nesciat. Illud minus notum, τὸ κύριον esse interdum exezm« 

plar princeps, τὸ πρωτότυπον, cui opponuntur τὸ ἀντίτυπον, 

ἶσον, ἡ ἰσοδυναμοῦσα γραφή. Quae voces item passim negotium 

facesserunt interpretibus, nt demonstrabo alibi. Vocabulum sub. 

stontivum κύριος restituendum est Gelasio Cyziceno Historia Con- 

cilii Nicaen, I. 397. C. τὰς δύο φύσεις προσϑήσαντες κυρίως " ubi 

legendum Κυρίῳ, nec vertendum, duas naturas opponunt pro- 

prie eius, sed, duas naturas apposuerunt Dornino, — Contra exi- 

mendum ex inscriptione quam Honoratus Bouche Hist, de Pro- 

| vence L. 88. À. sic edidit ac vertit: 4ETAIMOZ AIONLIZIOT 
! B[sic] ΚΥΡΙΟΣ ETTARIAI ΚΑῚ l'EPOSTEPOZ NTKHZAC 
: EOHBOTC ΚΑΙ FTMNAZIAPXHZAC AIZ* Leudimus, Bac- 
chici princeps certaminis, aut iudi, eenior qui vicit adolescenies, 

et in exercitiis nudis palmam tulit, bie, Quae quam Jongea 

veritate absint, non opus est demonstrem, .Emendendum vide- 

tur ΣΎΡΙΟΣ, et I'EPAIOTEPOZ, ut de minutis in scriptura 








IN LEONIS DIACONI 118. V. 449 


mendis taceam, vertendumque sic: Leudimus, Dionysii F., Sy- 
rius [h. e. ex Syro insula], qui victus moderatione etiam senior 
superavit adolescentes, et bis gymnasio praefuit, | Euvatía prae- 
cipue laudabatur in athletis ἀναγχοφαγοῦσι᾽ de γυμνασιάρχων si- 
ve γυμνασιαρχευόντων dignitate multa exempla apud Gruter, 
CLXJX. 4. cLxxirm. 8. ccexvrr, 9. ccoxxvrr, Beines. V.34. VII. 36. 
J. 204. ubi Seleucus aliquis δὲς γυμνασίαρχος dicitur. Quod ad 
voc. xvoiaxog attinet, ad copiosas Suiceri Thes. Eccles. observ, 
II. 184. — 192. adde, κυρ apud PP. saepe id notare, quod ad 
Deum Filium speciatim pertineat, non ad Deum Patrem, adeoque 
hoc sensu voci θεῖος quasi opponi. Velut Synodo Hierosol. Con-C 
cil. XI. 263. B. de monachis, numen oratione canticisque cele-- 
brantibus, svoiaxóv ἔργον αὐτοὺς πληροῦν ὁμολογοῦμεν. vertitur 
perperam, divinum opus eos implere confitemur: oportet Domi- 
nicum opus: nam fit allusio ad illud Lucae VI. 12. de Christo Do- 
mino: .Et erat pernoctane in oratione Dei. nde κυριότης vo- 
catur dignitas Servatoris, qua est Dominus et noster, et rerum 
creatarum omnium: in cuius potentiae signum, ut docent Patres 
Graeci, Χριστὸς, h. e. unctus, nominatus est, Hanc vocem xv- 
ριότης, ἃ Suicero omnino omissam, usurpant eo quem dixi sensu 
S. Gregorius Nyssenus Contra Eunomium II. 180. C. 183. C. De 
anima ef resurrectione 644. B. Palladius Epistola ad S. Epipha- 
nium II. 3. D. S. Ioannes Chrysostomus Oratione 1. in Epist. ad 
Hebraeos IV. 439. 30. De serpente Moysis V. 668. 31. De incom- 
prehensibili VI, 417. 23. 419. 14. In Sanctam Pentecosten VII, 
6585. 36. Homilia nxxrr in S. Matthaeum I. 764. B. ubi de Serva- 
tore memorat τὴν κυριότητα αὐτοῦ, καὶ τὸ γνήσιον τῆς υἵότητος, 


sa) τὸ ὁμότιμον τὸ πρὸς τὸν πατέρα. — Ita in Epistola Nestorii Conc, D 
. 1277. E. de Iesu nominibus, ἵνα τῶν ὀνομάτων τῶν φύσεων 
ἑκατέρων [f. ἑκατέρας} κοινῶν τινῶν σημαντικῶν προκειμένων, 
μήτε τὰ τῆς υἱότητος καὶ κυριότητος τέμνηται, postrema sic red- 
denda sunt, ne secentur ea, quae ad filiationem et Dominatio- 
nem pertinent. Vetus interpres: neque quod fiiationis et pro- 
prietatis est, secetur. Et in loco Origenis In S. Matth. IIl. 475. 
B. ubi nunc legitur, σάρκα μὲν μιαίνουσι, κυριότατον δὲ ἀϑετοῦ- 
σι, δόξας δὲ βλασφημοῦσι, scribendum κυριύότητα᾽ sunt enim 
ipsa verba Epistolae S. Jud. v. 8. Quod neque Huetius in edi- 
tione I. 233. C. nec novissimus editor ea quam dixi pagina ani- 
madvertentes, locum in Vulgata bene redditum traducendo inob- 
scuraverunt, De reliquis significationibus vocis χυριότης vid. 
Schleusner. In Nov. Testament. I. 1269. B. 
Pag. 80. Zn. 9. ᾿Δνεπισφαλῶς ydo] Adverbium ἀνεπισφα- 
Aeg non est in Lexicis. Praeter Leonem hic et superius 19. B. 
26. B. 30. A. 81. B. occurrit apud S, Methodium Convivio decem 
virginum 106. B. ᾿ἀνεπισφαλῆς habet clarissimi nominis vir Schnei- 
derus in Dictionario, et Leo 16. D. 
Leo Diaconus. 29 





450 , . €, B. HASII NOTAE 


P. 991 Pag. 80. lin. 16. ἡγεμονευσάντων) Hic vel deest verbum, 
ut in notula ad oram suspicatus sum, vel referendum est καὶ αἷς 
ovx ἄλλῳ ad κατὰ ῥοῦν αὐτῷ, ut ex pressi in versione, 

lbid. lin. 18. καὶ μή περαιτέρω φυσᾷεν τοῦ πρόσηκοντος 

Similiter Cbalcondylas De rebus Turc. 84. A. εἴωϑε τὸ ϑεῖον τὰ 

πάνυ. 'μέγα φρονοῦντα καὶ πεφυσημένα μειοῦν ὡς và πολλὰ καὶ σμε- 

κρύνειν. 

Pag. 81. lin. 9. τρεπτὰ καὶ παλίντροπα . . vd πράγματα] 

Conf. Agathias 109. À. 

lbid. lin. 14. ἡ τῆς μεγάλης ᾿Αντιοχείας ἅλωσις] Antiochia 
capta est (opinor) initio anni 969. Rationem temporum fortasse 
turbavit Cedrenus IÍ. 657. A. qui attribuere videtur a. 967. Vide 
supra 214. D. 215. Δ. Quae inde narrantur usque ad finem libri 
quinti, comprehenduntur eodem anno 969. 

Jbid. lin. 18. σπάνιν τῶν ἀναγκαίων] Emenda Cedrenum 
II. 656. A. ἐπιλελοιπότων δὲ καὶ τῶν "yrtogfcov: scribeque τῶν avey- 

Bxoíoy, ut iam coniecerat Xylander. Neque aliter Scylitza Hi- 

storia ms, Legitur alibi quoque apud nostrum σπάνις τῶν avay- 
καίων 39. C. et 106. B. ex Agathia 131. D. 158. D. 

lbid. lin. 19. τομίαν μὲν ὄντα] Cedrenus II. 656. C. Πέτρον 
ἕνα τῶν ξαυτοῦ εὐνούχων δοῦλον ὑπάρχοντα. Ubi δοῦλον ut an- 
lecedentis vocis glossam eiiciendam arbitror: certe non. legitur 
in Scylitza ms. 

Pag. 89. lin. 16. διὰ τῶν πυλῶν εἰσελάσας] Quarum repa- 
gula a Burtza ense dissecta esse Cedrenus auctor est IL. 657. D. 
]bi lin. 9. pro zóigv quis non videt legendum πύλην, sicut in 
Schowii edit. Laurentii Lydi De meusibus 194. lin, 19: item lin, 
ult. eiusdem pag. restituendum ἐν αἰτίαις, et 658. A. lin. 2. πα- 
ρέσχεν 

Pag. 83. lin. 10. ἐπ’ ἐδάφους ὑποστρωννύων) HaecinGlos- 
sarium retulit Ducangius I. 867. C. sub v. Mayóvag , usque ad 
verba, αὐτοῦ τὸ σωμάτιον " pro quibus ille dedit, τὸ σῶμα αὐτοῦ * 
nec reliqua singula diligentissime descripsit. Cognomen Michae- 

C lis, Maleinus, in Familiis Byzantiuis 149. C. non memorat Ducan- 

gius: alias ὀξυτόνως scribitur Maàsivog- vide notam ad 118. D. 
Κοκκοβαφῆὴς, praeter locum quem in ora attuli, legitur quoque 
74. D. apud Constantin, Porphyrogennet. 135. C. et apud Cedre- 
num 11. 662. C. Hausit Leo ex Agathia 90. B. 

Jbid. lin. 16. τὸν Καίσαρα Βάρδαν, τὸν .. Νικηφόρου πατέ- 
q&] Hic est ille senex, natus centum quinquaginta annis [sic], 
quocum Luitprandus Leg. ad Nic. Phoc. 144. D. se coenasse ait 
mense Augusto a. 968. 

lbid. lin, 20. πολλὰ τρόπαια xol v[xag . . ἀναδησάμενον.] 
Forma dictionis ex Agothia, cui frequens est: veluti 27. 4. 60. 
C. 99. D. 140. A. 

Pag. 84. n. 19. παρεξηυλημένον] Vim vocis explicat Tlla- 


IN LEONIS DIACONI LIB. V- 451 


stris Schneiderus Lexico 2923. D. Leonem, verba rara aucupan- 
tem, invenisse credendum est in Glossario aliquo, Παρεξηυλημέ- 
vog* διεφϑαρμένος, ἀμυδρός" quae hodie leguntur apud Phavo- 
rinum 1447. 23. (paulo longior est Suidas III. 46. C.) sibique per- D 
suasisse synonyma esse haec omnia, eodemque sensu usurpasse, 
Quae si quis minus probet, scribat παρεξηλαμένος, a παρεξελαύ- 
yo, quod vide in nott. ad 94. C. 
' . Pag. 88. lin. 8. τολμήσας] Proposui τολμητίας, quod, praeter 
loca in margine allata, legitur 75. C. mutuo sumtum ex Agathia 
14. D. 42. B. 137. C. 

lbid. lin. 11. καὶ τὴν τοῦ αὐτοκράτορος Νικηφόρου τῶν 
ἀνακτόρων μελετῆσαι καθαίρεσιν.) Infra 70. B. τὴν τοῦ Ἰωάννου 
τῶν ἀναχτορίων καϑαίρεσιν. Neque adeo dissimili phrasi 71. B. 
τῶν τυραννείων κατιέναι, de imperio decedere, Habet quidem 
Leo alias vocem dvaxvogov , sed ita, ut palatium denotet, 19. C. 
89. D. 40. Α. 51. B. 60. C. 79. Α. B. quod alibi ἑστίαν τὴν flact- 
Attov seu βασιλικὴν vocat (vide quoque 189. C.) srve τὴν βασίλειον 
αὐλὴν, 90. Α. 59. A. C. 69. B. alibi τὰ βασίλεια, 90. B. 21. A. 
99. B. 59. A. 57. C. 69. Δ. 60. B. 90. B. 100. D. sive τὴν ἀνακτορι- 
κὴν ἑστίαν, 98. B. 109. C. 110. B. Τὰ ϑεῖα ἀνάκτορα 60. C. ecclesiam 
denotat, de qua significatione vid. Io, Wolfium ad Photium Con- 
tra Manich. Anecd. Gr. II. 213. C. Καϑαίρεσις autem hic eodem 
sensu, quo καϑελῶν apud S, Áthanas. Histor. Arian. I. 389. A, P. 222 
τρεῖς βασιλεῖς, Βρετανίωνα, xal Mayvivrwv, καὶ Γάλλον καϑε- 
λὼν, cum tres Impp. Fetranionem, Magnentium, Gallum im- 
perio deturbaseet : Montefalconius: cum tres reges, P. M. et G., 
imp. abdicasset, Porro καϑαιρεῖν, apud scriptores ecclesiasticos 
solenne, sonat deponere, exauctorare, ab officio removere,  Con- 
cil. Chalcedon. 11. 387. A. ἡνίκα Νεστόριος καϑῃρέϑη, quando 
Nestorius depositus est. "Versio vulgaris perperam: quod N. 
damnatus est, Similis vis nomini καϑαίρεσις. Leo noster 101. 
À. Concil. Chalcedonens. 1l. 79. E. καϑαίρεσις ἡμῖν ἠπειλήϑη, mi- 
nae nobis intendebantur depositionis. Versio vulgaris errore 
quo supra, minabatur nob. damnatio. Αἴ Concil. general. octavo 
V. 1071. E. ἡ δὲ καϑαίρεσις . . βεβαιωϑῆναι ἐξζητήϑη, Matthaeus 
Raderus recte intellexit, quanquam nunc in edit. perperam im- 
pressum sit exanctoritatem, pro, exauctorationem: quod Leo 
ἔχπτωσιν τῆς ἱερωσύνης vocat 70. B. Sed dehac vi vocis xaGaíos- 
σις iam Suicerus Thesaur, Eccles. II. 1. et alii: vocabulum deri- B 
vatum omiserunt, καϑαιρετικὰ, suppl. γράμματα, Jitterae, quibus 
depositionis formula seu sententia continetur. Quod moneo, 
quia eam quoque vocem docti passim non intellexerunt. Iac. Bil- 
lius in Anonymi Vita S. Athan, cxr. B. κατηγορίαις ἐν τοῖς καϑαι- 
ρετικοῖς, καὶ ὕβρεσι xal διασυρμοῖς πλεονάσαντες, vertit, accu- 
eationibus , abdicandi causa viri, contumeliis, derisionibus 
eum supra modum afficientes, [πος qui in formula depositio- 


452 C. B. HASII NOTAE 


nis [ab episcopatu] criminationes, contumelias, convicia mulia 
congerebant. Montefalconius in Simeone Metaphr. De vita eius- 
dem cxr. B. ἐν τοῖς καϑαιρετικοῖο᾽ im scriptis suis, — Emenda ut 
supra, in sua depositionis formula. À καϑαιρετικὸς derivatum 
adverbium praetermissum in Lexicis, καϑαιρετικῶς, eo consilio 
ut tollas, Origenes Contra Cels. 95. B. τινὰς ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ 
τεθνηκέναι, καϑαιρετικῶς τῶν προκαταλαβόντων τὰς πόλεις καὶ 
zd ἔϑνη κακῶν Sigiem. Gelenius: αἰξφμοέ, qui uétronea morte 
obita pro rep. totos populos totasque gentes liberarint a calami- 
Ctatibus, Ut ad vocem καϑαίρεσις redeam, nota peculiarem eius 
significationem , quam nescio an quisquam distinxerit. Philo De 
telor, constr. 99. C. &xoozacréov τέ ἔστι τὴν ταχίστην τὰς πρώτας 
0gogpdg, καὶ τὰς καϑαιρέσεις ἀναιρετέον, et rudera asportanda 
sunt. . Item Áthenaeus De mach. 92. B. τοὺς διὰ τῶν καϑαιρέσεων 
εἰσπίπτοντας. Neque inepte, opinor, partes muri decussae κα- 
ϑαιρέσεις vocantur, cum καϑαιρεῖν ipsum passim notet decutere. 
Artemidor, Onirocr. 119. C. si servi de oleis somnient, id 116 ver- 
bera praesagire ait, Óid τὸ μετὰ πληγῶν τὸν καρπὸν καϑαιρεῖσϑαι, 
propterea quod cum plagis fructus olearum decutiantur. 

Pag. 86. ln. 10. τῶν φόνων τῶν ἀνδρῶν) Coniecturis, 
quas ad oram apposui, longe praestat summi viri Krugii prope — 
certa emendatio litteris mecum communicata, τῶν φονώντων dy- 
δρῶν, ἃ govao, caedis avidus sum. 

Pag. 87. Jin. 7. τῆς ἠπείρου προσεπιβαίνων) Verbum προῦ- 
επιβαίνω (quod non est in Lexicis) Leo modo cum genitivo cou- 
struit, velut hic, 60. B. et 97. D. modo cum dativo, ut 6. B. 42. 

DC. Eodem casu est apud Theophylactum Orat. de Sancta Cruce 

398. C. προσεπιβαίνων τῇ γῇ.  Usurpatur etiam a Philone De te- 

mulentia 197. E. xol προσεπιβαίνειν ἠξίωσεν, ubi exponitur prae- 

varicari. Alterius decompositi, προσεπεμβαίνω, secundam figu- 

, ratamque significationem, insulto, irrideo, aeque in novissimis 

optimisque Lexicis video praetermissam. Quanquam non desint 

huius usus auctoritates idoneae. S. Ioann. Chrysostomus Orat. 

1t. in Lazar. V. 241. 98. μὴ προσεπεμβαίνωμεν αὐτοῦ ταῖς συμφο- 

ραῖς. Olympiodorus Catena in beat. Job 829. C. κατὰ πρόσωπον 

λοιδορεῖτέ με, καὶ προσεπεμβαίνετέ μοι. Quae loca, aut sunilis, 

Hesychio obversata sunt, cum I. 1044. B. Προσεπεμβαίνει inter- 

pretatus est ἐπιτωϑαξει, ἐπιγελᾷ. Verbum ἐπεμβαίνω simili sensu 

usurpatur, ut duo loca ex multis nominem, in Epist. nomine Con- 

cil. Nicaen, scripta, apud Socrat. Hist. Eccles, 98. À. item a Ce- 

, dreno IL 670. D. De ἐπιβαίνω, idem significante, copiosus J. 

Tobias Krebsius in Decretis Romanorum pro Iudaeis factis 95. B.; 

demonstrans, omnia fere veniendi verba cum ἐπὶ, adiuncto casu 
personae, notionem hostilis invasionis habere, 

P. 923 Pag. 88. Lin. 16. ὡσεί τενα ἄτιμον μετανάστην] Ex Homero 

τ Riad. I. 644. II 50. wv proviene] 











IN LEONIS DIACONI LIB. V. 458 


Pag. 89. lin. 8. ἐρωδιοῦ ξάμφει προσεοικὸς ἀτεχνῶς} Ἐρα.- 
διὸν ardeam esse notum est. Aristoteles Historia animal. I, 903. 
B. Eodem nomine denotatur avis fabulosa, de qua mira refert 
Pseudohieronymus Breviar. in Psalter. 394. B. in psalm. crm. ma- 
iorem esse omnibus volatilibus, aquilamque vincere et comedere. 
ΑΡ hoc diversus est erodio erodionis, S. Hieronym. Commentar. 
in Zachariam III. 1739. E. Totum Leonis locum exscripsit (ta— 
metsi paulo minus accurate) Ducangius in Glossar. Addend. 11. A. 


Ibid. lin.19. Τοιαύτην μὲν δὴ Νικηφόρος ὁ αὐτοκράτορ τὴν τοῦ 
βίου εὗρε καταστροφὴν] In Chronico ms. Ioannis Scylitzae hic 16- 
guntur quaedam a Cedreno omissa, verbisque eius ἔνδον τοῦ πα- 
λατίου κατεργασϑείς IIl. 663. D. subiungenda, de sepultura et 
specie Nicephori Phocae, quae Scylitza ex Leone 55. D. 29. D. 
30. À. paene ad verbum exscripsit. Deinceps sequuntur haec: *) 
"Ev δὲ τῇ σορῷ αὐτοῦ [Nicephori Phocae] ὁ Μελιτηνῆς μητροπολί- 
τῆς Ἰωάννης ταῦτα ἐπέγραψε" Β 


Τὸν ἀνδράσι πρὶν καὶ τομώτερον ξίφους, 
Ilagtoyov οὗτος καὶ γυναικὸς καὶ ξίφους, 
Ὃς τῷ κράτει πρὶν γῆς ὕλης εἶχε κράτος, 
Ὥσπερ μιπρὸς γῆς μικρὸν ὥκησε μέρος 

5 Τὸν πρὶν σεβαστὸν, αἷς δοκῶ, καὶ ϑηρίοις, 
VIytilev ἡ σύγκοντος, ὃν δοκοῦν μέλος. 

Ὁ μηδὲ νυξὶ μικρὸν ὑπνώττειν Sov, 
y τῷ τάφῳ γῦν μακρὸν ὑπνώττει ρόνον, 
Θέαμα πικρόν. AM ἀνάστα νῦν, ἄναξ, 

10 Καὶ τύπτε πεξοὺς ; ἱππότας, τοξοκράτας, 
Τὸ σὸν στράτευμα, τὰς φάλαγγας; τοὺς λύχους᾽ 
Ὅρμᾷ καϑ᾽ ἡμῶν Ῥωσικὴ πανοπλία, 
Σκυϑῶν ἔϑνη. σφύξουσιν εἷς φονουργίας" 
“Πεηλατοῦσι πᾶν ἔθνος τὴν σὴν πόλιν, 

15 Oc ἑἐπτόει πρὶν καὶ γεγραμμένος τύπος 
Πρὸ τῶν πυλῶν σὸς ἐν πόλει Βυξαντίου. 
Ναὶ, μὴ παρόψει ταῦτα" ῥίψον. τὸν λίϑον, 
Τὸν σὲ χρατοῦντα, καὶ λίθοις τὰ ϑηρία, 
Τὰ τῶν ἐθνῶν ^, δίωκε" δὸς δὲ καὶ “πέτρας 

90 Στηριγμὸν ἡμῖν, ἀῤῥαγεστάτην βάσιν. 

Ei δ᾽ οὐ προκύψαι τοῦ τάφου μικρὸν ϑέλεις, , 
Κὰν ῥῆξον ἐκ γῆς ἔϑνεσ, φωνὴν μόνην" 
Ἴσως σκορπίσῃ ταύτῃ. καὶ τρέψεις pov 
Ei δ᾽ οὐδὲ τοῦτο, τῷ τάφῳ τῷ D σῷ ὃ ov 
45 Σύ vrac ἡμᾶς" δ᾽ j vexoóg ydo ἀρκέσῃ 
itv τὰ nion τῶν ὅλων ᾿χριστωνύμων, 
Ὦ,, πλὴν γυναικὸς, τὸ δ᾽ ἄλλα Νικηφόρος. 


*) Cod. Coisl, No. 136, fol. 101 verto. 


454 C. B. HASII NOTAE 


Ad ταῦτα μὲν οὕτω συντέϑειται. — Sequentia, Ἰωάννης δὲ 
ó ΤζΖιμισκῆς, τὰς τῆς Ῥωμαίων x. τ. λ. denuo in historiam rece- 
pit Cedrenus IL. 663. ἢ. Omisit autem senariolos foannis Melite- 
nensis, sive quod paulo longiores ei (vereor ne etiam lectori) 
viderentur, sive quod ludus potius ingenii quam vera arcae in- 
scriptio. Certe Ioannes Melitenensis, si is est de quo Le Quien 
Orient. Christ. I. 445. C. vixit circa a. 1027, plus quinquaginta 
annis post Nicephorum in arcam conditum. 

Pag. 91. Jin. δ. παλινῳδίαν ἧσαν] Agathias 89. B. 

Pag. 99. lin. 4. μουξακίτξην δηλοῖ] H. e. pusillum: vid. 
Ducang. Glossar. II. 1570. B. Sed hanc etymologiam nominis Tzi- 
misces prorsus improbat vir doctissimus Cirbied, in Schola Re- 
gia speciali linguarum Orientalium hodiernarum cathedrae Ár- 
meniacae decus et ornamentum. — Esse nimirum in Ármenia ma- 

P. £24 iore urbem Tschemischgaizag (vid. quoq. Détails sur la premüre 
expéd. des Chrétiens dans la Palestine, traduits de l'arménie 
en frangais par .F. Martin, Magasin Encyclop. Septembr. 1811. 
p. 38.): id nomen significare soccum splendentem 8. purpureum, 
quo calceentur mulieres per Orientem. nde oriundum '[zimi- 
scem: eiusque nomen, Armeniace Z5chemeschehigA scriptum, 
esse diminutivum alterius, vertique debere socculum eplenden- 
£e  Referam ipsa verba amicissimi collegae: ,,Ts5cherznischgai- 
παρ, qui signifie sandale étincelante oz rouge que portent les 
fermes Orientales à leurs piede, est le nom d'une ville de la 
grande Jrménie qui sappeloit aussi anciennement Hierapolis; 
elle fut la patrie de lean Zimiscós. | Ce dernier nom, qu'on écrü 
en arménien "Tschemeschghigh, rm/est que le diminutif, du pre- 
mier, εἰ il signifie petite sandale étincelante. 1716 est /a signi 
fication ou Z'étymologie du mot Zimiscés,? — Quae quemadmo- 
dum cum opinione Leonis componi possint, viderint litteras 
Orientales docti, 





IN LIBRUM VI. 


P. 225 Pag. 98. lin. 1. Τοῦ δὲ αὐτοκράτορος - Νικηφόρου τὸν tQ0- 
στον] Obtruncatus est Nicephorus anno 969. d. x1. mensis Decem- 
bris: ita quae narrantur hoc libro, ad priorem partem anni 970. 
pertinent: vide Pagium Critic. IV. 94. A. 

Jbid. lin. 8. "Ἤδη δὲ τετάρτης] Haec usque ad vb. ἀνηγο- 
etvov Combefisius ap. Pag. IV. 29. 

Pag. 94. lin. 5. ἃς γέρας τῷ ἀνδρὶ ταύτην ἐκαινοτόμησε τὴν 
τιμήν" Cedrenus Il. 668. D. μήπω πρότερον ὄντος τοῦ ἀξιωμα- 
τος, πρώτου δ᾽ αὐτὸ τοῦτο ἐφευρηκότος. Sed leg. πρώτου δ᾽ av- 
τοῦ, cum ipse primus, ex codd. omnibus, sensu quoque flagi- 
tante. ' 





- B 2d v - 


O0 ow UU mn —- v. - (- y" — -—— 9 — "ww o—COw €wv "*"» ww" 


IN LEONIS DIACONI LIB. VI. 495 


Pag. 96. lin. 11. Ἱκανὴν ovy] Exitum huius capitis Com- 
befisius vertit ap. Pag. IV. 99. 

Ibid. lin. 16. Τὴν δὲ ἰδέαν τοιόσδε ἦν' ] Haec ex scriptore 
nostro contraxit Scylitzes , subiunxitque in histoffta ms. narra- 
tioni de morte Tzimiscae, quae terminatur sic, xol Kovoravri- 
yov, τοὺς παῖδας τοῦ Ῥωμανοῦ. Vide Cedren. If. 684. B. Cedre- 
nus autem, cum omnia minima maxima ad verbum e Scylitza inB 
ipsius Compendium historiarum referret, tamen haec de forma 
ac specie Tzimiscae nescio quare praetermisit, ut igitur in Leone 
duntaxat et in Scylitza ms, exstent. 

Ibid. lin. 93. ἡρωϊκὴ γὰρ αὐτῷ) Scylitza addit ψυχὴ, ac 
fortasse sic legendum. Paulo post, 97. lin. 3. Scylitza habet ἀπτέ- 
oo τάχει, unde firmatur coniectura mea ad oram (vide quoque 
supra 30. D. lin, antepenult), et, πρὸς τοὺς οἰκείους διανέκαμ- 
στεν. 

Pag. 97. lin. 4. ἅλματι) Scylitza, ἄλμασι. 

dbid. lin. δ. πάντων κατηυμεγέϑει. o. γενεάν. Amplior 
eadem phrasis supra 80. Α. ubi κατευμεγέϑει.. 

lbid. lin. 8. ἐπὶ τὸν πύματον) Scylitza secus, ἐπὶ τὸν πέμ- 
zov, calligrapho vocem obsoletiorem πύματος in magis notam, 
ut fit, commutante, 

Ibid. lin. 18. Μεγαλόδωρος) Haec usque ad psg. 100. 7: 
τῦφον τυϑεὶς Combefisius vertit ap. Pag. IV. 99. 

Pag. 98. lih. 1. παρὰ τὸ προσῆκον] Agathias πέρα τοῦ προσή- 
«*ovroc, 81. B. 

lbid. lin. 9. τὰς τοῦ σώματος ἡδονὼς διεπτόητο. ] Hacte- 
nus quae ex Leone Scylitza transtulit in historiam ms. C 

Ibid. lin. 10. ἐς τὸν ϑεῖον xol μέγαν τῆς τοῦ Θεοῦ ,Eoplag 
σηκὸν εἰσφοιτᾷ) Cedrenus Histor. I[. 664. B. ἄπεισι μετ᾽ ὀλίγων 
ὁ βασιλεὺς elg τὴν μεγάλην ἐκκλησίαν, ubi Xylander, secus opi- 
nor, legisse Videtur μετ᾽ ὀλίγον, nam vertit paulo post, pro, 
cum. paucis: deinceps, C. lin. 5. manifesto mendo editum est 
ἀπολογισαμένου pro ἀπολογησ. 

. Jbid. lin. 14. τοῦ νεὼ In Hederici Lexico manuali edit. 
Ernesti Lips. 1768. 8. col. 1871. is genitivus ved scribitur, per- 
peram. Vide Maittaire De dialectis éd. Sturz. 97. Δ. 

bid. lin. 90. καὶ προσέτι τὸν τόμον τῇ συνόδῳ προσαπο- 
τίσῃ]} Sensus verbi προσαποτίειν hio detorsus ex illo, quando 
insuper donare, insuper solvere siguificat, Philo De victimis 653. 
C. προσαποτίσας καὶ τὸ ἐπίπεμπτον. Aeneas Gazaeus Theophrasto 
974. B. Eius synonymum ἐπέδωκε subiungit Leo paulo post, 99. 
lin. 7. Gravem autem fuisse Nicephorum non uno modo eccle- 
siis docet Vita inedita S. Nicephori episcopi Mileti, scripta ab 
homine et docto et aequali fere temporum illorum (uam memo- D 
ratur.ab eo Θεύδουλος aliquis, ὃς xal ἔτι περίεστι, fol. 222 verso): 
qua narrotur, cum procuroetores imperatorii ex eleo sacro redi- 


456 , QC. B. HASII NOTAE 


tus, qui maximi sunt in ecclesia Graeca, interverferent in com- 
modum fisci, S. Nicephorum non esse veritum Imperatorem ipsum 
adire, ab eoque restitutionem iuris illius, donec obtineret, fla- 
gitare. Kol «τὰ τῆς ἐκκλησίας ὑπῆρχον προκαϑηρπασμένα παρὰ 
τῶν ἐπιστατούντων τοῦ μυρελαίου, τί ποιεῖ; τῷ βασιλεῖ [h. e. 
Ν icephoro Phocae, cuius mors deinceps narratur] ᾿ϑαῤῥαλέως 
σερόσεισι καὶ παῤῥησιάξεται. Δικαίως yaQ eg λέων ἀληϑῶς πέ- 
ποιϑὲ καὶ τῶν ἀφαιρησάντων καταβοᾷ, H ἀπόδος, λέγων, τὰ 
τοῦ ϑεοῦ, ἢ μή͵ προσδόκα Χριστῷ πράττειν φίλια, τοῖς μὴ 
“προσήκουσιν ἀνεχόμενος ταῦτα καρποῦσθαι. Ας post paulo: 
Ἐφ᾽ olg τὸν βασιλέα, καταπλαγέντα τὴν τοῦ ἀνδρὸς παῤῥη- 
σίαν (καὶ γὰρ καὶ τὰ σκῆπτρα τὸς ἀρετὰς οἷδεν αἰδεῖσθαι, καὶ 
τοῖς συνετοῖς εὐδιάγνωστον τὸ φιλόϑεον), ἐναντιῤῥήτως κελεὺ- 
σαι τὰ οἰκεῖα ἀπολαβεῖν, καὶ ἀποκαταστῆναι κατὰ τὸ ἀρχαῖον τῇ 
ἐκκλησίᾳ τὴν πρόσοδον κ. v. Δ. Addit auctor, quae restituerat 
Phocas, ea post eius caedem denuo esse episcopo ab iisdem pro- 
curatoribus ademta. De quibus questurum S, N icephorum iterum 
P. 226 perrexisse ad comitatum: ivisse simul hominem nequam Sacha- 
cium, consilio ut Sancto apud Imp. adversaretur. lta, cum una 
deverlissent potionemque uterque sibi praepararet, Sachacium de 
suo miliario caldam venenatam ministrasse Sancto: hunc tamen 
vehementi vomitu tum veneno tum periculo ease liberatum, Ad. 
dam ipsa verba Graeca: Eí καὶ αὖθις oí ταῦτα προκαϑηρπακότες 
ἀφείλοντο βίᾳ, ἤδη τοῦ ἀποδεδωκότος αὐτὰ βασιλέως διαπεφῶ- 
ψηκύτος. *) Διὸ καὶ πρὸς τὸν μετ᾽ ἐκεῖνον τῆς βασιλείας δραξάμενον 
(Ἰωάννης δ᾽ ἦν οὗτος, ᾧ Ταμισκῆς τὸ ἐπώνυμον) τοῦ ὁσίου 
ἀπιόντος ; συνεβάδιξεν αὐτῷ ὁ τὴν παρατροπὴν ἢ μᾶλλον εἰπεῖν 
τὴν καχίαν ἐπιβόητος Σαχάκιος, τοὺς λόγους τῆς δίκης τῶν χκτὴ- 
μάτων ἀναδ ἐξάμενος , καὶ ἰσχυρῶς τῷ μεγάλῳ ἀντικαϑιστάμενος, 
e αὐτὸς ἐκεῖνος συγκεκερακὼρ ὁ Σαχάκιος τῷ μεγάλῳ πιεῖν 
δέδωκε" τὸ δὲ ἄρα ἦν πλῆρες φαρμάκου" ὃ λαβὼν ὁ ϑεῖος ἀνὴρ 
«αἱ σφαγῖδι ξωοποιῷ σημειωσάμενος, ὅπιεν ὑπονοησάμενος μηδέν" 
πόϑεν γάρ; Ἔπειτα τοσοῦτος αἴφνης ἔμετος ἐξεβλύσϑη, ὥστε συν- 
ἐκβλϑῆναι αὐτῷ καὶ τὸ φάρμακον, μηδ᾽ ὁπωσοῦν παραβλάψαν 
Βτὸν ἅγιον. Tzimiscis quoque animum sibi conciliasse S. Nicepho- 
rum morum sermonisque dignitate discimus eodem auctore, qui 
tamen sui instituti esse negat, quae is in comitatu egerit separa- 
.tim perscribere, — οὐ τοῦ παρόντος καιροῦ, ὅτι μηδὲ διὰ σπου- 
δῆς ἡμῖν ταῦτα, Reliqua ex hac vita, quemadmodum S. Nice- 
phorus saeculo abdicato i in montem Latrum secesserit, conditis- 
que Ἐρεβίνϑου et τοῦ Ξηροῦ Χωραφίου monasteriis in hoc vitam 
deposuerit laudatissime actam, ut aliena ab historia saeculari ho- 
rum temporum praetermitto. 
Pag. 99. lin. 1. μήτι τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων ἐκτὸς 


*) De hoc verbo vide supra not. 191. D. 








IN LEONIS DIACONI LIB. VI. 457 


τῆς ἐκείνου δοπῆς ἐνεργεῖν. ] Addit Cedrenus II. 658. D. voluisse 
Nicephorum, ut bello occumbentes martyrum honoribus frueren- 
tur, contra S. Basilii placitum, qui a sacris per triennium arceat 
τοὺς πολεμίους ἔν τινι πολέμῳ ἀνῃφηκότας. Ubi ex Codd. legen- 
dum, τοὺς πολέμιον, ut recte intellexit Le Beau Jistozre du 
Jas - Emp. XVI. 121. C. 

bid. lin. 6. xerd τὴν νῆσον τὴν λεγομένην Πρώτην) LeC 
Beau XVI. 162. C. in Proconnesum ait, consecutus Cedrenum II, 
664. D. et Zonaram 11, 909. A. : 

lbid. lin. 7. «έοντα τὸν Βαλάντην καϑυπεδείκνυεν) Glycas 
808. C. εἴγε δὲ μὴ αὐτόχειρα γενέσϑαε αὐτὸν τοῦ Φωκᾶ" ubi emen- 
dandum ex Codd. nostris, εἶπε δές In Scyliizae Chronico ms. 
coniurati vocantur ὁ Πατρίχιος Μιχαὴλ ὁ Βούρτζης, καὶ Δέων 
ταξιάρχης ὁ Βαλάντης, καὶ τῶν τοῦ Τζιμισκῆ πιστικωτάτων ὃ 4fr(v- 
σοϑεοδωρος. Eadem paene nomina sunt apud Cedren. II. 662. 
B. cuius narratio in multis ad verbum cum Leone convenit, 

lbid. lin. 10. πρὸς τοῦ Πολυεύκτου στεφϑεὶς 1 Tzimiscem 
coronatum esse ipsis. natalitiis Christi ἃ. 969. Cedrenus docet II. 
665. A. 

lbid. lin. 90. τὴν δὲ τῷ καταντιπέρας Βυζαντίου] Quae Io- 
annem humanitate ac misericordia fecisse Leo ait, ut bona pau- 
peribus distribueret, ea ex conventu cum Po]yeucto Patriarcha 
acta esse, Ioannem hac conditione coronante, Cedrenus auctor 
est II. 665. A. D 

Ibid. lin. 91. ἠφώρισε) Sic fortasse Leo ipse scripsit, men- 
dose: nam duplex augmentum nme apud posteriorem quidem scri- 
ptorem ullum in hoc verbo se nobis obtulit. Contra agoifov 
habet S. Germanus Constantinopolitanus De rerum ecclesiastica- 
rum contemplat. 13. B. ἀφώρισεν Palladius Lausiac. 94. Α. ἀφώ- 
ρισαν 8. Clemens Alexandrinus Stromat. 559. D. ἀφώρισται Theo- . 
phrastus (qui multum delectatur verbo ἀφορέξζω, adhibetque no- 
vies) Histor. plant. r. A. De causis plant.:352. A. S. Gregorius 
Nyesenus De oratione Dominic. I. 769. À. ἀφωρισμένην Theo- 
phrastus Hist. plant. 93. D. (ibi ἀφορισμ. operarum errore) et 
843. D. Omitto aliorum loca, quae multa sunt, Adde, in ec- 
clesia Graeca ἀφορίξεσϑαι esse, segregaré a sacrorum mysterio- 
rum communione, quod hodie minorem excommunicationem vo- 
camus, Maior enim anathematis vocabulo solet designari. Acta 
Concil. quinisexti IIL. 1695. Ε, Εἰ δέ τις τοῦτο πράττειν ἐπιχει- 
qoín, ἀφοριξέσϑω. , Gentianus Hervetus: (δὲ quis autem hoc fa- 
cere aggressus fuerit, deponatur. Emenda, excommunicetur, 
sive periphrastice, minori excommunicatione segregetur ab eucha- 
ristiae participatione, Etenim deponi solis convenit clerjcis: dgo- P. 997 
ρισμὸς 15, de quo agitur, laicis quoque potest contingere. Manuel 
Maloxus Historia Ecclesiastic, 199. A. ἀφόρησεν [sic] αὐτούς" ver- 
Ut Martinus Crusius, eos execratuse est. Sed potius scribendum, 





458 C. B. HASII NOTAE 


excommunicavit, a communzone ecclesiastica separavit. Neque 
minus passim erratum est iu vertendo substantivo ἀφορισμὺς, 
quém ex superioribus patet in laicis denotare privationem com- 
muuionis eucharisticae, in clericis suespensionem ab officio eccle- 
siastico. Ita Liturgia S. Marci Alexandrina 195. B. Ioannes a 8. 
Andrea ἀπὸ ἀναϑέματος καὶ ἀφορισμοῦ vertit, ab anathemate εἰ 
excommunicatione, tametei hic reddendum erat, eiLspensione, 
" Nam de sacerdote sermo. — Contra apud S. Clementem Martyrem 
Constitutt. Apostol. 27. À. ἐπιτιμάσϑω ἀφορισμῷ, Gentianus Her- 
vetus simpliciter , mulctetur, quod saltem aimplificandum erat, 
sacrorum mysteriorum separatione mulct. ᾿Δφορισμὸς apud rhe- 
tores quid sit, optime exposuit Ernesti Lexico techn. rhet, 52. 
BB. Quare in versione Reiskiana haec Dionysii Halic. Iudicio de 
Isaeo V. 597. ἡδέως vs καὶ ἀφοριστικῶς τὰ μετὰ ταῦτα ἐπιτίϑεται, 
minus apte, opinor, redduntur, suaviter et distincte. Nam hoe 
quidem a rhetoribus Graecis dicitur εὐκρινῶς" ἀφοριστικῶς au- 
tem vertendum est membratim, concisis brevibusque membris, ' 
inconnexe, ut ait Grotius ad Ecclesiost,. Il. 6. sive, ut Cicero- 
niano verbo utar, zncise, brevibus incisis, fereque id quod Ba- 
eilius, &choliasta ms, S. Gregorii Nazianzeni luce dignissimus, xt- 
οιύδους ἀσυνδέτους καὶ αὐτοτελεῖς solet appellare. Inde explican- 
dum Etymologicum magnum 296. 50. ubi εἶεν dicitur esse ἐπίφ- 
ῥημα ἀφοριστικόν " quod nempe per se ipsum effingit sensum sb- 
solutum. 
δια. ln. 99. τῶν τῇ ἱερᾷ νόσῳ καμνόντων] Vertit Combe- 
fisius, eorum qui sacro morbo laborarent, ut adeo intelligatur de 
morbo comitiali. Neque hercule immutare ea quidem ausus sum: 
tametsi Valesius ad Euseb. Histor. Eccl. IV. 19. iam demonstra- 
rit, saepe ἱερὰν νόσον intelligi debere de lepra aut elephantissi. 
CSceriptoribusque ibi laudatis addi possunt S. Iosnnes Chrysostomus 
- Orat. De poenitentia VI. 912. 97. τοὺς ὑπὸ τῆς ἱερᾶς νόσου xa- 
τακειμένους, ὧν τὰ μέλη πρὸ τοῦ ϑανάτου τῇ γῇ παραδίδοται" 
Anonymus Vita Chrysostomi VIII. 336. 29. unde paulo plura 
exscribam, quae quasi scholion vocabuli fegog esse possunt: Es- 
ρίσκει τινὰς --- τὴν ἱερὰν καλουμένην περικειμένους νόσον, ταύ. 
τὴν τὴν προσηγορίαν τοῦ τοιούτου λαχόντος νοσήματος , παρὰ τὸ 
σᾶσαν ἀνθρωπίνην συμφοράν τε καὶ ἀλγηδόνα νικᾶν. Οὕτω γὰρ 
καὶ τοῖς ἔξω τὸ ἱερὸν ἀντὶ μεγάλου παρείληπται" ἱερὸν ydp καὶ 
iy9Uy, τὸν μέγαν φασίν. — Facillime autem propagari hunc mor- 
bum ait auctor, ἑρπυστικόν τι εἶναι καὶ μεξαβατικὸν ἐπὶ τοὺς συν. 
διάγοντας" ideo eo affectos oppidis expelli, passimque stratos 
esse per itinera of& νεκροὺς ἀτάφους, κινούμενα λείψανα, ἕρπον- 
τα σκηνώματα, λογικοὺς ἀῤϑρώπους φωνὴν ἀφιέντας ἄναρθρον" 
iisque 'S. Chrysostónmum locum idoneum eoncessiase cum aqua 
praelerlabente, πρὸς τὸ τοὺς ἀπὸ τῶν τραυμάτων ἀποκαϑαίρειν 
ὀύπους. Quae omnia minime cadere videntur in homines mor- 











IN LEONIS DIACONI LIB. VI. 459 


bo maiore affectos. Apud S. loannem Climacum quoque Scalap 
Parad. 126. B. verba, ἱερᾷ περιπεσεῖν voco, ob ea quae se- 
quuntur haud: paulo malim de lepra quam cum Matthaeo Radero 
de morbo comitiali interpretari Confer praeterea Leonem 110. B. 

Pag. 100. lin. 18. Ἤδη δὲ τῆς πρὸς Ὀρύντῃ) Haec et se- 
quentia ex Leone transtulit Scylitza in Chronicon ms., unde ex- 
scripsit partim' Cedren. II. 665. B. 

Pag. 101. Jin. 8. τὴν μὲν ϑύραϑεν παιδείαν. σὺ πάνυ ἤκρι- 
βωκότα] Dissuadebant multi in Graecia, tum: omni medio aevo, 
tum maxime hoc saeculo, profahnas litteras: quod qui iis a tene- 
ro imbuti essent, ad veritafem fidei caeciores putarentur. -Ita 
S. Nicephorus, de quo supra 925. C. in Vita: ms. magistro τοῦ 
ἹΜωσελλοῦ puer in disciplinam traditus dicitur, τὴν ἱερὰν γρα- 
φὴν μόνην παιδευϑησόμενος, οὐκ ἀνεχομένων τῶν προστατῶν τὸ 
γνήσιον καὶ γόνιμον τῆς ψυχῆς τοῦ παιδὸς ἐκσπόροις ἐμβομβῆσαι 
μαϑήμασιν' ὅτι μὴ δυνατὸν, τοὺς τύπους τῆς τερατολογίας “-:ρ0- 
τυπωϑέντας ἀναλεῖψαι ῥᾳδίως, εἰ [f. ἢ] καὶ τὴν πρᾶξιν διαφυγεῖν. 

Ibid. lin. 10. Ὃ δὲ Πολύευκτος} Haec usque ad finem hu- 
ius capitis Combefisius vertit, Pagi IV. 24. 

Jbid. ln. 11. προχείρισιν Codex πρρχείρησιν" mutavi se- P. 998 
cundum etymologiam a verbo προχειρίξομαι. * Vocis προχείρισις, 
adhuc in Lexicis omrissae, significatus sunt düro: alter apud phi- 
losophos, alter in scriptórr. ecclesiasticis, Apud illos sonat actus, - 
operatio, qua cogitata repraesentantur, perducunturque ad effe- 
ctum, Porphyrius Sentent. ad intelligib. ducent. 225. À. de ani- 
ma, ἐνεργεῖ δὲ κατ᾽ αὐτοὺς, ἢ ὑπ᾽ ἄλλου εἰς προχείρησιν [1. προ- 
glow] ἐκκαλουμένη, vel ab alio ad opus excitata, Ut ideo er- 
raverit Kusterus, haec Suidae I. 880. A. ἢ καϑ᾽ ἕξιν ἢ κατὰ προ- 
χείρισιν, sic vertens: secundum habitum et seéundum proposi- 
ium. Nam cum προχείρισις opponatur τῇ ἕξει, denotetque actum 
ipsum sivé repraesentationem facultatis, vertendum, secundum 
habitum, vel secundum actum, sive executionem. Apud scripto - 
res ecclesidsticos significat propositionem episcopi ordinandi, 
Theophilus AÁntiochen. De Deo et Christiangrum fide 147. D. iv 
τῇ τῶν ἱεραρχούντων προχειρέσει τε xo ἐκλογῇ. Προχειρίξεσϑαει 
enim apud scriptores quidem profanos, ut alja mulla, ita et e/ge- 
re generatim denotat: vide exempla im Lexico Polyb. VIII. m. 
644. a Schweighaeusero viro omni existimatione ornatissimo col- B 
lecta: item apud Alciphron. I. 41. B. In scriptoribus ecclesiasti- 
cis proprie εϑόδ proponere nómeh: elicuius ordinandi, ut inquira- 
tur an dignus sit munere, recie observavit Henr. Valesius Anno- 
teit. in Eusfb. De Vita Constánt. 914. Á. eL in Socratem Seliolast. 
7. Δ. id quod ὑποβάλλειν ὀνύματα dicit Bocrates'28. D. Nen de- 
sunt tamen 1dca apud scriptores quoque ecclesiastioos, ubi latiore 
sensu exponendum est. eli, igert Euthalius Diaconus in peregrina- 
Gonn, S: Pduli'240. A. S.'Cleimehs Romanus Constitutt, Apostol. 


1 








460 C. B. HASII NOTAE 


11. A. 27. D. 84, E. 57. B. 102, A. 116. C. 132, D. Anonymus 
Catena in Ieremiam 1, δά. E. S, Basilius Epistola ccoxxnr. Il. 
1096. B. Palladius Histor. Lausiac. 1010. B. Simeon Metaphre- 
stes Vita S. Lucae 82. A. Plerumque enim ibi usurpatur de Deo 
aut Christo, apostolos prophetasque προχειρεξομένῳ, eligente, 
neque subiiciente cuiusquam examini, sed summo suo testimonio 
Ccomprobante. Addam de significatione adiectivi πρόχειρος, quae 
neque a Ducangio, neque ἃ Suicero, neque ab Ernestio in Lexi- 
co rhetorum, notata sunt, quando de lectione usurpatur, prae- 
sertim Scripturae Sacree. Velut in S. Athanasio Adversus eos 
qui volunt simpliciter dictis credendum esse II. 681. F. xara τὸ 
“πρόχειρον τῆς ἀπαγγελίας. Montefalconius perperam, prima pro- 
nunciationis fronte, Est enim τὸ πρόχειρον τῆς ἀπαγγελίας ob- 
vius Atteralisque sensue locutionis, oppositus τῇ μεταλήψει sive | 
ἀναγωγῇ , hoc est, sensui myético, Eadem significatione dicunt 
τῇ ani αἰσϑήσει loannes Philoponus De creatione mundi 
109. A. ἡ πρόχειρος διάνοια Dionysius Euseb. 273. C. τὴν πος 
χείρον ἐκδοχὴν Philo Quod deterius potiori insidiari soleat 149. E 
Origenes Contra Cels, 211. C. 249. À. 317. C. Philocalia 8. p. 
ἡ πρόχειρος τῶν λέξεων ἔμφασις S. [oaunes Chrysostomus Homil, 
Lxxxrv. in Evang. loannisll. 863. 37. κατὰ τὴν πρόχειρον ἕννοιαν 
Severus Catena in Ieremiam II. $25. B. S. Gregorius Nyssenus De 
p Vita Mosis]. 170. D. τὸ προχειρότερον τοῦ λόγου Origenes in Ierem. 
234. À. κατὰ πρόχειρον νοῦν S. Nilus Epistola II. ad Domnium iu- 
nior. 27. B. κατὰ τὴν πρόχειρον φαντασίαν Philo Quod deterius 
pot. ins. soleat 127. C. Reliquae significationes vocabuli sore 
eog nec pueros fugiunt: quanquam in illis quoque viri docti pas- 
sim lapsi. Veluti Andreas Schatus, non recordans operis Ptole- 
maei cui titulus Canones expediti, haec Pauli Alexandrini, Βα- 
dimenta in Apotelesm. 26. C. τὴν δὲ ἀκρίβειαν τούτων ὁ πρόχει- 
ρος “ανὼν Κλαυδίου Πτολεμαίου παραστήσει, sic reddidit: Es- 
quisitam hor. rationem. exhibebit Canon ΟἿ, Ptolemaei , qui es- 
etat, Vel Eusebius Renaudotius illa Gennadii Patriarchae De sa- 
cramentali corpore Gpristi 28. B. oU γὰρ τὰρ σωματικς λύει »é- 
σους ὃ δεσπότης ἡμῶν, ἀλλὰ vdg ἁμαρτίας ἀφίησε πολλῷ προχεῖ- 
Οὔτερον, --- muito facilius peccata dimittit. Nam προχειρότερον 
non valet hoc loco facilius, sed promus, festingntius, prius, 
ut patet ex sequentibus, Servatore spiritualem morbum peralyti- 
P. 229 ci sanaute prius quam corporis curationem susciperet, Plure 
exempla vocis πρόχειρος perperam acceptae hic missa facimus: 
quod in trivialibus morari, non est instituti nostri. í 
Pag. 102. Jin. 7. Αὐτὸῃ δὲ] Haec usque ad Pag. 103. hn. 
17. ἀνέκαϑεν Combefisius vertit apud Pag. IV. . Ms 
. bid. lin. 18. ἀναστάσιμρς ἡμέρα, καϑ᾽ ὃν τὴν ὀρϑόδοξον 
πίστιν] Festum orthodoxiase, de quo rite obeundo multus est 
Constantinus Porphyr. Caerimon.. anl, Byzant. 1. 99. C. incidebst 





IN LEONIS DIACONI LIB. VI. 461 


a. 070. in diem xxr. Februarii, Celebrabatur ob cultum imaginum 
a. 849. a Methodio Patriarcha una cum memoria Concilii II. Ni- 
caeni restitutum. Le Quien Orient. Christ. I. 256. À. Pagi Cri- 
tic. IV. 24. A. Polyeuctus obierat circa d. xvi. lanuarii eiusdem 
anni 970. 

Jbid. lin. 94. ἢ τε ydQ σπάνις τῶν ἀναγκαίων xol ó λιμὸς 
ἐχβαϑύνας] Praesertim 969. indict. xui: nam apud Cedren. Il. 
660. D. τὴν ιβ΄ ἡμέραν, scribe τὴν ιβ΄ ἴνδικτον, ut recte vertit 
Xylander. Apud eundem Cedren. II. 644. D. de lue, quae sub 
Romano iuniore primum exorta ἄχρι τῶν τῇδε χρόνων ovx ἐπαύ- 
σαντο, lege ἐπαύσατο, cum omnibus Codd. Bibliothecae Regiae, B 
jpsa re quoque flagitante. Scylitza in Chronicon ms. narratro- 
nem derivavit, ex Scylitza Cedrenus, ubi 11. 665. B. Apud Leo- 
nem lubenter scripsissem ἐμβαϑύνας" tametsi ne illud quidem 
praeclare dictum. Etenim apud scriptores Christianos et Helleni- 
stas ἐμβαϑύνω valet: 1) Mergo me, velut in voluptates, vitam 
carnalem, curas. S. Basilius Homil. in Psalm. xxix, 1, 191. B. 
ἐμβαϑύνειν τῇ κακίᾳ. Homil. in Psalm, xzv. I. 979. D. ἐμβαϑύ- 
vov τοῖς περισπασμοῖς τῆς σαρκός. S. Ioann, Chrys. Orat, exhort. 
ad poenitent. VI. 916. 40. μὴ ἐμβαϑύνῃς dv τῇ ἀδικίᾳ σου. S. 
Greg. Nyss. In Eccles. I. 431. B. τοὺς ἐμβαϑύνοντας τῆς κατὰ 
σάρκα ζωῆς [l. τῇ κ΄ σ. foj ] In Cantic. Cant. I. 698. D. τοῖς 
ἐμβαϑύνουσι τῇ τοῦ βίου ἀπάτῃ. De orat. I. 717. Α. τῶν ταῖς 
ματαίαις ἐπιθυμίαις ἐμβαϑυνόντων. Contra Eunom. II. 195. A. 
of ταῖς ματαίαις ἐπιϑυμίαις xard ψυχὴν ἐμβαϑύνοντες. De ora- 
tione Domin. I. 745. Α. De beatitudinibus I. 786. B. Contra Eu- 
nom, II. 81. C. et 391. D. 9) Scerutor altius et profundius, C 
praesertim tropologiam et metalepsim, hoc est, sensum allegori- 
cum Scripturae Sacrae. Origenes Philocal. 70. À. εἴ τις ἐμβαϑύ- 
vp τῷ λόγῳ quae ipsa verba iterat Eusebius Praeparat. Evang. 
283. D. S. Ioannes Chrysostomus De debitore x. mill. talentorum , 
V. 197. 97. μήτε τοῖς εἰρημένοις ἐμβαϑύνουσιν. Philo de prae- 
miis et poen. 708. C. ταῖς διανοίαις ἐμβαϑύναντες. Eusebius 
Praepar. Evang. 574. A. ἐμβαϑύνειν καὶ δοκιμάζειν τὸν νοῦν τῶν 
λεγομένων. ltem alii fere innumeri: S. Basilius Homilia in Psal- 
mum xxxru. I. 217. À. Theodoretus Catena in Ierem. II. 182. E. 
Philo De mundi opificio 19. G. De profugis 375. F. De somniis 
441. F. Anonymus Catena in Psalm. I. 593. C. Nota praeterea 
phrasim S. Gregorii Nysseni In Cant. Cant. I. 510. Α. ἡ δὲ λέξις 
ἐμβαϑύνουσα τροπικαῖς σημασίαις, dictio immergene δὲ iropicie 
eignificationibus , hoc est, iis plena. 

Pag. 109. Jn. 11. Σφενδοσλάβον] Varistur in nomineD 
Graece scribendo. — Codex habet (designabo paginas editionis, lo- 
cis Codicis respondentes) Σφενδοσθλάβος 64. B. 93. C. 96. A. 
D, 97. A. B. Σφενδοσϑλάβῳ 85. B. Σφενδοσϑλάβον 69. B. 83. 
B. 85. A. 89. A. Hanc scriptionem secutus sum; nam quod 


462 C. B. ΒΑΘ: NOTAE 


primis in foliis Σφενδοσλάβος legitur, absque 6, id operarum vi- 
tio factum est. Alibi in Cod. idem nomen varie corruptum: 
Σφενδόσϑλαβος 65. B. 93. B. D. Σφενδόσϑλαβον 82. D..89. C. 99. 


. B. Σφεντοσϑλάβος 96. B. Φενδοσϑλάβος 85. C. Σφενσϑλαβον (sic) 


85. A. [Pag. 138. lin.8 huius ed.] Θλαβον (sic] 97. C. Rationem meam 
scribendi et peracuendi Σφενδοσϑλαβος tuentur Scylitzes Historia 
ms. passim, Cedren. II. 660. C. 666. D. 672. D. 674. B. 675. D. 
676. D. 677. À. 679. B. D. 680. D. 682. A. B. 683. A. Constanti- 
nus Porphyrogen. Caerimon, Byzant. ll. 345. B. et alii plerique. 

Pag. 104. ln. 15. ἐκ τοῦ κατ᾽ ἐκείνου καιροῦ] Confer su- 


, pra 11. A. Fortasse κατ᾽ ἐκεῖνο vel κατ᾽ ἐκεῖνον, ut τὸ κατ᾽ ἐκεῖ- 


vo καιροῦ Niceph. Phocas Tact. 156. B, κατ᾽ ἐκεῖνο τοῦ καιροῦ 
Agathias 15. D. 64. D. 136. B. 139. C. 154. B. Sed voces prae- 


positioni κατὰ subiectae saepe depravatae sunt. Apud S. Atha- 


P. 230 nasium Orat. contra gent. 1. 9. C. ἐξ ἀρχῆς ovx ἦν κακία᾽ οὐδὲ 


B ma apud posteriores quoque acriptt. adeo frequens est, ut exemplis 


γὰρ οὐδὲ νῦν £v τοῖς ἁγίοις ἐστὶν, οὐδ᾽ ὅλως κατ᾽ αὐτοὺς ὑπάρχει 
αὕτη, S. Patrem non dubito scripsisse, οὐδ᾽ ὅλως καϑ᾽ ξαυτὴν v. a. 
versionemque Montefalconii sic refingendam: nam ne nunc qui- 
dem in Sanctis est, neque per se omnino existit. Quae emenda. 
tio firmatur ex illis quae deinceps ait 5. F. “Ελλήνων μὲν οὖν n- 
vtg πλανηϑέντες τῆς ὁδοῦ καϑ΄ ξαυτὴν εἶναι τὴν κακίαν ἀπεφή- 
vayto. Eodem modo Actis Conc. Cplitani secundi (hoc est, ge- 
neralis quinti) III. 195. E. ἀναφερομένης δὲ, κατ᾽ ἐκείνου, τῆς 
τοῦ ἀνθρώπου γεννήσεως ἐπὶ vov Θεόν" lego κατ᾽ ἐκείνους, nempe 
Nestorianos. Et in Gennadii Patriarch. Homil. de sacramentali cor- 
pore Christi 6. À. προκοπὴν τῆς κατὰ Χριστοῦ ξωῆς, item emen- 


, dandum κατὰ Χριστόν. lam si scribimus apud Leonem ἐκ τοῦ 


κατ᾽ ἐκεῖνον καιροῦ (quod forte oportuisset), id vertendum esse 
ab illius temporibus patet, ob notam potestatem praep. κατὰ, quan- 
do pronoirini personali iuncta vim possessivi assumit. Quae for- 
fere non egeat. S, Epiphan. Advers. haeres. I. 572. B. τὴν xa9' 
ἡμᾶς ἤπειρον, continentem nostram, S. Basil, In xr. mart. 1. 533. 
C. τὴν καϑ᾽ ἡμὰς χώραν, regionem nostram, S. Chrysost. Homil. 
xxr. in Matth. I. 968. À. «d x«9' ἡμᾶς ἅπαντα, universus nostr 
mundus, S. Antiochus De inimicitiis et invid. II. 1113. B. ἡ κατ᾽ 
αὐτὸν ἱστορία, eius historia. Quanquam in hoc quoque vertendo 
passim viri docti multi lapsisunt. Acta Concil. Chalced. II. 501. 
D. ἐξετάζειν τὰ κατ᾽ ἐμέ. Vetus interpres, quae adversum mv 
aunt gesta. Scribe: quae ad me spectant, — Àcta Conc. oecum. 
sexti ΠΠ. 1057. E. τοῦ δουλικοῦ ὑμῶν xaO ἡμᾶς ἀποστολικοῦ 
ϑρόνου. Vetus versio: servili vestra, quae secundur nos ett, 
apostolica sede. lmo, nostra sedes apostolica, quae serva vt- 
&tra est. Àeque eiusd. Conc. actione quarta III. 1076. C. ταπεινῶς 
εἰς vd καϑ᾽ ἡμᾶς κατελθὼν, erratum est in versione Latina: et 1n 
Divali sacr. Constantini Imperat. eodem volumine 1044. E. τοὺς 


4 


IN LEONIS DIACONI LIB. VI. 468 


καϑ᾽ ὑμᾶς [vestros] ἀρχιερεῖς mire redditur, pontifices secundum 
vos, Porro in confessione fidei Macarii lI. 1173. E. τὰ xa^ 
αὐτὸν, quae circa fuerant, vertendum est, causa ipsius: alibiC 
1259. Α. τῆς κατ᾽ αὐτὸν συνόδου, concilii quod. circa eum est, 
item, su concilii, alibique saepe similiter, Eodemque referen- 
dus locus Conc. Cpolit. sub Mena II. 1378. B. ἐκινεῖτο τὸ xoxd 
τοὺς κληρονόμους τοῦ μακαρίου Ῥουφίνου, controversia, quae 
haeredes Rufini defuncti spectat, movebatur. | Interpres Latinus 
mire: commotus fuit propter id , quod cum heredibus beatissimi 
Hufini. Et Conc. occum. sexto lII. 1187. C. ὅσον κατὰ τὴν φῆ- 
Ow, minus est, quantum secundum sermonem , quod habetur in 
cuso, quam: quantum attinet αὐ ipsam, locutionem. Multoque 
ineptius satisfact. Concilii 1951. A. τῆς κατ᾽ αὐτὸν συνόδου, sus 
concilii, nempe quod ab AÁgathone Papa celebratum Romae fuit, ᾿ 
redditur: concilii quod circa eum est. ἘΣ hac autem significa- 
tione praep. κατὰ, satis nota illa quidem, fluxerunt locutiones 
apud scriptores ecclesiasticos ubique obviae, of καϑ᾽ ἡμᾶς, nostri, 
hoc est Christiani, tà καϑ᾽ ἡμᾶς, religio nostra. Ita Ioannes 
Vita S. Epiphan. Il. 329. C. τὰ κατ᾽ ἐμὲ, religionem meam. S.D 
Ioannes Chrysostomus In illud, Pone manum tuam sub fem, meum 
VII. 567. 25. τὶς τῶν καϑ᾽ ἡμᾶς, aliquis nostrae fide. Quocirca 
neutiquam probem Langium, haec S. Iustini Martyris Cohort. ad 
Graecos 46. B. Movcoviov δὲ ἐν τοῖς xaO ἡμᾶς, xal ἄλλους, 
οἴδαμεν (Musonium aliosque inter nostros, 1. e. Christianos, 
fuisse scimus), sic vertentem:; Mus. autem inter eos qui saeculo 
nostro atque in hac urbe fuere, atque alios scimus, | Etenim 
Musonius floruit Tiberio Caesare, S. lustinus sub Antonio Pio, 
Melius apud Anastasium Sinait. Hodeg. 174. Δ. τὰ καϑ᾽ ὑμᾶς red- 
duntur, dogmata vestra. lam ex hoc usu praeposit. Xevd ex- 
plicanda est formula frequens apud Patres, in'Suicerique The- - 
saur. Eccles, II. 951. addenda ,) ὁ xaO" ἡμᾶς λόγος, religio Chri- 
stiana, culus auctor est ὁ ϑεῖος λόγος, Christus. Irenaeus apud 
Euseb. 89. À. of ἄποϑεν τοῦ xa^ ἡμᾶς λόγου συγγραφεῖς, ecri- 
ptores a religione nostra alieni, S. Gregorius Nyssenus De ani« 
ma et resurrectione II. 634. A. οὗ ἔξω τοῦ λόγου τοῦ xa^ juae. 
Athenagoras Legat, pro Christian. 86. C. ϑεοδίδακτον εἶναι τὸν 
xaO ἡμᾶς λόγον, disciplinam nostram. Apud eundem 4. D. P. 231 
ubi rogantur Imperatores, aequitatem τῷ xao ἡμᾶς λόγῳ reli- 
διοπὲ nostrae, ut ne denegent, versio Latina pessime, mea quo- 
que oratio ut sentiat, sinite, — Neque rectius Montefalconius 
Euseb. Comment, in Psalmos L 409. E. παρὰ Toig ἔξω τοῦ 
καϑ᾽ ἡμᾶς λόγον, apud exteros dictis nostris consona: scribe, 
apud eos, qui a nostra religione sunt extranes : ut in Eusebii 
Dem. Evang. 160. B. of ἀλλότριοι τοῦ xaO ἡμᾶς λόγου, ubi Mon- 
tacutius, qui ab hac ratione nostra alieni sunt.  lmprimisque 
Írequentat locutionem illam Theophilus Antiochenus De Deo et 


464 C. B. HASII NOTAE 
fide Christian. 80. B. 119. B. 127. C. 138. C. aliique Patres, prae 


sertim priorum saeculorum. Neque minus crebro invenies ὁ λόγος 
simpliciter, interdum etiam of λόγοι, eadem significatione. Euse- 
bius Hist, Eccles. 143. D. μικροῦ δεῖν ἀποστάντας τοῦ λόγου. qui 
a fide propermodum descivissent, Athenagoras Legot. pro Christ, 
4. Α. οὐδεὶς γὰρ Χριστιανὸς πονηρὸς, εἰ μὴ ὑποκρίνεται τὸν lo- 
yov, nisi hanc religionem simulat. Quam vim vocis noto, 
Bquod saepissime fugerit interpretes. Velut in Áthenagora 4. B. 
ἀρχομένῳ ἀπολογεῖσϑαι ὑπὲρ τοῦ λόγον, defensionem. religionis 
or&o, Conradus Gesnerus vertit, ab initio institutae orationu 
meae. Et 19. À. de Christianis operariis infimae conditionis, qui, 
si verbis utilitatem religionis suae demonstrare nequeant, τὴν 
ὠφέλειαν παριστᾷν εἰσὶν ἀδύνατοι τὴν παρὰ τοῦ λόγου, rebus ta- 
men et operibus eam declarant, Gesnerus item aut mendose aut 
certe obscure, δὲ nullam professionis suae utilitatem exhibere 
queant, Opponuntur quoque passim ὁ ἡμέτερος λόγος et. ὁ λύγος 
ó Ἑλληνικὸς, religio nostra et persuasio gentilis, Velut Mi- 
chaélis Pselli libellus Graece nondum editus De opinionibus 
Graec. circa daemones ( quem volumine proximo historiae eiu 
dem Pselli fortasse subiiciam) orditur sic: 'O μὲν ἡμέτερος λύγος, 
προαιρέσεις καὶ τοῖς ἀγγέλοις διδούς" Heligio nostra quae volun- 
tates liberas etiam angelis concedit : quibus respondent sequentia: 
ὁ δὲ Ἑλληνικὸς, ἀναιρῶν τὴν τοιαύτην ῥοπὴν ἐπὶ τῶν ἀπολεὶν- 
Cpuévov τοῦ σώματος φύσεων' Graecorum vero pereuasio, prope- 
sionem, liberam a naturis corporis expertibus auferens. Mae 
(vereor ne prolixius) de eiusmodi significatione vocabuli λόγος, 
deque varia vi praepositionis xard, praefixo articulo: ante tamen 
quam ad Leonem redeam, purgabo mendo locum Stephani De 
urb. 730. I. voc. "Tuzm* τὸ £Ovixov "“Ὑωπηνὸς τῷ ἐπιχωρίῳ τύπφ᾽ 
εἰ δὲ xa9" ἡμᾶς, "Υωπεύς. Extrema vertunt Pinedo et Berkelius: 
quod δὲ iuxta nos, Hyopeus. Nec quicquam mutat Ilolstenius 
Castigatt. in Steph. 838. A. Corrige, of δὲ xa9' ἡμᾶς, nostratet, 
nostrae regionis homines: quod opponitur τῷ ἐπιχωρίῳ τύπῷ;, 
formae ab illius regionis hominibus usitatae. 
Jbid. lin. 16. Νικηφόρου τε. . πεσόντος πρὸς τῶν Μυσῶν) 
Qua in clade a. 811. d. 95. Iulii captus est. una cum quinqua- 
ginta ducibus S. Petrus Patricius, et ad mortem a Bulgaris damna- 
tus: vide eius Vitam in Actis SS, Iulii [, 990. D. De eodem 
calamitoso praelio in historia inedita horum temporum leguntur 
Dilla: Οὗτος ἐν τῷ ἐννάτῳ χρόνῳ τῆς βασιλείας αὐτοῦ κατὰ Bovi- 
γάρων ἐξελθὼν μετὰ πάντων τῶν Ῥωμαϊκῶν στρατευμάτων καὶ τῆς 
περὶ αὐτοῦ ὕλης ἑταιρίας ἅμα τῷ υἱῷ Σταυρακίῳ καὶ Μιχαὴλ τῷ 
ἐπὶ θυγατρὶ γαμβρῷ, καὶ συμβαλὼν τούτοις, κατὰ κράτος QUI" — 
σάμενος», νίπην καθ᾽ αὐτῶν περιφανεστάτην ἤρατο. Ἐπὶ τῇ τοῦ — 
᾿αὕτῃ νίκῃ τὴν φρένα κούφην ἔχων καὶ ἐπαρϑεὶς, ἐκάθητο τρυφῶν Ὁ 
Τὰ δὲ μετὰ ταῦτα οὐ σιγῆς μόνον, ἀλλὰ θρήνων ἄξια ἐδρῶντο: Ὁ 





C-— ΒΑ inn ZZ I OO--——— — wu ἜΣ "A —— ἂψ ΔΝ -— bandi cdi esed UM bond ΤῸ στ΄ τ " 
LI 
* 


ΙΝ LEONIS DIACONI LIB. VI. 465 


"Μιᾷ ydq τῶν ψνυχτῶν οὗ Βούλγωροι τοῖς Ῥωμαϊκοῖς ἐπιστάντες σερα- 
τεύμασιν, αὐτόν τε τὸν βασιλέα (φεῦ) ἅ ἅμα τῇ συγκλήτῳ ἀφυλά- 
κτοις οὖσι κατασχόντες, πολὺν φόνον ἐν αὐτοῖς εἰργάσαντο, μὴ ge P. 939 
σάμενοι, ὅσον τὸ εἰς, αὐτοὺς ἧκον, μηδενὸς, αὐτοῦ τοῦ βα- 
σιλέως. Ἐντεῦϑεν, ὅ ὅσοι μὲν καιρίας ἐδέξαντο τὰς πληγὰς, αὐτίκα 
τοῦ ν᾽ βίου μεθίσταντο" ὅσοι δὲ μὴ ϑανασίμους πάνυ, κατὰ τῶν Ot. 
συτέρων χωρίων ἐχώρουν. Ὅσοι δὲ (ovis ἐλήφϑησαν, μυρίαις 
ἐδέαις βασάνων καὶ αἰκιῶν ἐπάλαισαν, μὴ ἀνασχόμενοι τὸν κύριον 
ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν ἐξομόσασϑαι καὶ τῇ τῶν “Σκυθῶν προσεῖν- 
θεῖν ϑρησκεία. Ὥς δὲ oí ἐμ ἐπέκειντο, τὸ δαυτῶν ποιῆσαι xel 
τὸν Χριστὸν ἀρνήσασθαι αὐτοὺς ἀναγκάζοντες, οὗ δὲ σφοδρῶς dv- 
τείχοντο καὶ ϑανεῖν μᾶλλον ἢ E προδοῦναι τὴν εὐσέβειαν ἰσχυρίζοντο, B 
πολυτρόπως χαλεποῖς ϑανάτοις ὑπεβλήϑησαν. Καὶ o£ μὲν αὐτῶν 
ξίφει τὰς κεφαλὰς ἀπετμήϑησαν" οἱ δὲ ἀγχόνῃ τῆς παρούσης ζωῆς 
ἐξεῤῥάγησαν - ἄλλοι δὲ βέλεσε κατατρωθέντες πυκνοῖς τῶν τῇδε 
μετέστησαν, ἑτέρων φυλακαῖς καὶ λιμῷ καταδικασϑέντων. H. e. Hic 
[Nicephorus Imper.] anno nono imperii eius profectus adversus . 
Bulgaros cum omnibus copiis Homanis universaque mercenaria 
mitia, quam circa see habebat, comitante Stauracio fiio e£ 
Michasle filiae viro, congressus cum Bulgarie, his funditus 
fusis ,' victoriam praeclaram consecutus est. Qua re bene gesta 
levi animo elatus, desedit in mollitie. Jta postea Quae non silen- 
tio tantum, sed etiam lacrymis digna essent, acciderunt, Nam 
nocte quadam Bulgari exercitum Romanum invadentes, [m- 
peratorem ipsum (heu) una cum Senatu, quod incustoditi eseent, 
nacti, caedem» eorum plurimam fecerunt , nemini , quantum in 
ipsis fuit, parcentes, neque ipsi Imperatori, Inde quotquot 
mortifera vulnera acceperant, evestigio excesserunt vita: qui 
non ita letalia, in loca nemorosa se consecerunt, — Qui vivi capti 
'o fuerunt, mille modis suppliciorum et cruciatuum  conflictati 
aunt, quod Dominum nostrum lesum Christum eiurare, ad Scy- 
tharumque persuasionem ee conferre nollent, | ]ta cum hi urge- 
rent , vimque inferrent ut eadem atque ipsi facerent, abnegato 
Christo , illi fortiter resisterent , affirmarentque se mori malle 
quam prodere pietatem, vario generi acerbae mortis subiecti 
eunt. liis gladio capita sunt abscisa: alü suspendio ex hae 
vita exturbati : nonnulli sagittis crebris confixi obierunt: in alios 
carcere et fame animadversum est, 
Pag. 106. Jin. 1. μεγαλαύχους ταύτας τὰς ἀποκρίσεις ποιεῖν] 

Ád oram proposui μεγαλαύχως " quod e Lexicis exulans legitur 
apud S. Hippolytum Demonstrat. de Antichristo 143. B. τί ueya- 
λαύχως βλασφημεῖς; E duobus substantivis non magis in Lexica 
relatis alterum μεγαλαύχησις, quod est i q. μεγαλαυχία, iactan-- 
£a, habet Methodius De Cruce 500. B. alterum μεγαλαύχημα, 
decus , de quo quis glorietur, Philo De execrat, 724. D. 

τ iid, lin. 8. καὶ ἄκοντες παρ᾽ ἡμῶν ταύτης ἀπελαϑή- 

Leo. Diaconus. 90 


468 C. B. HASII NOTAE 


968. À. καὶ αὐτῷ ἐξ αὐτῆς τῆς ἀκαριαίας δοπῆς [subintellige, gya- 
ται]. Interpres male: ipsi ex sünplici voluntatis inclinatione 
unitus est. Etenim sensum, esse, e£ ipsi [homini] is puncto tem- 
poris indivisibili adunatus est [Deus Verbum], liquet vel ex se- 
quentibus, οἷς μὴ προεπινοεῖσϑαι τὴν λῆψιν τῆς ἑνώσεως, adeo 
ut assumtio [nostrae humanitatis] adunationz anteire non intel- 
ligatur. Ῥοπὴν pro impetu, contentione, usurpat Leo 9. B. 20. 
D. 24. B. 40. D. pro be/lorum inclinationibus 81. B. pro nut», 
veoluntate, 60. C. 

Pag. 116. Jin. 20. συνεῖδε} Verti, etatuit: habet enim 
συνορῶ apud scriptores mediae Graecitatis, tum praecipue in 
Actis Conciliorum, peculiarem significationem, s/atuo, censeo, 
decerno: quam video cum in Thesauro Suiceri tum a Ducangio in 

P. 234 Glossario omissam. Neque satisfacit Reiskius ad Constant, Por- 
phyr. Caerim. Byzant. II. 126. C. Referam itaque paulo plura 
exetnpla.huius usus, qui dici vix potest quam multis interpre- 
tibus negotium facesserit: Praesens legitur Concil. Chalced. Il. 
549. À. Συνορῶ τὸν Ἴβαν φιλανθρωπίας τυχεῖν. Versio vulgaris: 
Pervideo, lbam impetrare clementiam. Scribe, Censeo, ut lb. cle- 


mentiam impetret. Constantinus Porphyrog. Caerim. I, 934. Β. ᾿ 


ὅτε συνορᾷς (Reisk.: quando permiserit et commodum ipsi fue- 
rit: scr. quando censes), ἀσπάξομαί [£ ἀσπάσομαϊί] σε. Concil. 
Chalcedon. II. 569. A. εἰ συνορᾷ ἡ ἁγία σύνοδος. Vulgaris in- 
terpres: Si perspicit sancta synodus. Sensus est: $i s. synodus 
ita censet, Eodem Concil. Chalced. II. 639. E. συνορῶμεν πρὸ 
σάντων μὲν τὰ πρωτεῖα τῷ τῆς πρεσβύτιδος Ῥώμης ἀρχιεπισκόπῷ 
φυλάττεσϑαι" nobis videtur μέ. Vetus interpres, perpendimus, 
Concilio Cplitano sub Mena IL 1959. C. συνορῶμει“---- αὐτὸν ἀπο" 
βληϑῆναι τοῦ σώματος τῶν — ἐκκλησιῶν" decernimus, πὲ: ver- 
Bsio Biniana, conepicimus. Concilio Oecum. sexto IIL 1197. Δ. 
τοὺς δὲ ἤδη μεταμεληϑένταρ . . συνορῶμεν εἰς τοὺς ἰδίους μὲν xe- 
ϑεσϑῆναι τόπους. Versio vulgata, praevidimus. Occurrit item 
in Concilio Trullano sive quinisexto [Il. 1661. À. συνορώμεν 
ὥστε. Aoristum bene Valesius vertit apud Evagr. Hist. Eccl. 403. 
D. συνεῖδον γὰρ καὶ rd κατ᾽ ἐμὲ παρυφᾶναι τῇ ἱστορίᾳ" visum 
enim est, Minus recte Montefalconius Biblioth. , Coisl. 1n Monito 
Victoris Antiocheni 64. B. explorapi, ut ea quae. in. lud dida 
Juerans colligerem: συνεῖδον τὰ — εἰς αὐτὸ εἰρημένα — συνα- 
γαγεῖν. Scribe, mihi visum est, ea quae in iléud dicta suns 
colligere. Tertia persona aoristi Concil sexto Oec. IIL 1045. 
Α. ὅτε μᾶλλον συνεῖδε. Versio impressa, quia magis praevidit. 
Emenda, magis placitum esse eibi [sc. dixit]. Et Act. sec. 1064. 
D. συνεῖδεν [ἡ ὑμετέρα εὐσέβεια), visum est vestrae pietati: ver- 
sio vulgaris, providit: ut in Action. xv. 13793. D. συνεῖδεν, prat- 
vidit, Pluralis usurpatus in Codice Iustinian. lib. [. tit, 1v. De 
Cforo clerici et episcopi accusati Il. 29. 19. καὶ τοῦτο νομοϑεσίᾳ 





IN LEONIS DIACONI LIB. VII. 460 


stapadoO vas συνείδομεν. Ant. Augustinus, eaque ex Jege praestari 
voluimus, Malim, censuimus. Concil. Oecum. sext. IIT. 1334. A. 
xal συναναϑεματισϑῆναι συνείδομεν καὶ "“Ονώριον. Interpres vul- 
gatus, praevidimus: verte ut proxime supra. ltem lustinian, 
Imp. Edicto adversus tria capita 304. C. συνείδομεν xol κεφαλαιὰ. 
ὑποτάξαι. Versio a Ducangio emendata, perspeximus et capitula 
eupponere. Redde, nobis etiam, visurs est, Constantinus Imp. 
eodem sensu Sacra ad Domnum Pont, M. 1045. Α. καὶ οὐ συνεί--: 
δομεν. Interpres: e£ non praevidimus. Concil. Oec. sext. III. 
1165. C. συνείδομεν τοῦτον ἐκ τοῦ ϑρόνου αὐτοῦ ἐγερϑῆναι. Ubi 
versio et hic habet praevidimus, et inferius sexies 1848. E. 1350. D. 
1359. A. E. 1353. C. E. In Concil, autem Oec. septimolV. 140. συνεί- 
δομεν versum est consideravimus; et 149. D. vel peius, conspexi- 
zus, |n Epistola denique Germani Patriarchae ad Thomam Clau- 
diopolitan. ibid. 945. E. λεπτομερῶς τὰ περὶ τούτου συνείδομεν δι- D 
εξελϑεῖν" subtiliter illa, quae de hoc sunt, consideramus aggredi, 
emenda: Quae ad hoc negotium spectant, ea minutatim persequi 
nobis placuit, "Tertia pers. pluralis in Vita ms. Dorothei abbatis: 
συνεῖδον of ἅγιοι γέροντες, ποιῆσαι αὐτὸν ἐκεῖσε νοσοκομεῖον. Zvvl- 
δῃ subiunctivo Constant. Porphyrogenn. Caerimon. II. 405. C. ne- 
que illud a Beiskio ad verbum expressum. Superest, ut exemplum 
subiungam participii aoristi cum activi tum passivi. Áctivi in Ge- 
lasii Cyzic. Histor. Conc. Nic. 965. À. ἐνταῦϑα καταπαύσω τὸν 


“λόγον, τὰ λοιπὰ — ἐν τρίτῳ κατατάξαι συνιδοὸν συντάγματι, cum 


reliqua ---- in tertio commentario conscribere statuerim. — Versio 
Harduini, relaturum me reputans. Aoristi pass. exemplum Conc. 
Oec. sexto, tum singulari, IIL. 1169. C. τὸ συνεωραϑὲν παρὰ τῆς 
ἁγίας συνόδου" tum pluraliter, ibid. 1398. D. κατὰ vd συνεωρα- 


᾿ ϑέντα παρὰ τῆς ἁγίας — συνόδου. Versio vulgata, secundum 


ea quae considerata sunt, Emenda, quae placita eunt. Neque 
iamen ignoravit Leo, a bonis scriptoribus hoc sensu verbum γι- 
γνώσκω usurpari: nam habet ἔγνω 5. C. 9. B. 11. Α. 23. D. 37. 
Α. 88. D. 44. Α. 63. B. 74. D. 77. B. 


lbid. lin. 93. τοὺς πελάτας ἀμύφεσθαι. ΠΙελάτης apud Leo. 


nem videtur esse aggressor: ut infra 86. B. τοὺς πελάτας ἐκείνους p. 985 


συνειληφύότων" ubi Ducangius, qui exscripsit locum Glossar, 
1142. F. legi vult ἐπελάτας. Et certe paulo ante 86. 'À. dicuntur, 
ix τοῦ ἀφανοῦς ἐπελάσαντες. Fortasse quoque Leo πελάτης et 
στρατιώτης synonyma credidit, ex male intellecta glossa vel Sui- 
dae III. 72. A. vel alia eiusmodi. 


Pag. 117. 4n. 11. μὴ μιᾶναι τὴν γῆν x. v. À.) Detorta 
phrasis ex Agathia 13. B. 


Pag. 119. in. 10. τόν τε φύντα xol τὸν ὁμαίμονα) Mani- 
festo errore Leo tum hic tum 99. B. confundit φύσαντα et φυντα, 





410 C. B. HASII NOTAE 


quorum hoc filium significare, non patrem, vel pueris notum 
est. Euripides Heraclidis 326: 
ἐξ ἐσθλῶν δὲ ve, 
Οὐδὲν κακίων τυγχάνεις γεγὼς πατρός. 
Addam ex scriptoribus prosaicis auctoritatem Heliodori Theag. 
177. B. πρὸς τοὺς φύντας" et Plutarchi Compárat. Agidis, Cleom. 
et Gracch. 796. A. De audiend. poét. 36. E. (quod est nobile frag- 
B mentum Cresphontis Euripidei ed. Barnes. Il. 436.) De consolat. 
ad Apoll, 111. B. Ideo autem magis miror, in hoc verbo errasse 
Leonem, quod et ipse 69. C. recte adhibuerit, ἐξ ἀσήμων plv 
gVc* et Ágathias, quem imitari conatur, φύντα pro natum usur- 
pet 65. D. φύσαντα pro parente 147. C. 
Jbid. (in. 15. τοῖς κειμένοις) Nimirum vita functis, τοῖς 
Φατοιχομένοις " ex Agathia 88. B. 
Pag. 190. Jin. 13. ᾿ἀνδράλεστος ἦν ὁ ΤΠΙατρίκιος] ᾿4δραλε- 
στος apud Scylitzam ms. et Cedren. II. 670. A. 
Jbid. lin. 15. ἀπροφασίστως) Verti subito: accuratius fuis- 
set, nula causa apparente. Mabent ἀπροφάσιστος et adverb. 
- ἀπροφασίστως passim varias maximeque diversas significationes: 
quae cum vix a quoquam adhuc (opinor) explicatae sint, dispo- 
nam hic aliquot singularum exempla, quemadmodum aliam ex 
alia natam arbitror: 1.) ᾿ἀπροφάσιστος, quod fit sine causa, cu- 
ius πρόφασις, hoc est causa, vel non apparet, vel nulla est. 3. 
Gregor. Nyss. [n Ecclesiast. I. 409. À. ὁ ἀπροφάσιστος γέλως, ὁ 
C dvtv αἰτίας ϑρῆνος. Heliodorus Theagen. et Cbar. 144. B. fv- 
ϑιόν τι καὶ ἀπροφάσιστον ἐπιστένων, sine ulla causa ingemi- 
&cens. 179. Α. ἀπροφάσιστον ἀγρυπνίαν, insomnia sine causa 
apparente. lpse Leo noster 76. B. τὴν ἀπροφάσιστον καὶ ἀλλό- 
xorov Ῥωμαίων φνγὴν, insolentem et sine, causa factam fu 
gam:. verli ibi minus accurete. Item apud Heliodor. 969. B. 
ἀπροφάσιστοι αἰτίαι sunt accusationes sine causa, id est iniustat, 
ut 304. C. ἀπροφάσιστος πόλεμος, et apud S. Basil. Epist. rxxx- 
ll. 900. B. ἀπροφάσιστον μῖσος, odium non tam inexcusabile, 
quemadmodum Montacutius interpretatus est, quam znmiustum 
sive nulla de causa susceptum, Sic enim imelius exponit Leuven- 
klaius illa S. Greg. Nyss. Epist. ad Flavian, 1I. 1077. Α. τὸ ἄδι- 
κόν τε ^el ἀπροφάσιστον καθ᾽ ἡμῶν μῖσος. Adverbium simil 
sensu Heliodorus 816. C. de cnbicularia, ἀπροφασίστως, 5m 
causa, introvocata. 92.) '4moopaoisrog, quod fit sine causalione, 
hoc est, sine tergiversatione, promé£e, alacriter. S. Bosil. De 
baptism. I. 646. A. ἀπροφασίστῳ, ταχντάτῃ τὸ xol μετεωρίστῳ 
Ὁ ὑπακοῇ. Unde Simeon Metaphrastes Vita S. Chrysost. 397. 37. 
. ὑπακοὴν ἀπροφάσιστον, et Palladius Vita eiusdem 86, C. προ 
φάσιστον ἀκοὴν, promtam. auditionem: non, aures omisso omni 
praetextu, accommodatae, ut vertit Bigotius. Possis etiam (op!- 
nor) huc referre locum Philonis De legat. ad Caium 796. B. ubi 








IN LEONIS DIACONI LIB. VII. 471 


Petronius dicitur ἄμητον τὸν ἀπροφάσιστον οὐκ sig paxody ἐνδε- 
ξάμενος τῇ κεφαλῇ, fore, ut sine excusatione caput illi ferro de- 
- metatur. ltem Plutarchus De adul. et amici discr. 62. C. πρό. 
ϑυμος ἐν πᾶσι καὶ ἀπροφάσιστος, alacer —— absque ulla recusa. 
lione: et 64. E. ἐν ταῖς ὑπὸ μάλης πράξεσιν ἀπροφάσιστος, Unpi- 
ger ad. clandestina εἰ foeda, Eadem significatione habet adver- 
bium S. Basilius In mart, Iulittam I. 870. B. ἀπροφασίστως τῆς 
εὐσεβείας ἀντέχεσθαι, citra praetextum omnem, id est, alacriter, 
Et Isidorus Pelusiota V. Epist prx. p. 147. C. Philo De Abrah. 
298. D. De fortitud. 271. F. et (qui Philonis verba iterat) S. Cle- 
mens Alexandr. Stromat. 396. A. 8.) Significatione cognata cum 
proxime superiore interdum verti potest celer, subitus. Huc, opi- 
nor, pertinent Plutarchus Marcello 304. C. φυγὴν ἀπροφάσιστον 
φυγεῖν" foede fugere, vertit Xylander: malim subito, vel effuse. 
Nicolaus Cabasilas Liturgiae exposit, 84. A. ὁ ἄρτος οὗτος ἐπείγε- 
ται ἀπροφασίστως μεταβληϑῆναι εἰς τὸν ἀληϑινὸν ἄρτον, τὸν 
, ἐσταυρωμένον, eubito mutari festinat, ltem fortasse Heliodorus 
96. C. ubi Cnemon in hospitio admirabiliter ex improviso acce- 
ptus interrogat, num in domicilia Jovis Hospitalis venerit: οὕτως 
᾿ἀπροφάσιστος ἡ ϑεραπεία, tam celere esse ministerium. Nisi 
lamen mavis vertere promíum, paratum. Apud M. Antonin. au- 
tem De seipso 11. À. χρηστικὸν ἀτύφως ἅμα καὶ ἀπροφασίστως, 
vereor ut Schultzius recte verterit eine praetextu: nam est ex 
mente Stoicorum intelligendum, simpliciter, sine exornatione. 


P. 986 


Qua de re pluribus agam in dictionario philosophiae Aristotelicae - 


iam affectio, quo vocabula conabor complecti quibus Peripatetici 
eorumque successores, qui quidem Graece scripserunt, omnes, 
cum edit tum inediti, sensu a significatione vulgari abeunte 


usi sint, Cuiusmodi dictionario, seque ac glossario vocum aB 


scholiastis Graecis peculiari sensu usurpatarum, de quo supra 
dixi 187. C. sd hanc diem egere litteras nostras arbitror. 

Pag. 191. Jin. δ. μὴ περαιτέρω τοῦ ψαλμοῦ χωρεῖν  [πᾶϑ 
hauserunt Scylitzes et Cedrenus If. 670. B. 

Pag. 199. lin. 9. τὸ τῶν Τυράννων κάστρον ] Tyropoeum 
vocatur ἃ Cedreno, tum loco quem attuli in margine, tum IL. 
699. B. 

Ibid. lin. 93. "Aor; τοῦ αὐτοκράτορος “«Πέοντος De Inc cla- 
de Bomanorum, quae accidit a. 917, Leonisque Phocae rebel- 
lione, vide Cedr. If. 613. B. et Pagi ad Baron. III. 811. C. 

Pag. 194. lin. 29. ᾿Αλλὰ ταῦτα μὲν οὕτως. Φωκᾷ 01] Iam 
in ora suspicatus sum scribendum ᾿Δλλὰ τότε μὲν DoxG* est enim 
id τότε verbum soleune Leoni, a digressiome ad rem redeunti. 
Quen usum, ut multa, ab Ágothia mutuatus est 69. À. ^41 o9- 
τος μὲν — τότε δὲ καὶ iv τῇ μεγάλῃ ᾿Αλεξανδρείᾳ " item 56. B. 73. 
B. 80. D. 97. D. 145. D. 

Pag. 195. lin. 8. τὰ περιστοιχήσαντα τοῦτον δεινὰ} Sic 


472 C. B. HASII NOTAE 


Codex, cuius scripturam servavi. Proclive fuisset scribere περι- 
στοιχίσαντα᾽ quo verbo περιστοιχίξω nihil frequentius de "malis, 
undique aliquem cingentibus. Vide quoque 7. D. Nihilominus 
C verbum περιστοιχέω, quod hic Leo usurpavit, exulans illud qui- 
dem e Lexicis omninoque rarissimum, offendi: bis: perfecto apud 
Simeon. Metaphrast. Vita S. Iohannis 49. B. πλήϑει περιεστου- 
χῆσϑαε χρεῶν aoristo in S. loann. Chrysost. Exposit. in Psalm. 
oxxxvir. IL. 844. 19. περιεστοιχήϑην ὑπὸ τῶν δεινῶν quapro- 
pter scripturam Codicis immutare non, sum ausus. Α118 forma 
στεριστοιχείομαι corrupta apud Timotheum De prophet. Simeon, 
846. E. τὴν. παρϑένον ἀπείρῳ καὶ ϑεϊκῷ φωτὶ περιστοιχειωϑεῖσαν. 
Περιστιχίζομαι legebatur olim Aristaen. Epist. rx. 88. B. περιε- 
στιχίξετο κύχλω" ubi Dorvillius et Abresch. 21. Δ. recte corri- 
gunt περιεστοιχίζετο, probante quoque Wyttenbachio viro cele- 
berr. Epist. crit. ad Ruhnk. edit. Schaef. 966. C. ; 
Jbid. lin. 91. τῶν φιλτάτων] Td φίλτατα sunt Jiberi, ut in 
nota locutione κυβεύεεν περὶ φιλτάτοις, Wernsdorf. ad Himer. 
874. C. Vid. quoque supra 8. C. Item Valckenar. ad Phoeniss. 
193. 1692. et virum in litteris Graecis principem August. Bockh 
. DIn Plat. Minoém 193. B. Heddidi, carorum suorum, exemplo 
Lactantii De vero cultu 846. 93. se caros suos Deo relinquere. 
Alii verterunt carissima pignora, ut Henr. Valesius ad Euseb. 
Hist. Eccl. 355. D. Vulcanius, quae Aabebat carissima, ad 
Agath. 137. A. -Eodem sensu τὰ τιμιώτατα videtur dici apud By- 
zantinos. Cedrenus II. 689. A. 
^. JPag. 196. lin. 17. ἐς δαστώνην xal πότους, παρὼ τὸ εἰκὸς, 
ἀποκλίναντος] Agathias 19. C. Confer praeterea Leonem 4. D. 
ες Pag. 197. lin. 18. προχείρως τοῖς χρήζουσιν ἐπιδαψιλεύων 
τὸν ἔλεον] Versus Phocyl. Poém. admonit, 21: 
Πληρώσας σέο χεῖρ᾽ ἔλεον χρήζοντι παράσχου. ἡ 
De verbo ἐπιδαψιλεύω nota copiosa Hemasterhusii ad Lucian. Ϊ. 
452. Medium habet Leo 75. À. 

Jbid. lin. 18. ὁπόση παρὰ τὸς μάχας] Addit Cedrenus ea- 
dem narrans II. 671. C. Ioannem praefecisse copiis duces, ἐπὶ 
συνέσει καὶ ἐμπειρίᾳ στρατηγημάτων βεβοημένους. Sic enim le- 
gendum fide Codd. non στρατευμάτων. | 





IN LIBRUM VIII. 


P. 297 Pag. 198. lin. 1. Τῆς τὸ χειμερινῆς xarggslag] Satis haud 
liquet de constituendo anno expeditionis Tzimiscianae contra Rus- 
$05. In pactis perscriptis apud Nestor. V. 179. A. legitur annus 
mundi 6497, hoc est Chr. 971, ad quem item expeditionem re- 
ferunt Le Beau Hist, du Jas - .Emp. XVI. 179. A. Engel Ge- 











IN LEONIS DIACONI LIB. VIII. 478 


schichte des Ungrischen Heichs Y. 865. B. Baronius Annal, Ec- 
cles. XVI. 210. C. secuti, opinor, Cedrenum, qui innuere id 
videtur II. 671. C. Contra si verum est quod ait Leo 78. A. 
Tzimiscem altero principatus anno, mense Novembri, Theodo- 
ram duxisse (Leo 78. A.), cum coronatus sit a. 969, d. xxv. De- 
cembris, ipsis Christi natalibus (supra 926. C.), matrimonium 
contrahere debuit a. 971. vergente, ab urbe proficisci ante Pa- 
scha anni sequentis 979. (Leo 80. C.), Praesthlabam expugnare 
feria quinta maxima, hoc est d. xim: Aprilis eiusdem anni (LeoB 
83. A.), Pascha ibi celebrare (Leo 85. À.), postridie inde. move- 
re (Cedren. II. 674. B), primum praelium ante Dorystolum face- 
re die S. Georgii (Cedr. 675. D.), hoc est ἃ. xxr. April, debel- 
lare ibi d. Iulii xxiv. (Leo 94. B. Le Beau die xxv. ait, ZZst. 
xvi. 198. B.). Continuo post de compositione actum est, paxque 
ante finem Iulii facta: ut 1460 1s mensis, sive ad a. 971. sive ad a. 
972. eum referas, conditionibus perscriptis pacis apud Nestor, Án- 
nal. V.72. À. recte praefixus sit. Uteunquetotum bellum Russicum 
quatuor circiter mensium spatio confectum videtur: ac miror Pa- 
gium, initia belli δὰ a. 971. (Critic. IV. 98. A.), finem ad a. 973. 
(IV. 32. A.) referentem. Rebellio Leonis Curopalatae πὶ urbe (Leo 
89. D.) pertinere videtur ad Maium vel Iunium eiusdem anni, quo 
Russi debellati sunt, 

Pag. 199. Jin. 1. ἐκ βάϑρων τοῦτον οἰκοδομεῖν] Vide Aga- 
thiam 152. B. de Iustiniano, S. Sophiam a plebe i succensam de- 
dificante. 

Ibid. lin. 9. τῶν γείσων αὐτὸς σχηματίσας. τὸν περίμετρον]Ο 
Τὰ γεῖσα simpliciter muri: ut idem (opinor) supra 6. Α. et 15. 
C. Proprie suggrundia significat: apud. Agathiam 21. ἢ. ante- 
pagmentum: sed Leonem non dubito suo more vocum proprias 
significationes miscuisse, Vide de hoc vocabulo erudite a, Schnei- 
dero disputata Lexic. 954. C. item Salmas, Ad Hist. August. 405. 
C. et Hugon. Grot. Annotat. in libros Evangel. 507. B. De tem. 
plo Servatoris in Chalce copiose ÀAnonymus De antiq. Constanti- 
nop. apud Banduri I. 10. D. ubi narratur, Imp. eo detulisse ἀπὸ 
τοὔιταξειδίου,. ex bellica expeditione (vide supra 218. B.), Bery- 
tensem Servatoris crucifixi i imaginem. 

Ibid. ün. 6. ἄγγελόν ve αὐτῷ δοθῆναι ἐξαιτησάμενος, σρ0- 
σορευόμενον τοῦ στρατοῦ] Sic Mauricius Imp. m expeditionem 
profecturus, more antiquo vel incubavit (ut dicebant veteres) 
numini. Theophylactus Simocattia Histor. 140. D. τυχεῖν δὲ γλι- 
χόμενος καὶ ϑείας τινὸς ἐποπτίας συστρατευσαμένης αὐτῷ [l. ov. 
στρατευσομένης αὑτῷ], ἐπὶ τὸ μέγα τῆς ϑρησκείας κατεπαννυχίξετο!ν 
τέμενος — καὶ τῆς ϑεανδρικῆς μετελάγχανε πανδαισίων []. παν-- 
δαισίας]. Προπορεύρμαι est ex Agathia 93. C. 1926. D. 

Pag. 130. Jin. 4. ὃν καὶ Γάγγην κικλήσκειν εἰώϑασι) Ex 
vulgata tunc opinione, Alcimus Avitus De initio mundi 290, 





474 Ἂς GC B. HASII NOTAE 
Quartus Phison erit ; quem possidet India Gangem: 


Motus odorifero quoties qui vertice crevit, 

. Deciduas pulchro quas spargunt flumina. luco 

Praelambene furatur opes, et gurgite nostrum 

Ducit in exilium. 

Jóid. lin. 7. τοῦ Βυζαντίου éxdoac) Cedren, II. 671. D. 
συνταξάμενος τοῖς πολίταις, quod vertit Xylander, relictzs ad ci- 
ves mandatis. Sed συντάσσεσϑαι est valedicere, ut exemplis de- 
monstraverunt Ducangius Glossar. 11. 1487. D. multique alii. 

Jbjid. lin. 16.  »ÀtiGovoag] Vide loca collecta a Ducangio No- 

tis ad Ann. Comn. 300. p. 

P. 238 Pag. 181. Jin. 5. ὡς ἔχομεν τάχους ivoxevacdpsvor] Quae 
de usu verbi ἐνσκενάζομαι (activum ἐνσκευαξω latius patet) pas- 
sim apud bonos potissimum scriptores observavi, paulo dilucidius 
hic explanabo: 1.) Primiaria haud dubie vis est, σκευὴν, h.e 
ornatum, aut vestitum, scenicum praesertim. aut insolentem, 
aseumo aut, induo. Plato Criton. I. 53. D. σκευήν τέ τινα περυϑέ: 
μενος, ἢ ἢ διφϑέραν λαβῶν, ἢ ἄλλα, οἷα δὴ εἰώθασιν ἐνσκευάζε- 
σϑαι of ἀποδιδράσκοντες. Quo sensu tum ab aliis adhibitum vi- 
deo, velut ab Artemidoro Onirocr. 84. C. βαρβαρικὴν δὲ ἐσθῆτα 
MM ἐνεσκευασμένην" a. Philone, De temulent. 187. E. De mer- 
cede meretricis non accipienda 668. C. Legat. ad Caium 678..C. 
tum in primis a Plutarcho Comparat. Sertorii et Eumenis 569. D. 
τοῖς δὲ τῶν βαρβάρων [ nempe ὅπλοις xal ἐσθῆσιν] ἐνεσχευασμέ- 
ψους et Othofie 1069. D. ἀναξυρῖσε καὶ χειρῖσιν ἐνεσκευασμένος. 
Ut fere velim apud eundem, Agide et Cleom. 822. C. μετὸ τῶν φί- 
λων ἐξεπήδησεν, ἐξεσκευασμένων ὁμοίως, legere ἐνεσκευασμένων. 

Β᾽ Ἐκσκευάζομαι enim cum apud Plutarchum omnino extra hunc lo 
cum non reperitur, tum apud reliquos certe non hac significatio 
ne. Notanda praeterea constructio ἐνσκευάζεσθαι εἴς τε, sumta 
veste se similem alicui reddere, δὲολ in jemanden  verkleidmn, 
apud Porphyr. De physica fabular, explicat. 117. A. ὁ μὲν [ege 
φάντης eic εἰκόνα τοῦ δημιουργοῦ ἐνσκευάζξεται. 9.) Ab hac pri- 
ma significatione fluxit altera, assumo, induo simpliciter, ut 
non necessario scenicum insolitumve sit quod induatur. Philo 
De somniis 872. Α. σωφροσύνην xal εὐσέβειαν καὶ τὰς ἄλλας ἐρε- 
τὰς ἐνεσκευασμένῳ. Plutarchus De orac. defect. 431. C. ψυχὴν 
ἐνεσκενασμένην ᾿σῶμα, animum. corpore amictum. S. Gregor. 
Nyse. Oratione in xr. Mart. Ill. 205. B. τὴν πανοπλίαν dyoxtve- 
ζόμενοι. 8.) Tertia significatio, adorno, molior, praesertim insi» 
diose, haud scio an a nullo magis frequentetur quam a Iosepho. 
Velut De bello Iud. 712. E. ἐκ διαβολῶν, ἃς of πονηροὶ τῶν κα- 
τὰ τὸ βασίλειον ἐνεσκευάσαντο. 751. C. διαβολὰς δὲ κατὰ τῶν 

C ἀδελφῶν ποικίλας ἐνσκευαξόμενος. 770. C. τηλικοῦτον μῦσος ἐν- 
σκευαζόμενον. Vide quoque 771. E. et 810. E. Quibus in locis 
omnibus significat idem quod δκευωρῶ, quod legitur Antiquit. 





IN LEONIS DIACONI LIE. VIII. 415 


574. B. De bello Iud. 767. et 771. F. Est ubi reddas, fingo cri 
mina, ut De bello Iud. 750. C. ἄλλα τὸ πολλὰ πρὸς τὸ πιϑανὸν 
ἐνσκευαζόμεναι. 4.) Ex hec significatione, adorno, manavit alia, 
paro me ad agendum, accingor. Sic interpretandum apud Leo- 
nem tum hoc loco, tum 99. B. et 106. B. In Longo quoque Pa- 
storol 189. C. ξωϑεν οὖν ἐνσκευασάμενοι, lungermannus recte 
vertit, primo diluculo accincti: ei apud Methodium Conv. de- 
cem, virg. 204. B. καρτερῶς ἐνσκευάσασϑε πρὸς τὴν μάχην, Leo 
Alletius, viriliter — ad pugnam accingamini. Active usurpat 
Leo 100. C. δῶρα ἐνσχευασάμενος, ubi sonare videtur convaso, "ἢ 
ut Terentiano verbo utar, hoc est, znter sarcinas aufero , tollo. 
Mire apud Plutarchum in Sylla 468. B. pro διασχευάξω adhiberi, 
significareque interpono , retracto, Τυραννίωνα τὸν γραμματικὸν 
ἐνσκευάσασϑαι τὰ πολλὰ (si modo loéus est sanus), iam animad. Ὁ 
vertit summus vir Coraius ad Vitas parallel, 1II. 158. 

Jbid. lin. 99. ταῖς μάχαις ἀναστραφεὶς) Legendum propo- 
sui in ora ἀνατραφείς" confer 27. B. 
| Pag. 132. lin. 19. ὅτι Ῥωμαῖοί ἐστε) "Ava. δὴ Ῥωμαῖοί ys 

ὄντες scripserat Agathias 161. A. 

Jbid. lin. 16. προπορευομένην] Haec usque ad vb. ὑπόνοιαν 
Combefisius vertit ap. Pag. IV. 28. 

Jbid. lin. 40. ἱππεῖς- δὲ μύριοε καὶ τρισχίλιοι] Cedren. Il. 
672. Α. ἱππεῖς δὲ εἰς τετρακισχιλίους" neque in hoc quidem va- 
Yiant Codices. Combefisii prava versio vocum praecedentium: 
decem millia supra quingentos, in Schloezeri Nestorem FHuseische 
"fnnalen in ihrer. Grundsprache V. 155. B. se transfudit, ubi 
tota Leonis de bello Hussico narratio ex Criticis Pagi P 151— 
177. repetitur. Apud Cedren. paulo post, ll. 672. B. lin. 4. 
ἐνέλαβε, 1. ἐνέβαλε. 

Jbid. (in. 91. μετὰ τοῦ j ϑητικοῦ Vox ϑητικὸν ex Agathia 
130. D. 

lbid. lin. 24. Ἐπεὶ δὲ τοὺς ἐπισφαλεῖς — τόπους διώδευε) 
Imitatur Leo toto hoc capite Agathiae narrationem 124. C. D. de 
Romanis montem regioni Misunianorum obiectum nemine obsi- 
stente superantibus. 

Pag. 133. lin. 1. ἐπί τινος ἐχυροῦ γηλόφου 1. Credendum, P. 239 
Tzimiscem Ádrianopoli profectum per Haemum in Panysi con- 
vallem se demisisse, ubi erat civitas Probati, cuius frequens men- 
tio in Vità ms. (opinor) S. Evaresti, circa a. 844. cum legatis 
Theodorae Augustae eas ipsas partes lustrantis. De quo inter alia 
baec in Cod. Reg. saec. X: xal ὡς πρὸς τε πολίχνιον Θρακικὸν Ilgo- 
βάτου λεγόμενον παρεγένοντο τοὺς πόνους διαναπαύσοντες, πυν- 
ϑάνεταί τινας ὁ Εὐάρεστος ἄνδρας εὐλαβείᾳ συξώντας, καὶ τὸν ἐρη- 
μικὸν βίον ἀσπαζομένους, ἐν τοῖς πλησιάζουσε χώροις ὑπάρχειν 
ἐν τύπῳ λεγομένῳ Σχοπέλῳ. , Quae ideo hic pono, quod Le Quien 
Orient. Christ. 1. 1186. É. praeter unam episcopi subscriptionem 


476 . . C. B. HASII NOTAE 


nullam huius civitatis occurrere mentionem putat. De Scopelo 
idem ibid. 1185. D. 

Jbid. lin. 8. συνεπηχούντοων τοῖς τυμπάνοις τῶν ἐκεῖσε ὀρέων) 
Velut Turcis Cantacozeno Imp. auxiliantibus, apud Nicephor, Gre. 
gor. Histor. IL. 457. A. Ἐπεὶ. δὲ καὶ τοῖς τῶν σαλπίγγων τε καὶ 
τῶν τυμπάνων κρύτοις συνανεκέρνατο καὶ ἡ τοῖς βαρβάροις — ἥλι- 
sid Tig κλαγγὴ, *. τ. 4. Expressit Leo hic quoque Agathiam 1092. B. 
B Pag. 134. Un. 23. μετὰ τὸν μυστικὸν Osizvyov] Formam 

masculinam ὁ δεῖπνος habent Suida I. 634. B. et Theophylact. 
CPtanus De sancta Cruce 404, B. C. Totus hic Leonis locus esta 
Ducangio exscriptus Glossar. 1145. C. 

Pag. 135. lin. 8. Ῥῶς δὲ καὶ αὐτοὶ .. . κατὰ τὸ ἐνὸν ἡμύ- 
vovro] Praeivit Agathias 79, Α. 

lbid. lin. 4. Σφέγκελος δὲ ἦν οὗτος] Σφάγελλος apud Cedr. 
in ed. IL. 679. D. 676. D. Σφάγγελος in Codd. (quos quidem vidi) 
et in Scyliiz. ms. In tota hac narratione de praelio ante Praesthla- 
. bam multo amplior est Cedr. quam Leo, ut inde potissimum vi- 
deas, ex aliis quoque fontibus, non ex Leone solo, Scylitzem 
(quem Cedrenus exscripsit) hausisse. 

Jbid. lin. 19. ἐπιχνοάζων τὴν γένυν] Primo in versione La- 
tina corrige operarum mendum J/Aeodorus, pro Theodosius. 
Deinde nota, insolenter dici ἐπιχνοάξω pro ἐπιχνοάω, et paulo 

Cinferius D. lin. 6. σφαιρέξεσθαι eo sensu, ut sit devolvo. — Vocis 
Homericae ἐπιστροφάδην D. lin. 19. (ex Iliade K. 483.) varios ex- 
plicatus vide apud Eustath. 819. 68. eorumque ultimum iam ia 
Apollonii Lexico relatum 350. A. "Exorg.] μετ᾽ ἐπιστροφῆς τοῦ 
σώματος" et expressum a Raymundo Cunichio in versione metrica 

. Iliad, 232. C: 

eccesso st n ecco n n n. partem 

Et nunc se in dextram vertens , nunc ille sinistram. 
Utuntur praeterea Hom. Odyss. X. 308. 2. 183. auctor Hymni 
in Mercur. 910. Philo De vita Mos. II. 177. 921. edit. Mangey. 
(ubi non male redditur, in orbem undique.) De Abrah. 298. G. 
De special. legg. 616. À. denique Leo 13. C. et 47. D. ltem sub- 
stantivum ἐπιστροφὴ, unde ἐπισετροφάδην a plerisque grammaticis 
derivatur, habet significationes peculiares, quarum aliquot hic 
notabo, Primam, ἐπιστροφὴν apud oratores sonare robur dictio- 
nie et gravitatem, τῇ ἁβρότητι oppositam, ex Philostr. Vit, So- 

Dphist. 519. iam explanavit vir eruditissimus Theoph. Ernesti tech- 
nol rhetor. Gr, 197. C. Alio sensu sumendum in loco Aristid. 
Arte orator. II. 475. C. σαφήνεια καὶ καϑαρότης γίνεται οὕτως, 
ὅταν τις ἐπιστροφαῖς χρῆται. —Veriit Normannus, concinnis ἐπ 
clausula periodi repetitionibus: malim, reversionibue, sive ad 
exiremum conversionibus : sic enim vocant rhetores Latini figuram 
verborum, qua ad postremum verbum identidem revertimur: 
Poenos pop. Homanus iustitia vicit, armis vicit, liberalitate v- 





 -— -—- Badii — 3 OC-—— σ᾽ 





id 


IN LEONIS DIACONI LIB. VIIL — 477 


cit: vide Cicer. De orat. III. 54. quae eadem figura ab Aquila Ro- 
mano De figur. sent. ed. Ruhnk. 178. À. ἀντιστροφὴ vocatur, 

Rutilio Lupo De figuris 30. Α. ἐπιφορά. Vide Ernesti Lex. techn. 
Latin. 97. B. Ita non audiendus Cannartus Compendio rhetor. 


6. À. ubi ait: "Emwrgogr est, cum similis dictionum sonus sae- 


pius in eosdem finies extremos converiüitur : uo pertinent ὁμοιό-- 
πτῶτον, ὁμοιοτέλευτον, συμπλοκὴ, ἀντιστροφή, εἰ ἐπιμονή. Nam 
ἀντιστροφὴν et ἐπιστροφὴν synonyma esse in confesso est: ἐπι- 
μονὴ, quam commorationem in una re vocat Cic. De orat. III. 
59. ab ἐπιστροφῇ prorsus aliena est: neque magis reliquae tres 
figurae ἃ rhetore omnino ullo ad genus ἐπιστροφῆς referuntur. 


Tralatione porro apud Patres ex usu hellenistico (vid. Schleusner. P. 240 


Lex. in Nov. Test. I. 881. 4.) ἐπιστροφὴ poenitentiam denotat, 
significatione neque a Ducangio memorata, neque a Suicero Thes. . 
Eccles. Latini praecipitato imperio eadem figura conyersionens 
vocant Avitus de laude virgin. 149: 


ect t t t tmt conversio fratrum, 
Exemplo debenda pio, te respicit, auctor; 


Unde ea vox in linguas nationum Latinarum, quae hodie in Eu- 
ropa supersunt, permanavit, Est igitur ἐπιστρ. apud scriptores 
ecclesiasticos fere idem quod μετάνοια et μεταμέλεια. S. Grego- 
rius Nyss. De poenitent. IlI. 167. D. τὸν Ἰωάννην, μετανοίας κή"» 
ρυκα, μεταμελείας εἰσηγητὴν, καὶ πάντας --- προφήτας, ἐπιστρο- 
φῆς διδασκάλους. Τ]ιπια versa a Francisco Zino: qui docerent 
homines, ut ad meliorem frugem sese. converterent. Reperitur 
ibidem 173. B. ὁ τῆς ἐπιστροφῆς δεόμενος" apudque S. loann. 


Chrysost. Orat. tertia statuar. VI. 480. 16. 486. 4. Item explica- B 


tur per μετάνοια apud Eusebium Caten. in Psalim. I. 116. B. ali- 
bique locis innumeris, In Heronis Belopoeic. 127. C τὴν émi- 
στροφὴν καὶ τάσιν τῶν νεύρων" et ibid. C. ἡ ἐπιστροφὴ τὴς ἐπιξυγί- 
δος, in tanta argumenti difficultate (agitur de gastrapheta) tamque 
corrupto textu, quid sit difficilius intelligitur. Editio Hegia se- 
mel intorszo exponit, iterum conversio. Malim /lexionem, vel 
reflexsum , quo sensu saepius reperitur apud geometras et mathe- 
maticos. Velut in una Geographia Plolemaei 54. C. 63. B. 81. 
A. 107. À. 118. B. 122. B. 193. A. 138. A. B. 148. A. 152. A. 
177. C. 183. B. 184. A. 

Pag. 136. Jin. 16. Βορὴν] Sic Leo hic et 98. B. Βορίσην 
Scylitz. ms. et Cedr. II. 646. C. 666. B. 673. C. 682. D. 683. A. 

lbid. lin. 91. Ῥωμαῖοι δὲ, ἅπαξ] E sequentibus quaedam 
Scylitzes verbotenus sumsit, plura expressit diversis verbis: quae 
omnia in rem suam convertit Cedrenus II. 873. A. sqq. 


Pag. 197. lin. 4. ἄνδρας ἀνεῖλον νεανικοὺς} Νεανικὸς apud C 


Leonem esl fortis, strenuus , acer, 7. B. C. 10. C. D. 12. B. 23. 
. 61. C. 69. B. δά. A, 71. D. 84. D. 89. C. [ubi verti, audacia 


e 


478 C. B. HASII NOTAE 


iuvenili] 92. B. Sic Nicephor. Tactic. 161. B. σὺν ἱππασίᾳ yteyi- 
«yj, equis acriter citatis. Quare phrasim 67. A. ἕπκιπτον of νεα- 
Ψψικώτεροι, Scylitzes Cedrenusq. II. 668. A. mutuati expresserunt, 
σίπτουσιν ob ἀλκιμώτεροι. Νεανιπὸν 84. A. est fortiter s. animose 
factum , ut apud. Cedr. II. 647. B. 

Ibid. lin. 14. ἀμύνεσϑαι τοῖς ἐπιοῦσι) Agathias 90. A. ἀμύ- 
Ψψεσϑαι ἤν τις ἐπίοι" item 49. D 

7ρέώ, lin. 18. ἔργου εἴχετο]  Agathias 45. C. 

Pag. 138. Jin. 6. τὴν ϑείαν ἀνάστασιν τοῦ Σωτῆρος] Inde 
emendandus, opinor, Cedr. II. 674. B. τὴν τῆς ἁγίας "Avacraclag 
τελέσας ἑορτήν. Codd. quoque cum ipsius GCedreni tum Scylitzae 
habent τῆς ey. ἀναστάσεως. Vide tamen annotatt, X ylandri ad 
h. L 96. A. et notas poster. Goari 54. B. 

D Jbid. lin. 21. ὁπηνίκα τὸ evevomoóv. σημεῖον κατηστερισμέ- 
vov ἐν οὐρανῷ ϑεασάμενος) Haec a verbis πανσερατεὶ τὴν, usque 
ad, ὁρμῶντας κατεπολέμησε, Bandurius edidit Imper. Orient. IL 
465. C. ubi multa de orthographia noininis Dorystoli. Verbum 
καταστερίζω eleganter usurpatum a Leone C. lin, 5. distinguendum 
est a καταστηρίξω, in glossis Lexicographorum parum lucide (opi- 
nor) exposito. Nam idem quod καταστήπτω esse partim volunt, 
irruo, devehor, Sed, ut primitivum στηρέξζω valet statuo, sta- 
ilio, ita καταστηρίξω potius firmo, figo, munio. Sic κατεστὴ- 
οἶἰχϑαι, firmatus esse, apud Iobum xx. 7. Eusebius Vita Const, 
423. B. de [abaro: ἄνω δὲ — στέφανος ἐκ λίϑων πολυτελῶν — 
κατεστήρικτο, corona — erat affixa. Vita S. Nili iunior. 7. ἃ 
εὐχαῖς κατεστήριξαν, precationibus munierunt. ltem S. Grego- 
rius Nyss. In Hexaém. I. 38. C. inter se opponit classes stellarum 
errantium, atque fixarum, τῶν πεπλανημένων xal τῶν κατεστη- 
ριγμένων ἀστέρων. Apud Tatianum Orat. contra Graec. 149. B. 
τίνος δὲ ἕνεκεν οὐχὶ καὶ τῶν τοῦ Διὸς ἀδελφῶν, οἷ διενείμαντο 
τὰς βασιλείας, γραμμάτων σχηματουργίᾳ κατεστηρίχϑησαν ; ubi in- 
terpres: Quareawn alii quoque fratres Jovis — nominum suorum 
étteris sideribus ascripti sunt? νοὶ legendum, κατηστερίσϑησαν 

P, 941 (καταστερισϑέντων Methodius Conviv. decem virg. 216. A. κατα- 
στερισϑῆναι ibid. 217. A.) vel vertendum sic: Jnearum figurationa 
in :caelo fixi sunt? Σχηματουργία enim vox, qua utitur hic Ta- 
tianus, omissa est in Lexicis: sed occurist praeter h. l. apud. 8, 
Epiphan. Advers. haeres. 460. C. — Verbuin σχηματουργεῖν, aeque 
e Lexicis exulans, habet Georgius Pisida Mundi opif. 39. C 


Καὶ σχηματουργεῖν οὐρανοὺς ἐκ κοπρίας" 
et poém, De Vanit. vitae v. 116. de homiue vana moliente: 
Καὶ πλοῦτον αὐτῷ μὴ παρόντα συλλέγει, 
Καὶ σχηματουργεῖ τὰς ἐνυπνους ἀξίας" 
ut igitur necesse non sit, in loco Tatiani σχηματουφγίᾳ mutare 15 
σχηματογραφίω, quae tamen est vox propria de figurationibus εἴ. 


* 


IN LEONIS DIACONI LIB. VIII. 419 


derum in astronomorum aut certe astrologorum formulis, Pau- 
lus Alexandr. In apotelesm. 42. À. δά. B. Proclus Paraphr. in 
Ptole. 202. A. Hephaestio Theban. Decret, err. stell. 21. B.B 
Proclus Sphaera 52. A. 

Jbid. lin. 94. Πλίσκουβαν] De Pliscuba s. Pliscoba , IIl 
exofe, vide Ducang. ad Alexiad. Ànn. Comn. 329. A. 


Pag. 139. Jin. 9. τῶν Σκυϑῶν ἀφηνιάσασαι] Verbum ἀφη- 
νιάξω Leo cum genitivo construit hic et paulo inferius D, lin. 5. 
item 48. C. Alii sine casu usurpant, ut Philo, qui admodum: 
eo delectatur, De muudi opif. 15. A. Allegor. legg. 41. B. 44. C. 
64. F. 74. À. 78. C. De sacrif. Abel. et Cain. 115: D. De agricult., 
149. F. 154. D. De temulent. 188. F. De Abrahamo 996. G. De mi- 
grat. Abrab. 311. C. De vita Mos. 477. G. 487. A. 525. À. De vi- 
ctimas offerent. 665. C. Quod omnis probus liber 674. E. 681. 
E. In Flacc. 748. B. 749. D. 767. B. S. Clemens Alexandr. Ad- 
monit. ad gent. 57. C. Stromatt. 383. A. 412. A. 471. B. 705. B. 
730. C. 747. A. Alii construunt cum dativo, αἱ Eusebius De- 
monstr, Evang. $35. D. alii cum praepositione παρὰ, sequente 
accusat, velut S. Clemens Alex. Paedogog. 115. Α. τοὺς παρὰ τὸν C 
νόμον ἀφηνιάζοντας. Apud S. Antioch. De superbia II. 1098. D. 
inveni cum accusalivo solo, absque praepositione, quod rarum 
est, ὅσοι δι᾽ ὑπερηφανίαν ἀφηνιάζουσι τὸν ἀδελφόν. Sunt tamen 
quoque exempla constructionis cum genitivo: Philo De sacrif. 
Abel. et Cain. 115. Ο. ἀφηνιάσαν, ὥσπερ βουκόλου, τοῦ νοῦ. De 
vita Mos. 5192. A. ἀρετῆς ἀφηνιάσαντας " multoque plura in verbo 
ἀφηνιάω, de quo dicam alio loco. 


lbid. lin. 9. πολλὰ γνωσιμαχήσας καὶ ἀνασκοπήσας] Opinor 
γνωσιμαχεῖν apud Leonem esse, consía versare: quo eodem sen- 
su sit 19. B. γνωματεύσας καὶ βουλευσάμενος" et 77. B. πολλὰ 
γνωματεύσας καὶ λογισάμενος. liem 11. B. γνωσιμαχήσαντι καὶ - 
βουλευσαμένω. Qua significatione apud veteres omnino non 
(quantum vidi) invenitur, apud recentiores admodum rero: S. 
Ephraem De compunct. 1I. 189. C. γνωσιμαχοῦντες οὖν εὗρον τὸν 
τρόπον. Auctor vitae 8. Nili iun. 99. C. ἐν τούτοις γνωσιμαχοῦν- 
τὸς τε καὶ πονηρευομένου, cum agistaret haec consilia eaque ma- Ὦ 
litiosa. De significationibus antiquis elegantibusque huius verbi 
vide Gregor. Corinth. De Dial. 539. A. ibique copiosas Bastii Schae- 
ferique viri immortalis notas. Substantivum inde derivatum inque 
Lexica nondum receptum γνωσιμαχία est apud Philon. De somn.. 
884. C. εἰς τὰς ἐριστικὰς γνωσιμαχίας, ubi inepte vertitur a Ge- 
lenio, in contentiosas resipiscentias. Est enim idem quod ταῖς 
ἐριστικαῖς φιλονεικίαις apud eundem Philonem 885. D. ideoque 
reddendum ad contentiones pervicaces, ut recte expressit Th. 
Mangey ed. novissima I. 698. 43. Nam apud: Pbhilonem γνωσεμα- 
χεῖν valet contendere, dissentire, De Abraham.;.297. B. De con- 


480 C. B. HASII NOTAE 


gressu quaerend. erud. grat. 387. G. De somn. 444. B. De vit 
Mos. 499. D. 494. F. alibique saepe. 

: Jbid. Kn. 16. εἰς ξξήκοντα. χιλιάδας] Perperam Pagi IV. 28. 
C. et ex illo Schloezerus Nestor. V. 160. C. ad septuaginta ho« 
minum milia. 

Ibid. lin. 18. τινὲς παραβόλῳ τόλμῃ παρακροτούμενοι) Hoc 
antecursorum praelium vide an diversum sit ab illo, in quo Cedr. 
IIl. 674. D. Romanos magnifice vicisse scribit. . 

P. 242 Pag. 140. lin. 4. κατασπαϑίξζειν τούτους προσέταττεν] Ver- 
bum κατασπαϑίζω supra quoque obvium 54. B. 84. C. non est 
in Lexicis. Huius primitivuin σπαϑίξω, gladio caedo, de quo re- 
cte dubitat Schneiderus, an in scriptoribus probatis occurrat, ia 
Glossarium Ducangius retulit IL. 1415. B. ex Gilberto Gaulmin. 
485. B. ad Theodor. Prodr. De amoribus Bhodanth. 45. C. (conf. 
quoque 106. C. et 221. A.) sed sine exemplis, quae hic'utcunque 
supplebo, Achmet. Onirocr. 81. C. ἐσπαϑίσϑη ἐμπροσϑίως παρ᾽ 
ἀἐγνωρίμου. 82. A. ἐσπαϑίσϑη πρὸς ϑάνατον, gladio fuit ad mor- 
tem vulneratus. Male ceperunt interpretes Menolog. Graec, mense 
Maio I. 745. F. 746. À. vertentes, virgis palmarum caedo.  Vo- 
cabula derivata itemque a Ducangio praetermissa sunt: 1.) σπα" 
ϑισμὸς, iterata cum gladio percussio, quod Schneiderus item 414. 
C. dubiae auctoritatis esse censet,  Achuet, Onirocr. 892. À. κατὰ 

Β τὸ πλῆϑος τοῦ σπαϑισμοῦ ἀγαϑοποιήσει avzov μεγάλως. 9.) oxa- 
ϑιὰ, ἐοίμϑ gladi, "Iheophanes Chronogr. 966. B. πολλὲς δὲ καὶ 
σπαϑέας [l σπαϑιὰς] ἐν τῇ ὄψει αὐτοῦ ἔλαβεν. Goar recte, ἐπ’ 
Jlictis etiam ad caput crebrioribus ensium plagis: perperamque, 
opinor, Ducangius totum hune locum ad vocem Zxa8ía col, 
1416. referens, Heraclio [mp. in medio praelio a Persis vult ba- 
cillis ictus esse inflictos. Neque melius in locis Achmet. Onirocn 
82. A. ἔλαβε -δούλω σπαϑείαν (l σπαϑιάν]. B. Γυνὴ ἐὰν ἴδῃ ὅτε 
ἔλαβε σπαϑίαν (1. σπαϑιάν)" et 933. A. ἔδωκέ τινα σπαϑέαν [ἢ τ 
νι σπαϑιᾶὰν)] vapulationes fustigationesque vult iutelligi: seusum 
verum, ictus gladii, et Rigaltius jam in versione expresserat, el 
in ultimo loco probant quae subsequuntur, Εἰ δὲ ἔδῃ ὅτε οὐκ Fons 

' Οτομή. Denique σπαϑιστὴρ appellatur Epiphan. De mensur. εἰ 
pond. I[. 179. C. instrumentum ferreum, quo utebantur Iudad 
desertores in reparatione recisi praeputii, τέχνῃ tul ἑατριχῇ διὼ 
τοῦ καλουμένου σπαθιστῆρος τὴν τῶν μελῶν ὑποδερματίδα vxo- 
σπαϑισϑέντες, βαφέντες vs, καὶ κολλητικοῖς περιοδευϑέντες. Ubi 
primum moneo, extrema verba a Petavio minus bene reddita g/u- 
tino circum adstringunt, vexti debuisse, glutino curant, ld enim 
valere περιοδεύειν apud scriptt. saeculi [[I, et deinceps, demon- 
stravi ad "Timarionem Notitt. Mes. Bibl. Reg. [X. 917. A. Deinde 
σπαϑιστῆρος ab interpretibus, quorum locos collegit Schleusner. 
Lex. N. Test. I. 876. C. video mutatum esse in σπασϑητῆρος, quis 
a σπάω derivaretur. Atenim instrumentum illad, non ad pro* 





IN LEONIS DIACONI LIB. IX. - 481 


trahendam cutem adhibitum, sed subiectum cuti intrusumque 
ad separandam a carne, nomen duxit a σπαϑίον, quia esset gla- 
dioli instar latum. | Certe Paul. Aegiuet. De re med. fol. 81. ««rso 
edit, Ald. integrum caput habet Περὶ ὑποσπαϑισμοῦ, qua ratione 
cutis a carne, inserto instrumento ὑποσπαϑιστῆρι, disiungi possit, 
Quapropter σπαϑιστῆρα apud Epiph. minime immutandum, verba- 
que eius non utin Petavii versione existimo reddenda, eoque, quem 
epathisterem vocant, glandis cuticulam attrahentes.: sed, per spa- 
thisterem quem vocant , membrorum ,cuticulam resolventes, EstD 
enim is secundus modus tegendae glandis, si nuda est, relatus a Paul. 
Aegin. cap. 111. fol. 89. recto: cutem a glandis radice instrumento 
separandam, deinde detrahendam atque deligandam esse, linteolo 
inter cutem et colem interposito. Tametsi fol. 89. verso À. ope- 
ram eam raro usuvenire ait, qüod cutis penuria in partibus illis 
non afferat τοσαύτην ἀπρέπειαν, ὡς ταύτης μᾶλλόν Tiva τὴν διὰ 
τῆς χειρουργίας ἐρεῖσϑαι βάλανον. Ubi Guinterius non animad- 
verso mendo vertit 31. D. μέ eo mapis glandem aliquam ex chi- 
rurgia deligas, Sed omnino scribendum, αἱρεῖσϑαι βάσανον, 
quod non ita decorem vitiet, ut huius chirurgiae cruciatum 
subire quis velit: ut recte vidit Cornar. Dolabellis 57. A. 

lbid. lin. 7. ὃ xol Δρίστραν κικλήσκειν εἰώϑεσαν] Codex, ut 


. potavi in ora, 4jgrjorgav (sic)* Cedren. edit. Ζρίατρα II. 674. B. 


D. Codd. Cedr. et Scyl., quos quidem vidi, satis constanter Ζρέστα, 
absque o, quemadmodum Cod. Leonis 83. Α. De Dristra vide 
Schloezer. ad Nestor, Hussische 4fnnalen etc, V. 131. C. 

Pag. 41. Jin. 18. δεξιώσεσιν ἑστιάσεων) Verti, epularum 


communicatione: sed notandum, vocem δεξίωσις, etiam nulla P. 243 


alia adiecta, apud scriptores certe quarti saeculi et deinceps, saepe 
epulas valere. Exempla complura vel in uno S. Ioanne Chry- 
sostomo Orat. I. in Epist. δὰ Philippens. expositis verbis D. Lu- 
cae xiv. 12. cum facis convivium, voca pauperes , pergit IV. 9. 
40. oU γὰρ ἁπλῶς δεῖ τὰς τοιαύτας δεξιώσεις ποιεῖν, ἀλλὰ τοῖς πει- 
νῶσιν, ἀλλὰ τοῖς διψῶσι, x. τ. 4. In S. Pentecost. et quare mirac. 
nunc non fiant V. 604. 34. o£ vs φιλοτησίαι xol δεξιώσεις. — Adde 
loca In proph. Eliam V. 675. 8. In caec. quem Christ. san. V. 
794. 98. In Mesopentecost. VIL 375. 10. 


IN LIBRUM IX. 


Pag. 142. lin. 4. διασκηνισάμενος 1 Verbum διασκηνίξομαι P. 244 


non est in Lexicis: nisi mavis legere διασκηνησάμενος, a διασκη- 
véo. Cod. tamen iterum διεσκηνίσατο 106. B. - 

Pag. 148. Zn. 6. ἐγχρίπτουσιν] Fortasse, in fossam ir- 
ruentes. Ἐγχρίπτει, ἐμπηδᾷ Greg. Corinth. De dial. 565. ἃ. Su- 
pra 15. B, ἐγχριμῳϑέντος verti insinuato, retenta classica signi- 
' Leo Diaconus. .91 - 


482  - C.B. HASI NOTAE. ^ 


fictione, qua apes, .cum aculeum figunt, κέντρον ἐγχρίμοττειν 
seu absolute ἐγχρίμπτειν dicuntur. Vide Ruhnk, ad Tim. 75. B. 
Sumsit Leo ex Agathia 93. C. aut 41. A. 

Jbid. lin. 16. τότε πρώτως φανέντες 1 Inde hausit Cedr. 
quae habet de eodem praelio Il. 676. À. τότε πρῶτον φανέντες 
ἔφιπποι x. τ. 4. 

Pag. 144. lin. 8. τὰ ξαυτῶν συναγαγόντες ἀκάτια) De m- 

Bnoxylis Russorum Constant. Porphyrog. De administ. imp. 59. B. 
— 61. F. et Bandur. ad h. 1. 86. C. Magnifice Claudianus In rv. 
Consulat, Honorii v. 623. sqq.: 


"fusi Danubium quondam tranare Gruthungi 
In lintres fregere nemus: ter mille ruebant — . 
Per fluvium plenae cuneis immanibus alni. 


Pag. 145. lin. 11. ἐπὶ τὴν κατὰ “Δέσβον ἸήϑυμνανῚ) Haec 
sic redduntur jn versioue Combefis. apud Pag. IV. 98. D: Leo 
Curopalata, Nicephori Imp. frater, Methymna, quae Lesbi in- 
sula est [l. Methymnae, quae Lesbi insulae urbs est] — ad re- 
bellionem animum advertit, 

Jbid. lin. 91. ὃ Πηλαμὺς κέκληται) Cedr. II. 677. D. κατὰ 
τὸ προάστειον, ὃ xazovouotovos Πηλαμύδιον. Scyl. ms. habet IIr- 
λαμύδα. 

Pag. 146. lin. 8. ἐφ᾽ ἑστίας} Verti domi, ut 19. C. Item 
ἑστία pro domo 21. A. 91. A. 103. B. D. 106. D. 109. A. D. Prae- 
ivit Agathias 90. D. 

C Pag. 147. Un. 9. ὅσον οὕπω βούλεται τυραννεῖν] Verba 
ὅσον οὔπω, iamiam, illico, quibus nihil potest esse frequentius, 
vel apud Agathiam 80. A. 93. D. 100. B. 164. Α. mirere saepius 
ab interpretibus non esae intellecta. Velut apud S. Theodoretum 
Encom. in S. Ioann. Bapt. V. 93, D. ἐπεὶ ἔμελλεν 060v οὔπω καὶ 
σιαρϑένος τεκεῖν vertit Garnerius, cuz virgo paritura esett f- 
lium, quantus alias nemo esset: sensus est, cum, licet virgo, 
tamen mox esset paritura, Neque melius vocem synonymam 
ὅσον οὐδέπω apud S. Athanas, Histor. Arian. I. 363. A. προσδο- 
*Ovreg ὅσον οὐδέπω μένειν — γυμνοί" Montefalconius: exspe- 
ctantque se — tantum non nudatos fore, Vertendum, sese iam- 
iam nud. f. Porro in Origene Exhort. ad martyr. ὅσον οὐδέπω πρῦσ- 
πον πρὸς πρόσωπον εἴσεσϑε, Wetstenius 174. C. quantum antea 
nunquam, tunc facie ad faciem videbitis: Carolus Delarue I. 282. 
D. cognoscetis quantum. non cognostis unquam , f. nempe ad f. 
Reddendum, iamiam videbitis eum f. ad f. Et paulo post.sc 

D Origenes: ὑπὸ Θεοῦ, τοῦ ὅσον οὐδέπω τὸν ᾿Αντίοχον — p 
σοντος. Wetsten, 186. C. a Deo qui aliquando, plus quam um 
quam, ipsum .fntiochum — torsurus sit, Delarue 989. E. 9» 
insolito more. Verte, qui mox — sit toreurus,  Similifer vi 
locutionis οὐδὲ ὅσον fugit Montefalc. in S. Athanas. la illud, 


IN LEONIS DIACONI LIB. IX. 483 


Nunc anima mea turbata est; 11, 1986. À. οὐδὲ ὅσον ὀκλάσαι 
τὴν χεῖρα τὴν ἡνιοχοῦσαν" Nec quantum est ipsam manum, qua 
regit , inflectere,  Traduc, ne tantillum quidem manum quae r, 
inflectere: id enim valere voces οὐδὲ ὅσον vel tironibus nunc no- 
tum est. 
lbid. ead. lin. τῷ ἀϑρόῳ τῆς ἀγγελίας) Habet passim signi- 

ficationes difficiles neutrum ἀθρόον. Velut in loco Hermogenis ab 
Ernestio Lexic. rhetor. non illustrato, De inventione 94. B. ubi 
exponitur, tertiam rationem exordii per hypodiaeresim inveniendi 
illam esse quae appelletur τὸ ἀϑρόου πρὸς τὸ μέλλον ὑποδιαίρεσις. 
Deinde aucis interiectis : Δεῖ δὲ τὸ τοῦ ἀθρόου πρὸς τὸ μέλλον 
στοιεῖν τότε, ὅταν ἢ τὸ μηδεπώποτε γεγονὸς τοῦτο συμβὰν μὴ πα- 
ϑεῖν πάλιν φυλαττώμεϑα, ἢ ὅταν τὸ αὐτὸ πράττηται πολλάκις, 
Quae in vulgatis pessime versa sunt sic: .Ea quae vocatur divisio 
temporis continuati, Et postea: Oportet igitur in continuatione 
temporis separare tempus futurum, ut caveamus ne patiamur 
iterum unquam tale quid, praesertim si illud saepius fuerit P. 945 
commissum. Vides interpretem confundere casus duos distin- 
ctos, Sensus est: quae voc. subdivisio temporis confertim (col-- 
lective) spectati , relative ad futurum, | Et deinde: Oportet au- ^ 
tem adhibere hanc exordii formam , temporis collective sumti re- 
lative ad futurum, quando vel aliquid contigit quod nunquam 
contigerat , idque praecavere volumus, ne rursus accidat, vel 
' quando hoc idem saepius contingit. Vide quae sequuntur 164. 
À. de subdivisione ἀϑρόδυ εἰς λεπτόν. Quam quaestionem alias- 
que similes complures explicare conabor in editione Hermogenis, 
ubi cum nova versione et commentariis mss. luceque dignissimis 
in Bibliotheca Regia asservatis vulgavero. Alibi ἀϑρόον notum 
est habere vim adverbii subito, repente, Leo noster 108. B. et 
110. A. Agathias Histor. 23. D. 94. C. 95. B. D. 96. B. 97. Α. 
94. C, 37. C. 82. B. 41. B. 49. A. 50. C. 53. D. 57. 4. 58. D. 70. D.. 
76. B. 79. C. 80. A. 82. À. 94. A. 98. C. 99. B. 101. C. 102. C. 
103. A. 104. A. 111. D. 112. A. 113. B. 114. C. 124. B. 127. A.B 
129. B. 136. A. 140. B. 146. Α. 148. D. 151. D. 154. A. 162. D. 
164. A. 169. A. 171. B. S. Ioannes Chrysostomus Oratione vir, 
ad Corinth. III. 288. 1. Homilia xxxr. in S. Matth. I. 357. C. (ubi 
interpres Latinus vim eius non expressit). Heliodor. Aethiop. 
402. B. Ideo corrigendus Ioannes Philoponus De mundi creat. 
2938. B. de hominibus incredibili celeritate cogitationem a re ad 
rem rapientibus, iy ἑαυτοῖς ἔχοντες τὸν νοῦν τὸν οἰκεῖον ἀϑρόον, 
ἀλλαχόϑεν ἀλλαχοῦ μεϑιστάμεϑα. Balthasar Corderius: propriam 
mentem in nobis ipsis collectam obtinentes, aliunde alio trane- 
erimur. Sed virgula, quae post dOg0oy.est, praeponenda, et 
. vertendum sic: pr. mentem in nobis habentes, puncto temporis 
aliunde alio transferimus. Quo eodem sensu ἀϑρόον ἃ Philo- 
pono usurpatur alibi, velut, 279. À. et c. . 


484 ^. €. B. HASII NOTAE 


dbid. lin. 19. πρὸς τὴν λεγομένην Καλώνυμον νῆσον] Ce- 
drenus II. 678. A. in Proten insulam ait, ' 

lbid. ead. lin. mtQiooltovci] Verti deportant: nam ὃ περεο- 

Ορισμὸς respondet deportationi Latinorum, quae ipsa cum ab ex- 
ilio tum a relegatione differt. Vide Michaélem Attaliatam Synops. 
Iuris Graecorom. Il. 4. D. Multo graviter, ut hoc utar, lapsus 
est interpres Simeonis Metaphrastae Vita S. Athanasii I. clj. B. 
xol τοῦτον ([Meletium episcop.] of τῆς “ἀρείου αἱρέσεως περιορέ- 
ξουσι, reddens, ium etiam haeretici driani circumvenere. 
Vertendum, deportatione damnandum curant: nam Meletium 
Antiochiae episcopum deportatum fuisse instantibus Arianis di— 
scimus ex anonymo scriptore Vitae S. Athanasii cxxir. C. et ex 
Photii Biblioth. 1446. A. , 

Pag. 148. Jin. 13. ἐτύγχανον γὰρ κατακόρως ἀληλιμμένα 
χρυσῷ] Dicas inde Cinnamum in Historia sumsisse de armatura 
Ioannis Comneni 63. Α. χρυσῷ γὰρ κατακόρως ἀλήλιπτο πᾶσα- 

710,4. lin. 18. πκρεουργήσαντες 1 Quod ipsum verbum inde 
mutuatus est Cedrenus in narratione eiusdem rei II. 678. C. 

Pag. 149. Ln. B. καὶ τοῦ τῶν Κρητῶν υἱὸς ἀρχηγοῦ] Inde 

Demenda Cedren. II. 678. D. ᾿φνεμᾶς, ὁ τῶν Κρητῶν τοῦ βασι-- 
λείου υἱὸς Κουρουπᾶ" Xylandro in versione similiter lapso, nec 
animadvertente, βασιλέως scribendum esse. Scylitza ms. (in iis 
certe Codd, quos inspexi: nam Goari exemplaria videntur aliud 
quid habuisse) item: ᾿ἀναιμᾶς [sic] , ὁ τῶν Κρητῶν τοῦ βασιλέως 
υἱὸς Κουρουπᾶ. Sequentia de certamine singulari inter Aneman 
et Icmorem paene ad verbum ex Leone exscripsit Scylitzes, ex 
Scylitza Cedrenus, 

bid. lin. 90. πλείστους τῶν αἰχμαλώτων — ἐναποσφαξαν- 
τες] Apud Bulgaros, Leone Ármenio imperante, similia memo- 
pe encrificia Ánonymus Narret. chronograph. post Theophanm. 

91. D. | 

Jbid. lin. 94. Ἑλληνικοῖς ὀργίοις κατόχους ὄντας] Ad haec 
Russorum sacra, ab religione Christiana aliena, pertinere vide- 
tur exordium illud narrationis ms. ἀνεπιγράφου, quam reperi in 
Codice saeculi undecimi: Ἐν ταῖς ἡμέραις “έοντος xal ᾿᾽Δλεξαν- 
ὅρου τῶν βασιλέων ἄρχων τις ἐν Πελοποννήσῳ ἠγόρασε παῖδα, 
Σ» ύϑην τῷ γένει" καὶ τοῦτον παρέδωκε τῷ πρεσβυτέρῳ τῷ ἱερουρ- 
γοῦντι ἐν τῷ εὐχτηρίω τοῦ οἴκου αὐτοῦ, τοῦ παιδεύειν αὐτὸν, 

P. 246 καὶ διδάσκειν zd γράμματα. Ὡς δὲ ἐμάνϑανεν d παῖς, καὶ ἐξυ- 
σπηρέτει τῷ πρεσβυτέρῳ ἐν ταῖς χρείαις αὐτοῦ. Καὶ γενόμενον ἐτῶν 
δώδεκα ἠρώτησεν αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ, εἰ Χριστιανοί εἶσιν of 
Σκύϑαι, ὅϑεν ὥρμητο. Ὁ δὲ ἀπεκρίϑη, οὔκ εἰσε Χριστιανοὶ, 
καὶ, ὡς νομίξω, καὶ ἐγὼ ἀβάπτιστός εἶμι. Ἦοο est: In diebus 
Leonis et “7εχαπη» Impp. (ànno 886 — 911.) praefectus in 

᾿ Peloponneso emit serrum, Scytham natione: hunc tradidit pres- 
bytero , in oratorio aedium suarum sacra facienti , ut erudiret 








IN LEONIS DIACÓNI LIB. 1X. 485 


eum , doceretque litteras. Puer dum instituebatur , item pres- 
byteri utilitatibus inserviebat. | Ita cum annos haberet duodecim, 
quaesivit de illo herus, num Christiani essent. Scythae, unde 
erat ortus.: llle negavit esse, neque ego, ut opinor, znquit, 
geniali aqua madefactus sum. — Missa facio subsequentia de, con- 
versione Scythae illius, aliorumque popularium eius. 

Pag. 150. lin. 4. ᾿Αἀῤῥιανὸς γάρ φησιν ἐν τῷ Περίπλῳ] De 
hoc Scythico Achillis ortu nihil Arrianus, in iis certe, quae de 
religionibus templi Achillei in Leuce insula copiose tradit Peripl. 
Pont. 133. A. — 135. B. 

Pag. 151. Jin. 192. Οἴχεται τὸ Mog] Praeivit Agathias 81.B 
D. Οἴχεται.δὲ φροῦδον τὸ παλαιὸν τῶν Κύλχων ἀξίωμα X. T. λ. 

lbid. lin..94. ὠϑεῖν τε κατὰ τῶν σπλάγχνων vd ξίφη} À verbo 
ὐϑεῖν compositum προωϑεῖν, ut obiter moneam, restituendum 
. est Heroni Spiritalibus 187. D. ὅπου ἐπιστραφομένου (1. ἐπιστρε- 
φομένου) αὐτοῦ προσωϑῆταε τὸ ἐλλύχνιον. Scribe, πρύσω ὠϑῆ-- 
TOL, sive προωϑῆται, ut iam est 188. Α. ὥστε προωϑεῖσϑαι τὸ 
ἐλλύχνιον. Item initio capitis ibid. C: “ύχνον κατασκευάσαι ξαυ- 
τὸν προσμύσσοντα. Interpres: Luücernam 86 ipsam. consumentem 
construere. lnepie. Legendum est, προβύσσοντα, i. e. quae ipsa 
ellychnium suum, promoveat , vel protrudat, B et p in Codd. 
saec. X. el deinceps saepissime confunduntur. 

Pag. 159. lin. 8. φιλοψυχότατα] Verti Jaete: quasi εὐψυ-- 
᾿χότατα᾽ quod non dubitarem, voluisse Leonem ut eiusmodi sensu 
intelligeretur. "Pametsi ea vis proreus recedit a vocis φιλόψυχος 
significatione recepta, quae cst duplex: altera in vulgus nota, 
nimium vitae cupidus, ignavus: oliera ex imitatione loci Sa-C 
pient. Salom. xr. 26. quando est Servatoris Deive epitlielon apud 
Patres, animarum amans, hoc est, saluti earum consulens. 
S. Antioch. De non concupiscendo I. 1140. E. ὁ δὲ φιλόψυχος 
Κυριός φήσιν. 'De poenitent. 1144. Α. ὃ φιλάνϑρωπος, ὁ φιλό- 
ψυχος, ὁ οἰκτίρμων. De filior. adoptione 1241. Δ. δέσποτα φι- 
λάνϑρωπε , φιλόπτωχε, φιλόστοργε, φιλόψυχε. S. Dorotheus De 
institut, fratr. in monaster. I. 847. C. ὁ Θεὸς ó φιλάνθρωπος xal 
φιλόψυχος. Eodem sensu usurpant Zacharias Hierosolymitanus 
Epistola ad suae plebis reliquius 314. C. S. Nilus De octo vit. 
908. B. aliique multi, Phrasin Leonis Cedrenus imitatus est II. 
680. A. 

lbid. lin. Q9. τὸν ἵππον παρεξελάσας] Παρεξελαύνειν, quo 
vocabulo carent Lexica, apud Leonem significare videtur cum. 
equo prorumpo ex acie. 'Tamen 99. B. τῇδε κἀκεῖσε παρεξελά- 
σας denotare videtur Auc illuc obvertere equum: et certe ita bis 
accepit Cedrenus: Il. 679. A. τὸν ἵππον τῇδε κἀκεῖσε παρακινήσας 
(Xylander: equum hac illac. torquens) et 681. B. de Ánema,D 
loci nostri circumlocutione, τῇδε κἀχεῖσε τὸν ἵππον μετακινήσας. 
Apud Plutarchum Quomodo adolesc. poétas audire debeat 15. D 











480 C. B. HASII NOTAE 


σοιητικὴν φεύγειν xal παρεξελαύνειν, sensu prorsus diverso ver- 
tendum praetervehi, De vocc. ἐπεξέλασις οἱ ὑπεξέλασις dixi 
supra 199. C 

Pag. 158. lin. 11. προτροπάδην ὑπενόστουν] In hoc vel in 
proxime praecedenti praelio Romanos iussu Imp. planitiem versus 
recessisse Cedrenus auctor est I[. 680. B. Ubi legendum, εἴχειν 
εἷς τοὐπίσω, non ἥκειν ε- τ. quod habet cusum. Item C. lin. 2. 

' Codd, fide scribé sixovrag, non ἥκοντας. Προτροπάδην vox. est 
Agathiae 34. A. 

Jbid. lin. 92. «Αἔγεται δὲ] Haec usque ad D. τῶν ὀφθαλ- 
μῶν Combefisius vertit ap. Pag. IV. 32, qui ultima mire sic ha-, 
bet: δὲ in eum modum equum ex virginis oculis evolasse, credo 

"quod legeret in Graeco: καὶ οὕτω τὸν ἵππον ἀποπεῆναι. In Co- 
dico manifesto est ὕπνον. 

Pag. 166. Jin. 7. ἔξαιμος γεγονὼς καὶ καταβελὴς] Vide 5π-- 

ra D. B. 
P lbid. lin. 91. ἐπὶ τῷ] Fortasse ἐφ᾽ ᾧ, quod habet hoc sen- 
4 suet ipse Leo 37. D. et Agathias 11. A. '65. D. 1492. À. tametsi 
ἐπὶ τῷ Graece aeque dici posse constat, Vide Viger. De idiotism, 
edit, Hermann. 619. C. 

g. 156. Jin. 11. ἐκ τῶν ἑξήκοντα χιλιάδων] Nota in Co- 
dice ει "hic et supra 47. C. χιλιαδῶν scribi, item 7. C. μυριαδῶν, 
nen sine aliqua auctoritate Codd, mss. Nam in editionibus quidem 

p. 347 ubique παροξυτόνως legitur genitivus pluralis larum vocc.: μὺυ- 
ριάδων Plutarchus Lucullo 519. E. Cicerone 864. D. 883. B. 
Galba 1060. E. Philo De agricult. 149. G. χιλιάδων Nicetas Pa- 
phlago In S. Andream Apost. 142. A. Ioannes Cyparissiota Trans- 
gressionibus palamiticis 25. C. sed in his ipsis locis Codd. quos 
inspexi, mire variant, Ita videant, qui interiores scrutantur et 
weconditas Graecas litteras, quid de accentu harum vocum in geni- 
tivo plurali statuendum sit? nam quantum sunt tenui auctoritate 
Codd. (vix antiquissimos excipio) ubi scriptiones per 8, 5, 9 
ot, v in dubium vocantur, tantum pondus habent, si de genuina 
eccentuum sede consulas. Voces μυρίαι μυριάδες. , Írequentissi- 
mae in hymnis sacris Graecorum, velut Liturgia S. Gregori 
Alexandrina 100. À. Liturgia D. Marci 153. B. alibique passim, 
cum ab Euseb. Renaudoto, tum ab Ioanne a S. Andrea aliisque, 
modo redduntur decies mille millena, modo, ut Liturg. D. Marci 
154. A. decies millies centena millia. Scribe ubique, decies γε» 

Bes dena millia: nam μυρίαι μυριάδες conficiunt centum, ut 
vulgo loquimur, milliones. Mendo haud absimili apud Continuat. 
Constant. Porphyr. 37. B. χιλιάδες δέκα redditur duodecim: zmst- 
lium: quo mendo versionis Latinae Le Beau , ut semper, J7;- 
&toire etc, XIV. 874. C. in errorem inductus est. Obiter adda- 
mus Lexicis voces tres compositas cum χίλεος, undecim cum μύ-- 
Qiog, nondum, ut mihi statuo, notatas: 1.) Μυριάνϑρωπος, in- 


IN LEONIS DIACONI LIB. IX. 487 


numerorum, hominum. S. Gregorius Nyss. Crat. de Meletio episc. 
AI. 1026. C. καταπυκνωϑέντες ὁ μυριανϑόωπος δῆμος. Valet idem 
quod μυρίανδρος. 2.) Mvgtoxéoodos, innumeris capitibus. 8. 
loannes Climacus Scala Parad. 953. À. τὸν παρόντα μυριοκέφα- 
λον δαίμονα φιλαργυρίας. —Usitatius vocabulum zoAv»égolog ha- 
bent Lexica. 8.) ΜΜυὐριομακάριστος, infinite beatus. S. Nilus 
Epistola convi. ad Timotheum 246. B. ἹΜυῤιομακάριστοι μὲν 
ὑπάρχομεν, ὅταν. — Substantivum occurrit apud S. Ioannem  . 
Chrysostomum Oret. V. in Epist. S. Pauli ad Rom. II. 35. 26.C 
)j μυριομακαριύτης , ἣν οὐ λόγος παραστῆσαι δύναται. 4.) υ- 
φιονταπλάσιος, decies mille modis plus, infa nite multiplicatus, 
quasi dicas decumilliplex: pro quo μυριοπλάσιος Attici. Αρυά 
$. Epiphan. Adversus haeres. I. 739. C. κἄν τε μυριανταπλάσιον 
ὁτάνω εἴη ó ὄνομα ἔχον" et 816. B. ὁ ydo Θεὸς ἐπέκεινα μυριαντα- 
σέ ἀσιὸν παρὰ τὴν ψυχὴν, καὶ ἔτι περιττότερον, ἐστὶν ἀκατάλη- 
zng, per duplex e scribitur. Quod esse perperam, cum. aliae 
eaeque iam vulgatae voces ostendunt uvgiovraxic, μυριοντάρχης, 
tumforma adverbii ab ipso S. Epiphanio usurpati, Áncorat, II. 
12. 1. μυηριονταπλασίως περὶ [1. παρὰ] τὸν ἡμέτερον νοῦν δεδό- 
ξαστα. Et in eodem, 51. C. ἀπείρως καὶ μυριονταπλασίως. Αο- 
cedit ὦ 3eorgius Alexandriae episcopus Vita 5. , Chrysost. VIIT. 
196. 9. ὄντως μυριονταπλασίονα ἀποτίσει σοι αὐτά. Qua in forma 
terminafonem (ov Georgius a S. loanné Chrysostomo est mutua- 
* tus, qui «diectivo μυριοπλασίων, Lexicis ignoto illo quoque, pas- 
sim utitur. Velut Oratione xi, in Acta. App. IV. 674. 29. μυριο- D 
πλασίων ἡ τοῦ Θεοῦ χάρις" salibique saepe. 5.) Μυριοπαϑής, 
innumerabikbus passionibus obnoxius. S. Basilius In Hexaém. II. 
297. Α. οὕτος ἀσυμφώνως πάλιν μυριοπαϑεῖς ἡμᾶς ποιήσας." 
6.) ΜΜυριόπλαστος, varius, variegatus, legitur, si lectio certa, in in 
Oratione S. Ioanni Chrysost, ascripta, In ilud, Si filius Dei es, 
proiice teips. deors. etc. VII. 305. 19. τὰς μυριοπλάστους ταῦτας 
ἐν αὐτῷ βασιλείας. Sed vereor, ne id vocabulum atque adeo to- 
tus locus corrupta sint. 7.) ᾿Μυριοπρόσωπον εἶδος, variegata 
species , vidi apud Ioannem Monach. De poenitentia 106. D. ad 
calcem libri De poenitentia ab [oann. Marino Parisiis 1651. fol. 
editi. 8.) Μυριόσταχυς, mille spicas fundens. Georgius Pisida 
De mundi opificio 48. C: 
TOV ὥσπερ ἐν τάφῳ 

Φϑαρέντα κόχκον μυριύσταχυν φέρει. 

9) Μυριόστομος, innumeris oribus praeditus, pud eundem, Ibid. P. 248 


Πυκνὴν φάλαγγα, μυριόστομον ξίφος. 

10.) Μυριότης, infinitas, multitudo innumerabilis, Schreide- 
rus vir immortalis Lexico 97. D. corruptam lectionem esse ait. 
Ἀς sanein scriptoribus vere Graecis aegre invenias. Apud Helle- 
nistas occurrit, velut in Sapientia Salomonis x1. 92. 11.) Mv- 





488 C. B. HASII NOTAE 


ριότροπος, 7ztultis atque adeo infinitis modis, adiectivum S. Gre- 
Borio Nysseno familiare. Homilia vin. in Ecclesiast. I. 460. B. 
πῶς μυριότροπός ἐστε κατὼ τῆς σῆς πόλεως ἡ τοῦ ἀντικειμένου 
στρατηγία. Contra fatum 910. D. év ταῖς μυριοτρύποις τὼν ἄστρων 
ἐπιπλοκαῖς. Adverbium μυριοτρύόπως apud eundem Contra Eu- 
nom. II. 43. A. et 69. C. Voces cuin verbo χίλιος compositas 
necdum in Lexica receptas tres animadvertisse mili visus sum, 

Bquae sunt ejusmodi: 1.) Χιλιονταετῆς, 1. q. χιλιέτης s. χιλιετιὶς, 

, qui mille annorum est, S. Iustinus Martyr Apolog. pro Christ. 
57. B. αἰωνίαν κόλασιν κολασϑησομένων, ἀλλ᾽ οὐχὶ χιλιονταετή 
περίοδον. 2.) Χιλιονταετηρὶς, spatium mille annorum, curre- 
culum millenarium. S. Epiphanius Advers. haer. 1031. A. ziit0»- 
ταετηρίδα τινὰ ἐπιτελοῦμεν: Β. γέγφαπται περὶ τῆς χιλιονταετηρί- 
δος ταύτης. [tem 1032. B. et S. Iustinus Martyr Dialogo cum 
Tryphone 307. B. 8.) Χιλιονταετία idem quod praecedens. Caiu. 
Adversus Proclum, apud Euseb. Hist. Eccl, 100. A. ἀριϑμὸν χ- 
λιονταετίας. Vocem χιλιόμβη, sacrificium e mille animalibis, 
jam habent alia Lexica, Summus vir Schneiderus attulit aucto- 
ritatem Tuliani Orat, ad Heraclium Cynic. 1. 314. A. Uturtur 
praeterea S. Gregorius Nyssenus In Cant. Cant. I. 475. C. , ubi 
scribitur χιλεομβὴ, perperam, opinor) Anonymus Vita S. Laun. 
Chrys. VIII. 333. 18. S. Nilus De octo viliosis cogitat, 49. B. non- 
nullique alii aetate inferiores. 

C Pag. 167. lin. 8. ᾿Ἐσϑὴς τούτῳ λευκὴ, οὐδέν τι τῶν ἑτέρων 
ὑπαλλάττουσα ἢ καϑαρότητι] Inde emenda Priscum de Attila 
Hist. Goth. 67. À. ad quam | Leonem respexisse dicas: "τὴ δὲ αὐ. 
τῷ καὶ ἡ ἐσθὴς ἐτύγχανεν οὖσα, μηδὲν τῶν ἄλλων, mv τοῦ κα- 
ϑαρὰ εἶναι, διαφυλαττουσα. Ubi legendum διαλλάτωυσα. 

lbid. lin. 21. Ἰωάννης δὲ] Haec usque ad pag. 158. lin. 25. 
παρεσκεύασε Combefisius vertit apud Pag. IV. 33. 

Pag. 168. Jin. 19. ὑποϑεὶς, eubstratis] Combefimus sub- 
fractis, mendo opinor operarum. 

Ibid. lin. 90. τοῖς ve τῶν δαφνῶν κγλάδοις) Cedrenus ipsum 
populum coronatum Imperatori obviam processisse auctor est. II. 
682. C. ὑπεδέξαντο στεφανηφοροῦντες. Sic enim legendum, Codd. 
quoque consentientibus, non στεφανηφοροῦντα. 

Jbid. lin. 9Á. xà τῆς βασιλείας --- παράσημα) Agathiss 39. D. 


IN LIBRUM X. 


P. 249 Pag. 160. Vin. 1. Θερείας δὲ ὥρας ἐνισταμένης] Complecti- 
tur is liber gesta annorum 978. et 974: nam silet Leo de initiis 
bell, ebsidioneque Àmidae a. 972. a Temelico Melebi, ut Ar- 
meni scribunt, suscepta, de qua v. Détails de la premiere expé- 
dition des Chrétiens dune la Palestine, traduits de D arménienen 





-— — —— -— -— -- 


IN LEONIS DIACONI LIB. X. 489 


francais par F. Martin , in Magasin Encyclopédique, Septembre 
1811. Cum aunalib. Ármeniis egregie consentit Abulpharajius 
Hist. Dynast. 315. B. qui Romanos ab ipso Domestito ductos, 
Domesticumque captum esse scribit. Ád annum sequentem 973. 
pertinent expeditio Mesopotamia Tzimiscae ( Leo 99. C.) Basilii- 
que Patriarchae depositio, de qua 100. D. ad annum 974. ex- 
peditio in Syriam, et cometae ortus (vide 104. À). Tzimiscem 
Constantinopoli obiisse die x. Ianuarii a. sequéntis 975. ex Leone 
dilucide demonstrat Pagius Critic. IV. 37. Α. 


Pag. 169. Jin. 2. χρυσοστίκτοις ὑφάσμασιν ] ᾿Χρυσύστικτος B 


non esi in Lexicis: Leo fortasse habet ex S. Clemente Alexandr. 
Paedag. 160. B. χρυσύστικτοί τε καὶ χελώνης [ f. χελώναις ] πεποι- 
κιλμέναι κοίτης κλισιάδες. Χρυσοστιγὴς, aeque Lexicis 3gmotum, 
legitur apud S, Epiph. De duodecim gemm. II. 297. C. 

lbid. lin. 94, μήτε ὕδωρ βλυστάνουσα] Verbum βλυστάνω, 
in Lexicis item praetermissum , occurrit in S. loannis Chrysost. 
(cui certe vulgo tribuitur) Orat. 1v. De ieiun. VI. 935. 98. phrasi, 
unde fortasse Leo sumsit: Αἴ τῶν vócrov πηγαὶ, ἀντλούμεναι, 
καϑαρώτερον τὸ ὕδωρ βλυστάνουσιν. Nam perperam legere non- 
nulli volunt fAvfovow. Item Orat, in turtur. VII. 266. 14. iv 
μέσῳ τῆς καρδίας βλυστάνων φιλόχριστα νάματα. Inveni praeterea 
substantivum peraeque Lexicis ignotum, ἡ βλύσις τῆς ξωῆς, fons 
sitae, in Theophylacti Bulgariae archiepisc. Comment. inedito 


in Psalm. ad verba, παρὰ col πηγὴ ζωῆς, Psalm xxxvi. 9. velC 


(alii enim aliter numerant) xxxv. 10. A verbo βλύξω deduci 
βλύδιον, ius, atque inde brodium Latinorum, Salmasius autu- 
mat ad Hist, Aug. 419. A. Ubi Leo βλυστάνω, ibi Agathias usur- 
Ραΐ ἀναβλύξω, 196. B. 

Pag. 163. Jin. 9. Τηνικαῦτα καὶ] Quae sequuntur a Com- 
befisio versa sunt IV. 37. 

Ibid. ln. 92. καὶ ταύτῃ μὴ dmexÜvoutvog] Sic cum dativo 
construit Leo, mire saue: accusativo iungunt S. Paulus Epistola 
ad Colose. II. 15. III. 9. Iosephus Antiq. lud. 204. D. S. Grego- 
rius Nyss. De virgmit. II. 583. D. S. Basilius Epist. .xxxrr. ad Pa- 
trophilum II. 908. C. Origenes Homilia ix. in lerem. 106. B. De 
vi et constructione verbi multa collegit vir reverendus Ioann. Fr. 
Schleusnerus Lexico in Nov. Test. 1, 255. C. 

Pag. 164. ln. 8. τὰς ἀναγωγὰς καὶ ἀναστροφὰς τῶν dv- 
δρῶν) Si utcunque ἀναγωγὴ tueri velis, melius, opinor, fuisset ver- 
tere, in disciplinis et convyersationibus: nam ἀναγωγὴ interdum 
pro disciplina sumi notum est, ἀναγωγεὺς pro eductor, sensu etiam 
physico, qué sursum tollit, Nihilominus malim legere τὰς &yo- 


44g, rationibus, institutis: hoc enim valere ἀγωγὴ» scriptt, Chri. D 


siianis copiose docent apud Suicer, Thesaur. Eccles. I. 72. D. et 
Schleusner. Lex. in Nov. Test. I. 38. B. congesta exempla, quae 
facile essel aupere infinite: confer quae erudite disputant de hac 








΄ 490 C. B. HASII NOTAE 


voce Bouhier .Expiication de quelques marbres antiques etc. 86. 
et praecipue Wesselingius Diatribe de Iudaeorum archontibus ad 
inscript. Berenicensem 13. A. Eadem vox, ut unum locum e 
multis commemorem, occurrit Canonib. Concil. Quinisexti {Π|. 
1697. B. ozog. ze τῇ iv τῷ μεταξὺ προνοεῖται ἀναστροφῇ. Ver- 
tit Gentianus Hervetus, quomodo eius quae intercedit vitae ra— 
&onis convereionisque curam gerat. Praetulerim genitivum, τῆς 
ἀναστροφῆς, cum interpretatione hac: quam providenter euret 
eam, vivendi rationem , quae (inter admissum peccatum et actam 
poenitentiam) 'znfercedit. Eadem est significatio verbi ἀναστρέφε- 
σϑαι, versari. i sensu S. Ioann. Chrysost. Homil. xvin. in S. 
Matth. I. 624. E. ait, ἀναστρεφομένων αὐτῶν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ" 
nam idem paulo post 626. C. ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ διατριβόντων, illis 
in Galilaea commorantibus: quanquam illud alii aliter expo- 
P. 250 suerunt. Nota praeterea significationem rariorem vocis ἀγωγὴν 
vices. S. loann. Chrysost. Homil. Lxxxvl in S. Matth.: I. 889. 
C. καϑ᾽ Ἑκάστην ἀγωγὴν καὶ τρίτον καὶ τέταρτον t-m0s φωνεῖν ὁ 
ἄλεκτ ὧν; quavis. vice, Et paulo post D. πρὶν ἢ γὰρ τὴν μίαν 
ἀγωγὴν ἀπαρτίσαι τὸν ἀλεκτρυόνα, antequam unam cantandi vi- 
cem gallus absolvisset, ut vertit Anianus. Item Euthymius Zi- 
gsbenus Panoplia Dogmatica 430. C. τρίτῃ ἀγωγῇ εἰς τὴν πόλιν 
ἐπανελϑόντα. Etenim non necesse arbitror, ut legamus in his locis 
ἀναγωγὴν, quod caeteroqui saepe respondet repetitioni Latinorum. 
Pag. 165. lin. 9. Κατὰ τοῦτον δὴ τὸν καιρὸν] Si pronomen 
TOUTOV demis, duo fere notat locutio xard καιρόν. Primo, quan- 
do, retenta in καιρὸς significatione opportunctatis, idem est quod 
ἐν καιρῷ, tempestive, ex tempore, Quo sensu adhibent, praeser- 
tim pr aefixa particula μὴ, Theophrastus Hist. plant. 98. C. ἐὰν μὴ 
κατὰ καιρὸν za ἡ πνεύματα --- γένηται" De causis plantar. 273. D. τὰς 
μὴ κατὰ καιρὸν ᾿βλαστήσεις᾽ 339. À. ἂν μὴ κατὰ καιρὸν τα ὶ πνεύματα 
— γένηται" 947. B. Jj ἰσχυρότερα, ἢ μὴ κατὰ καιρόν" C. ἐὰν δή τις 
B er] κατὰ καιρὸν --- χρήσηται" aliique multi. Deinde, quando dici- 
mus, ó κατὰ καιρὸν) V. 6. στρατηγὸς, qui tempore illo vel fuit, 
vel erit, praetor. Nam usurpatur et de praeterito tempore, et 
defuturo. De praeterito a Cyrillo Scythopolitauo Vita S. Sabae 
III. 303. C. of κατὰ καιρὸν πρακτευταὶ [. τρακχτευταί" vid. Ducang. 
Glossar. sub h. v.] καὶ βίνδικες τῶν κατὰ Παλαιστίνην δημοσίων --- 
ἠναγκάσϑησαν x. v. À. qui pro tempore exactores et vindices fue- 
runt publicorum Palaestinae tributorum. — De futuro Sultanus 
Aegypti Epist. apud Cantacuzen. IlI. Hist, 757. D. οὗ κατὰ και- 
ροὺς ἐχόμενοι []. ἐρχόμενοι) εἰς τὴν προσκύνησιν τὴν ἁγίας ἀνα- 
στάσεως, De praeterito simul et futuro Epist. Gregorii Papae. 
ad Leonem Isaur. Imp. Act. Conc. IV. 11: C. of ἀρχιερεῖς, ol 
κατὰ καιρὸν ἐν Ῥώμῃ διὰ τὴν εἰρήνην καθέζονται" ubi men- 
Cdum corrigendum i in versione Latina, Quem locutionis κατὰ xat- 
ρὸν sensüm , in inscriptionibus Latinis quoque saepe obvinm, ubi 


e 





o -7 77ÁÀ— o£ — € - )— inane d -€7770 C-— 9 0 wv -- -— ΨΩ͂Ν, ΠΝ Ὑ νὰ T7 


IN LEONIS DIACONI LIB. X. — . 491 


dicitur, qui per tempora fuerint (vid, Inscriptt, antiq. Basilicae 


S. Pauli Tab. xvii. À.), sed hunc sensum minus bene percepisse 
Kusterum arbitror Suid. I. 16. C. ubi haec de Agathia, ὧν (f. ὃν] 
αὐτὸς συνήξεν ἐκ τῶν κατὰ καιρὸν ποιητῶν, sic reddit: quae ipse 


ex recentioribus poetis collegit. Malim, quae ipse collegit ἐπ 


poetis , qui singulis aetatibus, sive temporibus, floruerunt.  Ne- 
que felicius Montefalconius apud Cosmam Indicopleust. Topogra- 
phia Christian. II. 298. haec de Deo: ὅστις καὶ νόμους ἡμῖν δέ- 
δωκε, κατὰ καιροὺς ὀπτανόμενος, πρὸς βοήϑειαν τῆς ἡμετέρας 
ἀσϑενείας, qui quodam tempore visus, ad infirmitatis nostrae 
auxilium leges nobis tradidit: sensus est, qui variis temporibus 
apparene leges nobis dedit ad. nostrae infirmitatis auxilium: id 
quod Cosmas ait 904. Α. xoazd καιρὸν ὀπτανόμενος, πρὸς τὰς πα- 
ρακειμένας χρείας" ubi recte interpres: ψαγίο tempore pro in- 
etantibus necessitattbus visus. In Concilio Trullano quoque seu 


Quinisexto III. 1647. D. τοὺς ἐκ Ῥώμης κατὰ καιροὺς ἀποσταλέν- 


. Sag, vetus versio omnino non illum expressit sensum. 


Jbid. ead. lin. δίδυμοι ἄνδρες} Simile fere monstrum Em- 
mmaunte in Palaestina exstitisse Theophanes auctor est Chrono- 
graph. 60. A. Alios portentosos partus, geminis in unum con- 
cretis, enumerant Leo Grammatic, Chronograph. 608. C. Zonaras 
Il. 192. A. Michaél Glycas 301. D. | 

bid. lin. 17. a$9i τοῦ ἦρος ἀναλάμψαντος] De hac expe- 
ditione Syriaca, a. 974. suscepta, vide ipsius Tzimiscae laureatas 


plenas rerum, ad Achod Schahin Armeniae regem datas, in Dé.: 


- tails de la prem. expéd. des Chrétiens dans la Palestine, traduite 


de ἢ arm. en frangais par F. Martín, in Magas. Encyclop. Se- 
ptembór. 1811. p. 22 — 88. operaeque pretium erit, singula ca- 
pita epistolae cum narratione Leonis conferre. 

lbid. lin. 90. προφητικῶς εἰπεῖν ] Quemadmodum προφῆς- 
zat apud scriptores ecclesiasticos non solum sunt propAetae, sed 
etian doctores quilibet rerum. sacrarum (vide Suicer. Tlies. Ec- 
cles. II. 872. À.), ita προφητικῶς εἰπεῖν vel προφητικῶς φάναι 
nonnunquam vertendum est, u£ cum divinis doctoribus loquar, 
loco ex S. Scriptura generatim, non ex propheta aliquo, allato, 
Gregorius Presbyter Vita S. Gregorii Nazianz. I. cxxx. C. τῶν προ- 
φητικῶν ἀξίους φωνῶν" subiuncto loco e Psalmo xzv. Anonymus 
Vita S: Bacchi iunioris 96. C. ἐχλεξάμενοι, προφητικῶς εἰπεῖν, 
σεκαραῤῥιπτεῖσθαι ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Θεοῦ μᾶλλον x. v. λ. qui locus 
item exstat in Psalm. rxxxir. 11. Simeon Metaphrastes Vita S. I2nat. 
Antioch. 143. B. Kal ἐπάταξε Κύριος τὸν λαὸν, προφητικῶς εἰπεῖν, 
περὶ τῆς ἀναιρέσεως τοῦ δικαίου verba, ad quae alludit, sunt 
Exod. xxxi. 85. Item legitur προφητικῶς in Eusebio Contra Mar- 
cell. 43. Α. 49. D. 82. A. apud aliosque complures, ubi verba, 
quae afferuntur, apud Prophetas proprie sic dictos non exstant. 


Interdum tamen intelliguntur ipsi prophetae. Velut apnd Gre- 


P. 251 


402 C. B. HASII NOTAE 


gorium Presbyt. Vita S. Gregorii Naziauz. I. cxlirj. Α. προφητε- 
κῶς εἰπεῖν" alluditur ad Tesaiam xxx. 17. Vel Concilio Oecumen. 
septimo in refatatione definitionis [conoclast. IV. 398. E. προφη- 

Βτικῶς φάναι, ἀναμέσον ἁγίου xol βεβήλου οὐ διέστειλαν. Ubi 
praeterea vertendum non, u£ prophetice fateamur, quod dedit 
vetus interpres, non animadvertens esse locum Scripturae sacrae, 
sed: μὲ prophetae [Ezechielis xxr. 96.] verbis utamur. 

lbid. lin. 91. Ἐνταῦϑα φρουρίῳ προσβάλλει] Ista, usque 
ad verba ἐκ βάϑρων ἀνήγειρεν, ante Bandur. Imperio Oriental. 
Hi. 481. B., apud quem Συρᾷ legitur et Μεμπετζέ, iam Ducan- 
gius vulgaverat Nott. in Zonarae Annal. II. 107. D. non sine mi- 
nutis mendis, quae tamen tanti non sunt, ut sigillatim exagites. 
Ad hanc expeditionem Syriacam Tzimiscae, a. 974. susceptam, 
Elmacinus Hist. Sarac. 933. C. perperam refert expugnationem 
Antiochiae, factam a Burza a. 969: vide supra 49. D. et 221. A. 

Pag. 166. Un. 18. Ἐντεῦϑεν ἀπάρας] Haec usque ad finem 
capitis V, ὥς μοι ἤδη δεδήλωται, 108. D, et utraque lingua apud 
Bandurium II. 480. B. et Graece duntaxat in Ducangii Nott. in 
Zonar. II. 103. C. Sed ibi, ut alia minuta menda taceam, verba 

Οτὴν εἰκόνα, quaeleguntur in bac ed. pag. 167.lin. 4. una cum li- 
nea 5. integra non sinealiquo perspicuitatis detrimento omissa surit, 
opinor quod voces repetitae παραλιπεῖν et παρειληφέναι Ducangü 
describentis oculos turbarent. 

Pag. 167. Jin. 6. τὸν δὲ τῶν ὁμοϑρήσκων] Ducangius τῶν 
δὲ τῶν, male. 

Ibid. lin. T. πρὸς ἐνώπια] Vocem Homericam ἐνώπιον (Iliad. 
6. 435. N. 961. Odyss. 4. 49. X. 191. vide Heynium virum im- 
mortal. Obss. ad Iliad. v. 491. B.) non intellexit Banduri, sic ver- 
tens, coniectis oculis in ea, quae a fronte sibi obiecta erant. 

lbid. lin. 8. ἀνατεϑειμένην] Ducangius ἀνατεϑριμμένην [sic]. 

Jbid. lin, 19. ἀποτρίψασϑαι] Ducang. ἀποτρέψασϑαι. 

Ibid. lin. 90. προσβολῇ] Ducang. προβολῇ, et paulo post, 
D. lin. 8. τοὺς δὲ δυσμενεῖς" item lin. 5. εἰσπηδῆσαί τε τῶν 
Ἑβραίων ἕστίαν. Quae sequuntur omittit, usque ad verba, καὶ τ. 
μεγαλοπρεπῶς" quae item ex Codice restituenda. 

D Pag. 166. 4n. 6. πολιορκεῖν ἐξ ἐπιδρομῆς] Dictio ex Aga- 
thia 50. À.. 

Jbid. lin. 9. εὐχείμερον] Occurrit εὐχείμερος hoc fere sensu 
apud Arist. De rep. IL, 438. À. quariquam vocem eam eiicere inde 
volebat Muretus Variis lectt. in Thesaur. crit. Gruter. II. 1125. B. 

lbid. lin. 90. ἐφ᾽ ὅλαις ἡμέραις ἐπεποίητο τὴν ἐπιτολὴν 
ὀγδοήκοντα] Cedrenus IL. 683. B. visum esse ait a mense Áugu- 
sto ind. ΠΙ. ἕως ᾿Οχτωβρίου μηνὸς τῆς τετάρτης ἰνδίκτου. Sic 
enim demonstrant Codd. legendum esse, non fog ὀχτὼ μηνῶν 
τ. t. 7. quod est in cuso. 

Pag. 170. lin. 4. κατὰ τὴν Παγκάλειαν παρετάξατο] De 





IN LEONIS DIACONI LIB. X. 493 


hac rebellione Bardae Scleri, quae fere ab obitu Tzimiscae a. 976. 
ad a. 981. perduravit (quo anno incipiunt Basilii Imp. expeditio- 
nes contra Bulgaros), vide Cedren, II. 692. D. Pogi Crit. ad Ann. 
Baron. IV. 38. A. et 45, A, Le Beau Histoire du .Bas — Emp. 
XVI. 230. A. ; 

Pag. 471. Jin. 8. ἠπείγετο κατὰ τῶν ἸΠυσῶν] De infelice 
hac expeditione Basilii contra Bulgaros a. 981. suscepta cf. Ce- 


. dren. }1]. 695. B. . 
Ibid. lin. 19. τῇ κακοπραγίᾳ τῶν στρατηγῶν) Habet vox xa- 


κοπραγία apud Graecos significationes tres; quas cum neque Sui- P. 252 


cerus neque ullus alius, quod sciam, distinxerit, hic paulo copio- 
sius expediam. Prima, de qua sola adhuc Lexicographi egerunt, 
est, miseria, res adversae, quo sensu boni scriptores multi vocem 
usurpaverunt; Iosephus Antiq. Iud. 43. C. δά. A. 103. C. 112. C. 
460. Ε. De bello lud. 743. D. 847. C. 856. D. 858. D. 975. C. 


. Plutarchus Coriolan. 930. E. Lysandr. 434. D. Demetrio 914. B. 


M. Anton. 923. B. Eusebius Praepar. Evang. 386. D. Philistus apud S. 
Clement. Alex. Strom, 260. D.'Artemidorus Onirocrit. 234. C, S. Ba- 
silius Epist. ccrvir, ad Eusebium Samosaten. IL 1028. S. Gregorius 
Nyssen. Orat. contra fornicarios llL 969. Α. S. foannes Chrys. Orat. 
xxx. de ascensione Domini VII. 331. 27. S. Isidorus Pelusiota 
lb. V. Epist. nxrx. 19. C. et, quiin primis ea voce delectatur, 
Philo De Cherubim 87. F. G. De sacrificiis Abelis et Caini 116. 
F. Quod deterius potiori insidiari soleat 140. G. De agricultura 


154. E. 163. B. Quod Deus sit immutabilis 934, E. De confusione B 


linguarum 251. D. De Abrahamo 9281. E. 300. G. De mgratione 
Abrabami 827. B. De congressu quaerendae eruditionis grat. 333. 
Ο. De Ioseph. 495. G. 491. E. 434. F. De somniis 450. G. De vita 
Mos. 524. D. De creatione: principis 563. G. De decalogo 579. 
À. De specialibus legg..619. B. De mercede meretricis: non acci- 
pienda 668. C. De praeiniis et poen. 714. A. De execratione 723. 
D. 725. Ο. In Flacc. 750. F. 760. C. 763. D. 765. C. G. 767. A. 
Altera significatione apud scriptores Christianos aut Iudaeos: ac£to 
reprehendenda , peccatum , idque modo generaliter, quod aiunt, 
modo speciatim. losephus Antiq. lud. 14. A. ἐπὶ λανϑανούσῃ 
κακοπραγίᾳ. S. Clemens Alexand. Strom. 788. À. πᾶσα μὲν οὖν 
ἡ διὰ τοῦ ἐπιστήμονος πρᾶξις, εὐπραγία ἡ δὲ διὰ τοῦ ἀνεπιστή-- 
μονος, κακοπραγία. 8, Gregentius Tephrensis Disputat,. cum Her- 
bano ludaeo 124. À. ὅ νοῦς καὶ ἡ καρδία [nempe, corrumpuntur] 
ὑπὸ ἀλλοτρίων κακαπραγιῶν. Palladius Vita S. Ioann. Chrysost, 
59. B. ἀναδιδάξαι τὰς αὐτοῦ κακοπραγίας. Speciatim videtur si- 


. gnificare peccatum interius, hoc est, pravam operationem in menteQ 


nostra, Ita S. Marcus Eremita De baptismo I. 921. C. fieri non 
posse scribit, ut ἐκτὸς ἡμετέρας κακοπραγίας prolixe confabule- 
mur cum eo, quem ex intimo corde oderimus. Sumitur quoque 


pro corporum commixtionibus vetitis. S. Epiphanius Adversus . 





404 C. B. HASII NOTAE 


haeres. I. 98. B. rd αἰσχρὰ ἀποκαλύπτων τῶν τὰς κακοπραγίας 
ἐργαξομένων. Et 622. B. τὴν τῆς κακοπραγίας ἐργασίαν. — Tertia 
significatio, qua Leo quoque utitur in loco nostro, est, maligni 
£as, pravitas, ut jam non sit actus, sed habitus. Quo sensu vi- 
detur vox .hellenistica, Legitur sic certe Sapientia Salomonis v. 
24. wal ἡ κακοπραγία περιτρέψαι ϑρόνους δυναστῶν. Versio 
vulgata: e£ malignitas evertet sedes potentium. Artemidorus 
Onirocr. 239. A. ϑεῶν πανουργίαν ἢ κακοπραγίαν. Iosephus Àn- 
tiq. Iud. 667. E. de Caio Caesare: σκαιός τὲ καὶ καχοπραγίας εἰς 

Dto ἄκρον ἀφιγμένος. Vita S. Nili iunioris 104. C. πᾶσι κοινὸν τὸ 
τῆς κακοπραγίας ἀβούλευμα. Neque fere dubito quin ita intelli- 
gendus sit anonymus in Martyrio SS. Eustathii, Theopistes ac 
liberorum 24. B. qui S. Eustathium sic in precibus conqueren- 
tem facit: τὰ ydo ἄϑλια νήπια εὖ οἶδα ὅτι διὸ τὴν ἐμὴν κακοπρα- 
γίαν [ob pravitatem meam ϑηριάλωτα γεγόνασι. — Combefisius 
minus bene, quae mea est misera sors. 

Pag. 179. lin. 8. Τεκμήριον τοῦτο σαφὲς] Proposui in mar- 
gine τούτου. Sed Leonem fortasse in errorem impulit studium 
imitandi Ágathiam 48. D. et 133. C. 

Ibid. (in. 10. αὐϑημερὸν) De prosodia huius vocis si quis ' 
quaerat, analogia videtur tueriin adverbio scripturam αὐϑημερόν" 
sicque habent et Cod. noster et scriptores plerique ( velut unus 
Plutarchus Poplic. 108. E. Fab. Max. 179. F. Paulo Aemil. 268. 
C. Aristid. 891. C. 331. E. Pyrrho 389. F. Agide et Cleom. 811. 
À. Dione 959. C. Stoicos absurdiora dicere quam poétas 1058. B. 
Leo grammat. De expugnat. Syrac. supra 180. À. item Thucydi- 
des, Aristophanes, Iosephus, Eusebius, Agathias, unde opinor 

P. 253 Leo sumsit 16. D. 42. B. 84. C. 100. D. 125. C. 169. C. 171. A. 
aliique prope innumeri) et Lexicographi maiore ex parte. Con- 
tra αὐϑήμερον S. Antiochus De iracund. I. 1065. B. De inobe- 
dientia 1088. C. Achmetes Onirocr. 112. D. (sed 275. A. αὐϑη- 
μερύόν). Eustathius Antiochenus De anima et contra Arianos, 
apud Eusiratium Presbyterum De operatione animar. post mor- 
tem 499. À. Theodorus Studita De sancta cruce 290. B. Hederi-: 
cus Lexico manual (edit. certe a. 1767. 8.) 874. B. Apud rxx. 
interpretes, quando respondet hebraico t2132, eo ipso die, acui- 
tur, velut Proverb, XII. 17: quando valet fof, die suo, i. e. die 
pacta et constituta, ut Provérb. XII. 16, scribitur προπαροξυ- 
τόνως. Quem disparilem acuendi rationem secundum diversita- 
tem significationis tum Clementem Alex. retinuisse video Strom. 
897. B. tum multos eorum, quos memini: nec tamen omnes, 
Quapropter, quod temere fortasse evenit, ut stabile praeceptum 

B obtrudere hic noli 

Jbid. lin. 17. τὰ αὐτῷ διαφέροντα! Mirum, ut huius verbi 
vis fugerit interpretes. caeteroquin non indoctos. Notum est Graece 
dici διαφέρει μοι τοῦτο, hoc ad me pertinet, Inde accidit, ut, 





JN LEONIS DIACONI LIB. X, ᾿ 495 


quemadmodum senescente latinitate locutio, res ad me pertinet, 
synonyma facta est illi, res mihi est propria (unde verba barbara 
appertinere et appartenire) , eodem modo apud Graecos sequioris 
aetatis τοῦτό uot διαφέρει significet, hoc meurn est, Apud Pal- 
ladium Vita S. Ioannis Chrysost. 81. C. episcopus Imperatori di- 
cit, ἡ ydo πόλις σοι διαφέρει, civ. tibi esty h. e. tu es civitatis 
dominus. S. Isidorus Pelusiota Epist. coxct. ad Titianum, 104. C. 
τὸ οὖς τοῦ οἰκέτου ἀπέτεμε, τοῦ τῷ ἱερεῖ διαφέροντος, qui ad 
sacerdotem, attinebat, vertit Iacobus Billius. Horapollo Hiero- 
glyphicis 18. B. ἢ μονόκερως xol ἰδιόμορφος, ἣν Ἑρμῇ διαφέρειν 
ἐνόμισαν. — Mercerus non male, Mercurio sacrum esse." ltem 
bene interpres Concilii Oecum. sexti, III. 1997. B. ἐν ἑνὶ μιτά- 


τῷ διαφέροντι τῇ μονῇ Χρυσοπόλεως" in uno metato, iuris ππο- Ο 


nasterii Christopoleos: quanquam error sit in novissima voce. 
Contra pessime Godefridus Tilmannus in S. Ántiocho Homil. 1xvr. 
de veritate I. 1127. D. τὸ ydQ ψεῦμα τῷ δυσμενεῖ διαφέρει, men- 
dacium hosti [hominum , h. e. Diabolo] proprium est, sic ver- 
tit: nihi enim ab hoste humanae salutis differt mendacium. 
Nec rectius vetustus interpres supplicationis clericorum et mo- 
nachorum Antiochiae in Concilio Cptano sub Mena If. 1320. C. 
in phrasi, illi Leonis non absimili: τὰ διαφέροντα αὐτῇ [eccle- 
siae] σκορπίζων, ea, quae ipsi Ecclesiae conferunt, dissipando. 
Scribe, bona eius. Melius interpres assecutus sensum est Áctio- 
ne tertia Concilii eiuad. II. 1941. C. παρεγενόμεθα καὶ ἐν τῷ προα- 
στείω τῷ διαφέροντι τῷ αὐτῷ Πέτρῳ, ivimus ad suburbanum, 
quod pertinet ipsi Petro: nisi quod pronomen αὐτὸς, ipse, cum 
ὁ αὐτὸς, idem, male confuderit, Romanaeque aures pertinere 
alicui aegre ferre possint. Ita inferius quoque 1941. D. ἐν προα- 
στείοις διαφέρουσιν αὐτῷ τε ᾿ἀνϑθίμῳ καὶ Πέτρῳ, in seuburbiis 
pertinentibus ipsi “Αἰπέλεπιο et Petro, scribere saltem oportebatD 
ad snthimum et Petr. Sed apud Stephanum Byzant. De urbi- 
bus 78. B. νῆσος διαφέρουσα μὲν τῷ πανευφήμῳ πατρικίῳ, insu- 
la propria illustri patricio, Berkelius tantum non ridicule ver- 
tit, insula quaedam est eximia apud. celeberrimum patricium. 
Et in Theophylacto Bulgariae Archiepisc. Epist. xxv11. ad Michaél, 
Chalcedon, vin. 848. D. ἐνορία τίς dori, τῇ καϑ᾽ ἡμῶν ἀρχιεπε- 
σχοπῇ διαφέρουσα᾽ interpres Latinus Vincentius Marinerius: .Est 
quidam locí terminus, a nostro archiepiscopatu diyersus, Verte, 
n. archiepiscopatui proprius, ltem Epist. xxxi. ad Ioannem 
Grammat. VIII. 864. C. χωρίον τῇ xa9' ἡμᾶς ἐκκλησίᾳ διαφέρον, 
σερὶ τὸν Βαρδάριον διακείμενον. Interpres, Jocue a nostra eccle- 
δία diversus. Emenda ut supra, 4. eccl. nostrae proprius. Pos- 
sim, si liberet, pluribus exemplis lapsus eruditorum, huius quo- 
que aetatis, in eadem voce patefacere. Ne longus fiam, illud 
duntaxat addam, primo, dici non alio sensu of διαφέροντες, nos 
proches, die ngehórigen, propinqui. Artemidorus Onirocr. 


496 C. B. HASII NOTAE 


149. À. συνέβη τοὺς πλείονας τῶν διαφερόντων τοῦ ϑεασαμένου 
. τὸ ὄναρ νοσῆσαι. Deinde, vetustum esse illum usum verbi δια- 
P. 954 φέρω, aut certe primis sáeculis religionis nostrae non incogri- 
tum, testari inscriptiones duas a lac. Gronovio relatas Memoria 
Cossoniana 144, B. Alteram No. xvr: 


ΤΟΥ͂ΤΟ. TO. ANTEION. ALAOEPEI. ATP. 8EOKTIZT2. 
MAPKEAAOT. , 
-Hic loculus est 4urelio "Theoctisto, Marcelli F. 


Alteram ibid. No. xvi. in qua, voce penultima, legendum vi- 
detur A4TTOT: 


ΑὝΤΗ. H. ZOPOZ. AIADEPEI IIOATKAPIIS, TIIOAIA- 
KONS2. KALI. TH I'TNAIKI. HOT. II444A414A. |. 
Haec arca est Polycarpo subdiacono , et uxori eius Palladiae, 


Inscriptionem secundam Christianam esse patet, priorem creden- 
. dum est. Positas opinor eaeculo áecundo, aut tertio. 
Pag. 174. lin. 17. γνωματεύων ὕτῳ τρόπῳ] Scripsi medi- 
tans: fortasse paulo magis ad sensum Leonis fuisset, vertere hic 
et 5. C. explorans :: apud Agathiam certe γνωματεύω est hac no- 
Btione 95. C. γνωματεύσοντας ἐς τὸ ἀκριβὲς τὰ βουλεύματα τῶν πο" 
λεμίων. Apud eundem 90. D. et 119. C. vertitur perpendent: 
116. À. pensitans. . 
Pag. 175. lin. 10. τῆς Χερσῶνος ἅλωσιν] Haec est illa 
Chersonis a Wladimiro Magno occupatio, quam Nestor Annal 
105. B. version. Scher. a. Christi 988. accidisse auctor est. Ad 
illustrandas res temporum illorum pertinent fortasse epistolaene 
dicam an commentarii fragmenta, servata in Cod. saec. x. exeuntis, 
S. Basilii, Phalaridis, S. Gregorii Nazianzeni epistolas varias 
continente, In hoc igitur Codice, qui fuit Bibliothecae Reise, 
possessor, qui et legationem circa: Danaprim (vide infra 954. D.) 
obivit, et oppido praefuit (257. D.), litteris minutis perplexisque 
admodum, nec multo quam Cod. ipse recentioribus folia duo v2- 
cua illevit, multis verbis mutatis, inductis, superscriptis, ul 
dubitare non queas, eum hunc Cod., ut est exiguae molis, i 
expeditionibus secum portasse, pagellisque eius vacuis ad episto- 
Clas commentariosque meditandos esse usum. Dabo fragmenta quo 
ordine sunt in Cod.: tametsi legationem, de qua statim, non mt 
post bellum (vide alterum fragmentum 256. D.) accidisse facile 
dicas, Prius sic incipit imperfecte, de Danapris traiectu, gl* 
. cierum fragmentis lintres transmittentium infestantis: .. δυσχερῶς 
κατήγετο, καίτοι μὴ πλείους τριῶν ἀνδρῶν ἑκάστου σφῶν δεχομ 
' ψρυ" οὕτω πάνυ φαυλύτατα ἦν. AAA. οὐδὲ ταῦτα ὅμως χώραν tl]! 
παρὰ τῷ ῥεύματι" πολλὰ γὰρ αὐτῶν ἐπὶ μεγίστοις πάγοις δυσὶ σὺν» 
ηράσσετο καὶ ξυνέπιπτε" καὶ ὁσαχὸῦ τοῦτο ξυμβαίη, ἐκπηδῶντες " 


*) ἐκκηδόντερ Cod. 


- OU boi we "A 


IN LEONIS DIACONI LIB. X. 497 


τοῦ πλοίου οἵ ἐν αὐτῷ *) τῷ πάγῳ καϑῆντο, καὶ οἷς ἐφ᾽ ὁλκάδος 
ἐφέροντο. Ἔνια δὲ αὐτῶν καὶ κατέῤῥαξεν ὑποβρύχια᾽ οὕτως ἄρα Ὁ 
χαλεπαίνων ó Δάναπρις ἐτύγχανεν. Ἡμεῖς δὲ αὐτοῦ χαλεπώτερον 
καὶ ἐπὶ πλεῖστον προσεδοχύμεϑα, καὶ ἦμεν ὥσπερ ὀργιζόμενοι κατ᾽ 
αὐτοῦ, τῷ μὴ πεπῆχϑαι. Καὶ οὐ πολλάς πω ὕστερον ἡμέρας τὸ 
ὥδωρ ἁπανταχῆ πέπηκτο, καὶ ἐπὶ μέγα ἦν ἰσχυρόν" ὡς καὶ πεζῇ 
«al ἵπποις ἀφύβως ἰέναι κατὰ τοῦ ῥεύματος, καὶ ἀγῶνας οἷς ἐπὶ 
πεδίων ἀνδρικῶς ἀγωνίζεσθαι. Καὶ καϑάπερ τις ϑαυματοποιῶν᾿ 
ὃ Ζάναπρις ἐδέδεικτο, βαρὺς μὲν καὶ χαλεπὸς τὸ πρὶν αἰωρούμε- 
vog **), καὶ μονονουχὶ τοὺς sig αὐτὸν ὁρῶντας πάντας φοβῶν" μετὰ 
δὲ μικρὸν ἀνεῖναί τε, καὶ τοσοῦτον μαλακισϑῆναι, ὡς ὑφ᾽ ἁπάντων 
παίξεσϑαί τε καὶ καταπεπατῆσθαι, ὑπόγειός τις ὡσπερεὶ δεικνύμε-.Ῥ, 255 
vog, ὑπὸ κατάδυσίν τινα ἑαυτὸν καϑιδρύσας. Οὐ yao ὕδασιν oU- 
τῷ νάουσιν ξώῴκει τὰ ῥεύματα, ἀλλ᾽ ὄρη σκληρά ***) τινα καὶ λιϑώ- 
δη μᾶλλον ἐδέδεικτο. Τί ydo ἶσον ἢ ἐοικὸς τὸ καταφερόμενον ἐκεῖ- 
vo καὶ ὕδατι; (B.) OOsv ἡμῖν τὸ κατηφὲς εἷς χαρὰν μεταβέβλητο" 
xal χεῖρας ἀνακροτήσαντες ἱκανῶς πρασίεμεν, κατὰ πέλαγος ἵππα- 
σάμενοι. ᾿Δἀκωλύτως τε διαβάντες καὶ κατὰ τὴν κώμην γενόμενοι 
τὴν Βοριῶν, πρὸς εὐωχίαν ἐτράπημεν καὶ ἵππων ἐπιμέλειαν, ἡπο- Β 
ρημένων καὶ αὐτῶν καὶ καταπεπονημένων ὡς πλεῖστον. Κἀκεῖ 
ἡμέρας ὅσον ἀναλαβεῖν ἑαυτοὺς διατρίψαντες, ὡς πρὸς τὸ αυρό- 
καστρον χωρεῖν ἠπειγόμεϑα. Ὡς δ᾽ ἕτοιμα ἦν ἡμῖν τότε πάντα, 
xol ἐμποδὼν ὑπῆρχεν οὐδὲν, περὶ μέσας νύκτας αὐτὸς (ὅτε καὶ 
προϊαίτερον ἡμᾶς ἐξορμῆσαι ἐχρῆν), ἄρκτον τότε βαρύτατον πνεύ- 
σαντος, καὶ χειμῶνος παντὸς μᾶλλον χαλεπωτάτου καταῤῥαγέντος, 
ὡς ἀβάτους μὲν τὰς διόδους οἴεσθαι, μηδένα δὲ ὑπαίϑριον ζῇν, 
σχεδὸν δὲ ἀδύνατον εἶναι τὸν μὴ στέγῃ σωξόμενον περιεῖναι, δεί- αὶ 
σαντες ἀναπεπαῦσϑαι καὶ ἠρεμεῖν ἔγνωμεν αὐτοῦ * ἐμοῦ τοῦτο τοῖς 
συσσίτοις εἰπόντος, εἰς οὐ δεῖ τῆς οἰκίας ὁπωσοῦν ἐξιέναι, οὐδὲ 
ἀποκοίτους ἡμᾶς ἐνθένδε γενέσϑαι᾽ τοῦ πρώτου τῶν ἄστρων ἔσπέ- 
ριον φάσιν ἤδη ποιοῦντος, καὶ πρὸς αὐτὸν ἐκεῖνον μετατρεπομένου 
τοῦ περιέχοντος (Κρόνου δὴ καλουμένου ****). Καὶ ydo ἔτυχε περὶ 
τὰς ἀρχὰς αὐτὸς διϊὼν ὑδροχόου, ἡλίου κατὰ τὰ χειμερινὰ διατρέ- 
χοντος. Ὁ μὲν οὖν χειμὼν ἀρξάμενος ἀεὶ προὔβαινε χαλεπώτερος, 
καὶ ξυνέβη τὰ πρότερον ἡμῖν δόξαντα φοβερὰ παιδιαὶ καθάπαξ 
σρὸς τὰ μετὰ ταῦτα δοκεῖν᾽ οὕτως ἄρα λαμπρῶς ὁ χειμῶν διέσχε 
πανταχῆ. Ἡμέρας δὲ διατρίψαντες ἱκανὰς, μόλις ὀψέ mors καὶ Ὁ 
τῆς πρὸς τὰ οἰκεῖα μνήμη τις ἐπανόδου eloyes, εὐδιεινοτέρονυ καὶ 


*) Videtur deesse aliquid vel hic, vel post oi. 

**) ἐωρούμενος Cod. 

***) Haec sunt tam intricate scripta, ut nescias utrum σχληρὰ an σχι8- 
ed legendum sit. 

****) Ante verba τοῦ xoetov legebatur καὶ ὡς ἐκ τῶν ἄστρων ἐμοὶ δέ- 
δεικεαι" post καὶ πρὸς illa, τὴν ἑαυτοῦ φύσιν" post περιέχοντος 
illa, φῦσει ψυχρότατορ xal χιωνώδηφ [sic] δοκῶν. Quae omnia ab 
Ipso scriptore inducta sunt: verba Koóvov δὴ xa. videntur loco mota. 
Leo Diaconus. 82 


498 C. B. HASII NOTAE 


τοῦ ῦ περιέχοντος δεδειγμένου. (Τ᾿ Καὶ δὴ ἐξίημεν, δορυφορούμε- 
"voL παρὰ τῶν ἐγχωρίων διαφανῶς ; πάντων εἷς à ἐμὲ τὰς χεῖρας ἄνα- 
κροτούντων, καὶ βλεπόντων ὡς πρὸς, οἰκεῖον αὐτοῦ ἕκαστος *), καὶ 
τὰ μέγιστα εὐχομένων. Τότε μὲν οὖν οὐδὲ πάντας αὐτοὺς ξβδο- 
μήκοντα σταδίους παρημείψαμεν, καὶ ταῦτα πρὸ ἡμῶν ἄλλων δια» 
βεβηκότων καὶ τὸ πολὺ τῆς χιῶνος ἐκκρουσαμένων. Τῇ δ᾽ ὕστε- 
P. 256 ραίᾳ ἀρξάμενοι, χαλεπώτατα προήειμεν , ὥσπερ ἐπὶ πελάγους δια- 
παλαίοντες κατὰ τῆς χιῶνος. Οὐ γὰρ δὴ γῆ τις ἐδόχει εἶναι, οὐ.- 
δὲ χιὼν συνήϑης" ἀλλ᾽ οἱ μὲν ἵπποι μέχρις τραχήλων οὐχ ξωρῶντο" 
τὰ δ᾽ ὑποζύγια , καίπερ τελευταῖα ἀκολουθοῦντα ἡμῖν, διεφϑεί- 
ρετο, καὶ αὐτοῦ πολλὰ καταλέλειπτο. Τετράπηχυς γὰρ ἡ χιὼν üt 
geo, καὶ χαλεπῶς διαβατὴ ἦν. Πολλοὶ δὲ καὶ τῶν ἀκολούϑον 
ἀφώρμησαν οἴκαδε, μεῖξον 7) 7 κατ᾽ ἀνϑρωπίνην δύναμιν τὸ ξύμ- 
βαν οἰηϑέντες. Καὶ ἦν γάρ τι τῶν οὐ ξυντρόφων τὸ χαλεπὸν, 
πολλαχῦϑεν τῶν δυσχερῶν ἐπιόντων" χιῶνος. μὲν βαϑείας οὕτω 
B καὶ πυκνῆς κάτωϑεν, ἀέρων δὲ βαρυτατων ἄνωθεν ἐμπνεύντων. 
᾿Δνακωχῆς δ᾽ οὐδαμόϑεν προσδοκωμένης, οὐδ᾽ ὅϑεν τις ἄμεινα 
σχοίη τεκμαιρομένης (τὰ γὰρ πάντα ἀνωφελῆ καὶ d ἀνόνητά πῶς ἐν 
τοῖς τότε δεινοῖς ἐδέδεικτο), οὐκ ἦν πυρὰ καῦσαι, οὐδ᾽ ἀναπαύ- 
σασϑαι ; πρὸς ἀκαρῆ χώραν "ἢ ἡμῖν ἡ χιὼν ἐνεδίδου. (4.) Ἑἶὖναι δὲ 
τὴν νύκτα αἱ ἀσπίδες προσήεσαν ***)* πάντα ἡμῖν ἐκεῖναι καὶ uc 
vat καὶ ἐπικλίνια νομιξύμεναι τὰ λαμπρότατα. Ἐν γὰρ αὐταῖς τὰ σώ. | 
ματα ἐνεπαύομεν ἐπὶ πυρᾷ, κἀκείνῃ οὐ λαμπρᾷ. Ὕπνον T) à sai 
τὰ ἐξ ὀνείρων φαντάσματα, ὥσπερ φοβηϑέντα κἀκεῖνα, πάντα 
Ο ἀπέστησαν. "viele δ᾽ οὐδεὶς ἄλλου κάλλιον TT): πάντες δ᾽ deir 
κοινῇ συμφορᾷ ὁμοίως καὶ ψυχὰς : καὶ σώματα ὁ διετίϑεντο. Ἐμα- 
κάρισέ, τις τοὺς τεθνηκότας. , ὥς τοῦ φροντίζειν ἅ ἅμα καὶ τοῦ πονεῖν 
ἀποστάντας" ἐσχετλέασεν ἄλλος κατὰ τῶν ἐσομένων, ποίοις ἄρα 
καὶ αὐτοὶ δεινοῖς τὸ Ld ἐκμετρήσουσιν. Οἱ δὲ πρόσκοποι ἐξέκα- 
μον καὶ αὐτοὶ, ὑπὸ τοῦ πολλοῦ κακοῦ νεκηϑέντες, καὶ προϊέναι 
οὐκ ἴσχυον, ἀσαφῶς οὕτω πορευόμενοι κατὰ τῆς χιῶνος. Τὸ δὲ 
ὃ δὴ χαλεπώτατον, ὅτι καὶ διὰ πολεμίας ἐπορευόμεθα γῆς , καὶ οὐδ᾽ 
ἐκ τούτου ἀδεὰ ἡμῖν κπαϑειστήκει τὰ πράγματα, ἀλλ ἐν ὁμοίῳ τό, 
τὸ τοῦ χειμῶνος καὶ τὸ τῶν πολεμίων 9) ὑφωρᾶτο xaxov. H.e. ..diffi- 
culter applicabant [Untres], tametsi unaquaeque earum non ul- 
tra ternos homines caperet: adeo erant mirabiliter exiles. Quan- 
quam ne sic quidem locum invenire poterant in fluctu, mulis 
earum, duobus maximis glaciei frustis collisis atque contrilit: 
quod quoties accidebat , exilientes e Jintre qui inerant, in gla- 


*) Sic Cod. 
**) Supra scriptum est zoóro», idemque postea inductum. 
WM) Sic Cod. Num προσῆσαν ; 
1) Ὕπνος Cod. 
t Hic scripta erant haec non absoluta : ἀλλ᾽ ol χϑὲρ ἐῤῥωμενέστερον 
χοντες καὶ θαῤῥεῖν διακελευόμενοι πρὸς ἀλλήλους. σήμερον ἀμβλεῖς 
καὶ καταπεπτωχότερ᾽ ea omnia postea inducta sunt. 


IN LEONIS DIACONI LIB. X. 409 


cie considebant , ac velut super oneraria navi vehebantur. liae 
intres vel hauriebantur fluctibus: tam infestum tunc se decla- 
rabat Danapris. Nos vero ibi aegre diuque exspectavimus, ve- 
lut succensentes flumini , quod non esset placiatum. |. Nec mul- 
tis diebus post erat aqua tum. undique gelu constricta, tum 
mirifice firma: ut pedites equitesque intrepide per fluxum com- 
mearent, certaminaque tanquam in campis strenue ederent, — Ita 
quasi praestigiatorem aliquem se Danapris praebebat , prius 
violenter ac saeve elatus, et prope dicam aspicientibus univer- 
eis terrorem inüicieng: mirumque eundem brevi tempore submis- 
aum fractumque adeo videri, ut illuderent et conculcarent omnes 
quasi subterraneum factum, et in latibulum aliquod. a se ipso 
absconditum, | Neque enirn tantum aquas manantes referebant 
fluenta, quantum rnontes asperos et petrosos ostendebant. ἘΞ 
subter Jfuene liquor quanam in re aquae vel par vel similis po- 
terat videri? (1L) Jta moestitia nostra in hilaritatem conversa 
est: complosis manibus proxime accessimus , per aequor equi- 
tantes. — Transgressi nullo negotio cum in vicum Borion venis- 
semus , ad. corpus reficiendum iumentaque curanda nos conver- 
timus, quae ipsa ex maiori parte aut erant invalida , aut defe- 
cerant, Confectis ibi diebus aliquot necessariis ad vires repa- 
randas, accingebamus nos Maurocastrum profecturi, | Sed iam 
paratis rebus omnibus, cum nihil aliud obstaret, ipsa media 
nocte (quanquam maturius profectum oportebat) , flante tuno 
aquilone gravissimo, hieme omnium saeyissima se praecipitante, 
ut facile crederes , impervia esse itinera, nec obdurare sub dio 
ullum, propeque fierí non posse, ut qui tecto non servaretur in- 
teritum effugeret , tunc , inquam , formidine commoti subsistere 
ibidem nosque continere statuimus, | Cuius consilii auctor apud. 
sodales ego exstiti: non esse ullo modo domibus exeundum, ne- 
Qum abnoctandum inde: quod princeps sidus (Saturnum voca- 
mus) iam ad vesperum in conspectum se dabat, inque simili- 
tudinem naturae eius immutabatur ar.  Transibat enim tunc 
Saturnus circa initia aquarii , sole brumalia signa permeante. 
Quare tempestas , ubi semel occoeperat , ad maiorem semper sae- 
yitiam progressa est, ut quae prius terrifica nobis visa fuerant, 
cum. subsequentibus collata ludus prorsus viderentur: tam lu- 
culenter se hiems quoquoversum diffuderat. — Ibi diebus complu- 
ribus confectis, vix tandemque cogitatio aliqua domum redeundi 
eubüt animum, a?re quoque sereniore se repraesentante. (IL) Zta- 
que egressi sumus , ab incolis splendide stipati: omnes me ma- 
nibus complosis approbant, me tanquam necessarium unusquis- 
que suum respicit, mihi maxima precatur. Hoc die stadia zxx, 
neque Ula integra, emensi sumus, idque praegressis ante nos aliis, 
qui maximam, vim nivis iam dimoverant, | Postridie eius diei 
statim a principio difficillime progrediebamur , tanquam in pe- 


500 C. B. HASI] NOTAE 


lago contra nivem luctantes, | Nulla terra hic videbatur esee, 
neque nix usitata: equi ad collum usque non apparebant: iu- 
menta, quamwis extremo agmine subsequentia, interibant, mul- 
taque ibi relinquebantur. | .Etenim dicebatur nix cubitorum 1r. 
altitudine, eratque difficillima transitu, lta multi ex comiti- 
bus domum see contulerunt, quod. calamitatem vim humanam 
euperare arbitrabantur. | dtque erat profecto insueta. aerumna, 
miseriis undique fere ingruentibus: infra tam alta eb spissa nix, 
superne flantes venti inclementiseimi. | Neque ulla sperari pott- 
rat malorum intercapedo , nec unde quis meliorem statum asse- 
queretur (omnia inutilia et infructuosa esse his in malis appa- 
rebat), nulla erat facultas ignes accendendi, nec requiescere 
vel minimum epatium permittebat nobis nix.  (IV.) 4ccedebant 
noctu scuta pro cubilibus: haec pro omnibus habebamus, εἰ 
pro stragulis et pro opertoriis eplendidissimis, | In. illis enim 
corpus ad ignem, nec illum splendidum, refocillabamus, S- 
minum visa per quietem» occurrentia, quaei timentem illa quc- — 
que, universum fugaverant, | Neque quisquam magis quam 
alius ad aerumnas obduruerat : omnes erant u£ in corumuni ca- 
lamitate aeque et animo δὲ corpore afflicti. lius beatos prat- 
dicabat mortuos, ut iam sensu doloribusque liberatos: lamen- 
tabatur alius posteros, quibus miseriis oppressi illi quoque v- 
£a essent defuncturi, lier labori succubuerant exploratores no- 
etri, vi mali victi, nec per nivem, incerto gradu. errantes pro- 
gredi poterant. Omnium autem. acerbissimum erat, quod per 
regionem hosticam iter faciebamus , neque inde erant res no- 
.sirae periculo vacuae, sed pariter hiemis hostiumque violen- 
ta timebatur. ' 

Hic imperfecte desinit fragmentum prius. Sequitur post 
quadraginta circiter folia alterum, eadem intricatissima manu, 
quód, ut est loco in. Cod. posterius, ita praecedenti subiun- 
go: tametsi fortasse ad tempus antecedens pertinet. Gens, cui 
dux ille, quisquis est, oppidum sibi commissum tradiderit, 
quae sit, viderint docti, temporum partiumque illarum cogni- 
tionem cum prudenti iudicio coniungentes. Rem in Chersoneso 
Taurica geri declarat mentio Clematum 958. B. facta: scriptura 
est'ligota, quam voeant, saec. x. aut xr. "oyrv γὰρ δὴ τότε 

P. 957 τοῖς βαρβάροις πολεμεῖν ἔγνωμεν, *) ἢ εἰ δεῖ τι τἀληθῆ φάναι, δεί- 
σαντες τὸ μὴ φϑῆναι ὑπ᾽ αὐτῶν ἀναιρεθέντες, ἀπέστημεν, καὶ 
αὐτοῖς τὸ δυνατὸν ἀντιτετάχϑαι διενοήϑημεν, πάντας ὁμοίως λεη- 
λατούντων καὶ διαφϑειρομένων ἀπανθρωπότατα, ὥσπερ τινὰ ϑη- 
ρία xard πάντων τὴν ὁρμὴν ἐνδεικνύντα. Οὐδὲ γὰρ τῶν oixtio- 
τάτων φειδώ τις εἰσήει αὐτοῖς, οὐδὲ λογισμῷ τινε ἡ κρίσεε δικαίου 


*) Scriptam est hic, et posterius inductum: Χαὶ did τοῦτο yde καὶ 
τὰ βόρεια τοῦ Ἴστρου. 





— τ 0M 000 o - Xo 3 — m» 3B OW o m ὶάῆποΠοἪὋ Um. “ΠῚ 


we 








IN LEONIS DIACONI LIB. X. 501 


τὸν φόνον εἰργάσθαι προὔϑεντο" ἀλλὰ τὴν Μυσῶν *) λείαν xa- 
λουμένην ϑέσθαιτὴν αὐτῶν **) γῆν κακῶς καὶ ἀσυμφύρως μεμελε- 
τήκεσαν. ᾿Ανατέτραπτο ydo τὸ πρὶν αὐτοῖς ἶσον καὶ δίκαιον" d 
δὴ περὶ πλείστον τιμῶντος τὸ πρότερον τρόπαιά τε τὼ μέγιστα κα- 


τωρϑώκεσαν, καὶ πόλεις καὶ ἔϑνη αὐτεπαγγέλτως προσήεσαν αὐ- B 


voig, Νῦν δ᾽ ὥσπερ ἐκ διαμέτρου ἀδικία τούτοις sal ἀμετρία 
κατὰ τῶν ὑπηκόων ξυνέστηκε. καὶ πόλεις ὑπηκόους, ἀντὶ τοῦ 
ϑεραπεύειν καὶ συμφερόντως εὐνομεῖν, ἀνδραποδίξειν καὶ δια- 
φϑείρειν ξυνέϑεντο. Σχετλιάζοντές τε κατὰ τῶν ἡγεμόνων, καὶ 
εἷς οὐκ ἀδικοῖεν βεβαίως δεικνύντες οἱ ἄνϑρωποι, οὐδὲν μᾶλλον 
ἔσχυον τοῦ μὴ τεϑνάναι. Dog γάρ τις, ὡς ἔοικεν οὕτω κακίας 
ξυμβέβηκεν, dg περιπλύζεσϑαι τὰ τῶν ἀνθρώπων καὶ φοβερῶ-- 
ἕατα συγκεχῶσθϑαι δοκεῖν, ὡς ἐκ συμπτώματος dj τινος χάσματος 


παραλογωτάτου καὶ χαλεποῦ. Πόλεις μὲν γὰρ πλείους ἢ δέκα ἀν.Ο 


ϑρώπων ἐξεκενώϑησαν, κῶμαι δὲ ovx ἐλάττους πεντακοσίων παν- 
τελῶς ἐρημώϑησαν" καὶ ἁπλῶς, τὰ γείτονα καὶ πλησιόχωρα ἡμῶν 
ὥσπερ ἐκ χειμῶνος ἐπικλυσϑέντα ἐγένοντο, ὥνϑρωποί τε, ἠδικη- 
κότες μηδὲν, προβληϑέντες ἐπ᾽ ὁμωσίᾳ, χειρῶν ἔργον καὶ ξίφους 
ἐγένοντο. (B.) Τὸν δὴ τοιοῦτον ὄλεϑρον καὶ κοινῇ πάντας κακῶς 
διαφϑείραντα, καὶ "εριελθόντα τοῖς ταλαιπώροις ἡμῶν ἀστυγεί- 


τοσι, καὶ πρὸς τὴν ἐμὴν ἀρχὴν τελευταίως ἡ πονηρὰ τύχη προ- Ὁ 


σῆξεν, ὑφορώμενον μὲν ἐμοὶ καὶ πρότερον, καὶ πολλὴν mowvyul-. 
νῷ πρόνοιαν, μὴ ἄν ποτε ἐξαπιναίως ἐμπέσοι, μηδ᾽ ἐκ τοῦ παρα- 
χρῆμα λαϑὼν τὰ xaO" ἡμᾶς λυμήναιεν. Ὡς ὃ ᾿ ἀφῖκτο καϑαρῶς 


ὁ κίνδυνος, καὶ πᾶσιν ἀνωμολύγητο φανερῶς, ὡς τὰ περὶ ψυχῆς 


νῦν ἡμῖν κινδυνεύεται, τὸν μὲν τύτε ὄλεθρον σοφώτατ᾽ og εἶχον 
ἀπεκρουσάμην, ἐμοῦ καίπερ τὰ ἔσχατα παρὰ μικρὸν κινδυνεύσαψ- 
τος. Τὺ δὲ ἀπὸ rovrov, πόλεμος ἡμῖν ἀκηρυκτὶ καὶ βαρβάροις 
ἐγένετο, ἐν ᾧ οὔτε ἐπεμίγνυον ἔτε παρ᾽ ἡμῖν (εἰ καὶ μυριάκιρ περὶ 
σπονδῶν ἐκηρύπκευον), οὔτε ἀμαχητὶ πρὸς ἀλλήλους ἦμεν, Καὶ ó 


μὲν πόλεμος εὐθὺς ἤρξατο, ὁ δὲ χειμὼν ἐγγὺς ἦν ἐμβαλεῖν" ἔτι P. 958 


γὰρ οὐ πολὺ τῶν ..***) ὁ ἥλιος ἀπῆν. ᾿4λλ᾽ οἵ μὲν βάρβαροι, στρα- 
τῷ παρασκευασθέντες ἱκανῷ, ἐσέβαλον εἰς τὴν γῆν ἡμῶν, ἱππικῷ 
τε ἅμα καὶ πεζῷ, νομίσαντες ὡς ἅμα βοῇ παραλήψεσϑαι ἡμᾶς, τῇ 


τε τοῦ τείχους ἀσϑενείᾳ, τῇ τε ἡμῶν ὀῤῥωδίᾳ. Καὶ οὐκ ἀπεικὸς - 


ἦν αὐτοῖς ταῦτα οἴεσϑαι, οὕτως ἐπὶ κατεσκαμμένῃ πόλει τὴν οἴκη- 
σιν ποιουμένων ἡμῶν. καὶ ὡς ἀπὸ κώμης μᾶλλον ἢ πόλεως τὰς 
προσβολὰς ποιουμένων ****). Ἢ γῇ γὰρ προκατέσκαπτο παρ᾽ αὐτῶν 


4) Μεισῶν Cod. 
**) Sic: prius scripserat ἡμῶν, sed id induxit. 

***) Haec emnia inducta, reposita , iterum partim inducta. Ubi asteri- 
ecum notavi, in Cod. est χειρινῶν. Nam χειμερινῶν, sc. τροπῶν ς 
e***) Hic subsequuntur illa, posterius inducta : '414' ἐκεῖνοι μὲν πολλοὺς 
αὐτῶν ἀποβαλλόντες is καὶ καταισχυνϑέντες ἀπύεσαν πρὸς ἐσπέ- 
ἐξ φυλάξαντες [sic] τὸ περίορθρον. Πρὸς μὲν γὰρ τὸ πεξὸν το- 
ὁταρ καὶ αὐτὸρ ἀντεταξάμην, πρὸς δὲ τὸ ἱππικὸν ἱππικὸν, διχῆ 

τὸν σερατὸν παρατάξαντες. 


608 C. B. HASII NOTAE 


τῶν βαρβάρων καὶ ἱκανῶς ἐξερήμωτο, ix βάϑρων αὐτῶν xarafal. 
Βλόντων vd τείχη" καὶ τότε ἀρχὴν ἐμοῦ πρώτου πάλιν οἰκῆσαι") τὰ 
Κλήματα διανοησαμένου. Τοιγάρτοι φρούριον μὲν τοπρῶτον ix 
τῶν ἐνόντων ἐξῳκοδόμησα παρ᾽ αὐτὴν, dg ἐκ τούτου ῥαδίως καὶ 
τὴν ἄλλην ἅπασαν πόλιν οἰκισϑήσεσϑθαι... Ἡ, e. Omnino enim 
tunc barbaris bellum inferre decrevimus: aut, δὲ vera fateri 
oportet, recessimus ab illis metu, ne ipsi priores ab iis opprime- 
remur, etatuimusque iis quantum possemus repugnare. | /feque 
enim universos diripiebant inhumanissime εἰ pessundabant, ui 
quaedam belluae in omnes impetum facientes. Nulla his ine- 
rat vel erga. coniunctissimos continentia, nec ratione ulla aut 
iusti discrimine in patranda caede volebant uti: sed Mveorum 
praedam , quod aiunt, ipsorum regionem reddere rmalo ac per- 
nicioso consilio meditabantur. .Evanuerat superior eorum aequi- 
ias et iustitia? quas praecipue colentes tropaea antehac maxima 
statuerant, adeo ut civitates et. gentes. ultro accederent illis. 
Güscebant nunc, quae velut e perpendiculo (quemadmodum aiunt) 
a virtutibus illis distant, iniustitia et. intemperantia. advereus 
subditos: neque ornare et ex re ipsarum administrare civitates 
dedititias , eed redigere in servitutem. et exscihdere constituerant. 
Conquerentes de dominis incolae, seque nihil mali commisiste 
liquido demonstrantes, nihil amplius proficiebant, quam ut morte 
non afficerentur. Vis nimirum tanta malorum ingruerat, ut re 
Aumanae quasi ruina aut voragine aliqua inopinata. ac fatal 
perculeae obrutaeque horrendum in. modum viderentur. — Kran 
exinanita hominibus oppida plus X, pags plane deserti non περ 
nus quingentis: vicinitates denique et confinia nostra velut tem- 
pestate obruebantur: incolae innocentes, pactis iuratis tradili, 
manibus obtruncabantur gladiisque hostilibus. (11.) Exusmodi pe- 
etem, generatim omnes misere conculcantem , cum aliquamdiu 
per infelices conterminos nostros obambulaseset, postremo ad prae- 
eidium meum quoque fortuna infesta adduxit. Quam quia iam 
antehac eram veritus, in magna cura. versabar, ne accideret im- 
proviso, nec latente impetu continuo ree nostras everteret.. Deind:, 
ubi perepicuum aderat periculum , omnesque palam fatebantur, 
in discrimen nos vitae venisse, ego tunc quidem perniciem quam 
aptissime poteram repuli, quamvis in extremum paene periculum 
adductus. | Ferum inde abruptis commerciis bellum inter nos εἰ 
barbaros ortum est, in quo neque communicabant amplius nobut- 
cum, (tametsi sexcenties de compositione ad illos mittebam), nec 
eine praeliis mutuis res gesta est. Ita bellum continuo exar, 
&mpendebatque hiems: non multum. enim a . . eol aberat. 
barbari, comparato amplo exercitu, cum equitibus militibusque 
in regionem nostram irruperunt , nos momento expugnalum ΜῈ 


*) F. scribere voluit oix/dac, instaurare. 


IN LEONIS DIACONI LIB. X. . $08 


rati, cum ob murorum infirmitatem, tum ob trepidationem no- 
stram, | Neque erat absonum eos hoc sperare, quod in diruto 
oppido commorabamur , magisque ex vico, ut ita dicam , quam 
ex urbe eruptiones faciebamus. | Fastata enim prius fuerat ab 
ipsis barbaris regio, et solitudo mera facta , muris solo aequa- 
tis: ego autem tunc demum habitare denuo Clemata*) primus con- 
stitueram, | Quare in principio iuxta oppidum pro facultatibus 
feceram castellum, quod. inde facile reliquam quoque civitatem 
instaurari posse, , ,. 

Sequuntur in folio alio abrupta illa, superioribus subiun- 
genda: Καὶ τὸ μὲν ἀνωκοδόμητο τάχει πολλῷ, xol περιέφρακτα 
τάφρῳ" καὶ ἅμα τούτων « **) καὶ ὃ πόλεμος ἤρξατο. Μεμέριστο δὲ 
τὸ φρούριον κατὰ συγγενείας, καὶ κατέϑεντο ἐν αὐτῷ τὰ σπουδαιό- 
τερα" ὅσα δὲ περιττὰ, ἔξω που κατὰ τὸν ἄλλον τῆς πόλεως περί- 
βολον ἔκειτο. ᾿Θιπκεῖτο γὰρ ἤδη καὶ ἡ πόλις ἄπασα" τὸ δὲ φρούριον 
ὡς ἐν μεγάλῳ κινδύνω σώσειν ἡμᾶς ἐξητοίμαστο ***). 41" ol μὲν 
βάρβαροι τότε πολλοὺς αὐτῶν ἀποβαλόντες ****) xol καταισχυνϑη- 
ϑέντες [) ἀπήεσαν πρὸς νύκτα, φυλάξαντες τὸ περίορϑρον" ἐγὼ 
δὲ ἅμα ἕῳ τὸν στρατὸν ἀντεξῆγον πολεμησείων. Ἦσαν δέ μοι zoe 
ἱππεῖς μὲν ὀλίγῳ πλείους ἑκατὸν, σφενδονῆται δὲ καὶ τοξόται ὑπὲρ τ΄. 
Οὐδαμοῦ δὲ τῶν βαρβάρων ὄντων, τὼ τῷ καιρῷ μοι σύμφορα ἐξηρ- 
τύετο, τεῖχος μὲν τὸ παλαιὸν ἀνεγείρων T), καὶ διδάσκων τοὺς ἐμοὺς 
εὖ παρεσκευάσθαι πρὸς τὰ πολέμια. Πρὸς δὲ τοὺς ἡμῖν προσέχοντας 
δρόμῳ κήρυκας ἕπεμπον, καὶ μετεκαλούμην αὐτοὺς, σκεψόμενος περὶ D 
τῶν ὅλων T- FT). ᾿ἀφιγμένων δὲ ἁπανταχόϑεν, καὶ ἐκκλησίας ἐκ τῶν 
ἀρίστων γενομένης, ἃ μὲν εἶπον ἐγαὶ τότε, καὶ ὡς οἵων δεσποτῶν 
μᾶλλον ἀντιποιεῖσθαι προσήκει, καὶ πρὸς οἵους ἐλϑόντας τίνα ὠφέ- 
λειαν πειρᾶσϑαι ἀπ᾿ αὐτῶν εὑρίσκειν, καὶ τί ποιητέον ἐστὶ, xal 
ταλλα πάντα, ὅσα τότε εἶπον ἐγαὶ, ἃ καὶ παντὸς μᾶλλον τιμησαί- 
μην, μακρὸν ἂν εἴη πάντα ἐφεξῆς λέγειν βούλεσϑαι. Οἱ δὲ, εἴτε 
ὡς μηδέποτε βασιλικῆς εὐνοίας ἀπολελαυκότες, μηδ᾽ ᾿Ἑλληνικωτέ- 
ρων τρόπων ἐπιμελούμενοι, αὐτονόμων δὲ μάλιστα ἔργων ἀντι- 
ποιούμενοι, εἴτε ὑμοροὶ ὄντες πρὸς τὸν κατὰ τὰ βόρεια τοῦ Ἴστρου 
βασιλεύοντα, μετὰ τοῦ στρατῷ ἰσχύειν πολλῷ καὶ δυνάμει μάχης P, 259 
ἐπαίρεσθαι, ἤϑεσί τε τοῖς ἐκεῖ τὰ παρὰ σφῶν αὐτῶν οὐκ ἀποδια- 
φέροντες, ἐκείνων καὶ σπείσασϑαι καὶ παραδώσειν σφᾶς ξυνέ- 


4) Castrum Clematum [vid. Bandur. Imp. Orient. I. 113. B.]. 
**) Subest verbum adeo inductum, ut legi nequeat. 
***) Sequitur hic ἐτηρεῖτο, quod oblitus est inducere scriptor. 
᾿ 5428) ἀποβαλλόντες Cod. 
ΝΟ: Codex. Vid. supra 'p. 501. [hujus ed.] not. «s». 
ic Cod. 

) Hic primo leguntur illa: Δείσαρ δὴν μὴ ἐσαῦϑις τελείονι δυνά- 
pss ἀφι sed haec inducta sunt. Deinceps illa item inducta, καὶ 
σερατῷ μεγάλῳ ἀφίξοιντο. Γενομένης δὲ ἐκκλησίας, ἃ μὲν εἶπον 
é τότα. Inde haec noninducta ἀφιγμένων δὲ x. τ. 4. quae in textum 


recepi. 





504 C. B. HASII NOTAE 


ϑεντο, κἀμὲ vd τοιαῦτα πράξειν κοινῇ πάντες ἐπεψηφίσαντο. Καὶ 
. 3 , “ 9 ὦ » 3 
ἀπήειν, ἵνα vd ἡμέτερα σωϑῶσι, καὶ ἐνέτυχον αὐτῷ ὡς εὖξαις 
ἂν μάλιστά τις. Καὶ, αἷς δυνατὸν ἐν βραχεῖ λόγῳ πᾶν συμπεράνας 
Βαὐτῷ, ἐκεῖνος μὲν παντὸς μᾶλλον *) μεῖζον τὸ πρᾶγμα ἐλογίσατο, 
ἐμοὶ δὲ τὴν τῶν Κλημάτων ἀρχὴν αὖϑις ἀσμένως πᾶσαν Boro, 
καὶ προσέϑηκε καὶ σατραπείαν ὅλην, ἕν τὸ γῇ τῇ αὐτοῦ προσόδους 
ἐπετείους ἱκανὲς ἐδωρήσατο. Η. e. Idque propere et inetauratum 
fuerat, et fossa circummunitum: unaque cum his* bellum quoque 
incepit. DiPisum erat per cognationes castellum , resque pre- 
&iosiores in eo depositae: minus necessaríae extra per reliquum 
oppidi ambitum erant collocatae. .Habitabatur enim tunc urbs 
iam tota: castellum autem praeparatum fuerat, u£ in, magno pe- 
riculo nobis ealuti esset. 4t barbari tunc, multis suorum amiü- 
&is , cum ignominia noctu recesserunt, servato diluculo: primo 
mane ego praelii cupidus copias contra eduxi. Erant mihi tunc 
equites paulo plures quam centum , funditores e£ sagittarii su- 
pra CC. Barbari cum nusquam apparerent, quae apta huic tem- 
pori essent ὦ me adornata eunt, murus vetus erectus, edocti 
mei, quomodo recte se instruerent ad bellum. .Eos autem qui 
ditionis nostrae erant, nunciie cursim missis arcessisi, de rerum 
eumma. in consilium ire volens, Undique cum advenissent, con- 
cione optimatum coacta , quos tunc ego sermones habuerim, qui 
domini potius essent expetendi, ad quos venire quamque commodi- 
tatem. conari oporteret ab illis percipere, quid denique faciendum 
esset , et caetera universa tunc a me dicta, quae ipse quoqut 
reliquis omnibus praestabiliora duxissem, longum est. singula 
ordine dicere velle. lili, seu quod nunquam benevolentiae ἐπ’ 
peratoríae fructum ullum cepissent, seu quod, Graecanicam vi- 
tae rationem parum curantes, instituta ad arbitrium ipsorum 
facta maxime requirerent , sive quod regi ad septentrionem Jstri 
dominanti conterminantes, praeterquam quod ille exercitu magno 
valeret vique bellica efferret sese, ab illius vitae ratione propriis 
moribus non, differrent : idcirco statuerunt pacisci cum illis seque 
dedere, me autem negotium perficere publicitus omnes decrevt- 
runt, Jta profectus sum ad servandas fortunas nostras, eumque 
talem deprehendi, qualem desiderare quis maxime posset. «ἶφι 
ita, ubi colloquio brevi, ut poteram, totum negotium transege- 
ram cum eo, le rem maiorem, plus quam ullam, reputans, 
mihi Clematum imperium iterum volens lubensque omne tradidit, 
addiditque etíam praefecturam totam , et ex ipsius regione redi- 
tus annuos idoneos largitus est. Desinit hic praeclarum illud 
plenumque rerum nóvarum fragmentum: quod si commentatio 
scriptiove, unde manat, integra aetatem tulisset, nae tunc haud 
paulo plus, quam nunc, sciremus de historia Chersonesi Tsu- 


*) 8ic Cod. 





- -- ---᾿ -- ---- --- o — o o --- — -— — -α — — — — —7  — — ---- -- — — — 
. 


IN LEONIS DIÀCONI LIB. X. 505 


ricae in tenebris, ut ita dicam, iacente ab a, 950, circa quem — 
Constantinus Porphyrogenneta scripsit, usque ad colonias Genuen- 
sium in hos iractus saec, xin.deductas. Speremus certe, excus- 
sis per alias bibliothecas Codd. Graecis medii aevi, lucem novam 
huic quoque historiae parti oblatum iri: idque ut confidamus fore 
faciunt Ill. Comitis NicoZaz de Homanzoff magnificentia, libera- 
lisque ac generosus animus, quo incitatus cum reliquas disoipli- 
nas ómnes fovet, tum maxime historiam patriae locupletari cupit 
et'ornari. 

Pag. 175. lin. 16. καὶ αὐτὴν τὴν μίαν ἐπιτολήν]. Lege xev C 
αὐτήν" nam ex praepositionibus nulla fere tani male a librariis 
est habita quam xard, modoque ob sigli sive monocondylii, ut 
vocant Graeci, similitudinem cum vocibus καὶ, xexd, κάτω, 
μετὰ confusa, modo cum vocabulo proxime sequenti coagmen- 
iata, secus atque oporteret, Velut (afferam primo exempla con- 
fusae xai et κατά ) Actis Conc, Flor. IX. 132. B. ὀφείλει νοεῖσθαι 
καὶ τὸν νοῦν ἐκεῖνον, certo certius, legi debere xavd τὸν νοῦν 
ἐκεῖνον. Item Supplement. Commentarii 5. Athanasii i in Psalmm.,, 
a Montefalconio editis, IL 80. C. μὴ κατὰ νόμον ζῶντας, ἀλλὰ καὶ 
ἐϑνικὴν καὶ βαρβαρικὴν ὠμότητα, lege, ἀλλὰ κατά. Porro in Actis . 
S. Bonifacii 984. B. αὕτη δὲ τρίτον Kavóióa ἕπραξεν ἐν τῇ Ῥώμῃ, 
καὶ ἐπαρχότητα' emenda, κατ᾽ ἐπαρχότητα, et verte, ter Candida 
egerat Homae ex praetura, non ex praefectura, ut habet vetus 
versio Latina. Filiorum enim, qui Praetores erant, nomine opu- 
lens illa Aglais, de qua ibi, ludos ediderat, qui a praetoribus 
vel quaestoribus candidatis, sumtu ipsorum acti, inde Candi- p 
da vocabantur. Moris autem fuisse, ut matres filiis sumtus sup- 
peditarent ad eiusmodi munerum editionem, Henr. Valesius 
demonstravit Prolegomen. ad Possini edit. Passionis SS. Perpe- 
tuae et Felicitatis 10. A. — Contra apud Manuel. Calecam De 
essentia et operatione 11. 91. D. τοὺς παρ᾽ αὐτοῖς κεκαθαρμέ- 
νους κατὰ τῶν τοιούτων ἐνεργειῶν ἀποτελέσματα ἀκτίστους καὶ 
ἄκτιστα ἀποτελεῖσθαι" dubium non est quin legendum sit, xal 
và τῶν τοιούτων" εἴ in Prolegomenis Hexaplorum Origenis I. 
101. C. μαϑὼν τὴν αὐτῶν διάλεκτον, κατὰ στοιχεῖα ἑρμηνείαν ἑαυ- 
τῷ ἡρμήνευσεν, lege et distingue, τὴν avt. διάλεκτον xal zd στοι- 
χεῖα , ἑρμηνείαν x. v. Δ. ut sit sensus, non ut redditur in edit, 
Montefalc.: eorum [Hebraeorum] linguam edoctus , secundum ele- 
menta, id est ad litteram, interpretationem edidit , sed. potius, 
eorum linguam et litteras edoctus , interpretationem sibi effecit, 
et quae sequuntur: est enim phrasis sumta e S, Epiphanio De 
Lxx, interprett. I. 89. D. Unde similiter corrigendum Chroni- 
con Paschale 955. B. his i ipsis verbis, τὴν αὐτῶν διάλεκτον, κατὰ 
στοιχεῖα lege, καὶ τὰ στ. Δρυά Theophanem porro Chronogreph. 
144. D. Τῷ δ᾽ αὐτῷ ἕτει καὶ τὰ κακὰ τὸν ἅγιον ᾿Αρέϑαν — P.260 
ἐπράχϑη ὑπὸ τῶν Ὁμηριτῶν, scribendum videtur, τὰ xard τὸν 


506 C. B. HASII NOTAE 


ἅγιον A. ᾿ Confusionis vocum κατὰ et κάτω pauciora exempla 
invenio apud scriptores Graecos medii aevi, velut in Pachymere 
Histor. ]. 841. E. iv τῷ τοῦ ἁγίου Αὐξεντίου βουνῷ κάτω ποῦ 
τοὺς πρόποδας oxqvovuévo * ubi legendum videtur, κατά που. 
Multo plura confusionis vocum κατὰ et uerd , ob siglorum χτὶ 
et 4$ in Codicibus inde a saeculo duodecimo summam similitu- 
dinem. Velut in S. Ephraimo De perfection. hominis III. 299. B. 
inter aerumnas Noae cum tot animalibus in angustam arcam com- 
pacti: : τίς δὲ εἴποι τὰς μετὰ τὸν κατακλυσμὸν ταλαιπωρέας" scribe, 
κατὰ τὸν κατακλυσμόν᾽ praesertim , si sequentia respicias: Ásse- 
manus tamen vertit eodem errore, miserias post diluvium. Si- 
mile mendum haeret in textu Pseudosynodi Palamiticae Act. Conc. 
edit. Paris. XI. 844. 4. ανεροῦται δὲ, οὐ κατὰ τὴν οὐσίαν — 
ἀλλὰ μετὰ []. κατὰ] τὴν χάριν * quae eadem prava lectio in Com- 
Bbefisianam quoque edit. manavit: versio tamen Latina recte, sed se- 
cundum gratiam, ltem apud Gr entium Tephrensem Disputat. 
cum Herbano Iudaeo 37. b. B. ηὐτάρκησε στῆναι μετὰ τοῦ ἄρχιεκι- 
σχύπου, manifestum est legendum esse στῇναι κατά versio Lalina 
recte, contra archiepiscopum in disputatione stare. Contrarium 
accidit in Nectarii Patriarchae Responsione - ad Claudium 181. À. 
ποῦ πρότερον, κατὰ ὲ [1. μετὰ) Ἑβραϊκὸν λαὸν, τὸ εὐαγγελικὸν διέδραμε 
κήρυγμα; οὐχὶ πρῶτον εἰς τοὺς Ἕλληνας; versio Latina recte, post 
Hebraicum populum: apudque Alexandrum rhetorem De figuris 
sententiar. ac elocut, 61. C. leg. ὥστε μεϑ᾽ ἑτέρων, pon ὥστε καθ᾽ 
ἑτέρων" Laurentiique Normanni versio, u£ per piures alias uni- 
versus sententiae ambitus absolvatur, sic est immutanda, ni 
cum aliis plenam sententiam efferant.  Pravae coalitionis prae- 
positionis κατὰ cum voce subsequente insigne exemplum i in Oecu- 
menii Enarratt. in Acta Apost. 1. 104. D. ἡ οὖν διαφωνία τοῦ 
ὀνόματος ἐνταῦϑα — ἢ κατάσφαλμα, ὡς εἰκὸς, γραφικὸν ylyo- 
νον, ἢ κατὰ διωνυμίαν εἴρηκεν" ubi nemo non videt, scribendum 
esse κατιὶὶ σφάλμα. Contra in S. Athanasii Orat. contra gentt. 
I. 16. D. male cusum est, κατ᾽ ἀλλήλους γὰρ ταῖς οὐσίαις τὰς 
πράξεις εἶναι χρή" estque ex duabus primis vocc. una, καταλλή- 
λους, conflanda, [d addidi summorum virorum Schaeferi et Bastii 
notis ad Greg. Corinth. 69. C. 985. B. 349. C. 405. C. 638. B. 
825. B. ubi κατὰ vel perperam scripta, vel inique expulsg ex 
oratione est: quod si referre velis, quoties siguificatus eius argu- 
tiores parum percepti *int a viris doctis, secusque redditi, et 
aliena ea res videri possit ab instituto nostro, et latissime patere, 
ad plurimosque pertinere. 
did. in. 91. ἑσπέρας ἐνισταμένης, iv ἡ μνήμην — 4t 
μητρίου — παρέλαβεν sj συνήϑεια) Hoc est a. d. vir. Kal. No- 
vembr. ut docemur cum aliunde, tum ex narratione servata in 
veteri'Cod. Bibl. Reg. De miraculis S. Demetrii , auctoribus va- 
riis, quorum qui recentissimus, scripsisse videtur saec. x. in- 


--- -— — — — 


- — — — — -— - 


.IN LEONIS DIACONI LIP. X. 507 
eunte. À Le Quien Orient. Christ. II. 42. C. aliisque compla- 


ribus Ioanni archiepiscopo Thessalonicae tribuitur. Est ea nar-D 


ratio tam referta variis minutisque rebus ad Thessalonicenses 


spectantibus (a quibus S. Demetrius summa religione colebatur), 


ut minus panegyricum esse Sancti, quam Thessalonicensis civi- 
tatis annales diligenter perscriptos dicas. Quapropter consti- 
tuisse se ut totam ederet Combefisius testatur ad Ioann. Camenia- 
tam, Scriptt. post Theoph. 314. C.  Posterius quae fato prae- 
ventus praestare ille non potuit, Cornelius Byeus executus est 
Actis Sanctorum ad d. vir. Octobr. tom. IV. Bruxellis 1780. 
Fol. pag. 104 — 197: nosque fortasse partem narrationis eius- 
dem e Cod. quem supra memoravimus, emendatiorem. vulgabimus 


plenioremque volumine aliquo subsequente: quo prodibunt Vitae. 


Sanctorum, egregie idoneae ad illustranda tempora Historiae By- 
zantinae ea, quae maxime muta sunt a litteris. In praesenti satis 
habuimus, delegisse ex narratione 1118 miraculum unum, unde 
dies, qua S. Demetrio Thessalonicenses faciebant , potest intelligi: 
item situs et nomina ecclesiarum suburbanarum, et quantopere agri 
circumiecti saeculo sexto vergente incursionibus Sclavinorum fae- 
rint obnoxii: *) — Τοῦ καλλινίκου xal φιλοπόλιδος τούτου μάρτυ-- 
eoc Δημητρίου ἦγον ἑορτὴν ἡ χώρα πᾶσα, καϑὲς εἰώϑει, τῇ τοῦ 
'Oxvoflolov μηνὸς εἰκάδι ἔκτῃ ἡμέρα. Καὶ δὴ πάντων εὐφραινομέ- 
yov πνευματικῶς, αἷς πληρώσαντος τοῦ Κυρίου τὴν εὐχὴν τῶν 
δούλων αὐτοῦ, καὶ ἀξιώσαντος αὐτοὺς τῆς χαρᾶς τοῦ μάρτυρος, 
ἐν εἰρήνῃ πλατείᾳ, καὶ βαρβαρικῆς ὀμφῆς μηδόλως μηδαμοῦ τηνι- 
καῦτα κατακουομένης "*) , τῇ δευτέρᾳ ἡμέρᾳ τῆς ἑορτῆς; ἄφνω μέ- 
σης νυχτὸς κατ΄ οἰκονομίαν τοῦ ἀϑλοφόρον (οὕτω yaQ με λέγειν 
τὸ πέρας τοῦ πράγματος ἔπεισεν), ἀνήφϑη πυρὶ τὸ ἅγιον αὐτοῦ 
κιβώριον τὸ ἀργύρεον, περὶ οὗ πολλάκις ἀνωτέρω ἐμνημονεύσαμεν. 
Τοῦτον δὲ κατὰ πάσης τῆς πόλεως ἐν βραχεῖ καιρῷ διαπουσϑέν- 


P. 261 


τος; συνήχϑη πᾶν τὸ νέον ὡς μάλιστα τῆς ἡλικίας, τὸ καὶ τὸνΒ 


ὕπνον εὐχερῶς δι᾽ εὐσθϑένειαν ἀποβάλλον. Ὡς δὲ τοσοῦτοι γε- 
γόνασιν, ὡς ἀποβυσϑῆναι τῷ πλήθει τὸ πανάγιον τέμενος, ὃ μὲν 
ἄργυρος λνϑεὶς ***) τῷ πυρὶ ἦν ἅπας ἐπὶ ἐδάφους, ὡς. ὕδωρφ᾽ τὸ 
δὲ πλῆϑος τῶν ἀμφορέων περιέκλυζε τοῦτον ποταμηδόν. "Ty! ὧν 
καὶ προνοίᾳ Θεοῦ νενίκητο τὸ τῆς φλογὸς ἐπικίνδυνον. Οὐ το- 
σοῦτον γὰρ τῇ ἀϑυμίᾳ πάντας εἰς ἀμηχανίαν ἐβάπτισεν ἡ τοῦ 
κιβωρίου πυρπόλησις, ὅσον ἡ προσδοκία, τοῦ φϑάνειν τὴν φλύγα 
περὶ τὴν ὀροφὴν τοῦ ναοῦ, rdg καρδίας τῶν ϑεωμένων T) ἐξέ- 


τηκεν. Οὗπερ καὶ γενομένου (φόβος γὰρ, ὃν ἐδεδοίκεισαν, ἐπῆλ- Ὁ 


Oev αὐτοῖς, καϑὼς γέγραπται, ἐκ τῆς κατὰ κορυφῆς TT) τοῦ κιβω-. 
4) Fol, 87 recto. 
**) Acta Sanctorum κατηχουμένης. 
442) Acta 88. αὐϑείς [sic]. 
1) Acta 88. ϑεομένων [sic]. 
t1) Acta SS. ἐκ coi διὰ vij; κορυφῆς. 


Li 


508 C. B. HASII NOTAE 


olov κρεμαμένης ἀλύσεως σιδηρᾶς, ἐξ ἧς πολύφωτός τις ἀπῃωρεῖτο" 1) 
καὶ ἀργύρεος τηνικαῦτα κρατήρ᾽ δι᾽ οὗ, δίκην σμέλακος, τὸ πῦρ 
ἀνανεμηϑὲν φϑάσαι τὴν ὀροφὴν, καὶ τοὺς καλουμένους καλάϑους 
ἤρξατο περιτεφροῦν)" δὴ Ὡ τότε τινὲς, ἀεροδρυμήσαντες εὐκινή- 
τως ''"*) κατὰ τῶν δοκῶν, σὺν ἀγγείοις πλείοσιν ὑδατοφόροις Θεοῦ 
συνεργίᾳ περιεγένοντο τοῦ φλογμοῦ. (Β.) Μετὰ γοῦν ταῦτα, τοῦ 
ῥπλήϑους τῶν ὄχλων οὐ ἰδιεγχωροῦντος xe) ἀλλ ἐπιμένοντος ἕνδον, 
καὶ τῶν ᾿ἀποσοβούντων ἢ η καὶ ὑποχωρεῖν διὼ τὸ ἄωρον τῆς νυκτὸς 
κελευόντων, οὐκ ἰσχυόντῶν πεῖσαι τὴν πληϑὺν, δέος ὑπεισῆλϑέ τε- 
νας τῶν κηδομένων τοῦ πανσέπτου ναοῦ, μῆ τινες ἀγνῶτες, διά 
τε τὸ πλῆϑος τοῦ ὄχλου, διά τε τὸ νύκτα τυγχώνειν, ἐπιχειρήσαιεν 
εἰς ἁρπαγὴν τοῦ ἀργύρου, οὐ τοῦ καταφλεχϑέντος μόνον Mure) τῷ 
συρὶ, ἀλλὰ καὶ παντὸς τοῦ κρεμμμένου πρὸς εὐκοσμίαν τῆς ἑορτῆς. 
. Kal δὴ βουλευσάμενος εἷς 1) ἀξιομνημόνευτος ἀνὴρ, καὶ τὴν ἕν- 
τιμον στρατείαν τοῦ ΖΔακικοῦ καλουμένου σχρινίου τῶν ὑπερλάμ-- 
σρων ὑπάρχων τοῦ Ἰλλυρικοῦ στρατευύμενος, ὡς οὐκ ἔσται τρό- 
P. 262 πος ὁ δυνάμενος, ἀλύπως καὶ εὐπροφασίστως ἐξωϑῆσαι τὸν ὄχλον 
ἐκ τοῦ ναοῦ, εἰ μὴ προφασίσοιτό τις αἰφνιδίαν 11) βαρβάρων ἐπι- 
δρομὴν, τοῦ ἀϑλοφόρου τὴν ἐκείνου καρδίαν εἰς τοῦτο κινή- 
σαντος, ἤρξατο βοᾶν" »Βάρβαροι περὶ τὸ τεῖχος, ὦ ἄνδρες πολῖ- 
ται, ἀπροσδοκήτως ἐφάνησαν" ἀλλὰ σὺν ὅπλοις ἅπαντες ὑπὲρ τῆς 
σπατρίδος ὁρμήσατε." Καὶ ταῦτα μὲν ἐκεῖνος δῆϑεν ἐβόα πλαττόμε-- 
voz, τοῦ tt) ἐξαγαγεῖν τοὺς ὄχλους ἐκ τοῦ ναοῦ, καὶ κατασφαλίσαε 
τοὺς πυλεῶνας" ὡς ἂν μεϑ’ ἡσυχίας ἡ συλλογὴ τοῦ χωνευϑέντος 
ἀργύρου »προσγένηται. Τὸ δὲ προμηϑείᾳ παϑειστήκει τοῦ πανεν-- 
Β δόξου μάρτυρος, εἰς τὸ μὴ νυχτὸς tr) ὑπ ᾿ ἀγνοίας κινδυνεῦσαε 
τὴν πόλιν. Ὃ γὰρ δῆμος ἅπας, τῆς ἀπροσδοκήτου ταύτης βοῆς xa- 
τακούσαντερ, ἔδραμον εἰς οἴκους, καὶ ὁπλισϑέντες ἐπὶ τὰ τείχη dyjt- 
σαν. (I: ) Εἶτα ᾿καϑορῶσιν ἐπὶ τὸ πεδίον τοῦ σεβασμίου ναοῦ τῆς 
“Χριστοφόρου μάρτυρος ἹΜατρώνης πληϑὺν βαρβαρικὴν , οὐκ ἄγαν 
μὲν πολλὴν (ἄχρε de πέντε χιλιάδων παρ᾽ ἡμῖν ἐλογίσθησαν), 
ὄφοδρὰν δὲ τῇ ἰσχυΐ, διὰ τὸ ἐπιλέκτους τε ἅπαντας καὶ ἐμπειροπολέ- 
μους καϑεστηκέναι. Οὐ γὰρ ἂν οὕτως ἀϑρόον HHHET) “όλει τηλικαύ- 
vn προσέβαλλον, εἰ μὴ ῥώμῃ καὶ ϑάρσει τῶν πώποτε κατ᾽ αὐτοὺς 
C στρατευσαμένων διενηνοχότες ἐτύγχανον. Ὡς δὲ ἀνέκραξεν ἀπὸ τοῦ 
τείχους πόλις, αὐτοψεὶ τοὺς ἀντιπάλους εἰσβλέψασα (ὄφρϑρος γὰρ 
λοιπὸν ἦν; καὶ τὰ τῆς ἡμέρας ἐπέφωσκεν) » οἵ πλεῖστοι κατελϑόν-- 
τες καὶ τὰς πύλας ἀνοίξαντες, Ho τὴν συμσιλολὴν ftQóg ἐκείνους, 
τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ ἀϑλοφόρου αὐτοὺς ἐνισχύσαντορ , ἐποιήσαν-- 
3) Acta 8S8. ἀπεωρεῖτο. 
**) Acta SS. ἄρξασϑαε περιτεφροῦν᾽ καὶ δή. 
***) Acta BS. εὐσκύλεως [sic]. 
**^*) Acta BS. διεχχωροῦντο. — *****) Α. μόνου. 
1) A. βουλευσάμενός τις. — H) Α. ὀρμιδίαν (sic]. 
Tii) Α. πλ. καὶ μόνον γινόμενος τοῦ tH Α. φνυκεώᾳ.. 
ἘΠ Ὸ Α. νυχεῶν. 


IN LEONIS DIACONI LIB. X. 609 


T0, ἤδη λοιπὸν φϑάσαντας τῇ μανίᾳ τῆς ϑηριωδίας αὐτῶν καὶ μέ- 
χρι τοῦ σεβασμίου τεμένους τῶν τριῶν ἁγίων μαρτύρων, Χιόνης, 
Εἰρήνης καὶ ᾿Δ4γάπης. "Ὅπερ; ὡς ἴστε, βραχυτάτῳ διαστήματι 
τοῦ τῆς πόλεως τείχους ἀφέστηκε. Καὶ δὴ μέχρι πολλοῦ τῆς ἡμέ- Ὁ 
ρας συῤῥηγνυμένων ἀμφοτέρων ἀλλήλοις, καὶ τὰς διώξεις καὶ τὰς 
ὑφέσεις ἐπικινδυνώτερον οἵ τῆς πόλεως *) στρατοποιησάμενοι, διὰ 
τὸ παντὸς τοῦ τῶν Σκλαβήνων ἔϑνους τὸ ἐπίλεκτον ἄνϑος, ὡς εἴ- 


θῆται; τοὺς ἀντιπαρατασσομένους καϑεστηκέναι" τέλος, αὐτῆς τοῦ 


μάρτυρος τῆς ἐπιστασίας ἐπιφανείσης, ἀπεδιώχϑη τὸ βάρβαρον αὖ-- 
τῆς ἡμέρας τῶν τῇδε μερῶν, ὑποχωρῆσαι ἧπερ εἰσέβαλε 4), Καὶ τὰ 
μὲν τῆς τότε γεγενημένης ἀπροσδοκήτου καὶ ϑηριώδους ἐπιδρομῆς 
οὕτω συνετελέσθη. H. e. — Triumphatoris huius et civitati dediti 
martyris Demetrii diem festum agebat regio omnis, ut consue— 
rat, die xxr. mensis Octobris. Ita cum omnes laetarentur in 
Spiritu, quód implesset Dominus preces servorum ipsius, di- 
gnosque duxisset eos gratia Martyris, late fusa pace, ita ut 
vox de barbaris omnino nusquam tunc exaudiretur , die festivi- 
tatis altero, subito media nocte ex dispositione coronati victoris 
(sic enim. dicere persuasit mihi eventus rei), igni correptum est 
sanctum eius ciborium argenteum, de quo saepe superius memo- 


ravimus. ld cum per totam urbem brevi percrebruisset , omnes . 
maximeque aetate iuniores co concurrerunt, qui ob virium inte- 


gritatem nullo negotio pellere somnum possunt, 7ὲ curn tot eva- 
derent, ut prae multitudine sanctissimum delubrum obstrueretur, 
argentum omne igni liquefactum per pavimentum fusum erat, 
aquae ritu: idque undique velut fluminibus inundabat magnus 
amphorarum numerus, | 4 quibus denique Dei providentia flam- 
mae superatum periculum est. Non tantum enim anxietate 
omnes in desperationem) mersit ciboriüi incendium, quantum me- 
tus, ne flamma lacunar ecclesiae attingeret, corda spectantium 
emacerabat. 74 nimirum cum accidisset (timor enim, quo erant 
perterriti, subiit illos, ut demonstratum est, ob ferream eque 
Jastigio ciborii suspensam, catenam, unde pendebat multis illu- 
etris luminibus argenteus tunc pharus: per quem, ritu, convol- 
vuli, emicans ignis attingere fornicem, et calathos, quos vocant, 
ambur«re coepit): tum vero nonnulli, aério cursu agüliter per 
trabes volantes, vasis compluribus aqua plenis Deo obsecun- 
dante flammam compescuerunt. (II. ) Post haec cum ingena illa 
vis hominum non discederet, sed intus maneret, nec qui abige- 
rent aut propter nociis intempestum facewsere hinc hortarentur, 
persuadere id. multitudini possent , Jormido eubiit nonnullis e 
curatoribus augusti templi, ne qui ignoti, cum ob multitudinem 
hominum congregatorum, tum ob ipsam noctem, eurripere ten- 


*) A. ol τοῦ ἀϑθλοφόρου. 
**) A. μέρων [sic] οὐ παρ᾽ ὀλίγουρ ὑποχωρῆσαν ἥπερ εἰσέβαλον. 


- 


510 ^ C. B. HASII NOTAE 


tarent argentum, non modo id quod incendio deflagraverat , ve- 
rum etiam quodquod suspensum, erat ad festum cohonestandum. 
Jta aliquis vir spectabilis, qu£ militia honesta scrinii Dacici, 
quod aiunt, fungebatur, sub dispositione virorum illustrium 
praefectorum per lilyricum, secum reputans, modum esse nul- 
lum, quo sine molestia indictaque causa ex ecclesia pelli turba 
posset , niai quis eubitam barbarorum incursionem praetexeret, 
coronato victore cor eius ad id permovente, clàmare coepit : 
' p Cives , barbari ad murum apparuerunt inopinato: quin cum 
armis omnes pro patria procurrite | Haec ille simulans, ut 
vulgus videlicet exciri ex ecclesia, vestibulaque occludi possent; 
posteaque sedate conquisitio argenti fusi fieret. | dtenim id. pro- 
videntia accidit gloriosissimi Martyris, ne inscientía nostra no- 
ctu, periclitaretur. civitas, Nam populus omnis, audita illa nec 
opinata voce, in domum quisque sham cucurrit, armisque sum- 
- dis muros conscendit. (Il) 4b£ conspiciunt in campo venerandi 
delubri martyris Christum gestantis Matronae turbam barbaro- 
rum , non ita quidem magnam (ad quinque millia aestimaban- 
tur a nobis ), viribus autem plurimum valentem, quod electi 
essent omnes εἰ in. bellis exercitati, Neque tam subito adorti 
essent tantam urbem , nisi robore et animo quotquot suorum un- 
quam praeliandi causa exierant superassent, Cives ut e muro 
clamorem sustulerant, adversariis perspicue visis (iam. enim di. 
lduculum erat , et surgebat dies) , plerique descendentes , resera- 
tis portis, Christo et coronato victore illos roborante, Joris prae- 
lium cum hostibus fecerunt, qui furore feritatis suae iamy us- 
que ad augustum fanum trium sanctarum martyrum , Chionae, 
Ádrenae et 4fgapes, proruerant. [d, ut scitis, proxime abest a muro 
urbis. lia cum ad multum diem alteri alteris concurrerent, in- 
sectationesque ac recessus non sine discrimine facerent oppidani, 
ideo quod flos ex omni Sclavinorum gente delibatus, sicut di- 
ctum est, in adversa acie constiterat : denique , ipso AMartvris 
numine p declarante, manus barbara eo ipso die repulsa 
esb, reyertique unde intraverat , coacta, Et quae tunc obve- 
nerat improvisa atque atrox inyasio r in hunc modum finem 
cepit, 
De ciborio sive umbraculo altaris altius educto columnisque 
quatuor innixo copiosi sunt Ducangius Glossar, I. 658. D. Con- 
P. 963 stantinop. Christ. 50. A. — 55. A. Descript. S. Sophiae 573. D. 
et Reiskius Comment. ad Const. Porphyr. Caerimon. aul. Byz. IL 
64. A. 78. B. Detemplo nobilissimo Thessalonicensi S. Deme- 
trii collegit loca idem Ducangius ad Ann. Comn. 259. D. Tem- 
pus autem, quo Sclavini Thessalonicam sic tentaverunt, inci- 
dere videtur in a. 684: vide J, Chr. von Engel Geschichte des 
Ungrischen Heichs und. seiner Nebenlánder Y. 959. B. Paucisque 
annis post, ut prodit scriptor unde haec delibamus, Avarorum 








, 


IN LEONIS DIACONI LIB. X. 511 


princeps, legatis ad Mauricium lmp. missis, τὸν τὸ τηνικαῦτα 
τῶν ᾿Αβάρων ἡγούμενον, στείλαντα πρέσβεις πρὸς τὸν τῆς εὐσε- 
βοῦς λήξεως, καὶ τὰ σκῆπτρα τῆς Ῥωμαίων ἀρχῆς κατέχοντα τότε . 
ἸΜαυρίκιον, fol. 97 recto, cum non posset inter eos quicquam 
convenire, omnem Sclavinorum gentem in Thessalonicam eífu- 
. dit. Nam erat tunc tota haec natio in ditione. eius: ὑπεῖκον yd 
αὐτῷ τηνικαῦτα τὸ ἔϑνος ἅπαν" quo confirmantur, quae Engelus 
loco cit. I, 958. C. de Sclavinis post a. 578. Averorum imperio 
subiectis acute disputat. Sequitur in Cod. longa narratio de Thes- 
salonica bis sub Mauricio Imp. acerrime oppugnatu, semel tunc a 
Sclavinis, iterum ab ipsis Avaris: deque civitatis post veriasB 
summasque angustias improvisa liberatione. Quae omnia aute a, 
602, quo caesus est Mauricius, gesta, ab oculatoque teste per- 
scripta (qui ideo ahus esse debet ac Ioannes II. archiepiscopus 
Thessalonicensis, circa a. 680. florens), ut supplementum Histo- 
riae Theophylacti Simocattae in aliquo subsequentium voluminum, 
ut diximus, si res nostrae siverint, aliquanto pleniora atque emen- 
datiora quam sunt in Actis Sanctorum, proferemus. 

Pag. 176. Un. 4. τὸ ἡμισφαίριον τῆς ὑπερώας τῆς μεγάλης 
ἐκκλησίας] Plura de hemisphaerio illo Ducangius Ad Pauli Silen- 
tiarii descriptionem 8. Sophiae 546. B. "Terrae motum, de quo 
hic Leo, memorat Elmacinus Histor. Sarac. 259. C. Similem, ut 
hic sub Basilio, Agathias 145. C. sub' Iustiniano accidisse scribit. 
Alius sub Mauricio tantam Byzantinis formidinem intulit, auctore 
Theophylact. Simocatta Histor. 94. D. οἷς xol τοὺς ἱππομανοῦν- 
τας ὑπὸ τοῦ δέους ἀϑρύον μετάλλεσϑαι [1. μεϑαάλλεσϑαι] πρὸς τὸ 
σῶφρον. Quae inepte vertit Iacobus Pontanus: ut etiam qui 
equarum in morem libidinum furiis agitarentur, icti metu, re- C 
pente ad. pudicitiam, sese. darent, Sunt enim of ἱππομανοῦντες 
homines equestribus ludis sive Circo dediti, qui omnes ex gymna- 
sio τῶν ἱππικῶν ἀγωνισμάτων, de quo Simocatta statim post 95. 
Α. in ecclesias trepidantes se coniecerunt, | 

lbid. lin. 8. à iv τοῖς Εὐτροπίου] De Eutropii portu Ban- 
duri inper. Orient. II. 738. A. et Petrus Gyllius De: Bosporo Thra. 
cio I. 338. D. 

| Jhid. lin. 9. καὶ ὁ ly αὐτῷ μοναστής) Quem usum, ut Si- 
meonis Stylitae ritu viri religiosi super columnis aetatem dege- 
rent, ad saeculum xir. perdurasse anctor est Nicetas Choniat. 244. 
C. Isaacium Angelum convocasse τοὺς γυμνόύποδας καὶ χαμεύναρ 
τῶν μοναχῶν, xal ὕσοι κίοσι τῆς γῆς ὑπερήρϑησαν. Mire Hiero- 
nymus Wolfius vertit, ve/uti columnis supra humum efferuntur: 
et emendat in, notis 437. D : fortasse ὡσεὶ κίοσι, vel κίονες. Red- 
dendum, qui columnis supra terram se extulerant, — Àc iam ante 
Andreas Schottus apud Photium 831. A. haec de S. Simeone Sty- D 
lita, τοῦ ἐν τῷ κίονι στάσιν ἀϑλήσαντος, qui [asceticae] stationis. 
certamen in columna sustinuit , errore paene ioculari sic reddi- 


^ 





512  C.B. HASII NOTAE IN LEON. DIAC. LIB. X. 


derat: Sanct; Simeonis, qui in seditione Ctonensi occubuit. 
Nec facile, ut hoc obiter dicam, ea in vereione pagellam invenias, 
quin sit deformata erroribus, interpretisque seu imperitiam seu 
oscitantiam prodat, Velut 887. D. Sophronius, qui saec. vr. 
Hierosolymae Patriarcha fuit, ad Honorium Imp. saec. v. mortuum 
scripsisse dicitur epistolam, ἣ ἀπεστάλη ἐν Ῥώμῃ 'Ovoglo τῷ 
ταύτης ἐπάρχοντι. — Schottus: Zonorio Homano Imperatori mis- 
eam. Verte: Honorio, huius [urbis Romae] antistiti£, Pontifici. 
Epistolae quoque Photii , ἃ Richardo Montacutio versae atque 
editae, non meliorem subierunt fortunam. . Nam modo interpres, 
ut erat rudis rerum Byzantinarum, protospatharium ob non in- 


tellectum siglum ασπαϑαρίῳ (vide supra 217. A.) -dspatharium 


vocat 69. A. et primum notarium vel primicerium ( avoraQtov) a 
notariis 861. B. modo tum religionum tum linguae Graecae ad- 
* modum se ostendit imperitum, Sic 73. C. legitur, .ridiculene 
dicam an scelerate: retributio a caelis reposita est iis qui cum 
P. 264 proposito mentiendi verba impia protulere. Sed locutio τοῖς ἐπὶ 
ψεύδεσι ῥῆμα πονηρὸν ὑφισταμένοις, quae est allusio ad S. Matth, 
V. 11. sic erat reddenda: Zs qui malum verbum contra se men- 
daciter prolatum sustinent, patiuntur, tolerant, Et 13. C. πα- 
φρελϑεῖν αἰτεῖσϑαι τὸ ποτήριον τοῦ ϑανάτου, καὶ δόξαν αὐτῷ καΞ 
λεῖν πάλιν, vertit, deprecari ut transeat mortis poculum, et ean- 
dem rursus glorificationem dicere, non animadverso participio 
nominativoque absoluto in altera parte locutionis, sic vertendae: 
depr. ut transeat mortis poculum , et illud idem (cum ita yisum 
ipsi fuisset ) rursus arcessere, Sed infinitum esset sigillatim per- 
sequi, ubi oscitans interpres. ille alucinatus eat. 

Jbid, lin. 16. τὴν τε “ογγιάδα xol τὸν 4ριξῆν Cedren. IT. 
683. C. habet χατὰ τὴν ᾿ἀνάζαρβον xal τὸν Ποδανδον" Scylitza 
ms. τὴν ᾿άνάβαρξαν (vide supra 32. B.) xal τὰ Πανδαδόν. 4Δριζὴς 
sive Zoitrig videtur locus quem Zonaras IÍ. 201. A. 4ριξίβιον, 
Cedren. II. 554. D. Δρίξιον s. 4ριξίον vocant. 

Pag. 178. lin. T. τὰ ῥυπάσματα) Ῥυπάσματα sunt ssepissime 

Bespud scriptores Christianos inquinamenta seu maculae animi, 
h. e. peccata.  Usurpant ita Theophanes Nicaenus Epist. doctri- 
nali de patientia et longanimitat. 40. A. S. Basilius Epist. cano- 
nica 1n, ad Amphiloch. [[. 773. C. Hesychius presbyter De tem- 
perant. et virtute I. 1001. À. Leo Imp. ln exaltat. S. Crucis 268. 9. 
S. Gregorius Nyss. Iu principium ieiun, Ilf. 247. D. aliique multi. 

Ibid. lin. 99. ἐνιαυτοὺς 95, πρὸς ἡμέραις τριάκοντα] Sic Cod. 
non siglis, sed plenis litteris. Male Cedr. If. 684. B. βασιλεύσας 
ἔτη ς, τοσούτους μῆνας nam Tzimisces die xr. Decembr. a. 969. 
nocle media Imperator salutatus (vide supra 225. A.), obiit die 
x. lanuarii a. 976. Elmaciuus Hist. Sar. 243. D. perperam scri- 
bit, eum mense Martio vita functum. 








CAROLI BENED. HASII 


IN LIBRUM 
DE VELITATIONE BELLICA 


NICEPHORI AUGUSTI 
NOTAE PHILOLOGICAE ET HISTORICAE. 


Pare. 181. ΠΕΡῚ IIAPAAPOMHZ ΠΟΛΈΜΟΥ] Cum ex p. 9265 
universo libello, tum maxime ex cap. vr. patet, παραδρομὴν pro- 
prie esse, quando adversarios iter facientes a latere comitaris, ex- 
ploratoribus et praecursoribus circum fusis, ut pro facultaté et 
hostes a vastotionibus arceas, et rei bene gerendae occasionem, . 
si se offerat, ne amittas, Eadem bellandi ratio, adversariis con- 
sidentibus, vocatur παραμονὴ, 141. D. 142. À. et παραμένειν - 
141. C. D. 144. A. D. 145. B. D. Ad exprimendam vocem παρα- 
δρομὴ cum verba consectatio , aesectatío, observatio, iaculatio 
equestris (de qua C. Plinium Secundum librum scripsisse scimus), 
neutiquam satisfacerent, postremo vocem veitatzo elegi, quae vim 
rei, quantum quidem Latine intelligo, paulo minus male reddere 
videbatur. Lambecius Comment. de Bibl. Caes. VII. 432. nimis 
generatim vertit De re m«litari, Fabricius Biblioth. Graec. VI. 
947. de eventibus bellicis εἰ excursione.  Quantopere fluctuarim 
in voce vertenda, vel ex diversis ynterpretationibus meis patet B 
117. Α. 125. B. 127. B. 152. Α. 157. C 

Pag. 188. Jin. 11. d Μελεϊνὸς ἐπίκλησιρ ] Hunc Constan- 
tinum Meleinum ducem Cappadociae a. 960. sive 961. operam 
praebuisse Leoni Phocae in expeditione contra Chambdanum vi- 
demus ex fragmento Chronici inediti, quod dedi supra 199. C. 
Variatur in scriptura Μαλεϊνὸς, ἸΜαλέϊν., ΜΜελεϊνὸς et ΙΜελέϊνος-. 

. Pag. 186. Jin. 12. καὶ ἀκριτικῶν ϑεμάτων "Axgat sunt li- 
mites imperii, 122. A. 123. C. ergo ἀχριτικὰ ϑέματα provinciae 
in extremis finibus sitae, limitaneae, 167. B. Unde homines qui 
limites habitant ἀχρῖται vocantur 122. D. 

Leo Diaconus. 33 


5614 C. B. HASII NOTAE. 


Ibid, lin. 17. ἐφιστῶντας] Eiusmodi formas in co cum scri- 
ptor noster tum alii huius aetatis multo magis frequentant quam 
verba in μι. Sic διϊστᾷν 192. B. ἐφιστῷν 121. B. D. ἐφιστῶν 146. 
Α. 1592. C. καϑιστᾷν 122. D. 

P. 266 Pag. 188. Jin. 10. af χῶραι] Hoc est, plebs pagana, babita- 
tores vicorum quos χωρία vocat 127. B. χωρίτας 126. B. 133. C. 158. 
B. οἰκήτορας τῶν χωρίων 132. B. 140. À. τοὺς τῶν χωρίων πολέ- 
τας 160. Ὁ. Est enim χωρίον apud Graecos medii aevi recentes- 
que vicus, pagus, ut vel ex Tacticis Nicephori liquet 152. D. 

. 159. C. Ducangius Glossar. II. 1774. D. Quod non animadver- 
tit Reiskius Constantin. Porphyrog. Caerim. aul. Byzant. I. 258. 
À. τὰ χωρία regiones interpretatus. 

Ibid, lin. 11. τῶν ἐκσπηλατόρων] Ἐκσπηλάτορες, seu, ut se- 
cundum etymologiam scribendum fuisset, ἐξπιλάτορες» expressi 
in versione servato nomine expza£oree: possis tamen quoque ver- 
tere exinanitores, Nam quod faciebant οὗ ἐκσπηλάτορες, ut mul- 
titudinem paganam, greges, omnia denique ex agris in loca muni- 
ta compellerent, voce propria vocatur exinanire, Hirtius Bell. Afri- 
can. cap. 90. — Neque aliter Reiskius exponit vocem ἐκσπηλεύειν 
Constant. Porphyrog. Caerimon. Byzant. I. 258. D. Sübstantivum 
ἀκσπηλάτωρ habes praeter hunc locum 127. B. verbum ἐχσπη- 
λεύειν s. ἐξπιλεύειν 139. A. 157. D. 

B Pag. 190. Jin. 12. προσανωφερής  Ομιΐδδα est in Lexicis 
haec vox. 

Pag. 101. Zin. 18. ἅπαξ δὲ ἐπὶ τοῦ καλοῦ βασιλέως Ῥωμα-- 
vov) De hoc praelio Leonis Phocae contra Chambdanum vide Leo- 
nem Diaconum supra 13. À. et notas meas 199. D. 

Pag. 199. Zn. 16. κατακοπιώντες) Conieci in margine, xa- 
τάκαποι ὄντες. Sic 199. Α. τὸν λαὸν αὐτοῦ κατάκοπον ὄντα᾽ et 
κατακόπους 140. B. De voce κατάκοπος; ab aliis quoque usurpata, — 
vide Lexicographos. 

Pag. 193. Jin. 11. ἀπαρόπλιστοι] Vocabulum nondum re- 
ceptum in Lexica, a παροπλίζω, exarmo, quod notum est. Vide 
infra C. παριππαράτος. 

Pag. 194. Jin. 19. zd λεγόμενα μονόκουρσα] Movóxovode, 
ut patet ex serie oratiomis, sunt, quando hostium equites soli, 
absque peditatu, incursionem faciunt, Est enim κοῦρσος seu κοῦρ- 
σον impressio subitaria. Quod non intellexit interpres Achmetis 
Onirocr. 961. À. ἐλεύσεται ἐχϑρὸς δίκην κούρσου, ridicule vertens, 
instar animalculi vitibus infesti, quod cercum vocant. 

C Pag. 196. lin. 9. τοὺς τραπεξίτας ἀποστέλλειν) De trape- 
£itis, quorum iam supra mentio facta est 121. D. vide Ducangium 
Glossario II. 1635. B. 

Pag. 197. lin. 18. τοὺς παρασυρτάτους] De his vide Du- 
cang. Gloss. 1494. À. sunt qui equos dextrarios ducunt. Sic xer- 


IN LIBR. DE VELITAT, BELLICA. 615 


ρασύρεσθαι Constant. Porphyrogen. Caerim, Byz. I. 266. D. 967. 
Α. et sd παράσυρτα ἱππάρια ibid, 1, 979. D. De equis συρτοῖς Du- 
cang. ad Alexiad. 927. C. 

Jbid. kn. 15. τοὺς παριππαράτουςἾ Verti agasones, ut vult 
Ducangius Gloss. 1121. C: sed suspicor verum vocis sensum esse 
equis destituti, vel, equis detritis (quos πτωχὰ ἱππάρια vocat. 
. Constant, Porphyrog. Caerim. Byz. I. 980. C.) vecti: ut eius con- 
trarium sit παλοϊππαράτος, 125. D. 139. B. Παριππαράτος S. 
“ταραϊππαράτος legitur item 189. B. 147. A. 

. Pag. 198. Jin. 19. vd govÀxa) Φοῦλκον est militum glo- 
bus, in subsidiis locatus ad tutandum τὸ σκόρπισμα (181. C.), 
hoc est eos qui diripiendi aut insequendi causa solutis ordinibusD 
discurrunt. Sic 131. D. 144. A. 149. C. 152. B. C. 153. A. D. 
154. À. 161. A. C. Interdum praesidio est. iumentis pascentibus 
185. D. Idem vocatur φυλακὴ 148. C. | 

Pag. 199. Jin. 5. ὀχλαγωγίαν] Videtur significare fremitum 
castrorum, ut voce T. Livii utar xxx. 980. Confer 129. D. et 
142. A. i 

Pag. 200. Jin. 91. ἕνιχνα] Vox edhuc neque in Glossaria 

recepta, neque in Lexica. 
, . Pag. 909. lin. 9. οὖς δὴ σάκα ὀνομάζουσι. De voce σάκα 
vide Ducangium Glossar. IL. 1319. B. ubi tota haec comprehen- 
sio tanquam ex auctore anonymo descripta est, Ex locis autem 
ibi allatis nostrisque 146. B. 147. B. 166. C. D. intelliges, sic no- 
minari turmam equitum, exercitus incedentis agmen claudentem, 
ita tamen, ut rato intervallo a novissimo agmine absit, Apud 
Continuat, Theophan. 298. À. videtur esse agmen subsidiarium, 
Contrarium τοῦ σάκα est agmen antesignanorum, a Saracenis 
Tarsensibus veredum, βέρεδον, vocatum, 186. C. et 137. A. 

Ibid. lin. 10. ἹΜμήκοθεν) Huius vocis paulo rarioris antepe- 
nultimam Codd, nostri acuunt ubique, ut hic et 189. A. 136. D. P, 967 
146. A. 147. À. 149. A. 159. A. 161. À. cui et analogia suffra- 
gari videtur ( conf. Wagner Lehre von dem ccent. 129. B.) et 
patrocinantur Codd. editionesque S. Epiphanii Adv. haer. I. 1076. 
D. 1106. A. 8. Macarii Homil. xxvii. De calamitat, animae 885. A. 
Incertique De Persica captivit. 329. B. Contra penultimam acuit 
Schneiderus vir summus in Lexic. 1], 73. C. ex fabula in Tyr- 
whitti Diss, de Babrio p. 12. eodemque modo scribit Ammonius 
De SS. monachis Sinaitis 109. C. Certe adverbium μαχρύϑεν 
paenacuitur vel in nostro Cod. 128. D. 131. C. 

Pag. 918. lin. 16. ἵππους τραχεῖς] Sive potius ταχεῖς. In- 
fra quoque 147. À. ἵππους ταχεῖς. 

Pag. 916. Jin. 4. τοὺς παριαπαράτους καὶ iyreyiotod rovc) 
De παριππαράτοις dixi 266. C. Vocem ἐνταγιστράτοι exponit Du- 
cangius Gloss. II. 1523. B. 








516 — C.B. HASII NOT. IN LIBR. DE VEL. BELL. 


Pag. 941. Un. 5. σεριπολούντων ] Conieci πυρπολούντον᾽ 
conf. 157. D. χρονίζειν ἐν αὐτῇ, καὶ πυρπολεῖν" item 159. C. 

B Jbid. lin. 16. τὸ κάστρον Μισθείας) De hoc oppido, prope 
Íconium, occidentem versus, sito, Le Quien Orient. Christ. I. 
1085. C. Scribitur Míc810», Μισϑεία, ας, et τὰ Μίσϑεια, plu- 
rali neutro. 

Pag. 250. ln. 19. ᾿Δδατᾶν Fortasse oppidum Adadorum, 
vd^40a0a, in Pisidia prope Seleuciam, ortum versus. Le Quien 
Orient, Christ. I. 1035. B. Tametsi inspecto locorum situ potius 
dicas esse τὴν ᾿Δδάνην 8. τὰ "ἄδανα, notissimam Ciliciae Trachese 
civitatem , Tarsi vicinam, ad Sarum flumen, 








INDEX EDITIONUM * 
SCRIPTORUM SIVE GENTILIUM SIVE CHRISTIANORUM, 


QUIBUS 


C, B. HASIUS IN NOTIS SCRIBENDIS PRAECIPUE USUS EST. 


B amaxs Tarrvus De amoribus Clitophontis et Leucippes, cum P. 973 


notis CJ. Salmasii. Lugdun. Batav. 1640. 16. 

AcuxETIS, F. Seirim, Oneirocritica, cum Nicolai Rigaltii notis. 
Lutetiae, 1603. 4. 

AzLiANI Varia historia, curante Gronovio. Lugdun. Batav. 1731. 4. 

Azscnixis Socratici Dialogi tres graece, Tertium edidit loh. Frider. 
Fischerus. Lipsiae, 1786. 8. 

AcarETI diaconi Expositio capitum paraeneticorum, graece et lat. 
ex recensione Mart, Hayneccii, in Encluridio ethico edito 
Lipsiae, 1600. 8. 

ArcirmROxIs Epistolae, cum Stephani Bergleri commentario inte- 
gro et notis I. A. Wagner. Lipsiae, 1798. 8. 

ALExANDER monachus De inventione S. Crucis, lacobo Gretsero 
interprete. Ingolstadii, 16920. 8. 

Awxoius monachus De caede monachorum Sinaitarum, editus 
a F. Combefisio, una cum Vita SS. Eustachii et Theopistes uxo- 
ris, et cum Actis S. Phileae, Petri Alexandrini, Theodotae 
Nicaenae, Silvestri Romani, etc, Parisiis, 1660. 8. 


* Eiusmodi indices, quamvis a familiaribus quibusdam meis non nimium 
robatos, vix tamen abesse posse arbitror ab hoc genere scripturae, 
in gratiam Lexicographorum partim suscepto: quodque saepe nitatur 
&uctoritatibus labentis Graeciae atque inclinatae, Quas si quis ad 
trutinam revocare denuo velit, nae ille sine indice, qualis est huc con- 
lectus (quo subsequentium etiam voll. lectores referre se poterunt), 
multum laboris et operae volutandis libris frustra consumat necesse est. 
Praeterea monemus, 1.) scriptores historiae Byzantinge sicubi lau- 
dentur ( veluti Agathias, Anna Comnena, Cedrenus, Georgius Codi- 
nus, Nicetas Choniates, 'Theophylactus Simocatta, Zonaras, etc. ), 
adeundas semper esse editiones Regias Corporis Byzantini; 2.) scripto- 
Yes ineditos, quibus usi simus, inveniri infra in Indice altero, sub voce 
Jnedita. C. B. HAGSIUS. 


518 INDEX EDITIONUM. 


AwrHiLOcHI, episcopi Iconii, Oratio de occursu Domini, in Bi- 
bliotheca Patrum graeco -]latina, tom. II, Parisiis, 1694. Fol. 

AxasrAsit Sinaitae Quaestiones et responsiones, Gentiano Herveto 
interprete, Ingolstadii, 1617. 4. 

Eiusdem Hodegus, editus a Iacobo Gretsero. Ingolstadii, 1606. 4. 

Eiusdem Homiliae in Psalmum sextum, et de sacra synaxi, in to- 
mo I[L. Lectionum antiquarum Henrici Canisii Ingolstadii, 
1603. 4. . 

Eiusdem liber De creatione hominis, editus a Ioanne Tarino in 
fine Philocaliáe Origenis. Parisiis, 1618. 4. 

P. 274 AnspnraE, archiepiscopi Hierosolymitani, Sermo in salutationem 
S. Mariae Deiparae, in Bibliotheca Patrum graeco - latina, tom. 
II, Parisiis, 1624. Fol. 

S. AxTrocnmr Pandectes Scripturae divinae, ad Eustachium ,prae- 
positum, in Bibliotheca Patrum graeco-latina, tom. I. Pari- 
siis, 1624. Fol. . 

Axroxixr Imp. De vita sua libri xit, cum notis Guil, Xylandri οἱ 
Merici Casauboni. Londini, 1643. 8. 

AnrTHAE, Caesareae episcopi , Explenationes in Apocalypsin, 
ex interpretatione Ioannis Hentenii. Lutetiae Parisiorum, 1631. 


Fol. 
ἈΆΙΒΤΕΛΕ Historie Lxx. interpretum, edit. Scherdii. Basile», 
1661. 8. 


AnrsrorELIS Üpera omnia graece et latine, etc. Guillelmus Du- 
Vallius tertio recognovit, etc. Parisiis , 1654. Fol. 

Anszxir Doctrina et. exhortatio, in Combefisii Bibliothecae grae- 
corum Patrum Auctario novissimo. Parisiis, 1679. Fol. 

ÁAnTrMiponr Daldiani Oneirocritica, cum Nic. Rigaltii notis. Lu- 
tetiae, 1603. 4. 

AsrzauPSYcHI Somniorum interpretatio, ad calcem Artemidori, 
edit. Rigaltii, Lutetiae, 1603. 4. 

Vita S; Antonii, scripta a 8. ArnHaxasIo, edita a Davide Hoesche- 

'  ]io. Augustae Vindelicorum, 1611. 4. 

ATurzNAEUS De machinis, inter Mathematicos typis Regiis excusos. 
Parisiis, 1693. Fol. 

ATuExAGORAE Álheniensis, philosophi Christiani, Opera, ad cal- 
cem S, Iustini Martyris, Lutet. Paris. 1615. Fol. 

Vita S. Baccur, edita a Combefisio in Christi martyrum lecta 
jriade. Parisiis, 1666. 8. 

S. ΒΑΈΝΑΒΑΞ Epistola catholica, cum notis Hugonis Menardi, Pa- 
risiis, 1645. 4. 

S. Basiurr Magni Opera omnia quae reperiri potuerunt, Parisis, 
sumpübus Claudii Morelli, 1618. Fol. 

S. Βαβι, Seleuciae in Isauria episcopi, Opera omnia, ad cal- 
cem S, Gregorii Thaumaturgi. Parisiis, 1691. Fol, 


INDEX EDITIONUM. 519 
Brsrta Septuaginta interpretum. Londini, 1653. 8. luxta editio- 


nem Romanam. 

CesETIs Tabula; edidit Iosephus Simpson. Oxonii, 1738. 8. 

CuanrroNis Aphrodisiensis De Chaerea et Callirrhoé amatoriarum 
narrationum libri vir, publicavit I. P. d'Orville; editio altera. 
Lipsiae, 1783. 8. 

Cunvsiwrr, presbyteri Hierosolymitani, Homilia de S. Maria 
Deipara, in Bibliotheca Patrum graeco latina, tom. II. Parieiis, 
1624. Fol. 

᾿Ιωάννου τοῦ XPTZOZTOMOT τὰ εὐρισκόμενα, δι᾿ ἐπιμελείας καὶ 
ἀναλωμάτων 'Edóíxov τοῦ Σαβιλίου. Etonae, in collegio Regali, 

| 1612. Fol. 

S, loannis Cunvsosrowt Opera, ex edit. Frontonis Duc&ei Burdi- 
£alensis. Parisiis, 1636. Fol. 

S. Ioannis Cunvsosrowr Homiliae quatuor in Psalmos, et In- 
terpretatio Danielis, interprete Ioanne Cotelerio. Parisiis, 
1661. 4. 

Eiusdem De educandis liberis liber: accedunt eiusdem Orationes 
aliae quinque, in Christi nativitatem, in Sancta lumina, in 
recens Baptizatos, in Timores, et Post terraemotum: edita a 
Francisco Combefis. Parisiis, 1656. 8. 

CrrMENTIS Alexandrini Opera quae extant, graece et latine, Lu- 
tetiae Parisiorum, typis Regis, 1641. Fol. 

S. CuEMENTIs Romani Epistola ad Corinthios, cum notis Patricii 
Iunii Oxonii, 1633. 4. 

Eiusdem De peregrinationibus S, Petri epitome, Parisiis, apud 
Turnebum, 1656. Á. 

Eiusdem Constitutiones apostolicae, graece, Venetiis, 1568. 4. P, 275 

Collectio Regia maxima CoxctrLroRUM, seu acta Conciliorum etc. , 
graece et latine, studio loannis Harduini, Parisiis , ex typo- 
graphia Regia, 1715. Fol. 

Coswax, Indicopleustae Topographia Christiana, graece et latine, 
ex interpretatione et cum notis ac praefationibus D. Bernardi 
de Montfaucon. Parisiis, 1706. Fol. 

S. Cynrzir, archiepiscopi Hierosolymorum, Oretio de occursu 
Domini, in Bibliotheca Patrum graeco- latina, tom. II, Parisiis, 
1624. Fol. 

Eiusdem Catecheses, opera I. Prevotii Burdegalensis, Parisiis, 
1608. 4. 

DzwosrHEREs inter Oratores graecos Reiskii, Lipsiae, 1770. 8. 

Laértii Diocrxrs De vitis philosophorum libri decem, Londini, 
apud Ratcliffe, 1664. Fol. 

Diowvsu Halicarnassensis Opera omnia, cum annotatt, Io. Iac. 
Reiske. Lipsiae, 1774— 1777. 8. ] 

Di1oscontpis Opera edit, Saraceni, apud Wechel. 1598. Fol. 

- B. Donornx: Expositiones et doctrinae diversae de vita recte et pie — 





520 INDEX. EDITIONUM. 


instituenda, in Dibliotheca Patrum graeco latina, tom. I. Pari- 
siis, 16924. Fol. 

Vita S. Er1ag, auctore anonymo, edita ἃ Combefisio in Christi 
martyrum lecta triade. Parisiis , 1666. 8. 

EpicrETI Opera, editione I. Schweighaeuseri. Lipsiae, 1799. 8. 

5. ErreBax1 Opera omnia. Dionysius Petavius S. I. recensuit, la- 
tine vertit, et animadversionibus illustravit. Parisiis, 1622. Fol. 

FvniprDEs, ex editione Beckii. Lipsiae, 1778. 4. 

ἘΒΕΒΙΙ Pamphili Ecclesiasticae historiae libri decem, ex edit. 
Henrici Valesii. Parisus, 1659. Fol. 

Eiusdem De demonstratione evangelica libri decem. Parisiis, 1698. 
Fol Accedunt eiusdem libri Contra Hieroclem et Contra Mar- 


cellum. 
Eiusdem Praéparatio evangelica. Fr. Vigerus recensuit. Parisiis, 
1628. Fol. . 


Eiusdem Commentarii in psalmos, in Collectione nova Patrum 
D. Bernardi de Montfaucon. Parisiis, 1706. Fol. 

EvsrRATI presbyteri Constantinopolitani liber De operatione ani- 
marum post mortem, editus a Leone Allatio in libro de Purga- 
torio, Bomae, 1655. 8. 

Evurnvwir monachi Confutatio Ismaélitarum, in Bibliotheca Pa- 
trum graeco-latina, tom. II. Parisiis, 1624. Fol. 

Evacz1 scholastici Historia ecclesiastica, Henricus Valesius grae- 
ca emendavit, latine verlit et annotationibus illustravit. Pa- 
risiis, 1673. Fol. 

GrLasnu Cyziceni Historia concili Nicaeni, in tomo [. Actorum 
Concill. edit. Harduin. Parisiis, ex typographia Regie, 1715. Fol. 

Gzonor archiopiscopi Alexandrini Vita S. Ioannis Chrysostomi, iu 
tomo VIII, Operum S. Chrysostomi editionis Anglicanae. Eto- 
nae, 1612. Fol. 

Gronam Pisidae Exaémeron [sic] seu mundi opificium, poéma. 
Item Senarii de vanitate humana, graece et latine per Fed. Mo- 
rellum. Parisiis, 1584. 4. 

S. GrmwaNr, archiepiscopi Constantinopolitani, Orationes, iu 
Bibliotheca Patrum graeco -latina, tom. II. Parisiis, 1694. Fol. 

GzarozwTH, archiepiscopi Tephrensis, Disputatio cum Herbano 
Iudaeo, Nicolao Gulonio interprete. Lutet. Paris. 1586. 8. 

*" . S. GnEcomn Neocaesariensis, cognomento Thaumaturgi, Opera 
omnia. Paris. 1621. Fol. 

S. Guzconn Nysseni Opera omnia. Parisiis, apud Sebastianum 
Cramoisy, 1618. Fol. 

P. 276 Gaeconn presbyteri Vita S. Gregorii Nazianzeni, in fronte Opp. 
S. Gregorii editionis Billianae. Parisiis, 1609. Fol. 

Hapnrasr lsagoge Sacrarum Scripturarum, edita a Davide Hoe- 
schelio. Augustae Vindelic. 16092. 4. 

Collectio Regia maxima Conciliorum , seu acta Conciliorum εἰς. 


INDEX EDITIONUM. 521 


graece et latine, studio loannis Hanpurmwr. Parisiis, ex typo. 
graphia Regia, 1715. Fol. 

Hariopomr Aethiopicorum libri decem, cum notis Iohanriis Bour- 
delotii. Paris. 1619. 8. 

HzruazsrroNis Thebani Apotelesmatica, in Ástrologicis Ioachimi 
Camerarii, Norimbergae, 1539. 4. 

HznarIs Trismegisti Iatromathematica, in Astrologicis Ioachimi 
Camerarii. Norimbergae, 1532. 4. 

HrnuraE philosophi Gentilium philosophorum irrisio, ad calcem 
S. Iustini martyris. Lutet. Paris. 1615. Fol. 

HrnRonraN: Historiarum libri octo, curante Theophilo Guilielmo 
Irmisch. Lipsiae, 1789. 8. 

Hzngopori Historiarum libri novem, ex editione Wesselingii. Àm- 
stelodami, 1763. Fol. 


Hznoxis Belopoeitica, cum versione et notis Bernardi Baldi, inter ἢ 


Mechanicos typis Regiis excusos. Parisiis, 16093. Fol. 
Hrsvcuu presbyteri Sermo de temperantia et virtute, in Biblio- 
theca Patrum graeco-latina, tom. I. Parisiis, 1624. Fol. 


Hrwznr sophistae quae reperiri poluerunt. Edidit Gottlieb Werns- : 


dorfius. Gottingae, 1790. 8. 

Hirroryrvus De antichristo, ex editione Marquardi Gudii. Pari- 
siis, 1661. 8. 

. Hon4roLLmas Hieroglyphica, cum notis Ioannis Merceri et Davi- 
dis Hoeschelii, Augustae Vindelicorum, 1595. ά. 

Hyr»znEcun presbyteri Adhortatio ad monachos, in Combefisii Bi- 
bliothecae graecorum Patrum Auctario novissimo. Parisiis, 1672. 
Fol 

Lericenus in.Árithmeticam Nicomachi Geraseni, interprete Sa- 
muele Tennulio. AÁrnhemiae, 1668. 4. 

IowATu Epistolae, cum notis [saaci Vossii, Amstelodami, 1646. 4. 

Ioaswis ἃ S. Andrea Liturgia S. Marci Alexandrini, in Eusebii 
Renaudot Collectione liturgiarum Orientalium. Parisiis, 1715. 
&. Interdum tamen (ut Q69. D.) usus sum edit, priore, insti- 
tuta ab ipso Joanne a S. -£ndrea, Parisiis, 1583. 8. 

loaxwis Climaci Opera, interprete Matthaeo RBadero. Parisiis, 
1633. Fol. 

loaxsgs leiunator De poenitentia, et loaxwEs monachus De ea- 
dem, editi a loanne Marino in fine libri De poenitentia, Panri- 
8118, 4651. Fol. 

Iloaxxis Moschi Pratum spirituale, in Bibliotheca Patrum grae- 
co -latina, tom. II. Parisiis, 1624. Fol. 

IloaxsES Philoponus De creatione mundi , interprete Balthasare 
Corderio. Viennae Austriae, 1630. 4. 

Fl. losgeur Opera quae extant. Coloniae Allobrogum: excudebat 
Petrus de la Bouiere, 1611. Fol. 

S. Iswpon: Pelusiotae Epistolarum mille ducentarum libri tres, etc. 


522 INDEX EDITIONUM. 


Parisiis, 1585. Fol, In libro quarto autem et quinto usus sum 
editione illa: 

S. Isos: Pelusiotae De interpretatione Divinae Scripturae Epi- 
stolarum libri V, Parisiis, sumptibus Aegidii Morelli, 1638. Fol. 

P. 277 S. Iusriwr philosophi et martyris Opera. Lutetiae Parisiorum, 
typis Regiis, apud Claudium Morellum, 1615. Fol. 

LeoxTt1 Byzantini Sectarum historia, sive de sectis scholae, graece 
et latine editae a Leunclavio, cum legatione Manuelis Comneni 
ad Ármenios. 1578. 8. ! 

Loxwoei Pastoralium de Daphnide et Chloé libri IV. cum notis 
Gothofredi Iungermanni. Hanoviae, 1605. A. 

Luciaxi Opera, editione Ioannis Frederici Reitzii, Amstelodami, 
1748. 4. Ubique numerus tertius indicat versum, 8. lineam 
paginae. Sed quando loco tertio littera maiuscula conspicitur, 
quaerendus est locus in editione Benedict; duobus tomis, Sal- 
murii, 1619. 8. | 

Lycorrmnours Alexandra, editione H. G, Reichardi, Lipsiae, 1787.8. 

Macanr Aegyptii Homiliae spirituales quinquaginta , editae stu- 
dio Zachariae Palthenii, Francofurti, 1594. 8. 

Liturgia S. Mancr Alexandrini, in Eusebii Benaudot Collectione 
hturgiarum Orientselium, Parisiis, 1715. 4. Interdum quoque 
usus sur edit. loannis a S. Andrea, Parisiis, 1583. 8. 

S. Mancr eremitae Opera quae extant omnia, in Bibliotheca Pe- 
t?*um graeco - latina, tom. I. Parisiis, 1624. Fol. 

Mexoroorvu3* Graecorum, iussu Basilii Imp. graece olim editum, 
nunc primum graece et latine prodit studio et opera Annibalis 
Tit. 8. Clementis presbyteri Card. Albani. Urbini, 1727. Fol. 

Mxrroprt Convivium decem virginum, edit. Leonis Allatii, Ro- 
mae, 1656. 8. 

Newrsrus De natura hominis, editione Nicasi Ellebodii, Ántver- 
piae, apud Plantinum, 1565.8. | 

Catena graecorum Patrum in Iob, collectore NrcgrA, Heracleae 
metropolita, graece nunc primum in lucem edita et latine ver- 

. — 88, opera et studio Patricii lunii, Londini, 1637. Fol. 

NicerAE Paphlagonis Vitae S. Hyacinthi et Eustathii, editae a F. 
Coinbefis. Parisiis, 1666. 8. 

Vita S, patris nostri Ignatii archiepiscopi Cplitani, auctore Ni- 
cETA cognomento Paphlagone, in tomo V. Actorum Concill. 

edit. Harduin, Parisiis, ex typographia Regia, 1714. Fol. pag. 
943. — 1010. 

Nicoxacm Geraseni Arithmeticae libri duo, apud Christianum 
Wechelum. Parisiis, 1538. 4. 

S. Niu Epistolae, op. et studio Petri Possini. Parisiis, ex typo- 
graphia Hegia, 1657. 4. 

Eiusdem Capita de octo vitiis, in Combefisii Auctario Patrum no- 
vissimo. Parisiis, 1672. Fol. 





INDEX EDITIONUM. 528 


Eiusdem Capita paraenetica, in Bibliotheca Patrum graeco-latina, 
tom. JI. Parisiis, 1624. Fol. 

Vita S. ΝΣ iunioris, s. Rossanensis Calabri, cum versione Ioann. 
Matthaei Caryophili. Romae, 1624. 4. 

Noxsus medicus De omnium particularium morborum curatione, 
edit. Hieremiae Martii. Argentorati, 1568. 8. 

Orvurioponi Commentarii in Ecclesiasten et in Canticum Canti- 
corum, in Bibliotheca Patrum graeco - latina, tom. II. Perisiis, 
1724. Fol. 

Oxosaspnr Strategicus, ex editione Nicolei Rigaltii. Lutetiae, 
1699. 4. 

OnicENEs in Ieremiam, editus sub nomine Cyrilli a P. Corderio, 
Antverpiae, 1648. 8. 

Idem Contra Celsum, interprete Sigismundo Gelenio. Cantabrigiae, 
1658. 4. 

Eiusdem Exegetica, seu Commentaria in S. Scripturas, graece et 
latine, studio et labore Petri Danielis Huetii. Rothomagi, 1668. 
Fol. 

Pairapm De vita S. Chrysostomi dialogus, graece et latine, cura 
et studio Emerici Bigotii, Lutetiae Parisiorum, 1680. 4. 

Eiusdem Historia Lausiaca, in Bibliotheca Patrum graeco - latina, 
tom. II. Parisiis, 1694. Fol. Interdum, sed rarius, usus eum 
editione Meursiz, Lugduni Batav. 1616. 4. 

Idem De Bragmanibus, interpreie Edoardo Bessaeo. Londini, 
1665. 4. 

PawTALEONIS, diaconi magnae ecclesiae, Sermo de sanctis lumi- 
nibus, in Bibliotheca Patrum graeco - latina, tom. Il. Parisiis, 
1624. Fol. 

Pav: Alexandrini Isagoge apotelesmatica, cum versione Andreae 
Schatonis. Witebergae, 1586. Á. 

ῬΕΤΑΙ Siculi Historia Manichaeorum, edita per Matthaeum Rade- 
rum, e societate Iesu. Ingolstadii, 1604. 4. 

PuALARIDIS Epistolae graece et latine, Thoma Naogeorgo inter- 
prete. Basileae, apud Oporinum, 1558. 8. 

Puro Byzantius De telorum constructione, inter Mathematicos 
veteres, Parisis, ex typographia Regia, 1693. Fol. 

Purirows Iudaei Opera: excudebat Petrus de la Rouiere. Coloniae 
Allobrogum, 1613. Fol. 

Puirornz, patriarchae Constantinopolitani, Laudatio trium Pon- 
tificum, in Bibliotheca Patrum graeco - latina, tom. 1I. Parisiis, 
1624. Fol. 

Puormn patriarchae ad episcopum Aquileiensem Epistola, in Bi- 
bliothecae graecorum Patrum Auctario novissimo a Combefisio 
edito Parisis, 1679. Fol, 


Eiusdem Bibliotheca, latine reddita scholiisque illustrata ab Án- 


drea Schotto. Rothomagi, 1653. Fol. 


P. 278 


524 INDEX EDITIONUM. 


Pmoamr Carmina: iterum curavit Chr, Gottl. Heyne. Gottingae, 
1798. 8. 

PruraARcm Opera, Guillelmo Xylandro interprete. Francofurti, in 

officina Aubriorum, 1690. Fol. 

Porvsn Historiarum quidquid superest. Recensuit, digessit, il- 
lustravit Ioann. Schweighaeuser. Lipsiae, 1789. 8. 

Vita S. Epiphanii, scripta a Ponysro Rhinocorurorum episcopo, 
in tomo II. Opp. S. Epiphanii edit, Petav. Parisiis, 169229. Fol. 

Ponrnuvan Opera, graeco-latine. Cantabrigiae, 1656. 8. 

Eiusdem Vita Plotini, initio Operum phbilosophicorum Plotini. 
Basileae, 1580. Fol. 

Paocur Lycii Hypotyposis astronomicarum positionum, graece, 
apud Ioannem Walderum. Basileae, 1540. 4. 

Eiusdem Paraphrasis in Ptolemaei libros ry. De siderum affeclio- 
nibus, interprete Leone Allatio, Lugduni Batav. 1635. 8. 

Balthasaris Corderii Expositio Patrum Graecorum in Paaraos, ex 
vetustissimis mss, Codicibus concinnata, graece et latine, ex 
versione eiusdem Balth, Corderii. Antverpiae, 1643. et 1646. 
Fol. 

Cl. ProrgMAr: Tetrabiblos, graece et latine, libri rv. Melanchthone 
interprete, Eiusdem Carpus, ex versione Ioviani Pontani. Ba- 
sileae, per Ioannem Oporinum [sine nota anni], 8. 

Eiusdem Geographia, graece. Basileae, apud Frobenium, 1533. 8. 

P. 279 SAMOxAE, archiepiscopi Gazae, cum Áchmede Saraceno discepta- 
tio, in Ducaci ÁAuctario Bibliothecae Patrum, tom. II. Parisiis, 
1624. Fol. 

ScuxErpERS Kritisches Griechisch - Deutsches Wórterbuch. Zweite 
Auflage. Iena und Leipzig, 1805. 4. 

ΘΕΨΈΚΙΑΝΙ, Gabalorum episcopi, Oratio in S. Crucem, edita a 
Combefisio ad. calcem 5. Chrysostomi De educandis liberis. Pa- 
risiis, 1656. 8. 

Eiusdem Orationes sex in creationem mundi, in tomo VII. ope- 
rum S. Ioannia Chrysostomi, Etonae, 1612. Fol. 

ϑεχτι Empirici Opera, a Fabricio edita. Lipsiae, 1718. Fol. 

Sraxoxis Metaphrastae Vitae SS. Ioannis et Lucae, editae Oxo- 
niae, 1597. 12. 

STEPHANI Byzantini Gentilia per epitomen, De urbibus inscripta, 
quae restituit, supplevit ac latina versione illustravit Abrahamus 
Berkelius. Lugduni Batavorum, 1694. Fol. 

STRABONIS libri xvn. editione Almeloveeni. Amstelaedami, 1707. 
Fol. 

Suipag Lexicon ex editione Kusteri. Cantabrigiae, 1705. Fol. 


Svxesu Epistolae, Thoma Naogeorgo interprete. Basileae, per 
loannem Oporinum, 1558. 8. 


- 


INDEX EDITIONUM. 525 


ὝΑτιλνι Ássyrii Oratio ad Graecos, quod nihil eorum studiorum, 
quibus Graeci gloriantur, apud ipsos natum, sed ommia a bar- 
baris inventa sint: ad calcem 8. Iustini martyris. Lutet. Paria, 
1615. Fol. 

Tnarassn abbatis Centuriae de. charitate et continentia, in Biblio. 
theca Patrum graeco -latina, tom. Il. Parisiis, 1624. Fol. 
TuswisTOCLIS Epistolae, interprete loann. Matthaeo Caryophilo.' 
Romae, 16926. 4. - 
TugoponeT: Opera etc. . . .. edit. I. A. Noesselt.: Halae Sax. 

1771. 8. 

TnroponETr episcopi Cyri Historia ecclesiastica, Henricus Vale- 
sius graeca emendavit, latine vertit et annotationibus illustra- 
vit. Parisiis, 1673. Fol. 

Tugoponr Ábucarae Opuscula, ad calcem Hodegi Anastasii Si- 
naitae edita ab Iacobo Gretsero.' Ingolstadii, 1606. 4. 

Turoponus Studita De inventione capitis S. Ioannis Prodromi, ;n 
calce libri Ducangiani Traité historique du chef de S. Jean- 
Baptiste, et, par occasion, des autres reliques du méme Saint. 
Paris, 1665. 4. 

Tuzonor: Epitome adhortationis Orientalis, ad calcem S. Clemen- 
tis Alexandrini edit. Paris. 1641. Fol; - 

Τὰ 9EOAOITOTMENA τῆς ἀριϑμητικῆς, edita Parisiis, apud 
Christianum Wechelum, 1543. 4. 

Tnrornaxr Ceramei, archiepiscopi Tauromenitani, Homilia in 
Evangelia dominicalia et festa totius anni, graece et latine, stu- 
dio Francisci Scorsi. Lutetiae Parisiorum, 1644. Fol. 

TnrornHawis archiepiscopi Nicaeni Opera omnia, interprete Gon- 
salvo Ponce de Leon. Bomae, 1590. 8. . 

Turormui patriarchae Antiocheni Contra Christianae religionis 
calumniatores ad Áutolycum libri tres, ad calcem S. Iustini 
martyris. Lutet. Paris. 1615. Fol. 

TuEorHmasrus De historia plantarum, edit. Stapel. Ámstelodam, 
1644. Fol. 

TurorHvracm: archiepiscopi Bulgariae Epistolae, edit. Ioannis 
Meursii, in Opp. Ioann. Meursii ex recensione loann, Lami vol. 
VIII. Florentiae, 1746. Fol. 

Tnromuxr Orthodoxi Disputatio cum Catholico Ármeniorum, 
edita cum latina versione Io. Leunclavii. Basil. 1578. 8. 


ΤΙΜΌΤΉΕΙ, presbyteri Hierosolymitani, De Simeone propheta ora- P. 280 


lio, in Bibliotheca l'atrum graeco - latina, tom. II. Parisiis, 
1624. Fol. 
Tim, Bostrorum episcopi, Expositio in evangelium Lucae, in Bi- 





596 |. INDEX EDITIONUM. 


bliotheca Patrum graeco -latina, tom. II. Parisiis, 1694. 

Fol. | 

Fragmenta ex Anthologia VerT€I VarzwTI, in Ástrologicis Came- 
rari Norimbergae, 1532. 4. 

ZacHaRIAE, Hierosolymorum patriarchae, De Persica captivitate 
ex Perside epistola, edita a Combefisio ad calcem Chrysostomi 
De educandis liberis. Parisiis, 1656. 8. 

Vita S. Benedicti, a S. Gregorio Magno latine conscripta, eta 
ZacHABRIA Papa 'Romano in graecam linguam translata. Ingol- 
stadii, ex typographia Adami Sartorii, 1602. 8. 





NICOLAI MARIAE FOGGINII 
ADNO TATIONES 


IN 
THEODOSII ACROASES. 


IN PRAEFATIONEM, 


Vers. 1. Ὦ Maylergov ἥλιε] Nicephorum Phocarn Magistri ἘΔ, Rom. 
dignitate fuisse insignitum Cedrenus Curopalates, incertus con- P. 876 
tinuator Theophanis, ceterique scriptores testantur. Magister C9. 1 
autein dicebatur primus inter nobiles Imperatoris familiares, seu, 
ut inquit Evagrius Histor. lib. III. eap. 29. ἡγεμὼν τῶν ἐν τῇ 
αὐλῇ τάξεων, praefectus officiorum palatii. Haec dignitas, vel 
ipso Patriciatu illustrior, et ὑπέρλαμπρος splendidissima ab Hi- 
storicis dicta, uni primum conferebatur, at deinceps collata est 
pluribus, ut ex Luitprando Rer. per Europ. gest. lib. VI. cap. 6. 
colligitur, qui viginti quatuor Magistros enumerat. Theodosius 
Magistrorum solem Nicephorum appellasse videtur, vel quia Ni- 
cephorus inter plures primus esset, vel ob praeclara eius gesta, 
quibus huius diguitatis splendorem. auxerat ad ceterorum Magi 
strorum exemplum. 

9. Ῥώμης ἐκδικητα) PHomae vindex certe fuit hic Nicephorus, 
quia, ut inquit Cedrenus Histor, Comp. pag. 649. πολλὰ τρόπαια 
στήσαντα xard τῶν ξῴων Σαρακηνῶν, multa de Saracenis orien 
talibus statuerat tropaea, qui Romani Imperii provincias depo— 
pulabantur, et quia Cretam a Saracenis Hispanis olim occupatam 
Bomanorum Imperio restituerat. : 

8. Πεπόνηται μὲν πρὸ καιροῦ etc.] Haec de Cretae expugna- 
tione carmina iam. antea, vivente nempe Imp. Romano iuniore, 

a se confecta fuisse Theodosius testatur. Cur autem ea in lucem 

non produxerit, necdum capta occasione triumphi, atque adeo Col. 2 
ovationis, quam Nicephorus de Creta expugnata egerat, rationem 

banc reddit: id facere timuisse, quod a gestorum eius gloria plus 
aequo illa distarent. Αἱ vera causa fortasse potius fuit, ne Imp. 
Romano displiceret, in cuius suspicionem venerat nimis apud po- 
pulum inclarescens Nicephori nomen. Vid. Monitum. 





528 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


Á. Καὶ περὶ τῆς τοῦ Χαλέπε etc.] Confecto Cretico bello Ni. 
cephorum ad Chalepi expugnationem se contulisse omnium Hi- 


-Btoricorum consensu certum est; et hanc expeditionem dum ille 


Col. 1 


gereret, Romanus obiit, [taque cum Chalepum expugnasset, a 
Theophanone Augusta Romani uxore revocatus est Constantino- 
polim, ubi de utraque victoria, Cretica nempe et Clalepensi, so- 
lemnem egit triumphum. Hac occasione Theodosius Ácroases 
suas Nicephoro obtulisse videtur, et quia solummodo victoriam 
Creticam in eis celebraverat, Chalepensem etiam victoriam alio 
poémalio se celebraturum spondet. Vide, quae hac de re fu. 
sius in Monito disseruimus. [Alepum antiquis Berroea. xal τὸν 


: Zlfovra δὲ τὸν Φωκᾶἂν τὸν τοῦ Νικηφόρου ὁμαίμονα κατὰ τοῦ Χα- 


μαδᾶν, ὃς τοῦ Χαλεπ ἔκρατει, ὃ Ῥωμανὸς σὺν δυνάμει ἀπέστει-- 
λὲ. Zonaras in Annal XV[. Quid vero hic de Chalepe, quum 
de Creta poéta noster statuerit? CORNELIUS.] 

— T. Ὡς iv προσώπῳ γοῦν etc.] Haec ea sunt verba, ex quibus 
liquet Theodosium has Ácroases Niceplioro obtulisse post Romani 
obitum.  Videsis Monitum. Cornelius verba τὸν πάλαι βασιλέα 
ἡμῶν minus recle vertit: veterem nostrum Imperatorem, quum 
defunctum vertere omnino debuisset, 





IN PRIMAM ACROASIM. 


Τῷ φιλανϑρώπῳ etc. Humanissimo ac potenti Imperatori 
Romae, Romano scilicet Iuniori poéma suum inscribit Theodo- 
sius, quia illud perfecerat, dum Romanus in vivis agebat, et quia 
Romani iussu Creticum bellum a Nicephoro susceptum fuerat, 
Quamvis autem defuncto jam Romano, et solummodo ut blandi- 
retur Nicephoro vulgaverit, nihi] tamen in eius inscriptione im- 
mutavit, fortasse ne Theophanonem Romani uxorem offenderet, 
et ne totum poémation, in quo exstant plurima'ad Romanum spe- 
clantia, refigeret. Quare de hoc Nicephorum monere in Praefa- 
tione non praetermisit, asserens tamen ad eum potissimum epe— 
ctare, quae in poématio continentur, laudes Imperatori IRhomano 
collatas. 

Vers. 8. Ὁ Σχηπίων] P. Cornelium Scipionem intellige, 


. cui, ut inquit Florus lib.II. cap. 6. p. 299, tam grande de Africa 


nomen fata decreverant. [86 admodum iuvenis in Áfricam profe—- 
ctus, contra Carthaginenses bellum indixit, in quo adeo praeclare 
se gessit, ut brevi Carthaginem expugnaverit. Consul ante annos 
factus, inquit Sex. Aur. Victor de Viris illustr. cap. 49, conce- 


Col 2 dente collega in Jdfricam classe traiecit, | sdrubalis et 8γ-- 


phacis castra una nocte perrupit. | Hevocatum ex Italia Hanni- 
balem superavit. Pictis Carthaginensibus leges imposuit. Ideo 
autem addit Tlieodosius tunc totum Carthaginis robur non ad- 


IN THEODOSII ACROASES. 629 


foisse, quia Hannibal cum exercitu satis magno Romam aggres- 
surus in Italia commorabatur, 

8. Tis ἦν ὁ “Συλλας] Obsidionem a Sylla Athenis impositam, 
ἔργῳ μὲν οὐ μεγάλην, τῇ δὲ δόξῃ λαμπροτάτην, facto sane haud 
magnam, sed gloria clarissimam, appellat Plutarchus in vita 
Syllae p. 102. Athenienses enim eo tempore, ut observat Velleius 
Histor, Rom. lib, 11. cap. 25, oppressi Mithridatis armis, homi- 
nes miserrüimae conditionis , cum ab inimicis tenerentur, oppu- 
gnabantur ab amicis ; et animos extra moenia, corpora, necessi- 
tati servientes, intra muros habebant, Praeterea quo tempore 


Athenas Sylla obsidebat, magnum sane passae sunt ex igne de-. 


trimentum, ab Atheniensibus ipsis hostiles machinas coníla- 
grare studentibus primum excitata; qui deinde Syllae consilio 
saevius etiam exarsit, dum Piraeo capto vd πλεῖστα κατέκαυσεν" 
Qv ἦν καὶ Φίλωνος ᾿δπλοθήκη, ϑαυμαζόμενον ἔργον, pleraque 
inflammayit, in quibus armamentarium Philonis, inclitum opus, 
fuit; sicut testatur praelaudato loco Plutarchus pag. 65. Huc 
itaque respicit Theodosius, dum Syllae virtuti succensere stu. 
dens, eum in Athenarum oppugnatione nihil praeclari gessisse 
affirmat. 

10. Βαλὼν ἀπ᾽ αὐτῆς] In Corneliana editione claudicat hio 
versus, quem tamen facile restitues, si nobiscum ad fidem Godi- 
cis articulum τῆς ante vocem σφαγῆς suppleveris. 

11. Τίς ἦν ὃ Καῖσαρ) C. lulium Caesarem innumera, ea- 
que difficillima certamina, felici exitu subiisse fatetur; sed duce 
Íortuna potius, quam virtute censet, 

129. ᾿ἀφύρτοις] Ita haec vox legitur in Codice, sed resti- 
tuendum esse verbum ἀφύκτοις, bene monuit Cornelius. ['4gvg- 
τοι συμπλοκαὶ esse videntur congressiones exercituum bene com. 
positae , nihil perturbationis habentes. ἀφύρτως cum ἐμμελῶς 
iunxit scriptor Vitae Nicolai Damasc, in Prodromo βιβλ. ἕλληνι- 
κῆς ἃ Coraé editae ,P. 227. ubi editor p. 363. σημείωσαι τὸ ἀφύρ- 
vog ἐπὶ τοῦ ἀσυγχύτως, ἐν οὐδενί που εὐρεϑὲν ἢ ἢ ἐν τῷ ! παρόντι βίῳ 
Νικολάου, σωξόμέενον ἐν τῷ ἐπιζῥηματικῷ ἃ ἄφυρτα τῆς συνηϑείας, 
4j καὶ τὸ ἐπίϑετον "άφυρτος ᾿ἐφύλαξε. F . 

. 48. Τίς ἦν ἐκεῖνος Reticet poéta Imperatoris nomen, de 
quo liic loquitur: historia tamen, quam adducit, clare, ut arbi- 
tror, Áugustum designat. Celebre est navale praelium ab Au— 
gusto contra Sextum Pompeium prope Messanam commissum, in 
quo Augustus, Dione teste lib. XLIX. $ 5. pag. 673, non modo 
maiorem suae classis partem amisit, sed parum etiam abfuit, quin 
jpse perwet. d hanc cladem alludit etiam, ut videtur, Sueto- 
nius in Augusti vita cap. xvr, cuius haec sunt verba: Traiecto 
in Siciliam exercitu, cum ad partem reliquam copiarum conti- 
nentem repeteret, oppreesus ex improviso a Demochare εἰ 44pol- 
lophane praefectis Pompeii, uno demum nayigio aegerrime effu- 


Leo Diaconus, 








550 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


gif. Non di& tamen Pompeius victoria gavisus est, mec for- 
iunam expertus est permanentem; instaurato enim ab Augu- 
sto contra ipsum praelio, eoque strenue admodum terra mari- 
que oppugnato, tandem Augustus M. Agrippae opera adiutus, in- 
.signem retulit victoriam ; adeo ut merito de Augusto dici possit, 
eum prius victum navali praelio, mox suos victores superasse. 

14. SUAm] Hoc verbum classem interpretati sumus; fre- 
quenter enim illud a Graecis inferioris aevi scriptoribus ad na- 
ves designandas usurpatur. Praesto cuique esse possunt exem- 
pla, quae Du - Fresnius im Glossario mediae et infimae Graeci- 
tatis adducit. [Fortasse hi quoque versus referendi ad Iulium 
Caesarem, qui in itinere (iv στόλῳ, quod vocabulum etiam de 
unius itinere usurpari constat) a praedonibus captus, eosdem 
paulo post classe contracta superavit, captosque cruci affixit. 
Plutarch. Vit. Caes. c.2. Vellej. Pat. II. 49. ξύλον, crux, Pisid. Ex- 
ped. Herac!. IL 253. ὑψούμενον τὸ ξύλον. et alibi, F. I.] 

15. Οὐκ ἦν στρατηγός] Mancum hunc versum edidit Corne- 
lius contra fidem Codicis, ex quo nos restituimus ante articulum 
ὦ particulam οἷς, quam tamen necessario addendam, ut sensus 
integer prodiret, Cornelius coniectando adnotavit. 

' . 16. Quam de Pompeio historiam Theodosius adumbrat, baec 
est: An. U. C. 679. L. Licinio Lucullo, M. Aurelio Cotta Coss. 
Creticum bellum a M. Antonio infeliciter inceptum, a Q. Caeci- 
lo Metello perfectum est. Sed quum victoria elatus Metellus 
saevius in captivos animadverteret, multi Pompeio in Asia com- 
moranti se dediderunt. De hac re ita Florus Rer. ftom. Epit. 

Col. 2 lib. I[L. cap. 7. — Metellus deinde totam insulam igni ferroque 
populatus, intra castella, et urbes redegit, e£ Gnossum, et Ery- 
thraeam, et ut Graeci dicere solent, urbium matrem Cydoneam: 
adeoque saeye in captivos consulebatur, ut veneno se pleriqua 
conficerent , alii deditionem suam ad Pompeium absentem περ 
terent, Pompeius autem Romam reversus non modo de Mithri- 
date et Tigrane in Ásia subactis triumphavit, sed alterum etiam 
triumphum egit de bello Cretico: captivis e Creta ducibus, qui 
ad se defecerant, secum adductis, Metelli triumphum immi- 
nuens, quamvis reapse nullam in bello Cretico partem habuisset 
Theodosius itaque hisce iu versibus Pompeium cum Romano, se 
potius cum Nicephoro coufert, ut eo magis eiusdem Nicephori 
virtutem extollat, quoniam ei Cretensis victoriae gloria vere de- 
bebatur, dum e contrario Pompeius veteris illius Cretensis belli 
laudem usurpaverit, ac quasi praesens decertasset, alterum ds 
eadem Creta triumphum Romae ostentare praesumpserit. 

Ibid. Πομπίορ] In Cod. supra hoc nomen haec legitur nota 
interlinearis eiusdem, ut videtur, scriptoris manu exarata d Kai- 
σαρ ὁ μέγας, quod animadvertit etiam Cornelius, sed omnino 
praeterit coniectari quid ea sibi velit, Itaque scias volo, eam 


IN THEODOSII ACROASES. $91 


respiceré ad versum 18, qui in Codice in tres columnas er tri- 
-bus versibus sibi subsequentibus ordinatim compositas distincto, 
superior exstat versiculo 16. Quum enim in v. 13. Theodosius, 
suppresso nomine, obscurius cuiusdam Imperatoris mentionem 
fecerit, scriptor Codicis subiecit ὁ Καῖσαρ ὁ μέγας, Magnus Cae. 
ear, Àugustum nempe designans, de quo reapse Theodosium fuisse 
in eo loquutum, iam supra luculenter ostendimus. [Supra ver- 
bum llouxíog, Pompeius, in Cod. scribitur: ἢ .... Καῖσαρ 
ó μέγας. .Expende. CORNEL. Notabilis forma nominis prà ea, 
qua alii constanter utuntur Πομπήϊος; praesertim quum non ap- 
pareat, qua de causa Theodosius immutaverit nomen, quod ver- 
sui iambico non adversatur. Magis etiam memorabile, quod in- 
fra I[[. 909. legitur: Βροῦτος, ὃς τοῦ Πομπίου ἔβαψε τὴν pa- 
χαιραν ἐκ τῶν αἱμάτων. Quis enim existimaverit, Theodosium 
historiae tam ignorantem fuisse, ut Brutum manus Pompeii san- 
guine inquinasse crederet? Quare Cornelius ibi pro Πομστίου cor- 
rigendum suspicatur Καίσαρος : quam correctionem probabilitate 
destitutam esse recte iudicavit Fogginius, ipse locum mutilum esse 
existimans, Quod non magis probabile est, Verum in priore 
loco, de quo dicere instituimus, alia quoque sunt, quae lezto- 
rem morentur. Nam primum non tam certum est, quod Foggi- 
nius existimat, res a Pompeio ad Metelli laudem in bello Cretico 
imminuendam actas spectari; omnem enim rerum a Pompeio ge- 
starum laudem comprehendi apparet; nec verbi πλουτολεκτεῖν 
sensus ex illa interpretatione prodit perspicuus; nec denique vo- 
culae «ἧς τῶν quem sensum habeant apparet, Si contra glossatori 
fides haberi possit, qui de JuZio Caesare cogitavit (nam quod Fog. 
ginius existimat, verbis Καῖσαρ ὁ μέγας -dugustum significari, 
minime potest probari), primum summi Ducis commemoratio poé- 
tae consilio accommodata; tum πλουτολεχτεῖν accipi possit de di- 
vitiis in bello Gallico congestis ( Γαλατικὸν πλοῦτον appellat Plu-- 
tarchus in Vit. Caes. c. 99.), aut etiam de iis, quas belli civilis 
initio ex aerario sumsit; tandem versus 17. admissa emendatione 
nostra ἀστῶν pro οἷς τῶν, facilem habuerit explicationem de po- 
tentia a Caesare civibus devictis in bello civili parta, qua instru- 


. ctus (ὡπλεσμένος) venit; sicut etiam v. 18. verba «d τύχης στέφη 


retuletis ad opinionem illam, quam Caesarem de fortuna sua ha- 
buisse constat, Αἴ nomen Πομπίος quomodo ad Caesarem tra- 
has? nescio equidem, neque in glossatoris verbis quicquam inest, 
quod ad tenebras illas diluendas faciet. In Glossis apud Ducan- 
gium reperio: πόμπιος. parricida, Num igitur dicamus, Cae- 
sarem sio appellari a Theodosio, quod secundum famam nonnul- 
lorum mater eius inter pariendum perierit? (Vid, Constant. Ma- 
nassis Compend. Chron. p. 37. C. et Millium ad Io. Antioch. Mal, 
Chronogr. p. 276.) quae eppellatio, sive in laudem trahas Cae- 
saris, non ea qua vulgus hominum via in lucem editi; sive in 


652 Ν. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


vituperium, Tbheodosiü consilio non adversaretur. Án voca- 
bulo πόμπιος triumphatorem significari dixeris, quum vix alius 
quisquam plures splendidioresque triumphos egerit? Verum 
quidquid sit, locus, de quo supra dixiunus, III. 209. Boov- 
v0g, ὃς τοῦ πομπίου ἔβαψε τὴν μάχαιραν ἐκ τῶν αἱμάτων — 
nonne manifeste docet, voce πομπίος sive πόμπιος, ex quocun- 
que tandem fonte manaverit, Caesarem significari, a Bruto occi- 
sum? Sed superest tertius in his Acroasibus locus, qui omnem 
hanc de Caesare opinionem videtur evertere. Nam III. 205. Im- 
peratoris potentia et Nicephori res bello gestae praeferuntur rebus 
gestis et potentiae summorum antiquitatis virorum, quorum re- 
censum instituit hunc: Κῦρος, Zfagsiog, Κροῖσος, of στρατοκρά-- 
vc, Καΐσαρ, ᾿Αχιλλεὺς, Μακεδὼν καὶ Πομπίος. lam quum 
in his verbis Πομπίος commeinoretur una cum Caesare, sponte 
epparet, Πομπίον non accipi posse pro Caesare. Vide tamen, 
quam alieno loco Kaigag ponatur inter Croesum et Achillem; et 
quantum adversetur versui in hac sede, trochaeum offerens pro 
jambo aut spondeo. Ob dua itaque causas suspectum nomen, 
cui si “ἴας substitueris, omnes illae difficultates evanescent, e£ 
simul historiae consuletur et versui, Nec improbabilis videri po- 
test coniectura, quae a litterarum vestigiis non multum recedit ; 
praesertim quum in Codice, ex quo ductae Ácroases, versuum 
initia plurimis in locis ita sint evanida et obscura, ut quid scri- 
ptum fuerit, non appareat. Nec profecto aliud nomen huic sedi 
accommodatius reperiri poterit. Aiacis enim nomen et alibi cum 
Achille iungitur, et, quod ad nostrum negotium unice facit, a 
Theodosio ipso 1. 37. Δἴας, ᾿Αχιλλεὺς, Ὀδυσσεύς. Si quis tamen 
totam hanc de vocabulo πομπίος s. πόμπιος disputationem nimis 
lubricam esse dixerit, non multum refragabor equidem, gratiam 
que habebo, si quis difficultates, quae insunt cum in forma no— 
minis Πομπίος pro Πομπήϊος accepti, tum in historia, faciliore 
ratione solverit, F. I.] 

19. Σὺ δὲ κτυπῶν "Oumnos] Theodosius Homerum incusat, 
quod in Iliade omnia pro lubito suo confinxerit, nihilque de vera 
Troiae historia scripserit. Obiecerat hoc Homero crimen jam 
antea Dio Chrysostomus Orat, XI, quam totam ad Homerum con- 
viciandum concinnavit, ubi inter cetera ταῦτα δέ nos εἴρηται, 
inquit pag. 157, ὥσπερ ἤδη ἔφην, οὐ κατηγορίας ἕνεχεν, αλλ᾽ 
ὅτι ἀνδρειότατος ἦν ἀνθρώπων πρὸς τὸ ψεῦδος Ὅμηρος᾽ καὶ οὐχ 
ἥττων ἐθάῤῥει καὶ ἐσεμνύνετο ἐπὶ τῷ ψεύδεσϑαι ἢ τῷ ταληϑὴ 
λέγειν " οὕτω ydo σκοποῦσιν οὐδὲν ἔτι φαίνηται παράδοξον, οὐδὲ 
ἄπιστον, τῶν ὑπ᾽ ἐμοῦ δεικνυμένων" ἀλλὰ σμικρὰ καὶ ἀνθρώπεια 
ψεύσματα πρὸς ϑεῖα καὶ μεγάλα. Porro haec a me dicta sunt, 
quemadmodum dixi, non accusandi gratia, eed indicandi, quod. 
audacissimus hominum fuerit ad. mendacia Homerus: et nom 


minus confidene εἰ iactabundus in mendaciis dicendis, quam 


IN THEODOSII ACROASES. 533 


veritate. [ta enim attendentibus valde parva, et nullius pretii ' 
videbuntur ea, quae ego mentitum esse dicam. | Sunt enim re- 
sera humana, mendacia, et valde credibilia, δὲ conferantur «d 
ea, quae de divina atque immensa natura mentitus est, 


24. Πορπυργίους δόμους] His verbis 'notat poéta Homerum, P. 878 
qui Troiam εὐτείχεον, bene muratam, et εὐδμήτους πύργους, bene Col. 1 
aedificatas turres frequenterque dispositas habentem, saepius 
in lliade vocare solet. 


27. Ψευσμάτων) Cornelius edidit ψευσάντων, sed ad oram 
paginae mendum in ea voce latens advertit, 


29. ᾿4λλ᾽ ὦ στρατηγῶν ὁ κρατήρ] Non ineleganter adsimila- 
tur Homerus crateri, in quo humilia Graecorum Ducum facta 
cum elatis ac fastuosis verbis miscentur et adtemperantur, eo 
modo, quo in cratere vinum cum aqua solebat temperari, Audi 
Phavorinum : Κρατὴρ σκεῦός τι, ἐν ᾧ τὸν οἶνον οἵ παλαιοὶ κιρ- 
νῶντες ὕδατι, ἐξ αὐτοῦ ἔπινον λαμβάνοντες. Crater vas quoddam, 
in quo vinum cum aqua antiqui miscebant , ex quo eumentes 
bibebant. 

82. Ὡς ξυγὸς γενοῦ] Ultimum huius versus verbum deside- 
ratur in editione Corneli, quoniam in Codice eo loci maxime 
absumpto, vix ullum eius vestigium superest. Nos tamen super- 
stitibus litteris diligenter, ut potuimus, inspectis, σταϑμοῦ re- 
poni posse censuimus, 

46. Πολλαῖς ταχείαις ὁλκάσι] Nicephorum classe satis magna 
comparata exercitum Gretam edduxisse, cum aliis Graecis scri- 
ptoribus Theodosius hic commemorat. Harum navium nume- 
rum diligentius perstringit Incertus Continuator Theophanis, au- 
ctor, ut creditur, coaevus, in Romani Iunioris vita num. X. pag. 
297. hisce verbis: νῆες γὰρ ὑπῆρχον μετὰ ὑγροῦ πυρὸς δισχίλιαι, 
δρύμωνες χίλιοι, καβάρια καματηρὰ σιτήσεις ἔχοντα καὶ ὅπλα πο- 
λεμικὰ τριακόσια ἑπτά. — Naves erant. igne Graeco instructae bis 
mille, celoces mille, carabia oneraria annonas armaque bellica 
convehentia septem supra trecenta.  Parem navium numerum re- 
censet etiam Simeon Magister, et Logotheta in Romano luniore 
num. 11. pag. 498. in eoque solo differt, quod naves onerarias 
usque ad trecentas sexaginta auget. 


61. Ἔστησε τὰς φάλαγγας} Nicephori solertia ac peritia rei 
bellicae his versibus commendatur, qui postquam exercitum in 
Cretam eduxit, milites ordinatim disposuit, ac in suo quosque loco 
stare iussit, ne forte inopinato aggressiab Ágarenis opprimerentur : : 
quod laudi etiam Nicephoro tribuit Simeon Magister i in Bomano 
luniore num. If. pag. 498. ita scribens: ᾿Δπάρας οὖν τῆς Baci- 
Mog Νικηφόρος ὁ Δομεστικὸς, καὶ τὰ Φύγελα καταλαβὼν, ἐφρόν- 
τιζεν, ὕπως ὁ σύμπας στύλος αὐτῷ ἐπὶ τὸ αὐτὸ εἴη, καὶ προσορ-- 
μίξοιτο. Solrens itaque Byzantio Nicephorus Domeeiicus , et 





584 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


Phygela veniens, hoc maxime studuit , omnique cura enixus est, 
ut omnis ei classis uno agmine conserta esset, ac appelleret. 

69. Οὐλαμοὺς πυργοδρόμονς] Haec duo nomina tanquam 
inter se distincta explicabam, ac πυργοδρόμους de turribus illis 


(οἱ. 9 ambulatoriis intelligebam, quae ad maturandam turrium expu— 


gnationem apud veteres in,usu erant. Hesycbius vocem πύργος 
eo etiam sensu interpretatur, scribens: πύργος πολεμιστήριον 0Q— 
γανον, bellicum nempe instrumentum, de quo fusius disserunt 
Hero de Machin. Bellic. cap. 13. et Vegetius lib. IV. cap. 17, ubi 
machinae huius bellicae etiam imaginem vulgavit Steuvechius. 
Verum quum πύργος, eodem adnotante Hesychio, sit item τάξες 
ἐν τετραγώνῳ ὁπλιτῶν, agmen militum quadrangula forma, eoque 
sensu frequentius a scriptoribus Graecis usurpatum occurrat, de 
oc ipso agmine fortassis loquutum "Theodosium censendum est. 
Eustathius ad lib. IV. Iliad. pag. 469. edit. Tom. discrimen affert, 
quod intercedebat inter οὐλαμὸς et πύργος, aitque primum ag- 
men fuisse ex 40. viris compactum, alterum vero trecentis sexa- 
ginta viris constitisse: οὐλαμὸς δὲ τάξις ἐκ τεσσαράκοντα ἄν- 
δρῶν... πύργος δὲ ἐκ τριακοσίων καὶ ξξήκοντα τάξις αὕτη τε- 
τραγωνοειδῶς πυκνουμένη. Οὐλαμὸς acies est, seu globus v£ro- 
rum quadraginta . .. . Πύργος vero.acies turrita, seu quaWrata, 
agmen est virorum trecentorum et sexaginta: ita ut hoc agmen 
 quadrangula forma confertunf' sit , atque constipatum. Quum 
tamen idem eruditus Grammaticus subdat, non semper ea no— 
mina adeo praecise, sed latiori etiam modo saepius ab Homero 
adhibita fuisse, non ideo improbanda est Cornelii versio, qui ov- 
λαμοὺς πυργοδρόμους de uno eodemque agmine est interpretatus. 
Fieri enim potest, ut Theodosius voce πυργοδρόμους hic usus sit 
eodem sensu, quo πυργηδὸν dixit Homerus Iliad. lib. XII. v. 43. 
scribens: 
Of δέ τε πυργηδὸν σφέας αὐτοὺς ἀρτύναντες 
"“ΑἌντίοι ἵστανται. 
Hi autem instar turris 86 ipsos conglobantes 
"Fdversi stabant ; 
ad quae verba ita adnotat praelaudatus Eustathius pag. 892. edit. 
Rom.: Τὸ δὲ πυργηδὸν ἀρτύπαντες ἀντὶ τοῦ δίκην πύργου συντά- 
ξαντες" πύργος δὲ νῦν ἐῤῥέϑη διάταξις στρατιωτικὴ τετραγωνοει-- 
δὴς, κατὸ πλίνθιον συντεταγμένη. κα autem verba. πυργηδὸν 
ἀρτύναντες instar turris dispositos eignificant : turris vero nuao 
a poéta dicta est instructio militaris quadriformis iuxta later- 
culum disposita. Í 
68. Ἠκονομένη] Ita in Codice scriptum legitur amanuensis 
oscitantia ; sed ἠκονημένη legendum esse, bene iam vidit Cor- 
nelius. 
56. Ἐπεὶ δὲ πάντας) Nullus ex Graecis, quiad nos perve- 
nere, scriptoribus, precum meminit, quas ad Deum fudisse Nice- 


ΙΝ THEODOSII ACROASES. 585 


phorum Theodosius modo enarrat. Verisimile est tamen, id non 
prorsus ad assentationem Nicephori a poéta fuisse scriptum, quum 
Incertus Continuator Theophanis in Romani lunioris vita num. 
XL pag. 998. Nicephorum ab Ágarenis reformidatum scribat ob 
eius τὴν διέγερσιν καὶ σύνεσιν, καὶ τὴν πρὸς Θεὸν πίστιν. καὶ δι- 
καιοσύνην, vigilem solertemque anünum, fidemque in Deum, 
et iustitiam. 


62. Καὶ σὲ προβάλλει] Rogat Deum Nicephorrs, ut in obse- P. 


quium Christiani populi Cretensium turres et moenia deiiciat, 
quemadmodum pro Hebraeis in expugnatione lerico ad preces 
losue fecit. Vid. Ios. cap. v1, qua de re et Dux gloriosus Deus 
appellatur, 

64. Αὐτῶν] Ita Codex, non αὐτὴν, ut in editione Cornelii, 
qui tamen sic emendandum esse notaverat. 

67. Δεῖξον Πέτρος τίς] Pergit Nicephorus Deum precari, ut 
potentia sua ostendat, quis sit Petrus Apostolus, Christianae Ec- 
clesiae basis et fundamentum, et quis impius Moaineth, Saracenicae 
supersütionis auctor, quem dicit falsitatis convictum ab ipsa sua 
calliditate; cum enim, ut Hebraeos sibi oonciliaret et Christianos, 
utriusque Legis, veteris nimirum ac novae, praecepta immiscue- 
rit, asseclas suos utriusque Legis transgressores effecit, Itaque 
permissam Hebraeis polygamiam concedens, Christianos ad se 
deficientes fecit fornicatores, et docens cum Christianis vetitum 
non esse omnibus carnibus vesci, Hebraeos sequaces suos docuit 
praeceptum transgredi eis datum, ne camelorum carne vesceren- 
tur, Levit. cap. x1. v. 4. Deuter. cap. xiv. v, 7. Videsis erudi. 
tum auctorem Siphra in Leviticum cap. n. et 1v. in Thesaur. 
Ugolini Tom. XIV. p. 1000. Narrat Cedrenus Histor. Compend. 
ps2. 421, Hebraeos, qui Mosaicam Legem deserentes Moamethi 
adhaeserant, rati eum esse Messiam, postquam carnibus cameli 
vesci solitam conspexerunt, eum non esse id quod opinati fuerant 
sensisse, Fortassis Theodosius ad hanc ipsam alludit rem. 

79. Ῥώμης ὑπῆρχον) Creta Romano Imperio paruit us- 
que ad Michaélem Balbum, quo imperante a Saracenis capta est, 
occasionerm ipsis potissimum praebente Thoma quodam, qui a san- 
cta Christianorum fide desciscens, Moamethicam sectam amplexus 
erat. Videsis Cedrenum fusius de hoc agentem Histor. Compend. 
pag. 499. et seqq. | 

80. Παρερπύσας ὄκνος] Ob desidiam certe Graecorum tam- 
diu Creta sub iugo Saracenorum ingemuit. Classis enim ab ipsa 
Michaéle Balbo eo missa Duce Cratero Cabyraeotarum praefecto 
adeo feliciter barbaros fudit, ut Cretam facile recuperassent, nisi 
victoria elati milites, adventante nocte, eompotationibus ac lu- 
xuriis sese immersissent, ex quo factum est, ut somno vinoque 
oppressos, barbari subito adorti eos sint, et usque ad internecionem 
turpiter proíligaverint. Consule Cedrenum Hist. Comp. pag. 511. 


379 
l1 


630 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


Plures deinde expeditiones in Cretam ab aliis etiam Imperatoribus 
eusceptae sunt, omnes tamen haud prospero exitu; et praecipue, 
quae iussu Constantini Porphyrogeniti suscepta est, Ducis im- 
peritia ac socordia male omnino Graecis cessit. Habes rei hi- 
storiam in excerptis Leonis Diaconi apud Pagium Critic. in Annal. 

Col, 2 Baron, Tom. lil. pag. 874. Constantinus Imperator cum Cre- 
lensium iniuriam occultasque grassationes ferre non posset, iu- 
eto conscripto exercitu, multaque longe navium incendiariarum 
instructa classe adyersus Cretam misit, quasi primo statim av- 
eultu praeliique inceptantis clamore ea potiturus: Ducis ta- 
men, ac Praetoris, ignavia imperitiaque (viri scilicet. exsecli, 
Cubiculariique in umbra educati, Paphlagonum regione oriun- 
di, Constantinus ei nomen, Gonzyles cognomen erat, tametsi Pa- 
triciorum illustri dignitate fulgebat) omnis hic exercitus, pau- 
cis dumtaxat exceptis, a barbaris concisus, internecioneque de- 
d&tus ἐδ. 

89. "4v γὰρ τὸ λουτρόν] Ad excitandos eo magis militum ani. 
mos, Nicephorus martyrii desiderium illis inspirat. Hanc cre- 
dulitatem diu late invaluisse pluribus comprobari potest exemplis. 
Vide Bollandum Tom. IV. Iun. pag. 658. et Tom. V. pag. 8l. 
Mabillonium Ánnal Tom. ΠῚ. pag. 927. — 

97. Κροτεῖτω] In Codice sic esse scriptum videtur. Cor- 
nelius emendandum censuit κρατεΐτω: sed, ut opinor, nihil im- 
mutandum est. [Dubitabat Cornelius, utrum κροτεέτω (sic, non 
xgortíz) esset in Codice, an xgarcíro. Prius in contextu ex- 
hibuit; Fogginius posterius. Unde apparet, in hac Annotatione 
nonnulla esse confusa. F. I.] 

99. llargixog ὠὁπλισμένος] Cornelius edidit πατρικῶς, ver- 
titque, zmore patrio armatus, Codex habet πατρικὸς, quam vo- 
cem patrium militem Latine reddidi, eamque lectionem eo liben- 
tius recepimus, quod magis cum sequenti versu cohaereat. Quum 
enim hic dicat Nicephorus, quod quisque patrium militem sata- 
gat se ostendere, addit, nec dedecoret Homanum Imperium. &zi- 
σμένος véro dictum est hic pro ὁπλίτης, quemadmodum eadem 
ratione τοὺς ἐν ὅπλοις scribit aliquando Thucydides. 

101. Πτερώσας] Hic militibus ad committenda cum hosti 
bus praelia allocutio Nicephori, Caco vero apud Virgilium Aeff 

. VIII. v. 924. ad effugiendam Herculis iram timor addidit alas. 

105. Ov μὴν παρέργως} Virtutem Graecorum militum opti- 
me hisce verbis exprimit poéta. Graeci enim scriptores eum, 
quem ab hoste strenue pugnantem occisum indicare volunt, ἔργον 
toU πολεμίου, ἔργον πολέμου, xol ξίφους dicunt: senes autem, 
mulieres, infantes, ceterosque imbelles, quos hostis sine ullo ne- 
gotio ac quasi aliud agens interficit, ei πάρεργον factos aiunt, 
sd caedis facilitatem significandam, Ita senio confectum Pria- 
mum, dum a Neoptolemo, strenuo fortique iuvene occisus est, 


IN THEODOSII ACROASES. 587 


πάρεργον eidem faisse, hoc est, nullo labore ab eo caesum scribit 
Pausanias in Phocicis lib. X. cap. 97. Eadem itaque ex causa The- 
odosius Graecorum fortitudinem innuere volens inquit, Nicepho- 
rum emisisse suos milites ov παρέργως, non facili nempe negotio 
euperandos, utpote recte instructos, tantoque animo praeditos, ut 
non sine maximo labore vinci a barbaris possent. [Οὐ μὴν πα- 
φέργως, non sane negligenter, curaque, quam res requirebat, ne- 
glecta. Cf. ad Philostrati Iun. Imagg. p. 613. F. I.] 

110. Ἐπεὶ δὲ πάντες] Cladem, quam simul ac Nicephorus 
cum exercitu Cretam applicuit, barbari acceperunt, graphice de- P. 380 
scribit poéta, De hoc Graecorum cum Saracenis Cretensibus Col. 1 
primo conílictu agit Leo Diaconus, ubi ait: Tunc Homanorum 
Dux Nicephorus triplici agmine distributa acie, clvpeisque ac 
hastis longe constipata, bellicum canens, cum crucis tropaeum 
praeire iussisset , obversa fronte in barbaros irruit: gravique 
conserto praelio, instarque grandinis devolantibus telis haud 
fieri poterat , ut barbari Homanarum imbrem sagittarum diu- 
Lus ferrent : quin. imo terga vertentes, solutaque phalange, 
quam effuse licuit cursum expedientes, in suum se praedium 
recepere. Homani pone sequentes. immensam eorum stragem 
dederunt, — Talem nimirum prima aggressio pugnaque fau- 
stum Homanis nacta finem est. Vid. Pagium Crit. in Ànn, Bar, 
Tom. Ill. pag. 874. [Ἐπεὶ δὲ πάντες ἦσαν ἀντὶ ϑηρίων male ver- 
titur: egressi sunt contra belluas. Sensus est, milites Romanos 
haud secus ac feras irruisse in hostes, et undique se pestilentiae 
ad instar in terram hostilem effudisse. Cf. infra v. 208. F. I.) 

[117. τῇ ποδῶν περικλάσει vertitur: conculcaté pedibus. 
Imo, in illa festinatione, quum fugerent — πρὸς φυγὴν enim le. 
gendum pro πρὸς σφαγὴν — conciderunt, fracto pedum robore; 
quod est λύτο γούνατα apud Homerum. F. I.] 

123. Γονῆς ἀστοργίαν)] Tantum accepta clades timorem fe- 
minis incusserat, ut naturalis etiam affectus in filios ob imminens 
periculum obliviscerentur. Πονῆς ἀστοργίαν κίνδυνος ἀντήγειρε, 
ut melius vim Graecae huius locutionis exprimeremus vertimus : 
periculum. extinguebat maternum. amorem in filios. "Αστοργος 
ἃ Graecis proprie dicitur, qui expers est amoris, quo parentes 
liberos suos prosequuntur: quare Athenaeus Deipn. lib. XIV. cap. 
20. pag. 655. de avium natura loquens, quas Meleagridas appel- 
lant, inquit: ἔστε δὲ ἄστοργον πρὸς vd ἔκγονα τὸ ὄρνεον, est au- 
tem animal, quod non ita prolem suam amat. | À voce ἄστορ- 
γος vocem ἀστοργίαν derivavit Theodosius, quam vocem in Grae- 
cis melioris aevi scriptoribus vix reperies. . 

128. Τρίχροος τιμωρία] Clades a Graecis illata barbaris ἐγὲ- 
eolor ultio appellatur a Theodosio ob caedem nempe senum, pue- 
rorum, ac mulierum, quos modo memoravit. 


182. Εἰσήγοντο τῶν wvióv ἔσω) In excerptis Leonis Diaco- 


588. N. M. FOGGINI. ADNOTATIONES 


ni, sj bene vulgata Latina versio ineditum reddit Graecum textum, 
legitur, Cretenses, quum impetum Graecorum ferre non possent, 
in suum 86 praedium recepisse, "Theodosius illos prae metu por- 

. tas urbis ingressos ait, cui concinit etiam Incertus Continuator 
'Theophanis in Roman. Tan. num. X. pag. 298. ita scribens: Πρὸ 
δὲ καστρον χωρήσας, πάντας τοὺς Κρητικοὺς τοὺς ἔξω ὄντας τοῦ 
κάστρον μετὰ φόβον ἔσω ἐπέκλειδεν. «(ἀπιοίἐδ autern ad urbem 
castris , cunctos Cretenses foris palantes metu conterritos intra 
wioenia cogit. 

198. Eig στροφήν] In editione Cornelii deest aig, quod al 
fidem Codicis restituimus. 

139. “Ορισμάτων] Vox, ut arbitror, mendosa; Ggsepa enim 
' nunquam stationem navium significat, de quibus Theodosius le- 
quitur. Fortassis scriptor Codicis scripsit δρισμάτων pro ógpl- 
σεων ob litterarum similitudinem in errorem lapsus. “Ὄρμιοῷ 
profecto saepe apud Graecos scriptores ad stationes navium desi- 
gnandas occurrit, eodemque sensu verbum ὁρμέξω pro napes ia 
etationibus continere & Graecis etiam inferioris aevi scriptoribus 
usurpatur. 

Col. 2 141. Καὶ ναῦς ἀνάψας] Naves in terram Nicephorum sub- 
duxisse, ut contra aestus maris tutas redderet, dicit poéta: quod, 
magis licet generatim, adnotarunt etiam Leo Diaconus et 
nus.  Jriremes vero, ac reliquas onerarias tranquillo in pore 
£u, ac navali confertae stationem habere iubet, inquit Leo Dia- 
conus apud Pagium Crit. i in Ànn. Bar. Tom. IlI. pag. 874. ac Ce 
drenus scribit, quod τὸν στύλον ἐν ógpoig γαληνοτάτοις épices 
naves tutissimis in etattonibus continuerit. 

142. "Aniarov εἰδώς) Verbum δἰδαὺς desideratur in editione 
Corneli, quamvis adsit in Codice. . 

145. Καὶ γὴν σχοπήσας) Hanc Nicephori diligentiam in per- 
scrutanda summo studio tota Saracenorum regione, adnotaveral 
etiam laudato saepius loco Leo Diaconus. 

147. Καὶ γῆθεν ἐῤῥίξωσε) Munimentum hoc a Nicephore 
excitatum, ut exercitum suum castraque protegeret, memora 
Incertus Continuator Theophanis in Romani lunioris vita num. X. 
pag. 297. scribens: Καὶ ἀποβὲς τῶν νηῶν χάρακα, sa) τάφρον 
βαθεῖαν κατεσκεύασεν, eductisque e navibus copie, altum aggt 
rem, duxit, valiumque posuit; idque iisdem fere verbis testatur 
etiam Simeon Magister, et Logotheta, in Roman. Iun, num. If. 

pag. 498. Sed prae caeteris diligentius id i ipsum in sua historia 
recensuit Cedrenus pag. 643. inquiens : Χάρακά τε οὖν ἐπήξατο 
καρτερὸν, , τάφρῳ βαϑείᾳ » xal σταυρώμασι , καὶ πασσάλοις τοῦτον 

. κατοχυρώσας ; καὶ τὸν στόλον ἐν ὅ ὄρμοις γαληνοτάτοις ὁρμίσας, καὶ 
πάντα καταστησάμεγος κατὰ τὸ ἀσφαλὲς, ἐνεργῶς ἥπτετο τῆς π΄ 
λιορκίας τῶν ἐν τῇ νήσῳ πόλεων. nde castris positis, iequt 
alta fossa, vallo, ao palis defixie oommunitis, naves ἐκεέρδιτμε 


V 











IN THEODOSII ACROASES. 589. 


i etationibise continens, omnibus probe constitutie, insulae ur-. 
bes omni vi oppugnat, 

148. Τὰς στροφάς) Α verbo στρέφω, flecto, torqueo, deduxit 
forte Theodosius nomen ergogac ad significanda militum taber- 
nacula, seu tentoria: suspicor tamen legendum potius esse τρο.- 
gae. Τροφὴ enim proprie annonam et commeatum significat: 
ac latiori etiam modo pro £entoriis seu castris accipitar, quod 
adnotarunt eruditi Lexicographi Hesychius et Phavorinus, scri- 
bentes τροφῆς, χάραξ. ΓΣεροφαὶ στρατευμάτων globi militum ver- 
terim, ut sit circumscriptio éxercitus in λόχους divisi, Sensus 
enim est, Nicephorum castra meunivisse, urbis munitae ad instar, ' 
quae legiones continerent et tuerentur. F. I.] 

150. Ἑλληνικὰς srjovocs] Homeri locus exstat in Iliade lib. 
VII. v. 435. ubi sic describit murum a Graecis aedificatum, ut 
naves et castra communirent: 


ποτὶ δ᾽ αὐτὸν τεῖχος ἔδειμαν 
Πύργους e diode, εἶλαρ νηῶν τε xal αὐτῶν. 
Ἐν δ᾽ αὐτοῖσι πύλας ἑἐνεποίδον εὖ ἀραρυίας, 
Ὄφρα δι᾽ αὐτάων ἱππηλασίη ὁδὸς εἴη" 
ἌἜκτοσθεν δὲ βαθεῖαν ἐπ᾿ αὐτῷ τάφρον ὕρυξαν, 
Ἑὐρεῖαν, μεγάλην" ἐν δὲ σκόλοπας κατέπηξαν. 


apud autem ipsum, murum exstruxerunt 
Turresque altas, munimentum navium. et ipsorummet. 
In ipsis vero portas fecerunt bene aptatae, 
Ut per illas equestris via esset: P. 981 
Exterius autem profundam circa ipsum fossam foderunt, — Co. 1 
Latam, magnam ,, et in ea sudes acutas defixerunt. 


151. “Ἂς Ἔχτορος χείρ] Saevum ab Hectore commissum prae- 
lium ad naves et propugnacula Achivorum fusius describitur ab 
Homero Iliad. lib. XV. v. 874. et seqq. 

Ibid. Bois] lta Codex, Cornelius antem legit βουλή. Βολὴ 

profecto de cunctis armis, 4849 iactu feriunt et occidunt, a Grae- 
cis dicitur, eaque vox magis huic loco videtur convenire, quum 
Hectorem telis hastisque naves ac munimenta Áchivorum ag- 
gressum Homerus scribat. 

153. ᾿4φαχνοειδῶς) Quum Homerus dixerit Hectorem tanto 
impetu in Graecos irruisse, ut eorum propugnacula cito deiete- 
rit, Theodosius poétam, seu potius Graecos ipsos reprehendit, 
quod eorum munimenta adeo debilia exstruxerint, ut aranearum 
instar excitata viderentur. Verum hanc erroris notam immerito 
Homero inurit, quum Apollinem in hac expugnatione Hectori ad- 
intorem fuisse, ac cum eo dimicantem turres facillime diruisse 
confinget lliad. lib. XV. v. 353. et seqq. 

165. Οἱ δὲ στροφάς) Artifices hic describuntur allaborantes 
in fundamentis substruendis, quae quum ex saxis potissimum qua- 


I 


540 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


dratis, ac ingentibus confecta essent, ideo dicit Theodosius, quod 
hi plurimum insudarent in volvendis ope vectium huiusmodi sa- 
xis, ut sensim in foveas ad hoc paratas demitterent. [n versu 
hoc verbum verbo reddere fidi interpretes non curavimus, ne 
sensum abstrusum nimis eliceremus. Zrgogdg ἔπασχον ἀνθελιγμά- 
τῶν proprie dictum est de iis, qui intenti erant iu detinendis 
magno nisu ac labore in oppositos gyros ergatis, quae ob ingens 
lapidum iis alligatorum pondus ad sibi proprias volutationes ma- 
gno impetu tendebant. [Σεροφαὶ ἀνθελιγμάτων, funes torti m- 
chinis adhibiti, quibus saxa torquebantur.] 

163. Βολῇ]) Hoc etiam in loco Cornelius edidit βουλῇ a 
fide Codicis aberrans, ideoque non a conso artificum verten- 
dum est, sed zcti ac percussi ab artificibus. 

[169. ὥσπερ χαράδρας εἰσπεσοῦσα πικρία male vertitur: 
tanquam in alveos cadens acerba ultio. Iunge χαράδρας πικρία, 
ut 11. 36. τῆς σφαγῆς ἡ πικρία. 11. 99. τὸ πῦρ ἡ πικρὰ τιμωρία. 
Sensus est igilur: sanguinis rivi extinguebant ardentes caminos, 
sicut torrentis vis violenta irruens, Hi sanguinis rivi cum calce 
in caminis mixti, hanc colore purpureo inficiebant, ita ut lateres 
inde confecti etiam purpurei fierent. F. I.] 

179. Πατρικὰς τὰς ἀξίας] Ad morem apud Orientales omnes 
barbarasque gentes receptissimum gestandi circa collum torques, 
seu circulos aureos, alludit poéta. Quum enim Nicephorus ca- 
ptivis ex barbaris colla catenis circumdedisset, ait, eos patriis 
honoribus decorasse, Hasce autem torques, patrios honores, ac 
dignitates appellat, quoniam iis primores potissimum et prin- 
cipes ornabantur; ut de Medis scribit Agathias de Bello Gotlico 
lib. III. observans, quod iis Medorum primores praecipue deco- 
rantur, ut spectatiores ceteris eint, et a vulgaribus aliis nosci- 
£entfur; ac testatur eiiam Tertullianus de Idol. cap. xvm. psg. 
245. inquiens: Jritur purpura illa , et aurum cervicis ornamen- 

Col. 2 £um, eodem more apud. ;degyptios et Babylonios insignia erant 
dignitatis, Sed de torquium apud barbaros usu consule fusius 
disserentem Ioannem Schefferum in Syntagmete de: anGquorum 
torquibus cap. 12. 

209. Of κρῆες] Haeret in hoc verbo mihi aqua, nec quid 
eibi velit omnino assequor, adeo ut mendum subesse non dubi- 
tem, quemadmodum suspicatus est quoque Cornelius.  4xoars 
reponendum suspicabar, quae vox ventum per summa flantem s- 
gnificat: verum ne id tuto statuam me deterret quorumdam Grse 
corum Grammaticorum auctoritas, qui ἀκραὴς non. ventum vehe- 
mentem interpretantur, sed potius prosperum, suaviterque sp!- 
rantem, inter quos Eustathius ad lib. XIV. Odyss. pag. 1769. edit. 
Hom. sic loquitur: Ἔνθα βορέαν ἀχραῆ λέγει, οὐχ οὕτω τὸν ἄκρως 
ἀέντα, ὡς μᾶλλον τὸν μὴ κεκραμμένον ἑτέροις ἀνέμοις τοῦ γὰρ 
τοιούτου δεινότητα κατηγορεῖ Ὅμηρος ἐν τῷ, δεινὴ μισγομένη avt- 


JN THEODOSI| ACROASES. — ' £41 


poto ϑύελλα. Hinc boream, ἀκραῇ dicit, non per eumma flantem, 
sed. potius quod non sit aliis ventis admixtue: huius enim aspe- 
ritatem reprehendit Homerus eo in versu, terribilis est mixia vento 
procella. Fieri tamen potuit, nt Theodosius voce ὠχραὴς latiori 
modo usus sit pro quocumque vento indicando. [AÀdmissa cor- 
rectione nostra, ὥσπερ &xQssc, omnis difficultas tollitur: ira, quam 
milites spirabant, comparata cum ventorum turbinibus, quos 
montes interdum fundunt. F. I. 

[203. 'O λαμπάδας — λαμπηδύνας. noctis ingruentis descri- 
ptio: Sol, qui lucidas pulchrasque (καλοχρόους) faces iusto tem- 
pore tollit, iterumque cohibet, splendidos radios suos in maris 
fluctibus tanquam in lavacro extinxerat. Postrema haec vulgo 
male versa. F. I.] 

215. ξένους] Ita Codex, non foovg, ut edidit Cornelius, 
qui tamen ξένους emendandum esse bene censuit, 

219. Ὑπὲρ 9vàv) Aliquid in hoc versu deest ad numeri com- 
plementum, sed in Codice nihil amplius scriptum apparet, Le- 
gendum forte ϑυῶν cov. 

997. “Δευκόμορφον] Terram albicantem , utpote ab Aurora 
ilustratam, recte vocat Theodosius, eo modo, quo Aurora ex- 
oriente albescere lucem] dixit Virgilius Àen. lib. IV. v. 586. Sed 
propius ad rem nostram agrum ob Áurorae lumen albentem de- 
scripsit Claudianus de Rap. lib. IlI. v. 232. ita canens: 


ἘΠ prima sub luce legunt, cum rore serenus 
adibet aper: 


nec absimili plane modo idem sic asseruit Valerius Flaccus Árgon., 
lib, IL v. 72: | 


Jamque sub Eoge dubios Atlantidis ignea 
«flbet ogers 


qui etiam alio in loco ibid. lib. III. v. 958, ob diem ortam turres 
albescere scripsit, 
229: Τείχει] Septum illud, seu aggerem a Nicephoro pro sui 

exercitus munimine iam aedificatum hic designari pro certo babeo, 
Audi Leonem Diaconum apud Pagium Crit. in Annal. Baron, Tom, 
Ill. pag. 874: .4 littore ad Justrum spectante coepta structura, 
ad alteram usque littoris partem, quod terrae interiectum erat, 
eepto intercludit, ne scilicet barbari pro libito in agrum facile 
effundi possent , liberumque ipsi erat pugnam conserere, aut non 
conserere cum et (uberet, 

.. Jdóid, Miv ἀκρῷ] Cornelius edidit μικρῷ, et corrigendum cen- 
sut μαπρῷ : sed neutrum horum in Codice scriptum esse videtur, p, 389 
Equidem μὲν dxoo legendum arbitror, eo magis quod monosyl- Col. 1- 
laba necessario est addenda, ut versus mensura recte se habeat, 

. Jbid. Προσξέειν ] Ξέσαι, κατασκευάσαι interpretatur Hesy- 
chius, quod verbum pro armando instruendoque exercitu non 


042 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES, 


seme] apud Graecos scripteres occurrit, Hic autem peculiari ma- 

gis significatione pro advocandis ad bellum militibus usurpatum 
videtur: adeo ut praeco bellicum tuba canens phalangem e septo 
illo advocaverit, et eduxerit, quae in barbaros irrueret, 


931. Ἐκεῖ τὸ πλῆϑος} Pulchrum profecto Nicephori strata- 
gema collocandi in fronte phalangis captivos barbaros, ut in con- 
'spectu suorum civium necarentur, ac vel sic commoti Saraeeni ad 
pugnam exire concitarentur. Sinile quid stratagema contra Sar- 
des a Cyro excogitatum refert Polyaenus Stratag. lib. VIL. cap. 
6. num. 8. ΄ 


' 937. Πρὸς τάφρον] Fossa haec illa est, quam Saracenos ad 
sui custodiam effodisse sic enarrat Leo Diaconus: .fccedebant et 
duae in latum quam maxime ductae fossae, atque profundae, 
qua undiguüe munimentum praestarent, Vid. Pag. Crit. in Annal, 
Baron. Tom. III. pag. 874. 

239. Koí] lta Codex: et sic quoque ad oram paginae corri- 
gendum adnotavit Cornelius. 

956. Παῤῥησίαν] De viribus, vel de animi virtute explican- 
dam hanc vocem censemus, eo nempe sensu, quo illam significa- 
tione sibi minus propria adhibitam fuisse scribit Phavorinus: Ἐπ 
τούτου δὲ καταχρηστικῶς ἐῤῥέϑη παῤῥησία xal τὸ ϑάῤῥος καὶ ἡ 

Col. 2 ἐξουσία. .Ex hoc autem per abusionem παῤῥησία dicta est εἰ απὲ- 
mi virtus, et vires, [Caesar non amplius audebit res a se gestas 
lactare.] 

260. Kvfixs συνϑρήνησον) De Cyzici obsidione a Mithri- 
date posita agit Cicero pro Lege Mania in principio, ubi L. Lu-. 
culli laudes, qui Cyzicum ab oppugnatione Mithridatis liberavit, 
perstringit. Verum propius hosce versus illustrat Appianus Ale- 
xandrinus de bello Mithridatico p.291. seu al. 371. qui urbis 
4ncendium describit, quod hic memorat Theodosius. lta enim 
inquit: Kel τάδε αὐτοῖς φερεπονώτατα δὴ κακοκαϑοῦσιν, ὅμως 
γε τοῦ τείχους ἐκαύϑη τι καὶ συνέπεσεν εἰς ἑσπέραν" οὐ μὴν ἔφϑα- 
σέ τις ἐσαλάμενος ἔτι ϑερμὸν, ἀλλ᾽ αὐτοὶ νυκτὸς αὐείκα περεῷκο.- 
δόμησαν οἱ Κυζξικηνοί. — ditamen amnem. laborem palientissime 
ferentes , efficere non. potuerunt, quin pare moenium exusta cor- 
rueret sub vesperam: sed. propter calorem incendii nemo susti- 
nuit irrumpere: verum ipsi Cyaiceni noctu substruxerunt mami 
tionem. aliam, 


961. Ἰσοκρατεῖς] Ita bene emendandum iam viderat etiam 
Cornelius, 
265. Εἰπεῖν] Ita certe legendum est, non εἶπον; ut edidit 


Cornelius, qui tamen εἰπεῖν reponendum esse, et ipse adnota- 
verat. 


271. Ὡς dv βαδίξῃ χείρ] Ex his duobus Theodosii versibus 
aperte colligitur, eum vel scripsisse, vel certe conscribere vo— 


IN THEODOSII ACROASES, 548 


luisse aliud poémation ad celebrandam quoque Nicephori de Cha- 
lepensi Sultano victoriam, quod supra etiam ex eius epistola ad 
Nicephorum in nostro Monito comprobavirmus. 


IN SECUNDAM ACROASIM. 


Vers. 4. Eig καῦμα] Mensibus fere octodecim in Cretae ex- Col. 1 
pugnatione pugnatum esse scribit Incertus Continuator Theopha- 
ris in Rom. fun. num. XVÍ. pag. 800. quare et ardentes solis 
aestus ea in expeditione Graecos milites sustinuisse recte.adnotat 
Theodosius. 

7. Αὐτὸς δὲ καῦμα] Has Imp. Romani curas, ac sollicitudi- 
nes, nullus ex superstitibus Historicis memorat. Quamobrem 
ed eius assentationem confictas a Theodosio arbitror, ut ab auli- 
cis potissimum scriptoribus fieri assolet; scimus enim, Romanum 
voluptatibus potius domi indulgere consuevisse, quibus fractus 
paullo post contabuit. 

90. Τὴν σὴν θλίψιν] fta hunc versum ad fidem Codicis 
restitunnus , qui in editione Cornelii male se habebat ob defectum 
pronominis c». ' 

23. 'Etocuívov] Pro verbo hoc Corfielius a Codice aberrans, 
nullo sensu edidit ἐξεσμένονυ. | Nuncium afferentem victoriam Ro- 
mano missum dicit poéta ab eo, qui in sui servitium strinxerat 
gladium, quibus verbis Nicephorum designat, qui in Bomani ob- 
sequium ad bellum huiusmodi Saracenis inferendum processerat, 
[Verbis μάχαιραν δουλικῶς ἐξωσμένος circumscribitur dux, ense, 
ut dignitatis signo, cinctus, idque δουλικῶς, ut minister lmpe- 
ratoris, qui solus est dominus. F. I.) 

28. Movorgónov] Hoc nomine proprie dicuntur, qui idem Col 2 
vitae institutum sectantur, seu, qui concorditer simul degunt, 
ut in Psoglm. LXVII. v. 6. Ὃ Θεὸς κατοικίζεε μονοτρόπους 
ἐν olxo , Deus inhabitare facit unius moris in domo. Sed 
Symmachus vertit: Domum praebet iis, qui solitarie vivunt. 
Taque loannes Tzetzes Chil IX. v. 9838. aliique inferioris aevi 
Graeci scriptores ea voce ad Monachos designandos saepius usi 
sunt. Cyrillus Scythopolitanus in Vita 8. Sabae cap. 28. Mona- 
chorum virtutes describens, allatum Psalmi versiculum ad Mo- - 
zachos transfert, 

93. Συστρατηγοῦ) Quis hnius vocis hor in loco verus sit 
sensus non bene assequor. Συστρατηγὸς pro collega imperii mi- 
litaris, seu pro eo, qui simul militat, et praeliatur, scriptores 
"Graeci adhibent; ei proinde ad Nicephorum refemenda widere- 
fur. Verum ea interpretatio cum reliquis, quae a poaét hic enar- 
rantur, non bene cohaeret; et idcirco potius Deus ipse Zvarga- 
τηγὸς ἃ Theodosio appellatus videtur, ouius potissimum ope at 


644 N. M. FOGGINI. ADNOTATIONES 


virtute reportata est de Saracenis victoria, quasi cum Nicephoro 
contra eos pugnaverit. Certe εὐκλεᾶ στρατηγέτην, gloriosum Du- 
P. 383 cem, Deum ab eodem Nicephoro appellatum supra vidimus Acroas. 
Col. 1 I. v. 63. ubi illum invocat, ut ad auxilium sibi ferendum contra 
barbaros veniat. 

95. Στόμα] Os nempe, seu hiatus fossae illius, in quam 
Saracenos caesos incidisse superius enarravit. [Ποινῆς στόμα di- 
ctum videtur per periphrasin, ut στόμα ὑσμίνης Il. XX. 359. στό- 
μὰ δηϊοτῆτος ap. Quint. Smyrn. 1. 193. et στόμα χάρμης ap. Eund, 
1. 85. quod veteres Grammatici interpretantur τὸ κατεργαστικώ- 
τατον μέρος τοῦ πολέμου. Est igitur ποινῆς στόμα cruenta caedes, 
poenae loco hostibus inflicta, ut apparet ex proximo versu. F.I.] 

96. Ἢ πικρία] Hoc verbum, quod in Codice ob chartae vi- 
tium ferme omnino periit, quodque ideo Cornelius penitus omisit, 
ex litterarum vestigiis adhuc: superstitibus sic legendum videtur, 

40. "Οδοιπορῆσαι) Ita Codex, non ὁδοιπονῆσαι, quemadmo. 
dum edidit Cornelius. 

lbid. Εὐκόλως] Ita Codex, non ἀχόλως, ut in editione Cor- 
neli. Nicephorus, ut viam ad commodum sui exercitus facile 
coaequaret, hiatum illius fossae iussit repleri: cumque ea prope 
moenia Saracenorum esset, ne milites, dum opus perficiunt, a 
barbaris laedi possent, eos testudinibus protegi mandavit, Porro 
haec testudo machina erat tectoria, e corio duriorique alia ma- 
teria desuper contecta, quae muris admota, tuto in se milites 
continebat, Hunc Tbeodosii locum apprime illustrat Iulius Cae— 
sar de Bell. Civil. lib. II. cap. 9. ubi ita inquit: 2fntecedebat testu- 
do pedum LX. aequandi loci causa, facta item ex fortis- 
eimis lignis, involuta omnibus rebus, quibus ignis iactus et lapi- 
des defendi possent, Vide plura apud Vitruvium Bb. X. cap. 90. 
et 21. 

44. "4ys] In editione Cornelii legitur dw, sed ἄγε resti- 
tuendum esse contextus certe, ac sensus ipse poématis exposcere 
videntur. ("Aye Fogginii versum pessumdat, — Codicis lectio ἀὴρ 
si vera est, Theodosius aérem ipsum in testimonium de pugna 
acerrima appellat, quod telorum hostilium nube repletus, vicis- 
sim Romanorum tela in hostes iacta retorserat. Χιτῶν aéri tri- 
bui potuit eadem imagine, quae inest v. 69. λεπτόνητον (sive 
λεπτόστημον) αἰϑέρος πλάτος. Sic Pisidasiu Hexaém. v. 135. de 
caeli ambitu: ZroA(feros δὲ τὸν χιτῶνα τὸν μέγαν, Τὸν ἀέρα, κλω- 
σϑέντα κερκίδι ξένῃ, Χυτὸν, διαυγῇ, λεπτὸν, ἡραιωμένον. Ib. 971. 
aér vocatur ὕφασμα λεπτὸν εἰ ἔργον ἀερόστημον. Vel sic tamen 
sunt nonnulla in his versibus, quae non expedio. F. I.] 

45. Τοῦ σοῦ χιτῶνος) Testudinem nempe, quam veluti ve- 
stem quandam, seu tegumentum metaphorice describit. 

lbid. Τήν) Omisit hunc articulum Cornelius; qua de re 
versum edidit claudicantem, 


IN THEODOSII ACROASES, 848 


46. ᾿ἀντανέκλασας] Damnum, quod barbari Graecis inferro 
conabantur, contra ipsos cedebat: nam Graeci testudini inclusi, 
ex ipsius machinae meatibus consulto tutis in locis ad hoc exci- 
818, contra illos tela mittebant, quae eos supra turres et moe- 
nia in apertum stantes plurimum laedebant. 

8. Kero] Sic Codex; Cornelius aliter legerat, sed ita 
emendandum bene coniectavit. 

. 69. Κηρόν] Pro κῆρα positum arbitror, seu errore librarii, 
seu potius aevi vitio, quo Graecae linguae elegantia magna ex 
parte perierat. 

58. Κριούς) Nicephorum hasce machinas ad oppugnanda 
Saracenorum moenia adhibuisse narrrat etiam Leo Diaconus, ita 
scribens: Qua re perspecta Praetor petrarias quantocyus addu- 
xit, illisque lapidum imbre barbaros peti iussit. 4d haec etiam 
obsidionalem peculiarius machinam (arietem .Homani vocant) 
adhibuit: petrariis autem crebra saxorum pondera rotantibus, 
facili negotio Barbari repressi sunt: interimque ariete muris ad- 
znto maiore impetu qualiente, viri non pauci fossam subiere. Qoi. 9 
Vid. Pag. ibid. pag. 874. ] 

Jbid. Χελωνίους τέχνας} Testudines scilicet oppugnatorias 
ab iis, quas supra memoravit, diversas, ideoque et ab eo aliter 
nuncupalas, Erat haec machina quatuor suffulta rotis, quo fa- 
- cilius, ubi opus foret, veheretur, crudisque animalium coriis ad 
sui munimen extrinsecus contexta, — Continebat ea milites ad mu- 
ros suffodiendos, et ad eos deinde quassandos libratus aries con- 
torquebatur. Optime eam descripsit hisce verbis Vitruvius lib. 
X. cap. 19: Cetras autem CAhalcedonius de materia primum 
basirn subiectis rotis fecit, supraque compegit arrectariis, et iu- 
gis varas, et in his suspendit arietem, coriisque bubulis texit, μὲ 
Lutiores essent, qui in ea machinatione ad pulsandum murum 
essent collocati. [d autem, quod tardos conatus haberet, testudi- 
nem arietariam appellare coepit. Huiusmodi machinae iconem ex- 
hibuit Lipsius in Polyorcetico Dial. VIII. Tom. III. Opp. pag. 279. 

55. Κλιμάκων ἀσυνδέτων] Scalae hae sunt, quae compacti- 
les, seu solutiles dicebantur. Hae pluribus constabant partibua, 
earumque gradus ita erant compositi, ut facile removeri, ac sti- 
pite coeunte quasi in vaginam recondi possent, Κλίμακας πηκχτὰς, 
hoc est sca/ag piicatiles, appellavit illas Appianus in Ibericis, ma- 
gisque ad rem nostram διαλυτὰς, soluti/es nempe, Plutarchus in 
Areti Vita pag. 317. ubi ait Aratum obsessurum Sicyonem eas 
in modios frumentarios coniectas recondidisse, 

57. Oi] Hunc ἃ Cornelio omissum articulum cum Codice 
restituimus. 

61. Τὰς xdgag] Terribile certe stratagema ad terrefaciendos 
hostes a Nicephoro excogitatum , iaciendi nempe fundarum ope 
abscissa barbarorum capita, ut vel ab ipsis concivibus suis per- 

Leo Diaconus. ' 


ι 
546 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


cussi caderent. Nullus historicorum, quorum scripta ad nos 
pervenere, tale Nicephori commentum recensuit: sed fortassis 
de eo mentionem fecerat Leo Diaconus, qui plura in hac Cretensi ' 
expugnatione Nicephori stratogemata, teste Pagio ibid. pag. 874. 
memoraverat. 

62. “Δεπτόνητον) Ita melius corrige pro λεπτόνημον. 

[64. Verba τῆς ἁμαρτίας iungenda videntur cum ποινήν. F. 1} 

68. Θανὼν εἷς) 1ta lego haec verba, quae mendosa οἱ manca 
edidit Cornelius. 

77. Σεήπφ] Saracenorum perturbationem, clamoremque in- 
ter eos excitatum rei crudelissimae novitate, propria eorum lin- - 
gua ac dialecto exprimit Theodosius. Verba videntur Turcica, 
sed diíficillimae interpretationis, quia obsoleta et Graecis litte- 
ris fortasse non sine librarii mendis expressa. Si quid interim 
emerserit , dabimus ad calcem. 

[80. Sensus: oppidani clamorem follentes patrio sermone 
utebantur, illa autem Cretenses occidendi ratio tuum erat inven- 
tum, recens itaque et insolitum. F. I.) 

'82. "dugodg] «mir vox Arabica, quae dominum. seu do- 
minatorem significat, ex qua, tum apud Graecos, tum apud 
Latinos sequioris aevi deducta sunt plura vocabula ad significan- 
des apud Saracenos et Turcas varias, quas habebant, cum ali- 

P. 884 quo imperio dignitates. Quin etiam ex ea voce apud nos in ho- 

Col. 1 nore est titulus 4fmmiraglio, qua Siculi summos classium praefe. 
ctos ad Saracenorum imitationem appellasse videntur primi. Por- 
ro Ámerae huius in Creta tunc imperantis nomen reticet poéta, 
sed nobis illud innotescit ex anonymo Continuatore Theophanis 
3n Rom. lun. n. XI. pag. 298. et ex Cedreno pag. 643. qui eum 
᾿Κουρούπας Curupam vocant, nec non ex Simeone Magistro, et 
Logotheta , in Rom, Iun. num, IV. pag. 498. qui paullo aliter 
Kovoóna Curopam eum nuncupat. 

83. Τὸν ix Πύλου] Pylium senem, Nestorem nempe, quem 
tamquam Graecorum disertissimum saepius describit Hoinerus. 

[89. γέροντες iv χρόνῳ ὁμόστολοι, senes Amerae aetate an— 
nisque aequales. F. I.] 

108. Αυὐδαδὼς ] Cornelius minus correcte nulloque sensu 
edidit ἀᾳφϑαδῶς. 

lbid, Ἡπλωμένος] Curupas certe imperium suum extendere 
nitebatur, quoniam barbari, teste anonymo Continuatore Theo- 
phanis in Rom. Iun. n. VII. pag. 296, πολλὰ δεινὰ καὶ καχὰ 
καὶ αἰχμαλωσίας n di ἑκάστην εἰς τὴν Ῥωμαίων γῆν ἐποιοῦντο, 
ἀφ᾽ 0vov ταύτην τὴν μεγάλην νῆσον ἐπόρϑησαν , damna multa 
ac mala quotidie Romanis inferebant, captivosque ac praedas 
abigebant, quo ex tempore vastam eam insulam suae ditionis 

J'ecerant: sed potissimum ob victoriam de Graecis nuper reporta- 
tam nimis insolescentes, Bomani Imperii loca in servitutem re- 


IN THEODOSII ACROASES. 647 


digebant. Audi saepius laudatum Leonem Diaconüm: JErenim 
infortunio, quod .Homanis nuper acciderat, immensum super- 
biens, Homanae ditionis littora locaque maritima praedationi- 
bus maxime infestabat. | Vide Pagium ibid. pag. 873. 

111. Ἐκ τῶν ὀπῶν Saracenos extra urbem palantes antra 
et impervia loca habitasse, testatur mox laudatus Theophanis Con- 
tinuator anonymus in Rom, lun. num. X. pag. 298. scribens: 
᾿ΜΜαϑὼν δὲ ὃ Νικηφόρος ὅτι οὗ ἔξω τοῦ κάστρου ἀποκλεισθέντες 
εἰς τὰ στενώματα καὶ κχλεισούρας καὶ ῥυάκια καὶ ἕλη καὶ ὄρη 
σεροσέφυγον.  Intellexit autem. Nicephorus, eos, qui urbe exciuoi 
erant, in angusta et clausurae alveolosque et saltus et montes 
confugisse. —- 

192. Προφήτης olds) Confictam Moamethis visionem de Pa- 
radisi beatitudine recitat Arabice et Latine Ludovicus Marraccius 
in P. Il. Prodromi ad Refutationem Alcorani pag. 20. ubi haec 
leguntur: Sunt autem. ibi calices ad bibendum tot numero, quot 
sunt sidera in caelo: et pue[lae et pueri ministrantes in Para- 
diso ad manducundum «t bibendum: | e& adolescentulae pul- 
cherrimae , quantum cogitari possit; ex quibus δὲ una appare- 
ret in caelo, vel in acre nocturno tempore, illuminaret mundum 
uniyersum, non secus ac si ésset sol. lucentissimus: et si spueret 
in mare, cerle mutaret salsedinem eius in mel, e£ amarorem aqua- 
rum eius i dulcedinem et suavitatem, Verum propius hosce 
Theodosii versus illustrat Cedrenus Hist. Comp. pag. 492. ubi 
de impiis Moamethis dogmatibus disserens inquit: ἦναι δὲ 
τρεῖς παραδείσους ἐν τῷ παραδείσῳ φλυαρεῖ, ἕνα μέλιτος, καὶ ὅτε- Col. 2 
eov γάλακτος, καὶ ἕτερον οἴνου. Praeterea nugatur, in. Para- 
diso tree esse Paradisos, unum mellis, alterum lactis, eini 
fertium. . : 
196. ἹΜεταστὰς τοῦ σκότους] [n tenebricosis locis impios de- 
tineri scripsit Moameih, ubi vento urente ferventeque aqua ex- 
crucientur: ita enim in Alcorano Sur. LVI. num, 44. inquit: 
In vento urente et aqua fervente morabuntur , et umbra et fu- 
mo nigerrimo. (Ilunge τοῦ σκότους τιμωρίαν. 

133. Τὰς ὁδους προμηνύων] Eadem narrat Theophanis Con. 
tinuator anonymus in Rom. Iun. n. X. pag. 297. ita scribens: 
ἝἜμπροσϑεν δὲ ὁ συνετὸς ταχυδρόμους γαλέας ἀποστείλας, xara- 
σκοπῆσαι καὶ κρατῆσαι γλῶσσαν προσέταξεν. Missis itaque vir 
prudens ac catus, quae classi praeirent, οεἰεγέδιεδ galeis, ex- 
plorare iussit, ac indigenas loci rerumque indices captare. 

139. Σταϑείς) Mancum hoc verbum edidit Cornelius, quo- 
niam in Codice ob chartae vitium primae eius litterae ferme 
omnino deletae sunt. 

142. Kevag] Litterarum vestigia adhuc in Ms. exstantia di- 
ligenter considerans ita legendum hoc verbum censui, quod in 
Cornelii editione desideratur. . 








548 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


145. Ἰδοῦ] Eadem ex causa huius etiam verbi primas tan- 
tum litteras innuit Cornelius. 

159. Τῆς "ydo τέκνα] Agareni scilicet, ita dicti, quod εὖ 
Ismaéle descenderent filio Ágar ancillae Abrahae, quam ipse, 
permittente Sara, duxit in coniugem. — Huiusmodi populos etiam 
veteres .cognoverunt: Agarenos enim memorant sacrae Paginae 
Psalm. LXXXII. v. 6. nec non Plinius lib. VI. cap. 28. qui 
Arabiam. Felicem habitasse dicit, et Strabo lib. XVII. pag. 528. 

- qui ipsos Nabathaeis adiungit. Observandum tamen, quod Aga 
remorum nomen a recentioribus scriptoribus latiori modo ad de- 
signandos omnes cuiuscumque regionis Árabas ac Saracenos 
usurpatum fuit. Agraei etiam 11 nuncupati occurrunt, ab Agar, 
urbe Arabiae Petraeae principe, cui eandem Agar Abrahae uxo- 
rém nomen dedisse contendunt nonnulli. 


161. Τῆς φυγῆς ἡ ζημία] Hanc a Nicephoro habitam ad mi- 
lites allocutionem nullus ex Graecis, qui adhuc restant, huius 
expeditionis scriptoribus recenset, .Plura tamen his similia sunt, 
quae allocutam esse Nicephorum ad milites alia occasione refert 
Theophanis Continuator &nonymus in Rom. lan.. num. Xll. 
pag. 299. ex qua haec ad rem nostram accipe: “άβωμεν πίρ 
στιν τὴν τῶν φόβων φονεύτριαν᾽ ἀναλογισώμεϑα ὅτι ἕνδον ἐσμὲν 
τῆς Συριακῆς νήσου" μέγαν κίνδυνον J φυγὴ ἀπὸ τῶν ὧδε φέρει. 
Fidem arripiamus, quae timores perimit: animo reputemus nos 
in Syriaca insula versari, | Ingens periculum est, δὲ inde fuge- 
rimus. 

166. Θεὸς γάρ] Haec etiam a praefata, quam Theophanis 
Continuator recitat, allocutione illustrantur; ibi enim sic Nice- 

P. 385 phorus loquitur: Στῶμεν καὶ καρτερήσωμεν εἷς ἀντιπαράταξιν τῶν 

Col 1 ἀρνητῶν τοῦ Χριστοῦ, καὶ Χριστὸς ὁ Θεὸς συνεργήσει ἡμῖν, καὶ 
ὀλέσει τοὺς ἐχϑροὺς ἡμῶν, καὶ πορϑήσεται τὸ κάστρον τῶν ἀλα- 
ξόνων τοῦ Χριστοῦ.  Stemus intrepidi adversaque acie Chri- 
etum negantes infideles audacter appetamus , feret. suppetias 
Christus Deus noster , hostesque profligabit, ac superborum εἰσ 
que insultantium oppidum arcemque diruet. 


169. Τειχισμάτων) Sic recte Codex, quod mendose edidit 
Cornelius, etai ita esse emendandum adnotavit, 


172. Xo«v] Stationem scilicet, seu sedem, in qua tunc 
dies consistebat, "Eleganter autem dixit diem sedem tertiam ha- 
buisse, ut horam ipsius tertiam indicaret, . 

174. Ὡς ovtidoc] Turcarum morem satis notum tangit ra- 
dendi sibi capita. Quod autem addit, αἷς ὄνειδος, Romanorum 
Graecorumque morem respicit, apud quos vilibus et ignomi- 
niosis hominibus capita radebantur. De servis atque ad opus 
publicum damnatis ita Artemidorus Oneirocrit, lib. I. cap. 22: 
Ὁπότερον δ᾽ dv τῆς κεφαλῆς ψιλὸν ἔχει τις οὐκ ὧν svevw- 


IN THEODOSII. ACROASES. 549 


δητος, κατακριθήσεται τὴν εἷς ἔργον δημόσιον κατὰ δίκην" τοῦτο 
γὰρ κἀκεῖ παράσημόν ἔστι τοῖς καταδικαζομένοις. — Utram autem 
capitis partem quis nudam habet, ut non probe cognosci queat, 
damnabitur in opus publicum adiudicatus, Hoc enim etiam 
istic insigne est damnatis. Qua de re Polygnotum, ut servilem 
Aethrae Thesei matris conditionem ostenderet, derasam usque 
ad cutem eam pinxisse observat Pausanias Phocic. bb. X. cap. 
95. Scurras item, aliosque viles homines ra80 fuisse capite te- 
statur Iuvenalis lib. 1. sat. V. v. 171. ita inquiens: ' 
pulsandum vertice raso 

Praebebis quandoque caput, nec dura timebis 

JFlagra pati, his epulis, et tal dignus amico. 

188. Ἡμᾶς} Ita ad fidem Codicis suo loco hoc pronomen 
reposuimus omissum in editione Cornelii. 

194. IlarvvOó4] Sic bene emendandum quoque censuit 
Cornelius. 

198. Βρυχήν] Cornelius legendum maluit βροχὴν, sed nihil 
immutandum: βρυχὴ euim pro tempestate ac procella bene po- 
nitur. 

204. ᾿Εγκρυμμάτων) Cornelius male legit ἐγκρουμάτων. "Ey- 
κρυμμα ad designandas militeres insidias passim usos esse Graecos 
scriptores constat, Ceterum Éysovuua a κρύπτομαι, quod est 
ee abdere, derivatum contendit Eustathius in suo ad Homerum 
Commentario pag. 932. edit. Rom. scribens: "O8«v καὶ ἔγκρυμμα 
τὸν λόχομ ὅ τοῦ δήμου ἄνϑρωπος λέγει" κρύπτονται δὲ πάντως of Col. 2 
μὴ τετανοὶ ἑστῶτες, ἀλλ᾽ ἀναγκαίως ἐν τῷ συνιζάνειν συστέλλον-- 
τες ἑαυτοὺς, ὡς μὴ περιφαίνεσϑαι. Quare εἰ ἔγκρυμμα insidiae 
vulgo dicuntur: occultantur enim omnino, qui coarctati stant, 
ac necessario , dum inter se count, contrahunt semet ipsos, ne 
videantur. 

Ibid. Plura huius generis stratagemata referuntur a Polyaeno 
lib. II. cap. 1. num 27. lib. V. cap. 10. num. 4. cap. 16. num. 2. 
lib, VIII. cap. 8. num. 2. et albi. 

233. Ἐντεροπράτης] F'iscerum nempe venditor; περάτης enim 
spud Graecos pro venditore adhibetur,  Frigent, quae fusius 
quam par est, hic prosequitur Theodosius. 

249. Ἢ δίκη] Deus, seu iustitia divina; Δίκην Dei comi- 
tem, divinaeque legis vindicem, ideoque ex Jove ipso genitam 
finxerunt veteres. 

945. Ἢ xóvic] Ita ex Codice restitue, ᾿φκόνης, nullo certe 
sensu, edidit Cornelius. 

246. 'O πλατὺς... ἢ Verbum, quod ultimo loco subsequi- 
tur, adeo est deletum i in Codice, ut ne eius quidem vestigia di- 
gnosci possint. Στόνυξ forte, ut arbitror, vel quid aliud simile 
ibi est restituendum, quasi nimirum Cretensis illius gigantis oc- 
cisio maximam Nicephoro gloriam attulerit. 


650 N. M. FOGGINI1 ADNOTATIONES 


951. Φραγμούς] Cornelius quoque ita esse corrigendum bene 
adnotavit. 

961. Δουλοσπόρων] Ex servili progenie genitos Agarenos 
vocat, utpote qui ex Ismaéle filio Ágar, .quae Abrahae famula 
erat, originem suam ducerent, Moameth enim, ut scribit Ce- 
drenus Hist, Comp. pag. 491, genere ac tribu Ismaélita fuit, 
ad Ismaélem Abrahami filium genus referens. 


966 Ξέρξης] Male edidit contra Cod. fidem hoc nomen Cor- 
nelius: sed bene ad oram paginae correxit. 


Ibid. Θαλασσῶσαι)] Celebre apud Historicos est Xerxis faci- 
nus, qui Áthon montem a continente abscidit, per eum mare 
derivans, ut suis navibus commodum praeberet transitum. Audi 
Plinium ita de hac re disserentem lib. IV. cap. 10: Fretum, quo 
montem «thon Xerxea rex Persarum continenti abscidit, in lon- 
gitudine passuum MD. — Mons ipse a planitie excurrit in mare 
LXXPF. mill. pase. Hoc idem, ut alios praeteream, memorat 
etiam Pomponius Mela lib. II. cap. 9: Qua continenti 4dthos ad- 
haeret, Xerxe in .Graios tendente, perfossus transnavigatus- 
que est, factus freto navigabili pervius; unde Lucanus Pharsal. 
lib, IL v. 676. cecinit: 

| cum vela ratesque 
In medium deferret 4thon, 


IN TERTIAM ACROASIM. 


Vers. 1. Τῆς ἀβύσσου) Quod in se continet immensam aqus- 
rum multitudinem, ὥβυσσον Graeci dicunt. Hic autem A4byeei 
nomine intelligitur maxima aquarum congeries in aére a Solis at- 
tractu collecta, ex qua pluviae ac tempestates gignuntur; ideo- 
que additur πολυστόμους χύσεις, qui habet effusiones ex multis 
ostiis erumpentes. | 


P. S86 8. Ἔν Σταγειρίταις) Ita Codex; sed malim legis ΣταγειρίΣ 
τῆς ἡ ἤλατων.  Stagiritam dictum fuisse Áristotelein, quod Sta- 
girae natus esset, nemo ignorat. 

9. Ὁ χρατῶν ] Demosthenes inter Athenienses summus ac 
plurimum pollens dicitur, vel quod, post mortem Alexandri 
et Ántipatri, rebus Graeciae praepositus fuerit, vel potius, quod 
prae omnibus doctrinae et eloquentiae laude excelluerit. 

. 10. Ὁ χρούων] Pindarum intellige lyricorum poétarum 
principem. 
14. Kevrei] Ad fidem Codicis hoc verbum restitui, in edi- 
tione Cornelii praetermissum. ' 


VA. τῷ Ww&- US 


Ww. C — "0v Ou WU M LO CX 'O. 


c» 0 wo UM — 0» — wu 


IN THEODOSII ACROASES. ᾿ 951 


Πόλεις] Πόλας scripsit Codicis librarius, sicque ad eius fi- 
dem edidit Cornelius; nos πόλεις emendavimus. 

32. Ἡρακλῆς) Quum Laomedon Troiae moenia moliri sta. 
tuisset, Neptunum et Apollinem ad opus pacta mercede conduxit, 
quam postea Laoimedon persolvere recusavit; qua de re Neptu- 
nus ira percitus omaes, ut inquit Ovidius Met. lib. XI. v. 907, 
inclinavit aquas ad avarae littora Troíae: neque hoc contentus 
Hesionem quoque, Laomedontis filiam et Priami sororem, celo 
obiiciendam poposcit, quam dura ad saxa revinctam Hercules 
liberavit. 

84. Τοῦ πυρός] Vitiosum esse hoc verbum arbitror, ac po- 
tius legendum 90s. Meleagri fabulam , qui patriam suam Ca- 
l]ydonem ab immani illo apro, a Diana "indici animo immisso 
lotumque regnum evastante, liberavit, satis omnes cognoscgnt. 
Non adeo autem se praeclare gessisse" ait Meleagrum, dum feram 
jlam interfecit, ut Romanus lmp., seu potius Nicephorus, qui 
mundum universum a Cretae tyranno, regiones omnes praeda- 
tionibus plurimum affligente, vindicavit. [De Calydono opro 
non est cogitandum, nec sollicitanda Codicis lectio. Respicitur Il. 
IX. 589. 593. F. I] 

86. ᾿ἡλωεῦ] Aloéi filii Otus et Ephialtes gigantes Creten- 
ses, ut loquitur Apollodorus lib. L pag. 15, Ἔδησαν δὲ καὶ Ἄρην" 
τοῦτον μὲν οὖν Ἑ, ρμῆς ἐξέκλεψεν. Martem insuper in vincula 
coniecere, quem demum Mercurius furto eripuit; hinc Claudia- 
nus de Bello Get, carm, XXVI. v. 67. cecinit: 


Quid mirum, si regna labor mortalia vexat? 
Cum gemini fratres, genuit quos asper dlo£us, 
Martem subdiderint vinclis? 


Sed prae ceteris omnes hos Theodosii versiculos illustrat Home- 
rus lliad. lib. V. v. 385. ubi ait: 

Tij μὲν "Aene, ὅτε μιν Ὧτος κρατερύς τ᾽ ᾿Εφιάλτης, 

Ilaió:g ᾿Δλωῆος, δῆσαν κρατερῷ ἑνὶ δεσμῶ" 

Χαλκέῳ δ᾽ ἐν κεράμῳ δέδετο τρισκαίδεκα μῆνας" 

Καί νῦ κεν ἔνθ᾽ ἀπόλοιτο" Ἄρης τος πολέμοιο, 

Εἰ μὴ μητρυιὴ περικαλλὴς HeolBoia 

.Eonfo ἐξήγγειλεν" ὃ δ᾽ ἐξέχλεψεν "pij 

" Hóy vitgoptvov: χαλεπὸς δέ 6 δεσμὸς ἐδάμνα. 

Passus est quidem Mars, quando ipsum Otus fortisque 

Ephialtes 

Fili loi ligaverunt validis vinculis, 

4fereo autem in carcere ligatus fuit tredecim menses: 

Et quidem ibi periisset Mare insatiabilis belli, 

Nisi noverca perpulchra Eeriboea 

Mercurio illud indicasset : hic autem furtim eubdusit, 

Jam dura enim ipsum vineula conficitbant. 





652 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


98. Οὐ μητρυιά] Eeriboeam scilicet, quam ope Mercurii 
Martem ex aereo illo carcere liberasse ex Homero mox vidimus. 
Dicit autem, quod in Cretensi hac expeditione non ELeriboes, 
eed ipse Despota Martem in libertatem vindicaverit, ut iterum de 
Cretensi tyranno vindictam sumeret. 


47. Πολλοῖς] Ita Codex, sed librarii oscitantia. Lege 
svo ov. 


59. Κύριε] Verba sunt ex Psalmo XXVII. v. 1. paullulum 


ἃ poéta immutata, ut versus mensurae accommodaret, 


61. Ἐν βόϑρῳ) Cornelius a Codicis lectione recedens edidit 
ἐμβόϑρων. 

68. Ὡς Μωσῆς] Victoriam adversus Amalecitas a Iosue pre- 
cibus Mosis reportatam innuit. Legitur in Exod. cap. xvir. v. 11: 
Cum levaret Moses manus, vincebat Israel: sin autem paullu- 
lum remisisset , superabat 4malec, Qua de re quum manus Mo- 
sis fatigarentur, Aaron et Hur ex utraque parte eas sustenta- 
runt, fugayitque losue Αἰπιαῖεο, e£ populum eius in ore gladii, 
[Vid. Not. crit, in Anth, Pal. p. 16. F. I.] 


78. Ἐπιστάσης) Sic ad fidem Codicis emendavimus hoc ver- 
bum; quod minus correcte edidit Cornelius. 


[77. àv ξυρῷ] res in discrimen venit, Cretensibus praeler 
opinionem subito erümpentibus, F. I.] 


[78. εὐϑεῖς κοιλάδες vertitur antra immania, nescio quo 
iure. εὐϑεῖς ἱππόται sunt II. 135. sensu non minus obscuro. For- 
tasse verba seiungenda: εὐϑεῖς, κοιλάδες. loca ardua et convalles. 


F. I 


.. 80. “Προευτρεπισϑείς ] Ita cum Codice hoc verbum corrige 
mendose editum a Cornelio. 


Ibid. Ἑπτασήμαντος} Hoc verbum, quod alibi non reperias, 
adhibet Theodosius, ut indicet exercitum Saracenorum fuisse se- 
pties ἃ Graecis victum ac profligatum, quod quidem inferius " 
magis aperte testatur, Compositum autem illud est ex ἑπτὰ et 
σημεῖον, quasi Graeci septem tropaea erexerint. [Eszracguevrog 
esse potest exercitus septem cladium tamquam nota inustus 


F. I. 


94. "Ex τῶν ἀδήλων] Romanum Imperatorem incognitis equi- 
tibus stipatum exercitui suo a facie barbarorum fugienti mirabili 
modo apparuisse, verbisque ad praelium confirmasse, nullus ex 
superstitibus historicis commemorat, nec dubito, fictam esse fabel- 
lam ad ornatum poématii. 


[108. ὄντες ἐκ σχότους male explicatur: quamwis extra te- 
nebras, Ex tenebris orti dicuntur barbari, quia luce religious 
obristianae carent. Vid, Not. ad Anth, Pal. p. 18. nr. 85. F. 1.) 





IN THEODOSII ACROASES. 658 


115. ἹΜεμηνότα] Mallem μεμηνότες, quod carminis expli- 
cationi magis cohaereat, [Bene habet μεμηνότα. diem illi abomi- 
nabantur, tamquam hostem in ipsos furentem, F. I.] 


117. Δελειμμένοι] Qui nempe superstites evaserant ab ac- 
cepta clade. Audi Leonem Diaconum: Tandem multis eorum 
caesis in fugam vertuntur per angusta viarum cedentes. — .Ro- 
mani vero eos insequuti dire trucidabant ; qui vero hactenus 
superstites erant, ac quotquot ardor belli non demessuerat, proie- 
etis armis in praeceps vertebantur. . Vid. Pagium ibid. pag. 875. 
Cornelius a Codicis lectione recedens edidit λελεγμένοι. 


196. "Exerrov] Nihil hic verbum ἕπαττον, nec dubito, quin 
sit legendum ἔπραττον, 


197. Tís;].Cornelius legendum esse coniectavit τίς og, quo- 
niam, inquit, e£ carmen, et sensus melius se habebunt, | Sensus 
certe, addita particula οἷς, magis perspicuus foret, sed carmen 
nullo modo melius se haberet, quum nihil in eo desit ad senarii 
complementum. Quare nihil esse addendum arbitror, praedictam- 
que particulam potius esse subintelligendam, 


lbid. Ἰδομενεύς] Idomeneus rex Cretensis, qui maxime in 
Troiano bello inclaruit. Hic cum post eversam Trojam cum suis 
reverteretur, et dira tempestate eius classis agitaretur, devovit 
Diis'sacrificaturum se rem, quae ei primum occurreret. ltaque 
filium, qui primus ei obviam venit, sacrificavit, vel, ut aliis pla- 
cet, sacrificari iussit, ob'quam causam a civibus regno pulsus, 
Salentinum Calabriae promontorium divertit, ubi civitatem con-« 
didit. 

199. Τάς] Sic Codex, et sic quoque Cornelius emendandum 
censuit. 


130. ᾿Δτρέως γόνος] Agamemnonem intellige Atrei ex Áerope 
filium. . Is Idomeneum ad. praelium adversus Troianos forti ani- 
mo committendum, teste Homero Iliad. lib. IV. v. 251. excitavit. 


P. 387 


Col. 1 


Quod autem inquit, τὰς ἀπειλὰς ἐξονειδίξων, Agamemnonem | 


nempe Idomeneo 1ininas, quas antea ille contra Troianos intenta- 
verat, exprobrasse, ad eadem Ágamemnonis verba ab Homero al; 
lata respicit. Ibid. v. 264. ubi ait: 


A ὄρσευ πολεμόνδ᾽, οἷος πάρος εὔχεο εἶναι. 
Sed. prorumpe ad bellum talis, qualis antea gloriabaris. 


131. Παρελθεῖν.. . .. τὸν βίον] Blog hic pro bonis seu for- 
tunis adhibetur, quo sensu plures Graeci tum poétae, tum ora- 
tores usurparunt, adeo ut παρελϑεῖν τὸν βίον a bonis deficere si- 
gnuificet. Melius itaque se gessisse affirmat Idomeneum, qui e 
Creta pulsus absque certamine regno cessit, ne patriam suam per- 
deret, quam Saraceni, qui Graecorum armis resistentes patriae 





554 N. M. FOGGINIl ADNOTATIONES 


suae perniciem calamitosissimam moliebantur. [Sensus est: bes- 
tus censendus Idomeneus, quod prius excessit e vita, quam pa- 
triae eversionem videret. F. 1.} 


133. Χάρων] Homines terribili squalore ac pravo turpique 
animo praediti sic per convicium dicebantur. Apuleius de Sici» 
nio Áemiliano sui accusatore ita inquit in Àpologia pag. 497: 1ρὶ- 
£ur agnomenta ei duo indita; Charon, ut iam dixi, ob oris εἰ 
animi duritatem: sed alterum, quod. libentius audit, ob Deorum 
contemptum. Mezentius. 

143. Ὃ ϑήρ) Sic Codex, contra cuius fidem Cornelius edidit 
4) 950, sed emendationem ad oram paginae adiecit. 

144. Στερεῖται σιτίων] Saracenis urbe inclusis annonam de- 
fecisse sic enarrat Continuator Theophanis in Rom. lun. num, 
XVl. pag. 300: Τῆς τροφῆς καὶ δαπάνης τῶν Κρητικῶν δαπανη- 
ϑείσης, καὶ εἰς ἀνάγκην προχωρούντων, καὶ καϑ᾽ ἑκάστην πρὸς 


Col. 2 τὸν Μαάγιστρον αὐτομολούντων, καὶ τῇ τὰ παντὰ Θεοῦ ἡνιοχοῦν- 


τος προστάξει τῇ τοῦ Μαρτίου μηνὸς τῆς ἕκτης ἰνδικτεῶνος ὁ 40- 
μέστικος τῶν Σχολῶν τὸν στρατὸν πρὸς πολεμικὸς ὥτρυνε παρα- 
τάξεις, διαφόρους συστησάμενος φαλαγγάς τε καὶ ἀσπίδας καὶ 
σάλπιγγας. Consumpta Jdgarenis Cretensibus omni annona, ἐΐ- 
que in angustias coactis, ac cum ex illis quotidie ad Magistrum 
ultro confluerent, Dei tandem cuncta moderantis imperio, mense 
Martio, sexta indictione, Scholarum JDomesticus aciem instru- 
xi divereosque ex illis cuneos εἰ phalangas ac turmas con- 
etstuit, 

148. Τρισέμφω) Mendum huic voci subesse non dubito, ms 
gisque placeret τρισέμφος. — Porro advertas velim vocis singulari- 
tatem, non incóncinne tamen a Theodosio confictam, ut in unius 
Dei imperio Trinitatein etiam exprimeret, Eam ex τρὶς, ἔν, gói, 
ut videtur, composuit, 

151. Πεποιϑώς) Sic corrige ad Codicis fidem, quam contra 
Cornelius edidit πεποιχώς. 

155. Πάντα σὺν προϑυμίᾳ] Perperam omnino legit haec ver- 
ba Cornelius: sed hanc ipsam Codicis lectionem ad oram paginee 

.coniectando subiecit. 


175. Ἐμβαλὼν ὄνον] Novum certe est stratagema, quod bic 


* modo describitur; et forte a Theodosio confictum est, qui etiam 


alibi jocis indulget. Σφενδόνη autem de machina ex ballista- 
rum seu catapultaerum genere intellige, qua grandiora saxa cou- 
tra hostes emittebant, De ballista certe interpretatus est hoc no- 
nen Philoxenus in Glossario, scribens: Basta, σφενδόνη; μαγ" 
γανον πολεμικόν: quare ballsias ipsas, seu petrarios monancones 
a quibusdam σφενδόνας, fundas, appellari animadvertit Apollo- 
dorus Árchitectus in Poliorceticis pag. 40. [Οἱ àà σεραφϑέντες 





"—"———€— — ug "5 


IN THEODOSII ACROASES., : 559 


τῇ πλοκῇ τῶν σφιγμάτων. orationis subiectum est of σφενδονο- 
στρόφοι, qui machinam bellicam torquent, molesque ei imposi- 
tas ope funium iaculantur. Male itaque vertitur: quare ἠὲ con- 
versi ad eum arctandum vinculis; quasi de asino funibus con- 
stricto agatur; quum sit; illi autem conversi ad tortos machina- 
rum funes, F. 1.} | 


189. Χελωνόπους Asinum testudineos pedes habentem dicit, 
ob eius segnitiem et tarditatem. | 


184. Ξέρξης] Vide, quae de hoc Xerxis facto superius ad^ 
notavimus Acroas. Il. v. 266. 


“δια, Nia] Corrige νέον. 


193. ᾿ἀφάντων) Saracenos fame laborantes asinum ex im 
perviis occultisque locis in cibum accepisse inquit, quoniam per 
'aérem, ideoque per vias sibi non proprias eis immissus fuerat. 

195. Αὐτούς] Sic bene corrigendum coniectavit Cornelius, 

207. Φίλιππος ὁ πρίν] Philippus primus, quia alii post 
eum eiusdem nominis reges Macedonicum imperium obtinuere. 
Eum totius Graeciae dominatui ambitiose inhiantem, et Athenien- 
ses praecipue, quorum vires magis extimescebat, sibi subiicere 
adnitentem, Demosthenes vehementissime insectatus est, septem 
ilas celeberrimas orationes contra eum recitans, quarum tres 
Olynthiacae, quatuor Philippicae nuncupantur. 


908. Φανεὶς ἀριστόπαις] Acute Theodosius utitur verbo ga- 
vile, quia fama fuit Olympiadem non ex marito, sed ex Necta- . 
nebo, atque adeo ex Jove sub draconis figura Alexandrum M. ge- - 
nuisse, Namque mater eius Olympias, inquit lustinus lib, XI, P. 888 
cap. 11, confessa viro euo Philippo fuerat, Jflexandrum, non Col. 1 
ex eo 8e sed ex serpente ingentis magnitudinis concepisse. — .De- 
nique Philippum ultimo prope vitae suae tempore filium suum 
non esse palam praedicaverat. Qua ex causa Olympiadem, ve- 
lut stupri compertam', repudio dimiserat. Qua de re bene ad- 
notat Freipshemius in Supplementis ad Q. Curtium lib. I. cap. 1. 
num. 165: Nec desunt, qui fabulosum id quidem, non tamen 
adulterium matris falso iactatum adserant. | 


209. Κάρβων) Cn. Carbo, cuius plurima fuit in Republica 
auctoritas, partes Marianas sequutus. sin tertio suo Consulatu 
jussu Pompeii in Sicilia ad supplicium ductus est, ibique, dum 
alvum sibi levaret, caput ei abscissum. — Consule Valerium Ma- 
ximum lib. IX. cap. 18. $ 2. | 


Ibid. Ὁ τοῦ Πομπίου] Sic Codex, quem erroris arguit Cor- 
nelius, et suflicit nomen Καίσαρος, quia Brutus Caesarem, non 
Pompeium percussit. Mihi tamen vix persuadeo, scriptorem Co- 
dicis adeo turpiter errasse, ut duo nomina adeo inter se diversa 


3 


656 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


in scribendo confuderit, Itaque oliquem potius versiculum interme. 

Col. 2 dium omisisse malim: quod facilius evenire solet. Porro cum Iu- 
lius Caesar in Curia Pompeii, ubi Senatum coegerat, a Bruto ante 
eiusdem Pompeii statuam fuerit perfidiose confossus, verisimilli- 
mum esse videtur, Theodosium huius rei meminisse, adeo ut di- 
xerit, quod Brutus Pompeii manibus litans, Caesaris sanguine pu- 
gionem tinxerit, vel quid simile, quod commode in intermedio 
versiculo possit aptari. 


993. Koc:si] Ita exstat in Codice: sed. errore forsan librarii 
Cornelius opportune corrigendum adnotavit κρότος. 


997. Δίωνα] Cur Dionem cicadam ac sapientem lyram ap- 
pellet, non bene intelligo ; poétae enim potius quam historico bae 
appellationes convenissent, nisi quis malit a Theodosio Dionem 
ita esse appellatum propter eius singularem facundiam elegantem. 
que stilum. 


2931. Τὸν τοῦ Φιλίππου] Philippi filium, scilicet Alexandrum 
Magnum, cuius vitam ac res ab eo praeclare gestas copiose de- 
scripsit Plutarchus. 





IN QUARTAM ACROASIM. 


Col. 1 Vers. Q. Ἐν παραστάσει) In exsilio, seu procul a patria: 
nam inter plures, quas huic voci Graeci explicationes tribuere, 
ea potissimum, licet minus obvia, Theodosii sensum exprimit, 


Á. Χειμῶνι πολλῷ] Graecos contra barbaros in Creta mili- 
tantes frigore adeo fuisse afflictos, ut domum reverti cogitave- 
rint, tum Simeon Magister et Logotheta in Hom. Iun. num. Il. 
p. 498, tum Continuator Theophanis in Rom. Iun. num. XII. paz. 
299. scripsere: atque is quidem Nicephori quoque allocutionen, 
qua milites detinuit, a Simeone tantummodo indicatam, integrem 
recitat, Verum Theodosius hoc militum consilium et Nicephori 
allocutionem omnino reticuit, qua in re cum Leone Diacono con- 
sentit, qui, quantum ex eius excerptis colligi potest apud Pagium 
ibid. pag. 875, id ipsum commemorare praetermisit, 


7. Φαραγγώδεις τόπους] Vide, quae superius notavimus 
λον. IL. v. 111. 


8. 'E£tia0fvrtc] Ita bene Codex, non ἐξελϑέντες, ut legit 
Cornelius, qui ideo versum claudicantem edidit, 

14. 4ayodv] Sic ex Codice restitue: at λαγῶν forte errore 
4ypographi in editionem Cornelii irrepsit. 











- 0 ——— —— ——— — «πὰ δ m sm BR 


— C -— ^ OO ono o 0" 70 0 Bn CT 


IN THEODOSII ACROASES, 6857 
01. Σχέπαις ἐπακταῖς) Σκέπη est proprie tegumentum , sed 


hic pro locis occultis et imperviis interpretandum censeo, eo mo- 
do, quo σκεπεισμὸς τόπος eodem sensu notatum occurrit apud 
Suidam, quare et adiectivum subsequens ἐπακταῖς loca obstructa, 
aut aspera, seu, ut inquit Virgilius Aen. v. 662, /oca senta 
situ, significat, quum a verbo ἐπάγω, obstruo, sepio, sit deri- 
vatum, 


29. *4yz[] Cornelius Codicis fidem non sequutus edidit, αὖ- Col. 2 


τὸν, sed ita esse corrigendum notavit. 


80. Πίνειν] Sic optime Cornelius emendavit pro ποιεῖν, quod 
hic locum habere non potest. In Codice non satis clare haec vox 
legitur, sed πένειν scriptum esse videtur. 


88. 'O Καραμούντης) Non ad principem Cretae Ameram hoc 
nomen refer, quem Curupam fuisse dictum superius Acroas. Il. v. 
89. vidimus. Nec te moveat, hunc etiam a Theodosio inferius v. 
184. Ameram nuncupari: nam plures Cretae Ameras fuisse ex 
Cedreno pag. 643. discimus, qui praeter Curupam alium etiam 
memorat nomine Ánemam, quem supremam post Curupam pote- 
slatem habuisse scribit. De Caramunte tamen nulla ibi mentio? 
non enim hic Caramuntes cum Caramone a Cedreno ibid. pag. 
649. item memorato ullo modo est confundendus, quum is Tarsi 
dominus et Ámeras fuerit. 

97. Προευτρέπιξεν] Cornelius male omnino legit προκυτρέ- 
στιΐεν, 

89. Πάντας] Ex Codice sic corrigimus, quum ταύτας non be- 
ne apud. Cornelium legatur. 


53. Κα] Cornelius Codicis fidem non sequutus nescio qua 
ratione ὡς ediderit. 

δά. Πατρῶν] Perperam πατέρων legitur in editione Cornelii, 
contra Codicis fidem et versus mensuram. 


55. Ἐνί] Hanc esse Codicis lectionem videtur. Cornelius 
legit ἐν, versumque ideo claudicantem edidit. 


60. ᾿Ισμαήλ] Vide supra ad Acr. II. v. 261. 
64. Καί Omisit hanc particulam Cornelius, quae quidem 


in Codice adeo est evanida, ut vel diligenter inspicientem facile P. 389 


effugiat. ! 

69. Τοὺς ἔνδον] Cretenses intellige, qui obsidione fame- 
que afflicti in urbe erant inclusi, quosque Graeci milites ante pore 
tas urbis adstantes, ne egrederentur, prohibebant, [{8 sane ma- 
gis placet, quam de Graecis ob frigus domum reverti cogitantibus 
id interpretari, quod ea explicatio obscurum nimis Theodosii sen- 
sum redderet, eo magis, quod Nicephorus tumultuantes milites 
non vi, sed verbis et adhortationibus detinuerit. 


568 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


| 76. Θρακηδίων)] Thraces etiam sub Nicephoro in hac expe- 
ditione mihtasse refert Continuator Theophanis in Hom. lun. 
num. XVI. pag. 300. 


Ἑπτάκις)] En ubi Theodosius perspicue narrat Saracenos se- 
pties a Graecis fuisse profligatos: quod superius obscurius ex- 
presserat. Vide Acr. Il]. v. 80. et quae ibi adnotavimus. , 


99. Τῶν μελῶν τὴν τετράδα] Occubuit nempe, dum maguam 
barbarorum faceret caedem, ad quam designandam dicit strenuum 
hunc militem membra Saracenorum abscissa proiecisse aeque ac 
81 essent folia." Quatuor autem membrorum nomine exprimit, ut 
arbitror, caput, brachia, truncum et crura. [Mtàióv τετρὰς 
brachia eunt et crura.] 


108. Θεόν] Difficile admodum lectu est hoc verbum in Co- 
dice, ancepsque baereo, an hacc vera sit lectio. Cornelius edi- 
dit Ov, sed id certe scriptum non esse apparet, eo magis, q 
nec versus mensura, nec sensus ipse illud ferant. 


129. ᾽᾿Ἐῤῥαινε] Sic ad fidem Codicis restitue: ἔῤῥαι enim, 
forsan errore typographi, male edidit Cornelius. — . 


IN QUINTAM ACROASIM. 


Vers. 9. Τραῦμα] Ita melius, quam στραῦμα, ut bene ad- 
notavit Cornelius. 


20. Ταρσεωτῶν) Tarsum iam antea non semel frustra op- 
pugnatam, Nicephorus Phocas, priusquam bellum Cretense sus- 
viperet, vasto impetu concussit, et Caramonem eius Ameram, 
ieste Cedreno Hist. Comp. pag. 642. compescuit. Ubi vero Ni- 
cephorus ipse ad Imperium evectus est, anno eius Imperii secundo, 
mense lulio, Indictione septima, magno conscripto exercitu eo 
se contulit, Tarsumque ac Mopsuestiam in suam potestatem re- 
degit: reversusque Constantinopolim mense Octobri, indictione 
nona, Tarsi portas ac Mopsuestiae secum adduxit, quas cum ex- 
trinsecus auro distinxisset, munus attulit regiae urbi dedican- 
dum, alias ad arcem collocandas, alias ad aureae portae murum. 
Consule, quae fusius narrat praelaudatus Cedrenus pag. 654. 
nec non Leonis Diaconi excerpta apud Pagium in Critic. Tom. IX. 


pag. 8. 12. 


91. AMocfov φυλή Arabas tum veteres, tum recentiores, 
itemque Turcas in plures fuisse tribus distinctos ex historicis sa- 
tis constat, 


' IN THEODOSII ACROASES. 559 


93. “ελεμιτῶν, βελεβιτῶν] Delemitarum nomine Saracenos 
procul dubio innuit Theodosius; et forte hoc nomen duxit a Dha- 
lem, qui primus religiosum quendam cultum inter Arabes con- 
atituit. Ludit autem in verbis, inquiens, Homani Imp. teium, 
quod Graece βέλος dicitur, commulasse Delemitarum noinen in 
Belebitas. 


97. Χαυδᾶς] Sic Codex: alii autem scriptores Χαάβδας scri- 
bunt. Porro Chabdas, seu, ut Continuator Theophanis ac Simeon 
Magister scribunt, Chambdas fuit Chalepi dominus et Ámeras, 
quem a Leone Phoca primum domitum postea Nicephorus, Cha- 
lepe eversa, penitus subegit. Videsis, quae fusius in Monito prae- 
fali sumus. 


30. Παρέσχου] Sic bene Codex: Cornelius nescio qua causa 
emendandum aduotavit παρέχες, quod verbum, nisi error typo- 
grapho sit tnbuendus, nec bene quidem se habet secundum Gram- 
matices regulas. 


31. Πολυξένης] Falitur Theodosius. Neque Polyxenae ad 
Achillis tumulum occisionem, neque Troiae excidium Homerus 
descripsit. 

85. υϑοπλύκου] Sic ex Codice restitue. Cornelius male 
edidit μυϑοπλόη, et coniecit esse corrigendum μυϑοπλάνου. 


86. Πανσύόφωι] Ita melius ad fidem Codicis lege: πανσώφος 
enim, ut Cornelius edidit, non bene se habet. 


87. Ὃ πηρός 1 Caecum Homerum appellat, plurimos tum 
"Graecos tum Latinos scriptores unitatus, quorum nonnulli ex 
hoc morbo ZZomerum fuisse dictum putant, quum antea Melesi- 
genes vocaretur: Ὁμήρους enim Ilones et Cumaei caecos appel- 
lant. Verum de Homeri caecitate consule, quae fusius ac mul- 
tifaria eruditione disseruit Leo Allatius de Patria Homeri cap. vu. 


40. Τοῦ 4ιός] Inter plures populos, qui sibi Jovis natalia 
tribuerunt, Cretenses potissimum de iis superbire solitos, res est 
adeo pervulgata, ut nihil hic addere opus sit. 


41. Διὸς τυράννου] Theodosius sequutus sententiam videtur, 
Jovem eundem fuisse ac Picum, qui in Assyrios tyrannicum exer- 
cens imperium, flagitiisque turpissimis regnum suum dedecorans, 
populo persuasit, ut eum veluti Deum praedicaret : ac quum diem 
suum obiisset, Cretae sepultus, divinos deinceps honores sub Jo- 
vis appellatione nactus est. Videsis, quae fuse enarrat Cedrenus 
in Comp. Histor. 16. 17. 


49. Στήγας] Huic voci nullus sensus aptari potest, Corne- 
lius emendat στέγα, qua tamen ratione et quo sensu , non intel- 
ligo. Equidem corrigerem στόέξας, adeo ut ἦν στέξας indicet 

e 





560 N. M. FOGGINII ADNOTATIONES 


paesus est, seu permisit, nam hoc etiam sensu verbum στέγω apud 
scriptores Graecos occurrit. 


P. 390 46. Ταύτης] Malim ταύτην, ut in v. 49. quem e contrario 

Col. 1 Cornelius ex hoc loco emendat ea ratione ductus, quod verbum 
πρατέω plerumque cum genitivo construitur. Verum, licet ra- 
rius, scriptores Graeci accusativum quoque ei tribuunt, ac Theo- 
dosium sic illud construxisse, argumento est participium πέμπου- 
σαν, quod alioquin emendare item debuisset Cornelius. 


51. Τρίκογχα] Triconchum, quod erat cubiculum in palatio 
Imperatorum tribus fornicibus exstructum , saepe memorant scri- 
ptores Byzantini, quorum auctoritates refert Du- Fresnius in De- 
scriptione Constantinopolis Christianae lib. II. sect, IV. num. 11. 
et Jib. IV, sect, VII. num. 1. Verum diverso plane sensu hoc nomen 
adhibet Theodosius, qui ad arma illud transferens adhibuisse vi- 
detur ad significandum, quod Polybius lib. VÍ. pag. 469. σιδηροῦν 
xoyyov appellevit, clypei nimirum umbonem, seu ferreum illud 
spiculum , quod in medio clypei prominebat et erat triangulare. 
Non absimiliter voce τρέκογχον ad triangulum designandum Graeci 
recentiores utuntur, | 


58. Miaigovov] Ita Codex, et sic quoque ad oram paginae 
emendavit Cornelius, quam inseruit jn textu non a veteri, sed a 
novo scriptore vitiatam vocem, 


69. Πνεῦμα] Sic habet Codex, et sic Cotnelius corrigendum 
adnotavit, quod male descriptum acceperat. 


67. Τὸν χιτῶνα] Huius vestis Moamethis, quam religioso 
cultu Turcas prosequutos aífirmat Theodosius, apud eos, qui de 
Moamethis vita et de Turcarum dogmatibus scripsere, nulla mentio 
est. Quare vel huic veci mendum inesse, vel alio sensu, quam de | 
veste, explicandam esse crediderim, Scriptores Ecclesiastici, quos | 
inter Theodoretus Quaest. XXXIX. in Genesim pag. 34. S. Atha- | 
nasius Quaest. LV. ad Antiochum, S. Gregorius Nazianzenus Orat. 
XXXVIII. pag. 619. et Origenes, teste S. Epiphanio tum haeresi 
LXIV. p. 929, tum in Ancorato pag. 494, de tunicis illis pel- 
liceis disserentes, quibus Adam et Hevam Deus post peccatum 
contexit, vocem χιτῶνα, qua sacrae Paginae utuntur ad carnem 


corpusque designandum, sensu certe minus obvio, transtulere, 1 
Consule, si lubet, eorum auctoritates apud Suicerum iu The- | 
sauro Ecclesiastico. Itaque, quid si in eodem sensu Theodosius ᾿ 


vocem adhibuerit? Corpus profecto Moamethis Medinae super- 
exstructa aedicula sepultum, ita ut a nemine possit conspici, ma- 
ximis ibi prorsusque divinis Turcas prosequi honoribus apud 
omnes in comperto est. Hinc fit, quod poéta infames hosce cul. 
tores merito sugillet, qui Moamethis corpus, tamquam puri san- 
ctique hominis spolium venerabantur, dum ob vitae rationem ab 





CIA -— C*-—" CR. δὲ -—— wm wur w- ας’ 
LI 


IN THEODOSII ACROASES. 661 


eo turpissime ductam tamquam pollutum exsecrandumque devo- 
vere debuissent, 

72. Eevodxogovs) Cornelius male edidit ξενοπόρους, for- 
tassis typographi vitio, 

78. ᾿ἀφρικῶν Σικελία] Ex ea Siciliae parte, quae Lilybaeum 
complectitur, quaeque Africo mari alluitur, Saraceni Africani; 
Euphemii artibus dolisque adiuti, in Insulam irruperunt sui- 
que iuris fecere, Michaéle Balbo Imperatore an. Chr, DCCOX XVIII. 
Videsis inter ceteros Cedrenum Histor. Comp.. pag. 512. Nice- 


. phorus vero de ea ab Africanis vindicanda in ipso imperii sui 


exordio cogitavit, eoque Manuélem misit, qui iuventutis aestu 
fervens, quum nec bene ducis officio fungeretur et vitiis deditus 
sanioribus non obtemperaret consiliis, asperis quibusdam inviis- 
que locis Siciliae inclusus se ipsum totumque exercitum foede 
perdidit. Consule praelaudatum Cedrenum ibid. pag. 654. 


78. Πλάτη] Cornelius edidit πλάγη, nec satis bene πελάγη 
legendum coniectavit, quum id'henarii mensurae repugnet. Nos 
σελάτη ex Codice restituimus. 


89. Ἱππότην] Alexandri Magni factum ad mentem revo- - 
ca, dum equum ferocientem planeque indomitum mansuetiorem 
mitüoremque sibi reduxit: ex quo ingenii animique sui experi- 
mento tantam consecutus est laudem, ut Philippus equo descen- 
dentem, manantibus gaudio lacrimis, complexus exclamaverit: 
maius imperium sibi circumspicere, nec enim Macedoniae re- 
gnum tantam indolem capere. Consule Freinshemium iu Sup- 
plem. in Q. Curt. lib. I. cap. 1v. 


83. Zqjru] Ζήσει edidit Cornelius, sed veram lectionem Co- 
dicis ad oram paginae subiecit. 


85. Κρήτης] Cornelius maluit Κρητῶν, sed immerito: nihil 
enim hic immutandum. 


88. Τέκνα μικρά] Haec, quae modo Theodosius describit, 
singillatim recensuerat Incertus Continuator Theophanis: sed ma- 
lo quodam fato eius historiae complementum, ubi ea narrabantur, 
perierat in Codice, ad cuius fidem editionem suam adornavit 
Combefisius, 


96. Προφήτης ] Moamethem intellige, cuius patrocinio ac 
potentia Turcae confidünt plurimum. 


97. Ὡς ϑεὸς τιμωμένη) Turcas gladio, velut Deo, honorem 
adhibere Theodosius forsan dicit, quod ei potissimum confiderent, 
quum Moameth gladio ad religionem suam tuendam ac propa- 
gandam fidenter uti eos docuisset. 


101. Τάσις] Orientales nationes vestibus ad talos usque de- 
missis uti solitas satis omnes norunt. 
- Leo Diaconus. . 96 





562 Ν. M. FOGGINII ADNOT. IN THEOD. ACR. 


119. Ταρσός] De Tarso a Nicephoro post Cretense bellum 
subacta vide supra ad v. 90. 


Demum animadvertas oportet, constare ex Constantino Por- 
phyrogen. de Ceremoniis aulae Byzantinae lib, 11. cap. 45. quod 
descriptam a Theodosio expeditionem in Cretam idem ipse Constan. 
tinus ab an. DCCCCXLIX., cum iam Bomanum filium in colle- 
gam assumpsisset, animo conceperat, et pro illa apparatum bel- 
licum disposuerat, eo licet iam vita functo Romanus feliciter con- 
fecerit an. Chr. DCCCCLXI. 








VOCABULA THEODOSIO PROPRIA, 





4 


iuodéégos IV, 59. 
λιδρόμους τόπους I, 77. ᾿ 
ἀλλότεχνος — vovg συμφοράρ II, 


dvoufolo. I, 250. 
ἀνθελιγμάτων I, 155. 
ἄνικμος — μὲ Kei; 7:5 L, 250. 
οἀπευχαριστεῖν ΠῚ, 113. 
ἐριστόπαις Δι, 9208. 
ἄρπαξ 1V, 
ἀστέγαστος n I, 242. 
ὡστοργί a I, 123. 
βαναύσιος τέχνη II, 184. 
βαρβαφοτρόφος I, 180. 
βδελῦκεός TII, 115 
βιοφϑόρους λύκους II, 254, 
βουνόϑρεπτος IV, 13. 
δειλανδρία I, 65. II, 112. 146. 
δεινόμορφος IV IV 
δεινόφρων IL 83. 
δεκάχρονος πόρθησις I, 49. 
δϑονλόσπορος II, 261. IV, 46. 60. 
δυσγέρων IV, 190. 
δυσκάϑεκεος IV, 9. 
δυσπαλαίστης IV, 181. 
«δυσπράκτιος IV, 
δυσπρόσιτον IV, 7 
ἔγκρυμμα IT, 904. 
ἐγξίφους φάλαγγας T, 
ἐκεῖθεν ἔνϑεν 1, ἫΝ Ic Pis 
Christi Resurr. v. 90.) 
ἐμπαρέχω V, 102. 
ἔμποινον ξίφος Π » 351. 
ἐμπόνως II, 18. 
ἐμπτερόω IV, 57. 
«6790» ϑέαν, adepectum sidereum 
i. e. splendentem II, 10. 
ἐντεροπράτης il, 933. 
ἐπκιβράσας κλύδων II, 205. (βρά- 
σαντα wine Pisid. de Exped. 
ι Heracl. I, 172. : 


ἑπτασήμαντος στόλος III, 80. 
εὐθεῖς ἱππότας II, 135, 

svo sig κοιλάδερ III, 7B. 
ξοφοφθόρορ ἡμέρα 1, 225, 

ϑηρύβι ἀχχορ) — ovg ᾿ ποιμένας Ι, 


ϑρᾳκήδιοι IV, 75, 

loco. φάλαγγας lori» IV, 49, 

καχοχρόουρ λαμπάδας L, 908. 

κάρη. κάραρ 1l, 61. 66. 

καστρανοῖκται Ii, 57. 

φ«ατάξηρος II, 226. 

xarsóagíto V, 59. 

κατεξανίστημι IV, 28. 

κάτω ἀγκαλῶν (pro dz) 1, 129. 

ιρητεκτόνορ πάγη 

Asevxaívo. λευκάναντος ΠῚ, 119. 

λενκόμορφορ γῆ L, 227. 

λοφοδρόμοι δράκοντες I, 157. 

λοχολράται Ι,9 

μάγγανα I, 156. 

μεεαμφιάζειν IIT, 85. 

μεκροτε I, 208. 

μονοτοόποῦ, monachus, II, 28. 

μυϑοπλόκος V, 35. 

μυριόξιφορς μάχη TI, 116. 

μυριόξιφος. — o μάχῃ I, 6. 

ψεφοδρομεῖν . 

φικοσυνθέτους μάχας Ι, 966. 

ξενοτρόπως I, 108. 

oix£tot, subditi, milites. I, 101. 223. 
IL, 6. 84. 

παγγάληνος. V, 47. 

παντόκομπος i, 34. 

παραχρατεῖν I, 183. 

παραστομόω IV, 28. 

πεξοτοξοχράεης II, 186. 

πλατύ 


πλουτολεκτῶν I, 16. 
αοιμενάρχης IV, 27. 


664 


mo4vzAovtog V, 118. 
σεολύχρονος IV, * 93. 
«ορνομύστης I 69. 
“«-οοοδοποιεῖν II, 129. 
meozveylove δόμους Ι, 94. 
«οοσξέειν T, 229." 
προσωποληψία I, 81. 
προτεργάτης μάχης T, 50. 
πτρωτοστράτηγος IL, 183. 
πυργοδρύμους οὐλαμούς 1, 59. 
ΤΑ — ovg φλεγμονάς Ι, 


ῥοδόχρου ἡμέρας 1, 187. 
σκηπτροκράτω IF, ?. 271. 
στεφηφόρος II, 186. 


στομόω. ἐστομωμένος κίνδυνος I, 


στόνυξ πλατύς II, 946. 
στρατάρχαι T, 200. II, 135. 
στρατικώς II, 204. 293. 
στροφουργία IT, 189. V, 56. 
συμποδισμός V, 102. 
συμποδιστάς T, 243. 
συνταπειρύω V, 111. 


VOCABULA 'THEODOSIO PROPRIA. 


συσερατάργηρ 1T, 238. 

σφαγίπλουτος IV, 33. 

σφίγμα — τῶν πλοχῇ ΠῚ, 177. 

τοπαρχία II, 95. - 

τρίκογχα Υ, 51. 

τρισέμφατον κράτος ΠΙ, 148. 

ὑπέρξοσες καρδίας IV, 90. 

ὑπουργία IV, 136. 

galeyydorne IV, 6. 

φαλαγγοσώστης Hi, 136. 

φαλαγγόω II, 110. 

φάλκων III, 187. 

φερέκλοιορ. — av πλῆϑορ I, 431. 

φονευτήρ II, 248. 

φονουργία II, 69. 211. III, 33. 

χελωνόπους ὄνος ἯΙ, 182. 

χιλίανδρον πλῆϑος L 146. 

χρισεολάτρης 11, 72. 

χριστομίμητος IIT, 92. 

ψουδολάτρης II, 78. 

ψευδοπλόκος Ι, 67. 

Φυχοκρύσταϊλος, — e» τόπων IY, 
1 





INDEX* 
RERUM, NOMINUM ET VERBORUM, 


CUM SINGULORUM TUM IUNCTORUM, 
MAXIME MEMORABILIUM: 
ITEM SCRIPTORUM PLERORUMQUE 


QUI IN HOC VOLUMINE ILLUSTRANTUR, 


NOTANTUB, EMENDANTUR 


AUT DEFENDUNTUR. 





A privatlvum perperam a librariis per Abydum in Asiam elapsus Leo 


ositum pro sv 238, 1. 
"βελεερία 45, 8. 409, 5 
* Αβελτέρως 409, 21. 
᾿Αβελτηρία pro ἀβελτερία crebro in 
Codd. et vetustis edd. occurrit 409, 
4. Harduini error in hac voce 
ibid. 18. 
ad Abgarum, Edessae toparcham, 
'Thaddaeus apostolus a Servatore 
missus 70, 19. 
flores τὸν βίον τιϑέναι 119, 12. 
Abramitarum monasterium , quod 
idem achiropoeéton yocant 47, 11. 
ἢ Αβρότητι opponitur ἢ ἐπιστροφὴ 
koe rhetores Graecos 476, 37. 
Abucara. Pide Theodorus Abucara. 
Abulhasan Ali Seif-eddaula, Ham- 
dani ben Hamdun nepos. Vide 
Nonne chronol 
pharajii errores in chronologia 
434 , 27. 


Phocas maior, domesticus scho- 
Jarum , res novas molitur 124, 15. 
Abydum ducibus a se missis prae- 
occupare conatur Nicephorus Pho- 
cas 44, 12. Abydi episcopus Stepha- 
nus seditioni Leonis Phocae obse- 
cundat 114, 9. exceptaAbydo, Asiae 
loca omnia sibi subiungit Bardas 
Phocas iterum rebellis 173, 15. iux- 
ta idem oppidum praelium decreto- 
riam inter Basilium 11. Imp. et Bar- 
dam Phocam 174, 22. prope Aby- 
dum sepultus Bardas Phocas 175, 
1. Abydus a Sclero rebelli capta 
170, 12. ᾿ 

Accentus et circumflexi vel in Codd. 
mendosissime scriptis perraro alie- 
no loco collocati dor, 18. 486, 29. 

4ccipere apud aticos Latinos 
idem quod λαμβάνειν apud Grae- 
cos 398, 34. 


* Ia hoo indice, quem es editione Parieina deeumelmus , numeroram ratio 


ita mutata est, ut paginis et versibus edit. Bonnensis respondeant. 


Ῥο- 


eabulis, quae ἐπ Lexico Schneideri (ed. 1805.) desiderantur, Hasiua 
V. C. asteriecum apposuit; cruce signavit voces , quae a Schneidero pro 
dubiis habitae Bysantinorum Scriptorum auctoritate commendantur. Prae- 
ferea uncis ínclusg inseruimus oa, quae in Theodocil deroacibus cet reli- 
quie quetuor libellis memoratu digna leguntur. 





5666 


Acclamationes exercitus post ora- 
tionem a Nicephoro Phoca in ca- 
stris ante Chandacem habita 13, 


11. 
Accusativus et dativus confusi 90, 5. 


Achillem Scytham esse vult Arria- 
nus, ut ait Leo Diaconus 150, 4. 
idem e Scythia in 'Thessaliam 
,transmigravit ibid. 7. Acbilleum 
templum in Leuce insula 485, 9. 

Achmetis locus in Onirocriticis male 
versus 514, 88. 

Achod Schahin rex Armeniae, ad 
eumque Ioann. 'Tzimiscae laurea- 
tae memorabiles de expeditione 


Acta S. Bonifacii emendata 505, 90. . 


auctor Actorum SS. Phileae et 
Philoromi exscripsit Historiam 
Martyrum, cuius fragmentum ser- 
vavit Eusebius 411, 33. 

Acuphium quid genus teli 89, 7. 

Adana a Nicephoro Phoca expu- 
gnata 52, 9. de eadem urbe mul- 
ta habet Ducangius ad Ann. Co- 
mnenp. 379. C. ut item de Mopsue- 
stia, tunc Mamistra appellata. — 
in Adanensem agrum irrumpit Ni- 
cephorus Phocas maior 249. 4. 
utrum Adata, ÁAdada an Adana 
scribendum 516, 7. 


᾿4δελφός᾽ eius loco quae alia voca- 
bula adhibet Leo Diaconus XIV, 


18. 

᾿Αδιξσειστος 429 , 33, 

Adiectiva communia a librariis sae- 
pe in adiectiva trium terminatio- 
num mutata 425, 28. adiectivum 
pro adverbio positum 106, 1. 

"4óvovuid[o , recenseo exercitum 
187, 11. 431, 34. 

Adrianopolis.a quo condita et in- 
staurata 130, 11. eo commeatum 
confert Ioannes 'Tzimisces, expe- 
ditjonis Russicae causa 196, 94. 
eiusdem urbis archiepiscopus Ni- 
colaus Ioanni 'Tzimiscae morienti 
&dest 178 , 4. Adrianopolis et 
Arcadiopolis ἃ Xylandro confusae 
466, 22. 


per Adria&eum mare Romana clas- 
sis in Siciliam transit 66, 5. 

in Aedes Basilii praesidis stella de- 
labitur 172, 1 


INDEX RERUM, 


ex Aegypto Arabes per Ciliciun fi- 
nes Romanorum invadebant 196, 3. 
Aemi iuga per fines Bulgariae pro- 
tenduntur 62, 19. circa Aemum 
montem Probati civitas et Scope- 
lus 475, 38. de eodem monte lo- 
cus T. Livii 443, 41. Aemi mon- 
tis convalles oratorie descriptae ἃ 
"Theophylacto Simocatta 441, 5. 
Afrorum regi Nicetas patricius ca- 
ptus a Saracenis transmissus 67, 
15. Fide quoque Carthaginienses. 
In Africam minatur Nicephorus Pho- 
cas se cum exercitu transmittere 
velle 76, 6. in Africa exaratus 
Cod. Regius 444, 2. 
Agamemnonis filius Orestes Adria- 
nopolis conditor 130, 14. 
Agepes, Chionae et Irenae ecclesia 
Pupurbana ad Thessalonicam 508, 


Agathias. Locus Suidae de Agathia 
illustratus 491, 3. Agsthiae lo- 
cus emendatus 397, 920. eum imi- 
tatur Leo Diacorus XV, 16. 397. 
8. 19. 401, 43. . 403, 33. 


428, 19. 
429, 28. 493, 41. 434, 42. 426, 
16. 437, 20. 21. 440, 15. 441, 
8. 15. 443, 90. 34. 444, 94. 96. 
450, 9. 19. 88. 451, 9. 455, 24. 
466, 15. 469, 41. 470, 11. 473, 
93. 44. 475, 18. 476, 7. 13. 482, 
9. 24. 27. 483, 80. 485,11. 486, 
8. 488, 97. 492, 35. 494, 19. 
27. 496 , 18. 

Agilitas mira Ioannis 'Tzimiscae in 
exercitatione campestri 95, 23. 
"Ayxveu» τὴν ἐσχάτην προϊέναι, 

proverbium 118, 21. 

"y»ouovécrurog fortasse verten- 
dum ingratissimus, h. e. benefi 
ciorum maxime immemor 88, 9. 

"Ayo, vitae ratio, vitae institutum, 
apud scriptores Christianos 489, 

. ἀγωγὴ et ἀναγωγὴ inter &6 
permutata 490, 22. 
"yovíteaOn, εἰ καταγωνίζεσϑαι 
" confusa 23, 10. 

Aludro» ἄνδρες. phrasis a Leone 
frequentata 428, 29. 

Αϊσϑωνται legendum pro ἔσονται 
198, 6. 


o -——ms t——s—reuxh ΜΘ ΜΠ cmwv— 9000 mpm—O 


NOMINUM ET VERBORUM. 667 


Αἰὐφνιδϑιασμὸς, vis subita 294, 11. 
(Verbum αἰφνιδεάξεεν habet Du- 
cang. Glossar. I, 37. C.) 

Αὐχμαλωτέω pro αἰχμαλωτίξω 61,5. 

pro αἰχμάλωτος quas alias voces 
usurpet Leo Diaconus 436, 1. 

pre ἀχούω quae verba usurpet Leo 
Diaconus XIV, 

"ἄκραι et ἀκρετικὰ ϑέματα quid sint 
proprie 513, 22. 186, 12. 188, 12. 
ἀκρῖται, limitanei homines 190, 23, 


"Axgerog 432, 15. 


τὸ Ἄκρον ἐφετὸν., summum, quod 
expetendum est a piis: quod non 
intellexit Matthaeus Raderus 447, 


94. 
"ἀχρόπολις Cpli 146, 12. 
Alacas. Pide loannes Alacas, 
Alapis caeduntur legati Bulgarorum 


62, 3. 
Alemanni (Nicolai) error in inter- 
pretanda voce ταξειδάρης 441, 


32. 

δὰ Alepum Nicephorus Phocas prae- 
lium committit cum  Chambdan 
exercitu 432, 31. fortasse ad Cha- 
Jum 6. Kowaik amniculum 425, 2. 
Alepo urbe potitur Nicephorus 
Phocas 494, 5. quo mense circa 
Alepum copiae Arabum congrega- 
ri solebant 196, 6 

Alexander Magnus Jovis Ammonis 
filius vult nominari 81, 1. 
exander Ímp. Constantinopolita- 
nus post mortem Leonis Vl. Phi- 
losophi 123, 1. 

Alexander rhetor castigatus 506, 23. 

Alim Chambdani filio fines Romanos 
invadente, quid egerit dux Ly- 
candi 243, 

᾿Δλλοίωσις 4, 15. | 

"Ἄλλος et ἄλλο confusa 89,,10. ἄλ- 
λων et ὅλων 39, 3. 39, 922. for- 
tasse ἄλλους et ἄλλως 87, 29. 

Aloidae, nimirum Otus et Ephial- 
tes 80, 22. 

'"Δλυσιδωταὶ Scytharum loricae 108,6. 

"AAyavya, herba henne. Sic enim 
egendum pro χαάλκαννα 405, 1. 

ex ÁÀmano monte torrentes in lacum 
Antiochensem ]abentes, ad quos 
fortasse  praeliatum fuit inter 
Chambdanum εἰ Nicephorum Pho- 
cam 425, 4. in Amano praelia 
Romanorum xvi, 34. 


ὩἩμάξαις vehi consuerunt mulieres 
Bulgarorum 80, 1. 

Amaseam relegatur ἃ Ioanne Tsi- 
misce Bardas, Leonis Curopala- 
tae filius 96, 11. inde aufugiens 
Bardas res novas molitur 112, 
2. 113, 8. 

[Ameras (Curupas) Cretenses educit 
et fugatur 278, 7 sqq.] 

Amida. Pide Emet. 

Amirae duces Saracenorum 203, 11. 
217, 9. 2283, 19. 229, 6. 

Ammonis filius nominari vult Ale- 
xander Magnus 81, 1. 

᾿Αμνηστεία Bardae Phocae rebelli a 
Barda Sclero oblata 118, 18. ἄμνη- 
στείαν pollicetur Ioannes Tzimi- 
sces Imp. Bardae Phocae rebelli 
115, 18. 

Amoenitas riparum Caystri fluminls 
δ, 6. 

? 

Amorio proximus Pancaleae campus, 
ubi praelium inter Bardam Pho- 
cam et Bardam Sclerum 170, 5. 

Ampelas inter patronos munificos S. 
Nicephori Mileti episcopi 467, 
20. Fide quoque Simeon Ampe- 
las 


"uvvrjQua, 1.) arma tutoria, 2.) 
dentes sive unci ferrei ificum 
411, 23. 

᾿Μμφιάσασθαι 236, 11. . 

"Av perperam omissum 48, 21. ἂν 
εἰπεῖν perperam scriptum pro &v- 
euxciv lo , 20. e 

Anabarza a Nicephoro Phoca Imper. 
expugnata 52, 9. [385, 2.] 

80 Anacharside fortasse, secundum 
Leonem Diaconum, initiati Russi 
150, 2. 

Anacolutha ipsi Leoni Diacono tri- 
buenda, non librariis 154, 20. . 

"ἀναγκαῖον et ἀναγκαίων confusa 


60, 21. 

"Avaryorgla interdum pro disciplina 
sumi , ἀναγωγεὺς pro eductor, 
sensu quoque physico 489, 42. 
ἀναγωγία et ἀγωγὴ permutata 
ibid. “ἀναγωγαὶ ua] ἀνασεροφαὶ 
coniuncta 164. 8. . 

᾿Δνακεφαλαιωσάμενοι, l. ἀνακεφα- 
λαιωσάμενον s. ἀνακδφαλαιωσα- 

,, fov 24, 10. 
ἀκξοόρον tium, eiusque syno- 
nyma apul Leonem 451 , 15. 


568 
* ᾿ἀνάλαμφις * eius auctoritates 445, 


᾿ἀράληψιρ τοῦ Σωτῆρος. Vide A- 
Bcensio. 

£x τοῦ ἀναλόγου quid siguificet 

. 401 , 10. 
"Avaloyumüg, per ortionem, 
ibid. $2, ^" P. PP 

Vivolóyog , quo casu potissimum 
construatur 400, 21. eius syno- 
nyma ibid. 43. 

Δναράται pro 'Ovogdra, subur- 
bium Cplis 65, 7. 

᾿Δνάστασις et ᾿Αναστασία fortasse 
permutata 478, 9. 

«ἀναστρέφεσθαι, commorari, et δια- 
τρίβειν synonyma 490,12. pro dva- 
στραφεὶς fortasse legendum a&ra- 
τραφεὶς 191, 29. 475, 16. 

.“Δνετείχιξε et ἀνεχαίτιξε confusa 


4 e 
in Anatolicorum thema Saracenorum 
. Ciliciensium irruptio sub Leone 
Philosopho Imper.241, 17.in eodem 
themate Bardas Caesar copiis Ro- 
manis praefectus 185, 5. Anatolico- 
. rum ducis, 'Tarsensibus irrumpen- 
* tibus, belli gerendi ratio 243, 1. 
Anatolicorum clisurae 250, 16. 
᾿δνατραφεὶς et ἀναστραφεὶρ confa- 
. 88 191, 22. 475, 16. 
᾿Δφαχαιτίξω verbum Demosthenicum 
420, 7. ἀνεχαίτιξε et ἀνετείχιξε 
confusa ibid, 5. 
δὰ Anchialum dira Graecorum stra- 
ges 124, 11. 
Ancillae filii dicti Saraceni 12, 5, 
Andralestus patricius, consobrinus 
Bardae Phocae, ab hoc deficit 
120, 13. idem, quomodo nomi- 
netur a Scylitza et Cedreno 470, 
16 


ad Andressum pugna a Tulio Polluce 
accidisse Bcribitur iuxta clisuram 
in monte 'Tauro, Cylindrua voca- 
tam 418, 97. 

"Άνδρες αἱμάτων, locutio a Leone 
frequentata 428 , 99, 

Anecdota. lide Inedita. 

Ánemas ex protectoribus Palatinis 
Icmorem in praelio ad Dorysto- 
lum interficit 149, 4. eius magna 


laus bellica 153, 8. percusso . 


Sphendosthlabo praeliana ipse in- 
terficitur ibid. 6. 


INDEX RERUM, 


* ᾿λνοκισφαλᾶῶς" eius muctoiisbs 
449 


, 44. 

Angelorum synaxis 83, 1. 

Angelus Vergetius calligraphus. Fi- 
d Candi: | 


Animadversio divina in percussores 
Nicephori Phocae Imp. 91, 15. 
"dvvoiva quolibet mense custodibus 
limitaneis danda 189, 1. annom 
cara per biennium in imperio Ro- 

mano 103, 1. 

Anni vitae et imperii Nicephori Pho- 
cae 89, 12. 

Wrorigrog apud Photium mendow 
editum a Richardo Montacutio, 
p primo notario seu primicerio 

11, 38. 

Ántecursores Graecorum a Russis 
fusi 139, 20. 

"AvO9a£ lapis in media inanri Sphen- 
dosthlabi 157 , 7. 

Ántigus castrum 122, 9, 

Antiochia pulchritudine aedificiorum 
habitatorumque multitudine inter 
.Uurbes terrae locum tertium obtinet 
79, 12. Antiochiae patriarcham 
Christophorum interficiunt Sara- 
ceni 100, 15. contra Antiochiam 
expeditio Nicephori Phocae 70, 
5. circa Antiochiam arces a Re- 
manis expugnatae 72, 20. iuxta 
in tumulo castellum aedificatur a 
Nicephoro Phoca 74, 15. Antio 
chia a Petro Burtza patricio capía 
81, 19. quando 450, 14. eius ex- 
pugnationem Elmacinus perperam 
refert ad expeditionem Syriacan 
Ioannis TTzimiscae 492, 13. ad 
Antiochiam reeuperandam expedi- 
tionem meditantur Arabes 103, 4 
Antiochenum a invadere s0- 
lebat Lycandi dux, Alim Cham- 
bdani filio Romanos fines ingresso 
243, 6. quo mense circa Anüe- 
οἶδ) Árabum copiae congrega- 
bantur 196, 8. Antiochenses ab- 
lectis armis ad preces se conver- 
tunt 82, 17. (ex Antiochena re- 
gione Romani xrr. hominum millia 
&bducunt 381, 85. Antiochia cin- 
cta ἃ fratre Nicephori 382, 22. 
occupata a Nicephoro sbid. 82. 
7" violenter expugnata 387, 








NOMINUM ET VERBORUM. 
S. Antiochus ἃ Godefrido 'T'ilmanno ' 


. perperam Latine redditus 495, 15. 

"Δντιστροφὴ apud rhetores Graecos 
idem quod ἐπεφορὰ 477 , 2. 

Antonius II. Paches (Vid. Le Quien 

. Orient. Christ. I. 256. C.) patri» 
archa Cplitanus 164, 7. 

"Aytvb τοῦ πόλου. poli fornix se- 
cundum Ennium ; 

Aoristus ἃ Leone Diacono loco im- 
perfecti adhibitus 143, 12. aori- 
stus subiunctivi pro futuro XIX, 
27. 131, 9. infimtivus aoristi pro 
infinitivo futuri 120, 8. contra 
infiniti vus futuri pro infinitivo ao- 
risti XV, 88. pro participio aoristi 
perperam Leo adhibet participium 
praesentis 61, 19. et omnino prae- 
sens pro aoristo, minus bene 59, 20. 

Apambas. Pide Marianus. 

Apamea a Ioanne 'Tzimisce Imperat. 
capta 166, 8. 

^" 4xagQdutiAog, incomparabilis, red- 
ditum ''heophylacto Bulgariae ar- 
chiepiscopo 432, 23 

* ᾿4παρόπλιστορ, nondum armis de- 
stitutus 193, 11. 514, 33. 

“πάντων et ἀπαντώντων confusa 


, 9. 
᾿4πεκδύομαε cul casui & plerisque 
iungatur, cui a Leone 489, 31. 

"Δποβάλλοντες 59, 20. 
Axoyuonxo et ἐπιγινώσχω confusa 


79, 9. 

᾿Αποκλείω et ἀποκλίνω confusa 13, 1. 

ἤάποπτος significatione quadruplici 
usurpatum 437, 33. ἄποπτον, 
σχοπιὼ et περιωπὴ iunguntur ab 
oratoribus 438, 37. 

"ἀποστελεῖ perperam scriptum pro 
ἀποτελεῖ 187 , 17. 

Apostolica vita Antonii patriarchae 
164, 9.' in apostolorum ecclesia 
corpus Nicephori Phocae condi- 
tum 91 9 11. 

““ποτελοῦσι οἱ ἀποστεελοῦσι confasa 

9 M " 

"“ποτρίψασθαι εἰ ἀποτρέψασθαι 
permutata 492, 31. 

"Asxgoóxzog, de improviso 13, 22. 

᾿“προφάσιστορ significatione triplici 
usurpatum 470, 18. 

Apsyrti locus in Hippiatricis illu- 
stratus 406 , 41. 

pro ᾿δπτερώτῳ [fortasse legendum 
ἀπτέρῳ τῷ 97, 8. 455, 11. 


569 


Aquae dulces quae nunc vocantur, 
jn recessu portus Cplitani 129, 15. 
Arabes Cretenses 6, 11. superbiunt ob 
cladem exercitui Constantini Gon- 
gylae illatam 17, 6. de eorum ex- 
cursionibus maritimis ex Creta fa- 
ctis qui scriptores egerint 408, 8 
sqq. Árabes Cretenses Nicephorum 
Pastilam opprimunt 10, 4. galeae 
et enses inter spolia ex illis relata 
928, 19. Arabum in Ásia sexa- 
ginta castella capta 30, 2. [378, 
$5.] contra Arabes '"Tarsenses Ni- 
cephori Phocae expeditio 51, 10. 
Arabum Tarsensium priores ex Ro- 
manis relatae victoriae 58, 20. eo- 
rum consuetudo in itinere faciendo 
202, 15. Arabes Mopsuesteni 1ev- 
χείμονες 53, 4. ab Arabibus in Si- 
cilia Manuél patricius ob impruden- 
tiam victus 66, 19. Arabes in exer- 
citu Chambdani 423, 31. Arabes ad 
Antiochiam in Syria recuperandam 
expeditionem meditantur 103, 4. 
Arabes dicti παιδίσκης ἔχγονοε 
112, 5. 'eorum modus saec. x. in- 
vadendi fines Romanos 205, 6. quo 
mense 196, 8. contra Arabes locus 
insidiarum qualis esse debet 233, 4. 
ipsi non sub dio , sed tabernaculis 
statutis tendunt 253, 22. '4odflmv 
et ἀγάβων confusa 18, 8. [Ara- 
.bes 'Tarsi in Romanorum insi- 
dias incidentes 378, 8. Romanos 
vincunt 388, 27.] 

Arca castrum a Nicephoro Phoca ex- 
pugnatum 71, 17. , 

Arcam sepulcralem Io. 'T'zimisces Imp. 
sibi praeparat in Servatoris eccle- 
sia, ἃ se aedificata 177, 17. 

ad Arcadiopolim praelium inter Rus- 
sos et Graecos 466, 8. ubi sita 
Arcadiopolis ibid. 19. 

Arcus caelestis animos Cplitanorum 
imbre perterritos confirmat 69, 19. 

Arethas ab Ioanne Hentenio perpe- 
ram versus 448, 19. 

Argentum et aurum a Chambdano 
fugiente sparsum, ut Romanos in- 
sequentes moraretur 23 , 2. 

Aristo Pellaeus Philonem imitatur 


, . 

Aristotelis categoria nona, positio- 
nis 416, 92, Aristotelica vox sU- 
χείμεροςρ ἃ Mareti emendatione 
vindicatur 492, 40. 


570 


Armenii in exercita Graeco saeculo 
x. militantes 14, 20. (380,9.] excu- 
bitoria militia non fideliter fungun- 
tur 188, 18. Armenii ut coloni ἃ 
Nicephoro Phoca in Cretam insu- 
lam deducti 28, 9. inter Armenios 
milites et plebem Constantinopoli- 
tanam pugna 64, 25. Armenia oriun- 

' dus loannes 'Tzimisces Imp. 99, 16. 
eius nomen quid significet lingua 
Armeniaca 92, 3. ad Armeniae re- 
gem Achod Schahin Ioannis T'zimi- 
scae Imp. litterae memorabiles de 
expeditione Syriaca 401, 24. in Ar- 
meniacae provinciae finibus prae- 
lians Petrus Phocas" in Laparae 
agro occiditur 169, 22. Ármenici 
scriptores et Leo Diaconus 86 mu- 

: tuo supplent 488, 39. 

in Arriano hodie non legimus quae 
Leo Diaconus in eo ait legisse 
485, 7. eiusdem Arriani, in Pe- 
riplo ^u patria Achillis sententia 
150 


, 4. 

Articulus perperam omissus 44, 28. 
158, 23. Vide quoque O 

Ascensionis festo a Nicephoro Pho- » 
ca Imp. pompa extra muros ad 
Pegam acta 64, 22. 

Asia proconsularis postea thema 
'Thracensium 408,721. in Asiam, 
elapsus per Abydum Leo Phocas 
maior res novas molitur 194, 15. 
Asiaticus exercitus, a Nicephoro 
Phoca navibus impositus, in Árabes 
Cretenses dirigitur 7, 5. Asia ser- 
vata per Leonis Phocae de Cham-. 
bdano victoriam 24, 6. in Asiam 

* transmisrare Romanos, relicta 
Europa, iubet Sphendosthlabus 
105, 13. Asiaticas copias per Hel- 
lespontum in Europam transfert 
Ioannes Tzimisces Imp. 111, 8. 

: Ásiam, rebellione facta, vastat 
Bardas Phocas 114, 24. eam in- 
greditur Bardas Sclerus, a Ioanne 
'Tzimisce contra Bardam Phocam 
rebellem missus 117, 10. Asiam 

"per quadriennium vastat Bardas 
Sclerus rebellis 169, 18. eam sibi 
subiungit Bardas Phocas, contra 
Basilium Imp. rebellis 1783, 13. 
4spatharius mendose legit apud Pho- 
tium Richardus Montacutius , pro 
Áairologiae fidem habet Leo Diaco- 


INDEX RERUM, 


Nicephoro Phocae Imp. in palatio 
finem imminere praedixit 64, 13. 

᾿Ασυμφανὴς. occultws: huius vocis 
auctoritates 467, 6. ἀσυμφανῶς 
adverbium ibid. 14. 

τῶν ᾿Ασωμάτων synaxis 83, 1. 

S. Athanasius emendatus 462, 14. 
467 , 40. 505, 18. 506, 83. illu- 
stratus 460, 10. eius loca com- 
plura male reddita a Montefalco- 
nio 451, 26. 482, 34. 45. 

S. Athanasius confessor in monte 
Atho ; Nicephoro Phocae familia- 
ris , 4. 

Athenagorae interpretatio — Lana 
emendata 464, 4. 8. 

Athos mons: 8. Athanasii confesso- 
ris secessu nobilitatus 427, 5. 
"499£o, conspicio 133, 13. ἀϑρῆ- 
σαι et ἀθροῖσαι confusa 109, 3. 

466 , 13. 

τὸ '48900» quot significationes dif- 
ficiles habeat 483, 6. ἀϑρόον ad- 
verbialiter ibid. 29, 

'Δειμοῦσϑαι pro ἀτιμᾶσϑαι 299, 20. 

in Atroae campo ad Romanum patri- 
cium devertit Ioannes 'Tzimisces 

' lmp. 177, 1. 

Attaleam bello capit Bardas Sclerus 
rebellis 170, 13. 

Atzypotheodorus caput Nicephori 
Phocae abscisum  protectoribns 
eius tumultuantibus ostendit 91, 2. 

AÁvarorum princeps ad Mauriciun 
Imp. legatos mittit 510, 30. 

Auctor Tacticorum laudat libros de 

. obsidione toleranda 245, 21. ia 
Occidente copiis plurimum praefuit 
186, 6. casus confundit XIX, 31. 
scribit horridius atque praefra- 
ctius ibid. 22. Fide quoque 'Ta- 
ctica. 

Auctores quos imitatur Leo Diaconus 


; 14. 

Auditur apud grammaticos Latinos 
quid ? 399, 36. 

iuxta Avitum Ganges idem ac Phi- 
son 473, «it. 

in Aulam Imperatoriam Cpli conve- 
catus Senatus 33, 15. aula regia 
Bulgarorum Praesthlabae muro 
mo circumdata 136, 10. in ea 
Russi, victi, acriter resistunt 137, 


Auri centenaria quindecim a Cele- 





NOMINUM ET VERBORUM, 571 


*d Russos perlata 63, 10. 
exrom et argentum i & Chambdano 
fugiente sparsum , ut Romanos in- 
sequentes moraretur 23, 2. per 
auream portam Nicephorus Pho- 
2 amperator Cplim ingreditur 

9 » 

Αὐτανέψιορ scriptum in Codice, non 
αὐτανεψιὸς 112, 8. 

Αὐθημερὸν scribendum , an αὐὖϑή- 
μερον 494, 20. 

Autographus Codex Nicetae patri- 
cii in bibliotheca Regia 443, 40. 
autographa epistola Graeci , circa 
Danaprin legationem obeuntis 496, 


Αὐτοκράτωρ et αὐτοκρατορικὸς sy- 
nonyma 403, 16. vocabulum «v- 
τοχρατορία apud quos scriptores 
ibid. 14. 

Αὐτὸς et ὁ αὐτὸς confusa 495, 96, 
αὐτοῦ γαλεπώτερον x. τ. λ. for- 
tasse non vertendum vt feci, sed 
Sic : nos ibi aegrius ac perdiu ex- 
spectabamus 499 , 3. αὐτῷ et αὖ- 
τὸ confusa 40, 24. αὐτῷ et av- 
τῶν 88, 13. pro αὐτῷ corrigen- 
dum vig 258, 10. αὐτὸν ét αὖ- 
τῶν confusa 145, 14. item αὐτοὺς 
et ἑαυτὴν 469, 17. fortasse «v- 
τὴν εἰ αὐτὸν 85, 14. item αὐτὸ 
fortasse scriptum pro αὐτῶν 208, 


Αὐτοφονεντὴς 57, 19. auctoritates 

, huius vocis 440 , 3. 

4' saepissime perperam scriptum 

, Pro αμῳ 153, 15. 

Αφετήριος et ἐφετήριος confusa 
447, 24. ἀφετηρίοις "Tarsenses 
muros urbis firmant 60, 6. 


᾿ς '"Agixro, plusquamperfecto, pro ἀφί- 


«sro 87 , 6. 113, 3. 
"Agi£iv et αὔξησιν confusa 139, 18. 
᾿Δφορίξζεσθαι. minore excommunica- 
tione plecti 457, 37. variorum 
interpretum errores in hac voce 
458, 2. 
᾿δφορισμὸς quid proprie sit in disci- 
lina ecclesiastica Graeca 457, 
. huius vocis vis peculiaris apud 
rhetores 458, 11. dgogicrixog 
λέγειν quomodo interpretandum 
ibid. 16. 


wytiQoxoígroy monasterium, item 
Abramitarum dictum 47, 9. 


᾿Ἠιωρημένων" elus loco perperam 
scriptum ἡωϑημένων 95, 5. 


"AoQov τῆς νυκτὸς 508, 1. 


B et p saepissime confusa in Codd, 
13, 3. 485, 22. interdum quoque 
B et κ 107, 2. 

Babylon a Semiramide septem moe- 
nibus communita 56, 9. eiusdem 
civitatis rex Nabuchodonosor sta- 
tuam sibi ponit 81, 1 

[Bacdjurus et Karghujah in pacis 
conditiones iurant 394, 25.] 

Bagdadum. Fide Ecbatana. 


Balaneae castellum in Phoenicia 166, 
19. 

Βάλανος et βάσανος confusa 481, 18. 

Balforei error in versione Gelasii 
Cyziceni 416, 27. 

Banduri non intellexit vocem Home- 
ricam ἐνώπιον 402, 28. quaedam 
Leonis fragmenta scriptis suis in- 
seruit X, 12. 492, 18. 

ex Baptismate susceptor Nicephorus 
Phocas liberorum Romani lunioris 
Imp. et Theophanonis 50, 2. 

Bardaétta locus ubi Bardae Phocae 
exercitus dilapsus est 122, 5. 

Bardas Parsacutenus Magister feli- 
citer pugnat contra Bardam Scle- 
rum rebellem 170, 18. Pide quo- 
que Parsacuteni. 

Bardas Phocas patricius, Nicephori 
Imp. pater, saepe Saracenorum 
Ciliciensium victor 185, 8. sus- 
ceptor liberorum  Theophanonis 
Augustae 50, 10. filio rebellante 
in ecclesiam S. Sophiae confugit 
46, 4. inde liberatus 47, 20. à 
Nicephoro filio Caesar creatur 49, 
6. praesens in admissione legato- 
rum Bulgaricorum 61, 21. mori- 
tur annos amplius nonaginta na- 
tus 83, 17. eius laus bellica ibid. 
20, fuit avus Bardae Phocae illius, 
qui contra Ioannem 'T'zimiscem et 
postea contra Basilium II. rebella- 
vit 116, 7. in re militari magi- 
ster anonymi, qui Nicephori Imp. 
jussu 'T'actica conscripsit 185, δ 

Bardas Phocas, Nicephori Phocae 
filius, in exercitatione ludicra a 

atruele Vpeius Pleuse interfectus 
1, 1. (Vid. Ducang. Famil, By- 
zant. 150, C.) 





572 


Bardas Phocas patricius, Dux, Leo- 
nis Curopalatae filius (Vide Du- 


cang. Famil. Byzant. 151. B.))a . 


Ioanne Tzimisce Amaseam relega- 
tus 96, 11. res novas molitur 112, 
8. quo anno , 2. eius inve- 
ctiva in Ioannem Tzimiscem 116, 
8. eius sororem Constantinus pa- 
tricius, Bardae Scleri frater, in 
matrimonium duxerat 118, 1. ad 
eum rebellem:Bardae Scleri epi- 
stola ibid. 4. cui impotentius re- 
spondet 119, 2. desertus 8 suis 
120, 15. in castellum confugit 
122, 2. sb aliquo insequentium 
exagitatns 125, 1. eius, in ca- 
stello obsessi, deditio 195, 23. 
in Pancalea campo contra Bardam 
. Sclerum praelians male mulctatur 
170, 4. contra Basilium II. Imp. 
ingenti successu rebellat 1783, 13. 
eius interitus 174, 25. 

Bardas Sclerus, magister e£ Dux 
Orientis, ἃ Ioanne 'Tzimisce cum 
exercitu ad fines Bulgariae mitti- 
tur 107, 19. eius soror, Maria, 
loannis Tzimiscae uxor 117, 8. 
DBardae Scleri in praelio virtus 
110, 19. Bardas Sclerus Russos 
vincit ibid. 94. adversus rebelles 
dirigitar 117, 5. exploratores 
ταὶς in Bardae Phocae seditiosi 
castra 120, 2. ad eum transfu- 
giunt Bardae Phocae asseclae ibid, 
23. alios eorum , captivos factos, 
oculis privat 122, 9. ipsum Bar- 
dam Phocam rebellem in deditio- 
nem accipit 125, 23. Russos in 
aula palatii Praesthlabensis resi- 
stentes fundit 187 , 19. in praelio 
ad Dorystolum Russos a tergb in- 
vadit 155, 3. ipse sub Basilio II, 
imperium affectat 169, 14. 

τὴν Βασιλείαν dictum pro τὴν βασί- 
λειον 425, 47. P β 

ἡ Βασιλεύουσα, regina tirbium, hoc 
est, Constantinopolis 409, 40. eo- 
den sensu dicitur ἡ βασιλὶς 423, 


Basilium ,. vicus thematis Buccella- 
riorum 452, 15. 

Basilius IL. Bulgaroctenus et Con- 
stantinus VIII., Romani iunioris 
Imp. filii, post patris mortem in 
palatio Impp. renuncantar 81, 9. 


INDEX RERUM, 


94, 8. 425, 43. (384, 37.] a Polyen- 
cto patriarcha defenduntur coram 
Senatu 33, 21. virgo ex regia stirpe 
Bulgarorum Basilio jn matrimo- 
pium collocata 79, 21. (unde sup- 
plendus Ducangius, qui de uxore 
uius Basilii silere scriptores sit 
Famil. Byzant. 144, C.) trucidato 
Nicephoro Phoca, iterum una com 
Joanne 'T'zimisce Imperator renua- 
ciatur 94, 3. sub Basilio lmp. 
Bardae Scleri defectio 169, 14. 
Basilius IT. Imp. tholum ecclesise 
S. Sophiae, terrae motu deiectum, 
renovat 175, 23. Bardam Phoctn 
rebellem ad Abydum decretorio 
praelio vincit 174, 12. Basilii Im 
expeditiones in Bulgaros 171, 
prima eius epa contra eos- 
em infelix ΧΙ, 11. 172, 21. de 
eadem quae habeat Cedrenus 493, 
9. Vide Fili Romani io- 
nioris et Constantinus VIII. 
Basilius Nothus, Romani 


LI 


Imp. ex concubina Bulgara flus, 


scri atque audaci ingenio 94, 7. 
vernas habet ad ter mille 47, 3. 
quos armat in Iosephum Bringam 
ibid. 1. ἃ Nicephoro Phoca proé- 
drus creatur 49, 9. conspirationis 
Ioanneae contra Nicephorum Pho- 
cam particeps 94, 8. cubiculi prae- 
fectus, impetui nimio Ioannis Tzi- 
miscae cives demerendi resistit 97, 
20. parti exercitus in expeditioae 
Bulgarica praeest 182, 29. Lon- 
giadem et Drizen , regiones a Βο- 
manis recuperataa, invadit 176, 16. 
eius fortunae direptae 172, 16. 
moritur XIII, 20. 

Besilius I. Scamandrenus (vid. Le 
Quien Orient, Christ, I. 956. A.) 
& Ioanne Tzimisce Imp. patriarcha 
Cpleos creatus 102, 16. eius mo- 
res 163, 10. apud Ioannem Tz- 
miscem Imp. calumniatus ibid. ab 
eodem sede pellitur ibid. 19. 

Basilius Caesareensis , iunior , scho- 
liasta ineditus 8. Gregorii Nazian- 
zeni £58, 19. 

Basilius Caloénsis, Leonis Diaconi 
pater XII, 32. 5, 4. 

B. Basilium Nyssenum exscribit Ni- 


"^ H e metropolita 417, 








NOMINUM ET YERBORUM, 


Bellum non tantum violento impetu 
quantum prudentia et calliditate 
romovetur 20, 22. 
Βέρεδον 212, 7. quid proprie signifi- 
cet 516, 29. eius contrarium est 
"σάκα ibid, 28. 
[Berengarius et Adelbertus occisi 
5, 8 


Berkelii versio Stephani Byzantini 
emendata 495, 81. eiusdem error 
iocularis in eodem Stephano 400, 


98. 

Berrhoea a Bulgaris occupata 175, 10. 

ti imago crucifixionis Domini- 

cae reperta 166, 20. 

Bibliotheca Coisliniana Montefalconii 
emendata 468 , 36. 

Bibliotheca Photii ab Ándrea Schot- 
to male verea 511, 26 sqq. 

Biyloi, excubiae XX , 6. quo inter- 
vallo aliae ab alis esse debeant 
187 , 1. 

Bizotii error in versione Palladii 

70, 45. 

Bilii versio S. Gregorii Nazianzeni 
emendata 410, 4. 431, 11. eius- 
dem error in Vita S. Athanasii 451, 


T0! 


( 41. 
Blov ἀβίωτον τιθέναι 119, 12. 


quando Bipartito oportet hostes in- 
sequi 235, 10. 

δὰ Blachernensem aedem S. Mariae 
Virginis pompam agit Ioannes 'T zi- 
misces Imp. 129, 7. 

pro Βλεφαρίδος scriptum φλεβαρί- 
δὸς 88, 1. 

* Βλύσις, lexicis ignoratum vocabu- 
lum prolatum ex commentario ms. 
'Theophylacti Bulgarorum archie- 
piscopi in Psalmos 439, 23. 

4 Βλυστάνω, eructo, fundo ibid. S. 
Ioanni Chrysostomo vindicatum 
ibid. 16. '" ᾿ 

Bochteiarus, Bagdadi Emir 389, 2.] 
oissonadus (To. Fr.) vir summus, 
litterarum Graecarum rara cogni- 
tione praestans 436, 10. 

S. Bonifacii Acta emendata 505, 20. 

Borion vicus haud longe a Danapri 
flumine 487, 19. 

Boris, Bulgarorum rex, Praesthla- 
bae a Romanis captus 136, 16. 
inde e regno deductus Magistri 

dignitate ornatur 158, 24. ipsius 

nomen quomodo scribatur a Scy- 

litze et Georg. Cedreno 477 , 88. 


573 


Borzo urbs a Ioanne "Tzimisce Imp. 
capta 166, 17. 

per Bosporum catena ferrea a Nice- 

horo Phoca Imp. tensa 78, 93. 

oeporo clam traiecto Cplim in- 
greditur Leo Curopalates rebellis 
146, 10. eundem transit Bardas 
Sclerus contra rebelles profici- 
scens 117, 20. Bosporum transgres- 
&us Basilius II. Inp. Bardae Phocae 
rebellantis duces fundit et capit 
174, 1. Bospori sinus portum prae- 
bet Cpli 129, 11.. Fide quoque 
Cimmerius Bosporus. 

Brevis statura Ioannes 'Tzimisces 92, 
&. 96, 21. 

Bringas. Fide losephus Bringas. 

Brodium Latinorum unde deducatur 
489, 26. 

Buccellariorum thema, ubi natus 8. 
Nicephorus Milesius 442, 15. 

Bucoleon locus Cpli 87, 9. 

Bulgaria olim Macedoniae portio 103, 
17. mirum in modum impedita ac 
saltuosa 62, 13. 172, 19. 20. tra- 
mites ex 'Thracia in Bulgariam 
&gentes difficiles et perangusti 
180, 15. Bulgari Cotragorum co- 
loni 103, 18. unde nomen traxe- 
rint ibid. 22. Bulgarus genti Dul- 
garorum olim praefectus tbid. Bul- 
gari a lustiniano 11, Rhinotme- 
te, iterum rerum potito, Moe- 
siam obtinent 104, 5. a Bulga- 
ris Nicephorus I. ( Logotheta si- 
ve Generalis) Imp. obtruncatus 
ibid. 16. 464, 37. apud eos tunc 
sacrificia humana , 28. et re- 
ligio gentilis 465, 9. Bulgarorum 
rex Simeon bellum Graecis infert 
123, 4. Leonem Phocam maiorem, 
Magistrum et Domesticum Schola- 
rum Orientis a Zoó Augusta di- 
ctum , magna clade afficit 194, 6. 
in Bulgaros expeditio Nicephori 

Phocae Imp. 62, 11. id bellum quo 

anno locandum 437 , 27. 440, 81. 

ut Bulgariam invaderent, ad Rus- 

8058 Calocyres patricius missus 63, 

13. mercedemque pro hac re Sphen- 

dosthlabo pollicetur Nicephorus 

Phocas 103, 13. Sphendosthlabus 

persuasus a Calocyre 77, 6. ad Bul- 

garos legatos mittit Nicephorus 

Phocas 79, 13. Bulgari xxx. M. 

hominum numero a Hussis fusi 78, 


514 


7. Bulgari ἃ Sphendosthlabo duo- 
bus praeliis, non uno, victi 447,16. 
eorum dux Petrus in morbum oo- 
mitialem incidens moritur 78, 10. 
erga Bulgaros Sphendosthlabi cru- 
delitas 105, 7. Bulgari implorant 
Nicephori Phocae auxilium contra 
Russos 81, 12. e Bulgaria missas 
sponsas invisere se velle fingit 

heophano Augusta 86, 11. ut, 
Bulgaria relicta, in suos se fines 
recipiat, Sphendostblabo suadet 
Joannes 'Tzimisces 103, 15. in 
Bulgaria ecclesiae multae a Ioanne 
Curcua vastatae 148, 20. Bulga- 
rorum et Hunnorum multitudo in 
exercitu Russico 108, 19. item in 

raelio  Praesthlabensi — Bulgari 

ussorum socii contra Graecos 
137, 21. Bulgarorum thesauri Prae- 
sthlabae in 'aula regia asservati 
136, 11. ut e Bulgaria recedat 
iterum Sphendosthlabum hortatur 
Ioannes 'l'zimisces Imp. 138, 15. 
denique Russi victi spondent in 
pace cum Romanis, se Bulgaria 
abstenturos 155, 22. Bulgaria pace 
facta ἃ Romanis recepta 157, 98. 


ex eadem regione loannes Trimi- . 


sces refert nobilem S. Mariae Vir- 
ginis imaginem 158, 10. et Bul- 
rorum coronam in eoclesia 8. 
ophiae deponit ibid. 21. Bulgari 
Basilio II. imperante Macedoniam 
populantzr 171, 5. in eos expe- 
itiones Basilii Imp. XIII, 8. 171, 
2. cuius exercitus foede ab illis 
conciditur XIIT, 11. 172, 21. de 
eadem infelici expeditione Basilii 
Imp. quae habeat Cedrenus 493, 3. 
Bulgarorum gens inops atque im- 
pura 62, 2. eorum ia Prae- 
sthlaba 131, 10. Bulgari Christia- 
norum fidem colunt 79, 17. eorum 
mulieres 
80, 1. Bulgarorum archiepiscopi 
Theophylacti Commentarius inedi- 
tus in Psalmos laudatus 483, 23. 
Vide quoque Moesi. 
Bullialdi lapsusin loco Micha£lis Du- 
cae 421, 29. 
Burtza. Vidc Michael Burtza. 
Byzantini scriptores diminutiva pro 
primitivis, composita pro simpli- 
Cibus temere usurpant 407, $4. 
triplici ratione illustrari possunt 


Jaustris vehi consuerunt - 


INDEX RERUM, 


XXII, 12. eorum celeber locus com- 
munis de utilitate historiae 397, 1. 
uinam supersint adhuc inediti 
IV. ad Byzantinam historiam il- 
lustrandam egregie idoneae San- 
ctorum Vitae 507, 9. rerum Byzan- 
tinarum rudes Richardus Monta- 
cutius, interpres Epistt. Photii 
511, 38. et Xylander, interpres 
elioqui praeclarus 441, 21. 


ad Caesaris dignitatem Bardas Pho- 
cas a Nicephoro filio evectus 49, 4. 

Caesaream versus iter ingrediuntur 
Nicephorus Phocas et Ioannes'T'zi- 
misces 40, 10. in Caesariensi ec- 
clesia Nicephorus, Imperator nun- 
cupatus, sacra obit 44, 7. ean- 
dem civitatem occupat res novas 
moliens Bardas Phocas 113, 8. 

[Caferthaba et Schaivira a Rom. Imp. 
aggressae 390, 7.] 

Caic. Pide Chalus. 

Calceamenta ipsius rubra, nigra cre- 
dit esse Bardas Phocas 191, 14. 

Calecas. Fide Manuel Calecas. 

Calocyres & Nicephoro Phoca Imp. 
δὰ Russos missus 63, 7. imperium 
affectat 77, 5. plurimum potest 
spud Sphendosthlabum 79, 11. 
noctu Praesthiaba elabitur 134, 
16. 

Calocyres Delphinas, Bardae Pho- 
cae rebellants, dux, castra habet in 
conspectu is 173, 21. ca 

' $n crucem agitur 174 , 9. P 

Caloé, civitas Asiae proconsularis, 
δὰ 'Tmolum montem 5, 5. prope 
fontem Caystri amnis XII, 30. pa- 
tria Leonis Diaconi 5, 5. 

in Calonymum insulam deportatur 
Leo Curopalates, conspiratione pa- 
tefacla 147, 19. 

Cameli Arabum quomodo interdpi 
possint 210, 1. 

Campus patens ante Praesthlabem 
in Bulgaria 1393, 17. 

Candia expugnata a Nicephoro Pho- 
ca 26, 15. de eius ex tione 
fragmentum ineditum lulii Pollu- 
cis 420, 30. eadem civitas, a 
Graecis inde à medio aevo χανδαᾷ 
dicta, circa initia saec. xvi. ter- 
rae motu afflicta est, de quo A 
subabsurdi extant librarii qui 
Reg. Graec. 1218. manu non ine- 





wap o uon — A — VT — ww um M7 -m—m 


NOMINUM ET VERBORUM. 


legant exaravit.  Inscribuntur: 
Eig τὴν πτῶσιν τῆς Κρήτης" inc. 
Ὦ πόλι τῶν Χανδαξ, ἡ πά- 
οος οὖσ᾽ εὐδαίμων, Νῦν δέ νυ 
δυστυχὴς ἠδ᾽ αἀϑλία πέφυχας. 
Quem librarium saec. xv. exeun- 
tis ideo commemoro , quod videam 
ex ductu litterarum, Angelum Ver- 
getium , clari nominis calligra- 
phum itemque Cretensem, illius 
chirographum in.Codd. conscri- 
bendis esse imitatum. Manus au- 
tem Vergetii, magnam vitae par- 
tem in Gallia commorantis, ab iis 
ui saec. xv. typos typographiae 

Kegiae Parisiensis fuderunt, ex- 
pressa est, indeque, praesertim 
ob praestantiam editionum Henrici 
Stephani, in omnes paene Euro- 
pae typographias Graecas saec. 
Xvr. et xvii est recepta. Pide 
quoque Chandax. 

Candida Romae acta quid sint 505, 
26. . 

Canes, in proverbio, ipsi tpecudes 
dilaniantes 74, 4. 

Cannartus emendatus 477 , 4. 

Cantacuzenus. Fide Ioannes Canta- 
cuzenus. : 

[Caphartuta Romani 800 homines 
abigunt 882 4 1.] 

Capitale facinus rebellio contra Im- 
peratores 116, 1. 

ín Cappadocia subsistens Nicepho- 
rus copias contrahit ad expeditio- 
nem 'larsensem 51, 8. ibidem hi- 
bernat Nicephorus Phocas Imp. 
post priorem obsidionem "Tarsi 
δά, 8. 55, 8. ibidem Bardas Pho- 
cas, Caesaream elapsus, res no- 
vas molitur 118, 3. ibidem Bar- 
das Caesar copiis Romanis prae- 
fectus 185, 2. Cappadociae ducis, 
Saracenis TTarsensibus irrumpen- 
tibus, belli gerendi ratio 243, 1. 
Cappadociae praefectus Constan- 
tinus Meleinus saepe rem contra 
Saracenos feliciter it 185, 10. 
Cappadocía et Cilicia iugis 'Tauri 
disterminantur 250, 17. Cappa- 
doces olim "Troglodytae dicti 35, 
δ. ex Cappadocia orti gemini mon- 
strosi 165, 2, 

Captivi Romani ab Afrorum rege 

icephoro Phocae remissi 76, 15. 


578 


captivos in rogis interfectorum iu- 
exlant Russi 149, 20. capüvi 
quando in numero hostium ducendi 

Capita rusticorum Graecorum saec, 
X. (ut videtur) nuda 236, 18. ca- 
pita Arabum caesorum in saccos 

. condita 14, 18. pro singulis numus 
argenteus persolutus ibid. 19. ea- 
dem tormentis in oppidum conie- 
cta, Nicephori Phocae iussu 15, 4. 

[Caramuntes decem millia Creten- 
sium eontra Romanos educit 296, 
14. fugatur 300, 4.] 

Carbunculus in media inauri Sphen- 
dosthlabi 157, 7. 

Carmanitis regio arida Ecbatanis 
praetenditur 162, 22. 

[Carschenam praedatur Sipphoddau- 
la 877, 29.] 

Carthaginienses ad Antiochiam in 
Syria recuperandam expeditionem 
meditantur 103, 3. Carthaginien- 
sium rex Nicetam patricium, ca- 

tivum, Nicephoro Phocae Imp. 
remittit 76, 11. Fide quoque Afri. 
per viam Carydii e Cilicia in fines 
Romanos se recipit Nicephorus 
Phocas maior 242, 25. 

Castella plus viginti Nicephorus Imp. 
post priorem obsidionem 'T'arsi ca- 
pit 52, 9. a castello Galatico ca- 
tena ferrea per Bosporum ad Cen- 
tenarium turrim tensa 78 , 93. 

Castrorum Romanorum ante Dory- 
stolum descriptio 142, 1. ad ca- 
stra Saracenorum quomodo noctu 
sit accedendum 219, 9. et quo- 
modo sint oppugnanda 211, 8. 

Catalogus Mss. Graecorum Biblio- 
thecae Regiae suppletus XVII, 19. 
449 9 11. 15. 

Cataphracti equites in exercitu Ni- 
cephori Phocae 59, 4. in utro- 
que cornu locantur 140, 11. hos 
Romanorum cataphractos duces 
Russorum praecipue timent 151,3. 

Categoria nona Aristotelis, quaenam 
sit 416, 22. 

Catena ponderosissima per Bospo- 
rum tensa contra Russorum impe- 
tum 78, 23. 

Caystrus flumen 5, 7. propter eius 
ontem sita est Calo&, Leonis Dia- 
coni patria ibid. 6. effluit in sinum 








576 


Ephesinum ibid. 9. eius nomen 
quomodo Graece scribatur 401, 37. 

Cedrenus. Pide Georgius Cedrenus. 

Celbianus tractus 5, 7. scriptores qui 
de eo egerint 401, 35 

€ Celtarum montibus ortus Euro- 
pam intersecat Ister am(íis 130, 1. 

Centenaria auri quindecim a Calo- 
cyre ad Russos perlata 63, 11. 
quanti valuerint, secundum Schloe- 
zerum 441, 11. 

Centenarius, turris in littore Bos- 
pori 79, 1. 


in Centurias divisi Romanorum mi-: 


Pen tempore Nicephori Phocae 

» 1- 

in Centurionem Graecum dicto Imp. 

obedientem — animadversum 
58 4 1. 

in Chalce ecclesiam Servatoris in- 
staurat loannes 'Tzimisces Imp. 
129, 8. in qua posthac solenniter 
preces facit 1298, 5. οἵ mortuus 
sepelitur 178, 14. 

Chalcondylas. Pide Laonicus Chal- 
condylas — 

& Chaldaeae limitibus Bardas, Leo- 
nis Curopalatae filius, & loanne 
'Tzimisce Ainasiam in exilium mit- 
tur 96, 8. 

Chalus s. Kowaik seu Caic, agrum 
Berrhoeensem rigans amniculus, 
ubi pugna inter Nicephorum Pho- 
cam et Chambdanum commissa 


425, 2. 
Chalybon. Pide Alepum et Halepen- 


ais. 
Chambdanus s. Chambdan, aliter 
Seif- eddaula sive Abulhasan Ali, 
Hamdani ben Hamdun nepos di- 
ctus, Saracenorum circa Ciliciam 
princeps, homo acer ac diligens 
'92, 24. [unde oriundus 376, 13. 
usando mortuus ibid. 22.] bellum 
manis infert 17, 7. ingentibus 
copiis Asiam vastat 19, 16. eius 
ingenium et mores 16, 8. eius no- 
men quot modis a Graecis scriba- 
tur 415, 15. Leo Phocas, Nicephorl 
frater, Domesticus Occidentis con- 
tra illum missus 18, 10. [976, 33.] 
Chambdanus quo habitu et cultu 
iter fecerit in agmine 22, 7. equa 
vectus tum magnitudine tum per- 
nicitate conspicua ibid. 11. eius 
exercitus a Leone Phoca funditus 


INDEX RERUM, 


deletur iid, 2 5162 96. Hr, 
ipse aegre elabitur 22, 23. , 
12] de eodem praelio ad Cyli- 
drum inter Chambdanum et 
nem Phocam fragmentum inedi- 
; tum 418, 7. Chambdanus ter a 
via recta discedere coactus et fu- 
gatus 191, 15. in eum et Tir- 
. Senses expeditionem molitur Ni- 
cephorus Phocas 36, 11. Cham- 
bdanumque iterum fundit 423, 31. 
Chambdani exercitus quibus e gen- 
tibus fuerit compositus ibid. 33. 
Chambdani et Cilicam opes Roma- 
riis formidandae 184, 13. eius filio 
Alim Romanos fines invadente, 
' quid egerit dux Lycandi 243, δ, 
Chandax, oppidum Cretae insulse, 
et natura et arte munitum 11, 4. 
munitiones habet ex aggere pilis 
suillis et caprinis concreto ibid. 10. 
fossaq'? duplici circumdatur ibid. 
14. Nicephoro Phoca obsessum 
8, 16. [265, 19.] et circumvallatom 
11, 4. cur adeo opibus refertum 27, 
11. oppidani Graecos denuo ado- 
rientes per tempus aliquod repel- 
lunt 25, 16. eorum muri a Re- 
manis suffossi subsidunt 96, 1. 
et vi expugnantur 27, 6. (300, 20.] 
Chandacenses piraticis excursio- 
nibus et latrociniis dediti 27 , 16. 


Vide quoque Candia. 
a Chazara emissi coloni Bulgari 103, 


Chersonem relegatur lustinianus Il. 
Rhinotmetes 104, 92. Chersona 
Russis occupata 175, 10. quo an- 
no 496, 24. 

Chersonesi 'Tauricae historia per 
saec. ΧΙ. parum cognita 505, 1. 
de rebus ibi gestis fragmenta 496, 
24. Chersonesus 'T'aurica a barbs- 
ris vastata 501, 32. is ad ». 
desertis factis saec. x. aut xr. ibid. 
14. in Chersoneso T'aurica Graec 
anímo ab Impp. Cplitanis alieni 
DO3, 30. barbaris sponte se de- 
dunt ibid. 36. Vide quoque Cim- 
merius Bosporus. 

Chionae, Írenae et Agapes ecclesia 
suburbana ad "Thessalonicam 506, 


in Chium insulam amandat Bardem 
Phocam dedititium loannes lmp. 
126, 4. 


up — uu ΚΞ ΡΒ MB C ΜΞ uA— ———8$ t cvm wm tt 


CUMMMGUT Ὅν c wA να 9X — WA —— WW TLLA. 


NOMINUM ET VERBORUM. 671 


Chris, Servatoris et Del nostri, 
effigies in sudario expressa, Ab- 


garoque regi missa 70, 19. eius- 
dem Servatoris sandalia in castro ] 


Mempetze inventa 166, 1. 
ἃ Christiana religione alieni Russi 
circa initia saec. x. 484, 29. Bul- 
ari Chrisüanam fidem colentes 
9, 17. 

Christophorus. Antiochiae patriarcha 
a Saracenis interfectus 100, 15. 
[Christophorus Patricius Eunuchus 

N T phor vices Cpli gerit 862, 
32. 

Chronicon paschale emendatum 505, 
2 


Chronographiae Michaélis Pselli edi- 
tio ἃ Combefisio affecta IX , 22. 
Vid. quoque ἸΝΈΡΙΤΙ scRiPTORES 
quibus in notis conficiendis usi su- 
Inus. 

in Chronologia falluntur Cedrenus et 
Elmacinus 511, 4 

Chrysopoli , e regione Cplis, Nice- 
phorus Phocas, fratris Bardae 

hocae rebellantis dux, castra ha- 
bet 173, 21. 

Chrysostomus. Pide S. loannes 

Chrysostomus. 


 Chrysotriclinium conclave in palatio 


Cplitano 90, 14. 

Ciborium nobile S. Demetrii Theg- 
salonicae 507, 24. voce ciborium 
quid proprie denotetur 510, 20sqq. 


Cilicia dextrorsum relicta, Syriam 


invadit Nicephorus Phocas 70, 
13. Ciliciae fines montibus silvis- 
que impediti 22, 4. ipsa et Cap- 
padocia Tauri iupis disterminan- 
tur 250, 17. nihilominus Ciliden- 
sem agrum invadere solebat Ly- 
candi dux, Alim Chambdani filio 
Romanos fines ingresso 243, 8. 
Ciliciensium Saracenorum irruptio 
in thema Anatolicorum, imperante 
Leone Philosopho 241, 18. ibi Sa- 
raceni quo mense ad invadendos 
Romanorum fines congregabantur 
196, 5. eorum exercitus saepe in 
clisuris fusi 191, 21. Cilicum et 
Chambdani opes Romanis formi- 
dandae 184, 13. [In Ciliciam Ni- 
cephorus profectus 55 arces capit 
978, 35. in eam iterum ingressi 
5n 979, 7. tertio 380, 25. 982, 


Leo Diaconus. 


ut ad Cimmerium Bosporum redeat 
Sphendosthlabo ΩΝ Ioannes 
zimisces Imp. 103, 15. sed de- 
inde, bello flagrante, reditum eo 
Russis intercludere vult 129, 920. 
iamque ante ad Cimmerium Bos- 
grum &egre cum decem navieu- 
is ex Graeca expeditione rever- 
sus erat Ingor 106, 7. Vide quo- 
que Chersonesus 'T'aurica. 
Cinere pluit Cpli 69, 92, 
Cinnamus. Vidc loannes Cinnamus. 
in carecnsibus ludis Cplitani territi 


φ . ^ 

Circumflexus a librario ram po- 
situs pro acuto 84, Eos circam- 
flexi et accentus in Codd. perraro 
alieno loco collocati » 18. cir- 
cumflexa verba secundàe coniuga- 
tionis formata ut cir exa ter- 
tiae 239, 20. 

Clades Adanensium in praelio cum 
Nicephoro Phoca maiore 942, 5. 
copiarum Chambdaui, a Leone 
Phoca deletarum 22, 21. (376, 33.] 
Cretensium , oppido Chandace vi 
expugnato 26, 15. 

Classis Graecorum ad littus Siciliae 
stans ἃ Saracenis pleraque capta 
67, 15. classis Nicephori Phocae 
in Syria reflantibus ventis reiecta 
71, 16. classis recognitio a Ioan- 
ne Tzimisce in portu Cplitano fa- 
cta 129, 15. eiusdemque classis 
in conspectum Dorystoli adventus 
144, 1. classem Ingoris in Ponto 
igne Graeco comburunt Romani 
ibid. 6. 

Clava ferrea "Theodorus Lelaco in 
praelio contra Russos utitur 144, 


Claudiopolis in Galada terrae mota 
eversa 68, 5. 

Claves palatii Cplitani in cera im- 
pressae 146, 5. 

Clemata castrum in Chersoneso Tau- 
rica 500, 85. 502, 3. Clematen- 
ses ultro se dedunt 504, 5. ; 

B. Clemens Alexandrinus emendatus 
422 , 45. Philonem interdum ex- 
scribit 471, 10. E 

Clementis Ioannis 'Tzimiscae lmp. 


Clericus libello tradito Nicephorum 
mp. de caede imminente monet 


86, 1. cleri decretum, vide Tépog. 
ὃ 


578 
Clisurae limitanege per Orientem 


saec. x. quae 250, 18. ibi clisura. ᾿" 


$n 'Tauro monte Cylindrus vocata 
418, 18. de clisurarum occupatione, 

- hostibus 56 recipientibus 250, 12. 
multa habet auctor 'Tacticorum 
Nicephori 246, 3. 

Clytaemnestra ab Oreste filio occisa 
130, 10. 

super Coccino coactili humi strato 
cubat Nicephorus Phocas 83, 10. 


Codex Hibliothecae Regiae propria ' 


manu Nicetae patricii exaratus 443, 
40. idque in Africa 444, 7. Co- 
dex Regius No. 1111. bonae notae, 
"Theodori Abucárae opera comple- 
ctens 409, 34. Codex Regius 1712. 
Leonis Diaconi historiam conti- 
nens, unde et ἃ quo in Biblio- 
thecam Regiam asit illatus X VIII, 8. 
quae in eo contineantur bid. 
17. 
ibid. 30. Codices Regii, 'Tactica 
᾿ Nicephori Phocae exhi 
9. codex Sangermanensis Scylitzae 
item bonae notae 415, 91. 421, 
8. in Codice Vaticano 169. ser- 
vatà Iulii Pollucis Historia XXIII, 
29. Codex a Graeco aliquo notis 
: mutographis de legatione et ad- 
ministratione ipsius locupletatus 


496, 29. locus Codicis lustinia- - 


nei explicatus 468, 45. in Codd. 
saepe scribitur μνυριαδῶν et γι- 
λιαδῶν., περισπωμένως 486, 21. 
omninoque sunt Codices magna 
auctoritate, si de accentuum sede 
eos consulas ibid. 33. 

Codicilli imperiales, ad varia ma- 
pera nominationes continentes 117, 


ex Coelesyría quo mense Arabes fi- 
nes Romanorum invadebant 196, 6. 
in Caelum ascendere conati Aloéi fi- 


lii 80, 92. 
Coisliniana Bibliotheca Montefalco- 
' nli emendata 468, 36. . 


Colloquium inter Sphendostblabum 
M oannem 'Tzimiscem Imp. 156, 


Colonias Armeniacas et Graecas in 

* Cretam insulam receptam deducit 
Nicephorus Phocas 28, 9. Coloniae 
episcopus Theodorus a Ioanne 'Tzí- 
misce patriarcha Antiochiae con- 
sftutus 100, 22. 


quae in eo sint librarii menda ἡ 


ibentes XX, - 


INDEX RERUM, 


clesiasticam et Byrantinam lX, 
16. instituerat editionem Leonis 
Diaconi et Chronographiae Mi- 
chaélis Pselli ibid. 19. item ede- 
re volebat narrationem integram 
De miraculis 3, Demetrii 507, 5. 
Combefisius quando et ubi sit Y- 
ta functus X, 31. plerumque 1- 
comtus est et asper in oratione 
Latina ibid. 8. XXII, 17. oscitanter 
Leonem Diaconum vertit 447, 5. 
confudit ἕππον et ὕπνον 486, 10. 
κλειστὰς et κλεινῶς 443, 18. olov 
et ἄλλων 425, 32. alibi quoque l- 
us est in vertendo Leone Diacono 
6, 18. 475, 94. 482,14. et ini- 
terpretando Martyrio SS. Eusa- 
thit, Theopistes ac liberorum 493, 
15. item errores commisit in nume- 
ris 446, ult. eius versio Leonis Di- 
coni et Pselli, quando evanuit X, ἃ 
Cometes Constantino VII. Porphy- 
rogeuneta Imp.nato et mortuo ΤῈ 
Sus 5, 16. item imperante loans 
'Tzimisce 168, 11. 
in Comitialem morbum incidens Pe- 
trus Bulgariae pfinceps moritur 
78. 10. 
Commentarius ineditus S. Bssli 
Caesariensis, iunioris, in S. Gre 
orium Nazianzenum 458, 
Item ineditus Theophylacti Belge 
rorum archiepiscopi in P. 
489 , 93. . 
Conciliorum collectio Regia n 


5. 430, 19. 469, 92. 490, 4. 
16. 506, 12. in versione o. 


490, 43. 491, 15. 492, 
20. nonnisi concilio gen 
triarcha Cplitanus sede 

test 163, 17. 


PN 
**55E5E 


É 


| 


NOMINUM ET VERBORUM. 679 


Condidones pacis confectae inter 
Rueasos et Romanos 155, 20. [cum 
Halebenaibus 392, sqq.] 

S8. Confessorum ecclesia Exdessae 
70, 40. , . 

Congjaria a Ioanne 'Tzimisce Imp. 
Cplitanis data 159, 8. 


Coniunctivus aoristi a scriptoribus . 


praecipitatae Graecitatis pro fu- 
turo adhibitus XX. 27. Ita, ut hoc 
utar, ad Aristoph. Plut. vers. 518. 
ἕξεις) exponitur λάβῃς. et 533. 
ἕξει) λάβῃ. Hemsterhuis utrobi- 

ue perperam legit λούβεις εἰ 40v- 
da. hasque voces vult in Meursii 

ucangiique Glossaria Graecobar- 
bara referri. Pide quoquc virum 
immortalem Coraium Mv 4/- 
φωπείων συναγωγῇ 151. A. 234. 


A. 936. €. 333. B. ui . 


pro γενήσῃ, ἐρῶ, λήψῃ "t. 
λ. habes b», εἴπω, ΜᾺ 5 *. t. 
À. ex quibus subiunctivis aoristi, 
praefixa particula €&, Graecos 


odiernos futura sua formasse, 8d - 


εἴπω, θὰ i19, credendum est. 
Offendi item scriptores quosdam 
consuetudine diuturna medii aevi 


tritos, in quos librarii passim pro . 


futuro, minus ipsis usitato, con- 


iunctivum illum aoristi introdu- : 


xerunt. d verbi gratia in 8S. 
Ephbraemi operibus innumerabiliter 
accidit: ut4ue unum locum e mul- 
tis afferam, in sermone De secun- 
do adventu 11{. 93. F. ᾿Εὰν ἔχεις 
[l. ἔχῃς] τὸν φραγμὸν τοῦτον, 
οὐκ εἰσέλϑη τὸ ϑηρίον, τουτέ- 
eri». ὁ διάβολος " Codices antiqui 
nostri omnes habent. ovx ἐμβήσε- 
ται. 

Coniuratio Ioannis 'Tzimiscae contra 
Nicephorum Imp. 87, 1. 

: Constantinopolis laudes et opes 43, 
2. Constantinopolim redire dice- 
batur Romanus Lecapenus, ad im- 
perium invadendum 124, 1. con- 
tra Cplim expeditio infelix Ingo- 
ris 106, 5. ibi in circo triumphus 

- $ctus a Leone Phoca 24, 3. Cpli 
plebs, seditione facta, asseclas lo- 
sephi Bringae in fugam convertit 
46, 10. eo redit Nicephorus Pho- 

v 688 Imp. Tarso capta 61, 6. Con- 
stantinopolitani decursione milita- 
ri in circo exterriti 63, 18. inter 


eos et milites Armenios 
25. Constantinopolitani Nize v 


rum Phocam Imp. ex Syria redu- 
cem splendide recipiunt 74, 22. 

. e regione Cplis nosocomium lepro- 
sorum instaurat Ioannes 'T'zimisces 

Imp. 99, 21. Cpli hibernans con- 

iarlis plebem munerat loannes 

zimjsces Imp. 127, 14. Cpli in 

rtu igniferas triremes lusirat 
oannes Tzimisces Imp. 129, 10. 
ad urbis portas se castra colloca- 
re velle minatur Sphendosthlabus 
106, 21. Cpli proficiscitur Ioannes 
Tzimisces Imp. Sphendosthlabo 
bellum illaturus 145, 20. ad ar- 
cem, quae ibi est, urbem clam in- 
greditur Leo Curopalates rebellis 
146, 11. Cpli monialis S. 'T'hco- 
dorum vidit secundum quietem 156, 
10. Cplim redux triumphum de 
Russis agit Ioannes Tzimisces Imp. 
158, 8. et postea de Saracenis 
163, 6. Cplim aegrotus redit Io- 
annes 'Tzimisces Imp. 177, 15. ia 
urbis conspectu castra habet Bar- 
das Phocas rebellis 173, 21. Cpli 
turres multae terrae motu deie- 
ctae 175, 24. Cplim versus movet 
& Sardicae obsidione Basilius II. 
imp. 171, 22. eiusdem civitatis 
suburbium Honoresta 65, 7. Cyli- 
tana plebs prona ad tumultus et 
expilationes 94, 22. spectaculo- 
rum avida 61, 10. rei militaris 
ignara 68, 18. 

Constantinus Magnus Imp. Dorystoli 
conditor 138, 20. sepultus in ec- 
clesia. Apostolorum Constantino- 

li 91, 11. 

sub Constantino Pogonato Moesia ἃ 

Bulgaris occupata 103, 21. 


. Constantinus IV. Copronymus, οἵ, 


post eum Constantinus V. Irenae 
Aug. filius, Impp., Bulgaros in 
ipsorum regione vincunt 104, 18. 
Constantinus VH. Porphyrogennetus, 
Imp., Leonis Philosophi filius 5, 
15. eo pugro Zoé Augusta imperii 
procuratrix 123, 8. eo nascente 
et moriente cometes visus 5, 16. 
quo anno mortuus 5, 29. [377, 
21.] expeditionem mittit contra 
Arabes Cretenses 6, 11. eo impe- 
rante bis Chambdanus a via recta 
discedere coactus et fugatus 191, 





560 
16. elus filiam 'T'heodoram in ma- 


trimonium ducit Ioannes 'Tzimisces 


Imp. 127, 4. loca in scriptis eius - 


' explicata 468, 20. 514, 11. Con- 
tinuator eius male versus 486, 40. 
emendatus 408 , 11. 

Constantinus VIII. et Basilius IT. 
post mortem Romani iunioris Im- 
peratores renunciati 425, 43. pa- 
trique in imperio succedunt 31 , 9. 
94, 3. [384, 37.] Fide quoque Ba- 
silius Il. 

Constantinus Gongyles classi a Con- 
stantino  Porphyrogenneto Imp. 
contra Arabes Cretenses missae 
praefectus 7, 5. male rem gerit 
sbid. 7. 

Constantinus Manasses emendatus 


» 16. 

Constantinus Melefnus, Cappado- 
ciae praefectas, saepe rem felici- 
ter contra Saracenos gessit 185, 
10. eius nomen quot modis scri- 
batur 513, 18. 

Constantinus patricius, Bardae Scle- 
xi frater, sororem Bardae Phocae 
in matrimonium duxerat 118, 1. 

aelians bene rem gerit 110, 2. 
e eius viribus ac fortitudine nar- 
rationes diversae 466, 31. 

Continuator '"Theophanis lapsu& in 
anno expeditionis Nicephori Pho- 
cae adversus Cretenses 403, 42. 

Conversío apud Latinos quo sensu 

4 e. 

Convicia a Saracenis Mopsuestenis 
Nicephoro Phocae Imp. facta 53, 6. 

Corderii error in vertendo loco Ori- 
genis 401, 12. 

Corona imperialis Nicephori Phocae 
capiti imposita 48, 9. coronam 
Bulgarorum in ecclesia S8. Sophiae 
deponit Ioannes 'Izimisces lmp. 
158, 21. 

Cosmas  Indicopleustes — explicatus 
467 , ult. 491, 7. 

Cotragorum coloni Bulgari 103, 18. 

Cretae insulae ager opimus et her- 
bidus 9, 14. eo Nicephorus Pho- 
cas cum exercitu appellit 7, 15. in 
Cretam insulam , ad Nicephorum 
Phocam ibi hibernantem, trans- 
mittit abbas monasterii S. Pauli 
in monte Latro 413, 18. Creta 
insula a Romanis recepta 27, 19. 
eius opes in triumpho Nicephori 


INDEX RERUM, 


Phocae expositae 98, 15. pot 
Cretam receptam c. libras aun 8. 
Athanasio Coufessori mittit Nice- 

horus Phocas, ad snenasterium 
in monte Atho condendum 426, 4t. 


Cretenses Saraceni vaticiniis arti- 
busque magicis addicti 24, 22. 
latrociniis late maria infestant 12, 
10. Cretenses ventres inertes ibid. 
19. eorum exercitus ad xL milli 
hominum a Nicephoro Phoca cae- 
sus 14, 14, Cretenses conturbat 
aspectu capitum ex Nicephori Phe- 
cae macbinis in urbem coniecte- 
rum 15, 5. fortiter resistunt Re- 
manis oppugnantibus ibid. 24. Cre- 
tensis mulier indecore agit erg 
Nicephorum Phocam 25, 1. a s 

ittario Graeco confixa perit ibid. 
i Cretenses, ruina murorum κα 
fossorum exterriti, nihilominus for- 
titer resistunt 26, 8. vi exp 
gnantur 27, 6. [300, 20.] de Cre 
tico bello qui scriptores 
414, 37. Cretensium amirss € 
rupas 420, 39. [546, 28.) eius filios 
Anemas Icmorem Russum in p 
interficit 149, 4. 

Crimea. Vide Chersonesus Taura. 

Servatoris Crucifixio depicta, Be 
ryti reperta 166, 20. 

Crudelitas Sphendosthiabi in Bak 
garos 139, 18. 

Crusii error in versione Manuels 
Malaxi 457, elt. . 

Crucis signum a Constantino M. 
caelo visum 138, 99. crux loco vexil- 
li exercitui Graecorum praelsts 5 
6. 128, 2. cruces aureas et gemat- 
tas, a 'Tarsensibus olim cep 
oppido occupato, recuperat Nie 
paorus Phocas Imp. 61, 2. 

Cubiculi praefectus creatur 
nothus & loanne 'Izimisce rers 

otito 94, 15. . 

Culicum examina a S. Iacobo Pers 

Nisibim adorientibus immissa 162, 


6. 
Cuniculi acti a Romanis contra Mept- 
uestiam 52, 17. 
Curcuas. Pide Romanus Corcums. 
Curdi in exercita Chambdani mili- 
tantes 493, 33. generatimque M 
exercitibus Arabum 424, 93. 
Curopalata declaratur Leo Phocas ὃ 


Li 
-— EUM ———— 2 2€. - 


NOMINUM ET VERBORUM. 481 


Nicephoro fratre 49, 7. Fide quo- 
que Phocas. 

Currum equis albis iunctum Ioanni 
'Tzimiscae Imp. dono offerunt Cpli- 
tani 158, 6. 

Curupsas Cretensium amiras 420, 41. 
[546, 28.) 

Cydnus flumen perlucidum, 'Tarsum 
mediam intersecans 51, 20. pon- 
tibus tribus iungitur ibid. 23. ab 
accolis Hierax vocatur 242, 16. 

ad Cylindrum praelium inter Leo- 
nem Phocam et Chambdanum, de 


eodemque fragmentum ms. 418, 7. ᾿ 


id praelium ab aliis ad Andrassum 
factum dicitur ibid. 28. 
Cymbala pulsata in exercitu Romano 


Cyparisso ob altitadinem similis co- 

Cyrillas Scythepoli datug 
yrillus Scythopolitanus emen 
490 95. 


? 


Dacici scrinii miles, «ub dispositione 
virorum illustrium praefectorum 
per Illyricum 508, 8. 

Damascus loanni 'Tzimiscae Imp. 
stipendiaria facta 166 , 13. 

Danapris glacierum fragmentis lintres 
transmittentium infestans 407, 2. 
adeo frigore constrictus, ut cer- 
tamina in eo tanquam in campis 
fiant ibid. 5. circa Danaprim fri- 
gus intolerabile ibid. 25. 

«τοῦ “αουθὰ regio ad 'Taurum mon- 
tem 215, 19. 

Dativus singularis et genitivus plu- 
ralis confusi 143, 2. 

Davidi assentitur Leo Diaconus in 
explicatione causarum terrae mo- 
tuum 68, 19. Davidicum psalmum 
noctu recitat Bardas Phocas 120, 


15. 

“ὲ et τὸ confusa 99, 11. 196, 99, 

: δὲ fortasse perperam scriptum pro 
δὴ 100, 21. ὃ ἐφοίτα pro διε- 
φοίτα 434, 5. δέ᾽ τι fortasse le- 

endum, pro δ᾽ ἔξει 155, 16. 

“Ἰὴ perperam omissum 43, 15. δὴ 
ἀλύονει. cuius vice mendose le- 
gitur διαλύοντε 10, 18. 407, 13. 

Decursione militari in Circo Cplitani 
territi 63, 18. ᾿ 

Defectio solis maxima 72, 8. 

41st et δεῖν confusa ἃ librariis 125, 5. 

S. Deipara petroma exercituum Βο- 


. manorum 256, 8. ante eius ima- 
inem quieti se tradit Nicephorus 
hocas 86, 20. in Deiparae ec- 

clesia palatina Nicephorus Pho- 
cas tegulam Edessenam consecrat 
71, 12. eiusdem templum magni- 
ficum in suburbio Pegae 64, 94. 
Deipara, iuva, vox Nicephori in- 
er gladios percussorum 88, 8. 


ὁ “εῖπνος genere masculino, 8 quo 
usurpatum 476, 7. 

Delarue complura loca Origenis male 
interpretatus est 482, 38. 43. 

Delemitae in exercitu Chambdani mi- 
litantes 423, 33. unde oriundi 424, 
94. Dilimnitae dicti apud Aga- 
thiam et Theophylactum Simocat- 
tam ibid. 37. [Belebitae vocati 


801 $ 23.] 
Delphinas, Fide Calocyres Delphi- 


nas. 
S. Demetrii festum celebratam 175, 
21. quando 506, 43. eius cibo- 
.rium nobile 'lThessalonicae 507, 
25. de eius miraculis narratio 
Ioanni archiepiscopo "Thessaloni- 
cae vulgo tributa 806 , 44. 
Deportatio cui verbo Graeco proprie 
respondeat 484, 10. 
Desperatio causa defensionis auda- 
cissimae 16, 4. 
“Ἰευτέρα ἡμέρα quid 432, 38. 
«1e&íooig apud scriptores sequioris 
aetatis saepe epulas valere 451, 26. 
iungi voci φιλοτησίαι ibid, 84. 
Diaconi officio fungens Leo Diaco- 
nus in expeditione Basilii II. Imp. 
adversus Bulgaros 173, 2. 
pro ἐπεὶ Ζιέγνω fortasse legendum 
ἐπειδὴ ἔγνω 202, 21. 
“4Π::άδημα τὸ βασιλικὸν capiti Nice- 
phori Phocae impositum 48, 9. 
“ιαλαμβάνω, cingo 434, 32. 
“4ιαλλάτεοιν et διαφυλάττειν con- 
fusa 488 , 98. 

«dias orti fort. prave scriptum pro 
δὴ ἀλύοντι 10, 18. 

pro Διασκευάξω Plutarchus mire ad- 
hibet verbum ἐνσχουάζομαι 475, 
1 

* ΖΔιασκηνισάμενος᾽" pro quo tamen 
fortasse legendum διασκηνησάμε- 
vog 481, 38. c 

“ιασκοπέω et διασχορπίξω confusa 
209 , 34. 








582 
Ζιαφάδω de die fllucescente 40, 18. 


διαφαύω et διαφαίγω confusa | 


93, 4. 

Ζιαφέρειν τινὶ apud scriptores Chri- 
stanos proprium esse alicui 495, 
4. quam multi interpretes hoc non 
viderint ibid. 15. oi διαφέροντες 

' propinqui ibid. 45. 

Ζιεφοίτα et δὲ ἐφοίτα 484, 5. 

“ιαφυλάττειν et διαλλάττειν con- 

' fasa 488, 29. 

“ιαφωνέω, extremum spiritum emít- 
to, pereo Á06, 27. erüditorum ho- 
minum jn hac voce errores coar- 
guuntur ibid. 37. eodem sensu oc- 

: currit jn Vita ms. S. Nicephori 
episcopi Mileti, de obitu Nice- 
phori Imp. τοῦ ἀποδεδωκχότορ αὖ- 
τὰ βασιλέως διαπεφωνηκότος" et 

, .paulo inferius, eadem Vita, de 
lumento praeceps dato nunciatur, 
τῷ κρημνῷ τὸ ξῶον διαπεφωνη- 

᾿κένὰϊ" de eiusdem verbi signifi- 
catione altera vide 407, 4 

Diei divisio apud Graecos saec. x. 
in horas xit. 949, 11. 

Zhicrio similesque formae potius 
adhibentur a Graecis medii aevi 
quam δεΐστημι 514 , 3. 

“ικαστηρίῳ βααιλικῷ damnatus et 
sede' pulsus Basilius patriarcha 
163, 13. 

Ζικαξεσϑαι et γυμνάξεσθαι confusa 
XXI, 34 . 


Dilimnitae, Vide Delemitae. 
Diluvium alterum videre crediderant 

Cplitani, imbre ingenti defluente 
, 1 


Dinea in Bulgaria a Ioanne 'Tzimisce 
Imp. capta 139, 1. 

4110 et δὲς confusa 191, 6. 

in Dionysii Alexandrini ad Basilidem 
Epistola error Frontonis Ducaei 
3899, 25. 

Dionysius Halicarnassensis illustra- 
tus 412, 30. 448, 81. 458, 13. 
eius locus ab Hudsone minus (ut 
videtur) intellectus 438 , 2. 

“ιορύττειν τειχίον, de perfossori- 
bus parietum 407, 35 

Dipotamum venit Bardas Sclerus, 
contra Bardam Phocam rebellem 
missus 120, 1. 

Domestieus scholarum Leo Phocas 
maior contra Simeonem Bulpgaro- 
rum regem mittitur 178, 17. δο- 


INDEX RERUM, 


μέσεικον τῶν σχολῶν vocem 
Graec praefectum copiarum per 
Orientem 7, 12. Nicephorus Pho- 
cas Maguus Domesticus ibid. 10. 
item loannes 'Tzimisces ἃ Nice- 

: phoro Phoca Domesticus Orientis 
&c Magister creatus 49, 6. Do- 
mesticis tituli περεφανείας et is- 
δοξότητος concessi 38, 11. 

“Δόξαν αὐτῷ, participium abeole- 
tum, non intellectum a Richardo 
Montacutio 512, 4. 

Δορατισμὸς phalangis hastis horren- 
tis in praelio Graecorum contra 
Arabes Cretenses 8, 9. 

S. Dorothei abbatis et Dosithei, eius 

' discipuli, Vita ms. 469, 18. 

Dorylaeum convocat copias Berdas 
Sclerus, contra rebelles profectus 
117 , 20. 

Dorystolum oppidum munitum Bulgi- 
riae 78, 9. a Constantino Megno 
conditum 138, 20. item Dristra vo- 
catum 140, 7. eius alterum latus 
Ister allait 144, 10. orthographia 
huius nominis 478, 16. in Dorystol 
oppido Bulgari fugati concluduntur 
78, 8. ibi cum copiis moraturSphen- 
dosthlabus 134, 18. ad Doryste- 
lum praelium primum inter Russos 
et Graecos 140, 15. quando con- 
missum 473, 11. eo compelluntur 
Russi ἃ Graecis 141, 15. secar 
dum praelium 143, 10. tertiem 
144, 10. quartum 147, 24. quia- 
tum 148, 23. sextum et decrelo- 
rium 152, 13. ad Dorystolum pix 
confecta inter Russos et Graecos 
155, 19. Dorystolum a Ioanne 
"Tzimisce Imp. "Theodoro js uun- 
cupatum 158, 1. Pide quoqw 
Dristra, 

“ουκάτορες (vid. Ducang. Glossar. 
Graec, I. 325. D.) XXf. 19. . 
Dristrae oppidi orthographia vana 
te, 21. Vide quoque Doryste- 

um. 

Drizen regionem a Romanis recupe- 
ratam invadit Basilius praeses 176, 
9. varia orthographia huius nomi- 
nis 512, 13. , 

Δρόμονες᾽" sic vocant Graed tr . 
reines igniferas 7 , 18. 

Drungarius τῶν wiofuo» Romane 
Lecapenus in expeditione contre 
Bulgeres 123, 15. drungarius cise- 


NOMINUM ET VERBORUM. 


sis erat Leo patricius, cum Leo- 
nis Curopalatae  conspirationem 
restingueret 147. 5. drungarium 
τοῦ πλωΐμου, a Nicephoro Phoca 
creatum, exauctorat loannes 'Tzi- 
misces 95, 22. item drungarium 
vigiliae ibid. 
Frontonis Ducaei error in versione 
Epistolae Dionysii 
Dongive fragmenta Leonis Diaconi 
ucangius fragmenta Leonis Diaconi 
scriptis suis inseruit XI, 13. Leo-: 
nem exscripsit 453, 8. non tamen 
, sine levibus mendis 433, 85. eius 
error in exponenda voce σπκαϑιεὰ 
480, 27. et fortasse in exponenda 
voce παριππαράτος 515, 5. Du- 
cangius non semper diligens ex- 
' Scriptor 492, 18. 
Ducas. Pide Michaél Ducas. ! 
Dux provinciae antiquo iure Roma- 
no iudex in causis militaribus 240, 


10. dux non debet primus aufu- 


gere ex praelio 231, 4. 


"Ed» ab auctore 'Tacticorum Nlce- 
phori cum indicativo constructum 
929, 14. 

“Ἑαυτὴν et αὐτοὺς confusa 462, 16. 


KEcbatanis Saracenorum regia et the- 


sauri 162, 13. eo confugere coa- 
ctus Bardas Sclerus 170, 23. 
Ecclesiae SS. Agapes, Chionae, 
lrenae et Matronae ad Thessalo- 
nicam 508, 29. 84. in ecclesia 
Apostolorum sepulti Constantinus 
M. et Nicephorus Phocas 91, 11. 
ad ecclesiam S. Mariae in Blacher- 


nis pompam agit Ioannes Tzimi-: 


sces Imp. 129, 7. ad ecclesiam in 
Chalce preces facturus accedit 
loannes "Taimisces Imp. 128, 4. eam 
jnstauratam ampliatibid. 8. eo de- 
ponit imaginem crucifixionis, Be- 
ryti repertam 166, 20. et capillos 
S. Ioannis Baptistae ibid. 2. ibi 


arcam sepulcralem sibi praeparat 


177, 17. jn eademque sepelitur 
178, 14. ecclesia nobilissima 8. 
Demetrii Thessalonicae 510, 24. 
haro argenteo collustrata 507, 
bo. ecclesia 8, Mariae Virginis in 
Blachernis (conf. Ducang. Cpli 


Christ, IV. 83. D. et Nott. ad 
Zonar, 103. A. item "Tractatum 


ms. Bibl Reg. hoc titulo: Περὶ 


Alexandrini 


$83 


JNixngogor τοῦ &vaxrog, καὶ 
ὅπως παρ᾽ αὐτοῦ ἀνεκομίσϑη τὸ 
ἐχ τῆς πλευρᾶς τῆς εἰκόνος ῥεῦ- 
σὰν αἷμα ϑεῖομ τοῦ Σωτῆρος 
ἡμῶν.) 71, 12. in ea loanne 
, dzimisces Imp. deponit sandalia 
Servatoris , in Syria reperta 166, 
. 1. ecclesia magnifica S. Deiparae 
in suburbio Pegae GÁ, 24. prope 
ecclesiam S. Phocae Cplim clam 
ingreditur Leo Phocas rebellis 146, 
12. in ecclesiam 8. Sophiae, au- 
dita fratris nece, se ipsum con- 
licit Leo Curopalates 95, 18. ibi- 
. dem solenniter preces facit loannes 
T zimisces Imp. 129, 5. eoque de- 
ponit coronam Bulgarorum 158, 
21. hemispbaerii in ecclesia S. 
phiae ampla descriptio 511, 2, ec- 
clesiae raultae in Bulgaria a Ioanne 
' Curcua vastatae 148, 20. Vide 
que S, Sophia. 
en proffuere dicitur Ister amnis 
129 , 21. et Euphrates 161, 1. 
᾿Εγχρίμπτω proprie de apibus acu- 
leum figentibus 432, 1. 
Ἡμῶν et ἡμετέρων confusa 89, 9. 


' ol καϑ᾽ ἡμᾶς apud Patres, nostri. 
vue ap ᾽ν χαϑὴ 


h. e. Christiani 463, 20. ἡ 
ἡμᾶς ἤπειρος quid 462, 32. 


"E95 perperam scriptum pro ἔϑεε' 
E] grvmum reip p 


Ei et οἱ permutata 464, 30. εἴ πωρ 
, ἀλλὰ phrasis Leoni familiaris 68, - 


22. 

* Εϊκαιολογία vaeniloquentia genti- 
lium, quae proprie εἰκαιομυϑία 

. dicitur 445, 13. 

pro E/ul, quae alia verba usurpat 

Diaconus XV , 19. ὅσον dorl 

. quomodo interpretandum 431, 10.: 
εἴη perperam omissum in loco Con- 
cilii Lateranensis 397, 26. slew: 
quid interdum significet 398, 13. 
εἶναι et. εἴη confusa ibid. 2. ἤτω 

. pro ἧτο 76, 9. 

pro Εἰς perperam ἐν usurpatum ab 
auctore "'Tacticorum — Nicephori 
XX, 80. εἰς omissum 418, 94. ᾿ 

pro Εὐσέρχεσϑαε scribendum videtur 
«προσέρχεσϑαι 219, 10. 

Ἐκεῖνον et ἐκείνους confusa. 462, . 


“Ἔχλειψις solis maxima 72, 9. 
᾿Εσπληροῦτο eram scriptum pro 
ἐπληροῦτο s. ἐξεπληροῦτο 69, 12. 





584 
'Exoxnidrogsg quomodo Latine red- 


dendi 514, 

᾿Ἑλεπόλεις ἃ Graecis in Creta ante 

- Chandacem oppidum  fabricatue 
16, 15. 24, 13. iémolg Leoni 

Diacono idein quod κριὸς 25, 18. 

: ἐλεπόλεσι non vult aggredi Antio- 

' chiam Nicephorus Phocas 70, 7. 
contra ἐλεπόλεσι muros Arcae ca- 
stelli in Syria deiicit 71, 19. ἐ8- 
“«ὅλεις exercitum in itinere se- 
quuntur 132, 21. iisque Sardicam 
oppugnat Basilius 11. Imp. 171, 
17. 

[Eliae 
nem 
17. 

ὃ Ἑλληνικὸς λόγος, persuasio gen- 
tilis, τῷ ἡμετέρῳ λόγῳ, reli ioni 
Christianae , opponitur 464, 16. 

Eluutiisus ' lege ἐλλιμενίζξειν 4, 


rophetae δὰ caelos raptio- 
xraeci quo die celebrent 356, 


Elmacinus expugnationem Antiochiae 


erperam refert ad expeditionem - 


yriacam 'l'zimiscae 492, 13. ali- 

bi quoque fallitur in computatione 
temporum 512, 28. 

"Eivrgo» s. involucrum corporis ut 

circa ossa pendent fames efficit 


, 14. 
Ἐμβαθύνω, 1.) mergo me, invi- 
diose; 2.) scrutor sensum allego- 
ricum Sacrae Scripturae 461, 15. 
Emet munitum et nobile: oppidum 
161, 19. a Ioanno Tzimisce Imp. 
captum 162, 1. [obsessum a Ni- 
Cephoro Phoca 981, 24, 387 , 6.] 
€um Emiris Arabum finitimis amici- 
tia contrahenda 196, 19. Vidc 
quoque Amiras. 
Emmaunte in Palaestina gemini por- 
tentosi 491, 18. 
μπύροις ναυσὶν in expeditione 
Bulgarica praefectus Romanus Le- 
capenus 123, 14. easdem contra 
Russos instrui iubet Ioannes 'Tzi- 
misces 126, 23. Pide quoque Clas- 
sis et 'Triremes. 
᾿Ημῶν. Vide Ἐγώ. ; 
praepositio perperam pro e/g 
usurpata XX , 30. ἐν et ἐκ con- 
Ἐρδοξόκτεος titulus Magni Ὁ 
ofotgtog titulus ni Dome- 
tici 88, 11. * Mag 
Endymionis somnus, in proverbio 
$ Θ᾽ 


INDEX RERUM, 


* Ἔνιχνα idem quod' ἴχνη 515, 19, 
"Evov Qc) et ἔμενον confusa 8, 1. 
Ἐνσκευάξομαι" explanatio significa- 
tionis quadruplicis huius verbi 
8 


9 Ἵ . 

᾿Ἐνταγισεράτος quid 515, 44. 

* Ἐντόνιον 414, 18. 

Ἐνετύπωσε fortasse scribendum pro 
&verixoss 71, 1. 

᾿Ἐνώπιον vocem Homericam non in- 
tellexit Bandur. 492, 26. 

᾿Ἐπάγω et ἐξάγω confusa 98, 19, 
ἐπάγεσθαι de ducibus exercitam 
üdmoventibus 436 d 21. de alis 
'exquisitisque significationibus hn- 
Ss verbi 3. Hemsterhus. ad Ari- 
stophanis Plutum 58. C. 

αίρεσθαι νίκαις 67 , 1. 
᾿παλλήλοις fortasse positum pro Zx' 
ἀλλήλοις 68, 17. : 

"Exavoxiiferzov genus sagi 198, 9. 

' Vide illum ipsum locum laudatum 
Ὁ Ducang. Glossar. F. 667. A. 

ὁ 'ExdQzo» Ῥώμης apud seriptores 
Byzantinos nog est Romanus In- 
perator, sed Romae aritistes, Pon- 
tifex 511, 34. 

᾿Επεὶ et ἐπὶ confusa 49, 9. 51, δ, 


dedi u et ἐπεὶ διέγνω fo 
πειδὴ ἔγνω ὃ ὦ fortasse 
confusa 202 , 21. 
* Ἐκεξέλασις 417, 23. 
᾿Επήλυδες καὶ ἰϑαγενεῖς 437, 19. 
Ephesi sinus 5, 9. in eum Caystros 
effluit ibid. 
᾿Εφεστρὶς stratum equestre, sella, 
' qued passim non viderunt inter- 
pretes 421, 17. ᾿ 
'"Eg:róg ἃ quorundam emendatione 
vindicatum 447, 28. explicatur 
per ógexróg ibid. S3. frequenta- 
tum a S. Iustino Martyre ibid. 38. 
Ἐφετῶς, cupide, Polybio restitz- 
tun 448, 10. 
᾿Εφιππίων et ἐφ᾽ faxo» confom 
143, 18 1 , " 
᾿Εφισετάω similesque formae potios 
sdhibentar * Greci hnedil aeri 
uam ἐφίστῃμι 514, 1. 
8. Ephrsin Syra emendatos 419, 


506 , 7. quam ob causam belli 
mala a numine immitti nobis pute 


445, 15. 
* 'Egoudiovg s. ἔφομαλοὺς fortase 
legendum , pro ἐφ᾽ ὁμαλοὺς 187, 


NOMINUM ET VERBORUM. 


"Exl et ἔπεϊ eonfusa 29, 2. 51, 6. 
. 144, 21. ἐπὶ φεύόδεσε ῥῆμα xovn- 
eó» ὑφίστασθαι quomodo inter- 
pretandum 512, 1. ἐφ᾽ ᾧ et ἐπὶ 
τῷ. de pactis et conventis enume- 
randis 436, 17. pro ἐφ᾽ ὁμαλοὺς 
videtur legendum ἐφωμάλους 187, 
. 6. ἐπὶ verbis veniendi iunctum, 
addito casu personae, cum notione 
invasionis hostilis 452 , 43. 
᾿Επιγινώσκω et ἀπογινώσκω con- 
fusa 79, 9. 
* Ἐπεικαρτερέω 422 , 34. 
᾿Επέκλην 433, 42. voces eius loco a 


Leone Diacono adhiberi solitae 


ibid. 43. 

"Επινυστάξζω et ἐπινύσσω confusa 
91, 14. 

᾿Επισκήψεις fortasse vertendum ín- 
terdicta 85, 5. 

"Emícxomog, per siglum scriptum, 

rperam lectum ab editoribus 
39 


Ἐπιστήμη. ἡ ἄποπτος apud S. Iu- 
stinum rem quid sit, 437, 43. 


“ ᾿ἘἘπιστίχως, per ordines , 28. 

᾿Ἐπκίστρεψον et ἐπέτρεψον coníusa 
87, 16. ' 

S. Epiphanius illustrates 480, 95. 
emendatus 491, 81. 487, 12. eius 
locus emendatus in libro Adversus 
haereses 406, 7. eius libellus De 
mensuris et ponderibus a librariis 
admodum depravatus 404, 23. 

[Episcopi Graeciae palliis utuntur, 
non solum Patriarchae 370, 28. 
non hospitales et quomodo ae ge- 
rant 371, 13.] 

Epistola Bardae Scleri ad Bardam 
Phocam rebellem 118, 4. Bardae- 
que responsum impotentius 119, 

: 9. epistola Graeci cuiusdam, saec. 
xti. circa Danaprim iter facientis 
496, 39. Ioannis Tzimiscae Imp. 
ad Bardam Phocam rebellem 115, 
1. losephi Bringae ad loannem 
Tzimiscem 88, 3. Epistolae Pho- 
tii ἃ Richardo Montacutio inter- 
prete multis locis non intellectae 

11, 37. epistolion monachi ad 
Nicephorum Phocam Imp. 83, 5. 
clerici palatini, quo Nicephorus 

gie caede imminente monetur 86, 3. 

᾿Επιστροφάδην 22, 22. quid signi- 
ficet apud Leonem 476 : "ndi 


585 


'EmietQoq:) wpud rhetores, 1.) ro- 
bur dictionis, 2.) id quod dicitur 
conversio αὐ extremum 476, 35. 

dn tormentis bellicis quid sit 477, 
0. 

Epitaphium Nicephori Phocae, au- 
ctore Ioanne Melitenae metropo- 
lita 458, 16. 

'Emipogd apud rhetores Graecos 
idem quod ἀνεισεροφὴ et ἐπι- 
στροφὴ 477 , 2. 

᾿Επιχνοάζω insolenter dictum a Leo- 
ne pro éxizvoao 476, 20. 

Ἐπιωγαὶ., vocabulum Homericum 
cuius loco Leo Diaconus legit 
ὑπιωγαὶ 428, 13. 

Equi ad collum usque nive mergun- 
tur in regionibus circa Danaprim 
498, 9. equa Chambdani tum ma- 

tudine tum pernicitate con- 
spicua 22, 11. equo candido pha- 
lerisque et tapetis purpureis orna- 
to vectus Nicephorus, cum Cplim 
Imp. intraret 48, 1. equestris pu- 
guae usum nullum habent Russi 
143, 17. 

Erasmi Roterodami lapsus in ver- 
sione S. Ioannis Chrysostomi 431, 
5. 467 . 33. ν 

monasterium ᾿Ερεβίνϑου ἃ S. Nice- 
phoro Miet episcopo conditum 


, 40. 

᾿Ἐρείδω verbum iteratum librarios in 
errorem impulit 121, 12. 

* "Eosíziog 433, 16. 

* Ἐρειπιόω et ἐρειπόω aeque usur- 
pari 433, 9. 

Eremita Nicephorum Phocam Imp. 
tradito epistolio de conspiratione 
monet 83, 5. Prasinacius eremita 
δὰ fretum Siciliense, praedicens 
futura 442 , 25. 

Ἑομητάριον, mercuriolus 411 , 44. 
ἑρμηταρίῳφ pro ἀρμενταρίῳ 'Theo- 
doro Iconiensi restitutum 412, 1. 

᾿Ἐρωδιὸς avis fabulosa 438, 8. 

Eroticus. Pide Nicephorus Eroticus. 

Ἑστία pro domo usurpata 482, 23. 

᾿Ἐσώβιγλα., stationes interiores 225, 
10. Fide quoque Excubiae. —— 

ἙἙταιρικόν" pro eo perperam acri- 
ptum ἡτερηκόν 34, 19. 

*Ecaíoay et ἑτέρων coníusa 231, 22. 
ἑκέροις et ἑταίροις 156, 20. 
pro δ᾽ ἔτι fortasse legendum δὲ ts 

155, 16. 


586 

Etrmologi Magnum emendatum 
9, 89. ; 

8. Evaresti, qui saec. x. sub Theo- 

dora Augusta floruit, Vita ms. 


475, 39. Fide quoque Inedita. 
Ebflorog et εὔωτος confusa 58, 19.. 


Euchaitorum (in edit. minus bene, 
Kuchaitarum: quippe id oppidum 
Helenoponti Graece accuratius vel .« 
τὰ Εὐχάϊτα scribitur, neutro plu- 
rali, vel feminino singulari, ἡ 
Εὔχαιτα" vid. Le Quien Orient. 
Chr. I. 544. A.) episcopus Philo- 
theus Nicephori Phocae litteras 
Cplim perfert 44. 23. a Iosepho 
Brings in custodiam conditur 45, 
14. ἃ Nicephoro Phoca orator mit- 
titur ad Bulgaros 79, 16. 

pro Εὐετηρία aliquando scribitur 

. δὐητερία 406, 19, 

Εὐκαιρία perperam omissum ἃ libra- 
riis 434, 90. 

Eunuchus Constantinus Gongyles pa- 
tricius 7, 5. et Polyeuctus patri- 
archa Cplitanus 32, 19. in eunu- 
chos Ioannis 'Tzimiscae invectiva 
89, 5. Fide quoque Spado. 

* Εὐόδωσις, felix exitus, prosperi- 
tas 427 , 7. . 

* Εὐπερίγραπτος. non late patons, 
brevis: eius auctoritates satis ido- 

: meae 437 , 8. quam notionem ha- 
beat apud Gregentium "lephren- 
sem ibid. 10. 

KEuphretes amnis ex Eden manare 

citur 161, 1. agrum Chanziti 
et terram Saracenorum distermi- 
nat 250, 21. 

Europa cedere iubet Romanos Sphen- 
dosthlabus 105, 12. in Europam 
ingrediuntur Bardas Sclerus et 
Petrus patricius, ἃ Ioanne Tzi- 
misce Áug. contra Russos missi 
108, 17. eodemque transfert Asia- 
ticas copias loannes 'Tzimisces 
Imp. 111, 8. in Europam traie- 
ctus Leonis Phocae, contra Ioan- 
nem 'T'zimiscem conspirantis, ad ni- 
hilum recidit 114, 17. in Europam 
vocat,ad bellumRuseicum conficien- 
dum, Bardam Sclerum Ioannes Imp. 
126, 5. eodemque traiicere cona- 
tur Bardas Phocas rebellis 174, 11. 

᾿ Europaeis copiis qu praeerat im 
imperio Graeco, Domesticus Oc- 


INDEX RERUM, 


cidentis vocabatur 18, 19. Karo- 
- pam intersecat Ister amnis 130, 1. 
Eusebius Pamphili, episcopus Cae- 
sareensis, emendatus 398, 16. 
492, 49. eius loci in Comment. 
- in. Psalmos male a Montefalconio 
redditi 400, 8. 406, 44. 
Emstratius ad verbum exscribit 8. 
G ium Nyssenum 437, 14. 
Εὐϑθειῶν et ϑείων confusa 399, 40, 
Ἐῤτερεπισμένως et εὐπρεπισμένως 
confusa 42, 18. 
in Eutropiano columna vi fluctuum 
eversa 176, 9. Eutropii portus 
ampla descriptio 511, 15. 
in Euxinum pontum influit Ister amnis 
190, 2. Vide quogue Pontus. — 
Εὐφυῶς scribendum pro ἀφνώς 


Εὐχείμερος apud Aristotelem a Μυ- 
reti emendatione vindicatum 492, 
89. 

Εὐχὴν λαμβάψειν quid 197, 19. 

Εὕὔωτος et εὔβοτος confusa 58, 19. 

"ER perperam scriptum pro εἶφαι 


Ἔξαιμος καὶ καταβελὴς 155, 7. 
486, 15. din 


'"Efoxovo' variae eius significatio- 
nes apud acholiastas 398, 32. 399, 


21. 30. 

᾿Εξαπλοῦσθαι eleganter dictum de 
radiis lucis.431, 18. 

KExcaecatio simulata Leonis Curo- 
palatae 145, 15. excaecatio vera 
eiusdem et Nicephori filii 147, 21. 
Vide quoquc Oculus. . 

Kxcommunicationis maioris et mr 
noris in ecclesia Graeca quae dif- 
ferentia 457 , 35. 

Excubiae, quo intervallo aliae εὖ 
alis esse debeant 187, 1. Vidt 
quoque Ἐσωώβιγλα et ᾿Ἐξωβιγλα. 

Exercentur copiae Romanae a Nice- 
phoro Phoca Imp. Russorum i2 
vasionem verente 78, 19. εἰ ἃ 
Barda Sclero contra rebelles pre- 
fecto 117, 20. 

Exercitationes militum Romsnorss 
sub Nicephoro Phoca Imp. 50, 22. 
in exercitatione campestri mira 
qui eandem militibus Romanis i1 
jungit 111, 10. eaque 
echolas Palatinas 127 , 17. 


"X NOMINUM ET VERBORUM. 
KExercitum si habes contra Saracenos: 


v. vel vt. mille equitum, plurium 
non indigebis 980. 7. 
fere hostes a fronte aggredi 288, 
15. sed iam exerditus ad tria mil- 
δ numero pro magno habetur. 
227 , 22. fuitque, secundum Leo- 
nem Diaconum, plus quadringen- 
torum millium numero in expedi- 
tione altera 'larsensi Nicephori 
Phocae 57, 2. eius ordo admira- 
bilis in praelio ad 'Tarsum 59, 14. 
jn exercitibus Romanorum saec. x. 
erant turmarchae 196, 22. 9200, 
12. tempore Nicephori Phocáe 
195, 1. et tentoria collocabantur 
210, 25. exercitus a Graecis me- 
dii aevi φωσσάτον dictus 196, 1. 
exercitus Sphendosthlabi ad sexa- 
ginta millia hominum 189, 16. vi- 
ctus, pace facta, a Graecis fru- 
' mentum accipit 156, 9. 
"Bic opponitur τῇ προχειρίσει apud 
philosophos 459, 30. 

* "Efoiífe perperam pro ἐξολισθέω 
s. ἐξολισθαίνω 187 : a Bul 
Expeditio Nicephori e in Bul- 
aros 62, τ. expeditio Syriaca 

nis 'Tzimi Imp. 160, 3. 


202, 4. 225, 10. 
- quoque Excubiae e$ Ducang. Glos- 
sar. I. 200. A. 


Ἔχόμενοι et ἐρχόμενοε permutata 
1 , 


3. Ezechielis vaticinium de Russis 
150, 17. 


Fabricius male vertit vocem srega- 
δρομὴ 513, 14. ἃ Saxio accusa- 
tur XI, 94. 

Fames gravis per triennium in im- 
perio Romano 103, 2. [fames in 
Árgorum regione sub. Nicephoro 
Phoca 362, 3. in Cilicia, Halebi, 
Haranae et desse 880. 22.] 

46 quoque Inedia. 

Favilla pluit Cpli 69, 23. 

Feria quinta maximd, ad memoriam 
Coenae ἃ Domino lesu institutae 

. 184, 22. 

Westum orthodoxiae 102, 18. 


Figura et forma Sphendosthlabi 156, . 


887 


Filiorum Romani junioris et Theo- 
hanus susceptor ex baptismate 
icephorus Phocas 50, 2. ipei 
res renunciati 94, 1. (388, 
24.| iisdem virgines ex regia stit- 
pe Bulgarorum in matrimonium 
collocatae 79, 18. Pide quoque 
Besilius II. Bulgaroctonus et Con- 
stantinus VIII. ΄ 
Fischerus (Ioann. Fred.) minus com- 
mode vertit locutionem ἐξ dxó- 
“του 4 91. . 

Floribus arboribusque laetuf ager 
'Tarsensis 58, 13. 


Fortuna secunda in adversam vertitur, 
ne homines nimium inflentur 80, 15. 

Fossa duplex Chandacem civitatem» 
in Creta cingens 11, 14. 16, 9. 
fossa prope singularis Tarsi 51, 
19. castrum Clematum fossa mnu- 
nitum 503, 11. 

Fossores Romanorum cuniculos agunt 
contra Chandacem civitatem 25, 
19. et contra Mopsuestiam 52, 15. 

Fragmentum ms. de praelio ad Cy- 
lindrum inter Leonem Phocam et 
Chambdanum 418, 6. Pide quo- 
que INEDITI SCRIPTORES. 

Fratrem vinculis amicitiae sibi ad. 
iungit Calocyrem Sphendosthla- 
bus 78, 1. 

Fremitus castrorum, ut est apud T. 
Livium, quomodo dicatur Graece 
515, 16. 

Frumentum parvo emtum Leo Pho- 
cas, Nicephori Imp. frater, ma- 

o vendit 64, 6. [item Nicephorus 
Phocas 362, 13.] frumentum exer- 
. €eitui Russorum distributum 156, 10. 
Futurum et aoristus confusa & Leo- 
ne Diacono 30, 8. 88, 7. 40, 4. 
59, 1. 104, 7. item infinitivus 
raesentis et futuri confusus 4, 91. 

infinitivusque foaturi loco infinitivi 
reesentis vel aoristi usurpatus 
VI, 87. 60, 4. 


ram mutatum in o 45, 21. 
in Galatia Claudiopolis ' terrae mota 
eversa 68, 5. 
Galeae in .classe loannis 'Fximiscae 
Imp. 129, 17. 





658 

Genges a nonnullis Phison flumen es- 
se perbibetar 130, 3. velut ab Al- 
cimo Avito 468, 46. 

Ide coniunctio videtnr excidisse 
88, 1. 

Garnerii error in versione 'Theodo- 
reti 482, 30. 

[Gezae arx a Nicephoro capta 382, 
6 


3 
Τὴν fortasse in τῆς mutandum 165, 


Γεῖσα [τὰ] 26, 1. quid proprie signi- 
ficet ea vox 473, 27. P 

Gelasius Cyzicenus emendatus 448, 
96. eius loci explicantur 416, 27. 
469,22. . 

Gemini monstrosi per Asiam visi 
XIV, 15. 165, 8. alii apud alios 
scriptores gemelli portentosi 491, 


Genitivus singularis et accasativus 

- singul. confusi 122, 16. item ge- 
nitivus plaralis et accusativus sin- 
gularis 106, 23. cum genitivo con- 
structum σὺν ab auctore 'Tacti- 
corum Nicephori XX, 30. et ab 
aliis passim ἐξακούω, quando si- 
gnificat interprctor 399, 13. geni- 
tivi absoluti secus quam oportebat 
positi XX , 24. 

Gennadius patriarcha non ubique di- 
ligenter versus ab Eusebio Kenau- 
dot 460, 33. 

Γιεγεννηκὼς participium perfecti & 
verbo yervao 62, 1. eo quater S, 
loannes Chrysostomus usus ibid. 

Gentilium vaniloquentia in explica- 
tione naturae 65, 18. 

Georgius Cedrenus emendatus 404, 

|. T. 413, 17. 421, 8. 432, 36. 433, 
99. 434, 8. 17. 444, 99. 445, 46. 

. 447, 10. 450, 20. 25. 454, 39. 


Bceylitzem ad verbum  exescribit 
XVII, 11. 428, 81. 484, 17. in 
quibusdam dissentit a Leone Dia- 
cono 484, 1. eius error in com- 
Futatione temporum 512, 25. eius 

istoria perquam utilis ad emen- 
dandum textum Leonie Diaconi 
XIX , 5. 


INDEX. RERUM, 


Georgii Hamertoli Chroaicon inedi- 
tum prelo paratum XXVI, 98, 
Georgius Pachymeres tentatus 506,2. 
Georgii Pisidae locns minus bene a 

Morello versus 438, 7. 

Germanicia civitas ad radices Tauri 

s- Germanis crudeliter interfectus 
Ingor 106, 10. 

Germanorum Imperator, Otto Με 

' guus, Luitprendum episcopum le- 
satum mittit ad Nicephorum Pho- 
cam 444, 33. (348.] 

Gesneri error in versione Athene- 
gorae 464, 8. 

Glossarium vocum a scholiastis Grae- 
cis sensu peculiari aedbibitarum 
fortasse non inutile litteris nostris 
471, 29. 


ὦ aped Leomem sediter, 
consilia verso 479, 28. γνωσομα- 
χήσαντε perperam scriptum 20, 8. 

* Γνωσιμαζία, contentio , vocabu- 
lum a Philone adhibitum 479, 39. 

Goar (Iacobus) vocem ταξείδιον 
minus bene interpretator 441, 25. 

Goleon locus ubi Leo Phocas, Bar- 
dae Caesaris frater, oculis pri- 
vatus est 122, 19. 

Constantinus Gongyles praeficitur 
classi à Constantino Porphyrogen- 
neto Imp. contra Arabes Creten- 
ses missae 7, 5. 

Graecorum in Creta sub Nicephoro 
Pastila strages 10, 11. tamen ibi 
ante oppidum Chandacem hiber- 
nant 16, 23. et Chandace expu- 
«nata praedam plurimam faciunt 
$7, 10. eorum milites ob fausto 
Saracenorum successus animo fre- 
cti 19, 21. Graeci in angusti 
Moesiae saepe ad internecioaem 
caesi 63. 3. imprimis sub Basilio 
IL Imp. 172, 21. item ia Sia- 
lia ab Arabibus victi 67, 8. nec 
minus ultimo praelio ad Dorystolom 
a Russis propelluntur 153, 9. Cham- 
bdanum fugientem sequentes retar- 
dantur colligendo anro 23,2. Graed ' 
Lv. interfecti in praelio, in quo, 
secundum Leoaem Diaconum, ec- 
eu & 


buerant Scytharum pips quam vi- 
ginti millia 111, 2. Grheci frigus ia 


NOMINUM ET. VERBORUM. 


regionibus circa Danaprim timent 
497, 10. in Chersoneso '"T'aurica 
animo sunt ab Impp. Constantino- 
politanis alieno 503, 90. barbaris 
sponte 86 dedunt 504, 2. impe- 
rante Ioanne 'Tzimisce astrologiae 
student 169, 2. eorum doctores 
multi saec. x. medio profanas lit- 
teras dissuadent 459, 9, Graecorum 
exercituum patrona S. Maria virgo 
956, 8.Graecanicam vitae rationem 

arum curant incolae Chersonesi 

auricae 503, 81. Graecorum ru- 
sticorum saec. x. capita (ut vide- 
tur) nuda 236, 13. Graecorum ve- 
terum de Troianis victoria stella 
cadente praemonstrata 172, 8. 
Vide quoque Romani. 

Graeci cuiusdam epistola , SReCc, XI. 
circa Danaprim iter facientis 496, 
89. idem Graecus in praefectura 
Clematum confirmatur 504, 5. 

Τραμμάτων ψιφάδες eleganter dici 

10 


-Gratulationem facit numini Nice- 
phorus Imp. ob captam Antiochiam 


, 5. 

Γράφοντι fortasse perperam scri- 
ptum pro γράφων τῇ 65, 8. évs- 
γέγραπτο dictum pro ἐγγεγραμ- 
μέναι ἦσαν 117 , 16. 

Gregentius "ephrensis emendatus 
506, 16. 

B8. Gregorius Nazianzenus a Iacobo 
Dillio male intellectus 410, 4. 431, 
11. Vide quoquc Billius, 

S8. Gregorius Nyssenus emendatus 
461, 21. ab Eustratio ad verbum 
exscriptus 437 , 14. 

Gregorii Palamae libellus de capti- 
vitate sua, ad 'Thessalonicenses, 
editioni paratus XXVI , 81. 

Γυμνάξεσϑαι et δικάζεσθαι confusa 
XXI, 34. 

T'ouvacidorov 5. γυμνασιαρχῶν di- 
Hadrianus Imp. bello Scythico Ha- 
drianopolim instaurat 130, 11. 

Haemus mons. Pide Aemus. 

[Halebus expugnata 385, 5. 392, 5.] 
alepensem agrum invadere solebat 
Lycandi dux , Alim Chambdani F. 
Romanos fines ingresso 243, 10. 

' Fide quoque Alepum. 
[Hamada ? Balbecus captae 890, 8. 


(2 


589 
Hamartolus, Pide Georgius Hamar- 


tolus. ; 
Hamdani ben Hamdun nepos, Seif- 
eddaula. Pide Chambdanus. 
Harduini Collectio regia maxima Con- 
ciliorum (Parisiis, 1715. Fol.) 
emendata in textu Graeco 397, 
26. 409, 40. 493, 6. 429, 5. 430, 
19. 462, 22. 490, 4. 505, 16. 
506, 12. in versione Latina 398, 


9. 12. 23. 29. 490, 43. 491, 15. 
492, 2. 495, 20. 

Hastis preelongis Graeci utebantur 
in praelio 143,. 20. . 

per Hellespontum in Europam trans- 
fert Asiaticas copias Ioannes Tzi- 
misces Imp. 111, 8. seque item 
cum copiis sequi iubet Bardam 
Sclerum 126, 5. Hellespontum ob- 
sidet Bardas Phocas iterum re- 
bellis 173, 16. 

Hemisphaerii in ecclesia S. Sophiae 
ampla descriptio 511, 2. 

Hemsterhuisii lapsus in vocibus 4oU- 
βεις et λούβει 579, 13. 

Henne herba quomodo vocetur a 
Graecis 405, 1. 

loannis Hentenü error in versione 
Arethae, Caesareae episcopi 448, 
21. 

Herculi ob robur similis Nicepho- 
rus Phocas 48, 17. 


Herianum foa in gitore Asiae 
e regione Cplis (vid. Ducang. 
Christ, 175. C.) 46, 1. 432, iy 

Hermogenes illustratus 483, 7. eius 
commentatores luce digni ibid. 27. 
apud eum quid sit ὑποδιαίρεσις 
ἀϑρόου πρὸς τὸ μέλλον ibid. 18. 

Hero in Spiritalibus emendatus 485, 
1 

Herodotus ἃ Leone Diacono laudatus 
5, 20. ad eius dicta alludit Leo Dia- 
conus 402, 4. 

Hesychius emendatus 437 , 1. 

Hexacionites. Pide Nicephorus He- 
xacionites., 

Hiberna Graecorum in Creta ante 
Chandacem civitatem 16, 23. Ni- 
cephori Phecae in Cappadocia 54, 











590 INDEX RERUM, . 


Hierax, secundum auctorem 'lacti- 
corum Nicephori nomen Cydni 
amnis 242, 17. 

Hierosolymae muris v«ctó» «og 


tributum 486, 25. iidem altitudine 


incregibili 66, 12. 
Himera capta a Romanis, duce Ma- 
nuele patricio 66, 8. " 


[Himza expugnata 390, 9.] 


ppiatricorum locus illustratus 406, 
86 


Ἱππομανοῦντες quo modo verten- 


dum apud 'Theophylactum Simo- - 


cattam 511, 11. Vide quoque in- 
fra sub littera 1. 
de Historiae utilitate loci communes 


scriptorum Byzantinorum 3, 1. . 


997, 1. historia inedita de regno 
Ioannis T'zimiscae 426 , 35. histo- 


ria item inedita de rebus tempore . 


Nicephori I. Imp. cognomine Lo- 

gothetae gestis 464, 38. historia 

Chersonesi 'Tauricae per saec. XI. 

parum cognita 504, 43. ad histo- 

riam  Byzantinam illustrandam 

me ie idoneae Sanctorum Vitae 
, 9, 

Homerum imitatur Leo Diaconus XVI, 
16. 60, 12. 62, 15. 88, 15. 90, 
21. 95 17. 97, 11. 108, 5. 161, 1. 
228» 19. 436, 19. 452, 45. 492, 


. 96. 
Honorata, suburbium Constanüno- 


polis 65, 7. 

in ecclesia S. Georgii Horiati olim 
depositus Codex Regius 444, 12. 

Hudsonus minus recte vertit locum 
Iosephi 439, 22. 

Huetii error in vertendo Origene 
401, 17. 

Humi cubat Basilius patriarcha 164, 
1 


Hunni (vel certe gens sic a Graecis 
vocata) saec, x. istrum traiicien- 
tes 18, 23. a:Leone Phoca caesi 
19, 10. Hunnorum et Bulgaro- 
rum multitudo in exercitu Russico 
108, 19. “ 

[Hydruntina ecclesia in archiepisco- 
patum dilatata 370, 3.] 


S. Iacobus Persas Nisibim adorien- 


tes repellit 162, 6. 


' Iaculatores in. exercita Romano 945, 


2. Russi quoque in praelio utun- 
tur iaculis 152, 17. - 


lomor post Sphendokthisbtm primus 
auctoritate in exercitu Bnssico 149, 
$2. ab Anema interfectas ibid. 10. 

"eed νόσος quid 178, 2. interdum ἢ 
non morbus comitialis , sed lepra 
458, 29. ἱερὸς passim idem quod 

.magnus ibid. 38. 

lgnatius Charzanas monachus, no- 
nasterio S. Pauli in monte Latre 
infestus 418. 35. iter facions ob- 
truncatar 414, 8. 

Igniferas triremes δὰ Cretae insulae 
custodiam relinquit Nicephorus 
Phocas 28, 10. aliasque contra 
Russos instrui iubet Ioannes Tr- 
misces . 196, 23. easque is 
portu Cplitano lustrat 129,.10. 

niferarum triremium statio Cpli 
ubi 47, 7. earum in conspectum 
Dorystoli adventus 144, 1. ihi 
uantam formidigem . (secundum 
nem Diaconum) Russis ᾿δοῦν 
serint 156, 1. utramque [Istri t- 
pam custodiunt 151, 9. igniferas 
triremes adversus Bardam Phe- 
cam rebellem instruit Basilius II. 
1mp. 174, 14. Vide quoque ἜΜ» 
«vQot νῆξρ-. : 

Ignis Graecus vel lapides in cineren 
potest redigere 156, 2. eo igni Re- 
mani classem Ingoris combusseroat 
144, 7. igni crematur a praetore 
mulier cum filiola, ob Nicephorua 
Imp. lapidibus appetitum 65, 7. 

sub dispositione praefectorum pef 
lllyricum viri spectabiles scruii 
Dacici 508, 8. 

Imber ingens Cpli 69, 5. imber tur- 
bidus favilla mixtus 69, 23. ie- 
ber ad Dorystolum Russorum pt- 
goantium oculos infestat 153, 21. 

Immortslium cohors circa Ioannem 
"'Tzimiscem Imp. 107, 11. eumque 
in itinere antecedit 132, 17. s- 
nistrum cornu Russorum fandosí 
n praelio ad Praesthlabam 133, 


Impedimentorum hostilium aggressio 
semper Graecis bene ceasit 208, 14. 
Vide quoque Τοῦλδον. 

Imperator renunciatus Nicephores 

hocas ab exercitu 40, 20. [380, 
10.] Ioannes 'Tzimisces a Beslio 


- "Notho 94, 8. (383, 16.] Dardas 


Phocas item ab exercitu, contrá 
Ioannem T'zimiscem 119 , 19. It 


τοῖν UERBO ES Une πὰ. Cu um — 7 C-— wv -— wwe UD umm πᾶν 


NOMINUM ET VERBORUM. 


perstorem Bomanorum sese reaun- 
clari iubet Simeon Bulgarorum 
rex 123, 8. Imperatores in Libro 
de re militari numero plurali a 
| pellati 256, 9. lmperaterum 1n 
nium patriarcham munificen- 
tia 164, 10. insiguia imperato- 
ria auro fulgentia 134, 15. 

Imperfectum fort. ἃ Leone pro aori- 
sto positum 47, G. 

Improvisi impetus in bello quantum 
valeant 21 , 19. 

Impunitatem promittunt Bardae Pho- 
cae rebelli loannes 'I'zimisces Imp. 
115, 18.et Bardas Sclerus dux 118, 
18. eamque Bardas Phocas cum 
caritatibus suis obtinet 125, 21. 

incubat numini Mauricius Imp. 473, 


in India terminos ditionis consti- 
tuissent Graeci, si diutius vixis- 


set Nicephorus Phocas 81, 9..per ἡ 


Indiam fluere Phisonem amnem per- 
hibent nonnulli 130, 8 

Indicia coniurationis adversus Nice- 
phorum Phocum 86, 3. 

Infinitivus futuri pro infinitivo prae- 
sentis vel aoristi 4, 21. 88, 7. 
40, 7. 88, 18. 

"Ivüixrog aeque frequenter dici atque 


ἱνδικείων 402, 13. siglum i8. per- 
peram legerunt pro λόγον ibid. 37. 
Indoles Ioannis 'T'zimiscae Imp. 97,17. 
Inediae calamitates 60, 12. 
ἹΝΕΡΙΤΙ scRiPTORBS quibus ad illu- 
strandam Leonis Diaconi Histo- 
riam usi sumus, quosque vel in- 
tegros vel per fragmenta in notas 
retulimus: 
Basilius Caesareensis, iunior, au- 
ctor scholiorum in S. Gre- 
gorium Nazianzenum , lauda- 


tus 458, 13. 


elegi de terrae motu, Chandace - 


in Creta facto. 
Vide supra Candia. 
fragmenta autographa epistolae 
aut commentarii, in Cod. saec. 
x. reperta, de rebus in Cher- 


soneso 'Taurica gestis 496, 25. . 
500 


Chronicon ineditam de rebus 
Byzant. 441, 35. 
ita Dorothei abbatis et Dosi- 


591 


vita S. Evaresti, ubi complura 

- de oppidis Thraciae circa 
Haemum montem 475, 39. 

Epitaphium Nicephori Phocae 
Imp. auctore loanne Melite- 
nensi, ex parte inedita Chro- 
nici Scylitzae 453, 16. 

fragmentum ex historia inedita 
de Vita et gestis Ioannis Tzi- 
miscae Imp. 426, 35. 

Iulius Pollut: num ei recte tri- 
buatur Chronicon a Bianconio 
editum 415, 1. de hoc Chro- 
nicoiudicium ibid. 4. sub quo 
lmp. in lucem prodierit 426, 
25. eius historia historiamLeo- 
nis Diaconi passim illustrat 
XXII, 29. eius fragmentum 
de expugnatione Candiae, Ni- 
cephorique Phocae triumpho 
subsecuto 420, 32. aliud, 

uemadmodum ^ Nicephorus 

hocas a ducibus renunciatus 
sit Imperator 431, 81. alia 
eius fragmenta 414, 40. 418, 
8. 423, 25. 425, 86. 427, 24. 
Iulius Pollux Iosephi cubicula- 
rii iustitiam celebrat 495, 44. 

Michaélis Pselli libellus De opi- 
nionibus Graecorum circa dae- 
mones 464, 17. 

fragmentum historiae ineditae de 
ePhoro I. Logotheta Imp. 


, 40. 
íractatus ms. Biblothecae Re- 
iae Περὶ Νικηφόρον τοῦ 
E ακτος 446, 29.1» autem est 
Nicephorus Phocas Imp. 
fragmenta ex Vita S. Nicepho- 
ri, episcopi Mileti, ab aequali 
scripta 442, 12. 455, 43. 459, 
19. 467, 22. auctor huius Vi- 
tae Siculus fuit 449, 10. 
Vita S. Pauli Latrensis 413, 


20. 

fragmentum de conversione Scy- 
thae, circa initia saec. x. in 
Graecia servientis 484, 35. 

fragmentum tractatus de causis 
terrae motuum 444, 38. 

Vita S. 'Thaddaei 446, 14. 

Theophylacti, Bulgarorum ar- 
chiepiscopi, Commentarius in 
Psalmos 489, 23. 

Finis fragmentorum adhuc in- 


thei, eius discipuli 469, 18. - 


692 
apud Inferos, secundum Russorum 


opinionem, occisi in bello inter- 
fectoribus serviunt 152, 8. 


Ingoris, patris Sphendosethlabi, in- : 


felix expeditio adversus Cplim 106, 
δ. eius classis a Romanis in Ponto 
combusta 144, 6. eius interitus 
luctuosus 106, 9. 

INA. [h. e. inlustris] et IN. (h. 
e. indictio] confusa 402, 37. 

Inscriptiones saecc. priorum post 
Chr. nat. in quibus διαφέρει si- 
gnificat proprium est 495, 40. 


Inscriptio a Montefalconio in Pa- | 


laeographia Graeca relata tenta- 
tur 402, 15. 

Insignia regia Bulgarorum 158, 25. 
insignia imperatorum Romano- 
rum, auro fulgentia 134, 14. 

Interpretes saepe non animadverte- 
runt, quae Latine redderent, esse 
loca S. Scripturae 492, 6. eorum 
errores in vertenda voce ὁ λόγος» 


religio Christiana 463, 37. 
Invectiva Bardae Phocae rebellis in 


Ioannem Tzimiscem lop. 116, 8. . 


Ioannes Cantacuzenus emendatus 490, 
40. eius tempore tympanis uteban- 
tur Turcae 476, 4. Fide quoque 
Cantacuzenus. 


Ioannes 'Tzimisces clarissima ortus 


prosapia 99, 15. Nicephorum Pho- ' 


cam genere atüngit 84, 17. cuius 
erat ex matre consobrinus 33, 91. 
Joannes 'Izimisces statura brevis 
59, 11. 92, 4. a pueritia in prae- 
liis versatus 131, 22. ardens ani- 
mo 59, 9. etad resimmanes tentan- 
des audacissimus 85, 9. idem Iose- 
phi Bringae epistolam, contra Ni- 
cephorum Phocam scriptam, huic 
communicat 24, 14. et adest Ni- 
cephoro cum Imperator renuncia- 
retur 40, 10. 431, 30.a Nicephoro 
Phoca Imp. Domesticus Orientis 
ac Magister creatur 44, 9. 49, 6. 
in praelio ad 'l'arsum sinistrum 
cornu ducit 59, 7. pro eo exule 
deprecatur apud Nicephorum Pho- 
cam '"lT'heophano Augusta 84, 4. 
Ioannes 'Tzimisces sporta resti al- 
ligata in palatium attrehitur 87, 
11. [occidit Nicephorum 383, 9. 
888, 22.] eius in Nicephorum per- 


INDEX RERUM, 


euntem sceleste acta 88, 91. 1eso- 
nes Trimisces rerum potitur 90, 
15. [383, 16. ) Imperator Roma- 
norum renunciatur 94, 1. eius edi- 


16. Leonem Nicepho- 
rumque eius filium Methymaan 
relegat 96, 5. vectigalium immo- 
nitatem dat Armeniorum themali 
100, 7. 'Theophbanonem Augustam 
in Proteu insulam relegat 99, 5. 
coronatur ibid. 10. Basiliem pa- 
triarcham creat 102, 16. ad Sphee- 
dosthlabum legationem de pac 
destinat 103, 11. eius responsum 
ad renundata ἃ Sphendosthlsbe 
105, 17. Bardam Sclerum magi 
strum cum exercitu ad fines Dal- 
(arise mittit 107, 13. mandata 
at copiis Asiaticis, belli Rosnd 
causa in Europam translatis 111, 
9. Leonis Phocae conspitatiosem 
restinguit 114, 17. eius ad Der- 
dam Phocam rebellem epistola 115 
1. invectiva Bardae Phocae à 
loannem Imp. 119, 7. qui tamea 
Bardae Phocae impunitatem dat 
195, 22. jonnnes 'Izimisces Imp. 
expeditionem contra Russos instruit 
126, 20. TTheodoram , Coostsntst 
Porphyrogenneti filiam , in mat 
monium ducit 127, 4. decessensl 
enim eius uxor Maria antequam 
imperio potiretur 84, 18. 107, 14. 
fueratque haec Maria ob pulchri 
tudinem celebris 117, 3. Iosnnes 
Imp. in portu Cplitano cases 
lustrat 129, 10. Adrianopolim cua 
copiis venit, 130, 8. quo anno 472, 
40. eius ad duces oratio adhorts- 
toria, de occasionibus in bello cor- 
festim amplectendis 131, 19. ou 
nes Imp. Praesthlabari vi expognt 
194, 2 e Borim, captum, prine 
Bulgarorum appellat 136, 19. 
Praesthlaba Dorystolum cum exet- 
citu movet 138, 19. castra ad De- 
rystolum communit 143, ὅ. 
primum praelium ad Dorys 
exercitum victorem remunerat 14, 
18. ad Dorystolum aciem Rem 
nam inclinatam — 153, 12. 
colloquium habet cum “ 
labo n 15. de Rasa triumphus 
agit Cpli 1 nemine 
Syriam peregrrit 161, 15. [35 








NU t n X o — S.D rur ἴὯἣῪἮᾷἷἕ28ααιν Vu Ὅππ τᾶ s unum τ —— cA—9— HX 0 073989800 — — 0 0o 0 -ὦ'ὉὈὄ.͵,͵)».͵ἌΘὁἘἐὀΨσἔὁοσἔὌἔηνη͵ἔ --  - 
e 


e 


NOMINUM ET VERBORUM. 593 


8.1 quo anno 488, 89. expeditio- 
nem adversus Ecbatana meditatur 
162, 13. eius expeditio altera in 
Syriam 165, 17. [884, 2.] unde 
imaginem Servatoris ti inven- 
tam Cplim mittit 166, 20. eius lit- 
terae tae de eadem expedi- 
tione ad Achod Schaliin, Armeniae 
regem 491, 24. loannes Tximisces 
Imp. de significatione  cometae 
astrologos consulit 168, 23. ei ve- 
nenum praebetur 177, 9. [384, 
26.] Ioannes Tzimisces Jmp. mori- 
tur 178, 12. (384, 28.] eius aetas 
cum obiret 178, 20. quamdiu im- 
peraverit 512, 26. (384, 28.) eius 
&pecies ac forma 96, 16. mores 
178, 21. laudes 37, 12. [384, 30.] 
virtutes et vitia 97, 17. loannes 
Imp. bona, quae privatus habue- 
rat, distribuerat pauperibus 99, 
13. erat pacis amans 156, 7. in 
praeliis auxilium S. 'Theodori in- 
vocare solebat 154, 7. unde Tzi- 
misces cognominatus sit, 92, 2. 
quaenam sit de etymologia nomi- 
nis Tzimisces sententia viri Arme- 
niace docti Cirbied 454, 11. post 
Joannis 'Pzimiscae Imp. mortem re- 
belliones calamitosae multae 169, 9. 
Ioannes Alacas a Barda Sclero spe- 
culatum contra Russos missus 109, 
2. quot modis scribatur eius nomen 


» 7. 
Joannes ἃ 8. Andrea. Fide paulo 
post Ioannes ἃ Sancto Andrea. 
ante S. Ioannis Baptistae imaginem 
uieti se tradit Nicephorus Aug. 
86, 23. Sancti Ioannis Baptistae 
capilli in castro Mempetze reperti 


^ B. loannes Chrysostomus studiosus 


Homeri imitator 410, 21. frequen- 
tat vocem γεγεννηκῶς 62, 1. in 
eius versione lapsus Erasmus Ro- 
terodamus 467, 33. 


ioanni Cinnamo fortasse innotuerunt 
Leonis scripta 484, 15. 

B. Ioannes Climacns illustratue 459, 1. 

loannes Curcuas magister imperite 
res administrat 196. 16. in prae- 
lio ἃ Russis interficitur 148, 15. 

8. Ioannis Damasceni opinio de aquis 
natura calidis 445, 5 

loannes, Melitenae metropolita, au- 


Leo Diaconus. 


' etor hii in Nicephorum Pho- 
cam 453, 16. quando vixerit 454, 6. 
[Ioannis Papae ad Nicephorum nun- 
cii, ut amicitiam faceret cum Ot- 
tone 963, 15. in carcerem tradun- 

. tar 864, 11.] 
losnnes Philoponus emendatus 483, 


88. 

loannes ἃ Sancto Andres lapsus in 
versione Liturgiae S. Marci 486, 
87. ᾿ ᾿ 

Joannes Scylitza Leonem Diaconum 
exscribit XVII, 10. 428, 30. 453, 


14. 455, 26. 457, 12. 459,5. 


461, 12. 466, 8. 81. 471, 82. 
. 477, 40. 478, 8. 484, 25. emen- 
datur 455, 19. passim ex aliis 
uoque fontibus haugit, non ex 
ne Diagono solo 4,6, 18. eius 
Historia perquam utilis ad eiaen- 
dandum textum Leonis Diaconi 
XVII, 5. Scylitzae Codex San- 


germagensis optimae notae 415, 


21. 421, 8. 

losnni, archiepiscopo "Thessaloni- 
cae, vulgo tribuitur narratio De 
miraculis S. Demetrii 507, 1. ia 
cur auctor illius: esse non possit 
510, 439. 

loannopolim appellat ioannes 1 Ζὶ- 
misces lmp. Praesthlabam ἃ se 
instauratam 1383, 18. 

Flavius Iosephus emendatus 423, 2. 

losephus Bringas, cubicularius, spa- 
do, plurimum potest in "aula 31, 
19. iuimicus Nicephoro Phocae 
ibid. 21. (XXX, 3. 12 huic insi- 
dias struit 32, 16. ; 15.] 
studiis Senatus in Nicephorum 
Phocam invitus cedit 34, 14. eum 
poenitet, Nicephorum Phocam in 


* Oriente copiis praefecisse 36, 14. 


contra, spadoni subesse duces 
Romani acerbe ferunt 40, 17. ita 
Josephus Bringas Nicephorum Pho- 
cam insidiis petit 43, 10. Nicepho- 
ri propinquos officiis exutos in 
exihum pellit 37, 20. scribit Io- 
anni Tuniscae, ut Nicephorum 
comprehendat 38, 12. in eum Ni- 
cephori Phocae pro concione in 
castris convicia 42, 10. ad eum Ni- 
᾿ cephori Phocae epistola 45, 3. sed 
nibilominus Nicephoro Cplim pe- 
ten resist 45, 12. at eius. au- 
ctoritas praeoipue ἃ Basilio notho 
38 | 


594 


frangitur 49, 8. ita ἃ snis desti- 
tutas in ecclesiam S, Sophiae con- 
fügit 47, 14. eius iustitia in sub- 
ditos ἃ Iulio Polluce (ut vulgo 
nominatur) celebrata 425, 44. nec 
minus solertia et intelligentia 427, 


Iotacismi. Fide infra Itacismi. 

^Ixxov et θπνον ioculari errore con- 
fusa 154, 20. Inxo» et ἱππέων 
214, 8. Fide quoque supra in 
Hipp. 

Ἱππασία νβανικὴ apud Nicephorum 
Phocam quid significet 478, 1. 
SSS. Irenae, Chionae et Agapes ec- 
clesia suburbana ad 'Thessaloni- 

cam 508, 84. 

Irenae Augustae filius Constantinus 
V. vicit Bulgaros 104, 19. 

᾿Ιϑαγενὴς.» indigena 14, 4. ἰθαγε- 
ψεῖς καὶ ἐπήλυδες 437, 19. 

Isidori Pelasiotae locus ab Andrea 
Schotto haudquaquam intellectus 
467 , 36. 

* "Icontóng pro ἰσόκεδος 11, 8. for- 
ma dubia 407, 21. 

Ister amnis idem perhibetur esse ac 
Phison 180, 3. ad .eum Bulgaros 
collocat lustinianus II. Rhinotme- 
tes 104, 8. ad Istrum appellunt 
Russi , Bulgariam invasuri 78. 2. 
eo missa classis Romana a Ioanne 
'Tzimiece Imp. 129, 19. quae per 
Istrum evecta apparet ad Dory- 
stolum 144, 9. cmus alterum la- 
tus Istro alluitur ibid. 10. in eo- 
dem amni lactentes pueros et gal- 
los gallinaceos suffocant Rusei 149, 

. 49. ad Istri ripam colloquium inter 
Sphendosthlabum et Ioannem 'Tzi- 
miscem Imp. 156, 16. de rebus 
trans Istrum, septentrionem ver- 
sus, gestis 500, 35. ad septen- 
trionem Istri dominans rex magno 
valebat exercitu saec. x. aut xr 


503, 
᾿Ιστουργία βασιλικὴ 146, 24. 
Itacismi in Codice unde Leo est edi- 
tus XVIII, 30. velut αἰωρούμενος 
et ἐωρούμενος permutata 497 , 9. 
ἀνεξάληπτον et ἀνεξάλειπτον 55, 
8. ἔϑη perperam scriptum pro ἔθεε 
, 8. δωήσιν (sic) pro δῃώσειν 
. 78, 11. εἴτε pro 5,re 79, 20. 
' ἐχϑεάξεταε pro ἐκθειάξετε 34, 5. 
ἐπιλύτης pro ἐπηλύτης 147, 8. 


INDEX. RERUM, 


ἐρόμενος pro αἰρόμενος 196. 2 
ἔσται pro ἔς τε 187, 14. ἤδη pro 
ἴδε: 156, 8. ἠστὴν pro εἰς τὴν 
VI, 9^ 165, 26. εὐήκτως pre 
οὐείκτως 70, 19. ἡτερηκὸν pro 
ἑεαιρικὸν 94, 19. ἥτω pro ἧτο 
76, 9. inézig pro εἰ καί vig 79, 
&. ἰσομελίαν pro sig ὁμιλίαν 156, 
14. χαϑείοθω scriptum pro παϑῆ-- 
στο 146, 22. καϑημένη pro xc- 
ϑειμένη 96, 19. καὶ zonpévos pro 
κεχρημένοι 48, 6. κατηγῶν 
σθαι pro κατηγωνίξεσθε ibid. 7. 
κοιψῇ pro κυνῇ 145, 3. κρερινσεξ- 
σθαι pro xozuvoig τὸ 28, 3. λεν- 
τῆς pro λεκτῆς 80, 8. col per- 
peram scriptum pro σὺ 58, 2. ew- 
ραγγώδηθ pro σηραγγώδης 62, 
16. εῆἧς pro eig 154, 2. ὑπήκουσε 
pro ὑπείχουσι GO, 18. ὕστερέ 
pro ὑστεραίᾳ 144, 13. φαιρομέ. 
vov pro φερομένων 80, 1 
ludaeorum dementia in occidendo 
BServatore 72, 4. Iudaci alicuius 
scelus in Servatoris imaginem Be- 
rytensem 167, 7. in Iudaea Hie- 
rosolymae muri, ultra fidem alti 
56, 11. 
Iulii mensis initio Nicephorus Phocas 
Imperator renunciatus 40. 14. 
Iulius Pollux, Fide Inedita. 
lureiurando se obstringit Nicephe- 
rus Phocas Domesticus, se nihil 
novi moliturum 3, 15. quod ius- 


. Jurandum, Polyeucto datum, parvi 


posthac aestimat 41, 14. 

sub Iustiniano Magno terrae motes 

. 511, 23. Iustinianei Codicis locus 
emendatus 468, 45 

Iustinianus 1I. Rhinotmetes Imp. 
Chersonem relegatus 104, 2. 

S. lustinus Martyr illustratus 463, 


22. ἃ loanne Langio perperam 
versus 437, 42. 


K et B confusa 107, 2. 

Kangdo?» locus ad Taurum montem 
215, 19. 

Χαθαίφεσιρ et καθαιρεῖν, quid pro- 
prie denotet apud scriptores eocle- 
siasticos 451, 81. καϑαιρέσεες in 
poliorcetica veterum significare ra- 
"rx partes murorum decussas 452, 
15. 

Καϑαιρετικὰ, ac. γράμματα, quid 


τ’ το Ὁ». Ὁ «--- ὧν - 
* 


NOMINUM ET VERBORUM. . 595 


451, 40. errores quorundam in hac 
voce ibid. 41. 

* Καϑαιρετικὼς 452, 5. 

Καϑθιστάω similesque formae potius 
adhibentur a Graecis medii aevi 
quam καϑίστημι 514, 4, 

* Χαϑυπομένω 420, 11. - 

Kol et γὲ ἃ librariis confusa. 208, 
&. xal et xarà 505, 15. καὶ (ut 
credendum est) et σὺν 244, 19. 
καὶ τὰ et κατὰ 419, 44. xol ταύ- 
τὸν perperam scriptum pro κατ᾿ 
avtov 206, 22. xal dg et αἷς xal 
permutata 11, 2. 

Χαινοτομεῖν fortasse mutandum in 
καρποτομεῖν 189, 8. 

κατὰ καιρὸν, 1.) opportune, 2.) sin- 

dis temporibus 490, 25. errores 
interpretum in vertenda hac locu- 
tione 491, 2. 

Κακὰ et xard confusa 505, 44. 

«Κακοπραγία apud Graecos triplici 
significatione, quarum unam dun- 
taxat Lexicographi exposuerunt 
493, 9. num speciatim denotet pec- 
catum interius ibid. 41. 

Καλοϊππαράτος 195, 3. 

τὰ Καλούδια locus ad 'Taurum mon- 
tem 250, 20. 

Καμινιαία αἰϑάλη, κόνις, τέφρα 

, 39. 

Καμινοβίγλια quid 188, 5. 

Κανίσκια, .dona 196, 14. Conf. Du- 
ceng. Glossar. 1. 575. A. 

Nicolaus Karamsin, ut poéta sum- 
mus, ita historiae scriptor egre- 
gius XXVI, 2. 

KagttQixOg, 1.) abstinens, 2.) pa- 
tieus, 3.) intrepidus, animosus 421, 
44. 499, 9. 15. inde deductae vo- 
ces in Lexicis omissae ᾿καρτερύτης 
et "καρτερόψυχορ 422, 21. De eo- 
dem vocabulo ita habet Glossarium 
m5. : Οὐχ ὁ μηδὲν ἔχων, εἶτα βου- 
λόμενος κτᾶσϑαι, καρτερικὸς, μὴ 
δυνάμενος" ἀλλ᾽ ὁ δυνάμενος μὲν, 
μὴ βουλόμενος δέ. 

T Καρτεροψυχία 422, 95. 


Κατὰ praepositio confusa cum xal 


505, 15. cum καχὰ ibid. 44, cum 
κάτω 506, 1. cum μετὰ ibid. 5. κατὰ 
et καὶ τὰ permutata 418, 44. prae- 
positioni κατὰ subiectae voces 
saepe depravatae 462, 13. κατὰ 
perperam coaluit cum voce eeduen- 

a 


te 506, 27. perperam divu 


' voce sequente ibid. 82. post κατὼ 
genitivus et accusativus confusi 
462, 24. κατ᾿ αὐτῶν legendum, 
pro καὶ ταὐτὸν 206,22. xazd pro- 
nomini personali iuncta vim pos- 
Bessivi assumit 462, 99. ita oj 
xaO" ἡμᾶς, nostri, hoc est. Chri- 
stiani 463, 17. ὁ xa9' ἡμᾶς λό- 
γος apud scriptores ecclesiasticos 
religio Christiana ibid. 31. τὸ xa- 
τὸ τοὺς κληρονόμους quid sigui- 
ficet ibid. 6. κατὰ καιρὸν signifi- 
catione duplici 490, 25. errores 
interpretum in hac voce 491, 9. 

αταγωνίξεσθαι, quo casu con- 
struatur a Leone Diacono 104, 14. 

* Χαταϑοινέομαι pro καταϑοινάο- 
μαι 12, 13. 

" Καταισχονθηϑέντες vox nihili 503, 


Κατακλυσμὸν alterum se videre cre- 
dideront Cplitani, ünbre ingenti 
defluente 69, 18. 

Κατάκοποε ὄντες fortasse legendum 
pro καταχκοπιῶντες 192, 16. 514, 


Καταλαμβάνω, advenio 251, 16. 

Καταλλήλους scribéndum in loco S. 
Athanasii, non χατ᾽ ἀλλήλους 506, 

Χαταμωμώμενοι fort, καταμωκώμε- 
ψοι 56, 20. ' 

Ἐλατασπαϑίξω, gladio concido 137, 
9. eius verbi auctoritates 480, 11. 

Καταστέλλιον perperam scriptum pro 
καστκέλλεον 19, 8. 

Καταστερίζω εἰ κατασεηρίξω distin- 
guenda 478, 17. , 

ΧΚαταστρεφόμενοι apud Leonem Dia- 
conum minus bene pro x«regrQe- 
φάμενοι 61, 19. 

* Χατάσφαλμα vox nibili, pro qua 
scribendum κατὰ σφαλμα 506, 80. 


Karmgotizouésa Palladio restitutum 
433, 11. ec 


* Χατοχυρόω, communio: auctori- 
tates huius verbi 440, 15. — , 

Χαττύω., machinor, struo, frequens 
apud Patres saeculi 'Theodosiani 
406, 4. 

Karo et xard confusa 506, 1. 

oi Keíusvosr, vita functi 119, 15. 

Κέρκιτα, circae, circitationes XXI, 5. 
(vid. Ducang. Glossar. Graec. I. 
639. B.). ᾿ 

Χλεισοῦραι quid 474, 10. unde di- 


Emm oma ho 


696 


: etae 190, 16. κλεισοῦραι Orientis 
186, 13. 
KAnucrdg videtur legisse Combefis. 
ro κλειψφὰς 443, 18. 
Kobad, rex Persarum. Fide Ca- 
bades. 
, Ἀοκκηβαφὴς proxoxxofiaors 83, 11. 
Κομέντον Russi , secundum Leonem 
Diaconum, concilium sua lingua 
vocant 150, 22. 
Kóvtoig praelongis Romani uteban- 
tur in praelio 143, 20. 
-Kogv»g ferrea in praeliis adhibita 
. 145, 2. 


Kovosog, impressio subitaria, male 
yerum ab interprete Achmetis 514, 
7. 


Kovgog et κωφὸς confusa 436, 18. - 


Ἀράνιον. .Sic accentus huius vocis 
insolenter positus in Cod. Leonis 
46, 17. | s 

Kerne, circulus a fornice eccle- 
siae dependens, multis cereis vel 
lychnis instructus, pharus, coro- 
na, rota (sicenim passim vocatur & 
medii aevi scriptoribus), ein Kron- 
leuchter 508, 2. 

Ἀρημνοῖς τὸ male scriptum sic: xgi- 
μνεῖσθϑαι 28, 3. 

Ἄριός. Sic Romani, secundum Leo- 
nem, τὴν &Aíxoli vocant 25, 13. 

Philippus Krug, Academiae Imperial. 
Petropolitanae socius etc., acris 
limatissimique iudicii in concilian- 
dis scriptoribus Byzentinis 420, 
28. eius merita in editionem Leo- 
'nis XII, 30. in chronologiam By- 
zantinam 403, 89. , 1. in hi- 
storiam Russicam ΧΙ, 31. magnas 
utilitates praebuit editori in con- 
stituendo atque illustrando textu 
Leonis Diaconi XXVI, 4. 452, 91. 
eius perfecta rerum BSlavicarum 
cognitio XXVI, 7. 

Kusterus emendatus in interpreta- 
tione Suidae 416, 17. 491, 2. 
Kv8gov perperam scriptum pro Xv- 
δνον 51, 20. | 
Ἰυρία s. κυρεία. potestas, domi- 
natio 448, 14. vocis τὸ κύριον vis 

minus nota ibid. 32. 

JXvoraxóg quid significet apud Pa- 
tres 449, 9. 

Κυριότης sensu theologico quid 449, 


INDEX RERUM, 


Χύρις pro κύριος 185, 13. — 
Κωφὸς et κουφὸς confusa 436, 18. 


44 et 9» perperam confusa 84, 19. 
Philippi Labbe error in edit. Mi- 
chaélis Glycae 402, 38. 
Lalaco. Pide 'Theodorus Lalaco. 
“Μαμβάνω quo sensu usurpetor a 
sc ólinstis! Graecis 398, 38. ἔλα- 
Bev et ἔβαλεν confusa 95, 17. λά- 
βης et λάβῃ scribendum, non λ1οῦ- 
Bee et λούβεε, in editione Hem- 
sterhus. Pluti Aristoph. vide svpra 
ι 699. Ang évreg et λειφϑένεες in- 
. ter se permutata 436, 9. 
Lambecius male reddit vocem saga- 
δρομὴ 518, 13. quaedam ex Τὰ" 
cticis Nicephori mendose exscripsit 


1 . 

Lancea Iudaeus latus Servatoris ia 
pictura percutit 167 , 14. lanceis 
praelongis Romani utebantur in 
praelio 143, 20. 

[Landulphus Beneventanorum et Ca- 
puanorum princeps ltelicum re- 
gnum sibi -subiugavit 346, 18.] 

Ioannis Langii errores in versione 8. 
Justini martyris 437, 44. 447, 87. 


Laonicus Chalcondylas scriptor sen- 
tentiosus 450, 5. 

in Laparase agro praelians Petrw 
Phocas occiditur 169, 23. 

Lapidum iaculatores in exercita Ro- 
mano 190, 20. 

Largitiones in senatum ac proceres 
ἃ loanne 'lzimisce lmp. auctae 
100, 10. eiusdem Imp. morients 
largitiones in pauperes et leprosot 

8, 1. 

in montem Latrum secedit S. Nice- 
phorus, Mileti episcopus 456, 39. 
monasterii S. Pauli in monte 
abbas transmittit ad Nicephorum 
Phocam, in Creta insula hibet- 
nantem 413, 20. in Latro moete 
monasterium a monachis ob incur- 
sionem Mohametanorum relictum 
408, 95. Vide quoque Paulus (S.) 
in monte Latro. 

S. Laurae monasterium ie monis 
Atho, quando conditum 427, 1- 
Le Beau, scriptor quantumvis doctus, 
e versionibus Latinis scriptorum 
Byzantinorum potius quam ex οἵδ" 
tione Graeca pendet 421, 12. 496, 


NOMINUM ET VERBORUM. 


43. emendatur 408, 18. eius error 
(ut videtur) in chronologia 466, 


Lecapenus. Fide Romanus Leca- 
penus. 

non in Lecto se quieti dat Basilius 
patriarcha, sed humi 164, 1. 

Legatio Ioannis Tzimiscae ad Sphen- 

osthlabum Russorum principem 
103, 13. hisque legatis respon- 
sum superbum dat Sphendosthla- 
bus 105, 9. 

[Leges Nicephori Phocae de mona- 
steriis, hospitalibus ct gerocomiis 
de novo non exstruendis 310, 1. 
916, 11. de militibus, qui fundos 
suos vendunt 317, 17. de fundis 
Armenicis 818, 17. de milite ho- 
micida 310, 3. pauperes ius prae- 
lationis non habere ad pagsessiones 
potentiorum 321, 2.potentiures cum 
solis potentioribus emtionem insti- 
tuere debere 321, 10. villas non 
esse diruendas 322, 5. de iis, qui 
ente penuriae tempus emerunt 323, 


«“Δειφθέντες et ληφθέντες inter se 


permutata . 9 
Leo V]. Philosophus Imp. tabe con- 
sumtus 122, 23. eius 'Tactica lau- 


dantur 241, 12. Leone Philosopho 
et Alexandro Impp. Scythae a re- 
ligione Christiana alieni 484, 35. 

Leo Balantes primum ictum Nioe- 
phoro Imp. infert 87, 23. a Ioanne 
Tzimisce ut Nicephori Phocae per- 
cussor designatur 99, 7. 

Leo Diaconus historiae scriptor: 
quae constant de vita eius XIII, 
26. quando natus ibid. 28. eius 
pater 5, 4. patria ibid. 5. com- 
moratur Cpli, litterarum perdiscen- 
darum studio 65, 8. ibi defectio- 
nem solis maximam videt 72, 2. 
in Asia cernit gemellos monstrosos 
165, 3. in exped. Basilii II. ad- 
verfus Bulgaros summum adit vitae 
periculum 173, 2. cur ad historiam 
se contulerit 4, 5. quid sibi pro- 
posuerit in ea scribenda 5, 19. 
quo anno vulgaverit XIV, 21. quos 
ecriptores consectatus sit imitando 
XVI, 14. Agathiam 397, 3. 19. 401, 
43. 402, 1. 403, 33. 407, 14. 
409, 44. 413, 8. 415, 96. 416, 
96. 417, 7. 21. 418, 42. 419, 42, 


597 


495, 94. 428, 19. 499, 93. 433, 
41. 434, 42. 436, 16. 437, 90. 21. 

440, 15. 4&1, 3. 15. 443, 20. 8. 
444, 94. 36. 450, 9. 19. 38. 451, 
9. 455, 24. 466, 15. 469, 41. 
470, 11. 473, 23. 44. 475, 18. 
476, 7. 13. 482, 3. 24. 27. 483, 
80. 485, 11. 486, 8. 488, 37. 
492, 35. 494, 19. 27. 496, 18. 
Herodotum 402, 4. Homerum XVI, 
16. 60, 12. 62, 15. 88, 15. 90, 21. 
95, 17. 97, 11. 108, 5. 161, 8. 
498, 12. 436 , 19. 459, 45. 492, 
96. Sanct. Nilum 406, 25. fort. 
Priscum Sophistam 488, 96. Pro- 
copium 401, 45. alludit ad locum 
S. Pauli, sive potius ad locum 
Epimenidis 408, 39. ipse vicissim 
exscribitur a Georgio Cedreno 485, 
87. Ioanne Scylitze XVI, 10. 428, 
80. 453, 14. 455, 96. 457, 12. 
459, 5. 461, 12. 466, 8. 31. 471, 
99. 477, 40. 478, 8. 484, 25. 
Michaéle Glyca 428, 32. a Zonara 
495, 21. 433, 19. 466, 6. fortasse 
ab Ioanae Cinnamo 484, 15. Leo- 
nis Diaconi editio à Combefisio 
instituta XIV, 22. eius liber sex- 
tus seorsum a me editus XV, 23. 


' Leonis Diaconi historia ex histo- 


riis Iulii Pollucis et Simeonis Lo- 
gothetae passim lucem accipit 
XXH, 27. quae Leoni vitio dari 
possint XIV, 14. anacolutha in 
oratione eius 154, 90. silet de ob- 
sidione Amidae, a Temelico a. 972. 
suscepta 488, 40. mire cum dativo 
construit verbum ἀπεχδύομαι 489, 
91. vocem φιλόψυχος adhibet sen- 
su peculiari 485, 25. ignorantia 
linguae Graecae g?g notione pa- 
tris adhibet 470, 3 

Leo Melissenus magister, Bardae 
Phocae rebellantis dux , Abydum 
obsidet 173, 18. 

Leo patricius conspirationem Leonis 
Curopalatae restinguit 147, 7. 

Leo Pediasimus cum Ioanne T zimisca 
conepirat contra Nicephorum Pho- 
cam Imp. 85, 20. 

Leo Phocas maior, patzruus magnus 
Bardae Phocae (vid. Ducang. Fa- 
mil. Byzant. 149. B.), Domesticus 
scholarum ,, edversus Simeonem 
DBoalgarorum regem mittitur 123, 
11. cur res novas sit molitus 124, 





598 


12. ^ Romano Lecapene oculis pri- 
vatur 122, 16. 

Leo Phocas, Nicephori Phocae fra- 
ter, Domesticus Occidentis 18, 


10. contra Chambdanum missus, 


$bid. 13. quo anno 415, 29. [377, 
5.] eius ingenium ac virtus bel- 
lica 18, 14. eius oratio sd exer- 
citum in expeditione contra Cham- 
bdanum 20, 13. qua milites a 
ugna in locis campestribus de- 
ortatur 21, 12. Leo Phocas exer- 
citu) Chambdani insidias struit 92, 
'2. eumque, angustiarum transitu 
impeditum, adoritur ibid. 15. Leo- 
nis Phocae contra Chambdanum 
praelium ad Cylindrum 514, 26. 
e eodem fragmentum mas. 418, 
9. Chambdanus fugatus 22, 21. 
[376, 33. 377,:.9.] de qua victoria 
Leo Phocas Cpli triumphat 24, 3. 
Leo Phocas Hunnos qui Istrum tra- 

. lecerant, de improviso adortos, 
concidit 19, 7. fratre Imp. re- 
nunciato, clam Cpli elabitur 45, 
21. a fratre Magister et Curopa- 
lata declaratur 49, 7. existit causa 
penuriae immanis Constantinopoli 

. δά, 5. Leo Phocas post fratris 
necem sibi ipse deest 95, 5. a 
- Joanne T zimisce Methymnam rele- 
tur 96, 5. rebellioni filii, Bardae 


hocae, obsecundat 113, 23. eum, 


. conspirationis convictum , oculis 
orbari iubet loannes 'Izimisces 
Imp. 114, 15. Leo Phocas iterum 
res novas molitur contra Ioannem 
"'Tzimiscem Imp. 145, 13. Cplim 

. intret ibid. 20. excaecatur 147, 

Αέοντα »ύσσειν κοιμώμενον, pro- 
verbiüm 118, 8. P 

Leontini capti ἃ Romanis, duce Ma- 
nuele patricio 66, 9. 

8 Leontio Imp. Iustinianus II. Rhino- 
tmetes Chersonem relegatur 104, 2. 

in Leprosos Ioannis Tzimiscae Imp. 
humanitas 99, 21. de lepra locus 
memorabilis anonymi in Vita S. 
Ioannis Chrysostomi 458, 30. Vide 


qu Aofiao. 
Miichadli Le Quien post Combefisii 
. mortem editio Leonis Psellique 
. tommjssa XIV, 19. 
in Lesbum insulam relegantur a 
. Joanne 'Tzimisce Leo Phocas Cu- 


. INDEX. RERUM, 


ropalates et Nicephorus patricios, 
filius eius 96, 5. 114. 1. ibidem 
ambos oculis orbari iubet Ioannes 
'Tzimisces 114, 15. inde evadit 
Leo Phocas 145, 10. 

Letronne (Ant. loann.) etc. prae- 
clara eruditione atque doctrina 
praestans philologus V , 13. 

in Leuce insula templum Achillis 
485, 9. 

Levenklavii error in vertenda voce 
ταξείδιον 441, 45. : 
.Levis armaturae milites in exercita 

Nicephori Phocae 57, 4. 

«ευχγείμονες — Arabes  Mopsuesten 


3 . . 
ὯΣ “Διβανησία Cedreno resütuta 
Libanus mons asper ac maximus 166, 
14. transverso iGnere a Nicephoro 
Phoca traiectus 71, 14. et a Ioan- 

ne '"Tzimisce Impp. 166, 17. 

Liberorum Romani iunioris Imp. εἰ 
'Theophanonis susceptor e baptis- 
mate Nicephorus Phocas 50, 2. 
Fide quoque Basilius II, Bulgs- 
roctonus. 

Libri de obsidione toleranda. 246, 2. 

“Αίϑων νιφάδες eleganter dictum 

* . 410, 18. 

Limitanearum provinciarum duces 
quo facto gerere se debeant 186, 
12. in limite orientali imperii viae 
in barbariem agentes impeditae εἰ 
difficiles 256, 20. limitanei homr 

' mes gcritae dic 190, 23. 

Lineae in e & describentibus 
omissae, ob verbum idem vel si- 
mile, in lineis superioribus itegq. 
in inferioribus occurrens 492, 20. 

Litterae Nicephori Phocae ad Pe 
lyeuctum patriarcham, losephua 
cubicularium Es senatum 45, 3. 
Vide quoque Episto 

T. Livii locus de  Aemo monte 443, 


96. 
4o fin oi λελωβημένοε leprosi 99, 


Locorum natura se tuetur Leo Phe- 
€as, cum Chambdano bellum gerens 
$0, 9. locis variis nomina ex ptu- 
nitionibus hominum indita 122, 19. 
Loet cowwuNEs: liberos animos 
turpes solere voluptates commu 
nisci 49, 19. armorum exitus noi 
ex hominum voluntatibus, sed € 


χα “να 


— Tom 7-— 000—000 At» 


NOMINUM ET VERBORUM. 699 


' providentia pendere 235, 7. loci 
' communes de inconstantia fortunae 
9, 9. 27, 13. 81, 16. 66, 10. 80, 
7. 195, 5. de utilitate historiae 
8, 1. 397, 1. imperatoris boni esse, 
adversariorum loca vexare, finibus 
suorum parcere 73, 18. inediae 
calamitas miserrima 60, 12. pacis 
commoda 156, 7. pactiones non 
ab iis violari qui primi ad arma 
eant, verum ab iis qui post fidem 
datam alteris insidientur 43, 9. 
Vide quoque Proverbia. — 
ὁ καϑ᾽ ἡμὰς “όγος et ὁ 1όγος sim- 
pliciter, apud scriptores ecclesia- 


Sticos, religio Christiana 463, 31. . 


Longiadem regionem, ἃ Romanis re- 
cuperatam , Basilius praeses inv&- 
dit 176, 19. 

Loricae Scytharum hamis consertae 
108, 6. talique lorica ipse Sphen- 
dosthlabus tectus 153, 2. / 

“Μούβεις et λούβεε, voces nihili et 

" corruptas ex λάβῃς et λάβῃ, Hem- 
sterhusius vult in Glossarium Du- 
cangii referri. Vide λαμβάνω. — 

in 4oyoyó» Graecum, dicto Imp. 
non obedientem , animadversum 


58, 8. E 

Ludis 1n theatro plebem munerat 

: loannes 'Tzimisces Imp. Cpli hi- 
bernans 127, 15. 

[Ludovicus, Francorum rex , regnum 

- Italicam de manu Saracenorum li- 
beravit. 346, 14.] 

Luitprandus [quis fuerit XXXVII, 7.] 
Ottonis Magni ad Nicephorum le- 
gatus, quando Cplim venerit 444, 

. 82. (843, 6. ibi turpiter susceptus 
943, 6. in carcerem coniectus ibid. 
8. ante Nicephorum deductus 344, 

. 93. per quatuor menses Cpli re- 
tentus, contumeliose tractatus, re- 
vertitur 368, 20.] est dicax 450, 
41. ejus testimonium de expedi- 
tone Syriaca Nicephori Phocae 

. ]mp. 446, 2. [362, 12.] de defe- 
"n solis anni 968, 446, 40. [372, 

Lupus Protospata: eius locus tenta- 
tus 443, 12. 

Lycandus Tauri iugis a Cilicia dis- 
terminatur 215, 17. Lycandi dux 

uid egerit, Alim Chambdani filio 
Éomanos fines invadente 243, 6. 


€x τῇ “υκανδῷ scribendum, pro 
ὥστε νικᾷν αὐτῷ ibid. 15. 


M et β' in Codd. saepissime confusa 
485, 91. veluti in voce ἀβελτηρία 
3 


18, 3. 

Macedoniae portio Bulgaria 103, 17. 
in Macedonia Bulgari a Iustiniano 
II. Rhinotm. collocati 104, 7. Ma- 
cedonia a Simeone, Bulgarorum 
rege, vastata 123, 4. Macedonum 
cohors in custodia palatina Cpli 
45, 17. in Macedonia hibernare 
jubet propter bellum Russicum co- 

jas Asiaticas Ioannes 'Tzimisces 
mp. 111. 9. Macedones contra 
loannem 'Izimüscem Imp. conci- 
tare conatur Leo Phocas 114, 2. 
. Macedoniam populantur Russi 126, 
14. et Bulgari, Basilio 11, impe- 
rante. 171, 5. 

ad Maeotidem paludem aufugit Iusti- 
nianus II. Rhinotmetes 104. 4. ibi 
oppidulum Myrmecio, Achillis pa- 
tria 150, 5. 

Mapicis artibus Cretenses infames 
24, 21. 

Magistrorum dignitate ornatus Boris 
Bulgarorum rex 159, 2. inter ma- 
gistros militat Bardas Sclerus 


117 9 5. 1 
Malalas. Fide loannes Malalas. 
[Malazcardae oppugnatio 388, 1.] 
Maleinus, Fide Michael Maleinus: 


Maàilov perperam omissum 61, 10. 
Manasses, Fide, Constantinus Ma- 
nasses.. 


ἸΜανδάτον, mandatum, quod ad du- 
cem transmittitar 223, 15. Con- 
fer Ducang. Glossar. I. 861. D. 

Mandya sive pallio Michaélis Ma- 
leini monachi dormiens se tegit 
Nicephorus Phocas 83, 12. 

Manichaei creduntur €retenses do- 
cuisse artes magicas 14, 23. 

Manuel Caleces emendatus 505, 90. 

in versione Manuelis Malaxi error 

- Martini Crusii 457, 44. 

Manuel Phocas, patricius, vir ca- 
lentis ingenii, a Niceplioro Phoca 
equestri militiae in expeditione 
Sicula praefectus 66, 2. primo 
bene re gesta, mox praelio victus 
perit 67 , 11. (361, 30.] 

S. Marci Liturgia Alexandrina illu- 

strata 458, 5. . 


600 


Margsritis ornata inauris Sphendo- 
B. Maria Virgo exercituum Roma- 
norum auxiliatrix et patrona 205, 
9. 994, 7. 956, 8. ad eius aedem 
in Blachernis pompam' agit Ioan- 
nes Tzimisces Imp. 129, 7. 8. 
Maria Virgo & moniali Cpli se- 
cundum quietem visa 154, 10. eius 
imaginem currui triumphali impo- 
nit Ioannes T2imisces Imp. 158, 
11. in S. Marise Virginis ecclesia 
in palatio Toannes 'T'zimisces l1mp. 
deponit sandalia Servatoris in Sy- 
ria reperta 166, 3. 8; Mariam Vir- 
inem moriens invocat Ioannes 
'"Tzimisces Imp. 178, 8. Pide quo- 
que Deipara. 

Maria, Ioannis 'Tzimiscae uxor, for- 
ma atque castitate "celebris 107, 
14. 117, 8. ' 

Mariandynorum provincia, posthac 
thema Buccellariorum vocata 442, 


Marianus patricius, Apambas cogno- 
minatus 429, 11. copiis Italicis 
raefectus 87, 1. pro Iosepho 
ringa agit coptra Nicephorum 
45, 15. vase in caput. coniecto 
moritur 46, 15. 

Marinerii error in interpretatione 
Theophylacti, Bulgariae archie- 
piscopi 495, 37. 41. 

vir illustr. Marino Marini, ab inti- 
mo cubiculo Summi Pontificis etc. 
etc. singulari in editionem Leonis 
officio XXIV, 3. 

Martyropolis. Jide Miepharcife, 

[Masisa expugnata a Nicephoro Pho- 
ca 386, 14.] 

Msthematici, quas terrae motuum 
causas esse dicant 68, 20. 

Marebuov, matricula 189, 5. 

8. Matronae ecclesia suburbana ad 
"Thessalonicam 508, 30 

per Maurianam viam in agrum Áda- 
nensem irrumpit Nicephorus Pho- 
cas malor 242, 3. 

Mauricius Imp. incubat numini, more 
antiquo 473, 38. ad eum legatos 
mittit Avarorum princeps 510, «ult. 

Maurocastrum oppidum, versus quod 
itr fit Danaprim tralicientibus 
497 , 21. 

Medicus ignis. Fide Ignis. 


INDEX. RERUM; 


Medimni bini frumenti, singulie in 
exercitu Russorum distributi 156, 
10. 

** Μεγαλαύχημα, μεγαλαύχησιῳ 

, βεγαλαύχως 465. 4o 

ἢ Msydig πέμπτη 134, 22. 


-Μήκοθεν 202, 10. utrum μή 


an μηκόϑεν scribendum 515, 90. 
Melitene non procul a Tauro mon- 
te sita 215, 19. eius episcopus 
. loannes, auctor epitaphii in Ni- 
* cephorum Phocam Imp. 453, 16. 
(383, 13.] quando vixerit 454, 6. 
Ἔμελλον et ἔμελλεν confusa 15, 13. 
apud Hermogenem quid ait vxo- 
διαίρεσις ἀϑρόου πρὸς τὸ μέλλον 
1 


8. 

4 

Mempetze olim Hierapolis dicta 446, 
23. ἃ Nicephoro Phoca capta 71, 
9. et ἃ Ioanne Tzimisce 165, 22. 

Mendicorum habitu expioratores ἃ 
Barda Sclero in castra Bardae 
Phocae mittuntur 120, 9. 

in Menelaum Pandari perfidia, stella 
cadente praemonstrata 172, 10. 

interpretum Menologii Graeci error 
in voce σπκαϑίζω 480, 18. 

Mensuratores Saracenorum quomodo 
opprimendi 218. 3. 

"Eusvov et, ἕνον confusa 8, 1. 

Mercaturae causa Russi Cplim com- 
meant 156, 4. 

Mercuriolus quid 411, 43. 

Mesonyctes. Pide Theodosius Me- 
Bonyctes. 

Mesopotamia expeditio Ioannis Tz 
miscae, quo anno suscepta si 
489, 4. [388, 80. 

Míacg et μέσος confusa 48, 13. 

Μετὰ et κατὰ saepe permutata 506,5 

δΔΙετακινήσαντος corruptum ia gg 
κενήσαντος 200, 6. 

Metzalaufgaso quo sensu adhibeatur 
a scholiastis Graecis 398 , 32. 





NOMINUM ET VERBORUM. 


96, 5. inde evadit Leo Curopa- 
Jates 145 4 10. 

Meursius Tractatum de velitatione 
bellica !'perperam attribuit Ni- 
cephoro Phocae Imperatori XIX, 


13. 

Michael Burtza, ἃ Petro patricio ad 
explorandum missus, Antiochiam 
invadit 81, 21. [390, 27.) cum 
Ioanne 'Tzimisce Nicepbori Pho- 
cae Imp. caedem machinatur 85, 20. 

Michaél, cubiculi praefectus, ob ne- 
gligentiam causa existit caedis Ni- 
cephori Aug. 86, 7. 

in Michaele Duca vertendo lapsus 
Bullialdi 421, 27. 

Michaél Glycas emendatus 402, 39, 
434, 11. 446, 27. 457, 10. ex- 
scribit Leonem Diaconum 423, 


82. 
Michael Maleinus patricius, Nice- 
phori Phocae Imp. patruus 83, 12. 
Cappadociae dux, copiis cum Leo- 
ne Phoca coniunctis contra Cham- 
bdanum proficiscitur 418, 14. eius 
nomen quomodo Graece scribatur 
» 95. 
Michaél patricius praepositus et pro- 
tovestiarius Nicephori Phocae Imp. 


» 5. 

Michaélis Pselli Annales, prelo pa- 
rati XXVI, 27. continentur in Cod. 
Regio 1712. XVIII, 22. prope an- 
norum centum memoriam comple- 
ctuntar XXVI, 30. eos vulgare 
statuerat Combefisius XV, 29. Mi- 
chaélis Pselli libellus Graece ine- 
ditus De opinionibus Graecorum 
circa daemones 46&, 17. 

Michael Rector, magister et lo 
theta cursus publici, collega lo- 
sephi cubicularii in procuratione 
imperii 427, 35. 

Michaél Rhangabes, qui posthac im- 
peer , *expeditioni Nicephori 
iol 12. contra Dulgaros interest 

4 


Miepharcim oppidum in deditionem 
accipit loannes 'Izimisces lmp. 
161, 21. 

Mileti episcopus 8. Nicephorus am- 
bigit cum procuratoribus fisci 455, 
43. iter facit ad Ioannem 'T'imi- 

* scem Imp. 456, 25. Vide quoquo 

- ἸΝΕΒΙΈΙ scRIPTORES. 

Milites Romani a Nicephoro Imp. 


601 


varie exercitati 50, 91. 53, 93. 
eorum δον jn Nicephorum 44, 1. 
milites Romani in honore habendi 
239, 10. qui contra interdum va- 
'pulabant ab exactoribus 239, 93. 

circiter Millia quinque Sclavinorum 
"Thesgalonicam aggrediuntur saec. 
vl. vergente 508 , 24, 

Miraculum effectum in imagine Ser- 
vatoris Beryti 166, 24. 

Misthea ἃ Saracenis Ciliciensibus 
obsessa 241, 16. orthographia hu- 
ius nominis 516, 3. 

ἃ Moamethe creduntur Cretenses ac- 
cepisse scientiam mapicam 24, 21. 
gladium Moamethis, in arce Palae- 
stinae captum, regi Afrorum dono 
mittit Nicephorus Phocas 76, 1. 

Moesiae mentionem quando facit 
Leo Diaconus, cur turbetur XIV, 
14. Moesia sub Constantino Po- 

onato ἃ Bulgaris occupata 103, 
SL quam eis concedit lustinianus 
II. Rhinotmetus 104. 2. in Moe- 
siae angustiis Graeci saepe a Bul- 
gsris ad internecionem trucidati 
63, 2. Moesorum legati tributum 
exigunt & Nicephoro Phoca Imp. 
61, 12. de Moesia vastata in- 
telligit Le Beau proverbium Mv- 
σῶν λεία 408, 84. Fide quoque 
Bulgaria. 

Monachus, ut eiunt, Nicephoro 
Phocae Imp. finem in palatio im- 
minere praedixit 64, 14. aliua 
monachus Niceph. Phoc. Imp., 
tradita epistola, de conspiratione 
monet 83, 1. monachus, super 
columnam in Eutropiano aetatem 
degens, undis mersus 176, 10. 


Monasteria τῶν ᾿Ερεβίνϑου et τοῦ 
ηροῦ Χωραφίον ἃ S. Nicepho- 
ro, Mileti episcopo, condita 456, 
89. in monssterio ,Pelamydum se 
&bscondit Leo Curopalates, res 
novas moliens 145, 21. eius mo- 
nasterii nomen quomodo Graece 
scribatur 482, 19. in monasterium 
δὰ Scamandrum amandatur Basi- 
lius patriarcha 163, 18. mona- 
sterium Studii, unde Antonius pa- 
triarcha 164, 7. 

ονάστρια. Vide Monialis. 

Ἁϊονέρια in classe loannis Trimi- 
8080 129, 17. ' 





602 INDEX. RERUM, 


Monialis visio Cpli, tempore prae- 
lii ad Dorystolum 154, 10. (Vide 
uae ex hoc loco Leonis de ea- 
em re hausit Zonaras Annal. If. 
213. D.) 

Movoxovoox qoid 514, 35. prae- 
datoria agmina sine peditatu 194, - 
12. 

Monoxyla Russorum 489, 7. 

Monstrosi gemini per Asiam visi 
165, 3 

Monstra immania ac mira, quae tem- 
poribus Leonis obtigerunt 4, 9. 

Montacutiua malus interpres Episto- 
larum Photii 512, 9. rerum By- 
zantinarum atque sacrarum rucis 

: fbid. 11. αὖ eo parum intellecti 
loci Euasehii 463, 44. lapsus fort. 
in loco S. Basilii 470, 34. 

Montefalconii error in versione S.. 
Athanasir 451, 26. 482, 33. Mon- 
tefalconius emendatus in Biblio- 
theca Coisliniana 468, 86. 44. is 
versione Cosmae Indicopleustae 
491, 6. eius errores in Commen- 
tario Eusebii in Psalmos 400, 5. 
406, 43. in aliis locis Kusebii 

. 898, 16. 463, 40. Montefalconius 

- confundit INA [h. e. inlustris] et 
IN 4 [h. e. l'sdixrog] 402, 14. in 
Palaeographia emendatur 444, 14. 
elus lapsus in versione Simeonis 

. Metaphrastae 452, 9. 

Comes de Montesquiou, Franciae 
par etc. XIII, 7. eius merita in edi- 
tionem Leonis, ibid. 10. 

Mopsuestia a Nicephoro Phoca ob- 
séssa 52, 10. [380, 17. iterum 
$bid. 25.) petita tormentis missili- 
bus ibid. 11. (expugnata 381, 1.] 
de hoc oppido, tunc Mamistra ap- 
pellato, multa habet Ducangius 
ad Ann. Comnen. 379. C. 

Morellus (Fredericus) minus bene 
yr locum Georgi Pisidae 438, 


Mors Bardae Caesaris, patris Ni- 
cephori 83, 16. 

ter ὁ Μοσελλῆς praeceptor 8. 

Nicephori ; Mileü episcopi 459, 


Motus urbani adversus Nicephorum 
Phocam Imp. 64, 25. 

Mov$axíttzne brevis corpore signifi- 
cabat apud Graecos medii aevi 
92, 4. de huius nominis etymolo- 


gia quaenam sit opinio Cirbiedi, 

' viri Armeniace docti 454, 11. 

Mulier ex plebe Cplitana lapides ia 
Nicephorum Phocam Imp. coaii- 
cit 65, 3. . 

Munitiones Chandacis civitatis, er 
agzere pilis caprinis et suillis coe- 
creto 11, 10. munitiones castrorma 
Romanorum ante Dorystolum 142,4. 

Murus Chaudacis oppidi firmus at- 
que altissimus 16, 6. qua latitudi- 
ne 11, 14. ab ariete Romanoroa 
disiicitur 25, 93. et evertitur ius 
Nicephori Phocae 27, 21. [300, 
17.) murorum Cplitanorum specus, 
cuniculi , aquaeductus 45, 23. πια- 
ri Mopsuestiae a Romanis suffoss 
52, 91. muri Tarsi duplices ac fi- 
mi 51, 16. moenia alta ac bos 
palatii Cplitani, ἃ Nicepboro Pho- 
ca exstructa 64, 19. muri Ante- 
chiae scalis appositis ascensi 82,5. 

Musica instrumenta, in exercitatio 
nibus 'decursibusque copiarum Re- 
manarum adhibita 36, 5. 

de Musonio locus S. Iustini Marty- 
ris illustratus 463, 23. 

* ** Μυριάνθρωπος, μυριοκέφαϊοξ, 
μυριομαχάριστος , μυριοντακὶά- 
σιος, μυριοπαθὴς;, μυριοπλασίων, 
μυριόπλαστος, μυριοπροσωποῦ, 
μυριόσταχυς, μυριόστομος. Bt- 
QtOrQoxog, vocabula undecim i8 
Lexica nondum relata 486, 43. 

Μυριάδες adiective adhibitum 56, 
2. μυριαδῶν scribendum an μν- 

ἐάδων 486, 23. μυρίαι μυρια- 

sc perperam redditum ibid. 83. 

t Μυριότης vocabulum hellenisticum 
9 

M ione natum esse vult Achil 
em Arrianus, secundum Leones 
Diaconum 150, 5. 

Μυσῶν λείαν τιθέναι, proverbium 
114, 25. 501, 1. ἃ Le Beau no 
intellectum 408, 84. Vide quoqw 
Moesia. 


Ν et P confusa 68, 13. 

Nabuchodonosor, rex Babylone 
statuam sibi ponit 80, 23. 

Nagjaus Chambdani dux 425, 9. 

Neyua pro νᾶμα Hesychio res 
tutum 436, 39. 

Nagxdo 83, 6. 80, 30. heeret; 


um Um τὧὧὖὖΨιν tme e τῷὸ “ἰἴοὔὌᾺὋὉἅἁ- 


-— — A-— 0c τῷ ὦ “ἡ w—— s A AN er 


-- 5.0. τὧἽιἪ τοῦ 


NOMINUM ET VERBORUM. 608 


dubito, eercor 88, 14. 115, 5. 
497 . 14. 

JVacróg adiectivi usus elegans 436, 

29. τὸ ναστὸν ὕψος murorum Hie- 
. rosolymne 56 , 11. 

Nasus amputatus centurioni Graeco, 
dicto Imp. non audienti 58, 8. 
naso duci, loco proverbii 40, 5. 

Navium igniferarum in conspectum 
Dorystoli adventus 144, 1. naves 
frumentarias Cplim appellere pro- 
hibet Bardas Sclerus rebellis 170, 


. 16. Fide quoque Galeae, ct Mo- - 


ψέρια et IIvoqo0Qot τριήρεις. 

Nossa, nausea ex navigatione 12, 
18. 

Nazaraei nomen Servatori a Iudaeis 
inditum 167 , 14. 

ἹΝεανικὸς quid significet apud Leo- 
nem 477, 43. inde νεανικὸν, ani- 
mose factum 4178, 4 

Nectarius patriarcha emendatus 506, 


Nemesis invida 90, 2. potentissimo 
cuique adversatur 65, 10. 

Nestor Schloezeri emendatus 475, 
25. 480, 4 " 


Neutrum in adiectivis et participiis 


pro masculino positum 432, 13. 
νέων et νεὼν confusa 44, 8. vocis 
ψεοὺς prosodia in genitivo 455, 85. 


ἹΝεωτεριέω, res novas molior 115, 6. . 


Nicaeam capit Bardas Sclerus re- 
bellis 170, 12. 

Nicephorus I. Logotheta Imp. a Dul- 
aris interfectus 104, 16. de eo- 
em, fragmentum ineditum 464, 40. 

Nicephorus Phocas, cum esset pri- 

vatus , familiaris S. Athanasii 
confessoris 426, 37. ei a 'Theo- 
. doro, Coloniae episcopo, impe- 
rium praedicitar 101, 3. eius con- 
sobrinus loannes 'Tzimisces 99, 
17. Nicephorus Phocas Domesticus 
scholarum creatus 7, 10. 56, 1. 
eius innumerae de Saracenis vi- 
ctoriae 185, 13. à Romano iu- 
niore Imp. cum éxercitu adversus 
Arabes Cretenses mittitur 7, 14. 
[265, 19.] scalis s. ponticulis, ad 


id allatis, milites exponens in Cre- 


tam  praelians escendit 7, 20. 


[265 , 13. quot naves Cretam ad-, 


. duxerit 533, 38.] Cretenses prae- 
Jio vincit ante Chandacem oppi- 
dum 8, 8. castra pro oppido com- 


munit ibid. 16. Nicephorum Pa- 
stilam exploratum mittit ibid. 29. 
cui abeunti praecepta salutaria 
dat 9, 5. ad exercitum orationem 
habet 12, 5. [266, 16. 230, 4.) 
ad xr. millia Arabum Cretensium 
montem insidentium concidit 14, 
14. eius iussu capita hostium prae- 
cisà tormentis in. Chandacem ci- 
vitatem conüciuntur 15, 2. Chan- 
dacem vi oppugnat ibid. 17. re- 
pulsus, oppugnationem in obsidio- 
nem vertit 16, 14. hiemat pro op- 
pido ibid. 23. [205, 7.] ad eum 
abbas monasterii S. Pauli Latren- 
sis transmittit 413, 19. Nicepho- 
rus Phocas, copiis in agmen qua- 
dratum constitutis, Chandacem ci- 
vitatem denuo adoritur 24, 18. 


.& muliere Cretenses incantamentis 


et dicterüs appetitur ibid. 19. 
Chandacem vi expugnat 27, 6. 
(300, 20. XXVII, 3.] quo anno 
418, 33.. (XXVII, 6.] eius huma- 
nitas in Chandacenses 27, 2. in 
tumulo, Chandaci imminente, ca- 
stellum iubet fieri 28, 2. in Cre- 
tam receptam colonias deducit Ar- 
meniacas et Graecas ibid. 9. Cplim 
redit ibid. 10. intempestive, iuxta 
Zonaram, a Romano 1]. Imp. re- 
vocatas 420, 19. post Cretam re- 
ceptam c. libras auri mittit S. 
Athanasio Confessori, ad mona- 
sterium in monte Átho condendum 
426, 40. triumphum agit de Creta 
capta 28, 13. [528, 6. XXX, 
vlt.) de Candiae expugnatione Ni- 
cephorique triumpho subsecuto 
fragmentum ineditum Iulii Pollucis 
490, 80. Nicephorus Phocas in 
Orientem mittitur contra Árabes 


99, 6. (378, 14.] quo anno 421, 


δ. [378, 14.] ea expeditione Sa- 
racenorum castella plus xx. capit 
80, 2. [378, 34.] eub oppido Alep 
Chambdanum fundit 423, 31. [379, 
9, 385, 5.] Alepo potitur 424, 5. 
(879, 15.] nunciata morte Romani 
Imp. Cplim revertitur 32, 1. [380, 
10.] de Saracenis victis triumphum: 
agit 426, 8. (XXXI, 7.1] insummo 
periculo versatur 32, 5. queritur 
apud Polyeuctum patriarcham de 
losephi cubicularii insidiis ibid. 


. 19. laudatur oratione Polyeuct 








604 


patriarchae 34, 3. gratiosusque 
est apud exercitum 32, 7. 426, 7. 
scripto pollicetur, se nunquaim se- 
ditionem adversus Imperatores mo- 
liturum 427, 31. & senatuque et 

atriarcha dux Asiae summo cum 
imperio pronunciatur 84, 21. no- 
vam igitur expeditionem contra 
Saracenos suscipit 427, 27. et in 
Cappadocia agens 35, 4. contra 


Chambdanum et 'T'arsenses bellum 
molitur 36, 11. de novis insidiis " 


Josephi Bringae certior fectus 39, 
1. [XXXI, 15.] Caesaream versus 
iter ingreditur 40, 9. Imperator 
renunciatur ibid. 90. [318, 14. 
XXXI, 16.] quo anno et die 425, 16, 

XXXI, 18.] de esdem re lulii 

olucis narratio fusior 431, 33. 
Nicephori ad exercitum oratio 42, 
1. eius propinqui a Iosepho Bringa 
in exilium missi 43, 10, Nicepho- 
rus Caesarea Cplim versus: movet 
44, 21. in palatium ad Hereum 
cum exercitu advenit 46, 1. Cplim 
per auream portam ingreditur 48, 
3. de quo inpressu fragmentum 
luculentum in Constantini Porphy- 
rogenneti Caerimonial. aulae By- 
zant. 433, 24. Nicephorus Pho- 
cas a Polyeucto patriarcha coro- 
natur 48. 9. [XX XI, 18. | in hono- 
rem Basilii nothi dignitatem prae- 
sidis instituit 94, 2. eius protove- 
stiurius Michaél patricius 444, 5. 
Nicephorus Imp. ipsius fautores 
ad magnas dignitates evehit 49, 2. 
in matrimonium ducit 'heophano- 
nem, Romani lunioris Imp. vi- 
duam 49, 22. [382, 36.] cuius pul- 
chritudine mirebiliter erat captus 
85, 2. eique villas agrosque donat 
50, 15. [incestum eius coniugium, 
secundum Luitprandum 361, 4. 


. 865, 14.] decretum conficere cogit 


episcopos, ne' quid rerum eccle- 
Blasticarum sine eius nutu sibi 
permitterent 98, 24. ludos . Cpli 
celebrat 50, 14. expeditionem sus- 
cipit contra "Tarsenses 51, 9. 
cum exercitu, quadringentorum 
millium numero 56, 7. re in- 
fecta ab obsidione 'Farsi recedit 
δῷ, 7. Adanam et Anabarzam 
expugnat ibid. 9. item Mopsue- 
stiam 53, 15. (381, 1.) in Cappa- 


INDEX RERUM, 
: dociam hibernatum redit ibid. 22, 


dolet, se 'l'arsum prima aggree- 
sione capere non potuisse 55, £. 
eius expeditio altera in 'Tarsum 
57, 8. ob clypei proiectionem na- 


' sum milii iubet amputari 58, 8. 


agrum 'Tarsensem vastat ibid. 11. 
praelio vincit, 'lTarsenses 59, 16. 
arsum inedia ad deditionem com- 
llit 60, 8. [381, 4.) Cplim redax 
udis equestribus muneribusque po- . 
pulum delectat 61, 9. eius invecta 


jn oratores Bulgarorum 62, 3. ex- 


peditio in Bulgariam ibíd. 11. quo 
enno locanda 410, 30. Nicepho- 
rus Phocas. Imp. Sphendosthlabe 
mercedem promitüt pro invades- 
da Bulgaria 103, 13. appetens 
bonorum ecclesiae 455, B. tri- 
"buta nunquam antehac excogitata 
compminiscitur 6á, 10. in odium 
venit multitldini 63, 94. eius tran- 
quiliitas animi in motu plebis 65, 
13. denuo adornat exercitum in 8e- 
racenos Syriam habitantes 68, 1. ea 
expeditio 70,3. [357, 20. 387, 23.] 
quando suscepta 445, 44. (cur 359, 
20.) Edessa occupata, tegulam cun 
effigie Servatoris impressa inde 
Cplim deportat 71,9. Arca castrum 
expuguat ibid. 17. eius oratio in ca- 
stris ante Ántiochiam 72, 23. pro- 
pe Antiochiam castellum exstruit 
7^, 15. Cpli ob captivos liberatos 
gratulationem numini facit 77, 1. 
oratores mittit ad Bulgaros 79, 14 
Cplimque contra Russorum impe- 
tum communit 78, 19. corpe 
Bardae Caesaris patris, πιογίαι, 
ipse prosequitur 84, 1. eius aust- 
lium contra Russos implorant 
ἐλ 81, 12. Nicephori Phoce 
mp. gloria 74, 1. virtus apu 
omnes populos formidolosa 76, 17. 
Nicephorus si diutius vixisset, Ji 
India Graeci terminos impeni co 
etithiseent, 81, 7. Nicephorus ᾿δῇ, 
Petrum patricium. castris p 
107, 16. codicillis ἃ monacho trt- 
ditis de conspiratione monetur 


 $, trucidatar 88, 21. (383, 9. 888, 


$2.) anni vitae et imperii eius δ, 
13. sepultus in Apostolorum ecci 

sia 91, 10. de eo, victimae ritu ᾿Ε- 
gulato, Bardae Phocae lamentsí? 
116, 8. eius epitaphium, enctorele- 


| —— — 0 τ -- — — — «- ... -—— — —— 0 


τ πρὶ π᾿ τὶ -— --..κν 


- 


anne, Melitense metropolita 453, 
16. in Nicepbori percussores ani- 
madversio divina 91, 13. Nicephori 
Phocae Imp. species ac figura 48, 
10. ingenium et indoles 10, 18. 36, 
8. 89, 15. (344, 23. 360, 20.] vir- 
tus bellica 10, 21.29, 13. 44,3. (533, 
41.) acumen in consiliis 32, 17. 
. 79, 4. prudentia 48, 18. animi 
firmitudo 67, 22. Nicephorus Pho- 
cas Imp. lentus, neque subitae 
iracundiae obnoxius 61, 15. nun- 
quam, ne in adolescentia quidem, 
comessans visus est 78, 18. cuba- 
bat in pelle pantherina 83, 10. 
. mirifice colebat monachos 49, 14. 
eius severitas in disciplina militari 
57, 8. ipse operum militarium par- 
ticeps 74, 13. voce sola hostes in 
fugam convertere potuisset 453, 
89. eius vitia 89, 94. ( 341, 23. 
960, 20.] Nicephorus Phocas ipse 
quaedam scripserat de velitatione 
bellica 186, 2. mandavit auctori 
anonymo, ut librum 'Tacticorum 
componeret, ibid, 3. ipsi perperam 
attribuit Meursius libellum De vg- 
ltatione bellica XIX, 13. Jide 
quoque 'Tactica Nicephori Imp. 
Nicephorus Bardas patricius, Par- 
sàcutenus , una cum Barda Phoca 
res novas molitur 112, 3. 
Nicephorus Blemmydes (ut vult Har- 
lesius) auctor vitae ms. S. Pauli 
Latrensis 413, 93. — 
Nicephorus Eroticus patricius, a 
Nicephoro Phoca Imp. orator ad 
Bulgaros miseus 79, 15. 
Nicephori Gregorse libri aliquot 
ὦ uc inediti, prelo parati XXVI 


Nicephorus Hexacionites inter duces 
Nicephorum Phocam Imperatorem 
renunciantes 431, 36. 

S. Nicephorus, Mileti episcopus, di- 
scipulus magistri zov οσελλοῦ 
459, 12. Nicephoro Phocae lmp. 
aequalis 442, 6. semel atque ite- 


rum in aulam proficiscitur 456, 2. ᾿ 


eius Vita inedita ibid. 4. ei vene- 
num praebetur a Sachacio ibid. 20. 
secedit in montem Latrum ibid. 40. 
inter eius patronos munificos nu- 
merandus Ámpelas, strenuus tem- 
porum illorum dux 467, 20. Pide 
quoquc supra INEDITI SCRIPTORES. 


NOMINUM ET VERBORUM. 


606 


Nicephorus Phocas imalor, Leonis 
Philosophi Imp. dux adversus Sa- 
racenos 242, 2. per viam, quae 
Carydii vocatur, in fines Romanos 
se recipit ibid. 25. 

Nicephorus Pastilas , ἃ Nicephore 
Phoca per Cretam insulam explo- 
ratum missus 9, 3, dux Thracen- 
sium ibid. 2. socordius rem gerit 


$bid. 17. ab Arabibus trucidatur. 


10, 7. 
Nicephorum Patricium, Leonis Pho- 
cae Curopalatae filium, a Ioanne 
Tzimisce Methymnam relegatum 
96, 6. conspirationis convictum 
idem Tzimisces Imp. oculis orbari 
iubet 114, 15. sed Nicephorus una 
cum patre ex custodia Methymnen- 
si elabitur 145, 10. unaque cum 
atre re vera excaecatur 147, 90. 
idem (ut videtur) fratris Dardae 
Phocae rebellantis dux, castra ha- 
bet in conspectu Cplis 173, 23. 
captus custodiae mandatur 174, 2. 
Nicetae Choniatae dicendi genus ni- 
mis ornatum atque floridum XV, 
10. eius lectio defensa contra Hie- 
ronymum Wolfium 511, 88. Nice- 
tas Choniates parum intellectus 
ab Hieronymo Wolfio 421, 24. 
Nicetas Heracleae metropolita ex- 
scribit 8. Basilium Nyssenum 417, 


^ 


32. 

Nicetas Notarius in Euphrate perit 
161, 14. 

Nicetas patricius spado, frater prin- 
cipis officii palatini (nempe Mi- 
chaélis protovestiarii: conf. 444, 

442, 30. ἃ Nicephoro Phoca 
cum classe in Siciliam mittitur 65, 
20. eum comitatur S. Nicephorus 
Mileti episcopus 442, 26, Nicetas 
patricius (ad Taurominium for- 
tasse) ἃ Saracenis fusus 443, 9, 
captus Afrorum regi transmittitur 
67, 15. ab eodem Afrorum rege 
remittitar Nicephoro Phocae Imp. 
76, 12. cum caeteris captivis Ro- 
manis Cplim revertitur ibid. 41. 
erat litteratus suaeque linguae gn&- 
rus homo , 19. eius manu exa- 
ratus Codex in Bibliotheca Regia 
443, 40. Vide litteratorum in utra- 
que lingua jrritissimom C. A. F. 

rémion, Discours de S. Basile- 
le- Grand, traduit en frangais, 


^ 








606 
etc. Paris, 1819. in 8. , pag. 158. 


Nicolaus, Ádrianopolis archiepisco- 
pus, loanni 'Tzimiscae Imp. mo- 
rienü adest 178, 4. 

Nicolaus Patricius, ἃ Ioanne Tri- 
misce Imp. contra Árabes in Orien- 
tem missus 103, 9. 

Nicolaus 'lornicius. Fide 'Tornicius. 

Nicomediae metropolita Stephanus 
astrologus 169, 6. videtur non di- 
versus ab illo quem Le Quien 
(or Chr. I. 594. B.) a Basilio 

. Imp. δὰ Sclerum rebellem le- 
gatum fuisse auctor est. 

S. Nili locus expressus a Leone 
Diacono 406, 26. 

S. Nili iunioris Vita, vehementer 
utilis ad cognoscendum Apuliae 
saec. Ix. 8tatum 410, 17. 

Nisibis a Ioanne 'Tzimisce Imp. oc- 
cupata 162, 3. [383, 23. 387, 7. 
388, 80.) . 

Nix ingens in regionibus circa Da- 
naprim 498, 6, cubitorum quatuor 
altitudine ibid. 11. 

Nig&ósg cum de flumine orationis 
adhibitum , tum géneratim de re- 
bus ningoris ritu affatim acciden- 
tibus 410, 7. 

Nominativus mascul. et genitivus 
feminini in adiectivis confusi 168, 
15. nominativi absoluti perperam 
positi XX , 24. 

Normanni versio Alexandri rhetoris 
emendata 508, 25. 

Notae meae ad Leonem Diaconum, 
quo consilio scriptae XXIV, 17. 

Notarii in exercitu Romano 161, 2. 

Numerus hostium, quo pacto eum 
aestimare possis 195, 6. 

Nuptiae Ioannis Tzimiscae Imp. cum 
Theodora, Constantini Porphyro- 
genneti Imp. filia 127, 4. 

ἸΝυκτέπαρχος. Pide Praefectus vi- 
gilum. 

INvv et νοῦν confusa 44, 16. 


Ὁ ἡ τὸ articulus. Τῷ et to? con- 
fusa 48, 19. τὸν perperam omis- 
sum 44, 23. τὸν et τῶν confusa 
8, 9. 75, 7. τὸν δὲ et τῶν δὲ 
402, 94, οἱ et εἰ 46á , 30. tov 
et της 96, 4. τοὺς et cag 47, 15. 
τῆς τὲ et τῇ τὸ confusa 430, 23. 

τὴν perperam omissum 27, 12. τὰς 


INDEX RERUM, 


et τοὺς confusa 165, 10. ro «& 
τὸν 59, 2. τὸ fortasse omissum 
163, 1. ὁ xaO" ἡμᾶς, noster, 
eiusque formulae varius usus 462, 
82. ὁ Xa8 ἡμᾶς λόγος apud erri- 
ptores ecclesiasticos, religio Chri- 
stiana 463, 18. τὸ κατ᾿ ἐκεῖνο 
φαιροῦ 241, 14. τὰ κατ᾽ ἐμὲ le 
cutio perperam versa 462, 39. 

Obsidionem oppidi ut solvant Sara- 
ceni, quid faciendum 247, 6. 

in Occidentis partibus plurimum prae- 
fuit copiis auctor "l'acticorum N- 
cephor 186, 4. 

Oculus magnus Deus 33, 4. oc 
fide digniores quam aures 5, 30. 
oculis privare vult Iosephus Dna- 
gas Nicephorum Phocam 47, 2. 

. Fide quoque Excaecatio. 


" Oecumenicus patriareha creatur Bt- 


silius solitarius 102, 14. 

Oecumenius 'Triccae Ep. emendatis 
506, 27. 

Ocleon locus, :ubi Leo Phocas, Der- 
dae Caesaris frater , oculis prim 
tus est 122, 18. 

Οἰὐκῆσαι et οἰκίσαε permutata 502, 3. 

Οἰκοφύλακπες s. casarum cw 
in vicis Graecorum 236, 17. 

Οἰστρηλαϑεὶς perperam scriptum pre 
οἰστρηλατηϑεὶς 88, 19, 

"Ὀκτωβρίου et ὀχτα confosa 492) 

9 


Oleum sacrum in magno redita ec 
clesiasticia Graecia 455, wil. 
juxta Olympum montem apud Re- 
manum patricium devertitur Ios 
nes 'Tzimisces Imp. 177, 1. 
eiusdem montis verticibus vis 
monasticam: egerat Basilius pt 

triarcha 109, 15. 

“Ὅλων et ἄλλων confusa 89, 6. 39, 
229. ὕλων et ὅπλων 256, 18. 
Omina duo Bardae Phocae fada 

121, 4. . 
Ὁμολογεῖσϑαι apud Dionysium Hr- 
ijcarnassensem, quo modo € 

candum 412, 30. 
τῶν 'Onoloygto» templum Edessse 
, 15. . 
"Ovouc κύριον quid sit non intel 
lexit Ioannes Hentenius 448, 2. 
Ὁπλὴ, impressa ungularum 


4 . 
"Oxo: παρείκοι 116, 93. 
in Oppidum ab hostibus obsessos 





NOMINUM ET VERBORUM, 


quomodo perrumpendum 247, 22. 
oppida multa in finibus. Romano- 
rum tam munita, ut impuguationerh 
non timeant 245, 14. situs oppi- 
dorum limitaneorum in Oriente 
Romano 246, 10. oppida plus x. 
in Chersoneso 'l'aurica a barbaris 
exinanita 501, 14. 

'Oeacsig, visiones Danaclis, Grae- 
corum et Saracenorum 359, 22.] 
Oratio.Leonis Phocae ad exercitui, 
in expeditione contra Chambdanum 
20, 13. conquestio Nicephori Pho- 


e 500 * $2 


tricii, cum ei a losepho Bringa 
imperium offerretur 37, 7. adhor- 
tatoria loannis Tzimiscae ad Ni- 
cepborum Phocam 38, 22. oratio 
Nicephori Phocae, ad imperium 
evecti, in castris ad Caesaream 
42, 1. eiusdem in militem qui 
clypeum abiecerat 57, 15. eius- 
dem in legatos Bulgarorum 62, 4. 
δὰ exercitum in castris ante Án- 
tiochiam 72, 23. oratio 'T'heopha- 
nonis AÁugustae pro loanne 'fzi- 
misce exule 84, 8. invectiva Ioannis 
Tzimiscae in Nicephorum Phocam 
lmp. 88, 9. loannis 'Tzimiscae 
lnp. ad senatum et episcopos, de 
Basilio patriarcha creando 101, 21. 
invectiva Bardae Phocae rebellis, 
jn loannem 'Tzimiscem Imp. 116, 
7. eiusdem δὰ suos, ipsum dese- 
rentes 120, 17. ad aliquem ex 
hostibus insequentibus, ut suam 
fortunam vereretur 1925, 5. oratio 
loannis 'Tzimiscae ad duces, de 
Haemo monte evestigio traiiciendo 
130, 19. oratio altera adhortato- 
ria Ioannis ''zimiscae Imp. ad du- 
ces, de occasionibus in bello avide 
amplectendis 131, 19. qualem ora- 
tionem ante praelium adversus Sa- 
racenos dux Romanus ad suos 
habere possit 251, 21. Fide quo- 
que Responsum. 

Ogtxtó» et ἐφετὸν apud Aristote- 
licos paene synonyma 447, 33. 
Orestes Agamemnonis F. Adrianopo- 

. lis conditor 130, 11. 

in ecclesia S, Georgii τοῦ Οριάτου 
olim depositus Codex Regius 497, 
444, 10. 


9 


607 


iu Orientis partibus Saracenorum 
opes sub Basilio II. Imp. fractae 
183, 4. ibi rebellio Bardae Phocae 
115, 1. Vide quoque Auatolicorum 
thema. 

Origenis locus Homil. in Ieremiam, 
Derperam versus 8 Corderio et 
luetio 401, 10. locus Commentar. 
in S. Matthaeum, item ab Huetio 
perperam versus 400, 45. alius 
locus, in quo lapsus Huetii 399, 
5. Origenes emendatus in Prole- 
gomenis Hexaplorum 505, 84. Ori- 
genes illustratus 482, 36. 41. 

᾿᾿Ορμητιαῖορ, incitatus, rapidus 448, 

1 


“ρμητίας, fervidus, incitatus : eius 
auctoritates 443, 92. . 
ad Orontem sita Antiochia 100, 13. 
Orthodoxiae festum quando celebra- 

batur Cpli, et quam ob rem 460, 


Ὅσον τὸ ἐπ᾽ ἐχείνῳ, cuius vicemen- 
dose legitur ὅσον τῷ ἐπ᾽ ἐκ. 480, 
29. ὅσον ἧκεν εἰς ἐμὲ et ὅσον ἐστὶ 
male intellecta ibid. 40. 431, 10. 
οὐδὲ ὅσον perperam redditum ἃ 
Montefalconio apud S. Athanasium 
482, 44. errores iuterpretum in 
Y ὅσον οὕπω, 2.) ὅσον οὐδέπω, 
8.) οὐδὲ ὅσον 489, 95. 

Ossa post Chambdani cladem perdiu 
post in loco pugnae visa 23, 7. 
ossium acervi ad Anchialum, cla- 
dis Romanorum monumenta 174, 
11. 

Ostiarius aliquis palatii Cplitani Leo- 
ni Curopalatae rebelli favet 146, 4. 

[Ottones Luitprandum ad Nicepho- 
rum Phocam Cplim mittunt 343. 
Otto Imp. Romam occupavit | 
XXXIII 77 

Otus et Ephialtes, in caelum ascen- 
dere conantes 80, 22. ᾿ 

Οὐκέτ᾽ ἔστε fortasse mutatum in οὐ 
μέτεστι 45, 10. 

Τούτου et τοῦτον confusa 3, 1. 
τουτὶ perperam scriptum pro cov- 
vovi 58, 2. τούτων et τοῦτον 
confusa 14, 2. ταύτην et ταύτῃ 
184, 8. fortasse τοῦτο et τούτου 
172, 8. confusio vocum τοῦτο et 
τούτῳ 19, 13. ταῦτα et τάδε 72, 
23. ταῦτα et τότε 471, 40. 

'Og€aipol drov πιστότεροι, sen- 
tentia Herodoti 5, 20. ὀφθαλμὸρ 


INDEX. RERUM, 


608 
. 6 μέγας pro Deo numineque divino — Pandari in Menelaum perfidia, stella 
93, 4. cadente praemonstrata 17, 29. 
Ὄγχθος significatione rípae ἃ Leone in Pantherina pelle cubat Nicepho- 
iacono usurpatum XV, 29. ut apud rus Imp. 86, 22. - 
Sophoclem , Philoct. vers. 729. Πάντως fortasse scribendum pro 


, Ὀγχλαγωγία quomodo Latine verten- 
dum 515, 16. 


Pabulatores Romanortm ἃ Bulgaris 
caesi 171, 14. 

.Pachymeres. Pide Georgius Pachy- 
meres. 

TPegius fragmenta Leonis Diaconi Cri- 

. cis suis inseruit XVI, 15. Leone 
Diacono usus est ad emendationem 
rationis chronolopgicae XVII , 13. 
489, 9. eius error de diuturnitate 
belli Russici 473, 18. 

llayavóo, exauctoro 37, 22. 96, 


11. 
Παιδί ene ἔκγονοε dicti Saraceni 
. 19 . 


9 ὧν 
Πάθος fortasse male positum pro 
σάϑει 78, 12. 
Palaeographia. Pide supra Candia. 
ex Palaestina Arabes quo mensefines 
Romanorum invadebant 196, 6. 
eam a Phoenicia Libanus mons 
disterminat 166, 15. ibi mel et 
Jac fluens 70, 12. in Palaestinae 
arce repertus Moamethis gladius 
76, 1. Emmaunte in Palaestina 
mini monstruosi 491, 18. in Pa- 
aestinam invasio Nicephori Pho- 
. cae 70, 1t. et loannis 'I'runiscae 
Impp. 165, 17. 
Palamas. Pide Gregorius Palamas. 
Palatium Cpli a Nicephoro Phoca 
-lmp. metu vaticinii communitum 
64, 16. in eo ostiarius aliquis Leo- 
ni Curopalatae rebelli favet 146, 
4. in palatium deducitur a populo 
ex triumpho Saracenico loanies 
Tzimisces Imp. 163, 8. palatino 
consistorio damnatus et sede pul- 
sus Basilius patriarcha ibid. 18. 
in palatina ecclesia S. Mariae Vir- 
inis deponit Ioannes 'Tzimisces 
p. sandalia Servatoris in Syria 
"veperta 166, 1.  . 
Palladius explicatus 470, 43. tenta- 
tus 433, 11. apud eum quid sigui- 
ficet vox σαραάβαρα 404, 35. 
in Pancaleae campo contra Bardam 
Sclerum praelians Bardas Phocas 
male mulctatur 170, 6. 


eav»tag 214, 93. 


, ex Paphlagonia oriundus losephas 


Bringas 40, 9. 
Πάππον et πάππον confusa 192, 
16 


Παρὰ et πᾶσα confusa 185, 19. 
Παραβόλως, 1.) desperate, 2.) in- 
caute, 3.) summo cum discrimine 
412, 5, : 

ἐκ Παραβολῆς αἰτήσεις apud Diony- 
am icarnassensem, quid 412, 

Παράγειν τὸ σχῆμα τοῦ κόσμιον ἢ, 
21. 


ex Paradiso manare dicitur ster 
amnis 129, 21. et Euphrates 161, t. 
zeol Παραδρομῆς πολέμου libellus 
non ab ipso Nicephoro Phoca Imp. 
conscriptus XIX , 10. [Fide qwe- 
'Tacüca.] παραδρομὴ apod 
acticos Byzantinos quomodo La- 
tine vertendum 513, 8. 
Παραδώσειν minus bene, pro szepe- 
διδόναι 60, 4. 
Παραλειφϑέντας et καραληφθέντας 
inter se permutata 53, 16. 436, 5. 


Παραμονὴ οἰ παραμένειν quid deno- 
tet apud 'Tacticos Graecos 513, 7. 


Jlagacract& et παρατάσεε confusa 
192, 20. 

Παρασυρτάτος 197, 13. quomode 
interpretandum 514, 44. 

Phrases ὧς to9 Παρείκονστος, πατὰ 
τὸ παρεῖκον et παρείκοι ὅποιο 413, 
8. ὅκοι παρείκοι 116, 23. 

ΤΠΙαρεξηυλημένος quid sibi velit apad 
Leonem 450, ult. 
* Παρεξελαύνω, a Plutarcho et Leo- 
ne Diacono adhibitum 485, 39. 
Ἰαριππαράτος 515, 43. quid pro- 
prie denotet ibid. 4. fortasse mi- 
nus bene exponitur ἃ Ducangie 
ibid. 5. 

Parsacuteni. Pide Theodorus Bar- 
das et Nicephorus Bardas. 

Participia praesentis et aoristi ἃ Leo- 
ne petperam confusa 61, 19. parti- 
cipium abeolutum δόξαν αὐτῷ nea 
intellectum apud Photium ἃ Βὲ- 
chardo Montacutio 512, 21. 


NOMINUM ET VERBORUM. 


Pascha ἃ Graecis pompis ludisque 
celebratum 131, 2. veluti & Ioanne 
'Tzimisce Imperatore P'raesthlabae 
138 φ 6. 

Paschalius ex factione Iosephi Brin- 


e 45, 15. 

Pastas. Vide Nicephorus Pastilas, 

Pater Augusti appellatur Romanus 
Lecapenus 124, 14. 

Patriarcha Cplitanus nonnisi conci- 
lio generali sede quit pelli 163, 
14. [Patriarchae non solum, sed 
edem Episcopi palliis utuntur 370, 


ad Patriciatum nominationes in to- 
ma & codicillis imperialibus 117, 
14. 

Patzinacae Sphendosthlabum truci- 
dant 157, 18. 

B. Pauli, sive potius Epimenidis, 
dictum in Cretenses 408, 31. 

Paulus Alexandrinus male intellectus 
ab Andrea Schato 460, 28. | 

abbas monasterii S. Pauli Latrensis 
transmittit ad Nicephorum Pho- 
cam, in Creta insula hibernantem 
413, 19. S. Pauli in monte La- 
£ro discipulus, εἰ fortasse succes- 
eor , fuit S. Simeon, a quo S. Ni- 
cephorum , Mileti episcopum , ín 
montem  Latrum secedentem , sa- 
cram vestem accepisse docemur 
ex huius Nicephori Fita ms. Cod. 
Reg. 1181, fol. 212 recto: Ὁ à! 
zQ0g τὸ» θαυμαστὸν ἄνεισι Zv- 
Bev , ἄνδρα καλῶς ἐξησκημένον 
τὴν ἀρετὴν, καὶ ψυχῶν ποιμαν- 
τεκῆς οὐκ ἄπειρον, μαϑητὴν γε- 
γονόεα Παύλον, τοῦ θαύμασι 
xe σημείοις δίκην ἀστέρος παν- 
τειχοῦ διαλάμψαντος' καὶ παρ᾽ 
αὐτοῦ τὸ Otiov re καὶ ἱερὸν év- 
δεδύσκεται σχῆμα. 

Pax confecta inter Russos et Roma- 
nos 155, 19. 

IIj τε et τῇ τε confusa , iuxta Har- 
duinum 430, 21. 

Peccatum interius quomodo dicatur 
Graece 493 , 41. 


Pediasimus. ide Leo Pediasimus. 
ad Pegae suburbium pompa, Ascen- 


sionis festo a Nicephoro Phoca 
Imp. acta 64, 22. 

in Pelamydum monasterio se abscon- 
dit Leo Curopalates, res novas 
moliens 145, 21. nominis buius 


Leo Diaconus. 


609 


monasterii orthographia varia 489, 

Πελάτης 117, 1. aggressor 469, 35. 
eadem vox est apud Sophocl. Phi- 
loctet. 676. 

in Pelle pantherina cubabat Nice- 
phorus Phocas Imp. 83, 10. 

ἡ μεγάλη Πέμπτη,, dies quo Serva- 
tor Deus S. Coenam instituit 134, 


Περαιοῦσϑαι. transmittere fluvium 
s. mare , ab Agathia passivo dun- 
taxat adhibetur, a Leone passivo 
et medio 429, 25. 

Perfecti reduplicatio perperam omis- 
sa a librariis: ut ἐγχειρεσμένοε 
pro ἐγκεχειρισμένοι 95, 19. 

Περὶ, cuius vice mendose legitur 
παρὰ 406, 13. pro ὅτε περὶ ταύ- 
τὴν legendum ὅτε περ, o? ταύ 
184, 18. περὶ ψυχὴν et περὶ epu- 
χῆς confusa 96, 14. 

Περίγεεος non solum quod circa ter- 
ram est , sed saepe generatim ter- 
renus, ferrester, sensu theolo- 
gico 435, 1. quibus substantivis 

, apud Patres iungi aoleat íbid. 4. 
* Περιγειότης. vicinia terrae 485, 


τὸ Περιέχον, acr 497 , 82. 498, 1: 
Περιλειφϑέντες 184, 9. 
Περίμδτρος male genere masculino 


4 4 " 

* IIsguvao , circumftuo 434, 36. 

Περιοδεύω, curo, quod non vidit 
Petavius 480, 39. 

Περιορισμὸς , cui verbo Latino pro- 
prie respondeat 434 , 8 

Περιπίπτω mire constructum cum 
accusativo 78 , 12. 

in Periplo Arrianus Achillem ait Scy- 
tham fuisse 150, 4. 

HtQuxolovstov fortasse perperam 
scriptum, pro πυρπολούντων 241, 
δ. 516, 1. 

Περιστιχίξομαε et περιστοιχζείομαι 
verba nihili 472, 9. 

* Περιστοιχέω , cingo, circumdo: 
eius auctoritates 472 , 8. 

Περιωπὴ. σχοπιὰ et ἄποκτεον iun- 
guntur oratorie 498, 88. 

Persae, Nisibim adorientes, a S. 
Iacobo repulsi 162, 5. 

Personae tertiae singularis et plura- 
lis imperfecti act. inter se confu- 
$868 15, 18. 

39 





610 


Petavii error in exponenda voce sre- 
οιοδεύω 480, 39. Ἢ 

8. Petrus patricius ad mortem a Bul- 
garis damnatus 464, 32. 

Petrus, Bulgarcrum dux, [Christo- 
phori Imp. filiam in coniugium 
duxit 350, 17.] in morbum comi- 
tialem incidens moritur 78 , 10. 

Petrus Burtza patricius, spado 81, 
19. ἃ Nicephoro Aug. castris prae- 
fectas 107, 16. à loanne Tzimi- 
806 Áug. cum exercitu in fines Bul- 
gariae mittitur 108, 9. 

Petrus Phocas Patricius in Laparae 
agro contra Bardem Sclerum prae- 
lians perit 169, 24. 

Pherus argenteus, ecclesiam S. De- 
metrii 'Thessalonicae collustrans 
507, 89. 

[Phatgsnus, Damasci praefectus, 
Ioanni 'Teimiscae tributum promit- 
tit 884, 8.] 

Philippi fius Alexender Magnus, 
Ammonis fidius vult nominari 8&1, 1. 

Philippopoli capta Sphendosthlabi 
crudelitas 105, 4. 

Philo deleotetur voce κακοπραγία 
493, 22. apad eum quid valeat 
vox γνωσιμαχεῖν 479, 44. 

Philotheus, Bchaitorum [ín edi- 
tione minus. bene. legitur Euchai- 
'*erum: siquidem ea civitas HMelc- 
moponti rectius vel và Ἐύὐχάϊτα 
soribitur , vocabulo neutro plurali, 
vel feminino singulari ἡ Ἐὔχαιτα" 
vide Le Quien Orient. Christ. I. 
bá4, A.] episcopus, Nicephori 
Phocae litteras Cplim affert 44, 
20. a Iosepho Bringa in custodiam 
conditur 45, 14. a Nicephoro Pho- 
ca Imp. orator mittitur ad -Bulga- 
ros 79, 16. 

Phison &mnis secundum quosdafá 

. idem ac Ister, secundum alios idem 
ac Ganges 129, 21. testante Al- 
cimo Avito 473, ult. 

prope S. Phocae ecclesiam Cplim 
c ingreditur Leo Phocas re- 
bellis 146 4 11. 

Phocas. Pide Bardas Phocas, Leo 
Phocas, Nicephorus Phocas, Pe- 
trus Phocas, etc. - 

Phocylides laudatus 472, 80. 

Phoenicia duplex, maritima et Li. 
banensis 446, 7. eam α Palaestina 
Libanus mons disterminat 166, 


INDEX RERUM, 


14. ex Phoenicia Arabes quo men- 
se fines Romanorum invadebast 


196, 39. 
Photii Bibliotheca ab Andrea Schot- 


to male versa 511, 25 sqq. mec 
melius eius Epistolae a Richardo 
Montacutio ibsd. 37. 

Pili caprini et suilli adhibiti ad con- 
densandas munitiones i 
oppidi 11, 10. 

IliciGíov pro πλουσίου 8. Ephraimo 
Syro restitutum 419, 10. 

Pleuses Bardam Phocam, Nicephori 
Phocae filium, in exercitatione 
ludicra imprudenter interimit 4f, 
1. & Xylandro perperam Pelusa 
vocatur 432, 7 

Pliscuba in Bulgaria a Ioanne 'Tvi- 
misce Imp. capta 138, 24. de eo 
oppido qui egerunt 479, 5. 

Πλουσίου et πλαισίου inter se per- 
mutata 419, 10. 

Pluralis et singularis perperam con- 
fusa 87 , 8. 

Plusquamperfeotom-pro aoristo 118,3. 

Plutarchus pro δεασχενάξω mire ad- 
hibet verbum ἐνδσχευαζομαε 475, 


12. 

Poéma malum Toennis Melitenensis 
458, 16. 

IYoiéuiog et πολεμιχὸς confesa 447, 
10 


Ilolépovg et πολεμίους confusa 181, 
19. πόλεμος non sed pugna 
vertendum 228, 22. Vide Ducang. 
I. 1198. D. 

* Πολυχεύμων 484, 36. in Vita ma. 
quoque S. Nicephori episcopi Mi- 
leü fol. 225 recto legitar: zx573 
ς«ολυχεύμονι. 

Polybii locus perperam , ut. videtur, 
sollicitatue 448, 10. 

Polyeuctus patriarcha 
Sibi fidens, et cur 32, 19. ees 
oratio pro Nicephoro, coram se- 
natu 38, 15. imperium in Basi- 
lium et Constantinum, Romani 
imperatoria filios, transfert 31, 7. 
ad eum epistola Nicephori Phocae 
44, 29. coronat Nicephorum Pho- 
cam 48, 8. [X XXVI, 18.] eondem- 

ue ecclesia arcet 50, 5. ut item 
oannem 'Trzimiscem 98, 18. ad 
Polyeuctum adducit Ioannes 'Tui- 
misces Imp. 'T'heodorum, Coloniae 
episcopum , peairiarcham  Anto- 


Ca^ -— 0 0 


NOMINUM ET VERBORUM. 


chiae designandum 101, 5. Polyeu- 
ctus patriarcha moritur ibid. 10. 
quando 461, 4. 


Pompa a Nicephoro Phoca Imp. fe- 


sto Ascensionis extra muros ad 
Pegam acta 64, 22. 
Ilóvov perperam scriptam pro πό- 
v , 

Pons in recessu portus Cplitani 129, 
13. pontes tres intra 'l'arsum , in 
Cydno amni 51, 28. ad pontem 
Cydni, quo Adanam itur, Nicepho- 
ri Phocae maioris castra 242, 16. 

Pontani lapsus in versione 'Theo- 

hylacti Simocattae 511, 9. 

in Ponto classem Ingoris igne Grae- 
co comburunt Romani 144, 5. in 
eundem influit Ister amnis 130, 2. 
Pontum ducibus a se missis praeoc- 
cupare conatur Nicephorus Pho- 
cas 44, 11. 

Porphyrius De abstinentia emenda- 
tus 399, 15. . 

per Portam auream Nicephorus Pho- 
cas Imp. Cplim ingreditur 48. 8. 

án Portu Cplitano triremes igniferas 
lustrat loannes 'Tzimisces Imp. 
129, 10. portus Eutroyiani amp 
descriptio 511, 15. portus So- 
phiae in parte australi Cpleos 83, 
23. portus tutus "Tripoli 168, 7. 

sub Praefectorum per lllyricum dis- 

, positione erant viri spectabiles 

inii Dacici 508, 8. praefectum 
vigilum, a Nicephoro Phoca crea- 
tum, exauctorat Ioannes 'Izimi- 
sces 95, 23. 

Praelium inter Nicephorum Phocam 
maiorem et Saracenos Adanenses 
242, 5. inter Arabes Cretenses et 
Nicephorum  Phocam iuniorem, 
Bardae F., in insulam appellen- 
tem ὃ, 1. [265, 18.] praelium ad 
Cylindrum, inter Leonem Phocam 
et Chambdanum 22, 14. 514, 26. 
de eodem praelio fragmentum in- 
editum 418, 8. praelium ad Tar- 
sum, inter Nicephorum Phocam 
Imp. et Arabes 59, 2. ad Arca- 
diopolim, inter Romanos sub Bar- 
da Sclero et Russos 109, 15. 
praelium primum ad Dorystolum 
140, 14. quando factum 478, 11. 
secundum 143, 19. tertium 144, 
16. quartum 147, 24. quintum 
148, 23. sextum et decretorium 


611 


152, 10. praelium in Pancaleae cam- 
po inter Bardam Phocam et Bar- 

am Sclerum 170, 2. praelium 
prope castellum quomodo facien- 
dum 213, 6. 

JPraepositiones ἃ librariis omissao 
418, 24. voces praepositioni κατὰ 
eubieciae saepe depravatae 462, 
13. ; 

Praesens participium pe 0- 
iom pro part. aoristi ἧς, 20. $1, 
19. 

Praesidis dignitate decoratus a Ni- 
cephoro Phoca Basilius Nothus 
49, 8. 94, 3. isque praeses Ba- 
silius parti exercitus praeest, in 
expeditione contra Sphendosthla- 
bum 132, 22. 

Praesidium a Nicephoro Phoca Imp. 
'Tarso captae impositum 61, 5. 
Praesthlaba Bulgarorum regia 131, 
10. ibi aula regia muro firmo cir- 
cumdata 186, 10. eam civitatem 
subito impetu capi posse sperat 
Joannes 'Izimisces Imp. 131, 8. 
ad Praesthlabam praelium inter 
Russos et Ioannem 'T'zimiscem 133, 
14. Praesthlabam instauratam Io- 
annopolim appellat Ioannes 'Izi- 

misces Imp. 138, 18. 


Praetor populi [vid. Ducangius Glos- 
sar. Graec. I. 1218. C.] Cpli in mu- 
lierem maleficam animadvertit 65, 
5. praetorem populi, ἃ Nicephoro 
Phoca creatum, exauctorat Ioan- 
nes 'Tzimisces 95, 922. 


: Praetoria cohors circa Ioannem 'Tzi- 


miscem Imp. Immortalium dicta 
107, 11. 
ΤΠιραγματευταὶ, mercatores 196, 11. 
Πραχτευταὶ et τρακεευταὶ confusa 


9 e 
Prasinacius, Sanctus in Sicilia saec. 
X. 449 9 95. ᾿ H 
Priscus sophistá emendatus 488, 26. 
Πρὸ pérperam omissum 61, 10. πρὸ 
et πρὸς confusa 166, 11. 
Προβάλομεν perperam scriptum pro 
σαροσεβάλομεν 6. προβάλλομεν 


3, . 
Probst, oppidi in "Thracia, apud 
scriptores perrara mentio 475, 45. 
Ileofjvocco , cuius vice mendose le- 
gitur προσμύσσω 485, 20. 
Processio. Fide Pompa. 








612 


Procopium Caesariensem imitatur 
Leo Diaconus 401, 44. 
8. Προδρίμου., h. e. S. Ioannis Ba- 
Püstae, capilli reperti in castro 
lempetze 166, 2. 
ΤΠροέδρου dignitate ornatus a Nice- 
horo Phoca Basilius Nothus 94, 
. parti exercitus in expeditione 
contra Sphendosthlabum praeest 
132, 29. Vide quoque Praeses. 
Proelium. Jide Praelium. 
Προελϑὼν»ν et προσελθὼν fortasse 
confusa 38 , 20. 
JIoo€vuog scriptum pro πρόϑυμος 
22, 2. 
Προχαλεῖσθαι εἰ ^ z9o0xaAticDat 
confusa 107 , 24. 
* Προκατασκοπέω 408, 42. 
Iloóxsvoog. Pide Pompa. 
* Προοδεύω, cum auctoritatibus hu- 
ius verbi 417, 27. 
* Προσανωφερὴς 514, 23. 
Προσαποτίω s&eusu peculiari 455, 
38. 


Προσεδέχετο perperam scriptum pro 
σιροσεδέχοντο 87, 8. utrum Προσ- 
ἢ σαν scribendum sit, an προσῇδ- 
σαν, ambigitar 408, 21. 

ΤΙροσελθὼν et προελϑὼν fortasse 
confusa 38, 20. 

Προσεπεμβαίνω" huius significatio 
insulto, irrideo, e Lexicis exulans 
452, 80. 

* Προσεπιβαίνω" eius auctoritates 
452, 2Á. quomodo construatur ibid. 
25 


Iloocézo, verbum obsoletum , ἃ 
Leone in praesente adhibitum 
XVIII, 30. 161, 7. 

ΤΠροστιθέναι depravatum in πρὸρ τὸ 
ῶ ἕναι 125 4 6. 

Iloocvzexovo quid significet apud 
Gramuaticos atque Patres 399, 44. 

* I]oocvqozA00 403, ult, aliae au- 
ctoritates huius verbi 404, 1. 

in Proten insulam relegat 'Theopha- 
nonem Augustam [Ioannes Taimi- 
sces 99, 5. eodem Leo Curopala- 
tes deportatur, secundum Cedre- 
num 484, 2. ᾿ 

Protonotarii in provinciis Romanis 

40, 17. 

Protospatharius apud Photium, cu- 
ius vice mendose legitur Aspatha- 
rius 512, 10. 


INDEX RERUM, 


consitra- 


᾿Ποοτρέπομαι cum dativo 
ra Diacono 492, 38. 


Leone 
προτρέπομαι 
confusa ibid. 

Proverbia: προϊδραε τὴν ἐσχάτην 
(e- 
ium 


et 


ἄγκυραν 118, 21. τὸν βίον αἱ 

ro» τιϑέναι 119, 20. prov 

de canibus, qui ipsi pecodes di- 
laniant 74, 9. alia proverbia: 2£- 
Ovta νύσσειν κοιμώμενον 118, 8. 
Μυσῶν λείαν είϑεσθαι 75, 8. 
114, 25. 501, 1. Σκυϑικὴ ἀπό- 
voix 139, 5. Σχυθὼν δήσεες 76, 
10. ἐν τριόδῳ ἀπειλημμένος 102, 
23. umbra et somnium haec vita 
164, 19. M 

Provinciarum limitanearum duces, 
quo pacto gerere se debeant 186, 
1 * 

Προφῃτικῶς εἰπεῖν quomodo verten- 
dum 491, 30. non necessario ia- 
dicat, afferri locum ex propheta, 
sed ex S, Scriptura generatim 
ibid. 35. ' 

* Προφοίβασις 426, 30. 

llooztiQítecOut, quid proprie si- 
gnificet apud scriptores ecclesia- 
sticos 459, 35. 

* Προχείρισις scribendum, non srpo- 

. Zeienoig 101, 11. 459, 20. eius 
vocis significatio duplex 459, 21. 

τὸ Πρόχειρον τῆς ἀπαγγελίας. ob- 
vius litteralisque sensus S. Seri. 
pturae 460, 11. vox πρόχεερος 
passim perperam versa ibid. 97. 

Προωθεῖσϑαι legendum apud Hero- 
nem, non προσωϑεῖσϑαε 485, 14. 

Psalnum Davidicum noctu recita 
Bardas Phocas 121, 2. in Psal- 
mos Commentarius ineditus 'T'heco- 
phylacti, Bulgarorum  archiepi- 
scopi 489 , 23. 

Psellas. Fide Michna£l Psellus. 

Ptolemaeus emendatus 435, 39. 

Pugna inter plebem Cplitanam et 
milites Armenios 64, 25. de pugaa 
noctu ineunda 253, 11. Fide qwo- 
que Praelium. 

Πυρπολούντων et περιπολούντων 
confusa 241, 5. 516, 1. 

Jlvoq6gos τριήρεις in classe ἃ Cona- 
stantino Porphyrogenneto ἔαρ. 
contra Arabes Cretenses missa 7, 
8. item in classe Nicephori Pho- 
cae, contra eosdem navigantis iiid. 
17. πυρφόροι τριήρεες ἃ  Nice- 








NOMINUM ET VERBORUM. 


horo Phoca ad custodiam Cretae 
insulae relictae 28, 10. vocantur 
δρόμονες n Graecis 7, 18. πυρ- 
φόροι τριήρεις ἃ Nicephoro Pho- 
cà lmp. cum classe in Siciliam 
missae 65, 19. τὰς πυρφόρους 
τρεήρεις in portu Cplitano lustrat 
Joannes 'Tzimisces lmp. 129, 10. 
ubi earum statio Cpli 47, 7. πυρ- 
φόροι naves in e Russorum 
Pyramus amnis , Mopsuestiam prae- 
terlabens 52 , 19. 


Raderi [Matthaei] error iu versione 
Ioannis Climaci 447 , 36. 

ἱΡαχιὰ pro ῥαχία s. ῥάχις 166, 17. 

Regia Saracenorum usque ad Leonis 
Diaconi tempora incursum hosti- 
lem nullum passa 162, 19. 

Reiskiana versio Dionysii Halicar- 
nassensis emendata 448, 30. 458, 
13. Reiskii error, Constantinum 
Porphyrogennetum interpretantis 
514, 19. eiusdemque error in red- 
denda voce ταξείδιον 442, 1. 

exi ψεύδεσι 'Prua πονηρὸν ὑφίστα- 
σϑαιε apud Photium, quomodo ver- 
tendum 512, 17. 

Eusebius Renaudot non ubique in- 
terpres diligens Gennadii patriar- 

, chae 460, e 

Ῥῆσις ἀπὸ Σκχυϑῶν,, proverbiüm 

Responsum superbum, a Sphendo- 
sthlabo legatis Romanorum datum 
105, 7 

Rhetoricae proprium esse eloquen- 
tiam 5, 12. 

Rhodopes iuga iuxta Balgariam pro- 
tenduntur 62, 19. 

"Póyag necosse est ut. milites Roma- 
ni plenas accipiant 239, 4. Fide 
quoque Largitiones. 

Roma antiquior, Romanorum virtute 
constituta 56, 10. ὁ 'Popnns ixdg- 
χων spud scriptores Byzantinos 
pon est Romanus Imperator, sed 


. - Romae antistes, Pontifez 512, 6. 


Ῥωμαίους perperam omissum 191, 

1 

“Ῥωμανία, imperium Romanum 192, 
12. 

Romanopolim usque Euphrates amnis 


agrum Chanziti et regionem Sara- 
cenorum disterminat 250, 20. 


618 


Romani senioris Imp. filius ; Basilius 
Nothus, familiam armat in lose- 
phum Bringam 46, 18. 

Romanus II. iunior, quo anno impe- 
rium capessiverit 5, 23. [375, 29.] 
eius consilium de recuperanda Cre- 
ta 6, 10. [quam sub eo Nicepho- 
rus Domesticus capit XXXII, 8. 
quo anno ibid. 6.) Nicephorum 
Phocam ex Creta reducem magni- 
fice accipit 28, 12. eo imperante 
Chambdanus irruens ab itinere re- 
cto discedere coactus et fugatus 
191, 18. [376 , 31. 377, 9.] ma- 
gnifice recipit Leonem Phocam, 

ost victoriam ex Chambdano re- 

tam 24, 2. Nicephorus Phocas 
susceptor ex baptismate liberorum 
Romani iunioris et 'l'heophanonis 
50, 2. Romanus iunior subito de- 
cedit 30, 23. [386, 9. XXXV, 85.] 
moriens testamento cavet, ne Ni- 
cephorus Phocas a Domesticatu 
Orientis removeatur 34, 9. suspi- 
ciones variae de eius morte 31, 1. 
quo auno sit mortuus 425, 14. 431, 
27. eius mores 6, 5. 30, 14. eius 
liberi Imperatores renunciati 31, 
7. 94; 1. 425, 41. [384, 35.] 
lisdem virgines ex regia stirpe 
Bulgarorum in matrimpnium collo- 

. catae 79, 18. v 

Romanus Curcuas patricius inter du- 
ces, Nicephorum Phocam Impera- 
torem renunciantes 431, 36. 

Romanus Lecapenus, navibus igpi- 
feris praefectus, contra Bulgaros 
mittitur 129, 14. 

ad Romanum patricium sebastopho- 
rum devertitur Ioannes 'T'zimisces 
Imp. 177, 2. 

Romani igne Graeco comburunt clas- 
sem Ingoris in Ponto 144, 6. vi 
in oppidum Chandacem irrumpunt 
26, 8. Romani exercitus alacritas, 

st orationem a Leone Phoca 
Dabitem 21, 94, Romani gladiis 
rem gerunt in praelio contra Cham- 
bdanum 22, 21. eorum duces acer- 
be ferunt, losephum Bringam, spa- 
donem, stbi praeesse 40, 16. Ko- 
mani milites a Nicephoro Phoca 
exercitati 56, 21. eorum alacritas, 
29, 21. et amor erga Nicephorum 
Pbocam 44, 1. Romanorum gloria 
ingens, ei diutius vitam duxisset 








614 INDEX RERUM, 


Nicephorus Phocas 90, 7. Roma- 
ni, Praesthlaba vi capta, magnam 
Russorum stragem edunt 136, 15. 
eorum castra ante Dorystolum qDo- 
modo munita. 142, 1. Romanis Da- 
mascus stipendiaria facta 166, 9. 
(384, 8.] Romani veteres virtute 
hostes omnes subegerunt 140, 20. 
meminisse. debent, se adversarios 
cunctos olim armis subegisse 132, 
11. Romani milites magna virtute, 
sed pauci numero 21, 4. in honore 
habendi 239, 18. utilia et splen- 
dida consilia Romanis propria 21, 
7. Romanis formidan Cham- 
bdani et Cilicum opes 184, 12. a 

uibus ante 'Tarsi oppidum, sub 

typiota, fusi sunt 4lo, 26. Ro- 
manum imperium item a Bulgaris 
vexatum 171, 4. quos paene neme 
Romanorum in ipsa Bulgaria vicit 
104, 21. Romanorum pedites scu- 
tati 190, 15. Romani lanceis prae- 
longis utebantur in praelio 143, 
20. in eorum exercitu erant lapi- 
dum iaculatores. 190, 16. in Ko- 
manorum bellis stella cadens saepe 
cladis praenuncia 172, 12. Roma- 
norum Imperatorem sese renun- 
cíari iubet Simeon, Bulgarorum rex 
123, 8. item Calocyres Russis sua- 
det, ut se Imperatorem Romanum 
faciant 77, 18. Romani Imperato- 
res, rerum potiti, in ambonem 
Banctae Sophiae ascendunt, a pa- 
triearchaque coronantur 98, 12. 
Fide quoque Graeci. ^ 

Ill. Comitis de Romanzoff magnifi- 
centia in litteris promovendis 505, 
6. eiusdem hortatu editio Leonis 
Diaconi instituta XVI, 86. 

"Pox;j et τροπὴ permutata 467, 43. 
ῥοπὴ ϑεία. Leonem Phocam in 
praeliis adiuvans 18, 16. δοπῇὴ 
apud Patres divina gratia 467, 
80. punctum temporis ibid. 44. 

Rubra calceamenta, quae suntinsigue 
supremae potestatis 41, 13. ab 
Ioanne 'Tzimisce sumta 90, 15. ea 
Bardas Phocas nigra credit esse 
121, 13. “ 

Ruellii lapsus in loco Hippiatricorum 
406, 41 


Russi , vulgari Byzantinorum lingua 
"P&ge, a scriptoribus 'Tauroscythae 
dieti 63, 9. eorum sub Ingore ex- 


peditio infelix adversus Cphm 106, 
. in Russorum casse naves ipni- 
ferae ibid. 15. ad eos Calocyrae 
legatio.63, 7. qui auri centenaria 
indecim ad eos perfert ibid. 11. 
ussi lenunculis Istrum invecti 144, 
8. nx, millium vigentium virorum 
numero Bulgariam invadunt 77, 
22. de Russorum monoxylis 482, 
7. contra Russos Bulgari implo- 
rant Nicephori Phocae auxilium 
81, 12. eorum motus contra Grae- 
cos , magna hos formidine percel- 
lens 103, 2. Russi vastationibus 
magnum detrimentum Macedoniae 
inferunt 126, 14. eorum praelium 
cum Barda Sclero Magistro 109, 
19. in quo Russus nobilis, magni- 
tudine corporis excellens, ab i 
Barda Sclero interficitur 110, 19. 
in Russos expeditionem meditatur 
Ioannes 'Tzimisces Imp. 111, 15. 
quo.anno 472, 38. Russorum in 
patriam reditus difficilis 157, 20. 
uem iis intercludere vult Ioannea 
zimisces Imp. 129, 19. Russi an- 
gustas Haemi monfis minime prae- 
occupant 131, 8. in eorum exer- 
citu Hunnorum et Bulgarorum mul- 
titudo 108, 19. fugantur in praelio 
ad Praesthlabam 133, 12. oppi- 
dumque fortiter, sed frustra, de- 
fendunt 136, 4. Praesthlaba capta 
in aulam regiam se recipiunt ibid. 
10. ubi expugnantur 137, 18. ad 
Dorystolum tormenta Romanorum 
concremare conantur 148, 2. eorum 
xv. millia et quingenti interfecti 
in pugna decretoria ad Dorysto- 
]um'155, 8. reditum Russis per- 
mittunt Romani ibid. 23. Russicum 
bellum Ioannis 'Timiscae quamdie 
duraverit 473, 17. Russi impe- 
rante Wladimiro Magno sonem 
occupant 175, 9. quo anno 496, 
21. de Russis Ezechielis prophetae 
vaticinium 150, 17. de eorum in- 
dole Leonis Diaconi sententia 77, 


7. eorum armatura 133, 14. loricis . 


hamatis tecti 144, 14. hastis et 
ecutis armati 140, 8. securibus ia 
praeliis utuntur 148, 15. amictum 

bulatum habent 150, 8. in fuga 
scuta post humeros reiiciunt 149, 
15. praeliandi ex equis usum nsl- 
lum habent 194, 8. 140, 22. ade 





—-— — — e — «Ὁ o --- “ὦ 7o am .-.- 0 RO mo --- P p € ὕπῃν- 


NOMINUM ET VERBORUM. 


ut primum ad Dorystolum in equis 
sedentes apparuerint 143, 15. victi 
nunquam hostibus se dedunt 151, 
22. capillos ruíos habent, oculos 
glaucos 150, 10. gentilium sacris 
addicti perhibentur a Leone Dia- 
cono 149, 19. sacrificia hunrana 
faciunt ibid. 21. Russorum laus 
bellica. 140, 16. eorum opinio de 
Jis qui in bello ab hostibus occi- 
dantur 152, 1. Russorum (si de 
ilis agitur in epistola anonymi 
Saec. X. aut x1.) aequitas et iusti- 
tia in subditos 501, 3. Rusei mer- 
caturae causa Cplim commeaut 156, 
4. Fide quoque Scythae. 
"Pvzxacuaro quid denotent apud scri- 
ptores Christianos 512, 33. 
"Pos. Sic Graeci medio aevo Russos 
vulgari lingua nominabant 63, 9. 
lidem a scriptoribus Tauroscythae 
dicti ibid. Vide quoque Russi. 


Sachacius, homo nequam, S. Nice- 
phoro Mileti episcopo venenum 
praebet 456, 18. 

Sacra Scriptura. Fide Scriptura 
Sacra. 

Sacrificia humana apud Bulgaros 484, 
29. et apud Russos 149, 20. 

Silvester de Sacy etc. eius merita 
in edit. Leonis Diaconi XVI, 17. 

Sagmosellia 226, 16. 

Saca 253, 18. praesidium Saraceno- 
rum 257, 12. quid proprie denotet 
Dos 21. ei opponitur βέρεδον ibid. 


Sanctorum vitae egregie idoneae ad 
illustrandam historiam Byzantinam 
507, 13. praesertim historiam saec. 
x. et deinceps sequentium XXXFT, 
30 


ermanensis Codex Ioannis Scy- 
litzae, optimae notae 415, 41. 
421, 8. ᾿ 
Sanguinem fundit Beryti pictura cru- 
cifixionis Domini 167, 23. 
Σαράβαρα aped Palladium quid 404, 


615 


post victoriam de Chambdano, Cpli 
per triumphum ducuntur 24, 1. 
contra Saracenos 'l'arsenses Nice- 
phori Phocae expeditio 51, 6. (378, 
14. 558, 21. de Saracenis trium- 
phat Nicephorus XXXV, ult. 528, 
6.] Saraceni T'arsenses qua ratione 
bellum gerere soleant 227, 10. 
veredum in eorum agminibus quid 
sit 212, 3. Saraceni 'larsenses urbe 
exeunt, necé&sarium vestitum so- 
lum secum -effereutes 60, 20. Sa- 
raceni Mopsuesteni λευχείμονες 53, 
4. Saraceni Siculi faustis princi- 
piis Manuelis patricii pertimefacti 
66, 14. mox illum vincunt et op- 
primunt 67, 11. in Saracenos Sy- 
riam habitantes denuo adornat exer- 
citum Nicephorus Phocas 68, 1. 
Saraceni in muris Antiochiae dor- 
mientes oppressi 82, 6. Saraceni 
Christophorum Antiochiae patriar- 
cham interficiunt 100, 15. ad An- 
tiochiam recuperandam expeditio- 
nem meditantur 103, 3. contra eos 
Ioannis TTzimiscae Imp. expeditio 
160, 1. cui dona maxima deferunt 
163, 1. eorum potentia sub Basi- 
lio II. Imp. fracta 183, 8. Sarace- 
norum saec, x. modus invadendi 
fines Romanos 205, 6. eorum duces 
.Amirae 217, 8. (546, 19.] eorum 
praedatores singuli equos binos se- 
cum ducere solebant 220, 13. im 
illorum incursione subita quid agen- 
dum 215, 1. Saraceni clivum 
descendentes oppugnandi 257, 21. 
eorum summa vigilantia 230, 6. 
qua hora diei aggrediendi 237, 20. 
eorum castra quo pacto op &füc 
da 211, 3. ad oa quomodo Tit boetu 
accedendum 219, 9. Saracenorum 
cameli qua ratione intercipi pos- 
sint 210, 1. Saracenorum r et 
thesauri, Ecbatanis collocata 162, 
18. eo fugere cogitur Bardas Scle- 
rus 170, 48. i dicti xo 
δίσκης ἔκγονοι 12, 5. inficiatores 
Christi Dei nostri 224, 19. 


Saracenorum Ciliciensium magna in- ϑϑαγάϊοα a Leose Diacome 'Iralitza 


vpsio imperante Leone philosopho 
941, 14. iidem sub Chambdano in- 
gentibus copiis Asiam populantur 
20, 16. 22, 8. (876, 30. 377, 4.] 
& Leone Phoca delentur 22, 21. 
(376,34. 377,.9.) à Leone Phoca, 


vocata 171, 10. & Basilio II. Imp. 

frustra oppugnata ibid. 12. 
Saturnus haud Touge ab aquario di- 

stans, tempore brumali 497, 32. 
uw χαλκῖξες apud Nonun, quid 


E . 


.616 


Saxa manualia adhibita in pugna 
contra Saracenos 255, 7. 

Saxii error in Onomastico XIV, 28. 
Saxius Caveum iniuria reprehen- 
dit ibid. 32, 

fcalae muris Antiochiae admotae 82, 
5. scalas ad Praesthlabae muros 


poni iubet Ioannes 'T'zimisces Imp. . 


135, 12. 
in Scamandri monasterium amanda- 
. tus Dasilius patriarcha 163, 18. 
Andreae Schati error in versione 
Apotelesmaticae Pauli Alexandrini 


Á60, 28. 
Schloezeri Nestor emendatus 475, 25. 
480, 4 


43. 2 

Scholae palatinae a Nicephoro Phoca 
Imp. exercitatae 50, 18. 

Scholiastae Graeci, quo sensu ad- 
hibeant verba ἐξαχούω, λαμβάνω, 
μεταλαμβάνω 398, 39. multas alias 
voces usurpant sensu peculiari 471, 


Bchotti error in Isidoro Pelusiota 
467, 36. eius versio Bibliothecae 
Photianae mendis plena 511, 44 


8qq. 

Bclevini post a. 578. Ávarorum im- 
perio subiecti 511, 8. eorum in- 
cursionibus obnoxius ager 'T'hessa- 
lonicensis, saec. vi. vergente 507, 
18. 'Thessalonicam ipsam adoriun- 
tur 508, 33. 

Sclerus. Pide Dardas Sclerus. 

Bcopelus locus circa montem Hae- 
mum 475 , 45. 

Scrinii Dacici miles, sub dispositione 
praefectorum per lllyricum 508, 
15. 

Scriptorum Byzantinorum loci com- 
munes de utilitate historiae 397, 1. 

Scripturae Sacrae imitatio in Leone 
Diacono 97, 20. 99, 16. 127, 14. 
165, 20. 173, 2. S. Scripturae 
locus de Euphrate, ex paradiso 
manante 161, 1. 

&cuta Russorum perfirma et ad pedes 
pertinentia 133, 15. scutis pro cu- 

ilibus utuntur in nive Graeci 498, 
20. eorum pedites scutati 190, 15. 

Scylitzes. Pide loannes Scylitzes. 

Scytharum qui saec. x. Istrum tran- 
sierant multitudo 19, 10. ''hracian 
incursantes ἃ Petro patricio con- 
terrentur 107, 19. eorumque dux 
&b eodem Petro certamine singu- 


INDEX RERUM, 


lari tollitur ibid. 21. eorum loricae 
bamis consertae 108, 6. ipsi circa 
initia saec. x. servorum loco im 
Graecia 484, 35. e Scythia oriun- 
Qum esse vult Achillem Arrianus, 
secundum Leonem Diaconum 150, 
4. in Scythico bello, auctore eodesa, 
crucis signum ἃ Constantino M. im 
caelo visum 138, 21. 

Sebastophori dignitate decoratus Ro- 
manus patricios 177, 3. 

Seditio Cpli contra Iosephum Brin- 


gam 46, 7. 

Seif-eddaula s. Abulhasan Ali, Ham- 
dani ben Hamdun nepos. Pide 
Chambdanus. 

circa Seleuciam clisurae 250, 16. 

& Semiramide Babylon septem moe- 
nibus communita 56, 9. 

Senatus Cplitanusin Basilium et Con- 
stanünum, Romani Imp. filios, 
transfert imperium 31, 8. studiose 
recipit Nicephorum ex Asia iterum 
reducem 82, 7. 34, 13. ad sena- 
tum Nicephori Phocae epistola 44, 
22. eius studium pro Nicephoro 
in seditione Cpli mota 47, 8. in 
senatum proceresque largitiones, & 
Joanne 'Izimisce Imp. auctae 100, 
9. eiusdemque Imp. ad senatum 
oratio de Basilio, patriarcha Cpleos 
creando 101, 21. senatorii hosninis 
virtutes 83, 10. 

Sententia de magna vi aggressionum 
improvisarum in bello 21, 18. 
Septuaginta interpretes scribendo 
imitatur Leo Diaconus XX, 14. 
Sepultura Ioannis 'Tzimiscae Imp. ia 

gcclesin Chalcensi Servatoris 178, 


Σηραγγώδης vox Leoni et. Agathiae 
adamata 441, 3. 

Berica vestis, in triumpho Sarace- 
nico Ioannis 'Tzimiscae Imp. trane- 
lata 163, 5. 

Servator ac Deus noster Christus εὖ 
μεγάλῃ πέμπτῃ S. Coenam insti- 
tuit 154, 21. eius effigies in tegula 
Edessena 70, 16. aáte Servatoris 
et Deiparae imagines quieti se tra- 
dit Nicephorus Imp. 86, 20. ia 

Servatoris ecclesia censi, ἃ 

8e aedificata, deponit Ioannes 'T'zi- 

misces Imp. capillo S. Ioenais 

Baptistae 166, 2, eodemque depo- 

nit imaginem crucifixionis Domi- 





NOMINUM ET VERBORUM. 


. nicae, Beryti repertam ibíd. 20. 
quae iam Beryti miracula effece- 
rat 167, 1. in eadem Servatoris 
ecclesia, a se aedificata, arcam 
sepulcralem sibi praeparat loan- 
nes 'T'zimisces 177, 17. ibique ae- 
pelitur 178, 14. 

Sicilia vatibus et sanotis plena 443, 
8. eo appellitur classis, a Nice- 

horo Phoca Imp. expedita 65, 20. 

icilia insula aspera arboribusque 
vestita 66, 17. 

Siglum quo ἐπίσκοπος notatur, non 
intellectum ab editoribus 409, 38. 
.siglorum XT et jut) in Codd. 
inde a saeculo ΧΙ, summa simili- 
tudo 506, 5. 

Silvester de Sacy. Pide Sacy. 

Simeon Ampelas, Bardae Phocae res 
novas molientis assecla 113, 11. 
postea ab eodem Barda deficit 
120, 14. Fide quoque Ampelas. 

Simeon, Bulgarorum rex, bellum 
Graecis infert 123, 4. sub Zo& 
Augusta insperatam victoriam re- 
fert ex Romanis 124, 6. 

Bimeonis Logothetae Chronicon, ma- 
xima parte ineditum, in Codice 
Regio XXII, 19. historiam Leonis 
Diaconi saepeillustrat XXVIII, 27. 
Simeon Magister et Logotheta, 
clarus astrologus sub Ioanne Tzi- 
misce Imp. 169, 5. diversus esse 
debet a Simeone Logotheta, a. 
904. ad Saracenos Cretenses le- 

to. Confer Harles. Bibl. Graec. 

181. D. 

Simeon Metaphrasta illustratus 484, 
6 


Simeon patricius et primus ἃ secre- 
tis, Iosephi cubicularii collega in 
procuratione imperii 427 , 36. 

B. Simeon in monast, 8. Pauli La- 
trensis 609. 

in loco de 8. Simeone Stylita apud 
Photium iocularis error Andreae 

οι chott 511, 44. 

ünia cum gigante pugnans, pro- 
verbium $5. ὧδ P 

Singulare certamen ducis Scytharum 
et Petri patricii 107, 21. 

Singularis verbi, cam nomine plurali 
feminino 117, 6. 

Σκενωρῶ et ἐνσκενάζξζομαι apud To- 
e phum eadem significatione 474, 


617 


Σκιᾶς εἰδώλων οὐδὲν διαφέροντες 
'Tarsenses obsessi 60, 11. vitam 
nostram esse σκιὰν xol ὄναρ 164, 

Σκληρὰ et σκιερὰ confusa 497, 14. 

Σκχοπιὰ et ἄποπτον iunguntur ab 
oratoribus 439, 9. 

Σκχοπὸν perperam scriptum pro xó- 
πον 19 4 94. . 
Zuv8àv δήσεις proverbium 45, 19. 

; 12. 

Smaragdus in Gange flumine inve- 
nitur 130, 5 

Soloecismi frequentes in libro Nice- 
phori de 'Tacticis XXV, 31. 184, 
8. 222, 14. 247, 4. 

Sophiae portus, in parte australi 
Cplis 83, 23. 

in S. Sophiae templum Nicephorus 
Phocas, Iosephi Bringae insidias 
veritus, se coniicit 32, 17. eodem 
confugit Bardas Phocas magister, 
filio rebellante 46, 4. et, hoc vi- 
ctore, losephus Bringas 47, 11. 
in. S. Sophia Nicephorus Phocas 
a Polyeucto patriarcha coronatur 
48, 6. eoque cruces Tarsi receptas 
deponit 61, 7. in Sanctam Sophiam, 
audita fratris nece, perfugit Leo 
Curopalates 95, 18. ingreditur 
Ioannes Tzimisces, ut a patriarcha 
ex more coronetur 98, 10. preces 
jbi solennes facit 129, Á. eo, con- 
spiratione patefacta, confugit Leo 
Curopalates cum Nicephoro filio 
147, 16. eandem triumphans in- 
greditur Ioannes ''zimisces Imp. 
158, 20. S. Sophiae tholus supe- 
rior, cum absida, terrae motu e- 
jectus 125, 22. hemisphaerii in 
ecclesia S. Sophiae ampla de- 
scriptio 511, 20. in eadem ecclesia 
ambonem ascendunt Romanorum 
imperatores rerum potiti, a pa- 
triarchaque coronantur 98, 12. 
Fide quoque Ecclesia. 

in loco de Sophronio apud Photium 
error Ándreae Schotti 512, 5. 


Spado Ioanni 'Tzimiscae Imp. vene- 
num dicitur praebuisse 177, 4. 
spado Basilius Nothus 94, 8, spado 

icetas patricius, classi in expe- 
dione Sicula ectus 65, 21. 
Nicolaus patrius, 8 Ioanne Tzi- 
misce Imp. contra Arabes in Orien- 





618 INDEX RERUM, 


tem missus 103, 9. Petrus Burtza 
patricius, item spado 81, 14. 107, 
£0. 

Σπαϑιὰ, ictus gladii, vox a Du- 
cangio perperam exposita 450, 23. 
pro ea male impressum σπαϑέα et 
σπαϑεία ibid. 27. 

Σπαϑισμὸς, percussio cum gladio, 
occurrit apud Achmetem 480, 20. 

Σπαϑιστὴρ quid sit proprie 480, 
85 


Species, statura ac forma loannis 
T'zimiscae 96, 16. Nicephori Pho- 
cae 48, 10. Sphendosthlabi 156, 20. 

Sphencelus, in exercitu JAussico ter- 
tius post Sphendosthlabum, HKussis 
Praesthlabam defendentibus prae- 
est 135, 4. inde cum paucis ela- 
bitur 138, 1. in tertio praelio ad 
Dorystolum interficitur 144, 19. 
eius nomen quomodo scribatur a 
Graecis 476, 14. 

Sphendosthlabi pater Ingor 144, 6. 
cum Sphendosthlabo Calocyres pa- 
tricius, orator in Scythiam missus, 
amicitia iungitur 77, 4. plurimum- 

ue Apud eum potest 79, 10. Sphen- 

osthlabusDulgaros duobus praeliis, 
non uno, vincit 447, 16. crudelis 
erga victos 105, 4. 139, 11. ad eum 
oratores mittit Ioannes 'Tzimisces 
Imperator 103, 12. Sphendosthla- 
bus minatur, se ad portas Cplis 
castra collocare velle 106, 21. post 
eum Icmor primus auctoritate in 
exercitu Russico 149, 2. Sphen- 
dosthlabus, dum Praesthlaba a Ro- 
manis oppugnatur, cum exercitu 

moratur ad Dorystolum 134, 17. 

ei iterum pacis conditiones propo- 

nit Ioannes 'Tzimisces Imp. 138, 

7. ille, contra, exercitum ad rx. 

millia hominum Dorystoli contrahit 

139, 15. orationem habet ad duces 

151, 12. in pugna decretoria ad 

Dorystolum ab Anema gladio ictus 

152, I9. propemodum capitur 155, 

6. in ulum venit loannis 

'Tzimiscae 156, 14. interficitur à 


Patzinacis 157, 18. eius species: 


ac forma. 156, 20. fortitudo et 
industria 77, 19. in praelio tu- 
nica hamis conserta tectus 153, 2. 
eius nomen, quam varie scribatur 
Graece 461, 49, 

im Spheradi regione desidet Leo 


[4 


Phocas » rebellionem meliens 146, 
0 


Statura, forma ac species [oanais 
Tzimiscae 9G, 16. erat nempe 
statura brevissimus 92, 4. 

Stauracius , Nicephori 1 Imp. filius, 
expeditioni contra Bulgaros inter- 
est 464, 49. 

Stellae interdiu visae, ob defectio- 
nem maximam solis 72, 8 stia 
cadegs, quid portendat 172, 6. 
stella vaga in caelo, calamitatua 
praenuncia 175, 9. 

Stephanus, Abydi episcopus, sedi- 
tioni Leonis Phocae obsecundat 
114, 2. 

Stephanus Byzantinus emendatus 461, 
92. illustratus 495, 31. eius le- 
ci, parum ἃ Berkelio intellect 
400, 38. 

Stephanus Nicomediae antistes, astre- 
logus 169, 6. 

Bterilitas terrae sub Basilio II. Imp. 
176, 11. 

Στόμα τῆς μαχαίρας διαδραμεῖν 
56, 18 


4 . 
Στρατεία et στρατιὼ confusa 62, 11. 
ex Studii monasterio Antonius Bt pe- 
triarcha Cplis 164, 7. 

Stylitas perdurasse usque ad saec 
um xir. 11, 36. 

sub Stypiota Romani ante 'T'arsi op- 
pidum fusi 440 , 96. 

Sudarium Abgaro regi a Servatore 
missum 71, 5. . 

Suffossio murorum Chandacis civt- 
taria 25, 20. et Mopsuestiae 5$, 
1 


Suidas illustratus 416 , 23. 491, 3. 
Sviatoslav. Pide Sphendosthlabus. 
Συμμορίαρ et συμφορίας confoss 
430, 27. 
Σύμπαν et τύμπανα confasa 14, 9. 
Σὺν barbare constructum cum gesiti- 
vo ab auctore 'Tactioorum Nice- 
phori XXV, 31. 218, 19. 244, 19. 
Συνασπισμὸρ Arsbum C: 
exspectantium impetum 
in pugna ad Chandacezm 8, 2. Tar- 
sensium in praelio ante ipsores 
civitatem 58, 23. pedum Rusce- 
rum 198, 17. καὶ 
Syncelli dignitate ornatus Antouits 
"antequam patriarcha Ber 16b 
13. 


NOMINUM ET VERBORUM. 


* Συνεχφορέω. eiusque auctorita- 
. tes 447 , 13. 
* Συνερειπόω 438, 14. 

* Συνϑλάττω, vox, ut videtur, bar- 

5 bara 145, 3 I Tzmi 
nodo episcoporum Ioannes lzimi- 
aces Imp. tradit Stephanum , sede 
Abydensi movendum 114, 10. sy- 
nodus perpetua Cpli 98, 21. 

Συνορῶ, statuo, decerno, apud 
scriptores mediae Graecitatis 468, 
10. multorum interpretum error 
in hoc verbo ibid. 15. 

Συντάσσεσθϑαι idem quod caledicere: 
quod non vidit Xylander in Cedre- 
no 474, 8 

Σύντομον et σύντονον confusa 175, 
17. 

Syracusae, receptae a Graecis, duce 
Manuele patricio 66, 8. 

in Syriam interiorem , urbe tradita, 
se recipiunt 'Tarsenses 60. 18. 
Nicephori Phocae Imp. expeditio in 
Syriam 68, 1. 70, 3. [357, 20. 382, 
82. 384, 2.] quo anno suscepta 445, 
44. (cur 359, 20 sqq.] Syria a Petro 
patricio vastata 81, 19. Syriaca ex- 
peditio Ionnnis Tzimiscae Imp. 160, 
1. [387, 23.] de qua exstant ipeius 
'Tzimiscae litterae ad regem Ar- 
meniae 491, 23. per Syriam loco- 
rum cognitio praefectis trapezita- 
rum necessaria 189, 3. 

Σύριος (h. e. ex Syro insula) pro 
xveioc Honorato Bouche restitu- 
tum 448, 39. 

Σύστημα perperam seriptum pro 
σύσσημα 199, 8. 

Σφαιρίξεσθαι a Leone Diacono inso- 
enter dictum pro devolvi a0 22. 

Σχηματογραφία vox propria de si- 

" ^ rum onstellationibus 478, wit. 

ἐᾷ Σχηματουργέω, figuro, et oxnua- 
vovoyia , figuralio, quibus:aucto- 
ritatibus nitantur 478, 38. 


'Tabernaculis stetutis considunt Ára- 
bes 253, 22. 

Auctor Tacticorum, Nicephoro Pho- 
cae Imp. tributorum, experientia 
eruditus in bello contra Serecenos 
184, 4. quae ipse vidit, exponit 
205, 3. saepe oppugnationi impe- 
dimentorum interfait 208, 23. quo 

' anno scripserit XX1V, 17. íre- 
quenter admittit. soloecismos 184; 


619 


8. 947, 4. scribit horride XXV, . 
21. 'Tactica Leonis philosophi Imp. 
laudata 241, 11. tacticl libri, ab 
lmpp. Romanis editi 239, 15, 
apud tacticos Byzantinos quomodo 
παραδρομὴ Latine vertendum 513, 
8. Fide quoque Auctor Tactico- 
rum. 

Ταγὴ, pabulum, v. c. equorum 194, 
16. Conf. Ducang. Glossar. 1]. 
1592. B. . 

Ταξείδιον et ταξειδάρης s. ταξιδιεά- 
φιος quid valeant 441, 96. 80, 
478, 85. 

"Tapetes purpurei, in triumpho Cre- 
tico Nicephori Phocae traducti 28, 
17. 

"Tarsus angustum oppidum, in pla- 
nitie situm 56, 13. cum pontibus 
tribus in Cydno amne 51, 23. ci- 
vium bellica virtate atque numero 
praestans 51, 10. eius ager flori- 

s arboribusque laetus 58, 13. 
'lTarsensium ex Romanis relatae 
victoriae bid. 20. praesertim, 
Stypiota ante oppidum fuso 440, 
26. in arsenses Seracenos expe- 
ditionem diu molitus Nieephorus 
Phocas 36, 11. tandem suscipit 
51, 9. sed inde re infecta recedit 
52, 5. quam repulsam se tulisse 
aegre fert 53, 4. eius altera ex- 
peditio in Tarsum 57, 1. [378, 
14. 558, 21.] ubi Tarsenses an- 
te ipsorum civitatem praelio vin- 
cit 59, 17. 'Tarsus quomedo mu- 
nita 51, 16. ad ultimam despe- 
rationem fame adacta 60, 8. Tar- 
senses Nicephoro se dedunt ibid, 
17. [381, 9. 558, 27.] quo anno 

; 28. Tarseneibus agrum Ro- 
manum invadentibue, quaenam faüe- 
rit ducibus Anstolicorum et Cap- 
adocine bell gerendi ratio 243, 1. 
arsensium exercitus a limitum 
fectis in sngustiis non uno lo- 

«o fuxi 191, 20. praesertim in pyo- 
vinciis 'Tarse fieitimis, Basda Cae- 
sare copiis Romanis. praefecto 185, 
5. 'Tarsenees Saraceni, quae ratione 
bellum gerere soleant 227 , 10. in 

' eorum agminibus veredum quid si 
212, 8. 'larsensium praedatorum 
consuetudo in itinere faciendo 202, 


Τασινάφιοι & τκασινάχρα (196, 10.), 


620 


nomen quod Armenii trapezitis in- 
diderunt 189, 4. 

'Tatianus tentatus 478, 99. 

in Taurica Chersoneso castrum Cle- 
matum 500, 35. 

Taurominium captum a Romanis, 
duce Manuele patricio 66, 9. iuxta 
eandem fortasse urbem Romani 
fanduntur ἃ Saracenis 443, 11. 

Ταυροσκύθων perperam scriptum 
pro Τανροσκυϑὼν 175, 9. Fide 
quoque Russi. 

Tauri iuga Ciliciam et Cappadociam 
disterminant 250, 17. ibi clisura, 
Cylindrus vocata, ubi Leo Phocas 
Chambdanum fudit 418, 18. 

' Tauri. Vide Russi. 

'Tautologiae multae apud Leonem 
Diaconum XX, 36. 

Ταγεῖς et τραχεῖς confusa 515, 41. 


* Ταχυδαὴρ. vox Agathianae pro- 


- prietatis 419, ult. 

ΤῈ omissum 12, 2. et fortasse quo- 
que 126, 1. τὲ fortasse transpo- 
situm 185, 1. cà et δὲ confusa 29, 
11. 

Jegula, efficiem Servatoris impres- 
sam habens, ἃ Nicephoro Phoca 
Edessa Cplim missa 71, 9. 

Teiylov* eius significatus varii 407, 
22. quo modo scribi debeat ibid. 

t 


Temenos oppidum in Creta, Chan- 
daci imminens 28, 7. 
T'empus quo Nicephorus Phocas Imp. 
Cplim sit ingressus 48 , 5. 
T'entoria in exercitu Romano, quando 
otissimum collocanda 210, 25. 


in Terminationibus participiorum o» 


et ἣν confusa 43, 

Terrae motus sub Iustiniano Magno 
511, 21. sub Nicephoro Phoca, quo 
Claudiopolis eversa est 68, 3. sub 
Basilio II. Imp. 175, 22. terrae 
motuum causae secundum τοὺς μα- 
ϑηματικοὺς 68, 9. de iisdem cau- 
sis fragmentum ms. 444, 88. ver- 
sus deterrae motu in civitate Chan- 
dace. Vide Candia. 

Textorum palatinorum corpus ad se- 
ditionem sollicitatam 147, 2. 

"haddaeus apostolus a Servatore ad 
Abgarum regem missus 70, 19. 
eius vita ms. in Cod. Regio 446, 
13. 

θαυμάτων νιφάδες eleganter di 


INDEX RERUM, 


ἃ. S. Ioanne Chrysostomo 410, 


1. 

Theodor&m, Constantini Porphyro- 
geuneti filiam, in matrimoniam 
ducit Ioannes 'Yzimisces 127, 4. 

"Theodoropolis nomen, Dorystolo ἃ 
loanne 'FPzimisce lmp. inditum 
158, 1. 

S. 'lheodorus ad Dorystolum pro 
Romanis pugnasse creditur 154, G. 

'Theodorus Abucara emendatus 409, 


32. 

Theodorus Bardas patricius, Parsa- 
cutenus, una cui Barda Phoca res 
novas molitur 112, 1. 

Theodorus Coloniae episcopus, a 

- Joanne 'Tzimisce patriarcha Antio- 
chiae constitutus 100, 22. 

"Theodorus Iconiensis emendatus 411, 
ult. 

Theodorus Lalaco acriter pugnat 
ante Dorystolum 144, 23. 

"Theodosius Mesonyctes primus ia 
murum Praesthlabae emergit 136,5. 

[Theodosius Diaconus quis fuerit 
XXXIII, 1. quando Acroases acri- 
pserit ibid. 3. quando eas Nicepho- 
ro obtulerit XXXVI, 2.] - 

Theon in Progymnasmatis emendatus 

8 


' Theophanes tentatus 505 , 44. eius- 
dem locus a Ducangio perperam 
intellectus 480, 24. Fide quoque 
Continuator 'Theophanis. 

'Theophano Augusta obscuro loco na- 
ta 31, 11. eius summa pulchritndo 
49, 22. eam in matrimonium ducit 
Romanus II. cuius super morte su- 
specta habetur 31, 3. ei rerum 
summa credita post obitum Ro- 
mani iunioris Imp. ibid. 10. 425, 
41. eam item uxorem ducit Nice» 
phorus Phocas 49, 22. (382, 36.] 
ornatuque imperatorio atque lati- 
fundis donat 50, 15. ipsa pro 
Ioanne Tzimisce exule deprecatur 
84, 5. obtinet, ut Ioannes 'T'zimi- 
&ces exul Cplim arcessatar 85, 2. 
[occidit cum Io. 'Tzimisce Ni- 
cephorum 383, 2.] nisi Theopha- 
nonem aula expulerit, neget Po- 
lyeuctus patriarcha se loannem 

zimiscem coronare posse 98 , 18. 
qui ergo eam in Proten insulam 
relegat 99, 5. 

"Theophylacus Bulgariae archiepi- 


ooo on X A USA 


NOMINUM ET VERBORUM. 621 


scopus explicatus 495, 85. 39. 
emendatus 432, 23. eius Commen- 
tarius ineditus in Psalmos 489, 


23. 

"Theophylactus Simocatta emendatus 
478,.40. explicatus 511, 25. eius 
narratio lucem accipit augerique 

otest ex Narratione de .micaculis 
δ. Demetrii ibid. 15. in Simocattae 
enere dicendi quid vituperandum 
X, 10. oratorie describit con- 
valles umbrosas Aemi montis 441, 5. 

(T'hesauri Bulgarorum Praesthlabae 
in aula regia asservati 136, 11. 

in "Thessaliam transmigrat ex Scy- 
thia Achilles 150, 5. 

'Thessalonica sub Mauricio Imp. bis 
oppugnata 511, 9. eius archiepi- 
scopo loanni vulgo tribuitur Nar- 
ratio de miraculis S. Demetrii 507, 
2. 'Thessalonicae ciborium nobile 
S. Demetrii ibid. 29. ecclesiae 
suburbanae SS. Agapes, Chionae, 
Irenae et Matronae 508, 30. 509, 2. 

'T'hessalonica quando a Sclavinis ten- 
tata 511 4 8. 

"T hracensium thema , i. e. legio, la- 
terculus, sub ductu Nicephori Pa- 
Btilae 8, 21. iisdem 'Thracensibus 
praefectus Bardas Sclerus Magi- 
ster 117, 5. Fide quo e 
κήσιοι. sub littera Θ. T6 oem 

Thracia post Iustinianum II. Rhi- 
notmetum semper incursionibus 
Bulgarorum obnoxia 114, 11. im- 
prinis vastatur & Simeone, Bul- 
garorum rege 123, 7. Thraciam 
incursantes Scythae a Petro pa- 
tricio conterrentur 107, 16. ibi- 
demque in 'Tbracia hibernare iu- 
bet copias Asiaticas Ioannes Tzi- 
misces [mp. 111, 9. 

"'Timonni lapsus in versione S. Án- 
tiochi 495, 15. 

Τίς perperam omsBssum 429 , 6. 

'Tmolus mons 5, 7. ad eius clivos 
sita est Calo&, Leonis Diaconi 
patria ibid. 

Τοίνυν contra consuetudinem Atti- 
cam initio posita 171, 14. 

Τοιοῦτορ saepe & Leone Diacono 
adhibitum pro οὗτος XX, 33. 

Τολμήσας et τολμητίας fortasse con- 
fusa 85, 8. 

Τολμητίας et τολμήσας inter se per- 
mutata 451 4 8. 


Τόμον de decretis ecclesiasticis, ab 
Imperatore confirmandis, abrogari 
postulat Polyeuctus patriarcha 98, 
21. τόμοι imperiales, ad varia mu- 
nera nominationes continentes 117 
15. : ! 

Τύπος et τρόπος confusa 428, 36. 

'Tormentis bellicis "Tarsenses mu- 
rum defendunt 60, 6. alia Nice- 

horus Phocas collocat in muris 

Cplis 78, 21. tormentis bellicis 

: Romani oppugnant Praesthlabam 

135, 8. tormenta Romanorum con- 
cremare conantur Russi 148 , 2. 

'Tornicius ( Nicolaus) patricius, e 
factione losephi Bringae 45, 15. 

Τότε et ταῦτα confusa 471, 40. 

Tovidor, impedimenta 205 , 13. de 
iis submovendis 226, 13. Pide 
quoque Impedimenta. 

Τρυρμάρχαι. Fide Turmarchae. 

Τρακτευταὶ quid 490 , 36. 

Tralitza. Pide Sardica. 

Trapezitae qui 514, 41. exploratum 
mittendi 189, 3. 

Τρφαχεῖς et ταχεῖς confusa 219, 15. 


'Triaditza a Basilio II. Imp. oppu- 
gnata XVIII, 9. Pide quoque Sar- 
dica. 

'Tributa & Graecis pendi Bulgaris 
solita 61, 20. tributa nunquam 
antehac excogitata comminiscitur 
Nicephorus Phocas Imp. 64, 10. 

"Trichetus du Fresne, homo histori- 
cus et antiquarius XXII, 3. 

'Trifariam divisis copiis contra Rus- 
sos proficiscitur Bardas Sclerus 
109 , 11. 

'Tripolis natura et arte munitissima 
168, 6. a Nicephoro Phoca ten- 
tata 71, 14. (382, 5.] 

Triremes Dardae Scleri rebellis & 
Barda Parsacuteno Magistro in- 
censae 170, 20. 


' Triumphus Nicephori Phocae de 
Creta capta 28, 13. de Saracenis 
Asiaticis 426, 4. quo anno actus 
491, 5. ibi traducta praeda de 
Saracenis relata 82, 8. triumphus 
Δ Leone Phoca ob victoriam de 
Chambdano Cpli per circum actus 
94, 8. triumphum de Russis agit 
Ioannes 'Tzimisces Imp. 158, 8. 
et de Saracenis 163, 6. 











622 


"Troglodytae, priscum nomen Cappa- 
docum 35, 5. 

"Troicis temporibus Pandari in Mene- 
laum perfidia stella cadente prae- 
monstrata 172, 8. 

: Τροπὴ et ῥοπὴ permutata 467, 48, 

Τρόπος et τόπος confusa 498, 86, 

“Τρυφεῖν et τρυφὴν confusa 9, 5. 

Turbo ad Dorystolum Russos pu- 
gnantes infestat 153, 90. 

"Turcae tympanis utebantur tempore 
Cantacuzeni Imp. 476, 5. 

"Turmarchae in exercitibus Romanis 
saec. x. 196, 22. 200, 12. 215, 
9, 227, 2. turmarcha olim iudex 
eratin causis suae turmae 240, 18. 

Tydei instar Ioannes 'Tzimisces cor- 
pote brevi$, sed bello fortis 59, 
12. 


T'ympana pulsata in exercitu Roma- 
norum saec. x. 14, 8. 24, 16. 139, 
7. 153, 16. in exercitationibus 
decursjonibusque copiarum Roma- 
narum adhibita 36, 8. tympana 
in exercitu Turcarum, aetate Can- 
tacuzeni Imp. 476, 4. τύμπανα 
et σύμπαν confusa 14, 9. 

Typhlovivaria, locus ubi Bardas 
Sclerus captos asseclas Bardae 
Phocae luminibus privavit 122, 12. 

"Tyrannorum castrum 122, 2. 'T'yro- 
poeum vocatum ἃ Cedreno 471, 


Tyropoeum. Fide prorzime supra, 
'Tzimisces nomen, quomodo Graece 
scribatur 429, 14. 


de Utilitate historiae loc. commun. 
1 


[Ungari trecenti quingentos Graecos 
juxta 'Thessalonicam comprehen- 
dunt 362, 19. in Macedonia qua- 
draginta a Graecis capti ibid. 22.] 


Vallis profundae descriptio 57, 5. 


Vallum a Nicephoro Phoca Chan- 
daci urbi circumdatum 11, 19. in 
eo hostium capita, hastis praefixa, 
exponuntur 15, 2. vallum castro- 
rum Romanorum ante Dorystolum, 
quomodo factum 142, 1. 

Vapores in gremio terrae conclusi 
causa terrae motuum, secundum 
mmthematicos 68, 9. 

Varamanes. Pide Baramanes, 


- Wolfius (Frid. Aug.) con 


INDEX RERUM, 


Vastitas Ásiae minori & Chaxbdume 
illata 19, 18. 

Venenum , secundum quosdam , Re- 
mano Imp. de jo datum 91, 
8. et Ioanni 'Tzimiscae 177 , 9. 

Verba circumflexa coniugationis se- 

. cundae formata ut verba circem- 
flexa tertiae 239, 20. verba ia μι 
a Graecis medii aevi saepe metas- 
tur in circumflexa secundae oct 
iugationis 514, 1. verba veniendi 
cum ἐπὶ composita, adiuncto cast 
personae, nótione invasionis he- 
stilis 459, 43. 

Veredum quid sit, in Seracenorem 
'Tarsensium agminibus 212, 8. 
Vergetius calligraphus. Fide Car- 

ja 


dia. 

Versus subabsurdi de terrae mots in 
civitate Chandace. Fide Cantis. 

Via in patriam aperta et libera 8a- 
racenis relinquenda 254 , 7. 

Vitae Sanctorum egregie idoneae ad 
illustrandam historiam DByzantinua 
507, 13. praesertim historiam sse- 
culi x. et proxime sequenüum 
XXX, 30. 

Voluptatibus avide inhiabat Ioannes 
'Tzimisces Imp. 98, 2. 


^Wladimirus Magnus, Russorum ia- 
perator, quo anno Chersonem oc 
cuparit 496, 22. . 

Wolfi (Hieronymi) error in mier- 

retando loco Nicetae Choniatae 
21, 24. 511, 40. 
eritar de 
conditione Lexicorum Graecerut 
439, 38. ! 
monasterium τοῦ ἐξηροῦ Xogagtot 
a S. Nicephoro, Mileti episcopo 
conditum 456, 39. Eiusdemq. 9v 
nastcrii nomen restituendum Οἱ 
Montefalconio Pslaeogr. 49. B. 
ubi legit τῆς μονῆς τοῦ Ξιρον- 
ὦ Ῥαφείου [sic], vertiturgr t 

i monasterio Xirucho Raphii. 

dem, faro post, pro Melita 
scribe Miletum. 

X ylandri lapsus in vertendo Cedrem 
421, 11. 90. 492, 7. 41. 474, f. 
eias error iocularis in eadem vef- 
sione 446, 9. error in vett 
voce ταξείδιον 441, 21. Xylandet 
scriptorum Byzantinorum interpres 
mediocris 403, 25. rerumque D7- 


ἊΝ, MR US) UU S. — WI A -- 0v 
4 


- 


NOMINUM ET VERBORUM. 


zantinarum rudis 441, 22. locum 
quoque Plutarchi jfortasse minus 
recte interpretatus est 419, 15. 
Adrianopoliin et Arcadiopolim con- 
fundit 466, 18. 

&vioxóvtua legendum, an ξυλακόν- 
eux 296, 14. 


a Zamolxi fortasse, secundum Leo 
nem Diaoonum, initiati Russi 150, 


9. 

Zimisces. Pide leannes 'lzimisces 
Imp. 

[Ziz arcem Romani expugnant 379, 


7.) 

Zoé Augusta res Romanas difficulter 
adimninistrat 123 4 8. 

Zonaras passim exscribit Leonem 
Diaconum XXI, 12. 425, 21. 439, 
19. 466, 6. Zonaras emendatus 
426, 29. 432, 29. 


"Oso ἧκον εἰς ἐμὲ vulgstius apud 

aüres quam ὅσα» ἧκεν ἐπ᾿ ἐ 

430 , 40. mE 

Ἡμερῶν perperam scriptum, pro 
κῶν μερῶν 190, 8. 


"Hotpa-pro ἠρέμα 82, 5. 


ὁ Θεῖος λόγος, Ohristus, auctor τοῦ 
καθ ἡμὰς λόγου, religionis Chri- 
stianae 463, 32. θείων εἰ οὐϑειῶν 
confusa , 40. 

Θέματα ἃ tagmatibus distingwuntur 
226, 22. θέματα dxoirixd quid 
sint apud Byzantinos 513, 23. ϑὲ- 
ματικοὶ xoera) nullum 3us habere 
debent in milites Romanos 240, 

- &. l'ide quoque Thracensium thema. 

Θεοτόχε, βοήϑει, vox Nicephori 
Imp. inter gladios percusserus 88, 
9. 21. Fide item Maria Virgo. 

Θηρεία [si lectio sana] idem quod 
ϑηρα, venatio 30, 22. 

τὸ Θητικὸν, impedimenta 132, 91. 

75, 30. 


Θρακήσιοε non sunt Thraces, ut Le 

u perperam opinatus est 408, 

17. utrum Θρᾳκησίων scribendum, 
an Θρακησιῶν 9, 9. 


"Teríto verbum hellenisticum, a qui- 
bus Patribus usurpatum 445, 18. 

*'Tértoig, pluvia 445, 27. 

Tio legendum, pro αὐτῷ 258, 10. 

Ὑκαλείφω eleganter de vaporibus, 


525 
3s rigant atque humectant 416, 


Φαπενωντίων legendum, pro 4s 
ἐναντίων 419. 5. 

εἰ (ὑποξέλασερ 417, 94. 

"Pxtguazo vox nihili 430,.94. ὕπερ- 
pegzéo «queo casu construendum bl. 
Á. ὑπερμαχεῖν τεπος ἀριὰ $.XGre- 

orien Nyesemum usitstius quem 

vztouaysiv twi ibid. $0. 
μέρμαχος ἃ Leone invidiose usur- 
patum, eb aliis, imprimis a iPhi- 
lone, bono sensu €29, 35. 

᾿Ὑπιωγαὶ 35, 7. vocabulum Home- 
ricum, «eiue loco nancedd. habeat 
ἐπιωγαὶ 428, 12. unde sumserit 
hanc vooen Leo Diecenus XIX, 
24. 

'"fwé perperam .conluit eum «wece, sa- 
quenti 219, 5. 

᾿Πποδιαύίρεσις aO 9000 “πρὸς có mái- 
λον, quid significet 469, 10. 

"TuodeyaQio: 900, 1. qui $25, 83. 

Ὑπογραφεῖς in exercitu Momeno 
161, 2. 

Ὑπολαμβάνω. Ῥκοληφθῆναι et 
ὑπαλειφθῆναι confuse. 416, 89. 
“Ὑκοποιεῖσθϑαι deprevatam im ἐπι. 

“ποιεῖσθαι 170, 18. 
Φποσπαθισμὸς quid sit 484, 4. 
Ὑασοὶ inter tela, quibus losephus 

Bringas propriam £emiliam armat 


7, 8. 

ἐπὶ ψεύδεσι δῆμα πονηρὸν Ὑῳί- 
στασθαε apud Photium, quomodo 
interpretendum 512, 17. 


Φίρων sequenti imperative eia, 
416, 9. phrasis φέρε εἰπεῖν adn 
$ntellecta a Kustero ibid. 15. can- 
structie φέφων ἐνσεῖσαι αὑτὸν a 
Leone praepoatere adhibita 415, 


Φησὶ doríasse a librario omissum 

84, 8. 

Φιλόπολις epitheton S. Demetrii mar- 
tyris 507, 20. 

Φιλόψυχος significatione duplici ad- 
hibitum 485, 25. 

Φίλτατα [rd], carissima pgs 
hoc est liberi 15, 13. 472, 16. 
sic apud Ammianum Marcellinum 
invenio 391. A. (edit. poster. Va- 
lesii): Reliqui vero cum caritati- 
bus suis ct supellectile ad. Syria- 
cam civitatem Chalcida transmis- 











624 INDEX RERUM, NOMINUM ET VERBORUM. 


si ewnt. Confer de hac voce Du- 
cangium ad Zonar. 77. B. 
 Φονιωδῶς 8. φοιφιωδῶς 408, 5. 
pro Φόνων τῶν legendum φονώντων, 
ex emendatione viri summi Ph. 
Krug 86, 11. 
Φορᾶς et φϑορᾶρ confusa 63, 23. 
et fortasse φορᾷ et φρενὶ 237, 8. 


dDógoloyo: saepe verberabant milites - 


Romanos 239, 23. 

Φοϑλκον. globus militum ad tutan- 
dum τὸ σχόρπισμα 515, 10. 

Φυλακὴ interdum idem quod τὸ 
φούλκον 515, 15. 

ὥυς pro patre usurpatum & Leone 
161, 5. 469, 43. . 

Φωσσάτον Saracenorum 250, 10. 


“Χάλκαννα l ἄλχαννα, herba kenne 


405, 1. 

Χαλκεία, 1.) officina fabri ferrarii, 
2.) acraria ara 405, 5. 

Trisius σαῦρα apud Nonum, quid 


3 

Χαλεπκώτερον, aegrius 407, 3. ac 

fortasse tota illa phrasis sic inter- 
'pretanda: nos ibi aegrius ao per- 
diu ectabamus. 

“Χάλεπ. Vide Alepum. 

Composita cum voce Χαλκὸς, in Le- 
xicis omissa : * χαλκέντονον, " za- 
βίος. χαλκοτύμπανος 404, 14. 
ζαϊκὸρ, Gs, numus minimus 405, 


Χαλκωρυχεῖον potius scribendum 
quam χαλκορνυγχεῖον 405, 40. 

Χαμαιῤῥιφής᾽ variae auctoritates 
huius vocis 419, 37. confunditur 
cum 2e40:006276 ibid. 36. 

agrum τοῦ Χανξῆτι et regionem Sa- 
racenorum Euphrates amnis dister- 
minat 250, 21. 

Χειμερινὴ τροπὴ. bruma 418, 99. 


Χιλιάδες perperam, pro χιλεάδας 
155, 9. χιλιαδῶν in Cod. Leomis 
Diaconi, pro χεδιάδων 77, 22. 
486, 21. 


Χιλιόμβη scribendum esse potius 
quam χιλιομβὴ 458, 18. 

*** Xiliorrastro, χιλιονταεκξηρὶς, χε- 
λεονταετία 488, 9. 

XornoacQ«s pro χρήσεσθαι 1920, 8. 
χρᾶσθαι perperam cum accusative 
constructum 184, 8. 

per Χρυσὴν πύλην Nicephorus Pho- 

re Imp. Cplim ingreditur 48, 8. 
ρυσόπολις et Christopolis perma- 
tata 495, 13. : 

** Xovgocrsy]g et zovoóocrixrog, 
apud quos scriptores occurramt 
489, 10. 

“Χῶραι, χωρία, χωρῖται, quid deno- 
tent apud Graecos medii aevi 514, 
5. 195, 14. 

Χώῶρος ὁ περίγειος. orbis terrarum, 
apud Philonem, Georgium Alerxana- 
roc S. Gregor. Nyssenum etc. 


4 . 


ἐπὶ Ψεύδεσι δῆμα πονηρὸν ὑφίστα- 
σθαι. quomodo interpretandum 
512, 17. 

ψιλοὶ s. levis armaturae milites ia 
exercitu Nicephori Phocae 57, 4. 

ÜJyy2v fortasse perperam pos 
pro ψυχῆς 65, 14. ψυχὴν et φυ- 
45s confusa 26, 14. 


Ὡς xal et καὶ ὡς confusa 11, 9. 
adverbia in ὡς desinentia perpe- 
ram posita, loco adiectworum im 
og 22, 2. 48, 16. 

Ὡσανεὶ ὃν fortasse scribendum ὡς 


ἄνειον, hoc est, og ἀγϑρώπειον 
60, 14. 








ΝΣ 


$, 





DAWKINS COLLECTION 











1 


$, bu 


; WES S A 
S BS ANNE: v 
2» x 

E 

[52] 

μεή 

M» 

-—— E 
ἘΦ ΡΣ ας ἢ pEmEDUCUTASR.. C. -» 
. E ͵ t'a & . ἃ 


PLACED ON LOAN IN THE LIBRARY 


OF THE TAYLOR INSTITUTION BY 
THE RECTOR AND FELLOWS OF 


P4 


EXETER COLLEGE 


OXFORD 


Doh.or7 sso. C8.L14- 


"ZU vim Q0ACSO μὲ FOTO OP. 77 
" "n e LE v - 


"4 .*
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Leonis Diaconi Caloënsis Historiae libri decem. Et Liber de velitatione bellica Nicephori Augusti"

See other formats
