Skip to main content

Full text of "Marci Valerii Martialis Epigrammata : ex editione Bipontina : cum notis et interpretatione in usum Delphini : variis lectionibus notis variorum recensu editionum et codicum et indice locupletissimo accurate recensita"

See other formats 


Google 


This  is  a  digital  copy  of  a  book  that  was  prcscrvod  for  gcncrations  on  library  shclvcs  bcforc  it  was  carcfully  scanncd  by  Googlc  as  part  of  a  projcct 

to  make  the  world's  books  discoverablc  onlinc. 

It  has  survived  long  enough  for  the  copyright  to  cxpirc  and  thc  book  to  cntcr  thc  public  domain.  A  public  domain  book  is  one  that  was  never  subjcct 

to  copyright  or  whose  legal  copyright  term  has  expircd.  Whcthcr  a  book  is  in  thc  public  domain  may  vary  country  to  country.  Public  domain  books 

are  our  gateways  to  the  past,  representing  a  wealth  of  history,  cultuie  and  knowledge  that's  often  difficult  to  discovcr. 

Marks,  notations  and  other  maiginalia  present  in  the  original  volume  will  appear  in  this  flle  -  a  reminder  of  this  book's  long  journcy  from  thc 

publishcr  to  a  library  and  fmally  to  you. 

Usage  guidelines 

Googlc  is  proud  to  partncr  with  libraries  to  digitize  public  domain  materials  and  make  them  widely  accessible.  Public  domain  books  belong  to  thc 
public  and  wc  arc  mcrcly  thcir  custodians.  Nevertheless,  this  work  is  expensive,  so  in  order  to  keep  providing  this  resource,  we  liave  taken  stcps  to 
prcvcnt  abusc  by  commcrcial  partics,  including  placing  tcchnical  rcstrictions  on  automatcd  qucrying. 
Wc  also  ask  that  you: 

+  Make  non-commercial  use  ofthefiles  Wc  dcsigncd  Googlc  Book  Scarch  for  usc  by  individuals,  and  wc  rcqucst  that  you  usc  thcsc  filcs  for 
personal,  non-commercial  purposes. 

+  Refrainfivm  automated  querying  Do  nol  send  aulomatcd  qucrics  of  any  sort  to  Googlc's  systcm:  If  you  arc  conducting  rcscarch  on  machinc 
translation,  optical  character  recognition  or  other  areas  where  access  to  a  laigc  amount  of  tcxt  is  hclpful,  plcasc  contact  us.  Wc  cncouragc  thc 
use  of  public  domain  materials  for  these  purposes  and  may  be  able  to  help. 

+  Maintain  attributionTht  GoogXt  "watermark" you  see  on  each  flle  is essential  for  informingpcoplcabout  this  projcct  andhclping  thcm  lind 
additional  materials  through  Google  Book  Search.  Please  do  not  remove  it. 

+  Keep  it  legal  Whatcvcr  your  usc,  rcmember  that  you  are  lesponsible  for  ensuring  that  what  you  arc  doing  is  lcgal.  Do  not  assumc  that  just 
bccausc  wc  bclicvc  a  book  is  in  thc  public  domain  for  users  in  the  United  States,  that  the  work  is  also  in  the  public  domain  for  users  in  other 
countrics.  Whcthcr  a  book  is  still  in  copyright  varies  from  country  to  country,  and  wc  can'l  offcr  guidancc  on  whclhcr  any  speciflc  usc  of 
any  speciflc  book  is  allowed.  Please  do  not  assume  that  a  book's  appearancc  in  Googlc  Book  Scarch  mcans  it  can  bc  uscd  in  any  manncr 
anywhere  in  the  world.  Copyright  infringement  liabili^  can  be  quite  seveie. 

About  Google  Book  Search 

Googlc's  mission  is  to  organizc  thc  world's  information  and  to  makc  it  univcrsally  acccssiblc  and  uscful.   Googlc  Book  Scarch  hclps  rcadcrs 
discovcr  thc  world's  books  whilc  hclping  authors  and  publishcrs  rcach  ncw  audicnccs.  You  can  scarch  through  thc  full  icxi  of  ihis  book  on  thc  wcb 

at|http  :  //books  .  qooqle  .  com/| 


Lm    17.  NO  (') 


I 


HARVARD 
COLLEGE 
LIBRARY 


(D 


MARCI   VALERH   MARTULIS 


EPIGRAMMATA 


EX     EDITIONE    BIPONTINA 


CUM  NOnS  ET  INTERPRETATIONE 


IN    USUM    DELPHINI 


VARIIS  LECTIONIBUS 


NOTIS   VARIORUM 


RECENSU   EDITIONUM   ET    CODICUM 


INOICE   LOCUPLETISSIMO 


ACCURATE  RECENSITA. 


VOLUMEN  PRIMUM. 


T 


LONDINI: 

CVRANTE  ET  IMPRIMENTE  A.  J.  VALPY,  A.  M. 

1833. 


^o7t/2,  /^^  6) 


'    I 


r.1         - 


CONSPECTUS 


EORUM  QU^  HAC  EDITIONE 


COimNENTUR. 


ViNOBNTii  CoLLBSSo  ^istola  Seienissimo  Delphmo 

Tli.  Faraabu  Praefiitio 

M.  Val.  Martialis  Vita,  ex  ipso  Martiale  potissi- 

mam  depromta,  anctore  Mattli.  Radero  ° 
TestimoDia  de  Martiale 
M.  VaL  Martialis  de  Spectacolis  Libellns    . 

■ Epigrammatam  Lib.  i. 

■ Lib.  II. 


Lib.  III. 
Lib.  IV. 
Lib.  V. 
Lib.  VI. 
Lib.  VII. 
Lib.  VIII. 
Idb.  IX. 
Lib.  X. 

Idb.  XI. 

Lib.  XII. 


1 

a 

8 

17 

25 

58 

147 

218 

282 

855 

425 

491 

567 

634 

716 

800 

880 


dt- 


fV  CONSPEGTUS. 

M.  Val.  Martialis  Epigrammatum  lib.  xiii.  937 

lab.  XIV.  .  965 

Epigrammata  Martiali  afficta             .            .  .  1069 

NoTiE  Variorum  in  Lib.  de  Spectaculis    .  .  XWl' 

Epigrammatum  lib.  i.      .  .  1093 

Lib.ii.     .  .  1135 

Lib.  iii.  .  .  1163 

Lib.  IV.    .  .  1191 

Lib.  V.     .  .  1222 

Lib.vi.    .  ;  1262 

Lib.  VII.  .  1276 

Lib.  VIII.  .  1298 

.       Lib.  IX.  .  .  1324 

lib.  X.    .  .  1351 

lib.  xi.  .  .  1886 

Lib.  XII.  .  1403 

Lib.  XIII.  .  1426 

Lib.  XIV.  .  1438 

RsGKNSus  Editionum  M.  Val.  Martialis   .  .  1460 
Recensns  Codicum  Mss.  M.  Val.  Martialis  qui  in 

Bibliothocis  Britamiicis  asservantnr          .  .  1478 

Indbx               .              .             .               .  •          i 


SERENISSIMO 


DELPHINO 


S.  P.  D. 


VINCENTIUS  COLLESSO  J.  C. 


Mo8  antiqQHs  etiam  niuic  obtinet,  Sbrbnissimb  Dbl- 
PHINB,  nt  qni  literariom  opas  in  lacem  editaras  sit,  yindi- 
cem  sibi  adTersos  malevolos  conciliet.  Felioem  Martia- 
lem,  qni  tandem  hodiemo  die  ad  Te  accedat ;  me  feliciorem 
dixerim,  qd  Tibi,  Sbbbnissimb  Dblphinb,  offeram 
lepidnm  limic  Poetam,  in  carpendis  vitiis  acatissimnm^ 
▼irtatis  yero  defensorem  acerrimam.  In  asas  taos  jassa 
LadoTici  Magni  Interpretatione  et  Notis  illastrandam 
illom  sasceperam :  sed  fato  nostro  serias  in  lacem  prodiit 
Poeta,  abs  Te  pridem  nedam  Minervao  lado,  sed  et  disci- 
plinsB  eqaestris  stadio  feliciter  decarso.  In  Te  enim  tam 
egregia,  et  tam  praDcIara  indoles  est,  at,  qaibas  indalsisti 
artibasy  iis  omnibas  sommam  attaleris  omamentam.  Qaan- 
tos  yero  sit  oris  tai  decor,  qaanta  momm  saavitas,  qaam 
acre  ingeniam  tacitas  admiror.  Nimiram  paternam  refers 
sapientiam  incredibilem,  ac  paene  divinam*  Ladovici 
Magni  clementiam»  res  gestas^  disjanctissimas  regiones 
corsibas  peragratas,  simol  et  victoriis  illastratas  totas  sta- 
petorbis.  Te,  Sbrbnissimb  Delphinb,  simillimum  tanto 
genitori  filiam  verbo  ano  cam  aflbrmo,  laudam  pmnium  ma- 

Ddfk.  tt  Var.  CUu.  itfarital.  A 


2  BPISTOLA.  « 

teriam  statim  exhaasisse  mihi  videor.  Ergo  Tibi  aaxilio 
jam  esse  nequit  noster  Foeta,  at  delectationi  esse  poterit« 
Si  quandO;  dum  qaiescit  Eoropsr  benignitate  Maximi  tai 
Parentis^  Tu  saltem,  rerum  bellicarum  imagine,  venandi 
scilicet  studio,  in  montes  et  sylvas  raptus  vel  unam  horam 
donaveris  Martiali : 

Retia  dam  cessant,  latratoresque  molossi ; 
Et  non  invento  sylva  quiescit  apro: 
nec  horam  totam  perdideris  forte,  oblectatus  salibus  Atticis 
nostri  Poetae,  et  hominum  moribus^  quos  describit  elegantis- 
sime.  Hoc  si  contigerit,  merito  gratulabor  et  Martiali^  et 
mihi.  Vale,  Serbnissimb  Dblphikb,  dhiqae  Galliarum 
populis  vive. 


Lnt.  ParU.  Kalendis  Maite» 
M.  |>c.  mx^ 


AD 


LECTORES. 


EX  EDinONE  FARNABII. 


Passbnium  Faalam,  splendidam  eqaitem  Romanam,  Ele- 
g08  qaos  eradite  scripserat  Tecitataram»  atqae  incipientem 
dicere  *  Prisce  jabes/  Jabolenas  qaidam  Priscas  qai  ade- 
rat»  Paalo  qaidem  amicas,  sed  ipse  dahiao  sanitatis^  inter- 
pellavity  '  Ego  vero/  inqaiens,  '  non  jabeo/  Oborto 
aadientiam  risa»  non  dabiam  est  qain  Paalo  aliena  delira- 
tio  aliqaantam  frigoris  attolerit.  Atqae  hinc  monet  Plinias, 
piovidendam  esse  tam  solicite  recitataris^'  non  solam  at  sint 
ipsi  sani>  veram  etiam  at  sanos  adhibeant.  Sannm  pro- 
fecto^  mi  Secande^  consilinm:  neqae  enim  difficile  erat 
▼obis,  qai  intra  parietes  vestros  coram  paacis  iisqae  dilec- 
tis  et  amicis  recitastis,  insanos  amovere.  Sed  e  poblico 
hoc  theatro  qois  prseco  amovebit  asperos  hosce  et  aasteros 
Xenocrates/  qni  Gratiis  non  litarant?  qais  designator  e 
caneis  patram  et  eqaitam  excitabit  plebeii  istos '  et  flc^ iXo- 
imAou  ingenii  Marios,  qai  Mosis  sacra  non  fecerant,  facere 
non  corant  ?  qnis  Mysta  a  Masaram  sacris  arcebit  pro- 
Cuiam  hoc  valgas,  imperitam  jaxta  atqne  arrogans,  et  hoc 
airogantias^  qno  imperitins  1  Alii  namqne^  nt  missos  eos 
fadam,  qoi  theatram  ingrediantnr  tantam  nt  exeant,  sen 

NOT£ 

1  PrmMadmi^  ^]    PUniiis  8ec.     PmceptU,  et  Diog.  Uert.  Ub.  it. 
fib.  Ti.  Epbt.  15.  8  Pfe6«tt,  ^.]  Plotarch.  ViU  Ma. 

9  AMf€n$f  4rv.]  PlottTchiu  Connob.     rU,  et  VoU  Maz.  Ub.  ii.  cap,  1. 


4  AD   LBCTORES. 

aliorum  praqudicio,  seu  fidacia  sui  audiunt  solum  quod 
carpaDt,  neque  tam  utuntur  literis  quam  abutuntur,  in  verbi 
unius  aut  alterius  calumnio)  ansam  struunt,  quo  Poetas 
in  invidiam  vocent :  tum  denique  se  Platonas  et  Aristar- 
chos  rati^  si  alien»  insultent  laudi,  utque  eanStg  aviculaB 
ramos  arborum,^  sic  illi  humeros  bonorum  affectent  unde 
emineant  Alii,  homines  ignava  opera  atque  servili  sen- 
tentia,  Sof ^o^i,  pedarii  jndices  et  ex  aliorum  ore  penduli, 
illorum  velificati  auctoritati,  subjudicant  potius  quam  prae- 
judicant.  Alii  barba  tenus  docti,  piceo  graves  pallio,  ubi 
a  rastris  ad  rostra  transcenderint,  jamque  ostrum  somniare 
ausi,  vacuum  plus  nimio  verticem  inter  astra  condiderint, 
Mercurio  cum  Philologia  sua,  quam  quia  ne  primoribus 
quidem  labiis  prselibasse  iis  contigit,  bona  non  df  cunt  verba, 
immo  nuntium  remittunt ;  Apollinem  et  Musas^  quas  quia 
illis  ne  a  Bmine  quidem  salutasse  datum  est^  eliminandos 
clamitant,  et  insciti»  su»  prastexentes  sanctimoniam,  cum 
artes  omnes  humaniores,  tum  Poeticam  damnandam  in 
totum,  et^  ut  cum  Sidonio  loquar,^  '  ex  asse  *  pronuntiant. 
Alii  denique,  nt  in  arenam  meam  descendam^  et  ad  nm 
ordinis  homulos,  salva  semper  doctis  el  bene  meritis  reve- 
rentia,  quos  nemo  mortalium  magis  colit  quam  ego^  magis 
veneratur,  non  submittunt  se  Petronii  arbitrio,  qui  genero- 
sioris  Poet»  spiritum,  sanitatem  amare  negat,  neque  entm 
concipere  aut  edere  partum  mentem  posse,  nisi  ingenti 
flumine  literarum  inundante :  neque  SenecsD,^  pronuntiantis, 
non  posse  eum  aliquid  grandius  ore  mortali  canere,  nisi  qui 
vulgata  et  solita  contemsit,  instinctuque  sacro  surrexit 
altior,  auctoritate  adduci  possunt,  ut  majorum  gentium 
versent  Poetas ;  sed  suos,  ut  ejusdem  Arbitri  verbis  utar> 
ut  quisque  versum  pedibus  instmxit;  sensumque  teneriore 
verborum  ambitu  intexuit,  putant  continuo  in  HeKcenem 
venisse:   et  quidni  venerint?  quando  ipsis  piedl^gulis 

NOT£ 

4  ''Avolcf,  ifc.]    PUd.  Nat.  HUt.        6  SeuctB^  4re.]   De   traoqaillitate 
lib.  X.  cap.  S9.  et  lib.  xi.  cap.  47.  aaimi  cap.  15. 

i  SidwiOf  Ijrc.]  Lib.  iii.  Epist  14. 


AD   LBCTORBS.  5 

'  Faaste  precor  gelida'  sonet  altius  qaam  '  Arma  vimmqae 
cano/  et  El^ad  omoes  sordeant  si  conferantar  com '  Qai 
mihi  discipolas.'  Sed  ande  hasc,  qaaeso»  ve^tra  gravitas 
tanta,  sapientia,  et  sanctitas ;  immo  pigritia,  arrogantia,  et 
sinisteritas  ?  Poetae,  qaod  prsetenditis,  obscari  sant.  Sed 
videte  ne  hoc  vitiam  a  vobis  sit,  qai  non  assidoa  lectime 
rcdditis  eos  magis  familiares.  Qain  et  commentatores  satis 
.  locolenti  fiicem  prsDferant :  qaorom  taediam  si  vel  delicati 
ferre  non  potestis,  vel  ad  graviora  forte  stodia  properatis 
potios  qoam  matoratis,  en  vobis  sensos  medollam  notae 
admarginales  prsBstant.  Sed  inotilis  est,  at  caosamini^ 
eoram  lectio»  et,  qood  dtxit  Zenoy^  ad  peroeptionem  disci- 
plinaram  nihil  aUenios  Poetica.  Vobis  qaas  non  legitis, 
an  expectatis  osoi  esse  posse  ?  Discite  qoid  dicere  Plinios 
solitos  sit,  referente  nepote  soo :'  Nallam  esse  libram  tam 
malom,  ot  non  aliqoa  ex  parte  prodesset  Ac  ne  virtates 
et  otilitates  Poeticce  cogar  in  hoc  transcorsa  Mcentioris 
qaam  institaemm  prasfittionis  recensere,  D.  Augostino  vobis 
aoctore,  colligite  qancamqae  ab  Etfanicis  scripta  sont,  et 
in  osom  vestrom  vindicate,  possessoribos  illis  injastis 
erepta.  At  ex  Poetis  pleriqoe,  dom  tetrica  volont  amoenare, 
vert>oram  noditate  atqae  rerom  obsccenitate  aoriom  reve- 
rentiam  incestant,  animi  mores  corrompoiit*  Nolite,  qonso^ 
loqoi  perinde  ac  si  in  Platonis  Bepoblica,  aot  com  perfectis 
hominibos  viveretor:  quasi  vero  detnr  sinceram  aliqoid^ 
sine  mali  admistione  poram^  et  ab  omni  tenena  fsece  qoasi 
divino  igne  exooctom.  Profert»  habetis  enim  fatentem  ream, 
hsBC  Mgj^tnB  noxia  molta»  et  malta  salobria  coltori  medi- 
camenta  f  habet  haec  Attica  ot  mel  optimom,  ita  cicotam 
ktakm :  et  in  amceno  hoc  prato  urticis  saepe  violae^  spinis 
rossB  interaascontor.  Vos  apora  more  omnia  lostrate, 
optima  libate.  Neqoe  enim^  si  qais  ingenio  bono  male 
otator,  velitqoe  per  coriositatem  esse  ingeniose  neqoam, 

NOTiE 

7  Zem^jifcJ]  Diog.  Laertlos  de  V|.        9  iE|rypl»s,  ffe."]  PlatarrliiiR  de  An- 
th  Philot.  lib.  VII.  diendis  Poetis  ex  Hom.  Od.  A. 

8  Rf/ereMe,  ^.]  Ub.  iii.  Epist.  5, 


6  AD  LECT0RE8« 

culpam  in  alium  qaam  in  se  conferat.  Landato  sane  otili^ 
que  exemplo  castigant  hodie  castrantque  nequiores  Poetas^ 
uti  et  hunc  Nostrum  Matthaeus  Raderu? :  quod  et  mihi  in 
animo  erat.  Verum^  partim,  ne  arguerer  difficilia,  et  quae 
.Delio  aliquo  natatore  atque  Interprete  qai  Sphingem  acce- 
perit  opus  habent,  sub  prsetextu  obscoenitatis  omisisse; 
partim^  amicorum  id  a  me  efflagitantium  precibus  victus, 
Poetam  integrum  edidi.  Quoniam  autem  '  castum/  ipsius 
CatuIIi'^  judicio, '  decet  esse  pium  Poetam/ Interpretem 
multo  magis  esse  oportere  judicavi,  neque  oleum  flammse 
addere,  neque  Veneris  urticas,  oSn  ris  in  tw¥  /3i/3x/«y  axMet^ 
l%)Jyu¥,  ikXei  ri  ;^^ijxc9rara  xa)  «xo^^  a^ta' "  consulto  Epi- 

grammata  obscceniora  silentio  praBtervexi/*  quse  alium  malo 
quam  me  explicare^  alium  intelligere:  quorum  quidem 
lenmiata  obelo  fn  priore  editione  transfixi^  quo  vada  hasc 
cascosque  scopulos  cautius  declinaret  lector ;  non  digitum 
ad  lupanar  intendi,  qua  me  calumnia  in  circulo  suo  Graeculo 
nescio  quem  agyrtam  non  puduit  perstringere.  Horruit 
mihi  animus  aperire  sentinam,  aut  movere  cloacam :  neque 
enim  volui  hos  esse  Philaenidis  commentarios  spurcidicos, 
Sotadicosy  Lampsacenos,  CinaedipoIitaDos,  Ramiresianos. 
Illis  itaque  praetermissis  ac  suppressis,  ea  maxime  expli- 
care  atque  exomare  curas  pretium  duxi,  quao  snblimia, 
acuta,  mellis^  leporis,  piperataeqae  facundiae''  plena,  in 
quibus  fervenfis  fulmen  ingenii  et  salsa  donunatur  libertas. 
Denique,  ne  proloquii  amplitudo  angustias  regulares  et 
ipsius  Myndi  modulum  excrescat;  quoniam,  ut  ait  Pli- 
nius^'^  Benignum  est  et  plenum  ingenui  pudoris,  fateri  per 
quos  profeceris ;  obnoxii  cootra  animi  et  infelicis  ingenii 
est^  deprehendi  in  furto  malle  quam  mutuum  reddere :  quia 
in  tam  arctati  operis  instituto,  in  quo  brevitati,  quantam 

NOT^ 

10  Catuni^i^]  Epigr.xvi.  K6y^.    Epict  Enchir.  cap.  55. 

11  Otfrc  T&t,  4re.]    Ulpianus  apnd         IS  P4ieraftf9iic,4v.]SidomatApoll. 
Aihenenm  Itb.  xv.  cap.  S.  lib.  v.  Epixt.  8. 

19  SUeuiU  pr^etrexi,  tfc.]  T^airo-         14    P(ui?w,  ^.]    Eplit.    nd    Nat. 
ffmtTJcai  5iiAo9  yiF6f»mfos  htax^pabmw  t^     Historianu 


AD  LECT0RB8.  7 

tamen  ferat  dacidationis  necessitas^  stadoi,  non  datar  abi- 
qiie  illad  profiteri,  hic  agnosco  me  seciitom  editionem 
Clarissimi  Viri  Petri  Scriverii;  consuluisse  Ms.  unum 
▼enerandaD  antiquitatis  et  fidei  bon»,  in  Bibliotheca  Bod- 
leiana,  nt  et  alios  duos  Mss.  Oxonienses ;  usam  fiiisse  ope 
commentatorum  quoiquot  extant  omnium,  in  consilium  ad- 
hiboisse  Petri  Scriyerii  animadversiones,  Gruteri  notas, 
Facem  artium,  et  Criticos  alios,  Anthologiam  diligenter 
contulisse,  Historicos  insuper  onmes  et  auctores  Nostro 
«vyxfmv^  relegisse,  quos  ad  Poetam  inteHigendam  facere 
.  judicavi^  quorum  alios  cito  qnandoque  testes,  ad  alios  lec- 
torem  saepe  brevitatis  studio  relego :  neque  sic  tamen  nihil 
ubivis  fecisse  satis,  neque  aliis.  Ita  plane  deplorata  jacet 
spes  gratiaB  aut  etiam  yenisB  apud  iniquiores  impetrandas. 
Sed  gratuita  usque  fruantur  malitia.  £go  neque  ayriX«xr(- 
^  '^  Isidis  bajulos  fMyoXa  Xaxrltlorras  xai  fcr)  Svov  Ipycp  ftfya- 
ffomwrag,^^  neque  crura  suffringens  canibus,  qui  si  non 
latrant,  hirriunt  tamen  ;*7  neque  armata  elidens  manu  anse- 
resy"  rabioso  stridore  in  me  impetum  facientes,  dum  alius 
mihi  tnnicam  lacerat,  alius  vincula  calceamentomm  resbl- 
vity  alius  crus  meum  serrato  vexat  morsu:  in  scientia» 
judicio,  et  candore  eruditorum  et  cordatorum  securus  ac- 
quiesco: 

t/  fLc  »  xara  2Xxfr'  aficua-ot ; 
Ov^  vfuh  Mpow,  Toli  Sf  ft'  iiri^fltfMiroif. 
£I(  I/m}  avdfoawos,  rpwiMfiOir  o\  V  dvapttfuoi, 
CM8f/j.'9 

NOM 

16  'ArriXoirr^iff']  Platarch.  de  So-         18  Armaia,  ^rc.]  PetroDias  Arb.  sob 

cr«te,  lib.  de  Edncat.  Puer.  fine  Satyrae. 

16  UefdXoy   4[«.]    Aniani  Epict.        19  T(fM2,4>e.]  Diog.  Ltert.  £pi- 
lib.  ui.  capu  14.  Kramm.  in  lib.  Herad.  Aotlioi.  lifau  iii. 

17  Cmniy  ifeJ]  Cicero  pro  Roscio  cap.  S3. 
Aner. 


M.  VAL.  MARTIALIS 

V   I  T  A, 


£X  IPSO  MARTIALE  POTISSIMUM  DCPROMTA, 


AUCTORE 


MATTHt   RADERO. 


M.  Val.  Martialis,  patre  FroDtone,  matre  FlacciDa, 
BflbUi  in  Celtiberia,  Claadii  Imp.  anno  praeterpropter 
primo,  Christi  xliii.  qaanqnam  lioc  ex  conjectura  magis^ 
qnam  «iroSs^fi^  natos,  Calagarritanas  fhit  alamnas,  qaam 
obscaras  majoram  natalibas,  tam  claras  ingenii  mona- 
mentis.  De  nominibas  Poetfe  constat  ex  omniam  codicam 
flde,  qai  M.  Valeriom  Martialem  preeferant:  qace,  nam 
ipse  sibi  asciverit^  an  a  parentibas  acceperit,  in  medio 
relinqao.  Qaanqaam  Marci  et  Valerii  Bomana  nomina 
RomsB  piimmn  a3samta  jadico.  Civem  enim  Romanom 
fiiisse  nallas  dabito,  cam  aliis  ipse  civitatem  impetrarit»  ut 
111.96.  gloriator  in  Neerolam : 

Qaot  mibi  Cesareo  facti  sant  manere  cives, 
Nec  famalos  totidem  saspicor  esse  tibi : 
nec  factam,  sed  natam ;  alioqai  patronam  saam  carmine 
laadasset    Facilis  vero  erat  tam  aditas  ad  jas  ciyitatis, 
qaod  Claadias  tam  vile  fecerat»  at  vitreis  fractis  valgo  dice- 
retar  emi.    Qtho  vero  peregrinis  etiam  donavitj  ut  Dio  in 


M.   VAL.   MARTIALIS   VITA.  9 

Clandio  et  Othone  testatam  reliqmt.    BilbUis  cdoiua  Au- 
gusta  dicta  est,  ut  ipse  scribit  x.  108. 

Mimicipes,  Aagnsta  milii  quos  Bilbilis  acri 
Monte  creat : 
et  extat  in  Tiberii  Imp.  89feo  nammo,  Augusta  Bilbilis. 
VespasiaBiis  aatem  Plimo  test»  iii.  3.  miiveis»  HispamaD 
jos  Latii  dedit,  dTitatem  postea  Caracallas.  Marci  eigo  et 
Valerii  nomina,  more  ciriom  Bomanorom,  qui  praBnomeo, 
nomeo,  cognomen  lisiebant,  sibi  poeta  legit,  aibitratu  reor 
sao.  Mard  ibrte  et  Martialis,  qnod  Imense  Martis  esset 
editos.  DB  enim  Marci,  ut  veteies  tradmit,  Tocabanton 
Valeiii  nomen  vel  a  Msscenate  soo  aliqao  Valerio,  vel 
Valerio  Flaeco  familiari  poeta,  yel  forte  ob  memoriam 
CJatoHi^  qoem  est  imitatos^  qni  et  ipse  Valerias  andivit, 
sibi  somsit:  nec  enim  a  majoribas  acceptmn  aibitror,  etsi 
non  ignoio,  nomina  novis  civibns  assomta  ab  iis,  qaoram 
benefieio  ciritatmi  impetrassent,  soa  Tero  pro  cognomini^ 
Imis  servata.  Qnod  lib.  i.  de  beUo  Gallico  Csssar  ostendit» 
cmn  ait:  *  Commodissimnm  Tisam  est,  M.  Valeriom  Pro^ 
cfBnm,  Caii  Valerii  Cabarri  filinm,  enjos  pater  a  Caio  Va^ 
lerio  Flacco  ciTitate  donatos  erat,  mittere/  Et  Cicero  ad 
Acilinm :  '  Cnm  Demetrio  Mega  mihi  Tctns  hospitiam  est 
Bi  DcdabeUa  rogata  meo  ciTitatem  impetiaTit,  qna  in  re 
ego  interfoL  Itsqae  nonc  P.  Comelins  Tocatnr/  Idem 
ad  eandem  Acfliom :  ^  C.  Avianinm  Philoxennm  Csssar 
aeo  benefido  in  NoTOcomenses  retnlity  nomen  antem 
Avianii  eonsecotos  est,  qood  homine  nollo  plos  nsns  est^ 
qnam  Flacco  ATianio  meo  familiarissimo/  Item  in  Ver- 
rem :  '  Q.  Lotatins  Diodoros  beneficio  Q.  Catoli  a  Sylla 
ciTis  Bomanos  factns,  eademqne  ratione  de  Dione,  qni 
beneficio  Q.  Metelli  ciTis  factus,  Q.  C»cilias  Dio  est  ap- 
pellatns.'  Snb  imperatoribns,  com  Bomana  ciTitas  intqpris 
proTinciis  daietor,  hi,  qni  ciTitatem  Bomanam  conseqoe- 
bantmr,  Tel  Imperatoris  prasnomen  et  nomen»  Tel  ejns»  aat 
eonim,  qnomm  prttcipne  snbsidio  ciTitatem  impetrassent, 
nomioa  ferebant.  Vemm  com  Antoninos  Camcallns  Im^» 
pemtor  constitntionem  edidisset,  qom  lib.  i.  Digestorom 


10  Bf.  VAL.  MARTIALlS 

sob  titolo  de  stata  hominam  refertur,  qaa  omnes  eos,  qtii 
in  nrbe  Romana  essent,  cives  esse  volnit ;  tiun  pro  cajns- 
camqae  arbitrio  nominasamta,  aat  nobilissimaram  famiUa- 
rum,  qase  jam  defecerant,  aat  nova  excogitata,  vetere  vo- 
candi  consnetodine»  qa»  ad  ea  asqne  tempora  param  certe 
violata  perdaraverat^  paalatim  postea  labante.  Qaae  prae- 
cipaa  caasa  fliit  (qaod  portento  simile  est)  at  post  Cara- 
calli  tempora,  intra  paucissimos  annos  horam  nominam 
osos^  per  mille  annos  conservatas,  omnino  dissipatas,  et  in 
nova  vocabala  transformatas.  Nam  nalla  deinceps  no- 
minis,  pradnominis»  vel  cognominis  distinctio  observata 
est,  sed  omnia  in  foedissimam  barbariem  versa  antiqaitatis 
C(^[nitionem  omni  ex  parte  perdiderant  Haec  Panvinias 
de  antiqais  nominibas  Romanoram.  Consale  et  Sigonium 
et  Ursinam  de  nominibas  et  familiis  Romanorom,  Volate- 
ranam  Anthropol.  Martialem  (qaamvis  et  hoc  Romanam) 
a  parentibas  indigitatam  sive  a  Kal.  Martiis,  qaibas  est 
editas,  sive  majorom  arbitrata  ob  Martis  caltam  et  memo- 
riam  censeo.  Martiales  porro  nostro  poetse  fere  aeqaales 
plaies  lego  apad  scriptores.  Est  apad  Lampridiam  Car- 
gilias  Martialis,  paalo  tamen  nostro  Martiale  minor.  Cele- 
brat  Tacitas  Comeliam  Martialem  primipilaiem.  Laadat 
noster  Martialis  Jaliam  Martialem  familiarem  saam.  Vixit 
eodem  fere  cevo  S.  Martialis,  Gallorom  Mystagogas  Lemo- 
vicensis  Pontifex,  sciiptis  primam  sais  nobilitatas,  dein 
etiam  sanguine  pro  Chiisti  nomine  proftiso  parparatas. 
Notas  est  et  ille  Martialis  apud  Herodianam  lib.  i  v.  Carar 
calli  percassor.  De  Kalendis  Martiis  poet»  natalitiis  ita 
X.  24.  Martialis  ipse  canit: 

Natales  mihi  Martifie  Kalendae^ 

Lax  formosior  omnibas  Kalendis, 
et  lib.  eodem  ep.  02. 

Martem  mearum  principem  Kalendaram. 

Coqaas  aadit  apad  Lampridiam  in  Alexandro  Severo : 

'  at  Martialis  Coci/  inqait,  '  epigramma  signijScat,  qaod 

contia  qaandam  Gelliam  scripsit  hijgosmodi :  Cam  leporem 

mittis.'    Coqaum  item  appellat  Joannes  Sarisberiensis  lib. 


VITA.  11 

viif .  Polycrat.  €ap.  6L  et  13.  et  auctor  Sophologii,  vii.  13. 
pneter  alios  qaosdam,  qui  vitam  Martialis  coDscripsemnt. 
Qaod  nomen  an  gentilitium  sit,  an  posthnmom  et  hominnm 
stodio  inditam,  non  decemo.     Sunt  qui  censeant  a  con* 
viviis,  qu6B  firequenter  celebrat,  Xeniis,  Apophoretisque 
boc  illi  nomen  conditum :  alii  re  ipsa  coquum  egisse  prin- 
cipio  existimant    Titius  vii.  21.    A  majoribus  adhsssisse 
illi  potins  existimem^  seu  parens  coquus  ab  artifido  audiit^ 
seu  a  majoribus  accepit.    Ob  lam  pauca  epigrammata^ 
quibus  convivia  celebrat,  nomenclaturam  hanc  indeptnm 
esse  non  est  vero  simile.    Ex  hodiemis  scriptoribus  Casau- 
bonus,  Bob.  Titius»  Claudius,  Musambertius  seu  Marcilius, 
iteram  coquum  indigitant :  alii  negant ;  natumque  errorem 
hunc  ex  corrapto  Lampridii  codice  conjidunt^  quem  ita 
legunt:   ut  Martialis  coce,  pro  quoque.    Sic  enim  prisce 
scribebatur:  unde  coci  seu  coqui  vox  derivata  ac  depra- 
yata.    Meursius  de  gloria,  Claverius  in  vita  Persii,  Rami- 
resius  ad  prim.  ep.  spect   Sed  ego  codicem  illum  antiquum 
Lampridii  optarem  inspicere»  et  in  rem  prsBsentem  venire. 
Qnid  enim?  in  hac  sola  voce  errarant  librarii^  in  ceteris 
emendate  scripserant  1  Aliud  eat,  quod  me  movet»  ut  eam 
scriptoram  ita  legendam  putem,  quod  ipse  sentmitiaB  ordo 
desideret  quoque.    Sic  enim  Lampridius :   '  Iddrco  quod 
multi  septem  diebas  pulchros  esse  dicnnt  eos,  qui  leporem 
comederint»  nt    Martialis  quoque  epigramma  significat' 
C<^iioscis,  lector,  quam  bpportune  cadat  hic  iUud  quoquei 
Scriptaram  ergo  priscam  confirmat  ipsa  series  et  mens 
veriK>rum.    Etsi  non  necessario  legas  quoque:  constat  enim 
sensus  nihilominus  integer  et  perfectns^  si  legas  coci:  mens 
tamen  inclinat  in  quoque.    Multa  etiam  Scriverius  super 
voce  coci  ad  Epist  libro  i.  praefixam,  et  Barthius  vi.l.  qui 
cocnm  appellat^  et  super  ea  le  disputat  copiosius.    Est 
cum  xar   afrofoyMfflav  epigrammatarius,  ut  Homeras  vel 
Vlrgilius  poeta,  Demosthenes  vel  Cicero  orator,  philoso- 
phus  Aristoteles,  didtur.     Parentam  nomina,  nisi  filius 
cantassety  oblivione  sepulta  jacerent:  lib.  v.  immortalia 
reddidit  ep.  34. 


12  M.   VAL.   MARTIALIS 

Hanc  tibi  FroDto  pater,  genitrix  Flaccilla  puellani. 
Paientem  tamen  aflirmant  aliqai  coqnnm  dictnm  lectumqne. 
Uxorem  liabait  Ciodiam  Marcellam  ex  gente  Claadia  ple- 
beia,  lib.  xii.  21. 

Moiiicipem  rigidi  qais  te,  Marcella,  Salonis, 
Et  genitam  nostris  qnis  patet  esse  locis? 
etmox: 

*  Te  cito  ridebit  peregrinns  Clodia  partns, 
Romanam  dacat  qaam  magis  esse  nnram. 
Ita  distkfaon  hoc  legit  Josephas  Scaliger  ad  illad  Catol- 
lianam: 

Dalce  rideat  ad  patrem. 
Ex  Martiale  tamen  discis,  Clodiam  hanc  MarcdUam  non 
Romanam,  sed  Hispanam  et  Bilbilitanam  patria  faisse; 
at  merito  dabitare  possis,  an  ex  gente  Claudia  Romana 
foerit  hsec  Marcella :  Tersam  eigo  Martialis  rectias  scrip* 
serim,  at  ante  habait : 

Nec  cito  ridebit  peregrini  gloria  partas. 
In  patria  landanda  tam  diligens  et  freqaens  est,  at  illias 
amantissimam  tacile  intelligas :  i .  62. 
Te,  Liciniane,  gloriabitar  nostra, 
Nec  me  tacebit  Bilbilis. 
Lib.  eodem^  ep.  50. 

Vir  Celtiberis  non  tacende  gentibas, 

Nostmque  laus  Hispaniffi, 
Videbis  altam,  Liciniane,  Bilbilin, 
Equis  et  armis  nobilem. 
Lib.  x.  108. 

Mnnicipes,  Augusta  mihi  quos  Bilbilis  acri 

Monte  creat,  rapidis  quos  Salo  cingitaquis; 
<  Ecquid  laeta  jnrat  Testri  vos  gloria  yatisf 

Nam  decus  et  nomen,  fiunaque  vestra  sumus. 
Et  mox  in  sequenti: 

Illinc  te  rota  tollet,  et  citatus 
Altam  Bilbilin,  et  tnum  Salonem 
Quinto  forsitan  e^sedo  videbis. 


VITA.  18 

Lib.  XII.  18. 

Me  miiltos  repetita  post  Decembres 

Accepit  mea  rasticnmqiie  fedt 

Aoro  Bilbilis  et  snperba  fenro. 
Sed  de  patria  Martialis  et  de  hac  Bilbili  plara  i.  60.  Bomam 
Tenity  cnm  amnim  ageret  atternm  et  vicesimnm  Nerooe 
imperante:  egit  in  nrbe  aimos  quinqiie  supra  triginta:  dis- 
cessit  septimo  et  qmnqnagesimo.  Qaod  ipse  me  docet 
poeta»  com  xiu  Sl«  do  bortis  MarcelleD  axoris  ita  canit : 

Manera  sant  doninao  post  septima  lostra  reverso. 
lib.  Tero  x.  104.  a  patria  se  triginta  qaataor  annos  di^foisse 
adbac  in  arbedegens  sciipsit  Porro  x.  24  de  sois  Kiden- 
dis^  mooet  se  qainqaagesimam  septimam  annmn  attigisse: 
Qainqaagesima  liba  septimamqae 
Vestris  addimas  hanc  focis  acerram. 
Ex  qaibas  conclndo,  poetam  snb  Nerone»  Galba,  O&one, 
Vitellio,  Vespasiano,  Tito^  Domitiano,  Nenra,  Trajano, 
Bom»  Tixisse,  cam,  at  plane  sentiOy  sab  primnm  Tngani 
annnm^  qnod  ab  eo  negHgeretnr,  in  patriam  ledserily  ibiqae 
post  qaadrienniam,  sammom  qainqaenntam  exactam^  alti- 
mom  vitm  diem  claaserit,  ita  ut  i^mvraffr^  fere  obierit,  aat 
annnm  nltra  vitam  prorogarit  Obiit  ergo  anno  poat  C.  N. 
civ.  aat  qointo,  Trajani  qoarto  aot  qoiBto,  Svra  et  Serviano 
iteram  Coss.  Olymp.  ccxx.  a.  ii.  post  U.  C.  dccgliv. 
Bqdisb  Domitiano,  immo  et  Tito  caras  gratosqne  fiiit,  mag- 
nis^ie  honoribas  et  donis  ab  utroqne  ornatns :  jnre  nempe 
trinm  liberonim,  qaod  solimi  Imperator  conferebat^  maxi^ 
mceqne  argamentnm  gratiae  erat  De  qoo  Plinias  minor, 
TacitnSy  lipsias,  alii,  et  nos  saa  loco.  GSloriatnr  de  hoc 
mnnere  poeta  iii.  95. 

Ptemia  landato  tribait  mtid  Cassar  aterqae, 

Natoramqae  dedit  jnra  pateraa  triam. 
Et  iz.  96. 

Bnmpitar  invidia»  triboit  qaod  Ciesar  aterqoe 

JoB  mihi  natoram^  rampitnr  invidia. 
Et  II.  92. 

Natoram  mihi  jns  triom  roganti 
Masaram  pretium  dedit  mearum. 


14  M.   VAL.   MARTIAMS 

Solus  qui  poterat.    Valebis,  uxor.  * 
Non  debet  Domini  perire  mnnus. 
Creatus  est  tribunus^  quod  iii.  95.  jactat : 

Est  et  in  hoc  aliquid :  vidit  me  Roma  tribunum. 
Omatus  est  equestri  dignitate :  ibidem : 

Et  sedeo,  qua  te  suscitat  Oceanus : 
hoc  est,  specto  in  theatris  ludos  inter  equites.    Preedicat 
eandem  v.  13. 

Sum,  fateor,  semperque  fni,  Callistrate,  pauper, 
Sed  non  obscurus,  nec  male  notus  eques. 
Auctus  est  donis  in  urbe  et  ruri.    Domicilium  sibi  assigna- 
tum  in  urbe^  et  rus  suburbanum  docet  ix.  98. 

Rumpitur  invidia,  quod  rus  mihi  dulce  sub  urbe  est, 
Parvaque  in  urbe  domus,  rumpitur  invidia. 
Et  X.  68. 

Dura  suburbaui  dum  jugera  pascimus  agri, 
Vicinosque  tibi,  sancte  Quirine,  lares. 
Item  VIII.  61. 

Sed  quod  sub  urbe  rus  habemus  aBstivum, 
Vehimurque  mulis,  non,  ut  ante,  conductis. 
Prsedium  Nomentanum  pluribus  versiculis  nobilitat  iv.  43. 
VII.  93.  X.  48.  et  94.  xiii.  119. 

Itali»  quoque  partem  eam  obiit  poeta,  quam  olim  JSmi- 
liam^  seu  togatam  Galliam  dixere,  nnnc  Lombardia  cis 
Padum  nuncupatur,  ibique  nobUissimas  urbes  lustravit: 
Forum  Comelii  seu  Immolam,  unde  tertium  epigrammatum 
librum  emisit^  ut  iii.  1.  et  4.  scribit : 

Hoc  tibiy  quidquid  id  est,  Ipnginquis  mittit  ab  oris 
Grallia,  RomanaD  nomine  dicta  togasu 
Et: 

Si,  quibus  in  terris,  qua  simus  in  urbe  rogabit, 
Comeli  referas  me  licet  esse  foro. 
Ravennam  item,  olim  caput  Piceni,  ut  vetus  docet  inscrip- 
tio.  £t  in  Venetorum  agro  Altinum,  uti  et  Patavium  et 
Aquileiam,  &c.  Aquileiam  Fori  Julii  piimariam  urbem» 
quie  civitates  adeo  poetae  airisere^  ut  constituerit»  extremam 
illis  »tatem  consecrare :  sic  enim  iv.  24.  testatur : 


VITA.  16 

Vos  eritiB  nostro  portns,  reqaiesque  senectfle, 
Si  jnris  faerint  otia  nostra  sni. 
Amicis  asas  est>  praeter  Csesares,  claris  et  potentibns, 
et  maltis :  Stertinio,  qaem  Avitam  vocat^  Deciano,  laci- 
niano,  Stella»  Nepote,  Lapo^  Plinio  janiore,  Comelip  Prisco, 
Jalio  Martiale,  Regalo  oratore,  Qointiliano,  Qainto,  Ovi- 
dio,  Javenale,  Valerio  Flacco^  Silio>  Parthenio  tyranno- 
ctmio,  aliisqae  complaribas,  quos  passim  in  sois  libris 
cetemis  omat  elogiis*  De  Statio  mirantor  aliqai,  cam 
eodem  tempore  vixerint,  idem  saspe  argamentnm  tractarint, 
eosdem  amicos  colaerint^  car  nalla  amiciti»  nota  inter  hos 
extet  An  qnod  nalla  singolaris  inter  eos  necessitado  et 
asas  vit8e  intercesserit  ?  an  occnlta  aliqua  dissensio  1  an 
ingenioram  stadia»  mores^  natar»  diversae?  an  qaod  Statias 
celer,  et  s»pe  extemporalis  prope  poeta,  at  ex  Sylvaram 
preefationibas  discis^  sabito  gratalaretar  vel  Principi,  cam 
aliqaid  novi  vel  accidit,  vel  conditam  est^  qaod  non  videtar 
potnisse  Martialis^  aat  volaisse.  Qaod  ipsam  reor  fait, 
cnr  mdlns  familiaritatis  index  ant  symbolnm,  ant  contes- 
seratio  apnd  scriptores  reperiatnr*  labrarinm  pneram  ha- 
boit,  Airam  Demetrinm,  qnem  moritnrnm,  sero  nimis,  liber- 
tate  donavit^  de  qno  1. 102. 

Hla  manns  qnondam  stndiornm  fida  meoram» 
£t  felix  domino,  notaqne  Caesaribns. 
Gmvi  morbo  semel  dnntaxat»  dnm  Rom»  vixit,  tratatna 
est,  VIII.  25. 

Vidisti  semel^  Oppiane,  tantnm 
^gram  me  male :  saepe  te  videbo. 
lib.  VI.  58.  se  jam  prope  conclamatam  ait : 

O  qaam  paene  tibi  St]^;ias  ego  mptas  ad  andas^ 
ElysisB  vidi  nnbila  fasca  plagse ! 
Domitiano  snblato,  Parthenio  MsBcenate  amico  auli- 
co  a  militibns  interfecto^  cnm  apnd  Nervam  parnm, 
apnd  Tmjannm  nihil  posset,  rernm  nrbanarnm  tasdio 
affectns,  nigentibns  jam  tasdio  et  &tis,  patriam  repe* 
livit^  in  eaqne,  confecto  per  trienninm  libro  dnodecimo» 
natnrae  concessit:  neqne  enim  tam  gratam  et  snavem 


16  M.   VAL.   MARTIALIS   VITA. 

vitam,  quam  in  patria  speravit,  invenit;  immo  Demaloram 
manicipam  dente  laceratos  assidae^  ex  acgritadine,  credo^ 
animi  morbom  concepity  et  peritt  Nam  paalo  post,  ejos 
mortem  Plinius  eleganti  ad  Priscam  epistola  deploravit, 
simalqae  vetat  fonebria  persolvit.  Foima  oris  et  voce 
virili  fait»  piloso  et  hirsato  corpore,  at  illa  gens  pleramque 
solet  Hoc  poeta  ostendit,  cum  x.  65.  Carmenionem  car- 
pit,  seqae  ipsam  depingit : 

Hispanis  ego  contamax  capiUis^ 

Hirsatis  ego  craribas  genisqae. 

Os  btesam  tibi,  debilisqae  lingaa  est : 

Nobis  fiKa  Ibrtias  loqaetor. 
Scripserant  eandem  Martialis  vitam  Calderinas,  Sipon* 
tinasy  Georgias  Alexandrinas,  Petn»  Crinitos,  et  alfi  hos 
secatl.  Nos  ex  ipso  Martiale  Martialem  volaimas  depin- 
gere.  Hoc  mantissflD  loco  addomas^  qnilMisdaitt  Martiakm 
visom  esse  prope  Christianon.  Acdpe  ex  periidirasi  se- 
conda  Jovenalis  ClaTerii  verba :  '  Scitam  est  vero,  ^ar- 
tialem  non  invisom  esse  Christiaius:  nam  Podentem  et 
Chradiam  par  nobile  ac  beato  Paollo  jdcondissimom  pfai- 
rimis  in  ccekim  laadibos  effert  Ac  paene  aogaror,  tremo- 
lam  qoendam  solis  SBtemi  radiascalom  isti  poetae  tandem 
affalsisse :  Hcet  plara  ejos  vel  priora  in  laseiviam  tergant» 
at  hodie  maltis  Christianis  contigit.'  Ejgo  tamen  nondom 
indocor,  ot  hoc  ad  animom  admittam^  nisi  mihi  sanctior  et 
certior  testis  tabalas  alias  exhibeat»  qaod  hic,  qaem  addoxi, 
tam  idoneas  et  sanctos  videator,  qnam  ipse  Martialis  est. 
Padens  aatem  ifle  et  Clandia,  qoos  S.  Paottos  salvere  jabet, 
non  videntor  ii,  qnos  Martialis  celebrat  Foit  enim  A. 
Padens  Martialis,  centorio  profiEmns  et  Enccdpo  poero 
transcriptas;  non  philosophos.  Prieterea  molto  iUis  hi 
joniores,  de  qaibas  iv.  13.  plenias.  Podens  hospes  S. 
Petri  ordinis  jam  tnm  senatorii,  non  oentario.  FabaHB 
ergo  gemina,  qoas  narrant  Britannicas  antiqoitates,  a  nopeiis 
seriptoribas  concinnatao. 


SCRIFTORUM  VETERUM 

AC 

RECENTIORUM  QUORUNDAM 

DE  M.  VALERIO  MARTIALE 

TESTIMONIA. 


C.  Plinius  CiBoiLius  Sbgund. 

CORNBLIO  PRISGO  SUO  S. 

[Epistola  Ub.  iii.  altima.] 

AuDio  Valerinm  Maitialem  decessisde,  et  moleste  fero.- 
Erat  homo  ingeDiosas,  acatas,  acer,  et  qui  plarimam  in 
scribendo  et  salis  baberet  et  fellis;  nec  candoris  minus. 
Prosecntas  eram  viatico  secedentem.  Dederam  hoc  amici- 
tiffi»  dederam  etiam  versicalis,  qaos  de  me  composait  Fait 
moris  antiqai^  eos  qai  vel  singaloram  laades,  vel  arbiam 
scripserant^  aat  honoribas  aat  pecania  omare.  Nostris 
vero  temporibns,  at  alia  speciosa  et  egr^a,  ita  hoc  inpri- 
misexoleTit.  Nam  postqaam  desiimas  facere  laadanda^ 
htadari  qaoqae  ineptam  patamas.  Qaaeris  qai  sint  versi- 
cali^  qaibas  gratiam  retolerim  ?  Remitterem  te  ad  ipsam 
volamen,  nisi  qaosdam  tenerem.  Ta^  si  placaerint  hi^  ce^ 
teros  in  libro  reqaires.  AUoqaitar  Masam,  mandat  at  do- 
mam  meam  in  Esqailiis  qaaerat,  adeat  revermter :  [Lib.  x. 
Epigr.  19.] 

Sed  ne  tempore  non  tao  disertam 

Palses  ebria  janaam,  videto. 

Delph.  ct  K«i|.  Cit».  Mwrtial.  B 


18  TBSTIilONiA   DB   MARTIALB. 

TotoB  dat  tetric8B  dies  Mmenrae, 
Dam  centam  stadet  aaribos  viioram 
Hoc,  qaod  sascala  posteriqae  possint 
Arpinis  qooqoe  comparwe  diaitis. 
Seras  tatior  ibis  ad  lacemas : 
Haec  hora  est  taa,  cam  farit  Lyseas, 
Cam  regnat  rosa^  cam  madent  capilli : 
Tanc  me  vel  rigidi  legant  Catones. 
Meritone  eam,  qoi  hoc  de  me  scripsit,  et  tanc  dimisi  ami- 
cissime,  et  nanc,  nt  amicissimam,  defonctam  esse  doleo  ? 
Dedit  enim  mihi,  qaantnm  maxime  potait :  dataras  ampli- 
ns,  si  potaisset.    Tametsi  qaid  homini  potest  dari  majas 
qaam  gloria,  laas,  et  sBtemitas  1    At  non  erant  eetema,  qa» 
scripsit  ?    Non  erant  fortasse :  iUe  tamen  scripsit,  tanqnam 
fatara.    Vale. 

iEIias  Spartianas,  in  L.  Ccgonii  Commodi»  sive  ^lii  Veri 

Vita. 

Idem  Ovidii  libros  Amonun  in  lecto  semper  habaisse ; 
idem  Martialem  Epigrammaticam  poetam  Virgiliam  saum 
dixisse,  fertar. 

iEIias  Lampridias,  in  Alexandri  Severi  Vita. 

Leporem  qaotidie  habait,  venationem  freqaentem,  sed 
eam  cam  amicis  dividebat,  et  his  maxime  qaos  sciebat  per 
se  non  habere.  Nec  divitibns  qaicqaam  taliam  maneram 
misit,  sed  ab  his  semper  accepit.  Et  qaod  ille  leporem 
qaotidie  haberet,  jocas  Poeticas  emersit,  idcirco  quod  malti 
septem  diebas  palchros  esse  dicunt  eos  qui  leporem  come- 
derint,  ut  MartiaUs  Coci  Epigramma  significat,  quod  con- 
tra  quandam  Gelliam  scripsit  hujusmodi:  [Lib.  v.  Epig. 
29.] 

Cum  leporem  mittis,  semper  mihi  Gellia  mandasj 

Septem  formosas  Marce  diebus  eris. 
Si  veram  dicis,  si  verum  Gellia  mandas, 
Edisti  nunquam  Gellia  tu  leporem. 
Sed  hos  versus  Martialis  in  eam,  quae  deformis  esset^  com- 


TBttTlMOhlA    DE.  MARTIALB.  19 

posait :  Poeta  veio  temporom  Alexandri  hasc  in  eum  di\it: 
Pulcbnim  quod  vides  esse  nostrum  regem, 
Qnem  Syrum  saa  detulit  propago, 
Yenatus  facit,  et  lepus  comesus : 
Bx  quo  continuum  capft  leporem. 

Sollius  Sidonius  Apollinaris.    Carm.  ix. 

N^on  Gaulicus  bic  tibi  legetur, 
Non  Marsns,  Pedo,  Silius,  TibuUus, 
Aut  mordax  sine  fine  Martialis. 

Idem  Carm.  xxiii. 

Quid  celsos  Senecas  loquar,  vel  illum 
Quem  dat  Bilbilis  alta  Martialem, 
Terrarum  indigenas  Ibericarum  ? 

Joannes  Saresberiensis,  Curial.  Nugar.  lib.  vii.  cap.  12. 

Poeticum  iUum  te  snbito  miraberis  invenjsse  pictorem» 
qui  ad  onmiay  qu»  necessitas  exigit,  scit  fortasse  simulare 
copressum.  Desipit  ita  Rufus  in  Nasvia,  a  qna  eum,  teste 
Coqao,  nullus  casus  avertit.    Nam 

Quicquid  agit  Rufus,  nihil  est  nisi  Nsevia  Rufo ; 

Si  gandet,  si  flet,  si  tacet,  hanc  loquitur. 
Coenat,  propinat,  poscit,  negat,  innuit»  una  est 
NsBvia :  si  non  sit  Naevia,  mutns  erit. 
Lib.  I.  Epigr.  68. 

Idem  lib.  viii.  cap.  6. 

Peregrinos  odores  non  nisi  dissolutis  et  amatoribus  con- 
▼enire,  Comicas  et  Coqaas  docent. 

Idem  lib.  eod.  cap.  13* 

Nam  foenerator  ut  plus  recipiat,  interdam  aliquid  prsDlar- 
gitlir.    Unde  Coqnos : 

Manera  qaod  senibus  vidnisque,  &a 
lib.  IV.  Epigr.  56. 


20  TB8TIMONIA   DR  BIARTIALB. 

Vetas  Glossarium  IjEttiDam. 

Petaso,  Petasonis ;  perna,  baconis.    Martialis  Coqnns : 

Et  pultem  dabiam  com  petasone  voras. 
Extat  Lib.  iii.  Epigr.  77.  ubi  vulgo,  'Et  pulpam  dubio/ 
Laudatur  ab  eodem  Glossographo  etiam  alibi,  et  sub  Mar- 
tialis  Coqui  nomine  praeterea  funginum  hoc  Distichon : 
Defungi  fungis  homines,  Macrine,  negabas : 
Boleti  leti  causa  fuere  tui. 

Angelus  Politianus,  Miscellan.  cap.  6* 
Nimis  enim  foiet  insubidus  -Poeta :  quod  nefas  credere. 

Idem  cap.  52. 

Sane  per  totum  Epigramma  signate  usus  est  verbis  arga- 
tissimus  Poeta,  &c.  ut  sic  hoc  Epigrammate  nibil  utique 
pensitatius. 

Idem  in  Declamatione  pro  Quintiliano. 

TJt  ab  ingeniosissimo  Latinorum  Epigrammatum  poeta, 
et  *  vagae  juventutis  moderatbr/  et  '  Romanae  gloria  tog»  * 
vere  meruerit  appellari. 

Jovianus  Pontanus,  lib.  ui.  de  Sermone,  cap.  18. 

y  alerius  Martialis  artificiosissimus  Epigrammatum  scrip- 
tor,  ita  in  iis  quidem  jocatus  est,  ut  firequentias  carx>at, 
quam  delectet :  tametsi  e  demorsione  ipsa  delectatio  qno- 
que  paritur.  Adhaec  dictis  ejus  partim  occultissima  quse- 
dam  insunt  spicula;  partim  verba  quse  non  solum  a  faceto 
sint  aliena,  verum  aut  obscoena  ipsa  admodum  scuniliaqae, 
aut  maxime  ampuUosa  et  acida :  quod  quidem  Hispanicom 
est.  Sunt  tamen  dicta  ejus  in  universum  arguta^  subtUiter- 
que  conquisita ;  abstrus»  sententisD,  eaedemqae  rarse,  salsse, 
aculeatas :  inventiones  vero  maxime  acut» :  verba  praecipue 
accommodata,  qa»qae  non  prima  tantum  facie,  atque  in 
ipso  explicatu^  lectorem  alliciant  atqae  auditorem ;  vemm 
quas  in  ejus  animo  relinquant  tacitam  quaudam  quasi  sub- 


TESTIMONIA    DB    MARTIALB.  21 

titillationem.  Nihilo  tamen  minns  iis^  non  panca  qnidem 
ammadTertas,  quas  digna  prorsus  sunt  facetis  ac  temperatis 
ingeniis :  retineantqne  decorum  illnd,  quod  virtntis  hujus, 
de  qua  pradcipimns,  maxime  est  proprium. 

Julins  CsBsar  Scaliger^  Poetices  lib.  iii.  cap.  126. 

Epigrammatis  virtutes  peculiares^  brevitas  et  argutia; 
banc  CatuUus  non  semper  est  assecutus.  Martialis  Pocta 
argutissimus  nusquam  omisit. 

Idem  lib.  vi. 

Ne  Martialem  quidem  transferre  libet  ad  meliora.  Multa 
sunt  ejus  Epigrammata  divina ;  in  quibus  et  sermonis  casti- 
tas,  et  argnmeifti  species  luculenta  est  Versus  vero  can- 
didi^numerosi^pleni,  denique  optimi.  Aliafoeda  ne  legerim 
quidem^  tantum  abest  ut  ad  censuram  vocem. 

Adrianus  Tumebus,  Advers.  lib.  viii.  cap.  4. 

Quid  vetat  attingere  festivissimi  Poetae  Martialis  lusus^ 
atque  in  his  operam  ludere?  Non  semper  supercilia  ad- 
dncenda  sunt 

Idem  lib.  xiii.  cap.  19. 

Cum  a  lepidissimo  Poeta,  uec  enim  illis  assentior^  qui 
scurram  ineptum  eum  appellant,  neque  satis  elegante  Musa 
libros  Epigrammatnm  scripsisse  autumant,  lib.  iii.  Epigr. 
98.  canitur : 

Admittat  inter  bustuarias  mcechas^  &c. 

Justus  lipsius,  de  Amphit.  cap.  15. 

Designatorum  focete  ssDpe  meminit  auctns  et  capitalis 
ille  Hispanus. 

Idem  ad  Janum  Lernutinm,  i.  Epist.  Qusest.  Epist.  5. 

Quid  censes  tu7  non  melius  de  Martiale  Scaliger  judi- 
cavity  qui  versus  ejus  candidos,  numerosos^  plenos,  Epi- 
gFammata  multa  divina  dicit:  quam  ille,  qui  scurram  de 


32  TBSTtMONIA   DB  MARTIALB. 

trivio  appellat?  Nonem  excidisset  viro  magno  hoc  judi* 
cium  judicii  dissimile.  Nihil  ad  CatuUum  Martialis,  scio : 
sed  et  lioc  scio,  Epigmmmata  illa  nec  in  triyio  nata,  nec 
omnia  in  triclinio.  Multa  foe  a,  obscoena  in  Martiale :  et 
mehercule  in  uno  CatuUi  UbeUo  non  pudiciora,  sed  pau- 
ciora.    IgnOrat  saeculum  iUud,  qui  hoc  accusat. 

Et  cetera,  qui  ibi  sequuntur  tanto  viro  indigna.  Pudet 
me  judicii :  quod  infra  inter  InfeUcium  Criticorum  judicia 
merebatur  locum.  Sed  reUquis  tuis  meritis  lucrifecisti,  mi 
Lipsi,  hanc  notam  censoriam. 


SINISTRA   QU^DAM   JUDICIA 
INFELICIUM  CRITICORUM 

M  A  R  T  I  A  L  E. 


Raphael  Volaterranus,  Commentar.  Urbanorum  Ub.  xvii. 

M.  Valerius  MartiaUs,  Poeta  Epigrammatum^  e  Bilbili 
oppido  Celtiberise.  Romse  annos  triginta  commoratus,  in 
Hispaniam  demum  revertit,  pauper  admodum,  et  viatico  a 
Plinio  Nepote»  ut  in  ejus  Epistola  declaratur,  adjutus. 
Amicos  coluit  Stellam,  Silium  Italicum.  Ascitns  et  in 
ordinem  Eqaestremy  et  jura  trium  liberorum  adeptus  est: 
reliquit  Epigrammatum  librum  omnino  rejiciendum,  quippe 
qui  neque  elegantise  Latinae  neque  moribus  prosit 

Paulus  Jovius»  in  Elogiis  Virorum  literis  Illnstrium,  in 

Marco  Antonio  Casanova. 

M.  Ant.  Ca^^ovaOy  Comense  patre  RomaB  genito,  arguti 
Epigrammatis  palmam  detulit  illa  ipsa  Roma,  sever»  auris 


TBSTtMONIA   DB  MARTIALB.  23 


jadicio  sapeiba;  nec  anquam  in  confesao  pndore 
adnlatrix :  quod  lepida,  et  salsis  finibus  acoleata  cannina 
£Bu;titaret  Elocationi  casta  tamen  puritas  ac  in  namero 
8»pe  daro  lenitas  defoit :  qaalis  in  CatuUo  prsDtenero  Poeta 
conspicitor :  cum  ingeniose  mordaci  et  impuro  Martiali  per- 
stmilis  esse  mallet,  |it  una  prassertim  peracatSB  circum- 
dactSDqae  sententise  gloria  daceretur,  &c. 

Andreas  Maagerius^  Auctore  in  iisdem  Elogiis  P.  Jovio. 

Com  Epigrammata  prsestanti  judicio  lepidissime  scribe- 
tet»  non  salsis  aculeatisque  finibus,  sed  tenera  illa  et  prse- 
dald  prisca  saavitate  claudebat,  adeo  Martiali  severas 
liostis,  ut  quotannis  stato  die  Masis  dicato  mnlta  ejus 
Tolumina,  tanqaam  impura,  cum  execratione  Vulcano  di- 
carentnr. 

Alia  sinistra  infelicium  Criticoram  judicia  vide  in  Mar- 
tiale  P.  Scriverii. 


M.  VAL.  MARTIALIS 


D£ 


SPECTACULIS 


LIBELLUS.* 


I. 

IN   AMPHITHBATRUM   0JBSARI8. 

Barbara  Pyramidiim  sileat  miraciila  Memphis ; 
Assiduas  jactet  nec  fiabylona  labor ; 

Bwrbtrm  Memfkit  ftceol  fldminaidaf  fffrmmiti,  mtc  Ubvr  improbiu  o&UniH 


^^»N^»»^^ 


« 

*  Hanc  Libellam,  aaia  io  eo  qacdom  Martialis  tempori  noa  convenianty 
■nnlta  Ingeniam  noitn  PoetaB  parnm  sapiant,  tx  mente  DD.  W.  Jani  Rnt- 

Snii  Var.  Lect.  Llb.  ▼.  cap.  16.  et  Petri  ScriTeriiln  AniroadTersionibns  snis, 
artiali  abdicatnm  atqae  ad  calcem  rejiciendam  carafit  Famablns :  Idqoe 
mmk  ilne  exemplo  et  aoctoritate  codicis  Ms.  qni  habetar  Oxonise  in  celeber* 
rima  Bibliotheca  Bodleiana.  Ubi  etiam  extremo  loco  post  Apophoreta  in- 
•cribitnr :  Ad  Cm.  de  AwiphUh^airo.  Marci  Val.  MmiiaUi  Epigr.  Ub.  deeimm 
«nalas.  Ant.  de  Rooy.  Inscrib.  Dtafrssmm  Poelanaii  SpietacMia;  nnius  enim 
Martialis,  lnaoit,hanc  fbetnm  esse,  haod  fiicile  addocarot  credam,  et  sommo 
jore  dodnm  mibltamnt  eroditi.  Theodoms  MarcUins:  in  Ampkititeatnmk  ei 
VemOimu»  Cemerie  Demitiimd. 
2  iAjiyrias  Aadreas  AlciatuSy  qnem  secoti  snnt  Jomot  et  Schotns.— t  Non- 

NOTJE 

1  ilf«MpUs]  Urbs  ^gypti  nobilis-  Strabo  lib.  xtii.  alt,   '  Pyramides, 

sima,  secnndom  plerosqne  hodie  le  qnn  apnd  Memphim  sunt,  in  ulteriora 

Cmre.    Com  tamen  ab  altem  parte  regione  apparere/  sciiicet  Babylonls 

Nill  foerit,  e  regione  Cairi,  cojns  castelli  natnra  maniti  a  Babylonils 

nlhil  extare  prcter  nomen,  Menchis,  qoibosdam  conditi,  ot  ait  idem  Stra- 

pvtat  Postellos,  fana  est  llla  opinlo.  bo:  "Zrn  B^  t^  batb  roS  A^ra  Tf}(- 


26 


M.  VAL.  MARTIALIS 


Nec  Triviae  templo  molles  laudentar  honores ; 
Dissimnletqae  Deom  coroibus  aia  iieqaens. 


BahffUma:  nec  ceUbnniwr  ddiaUa  mnamtMia  templi  Diatut,   et  ani  rrfertm 


^y»i»«*ii*^»»»^#»»»»^ 


inilU  moiei  L  lemee;  Rsderns  eoim  e  conj.  Scatifferi  scrip8ermt,fRoSct  I.  lemee  ; 
idqoe  exhibet  ed.  Par.  1754.  et  OronoTius  nii  veriiis  eleKUitiiuve  judicat. 
Hinc  D.  Hetns.  ad  Claud.  x.  88.  meree  laedetaMr  lenee.  Petitus  rescriben- 
duffl  cooj.  herenee  ez  Plin.  xxxvi.  10.  melUe  L  kenaree  omnet  codd.  testantnr. 

NOTJE 


^X^umr^  tdrripr  tribussdioeiiia  uDelta 
dissita  eat  Mempliis  nempe.  Schie- 
num  ez  eodem  Strabone  libro  cttato 
triginta  stadia  complectitnr;  secuK 
dum  Herodotum  sexaginta:  stadium 
vero  mensnra  est  pedom  sexcente- 
num,  ut  tradit  BudsBus  ez  Herodbto 
lib.ii.debib7rintholoquente.  Plinius 
lib.  II.  cap.  2S.  ait:  '  Stadium  centum 
viginti  quinqne  nostros  effidt  passus, 
pedes  sdxcentos  viginti  quinque.'  Bar> 
baram  dicit  Memphim,  quod  Romanii 
prsBter  Grsecos,  omnes  alios  popukw 
barbaros  vocarent  Apud  hanc  urbem 
JEgyptii  Beges  potius  ad  ostentatlo- 
nem,  quam  ad  usnm,  Pyramides  ex- 
stmxere,  adhnc  extantes,  qusB  ioter 
septem  orbis  miracula  annomeratsB : 
sunt  vero  quadratae  rooles,  quse  ab 
Ima  et  latissima  baai  paulatim  in  api- 
cem  desinentes  summam  in  altltndi- 
nem  crescunt. 

»  Aetidwee  lebef]  AIU  hunc  labo- 
rem  referunt  ad  scriptores,  qoi  mnltis 
laudibus  Babylonem  extulemnt ;  est- 
que  idem,  Inquiunt,  quod  Horatins  i. 
Od.  7.  vocat  unnm  opus:  *  Sunt  qni- 
bus  unum  opus  est  intactss  Palladis 
nrbero  Carroine  perpetno  celebrare.' 
Sed  Poeta  comparat  Amphltheatmm 
cum  alio  edificio,  itaque  alii  melins 
neo  jodicio  labok^em  illum  assidunm 
refemnt  ad  Babylonis  muros,  quorum 
ambitus  quadringenta  et  octoginta 
stadia  complectebatnr  teste  Hero- 
doto  lib.  I.  ita  ut  ingenti  labore  fne- 
rint  perfecti,  et  ioter  orbis  miracola 


recensiti.  AendniMe  ergo  leber  snmi- 
tur  hic  pro  ingenti,  et  improbo.  Ba- 
bylon  vero  nrbs  fnit  celeberrima  ad 
Eiipbratem,  cq|ns  situm  fuse  explicat 
Herodotus  lib.  i.  de  qua  O  vid.  Met  i  v. 
*Ubi  dicitnr  altam  Coctilibns  muris 
dnxisse  Semiramis  urbem.'  De  pen- 
silibus  illius  hortis  tum  ab  Historicis 
tum  a  Poetis  narrantnr  multa.  Alii 
legnnt  iitfyrtnf  leber  quod  Babylon 
olim  fuit  Metropolis  Assyriss.  Strabo 
Ub.  XVI. 

S  ffec  Trmml  piana.dicta  est  lU- 
via,  quod  in  triviis  coleretur,  unde  a 
Orffcis  dioitur  TpMSrrit,  hoc  est  in 
trivio  constitnta.  Jlfetfef  hemoru  in- 
tellige  signa  in  templo  Dian»,  eo- 
lumnas,  ipsnm  denique  templum  sum- 
mo  artificio  elaboratum;  meUee  antem 
delieatissimos  et  quasi  vivos  interpre- 
tare.  Sic  Virg.  /Eo.  yi.  ^  Excudent 
aUi  splrantia  molUns  sera,  Credo 
equidem,  vivos  duoent  de  manMie 
vnltus.'  EphesusIonisBregionisAsia- 
ticsB  urbs  nobilis  ab  hoc  Dians  tem- 
plo:  quare  legnnt  alil  mottes  /oots. 
Qnm  lectio  non  displiceretsi  antiquia 
in  codicibns  reperiretnr:  hoe  eaty  nee 
celebrentnr  moUes  lones  a  templo 
DiansB  Ephesim :  sententia  perspicna 
est,  lonas  nerope  effcBininatos  adeo 
non  esse  laudandos  a  templo  qnod 
DiansB  sedlficaveront,  nec  Cares  a 
Mausoleo,  nec  Babylonios  a  snis  mu- 
riS)  nec  DeUos  ab  ara  comea,  nec 
Agyptios  a  suis  Pyramidibus ;  cum 
omnia  illa  spdificla  longe  soperet  Am- 


DB  SPBCTACULIS. 


27 
5 


Aere  nec  Taciio  pendentia  Maasolea 
Landibas  immodicis  Cares  in  astra  ferant. 

Omnis  Csesareo  cedat  labor  Amphitheatro : 
Unam  pro  cnnctis  fama  loqaatnr  dpas. 


MoiliiM  MmuoH  mtpenanM  in  oifrc  vaeuo.    Omm  opm  det  prhmu  AmpkUkmtro 
CmmriMf  et  fymm  fnidkH  lunaiiii  Ulod  €tdifieimm  pro  <»mii6ii«. 


»»0^^^^^»^^^ 


Ceteniin  ScriT.  interpnnrit :  Vtt  T.  <.  motef  UnidMmi  kmmm  DmtmMklmu^ 

S.  Vide  Notam. — 5  Ed.  Junt  an.  1513.  penei  Editorem  in  marg.  baoet 
Mittra,  cnjns  etiam  meroinit  Marcil.'  Yide  Jal.  Front.  de  Limittbni.— 6 
hmtSbmM  tnmiMmff  in  qnibiudam  edd.  vett.  imiiiodtai  in  codd.  cnm  Ald.  Jont. 
Oryph.  dec— 8  Cod.  Bodl.  praj  qnod  recepernnt  Scriv.  SchreveL  et  £d.  Par. 
17M.  alii  codd.  pro ;  et  lic  edd.  vctt.  ct  Ald«  Jont.  etGryph. 

NOTiE 


phitbeatmmaVeipaiiano  exitmctnm, 
Soetonins  in  Vespasiano  cap.  9.  et  a 
Tito  dedicatnm,  in  Tito  cap.  7.  '  lo 
qoo  ipectacoia  magnifica  awidoe  et 
•omptnoia  edidit  Domitianni/  idem 
Soetonini  in  Domitiano  cap.  4.  nnde 
didtor  bic  Spectacoloram  litwr.  Ex- 
•tracti  antem  Amphitheatri  laodem 
Domitiaao  triboit  noiter  Poeta. 

4  Conntei  ors]  Bii^f  mpdrofost  ora 
conun,  inter  septem  orbii  miracnla 
receniita,  qnam  in  ininla  Delo,  bodle 
SiUttf  ex  ooraibnicapraram  a  Diana 
■orore  interftctarnm  exstrnxitApoilo, 
MNI  tanqoam  diTinom  opui  ne  Jactet 
eom  ab  Amphitheatro  mortali  mano 
fncto  longe  loperetor.  De  coraea 
hnc  ara  agit  Callimachni  in  Hymno 
Apollinis ;  et  Plntarchni,  de  anima- 
liun  solertia,  icribit  hanc  arain  intcr 
miraenla  poiitam.  Alii  minni 
▼identnr  intelilgere  templnm 


Jovis  Hammonii  apnd  Nasamonas 
Liby»  popnlos  in  ora  Syrtls.  Strabe 
lib.  XTii.   Aliiy  PiMimilcf  Dolon. 

6  MmuUmi  Id  eit,  Sepnlcram 
Mansoli  regis  Caric  conditum  ab 
Artemisia  uxore,  et  ennmeratnm  In- 
ter  orbls  miracnla.  FmdoaHa  dixit 
qnia  colnmnls  erant  snffnlta.  Vide 
lib.  II.  Epig.  14.  ^  Inde  petit  centnm 
pendentia  tecta  colnmnli.'  Cares 
▼ero  Asiam  mlnorem  habitanmt  con« 
tra  Rhodnm :  capnt  regnlHalicaraas- 
snsnbi  Mansolcnm  spectabatnr:  de 
qno  VitraTios  llb.  ii.  cap.S.  et  PUnios 
lib.  zxzT.  cap.  5. 

8  C/iwM  pro]  Alli  prm,  Lipiioi  de 
Amphitheatro  cap.,7.  *  Intclligit/  in- 
qnity  *  hoc  Titiannm :  nec  ad  Doml- 
tiannm  illa,  ant  de  Domltiano,  nt  bal- 
Incinatnr  Interpretnm  ▼ulgns.'  Jo* 
dlcet  lector  ex  his  qom  sopra  dixi- 
mos. 


28 


M.   VAL.    MARTIALIS 


II. 

IN  OPBRA  PUBLICA  CiESARIS. 

HiG  obi  sidereu^  propias  videt  astra  colossus, 

Et  crescunt  media  pegmata  colsa  via ; 
Invidiosa  feri  radiabant  atria  regis, 

Unaqne  jam  tota  stabat  in  nrbe  domus. 
Hic,  ubi  conspicni  venerabilis  Amphitheatri  5 

Erigitur  moles,  stagna  Neronis  erant 

OdioM  tuia  erudeU»  rtgU  Neronis  hk  $pUnMatt  H  joM  mueim  demieUiuiM 
erai  in  tota  eimUUef  ubi  radiatue  mIomim  aapicU  oHra  propuUf  et  pegmata  aUa 
iwrgmii  media  via.     Hie  erami  etagna  Ner<mi8  tJfi  exslruiim'  moU$  «eiwrmda 


»»»|#<»^«#I<^^<N^» 


Inscriptio  in  cod.  BodL  De  aperibue  eirea  amphitheairum :  '  ¥611101  hand  ita 
mpposite;  qnale  erat  ingeniam  eoram  qni  lemmata  prefizernnt  omnibns 
Epigram.  prsterqaam  lib.  xiii.  et  xiv.  au«  ipsioi  aactoris  sant'  Fam,  In 
cod.Thuan.  De  mp^rUme  eiugemiiim$  Ampldtheairum,  teste  Grono?io.  In  edd. 
▼ett.  Ald.  Jnnt.  Oryph.  aliis:  Adeundem  Caearem,  Marcil.  malit:  De  operibue 
DomUiam.^l  Legitur  et  prepkfrf  estque  pathos  Metonymicon :  altitndinem 
enim  exprimit  Colossiy  namqao  altior  tabrica,  hoe  coeiopropjffr  est 

NOT^ 


l  Hie  uH  eid€reu$]  PUnias  lib. 
zxziv.  cap.  7.  *  AudacisB  innumera 
sant  ezempla.  Moles  qnippe  ezco- 
gitatas  videmas  statuararo,  qaas  eo- 
lossos  Tocant,  turribus  pares.'  Side- 
reus  vero  dicitur  colossus  quia  a 
Vespasiano  Soll  dieatus  est,  vide 
Plinium  k>co  citato,  et  Soetoninm  In 
Vespasiano  cap.  18.  *  Colossi  refec- 
torem  insigni  congiario  magnaque 
mercededonarit.'  Ille  enim  cbiossus 
secnndum  Suetonium  in  Nerone  cap. 
Sl.  *  centum  viginti  pedum  stabat 
ipsius  Neronis  effigie:'  in  eodem  hoc 
capite  recensentur  asdificia  qnoram 
mentionem  hic  facit  Martialis,  qni 
pergit  Doroiliano  tribnere  qa«  a  Ves- 
pasiano  et  Tito  sedificata  fuerant; 
alii  tamen  putant  haec  ad  Titnm  re- 
ferri :  '  Hic  colos8ns,erectus  sub  Ne- 
rone,  refectus  a  Vespasiano,ac  demto 
capite  Neronis,  et  Solis  adjecto  cnm 
septem  radiis,  Soli  dicatus  fuit/  &c 
Hieronymns  in  Habacnc.  cap.  S. 
Vlde  lib.  zii.  Epigr.  60. 


S  Peguuda']  Fnerunt  machipse  quas 
sic  describit  Scaliger  in  Manil.  lib.  ▼• 

*  Erat  antem  pegma  contabulatio 
qnae  sponte  surgebat  sensim,  et  dis- 
solvebatnr.'  De  his  machinis  Plinios 
lib.  zzziii.  cap.  tS.  Seneca£pist.SS« 
'  His  annnmeres  licet  machinatoresy 
qni  pegmata  ez  se  snrgentia  excogi- 
tanty  et  tabulata  tacite  In  snblime 
crescentia,  et  alias  ez  inopinato  varie- 
tates;  aut  dehiscentibus  qn«  cohse* 
rebant,  ant  his  qna  distabant  sua 
sponte  coeuntlbus,  aut  his  qus  emi« 
nebant  paulatim  in  se  residentibos.' 

S  Imridioea  /eri]  Tacitni  Ann.  ZT. 

*  CeteramNeronsusest  patrie  rulnis, 
exstraaitque  domum  in  qua  haud  per- 
inde  gemmsetaurum  miracnlo  essent, 
Bolita  pridem  et  luxu  vulgata,  quam 
arva  et  stagna,  et  in  modnm  solitndi- 
num,  hinc  sy Ivv,  inde  aperta  spatia, 
et  prospectns.'  Mox  *  Snperbas  ager ' 

'dicitiir,  vel  quia  amplissimna,  vel  quia 
Neroni  pecuUaris,  nee  popnlo  com* 
munis. 


DB  81>BCTACUL1S. 


29 


Hic,  ubi  miramiir  velocia  mmiera  thermas, 
Abstalerat  miseris  tecta  saperbus  ager. 

Claadia  diflfasas  abi  porticas  explicat  ambras, 
Ultima  pars  aulas  deficientis  erat. 

Reddita  Roma  sibi  est ;  et  sant,  te  praeside,  Caesar, 
DelicisB  popali,  qase  faerant  domini. 


10 


tptetimdi  AwtpkUketOH,  Hic  campmi  nqMrtaa  eripmerai  dmM  ab  anmmoeU 
df  iboA,  M  meirit  admirmtiem  aanil  boUua  eHeriier  exehitcia.  Extrema  pare  erai 
airU  dMMslu,  M  CiemHa  pertieuB  dOaiui  mmihrae,  Rema  eibi  reeiiimia  eetf  et, 
ie  iatperaieeef  Cmeer^  emmi  pepmiif  qmm  fmerami  veimpiaiee  domiimi  Neronis. 

NOTiE 


7  Veieda  mmaura]  TbemaB  enim 
▼elociter  «  Tlto  faerant  eutract*  in 
^tian  popolt  SDetonios  inTlto  cap. 
7. ' '  Anpfaitheatro  dedicatOy  Hier- 
nisqoe  joxta  celeriter  ezstractls.' 

9   Ciam^']  Qnam  eandem   cnm 
liTin  portica»  de  qna  Plinias  lib. 


xiY.  cap.  1.   affirmant  aliqni;  alii 
▼ero  dlYersam  faisse  statnant. 

la  Qmm/merami  donjm]  Odiose  Ne- 
ronem  Tocat  domlnam,  qni  nempe 
ciTibns  Ronmis  ▼ciati  servis  Impe- 
r|uret. 


III. 

DB  6BNTIUM  CONFLUXU   BT  CONGRATULATIONB. 

QvM  tam  seposita  est,  qaae  gens  tam  barbara,  Csesar^ 

Ex  qaa  spectator  non  sit  in  arbe  taa  T 
Venit  ab  Orpheo  caltor  Rhodopeias  Heemo, 

Venit  et  epoto  Sarmata  pastas  eqao ; 

Qmm  nofiSy  o  C^ear^  tam  remmta  et  tam  barharm  ex  tpem  eJHqeie  epeetaier 

t»  taa  cieHaie?  Incoia  Tkracime  admemii  ab  Orplieo  ilcrmo.    jSsrmafa 


In  cod.  Bodl.  inscrlbltor :  De  mfiMitMi  cMisfMH :  Jont.  Ad  smileM:  in  aliis 
vett.  Ad  emmdem  Cmtrcoi.— 4  FoMf  ff  e  peio  Jont.— 5  Eadem  habety  de  preiisi 

NOTJS 


S  Fenif  ab  Orpkeo']  Rfaodope  et  Hs- 
nos  monies  suntHiracis.  Orpbeus 
Hmos  dicitor,  qnia  ad  eom  babita- 
ront  parentes  Orpbei)  Tide  Piiniom 
lib.  nr.  cap.  1.  et  cap.  11.  abi  agit  de 
patrin  Orpbei. 

4  &maf«]NUfHS  eqme']  Moc  estt  a 
Septemtrione  Sarmatse  ▼enerant,  a 
neridie  incol»  Nili.    Ab  Occidente 


Hispani  ?el  Britanni.  Ab  Oriente 
Arabes.  Sarmatia  doplez  est,  Enro- 
psea  et  Asiatica.  Eoropsamy  *  Ros- 
siam/  vocat  Ortelios,  Asiatlcam  vero 
'  Tartariam.'  *  Sarmataram  qooqoe 
gentes  bac  raaxime  pnlte  alontar,  et 
crada  etiam  farina,  eqoino  lacte,  vel 
sangoine  e  craris  Tenis  admizto.' 
Plinlos  lib.  xyiii.  cap.  10.  sob  fioem. 


32  M.  VAL.   MARTIALIS 

Exulat  Ausonia  pTofiigus  delator  ab  urbe : 
Impensis  vitam  principis  annumeres. 

^wumdahir  db  wrbe  Roma :  vUam  tnidai  ittmiibiu  Imperaiorii. 


^<^<^<#)#«r>#>^<^i^<#>^ 


Aldl  MaDotli  cod.  qnam  et  S.  Marionis  liber  atserit,  et  CatansBiis  probat.— ^ 
Dlttiehon  hoc  a  prscedenti  tetrasticho  dividant  Scal.  et  Seriv.  at  sit  aliad 
Eplgramma,  com  hoc  titalo :  De  Ii$dem:  et  sic  dedit  Ed.  Par.  1754. 

NOT£ 

Titiusy  qni  Camerinum  detoUt.    Hic  delatota  mandatoreiqne  eranty  ex 

qai  Laterannm,  et  talia.     In  libris  licentia  Teteri.    Hos  assidue  in  foro 

legitar:  Tradudaett  GafMtta:  inaliis:  flagellis  ac  fiistibas  c»sos,  ac  novis- 

IVadila  OertuHi,  et  emendarant :  TW^  sime  traductos  |>er  Amphitbeatri  arc- 

ducta  eit  Gforif,  qaod  ego  et  ratio  fa-  nam,  parttm  snbjici  in  servos,  ao  ve* 

dle  refellant/  In  hoc  UbrOy  de  CracCy  nire  imperavit ;  partim  in  asperrima 

fase  agit  Lipsins,  de  tUuUi  qaos  dam-  insolamm   aTehi.'     Alii  legant,   «i 

natis  apponere  solebant  antiqni.  aiperrufMf  inmdarum, 

Neecepit]  Tantns  forte  erat  dela-  6  AMioma  ab  arbe]  Romam  intel- 

tornm  numemsy  ut  in  arena  contineri  Uge.    ItaUa  dicta  est  Ausonia  ab  An- 

non  potaerint :  vel,  intelUge  tantum-  sonio  Ulyssis  et  Calypsns  filio. 

modo  ignominiae  cansa  tradoctos  In-  6  /iR|Miists]    Hoc  est,  muneribns 

Isse  per  arenam,  et  deinde  in  exilinm  exhibitis.    Nimirum  prster  alia  mu- 

missos.    Sensns  est :  Delatores  non  nera  qnsB  in  civium  gratiam  exhiberi 

faemnt  addicti  arens».    Snetonias  in-  Jussit  Domitianns,  dedit  vitam,  qno- 

Tito  cap.  8.  mentem  nostram  expli-  niam  ejecit  delatores  qai  vitse  et  bo- 

colt :  *  Inter  adversa  tempomm  et  nis  civium  insidiabantnr'1 


V. 

DB   PASIPHARS  SPBCTAGULO. 

3UNCTAM  Pasiphaen  Dictaso  credite  tauro. 
Vidimus :  accepit  &bQla  prisca  fidem. 

Fidem  etdhtbeie  Pampkwm  entifnuiam  fyAue  iawro  CretemL   SpeetatimMi; 

Bkmdiiur  Ceuari  Inscriptio  est  in  codd.  cnm  Ald.  Jnnt.  Oryph.et  aUis  edd. 
vett.  De  PanpkaSi  Ramires  de  Prado :  De  epeeiaeulo  Paripkaei  Marcilins. — 1 
JuMctam  Pauipkaeu  Dictmaerediieiamro  Vidiwme  Ald.  Junt.  Oryph.  et  alin  vett. 
'  Post  nomen  laairv  appone  Periodi  notamy  qnod  ibi  absolvatnr  sententia.' 

NOT^ 

1  Juuetam  Paiipham]  Pasiphae,  fi-     nota. 
UaSoli8,et  oxorMinoisRegisCrettt,        IXd«o]  Cretensi,  a  Dicte  monte 
arsit  amore  tauri.    Haec  fabola  satis     Cretse. 


DB  8PBCTACULIS.  38 


Nec  86  miretBr,  Gaeflar,  loogaem  volnitas : 
Qaicqiiid  fiuoia  euiit,  dooat  aiena 


ftMa  «irtifM  /flcto  Mf  wrt.     Ntc  oMliymtat  remoto,  o  CoMr,  ttAi  iiiiiiNfii 
jiiiiwlf  fnwifiild/cna  iMmii,  idlpsimi  Ii6i  Aipp«iil«t  omM. 


^^»^^!»»»»»^!»!»^ 


Vh  «m  mireiiir  coDJ.  Aot.  de  Rooyy  nt  ap.  Tacif.  Ami.  ii.  cap. 

«It«  *  Canitiirqiie  adhoc  barbaras  apnd  gentes,  Oraecorum  annalibas  ignotas, 
flnt  tim  tantnm  mirantnr.'  Haliet  tamen,  qno  se  tneatur,  recepta  lectio. 
Ylde  Hb.  xnt.  Epigr.  9. 

NQTiE 

9  Nimie miretar]  Propterraaraini-  rone  cap.  12.    'Tiinriis  Paaiphaen 

cnla,aot  potiiu  propter  fabalas,qum  ligneo  juvencm    simulacro  abdltam 

to  Ampiiithmitro  Uomitiani  vere  re-  iniit,  ot  multi  apectaotinm  credide-' 

prmsentalmntnr.  Simile  speetaenlnm  nmt.' 
cxhlbnerat  Nero,    Snetonios  in  Ne- 


VI- 

POBMINiB   IN   AMPHITHBATRO  CXJ&f   LBONB  CBRTAMBN. 

Bblligbr  invictis  qood  Mars  tibi  ssBvit  ia  armis, 
Non  satis  est,  Caesar ;  sasvit  et  ipsa  Venos. 

Prostratam  Nemees  et  vasta  in  vaUe  leonem, 
Nobile  et  Hercoleom  fama  canebat  opos. 


Nsfi  «i^kil,  o  Obw^  finod  Man  helUemutUn  fiaii  m  armu  intmperoHHbui ; 
FcnHs  fnafne  i|Ma  fiaii,     Fmmt  nmrokai  egregum  Heretik  /Mtam>  icMwm 

Biandilar  C«Mri  hic  etiam  in  nonnnllis  codd.  et  edd.  vett.  De  vewaiiime 
maUitrmm  Marcil.  *  Inscriptlo  in  cod.  Thnan.  hsec  est :  De  Jtd,  ApTel,  qtia  die 
emmievemdiepermaHereeeeiiifectaeet,  Apparet  legendom  ile /dites  iipriii6ic«. 
Beete  hariohitiis  est  Scriverins  hoc  cpigramma  in  dno  secandum.  Nam 
ptlmmu  dlstlcliott  siAcit  sibi.  Sequentibns  duobus  etiam  novum  lemma 
prmponlt  Thnan.  Bfts.  De  vemOriee^  fmr  lieficm  priauB  fvrmm  veim^lp  eefMt, 
Ubi  ootaiidiim  iUnd,  primce  feirmm ;  aam  sic  Jnatinns  lib.  vt,  cap.  4*  leo 
iQgeatls  formse.'  Grejiee.  De  femmmrwm  vagaa.  eam  heatMa  ed.  Par.  17«4. 
in  qna  dividitur  Epigramma,  cum  hoc  altero  lemmate:  De  Eadem, — 1 
Gmterna  tam  hic,  quam  in  aeqnenti  Tcran,  reponl  poaae  credit.  «mni^— 
S  Noitnm  lcciioBem.  aerraat  omnet  fere  codo.  et  edd.  vett.    Scriverlua 

N0T2B 

1  IfmvfsMjMoii]  Hoceatyinipecle    minmtibiamitTenatricea.  Snetoniua 
igvaiqMtmi:  nt  to  Aogwtiapeeio    hi  Pomltiano  cap.^   'Nmd  ▼ena- 
pagnsvit  la  tenfta.    Hof»>     lionea  gladlatoreaqtte,  et  noctibna  ad 


ClBaE.Od.S.    aiellMrelllaa.    Yelin    IychnQchei,'(Sap^,eommlait«)<Nec 
iMvit.    Vldeail  leetor.     virommmodopngnaiiiedetlmmina- 


9  8mmi  ei  ipea  Femit]  Hoc  est,  non 
^  taatana  tibl  Tcnatorea,  aed  et  Ib-        g  Aremeee].  SyWa  eat  in  Pe1opon« 


Delph.  ef  Var.  Ciae.  JHeriial. 


34  BK   VAL.   MARTfALIS 

Prisca  fides  taceat :  nam  post  tna  mimera,  Cmar,  5 

Haec  jam  foeminea  vidimus  acta  manu. 

profligiKhm  detirU  vn  vdle  Nemee$.    Veiera  mmunenia  ettetaU:  eteam^  o  CffMr, 
poet  tva  epeetacuUif  Jam  epeetawmu  hae  faeia  mama  mmiiebTi. 


«»i»i^»«#i*»^»>»»»»» 


emeodavit,  PrMfrataJn  Neeum^  eed  vaeta  meie^  Uenem;  cf.  infht  Epigr.  Iff. 
et  Ovid.  Met  ix.  107.  eed  vaeta  t»  tw/Iey  leemem  Oronov.  P,  fMUta  Neeeeee  im 
V.  I.  Marciliaty  ne  otiose  abnndet  et;  irel,  P.  N,  etwetitmia  vaUe  leenem: 
Oroteras,  prwvuto  tsi  valle:  Ant  de  Rooy  vaetata  vaUe^  vel  in  eoUe,  nempo 
per  leonem;  cf.  Oaad.  R.  P.  iii.  168«  et  Rafin.  i.  286.  *IUad  et/  inqnit» 
'  hnc  forsan  irrepsit  ex  nlcima  lyilaba  rev  Nemeee;  et  extrema  in  vaetaia 
fadle  properanti  seribaB  excidere  potnit :  vel  sdolns  aliqniSy  versam  syllaba 
abandare  videns,  si  rh  et  servaretnr,  geminationem  medin  in  vaetata  snstalit.' 
Anonymos  qnidam  in  Epist.  Crit.  ad  eandem  Ant.  de  Rooy,  proposnit 
P.  Nemeee  m  oosfa  vaUe  leoiieiii,  qnod  iamjam  e  codice  qnodam  protolerat 
SteplL  Ciaverios :  idem  AnonynMs  conj.  etiam  i^feeta  vaUe* 

NOTJE 

neso  inter  Myoenas  et  Nemeam,  nbi  enim  descendemnt  Romans  faminas. 

leo  ab  Hercole  fait  interfectns.    Le-  Jovenal.  Sat.  i. '  MsBvia  Tascom  Fl- 

gont  alii :  Pnetraimn  Nemeee  in  «asfa  gat  apram,  et  noda  teneat  veiiababi 

«olfs  leMwm.  mamma.* 
6  Heee  jam  feamneal   In  arenam 

VII. 

lf(ENA   LAUREOLI. 

QvALiTBR  in  Scytfaica  religatus  mpe  Prometbens 

Assidnam  nimio  pectore  payit  ayem : 
Nnda  Caledonio  sic  pectora  praebuit  nrso« 

Xon  falsa  pendens  in  cmce  Lanreolns. 

QMemadmochun  PromelAeice,  Sqftkiee  «szo  ajbme,  oteeeri&Me  reaaeeeNlitee  nvfrt- 
vU  vdaerem  adharentem:  ita  Laureobu  eaepeaeae  in  paiilmlo  mmfieto  iAjedt 


i»^<»»^*^»<»»^<»»i» 


Lemma  non  De jMma  Lanreolty  sed  De/abala  LaiareoU  esset  scril>endam,  fn-^ 
qoit  Ramires  de  Prado.  Penia  Laioieeli  exhibent  codd.  et  edd.  vett.— 2  ifa- 
eidue  mieimo  peetere  in  nonnollis  scriptis,  i.  e.  consomto,  sed  renascenti  in- 
dies :  ileeiiliwm  wado  peetore  icgunt  alii ;  jieeichiam  vvoo  vieeere  conj.  Scriv.  L  e« 
ftecnndo,  immortali :  paeeU  avem  citat  Marcilios.— 8  CaliileRia  Jont  Calfdo^ 
aie  in  aliis  vett.  eic  viaeera  cod.  Bodl.  et  sic  corrigit  etiam  Omtems,  qaia  sn- 

NOTiE 

1  /a Sopthiearvpe^  In Caaeaso, qvem  qood  fortim  e  cmlo  ignem  snbdnxis* 

Scytfass  acoolont :  et  pars  est  TUri  set ;  ex  cnjns  renascentibns  qnotidio 

montisy   inter  Pootum  Eaxinnm  et  viscetibns  aqoila,  vel,  nt  jiliis  plaoet, 

mare  Caspiom.    Vide  lib.  ix.  Epig.  vnltnr  nntriebatnr.     Legendna  iEs- 

46.  infra.    Nota  est  Promethei  fa-  diylas,  in  Prometheo  Vincto. 

bttla,  qnem  Caocaso  afflixit  Jopiter,  8  Caledemo  otm]  Caledonia  regio 


OB  8PBGTACUL1S. 

Vivebant  laceri  membris  stiHantibns  artns, 

Inqae  omni  misqaam  corpore  corpas  erat. 
Deniqae  sappliciam  dederat  necis  ille  pateracB, 

Vel  domini  jagalam  foderat  ense  nocens. 
Templa  yel  arcano  dem^os  spoliaverat  aoro ; 

Sabdiderat  s»vas  vel  tibi^  Roma,  faces. 
Vicerat  antiqa»  sceleratos  crimina  famaB^ 

In  qao,  qusd  faerat  fabala,  poena  foit. 


35 
5 


la 


tpUimhtm  €tirpu  wrm  BriUmdeo,  Arhu  dbctrpU  pdl^abani,  membris  eniore 
wmuamiUmtf  et  nntta  fiuiee  cerperie  erat  «« toie  eorpore.  Tandem  iUe permkerai 
peemoM  meriie  paienue,  aai  reme  gladio  iraMmdegerai  eoUum  heri  euL  Aat  imamm 
faratua  erai  in  iem^  aarum  eecretum;  vel  iUdf  o  Roma,  eappoeuerat  tadae 
emdeiee.  Hic  nefariat  aapennii  eeeiera.  prieeee  famcs^  m  i(m  W] 
'  faierai  /BAaia, 


eappUciam  fmi^ 


#^#^>#»ax^<w^» 


perioii  venn  pneeessitjMclorty  et  non  facQe  repetit  Poeta  eudem  vooety  ni* 
•I  ob  caosam. — 7  Hio  et  tres  inseqaentes  veraos,  tanquam  •pnrii,  relegantot 
ad  nescio  oaem  PaDormitanun.  Sed  non  Yideo,  inqait  Cagnerias,  car  ita ; 
eos  enim  pias  satis  confirmat  vetns  ezemplar,  et  Epigramma  elegans  de  Sck- 
▼olafictitio  qai  constanter  adeo  se  gessit:  'Sdre  piget  post  tale  nefas  qaid 
fccerit  ante.  Qnam  vidi  satis  est  banc  milii  nosse  mannm.'  £z  quibos  col- 
ligere  est  diversi  generis  flagitia  yariis  et  exqaisitis  snppliciis  ezpiata.-^ 
11  Vetns  eod.  Cagnerli  exliibet  flMitna/mMV^quod,illi  magis  arridet.. 

NOTJB 


»,  ttbi  sjlTm  densissimm»  nn- 
de  ssvl  unl  Romam  mlttebantnr. 
Oaiedaiiii  Ptolemso  Scotlm  popnll* 
'  Roasia^  eornm  tractns  videtnr  vo- 
cwL  Bocananus  vocat  ^  Duncalden.' 
▼ideUb.x.  £pig.44.  AiU  dfSfru: 
Eflimvero  non  solet  PoeU  repetere 
enidfm  vocea. 

4  /ncmceJLamolHs]  MMeficnsqol- 
dam  snb  nomine  et  penona  LaareoU^ 
qni  fnerat  olim  latronnm  dnx^  de  cop 
jos  in  cmcem  acti  snppUcio  Romai 
identldem  mimns  agebatur.  Sneto* 
nins  In  GiUgnla  cap.  67.  '  Et  cum  lii 
Lanreolo  mimo,  in  qno  actor  prori* 
picnt  se  mina  sangoinem  vomuit/  &c« 


JnvenaL  Sat.  tiu.  1S7.  ^  I«areo- 
lum  veloz  etiam  bene  Lentnlus  egit, 
Jodicemedigttasveracmce.'  Venna 
seqnentesnt  adnlterinia  qnlbttsdam 
rejicittntnr:  perperam;  bisenimad- 
ditis  cmdeUtatlinotay  qns  DomitlanQ 
innri  potnissety  deletnr. 

^  Tempia  mI  arsono]  Hoc  est,  vas» 
anrea  ad  usttm  saorificiomm:  vel 
forte  inteUigit  anmm  in  templis  cqs« 
todisB  cansa  depositttm. 

12  Qiuvyiimil/aMB]  Sensus  est: 
Alii  quidem  mimi.  LanreoU.  actorea 
fictas  tantnm  et  miinicas  paenas  dc« 
derant,  bic  vero  lauro  veras  Init^ 


96 


M«  VAL.  MARTIALIS 


VIII. 

DB  DJIDALO. 

DifiDALB,  Lacano  cnm  sic  lacereris  ab  urso, 
Quam  cnperes  pemias  nimc  habaisse  tiias! 

O  DtMtf  fiMM  &pi0r€$  mme  etu  iuhmctwM  tm$  olu,  cimi  tta  dUmuerU  ek 


»^»^^o»^»#^^* 


Lemma  in  cod.  Bodl.  hoc  eat :  Ad  JkMum  Ueetaium  eb  «tm.— 9  Aliiy  tmie 

NQT« 


1  Dtfdate]  NotaettDttdaHhistoria 
ez  OTidii  Met.  viii.  Hic  yero  dam- 
natns  coactns  eat  Daedalom  imitari, 
et  per  aerem  Tolare,  delapsns  antem 
ab  nrto  dilaniatna  ett  Simile  spec- 
tacnlnm  legitnr  apnd  Snetonium  In 
Nerone  cap.  IS.  *  Icams  primo  statim 
conatn  jnxta  cubicnlnm  ejns  decidlt, 


ipsnmqne  cmore  respersit' 

Imcm»  «ffp]  Ez  Lncania  Italiss  pro- 
▼inciay  hodie  *  Basilicata»'  in  regno 
Neapolitanoy  nnde  immanes  nrsi  Ro* 
mam  mitteliantnr.  Plinins  lib.  iii. 
eap.  5. 

%  Qwnn  oqMres]  Habcre  pemias 
qnibns  a  Creta  aToIaiti.    Alil  Twnc. 


IX. 

H^  RHINOCBROTB.* 

Prastitit  exhibitas  tota  tibi,  Caesar,  aiena, 
QasB  non  promisitj  prceUa  ibinoceros. 


JtMnoMfwtMntJnipMtaMiJHmpir  Itlnm 


MWpff^iMly  0  Cmmry  peig- 


*»o»*<^#^^^^^ 


Inscriptio  in  cod.  Thnan.  De  rfdnoeeretle  vrima  fmgna,  Mardlins  vnlt  f  De 
pM^iMi  tenft  ae  rkimoeerotie. — 2  Qme  nonpromm  omnes  codd.  et  edd.  fett.  Sca- 
liger  correxity  QM«iimi  premieti,  Sed,  paco  maninm  tantt  virl  dinerim,  hi- 
qnit  Ant.  de  Rooy,  non  plaeot  And  ineleganter  bestise,  tcI  etlam  rea  in- 
animatse.  '  promittere '  dicnntnr,  qnando  ex  iUamm  estemo  hal>itn  g^tn- 
qne  de  interaa  tcI  fntnra  virtnte  coigectnram  facere  licet.  '  Promittem ' 
ergo  b.  I.  Talet  minari.  Vide  Barth.  ad  Cland.  Nnpt.  Hon.  vs.  247.  Rhino- 
ceros  in  arenam  productns  fortasse  non  prsceps,  nt  alis  bestin,  simnl  ac 
adfersarinm  conspexerint,  in  pugiiam  fembator ;  sed  aliquamdin  impetnm 
mpressit:  qnl  ennolabnndti  exterans  habiCns  non  admodum  ferooeni  pngnam 
pmmittere  vldebatnr :  tandem  Teao,  ■olnlls  1»,  qnam  coUegemV  r^afnlls, 

NOTJB 


*  De  Rkbweerete^  Mamilins  sic: 
^  Fnissct  plenins  lemma :  De  jmgtm 
tam  ae  rhineeerHie,' 

2  Qam  nm  promutf ]  Quia  non  po* 
tnit  aliqnamdinab  Amphitheatmlibns 
magistris   irritari.     De   rhinocerote 


agit  Plinlns  lib.  viii.  cap.  20.  <  Unins 
in  nara  coransM..Longitndo  el  par, 
[cnm  eleplianto   scll.]  cram  mnlto 
bmTlora,  coior  bnxens.' 
Fmmtfil]  AUiprwnifN. 


DB  Sl^BCTACULIS.  37 

O  qaam  terribiles  exarsit  pronas  in  iras ! 
Quantos  erat  coma^  cai  pila  taanis  erat ! 

mmfiumwnetipoaiciiui,  O^UMhorribiHiraaceeiMuetiwainmMt  Qwmiwm 
conni  AcAeMy  f«t  €szMleM  CoHnMiy  velati  fnkM  / 

proBos  in  «iTeruriiiai  itniebtt»  nt  leo  ap«d  Loeai.  Ilb.  i.  ▼!.  2M.  et  leqq.— 
t  O  ftmm  tenitUi»  Jnot.  ierrilrilm  ed.  Par.  1754. 

MOTC 

S  Prmme}  Uoc  est,  eonni  ineiUTa-  qawoltH^ebaBtarconiilMMtaQroraRi, 

to.  nt  irritarentar.  Vide  Epig.  19.  infra, 

4  (hd  pifa]  Pil»  dleebantar  Teites  et  llb.  n.  Epig.  4S.  lib.  ttv,  fepig.  6S. 
in  globnni  et  speciem  piln  collect«| 


X. 

DB  LBONB  QUI  GUBBRMATORBM  OVFBMDIT. 

LjBSBRAT  ingrato  leo  perfidus  ore  magistmni, 

Ausas  tam  notas  contemerare  manas : 
Sed  dignas  tanto  persolvit  crimine  poenas ; 

Et  qni  non  talerat  vcrbera^  tela  tulit 
Qaos  decet  esse  hominum  tali  sob  principe  mores, 

Qoi  jnbet  ingeniam  mitius  esse  feris  1 

Lm  fwJUeHt  tiOurmerta  rteiefem  emmi  detOe  tanciMriy  mum^dere 
miee  slbl  wgwto:  eei  seppliriMai  petiuUi  dekkma  Umie  eeeleri^  ei  poMetu  eti 
jmadm^  pii  na»  erai  jmeeue  mrgm.  Qmtm  nMem  habere  debetti  hmmtiee  eub  ieM 
Impeneiere^  fid  entt  ferie  tnesse  ieniorem  naiuram  7 


In  hoc  Epigrammate  ezhibendo  nil  variant,  quod  sciam,  aat  scriptl  libri, 
ant  impressi. 

NOT£ 

1  Leuerai  iagrafo]  OUitas  nempe  Leone.    Vlde  lib.  ii.  Epigr.  7S. 

bcneficioram  qusB  a  sao  rectore  ac-  6  Quijubei  n^rcniiaR]  Hoc  est,  qni 

ceperat ;  sed  forte  irritatas  et  cnide-  valt  feras  habere  mores  hamanos  : 

Uter  verbeFatos  fnerat,  alioqaln  ani-  sic  a  clementia  commendat  Domitia- 

mal  cst  gratlssimam,  at  narrat  Gel-  nnra. 
Uns  lib.  ▼.  cap.  14.  de  Androclo  et 


38  M.  VAL.  MARTIALIS 

XI. 

DE  URSO. 

pRiBGBPS  sangainea  dom  se  rotat  ursus  arena^ 

Implicitam  visco  perdidit  ille  fagam. 
Splendida  jam  tecto  cessent  yenabnla  ferro ; 

Nec  volet  excussa  lancea  torta  mann. 
Depiendat  vacno  venator  in  aere  praedam,  5 

Si  captare  feras  aucapis  arte  placet 

Dum  mmu  mm  $e  roMt  in  «rbem  pir  arenameruaiiamj  irreHtu»  vieee  eiiHi 
fngam,  Nitida  venabala  Jam  quieecant  recaadUo  ferro^  nee  haeia  votet  vibrata 
manu  agitaU$,  Venaior  deprendat  prttdam  in  vacuo  oerv,  «i  htbei  capere  ferae 
arteemeapi». 


^«*^^^^^^»^»>» 


Leimna  in  cod.  Thnan.  ita  le  liabet :  De  vrw  vifMfo.  Marcilios,  inaeripti- 
onem  De  Ureo  non satis  expressam  ezittimani,  legit :  Dewreo^  am  capius riaeo ; 
nwltimodis  enim  de  nno  etse  Epigrammata  possnnt. — %  ImpluUue  vieeo  Pnl- 
mannns. — S  Marcilins  red»  MRa6ti(a/tfrro  acripsiMe  Martialem  testatnr;  ne- 
gat  Ramiret.  Raderha  nescio  qnaB  de  coloribns  comminiscitnr  et  detectis 
venabnlis.  Si  infecta  coloribns.  qni  iSJplnidu/a  7  Janos  Omtems  ferso  dicit 
se  babere  ad  oram  sni  cod.  et  Meiissnm  qnendam  legere  terto  prisca  voee 
pro  '  terso.*  Omnes  codd.  et  edd.  vett.  Ald.  Jnnt.  Orypb.  Par.  Colin.  Sce. 
nostram  lectionem  testantur. — 6  Sic  capiare  sola  ed.  Plant.  operarnm  errore 
ex  litersB  sequentis  gemioatione. 

NOTJE 


2  Psrdidtf  iOefugam]  Pro  foga  in-  6  5S  eaptareferae]  Captare  Terbnm 

tellige  Tim  fogiendi,  et   epitbetum  est  proprinm  aucnpii,  deprebendere 

/fliplidtem  per  metalepsin  fogB  tri-  antem  venationis :  quasi  dicat,  jam 

bnitnr,  qnod  urso  fugienti  conTOnie-  venator  ancnpio  ferasy  velntl  aYCs, 

bat.    Alii,  Imptmtue.  captet. 

XIL 

DB   SUB  qVJR   BX   VULNBRB   PBPBRIT. 

Intbr  CffisareaD  discrimina  sseva  Dianas 

Fixisset  gravidam  cum  levis  hasta  suem^ 
Exsiliit  partus  miserae  de  vulnere  matris. 

O  Lucina  ferox^  hoc  peperisse  fuit  ? 

Cum  letie  haeta  petfodieeet  euem  preegnantemj  inter  pugnae  crudelee  Dioius 
CceaoreiBS,  partue  erupit  ex  piaga  arumnoea  parentie,    O  eava  Lucinaf  koenefuii 

SOTM 

1  Ceeearem  Dianal]  Per  metony-     theatro:  Oian»  enim  aacra  eit  tena- 
miam  ponit  Dianam  pro  Tenatione^    tio. 
qoam  DomitianuB  exhibuit  in  Amphi-        4  OLueina']  Dea  partnnm  praeies. 


DB  SPBCTAOVLfS. 


3» 

5 


Plnribns  illa  mori  voluisset  saucia  telis^ 

Omnibus  Qt  natis  triste  pateret  iter. 
Qois  negat  esse  satom  matemo  funere  Bacchnm  ? 

Sic  genitnm  numen  credite ;  nata  fera  est. 

gemdmf  lUa  Miai$ei  bUerire  mbiere^  mMliii  telUf  nf  irieiU  aperireiur  pim 
MMn6M  meiie.  Qiiif  uifUiaiwr  BaeckMm  ee$e  naiim  ex  maiemia  piaga  ?  eredHe 
tta  DeoM  praereatMM  ;  nam  sic  geaiia  eeifera. 


^<#^>^»«^#<»»»«^»^ 


membraDaB  qoBdam  antiqniMimK. — 5  Plmrihae  iUa  mm 
mrg.  Jnat.  an.  1619.  penea  Editorem.  Ceteraniliil  variant 


S  ExmU  parem  membranm  qoBdam  antiq 
mlmii  eie  tawja  in  marg.  Jnat.  an.  1619.  penea 
eodieet  ant  impreaii. 

NOTiE 

qns  et  Jnno  dieitnr  et  Diana.  Te- 
tentins  in  Andria :  '  Jano  Lncina,  fer 
opem/  Partnrientilmf  yero  snbve- 
ttire  didtor  Dianay  qnod  sine  dolore 
Latona  eam  in  ntero  geitastet  ct  pe« 
peritset,  nt  canlt  CaUimaclinB  in 
Hymno  Dlans.  Sentos  est :  Hocne 
modo»o  Diaaa,  partnrientes  adjuTas? 


6  Omaiteff  uQ  Ex  hoc  versn  patet, 
non  omnes  editos  in  Incem  catnlos, 
sed  qnosdam  enm  matre  periisse. 

7  Qmf  M^]  Natns  est  Bacchns 
ex  Semele  fnlminata,  et  nntritns  intra 
femory  Jovis.  Vide  lib.  v.  Epig.  67. 
Fabniosam  hanc  bistoriam  sic  lepide 
irridet  poeta. 


XIII. 

DB   BADBM. 

IcTA  gravi  telo»  confossaque  vulnere^  mater 

Sus  pariter  vitam  perdidit,  atque  dedit 
O  qnam  certa  fuit  librato  dextera  ferro ! 

Hanc  ego  Lucin»  credo  fuisse  manum. 
Experta  est  numen  moriens  ntriusque  Dianse,  5 

Quaque  soluta  parensi  quaque  peremta  fera  est. 

Sae  gewHnx  amieii  viiam  smuU  ei  imperiiii  miiaeraia  leiaH  jaeaie^  ei  mlaere 
trmmmdaeia,  O  qaam  direeie  iexira  eaaiareU  idami  ego  arbOrer  inaae  /aiem 
mmiMW  Laeiam,  Occamltene  pericliiaia  eei  nuaun  niriaep^  JHenet^  ei  foa  maier 
Skeraia  eeif  ei  ^ptafera  ssC  eetiea» 


^#^^^»»»#>#^»^ 


lo  eadem  ed.  in  marg.  pnnfiias  As,  i.  e.  prgfans  Sae* — 1  Vir  qaidam  doc- 
tsa  oo^i.  laa  grame  ine  cmifeeeapu,  mdnere  venirie  Sneytfc,  sed  vide  Variomm 
Notas.— 6  In  eadem  Jont.  Qiia  ressMi. 


NOTJE 
5  NinM»  «InnsfKS  Dianai]  Venatrieis,  scil.  et  obstetricis. 


40  M.   VAL.   MART1AU8 

XIV- 

DE   EADBM. 

Sus  fera  jam  gmTior,  mataxi  xrignora  yentris 

Emisit  foetum,  volnere  facta  pareiis. 
Nec  jacvit  partos,  sed  malro  cadente  cuciinit. 

O  quantom  est  sabitis  casibus  ingeniam ! 

N^e/miui  frteJnmlt^  hA  eu¥rni  fmrknie  ffeMrioe.    O  qeimtu  cil  mktiktL  «mh* 
<i^  repenCtMf  / 


*»#»»»»»<»#>^»o»»»» 


De  tHepragnmde  lemmft  ett  in  oodd.  et  edd.  velt.  De  eedem  malnit  Marei- 
lioB.— 1  In  Vett.  et  Illiutr.  secall  xvi.  Poeterom  Epigr.  e  Camillo  Nicollo 
•electis  Notfsqne  Uliutratis,  Florent.  17S8,  scribiter :  mehtro  pigmere  vemtrie, 
*  Rectint  iegas  pigmfe;  namqne  nnicnm  peperit  snecnlnm,  ceteri  matria 
Ainere  tnmnlati.  Si  eommniiem  retineas  aeriptnram,  appoellio  ett,  msntfv 
/nteM.  8le  Propert.  *  Nimc  ttbl  eommeBdo  eommonia  plgwva  natot.^  Forn. 
Ant.  de  Rooy  coij.  motnrt  wot^iere.  Sic  Ovid.  Epltt.  xi.  tl.  xti.  44.  Fatt. 
II.  452.  Sil.  XIII.  029.  nbi  Tide  Drakenb.  Plara  ezempla  petantnr  ab  Heint. 
^d  Ovid.  Fatt  m.  718.  Oad.  Rigalt.  et  Bnrm.  ad  Ph«Mlr.  iii.  16. 6.  Lectioni 
molnri  pondert  fiivet  Ovtd.  Met.  xi.  811.  At  magit  placet  recepta  lectlo; 
tolnm  enlm  rh  grwrier  tatit  per  le  indicat,  neque  opnt  videtnr  ampliori  ad- 
jecto,  prtBRertim  enm  e  teqnentibot  res  eiiam  sit  ciarissima;  ted  tam  necct- 
tario  non  pondffra  debet  legi,  ted  jngnem;  *  pondnt '  ett  ante  partnm,  *  pig- 
nnt'  pott  partnm. 

NOTA 

1  Pigmerai  Hoc  ett,  partnm  edidlt  4  OqmmdumeetmAfiml  Qnam  mnl- 
plgnnt,  tcil.  ventrit:  appotitio  etU  ta  fioot  catn,  qnae  nnllo  ingenio,  nnna 
Legnnt  alii  figmre^  alii  pmnd/ere,  machina  effici  potnittent ! 


XV. 

DB  OARPOPflORO   VBNATORB. 

SuMM  A  tnas,  Meleagre^  fait  qaas  gloria  famae, 
Qaantala  Carpoplioii  pcNrtio^  fasas  aper ! 

JecffRff  apcr,  t  ilffflff^gre,  ffipmmim>Wtl  deeu»  kmfmmm^  fanm  vero  ejB%n«  parff 

De  Cegfepkere  iatciibitar  io  eodd.  et  edd.  vett.  et  tic  «tt  in  Scal.  vmieoa 
Oneca:  Elt  FiyW^iu^S  jEst^fNtta  Car^spfcsri  jMrHt  cita&t  PnlmaMint  et 

NOT£ 

1  Swmmiateml  Meleager  comitatnt  Heleagri  meminit  in  Mettenicit. 

Atalanta  apmm  Calydoniam  interw  S   Qnontaia  Cafp^pAari]    Jnveoit 

fecitf  nnde  tnmmam  gloriam  reporta^  erat  Domitiano  carissimus,  quod  mi- 

vit.     Ovidins  Met.  viii.  Pansanias  ros  esset  excipiendis  venabulo  feris. 


OB  SPBCTAC0LI8. 


41 


Ille  et  praBcipiti  venabiila  coBdildit  vmo, 
Primiui  in  Arctoi  qui  fuit  aroe  p<di : 

Stravit  et  igaota  spectandimi  mele  leenem, 
Hercnleas  potoit  q^  decaisse  manos ; 

£t  Yolaciem  longo  porrexit  Ynlnere  pardum : 
PraBmia  cmn  laodis  ferret^  adhuc  poterat 


are»  pm  Sq^UmirmmUi :  ffJHgmBU  ctioM  ImiffM 


fMiwuammiM/mi 


»»»»»#»*  o^»# 


MftNiliu»  ttt  Hb»  V.  Eplgr.  65.  '  IsU  tme,  CMUTy  qiioU  pm  ipectatv  are- 
09  ?*— 4  Scaligenis  corrttit,  cm  jmIi. 

mOTM 

Legmit  aHi :  fifi  fiMle.   Sic  lib.  v.    ceUr  a  Pttnio  lib.  Tm.  cep.  17.  de 
EplC*  65.  *  qoota  pors  spectotor  ore-     cajos  celeriUte  og it  Oppianos  Qyne- 

get  iib.  III. 
6  AOme  psleret]   Adbnc  bobebot 

vires  integros 


4  Ar€t]  Arz  somitar  liie  pro  sjivls 
ia  oiootilHU  Sepleratrlonis.  Alii, 


T  Portai]  <M  wmM  poadiene  vo* 


XVI. 

DB  HBROCLB  INSIDBTTrB  TAURO  AD  OOILUM   RAPTO. 

Raptus  abit  media  quod  ad  aethera  tanms  arena, 
Non  fnit  hoc  artis,  sed  pietatis  opos. 

Nmt  fti  mrt^kh  foow  fieUH  <H6oiodiwo  ewJ^  totd  Uoros  emkmi  piHt  dkrtptitM 


LenuDO  est  io  omnibos  fero  codd*  ot  edd.  vott.  De  hmn:  cod.  Bodl.  exhi- 
bet :  De  HeretUe  imHdeeie  teorv  od  «diliiio  repie:  Marciiios  volt :  Ds  Tmtre 
firfHmolmismUii<tacmhoo:»MHii€sdeFrodoi  JkfWoJlmiiliwitflgioii 


NOTJE 


9  Nsa/m<Ascor<w]Jopitorlnton- 
r«m  convemns  per  ondos  ftotris  Nep- 
tmsi  veoit  Eoropen.  Ovidios  MeL 
II.  Nnnc  idem  Jopiter  snb  fignro 
teori  fingitor  tollere  in  •erem  Ald- 
den  sonm  fiiinmy  Domitiannm  nem- 
pOy  qni  se  Heicolem  pnsdicaliot* 
lib.  IX.  Epigr.  104.  *  Hsic  mlaor 
Alcides;  m^for  qnc  gesserit  aodi. 


Alil|  nt  coaiporotio  mogis  qoodiety 
inteliignnt  ipsom  Domitiaoom  folme 
indasam  In  bac  macbina  qosB  Her- 
cnlem  sostolit  in  cmlnm,  id  est,  in 
Ampbltbeotri  fastigiam.  Dorom  U- 
menboc  sentire,  Inqoit  Raderos :  et 
sano  pericolosom  Imperotorl.  Ju- 
dieet  ledor. 


2    » 


42  M.   VAL.   MARTIALIS 

Veserat  Earopen  fraterna  per  sequora  taaros ; 

At  nanc  Alciden  taams  in  astra  talit. 
CsBsaris  atqae  Jovis  confer  nanc  scbema :  jovenci  6 

Par  onas  at  talerint ;  altios  iste  tulit. 

de  medlu  mtiuu  Tamnu  porimeni  Ewrtpm  per  tmddt  /hifrjf  Neptniii ;  Md  tmn- 
mf  mme  rapuit  Hereulem  in  «riiwi.  Cewtpara  mme  Jlgmmn  Jeme  et  Cmemiei 
/acjwoenei  porienermt  pendue  aynale,  ieie  eUitu  periemit. 


^#^^«<^^^^««^ 


CK  tfrma  tn  tedmm  ieUenie:  alii,  M>e  imme  DomUimU, — 4  Cod.  VattcannB :  im 
wfra  vdtti. — 6  Codd.  et  edd.  vett  Ald.  Jnnt.  Oryph.  Par.  Colin.  alis,  liabent 
eei^er  mme  eiemeM  iwMKive:  ita  legit  Salmaf ios  pro  eiegwm ;  rIc  taamm  illnm 
▼ocat  qni  JoTcm  tnlit ;  vrirp»  enim  ett  ferre  et  snstinere ;  nnde  erfypa^  qood 
aliqnia  fert  et  snitinet.  C«aarts  affne  Jeme  evefer  mmeeammjei  jwiemei  Pm 
MM,  4^.  coni.  Marcilina :  tralatitiey  inquit  ecamma  pro  intervallo,  tive  spatlo 
vectionis.  Jovi  aeaimRa  est  fretnm ;  Csesari  MamiRa  intermediiim,  et  qnasi 
* intemietlnm ' {rh luna^h tSt mvavt^pmt Oioss8e)terraB  et cfeli^Amphitheatrici. 
Altins  erco  scamaia  Csesari.  Scriverins  legit,  /toma, JKtaicof.  Pntat  Rntger* 
ains  hoc  Epigraroma  ad  Arnntinm  Stellaro,  inter  alia,  scriptnm  fnisse,  legen- 
dnmqne :  emifer  mmc,  SieOa^  javeneee.  Petrns  Colinns  coiij.  tcomaMy  impro- 
bante  Ramires  de  Prado.  Beverlandi  Ms.  emnferi, 

NOTiE 

B  Cenifer  mme  aeJkfma]   Compara  aerem  rapnit:  attament  hiqnit  poe- 

tanmm  a  Domitiano  effictnm  cnm  ta,  Domitiani  tanrus  altins  portavit 

Jove  in  tanram  converso.    Legnnt  snnm  onns,  atqne  ita  nobilior  ett. 

alli,  ee^fer  mme  eiemma^  Jmmaiue :  Videtnr  Poeta  Indere  in  vooe,  ottiHB, 


aliiycoqfcrmmc,  ltoma,JMeflioM.  boc  sensn:  Per  altnm  mare  vexit 

6  Par  onof  itf]  Licet  tolissent  onns  Jnpiter  snam  pnelfaun,  at  per  aerem 

seqnale,  qnamvis  nec  onus  par  fiierii ;  altiorem  portavit  Hercnlem  tanras 

per  undas  enim  Jnpiter  pnellam,  Do-  Domitiaoi. 
mitiani  vero  machina  Hercnlem  per 

xvn. 

DB  8UPPLI0B  BLBPHANTB. 

QyoD  pias  et  sapplex  elephas  te,  Csesar^  adorat, 
Hic  modo  qai  taaro  tam  metacndas  erat : 

O  Ctnor,  ^Mod  Me  ekpkemiue  piae  ei  eammieeue  ie  nwiererfnr,  qui  paaio  mUe 


^*^>^>^^>^>*>^i^>^^ 


Inscriptio  in  Thnan.  De  elejpkoMiey  qai  Caeartm  adarmrii,-^  Omnes  codd. 

NOTiE 

1  Adarai}  Plinins  lib.  vni.  cap.  1.     Qoronas   porrigont.'    Vide  cap.  le- 
*  Nam  qnod  ad  docilitatem  attinet     qnentia»  S.  4. 5. 
Regem  adorMit}  genna  snbmittnnty 


DB  SPBOTAGULIS«  43 

Non  facit  hoc  jussas,  nulloqiie  docente  magistro : 
Crede  mihi^  nmnen  sentit  et  ille  tuom. 

9im  ftfrwidmiMM  erai  imrQ,  nom  faeU  kae  imf§rahUj^  nee  «flo  iradUnie  tnagidro : 
■ttftt  ^UtM  adkibam.  hahri  iUd  aaooMM  ttitUMWik  fm  aiiainttf . 


et  edd.  Tett  habent :  iiiitfofice  dMfRfe  magidra;  at  scripiltse  ttartialem  affir- 
■at  Marcilios ;  tiUmoe  docenUy  et  opilionei  Tocat  eoa  i|ni  vnlgatam  retinent 
lectioaeni,  et  oomminitcitnr  nescio  qnfle  de  ayllabaB  sibilo  auctae  a  Mario 
VictorinOy  Sosipatro  Carisio,  et  obviis  Poetamm  exeroplis  petita«-^  Cod. 
Bodl.  ■asfrmn  scafir  cf  ttfe  Jaoem:  cod.  Soriverii  cnro  Florent  et  Tbnan.  nos- 
frva  smftl  e*  ttte  DeiiM,  i.  e.  CaEtsarem.  Vide  lib.  ii.  Ep.  2a  lib.  vii.  33.  et 
Sneton.  in  Domit.  '  Doroinns  et  Dens  noster  sic  fieri  jnbet.' 

sorm 

t  Nallsfiic  dsMRfe]    Legont  alii,  ▼iii.  cap.  1.  *  Religio  qnoqne  side- 

■llsBtf  deeeaie  wugieiro :  accipe  hoc  mm  Solisqne  ae  LnnaB  ▼eneratio.* 

Boo  «snrrwwff  dictnm  a  Poeta,  qood  Nempe  est  elephantis.    Domitlanns 

siiie  magistro  faciat,  vere  enim  bellna  vero  Denm  se  praedicabat,  cui  inge- 

pmdens  intelligit  per  se  etiam  prin-  niose  blanditnr  Poeta :  cnjns  nnmen 

cipis  m^estatem.  Raderns.  ab  elephadte  nt  a  popnlo  Roinano 

4  i^ioMa  senftf]  Sensnm  religionis  adorari  inteliigit 
habere  elephaBtos  docet  Plinins  Ub. 


XVIIL 

DE  TI6RIDB   BT   LBONB. 

Lambbrb  secnii  dextram  consneta  magistriy 
Tigris»  ab  Hyrcano  gloria  rara  jngo, 

Smn.  femm  rabido  laceravit  dente  leonem : 
Res  nova,  non  oUis  cognita  temporibus. 

Aosa  est  tale  nihil,  sylvis  dum  vixit  in  altis : 
Postqoam  inter  nos  est,  plos  feritatis  habet. 


'Hgrie  iwwawii  decue  mrafniiii  H^eamm  eol^ai  Ungere  mmmm  eneiedie  tnii, 
Omddie  dieeerpdt  dente  fitrenti  etnnm  leenem:  ree  tmmdtfay  nec  attts  smiiis 
nste.  Dmi  «txif  m  densts  eyleief  nen  ea  faii  andaeia :  nbiadnoe  tranelaia  esf , 
/ciwasrMsif. 


^^#>»^»»^»^»*'^^^ 


Lemmn  aptins  fnisset,  De  THgride  etenre  adferUaiem  eabito  renerso,  mss  lerae^ 
iaqolt  Ramlres  de  Prado. 

NOT£ 

S  Hfream  Jngo'}    Hyieania  Asiaa  m  tlgres.' 

vcglo^  deqna  Strabo  lib.  xi.  et  Pliniiis  Glorta  rsrs]  Qood  hasc  tigrls  alias 

fibw  Ti.  cap.  6.    In  cojos  raontibns  magnitndine  snperabot. 

tigres   sont   lerocissimse.     VirgtUns  6  Plue  /eritafis]   Hoc  est,  animo- 

£a»iT.  *  Hyrcancqne  admorant  nbe-  sior  evasit,  ntpote  qnss  fortitadiiieni 


44  M.   VAL.   MARTIALIS 

NOT£ 

a  Romanis  acceperit.  iDteUignBt  qooe  feras  cnidelioret  fierentp  eum 
alii  hoc  loco  Romanos  et  ipsnm  Im-  mitiorcs  CMe  debnissent.  Sed  hoc 
peratorem  carpi  a  nostro  Poeta,  apnd     Blartiali  pericnlotiBBinium  fuiaset. 


PE  TAURO   BT  ELBPHANTE. 

Qui  modo  per  totam»  flammiA  sUmulatiia,  aienam 

SastaleTat  raptas  taams  in  astra  pilas, 
Occabuit  tandem  comato  ardore  petitas, 

Dom  facilem  tolli  sic  elephanta  patat. 

fWni  ynpnnte  awlfp^flwnsm  ni^amJiyng  *iiiiriiii,>cftw^  fa  giifcaw  pttis 
aftfwlati  denqm  penU  p9mum  ardsiy  cmfmiUtdmicridiiiHfmBiUpomjmimi 
dcpMRiitim* 


^^»^1^^^»»^» 


De  EkjfimtU  ei  Tmero  inscribitnr  In  Thnan.  Dt  EkpkmUe  In  Jnnt.— S  Ra- 
mlres  de  Prado  e  ▼et«  cod.  lesitp«ftf«fy  et  aic  est  in  Venet.  1510.  Ald.  Jnnt. 
151S.  Oryph.  CoHn.  1518.  dGSs ;  hac  mente :  Dnm  taicltatns  et  ardens  ifm 
taunui,  comnnm  yI  frettts,  eleplHmtem  ntsos  est  tai  dtnm  tollere:  tel,  nt 
BrodflBus  ezponit.  Snorum  ipsins  comnnm  ▼ehementln  dottitns.  Co4*  vet. 
«5  ere:  cod.  Bodl.  habet:  eeniUe  ebe  ere  pdilaf.  Thnan.  ezhibet,  adorv: 
Beverlandi  Ms.  aore  poHlat.  Qnl  legnnt  pemuf ,  exponnnt  eermiie  erdere^  irati 
elephantis  dentes,  quos  snnt  qni  comna  esse  oontendant.  Vlde  lib.  i.  EpiKr.- 
7S.  Ts.  4.-4  Hnc  retrahendum  pntat  Rotgersins  Fragmentnm  qnod  snb  fine 
hnjus  libri  (Epigr.  xzzv.  in  ed.  Par.  1734.)  habetnr: 

Cedere  aritfort,  virlitfis  fama  seemida  eet. 
lUa  grwaie  ptdmm  eet^  fnam  mMtr  keetU  kehet. 
Ilb^  inqnit  MartiaRs.  graTis  palma  est,  qnam  minor  hostis  habet :  hoc  est, 
cum  minor  hostis  majorem  vincit,  illa  est  graris  et  nobilis  palma.  At  hie 
elephas  longe  major  tauro;  ▼ictnsqne  tanms  ab  elephante,  nec  elephaa 
a  tauro.  8i  taums  vidsset  elephantem,  Tersns  nltimns  Martialis  hic  haberet 
locnm. 

NOT£ 

%  Carmcfe  erdere']  Ira  comuta,  hoc  scena  9.  *  Postqnam  natus  tnns  po- 

est,   coroibns   irati    elephanti,   sen  titns   est  hostinro  :'  snbintelligitur 

dentibns  quos  coraua  vocat,  nt  lib.  <  imperio/  et  passiTC  snmitnr,  id  est, 

I.  Bpigr.  71.    Pansanias  lib.  T.  *  Ad  ab  hostibns  Yictns.    Jndicet  leclor. 

hsc,  dentes  Igne  domari  nequennt :  4  IWIi  sie]  Velnti  pUas  objectas» 

at  boum  et  elephantornm  comoa  slc  qnsB  fiebant  aliqnando  ad  instar  hn- 

igne  emollinntury  ut  Tel  es  tereti  mansB  effigiely  ez  pannis  purpnreiay 

planam  Tel  aliam  qnamlibet  aocipl-  fmno  stramineve  fartis,  quo  colore 

ant  fignnan.'    Ramiresins  legit  eer-  tanri  maaime  efferantur.   VideEpig. 

naio  ardere  petUuif  id  est,  inqnit,  toto  9.  snpra.    Rutgersius  huic  Epigram- 

conatn  corauum  ardentium  nisns  est  mati  subjungil  dnos  Tersns  qni  snnt 

taurus'  in  altum  tollere  elephantnm,  in  fine  Ingns  libri :   Csdsr»  mq^, 

et  potltna  est  coranto  ardore,  hoc  eir^iilit  fema  eeemada  «sl :  lOe  grwem 

est,  cornnnm snomm  ▼ehemenUa ip-  palMa  csf,  fuam  «iNir  keetU.heket. 

sa  victus  «st :  hnnc  loqnendi  modnm  Qoo  sensn  videat  leotor. 
nsurpavit  Plautus  in  Captivis  act.  i. 


DB  SPECTACULIS. 


45 


DB   PARI   GLADIATORUM. 

DuH  peteret  pars  haec  Myriaum^  pars  Ula  Triamphum, 

Promisit  pariter  Caesar  utraqoe  mana. 
Non  potuit  ibelius  litem  finire  jocosam. 

O  dttlee  iDTicti  priiicipis  ingemam ! 

Dmmfmelm  hmc  Bfifrimm  poftaftnrct.  tfte  vero  2VltMf|i4K»,  Cintr  pMeihu  eti 
AmA  mmhmlm»  «oilh».  Neqtdtk  miaba  deeidert  eenientiamemfaeetmm.  O  etm* 
■laB  eeiertimm  Iwipermiefie  iameH  / 


m  la  eodke  Tteaa.  eit:  D»  Jtffrte  ei  Trkmifke.    la  Jiint. 

V->  EmImb  editio  antiqaa  exhibet  PremaeiL    Scriveriot  legit : 
iBproiMBto  Oionovio. 

MOTJB 


1  J)mmpeierei  fmrej  Dqm  iolellige 
ftctiooet  Ampliitlieotralei,  qnaram 
altera  Myrinomy  cojnt  meminit  llb. 
XII.  Epif .  19.  altera  Triomphom  gla> 
diatorea  eximio»  poatnlabat  Sneto- 
nioa  ia  DomiUano  cap.  4.  '  Prmterea 
Qamstoriia  moneribiity  qoK  ollm  4»- 
mtita  revocaTeraty  ita  temper  Inter» 
fUt,  nt  popnlo  poteetalem  fbeerety 
binn  pafia  e  taolodo  pottalandiy  quts 
aallco  apparatn  iadnoa" 


roL'  Qnmttorot  tmt  impemit  munera 
edere  cogebantnr:  al  Domitianna 
0  tna  familia  doot  ittot  gladiatoret 
libenter  conceitit,  atqne  extenta 
ntraqne  mann  dnabnt  factionibnt  dU 
Terta  petentibnt  benigne  tatitfecit. 
Snbtillnt  Scaliger  explicat:  nempe 
promitit  Imperator  gladiatoret  pog- 
natnrot  ntraqne  maaa,  ten  binit  ti- 
da,  tino  pnnna,  4cc. 


DB    OBPHBO. 

QuiCQUiD  in  Otpheo  Rliodope  spectasse  tbeatro 
Oicitui»  exliibait»  CsBsar»  arena  tibi. 

.  O  Cmm^  mmm,  r^nratwlaiif  Itti  fmUqemd  BMmne  ferimr  vidiiti  ta  iJMro 

iBterihHaff  Ad  Cemmrem  tai  Ald.  laat.  Qrypk  et  alilt  TOtt.  edd.    De  epee^ 

MOTJS 

1  Jttidifg]   Moat  Thract»  de  qno  IVoade  act.  ▼.  *  et  clivo  \me\  Erecta 

jam  dfetom  Epig.  tnpra.  meAnm  ▼alUt  inclodent  locnm  Cre« 

Orplme  ikeeire]  Nec  arte  nec  mann  vit  theatri  more/    Lege  0?id.  Met. 

y  aed  natlTnm :  Tallit  nempe  in  fine  lib.  z.  et  inltio  lib.  zi,  *Of^ehs 


Adt,  qaaUt  deicribitnr  a  Seneca  in     tnbttant.  'Op^fes  adjectiTc. 


46  M.   VAL.   MARTIALIS 

Repserant  scopuli>  mirandaque  sylva  cuciirrit, 

Quale  fuisse  nemus  creditur  Hesperidum. 
Affuit  immixtum  pecudum  genus  omne  ferarum^  5 

Et  supra  vatem  multa  pependit  avis. 
Ipse  sed  ingrato  jacuit  laceratus  ab  urso. 

Haec  tamen  ut  res  est  facta,  ita  ficta  alia  est. 

Orpheu  Skaea  nptenaU^  et  adeurdriHi  aifha  emeurritf  qtude  fidtee  feriur  uewnu 
Heeperidum.  Promiecue  hUeffidt  enme  gemu  ferarum  peeadma^  et  plmimeB  ooAi- 
eres  eaepenetg  faermU  eaper  Peetam,  Sed  qMc  proeabimt  dieeerptai  ab  vno 
mari :  tdkUomiaae  mt  hac  ree  eet  peracta,  eie  aUafidt  exeogiiata* 


^*»^^^^^^^^^ 


taeulo  Orphei  malit  Marcillos. — 6  Adfuit  imnietum  peeeri  legit  Idem  Mar- 
ciliQs:  peeeri  etimm  legit  Radenis,  probante  Gratero,  et  confirm.  codd. 
Beverland.  et  Thnan.  Cagnerinji  diitinguit,  AdfuU  ieemxtum  peeudum  ge- 
uue;  omneferarumf  ^  alii,  iMoidicm  geuue  atfueferarum,  Ant.  de  Rooy  oonj. 
A4fiiit  et  mixtum  peeudi  geuue^  ifc.  Vide  Calpurn.  Ecl.  ii.  10.  seq.-~8  Nee 
Umea  BeTorland.  iia  pieteria  Tboan.  flda  aHa  eet  BoTerlandi  Ms.  Hnnc  rer- 
snm  non  esse  Martialis,  scribit  GronoTins,  sed  alicnjus  Infelicis  Tersifica- 
toris,  qui  deficientem  in  veteri  codice  yersum  sopplevit.  Post  boc  Epigr. 
alind  inserit  cod.  Thuanens : 

Db  Eodbm. 
Orpkea  (juod  eubito  teUue  diadelt  kiatu 
Verea  Mtramitr,  veuU  eh  Euridiee. 
Hic  antem  Gronovins  legendum  pntavit :  tellue  emieU  hiatu  SiiramMr?  verea 
teuU  ab  Eurfdice. 

NOTiE 

%  Repeenmi  eeepuK]  Mediam  nempe  praeter  hominem.    Virg.  Georg.  rv. 

in  arenam  sylvsB  et  saza  trahebantnr  de  apibns  loquens :  <  pecodnm  cnsto- 

macfainis  qnibnsdam  mlro  artificio  fa-  dia  solers.'    Lncretios  de   piscibns 

bricatis.  agens:  'Sqnamigerss  pecndes.'    A- 

4  NeanisHeq»tfrtfKiii]Qnaramhor-  liasproovei  qno  sensn  hic  aocipitnr 

ti  describonttir  a  Virgilio,   PliniOy  meojndicio,  nempeomnesferBveltt- 

Solino  in  Manritaiiia  Tingitana.  Pro-  ti  oves  mansnet»  eanentem  Orpheoift 

pe  Lixam  urbem :  Ita  Ortelius.    In  andiverant.  Legnnt  alii :  Ajpdi  <«- 

ilUs  hortis  poma  erant  anrea,  qnoram  mtchon  peeari  geuue  emueferarum, 

mentionem  facit  Athenaeus  lib.  iii.  7  Ingrato  ab  vrso]  Qoi  vatis  mnsi« 

cap.  5.  cam  cradelitate  compensavit.    Hic 

tf  Peeudum  genut']  Hoc  est,  omne  Orphens  datns  in  spectacnlnm,  ab 

genns   feraram  cantn  maasnefacta-  nrso  in  arenam  mlsso  dilaniatnt  fiiity 

rnm  affuit.    Peeue  peeudie  significat  qni  Msnadnm  partes  ezplevit,  a  qni- 

omoe  anlmal  qnod  gregatim  pascitur.  bns  verns  Orphens  discerptBS  .fiogi- 

Jttstin.  Inst  de  Lege  Aqnilia,  velntl  tur.  Ovid.  Met.  ii.  Ultlmum  versnm 

iMves,  equi,  asini,  &c.    Aliquando  non  esse  Martialis  suboloit  GroDO- 

tamen   snmitar  pro    omoi   animali  vio. 


DB  SPBCTACUUS. 


47 


DB  RHINOCBROTB. 

SoLiciTANT  pavidi  dtun  rhinocerota  magistri^ 
Seqne  dia  magnse  colligit  ira  fer» ; 

Desperabantar  promissi  praslia  Martis : 
Sed  tamen  is  rediit  cognitas  ante  faror. 

Namqne  gravem  gemino  coma  sic  extalit  nrsam^ 
Jactat  at  impositas  taaras  in  astra  pilas. 


Ihni  ItMadt  racfofvt  hritani  rkmoeerataf  et  §mdm  ermii  tra  kigmii»  MfaMi  ; 
MarH»  firemim  despenJKmtur :  §ed  tamem  iUa  /enieiia$  aaiea  «oto 
eei :  eieidm  gewrime  eemu  iia  erexii  paaderoeam  uream,  eieui  Uane  te 
mdiiii  fHu  elieeiaM. 


De  Rkmaeeraaepagna  eeeaada  insoribitar  in  cod.  Thnon.— B  BeeoeeiabaHiMr 
freameaa  Beverlandas*— 4  Idem  Beverlandns  legit  Mc  rediti»  Coaez  Tbnen. 
Sed  iam/ea  redOi,  Marcilios  legendam  potavit:  Sed  taaun  «t,  fiaraavfjjfimr 
Cognerias:  Sed  Unaen  Au. — S  Janas  Uoasa,  ScaiigeraSy  Palmannns,  alii, 
uram  legont  pro  «rsiun.  Yide  Varioram  Notas. — 5  Be?erland.  coniM  rsMdo. 
Codd.  Florent.  et  Med.  rapids. — 0  Lipsias  ad  Senec.  de  Ira  lib.  iii.  cap. 
SO.  anspicabator  legendnra,  Jaeiai  mt  obpaeiiaM.  Ant  de  Rooy  proposnit, 
fjysiitas.  *  Ezponl'  dicnnlary  qasBcmnqae  in  aperto  coUocantnr.  Viae  Gel. 
Canoegiet.  ad  ATian.  Fab.  xxiii.  et  Borm.  ad  Ovid.  Art  i.  408.  Atqne  Ita 
pilse  in  arena  ezposit»,  nt  inde  bestias  irritarentar. 

NOTJE 


S  Se^  dw]  Difficile  en(un  irrita- 
batnr  rbtnoceros :  Epig.  9.  snpra. 

5  PrmOa  Martie']  Id  esti  venatlo 
arens,  in  qna  colebatar  Mars. 

6  Gantae  Mntn]  Rbindceros  .ge« 
miiHnn  eomn  habet.  Pansanias  lib. 
IX.  ttorMjcalTcdpoiif  Tv^rt  AlAunr»- 
■sftt,  «01  M  ry  ffifiMhK^»  iaofJfmfai 
ttfdaapmt,  trt  a^ia»  hf  fUp^  rfPaHy 
iadat^afyaSf  aak  t^  Mp  abrh  o* 


|ieya,«.r.A.Latbie:  FtdteMa»iElAt- 
opieoe  taaroe,qaoaexreipearkiaoeerotaa 

^^Rrv^w^^MnvW  e     ^a  ataavm    ww^v      ^p       ^^^aoa  ^s      ^psw  w  ^^^^^^^w 

wmiiit  eoTOm  proauaeff  ee  peauo  eapenam 
alteram  non  eane  magnaoL  Legunt  alil 
«non;  boc  est,  borem  sylf  estrem,  cni 
imperitnm  tolgas  bobali  nomen  im- 
posait,  teste  Plinio  lib.  tiii.  cap.  U. 
0  PUb»']  De  qnibni  dictnm  Epig. 
19.  sopra. 


XXIII. 

DB  CARPOPHORO. 

DoRicA  qnam  certo  venabola  dirigit  icta 
Fortis  adimc  teneri  dextera  Carpophori ! 

QiMnn  eerto  ieta  aumaeeirenaa  Carpopkuri  adkae  ieneri  regii  ieia  Dorieaf    iUa 

1  JVsrtM  conj.  Ramires  de  Prado.     In  Norica  profincia  affabre  omne 
armomm  genns  cndi  voJgatam  est.    Hor.  i.  Od.  16.    Noster  infra  lib.  it. 


48 


M.  VAL.    MARTIALIS 


Ille  tolit  geminos  facili  cervice  javencos ; 

lUi  cessit  atrox  bubalos  atqoe  bison. 
Hunc  leo  cum  fngeret,  priDoeps  in  tela  cucurrit :  5 

I  nuncy  et  lentas  corrijie,  turba,  moras. 

nUerfacU  duu  taMrw^  qoornni  eervix  agiUi  erat ;  hubaius  firox^  et  bieen  ab  ifm 
vktuM  eet :  eum  leo  hunc  vitwret^  impetmmeirrwUuiveimbtiia:  i  mme,  o  aMfttMt, 
et  ineum  emietatumm  tarda», 

Spigr.  S5.  At  vido  Tumebi  Ad«.  xvii.  9.  Pro  cirfo  in  BOBOiiliU  coddl. 
tmio. — 4  Codez  Thoan.  6iiMn0  01911«  binmm    Vide  Senec.  in  Hippolyto. 

NOT^ 


1  Dortco]  Dores,  teste  Homero 
Odys.  T.  CretK  snnt  popnli ;  Cretenses 
vero  sagittandi  arteperitissimos  fois- 
se  nemo  nescit  Alii  Detiea  intet^ 
pretaatw  Oneca,  qiiod  ▼•nalnilL  anc* 
tovet  Awpo  OrsBcL  Tnmebas  Ub» 
zvn.  eap.  ^.  Donea  inlerpretatnr 
Laconica:  jnTontns  enim  Laconnm, 
inqnit,  montes  Tenatn  assidne  lostrA- 
bat,  ▼enaboia.  gerens:  nemo  antem 
igBorat  eos  Doriei  generis  foisse. 

S  FaeiU  eenM]  Hoe  est,  nnllo 
labore,  sed  fadli  nisn  portavit  dnos 
tauros  a  se  occisos.  Alii  ezplicant 
tuHt^  interfecit:  faciUeervke^  hoc  est, 
inqoinnt,  tanromm  cenrix  ftcile  ferro 
violata  est.  Ramiresins  intelHgit  ia- 
dlem  cervicem  tanrorom,  nempe  qui 
ftidle  capnt  movebant,  qno  Carpo- 
phori  teladeclinarent.    Itaqoe  qoan- 


tnmvis  lacili  et  aglli  cenrice  taoros 
occidit:  qnse  sententia  Tidetnr  me- 
lior. 

4  BtJrnbu  atque  bieeu}  Pliniusiib. 
viifb  cap.  15.  *  Panelsaima  Scjithla 
glgnltinoplafTotlcnm:  paaeaconter- 
mina  illi  Oermania,  Insignia  tamen 
boom  feromm  genera,  jobatos  bison- 
tes,  ezcelleatiqoe  et  W  et  Telodtate 
iirosy  qolbns  imperitom  Tttlgns  bobar 
lomm  nomen  imponit,  cnm  id  gignat 
Africa,  ▼itoli  podns,  cenriTO  qoadam 
simititodine.' 

6/N«ac]  Vox  est  insnltantis:  sic 
popolo  insnltat  Poeta  qood  certami- 
nis  moram  alias  impatienter  ferret, 
qnem  jam  conqueri  non  posse  snbin- 
telligit,  cum  feras  celerrime  interficiat 
Carpophoms. 


DB    NACMACHIA. 

Si  quis  ades  longis  serus  spectator  ab  oris, 
Cui  lux  prima  sacri  muneris  ista  fuit» 

O  epeetaier  ei  quie  tarie  huc  veniiti  a  r^giimibu»  remetie,  qui  priaio  &oe  dis  m- 


De  NaMmaekia  priere  oodez  Tboan.    0t  Nemwmdiia  DomiHami  in  Jnnt.  et 
alils  edd.  vett. — l  Vet.  cod.  scrvaf  epeeteiar  teste  Beverlando. — 9  In  edd. 

NOTJE 

1  jSerat]    Nempe  propter  itineris     tacolo,  qood  Neptono  esset  dedica- 
longitndinem  primom  ades  sacro  spec-     tom :  vei  forte  sacrom  didtory  qood  a 


DS  SPBCTACUL18. 


49 


Ne  te  decipiat  ratibQS  nayiiis  Enyo, 
£t  par  unda  firetis;  hic  modo  tena  fait 

Non  ciedis  ?  specteSy  dnni  laxent  aeqnora  Martrai : 
Panra  mora  est :  dices,  hic  modo  pontns  erat. 


^pMtaeiifaai:  nete  mnbnB chraimoenMi  mnaiU  Eng9f  nee  mtda  «fM- 
Ue mari:  kkpmiUeaUe UUaeJmi,  Nen  udkibeefldeml  eHendoe^  iMM  mere  eoi- 
Mf  Meriem;  hreme  eemeieiie  eet ;  ajirmabie^  kiepaale  ante  erai  mare. 


▼eCt.  ipem  JuU:  Tkavn,  habet  ieUu^l  Vet.  cod.  BeTerlandi,  namJie  Aam.— 
4  Idan  Ant.  de  Rooy  ooDJ.  koe  Modo.  Mox  per  intcrrogmtionein,  hoc  mede 
fentne  eratJ  Ovid.  Met.  ii.  M8.  *  siccsqoe  est  cunpus  arenae,  Qnod  modo 
pontos  erat.'  Vel,  dieee:  hie  modo  paniMe  erail-^a  Codez  Vou.  laxai  et: 
xlinan.  epeeta^  dwn  laeeeni  aquera  Martemy  hoc  sentn :  Expectai  donec  lassati 
emnt  belbtores  Nanmachfci,  tom  dicei,  dsc.  Ant  de  Rooy  malit  ^qwore; 
h.  e.  dom  finiatnr  certamen  navale :  nec  audiendnm  plitat  Petitnm  legentem, 
dm  Uaeni  etfoera  Martii:  illae  namqne  aqiis,  qnse  ab  Anco  rege  nomen 
sonm  sortitae,  Mareim  dicebantnr,  non  MarHa^  Consnle  Brookb.  nd  Pro- 
pert.  III.  1. 6S.  et  Dnker.  ad  Flor.  i.  4. 

KOTiE 


divo  Domitiano  ederetnr. 

S  iVoMlu  Enafo^  Hoc  eety  prBlinm 
naTale.  Enyo  enim  Beilona,  bello- 
ma  Dea,  Martis  soror,  significat 
prslinro  per  Metonymiam. 

SiStwceef]  HocestyOttendM.  AUi 
Snterpretantur,  ezpectes;  sed  Ter- 
bnm  *  spectare '  non  ▼idetnr  signifi- 
carey  ezpectare,  nec  bujns  significa- 
tiooia  exemplnm  reperire  potnt  Vi- 
demt lector.  Prtttereanon repeteret 
Maitialit :  PonNi  mera  csl,  hoc  est, 
MB  enpectabls  din. 

laxeni]  Id  est,  dnm  einiasa 


aqna  locnm  det  gladiatoribns,  qni 
aqoa  iropediei>antnr  ne  in  areaam 
descenderent.  Snetonios  In  Tito  cap. 
7.  '  Dedit  et  naTale  prsslinm  in 
▼eteri  Nanmachia,  ibidem  et  gladia* 
toresy  atqoe  nno  die  qoinqne  aillia 
omne  geuM  feramm.'  Post  nanma- 
cfaiam  ergo  ezhibebantur  aliqnando 
gladiatores,  nt  patet  ez  hoc  loco, 
unde  oolligo  et  ez  verbis  etiam  nostii 
Poet»,  na?aU  huic  Domitiani  prielio 
snccessissegiadiatoresyquibns  prseest 
Man. 


XXV. 

DB  LBANDRO. 

QuoD  noctnma  tibi,  Leandre,  pepercerit  unda» 
Desine  mirari :  Caesaris  nnda  fnit. 

fJSMem  impene  adntratiani  hur,  qnod  tibi  ignoverit  Jketne  metumai: 

NOTiE 


1  Qmed  nsciurM]  Leandrl  noctn 
itto  od  Herooem  snam  amlcam 
satis  noU  ezOTidiiEpistola 
ZTiL  ezhlbita  est,  cnjus  fabolse  actor 
cz  mdis  CsBsaria  evasit:  sed  Tero 


Jklpk.  et  Var,  Clae. 


Leandro  non  pepereemnt  flactns 
marisy  qnod  Neptnni  essent,  quem 
saeTitise  accusans,  Domitiannm  a  cle- 
mentia  conunendat  noster  Poeta. 
Vide  lib.  ziv.  Bpigr.  181. 


Martiai, 


D 


50  M.   VAL.  MARTIALI8. 

Coin  peteret  dalces  audax  LeaBdn»  amores, 
Et  fessus  tumidis  jam  pieneretur  aquis ;  5 

Sic  miser  instantes  afilas  dicitur  undas : 
Parcite,  dum  piopero ;  mergite,  dnm  redeo. 

Jlnehufmt  Cm$aHt.  Cum  andiix  iMndnca  adiret  nmem  amtMHi,  Hjam  drfaii' 
gatu»  nrgiretur  undu  M/laltt ;  ittfelixfertur  ita  aUoeuiue  urgente»  fladaM :  IguM' 
eit€/eei6uMti;  me  vero  redeimtem  dfruite. 


^»i#«^^^^^i»<r«» 


t  *  Alteniiii  hoc  et  longe  dlveniim  Epigrammm  est  a  loperiore.  IHad  in 
onm  qat  Leandri  persona  vclatns  enavit  ez  aqna  Naumacbifle :  hoc  vero  in 
Historiam,  sive  Fabellam  de  Amoribns  Hems  ac  Leandri.  Esse  igitur  boe 
Epip*  zxvi.  nnmero  debuit,  cum  titnlo,  /n  eimcfMi,  nt  prima  editionc  recte 
roihi  hsec  partitio  facta ;  quam  tamen  hactenns  yerreces  dnbitavere  teqniy 

r>rum  opera  deditns  Martiaiis.'  ilforctttiis.    NonnalU  legnnty  micfaar  Zr«an- 
.->6  £t  nMnm  Ivmidtf  BeTerlandui. 


XXVL 

DB  NATATORIBUS. 

LusiT  Nereidum  docilis  chorus  SBquore  toto, 

Et  vario  faciles  ordine  pinxit  aquas. 
Fuscina  dente  minax»  nexu  fuit  anchora  curvo : 

Credidimus  remum^  credidimusque  ratem ; 
£t  gratum  nautis  sidus  folgere  Laconum,  5 

Lataque  perspicuo  vela  tumere  sinu. 

FlexUnle  Nereidum  agmen  buit  toio  mori,  atque  expreeeit  diverea»  Jlgura»  tn 
aqua  obtequente.  Tridau  dente  minan»  fidt  reprsesentatns,  ancAMna  quoqae  ex« 
hibita  eurwdo  nexu:  putaeimu»  fMWtcalamy  et  putanimu»  remoe  adesse :  et  jutftm- 
dnm  maneulariii»  Caatori»  et  Pothuu  aMtrum  epienderej  et  veta  ompla  Itarfcrc 


De  Nauti»  hal>et  codez  Bodleianns.  Lemma  Df-  Natatorihu»  snspectnm 
habolt  Cagnerinsy  et  prorsns  alienum  esse  contendit.'»!  Ludt  Nereidum 
faeiti»  eharu»  BeTerlandi  Ms.  Thetidi»  ehoru»  codex  Vaticanns. — S  Thnan. 
heeto  fmt:  Vat.  morsH  /mf.— 6  LalofNc  eeeujpieuo  legit  Beverlandns. 


NOTJE 

1  NerMamduru»\  Nereides  Nym-  tio  modo  tridentem,  modo  anchora 

phse  mariSy  Nerei  et  Doridis  filisB,  de  speciem   effingerct   in  aqnai  modo 

qnibus  Hesiodos  In  Theogoniay  quas  etiam  remos  et  naTicnlam  compacti 

reprsBsentavemnt  natatores  Domiti-  inter  se  natatores  exprimerent. 

ani  in  aqnis  Indentes.  S  iSicfas  Lacoman]  Castor  et  PoUnx 

JEquere  toto\    Hoc  est,  per  omne  Lacones  dicti  snnt  a  matre  Leda  qnaa 

naiimachiae  spatinm.  erat  Lacsena :  sidus  est  navigantinm 

3  Fueeina  dente"]  Ille  choms  sic  fuit  amicum.  Horatius  i.  Od.  13.   '  Qoo- 

ordinatus,  ot  ipsa  natantiom  disposi-  rnm  simnl  aiba  nantis  Stella  refalsit. 


DB  SPBGTACULIS. 


51 


Quis  tantas  liquidis  artes  iQvenit  in  undis  ? 
Aut  docuit  lusus  bos  Thetis,  aut  didicit. 


fo.    Quis  exeagitwrit  tmUt  artifieia  in  apUBjlmdia  7    Aut  Tdhya  docuH  ho$ 
fadej^  «1  ipsa  tdocta  eti» 

NOTiE 


Deflatt  Mxis*  agitatui  hamor :  Con- 
cidant  Tenti,  fogiuotqae  nabea/  Pli- 
nias  lib.  u.  cap.  87. 

8  Amt  didieU]  Tlietis,  Dea  marit, 
hos  lodos  didicit  a  Domitiani  nata- 
toribat,  aot  ipsa  docnit.  Soetonias 
in  Domitiano  cap.  4.  '  In  amphi- 
tbeatro  navaie  qnoqn^ /  snpple,  com- 
mifeit  prclium.  Alii  tamen  hoc  Ne- 
reidom  •pectacnium  ad  Titum  re» 
feront  fireti  Dionis  auctoritate  in 
Tito:  Th  yap  94snpaif  abrh  iKiwo  t^aros 


^ai^s  vXnip^as,  oMryaiyt  ft^r  icd  fv- 
Tovt,  ical  ra;6povSf  Jca2  iMMxufh  x^V^fffi^t 
MiMarfiiJ»a  fdp^  Zaa  M  T^sTijf  irpdEr- 
rffiv*  iccd  ly  ry  iyp^  Mfyaiyo  tk  aaX 
Mpdfwovs  M  «■AoW,  K.  r.  \.  iVam 
amphiiktairo  derepenie  aqua  impktOf  in 
ipsum  equoM  toaroff iif ,  aUaque  mangueta 
animalia,  introduxii^  quafacere  didiee» 
rant  ea  qua  ia  terra  conMueterant.  In 
hanc  aquam  introducH  mmt  hominee  in 


XXVII. 

BLANDITUR  CZSSARI. 

SiECULA  Carpophonim,  Csesar,  si  prisca  tulissent, 
Jam  nullum  monstris  orbe  fnisset  opus. 

Si  CerpaphanUy  o  CcBeaTf  natus  ettet  priecie  temporibuSf  nuUua  ampUua  laborfu' 
iaaet  per  oriem  in  monttrii  domandis.  Aiarathon  non  metuiseet  /aurttm,  nec  Nemee 


^<^>^>^>^^^^'^>^'^<^ 


Inscriptio  in  cod.  Thnan.  est :  De  Capororo  qui  zx.  ircM  pariter  imnUssos 
aeddit:  (Bererland.  ex  eodem  cod.  legit,  emissos  confecU,)  MarcilioB  legit : 
Dt  Cmpopharo, — 2  Pro  hoc  Tersu  cod.  Thuan.  habet :  Non  amara  thtnuum 
h^rbara  terra  fetat^  qood  correxit  Oronovius :  Non  Afra  Antteum  barbaraf  icc. 
Vossins  maUt :  Jam  nil  monstr\ferum  barbara  terra  ferat ;  et  ad  Catul.  Non 
Diassedis  equas  barbaray  tfc.  Cod.  Bodleianua  clare  habet :  Jam  nuUum  a  Mon- 
stri»;  i.  e.  Nallum  orbi  a  monstris  futsset  negotium  aut  periculnm.  Ornteri 
Yel  cod.  Jaai  mitfam  t»  mmistris:  unde  Scriv.  parum  immutatnm  legit :  Jam 
nmilo  M  MMutrtf,  hac  mente:  Non  opus  fnisset  toto  orbe  peragrato  ad 
moBstra  dirersis  in  partibus  domanda :  in  uno  Amphitheatro  unus  suffecisset 
Carp^phoms.  '  Jam  h.  I.  non  ineleganter  adhibetur  ut  celeritatis  particnla. 
Vide  Barm.  ad  OYid.  Met.  tii.  806.  Attamen  nescio  quam  miyorem  effica- 
dain  habere  videtnr,  si  legas :  Qaam  nutlum  tn  moasfrtf  orbefmssct  opus/  fere 
nt  Epigr.  xy.  '  Qnaatula  Carpophori  portio  fusus  aper  1 '  Eleganter  nonnnn- 
qnam  hsc  particula  jungitnr  adjectivo '  nullus.'  Justin.  ii.  IS.  '  Ut  intelli- 
geret,  qoam  nullae  essent  hominnm  adversus  Deoa  vires.'  Ovid.  Amor.  ii.  II. 
S8. '  Qnam  tibi  nonc  toto  nullns  in  orbe  color ! '  Martial.  vi.  10. '  At  quam  nop 

NOTiE 

1  Cgrpaphorum']   De  qno  Epig.  2S.     plios  hoc  loco.    Terentins  io  Andria 

snpra  qnem  Herculi  praefert  poeta.       act.  ii.  sceo.  3.    '  Uxorem  jam  non 

3  Jam  nallKm]  *  Jam'  significat  am-     dat  Chremes.'  Alii  nuUum  tn  monsiris. 


52 


M.  VAL.   MARTIALIS 


NoD  Marathon  tauram,  Nemee  frondosa  leonem, 

Arcas  MdBnaliom  non  timuisset  apmm. 
Haec  armata  manns  hydrae  mors  nna  fuisset,  5 

Huic  percussa  foret  tota  Chimaera  semel. 
Ignipedes  posset  sinQ.Colchide  vincere  tauros : 

Solvere  et  Hesionem  solus^  et  Andromeden. 

» 

fnmd^era  Uomim^  luc  Areaa  aprum  MmuUum.  Hae  dextera  Carpophori  armk 
mmnUa  inietfedmet  kfdram  una  necey  «no  Ulme  ietn  tota  Chimesra  eetaa  finmet, 
Abepu  Medea  opepotetMel  euperare  tamroeign^itede»:  atque  eobu  Uberare  Ueai»' 


^<#»»»»<»<»s»<»<*<#^ 


tetricnsy  qnani  nnUa  nnbiUis  ira!''  ifnl.  de  Aooy. — 5  Hoe  armante  mamu  in 
cod.  Tlinan. — 0  Hvne  codex  Bodl.  et  marg.  ed.  Jnnt.  1612.  penes  Editorem ; 
i.  e.  ab  liac  mann,  yel  nno  ictn  periisset  triforme  illnd  roonstrum,  UpM*  JJm^ 
hrtBsf  M  Spdbuipr,  lUireni  tk  JUfuupa*  qnsB  a  Bellerophonte  domita  est  non  aine 
dintino  praelio^ — 7  A\u,  JEripedes ;  xa^^t^vodaf*  idempraestat  anctoritaa  cod. 
Voss.  scilicet,  eripedee:  alii,  Igmomm^  pkirfa  ^iwiAmtc*  Heins.  JEnipeden; 
qnanqnam  Ignipedee  Solis  eqni  Poetis  dicantor.  Igmferoe  codex  Tliuan.  et 
hnic  versul  snbjicit :  Potstl  tilrmnf  k«  fera  vineere  PaMiphaJes,  Si  eitue  aquorei 
revocetur  falmla  momtri  Solvere  et  Herionem.  At  BeTcrland.  legit  i  Si  dt  ut 
aquorei,  et  Heaionem  aohet:  nescio  qni  rectins.  Hlnc  fecit  Oronovins :  Igwh 
feroa  poaaet  aine  Colehide  jungere  tauroa:  Poaaet  utrumqueferum  uineere  Paaipkaea. 
Cetua  et  tequorei  revoeeturfahula  monatriy  Seltoeret  Heaionem  aolua  et  Andromeden. 
Wemsdorfins  malit,  Si  vetua  eaquarei;  veiSi  aU  ut,  i.  e.  si  contingat  nt«— 8 
Heaionen  Junt  an.  1612. 

NOT^ 


5  Marathon']  Urbs  est  decem  milli- 
buA  passnnm  distans  ab  Athenis,  hodie 
'  Marasona '  vel  <  Maratona,'  quo  ex 
Creta  tanrnm  a  Pasiphae  adamatnm 
Hercnles  addnxit  ad  Enrysthenm,  11- 
licqne  illnm  interfecit.  Alii  tamen 
taurnm  Marathonium  a  Theseo  domi- 
tum  affirmant,  de  quo  Anthol.  lib.  iy. 
et  Ovid.  Met.  vii. 

Nemee]  Sylva  Peloponnesi,  nbi  leo 
ab  Hercnle  prostratns  est,  Epig.  0. 
snpra. 

4  Mamtdium']  Maenalns  mons  Arca- 
di»y  nbi  ingentem  aprnm  interfecit 
Hercnles  lib.  v.  Epig.  66.  '  Nemeas 
terror,  et  Arcas  aper.' 

6  Hydree  mtora  ima]  Hoc  est,  Ler- 
nseam  illam  pestem  nno  ictn  interfe- 
cisset  Carpophorus,  qnam  mnltis  re- 
petitis  vulneribns  vix  occidit  Her- 
cules,  capitibus  nempe  aliis  caesorum 
loco  renascentibns. 

6  CAtmtfra]  Monstrum  fuit  trifor- 


me :  habebat  enim  leonis  capnt,  ven- 
trem  caprae,  et  draconis  candam, 
qnod  occidit  BeUerophon.  Ovid.  Met. 
iz. 

7  Igmpedea]  Ovid.  Met.  vii.  legit 
JEripedea,  Hos  vero  tanros  vellns 
aureum  custodientes  vlclt  Jason  ope 
Medeae  Colchidis,  cujns  historia  satis 
patet  ex  Ovidio  et  Valerio  Flacco. 

8  Hcnonem]  FUiam  Laomedontls 
Trojanomm  regis,  objectam  monstro 
marino,  et  devinctam  saxo,  liberavit 
Hercules.  Ovid.  Met.  xi.  '  regla 
quoque  filia  monstro  Poscitnr  «qno« 
reo,  qnam  dira  ad  saxa  revinctam 
Vindicat  Alcides.' 

Andromeden]  Quae  fllia  foit  Cephei 
regis  JEthiopnm :  ceto  exposita,  llbe- 
rata  est  a  Perseo  pacto  ejus  nnptias. 
Ovidius  Met.  iv.  Manilins  lib.  v. 
copiose  describit  hanc  historiam : 
'  Proposita  est  merces,  vesano  dedere 
Ponto  Audromedeny  teneros  ut  bel- 


Dli  SPECTACULIS. 


53 


Herctile»  laadis  nnmeretur  gloria :  plus  est 
Bis  denas  pariter  perdomuisse  feras. 


10 


tMM  etAwdrnmeden,    EanmuB  HereuHi  laudei  reeetueaniur:  ampHui  eet  eimul  tii« 
'"'"*"    frigimtiferQ», 


NOTiS 

Ina  muderet  artns/  boa  exantlatos  reperies,  at  vero  Car- 

9  Hereukm  laMdu\   Hoc  eat,  ti  U-  pophoma  ono  die  ▼igioti  feraa  inter- 

iNNrea  Hercniia  nomereay  doodeeim  fecit, 
tantnm,  et  qoidem  diveraia  tempori* 


XXVIII. 

.     DB  NAUMACHIA.* 

AuGUSTi  laades  fuerant,  committere  classes> 

£t  fteta  navali  solicitare  tuba : 
CiBsaris  hsBC  nostri  pars  est  quota  ?  Yidit  in  undis 

Et  Thetis  ignotas»  et  Galatea  feras. 
Yidit  in  aequoreo  ferventes  pulvere  currus»  5 

£t  domini  Triton  ipse  putavit  equos. 

AuguMiglariafuifeikelaMeeiiudmeereadfiugmKm^  aifui  ineUare  mttra  ekeeiea, 
QuaUeetluBcjure  Ceeeari»  noetri?  Thetie  et  Galaiea  aapexarwU  tii  aqiuU beiluaa 
imeegaitag,    Tritau  ipu  epeetaait  iupuhere  maritiuM  quadrigaa/ervida»,  et  credi- 


Lmu  Augwiti  iemmaeat  in  Venet.  Ald.  Jnnt.  Orjpk  Colin.  aliiaoue  edd» 
vctt.  Da  Namtuukia  emendarat  P.  Scrlv.  confirmatqoo  codez  Bodleianna : 
De  Naumaekia  miuore  cod.  Tliaan.  De  Naumackia  Cenaria  Ramirea  de  Prado. 
— ^l  Augueti  laber  kicfuerai  codd.  Thoan.  Bodl.  alii.  Augueti  fuerat  iabor  kie 
Tet  cod.  BcYerlandi. — 4  Galatea  viae  cod.  Vatic.  Gaiaihea  in  Joot. — 6  Bodl. 

NOTJE 


*  De  Nammackia  [LoKt  AugueiQ 
Melina  Inacriberetnr  De  Naumackia 
Cmerie,  tJt  plnrimmn  corrnpta  snnt 
lemmatn  a  Grammaticis  inscripta. 
libro  enim  XIII.  et  xiy.  tantnm  vi- 
dentnr  appostta  ab  ipso  Martiale  lib. 
XIII.  Epig.  S.  et  lib.  xiv.  Epig.  2. 

1  CammHtere  ckssef]  De  Nauma- 
diidDomitiani  agit  Snetonins  in  Do- 
mitiano  cap.  4. 

%  Etfreta  uamdQ  Hoc  est,  excitare 
pnelinm  na¥ale* 

4  £1  Gahdea  /rros]  Tanroa  pnta, 
eqnosy  dcc  Vide  Epig.  S6.  supra. 
Oalate^  rerp  noa  est  Nereidnm» 


5  /m  apureo  putvere]  Mnlti  intelli- 
gnnt  pontes  leniter  aqn»  superfieiei 
substratos,  et  soper  hos  curms  trao* 
tos  fnisse.  Tacitns  AnnaL  xii.  de 
Naumachia  Clandii  ait :  '  Eoqne  tem- 
pore  inteijectOv  altius  effossi  specns ; 
et  contrahend»  rcrsns  mnltitodini, 
gladiatomm  spectaculnm  editur,  in- 
ditia  pontibua  pedestrem  ad  pognam.' 
Aqn»  autem  spama  pedibns  equo- 
mm  cnrrentium,  ycI  si  pontes  non  fn* 
erint,  natantium  excitata  imitabatnr 
pnWerem  Circi. 

Ferveuia  camis]  Propter  motom 
Teloeem  quo  etiam  in  aqno  fenridi 


54 


M.  VAL.   MARTIALIS 


Dumque  parat  saevis  rattbns  fera  prnlia  Nerens, 
Abnuit  in  liquidis  ire  pedester  aquis. 

Qaicquid  et  in  Circo  spectatur,  et  Amphitheatro, 
Dives  Caesarea  praestitit  unda  tibi. 

Fucinus  et  pigri  taceantnr  stagna  Neronis : 
Hanc  norint  unam  saecula  Naumachiam. 


10 


dtt  ene  equat  sni  heri»  Et  dtan  Nereui  inttruit  feru§  ntnee  ad  una  eerUmimf  re* 
eutatpedibu»  tucedere  in  undiefimdia.  Aqfua  C^earia  opulenta  ii^  ejAilndi  quic' 
quU  videtur  in  Circo  et  Amplutheairo.  Fucinue  lacus,  atque  inertie  Nereni»  atag- 
M  aiUantur :  imtciaii  koc  nieaie  pralium  innoteecat  poeterie. 


^<0^^^^>^^^^^^^*^ 


et  Thoan.  iue  pro  ipee. — 8  Horruit  t»  li^uidie  coqj.  Pet.  ScrtT.  et  sic  est  in 
codd.  Bodl.  et  Thoan.  Virgilios :  '  Quanqnam  animos  meroinisse  horret.' 
pedeatrii  idem  Thoan.  et  cod.  BeYerlandi. — 10  Caearit  hoc  divee  c  codd. 
emendavit  Cajnierins,Qtsapra  Epigr.  *  Desine  mirari,  Cvsaris  nnda  foit.'  et 
Amphitkeatro  C4BaareOf  dioea  prtettitit  unda  tibi  Marcilins. — 11  Alii  legunt,  et 
dtn:  Thnan.  et  Tigri,  Otii  appetens  Nero.  Dio  in  Ner,  et  Soeton.  cap.  42. 
Addit  pigrif  quia  Nerones  alias  smit  nerrosiy  cap.  49. 

NOT£ 


trahebantnr.  Horatins  Od,  1. 1.  ^  Me- 
taqne  fervidis  £?itata  rotis.' 

6  Trtton]  Salaciae  et  Neptnni  filiusy 
ejasdemqoe  tobicen. 

8  AbnuU']  Soo  enim  corm  per  nn- 
das  Tehebatar :  Nerens  Yero,  Dens 
maris,  Nereidnm  scilicet  pater,  pro 
ipso  mari  etiam  snmitnr.  Vide  Hesi- 
odom  in  Theogonia. 

10  Dtnes]  Omni  lodorom  genere 
abnndans.  Ceeaareay  hnjus  Tocis  ulti- 
ma  prodncitor  propter  sequentes  du- 
as  consonantes.  Alii  legnnt  CaeareOf 
amphitheatro  nimirum. 


11  FuchuuH  Marsomm  lacus,  ubi 
pugnam  naTalem  edidit  Claudlns. 
Tacitns  loco  snpra  citato,  et  Suetoni- 
us  in  Claudio  cap.  21. 

Et  pigri  Neronia']  Qnod  solis  Tolup- 
tatibus  dedttns  Nero,  nihtl  principe 
dignum  fecerit,  piger  dicitur.  Alii 
legont  dtn,  forte  melias.  De  stagnis 
Neronis  jam  dictom  Epig.  8.  snpra. 

12  SacuUi]  Hic  significant  posteri- 
tatem.  Naomachia  liic  significat 
praelinm  navale,  alias  locus  est  in 
quo  fit  pugna  navalis.  Soetonius  in 
Domitiano. 


DB   PRISCO   BT   VERO   GLADIATORIBUS. 

CuM  traheret  Priscus,  traheret  certamina  Verus, 
Esset  et  sequalis  Mars  utriusque  diu ; 

CMjn  Verut  et  Priacua  producerent  pugnam,  et  diu  par  eaaet  pugna  utriuaque,  po- 


^<#»»i^^>»i^^^#i»i^ 


Hoc  Epigramma,  quod  Joseph.  Scaligenis  in  Catalectis  primos  pnbticavit, 
et  qnas  seqnnntnr  non  extant  in  codd.  Bodl.  et  Thuan.  nec  in  Venett.  Ald. 
Jnnt.  Gryph.  Colin.  aliis. 


DB  SPBCTACULIS.  55 

Missio  ssDpe  viris  magno  clamore  petita  est : 

Sed  Caesar  legi  paniit  ipse  suGe. 
Lox  erai,  ad  digitnm  posita  concurrere  palma :  5 

Quod  licoit,  lanceSy  donaque  ssepe  dedit. 
Inventns  tamen  est  finis  discriminis  fiBqoi ; 

Pugnavere  pares»  snccnbaere  paies. 
Misit  utrique  rudes^  et  palmas  CaDsar  utrique : 

Hoc  pretium  virtus  ingeniosa  tulit.  10 

Contigit  hoc,  nullo  nisi  te  sub  principe,  Caosar : 

Cum  duo  pugnarent,  victor  uterque  fuit. 

pnlas  enbro  poMLmU  wnafna  voce  mistUnem  pro  illis  vtrti :  ud  Catar  ohiempt' 
rwrii  edielo  mo,  Edutmm  Tcro  erot  fropotUo  prtmio  fmgmre  ad  digiiwm:  miod 
ferwdteomfiuijreqfietdir  largiiiit  ett  opsonia  tn  kmeilmt  et  wtmera  alia.  Nihilo» 
mbmt  hmeniut  eti  iermmat  jmgiut  4Bq;uaHt ;  tp^ualiier  ceriaoenmi^  aquaUier  qoo- 
qiie  vieii  mmi.  Cmtar  uirmnque  domami  rudtbutj  ei  pabmt.  SUert  fortUudo  re- 
poriami  kane  mereedett,  O  CeBtar^  koe  nem  aeeidii  eub  utta  imperaioref  mri  tub 
te:  eum  dmo  ceriareni,  uierque  vieior  evatii, 

NOT£ 

S  Jftnio]  Enit  scilicet,  cdin  Tolne-  pelmani  inter  se  lortiti  Vems  et  Prii- 

rstat  gladiator  Titam  a  popolo,  ye\  cns  gladiatores.   Jadicet  lector.   IX- 

principe,  ant  manerario  obtinebat.  j:i<icinhic  accipit  Raderua  pro  con- 

Hoc  Bpigramma  desideratnr  in  anti-  verso  et  infesto  Csesarif  poUicey  qui 

qnis  editionibns.    Primns  Jos.  Scali-  signnm  mortis. 

ger  edidisse  fertnr.  6  QuodHeuiifkmeet']  Ut  ejnsmodi 

5  Ad  digUnml  Hoc  est,  pngnare  donis  iropatientem  popnlnm  morare* 

sine  spe  missionis,donec  gladiatomm  tnr ;  Vel  potins  intellige  opsonia  mis- 

nlter  dtgitnm  tollaty  id  est,  Tictnm  se  sa  gladiatoribnsy  qnibas  vires  refice- 

fnteatar.    Ita  banc  locnm  explicat  rent. 

Mnsambertias.    Alii  interpretantnr  8  Sueeulmere  paret]    Simnl  nempe 

ad  digiinm  esnairrcreydigitis  pngnarOy  alter  ab  altero  Isesns  est. 

qnod  nno  Terbo  micare.  Qaintilianns  9  Rudet]   Erant  viigSB  qnibns  do- 

lib.  viii.  cap.  6.  *  Contra  eandem  so-  nati  gladiatores  ab  arena  Uberabantnr 

rorem  gladiatoris,  cnjns  modo  feci  in  omnem  titam. 

mentionem,    ad    digitnm   pognaTi.'  12  Vieior  uierque]  Hocqoarimira- 

Hoc  esty  digito  pognaTi :  sensns  est :  cnlnm  felicitatiDomitiani  tribnit  Po- 

COncnrsn  digitoram    a  dimicatione  eta. 


AD   OiBSARBM. 

Da  yeniam  subitis :  non  displicuisse  meretur, 
Festinaty  Ceesar,  qoi  placaisse  tibi. 

Pareertpeniinit:  qui  propend,  o  Ctfsar,  Hki  plaeen,  non  mereinr  ieiuaiindut 


****^^^*^  #^* 


Hoc  Epigramma  xxxi.  est  in  ed.  Delpb. 


S6  M.   VAL.   MARTIALIS 


ALTBRUM. 

Cedbre  majori^  Tirtatis  fama  secunda  est. 
Illa  gravis  palma  est^  quam  minor  hostis  habet. 

Skeunda  /ama  ed  /ortiimdinu  primoi  tkure  iuptrimi,    Pabna  Uia  gmvU  eH  ^^um 
vrferioT  advereariM»  reportail 


Epigr.  XXXII.  in  ed.  Delph. 

NOTiE 


1  Cedere  mtgori]  Vt  apad  VirglK-  2  Graoi»  eet]  Qaasi  frnctlbiis  onas- 

ttm  de  Laoso  Cneid.  x.  *  Hoc  tamen  ta.    Hoc  est,  illnstris  et  eximia  est 

infelixmiseram  solaberemortem,iE-  ▼ictoria  quam  minor  hostis  repor^ 

nesB  magni  dextra  cadis.'  tat. 


DE   DAMA   BT   GANIBUS. 

CoNGiTA  veloces  fiigeret  cnm  dama  molossos, 

Et  varia  obliquas  necteret  arte  moras ; 
Csesaris  ante  pedes  supplex,  simiUsque  roganti 

Coostitit;  et  praedam  non  tetigere  canes. 

Cttfn  ffcniM  eemmota  /ugeret  eeUree  eaaee^  atque  afferret  emictatiemea  obUqaas 
diaereo  ariiJleiOf  kmmti»  etpreeanH  flMitiw ee  temdt  aede pede»  Ceuarie:  et  mtiosti 
naa  tiolavenmt  prtedam, . .  •  Hae  eogmiio  imperatore  dedit  wumera,  Cenar  habet 
namea:  »acra  eet  vi»,  aaera  poteeta»,    Pidem  adkibete:  /era  neeeiaat  mentiri» 


^»<^»<#i^»i*>*^^>» 


Hoc  Epigramma  xxx.  ordine  positam  est  in  ed.  Delph.  et  qnibnsdam 

alUt.  nbi  tres  bi  assnti  t ersns.  qnos  ^yw-iiMiitfiiM  nnncnpat  Ed.  Par.  1764. 
•  m  a  •  •  • 

Hcsc  inteUecio^  principe  donaX  inUt, 
Numen  habet  Cenar.    aaera  e»t  vts,  »acra  poiesia», 
Credite:  mentiri  non  didicere/era, 
—2  Et  vana  prsefert  Ant.  de  Rooy.  qnod  improbat  vir  qnidam  doctns  In 

NOTJE 

S  £1  varia  obUqua»']   Legont  aiii,  explrcatio  pendet  ex  snperiori  bexa- 

Et  varia  hfnea»  nederei  arte  mora,  metro  qnod  deest.     Ultimi  distkbl 

Hoc  Epig.  non  est  In  antiquis  qnibos-  sententia  perspicoa  est. 

dam  editionibns.  x  Dona]    Hoc  est,  gratiam  banc 

4  Nan  tetigere]  Veriti  sclllcet  nn»  consecata  est  nt  ipsl  parcerentcanes : 

men  Domitiani  ad  qnem  confugerat  sic  videtur  intelligere  Interpres  Or»> 

dama.  cns  Josepb.  Sealiger. 

t  HeBC  inteUeeto]   Hujns  Carminis 


DE  8PBCTAGULIS.  67 

Epist.  Crit*  ad  enndem  Antoniom.  Tn  corrif^isy  inqoity  «ma;  led  id,  qnod 
pace  tna  dizerim,nb8nrdi  quid  liabet.  Uti  enim  facile  patet,  etsi  perlnde  res 
forety  tameo  inntllem  nec  necetsariam  lianc  esse  emendationem :  ita  ab 
altera  parte  «oNa  admitti  plane  non  potest,  et  mentl  PoetsB  adversatnr. 
'  Elnsit  enim  canei  dama/  nam'  ad  Cssarem  venit ;  rortaqne  elosit  arte^  nt 
lepores,  &c  adsolent ;  quod  perelegans.  Alii  legnnt :  Et  varia  lyneatnedertt 
mrte 


XXXIII. 

ALIUD^  APUD  ANTIQUUM  JUVBNALIS  SCH0LIA8TBN. 

Fla viA  geos,  quantam  tibi  tertius  abstulit  hseres ! 
Pcene  fuit  tanti,  non  habuisse  duos. 

O/mntiia  FMonm,  qiuaUum  fiM  detraxit  iertiui  hatee!  fere  Miile  fiut^  »9» 


^<»>*^»^#>»^<»»'»^ 


Hoc  Epimmmatis  Pragmentum  tantnm  esse  apnaret  ex  Scholiantm 
Terbis  ad  Avenal.  Sat.  it.  S4.  '  Meminit  hoc  Valerius  Martialis  in  Epi- 
grammate:  his  Tero  slU  finit :  Fkaria  gmt/  if€, 

NOT^ 

1  TtfiiMf  hmrea}  Domilianns  nenpe  ilhim  acerbissime  carpit :  qnare  Mar« 

inhnmanns  et  ferox,  qni  snn  genti  de-  tialis  esse  v\x  crediderim. 

deoori  fnit.   Ubiqne  palam  Domitia-  2  Non  hahmese  duet]  Vespasianmn 

■o  palpntar  poetii|  attamen  hoc  loco  et  Titnm. 


M.  VAL.  MARXIAUS 


EPIGRAMMATUM 


LIBER  I.' 


EPISTOIA  AD  LECTOREM.* 

Spbro  me  secutam  '*  in  libellis  meis  tale  temperamentom, 
nt  de  illis  qaeri  non  possit,  qaisqais  de  se  bene  senserit, 
cam  salya*^  infimaram  qaoque  personaram^  reverentia  la- 
dant ;  qnae  adeo^  antiqais  aactoribas''  defait,  ot  nominibos 
non  tantam  yeris  abasi  sint,  sed  etiam  magnis.^    At  mibi 

Cwnfido  «M  tlalmne  iaUm  moditm  mcu  (tfrrit,  «t  qfidewKupu  frmit  emacfa»  «i&t 
fiferit,  nequtat  cim^iem  de  UUtf  cum  jocentwr  §aho  k&nore  etium  penenantm  <»frtm- 
rarum ;  quem  ita  n^lexeruiU  aueiorei  priseiy  itf  abuai  eiMt  nein  aolum  wommibua 
propriie^  aed  eHam  magnia,    Sed  fama  cemparetur  miki  viUari  preiiOf  ei  nandum 


^^»'^^»»^»^*»^»^ 


1  Inscriptio  est  in  edd.  vett  Af.  F.  Mariialia  Epigraamaiem  Uber  prjm»; 
et  «ic  fere  in  codd.  nisi  qaod  sabjangunt  verba,  ineipU  feUeUer, — 2  Deinnt 
h»c  Terba  in  vett. — S  Calderinus  legit  ae^inilvrKm,  improbante  Uenddo: 
«eciitanMi  Ald.  Jnnt.  alii.— 4  Codex  Vossianns  exbibet:  i^Hmarum  quaqiue 
geniiMm.—5  Vocabalam  adeo  deest  in  Junl.  an.  1612.  et  Coun.  1628.— 4  Ai 

NOTiE 

•  &eitfiim]   Alii  aeeuiurum»    Prior  Persini  Sat.  i.  ^  secnit  Lncilios  nr- 

lectio  melior.  bem,  Te,  Lope,  te,  Moti,  et  gcnoinom 

»  Cicm  aaha^l    Lib.  x.    Epig.  SS.  fregit  in  illis.'    Plinius  lib.  xxxvi. 

*  Hanc  servare  modom  nostri  novere  cap.  6.  *  Hic  namqoe  est  Mamom 

libelli,  Parcere  personis,  dicere  de  Catalli  Veronensis  carminibos  pro- 

vitiis.'  scissas.' 

^  Antiquia  oiidori^]  Lncilio  nem-  '  Sed  eiiam  magnia']  Priocipom»  sci- 

pci  CatullOy  et  moltis  aliis.  De  Lucilio  licet,  et  nobiliom  virorom  qoos  in 


M.  VAL.  MARTIALIS   BPI6RAMM.   LIB.   I. 


50 


fama  vilins  constet/  et  probetai^  in  me  novissimnm  inge- 
ninm/  Absit  a  jocorum  nostrorum  simplicitate  malignus 
interpres,  nec  Epigrammata  mea  scribat.7  *  Improbe  facit^ 
qni  in  aUeno  libro  ingeniosas  est  Lascivam  verbomm 
veritatem,'*'  id  est,  Epigrammaton  lingaam  excnsarem,  si 
menm  esset  exemplam :  sic  scribit^  Catallas/  sic  Marsas, 
sic  Pedo^  sic  Getulicns^  sic  qoicamqae  perlegitar.'^  Si 
qois  tamen  tam  ambitiose  tristis  est,^  at  apad  illam  in  nolla 


eogmUa  higenu  mei  solertia  ioMditur,  MaUiUtiu  inierprei  removeaiur  a  aimpUei- 
imU  noeirontm  intfoniai,  mee  seribai  mm  Efrigraauaaia,  /«tfHe  agii  ^  Moler§  ett 
in  aJ&eno  Uifro.  Purgarem  laeeioam  Uberiatem  verboroMf  hoe  cit,  Uagmam  £pt- 
grammudomf  ei  jrenrem  exemiplU :  iia  aerihii  CaimUm^  Ua  Mareue^  iia  PedOy  tta 
GeteUeoM^  Ua  q[memmiqme  pnlegUmr,  NUdUnnimmM  n  pde  iam  affeciaie  moroems 
eaif  mi  «m  Ueeai  Laiime  lopd  apmi  iUmm  im  muUa  pagimay  poieei  eomtemiue  eeee  Ept« 


^»^^<»^^»<^<»»» 


non  agnoflciint  cod.  Pot.  et  Palat.  Ei  mUu  fama  iiieKKt  eemeiat  ut  prebetur 
€od.  V088. — 7  Cod.  vet.  Cagnerii  etrigaiy  i.  e.  (eirigei)etrimgai:  idem  conj. 
Ant.  de  Rooy.  De  verbis  *scribere'  et  'stringere'  Tide  Heins.  ad  Ofid. 
Pont.  II.  7.  SS.  et  Sdieffer.  et  Bnnn.  ad  Pliedr.  i.  89. — 8  Loictpaiii  uetboruM 
iJemfMMi  Ald.  Jnnt.  Colin.  Orjph.  &c.  Nottram  lcctionem  testantnr  codd. 
Pnt.  et  Omt.  cnm  ed.  Palat.  eamqne  probant  Heraldus  et  OronoYins. — 
9  Codez  Bodleianns,  sic  scrtpitt;  qnod  nabent  etiam  Ald.  Junt.  Colin.  et 
qniedam  alise  Tett. — 10  Emendat  lipsius  presUgitur^  in  scholis  nempe ;  nt 
Yirgiiinsy  Catnllns,  alii. 

NOT/B 

silentio  prsteritisysibi  comparat  nos- 
ter  Poeta. 

I  Tfee  Epigramnmaia  mm  Meribai']  Hoc 
est,  aliter  atque  ego,  interprctetnr ; 
nec  fictomm  nominnm  loco  vera  et 
propria  snbstituat. 

k  Ffr^oriMt  vertloleNtl  Apertam  re- 
ram  pndendaram  appellationem :  hac 
de  re  proliae  agit  Plinins  Secnndns 
Hb.  IV.  Epistola  14.  Alii  Mrftonnii 
Ueentiami.    Videat  lector. 

i  Sie  eerUfii  CatmUue]  De  bis  PoetU 
dicemus  sno  loco :  de  Getolico  nibil 
reperi.  Vossins  in  libro  de  Poetis 
Latinis  meminit  Lentoli  Oentnliei 
Poetse,  qni  Tiberii  ac  Clandii  tempo- 
ribos  fnit. 

k  Tkm  amdritiMMe  irieiie  fsf ]  Moram 
seTeritas  appellatnr  proprle  ambitio- 
sa  tristitia,  si  aliqnid  affectationis  ia« 
est. 


snis  libris  nominabant  antiqni 
;  sed  nominibns  fictis  ntitnr 
Maitialis  lib.  yii.  Epig.  11.  *  Lndimns 
innocuis  verbis;  hoc  jnre  potentis 
Per  geninm  famsB  Castalinmqne  gre- 
gem/  Legnnt  alii  *  Lndimns  innocni : 
acis  hoc  bene/  See. 

*  Filws  eomttet^  Qnam  iUis  antiqnis 
qni  ex  alioram  infamia  sibi  famam 
qnarebant  Lib.*  tii.  Epig.  11.  <  Ut 
mea  nec  jnste  qnos  odit,  pagina  Ise- 
dity  Et  mihi  de  nnllo  ikma  rabore 
placet.' 

'  NovtsstfmoH  Mgfntiiat]  Hoc  esty 
comparare  famam  sine  alterins  ra* 
bore  rea  est  ingeniosa,  priscis  Poetis 
Bon  cognita,  nec  ab  illis  nsitata:  yoIo 
ergo  ingeninm  hoc  novissimnm,  sen 
BOTam  hanc  scribendi  rationem  in 
me  probari.  Vilins  ergo  constat  fama 
qnam  sibi  yitiis  notatb,  personis  Yero 


60i 


M.   VAL.   MARTLALIS 


pagna  Latise  lequi'  fas  stt»  potest  Epistola,  yel  potiiis 
Titalo  ^  coataitos  esse.  Epigrammata  illis  scribuntur^  qui 
soleitf  spectare  Florale&°  Noa  intret  Cato^  theatram  nos- 
tnim;  ant  si  intxaverit^  s^ectet.  Videor  mibi  meo  jore 
factumsy  si  Epistola»  Tersibus  clausero. 

Bioiaf  aui  poiiu»  lnicripiimie,  Epigrammata  $eribuntur  ilU$,  qui  eoiuueverunt  ad' 
eme  FlaraSihu.  Caio  nom  ingrediatur  iheatrum  nottrum  ;  aut  ti  iMgreeeue  fuerit^ 
tpeelet,    Cenuo  nufaetwrumjure  meOf  ei  abtoloero  Eputoiam  carmiMbu», 

NOT£ 


'  IMime  Uqni\  Hoc  est»  simpUciter 
•t  aperte  siiie  alle  verbonun  dissima- 
letione  kMioi :  Lalioi  enim  simpliees 
habebantur,  et  nomine  proprio  res 
singnlas  nominabant.  Lib.  xi.  Epig. 
Sl.  '  Caesaris  Angnsti  lascivos,  liTide, 
▼ersos  Sex  icge,  qni  tristis  Yerba 
Latina  legis.'  Tiiraebos  Uh.  xxiy. 
cap.  5.  dicit  ^erba  Latina  appellari  a 
nostro  Poeta,  qn»  aperte  et  ingenne 
lasciyiam  et  flagitta  enontiant :  qoa- 
lis  est  Epigrammatoa  liogaa. 


"  VeipetiMB  TUnJUi^  Qni  abhorret  a 
lascivis  Epigramroatibas,  legat  tan* 
tum  eornm  Lemmata.  lib.  xiv.  Epig» 
S.  *  Lemmata  si  qncris  cnr  siot 
ascripta,  docebo :  Ut,  si  maloeris, 
lemmata  sola  legas.' 

"  FloraUe']  Lodos  institatos  in  ho« 
norem  Dess  Florse,  qoos  describit 
Ovid.  Fast  v.  lascivos  prorsns. 

«  ^en  nUret  Cato']  Vide  Epig.  1.  in« 
fra. 


I. 

AD   CATONEM. 

NossBS  jocosae  dulce  cum  sacrum  Florae» 
Festosqae  lusus,  et  licentiam  vulgi, 
Cur  in  theatrum»  Cato  severe,  venisti  ? 
An  ideo  tantum  veneras,  ut  exires  ? 

O  Cato  amdere,  qamre  ikeatrum  adidi,  eum  non  igweraree  euaue  eacrijieium 
Fterm  /eetiva^  feetoofue  lm4ie$y  ei  iiberiatem  piebi»?  an  ideireo  iantum  aeeeetera» 
ut  dieeedere»? 


^^»^*^^^^^^^» 


TetratUcoii  boc,  ioqoit  Faroabins,  qnod  io  aliis  edd.  (Janian.  Delph.  &c.) 
tertiam  osorpavit  sedem,  loco  soo  redonavit  Scriverins  ex  consilio  cod. 
Bodleianii:  in  qno  Epistole  pedisaeqna  est  Inscriprlo:  Idem  ad  Catonem 
Epigram.  At  sic  jamjam  fiierat  in  Venet.  Ald.  Oryph.  Colin.  an.  1528.  Jnut. 
an.  1612.  cnm  titnlo,  Ad  Catonem,  Tertium  est  in  Piant.  Jnnii.— 2  Feetoque 
ineu»  Jnnt.  an.  1S12. 

NOT^ 

1  JsMMi  dulee']  Floralia  inteirigity  Florss.  Vide  Epistolam  snpra  et 
qn«  ab  impndicis  mnlieribns  nndia  Epig.  36.  infra.  Praesente  antem  Ca- 
celebrabantnr  Romn  in  honorem  Dea     tooe  popnlam  padiiit  postalare  ut 


BPIGRAMMATUM    LIB.   I.  61 

NOTiE 

numm  Dudarentur :  qood  cnm  cogno-  Flonliam  morom  non  ignoraret  Alii 
Tisset  CatOy  dit cesait  e  tbeatro :  qood  hoc  Epigrmmma  tertitim  bnjua  libri 
adire  non  debait,  cnm  impudicnm    ponnnt. 

II. 

i 
AD   LBGTORfiM. 

Hic  est  quem  legis,  ille  quem  reqniris, 

Toto  uotus  in  orbe  M^artialis^ 

Ai^tis  Epigrammaton  libellis : 

Cni,  lector  stodiose,  qnod  dedisti 

Yiventi  decns,  atque  sentienti,  ft 

Rari  post  cineres  babent  Poetas. 


fMM  evokis,  ttt  We  MartiaMt  quem  i[U€Bru,  eeUbrit  per  Mum  crbem  uetait 
Ubrit  Efigrammahum,  O  leetor  ciiptde,  pmd  Poeta  ptti  mmriem  eenteqmmtwr 
femem^  ftam  eoneettuii  ipti  vivo  ei  aadiefUi. 

S  IWa  nolnf  tii  iar6e  codex  VoMianns. 

NOTJE 

0  PaiH  dmetet\  Metonymia,  id  est,  qni  prspgraYat  artes  Infra  se  positasy 

poft  obitnm :  raro  enim  ezeellentes  extinctns  amabitur  idem.'   Vide  lib. 

▼iri  landantury  dum  vivnnt:  rationem  v.  £pig.  10. 
reddit  Horat.  *  Urit  enim  fulgore  soo 

III. 

AD  LBOTORBM,  UBI   LIBRI   VBNAL.B8. 

Qui  tecum  cupis  esse  meos  ubicumque  libellos, 

Et  comites  longn  quaeris  habere  visB ; 
Hos  eme,  quos  arctat  brevibus  membrana  tabellis : 

Scrinia  da  magnis,  me  manus  una  capit. 

Qai  axjMltt  MMtlifrrM  Mfasrtf eooii  t»  mmmt  toco,  ^  ojpiat  toeiot  hal>ere  iMftR- 
foi  Hinerit;  kot  tibi  eompara,  qaot  membramila  ttringH  tahaUt  aagatHt:  repone 
magnot  m  eaptit^  «na  maaMt  me  eetgpreheadU.    Tamen  ne  tefagiaifM  tim  prt- 

Qnartnm  est  boc  Epigramroa  in  Junt.  an.  1519,  aed  in  Plut.  Jonii»  Delpb. 

NOT^ 

S  Areiat  memftnimi]  Hoc  est,  qui     bellis  vel  citreia  Tel  ex  alia  materia 
exigno  Tolnmine  sont  corapacti.  Scri*     includebantnr  libri. 
bebunt  antiqui  in  membranit;  etta* 


62  M.   VAL.  MARTIALIS 

Ne  tamen  ignores^  ubi  sim  venalis,  et  erres  5 

Urbe  vagus  tota ;  me  duce  certns  eris. 
libertnm  docti  Lucensis  quaere  Secunduro, 

Limina  post  Pacis,  Palladiumque  forum. 

mtrcatiM,  et  ne  errana  diMcumu  per  totam^chHaiem ;  eri»  certue  me  dMetore,    /»• 
veatiga  SecMMdum  Ubertum  periH  ImcenMU^juxta  temptum  Paeie,  etfonum  PaUadi», 


et  DonnullU  altif  tecaodam. — 7  Secmdi  contra  omniam  codd.  et  edd.  vett. 
fidem  legit  ScriverioSy  eumqae  secutus  est  Famabios.  At  vide  Tumeb. 
Advers.  xviii.  8. 

NOTiE 

7  Qutere']  Bibliopola  erat  hic  Se-  lector.     Alii  Secumii  ut  sit  nomeo 

cundui.  Toraebus  lib.  xviii.  cap.  8.  ipsios  patroni :  sed  sine  anctore. 

suspicatnr  in  patronoram  libertis  or-  8  PaUadium']  Ita  appellabatur  fo- 

dinem  qnendam  fuisse,  qnod  alteri  rum  Romanum  ab  asde  Palladis  qus» 

apnd  patronnm  prioirem  locnm  obti-  in  eo  foit  jnxta  tempium  Pacis. 
nerenty  alteri    proximum.     Judicet 


AD   LIBRUM   SUUM. 

Argiletanas  mavis  habitare  tabemas^ 
Cam  tibi,  parve  liber,  scrinia  nostra  vacent. 

Nescis^  beu^  nescis  domin»  fastidia  Romae : 
Crede  mihi,  nimium  Martia  turba  sapit. 

Majores  nusquam  ronciu^  juvenesque  senesque  5 

Et  pueri  nasam  Khinocerotis  habent. 

0  Li6«Ue,  magie  tibi  placei  degere  in  officinu  Argiletam$,  eum  capea  noetree 
iUd  pateant»  Non  cognoade,  heu  non  cognoeeis  detj^cientiam  Ronue  domina :  mihi 
Jldem  adhibe,  Martie  populue  eagaeior  eet.  NuUibi  majoree  sont  irrieioneM ;  adeUe' 
centeMf  decrcpifi,  jncm  ipei  haHmi  naeum  rhinocereiiM,    Cum  auMcuUaverie  grande 

Tertiom  Epigramma  in  Jnnt^5  NonnollaB  vett.  habent  rhonchL-^  JRAt- 

NOTJE 

1  ArgUetanae']    Argiletom    locos     Romolo. 

erat  Romss  io  qoo  erant  bibliopoiia.  6  Ronchi]  Roncbus  est  sonus  nasi 

8  Domttw  Rmnet]   Hoc  est,    Ro-  qni  fit  stertendo,  qno  jndiciom  futi- 

manoram  reram  dominoram,  qni  te  diosom  intelligit  Poeta. 

exeipient  velntl  domini  auos  servos.  6  Et  puen  naeum]  His  verbis  signi- 

A  Mariia  iurba]  Mars  pater  Ro-  ficat  etiam  pneros  Roma  irridere  et 

mnli  fingitnr,  a  qno  originem  dnxe-  carpere   anctoram   scripta.     Corao 

rnnt  Romani.    Vide  Plntarchum  in  rhinocerotisy  quod  appellat  nasuni, 


BPIORAMMATUM   LIB.   I. 


G3 


Aadieris  cam  grande  sophos^  dnm  basia  captas, 
Ibis  ab  excusso  missus  in  astra  sago. 

Sed  tu^  ne  toties  domini  patiare  lituras» 
Neve  notet  lusus  tristis  arundo  tnos ; 

Miheteas,  lasciye,  cupis  volitare  per  auras : 
I,  fage ;  sed  poteras  tutior  esse  domi. 


10 


jopJUt,  dMm  amhit  oMiiIaf ioiict,  hi  deremjaetaberii  tagulo  exagitat».  At  f «  m  tottef 
«■6M9  emendMmet  heri  toi,  ei  ne  calamMM  aeterv»  ammadveriat  t»  tuoe  Jocae^  o 
fmtetve^  expetie  wdarefer  regiemee  aeria :  oU,  fuge,  at  poterae  eeee  eeewier  domL 


woeeromtie  codex  Thaaneas. — 7  Optimi  libri  habent  Jacta»;  sic  Beverlandi 
Ms.  hinc  ScriT.  6afta  Jaeta^  qaod  probat  Gronovius. — 12  Vel  frige  m  poiera» 
Beverlandi  Ms. 

MOT£ 


Avrtiasiaiomy  nempe  nt  accerrlmnm 
oetendat  judiclnm.  Vide  lib.  Spec- 
tne.  Epig.  9.  Plin.  lib.  xi.  cap.  87. 
*  Et  altior  bomlni  tantnmy  qaem  novi 
mores  snbdolas  Irrisioni  dicavere,  na* 
sns.'  Nasns  irrisioni  dicatns  est. 
Vide  lib.  xiii.  Epig.  2. 

7  GraMdeeophoal  3o^f,  sapienter. 
Erat  freqaentissima  acclamatio  eo- 
nun  qni  recitantis  scripta  landabant. 
Vlde  Eplg.  50.  infra:  '  Mercetnr 
alios  grande  et  insanam  sophos.' 

BosM  «qiCas]  Approbationes.  Nam 
oicnlabantnr  antiqni  qnos  recitantes 


probaverant.    Vlde  Epig.  77.  infira. 

8  Ibie  ab  exeueeo']  Snetonios  In  O- 
thone  cap.  2.  '  Ferebator  et  vagari 
noctibos  solitns:  atqoe  invalidom 
qoemqoe  obviorom,  vel  potolentom 
corripere:  ac  distento  sago  imposi- 
tnm  in  sobiime  jactare.'  OaUicey 
bemer, 

10  Trietie  amiido]  Qood  censora 
omnis  severa  sit  et  tetrica :  ex  amn- 
dine  vero,prsesertim  JEgyptia,fiebBttt 
calami  scriptorii.  Vide  lib.  xiv. 
Epig.  S8. 


V. 

AD  CifiSARBM. 

CoNTiGBRis  nostros^  Caesar,  si  forte  libellos, 

Terramm  dominam  pone  supercilium. 
Consuevere  jocos  vestri  quoque  ferre  triumphi ; 

Materiam  dictis  nec  pudet  esse  ducem. 

O  C^nor,  si  Msii  Iracfiwerif  iioilrot  fifrros,  depone  eapereitiaM  demmm 

etiam  trimapki  eoUti  mmt  tolerare  camUMmeef  nee  Imperatw  enbeeeii 

NOT^ 


2  SapereitiMm']  Usnrpat  pro  fasto 
et  severitate.  Tcrromm  doailiwm  vo- 
cat,  qood  eo  terrarom  orbis  gober- 
naretor. 


8  Ferre  triMmphi]  In  ipsa  triomphl 
pompa  per  jocom  dicteriis  et  convl- 
ciis  Imperatorem  consectabantnr  m^ 
lites.    Snetonios  in  Jnlio  cap.  40. 


64  M.   VAL.  MARTIALIS 

Qua  Tbymelen  spectas,  derisoremqiie  Latiiniin,  5 

Illa  fronte  precor  cannina  nostra  legas. 
Innocnos  censura  potest  permittere  Insns : 

Lasciva  est  nobis  pagina,  vita  proba  est 

prahere  argtaneiitum  dicteriu.  Te  rogo  nt  lega$  vemu  noeiro»  eo  vuUu  juo  atfieU 
Tkffmelen,  et  /aeetum  latimm,  Ceneura  poteet  pati  joeo»  tMiosnof :  mm  eet  Ji6er 
procaXy  vita  Yero  integra, 

5  BeTerlandi  Ms.  oiuwi  ferre  triamakL — 8  Cimi  intomgatioiie  legit  Ora- 
terua:  Laeeiva  est  nmn»  pagina?  lepidas  enim  Tidetnr,  nt  nee  neget  de  te, 
nec  fkteatnr.  Interrogatio  tamen  diflpHcet  OronoTiO|  qni  posterins  e»t 
delendnm  censet. 

NOT^ 

6  Qua  Thfmelen]  Tbymele  et  La-  hnic  libro  prsefixa,  et  ?itia  tantom 
tinns  mimi  erant  Doraitiano  gi»-  carpsit ;  nnde  nec  a  gravissinio  cenf* 
tissimi.  Jnrenalis  Sat.  i.  <  £t  a  tre-  sore  Domitiano  reprebendi  potnit; 
pido  Thymele  snmmissa  Latino.'  Vide  Sneteninm  in  Domitiano  cap.  6. 

7  InnoewMi]  Peraonis  enim  peper-  8  Vita  probal  Lege  lib.  ix.  Epig. 
cit  noster  roeta,  nt  pat«t  ex  Epistola  90. 


VI. 

AD   MARGUM. 

Do  tibi  Naumachiamy  tu  das  Epigrammata  nobis. 
Vis  pnto  cum  libro^  Marce,  natare  tuo. 

Exkibeo  tUn  pratium  iMM2f ,  tu  noiri»  offer»  Epigrammaia :  o  Mareef  ut  arhUror 
eupi»  nare  eum  tuo  W>^h, 


In  codice  Palatino  inscribitnr  Naumaehia»^  qnod  Orntero  placet  Ad 
Mareum  in  aliis  et  edd.  Tett.  Masaml>ertins  AbbaTill.  melins  fatamm  alt, 
Ctftor  MartiaH.  In  nonnnllis :  Sub  Peroonam  Cemari»^  ad  Poetaan, — 1  Do  tibi 
naumathiam,  tu  da»  epygramata  nM»  Jnnt.  an.  1619.  JDo  tiki  NammiMa» 
codex  Palatinas. — 2  In  eadem  Junt.  iialiar«  pro  matare. 

SOTJE 

1  Do  tibt]  Introdncit  Domitiannm  Spect.  Epig.  24. 

respondentem  sibi,  qnasi  intempes-  2  Ftffpofo]  Vis  hicmergicom  tnis 

tive  obtolisset  Epigranmiata.    Vide  Tersibus  eimi  sis  importnnus* 
lib.  ▼•  Epig.  54.   De  nanmacbia  lib. 


BPIGRAMMATUM    LIB*   I.  65 

VII. 

DB   LBONB  C^SARIS» 

^THBRBAS  aquila  pueram  portante  per  auras^ 

IllsBsam  timidis  unguibus  ha^sit  onus : 
Nunc  sua  Ceesareos  exorat  praeda  leones, 

Tutus  et  ingenti  ludit  in  ore  lepus. 
Quse  majora  putas  miracula  ?  summus  utrisque  5 

Auctor  adest :  hsec  sunt  Ca&saris,  illa  Jovis. 

OxM  ineolume  adlunit  §olicUi§  ungmbuB  aqiiUa  fereiUe  puenm  per  regionee 
merie:  mme  CaeariM  leemee  Jleettmtwr  wetda  propriaf  et  lepm»  eeewrue  ludii  in  ore 
MiCa.  Qua  exitHMUB  mqjeira  prodigia  i  ulrumgne  habet  eupremMm  aueiorem :  kae 
edidii  Cenar^  illa  JupUer. 


^^»i^#»»^#«^>#»*«^ 


Lemma  est  De  AqiuUa  et  Puero  in  cod.  Bodleiano. — S  Codez  Vossianns 
Inbet,  exit  omu. — 3  Mosamb.  citat,  Htac  eua,  ^.  Jont.  an.  1512.  penes 
Editorem  in  margine  eshlbet :  exarmat  pretda  leonee. — 5  Cod.  Voss.  saflimiis 
vUnpte:  in  ailis,  utrique:  Cagneriiis  legit,  ulriquef  lei  uHriMque:  libri  meliores 
ealubent  utriaquey  quod  ad  miracnla  referendnm. 

NOT£ 

1  PMmm]  Oanymedem  scil.  Trois  S  Cenareoe\  A  Csesare  exhibitos. 

filinm,  qnem   rapi  ab  aqnila  jnssit  5  Qutf  mqfora]  Aqaiias,  an  Leonis? 

Jnpiter.    Plinins  lib.  xxxiv.  cap.  8.  Summa»']  Uterqne  Dens  est,  nam 

Nota  est  fabala  Jo?i8   in  aqoilam  Domitianus   Deos    appellari  voloit, 

cooTersi.    Ofid.  Afet.  x.  cnjas   jnssn    captnm    leporem    di- 

9  Timtdis  Magiit&iis]  Ne  poer  cade-  mittebat   leo,    sicnt   Jo?e  jnbente 


ret,   Tel  offenderetor.     Metapbora     Oanymedem  rapoit  aqnila.    Vide  in« 
est.  fra  Epig.  as.  49.  «2.  61. 


VIII. 

AD  MAXIMUMy   DB  COLUMBA  STBLLiS. 

STBLLiB  delicium  mei  columba, 
Verona  licet  audiente  dicam, 

0  Muxme^  aeeeverabo,  9Ncm<vmms  Feroaii  MiCM/laiife,  oo2ifm6a  volupio»  mei 

In  hoc  Epigrammate  nil  variant  codd.  ant  libri  impressi. 

NOTiE 

1  SuUa  eeiamba]  Stella  Poeu  Pa-  mitnr,  cansa  nempe  pro  cffectn. 
tavinns  colnmbam  amicse  snas  defle-  Vide  lib.  vi.  Epig.  Sl.  et  lib.  tii. 
vit,  ad  imitationem  passeris  CatuUi.     Eptg.  14. 

Colamba  pro  opere  de  colnmba  sa-        2  Feroiia]  Patria  CatolUy  nrbs  Ita- 

MMpk.  H  Var.  Cla».  Martial.  £ 


68 


M.  VAL.   MARTIALTS 


Vicit,  Maxime^  passerem  CatuUi. 

Tanto  Stella  meus  tuo  CatuUo, 

Quanto  passere  major  est  columba.  5 

SteUa  atpenmi  poiBerem  OUulU,    Tanio  meu$  i^etUi  iii^or  eei  tvo  Cabdhy 
9«afUo  colmiiba  mqfor  e^  fotmtm 

NOT£ 

li»  latit  nota.  vel    forte    qoem    ■dmirari  tolcbat 

4  21no  Cktfiiao]  Hoc  esty  popnlari,     Mazimas. 


IX. 

DECfANI   D06MA   LAUDAT. 

QuoD  magni  Thraseae»  consummatique  Catonis 
Dogmata  sic  sequeriSj  sal  vus  ut  esse  velis ; 

Pectore  nec  nudo  strictos  incurris  in  enses ; 
Quod  fecisse  yelim  te,  Deciane»  facis. 

Nolo  virum,  facili  redimit  qui  sanguine  famam :  5 

Hunc  Tolo^  laudari  qui  sine  morte  potest. 

O  Deekme,  o^rio  qmfd  etipiam  te  agere,  qwod  ita  oeetariB  ptaeita  magmi  T^rotttv» 
et  CatoniM  per/eeti^  nt  eontemdae  etu  eindti»  ilUty  nee  irruio  tn  gladme  dietrietoe 
nndato  pectore»  Non  probo  enm  vtriMi  qui  qnarit  exiatimationmn  promta  morte: 
probo  iUnm  ^iit  potett  cdebrari  ffme  interUu, 


^i^^i#»»^«#>»>»'»<*»» 


Lemma  In  Thaan.  Ad  Deeiannm,—!  In  Jant.  an.  1619.  «oiioiiiiiari^iio  Gafo- 
ntt:  forte :  Qiiod  «10^  Thraeeee  catnm,  enmmiqne  (veX  magnufne)  Catonio^ 
2  Codex  Vossianas,  ealmu  et  e$$e  telie:  alii,  taU»  ut  eue  veUs,  i.  e.  eornm 
timilis.  Galderinos  legit,  «fnwf  ut  eeee  vdie,  qoem  vide  in  ed.  Langii  an. 
1617.— 4  Pectore  nec  nndoe  Jnnt.  an.  1512. 

NOT£ 


1  Magm]  Exitom  TlirateaB  et  Ca- 
tonis  improbaty  qni  Stoicomm  doc- 
trinam  professi  ▼olontaria  morte  lan- 
dem  qnBtivemnt.  Satis  notns  Cato- 
nis  ezitni;  Pseti  Thrases  meminit 
Snetonins  in  Nerone  cap.  S7.  Tacit. 
Annal.  zti.  *  Tliraseas,  Serranoqae 
et  Servilis  dator  mortis  arbitriom.' 

S  Sabme  [taUeJ  nt}  Ut  eomm  ez* 
emplo  constaat   et  fortit  habearis. 


Alii  legnnt  ealou»  ut  eeee  veUe:  hoc 
est,  nt  te  non  interficias,  sicnt  se  in- 
terfecerant  illL 

5  FacUi  oanguiMel  Fadlitate  mor- 
tis  ▼olontariae. 

6  Landari  quC]  Enm  probo  qni  mala 
constanter  pati  possit,  nec  morte  se 
ab  illis  iiberet:  qnod  mollis  animt 
ett 


BPI6RAMMATUH   LIB.   I.  67 

X. 

IN   COTTAM. 

Bbllus  homo  et  magnus  yis  idem,  Cotta,  yideri: 
Sed  qni  bellus  homo  estj  Cotta^  pasillus  homo  est 

O  MiMj  empU  habere  gptdim  aiMitf  6«lii  JUaitiiii  et  mtgwi;  eed^  CeUa^  qui 
heimie  heUm  etiy  panme  eti. 


««V#«^^t##l#^«#«^ 


In  eadem  Jont.  intcribitar :  Joeatur  <»  eociam.  Mox,  Coeia  nderi^  et  eoeia 
futUlme  homo  e$i, 

NOTJE 

1  BeUMB"]  Diminntivam  a  bono :  non  est  ma|n>o*  homo,  sed  pasillns  et 
▼erbom  freUn»  de  rebas  paslllis  dici»  tenais.  Vide  lib.  ii.  Epig.  7.  et  lib. 
tar.    Cotta  igitory  sl  belliis  honia  sit,     iii.  Epig.  63. 


XI. 

DB  GBMBLLO   BT   MARONILLA. 

Pbtit  Gemellas  naptias  Maronillae, 
Et  copit,  et  instaty  et  precatnr,  et  donat. 
Adeone  polchra  est?  immo  foedias  nil  est. 
Qaid  ei^o  in  illa  petitnr  et  placet?  Tassit. 

Gemdtut  expoteii  imUrtiNoiitiiJii  MareniOaf  ei  detideraif  ei  mrgei,  ei  rogai,  ei 
dai  wumera.  An  utqMe  eo  /ormota  eti?  e eoairario  nihU  iurpimt  eti.  Qaid  igitw 
in  ittm potialainrf  ei graimneti?    Laborat  lnsfi. 


1  PetU  Vemuint  in  nonnallis  codd.  ait  Ramires  de  Prado,  improbante 
Mnsamber. — S  Jant.  an.  1519.  fadiut  mhUf  metro  obstante. — 4  Qind  ergo  in 
iiiaappetitur  habent  eadem  Jant.  et  aiias  qa»dam  edd.  Tett.  qaod  melius 
poUt  Heraldos :  et  sic  in  Par.  an.  1754.  Qntd  igitm'  in  iUa  appeiiiur  et 
piaeei  ?  taatit  in  cod.  Bodl.  fiifsis  legit  etiam  PoUMnnnsy  probante  eodem 
Heraldo :  servat  idem  Par.  an.  1754. 

NOTJE 

4  TamU]  'nissientes  Tetnlas  a  se  crederentyeteammlwreditatem  ha- 
OBBri  fingebant  panperes  atqne  avari  bituros  se  sperareat.  Lib.n.  Epig. 
hemineay  qnod  eas  breW  BMWltnf  as    26.    AHi  hwiii 


68 


M.   VAL.   MARTIALIS 


XII. 

AD    SBXTILIANUM   POTORBM. 

CuM  data  sint  equiti  bis  qaina  numismata,  quare 

Bis  decies  solus,  Sextiliane,  bibis? 
Jam  defecisset  portantes  calda  ministros, 

Si  non  potares,  Sextiliane^  merum. 

O  SextUiane,  cwr  tu  unui  potas  tiginti  nummoi  uatertios,  eum  deeem  dmati 
jinl  e^iti?  Jam  aqua  calida  defuisut  aervis  feretUibuSy  nisij  SextUiane^  bibere§ 
vinum  purum. 

Ad  SextiUanum  in  cod.  Thaan. — l  Junt.  an.  1512.  bis  qtdmjue  nuMiimaita. 
—4  Si  non  potaues  Beverlandas. 

NOT^ 


1  CiiDi  data  aint']  Si  eqaiti  caivis 
sportalse  nomine  decem  seBtertii  ad 
emendam  panem,  edaiia,  et  etiam  ad 
bibendum  dantur ;  cnr  tu,  Sextiliane, 
adeo  intemperanter  te  geris,  ut  solns 
vinom  bibas  pro  viginti  sestertiis? 
Sic  Ramiresius.  Vide  Tumebnm  lib. 
xviii.  cap.  80.  Ad  sitim  levandam  in 
spectacnlo  longius  prodncto  distri- 
buta  scribit  viritim  per  qnatuordecim 


ordines  decem  nnmismata.  Qase  foe- 
rint  illa,  quis  andeat  affirmare  ?  Sed 
non  magni  pretii  fnisse  apparet,  par- 
tim  ez  Epig.  27.  infra,  nbi  appellan- 
tur  'aera/  partim  ex  opposito,  bia 
deeiesbibiM,  Oron. 

8  Calda]  Aqna  calida  in  deliciis 
habita  foit  apnd  aotiqnos,  vel  qoam 
vino  infunderent,  vel  qaam  solitariam 
biberent,  vel  etiam  qna  lavarentur. 


XIII. 

DB   REGULO. 

Itur  ad  Herculei  gelidas  qua  Tiburis  arces, 

Canaque  sulfureis  Albula  fumat  aquis  ; 
Rura,  nemusque  sacrum^  dilectaque  jugera  Musis 

Signat  vicina  quartus  ab  urbe  lapis. 

Qua  iter  est  ad  frigidum  castellum  Tiburis  Hirculei,  et  Albula  eandida  emittit 
fumutn  aquis  sulfureis;  quartum  ab  urbe  propinqua  miUiare  designat  villam^ 
et  syltam  amsecratam^  atque  agros  gratos  fyusis,    Porticus  impolita  exkibebat 


1  itur  ad  Herculeas  geUdi  codex  Thnan.  Jntus  ad  Herculeas  gelidi  quam 
Beverlandi  Ms. — 2  Ganaque  Par.  an.  1754.  operarum  lapsu  procnl  dubio.-* 
8  iln/ra  fi^miM^Me  codex  Vossianns:  /{ara  nemiMfiie  farttm  Jnnt.— 4  Idemcod. 

NOTJE 

1  Herculei]  Hercules  enim  Tibnre  vicinam  intellige,  abi  a  colore  albo 
colebatur.    Tibur  hodie  Tivoli.  qaera    a    venis   snlfureis    trahant, 

2  Caaa  Albula]    Planitiem  Tiburi     aqaae  albolae  dicantar. 


EPI6RAMMATUM    LIB.  I. 

Hic  nidis  aesUvas  praestabat  porticus  ambras, 

Hea  qnam  paene  novam  porticas  ausa  nefas ! 
Nam  subito  collapsa  ruit,  cum  mole  sub  illa   ' 

Gestatus  bijugis  Regulus  esset  equis. 
Nimirum  timuit  nostras  Fortuna  querelas^ 

QuBd  par  tam  magnse  non  erat  invidi». 
Nunc  et  damna  juvant:  sunt  ipsa  pericula  tanti: 

Stantia  non  poterant  tecta  probare  Deos. 


69 
5 


10 


Asc  umbm  tempore  asiaH» :  hiu  quam  iiumdUMm  $eelu$  fere  ptdramt  pwrticu» ! 
fiam  Utbe/aetata  repente  eoneidU,  poatquam  Regulus  finieet  veetu$  bigu  $ub  itta 
utoU.  Fertuna  nempej  qua  erat  impar  tanio  odto,  impediit  querimoniae  no$ira$* 
Nune  et  detrimenta  proeunt :  di$erimina  parvi  $unt  a$timanda :  $tan$  portieu$  iM« 
quibai  demou$trare  Dee$, 

Tou.  laeu$  babet  pro  lapi$.  Mox,  e$$tiea$  pra$tabat  portieu$  avriv.— 9  Nimi» 
rum  ienuit  Polmaonns,  i.  e.  impediit. — 11  Nune  tot  damna  juvant  codex  Vos- 
sianuj. — 13  BeTerlandi  Ms.  probare  Deum, 

NOTJE 


10  Quee  por]  Hoc  ett,  verita  est 
omninm  invidiam,  qoam  Regnlo  op- 
presso  snstinere  non  potoisset.  De 
Begnlo  longe  aliter  sentit  Plinins 
Jonior  lib.  i.  Epist.  5.  Nescio  an 
idem  fnerit.  Vide  Epig.  8S.  infra. 
Temdt:  aliiftnwr#. 

11  Sunt  tpsa]  Hoc  est,  Non  oportet 
timere  pertcnla,  cnm  ex  illis  propnl- 
sis  probetnr   Deomm   providentia, 


qnibnscnnefnit  Regnlus.  Sic  locutns 
est  Cicero  Ver.  ii.  '  Est  mibi  tanti, 
Qairites,  bnjns  invidia  falsss  atqne 
iniqnsB  tempestatem  snbire,  dnm- 
modo/  Sce,  id  est,  Tanti  non  facio 
pericnlum  invidis.  Vel  sic  inter- 
pretare:  Ipsa  pericula  plnris  ssti- 
manda  sunt,  qnm  probant  Deos  esse, 
Scc» 


XIV. 

DB  ARRIA   BT  P^TO. 

Casta  sno  gladinm  cum  traderet  Arria  Pceto^ 
Qaem  de  Yisceribns  traxerat  ipsa  suis: 

Cum  pudica  Arria  $uo  Pato  porrigeret  eu$emy  quem  ip$a  eduxerai  ex$ui$in' 


S  Beverlandi  Ms.  ^triuxerai  ipoa. 


NOTJE 


1  Costo  SHo]  Scribonianus  arma  in 
Illjrico  contra  Claodinm  moverat: 
fnerat  Pstns  in  ejus  partibns;  cui 
tamlem  mori  ooacto  uxor  Arria  por^ 
rexit  gladium;  quo  pectns  sunm  per- 


foderat,  addita  hac  voce  immortali 
ac  psene  divina :  '  Psete,  non  dolet.' 
Sic  fere  Plinius  Jnnior  lib.  ni.  Epist. 
16.  Vide  Tacitnm  Annal.  xti. 


70  M.  VAL.  MARTIALIS 

Si  qua  fides,  vfilniis,  quod  feci^  non  dolet^  inqnit ; 
Sed  qnod  tu  facies^  hoc  mihi,  Paetej  dolet 

tntims:  Si  mUd  credi»,  aii,  plaga,  quam  mihi  imtuH^  fum  me  wtgit:  Hd  htec^ 
Pattf  me  mtgit^  quam  tu  tibi  tNj^ef. 


XV. 

AD  CiESARBM. 

Dbligias,  Cassar,  Insusqne  jocosqne  leonnm 

Vidimns :  hoc  etiam  prsestat  arena  tibi ; 
Gum  prensns  blando  toties  a  dente  rediret, 

Et  per  aperta  vagus  curreret  ora  lepus. 
Unde  potest  avidus  captas  leo  parcere  prasdae  ?  5 

Sed  tamen  esse  tnus  dicitur ;  ergo  potest. 

O  Caearf  epectaoimMt  htdoe  leomim,  oUeetationeey  et  fetHvitatee:  hoe  quoque 
tibi  exhibet  arenay  eum  lepue  totiee  oaptue  dimitttretur  dente  bemgno^  atqus 
errane  teneret  eureum  per  era  patentia,  Qua  ratume  Ue  rapax  potest  veniam  dare 
fretdtt  eaptUM?  itrum  tuue  eem  fertuTy  ergo  poteet» 


NU  in  hoe  Epigranunate  variant  aut  libri  mann  scripti  aot  ezeat t 

NOT« 

l  lAUuequeJoeoeque']  Qnoniam  fera  7.  snpra,  et  Epig.  40.  infnu 
non  cK^ebantur  a   leonibuf.    Vide        6  Ergo  poteef]    Parcere  nempe^ 

Epig.  105.  infra.  qnia   re&rt    clementiam    toam,    o 

.  ft  A  dente  rediret]  Hoc  est,  ex  leo-  C»aar. 
nisdentlbiisdimitteretnr.  VideEpig. 

XVI. 

AD  JULIUM. 

O  MiHi  post  nuUos,  Juli,  memorande  sodales ; 
Si  quid  longa  fides,  castaque  jura  valent : 

O  Jntif  iRtAt  odebrande  amte  ommee  amkoOf  ei  vetue  amieitia  atque  oMtiqmt 


«V»  #«^^«s^«^^^ 


Hoc  et  qnae  lequantnr  triginta  dno  Epigrammata  locnm  habent  in  Jnnt. 
an.  1612.  et  Colin.  an.  1528.  pott  centesimnm  qoartnm,  quod  inscribitnr  ad 
ScKvolam.    Inde  inaerta  annt  qnadraginta  qninqoe  e  libro  qnarto. — 1  PnU 

NOT£ 

l  O  msM]  Sic  Ovidins  Triit  i.  in«  ad  volnptates  hortatnr  noiter  Poeta, 
cipit  Elegiam  qnartam.  Sepe  amicos     qnod  celeriter  flnant. 


BPIGBAMMATUM   LIB.  I.  71 

Bis  jam  psene  tibi  consnl  trigesimus  instat^ 

£t  nomerat  pancos  vix  tua  vita  dies. 
Non  bene  distuleris^  videas  quce  posse  negari ;  5 

Et  solum  hoc  ducas,  quod  fuit,  esse  tuum. 
Expectant  curaeque  catenatique  labores. 

Gaudia  non  remanent,  sed  fugitiva  volant. 
Hasc  utraque  manu,  compleraque  assere  toto : 

Saspe  flnunt  imo  sic  quoque  lapsa  sinu.  10 

Ifon  est,  crede  mihi,  sapientis  dicere,  ViTam. 

Sera  nimis  vita  est  crastina :  vive  hodie. 

cmuMfiMlo  oUqM  poanmi :  jam  fere  seaniginia  mnn  HH  immmenif  ei  hm  rHti 
vix  cempmiti  pmcoe  die$,  Non  reeie  prairttxeria  pue  poeee  Hbi  eripi  oMimodver»' 
la»,€l  exieHmee  koc  iamiMm  eeee  imim  quod  praleriii,  Anxieiaiee  aique  inTicem 
eotmejci  laboree  nos  iiiiiii€itf ;  Ueiitia  nem  redii,  eed  prtifuga  aieeiaii  kame  Hbi  «m- 
diea  ambabae  wmmbae,  ei  ioio  amplexu :  eie  quoquejngax  etepe  elabeiur  ex  imo  iuo 
gremio.  Miki  fldem  adhibef  non  deeei  eapieniem  3K«re,  Vieam :  craeHna  wia 
tatdier  eei,  «ive  Aodie. 


*»*>i<»»^#^»»*>^»«^ 


nianinn  maierande.  H«e  dno  Terba  saepe  confhndmitnr,  nt  np.  Stat.  Acfaill. 
1. 19.  Theb.  iii.  166.  et  Propert.  iii.  7. 17.  Vide  Mitsch.  in  Epbt.  Crtt.  ad 
Heyn.  p.  62. — 9  £dd.  Tett.  omnes,  Venett.  Ald.  Jant.  Colin.  Palat  Jvnii, 
Orypb.  Domit.  Ramir.Pnhn.  ali«,'exhibent,c»i(i9Kej«ra:  attibui  jnnge  Par. 
nn.  1754.  Nottram  lect.  senrant  Scri?.  Farnah.  Schrevei.  et  Maittair. — 
6  Jnnt.  an.  1512.  habet,  fiiod  potte  ne^art. — 8  Alii,  at  Ald.  Jant.  Oryph. 
Pnlm.  legnnt  remean^,  forte  ez  Horatiano  illo :  *  Sic  semel  emissnm  Tolat 
irreToeablle  Yerbum.'  Sic  gandium  semel  omissum  non  remeat,  aed  velat 
fhgitiTnm. — 10  Sa/peJlnMni  iatmo  in  Jnnt.  manifesto  errore. 

VOTJE 

S  Biejam']  Annno  consnlatn  annos        8  Gandta  non  reManefit]  Alii  legnnt, 
nnmerabant  Romani.  remeaa^    Videat  lector. 

4  Ei  namerai  jmhcoi]  Vide  Ub.  ▼!•        12  Fiee  Aodie]   Hoc  est,  Yolnptati- 
Epig.  70.  tolos  enim  dies  compnta-     bnsfmere. 
baty  qnibns  genio  indnlgebat. 

XVII. 

AD  AVITUM. 

SuNT  bona^  snnt  qusedam  mediocria,  snnt  mala  plura, 
Qa»  legis  hic :  aliter  non  fit,  Avite,  liber. 

Ez  ils  qna  evoltfie,  qutedam  bona  euni,  queedam  vero  modicaf  nndia  antem 
nnflticf  prdU :  kie  libeUue  non  componiiur  alio  modo. 


^i»»^^^^»»^»^'» 


9  Male  interpnngitur  in  edd.  vett.  eani  maki  plora,  Qiia  legie ;  kie  aUier,ife. 

NOT£ 

2  NemJU  Uber}  Hoc  est,  Uber  non     Vide  lib.  u.  Epig.  8. 
crescit  intn  jostam  magQitndinein. 


72 


M.  VAL.  MARTIALI8 


XVIII. 

AD     TITUM. 

CoGiT  me  Titns  actitare  causas, 

Et  dicit  milii  saBpe,  Magna  res  est. 

Res  magna  est,  Tite,  quam  facit  colonus. 

Tihu  me  wmpdm  od  emutu  perorandat^  et  me  erebro  obiunditf  Re$  e$i  magna. 
O  TOe,  re$  eti  m^iia  ctn  inetmlrii  agricola, 

8  Alii  hanc  ▼ersam  interrogatorie  legunf ,  qnasi  dicat :  Illane  res  magna 
est,  qnam  qnis  ab  aratro  protractns  exercere  possit,  e  robusto  colono  stre* 
noQS  rabnla  moz  factus  ?    Vide  lib.  v.  IS. 

NOTiE 


S  Rei  eti  magnd]  Domitins  legit 
per  interrogationemi  hoc  sensn : 
Estne  res  magna  qnam  facit  colonus  ? 
coloni  enim  agricaltnra  derelicta  ^e» 
bant  caasidici:  qnasi  dicat  Poeta: 
Mihi  non  placet  illad  Titae  geousy 
qnod  mnlti  sequi  possunt.  Ramire- 
slus  vero  mihi  ? idetar  melius  sic  ex- 


plicare  hunc  locnm:  Colonns  dam 
colit  agros,  multam  pecnniam  con- 
gerit,  nempe  magnam  rem  facif, 
neqae  tamen  improbns  ille  labor  licet 
fmctnosns  mihi  arridet.  Itaqne  Titns 
frastra  inritat  nostrum  Poetam ;  nia* 
▼nlt  enim  Musas  colere  licet  sterllesy 
qnam  facere  rem. 


V* 


XIX. 

AD   TUCCAM. 

QuiD  te,  Tucca,  juvat  vetnlo  miscere  Falemo 

In  Vaticanis  condita  musta  cadis  ? 
Quid  tantum  fecere  boni  tibi  pessima  vina? 

Aut  qnid  fecerunt  optima  vina  mali  ? 
De  nobis  facile  est :  scelus  est  jugulare  Falemum^  5 

Et  dare  Campano  toxica  saeva  mero. 

O  Tucea,  quid  ie  delectai  i^fundere  veieri  FaUmo  mmsia  reeondlia  t»  eadii 
Vaiieanis?  ^nam  ianio  benefkio  ie  deoinxii  viMum  vUiMtimum?  mii  quo  malo  ie 
affeeU  vinmm  yreiioeitrimwn}    Faeile  eei  noi  jugulare.    Faiemum  ^ero  ntfatf 


6  Pulmannns  aliiqne  legnnty  ioxiea  vtiM  eado, 

NOT^ 

2  ia  Vaiieanit']  Vinum  Vaticanom  5  De  nobui]  Hoc  est,  Jngulare  nos 
est  vappa.  Vide  ilb.  vi.  Eplg.  02.  convivas  res  est  levis  momenti,  at 
lib.  X.  £pig.  46.  Ub.  xii.  Epig.  48.        scelns  est  occidere  vinnm  quod  pcr 


EPIGR4MMATUM    LIB.   1.  73 

CoQYir»  meruere  tui  fortasse  perire : 
Amphora  non  memit  tam  pretiosa  mori. 

ei  mueert  vtnemm  erudile  mno  CampamdB.    Titi  amvita  fwte  digni  aiaU  marie^ 
tagemi  mieo  expttiiin  ko»  merUa  eet  perire, 

NOT£ 

metaphonm  Tivere  dlcitnr.    De  Fa-  liqoidoniin  octoginta  libras  Roraanai 

lemo  nobili  CampaniaD  vino  dicemns  continens,  hic  vero  snmitar  pro  vase 

lib.  XIII.  vinario. 
8  Aw^pkera]  Proprie  est  mensora 


AD   iELlAM. 

Si  memini»  fnerant  tibi  quatuor,  ^lia^  dentes : 

Exspuit  una  duos  tussis,  et  una  duos. 
Jam  secnra  potes  totis  tussire  diebus ; 

Nil  istic,  quod  agat,  tertia  tussis  habet. 

JEHoy  ii  reeerder^  kabmeraa  fiurtaor  deniee:  una  inteie  extereavU  diiM,  aUera 
dmae»  Tnia  jam  peiee  iaetire  per  ieium  diem ;  nUtU  eapereei  ieriia  tneei  qnod 
faeiai  Mc. 

2  Expaitii  codez  Bodleianns.— 4  NU  iibi  f  «od  toUai  iegit  PalmannoB. 

NOTiE 

4  NU  itOe']  Qnia  nnlU  inpersunt     NU  tiH  qued  ioUai* 
dentes.  Vide  lib.  iii.  Epig.  92.  Aiii, 


AD   CiEGILIANUM. 

Dic  mihi»  quis  furor  est  ?  turba  spectante  vocata, 

Solus  boletos,  Caeciliane^  voras. 
Quid  dignum  tanto  tibi  ventre,  gulaque  precabor  t 

fioletum^  qualem  Claudius  edit,  edas. 

Bego  ie^  wm  ineema  eai?  o  CaeUianef  iu  unu»  degbUie  hoUioe  eonvivie  iwoUa- 
Oa  ai^ieieiiwue,  Quid  iUn  precabor  conveniene  ianio  oMomtni,  ei  keUuaiiom  1 
eomedae  boleiumt  fuaiem  eomedU  Ckudhu. 


^»^«^«^^^»1»^»^ 


S  Jnnt  an.  1512.  habet :   Quid  digmm  ianio  teninque  guleeque  precabor  7  et 

NOTiE 
4  Qnalem  Claudiue']  Boletns  fongns     argento  pnefert  Epig.  48.  lib.  xiii. 
eit  optimi  saporis^  qnem  anro  atqoe     Agrippina  vero  Claodiom  Cssarem 


74  '  .U.  VAL.  MARTIAUS 

sic  iegant  Orotems  et  Scriveritu.  Codex  Bodlciaiiiifl  exhibet :  Qaid  digtuim 
tanio  venaipte  gukepii  precabor  ? 

NOTiE 

maritum  boleto  ▼eoenato  eztinzit  mino:  sed  qaales  Ciandios  edit 
Javen.  Sat.  ▼.  '  Vilibns  ancipites  Ante  lllnm  nzoris,  post  4|oem  nii  am- 
fongi  ponentor  amicis,  Boletas  do-     pliuspdit.' 


DB  PORSBNA   BT  MUGIO  SCiBVOLA. 

CuM  peteret  regem  decepta  satellite  dextra, 

Ingessit  sacris  se  peritara  focis. 
Sed  tam  sseva  pius  miracnla  non  tulit  hostis^ 

Et  raptam  flammis  jussit  abire  virum. 
ITrere  quam  potuit  contemto  Mucius  igne,  5 

Hanc  spectare  manum  Porsena  non  potuit 
Major  deceptao  fama  est  et  gloria  dextrae : 

Si  non  errasset,  fecerat  illa  minus. 

1>K»  maiwf  itnadeni  rcgiiem  deeepia  «  Mipatore  periiMra  tmmiitf  ee  in  igme 
eaave;  eed  haeHe  pietaie  nutiue  nan  paeeue  eei  prodiginm  adeo  feroXf  atfue  iai» 
peranU  dtmittt  otrKm  ab  igne  erepianu  Poreena  non  poimi  aepicere  kane  dexieram^ 
qoittm  cremare  pohui  Mueiue  flammie  deepeeOe,  I/ane  dexteree  erranOe  ei  hemor 
maior  eet.    Illa  minne  peregieeetf  Mtst  aberraeeel. 


1  Diim  peterei  Ald.  Jont.  Orypb.  Colin.  Polm.  Jon.  alisqiM  Tett.^  /i|fs* 
eit  in  iisdem. 

NOT£ 

1  Cian  peteret']  Haec  historia  Por-  8  8i  non  erraeeet]  M^jorem  qoippe 

senm  et  Macii  ScsrvoIsb  satis  nota  laodem  consecotas  est  Macios,  cum 

est  ez  Livio.  amissa  mann  hostem  vicit,  qoam  si 

SaieUiie']  Qocm  percossit  Mocios,  armata  oecidlsset. 
regem  iilom  eaistiniaos. 


XXIII. 

DB   LEONB   ET   LEPORB. 

QuiD  nunc  sseva  fugis  placidi  lepus  ora  leonis  ? 
Frangere  tam  parvas  non  didicere  feras. 

O  lepue,  fuid  nune  viiae  era  fera  leonie  bemgni?  nom  coueuevermii  rumpere 


1  Quid  HM  eeeea  in  noonaliis  esemplaribos ;  non  maie,  inqnit  Palmaonas 
propter  pkuidi  qaod  seqoitur ;  otraqoe  tamen  lectio  probaii  potest.    Gro- 


BPI6RAMMATUM   LIB.  I.  75 


Servantiir  magnis  isti  cervicibas  angaes, 
Nec  gaadet  tenai  sangaine  tanta  sitis. 

PrsBda  canam  lepas  eat,  vastos  non  implet  hiatas : 
Non  timeat  Dacas  Csesaris  arma  paer. 


/«rct  Uam  exigmoM.  Itii  mgves  aervaMhw  «M^fiiM  capiiifriif ,  mu  UaiUi  riti»  hgtatwr 
wMJi^  mmguxnt.  Lepm9  eif  prmdA  mmmi,  mm  rtpUt  kiihu  kf«0.  Jkutu  pmer 
wom  M€liia<  «nM  Casarii* 


^^^^*^0>^>0^*^^h^>^ 


oovio,  ut  et  DoQMPy  «oii  §tna  Tera  lectio  Tidetnr ;  Omtero  et  Scri?erio  non 
item.  Hirm  Mfy«a  inestr^aamc;  qiiasl  dicat:  Qaid  noDc  timidus  fugis 
ora  leonis ;  c|qI  naQqaam  alias  timendi  cansam  habes  ?  noa  solet  enim  leo 
istiasmodi  Tilem  pfsedam  venari.  Ita  iiaiM  cam  empbasi  interdam  pronun- 
tiaadam.    Cf.  Spcetac.  £p.  tiu.  et  Ond.  Trtst.  iy.  1.  OS. 

NOTJE 

5  Magm»  terndbm»]  TMronun  pu-  quasi  dieat»  in  hoatea  debilea  non 
ta,  cenromm,  apromm,  dec  Vide  savit  Csesar.  Dacia  comprebendlt 
Eplg.  7.  et  15.  sopra.  bodic  TransylTaniamy  Mol<U?iam,  et 

6  DatMM  jmsr]  Hoc  est,  lioatis  im-  Walacbiam. 
beUiS|nam  nacosdomuit  Oomitianus: 


AD  GOTTAM. 

Invitas  nollam^  nisi  cam  qao,  Cotta,  lavaris, 
Et  dant  convivam  balnea  sola  tibi. 

Mirabar^  qaare  nanquam  me,  Cotta^  vocasses : 
Jam  scio,  me  nadam  displicoisse  tibi. 


rf»<«^>#«#»<»»^»^»^» 


In  boc  Epigrammate  exbil>endo  nalio  modo  variant  codd.  et  impressL 

NOTiE 

1  /avJtafnvttKin]  Snb  persona  Cot-  rent. 

tm  carpit  effoeminatos  et  molles  ho-  4  Jom  scio]  Quippe  matonis  men- 

mlnea,  qni  in  balneis  bene  matooiatos  sara  tibi  non  placait  lib.  iii.  Epig. 

aabiiotabanty  qaos  inde  ad  convivia,  61.  et  79.  et  lib.  vii.  Epig.  54. 
a  conviviis  vero  ad  lectnm  deduce- 


76  M.   VAL.   MARTIALIS 

XXV, 

AD   DBGIANUM. 

Aspicis  incomtis  illum^  Deciane,  capillis, 

Cujus  et  ipse  times  triste  supercilium ; 
Qni  loquitnr  Cnrios^  assertoresque  Camillos  ? 

Nolito  fronti  credere,  nupsit  heri. 

O  DeekoMf  tttwii  mhimf  erim^UB  inatUu,  ci^tu  et  ipte  vereris  tupercUhum 
venu 
nupsU 


Beverum;  m  pradicat  Curioe  et  CamiUos  liberatoree?  ne  creda»  tristUia  fnmtii, 
heri. 


1  Adipicii  incomptis  HUWm  in  aaibatdam  librit;  in  aliis  Ibm,^%  Pro 
Curioe  Palmaonas  legit  Varoe ;  sea  recepta  lectio  magis  placet 

NOT^ 

S  IViate  «vpem/titiii]  Hoc  est,  gra*  probis  bit  viris.  Javen.  Sat.  ii.  '  Qoi 

▼itatem  qate  in  saperciliis  Tidetar.  Carios  simalant,  et  Bacchanalia  ti- 

Lib.  Yii.  Epig.  67.  est  haic  simile.  Tunt.' 

S  Qui  Uiqaiha'  Curif>a\  Hoc  est,  qai  4  NotUo  froni{\  Sic  JoTcn.  ibidem : 

grandia  et  severa  Terba  profert  digna  '  Fronti  nnlia  fides.' 

XXVI. 

AD  FAUSTINUM. 

Edb  tnos  tandem  popnlo,  Faustine,  libellos^ 

Et  cultum  docto  pectore  profer  opus : 
Qnod  nec  Cecropise  damnent  Pandionis  arces, 

Nec  sileant  nostri  prsetereantque  senes. 
Ante  fores  stantem  dubitas  admittere  famam,  5 

Teque  piget  curss  prsemia  ferre  tuse  i 

O  FaasHiie,  taiMfeiii  profer  tn  lucem  tuos  libroe^  et  prome  opu$  elaboratum  perUo 
ingenio:  quod  urbe  Ceeropis  et  Pandionit  non  improbet,  nec  qood  «^iiet  nottri 
taeeani  aut  pnetermittaHt»    Hareeae  famam  exeipere  eontietentem  anie  januamf 


^^0>^>^^'^>^^'0^'^^ 


Hic  exempUria  scripta  et  excnsa  non  Tariant. 

NOT^ 

9  Et  eiittioii]  Pectns  snmitnr  pro  strat  oliTa  nsum,  condit  arcem,  et 

Ingenio.  arbem   Athenas.     Pandion   qnoqne 

S  Ceeropiai]  Cecrops  gente  ^gyp-  regnaTit  Atlienis.    Reineccntt  dt  /s- 

tius  migrat  cam  colonis  in  Atticam,  miliit* 

Actxi  regis  affinitatem,  et  regni  soc«  4  Pratereantque^  Candidati  pre* 

cessionem  Tirtate  promeretur ;  mon*  teriti  dicebantar,  qiii  nuilomsufiia- 


EPIGRAMMATUM    LIB*   I.  77 

Post  te  victar»^  per  te  qaoque  Tivere  chartae 
iDcipiant :  cineri  gloria  sera  venit. 

ei  Utdel  U  npcrtare  mercedem  tuormn  etudiorum?  Libri  tui  poet  te  vitafruituri^ 
per  te  etiam  exardiantur  frui  vila :  honor  tardue  eoneequitur  mortem. 

NOT^ 

gioRi  tnliment.    Poeta  crgo  iotelligit     tar  Faastiooni,  at  viveos  et  seDtiens 
opaii  Orscis  et  Latinis  laadandom.        sna  frnator  fama  et  gloria.     Vide 
8  Cineri  gUnia]  Hin  verbiB  iiorta-     Epig»  2.  aopra. 


xxvir. 

AD  SBXTILIANUM. 

Sbxtilianb,  bibis  qaantam  subsellia  qainque 

Solas :  aqaa  toties  ebrius  esse  potes. 
Nec  consessorum  vicina  numismata  tantum^ 

iEra  sed  a  cuneis  ulteriora,  petis. 
Non  baBC  Pelignis  agitnr  vindemia  praelis ;  5 

Uva  nec  in  Tuscis  nascitor  ista  jugis  : 
Testa  sed  antiqui  felix  siccatur  Opimt^ 

Egerit  et  nigros  Massica  cella  cados. 
A  caupone  tibi  faex  Laletana  petatur^ 

Si  plus  qaam  decies,  Sextiliane,  bibis.  10 

SextHiane,  tu  eolu»  pota»  tantom,  quanium  quinque  Equites:  temulentue  eeee  potee 
hanata  tetiee  aqua,  Nee  rogae  eolStmmodo  nummo»  ab  ii»  qui  tiln  a»»ident,  »ed 
peeuniampoeei»  a  muUUudine  procul  dietante.  Hae  mndemia  non  premitur  prttUs 
PeUgni»y  nee  racemu»  iUe  creteit  tn  coUibu»  Tu»ei».  Sed  exhauritur  preiioea  am» 
phara  veteri»  Opimianif  et  nigri  cadi  vini  Ma»»ici  extrahuniur  ex  cavea,  SeX" 
iilianef  jt  peia»  ptuaquam  deeUe^  a  caupone  pete/aeem  LaUianam. 


^^»^^>0»^^>^>^<0^^^ 


3  Masaml>er.  legitcominterrogatione:  aqua  iotie»  ebriu»  e»»e  pote»? — 3  Nec 
ee>nee»»orum  in  ed.  Plantiniana,  i.  e.  ▼el  a  rege  convivii,  vel  a  principe :  Jont. 
an.  1512.  Iiabet  confe»»orumy  errore  manifesto.— 4  Pro  pefu  Pnlmannns  legit 
bibu;  alii,  aeuncii»  ulterUra  peti», — 5  In  qnibosdam  p  mitur  vindemia  prcrns, 
i.  e.  prmtlnr;  male,  propter  alliterationem. — 9  Qaidam  legont  iMieetana. 

NOTiE 

1  Sub»dUa  quinque']  Hoc  est,  qoan-  £t  pnros  eqoes  ordines  recepit.' 

tam  qninque  Equites  qni  subsellia  in  2  Aqua  totU»]  Hyperbole  est 

qaatttordecim  ordinibns  occnpabant.  4   Ctmets]    Pro  catenra  hominam 

£at  Syoecdoche.    De  Sextillaoo  jam  somitor,  qot  in  formam  conei  sede- 

dictom  Epig.  12.  sopra.    Vide  lib.  v.  bant. 

^ig.  8.  ^Edictnm  Domini  Deiqne  6  ^ratoc]  NeqneSextiliannsbiblt 

Doatri,  Qno  sobsellia  certiora  fiont  ▼tlia  vina  Peligna  aot  Tosca,  sed 


78  M.  VAL.   MARTIALIS 

NOT^ 

Opimiaiia  et  Massica,  de  quibtu  lib.  tania  aatem  regio  eat  Htspani»  non 

XIII.  procul  a  Tarracone. 

9  Wmx  haiJiH9M\  Hoc  est,  Tinnm  10  Si  pUu  puan]  Vide  Lipainn  in 

tnrbidam.    Lib.  tii.  Epig.  53.  *  Et  soo  ConYivio  Aotiq.  lib.  iii.  nbi  ait : 

Laletanae  nigra  lagena  sape.'    Lale-  '  Decem  cyathi  snmma  potio  siinto.' 


XXVIII. 

AD   PROGILLUM. 

Hesterna  tibi  nocte  dixeramns, 

Quinconces,  puto,  post  decem  peractos, 

Coenares  hodie,  Procille,  mecum. 

Tu  factam  tibi  rem  statim  putasti, 

Et  non  sobria  verba  subnotasti,  5 

£xemplo  nimium  periculoso. 

Afio'»  /xy^jxoya  (rvfMrori]y^  Procille. 

Proatte,  hntema  nocte  U  tntUtneram^  cpmorf  pesi  deeem  qtdnemiem  eadumtieef 
nt  eemaree  hodie  mecmn,  7V  eietim  exieiimaeti  ttbi  precenitee  focniM,  et  memoria 
retimneti  eermonee  vinoknioe  exemplo  nmie  danmoeo,  O  ProeOUf  odi  memorem 
compoiorem* 

7  In  ed.  Jont.  et  aliis  Yett.  MiffA  fiydfwra  cvtar&rfn^  wpSmXkt.  Heraldnt 
malit  p^dftora  ervpar^oy*  Tide  Lncian.  in  Symposio,  et  Plntarch.  Qoaest. 
Sympoa.  lib.  i.  cap.  1. 

NOT£ 

S  Poei  deeem']  Qnincnnz  est  poca-  antem  habebat  Procillnm,  qni  me* 

Inm  qoinque  cyathomm.     Rem  fa-  moria  teneret  verba  qnae  per  jocum 

cere  significat  mnltnm  lacrarL  Ho-  proferrent  ebrii.     Raderna  copiose 

rat  '  Isne  tibi  melias  saadet,  qui  nt  describit  mensaras  antiquomm  hoc 

rem  facias,  rem  Si  possis  recte,  si  loco,  &c. 
nooy  qaocamqae  modo  rem.'    Odio 


DB     ACBRRA. 

Hbstbrno  foetere  mero  qui  credit  Acenram, 
Fallitur :  in  lucem  semper  Acerra  bibit 

HaaMOMtar  ^  exieOmai  Aeerram  male  eiere  vtM  heatenm^  Aeerra  poiai  eemper 
ad  diem  neqae. 


^^0* 


Nihii  in  hoc  Epigrammate  variant  exemplaria. 


BPlGRAMlfATUM   LIB.   I.  79 

NOTiE 

9  /«  htfem]   lU  nt  ▼iDnm  recent     crapoU  appeilakstar,  qQam  ne  nox 
liaostam  semper  redoleat.    Hesternm     qaidem  omcoquere  potaerat. 


AD  FIDBNTINUM. 

Fama  Tefert  nolstros  te,  Fidentine,  libellos 

Non  aliter  popnlo,  qnam  recitare  tnos. 
Si  mea  yis  dici ;  gratis  tibi  carmina  mittam. 

Si  dici  tna  vis ;  baec  eme^  ne  mea  sint. 

FUninUf  rumor  ett^  U  popub  reeUare  meoi  Ubroi  tanqwm  tuo$.  Gratmto  ad 
UwrittmmvermuyrimouiexUtimeatm^wtei:  veruMtieM^  «I  kebeaatur  tuiy  koe 
HH  mmpmra^  ne  pertmeoMt  ed  aw. 


^«^»<»i»^»»»«i»i^#>^ 


Nec  In  hoc  qoicqaam  ▼ariant  ant  mannicripti  ant  libri  impretti.    Sed 
male  interpongitnr  in  ed.  Langii :  Si  diei  tua ;  me^  kcee  eme,  tfe. 

NOT^ 

4  Ne  wum  jm<]  Lege  lib.  ii.  Epig*    jore  tanm.' 
90. '  Nam  qnod  emaa  possis  dicere 


DB   DIAULO   MBDICO. 

CfifRURGUS  fnerat,  nonc  est  vespillo  Dianlns. 
Ckepit,  qno  poterat,  clinicns  esse  modo« 

DwmIm  exereaerat  Mmrgiamf  mme  vero  eet  vetpOh:  eUmeue  eeee  iue^  ea 
raHoue  pm  mdebat. 


^^»#»*»»«»oi»^^  » 


9  In  omnibns  codd.  et  edd.  vett.  Ceepit,  quod  poterat.    Lectio  nostra  debe- 
tnr  LipsiOy  Epist.  Qafrat.  i.  5. 

NOTiE 

9    CUmeut]   Clinici  medici  erant  clinicnm  qaam  efferendo  cadavera,  nt 

dietiy  M  tiff  K^inif •  boc  est,  a  lecto»  indicet  Dianlum  factnm  esse  vespil- 

qnod  spgrotos  lecto  jacentes  viserent  lonem,  qui  efferret  cadaTera,  et  sie 

cnratentqne.    Jocans  Martialis  ait  ex  clinicns   postet    appellari:   nam  in 

chimrgo  Dianlom  esse  factom  clini-  kkbmu  efferebantnr  mortoi. 
com;   sed  non  potoisse  aliter  esse 


80  M.   YAL.  MARTIAM8 


DE    BNGOLPO. 

Hos  tibi^  Phoebe,  vovet  totos  a  vertice  crines 

Encolpus,  domini  ceDturionis  amor : 
Grata  Pudens  meriti  tulerit  com  praemia  pili, 

Quam  primum  longas>  Phoebey  recide  comas. 
Dum  nnlla  teneri  sordent  lanugine  vultus,  5 

Dnmquc  decent  fusse  lactea  colla  jubae : 
Utque  tuis  longum,  dominusque^  puerque  firuatur 

Muneribus,  tonsum  fac  cito,  sero  yirum* 

O  ApoUOf  Eneolpus,  dtUeim  cmdurumia  sni  KiBnf  iUd  cctuecnt  cmnei  ctpQio» 
capitic.  Cum  Pudem  rqHtrtmerit  jueundoM  merccdem  pUi  detiH,  etuam^  Pkabe, 
reaeinde  langos  erinee,  Dum  nwUee  gente  ncndum  gquakni  barba  reeeniif  et  dum 
capUU  iparei  ornant  eervieem  roseam:  ejfiee  ui  Eacolpns  celeriier  tondeaiur: 
twrde  tamen  virjlai,  ut  herue  et  eerma  diu  potioMiur  tui»  doni». 


^«^#  ^^^^^^^^^ 


1  D'OrIeans  legit  tortoSf  qnla  caUmistrati  illi  capilU  et  retorti.  Aliquando 
pntabam  tonaoe  esse  iegeodam,  et  sic  tandem  reperio  in  margine  Jnnt.  me 
penes,  hoc  modo,  tbioe.—S  Snnt  qoi  lioc  ioco  iegant,  fuMcce  ktciea  ccUa  comee, 
— 7  Pro/riiaficr  Pulmannus  liabet/riMii^. 

NOTiE 

S  Pramia  piU]  Hoc  est,  nbi  pri-  bam  Pbcebo  consecrare. 

mum  Pudens  meus  domious  fuerit  8  FaccUo']  Ut  Podens  fiat  primi- 

factus  primipilus,  seu  primos  primaB  ptlus. 

cohortis  centorio :   moris  vero  erat  Sero  oimin]  Id  est,  sero  adaltnm. 
apod  antiquos  comas  et  primam  bar- 

XXXIII. 

AD   SABIDIUM. 

NoN  amo  te,  Sabidi,  nec  possum  dicere  quare : 
Hoc  tantum  possum  dicere,  non  amo  te. 

O  Sabidi,  non  diligo  te,  nee  valeo  reddere  raJtionem:  hoc  unum  dicere  valeOf  Non 
diligo  te. 


Ad  Savidium  in  ed.  Pulmanni. — 1  Non  amo  te  Savidi  idem  Pnlmannns. 

NOT^ 

1  Nec  poseuml  Vel  qnod  tota  Sabi-  mnm  esse  in  Sabidio  flagitinm  intel- 
dii  natnra,  vultus,  mores  Martiali  ligit,  qnod  nominare  non  andeat. 
dispiicerent,  vei  forte  aliquod  sum-     Alii,  Samdium, 


SPIGBAMMATUM   UB.   U  81 


DB     6ELLIA. 

Amissum  non  flet,  cam  sola  est  Gellia»  patrem ; 

Si  qnis  adest,  jussae  prosiliunt  lacrymse. 
Non  dolet  hic^  quisquis  laudari,  GelUa^  quaerit ; 

Hle  dolet  vere,  qui  sine  teste  dolet. 

Cum  GiUia  ttt  $ola^  nom  kfget  panniem  morhMm:  n  igma  aMat^  impirata 
Imerymm  frorwmpmd,  O  GtWiy  qime^mM  eaptai  pUauam^  hie  wen  maret:  u  vero 
higet,  foi  maret  eiwe  tette. 

• 

S  In  edd.  vett.  Ald.  Jont.  Colin.  Oryph.  aliis :  Non  bigei,  qaitqait ;  et  sic 
le^it  Scriverios.    Sie  lagetf  quitqMis  in  codice  Bodl. 

NOT£ 

S  Jattaf]  Fletnro  jnxta  ac  risam  crymis,  aemperqne  paratis  In  statione 
lemper  paratnm  habet  fcemina.  Jn*  sna,  atqne  expectantibui  illam  Qiio 
veo.  Sat.  VI.  '  Uberibus  semper  la-    jubeat  manare  modo.' 


AD    LBSBIAM. 

Incustoditis  et  apertis,  Lesbia,  semper 

Liminibus  peccas,  nec  tua  furta  tegis : 
Et  plus  spectator,  quam  te  delectat  adulter ; 

Nec  sunt  grata  tibi  gaudia,  si  qua  latent. 
At  meretrix  abigit  testem  Teloque  seraque  :  5 

Raraque  Summoeni  fomice  rima  patet. 

O  LettfiOf  peeeat  patentibat  nee  eaitoditit  forihat,  nee  abteondit  tua  ttapra: 
tpeetator  te  ofieit  mqfori  voiapiate  qaam  adaUer  ;  ti  qaa  deHtetcit  obleetatiOf  non 
ett  jaeaada  ttbi,  At  ttorta  expeUant  tettem  opponendo  velaanna  et  obieet:  vix 
aUmJttearapatmeUinlapanarijtirecordor,  SaUemaceipedoeamentamvereeandieB 


^^^^^^^^#s»^»^ 


S  Pnlmannns  legendnm  censet  faeta,  sed  minns  apposite.  Vide  TiboU. 
1. 9.  S4. — 6  Raraqae,  ei  menmn  in  edd.  vett    Samaumi,  pro  SaamumHf  jam- 

NOT£ 

l  Incaitoditit']  Hoc  est,  sine  jani-  6  AimiiMnii  [ti  mMimt]  Alii  legnnt 
tore  qni  cnstodiat  jannam.  Ovid.  Saamunif  id  est,  Inpanarinm  in  Sum- 
Amor.  III.  IS.  *  Ignoto  meretrix  cor-  moenio;  namqne  illic  babitabant  me- 
pas  jnnctura  Quiriti  Oj>posita  popu-  retrices»  unde  dicebantur  nxores  Smn- 
Inm  snmmovet  ante  sera.'  mcKnianae.  Fanmb, 

DdpiL  H  Var.  Clai.  Mariial.  F 


M.  VAL.   MART1ALI8 


A  Chione  saltem,  vel  ab  Helide  disce  padorem : 
Abscondunt  sparcas  h»c  moDomenta  lapas. 

Numqaid  dara  tibi  nimiam  censara  videtar? 
Deprendi  veto  te,  Lesbia,  non  fatai. 


10 


a  CJUoNf ,  vel  Helide :  kmc  m$tnmenki  tegmmt  twrpm  prmiMUL    An  npirdimuh 
9$perwr  tM  vuUturJ  Prohibeo  ne  d£prekemdari$j  o  Letbm^  mam 


^»^*<^»^#»i»«^»»»»» 


pridem  comzerunt  viri  docti :  altit  placet  ut  ait  ablati?fiii  adjective. — 7  In 

Soibutdam  vett.  vel^U/muUB;  in  aliis,  vel  ab  Laide:  legitor  etiam,  vd  ab  lede: 
(everlandi  Hs.  «d  «6  Helkide,  Vide  Imcripl.  Sicni.  p.  69.-8  Nonnnlli  libri 
babenty  ei  «oMBNcnta»  et  tie  lefeadam  pntal  H«raldus.«ie  Depwemdi  verv 
SchreTeliuB  an.  1666.  et  1671. 

NOTJE 


7  A  CMoNe  eel  HeHde]  Notissima 
nempe  erant  illins  temporis  scorta. 

8  iifriceMlva/]  Has  meretrices  bns* 
tnarias  mmchas  appellat  iib.  iii.  Epigi 
9S.  quae  scil.  extra  nrl>em  ad  monn- 


manta  mancipiis  vilissinis  prostitne» 
bantur. 

10  Depremdi]  Hoc  Terlmm  solenne 
est  de  iis  qni  in  aliqno  crimine  et  re 
turpi  inTeDiontar. 


AD  OORNELIUM. 

Vbrsus  scribere  me  param  severos, 

Nec  qaos  prselegat  in  schola  magister, 

Comeli,  qaereris :  sed  hi  libelli, 

Tanqaam  conjogibas  sais  mariti^ 

Non  possant  sine  mentala  placere.  5 

Qaid  si  me  jubeas  Thalassionem 

O  C&rmeUf  expoetmlm»  a  mu  eempomi  earmdma  pmm  graeitf,  mee  pue  ^ctet  p^m^ 
eeptor  imeckoia:  at  ki Hbri  meqmemmt  probarieimeaemloo,vekdi  muuiii  emie  mxoribmt. 
QmidtimmeotaacelebraMm  Tkaiaaeionim eecttwi  non  conTenieatibM  flMoMMt? 

2  Nee  qaoe  perlegat  in  omnibus  codd.  et  edd.  Tctt.  Sic  lib.  tui.  Epis«  8* 
olim  legebatur  pertegat,  pro  pnelegat. — 8  Junt.  an.  1518.  habet,  eed  n  <&Ui. 

NOTJE 


5  PreOegai  [pertegai]  Cum  enim 
Tcrsos  quidam  sint  obscoeni,  non  om- 
nia  Epigrammata  leguntur  in  schoia. 
Alii  preHagat. 

6  Tkalaoemmemi  Sic  dietnt  eit  a 
Remanis  Dens  qui  prssest  iraptiie ;  a 
Grflecis  Hymeaaens  nnncupatas ;  cn- 
jns  iaudes  versulascivocelel^rari  sole- 


bant  lUqne  ineptus  Tideretur,  qni 
Tbalassionem  Tcrbis  honestis  cele- 
brari  jnberet :  eodem  modo  ineptus 
est  ille,  qui  Tult  EpigrammaU  scribi 
ferbis  noD  lasciTis;  Eplgrammata 
enim  amanl  Tcrite  lascita,  aperta^  et 
dominantia. 


EPIORAMMATUM    LIB.   I.  83 

Verbis  dicere  non  Thalassionis  ? 

Qnis  Floralia  Teslit,  et  stolatnm 

Permittit  meTetricibas  pndorem  ? 

Lex  basc  carminibns  data  est  jocosis ;  10 

Ne  possint»  nisi  pmrianty  juvare. 

Qaare  deposita  severitate, 

Parcas  losibus  et  jocis,  rogamns: 

Nec  castrare  velis  meos  libellos. 

6alk>  tarpios  est  nihil  Priapo.  15 

Qmt  «ubUi  ludM  Flondn^  H  coneedU  «eorttf  vereenmdiaM  ttoUUam  7  Boe  Jut  m«< 
cfiMon  eti  tertibmefeotiei»^  kI  fitffii€ajii  flaeere  Rin  ItfiUeirf.  Qmfrojoier  petimie 
mi  amieritaie  oliecta  venuun  de$  tudit  etfaeeiiie:  nee  exueee  mioe  Uiroe.  SikU 
feedau  eti  Priapo  GaUo, 


0^t^<0>^'^i0>0<^^>0t0' 


— ^ll  Nee  potmmi  aterqne  Pnlat.  et  stc  etUm  lcglt  BMilres  de  Pnido.— 
1%  Parcet  Jont. — 16  GaUo  iurpuu  nihil  eti  idem  ^unirei,  contra  leget  poe- 
ticas. 

S  Qittf  FhraHal  NodsB  raeretricet  ces. 

celebrabant  Floralia.    Vide  Epig.  1.  15  GaOo  PrU^po"]  Hoc  est,  castrato 

•npra.  Priapo :  nam  castrati  sacerdotes  Cy- 

Aokfo»]  Pro  stola-podica  matro-  beles  vocabantur  Oalli. 
nammy  qoa  uti  Tetabantor  meretri- 

XXXVII. 

AD  LUGANUM  BT  TULLUM. 

Sf,  Lncane,  tibi»  vel  si  tibi^  ToIIe,  darentnr^ 

Qnalia  Ledasi  fata  Lacones  habent ; 
Nobilis  haec  esset  pietatis  rixa  duobns, 

Qnod  pro  fratre  mori  vellet  nterqae  prior. 
Diceret  infemas  et  qui  prior  isset  ad  umbras,  5 

Vive  tuo,  frater^  tempore,  vive  meo. 

Si  tihif  TuOef  mI  tOfi,  Laeanef  tort  ea  eeneediretwr^  qua  utuMtur  Ledai  fratret ; 
mabobmt  hae  ettei  preeelara  conieuiio  pietaiit,  quod  uierpie  euperet  prior  interire 
pro  frakre.  Qat  priimis  deeeanixtoei  aA  ttmATOM  IVviareati  exsckMiarff ,  O  frokrr^ 
age  tUMm  enum^  age  quaqua  M€««. 

5  VeneL  Ald.  Jont.  Colin.  et  alisB  vett.  st  fvis  prior» 

NOTiE 

1  iSS,  JCMcmel  Vide  lib.  iii.  Epig.     Vide  lib.  ix.  Epig.  59. 
90.   Domitii  Tolli  mentionem  facit        9  Lsdtfi  iktfoiMi]  Castor  et  Pollnx» 
PUaios  Jmiier  lib.  Tni.  Eplst.  18.     tlliijoviiet  Ledss^qoft  Lacsmafolt: 


84  M.   VAL.  MARTIALI8 

NOTiE 

PoUax  anteiD  fratri  mortoo  dimidiani  6   Vwe  twi]  Hoc  est,  in  tenebris 

▼itam  concessit,  ut  altemis  diebni  semper  manelM,  nt  tn  Ince  aemper 

Tlverent.  Haec  bistoria  aatis  nota  est.  fmaris. 
Vide  Ub.  ix.  Epig.  104. 

XXXVIII. 

AD     BASSAM. 

Ventris  oniis  misero,  nec  te  padet,  excipis  auro, 
Bassa :  bibis  vitro :  carius  ergo  cacas. 

O  BoMta,  demUtia  pomlt»  uteri  in  miaenm  Tas  aureumf  nec  erubeacit:  pofos 
vitreo  pocnlo  :  igitwr  mmlcri  pretio  exonenu  alvum. 


^^^^^< 


Tnscriptio  est  In  cod.  Tbnan.  Ad  Buttum, — 2  Idem  codez  ezhibet :  Bam : 
hilnafSfc. 

VOTJE 

1  Miaero  auro']  Qnia  stercori  serviebat.    Vlde  lib.  xi.  Epig.  18. 


AD  FIDBNTINUM. 

QuBM  recitas,  meus  est,  o  Fidentine,  libelliis : 
Sed  male  com  recitas^  incipit  esse  tuas. 

Fideniine,meua  eat  llle  {t6er,  quem  recitaa :  tU  cum recitaa  maie,  tnctptf  pertiuere 
adte, 

In  boc  Epigrammate  nil  Tarlant  exemplaria  scripta  ant  excnsa. 

SOTM 

SSednuile]  Versnsenim,licetboni,     agit  adhnc  Epig.  54.  infra,  et  Epig. 
si  male  pronnntientor,  mali  Tidebnn-     SO.  supra. 
tnr.  De  Fidentino  TiUoris  not»  Poeta 

XL. 

AD   DBGIANUM. 

Si  qais  erit»  raros  inter  nomerandas  amicos, 
Qaales  prisca  fides,  famaqae  novit  anos : 

Si  quia  erit  receuaendua  inieT  amieoa  raroa,  qualea  vidU  auiiqaafldea,  et/ama  r«- 


a  In  Venet.  Ald.  Junt.  CoUn.  Orypb.  Palm.  et  aliis  Tctt.  /amaque  mtvU 


BPIGRAMMATUM   LIB.   I. 


85 


Si  quis  Cecropiffi  madidas  Latiseque  Minervse 
Artibas^  et  vera  simplicitate  bonas : 

Si  qois  erit  recti  cnstos,  mirator  honesti^ 
Et  nihil  arcano  qoi  roget  ore  Deos : 

Si  qais  erit  magnse  subnixus  robore  mentis^ 
Dispeream,  si  non  hic  Decianas  erit. 


Im :  fj  qma  imhiihu  artUmB  Minma  AtheniituiB  ei  LaUma^  ei  jtrohiu  candore 
Mfv:  «i  quis  obtervtior  ^equiiaiie^  ei  hanesiaiit  amakUar  fuerUf  ei  ftit  elaneuhan 
nikU  peiai  a  DUm:  «i  qaia  erUfnUae  mrihne  amnd  fortu^  inieream^  ma  Mc  erit 


^^*^^^^^^^*^ 


Vide  CatuU.  Cami.  lxyiii.  45. — 5  In  Usdein  edd.  et  maUti  alUs,  tmj- 
imkar  haneati.  Lect.  nostram  servant  Thuan.  et  optimi  qoiqne  codices,  eam- 
qne  probat  Oronovias. — 8  Ne  vaieam^  ei  nan  in  marg.  Jant«  ap.  £d. 

NOTiE 


S  ilniw]  Id  est,  Aima  Tetnsta :  nam 
T^  fiialci  ad  pmeedens  nomen  amtcof 
optime  referri  potcst.  Catallns  ita 
est  locntns  ad  Manlinm  Carm.  lxyiii. 
'  Sed  dicam  vobis  :  vos  porro  diclte 
ranltis  MilliboS)  et  facite  haec  charta 
loqnatur  anns/  Vtde  lib.  xii.  Epig. 
4.  *  fama  fuisse  loqnaxy  chartaqne 
dieet  anos.'  Alii,  famaque  novU  avoe, 
Id  est,  priscos,  qai  propter  fidem  et 
probitatem  laodibas  omantnr. 


8  Si  qaii  Cecropiaf]  Id  est,  Onecis 
et  Latinis  literis  eruditus.  Vide  Epig. 
26.  supra. 

6  ilraiiio  are]  Nam  qui  clam  Deoi 
precabantar,  improba  vota  facere 
censebantnr.  In  qnos  Persias  Inve- 
hituri  Sat.  ii.  '  Haud  caivis  prom- 
tnm  est,  marmnrque  humilesque  sa- 
surros  Tollere  de  templis,  et  aperto 
vivere  voto.' 


XLI. 

AD   LIVIDUM. 

Qui  ducis  valtus^  et  non  legis  ista  libenter, 
Omnibas  invideas,  liyide,  nemo  tibi. 

O  /aetdf,  ^iri  eantrakie  franiem^  nee  aqua  anima  legia  iaia,  invidia  labarea  in  mi« 
neayin  te  vero  nuUua, 


1  Qai  fiiiras  vuUua  in  marg.  Jnnt.  penes  Editorem. — 2  Ramires  de  Prado 
legit  Itride,  lifera  minori ;  cam  hac  nota:  Male  in  Plantinianls hicicvpt«c#s 
•cribitnr  Utera  majuscnla:  est  enim  mobile  nomen.  In  Lemmate  melius 
legeretnr^  /n  ttrtdajii. 

NOT£ 

2  Nema  tibi]  Ille  enim  omniam  miserrimns  est,  cai  nemo  invidet. 


86  M.  VAL.  MARTIALI0 


XUI. 

IN   GiEGILIUM. 

Urbanus  tibi,  CdBcili»  videris. 

Non  es,  crede  mihi.    Qaid  ei^o  ?  verna  es. 

Hoc  quod  Transtiberinus  ambulator, 

Qai  pallentia  snlfarata  fractis 

Pennutat  vitreis:  quod  otiosae  5 

Vendit  qui  madidam  cicer  coronae : 

Quod  custos  dominusque  viperamm : 

Quod  vile»  pueri  salarioram : 

Quod  fumantia  qui  tomacla  raucus 

Circumfert  tepidis  cocus  popinis :  10 

Quod  non  optimus  Urbicus  Poeta : 

Quod  de  Gadibus  improbus  magister : 

O  CaelUf  teipwmJudiaiMfaceium;  mUUfiiem  abhibefnw ei.  QM  igUnr? mtr- 
ra  ei,  idem  ae  Trmuttberimu  ambulatcr,  qm  milfurata  paUida  commMiai  vUreia  Tasi- 
bas  ruptU :  idem  ac  qui  vemmdai  kumidum  cieer  canveniui  inerii :  idem  ae  euetoe 
et  deuimu  viperarum :  idem  ae eervi  abjeeii  Salarierum:  idem  ae  raucue  eoeue  fui 
eireumportai  tomaeuki  fumaniia  popimie  caHdiM :  idem  ae  Poeta  Urbieue  nom  egrc' 
giue:  idim  ae  kerue  uequium  ex  Gadibu» :  idem  ae  garrubm  m  etneedi  exoleti. 


8  Joot.  00.  1518.  et  Colio.  1588.  tranMtyberinuM,—\0   Cktm^ert  Joot.— 
18  Ramires  de  Prftdo  rooUt  improbu,  ot  lib.  v.  Epig.  79.  Jov.  Sat.  xi.  188. 

NOTJE 

8  Vema']  Servos  oeoipe  qoi  domi  lige  io  tbeatro  vel  circo  otiose  aedeo- 

natos  est  ex  ancilla,  somitor  hlc  pro  tem  ad  spectandom. 

scorra  impodeoti  et  procaci.  6  Madidumeieer']  Hoc  est,  crodom 

8  Hoe  quod]  Nempe  boc  es  qood  et  aqua  maceratom. 

estilley&c.  7  QvmI  euetoM']   Id  est,  circolator 

Ambulaiorl  Viliores  pertonfe  trans  medicos,  qni  viperas  bracbiis  et  collo 

Tiberim  babitabant.  impUcitas  gestat :  ^iismodi  vero  bo- 

4  Sulfiaraia']     Oallico    aUuwtette$t  mioes  erant  procaces,  et   dicteria 
qoflB   vitreis   fragmentis  commotari  scorrilia  in  qoemvis  jaciebant. 
solere  docet  ettam  Jovenalis  Sat.  v.  8  SaXariorum]  Salarii  dicnntor  qoi 
*  Siccabis  calicem  nasomm  qoataor^  saUameota  vendoot. 

ac  jam  Qoassatom,  et  ropto  poscen-  0  Tomaeula']  Nomen  habent  a  fre« 

tem  snlfnra  vitro/  Et  lib.  x.  Epig.  quentiincisione;  naroW/«Misignificat 

S.  '  Qoae  snlforato  nolit  emta  ra-  iocido :  ez  porcorom  abdomioe,  testi- 

mento  Vatiniorom  proxeneta  fracto*  culis,  et  vnlvis  fiebant. 

rom.'  11  Non  optimuM    UrbieuM]   Id  est, 

5  Quod  oiiom]  Plebecolam  intel-  Exodiorom   et  Attellanarom  jcrip- 


SPIORAMMATUM   LIB.  I. 


87 


Qnod  bucca  est  rclnli  loquax  cinaDdi. 
Qnare  desiiie  jam  tibi  yideriy 
Qaod  soli  tibi^  Caecili,  Yideria : 
Qai  Galbam  salibos  tais,  et  ipsam 
Possis  vincere  Sextiom  CabaJlam. 
Non  caicumqae  datam  est  habere  nasam. 
Ladit  qai  stolida  procacitate, 
Non  est  Sextias  iUe,  sed  cabaUas. 


15 


20 


QuaprvpUrf  o  CdBeiHf  amitie  de  U  Jiidicare,  qiutd  judieaM  aotm:  ta  fiii  pMMt 
tntf  fmeetm  enpenre  Galbam^  et  ipeum  Sextiwn  CabeUMM,  Nen  eet  cmueenm 
em^  kabere  mrem.    Qui  joeahtt  t/Mla  pdiilaif  m,  ie  men  eet  Sexthu^  eed  eor 


^<0^^ie<**^*0**>^^^ 


— IS  Alii  lcgonty  dieax  ehktdi :  Jont.  Colin.  allae  Tett.  habent,  loquax  Cffnadu 
— 16  D'Orleans  legit  Gabam, — 18  Noii  euiqwe  datum  eet  Ramires  de  Prado» 
contra  tefM  iwetiw :  nil  miniiny  cnm  tam  feliz  Poeta  eat,  et,  nt  Sidonloa 
diceret.  Carminator,  nt  unnm  Prndentii  versum  sic  leserit:  'Qnoa  iana 
terret  discoior  in  stipite.' — 19  Post  Ladit  interpnngnnt  Ald.  Jnnt.  et  Colin. 
— ^80  Snnt  qni  legant  Ceifw^  cormptnm  ez  SeetiuBt  nt  alii  legnnt  bpXBiK&s 
pvoSexHue. 

VOTJE 


tor:  erant  antem  hm  AtteUansB  fa- 
balsB  nrlMnissiinis  jocis  refertse,  qno 
risns  ezcitaretnr;  et  ideo  anctores 
eanim  dicebantnr  Urbicij  qnasi  nrba* 
ni.  Poeta  hoc  loco  non  absolnte 
dicit  CsKilinm  assimilari  Urbico 
PoetSy  sed  non  optimo :  nt  liodieqne 
▼idemns  apnd  nostrates  allqna  exo- 
dia  conMediamm  nrbanissima,  et  mn1« 
ti  artificii;  alia  vero  insnlsa  et  inep- 
tissima.  Sic  Ramiresins.  Videiib. 
¥.  Epig.  70.  et  lib.  ti.  Epig.  71. 
10  Qat  Gaibam]  Stoiidns  hic  Cse- 


cilins  Oalbam  et  Sextiom  Caballam 
scnrras  insnlsos  a  se  snperarl  posse 
existimaliat.  Ironic^s  notat  Poeta 
Cccilii  stoliditatem,  qni  nec  scnrrill* 
tatem  ab  nriianitate  discerneret. 

18  Hehere  MiMm]  Hoc  est,  argote 
jocari :  derisionis  eiiim  sedes  cst  na- 
sns.  Epig.  4.snpnL 

80  SA  eabeiaua\  Non  est  Sextius 
Cabalins,  qnem  ta,  o  Csecili,  arlNUiis- 
simnm  judicas ;  sad  cabailus  qaa> 
dmpes  iMilaa. 


XLIII. 

DB  PORCIA  UXORB  BRUTI. 

CoNJUGis  aadisset  fatom  cam  Porcia  Brati. 
Et  sabtracta  sibi  qasereret  arma  dolor : 

Cmu  Pareia  aeeepietet  mortem  Bruti  maritif  et  cnm  mfffor  exquireret  ferrum 
De  Per<«a  Aid.  Junt.  Orypta.  CoUn.  et  alise  vett— 1  BeTerlandi  Ms.  /ac- 


88  M.  VAL.   MARTIALI8 

NoDdum  scitifl,  ait,  mortem  non  posse  negari  ? 

Credideram,  satis  hoc  vos  docuisse  patrem. 
Dixit^  et  ardentes  avido  bibit  oie  favillas.  5 

I  nnncj  et  femtm»  torba  mole^ta,  nega. 

nbi  atbdnctmm:  NondMm  tenetUf  inquitf  mm  poue  denegari  interUnm?  EaneH" 
mtaieram  wu  aatii  dUUeitse  hoc  a  parenie  meo,  Locuta  estf  atqae  ore  cupido  keuMii 
aciniiUaM  aceenea»,  O  iurha  odioaaj  Uo  mmc^  et  denega  gladium. 


^#^<»»>»»»»#<#»#>»i» 


ium, — ^8  Snot  qni  legant  conjanctini :  mortem  non  poeee  negari  CredUteram 
faiia  hocdecuMM8e,ifc,  qnasi  dicat,  invitis  etiam  fatis  mortem  impediri  non  posae 
in  '  homine  mori  certo.' 

NOTiE 

1  Poreia]  Filia  Catonia  Uticensis,  4  VoedoemeeeJ  Catoenimsibimor- 

nxor  Bmtiy  qoi  pognans  contra  Aa-  tem  conscivit :  illioB  historia  nota  est 

gnstum  occuDnit  in  campis  Philippi-  ez  Appiano,  et  pasBim  cuiqae  ob- 

ci8  in  Thessalia :  cnjos  morte  audita  via. 

Porcia  vitam  finiit  haattis  carbonibos  6  /  ximc]  Vox  est  insoltantis. 
acceoBis. 


XLIV. 

IN    MANGINUM. 

Bis  tibi  triceni  faimus,  Mancine,  vocati, 

Et  positnm  est  nobis  nil  bere,  prseter  apram  : 

Non  qasB  de  tardis  servantar  vitibus  uvse^ 
Dalcibas  aat  certant  qase  melimela  favis  : 

Non  pyra^  quas  lenta  pendent  religata  genista, 
Ant  imitata  breves  punica  mala  rosas. 


O  Maneinef  noe  aexagimta  invitattif  et  heri  nihU  apposuieti,  excepto  apro,  Non 
appositi  snnt  raeenu  qui  cudodiuntur  ex  tUibus  seris,  aui  meUmela  qua  conienduni 
eumfavieeuaeibus:  nee  pfra  qute  euependuntur  colUgaia  e  genieta  JtexUnHf  vet 
malm  pumea  exprimeniia  roeas  breves:  nee  coniairum  agreste  mieU  meiam  loc- 


#>»^^^»#i^i^>^^'^^ 


4  Edd.  Jant.  Colin.  et  alite  vett.  habent  meUmella^—S  Snnt  aui  pro  tenta 
legant  tonga;  et  sic  in  Beverlandi  Mt.  iVini  pira  qua  lenia  Ald.  Junt.  Grypfa. 
Colin.  alite.--^  Oronovina  ez  optima  n^embr.  Thoan.  legit  pmdea  grana^  pro- 

NOT/E 

2  Here"]  Prisee  pro  heri,  horridos  refert  uvas.'    Nam  id  erat 

5  I^fardi«oifttef]Proptereaqaod  propriom  vitinm  potandarom  tem- 
nvflB  in  vitibos  aaiervabantor  fere  as-     pos.  Bamirerius, 

qoe  ad  patationem  vitiom.    Lib.  iii.        6  Lenia']  Idem  est  hoc  loco  ac  flezi- 

Epig.  58.  *  Hic  poit  Novembres  im-     bilis. 

mlnente  jam  bnuna  Serai  potator        0  Aui  imiiaia  breveel  Non  intelli* 


BPIGRAMMATVM    LIB.  1. 


80 


RuBtica  lactantes  nec  misit  fiscina  metas, 

Nec  de  Picenis  yenit  oliva  cadis. 
Nudas  aper ;  sed  et  hic  minimus»  qualisque  necari 

A  non  annato  pumilione  potest.  10 

Et  nibil  inde  datom  est;  tantam  spectavimus  omnes. 

Ponere  aprum  nobis  sic  et  arena  solet 
Ponatur  tibi  nullas  aper  post  talia  facta : 

Sed  ta  ponaris,  cui  Charidemus,  apro. 

fMM.  N4e  Mn  dUda  eai  ex  codjf  Fieant»  Aper  iMdKt,  et  kic  qmdem  pMgci- 
gmu  appotitos  et t,  ei  puHe  poteei  interfiei  mb  nurmi  naito.  Esimie  mkU  eet  do- 
utUmmfemieHeehmmedo  atpeximuM :  atque  koe  immIo  orCTia  oofmimt  mobi»  exhikere 
mpnm.  Poet  ^uemodi  eommitmtm  miUiu  aper  apponaiur  iiin  ;  $ed  tu  ^^pomrie 
ofiro  eui  Ckaridemm»  objectas  fait. 


^<»#»#>»ii»»»<#»»<^»»»» 


bftote  Heioiio  ad  OWd.  Met.  z.  7SG.  Piiiiiciini  mtloRi  f  ranatom  est.— 7 
Pnlmaiioas,  Ueieuiee.  Cod.  BeTerlandi  et  Thoan.  fotina  «eloi.— 14  Caride- 
>  JonL  el  Colin. 

NOTiE 


gas  pooica  mala  brcTitate  temporis 
Imitari  roias,  led  figora  potios  etco- 
iore.    Sic  Ramiresios. 

7  Meia»]  Pro  lacte  coagolato  ac- 
cepta  forma,  ot  poto,  metarom;  nam 
meta  In  lodls  instar  rotond»  colnm- 
nc  rargebat,  in  qoam  speciem  lac 
coagolatom  mitti  vidcmos.  Sic  Po- 
mltlos.    Vide  lib.  iii.  Epig.  68. 

S  Ficfnifl]  PopoU  ad  mare  Adria- 
liaimy  ubl  opttmsB  cresconl  oUtsb  : 


hodie  la  Mareke  d^Aueoue, 
9  Nudue  aper']  Sine  aliis  cibis. 
12  Ponere  aprum']   Hoc  est,  exhi- 
bere:  ponere  sigoificat  etiam  cibos 
apponere,  onde  lososPoets. 

14  Sed  tu  ponarie]  Hoc  est,  appo- 
naris,  aot  potios  objiciarisdiscerpeo- 
dos  ab  eo  apro,  a  qoo  dilaoiatos  foit 
Cbarideihos  qoidam  josso  Domitiani, 
de  qoo  Snetonios  in  Domitiano. 


XLV. 

AD   STBLLAM. 

JLasgivos  leporam  cursas,  lususque  leonum» 
Quod  major  nobis  charta^  miuorque  gerit, 

QmeddiariagnMdioretkreuiornobi»  rrfert  eureu»  feoiivo»  kporum,  etjoeo»  Uo' 

Llbrl  In  hojos  Epigrammatls  lectione  nihli  variant. 

JHOTM 

2  Mto^r  minorque]  Pro  qoacomqoe  sos  leonom,  et  idem  bis  feci,  potes 

cbarta  pooitor :  ycI  IU  loterpretare  hac  repetitione  lacessitos  olcisci  bis 

majorem  et  minorem :  hoc   est,   sl  apposlto  mihi  lepore.    Epig.  106.  in- 

soltia  Tenibos  et  paocis  scripsl  lo-  fra. 


90 


M.  VAL.  MARTIALIS 


Et  bis  idem  faciiniis :  nimiam  si,  Stellaj  videtmr 
Hoc  tibi ;  bis  leporem  ta  qaoqne  poiie  mibi. 

fmm:  otqMe Ummbi» agimm:  O  SteUa,  H  JwHcneru  koc  numMm ;  tm  (uappoae 
etiam  mtAt  lepvrem* 


XLVI. 

DB   LIBRO  8U0. 

Edita  ne  breyibas  pereat  mihi  cbarta  libellis, 
Dicatar  potias  riv  8*  flbrofui^^ftfyo^ 

Ne duBTta  a  me  edUapeetmm  eat  prepter  kremUdem  Ubreeymf  pUme  wepelaiVf 
Huk  reepondene. 


^^^<»<#^^^^i»i#<» 


Nnlla  lectioDis  Tarietas  ett  ia  exenplaribasy  nisi  qaod  Hemistichiuni 
Qrttcam  omisit  Colinaeai :  nt  ezhibet  ed.  Joatina  vix  lef  endam  ett.  Magis 
miror  atram(|ae  mendam»  qaam  et  in  teata  et  in  Notit  reliqaerat  Famabia»y 
Cl.  Schrevelinm  in  omnes  saas  edd.  (ano.  16S6. 1661. 1670.)  traostaliase  et 
retinoissc;  scilicet:  rhwV  ianttmfiS/apfot, 

NOTJE 

1  Edita  ne]  Potias  qoam  diarta-  Idem  repetit,  maaime  Teror^flr  &w«- 
rnm  jactnra  fiat  propter  paaca  car-  pmB^fuaWf  qaod  Virgilios  interpreta- 
minay  imltabor  Homernm,  qni  ssepias     tos  est,  *  Qaem  contnu' 


XLVII. 

AD   HBDYLUM. 

CuM  dicis  propero^  fac  si  facis^  Hedyle,  langaet 
Protinas,  et  cessat  debilitata  Venas. 


■*«^»#>»«»^<»i»>»*>» 


Inscribitnr  in  Venet.  Ald.  Jant.Oryph.  Colin.  Pnlm.  Jonian.  Delph.  aHiSy 
Ad  JEdUam:  alias  hal>ent  Ad  iEdtfaai,  (vel  Hsdiflam,)  qaod  verom  esse  con- 
tendit  Ramires  de  Prado,  contra  nitentibas  Orntero,  Oronovio,  Scriverio. — 
1  Hedfflet  tcI  JEdUe^  ▼nlt  Petrns  ScriveriaSy  bio  et  ▼•  4.  Hedpla  Fkmabias. 

NOTJE 


l  Cum  diei»  preperef  4**]  Omnino 
antem  HedyUy  Hedylem  fecenint  band 
dnbie,  qai  flagitiam  imminnere  Tolae- 
rant.  Sic,  quod  in  aorem  tibi  dic- 
tam  sit,  in  Cod.  Thaan.  nbicamqne 
Martialis  scripserat  '  cannns,'  pndi- 
cus  librariut  fecerat  '  monttrnm.* 
Nec  ezpticatione  opns:  hoc  enim 
tantam  dicit,  ista  non  imperari,  nec 


venire  ad  interdictom.  Mel  sl  arbl- 
trii  res  sit,  In  talibas  Epigrammatls, 
qnorum  res  vel  materia  non  potest 
tangi,  nisi  yioletar  podor,  tantnm 
notari  veiim  qofls  ad  Latinitatem  et 
eruditionem  pertinent.  Veloti  hic. 
Fae  st  facu\  Formola  elegans,  et 
▼oz  ImpatientisB  adversns  lentos  io 
opere  qoocamqae.    Seneca  de  Be- 


EPIGEAMMATUM    LIB.  I. 


91 


Expectare  jube :  Tdociiis  ibo  retentiis. 
Hedyle,  si  properas,  dic  mihi^  ne  properem. 


NOT« 


oefidis  lib.  ii.  cap.  5.  '  Inde  illae 
voces  qnas  iDgemras  dolor  ezpri* 
mit :  Fac  »i  qnid  facit:  eCy  Nibil  eat 
tanti:  Mile  milii  jam  neges:  nbi 
in  taedium  addnctns  animns  inci- 
pit  lieaeficittm  odisse,  dnm  eipectaU' 
Grm.  HeiigU']  lU  seribendnm  be- 
ne  docnemnt  Orttems  et  Seriverins. 
Est  enim  'H8^f,  qno  nomine  Poeta 
Epigrammatnm  scriptor  bis  landatnr 
ab  AibenaMi.  Apud  Martialem  est 
meHit  ae  PatWcl  nomen  fietom,  nt 
hie  et  lib.  ix.  Epig.  57.  Mem,  He- 
dgUfUagMH  Proiunui]  Htdyle,  TeliE. 
dtlf ,  legendom  mlt  P.  S.  non  esse  se 
stopidnm,  qni  ad  Veneris  metam  bla»- 


dis  verbis  instigetnr  ;  Temm  eqnnm 
satis  sna  sponte  cnrrentem,  nisl 
intempestiYe  interpeUetnr.  Ornte* 
rns,  hic  Metamorphosin  qnandam  se 
gloriatnr  effedssey  non  consnito  Mer- 
cnrio  ant  VenerOy  et  cxfttmiaa  ▼inui 
ezhibnisse  nobis,  sed  cinsMlnm :  nam 
*  Milns'  pr»  eliivdo  tasatnr  lib.  !▼. 
Epig.  62. 

$  Velochu  Ufe  ff«f«a(ni]  Ovidins 
Met.iu.  ^Sicego  torrentemyqnaml 
obstabat  ennti,  Lenins  et  modieo 
strepitn  decnrrere  Tidi:  Atqnacnm- 
qne  trabes  obstractaqne  saza  tene- 
bant,  Spnmeus  et  fervens  et  ab  obice 
Bsvioribat.'  GremM. 


XLVIII. 

DB   DIAULO   MEDIGO. 

Ni/PBR  erat  medicas^  nunc  est  vespillo  Dianlas: 
Qaod  yespillo  facit,  fecerat  et  medicas. 

OMMiKi  ermi  wudieuB  paacjt  emU  dtctes,  mnc  ve  ro  eit  «cipiUo ;  f  aod  i^  vcf- 
ptllo,  kee  fnofne  egerai  mediciis. 


^«^»i#»^^<»<»i»i»»^ 


In  hoe  Epigrammate  nnllo  roodo  Tariant  exemplaria  scripta,  ant  libri  im- 
pressi.  Hic  tamen  in  Jnnt.  an.  I51S.  et  Colin.  16S8.  seqnnntnr  quadra- 
ginta  qoatuor  ex  lib.  ii.  Epigrammata ;  qnomm  primum  est  '  Dc  littoribns 
Altini.' 

NOTiE 


3  Qaod  eeipJUo]  Hoc  est,  cnm  es- 
set  medicns  nempe  imperitns  effere- 
bnt  ttgrotos,  hoc  est,  occidebat,  nt 


nnnc  factns  vespillo  effert  mortuos. 
Vide  Epig.  Sl.  snpra. 


DB   LBONB   BT   LBPORB. 

RiCTiBUS  his  taaros  non  eripaere  magistri^ 
Per  qaos  prasda  fagax  itque  reditqae  lepas : 


Doarilores  leonnm  noa  WferenaU  loMroi  ex  tis  rtoltfri»,  per  fnos  Iqmf  pr«rda 


92  M.  VAL.   MARTIALIS 

Quodque  ms^s  miram^  velocior  exit  ab  hoste, 

Nec  nihil  a  tanta  nobiiitate  refert. 
Tatior  in  sola  non  est  cum  currit  arena,  5 

Nec  caveas  tanta  conditur  ille  fide. 
Si  vitare  canum  morsus,  lepus  improbe^  quaeris ; 

Ad  qu8D  confugias^  ora  leonis  habes. 

fugiiha  tadit  et  mertitur,  Et  ifuod  magiB  siupendumf  ceUrius  egreditwr  eb 
adoeraariOf  et  repwrtai  aliqmd  ex  toila  Mi^ffiamfiittole.  Nen  ett  teeuriar  am  ewr- 
rii  in  arena  desertOf  nec  tania  ucuriiaie  oecuUaiur  in  caeea,  O  tepu»  lofctoey  « 
viidedinare  moreu»  eanum  ;  ora  leom»  tHn  praeto  euni  ad  qum  perfugiM, 


»^^x»#>^^>^»#«»^«» 


2  Per  fHM  pradafurax  Jont.  et  Colin.^  Cniii  nU  a  tanta  nobiHtaie  refert  in 
qvibatdam  vett.  mobiUiaie  legendam  antumat  ScriTeriai :  perperam,  inqnit 
Ant.  de  Rooy ;  'nobilitai'  eleganter  ponitar  pro  *  leone  nobili:'  vide  infhi 
ad  lib.  V.  Epigr.  8S.  consnle  porro  Cel.  Cannegiet.  ad  Avian.  Fab.  zxiv.  S. 
Contra '  ignobiles  fers'  dicuntur,  qnae  non  adeo  generosae  ac  fortes.  Cnrt. 
lib.  III.  cap.  8. — ff  TWior  tii  toie  Jnnt. 

NOTJE 

4  Nec  nihitl   Hoc  est,  aliqaidy  vi-  cnnn,  ingressa   et  egressa.  Minas 

rM  scil.  atque  animos  accipit  a  leonis  bene.    Vide  Epig.  7.  supra. 

fortitadine.    Alii  legnnt :  Ckih  nikU  5  Sola  arena]  In  qua  non  sunt  fe- 

atania  mobiUiaie  rtfert:  nihil  vnlne-  rae. 
ris  scil.  accipit  in  tanto  cursu  et  re- 

L. 

AD   LIGINIANUM,*   DB  HISPANIiE   LOCIS. 

ViR  Geltiberis  non  tacende  gentibns, 

Nostraeque  laus  Hispanise, 
Videbis  altam,  Liciane^  Bilbilim, 

Equis  et  armis  nobilem^ 

O  lAciane^  etr  celebrande  Celtiberi»  popuUe^  et  decu»  nootra  HiopanuBt  »peeiabi» 
exeeleam  BiibiUm  equi»  ei  armi»  daram^  et  Caunum  ii^wcundum  ntrt6iu,  moiil  j6iif 


Ad  lAcianum  de  Hiepania  loci»  Jont.  an.  1613.  Ad  LycianUf  ^c.  Colin.  1528* 
VideTnrneb.  lib.  xxiii.  cap.  24.  Ramiresias  censet  sic  Lemma  emendan- 
dnm  esse:  Ad  lAcinianum  de  VUa  RMOtica:  illnd  enim,  de  Hiapanue  loci»^  ab 
aliqao  sciolo  additom.— S  Lidiitaiir  in  quibasdam.— 4  Aqui»  et  eruA»  omnino 

NOT^ 

*  Ad  lAcinianum  [Lidantiai]  Alii  !«•  oppidum  cujas  situs  hodie  ignoratar : 

ctiilaiiKfli.                          ^  pagum  esse    nunc    apnd   Calaiayud 

l   Vir  CeUiberi»']   Qni  populi  sunt  afBrmat  Ferrarins. 

Hispaniae  ad  fluviom  Iberum.  4  Equi»^  ipc.']  Legendnm  Aqui»,  in- 

8  BtZ6iKifi]  Hlspaniae  Tarraconensis  qnit  Ramiresius :  tara  qnod  Bilbilita- 


I   ^ 


BPIGRAMMATUM   LIB.   I. 


Sterilemque  Calvnm  nivibus,  et  fractis  sacram 

Vadaveronem  montibus : 
Et  delicati  dulce  Botrodi  nemus^ 

Pomona  quod  felix  amat. 
Tepidi  natabis  lene  Congedi  vadum» 

Mollesque  N]rmphamm  lacus ; 


10 


pranipiii  Vadaoenmem  Mcm»,  et  amtgnam  eylvam  Bmtrodi  moUi$f  qua  graia  e$i 
Pemamm  beatm,    LauUr  treaiMe  oodacM  iepeoM  Congedif  ei  dulee$  laau  njfmpha' 


legendam  cenaet  Ramires  de  Prado,  et  intelliKit  Salonem,  infra  r.  12.  Vide 
lib.  IV.  Epig.  55.  et  llb.  ziv.  Epig.  83. — 5  Senemaue  Catum  in  veterl  meo 
oodice,  inqdit  Pnlmannns,  qnem  Anglia  snppeditavit,  manifetta  scriptnra  est, 
qnam  Tomcbas  etiam  de  sno  exemplari  profert,  ut  Catus  mons  sit  editus  alta 
nive  obrntns,  et,  nt  ita  dicam,  nimio  senio  candeos.  Sieriiemipu  canum  in  Ve- 
net.  Ald.  Junt.  Coiin.  Piant.  aliis.  Senemqne  Caimiim,  nimbne  legunt  aiii : 
Cannum  enim  montem  non  procol  a  Bilbili  tradit  Mariana  Ub.  i.  cap.  3.  Qni 
«alviMi  iegunt  intelligunt  de  Vadaverone  monte.  In  edd.  antiqoiss.  efroftie 
pro  eifraeiie;  montem  enim  Vadaveronem,  sacrnm,  ut  scribit  Plin.  iv.  cap. 
S4.  promontorium,  fractum  et  in  insnlam  positum  tradit  Hieron.  Paul.  oe 
Hispania.— 6  Sont  qni  divisim  legant  Vada  Veronem  ;  et  sic  Venett.  Ald. 
Jnnt.  Colin.  et  Orypb.— 7  Omterns  ex  Paiat.  le(|it  BoierdL  Tnmebus  et 
vetnstns  qnidam  codez  Boleti :  cum  tamen  Boirodi  oppidi  infra  meminit  in 
Ceitiberis  siti,  qnod  a  Tiberio  Oraccbo  diratum  refert  Polybins,  retinendnm 
Boirodu  Vide  Iib.  xii.  Epigr.  18. — 0  Tepidanaiabieleneeogedivada  in  Venett. 
Ald.  Jont.  Colin.  &c.  Teplda  naiavie  lene  Congedi  vada  Bomitins  Calderlnas. 
Tcpaiii  iMlaMs  IcMf,  4r«.  Pnimannns.  T<pwfen.fea«,veiieeeTnraebns.    Tepidnm 

NOTJE 


noseqnos  in  pretio  fuisse  non  con- 
stat :  tnm  quod  Salonis  aqaae»  qnarum 
iofra  fit  mentioy  temperando  ferro, 
qno  arma  fabricantur,  nobilissimsB 
tont,  et  iil).  IV.  Epig.  55. '  Armornm 
salo  lemperator  ambit.' 

6  ColmiJii]  Qni  est  mons  Hbpanin 
Tarraconensis  in  Ceitiberisyinterlbe- 
rmn  etTnriasonem  nrbem,  inCastellae 
et  Arragoni»  confiniis :  MoneaijfOf  qni 
etiam  Latine  Catus  mons  dicitur.  Sic 
Ferrarins  in  suo  lexico  geographico. 
Aiii,  Senemqae  Cainm..,.effraeti$,  AUi| 
etfraeii$, 

6  Vadaveromem]  Vadameorf  roons 
Hispaniae  Tarraconensis  in  Ceitil>eris 
ab  aiiis  montibns  separatns.  Hiero- 
nymus  Panlus  iib.  v.  de  flnminibns  et 
montibns  Hispanise  :  Quidam,  inqnit, 
non  temere  montem  Celtiberis  esse 


existimant  ab  aliis  effractam,  et  in 
insuiam  positnm,  qnse  nnnc  Vadarieo' 
rem  vocant.  Alil  legnnt  dlvislm 
Fada  Veronem  sen  vada  Verome,  il- 
lumque  Celtiberi»  fluvinm  in  Salonem 
infloentem  faciont.  Malim  ego  Vada-' 
veronem  iegere. 

7  Boirodi]  Botrodns  nemns  Hispa- 
nia  Tarracon.  in  Ceitiberis :  nbi  olim 
oppidam  fnisse,  nnnc  vicnm,  apod 
Segobrigam  nrbcm  scrilrit  Perottoi 
ex  Polyb.  teste  Ferrario. 

9  Ltne]  Hoc  'est,  leniter.  Alii 
aliter:  naiabie  lene,  id  est,  navigio: 
lenis  enim,  inqninnt,  parvuia  navisest : 
Cnjacius  Obser.  lib.  x.  cap.  15.  sed 
b«c  interpretatio  non  piacet,  impro- 
prie  cniro  Poeta  dixisset  natare  navi ; 
nec  enim  natantibus  opus  est  navi. 

Congedi]  Hodie  Congedo. 


94 


M.   VAL.   MARTIALIS 


Qaibus  remissum  corpus  astringas  breyi 

Salone,  qui  femim  gelat. 
Prffistabit  illic  ipsa  figendas  prope 

Vobisca  prandenti  feras. 
.^tus  serenos  aureo  franges  Tago,  15 

Obscarus  ambris  arborum. 
Avidam  rigens  Dircenna  placabit  sitim, 

Et  Xemea,  qaas  vincit  nives. 
At  cum  December  canas,  et  bruma  impotens 

Aqoilone  rauco  mugiet ;  20 

Aprica  repetes  Tarraconis  littora, 

Taamque  Laletaniam . 

mm,  mdbu  9okttm  menUfn  comprimta  porto  SaXmie,  qui  geht  conttriugii  ferrum. 
lUie  ^na  Voberta  ifhM  K6t  vemnii  exhibebit  fenufi&Hda».  Arbonan  umbreeu» 
Kt  tectut  retundee  ardoree  oeretuo  diei  ad  ripas  Tagi  auriferi.  Frigiduefom»  Dtr- 
eeuma  oedMt  eiHm  urdeuiemy  et  Nemeu  mue  frigore  euperut  nive».  Sed  cum  De- 
ember  cniieaetfM,  et  Ayeina  otevien»  otrideiit  fremente  Borea,  redibio  ad  oruo  Terru^ 


Heraldnt.  TcfiMi  tmuito&M  aHi.  Vide  Var.  Kotas.— 11  Junt.  et  CoHa.  uetriH' 
ge», — ^14  Ftfterfainiiadem  edd.  et  aliis  vett.  alii  yobereuj  qn»  clrcumsepta  syl- 
▼is,  preatabit  eopiam  fermmm  iigendanrai.  Pro  prendenti^  alii  legiint  pnndentif 
i.  e.  tabi  etiamin  prandio  accnbanti. — 16  In  Ald.  Jnnt.  Colin.  OrjDh.  frauge» 
frofrmige»^okwe  frengeu». — 17  Alii  reeen»  Deereta^  rtX  Derceta^  Tel  Dereetia: 
alii  fiigeuo,  Sed  duo  Palatt.  legnnt  rigeno  Dereenna,  non  Dirceunaf  nt  est  in 
edd.  vett.— 18  Palatt.  Nutha.—iA  Tuamque  Lacdoatam  in  Palat.->84  Tome- 

SOTJE 


11  JtomMnm  «triNif]  Aqnis  enlm 
Congedi,  et  lacnbos  Nymphamm  te- 
pentilMis  corpvs  relazmtiir,  et  pori 
■perinntnr. 

AoMngu»]  Etenim  corpoi  mcatiit 
clandit  aqna  frigida. 

Breei  Seieue']  Id  est,  non  pro- 
fimdo ;  flnrins  est  qni  illabitnr  inlbe- 
mm,  hodie  Xdloit.  Breei  adTerbinm 
cttv  inqnitSipontinns,  hoc  est,  statlm. 
Anctor  ille  hoe  Epigramma  expli- 
cat,  a  qno  plnEibns  in  locis  dissenti- 


U  FpNsm]  Sive,  nt  alii  legmit,  ¥0- 
berea.  BoMfron,  et  Bubierea  leste 
Varrerio:  oppidnm  Hispanise  Tar* 
raconensis,  in  finibns  Celtiberoram 
ac  regni  Amgonii,  inter  Bilbilfan  ad 
Boream  t.  et  Segontiam  ad  merldiem 


It.  lencis*  Sic  Ferrarins.  Hlic  sane 
ejnsdem  nominis  erat  syWa,  in  qna 
magna  fenram  copiiu 

Prandenti]  Hoc  est,  prandlo  ac- 
cnmbens  Tenari  poteris  et  ex  mensn 
feras  jaculis  configera:  magis  mihi 
placet  primieiift :  Tideat  lector. 

IS  iEMics  sereiiM]  Hoc  est,  calores 
«estlTOs  ftegies,  tcI  mersns  anriferis 
Tagi  nndis,  Tel  delitesces  in  nrabrosis 
sylTis  qusB  Tagi  ripas  Innmbrant* 
Tn^  vero  fontes  in  montibns  Celtibe- 
rise. 

IT  Dtrceiiiia]  Fons  HtspanlsB  gell- 
dissimns,  apnd  Bilbilim  nrt>em,  in 
Salonem  fluTinm  labens:  Tarraco 
Tcro  nobile  est  oppidnm,  hodie  TVv 
Tt^ene. 

n  Loicfaaiam]    lAletmi   popnlf 


BPIORAMMATUM    LIB.  I. 


05 


Itii  illigatas  inollU>iia  damas  plagis 

Mactabis^  et  yemos  apros, 
Lepoiemque  forti  caUidnm  mmpes  eqno :  35 

Cervos  relinqaes  yillico.  \^ 
Yicina  in  ipsom  sylva  descendet  focnm 

Infante  cinctnm  sordido* 
Vocabitar  venator,  et  veniet  tibi 

Conyiya  clamatas  prope.  30 

Lonata  nnsqnam  pellis,  et  nasqnam  toga» 

Olidfieque  yestes  marice : 
Procal  horridas  libarons,  et  qaeralad  cliens, 

Imperia  yidnaram  procal. 
Non  mmpet  altam  paUidos  somnnm  reas :  35 

Sed  mane  totnm  dormies. 
Mercetor  alias  grande  et  insannm  sophos : 

Misereie  to  fdiciam ; 

tmuM  expomUu  «olt,  ei  hum  m  LMamam,  lOic  hiier/leUa  dama$  impedUae  reH- 
hua  rcmtMt«y  atqme  aproe  Mdt^eiuM,  et  valido  eipiofnmgee  leporem  oereuinm :  relm- 
foee  eervoe  eueiodi  iriUa»  llgnam  ex  e^lea  pnurima  diUUfeiur  ia  ipeum  eamiHum 
eireumidaium  puerie  iueomiie :  veuaiiam»  eoeiue  invUalniurf  ef  eomriea  voeaiue  e 
vieima  ie  adibii,  Nuequam  iuuaia  peUie  aderit,  ei  muquam  ioga^  ei  veeHatenta 
flmrku  uifeeiionem  olenHa,  TernbiiiM  UHunme  iomge.  ei  eUen»  queribundue: 
ionge  eiiamjueea  viduarum,  Reue  faUene  «m  frangei  profundum  jomjmm,  eed  dor" 
miiabie  ioio  maiutimo  iampere.    Ahme  eoMi  magnum  ei  veeanum  eophoe:  ieneai  ie 


^i»»#»^^^»#»»## 


bns,  Qnitenis,  alii  lcgnnt  vema»  i^proi.— 25  In  qaibnsdaoi  riMiMNt  «9110. — 
28  ti^anie  eineiue  Jnnt.  et  Colin.~29  Venabiiwr  voeaiue  legnnt  alii,  i.  e.  con- 
▼If a  qnem  voles  e  Ticinis.  Vide  lib.  iii.  Epigr.  67.~S1  Lanaia  lecere  placet 
Colero :  sed  qno  jnre  reccpta  lectio  soUcitari  qaeat,  non  Tidet  HenUans.— - 

NOTiE 
foere  Hispanlse  Tarrac.  inter  Indi-    Lana  ortnin  se  dlceret 


getesad  ortam  etCotetanos  ad  oc« 
caflom,  nU  nnnc  magna  pars  Catalo- 
ntsB,  tnter  Oerandam  et  Tarraconem, 
et  versas  oram  maris  Mediterranel. 

24  Vemoe  [«sriMs]  aproe']  Hoc  est, 
ilKc  natoa:  legnnt  alil  «emss:  male 
meo  jndicio,  cnm  de  byeme  loqnatar 
Poeta. 

Sl  IdoMta  iMSfiuni  peiti»']  Id  est, 
Boa  ademnt  noblles  Romani,  quibns 
moris  erat  Lanm  formam  in  calcels 
gestare,  nt  significarent  se  ab  ETan- 
dro  genns  sonm  repetere»  qnl  ipte  a 


Nuequamioga']  Nec anteambulones 
toga  indnti,  nee  clientes. 

82  OUdaque']  Hoc  est,  viri  parpnra 
Indntl :  teter  qnippe  odor  proTenie- 
bat  ez  lotio  qao  temperabatar  por- 
pora. 

S8  £«6iinmf]  Praeco  nerope  pnbli- 
cns  ez  Libamia,  hodie  Croaeia.  Hor- 
ridas  dicitur  qaod  horrorem  incnteret 
lis  qnoBcitabat.  Jnv.  Sat.  it.  75.  *  Pri- 
mos,  clamante  Libnmo,  &c.' 

84  Imperia  vidiMmM]  Qnae  mortala 
maritis  familiam  administrant  et  qnl- 


96 


M.   VAL.   MARTIALIS 


Veroque  fniere  non  superbns  gaudio, 

Dum  Sura  laudatur  tuus. 
Non  impudenter  vita,  quod  reliquum  est,  petit ; 

Cum  fama^  quod  satisvest,  babet. 


40 


nduricordia  beatorum;  nee  arrofrans  uiere  laHtia  eoiida,  dum  Sara  amicas  tuu$ 
eeUbratur  Roms.  VUa  «i6t  pattfilat  non  turpUer  q[uod  eupereet,  cum  /ama  ai- 
eecnta  eit  quod  tt^ieit. 


^^^^^»^^»^^»»^ 


87  lo  noDDullig  vett.  sopkitt, — 41  Alii  pro  petit  lcgnot  perit. 

NOM 

dem  arroganter,  palronornmque  ope- 
ra  ssepias  ataotar. 

87  Grande  aophoB]  Xo^  saptenter : 
freqaentissima  erat  acclamatio  eoram 
qai  recitaotis  scripta  laadabant :  tn- 
Bauum  topho»  vocat  qaod  insaansPoeta 
ab  iDsana  plebe  expectabat. 

88  Mieerere  tufeHcinm]  Id  est,  di- 
▼itnm,  qniy  licet  negotiis  sint  impli- 
citi,  se  tamen  felices  prttdicant. 


89  Veroqnefruere^  Vernmgandinm 
appellat  Martialis  vitam  genialem,  a 
labore  atqne  ab  omni  cnra  immu- 
nem. 

41  Non  impudtnt&]  Jnre  merito 
otium  partes  sibi  vindicat,  cum  fama 
suas  implevit ;  atque  ita  laudat  Licia- 
nom,qni  famam  adeptns  sibi  jam  va« 
care  debebat. 


LI. 

JOGUS   BX   HOMBRO   IN   GOCUM. 

Si  tibi  Mistyllus  cocus,  iEmiliane^  vocatur : 
Dicetur  quare  non  Taratalla  mibi  ? 

JEmitianef  H  appeUas  cocum  MistyUumy  eur  ego  non  vocabo  Htum  TanUaUa  ? 


^^^s»^»». 


Hic  onlla  lectionis  varietas  est  in  Ubris  manuscriptis  aut  excusis. 

NOT^ 


1  Si  HH  Mittylbu]  Jocus  est  in 
Amiliannm,  qui  Mistyllum  vocaverat 
cocnm,  non  alia  forte  de  causa  quam 
qnod  apud  Homerum  legerat  nicrvK- 
KAift^  ipa  TKXAa^  id  est,  secabant  sane 
et  alia :  nec  erat  potior  ratio  cur  pri- 
mnm  carminis  verbnm  usurpasset, 
qnam  seqaentiay  qns  snnt  r*  tipa 
T&XXa.  Attamen  ^milianns  videtnr 
fnifse  argntns  homo,  qui  quoties  vo- 


cabat  cocom  sonm,  MvUyUe^  utebatnr 
voce  imperante  verbi  /uffr^AXM,  hoc 
est,  seco,  qno  facetos  esset  jocus,  nt 
quoties  vocaret  cocum,  imperaret 
etiam  ut  scinderet  opsouia.  Similis 
est  jocns  apud  Petroninm.  'Vides, 
inqnit,  illnm  qui  opsoninra  carpit? 
Carpns  vocatur,  itaqne  quotiescnm- 
qne  Trimalcio  dicit  Carpe,  eodem 
verbo  et  vocat  et  imperat. 


£FI6RAMMATUM  LIB.  I.  97 

LIL 

AU   LBPORBM. 

NoN  facit  ad  s8BYos  cenrix^  nisi  prima»  leones. 

Qaid  fagis  bos  dentes»  ambitiose  lepos  T 
SciUcet  a  magnis  ad  te  descendere  taaris, 

Et,  qose  non  cemant,  frangere  coUa  velint 
Desperanda  tibi  est  ingentis  gloria  fati :  5 

Non  potes  boc  tennis  praeda  sab  boste  mori. 

JrCritiiMiMi  NM  MMMNh  lllft  fHtfSlMKM  M|mt.    O  Wp^UM  Wpifbtf  fHtB  Vllflf  hd9 

J  fWHi  verodigueMim  U  mtNuIfrv  rellctis  tmtrii  froemi$f  ei  immpm  eeni- 
mm  M  ^uUem  mdpii,    TUi  pemeni^  eat  epee  ifierieeee  wmtie:  iu  pnedet 


*^0S^^^0 


4  CMbindaai  plme«t  legere,  fremfere  colls  tel^l  iatCTrogttoriCi  «t  m- 
Boit  Mosunbert.  in  libello  oontrm  Riimiresiiuii. 

NOT^ 

1  Neii  fteW]    NoB  eoiiTeiiit  leoni  5  ImgeiOie  /a<i]    Hoc  est,  mortis : 

nlfi  capvt  taaronun,  apronun,  &c.  vinci  qnippe  a  fortibnt  nonnnlla  lans 

Vldc  Eplf .  St.  ittpra.  est.  Virg.  iEn.  z.  *  Hoc  tamen  infelix 

%  ilaiitttMi]   Qoi  nempe  mortem  miseram  solabere    mortem,   £ne« 

nimiigloriosam  vererii.  magni  dextra 


LIIL 

QUINTIANUM  FACIT  A88BRT0RBM. 

CoMMBNDO  tibi,  Qaintiane,  nostros : 
(Nostros  dicere  si  tamen  libellos 
Possimf  qnos  recitat  taos  Poeta :) 
Si  de  servitio  gravi  qaerontar, 
Assertor  venias^  satisqoe  praestes. 


ff«iiCieiMiiKeta;iidolfirtiifmlii«immiMMi  ntmto  aciidm,  ft JJi^faftMii,  H 


^^l^»»^»'^»»!*»»  »» 


ft  In  marslne  Jnnt  |>enes  Editorem  antiqaa  maira  exantnm  est, 
;  sodqaoiensnjadicellector. 

NOTJE 

•  QMimM]  Plagiarioi  Poete  «  iMffilir nfnlai]  Boe  esl,  assere 
FJdentimii  aaMy  de  qno  Epig.  seqnea-  eos  In  libertatem  i-  metaphora  docta 
ti  et  t9.  rapra.  ab  iis  qal  in  senritate  injasm  detiae- 

Deipk.  ei  Vwr.  Clm.  MwrHei.  O 


9S 


M.  YAL*.  HARTIALIS 


Et,  cnin  se  dominiim  yocabit  iUe, 
Dicas  esse  meos»  manaqne  missos. 
Hoc  si  terqae  quaterqae  clamitaris, 
Impones  plagiario  padorenu 

tMevem  MMf  ecfe,  ti  dvnai&sUberiaie;  emn  tfl«  §e  mmeMpohii  doMmKni,  ei  teroui 
quater  koe  exeiamaneriaf  fadere  ^JfUu»  flagianam. 

NOT/B 


bantar,  et  a  qnocumqae  in  Ubertatem 
vindicari  poterant.  *  Nam  ego  illam 
liberali  aasero  cansa  mann.'  Terent. 
Adelph.  Act.  2.  Sc.  1. 

6  6bilt«7tiepr««ee«]  Hoc  est,  defen- 
dM  et  tnearis:  verbnm  Jnrii  estt 
Oallice,  toyez  ma  eaaiieia, 

0  £1,  eicai  ee  doiiitiiaHi]  Hoc  est,  anc- 
tovem :  at  vero  jnris  formnlam  nsnr- 
pat  Poeta :  possessores  cnim  se  do- 
minos  vocabant. 


7  Jtfifiwgiie  mtssDs]  Eandem  allego- 
riam  hominis  lil>eri,  qni  injnste  deti- 
netnr  in  servitnte,  perseqnitnr  hoe 
sensn :  Versns  meos  niannmisi,  id  est, 
cdidi  in  Incem,  nec  plagiarinii  debel> 
eos  detinere  tanqoam  snoe. 

9  /m|wiiee]  Acclamatione  tna  pla- 
giarins  Poeta  pndore  victns  cedef. 
Vide  Tit.  D.  ad  legem  FaTiaa  de 
Plagiariis. 


LIV. 

AD   FIDBNTINUM. 

Una  est  in  nostris  taa,  Fidentine,  libellis 
Pagina,  sed  certa  domini  signata  figara ; 
Qoae  taa  tradacit  manifesto  carmina  farto. 
Sic  interpositos  vitio  -contamiaat  oncto 

FidaaHae^  wea  eei  iwa  pagiaa  in  UMm  noslrie,  eed  neiaia  signa  ein  uvikm»,  . 
arguU  inoe  verea»  aperim  eempiiaiieni»:  ne  bardeeaoalhm  lingmdene  inieijeetne 

2  BcTerlandi  Ms.  ei  graia. — ^8  l\uiiebns  Advers.  lib.  ziii-  cap.  S4.  iegett" 
dnm  esse  censet  erisitiM. — 4  Sie  nUerpQettne  mUa  in  nonnnUis }  qnod  Radero 
placet  et  Ramiresio :  vUie  in  aiiis :  JUo  etiam  legitnr.  Vide  Var.  Notas. 
8ie  inierpoeiio  viHe  eoHtaminai  nneo  codd.  ScriTerii  et  Salmasii,  qnse  vetns  lec- 
tio  est,  teste  Mnsambertio.  Radcri  testantnr  lectionem  ooda.  minns  Inter- 
polati.    Ungnine  enim  splendorem  mUo  coodliabnnty  atqne  ita  Tytianthinn 

NOT£ 


9  Sed  eeria]  Nam  inepta  illa  pagi- 
na  declarat  qnis  ejas  dominns  et  anc- 
tor  sit. 

4  Ftlis  eoniaminai  «ncle]  Id  est, 
oleiim  olentc.  Radems  legit  JUo 
crasso,  nempe,  antvUlo.  Sensns  cst: 


Ut  bardocncnllos  inter  Tsrriantbina 
sordet,  ita  tnnm  carmen  in  meo  li- 
bello.  BardocncuUns  vero  Testis  e- 
mt  Qallica  crassloris  fili»  qna  plebei 
«t  ▼liiorcf  bomlnes  induebnntnr. 


BPIORAMMATUM    LIB.  I. 

Urbica  Lingonicns  Tyrianthina  bardocncnllas : 
Sic  Aretin»  Tiolant  crystallina  testae : 
Sic  niger,  in  ripis  errat  cnm  forte  Caystri, 
Inter  Ledieos  ridetar  corvns  olores : 
Sic  nbi  maltisona  fervet  sacer  Attide  Iuqus, 
Improba  Cecropias  offendit  pica  qnerelas. 
Indice  non  opus  est  nostris^  nec  vindice  libris : 
Stat  contra,  dicitqae  tibi  taa  pagina,  Fur  es. 


99 
5 


10 


fmdak  «ilM  «Mto  vrfrana  TfnaaMMa :  ue  t€$im  Aretuue  poUmmicnfUidUM:  aic 
emrmu  aier  hidibrio  habetwr  inter  cyc»ot  JjBdaoif  eum  forte  vagaiur  i»  ripie 
Cmftiri :  aie  impralfa  picm  offendit  querinumiat  Ceeropioif  ubi  ouerum  newMt  retonat 
eantibas  PkUamela  mmliioona.  lAbelU  nottri  mm  egent  dekUoref  nee  attertore : 
tmufagimatMt  eamtra^ et (ifrt  tftcii,  Pur  et. 


adoUerata  Tenditabant.— 6  Arrettna  Ald.  Jnnt  Colin.  et  uWm  vett. — 7  Be- 
veriandi  Ms.  erant  eum  forte, — 9  Atthide  in  Ald.  Jant«  Colin.  Girph.  Pnlm. 
aUis:  aiite  in  Beverlandi  Ms. — 10  Pro  offendUf  quod  exhibent  edd.  antiqniss. 
Veoet.  1471.  Boneh.  Ald.  Joht.  C.olin.  Gryph.  drc.  alii,  nt  Pnlmannns,  Jnnins, 
dee.  legnnt  effandit*  Nostram  lectionem  optime  restitoit  Scriverius:  sed 
Oraterat  maUet  offmdkt* — It  Snnt  qai  legant  judiee,  Voces  vidcar,  tNdear,  et 
index^  tive  jadsj:,  sspios  conlbndontor  a  librariis. 

NOTiE 

dins  Met.  vi. 

10  OffendU]  Snaviuimos  Pliilome- 
lae  Atheniensis  cantns.  Aiii  ^ffmdU^ 
alii  offundii. 

11  Indiee}  Hoc  est,  accnsatoret 
tni  enim  versns  meis  conjnncti  indi- 
cant  te  forem.  '  Index  *  dicitnr  qnl 
crimen  aliqnod  indicat. 

18  Stat  eontra]  Metaphora  de- 
sumta  a  sobselUis  judiciornm  nbi 
patroni  adversi  sedebant,  accnsator 
contra  defensorem ;  et  qnando  dice- 
bat  accnsator  stabat:  stare  igitnr 
contrayest  sorrezisse  accnsatorem  vel 
defensorem  ad  dicendoBL  Sic  Rami- 
resius,  ex  Ciceronis  Oratione  prv 
Seato  Roscio  Amer. 


5  UrUea  f^friaMna']  Vestes  erant 
violacecy  qnarom  color  e  porpnra  et 
vlolafaetos. 

Lmgomeut}  Hoc  est,  Oallicos; 
naa  Lingones  snnt  OalUss  popoU. 
Vide  lib.  xit.  Epig.  128. 

•  Sie  Aretiaai]  Aretiom  orbs  He* 
tmriss,  naoc  Arexo^  obi  fiotlUa  vasa 
fiebant. 

7  Caifttril  Cayster  fluvins  lonia?, 
cx  Phrygia  magna  oriens,  ac  inter 
Ephctom  et  Colophonem  in  mare 
decorrens:  iUic  magna  oiorom  copia. 

8  LMbMsslsrct]  Qooniam  Jopiter 
aob  ferma  cygni  Ledam  compressit. 

9  FervH  Attide]  Qu»  foit  filia 
Paodionis  regis  Atheniensium,  in 
avem  PhUomelam  commntata.    Ori- 


100  U.  VAL.   MARTIALIS 

LV. 

AD   FU8CUM. 

Si  quid»  Fusce,  vacas  adhac  amari ; 
(Nam  sunt  hinc  tibi,  sunt  et  hinc  amici :) 
Unum^  si  snporest^  locum  rogamas : 
Nec  me,  quod  tibi  sam  novus,  recuses : 
Omnes  hoc  veteres  tui  fuerunt 
Tu  tantum  inspice,  qui  novus  paratur, 
An  possit  fieri  vetus  sodalis. 


Fuacif  n  quU  mikmc  tipud  U  loai»  mpemi  mmiMtt^  imm  Ajm  H  imi»  hatn 
miiko99p€iUiM»ummhamH  rtUquuBttL  Neewu  r^ieUuqi^mmnemut^pmd 
ft;  wHma  anlifici  tet  amici  txtiUrmU  Jbe  idem.  2V  milMmmodo  cmmimut  ^ 
«odiif  fni  nun»  eampanhir,  peuU  OMUjwt»  etader». 


Leairoa  ett  io  Vtticaiio  et  BeTerlaiidi  Mu.  A4  Fimemm  P.  Prmi»  m  Dmi». 
Jnvenal.  '  Qni  vultiiribiu  lerYabat  pectora  Dacit.'  In  Ald.  Jont.  Colla.  See, 
De  mmUenm^JMdieh.  Veterem  inacriptioiiemy  Ad  fWifiWy  prmfert  Ramiret : 
▼el  utramqoe  coojonctam :  Ad  Puemmi,  de  Ameermm  Jmdki», 

NOTJE 

1  SS  9iitd  fWiCff]  Hoc  eat,  Si  ooto        ff  OmMe»  kee]  Qnla  acllicet  novi  fa- 
amico  locas  tit  apud  te.    De  Fasco     eroot. 
vide  lib.  ti.  Epig.  76. 


LVI. 

AD   FRONTONBM. 

VoTA  tui  breviter  si  vis  cognoscere  Marci^ 
Clarum  militice,  Fronto,  togaeque  decus : 

Hoc  petit :  esse  sui,  nec  magni,  raris  arator ; 
Sordidaque  in  parvis  otia  rebus  amat. 

O  FreniOf  uuigne  enmmenium  helli  et  pocit,  li  eupi»  »mmmaiim  diteere  rtta  hii 
Mmrei,  hoepoetiUai:  mwre  ogrum  euum  rne  wmplumf  ei  dUigU  foielem  agaalniim 

Ad  Frmiiomem  de  Foio  Filtf  ta«  Intcribitttr  in  edd.  vett.— 4  Barthint  legit» 

NOT^ 

9  FroRlo]  Foit  hic  Fronto,  juzt»    pottea  Imperatore  Contnl,  In  cnjnt 
Raderi   conjectnram,  cum  Tnyano     Contalatu  periit  Domitianus. 


BPI6RAMMATUM    LIB.   I. 


101 


QaiBqQam  picta  colit  Spartani  frigora  saxi, 

Et  matatiniim  portat  ineptus  Ave ; 
Cni  licet  exaviis  nemoris  rarisqne  beato 

Ante  focam  plenas  explicaisse  plagas  1 
Et  piscem  tremala  salientem  ducere  seta, 

Flayaqae  de  rabro  promere  meUa  cado  ? 
Pingais  inseqaales  onerat  cai  Yillica  mensas, 

Et  saa  non  emtas  prsBparat  ova  cinis  1 
Non  amet  hanc  vitam,  qnisquis  me  non  amat,  opto : 

Vivat  et  arbanis  albas  in  officiis. 


10 


m  fci6«f  temuhu.  An  qmmpmm  vtneraim' /rigtdum  mmrmor  Laeomewmpieiumj  et 
mefime  feri  jrfwlrtiwiiw  mteiMeem;  emfm  eet  expedire  mde  /mihm  reiie  pkam 
feris  jyfcwporM,  miqme egri/dieiel  ei  pUe  iremmie  irakere  piecem  exeilieMiem^  ei 
wuUe  fmtL  exirekere  ex  meilkerm  ruhenH  7  em  viUiem  obem  mimieirai  ad  memeam 
ieefm^  ei  einie  mem  ewdme  ofperei  eim  eeaf  Cmpie  nt  hame  viiam  mam  dUigaif 
fmeqaie aam dJKgU mu:  dthmevUamagaiimaheeqaiiemrbie. 


Sakrimfm^f  Antiqiia  ImHo  ent :  Cmi  Ueet  exigmi  memmrie  rmrieqm  beaiL 
]>ctiofieoi  Dottram  dedit  Gratenis  ez  cod.  Pelet. — 8  Snnt  qni  hic  le|Uit  ex» 
jiwitw.— 14  Pro  mlkmeim  q/leUe  ed.  Jnnt  an.  151t.  not  penet  habet  in  mar- 
gUiei^ptaf  in^^tt;  i.e.  ejnpliit. 

NOTiE 


6  Qmeqaam  pkta\  Pictn  frigora  per 
MeliUeptlm  pro  fiigora  taxi  picti: 
ironice  dictnm  de  adolatorilint  et 
matntliUt  talntatoribnty  qni  in  atriit 
LaeoQico  marmore  ornatit  mane  am- 
bnlabant,  ezpectantet  intromltti  ta« 
Intatnn^  et  dedncere  amlenmmag- 
anteambnlonet.     Slc  Ramire» 


8  Ei^piicnitte]  Alil,  tarpttnlttr. 

9  fif  pieeem  Imnnk]  Et  cni  piteari 
licet  ▼Irga  ex  qna  tremente  pendet 
acta.    Vlde  Ub.  z.  Eplg.  80. 


11  Imetqaalee]  Tennlorb  fortnne 
hominet  mentat  iiMeqnalibot  qnando* 
qne  pedibnt  fnltat  habebant.  Owu 
dint  Met.  ▼iiu  '  mentie  ted  erat  pet 
tertint  impar :  Tctta  parem  fecit.' 

19  Nem  endm»']  Id  ett,  Ignit  nen 
emtut;  nam  ligna  caro  pretlo  eme- 
bnntnr  Romte. 

14  AUfaM\  Id  ett,  toga  alba  indntnt 
Inter  anteambnlonnm  et  nlveomro 
Qniritnm  oficla ;  ant  cretatna  et  can- 
didatnt  in  comltiit.  Sic  Liptint  E- 
lect.  lib.  I.  cap.  lli 


LVII. 

AD  CAUPONBM. 

CoNTiNUis  yexata  madet  vindemia  nimbis. 
Non  potes,  nt  capias^  vendere^  caapo,  menim. 

Ftndnma  agUeim  perpetmie  imibrwbue  peifamdUmr:  o  eampe,  meqaie  vemmmidare 
panamf  eiiamui  velie, 

S  In  edd.  vett.   JVon  petee^  ut  caperte^  qnod  Matambertio  magit  placet. 


1Q2  M.  VAL.   MARTIALIS 

Vide  lib.  ix.  Epig.  100.  fBendere  Ccppwunm  optimiu  codez  Palatiimi. 

VOTJE 

2  Ui  cHpias]   SeosDB  est :  Etiunsi     notat  Poeta,  qai  etiam  Tolentes  pro- 
copias  bonoB  et  fidus  esae,  tamen  ne-     bi  esie  non  poasint. 
quiB  r  aic  argote  canponnm  pofffidlam 

LVIII. 

AD  FLAGGUM. 

QuALEM^  Flacce,  velim  qoaBris,  nolimve  puellam  ? 

Nolo  nimis  facilem,  difficilemque  nimis. 
Iljud  quod  medium  est,  atque  inter  utramque  probamus. 

Nec  volo,  quod  cniciat ;  nec  volo^  quod  satiat. 

Fl0oc«,  ragame  qMoUs  pueUa  mUd  placeaif  aut  ditpUeeai  f  Nimmm  indajlgeMf  «f 
numMm  faeiidMea  sRtAt  wm  arridei,  Placei  gvod  eei  fiwdtMR,  at^pte  hUer  uinmpu : 
nec  amo  ^uod  ierqiuei^  nee  amo  quiod  eaturat. 


^^^^^^^ 


In  hoc  Epigrammate  nulla  lectionis  varietas  extat  in  codd. 


LIX. 

DB   PUBRI    PRBTIO. 

MiLLiA  prc  puero  centum  me  mango  poposcit: 
Risi  ego :  sed  Phoebus  protinus  illa  dedit. 

Hoc  d<det,  et  queritur  de  me  mea  mentula  mecum, 
Laudaturque  meam  Phoebus  in  invidiam. 

Sed  sestertiolum  donavit  mentula  Phoebo  5 

Bis  decies :  hoc  da  tu  mihi,  pluris  emam. 


^^^^^^>^^-^^>^ 


S  In  Aid.  Jant.  Colin.  Oryph.  et  aliis  Tett.  cf  qunrUwr,  dM  hee  meuy  ifc. 

NOTJE 

1  Memgo\  Pneromm  scilicet  nego-  ta  sententiam  JoTen.  Sati  i.  40.  '  Un- 

tiator,  qnos  in  Venerem  frangebat.  ciolam  Procnleins  habet,  sed  Gillo 

5  Sed  eeeierikXMml   Qoippe  PIkb-  denncero:   Partes  qnisqne  snas  ad 

bnsdraacus  remfecerat  mentolajnx*  mensuram  ingninis  hseres  Accipiat.' 


BPIQRAMMATUM   Llfi.  I. 


108 


AD   FLAGOUM   DB  8P0RTULA. 

Dat  Baiana  mihi  quadrantes  sportola  centom : 

Inter  delicias  qaid  facit  ista  fames  7 
Redde  Lnpi  nobis^  tenebrosaqae  balnea  Grylii : 

Tam  male  cam  coenem,  car  bene,  Flacce,  lavor  7 


ccaftMN  muidnuUeM  ex  BatoM  i|Mr<ii2a:  quid  ^ffUii  ida  emuie$  hUer 
vobipiaiee  balnei  ?  JUiiUue  noHt  cbtewroi  ikerma»  iMpi  ei  GfylU:  o  Fkkcee,  cim 
imm  «MJf  epMleTf  car  Uverbene? 


Hojns  EpisnuDmnis  intcriptio  faisae  debnif,  Ad  Flaeeum  de  eeeeeea 
Bakma^  iaqnit  Ramiret  de  Prado ;  nam,  nt  existimaty  cnm  aliquo  potenUorl 
Martialit  tecetterat  in  Baiat,  nbi  sportnla  dabatnr  commnnit.  Hoc  negat 
Mataml>ertiat.^  BeTerlandi  Mt.  laver;  et  tic  in  cod.  Vott.  lavee  cod. 
Thnan. 

NOTJE 


1  Dai  fidoiM]  Potentioret  tnlt  cll^ 
entlbot  dabant  tportulam,  qaie  erat 
calathntyqno  primnm  optonia,  poitea 
▼ero  pecania  data  ett ;  nnde  tporta- 
la  freqnenter  pro  cibo  Tel  peconia 
ntwpatnr.  NotterantemPoetaforte 
Balat  comitatnt  eral  Flaccam,  aqao 
eam  perezifoam  tportnlam  aocepit- 
•et»  cooqverltar.  BaUe,  Tulgo  &My 
oppidam  Campaniie  ad  tinum  Baia- 
nnm  Inter  Pnteolot  et  Comat. 


S  Qaidfaeli']  Exlgoam  tportulam 
centnm  qnadraQtum  famem  appeUat» 
qnia  non  tatiabat  etnrientem.  Llb.  iii. 
Epig.  T. 

8  ReddelA^  Cam  male  cmnet, 
male  quoqae  laTari  optat  In  bal- 
nelt  obtcnrlt,  qnalia  erant  Lapl  et 
OryllL 

4  l\ni  maltf]  Nam  male  cttnato 
thermie  vel  tuaYittimie  non  placent 


LXI. 

DB   LBPORB  BT   LBONB. 

Intrbs  amplalicet  torvi  lepus  ora  leonis, 

Esse  tamen  vacno  se  leo  dente  patat. 
Qnod  rnet  in  tergam,  vel  quos  procumbet  in  armos, 

Alta  juvencorum  vulnera  figet  ubi? 

O  LefOi,  foamme  ingrediarie  ara  vatia  leanie  karrib&ie,  nUtHemimu  lea  cmdtl 
kihere  ae  MCiaun.    /a  quod  iergum  prarumpei,  vel  qua»  immdei  kumeroef  ubi  i^fU' 

NOTJE 


4  AUaJmunnrmm]  Qni  oempe  cnm     rlbnt  locom  prmbent,  aecaa  Tero  le* 
ptogoci  et  erattioret  tiBt  altls  toliier     poret.    Vlde  tnpra  E|iig*  8t.  et40. 


104 


M.   VAL.  UARTIALIS 


Quid  frustra  nemonim  dominum  regemque  fatigtts  ?      0 
Non  nisi  delecta  pascitur  ille  fera. 

W  ^mi^^^w       VN^p   ^^Wf^B   ^WWV  vV^W     ^W^V  •F^w^WB^  W^B^^^B^B^ 


^^»i»^^#>^^^^» 


S  Pro  /Mwcimtef  in  qalbosdain  edd.  Tett.  legitar,  premmpet. — 6  Barthias 
legit,  N(M  wm  i4§$tm  f  qaod  bod  improlMuit  Yiii  docti. 


LXII. 

AD   LIOINIANUM,  SCRIPTORB8  UNDB. 

Vbron  A  docti  s^ilabas  amat  ^vatis : 

Marone  felix  Mantua  est : 
Censetnr  Apona  LiTio  suo  teUus, 

Stellaque  nec  Flacco  minns. 
ApdlodcMO  plaadit  imbilfer  Kilus ; 

Nasone  Peligni  sonant. 
Duosque  Senecas,  unicumque  Lucanum 

Faconda  loauitmr  Cordubfu 


VermmdHigit  mflkAmeperiHPeleUi:  Mmiitm hetda eti  Vhrplh.  Apemierm 
maiimeiMr  LMi  im,  SUUm^  9ec  fMM»  Flmeei  gratla.  Nliiw  MrVerfmMi  Apei' 
Mir»9  Petipii  reemumt  Nemm,  Cerdmba  HmfmaM  prmdimii  dmi  Smteem$f  ei 


^»^^»»»^»»»!^»» 


A4  LkUmmmif  Scripim^  mide  in  Ald.  Jant.  Colin.  Oryph.  Juniao.  aliia.--S 
Legitar  etiam  Apemi^  qood  veram  patat  Cagnerias.  Aponnt  aatem  fons  ett 
prmnobility  ande  tota  reglo  Pata?ina  illattrataett :  in  ciunt  laodem  Ciaodian. 
et  Caitiodor.  plenit  qnati  velit  tete  effoderant.— 6  Nonmilli  legnnt  goMftl  iai- 
hr^.  £d.  Jont.  penet  Editorem  in  margine  habet :  ApeUodefre  iiifi  papffrifBr 
Ntlme;  qam  leetio  forte  reponenda,  ti  allqno  bono  codice  eonfirmaretnr. 
'Papyrifrr  Nilnt/  «Smifer  NUaty'«ec.  pattim  legantor  apod  FoeUt;  tm- 

NOTJE 


1  J)eeH  mmH»}  Oatalli  nempe  VenK 
nentit.  Qaot  hic  enomerat  aoctoret 
tatit  per  te  noti  tant.  De  SteUa  dic- 
tom  Epig.  8.  topra. 

Sf^Umbmi}  Hoc  ett,  Domeroa  et  ver- 
tnt. 

t  itpena]  Aponoty  AbmmOf  Ticot  com 
fonte  et  balneit  in  agro  Patavino,  nbi 
T.  Liviot  «rtai  dieitar,  a  PaUvie 
quinqoe  milL  patt. 


ff  Mrifer  NUmel  Qoi  inosdatione 
tna,  vice  imbriom,  qoi  lo  JE^gypto 
rarly  fangitor  in  terra  Irriganda. 

6  PeUgfd^  Popoli  Italie,  obi  erat 
Solmo  patria  Ovidiiy  a  qoo  commen- 
dator,  regio,  nonc  Vmlem.  Ovid.  de 
Ponto  lib.  lY.  Elegia  14.  <  Oent  mea 
Peligni,  regioqne  domettica  Snbno.* 

8  CerdmkmlSmtm Cerdmm,  nrbt  Hit- 
paais  B«tie«. 


BFIORAMMATUM   LIB.  I.  106 

Gaodent  jocoB»  Canio  sao  Gades ; 

Emerita  Deciano  meo.  10 

Te,  Liciniane,  glonabitnr  noBtntj 

Nec  me  tacebit  Bilbilis. 


MKra  0115010  MJMtaM  j>r«plcr  te,  1WC  MleM  Me. 


hrifer  Ifibu  nalUbi,  credo,  nisi  apud  hodiernnm  Maitialen. — 11  r«,  lAckmM 
in  Ald.  JnnL  Coltn.  Oiyiili.  Jnnkn.  aliifqne  ▼ett.   fmmmu  testantnr  cod. 


NOTJE 

0  J§€o§m  Gorfet]  HiapaniB  popnli 
ad  iretnm  Oaditannm,  clioreiB  et  Bid-  12  BilMit]  Urba  in  Celtiberia, 
tationibns  mire  dediU.  Vide  Epig.  Martialis  patria,  de  qna  Epig.  50. 
43.  inpra.  Vnlgo  Ctdix.  inpra  ad  liciannm. 

10  Emeriia}  Urbe  LnaiUnis,  hodie 

Lxm. 

DB  LMVIVA. 

Casta,  nec  antiqiuB  oedenB  LsBYina  Sabinis, 

Et  quamvis  tetrico  tristior  ipBa  yito, 
Dam  modo  LuerinOi  modo  se  permittit  Avemo, 

Et  dmn  Baiaois  saepe  fovetor  aqois, 
Inddit  in  flammasi  javenemqae  secota,  relicto  ft 

t^J^S^^  Penelope  venit^  abit  Helene. 

UnimfitiieatmeprimtuiM»fH$cit  SUkini»,  H  ipmwimtiorwmnioliuiievi'' 
ra^  4mmm  endii  mmc  Lnerimef  mme  Avermef  ei  dwm  tmpum  ealeteii  mpdt  Bdaaif , 
e&rrefU  eti  mmm^  ei  eemHtdm  eti  mieleteeuiem  deterie  wmrUOf  meeettU  Pemiitpe, 
"  JXfime. 


»<»>»M»*>#>»>^^»»» 


De  LemmemiUt  ei  mi  BaietmiuHen  Lemma  ett  in  Ald.  Jnnt  Colin.  Orypb. 
etaliisTett.  He  £«maa  in  cod.  Thnan.— S  In  Ald.  Jnnt  Colin.  Oryph.  aliif- 
qae,  prmwmiiii:  peret  prmln  compositione  sspe  confundantur  a  librariit. 
vlde  not  ad  TibuU.  i v.  1.  175.— 0  Pnlmaniina  legit,  M  Tfcymtlg»  improbante 
Mosambertio. 

NOT£ 

1  MMs]  Qnamm mores mcti et  6  Peaelfpf  vemU}    Id  est»  caaU: 

iaeomiptl  erant.   Jut.  Sat.  vi.  tb*  abit  Heleney  hoc  est,  adnltera.  Ha- 

lOt.  '  Intactior  omni  Crinibns  effiiBis  ram  historia  s atls  aota  est.  Ahii  nlti- 

bellom  dtrimente  Sabina.*  ma  syllaba  prodncitur  propter  cen- 

S  Lwerimei]  Laens  est  Lnerinns  ad  tractionem  pro  a6itt    Helewe'}  Alii 

Baias :  hodie  Lege  LMm.  Alii  melins  Tfcyawif .  Baiis  porro  mnlta  luxnrim 

lalerpfetantar,  Jfor  morie.  exemphu 


M6  M.  VAL.  MARTIALI8 

LXIV. 

AD  OBLBRBM. 

Ut  recitem  tibi  nostra  rogas  Epigrammata.  Nolo. 
Non  audire,  Celer^  sed  recitare  capis. 

Om  nt  tibi  legam  mutra  Ejngrammata:  nm  plocef.    O  CeUTf  ntm  tU  m$  oh- 
^iiw^  ied  reeUatcr, 

In  hoc  Epigrammate  nil  ▼aritnt  ezemplariai  vel  8cripta,Tel  ezcosa. 

NOTJE 

2  Nen  iniiitre]  Mea  scil.  carmina :     Epig.  74.  lib.  vii.  Epif  .  2. 
ani  recUare  tua  nempe.  Vide  lib.  y. 

LXV. 

AD   FABULLAM  AMBITIOSAM. 

Bblla  es ;  no^imos :  et  puella;  vernm  est: 
Et  dives ;  quis  enim  potest  negare  ? 
Sed  dum  te  nimium^  FabuUa^  laudas ; 
Nec  dives,  neque  bella,  nec  puella  es. 

Pildkra«i,fdjiiiifl:  etjmenajcertumeit:  etojntUntOf  «aiRfiiif  jMtettk^Uimif 
eedf  0  FaUdUf  am  te  effere  mmiU  ImtdibiUf  nee  ojmloita,  nee  pMldkra,  imc  jmc- 


nmee» 


Ad  FabnlUM  ambUUeam  m  kmde  in  edd.  ▼ett— 8  Videtnr  Rntgerftio  tcriben- 
dnm:  QaUetidpeteatnegare? 

NOT£ 

8  Sed  dnm  W]  Modestia  enim  et  asqnii  anribns   accipi  solent,  quam 

Terecondia  commendantur  pnellae.  difficile  eit  obtinere,  ne  moleata  vi- 

PUnins  Jonior  lib.  i.  Epist.  8.  *  Ete-  deatnr  oratio  de  se  ant  de  sois  dis- 

nim  si  alieoK  qooqne  laodes  parom  serentis.' 


LXVL 

AD  CiBCILlANnM^  DB  6BNBRB  BT  DBGLINATIONB  PICUS. 

CuM  dixi,  ficus,  rides  quasi  barbara  verba» 
Et  dici,  ficos,  Caeciliane^  jnbes. 

Cmh  frotvUfJUnM,  rUUU  permde  ac  harharam  oooeM,  et  etf ,  CacUUmef  dUiJUoe. 


*  Hoc  Epigramma  est  Orammaticis  crox ;  ideo  fmdata  ab  lis  Epigraphei  ad- 


EPIORAMMATUM   LIB.  I. 


107 


Dicemns  ficas,  qaas  aciimis  in  arboie  nasci : 
Dicemos  ficos,  Casciliaiie^  taos. 


I^ertwmftetUf  qmu  nemmuB  jnWiwt  tii  arhm^e:  at  yerOy 


^^»»»»i»^»^^»#^ 


dltis  ineptit  Terbisy  De  gemre  et  deUmatiene  JUiUf  qas  oaiDino  expangenda 
iunt«'  Romtrefc  Mataml>ert.nialit:  In  C«ci<MmMi.~-2  Et  dixi  Junt.  an.  1619. 
— I  JHeemiu  fioee  lef nnt  nonnalli,  improbante  Kamtresio.-^  Alii  legere 
malint,  tnm,  Vide  Richard.  Jontoninm  Nottingham.  tn  libro  AmmadyerM. 
in  Liliii  Gramm. 

NOT£ 

Tel^bat  nt  legnnt  alii,  led  intelliglt 
familiam  in  qna  omnea  ficosi  essent 
Eadem  tnrpitodine  notavit  aliam  fiip 
miiiam  lib.  vii.  Epig.  70.  et  ficnm 
appellari  ficosnm  hominem  probat 
lib.  IV.  Epig.  62.  Alii/oM  tmae  expli- 
cant  morbiun  sic  dictnm  a  simlUtn* 
dine  ficns,  et  fieos  in  illa  significafione 

*  esse  tantnm  secuttdse  declinationisy  et 
mascalini   generis.     Videat  lector. 

~  Vide  Ub.  iv.  Epig.  83. 


1  Cwm  diany  >leiM]  Ramiresins  et 
Farnabins  Lemma  esse  emendaadnm 
contendnnt,  nec  generis,  sed  tantnm 
declinatioois  mentionem  fieri  boc  lo« 
co:  ita  ot  fiau  foemlnini  generis 
aecnndtt  et  quarta  decUnationis  sig- 
nificet  arborem  et  frnctnm  ejnsdem 
arboris.  Sed  jScat  secundse  declina- 
tionis,  inqnit  Ramiresias,  significans 
mori>nmy  ignoratnr  cojns  sit  generis ; 
laos  enim  non  refert  ad  ficu»  ut  legity 


LXVII. 

AD   PURBM    DE   LIBRO   SUO. 

Erras»  meomm  fur  avare  librorum, 

Fieri  Poetam  posse  qui  putas  tanti, 

Scriptura  qtianti  constet,  et  tomus  vilis. 

Non  sex  paratar  aut  decem  sophos  nummis. 

Secreta  quasre  carmina,  et  rudes  curas,  5 

0nBMaMrrtSy/«r  wDore  «Monim  Kteaom»,  9111  crfdts  m<«m  efoadere  poeee  ee  pre- 
iie  fno  €om|Nira<iir  ieripiura^  et  lomus  viUs.    Sophos  noa  ocfairiliir  sex  mU  deeem 
JReqmre  veraue  UUeiUeay  et  atudia  wm  ediia,  qua  mmrit,  et  eigiUaia  ni 


2  Oronovios  legit :  possc  qm  pntas  lonto»  Seripimn  qmaUi  coastaf .— 19  Mer* 


NOTJE 


1  Far  aoare']  Non  vocat  avamm 
ob  fartam  libroram,  sed  ideo  avaram 
vocat  quia  Poeta  haberi  volebat  vi- 
liarimo  pretio. 

2  Tomas]  A  verbo  r/fuw  scindo : 
id  est  pars,  vel  frnstam,  qase  quidem 


pars  si  involveretar  in  spiram,  voln- 
men  vocari  poterat. 

4  Sopkoe']  Acclamatio  erat  eorum 
qui  rfcitantibus  applanderent.  Vide 
Epig.  4.  snpra. 

5  Et  rudei  emwi]  Hoc  est,  carmina 


109 


M.   VAL.  1IART1AL18 


Quas  novit  nnm,  scrinioqiie  signatas 

Custodit  ipse  viif;inis  pater  chartce ; 

Qa»  tiita  daro  non  inhormit  mento. 

M atare  dominam  non  potest  liber  notos. 

Sed  pamicata  fronte  si  qnis  est  nondam,  10 

Nec  nmbilicis  cnltas,  atqae  membrana : 

Mercare  tales  adeo,  nec  sciet  qnisqaam. 

Aliena  qaisqais  recitat,  et  petit  famam ; 

Non  emere  librnm,  sed  silentiam  debet 

«TM  MfMt  mIm  p&r$m  vkgiwb  durtm^  ftm  «Mrjta  hm  taAmrmi  «wrI«  tupeiv. 
LUMu  eogmhu  m$^  cowRitfm  kentmn  M  n  ^fd$  t«C  aoiMiiiM  frmiU  pMm 
pnmUe^ nec  enatm mMUeie^etmemhnma:  emeab^ ^^umodi  Ubrimiy  mc «Ih» 
reeeiei,  Qmequie  premmHet  aUemif  et  tmei^^atm  eaietimatieeiem,  mm  debet  «wr- 
eari  Ubeaam^  eed  retieeatim  aactoris. 

earetake  ab  mtiaeeeietfaieqmm  in  Ald.  Junt.  CoUa.  et  aHis  Tett  dbm  habent 
codd.  PaUt.  kabm  ood.  Pvt.  nnde  Heraldu  sie  acril»endani  pntat :  Mereare 
teke;  kabeaf  mee  etkt  fniafMM.  ScriTcriai :  Mereare  s  taUe  kabea^nm  eeHkeL 
Alii,  Mereare:  ttdee  kabea:  nec  eeiei  fKJiyiMM.  Melisttts,  etpottea  Ant.  de 
Rooy,  conj.  Mereare  talee  adee;  cidns  meminit  etiam  Heraldos.  adee  pro 
'  propterea,'  ut  sBpias ;  vel  fim  explendi  liabet  Vide  Dnker.  ad  Flor.  1. 18. 
Sff.  et  SnalLcnbarg.  ad  Cnrt.  iii.  7. 6.  Pro  eeiei  tamen  idem  Ant.  malit  jeiaf, 
h.  e.  cnra  qailniseanM|ne  potneris  nodis,  neqnisqnam  resciscat. — It  Ald» 
Jant.  Colin.  Oryph.  Jnoian.  Delph.  alisBy  €t  fnm/aMaM,  contra  metram. 

NOT^ 


qasB  nondnm  In  Incem  edita  sant 

7  Vhrgiak  pater  dmri€e]  Vlrginem 
chartam  vocat,  qnss  nondnm  virl  ali- 
cajns  mana attrita foerat  Pater]ld 
est,  carminnm  anctor.  Vel  virginem 
chartam  inteliige,  es  qna  nallum 
exemplar  transcriptam  sit. 

8  Dare  mente']  Dicit  Poeta  cbar- 
tam  moltomm  leetoran  manibns  at- 
trectatam  horridam  fieri  meoto,  hoc 
est,  fieri  piloiam  et  barbatam,  dnm 
nsa  atteritor,  et  basia  captat  Epig. 
4.  snpra,  et  lib.  x.  Epig.  M. 

10  Famieatafnmte]  Frontes  libri  e« 
snnt  extremitates  membrana  in  spi- 
ram  compUcatSBy  qosB  pamice  polie* 


bantnr,  com  In  Incem  Ubri  ederentar. 
11  Nee  mabiUek  eaUm']  Id  est,  ba- 
dllis  cedrinis  wel  bnzeis  soper  qoos 
membrann  involverentar :  qoibas  in 
volamen  complicatis,  in  medlo  atrim- 
qne  apparebat  Ugnam,  et  ideo  dice- 
batar  slmUitndine  qnadam  ambiUcos : 
et  com  is  non  assneretar  membranisi 
nisi  opere  Jam  absolnto,  hlnc  natam 
proverbinm  ad  nmbilicnm  perdncere, 
id  est,  abtolvere  libmm.  UmbiUcis 
aotem  affigi  solebant  capitnla  comea, 
ossea,  vel  ebnmea,  oraatos  caosa, 
qase  pleramqoe  coloribas  ptngeban- 
tur,  et  vocabantnr  coraaa.  Ita  Ra* 
miresias. 


BPIORAMMATUM   LIB.  I.  109 

LXVIII. 

AD  CH(ERILUM. 

LiBBR  bomo  68  nimiam,  dicis  mihi,  Choerile,  semper* 
In  te  qni  dicit,  Cboerile^  liber  bomo  est 

OChmriU,milddieUuiidM€^Niwdie8dieax.    O  CAffrUe ,  fid  Mrte/oetf  i«  le, 


^i^»i#»^  ^»^»ii»» 


Ad  Cenfbm  Lemma  est  in  BeTerlandi  Mf .  Ad  Chanhm  in  cdd.  vett.— L  9 
Ceryfe  in  eodera  Ms.  Liber  komo  eetf  per  interrogationem,  in  risom,  placet 
Mnsambertio  et  Hi.  Marciiio. 

NOTJE 

1  lAber  kom»  e$  mMJmi]  Id  eat,  ni*  sic  intellige :  Qoi  in  te  dicit,  homo 

mlam  liberi  animi,  qni  nemini  parcis.  est  liber,  id  est,  ingenons,  cnjnii  M 

9  Idber  kmm  eti"]  Hoc  est,  sinc  ne-  libere  dicere  qn«  sentiat.   Jocos  est 

gotiisy  qnia  indignns  es  reprehen*  in  Terbo  iUter, 
■ionOy  et  omnino  contemnendos,  Vel 

LXIX. 

D  B     R  U  F  O. 

QuiCQUiD  agit  Rafns,  nihil  est  nisi  Naevia  Rofo. 

Si  gaadet,  si  flet,  si  tacet,  banc  loquitnr. 
Coenat,  propinat,  poscit,  negat,  innait ;  ana  est 

Nnvia :  si  non  sit  Naevia»  matas  erit 
Scriberet  bestema  patri  cam  lace  salatem ;  5 

Nievialax,  inqait,  Naena,  lamen,  ave. 
Hsec  legity  et  ridet  demisao  NsDvia  vulto* 

Naevia  non  nna  est :  qnid,  vir  inepte,  faris  ? 

Qmeqmdfaeii  Rnfae^  eogiioi  $eUm  NavUm:  d  Molar,  Jt  Uurfmmtwrf  ai  tUeif 
eeemmmerdt  UUu^  ^mlater,  prepimif  peHif  reemtif  ossfnnfar,  pnedieei  wmm 
Nmmmm:  st  NaiBia  omUj  diiiuie  erU,  Cmm  die  keeierm  maiimrei  eeiaiem gem- 
ieei^Sehe^Nenia^eii^kixmeayNmeiamaiienmtim.  NeniaUfitkae^ei 
edH  depreeme  eeeJHe.    Neema  mm  ma  eei;  qeid  iMimis,  wmrOe  ridieale  7 

De  lU^e  ei  Netia  in  Ald.  Junt.  et  Colin.^1  B^fke^iUitk  in  li 
Jwrtina  ooetra  in  margine  aseriptnm  hnbet:  «mmif;  «m  est;  et  iMae  wi 
etse  lectionem  qno?is  pignore  contenderem.— 6  &ripsfrat  in  BeTerlandi  Ms. 
~e  In  eodem  Ms.  mmicn,  (^nod  citat  etiam  Heraldos.— 8  N^eeia  nm  vam  eei 
BcvcrbMli  Bfs.  JUii  pTo/mne  io  eodem. 

NOTiE 

8  8i  iaeei^  Insannm  qnlppe  smmi     eabat. 
erga  Nmvlam  amorem  gestn  signifi-        8  Nmvia  non  tnm  csf]  liodit  in  am- 


110  M.   VAL.  MARTIALI8 

NOTiG 

biguitate  verbi  una :  lopra  enlm  dixe-  ttnitts  matrimoniam  Toeabatttry  ttt  ait 

rat  «M  ett  Ntniay  id  est,  de  Nsvia  Seneca  de  Beneficiis  lib.  iii>  cap.  16« 

aola  loqnitttr  KafoB :  deinde  ait,  tum  '  Infranita  et  antiquata  est  qnae  ne- 

HM  etif  quia  duplez  est,  nxor  dao*  sciat  matrimoniom  Tocari  ttnitts  adnl- 

rnm:  habebat  enim  adaltemm  cnjnt  teriom.'    Vide  lib.  vi.  Epigr.  9. 
ct  nxor  dicelNitur:  nam  adulterittm 


AD    MAXIMUM. 

C(EPiT,  Maxime,  Pana  quae  solebat, 
Nunc  ostendere  Canium,  Terentos. 


O  AfaxJMc»  Tinrento$  capU  wtnc  numlrare  Canhanf  qnm  contneoerat  memetrvte 
Pana, 


Hoc  Epigramma  Ad  Naximum  inicribitnr  in  Jant.  an.  1612. 

SOTJE 

3  Nnne  otiendere  Caninml  Pan  et  Ucet  erat  in  Campo  Martio,  ridentis 

Satyri  risn  perpettto  lasciviunt :  cnm  babitn  iilic  formatam ;  «ed  Caniam, 

ergo  rldentem  Caninm  Poetam  deri-  qni  «qae  rideret  ac  Patt.  lib.  if  i. 

dere  ▼elit,  ait,  non  oatendi  amplitts  Epig.  SO. 
ttataam  Panoa  in  TerentOy  locas  sci- 


AD    LIBRUM. 

Vadb  salutatum ;  pro  me  liber  ire  juberis 
Ad  Proculi  nittdos  officiose  lares. 

Queeris  iter?  dicam:  vicinum  Castora  canse 
Transibis  Vestao,  virgineamque  domum. 

lade  sacro  veneranda  petes  Pallatia  clivo, 
Plurima  qua  summi  fulget  imago  ducis. 


lio  eabUaium ;  o  Ubette  oftf eftnose,  mandarit  adire  meo  loeo  tpUndidam  dommn 
Proetdu  Rogatnn  tiam?  tnmtgredierit  tempilmn  Cattorit  propinqMnm  antiqnm 
Vettmf  atqnit  €tdtt  Virgumm  Vestaliam.  lUme  adibit  regiam  venenbitem  tn  eotte 
merOf  nH  mnitm  effigiet  tnpremi  Imperatorit  retpUndent.    Nee  te  maretnr  tideren 


^i^>^>0>*>^^^i^»0<^>^ 


Ad  libnm  tnnm  intcriptio  est  Ms.  Beverlandi.— 6  Aurea  pmmmmti  mafff. 

NOT^ 

S  Laretl  Dii  snnt  domestici  qnl  io     pro  domo  ipsa. 
ftdibos  privatim  colebantur,  tamti        S  Canm  yeetee]  Vesta  Satomi  filia 


BPIGRAMMATUM    LIB.  I.  111 

Nec  te  detineat  miri  radiata  Colossi, 

Qnao  Rhodiom  moles  vincere  gaadet  opas. 
Flecte  yias  hac,  qua  madidi  sunt  tecta  Ljmi, 

£t  Cybeles  picto  stat  Corybante  tholas.  10 

Protinas  a  laBva  clari  sub  fronte  Penates^ 

Atriaqne  excelsa  sont  adeunda  domus. 
Hanc  pete,  ne  metnas  fastus^  limenque  superbum : 

NuIIa  magis  toto  janua  poste  patet ; 
Kec  propior  qoam  Phepbas  amat»  doctasque  sorores.    15 

Si  dicet,  Quare  non  tamen  ipse  venit  ? 
Sic  Ucet  excuses,  Quia  qaaliacumque  leguntnr 

Ista,  salatator  scribere  non  potait. 

wtoUB  tdmnmdi  CtHoati^  <put  Ugtatwr  ntperart  9pm$  Rhodhm.  Fkde  Hter  «fna  mmi 
^desmridi  JBdccAty  H  qaa  ereetuM  ett  tkohu  Cybetee  depieto  Cerybtmte.  SubUo 
eede»  epkndidm  mad  adamdm  aifnmUm  «iiiMfraiii,  ol^iie  mUa  demieiHi  aUL  Hoe 
mdiy  we  wietwae  taperbiam  alque  aeeeetUM  diffleUma :  nuUajanua  magie  panditur^  mc 
aUa  foiiM  dUigat  PheebuM  propitunr,  et  peritm  eeroree.  Si  dUet,  Cur  tamea  ipee 
HM  neini  7  me  potee  me  exeuearey  Quoniiua  eaHutator  nequivit  compemere  iata  jiiaiia- 


^0»^iM<»*»>«>» 


Jttiit.  ap.  Editorem.— 7  BeTerlandrMs.  et  cod.  Thnan.  radiaia  Colmf.— 10  £i 
etuddet  to  eodem. — It  Cod.  Thnan.  elaritibifonte:  nnde  qnidam  V.  D.  legen* 
dom  cemett  ekai  eubfimtet  et  Oronoyii  lectionem  damnat.  '  Ego  in  doobns 
acriptis  reoeri:  elari  tibifronte:  idqae  ▼ernm  est.  Protinns  inquity  alttva 
adenndi  tibi  Penates  fronte  clari,  h.  e.  Ulostria^  antepagmenta  liabentea,' 
Groaonut,  Eandem  lect.  citat  Polmannas. — 13  Hae  pete  in  aaibaBdam  vett. 
Hanepete  corr.  Ornteras. — IS  Nec  potior  quam  Phesbut  amat  BeTeriandi  Ms. 
et  cod.  Hiaam — IT  SeUieetXegvait  Poimannns  aliiqne  nonnnllij 

NOTiE 

ez  Ope,  qn»  caatitatif  Dea  liabita  tando  et  cantando  iUins  Dea  lacra 

Veftalibns  nomen  dedit.  faciebant :  iidem  fernntor  fniue  cna- 

6  Acmait  dudt']  Domitiani.  todet  JoYii  adhnc  infantii. 

7  Nee  te  deHneai^  Vide  Epig.  9.  11  Penaiet^  DU  domeaUciy  smnti 
lib.  Spect.  pro  domo  ipsa. 

8  Rkadimm  oput']  Colossam  intel-  IS  Hane]  Alii  Hae. 

lif  e,  inter  septem  orbis  miracnla  re-  16  Nee  propior]  Uoe  est,  naUa  do- 

censitam.   Epig.  9.  lib.  Spect.  mus  nostr»  ▼icinior  est  qnse  ametnr 

10  TMaf]  Testndo  Templi,  nbi  est  ab  ApoUine  et  Mnsis.    Vely  nt  in- 

qoasi  scntam  bieve  in  medio  Templi  terpretatus  smny  noUis  ssdilms  pto- 

tectOy  qno  trabes  conneetnntar,  et  pitior  est  ApoUo. 

dona  sospendnntnry  snpra  qnem  Co-  17   Qicia  ^HaltacMiR^]  Qoia  non 

rybas  Testibns  pictis  omatns  stabat.  fnisset  ilU  otinm  scribendi  hsec  qna- 

Raderns.    Corybantes  vero  ministri  Uacnmqoe  sint  Epigrammata»  si  sa^* 

Cjbeles  in  Ida  monte  Phrygiae  sal*  Intandi  officUi  Tacasset. 


113 


M.   VAL.   MARTIALIS 


LXXII. 

AD    SOMNUM. 

NiCViA  sex  cyathis,  septem  Justina  bibatur; 

Qainque  Lycas,  Lyde  quatuor^  Ida  tribns. 
Omnis  ab  infiiso  nameretar  amica  Falemo ; 

Et  qaia  nalla  yenit,  ta  mihi^  Somne,  veni. 


tribiu,    Omma  amoMia  rtanMuihtr  a  vtno  t^fiuQ :  ii  ^iiofiMM  mUa  aecMltt,  fii» 
iSMiiitf ,  occcdtf  ai  me. 


^^»»»»^'»^»^»^ 


1  Sevia  iD  qttibiisdam  codd.  nendoie:  in  aliis  Ltnia»  £z  hoc  £|ilgrajn- 
mate  patet,  ^aamTis  in  DonnnUis  Tett.  mannscriptiii  diplitliongnm  a  simpiice 
t  acriptam  ▼ideamosy  Homanot  eandem  diphtlioDeam  binis  elementif  icri- 
bere  coniuetot.  Pro  cyaiAif  in  oodd.  qnibiiamun  ctdaiku,  Vide  Var. 
Notasy  et  Var.  I«ect.  ad  lib.  ii.  Epis*  16« 

NOT£ 


1  2V«eia  mx]  Veteres  solebanc  tot 
hanrire  cyatbos,  qnot  literas  inclnde* 
bant  amieamm  nomina:  NmTia  sex 
babebmt  literas  propter  diphtliottgnm 
m^  qmm  duabns  sqniTalet :  sex  ergo 
cyathos  hanriendos  esse  dicit  Poeta 
in  honorem  NttTis».  Tidelib.  Tin. 
Epig.  5t.  lib.  IX.  05.  lib.  xi.  87. 

S  Omntf  a6]  Sic  enim  amicse  nomen 
conjectandnm  relinqnebant,  nbi  hau- 
rirent  tot  cjathosyqnot  essent  Utertt 


in  Ulios  nomine. 

4  T^  mOt,  Somoi]  AUnsit  ad  fete- 
rem  morem  qno  ad  somnnm  concUian* 
dum  poscebatur  ultimnm  pocalum» 
Mercnrie  tanqnam  somiii  prtMidi  coo- 
secratum :  pocnla  antem  apnd  Grie- 
cos  sacra  erant  tria:  primum  Aiht 
emHpoSf  Jovit  Sknaiori$;  secundom 
tfyoM  5ai^f,  Bmi  dMontf ;  ter- 
tidm  ^Zpfuwy  Mercarii^  quod  nltimum 
haoriebatur  in  ejus  honorem. 


LXXIII. 

AD   FIDBNTIMUM. 

NoSTRis  versibas  esse  te  Poetam, 

Fidentine,  patas^  capisque  credi  ? 

Sic  dentata  sibi  videtur  jEgle, 

JEmtis  ossibas,  Indicoqae  coma : 

Sic^  qusB  nigrior  est  cadente  moro,  5 

O  fideutiaef  an  crarftf,  ei  mo  haberi  Poeia  noetrie  canNmt^Mf  7    iSSc  JEgk  jmiat 
M  cfSf  deiMam^  omHbae  compatatiMf  et  conm  ladko :  ftc  tycorie  qaa  magie  eei 

NOT£ 
4  Imdkofoe  eoma}  Hoc  esty  ebore,  quo  significat  dentes  eboreos. 


BPIGBAMMATUM  hlB.  I.  118 

Ceraauita  aibi  plaeet  Lycoiig. 
Hac  et  ta  ratione,  qna  Poeta  es^ 
Calvas  cam  faeris,  eris  comatus. 

aira  mon  cmdente  fimtU  tM  jmmdtt  eti.    Ciim  fmru  cafotif,  en»  ermim  kae 
rtilMMy  fM  nimc  et  Poeta. 


5  £d.  JoDt.  ao.  1513.  caleKte  vnro^l  Hae  etiem  raiiene  in  etdem,  coni 
Ald.  JnnL  aliiiqae. 

NOTiE 

6  Cenuaaiu]   CeniMa   gemis    eat     norum  Tero  matonim  et  cadens  max- 
pigmenti  qno  iilinitur  Tiiltna  ad  can-     ine  nigniaL 

dorem  condiiandnm.  Plin.  lib.  zxxv.        8  Erit  eomaiui]  Emtis  nempe  aut 
cap.  6.  •orreptlfl  eapHHB.     Vldte  Epig.  64. 

Ii6i  piaeet']  Sibi  candida  videtnr:     soprade  Fidentino. 


AD  CiBCILlANUM. 

NuLLUS  in  arbe  fnit  tota,  qnl  tangere  reHet 

Uxorem  gratis,  Cseciliane^  taam^ 
Dom  licait :  sed  nanc  positis  castodibos,  ingens 

Tarba  fotatoram  est :  ingeniosas  homo  es. 

O  CeBCiHame^  mdUu  extUU  in  amm  eioiiaiet  f  at  vMet  tangere  eenfjugem  taiam 
grmitf  dam  penmeeamfait :  ai  mmc  cmtodibm  ditfM, in^fiia  tiir6a  eet  wutdurwn: 
aamo  ee  eotere^ 


■^^>^^>^'^>^t^^>0'^^ 


Lemma  in  eod.Tbuan.  est  Ad  MtciUamim:  et  in  ipso  Epigrammate,  vs.S. 
MecUiau. 

MOTA 

1  Qm  tangere']  Vnlt  Poeta  Caeci-  vero  costodia  moecbos  venisse  pre- 

Hani  nzorem  deformem  a  nemine  tac-  tium  afferentes :  itaqne  sagacem  et 

tam,  etsi  gratiSy  boc  tnt^  sine  pretio  solertem  esse  Cscilianom  dicit.    Jo« 

licebat,  sive  etsi  nltro  dabat,  vel  nlti  cn§  aane  lepidus. 
ipen  pecaniam  soppeditaluit :  posita 


AD   PAULLAM. 

M<fiCHUS  erat:  poteras  tamen  hoc  ta,  Panlla,  negare. 
Ecce  vir  est :  namqaid^  Paalla,  negare  potes  ? 

A^Mttsr  fnif :  nttilMitiiiii.  o  Paeda,  poterm  td  tailtflart :  eeee  mariim  eti :  mtm 
idk^icimimdm^o  Paedal 

DOfk.  et  Var.  Clm.  Martial.  H 


114  M.   VAL.  MARTIALI8 

Hic  nnlia  lectionis  ▼arietu  in  codd.  extat,  ye\  libris  impraMit. 

NOM 

1  MigchMM  erat']  Is  cui  nnpsisti.  ▼ifo  marito  moechas  tans  credebator. 

S  Nmmqmd  pstcf]  Fassa  nempo  fa-     Vfide  iib.  Ti.  Epig.  39. 
isti  adoiteriom  cam  napseriii  iiii  qai 

LXXVI. 

D  B     L  I  N  O. 

DiMiDiUM  donare  lAno,  quamcredere  totnin, 
Qui  mavalt^  mavult  perdere  dimidinm. 

Qm  wMcuU  Lmo  denare  dtmidtam,  pum  mmtmo  dare  tohaMf  wumdt  amUtere 
dimtdtNm. 


^^<»>^»»»i^<»<^^^^ 


Nec  in  hoc  Epigrammate  qnicqaam  Tariant  ant  litMri  mann  ezarati  ant 
ezcasi. 

NOT£ 

2  Mmndi  perdere  dtmidtmii]  Com  disset :  at  Tero  qai  dimidiam  donat, 
enim  mntaom  non  redderet  Linns,  perdidit  tantnm  alternm  dimidiam 
qui  totom  credidisset,  totam  perdi-     qaod  credidit. 


LXXVII. 

AD  PLACCUM.  ^ 

O  MiHi  curarum  pretium  dou  vile  mearum, 
Flacce^  Autenorei  spes  et  alumne  Laris^ 

Pierios  differ  cantusque  chorosque  sororum : 
JEa  dabit  ex  istis  nulla  puella  tibi. 

O  flaetfe,  dtgna  marcs  mem  aoUcUudim§,  tpee  aipLe  obimHe  AiUemorei  Ltaru^ 
fToroga  coneentMS  Pierioo^  et  choroo  Maoaram  ;  na^  paeUa  ex  iatio  tibi  doaakU 


■^'»W9^'0>»<^<^'^*^ 


%  Pierioe  d\fftr  eonliis,  canliisaiie  soromm  citat  Langias  ex  ed.  Polmanni. — 
4  Jont.  an.  1618.  exMts. — 6  QwHi  p€(ts  a  Pketboy  niimmos  in  qnibnsdam : 

NOTJE 

1  Prsltiim  «on  viW]    Hoc  est,  o  cns  qai  scripsit  Argonantica. 

Flacce,  tn  dignns  es  qoi  me  interpo-  S  iliilciiorft  Larie]  Id  est,  PataTii, 

nam  in  tnam  rem,  hancque  caram  qaod  condidit  Antenor.    Lares  snnt 

conferam  ad  tnam  ntilitatem,  nt  te  Dii  domestici,  qai  ssepius  pro  sedibus 

moneam  Mosas  esse  relinqnendas,  snmantur,  hic  vero  pro  nrbe. 

fonim  Tero  adeandom.  HicestFlac-  4  NaUapueUa]  NullaMasa. 


BProRAMMATUM   LIB.  I. 


115 


Qaid  petis  a  Phoebo  ?  nammos  habet  arca  Minervae : 
Haec  sapit,  hs^c  omnes  foenerat  nna  Deos. 

Qaid  possent  hederae  Bacchi  dare  ?    Palladis  arbor 
Inclinat  varias  pondere  nigra  comas. 

Preeter  aqoas  Helicon,  et  serta^  lyrasqae  Dearam 
Nil  habety  et  magnam  semper  inane  sophos. 


10 


Quid  poMtuUu  ah  ApoltUu  7  ntcniiin  mmt  ui  eap§a  Mituna :  htec  mtty 
kac  9eU  mnliiiMi  dai  oumUnu  DiU,  Quid  donare  valerent  hedcra  Baechi?  Aira 
arbor  Pailadis  gramiaie  incwrvai  ramos  varioe,  Nihii  est  in  Htiieom,  niti  ogiuv, 
€t  coronee,  et  cithara  Dtfonim,  et  magnum  oophos  aemper  in/ruetuoeum.    Quid  tibi 


^i»'»^»^»^»^^*^  ^t^ 


tidpeiiea  PheebOf  nummoe  legendum  censet  Oronovias  (  itm  certe  Schreve- 
liui. — 6  Heec  tuper  htec  oimief,  tfc.  in  marg.  ed.  Juot.  peneB  Editorem,  unde 
forsan  proba  lectio  elici  posnit,  Hiec  euper  ho§  omnee^  irc,  i.  e.  Minerva 
fceneraty  et  inpplet  divitias  prater  omnes  hos  Deos,  ApoUinem  scilicet 
et  Mnsas.  At  vide  Var.  Notas. — ^7  Qatd  poetunt  hederte  Ald.  Jnnt. 
Colin.  aliae  vett. — 8  'Cogitabam»  pro  variae^  gravidae,  vel  oirras:  quibns 
epith.  passim  atantnr  anctores,  ubi  de  fructunm  abundantia  aaunt :  sed  abs- 
tlneo,  pofttquam  rh  variaa  sepius  olivis  tribui  didicerim :  unde  et  '  bicolor 
bacca '.  oliva  dicitur  Ovidio  Met.  viii.  604.  An  antem,  pro  nigrUf  legendnm 
pigytt?  vel,  quia  olese  tarde  crescunt:  vide  Varr.  de  R.  R.  i.  41.  et  Virg. 
Georg.  II.  8.  vel,  quia  arbores  non  inepte  '  pigras '  dici  queuot,  cnm,  ramis 
Irnctnam  pondere  gravatis,  non  tam  raciles  motant  cacumina.  An  scripsit 
forte,^  Inclinat  vario  pondere  pigra  comae  ?  Haud  temere  tamen  rh  nigra  reje- 
cerim  ;  tum,  qnia  ezplicari  potest  '  umbrosa :'  oles  certe  e*t  nmbr»  gratia 
•erebantnr,  (Plin.  N.  H.  xv.  18.)  tum  vero,  quia  nigra  pro  '  viridi '  accipi 
potest.  Ovid.  Fast.  iv.  1S9.'  Ant,  de  Rooy. — ^9  Langios  ex  ed.  Pnlmanni 
citat:  ciftharamtfue  Deorum,  Junt.  an.  1612.  ezhibet,  hyrasq;  deorum:  alias 
ISfras9ii€  Deorum. — 10  Cod.  Palat.  et  alins  quo  usns  est  Heraldus  babebant, 
ied  per  tnoiie  ;  unde  ille  conj.  sed  pervnme  hoc  sensn :  Magnum  quidem  so- 
phos  habent,  sed  tamen  perinane ;  i.  e.  magna  quidem  et  eiata  acclamatione 
excipinntnr,  sed  prater  quam  niUl  omnino  est.    Sic  etiam  legit  Heins.  ad 


NOTJE 


5  Qaid  petiM  a  Pheebo}  Paupere 
nempe. 

Arca  MHnervee']  Hoc  est,  Minerva 
dives  est,  et  habet  opes  qnas  largia- 
tnr  Cansidicis  snis  cultoribns.  Ab 
ea  antem  pendent  ceteri  Dil,*Air«^ 
rfwKovre»  yhp  M*  MpBoai  Pecunue 
obedumt  omma.  Aristoph.  In  Plnt. 
Act.  i.  8c.  2. 

7  Pattailtf  orfror]  Oliva,  cojus  rami 
ftnctnom  pondere  incnrvaolnr. 


8.  Foruu  comof]  Frondes  varii  co- 
loris,  baccis  graves,  hoc  est,  Minerva 
locupletat  Causidicos. 

9  HeOcon]  BceotisB  mons,  Phocidi 
vicinns,  non  procnl  a  Parnasso,  qui 
et  ipse  Apollini  sacer  est  et  Mnsis. 

10  Sophos"]  Acclamatio  erat  qna 
recitantes  Poet»  excipiebantor,  sed 
nihil  emolomenti  accipiebapt,  Vide 
£pig.  4.  sopra. 


116  M.  VAL.  MABTIALI8 

Qoid  tibi  cum  Cirrha  T  qoid  cum  Permesside  noda  ? 

Romanam  propius^  divitiusque  forum  est 
Illic  cera  sonant :  at  circum  pulpita  nostra, 

Et  steriles  cathedras,  basia  sola  crepant. 

negotii  eum  Cirrha?  qtdd  eum  aqum  Penne$ndo$?  farum  Romtmum  ricinUu  eti^ 
et  opulentius.  JUie  picunia  ««mI  :  md  ueuia  mla  etrepunt  drca  pulpUa  uattra,  et 
eteril^  cathedroM. 

Ovid.  Art.  i.  S37.— 11  PenHeieidoa  umda  Ed.  antiq.  Ferrar.  an.  1471.  Venet. 
Ald.  Junt.  Colin.  Orypli.  aliae.  Permemde  lympha  legit  Janos  GDilielmias  ex 
codice.  Permesaide  unda  citatnr  in  ed.  Barbon  1764.  Lectionem  nostram  ex 
optimis  codicibns  dedemnt  Oniterns  et  Scriverins. — 13  Janus  Ooilielmins 
Verisim.  lib.  iii.  cap.  19.  ex  qnodam  codice  legit :  ad  CtrcuM  et  pulpUa  mo$tra: 
recenset  enim  loea  poetis  ▼elnti  consecrata,  Ctrffum,  in  quo  Indi  fiebant  et 
spectabantur  fabulss ;  pulpita,  e  quibns  recitabantur  poemata ;  cathedras 
Orammaticornm,  e  quibns  ezplicabantur. 

NOTiE 

11  Permetrids]    Permessis  fln?ias  *  PceiiitBit  multoa  vansB  sterilisqne 

ex  HelieoBe  dilabitnr.  cathedras.* 

1S  lUie  eera  mmmU]  Inforonempe,        Baeia']  Qnos  enim  recitantes  pro- 

nbi  pecnniam  accipinnt  Causidici.  baverant,  osculabantur  antiqni.  Yide 

14  SterUe»  cathedrae]  Nullnm  emo«  Epig«  4.  snpra ;  *  dum  basia  eaptasy' 

lumentum  afferentes.  Jnv.  Sat.  tii.  Ste» 

LXXVIII. 

DB    CHARINO. 

PuLGHRB  valet  Charinos^  et  tamen  pallet 

Faroe  bibit  Charinas^  et  tamen  pallet. 

Bene  concoquit  Charinus^  et  tamen  pallet. 

Sole  utitnr  Cbarinus,  et  tamen  paUet 

Tingit  cutem  Charinus,  et  tamen  pallet.  5 

Cunnum  Charinus  lingit,  et  tamen  pallet. 

Beneee  habet  Charinua,  et  nihUominu»  paliet.  Charinuapotattemperate,  et  nihU' 
omimua  paUet.  Charinus  digerit  recte,  et  nihilominua  paUet.  Charinua  ^ricatur, 
et  iamen  pallet,    Charinua  eolorai  cutemf  et  tamen  paUet 


^^<»«#>»<»<»«#>^^»»\» 


De  Carino  lemma  est  in  Aid.  Junt.  Colia,  et  aliis  vett.-~4  Sole  nltter,  te. 
Hic  versus  deest  in  quibnsdam  membranis,  et  edd.  vett.  Ald.  Junt.  Co- 
lin.  &c. 

NOTJE 

4  Sole  utitur]  Ut  cutem  coloret.  bat  Charinus:  sic  illumtnrpivitio  la* 
Omnibus  his  adbibitis  semper  palle-     borare  notat  Poeta. 


BPIGRAMMATUM   LIB.  1.  117 


D  B     F  B  8  T  O. 

Indignas  premeret  pestis  ciim  tabida  fauces, 

Inque  ipsos  vultas  serperet  atra  lues ; 
Siccis  ipse  genis  flentes  hortatus  amicos 

Decrevit  Stygios  Festus  adire  lacus. 
Nec  tamen  obscuro  pia  polluit  ora  veneno,  5 

Aut  torsit  lenta  tristia  fata  fame : 
Sanctam  Romana  yitam  sed  morte  peregit^ 

Dimisitque  animam  nobiliore  via. 
Hanc  mortem  &tis  magni  prasferre  Catonis 

Fama  potest :  hujus  Caesar  amicus  erat  10 

Cwm  pediieHim  cmU^eea  wgeni  pdtwt  teiwrthcai,  H  mgra  cimiegio  hnperii 
n/uwM ipeam ;  ipm  Fuhi» deeiM gewm  exeiimummcoe  herpmmiee eiaimi  peiere 
peHtadem  ShfgUm,  NikiUmmme  mem/etdemi  ee  emichm  iurpi  iexiee,  mii  emeiemi 
mmeiemdirmmeemrielemiti»  Sedmmrie  Rememmjbmmiviimmimmelaimmjmiqueegii 
eptrHmm  bmeie  iUneiriere.  Fmmm  peieei  meUpemert  kemc  imUriimm  mmfii  mmgei 
CeUmie:  kk  emrue  erei  Cmmmri, 


^<^#>rf»#»»#»*«^>»«» 


9  /mm  meee  Onit.  ScriT.  Farnab.  SchreTel.  &c.  Imjme  ipeoe  Venet.  Ald. 
Jont.  Golin.  Orjph.  Palnian.  Jnnian.  Lane.  Delpli.  aha  :  et  tic  lef(it  D'Or* 
leaas.  Vide  Oronoy.  inter  Var.  Notat,  ad  Epig.  119.  Imem  dmee  Barbon 
Per.  17M.  errore  manifcato  pro  mm.— 6  Janof  Oailielmint  Veriaimil.  Ub.  iii. 
cnp.  10.  legendam  potat,  pettmf.  nt  apad  Virg.  de  Cleopatra  Yeneno  peritn- 
ra :  *  pallentem  morte  fhtara.'  Hoc  improbat  MaiambcrUot  contra  Ramire- 
aiumy  lecens :  Nee  iemun  ebeueme  pim  pibmi  era  ecNaio. — 8  Ve net.  Ald.  Jnnt 
Celin.  Orypb.  alim  ? ett.  exhlbent,  noMiMre  tege :  et  Ramiret  de  Prmdo,  ne- 
acio  mide,  citat,  melmMaTe  Uee,  MnMml>ertiaa  e  membrania  afierty  melrUiere 
mim:  codez  Heraldi  habet  viitif  qaod  confirmat  lect.  noatram  ex  optimii  li« 
bria  reititntam.  Vide  Var.  Notaa.  mekiHere  tmede  f.  reponendam  pntat  Wakc- 
6eld.  in  8jU,  CrlU  Part  iv.  (.  IM. 

NOTiE 


S  ^iecif  ipee]  Id  ett,  non  flent. 

7  Igamamiifd morfe]  Nempepectna  10  Hi|;iia  Oeem'']  8e  enfan  intere- 
traBafodityesempioLiicreti«»Catoiiia,  mit  Caio  metn  ant  odio  C»aaria ;  at 
et  maitoram  alioram  Romanornm.  Tero  Domitianoa  bajoa  Vesti  amiena 

8  Na6iHMre«M[r0g«]  Rognminmit  fnit» 
pr»  morte  ipan.    Iiegant  9lii  naWory 


118  M.  VAL.   MARtlAL» 


AD    ATTALUM. 

Sbmpbr  agis  causas,  et  res  agis,  Attale,  semper: 
Est,  non  est,  quod  agas,  Attale,  semper  agis. 

Si  res  et  causas  desunt,  agis,  Attale,  mulas^ 
Attale,  ne  quod  agas  desit,  agas  animam. 

AttaU,  dkii  auuatf  atque  ataidM€  traeta»  negolia,  Attakf  amtiutia  agit,  $h€ 
nif  aat  noa  nt,  qaod  agaa.  Si  negotia,  et  Utes  {UficiuntfAttaie,  ducie  nmlaM,  Attaie^ 
ne  dejieiat  qmod  gera»,  emittat  tpiritum, 

1  In  Jnnt  penef  Editorem  raargini  ascriptam  legitar :  Semper  agit  mmoSi 
dmm  agitur  ret,  Attale,  tewtper.    Mox  vs.  S.  agit^  Attak,  nugat* 

NOT^ 

4  Agat  aatNuun]    Id  est,  pereas.     nificatioiie  verbi '  ago.' 
Lasos  Epigraromatis  e«t  in  varia  aig- 


AD     CANUM. 


A  D      U  AN  U  M. 

Sportula,  Cane^  tibi  suprema  nocte  petita  est. 
Occidit,  puto,  te^  Cane,  quod  una  fuit. 

O  Cantf,  popowtfH  tpcrtulam  uUima  nocte.^  O  Cane,  inier/eeit  te,  ut  arhitm', 
pwd  unica  extitit. 


^^^>a^s^>^>0^^^^ 


In  hoc  EpignuBQiate  nibil  variant  aat  exemplaria  icripta  aat  typii  ex* 
casa. 

NOTiB 

2  Quod  una/uU]  Qaae  nempe  buic     tracto  dolore  periit* 

bellnoni  non  aafficeret,   unde   con- 

LXXXII. 

AD    808IBIANUM. 

E  SBRVo  scLs  te  genitum,  blandeque  fateris, 
Cam  dicis  dominum,  Sosibiane,  patrem. 


O  SMJMontf ,  Noii  ignorat  te  natum  ex  mancipia,  et  camiier  conJtUritf  cum  p«rc»- 
tem  tunm  appeUat  damiuum. 


«>«>«^««  ^^IF^VP^ 


1  A  tervo  cod.  Thaan.  E  tervo  omnes  aUi  libri.  Musambertina  in  libello 
contra  Ramires  de  Prado  iptissimam  Vaierii  manum  esse  contendit :  E  terca 
tcit  te  genitumf  9fc,  qua  conjectara  nibii  certios  videtar  Heraldo.  At  consolc 
Var.  Notas. 


BPIGRAMMATUM   LIB.   I.  119 

NOTJB 

l  fiicrro]QoodDenipeinateradnl-  seqnatur,  ex  serTt  et  petrefainiliaii 

tera  ez  servo   snscepisset  Sosibia*  natns  Sosibianus  serTus  est,  et  pa« 

anm:   vel    forte  melins   legendum  trem   habet   enndem   et   dominnm. 

Eurva:  cnmenim  partus  yentrem  Vide  Epig.  85.  infra. 

LXXXIII. 

DBRKGULO. 

H^c^  quse  polvere  dissipata  multo 

Longas  porticus  explicat  ruinas, 

En  qnanto  jacet  absolnta  casu ! 

Tectis  nam  modo  Regulus  sub  illis 

Gestatus  fuerat,  recesseratque ;  5 

Victa  est  pondere  cum  suo  repente ; 

Et  postquam  domino  nihil  timebat, 

Securo  ruit  incruenta  damno. 

Tantse,  Regule,  post  metum  querelas, 

Quis  cnram  neget  esse  te  Deorum,  10 

Propter  quem  fuit  innocens  ruina  ? 

Hiu  pcrHaiM  qua  dinohiia  expwU  Umga  exddia  t«  Miitto  puhere,  em  ftumle 
csss  Hberaia  frocwmbit !  patiio  eaim  aaie  Regvhu  veeta»  fuerat  eub  iUU  tecHtf  et 
dieeeteerat :  emm  eubiio  deeedit  tm  Molf, et  poeiquam  uildt  mHuebat  kero^imcru£uia 
eemeaa  ruiua  iuia,  O  Rigule^  potf  timorem  tani^  quetrvmnia,  quis  ii^kiHur 
Deot  kabere  curam  lat,  ci|^gralta  ruiaa/uii  innoxia? 

7  Ib  Ald.  Jnnt.  et  Colin.  "^EI  postftiaBi  tfomnitMi^9  Janns  Rntgerstns  Var. 
Lect.  lib.  Ti.  cap.  11.  Talor  scribendom  pntat,  postquam  eYasisset  Re- 
gnlns. 

NOTJE 

S  Ett^naiilo]  Vide  Epig.lS.snpra.     mirnm  tennit  nostras  fortnna  qnere- 
9  Po«l  m£liim]  Epig.  citato:  *Ni-     las.' 

LXXXIV. 

DB    MANNBIA. 

Os  et  labra  tibi  lingit,  Manneia^  catellus : 
Non  miror,  merdas  ^i  libet  esse  cani. 

Colclhis  It6t  lambii  ot  et  Ubra:  wa  mirum  eti^ »  camt  amai  cmedert  tiercu». 


De  BiatmeOa  inscribitnr  in  Venet.  Ald.  Jnnt.  et  Colin.— 1  In  iisdem  Itagtl 
Jlfamirik.*a  Pro  /tM,  alii  legunt  Ucet. 


190  U.  VAJU  MARTIALIS 

NOTJE 

1  OatikAra]    Ora  ct  labU  Man*  utem  toi^nt.  JnvvB.Sat.  Z«    Bona 

iiei»foetidafaiisenotat,caii«8qaippe  tota  fenintor  Ad  Phialen,  tantom 

iaaibeadi»  ininmnditttf  deieelantor,  artifici»  Talet  lialitat  oris.' 
qos  tetro  odore  non  saperaat  imdi- 


DB   QUIRINALI. 

XJxoRBM  habendam  noii  patat  QoiriDaliSi 

Cum  vult  habere  filios :  et  iayenit 

Quo  possit  istad  more :  futait  ancillaSj 

Domamque,  et  agios  implet  eqaitibas  vemis* 

Pater  familiae  veras  est  Qairinalis.  5 

reperU,  Qua  roftoac  id  qneat  7  Rtm  habet  emm  mmUUp  iwtfUi  agrM  et  demkiHmm 
eqmtilmtvermie:  QmriaaUe  teru»  ett  paierfamiUat, 

2.  8  Janios,  Ed.  Plant.  Langins,  Palmannas,  ■liiqae  nonnnlli  com  interro- 
gationis  noU  sic  legnnt :  Cam  mtU  kAerejUme^  et  vmeuU.  Que  paeeH  ietud 
m»de7—6  PaterfamiHa»  Heraldos,  Scriv.  Famab.  Sdirevei.  Maittair. Barboo, 
*c.  PeierfmtdUtt  \m  edd.  vett. 

NOT£ 

S  Mw*«]  Legnnt  alii  slne  interro-  5  Ptderl  Sic  enim  blando  nomine 

gatione,  nnde  alias  sensos  efficitor.  dominom  servi  appeliabant  patrem- 

4  Iw^Ut  Mratf]  Vema  servns  est  familias;  sedhic  veram  dicit  Poeta 

i  aatns :  syaUte  antemdlalt  qoaa  patrem  famllhe  QaiHnalem,  qnod  ejns 


Qniriulis  cqoet  eimt.  ftimilia  ab  ipso  esset  genita. 

TiXXXVL 

D  B     M  A  R  I  O. 

Vbnderbt  excaltos  coUes  cam  prseco  facetas, 

Atqae  sabarbani  jagera  palchra  soli : 
Errat,  ait,  si  quis  Mario  putat  esse  nece^se 

Vendere :  nil  debet ;  fcenerat  immo  magis. 

Cam  pretee  argutue  mM  veudere  eoUee  exeaUm^  et  pukkra  jwgera  fimdi  eub* 
urbaai:  Si  ame,  taovt#,  arbitratur  epue  eete  Marie  ahemtrtt  kaibieutatur :  nikil 


debetf  iaame magie dat  wafoBW,    Quet  eattm  eet  ergef  ubi  amteU  emaia  wmaelpiaf 

J>e  prmeette  lennna  eat  in  cod.  Bodl.— t  Edltio  Jnntiaa  nostm  an.  1S12. 
ascriptom  habet  margtni :  Errat,  aUj  ti  fuie  Mtrio  puttd  iata  neeeem  Vendere : 


BPIORAMIIATVM   LIB.  1.  121 

Qnfld  ratio  est  igitnr  ?  servoi^  Qbi  perdidit  omnes,  5 

Et  pecQs^  et  fnictaSy  non  amat  inde  locum. 

Quis  faceret  pretiam,  nisi  qai  saa  perdere  vellet 
Omnia  ?  sic  Mario  noxius  lueret  ager. 

H  «nNflita,  eifnieiMMf  exbnie  m«  dilKUttwr  eo  Imo.    Qm/j  UeenhWf  iM  fui  teUet 
emUUre  emmUi  ema?  eie  em^  peeiUene  remaneit  penee  Mwrium, 


^*>»'»^«#»»»»<»»»>#»» 


et  tee  leetio  forte  reponenda  est,  ot  Yersaii  elaodatnr  melins. — 6  In  qui< 
bmdn  codd.  eeneeW  perMii  emnee.-^  Alii  pro  conef,  legmit  «met. 


NOTJE 

5  Servee  M  perdidii']  Hnnc  tcilicet    qw  cailores  omief  nb  emendo  deter* 
snbjodl  cinwini  malitiotns   prseco,     niit. 


DB  NOVIO   MIGROPSYCHO.* 

ViciNUS  meas  est,  manaqae  tangi 

De  nostris  Novias  potest  fenestris. 

Qais  non  invideat  mihi,  patetqae 

Horis  omnibas  esse  me  beatom, 

Jnncto  cni  liceat  frai  sodale?  5 

Tam  longe  est  mfbi,  qaam  Terentianas, 

Qai  nanc  Niliacam  regit  Syenen. 

Noa  convivere,  nec  videee  saltem, 

Nemee  hMUd  im  MMvMaiOy  ei  peieei  mow  eiiiMgi  de  weetrie/emedrie,    Qeee 
•tn  tnoidMt  meki,  ei  eredei  mie  eeee  feUeem  emeihue  kerii^  em  /ee  eii  uti  eeeie 
deimej  3Vw  ^rscnl  «am  dislnt  cnein  r<rinfinnns, fn<  nnnc gnhemei  Sfmem  Nu 


»<#i#^>#«#«#^>^»»^ 


De  Neeie  Ftdao  inscribitnr  In  codice  Bodl.  De  Nmrie  mierepeiee  in  Thnan. 
J}e  Neeie  Miereepiee  In  antiq.  ed.  Ferrar.  an.  1471.  Venet.  Ald.  Jont.  an. 
161S.  Colte.  15S8.  et  Pnlman.  probante  ScaBgero :  in  alHs^  Pc  Neeie  Miere- 

NOT£ 

*  De  Neeie}  miepS^i,  pmUmd»  ad  aBanaa  habent,  contoainnnt;  at 

ansy  iOiUrelie.    Sic  Not inn  avaritia  Toro  qnse  remotiora  rant  et  paratn 

accnsat  poeta.    Alii  deloiidam  hanc  diificiliora»  sectantnr.  Jodioet  leclor. 

▼ocem  Mierepepeke   arbitrantnr,   et  6  Qnam  T«rsnfMnas]  Qai  tnnc  erat 

nommlloe  ezagitari  a  Poeta  qni  qoss  prsefectos  iEgypto,  cujnt  Sjone  nrbt 


123  M.  VAL.   MARTIALtS 

Non  audire  licet:  nec  nrbe  tota 

Qoisquam  est  tam  prope,  tam  proculqne  nobis.         10 

Migrandum  est  mihi  longias,  vel  illi. 

Vicinus  Novio»  vel  inquilinus 

Sit,  si  quis  Novium  videre  non  vult. 

nee  in  ommi  dmtaU  ulbu  eH  tom  prope^  et  iam  tange  a  wohit,    Oportei  mk  vel 
Umgiui  a&tre.    Si  fme  nemouU  atpieere  NooiuM,fiai  vieiuu»  JVovio,  vel  tM- 


^.#»^^^^^>^^^i^^ 


epieie,  ▼•!  MieroprigOf  Tel  Mieroptopo.    Beverltndns  legit  {Mmpo^KiSia^)  Mkro' 
ecopo :  et  sic  conj.  VoMins.  Vide  Var.  Notas. 

NOT^ 

nd  Nitnm  slta,  qns  hodie  nb  aliis  ap-  Poeta. 

pellatnr  Guegeref  ab  aliis  Chimuy  ab  19  Tnquilimu»']  Qni  nempe  in  NotII 

aliis  Tero  ilsaa.  sedibus  condnctis  habitet. 
U  ilfvnnMbc«ctf]UoGfacetedicit 

LXXXVIII. 

AD   FESCENNIAM. 

Ne  gravis  hestemo  fragres^  Fescennia,  vino, 

Pastillos  Ck>8mi  luxuriosa  voras. 
Ista  linunt  dentes  jentacula :  sed  nihil  obstat, 

Extremo  ructus  cum  venit  a  barathro. 
Quid  quod  olet  gravius  mistum  diapasmate  virus^  5 

Atque  duplex  anim»  longius  exit  odor? 

O  Feeeenma  iniemperane,  degiuHe  paeHttoe  Conm,  ne  mole  sleos^inartt  JMermi 
poiaHone,  leia  jeniaeula  unguni  dmtee^  eed  nikU  tmfMdtl,  cirm  nrdns  t€iitl  ab 
tmo  aiomaeho,  Qtnd  quod  venenum  diapatmaie  eonmixium  /eeiei  p^uif  ei  gemmue 

Ad  Feeeeniam  lemma  est  in  edd.  vett. — ^S  Pro  obeiai  Mnsambertins  in 
libello  contra  Ramiresinm  conj.  oMani,  ut  ad  jeniaeulat  sive  pastillos,  respi- 
dat :  hoc  etiam  malit  Ant.  de  Rooy.  firmat  codex  Thnan.  nbi  legttnr  o6t(cnl; 
qnod  etsi  non  omnino  iMne,  Tiam  tamen  parat  ad  veram  lectionem.— 4  JEx- 

VOTJE 

%  PaeiiUoe  Coemil  Cosmns  myro-  4  Rnciiis  eum']  Cmditatls  exhalatio 

pola  erat,  qni  conficlebat  ejusmodi  est 

pnstlllos  ex  aromatibns,  et  pnWeribns  5  DmpMM]  Ungnenti  genns  qnod 

odoratis.  fit  ex  ronis  aridls,  de  qno  Plinins 

S  leia  Ununi']  Hoc  est,  cnm  jfjnna  lib.  xzi.  cap.  19. 

snmis  illos  pastillos,  possnnt  illi  qni*  Vtms]  Ponltnr  pro  halitn  gravl. 

dem  opprimere  fmtorem  in  dentibns  6  Duplex  odor]  Hestemi  vlni,  et 

hsrentem,  neqnennt  vero  illnm  coer-  diapasmatls. 
ecre,  qni  venit  ex  stomacho. 


BP16RAMMATUM   LIB«  I.  123 

Noias  ergo  nimis  fraudes,  deprensaqiie  forta 
Jam  toUas,  et  sis  ebria  simpUciter. 


9dtT  frocedii  longiiu  7  TgHwr  jom  remov€a»faUaaat  nimum  eognitaM,  ei  «u 


^-^^^-^-^^^^^^^^^^ 


item»  npiMi  in  Ms.  BeverUndi.  Ex&emo  ruetu»  fmm  vewiai  barathro  in  margine 
Junt.  nottrv.— 8  In  eadem  Junt.  margini  ascriptam :  ne  ebria  temper  erie. 

SOTJE 

7  Deprenaaque']  Vitiam  qood  cam  ▼innmetejasmodimedieamentaoleas* 
cnra  tegitnr,  fortum  appellator  a  Vide  lib.  iii.  Epig*  42.  et  lib.  ti. 
Poeta.                 ^  Cpig*  7. 

8  Si»  ebria  timpUeiier]   Ne  simnl 


AD   ALGIMUM. 

Algimb^  qaem  raptum  domino  crescentibus  annis 
Labicana  levi  cespite  velat  humus ; 

Accipe  non  Pliario  nutantia  pondera  saxo, 
Qun  cineri  vanus  dat  ruitura  labor ; 

Sed  fragiles  buxos,  et  opacas  palmitis  umbras, 
Quasque  virent  lacrymis  roscida  prata  meis. 


r,  fVflR  iegii  LaMeana  ierra  levi  graaune^  aftrcplii»  kero  awnejuveniUhm»: 
meeipe  nem  molemvaeiilantem  extiliee  JEi^fpiia,  quam  lapenram  exeimii  eineri  labor 
kmm»;  md  bmaooa  eaduea»,  algiie  «M6ras  oftscaras  palmiii»,  «t  praia  90«  «tresMnl 


In  cod.  Bodl.  inscribitnr :  EpiiapkiMm  Akimi  puerL — 1  Akime,  quam  in 
Jont.  an.  IftlS.  operarnm  lapsa. — 2  Ant.  de  Rooy  prstnlerit  velet,  ex  con- 
aneta  bene  defanctis  precandi  formnla.  Sic  infra  lib.  v.  Epig.  S5.  et  ix. 
£pie.  SO.  Quam  emendationem  probat  vir  qntdam  doctas  in  Epist.  Crit.  ad 
eondero  Antoninm. — 8  Paria  in  qoibnsdam  :  nutaniia  in  Jnnt.  ct  ab  antiqua 
SBaaa  motatam  in  tflrilonlta. — 4  Qua  eineri  nanuo  Jant.  an.  1512.  naiwset 
sinilia  snnt  in  codd.  antiq.  Vide  Barm.  ad  Propert.  iv.  0.  SS.— 0  In 


SOTM 

9  LabieaMa  Aiiawt]^  Via   Labicana         S   Noii  Pkario']   Non  Pyramidety 
dncebat  ad  Labicnmlmediterraneamy     Obeiiscos,  et  stataas,  qnibns  tnmnlos 
it  pagnm,  hodte  Fahnsiiloae.  omabant  ^gyptii.    Vide  lib.  Spect. 


Mjevi  eeopiie]  Hoc  es    jnon  snperbo  Epig.  i.  '  pendentia  Mansolea.'  Pha- 

tvmnlo  ;  vel  potins  allndit  ad  formn-  ros  colonia  et  oppidom  ^gyptl  apnd 

laa  antiqoam  S.  T.  T.  £.  hoc  est,  Alesaiidrlam.    Alil  Farta.*  marmor 

jil  HH  ierra  leoi»,    Vide  Ub.  v.  Epig.  Parimn  notnm  est. 

S5.  5  Sedfragileebuxo»}  Spatiom  qnod- 


124 


M.  VAL.   MARTIALIS 


Accipe,  care  paer,  nostri  monmnenta  laboris : 
Hic  tibi  perpetuo  tempore  Tivet  honor. 

Com  mihi  supremos  Lachesis  pemeverit  annos, 
Non  aliter  cineres  mando  jacere  meos. 


10 


rig^miitJUii^.  O  dikcUfUTfreeipepigwfrmiMthimmrmii:  h^edeauiiH 
duret  omm  tempere,  Cum  Laicketit  mihi  perieoerit  wUittM  owMf,  non  aUo  modt 
jubeojaeere  wiooe  eUteret, 


m  m  #i»«»»i»i»i^»^^ 


■Dtiqua  H.  Batchii  rditionc  lecitar,  hMmido  eerta  meit ;  mide  oirtm  oonjlcie- 
liat  Arntseuiiis,  Professor  et  Oymoasiardia  Zotphao.  Cf.  Ovid.  Trist.  iii.  S. 
82.  et  Tiball.  ii.  7.  14.  Ed.  Ferrar.  1471.  Venet.  Ald.  Jant.  Colin.  Orypfa. 
Plant.  Pulman.  alis  habent  etiam  Aaaitda.  Nostram  testantnr  iectionem 
codd.  Bodl.  Thoan.  Arondell.  Onit.  et  ScriT.— 7  In  edd.  vett.  mommeoU 
dotoritf  qnod  habet  etiaro  cod.  Arondell.  labori  citat  Laogius  ez  Polmanni 
editione. — 9  Ltchint  pervenerii  in  omnibus  edil.  rvett.  Error  inde  natns  est, 
qnod  litenpR  ete  ssepe commatantar  alitHrariis :  sic  *  nox '  et  *  yoz/  '  nervos' 
et  *  vemos/  <  nos '  et  *  vos/  '  nenter '  et  *  venter/  *  noster '  et  *  voster'  vel 
*  vester/  'venerat'  et '  neverat/  et  alia  qnamplarima.  Vide  nos  ad  Catall. 
LXiY.  280.  Lxviii.  7.  et  18.  et  ad  Tiboll.  ii.  6. 44.  et  4ft.  iv.  1.  84.  iv.  9. 84. 
item  Drakenb.  ad  SiL  ii.  282.  vt.  424.  ad  Liv.  Tem.  ii.  p.  IM.  Bami.  ad 
Propert.iii.  7. 66.  iii.  10.  21.  et  ad  Ovid.  Epist  iii.  116.  Beverlandi  Ms. 
Iiabet  tupremMt;,4mmt, 

vorrjE 


dam  sepolcro  destinatom  in  agris 
veligiosnm  eratf  qnod  vmriis  arborum 
geneiibns  decoraluuit  astiqni :  Mar- 
tialis  vero  in  honorem  Alcimi  pnerl 
bazos  insevlt  quibasdam  in  pratis, 
qum  per  hyperlioleB  sois  lacrymis 
Irrigari  dicit 

7  Memmenialaborit']  Hmc  Carmina, 
se.  bazos,  et  prata. 

S  Hk  Hhi  perpetwol  Id  de  perpe* 


toitate  saomm  Carminnm  aagaratvr 
PoSta,  nt  lib.  x.  Epig.  9.  '  At  char- 
tia  nec  farta  nooent»  nec  isecala 
prtesant ;  Solaque  non  norant  hKC 
monomenta  morL' 

0  Xadhajf]  Una  e  Pardsyqom  hn> 
manss  vits  stamen  net. 

10   Noa  aHter  ctacrct]    Hoc  cst, 
tnmalom  meum  versibos  egregii 
tm  oraari  tantnm  cnplo» 


AD  CINNAM. 

Garris  in  aarem  semper  omnibas,  Cinna ; 
Garris  et  illad,  teste  qaod  licet  torba. 

O  CiMtmfperpetMotatwnrateanetieimatTewiftauarrateiilkdtfaod/meotwmt'   , 


^i#<»^^^^^»^»»^»» 


4  In  margine  Jont  penea  nos,  demat^  I.  e.  lisawBi :  a  et  d  ccntlet  permnUta 
reperiantur  in  codd.  Vide  Corr.  ad  Sallnst.  Cat.  xxvi.  4«  Jog.  xxii.  1. 
Barm.  ad  AnthoL  Lat  Tom.  i.  p.  164.  Drakenb.  ad  SU.  ii.  52.  ad  Liv.  x.  24. 


BPIGBAMMATUM   LIB.  I.  126 

lUdes  in  anrem,  queraris,  argais»  ploras : 

Cantas  in  aurem»  judicas^  taces,  clamas. 

Adeone  penitus  sedit  hic  tibi  morbas»  5 

Ut  saepe  in  aurem,  Cinna»  Csesarem  laudes  ? 

mmiiMffmaiU:  ridea  in  wrem^  expottuku,  reprehemdis,  JU$:  cmminmnm, 
4§C€rml»^§ik»f  faoe^ermriB.  Adeeme  pemhiM  kee  viiiMm  tihi  foMfMhms  ui  eofe,  o 
CnuM,  GcBjmm  Ml<6rc»tfi  «HreM  / 


^l*^^^'^!»^^^^» 


et  Leopan].  Emendatt.  x.  25.-5  Adeoqiu  pewUv»  exbibet  codex  opt.  Aroo- 
dell.  qaod  prsfert  Oronovius;  qaem  Yide  in  Var.  Notis. 

NOTiE 

5  ilie  Merfri»]  Oarriendi  in  aarem     dat  Poeta,  innnens  farades  ejns  palam 
Titiom.  eate  proferendas . 

6  Ui  eerpe]  Sic  Cssarem  acnte  laa- 


XCI. 

AD   BASSAM  TRIBADBM. 

QuoD  nunquam  maribus  junctam  te^  Bassa^  videbam, 
Quodque  tibi  moechum  fabula  nulla  dabat : 

Omne  sed  officium  circa  te  semper  obibat 
Turba  tui  sexus,  non  adeunte  viro : 

Esse  videbaris,  fateor,  Lucretia  nobis :  5 

At  tu  (pro  fiftciBns !)  Bassa,  fututor  eras. 


^»^>^^>^>^*>0>0>*>*^ 


1  Pro Jim^eaM  in  qnibnsdam  dnelam ;  et  sic  ed.  Par.  an.  1754.— 8  Ownh  et 
•fieiMm  Ald.  Jont.  et  Colin.  ita  etiam  codcz  Arondell.  aliique,  teste  Ornlero. 
— 4  In  Jnntina  nostra  margini  ascriptom  est :  non  adeunda  viro. — 7  Jnier  u 

NOTiE 

f  Qnod  mmgiMNH,  4«.]  Bassam  trW  Arondelliano.    £t  forte  spemendnm 

badem^facete  carptt  confessione  er-  non  est.  Turbaomnii  tuieexiu  est  mera 

foris^^sni,  qnod  existtmasset  castissi-  mnliebris.  Grmisvws. 

nam'  esse  fceminam,  qoia  nnnqnam  5  X«cfWtaw6is]  CaaU,  «t  Lncretia 

ad  eam*¥ir  adiret,  sed  semper  cnm  absente  Yiro. 

foeminls  esset:  postea  ▼ero  comper-  6  Fminioreraa']  Tp«/Baf,Wr^©wopera 

tom  est^  tribadem  esse.  ^*** 

JwidaM]  Alii  einctim.  Fuinior]    Est  anxesis  in  nomme 

8  Fabuia]  Proprie  iaboU.   Seneca  fiOuior  adjnncto  foeminse,  qnam  fntn- 

controT.  lib.  ii.  T.  *  Duxi  oxorem  ma-  tricem  par  erat  appellare ;  sed  data 

tnre ;  semper  dilexi ;  ad  omnem  me  boc  opcrt  factam,  nt  tnrpitadinem 

nitnm  fabnlam  prasstiti.'  ejas  magis  noUret.    Estque  boc  tn- 

S  OMJie  sed  effieiuM]  Qdod  Grateras  badibas  pecaliariter  tribatom  a  Mar- 

aitio  plerisqae  remanere  exemplari-  tiale,  nt  de  iis  «  fataere  dlcl  posslt. 

bosy  •Mnts  sf  offieinmy  constabat  et  in  Romtre». 


126  M.  VAL.   MARTIALIS 

Inter  se  geminos  audes  committere  cannos, 

Mentitarque  yirnm  prodigiosa  Venas. 
Comipenta  e^  dignum  Tbebano  aenigmate  monstrnm : 

Hic,  ubi  vir  non  est,  at  sit  adulterium.  10 

gmum  andii  Langios. — 10  Ant.  de  Rooy  malit  per  interrogfttionem :  ui  tit 
aduUerimm  7  qnod  certe  Tolait  illOy  qni  margini  JnnL  nostrn  ascriptit :  m  ni 
admUeriMM.  At  no?erat  Poeta  et  in  prsecedd.  expUcnerat,  (^nomoao  res 
absnrda  te  haberet.  Neque  adeo  interrogatione  opns  fuit,  qnasi  de  ASvrdb-y. 
Id  necetse  fnit,  et  sensus  postnlabat,  nt  doceret,  qua  in  re  aenigma  illud  con- 
•iiteret,  qnod  pr«ced.  ?ertn  memoraverat. 

NOTJE 

9  Difmmf  Sfc,"]  ^nigma  dignnm     Vel,  aenigma,  cni  tolvendo  opnt  ett 
Thebano  monttroy   id  ett  Sphinge,     CEdipo  Thebano. 

XCII. 

AD   LiELIUM. 

CuM  tua  non  edas,  carpis  mea  carmina,  Lasli. 
Carpere  yel  noli  nostra^  vel  ede  tua. 

O  LttH,  am  non  piiMicet  tuM  vermuy  reprehendit  meo$ :  noU  reprekendere  meot, 
«el  fidfUea  twoe. 


^^»^^<»^^^<r^»>» 


Ad  LMm  ebtrteUdeTim  lemma  ett  in  qnibntdam  codd,   Cetera  nil  ?ariant 
exempiaria. 

NOTJE 
a  Vel  ede  tua]  Qok  Yicbtim  carpere  postim. 

XCIII. 

AD   MAMURIANUM. 

SiEPB  mihi  queritur  non  siccis  Cestus  ocellis^ 

Tangi  se  digito,  Mamuriane,  tno. 
Non  opus  est  digito :  totum  tibi  Ceston  habeto^ 

Si  deest  nil  aliud,  Mamuriane,  tibi. 


»<»#>#N»|»^^»»»S#>^ 


1  CetlM  in  Jnnt.  et  Colin.— 7  Codex  Bodl.  exhibet  dricta  laeema;  nnde 

NOT^ 

1  Cetlact  ocelUi]  Acerl>e  invehitnr  obtcoena  iptnm  ad  ttnpmm  pellici- 

in  Mamnriannm  panperemy  qui  pne-  ente,  et  te  paratum  pediconem  ot« 

mm  Cettnm  de   ttnpro  appeilabat  tentante. 

tnbinde.  g  Tohon  Ceatim]  Id  ett,  non  tolnm 

Cettus]  Poer  Poetie.  concedo,  quod  digito  tolicitat ;  ted 

S  D^gtlo  tuo]  Digito  obtciBDo  per  totnm  et  integrnm  pnemm. 


BPIORAMMATUM   LIB.   I. 


127 


Sed  si  nec  focus  est,  ntidi  nec  sponda  grabati^ 

Nec  cnrtus  Chiones,  Antiopesve  calix : 
Cerea  si  pendet  lumbis,  et  trita  lacema, 

Dimidiasqne  nates  Gallica  palla  tegit ; 
Pasceris  et  nigr»  solo  nidore  culinse, 

Et  bibis  immundam  cum  cane  pronus  aquam : 
Non  cnlum  (neque  enim  est  culus,  qui  non  cacat  olim) 

Sed  fodiam  digito,  qui  superest^  oculum. 
Nec  me  zelotypum^  nec  dixeris  esse  malignum. 

Denique  paedica^  Mamuriane,  satur. 


10 


^^^i*^y^<0>i^^^<^^ 


fonan  Gnitenis  •aum  eruit  aeriitia  lactrna,  literflB  entm  t  ei  c  paene  timilet 
mnt  in  codd.  ccruta  heema  Janus  Rutgersius. — 11,  12  Non  eulum  digite; 
ntfue  emiM  ett,  qui  non  eaeai  olim^  Culu$:  eed  fodiam,  ipe.  Pnlmannns,  Jnnins, 
Lengins,  Delph.  atii.  Nostram  lectionem  testantnr  cod.  Bodl.  onm  edd. 
Ald.  Jont.  Colin.  Scriv.  &c. 

NOTJE 


5  Sed  n  neefoeu»  ettl  Est  parasceve 
ad  epiphonema  contentnm  nltimo 
▼enn  Epigrammatis,  et  describit 
■vmmam  Mamnriani  egestatem.  Tom 
foeu»  signnm  erat  locnpletb  domns, 

nt  lib.  z.  Epig.  47.  inter  beataB  Yita 
adjnncta  focnm  perennem  enomerat. 

6  Nee  curtu»^  ^v.]  Si  nec  ad  blben« 
dnm  tibi  sit  ruptns  caliz,  vel  qnali 
ntnntor  Chione,  Antiope,  ceter«qne 
neretrices  etiam  ad  obscoenas  loti- 
ones,  lil).  ii.  Epig.  60. 

7  Cerea^  ^v.]  Decolor,  non  candida, 
a  trltnra  flaTescens :  Tel,  sebo  et  sn- 
dore  qnasi  incerata.  Trita  locerM] 
Omter.  aertfta  lacema.  J.  Rntgers. 
oeruta  taeemm,  Propios  Ms.Bodleian. 
Mricialaeema,    Sed  retineamns  qnse 


edita  est,  probam  et  Nostro  familia- 
rem. 

8  Dtmuriaffitf,  d^,"]  Ol  yitf  K4\rai 
ianl  xrr^iowr  trxy"'^^  xnptimv^  ^- 
fWMTi  fUxpi  a^oUctfKoi  yhmrrm.  Strabo. 

11  NequCf  tfc.']  Snpra  Tcrs.  2.  Hnic 
lectioni  consentinnt  Ms.  Bodieianns^ 
et  P.  Scriverii  editio. 

12  Sedy  tfcJ]  Consneta  res  olim,  in 
ira,  in  rixa,  digito  ocnlnm  eruere. 
Qui  iuperettf  tfe,]  Lnscnm  innuit  Ma« 
mnriannm :  rapovoftdftu  Vide  lib.  iix. 
Epig.  02.  qnsB  minandi  formnla,  *  O- 
cnlos  tibl  effodiam,'  Planto  solennls. 

14  DemfuCf  tfc,']  Non  segre  ferrem. 
'Atqni  si  id  faceres  satnr  tantnm/ 
Catnll.  Carm.  zxi.  nnde  deanmtum 
Tidetnr  hoc  Epigramma. 


XCIV. 

DB   AQUINO. 

Fabricio  junctus  fido  requiescit  Aquinus,  . 
Qui  prior  Elysias  gaudet  adisse  domos. 

Aqwum»  JldeH  FaMdo  eoi^unetu»  r^fmewif ,  pd  Urtaiur  primu»  petiieie  ade» 


^»#»»<y^^>^*<*^<»i» 


2  Qui  prior  Eiifria»  gaudei  abieae  edd.  antiqniss.  cnm  Ald.  Jnnt*  et  Colin. 


128  M.  VAL.  MABTIAU8 

Ara  daplex  primi  testatar  monera  pili : 
Plus  tamea  est,  titulo  qood  breviore  legis. 

FuNCTUS  aterque  sacro  laudatas  foedere  Yitae,  5 

Faraaque  quod  raro  novit,  amicus  erat. 

Elffnai.    Dmo  aUaria  tetiiJUmthw  tgUim  primipUi:  mMlMwwt  mmfMau  eif,  ^iiMf 
€90Ma  iiueriiitime  Ipresiort .    UUrque  tdimpkmi  mtfnm/miM»  mUt 
et  benevftlue  erat^  qtum  rem  roro  cognmrit  /a 


qoun  lectionem  senrat  etfam  Scriverias.-^  In  qQibusdam  codd.  Imeriptum 
eat  titulo^  quod  6rfVMre  legee,  Bodl.  habet :  /iitmjpiaiiii  tituh  f«ad  bremore 
tegie*  Ramiresiiis  Tult  verba,  breviore  legiat  altima  esse  Epigramouitis. — 
6  Saot  qui  legant  Unetu».  Cod.  Arondell.  exhibet ;  Umiata  pemlert  mtm. — 
6  In  eoaem  cod.  rtirM;  node  Oronov.  Fmmmpm  q[ua  rwroe  Mott,  4v.  qnem 
▼ide  inter  Var.  Notas.  Hoc  nltimum  distichon  alio  cbaraetere  legitnr  in 
•nnibns  fere  libris.    Vide  ad  vs.  4. 

NOTiE 

9  Qttt  jirior]  Vide  Epig.  87.  snpra :  Inter  smulos  concordia. 

'  Qnod  pro  fratre  mori  f  ellet  nterque  6  FWnctes]  Sopplc  «sl.    Ultlnnm 

prior.'  hoc  distichon  inscriptum  erat  tnmulo. 

%  Ara  dupUx]  Cui  inscriptum  erat  Videntur  enim,  qui  sic  TiTunt,  cnm 

atrnmqoe  primipilnm,  hoc  est,  cen-  virtute  ftsdnt  pepigisse.  llonrssist. 

tnrionem  primae  cohortis  fnisse.  6  AmieuM  end}  Id  esty  amore  mn- 

4  Plue  tamen  eet}  Rara  qnippe  est  tno  se  complectebantnr. 

xcv. 

AD  iEGLBN    PELLATRICBM. 

Cantasti  male^  dum  fututa  es,  iBgle. 
Jam  cantas  bene ;  basianda  non  es. 


^^»>^»«i»>#«i^^»^«» 


In  hnjns  Epigrammatis  leetione  Dulla  varintu  es t  in  codicibw  et  libris 
Impressis. 

SOTM 

1  Cantatti  maU]   Qna  otim  male     nd  felhmdmn  Tocaiit.  Qnla  impurt 
cantastiy  dum,  &e,  jam  dlceris  bene     oris  fi:6fovfMs, 
cantare  ab  iis  qul  te  snb  TOciB  specie 

XCVI. 

AD  HBLIUM. 

QuoD  clamas  semper,  qiiod  agentibns  obstrepis^  Heliy 
Non  facis  hoc  gratis :  accipb»  nt  taceas. 

O  HeH,  fmdperpetua  veeifermri»^  ^wtf  oMwidif  lynlw,  kae  ma  agie  gr^e: 
recipU  ut  eiUae. 

*^* ********* 

Ad  ASikm  inaeriptio  est  in  eodice  ThMneo.— 1  In  eodem  eedice:  oMrr- 


BPIOEAMMATUM    LIB.   I.  129 

pta  JEU,     Cetera  ailiil  ▼ariant  libri  ant  oilamo  'eiantti   aat    typii  im* 
prewi. 

NOTC 

1  QMod  0geiaibMM]  Qni  nempe  mi.    «tata,  c|)at  silnitiam  •mefaant. 
ticb  Helii  clamoribiu  obtnsi,  pecsDia 

XCVIL 

AD  80AZONTBM,  DB  FBLLATORB. 

Si  non  iDolestum  est,  teqae  non  piget,  Scazon» 

Nostro,  Togamas,  pauca  verba  Materno 

Dicas  in  aarem,  sic,  at  audiat  solas. 

Amator  ille  tristium  lacemarom, 

Et  Baeticatus,  atqne  leucophseatus,  6 

Qni  coccinatos  non  putat  viros  esse, 

Amethystiiiasqne  mulierum  Tocat  vestes, 

Nati va  landat ;  babeat  et  licet  semper 

Fuscos  colores,  Oalbanos  babet  mores ; 

Rogabity  unde  suspioer  virum  moHem.  10 


O  Siumu^d  nM  frmn  mf,  nec  ie  imiH^  «rmmit  «f  fiK^  M^etm  9ntn 
memt  pmieM  im  aMrem,  •!«,  «f  §oImm  UM$enttii,    JUt  ^m  tfmof  liMrmM  aiMlai,  H 
Bmtkaim»  dt^mt  UmeoplUnimM  eiit,  ^ai  aoN  credii  eoccinMtee  eeee  mrw,  ei  ameikjfe 
lOMi  gppetttii   veeiea  femvavrum,  fmmaM  mtftva,  fiMmetf  perpeime  hdimi 
ceiereM  mAmgr^M^  kekei  wmreM  GaihwmM ;  quarei  mmde  repuiem  Immimem  efemA" 


^S#^»»»^»i#^l»^^«i» 


AA  Seeamdem  de  feUeiore  (/uodam  m  Ald.  Jnnt.  CoUn.  et  aHis  Tett.-^8  Lip* 
■ins  Elector.  lib.  i.  cap.  IS.  legit  laudei^  qnod  placet  Raroiresio. — 9  Alii 
malint  GalHmm, — 10  In  qnibosdam  RogabiM.— 12  Janos  Ontlielm.  VerisimU. 

NOT« 
1   SMxm]  Temis  lambo  similis,     esse  effiobminatos,  qni  vestibns  utnn- 
escepto  nltimo  pede,ln  quo  est  spon*     tnr  tinctis  cocco. 
dmosy  nnde  clandicare  diritnr  a  verbo        7  AeulkifMiimaM]  Vestes  amethystini 
midfmi  idclrco  Poeta  dicit,  Si  nm     coioris  a  lapide  ametbysto,  cnjns  co- 
maMnm  eai.    De  Materno  dicemns     lor  purpnrens  est. 
lib.  X.  Epig.  17.    AUoqnitnr  versnm        8  NmOva]  Qvm  non  sunt  artificio 

tlncta;  qnales  snnt  Tcsles  Bsticm, 


4  Amaior  iOa']  Nerope  cni  placent  de  quibus  lib.  xiv.  Epig.  133.  *  Non 
▼estes  pnllm.  est  lana  mtlil  mend«x,  nee  mntor 

5  £1  B^ieahu]  Bmtis  flovins  est  aeno :  Sic  placeant  Tyriae :  roe  mea 
Htspmilm,    hodie    Gaadaiqmitir,  ad  tinxltovis.' 

qnem  annt  oves  qnamm  lana  snbmtili  9  GaibamoM]  Alii  G«{6mot ;  Galba* 

eat  coloris  nativi :  hoc  est,  qni  habet  nus  vem  color  pallidus,  flavus  dicitnr, 

vestes  non  tinctas.     Vide  lib.  xiv.  secnndnmqaosdamcmnilens^et  viroa 

Epig.  133.  dedecet,  nt  mollior  et  effoeminatior : 

LemeopheeaiuM]  Nomen  compositnm  hoc  est,  mores  effmminatos.    Juven, 

a  verbo  Grmco  KemS^awtt  tx  albo  et  Sat.  ii.  '  Coerolea  indutus  scutnlata, 

fuseo  mixtns.  aut  Galbana  ra»a.' 

6  CoeeimaiOM]  Id  est,  existimat  eos 

Deipk,  ei  Vmr.  CUu,                  Mariial  I 


190  M.   YAL.   MARTIALI8 

XJna  lavamur:  aspicit  nihil  sursttm; 
Sed  spectat  oculis  devorantiba^  draucois : 
Nec  otiosis  mentulas  videt  labris. 
Quffiris,  quis  hic  sit?  excidit  mihi  nomen. 

irafifm.  Balneum  nohu  idem  nt:  mkSl  asptctiU  desuper : . . . .  rogas  qm$  hie  ni  f 


Itb.  III.  cap.  19.  emendat:  Deipectat  ocuUSf  ^.    Eadem  raedicioa  forte  f«- 
cienda  Epig.  64.  libri  xi.  *  Spectas  nos,  Hhilomaae,  cnm  lavamur  :*  et  le- 


Itb. 

cienda 

gendam  ~*  Despectas/  cam    idem    sit   arfsameotam  utriusqae    £pigram< 

matii. 


XCVIII. 

AD   NiEVOLUM   CAUSIDICUM. 

CuM  clamant  omnes^  loqueris  tu,  Nsevole,  tantum» 

Et  te  patronum  causidicumque  putas. 
Hac  ratione  potest  nemo  non  esse  disertus. 

Ecce,  tacent  omnes :  Naevole,  dic  aliquid. 

Cmi  cmuH  vociferantur^  iUy  ffmtolU^  umper  faeU  verba^  et  ie  emtHmao  |Mfr»- 
num  ei  Cauridicum.  Hoe  modo  quiUbei  poieei  videri/acundue*  Ecee  cuneti  oikni : 
NaooUf  pro/er  uUipnd. 

1  In  Ald.  Jnnt.  et  Colin.  Cum  tiamant  omnee,  hnpierie  fa,  Neoole,  aemper, 
In  marg.  Plant.  sic  emendatiir :  Dum  etammU  omneo,  loqueris  hinc  Neoole  lim- 
fvac.    'J'baan.  babet :  taiic,  Nteoole,  iantum. 

NOTiE 

1  CiMidaaifuif]  Aliis  strepentibos  Ipse  proptcr  imperitiam  tacebat. 
et  clamantibas  ignarns  bic  rabula  Alii,  Dum  clamant  omneSf  lo^ueris  tunc, 
yerba  faciebat;  tacentibus  vero,  et     Navole,  tantum. 

xcix. 

AD    FLACCUM. 

LiTiGAT,  et  podagra  Diodorus,  Flacce,  laborat. 
Sed  nil  patrono  porrigit :  hsec  chiragra  est. 

O  Flacce^  Diodorus  lUigat,  et  vexatur  podagra:  at  mkU  offeH  Causidieo; 
chiragra  est, 

*  *****  ****  ** 

2  Alii  legnnt,  cheragra,  nt  constet  versus,  qnod  et  fieri  potest  extrita 
alterolra  diphtbongi  vocali. 

NOT^ 

2   Chiragm  est]   Podagra  morbns     non  podsgra  illnm,  sed  cbiragra  labo- 
est  pedum,  chiragra  vero  mannnm :     rare  facete  dicit  Pouta. 
cnm  patrono  nihil   daret  Diodorus, 


EPI6RAMMATUM   LIB.   I. 


131 


C. 

AD  CALENUM   AVARUM. 

NoM  plenum  modo  vicies  babebas ; 
Sedtam  prodigus,  atque  liberalis^ 
Et  tam  lautus  eras,  CaleDe,  ut  omnes 
Optaient  tibi  centies  amici. 
Audit  vota  Deus^  precesque  nostras ; 
Atque  intra>  puto,  septimas  Kalendas 
Mortes  hoc  tibi  quatuor  dederunt. 
At  tu  sic,  quasi  non  foret  relictam^ 
Sed  raptum  tibi  centies,  abisti 
In  tantam  miser  esuritionem, 
Ut  convivia  sumtuosiora^ 
Toto  quae  semel  apparas  in  anno, 
NigTSB  sordibus  explices  monetas ; 
£t  scptem  veteres  tui  sodales 
Constemus  tibi  plumbea  selibra. 
Qaid  dignum  meritis  precemur  istis  ? 


10 


15 


PmU0  anit  nou  pomdeboB  ecmpletum  rtcMt;  «ed,  o  CaUtu^  eraM.adeo  pr^um» 
et  benefieuBf  aiijue  adeo  tplendidua^  ut  cuncli  amei  tibi  precarentur  centie».  Deu» 
excepit  vota  et  obteetaiionee  noatras ;  et  quatuor  funera  donarunt  hoc  tibi,  opinorf 
hUra  eeptem  memee.  Sed  tUj  in/eUx,  tanquam  non  /oret  tibi  reHcium  centieSf 
aed  ablUAnmj  lapeuM  ee  in  tantam  /amem^  ut  eordibue  monetee  nigree  inatruae  eputae 
iauiiareef  quae  eemel  cetebrae  toto  in  anna  ;  ei  impendae  eeUbram  pinmbeam  pro 


9  Rainirfsios  de  Prado  legi  jn»sit :  Sed  partum  tibi  centiee,  nt  lib.  x,  Epig. 
47.  *  noD  parta  tabore,  sed  relicta.'    Hanc  emcndattoDem  improbant  Mn- 

NOTJE 


1  Plenumvieiee']  Id  est,nonomnino 
Ticies  centena  raillia  sestertium :  post 
mdverbia  d«cies,  viciet,  et  cctera  ejns- 
modi,  snbintellige  centena  niiilia. 

6  Inira  eepiimas]  Septero  menses : 
Kalendae  eniro  significant  primam 
mensis  diem. 

7  Mortee\  Mortnornm  haereditates. 
10  Tantam']  Tam  aTams,  tam  sor- 

didoi  et  famelicns  esse  coepisti. 

1%  Nigree  menetaf]  JEreee  nempe, 
qnod  Calenns  iste  anrum  ant  argen- 


tura  In  conTiviis  impendere  nollet: 
porro  aerra  moneta  videtur  pretinm 
vilissimorum  ciborum,quos  apponeret 
suis  aniicis. 

15  Plumbea  eetibra]  Monetam  plnm- 
beam  in  nsn  fiiisse  apnd  Romanos 
negant  Interpretes;  aed  hanc  pro 
vtlissima  usurpat  Poeta  lib.  x.  Epig* 
74.  Quoties  plumbeam  monetam  vo« 
cat  Martialis,  vilia,  instar  plnmbi, 
serea  nnmismata  intelligit.  Cron, 


182  M.   TAI«.  MAETIALM 

Optamas  tibi  millie»,  Calene. 
Hoc  si  contigerit^  fame  peribis. 

aqilfln  teterUm$  tMu  omtctf «    Qmi^  §ptemM§  digmnm  nteriiU  ietie  7    O  Cdene,  ^e- 
MMiacr  tUfi  mUHee:  #t  adnenerii  koe^  Morieriff/iMe. 


^^»0^»<»l»#^»#»#»» 


•imbert.  et  Famabiai.— 17  Optemmi  in  Joiit.  an.  15If  •  et  Coliii.  ab.  1598. 

NOT£ 

18  H«c  «i  cantigerit']  Ex  eo  qnod  conteqaatnr.     Sic   ecate    Ovidras : 

Oalenaii  centiet  adepta»,  i&  UBiniani  '  Qne  phu  tnttt  pot«y  plna  litinBtnr 

e«nritioneni   abierit,  lepi^e  oollegit  nqniB.' 
Poeta  fame  illnm  peritnmm  ti  milliet 

Cl. 

DB  AFHA   VBTULA. 

Hammas  atqne  tatas  babet  Afra :  sed  ipsa  tatarnm 
Dici  et  mammaram  maxima  mamma  potest. 

4fm  kabet  mnmams  nifue  tntne:  eed  tpts  peteet  dict  jmunaM  MlvJlttriMn  tafn- 
nPR  €f  MaMMaraM. 

^^^^»»^^^»^  » 

Hie  nulla  lectionit  varietat  est  in  librit  acriptit  ant  imprettit. 

NOTA 

l  Jfra]  Ut  pnella  videretnr,  more  plllas  grandiores  habebat,  qnse  et 
infiMtinin  patrem  tatam  appeliabal,  mammM  dicnatnr.  Vide  lib.  xit. 
matrem  Tero  nmmraam :  forte  et  pa-     £pig.  66. 

CII. 

DE   DBMBTRIO. 

Illa  manus  qnondam  studioram  fida  meoram^ 

Et  felix  domino,  notaqae  CsesaribuSy 
Destituit  primos  virides  Demetrius  annos : 

Quarta  tribus  lustris  addita  messis  erat. 

OUmJtdeUM  iUn  mamu  meorum  etudiomm^  et  nfifif  kerOf  et  eognitn  CtnoribmM^ 
Demetruu  deeervit  primoe  onnoe  Jtorenie»;  ^uainor  omd  mffnncti  enmt  tritm 

De  Afro  Demetrio  tntcribitnr  in  edd.  vett.  Forte  ex  Epigraphe  tnperiortt 
Epigrammatit  irreptit  lUad,  Jfro. — S  Cagneriai  legendnm  centet  viridi»: 
hoc  est,  adhnc  virent,  nt  Proterpina  pnella  apnd  Ciandiannm.    Antonint : 

NOT£ 

1  Vla  Mimvt]    Per  Metonymiam     mittettda  Tlto  et  Domitiano  C»tari* 
mannm  tnmtit  pro  tenro  amannenni,     imt. 
qni  PoetM    Epigrammata  tcribebat 


BPaGRAMMATUM   UB»  I.  I8S 

Ne  tamen  ad  Stygias  fiunalns  desceoderet  ombras,  5 

Ureret  implicitum  cum  scelerata  loes, 
Cayimiis ;  et  domini  jus  omne  remisimus  mpo : 

Monere  dignas  erat  convalaisse  meo. 
Sensit  deficiens  saa  prffimia,  meqae  patronam 

Dixit,  ad  infemas  liber  ituras  aqoas.  10 

kuirU,  AittiMen  firmaUUmM  a#  §emit  4Mentm  md  umknm  ShfgUUt  mm  pnH» 
improba  eombnreret  irretitum ;  atqne  agroto  eomtouumim  ommt  Jue  keri:  wmrebm' 
twr  etmari  wuo  doao,    Moriene  agnovU  eaam  mereedeatj  et  Uber  prrfeetume  ad  loi* 


^^»»#»»»»^>#»#S»i» 


'  Tiridi  Tnjum  in  »to/  Iden  Mntit  Grnt«riit|  dielt  Miaiy  li  vbridee 
relinoerimiUy  concnrrent  doo  epitlieta^ — 8  Mmeere  dehierai  tcntaKMt  Ant. 
de  Rooj ;  quod  verbom  et  Intmderet  Ovid.  Triit  it.  8. 14.  '  Hkc  mea  sic 
qnoodam  pencl  spernTent  «tM:  iies  f  90  sle  annos  ponora  deboorim/  pn 
*  difnns  enun. 

NOT£ 

4  Qmrta  wneeW]    Annns  qnartns  tor:  alU  verofebreni.  Vlde£pls«79« 

additos  tribos  Instris»  id  est,  qolnde-  sopra. 

cim  annis :  sic   novemdecim  aiinos  7  Osmiaijni]  Id  ast,  iUnm  maii 

natna  erat  Demetrini,  miiimiis. 

6  Seelerata  Um]  Pestem  ioterpre-  9  SaaftwaUl  Ubertatem  nempc. 


cni. 

AD   L.YCORIM. 

Qui  pinxit  Venerem  taam^  Lycori, 
Blanditos,  pato^  pictor  est  MinerTSB. 

O  Lpeorif  pietor  fni  expreeeU  taam  Venerm,  mao  pddm  jadieie  adMktm  eet 

Monaemoeem 

In  hoG  Eptgrammate  nihtl  tariant  extmplaria  mann  axaraU  ant  typU 
eacnsa. 

MOTJB 

9  Bfaadllni  es*  MnsrN»]   Venere  deformem  carpltPoStay  qnam  male 

scilicet  deformiter  picta,  cnm  qna  picta  VennseJnsjnssnVenerlbnssnis 

olim  de  forma  contendit  Mtnenra.  nonomabat. 
Vide  lib.  v.  Epig.  41.  Lycorim  sane 


134  M.  VAL.   MARTIALI8 

CIV. 

AD  8C/£V0LAM. 

Si  dederint  Saperi  decies  mibi  millia  centum» 

Dicebas  nondum,  Scaevolajustas  eqaes; 
Qualiter  o  vivam,  qaam  large,  quamque  beate ! 

Riserunt  faciles,  et  tribuere  Dei. 
Sordidior  multo  post  hoc  toga,  psmula  pejor :  5 

Calceas  est  sarta  terque  qaaterque  cutc ; 
Deque  decem  plures  semper  servantnr  oliv» ; 

Explicat  et  ccenas  unica  mensa  duas ; 
l&t  Veientani  bibitur  faDX  crassa  rubelli ; 

Asse  cicer  tepidum  constat,  et  asse  Venus.  1 0 

in  jus^  o  fallax  atque  inficiator^  eamus : 

Aut  vive^  aut  decies,  Scsevola,  redde  Deis. 

8i  DU  iniA»  caneeaBerhU  dedei  cetUena  mtiita,  aiebai  Scavohf  n&ndim  «91101/1«- 
tui;  ^nalem  dncam  vtlam,  qwun  jtro/ueamf  et  auam  /tUceml  Superifafiies  rite- 
ruutf  et  eoneesterunt,  Pottea  ioga  muUo  turpntr^  penula  delerior  est :  habei  eal' 
ceum  ex  peUe  tarta  ter  et  quater.  Ex  decem  oliti»  eemper  piures  rewerwmturj  atque 
UHum  fereulum  imUruit  duat  oenuu,  el  fetx  derna  VeientaM  rubetH  potatur;  eieer 
tepeuMf  et  Venue  emitur  aese,  Ofraadulente  ei  infieiatorf  ettmuM  inJuM:  aut  vnie 
geniaUter,o  Scatotaf  aut  Superio  rettitue  deciee. 


^^^^^■^^^^^^■^ 


8  Edd.  anttci.  cnm  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  Pnlm.  Jnn.  Lang.  Famab. 
Delph.  Acc.  haoent  /acliw  e^pua»  Nostram  lectionem  testantnr  anttqni  codd. 
FrancUci  Modii,  et  aervant  Gmter.  Scriv.  Scbrevel.  et  Barbon  Par.  1764. 
Cf.  Ub.  IV.  Epig.  67^8  Ant.  de  Rooy  conj.  Explieat  et  menoat  unica  menta 
duatf  non  insnavi  ejnsdem  voci»  repetitione.  Saepins  *  mensa'  et  *  coena' 
fnere  permutata.  Vide  Orat.  ad  Hb.  y.  Epig.  46.  et  Heins.  et  Bnrm.  ad 
Qvid.  Met.  1. 166.  Post  boc  Epigramma  tn  Jnnt.  et  CoUn.  seqnnntur  Epigg. 
triaet  trigintahnjnslibriscU. IG— 48.  deinde  qnadragtnta  qnatnor  aUa  ez 
Ubro  qnarto,  sctl.  26—68.' 

NGT^ 

2  iV(M(h(ni/iichis  egncs]  Cum  nondnm  ex  decem    reservatur  in  prDKiaim 

legltimnm  censnm  equestrem  habuit,  ccenam.  Lib.  x.  Epig.48.  'coenisqtie 

id  est,  qnadringcnta  sestertia.    Aiu  tribus  jam  peraa  snperstes.' 

legnnt  jnshis  equet:  Ultid  enim  juttut  8-  UMcamewta]  Est  nnicom  fercn* 

dicitnr  proprie  de  eqnite  qni  jnstam  Inm ;  nam  epul»  ipsae  appellantur 

habet  qnadringentoram  sestertiornm  mens».    Ovidins  de  Nnce :  '  Poma 

snmmam  ad  censom  equestrem.  Lib.  cadunt  mensis  non  iuterdicta  aecim- 

IV.  Epig.  67.  *  Vi  posset  domino  plan*  dis.' 

dere  justus  eqnes.'    Videat  lector.  0  Et  Veientantl  VinnmVeientannm 

Ejttsdem  argnnienti  est  hoc  Epigram-  peMimom  erat :  raliellam  dicitor  ab 

ma  cnm  centesimo  supra.  uvis  rnbentibus.    Veii  nrbs  rst«  Vei- 

4  J^termnt]  Dii  vota  Scaevolie  irri*  entes  gens,  hodie  Jlfarf Aeiiiaiio :  est 

sernnt,  sed  excepernnt.  aliis,  Ciri/d  CatteUana. 

7  liequi  dicem]  Id  est,  major  pars  10  Atu  Venut]  Lib.  11.  Epig.  6S. 


BPIGRAMMATUM    LIB.   I. 


185 


NOTiE 

*  St  plebeia  Veniis  gemino  tibi  vioci*     dncent  n  Diii  decie»  se  aecepif  le  in. 
tor  Mse/  ficiabatur. 

11  l^fUUHor]  Sordidem  enim  vitam 


cv. 

DB  8PBCTA0UL0. 

PiCTO  qnod  juRa  delicata  coUo 
Pardus  sustinet,  improbaBque  tigres 
Indulgent  patientiam  flageUo : 
Mordent  aurea  quod  lupata  cervi, 
Quod  frfienis  Libyci  domantur  ursi, 
Et  quantum  Calydon  tulisse  fertur, 
Paret  purpureis  aper  capistris : 
Turpes  esseda  quod  trahunt  bisontes, 
£t  moUes  dare  jussa  quod  choreas 
Nigro  bellua  nil  negat  magistro : 
Quis  spectacnla  non  putet  Deorum  7 
H»c  transit  tamen,  ut  minora,  quisquis 


10 


Qmtd  perrfnt  varw  Mff*  mUrii  jugm  mo/Na,  et  iigri$  ftro€e$  /enuU  patienUr 
whgm:  fa§d  cervt  mitrdent  awreafr^m^  «pnd  wni  lAbyci  tMg^wnt^r  tefwlu,  et 
tantot  «jMT,  qmnku»  fuiue  CtdydonivM  dicitur,  obtemperat  pmrpitreit  eoputrig : 
f  Md  biMimtei  d^ormeM  dnanii  oimis,  et  quod  beUMM  imperaia  ogere  eattaHame» 
Mottct  mUut  rtefuat  nigro  reetori:  pd»  «oa  eredat  apeetaenia  naminmmJ  Attaaun 
A«c  prmtirii  nt  tnftriora^  ^mtqfde  aipieU  kamMe»  venatiane»  Uanam^  qni  drfatigoH' 


^  ^>»#>*>i»^^»»»^*>» 


1  Helm.  ad  Cland.  xvii.  S86.  emendat,  Jnga  ditigaia  eoUo.  LiterK  c 
et  g  tspitsime  permntantnr  in  anliqniM  oodidbut.  Vide  Interpp.  ad 
Virir.  JEn,  iii.  974.  viii.  675.  Propert.  it.  10.  42.  et  Sctl.  ad  Propert. 
p.  190.  Sic  mntantnr  'conjngia'  et  *  con^icia/  *  inter'  et  Mnger/  drc. 
— S    Qnorf  yrcno   Ald,    Jnnt.    Colin.   Orypli.  dec— 10   Nigro  6«Una  non 

NOTA 


1  PieioeolUi]  Variit  enim  maculit 
dittincti  •ont  pardi. 

S  IntproUe  tigre»']  Qnod  ferocitti- 
mom  tit  illnd  animai,  difficiUimeqne 


S  Indnlgeni  pafitnftan]  Hoc  ett, 
Inbenter  patinntur  flageliom,  nec  re- 
tittoBtyUcet  pottint 

0  CUIIydtn]  Oppidnm  l^toliiFy  liodie 
Afftom^  nbi  Meleagf  r  interemit  aprum 
IngenUt  magnitudinit.    Lib.  Spect. 


Epig.  15.    De  bitontibut  dictum  lib. 
Spect.  Epig.  SS. 

10  Nigro  beUua]  Etepbantum  intel- 
ligOy  quem  nigri  ^tbiopet  regunt ;  de 
ejni  autem  ingenio  roira  refemntnr. 
Vide  ^lianum  de  Nat.  Anim.  lib.  ii. 
cap.  11.  et  Plinium  lib.  viii.  cap.  S. 
'  Oermanici  Ctetarit  munere  gladia- 
torio  qnotdam  inconditot  motnt  edi- 
dere  talunliom  modo.'  Elepbaatot 
inteUige. 


188  II.   YAL.   MARTIALIS 

Veimtas  humiles  yidet  leomim, 
Qaos  Telox  lepomm  timor  faligat 
Dimittant,  repetunt,  amantqae  captos,  1 9 

Et  secarior  est  in  ore  prasda ; 
Laxos  cai  dare  perviosqae  rictas 
Gaadent,  et  timidos  tenere  dentes ; 
.  Mollem  fraogere  dom  padet  rapinam ; 
Stratis  cnm  modo  venerint  jayencis.  20 

Hcec  clementia  non  paratar  arte, 
Sed  nornnt  cai  serviant  leones. 

iur  eiUri  metu  Uponm.  DimUtunt^  repetuntf  et  dUigmnt  c«p<of|  atqui  i»  9r§ 
iKfior  eet  pnBda^ eui leetwUur  preebere  etauperim  et  perviM,  ei  eekibert  deiUei  ft«i- 
dee:  dum  pudet  commi$mere  prmdum  deiicuiamj  cum  pauU  auie  tawri»  uUtifeeti» 
aeeedaui.  Hme  demeutia  uan  comparatur  orH/lcio,  sed  leonee  teiuui  ci(;ii«  eerviiu* 
tempaiiauiur. 


»^^^*^^^^^0^ 


iMfffl  in  cod.  AroDdell.  Vide  OronoYinm  in  Ytr.  Noti8.-i-29  Iq  hoe 
▼eran  verbiim  oit  ^a^aom^  legendnm.  At  in  Jontittn  nottn  mtrgini 
Meriptnm  est :  '  diii  jiufojefli  IroJtet,  codex  ment :'  i.  e.  Std  uarumi  dtimai 
uMtmUaiaee,  Verbtdiii  et  cMi  paene  timilit  tnnt  in  anttqnii  membimnit. 

NOTA 

It  Fenoltit  ka3miika\  De  leomim  et  ttnrit» 

lepomm  tpecttculo  egimiit  tnprt  £-  22  Ciii  ternait]  Cvttri  tcil.  Doml* 

pif .  f  •  15. 22.  titno,  cujut  clementltm  nnmine  ejut 

20  Arelif  OMi]  Hoc  etr,  cnm  bot  tfflttl  refemnt :  tib.  Spect.  Epig.  17. 

lodot  edtnt,  et  ttm  bcnigne  leporet  *  Crede  mibi,  numen  tentit  et   ille 

trnctent,  occitit  taatn  pnnlo  nnto  tnnm.' 

CVI. 

AO  OVipiUBf. 

In  Nomentanis»  Ovidi,  qnod  nascitor  agris, 

Accepit  qnoties  tempora  longa  menun, 
Exnit  annosa  mores  nomenqne  senecta; 

£ty  qnicqnid  volnit,  testa  vocatur  anns. 

Ooidi,  vimm  9«od  f^iinr  in  JVommtentt  ap\»y  quotiee  vetuetum  facium  eet. 
emnitii  uaturam  et  nomeu  eenectuie  lougmva  ;  tf^  ampAort  telni  poteet  appellan 
^mmtnomine. 


^x»*»»»»  »  m0im^i^ 


1  Qnadtm  eiempltria  bnbent  ervit.— S  Exiuii  in  Jnnt.  an.   ins.   nt 
Colln.  15SS. 

not;e 

1  /n  NtnMMlmit»]   In  Nomenttno  cnm  Tino  generotittinMK    Vidn  IUk 

tgro  non  procnl  tb  mrbn  vineam  ht*  zin.  Epig.  \\9,  Be  Ovldlo  llb*  vu. 

bebnt  Poeta,  eivnt  TimMi  recent  qui-  Epif .  48.  et  44.  et  nllbi. 

dcm  intntYCy  tt  vetnt  contendebtt  •  iiftif]  Alii  ereit» 


BP16RAIIMATUM    U8.  I.  137 

MOT^ 

S  Exittt  flMrcf]  Atpcritatem  inter-     lemnm,  vel   aliiid  prvitaotiMimiuB 
preUre  et  iof  ratvm  seporem :  at  ye-     Tiuam. 
ro  vetot  faclwB  dici  poterat  Tel  Fa- 

CVIl. 

AD  RUFCJM. 

INTBRP0N18  aqnam  sabinde,  Rafe, 

Et  Bi  cogeiifl  a  sodale,  raram 

Dilttti  bibis  unciam  Falerni. 

Namqaid  pollicita  est  tibi  beatam 

Noctem  NsBvia,  sobriasqae  mavis  5 

Cert»  neqaitias  fiitationis  ? 

Saspiras,  reticos,  gemis :  negavit. 

Crebro  ergo  bibas  licet  trientes, 

Et  duram  jogales  mero  padorem. 

Qoid  parcis  tibi,  Rufe  ?  dormiendam  est.  10 

O  Ri/ey  /nqmmUr  h^undiM  ofiHMi,  ei  ri  MtpeiMt  a  «MiOy  p^tM  rmwm  mcUm 
wttxH  Ffliemt.  Am  Ifma  HH  promuU  moclem  ftUcem^  H  Jaamdkrea  Hbi  mant 
Uumm  mccm . •• . ?  Suepinu^  («««t,  gemiiu»  fmcui  recmmibii*  IgUwr  fu  eei  ut 
hmmnmi  trimke»  freqmnUee^  et  rtao  arcet  «tjKmm  ^uderem,  O  lb/t>  «w  «•>  ui- 
dmlge»  gemieij  DenuemdmM  eet» 


Ad  Rmfkm  ett  lemma  in  edd.  vett.  et  in  Epigrammate  Rmffe. — 7  AIU 
lef  tinty  megtUfii,  improbante  Farnabio.  Reete  Franc.  Modint  eonj.  negatilf  et 
corniptom  ette  locnm,  propter  affinitatem  lileramm  6  ct  v.  K»!  enim  hic 
Poettt  conjeetnra,  qim  diviuat  repnitam  Rnfi  es  sotpiriit,  rrtieentia,  et 
nealta^S  Ot^rtt  in  Ald.  Junt.  Colin.  Oryph.  Joniaa.  Laiig.  Pnhn.  Delph. 
Par.  1754.  aiiia.-^9  Ib  quibiitdam  delerem ;  et  tic  lefeendnm  patat  Ranjiret 
de  Prado.  Vincat  tcUicet  detideriumy  molettiam,  et  trittitiam  contractam 
e&  repnkai  vino. 

NOTiE 


1  Jmterpemie  mqmaml  Vinum  enim 
piinim  viret  Vcoerit  enervare,  dUu- 
tnm  vero  acceudere  dicitur. 

7  NegmieU  [Nrf«6t<]  Quod  angn- 
ratnr  Poeta  ex  Rufi  tutplrtit:  hoc 
eat,  non  ttabit  promittit,  licet  polli- 
cita  tit:  qnam  lectionem  antiqnam 
retineo.  Enimvero  ti  negavittet,  ut 
legnnt  alii  iMferil,  ab  initio  omnm 
■oa  anbinde  aqoam  interpotnittet 
Rafiu,  cnm  nihU  tpei  Ipti  tnperfnit- 
tet.  Ergo  bene  ncfoMl,  id  ett,  bob 
dabit. 

S  IVitnlet]  Trlent  est  tertia  para 


attis,  et  mensnrte  geniit  qnatnor  cyai- 
thot  continent. 

0  Ei  j«gidtt}  Scyphi  qnippe  aatl 
tnnt  in  UAum  iKtitiie. 

pMdorefli]  Qum  lectio  ett  in  anti- 
qnit  codidbnt:  pudor  enlm  didtur 
«ib  aliqnam  rem  tordidam  timor,  nt 
ait  Sipontinnt  apod  Robertnm  Ste- 
pbannm  in  Thetauro  Lingnte  Latinv, 
nbi  adducuntnr  eaempia  ez  Cicerone. 
Hoc  tentn  patet  tententia  hnjnt  ver- 
tnt;  qoippa  Raftit  UmebBt,  ne  pn- 
ella  Ntevia  ettet  caritumt.    AIU  do- 


138  M.   VAL.   MARTIALIS 


CVIIL 

AD  LUCIUM  JULIUM. 

Si£PB  mibi  diciSy  Luci  clarissime  Juli^ 

Scribe  aliquid  magnam:  desidiosus  bomo  es. 
Otia  da  nobis ;  sed  qualia  fecerat  olim 

Msecenas  Flacco^  Virgilioque  suo : 
Condere  victuras  tentem  per  ssecula  curas,  5 

£t  nomen  flammis  eripuisse  meum. 
In  steriles  campos  nolunt  juga  ferre  juvenci : 

Pingue  solum  lassat,  sed  juvat  ipse  labor. 

O  tiarurime  Ijuei  Jidi^  frequenter  mUd  dkitf  Compmie  aliquid  mugnum,  hmiH 
et  inere,  NobiM/ue  tranquiUUntem  vita ;  ned  qualem  Maeenms  dedentt  oUm  HorU" 
tie  et  8U0  Virgilio,  Coner  componere  veraut  fneiuroe  per  «cwvta,  et  mndieure  iia- 
men  meum  ab  iffne.  Tauri  nolunt  ferrejuga  in  agroe  i^fceeundoe :  ager  opimut  de- 
faiigat  quideniy  tal  labor  ipte  plaeet. 


1  Luci  earittime  TuU  Jnnt.  an.  1512.  Luci  earitsime  Jnlim  Ald.  Colin.  Grjph. 
ct  aUis  edd.  vect.  qiiae  est  iectio  omninm  codd. — 5  Alii  legont  chartat,  '  Sic 
lego,  non  curat,  Raro  adeo  vera  ct  iotaniinata  Martialis  vocabnla  in  ipto 
contextn  inveniaa.'  Colerut. 

NOT£ 

5  QuaUMfeeerai]  Msccnas  locnple-  funeris,  id  esty  superstea  ero  inc« 
tavit  Horatiiim  et  Virgilium.  Vide  morti,  seu,  verios  mei  non  peribiiBt, 
lib.  VIII.  Epig.  66.  '  Sint  Mscena-  S  Pingue  tolum]  Operosnm  aane  est 
ten,  non  deernnr,  Flacce,  Marones.'  jtrare,  maxime  vero  solum  pingne ; 

6  Curat']  Sic  lib.  iii.  Epig.  SO.  nt  froctnoMis  ille  labor  placet  agrico- 
'  Utromne  cbartis  tradit  ilie  virturis  lie :  ita  difficile  quidem  est  versns 
Z^enda  temporiim  acta  Claudiano-  non  peritoros  scribere ;  sed  si  mer- 
rum  ?'  nnde  legunt  alii  chartat,  ces  inde  speraretur,  arduus  ille  labor 

6  Et  nomen  Jtammu}  Rogi  sc.  et     Poetae  esset  gratiSsimus. 


cix. 

AO  6ALLUM. 

E^T  tibi,  sitque  precor,  multos  crescatque  per  anuos, 
Pulchia  qoidemj  verom  Transtiberina  domus. 

Habetf  et  habeat,  cupiOf  tedet  exomatas,  ted  trant  Tiberim^  aique  augeantur  per 


EPIORAMHATUM   LIB;  f.  189 

At  mea  Vipsanas  spefctant  coenacala  launis: 

Factus  in  hac  ego  sum  jam  regione  senex. ' 
Migrandnm  est,  ut  mane  domi  te,  GaUe,  salatem :  5 

£s  tanti,  vel  si  longias  illa  foret. 
Sed  tibi  non  mnltum  est,  anum  si  prsesto  togatam : 

Multum  enty  hunc  anum  si  mihi,  Galle,  nego. 
Ipse  salutabo  decima  vel  serius  hora : 

Mane  tibiprome  dicat  AVERB  liber.  10 

mtdUi  «iMos.  Sed  mea  oKMaewla  retpicitmi  Vipmauu  Imwoi:  igo  Mnnt  ni  kae 
regiamt:  praeal  euadum  etiy  o  Gotfe,  nt  mane  dieam  iUn  aaliUem  domi:  tam  earoM 
09,  vd  <t  iUa  dittaret  UmgiuM.  Ai  tibi  ncn  ett  magni  momenti,  ti  exhibeo  libi  imtrm 
iiigaium;  mihi  vero  magni  ett^  o  GaUey « lum  exhibeo  ktmc  amm»  Ipte  talutem 
manHabo  kora  deeima  vel  tardiiu :  nmne  aotem  UbeUut  dicat  tibi  eatatem  pro  tne. 


^^^^^^^^^^■^>^ 


t  At  taea  Viptamao  per  :iwtfifirtp  legit  Ant.  de  Rooy,  et  infra  lib.  iv. 
Eptg.  18.  Vt^tmttf.  Siooidem  M.  Agrippa  conitantl  lectione  non  '  Vip- 
saniu/  sed  •  Vipsanioa '  dicitor.  Cf.  Vetiia  Inscr.  ap.  Ontiphr.  Region.  U.  R. 
pag.  04.  Mnretor.  p.  viii.  i.  et  Tacit.  Hist.  i.  SI.— 6  Ett  tanti  vel  ti  lonriut 
amUforet  citat  Langins  ex  ed.  Polinanni.*>-9  Legitnr  in  veteri  qnodam  codico 
apnd  Ramiret  de  Prado :  d^ctma  te  tetpiut  hora.— 10  Pulmannus  :  dicet  ateto 
Uber, 

5  At  mea]  Laoms  Vipsanai  intel-  PoeU,  vel  st  2oiifnw  Waftrtt,  tna  do- 
lige  omatam  laaris  porticom  Vipnanii  rous  nempe,  attiunen  etiam  Inbens 
Agrippte,  qoem  ad  summos  honores     te  adirem. 

avexit  Aognstns*    I^nras  antem  se-  7  Si  pnttto  togatum]  Hoc  est,  cli- 

coodm  et  qnarte  declinatioiiis  est.  cntem  toga  indntnm.     Sensiu  cst : 

Gamacnla]  Soperiores  snnt  donms  Panri  tibi  est  roomenti  nt  te  snmmo 

partes  in  quibns   pauperes  habita-  mane  salotem,  mea  vero  maxime  in* 

bant.    Jnvenalis  Sat.  x.  '  rarns  venit  terest  nt  domi  maneam :  <  Sic  licet  ez- 

in  ccenacnla  miies.'    Infra  Epig.  118.  cnses :  qnia  qnaliacnmqne  legnntnr 

'  Et  scalis  babito  tribos,  sed  altis.'  Ista,  salotator  scribere  non  potnit.' 

6  ilf^rmidam  etf]     Migrare   pro*  Epig.  71.  sopra. 

prie  est  alio  ad  babitandum  ire,  sed        9  Hora  decima}  Scilicct  ab  orto  so- 
bic  significat  longe  ire  :  cnm  addat     lis.  De  horis  dicemns  lib.  iv.Epig.8. 

cx. 

DB  CATBLLA  PUBLII. 

IsSA  est  passere  nequior  Catulli. 
Issa  est  purior  osculo  colnmbse. 

/JM  eH  latcimor  pattere  CatuOi.    itta  ett  pmriar  tuamo  ethmba.    ittu  ett 


^>»^^^^s»^^^^^ 


temma  eit  in  qnibnsdam :  De  CateUa  Publu  et  Pietura  ^utdem.S  Franl 

fiOTJE 
1  liiia]  Est  nomeo  caUUm   Pnb-        Pattere   Caiuai]    Tacite    praeferi 
^'^*  Martialis  hocEpigramma  Poenatio 


140 


U.  VAL.  MARTUL18 


Issa  est  blandior  omnibus  paellis. 
Issa  est  carior  Indicis  lapillis. 
Issa  est  deliciae  catella  Publt. 
Hanc  ta^  si  qaeritar,  loqai  patabis. 
Sentit  tristitiaQiqae  gaudiumqtte. 
Collo  Bixa  cubat,  capitqae  somnos» 
Ut  snspiria  nolla  sentiantar. 
Et  desiderio  coacta  ventris» 
Gatta  pallia  non  fefellit  uUa : 
Sed  blando  pede  sascitat^  toroqae 
Deponi  rogat,  et  mooet  levari. 
CastfiB  tantus  inest  pudor  catellse. 
Ignorat  Venerem :  nec  invenimus 
Vignum  tam  tenera  viram  puella. 
Hanc  ne  lux  rapiat  snprema  totam, 
Picta  PuUius  exprimit  tabella, 
In  qua  tam  similem  videbis  Issam, 
Ut  sit  tam  similis  slbi  nec  ipsa. 


10 


15 


20 


iuavicr  omnUmM  jmelUs.  haa  ftretiotur  nt  gemtmt  Mur.  Caidla  hm  ni 
«dfii/^fat  PuUn,  Crede$  hme  (»9111,  Ji  qiuntwt:  hAet  eeamm  dehri»  et  irUHHee, 
CaUm  domini  twiiM  rgfiiiii6i^  ei  dermii^  kie,  ui  «nlli  mupMa  mktumiur,  Ei  <«• 
INilfa  denderw  oM,  m»  feedmiH  p^Uki  ulla  geMa;  sed  egeiiai  doaunnm  immro 
pada^  aifm  arai  depeed  e  Uciat  ei  wmaai  exaaararu  Padka  eaieUa  iaaiam  kahei 
vereeumiiem,  Nam  mami  Vemerem^  nee  reperimm»  mariium  dignum  imelia  iam  de» 
lieata,  Ne  mpremu»  diee  auferat  tctam^  PubUue  hanc  ^fingit  pieta  tabeUa^  in  qu$ 
»peetaJbi$  lemm  tam  eimUem  ui  nec  ipm  meUm  exprimat  te.    Thndem  ea^fer 


^#»»a>»»»^»»*» 


ritciM  Modini  lib.  i.  Epitt.  SS.  leg it  ex  Yeteri  codice  Weidoeri :  CeUo  ngxOf 
ife,  ei  »ic  est  in  Ald.  Jiint.  Colin.  aiiis  vett. — IS  Deponi  manet^  et  regat  kumri 
in  iitdein  edd.  Deponi  rogai  ei  monet  Utvari  Puliuannns,  Lanflat,  alii. — 18 
Pictam  PulfUuiy  4rc.  Aid.  Junt.  Coiin*  Qrypli.  &c.— 20  F.  Modint  eodem  loco 


SOTJE 


Catnlli,  de  pattere  Letbia?,  et  Poe* 
matlo  StelitP  de  coluniba  amictB  ejot. 
Vide  Epig,  8.  tapra^ 

7  SeniU  triatitiam]  Sentit  trittiti- 
«m  nempe  et  gandinm  qnibnt  affici- 
tur  Publint. 

11  PaUut]  Propria  erant  Oraeco- 
mm,  qnibnt  etiam  Romanl  vti  tunt 
iB  emna.      Lilk  zi.  Epig.  24.  *  Ad 


cisnam  veniet :  ted  tic  diTlta  reenm- 
bet,  Ut  Bon  taogantiir  pallia  nottra 
tait/  £t  i»  loeto  etiam  pidliia  ate- 
btntnr.  Ovid.  Amor.  Eleg.S.  '£tto 
quid  hoG  dicam,  qaod  tam  mllii  dnra 
▼identnr  Slrata?  nec  inlectopallia 
noitra  tedent  ?* 

IS  Levari]  Onere  tcilicet  Tentrit. 
'Alii  lavert. 


RPIGBAMMATUAI    LIB.   I.  141 

Issam  deniqtie  pone  cnm  tabella : 
Aat  ntramqne  pntabis  esae  veram, 
Ant  utramque  putabis  esae  pictam. 

Ittam  CMM  faklby  vel  cniu  ^Anumtpte  tue  «tfWMy  vel  credee  uirumqMe  eeee 


ex  vet.  membninii  Weidneri  emendet  linnc  lomm,  cnm  reponat  pro  rpta, 
/«M.  Sic  etiam  Janns  Rntgersios  Var.  Lecc.  lib.  vi.  cap.  11.  et  Juntina 
noitra  in  margine.  *  Dno  posteriores  Tenini  «jtismodi  iinnt,  nt  nnsim  alfir- 
mare  in  timili  argnmentOy  nollot  inventri  aimilea.'  Rt 


CXI. 

AD  VBLOCBM. 

ScRiBBRB  me  quereris,  Velox,  Epigrammata  longa. 
Ipse  nihil  scribis :  tu  breviora  f  acis. 


O  VHox^  expeMUte  am«  emepeed  Efigremmeia  hngM,    ife ntUI  ownpanii;  In 
«criMf  auyu  oMciaa. 


i»»#>»i»i»i^^^^»i^ 


S  Jnntina  noftra  in  margineexbil>et:  TuquenUiU  ecrUne:  hmbreHemifaeie. 
Forte  icripserat  Martialis :  TiUe  mUuleerUne:  Inm»  tfc.  Yel ;  Ipn  wUdl  eeriHe : 
twMf  ipe.    Verba  lii  et  iu,  (sive  Imm,)  sftpe  permntantar  in  vett.  membranis. 

NOTJE 

1  Seribere  m«  ^iicrmt]  PrKcedenti  ticbnm,  qno  irridet  Velocem  qnero- 
elegantissimo  Epigrammatiyqnod  lon-  dam  qni  nihil  prorsns  scriberef.  Vide 
gins  videbatnri  recte  snbjlcit  boe  dft>     Ub.  n.  BfiAg.  77. 

CXII. 

AD  BBGULCM. 

CuM  tibi  sit  sophisB  par  &ma,  et  cura  Dcorum, 

Ingenio  pietas  nec  minor  ipsa  tuo ; 
Ignorat  meritis  dare  mimera,  qui  tibi  libram, 

Et  qui  miratar,  Begide,  thura  dari. 

Cnm  «sHaMrit  eepie  eapieiu  ec  rnflvr  Dwnim,  nee  habevM  pieiaiem  hiferierem 
tme  tBftme  ;  pd  minilnr  dMMri  iUn  libmm  H  l&nra,  neeeii  t(ffieere  eurUa  deme. 


^i^»^«^i»ii»»»«#«^i»^ 


1  Scriverins  leglt :  por  cnra  «I  /oaM  iaftemm,  probante  Oronovio ;  qnem 
vide  inter  Var.  Notas.  ktbormm  qnoqne  Pulmannus. — 3  Ornterns  e  duobns 
aenptis :  «ee  miimf  iMa  «ne^  proboite  eodem  Oronovio.  HniC  lectio  notatur 
etiam  ex  codicibns  PaJat«  et  Bodl.    Sic  qooque  Pnlmtnnns. 

NOTJB 

1  Cam  tibi  «tl]  Liber  vimm  doc-  miraretnr  hnjnsroodi  mnnera  a  Mar* 
tnBiy  rellgioanm  vero  dccet  thns,  qno  tiale  roitti  ad  Regnlum,  doctom  Jnxta 
Dii  colontur ;  nnde  stoildns  erat  qnl     ac  ptom. 


143  M.   VAL.  MARTIALIS 

CXIII. 

IN  PRISGUltf. 

CuM  te  non  nossem,  dominum  rcgemque  vocabam : 
Cum  bene  te  novi,  jam  xnihi  Priscus  eris. 

Cum  ie  non  kabfrem  cognUymy  appiUabam  hernm  et  regem :  ewn  bene  te  eognwi, 
jam  aypeUabo  te  Pru 


1  Dum  ie  mem  waram  margo  Jant.  ap.  Editorem,  et  recte  foraan. 

NOT« 

« 

8  JoM  mtfti]    Com  noverim  te  bo-  labo.    Lib.  ii.  Epig.  68.    <  Qood  te 

minem  sordidam  atqne  avarum,  jam  nomlne  jam  tao  lalutOy  Quem  regem 

honori»  cansa  non  dominum  et  regem,  et  dominom  priHs  vocabam/  dre, 
sed  proprio  nomine  Priscnm  appel- 

CXIV. 

AD  LBCTORBM. 

QuACUMQUB  lusi  juvenis  ct  puer  qaondam, 

Apinasque  nostras,  quas  nec  ipse  jam  novi^ 

Male  collocare  si  bonas  voles  horas, 

Et  invidebis  otio  tuo^  lector, 

A  Valeriano  Pollio  petes  Qainto,  5 

Per  quem  perire  non  licet  meis  nugis. 

Qumewmqne  olim  pmer  ei  adoUaeem  Jocatnt  tmm^  et  apmas  nattra»^  o  leetor,  fnoM 
nee  ipujamnoiat  habeo,  pooceea  Qainto  PoUio  Vateriano,  ct^Mtopera  mea  inepiim 
vindtcantwr  ab  inieritn,  st  cnpiet  male  intnmere  bonat  hmtf  ei  te  copwt  tortrfta  oiii 
ini. 


f0^'^^^^0>*>0^'^>^<^ 


Hic  nalla  lectionis  varietas  extat  in  libris  manu  scriptis  et  impressis. 

NOT^ 

8  ilptiiaj]  Id  est,  nngas  meas.  ladicrnmvertere,ApinametTricara.' 
Plioius  lib.  III.  cap.  11.  *  Diomedes  Lib.  xiv.  Eplg.  l.  '  Sont  apinc  tri- 
delevit  urbcs  duaS|  quse  in  proverbii     csqne,  et  si  qnid  vilius  iitis.' 


SFIORAMMATUM    LIB.   I.  148 

cxv. 

AD  FAUSTINUM* 

Uos  tibi  yicinos,  Faustine,  Telesphorus  hortos 
Foenias^  et  breve  rus^  udaque  prata  tenet. 

Condidit  hic  natas  cineres,  nomenque  sacravit, 
Quod  legts,  Antullas^  dignior  ipse  legi. 

Et  Stygias  aDquam  fuerat  patrem  isse  sub  umbras :         5 
Sed  quia  non  licuit,  vivit^  ut  ossa  colat« 


O  Fdiu^tae,  TelcjpAonu  FonttM  poffuM  Im  kafto$  tUn  pnpn^o§,  et  viilam  ex- 
igwn  et  pr«<a  kitmida,  Hie  reposmtJUue  einere$f  et,  ipee  dtgnior  911»  legeretwr^ 
eonaecrtnit  notnen  AniuUa  qno4  legie,  Par  fnerat  pttrem  petere  ummra»  tVemof : 
aed  pmtamfoM  momfmJty  vtvtl,  ut  veneretnr  oeea. 


^>^^^»^^^>^^^  *^ 


S  In  qaibotdam  este  teuent^  inde  coDJicio»  quod  scribat  Cagnerins :  *  Le« 
fendnm  ex  vet.  cod.  tenet.*  AIU.  Jnnt.  Colin.  aliae  tamen  tervant  tenei, — 4 
OronoT.  conj.  eotwral  ipu  legi,  Vide  Var.  Notas. — 5  In  Anglicano  esse 
tettatnr  Jnnius :  paier  iret  ut  nmbroM :  hinc  Oruter.  tret  ad  umbrae:  Janos  Rnt- 
gersins:  Ad  Stygia»  eeqMum  fuerat  pater  ieeet  ut  umOraM:  et  sic  erat  in  cod. 
Henddi.  P.  ScriTerins,  Scaligernm  secntns:  Et  Stygiae  etqnaefuerat  pater  ire 
aab  wnbme ;  nt  sit  Hellenismnt,  wa/riip  Sdcator  ^  lirat :  paier  ieu  eub  umbra»  in 
God.  Palat.  boc  est,  Ferens  nomen  patris  fiiia  adbnc  sup«rstite«  Heraldns 
conj.  091111«  fuerat  pater  tss^,  i.  e.  d^tos  fls  fbov  Kara^qnu,  ut  sit  purus  pntns 
Helleoinmas :  Tel,  Et  Stygia»  aquumfuerat  nrior  iaeet  ad  umbrae.—^  Quod  quia 
monUeuit  Pulmannns.  Pro  vivit  Palat.  babet  tivat;  iroprecatur  cnim  Titam 
lottgam,  nty  agnim  colens,  subinde  impingat  in  ossa  tili«. 

MOT£ 

S  Nomenqne  samivtl]     Sepnlchro  debet  pater,  cnjns  nomen,  non  Tero 

nempe  inscribebant  D.  M.  S.  i.  e.  AntoUas  filiae,  sepolcro  fuerat  inscri- 

Diis  Manibns  Sacrum,  addito  mortni  bendnm ;  nempe  non  turfoato  ordine 

Bomine.  Vide  Epig.  89.  sopra.  mortalitatis. 

4  Dignior  ipee  legi]  Ante  filios  mori 

CXVI. 

IN  PRGGILLVM. 

QUiBDAM  me  cupit,  invide  Procille, 
Toto  candidior  puella  cycno, 

O  ProeUle  inmdef  me  amat  qneedam  pueUa  eandidior  toto  cycne,  argenio,  Rice, 

In  ProeeOum  inscribitor  in  cod.  Thnan.  et  in  Epiff.  ts.  1.  ProeeUe.—t  CoU 
In  Thoan.   Rato  Junt.  an.  1612.    Musambertius  qoi  conj.  I^o,  totum  Epi- 


144  M.   VAL.   MARTIALIS 

ArgentOy  nive,  lilio,  ligastro  : 

Jani  suspendia  saeva  cogitabis : 

Sed  quandam  volo  nocte  nigrioremf  S 

Formica,  pice,  graculo,  cicada : 

Si  novi  bene  te,  Procille,  vives. 

/t/io,  Ugwiro:  $ed  quandnM  «ino  nigriarem  noeif^  fhrmiai^  pke^  grwvi*,  tfMMfa. 
Jftm  meditabariM  euependMfen:  « itUus  te  cogn»9if  o  ProdUe^  retpira». 


^^»>»i»^^»#>*»»<*<» 


grarama  ordine  quo  nmic  legitar  dispoaak.  In  edd.  veft.  ordiMtnr  hoc 
niodo: 

Qtuedam  me  cupii,  inmde  ProciUe, 

XW»  eandidior  paella  cfenaj 

ArgeniOf  nivef  /tito,  Ugaetra* 

Sed  ^andam  vola  noeie  nigriorem 

Formka^  piee^  grmonlo^  ciMMta. 

Jam  euependia  amtoa  cogiiaba»^  ifc. 

—4  Ald.  Jnnt.  Colin.  Grypli.  nli»,  exliibent  cogitabaa:  et  sic  Tet.  cod.  Cag* 
iierii.--'7  In  nonnullifi  vttie;  sed  nostran  lectioaem  aer?«nt  oodd.  et  edd. 
ireU. 

NOTiE 


S  lAgaatro']  Oallice  JUar  de  iroene,  eteniin  prae  invidia  moritamaerat  ille 

Virgilioa  £cl.  ii.   '  All>a  ligaxtra  ca-  Procillaa,    ai   didiciMt  Martialem 

dont.'  amari  a  formoiiaslma  puella  qnam 

7  Ftwt  [Fteii]  Alii  legnnt  etm,  ▼icissim  redamaMet :  liKcqaippeest 

id  est,  non  snipendes  te,  cnm  me  natnra  invidomm  nt  alterlns  felicita- 

nigne  poelis  amore  perditum  videas :  tem  doieant,  malo  aotem  Isetentnr. 


CXVII. 

DB  ANTULLA. 

Hoc  nemus  aBtemo  cinerum  sacravit  honore 

Foenius,  et  culti  jugera  pauca  soli. 
Hoc  tegitur  cito  rapta  suis  AntuUa  ^epulcro : 

Hoc  erit  Antun»  mixtus  uterque  parens. 

Foratas  perpeino  deeore  einrrum  dedieavU  hune  liicvm,  ei  panea  Jugera  agri  ex- 
cattt.    AniuUa  eui»  velociter  ^Mola  eondUur  hoe  iumuiOf  oodim  nterque  parene  «m- 


Codex  Bodleianns  pro  lemmate  babet:  Epitapkium  Antuike, — ^l  Codez 
Palatinus  exhibet,  eaeravii  ikonm.— 2  Poimannus,  jng-era  pukkra^  et  sic  codd. 

NOT^ 

1  Miemo  konorel  Quod  sepnlcra  in     solebant  eodem  tnmnlo  eoa  condere 
ftternnm  sarra  essent.  qnos  mntans  amor  viventes  oonjonx- 

4  Hoc  erii]  Fro  more  veterum  qai     isaet.   Vide  lib.  z.  £pig>  71. 


EPlGBAIIllATUli   LIB.  I.  149 

Si  cupit  hunc  aliqiiifl,  moMO  ne  speret,  agdlnm :  5 

Perpetao  dominis  senriet  iste  Aiia. 

jmieiMi  ertl  AMIlm.    Si  dtlquU  expetit  kmu  ageUmn,  madeo  nc  eperei  inam ;  itte 


»^i»^#i##<#«» 


VoM.— 3  Jfiot.  An.  1519.  habet  wmiM$  pro  «MCiit.— 4  Junt.  CoUik  eHim  qvm» 
daiD,  «€rrMl. 

NOTJB 

6  Perf^hte  dmkml  Ager  enlm  le-  atabat  commQBesepalcrnm,  Pftntola- 

polcro   dettinatns   sacer  eral,  nec  bo  ncorrB,  Nomentanoqoe  nepoti» 

alienari  poterat,  immo  nec  aliqnando  MUie  pedes  in  fronte,  treceotoa  cip^ 

•eqnebatv  hwedea.  H,  EXT.  N.  Sp  poa  in  agnHO  0ic  dabots  bmMdot 

i.  e.  hsredes  eztemos  ne  seqnatnr.  monameBlwn  ae  seqMretor.' 
Horat.  I.  Sat  8.  '  Hoc  misers  piebi 


CXVIII. 

IH  LUPfiECUM. 

OccuRRis  qaotiesy  Luperce^  nobis» 

Vis  mittam  paerom,  sabinde  dicis, 

Cai  tradas  Epigrammaton  Hbenam, 

Lectam  qaem  tibi  protinas  remittam  1 

NoQ  est,  qaod  pamtm,  Lopmrce,  vexes.  5 

Longam  est^  si  velit  ad  Pyrom  yenire^ 

£t  scalis  habito  tribos»  sed  allis. 

Qdod  qaeoris,  propias  petas  licebit : 

Argi  nempe  soles  subire  letam. 

Contra  Caesaris  est  foram  tabema^  10 


O  iMurcet qeieiiee nobie  venie  obmmHf  eieHm  interpeUMf  Ptaeei  mtllaMi< 
tibi,  oiidM  iilnMi  Epigfmmimtmm,  fnm  om  legere  eieHm  remiiimm?  OJm' 
ftree,  Mn  €Sl  giiod  defitigee  eervmn,  LongiMamm  eet^  si  cegiiet  venkre  nd  Py* 
ff«Biy^dMitetiwmAa6cofraMS«alJs,«cdj^Meiiis»  Peftetie  fteerefrejiMe pmdro' 
£me:  mmiraM crasiicvtilt  edtre  JrfiMoit.    Eei  egUmn  e  regiene  feri  CeumriM^ 


5  Alii  legont  «d  pOamy  nt  lib.  r.  Epif.  9S.  Jnnt  an.  UIS.  et  Colin.  1628. 

NOTJE 

6  iid  IVwn]   Nomen  regionis  in     snpra. 

qna  habitabat  Martialis ;  alii  insigne        9  ilr^  Mimi]    Tmesis  est  sen  di- 
•dimn  pntant:   alii  legnnt  ed     vbio:  iliitistam  est  regio  qnsedam 


psiem,  nt  Ub.  v.  Epig.  21.  '  Sed  Ti*     nrbis  nbi  habitabat  bibliopoia  A- 
bnrUme  snm  proximoa  accidn  pil».'       treelns.  Bpif  .4.  snpra :  *  Argiletanas 

7  Bt  eenUe  knkito}    Hoc  est,  in     ma? is  habitare  Ubemas.' 
•mnacnio   alto,   de   quo    Epig.  19« 

Dtipk.  et  Vmr.  C/es.  ill«r<Mi.  K 


146 


BPI6RAMMATUM    LIB.   I. 


Scriptis  postibus  hinc  et  inde  totis, 

Omnes  ut  cito  perlegas  Poetas. 

Hlinc  me  pete ;  ne  roges  Atrectum : 

Hoc  nomen  dominus  gerit  tabern». 

De  primo  dabit»  alterove  nidd,  15 

Rasum  pumice,  purpnraque  caltnm> 

Denariis  tibi  quinque  Mardalem. 

Tanti  non  ea,  ais  ?  sapis^  Luperce. 

kinc  H  iMdeJtmwi  MU  inacripHs,  ut  eeUriter  perUgaa  omne»  Poeta».  lUine  posce 
me,  ne  qutmu  Atreetwn :  $ie  voeahw  domimu  tabema :  denariia  qainque  de  primo 
mui  eeeundo  mdo  tradet  tibi  Mariialem  abratum  pumicey  et  purpura  omaium.  Non 
tanH  wdeey  mqme :  O  iMperee^  Mjnau  ee. 


^^»»^^*^*^^^ 


habent  ad  jwnun.-- IS  Lipsian  et  Ramires  de  Prado  conteodnnt  omnino  es»e 
legendam,  me  rogee  Atreetum,  Ortiteri  codd.  nee  rogee,  Ant.  de  Rooy  eonj. 
me  rogoM  Atreetmn,  intellecte  conditlonali  «i,  ot  infra  lib.  iil.  Epig.  4.  '  Car 
absim,  qnsret.'  Vide  Sanct.  Minerv.  iv.  7.  et  Broakh.  ad  Tiball.  i.  7.  4S. 
Vel:  me  rogae  Atrectum?  ut  qnasi  jactabnndos,  et  cnm  emphaai,  alteram 
me  efferat.    lUue  me  petCf  n0  rogee  In  Jant.  et  Colin. 


NOT£ 


1  Scripti»  poetibu»']  In  qoibus 
nempe  inscrlpta  erant  librorora  fe- 
naliom  nomina,  ut  hodie  apnd  noa. 

18  Ne  roge»  Atreetuml  Ne  nit  opns 
rogare  alios  nomen  bibliopolaey  A- 
trectns  Tocatnr.  Aliilegont  wu  roge» 
Atreetum;  hoc  est^  me  petas  a  bibllo» 


pola  Atrecto.  AUi,  nee  roge»  Atreetum, 
15  De  pri$no  dahit'}    Hoc  est,  de 

primo  ▼el  secnndo  armario. 
18  TaNltaoBei]   Hoc  est,  tai  libri 

non  ▼alent  qninqne  denariis. 
Sapi»']  Non  tam  landat  Lopercnm, 

quam  sordes  ejns  et  aTaritiam  trridet. 


CXIX. 

AO   C^CILIANUM. 

Cui  leinsse  satis  non  est  Epigrammata  centum, 
Nil  iUi  satis  est^  Caeciliane,  mali. 

0  CaeUianef  eui  non  tufieit  euobrieee  eenium  Epigrammatay  nuUum  iUi  malum 
nffieH, 

Ad  Seditianum  inscribitnr  in  ed.  Pnlmanni,  el  in  Epig.  ts.  9.  Sediiiane. 
Cetera^nulla  farietas  est  in  ezemplaribns. 

NOTJE 

1  Cm  kgiete^  Longiorem  hune  exraeBteCallimachlapndAthensenm 
libmm  modette  excasat,  et  C«ciliano  lib.  iii.  cap.  1.  '  Mafrnnm  libmm 
petenti  plara  Epigrammata  respondet     magno  malo  paren  esse.' 


M.  VAL.  MARTIALIS 


EPIGRAMMATUM 


LIBER  n. 


MARTIALIS  DECIANO  SUO  S.» 

QuiD  Dobis^*  inquis,  cnm  Epistola?  panmme  tibi  pree- 
stamas,  si  legimos  Epigrammata?  qaid  hic  porro  dictaras* 
es^  qnod  non  possis  Tersibas  dicere  T  Video  qaare  Tragoedi 
Epistolam  accipiant,  qaibus  pro  se  loqui^  non  licet.  Epi- 
grammata  Curione  non  egent/  et  contenta  sont  sua,  id  est^ 

Qnd  noH$  rei  «»t,  aif,ciim  Epuiolaf  tm  pmm  munHnar  dt  U^  d  «mMrhc 
Efigrtuuuta7  ted  qmd  kie  dktunu  es,  fiwa  nequetu  txpomre  earmmUm$9  eeio 
emr  Tngeedi  utmUm'  £puf  ote,  qmbmM  nen  eet  permuewn  expUeare  emu  eegUoHemee : 
Cmrieme  nou  e$t  opue  Eplgrammatibuet  et  en^^  tpm  ««a,  hoe  eet,  improba  Ungua* 


^»^*«»»»»^<»»»»i^^» 


1  Martialis  DBciANa  suo  8.  deest  in  edd.  vett.    Valeriue  MariiaUe 
Deeiano  euo  eakdem  in  Ms.  BeTerlftndi.— S  In  cod.  Palat  dftanif.^8  Legitar 

NOTJE 


»  QaU  naHe]  Fingit  Poeta  Decia- 
noio^  de  qao  lib.  i .  Epig.  40,  mirari, 
qnod  otatnr  Epistola  in  principio  hu- 
jua  libri,  cum  mentem  suam  Tersibas 
explicare  possit. 

^  Quibueproeeloqid]  Ideo  nempe 
Epistola  utuntur  Tragcedi,  nt  aliqua 
de  re  aoditoresTellectoresmoneant, 
qnod  in  Tragadia,  praeter  argumen? 
tam  fababe,  nibil  ipsis  proloqoi  li* 
cctt. 


«  Curione  mon  egent^  Hoe  tst,  prse- 
cone,  qai  palam  legeret  Epiitolam, 
qoa  se  Tel  popnlo  Yel  principl  com» 
mendarentTragadl.  Dc  Corione  Pli* 
nius  Secundus  lib.  it.  Ep.  7.  'Scrip* 
sit  pabliee  ot  e  Cnrionibos  eligeretnr 
vQcalissimos  allquis  ex  ipsis  qni  lege* 
ret  eom  popolo:'  librom  intellige, 
qnem  scripserat  Regolos  de  Tita  filii 
suimorlui. 


148 


M.  YAL.   MARTIALI8 


mala  lingaa.'^  In  qaacamque  pagina  visom  est,  Epistolam 
facimit.  Noli  ergo,  si  tibi  Yidetur,  rem  facere  ridicalam, 
et  in  toga  saltanti*  iadacere  personam.'  Deniqae  Tideris^ 
an  te^delectet  contra  retiariam  ferala.^  Ego  inter  illos 
sedeoy  qai  protinas  reclamant.  Pato  me  hercale^'  Deciane^ 
veram  dicis.  Qoid,  si  scias,  cam  qaa,  et  qaam  longa 
Epistola  negotiam  faeras^  habitaras?  Itaqae,  qaod  exigis, 
fiat  Debebvnt  tibi,  si  qoi  in  hanc  libram  incideiint,  qaod 
ad  primam  paginam  non  lassi  pervenient. 


/«  qtuuumque  pagma  htbet,  icrihimi  Epuiolam.  Ne  ycUwr,  n  iia  eaimt  /wtw 
rem  abeiKrdamj  mic  aeeomm/odee  i^am  peraoma  oalkmtu  Tamiem  aitlmadieeria$j  aM 
fermla  tibi  pUueat  conira  retiariam.  Ego  oedeo  inier  ittoo,  qai  itatim  eomiradieimi. 
O  Deeianet  mteheremkf  «pmor,  loqmerie  vermm:  ^iiid,  d  iemeaoy  emm  igma  et  qmam  Im- 
ga  Epitioia  ratio  iUn  imierceo^trajmeriij  Qmmmobremfiaif  ^paod  poMa».  Si  qmi 
imemrrerimt  tii  kmme  libnan^  de  te  promerebmmtmr,  qmod  noji  drfaiigati  aceedemi  ad 


^<^<N»^<»»#»»^^^» 


et:  1»  <«fa  Mtoifm  iMJmcere  pereomam:  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  Jaoiap. 
Ltng,  Pulman.  Delpb.  &c.  habent,  ei  iogam  ooiiamti  imdmeere  penemoii  eH 
tic  oodd.  Cegnerii :  hoc  qoare  Grutero  displicuerit  qoerit  Scrivenoi.  Codd. 
Omteri  «ettoiili  tettantor:  cod.  Scriv.  «illMitoii.  Tide  Oronovinni  In 
Var.  NotlB.-^  Demiqme  videaef  eade  Jont.  1612,  et  Colio.  1688.  Demiqma 
frideae,  am  te  Pnimano.  Jonian.  Lang.  Delph.  Maittar.  Ac.  Alii  miderii. 
Vlde  OronoT.  ad  Senec  de  Pror.  cap.  1. — 6  Ald.  Jiint.  Colla.  Polm.  Ijug. 
JoBtan.  Delph.  Barbou  Par.  1764«  dec.  fmerie:  Scriv.  Faraab.  et  8cbrc- 

Vel. /MTOf. 

NOT£ 


'  ilfola  tlmgma\  Roc  est,  mordact  et 
liberay  qua  mentem  soam  obiqne  ap^ 
rire  potett  Epigrammatom  icriptor. 

•  Eiimiota eaUamiii  OrariUtis et 
dJcnitaitii  canM  cives  Romani  ote- 
bantor  toga,  qua  ridlcnlnm  pantomi- 
innm  indni  non  convenisBet.  Idcirco 
Poeta  lib.  Ti,  Epig.  24.  irridet  qnen- 
dam  Cariftianom,  <iui  Satnmalium 
tempofo  togatua  ambnlabat,  dnm  alil 
poaitia  togts  aynthefes  induerent. 
Seofoa  est,  Noli  versibus  tnis  orati- 
onem  aolotam  acconmiodarey  hoc  e- 
nim  indecorom  videtnr. 

f  Camira  reHarimmfermUl  Id  est,  in- 
qnit  Liptios  SotnniaiiQm  Sermonnm 
lib.  I.  cap.  15.  'rndis  contra  triden- 
tem :'  mdis  antem  giadins  erat  e  lig- 
no;  retiarios  vero  tridente  ferreo  ote- 


batnr.  Jov.  Stt.  rnu  *  M ovet  eoeo 
tridentem.'  Idem  Lipsins  Satoraa- 
liam  Sermonnm  Ilb.  ii.  cap.  8.  tri- 
dens  enim  sive  fnscina  illi,  pro  gla- 
dio.  Domitius  existlmat  proverbinm 
hoc  dici  in  eos  qni  infirmo  praesidio 
eontra  maxime  instmctom  pngna- 
bant :  sic  contra  obtrectatores  Epis- 
tola  defendere  se  non  debnitMartia- 
liSy  sed  Epigrammate,  qno  vehemen- 
tiorerat.  Sensos  est,  inqnit  Bade- 
ras :  Operam  lodes,  PoSta,  sl  te  K« 
pistola  contra  Zoilos  defendes :  ego 
prirons  reclamo  et  dissnadeo. 

t  Paio  meheremW}  Deciano  raspon- 
det  Martialis,  et  assentitnr;  atqne  ita 
Epistolam,  qnam  longam  erat  factn- 
nis,  breviter  condndit. 


BP16RAMMATUM    LIB.  II.  149 

« 

AD  LIBRVM  SUUM. 

Tbr  centena  quidem  poteras  Epigramiiiata  ferre : 

Sed  quis  te  ferret,  perlegeretque,  liber? 
At  nonc  snccincti  qase  aint  bona  ^isoe  libelli* 

Hoc  primam  est,  brevior  qaod  mild  charta  perit. 
Deinde,  qaod  hasc  ona  peragit  librarias  hora,  6 

Nec  tantmn  nugis  serriet  iste  meis. 
Teitia  res  hasc  est,  qaod  si  coi  forte  Iqperis, 

Sis  licet  asqae  malas,  non  odiosns  eris. 
Te  conYiva  leget  mixto  qniiicance :  sed  ante, 

Incipiat  positos  qaam  tepaisse  calix.  10 

Esse  tibi  tanta  cautas  brevitate  tiderisl 

Hei  mihi^  qwmi  mnltis  sic  qaoqae  leiigas  eris  t 

O  iJMU,  vMm  ^fMm cnptn  tmmU  S^igrmmmia;  9i  md$  U  tolpraMi 
tte9d9ettttUwm?  ted  muie  9ceip€  qum  mait  mmmda  hftfsk  UJbru  Boe  yriwem 
Ml,  fnscf  wAmt  eti  Jeehara  mem  ehurim ;  freeterea  emed  teriba  itanterwli  kme 
fBM  keraf  %te  taauHu  itie  e^apiUniar  nwii  taepiiit,  MtriiMia  etautedtMk  hte  ett^ 
^■pv  OT  f  wv/wMii  %e  weeeeeff  ^weaieetm  eeiaper  me  jwMint^  wta  ent  attttm&mt»  %Awn* 
vtta  it  aaabtet  atbtia  oaiaaaMaie :  atd  ofiataaata  iaaedai  attltaat  bmiiImb.  Vaaia 
hraaaaU  amatiattt  ieiaiatal  Aei  atUd,  kae  eimmt  attda  pmat  taaUU  widaberit 
I 


S  In  cod.  Palat  peiiegereiae  ilAer.— t  Jmit.  aii.  IfflS.  et  Coliii.  15S6.  qatB 
aaai  baaa  ditee.  Codex  Bodloiannt:  ^Mt  fml  beaa  aaeee.—^i  Librl  mann 
eiceniti  ap.  MoMmbert.  Iiebent,  peragei  Uhrariiat:  sic  etUm  et  Tenn  seqnente 
•tty  MrvMi.~lS  Hei  ftmm  witUit  in  codiee  Palatino :  nnde  Gmtema  centet 
rescribendnm :  Bkaa^ptammMt^^e. 

NOT/B 

1  FdfTff]  Priori  Tersn  continere,  nnm  dilnebant  antiqui.      Qnincnnz 

poateriore  pati  et  tolerare   nignili-  antem  qninqne  cyatbot  continet.  Li- 

eat.  ber  itaqne  meoi  legetnr  anteqnam 

7  Si  eat\  Si  ab  aliqno  legeris.  yinnm  aqna  calida  fenrent  redncatur 

9  JHtsto]  £tenim  aqna  calida  vi-  ad  teporem. 

II. 

AD  QMZ  '.RBM  DOMtTIANUM. 

Crbta  dedit  magnam,  majas  dedit  Africa  nomen, 
Scipio  qnod  victor,  qaodqae  Metellas  habet ; 

CrftaunpNml  niviMM  aaaunfJfrifa  auyat,  qae i^^ptUaiat  tti  MtiOiatj  eipm 


150 


M.   VAL.   MARTIALIS 


Nobilius  domito  tribuit  Grennania  Kheno, 
Et  puer  hoc  dignus  nomine,  Caesar^  eras. 

Frater  Idumseos  meruit  cum  patre  triumphos :  5 

Quae  datur  ex  Dacis  laurea^  tota  tua  est. 

appellatns  est  vietor  Sdpio,  Devieto  Phgno  Germama  dtdit  elarius  nomenj  cf 
hoe  merebariijmerf  o  Ceuar,  Fraier  merUns  eat  trwmpkoe  idammoe  eam  paire: 
Hbi  eoU  deb^ur  Umrea  qna  eeneedUur  ex  Daeis, 


^<»»*V»»#li»»<»»#<#»^ 


Lemma  in  codice  Thuaneo  est,  Ad  Cenarem. — 6  Qatf  datwr  ex  Caeiie  in 
Mi.  Beverlandi :  ex  Ciuaiie  citat  LanglDS  e  PiUmanno :  ex  Caitie  iegendnni 
ette  contendit  Lipsins  lib.  i.  Epiat  5. 


NOTiE 


1  Creia}  Nomen  Cretensis  a  de- 
▼icta  Cretatrazit  Lncins  Meteilus: 
ab  Africa  ▼ero  domlta  Africanns  dlc- 
tus  est  Scipio. 

8  Nohuiae]  Doniitianns  admodnm 
JQTenis,  deTictis  Oermanisqui  Rhe- 
num  accolnnty  sobiUns  '  Oermanici ' 
cognomen  assecutns  est:  Oermani 
qnippe  Afris  et  Cretensibns  beilicd» 
siores  snnt.  Vide  Snetonlnm  in  Do- 
mttlano  cap«  2.  et  Tacitum  Hist. 


lib.  IT. 

6  fVisffr]  Tittts  scilieet  qnl  eum 
patre  Vespaaiaiio  Jndsos  domnit. 
Suetonins  in  Tito  cap.  6.  Solos  yero 
Domitianns  Daeos  sDbegif.  Dacia 
hodie  complectitnr  Transylvaniam^ 
Walachiam,  et  Moldaviam 

Idumme]  IdomiearegioPalsstinae 
inter  Arabiam  Petrseam  et  JEgyptnmi 
a  qoa  Jndaei  dlcti  snnt  Idumaei. 


III. 

AD  8BXTUM. 

Sbxte>  niliil  debes ;  nil  debes,  Sexte,  fatemur. 
Debet  enitn,  si  quis  solvere,  Sexte,  potest. 

"OSexte,  noneeiniBreatieno:  non  ee,  eoneedimae ;  nam,Sexte,eiquieeohendo 
eet,  in  esre  alieno  etf . 


In  hoc  Epigrammate  exhibendo  nulio  roodo  variant  aut  codices  mannscrlpti 
ant  libri  impressi. 

NOT^ 

9  Dehet  enim]    Qui  sol?endo  non     Lib.  ix.  Epig.  105.  *Qnod  tibi  non 
est,  nihil  debet,  quod  scilicet  nihil     possom  solTere,  Phoebe,  meom  est.' 
anferri  possit  ab  eo  qoi  nihil  habeaf . 


SPIGRAMMATUM  LIB.  II.  151 

IV. 

IN  AMMIANUM. 

O  QUAM  blandus  es,  Ammiane,  mafri! 

Quam  blanda  est  tibi  mater»  Ammiane ! 

Fratrem  te  vocat,  et  soror  vocatnr. 

Cur  Yos  nomina  nequiora  tangunt? 

Quare  non  juvat  hoc,  quod  estis,  esse  ?  5 

Lusum  creditis  hoc^  jocumque?  non  est 

Matrem,  qu»  cupit  esse  se  sororem, 

Nec  matrem  juvat  esse,  nec  sororem. 

CrAwmuau^  qMm  munu  ei  moMt  O  Ammtou,  fuam  mmi»  Cft  <iN  fmi- 
irix!  U appdhl fratrmi^  et  aonr  flfmcOahcr.  Quare  namina  [ofctoiora  Mf  «•- 
uat?  CurwHjtUeHeuequodniU?  HoepmiaiUeuefaiwMmiifaeetmm: 
ett  gemirix  fom  expeiU  m  em  mire>rem^  nee  flaeei  «1  eii  maierme  eeror. 


^#^^><>#^i»^^*» 


/»  Amimmm  Intcribitnr  in  Ald.  Junt.  Colin.  Oryph.  et  alUi  vctt.--6  L 
erediHe  haejeeMmqae:  neH  eH  Mater  fiw,  ife.  In  liftdem.    Imk»  crtMt  M» 
jecmni^  twii  cst  Maier^  qo/a^  9fc,  Palmannoa  «liiqoe. 


NOTiE 


S  Frairem  #c'wc«*]  Frttri»  ct  »o-  T  SoreremJ  In  pennltimo  ▼enu  a- 

rori»  nominc 'tnrpitndo   tegebatnr.  micam  intcrpretare :  in  nltlmo  intcl- 

Vide  Ub.  XII.  Epig.  20.  ct  lib.  x.  ligc  propric,  hoc  »cn»u :  NoUet  este 

Epig.  66.  mater  ncc  »oror,  »ed  uxor. 

V. 

AD  DBCIANUM. 

Ne  valeam,  si  non  totis,  Deciane,  diebus, 

Et  tecnm  totis  noctibus  esse  velim. 
Sed  duo  sunt,  quaj  nos  distinguunt,  minia  passum: 

Quatuor  haec  fiunt,  cum  rediturus  eam. 

mnaZTMepammqmnaediimigmU.    Ht  ««««iwr  Jbmi,  emn  reveremm  tter 


^^^^^■^^^^ 


1  jMitiM  iioitn  in  mvgiae  l»bet :  « I>ii?««"  codex  no.ter ;'  i.  e.  JX^e. 
m  mm,  ^.-*  Beferludi  Mt.  «m  «<».  (W**»"». «»  '•*»«  ^"^        \ 


vx 


U.  VAL.  MARTIAM8 


Ssepe  domi  non  es :  cam  sis  qaoque,  saepe  negaris :    5 
Vel  tantam  caasis,  vel  tibi  sflepe  vacas. 

Te  tamen  at  videam,  dao  m illia  non  piget  ire : 
Ut  te  non  videam^  qaataor  ire  piget 

fumm»    Crtbronmie$ domi;  iHttmamMia,  crebrodieerU  Qbfm:  md doM operem 
eaMMiedmiiaaud,€mtfre^fimtertm.    NikOmimu  wm  imdei  emtiiri  dm  mmarlm 
utfnutrtweontpeeiu;  eedtmdeteaMtirifiustwrfMimmfnutrB 

NOTiE 

5  Cioii  tu  pteqm]  Sic  acote  carpit    bas  •rationibat  ▼tcarety  lalotontet 
DecioDonii  qoi  dom  sibi  Tel  forensi-     exdodebat. 

VI. 

AD  8BVBR1JM. 

I  NUNO»  edere  me  jabe  libeUos. 

Lectis  vix  tibi  paglnis  daabos, 

SpeGtes  Iffxi^rcxikiw,  Severe, 

Et  longas  trahis  osdtationes. 

HsBC  sant,  qa»  rdegente  me  solebas  5 

Bapta  tascribere,  sed  Vitellianis. 

Hec  svnt  singnla»  qaae  sina  ferebas 

/  mmcy  rogmmefMieemUbroeidiuAMjmginitnixateketiM^oSevere^uufieie 
Jiimt  libri^  et  dmde  oeeitaiiemee  yngae.    Hie  emai  qam^  niegeaU 
ereitta  deaefibere^  eed  VUeUiamM.    Heee  eawt  Miagwa  qurn  jiMtfi 


geetabaeper 


■»»>»i^^»>»»^^»«^» 


i  Polmaanoi,  Laogioi»  Jonioi,  Delpb.  Ac  Itgnnt,  iaxaToatthmkff  i.  e.  «M- 
m  pagiaam  iiMU.  Pro  boc  Terbo  ▼acoom  relioqoitor  apatiom  in  GoUn. 
16SS.  led  Qt  babetor  io  Joot.  ao.  l6ia.  verbom  nibili  est.  Silmasiot 
legeodom  potat  iaxafroKS^Xuar  ScriTorioi  io  codd.  ioTenit,  ee  eato  eeUiMu; 
nnde  ilie  4rx<rrMeoXX(ory  Yei  l0XoriAc0A\or.  Vide  Var.  Notas.  Lectio  nottra 
del>etor  Scaligero;   qoem   Tide  in  Var.   Notit    io  TibolL  iii.  I.  11. — 6 

NOT£ 


1  loMoe]  Formola  indlgnantis  el 
intnltantit,  lib.  i.  Epig.  4t. 

8  'BtfX"*''*'^^'^  [lox<n^aMXuiedr]  T^ 
Ir  iaxbr^  a^^  yrypapfUror^  id  esty 
^Hsd  tn  oMflM  pefie  actiptmu  att  s  hoc 
est :  Vix  ooa  aot  altera  pagina  lecta, 
ftstidii  signa  jam  ostendis.  Correxit 
Scaliger,  IfxcrriMNiXior,  et  interpre- 
tator :  jNotmposfrcmom  adgtutiaaiam: 
sed  bsBc  ipsa  interpretatio  ostendit 
Terios  esse  Salmasil,  iaxuroaiiiJ^jeiir 
|uunjitf\Aagloten,nonici»Aor.  Sicalii. 

6  napta\  Alii  l^pto  eeriberti  alU 
Rtfiim    metri    cansa,    nt   ainnt; 


•ed  Tooalis  brevis  ante  doasconso- 
nantes  potest  prodod.  Sic  mira- 
tor  Poetai  qood  tam  cito  SoTeros 
defatlgetor  lectlone  Epigrammatom, 
qosB  alias  recltata  tanta  festinatione 
scribebat  in  sois  pngillaribns. 

Sed  rUelKairis]  Vitelllani  erant  pn- 
gillares,  qnibns  res  amatoriss  et  laaci- 
Tm  scribobantor.  Vado  lib.  xit. 
Eplg.  8. 

7  Hete  mmil  Slngola  Epigrammata 
magni  faciebat  Severos :  in  nnom  vero 
libnim  redacta  futidlebiit :  qood  ab- 
tordnm  videtar. 


BPIORAMMATUM    LIM.   H. 


168 


Per  convivia  concta,  per  theatra. 
Hsec  siint,  aut  mettora  si  qua  nescis. 
Qaid  prodest  mihi  tam  macer  libellns, 
NuUo  cressior  at  sit  umbilico, 
Si  totas  tibi  tridao  legator  1 
Nnnqoam  delici»  sapiniores. 
Lassos  (am  eito  deficis  Yiator, 
£t  cnm  cnrreie  debeas  BovillaSy 
Interjnngere  qnmris  ad  CanuBnas. 
I  nnnCy  edere  me  jube  libellos. 


10 


15 


ciMpM,  MT  <AM<r«.    Hme  mU  md  e/if «tfioro,  ti  tamen  Mmdam  igmrmi.    Qmd 
mtJmxdUker9dtotmmi»^wiwMm»mMdmuUrtUtdtrCimmi^^ 
iigendmit  Mm?  ^amfiMM  volufk»  igmmnor.    SRmi  otkriUr  drfoUgtdm  foittm 
Imiguif  H  emiii  iiU  ommidMmtiiBilnikBfVitimmarmiod  Cm^^      JwMmi, 
rtgm  wu  ut  jmWc—  Uhrm. 


#»^<»»»»><^^i»»» 


Jtote«fiftff«Jimt«ii.l61S.«tGolia,uas.  A^liaiJerttm «x aUa qmdn 
Couii.  editioae  citat  probetqoe  Cafnerini.— IS  8i  tUo  omniiio  lefeiulflni 
etfe  contendlt  Ramires  de  Prado.  8eri?eritts  mavfdt:  51  iaiwM  tridwo 
iibi  Ugotwr.  <Sed  prior  in  Mfaie  et  UdMO  est  porrecta/  Inquit  BoTer- 
landns.  Recte:  sic  enim  Terentln»  Andr.  n.  6.  9.  ^Niliil  hercle:  ant 
il  adeo;  bldul  eit,  aut  tridui.'  Et  Panl.  Epise.  'Imaco  mortla  tridnani 
Amefk.'r*U  Nnaf imm  1»  quiheidaM  Tetl.  teate  Herallo.*-U  Lmmm  Imi 
€00  JoBt.  «00110  in  niarg.  Hand  rarenter  vocabnla  kiiiit  et  fopom  tt- 
brarii  confiideriint,  nt  ap.  Propert.  i.  18.  8.  et  811.  Ital.  x.  600.  ubi  Tide 
Drakenb^lO  Her  jmigero  ed.  antiq.  Perrar.  an.  1471.  Venet.  Ald.  Junt. 
Cottn.  Oryph.  all».  Scallger.  ad  Propert  p.  190.  emendavit  InietJMngere. 
▼erba  ttir  et  ilfr  (tnlfr)  ampe  eoaftmduntnr  a  librariis. 

NOTiE 


8  Pfr  cfMMa]  Ubl  nempe  recita- 
bantnr : '  sinn  ferre '  signlficat  carum 
habere.  iJb.  iii.  Epig.  6. 

9  Ai  fiM  «ffcif]  81  tamen  qmdam 
aont  Epigrammata,  qam  nondum  le- 
garis. 

11  NuOo  uaiMiM]  De  qno  dlctam 
aapra  lib.  i.  Epif  .  07.  hoc  est :  Frus^ 
tra  caravi  ot  li(er  umbilici  crassitu- 
dlaem  non  excederet,  sl  tamen  tu 
delicatas  et  supinus  lector  triduam 
Uli  lof  endo  insnmas.  FamaMaf . 

IS  Si  toimo]  Videtnr  lof endum  toto. 

1%  Sofkdorm]  Hoc  est,  sofnes,  et 
eacHanter  peroeplsB. 

10  Bfettm]  Urbi  cet  ia  Utio.  Pli- 


nius  lib.  iii.  cap.  ff .  Hodie,  Bobmea. 

10  /alfi:f«Nffrf]  Sifnificit  Jumenta 
soWere  a  Jufo.  Lib.  in.  Epif.  07. 
'  Exanitque  diesy  et  hora  lassos  In- 
terjnnfit  equos  meridiana.'  Seneca 
de  Tranquililtate  Vitm:  'Quidam 
InteiJnBxenMitt  et  In  pomeridianas 
operas  aliquid  le?ioris  oper»  distu» 
lemnt.*  Alil  minus  bene  Iter  Jmgere. 
SensBs  eat :  Non  nno  decarsn  perle- 
fis  tenaem  libram,  sed  oscitanter 
hseres,  et  differs  in  tridnom. 

C^mfnMf]  Templum  Camoinarnm 
erat  BoTillas  inter  et  Urbem.  Sensns 
est:  Meos  Ycrsus  lefcre  fix  incipii, 
et  jam  defiitifattts  es. 


154 


M.   VAL.   MARTIALIS 


VIL 

IN  ATTALUM. 

Dbclamas  belle;  cansas  agis,  Attale,  belle. 

Histoiias  bellas,  Cannina  bella  facis. 
Componis  belle  Mimos^  Epigrsunmata  belle ; 

Bellus  GrammaticaSy  bellas  es  Astrologas. 
£t  belle  cantas,  et  saltas,  Attale»  belle.  5 

Bellas  es  arte  lyraa,  bellas  es  arte  pilae. 
Nil  bene  cam  facias^  facis  attamen  omnia  belle. 

Vis  dicam  quid  sis  ?  magnus  es  ardelio. 

O  AHOey  ftaie  reeiliu:  hetu  dku  emua».  Cmpim»  higitniai  egreguu^  et 
wiiw  defaaes,  Bene  faei»  Mtmof,  bene  Ejngrammata :  homu  ee  Grammaiiea»^ 
oamu  Aetrohgu».  Bene  eanta»,  et  bene,  o  Attale^  agi»  chorea».  Peritn»  e»  arte 
ljfr«f  et  artepUa.  Camnimaga»  bene,  nUdhmma»  bene  agi»  emieta.  Pheet 
Vr^eram  qmd  »i»?  Magnu»  e»  ardeUa. 


******^**s»*^ 


t  Compmiienamero»  cltat  Luiftias  ex  ed.  Palmannl.  Hkc  qainque  ?oci- 
bnla,  mnmw,  fmtmif,  mima»,  nama».  (vel  mMMiiM,)  et  nanm»,  («Ive  mmieniff,) 
facillime  a  scriba  properante  confandantnr.— 8  Beverlandi  Ms.  ardaUo  ;  et 
sic  m  codice  Vaflpano. 

NOT^ 


1  Doekma»]  Dedamatlo  est  do- 
mestica  exercltatlo  et  nmbratUis, 
qno  in  genere  paerl  apud  magistros 
exercentnr.  De  Attalo  jam  dictum 
libw  I.  Epig.  80. 

S  MioMa]  Poemata  ridicnla,in  qni- 
bns  solas  risas  qnserebatnr. 
8  Magna»  eeardeUe]  Proverbialiter 


ardellones  Tocantnr  illi  qni  io  niliil 
agendo  totl  occopatl  snnt.  Hoc  no- 
men  alil  dedncant  ab  ardore  et  ini> 
petn  tentahtis  multa,  nibii  vero  per* 
ficientis:  alii  ab  ardeola  ave,  qnai 
saepissime  din  alas  quatiens,  in  aere 
velnti  pendet»  nec  loco  novetnr. 


VIII. 

AD   LECTORBM. 

Si  qaa  videbuntar  cbartis  tibi,  Lector,  in  istis^ 

Sive  obscara  nimis,  sive  Latina  param ; 
Non  meas  est  error :  nocnit  librarias  illis, 

Dam  properat  yersas  annamerare  tibi. 

O  Leeterf  »i  Judicaveri»  ptetdam  in  tsHs  charti»  aut  ntmtiim  obscura,  aut  parum 
Latina  ;  mea  non  eunt  menda :  »eriba  obfuit  camdnibutf  dumfettinat  reyreB»entare 

NOT/E 

S  £t6raftiis]  Poet»  versus,  qnos  in     bebant  librarii,  et  pne  nlmia  festlna- 
tal>ema  venderet  bibliopola,  transcri-     tione  nenda  plnra  faciebaBty  venns 


EPIGRAMMATUM    LIB.   II.  155 

Qood  si  non  iUnm^  sed  me  peccasse  putabis ;  5 

Tanc  ego  te  credam  cordis  habere  nihil. 
Ista  tamen  mala  snnt.    Qtiasi  nos  manifesta  negemns : 

Haec  mala  sont ;  sed  tn  non  meliora  facis. 


ilU  ahL  Qmod  <i  endii  Uktm  nan  erruue^  aedme;  tMne  ego  exidvmhe  ie  kebetem 
ingema,  Nihiiomimu  i$ta  «Mfa  emii:  fwti  mm  fedemmif  rem  emdeniUm/  kate 
qoideai  Mofa  iMil,  eed  tu  ti»n  eomipemie  eieguitief. 


6  lUmiretiiu  sic  legit  bunc  vennm :  ^«mne  ego  te  credam  cerdis  habere 
mihU?  Jontina  nostra  iiabet  in  margine,  mentie;  param  recte. — ^7  '  Malim 
ex  Tet.  codice^ quarinos;  Tel,  ^tnil  entm  mmtifeata  negemue?  idqne  libens  prv- 
tnlerim.'  Cagn^im,  Beverlandi.  Bfs,  habet»  qum  «  mam^eaia ;  quod  ex  Cag- 
Derli  Nota  antiqnam  ease  lectionem  conjicere  iicet :  fna  Jt  nMn^esla  nif smms 
legit  Janns  Rntsersins. 

NOTJE 

qoippe   aliqnando  integros  prster- .  7  ieta  tamen\  Instat  lector,  Sed  tni 

Ibaat,  ant  loco  mntabant.  ▼ersns  mall  snnt,  nec  librarii  vitioy 

6  Tmac  ega  tel    Ramiresios  legit,  sed  too. 

forte  minns  l>ene :  yumme  ego  te  crv-  QMnsl  aM  MMitfesla]     Respondet 


^iM  cerdif  hahere  mihU?  id  est,  inqnit :  PoSta,  malos  qnldem  esse  snoa  Ter- 

81  diseris  ine  peccasse,  te  cordatnm  sns,  sed  ab  ipsls  censoribos  elegan- 

et  sapientem  jndlcabo.    Ex  concln-  tiores  non  componi.  Legnntalli:  fwt 
aione  antem  e? identer  colligitnr,  quod  ,  d  mmm^eata  negamme.  Qnam  lcctlonem 

Poeta  non  se  hic  pro  more  soltto  non  intelligo.    Alii:  pd  eie  mmmifeeta 

vltuperet,  sed  facete  Irrideat  hebe-  negemnu?  Vldetnr  bona  hsBC  lectlo. 
tem  lectorem. 


IX. 

DB  NiEVIA. 

ScRiPSi,  rescripsit  nil  Nseviay  non  dabit  ergo. 
Sed  pnto^  qnod  scripsi^  legerat :  ergo  dabit. 

Serifaif  NmanihUreaerifeit,    Krga  nem  eoneedet?  Sed^  epimer,  Ugerat  tpiad 
:,  erge  cameedet. 


1  Pnlroannns:  nil  dabit  ergo.  Ald.  Jnnt.  et  Colin.  nen  dabii  ergo?  cnm  in- 
teiTOgatlonis  nota.— S  Sed  fita^  quod  scrtpit,  legerii  in  iisdem,  probante  He- 
raldo.  Vide  OTid.  Art.  Am.  lib.  i. 

VOTJB 

%  Legerai]  Epbtolas  enim  ab  ama-  tlas  fac  legat  nsqne  tnas.  Quse  voloit 
tore  missas  cum  legit  puella,  se  non     legisse,  vblet  rescribere  lectis.   Per 


foreindicat.  Ovid.Art.     numeros    venient    ista     gradosqoe 
Ammu  lib.  1.  *  Legerit,  et  nolit  rescri-     snos.* 
brre  :  cogere  noli :  Tti  niodo  blandi- 


156  M.   VAb.   MART1ALI6 

X. 

IN   POSTHUMUM. 

Basia  dimidio  qaod  das  mihi,  Postfaomey  labro» 
Laado :  licet  demas  hinc  qooque  dimidimn. 

Vis  dare  majus  adhac,  et  iDenarrabile  manos  ? 
Hoc  tibi  habe  totam,  Posthame»  dimidiam. 

O  PoiUmmt  fhcaU  otciib  mug  wdki  UboM  dUmdM  Ic6f»:  permUt^  kme  cfkM 
MmdmiSmiiL  PlacehiiUrgMmtiuMdmm^  O  pQtlhmet 

HM  ffffwm  htc  ftfmfifhnn 


^»»^»#  »#i»i»»i^ 


1  Jiiiiian.  Palmao.  LtBg.  Delph.  4ec«  qiut  da§,  Ald.  J«nt.  Colin.  nll»,  ena 
BeverUndi  Mt.  ptod  dft. 

NOTA 

l  Qiud  [fMtf]  dai]  Aliiy  fnod  du»     b»t  if te  Poithnniiu,  de  qno  itemm 
Videet  leetor.  £pig.  IS.  et  31.  infra. 

4  BoGiibHmbe}  Blale  qaippe  ole- 


XI. 

AD  RUFUM   DB  8BLI0.* 

QuoD  fronte  Seliam  nabila  vides,  Rofe, 
Quod  ambalator  porticam  terit  seras ; 
Log^bre  qoiddam  qaod  tacet  piger  voltos ; 
Qood  psene  tenam  tangit  indecens  nasns ; 

^  O  Ai/e,  9«MiipMic0 Miam  miihi  ebeoKtQf  piod  tardai  ambufetm'  emetUftr  por- 
ncimi|  ^wod  ftetu  mefe  eUet  ^mddmn  fmeeeiueef  ^Vid  mMif  Im^pw  fen  demeeeeie  eei 

Lenuna  in  edd.  Tett.  eit :  /a  MiMm.  Tiiaan.  ezhibet :  Ad  Jbfim  de  SlUe 
mm»ela.— 1  QaodyroRfe  iSniUam  codezidem.  Ih(^e  Jnnt.  et  Colin.— S  BeTer- 
landi  Ms.  ocro.  Cod.  Patat.  oormn;  et  sic  in  cod.  Hcraidl.— 8  LeagMere^ 
dmm  codez  Bodleiannt.  Lengore  Be?erlandi  Ms.— 4  Codex  Vaticanoa: 
Qnod  pene  <omm  iergU.    Vide  Heins.  ad  Cland.  Prmf.  lib.  i.  in  Rnfin.— 

NOT^ 

*  Lego,  InSdUmL  Alii^^d  Refiae  S  Imgnbre  ^aiddaii]  Vnltas  nerape 

do  SeHe  eamipeUu  prm  te  fert  signa  tristitim. 

2  PorHoiwi]  Eoropes  sane»  nbi  ple-  4  Qaod  pmnel     Per  Hyperbolen 

rlque  di?ites  ambnlabant,  a  qnibns  ad  ostendit  Poeta,  qnam  demltteret  ca^ 

cmnam  InTitari  se  sperabat  Setlns.  pnt  Seltns  prm  pndore  et  mmstltla, 

Vide  Epig.  14.  infnu  qnod  a  nemine  inntaretur  ad  omnan 


BPIORAMMATUM    LIB.  II.  187 

Qnod  dextm  pectas  palsat,  et  comaBi  Tellit :  5 

Non  iUe  amici  fata  luget,  aut  firatria : 

Uterqoo  natas  vivit,  et  piecor  vivat : 

Salva  est  et  uxor»  «urcioaMiae,  servi<|ae : 

Nihil  colonas,  viUicosqae  decoxit. 

Moeroris  igitar  caasa  quae  ?  domi  ccenat.  10 


«d  terrmm^fuffnt,  ptod  mmmi  ^ereuiU  peetwi^  dfiie eeeUU  etptihe :  UUnwdefUt 
wmrtem  mmki^  etdfretTie:  eiUrpie  JUmi  /rmitwr  vtl«y  et  ofio  nt/rMliir:  tMwn- 
Mu  eet  luppr,  ei  empelkx^  el  Mmdfria  aalva  snnt :  eoUmnUf  et  qntoe  viUm 
dUopidnit,    ErgodotoritntHoeetyqtmdeemeidomii» 


^jii^io^^i^wo^i»^ 


10  Mmrorio  igUwr  eemoti,  pmd  dmmi  otmmi  mbiat  finom  aiitaa  legebatiir  in 
Jonlanif ,  et  qni  eam  tecnti  nnnt.  ilfflrroris  igUwr  eoMm  pue  eet  1  eodd.  Henldi 
ei  Palat  cnm  Ald.  Jnnt.  CoIIb.  OryplL  &c.  «iim  laetio  mpeoeiida  eit,  in- 
qoitidem  Heraldos.  domiuemoeei  BeverlwMiiMa.  . 

NOTiE 

10  CeaM  qoml  [faed]  dMRt  ainal]     Mmel.  Jadioet  lector. 
Alii,  Mrrerit  ^filip*  cmiM  qem  7  domi 


XII. 

IN   POSTHUMUM. 

EsSB  qaid  hoc  dicam,  qaod  olent  taa  basia  myrrham, 
Qaodqae  tibi  est  nunqaam  non  alienas  odor  ? 

Hoc  mihi  suspectum  est,  quod  oles  bene,  Posttrame,  semper : 
Posthame,  non  bene  olet»  qai  bene  semper  olet. 

QmdeoUigmmomoOffoododm'  awyvAtf  taml  latt  Mmtfi,  il  ex  eo,  faod  maqMr 
keibaodmrem  exterwMm?  /a  eo  mUu  mtbeot  mfpteio,  o  PotUmme,  pmd  bene  oko 
oemper:  o  PoilAaaie,  ^at  «caiper  6eae  oletf  nom  hene  olet* 

S  Qned^ae  IfM  ml  aia^  Ald.  Jmit.  et  CoUn. 

NOT£ 

4  Aiia  freae  «iil]  Sic  carpit  Pofltba-     odore  diMimulare  conabator.    Vide 
momy  qoi  anime  bok  foetorem  atqoe     lib.  vi.  Epig.  55. 
oria  •porcitiem  an|oeatoram  accito 

XIII. 

AO  SBXTUM. 

Et  jadex  petit«  et  petit  patronas. 
Solvas,  cenaeo,  S^te»  creditori. 

EijwdexexigU,etpoirommexigU.    O  Sextef  mmtdeo  td  mdW*^  tredUori. 


1S8  M.    VAL.    MARTIALIS 

Hic  nulla  lectionn  varietSB  e«t  in  libris  maikii  exaratls  et  typiH  impretsU. » 

NOT^ 

l  Etjudex  petU}  Nolelitem  solvere  go,   inquit  Poeta,  absque  hac  lite 

debita  Seztnm  carpit,  simnl  et  Ro-  uni  credltori  satisfacere,  qnam  tribut, 

manos  Jndices,  qni  pecnniam  a  liti-  jndici»  patrono,  et  creditoiii  si  liti- 

gantibns  extorqnerent.    Priestat  er-  gaveris. 

XIV. 

AD  PAULINUM    DK   SELIO. 

Ni  L  intentatum  Selius^  nil  linquit  inausum, 

Ccenandum  quoties  jam  videt  esse  domi. 
Currit  ad  Europen,  et  te,  Pauline,  tuosque 

Laudat  Achilleos^  sed  sine  fine,  pedes. 
Si  nihil  Europe  fecit,  tum  Septa  petuntur^  5 

Si  quid  Phyllirides  praBstet,  et  i£sonides. 

SeliMa  nikU  mm  moHtwr,  mhU  non  mdetf  quotk$  tenHijam  enmendttm  eue  cenmm 
domi.  Properat  ad  Europenj  et  le,  o  Poifime,  UtMdibas  aosidue  exteXHtj  et  tuoo 
pedet  AchUleoa.  SS  nihUpro/uU  Europey  tum  traniifert  $e  ad  Septa^  st  qidd  pro- 
flciat  PhyUirides  et  Mwnidet.    Hinc  etiam  frustratu»  adit  mdee  Mempiuieaa,  et 


In  SeUum  lemma  est  in  edd.  vett.— 6  Si  quid  PtUUyridet  Ald.  Jnnt.  et 
Colin. 

NOT^ 

3  Currit  itd  £vropfli]  Prope  cam-  campo  Martio  cnrsn  se  exercebant 
pum  Martinm  porticns  fnit,  in  qua  Romani.  Lege  Strabonem  loco  ci- 
picta  erat  Enropes  a  Jove  in  taurum  tato. 

converso  raptse  fabula.  Strabo  lib.  v.         6  Si  wUiU  Europel  Si  nullnm  illlc 

nxi|9(or  8*  iar\  rev  wt^kvrovroo  kolL  <U-  reperiat  a  qno  invitetnr,  se  confert 

Xo  ir^W,  fcol  oToal  K^kk^  «cviarAaidvilr,  ad  Septa,  qnse  et  Ovilia  dicta,  loca 

lud   ttAoii,  Koi  $4aTpa  rpta^  u.  r.  K  nimirum  tabulis  vallata,  in  quibns  po- 

Prope  kunc  campun^  IMartium  n«mp«,]  pnlus  Romanns  snffragia  laturus  clan- 

a/ta»  eet  campuij  portieuaque  ctrcnm-  debator. 

ctr«a  permictttf,  tum  lucif  theaira  triaj        6  Si  quid  PAyBtridef]  In  Septis  sane 

^.    De  hoc  Selio  vide  Epig.  11.  sn-  fnit  porticns  in  qna  Argonautamm 

pra.    Sensns  est:   Quocumque  ibat  fabnla  miro  artificio  erat  depicta: 

Selios  nt  inveniret  aliqnem,  a  qno  ad  inter  Argonantas  vero  fnit  Chiron 

ccenam  invitaretnr.  Neptnni  et  Phyliirm  fiUns,  et  Jason 

4  AdiiUeoe  pedee]  Hoc  est,  celerita-  ab  JEMoae  procreatus^  nnde  ^aonide» 
tem  tnomm  pedom,   quam   passim  dicitur.     De  bis  picturis  fnse  agit 
Acfailli  trilHiit  Homems:  «^Sot  Mt  IMInins  Hb.  uxv.  cap.  10. 
*AxiAAff^r,  vehx  pedibua  AckUla.    In 


fiPIGRAMMATUM   LIB.   II. 


1&9 


Hinc  qaoque  deceptus  Memphitica  templa  fireqnentat» 

Assidet  et  cathedris,  moesta  javenca,  tais. 
Inde  petit  centum  pendentia  tecta  columnis ; 

Illinc  Pompeii  dona^  nemnsqne  daplex.  10 

Nec  Fortanati  spemit,  nec  balnea  Faasti, 

Nec  Grylli  tenebras,  iBoliamqae  Lapi. 
Nam  thermis  iteram  canctis  iteramqae  lavatnr. . 

Omnia  cnm  fecit,  sed  renaente  Deo ; 
Lotas  ad  Eoropes  tepidce  baxeta  recurrit,  15 

Si  qais  ibl  seram  carpat  amicas  iter. 
Fer  te,  perqae  taam,  vector  lascive^  pueUamy 

Ad  coenam  Seliam  ta,  rogo^  Taare,  voca. 

wediiprepe  twa§  ctdhedrttt^  ojuvenea  tritiie.  inde  odit  pertieuM  imuatan  eentum 
eoUtmmt;  ilUne  munera  Pompeiij  et  litenm  dnplieem,  Nec  eamtemmt  balmea  FertU' 
natiy  nee  Fautti,  nec  tenehraa  Grylli,  et  ^oUam  iMpi.  Rxartum  enim  et  runum 
Mdiur  in  balneie  omnibue,  Cum  peregit  omnia,  eed  advertante  wumine;  abbUut 
redit  ad  buxeta  Europet  tepentity  <t  ffntf  amieu»  tero  anUmlet  iUie.  O  Towf ,  veetor 
Ubidinote^  oro  per  te  et  per  tuam  pudiam,  tu  invita  Selium  ad  cemam. 

NOTiE 

7  Memphitica']  Hoe  est,  £gyptia :  foisse  tcribitnr.  Unde  postea  An- 
Memphis  arbs  ^gypti  clarissima,  de 
qoa  lib.  Spect.  Epig.  1.  Jnven.  Sat. 
Ti.  530.  *  nt  spargat  in  »de  Isidis, 
antiqno  qnae  proxima  snrgit  ovili.' 
Hoc  est,  prope  Septa  in  campo  Mar- 
tla  erat  templnm  Isidis. 

S  Mernta  juvenea]  lo,  nt  legitnr 
apnd  Ovid.  Met.  i.  Inachi  flnvii  filia, 
a  Jove  fnit  compressa,  et  in  vaccam 
deinde  mntata  transiit  In  £gyptnm, 
ubi  re^i  Osiridi  nnpsit,  cnjus  mortem 
Ita  deflevit,  nt  snis  lacrymis  Nilum 
anaerity  teste  Pansania  in  Phocici». 
Vlde  Strabonem  lib.  xvii.  Reinec- 
eina  de  Argivornm  origine  et  nomine 
•ic  ait:  Ez  Jaso  rege  naseitnr  lo, 
qoae  destinata  Jnnonis  sacerdotio, 
•ea  Phoniicnm  raptn,  sen  spontanea 
migrationey  ad  iEgyptvm  appellit,  nbi 
Telegooo  matrimonio  jnncta  Epa- 
plHim  parity  et  novo  Isidis  nomine 
hooofatn?.  Cognomentnm  Isis  In  lo 
ropetltnm  propter  ejns  merita  et  vlr- 
tatcm:  nam  qnaa  priraa  Id  habnlt, 
eam  Osiridey  qnod  nomen  aliqui  a 
Mimim  gcntls  conditore  propaganti 


tonitts  cum  se  Osiridem  nominaret, 
Cleopatram  Isidem  dixit. 

9  Centum  eolumnit']  Alii  porticnm 
Yipsanaro  de  qua  lib.  i.  Epig.  109. 
et  lib.  III.  Epig.  20.  Alii  Corinthi- 
am  Cn.  Octavii  fuisse  existimanL 

10  IlUne  Pompeii]  Porticnm  Pom- 
peiam  intellige.  Vide  PUninm  lib. 
zxxv.  cap.  10.  Ovid.  Art  Am.  lib.i. 
*  Tu  modo  Pompeia  lentns  spatiare 
snb  umbra.' 

Nemutqiue  duptex]  Vide  locnm  Stra^ 
bonif  tnpra  citatnmy  nbl  agit  de  In- 
cis.  Alii  intellignnt  dnos  Pompeii 
hortos  de  quibns  Cicero  pro  Milone. 

11  Fortmiaii] '  Qni  fuit  balneator 
qnidam  ignobilis,  sicnt  Fanstns. 

12  Neo  GryttQ  Cujns  tenebrosa 
erantbalnea.    Yidellb.i.  Epig.OO.* 

JEoUam^]  Balnea  sane  habuit 
Lnpns  eo  in  loco  nbl  ventns  flaret 
vehementlssimnsy  nnde  vocat  ^liam 
a  r^ia  JEoW  regis  ventomm. 

16  Europet  tepidai]  Qnia  post  me- 
ridiem  illic  pleriqne  apricabantnr. 
Vlde  lib.  II.  Epig.  20. 


m 


M.  VAU.  MAHTIALIB 


NOT^ 

18  Ad  etmnm  tfoca]  Aduiie  vitam .  vita  discedet :   qood    iirbane  diiit, 
Selio :  Dani  si  coenabit  cum  Jove,  e     cum  aliod  sentire  videretar. 

r 

XV. 

IN   HBRMUM. 

Quop  nidU  calicem  tuum  pfopiiias, 
Hnmane  facis,  Henne»  non  soperbe. 

'  O  Hcrme,  binigne  ogm^  wen  amgcmierf  quod  nemm  propmm  laimi  pmhIwr. 


^^«»^^^^^^»>»^ 


1  Qirnl  miilt  c|aMimi  marfco  JoDtinm  DOttr»,  com  hae  Dota  tione :  *  codez 
mens/    Vide  Var.  Lect.  ad  Ub.  i.  Epig.  72. 

NOT£ 

l  Qmd  nicttfl  Potei  iDteliigere  fuisse.  Propioare  est  proprie,  prie- 
Hermicalicemfuisse  venenatnm;  velf  gnntato  leviter  vino  pocnlam  idteri 
qood  magit  placet,  ot  iliint  fmtidnm     offerre. 


XVI. 

IN   ZOILUM. 

ZoiLUS  8Bgrotat:  faciunt  banc  stragula  febrem. 

Si  fuerit  sanus,  coccina  quid  fadent  ? 
Quid  torus  a  Nilo,  quid  Sidone  tinctus  olenti  ? 

Ostcndit  stultas  quid  nisi  morbus  opes  ? 

2oilK«  mmho  lAorat ;  periaironmia  pariwnt  febrtm,    Si  tahut  fuerUf  i/md  fa* 
ctenl  CMCBM?  ipdd  tkaUmmt  «  Nilo^  pad  oindom  oknH  lincfn  7  ^idd  intaleinio 


In  ZoUnm  ttgroiantem  inscribitur  in  codice  Tlioaneo. — t  Ald.  Jnnt.  Colin. 
dec.  qnU  eindone  tinetue  olenH.  Rutgersins  Var.  Lect.  lib.  vi.  cap.  11.  legen- 
dnm  antnmat :  qnid  mdome  dnotno  oUMi,    Alii  legunty  oindone  cinetnt, 

NOTiE 

1  Zotias]  Ut  opes  lecti  osteotaret, 
asgrotnm  se  simulabat.  lavidi,  ob* 
trcctatores,  ostentatores  ZoUi  dicti 
sunl,  a  Zoilo  qoodam,  qni  i^jnriosoa 
in  Hoaierum  commeatarioi  scripsit. 
iEUao.  Vai.  ^ist.  lib.  xi.  cap.  10. 

2  Si  fnarU  tanntl  Si  valerety  stra* 
gula  cocco  tincta  pstendere  non  pos* 
set. 

Cocctna]  Str^gola  nimimm  cocco 
tincta. 


%  Qnid  lonis]  Lecti  scil.  omamen- 
tnm  maximi  pretii  babebatnr,  si  ez 
Uno  .figyptlo ;  unde  didtnr  *  tonis  a 
NUo,'  id  est,  ab  JEgypto. 

Qmd  Sidmie  {oindmu]  Hndnt]  Hec 
est,qnid«iMionolentitinetnra?  Alil 
legnnt  ciaclns^  td  est,  torns  eiaetns 
sindone  ttneta  mnriee  olenti.  llay« 
fins  de  Re  Vestiaria,  Siodon,  iaqvit, 
ost  nmlctna  ex  lino  .£gyptiaooy  slc 
dieta,  nt  opinor,  qnia  primum  te 


RPtGRAMMATUM   LIB.   II.  161 

Qoid  tibi  com  medicis  ?  dimittc  Macbaonas  onnies'.  5 

Vis  fieri  sanQS  ?  stragnla  sume  mea. 

dewimuirai  pneier  dhitiai  huoMuJ  qnid  rei  est  tibi  cum  medieii?  remove  Mmff 
Mmckanmt,    Cupitmit  hene  wUeret  0^eipe  ma  perittramaia. 


NOM 

done  vrbe  hQjiumodl  amletas  fieri  ad  corpos  refer.     Vide  lib.  ti.  Epig. 

ciepit     Ob  id  Tyria  dicta  Ub.  iv.  84. 

Epig.  19.  Sume  mea"]  Qaooiam  ea  ostentare 

6  Maeke»»aMl  Medld  sic  dietl  snnt  Don  cupiesy  SQnt  enim  ▼iiisaima ;  at- 

a  Hadiaoae  filio  Acnlapii.  qae  ita  fies  saaiu :  hoe  eat,  oob  si* 

8  Vi$  Jleri  eamu]   Ad  meotem  et  malabii  te  egrotam. 

XVII. 

AD  AMMIANUM. 

ToNSTRiX  Sabnirao  fancibiis  sedet  primis, 

Cniaita  pendent  qua  flagella  tortorum, 

Argique  letom  multiis  obsidet  sutor. 

Sed  ista  tonstrix,  Ammiane^  non  tondet. 

Non  tondety  inquis  7  ergo  quid  facit  ?  radit.  5 

TBmairix  habUai  tn  adtla  Subwreef  abi  eanguhnetenttB  eamifieum  virga  euut 
aaepeuMee^  et  nbi  pbwee  eutoree  oeeupant  Argileium.  Sed  iata  tenetriXp  Awuaiamef 
uemtaadet^    Nou  taudet,  aie?    Quld  igUur  agit  ?  RviU.    . 

Ad  Amiauum  tnscrlbitnr  io  Ald.  Jnnt.  et  Colin. — ^l  TeueorSuburee  Pulman- 
Dnt.— 4  Sed  iata  toueer^  Amiaue  idem  Palmannus.  Sed  ieta  iouetrix^  Amiaue 
Ald.  Jont.  et  Colin. — 5  Non  iondet  inquam :  quid  igitur/acU  1  radU  Palman- 
nns.  Non  tondet  inquam:  quid  ergo  /aeU?  radit  in  edd.  vett.  Non  toudet? 
iuqiaie:  ergo  quidfaeU?  radU  legit  Cagnerios  e  veteri  qnodam  codice.  Heral- 
dns  legendnni  patat :   Non  tondei^  inquie.  '  Ergo  quidfaeU  ?  Radit. 

VOTJB 

\  Suburrai]  Qottdam  orbii  reglo  4  Non  tondeQ  Moecha  nempe,  qnft 

eratSnbnrra.  nec  capiUoi,  aec  barbam,  led  ado- 

S  CracRfa]  Hoc  eit^  locos  obi  rei  lesceotum  pecnnias  radebat,  id  est, 

puniebantur.  eorum  marsapium  emangebat 

S  Argique  ktum]   Divisio  est  pro  6  Inquie]  Ammlaniresponsio.  Alii, 

JffgiMni,nbl  mnltaB  erant  sotrio».  Nou  tondatj  iuqmm:  qmd  ergo  famt? 

lib.  1.  Epig.  118.  BaM, 

XVIII. 

IN   MAXIMUM. 

Capto  tuam,  pndet  heu,  sed  capto^  Maxime,  coenam : 
Tu  captas  aliam :  jam  sumus  ergo  pares. 

O  itfaxiNW,  uueuper  tuam  csmom,  heu  errAteeOf  eed  aueufor:  tuaucuperi» 
Deipk.  et  Veer.  Ctae.  Martidl.  L 


162  M.   VAL.   MARTIALIS 

Mane  salntatam  Yemo;  ta  diceris  isse 

Ante  salutatum :  jam  samas  ergo  pares. 
Sam  comes  ipse  tuas,  tamidique  anteambulo  regis ;  5 

Ta  comes  alterias :  jam  samas  ergo  pares. 
Esse  sat  est  servam :  jam  nolo  vicarias  esse. 

Qoi  rex  est,  regem,  Maxime,  non  habeat. 

Jam  ivim  aalutaium,  Iptur  Jam  tumua  mqudUM,  Ip$e  eum  tuue  aetectiL^  atque 
auieambule  regia  euperbi:  tu  aaaecla  aUeriua.  Igitur  Jam  aumua  eetfuSea,  Sufi' 
eU  eaae  nume^^imm:  Jam  uole  eaae  vieariua,  Qui  rex  eat,  o  Map^me,  nem  habeat 
regem. 

3  Tu  captaa  attaa  Ald.  Jont.  Colin.  Oryph.  Pntaian.  &c.  Cetera,  nil  variant 
ezemplaria. 

NOTiE 

6  Sum  comea'}  Clientet  enim  re«  8  Qni  rex  eaf]  Hoo  eat^  qni  dorni- 
gem  suom  aea  patronnm  honoris  nns  esty  non  terviat  alteri  domino, 
gratia  comitabantnr.  sen  regem  non  habeat.  Epig.  S2.  infra, 

7  Vicariua']  Alii  erant  tervi  ordi-  *  Non  bcne»  crede  mibi,  aervo  tervi- 
naril,  qni  contervos  in  tno  pecnlio  tnramico:  Sitliber,dominasqnivolet 
habebant,  qaos  vicarioa  vocabant.  esse  meos,' 


AD  ZOILUM. 

Fblicbm  fieri  credis  me,  Zoile,  coena : 

Felicem  ccena»  Zoile?  deinde  taa? 
.Debet  Aricino  conviva  recumbere  clivo, 

Qaem  taa  felicem^  Zoile,  coena  facit. 

O  Zbtle,  putaa  me  heatum  fieri  eema:  an  healtum  cerua,  o  ZioUe,  et  quidem 
tua7  O  ZoHCf  opertet  eum  eemnuam  recumbere  coUi  Arieimo,  pum  beat  tua 
cetna. 


»<»»^^i»^^'^*«^  » 


2  FeUeem  eena, Zioile,  deinde  tua?  in  omnibns edd.  vett.  Dintioctio  lectionis 
nostrat  debetor  Orotio  et  Scriverio.  Codez  Bodleianns  et  OalUcannt  Piil* 
manni  exhibent :  Fetieem?  eeenam^ZoUef  dando  tuam,  De  o  corripendo  in 
Oerondtis  vide  Statiom  in  Var.  Notis  ad  Tibull.  iii.  6.  S.  Brookh.  ad  eundem 
locum,  Periion.  ad  Sanct.  Mtnerv.  Heins.  ad  Ovid.  Epist.  ix.  120.  et  Barm. 
Sec.  ad  Anthol.  Tom.  i.  p.  298.  Tom.  ii.  p.  722. 

NOT^ 

S  Dtket  Jrictjio]  Aricia  in  Via  erat  a  ponte  satelles,  Dignns  Aridnos  qui 

Appia  centom  et  sezaginta  stadiis  ab  mendicaret  ad  axes.'  Lndit  in  verbo 

urbe  Romain  clivo  lita,  Strabo  iib.  re«iinWf,qaodhumijacere,etmenise 

T.   nbi  erant  mnlti  mendici.    Jnv.  accnmbere  significat. 
Sat.  lY,  '  Ccecnsy  adulator,  dlrosque 


BPIORAMMATOll  L1B.  II.  168 


DB  PAULLO. 

Cariiina  Paidlus  emit:  recitat  saa  canmiia  Paalhis. 
Nam  qaod  emas»  possis  dicere  jare  taom. 


Pmihuwureaiiitnt  vemu  ;  PtmXbu  reciUU  wm  Mrmt.  Jur§  emm  pomU  oppei- 


^»<»#<#>»K«^^>»^i» 


In  hojoi  Epignumiiatii  lectiona  haud  variant  exemplaria  nann  ezarata 
ant  impreMa. 

NOTJE 

S   JVini  fiwd  cmaf]    Vide  lib.  i.     qni  cmit,  rei  emt»  acqnirit  domi- 
£pig.  SO.  et  lib.  vi.  Epig.  19.  Nam     niam.    Festi?e  plagiarinm  carpit. 


IN  POSTHUMUM. 

Basia  das  aliis ;  aliis  das,  Posthame,  dextram. 
Dicis^  Utram  mavis  1  elige :  malo  manam. 

0  Pmilmmi,  iite Mcida «Kti»  forrigii  mmnmM».  OpU,  inqmi,  MlriM  pla- 
eH?  fkeei  dextera. 

Kec  in  hoc  membranaey  ant  libri  typia  impreMi,  minimam  ?arietatem  pro- 

dnnt.  __. 

NOT« 

1  jDm  daEfrwn]  Qoam  tangant  alii,     facere  solebant.    Snetoniiu  in  Domi- 
nempe  ?elnt  fidei  et  ^micitiaB  pignos,    tiano  cap.  12. 

▼ei  qnam  otcnlentnr ;  qood  tamen        2  ilfefe  «Minim]  Qnam  basia  toa 
mU  imperatoret  et  qoidem  loperbi    male  olentia.  Epig.  10.  et  12.  topra. 


DB   BODBM. 

QuiD  mihi  vobiscum  est,  o  Phoebe,  uovemqae  sorores  1 

Ecce  Docet  vati  Masa  jocosa  sao. 
Dimidio  Dobis  dare  Posthamas  ante  solebat 

Basia ;  nonc  labro  coepit  atroqae  dare. 

O  Apelh,  H  MMM  Mwem,  qmd  mUd  rei  Mt  vobiaewm?  •f^Mmm  /ee^ 
4ia»  em  PeeUt.  Pedkeam»  frm»  eeneHeeerai  prctbere  Mcaia  diimdM  lahre; 
empH  mme  pretbere  vtreque. 

Ad  ApeUiwem  4e  Peehan»  inscrtbitnr  in  Beverlandi  Ms.  Cetera,  anUa  cst 
lcctionis  varietas. 


164  M.  VAL.  MARTIAUS 

NOT£ 

S  Eeu  ii«cf<]  Antea  enim  dimidio  **  t«r  ▼enas  me  amat,  atqne  imporam 
tantam  lat>ro  me  oftcalabatiir  Poitlia-     os  sanm  totam  mihi  admovet. 
mai,  Epig*  10.  inpra ;  nanc  Yero  prop- 


XXIIL 

DB  BODBM. 

NoN  dicam,  licet  asqiie  rae  rogetis, 

Quis  sit  Posthnmiisi  in  meo  libeUo^ 

Non  dicam :  quid  enim  mihi  necesse  est 

Has  offendere  basiationes, 

Qnee  se  tam  bene  vindicaie  possnnt  ?  5 

■ 

^Ton  jrroferam  tn  mfo  libro,  aicia  nt  Po»thumu$:  qvamviB  me  offic/ve  ohteeretU, 
non  proferam,  Qyid  enim  miit  opvs  est  U^uriam  facere  ittie  oecuUe  qtue  possaiU 
sicmere  taittam  vindictam? 


^■*»^*»^0^^»^ 


4  Ha»  oetendere  bamtienes  Beverlandl  Ms.  quam  lectionem  habetetiam 
Jantina  nostra  margini  ascriptam,  cnm  notatione :  *  codex  meus.* 

NOT^ 

1  iVoR  dicom]  Causam  reddit  cnr  subamicitiaBspecielibansrailiioscnla 
vcram  nomen  ficti  bajus  Posthnmi  male  olentia  de  me  pcenas  et  qaidem 
non  proferat ;  quod  neippey  inquity    acerbissimas  sumeret* 


XXIV. 

IN  CANDIDUM. 

Si  det  iDiqua  tibi  tristem  fortana  reatum^ 

Squalidus  baerebo,  pallidiorqae  reo. 
Si  jubeat  patria  damnatum  excedere  terra,  '  ""  ^ 

Per  freta,  per  scopalos  exuKs  ibo  comes. 

Si  Bore  v^usta  tibi  imponat  criminationem  moeslam,  ikorridtcs  atqne  accasafo  mrf- 
lidior  adttabo.  Si  imperet  condemmttum  te  disccdertf  e  terra  pMei^  P^iV* 
foctas  uquar  per  maria  et  scopicios .    Tibi  largitur  epe$,    Num  eoumumcoM  ittm 


^^^#«^^^#^^« 


4  Per  freta  per  poputoe  Juntina  nostra  in  margine ;  sed  lectio  recepta  non 
soGoitMida.    Lib.  tii.  Epiy.  4S.  *  £quora  per  Scyllc  magnns  comes  exttlis 


NOT^ 

2  StpMdidu»  harebo'\  Hoc  est :  Si  rei  aatem  sordidam  vestem  indae- 
rms  fhctus  fnerisy  ego  mutata  veate  bant»  nt  jadices  soos  ad  misericor- 
sordidatas  quocnmqae  te  comitabor :     diam  commoverent 


EProRAMMATUM   LIB.  II.  165 

Dat  tibi  divitiaa :  ecqaid  rant  ista  daomm  t  6 

Das  partem  1  maltam  est ;  Candide,  das  aliqaid  ? 

Mecam  eris  ergo  miser:  qaod  si  Deas  ore  sereno 
Aimaerit :  fdix^  Candide,  solas  eris. 

mieum  1  IdBrgiruM  pmiem?  NMmm  ui.  O  ComiHlf,  dmmmu  aHquid  7  Igitwr 
«ni^M ut  uUer ««•  eaitumUu.  Quod d nmmin mdiu  pkddo  uMien§erU:  O  Om^ 
dide^  mHai  erii  heahut. 


i»»^»»»»^#i^i#>»i^^» 


itti;'  i.  e.  per  Scylls  scopulot*— ^  Dapertem:  mnUltmnetl:  Cemdiie^  ffe.  in 
edd.  YetL — 7  Mecmn  ergo  mimr  ee  in  iUdem :  et  tic  codez  Vaticanas.  Lec- 
tionem  nottnun  tffttatnr  optinni  Thaanens.  £adeai  JanC  in  marf  •  babet 
«anr,  pro  ere^  sine  dabio  ex  cormpto  Propertii  locO|  1. 1.  Sl.  '  Vot  remanete 
qnibns  AdJi  Dens  annnit  anre :'  nbi  ewre  fere  omnes  codd.  Hsb  toccs  mtre^ 
nra,  et  ere  freqnenter  confandnntar  in  scriptis  ezempiaribns.  Cf.  Heins. 
ad  Ofid.  Met.  xii.  46.  et  4S0.  Barm.  ad  Propert.  1. 1.  Sl.  1. 19. 6.  DralLenb. 
ad  Sil.  z.  MO.  et  Ondend.  ad  Lnean.  ii»  1S« 

NOT^ 

6  Dasporfm]   Dimidiam  snbintel-  es]  Alii  IfMian  erii  erge  aitssr.     At 

lif ere  mihi  Tidetnr*  veiOy  inqnit  Poeta»  eg e  teonm  non 

Dts  eUjmd}  Immo  nlbii  du  om-  snm  felix,  sed  proepera  fortuiia  ftoins 

nino.  frneris. 

TMeewm  eriimke»  TMeewM  erto  miar 


AD  OALLAM. 

Das  nonquam,  semper  promittis,  Galla,  roganti. 
Si  semper  fallis,  jam  rogo,  GaHa^  nega. 

O  G«aa,sfa^poaicmi  ivenlty  wau^mm  cmifiedii»    O  GeOa,  ii  umper  di- 
wame  eriy  rccaso. 

S  Si  iemperfidUii  eum  rego  Jontina  noetra  in  margine,  qnod  forte  verissim» 
est  lectio. 

NOT^ 


S  Si  sna|wr/dlis]  Facete  jocatnr     ttcita  semper  decipiat,  cnm  neg&ve- 
Poeta,  et  Oallam  irridet,  qnae  si  pol-     rit,  dabit. 

XXVI, 

AD  BITHYNIOUM. 

QuoD  qneralam  spirat,  quod  acerbum  Nasvia  tussit, 
Inque  suos  mittit  spata  subinde  sinas : 

Qned  Nmvin  JUtOem  dneit  tpirUmm^  ^  ioftmC  accr6a  <asff,  H  identidem 

NOTJE 
1  Qosd  aMr6a»]  Tnssis  enim  sig-        S  Jnqne  soos]  Nam  prse  imbecilli- 
nnm  erat  ▼icinae  mortis»    Vide  lib.  l.     tate  lonfios  spoere  neqnlbat. 
Epig.  11. 


]G6  M.  VAL.  MARTIALI8 

Jam  te  rem  fiictam^  Bithynicei  credis  babere  ? 
Emus :  blanditar  XaBYia,  non  moritar. 


MKMai  f^iiiidil  M  fiiwf  mm;  O  BUkywke^  pOuae  jtm  Wn  pnvmiiM  laerwml 
HdOmekiari»:  Navut  MUtwr^  mom  vdirU, 


S  /ttjM  fiwf  e  cod.  Bno  profert»  probatqae  Heraldas.— S  Jwm  temt  ftdem 
oodez  Vaticanns. 

NOTiE 

4  BkMimt  JVMa]    Te  Tana  tpe     Ticttira  te  hcredem  appellat. 
lactat  nee  morituray   immo  diatios 


XXVII 

DE    SBLIO. 

Laudantbm  Selium^  coen»  cum  retia  tendit, 
Accipe,  sive  legas,  sive  patronns  agas. 

Effecte !  graviter !  cito !  nequiter !  enge !  beate  I 
Hoc  volni !  facta  est  jam  tibi  coena :  tace. 


iiadt  SUUmm  Umdmiem^  mve  reeUee^  «tve  dien  ecMMi,  om  Uk  pmi  ntim 
eemm.^  ^ffedef  grweUer^  espedUe^  malUieee^  pne^mrep  beetiei  kee  pkeeifjmm 
ebtUmUH  eenmM:  eUe» 


^»#»#w#«*»»<^#i»^ 


8  Ed.  antiq.  Ferrar.  an.  1471.  Venet  Ald.  Jant.  Colfn.  alic  exWbent 
^fmkf  qnod  retinendom  censet  Ramiret  de  Prado.  Bjfeete  e  eodice  tao 
attnlit  Omtemi ;  unde  Palmannns  conj.  Afette^  qnod  plaeet  Radero.  Pto 
wgf  ilir.  alii  legnnt  mnttsr.— 4  Domitins  e  codice  antiqno  lecit  foMl.  '  Le- 
ferem  libentias  Umd^  «^nod  verbnm  Poetm  est  notantis  Selil  aVuKtatem  eoen», 
qni  statim  ac  fiietam  sibi  coenam  andiTit  taeait.'  Remree* 

NOT£ 

8  EfeelU  mgaUl    Effmta  dican-  mfeeie^  hoc  est,  plene,  nt  nihil  snpra. 

tar,  qns»  omnino  fostnm  emisemnt :  NeqvUerl  Versnte.    Alil,  naaifir. 

per  metapboram  EfeBle  dicitar  lo  4  Hee  vehml  Verba  sant  redtato- 

landcm  illias  qal  nihil  amplins  dicen-  rls  ▼el  patroni  respondentis   aecla* 

dnm  mliqaerit  in  ea  re  qnam  afit.  mationibns  Selii. 

Sic  Ramiresins.  Matare  et  sapienter  Taee']  Satis  enlm  adnlatos  es,  hodie 

interpretatnr  Radems.    Alli  legnnt,  oflenabis  mecom. 


BPI6RAMMATUM   LIB.  11« 


157 


XXVIIL 

IN  8BXTILLUH. 

BiDBTO  mnltam,  qni  te,  Sextille,  cinaBdum 

Dixerit,  et  digitnm  porrigito  medinm. 
Sed  nec  psedico  es,  nec  tn,  Sextille,  fntntor : 

Calda  Vetnstill»  nec  tibi  bncca  placet« 
Ex  istis  nihil  es  fateor»  Sextille :  qnid  ergo  es  ?  5 

Nescio :  sed  tn  scis  res  snperesse  dnas. 

Ib  hniiis  Epigrammatif  lectione  nulla  Tarietas  reperU  ett  in  czemplaribat, 
ant  icnptis  ant  excnsis. 

NOT^ 


t  E$  digiimM]  Erat  contnnielisB 
indlcinm  digitns  medlns  porrectns, 
qnod  Priapnm  reprssentaret,  atqae 
in  molles  estenderetnr. 

4  CMa  VHuiiatt}  Id  est,  TnWa, 
qnia  non  es  ennntllngns.    Sic  Doml- 


tins.   Alii  de  fellatione  hunc  ▼ersum 
intellignnt. 

6  Aet  dmt\  Fellandi  et  llngendi 
tnrpitndinem  Interpretatnr  Ramlre- 
sins.  Alii  mastnrbatorem  Tel  irm- 
matorem  argni  Sextillnm  sentinnt. 


AD   RUPUM. 

RuPB,  Tides  illnm  snbsellia  prima  terentem, 

Cnjns  et  hinc  Incet  sardonychata  manns : 
QnaBque  T^nron  toties  epotayere  lacemaB, 

Et  toga  non  tactas  vincere  jnssa  nives : 

O  Ibifet  ccrnif  lllMn  MMpanfm  primai  sedM,  citf 

Ad  1U(/ftm  ln»cribltnr  in  Jnnt.  et  Colin.— 1  Bufe  in  lisdem.  Multi  codices, 
enm  ed.  antiq.  Perrar.  an.  1471.  Venct.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Orypta.  «cc.  babent : 
fJMlfis  prinM  tewmtim ;  et  boc  retinendum  eenset  Raroires  qnod  imperiosam 
qnandampossessionemindicat;  ut  tenere  Oalliam»  Hispaniam,  &c.  MuUt 
codices  babent  etiam,  terenim^i  In  edd.  vett.  sardaajfMlo.— 5  Manelmo 

NOT£ 


1  Hhm  tereutem]  Alli  fmcnfcm,  boc 
est,  In  ampbitbeatro  inter  prlmos 
eqnites  sedentera  In  qnatnordecim 
snbselliis.  Vide  lib.  i.  Epig.  27.  et 
llb.  ▼.  Epig.  8.  Domitins  subsellia 
jadicnm  intelligit,  in  qnibns  sedebant 
eqnites.  Snperbnm  hnnc  servnm,  ant 
forte  altemm  ad  eqnestrem  dignita- 


tem  evectmn  insectatnr  Poeta,  lib.  t. 
Epilf.  14.  '  Sedere  primo  solitns  in 
gradn  semper.' 

2  Sardomfchtita]  Habebat  qnippe 
annnlum  sardonyctie  ornatum  qnem 
gestabant  equites  Romani. 

8  QMpte  Tffnm]  Cujos  laceram 
toties  epotavernnt  pnrpnramy  Id  est, 


166 


M.  VAL.  MARTIALIS 


Cajas  olet  toto  ping^is  coma  Marceliano, 
£t  splendcnt  valso  brachia  trita  pilo. 

Non  hesterna  sedet  lunata  lingula  planta, 
Coccina  non  Isesnm  cingit  aluta  pedem ; 

Et  numerosa  linunt  stellantem  splenia  frontem. 
Ignoras  quis  sit  ?  splenia  toUe,  leges. 


10 


tuperare  nivei  ffura$:  a(fiw  uM€ti  cnneM  redMent  tahum  MareeHmum,  ei  hrachui 
Inla  fiUgeni  emtieo  ptio.  lAngnla  wm  vaigttrie  appotita  eet  calceie  kmatUf  peUi» 
ceednea  eircmndat  pedem  inoffenenm;  et  freaaentia  emplaetra  ungunt  frontem 
eteOantem,  Neecii  qui»  pi  7  amove  en^iiaetm,  legee* 


^l^#«^»<^»<#S^^<»^ 


cod.  Vat  Ald.  Jont.  Colin.  &c. — 6  Beverlandi  Ms.  bfockia  tol«.~7  Nen  esh 
trema  sedet  in  edd.  vett.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  ^c.  Non  heetema  Pnlmannl 
codd.  CnioM  keotema  Ivgit  Heraldns.  Non  extema  legunt  alii.  H«  voces 
'  hefttemns,  *  extemns/  et '  extremns '  panBim  in  codd.  confundnntnr,  nt  ap. 
Virg.  ^n.  VIII.  64S.  Ovid.  Trist.  i.  8.  44.  Propert.  1. 1.  29.  i.  3.  44.  ii.  6. 19. 
II.  16.  40.  Vide  Broukh.  ad  Propert  ii.  IS.  40.  Drakenb.  ad  Sil.  Ital.  ix. 
900.  Bnrm.  ad  Lncan.  i.  S14.  et  MarlLland.  ad  Stat.  Sylv.  i.  S.  100.  iimala 
Ugula  Ald.  Jnnt  Colin.  Pnhn.  ^c— 8  BeverlaDdi  Ms.  pingU  clnta,  id  eit» 
ornat :  snnt  et  qoi  eirtngU  legant.— 9  Lipsins  legit :  etiUantem  iptoiia  /rra- 
tem  ;  cni  astipolatur  Ramires  de  Prado.    Alii,  steliatam. 

NOTiE 


totles  IV^rio  mnrice  tinctse  snnt.  La- 
cerasB  vero  togm  snperindoebantnr. 
lib.  XIV.  Epig.  1S7.  <Com  tegat 
algentes  nostra  lacerna  togas.' 

5  MarceHano]  Ungnento  deiibntos 
Marcelii  nngnentarii,  cnjns  myropo* 
linm  exhaoserat  novus  iste  eqnes. 

6  Et  eplendeui}  Pomice  levigata. 

7  NemheiUmalexiremm]  Hoc  est, 
testibns  Ramiresio  et  Farnablo,  non 
vnlgaris,  sed  pretiosa.  Legnntalii, 
et  forte  melitts :  Cuitpte  heetema  eedet; 
id  est,  nova,  nt  ootet  honc  senmm 
hominem  novom,  et  hodie  primnm 
oobilitatnm.  Hoc  sensn  Persins  Sat. 
ni.  dixit  Miesternos  Qnirites'  pro 
novis  civibos.    Judicet  lector. 

lAnguia]  Aaream  vel  argeoteam 
fibolam  ad  formam  iingnltt  intellige: 
Innatos  antem  calceos  gestabant  no- 
biles  Romani.  Lib.  i.  Epig.  50.  *  Ln- 
oata  nusquam  pellis.' 
.  8  Non  latMM\  Nam  si  Isesnro  fascia 
coccinea,calceoqaeQioiliore  fovissety 


reprehensione  caruisset.  Raderu», 

9  SteHMiem]  Hoc  est,  nitentem, 
splendentem  propter  candorem  fas- 
cise :  vel  a  stellis  fasci»  sen  splenio 
oraatus  cansa  attextis.  Hsec  Ra* 
deras.  Legnnt  alii  sftdiNtoNy  hoe  est, 
frontem  inadidam  flneotibos  atiilis 
unguenti  Marceliani. 

8piema\  Emplaatra  qwrdam  ex  nn- 
gnentisy  vel  medicamine  aliqoo,  ad 
capitis  dolorem,  vel  ocnloram  mor- 
bom  adhibita:  nt  antem  frootis  honor 
et  elegantia  eoostaret»fascia  eaodida 
adhibebator,  inqnit  Raderns.  Porro 
quidam  frontem  liniebant  nngnento 
▼el  cerosa:  deinde  pannicnlum  sive 
Asciam  ponebant,  qnod  spleninm  di- 
cebatur:  a  qnibnsdam  existimatnm 
ocnlornm  operimentum  ad  arcendam 
nimiam  Incem.  Lib.  x.  Epig.  22. 

10  Legee']  £x  iiteris  frooti  ^na 
inustis  cognosces  enm  foisse  servnm 
stigmaticnm* 


BPIORAMMATUlf    LIB.  II.  169 


I  N     G  A  l  U  M. 

MuTUA  Y^^ti  sestertta  forte  rogabam» 

Q08B  yel  donanti  non  grave  mnnns  erat : 
Qnippe  rogabatnr  felixqoe  ▼etnsqne  sodalis, 

£t  cnjus  laxas  arca  flagellat  opes. 
Is  mihi,  Dives  eris,  si  cansas  egeris»  inqnit.  6 

Qnod  peto  da,  Cai :  non  peto  consilinm. 

ForU  peUbtm  «Mtao  v^ftnlt  icifcrHa,  fiur  vd  dtadi  wom  €ra$  moUtihmdmmm. 
Etemm  petebam  a  dtrife,  aiqnt  ab  wnilmio  iocio,  et  e^jua  area  premtt  divitia$ 
amfioM.  lUe  tmlti  reapeadeif  OpaUaiMifie»^  li  dixeriB  eamaaM,  O  Cat,  dmm  fvod 
f9g9s  mmrttgocemniimwh    . 


#»»»^»>»»»»i»>^ 


1  JoDt  an.  1518,  et  Colin.  an.  1528.  habeot,  Mare«rlia,— S  Beverlandi  Mo. 
erani. — S  In  antiq.  ed.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Junt.  Colin.  Orypb.  aliia»  eiun 
eod.  Palat.  fidaipte  veiamiae:  Beverlandi  Ms.  Jiduafae  veriuqaej  olMtante 
metro. 

NOT« 

4  ArmJlageUa^  Tnmebna  lib.  xxu  foraa  non  «Inant.  Vide  lib.  ▼.  Epigf. 

eap.  4.   FlageUare  divitiai,  et  flagel*  It.  lib.  i,  Bplg.  18.  et  llb.  iii.  Eplg. 

lare  annonam  dlcnntur,  qnl  magnaa  40.  PapiniQs  Sylvar.  lib.  11,    *  Non 

arcis  clansas  opes  tenent,  et  horreis  tibi  sepositai  infeliK  strangulat  arca 

fruges:  quod  Inyitas  velnt  Terberi-  Dlfitias.' 
bns  et  carceribns  coercitas  ernropere 


AD  MARIANUM. 

SiEPB  ego  Chrestillam  futqi,    Det  quam  bene,  quseris? 
Snpra  quod  fieri  nil,  Maiiane,  potest 

1  Seepe  ega  Ckndvmmf.  dei  ^  beae  in  edd.  vett.  cnm  Jnnt  an.  1510.  et 

Colin.  an.  1588.   Pnlmannus,  Junlns,  Langlns,  Ramires,  dec.  legnnt  etiam 
Ckrietiaamf  qnod  testator  Calderini  codex  antiqnns. 

NOT£ 

8  Supra  food]  Intellige  tam  liM-  sificatiti  nempe  Poeta,  ex  ambigno 
dlnose  et  neqniter  dare  Christinam,  ita  male  dare  Christinam,  ut  supra, 
nt  qnl  eam  faciat,  a  coitn  neqneat     Id  est,  itemm  fseere  non  possis.   Ita 


absttnere,  quin  defatigatns  sit,  effceto  nt  si  semel  eam  facias,  non  possis  ite- 
prorsns  et  enervato  corpore.  Rami-  roin.  Verbnm  Seepe  repngnat  bnic 
resins  aliter  eiplicat  hu  verbis:  Sig-     sententis. 


170  M.  VAL.   MART1ALI8 


IN  PONTICUM. 

Lis  mihi  ciim  fialbo  est ;  ta  Balbimi  offendere  noo  vis, 

Pontice :  cum  Licino  est ;  hic  quoqae  magnas  homo  est 
Vexat  ssepe  meam  Patrobas  confinis  agellam : 

Contra  libertam  Ccesaris  ire  times. 
Abnegat  et  retinet  nostram  Laronia  servum :  5 

RespondeSf  Orba  est,  diveB,  anas,  yidaa. 
Non  bene,  crede  mihi,  servo  servitar  amico. 

Sit  liber^  dominus  qai  volet  es^  meas. 

lAHgo  cum  Balbo,  o  PonHce,  iunemvu  im  offeua  em  mpvd  BaWum :  cim  !•- 
CMo,  kk  etiam  e$t  vtr  magnme,  Pairobae  memae  erebro  popmlatur  mckm  ageUam: 
meiuie  aggredi  Ubertam  Caearie,  Laroma  deuegat  et  eerveA  moMtipmm  meetrmm : 
reepondee^  Eet  eim  UberiOf  opideida^  vettda^  otdM.  Miki  fdem  adkibe^  tiiAoMf» 
tmaeetpoH  eenriiutem  amtd  maiieipU :  qui  eapiet  eeee  herue  meuMf  eit  liber. 

t  lAe  mUd  ewm  Balbo  eet  cod.  Jqdu  ;  et  sic  edd.  antiqiiiM.  cam  Ald.  Joot. 
et  Colin.  eet  tamen  deest  in  edd.  Calderini  et  Oryph.— S  Pomtieef  eum  Luei' 
«•;  kiequaqme  Jnnt.  1619.  Colin.  1528.  Orypli.  et  Pntman.— S  F«rMtf  Jnnt. 
nostra  in  margioe.  *  Verto'  et  *  vexo'  saKpins  permntata.  Vide  Propert.  iii. 
11. 1.  III.  17. 12.  OTid.  Epitt  zii.  211.  Val.  Max.  ▼.  1. 10.  Hor.  ii.  Epist 
2.  90.  Bnrm.  ad  Ovid.  Am.  ii.  2.  29.  Orav.  ad  Cic.  de  Amic.  26.  et  Cort. 
ad  Sall.  Jng.  cap.  14.  Protae  eomjlaiue  Beverlandi  Ms.— 6  LaMremia  Pnlman- 
ons:  Lofmita  Beverlandi  Ms. 

NOTiE 

1  JUf  mHdl  Acnte  carpit  cansldi*  Laronim  vero  meminit  Jnveaalis  Sat 

cmn  hnne   Ponticumy  qni  divitnm  ii.  cnjns  orbm  ticreditatem  cnm  ca« 

gratia  dnctns  opem  snam  negalmt  ptaret  Ponticns,  In  eam  dicere  nole- 

Ipsi.  UsusestPoetanominibnsfictiSy  bat 

nt  proftssns  est  Epistola  lib.  i.    De  7  Nen  betui]  Epig.  18.  snpra,  ^Esse 

Licino  Persios  Sat.  ii.    Patrobii  cn*  sat  est  servnm :  jam  nolo  vicarins 

jnsdam  libertl  'Neronls  mentionem  esse.'    Ergo  deinceps  Pontiemn  co* 

ftieit  Snetonins  in  Oalba  cap.  20.  lere  non  Tnlt  Poeta. 


IN  PHILANIM. 

CuR  non  basio  te,  Philaenil  calva  es. 
Car  non  basio  te,  Phllaeni  ?  rafa  es. 

Quare  uem  aeeekr  te^  o  PkUmii?  etdea  es.    Quare  nm  da  tibi 

NOT£ 

1  Cur  mo*  baeio  te]  Deferroem  hanc     non  iMwlabat,  qnod  ejns  capnt  Priapl 
mnllerem  irridet  Poeta,  qnam  ideo     spectem  prae  se  fert. 


RP16BAMMATUM  LIB.  II. 


171 


Cnr  ixm  basio  te^  Philanii  ?  loaca  es. 
Te  qui  basiat,  bic,  Pbilnni,  feDat 

Pkaauilrnfaei.    Quan  m»  Ubo  m  Meul€,  o  PkiUm?  luca  ti.    O  PkiUnu, 
fmUMeidaimr 


*»^^*^^<^^^»» 


4  Te  pd  tefjof,  •  PkiUmi  AM.  Jont  «t  CoUn.  Bme  «w  Mflf,*  PkOem  legit 
Orutenit. 


XXXIV. 

IN   GALLAM. 

CuM  placeat  Pbileros,  tota  tibi  dote  redemtus, 
Tres  pateris  natos,  Galla,  perire  fame. 

Pnestatar  cano  tanta  indalgentia  canno» 
Qnem  nec  casta  potest  jam  decnisse  Venas. 

Perpetaam  Di  te  faciant  Pbilerotis  amicam, 
O  mater^  qaa  nec  Pontia  deterior. 


O  GellMf  eum  ardeee  PkBereiem  a  ie  eoadMetam 
ierire  treeJUm.    •    •    •    •  /luM  Dii  «fM|wr 
p^fer  Peaha, 


Pkaeroiem^  o  gemiriXf  qm 


^##**<*»»^^>»#^ 


•  £d.  SehreTcl.  eihibet,  ohm  «<c,  forte  ez  iocnria  typothetamn.  Pem- 
Oea  marcioi  ascriptoiB  lubet  Jnntina  nostray  i.  e.  Pemiiea  niater«  •ivo 
Modoa :  naDc  lectUMiem  firmant  membran»  Arondel.  et  codd.  bibliotliecs 


NOTJE 


1  JMoRtai]  Forte  illnm  ez  serTi- 

tnte  redemerat ;  vel  condnxerat  ^Q* 
opcras,  nt  interpretatns  tnm. 

t  Golla]  Tim  TOtnla  erat,  nt  nec 
jam  de  nnptiis  legitlmis  cogltare  do- 
bnerit :  attamen  tanta  libidine  arde- 
baty  nt  in  snnm  mochDm  omne  |iotri« 
■MDinm  cfihnderet:  nic  ergo  sibide- 
cfopltK  niminm  indnlgebat. 

5  Diie  faeUmi']  Phileros  Toneficns 
■xores  snas  Tcneno  necabat  Mar- 
tialis  igitor  qoasi  prsedicens  fntnmm 


Oallse  interitnm  optat  ez  eommise- 
rationo,  nt  perpetna  sit  Philoroti 
amicay  Id  cst  nxor.  Lib.  x.  Epif  .  4S. 
*  Septima  Jam»  Phileros,  tibi  conditnr 
nzor  In  agro:  Plos  nnlli|  Philerosy 
qnam  tibi  reddit  ager.' 

6  Poaiio  dsisrisr]  JnTen.  8at  ti. 
SS8.  '  sed  clamat  Pontia,  Fecl»  Confi- 
teor,  poerisqne  meis  aconita  paraTi/ 
Legnnt  alii  Psnf  jm»  et  Medeam  inter- 
pretantnri  qnsi  snos  liberos  cmdeliter 
nccafit. 


172  M.  VAL.   UARTIAL18 

XXXV. 

AD  PHCEfiUM. 

CuM  sint  cnira  tibi,  simulent  qaae  comua  lanas, 
In  rhytio  poteras,  Phoebei  lavare  pedes. 

0  Phmhe^  aim  kabea$  -erwra  puB  repnueaieni  eomma  Lmutf  peiem  eMiure 
pede»  m  rhifii», 

1  Cwn  eini  jmra  Jnnt  1512.  et  Colin.  1628.  qaod  correctnm  est  in  Jnnt. 
nostra. — 2  In  rhyiio  otera»  in  iisdem  edd.  et  corr.  in  nostni  poierM  ab  antit^na 
mann.  Imbritio  poteras  legendnm  pntat  Perotas :  In  rhidio  potenu  Domitint 
Calderinns.  In  Brffthto  codez  llinan.  *9vrhr  in  Epig.  ap.  Salm.  in  Solin. 
p.  6S8.  item  Heronem  in  Spiritalib.  Ulpiannm  in  Demostli.  p.  679.  Brytbii 
nji^nram  babei  in  Part.  2.  Antiqnttat.  Aiex.  Petavii.  Attaroen  cnm  Thnaii. 
ceteriqne  codd.  hal>eant  Brythio,  forte  hic  locum  habet  BpurMv^de  qno  Are- 
teens  p.  14. 112.  BpArmt  JSoies. 

NOTJE 

2  Pheebe']  Comibns  Lttttss  slmilta  simile,  sed  perforatnm,  ex  qno  tennis- 
drarababebatPhaebiiStSenvamserat,  sime  proflnente  fino  infenie  bibitnr* 
didnctis  nempe  popiitibns,  plantis  Rhytinm  vero  est  dlminntivnm.  De 
▼ero  coeuntibus :  itaqne  dicit  Poeta  Khyto  agit  Athenaens  lib.  x.  et  lib. 
posse  Phoebom  in  rhytio  lavari:  ^^r,  xi. 

rhytnmy  pocnH  genns  est  coraibns 

XXXVI. 

AD  PAMNICUM, 

Pbgterb  te  nolim,  sed  nec  turbare  capillos. 

Splendida  sit  nolo^  sordida  nolo  catis. 
Nec  tibi  mitraram,  nec  sit  tibi  barba  reorum* 

Nolo  virum  nimiam,  Pannice,  nolo  parum. 

NoUm  a  te  componi  erine$f  $ed  nee  eoirfwidi.  Non  libet  nt  cafis  nUeait  nee 
Ubet  equaUatf    Nec  habeae  Iwiam  mitrammrnec  sonftimi.    O  Paameet  non  "'"^' 


^^»»*^»'^^»»»^ 


1  Fkdereie  noUm  legendnm  eensent  Oratems  et  OuiUelmins;  qnod  malit 
etiam  Bamires»  et  19  textnm  receplt  Barbon  Pv.  1764.    At  vide  Var.  Nor 

NOT^ 

8  Nee  Obi  miiramm']  Mitrse  snnt  or-  missam  et  sqoalidam  alebanty  at  com- 

namenta  mnlieram.    Sensns  est :  Ne  miseratfonem  excltarent. 

barbam  omnino  reseces  ftKroinaram  4  Vhntm  nimtiim]  Horridnm  et  pi- 

roore:  Telneelegantinsbarbamcom-  losnni,  sed    volo    teneas    mediom. 

ponas,  nt  sotent  homines  effoeminati.  Ovidins  Art.    Am.  lib.  i.   *  Forma 

Pectere:  alii,  Fleclere.  viros  negleeta  decet.' 

S  Bor&a  reernm']  Qni  barbam  pro* 


BPlOftAMHATUM  LIB.  II. 


173 


Snnt  tibi  crara  pilis,  ct  sunt  tibi  pectora  setis  5 

Horrida :  sed  mens  est,  Pannicei  vnlsa  tibi. 

pheH  vir  nimiMMtiiut  pamm.   Nune  entra  hMreseunt  pilis,  et  ttitmaekua pUiM;  eed^ 
o  PmaAeef  kabet  mmmm  depUaittm. 


^i^»^»^^^^»^»^^ 


Nmu  Hbi  erura  A\d.  jMnt.  Colin.  Oryph.  Pulm.  Lang.  Rasiiresy  Jn- 
nlaa,  Delph.  Farnab.  &c.  Suni  iifn  in  texta  habvt  SclireTel.  et  in  Notis 
Nnnc  iibi,  Barbon  habet  etiam,  Suni  iUn,—C  Pro  ni^  annt  qni  legant 

NOT£ 

6  MeuM  tuiaa}  Alii  voiea.    Meta-     neqne  Tnlfta  est:    at  menti  tribnit 
|ihorm  est :  nefis  enim  neqoe  hlrittta,     qnod  effcemhiato  corpori  convenit. 


XXXVII. 

IN  OiEClLIANUM. 

QuiCQUiD  ponitur  hinc  et  inde,  Terris : 

Mammas  suminis,  imbiicemqae  porci, 

Commiuieiiiqae  daobas  attagenam, 

Mallum  dimidiam,  lupumque  totum^ 

Murenseque  latus,  femurque  pulli,  5 

Stillantemque  alica  sua  palumbum. 

Hasc  cum  condita  sant  madente  mappa, 

Traduntur  puero  domum  ferenda. 

Qme^uid  appomtur  hiuc  ei  inde^rapiM;  papiUaa tumiuiM^et imbricem  porci, aigue 
Miagenam  eemmunem  duobuSf  dimiiium  mai/iiM,  atque  inicgrum  iHpumf  et  tn- 
ius  nmrenay  et  /emnr  pulHf  et  paimmiium  etiliantem  eua  aliea.  Cum  iUrc  tn- 
voiaia  tmU  nutppa  madida,  eervo  daniur  portanda  domunu    Noo  eliMa  turba 


^^^^^^»^^^^^ 


HoG  Epigramma  inscribitnr  in  Thiian.  In  CeteUianum  ceenipetam. — 6  Stel' 

HOT  JE 


9  Amitais]  Qnod  farciroen  erat  e 
papQlis  porcm  statim  ab  edito  ftetu 
iatorfectsk  Lib.  xiii.  Epig.  44. 

/m6rirem9M«  poret]  Alii  interpre- 
tantnr  Tertebram  demtis  costis,  altl 


t  Conammem  aiiagenam]  T>nobns 
eoDvivis  apposltam :  aTis  est  saporis 
•xqnbiti.  Lib.  ziii.  Epig.  01. 

4  JfnOUi  I^NMifMr]  Pbces  deli- 
caios. 


6  AHca']  Oenos  prsestantissimi  tri- 
ticl,  qno  sagfnatns  erat  palnmbns: 
hic  snmitar  alicn  pro  pingnediae  ipaa, 
▼el  pro  condimento  ex  aliea  confecto 
qno  perfttsns  erat  palnmbns. 

7  Hae  enm]  Solebant  Romani  ad 
convivia  mappas  ferre,  et  prmeipne 
11  qnl  rogato  convivii  rege  qnosdam 
ciboa  ferrt  demnm  volebwit.  Lib.  xii. 
Epig.  29. 


174  M.  VAL.  M ARTIALI8 

Nos  accumbimns  otiosa  taiba. 

UUiis  si  pador  est,  rapone  coenam :  10 

Cras  te,  Caociliane,  non  yocavi. 

meettmhiMm»,    81  put  vereamdia  cft,  rmHtue  ctmam:  O  CaeUumef  hm  te  hni' 


»^i^*i^o^»»^^^ 


ImfoMf itf  hmhfe^i  Beverlmiidi  Ms.— 11  Ed.  aiitlq.  Femr.  an.  1471.  Venet. 
Ald.  Junt.  et  Colln.  Mcoot :  Polmanniu  aliiqae,  voeabo,  Sed  Domitias  Cal- 
derinns  et  Heraldns  bene  monent  legendam  vocfm;  i.  e.  ccenam  ptraTi  nt 
edas  hic,  non  nt  lenrei  in  crattiniim. 

NOTJE 

9  OHeeatwrbd}  CoUectiTnm  nomen  argntiiiimus,  orot  no»  oocopt,  nimimm 

jnngitnr  namero  plaraii :  lioc  est,  ac-  non  in  crastinnm,  sed  liodiernnm  diem 

cambimas  otiosi,  niliii  liabentes  In  te  int itavi,  ergo  repone  ccenam.  Do- 

qao  dentes  ezeroeamns.  mitius  reposait  iwcavt,  cam  legeretar 

11  Nanvocm]  SolfBeiimiis  est,  sed  voeabo. 


XXXVIII. 

IN    LINUM. 

QuiD  mihi  reddat  ager,  qaasris,  Line,  Nomentanas? 
Hoc  mihi  reddit  ager:  te,  Line»  non  video. 

O  Lme,  rogm  quii  percipiam  ex  Nomeaiaao  faado?  id  pereipio  ex  faado^  o 
iAoif  nam  te  atpieio. 

In  haios  Epigrammatis  lectione  hand  variant  libri  mannscripti  ant  typls 
Impresil. 

NOTJE 

2  Noavideo']  Utfngeret  Unnm  sibl     modi  prsstabat»  qnod  ipsl  Lini  con* 
invisnm,  secedebat  Poeta  4n  agrnm,     spectom  auferret. 
qoly  alioqnin  sterilisy  satis  tamen  com- 


DB  MUNBRIBUS  MCBCHJB. 

CocciNA  famosffi  donas  et  ianthina  moechae. 
Vis  dare,  qaao  mernit  manera  1  mitte  togam. 


JDot  eoeciaa  et  iaaHdaa  ittfmai  adaUerte.    Plaeet  largiri  demf  qalhi»  digaa 

^W  •     §^^mw9  P^Wf^i^W# 


1  Heins.  ad  0?id.  Epist.  ix.  78.   hkaUkiaa:  SchreTcl.  in  ed.  prima»  nt  eC 
Faraabiusy  jaaikiaa, 

VOTJE 

l  Coeeiaa  et  mmMum]  Vestes  intcl.        9  Mitte  togom']  Matronaram  stola, 
lige  parpareas  et  violaceas.  merctricum  vero  et  aduUeraram  de- 


BPIGRAMMATUM   LIB.  II. 


175 


NOTJE 


prehetiMnim  toga  ertt  propiia.  Lib, 
X.  Epi9.69.  '  TheliD  Wderat  in  toga 
ipadoDen,  DaBinaKam  Noma  dixit 
eaae   mcBcliaffl.'    JaTenalia  Sat.  ii. 


*  ett  mcBcba  Fabnlla :  Damnetnry  li 
▼is,  etiam  Carfioia:  ftalem  Noo  in- 
met  damnata  togam.' 


IN  T0N6ILIUM. 

Uri  ToDKilitis  male  dicitur  hemitritaeo. 

Novi  homiois  mores :  esarit^  atqne  sitit. 
Subdola  tendantur  crassis  modo  retia  tardis : 

Hamas  et  in  mollam  mittitar  atqae  lapam. 
CflBcaba  saccentar»  qaaeqae  aimas  coxit  Opimt :  5 

Condantar  parco  fasca  Falema  vitro. 
Qmnes  Tongiliom  medici  jassere  lavari. 

O  stolti,  febrem  creditis  esse?  gola  est 

IwtmeriU  tMiwr  TomgUmB  ardere  kemitrii^Bo»  Miki  eeu^ertum  eet  kamini» 
iagemimn :  vreedtwt  feme  et  eiii,  FeOaeee  plegm  taniummodo  temhmivr  pingMibm 
lartfif,  ei  kamue  dirigiiw  im  nmUum  et  htpim,  Citeuba  UqueniMrf  et  9110  aia- 
fMfartl  menue  OpimU:  eubnigra  Falema  apponantur  vUre  medieo.  Onmee  mediei 
frmeepenmi  alfid  TengUiMm.    O  dententeef  an  puiatie  eeee  /ebrem?  keliuaiio  eet» 


^»^#»#»»>^#«»^^#i^ 


J»  TengUium  gtdoeum  lemma  eit  in  Beverlandi  Ms. — 2  Nam  kaminieframdee 
ia  qniboadam.— 8  Beverlandi  Mi.  mmc  retia  turdie;  qnod  citat  etiam  Pnl- 
maniiiii.  Edd.  Tett.  balient :  mada  retia  turdie» — 6  Hadrianni  Tnmebni  lib. 
XTii.  c  18.  et  lib.  xziii.  c.  84.  e  feteri  codice  legit,  eaeeeniur:  Tide  lib.  zii. 
Eptg.  61.  Beverlandi  Ms.  babet,  eineeniur :  edd.  vett.  omnei,  eieceniur.  Be- 
▼erlandiMs.  OpiM«s:  Colin.  an.  1688.  Optmst.— 6  Beveriandi  Bfs.  /«•■  Fo- 
lema  ;  et  lic  Jnntina  nostra  in  marf • 

NOTJE 


1  IVivtKas]  Gnlososy  qni,ntbene 
cseaarety  febri  Uborare  se  limnlabat. 
Hemitrilseos  est  semitertiaim  febrii. 

8  Modo]  Alii  moic»  boc  eat,  mor- 
bam  ilmnlat  nt  ab  amidi  tnrdoi  et 
pbcei  delicatoi  itatim  accipiat.  Ton- 
gilU  cojnidam  meminit  Jnvenalb 
Sat.  Tii.  . 

6  Cmeuba  eaeeentur']  Id  est,  colo 
trammittantnr,  de  ▼inoCscobo  dice* 
Bos  lib.  xui.  £pig.  115.  Alii  sicim»- 
tuTf  quse  lectio  Tiris  doctis  non  pro* 


batnr. 

^natis  Opimt]  Id  eat,  vinnm  Opi- 
mianom ;  eo  enim  aoDo  qoo  L.  Opi- 
mini  coninlatnm  geiiit,  fait  tempe* 
riei  e«li  ad  Tini  matnritatem  aptii- 
lima.  Lib.  i.  Eplg.  87.  et  lib.  ziii. 
Epig.  118.  de  Falemo  lib.  xiii. 
Epig.  111. 

6  Pareo  vUro"}  Ezigoo  calice  pro* 
pinetnr  illi,  qiiod  cnm  eiiet  genevo* 
liiilmnm,  modice  lumtnm  vel  bibaci 
safficiebat. 


176 


M.   VAL.  MARTIALI8 


XLl. 
IN  MAXiMI)(AM. 

Ri  D  B,  si  sapis,  o  paella,  ride, 
Pelignus»  puto»  dixerat  Poeta : 
Sed  non  dixerat  omnibns  pnellis. 
Verum  ut  dixerit  omnibus  pnellis, 
Non  dixit  tibi ;  ta  paella  non  es : 
Et  tres  sont  tibi,  Maximina,  dentes ; 
Sed  plane  piceique,  bnxeique. 
Quare  si  speculo  mihique  credis, 
Debes  non  aliter  timere  risum, 
Quam  ventnm  Spanius,  manumque  Priscus 
Quam  cretata  timet  Fabulla  nimbum, 
Cerussata  timet  Sabella  solem. 


10 


Pelignut  vaieif  opinor,  dixerai^  iUde,  o  jmeUa^  H  aapii :  $ed  ntm  dixerai  mmm" 
lm$  pnetttf .  LUet  dixerit  omnibui  pueUis^  mn  dixii  ttbi.  7V  nom  eapaeUa.  Et 
hnbeB  trea  dentee^  o  A/axinujia,  ted  prorgui  piceoe  et  buxeoa,  Quapropter  tt  od- 
hibeafUiem  npeculo  et  mtAt,  moii  debes  metuere  rieum  ndnuif  quam  Spaniuo  ventum^ 
et  Pnaeua  manum ;  quam  FabuUa  cretata  metuU  pluviatnf  et  SabeUa  eeruaaata 


^»»»»^^^»^»»»»»^» 


4  Verum  ut  dixerit  in  edd.  vett.  Qhojiivm  dixerit  Ald.  Jant.  CoUn.  Oryplu 
Janian.  Pnlman.  Scc^-lO  Quam  ventum  Paniua  BeverliDdi  Ms.  Cani  e  co- 
dice  VieoneiMi  afterat  Gmtems,  Quam  MiihnR  vaeuua  pro  edentolo,  et  lippua 
pro  Priaeuaf  P«  Scriverint  legendmn  snspicaCnr :  Qmam  MntHM  mtiua^  (>ive, 
tatiaa)  manumve  Uppua;  qui  vgm  incedit  propter  crurnm  distortoram  vitiiini. 
-*11  Pro  FnMk  in  Beverlandi  Mft.  <ii6Miflu^lS  KattMflJlii«r<taMeKPalmaiini 

NOT/B 


9  PeKgnua  Poata]  Ovidios.  Peligni 
populi  Italiae,  bodie  Fateo,  Ovidii  pa« 
tria.  Domititts  potat  Martialem  allo- 
dere  ad  qoosdam  versos  de  Arte 
Aniondl,  qnalis  est  Istelib.  iii. '  Spec» 
tantem  specta;  ridentl  mollia  ride.' 
AIU  potant  Ovidii  versnm  csse  Inte- 
gram  petitom  ex  Medea.  Angeloa 
vero  Politianns  esse  tx  Epigramma- 
tis  Ovidiiy  non  ex  Medea.  Nam  qnor* 
snm  Phaleaciom  In  tragoedta  aot  Me- 
dea  i  Ab  Angelo  PoUtiano  stare  pla* 
cet.    Hsee  ex  Radero. 

S  Sed  n«n  dixerat]  Qase  enim  ni- 
gros   dentes  habenti  aut  edentulB 


snnt,  ridere  non  debent. 

10  Spaniua^  Priaem\  Hos  obiter 
perstringit,  qoorom  alter  stndiosl^s 
capillos  coraponebat ;  alter  vera  com 
etegantioras  haberetvestes  mann  no- 
lebat  tangi,  Itb.  iii.  Eplg.  SS.  '  Pal- 
lia  vlcini  qni  rafngit  coUti.'  Et  lib. 
X.  Epig.  89. 

11  Cretata  FMbi]  Pilnins  lib. 
XXXV.  cap.  17.  crat»  plnra  genera 
enomerat.  Alia,  inqnit,  crata  ar* 
gentaria  appeliatar,  nitorem  argento 
reddens ;  qna  sane  otebatnr  Fabnlla, 
qoe  timebat  plnvlam,  ne  focas  tlle 
madidos  difflaerat. 


BPIORAHMATUlf  UB.  II.  177 

Valtiis  indae  ta  magis  severos, 

Qaam  conjax  Priami^  mnrasqae  major. 

Mimos  ri^cali  Philistionis,  15 

Et  convivia  neqoiora  vita, 

Elr  qaicqaid  lepida  procaeitate 

Laxat  perspioao  labella  risa. 

Te  moestad  decet  assidere  matri, 

Logentiqae  virom,  piamqae  firatrem,  20 

Et  tantam  tragicis  ▼acare  Masis. 

At  ta^  jadiciam  secata  nostrom, 

Ploray  cd  sapis,  o  poella,  plora. 

Mctaif  Soim»  T)t  eompmu  wJham  td  9eurk0ief/i  magig  quam  «xar  Primni^  H 
«■TMflHbr.  F^mimm  fidkaH  fMHiHtriiL  H epiUm tmcwimrei,  H  tptkitid 
Jmmlmnkm  dtdif  pmtiU  fa6ra  rim  9perU.  TUti  cemtemi  meidere  gemiriei  de- 
ieHH  ef  wmrenii  wmritMmy  ei  pbmt  fndrem^  et  eehmmodo  epermw  iare  Mueie  tra- 
gkie,    8ei  f»  ekeeeeUA  memiie  neeiriif  •  pnrUa,  lecrffmm^ef  ei  eapiep  lacrynmre. 


^^^^^^^»^»» 


cditioDe  affert  Langiiu.~19  CmifMte  ftiiw*  taMb  Beverlaodi  Bfs.— 18  Lmmi 
perwgkm  in  eoden. 

NOTiE 


19  C^mfMlel  Cemaia  geirai  eat  aidere  debea  Heenlnip  iii«iatB,  An* 

pigineati  quo  iUinitnr  Tiiltiis  ad  can^  dromadie  Hectorein  maritnm  Ingen* 

doran  conciiiandiuny  et  calore  SoHa  ti,  et  Electrm  Orestem  fhitrem  de- 

liqnefit.    De  lioc  pigmeato  Plin.  11-  flenti,  enm  de  IHit  faboln  agitnr. 

bro  citato.  Anidere  aotem  diiit,  qnod  lederent 

14  C^ax  JViamt]  Qnam  moBito  et  antiqni  dom  mortnoa  ingerent    Ti- 

levero  ynltn  introdncnnt  PoettB.  boUna  lib.  u.  Elegia  7.  <  Ulina  ad  tn- 

iViarMf  mqfpr]  Andromnche  Hector-  mnlum  fngiamy  snpplesque  •edebo, 

11  Qtfor,  qnm  miyor  nnms  erat,  cnm  £t  mea  cnm  mnto  fata  qnerar  d- 

mipaiasetHectdriprimogenitoPriami  nere.' 

esHccabn;miaorTeronaniaHeleiia  so  Pinmfnc  /infrmi]  Xd  patrem 


Faridia  ndnitem.  nempe  Agamemnonemy  enjna  mortem 

16  IfiaiM]  Potenta  annt  ad  exei-    nltns  eat  occita  sna  matre  Cljrtnnnes- 


taodnmrlanm.  PbilistiocomicusSar-  tra;  Tel  inPyladem^  pro  qno  mori 

^nons  mortnns  est  Socratis  tempore,  cnpiebat 

•I  qnidem  lisn  inunoderatOi  teite  91  IV^ffciaeafimMHsif]  QnfBlnc- 

Snida.  tnosa  tantnmet  tristia  exhibentspec- 

19  Jfote  nMiri]  Seiisna  est :  Ai-  tacnla. 


J>cf#*.  cf  Ym.  ClM.  Mmtial. 


178  M.  VAL.  MARTIAU8 


XLII. 

IN  ZOILUM. 

ZoiLB,  qaid  soliom  sqbluto  podice  perdial 
Spurcias  nt  fiat,  Zoile,  meige  capat 

OTmjLt.  omU  MnloHMf  ■jfaiii  obiMi»  96dict7  wi  ui0HrMif  ilai. 

1  Barthiiif  ia  codiee  qnodAm  legit,  pardla;  iindc  eoijiett  litad  inepte: 
mM  «oIm  «vUcto  p9dki  pmHt?  Cf.  lib.  xi..£pif .  90.— 9  Spmrcur  tdjki  BeYer- 
lindiMf. 

NOTJE 

1  SUimi]  Vas  qvo  in  balneit  mii-  nieo  ▼ertio  dnretam  yocabnty  ■uuino 

Ueret  ntelMmtur,  et  in  qno  sedentee  nd  pedei  altemls  jactaret.'  Lib.  vi. 

ItYabantnr.     Soetonios  in  Aogusto  Epig.  81.  et  lib.  xi.  Epig.  M. 

cap.  8S.  *  Contentnf  hoc  erat,  nt  In-  a  Merge  eapmil  Quod  cnm  oUcm- 

aideni  ligneo  solioi  qnod  ipie  Hiipa^  nnm  ait,  magia  foBdalilt  solinm. 


XLIII. 

IN  CANDIDUM. 

Candidb,  xpivct  ^lKaoif,  hsdc  sont  taa,  Candide,  %ina, 

Qoae  ta  magniloqaus  nocte  dieque  sonas. 
Te  Lacedaomonio  velat  toga  lota  Galeso, 

Vd  qoam  seposito  de  giege  Parma  dedit 

H   O  Caadidf ,  lute  tmii  iwa  yerba,  Omnla  amicomm  commnnia,  911«  tu  tieth 
Uier  fmim  die  et  fnocte.    fli  tegim  tndalt  hUm  Gakee  Jjuedmeeme^  ori  ^nam 


«i#WMWMIMI»«* 


1  Candidc  ma^  ^9tKm  Jnnt.  an.  1512.  iod  in  Colln.  an.  1518.  ▼acnom  relin* 
qnitnr  ipatiam.  Pnlmannni  e  sno  codice  affert :  Kon^  ^(^ht  kete  mad  taa 
•emper^  CmtOdef  mofd'  alia  lectio  eat:  Kemk  ^t^em  kme  mI»  kme  mmi  (Miy 
Coidide,  mofd'  et  hanc  reposnit  Ed.  Par.  an.  1754.  kme  emti  fna.  Condidf , 
tenm  Bcferlandi  Mi.  kmc  emet  taa»  Candtde,  verba  malit  SchreTeuiu.— 4  In 
marg.  ed.  Lnt.  Par.  1617.  fol.  *  In  manoscripto  lectio  est  amblgoa  mihi, 
propter  implicltnm  literamm  traetnmi  CreUtf  an  ilefnna  legendom  sit  Crela 

NOT£ 

8  Ttga  Uia  Galcso]  OTes  in  Galeso  rentnm  oondiderant  Laceda»nMmes. 
floTio  Tarentino  lavabantnr,  ex  qni^        4  PafMa]  Italiss  nrbs  nota.    lib. 

ram  nobili  Tellere  togss  conficeren-  xiy.  Epig.  155.  *  Velleribns  primla 

tnr.    LacedBmoninm  dizit,  qnin  Tn-  Apnlia»  Parma  secnndis.' 


WlORAIiMATCM  LIB.  II.  170 

At  me  qn»  passa  est  flirias  et  oonraa  taari,  5 

Nolnerit  dici  qaam  pila  prima  snam. 
Agenonas  Cadmi  tibi  tenra  lacernas : 

Non  Yendes  nnmmis  coccina  nostra  tribns. 
Tn  libycos  Indis  snspendis  dentibns  orbes : 

KdcbUic  testa  fagina  mensa  mihi.  10 

Immodici  tibi  flaTa  tegnnt  cbrysendeta  mnlli: 

Concolor  in  nostra,  cammare,  lance  mbes. 
Grex  tnns  Hiaco  poterat  certare  cinaedo : 

At  mihi  snccnrrit  pro  Oanymede  manns. 


immit  Pama  dt  gng9  dedto.  Vtfwm  IHftiD  indoo,  ffm  muikmU  fmnm  H 
conm  toMri^  qjum  mm  prmdkaH  reauiteerii  piZa  jntaM.  TeWu  Cadm  ex 
AgeMere  meti  mieii  ad  te  keenee:  trilm  ▼tro  mmmie  m»  vendee  eoeebm  metrm, 
TkpedibMe  ebwmeiefiikie  smim»  Ubfeeet  ego  teetafulcie  meneemfagnmee,  /«- 
geiUee  Miiai  impiemt  fUna  teia  cknftendetai  o  cammare^  rubee  eodem  eelere  ^ 
laax  mea.    GrixtaaepeteraieeniendiraT^ngemo  eiamde:  eedegepro  Ckmipmede 


•vtQm  feraz  fait.  et  Aeerra  oppidoni  Cunpuiis  Olani  amiio  aoton/— S  Cod. 
BodleioDiis  eihibet  i  >Mon  comaa  tami;  qnam  lectionem  testantnr  etiam 
edd.  ?ett  Ald.  Jant.  Colin,  et  Grypli.^10  Faleitwr  fcrra  in  JnntinaB  nottrm 
marg.  mendote:  male  enim  interpretantnr  r^  teeta^  nonnnlli  ez  Ovidio  Met. 
Tiii.  *  menss  sed  erat  pei  tertini  impar:  Testa  parem  fecit.'  Calderinna 
aliiqne  ainnt,  fictile»  luiMe  pedei.  Martialis  mens  intelligator  e  JnTenal. 
Sat.  III.  804.  *  urceoli  sez.  Omamentum  abaci:  necnon  et  panrnlos  infra 
Cantiiaras,  et  recnbans  snb  eodem  marmore  Chiron ;'  nbi  per  '  snb  eodem 
marmore '  innnit  Poeta,  Chironis  elBgiem  trapeBophoram  testaeeom  faisse, 
ct  es  endem  materia,  qva  canthams.^18  Goimneff  In  Jnnt. 

VOTM 

6  POa  prjma]  De  pilis^  qam  trita  et  ^ndio  dentibmi]  Hoe  est»  pediboa 

laeera  veste  indnebantnr,  nt  tanris  ebnmels.    Jnvenal.  Sat*  u.  ISl.  *hh 

oljieerentnrv  dictnm  est  lib.  SpecL  tos  nisi  snstinet  orbes  Oraade  ebnr.» 

Epi|r*  19*  «t  >>•    Dicitur  prima,  qnia  Nempe  ez  dentibns  elephaotoram» 

ordiae  disponcbantur  illsB  pil»,  ho-  quibns    abundat    India.     Virgilios 

manm  acilicet  efligics  ? ilissimis  paa-  Ocorg.  i.  '  India  mittit  ebnry  moUea 

■ia  indntm :  prima  antem  ent»  qnss  sna  thnra  SabsBi.' 

primnm  taororum  Impetnm  patieba-  11  Ckryeendeia^  Tnmebns  lihi  zir. 

tmr.  cap.  S.  Chrjrsendeta  vasa  doctissimi 


T  Caimiierrm'}  Tfm»  aempa  tiU  viri  ezpUcant  crastis  anreis UUgata 
mittit  Testcs  porpnreas.  eteioraaU:  nt  io  Martiale  Ub.  u» 

8  CsMM  nsslra]  Ironicfis  paimoe  Epig.  49.  Ego  Tasa  gemmala  esse  pn* 
saos  Tocat  cocdncas  laeemasy  qnas  to»  qoerom  gemma  consertm  et  con- 
aofat  Talm  tiibns  sestertUs  nnm-    textsi  tenerentnr. 

la  OMMMr»]    ViUssimns  ez  can* 


9  Idbffeee  erks]  Periphrasb  men*  erorom  specie  plscis  cammarns  ficti< 

aaram»  qom  fiebant  e  citroy  quo  abon-  lis  sue  lancis  rabram  colorem  refe^ 

dat  Atlas  mons  Libjrsp.    Lib.  X|v.  rebat, 

l^ig.  80.  U  Grex  Imm]  Pneri  tni  de  elegan* 


180 


M.  VAL.  MABTIALI8 


Ex  opibas  tantis  yeteri  fidoqne  sodali  15 

Das  nihil,  et  dicis»  Candide,  nowH  ftkm  ? 

«loriMDniMM.    £« taNfif dtmliit MiJUI Ittyiiii m^ 
coif  o  Cmididif  cominaiifa  «nicoram. 

NOTJB 

tia  et  Teniutato  cnm  Oanymedo  dii-  tiit  est. 

pntare  poMunt.    In  Ida  monte  fnit  14  At  mUu]    Ero  vero  milii  ipti 

Oanymedes  ad    ocelum   raptns   ab  serrio:  alii  aliter  eaplicant  ez  iibi 

aqniia  Jovis,  cui  tervni  a  mensa  die-  iz.  Epig.  4S.  et  iib.  xi.  Eplg.  74. 


XLIV. 

IN  6BXTUM. 

Emi  sen  paemm,  togamve  pexam, 
Sen  tres,  ut  pnto,  qnataorve  libras ; 
Sextos  protinns  ille  foenerator, 
Qnem  nostis  veterem  menm  sodalem, 
Ne  qnid  forte  petam,  timet,  cavetqne ; 
Et  secnm,  sed  nt  andiam»  snsnrrat : 


She  mcrMfHt  tMm  ttremi.  «til  iogtm  poKfmiy  $he  fret,  «f  «iiiiior,  oitf  qwthm' 
Hhnu;  mtlnio  Sexhti  illt  jmtmiw^  qium  eeiiii  gwfigaam  «cimi  eeee  ■MiVaM, 
meiwiimeqmd/wierogemyeiceneiyeieeeimwndUyeedtiieeu^^ 


^^^i^^>0»0'^'^^>0^ 


S  Sem  (rtf,  «tl  paie  Jnnt.  an.  161S.  et  Colin.  ISSS.  «f  poft  in  qnibnidam 
aliit.  Oratems  ooq}*  «f  pHfa;  lospicabatnr  tamen  mignt  sabeste  nlcns,  coi 
sanando  se  non  esse  profitetnr.  Beraldus,  qoem  seqaitor  Radems,  cM^pnfe 
ieglt,  et  eiistimat  sommam  esse  aiiqaam  pecanim,  qnam  Martialis  secom 
andiente  Seato  forte  compatabat.  Ad  fret,  «f  pMfo,  coqi.  Ant»  de  Rooy :  de 
qna  eonitr.  adeaa  Cannegiet  ad  ATian.  Prftfat  et  Ondendorp.  ad  Sneton. 
CsBi.  c  20.  «f  pHfo,  inqait,  Talet  b.  1.  non^  at  aiiai,  '  ot  opinor ;'  led  '  nt  cal- 
calampono:'  neqae  obstat,  quod  Tersa  priore  rh  ve  pro  id  sabjnngat  r^eive: 
iu  et  Aor.  lib.  iv.  cap.  S.  abi  vide  Dalier.  et  Kb.  iti.  Eplg.  5.  Coninle  etlam 


Miicell.  Obti.  Vol.  ix.  210.    Scbrevei.  propotnit :  8em  iree  etipptde, 

vide  in  Var.  Notii.--e  Ei  eeeum  ek^  «f  MidiMii  in  edd.  Tett  Aid.  Jnnt  Coiin. 

Orypb. 

NOTJE 


1  IVftMot]  Pexa  toga  ett  nova  et 
polita.  Epig.  sa  infira,  *  Pexatnt  pnl- 
chre  ridet  mea,  ZoilOy  trita.' 

2  VifMio]  Heraldoi  legit,  oonifiafo, 
exiitimatqoe,  tnmmam  ene  aliqnam 
pecnniM  qnam  Martialli  lecnm  an- 
diente  Sexto  forte  ooinptttabat:  at- 
tamen  cnm  loqnatar  Poeta  de  emtio- 
niboi  loit,  alii  roelioi  meo  jndicio 
retinent,  «f  p«fo,  qnod  interponitnr 


dnbitationit  eania,  deficiente  tcili- 
cet  memoria,  atqne  argentl  facti  11- 
brai  intelltgit  poeta:  forte  legendnm 
li6rot,  non  Ii6r«t.  Statim  Tero,  Inqnic 
Poeta,  rationet  inai  tecnm  tadte  oom* 
pntat  Sextai,  ita  tamen  nt  andiam,  ne 
fbrte  ab  ipio  pecnniam  mntner.  Vlde 
llb.  vit  Epig.  85.  ttbi  de  libra  ar- 
genti. 


BPiGRAMMATUM    LIB.  II.  181 

Scptem  millia  debeo  Secando ; 

Phoebo  qaataor ;  andecim  Phileto ; 

Et  qaadrans  mihi  nallas  est  in  arca. 

O  grande  ingeniam  mei  sodaHi !  ]0 

Danim  est,  Sexte,  negare,  cnm  rogaris : 

Quanto  darios^  anteqaam  rogeriB ! 

agilMi  mjOm,  PIuO^  f iMfwr,  PhUHo  mtdecim^  ei  imaiiiii  habeo  pmdranim  in 
«rea.  O  wtaUim  mMmem  mei  emidl  O  SexU^  grme  ett,  r4cimare, emm  a  ie 
petOur  ;  fiMitfo  gmiMM  primeqium  peUhKr, 

NOTJE 

10  O  grmM}  Per  ironiam  ingem'     rum  repreheodit,  qood  precei  atqoe 
mm  dizit  pro  lordibttt  et  ATaritia.  ejos  petitioneni  occopftiset. 

11  Dmim  eti'}  Acote  Seztam  ava- 


XLV. 

AD  GLYPTUM. 

Qu«  tibi  non  stabat^  prsecisa  est  mentnla»  Olypte. 
Demens,  cam  ferro  qaid  tibi  ?  Gallas  eras. 

O  G^«,  reeecMtii  pmm,  ^td  imi  arrigebtd.    O  alatte,  fvld  OH  efui/krre  9 
Gattaicnu. 


^^>#>#>*>»»^>#»»»^» 


9  Dememe  aa»  teda  qtdd  <t6t?  margini  aaoriptom  habet  Jontina  nottra* 
HocredoletGIOMam;  Samia  namqiie  teata  Oallot  sibi  Wrilitatem  fecnisiie 
tradit  Cceliiit  ap.  Plin.  xxxv.  18.  Cf.  etiam  Jovenal.  Sat  vi.  614.  Catoll. 
Lxiti.  6.  et  Ovid.  Fatt  iv.  SS7.  Kot  tamen/onrt  tibi  virilia  anpntatta,  oonten- 
dit  Lactant.  ▼•  9. 

NOT^ 

9  Gflltet]  Galli  tacefdotet  Cybelet     cidere  mentolam,  enm  ettet  eviratnt : 
Snmia  tetta  sibi  reaecabant  genita-     qoapropterJamOaUateralantea.  • 
lia:  at  non  debnit  GHyptnt  tibi 


XLVI. 

IN    N^VOLUM. 


Florida  per  varios  at  pingitnr  Hybla  colores, 
Com  breve  Sicani»  ver  popalantar  apes ; 

QactieflMtdMm  Jiermt  B^ia  depiimihir  dtMnit  ctitfiAiitt  ctan  aaii  om  dfVMe- 


^>»*<^^»»^»^#»» 


1  Fhridm  per  variee  M  Beverlandi  Mt. — 8  Cag ncriot  le|it  ax  Tcteri  co- 


182 


M.  VAL.  11 ARTIALI8 


Sic  taa  sappositis  peilacent  prela  laceraifl : 

Sic  micat  innnmeris  arcnla  synthesibas. 
Atqne  nnam  vestire  tribam  taa  candida  possont^ 

Apnla  non  ono  qaas  grege  terra  tolit. 
Ta  spectas  hyemem  saccincti  lentos  amid, 

(Pro  scelns  I)  et  latens  frigora  trita  mei. 
Qaantam  erat,  infeliXy  pannis  frandare  daobas, 

(Qaid  lenais  ?)  non  t^  Naevole,  sed  tineas  ? 


10 


cmUtr  coAmm  SieUutJUnt;  Ua  (im  pre&i  mietewa  miiitetu  laeernU:  Ua  arca 
eoUueet  immmerU  eywtieeUmt.  Alfee  imm  lamm  ftommii  veeiire  miam  trUmm^  9M0 
de  mM$  grefUme  preduxU  ApmUa,  Ta  iwmeUericora  eejneU  frigmt  eodalie  mt- 
cUmti  (0  irfae!)  et  meiaie  fngue,  cai  Bnbjiciont  lahu  meiim  vestes  irUm, 
QaaaH  erai  aeomeaii  prieare  dioba$  pmmiel  Ne  tUaeaef  nem  If,  o  Nmaele^  eed 
iiaeae. 


>^^#»^»^i»» 


diee:  Sie  taa  tmapmUae  pertaeent  pemkL  laeemie,  Ramiret:  SU  taa  appoeitie 
prt^beeeai  preda  laeeraie,  Langini:  8ie  taa  appoeitie  fertaceni  praU  lacemie, 
Pnlmannns:  Sie  taa  eompoeitii  pertaceai,  Beverlandi  Ms.  eothieeat  prata  le- 
e«nitf ;  qmuD  lectionem  ciut  etiam  Pnlmannns.  Nottram  testantnr  ed.  anti(|. 
Ferrar.  an.  147t.  Venet.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  &c. — 6  Ald.  Jnnt.  Colin. 
Ac  tmt  veUero:  eed  optimi  codd.  habent  tiia  cnufido,  i.  e.  tn«  tog»  candidB, 
nt  Epig.  68.  'mea  trita:'  qoodqni  non  caperent,  altemm  snbjeeemnt. — 
8  CodexThnan.  etlal«r/Higm:  yatetUderi,    Aliilegiint:  ef  klcrw/iigDni 


trUa  toL  Lipsins:  et  laierie  frigora  taie  tiame;  edd.namqne  vett.habent:  et 
laieru  frigora  taia  timee.  Vide  Delph.  et  Var.  Notas.— 10  Nostram  iee- 
tionem  testantnr  iionnnlli  codd.  cnm  edd.  antiqiiist.  Perrar.  an.  1471.  &c. 
JV«M  metaae  amrtem  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  Pnlman.  &c.  Ne  nwfMaf,  nmi  ie 
Ramires.  Qaid  nmtaie  menie  Thnan.  Qiiem  rciuiw  non  ie  codex  Vaticanos. 
Itmpot  pro  tUuae  habet  Beverlandi  Ms.  Omeae  Jnnt.  an.  1612. 

NOT^ 


1  HybU]  Moot  Sicili»  floribns 
omnb  generis  abnndans,  qnos  breves 
aencadttcos  Teris  temporedepascoii- 
tnrapes. 

t  Sie^taal  Nam  vestes,  qno  niti- 
diores  essenf,  prelis  premi  solelmnt. 
Volgata  lectio  habet :  Sie  taa  oppoii- 
fis  perlaeeni  prela  taeerme,  Seneca 
lib.  I.  de  traoqniliitate  vits^  cap.  1. 

4  Sffn^lmibae']  Hoc  loco  accipitnr 
synthesis  pro  qnavis  veste,  nt  plnri- 
ninm  vero  significat  vestem  oenato- 
riam.  De  iUins  nsn  varia  est  mens 
interpretnm.    Vide  lib.  xiv.  Epig.  1. 

7  JUnliit]  Id  est,  sine  mlsericor- 
dia.  Lenti  enhD  spectare  dicnntnr, 
qni  nec  ad  commiserationem  nec  ad 
iracundiam  commoventnr:  sacctNdi 
verOf  hoc  est,  pene  nudi|  et  qnasi  ad 


iter  capessendnm  accincti. 

8  Et  hterie]  Hoc  est,  sodalis;  b- 
tos  eniro,  nt  aiont  interpretei,  snmlt 
Poeta  pro  iateroney  qni  latns  dngit. 
Frigora  trUa]  Id  est,  frigora,  qme 
admittnnt  ttite  lacemse.  Upsins' 
legit  frigora  fnlf ,  hoc  est,  Ego,  o  Nse- 
vole,  adeo  frigeo,  ut  tn  ipse,qnantnm- 
vis  vestibns  tnis  secnras,  verearis  ne 
menm  frigns  ad  te  perveniat.  Forte 
melios  legeretnr  frigera  taata  «fi. 
Hic  locns  perobscums  est.  Vnlgata 
lectio  habet,  frigora  fafa,  id  est,  Ego 
tantopcre  algeo,  nt  tn,  llcet  tntns  et 
mnnitns  moltis  vestlbos,  nihilominns 
timeas  fVigns,  qno  corripior. 

10  QMtd  rfMitf?  [Nf  aiffMf]  Hoc 
est»  Qoanti  erat  moroeoti,  0  miser, 
privare  daobus  pannis  ?  iif  aiff  aaf,  non 


BFIOHAlfMATUli  LIB:  II.  183 

NOT£ 

dieo  to  privm,  o  NsBirfe,  ted  dao-  Umi  Navok,  iei  imfu.  Qna  «Itiam 
bnt  paiinif  defrtndare  tiDeat,  a  qai-  lcctione  receptatabaadiendnmesiety 
bns  Tettee  taa  ia  arca  incfan»  cor-    *  non  te/poet  ^emisticlilon 


fodnatnr.   fLefltHeraldnt:  QnJdre-    mtrtmi  hoc  Mnen:  NotloMns- 
9mt7  aMlc,  N(0«ofe,fedfM€«0.  Vnl-    tem;   non  to  frandare  qnsro,  ted 
§ata  loctio  babet:  JVion  Metat  mor-    tlneat* 


XLVII. 

IN  OALLUM. 

SuBDOLA  famosaB,  moneo,  Aigie  retia  moechaD, 

Levior  o  conchis,  GaUe,  Cythmacis. 
Coafidis  natibas  ?  non  est  paedico  maritns. 

QiUB  faciat  dno  snnt :  imunat,  aut  fatnit. 

Hi^  Epigrammatit  lectlo  non  varlat  In  membranit  ant  oxamplariimt  Im- 
prettit. 

NOTiB 


1  Htnet]  Kam  ti  te  depr^benderit  S  CtndUi  CyeAtfMt]  Id  ett,  mtri- 

mnritnt,  non  psdicabit ;  nec  enim  nit,  yel  ▼enereit»  qnod  oonclia  focta 

gandet  natlbat,  qnlbnt  cpnfidit  ei  to  ett  ad  Uttnt  Vennt  orta  mari. 
tolatnmmy  te  enlm  irmmablt. 


xLvm. 

AD    RUFUM. 

Cauponem,  laninmqne^  balnenmqne^ 

Tonsorem,  tabnlamqne,  calcnlosquef 

Et  pancos,  sed  nt  eUgam,  libellos : 

Unnm  non  niminm  mdem  sodalem, 

£t  caram  pnero  meo  pneDam,  6 

Et  grandem  pnemm,  diuqne  levem : 

Olli/e,t«|iperfiteaiiU«dBiloariMiiptR^  loman,  tC  MMnaiy  lontorMi, 
loMMimo  Inooriami  et  eataUM,  «1  paaeoo  li^roo»  ootf  «  m«  elcctoo,  «aam  «aueam 
oMdaocnlor  erodilamy  ol  pooffam  gmUmi  «uo  otroO|  ol  froMlom  pomm  dia  tMiir- 
bem  ;  ei  hifrmen  ttoiMio  NeremU* 


»i»»»#i»#v»>»»»» 


S.  6  Hi  dno  ▼erticnli  In  ed.  Barbon  Par.  1754.  trantpotitl:  tie  etiam  le- 
nntnr  in  Ald.  Jnnt  Colin.  et  qoibnodam  aliit.  Nottrum  ordinem  tervtnt 
Pabnao.  Lansiat,  Jnnlnti  Omt.  Soriy.  Famab.  SchreveL  Delph.  ot  "  *'* 

NOTJB 
«  Ei  ettnm  pncro]   Qtti  amoro  Irrelltot  doml  attldnnt  ettet. 


184  M.  YAIi.   MARTlAtifS 

Hsec  praesta  mihi,  Rofe,  vel  Bitonti ; 
£t  tkennaB  tibi  liabe  Nenmianas. 


^  Bkmtlt  Jimt  u.  Iftlt.  el  CoUn.  an.  1828.  Biifiaifif  leglt  ScriTeriiu : 
Jac  BoBOoieMit  Auot.  cap.  8.  eoieiidat  Bimmim^  qood  oppldaai  etl  HiBpa- 
tti»  ep.  Ptoleamaiii. 

NOTJE 


7  Vd  BUmdi]  Legmit  alU  BUmUUj  eiiKBnlores:  ego  antem  vel  In  obtcorls- 
qnod  obacnmm  crat  Apnlin  oppl-  slmo  oppido  rebna  sopra  ennmeratlf 
dom.  contentna  ero. 

8  TlinnaiN«rMMw»]Ceterianempe 


DB  THBLH61NA. 

UxoBBM  nolo  Thelesinam  docere:  quare? 
MoBcfaa  est :  sed  paeris  dat  Thelesina :  volo. 

£t  hle  nnllii  lectlonls  Tarietas  reperienda  est  In  ezemplaribnt  tcriptis  ant 
excntlt. 

NOT^ 

S  M  lUerioa]  Snl  coplam.  pmnattalionltdent.  Eplg.  47.  tnpra, 

Ftlt]   Ut  mihl  pneri  deprehentl     et  llb.  x.  Epig.  40. 

L. 

IN   LBSBLAM. 

QuoD  fellas,  et  aqaam  potas,  nO,  Lesbia,  peccas. 
Qaa  tibi  parte  opos  est^  Lesbia^  snmis  aquam. 

9  Qott  tibipwrUdeeet  aoMfre  «ptrl«l  090001  Jantlna  nottra  in  margine;  ted 
hoc  Jngnlat  tentnm»  qnem  InteUigl  vnlt  Martialia. 

NOT£ 

1  JViil  jwMat]  Hoc  ett,  Nob  errat:     ex  more  allamm  fmmlnamm»  qnae  a 
cnm  enim  feUatlone   ore  polluerit»    eoltn  lafont  r^  oMo. 
ideo  recte  faclt,  tl  aqnam  potat,  et 

IN  HYLLUM. 

Unus  saope  tibi  tota  denarins  arca 
Cnm  sit,  et  hic  colo  tritior,  Hylle,  tao ; 

NOT£ 

1  Vw$  mtpe]  Hjllnm  patldcnm  In-  tnr,  et  Ipte  lame  peribat  JRaanreriof. 

tectatnry  quod  paqperrimnt  cnm  et*  S  TrUior]  Trita  moneta  ▼Ulor  erat^ 

tety  bene  yatatot  qna»rebat,  et  lit  ti  Ideo  landata  atpera,  qood  noTa,  nee 

qoam  pecunlolam  habebat,  largieba-  manonm  tritura  leTior.   Idm. 


/BPIORAMMATUM   UB.  11.  165 

Non  tamen  hunc  pfartbr»  non  anferot  honc  tibi  Ganpo ; 

Sed  m,  quis  nimio  pene  snperbas  eif t. 
Infelix  yenter  spectat  conviyia  culi,  5 

Et  semper  miser  hic  esority  iUe  vorat 

4  Ald.  Jnnt.  Colio.  pimM  nfMrtef  trit,    C^ten,  n«lb  YarletM  ett  in  ez- 
ettplariboi  ent  maaa  ezirntit  ant  prelo  ezcniif . 


LIL 

T^E  DA8I0. 

NoviT  lotoras  Dasins  nnmerare :  poposcit 
Mammosam  Spatalen  pro  tribns,  iUa  dedit. 

DamMetgmviilHwrm:  pdUi  aimmmtm  SptJdkyiik  dedU  pro 


^*<0»^^m^l0>0'0^^ 


Dt  AMtelff  Inferibttnr  in  Jnnt  an.  161S.  et  Colin.  an.  1688.— 1  NmM  Mn- 
fw  itt  iitdem.  VmU  h/tUBrm  in  aliif. '  Sealiger  ad  Propert  iv.  S.  66.  legit: 
iVeetf  Mnrai^  cnm  hac  Nota:  '  Hic  limpficiter  lotnr«  snnt  9^fikBmM'  led  tra- 
latltie  pro  eo,  qaod  Jam  dbd,  et  qnod  non  nmninabo.  I«ocat  ille  Martialis 
aliter,  et  ?  itioee,  editna  est.' 

NOT£ 

1  SmU  lohamf]  Hoc  ef t,  eai  qnsD  tripUcem  mercedem  ab  ipf a  exegit 

laTare  cnpinnt.    AIU  liclnmf,  minuf  balneator.    Hic  feof of  prfe  atia  ob- 

bene.  fcoena  explicatione  qnidem  placet: 

1  Jtffiwifiiii]  Spatatei  mammfi  nempe  Spatale  et  dnfi  UUni  mammfi 

taatfB  erant  magnitndinif ,  nt  trinm  trinm  locnm  occupabant. 
mnliemm  locam  occnparet,  atqne  ita 


UIL 

IN   MAXIMUM. 

Vis  fieri  liber  7  mentiris,  Maxime»  non  vis : 

Sed  fieri  si  vis,  hac  ratione  potes. 
Liber  eris,  coenare  foris  A,  Maxime,  nolis : 

Veientana  tnam  si  domat  nva  sitim : 

Ci^pjine  fenafnrf  H^eiialMif  maiHfify  o  IfexiMe,  non  cii|Nf :  ffd  d  atpiiy  ttccl 
MC  inedf .    O  MMSnMif  Wb9ffit$^  fi  refnfff  ceplnrf  elifWMi  cflnieM  ?  fi  eiaiun  r  ci- 

NOTJE 

6  Comerf  /erif]  Dnmm  enlm  eft     non  potef ,  et  gnlofnf  ef le.' 
aBena  TiTere  qnadra»  nt  docet  Jofe-        4  FficnAnia]  Vlnnm  ei  agro  Vei- 
aalif  Sat.  ▼.  Lib.  iz.  Epig.  11 .  *  liber    entano  THifelmnm. 


186  M.  VAL.   MABTIALIS' 

Si  ridere  potes  miseri  cbryseiideta  CinnaB :  6 

Contentas  nostra  si  potes  esse  toga : 
Si  plebeia  Venns  gemino  tibi  yindtar  asse: 

^  tna  non  rectns  tecta  snbire  potes.. 
Ha)c  tibi  si  vis  est,  si  mentis  tanta  potestas^ 

liberior  Partbo  vivere  rege  potes.  10 

mmmm  ndmgmi  miim :  H  paUi  emdemMere  ckry§eiiieUt  vnftUeie  Chmm :  «i  peiee 
eoHitnbu  eme mifra  iega:  i  dmaetentrem  fiehemm  dMobis  aeeUme:  ei  peiee  li- 
muvne  mgvedi  iimm  demmnm  Si  hebm  keme.vimf  ei  tmehme  tMiperimn  ts  ie^  peim 
dmoen  nCmi  Uberimtm  rege  Paikorwm. 


#X»#>#>#N»»»*>*»^»«» 


7  Pio  timeitm'  Heinsiot  lesendnm  pntaTi^  Jmyiter;  qnod  probant  Tiri 
doeti.  Ovid.  *  Qniqne  ini  Veiieiein  jnasft  cnm  fratre  mariM*'  Haec  dno 
▼erl»  8»pe  permnrnnnir.  Vide  nos  ad  Catnll.  lxi.  68.  ad  Ttball.  1. 1. 64.  et 
Brankb.  Ibid.  Bnrm.  ad  Propert.  iv.  2.  44.  Heins.  ad  Orid.  Met«  i.  ISU 
Tiii.  S48.  Drakenb.  ad  LIt.  Tom.  iii.  p.  06.  Cf.  Hor.  i.  Od.  25. 1.  et  Cland. 
in  J^itbaL  Pall.  ct  Celer.  ▼.  SS.  imMJtar  InBeTerbmdi  Mi.  nnde  nnllo  nefo- 
tio  BUimigiimrm  De  permntatigne  e  et  gf  vide  Scal.  ad  Catnl.  looo  Undato. 

NOT^ 

6  CAryMmfela]  Vasa  gemmi»ofimta|  placet,  •  anperiores  domns  ooiitignati- 
de  qidbni  Epig.  48.  anpra.  onea,  qnm  ocenacnla  Tocabantnrt  nbi 


Mieeri  Ctnm»]   Pr>e  nimla  talinm  Iwbitabant  panperes,  in  qnm  nlti  in 

vaaomm  enpidltate.  cnnri  ascendere  neqnibaiit. 

7  8i  ptebeia}  Si  meretricibnt  con*  10  lAberiorl  Partbomm  reget  liber- 
tentot  non  tectarit  matronat.  tatem  acerrime  temper  propngnaTe- 

8  fil  tea  mm  reeiiu]  Vel  catam  bn-  mnt,  et  regnm  reget  Tocabantnr»  nt 
milem    intcllige,  tcI,  qnod    magii  docet  Snetonint  in  Calignla  cap.  6. 


LIV. 

IN   LINUM» 

r 

QuiD  de  te,  Line^  suspicetnr  nxor, 

£t  qna  parte  velit  pudiciorem,    . 

Certis  indiciis  satis  probavit^ 

Cnstodem  tibi  quae  dedit  spadonem. 

Nil  nasntins  bac,  maligniusque  est  5 

In  boc  Epigrammate  exbibendo  nnllam  lecttonit  Tarietaiem  prodant  ant 
Ubri  caiamo  tcripti  ant  typographicl. 

NOT£ 

1  Qnid  de  ie}   Lepide  carpit  cin«-    nxor,  ne  ab  eo  ptidiearetnr.  Lib.  z«. 
dnm,  cni  cnttodem  tp^qea  dodit    Epig.'  00. 


BPIGRAMIIATUM   LIB«  II.  187 

LV. 

AD  8BXTUM. 

Vis  te,  Sexte,  coli:  volebam  amare. 
PareDdum  est  tibi ;  quod  jnbes,  coleris : 
Sed  si  tecolo,  Sexte^.iion  amabo. 

4 

.  O  SexUf  anfii  0b$enmi:  voUbm  U  diHgin-    Obiempermidim  eit  iibis  q^d 
bmpenMjObmiaberii,    SednteobienOfO  SexUtWMiiiUgam- 


^<^»^#i#»^»i»^^ii» 


In  hnjutetiam  Epigraininfttia  lectione  conteDtiant  membraoeiet  libri  typii 
impresai. 

NOT£ 

1  Fif  eeU]  ObMrfintiam  a  me  ei«        t  Non  mMbol  Id  est,  te  odlo  habe- 
igis.  bo :  amor  enim»  et  ea  qnam  exigebat 

Voiebmm  mtmre']  Te  familiariter  uti     Sextns  obMrTantia,  non  eonveniont. 


LVI. 

AD  OALLUM,  DB  BJUS  UXORB. 

•  * 

Gbntibus  in  Libycis  uxor  tua^  Galle,  notatur 

LnmodicsD  foedo  crimine  avaritiaB. 
Sed  mera  narrantur  mendacia :  non  solet  illa 
omnino:  quid  aolet  ergo  t  dare. 


0  GflOft  igNHi  Ubffmpofedoe  coi^mx  fiw  meioiur  imrpi  erimime  mmmm  hmmoie-' 
r.    8ed  memdmeim  fmrm  dkmmimr:  froreme  iUm  mmrn  cmmmeoii  uoeipere»    Qmid 

igiimr  eomemeeUl  dmre. 

Lemma  in  codice  Tbnaneo  ett :  Ad  GoOmm:  in  edd.  vett.  De  mamre  Geiii.— 
1  In  eodice  membran.  Pntean.  legitnr :  Gmlle  meimmdmi;  onde  Heraldnt  legen- 
dom  censet,  mude  mmdii^  qnse  vere  est  lectio  edd.  Tett.  Ald.  Jnnt.  Colin.  &c. 

NOT£ 

1  Gemiibme  im  £i6yaf]  Hinc  coUige-  tor ;  at  iltlot  avaritiam  talie  exeiiiat 
te  ett  Imnc  Oallom  in  Libya  magit-  Poeta :  dare  qnippe  Terimm  ett  ob« 
tratom  gettitse ;  cnjnt  nzor  a  pro«     tcoenom  hoc  looo. 

flDciaiUmt  mnneni  aodpeie  diceba- 


188 


M.   VAL.   MARTIALIS 


LVII. 

IN  FICTUM   DIVITBM. 

HiG^  qaem  videtis  gressibos  vagis  lentain, 

Amethystinatas  media  qai  secat  septa ; 

Qaem  non  lacernis  Pnblias  meas  vincit» 

Non  ipse  Codnis  alpha  penalatoram ; 

Qaem  grex  togatas  seqaitar,  et  capiUatas,  5 

Recensqae  sella  linteisqae  lorisqae : 

Oppigneravit  Claadii  modo  ad  mensam 

Vix  octo  nammis  annalam,  ande  coenaret. 

HiCf  gMm  eermtii  tardtm  pouUm  iMrlw,  qvi  «MelAf fftMlMt  dMdU  meiU 
upta;  qium  laeernU  mn  ettpemi  meui  Pwb/nm,  mm  Codnie  ipee  primM^  pemdaU» 
mni:  qaem  eewutatm'  grex  tegatue,  et  conMtet»  et  #eUs  meva  teUe  et  cerrigiii: 
ptmh  amie  ad  Oatuiii  laeneam  dedU  pgwri  imiiiiiKiii  vix  ecte  muiwl>,  finfriif 
eoMret  etniam» 


^»^»^^#^<^^»^ 


Godex  Scriver.  pro  lemmate  habett  De  Mwrepeffdne  dMte;  qaod  dtat  etiam 
Pulmaimiu.  Codez  Bodlenmiu:  De  ermde  farie.  Edd.  vett.  /«  Fktam  di" 
vttm,  qnasi  Fietiu  lit  Domen  propriam.— 8  Beverlandi  Ms.  ezlul>et:  mediem 
qai  eeealt  mam. — ^7  Oppegneramlt  admodo  ClaudU  meneam  in  edd.  antiqalM.  cnm 
Ald.  Jvnt.  Colin.  Oryph.  Lanf^  Polman.  Ramlrea.  Jnnian.  Delph.  dcc.  Sal* 
maiiofl  legendnm  censet:  Oppigneramt  medo  modo  ad  Ctadi  memem  Vix  ode 
meiMit  amnJmny  mnde  eemaret,  Lectio  noatra  debetnr  Omtero,  eamqne  eer- 
▼ant  Scriveriosy  Famab.  Schrevel.  Maittair.  Barbou,  dEC 

SOTJE 


1  Greeeihae  vagie  iMlicm]  Tardns 
ineeMns  graTfttatis  et  dignitatis  slg- 
nnm. 

8  Ametkfetimtae]  Hoc  est»  Testi- 
bns  condnctis  oraatas  amethysti  co- 
lorem  vlolaceiim  referentibas.  Lib.  i. 
Bplg.  97.  De  septia  dictnm  Epig.  14. 
sopra. 

Media  eeeat]  Hoc  est,  Tiam  sibi  ape- 
rit  per  mediam  tnrbam.  Ut  fastnm 
Seti  hnjoB  diritis  grapliice  depingat 
Poeta»  hsBcsaiifniiglt. 

S  PiiUwf]  Qni  tamen  pratiosis  la* 
cerais«ratindntas,  sicat  Codras. 

4  Nen^Codrat]  Cajos  et  Testes 
erant  elegantisslms.  Raderas  expli- 
cat  hnnc  Codram  a  Martiale  intelligl 
principem  panperam,  de  qao  llb.  v. 
Epig.  87.  et  Jov.  Sat.  iii.  hoc  est^ 


qai  habet  mqae  tritas  yestes  ac  Co- 
dras.  PriorinterpratatiomiMTidetar 
melior :  jadicet  lector. 

6  Grex  togaiae']  Anteambnlonom 
sciiicet,  qaorom  indumentnm  erat 
toga.   Lib.  I.  Epig.109. 

CttpUkiae]  Orax  paerornm,  qol 
longas  comas  alebat.  Lib.  z.  Epig.  6t. 

6  Reeer.eqae»M]  Desella,et  iinteis 
qnibns  velabatnr,  fnse  agit  Lipsins 
Eiect.  lib.  I.  cap.  19.  Jn? enalis  Sat. 
I.  <  No¥a  cnm  veniat  lectica  Matho» 
nU.' 

7  Clondtt]  Mensarii  nempe.  Indip 
cinm  vero  erat  extrems  egestatis,  an- 
natl  Tel  Tenditio  Tel  oppigner^tio. 
Jnv.  Sat.  XI.  *  Talibos  adominis  post 
cnncta  novissimas  exit  Annalos.' 


BPIGRAMMATUM    LIB»   II.  ]89 

LVIII. 

IN  ZOILUM. 

Pbxatus  palchre  rides  mea^  Zoile,  trita. 
Sirnt  h£Bc  trita  quidem,  Zoile ;  sed  mea  sunt. 


O  ZmUf  tn  onude  pes^  deridMg  mm  vMtimeDU  viUa,    O  ZaiU^  kac  «um 
wQiammi;  stdpertimiUtidm. 


1  Fmfttf  Beverlandi  Ms.    Ceteni,  nulla  ▼arietas  est  in  exemplariinis. 

NOTJE 

1  PesuttMi]  Turnebiis  lib.  v.  c.  14.  supra. 

Vestes  ills  pexs  snnt,  in  qnibus  nec  2  Jif€a  swrf]  Quas  Tero  tu  babes 

stamen  nec  snbtegmen  apparet,  emi-  vestesi  conduxisti. 
nente  et  operiente  TiUo.    £pig.44. 

LIX. 

DB  GCBNATIONB  MlCiB. 

MiGA  vocor:  qnid  sim,  cemis:  coenatio  parva. 
£x  me  Caesaieom  prospicis,  ecce»  thokim. 

Jficu  appethr,  videeat  qmd  eim?  dimta  exigua.    Ex  ma  proepeetoi  thotam 

StihaHum  inseribltnr  In  Beverlandi  Ms.— S   In  eodem,  eeea  thmwn.^ 

NOTJE 

1  Miea  vaear']  Loquitnr  conatio  eKSBdlBcatam,  nt  ez  ipso  triclinio  pro- 

Domitianns  eastmxeraty  et  mi*  spiceretur aiiquis  tbolus  sedificily  quod 

voeaTerat  propter  esignitatem :  sepnlcnim  aliciyns  Impentoris  eon- 

eoenatio  Tero  est  locus  ad  coBnandum.  tineret ;  et  ausim  affirmare  esse  Man* 

JoTenalis   Sat.  tii.  81.  *  Surgat,  et  soleum  D.  Augnstl.  Quo  ▼iso»  de  soa 

algentem  raplat  ccenatio  Solem.'   II-  sorte  admonebantur  conviTS :  mortis 

lud  addam  anctarii  locoy  antiquorum  vero  memoria  ad  vit«  lantitias  illos 

loznriam  versatilia  ogenationnm  la«  escitabat.  Martialis  se  ipsum  ezpli- 

qincaria  fecisse,  et  Ita  coagmentasse,  cnisse  videtnr  lib.  v.  Epig.  06.  '  Jaaii 

nt  snbinde  alia  facies  atque  alia  suc-  vidna  Jnbent  nos  vivere  Mausolea, 

eederety  et  toties  tecta»  qnoties  fer*  Oom  dooeant  ipsos  posse    perire 

enla  mntarentur.    Slc  Pbilander  in  Deos.'    Radems  ScaHgemm  secntns 

Vttrav.  lib.  IV.  cap.  S.  AusonJanamm  lcctionnm  Ub>  n.  cnp. 

S  Pra^pieit^  eecs,  tkotam]  TholnSy  iO.  inteiligit  tholum  interiomm  ipsius 

teste  Pliilandro  ad  Vitrav.  lib.  iv.  micsy  aquopendet>atcraninin«quod 

oap.  7.  est  sedifieil  camera,  qnse  aitina  oonvlvas  de  morte  admonebat,  nt  eo 

crescens  rotunda  forma  in  fastigiar  largius  viverent,  et  potationlbos  va- 

tnm  cacnmen  desinlt,  Ste,  Si  conjec-  camnt.    Vlde  lib.  i.  Epig.  71.  ubi  de 

tnne  locns  est,  Inqnit  BanuresioSy  tliolojamfaetameotio. 
ezistlmaverim  micam  bai|c  ita  esse 


199  M.  VAI/.   MARTIALIS 

Frange  toros^  pete  vinai  rosaa  capoi  tingere  nardo : 
Ipse  jobet  mortis  te  meminisse  Deos. 

C«Mru.    RKMpe keU§:  pateemM:  aodpe  rem»:  wigin mardo:  Dmu  ipm 
jMTf»  «6  recoftMrt  Momff* 


^»mm0<^<0m^^0>^^ 


S  Ant.  de  Rooy  conj.  Umgen  tuarde  •€.  «i^HImw  *  nv»'«t* 
pemniUntnr.  Vide  BanB.adOvid.  H^id.  Epist.  xix.  44.  adPropert.  iv. 
3. 60.  Oiiilirtbiy.  ad  Lncmi.  x.  491.  Heina.  ad  Ofid.  Fast  iv.  740.  et 
heti/fm  nd  Kaitnmi  p.  140.  At  Juntinn  nostr»  niargini  aicriptnni  reperio: 
AHHdt  larM:  pete  etaa:  neeieeapef  et  ungere  mrdo.  Hoc  ▼emin  eue  polo,  anod 
ad  roM4  oape,  et  mgere  mtrdo  attinet.  Qnod  vero  ad  iiind  Seindef  tort« 
legendnm  SUrne;  ted  alternm  propina  accedit  ad  literanun  tractnm  in  vooa 
Fftmge.  Vide  infra  ad  iib.  iv.  Epig.  8. — 4  Calderini  vetnstns  codez  liatiebaty 
draMmiiitMe  DeiUj  anod  iegendnm  esse  ostendit  Cojacia»  ad  Africannm. 
Hoc  lialiet  etiam  editio  Aldina  an.  IMO. 

NOTJE 

8  Frmgetoree']  AMidontaccnmbey  .      4  Te  wumhdeee  Deeui]  Domitiattna 

nt  nfn  dinmo  noctnraoqne  frangatnr  ipie  Deut  ezttmcta  anrea  dimta»  ex 

tom»  ten  lectnt  cni  acenmbelMit  oon-  qna  protpicitnr  Mantolenm  Angntti, 

viva.    Lili.  it.  Epig.  8.  vel  ex  cnjnt  tholo  tntpentnm  ett  cr»» 

AoiM  eope]  Coronati  floribnt  bi-  nimn,  monct  nt  genio  hiiariter  indnl- 

bere   tolebant  veteret.     Lib.  xiii.  geat.    Idem  hre  leget  apud  Petro- 

Epig.  61.  Plinint  lib.xxi.  cap.lO.  ninminTrimalcionisconfifio:  'Lar- 

'  Crapnlam  et  gravedinet  capitit,  im-  vam  argenteam  attnlit  termt :  banc 

potitit  ooronit,  oifactufe  ditcutinnt.'  cnm  tnper  mentam  temel  itemmqne 

Heraldnt  boc  loeo  fnte  agit  de  mom  abjecittet,  Trimaicio  adjecit:  Hen 

illo  antiqnomm.  not  miterot,  qnam  totos  hommMio  nil 

Tbigerewerde']  Ungarit  nardinonn-  ett!  Sic  erimns  cnncti  postqnam  nos 

gnento*    '  Nardinnm  sive  foliatnm  anferet  orcits.    Ergo  TiTamns,  dnm 

eonstat  onfpliacio,  balanino,  Jnnco,  licet  CMe,  bene.' 

coitOy  nardo,  amomo,  royrrha,  balsa-  IV  MemmisM]  Alii  dememinieetj  hoe 

mo.'    Plinins  lib.  xiii.  cap.- 1.  est|  oblirisci  mortis. 


IN  HYLLUM. 

UxoRBM  armati  futnis,  pner  Hylle^  tribmii» 
Soppliciom  tantnm  dnm  pneiile  times. 

/»  Hyinm  edd.  Tett.— 9  AqipiidMm  /oeH  «m,  pMir  HyU^  Heei»  Pnlmaaims» 

NOTJE 

* 

l  Uxerem  ttnmati]  Monet  Hyllnm  adnlteria  qnoqne  prohibnefat.  Soct. 

nt  diicedat  ab  nxora  tribnni  miliurisi  cap.  7.  in  Domit. 

a  qno  deprehensns  non  pasdicareUry  a  jSiippiwia»]  Dnm  confidk  nati- 

sed  castmmtan    Nam  qnamfis  cas-  bns.    £pig.47.snpra. 
treri  mares  fetnisset   Domitianns, 


BPIGBA.MiiATUlf   LIB.  II.  191 

VsD  tibi,  dom  ladis ;  caBtrabeie :  jam  mibi  dices^ 
Non  licet  hoc:  qnid^  ta  qaod  &cis,  Hylle,  licet? 

ioiprolMnte  Ramiiietio.-^  Attt.  deBooir  tcriblt:  No»  li§ei  Im:  mMf  U 
fmdfmu^  Hylle,  UUtf  qa«madmodam  rh  qMl  smpioa  «eotctttiMn  alMolvit. 
Vlde  Cnpcr.  ObM.  Ub.  II.  c90. 

LXL 

IN  MALBDICUM. 

CuM  tibi  Teniarent  dabia  lanagine  malie, 

Lambebat  medios  improba  ling;aa  viros. 
Postqaam  triste  capat  fastidia  vespillonam, 

£t  miseri  merait  tasdia  camificis ; 
Uteris  ore  aliter,  nimiaqae  aeragine  captas,  5 

Allatras  nomen»  qaod  tibi  camqae  datnr. 
Hnreat  ingninibas  potias  tam  noxia  lingaa: 

Nam  cam  fellaret,  parior  illa  foit 

1  Polmtnni  codex  habet:  Uauf  hmtfimie  mobr.  Vide  Var.  Notaf.^ 
5  8nnt  qni  iegmnt:  mmrm^  mm^gim*  Cnlderinnt  legit  niA^ftee.^7  Pnl- 
mannnt^  jon  n«ria  VmgMm* 

NOTJS 

1  Om  liM]  Aofflpe  invehitnr  in  aimit  hominibnfly  qooa  medios  Inmbe- 
mnledionm  qneadnm,  qnl  nntcn  fel»    Inw. 


lotoremt.  8  IVior tttn  /nt^] Nnm Ungnn eioe 

IhAm  Imnvtee]  Id  ett,  nnteqnnm  cnm  feUmret,  non  tun  impnm  et  mala 

cs  ophebia  excettiatct.  emt,  qnamvit  impnrittima.    Impnm 

%  ImnMat]    FeUabat.  Lib.  ni.  Uogna  dicitnr  mniedici,  et  feUntoria 

Epig.  si.  qnoqne.    Ez  hac  ambiguitate  lepidnt 

t  PMCfHfln]  Tvdio  fnittl  vel  vUit-  ett  Jocnt.    Ub.  uu  Epig.  80. 


LXIL 

IN  LABIBNUM. 

QuoD  pectos»  qaod  crara  tibi,  qaod  bracbia  vellis^ 
Qnod  cincta  est  brevibas  mentola  tonsa  piUs : 

NOTJE 

1  QnadpertntlLabiennm  pathlcnm  amics  cantnftccre:  ted  interrogat 

nrbane  perttringlty   ca    occationei  cnjnt  cnnta  calnm  depUet,  qnod  fh- 

qnod  cmray  pectnt,  bmchia,  et  pon-  cem  non  potemt,  nlti  pttdiconnm 

dnt   veliemt.     Videri  hoc  potemt  canta.    AamircfiM. 


192  M.  VAL.   MARTIAIJ8 

Hoc  praestas,  LabloDe,  tusd,  qnis  nescit,  amica^. 
Cai  prsBStas  colum,  qaem,  Labieae»  pila»? 

8.  4  AnU  de  Rooy  lcgit :  H#cjprMta0,  LMme,  1««»  fint  mueUl 
CMMprattM,e.^ltud,Lthka€ypilMi  ln  fuibuidaD  enim  ett  pmd  pro  ^m. 
Palmaoni  codex  babet :  Cum  veUu  c.  cnty  LabienetfyeU  1 


LXIIL 

IN  MILICHUM. 

SoLA  tibi  faeraot  sesterlia»  Miliche^  ceatam, 

Qaas  talit  e  Sacra  Leda  redemta  Via. 
Miliche,  laxaria  est,  si  tanti  dives  amares. 

Non  amo,  jam  dices :  haec  mage  laxaria  est. 

O  tfiltcAcylaiiiKiii  AoMat  ceiiliNii  Milcrfia,  910  eAcfirfie  Lcds  cmIa  tx  Saarm 
Vuu  O  MUiAg,  tMiemperaMUi  eet,  etiwmai  laaipke  amerea  taNl»  preti».  Jmm 
reepondebUy  Nen  omm  :  kac  iniempemUia  muoor  eet. 


/ft  MeHehMm  lemnia  est  in  Ald.  Jant.  et  CoUn.  et  in  E|iimra.  Vs.  1.  et  S, 
Jtfdidkc.^  BeTerlandi  Ms.  hme  fmeqne :  qnod  citat  etiam  Falmannns. 

NOT^ 

S  Leda]  Alii  pntant  Ledam  hanc  captnm  amore  Led« ;  nnde  conclndit 

meretricem  faisse,  et  centnm  sester*  Poeto,  minut  illom  eate  excntandam» 

tia  a  Milicho  amatore  ei  data  fa&ite :  qoi  nalla  motat  Tolaptate  tantam  pe* 

alil  vero  melint  intelligant  tervaro,  cnni»  tommam  profoderit.  In  Saera 

form»  vel  mliiitterii  caata  emtam,  Via  servi  et  ret  alim  ▼endebanUir. 
cnm  tabjiciat  Milicbas  te  non  ette 


LXIV. 

IN  TAURUM. 

DuM  modo  caasidicam,  dam  te  modo  rhetora  fingis^ 
Et  non  decemis^  Taare,  qaid  esse  velis : 

Dum  U  eimulm  naac  coniidieiMi,  naac  rAgfarwn,  ntc  Jiidinii,  o  3\mrc,4md  cnpiot 


/a  LaMmin   cimildicvm   intcribitnr   in  Tbnan.     /a  Laanim  Pnlmann. — 
2  Lawre  cod.  Thaan.  et  Pulman.— S  Optimi  libri  habent :  Iraatil,  et  Neetorie 

1  Dummede]  Caasatdicere  io  forO|  vel  in  schola  docere  cogitas. 


EPI6RAMMATUM   LIB.  II. 


198 


Peleos,  et  Priami  transit,  vel  Nestoris  setas, 

Et  fuerat  seram  jam  tibi  desinere. 
Incipe :  tres  uno  perieront  rhetores  anno, 

Si  quid  habes  animi,  si  qnid  in  arte  Tales. 
Si  schola  damnator ;  fora  litibus  omnia  fervent : 

Ipse  potest  fieri  Marsya  causidicas. 
age,  rampe  moras :  quo  te  sperabimus  usqoe  ? 

Dum^  quid  sis*^  dubitas^  jam  potes  esse  nihiL 


10 


onpleflt ;  titoM  PtUoB^  ei  PriajRt,  vel  NttUtrU  prmterit^  et  jam  iardior  eeae$  ad 
deauUndMm,  Incipe^  tre$  rhetoree  uno  anno  nuniiu  tuntf  n  guid  ingenU  habe»,  ei 
9tiBd  poUes  in  arte,  Sk  non  pUteeat  tehola,  omniafora  plena  tant  eontrotertUmm : 
Martffa  ipte  potett  eoadere  eantidient.  Macte  animo,  diteuie  ewnctationet.  Qmmr 
din  t€  expeUahimmt?  Dnmamhigitqimdtit,jampotetett€nihiU. 


^^^^XM»^^»*»^^»^» 


tftaf,  nimiruin  produiU  lyllabam  ex  contractione  pro  trantHt.  Scriverius 
iegit:  trantti  vel  Nettorit  annot;  pro  '  transisti:'  et  crebra  snnt  apnd  Mar- 
tialem  hnjosmodi  contracta  verba ;  *  snrrexti/  '  addoxti/  &c.  <raiiiu  Pul- 
mannns,  qoi  leglt  etiami  amioi.— 8  Alii,  |mI«s.~-9  Codd.  Thnan.  et  Vat^ 
jfwrcvtjmif :  Beverlandi  Ms«  «pfitiM«tM:  nln^  ^eetabimMt, 

NOTiB 


S  Peteot]  Onecns  genitivus.  Pe- 
leos  pater  Achillis  longSBvns  fuit, 
Priamns  qooqne,  et  Nestor,  de  qni- 
bus  alias. 

4  JE^yttfralfmin]  Siartemaliquam 
profrasus  fuisses,  jam  semm  esset  ab 
ea  desistere,  atque  ita  tardissimum 
est  incipere. 

5  TVff  pfrtfrtMf]  Qnorum  nomina 
igDorantnr. 

8  Ipte  poteti']  Tam  facile  est  cansas 
dlcere,  nt  vel  statna  Marsy»  saxea 
inforo  positadicendi  artem  addiscere 
pouit.  lipsitts  Antiquarnm  Lectio- 


num,  lib.  iii.  Ad  'Marsyn  statuam 
Romani  vadimonia  obibant.  Legunt 
alii :  Ipte  potetfieri  Martjfa  eauaidicnt. 
Hoc  est,  tu  ipse  stupidus  ut  Marysa 
potes  causas  dicere.  De  Marysa 
lib.x.  £pig.62. 

0  SperabimuM  [tpeeiabimut']  Alii  fpf- 
rabimutf  qnod  expectare  signiBcat : 
nam  qui  sperat,  expectat.  Forte 
legendom  esrprcteMittcf :  ^etare  enim 
vix  significet  expeetare.  Lib.  Spect. 
Epig.  24. 

10  £fff  nihU]  ViU  te  deficiet,  prins- 
quam  vitsB  genns  amplexnsfiieris. 


LXV. 

IN  SALBIANUM. 

CuR  tristiorem  cernimas  Saleianum? 

An  causa  levis  est  ?  Extoli,  inqnis,  nxorem. 

QtMTf  vidfmtM  Skdetmmm  meettiorem?  An  Ifotf  ni(tf  ett?  ExtuU  uxorm, 


^^>^'^^^*>0*0>i^'^^ 


In  SaUranum  lemma  est  in  edd.  vett.  /a  Saleianum  tn  alils. 
Ihlph,€t  Var.Clat.  MartiaL 


N 


194  H.   VAL.  MARTIALI8 

O  grande  fati  crimeD !  o  graTein  casam ! 

IUa,  illa  diyes  mortua  est  SecandiHa^ 

Centena  decies  qa»  tibi  dedit  dotis  ?  5 

Nollem  aocidisset  hoc  tibi,  Saleiane. 

O  ingini  9C€hu  foH!  O  acerlmm  inforiuniMm/  AniUa,  iUn  locuples  SecundiUa 
penUf  qua  tUfi  aitulU  dcdu  centena  mtllta  tM  Mcml  O  Saleiane^  nUlm  hoe 
(t6t  ebfsemmt* 

NOT£ 

« 

2  Eaiuii\  Verbam  est  faneris  pro-  cere:  NollemamUUsestnamnxorem. 

prinm.  '  Mortna  in  matrimonio  mnliere,  dof 

S  Groatfe  CTimaC\  Fictom  Saletani  a  patre  profecta  ad  patrem  rerer- 

dolorem    irridena     fttnm     acco^at  titur,'  qnintis  in  mngnloa  libero»  in 

Poeta.  infinitmn  reUctit  peaet  virnin.  Quod 

5  C«il€na  decM9\  Millim  tc  aetter-  tl  pater  non  tlt,  apnd  mmritnm  remik 
tium.  Jnvenalii  Sat.  x.  SS4. '  et  ritn  net«  Adventitia  antem  dos  penea 
deciet  centena  dabontnr  Antiqno/  maritnm  remanet»  prteterqnam  ti  it 
Vide  lib.  v.  Epig.  S8.  lib.  xi.  Epig.24.  qui  dedit,  ^  nt  sibi  redderetnr,  ttipn« 

6  VoUem  Moidittfl]  Diec  nempe  latnt  tit/  &c.  Ulpiannt  in  tuit  Frag* 
juorit  hmrnditat»  cnm  vidtalor  di-  mentitTit.d.  deDotibut. 


LXVl. 

IN  LALAOBN. 

Unus  de  toto  peccaverat  orbe  comaram 

AanuIaSy  incerta  non  bene  fixas  acu. 
Hoc  facinas  Lalage  specalo,  qoo  viderat»  ulta  est^ 

£t  cecidit  sectis  icta  Plecasa  comis. 
Desine  jam,  Lalage^  tristes  omare  capillos,  5 

Tangai  et  insanam  nalla  paella  capat. 

Umu  dndRmif -mm  rtcieftxue  tfcn  imeeria  erraverai  e»  toio  orbe  crinimm,  Im' 
Uige  repetiii  wcmoM  k^jug  criminii  eo  tpecuto  quo  aspexerai,  et  Plecuca  percusoa 
concidU cigpimi laceratic    O  Lalage,jam  cema con^nere comae uupatae^ nocuUm 

S  Heraldnt  legit  inoerta ;  ita  olim  Salmat.  ad  Solin.  p.  760.— S  Hocfacimm 
Lalagey  opecuJlo  quod  vidcraip  uUaeti  in  edd.  vett  Ald.  Junt.  Colin.  &c.-^  Be- 
▼erlandi  Mt.  ecnie  jacia  Phlegmea:  ted  PUcuoa  rectum  ett;  I.  e.  ancilia 
itXibtaooa,  qnm  plicat  et  componit  crinet.'— 6  Dmnotmn  Palmannuty  Langinty 

S  /ffcerlaacn]  Qnm  crinet  fideUter  '  Componit  crinem  laceratit  iptn  ca« 

non  conttrinxerat.  Alii  tnterfa.  pillis,  Nnda  bnmerot  Paecat  inlelix, 

S  Hoc  /ndant]  Errorem  nimlmm  nvditqne  mamUlit.   AUior  hic  qoare 

Plecntte  omatricis  in  componendit  cincinnut?    tanrea  punit   Continno 

capilltt  perinde  ac  delictum  puniit  fleii  crimen,  facinnsqne  capilli.' 

furent  Lpilage.  JuTenalitSat.vi.  491.  4  Ei  eecidHJ   Non  qnidem  inter- 


£PI6RAMIIATUiI   Llti.  II. 


195 


Uoc  salamandra  notet,  ?el  saeTa  novacula  nudet, 
Ut  digna  speculo  fiat  imago  tuo. 

puiUa  Umgai  Mfwl  fwrmu.    SQkoMoidra  inJUiai  ttfnd,  aui  una  mcaeala  deaUei. 
iU  efigiei  flai  digna  $peeuh  Im. 

alih-HI  Taagii  Ms.  Be^erlandiir-^  Idem  Ms.  mi^  fMeaaOa.— 8  Digmer  ni 
^peeaU  codez  Tetot  Ctgneriiy  qtii  vnlgatam  dod  fereDdam  esie  proDaotiat. 

NOTJE 


fecta  est,  sed  homlprociibait  graviter 
Ibm  ieta  specull. 

5  i>eiiM«J«ii]  Aiii  iwm^  hoc  est 
tanta  cnra.  Tneiee  vero  dixit  quod 
ancill»  ornatrici  tristitiam  parerent 

7  Heeweiamamdramoiei']  Id  estyin- 
qoit  Raderosy  capot  dignnm  sanie 
•alamandrsp,  qoa  imbotom  iotom 
depiletori  ant  certe  ferro  ad  cutem 


radator,  ot^capot  sit  tam  nndom  ae 
ipsum  specniom  est:  nilul  aotem 
torpios  est  calvn  moliere. 

8  Ui  dignal  Vel  iotellige  ot  capot 
calvitie  deformatom  merito  perco- 
tiator  eo  specolo  qno  immerito  per« 
cossa  est  iofelix  Plecosa.  In  bac 
Yoce  dijgiia  oltimam  prodncit  propter 
seqoentes  duas  consonantes. 


LXVII. 

IN  POSTHUMUM. 

OccuRRis  qaocnmque  loco  mihi,  Posthame,  clamas 
Protinns^  et  prima  est  hsec  tna  yox,  Qaid  agis  ? 

Hoc,  si  me  decies  ana  conveneris  hora^ 
Dicifl :  habes  pato  ta>  Posthame,  nil  quod  agas. 


O  PoeihaMe^  Meamqee  MtAt  •6ottis  et,  eioHm  voeiferarie^  ei  prinmm  fBerbum 
iamm  kee  eei:  Qmd  faeie?  Una  kara  ei  me  adiverie  deeue^  koe  dieie,  O  PetihU' 
me,  ai  efkuTj  ia  wkU  kabee  agendam. 


^^^^^^^^^■^^^ 


3  Langios  ex  ed.  Polmanni  citat:  Hee  mikif  n  deeiee  una  eeuvenerie  kera: 
citat  etiam,  cioi  etfji«rif  kare, 

NOT^ 


%  Quid  agie']  Hac  scilicet  formola     bercnle,  qooosqoe  illn  volgaria  ?  Eho 
obvtos  salolabant  antiqoi.     Plinios     qnid  agis?  Ecqoidcommodevales?' 
Secnndos  Lib.  iii.  Epist.  iO.    « £t 


LXVIII. 

AD     OLUM. 

QuoD  te  nomine  jam  tao  saluto, 
.  Qaem  regem  et  dominam  prias  vocabam ; 

Ne  exieiiaueerie  me  euperkuMf  ficsrf  jow  OMotaii  lno  ie  eaiuiaf  fum  aidewpp' 


m 


M.   VAL.  MARTIALIS 


Ne  me  dixeris  esse  contamacem : 

Totis  pilea  sarcinis  redemi. 

Reges  et  dominos  habere  debet^  5 

Qai  se  non  habet^  atqne  concapiscit, 

Qaod  reges  dominique  concapiscant 

Seryam  si  potes,  Ole,  non  habere ; 

£t  regem  potes^  Ole,  non  habere. 

peUabam  regem  H  dommMm,  Rtdani  jnUa  omMilm»  mardni».  Is  debH  kaben 
reges  ei  domuiot,  qm  tibi  non  imperat,  ei  appetU  quod  appehmt  regee  et  domim. 
CHe^  n  pote»  carere  eervo;  poie»f  Ole,  etiam  earere  domino. 


^^#«^^*^^^^»^^ 


8  QMMi  r^em  Beverlandi  Ms. — 9  2ViMi  we  in  eodein. 

VOTJE 


2  Quem  regem]  Vide  lib.  i.  Epig. 
IIS. 

4  Toti»  pUea']  Hoc  est,  omni  mea 
snpeUectili  vendita  coUegi  pecnniam, 
unde  sine  tna  sportnla  Tivere  potero. 
Antiqnitnt  vero  servi  statnm  mn- 
tantes  ac  mannmissi  capite  raso 
pUenm  accipiebant.  Plantns  in  Am- 
phitryone :  *  Qnod  ille  faciat  Jupiter 
Ut  ego  hodle  raso  capite  calvus  ca- 
piam  pilenm.*  Hsc  sunt  servi  Sosise 
verba  qui  optat  manumitti.  Nostri 
Poetae  sensus  est :  Non  indigeo  do- 
minoy  sed  tenni  mea  re   contentut 


vivo  liber. 

6  Qiit  tf]  Is  dicitnr  t«  habere,  qnl 
tnat  cnpiditatet  coercet. 

7  Qmod  rege»  cawciipitciMil]  Divitiat, 
tervot,  clientes.  Hibc  vero  nt  ac- 
qnirant  domini,  majoribnt  tervinnt 
dominit,  ut  hodie  nobUioret  anUcl. 
Ego  vero,  inqoit  Poeta,  mc  habeo, 
nihilqnaero  allnd. 

8  ^Srrvniisit]  Qoi  parce  vivit,  nee 
tervot  nec  divitiit  appetit,  carere 
potett  domino,  a  qno  hmc  contecntn- 
mm  te  tperet. 


IN  CLASSICUM. 

Invitum  coenare  foris  te,  Classice,  dicis: 

Si  non  mentiris,  Classice,  dispeream. 
Il>se  qaoqae  ad  coenam  gaadebat  Apicias  ire : 

Cam  coenaret^  erat  tristior  ille,  domi. 

O  CloMtieef  dtdt  te  nra  Ubeater eegnare  fori»:  O  ClatnM,  ne  moamf  nift  diei» 
mendaeiam»     Ip»e  etiam  Apieiu»  iatabatwr  ire  ad  ceenam.    lOe  erat  mmetiorf 

4  Ant.  de  Rooy  pro  iUe  propotnit  iadey  quod  interpretatnr  *  ex  hoc '  vel 

NOTiE 

5  Apieiu»']  Sentnt  ett :  Si  dititti-     lib.  iii.   Epig.  22.  libenter  coenavit 
mnt  et  Inxnriotittimut  Aplcint,  de  qno    forit,  car  tn  panper  invitni  cttnabit  ? 


BPIGRAMMATUM    Llfi.   If. 


197 


Si  tamen  iiiYitos  vadis,  ciir»  Classice,  vadis?  5 

Cogor,  ais :  venim  est ;  cogitur  et  Selius. 
Eq  rogat  ad  cceoam  Melior  te,  Classice,  rectam. 

Grandia  verba  ubi  suot?  si  vir  es,  ecce,  nega. 

csM  emnant  domt.  JSikU&mmu  n  noii  u  Ubenter,  quare  ii,  o  CUunee?  Cogort 
inqMie:  vermm  eet,  eogiiur  et  SeUMi.  O  Ckueice,  en  Mdior  te  invitat  ad  etnmm 
reetam,    Ubi  tant  vecee  magn^fiexe?  Si  ttr  e$,  ecce  recuta, 

*  propterea.'  Vide  Burm.  ad  Ovid.  Fut.  iv.  237.-8  Idem  Ant.  legeret : 
Gremfui  verba  ubi  nunc  ?  Solent  enim  freqaeotitii  in  ejntmodi  increpatione 
■df erbia  mme  vel  ttmc  adliiberi.  Virg.  JEd,  v.  891.  x.  897.  et  Ovid.  Heroid. 
Bpist.  IV.  150.  Porro,  pro  ecee nega,  malit  tre  nega?  pneaertim  cam  jam  rh 
en  ▼en a  proximo  praeceMerit. 

NOTiE 


0  C«for]  Ab  amicisy  inqait  Classi- 
caa. 

CcgUur,  4«.]  Oala  nempe  cogit  vos. 
Pe  Selio  dictom  Epig.  11.  et  14. 
tapra. 

7  MeHor]  Cajos  tanta  fait  meDsn 
elegantia,  at  nitidai  faerit  appeilatus. 
Statios  Syl?.  lib.  ii.  de  arbore  Atedii, 
*  Stat  qute  perspicuas  nitidi  Melioris 
opacet  Arbor  aqaas.'    Saetonius  in 


Domitiano  cap.  7.  '  Sportulas  pnb- 
licas  sustalit,  re?  ocata  ccsnaram  rec- 
taram  coDsuetudine.'  Foit  vero  coena 
recta  ea  qna  simol  cum  patrono 
excipiebantur  cUentes.  Lib.  viii. 
£pig.  ftO. 

8  Groiidia]  Te  scilicet  invitum  coe- 
nare  foris. 

Si  otr  «s]  Si  gnlam  cohibere  potes, 
dic  te  noUe  ad  coeaam  Melioris  ire. 


IN  GOTIIiUM. 

NoN  vis  in  solio  prius  lavari 

Qnenquam,  Cotile :  causa  quaD,  nisi  h»c,  est  ? 

Undis  ne  fovearis  irrumatis. 

Te  primus  licet  ablnas,  necesse  est, 

Ante  hic  mentula,  quam  caput,  lavetur.  5 

Hojus  Epigrammatis  lectionem  non  variani  membranas  ant  libri  typo- 
graphici. 

NOTJE 

aqnas  Irramatas;  in  qaibos  scilicet 


1  Ncm  wi]  Cotilom  fellatorem  alios 
lastidientem,  et  qai  nolebat  qaenqnam 
prios.in  soUo  lavari»  notat ;  et  docet 
spnrciorem  eum  ease,  quam  quemvis 
alioffl.  Asintreftiis.  Vide  Epig.  42. 
sapra. 

4  Te  prtimii]  CotUui  formldabat 


aUi  lavissentmentnlas:  ne  igiinr  irru- 
matie  sint,  lavet  ipse  primus:  sed 
hac  lege,  nt  poiius  obscosnas  partes, 
qnam  capnt  in  sollo  abluat:  qnod 
feUantesoshabentspurcum.  Lib.xi. 
Epig.  90. 


198  M<  VAL.   MARTIALM 

LXXl. 

AD  CiECILlANUM. 

Candidius  nihil  est  te,  CaBciliane,  notavi. 

Si  quando  ex  nostris  disticha  panca  legis, 
Protinus  aut  Marsi  recitas,  aut  scripta  CatuIIi. 

HaBc  mihi  das,  tanquam  deteriora  legas. 
Ut  collata  magis  placeant  mea  ?  credimus  iUud.  5 

Malo  tamen  recites^  Cfieciliane,  tua. 

O  C«d<MM«,  nUul  ut  gimpUcitu  te :  amnutdvertif  ri  qumtdo  Ugii  fouea  dittieka 
ex  nettritf  etoHm  rteitae  earmiMa  Marei  aut  CataUi,  Hae  mhi  tradit,  tanqwam 
legat  p^era:  an  ut  mea  eomparata  magie  ptaceaat?  opnuanwr  iUad.  Attamen^  o 
Cacilutne,  maio  reeitet  tna. 


^»»^^^i^»#«^<^»i»^ 


1  CalHdmtnikU  ett  in  cod.Thaan.  Ubnirii  erroreproCdlt^»  Qtalii  legnnt. 
— 3  Cikdex  ArondelLdittichapauealego, — 4  HocMtAtcodd.  Pnt.  et  Arondell. 
probante  Heraldo. — 6  Et  coUata  cod.  Arondell.  Vt  eoUata  magit  plaeeant  mea 
nlne  inlerrogatione  Heraidns.  Verba,  et,  ut^  sspe  permntantur.  Vide  Dra- 
kenb.  ad  JAw.  Tom.  ui.  p.  4M.  et  qnos  laodat  idem  DralKOnb.  ad  Sil.  Ital. 
V.217. 

NOTiE 

1  Coiiduiti»]  Candidna  ille  dicitur,  5  Credinmt'}  Per  ironiam  subjicit 

qni  ingenne  et  abaqae  invidia  jndi-  Poeta,  credo  te  eo  fine  et  animo 

cat.  ▼eteram  Poemata  recitare,  at,  meit 

S  Marti]  Qoi  Epigrammatam  scrip-  coUata,  deteriora  Tideantnr. 

tor  fait  non  ignobilis.  Vide  Epittoiam  6  Mato]  Tuifl  enim  scriptis  coUati 

lib.  I.  et  lib.  t.  Epig.  5.  mei  Tersns  facile  meliores  jndicabnn- 

4  Htfc  naki  dat]  Carmina  Catnlli  tnr.  Vel,  malo  ut  tua  recitety  eaqoe 

ant  Marsi  a  te  recitata^  nt  ipse  jadi-  cum  egregiis  Catolli  et  Marsi  versi- 

cem  meis  versibna  esse  deteriora.  hun  eonferas. 


LXXII. 

IN  POSTHUMUM. 

Hbstbrna  factum  narratur,  Postbnme,  coena^ 
Quod  noHem :  quis  enim  talia  facta  probet  ? 

NOTJE 

1  Hettema,  ^.]  Pne  se  fert  dolo-  probnm  sensnm  haec  f  erba  percitnm. 

rem,  andtto  qnam  indigne  exceptas  Vide  llb.  it.  Epig«  48.  et  lib.  xii. 

sit  Posthomns  a  CaecIUano,  qni  cola-  Epig.  S5.  Rnmer  pro  irmm.    Ut  lib. 

pham  itii  in  os  impegerit|  cnm  interim  iii.  Eplg.  72. 70.  et  86.  Faetum,  supra 

verbis   alienis  exprobret  lUi  tnrpe  Epig.  81.  et  («slfsseiiBoetiamolMem- 

crimen  fellationis,  et  deflectat  ad  im-  niori. 


BPI€RAMMATUM   UB«  II. 


10» 


Os  tibi  praedsam,  quanto  non  ipse  Latinas 

Vilia  Pannicoli  percutit  ora  sono : 
Qoodqae  magis  miram  est|  auctorem  criminis  hajas  5 

CfiBciliam  tota  ramor  in  arbe  sonat. 
Esse  negas  factam :  vis  hoc  me  credere  ?  credo. 

Qoid  qaod  habet  testes,  Posthnme,  Caecilios  ? 

8  Off  lf6i.pr«d«ifM  Jant.  an.  1612.  Colin.  an.  1628.  Plant.  1679.  Lang. 
&c.  0$  iibi  percitum  Ald.  Tnrnebns  lib.  vn.  e.  12.  Scal.  >n  CatalecU  Vir- 
gllii,  Grater.  Ramirea.  Scrif.  Faraab.  et  ScbreYel.  De  penanlatione 
jfrm  et  p«r,  qnn  plernmqne  litera  p  in  codd.  notare  lolebant  librarii,  qnam- 
▼is  signnm  adderetnr  qvo  distlngul  Ikdlins  poiient,  ▼ide  imm  ad  Tibnll.  1. 10. 
68.  III.  1.  11.  et  III.  S.  9.  Interpp.  ad  Virg.  /En.  i.  72L.  ii.  666.  ad  Justin. 
xzTiii.  2.  6.  Amtzen.  ad  Catonii  Disticha  p.  146.  Barm.  ad  Antbol.  Lat. 
Tom.  11.  p.  627.  et  Drakenb.  ad  Sil.  vi.  4S.  Ant.  de  Rooy  malit :  0«  tibl 
perennm ;  non  ingrata  ejnsdem  Tocis  repetitlone.  Yide  lib.  vit.  Epigr.  M. 
et  OTid.  Met.  iii.  SSO.  ed.  Basil. 

NOTJS 


S  Oa  ti6i  pTtfdsimi  \perciMim1  Per- 
cidere  enim  est  batnere,  tundere. 
Tnmebns  lib.  vii.  cap.  12.  Snnt 
tamen  qni  legant  primMm.  Qfumto^ 
f«.]  Majore  sono  qoam  nbi  Latinus 
llle  mimus  alapis  cstdit  miniitmm 
annm.  Jnvenal.  Sat.  Yi.  ^  qna  sorbcat 
aSmsanna.' 


Xafimis  Ftlia  PaadtmlS\  De  La- 
tino  dizimus  Iib«  i.  Epig.  6.  cni  Pan- 
nicnlns  mlnister  erat  ad  risnm  con- 
clliandnmy  sinebatque  se  alapis  per- 
cnti  a  Latino.  Lib.  y.  Epig.  61.  '  O 
qnam  dignns  eras  alapisy  Mariaoey 
Latinil  Te  aaccessnram  credo  ego 
Pnniilcnlo.' 


LXXIU. 

IN    LYRIM. 

QuiD  faciat  valt  scire  Lyris :  qoid?  sobrla  fellat. 

Alii  lecnnt :  Quid  /a«ief,  ^  seiff  Lyris?  Mnsambertins:  QM  fjaML  eis 
mrt  Lyrw  ^MSfHe  tiAnal  ftXUA.  Jnnt.  et  Colin.  fuod  wnMtu  Hnic  versui 
Pentametrum  snbjicit  codes  Bodleianus:  GwAm:  mnd  /odes  <Mi  /sda 
Xfris? 

NOT^ 

1  QMid/aaaf,^c.]Alii,QMid/«M)  opns  etiam  sobri».  VU  scira  quid 

•is  9eirt  LgriM?  quid?  Scc.  Sic  bnnc  faciat  Lyris  nonc  ebrla?  Non  alind 

▼ersnm   legit  Masambertins :    QM  certe  qnam  solet  sobria,  scillcet.  Ms. 

faciat  viM  aeire  Lyrie  quofm  eeMm?  BodleiaMis  snbjiicltx   Omim:  «atd 

feUat,    Ut  si  dlceret,  illa  se  videri  faeiei  ebria  faeta  Lyrii?  Agnnm  sane 

vnlt   ebriam    tantnm    boe    fadnos  patella  opercalwn. 
facem,  ut  Aristoph.  Vespis :  sed  idem 


200 


M.   VAL.   MARTI\LI8 


LXXIV. 

IN  SAUFEIUM. 

CiNGTUM  togatis  post  et  ante  Saufeium, 

Qaanta  redaci  Regolas  solet  turba, 

Ad  alta  tonsam  templa  cam  reum  misit, 

Mateme,  cemis  ?  invidere  nolito. 

Ck>mitatas  iste  sit,  precor,  tuus  nunquam.  5 

Hos  illi  amicos,  et  greges  togatorum, 

Fusciculenus  prsestat,  et  Faventinus. 

O  Maiem€f  aD  tfide»  Sfmfdbm  tHpahtm  wiiteambiikmbuM  a  fronle  atfice  a 
tergOy  fNOJUa  mnUiMhu  aoiei  Rigviku  reduci  domnm,  cum  misit  reum  temnm  ad 
tempU  exeelta?  ne  immdeaB,  Opta  ttmifiiam  habea»  talem  comitaimH.  Fuecicu- 
lemu  et  FaieenHmt»  comparaMt  ilU  ho»  amteo»  et  grege»  eUenimn, 


>^«^s#>^«^^« 


J«  Sai^eUMm  iiiscribitar  ia  edd.  Tett  Ad  MatemMm  Ramiret.— 2  Legitar  in 
editione  Jnnii  eola  fvr&a,  pro  »olet  tm^;  openrom  manifestos  error. — 
7  Acficiifemiif  Beverlandi  Ms. 

NOTJE 


2  QiMRte  redMci]  Intignia  fnit  can* 
sarnm  patronus  hic  Regnlusy  de  qno 
lib.  I.  Epig.  It.  Domnm  vero  patroni, 
cnm  cansas  obtinnerant,  ab  amicis 
reomm  al»olatomm  dedncebantnr. 

S  Ad  alla  Immmm]  Rei  nec  barbam 
nee  capillos  reiecabant.  Epig.  24. 
•npra:  Absolnti  ?ero  tondebantnr,  et 
Jo?i  Capitolino  gratias  actnri  ascen- 
debnnt  Capitolinm:  idcirco  tonsnm 


renm  dizit  pro  absolnto. 

7  Fasciciifottiif  et  FaoenlittKs]  Dno 
fceneratores,  a  qaibos  mntuam  pecn- 
niam  acceperat  Sanfeins,  qnahnnc  to- 
gatommcomitatnmcondnceret.  Eplg. 
57.  sapra.  Fnscicnlenns  et  Faventi- 
nus  praedia  vel  vendita  vel  pignori  da- 
ta,ntesset  nndeadnlatoribus  hissatis* 
faceret:  nam  praedioram  potios  qnam 
fcB&eratornm  nomina  sunt.   Utrifdm», 


LXXV. 

DB   LBONB. 

Vbrbbra  securi  solitus  leo  ferre  magistri, 
Insertamque  pati  blandus  in  ora  manum, 

Leo  a»»aitu»  paH  Jlagetla  reeteri»  «nt,  et  hemgmu  ferre  moMma  immi»»am  ia 

De  Ltm»  et  Pmeri»  est  lemma  in  codiee  Thuaneo.— S  Et  didSeii  Bever- 

NOTA 
1  Acnri  wmgi»iri]  NihU  me tnentis.    Vide  Lib.  Spec  Epig.  10. 


EPI6RAMMATUM    LIB.   II. 


201 


Dedidicit  pacem,  sobito  feritate  Teversa, 

Quanta  nec  in  Libycis  debuit  esse  jngis. 
Nam  dao  de  tenera  puerilia  corpora  turba, 

Sangnineam  rastris  quae  renovabat  humum, 
Saevus  et  infelix  furiali  dente  peremit 

Martia  non  ^idit  majus  arena  nefas. 
Exclamare  libet :  crudelis,  perfide»  prsedo^ 

A  nostra  pueris  parcere  disce  lupa ! 


10 


mv,  Mhtt  eti  paiUiUutf  immamUite  prMm  mwrM,  quuUa  «m  eme  Muii  m 
mmMui  Aftiat,  Nam  /erui  et  miter  deate  fiarimo  inierfeeii  dmm  paeroe  ex 
'iarba  iemera^  qam  raairiM  vereabai  ierram  eraeiUam.  Majm  aedat  aem  viema  eai  m 
arema  Bamaaa.  Pkuei  exelamare^  O  eteve^  o  peifldey  o  preedo^  a  moeira  lapa  diece 
igmoeeere  pmerie» 


landi  Ms.— 7  In  eodem, 


demie. 


NOTJB 


4  Imlabifeiel  Libyftabondat  leoni- 
bos. 

6  SaMguinaam']  Arenom  scilieet 
taBgoiiie  et  bomono  et  ferino  croen- 
tam,  qoam  theatralet  ministri  lole- 
bont  com  rastris  ¥ertare,  ot  lobrica 
molto  aongnine  terra  ttabiiia  fieret 
et  finna  ad  ttandom  et  pognandom. 
Hoe  monot  implebant  timol  com 
aliit  bl  doo  poeri  a  forioto  leone  di« 
laoiatL 


7  &roof]  Pntter  morem  toom; 
ei  ittfeHXf  qoia  ipte  pottea  interfectas 
ett 

8  JlforHa  orcna]  In  qoa  tamen 
caedet  qoamplorimtt  perpetrabantor» 

10  Noeira  lapa]  Qott  non  modo 
Romolo  et  Remo  infantibot  pepercit, 
ted  iptot  nberibot  admotit  nntrivit. 
Htec  Hittoria  tatit  nota  ett  ex  Plo- 
tarcho  in  Romolo»  et  aliit. 


DB    MARIO. 

Argbnti  libras  Marius  tibi  quinque  reliquit 
Cni  nihil  ipse  dabas^  is  tibi  yerba  dedit. 

ilforiot  iiH  rdiqmi  quimqae  Ubrae  argemtu  le  iiln  dedii  terba,  cui  qm  nikil 
deuabae, 

2  Nonnolli  codicet  habebant :  Cui  ntJUI,  leae,  dabae,  nt  leu  tit  propriom 
nomen,  qnod  non  ditplioet  Calderino.  Pro  ie  IIM,  codd.  Vat.  et  Thoan. 
eiblbeot,  kie  HbL 

NOTiE 


1  ArgeaH  Ubnu]  Ab  inttitoto 
hcrede  Mariot  heredipeta»,  cojot 
oomen  Ignoratory  reliqoit  tantnm 
qoinqoe  librat  argenti,  onde  deeep- 
tot  esty  relicto  nempe  eaigno  qnin- 
qoe  Bbnrom  argenti  legatOy  com 


totam  hwreditatem  eipectaret  capta* 
tor  ille*  In  eo  Joeot  est,  qood  com 
verba  tantom,  non  monera,  Mario 
dedittet  captator,  yicittim  Marios 
yerba  dedit,  teo  iUnm  tpe  soa  froa- 
travit. 


202 


M.   YA  Li.   MARTIALIS 


LXXVIl. 

IN  COSCONIUM. 

CoscoNi^  qoi  longa  putas  Epigrammata  nostra, 

Utilis  ungendis  axibus  esse  potes. 
Hac  tu  credideris  longum  ratione  colossum, 

Et  puerum  Bruti  dixeris  esse  brevem. 
Disce»  quod  ignoras :  Marsi  doctique  Pedonis  5 

Ssepe  duplex  unum  pagina  tractat  opus. 
Non  sunt  longa^  quibus  nihil  est^  quod  demere  possis ; 

Sed  tq,  Cosconi^  disticha  longa  facis. 

O  Cawoiit,  qui  exuimai  EjngramnuUti  naUra  hngaf  potei  em  aphu  w^mtfif 
aaUnu,  Hoc  modo  tu  exuHmaeerii  eoUutMm  eue  Umgum^  et  dixeru  puerum  Bruii 
eue  brevem.  Aceipey  quod  neeeit:  t^epe  umum  opu$  Marti  aique  erudiH  Pedame 
oceupal  duae  paginao,  Non  eunt  longay  qua  nihU  habent  ptod  poMU  ioUere:  verum 
(My  0  Coteoniy  eomponii  dittieha  kngd^ 


^^^^^^^^^»»»*^ 


Ht«  naUt  lectionis  Tarietas  Inveniendtt  est  in  exeaipIsTllifiis  seriptis  «at 
impressls. 

NOTiE 


8  UiiUt  ungenditl  Hoc  est,  esses 
iiptior  aurigsB  servns,  qoi  in  circo 
axes  ad  celeritatem  nngeres,  cnm 
sis  celeritatis  sen  breritatis  stodio- 
sns,  qnam  lector  Eplgrammatnm. 
Ramiresins  Cosconiom  liebetem  et 
stolidom  per  circnmlocntionem  a 
Poeta  dici  putat :  axes  enim  ungnine 
nnguntnr :  nngnen  nutem  extrabitur 
ab  animalibus  obesis :  obesi  vero  bo- 
mines  dicnotnr  nt  plnrimnm  stolidi* 
Si  ergo  ongendis  axibus  ntilis  est 
Consconius,  pingnis,  obesns^  atque 
Ita  stolidns  est. 

9  Hac  roltoiie]  Qna  tn  censes  lenga 
esse  mea  Rpigrammatay  ita  dices 
longum  esse  colossum,  qnt  longns  este 
nequit,  cnm  habeat  snam  propor- 
tionem. 

4  Et  pnsnim  Bruti]  Statnam  pnerl 


a  Bmto  amati,  qni  formoslssimtts 
folt,  sed  exigusD  statnrse,  nec  tamen 
parrns  dlci  debet,  ntpote  qnl  mem- 
bra  habeat  proportlonata.  Uh,  ix, 
Epig.  61.  lib.  XIV.  Epig.  171. 

6  ikfarst  dodique  Pedonui]  Poetse 
nempe  egregii  fnerunt,  qni  vel  unnm 
Epigramma  duabus  paginis  absolve- 
bant.  De  Marso  supra  dictnm  Epif . 
71.  Pedoois  vero  Albinovanl  restat 
consolatlo  ad  Livlam. 

8  Sed  iu]  Qnl  nec  vennste  qnic- 
quam^  nec  argnte  dlcere  potes.  Bre- 
vis  vero  est  ille  Poeta,  qui  facit  quod 
instltult,  cnm  nempe  dicit  apte  pro 
snbjecta  materia:  longura  vero  vel 
nnum  distichnm  videri  petest,  in  qno 
aliquid  superfluom  est.  Cosconii  dis- 
ticba  mala  nempe  hoc  aeiisu  longis- 
slma  esse  InteUigit.  . 


BPIGRAMMATUM  LIB.  II.  308 

LXXVIII. 

AD  CifiGILIANUM. 

.£8Tivo  senres  ubi  piscem  tempore,  quseris? 
In  thennis  serva,  Casciliane,  tuis. 

Rtgmi^ne  M  $erv€$  pucem  tuMtU  tempore?  O  CacUume^  §ena  in  tuu  ikermiM, 

Ne^oe  in  hoc  Epigrammate  quieqvain  yariaot  membranaB  ant  iibri  typis 
excojii. 

VOTJE 

S  /a  thermu]  Qa«  tamen  a  calore,     piscet  a  comiptione  Tindicare  poa- 
qai  Oraece  94^^  tie  denominantar ;     lint. 
led  adco  annt  frigidae,  ot  yoI  «state 


IN  NASiOAM. 

Invitas  tunc  me,  cum  scis»  Nasica,  vocasse. 
Excusatum  habeas  me,  rogo :  coeno  domi. 

0  JVoflM,  fvfic  me  vocas  ad  coenam,  ciim  ccti  me  iavUaium,    Orc,  mc  exeuee : 

1  £d.  antiqoiM.  Ferrar.  an.  1471.  Venet.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph. 
Plaot.  alifle  Tett.  vccvIom,  pro  qao  Scriv.  reposoit  focoMC.  Ant.  de  Kooy 
dtsitngoere  malit :  ImeUiu  tutief  me  eum  eeist  Naeicat  vocaeee.  Sic  infra  lib.  iv. 
£pic.  08.  eodem  modo  *  invitare '  abtolote :  '  lovitas  centnm  qoadraoti- 
bof.^  Lib.  VIII.  Epig.  iS.  '  Invitas  ad  ■pmm.'  Lib.  ix.  Epig.  101. 
'  Denariit  triboa  invitas.' 

NOT£ 


1  Fccufc  [oocihi»]  Alii  CMOiM ;  S  Ccmc  dcms)  Com  doml  omiiata* 

hoc  est :  Com  scia,  o  Nasica,  domi  ros  esset  Poeta,  faccte  ezcosat  se, 

me  amicis  iostroxisse  coenara,  tonc  qoasi  foisset  a  Nasica  invitatos,  cojns 

flie  tnvitas   «t    tn    inviteris.     Sed  cmnam  parvl  faeereti  aot  potios  toac 

Poeta,  qnasi   non  intellecta  mente  invitari  se  dei>ere  ostendlt. 
f,  se  excnsat. 


DB     PANNIO. 

HosTSM  Gum  fugeret,  se  Fannius  ipse  peremit. 
Hic,  rogo,  non  furor  est,  ne  moriare,  mori  T 

FsBmtac  jjwc  ee  viderfeeU^  eum  fBUaret  mMitctMi.    Qm«cc,  ncmie  JUc  furer  csf , 
viieriiref  «c  iatereaal 

2  Uqc  Pnlmaannt  miM  /arcr  eei  Ms.  Bevertandi.  sicru  Jont.  an.  1512. 


204 


M.   VAL.   MARTIALIS 


NOT^ 

1  FtfJHitiM]  Quem  irridet,  quod  me-     potins  de  lioc  farore,  diximas  lib.  i. 
tu  mortif  ipic  sibi  mortem  coDsci-     Epig*  9. 
▼erit.    De  hac  ▼olontaria  morte,  aut         2  Hic  rago]  Alii,  Hoc  rogo. 


IM     ZOILUM. 

Laxior  hexaphoris  tua  sit  lectica  licebit : 
Dum  tamea  hsec  taa  sit^  Zoile,  sandapila. 

Faa  erit  at  twL  Uciica  rii  amplior  hexaphorit;  cum  tamen,  o  ZoUe^  $U  twm 
/crctrum» 


S  '  Inveni  in  Mi.    Cum  tawten  hac  tua  ni,  Zotie,  «oiidaptta  eat,    Et  ita 
icriptit  Martialis.'  Groiuw.    Sic  erat  etiam  in  vet.  cod.  Pulmanni. 

NOTJE 


1  JLoarior]  Divites  et  nobilet  Ro- 
mani  drcamferebantor  vivi,  mortui 
vero  efferebantur,  in  lectlcii:  pau- 
perea  et  plebei  in  tandapilis.  Saeto- 
nias  io  Domitiano  cap.  17.  '  Cadaver 
ejus  popolari  sandapila  per  vespil* 
lones  ezportatnm.'  Precatur  autem 
Poeta  at  superbi  Zoili  lectica  fiat 


sandapila,  qna  dignam  iUam  ezisti- 
mabat:  hexaphorum  dicitur  lectica 
qusB  a  sex  servis  portatur.  In  vc- 
tnsto  codice  sic  legitnr  ultimas  ver- 
sas:  Cwn  tamen  hcec  tua  «it,  Zoilfy 
aofidapt^a  est.  Argitte  qnidem,  cum 
Vivum  cadaver  videretar  Zoilas. 


AD  PONTICUM. 

Abscissa  servum  qoid  fingis,  Pontice,  lingua? 
Nescis  ta»popnlam,  qaod  tacet  ille,  loqui  ? 

O  PwUice^  fMid^tamlas  Kivaajii  faisse  a&scissaM  oertol  an  tu  ignora»  pofmbm 
dicerCf  qeod  iile  eilet? 


1  iiftseissa  semMi  fitgiae  fvid  Junt.  an.  1512.  et  Colin.  an.  1688.  ^^sdssa 
eervo  Beverlandi  Ms.  Ant.  de  Rooy  putat  scribendom  omnino,  ii&seisa. 
Vide  Arntien.  ad  Victor.  Epit.  cap.  23.  Reddendum  et  hoc  verbam  infra 
Ub.  III.  Epig.  85.  '  Qais  tibi  persoasit  nares  abscidere  rooecho :'  ubi  itidem 
*  abscindere '  circnmfertur.  £t  SenecsB  de  Ira  i.  15.  '  Nnmquis  merobra 
sua  odit  tunc,  cum  abscidit  ?'  abi  valgo  '  absoiodit.'  Hioc  Anon.  in  Epist. 
Crit.  ad  eundem  Ant.  ita  scribit :  '  Primae  voci  maculam  tu  abstersisti ;  li- 

NOT£ 

1  Qaidjhgie]  Cam  ipse  Ponticns  ab  alio  lingnam  fnisse  servo  abscis- 
elingnem  reddiduset  servnm,  ne  tur-  sam :  sed  frustra,  teste  etiam  Juve- 
pitodinem  ejos  declanuret|  fingebat    nale  Sat,  ix.  ^  secretum  divitis  allara 


EPI6RABIMATUM    LIB.  II.  205 

ceat  inihi  qnartam  tanare :  faciam  id  ope  Ms.  Tbuan.  qni  pro  fingU^  Jigi» 
prsfert :  Tere  si  qnid  fideo,  roodo  mentem  capias  anctoris,  et  sensuro  to- 
cabnli:  illnm  pnta,  qnero  nbiqne  Poeta  impndicns  sectatnr:  neqne  entm 
JlgU  est  cruci  figis,  quod  noo  nemini  in  menteni  venit/  Abtciua  tenmm 
^lwd  tiiVii  legit  Janns  Rntgersins  Var.  Lect.  iib.  vi.  cap.  11.  Radcrus,  fnod 
fmdaM.    Alii,  qmod  fitgu* — 2  Nnei  iu  Thnan.  nnde  Beverlandus  legi  jnssit, 

NOT^ 

Eise  pntas?   servi  nt  taceanti  jn-     et  marmora/ &c.    Alii/«daf.    Sen- 
meota  loqnentnr,  £t  cants,  et  postes,     sns  manifestns  est. 


LXXXIII. 

IN   SiEVUM    MARITUM. 

FoBDASTi  miserum,  marite,  moechum : 

Et  se,  qui  fuerant  prius,  requirunt 

Tmnci  naribns  anribnsqne  vulius. 

Credis  te  satis  esse  vindicatum  ? 

Erras :  iste  potest  et  irrumare.  5 

O  Morilf,  defwmadi  infelieem  aduUenan.  Et  truneaia  naribus  atqMe  auribue 
farmOf  (piimtur  qua  fuerat  oiile.  An  exieHmas  te  aaiii  vindieia  eumeiaee? 
FaUeris, .... 


^^^^*^^^^*^^ 


De  meaito  et  nueehe  pro  lemmate  profert  Pnlmannns. — 9  Ein  qui  fuerant 
io  quibusdam.    Eieequi  fuerani  edd.  vett.    E  ae  qui  fuerant  codex  Farnabii. 

NOTiE 

2  £t  sff  requirunt]  Sensns  est :  Ab     qna  peccarc  possit,  et  forte  fcedins 
naore   tna   requiritnr  prior  moechi     qnam  antea. 
forma,  cnm  sana  illi  snpersit  pnrs 

LXXXIV. 

IN   SBRTORIUM. 

MoLLis  eraty  facilisque  viris  Pseantius  beros : 
Vulnera  sic  Paridis  dicitur  ulta  Venus. 

NOT^ 

1  MiiKs]  Pathicns.    Fingunt  Po-  pathlcns  esset;  credo  ego  (jocatnr 

etse  Venerem  solere  turpibns  amori-  Poeta)  Sertorium  Sicnlum  interfc- 
bns  Tindicare  injnrias  sibi  ac   suis  '  cisse  conterraneum  snnm  Erycem, 

iUatas.    QnarCy  si,  nt  refert  inter-  Veoeris  filinrn:  namqne  illnm  non 

pres  Hincydidis  ad  libmm  i.  Phi-  leviori  turpitodinis  poena  male  mnlc- 

loctetem,    qnod   interfecerit   Pari-  tavit  Venus,  &c.     Petantiue  keres] 

dem,  nlta  fntt  Venns  hac  pma»  nt  Philoctetes,  filius  Pssantis. 


206  M.   VAL.  MARTIAL18 

Cur  lingat  cminum  Siculus  Sertorins,  hoc  est : 
Ex  boc  occisus,  Rufe,  videtur  Eryx. 

4  *  Mon  bene  hanc  lectionem  concoqoo :  pneterqaftm  enim,  qaod  iniaft? e 
sonat  koCf  oc;  non  memini,  hanc  prapotitionem  a  qaoqnam  l>onap.  notm 
Aoctore,  pro  '  ab'  (eo  qaidem  seDsii,  qao  h.  L  capi  deberet)  uaurpari.  A^ 
koe  vult  Oaietnt  ad  Lacan.  i v.  719.  qaod  non  est  naaci.  Qaid,  si  legai  i 
£mc  hmc  occtMtt,  R^fe,  vkiehir  Eryx,  Sic  Spectac.  Epig.  27.  *  Huic  per* 
custa  foret/  &c  lieet  ibi  in  aliia  Ubria  legatar  BUie.  Sed  tamen  neacio 
quid  duri  sic  qaoqae  hic  veraaa  babet.  Ta  vide  an  lenioa  excogitore  qaeat.' 
Ani.  de  Koov. 

NOT£ 

4  Ex  hoe']  Ab  hoc.    &ffgf]  Filiaa  Veneris  et  Bnt». 

LXXXV. 

AD    AMIGUM. 

ViMiNB  clausa  levi  nivese  custodia  coctao, 

Hoc  tibi  Satumi  tempore  munus  erit 
Dona  qnod  sestatis  misi  tibi  mense  Decembri^ 

Si  quereris ;  rasam  tu  mihi  mitte  togam. 

Cueiodia  nivea  eoetm  eepta  ienid  vimine  tibi  domtbiiwr  kie  Saiumaiibae,  Si 
exposinUu  qaod  menee  Deeembri  Obi  miei  mwnera  eettaiief  iu  miiie  ad  ma  iogam 
ratam. 


De  Preepoeieris  donit  lemma  est  in  Jnnt.  an.  1512.  et  Colin.  an.  15SS. — 
1  Junius  et  critici  qnidam  repofluernnt:  nwete  aisiodia  eopia.  Beverlandi 
M8.  exhibet :  niiidag  endodia  copiee, — 4  !^  q[aetri»  Jant.  an.  1518.  Colio.  an. 
15S8.  Oryph.  on.  15S5.  et  Ald.  oo.  1550. 


NOT^ 


WOT/K 

1  Cmdodia  ooeiet]  Hoc  est,  ampulla  tae  de  qna  lib.  xiv.  Epig.  68. 

vitrea  vimine  anpertexta  qna  conser-  8  Doiia  qaod  tBtHaiu]  Cnm  aqaom 

vetar  aqua  decocta,  et  saccata,  et  frigidam  conservet  haec  ampnlla. 

nivibns  refrigerata,  de  qua  Javen.  4  Si  quererie]  Si  vgre  fers  hyeme 

Sat  V.  *  Si  stomachns  domini  fervet  tibi  mitti  mnnera  aestiva,  tn  ad  me 

vinoqne  ciboqne,   Frigidior  Oeticia  remitte  togam  mativam.    DeSatar- 

petitur  decocta  pminis.'   Alii  legunt  nalibos  dicemaa  lib.  v.  Epig.  85. 
eepim  minai  bene :  eat  genns  placen* 


LXXXVL 

AD    CLASSICUM. 

QuoD  nec  carmine  glorior  sopiAOj 
Nec  retro  lego  Sotaden  cinaedum, 

O  CloaitMy  won  mm  fan  maine  Petia,  qnod  nee  me  prmdko  verm  reirogrado. 


BP16RAMIIATUM    LIB.  II. 


S07 


Nusqnam  GraBcala  quod  recantat  Ecfao, 
Nec  dictat  mihi  lacaleDtus  Attis 
Mollem  debilitate  Galliamboa ; 
Non  sum,  Classice,  tam  malus  Poeta. 
Qaid  si  per  graciles  yias  Petaari 
Invitam  jabeas  sabire  Ladam? 
Turpe  est  difficiles  habere  nagas, 
Et  stoltas  labor  est  ineptiaram. 


10 


uec  Ugo  cmrmioa  recwrretdia  Soiada  diitfdi,  auod  Graeula  Eck»  tmU»  iii  loco 
TcddH  •Mfw,  fiM  eUg^  AiH$  mHd  dhtai  GalHambon  moiUiic  cjfmmmaiMm. 
Qaid  mjabaa»  aaimdam  Ladam  ineadera  par  Her  iema  Peiam?  lideaarum  aei 


5  ChaUamlmm  Ald.  Jant  Colin.  Orypb.  alifle  ▼ett— 11    Seriba  carmiaa 
Jnnt.  an.  1919. 

NOTA 


1  Glariar  eapino']  Supinns  ciinni 
ett  ille  qni  retro  6t«  Ovidins  de 
Ponto  Eleg.  v.  <  Flaminaqne  in  fontes 
caffM  r«dilnn  tnploo/  Itnqne  ear« 
men  tnpinnni  inteilige  illnd  qnod  me- 
tro  ttante  lic  recnrrit,  nt  neqne  lite- 
rit  notit,  nec  trantposltb,  nt  ab 
ioltio  ad  Snem,  sic  a  tine  relegitnr  ad 
initinm :  qnale  est  istad :  '  Boma 
tibi  tubito  motibnt  ibit  amor.' 

9  Saiaden  cincidam]  Diait  metony 
miaflff  pro  eo  carmine  cnjnt  Sotadet 
Cretentit  inventor  fnit :  scripsit  enim 
obsocena  carmina  reciproca  seu  re* 
cnrrentia.  Sotadas  meminit  Strabo 
lib.  ziv.  Lege  Scaligemm  Poet 
lib.  II.  cap.  SO. 

t  Gnecnla  JBcAo]  Echica  carmina 
interpretare,  maaime  in  nsn  apad 
Orscos,  tcste  Scaiigero  Poet.  lib.  ii. 
cap.  29.  Sont  in  qnibns  arte  Id  ela- 
boratnm  est,  nt  esset  extrenua  voclt 
responsio  ac  repetitio.  Exempli  gra- 
tia :  *  Fsmina  dira  viri  nez  est,  et 
terribilis  lis.'  Lege  Anthol.  lib.  iv. 
cap.  td. 

ft  GflllMaiftMi]  Scaliger  Poetieet 
lib.  II.  cap.  91.  Oalliambicnmi  inqnit, 
appelkmnt:  propterea  qnod  Oallis 
Cybelet  tacerdotibnt  mnlta  teripte- 


rfttt  eo  vertn  potteri :  inter  qnot  Qu 
tnllat  pnlcberrimnm  edidity  ita  nt  et 
castigandi  et  imitandi  snstnlerit  oc- 
casionem,  cnjnt  initlom  est :  *  Snper 
alta  vectos  Attis  celeri  rate  marla.* 
Fuit  antem  Attis  Phrygius  elegans 
forma,  qnem  artit  Cybele.  Hoe  est : 
Non  scribo,  inqnit  Martlalis,  carmlnlt 
gennt  molle  et  elambe,  Vide  Ma- 
crobinm  Satnm.  lib.  i.  cap.  21. 

7  Per  graeUee']  Scaliger  ad  bnac 
versnm  Manilii  iib.  v.  '  Corpora  qnsB 
vaiido  saiinnt  excnssa  Petanro/  sic 
de  Petauro  disserit :  RoU  in  snbliml 
posila  a  doobos  versabatnr.  Alter 
snperne,  alter  inferae  nitebatur.  Ita 
fiebat  nt  alterais  dejecti  nunc  pen- 
derenti  nunc  erecti  sederent.  Per 
eandem  rotam  etiani  corpora  cob- 
tento  saltn  subjecta  trajiciebant. 
Lib.xi.  Epig.  22.  'Qnam  rota  trant- 
misso  toties  Intacta  Petanro.'  Ladat 
curtor  eratvelocitsimns,  de  qno  lib.  z. 
Epig.  100.  qnl  tamen  velocitate  sna 
nti  neqniret  ad  snbenndam  Petanri 
machlnam,  qnod  sciiicet  hos  Indot  ex- 
ercere  more  fniiambnlomm  non  slt 
soiitus :  itanon  debent  nobites  Poetas 
minntiis  ilfis  et  snbtilibns  Ineptiit 
operam  dare» 


j208  M.  VAL.   MARTIALIS 

Scribat  caTmina  circaUs  Palaeinoii : 
Me  raris  juvat  auribus  placere. 

habere  uu>ptiag  difficUn^  ei  labor  nugarum  inganui  ett»    PakoMn  pUki  c^mponai 
wrsus:  gandeo  graiu»  eue  OMrilnu  rari», 

NOT^ 

11  Ciradis]  Hoc  est,  plebeioram  literasjacUret'    Saetoniiu  deillof- 

bominuin  otiosae  coroDfe|   nt  dixit  tribns  Orammaticis  cap.28.  vel  forte 

Itb.  I.  Epig.  42.  alint  foit  hic  Palttmon. 

PaUnnon]  Orammaticorum  soper-  12  Aart«]    Hoc   est,    pancis   led 

bissimnsyCnjns^arrogantiafnittanta,  doctis.     Horatio8i.Serm.Sat.olti- 

nt  Marcnm  Varronem  porcum  appel-  ma :  *  Neqne,  'te  ut  miretor  tnrba» 

laret,  secom  ct  natas  et  moritoras  labores,  CoDtentos  paocis  lectoribos.' 


LXXXVII. 

IN    8BXTUM. 

Dicis  amore  tni  bellas  ardere  puellas, 
Qui  faciem  sub  aqua,  Sexte,  natautis  habes. 

O  Pheebey  dieia  fymma»  pnettas  deperire  amare  tef',  9«t  kabe»  tnllom  natanii» 
»nb  aqna, 

Jn  Phabum  lemma  est  in  nonnnllis  codd.  et  edd.  vett.  et  sic  legi  jnssit 
Scbrevel. — 2  Beverlandns  legit :  sii^  aquaf  Pho^^  niienti»,  cnm  bac  Nota : 
*  Niti  quid  sit^  notnm  ex  Snetonio,  qni  Vespasianom  dixit  habnisse  vnltnm 
nitentis.'  Infeliciter  bic  conjicit  Beverlandns ;  nam  niteniis  metrnm  non 
patitnr,  atqne  ea  mutatione  perit  antithesisy  ardfre  pueUa»f  et  ipsum,  »uh  aqaa 
natanti»» 

NOTJE 

2  Qm/aeiem]  Pallidam  nempe,  et  ard^re  puelUu^  et  faciem  natantis  ha- 

tiirgidam,  ex  eo  quod,  nt  aiunt,  snb  bere,  vix  entm  ejusmodi  vnltns  flam- 

aqna  augescant  omnia.  Ludit  Poeta,  mas  accendat. 
inqnit  Ramiresius,  in  iila  antithesiy 

LXXXVIII. 

IN     MAMBRCUM. 

NiL  recitas^  et  vis,  Mamerce,  Poeta  videri. 
Quicquid  vis  esto,  dummodo  nil  recites. 

O  Mamercef  nikil  recUa»f  ei  cupi»  Poeia  exisiimari,  E»io  quiepddplaceif  dum» 
modo  nUiil  reeite». 


NikU  reciia»  in  Jont.  an.  1512.   Cetera  non  variant  exemplaria  scripta  ant 
impressa. 


RPIGAAltliAVUM   LlB.;iI. 


aoe 


MOM 


l  NU  redUu]  OUm  PoSte  fMMs 
dacabrata  poemata  pabUce  r«cita« 
baot.  JaYenalU  Sat.  yii.  SQ.  <  At  st 
dnlcediae  famae  Soccensos  recitefl, 
Macaloaos  commodst  sBdoa,  Ac  loogo 
fenata  domos  sorviro  jobetar.' 


%  Jwwwwdb]  Nos  mlm  Imporlonls 
tois  recitatioiiibiis  enoeareo»  Hora- 
tias  in  fine  Artis  Poeticse :  '  Iiidoc- 
tum  doctnmqne  fugat  recitator  acer- 
bos:  Qnom  Toro  arripoifi  toMt,  oo- 
ciditqoo  logeodo.' 


IN   O  AU  RUM. 

QuoD  nimio  gatides  noctem  prodacere  rino, 

Ignosco :  yitium»  Gaure,  Catonis  habes. 
Carmina  quod  scribis  Musis  et  Apollioe  nuUo, 

Laudari  debes :  hoc  Ciceronis  habes. 
Quod  vomis;  Antont:  quod  luxuriaiii;  Apiot:  5 

Quod  fellas ;  ritinm  dic  mihi  cujus  habesT 

O  Ckmre,  parco  qnod  diUeiwria  freirukere  nociem  ntioto  nure;  labenu  viiie 
Gsfi9«is.  CeMrsadas  ee,  ipi/ed  coodts  oenasy  inYltis  Mudey  ei  ApoUUu  intiie:  id 
medfie  a  Cieereme,    Qued  wmde^  ah  Anienie ;  ^fwed  iiuemieeite ct,  oft  AjtieieJ,, 


^^»^^^»*>^^^^ 


Hnjns  Epigrammstis  loctio  noo  Toriot  in  iibris  manoacriptis  oot  prolo 
ty  pograpbico  excosls. 

NOTJE 


t  Cedeme  kabee']  Horatias  ni.  Od. 
n.  '  Narrator  et  prlsci  Catonls  Sspe 
mero  calaisse  Yirtns.' 

4  Hee  Ctcersnts]  Qni  male  scribe- 
Iwlcarmina.  JnYenalls  Sat.  x.  *0 
fortnnatam  natam  me  consnle  Ro- 
!  AtttoBt  ^adlos  potoit  coatem- 


nere,  sl  sic  Omnla  dixissot.' 

5  Qaod  osmts]  Antooii  Tomltos  de- 
scriblt  Cicero  io  Phflipp.  ii. 
.   Apid]  Qni  sunm  patrimoninm  hixa 
eonsnmsity  de  qoo  agemos  Ub.  iii. 
Epig.  22. 


xc. 

AD  QUINTILIANUM. 

QuiMTiLiANS,  Yi^  moderatOT  summe  jmventfl^^ 


Gloria  Roman»,  Quintiliane,  togsD, 


OQaiwfffiiiiif, 


reder  JweenMie  erraatiSy  o 


,  deeae  ieg^  Re^ 


^»^#»»»»»^«i^*>#^ 


1  Joat.  in  marg.  gmem  pro  vaga.—6  Codez  Bodleiaaos :  ofted  imagimbae. 
Ddpk.eiVar.CUe.  Martial.  O 


SIO 


M.   VAL.  MART1ALI8 


Vivere  quod  propero  paaper,  nec  inatilis  annis, 

Da  veniam :  properat  vivere  nemo  satis. 
DiflEerat  hoc,  patrios  optat  qai  vincere  census, 

Atriaque  immodicis  arctat  imaginibus. 
Me  focus»  et  nigros  non  indignantia  Aimos 

Tecta  juvant^  et  fons  vivus^  et  herba  mdis. 
Sit  mihi  vema  satur :  sit  non  doctissima  conjux : 

Sit  nox  cum  somno :  sit  sine  lite  dies. 


10 


fy  ignMee  fwod  tiMfit,  needMm  iemex^fettiiu  vivere:  nuBiufetUMi  eaHsvitfere. 
Preragei  Aor,  qui  ciiptl  eKperare  bema  patemat  *^  9M  impUtaltria  mMHieimagiaibaM. 
FocoM^  et  demue  wm  aepernanefamoe  nigree/feme  otviis,  et  gramen  naiwrale  me  4e- 
ketant.  Habeam  eervnm  eaturatum:  habeam  uxorem  moii  doctiieiaMm:  dornmm 
per  noetem ;  et  diee  preeiereat  oine  IHe, 


NOT^ 


1  QmntiUane]  Cahigaritanu  fbit: 
CaUgaris  vero  nriM  est  Hispaniae  ad 
ripai  Iberifhodie  Calakorra  in  Castilia 
▼eteri.  Somino  cum  splendore  Rlieto- 
ricam  docait  RomflBi  atqne  ad  Sena- 
toriam  dignitatemeateTeotns,  ntcol- 
llgere  eit  ex  Jnvenalis  verbis  Sat* 
▼II.  sic  enim  de  Qainttliano  loqnitor : 
<  Appositam  nlgrsB  Innam  ■obtexlt 
alatae.'  Altita  aotem  Senatomm  et 
nobiliam  Romanornm  erat  omamen- 
toffl.    Epig.  29«  sopra. 

5  Qaod  propero]  Properat  ille  vi- 
▼ere,  qai  sine  «lla  mora  genio  in- 
dulget. 

(^  Di^tfratAoc]Nonindalgeat  genio 
sno  is,  qoi  sao  patre  ditior  vnlt  eva- 
dere. 

6  tmaghdbeui]  Majoram  imagines, 
qni  prseclari  aliqaid  gesserant,  eoUo- 
cabantnr  in  atriis,  seu  in  primo  intra 
sdes  aditn.  JofenalisSat.  viit. '  Quis 
fructus  generis  tabnla  jactara  capaci 
Corvinnm,  et  posthac  mnlta  dedn* 
cere  vlrga  Fnmosos  eqnitnm   cnm 


dictatore  magistros/ 

7  Et  nigroe  non']  Hoc  est,  sedea 
auro  nitidas  non  ambio,  sed  vel  fnli- 
ginosae  non  displicerent. 

8  Fone  tnme]  Aqna  natnraUs,  noii 
factns  liqaor. 

Herba  rudie]  Qraroina  sna  sponte 
nsiscentia,  nec  otiosis  ordinata  myr- 
tetis,  ut  dizit  lib.  iii.  Epig.  58. 

9  Vema  eatur]  Servi  saturi  alacri- 
ter  serviunt,  nec  conquerantar,  nec 
convivis  invident.  Lib.  iii.  Epig.  68. 
'  Vescuntar  omnes,  ebrioqne  non  no- 
vit  Satur  minister  invidere  convivse/ 

Non  dectiteima  co^jux]  Qam  ^eaim 
docta,  plerumque  molesta  est.  Jn- 
venalis  Sat.  vi.  *  Non  habeat  ma- 
trona,  tibi  qaae  juncta  recnmbit,  Di« 
cendi  genus,  aut  cortam  sermone 
rotato  Torqueat  enthymema,  nec  his- 
torias  sciat  omnes.' 

10  Sine  Ute  diee]  Lib.  ▼.  Epig.  16. 
<  Nec  lites  tetricas,  fomiiiqae  trista 
Nossemns.' 


RPIGRAMMATUM   LIB.   II. 


211 


XCI. 

AD  OiBSARBM   DOMITIANUM. 

Rbrum  certa  salas,  terraram  gloria,  CadseLt, 

Sospite  quo  magDOs  credimns  esse  Deos ; 
Si  festinatis  toties  tibi  leota  libellis 

Detinaere  oculos  carmiDa  nostra  taos ; 
Qaod  fortana  vetat  fieri»  permitte  videri»  5 

Natorom  geoitor  credar  at  esse  triam. 
Hiec,  81  displicaiy  faeriDt  solatia  Dobis : 

Haec  fderint  Dobis  praemia,  si  placui. 

O  Cmv,  mia  $kbt$  rcnon,  d£cm  #r6ify  fM.  mlv  pdmmu  emttm  mtgtm 
De0$;  n  Ulnit  propmiu  tsermu  nostri  toiiet  a  te  lecti  demonUi  emU  tmoe  oealm: 
eomeede  eompatere^  quodjteri  prohibet  fortKaOj  «1  exiMtimer  paier  trimm  Uberontm, 
Hme/uerii  mtbit  eoneoktio^  ei  diepUeui ;  hme  ▼cro  mobie/Merii  mereet,  ei  pjaeui. 


^^^^i»^^»^>#»#>» 


t  Ramiresio  pro  nmgnoe  yidetar  legendom  •MM0.--7   Hoc,  «t  diep&euif 
/uerii  Jnntiiia  DOftr»  in  margioe.    Moz,  £iM  /uerii  mebU :  lecUo  ntraqne 
meadosa. 

NOTiE 


1  SeepUe  pui}  Ez  tna  Incolnmitate 
credimns  et  Deos  esse,  et  remm  iia- 
maaamm  curam  sascipere  :  lib.  vii. 
Eplf.  89.  lib.  Y.  Epig.  1.  <  Sospite 
qoo  gratnm  credimns  esse  Joyem.' 

i  Si/eaiumiie^  8i  carmiaa  mea  fes- 
tlaata,  ac  prope  ex  tempore  condita 
legnti. 

5  Q««d/orhma]  Haec  erat  formala 
petendi  jns  trinm  liberomm. 

e  Natmrum  gemior']  Qoi  tres  Imbe- 
bant  Ulieras,  mnitis  priTilegiis  gande- 
bnnt.  In  spectacnlls  honestior  lllis 
locns  assignabatnr :  in  bonoribns  pe- 


tendis  gratia  fiebat  annoram  propter 
liberos.  Codice  de  Decnrionibns 
Lege  iz.  '  In  albo  decnrionnm  prse- 
scriptii,  patrem  non  habenti  filios  an- 
teferri  constat.'  Jnven.  Sat.  ix. 
*  Jnra  parentis  habes,  propter  me 
scriberis  hsres,  Legatum  omne  capls/ 
Scc.  OelUtts  lib.  ii.  cap.  16.  <  Sicutl 
capite  septimo  Legis  Jaliae  prlori  ez 
Consnlibns  fasces  samendi  potestas 
fity  non  qni  plnres  annos  natns  est, 
sed  qni  plnres  liberof  qnam  coUega, 
ant  in  sna  potestate  habet,  ant  beUo 
amisit' 


XCII. 

AD  UXORBM. 

Natorum  mihi  jas  triam  rogaati 
Mosaram  pretiam  dedit  mearam. 


lUt» 


fvl  peieraif  miki  peieuii  eeneeeeUiue  trimm 


mereedem 


S12 


UPIGRAMMATUM    LIB.   II. 


Solus  qui  poterat.  Valebis,  uxor. 
Non  debet  Domini  perire  munus. 

iNMmm  AfiiMmm,    O  0019««,  vtMk.    JHmm  dmMm  «f»  deM  em  miiMe. 


4  <  Scribere  Valerins  ▼oltity  d«MMo,  et  iotelliKi,  Qaia  triun  liliereriini  ias  a 
domiuo  iropetravi,  Mle6i«,iixor,  sive  Dihit  jam  mihi  nxore  opus.'  ilfiiMm6.  Vide 
Var.  Notaa.    Juntina  nostra  habet  etiam  demiiio  iii  margiae. 

NOT« 


S  StlbiM  9«t]  Naui  tolns  Ciesar  con* 
cedebat  hoc  jus,  de  quo  prticedeiiti 
Epig.  et  lib.  iii.  Epig*  05. 

VMnB^  iixor]  A  me  discedef .  Verba 
divortii  hsc  snnt ;  '  Tuas  res  tibi  ha- 
beto.'  Item  hmc ;  ^  IHias  res  tibi 
•glto.'  Leg.  ir.  D.  de  DtvortilB.  AUI 
allter  eiplicant  edfHt,  Dimlmm,  mo- 
riarit  oportet. 


4  iVon  debe(\  Jam  enim  ex  matri- 
menio  11  beros  suicipere  nolo,  oe,  qnod 
mihi  bene6cinm  a  Domitlan»  concea* 
8um  e8t,patema  lege  conseqnar.  Ant 
intellige  rh  wdebU  pro,  morere  ut 
tibi  8nccedam :  nam  pro  nnmero  libe- 
romm  8ibi  invtcem  ^uccedebant  vir 
et  nxor.  Vlde  Ulpianum  Lib.  Regu- 
laruro  Tit.  15.    Jndicet  iector. 


xcni. 

AD   RBOULUM. 

Primus  ubi  est^  inquis,  cum  sit  liber  iste  secundus? 

Quid  faciam,  si  plus  ille  pudoris  habet? 
Tu  tamen  hunc  fieri  si  maviSy  Regule,  primum : 

tJnum  de  titulo  toUere  iota  potes. 

t/5iMi|Nrimii«li6er,e<f,ciimt8to8i<jeamiiM?   Qmd  egmn,  8t  tlK  pfof 
dugeetj  AttamenfO  Regtde,H  hkwuaaU  kMmJUri  pnmmn.  Ucet  demere 
UiaextUuh.  j^     r  , 


^^»»#«»^^»»»  ^ 


Nnlla  varietas  est  in  hojui  £pigrammati8  lectione. 


NOT^ 


1  PHmiw  ii6t]  In  lucem  prodiit 
secnndus  hic  liber,  primo  non  edito, 
forte  qnia  cautior  fuit  Poeta,  donec 
legentinm  jndicia  audiret ;  vel  forte 
quia  in  primo  libro  mnlta  8cripiierat 
ad  laudem  Titi,  cnjns  tamen  nomen 
non  addlderat,  sed  Cmsarem  tantum 


dixeraty  qnas  Ubenter  latnras  non  erat 
Domitianusy  qni  Titi  fratrtset  patris 
Vespasiani  laudes  arrogabat  sibi. 

4  C7n«m  de  tibilo]  Doo  11  secnn- 
dum  libram  denotant)  onnm  vero  i 
primum. 


M.  VAL.  MARTIAUS 

EPIGRAMMATUM 


LIBER  m. 


I. 

AD  LBCTORBff^  DB  LlBBO  GALLICATiO, 

JjLOC  tibi,  qaicqoid  id  est,  longinquis  'mittit  ab  oris 

Gallia,  Roman»  nomine  dicta  togse. 
HiiDC  legis,  et  laadas  libnim  fortasse  priorem : 

D1A|  vel  bflBc  mea  «ont^  qufle  meliora  putas. 
Plns  sane  placeat,  domina  qai  natus  in  urbe  est ;  5 

Debet  enim  Gallam  vincere  vema  liben 

G^Uia  acrtiia  nomen  a  toga  RamuMorum  ad  U  ndttH  koe  oualBeumque  ut  e* 
nmHitarfgiumbm,    Bvcint  kmne,  et  /oiie  temmendae  fnierem  Ubdbm.    Itta  pue 


prSbae^  sdetiain  hae  mea  emt*    Magie  eeete  prekehur^  9«  editme  eet  in 
v6  iemmeu    Nam  xenmiiber  GaUe  petier  eeee  dM« 


^^N^»«»  ^^^^^^^ 


Lenraia  deeat  in  codice  Thtianeo. — 4  Doosa  per  interrogationem  legendam 
antnaiat:  ^i^  meUera  puiae?  Hinc  Grntems  edidlt:  Itkif  vel  luee^  mea  eead: 
pue  mdiera  vutae? 

NOTJE 


1  Lenginquie']  E  foro  Comelii,  li- 
bmm  enim  illinc  fuifee  miMam  docet 
Epif  .  4.  infra,  hodie  imela^  ^nm  nrbs 
est  Oalliv  Cisalpinsy  dict»  Togatfe« 
qniaTestitnm  RomanoramaMttmsemt. 

4  iOa}  Eptgrammataaciiicet  primi 
▼el  secnndi  libri,  qnm  tibi  mnt  gra- 
tiom^  mea  sunt.  immo  et  hmc  iibri 
tartii  mea  sant»    Legnnt  alH  per  in- 


terrogationem :  qum  meHera  futae? 
An  llla  primiy  ant  secundi,  ? el  hKC 
tertii  iibri  Epigrammata,  qnm  omnig 
mea  snnt? 

e  ihbet  eM]  Vera»  senri  snnt 
domi  sni  domini  Mti;  Teraam  vero 
prioram  libram  Romss  scriptom  ap- 
pellat,  nt  opponatnr  hnic  tertio  in 
Qaina  composito. 


214  M.  VAL.  MARTIALIA 

II. 

AD  LIBRUM  SUUM. 

» 

Cujus  Tis  fieri^  libelle^  manns? 

Festina  tibi  vindicem  parare^ 

Ne  nigram  cito  raptus  in  culinam 

Cordyllas  madida  tegas  papyro» 

Vel  tharis  piperisque  sis  cncuUus.  5 

Faustini  fugis  in  sinuin?  sapisti. 

Cedro  nunc  licet  ambules  perunctus» 

Et  frontis  gemino  decens  honore 

Pictis  luxurieris  umbilicis ; 

Et  te  purpura  delicata  velet,  10 

Et  cocco  rabeat  superbus  index : 

IUo  vindice  nec  Probum  timeto. 

O  Uher^  ctd  tMji»  donari?  Pr&pera  Hbi  qnmrert  fNrfroiuMi,  m  tMtQ  rof^uM  in 
fi^Uginotam  aduuun  operku  eordyOoM  wrida  cjkorf o,  eaUfioe  emniim  Ikmi»  ei  ftperio, 
Co^Mgiene  tii  gremttm  FoMgtud  7  Recte  facie,  Ntme  fa»  eet  ineedae  feffaeae 
oleo  eedrinot  et  decorae  dupHcifrontie  omamento  hamioee  ornerio  dqriehe  mM- 
Heie ;  et  wwliie  pmjmra  tegat  te,  et  tUulue  eaperfm  eoecofnlgeaij  iUo  ageertoTe^  wee 
ipeam  Proimm  metne. 


5  Et  fronie»  Junt.  an.  1612.  et  Colin.  an.  1628.— 11  Et  croco  BeTerlandi 
Ms.— 12  In  eodem  Ms.  nec  probmm  Hmeto;  et  sic.etiaBi  conj.  Runires  de 
Prado,  improbante  Musambertio. 

NOT/E 

4  CordgUae  tegae']   PiscicuU  sunt,  qno  libri  ungebantur  contra  fineas 

parttts  scilicet  thynnornm,  qui  post  etcariem. 

elapsom  primnm  annum  thynni  nnn-  8  Et  freniie  gemhm]  De  librorom 

eapantor.  Persius  Sat.  i.  'nec  scom*  omamentis  diximns  lib.  i.  Epig*  07«  > 

bros  metnentia  carmina,  nee  tbns.'  12  Nee  Probmn']  Orammaticus  fiift 

6  FauetinS]  De  qno  lib.  i.  Epig.  26.  criticns,  cujns  meminit  Soetonios  de 

7  C«dr»  ninic]   Synecdocbiiwt  po-  Orammaticis. 
mtor,  pro  oleo  expresso  ez  cedroi 

III. 

JN  MULIBRBM  DBFORMEM. 

FoRMOSAM  faciem  nigro  velamine  celas : 
Sed  non  formoso  corpore  laedis  aquas. 

Atro  velo  obtegie  tuUum  putekrum ;  $ed  defomd  corpore  corrumpii  undae,  Puia 

* 

1  £d.  antiqiiiss.  Ferrar.an.  1471.  Ald.  1601.  Junt.  1612.  Colin.  1528.  alin 


EPIORAMIfATUIf  LlB.  Ilf.  815 

Ipsam  crede  Deam  verbis  tibi  dicere  nostris^ 
Aiit  aperi  facieiii>  yel  tniiicata  laya. 


{jMBMi  Dmm  HH  dicere  nMtrii  vfrhU,  Vd  detege  VMiium^  vd  twleatei  «5jw  1«. 


^»»^^^»^'^'^»^^!» 


V€tt  babeni  wigro  wiidkmnine  vela$*  Pdlmanni  ▼eto«  codex :  wigro  Meiimwi^g- 
€dat:  nnde  Rainires  de  Predo  conj.  migro  veiMmime  eeki§f  qnod  optimos  Iwbere 
libroB  ait  Scriverius,  et  requirere  rh  eperi  ts.  4.— S  Ai  nenBeYeriaBdi  Ib^-— 
4  Codd.  Thoan.  et  Vat  avi  tmmeaia:  Jontina  nostra  in  narg.  tietege  vei 
feeiem^vAyffc. 

NOTA 

1  VdamvH  eefoi]  Alii  mcdteamtne  esse  colligebant  veteres  ez  perenni« 

eefaf.    Eligat  lector.    Prior   lectio  tate  scatnriginia. 

nibi  videtnr  melior.  4  Aper%\  Aot  ex  deformi  too  cor* 

S  Ipeem  erede]   Aque  Nympbam  pore  colligemot  faciem  qooqoe  eiie 

latelltge:  fontibot  autem  nomen  in-  deformem. 


IV. 

AD  LrBRUM  8UUM. 

I 

RoHAH  vade,  liber:  si,  veneris  mide^  reqiiitet; 

^miliSB  dices  !de  regione  VisB. 
Si,  quibas  in  terris»  qaa  simas  in  nrbe,  fogabit : 

Comelt  referasjme  licet  esse  foro. 
Car  absim^  qaasret :  breviter  ta,  malta,  fatere,  S 

Non  poterat  vanaeit^edia  ferre  togas. 

O  OheUef  frefUufsere  Remiem.  8i  regaUi  Fanstinni,  tmcfe  veaerie;  reepemie" 
Ue  de  regiene  Via  JEmiluB.  Si  percoii/aMliir,  ^vUmM  ta  <errit  etamt,  91M  te. 
dnitaU ;  /ae  eet  reepemdeae^  me  eete  in/ero  Coniebt.  Regalnt  cvr  almm :  tu  bre- 
mter  feUre  mOia,  Neqaibai  paiifattidia  veeue  tegm.    8i  dteel,  Qaamlo  redibit  7, 


S  Beverlandi  Mi.  et  Jnntina  nostra  in  marg.  rnnrtf.^  (ivr  aheim^  pueret, 
hreviter:  tv,  ^v.  Ald.  Junt  Colin.  Gryph.  alise.  Cvr  abeim  fvaret:  hreviter  tu^ 
ifc,  Modios  et  Ramires.  Car  abeim  qvaret,  breviter  tu,  tfc,  Musambert.  Ant. 
de  Rooy  pro  1«  legendnm  censet  tam  ;  tam  mmUa  pro  '  tot/  nt  infra  lib.  vii. 
Epig.  49.  ^  Tam  mnlti  pariter/  &c.  Forte  olim  scriptom  iuit  ta  muUa. 
Hanc  antem  virgolam,  loco  litem  m  pictam,  properantibnsqne  scribis 
neglectam,  infinitos  Anctomm  locos  conspurcasse,  notiim  est.  Vlde  Amtzen. 
Specim.  Obss.  cap.  IS.  nbi  egregie  complura  veterum  loca  restitnit  Adi  et 
ejosdem  Patranm  ad  Caton.  Dist  i.  12.  Rt  hic  tanto  facilior  fnit  lapsos ; 
qoia  voz  seqoens  a  litera  m  incipiat:  a  aotem  et  «  ampins  ioisse  permotatay 

SOTJE 

S  JBmiHm  dieee]    Illam  intellige        5  Brftirer  fn,  muita^  Pancis  verbis 

qnam  stravtt  Aidlioa  Lepi4nS|  qna  ceoipleetere  causas  idMenti»  me», 

sellieet  Iter  erat  ad  fomm  Comelii,  sdlicet  me  non  posse  in  orbe  tot  sQb-* 

bodie  Iwmta,  ire  vana  togatoram  oiBcia. 


316  Hp  VAL.  MAETIALIS 

Si,  qaando  veniett  dieet:  req^^onde, 
E^jcierat ;  veniet,  |cuBi  cithaicedus  erit. 

Rupoadip  Poeia  dmiBttertU,  reterUturcumeiUimnBduM  mwurit. 


^>^r^^^^^^<#»#»» 


difhwi  W.  DD.  obtemtniii.^7  Qumtdo  Mntt,  dicet,  tu  rttpondeto  in  AM.  Jnnt. 
Colui.  et  aliis  Tett.  et  sic  codd.  Ornterl,  probante  Oronovio.  Ei  qwmdo  venietp 
diceni  reepemde  nieinbraim  Bong.  Vide  Var.  Notas. 

NOTffi 

7  Reqmide]  Ultinia  Yidetnr  longa ;  poris  RomflB  plvrii  iiebant  citharcedi, 
ted  prlseoniin  more  hoc  verbnm  est  quam  Poet» :  ita  Romanoram  moret 
tertiae  conjngatiools.  Legiint  alii :  carpit,  lib.  ▼.  Epig.  56.  '  Artet 
QiMiido  temJtl  dieet:  iu  reapondelOf  discere  viilt  peconiosas?  Fac  discat 
PoSto,  t^^  citharop.dos  aut  chorauif  s.' 

8  Cum  ciikertBdui']  Tunc  enim  tem- 

V. 

AJEI  BUNDBM. 

Vis  commendari  siiie  me  cursnros  in  nrbem, 

Parve  liber,  multis  1  an  satis  nnus  erit  ? 
Unus  erit,  mihi  crede,  satis,  cui  non  eris  bospes, 

JTulius,  assiduum  nomen  in  ore  meo. 
Protinus  hunc  primae  quasres  in  limine  Tectesj^  (y 

Quos  tenuit  Daphnis,  nanc  tenet  iUe,  Lares. 

O  eglgue  Ubdte^  eine  me  profereiurue  Remam,  cvpisne  Mnraieiidtfri  muUie?  on 
«tnf  eujfieiet?  Mikifidem  edkSbe,  uuue,  cui  uon  erie  extnmeuef  eufficiet  JuUue^ 
cojns  «MiAi  pretdico  ueeidue,  Staiim  hunc  convenias.  Nuue  vero  in  tafrnfii 
pTMM»  doMiif  iUe  kabet  domieUktmf  ^ued  oeeupmrii  Dapknie,    Hubet  uxerem  quee 


4  Ci(^  et  ateiduum  Beverlandi  Ms. — 6  ProHnut  hunc  edeatf  primique  iM 
Hmiue  iecti  ed.  antiq.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  1501.  Junt.  Coiin.  Orvph.  aliss 
▼ett.  prtmi  9111 2iiiita«  tccti  vetus  codex  Cagoerii.  Dan.  Heios.  ad  C4aod.  111« 
Cons.  Honor.  10.  ex  vestigiis  Vaticani  codicis  corrigebat:  ptima  «a  Umine 
iecia;  quod  ad  Senecam  Oronovius  jam  occapaverat.  Nic«  vero  Heins.  ad 
Ovid.  Fast.  vi.  192.  emendat:  Proiinut  kune  prima  q^titum  i  Umina  Teeimi 
Quat  ienuitrifc,  Ita,  ipquit,  ex  vestigtis  membranarum  scrtbeudnm,  qoirqaid 
viri  docti  Qbioqnaiilor.    Lectionem  nostram  testantar  codd.  Scriverii,  unut- 

NOTiE 

5  PriM  Iprimique']  Julios  habitat  alli :  Protinue  kunc  prietm  quttree  im 
Iq  prima  tUtim  domo  iogrediMtibns  liaiiiw  Tectm.  Tecta  vero  cni  qs«« 
Bomnm  Via  ^milia  1  haac  appeiltfc  dam  nrbls  via«  in  cujot  ingfatsv  araal 
Umeu  primi  ieetit  JniU  vero  «des  apdet  itliot  jQlil*  de  qno  lib.  i. 
prior  possederat  D^phoit.    Legnat  Epig.  16. 


BPIORAHMATUM  LIB.  III.  917 

Est  illi  coDJBX,  qii8B  te  mambnsqQe  siiiiiqne 

Excipiet,  vel  si  pulyenilentas  eas. 
Hos  ta  sea  pariter,  sive  hanc,  illnmve  prioiem 

Videris;  hocdices:  Marcns  avere  jobet.  10 

Hoc  satis  est :  alios  oommendat  epistola :  peccat, 

Qoi  commendandum  se  putat  esse  snis. 

mmihmt  H  grmU  te  aeeipietf  etiamti  advemoi  jmbierulentuM»  Sive  tu  c9mtpeac$H$ 
Am  atail,  dM  Amc  priiify  «rf  ilUm^  koe  dieee :  Mmret»  mumtiai  mduiem,  Hee 
u0kU.  4Ui  enmndemiwr  Uiffi».  FMimr  fd  mtm  m  me 
•mlcls. 


*«i»»»«^'^»>»<»<»^<#^ 


SM  WekmMlf  Omvlenftlt  •ellltet.«-ll  fit  mdit  tti  Kbrl  feterei.  Heliit.  wd 
vid.  Anor.  iil  8.  M.  legi  JwslC:  14  tdtk  mI.    Hiinc  vlde  ad  Amor.  ti. 
14.44. 

NOTJE 


7  IMtefjw  MMfM]   Hif  verbli  eatai  *  «fe/ tta  <  teleo,' ele  ebe 

gretlssimam   fore  Julio  itqae  ejoi  et  re cedentes  *  ▼tle '  diccbtnt.  8n 

nnori  haoc  libmm  tngtratnr.  etonias  in  Angnsto  cap.  9S,   Biisio< 

10  Mmreut]  Mtrtialis.    Ut  tdfeni*  nins  de  Formnlis  lib,  vui. 


VL 

AD  MAItCELLINVM. 

Lux  tiblpost  Idas  numefatar  tertia  Maias» 

Marcdline^  tuis  bis  celebranda  sacris. 
Imputat  asttiereos  ortus  haec  prima  parenti : 

Libat  florentes  hfleo  tibi  prima  genas. 
Magna  licet  dederit  jucandad  munera  Tttn,  5 

Plus  nunquam  patri  pr»stitit  iUa  dies. 

O  M^reeUine,  tu  eomputat  diem  deeiwmm  octavum  Mau  hi»  etUmimm  tuit  taary^ 
dit.  Hete  prima  ^idif  renitorem  tn  bteem  atheream :  kae  frima  tibi  deeerfU, 
harham  ex  gemt  itorent&u»,  Quamvk  tSt  bur  cemeetterfi  higeut  domum  vUee 
pMs  UB^tta  ett  patri» 


^^«»<»#i^^»i»»»i»<i» 


1  CsMipiilti  nonnnUi.— 6  Ftmtbiase  qnibnsdtm  edd.'tffert:  prattitit  uUa 

NOTj: 

1  Jdut]  Mtrtinsy   Mtiosy  Jnlliis,    hmc  enlm  Itnngo  deponebttnr  mtgnn 
October  Nonts  septimo,  Idos  decimo     confif ioram  ef  Indomm  celebrittte. 
qninlo  dle  htbtnt.    Mensei  eeteri        S  M^mi  UeeQ  Qood  dies  ntttiis 


qainto  Nonts,  et  Idns  decimo  tertio.  titm  pttri  deterit,  monm.  est  In- 

S  Bit  cfMnmda]  Qnod  et  die  pt*  gens ;   sed  mtJnM  est,  qnod  etdem 

ler  nnlnt  sll|  el  ipte  MtrctUlMis  de*  Ult  die  filias  f ir  ef tsertt :  ntm  firi 

posnerit  primtm  btrbss  Itnoginem:  tppelltbtntar  t  btrbt  reseett. 


m 


M.  VAL.  MART1AL18 


VII. 

D£  SPORTULA. 

Cbntum  miselli  jam  valete  qaadraates, 

Anteambulonis  congiarium  laasi, 

Quos  dividebat  balneator  elixus. 

Quid  cogitatiSy  o  fames  amicorum  ? 

Regis  superbi  sportul»  recesserqpt  5 

Nihil  stropharum  est :  jam  salarium  dandum  est. 

Jam  talettf  o  miaeri,  ceninm  qMadrante$meree$  eUenHe  dtfatigoH^  911M  ^uMme' 
kat  baktaaior  eliawt.  O  famee  amUanmt  qwid  eeneetia?  Spiiaim  regm  aaperbi 
eMata  Mmt.    l^thUfaU/aeiarum  eei :  eaimrium  nrnne  danoMdmm  eet, 

6  NihiU  trapkanm  eet  conj.  Calderinns:   i.  e.  alimentoniin,  qnftsl  dieit 
•mpliiM  Don  dantor  cibi  in  •portnlftm :  attameny  etropkarmm  leftl  Jnult. 

NOTJE 


1  Vaiete']  Qnia  salariam,  id  est^ 
ccena  recta  datnr.  Saetonius  in  Ne- 
rone  cap.  10.  '  Poblicc  ooenn  ad 
sportulas  redactae.'  Nero  csnamrec- 
tam  clientibus  exhibitam  a  potentlo- 
ribns  redegerat  ad  sportnlam;  qnss 
calathns  fait,  qao  primnm  opsonia, 
posteacentam  quadrantes  dabantar. 
Domitianus  Tero  abrogato  lllo  Nero- 
nis  edicto  revocafit  ca*nas  rectas. 
Suetonios  in  Doraitiano  cap.  7.  *  Spor- 
tnlas  pnblicas  snstalit,  ret  oeata  ccena- 
rom  rectaram  consnetadine.' 

2  CemgiariMm']  Dicitar  donom  a 
congio  mensura  liquidoram. 

i  Balneaiar  eUxue]  Aquarumetva- 
ponim  calore  prope  coctas.  Balnea- 
tor  hie  sumitar  pro  eo  qai  sportulam 
distribaebat  clientibns  simul  cnm  do- 
mino  lafantibns. 

4  Ofamee]  Exigaam  qaippe  spor- 


talam  largientes  patroni  fame  neca- 
bant  suos  clientes. 

5  Hagie  eaperhi]  Hoc  est,  patronl, 
qaem  dominum  et  regem  appellabant 
clientes:  Tel,  Neronis  snperbi,  qol 
coenas  rectas  snstnlerat.  Posterior 
hic  sensns  magis  mibi  placet.  Lib* 
Spcct.  Epig.  S.  *  Abstnlerat  miseris 
tectasoperbosager.'  Neronisnempe. 

6  NikU  etropharum]  Sportnlas 
qoandoqoe  Imminaebant  avari,  nec 
opsonia  data  seqoabaot  centom  qoa- 
dnntesy  et  hse  erant  strophss  qoibos 
clientes  circani?eniebantar,  et  lame 
peribant :  stropha  fallacia  est  M  rem 
ffrp^ir,  vertere. 

Salariam]  Annoas  mercedesy  et  sti- 
pendia  significat,  hic  Tero  Tictnm 
nnios  diel,  et  videtor  acci 
pro  c«na  recta. . 


VIII. 

IN   QUINTUH. 

Thaida  Quintus  amat:  quamThaida?  Thaida  luscm. 
Unum  oculum  Thais  non  habet^  ille  duos. 

Qtdnim  ardei  Tkaida.     Oiiam  Tkaidaf   Tkaida  htttam.     Tkaie  aaret  weo 
^enLt.  ill^  <*««^^* 


BFIOBAMMATOM  LIB.  111. 


819 


Hajus  EpigramniatU  lectionem  non  variant  exemplaria  icripte  «ut 
impreMA. 

NOTJE 

2  I7iiiaii  ocvImiii]  Jocos  est  a  veri-  t«phoriicMfclaoba8careredicitar,qaod 
tate  ad  metaphoram.  Thais  enim  vere  amore  ita  obcecabatar,  nt  vitia  iliiat 
carebat  ano  ocalo ;  Qointot  vero  me-     non  deprelienderet.     • 

IX. 

IN     CINNAM. 

Vbrsiculos  in  me  narratur  scribere  CinDa. 
Non  scribit,  cnjus  carmina  nemo  legit. 

CiaiM  dieitwr  $cnben  caruma  miverma  me:  iUe  mom  ieribU  €t(pi*  tenm  m 
memme  iegmmiur, 

Hic  noUa  lectionis  varietas  est  in  libris  calamo  esaratis  aat  typis  im- 
pressia. 

NOT£ 

8  Neme  legif\  Ineptnm  Poetam  mine  legebantar,  ac  si  nonqnam  in 
irridet,  cojos  versos  perinde  a  ne-     lacem  prodissent.  Lib.  ti.  Epig.  64. 


X. 

IN  PHIL0M08UM. 

• 

CoNBTiTUiT,  Philomuse,  pater  tibi  millia  bina 
Menstma^  perque  omnes  praestitit  illa  dies^ 

Loxuriam  premeret  cum  crastina  sen^ier  egestas» 
Et  vitiis  essent  danda  diuma  tuis. 

Idem  te  moriens  baeredem  ex  asse  reliqnit ;  5 

ExhaBredavit  te^  Philomuse,  pater. 

O  PkiUmmae,  paier  ii/d  mmigmami  dme  wuitim  m  Mtnscm,  ei  prtihdi  Hlm  fer 
emnmt  rfitt,  ciim«iiw(iiM  iaepia  eemper  mrgerei  Irnxmm^  ei  irHmemdmm  eeeei  dianmm 
imie  oilttf.    Idem  mmrieme  tnitiliHl  ie  karedem  ex  aeee :  O  Pluhmmue,  gemiier. 


te. 


ft  Ei  vHiie  e$eei  in  qnibnsdam  vett  et  sic  est  in  edd.  Ramiresii,  Janii, 
Delph.  &c.  tmidm  dimrma  conj.  Gronovins. 

NOTJE 


9  Perqmeemmeel  Dno  millia  sester- 
tinm  distriboit  pater  in  trigiota 
partes»  et  singnlas  singnlis  diebns 
dedit  Philomnso,  qai  adeo  prodigns 
erat,  nt  omnia  effonderet.  Alit  intel- 
Ugnnt  dno  qaidem  mtilia  in  nnom 
mensem  assignata  fuiaae  Philomnso, 
sed  taoMD  propter  immodicas  impen- 


sas  singnlis  diebns  dao  millia  PhUo- 
mnso  data,  atqne  ab  illo  fnisse  con- 
sainta,  Ita  nt  Ib  crastinnm  nihil  ipsi 
prorsos  snperesset.  Videat  lector. 
Horatios  i.  Serm.  Sat.  8.  'Decles 
centena  dedtsses  Hnic  parco»  paoclf 
contento,  qninqne  dtebns  NU  enit 
in  locnlis.' 


SstO  M.   VAJU.  MARTIAU8 

NOTiG 

5  Ex  ojte]  £x  tota  hvreditate  iii  haeredem  institaens  perinde  fecerat, 
duodecim  oncias  utplarimam  divisa,  ac  si  exhaeredasset.  Vel  Exkandamit 
qnae  assem  efficlant.  quod  ▼ivens  pater  tot  et  tantas  tm- 

6  Exharedamt  ie]  Cam  enlm  fac-  pensas  snppedltavit  PhUomuso,  ut 
tus  sui  joris  Philomnstts  patrimoniam  hapreditatem  vel  nallam,  vel  aere 
brevi  dilapidatarus  esset,  pater  illum  aiieno  obrntam  reliqoerit. 


XI. 

AD    QUINTUM. 

Si  tua  nec  Thais,  nec  lasca  est,  Quiote,  puella, 

Cur  in  te  factam  distichon  esse  pntas? 
Sed  simile  est  aliqaid :  pro  Laide  Thaida  dixi. 

Dic  mihiy  quid  simile  est  Thais  et  Hemiione  1 
Ta  tamen  es  Quintas :  matemas  nomen  amantis ;  5 

Si  non  Tnlt  Qaintns  Tliaiday  Sextas  amet. 

O  Quinte,ii  tmapueUa  nec  eet  Thats,  nee  U$ea ;  auare  eredii  disiickoM eaee  csm- 
peaitum  in  te?  Sed  e»t  aiiqua  eimiUtudo:  pro  Laide,  nominaoi  Tkaida»  Die 
miki  qmm  nmiUtudinem  kabent  Thaie  et  HermUme  ?  Nihihminua  tu  e$  QuintuM: 
mutemut  nouun  amantie :  «i  QatJif vs  non  valt,  SextuB  ardeal  Thaida. 


2  Beverlandi  Ms.  dintiekan  eeeedolee. — l  Langlas  in  marg.  pro  w,  1.  habeC: 
'  Puliiianni  codex,  dixi,'  Nullibi  aiteram  lectionem  reperire  possum :  eon- 
jicio  tamen  ex  Rsmiresii  Noia,  illum  ante  oculos  habuisfe:  Sednmile  eti 
aliquid,  pro  Lmde  Tktida  difL    Quem  vide  in  Var.  Notia. 

NOTJE 

1  Si  tua]  Hermionen  amabat  Qnln-     Qnintnm   noroina^vi ;   nnde  Qnf  ntaa 
tns,  non  Thaida,  nt  dictnui  est  Epig.6,     ▼idetnr  notatns. 
sopra.  Mutemue]   Com  enim  meis  in  jocis 


t  Fro  Laida]   8i  poalla  tna  Lats  semper  ntar  nomlntbns  fietis,  nlhil 

▼ocaretnr,  haberet  aliqnam  nomints  refert  utmm  Qnlntnm  a«t   Sestnn 

simiKtndinem  cnm  Thaide.  Tbaidts  amatorem  nominem. 

5    7m  tamen   e»  QiiMlaff]    Et  ego 

XIL 

IN     FABULLUM. 

Unguentum,  fateor,  bonum  dedisti 
Convivia  here :  sed  nibil  scidistt* 

Faieer^  keri  largitui  ee  conviti»  bonum  unguenium:  aed  nikU  eciditti,    tUe  e$t 

NOT^ 
1  Unguentmm]  Ante  eoMiam  corpns        t  SciditH]  Verbnm^eat  eonvlvlo- 
«ngere  solebant  veteres.  rnm  propilnm :  qiii  vero  nibil  scln- 


BPieRA,MMATVM    LIB.    III.  331 

Bes  salsa  est  bene  olere,  et  esarite. 
Qni  non  coenat  et  anp^tor»  Fabnlle, 
Hic  yere  mihi  mortuas  yidetar.  5 

M(M6iMofer»,elcwrtre.  O  Fofridfe,  Amm  «ansftjiio  rcrt  fMrfwaiiy  firi  rmi  c«im6 
Hmigitmr. 


t  Bufdm  ai  cotfev  Bodleinias.'- 5  Hw  tero  miU  Jmit  an.  ISli.  et  Conn. 
an.  1588. 

NOTiE 

debaty  nibU  coDTivis  comedendam    cula  et  inepta. 
diitribaebat.  6  Mcrhmi]  Mortni  qaippe  ongan- 

t  Bea  MiM]  Ironixwf»  id  eit  ridi-    tar,  nec  comedant. 


XIII. 

IN   MiEVIAM. 

DOM  non  vis  leporero,  dam  non  vis  carpere  mullamy 

£t  plos  qoam  patri,  Naevia,  parcis  apro ; 
Accasas,  rampisqae  coqaam,  tanqaam  omnia  cruda 

Attalerit.  Nanqaam  sic  ego  cradas  ero.    * 

O  Nrnmm^  din»  r«ciiMf  mndirt  Uporem  ei  — Wii«|  atqw»  ab  apro  ie  ahtimeMf 
plmefium  a  geniiare;  mmiiMrtf,  ei  laeerat  coquamj  veiaii  ai^potuerii  omnia  cruda, 
Hoe  wnedowuufkMm  ego  vexabor  erudiiaie. 


l  Dwn  uem  vie  fiaeem  legit  Scriverins :  Dmm  ma  vie  paUoe  Beveriandi  Ms. 
emrpere  pieeee  codex  Tbaan.  earpere  paUoe  in  aliis. 

NOTiE 

4  ^rMNfiMMfitf  cfo]  Exniroiatatn-  cibot  emdos  prstexeret  N»Tia,  at- 
ritate  oritnr  craditat  stomachi,  qaa  qne  a  mensa  integros  aufrrrijabe- 
non  erat  laboratnmt  Martialit,  cnm     ret. 


XIV. 

DB    TUCCIO. 

RoMAM  petebat  esaritor  Taccias, 
Profectas  ex  Hispania. 

DmeiuifimteUeueproftelm  ex  Bispama  ibai  Bomam,  FahUa  eporiularum  oe* 
turra  iUi:  rerereue  eti a ponie  MuMo, 


Lemma  ett  in  Ald.  Jnnt.  Colin.  Gcypb.  «m:.  Da  Mm.  UmpMr^omum^ 


232  M.   VAL.   MARTIALIS 

Occitrrit  illi  spoitalamm  fabala : 
,   A  ponte  rediit  Malvio. 

Jooio»,  et  Delph.  De  IWIo.    Palmanni  Ms.  De  2Wio,— 4  MUno  Ald.  Jnnt. 
et  CoUd. 

NOT^ 

S  OcewrH]  In  ponte  MalTio  dis-     tnr  RomaB»  atque  ilKnc  ne   periret 
tante  mille  passibas  ab  orbe  accepit     fame,  in  Hispaniam  rediit. 
Tnccios,  qaam  tennis  sportola  dare- 


DB    COORG. 

Plvs  credit  nemo^  quam  tota  Codras  in  arbe. 
Cum  sit  tam  paaper,  qaomodo  ?  caecas  £imat. 

/a  Ma  cMMi  mdbu  wugU  crcdtf ,  quam  Csdnis.    Qua  raiimtef  am  «des  cgemu 
sjl?    CaewimMt, 


l  PhiM  eredat  Beverlandi  Ms.  Jontina  nostra  in  margine  babet :  '  in  omni- 
bvs  endU*  Ant.  de  Rooy  legit:  PUu  endii  neme  Ma,  quam,  t^, — ^2  In  edd. 
▼ett.  qmemodo  mpois  aauU?  fn  Palmanni  codd.  Qaomodo  ctBcui  amai^  sine 
interrogationis  nota.* 

NOT£ 

I   CndU]    Lodit   in  ambigoitate  mosam,  qoae  tamen   deformis  est: 

terbi  *  credere/  qood  significat  fidem  vix  enim  credara  vere  fnlsse  csecom 

adhil>ere,  et  dare  pecooias  motoo.  honc  Codrom,  qai  amaret  pnellaniy 

S  C€KUt  amat]  Hoc  est,  amore  ob-  qnam  aodierat  esse  formosam.    Lib. 

csecatos  existimat  poellam  esse  for-  viii.  Epig.  49. 


XVI. 

IN   CBRDONBM. 

DAS^Iadiatores,  satoram  regale,  cerdo^ 
Qaodqae  tibi  tribait  sabula,  sica  rapit 

0  eerdOf  regale  eaiorumf  exkibee  g^fadMtfores,  ei  qmod  iiU  acfairii  eahaia, 

1  Ramiresios  legit:  SMfoniai,  Jiegak^  eerdo,  ot  Regolas  sit  nomen  preprinm. 
Cerda  nomen  proprinm  esse  ait  Cagnerins.— 2  Jant.  an.  1619.  siom  rigNl.— 

NOT« 

1  Dae  gifldtaforcf]  Honc  cerdonem  Cerdo  vero  et  sntor  in  eo  differmity 

itemm  irridet  Epig.  69.  infra,  qui  quod  sntor  caiceos  faciat»  cerdo  re- 

Bononise  manns  gladiatorinm  exhi-  sarciat. 

bneraty  qnod  olim  principes  tantum  2  Subaia]  Qnsestnm   lacis,  qnem 

dvitatis,  et  magistratns  edidere :  ut  sica,  gladiatomm  nempe,  tibi  eripit 

pateC  eitfStteUMiia  cap.  28.  In  Claodio.  e  manibns. 


EPIORAMMATUM   LIB.   III.  223 

Ebrias  es :  nec  enim  faceres  id  sobrins  anqiiani, 

Ut  velles  corio  ladere,  cerdo,  tao. 
Losisti»  satis  est :  sed  te^  mihi  crede,  memento  5 

Nunc  in  pellicnla^  cerdo,  tenere  tua. 

illod  wrfert  gUidiMM,  Temidtnhu  e$;  nunquam  enim  id  ageree  ikcm^  ni  enperee^ 
o  eee<d0j  hdere  l«e  eeirtie*  LuiMti:  emJ/UU :  <tf ,  mUd  erede^  reeerdare  mtne  ie  coii- 
tmereianimajfdlieeku 


^»^»^^^^^^^^^ 


4  Vetke  mt  eeiria  Pnlmanni  Ms.— 6  Im$H  eorio;  eed  Beverlandi  Ms. 
Mtjty  eed  Ald.  1501.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  Lang.  &c.    LneieH  fatie;  eed  Jun- 
tina  nostn  in  margine.    LneiMti;  eatie  eet:  eed  codex  Pnlmanni. 


NOTJE 

4  Ut  veUee  eariei]  Id  ett,  impenfis  te :  bnic  proverbio  loeum  dcdit  Aii- 

tnia  Indos  exhibere.  nas  Cumanns,  qni  leonis  peilem  sil>i 

6  Nnne  m  peWcnU]  Infra  artificii  adaptaTcrat,  qna  ezntnsy  et  agnitnsy 

et  eooditlonis  tnm  terminos  contine  ad  necem  nsqne  Tcrberatns  est«    r 

XVII, 

IN  SABIDIUM. 

CiR€UMLATA  diu  mcnsis  scriblita  secandis, 

Urebat  nimio  ssDTa  calore  manns ; 
Sed  magis  ardebat  Sabidt  gola :  protinas  ergo 

Sufflavit  buccis  terqae  qaaterque  snis.  ^ 
Hla  qnidem  tepuit,  digitosque  admittere  visa  est :  5 

Sed  nemo  potuit  tangere :  merda  fuit. 


din  eirenmfeetntn  eeenndie  meneie  nimie  cahre  eeeea  adnrebai 
eed  flSsMtt  giilc  ardentier  erat ;  ettdim  igitur  euie  bueeie  eeffiaeHt  ier  et  quaier, 
lUa  fnidem  teprfaeta  eet,  et  viea  eet peeu  tangi  digUie:  eed  nnUne potnit  tangere : 
merdafnit. 


^^■^  ^^^^^^^^^ 


1  CtrcMiifacta  Beverlandi  Ms.  Antiquns  codei .  CaMerini  eetitnHU;  sed 
male  emendamnt,  «portila;  vel»  mlrtfa,  nt  in  ed.  prima  Dictionarii  Calepinl 
in  voc.  *intritam/  et  sic  legit  Mernla  contra  Calderinnm;  vel  «<ri6i/tea. 
*  Dictlo  hsc  depravnta  eit  in  novit  codd.  omni  parte,  in  vetnstlssimis  non 
omnino;  nam  vetnsticodd.  sic  hal>enly  «critttla,  qnod  ita  emendandnm  censeo 
scri6lita;  nam  scri6liia,  anctore  Varrone  in  Meoippea,  est  genos  dbi  liqui* 
dioris.'  C^ldcriaHS.  /ascrmta  codes  Pnlmanni,  et  Beverlandi  Ms. 


1  SeMxka]  PlacentsB  species.  halltn  fuerat  cormpta.    Lib,   tii. 

«  SW  ncms]  Qnia  impnro  Sabidii     Epig.  M. 


fiSH  M.  YAh.  MARTIALIS 

xvin. 

IN     IfAXIMUM. 

pBRFRixiSBB  tuas  questa  est  praafatio  fauces. 
Cum  te  excusaris,  Maximei  quid  recitas  ? 

00*  rectfof  ? 


S  Cimi  te  «snfwjf  ex  cd«  Pulmuuii  dUI  LuigiiM. 

VOTM 

1  P€i^«tMe]  Nlmio  frigore  te  fac-        2  C«m  ie  ecctiMm]  Recitare  non 
tum  esse  rmncnm.  debnistiy  sed  tibi  et  nobis  parcere. 


DB  VIPBRA   IN   ORB  URBiB. 

Proxima  centenis  ostenditur  ursa  columnis, 

Exomant  fictsB  qua  Piatanona  fera^. 
Hujus  dum  patulos  alludetis  tentat  hiatus 

Pulcher  Hylas,  teneram  mersit  in  ora  manum. 
Vipera  sed  caeco  scelorata  latebat  ui  ore,  5 

Vivebatque  anima  deteriore  fera* 
Non  sensit  pucr  esse  d<do8y  nisi  dente  recepto» 

Dum  perit :  o  facimis,  fidsa  quod  ursa  fuit  1 


Una  fridetur  vicina  cenienU  colmmitf ,  M  heUua  adnmbratte  decoraut  Plaiaamm* 
JhmffMoetu  HffloM  ludeoM  etreum  esfUtai  oferU»  UUm  fameee,  veeendt  flRMti» 
ieMram  ta  efo,  Ai  vipera  impreba  deUieeeebai  ia  famdha»  ieaebnme^  et  hdtua 
vwebai  efenta  ue^aeure»  thuft  fHNt  etdtoefim  tu/eteefrecuuee^  nM  Aun  ut^iviir  uMttf 
deeie:  o  ecelu»  pid  fuH  ureaficki  / 


^***"^***^**^ 


9  Exeruaui  jneta  Ald.  Jant.  Colin.  Oryph.  alite. — S  Codez  Thuan. 
ieutpiat  kiaiee.  Pnlmanni  codez :  aUadere  teniat  hiatue.~-4  VtMra  eed  e&ee 
telaia  in  eodem:  eeia  eeeteraia  in  Bererlaodi  Ma.  laiebaitu  ere  Thnaii.  lat^bai 
te  mre  ez  Palat.  legendam  oenset  Omterus. — 8  i>iais  perl^:  o  fueimu  uutm 
pmd  uraa  fuii  in  Ald.  Jont  Coiitt.  Gryph.  te.  CautperU  ei  faduue  uueu 
eorrezit  Ramires  de  Prado.  Ex  noimnlUs  codd.  faeeu  qued  cltat  Mustun« 
bertios ;  «Mle  fecit:  i>tMt  pml:  •  faeiume  feUu;  qnam  leotionem  noBc  tes- 
tantnr  eodd»  Bodl.  et  Seriv.  Voces  fueeu  et  /risa  sspe  permutuMnr.  Allt 
legnnt:  e  faeiuue  faleu  fuod  ureu  fueU, 

NOTiB 
1  PrexMta]  Platanon  locus  scilicet     ab  Hercnle  adamatus  fttit ;  ab  boc 


platanls  consitus  erat  jnzta  porticum  Hylapueri  formoMl  Hyls  dicti  snnt. 

forte  Vipsanam,  de  qua  lib.  ii.  Epir.  5  Ceteo  ta  ere]  Intns  enlm  ▼idere 

14.  ubi  ferm   erant  marmorese,  ▼el  non  poterat:  legunt  alii,  ta  «rt,  et 

senec  orsam  seneam  fnisse^intelligunt. 

4  ^yiof]   Ejusdem  nomiois  poei  6  Vtoe&olfiK  aatiua]  Pestifera  nem- 


EPIORAIIMATUM    LiB,  III.  1M 

NOTJB 

ft  et  exitialiy  Tipf m  qaippe  letebat  ea  alMtioiiiiset  puer.    Alii»  o  fiuhm» 

Id  ejns  fancibnt.  oafa  quod  wnafuit  Alii,  o  /ac^/aM 

8  F(i(m  91W1I]  Vera  enim  arsa  pne-  fwtduno/aeU, 
fo  tam  formoso  pepcrciawt :  Tel  ab 


D£  CANIO. 

Dic,  Mnsa,  qnid  agat  Canius  meos  Rafus  ? 

Utmmne  chartis  tradit  iUe  victuris 

L^^enda  temponim  acta  Claadianornm  T 

An  qasD  Neroni  fidsus  astmit  scriptor  ? 

Ab  enulatiir  improbi  jocos  Phasdri  ?  6 

IiasciTiis  el^gis,  an  severus  herois? 

An  in  cothumis  horridus  Sophocleis  ? 

An  otiosas  in  schola  Poetanlm 

Lepore  tinctos  AtticQ  sales  Banat  ? 

Hinc  si  recessit,  porticum  terit  templi ;  10 

An  spatia  carpit  lentus  Argonautaram  ? 

Oihm,refer  911U  faeUd  Cmdm  Rtftu  memf  Aum  eommUHt  mHptk  mm 
pfrtfarif  €9olcfRdam  Hitiarktm  tempormm  Claudiimermu?  oii  0110  NeremtriM 
folmeeeripier?  miimUoiurfaieeHoe  PhadriwMtttioei?  an  laeemue  Elefie,ongru'' 
vie  Hereieie  1  on  trietie  in  cotkurme  SopkoeUie  7  anferiatue  reeiiat  m  scAo&i  Poe- 
tarumjoeoe reepereoe  AHiea  tenueiate  1  Amc  «laMify  demMiat  im  porHeu  tempiL 
Am  eHeeMe  emetiiur  epoHa  Argouimtumm  ?  aupoetmeridkmUermnudeeUmeedei 


^^^*l>#>^»H»#»»^l» 


1  Re^  Ald.  Jnnt.  Colin.  et  Orypb.— 4  BeTeriandi  Ms.  faleue  aeeendt 

NOTiB 

1  CnlBff]  De  qno  iib.  i.  Epif .  TO.  poris  meres  acnte  earpit 

t  Aeta  Clamdiauarum']  Claadii  Im-  6  Elegie]  Elegiamm  materiam  sic 

peratoris  et   ^s   fiunilisB' Historia  definit  Horatins   in  Arte  Poetlca: 

Boln  est  ex  Snetonio  et  alKs.  *  Versibos  impariter  Jnnctis  qverimo- 

4  iln  fws   NeromH    An   emendat  nia  primmn,  Post  etiam  inclnsa  est 

Historiam  Neronis  qnam  adnlantes  Yoti  sententia  compes.' 

ipsi  aoctores  falso  scripserant.    Ta-  Severue  heroie']  Orave  est  enim  He- 

dtna  in  pnMemio  Annalinm :  *  TVb^  roici  Carminis  argnmentnm. 

rii»  Caiiqoe,  et  Clandii,  ae  Nerooia  7  CslMms  Soplioeieie]  Hoc  est,  an 

res,  florentibna  ipsis  ob  metom  fal-  componit  TragoBdias  ?  in  qnibus  in- 

sm ;  postqoam  occidemnt  recentibus  dacti  beroia  altia  nitebantor  caleea- 

odiis  eompositss  snnt.'  mentii^  qofs  ^Kcta  aunl  cothami.  So- 

a  PIUBdnl  Qoi  Init  Angnsti  liber-  phocies  carroinis  graritate   ceteros 

tasy  fabnlas  iEsopi  ei  Orssco  Latinas  Tragicos  longe  snperavit. 

feeit:   improbnm    vero  dixit,  qnia  10  Porttcian  terit  teeepii]  Ambnlat 

animalinm  ooUoqnija  sni  tem-  in  porticn  lampli  Istdis.  Iib.u.Rpig. 

IM^  €«  Far.  Cfas.                 JlfarKal.  P 


S96  M.   VAU   MARTIALIS 

An  delicat»  Sole  rursas  Earop» 

Inter  tepentes  post  meridiem  boxos 

Sedet^  ambnlatve  liber  acribos  curis  ? 

Titine  thermis,  an  lavatur  Agripp»,  15 

An  impudici  balneo  Tigillini  ? 

An  rnre  Tulli  iruitur,  atque  Lucani  ? 

An  Pollionis  dulce  currit  ad  Quartum  ? 

An  sestuantes  jam  profectus  ad  Baias 

Piger  Lucrino  nauculatur  in  stagno  ?  20 

Vis  scire,  quid  agat  Canius  tnus  ?  ridet. 

iaiir  tepldaM  6iiaP0f  delicatiB  Evropa  ?  tmt  ambulai  BoUiius  anxiiUtiibui  maUaiit? 
amTUi^a»Agriirp€8tkermi»  aldmiur?  «i  balmo  impmi  TigiUim?  em  poiiiar 
mlia  TulU^  et  Lueani?  au  properat  ad  QaaHum  amauum  PoHUmii?  an  Jam  pro» 
fectu»  ad  Baiag  fertente»  inen  navigai  iu  eiagno  Lucrino  7  Plaeet  diieere  quid 
fadai  iuu$  CaniuM?  ridet, 

aeripior, — 15  SiertUve?  thermi»  an  laMtur  Agrippa?  Mi.  Oxonieosis.  Sier- 
iiine  Beverlandi  Ms. — 16  TigelUni  iegi  jnisit  luiniires. — 18  Beverlandi  Ms. 
amriiai  quartum, — 20  Piger  Lucrino  nauiculaiur  in  ed.  antiq.  Ferrar.  an.  1471. 
Ald.  Junt.  Colin.  Oryph.  aliis.  Ita  Pb«drn8  in  qnarta  regione  s«pe  posnit 
Anapsstum.  Pnlmannns  iegit,  navielaiur,  Lectionem  nostram  testantnr 
opt.  Oruteri  codd.  Sic  ez  ('nanita')  '  naWta'  simplici  Syncope  fit  *nanta;' 
namque  ▼eteres  Romani  o  consonantem  non  pronnntiabant. 

VOTJE 

14.  nbi  etiam  egimus  de  porticn  Ar-  ronis,  de  quo  Tacitns  Annal.  ziv. 

gonantarom  rt  Enropae  porticn,  in  Jn?enalis  Sat.  i.    'Pone  Tlgellinnm/ 

qoa  post  meridiem  apricabatnr  Ca-  dec 

nins.  17  TuUi  aifue  LnMmt]  De  hia  doo- 

15  TUine  thermi»']  Titi  Imperato-  bns  fratribns  dictum  Ub.  i.  Epig.  S7. 

ris  therroas  interpretare.    Legnnt  alii  hoc  est,  an  msticafur  P 

Stertiine   thermi»f  minns    bene  meo  18  iid  Quarium]  Pnedinm  oempe 

jqdicio,  sed  forte   bene  legeretnr:  ad  qnartnm  ab  nrbe  lapidem. 

Sieniime,tkermitanlanatmrAgrippee?  19  An  aetuante»]    Aqnas    ealidaa 

Agrippa  quoqne  tfaermas  constmxe-  Baiamm  intellige  in  Campania,  nbi 

rat,  qnibns  nomen  snnm  imposnerat.  et  stagnnm  Lncrinnm.    Ub.  i.  £pig. 

1«  TigUUni]  Alii  legnnt  TigOini: 
foedissimns  ftiit  ille  teroporibos  Ne- 


IN   CRITDBLBM  DOIIiNUM. 

Prosoriptum  famulus  servavit fronte  notatus. 
Non  fuit  hasc  domini  Tita,  sed  invidia. 

Srrmis  fronte  eignaiu»  tniiu»  eit  prascrtpfom.    Nan  fuii  hac  aaia»  keri,  9ed 
viiuperium, 

De  damin»  eifmmdo  lemma  est  lo  co<}.  Pnlnaooi. 


EPIGRAMMATUM    LIB.  III. 
NOTJE 


S27 


l  Proteripium']  Aotium  Resttonem 
hmic  fttiMe  pataat  Interpratet,  de 
qnoMacrobint  Satnrn.  lil».  i.  cap.  11. 

Frmiie  naiahai]  De  notii  qae  ser- 
Yomm  froDtibns  inurebantafi  lib.  ii. 


Eptg.  29. 

S  8td  UiMim]  Snnani  eirim  hn- 
manltate  nsns  erg a  domimm  cfnd»* 
lem  serrns  omnibos  enm  fedt  odio- 


sum. 


DB  APICIO. 

Dbdbras,  Apici,  bis  tricenties  ▼entri, 

Sed  adhuc  supeierat  centies  tibi  laxum. 

Hoc  ttt  grayatas,  ut  famem  et  sitim  ferre^ 

Somma  Yenenam  potione  dnxisti. 

Nil  esty  Apici,  tibi  gulosias  factom.  5 

O  Apici^  dnmeru  taceeniU»  abdaminif  $ed  tibi  rsf^adaf  odkMe  ceniiis  Inrgnm* 
Ht  tu  doiem  extremo  hauttu  bilritti  venenumy  ne  paiererie/amem  et  titim.  Ajrieif 
"'^'' egitti  guMut, 


^^»^»^»1^» 


Hoc  Epicramma,  et  qaae  sequantnr  quadraginta  duo,  locum  obtinent  in 
Jnnt.  et  Colin.  post  Eplgr.  lxvii.  Iibri  qointi.~l  DMlerat.dmctHt  in  Colin.  an. 
15S8. — S  Beverlandi  Ms.  tuxit:  codex  Palmanni  luxu.—l  Kdd.  vett.  ne/amem 
ei  sJftM  /erret.  Nostram  lectionem  ex  codd.  suis  dedit  Oniterns.— 4  Bever- 
iandi  Bfs.  pcrdaxit  pro  dnuMti,  Scrtverius  legi  jussit  pcrrfiueH,  pro  *  perdaaisti.' 
VldeCamon.  Antiq.  Lect.  1. 11.  Heins.  ad  Vlrg.  lExi,  iv.  682.  Tollium  ad  Auson. 
p.  970.  et  Bnrm.  ad  Propert.  i.  8. 97.-— 6  ^TaUiuR  et^  Jpid  Beverlandi  Ms.  et  sic 
kgit  Pulmannus,  te  gaiMtMs  in  aliis.  2Vti  fst,  ilpid,  ttU  galMias/acfma  Ald. 
Jnnt.  Colin.  et  Orypb. 

NOT^ 


1  Hts  frtotftes]  Apicius,  de  quo 
Seneca  ad  Helvlam,  septingenta  mil- 
lia  sestcrtinm  babebat  in  bonis ;  sez- 
centa  millla  Inxn  consnmseraty  cen« 
tnm  vero  millla  snpereranty  at  veri- 
tns  ille  ne  hac  snmma  explere  gnlam 
non  posset,  venenum  bit>it. 

1  CsnKss  lamna]  Hoc  est,  non  ml* 
nns  coBtiesy  immo  vero  amplins.   AIU 


legant  Imsu,  pro  luxui. 

6  7W|  Aliife. 

Galottos]  Is  enlm  omnium  gulosls- 
simns  videtnr,  qui  centum  sestertium 
millibns  dives  famem  et  sitim  timeat : 
vel  Poeta  irridet  Apicium,  qnasi 
centies  emisset  summam  potionem 
qua  periit,  nnde  cariore  pretio  nnn* 
qnam  blberat. 


XXIII. 

IN   INVITATOREM. 

Omnia  com  retro  paeris  opsonia  tradas : 
Car  non  mensa  tibi  ponitar  a  pedibus  ? 


Cka  a  Irrye  psrnfu*  ifnTii  smnfs  d6My  fiuvff  nra  sf cnvit 


JPC^? 


M,  VAL.   MARTIALIS 

# 

In  antiqaU  codd.  lemnia  est:  ImttntpdamaMnm:  inedd.  vett*  /■ /n- 
vUatoreMf  improtrante  Heraldo. — 1  BeTerlandi  Mt.  pmerU  reinhenM,  In  qni- 
bttsdam  edd.  obeonia:  in  membranis  fere  scribitar,  •ptoaia,  ot  ett  tn  ai*g. 
J«ittB9  noatr« ;  et  recta:  na»  Or.  ett,  MmtPMr.  Beverludi  Bft*  imiaa  ^ro 
indaa^  ^m  verlxa  tKpe  permataatur  in  codd* 

NOTiE 

1  OHiNta  aiai  r»<rt]  Dltenmbentl-  tet'    ATarns  vero  itte  in?itator  ci* 

bnt  dominlt  roinittrantet  tervi   ad  bot  omnet  pnerit  tradebat  aoferen- 

pedet  ttabant    Seneca  de  Benefioiis  dot,  nt  crattinaniL  in  cmaam  tenraren- 

lib.iii.  cap.27.    '  Ut  primnm  dilnzit,  tnr:   Tel  forte  pnerit  qoot  amabat» 

■enrnt  qulcoBnantiadpedcttteterat,  comedenda  optonia  tradebat:  ergo 

narrat  qutt  inter  cmnam  obrioa  dixto-  debnit  mentam  poaora  a  podfbnt. 


XXIV. 

I 

DB  HARUSPICB  HBRNI080. 

ViTB  Docens  rosa  stabat  morituras  ad  aias 

Hircus,  Bacche^  tuis  yictima  grata  sacris. 
Quem  Tuscus  mactare  Deo  cum  vellet  haruspex, 

Dixerat  agresti  forte  rudique  viro, 
Ut  cito  testiculos  peracuta  fidce  secaret,  5 

Teter  ut  immundas  carais  abiret  odor. , 
Ipse  super  virides  aras  luctantia  pronus 

Dum  lesecat  cultro  colla,  premitque  manu ; 

Hvrcut  reut  po/aitltt  corron  uUerUuroM  eiahat  ad  aUaria^  •feKmo  graia  tmb 
aaer^lciit,  o  Bucehe ;  quem  Dea  imMtalare  «dIou  karutpex  Tuteutfarie  dixarai  Aa- 
wuniagretii  atiiue  iaqMiio,  ui  qwaa^friamm  esteearei  tetticulot/atce  peraeuim^  «f 
jwlidat  oder  /«dtf  camii  eoanetceret,  Dum  ipte  hamtpex  proaat  tuper  aliiria 
vtrtdmlia  euliro  retecai  cervicem  retiatentem,  et  tiringii  numUf  granie  m.roimn 

De  Tateo  karutpiee  intcribttnr  in  Ald.  Jnnt  Gollo.  Orjph.  Laaff.  Jnmaa. 
•liit.  Da  kemioto  harmtpice  in  cod.  Palmanni.— 2  Cod.  Bodl.  et  BeTOciaiMli 
Mt.  latff  eitltaia  d^raa  Mcrif . — ff  JonL  per  acuta,  Qnia  in  codd.  legerat,  et 
agaiaf  Seriv.  malityted  oarlo. 

NOTJS 

1  VUe  noetM  rots]  Lib.  xiii.  Epig.  Terentii  Act.  iv.  Sc.  4.  ab  haraga 

B9.    '  Latcivam  pecnt,  et  ▼iridi  aoo  nominator.    Nam  liaraga  dtcitor  hot- 

ntileBacchOyDetpmnat:  nocnitjam  tiay  ab  hara  in  qna  conclnditar  et 
tener  iUe  Deo.'    Alillegaat  KUefo-  .  •onratur.    AJii,  qai  tine  atpiratione 

tM.    Judicet  lector.  tcribont,  dici  pntant  quia  <  in  ara  in- 

t^Qam  TuMcutl  Ex  Tntcit,  tlve  tplcit  ezta.' 

Uetmria,  hodie  la  IWcoaay  Bomam  7  ViMiM\  Hoc  ett,  flferalaa  &orba 

ailata   ett   harotpiciiia.    Hamtpex  ▼iridl. 
antemy  lotte  Dooato  ad  Phoralonom 


BPi«K^MMATUS  UB.  III. 


Ingeiis  iratis  apparait  hemia  sacris. 

Occupat  hanc  ferro  msticas,  atqae  secat :  10 

Hoc  ratus  antiquos  sacronim  poscere  ritus, 

Talibus  et  fibris  DumiDa  prisca  coH. 
Sic  modo  qui  Tuscus  fueras,  nunc  Gallus  haruspex, 

Dum  jugulas  hircum,  factus  es  ipse  caper. 

mmi  eti  tmfkHa vtfetitU:  rudieuiffno  iamdU  tttnd, «rt^iw  $ecai:  exMmmu  Am 
reqmn  ex  frieea  enuuiMdme  fMroncai,  ei  iMMiliia  mftf w  eoii  ^MemodiJiMe, 
Sie  qm  pum  emUfwftfu  Tmeu harufem^ Mmc  GeSkeM^dmm  nwlitf  Usmm^  ijfm 

NOTJE 


0  /rsHi]  Forte  propter  imvtrcii* 
tiaiii  hamtpiciiy  cnjos  hemia  tppar«« 
bat,  qaam  euecnit  riutlcQS,  cam 
hird  testicaloii  abscindere  debuisset 

18  Qiii1WM0]LiiiitPoatiiiivoce 
GeSktM^  qaesi  ille  hmraspez  patriam 
•eonmiatasiet;  sed  lotelKgft  Ootlam 
faisfte  fkctum,  lioc  est,  csstratnm: 


Saeerdotei  •■in  QylMlei  caetnti  dl- 
cebaator  Oalli. 

14  /ps«  oopfr]  Hircas  et  caper  in  eo 
diiftroat,  qaod  hlc  eastratns  th,  IHe 
vero  miaiaie:  faHqoaiido  tamen  con- 
fundnntnr.  VirgiUasEclogaTii.  *Vir 
greglaipaecaper.' 


AI>  PAU8TINUM. 

Si  temperari  balneum  cupis  fervens, 
Fanstiney  quod  vix  Julianus  intraret: 
Roga,  lavetnr,  rhetorem  Sabinceum. 
Neronianas  hic  refrigeret  thermas. 

O  Feaiftec,  si  eis  r<^H|gf»i04  fteiNMm  offiiai»,  fiiod  efo  iafrfde^ 
sm  iMsrsm  Sietogam,  io  eo  lepilHr.    IVLe  iemf^erai  iketmaM  Neremwum. , 


^#^^«»^^^^^i#^ 


Lemma  in  BcTerlandi  Ms.  est:  Ds  &iMa«o  JRAelsre /ri^</s.-^8  R^  kves 
irft  rkeionm  SMomwkh  legit  Caiderinus.  liafoiavefMr  rJkefsrfln  iSa6taeiim  Aid.  an. 
1A60.  IZiige  iove  ioA  rheiorem  Sabinetm  Ald.  an.  1501.  Jnnt.  an.  1512.  Colin. 
an.  1598.  alls.  Rogo  iovrf  aft  In  qnibosdam.  Rogo  kmer  «ti  in  aliis.  Legitnr 
etiam :  Raga  ianeiwr  Atc  rUlor  i8s6taciis;  probante  Ramtresio :  et,  iiogo  leeelar  ikie 
rftefor  Sahhuue,  Ant.  de  Rooy  cooj.  iiflro,  laoef  lifrt  rAelorem  i8s6taet«m;  nt 
Rogo  sit  adbortantiSy  vel  pro  '  qnsiso  :^  sic  snpniy  iib.  ii.  £pigr.  14.  et  iib. 


NOT£ 


9  Jalianas]  Qai  aqais  nonnisi  fer« 
tentibualavabat. 

S  Aega]  SeoHtns  snm  Aldinamlec» 
liooem.  AUi,  i^rat  iaseiur  kie  rheior 
Sahimua.    AIU»  Regu  keef  uii  wheio* 


rem  Sahiueum.  Ineptnm  nempe,  qni 
oratlonis  IHgore  aquam  etlam  ferven- 
tem  refrigeraTerit. 

4  Neroatanas]  Ceterls  calidiores. 

Rrfrigerei  [rrfrigeruii  AUi  rrfrigerH : 


280  M.  VAIi.  MABTIALIS     '        « 

II.  Eplgr.  70.— 4  Nirwmmu  i$ rrfrigvmt  thwmu  Jnnt.  ui.  1511.  Ntrmummk 
r^Hfirai  iherwui  Ald.  Colin.  Grypb.  Scc.  rtfrigeret  pro  refrigerai  non  placet 
eidem  Ant.  de  Rooy. 

NOTJE 

hoc  est)  qnl  vel  aqoam  calidi«simam  aeris  ad  oratlonls  frif(tts  sen  potins 
refrigerare  possit.  Jocnsestafrigore     Ineptias.    Videat  lector. 


XXVI. 

IN  GANDIDUM. 

PRiGDi A  solas  habes,  et  solus,  Candide»  nummos : 

Aurea  solus  habes,  myrrhina  solus  habes : 
Massica  solus  habes,  et  Opimt  Caecuba  solus : 

Et  coT  solus  habes,  solns  et  ingenium. 
Omnia  solus  habes :  hoc  me  puta  velle  negare : 

Uxorem  sed  habes,  Candide,  cnm  popnlo. 

• 

O  Comlitfe,  atlas  pamdet  pfwilHi,  et  eelm  wmmee:  eokm  pmtide»  ^fiweaU 
tthm  ptttidet  myrHbtiM :  tolMt  potudet  Mtmet^  tt  ttlmt  Cmptba  (^pmii:  ta 
«iKf  ttrdatut  m,  et  totut  imgemiotMt.  Sokit  pottidet  emietm :  hte^  tpimtrf  wfofa- 
rut  «nm;  td  ft6iy  o  Camitdfy  axisr  ett  commnnis  cnm  popnls. 


6  Alil  legnnt:  kte  nee  puto  potte  negari.  Ramircslos:  kte  hm  pido  potm 
iMfnrt.  Edd.  vett.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Gryph.  hoe  mt  ptdto  wlb  ncfnv.  ScriTe- 
rins:  nce  »e  pnla  «dle  nfgore. 

NOT^ 

1  Cmdide]  De  qno  jam  snpra  lib.  Massico  lib.  xiii.  Eplg.  t. 

II.  Epif.  4t.  4  filcw-]  Solos  sapen  tlbi  fMeris. 

Mm  hM\   Ek  tnls   bonU  nihU  5  Hoe  me  pnia]  Nefitmmi  tom, 

commnnlcas  com  amicis.  iaqnit  Poeta,  te  minm  fmi  omnHins 

8  H^^rrUmi]  De  qnilins  lib.  xit.  tnis  bonls :  alil  ealm  simnl  cnm  eo 

Epif.llS.  dominaatem  ejns  fdndnm  anbaBk. 

S  Opmd  CiMeubm\  De  vino  Opimi-  liOfiint  alii :  Hte  nec  pnlo  pesse  ne- 

ano  dictnm  lib.  i.  Epif .  97.    De  Tino  f«ri. 


XXVH. 

IN   6ALLUM. 

NuNQUAM  me  revocas,  venias  cum  saepe  vocatus: 
Ignosco,  nullum  si  modo,  Galle,  vocas. 

iVwigwnn  me  reoocot/  oon  iwatttut  erehro  teeedeu:  O  GtUe,  pmxst,  st  made 


^****^»** 


l  Beverlandi  Ms.  cnm  codd.  Pnlmanni:  eiim  tit  pritr  vife.— S  Codez 
Farnabli :  titimn  ett  ntrittqw. 


KPIORAMMATUM  IdB.  III.  S81 

Inyitas  alios :  vitiiim  est  ntrinsqoe.    Qiiod?  inqiiis. 
Et  milii  cor  non  est ;  nec  tibi,  GaUe,  pndor. 


imriim$:  «mw  alioi:  itdeeiu  eti  uhimqw,    Q»oif  A    O  OflOf,  nte 
tf  htAie  prudenHamf  me  tu  wereamdimiL 

NOTJE 

^  4  £t  MJAI  eer  wm  eef]  Nec  eniin  te    bene  meritiun  ad  cttMun  non  rero- 
in¥itare  deberem.  ces. 

Nee  «tfti,  GeOe]  Cam  me  de   te 

XXVIII. 

IN   NB8T0RBM. 

AuRiGULAM  Mario  giaviter  miraris  olere ! 
Ta  facis  boc :   garris,  Nestor,  in  anricnlam. 

JWmknmeeiffmUreminmMmrU.    Tkefkkkee^oNeeierfgwrrieimma-em. 


^»i^»>»»i^^>»*>^i» 


Hic  nnlla  lectionit  ▼arietas  est  in  librif  mannscriptif  ant  impressii. 

NOT£ 

9  7k  /eeie  hoe]  Ttt  in  cansa  es  cnr     tiam  affers  impnro  tno  hatttn. 
male  oleat  aniknla,  cni  graTeolen- 


IN   ZOILUM. 

H A8  cmn  gemina  compede  dedicat  catenas> 
Satame.  tibi  ZoiluSy  annulos  priores. 

O  Seimet  «*"•  ditpHei  eempede  ZeUue  OH  eeneeeni  ktu  eeieueif  «umtof 


Nec  in  boc  Epigrammate  qoicqoam.  Tariant  membranss  ant  libri  ifli- 
pressi. 

NOTJE 

1  Geeeim  eempede]  Serri  improbi  priores,notatZoilnm  ezservofactnm 

eompedibos  Tincti  opns  In  ergastnlo  esse  eqnltem :  si  enim  ferrei  fnerint 

laciebant.  annnli  priores,  indicat  alios  deinde 

Servi  libertate  donati  com-  gestaviue  Zoiliim,  et  qnidem  dlg- 


pedes  et  eateoas  consecrabant  Sa-  .  nitatis  eqoestris   insigne.      Lib.  zi. 

tomOy  qoi,  per  annum  laneo  Tincnlo  Epig.  S8.  *  ZoUe,  qnid  tota  gemmam 

alligatns,  Satomalibos,    mense    sc.  pnecingerelibraTejnvat,  etmisemm 

DecembriySolvebatnr:  Satornusergo  perdere   sardonycha?   Annnlns  iste 

▼iaetomm  Dcns :  his  Terbls  significat  tnis  fnerat  modo  cmribnM  aptns ;  Noa 

Peeta  Zollmn  fiiisse  sertvm.  eadem  dlgitis  powiera  eoiiveBlmit.'  ' 
f  Ammim]  Cnm  appellal  aomilos 


M,  VAt#.  «rAlCTIAtilS 


AD   GAR61LIANUM. 

Sportula  nalla  datur;  gratis  conYiva  Tecmnbis : 
Dic  mihi,  quid  Romas,  Gargiliane,  facis  1 

JJoA^  tibi  tognlft  6st>  et  fascee  pensio  celleB  ? 
Unde  dator  qnadrans  ?  nnde  vir  es  Chiones  t 

Cum  ratione  licet  dicas  te  yiyere  snmma : 
Qnod  yivisj  nnlla  cum  ratione  facis. 


TfvUa  dmmhBr  sportuta ;  cowna  reemM»  groMo,  R^,  o  GorgiUaai^  mad 
agi$  Romm?  Umde haba  togulamf  ei  mieroedem  gurguetH  obeemi 7  Uwde  ae^pu 
faadraaiom?  Unde  ee  mr  CkUmief  UceiMem  ia  rfpgw  eam  eammefrogaUiaiat 
n/lo  judieio  agiBf  quod  vvne. 


4  U»da  dakirfaaimm,  midefrirmCldmtmf  isAld.  JiiiK.Gftli».4E0.^roliiate 
Ramireiio.  AfiiTero  lic  interpiuigiuit :  Uude  daiur  fomtranef  Uudef  Firci 
Cldoaee  /   Nottfam  iDterpnnctioneiii  dedit  Calderioni. 

NOTJE 

1  GraHe']  Nnlla  enim  mereede  ee»  «geiiis  fiiciebat. 

cepta,  clienlestaiic  naa  cnm  patraao  .  6  Cam  raiimm  Uutl  Jocns  est  in 

emnabant.  amliigno,  In  piiori  ▼€€•«  modera« 

4  QiMdhiiM]  Qno  pretio  lavabant  tionem,  in  pmteriori  vero  judlcinm 

panperes.    Horattns  i.  Sat.  8.  <dum  significat:  enimyeromori  prBUtarety 

teqnadrante  iavatnm  Rex  ibis.'  Chi-  q««m  vitam  tam  mtoeram  dncereb 
one  veroy  scortnm  sui  corporis  oopiam 


AD   RUFINUM. 

SuNT  tibi^  confiteor,  diffiisi  jugera  campi, 

Urbaniqne  tenent  praedia  nnilta  Lares : 
Et  serrit  dominae  ntmierosns  debitor  arcse, 

Sustentatqne  tuas  anrea  mensa  dapes. 

Habm  agroe  vdUe  dmplot,  faieor^  eedm  iuee  urbaue  oeeupani  weeMa  free^t 
timakidebiiormeervkmi  areof  herm,  ei  hMepOmidhmiurmitraameamu    Jh* 


%  Maeufu  codex  ThnaneoK— S  Ei  eeruU  doamm  mmuroea  in  eodem  Thmui» 
nt  et  in  codlce  VaticaDO.— 4  *  Non  est  temercy  qnod  in  Thnan.  memb.  lege- 
batur :  «ar»  Masm  de^^  OronoT. 


NOTiE 
t  Urbam  Lerw]  Dil  tni  domestici  oo-    niaBUs  Instit  lih.  it.  Tit.  t . 
cnpaat  mnlu  sidiSoia.  <^BdUicia  om-       S  Domiammrem]  Hoe  est»  mnltl  swt 
nianriMnapnediaappeliamusyf  Jnstl-    isMe  tnik  Mecitft  arcam' 


BPI0ftAMM4TUll  LIB.  III. 

Fastidire  tamtt  noli»  Bofloe,  miiiores. 
Plas  haboit  Didymis :  plas  PhilomelOA  liabet. 


IMMM.  •  ilHhi.  mII  fWNM  k^€rt&tMm    JXJmub  MI  iMBiBliir  j  MflMMte 
lUlitr  mt» 

NOTiB 

i^pdlat;  Ban  pecmi*  OBnia  obe-  fulsie,aiit  iiwiurataiik 

diimt.    lib.  I.  Epig.  7t.  6  Didfmm']   Malis  artibi»  iniiltm 

4  iiarM  mmm]  CorooM    tantoia  eoMacotM  erat  infaoiis  hic  Didymua 

neManinit  noii  totM  menMs  anreaa  de  qno  lib.  xii.  Eptg.  4S.  PhiiomelM 

IntaM    interpretatnr  Radems :    Tel  yero  citharoedM  forte  foit  tempore 

Ibrte  menaam  anream   dizit,    qnas  Martialia  locnpletiMimnf,  qnl  ambo 

aempe  omata  csMt  mnltls  Tasis  au-  ntpole  dltiorM    Rufinnm    fMtidire 

reia.  Vel,  alrapliciter  InteUlge  ailteam  powfait. 


IN  MATHlltUM. 

NoM  possim  vetolam^  qoieria  Matrinia?  posBom 
Et  yetalam:  sed  ta  mortuay  Don  vetala  es. 

Possam  Hecabam,  possam  Nioben,  Matrinia :  sed  si 
Nondom  ejii  illa  canis^  nondam  erit  illa  lapis. 


Mm peMM anbagilafe  nfinlMi»  na eapsihrfat» o  Jlfelfiwia ?  jManmalnni 
artl  CMMTM  in  oMMiy  mc  kme  in  lapidan* 


#>»i^»»»^^i^»^»^»» 


1  jAapMflm  MlHlam  codez  PnhBanBL  ^nmpMilm  conj.  HeraldM.  fncrirtt 
JKalrmin  edd.  Tctt. 

ViOTM 

1  iynmpMiim]  Iiosnntalily  ilnpM*  bM  notlMima  ett  fabnhi:  his  ▼erbia 

iim  ednlMi,  fMMif  Melrnik?  Hme  lignifiMt  m  poMO  qnldem  YCtnhMy 

Mtnln  aecnMbat  MnrtinliBy  ^wmI  aed  al  nondim  formaB  mnllemm 

pamm  Tir  OMet  nimia  aenectnte  exnerlnt. 

t  PMmm  MmAam}  Cium  et  Nio- 


QUALBM  PUBLLAM   V^LIT. 

Ingbnuam  malo :  sed  si  tamen  illa  negetor» 
libertina  mihi  proxima  oonditio  est: 

JbgtmMmagU  flacet:  ai  nOdhmhmM  d  fm  ^U  ^tfk  iUim,  UbeHum  mUd 


^t^^^M#>#w«^^^ 


H^iMEpisraanmlla  lectio  non  variat  in  librlaicriptla  nntexcMii. 


284  •   M.  VAL.  MAETIALIS 

Extremo  est  ancilla  loco :  sed  viocet  ntmmque, 
Si  facie  nobis  haDO  erit  ingeniia. 

$e€md0k€o:  Mirm  nUimlofut,    AtdkMek^htignlibirdif&nmfmtpfrM 

NOTiE 

1  /ivMMiiiimiio]Iogennidicaotiir  t  fiMviMci]  Ancilla  Tinccting«- 

qni  statiin  nt  nati  snnt,  liberi  sont :  nnam  etlibertinaniy  tiformoM  fberit, 

libertini  Tcro  qoi  ez  jnsto  lervitote  atqoeiUsolioiformcBonconditionis 

manomissi  snnt.  rationem  habet  Poeta* 


AD    OHIGNBM. 


DiGNA  tao  coT  sis,  indignaqne  nomine,  dicam. 
Frigfida  es,  et  nigra  es :  non  es,  et  es  Chione. 


Fr^mmemwurnrit  iwim  mmenf  H  — w  werwrit.    OMIm  «,  <l  dbrm  «, 
ei,  <<  «i  Cldm$. 


^^ii^»^»»^^i»i»^^ 


Neqne  hic  nlla  lectionis  varietas  est  in  ezamplaribns. 

NOTA 

«  Ckkm}  XWbr  nis  est :  hBc  mn-  .  erat  ntnlz :  at  cnm  non  esset  cmidi* 
Her  crat  qniiiem  Chioney  qnia  frigtda    da  nt  niz,  sed  nigra,  non  erat  Chiooe. 


DB   PI8CIBU8  SCULPTIS. 

Artis  Phidiacad  toreama  clamm, 
Pisces  aspicis :  adde  aqnam,  natabont. 

Fidet jijscci sfms cyngtMm dreif  Phidimm:  o4Nl« «fncm,  ncfcftiaif. 

Neqnc   in  lioc  Epigrammate  ezhibendo   qnicqnam  Tariant  ezemplaria 
scripta  ant  typis  iropressa. 

NOTiE 

1  iArfit  PMdioM»]  Phidias  scalptor  tomo  factnm,  et  ccelatum. 

Atheniensb  darbsimns    torenticen  \A4Atmtmmi  AdeonataramsMnn. 

invenit,  id  est,  artem  conScieDdomm  lantnr,  nt  a  fcris  ¥iz  secemi  possint. 
l!6renmatnm :  est  antem  torenma  opns 


RPIORAMMATUM   I4IB.  Uf. 


tN    PABIANUM. 

QuoD  novus  et  noper  factas  tibi  pradstat  amicas, 

Hoc  prsdstare  jubes  me,  Fabiane,  tibi. 
Horridns  ut  primo  semper  te  mane  salntem, 

Per  mediumque  trahat  me  taa  sella  lutom : 
Lassas  ut  in  thermas  decima,  velserias»  hora 

Tesequar  Agripp»,  cum  laver  ipse  Titi. 
Hoc  per  triginta  mcrai,  Fabiane,  Decembres» 

Ut  sim  tiro  tu»  semper  amiciti»? 
Hoc  meroi,  Fabiane,  toga,  tritaque^  meaque, 

Ut  nondum  credas  me  meraisse  radem  ? 


10 


O  FMme^  eadem  officia  a  me  exigie^  qam  a  ««w  el  fMmcif  mlU  iUbm  fedo 
Ui  prima  dilmcmb  iiin  ineuUus  nuuiiem  eduiem^  ei  iua  edUi  me  ^ai  per 
McrfMM  ceeuum:  ui  decinm  kora  tel  tardiue  drfaiigotue  comHer  ie  in  ihermae 
Afrifpte,  cum  ipee  kner  in  thermis  TUi»  O  Fai£mef  kocaa  uteriiue  eum  per 
Iflfiirtc  WIJIM9  ui  eemper  eim  uomu  in  iua  amicitia  1  O  FaHanet  koe  hmHIw  f mm 
fij^  laceruf  ei  mm,  ui  wmdmm  exitiimee  ma  digwam  rude. 


^  #»«^»<i»»»»^#i» 


5  Lapmee  BeTcrlaDdi  Ms^d  Be?  erlandl  Ms,  mm  Itt6fr  ipee  eiiiy  ob  •Inilitndi* 
Hteramni  I  et  c  in  codicibnt  antlqnit.    Codex  Pttlinanni :  cimi  faefr  ipee 


NOTJS 


S  FflftMRf]  De  illo  conqnefitar, 
qvod  euB  vetnt  ettet  ejnt  amicnt,  nl- 
httoaiiBaa  eetdem  temper  anteembn- 
looit  operat  qnat  a  noTlt  amicit 
exifebat. 

5  Decima  heral  Hoc  ett,  daabnt 
borit  tardint  tolito:  sttate  enlm 
octaTa  bora  lavabant,  nona  vero  cce- 
nabaat*  De  borit  fate  diximat  lib.  it. 
£pif.S. 

6  Gmn  Icmt  ipee  TUil  LaTante  enim 
In  thermit  Agripps  Fabiano,  coge- 
batnr  Martlallt  cnrrere  ad  Titi  ther- 
aut  loBge  dlMitat.  Notat  arrogan- 
ttam  Vabiaaly  qui  in  iitdem  thermit 
le?a»l  teeam  cllentet  non  pateretar.  • 


9  JlffefMf]  Com  elleBtet  tnot  TCt- 
tibnt  donare  toleant  alii  patroni. 

10  itffnufMnidfMl.Hocettyllbera- 
tioBemoffidoram:  traetom  ett  a  gla- 
dlatoribat;  nam  gladiatoret  ingra- 
▼etcente  ntate  rnde  donabantur,  nt 
apad  Horat.  in  Epittolity  et  JnTen. 
Qna  rade  aceepta  non  cogebentnr 
ampUat  pngnare;  ted  pnblica  ale- 
bantnr  pecnoia.  SeiitBtett:  Pataa 
me  non  demeraltte  rodemy  at  ate 
alat  tioe  officio.  DeaitltKf.  RamU 
retittt  patat  Poetam  amblgae  alla- 
tlMO  ad  togam  rudemy  tritm  tclllcet 
oppotitam,  ei  vlllotami  qoam  peiem 
dixit  lib.  11.  Eplg.  44. 


936  U.   VAL.  HARTIALIM 

XXXVIL 

IN   IRA8CBNTB8   AMICOS. 

Irasci  tanfmn  felices  nostis  amici. 
Non  belle  facitis :  sed  javat  hoc  focere. 


O  divUe$  «midy  fcilu  fanlm  Mcceiiacre.     Nm  dectnier  MgitiMf  ted  fredeU 
koeagtri. 


lo  bnjas  EpigrftiniiiaUl  toettom  oontentlont  exemplarla  nnneaeripta  et 
Impressa. 

NOTiE 

9  iViDii6<2fe]Irucienimamico,ami-     amicisy  qaiboi  succensetis.  lib.  xu* 
citi«  leges  violare  est.  ^P^f-  !'• 

SedjwMa]  Qoia  nihil  datls  pertea 


xxxvni. 

AD8BXTUM. 

QUiE  te  caasa  trahit,  Tel  qaao  fidocia  Romam,  \ 

Sexte?  qaid  aat  speras,  aat  petis  inde?  refier.    \J^^ 

Caasas,  inqois,  agam  Cicerone  disertins  ipso, 
Atqoe  erit  in  triplici  par  mihi  nemo  foro. 

Egit  Atestinos  caasas,  et  Caias :  otromqae  5 

Noras :  sed  neatri  pensio  tota  foit 

•  O tef e, fMT rali«,  iwe  fimepet  eeHa  te ueenU Ramem?  dkfmdmdemd 
ipMs,  eed  peeeieJ  di«ni,etf, «oumu  slofiMNttNf  t^  Cieenm^  nec  atton  JhoM» 
ipudemimtripUeifere.  J<^es<tii«t  dixU  caasas,  H  Ctrts:  cogneverae  minmfee: 
et  neuter  hebmt  integram  peutionem  domas.    jSi  iitiUI  Atac  ossef  nor, 


^0>m^m^  *  ^*m0>0^ 


Z  Pnlmannas,  disserltar:  Beverlandi  Ms.  diMrltar. — 5  Pro  Coias^  mnltl  1e- 

Knt  Ctris,  pro  nomlne  proprio;  qnod  et  Omtems  eonfirmat.  itfarsas  ex  ed. 
ilmannl  eitat  Laagias.— 6  In  edd.  «ett.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  tetafmt; 
qood  in  Jont.  nostra  eorreetnm  est  taiafidtf  et  ab  alia  mano  in  laargine,  csrla. 

NOT^ 

1  Qate  te']  Corraptoa  Romaaoram  ff  EgH  AieeUnoM  eoMis,  ei  Caim 

moies  argnit  PoSla,  fiogendo  Seztnm  [eieie]  Alil  Coias.  Nomida  forte  aeto 

qnendam  decrevisse  vivere  Romse.  ant  penperam  cansidieoram,  qni  ex 

9  DiterHae']  Alil  diaerHork  eansis  non  erant  consecntl  nnde  to- 

4  /alrtp/ici/orw]  Vetns  sen  Roma-  tam  solverent  annuam  condactss  do* 

nnm  nnnm,  alteram  Jnlii  Csesaris,  nins  pensionem. 
tertiom  Aognsti  Intellige. 


RPiGRAMMATUM    LIB.   III.  337 

Si  Dihil  hinc  yeniet ;  pangeiitur  camina  nobis : 

Audieris»  dices  esse  Maronis  opns. 
Insanis :  omnes  geUdis  qnicnmqne  lacemis 

Snnt  ibi ;  Nasones,  V iigiliosqae  vides.  10 

Atria  magna  colaaii.  Vixtres,ant  qnatuor  lata 

Bes  aluit :  paUet  cetera  torba  fame. 
Quid  fadam  1  suade :  nam  certum  est  vivere  lUnnas. 

Si  bonus  es,  casn  Yivere,  Sexte,  potes. 

vermu :  «atftmf,  offirmabiM  em  9pMt  VirgUiL  Dmpii :  mam  9«ie«mf«e  Itii 
touTiwl  frigidit  locerM*,  cemts  Niuanet  et  VirgUios^  Coism  magna  atria, 
Vix  fri6iif  mU  guaimor  itta  re$  waffadUaimi  dbo$:  reH^  mMiudo  paUetfame. 
Qaidagam?  manM :  nem  «tatat  vhaere  Rewtet.  Si  pro6w  etf  o  Sexte^  petee  vivere 
jerimiam 

—10  Amf  tibi  ed.  antiqniM.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  1601.  Jont  Colin.  Ald. 
IMO.  Orypb.  &c.  Sami  ibi  codez  KmeMi ;  ciOnt  lectionii  monuit  et  P.  Scri- 
▼erinsy  probantibnt  Orono?io  et  aliiii.  Simi  tibif  Nmmmee  VtrgiUoeqae  jmiee? 
tmn  interrogationis  nota  BeTeriandi  BIs. 

NOTJE 


Hoc  esty  tritis  laeemii,  amicnm  ezpectabant  cliente». 

qa»  ftjgoi  nndiqne  admitterenl.  14  8i  beam»}  Solia  enimBiaiitcerta 

10  Saai  iH  [HU]  Alii  aami  t6t,  Ro-  est  ▼ivendi  ratlo,  hominis  yero  probi 
msBscil.  yita    ex   casn    pendet.      Jnvenalis 

11  ilfrianMyiHi]  Hoc  estypoten-  Sat.  ni.  'Qaid  Romc  faclara?  men. 
tiores  colamy  in  atriis  qnippe  magnnm  tiri  nescio/  &c. 


DB    LYCORI. 


Iliaco  similem  puerum»  Fanstine»  magistro 
Lasca  liyooiis  amat:  quam  bene  lusca  yidet! 

♦ 

Ifmris  inwa  gpdgl  fmamm  param  magietre  Tr^ama,    Qaam' pmrepiaax  eat  bmca  i 


^^oi»>»^>*»#^^»#^ 


'   1  Ald.  Jnnt.  Colin.  Orypb.  &c«  nmgieiro,    Legendnm  omnino  atintitrs  con- 
tendit  Ramiresius.    Vide  lib.  xi.  Epigr.  104. 

NOTJE 

1  IHaeo  mmigieiroj  Peooris  «ciiioet    Legnnt  alii  aitmsfrs  id  es^  Oany- 
Magiatffo:  PMMem  forte  iaielligit.    medi  Jovis  pedllatori. 


238  M.   VAL.   MARTIALIS 


IN   THKLBSINUM. 

MuTUA  quod  Dolris  ter  qainquaginta  dedisti 
Ex  opibas  tantis,  qaas  gravis  arca  premit ; 

Esse  tibi  magnus,^  Hielesiae,  yideris  amicus. 
Ta  magnus»  quod  das  ?  immo  ego,  quod  recipis. 


O  Tkdetmi^  U  exitiimu  magnum  amiamf  quod  hMm  enHdUH  cewtmn  H 
qKmfu^gmia  ex  imiHe  dtvtttw,  fnat  ee^reet  area  pandiroeti.  l\memagnuae% 
quod  eredie?   Imme  ege  siun  magnas  qmed  reeHimo, 


^I0t^^^^l^^>0<0^0^ 


1  Legitar  in  qnibnsdam,  ier  quUiqmigena ;  et  sic  in  Beyerlandi  Ms.  Nostram 
lectioncm  eshibent  edd.  Tttt— 4  Jkm  magmte^  qnad  dae  Ltogias  aliiqne. 
2Wi'  M^rmify  ifc,  legendam  censet  Ramiresins. 

VOTJE 

1  Ter  qmnquagiHial  Millia  sciiicet  4  Tu    magmui]    Legnnt  alii,  fim* 

sestertinm.    Legnntalii  ierquinqua'  wugniue, 

gena^  ne  fioalis  in  giaf «  corripiator :  Jmma  egel  Quia  ego  paoper  restttno 

▼ernm  est  anceps :  reperitor  longa  diviti.  Significat  Poeta  plos  esse  ter 

lib.  Tii.  Epig.  8.  et  brevis  lib.  xii.  qninqnaginta    a    panpere    restltni, 

Eplg.  96.  qoam  mntoo  dari  a  divite. 

XLI. 

IN   LACBRTAM  OCBLATAM. 

Insbrta  phial»  Mentorismann  dacta 
Lacerta  vivit,  et  timetar  argeatum. 

iMmia  dMo  momi  MenieTie  ineeulpia  pkiaUB  epirai^  ei  miiuitmr  eageniuwL 

MeeAeeie  mamufitia  Jnntina  nostra  in  margine.  Ant.  de  Sooy  malit :  itf fli- 
Isrif  immii  doefo.  Cf.  Orid.  Fast.  iii.  8Sa.  Amor.  ii.  4.  SI8.  Nostmm  Infra 
Epigr.  88.  et  lib.  x.  Epigr.  OS.  Senec.  Herc  (Et.  600.  et  Bnrm.  ad  Ovid. 
Art.  Am.  i.  618.  '  Uoctns'  et '  dnetos'  ssepe  fnlsse  permntataydocebitidem 
Barm.  ad  Ovid.  Heroid.  Epist  zx.  SIO. 

NOTJE 

1  Mmlorit]  Qoiccelatorfnitclaris-  Ducia\  Proprinm  est  eolatomm 

slmns.    Lib.  ix.  Epig.  60.  '  et  si  qua  et    scnlptomm  ▼erbnm.     Vlrgilins 

fnenuit  Pocnla  Mentorea  nobilitata  ]Ejl  ti.SIS.  <  Ezcodentalii  splrantia 

mann.'    Piinins  Ub.  xxxiii.  eap.  11.  .  mollius  ssra,  Credo  eqnldemy  tIvos 

*  Lncins  Tero  Crassns   orator   dnos  dncent  de  marmora  Tnitns.' 

scypbos  Mentorls  artificis  mann  cm-  9  EH  Hmehwl  Cnm  laotrta  Tlvere 

latos  babnit  centun  sestertiis.'  Tideatnr. 


BPIORAMMATUM   LIB.  III. 


289 


XLII. 

IN    POLLAM. 

LoMBNTO  rogas  uteri  quod  condere  tentas, 
Polla ;  tibi  ventrem^  non  mihi  labra  linis. 

Simpliciter  pateat  vitiam  fortasse  posiUam : 
Qaod  t^tar,  majas  creditar  esse  malam. 


fMd  MMtttfliar. 


IrauHlo  ttgere  mga»  uteri,  tUri  limi  ntenm^  nm  wM 
friHMm  ferti  parmm,    MeiuM  em  mabKm  eaBMmaltwr 


^ ^^^^^^^^^» ^ 


1  TmmrIo  Bevfrlandi  Mi.  Hoc  dUtickoii  ita  legit  Seallj^er:  Lmetite^ 
rHf—  mteri  qm  eeetAere  teejme^  FeUa^  tM  veetrem  ummUM  ohra  Wni.  Vlde  Var. 
Notat.  Pro  eemdere  alii  legniit  eredere, — i  Pulmaniiiia  et  Beverlandl  Mt. 
ere^ttir  eeeewefee» 

NOT£ 


1  Id^eueW\  Lomentiimy  teste  Ro- 
berto  Stephano,  fiirina  fabacea  qna 
ad  eraganda  eorpora  nsa  est  anti- 
qnltas.  Uternm  Tero  linebat  Poiia, 
nt  snlcis  absconditis  puella  vide- 
retnr. 

9  NemmHAUbraUmMl  Id  est,  non 
deeipis    boc   fnco,  qno   sensn 


Plaotns  didt, '  os  soblinere.'  Haec 
dioendi  formnla  orlginem'  traxit  a 
genere  Indi   qno  dormientibiis  ora 


pingnntnr,  qnos  cnm  aliis  Indibrio 
esse  ▼ellent  antiqnl,  eos  dormlentes 
pcr  jocam  liniebant  colore  aliqno, 
vel  fuUgine.  Hac  formnla  potest 
etiam  desumi  ab  iis  qui  amaras  po- 
tiones  spgrotis  vel  pneris  exhibentes, 
labra  pocolornm  melle  illinnuty  nt 
hac  dnlcedine  prlmnm  dectpti  po- 
tionem  hauriant. 
4  ilfalam]  Alilii<f(Bf. 


LXIIL 

'^      IN   LBNTINUM. 

Mbntiris  javenem  tinctis,  Lentine^  capillis : 
Tam  sabito  corvas^  qai  modo  cycnas  eras. 

O  LeeHmey  Jtagie  te  Jwvenem  eemie  eoloratie:  tam  repente  eermte  factns,  fid 


1  Ant  de  Roov  oorrigit,^lt«;  et  fictos  capillos  exponit '  nleram,'  qnasi 
dieat  Poeta :  Mentiris  gslero  jnvenem ;  sed  non  omnes  faUes :  sclt  probe 
Proserpina,  canos  snb  iilo  delitescere,  qnos  tibi  morti  propinqno  resccabit. 
Neqne  param  hanc  conj.  jovat,  qnod  addit  Martialis, '  Personam  capiti,'  &c. 

NOTJB 

1  ilfcRltrt«i«Ma«m]  Lentions  canos     retur. 
capillos  tingebat,  nt  jnvenis  vide-        S  ^ctl  te  Proeerpkm]  Jovls  et  Ce* 


J240  M.  VAlu   MARTIALUI     ( 

m 

\ 

Non  omnes  falles :  scit  te  Proserpina  calklilm :  ^j 
Personam  capiti  detrahet  iUa  tuo. 

jNnilo  mi€  eycnuM  enu,    Nom  impwU  omnilmi,    Prompim  wmlt  Uenmm:  ilh 
I  mtf^erei  lorvfim  «  <«•  etifUe* 


— S  Nmi  emneiifaUii?  com  intemgatiQois  DOta  io  Ald*  Joot*  C^lin.  Stc* 

MOTiB 

reris  filia,  qoaB  a  Plntooo  rapta  ett  lo  Abitolerat,  Stygloqoe  etpot  dauo- 

coDJngeni,   oode  loferorom  regioa  Teratoroo.' 

dicitar.   Qoi  aotem  moritori  Hmt,  4  Peeemmm]  ForMmo  dicitmr  fic- 

priniqnam  a  Proierpina  tondeantor,  ta  imago  vnltno  lon  lanra :  llla  voro 

animam  efflare  neqoeonty  nt  canant  capillorom  tioctora  eleganter  eapitii 

Poets.    Hanc   caosam   affert  Vir-  pertfoaa  dicitor,  qoa  ablata  LeDtinns 

giliot  cor  Dido  difficnlter  animam  canos  Tidebitar,  ntqDe  oreo   dam- 
emUtoret;  £n.  iv.     'Nondom  ilH 
flavom   Proiorplna  vertieo  crinem 


XLIV. 

IN   LIGURINUM. 

OccuRRiT  tibi  nemo  qnod  Kbenter : 

Qnod,  quacnmque  Yenis,  fnga  est,  et  ingens 

Circa  te,  Lignrine^  solitudo : 

Qnid  sit,  scire  cnpis  ?  nimis  Poeta  es : 

Hoc  valde  vitium  periculosam  est  6 

Non  tigris  catulis  citata  raptis, 

Non  dipsas  medio  perusta  Sole, 

Nec  sic  scorpius  improbus  timetur. 

O  Ligmvi€yviMne  ecire  quid  eU^  mud  naSaf  HM  ebmmnjUmfm  amaio,  fnod 
omneefngiwU^  tt  oetU  eei  eoUiwh  arcmn  te^  tn  fneaKam^  hcmn  veniei  Ni- 
mtKm  Peeta  ee.  Hoe  vtfiNm  pcrica/oniiimam  eet.  AUatiM  ectfnfii  tigrie  feetbm 
n«n  incutH  fanf am  aKtnai,  nec  dipene  edntn  nmdin  eete^  me  eeorfine 


^••^-^^^^^^i^^^^ 


/a  Lygvrinmn  lemma  est  in  edd.  vett   /a  L^gnrinam  poclom  cod.  Pnlmanni. 

MOTiE 

4  Nimie  Poeta  ee]  Lepide  Horattns  catnlorom  raptorem  inteqnitnr. 

in  fine  Artis  PoetictB :    '  Vetaoam  7  D^MOf]  Serpent  a  qno  icti  vei- 

tetigitte  timent  fugiontque  Poetam  antnr  titi  et  sttn :  M^titit,  onde  no« 

Qoi  tapinot.'  meo  dedacit :  penuta  SoU  dicitor,  vel 

6  Ma  ligris]  Qate  tamen  pertca-  quodapricetoradSoiemmeridianpmy 

lotisaima  est  dam  eqaitem  suorum  vel  qood  plaga  meridlana  yivat. 


XFIORAIIIIATVM  LIB.  III.  241 

Nam  tantMi  rogo,  qois  fmt  bdioffesT 

£t  stanti  legia,  et  legli  sedenti :  10 

CmTenti  legis,  et  legis  cacanti. 

Iq  thennas  ftigio ;  aooas  ad  aatem. 

Piscinam  peto ;  non  licet  natare. 

Ad  coenam  propef o ;  tenes  euntem. 

A.d  coonam  yenio ;  fogas  sedenton.  15 

LassQsdormio;  SQScttasjacentrai. 

Vis,  qoantam  facias  mali^  yidere? 

Vir  JQstas,  probos,  innocens  timeris. 

«RMiy  mw  pflfioliir  ttaiUM  tntUttlmf  Lifi§  atenN,  d  UgU  mdMH: 
Ugit  pftperwUt^  H  UgU  exmmaiH  «MtfrcM.  FingU  tn  tkmMM :  eUmn  «C  oMrem. 
Ee <n  jNidMM:  fnem/eM eet  tudttre.  -  Fettkm  ed  eemem:  mermie  emdem,  K«iiw 
fl^MnMM:  /ugee  eedenteee,  D^eHfeiue  dermU:  exeitiu  eMbmtem  C^pirae 
eetre  qmeadmn  mM/meUe?  JMtfrw  ucet  Wrinctafy  pivftvf, ' 


^i»»»»#x»»>»^»»*» 


—S  PalmaD.  iMpMi  timeteir^  Nem  temtu  eeae  Jant.  an.  MIS.— 12  H  Hber- 
MM  Avm;  /ugee  edeiUem  codez  Tbttin.— IS  BeTcrlandi  Mf.  imi  «Mtf  Miart. 
Codt«  Vat.  tu  teim  §mttem^\A  iidfttiiM»piMirf,MMflRMM»ideM  Vet.— 
li  Ad  eemem  veew^/egee  edieeUm  fai  eodem  cooice. 

liOT£ 

IS  PifftMni|Mi«]  Iiocinenit  do«i     Mrentiir  lcoti  aedebmit    Lib.  tiii. 
Qbi   aqiia  frigide  Uvabent:   faifie     £pig.67.'Stcniantnrlecti:< 


edam  pifciMs  tepidas  constat  ex  Pli«     fcde.' 

aio  janiore  lib.  ▼.  Epiat.  f.  Foit  etiam        IS  Fir  JMh»]  Importaoa  taa  rect- 


pifcina  pablica.  tatioDe  adeo  intoleraliilif  ef ,  at  te  pa- 

Sem  Ucei]  Alii  mmi  ftaif.  tienter  ferre  quamvif  probam  nemo 

15  Fi|f«f  fidealfM]  Nempe  qni  ad  poffit. 
mntnriaa  ▼emebant»dnm  f  ter* 


XLV. 

D  B   BODBM. 

FuoBRiT  an  mensas  Phcebns  ccenamqae  Thyestae, 
Ignoro :  fagimas  nos,  Lignrine,  taam. 

WiMcii  MlraM  SW  fiigerift  mmme  et  cmmm  Thgeetm:  O  lAgmim^  nee 


I  H^^iflif  Ald.  Jant.  CoUn.  et  aliff  TCtt 

NOTA 

1  FafvrilMiaifliflai]  nyeiteafilinf     oa  iascepit  fifiosi  quot  Atrenf  iii  Tin- 

tnit  Piloplt  ex  Hippodaaia,  ot  n^    dictam  tanti  icelcrli  eidem  Tbyef tm 

poeTttitali,  qol  oxorem  Ihrtrla  rai     comedendot    apposnit      Propterea 

▲tretin  adolteriaa  pellMutyatqae  ez     Poetm  fingont  Selem  horrore  taatm 

Jkijpft.  H  Yer.  Cle».  Mmtml.  Q 


948  M.  VAL.  MARTIAUa 

Dla  qQidem  laata  eBt,  daiiibiiflqQe  instnicta  ropeibis : 

Sed  nihil  omniiio,  te  recitante,  placet. 
Nolo  milii  ponas  rbombmn,  muUomve  biUbrem ;  6 

NecYoloboletoSyOstreanolo:  tace, 

U r«atmte.Non  fimi  mUdt^pmm  rhomiiun,aMi  m»^^  blU^rm:  n§e  pkceni 
bcktitnecettrea^eUe. 

immaiiitfttli  exiMnnifM,  mnUtoqiie  te  redtantem.  Epif •  60.  infhi. 

lolito  cann  rediiue  ed  Anrorem.  6  Tace]  Not  enim  importnna  red- 

Vide  Senecam  in  Hiyest.  tatione  eneca*. 
S  F^igmninM]  Necogamarandire 

XLVI. 

AD  CANDIDUM. 

ExiGis  a  nobis  operam  sine  fine  togatam. 

Non  eo»  libertam  sed  tibi  mitto  meum. 
Non  est»  inqais,  idem :  molto  plas  esse  probabo, 

Vix  ego  lecticam  sabseqaor ;  ille  feret. 
Tn  tarbam  incideris ;  canctos  ambone  repellet :  5 

Inyalidnm  est  nobis,  ingenaamqae  latas. 
Qaidlibet  in  caasis  narraveris,  ipse  tacebo : 

At  tibi  tergeminam  magiet  ille  sophos. 

A  nobie  centtMUo  poehdae  ojfkia  anieambuknU:  nmt  vado^  eed  mitto  Ubertnm 
menm.  Non  idem  eet,  aie:  docebo  nudto  pkie  eeee.  JEgre  ego  eubeeqnor  («cit- 
cam:  iikgeatabit,  Si  incnrrerk  fa  fardam,  nmbone  propukabit  omnee:  ego  ka^ 
beo  ktn»  debik  et  ingemmnu  QaWibet  narraieerk  in  canak  ipee  eHebo:  eed 
Uk  tibi  vocVeraHtnr  tirgmumm  eophoe,     Controaereia  erit,  tnmma  voce  m- 


i»»i»^»^»»^»»^  »  ^ 


5  BeTerlandi  Ms.  cnneoe  pro  mmeloe,    Vide  Tnmeb.  Adverss.  lib.  xiii.  cap. 
19. — 7  In  eodem  Mf .  «awiai. 

NOT£ 

« 

1  Operam  togatml  Id  est,  officiom     prtestare  ego  neqneo»  ea  prffttabit 
anteambalonis :    patronos  enim  co-     tibi  mens  lit>ertas« 


jnitabantarclientes  toga  indati,  qnam  6  /a  tnrbm  tneiderW]  lUe  in  tnrba 

alii  cives  raro  sumebant    Javenalis  viam  tibi  expediet,  et  velut  nmlione 

Sat  III.   *  Pars  magna  Italin  est,  si  clypei  obstantes  rejiciet  nisa  oorpo- 

vernm  admittimas,in  ^na  nemo togam  rls,  ant  lateram  firmitate.    Tarnebus 

samit,  nisi  mortuas.'  lib.  xiii.  cap.  16.  et  19. 

9  Noneetidm]  M%jori,inqnls,inibi  0  /ag<aH«Ni^  lotes]  Debile  inter^ 

bonori  esset  tnas  qaam  lil>erti  co*  pretare,  qaod  ingenni  heminis  vlres 

jnitatus.  oneri  ferendo  non  sint. 

Pias  eeteprobabo]  Qnm  enim  officia  8  Attibitergemkmm]  Meiulibertw 


SPfGRAMMATVM   LIB.  III.  ^  243 

Liserit;  ingenti  iadet  convicia  voce : 

<  Esse  pndor  vetait  fortia  yerba  mihi.  10 

Ergo  nihil  nobis,  inqnis,  praDstabis  amicnst 
Quicqnid  libertns,  Candide,  non  poterit. 

geret  emhtmeUiu:  veneundia  jtrokUmit  me  kabere  ooeem  dUam,  NikUne  igHwr^ 
mquie^  tu  amieuM  frmitMB  nebuJ  Pnestabo,  o  Cmdidij  tpAeqM  nm  yeietilt  If- 
biriuM, 


^S^#  ^  ^  ^^^^i#^l^ 


ad  eoslnm  nsque  landibiiB  te  effnret.  vocealta  clamare. 

Vide  lib.  I.  Epig.  4.  \%  QKicfvJd]  Officia  liberalia  prs- 

9  Lu  eriil  Si  litigaYeris  cum  aii-  stabo^  qnae  nec  servut  nec  libertnt 
qno,  tno  nomine  lacerabit  adversa-  praestare  possont :  famam,  scilicet,  et 
riam  oonTicii».  nominis   stemitatem  meis  versilms 

10  l£ssfmidorl  Nam  msticomm  est  tibi  conciliabo. 


XLVII. 

D  B   BASSO. 

Capbna  grandi  porta  qua  plnit  gntta» 
Phrygiaeqne  Matris  Almo  qua  lavat  ferrum^ 
Horatiorum  qna  viret  sacer  campus^ 
Et  qna  pnsUli  fervet  Hercnlis  fannm^ 

O  Femttime^  Bueeue  t&of  «eftais  im  rhedu  plswi  Mnws/hwfns  ferHHe  oiOv,  fua 
forta  Capem  piuit  graadi  gutta^  et  qua  Almo  abhntferrum  molrts  Pkrygiee^  fna 
rc%iasMs  og^fr  Heratierum  «iresei^,  et  ^aa  fertet  eedee  Hereulie  miuerie,    In  rkeda 


%  Pkrifgiumque  mmirie  abua  Ald.  Jnnt.  Colin.  Orypb.  &c«  et  sic  in  cod. 
Palat.  ateue  Beverlandi  Ms.  Pro ferrum  Famabins  conj.  secnnn.-~S  Onrti- 
arum  in  edd.  ¥ett.~4  Et  aua  fueUhim  Ant.  de  Rooy,  nt  pMstOKm  ad  famim 
referatur.  Siqnidem  In  Regione  i.  Urbls,  nbi  et  Porta  Capena,  sedicnla 
tantnm  Hercnlis  locatnr.  Itaqne  pueiUmm  dicit,  nt  dlstingnat  ab  ade  Hercn- 
lia  Costodit  Clrci  Flaminii,  qna  erat  in  Regione  ix.  «t  ■  teraplo  Hercnlis  in 

NOTiE 

1  J^iaiO  PropteraqnBednctnm,quo  qne     Cybeles   simnlacram.      Ovid. 

snper   eam  portam  aqna  in  nrbem  Fast.  iv.  '  lUic  pnrporea  canns  cnm 

linebat.    Jnvenalis  Sat.  lii.  '  Snbsti-  veste  Sacerdos  Almonis  domiiiam  sa» 

tit  ad    veteres  arcns,  madidamqne  emqoe  lavit  aqnis.' 

Capenam/  4  Horafiorwn]  Nempe  eztra  por- 

S  P&ryfi«fMe]CybeIeDeomm  ma-  tam  Capenam  erat  sepnlcram  Hora- 

ter  ex  Phrygia  Romam  fuerat  ad-  tiornm,  et  campns  nbi  cnm  Curiatiis 

vecta,  nnde  Phrygia  mater  dicitnr.  pngnaverant;  qooram  satis  notacst 

Almo  flnvins  terrltorii  Romani  in  Ty-  bistoria  ex  Livio. 


beHm  deflnlty  hodio  Daekia.  Ineo  4  EifuapueitU]  Posiilom  sppellat 
Cybeles  Sacerdotes  lavabant  cnltros  Hercnlem,  ad  assentationem  Domi- 
i|«ibM  hoatias  mactabant,  ipmim  qno-     tiaoi,  qni  se  mi^orem  Hercnlem  prse* 


244 


M.  VAL.   MARTIALIS 


Fanstine,  plena  Bassas  ibat  in  liieda, 
Omnes  beati  copias  trahens  ruris. 
Illic  videres  fhitice  nobili  caales> 
Et  atramqae  porrum,  sessilesqae  lactacas, 
Pigroqae  ventri  non  inntiles  betas. 
Dlic  coronam  pingaibas  gravem  turdis^ 
Leporemqae  Isesam  Gallici  canis  dente, 
Nondamqae  victa  lacteam  faba  porcum. 
Nec  feriatas  ibat  ante  carrucam, 
Sed  tuta  foeno  cursor  ova  portabat. 
Romam  petebat  Bassus  ?  immo  rus  ibat. 


10 


15- 


eenuret  brameoi  itirpe  iio6tii,  atqne  utrumque  parrymf  et  laciueaM  eeanlee^  et  beiaa 
uiUeg  abaa  etrieUe,  lUU  videres  c^roaam  ponderaeam  jnagyilme  turdie,  et  teparem 
mJneratam  deale  caau  GaiUci,  et  lacteum  parceUum  nendum  Jraeta  faba,  Nee 
oHaeae  eureer  ineed^ai  auie  rhedamf  eedfer^Hd  eva  eeeura  feruo.  BaMtne  ibatn^ 
Rowtam?  imaiapetebat  vtUom. 


^i^^»^«»^»»<»i^#<»» 


Regione  znr.— 8  JnntiDa  nosf ra  in  marg.  eeetUee^, — 15  Heraldns  legit  inter- 
rogatorie:  l20MaM|Ml«6alBa«nt«? 

NOTJE 


dicabaty  nt  patet  ex  Ub.  ix.  Eplg.06. 
et  Spect.Epig.16. 

Fervet  famm']  Hoe  est,  a  nmltii 
freqnentatnr. 

8  Utrumque  porrum']  SectiTum  in« 
teUige  et  capitatam. 

SeetUeeque  kietueae'}  Lactncamro  ge- 
DOB  quoddam  sessile  dicitnr  sen  la- 
conicnm.  Vide  Plininm  Ub.  ziz. 
cap.  8. 

9  Pigraqus  tentrii  Qoem  solTont 
bete. 

10  llUc  eoronam']  Factam  forte  e 
▼Imine,  ex  qna  saspensi  erant  tardi. 


11  Gamei  camie  dtnte]  Velocinsiml 
nimirum,  ntpote  lopino  natn  editi. 
Vide  Plininni  Ub.  Tni.  cap.  11. 

19  Nendamque  vtda]  Hoc  est,  por* 
cellnm  lacteiim,  qni  fabas  frangere 
Dondnm  posset. 

14  8ed  tutafemo']  Hoe  est,  muDita 
fceno,  necollisacontererentur. 

15  Ronmmpetebai']  Cnm  tot  fhictni 
mre  nascentes  Telieret. 

imma  rue]  Am«ena  qnidem  eraft 
illa  Bassi  villa,  sed  sterilis,  in  qnam 
tot  ednlia  deportare  cogebatnr. 


D  B     O  L  L  O. 

Paupbris  exstruxit  cellam^  sed  vendidit  OUas 
PrsBdia:  nunc  cellam  pauperis  OUas  habet. 

OUnf  «dj^kaoil  oeOam inifii, ai  tendidii  fundoe:  €)Uo  nnne eti  e^panperie. 


^^»«»i»<»^^»»«r^ 


In  boc  Epigrammate  ezbibendo  non  ▼ariant  libri  calamo  exarati  ant  typls 
impressi. 


BPIORAMMATVM    UB.  ill. 


24ft 


KOTJE 


1  ExairuxU  cselkm]  Ltpito  tei te  in 
Senecv  £pitt.l8.  divites  eutraelMnt 
peopertt  cellam  contigoam,  ant  in 
vicinie  snenini  «dinmy  In  qnam  fiu* 
tidiosl  mlierot,  tribnlei ,  ct  advenae 
panperesy  amtcosqne  minoram  gen- 
tinm  recipiebant :  ne  intra  sedes  ad- 
mitterent.  Cnm  vero  Olins  esset 
diveSy  es  more  reiiqnorom  divitnm 
eonstraxerat  cellam  panperis:   sed 


bonis  ablifnritiSy  et  pr»dio  di  veodito, 
nnam  sibi  cellam  reliqnam  fecit,  qom 
tnnc  panperis  cella  verios  qnam  ollm 
dlei  poaset.  Seoeea  Epistoli  100. 
'Desit  saae  varietas  mamornm,  «t 
concisnra  aqnaram  cnbicnltt  interfln- 
entinm,  et  pnnperis  ceOa,  et  qnioquid 
alind  inznria,  non  contenta  decore 
simplici,  miscet.'  Lib.  viii.  Epi^.  14. 


IN    INVITATORBM. 

Vbibntana  mihi  misces»  ta  Massica  potas: 
OUacere  haec  malo  pocula,  qaam  bibere. 


pofrigii  vina  ViUniimaf  fn  bibU  Mauica :  wuigi»  pkuei  odoreri  kmc  ps- 


^»^#>»>»#»»#»»#<*^ 


1  Beveriandl  Ms.  hM  BSamca  pstas.  Codex  Bodl.  fiM  iil!sMf«a  peNtt,  nt  et 
conj.  Ramiresios.  Raderas  lerendnm  censet:  iu  Matdca  po#tis.-»t  O^iMfrc 
km  «mIs  pscnla,  fMsm  M6sri  in  Jnnt.  an.  161S.  typothetarnm  manifesto  errori. 

NOTiE 

1  IV  MSisiiaa  psfoi]  Vetos  codez,  opUmnm,  lib.  ziii.  Epig.  111. 

ftM  Mactiea  pUaa,     Ramiresios  vero  9  (Mfactrc]  An  erant  pocnla  myr- 

legit,  f iM  MoMtioa  fcm».  Jndicet  Leo-  rliina?  inqnit  Raderas.  Vinnm  my rrlw 

tor.  Vinnm  Vdentnnnm  viiiMimnm,  amarlns,  cojns  gratns  odor,  ingratns 

lib.   II.    Epig.  6S.   Massicnm  vero  gnstns. 


L. 

IN   LlOURINUM. 

HiSG  tibi,  non  alia,  est  ad  ccenam  cansa  vocandi^ 
Versiculos  recites  ut,  Lignrine,  tnos. 

JDeposni  soleas ;  affertor  protinns  ingens 
Inter  lactncas  oxygammqne  liber. 

O  l%«rintf ,  inetfes  «i 
Jeet  cr^pidos;  ffoflm 


nondKadecansafnemnf  lefaifnacennino.    Ah- 
immmn»  liMhs  iaf <r  lorfnms  sf  «ryfsmm. 


^»»^<^»^^^»» 


In  Zygnrinnm  inscribitnr  in  edd.  vett«— t  Codez  Vat.  prvfinns  iqppenifnr.— 
4  Beverlandi  Ms.  Mfrycrmn.  Calderinns  legit,  «HfHman,  nec  animadvertit 


NOTiE 
S  Hcpscni  sdsoc]  Com  cmnatnri     strognla  lecli,  in  qno  recombelmnt, 
cssent  veteres,  deponebantsoleas,ne    Into  Aednreatnr.    Oeiiins  Ub.  xiu. 


S46  M.  VAL.   MARTIALIS 

Alter  perlegitnr,  diim  fercnla  prima  morantar :  6 

Tertins  est,  nec  adhac  mensa  secnnda  yenit. 

jBt  qnartum  recitas»  et  quintnm  denique  librum. 
Putidus  esty  toties  si  mibi  ponis  apmm. 

Qnod  si  non  scombris  scelerata  poemata  donas: 
Coenabis  solus  jam,  Ligurinej  domi.  10 

AUer  toiuM  Ugitur^  dvm  primm  d$pu  ewuUmtwr,  TertUiM  ade$tf  necdwm  eecimdB 
fereida  afferwnlMr»  Et  redioM  quartmm  HbeUHm^  et  tandem  quintum.  Si  miki  vel 
opriMi  opptmiM  totie$f  nule  olet.    Quod  n  iioti  tradae  ecambrie  eeeletta  poemata^  b 

^■^wpfc  ■B*  ••■»  S  w^^9wi9  ^^^SwwW  %0VmwW9anrW^^  Vt^r99%wa 


^#^#i»<^^^^^»ir^^ 


qaantitateiii  fyllabas ;  nam  lingaMim  (if^ya^)  Orsca  eit  dictio,  corripitqne 
primani,  et  secnndaro  prodocit.  Scnbitnr  et '  organns/  Seren.  Sammon* 
Ict.  Scorp. '  Cnmqne  boc  absnmi  debeblt  origanus  berba/  Vide  Jioc  ▼erbom 
in  Nicand.  Tber. — 6  Alii,  porrigitwr, — 7  Et  quartnm  pome  Beverlandi  Ma. 
miiitem  dcmgiie  bnma  in  eodem. — 8  Patridiu  ett  iiabet  idem  Ms.— 9  Snnt  qni 
legaot,  donee.    Orntems  mallet  legi  damiiM.    Vide  snpra  Epig.  2.  ▼&•  % 

NOTiE 

cap»  90.  'Omnia  qaibnt  plantanmi  5  AUer  peHegiinr'}  Lagnntaliiypsr* 

calcea  tantnm  infime  tegnnlur,cetera  rigitnr» 

prope  nada,  et   teretibna  habenis  9  QnodjiiiMiieMiMf]  Venoamall 

jnncta  sunt,  soleai  dizemnt.'    Vide  seombris  et  aliis  piscibus  inTolTendis 

£pig.  44.  et  45.  supra.  inserTiebant.    Alii,  dMMt. 

4  Osnfgammqne]  Oaram  intellige,  SeeUrata]  Importnna  enim  carmi- 

sive  liqoamen  ez  aceto  et  intesUnis  num  recttatione  conviyas  enecabat 

piscinm.    Lib.  xin.  Epig.  lOS.  Ligurinns. 


LL 

AD  OALLAM. 

CuM  faciem  laudo,  cnm  miror  cmra  manusque ; 

Dicere,  Gralla,  soles :  Nnda  placebo  magis. 
£t  semper  vitas  comrounia  balnea  nobis. 

Numquid,  Galla,  times,  ne  tibi  non  placeam  ? 


Cnm  eemmendo  tnnm  vnUnm^  enm  numne  et  cmra  miki  admiranda  tidentnrf  o 
GaUa^  conMnemeti  dieerCf  Erogrntimr  nnda:  et  temper  fngi»  tkermae  noMs 
O  GaAo,  a»  inclatt  ne  HH  tt^nenndnM  eim? 


^^»»»»»»»^»»^»!*'!^» 


Hic  nnUa  lcctionis  Tarietas  est  in  exemplaribus  scriptis  ant  prelo  ezcnsis. 

NOT^ 

S  Et  Mcmper  vjfas]  Ironi«iMf  carpit  bat,  ne  oorporis  deformitas  pateret. 
Oallam,  qnse  formosa  videri  volebat,  4  Ne  tibi  non  plaeenm']  Ne  Ubi  vi- 
nec  tamen  unquam  eum  Poeta  lava-    dear  parum  vir. 


BPIGRAMMATUM  LIB«  III.  ttf 


LIL 

AD    TONGILIANUM. 

Ehta  domus  fuerat  tibi^  Tongiliane»  dacenis : 
Abstulit  hanc  niiniam  casos  in  orbe  frequens. 

Collatom  est  decies.    Rogo,  non  potes  ipse  Yideii 
Incendisse  taam,  Tongiliane,  dbmam  ? 

O  TomgiKmUf  miroi  ade»  duettiH»:  i^forhmbm  er^errimMm  ts  Kfif  emiHi 
UUe.    Demitmm eetdeeie»:  O  Twyiliaiif,  puue^  «wmm  peU$ Meri  yw  eemime* 
hmemdeeJ 


'«#^^ 


1  AI4.  Jimt  CoUik  Oryph«  Janiaii.  Delph.  ali«  habenti  AMn<if« 

NOTJE 

I  DMmif]  SMtertiia,  ▼eldacentit        Nen  petm]  Nempe  at  ez  inoendie 

millihat  ■estertiara*  lecrom  &ceret.  Eodem  aento  Jave- 

t  CeiUdmiieeideeiee]  Hoe  ett,  tai  nalis  Sat  iii«  'et  merito  jam  Soi- 

eiientei  tibi  doneraat  deciei  centeoa  pectot  tanqoam  ipte  taas  Incenderit 

milliatettertiam.  «det.* 


LIII. 

AD  GHLOBN» 

£t  vnlta  poteram  tao  carere, 
Et  collo,  manibasqae^  craribasqae^ 
Et  mammis,  natibnsqae^  clanibusqae : 
Et^  ne  singala  perseqai  laborem, 
Tota  te  poteram,  Chloe,  carere. 

Veiehmm  m  ebtitimere  et  a  Udfeek^  ei  eettOf  et  Mumtte,  et  crnriMit,  ei 
ei  Mfi6icf,  et  dmnlme;  et,  ne  defaiiger  rrferre  eingmUi  membra,  oale&aM,  o  Chieel 
wu  oMacre  a  ie  hUegrd. 


^^^<»»»»^i*>»^ 


In  hoc  Epimmmate  ezliil>endo  contentiant  et  libri  calamo  exarati  et 
impretttB  editHmet* 

NOTJE 


1  JBT  vMlfo  ptttfram]  Siogola  taa    tpemit  Poetai  afBrmani  illa  tota  ca» 
mcmbra  laodabat  Chloe,  nt  amore     rere  te  potte. 
Martmlem  accenderet ;  at  ? ero  Uiam 


94B  .H.  VAU  MABTIAUS    I 

LIV. 

AD    6ALLAM. 

CuM  dare  non  possim,  qnod  poscis^  Galla,  rogantem : 
'Molto  simpliciiui,  GaUa»  negaie  potes. 


O  GoHa,  CMM  ««giiMM  domare  qund  pttU  a  me  p^BceiUe  noctem  ;  O  Gdia^  pttee 
fccnMre  iRtittD  OMtftkee» 


I 


1  BeferlaDdi  Mt.  eihlbety  fnod  peecii,  Goaa,  regeaM, 

NOTiE 

1  QnMlpMdt»  CMe\  PoeU  argait     qoom  prastare  pouet ;  lie  eifo 
■8tatiamOall»yqaamcnmilleD0€tem     aimpliciter   qnidemy  ted   ortificioa 
rogarety  poscabat  Ula  mUo    plaa     reeaiabat  Oalla. 

LV. 

IN  OBLLIAM. 

QuoD  qnacnmqne  venis,  Cosmnm  migrare  pntamvs, 

£t  flaere  excnsso  cinnama  f asa  yitro : 
Nolo  peregrinis  placeas  tibi^  Gellia,  nngis. 

Scis,  pato,  posse  meam  sic  bene  olere  canem. 

Qood  cr«diimif  Coimam  MRtr e  foaciim^iie  vadtt,  et  tHre  eigiMe  \M  aemama 
di^ena;  O  GMa^  iioto  tibi  Jmcieiia  eu  exUrme  iaeptiie,  Crede  mema  emiem 
poeee  bem  olere  kae  made. 


*^^0^^^*^^ 


4  Sw|Ntfa|MMc  Mcam,  e^y  ke,  in  Ald.  Junt.  Colin.  Orrpli.  &c.  qaam  lec- 
tionem  terfat  etSam  eodes  PalatiBos.  tam  hema  BeYerlaodi  Mi. 

NOT£ 

1  CommM]    Ungnentariam»  cnjoB  polio  illam  seqni  videretsr.    Lib.  i. 

mentiooem  Mepe  lacit  Poeta.   Tot  Epig.  S8. 

Tero  nngnentit  dellbnta  erat  OelUai  g  Veia  peregriaie']  Ungaentis  ex- 

et  tantus  odor  tpargebatnr,  qnacnm-  temisy   sed  natnrali  oris  ▼ennstate 

qne  irety  nt  Cosmos  com  pharmaco*  bene.oleas. 

LVI. 

DB  0I8TBRNA   RAVBNNATE. 

SiT  cistema  mlhi^  qaam  vipea,  malo  RaTcnnae : 
Cam  possim  malto  vendere  plinis  aqaam. 

Magie  mttl  placel  Mere  oiMemam  RamMe,  qaam  mtem :  cum  paemm  veadere 

tf JBMtfHa  flUS&^A  glKMVfttf 


BPlORAMMArUM    LIB*   III.  Stt 

Hic  nibil  ▼•riant  exMplaria  maiiMeripU  Mit  prelo  excwa. 

wyrjE 

1  SU  eiiUnm]  Bttnmut  mrbt  iii     vero  ▼lai  eoplay  etqiie  tdeo  lUic  plu- 
Itelie  ad  mare  Adrlaticnni  abi  erat    rit  aqoai  quamTiaiinTeBdebator. 
pemirla  aqaaram*potabiliam,  magna 

LVII. 

DB  CAVPONB. 

Callidus  imposuit  nuper  mihi  caupo  Baveniiae : 
Cnm  peterem  mixtam^  vendidit  iUe  mermn. 


Neqae  in  boc  EpigramoMte  qaleqaam  ▼ariant  exemplaria  calaoM  ezarata, 
ant  typto  ImpreMa.  8ed  In  Jnnt.  an.  1619.  et  Colin.  an.  16S8.  boc  et  prmced. 
onnm  fecinnt  Spigramma. 

NOTiE 

1  GaHidMi  taipeMtl]  Patet  boc  ept-  aqna  BaTenns  carior  esiet  vino,  dilo* 
graauna  ez  prmcedente:  cnm  edm    tomaqaa  nnamcariateratmero. 


Lvm. 

DB  VILLA   FAU8TINI,    AD   BA88UM. 

Bai ANA  nontri  villa,  Basse,  FaustiiUi 
Non  otiosis  ordinata  myrtetis^ 
Vidaaqne  platano^  tonsiliqne  boxeto 
Ingrata  lati  spatia  detinet  campi : 

O  BMM|«aia  Beiana  neilrt  Feniltnt  nonmwpmttai<tr<ii6«t  myrtefu,  «t  pta- 
fene  «rli&e,  <i  hnxeto  touiU  ocaipai  MeriUa  ^ie  ogrt  ampU:  $ed  goMdet  rwre 

De  Vttte  FemMiiid  Inicrlbitar  in  Jnot.  Cdlln.  Orypb.  Ac.^ll  Palmaonaa: 

JiOTM 


viUa]  Baiia  prope  Nea-  liberoo  non  parinot. 

poUm  erat  TlUa  Faaatinii  qoam  a  IWniilt  teMto]  Myrtetam  et  baxe- 

frnctnam     abandantla     commendat  tnm   snnt    loca    royrtit    et    bnzit 

Martialiti  rot  vero  Batti  vltoper^t  tterilibot  freqaentia :  buxa^  vero  in 

a  ttertlitate.    Epig.  47.  tnpra.  Tariati  at  nunc,  animalinni  ct  alianim 

8  Fidna  pUleae]  Id  ett  tterilii  me-  rerom  fif  aru  tondebatur. 
taphora  docta  a  vidait  foBminit  qate 


9M 


M.  VAL.  MARTIALI8 


Sed  niie  vero  barbaroqae  tetatar. 
Hic  farta  premitar  aDgolo  Ceres  otani, 
£t  multa  firagrat  testa  senibos  aatoninis. 
Hic  post  Novembres^  imminente  jam  brama, 
Seras  patator  horridas  refert  avas. 
Traces  in  alta  valle  magiant  taari, 
Vitalasqae  inermi  fronte  prorit  in  pagnam. 
Vagator  omnis.tarba  sordidae  cortis, 
Argatas  anser^  gemmeiqae  pavonesi 
Nomenque  debet  qaa»  rabentibas  pennis^ 
Et  picta  perdix^  Nomidicasqae  gattatsB, 
£t  impioram  pbasiana  Colchoram. 
Rhodias  saperbi  foeminas  premant  galli; 
Sonantqne  tarres  plaosibas  colombaram« 


10 


15 


amfktrm  bemt  dmi  Hno  vetutU.  Hie  pod  iVoo0M6r«f, joM  imtaitfe  kgeme^  niciif- 
img  etiitlor  ref&rtai  uva§  ttrdae  ;  imai  trueulenii  mugkmi  i»  prtfundu  vutte^  ei  «•- 
tubuiMemU/ronieappeiiifritlkm,  Ommieiurbaeeriierutiiea  erraifaneerafgth 
iue^  ei  pawauee  gemmeif  ei  fut  kabet  mmen  ab  alie  mftrti,  cf  periijc  ctfcrrtai  H 
Numidiete  guUaiet^  et  plumaiu  impiermm  CMiorum.  GaiH  euaerbi  ita^rimtatl 
fetatmae  Rhodiaef  ei  iurree  remmnt  pianeibue  eoktmbanm,    PJmmbue  ingeetieeii 


^^^#»»»^tf»»<»»»» 


pemii  fld  pugnani^l2  BeTerlandi  .Mi.  coJkorlic,  et  tie  correctnm  ett  Id 
Jantiiift  Doitnu-^17  Polmanmif :  fttmbme  prodmtt  geML-^W^  Rob.  Titina  Loc 

NOTJE 


5  »00  rnrc  Mro  oerMrofVcj  Hoe 
eit,  fertili,  Dec  arboribna  sibi  iDYicem 
fespoDdentibns  ornato. 

6  Ceree']  Cererem  framenti  Deam 
pro  framento  ipso  posnit. 

7  &iii6i(sairfMMiitff]  Vinamintellige 
a  nraltis  annis  reconditam;  aatum- 
nnm  osarpat  pro  fractibas  aatmnniy 
etqaidem  prsecipais,  fino  nimirnm« 

9  Serae  puiaior]  U? as  dnracinas 
tarde  matnreseentes  intellige,  de 
qnibtts  lib.  i.  Epig.  44.  et  Kb.  xiii. 
Epig.S9. 

It  /RcrMJ /roiitc]  Sine  comibns. 
Idem  de  btedo  dicit  Horatiii.  Od.lt. 
'cni  frons  tnrgida  coraibns  Primis 
et  Venerem  et  pnelia  destinat  Fras- 
tra.' 

IS  iir^ac  oMcr]  Hoc  est,  strepens. 


VirgUins  Ecloga  ix.  '  ted  argotos 
Inter  strepere  anser  oiores.' 

GcMsicifac  fMooNcc]  Pavonnm  can- 
da  gemmis  varii  coloris  ornata 
▼idetnr. 

14  iV^cMCiifve  dckf]  Phoenicople- 
raminteUige,sic  dictom  ab  alisrabris. 
JUb.  ziii.  Epig.  71.  'Dat  mibi  pemui 
rabens  nomen/ 

16  NaMtdtctffMCgolfal»]  Hoc  est, 
gallinse  AfricansBy  qnaram  plnmM 
macolis  Yelnti  gottis  distinctsB.  Lib. 
tin.  Epig.7l. 

16  PAdsiaiia]  Avis  nota,  sic  dicta  a 
basi  Colchidis  flnTio.      Cdc&ofMm 

aotem  iMpioram  dizit  propter  scelas 
Medea 

17  llkorftac]  Glallinas  intelUge,  aliU 
pretiosiores. 


BPJORAMMATUM  Llfi.  III. 

Gemit  hinc  palambiiSi  iiide  cereM  tartor. 
Avidi  seqtiantiir  viUicaD  siniim  pord ; 
Matremqae  pleDam  mollis  agnas  expectat. 
Cingnnt  serenom  lactei  focnm  ▼erose^ 
Et  larga  festos  lacet  ad  Lares  sylva. 
Non  segnis  albo  pallet  otio  caapo : 
Nec  perdit  oleam  labricas  palnstrita : 
Sed  tendit  avidis  rete  sabdolam  tardis ; 
Tremalave  captam  linea  trahit  piscem^ 
Ant  impeditam  cassibas  refert  damam. 
Exercet  hilares  fadlis  hortas  arbanos, 
Et  psedi^ogo  non  jnbente  lascivi 


361 


20 


25 


30 


ac  hae  porUf  ex  iUa  twrimr  eemu.  Pord  eupidi  aedmUwr  gremium  mikeeef  oiqug 
ugnm  tener  praeMahar  mairi  ubmtdanH  Ucte.  SenmU  eamHdi  eiremadaiU  coais. 
mm  hieidmm,  et  ligna  eepioea  epieadeai  ad  Lareeeelemaee,  Naa  etiaeae  eaapo  esai' 
beeeiipaUida  iaeHia:  neelabrieae  palaetriia aweUiii  eUmm :  ai  tefdii plagae /ai» 
Saeeeetqfidie  tmdie^  vel/Ue  tremente  trakitnieeem  eaptum,  aai  repeHai  damam  toi- 
pUtitmn  plagie.    HertuefaeiiiM  preebet  uantraM  aauenai^  nee  impermUe  praeepter$ 


*^^^t>^»*»0ll0>^>^>^<^ 


CoBtroT.  lib.  II.  cap.  IS.  olim  emendtverat:  frilicee  «oMim  pMvt.— 22  Cal- 
deriniii  legit  kUei,  i.  e.  sordidi  infimtea.  Vide  llb.  i.  Epigr.  50.  Codex 
Pamabii  babet :  Cmguntfue  eireum  laiei  foeum  oenur.^20  Exereer  kUare 
faeUu  kortue  uaebrae  in  Jont.  aa.  1 612.  Exereet  hiiareefoeiUe  kertue  umbrae  ia 
Cotta.  aa.  1528.  faeUu  hortue  mnbeUae  iM^fim,  Joniosy  &e.faeitie  kertue  areue 
«■i6r«i  legoat  alii.  At  ego,  inqnit  Mosambert.  si  cniis  ooBieetoraB  locns  ett, 
dixerln  rnifie  a  Yalerii  mann :  Exereet  kiUtree  faeiiu  kortue  aaetZZot.— 90  Ha- 
driaa  de  Valois  ad  Jnven.  Sat.  ix.  180.  legit :  iioiieMlcate laictvj Paieregaudewlf 
te.  *  Video'  et '  jobeo '  saepe  permntantnr  nt  ap.  Propert.  ii.  26. 61.  Valesai 
Mpt»  in  Jnvenalem  nnper  Parisiii  repert»  snnt,  et  in  Incem  prodnctm  a 


10  Cereue  larfvr]  A  pingnedine 
qom  pallidom  colorem  cerm  similem 
cfficit.  Alii  oolorem  iilom  cerenm  ad 
plnmas  refemnt. 

20  VUUeee  eUmm']  In  qno  YUllca 
fert  pastom.  Legnnt  aUi  aMwm; 
•aenli  enim  villic»  voeem  eot  ad 
pastnm  vocantls  agooscnnt,  et  se- 
qaimtiir. 

2t  ild  Lare$\  Deos  domesticoByqni 
ad  focom  cokbantnr.  Lib.  i.  Epig.50. 

24  Nem  eegnie  tdbo']  Canpo  ezer- 
cebatnr  ancnpio  et  piscatn :  in  villa 
viatomm  griUia  constitoebator  can* 
pona. 


25  Nee  perdU  eiemn]  Ungebantor 
oleoy  qoi  in  palsestra  erant  Inctatori : 
bic  palmstrita  cnm  mre  oon  Incta- 
retnTy  oleo  non  ntebator,  sedTena- 
tione  et  ancnplo  se  exercebat  nt 
canpb.  Olenm  vero  et  operam  per^ 
dere  didtory  qoi  mole  tempna  insa- 
mit:  hoc  loco  significat  Poeta,  nec 
palaestritam  nec  canponem  loiaso 
otioftos. 

20  Exereet  urbmm  lumbdlae]  Hoc 
est,  pnsbet  nmbras.  Alii  legnnty 
exereet  urbanoe^  boc  est,  occnpat  eot 
qni  ex  orbe  io  villam  veoerant  Alii 
legont  exereet  aneUke,  ot  ostcndal 


M,  VAL.  HARTIALIS 


Parere  gaudent  viUico  capiUati ; 
Et  delicatas  oper^  fimitor  eoniidias. 
Nec  venit  inanis  rosticas  sahitator : 
Fert  ille  ceriB  cana  com  sois  mella, 
Metamqoe  lactLi :  Sassioate  de  sylva 
Somnicalosos  ille  porrigit  glires ; 
Hic  vagientem  matris  hiqiidaB  foQtam ; 
Alias  coactos  non  amare  capones. 
Et  dona  matram  vimineo  fenmt  texto 
Grandes  proboram  virgines  colonorom. 
Facto  vocatur  Ifletos  opere  vicinas, 
Nec  avara  servat  crastinas  dapes  mensa  ; 
Vescantnr  omnes,  ebrioqae  non  novit 
Satar  minister  invidere  convivsB. 


35 


40 


iaMCwi  euoUUiii  Utlaiiiut  o&mnii  fnUieBm.  €t  no2lu  oduidkiif  9seat  iabori:  u/te  ■«^'^■■i«* 
agr^Hi  iobUaior  vaan»  maiiibos.  IHe  periai  cam  meUa  cam  fma  Mftf ,  «I  aidcn 
laetie  de  eylva  SoitbuUe,  IUe  offert  eomnicuioeoe  gUreOf  kie  vagieaiem  jiartma  Ma- 
fm  vinoMr,  aUaa  eaponee  eoaetoa  non  amare,  Atque  adaUeB  piietttf  boaantm  eehm/o* 
nm  eaaietro  poriant  mmiera  mainm,  Peraeto  ialwre  kiiaria  viehma  iavUatWf  nee 
avara  menea  aenMU  ciboe  t«  eraaiUmm  convivlam ;  ameii  epvimUurfetaahtraia» . 


^<N»»^»i^O#^»^ 


viro  doctissimo  N.  L.  Acbaintre.~SS  Nonveniiimmie  letaa  oodex  Remireiiu-* 
35  Alii  contendant  legendam  eMCy  Sarekuiic—W  Somenealoa  Beverliiadi 
Mft.~S8  ititiMooac<fif  Jant.  mn.  1512.-49  £(  om  aMlrwN  in  qaibasdem.  Ci^ 
derinus  legit,  «tMtiw/cniiii  texto:  Scriverias  «tmiiM  ^ermU  textOf  vel  eferwA 

NOTiE 


Poeta  totam  Faaitinifamiliam  vacare 
alicni  operi.    Jadicet  lector. 

Fodiif  Aorfttt]  Qai  facile,  et  nallo 
fere  labore  colitor;  rare  enim  vero 
et  barbare  Istabatar  illa  vllla. 

tl  CapUkl^  PaertidUcet  comam 
alentet,  qni  domlno  In  deliclls  erant, 
nni  p«dagogo  parebant,  atios  servos 
dieteriis  lacessebant.  Laadat  Poeta 
haac  villam  abi  lasetvi  illi  paeri,  non 
eogente  pmdagogo,  nltro  obtemperap 
bant  villico :  vel  intellige  iilios  ipsias 
viiUci»  eoi  soa  sponte  obtemperabant. 

SS  Nte  vemi  iiimis]  Sed  affert 
»anera«  qass  seqaaotar. 

S5  JIMniifoo  Isoftf]  Caseora  intel- 
ligei  «t  lib«  I.  Epig.  44. 


&istealo  de  sylea]  Baiis  vidoa»  ot 
videtor.  Legunt  alii  Jfiiriioefo.  Sar* 
sina  vero  Umbris  orbs,  Plaoti  patria: 
sed  longe  distat  a  Baiis.  Videat 
lector. 

57  Mofrti  Atipidtf  /irtom]  Hoc  est» 
hBdillamy  qoi  vaglto  soo  nuitrem 
abesse  qoeritor. 

58  Cooilsi  ooo  omorr]  Qoia  sont 
«astrati. 

59  £1  doao  foolnno]  Agrieolamm 
lliisB  a  matribos  sois  afferoot  monera. 
Legont  aliiy  ei  ova  oialroiOy  hoc  est, 
galUnorom.  Iib.Tii.  £plg.SO.  *Bao* 
csB  cortis  oves,  et  ova  matrom/ 

44  Artor  MMNifcr]  Com  enlm  io 
crutinom  convivium  non  serveotdr 


BPIORAHMATUM   LtB.  III. 

At  tu  sab  nrbe  possidea  famem  mundam. 
Et  tnne  ab  alta  prospicid  meras  lanras, 
Farem  Priapo  non  timente  securns. 
£t  vinitorem  farre  pasds  nrbano, 
Pictamqne  portas  otiosns  ad  yillam 
Olns,  oy9L,  pnllos,  poma,  casenm,  mnstnm. 
Rns  hoc  yocari  debet,  an  domus  longe? 


fi58 
45 


50 


wit  ne$eii  vuridirg  UmuUnto  coKotiw.  At  tu  eub  mrbe  pamdnfamim  degtmUm^ 
«IfM  «6  dia  twre  epeetae  tmiUm  Umree^  et  tuiue  es  Prktpo  neiu  metueute  furem^ 
flr^af  uHe  fobaterem  frmunU  uBate  eag  urbet  utfue  ui  vimm  pktumferieiuefere 
•faity  ovoy  iw/iot,  poem,  eueemUf  mMliciii.  Heenu  rue  debet  uppeUerif  um  deutue 
preeid? 


***#i^*#*^*** 


Beyerlaiidi  Ms.  ezbibet  euto  pro   l«xto.— 40  PolmBiiDiis.  preepme  aMrof, 
luunuj  improlMuite  Ramiresio. — 61  Janlas  legendom  existlmabat,  on  doiiiiif^ 
lemgUf  rcfVagantibos  libris»  et  improbante  Ueraldo. 

SOTJE 

dbiy  satnrantnr  senri  nec  iuTident 
Gonvif  iSy  qnod  secns  fit  id  nrlNs. 

^■e»     s  w^mmu^u^m   ^^vn^vn^^pn     n^ew^^vn«nn^pj      ^^  wewMM 

aUoqoitarfBassom,  ciynsamcenaqni- 
dem  erat  villa,  sed  sterilis. 

46  Jf cros  lannit]  £x  quibns  nalias 
fmctos  percipitnr. 


47  Priupo  ntn  Nawaft]  Hbrtormn 
cnstode,  qnl  Aires  qoidem  non  me* 
tnebaty  cnm  illic  nnlli  essent  frnctns. 

40  PtdMifat]  Sterilem,  sed  viso 
ammnam,  qnalis  in  tabeila  exprimi 
solet.  Epig.  47.  sopra. 


LIX. 

DB  SUTORB   BT   PULLONB. 

SuTOR  cerdo  dedit  tibi>  cnlta  Bononia,  mnnas. 
Fnllo  dedit  Mntinae :  nnnc  nbi  caupo  dabit? 


O  peljla  BsaoMM,  tolor  cerdo  f iU 
O  oonpoy  ubi  mme  eghib^ie  ? 


epeetutukuu :  /nUo  esMbuU  Mutiuai 


^^^»^^^^»^»^ 


%  In  edd.  Tctt.  Ald.  Jnnt.  Colin.  drc.  sine  interrogatione  legitnr :  moit  tM 
eopodabU,  Jonins,  Laogias,  Polroannns,  Ed.  Dtlph.  alii  legont:  muuetibi 
euupodubU?  et  sic  in  margine  Jontinse  nostrse. 

NOT^ 


1  Atfor  terd^]  Indignatnr  Poeta, 
qnod  Tilissiml  etlam  bomines  edant 
mnnera  gladiatoria,  onm  id  ollm  noQ- 
nisi  darioribas  Tiris  licerct.  Est 
antemcerdo  is  quiez  qaacomqoe  arte 


Incmm  fadt,  nnde  sntor  cerdo  qai 
ez  satrina,  cerdo  tonsor  ex  tonstrina, 
&c.  Bononia  vero  et  Mntina,  hodle 
Boltgira  et  Afodtna.  Epig.  10.  siipra. 


254 


M.  VAL.  MARTIALIS 


IN    POKTICUM. 

CuM  vocor  ad  coenain,  non  jam  venalis,  ut  ante, 

Car  mihi  non  eadem,  qn»  tibi,  coena  datnr? 
Ostrea  tu  snmis  stagno  satnrata  Lncrino : 

Sumitnr  inciso  mytilns  ore  mihi. 
Snnt  tibi  boleti :  fhngos  ego  snmo  snillos. 

Hes  tibi  cnm  rhombo  est :  at  mihi  cnm  sparulo. 
Cerens  immodicis  tnrtnr  te  clnnibns  implet : 

Ponitnr  in  cavea  mortna  pica  mihi. 
Cur  sine  te  coeno,  cum  tecum,  Pontice^  coenem  ? 

Sportula  quod  non  est,  prosit :  edamus  idem. 


10 


CfiM  inmiorad  ctgnam^  mmjam  venaUi  vt  prioM,  quare  non  iidem  cUn  mtAt  op- 
pemmivr  quitibi ?  Tuaecipie  oetrea  nMlrita  in  laca  Laerino :  ego eago  mfftiinm  ore 
ecieeo,  Tk  habee  boletoe;  ego  aedpio  fnngoe  poreinoe.  Tu  ewnie  rhombumy  ego 
9ero  epamllMm.  Aureue  turtur  te  eaiurat  elunibme  laiie:  piea  mortua  in  eaioea  appo» 
nttiir  mihs.  O  Poniiee^  eum  teewneetnem^  quare  eeeno  einete?  Proficiat  mibi, 
eublatam  eeee  ^ortulam :  eomedamue  idem. 


«#^#««#^^^  ^4 


1  Ald.  Jiint  CoUd.  Grypb.  Jnnian.  Lang.  &c,  non  tam  tenoKe.-^  Sugitur 
Pnlmannns,  Jnnins,  Delpli.  alii,  mtftutue  ore  miki  codex  Thnan.  mfriiHe  ore 
mihi  codez  Vat. — 5  Alii  legnnt:  fungoe  ego  eumo  pueiUoe;  et  sic  In  Be» 
verlandi  Ms. — 7  Aureue  in  Jnnt.  quse  margini  etiam  ascriptum  habet 
Cereue. — 10  Sportuia  quee  non  eet  BeTerlandi  Ms*  Spertuta  iguod  non  dt  conj. 
Kamiresins. 

NOTiS 


1  Non  jam  venaUe"]  Alii  »o»  tam. 
i}e  sportnlis  snblatis,  et  cmna  recta 
aDomitisdio  rcTOcata,  Tide  Epig.7. 
sopn.  Edicto  Domitiani  frandem 
fieri  coDqoeritnr  Martialis,  cnm  Pon« 
ticns  rectam  qnidem  coenam  daret^ 
sed  non  meliorem  sportnla. 

8  Stagno  eaturataj  Ostreis  optimi 
saporis  abnndabat  lacns  Lnerinus  in 
Campania,  bodie  Lago  Ucola  tcI 
Mare  morto, 

4  Sumitur  [SugUur}  ineieo]  Ego 
vero,  inqnit  Poeta,  mytilnm  sugo, 
sed  illios  testa  tam  dnra  est,  nt  mihl 
sogenti  labra  scindat.  Legunt  alii, 
Sumitur» 


6  Sumo  euiUoe']  Boleti  optimi  snnt 
saporis,  fnngos  vero  per  contemtum 
snillos  vocat. 

6  Cwn  rhombo']  Qui  pisois  est  ex« 
qnisitus,  Bparulos  antem  villssimiis. 

7  Cereue  [Aureue]  Alii  Cereme  nt 
Epig.  58.  snpra.  Aureum  vocat  a  co- 
lore  ptngncdinis. 

8  /a  conea  morhta  piea]  Cavea  hic 
significat  septum  in  qno  aves  et 
bentic  includuntnr:  alias  locns  est 
nbi  popnlus  sedens  Indos  spectabat. 

9  Cimistntf  te]  Tecum,  sine  te,cceiio, 
qnia  non  eosdem  cibos  comedimns. 

10  Sportuiaquodnon  eetj  Snblata  a 
Doroltlano. 


BPIQBAMMATUM  i.IB.  III. 


S65 


LXI. 

IN   CINNAM. 

EsSB  nihil  dicis,  qaicquid  petis,  improbe  Cinna : 
Si  nil  Cinna  petis ;  nil  tibi^  Cinna,  nego. 

0  CtmM  ne^tum,  oJt  mkilemqtue^po§hamB:  o  Cimm^ii  mkU poeiMki^mkH 

TteiUO  tu%f  O  ClMMU 

Id  hajos  Epigrainiiiatii  lecUone  iiUiit  y«iiaat  aoi  Ubri  maim  •cripliy  aat 
typiB  improMi. 

NOTJE 

1  JEMf  mkU]  Sie  lepide  ooiaia  iaiportiiiio  CiaB»  aegat 


LXII. 

IN   QUINTUM. 

Cbntbnis  qnod  emis  pneros^  et  ssepe  ducenis : 

Quod  sub  rege  Numa  condita  vina  bibis : 
Qnod  constat  decies  tibi  non  spatiosa  supellex : 

Libra  quod  argenti  miUia  quinque  rapit : 
Anrea  quod  fundi  pretio  carruca  paratnr:  5 

Quod  pluris  mula  est>  quam  domus  emta  tibi : 
Hsec  animo  credis  magno  te,  Quintei  parare  ? 

Falleris :  hsM;  animus,  Quinte,  pusillus  emit. 

Qmd  mcTMriff  mrom  eenienity  et  ttpe  dueentie:  fuiod  polat  v<im  rMMMlila  nib 
rege  Nomm:  <mod  emU  deeieo  oupeUecHiem  aM  ^Mldkram:  ^ud  Hbra  atgenti  eonoUi 
qoimfoie  mimmu:  qood  omreuo  corroto  omiiur  joretio  foaodi :  amod  nemo  J^nrio  nmr' 
Mhtf  Mi  otdeo  ^M  to:  O  Qmnto^  jnitaioe  te  kme  emero  muam  mogmol  Hottnei' 
nnriOf  o  QmtUey  objeetno  mnmmo  kme  ooerentnr. 


S  Edd.  Tett.  opeeiom:  Calderini  vet.  cod.  opaeioea,  lipsios  legit  «pa<MM. — 
4  Mnia  ^nod  argenti  Jont.  ia  margiae. — 6  QiMd  plurio  nnUa  eot  ia  edd.  velt. 
alii  legoaty  nnlU  eot, 

NOTJE 


1  Cenienio]  Millibni  settertlnm. 

S  Snb  rege  Ntima]  Hyperboliiefiff 
•ignificat  rinnm  ? etustiMtmaro. 

S  Non  opatiooa  [«p#cioM3  Alii  non 
opoiiooaf  id  ett,  qns  non  occnparet 
multnm  spatU:  «ed  pretioaa  esset, 
ita  nt  nna  argenti  llbra  affabre 
ooeiata  qninqne  mlUibns  constarct. 

A  iiarM  Mrmca]  Corrnm  inanra- 
tom  intellige,  qnl  tanti  coastaret 
qnaati  foadns. 


6  Qnod  ^loriff  MMla  [milfi]  ese]  Alii 
Qiied  ploriff  oiMla  eot.  Videtnr  hmc 
lectio  melior:  qnot  ealm  pretio  caro 
rocse,  eadem  pretio  mnlse  accommo- 
dator  hyperbole. 

7  £f«c  anima]  Qni  tantas  impensas 
fadt  in  rebns  tam  pn8illis,aoa  magno 
sed  pnsillo  est  aaimo:  habeadns 
autem  magnanimns  IIIp,  qni  pecn- 
niam  pauperibns  amicli  largitur. 


2SG 


M.  VAL.  MARTIA.Ln 


LXIII. 

IN    COTJLUM. 

CoTiLB,  belliis  homo  es:  dicuiit  hoc,  Cotile,  mQltL 

Audio :  sed  quid  sit,  dic  mihi,  bellns  homo  ? 
Bellus  homo  est,  flexos  qui  digerit  ordine  crines : 

Balsama  qui  semper^  cinnama  semper  olet : 
Cantica  qui  Nili,  qui  Oaditana  susurrat : 

Qui  movet  in  varios  brachia  vulsa  modos : 
Inter  fcemineas  tota  qui  luce  cathedras 

Desidety  atque  aliqua  semper  in  aure  sonat : 
Qui  legit  hinc  illinc  missas,  scritHtque  tabellas : 

Pallia  vicini  qui  refugit  cubiti : 
Qui  scit,  quam  quis  amet,  qui  per  convivia  currit : 

Hirpini  veteres  qui  bene  novit  avos. 


10 


O  CUiUfhotmnUUu:  o  CotikfmmtHUhqmmUr:  Mdio:  ai^wte^fM 
9Uk»m»belhu?  belku  komo ettf  md  erdime  dietmgwU  ceq^iUoeJlexee:  ^m  perpetm 
fir^atbahamUfperpetuoeimieame:  ^emmrratemiHlenmJSgypHmeiGmiiimmM: 
fm  vereei  depilata  traekia  m  diaerem  awdM:  fw  die  hUeira  ierpet  iaier  aeUm 
wmUermm^  el  perpeiua  eaearrai  m  oiire  aUe^}ue :  qm  legU  tabiUae  mieem  Mhc  <t 
UUmef  ei  eeribU:  fm  vUai  paUia  propiwqai  eMti :  fm  aaaU^  foam  fme  depertWtf. 
^  earrU  per  eonmaia :  ^  recte  tenai  aaoe  aaiiqaae  Hirpiau    Qaidaiif  kacem, 


9  Beverlaodi  Ms.  eed  ^uid  eU,  CottiUt  beOm  koato  ?— S  Alii  legQnl  /teaeo  ^m, 
ifflprobante  Ramiretio.— 6  CaaHea  qai  NiU  ftd  et  Beverlaadi  Ms.^  In 
codd.  et  edd.  Tett.  voUa,  Beverlandi  Mi.  pro  modot  exlubet  ekerm.—9  la  qoi- 
budam  libria :  reeipUpu  tabeUm, — 14  Ree  petrieom  in  ed.  antiq.  Ferrar.  an, 

NOM 


1  CatUe,  freUw  komo]  Docet  PoeU 
bellam  faomineu  niollem  et  effcemi* 
natum  amt.  Cotilns  vero  le  bellam 
prcdieabat,  ratu»  t^  beUm  referri 
tantom  ad  eorporii  formam,  non  ad 


8  nexm[Jtexo]qui]  A\u Jtexm.  £x 
perf  ona  Cotili  hominem  bellom  defi- 
nit  Poeta. 

4  Baieaaea  ^nt]  Effmminatorom  eit 
temper  onsoentit  alienia  bene  olere. 

5  Caaiiea  qui  NiW]  Nilot  flovina 
JEsypti,  qoem  oiorpat  pro  JEgypto. 
Cantilentt  vero  JEgyptitB  et  Oadl- 
tane  chorelt  atqne  impodicit  moti« 
bot  accommodatte.  Oaditani  popoli 


Hitpaniae,  bodie  Cadt«.  Epig.  42. 
▼t.  12.  et  lib.  I.  Epig.  62. 

6  Braekia  vulm]  Alii  «•&«.  Vide 
lib.  II.  Epigr.  29. 

9  SeribUqm  tabeUm]  Amatoriat 
nempe. 

10  PaUia  vtcMt}  Ne  proxime  tedent, 
aot  in  convivio  accombent,  inqnioct 
▼ettet  ejot  clegantioret.  Vide  Ub.  ii. 
Eptgr.  41. 10. 

12  HtnimtMlfret]  Hirpinot  eqaot 
nobilit  moltaa  in  circo  palmat  reto- 
leraty  cojot  meminit  Jovenallt  Sat. 
Tiii.  vt.  01.  Bellot  itaqoe  homo  amat 
circom,  et  eqnot  victoret«  qoornm 
tttmmattodiote  recentet* 


BPIOBAVMATUM  LIB.  111.  t67 

Qoid  narras  ?  hoc  est,  hoc  est  homo,  Cotile,  bellas  ? 
Res  pradtricosa  est^  Cotile^  heflas  homo. 

oCMethoeutkomohdbut  O  CMe^UmbeUmmeatpeiricoe^ 

1471.  Ald.  aii.  1501.  Jmat  lilt.  Cilbi.  IfM.  AM.  1650.  Qryph.  Stc.  poftri- 
eeea  in  qaibosdam  «UU. 

vmjE 

18  QMmeam$\  Belli  hMiiib  48-  MmmciI.    Mca  «tt  ImpediiiieBtiiH 

finitionem  miratnr  Poeta.  lanne  qnidMiy  sad  aiQlaaliiai:  hoc 

14  Reefreeirieoealpeirieeea]  Idest,  est,  l>eUni  homo  levioribns  in  rehna 

talebrtt  et  petria  impedita :   Meta-  totni  eit  occupatns. 
plioricfif  loqnitnr.    IiagnBt  «111  par» 


LXIV. 

AD  CAB8IANUM. 

iSiRBNAs  hilarem  navigantiiim  pcenam» 
BlaDdaa<iiie  mortes,  gaikUiiimqiie  eiiidele, 
Qnas  nemo  qnondam  deserebat  anditas^ 
Fallax  Ulysses  dicitnr  reliqnisse. 
Non  miror :  iUad,  Cassiane»  miiamr, 
Si  fabolantem  Caniam  reliqnisset 


'  deeenebee  StreMtey  $Moe  exUiMM  tungoMiieaiu  et 
ieetitimfOm»  midHueoiimnMureUMqiubtArifem 
,  ei  deeenueeet  Ceadmn/eMmUem. 


AvndalMlst  DlpBm  fertm  deeenetem  Bbremte^  emne  exttioM  natMfaali 

Inlmlnam*  

,oCaMMRc:  hl 


1  Sirem»  kUmm  aamfmlnim  nwrnt  in  codice  Pnlmanni.— 4  Jhiplex  Ubfeem 
Jnnt.  Boatm  In  aargine.    HomerOy  voX^wit  'Obeoweie. 

NOT£ 

i  Jirwi  Atiartm]  Note  Sirennm  rel,mTisn>aloaUigariiejoMit.  Ho«  ^ 

fiihola,  qnie  littns  Sicnlnm  incolentes  morus  Odysi.  M . 

«mntate  cantns  nantas  pnatemaYi-  6  Si  /oMmetom  Comemi]  Fnit  Ula 

gantes  ia  nanfraginn  peliicere  sole-  Poeta  Oaditasns,    de  qno   Uh.  i. 

hnaC:  nndePoetaiilasTocat*hilaicm  Epig.OS.  et  70.  qni  lasciTis  snis  et 

MTifnatinm  pmnam.'  Ugont  niU,  M«  ridicnlis  mslbns  Tel  ipsnm  Ulysaem 

Inrct  nadjyanliawi  mtrat.  pierari  potnis^. 

4  folioec  Uiffoem]  Ut  Sirenas  fhge- 

JMpk.  et  Vm.  Clat.                 Mmtiol.  ^ 


m 


M«  VAL.   MARTIALW 


LXV. 

AD  DIADUMBNUM. 

QuoD  spirat  tenera  malnm  mordente  paella : 

Qnod  de  Corycio  qn»  venit  anra  croco : 
Vinea  qaod  primis  floret  cnm  cana  racemis : 

Gramina  qnod  redolent,  qaae  modo  carpsit  ovis : 
Quod  myrtas,  qood  messor  Arabs^  quod  snccina  trita  :      5 

Pallidns  Eoo  thare  qaod  ignis  olet : 
Gleba  qaod  cestivo  leviter  cum  spargitur  imbre : 

Qaod  madidis  nardo  sparsa  corona  comis : 
Hoc  tua,  saove  paer  Diadumene,  basia  fragrant. 

Quid,  si  tota  dares  illa  sine  invidia  7  10 


QmikI  redoUi  pomnm  nutrdenU  Uwera  tlrghu:  p»d  otira,  ^itam  exh^tkd  Cbryciiif 
croeut :  auod  vUtt  cnm  JUrH  alba  ^^rimit  wria :  qmod  Binrmt  grumma^  qutt  pmUo 
muie  deHpwrii  otie :  auod/ragrat  myriuBy  qaod  taeteotArahe^  quA  eUdra  aHreeiaia: 
qued  epirai  paUida^mtna  df  Orieniit  thure:  quod  eetpet  eum  iemiter  perfuudiimr 
asetiua  fluma:  quod  eoroua  «(^«i  eouue  eumi  peffiiom  nardo :  o  Otmhiiime  pmer 
aeerbej  td  tpitaui  iua  otcnia.    Qmd  ei  Ubaret  iUa  iuiegra  nue  maleeoieniia  7 


0>i**^<0>^^  *^»»^^l# 


2  Qftod  de  Corpeio  perueuU  in  codice  Thoan.  et  BeverltDdi  M«. — 4  Mrtlti 
codd.  loqnit  Calderinos,  habent  qum  modo  earpeii  apu^  nt  de  tbymo  intel- 
Hgatnr:  hoc  etiam  habent  codd.  ScriTeril,  et  sic  conj.  Barthlut,  probante 
OronoTlo.  NonnulU  exhibent,  qnee  modo  earpeU  mne,  nt  de  Pbcenice  pOMii 
lotellif ere,  Qnm  nidos  conttruit  ex  cinnamomo  et  castia*  Nottram  lcctionem 
tettantor  ead.  vett    Vide  Var.  Notat. — 8  Scriverint  legil^ 


eparea  eorona  eomae^  qnod  servant  etiam  edd.  vett.  peaia  pro  J^em  codes 
'llinan.— 9  Hoe  iua  eava  Jont  1512.  et  Colin.  1528.^10  Quied  «i  Bever- 
landi  Mt. 

NOTiG 


2  QHod  de  Corycto]  Corycot  mont 
CiliciSy  qni  bene  olenti  croco  abun- 
dabat,  Spect.  Epig.  8.  lib.  ix.  Eplg. 
S9.  et  lib.  XI.  Epig.  9. 

4  Ocit]  Alii  optt,  qnm  tnavittimi 
odorit  herbat  tngit,  qnilMt  odorem 
mellit  intpirat,  et  brevi  contactn  vim 
tui  relinqnit,  teste  Qnintiliano  De* 
clam.  XIII. 

5  QHod  m«itor  Arabnl  In  Arabia 
Felici  fiebat  mettis  herbarnm  bene 
olentinm,  nnde  mestoresgratiBsimam 
tpirabant  odorem. 


Qnod  tii«ctmi]  Tritnm  manibnt  elec* 
trum  bene  olet.    Lib.  v.  Epig.  SS. 

6  PoUidntfioo]  Ignent  color  im- 
mitto  thnre  fit  pallidnt. 

8  iS^parta  coroaa]  Hellenltmnt  ett, 
pro  tpartit  comlt:  comm  Tero  hie 
tomnntnr  pro  ramntcnlit  flomm,  ez 
quibut  componitnr  corona. 

9  Diadamoiie]  Jnvenem  qnendaifi 
egregitB  formsp.  Intellige:  \atc  de 
puella  convenientint  dixiiMBt  Poeta. 

10  iSine  iaeidsa]  Id  est,  tlne  repng* 
Dtntia,  ted  libenti  animo. 


BPI6RAMMATUM   LIB.  III. 


8S0 


LXVI. 

IN  M.   ANTONIUM. 

Par  scelas  admisit  Phariis  Antonias  armis ; 

Abscidit  yaltas  ensis  nterqae  sacros. 
niud,  laarigeros  ageres  cam  lasta  triumphos ; 

Hoc  tibi,  Roma,  capat,  cnm  loqaereris,  erat. 
Antont  tamcn  est  pejor,  qnam  caasa  Pothini :  6 

Hic  facinas  domino  prsestitit;  ille  sibi. 

AmUmtm/eeit  JUigitimm$imiU  «rmM  JEgffptm:  utm^  ghiiM»  awipiawrii  mffra 
eapiim,  O  RomMy  tu  AoMof  tiiwi  eapui  €Mm  Aakrtf  rtifirimw  itiumphmUmrmioe; 
hoc  antem  am  terba  faeerm,  NikUamumM  A.niemi  nrtto  deieriar  e$i  fMm  PAo- 
tim:  UeadmiriiaeehudeminOfiaeeiH, 

Hoe  Bpfsnuiima  tmalatiim  fbitaaaodam  olim  phllotogo;  et  iniertam 
miibasdam  aliis  •criptit  ejuMiem  genenty  quod  satii  Uqoet  ex  ▼etenim  Epig. 
Volumine  qnod  Pitlittas  edidit :  obi  hsec  inscriptio,  *  Valerianl  de  Antonio/ 
Sed  loeo  nltlmi  distichi  hoc  tabttitaitnr :  QM  prommi  taeret  pretiooa  eUenOa 
Hagiuef  IneipUni  oamee  pro  Cieerene  /ofnt.  Vide  Seiiecam.  Khet.  et  vetasta 
Clc.  Epitaphia  apnd  enndem  Pitheum. — ^l  Pro  Pherue  Beverlandi  Ma. 
habet  pactie:  hac  verba  permotantnr  etiam  in  Juvenale  Sat.  it.  24.  Vide 
M arklandi  Epist.  Crit.  p.  16S.— 9  il6«adi<  Am  vidltM  conj.  Doosa  P.  probante 
Polmanno :  citra  neceasitatem ;  nam  Abeeidii  Tenit  a '  emdo,'  *  Illa  comam 
hera  morienti  abicidit  ephebo.'  Lncan. — 3  Beverlandi  Ms.  ageree  enm  Rma 
irmmohoe, 

NOT« 


1  Par  eethu\  Antonioa  trinmvir 
Ciceronem  interfici  jottit»  eojos  fa» 
clmis  coofert  Poeta  cnm  scelere  Po- 
thini  JEgyptiiy  qui  Ponipeiom  mag- 
Bom  interficlendum  Ptolemteo  saasit. 
Videlib.  V.  Epig.70. 

S  Abeem  vottos]  AiU  a6#irtdtl  hen 
nrihis. 

S  IHad  lanrigeroel  Pompeio  doce 
triomphavit  Romai  et  Cicerone  ora- 


torc  diserta^habita  est. 

6  Htc  facinne  domnmj  Pothinos  io 
gratiam  CBsaris  regi  PtolemsBO  soa- 
sit  ut  Pompeiom  interfici  juberet, 
Ciceronem  ▼ero  occldi  jnssit  Anto- 
nlos,  nt  animi  sni  cmdelitatem  ex- 
pleret:  ergo  graTius  est  Antonii 
scelnsy  qoam  Pothini.  Pompeii  et 
Ciceronis  historia  passim  obTta  est. 


LXVII. 

DB   PIGRIS   NAUTIS. 

Cbssatis^  paeri,  nihUqoe  nostis, 
y  atreno  Eridanoqae  pigriores : 

O  pnerif  eonqmeecitie,  niJrilqne  progreeri  eetU :  eegnioree  Vaireno  atqne  Brim 


l  Hic  versQs  varie  legitnr :  Polmannns  scribi  jassit :  Ceeeaiiepniri,  nihiiqna 


SQO  M.   VAL.   MARTIAUS 

Qaoram  per  vada  tarda  navigantes, 

Lentos  tingitis  ad  celensnia  remos. 

Jam  prono  Phaetfaonte  sndat  JStiion,  S 

Exarsitque  dies,  et  hoca  lassos 

Inteijungit  eqaos  meridiana* 

At  vos  tam  placidas  vagi  per  nndas 

Tata  laditis  otiam  carina. 

Non  nantas  pnto  vos,  sed  Argonaatas.  10 

danOf  pcr  tada  qwmm  iarda  fumgamietftfitiM  rmu  leidw  ad  etleumm,    JEHum 
tadat  indmaiojam  Pkaetkonte,  et  dia»  utfhmmattu  €•(,  et  Mmtftet  aotmt  e^ma  ife- 
fii^tigMtaa,    Sed  tm  imeerti  per  mqmm  adee  tramqwMtae  aitdimlni  atto  m  mea  eeemrd* 
Egauemetdettmeveenmetaefai  ArgemaMiae. 


m^etie  VeieiUeae  aeiaeqme ;  led  h»c  est  emenclatio  Lipiii,  qnam  probaC  Toroeb. 
lib.  xiii.  cop.  19.  et  reccpit  Scrtveriui.  Pootanna  in  notis  m4  Macrobii 
Satnni.  cap.  16.  emen4at.pM«  pro<  potoptb/  Faraabinty  si  ^nid  araian- 
dnn,  adoptaret :  Ceeeatie  pmerif  et  mikU  metetie.  Ant.  de  Rooy  malit :  Cca* 
eatief  pmeri,  mihiiqme  muHe^  9fe*  ut  th  mmIu  referatnr  ad  flnviof^  ^ni  Mqnnnlnr, 
boc  •anin :  C^Matli»  pneri,  et  pigriores  Vnterno  Bridanoqoe  nihil  motb  n 
Yobia,  (aeri  tc*  nt  opor||ii»aty  reniomm  impnlftione,)  tingitia  lentoa  ad  ce* 
lonama  remnt.  Vide  Lncan.  v.  44S.  et  Ovid.  Am.  ii.  11.  6.  *  Peliem '  in 
oadem  re  utltnr  idem  Ovid.  Pont  iv.  10.  St.  et  Tibnll.  ii.  ff.  S4.  obi  vidn 
Bronkh.— 9  FatremOf  Rtiitmqme  Beverlandi  Ms.  Fo#rMio  lia«nMfM«  Gm* 
terna  ex  codice  Palatino.  Veterma  reeimaqme  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  Jnulan. 
Lang.  Barolrea.  CalderinnS|  drc.  Vide  G.  Vosiii  ArUtarchnm  p.  tOO.  I.  S.  ot 
Var.  Notas.  renumufoe  pigrieree  ex  Piilroanni  editione  citat  Lanaios.  Lectio 
nottra  debetnr  Cluverio  in  Ital.  Antlq. — 8  Queremm  per  vada  Raroiresins.— 
4  Lentoeftngitie  BeTerlandl  Ms.  ftgitie  in  edd.  vett.  quasi  fizos  tenetis,  noa 
moYetis.—6  Beverlandt  Mn.  lapeoe,-^9  T^tta  tadiiie  Himm  emrirnm  legit  Scri- 
verlos.    Tarde  Intfttts  alll.    Vlde  Oronovinm  in  Var.  Notia. 

NOT^ 

1  Nikiiqae  mmetie  [aiMs]   Legnnt  tionem  secnti  snmos :  Vatrennm  enlm 

alli  ttoseis^  alil  p6etie.  lentisslrae  flnere  affirmat,  ut  et  Pa* 

S  Vairema']  Vatrenus  amnis  apnd  dnm»  quem  Vatreno  anctnm  proprie 

Pllninm,  qni  fornm  Cornelii,  hodie  Eridanum  vocarl  exUtimat.    Alii  le* 

ImeiOf  allnit.    Leander  enm  Samierma  gnnt  Folfmo,  Sapiqme  pigriaree»    Sa- 

hodievocat:  VateranseatapndMar-  pis   aotem  fluvius   est  ^miliae  ex 

tialem,   Inqnit  Ortelius  citans  hoc  monte   Apennino    snpra    Sarsinam 

Epigramma:  Vatrenus,  etVateraos  oriens,&c.  Ferrmrime, 

promisene    dlcit  Ferrarins.     Po4Fta  4  Lflttos  HagtKs  [/riHs]  Alii  ftagi- 

ait  hos  nantas  tardius  navigare,  quam  Its.    Celeaema  fit  a  KtXeCm^  jmbee :  est 

laberentur  isti  amnes,  quonim  cursns  antem  hortamentum  qoo  mniges  ad 

erat  lentlssimus.     Illnc  vero'  secea-  navigandnm  Incitantnr. 

seratMartlalU,ntipsetestaturEpig.  6  ^thom']  Equas  soIU  defatigatus, 

1.  et  4.  snpra.     Legnnt  alU  Veterme  Solejam  vergente  ad  occasum. 

resiaagMe.     AUI  Veterme,  remmaqae.  7  ImtetjmmgU  eqmee]  Hoc  est,  aolvit 

Per  hos  amnes  forte  navigabat  Poeta.  a  jngo  quietis  cansa.    De  hoc  verbo 

Cluverlns  in  Italia  Antiqua  llb.  i.  cap.  dictnm  llb.  ii.  Epig.  6. 

35.  restituit  hunc  versum,  cnjos^lec-  9  Tmtm  tmdiiie]  Hoc  est,  abntiminl 


BPIGRAMMATUM    LIB.  III. 


261 


NOT£ 


otio,  Yelnt  portnm  jun  ingniM  navi 
et  teenra. 

10  Sed  ArgomuUtu]  Lndit  in  lioc 
▼erbo:  Argonanta  fnernnt  Heroes 
fortiMimi  Jasooy  Tlietenf 9  HerenleSy 


et  alii ;  hi  Tero  pneri  eraot  Argo- 
nante,  boc  ett,  nantc  inertps  et  de- 
sidiosii  coroposito  nomine  ab  ^hf^ 
pifeff  et  PoAriitf  tuatim. 


LXVIII. 

AD   MATAOllAM   PUDICAM. 

HuG  est  usqne  tibi  scriptQs,  matrona,  libellas. 

Cui  sint  scripta  rogas  interiora?  mihi. 
GymQasiam,  therm»,  stadium  est  hac  parte :  recede. 

Exaimar :  nudos  parce  videre  viros. 
Hic  Jam  deposito  post  vina  rosasqae  pudore» 

Quid  dicat,  iiescit  saoeia  Terpsichore./ 
Schemate  nec  dubio,  sed  aperte  nominat  illam, 

Qoam  recipit  sesto  mense  saperba  Venas: 
Castodem  medio  statoit  qaam  ▼illicus  horto ; 

Opposita  spectat  qaam  proba  virgo  manu. 


10 


^  O  mnffina,  kttdemu  cratponhu  eti  Hber  ffro  te.  QtMrruae  pro  qwo  eompoeUti 
tiid  mibeeqiumimt  pro  m«.  ifeo  |mrf«  ffmneslKm  eti^  ikermm^  tiMWm ;  M, 
DenmiwKmt:  fugt  eamMpeeiwm  wMdonm  mromm,  /mls  «^«c^e  j«m  veroetmdm^ 
poei  wierum  et  roou  ebria  Terpoiekore  igmrai  quid  pro/erai.  Figwa  tum  amlngwaf 
oed  pkme  mmtmpai  tilom,  evem  oexio  meaao  exetpii  Vemae  arroga^:  famm  cofio» 
dem  pomi  vilScnt  in  mMls  Aerf • ;  fomn  oiieeki  mm«  ofpM  eatia  paetta,  8% 


^^^^^0»^^^0^ 


Ad  Mkdromm  imcribitnr  in  e<ki.  vetC^S  BeverlmHli  Me.  iirfeHaem,-^  In 
qnibntdaro :  oiadimn  eai  ex  parie,^  Jnnf.  an.  151S.  helMt :  mtdoo  pario  widotn 
mroo,  PnlmMini  cod.  widere  mmwi.— 6  QnM  dieao  in  qnibnsdam  vef  t.  Qodd 
dieai  vet.  cod.  Cegncrii.— 7  Sekemaio  nen  dnMp,  per  io  eogmofoerai  iUam  in  eodem 
eodice. — 8  Jnnt  nostrn  margini  aBcriptum  lial>et:  Qium  roeiidi  oexio  wimuo 

NOTJ£ 


1  Iwiiriofa}  Id  eet,  tnbieqnentia; 
dnetn  metaphora  %  domo,  ei^  Int»» 
riores  partea  dicnntnr,  qnm  n  primo 
limioe  tunt  remotiores:  dicit  aotem 
Poeta  hiijua  libri  Epif  rammata  hnc« 
ntque  icripta  este  matronis  pndicit: 
qo»  vero  sulMcqnnntnr  lasciva  pror- 
soS|  et  castis  anribus  aliena. 

S  Gjfamettum,  iherwmi]  In  iis  locit 
riri  denndabantnr. 

Hwe  jMTff]  Alil  ox  parie, 

4  Kidertf  vJfM]  Alii  mnret. 

•  amrin  Terp$i$liwrf)  Musam  buic 


nominavity  qnla  prmett  ehoreit  et  vo* 
inptatibna,  quiboa  deincepa  Mnlfe* 
bltPoeta. 

8  <2mmirat^aiarlt]fttf«BifitPri- 
apnmy  qnem  mente  teztili,  hoc  esfy 
Angnsto,  qui  sextus  est  a  mense 
Martio,  a  qno  aannm  incipiebant  ve- 
terea,  matronm  ferebant  ad  Vencris 
templnm,  atque  illum  in  Ulius  sina 
deponebant. 

9  Caoiodem  wiodia']  Notnm  ett  Pri* 
apom  cnstodire  borf  os. 


282  M.   VAL.   MARTIALIS 

Si  bene  te  novi ;  lon^m  jam  lassa  libelltim 
Ponebas :  totnm  nnnc  stndiosa  leges. 

hene  U  wani^  Jwm   dt/aHgai€  «l^icw&of  kmgum  iibrim:   ntuu  cupiida  etehiM 
iniignMm 


►** 


1»reierva  Femif.~10  Beverlaiidi  Mn.  preea  tfhrge. — IS  Cod.Thuan.  taataM  mame 
ftadioMiifcf.    £dd.  vett.  pro  legee  habent 


NOT£ 

18  SHudieea  iegei]  Ref  eaim  ob-     quam  hooett».    LegnDt  alti  iegie* 
ecaenm   plemmque    magif   placent, 


AD    GOSCONIUM. 

Omnia  qnod  scribis  castis  Epigrammata  verbis, 

Inque  tois  nnlla  est  mentula  canninibos ; 
Admiror :  laodo :  nihil  est  te  sanctios  ono : 

At  mea  loxoria  pagina  noUa  vacat 
Hsec  igitor  jovenes  neqoam  facilesque  paeUas,  5 

Haec  senior,  sed  qoem  torqoet  amica,  legat 
At  toa,  Cosconiy  venerandaqoe  sanctaqoe  verba 

A  poeris  debent  virginibusqoe  legi. 

AdeHreTf  prebe^  qaed  eea»peme  euaeia  EpigraKmaia  padieiB  veeibae^^^Nikii 
MiHKf  eai  ie  wee :  frd  weUa  mea  pagiML  eiperM  eei  iibidimt.  Hete  erge  legant 
faictei  adffefcfiifef  ei  fadtee  tirguue^  kae  eteieai  eeaeery  ai  ille  fut  ermeiaiar  ab 
emitia:  eed^  o  GfeeMrf,  weeabaia  iem  ceJettda  H  eeeia  evelaemda  eaai  a  paerie  ei 

atmUie 

4  At  uua  prariim  Jnntina  nostra  In  margine. 

NOTiE 

T  Ai ta% Ceeeetu]  Be  qno Jam die-  nine  acnmine,  legeodaa  almplieibuf 

t«m  lib.  II.  Epig.  T7.  qnem  landat  ntqne  ab  indectb,  qnalet  MWt  e-^ 

Martialif  ironiicdf,  cnm  dicat  Epl-  nefetpneri. 
grammata  ejnt,  tanqnam  inmlfa  et 


AD   SCiBVINUM. 

McECHUS  es  Aofidias,  qoi  vir,  Scaevine,  foisti. 
Rivalis  foerat  qoi  tons,  iUe  vir  est 

O  Cervine,  qai  frdUi  MorilMf  Ae^dim^  adaiier  ee  illiti.    iUe  vero  ail  ma- 


BPIGRAHMATUIf   LIB.  III.  268 

Car  aliena  placet  tibi,  cni  soa  non  placet  axor  ? 
Namqnid  Becnms  non  potes  arrigere  ? 

rtlvf,  qid  fuemt  twu  rivtUB.    Cur  oMof  uHinam  tmjn^m^  fmm  mm 
tmamli 


••• 


Ad  Cenkmm  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  Junian.  Lang.  dse.  Ad  Semnmm 
cod.  Pnlmanni.— -l  Mmelmt  u  AmfidUy  qmdmr  Cervimefi3tH  In  Jnnt.  an,  1619. 
Meeehu  m  At^ldie^  qm  vtr  Cenome  fiieti  Ald.  et  GoUn;— S  In  iitdom :  qme 

NOT£ 


1  Meeelme  m  AufUiai]  A  Cervino  deperibat  Ceryinns:  Tetita  enim  Im- 
per  fastidinm  repudiata  Aafidia  probii  magli  placent,  quam  lidta. 
nupsit  fuo  mcscho,  Ulam  Tero  postta 


IN  NAVOLUM, 

Mbntula  cnm  doleatpuero,  tibi,  Nasvole^  colns : 
Non  sam  divinns^  sed  scio  qnid  facias. 

2  Langins  ez  edttione  Pnlmanni  citat :  ei  eeio  pdd  fmede.  In  Jiiat  t51i. 
«t  Colin.  1528.  cum  iuterrogationia  nota:  eed  eeUf  qeUfmBml 

NOT£ 

I  Cnm  dalMrt]  Nwolmn  patfalenm     AmJr: 
tnteetatnry  qui  paMlicabatnr  a  aer?o.        2  Qaid/seMt]  Immo  qnid  patiaris. 

LXXII. 

AD    LAUPBIAM. 

Vis  fntni,  nec  vis  mecnm,  Xaufeia,  layari. 

Nesdo  qnod  magnnm  snspicor  esse  nefas. 
Ant  tibi  pannos»  pendent  a  pectore  mamm» : 

Aot  snlcos  nteri  prodere  nuda  times : 
Ant  infinito  lacernm  patet  ingaen  hiatn :  5 

Ant  aliquid  cunni  prominet  ore  tui. 

Ad  Lawfelkm  inscribitar  in  edd.  yett .  aiii  legnnt,  Se^fekm :  alil  Leeifenmf 
vel  LeHffetmm,  Eadem  est  varietas  in  codd.  Juvenalis  Sat.  yi.  520.-2  iVcicto 
9«td  correctnm  est  in  Juntina  nostra.  Ifeeeie  quod  mtom  in  vett.  codd.  Pul- 
manni  et  RamiresiL — t  Codex  Pulmanni :  depmdent  peetore  wmeemte» 

NOT^ 
1  Nm  auaismnn]  CommmMa  fniaBe        2  Neeeie  pmd  wmgmuii]  AUi  miirBS^ 
▼iris  cum  fmminia  Imlnea  constat    ol  Epig.  42^  snpra. 
eliam  ex  Epig.  51.  snpra* 


864  M.  YAL.  MARTIAM8 

Sednihil  est  limim:  ctede^  pnMienfiiaa  nvda  ee. 
Si  verum  est,  vitiani  pqyos  habes :  faUia  e8.s 

NOT£ 
8  .FfliM  e*]  iQsalsBy  nullo  lepore  meretricio  ioitnicta.    Lib.  xi.  Epig.  61. 

LXXIII. 

IN     PHGBBUM. 

DoRMis  cnmpueris  mntoniatis, 

Et  non  stat  tibi^  Phoebe^  qaod  stat  illis. 

Qaid  vis  me,  rogo,  Phoebey  saspicari  ? 

MoUem  credere  te  viram  volebam : 

Sed  ramor  negat  esse  te  cinsedam.  5 

iBDooniillbcodd.  Inscrlbitar :  /n  €Mm,  Attl  codd.  habent :  /»  Phmbum 
fiwulcm,  et  In  Epig.  Tt.  8.    £1  nmi  «tol  tihi^  GalU. 

« 

NOTJE 

4  JlfoUMi]  Id  etty  cinadoin.  mntoniatis  morem  gerebat :  spnrcb- 

8M  fmmtr]   Mlatoram  eerplt,     sino  ore  patUcnm  Ibrte  IntelUslt. 
qnl  cwB  fcBminli  neqnifet,  pnerit 

LXXIV. 

^  IN  GARGILIANUM. 

PsiLOTHRO  faciem  laevas^  et  drapace  calvam. 
Namquid  tonsorem/  Gargiliane,  times  ? 

PiUMn4epik»fMUMm,Heakamdr9pae$^    O  GargilimyMCfiiimiMitrcnif 


^^^^^^. 


1  PfMArt  fademque  Una»  In  edd.  TOtt  PtUeikra  faciem  Uitu  Heraldnt : 
nam  ptiiothro  non  lavabator  fnciot*  ted  l«Tabatnr.  Gf.  Antoo.  Epig .  Itt. 
PititlMnt/taemfHc  levae  Ramiret.  Hinc  lectio  mendota  in  ed.  Bipont.  Pd" 
loikrefaciemmie  lenae>  Dele  rh  ^,  et  lege  enm  Scbrevel./wtan  ketae^  qnem 
omninoteqnitiir  ^itor  Bipontinnt.  ei  dHpaee  eakm  legit  Mntambert.  qoa» 

NOTJS 

1  Facwm  knae}    Faeiem   depilat  lib.  x.  epig.  05.  Lcgnnt  altiy  ptiMbrt 

ptHothro,  qnod  erat  nogiientnm  etel-  faeieeeqae  Imme, 

lendlt  pilit  aptnm,  de  qno  Pllnlnt  llb.  9  NmmqM  Itiittran]  Polita  Irridet 

xziv.  cap.  0.    'AmerioiB  nigrm  te-  GargUiaDomy  qol  panper  tontorem  tl* 

men  cnm  tpnma  argenti  pari  pondere  mere  non  debnit  ad  exempiom  Dio- 

a  balneo  Ulitnm,  pollothmm   ett.'  nytU  tyranni.    Vel  tic  intelUge :  An 

Vldn  etlani  Ub.  ^ii.  eap.4.  adeo  ntellit  et  et  tlmldns»  nt  nevnm- 

Etdrepaee]  Ett  ftlam  uBgneatnm»  l«m  nspeiiri  anqannt? 
qnod  pllit  ef  eUendit  intervit|  de  qno 


BPiamAMMATUM  UB.  IH.  989 

facientimipiMl  naBi  certo  noo  potes  illos 
Besina»  Veneto  nee  leseoeie  loto. 
Desine,  si  pndor  est»  miaeram  tradnceie  cahram :  & 

Hoc  fieri  conno,  GraigiUan^,  solet. 

padM  de  wifMiu  ?    Niquii  nim  raectart  iUo$  r«itM|  iwe  hUo  VemU,  Si  vert* 
cMiiHi  <i>|  mmt  brfdlx  mttwrw  iiifluma  <ahwm. 


^»^>^i#«^^»i^^^» 


lectionem  margini  ascriptam  exhibet  etiam  noa  penea  Jnnt,  an.  1619.— t  QM 
fedeni  vMgiuBj  in  margine  ejntdem  Jnnt.  et  slc  emenda? it  Franciacnt  Ho- 
dioe  Eplat.  109.  QM/^dem  HHgtd»?  Perrar.  an.  1471.  Ald.  Jnnt.  Colin. 
OrjFpii.  Jnniaa.  PnhMan.  Lang.  &e.  Qidd  fmckad  wngwml  codex  Heraldi ; 
nadn  iila  enoj.  QNNiyndinlta^fvit? 

NOTiB 

t  QlMfmkfd  migum\  Veteres  to*  Intnn  Venetnm,  ex  qno  nngnentnm 

lebant  non  solnm  iNirbam,  sed  et  rese-  fiebat  ad  evellendos  crines.    Hsec  ex 

candoa  nngnes  tonsoribns  prssbere:  Interpretlbns. 

hoc  est»  Saltem  ad  resecaados  nngoes  5  2VadH««rf]  De  boc  Yerbo  dictnm 

ferro  nti  debes.     Alii,  Qntd  fmkm  Ub.  Spect*  Eplg.  4. 

HMgml  ninasbeae.  6  SM\  Alii  mU$.     Sensnt  est: 

4  KsnelonM]  Mztaaceto  terraez  O  Gargiliane,  Tlderis  tecomponere 

Cypro  adTehebatary  quam  Tocabaal  ad  feliaadum»  4if  • 


LXXV. 

IN   LUPBRCUU. 

Starb,  Laperce»  tibi  jam  pridem  mentnla  desit : 

Lnctaris  demens  tn  tamen  arrigere. 
Sed  nihil  emcaB  facinnt,  bnlbiqne  salaces  ; 

Improba  nec  prosnnt  jam  satnreia  tibi. 

1  Pnlmanni  codez,  def^.—i  CtepiMii  fttn»  Opiaa  Llpsins  Epistolamm 

NOTJB 

1  SUvt]  Irrisio  est  in  Lapercnm  alibi  appellat  salacem  berbaiB|  lib.  x. 

qaeadam  Jam  cnerrem,  qni  hm/H^  !»•  Eplg.  8. 

borabat :  ipse  taam  onaem  aovebat        4  JaqNwlaaiCy^fc]  Silas,  Vaaoren 

lapidem  nt  posset.    J2emtr«i.  improbam  irritans.  RoX/ibf ,  «4  «oxAl- 

DetH}  Desttt.  «s,  «U  ^,  mU  r&  ^iom,  loief 7  vw^fimnf 

t  Ermeaf  4«.]  Emcaniy  bnlbos,  ol  dhmwotirrmK^ML  rl  SfmMb  ^hc^  ^ 

satnreiarti,  Veaaram  eaeitafa  aatiih  wpd/rm  f4^fis»  «al  r4s  oMt  MitM^ 

siaiam  est  ex  Medicls ;  «racan  «aim  lur.K^  Athcamas  Ub.  n.  cap.  SS. 


286  H.  VAL.  MARTIAL18 

CkBpisti  puras  opibos  oorrampere  bnccas  2  5 

Sic  qnoque  non  vivit  solicitata  Venvs. 
Mirari  satis  hbc  qoisquam»  vel  credere  possit, 

QusB  non  stat,  magno  stare,  Luperce,  tibi  ? 

lib.  T.  6.  qoaii  tit  fell.     Farnabio  placet  Talgata  lectio,  qQain  astroit  in 
ultimo  versii,  wuigm»  ttare.— 8  Pro  Qua  codex  Palat.  eahlbet  Qaiod. 

NOTJE 

5  PuroM  Inuctui]  Magno  dicit  con-  legit  OpkWf  qaasi  tit  fellator.    Prs- 

stare  Laperco,  qaod  opibas  cormpe-  placet  valgata  lectio,  qaam  astmit  in 

rat  bnccas  pnras  paeroramy  qoi,  nisi  nltimo  Tersn,  magmodm, 

oblato  sammo  pretio,  non  possent  ad  .    6  ^  fvofne  aM  frimt']  Bene  moUf 

tantam  allici  tnrpitodinem.    Opibm  qood  mortoa  membra   oommnniter 

comuRfi«r«]  T^opifriisbajas«¥iscrip-  dicatjacentia.  Aomirea. 

toribas  idem  esse  qnod  pecnnia,  Jac-  8  Qiut,  ^v.]  Jocnm  qomrit  ab  am- 

tnra,  largitione,  monoimos  in  pecu-  bigoo   rov  ttm^:   prios    obsccennm 

nia  yetere.  GroaomHS.    OpUms  4'^>]  significat,  posterins '  eonstare.' 
lipsios  Qusest  Epist.  lib.  v.  Epist.  6« 

LXXVI. 

IN   BASSUM.* 

Akrigis  ad  vetulas,  fastidis,  Basse,  puellas : 

Nec  formosa  tibi^  sed  moritura  placet 
HiCy  rogo,  non  furor  est»  non  est  haec  mentula  demens? 

Cum  possis  Hecubam,  non  potes  Andromachen. 

•    1  In  Jnnt.  an.  161S,  non  ktK  m.  dmma  7  contra  metrnm. 

NOTJS 

*  Notat  Bassi  in  vetnlas  furofemy  cnla»  et  mortiriclna. 

qnipneUasftstidiebat;nec  invetnlis  4  Possts]  Snpra  Epig.  Sl.  £!««- 

forma,  sed  senectns  hominem  delec-  ftom]  Vetnlam.    Aniromaekem]  Juni- 

tabat.  Rawun$,  orem. 

1  Aforihira  plocel]  Capularis  ani- 

LXXVII. 

IN  BJETiCUM. 

Nbc  mullus»  nec  te  delectat»  Bastice>  turdus : 
Nec  lepus  est  nnquam,  nec  tibi  gratus  aper. 

0  BtHiee,  iiec  mmUM,  nee  turdui  tUn  plaeet :  nee  Upu»  utmmm^  uee  uper  tibi 

NOTJE 

1  Nec  mnllKs]    Irridet  BsBticnm,    lllnm  esse  rebns  tnrpibns  nddictnm. 
qnod  fastidlat  bonoa  dbos,  appctat    Epig.81.  infta. 

potridos ;  atqoe  ea  boc  coiijicit  Poeta, 


EPlOaAMMATUM    LIB.  Jll. 

Nec  te  liba  javant,  nec  sectaD  qnadra  placeot» : 

N^c  Libye  mittit,  nec  tibi  Phaais  aYes. 
Capparin,  et  potii  cepashaleoe  natantes» 

Et  poipam  dnbio  de  petasone  Toras. 
Tecpie  jnyant  gerres  et  pelle  melandrya  cana : 

Resinata  bibis  vina,  Falema  fngis. 
Nescio  quod  stomachi  vitiam  secretias  esse 

Saspicor:  atqaidenim,  Baeticey  saprofagis? 


907 


10 


jmmAM cai:  nicUbm  HH  gnim  mmif  «c  fwkbti pkumUt dMtm :  nee  AfriBO^ m§e 
Pkam  HkH  mMi  votmereM,  lAgwru  capparim^  et  ctpmM  naUmtec  pmtriim  kdcee^  et 
pnUpmm  mdpiltt  petmMomM,  Et  te  deteetmit  gerrea^  et  melamdrpm  pelle  albm ;  potmt 
cJM  etemiim  reemmm,  retpme  Ftdemm,  Sm^or  neado  quem  oeemiierem  eaee  aiom« 
nmmj  o  Baticef  qmoreum  comedic  res  puiridma  7 


^  ^^^i^>#>#»»<»«r^ 


4  Nee  Lphe  maiiii  io  JvttL  an.  IMS.— 6  Cmppmria  et  imrpia  Beverluidl  M«. 
^Mirory  ■lciit,  qnod  hic  Terta»  babet,  edbac  intecdun.  Qmd  enim  cepperiy 
qnid  cepis  cnm  balece?  Nnllns  dubito,  qnin  a  mann  Hispani  nottri  sit :  Gein- 
HMTM  et  pmtri  metnma  kakee  nmianiea.  Cammams  certe,  sive  Oammarns,  Tilior 
piscls,  et  tenniomm  cibns.  Noster  snpra  lib.  ii.  Epig»  4S.  £t  msnft  inter 
aalsameata  nnmerantnr  infra  lib.  zn.  Eplg.  SS.  Vides'ibi  et  gerres  et 
mssnas,  nt  h.  1.  memorari.  Cetcmm  consnle  Heins.  ad  Ovid.  Fast.  ii.  578. 
vbi  fnse  de  hisce  plebeiomm  fercnlis  dispntat.  £t  ne  qnenqnam  offendat 
Ormca  terminatio  in  rf  Cmnmorsn ;  sciaty  hnic  ssepissime  Indnlsisse  Mar- 
tialem.  Sic,  nt  alias  prmteream,  '  cercopitbecoa  dicit  infra  lib.  Tfi. 
Epig.  86.  'Cyllaron'  lib.  tiii.  £pig.21.  *  Hippodromon '  lib.  xii.  £pig.  50. 
*  Monanlon '  lib.  ziv.  Epig.  64.  Plnra  pete  a  Vossio  Analog.  Ub.  n.  eap.  7/ 
Ani,  de  Aaey.— 7  Edd.  vett.  habent,  mslaiidrta.--10  Beverlandi  Ms.  «t  faid 
enm,  Bmiice,Jlgia  mprmaf  Ormcls  literis  in  qnibnsdam  codd.  scfiptttm  est, 
ammpo^ayus,  Ramires  de  Prado  emendavit,  aowpoparf§u,  qnod  verbnm  est 
Oalenl  de  Simpl.  Medic.  lib.  z.  cap.  !•  significatqne  Mrorf  aterena:  nbl  Tlde 
qn»  dicit  de  Xenocrate.  Dnplicem  lectionem  eiUiibet  nos  penes  Jnntina 
margini  ascriptaro  :  e&inid  eais^  0«rCtce,  pnirefagie?  et  «I  faid  fntm,  BcBttce, 
tnrpe  angia^  metro,  si  nihil  alindy  obstante.  8i  qnid  mntandami  forte :  acfvid 
enimf  Bcetice^  inrpefngia? 

NOTiE 

Oalllce  otprt. 

6  DiiMe  de  jMtasone]  Hoc  est,  en- 
jns  medla  pars  jam  fmtida  est. 

7  Getrea']  Viiissimi  pisces  et  odo- 
ris  fcetidi. 

ilfeleNdrya]  Pars  thynnl  ▼Uissima. 
Plinias  lib.  iv.  cap.  16. 

10  Smpr^fmgie]  Alii  Orsece  scribnnt 
amMpofaryeh,  hoc  est,  pntridm  edif. 


S  Nee  aeeim  qnadrm']  Blvidebtntnr 
plaeentm  in  partes  quadratas.  Llb.  vi. 
Epig.  75.  lib.  IX.  £pig.  08. 

4  PAasis}  Colchidos  flovins,  nnde 
phaslani  mittcbantnr ;  ez  Africa  qno- 
qoe  gallbim  Nnmidica  dictm  mitte- 
bantnr.    Epig.  68.  supra. 

5  HeiMe]  Alex  Tel  balec,  liqnamen 
cx  iBtestlnis  piscinm ;  capparis  ▼ero 


968  M.   VAL.   MART1AU0 

LXXVIII. 

AD  l»AULINUM. 

MiNXiSTi  currente  semel,  Pauliney  carina. 
Meiere  vis  iterumY  jam  Palinums  eris. 

O  Pmlime^  mm  emmuU  mmxl$H,   Phutimrmumimienl  MmJU»  Pdtim 

Mmt. 

In  boc  Epifr«iiun«ttt  nvUa  Mt  variet«4  iii  lilNrit  ealaaio  exftmtiii  Mt  prtlo 
tjfpograpbico  exctttis,  .  , 

NOT£ 

9  Jmn  Peftmrni]  Onbernator  na*  neieni  evasnms  fit  Pallnnraai  ted 

▼is  JEnete,  notns  es  Virgaio»  qui  som-  simul  allodit  ad  Paliourl  casum,  cnl 

no  oppressns,  in  mare  lapsns  periit.  similem  Panlino  imminere  conjidtt 

Poetn  Indit  in  ▼oce  Panlini  et  Palin-  ai  dnm  magno  Impetn  fertnr  naTi^  In 

nri:  ««Ab»  itgni6eat  fvrmai,    «d^ar  aqnam  ezoneraverit  Teslcam. 
▼ero  Ntftrrr;  ita  nt  Panlinns  mrsns 


AD  8BRTOR1UM. 


Rbm  perapt  nullam  Sertorinsy  inchoat  omnes. 
Hunc  ego»  cnm  futnit,  non  puto  perficere. 


Et  hlc  nlhll  variant  ant  membransB  ant  exemplaria  impri 

NOTA 

9  PmjUere]  Festive  Sertoriom  ir-     tamen  peHiciebat,  Scc.  Lib.  i.  Epigt 
ridety  qni  cnm  ewnia  inebnaret,  nihU    47. 


AD    AP  ICIUM. 

Db  nullo  qnereris,  nnlli  maledicis,  Apici : 
Rumor  ait,  linguas  te  tamen  esae  mala^. 

Neqne   In   lioc    Epigrammate  qnicqnam  Tariant  Kripti  ant    impremi 
Ubri. 

NOT£ 

1  MaUdieie']  Lib.  ii.  Epig.  61.  impndicitia  vocatnr  nrbanitas :   qni 

8  IbuHsr  «tl,  4>*.]  Lib.  II.  Epig.79.  medios  viros  lambnnt,  dec.  homtnes 

Ts.  l.  mals  lingnat  etiamei  tacerent.'   8ic 

Lmgum  wmUf]  Ad  qnod  allntit  Mi-  aeaiH^  yhmevm  Grmcisy  maledica.    He- 

nutius  Felia  in  Oct.  *  Apnd  qnos  tota  raldue. 


EPIGRAMMATUM    LIB,   III. 

LXXXI. 

IN  BJSTICUM. 

QuiD  cum  fQemmeo  tibi,  Bestice  Galle»  bamtbro? 

H»c  debet  me^ioft  laitibere  liDgM  ¥iro«.    - 
Abscissa  est  quare  Samia  tibi  mQQtiala  testa> 

Si  tibi  tam  gratiis»  Bfletice,  cQoniis  erat  1 
Castraixhuti  capat  est :  nam  sis  licet  iogaine  Gallas»         5 

Sacra  tamen  Cytieles  decipis:  ore  vir  es. 

S  Ahteim  e9i  puare  mwrpni  «icripttiiii  habet  noi  peneii  Jmitiiia.— 6  Hic 
▼•fBns  male  interpaniliur  ia  ooiaibM  fera  edd.  TetU  Siem  Umim  CyMee 

NOTiB 

1  QuU}  Insectetttr  B«tlesai,  4e  t  AlMtfiM,4«.]  Llb.it.    £pig.  45. 

4M  Epig.  77.  sapre.  PliflliM  Ub.  &uv.  eep.  19. 

GM]  Qni   Mcerdon  et  Cybelet  6  (Utetrmidmmy  t^»]  Es  eniin  ioipQri 

eTintna.    Btreihni]  aSM^.  oris  et  niAl«  liogrme. 

S  Medieej  t«.l  Lib.  ii.  £pig.  61.  6  CybeUe  dedfie^  4«.]  Slc  lib.  u. 

V8.  Sb  Eplg.  6S.  ^  nMBdiat  oin  Bfnnneiut.'  , 

LXXXII. 

1  N     Z  O  l  L  U  M. 

CoN  vivA  quisqois  Zofli  potest  esse, 

Snmmoenianas  coenet  inter  nxores, 

Cnrtaqae  Ledse  sobrins  bibat  testa : 

Hoc  esse  levius  pnriusqne  contendo. 

Jacet  occupato  galbinatus  in  lecto :  5 

Cnbitisqiie  trudit  hinc  et  inde  convivas, 

QwUmmqme  peieet  emmv^ri  eum  ZMb,  cmet  inier  nxeree  Summetnianae,  d 
fico»  peia  mtUiUaa  legena  Leia.  Affirm»  koe  eeee  Utfiue  et  eaeHue.  GalbimmtkM 
tecmiU  te  leeto  eocupite:  imdxue  oetro,  et  pMmie  Mrictt,  ex  kmcetiOm  peaie 

4  Palmannnt :  ottriiuga^  ^«altfiidt.— 5  Jocet  oeempmto  golgimmtme  codex  Vat. 
f«l6o  mtdme  in  nouDBnit  vett.— 6  Cuifitie  trudit  in  edd.  vett.    Cmintiique  tmmdH 

NOTie 

5  AanaNnaentt  «awMa}  Hoc  ctt»  quie  in  ebrio  minor  ettet. 
aMretf1cet,qaaieotnloooprotubanty  6  6ai6iaaf »]  Oaibannm  gennt  est 
qnlSoaunaeninm  appellabatnr.  Ub.  t.  vetUoMnti  delicatiorit,  albi  et  tnbln- 
Bpig.  S8.  nb.  xit.  Eptg.  sa.  eldi,  qnod  nullot  bubtt  plloe.  Jnven. 

S  Ommtme  Ledm/]  Meivtrlctt  ob-     Sat.  ii.  0.    '  Gmmlea  Indntut  tcatn- 
9  cojtfa  oaHcet  mutUati :  addl-     latu,  aut  galbona  rua.'    Vlde  lib.  i. 


dlt  mebrim$t  nt  Hirpitttdlttem  angerat»    Bpig.  tt. 


270 


M.   VAL.  MARTIALIS 


EflEnltas  ostro,  sericisqae  palvinis. 

Stat  exoletas^  saggeritqae  mctanti 

Pinnas  rabentes,  cnspidesqae  lentisci ; 

Et  aestaanti  tenoe  ventilat  frigas  10 

Sapina  prasino  concabina  flabello ; 

Fagatqae  mascas  myrtea  paer  virga. 

Percarrit  agili  corpas  arte  tractatrix, 

Manamqae  doctam  spargit  omnibas  membris : 

Digiti  crepantis  signa  novit  eanachas,  15 

Et  delicatse  soscitator  arinae 

Domini  bibentis  ebriam  regit  penem. 

At  ipse  retro  flexns  ad  pedum  tarbam» 

Inter  catellas  anser^  exta  lambentes 

Partitar  apri  glandulas  pala&stritis,  20 

euhUi»  prepeUU  confnvuB.  ExoUhu  Htd,  H  mcianti  iujtpedUat  fnnnoM  nibn»^  H 
entpide»  lentUn ;  H  mtpUia  cmteMma  friridi  flahelh  exetUU  aadanti  mtram  tenaem, 
et  eerwna  repeUU  wmeea»  wnjfrtea  mrga*  Tractatrix  habiU  arte  ferfricai  eorpa»9  ft 
jkd/Mtf  emnui  membra  tnanu  perUa.  EvMacha  neta  eani  tndtcia  digUi  tirepeniu 
....  8ed  UU  Zoilns  a  tergo  eemerea»  ad  puere»  »tanie»  ad  pede»j  inter  cane»  Ungen" 
te»  praeerdia  an»emm  dieiribmi  patee»trUu  gkndaia»  apri^  »i  enm  Tina  ex  eaxi» 

• 
codes  Pnlmaniii.  Noatram  lectionem  exlilbet  Beverlandl  Ms.— 8  Beverlandi 
Mt.  weggerUffu  rupiantL--^  Spina»  rubenie»  in  eodein.— IS  PerearrU  habiU 
eorpu»  arte  palpairix  Jnntina  nostra  in  margine.— 14  M«wmfii«  dextram 
BeTerlandi  Ms.  forte,  Manumque  tfextre .— 16  Et  deUeata  »ci»citaior  ia  qnibnt- 
dam  vett.— 20  Lipsin^  legit,  jMtosf nto ;  vlde  Var.  Notas.— 2S  JHastiKaAis  in 

NOTiB 


Oeeupaio  leeto"]  Hoc  est,  jacet  in 
lecto  qoem  totum  occnpabat  solas. 

6  CubUieque  trudU^  Alii  Itmdtr,  fel 
nt  commodius  recumberet,  vel  ne 
pretiosse  iUins  vestes  inquinarentur. 

8  Exoletu»']  Pnemm  intellige  a  de- 
lidis  sni  domini. 

Suggeritque'}  Pinna  in  os  immissa 
stomaelium  ezonerare  solebant  hel- 
Inones,  ut  constat  ex  Suetonlo  In 
Clandio  cap.  S. 

9  Rnbenie»'}  Pennas  Phmnicopteri 
fortn  inteUigit.    Lib.  xiii.  £pig.n. 

€u»pid0»que  toitisd]  Dentlscalpia, 
Lib,  ziv.  Epig.  S8. 

II  Traeiedrix]  In  eooviviis  delec- 
tationis  cansa  antiqni  adhibebant  foe- 


minss  vel  mares,  qni  membra  eonim 
perfticarent  Tractatoris  meinlnit 
Seneca  Epist.  66.  snb  fioem :  *  An 
potius  optem,  ut  malacissandos  arti- 
culos  ezoletis  meis  porrigam?* 

16  l>ii^'ficffpaniti]  Digitommcre- 
pitn  matella  poscebatnr,  nt  etiam 
constat  ex  lib.  vi.  Epig.  80.  lib.  xiv. 
Epig.  119. 

80  Apri  gkmdula»']  Pars  est  apri 
Juxta  cervicera  deUeata. 

PaieBeMiU']  IntelUge  servos  pals»- 
stritu,  nt  snpra  Epig.  67.  Qnid  si 
intelligas  cnm  Faniabio  '  depilato* 
res  ?'  sic  enim  eos  Persins  appellat 
Sat.  IV.  S8*  ^Qoiiiqnn  palmstritss 
Ucet  hssc  plantarijs  vellant.' 


BPIGRAMMATUM   LIB.  III. 


971 


Et  concubino  tmtDrnm  nates  donat : 

Ugunimqne  nobis  saxa  enm  ministrenturA 

Vel  cocta  fnmis  mnsta  Massilitanis ; 

Opimiannm  moiioBibns  neotar 

Crystalliniaqae  mynidnisqoe  propinat  25 

Et  Cosmianis  ipse  fusns  ampnllis, 

Non  embescit  murice  aureo  nobis 

OiTidere  mcechsB  panperis  capillare. 

Septunce  multo  deinde  perditus  stertit : 

Nos  accubamns»  et,  silentiom  ronchis  30 

Prsestare  jussi,  nutibns  propinaBras. 

Hos  Malchionis  patimur  improbi  fastus ; 

Nec  Yindicare,  Rufe^  possumus ;  fellat. 

idgwnm  pcrrigwUw  fio6t0,  ani  wmtia  etU  fimU  MattUimiU ;  prtpitmi  $cmri$ 
Mctar  0>piiiitfaiaMi  p«calto  H  cf^MalKmt  ei  wifrrkb»i$.  Nee  pmiei  iptum  4Mj6«- 
ten  dMfvHic  Ceama  aogueDtorii  nobU  pmim  ex  mmiee  maree  cwpUlare  miwiierm 
egemm.  Peeiea  eieriU  iepwiiM*  mmUo  teptwice :  mttaeemmbimataifueimperaiifa' 
eere  tjkaiiMm  nmekitj  waiitat  prapinamtu.    Haae/erimMt  taperbiam  impmi  ilM- 

I  wuiteif  #  Ha/e»»*» 


edd.  vett.  Vide  VitroT.  x.  cap.  ult.  Adde  iv.  SO.  xiii.  120.  et  kiv.  110. 
CAgoeriiM  legeodom  contendit,  Mattiiiettmt. — S5  CryjteUiiitifaw  mjrtimitfMe 
loeiidose  in  Beverlandi  Ms.  nwrriUitfifc  Jontina  nostra  in  margioe.  Myrrkima^ 
mmrrhea,  mirrrM,  myrrkeaf  scil.  vaaa,  sive  pocnla.  Qoibosdam  myrrka  videtnr 
eate  crystallom,  a  qoo  tamen  h.  1.  et  ap.  Plhi.  xxxvn.  2.  Jovenal.  vi.  166. 
166.  et  Sencc.  Bpist.  nlt.dittingoitor;  alila  porcellana  Sinlca,  qnam  Angliee 
didmnt,  CAtmi ;  alili  onyx,  apeciea  marmorls,  non  gemmm.  Vide  Interpp. 
ad  Propert.  iii.  10.  22.  iv.  6.  20.  Senec.  Benef.  vii.  9.  et  Epist  nlt.  Jove- 
nal.  ^i.  183.  et  I.  c.  Plin.  I.  c.  et  xxvii.  2.  xxxvii.  12.  Soeton.  Aog.  Tl. 
Sut.  Tiieb.  I.  UO.  Adde  Emetti  ArckmoL  Liter.  P.  i.  c.  t.  §  7.  et  Salmna. 
Ezercit.  Plin.  p.  lOOt.— 20  In  BeverlandiMs./itfcit.— 28  In  eodem,  copitalr. 
— S9  Scriverios,  anctore  Jos.  Scaiigero,  scripsit :  Nee  viadicmv,  I2i/c, 
i7  fellat;  h.  e.  ineptis:  stoltos  qoippe  vocabant  homines  '  sporco  ore.' 

NOT« 


22  UgmrwmqMe  mobit  taxa]    Dixit 
pro  vino  tenoi  in  saxosa  Llgnrla 

nmto. 

23  Yei  eteia  yiumf]  Vina  Bf  assiUm 
asperrfana  adolterabantor  fomo,  nt 
saporem  motarent.  Ub.  x.  Eplg.  30. 

24  OptanaoKm  ncclar]  De  qno  Ub. 
II.  £pig.40. 

27  Mmriee  amreo']  Conchn  erat  an- 
rei  coloris,  vel  inaurata,  in  qoa  nn- 
gnentnm  servalmtnr.  Horatiosii.  Od. 
7.  '  fande  capacibos  Ungoenta  de 
concbis.' 


28  f^pittare']  Hoc  est,  oogoeDtom 
ad  oogendos  capillos.  Sensos  est: 
Nobisparee  dividltnngaeBta  ZoUos, 
qnibos  otontor  mmchse  villMimm. 

20  Sepimnee  moirc]  Hoc  est,  mnl- 
tis  cyatbis:  septonx  capit  septem  on- 
cias. 

32  JfdkJUcnis]  Uoc  est,  cffmml- 
nati :  nomen  fictnm  a  fuiAmiAt,mieUit» 

33  iVcc  vindicarc]  Etenlm  impnri 
hominis  os  valde  timoDdnm.  Lib.  ii. 
Epig.  23, 


172  M)   VAI.:  MAJtTIAU6 

LXXXIII. 

IN    COCtlTBM. 

Ut  faciam  breviora  moiiefl  Epigrammata,  Cocles. 
Fac  mihi,  qaod  ChioDe :  non  potni  IneTiiis. 

Ad  CcrdMm  inscribitnr  in  cod.  Pnlmanni. — 1  Cords  in  eodem  codice. — %  In 
qnlbnsdam  nm  ptiuU  frrAfiw,  qnod  Cnlderinns  Interpr.  Non  potult  dicere  tibi 
ut  des.  &c. 

NOTJE 

2  Fm  «tti,  4r^.]  Vide  qnam  te  ntar  non  melins  non  tectini,  qnam  eonfe- 
brevitatli  magistro :  nce  potiii  pmiel-  reado  te  cnai  CUone.  lafra  Epig.  87. 
oribns  verbb  notare  te  ▼Hio  feOaBdi ;     et  07. 

LXXXIV. 

IN  TONGILIONEM. 

QuiD  narrat  toa  moechaf  non  puellam 
Dixi,  Tongilion :  qnid  ergo  ?  lingaam. 


S  In  quibnsdam  Tett.  Umgam  pro  Ihigwam^  quod  vllinm  ctae  typograpbim 
credit  Cagnerins.    Hoc  tamen  servant  Junins,  Langins,  aliL 

NOTJB 

S  JLiaguam]  Qase  \§lxoiMn  iccd  jk^  innnit  pnettam  istam  adeo  fnlase  lo- 
fMMTo,  patitnr  qnod  mcecha.  Sic  lib.  qnacem,  nt  lingua  dicimereatnr:  ant 
XI.  Epig-  68.  '  mcechus  ore  Manaei-  Ungnam  instar  cants  Appulse,  et  qni- 
ns/  VeiiMm  etiam  *  narrat '  Ua^tt  demsitlentls  nbiqne  etsoflsper  linfn* 
inpnrltatem  innnlt.  Vel  per  Utig9tm    am  excrentia. 


AD   MARITUM. 

Qui8  tibi  persuasit  nares  abscindere  moechoT 

Non-hac  peccatdm  est  parte,  marite^  tibi. 
Stulte^.quid  egisti?  nihil  hic  taa  perdidit  uxor> 
.  Cum  flit  salva  sui  mentula  Deiphobi. 

Qaii  Hln  aMsfor  /mi^  nl  ampmtaru  nares  adalfsre?  O  mmiU^  h^  pmt  am  U 
ofendit.  O  demens,  qmdfecUH  7  Hoe  ta  Uco  cmOux  iua  iMl  amM,  cam  sit  ta- 
eoiMaii«....sMt  DeiphoH, 

4  Cam  fil  sa/ea  tibi  in  Ald.  Junt.  Colin.  aliisqne  vett. 

NOT£ 

1  ilAB6indir0Nwdb]Qttemcastrare  4  ifai  IMp*t6t]  Alladh  Paeta,at 
debnerat.    Vide  lib.  ii.  Epig.  St.  aiant  Interpretes»  ad  illaro  Virgilil 


BPIOBAMlfATyif  hlB.  III.  399 

NOTJE         \ 

locom  JEn.  ri.  qno  Beipbobas  naribat    raptit  AnribiUy  et  tmacM  inbonef to 
obtmnctsdescrilntDr: 'Orfty  inmnai«     Tnlneve  narei.' 
qae   ■mbu,    popolataqoe  tempora 


AD  CA8TAM  MATRONAM. 

Nb  legeiM  partem  laBcvn,  casta^  KbelU, 

Prsedixi  et  monui  :  ta  tameo»  ecce,  legiB. 
Sed  si  Paimiculam,  si  spectas,  casta,  Latioum 

Non  sont  hsdc  mimis  improbiora :  lege. 

Prmdixi^H  pnBcefi,nt  ta, piOka,  ivoioemrorUm  KMimp^:  a<Miwliwit 
eceeevMM.  Atei^pnikata^UUPaimieMkmeilMmm^  hmenammadnefdM 
mimie,    Evoiee. 

1  Nee  legeree  BeTerlandi  Ms.~2  Prmdixeti  in  eodem.  Tnimmn  uefm  legie 
atcriptnm  margini  lial>et  not  penet  Jantinn. 

NOT£ 

9  Prmdiad]  Sapn  Epig.  66.  lanler  latciTiebant.    De  bit  Ub.  i. 

%  Sed  ei  PmmMmn']  Utinat  et     Epif.ff.etlib.u.£pig.7S. 
Pannicalot  mimi  In  Conuediit  peto- 


IN    oaiONBM. 

Narrat  te  rumor,  Chione»  nunquam  ease  iututam, 

Atque  nihil  cunno  purius  esse  tuo. 
Tecta  tamen  non  hac,  qua  debes,  parte  lavaiis. 

Si  pudor  est,  transfer  suUigar  in  fiiciem. 

In  bniat  Eplgrammatlt  lectione  nolla  ett  Tarietat  la  einmplaribot  tcriptli 

ant  typit  ezcotit. 

^^  NOTJB 

1  Nmrai  le]  Fellatricem  Cbionem  ligari  teg^  inferiora  prm   podore, 

reprebeodit,    qood    tecta    podenda  cor  nonJK>tiot  ottegit?  namqoe  bac 

parte  corporit  laTaretor,  com  tanen  parte  rumer  ett  te  peccare  m^m^. 

Ula  non  peccattet^monetqae  ot  Ttla-  In  Toce  mmtr  latet  olcoa  Paroao» 

men  trantferat   ad   os,  qoo  pecca-  maiticon. 

Tent.    l{a»trcfNif .    Modo  Epig.  88.  4  Trem^er  tn  /aami]  Ut  coategat 

iZmntr,  ^r*.]  lib.  ii.  Epig.  12.  ot  imporom. 

S  Teeta  tamem  noa  hacj  ifc.]  Si  tob- 

Ddph.  H  Var.  Cke.                 MmrtiaL  > 


274  M.  VAL.   M ARTIALIS 


LXXXVIII. 

IN   PRATRBS  PBLLATORES. 

SuNT  gemini  fratres,  diversa  sed  ingaina  lingant. 
Dicite,  dissimiles  sint  magis,  an  similes  ? 

InliocqaoqiieEpigramiDatenihilvariantaatlibri  mann  ezarati  ant  typU 
impreiaL 

VOTJE 


AD    PHCBBUM. 

Utbrb  lactucis,  et  moUibas  utere  malvis : 
Nam  fadem,  durum,  Phoebe^  cacantis  habes. 

Snrni  ladueoa  H  malmtmolU$;  Hemmf  Pkmbef  Hbi  vuUub  eaf  faominis  esonermi- 
H$  tenirem  dHkuUer. 

£1  in  hoc  Epigrammate  ezhibendo  non  fariant  ezemplaria  scripta  ant 
•xcnsa. 

NOT3S 

1  Utere  ladMcu]  Lactucfle  et  malvn  eat  apnd  Snetoniam  in  Vetpatiano 

ntilei  snnt  ad  •olvendum  ventrem.  cap.  20.  '  Statara  foit  qoadrata,  com- 

9  Nmn  faeiem}  Phoebi  Jam  memi-  pactis  firmtsqae  membris,  vnlta  Te« 

nit  lib.  I.  Epig.  87.     Similis  jocas  lati  nitentis/  &c. 


xc. 

DB  6ALLA. 

VuLT,  uon  vnit  dare  Galla  mihi :  nec  dicere  possum, 
Quod  vult,  et  non  vult^  quid  sibi  Galla  velit. 


Ge/ZdP  plaeet  mihi  ceneedere,  ei  mm  ptaeei :  nee  possam  dieere  qua  mi  mau  Goflff , 
emm  tpm  plaecef ,  et  nem  plaeeat. 


Et  hic  nnlla  lectionis  farietu  reperiendaest  in  codicibns  aot  exemplaribus 
impressis. 

NOT£ 

1  Noaviittdm]Lasasestinyerbo     copiam  facere  significat.     Lib.  vu. 
darep  quod  pecaniam  donare,  et  sol     Epig.  74. 


BPlGRAMMATUIf   LIB,  Ilf. 


276 


XCI. 

DB   MISITIO. 

CuM  petefet  patriae  Misitius  arva  Rayennse, 

Semiviro  Cybeles  cam  grege  janxit  iter. 
Huic  comes  hasrebat  domini  fugitivas  Achillas, 

Insignis  forma  nequitiaque  puer. 
Hoc  steriles  sensere  viri :  qoa  parte  cubaret, 

Quaerunt ;  sed  tacitos  sensit  et  ille  dolos. 
Mentitur,  credunt:  somni  post  vina.petuntur: 

Continuo  ferrum  noxia  turba  rapit ; 
Exciduntque  senem^  spondao  qui  parte  jacebat; 

Namque  puer  plnteo  yindice  tutus  erat. 
Suppositam,  fama  est,  quondam  pro  virgine  cervam ; 

At  nunc  pro  cervo  mentula  supposita  est. 


10 


Cum  MimiiMM  iret  im  agros  Ravemue  mut  pairia^  $e  nmiiem  dedU  eattraio 
gregi  CybeUe.  AehiUae/ugithnu  heri  jmer  et  fnkhritvdine  et  lasdma  elarM»  coim- 
t^mtar  lume,  Haminee  eaetrati  id  mteUexerunt ;  rogant  qua  parte  cobilis  deeum^ 
beret :  at  itle  puque  imtettexit /raudet  latentet.  Mentitur,  adhibent  fidem^  a  eeena 
emtt  eubitum :  muttitudo  improba  etatim  arripit  ferrum^  et  exeeeant  tenem^  qui  de- 
eumbebat  ex  parte  tponda;  etemm  puer  erat  teeurut  pluieo  vindiee.  Cervafertur 
fidtM  oUm  tulfjeeta  propueUaf  ted  nune tulieeta  ett,  • .  ,pro  eervo. 


»^>^^^^^»^^#»» 


1  OronoTios  legendam  potat,  mittieiutf  et  noD  propriam,  sed  coairoane 
Bomen  esse. — S  AehUlet  legit  Donza,  qaod  eo  nomine  formosos  paeros  a  po« 
ealis  nominaMe  Tetere»  e  Luciano  conitet.  Vide  lib.Tii.  Epigr.  66. — 8  Janti- 
na  nostra  in  margine  tettam  pro/emim.  At  vide  qnie  diximos  ad  lib.  ii.  Epig. 
45.-— 0  Beverlandi  Ms.eumparte. — 11  Ineodem:  quendamfamaeet. — 12  At 
pro  puero  in  edd*  vett. 

NOT^ 


1  ArtML  Raeennai]  Ravenna  nrbs 
Italifey  de  qna  snpra  Epig.  96. 

2  Semivtro  Cybelet']  Castratos  Cy- 
beles  Sacerdotes  inteltige. 

t  Fkgitivut  AehUku]  Qui  a  sno  do- 
nino  fngeraty  et  Misitium  senem 
seqnebatnr.  Aciiitlae  iterom  mea- 
tiooem  fecit,  lib.  Tii.  Epig.  66. 

8  Cemtinuo  ferrum']  Posnit  ferrnm 
pro  Samia  testa,  seu  coltro  ex  terra 
Samia»  qno  Sacerdotes  ilU  exsec»* 
bant  maresy  Epig.  81.  snpra,  lib.  ii« 
ijC.  46. 


IQ  Namifue  puer  phdeo]  Lecti  dno 


erantlatera,  exterins  'sponda'  Yoca- 
bator,  intarins  yero  Yersns  parietem 
'plntens'  dicebatnr.  Aohillas  vero 
Oallis  dizerat  parte  spondae  enbitn* 
rom  se,  cnm  in  pluteo  esset  dormi- 
toras  totos  ab  illornm  injaria. 

11  Pro  vkrgine  eervam].  Nota  est 
bistori^  Iphigenise,  qnam  ip  Anlida 
immolare  pater  Agamemnon  parabat, 
com  a  Diana  fuit  rapta,  et  ejos  loco 
oerva  sopposita,  qofm  Ormei  doces 
pro  Iphigenia  immolarnnt.  Ovid. 
Met  XII.  *  Sopposita  fertar  rontassf 
Mycenida  cerva.' 


276  M*  ^^^'  MAaTlALlS 

NOTJE 

12  l^c«fw]SeiTOiMtiqmtppcl-  prior  lectio  Tidetnr  melior,  prop. 
laniiit  MTVM.  Festa»  in  vocc « servo-  ter  •imilitadinem  com  prtecedenti 
romdiei/  Alii  leguntpro  |maw.  Sed    Terso. 

XCII- 

AD  6ALLUM. 

Ut  patiar  moediaiii»  fogat  oxor,  GaUe;  sed  nniUD  : 
Hoic  ego,  non  oculos  enio,  GaUe,  doos  1 

1  Pnlmanni  codex  habet':  rogat  mxor  Gdia,  Cetemm  male  interpnngitnr 
in  edd.  vett. $ed mmm Bmeegp^ «on «ciiiM enio,  CMU, dnM. 

KOTJE 

1  Ut  ptimr,  ^.]  Oe  more  HMmli.  Lib.  vi.  Epif .  00. 

SenecadeBeneficiislib.  iii.  cap.  16.  2  Oeuioi  dwu}   Lib.  i.  Epig.  M. 

«InfHinitaetantiqttaestyqosBnetciat  Lndit  aatem  in  anzesi  ab  toio  ad 

matrimonium    yocari   nnios  adnlte-  diiM. 
riam.^    HerMu,     Maclmm,  mum] 

XCIII. 

IN  VBTUSTILLAM. 

CuM  tibi  trecenti  consnles,  Vetastilla, 

£t  tres  capilli,  quatuorque  sint  dentes, 

Pectas  cicad»!  crascalamqae  formicee ; 

Rugosiorem  cam  geras  stola  frontem, 

Et  aranearum  cassibus  pares  mammas ;  5 

Cum  comparata  rictibus  tuis  ora 

O  FshisiMn,eiimMtetts<WMlos«rao«,  etJboftiaf  fma^,«f^^  dsn- 
te$,  pssfns  ciemUef  et  enueuhm  fermiea:  emm  tiH  eU  vultue  rugmmr  etekk^  et 
Maipikt  stmtiss  ref  t6MS  araMamm ;  ciim  ora  erocodilo  NiUtuo  arcf  a  smf  coUafo  lats 


/ii  Fefiisliiiaminscribitnrinedd.yett.  De  Tef asf ttta  in  cod.  Hiaan.— 1  Fe- 
losftiia  in  iisdem  yett.  Lectionem  nostram  testatar  codexThnan. — t  Omtcrns 
legit:  cms  eeiorqm /ertmeee ;  qnod  exhibetetiam  BcTerlandi  Ms.  Videsnpra 

VOTJE 

1  C«m  fi6i]  HjrperboUiwff  signM-  singnlls    annis  dao  consnles  croft» 

cat  PoeU  Vetnstinam  eme  decrepi*  rentar.    Alil  Fstfiulllla. 

tam,  et  habere  trecrntos  annos,  aat  2  ChttciilmNfNe]  Alii  cms  «slsryns» 
saltem  centnm   qninqaagiala,  cam 


BP16RAMMATUM    LIB.  III. 


277 


Niliacus  babeat  crocodilvs  angosta, 
Meliasque  ranse  garriant  Baveimates, 
Et  Adrianus  dulcius  culex  cantet, 
Videasque  quantnm  noctu»  yident  mane, 
Et  illud  oleas,  qnod  Tiri  capellaram, 
Et  anatis  habeas  <nrrop}^um  macraB, 
Senemque  Cynicum  vincat  osseus  cunnus ; 
Cum  te  lucema  balneator  extincta 
Admittat  inter  bustuarias  moechas  ; 
Cum  brmna  mensem  sit  tibi  per  Augustum^ 
Regelare  nec  te  pestilentia  possit : 
Gaudes  ducentas  nupturire  post  mortes, 
Virumque  demens  cineribus  tuis  quaBris 
Prorire.    Quid^  sarrire  si.velit  saxum  1 


10 


15 


20 


rietUnm,  H  ranm  Umewmdts  dnicitif  «aium/,  (Aque  AdfiaHetu  ctdex  edai  cmtu»  mmm 
cioret,  et  videaB  quanium  noetua  viden$  meme,  atque  iUud  oUaa  quod  mariti  eape^ 
larum  ;  et  tibi  nl  uroptfgium  maeilenta  anati$ ....  ncni  baineator  extinetis  lnmtiii- 
hu  ie  iniromHtat  inter  eeorta  buttuaria :  eumjrigeae  menee  AuguetOy  nee  peetie 
ualeat  oohere  tuam  glaeiem :  d^eetaria  appetere  uMpiiaM  poet  interitum  dueentorum 
aiMriloraaiy  atqua  inaana  queent  marUum  prurientem  tuie  cineribue,    Quid  ei  cn- 


^»»^^!»!^»^'^^^^ 


Itb.  I.  Epif .  96. — 7  NiUaeua  habeat  coreodilu»  in  yet.  cod.  Regio  ap.  OadiaiD» 

aaem  Tide  ad  Phaedr.  i.  25.  4.  Sic  scribitor  in  cod.  vet.  Cic.  Tasc.  Qasst. 
b.  T.  27.  qoi  codex  extat  in  Biblioth.  Reg.  Parii.  in  cod.  Neapol.  Plin.  viii, 
9.  In  Antlq.  OIom.  Di? onens.  septingentii  annis  vetasttoribas,  apnd  AmpKss. 
SciMtorem  De  la  Mare;  et  in  alio  vetoatiafiaM  Oloat.  Longobardicla  litaria 
ezarato,  qaem  olim  Jac.  Mentelioa  cam  Oodio  commanicavit.— 9  Et  Atfi^ 
anua  codex  Tlioan.  Et  Htulrianua  codez  Vat. — 12  In  edd.  vett.  «rppygiiim  ;  in 
codd.  Thaan.  et  Vaticano,  oriopygium, — 17  Beverlandi  Ms.  poaaia. — 18  lo  edd. 
▼ett.  Gmidef  dueentaa  nuptum  ire  poat  morteo;  in  aliis,  Gaudea  ducentaa  impiiaii 
tn\  ^,    Palman.  conj.  Gaudea  dudentaa  ire  muptum ;  at  sic  ett  in  Ald.  1650. 

NOT^ 


S  Banea  Ravennatea'}  De  Ravenna 
anpra  Epig.  90. 

9  Adriamu  lAdriatieus']  culex]  Hoc 
eat,  cnlex  ad  Uttora  marla  Adriatlci. 
Alii  Adrianuaf  in  Adria  scilicety  qnm 
Romaoomm  oolonia  in  Piceno.  Pii- 
nina  llb.  iti.  cap.  IS. 

11  Firi  cqw2lanim]Periphraii8h}r- 
comm,  qni  grave  olent. 

12  Orropfgkun  [UropygiamTi  AUl  ar- 
rapifiiim:  eat  eatremitat  Ula  ver- 
tcbra   podici  proaimai  OalUce   le 


• 

croupwHm 

14  Lueena  estineta]  Ne  tciUcet  iUa 
Tetnla  dignotci  pottet. 

15  Inter  buatuariaa']  Extra  nrbem 
ad  monnmenta  prottabant  tcorta 
viiittima,  de  qaibnt  tnpra  Ub.  i. 
Spig.  S6. 

18  Gatuitt  dueentaa']  AUi  il«d€f,  et 
pro  iiMplicrirtf  legont  niiptai  ire.  Dm- 
eentaa  poet  mmiea  ett  by  perbolo. 

20  Quidjaartire]  Uoe  ettite  taxenoi 
exerwre.    Sarrire  proprl*  eat  itr* 


278 


11.  VAL.  MARTIALIS 


Qais  coDJagem»  qais  te  vocabit  oxorem, 
Philomelas  aviam  qaam  vocayerat  naperl 
Qaod  si  cadaver  exigis  taam  scalpi ; 
Sternatar  a  Coricle  clinico  lectos, 
Thalassionem  qai  taam  decet  solas, 
ITstorqae  tsedas  pr»ferat  novse  naptsD : 
Intrare  in  istam  sola  fax  potest  cannam. 


25 


f&ai  Borrire iaxmm?  Qtdi U  appeVabU  ecft^ageMy  ^  lixanm^qmamfiiaper  om» 
appdbnerat  PkUnn^?  Qaad  ai  optoM  mmiwam  twm  earpm  icalpi,  fectaf  «tenw- 
twr  a  CorieU  elimDOf  fnt  eolui  eamet  twtm  Tkalatnenemf  atqae  uetwr  pra/erai  tmAoM 
tibi  «OMV  waptes :  eola  fax  poteet  iugredi, . . 


^»^*»*»»#»»<»i»i^<#«i» 


fmpturire  vetni  codex  Caneril.— Sl  Thatn.  et  Vat.  te  qui$  Mco&ti.—M  8ter* 
watur  a  Coride  iu  tridmo  in  quibnsdam  vett.  probante  Mnsambertio.  SteruU' 
tur  Aeoride  tridiuio  io  Ald.  JaDt  et  Colin.  Stematur  Ackori  de  tritUmio  legit 
Cagneriaa.  Nostram  lecttonem  servat  ed.  Oryph.  Vide  Joseph.  Scalig.  An« 
soniar.  Lect.  lib.  ii.cap.4.  De  permatatione  ei  et  d  jam  disimas  ad  lib.  i. 
Epigr.  90.  Steruatur  a  Coriole  trielinio  ez  antiqais  codd.  profert  Masam- 
bertias. 

NOTJS 


calis  fodere,  cnm  nempe  a  noxlis 
herbis  loTiter  scalpendo  pnrgantnr 
segetes. 

94  Stematur}  Vnlgata  lectio,  Ster- 
uatur  Aeoride  tricUuio  leetu»,  Hic 
▼ersas  emendatns  est  a  Scaligero 
Ansoniamm  Lectionnm  lib.  ii.  cap.  4. 
Qnid  sit  eUuieuM  snpra  dictam  est 
iib.  I.  Epig.  S 1«  Est  medicas  et  Tes- 
pillo. 


25  TkalaM»Umem]  Cannen  nnptialey 
de  qno  sapra  lib.  i.  Epig.  S6. 

26  Uetorfue'}  Ustores  sont  ii  qni 
rognm  exstraanty  in  qao  mortni  cre- 
mantnr. 

TtedaM  prteferat^  Solebant  Teteres 
tedas  prssferre  no?ls  nnptis.  Dicit 
Poeta  tssdas  Vetnstins  esse  prsefe- 
rendas  ab  nstore,  ant  potius  facea 
qaibas  rogos  inoendatar. 


XCIV. 

IN     RUPUM. 

EssB  negas  coctam  leporem,  poscisqae  flagella: 
Mavis^  Rafe,  coqaam  scindere,  qaam  leporem. 

0  Rtifef  dieie  nou  esse  codam  kporem^  et  petie  virgoM:  maots  Mciudere  coquum, 
quam  leporem» 

°  ^^^^*^^^^^*^ 

lu  Ruffum  inscribitar  in  edd.  vett  et  in  Epigr.  ▼.  2.  Jia^e.— 2  Pnlmannas : 
eofuumeadere, 

VOTJE 

1  EMMeueguM]  Rufam  qaendam  ava-    Simiiis  joens  est  in  Nssviam  snpra 
nnn  irridet  PoeU,  qni  fingebat  cni-     Epig.  19. 

dnm  esse  leporem,  ne  iilam  scinderet. 


BPIGBAMMATUM  LIB.  III. 


S79 


XCV. 

IN   NiBVOLUM. 

NuNQUAM  dicis  aYe»  sed  reddis,  Naevole,  semper» 

Qnod  prior  et  corvas  dicere  saspe  solet. 
Cnr  hoc  expectas  a  me  ?  rogo,  Nsevole,  dicas : 

Nam  puto,  nec  melior,  NsDvole,  nec  prior  es. 
Praemia  laudato  tribnit  milii  Csesar  uterqne,  5 

Natommque  dedit  jura  patema  trium. 
Ore  legor  multo,  notnmque  per  oppida  nomen 

Non  expectato  dat  mihi  fama  rogo. 
Est  et  in  hoc  aliqnid :  vidit  me  Roma  tribunum, 

Et  sedeo  qua  te  snscitat  Oceanus.  }0 

Quot  mihi  Csesaieo  facti  sunt  munere  cives, 

Nec  famulos  totidem  suspicor  esse  tibi. 
Sed  psBdicaris :  sed  pulchre,  Nsvole,  ceves : 

Jam  jam  sic  prior  es,  Nasvole :  vinds :  ave. 

O  N^t99Uf  mmqntm  dkJB  m€f  «f  §imptr  reiiH$^fu§d  Cwrm»  M  tfBAdnmprimr 
mne  99Ut  dictre,  Quare  expecUe  koe  a  me?  Qiuuo^  o  iV<mlf ,  dieeM :  etemm, 
o  NmveUf  Mce  meHer,  nee  prior  ee,  Egeprobatme  ab  wiropte  Ceuare  aeeepi  «wr* 
MricMy  et  miln  eoaeeteam  eetjme  patenmm  trimm  Hberorma.  Libri  mei  lefmUMr  a 
muUiie,  aaie  ebUwmfama  mXki  liriMi  aamm  eeieUraium  per  urbet,  Eet  et  aliquU 
booos  imkoc:  Roma  me  tpeetamt  tribmmm^  atqae  t»  eo  Uco  ttdeo  wide  U  attaoei 
OcMRMt.  Opiner  U  ma  h^bere  tot  eervoOf  foot  cieiiate  domavit  Cettar  t»  mmm 
graiiam  •...•  Jam  vero  ita  amieeellUp  o  Nmi^^  emperat,  Ave, 

9  Qmod  prUfT  et  Cmrimt  edd.  Tett.  qoaai  pcr  Synecd.  Cnriam  poneret  pro 
qnovis  nobili  et  grmri  Tiro. — t  Cmr  kte  extpeetet  legnnt  ilii. — 14  Jnm  jam  tm 
priar  et  Pnlmannnsi  aliiqoe. 

SOTJE     • 


1  Std  reddW]  Snperbnm  qnendem 
MsTolnm  increpat,  qni  illnm  nnnqnam 
prior  salntabat ;  inferioris  erat  sala- 
tem  dicerot  reddere  vero  snperioris. 

S  QoMlpriorcf  oervMs[CMrias]Qnem 
^imm  graTissimnm  ponit  Poeta  pro 
qnoTis  nobili  Tiro.  Legnnt  alii :  Qnsrf 
prior  et  eormi»,  Macrobins  Saturn. 
lib.  II.  cap.  4.  CofTi  salntatoris  me- 
minit. 

5  C«Mr  mterqme}  Titnm  et  Domiti- 
annm  intellige. 

6  jYalsrMnfMc  dedU}  De  illo  trinm 


liberomm  jore  dictnm  Ub.ii.  Epig.01. 

9  3Vi6MMMM]  Honorarinm  nerape» 
ez  beneficio  Csssaris. 

10  Et  eedeo]  Inter  eqnites  sedeo 
ex  mnnere  ImperatoriSy  non  ez  censn 
Eqnestri. 

Smoeiiai}  Verbnm  est  theatrale,  hoc 
esty  loco  amoTere.  Oceanns  an« 
tem  designator  disponendis  ordinibns 
praeemty  atqne  nnnmqnemqne  in 
theatro  pro  sna  dignitate  sedere  jnbc- 
bat    lib.  Ti.  Eplg.  9. 


S80  M.  VAL.  MARTIALI8 

XCVI. 

IN  0AB6ILJUM. 

LiNois,  non  ftitais  meam  pnellam : 
Et  ganis  qnasi  moechns,  et  futator. 
Si  te  piendeio,  Gargili^  tacebis. 

8  ea  teprdMifVy  Ociyfitio  Jmif.  an.  1512.  et  Coliii.  M.  161«. 

NOTJB 

1  UMgii]  Oargiliat  qaUaiii  onn-  tacebit.    Similb  Joeas  apod  Catal- 

niliiigaijactalMit  le  tanqaam  moBcbas,  lum  in  qaendam  OelUomy  Epig.  7S. 

et  eorniptor|raell«  Martialis.  Inter-  I2antren««.  Vel  sic  interpretare  ver- 

minatnr  ei,  ai  prebenBos  faerit»  ore  bom  iaabU^  quod  nempe  lingaam  lit 

nt  irnuiietnry  qnod  vooem  perdet,  et  abtciMnraa  iili  Poeta. 

XCVll. 

AO    BUFUM. 

Kb  l^t  hmic  Chione,  mando  tibi,  Bnfe,  libellam. 
Carmine  kMameoest;  laodere  etillapotest 


A4  th^fkm  ioMriptio est  in  Ald.  Jant. etColtn.— I  Jnnt. «Mid» HH  Ailir. 
—9  Ald.  Jnnt  Colin.  et  Oryph.  Mere  et  ^  paM. 

NOTJB 
t  ComlmJ  Supra  Epif .  14. 8».  87.    LmderiJ  )£pig.  81.  inpra,  ?ertn  nltimo. 

XCVIII. 

IN    SABBLLUM. 

SiT  calas  tibi  qoam  macer»  leqoiiis  T 
PaDdicare  potes,  Sabelle,  cnlo. 

lo  hoc  Clpigraamateiion  ▼ariaat  membnum  ant  libri  typographici. 

NOTJE 

S  JMJMTf  pefai]   Prm  macie  in     Epig.  08.  vert.  18. 
taotnm  prominet  ^Apomiym.    Modo 


AD     CBBDONBM. 

Ibasoi  nostro  non  dej^es,  cerdo,  libello. 
An  taa,  non  vita  est,  carmine  Isesa  meo. 

O  MTdt,  non  d«*«  fHCMMcrt  tMtn  »r«:  artm  N«m,n«i  mm  corpont 


EPI6RAMMATUM    LIB.   III.  281 


InnocQOS  pennitte  sales.    Car  ludere  nobis 
Non  liceat,  licuit  si  jngulare  tibi  ? 


9€nuB  mct.  P&iertJocM  tMMciM.    Cwr  mUU  nam  permiUiiiwr  jecan^  d  H^  pet' 
MtMmi  eti  ueewre? 

Ne^ue  in  hoc  qaicqoam  ▼ariant  ant  ezemplaria  scripta  ant  prelo  tjpo* 
grapluco  ezcnsa. 

NOTiB 

1  Nm  ddee^  amb]  Be  qno  topra  non  liceat  jocari  ?  JnTenalii  8at«  in. 

Eplg.  16.  et  6&  84.    <  Qoondam  hi  comicioet,  et  mu- 

S  Cwr  hdere  mebia]  Si  enim  tibi  nicipalis   arena   Perpetni   oomitesy 

Ucoit  homines  jogolare,  cnm  gladia-  notmqne  per  oppida  bnccc,...Quem« 

torinm  mnnns  ezhibubti,  cnr  mibi  libet  oecidnnt  popnlariter.' 


c. 

AD    RUFUM. 

CuRSORBM  sexta  tibi,  RQfe,  remisimus  hora, 
Carmina  qnem  madidam  nostra  tnlisse  reor. 

Imbribus  immodicis  coelura  nam  forte  ruebat. 
Non  aliter  mitli  debuit  iste  liber. 

O  R^/v,  Asra  atsfa  ad  te  remmmm  emwrem^  a  fe»  madide  lateejmeee  verem 
meee  erbitrer.  Cetm  emm  eeehm  mcM  pteeJe  tagcnli.  Hw  Ubelbu  eike  med/e 
nmJkU  arilltndHi. 

Et  hie  nnlla  lectionit  yarietat,  nitiqnod  ed.  SchreTol.  an.  1671.  habet  Rme, 
pro  R^fe^  et  odd.  Tott.  non  pneter  tohtom,  Ad  Rmjjfkee^  et  vs.  1.  Rmjfe. 

vmm 


1  Seasia  Asra]  Hoc  ett,  meridie.  De  digna  qoK  aqna  deleantor.    Lib.  !▼• 

horit  tnpra  Epig.  W.  md  Ub.  iv.  Eplg.  10.    ^Cum:  tod  instmetam 

Epig.  S.  fotiot  dicemot.  comitetnr  pomice  libram  Spongia : 

4  Nem  uUier  mUO]  Modette  tignl-  mnneribnt  oonvenit  illa  meis.' 
ficat  Poeta  mala  etie  tna  carmlna,  ot 


M.  VAL.  MARHALIS 


EPIGRAMMATUM 


UBER  IV. 


a 


L 

DB   NATALI   DOMITIANL 

CiESARis  alma  dies^  et  lnce  sacratior  illa, 

Conscia  Dictffinm  qna  talit  Ida  Jovem, 
Longa  precor,  Pylioque  veni  nomerosior  cevo, 

Semper  et  hoc  vultUy  vel  meUore  nite. 

O  Uix  tHma^  dt  $acnH9r  iUo  die  qw  Jw€m  Cretetuim  iulU  Ida  parfteipf , 
aecede  hngOf  ^^uuoy  et  diiKtimwr  cBiaie  Neeiorie,  ei  eemiper  fpXende  kec  vmUu^  vd 


1  Cwearie  aiba  diee  teotabat  Ant.  de  Rooy.  aiba,  i.  e.  fausta,  sWe,  albo  no- 
taoda  calcnlo,  ut  tolebant  dies  fansti.  VideLindenb.  ad  Censorin.  i. 9.  BentU 
ad  Hor.  i.  Od.  86.  10.  et  iv.  Od.  7. 7.  Cf.  etiam  Ovid.  Trist.  t.  5. 14.  aUaa 
tamen  non  ett  teroere  rejicienda,  qaia  pro  sancta  accipi  potest.  Vide  Fest. 
et  Wopkens.  ad  Panlin.  in  Obts.  Misc.  Dorv.  Tom.  tiii.  p.  921.  ei  luce  ea^ 
craHar  ommi  Palmannns.— 2  Edd.  vett.  fnt  «idje.^  In  iisdem,  cnftiii  in  aaro. 

KOTJE 


1  Cmeerie  aima]  Hoc  est,  dies  na- 
taiit :  natnt  autem  ett  Domitiannt  9. 
Kal.  Novembrit.  Soetonint  in  ejnt 
vita  cap.  1. 

Leee  Mmrtior]  Natalem  Domitianl 
diem  attentatorie  prsfert  natali  Jo- 
▼it,  qnl  natnt  toI  certe  edncatot  fait 
in  Ida  monte  Crette,  nbl  illum  Cnre- 
tibnt  alendam,  ne  a  Satnmo  patre 
deToraretor,  clam  commitit  Rhea 
mater;  nnde  Ida  eontcla  dicttari  illiot 


nempe  arcani. 

S  PifUo  tfvo]  Nettor,  a  Pylo  nrbe 
ArcadliB,  tette  Strabone,  Pylint  dic- 
tns,  nonaginta  annos  Tixit  secnndnm 
Poetas  Grscot:  at  Tero  tecnndnm 
OTidinm,  atqae  aliot  Latinot  Poetas, 
Tixit  trecentot  annot:  nam  tumte- 
mnt  TfPf&r,  hoc  ett,  generationem  toI 
Ktatem,  pro  tmcnlo  ten  centnm  annis, 
cnm  triginta  tantnm  annos  significet. 

4  Semper  ei  hoe  fmUu'}  Mlilies  redi, 


BPIGRAMMATUM   LIB.  IV. 

Hic  colat  Albano  Tritonida  miiltas  in  anro, 
Perque  maniis  tantas  plurima  quercus  eat 

Hic  colat  ingenti  redeuntia  sascula  lustro, 
Et  qu83  Romuleus  sacra  Terentus  habet. 

Magna  quidem^  Saperi,  petimus,  sed  debita  terris. 
Pro  tanto  quce  sunt  improba  vota  Deo  ? 


283 
& 


10 


pwwe.  HU  BomitiaDos  «nidiwf  tii  mrv  Aibim  venerOwr  Muunmn^  et 
numui  iUius  tam  magttm  doneni  mwUiu  coroaas  quenm,  Hie  eelebrel  ludos 
eeefiMhree  mgeuti  Imire  reemrenieef  et  eeerifUia  qua  JUmt  im  Terenio  RmMlee, 
O  DHjmagnaemiepoeeimMe^  ai  delriia  terrie.  Qnanam  poetulata  eunt  i^uta  pre 
toMtemmttMe? 


Pro  oitfo,  snnt  qni  malint  ofvo.  Ant.  de  Rooy  conj.  SKe  eolMt  AiboMa  Tntonida 
mMkMi  im  anl^;  vel,  t»  arce,  Vide  lib.  ix.  Epig.  108.  lib.  xi.  Epis.  8.  et 
Sneton.  Domit.  cap.  4. — 7  8ie  eolat  ingenti  idem  Ant.  de  Rooy. — 8  NonnnUi 
legnnt  Tarciiiiif:  at  Tide  Rotgers.  Var.  Lect.  lib.  iv.  cap.  10« — 10  AUi  legnnt 
qmeeiai, 

ViOTJE 

et  lemper  «qne  feiizy  tnt  felicior 
prssente. 

5  MmUmo  m  onro]  *  Celebrabat  et 
tn  Albano  qnotannis  Qninqnatria 
lAinenr«y  cni  oolleginm  insUtnerat.' 
Snetonins  in  Domitiano  cap.  4«  An^ 
mm  Albannm  appellaty  coronam 
anreamy  qna  coronatns  in  Albano 
monte  prope  urbem  Qninquatrla 
oclebrabat.  Miilhw  tm  onroy  id  est, 
totus  eoleiid»  MinerrsB  addictns.  Lip« 
sins  legit»  AUfano  i»  arve,  omninm 
optime  meo  jndicio :  antiqnomm 
tamen  eodicum  lectionem  secntns 
snm.  Alii  sic  ezplicant  s  8«pe  hono- 
rem  babeat  Palladi  distribntis  anreis 
coronis  in  ▼letores  agonis  Albani. 
Vnlgata  lectio  «niiiis,  hoc  est,  redimi- 
tns  anro,  dcc. 

6  Perqae  mama  tantae]  Quas  infra 
Epig.  8.  ingentes  vocat,  boc  est, 
divinas.  In  Albano,  nt  patet  ex 
eodem  Snetonii  capite,  Indos  sceni* 
cos  atqne  oratomm  et  Poetarnm 
certamiua  ezhibebat  Domitianus, 
qnos  pro  meritis  donabat  qnema 
corona. 


7  Hieeelai  iageniS]  Soetonios  eodem 
cap.  4.  '  Fecit  et  Indos  s«cnlareS| 
compntata  ratione  temponun  ab 
anno,  non  qno  Clandins  prozimey  sed 
olim  Angnstns  ediderat.'  iMgenH 
hietro  dizit  Poeta,  qnia  ab  eo  tem- 
pore  qno  ssenlares  ludoscelebraverat 
Angnstns,  nsqne  ad  hos  Domitiani 
ludoSyCentnm  anni,  legitimnm  nempe 
ssecnlarinm  ludoram  tempns,  fnerant 
elapsi :  alias  Instrnm  simpliciter 
quinqne  annornm  spatium  continet; 
ssculnm  Tero  ingens  Instrnm  forte 
appellaTerit,  qnod  qninqnies  ▼icenos 
aimos  Gomplecteretnr. 

8  Saera  TrreiUiiJ  kabet']  De  Terento 
lib.  f .  Epig.  70.  liocns  erat  nbi  Diti 
sacra  fiebant  in  Campo  Martio.  Vale« 
rins  Maximns  lib.  n.  cap.  1.  describit 
causam  propter  quam  institnti  sunt 
ludi  sflBCulares. 

0  Sed  debUa  terrie]  VoU  enim 
nostra  a  Diis  ezandiri  debenty  et 
probari,  eum  pro  tanto  Deo  Domlti- 
ano  nempe  snscipiantur. 

10  /iiijirs6a]  Hoc  est|  nliDlay  In- 
justa. 


384 


M.  VAL.  MART1ALI8 


11. 

DB  HORATIO. 

Spbgtabat  modo  solus  inter  omnes 

Nigris  miinas  Horatios  lacemis, 

Com  plebs,  et  minor  ordo^  maximnsqae 

Sancto  cam  dace  candidas  sederet. 

Toto  nix  cecidit  repente  ccelo :  5 

Albis  spectat  Horatias  lacemis. 

I7iiti«  HtrttHMM  i$aer  omnes  jnllit  laeemii  mode  aderai  epeetaetdOf  ewm  pUbe^  ei 
erde  imiior,  et  maanjnw  albahie  eederet  emm  Divo  Imperatore.  Suhito  nix  dek^ 
ett  ex  omMi  parte  ca^    Horaiiue  spectai  candidw  laeerme, 

S  Nigrie  mlmmMi  BeY6rIaiidi  Ms.  OraiiM  in  edd.  Tett.  et  sic  T8.  6. 

NOT.E 


2  Nigriemamae']  Adetse  tpectacnlis 
BOtt  licebet  Bisiiia  qui  veste  alba  in- 
dnti  esaeat;  sed  DomitiaDi  tempore 
nsus  iBTalnerat,  nt  indeoenter  qni- 
dem,  aed  tamen  Indos  impnne  speo 
tarent  atfati.    Vide  Bb.  xiv.  Epig. 

itr. 

S  Jimer  erds]    Eqnestria  ncmpe^ 


maximns  vero  Senatorins. 

4  Saneto  eian  diics]  Domitiano, 
quem  sanctum  Vocat,  vel  qnod  snm* 
mum  Masistratum  gereret,  qni  sanc- 
tua  eraty  rel  qnia  Denm  se  pnedi^ 
cabat. 

6  Albie  epeetai']  Horatinm  irridet, 
qnem  et  niz  decideos  dealbavit. 


III. 

DB  K1VIBU8. 

AspiCB  qaam  densam  tacitaram  vellas  aqaaram 
Deflaat  in  valtus  C»saris,  inqae  sinas. 

Atplee  pum  epieeiM  afmntm  velhte  eute  etrepitu  deeidai  iu/aeiem  et  gretmtm 


^^^^^^»^^^ 


1  Bartbins  ad  Oratian.  Cyneg.  77.  legit  drRSioniitreamm vcaaf  oeiMnaR: sed 
hic  forte  memoriK  lapsus.  Elrgantrr  dicit  nives  '  aquas  tacitas;  qnia  deci- 
dentes  non  aodiontnr,  ut  imber  vel  grando.  Qoin  Ipse  bunc  errorem  cortuit 
ad  Calpnm.  Ecl.  ii.  7. — ^9  Idem  Bartb.  ad  enndem  Gratianl  locnm  conj.  ut' 
ptmat  M  «nlfnt.  «  Deplno '  et '  deflno '  sappissime  permntantnr.  Vide  Heina. 
nd  Ovid.  Met.  i.  67t.  Bnrm.  ad  Proport.  ii.  M.  7.  Drakenb.  ad  SiU  Ital. 
XII.  69.    Obsa.  Misc.  Tom.  viii.  p.  S6S.  et  nos  ad  Tibnli.  1. 10. 68.  nbi  inter 

NOT^ 

1  TsdeeniNi  vetfnf]  Periphrasis  ni-  cadnnt  sine  nllo  strepitn,  nnde  nives 
Tinm,    qns  veloli   lanarnm  vellera     vocat  aqnas  tacitas. 


BPIGBAVMATUM   LIB.  IV. 


286 


Indalget  tamen  ille  Jovi,  oec  vertiee  moto 

Concretas  pigro  firigore  ridet  aqaas, 
Sidus  Hyperborei  solitns  lassare  Bootee,  5 

Et  madidis  Helicea  dissimulajre  oomis* 
Qui  siccis  lascivit  aquia»  et  ab  «ttiere  ludit, ' 

Suspicor  has  pueri  CaDsaris  esae  nives. 

CcMTW.  NikUommu  Ulefert  Jorem  oingeoteni»  et  capUe  immolo  deridet  «91101 
eomfiaiai  tegnifrigore^  oumHub  d^aiigare  eidae  Booia  eepiemMonaliB^  et  capUHs 
kamidie  tfermere  HeUeim.  Ofimr  hm  eme  wMm  JUU  CmariOf  fni  kmioit  eiecie 
afaUf  et  jocatar  e  cwlo. 


»^m^^^<0t0^0^^ 


se  commntantnr  yerba  *  perflno/  '  prKfluo,'  'proflno/  '  perplno/  Sse, — 4  He- 
rmldns  hunc  lociim  meadomm  ette  suftpieatnr,  et  legtt  vel  nridl  pro  '  rejicit ;' 
Tel,  11«  aartiee  moto  Comeretae  figro  frigore  iardst  e^nns.  Farnablns  retinet  ri» 
det,  et  esponit « non  cnrat,'  nt  Infrm  Eptg.  19.  ts.  11.— 7  Qntsswtis  legit  He« 
rnkinf,  ioterrofntorle. 

JAOTJE 


S  ladalget  tamen']  Non  recessltDo- 
mltianns;  sed  snb  Jore,  Id  est,  nere» 
permansit. 

4  Coacretaa  pigro']  Boc  est,  ni? em 
contemnit,  quam  affirmat  Plinins 
lib.  II.  cap.  60.  '  Qrandinem  congla- 
ciato  imbre  gigni,  et  nivem  eodem 
homore  moUins  coacto,'  &c. 

5  SidoB  Hyperboret]  Domitianos 
enim  adhnc  jnvenis  in  Genoanos 
belhim  snscepit,  atqne  llUc  frigns 
Boots,  sen  Arctopbylacis,  patienter 
tnlit.  Suetonius  in  Domitiano  cap.  2. 

6  St  madidU  HeUeen]  Id  est,  tole- 
raritimbres  Septemtrlonis.    Helice 


▼ero  est  Ursa  majcr. 

7  Sieoio  afoie]  Nlveni  lepidc  ap- 
pellat  aqnam  slceam,  id  est,  es  aqnis 
concretam. 

8  Paeri  Caearie]  Ne  Jotc  irato 
dtcidissenix  Tideretnr,  assentatorie 
innnit  Poeta  filinm  Domitiani,  qnem 
ex  Bomitia  nxore  snsceptnm  adhnc 
infantem  amisit,  esse  In  Deomm 
nomero,  et  cnm  Domitlano  patre, 
Tclnt  cnm  Deo,  jocarl.  Heraldns 
▼ersnm  pennltimnm  sic  legit  per  in- 
terrogationem :  Qaie  eiede  Uudvit 
oquiBf  et  ab  eeikere  taditf 


IV. 

IN   BAaSAM. 

QuDD  sicc»  redolet  palus  lacunaSf 
Crudarum  nebul»  quod  Albnlarum, 

iJMod  snfral  nnfiis  toiinMr  f jiunislif-  easd  niiiitoflmdM'—  AlbMlaram.  aaad  rrtns 

NOT£ 
1  QnsdjisM]  Slcoata  laonm  gra*     snlphnr  m«le  olent.    Cnidii'»*  <li»t» 


▼em  erolttit  fortorem. 

S  CMariMinsMtf]  DeAlbnlajam 
dictttm  llb.  I.  Epig*  II.  nbi  nebnlse  ob 


qnod  solis  radiis  non  bene  concocti 
essent  iUi  vapores. 


286 


M.  VAL.   MARTIALIS 


PiscinaD  yetas  anra  qvod  marinse, 
Qnod  pressa  piger  hircns  in  capella, 
Lassi  bardaicus  qnod  evocati, 
Qaod  bis  mtirice  vdlvs  inqainatam, 
Qaod  jejania  sabbatariorara, 
Mcestoram  qaod  anhelitas  reoram, 
Qaod  sparcae  moriens  lacerna  Ledae, 
Quod  ceromata  fasce  de  Sabina» 
Qaod  valpis  fiiga,  viper»  cabile, 
Mallem,  qaam  qaod  oles^  olere  Bassa. 


10 


/dlifi  piidntB  wmrUiimm^  ^uod  kireui  UiUe  eomprimau  eopeUamf  ^uod  hardioem 
«voMtt  drftttigmif  quod  Uma  bie  timeUi  mmrietf  ^ndj^pmia  Jwittonm^  tgimd  reepi' 
roHo  iriilimm  «oaltaiM,  ^iio^  morieiu  bieenm  oordidm  Ledm^  mmd  eeromoUk  ex/eeee 
SMm^  qiuodfuga  vnipify  laHtmlum  mpermy  hoc  ipsum,  o  uaeoa^  maUeo  epirare^ 
^juam  quid  epiraM» 

S  LaeH  bardiaei  m,  quod  eooeaii  Ferrar.  Ald.  et  Janf.  Laeei  bardMaeioe^  fuod 
etoeaii  Colin.  «n.  1588,  Lami  bardaiei  os,  ^iiorf  exoleti  BeTerlandi  Ms.  qnae  lec- 
tio  debetnr  Tumebo.  Lazi  bardiaeue  quod  evoeaii  legnnt  alii.— 9  Heraidos  pro 
Ledm  legit  teda.-^l^  MaUee  Ald.  Jnnt.  Colin.  ^c.  sed  minas  recte. 

NOM 


'  S  Pieeina  vetui  aura]  Id  esti  qnod 
yetns  pitcina  redolet  in  qaa  annt 
aqniB  marina. 

5  Bardaieui'}  Oenns  est  Testis  sor- 
did»,  qna  induebantnr  milites  ;  illa 
antem  male  olebat  propter  sndorem 
et  sqnalorem  illoram :  e?ocati  autem 
milites  erantii,qni  ezpletis  stipendiis, 
dneis  yel  mercedis  gratia  itemm  sti« 
pendia  merelnmt:  lasit  Tero  dixit  ob 
longam  mllitiam,  et  provectam  seta- 
tem ;  nnde  foetor  bardaici  miyor  erat. 
Oeorgins  legit,  Z4sst  bardaiei  oe  quod 
adooeaii,  Bardaicns  antem,  inqnit, 
erat  advocatus,  qni  post  peroratas 
dintins  cansas  gravem  emittebat  ha- 
litnm.  Illins  memlnit  JaTenalis  Sat. 
xy I.  It.  *  Bardiacns  jndez  datnr  h»c 
pnnire  Tolenti.' 

6  Bii  miirwe]  Ltb.  i.  Epig.  60. 
*  Olldvqne  Testea  marioe.' 


7  J^juma  iobbaiariorum]  Diem  sab- 
bati  religiose  colunt  JndsBi ;  ob  jeja- 
ninm  ▼ero  halitos  grat  Iter  olet. 

8  ilfasfoniM  fuod]  Caris  enim  et 
anxietatibns  stomachi  calor  dissiptt- 
tnr,  nnde  ez  mala  concoctione  male 
olent  rei. 

0  Lueenm  Ledaf]  Qnam  posnlt  pro 
qnayis  merotrice  prostante  ad  In- 
cemas.  Jnvenalis  Sat.  ti.  1S2.  de 
Messalina :  '  Obscnrisqne  genis  tnr- 
pis,fnmoqne  lacerasB,FQedaliipaiiaria 
tullt  ad  pulvinar  odorom.' 

10  Quodeeromaia']  Ungaenta  nempa 
ez Intoet oleo:  olenm  porroSabiiiom 
male  olebat 

11  Qaod  vuipii  fitga]  Vnlpis  canea 
fngiens  fcetidnm  effnndit  lotinm. 

12  MaUem  IMaOm]  Alii  MaOem. 
Bassa  qnippe  ab  oris  impnritate  te« 
terrimam  spirabat  animam. 


BPIGRAMMATUM   UB.  IV. 


287 


V. 

AD.PABIANVM.. 

ViR  bonuB  et  paaper,  lingaaqne  et  pectore  yems, 

Qoid  tibi  yis,  nrbem  qni,  Fabiane,  petis  ? 
Qoi  nec  leno  potes»  nec  comissator  haberi, 

Nec  pavidos  tristi  voce  citare  reos : 
N ec  potes  nxorem  cari  cormmpere  amici : 

Nec  potes  algentes  arrigere  ad  vetalas : 
VCTdere  nec  vanos  circa  Pallatia  fumos : 

Plandere  nec  Cano,  plandere  nec  Glaphyro. 
Unde  miser  vives  ?  homo  fidas,  certas  amicas. 

Hoc  nihil  est :  nonqaam  sic  Philomdas  eris. 


10 


O  FiiMaiie,  ftur  fiia  ett  wient^  qui  rtr  protet,  d  lyifiiiit,  UMgwm  H  etrdt  vens^ 
pTtfki$eerii  Remam  7  qmi  nequit  e$ae  leao,  iiec  eimeeeaior,  uee  wutatu  veee  toeure 
iMjuMeautee  timidee:  uee  vake  eerrumpere  eoi^ugem  diUeii  amiei:  mee  fxdee  .  .  . 
ad  frigidoM  auue :  uee  veudere  .iuauee  fiuuoe  eirea  palaiia:  nee  piaudere  Caua  uee 
Glapkf/rv.    O  i^felix,  qua  roHoue  vivee  ta,  kemejidaief  amieu»  eertue  1    Id  uikU 


*0^^^4 


1  Ftr  va^  et  pamper  Polmanoai.— 4  Nee  pavidH  etrieta  idem  Polminoiii. 
— 7  Aliilegoot:  vauoe  ehreum  PaUaiia  fumoe,^S  Ptauiere  uee  pUuo  codex 
Thnan.  Plaudere  uee  Plauo  Vat.  Plaudereuee  Cauio  Pnlmann.— 10  Pkiiemeut 
Be?  crlandi  M», 

VOTJE 


1  Lmguafue']  Verba  enim  com 
nente  boni  viri  consentiont.  Hic  Ro- 
manonim  mores  eo  modo  Martialii 
carpit,  qoo  JoTenalis  Sat.  iii.  'Qoid 
Bom»  faciam?  Mentiri  netcio  :'  et 
foie  Petronins  Romam  sob  nomine 
Crotonm  describit :  '  Sed  qooicum- 
qnehomines  in  hac  nrbe  viderility 
acitote  in  dnaa  partei  eate  divi- 
iot :  nam  aut  eaptant,  aot  captan- 
tnr.' 

S  Nee  eamittaier  [eomeetaior']  Alii 
cMRttaifwr:  it  nempe  ett  qui  etui  et 
potoi  pneter  ttatota  tempora  in* 
dnlget. 

4  Nee  paeidoi]  Qood  prsconit  erat 
officlnmy  et  qnidem  qusttnotnmy  nt 
patet  ez  lib.  vi.  Epig.  8. 

7  Fiwlirt  nee  vauot]  Uttolent  Aa« 


lid,  qui  commendatiooli  officia  men- 
titi,  Princlpit  gratlam  accepto  pre- 
tio  veodont. 

8  Plaudtre  uee  Cauo"]  Qai  celebrit 
fuit  choraiilet  tempore  OalbSy  nt 
patet  ez  Snetonio  In  Oalba.  Ola« 
phynu  vero  citharoedat.  Javenalit 
Sat.  VI.  *  Accipit  oxorem,  de  qaa  ci- 
tharotdnt  Ecbion,  Ant  Olaphymt  fiat 
pater,  Ambrotiatqae  choranlet.'  Ci- 
tharadi  et  tibicinet  Martlalia  tem- 
pore  tammo  erant  In  pretlo.  Lib.  iii. 
Epig.  4. 

10  HoeuikUett']  Honettii  enim  ar* 
tlbat  locot  non  erat  Rom». 

PkilomeUe]  Uoc  etty  nnnqnam  fiet 
divet:  Philomelat  quippe  cithara 
dives  factnt  erat.  Lib.  ui.  Epig.  Sl. 


388  M.   VAU  lfARTIAI.18 

VI. 

IN  MALI8IANUM. 

Crbdi  tirgine  castior  podica, 
Et  frontis  tenerse  capis  videri, 
Cam  sis  improbior,  Maliminey 
Qaam  qai  compositos  metro  Tiballi, 
In  Stell»  recitat  domo  libellos. 


O  Ma»tiUan€f  vi$  jmriar  luAeri  ptMi  eaida^  ei  jn^ftm  tpmm  «nltef  m»- 
dttAx ;  am  weqaiar  tit,  fuam  qm  tn  teditmt  SietUB  recUat  USree  eerivlee  metre 
TUmUL 


^^^^«<tf\^^#«#>» 


Jn  MateiUmmm  in  edd.  ¥ett.  In  MaeiUanmn  inscribitnr  in  cod«  PnliDaaiii.— 
%  MadUane  citAtHtrMfui  Jlfalinaii^  Beveriandi  Bb. 

NOTJE 

8  FrenHe  ienerm}  Hoc  est,niode8«  dam  Elegianun  recitatorcm  Intelligit. 
ttt,  qualem  babent  inftntes.  Meiro  TUmni}  LasciTasqnippe  EIc- 

4  QiHui  ^pd]  Effoeninatam  qnen-     giaa  scripait  Tibaiiaa. 

VII. 

AD  HYLLUM.* 

CuR  here  qaod  dederas^  hodie,  poer  HyHe»  negastit 

Daros  tam  sobito,  qui  modo  mitis  eras  ? 
Sedjam  caosaris  barbamqoe,  annosqoe,  pilosque: 

O  nox  qoam  longa  es,  qa»  facis  ona  senem  I 
Quid  nos  derides  ?  here  qui  puer,  Hylle^  foisti,  5 

Dic  nobis,  hodie  qua  ratione  yir  es  ? 

Ad  B^bm  inicriUtar  in  edd.  vett*— 6  AnL  de  Rooy  bnnc  ^eraom  lla  de« 
piingendom  putat :  IHc,  mtbie  hedie  fna  raiume  otr  ee?  Cf.  infra  £pig.  42.  *  £t 
timeat  pueros/  &c. 

NOTJE 

*  Aocaiat  Hyllam  paernm  incon*  QiiMldtfdcras,  ^v.]  Toi  copiam. 

ttaalisp»  q«i  qnod  nno  dle  dederat^  8  Barbamque,   anneequef    pilsafiw] 

aeqqeoti  aegavit ;  canaabatnr  annos  Qosb  te  emeritum  reddiderinu 

barbamqne,qn8Bemeritumjamfacere  5  PK«r,4r^.]  Patiendo» 

debeboBteom.    Hoc  factnm  esse  nna  Ftr  csj    Facieado»  at  £pig.  42. 

nocte  ridet  Poeta.  Homirrs.  infra. 

1  Uere]  Heri.  Lib.  i.  Epig.  44.  ▼s.l. 


BPIORAVMAVUM  UB.  IV. 


VIII. 

AD   EUPHBMUM. 

Prima  salatantes  atquealtefa  eontinet  hora ; 

Exercet  rancos  tertia  causidicos. 
In  quintam  varios  extendit  Roma  labores. 

Sexta  quies  lassis,  septima  finis  erit. 
SuflEtcit  in  nonam  nitidis  octava  palaestris ;  5 

Imperat  exstructos  frangere  nona  toros. 
Hora  libellorum  decima  est,  Eupheme^  meorum ; 

Temperat  ambrosias  cum  tua  cura  dapes ; 
Et  bonus  aethereo  laxatur  nectare  Caesar, 

Ingentique  tenet  pocula  parca  manu.  10 

Primm  H  mamd^  k$ra  exereet  mhUante$j  teriia  oeeupai  rmeoe  emMiem, 

Rewm  MMl  dtMfaif  eperitm  in  ^iiiRlMi  «1911«:  eexU  qmeeemii  d^aHg^i :  eepHmm 

eeeemd  ab  opere :  miidi  pakmiriUt  exercentur  ab  oeiava  ad  mmam;  mma  jubei 

froMgere  tedoB  paraioM,    O  Eupheme^  hora  deeima  apU  eei  meii  HMe^  cum  iaa 

eura  moderaiur  divhmM  epulae^  ei  bomu  Caear  exkUaratur  eetleeii  nedare,  ei 


X  pDlmaiuuis :  atque  aiiera  duHnet  hera:  alii,  eonierii  kera, — 0  Pro  exeirueim 
alil  legnnt  excelem.  Juniina  nostra  in  margine  exhibet:  Imperai  exceUm  eem^ 
dere  nema  lorot.  Sic '  tcande  cnbile '  ap.  Propert.  iv.  4. 90.  Forte :  excelem 
eiemerenematorm;  sic  enim  loqnnnlnr  Ovid.  Met.vi.  431.  riii.  658.  ad  Liv, 
SIS.  Amor.  ii.  11 .  47.  Fait.  ii.  SI7.  Juvena!.  vi.  6.  z.  SS6.  '  Noiiter  iii.  9S. 
M.  viii.  07. 6.  alii.  Vide  quae  annotavimus  ad  lib.  ii.  Epig.  69. — 7  Eupltene 
BeverlMMliMs. — 9  Iq  eodem :  latM<«r  meeime  Cemur.  De  bic  permntatione 
viile  Bami.  ad  Propert.  ii.  15. 7.  et  iv.  4. 64. — 10  Pnlmanni  vet.  eod.  mciiIc 
hrgm  memm;  qntd  omnino  rejiciendam  patat  Ramiret. — 11  Beverlandi  Bft. 

NOTiE 

1  Primm  Miataatet]  Detcribit  PoeU  dittnrbare,  quibnt  ccenando  accumbe- 

qaid  tingntit  diei  horit  Romtt  fieret ;  rent  veteret. 

deqnibnt  jam  dictnm  ett  Epig*  SO.  7  ifora   UbeUorum']    Inter   poeala 

Ub.  III.  vertnt  legere  morit  erat :  Eapbemat 

€kmiine(]  AUieonierii.    Aliimeliai  vero  ttructor  mentarint  Imperatorit 

dioHmei.  fnitse  videtnr. 

4  Sexim  quim  lattit]  Circa  textam  8  Temperai  ambronae]  Hoc  ett,  di- 

penlnlam  quietcebant  Romani :  liora  vinat.  Domittanaii  enim  Denm  te  ap- 

vero  teptima  omnino  ab  opere  de-  pellari  jabelMt,  atqne  ita  ambrotim 

alttcbent.  Deorum  dapet  ipti  couveniebant. 

0  Impermi  exetruetm]  Idettymentm  10  Pocaiaiwrca]  Domitiano  aaten- 

accamliere.  tatmry  quem  parcc  bibere  imroit. 

FreBegma  lartt]    Hoc  ett|   lectot 

DOpk.  eH  For.  Clee.                 Mariial  T 


Tonc  admitte  jocos :  gressu  timet  ire  licenti 
Ad  matutinam  nostra  Thalia  JoYem. 

mtgna  nuam  tenei  poeida  modka.   Timc  kUnmiUe  ludoi :  notira  TkaUa  nutaii 
/eeoeomeeeeacmiivenirematiiilimtmJetem, 

gretea  meiire  UccMf.    Polmainii  codex :  greeeam  meiwe  Ueebiii  eiUif  sreeemme^ 
iire  UceiUi:  aUL  Ucetiier. 

NOT£ 

11  7^  admHie']  Hoc  M,  librit  JoeHri  Bon  ndftt,  ^ip^e  qai  Cnoc 

meot  DomUiaDo  offer.  nhuB  «eiiit  occnfietar.  Vide  Jlb.  x» 

Greeea  iimei']  Festiva  mea  Mnsa  Epig.  19. 
matutioo  tempore  coram  Bemitiano 


IX. 

SoT  JR  filia  clihici,  FabuUa, 
Deserto  seqpMits  CUtHm  uaiko» 
Bt  donas^  et  amasyfxn^  &rfi&T«^ 

O  Fdbntta  JOia  Soim  cfimcty  viro  dereUeto  etqaerie  CSiim^  ei  dae,  et  ardeef 
perdiie  te  gerie, 

laliiiftiillaiiilemnmeft  hiXld.iin.lll01.  Jnnt.  Ifflft.  CoHn.  15S8.  atHs.— 
1  JLadnMs  te  iisdem.^  Hk  rerm  cnrmpte  legitnr  in  Jaottoa:  Oneea  >mfw 
lia,  nt  semper,  omisit  €olin.  Codex  Vaticanas  sic  habet:  £t  SMmt,  «f  njMi, 
eikieaeoe  odkoe. 

KOTiB 


S  ^Eocue  Jbirffwt]  In  hac  voce  lndit  esyhoc  eat»prodignetlmaMioMu  !>• 

Pmelmfimm  4Mt Fabnilim  eaeeftUam  nedico  cliaicoi<iotnmMb.i.Ep%.  BI* 

dtelci  Sotm,  Id  est,  me4lci  «|ai  alili  AtittotcAes  lib.  tT.wA  NioewaUiMm 

Mdntem  restitneret :  a^m  enim  eervo:  cap.  1.  "A/rtnot  ybp  6  V  dkW  AiraAA^ 

illaro  tamen  perdite  se  Imbere,  cnm  fHMf :    Aeoiue  catm  eei  fm  m  ipema 

bona  onmia  effnndere^  et  luaorioiie  perdiL 
▼iveret.  Sotm  es  filiai  inquitt  et  asota 

AD  PAVSTINVM. 

1)0M  novns  est,  neqae  adhnc  rasamihifrontelibeniKS^ 
Pagina  dfua  taap  nom  bene  juocatimet: 

IMme  wme  Uber  receae  eet^  neodmafroaie  ms%  dam^aghm  mtm  beae  tieca  wmkui 


1  Ihim  nMMt  etif  ei  adlmc  nsR  rsM  frmiie  ISiliMHiiil  ^etns  «nAen  «t^Avmr* 


BPIORAMMATUM   lylB.  IV.  Mi 

I  puer,  et  caro  perfisr  leYemaniis  amico» 

Qui  merait  nugas  primoa  haliere  meafl. 
Carre,  sed  instnictiifi ;  comitetnr  Pmiiea  libnim  5 

Spongia :  mimerib«s  coBvenit  flh  meis. 
Non  possmit  nostim  mnltm,  FanBtine,  litarfe 

Emendare  jocos :  una  litora  potest 

ait^tcim:  o  t«m,  j^fiateert,  H  ieporia  tenMe  damm  cd  dUeetum  mkMmf  wi 
dJfiiM  eet  ut  ipsi  primo  fifftrmUwr  mem  iMeptia,  Pnmtra,  ai  munitui:  Puma$ 
epougiu  eomitetur  hkellum ;  iUa  apta  eat  $neU  donit,  O  Fiiiif^'nf ,  pturee  Utvrm 
mtfuemU  corrigere  mootroe  Ubroo:  una  tUura  poteot. 


^^^^^^^^^^4 


luidills.--6  Curre^oedinatruetumeomiteturpuunceUlirumSpongUimimKkJii^ 
nliM,  cam  oranes  codd.  et  edd.  vett.  noeCnim  exhiboerint  lectionem.  pmmiea 
pro  PhmMa3eTerUndi  M». 

1  Ntqueudkmerum]  De  r»  qm  ad     eu,  pomioe  Wtnwtoe  non  urwi»  fAb. 
libroriim  ornanwwta  pertiiierenty  dicr     vtii»  Eptg*  71.  Lib«  l.  £pig.A7.  <M 


Inm  eettib.  a.  Epig.  er.  pnmicete  fronte  el  ^iub  «st  nondym.^ 

€  Cotuiietmr  Pumka']  Spongla  upij^    Afii  tie  kaae  iectioMw  IntenHVian* 


gcBerifly  «laqamodi  tmt  upmnfim     tnr,  nt  fel  prebaint  poniice  |ioitiatnr« 
Afrienue,  dei^nibna  Piintna  Ub.  ix.    <voi  d«mBatn«  fpongia  deleolor. 


cap.46.tttdeleantarmeacarmina.Alii  8  I/m  liliira  poM]   Qam  icilicet 

legant:Ciirr<yiediiii<nMtMMcojm<ftar  ^Muniamea  carminay  utpote  prortna 

jNiancf  It5ni»  Spongia :  qan  lectio  nii-  mata,  deleat.  Sic  modeate  deprimit  le 

nns  probatnr :  etenim  si  liber  nondnm  Poeta. 
erat  pumice  wqQatuf  yOt  ait  primo  ver- 

XI. 

IN   AffT.  «AWRNINCJM. 

DuM  nimiam  vano  tameAfcetas  «omine  gaades, 
'    Et  Satarninam  te,  miser»  esse  padet : 
Impia  Parrhasia  movisti  bella  snb  ursa, 
<^alia  qpri  Phari»  conjugis  arma  talit* 

Dm»,  0  ia/elts,  atmtt  injlatua  vame  tmmiue  Imtarit^  et  erubeoeu  etee  Seiurwdu: 
uth  uroa  ParrhoMia  nueepiiti  beUa  impia,  fuaUa  movit  pd  uuruU  tub  uxore  JEgfp- 

2  Et  Sakumimml  Hie  vocabatar  tantnm  OermaDis  Pmaldem,  led  ez- 

liOcinB  Antoniut,  cognomento  Satnr-  emplo  Antonli  Imperlom  oitli  affM* 

ninnt,  G^rmanitB  tuperiorit  Prtstet^  tobat.     Sie  JHo   agit  flailOSlMi  1» 

Bolebatautem  Satuminut  appellariy  Domitianocap.6. 


298 


M.  VAL.  MABTIALIS 


I 

Excideratne  adeo  fatum  tibi  nominis  hujas, 

Obmit  Actiaci  quod  gravis  ira  freti  ? 
An  tibi  promisU  Rhenus,  quod  non  dedit  illi 

Nilus,  et  Arctois  plus  Ucuisset  aquis  ? 
Ille  etiam  nostris  Antonius  occidit  armis, 

Qui  tibi  coUatus,  perade,  C»sar  erat. 

Ha.  Itane  enu  cblihu  /atum  ttftu»  fiominu,  quod  opprusuM  ett  aeerha  irafreU 
Aetiaei  7  Bhenusne  tm  poUicituM  ett,  quod  iUi  non  eonceuH  NUu»,  mt^orque  poiee- 
tai  data  esoet  flundnUnu  Sepiemirionis?  lUe  quoque  Antoniua  eecidii  nosiris  armu^ 
qui  tecum  comparatua,  o  perfidioee,  erat  Catar, 


10 


^^^«^^>^«#^^>^»^^ 


1  AniH  prommi  Jant.— 0  Pro  lUe  Hianh  Oraterns  mallet,  si  liceret  per 
membranaceof,  IQe  iamen,  fjnTXf 


8  Parrhada  aub  una']  Hoc  est,  in 
Septemtrione:  nrBaParrhasia  dicitur 
a  Parrhasia  Arcadi»  orbe,  ex  qna 
nata  erat  Callisto,  a  Jove  amata,  et 
in  nrsam  commntata. 

4  PluarietcofOngi»]C\eoputrm,cnJM 
et  Antonii  mariti  nota  est  historia. 

6  ObmU  AcHaei]  Ad  Actinm  Epiri 


promontorium  ab  AugaKto  victos  eit 
Antonius. 

Irafrett]  Per  Metonymiam  posnit 
pro  ira  Cssaris  Angnsti. 

7  An  atn]  Sensnsest:  Si  JEgyptna 
provincia  ditissima  Antonio  vires 
snppeditare  neqnivit,quas  tibi  copiaa 
snbministrabit  snpenor  Oermania  i 


XIL 

IN   THAIDEM. 

NuLLi,  Thai,  negas :  sed  si  te  non  pudet  istud, 
Hoc  saltem  pudeat,  Thai,  negare  nihil. 

O  T%ai,  nemini  reeuaa» :  tednineare  non  eruheeeie,  tn  hae  etdiem  erubeaeatf  o 
Tkaiy  reeutare  nihU, 


^»»»»>»«^#»»<*>*>»<»<» 


Hnjos  £;pigrammatis  lectio  non  variat  in  libris  mannscriptis  ant  prelo  ex- 

cusis. 

NOT^ 

2  NegarenikU]   Lib.  xii.   Epig.  72.  et  81.  et  Lib.  xi.  Epig.  60.  io  fine. 


XIII. 

AD   BUPUM,  DE  NUPTIIS  FUDBNTIS   ET   CLAUDI^   PBRB- 

GRINA. 

Claudia,  Rufe,  meo  mibit  Peregrina  Pudenti: 
Macte  esto  taedis,  o  Hymensee,  tuis. 

O  R^fet  Pudiiu meutuxarm  duxU  CfaMNam  Peregrimm:  O  Hffmenete^mtute 


EPIORAMMATUM  LIB.  IV. 


908 


Tam  bene  rara  suo  miscentar  cinnama  nardo, 

Massica  Theseis  tam  bene  vina  favis. 
Nec  melias  tenerls  jung^ntur  vitibus  ulmi, 

Nec  plus  lotos  aquas,  littora  myrtus  amat 
Candida  perpetoo  reside^  Concordia,  lecto, 

Tamque  pari  semper  sit  Venus  »qua  jugo. 
Diligat  illa  senem  quondam :  sed  et  ipsa  maritOy 

Tunc  quoque  cum  fuerit,  non  videatur  anus. 


10 


€stQ  iuU  tadU,  Tam  bene  inft-equenHa  einnama  coi^undunhtr  suo  nardOf  tam  hene 
vina  Masnca  /avis  Ailicis,  Nec  ulmi  apiius  copulantur  teneris  mHbus,  nec  riuuU 
latOf  nec  littora  gratiora  tMut  mvrio.  O  Concordia,  remane  benipia  aiema  tkalamaf 
et  Venusfaveat  semper  copulationi  tam  €equaH,  lUa  quandam  amit  senem :  at  iUa 
fuoqua  senium  adepta  iuue  fBetnla  non  cmnpareat  marito. 


De  miptiie  Pudentia  et  Claudia  est  lemmain  eddrTett.— t  Claudiat  lUife^ 
uuo  nupsit  Ald.  Jont.  Colin.  Orypb.  See,  parenH  pro  Pudenti  in  Be^erlamli 
Ms.— 7  Candida  perpetuo  reeidei  Ald.  Juot.  Coiin.  Grypli.  &e,—9  '^'"--^ 
ipoa  in  iisdem :  iUa  codex  Pulmanni  et  BeTerlandi  Ma. 

NOTiE 


1  Pudentt]  De  qao  Jam  lib.  i.  Eplg. 
99.  de  Clandia  nibil  reperi. 

9  Macle  estoj  Mactns  idem  est  ae 
anctns,  et  in  ▼ocativo  nt  plarimnm 
ponitnr,  nt '  macte  Tirtnte.' 

4  Afotsioi  Thesns]  £x  melle  et 
Ttno  molsnm  conficiebatur,  potio  vi* 
delieet  antiqats  gratissima:  faTOS 
Theseos  dicit  pro  AtticiSy  quia  The- 
seus  regnavit  in  Attica.  Significat 


Poeta  tam  dnlces  fore  nnptias  Clna* 
ditt  et  Pndentis,  qoam  molsam. 

6  Nee  plus  latos]  Arbor  notissima 
ex  Homero  Odyss.  lib.  ix.  et  Plinlos 
describit  loton  lib.  xiii.  cap.  17.  est 
etiam  lotos  herba  in  palastrinm  ge» 
nere  Ibidem. 

7  CMicerrfia]  Deam  iotellige  Con» 
cordiam,  cni  templom  erexil  Vespa* 
sianns. 


XIV. 

AD  SILIUM. 

SiLi,  Castalidum  decus  sororum, 
Qui  perjuria  barbari  furoris 

0  iSS/i,onwmfli<aiii  sororum  CastaUdum,  qui  verbu  magniJUis  urges  perjuria 

NOT£ 

1  SUi,  CaHaliAum]  Silinm  Itaiicum     C»»talium  dictum,  et  Mnsis  sacrum, 
intellige  poetam  satis  notum.  Mnsse     Tcrsa  est. 

dicnntur  Castalidcs  a  virgtne  Cas-  2  Qui  perjuria]  De  bello  Pnnico 
talia,  quiB  Apollincm  fngiens  ad  secnndo  poemascripsit  Silius:  imtlo 
radices  Parnassi    in    fontcm    a    se     primi  librlsichabet:    •terMartesl- 


SM 


M.  VAL.  MARTIALtS 


Ingeqti  preiM»  ore^  perfidoeqiie 
Fastus  Hanmbalisj  fevesque  Poenos 
Magnis  cedere  cogis  Afirica&is : 
Paulnm  seposita  seyerUate, 
Dum  blanda  vagus  alea  December 
Incertis  soaat  binc  et  Une  fritiUis^ 
Et  lodit  Popa  neqaloie  tak), 
Nostris  otia  comtoioda  Camoenis* 


10 


/nroni  barharij  aique  adigi»  pefj^iraM  tnperbiam  HamnbaUt,  «Ifve 

Pcenaa  dedert  «0  magfiM  J/ricania:  remoia  paMH$per  aeteritaie^  fae  audUMm 

tmlm  Mum,  dum  Uvi  alea  December  aoltthu  kinc  et  inde  HrepU  dubmfritiUU^  ei 


4  Fagin»  Annibali»  Ald.  Jdttf.  Ctffflit  Jmitiit.  tamg,  TMph,  itt.  JvMi^ 

Peenoi  BeverUndi  Ms.— 6  Paulum  depoeiiain  qulbusdam  vett 8  Beverlandi 

Mb.  hinc  ei  inde.—0  Ei  ludii  rota  e<f.  antiq.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  150L  Jnnt. 
GMiti.  Orypil.  Ald.  IMO.  Plant.  fte«  Pamm  ScrWeHnt  •  eedd.  rMtitait,  cui 
Veltfleatar  codes  BodleiMMf,  fompo  m  Iibrario  pefperam  icrlpCo  pro  Pfpoi 

VtOtM 

niitro  Jnratnmqiie  Jovi  foedos,  con- 
ventaqne  patmm  Sidonii  fregere 
dnoei.' 

5  Af4fiMfi0d<ri]ScipioeniiiiMajor, 
Aff&oannseogoomiiiat«8|Vicit  avper- 
In»  Hamibalefli,  et  Carthagiaf ■sea 
coegit  paeem  a  Komania  petere :  fnit 
et  allerScipio  ob  everiam  Numan- 
tiam  dictus  Nttmantlnus,  qni  Cartba- 
giae  fundltmdeleUi  Africanna  minor 
dietnt  eat:  qnas  rea  gestas  con 
caneret  Silius,  poetica  Metonymin 
dicit  Martialit  fieri  a  Silio  id  quod 
canit  factum.  Slc  Horat.i.  Sat.  olti. 
ma.  '  Tnrgidus  Alpinus  jugulat  dnm 
Memnona.' 

7  December]  Qoo  roense  talis  po- 
tissimnm  hidebant  Romani. 

8  iHceriit  tonai]  De  fritillls,  turri- 
culis,  talis,  et  tesseris  copiose  dlce- 
mui  llb.  XIV.  tamen  per  transcursuni 
notandum  talum  eum  esse  apud  Lati- 
nos,  quem  Oraeci  vocant  Astragalnm. 
>Plinius  l.xxsiv.ubi  Poljcleti  memi- 
nit,  <Fecit/inquit, '  et  dlstringentem 
$fi  et  Bttdnm  telo  incessenteroy  daos- 
que  puerositem  nudosulisludentes : 
qui  vocantnr  Attragaliiontei.'  Alia 


pleraque,  ot  hoc  probet,  testlmonia 
adducit  Calcagninns  de  talornm  Indo, 
Ad  iummovenda»  vero  aleatomra 
frandesy  qni  inbdolamamintt  calleBt« 
So  pyrgo,  ien  torrienla^  tive  pysidem 
roavit  appeUare,  repoiiti  taU  ticnt  et 
tester»  promebantnr  in  abacnm. 
Homtiot  II.  Sat.  7.  '  qni  pro  se  tol- 
leretatqueMitUret  inpyrgum  talos.' 
Tetseris  qooqne  Iiidentes  torricnU 
ntebantor.  Tttrneb1iilib.xxv11.caf4 
t.  Tnrrieulam  et  fritiUnin  distinxit 
Snidas:  idem  tamen  videtnr,  cnm 
scribit  MartiaUs  de  turricnla  Ub.xiv. 
Epig.  16.  Seneca  de  ludoClandu: 
'*  Nam  quoties  missnrns  erat  retonan- 
te  fritUlo  Utraqoe  tubdncto  fngiebit 
teMora  fondo.' 

9  Etludii  Popa  [rolo]  Locnt  hic 
p^robscnnts  mihl  videtar:  Raderat 
intelligit  iptum  fritiUnm  dici  rotam, 
quia  rotundns  fritlllus  velut  tnrricula, 
ex  qua  intut  gradatim  aspera  tali 
excutiebantur :  qnare  aoUm  dicat, 
nequiore  ialOf  non  roihi  compertnra 
est,  nisi  forte,  quod  tali  proriginem 
libidini»  excitent,  ut  docet  Joniui 
Animadverst  lib.  iv.  cap.  13.  ot  libji. 


JMMJLMMATVIi  UH.  IV. 


Ii#ciorva  lege  firoDte,  sed  remissa 
Lascivis  madidos  jocis  libidllos. 
Sic  forsan  tener  ansm  est  CatnUtts 
Magno  Huttere  passeiem  MaronL 

rUmUtiiiniaukreUih.    NeeteterOftedUmtmUuevUveUbrpipeifkaoihuehUmU' 
bua.    Hee/eriaaee  mei^^iem'  CeMbu  emm»  eet  wUmm  ptmrem  mu§ni.¥ir^ 


»^»»^*»»>»»^**»<^» 


Qni   roim  legant  iot«fpr«tiiitiir,   ■Uatonmi  elieiMMtaBtlM» 
Monmilli  legont:  oMaueei  CoMiifi  probuUe  MttMinhertiOb 

NOT£ 


U 


cap.  4.  qood  talii  liunm  ctt  pio 
fttminis.  Ramiresiof  banc  Tertam 
a  aemine  inteliectnm^  ot  ait,  inteUi- 
fere  te  pntot  hoe  lenaiu  Roum 
Mdptt  pro  covona  oleotonMii»  f  «om 
lic  «ocot  Mortiolit  •  tbiiUitndbM  ro- 
tomm :  ■fAebont  enim  aleatoret  in 
orbibas  qaoicingebant  omnescirenm. 
Nepdere  fai»,  hoc  est,  talii  maoQ 
jactit  tine  fntillo,  in  qno  jacta  mannt 
improba  compotitionet  et  neqaitiat 


patrarepotett;  itamaloatoraaalii» 
nt  in  rena  pnecedenti,  fKtiilit  ute- 
rentnr^alii  maaa  loderent,  Uk  9|t. 
Epig.  I<i.  Jodicet  kector, 

It  ^«iMa  eti  CMmH  JBtaaa  Vli» 
giHom  prmeotiit  CatnUat,  eejem 
Carm.  iit.  eit  de  pattero  morlnoLei* 
bim  I  ted  boc  fiogit  Poeta,  nt  te  com 
Catnllo  mqniparet»  SUInm  antem 
cam  VirgiUoy  qaem  diligenter  imita- 
tat  ett,  conferat :  Ub.  xi.  Eplg.  il. 


AD  G^CILIANUM. 

MiLiiB  tibi  nnmmos  hesterna  Ince  rog^anti» 

In  sex  ant  septem,  CaQciliane,  dies, 
Non  babeo,  dixi :  sed  tu  cansatns  amici 

Adycntum^  lancem  pancaqne  Tasa  rogas. 
Stnltns  es  ?  an  stnltnm  me  credis,  amice  ?  negavi  5 

Mille  tibi  nnmmos :  millia  qninqUe  dabo  ? 

O  CMNae,  ibeif  rraa  iiod«  rttjMedt  OH  peUiUimiUemammee  ta  ae»emtaepiem 
dUa^  Nm  kabeo :  et  t«  pr^iexene  otfecatai  «md  peiia  Umeem  ei  pmma  eoM. 
J>ffsiciifne  «t,  o  amicaJ  aa  cgiittieet  ma iementem 7  HUraeaaeKiwaaUawemmae^ 
an  doae6e  pttMque  miilia  7 


^^^»^»^^^^^^ 


t  In  edd.  vett.  heeienm  uacie.  Pnlmanni  et  Bercrlandl  Mi,  Aet<<nM  bua^ 
qnod  habent  etiam  Gntteri  et  Cagnerii  Tett.  codd.--4  Bererlandot  legit, 
pemla^  oom,  ot  ap.  Virg.  Oeorg.  u.  *  Lanclbat  et  pandit  fnmantiacondimnt 
eata«'  Lam,  ftataeiima^  ia  Gloti. 

VOTiE 

6  AfUria  9Mta9«tf  do^]  Cmciliannm  commodatnrat   raia  emta  qainqae 

qeeadam  irridet  Poeta  aigameato  a  aommoram  miUibaiy  qam  aoaqnam 

minori  ad  mignt :  Si  tibi»  iaqait,  ae«  aiihi  redderet. 
gavi  mitte  Banuaoty  non  tam  tihi 


296  M.  \AU  MARTIALIS 

XVI. 

IN    6ALLUM. 

Privignum  doii  esse  iuae  te,  Galle»  noverc» 

Rnmor  erat,  conjax  dum  fuit  illa  patris. 
Non  tamen  hoc  poterat  viyo  genitore  probari. 

Jam  nusqaam  pater  est,  Galle ;  noverca  domi  est. 
Magnus  ab  infemis  revocetur  Tullius  umbris»  5 

Et  te  defendat  Regulus  ipse  licet ; 
Non  potes  absolvi :  nam  quse  non  desinit  esse 

Post  patrem,  nunquam^  GaUe,  noverca  fuit. 

O  GaUef  agrmo  imerebuenii  ie  non  eeee  pimgtnuM  twa  notercee,dum  UUfmi 
uxer  genitori»,  Nikiiamimu  vivente  paire  id  f/robari  nequilHii,  O  GoUe,  MKse 
|Nter  diiteuii  e  mia ;  ueverea  momlvr  tii  eedihte  tiiis.    QwiiiHf  magnue  TVIKm 


redueaiur  ab  umbrie  Tariareief  ei  Regubu  ipee  ie  tueatur^  Oherari  memde:  eti 
o  GaOey  9110  poei  patrem  mortaum,  non  eeeeai  eeee  naeereeLf  nuaquaM/uit, 


<^^i^»^«^i^^»^» 


7  Nempeiee cbedlm  ed.  Jant.  an.  1612. 

NOT^ 

1  PrimgnuM  nan  eeee"]   Vivo  patre  patre  domi  no?ercam  retineat  Oallos, 

Omllos  qoidam  te  com  no?erca  mioos  illi  jampridem  tarpe  com  ea  fiiisfe 

honeste   gerebat,   qoam    pri?lgnam  commercinm  colligit  Poeta. 
deceret.  5  Reveeeiur]  Regalam,  de  qao  lib. 

4  Neterea  demi  eil]  Ex  eo  qnod,  i.  Epig.  !>•  in  caosis  dieendis  Ciee- 

prKter  privignornm  morem,  mortuo  roni  assentatorie  seqaiparare  videtor. 


XVII. 

AD   PAULUM. 

Fagbrb  in  Lyciscam,  Paule^  me  jubes  versus^ 
Quibus  illa  lectis  rubeat,  et  sit  irata. 
O  Paule»  malus  es :  irrumare  vis  solus. 

O  Paule,  uie  me  eeribere  earmina  in  L^deeam,  qmhue  Uetie  Uia  erubeeeat^  et 
eueceneeat.    O  PaMte,nepMme»:  meeoiue 


<»^>»<»<»»»»>*>»^  i*^ 


2  In  eadem  Jnnt  margini  ascriptum  est :  *  rubeai  et  JU  ireda  Tetns  cod€x.' 

NOTJE 

1  /nIiyfisMM]  Meretricem  qnam     JoTenalis  Sat.vi.  ^Prostltit  anratlt 
nrbane  carpit  Poeta,  cnm  de  Panlo     titnlnm  mentita  Lycisrse.* 
conqneri  videatnr.  Lycisc»  meminlt 


BPiaRAMMATUM    LIB.   IV.  297 

XVIII. 

DB  PUBRO  8TILLI0ID1O  JUGULATO. 

QuA  vicina  plnit  Vipsanis  porta  columnis, 

£t  madet  assiduo  lubricns  imbre  lapis, 
In  jugnlnm  pneri,  qui  roscida  tecta  subibat, 

Decidit  hybemo  prsegravis  nnda  gelu : 
Cumque  peregisset  miseri  crudelia  fata^  5 

Tabnit  in  calido  vnluere  mucro  tener. 
Qnid  non  saeva  sibi  voluit  Fortunia  licere  T 

Ant  ubi  mors  non  est^  si  jngulatis,  aqn»  ? 

Qimpkdiptriaftmiima  eehpmm»  Vip9am$,  et  UtpuUbneia  peffimdiiwr  phmia 
temHmm^  OfiM  pmgrmi»  hffemaUgUicie  ceeidii  ni  ^liir  puerij  f«t  imgrediebahar 
iempla  madtda,  Ei  emn  gladiuB  i^feliei  attuHesei  acerbam  moriem,  molli»  Uque' 
AMtef  MtMplflfaMtida.  Quid noa eiln permiemm  eesevaiaU  erudeUe  feftmml 
aieiubileUmwm  eeiyeijagalaiia^oaqatB? 


De  Pwero  glaeie  oeeieo  lemma  eiit  in  Ald.  Jant.  Corm,  &c.»l  Vtpemuia 
legitAot.  deRooy.  Vide  ed  lib.i.  Epif;.109.— S  Codd.  Florent.  et  Vat. 
habent:  m  roeeida  iempta  euUbai;  et  sic  legunt  Ald.  Jont.  Colin.  Gryph. 
Pnlman.  Janiao.  Lang.  Delph.  &e. 

NOT/B 

1  Qua  etewa  piaii']  Capenam  por-  aqnaednetu  portse  CapenflB  aiaidim 
tam  intellige,  de  qna  jam  slc  locntns     deflnebat. 

e»t  lib.iii.  £pig.47.  DeporticnVip-  ^  Pretgravie  unda  gelu]    Elegana 

Moa  dictvm  lib.  i.  Epig.  109.  stirie  periphraflis. 

2  LaJbrieaelapie}  Aream  lapidibns  6  Muero  ieuer]  Stiria  enim  ndn 
stratam,  ten  pafimentnm  intelllge,  secns  aemncropnemmjngnlavit. 

ki  qood  aqna,  qnam  imbrem  dicit,  ez 


DE   ENDROMIDB. 

Hang  tibi  Seqnanicae  pinguem  textricis  alnmnam, 
Quse  Lacedasmonium  barbara  nomen  habet,  * 

Craeeamhaaeabumutm  iexirieie  Sequamete  mmm»  ad  ie  nUiiimu»  exiemam  en- 

De  Andromde  In  edd.  vett.  Ad  SequosncaM  Beverlandi  Ms.— 4  Androm/tda 

NOTiE 
flaMltfri]   Endromie  Testis   erat     textricii  Seqnanlctt/qniafnerat  cott- 
hirsntay  quam  vocat  Poeta  *  alnmnam     fecta  a  mnllere  In  provlncia  Gallim       | 


296 


M.  VAL.  VAjrriALI» 


Sordida,  sed  gelido  non  aspemanda  Decembri 
Dona,  peregrinam  mittimiis  eadromida : 

Sen  lentum  ceroma  teris,  tepidnmve  trigonai 
Sive  harpasta  manu  pulvernlenta  rapi»; 

Plumea  seu  laxi  partiris  pondera  follis ; 
Sive  levem  cursu  vincere  quaeris  Atham : 


dromidaj  cirl  harhara  tnomek  esi  Laeedanunmm :  emdUk  est,  «I 
firigido  DeeemM,  Sice  ierit  meHU  eermm,  md  irfgetim  fqiMiiw» 
piUvendeHta  harpeiia:  ^em  foeUriM  jrfMWi pmkdera  magmfeUie 


ceimemM€tma 


^^^^^0^^*^ 


^Fit  "BMiremkdta  Jont  et  Cotin.  Ewdiremeda  cod.  Florent.— 4 
Bevertandi  Ms.  trakiwmvetrigimm^^^ekmmxaX  codez hebei:  /irM«eiatfre 
fiurrif  Aikem.     Hermolaas  Barbarus  Caitigat.  Ub.Tii.  pro  Mhiem  legit 


qoam  vocant  hodie  Fraaeke-Comii: 
licet  antem  barbaray  id  ettt  Seqiianaca 
esaet,  tamen  Orccnm  nomen  retine- 
bat:  eam  enim  in?enenint  Lacedae- 
monet,  atqoe  ea  nsi  snnt  ^  r^  ^p^y 
id  est,  fai  cnrsn,  tmde  dieta  endromis, 
ne  sndantes  post  cnrsom  repentino 
frigore  corriperentnr. 

6  Sea  leniam  eermM]  Ceromate,  id 
esty  nngnento  ex  oleo  et  pnlTere, 
weid  palssftrit»  certabant,  q«od  cor- 
pori  astrictnm  Tariis  motibna  tere* 
batnr* 


VOTJB 

nt  trigonnm  sen  triaiigalmnefficcff«Dl. 
Vide  iib.  ui.  Epif^  84.^T^nm'  vef» 
dtcit,  vei  q«od  kideBtes  calefkeeret, 
▼ei  potins  quod  attrectata  pila  lo- 
dentinm  et  sndantinm  mann  tepefi> 
eret.  Paganica,  qna  in  pagis  et 
gymnaslis  qnoqne  iodebator,  major 
trigone,  foUe  vero  minor,  farcieb^nr 
plnma,  lib.  vii.  Epig.  S2.  et  Ub.  xiy. 
Epig.  45.  *  Hkc  qosB  difficilis  tnrget 
paganica  plnma  Folie  aMnnsiaxa  est, 
et  minns  arcta  pila.'  Postremnm  est 
liarpastnm  a  Gneco  ▼erbo  hpadim ,  m^ 


Tepidumiee  IHfwia]  Ut  liic  locns  in»    pio :  pila  erat  onuiinm  minima  ex  coriet 


telUgatar»  breviter  aliqnid  dicendnm 
de  pUanmi  gencie,  et  lude:  qnatnor 
ergo  foemnt  pilarnm  genera,  qnibos 
Indebant  antiqni,  fblUs  scilicet,  tri- 
gonalis,  paganica,  et  harpastnm.  Fol- 
Us  erat  piia  magna  ex  alnta  confec^ 
ta,  soloqne  Tento  repleta,  qoa  si 
major  erat,  brachiis  impellebatnr. 
Propertins  lUi.  iii.  *  Cn»  pUa  TCloces 
faiUt  per  brachia  jactos.'  8i  minor, 
pngnis  ejiciebatnr,  atqne  pngillaris 
foUis  vocabatnr,  at  apnd  Plantnm  in 
Rndente:  'foUem  pugillatorinm  fa- 
ciam  Extempio  hercle  ego  te.'  Tri- 
gonaUs  pUa,  qoK  par?a  erat,  non 
triqnetra  fignra,  sed  a  loco  trigono, 
▼ci  a  nnmero,  figarcy  aut  situ  iudeo- 
tiuok    Stabant  enim  tres  eo 


qnam  alter  Indeos  allMl  rapiel»et :  in 
solo  polremlcBte  aatiqni  ludcba«t 
harpaste,  nt  hie  deoet  Peeta,  et  Ub. 
▼II.  Epig.  tS.  Hsec  ex  MercuriaU  de 
Arte  Oymnastica  Ub.  ii.  cap.  ff. 

7  P/aiiMasfM  icjn]  Hoc  est,  inqnit 
Mercnriaiis,  leria;  follis  enim  «0010 
infiatns  levis  est:  paganica  enim 
farciebatnr  plnma»  nt  diximns  tepra, 
qnod  de  folie  non  constat:  *  laxi'  anlemy 
boc  est,  teste  Radero,  magni,  latl,  ▼el 
miaimedurL 

Porftris]  Id  est,  metiris,  et  ad* 
▼crtis  motnm  foiUs  plnmei  sen  leYis. 
Videet  lector. 

8  A^mm}  Puemm  cursu  ▼olocem. 
Piiiiius  iib.  vu*  cap,  M. 


EPIdRAMMAYUM   UB.  IV. 


^ 


Ne  madidos  intret  penetrabile  frigns  in  artas, 
Neve  gravis  subita  te  pfemat  Iris  aqaa«  10 

Bidebis  ventos  hoc  munece  tecti»  et  imbxes : 
Nec  sic  in  Tyria  sindone  tutns  eris. 

rart  Atham  ewmt  velaams  ne  fripttpmtirMe  mtbettmemhn  hmldaf  neve  Jne 
foAa  repentma  pUivuL  U  ofprimat»    Uae  ietm  wmmtm  iUadea  ffnlM  et  pkmkt. 
Nam  ita  erit  tecanu  im  Tffna  tindone. 


^<»<»i^»^>*»»<»^^» 


Atkan :  sed  codd.  Florent.  et  Vat.  eihibevc  Jtfi^M  l&tm  FlorMit  pro 
tindtme  liftbet  Sideme,  PolmaDoi  codex  :  tindane  enltnt  erit.  Rtmires  de  Pmdo, 
timdeme  mndnterit,    Jantloa  oostra  io  margine,  Mndtne  tectnt  erit;  sed  teetnt 


NDT£ 

0  Nt  madidaa]  Eodronlt  eoim  de-  dao  ipMtm  tti  JBg^ftmea; 

fttfdh  corpos  a  plutii  er  iVigore.  vero  est,  qnod  nnne  ntrimqneJlmhUtmm 

Id    M}  Nootlo  6it  plaviffypro  voeant,    Dicta  aotem  est,  at  opioatnr 

qoa  lomitor.  Bayfiot,  qoia  priaiom  in  nrbe  Sidooe 

li  /»  Tfria  dmdeme']  Qnam  Jalioa  bojasmodi  amictot  fieri  ccepit.  Obid 

Pollnx  lib.  yii.  cap.  16.  sic  ezplicat :  I^ria  a  Martiali  dicta:  eraot  eoim 

HtMtt  Utw  hJtymptiia  /Uf,  •eepifiiKaioe  If  Tlcio»  orbes  l^ros  et  Sidon. 
hwdhi^iiht^UitftveeowtKtipmmtil^ 


DB  CARBLLIA  BT  OBLLIA. 

DiciT  se  vetulam,  cam  sit  Caerellia  pnppa : 

Pappam  se  dicit  Gellia,  cum  sit  anas. 
Ferre  nec  hanc  possis,  possis,  Coline,  nec  illam : 

Altera  ridicnla  est^  altera  putidula. 

Cnm  CetreHt  tit  pnettOypretdktti  te  mmm :  GeOia  te  prttdUtd  pmdkm^  enm 
tU  vetuUk  Nequeatf  Celine,  ktne  teUnre^  mec  iUam,  AUera  inepta  ed^  eUera 
ptdidnla. 


^^K»^^»»»»^»'^» 


Hoc  Epigramma  siiperiori  adjooctom  le|(itar  io  editione  Schrerel.  an. 
lero.  in  ejnsdem  ed.  prima  ao.  1666.  ooo  item.  Ad  CoiUnnm  inicribitor  lo 
Godice  Tboaneo.— l  Beveriandi  Mt.  Ckeretiiapnppa, 

NOT/B 

4  AUera  ridienla]  OelUa  nempe,  lem  gravitatem  imiuta  omnibnt  erat 

com  modot  omoet  et  paells  gettnt  fastidio,  atqoe  ab  ea  taoqnam  a  re 

•ffoeUret.  putida  ▼oltom  qoilib«C  avertebat. 

AUera  pniidnla']  Cmellia  ncmpe  ani- 


SMX>  M.  VAL.  MARTIALIS 

XXI. 

DB   8BLIO. 

NULLOS  esse  Deos,  inane  coelam 
Affirmat  Selius^  probatque ;  quod  se 
Pactam>  dum  n^at  hoc,  videt  beatnm. 

SeUua  asaeverai  nuUa  ene  Miuiitiui,  ccekLm  commentUium^  etprobai ;  quod  dum  tii- 
fidaiwr  kmc^  eermi  $e  efMnem  dirif  m. 


De  CeHo  est  lemma  hi  Ald.  Jant.  CoHd.  Sec,  De  Segio  in  codd.  Fiorent^ 
et  Vat. 

NOTiE 

1  fiiaiie  eoBlum']  Hoc  est,  Diis  vaca«  sententiam  vide  apad  Senecam  libro, 

nm,  vel  rem  comnientitiam,  ut  inter-  *  Qnare  bonis  viris  mala  accidant,  cum 

pretatos  som.  ait  providentia.' 

S  Videt   beatum]   Multa   in   hanc 


XXII. 

D^  CLBOPATRA. 

Primos  passa  toros,  ct  adbuc  placanda  marito, 

Merserat  in  nitidos  se  Cleopatra  lacus ; 
Dum  fugit  amplexus :  sed  prodidit  unda  latentem^ 

Lucebat  totis  cum  tegeretur  aquis, 
Condita  sic  puro  numerantur  lilia  vitro :  5 

Sic  prohibet  teneras  gemma  latere  rosas. 

Pott  primos  cougreeeue  Cleopatra  adhMC  lenieuda  a  viro  $e  immereerat  in  laau 
perlueidoi ;  dum  vUat  amplexus :  sed  aqua  pate/eeit  deUteacentem :  spUndebai 
enim,  cum  oceuUaretur  totie  undie.  lAUa  reposUu  in  nUido  vitro  ita  numerantur : 
hoc  modo  gemma  vetat  delUeeeere  teneraM  rooas.    Imdt  aiquc  undio  immermu  fi- 


^^»^.»^^^S#>^^^l» 


De  Cleopatra  uxore  inscribitnr  in  Ald.  Junt.  Colin.  &c.  De  Cleopaira  na- 
tatrice  in  Beverlandi  M«.— I  Codd.  Florent.  et  Vat.  nec  adhuc  pUicanda.-^^ 
Mereerat  in  tiquidoB  Ant.  de  Rooy.  Vide  Ovid.  Met.  iii.  407.  iv.  854.  Eplit. 
Heroid.  xt.  167.  Avian.  Fab.  ii.  4.  et  Snakenb.  ad  Cnrt.  iii.  1.--5  Coiidila 

NOT^ 

1   Primoe  paaa']  Cleopatra  Mar*  6    Gemma']    Lapidem   pelliicidom 

tialis  nzor,  amissa  virginitate,  ■ubi-  intellige  vitri  instar,  qiio   ros«  in 

rata  marito  in  aq^ias  se  immersit,  hortis  tegebantnr.  Lib.viit.Eplg. 68. 

quam    tamen  secutns   ille   invitam  'Condita  persplcna  vivit  vindcmia 

deoscolatns  est  gemma.' 


BPIGRAMMATUM   LIB.  IV.  301 


iDsiloi,  mersusqae  vadis  lactantia  carpsi 
Basia :  perspicuao  plas  vetuistis  aqaae. 

bnicicula  retiitintia.    O  %ndm  nUidaf  imptdiiHii  eHint. 


************* 


jte  piiro  Beverlandi  Ms.— 6  Pro  tenenu  ScriTeriiu  legit  temdi.^  Otoila 
codez  yaticaant. 


XXIll. 

AD    THALIAM,    DB  BRUTIANO. 

DuM  tu  lenta  nimis^  diuque  quaeris, 

Quis  primus  tibi^  quisve  sit  secundus ; 

Graium  quisve  Epigramma  comparabit : 

Palmam  CallimachuSy  Tbalia^  de  se 

Facundo  dedit  ipse  Brutiano.  5 

Qui  si  Cecropio  satur  lepore^ 

Romanae  sale  luserit  Minerv» ; 

Illi  me  facias,  precor,  secandam. 

X>ii»i  tay  o  TkaUaf  nimii  amctarif,  et  diu  dmbitoi  cui  da  primoif  aut  iecundat ; 
OMt  iguii  eomjnmet  eUgani  Epigramma :  ipee  Caltimaduu  detulit  tneiwriam  de  u  Wo- 
fuenH  Bruttamo,  Qw  iifattidiem  Atticam  venuatatem^  jocatui  /uerit  urUmitati 
JRMuaui  JUinerva  ;  rogo^  nahi  dn  ucundai  ab  ilto. 


Ad  Tkatiam  lemnia  est  io  edd.  vett.— S  Gra<ini  quiioe  in  iisdem :  Gratum' 
fnc  codex  Floreat.  coMp^rMnf  Be?eriaiidi  Mt.— 6  Q»t«M  Ceeropia  BeTerlandi- 
Mf.  Qat «  Hcrofio  Jont.  an.  1612.— 7  Romwue  icotm  cod.  Florent. 

NOTiE 

4  CtelftflMcftiif]    Poeta   Cyrenvns  Martialis.     Bnitiani  vero  meminit 

pneitantisBimns,  qnem  in  antiqoaro  Plinius  Jnnior  lib.  vi.  Epist.  22.  Pro- 

dignitatem  restitntom  nnper  in  Incem  bitate   et    rernm    gestarom    gloria 

edidit  emdita  Tanaqnilli  Fabri  filia ;  nobilit  iraperante  Tr^ano  flomit :  ab 

▼izit  temporibos  Ptolemsei  Philadel-  illo  aotem  secondot  esse  optat  not- 

pbi,  qno  familiariter  osos  est.    Epi*  ter  Poeta,  si  a  Graecis  versibos  ad 

grammata,     Hymnos,     et    Elegias  Latinos  se  contolerit. 
Onece   scripsit    elegantissimas ;    a         ThaUa]  Una  ex  noTcm  Musts^  qosB 

Bratiaoo  tamen  illom  soperari  dicit  jocis  prseest. 


M.   VAL.  IVUItTIALIM 


DB   LYCORIy   AD   PAHIAI^UM. 

Omnbs,  qaas  habait,  Fabiane,  Lycoris  amicas 
Extalit;  oxori  fiat  amica  meae. 

O  FMne^  Lyccrii  extuHt  omnei  amicat  quM  kabiai ;  ineat  amiathm  amm 
eoiiptge. 


Ad  Fabymnim  leoiiM  \n  AliL  JdnL  Colla.  Qrfffi.  Ptlmaii.  Lang.  Janian. 
Ad  FalAemm  de  Ljfeori  vea^lea  in  aliis. 

NOTiS 

1  JjfeeHe']  Qn»dam  fait  meretrix     priom. 

▼enaflea,  qn»  Bmnlas  ooMet  fweno        UxeH^  Utab  ea  ^neciM  eferatnr 
interficiebat.  nxor  mta. 

2  EsiaUi'}  Verbnm  fnneria   pro- 


DB   LITT0RIW8  AliTIMX  ItT  AQUILBIA. 

^MULA  Baianis  Altini  littora  villis^ 

£t  Phaethontei  co&flcia  sylva  rogi ; 
Qaseqtie  Antenoreo  Dryadam  pulcherrima  Fanao 

Napsit  ad  Eugaoeos  sola  puella  lacus ; 

O  liftera  Mim  anMile  Baiamie  rtSit,  et  nemm  eeaidam  meriit  PkeSiihamtie: 
et  4Mfi09ii^feTmanettma  Ofjfadmiaf  gaam  viiiMMn  itd  Vwitat  "pelUkke  Fataaiaem 


Ante  hoc  Epigramma  malta  ex  lib.  i.  erant  in  codice  Cagnerii :  stmilit 
confosio  est  in  Colin.  et  Junt.  vide  ad  lib.  i.  Epig.  104. 105.  ild  Aquiieiem 
Fakmimi  codex.  He  Itlt«rt6ii«  ulttMt  insGribknr  in  eAL  %iett.--l  Qmw^f  in 
iiadem.— 5  Jpuleia  Tymamm  Beverlandi  Mi* 

NOTJE 


1  JHttRl  tUfera']  AltSnnm  oppidnm 
falt  amQMilasimum  ad  mare  Adriati- 
cnm, ''feoYi  tt  mdrb  "AXiww  h  I\ci 
waptmXieuw  ix""  ^  *Paav(mf  ripf$4ffiwt 
Stt  et  jttttmuii  lii  paladef  eedem  ^iio 
Haeemia  eUu,  Strabo  lib.  v.  Plinios 
lib.  III.  cap.  18. 

S  Et  Pkaetkeatei  eeateia  tyloa]  Po- 
palos  intelligit  in  qnas  Phaethontis 
torores  miserum  ejns  casnm  deflentes 
ad  Padi  ripas  fhemnt  commntat». 


Ovid.Mel.  II.  Piin.  lib.  iii .  cap.  16. 
9  Qaa^  Antenoree]  AnteDorcapta 
Troja  fagity  atgae  ad  Tenetoram 
Itttns  appalit,  abiPataviamcondiditi 
hodie,PadoiM.Eaganef^  qai  ctHeneti, 
et  postea  Yenefi,  ItallaB  popall  ad 
mare  Adriaticam».  qaonim  regio 
hodie  Marea  TVamMaa  vocator. 
Poeta  aotem  fingit  Dryadero,  id  ett, 
nemorit  Nympham,  nnptiue  Fanno 
qai  prseett  agro  Patavino. 


BPMRAMMATUII   LIB.  IV.  90S 

Et  tn  Ledaeo  felix  Aqaileia  Hniaro^  5 

Hic  nbi  septenfts  Cyllanis  hausit  aqaas; 
Vo8  eritis  nostm  portns  vequiesqiie  senectaB» 

Si  jnris  fnerint  otia  noBtra  soL 


mAtt  7  1PM  Hflfa  WBthuiiKtHk  it  ntuiu  ammv  imMfaf  tt.  ii  ^fa  iibiIw  «t 
«MMTiimiil  is  tf^erlote». 

JHOXM 


h  Ukm  Timtmi  TImviii»  liotfie  dfadt,  ^a  C«tor  Late  IHkn 

1%MiiiO;  fona  est  in  Foro  Jalliy  hodie  «un  Arfe«Mi^  ed  Thnerom  Tcait, 

U  PHond^  ex  qeo  tente  tcetiirit  eqoe-  io  ci^yas  leptcin  oetlit  CyUenifl  ejat 

ram  copie,  at  teptem  ^wtiit  inflatt  eqttntbibutefingitnr.  Aqoileieentemy 

in  mere.    Virgiiiat  £n.  l  novem  ot-  ApLiUgia,  urbt  Patrierch.  Cenoram 

tie  refert: '  fontcm  toperere  TlmaTi,  metropolit^  &c. 
tJnde  per  4»re  noeem»'  itc.    Ledtenm 


AD   POSTHUMUH. 

QuoD  te  mane  domi  toto  non  Tidimas  anno, 
Vis  dicam,  qnantnm,  Postfaome,  perdiderim? 

Tricenos,  pato,  bis ;  Ticaaos  ter,  ptito,  nommos. 
Ignosces ;  togalam,  PiisttHime,  ploris  emo. 


O  PMtib«jR«,  pfai^pri/irreMfwmfentnmtcrMi,  ^iml  per  mmhm  imt9gnm  t4 
HM  iuUUnenMm^MiuUm?  Opmur  ctnteM  vyfMli  mamRei  me  perdi- 
.     Fcniem  do^it,  o  Poakume,  pZertt  miAi  emutat  Uguin. 


^>0>^^^^>^<^i^<^^^ 


%  Codex  Palmemi  eriiibet|  ileiioilnt  eeei|Mfe  iiewMit. 

T^OTJE 

S  Tii  dicoM  fnenliwi]  Pdete  ere-  rerit,  perrem  fedtte  te  Jectarem, 

nm  qyfdem  Pettfanmam   inridel»  «entnm  nempe  et  visieti  namoMnun» 

^  eeMnmime  «Beotibat   moietidc  «nm  tcfem  plnrit  emeeet.    Lefnat 

Me  t»U  «voletat.     llertialiB  ei^  nlH:  YViMnw  poleto  dt 

didty  qnod  Potthamom  non  telnte-  pHo' 


XXVIL 

AD  CiESAItBM  AU6USTUM  DCMITTAmJM. 

SJSPBmeos  laadare  Doles,  Aagaste,  libellos. 
Invidias  eoce  negat:  non  minos  ergo  soles. 

O  Jiy«tle,eMitaeviflliirr9MfRl«r  cemMcndare  meot  li^:  en  HtidNi  m^liialnr ; 


^^i«iiifMnlnteribitnriBedd.¥ett.— aBederatreponendam  patet  cnai 


30i  M,   VAL.   MAETIAL18  * 

Qaid,  qulxd  honorato  non  sola  VQce  dedisti, 

Non  alius  poterat  qu»  dare  dona  mibi  ? 
Ecce  iterum  nigros  corrodit  lividus  ungues.  5 

Da^  Ca^sar^  tanto  tu  magis,  ut  doleat. 

fTOftfrea  wm  wmu  conmnM,  QM  vero,  ipiod  nm  «rr6tf «otif  mihi  UmiifiU  ter- 
gUu»  e»  mumtra^  ipim  mihi  largiri  neqmibat  aliu  7  en  nami  makv^  earrodU.  iit- 
groi  unguee,    T»,  Cteear,  largire  ianto  magiif  ui  moereai. 


*»^#»#^»#>»|^^«<M>» 


interrogatione :  mm  umnuergo  eoU»7—6  Codex  Vftt  eoidaraU UmdaauagUM; 
quod  habjtnt  etiam  Ald.  Jaiit.  et  Colin. 

NOTJE 

2  Non  udnuB  ergo]  Hoc  loco  ergo  S  Qvtd]  Hoc  est,  qnid  Tero  faciet 

significat  propter  liaoc  caasam,  id-  invidaa,  &c. 

circo.    Sentos  est :    Licet   invidos  4  iVoii  idiuM  poterai]  Oe  liit  mnneri. 

neget,  non  idcirco  librot  nottri  Poeta  bnt  dictom  lib.  ii.  Epig.  91 .  et  OS. 

miout  legebat  Domitiannt.    Legnnt  6  Da,  CtMor]  Urbane  aiiqaid  tibi 

alii  per   interrofationem,   et    forte  mendicat  ab  Imperatore. 
meliot :  num  uttnn»  ergo  eoUe? 

XXVIII. 

AD  CHLOBN. 

DoNASTi  tenero,  Chloe,  Luperco 
Hispanas,  Tjrriasque^  coccinasque, 
X       £t  lotam  tepido  togam  Galeso, 

Indos  sardonychas^  Scythas  smaiagdos, 

Et  centum  dominos  novse  monetas,  5 

Et  quicquid  petit  usque  et  usque  donas. 

Vae  glabraria»  vas  tibi  misella : 

Nudam  te  statuet  tuus  Lupercus. 

O  CiU0(?\mo0iLiipercodedtt(i  HtipeaaflTettet,  «I  Tjfria»,  et  €oeakm$y  ei  togam 
abkUam  tepido  Go/eto,  atrdomcliei  Indo»^  mnaragdo»  ex  Sctftkaa^  ek  tMitam  dtmi 
«ot  fiow»  uumeta^  et  aemper  et  temper  Utrgiru  qukquid  poitnUd,    Va  fMnarM, 
«« liH  mtfeOo  ;  Itmt  Lapereu»  demidabit  te. 


S.  4  Hi  dao  Tertnt  trantpotitl  tnnt  in  Ald.  Jant.  et  Colin. — 6^  Et 
mimtrot  Iniitdem:   mawnot  In  aliit.    Nmim»^  (nmmmit)  et  iitimiw,l.e. 
tmty  toeplttime  permntata  a  librariit.— 7  MiaeetU  BcTerlandi  Mt. 

NOT£ 

1  Chloe]  Mulier  libidinota.  6  Et  eentum  domiaot]  Aareot  nnm- 

9  2^dm  GaUeo]  De  hoc  flavio  dixi-  mot  intelligo  ]>omitiani  effigie  notn- 

mut  llb.  ii.Epif.  4S.    *Te  Lacedae-  tot.  Alii  legant  nMmfrot. 

monio  velat  toga  lota  Galeto/ Vettes  7  Gla6rarta]  Proprie  dicitnr  ovit 

qnoqae  e  lana  Btetica  tommo  erant  tonta. 

Inpretio.  8  iVKilam  le]  In  Laperci,nomine 


RPIORAMMATUM   LIB.   IV.  30S 

NOTA 

Mit  Poeta :    Lnperci    enioi  erant  qno  ictn  fcecnad»  fieri  eredebaotnr. 

Sacerdotes  ab  E^andro  inttituti  in  Jnvenalis   Sat.  ii.     '  Nec   prodeat 

honorem  Panoi ;  vel,  nt  alii  volnnt,  affili  palmaa  prsbere  Lnperco.'  Ovid. 

a  Romnlo ;  qni  Lnpercales  lodos  cele-  Fast.  ii.    *  Tertia  pott  Idui  nndoa 

branteR  nudi  per  arbem  dtscurrebant,  aurora  Lnpercot  Aspiciti  et  Fanni 

fflemina«qne  Kibi  obvias  percutiebant :  sacra  bicornis  ernnt.' 


XXIX. 

AD   PUD£NTBM. 

Obsxat,  care  Padens,  nostris  saa  tarba  libellis : 

Lectoremqae  frequens  lassat  et  implet  opas. 
Rara  ja vant :  primis  sic  major  gratia  pomis : 

HybemaB  pretiam  sic  meraere  rosae. 
Sic  spoliatricem  commendat  fastas  amicam,  5 

Janaa  nec  jayenem  semper  aperta  tenet. 
Ssepias  in  libro  memoratur  Persias  ano, 

Quam  levis  in  tota  Marsas  Amazonide. 

O  diUtlte  PudemM^  mui  mHUUudo  officit  nottrii  Uhria,  atque  opvM  mgnu  d^uHgti 
et  mturai  leeiorem,  Rara  pla/eemt :  hoc  modo  prima  jtoma  grmtiora  §mU :  koemodo 
kffemaUo  roeafuenmt  entimata :  hoe  modo  euperbui  eommendat  ofoUatrieem  mO" 
retrieem,  uee  perpetuo  pateue  jauMU  retiuet  adoleteentem.  Uuo  in  iibro  /reqweuHor 
JU  tueuHo  Peniit  quamvum  Mearti  tm  toia  Amiesmiide.    Tu  eHam  ip^eamqua 


i*^>»*«i»\»^*»»»#»#>^» 


6  Snnt  qni  legant  FoMtu»;  at  /«lits  hie  est  illa  meretrieum  ars,  qna  fasti- 
dire  fincnnt  amatores  snos,  qno  acrius  incendant.  Alii  legnnt.  Faeiu»^  litera 
m^nscnla,  nt  sit  nomen  proprinro.  PhjIiis  Langins,  errore  forsan  typotbe* 
tmrnm. — 7  S^piue  m  li6ro  numeratur  Pnlmanni  codex  et  BeYerlandi  Ms.— 8 
*8icot  dno  foere  Codri,  nnns  Poeta  celebris  a  Virgilio  landatns,  alter  a  Jn- 
▼Aoale  explosns ;  ita  qnoqne  dnos  crediderim  fnisse  Marsos:  nnns  abOvldid 
cam  Rabirio  comparatns,  alter  hic  a  Martiale  Utie  dietns.  Nam  qood  Sra» 
liffer  in  codd.  Cotfms  legerit,  vix  addocor  habere  iidem,  cnm  opt.  Thnao. 
Florent.  aliosqne  pervolverim,  qni  cnneti  habent  Marsut.  Scaliicer  intelliffit 
eom  Codmm,  de  qno  in  Jnvenal.  Sat.  i.  Vereor  tamen  ne  ipsnm  fefellerit 

VatJE 

1  C«r«  Paif tfnt]  DeqnoUb.i.  Epig.  7  Pertiua]  Poeta  satbnotns.  Hoc 

19.  est:  MagisplacetbreTisPerstiliber, 

4  HyberueepreHum']  De  roslsbyber-  qnam  ingens  Marsi  Poema  de  Aroa- 

dIs  lib.  vi.  Epig.  80.  lonibns.  Hic  antem  Marsns,  qnicnm- 

6  Commeudat  fattua']  Snperbo  enim  qne  ille  fnerit,  alins  esse  Tidetnr  ab 

meretricis  fastidio  allicinntnr jnyedes.  eo  cnjns  ttientio  facta  est  Bpistola  U* 

Alii  legnnt  Fauatuap  nt  sit  noroen  pro-  bri  primi. 
prinm.  -Qnam  lectionem  minns  probo. 

Delpk.  ef  Yar.  CUa.                 Martiat.  V 


306  M.   VAL.  MAIITIALIS 

Ta  qnoqne  de  nostris  releges  qacmcumqne  lihellis^ 

Esse  pnta  solnm :  sic  tibi  pluris  erit.  10 

tvohi»  ix  noiM»  libri$j  credt  esii  Mium ;  mc  pluris  faciei. 

corrigendi  labor.'  Bra«rZaiui.-~0  Edd.  vett.  giuvcMRf m  UhelH»,    Lectio  nostra 
Raderi  incenio  debetar. 

NOT£ 

0  Qumofaiupul  Alii  qiUMmqiUf  minns  bene. 


AD   PISCATORBM. 

Baiano  procnl  a  lacu  monemuSy 

Piscator»  fuge^  ne  nocens  recedas. 

Sacris  piscibus  hee  natantnr  nndse, 

Qni  nomnt  Dominum,  mannmque  lambunt 

IUam,  qna  nihil  est  in  orbe  majus.  5 

Qnidy  qnod  nomen  habent,  et  ad  magistri 

Vocem  quisque  sui  venit  citatus? 

Hoc  quondam  Libys  impius  profundo, 

Dum  praedam  calamo  tremeote  ducity 

Raptis  luminibus  repentc  caecns  10 

Captum  non  potuit  videre  piscem : 

£t  nunc  sacrilegos  perosos  hamos, 

Baianos  sedet  ad  lacns  rogator. 

At  tn^  dnm  potes,  innocens  recede^ 


O  puettor,  wumemue^  lanffe  decUma  a  laeu  Bmmio^  ne  rn»  mbea»,  Pieee»  < 
$mimU  hi»  in  undis^  qui  agno»eumt  domtniMi,  et  kai6iiii4  mamm  iUam^  qum 
m^iu»  e»t  in  mundo.  Quid  quod  nomen  e»t  ip»i»j  et  einguH  vocaii  aecedunt  nd  vocam 
»uimagi»iri7  Uoc  olim  lacu  A/er  impiuo^  dumcakmm  trenuute trahit  preedam^ 
erepii»  oeuU»  eubito  exeacatu»  nequimt  atpieere  pieeem:  et  nunc  odio  hoben»  ^aeru 
Ugo»  hama»  mendieu»  »ed»t  ad  kritf  BaiaMa»*    Sed  tu^  dumUeet^  innoxiu»  abi^  eilri» 


^^i#<r*«^»^»<»»^» 


S  Gmteras  legit»  Ii6ys  iiNf»ro6irt,  qnod  non  spernendnm  pntat  Gronovins. 

NOTJS 

S  Saeri»  pi^eibu»'}  Deo  nempe  Do-  6  Quidquad]  VeliementiDs  initan- 

mitiano  consecratis.  di  gratia  quid  quod  in  oratione  poni- 

4  Quinorunt^  Domitianam:  pisces  tur.  CiceroproIegeManilia:  'Quid 

vero  mansnetos  fieri  docet  iElianus  quod  salussocioramsnmiiiumin  peri- 

lib.  viii.  de  animalibns  cap.  4.    Hoc  culnm  ac  discrimen  addncitnr  ?' 

Idem  repetit  Martialis  lib.  x.    Epig.  8  lAb^»   Miptiis]    Miraculum   hoc 

SO.  mibi  poeticom  Tidetar. 


BPlGRAMlfATUM  JAB.  IV. 

Jactis  dimpKcibas  cibis  in  iiddafl, 
Et  pisces  venerare  dedkalos. 


807 
16 


— IS  BeverlMidi  M*.  nifiare.^16  Et  pieeee  mM  errme  deUeaioe  ia  aodem  Ma. 
deUeatei  pUcet  Orvtero;  nain  *  delleata' veteres  dlxera  pro  ^dedieata,'  et 
'  deiicare  '  pro  *dedicare/  teste  Festo. 


AD  HfPPODAMUM. 

QuoD  capis  in  nostris  dicique  legiqae  libellis ; 

Et  nonnullas  lionos  creditur  esse  tibi : 
Ne  yaleam,  si  non  res  est  gratissima  nobis, 

Et  volo  te  chartis  inseruisse  meis. 
Sed  ta  nomen  habes  averso  fonte  sororum  5 

Imposkam,  malei  qaod  tiU  doia  dedit : 
Qnod  nec  Melpomene,  qaod  nec  Polyhynmia  possit, 

Nec  pia  cam  Phoebo  dicere  CaUiope. 

Quod  opt0M  pnedieari  et  legi  in  ehaHnimtrief  atqme  inde  putae  eeneequi  eiiqmd 
deeme :  diepereoM^  niei  kee  miki  juamdinmiMm  <t<,  et  eupio  ie  ineerere  meie 
likrie.  At  fiM  oemtrario  fo^  MHmmm  deitmm  eet  wemen  qnod  NM  impoemt 
ogreetit  genitrim ;  qpud  eeMrve  neqnmU  MMpomenef  ime  Poifk^tmdmf  nee  p4m 


^^■^^^^^^^^^^ 


9  BeTerlandi  Ms.  tredSkw  ieU  Hhi^  1«  eodeni  Mii<  mmtoa  frmtte^  et  eie 
legllScriveriiias  iii  edd»  ▼ell*  aerrmii- /eiiler^T   Qnod  neqm  Mfeipoiimm  in 

NOT£ 


6  Aterm  femte']  Id  est^  Tanm  iio- 
nen  propter  syHabamm  contnmaeiam 
non  conTenit  carminibns. 

7  Qeod  nec  Meipomene']  TreelieaSi 
pro  triplict  Carminnm  genere  poinlt. 
Meipomene  prsest  Tragadiis  et  Ele- 
giia:  onde  HemtkMi.  Od.M.  'piv> 
cipe  lugnbres  Cantns^  Melpomeiiey' 
drc. 

7  Nec  Poiifkifnmial  Coi  eane  imit 


T^rsnt  lyrici.  Horatios  i.  Od.  1.  *  nec 
Polyhymnia  Lesbonm  refngit  tende- 
re  barbiton.' 

8  GhM^m]  Iffsrsibiis  herolcis  prss> 
sidel.  Virgifios  £n.  IX.  596.  *  Vos, 
o  Cailiope,  precor,  aspirate  canenti.' 
Ptem  dixft,  ▼«!  i|flte  iilti.soiOrphei 
mortem  deSeYit,  itel  qnia  lieroam  et 
m«BaiBe  Deoriuii  laadescaait. 


808  M.  VAL.  MARTIALI8 

Ergo  aliquod  gratum  Mnsis  tibi  nomen  adopta : 
Npn  semper  belle  dicitur  Hippodamus. 

CaUiope  eum  Apottine,    Tg^twr  faeioM  tUn  aHjuod  fwmenjwyndum  Muni:  «m 
aemper  venuHe  dieitur  Hippodamu», 


10 


i»^>^^^<»«*<»<»»r>»^ 


iigdem.  Polymnna  cod.  Pnlmanni. — ^9  Be^erlandi  Ms.  Noiiiai  adopte». — 10  Hip- 
podammu  in  eodem.  Sic  'Htppodamna'  et  *Hippodamia'  apiid  Jnstinnm 
M.  Cr.  Ovid.  ex  Pontiv.  12.  Rntil.  Namat.  ad  Rufnm  419.  et  Sirmond. 
ad  Sidon.  lOS.  p.  222. 

NOT^ 

10  NoNMiRpfr  belUi]  Nomen  Hip-     omninOy  sed  minns  eleganter  Cannini 
podami  Poeaia  qnidem  non  repngnat     saepins  accommodaretar. 


DB  APE   ELECTRO   INCLUSA. 

Et  latet  et  lucet  Phaethontide  condita  gutta, 

Ut  videatur  apis  nectare  clausa  suo. 
Dignnm  lantorum  pretium  tulit  illa  laborum. 

Credibile  est  ipsam  sic  voluisse  mori. 

Iwduea  mucino  dditeeeit  et  eplendet  aptf,  itl  tideaiut  etmdita  euo  neetare,  lUa 
eoiueeuta  ett  mereedem  eon»enientem  tanti»  laboribuM:  verieimile  eet  ^pmn  opta» 
viete  hyutmodi  iateritum, 

Hajnt  EpignmmatiB  lectionem  non  variant  membran»  ant  libri  excnst. 

NOT£ 

1  Et  huet  Pluuthontide]  Sorores  Idem  dicit  de  vipera  infra  Epig.S9. 

Phaetliontis  in  popnlosfoeranttrani-  etde  formica  lib.  tj.  Epig.  15* 

mntat»,  ex  qaibiu  deflait  saccinnm,  S  Neetare  cloiiia]  Id  e«t,  sno  meUe ; 

quod  idcirco  vocat  Pbaethontidem  electram  qiiippe  mellia  coiorem  re- 

gottam.  OWd.  Met  u.  Forte  tacclni  fert. 

guttfleioapemdeciderant,qaibttscon-  t  Tantorum   laborwnl  De   qolbas 

densatistanqaamtamoloclaadebator.  fose  Virgil.  Georg.  it. 


AD  SOSIBIANUM. 

Plbna  laboratis  habeas  cum  scrinia  libris> 
Emittis  quare^  Sosibiane,  nihil  ? 

Soeibiane,€mntiUMint/oruUr^erH  Wfria  ekbomtiej eur MU  edii  intmemt 
In  boc  Bpigrammate  etiam  miUa  eit  lectionii  ▼arictai. 


BPIQRAMMATUM   LfB.  IV.  809 

Edent  haoredes»  inqiiis»  mea  carmina :  qnando  ? 
Tempns  erat  jam  te,  Sosibiane^  legi. 

KmiieiytfMypiiMiMteiiiNWM  vtrau:  ^uando?  O  SoriManey  Jm  iimipMM  eml U 
«vo/pt. 

NOTiE 

4  TimpuM  erai]  Sosibiaoam  qneo-  mori  illnm  debnisse,  qno  legi  possent 

dftm  irridet  Poeta :  videtnr  enim  ip-  ejns  libri.     Heraldns  slc  explicat: 

lum  hortari  nt  edat  soos  libros ;  sed  Tcmpns  erat  decessisse  te,  et  ossa 

com  nolit  Sosibianna  legi  nisi  post  tua  esse  lecta.    Nam  ossileginm  pro* 

taam  mortem,  inteUigit  Poeta  jam  fecto  Tidetnr  alludere. 


AD  ATTALUM. 

SoRDiDA  cnm  tibi  sit;  vernm  tamen^  Attale^  dixit, 
Qnisqnis  te  niveam  dixit  habere  togam. 

0  Jfldfe,  ciiiii  habeoM  veaUm  ipwreoMy  wkSomUma  frofert  verUaiem^  fiiiafirfa 
frrfert  tUn  weeeam  eau  Ugam, 

1  AiieiU  dieli  Ald.  Jnnt.  Colio.  Oryph.  Pnlman.  Jnnian.  Lang.  Delph.  &c. 
—2  la  Usdcmy  dieH  kabere  iogam, 

NOTA 

1  Ssrdida  cmn  Hhi  eif\  Attali  cojns-  Vide  lib.  ix.    Epif .  60.    In  eo  wo 

dam  toga  tam  attrita  erat,  ot  fila  ou-  jocos  est,  qood  toga  niTea  opponator 

da  albescerent,  oode  oiTea  dici  pote-  sordidaB, 
rat;  ?•!  ni?ea  dicitar,  qoia  frigida. 


DB  PUGNA  DAMARUM. 

Frontibus  adTerais  molles  concurrere  damas 

Vidimns,  et  fati  sorte  jacere  pari. 
Spectavere  canes  praedam :  stupnitque  superbns 

Venator,  cnltro  nil  superesse  suo. 


imbeUee  damae  eengredi  adieerne  fnmiibue^  ei  proeumbere  aqaeU 
foH.    Canee  otdcnmf  freBdam:  mmmqae  feroei  vtnaiori  vieam  eei^  Mii 


^^^l^^^i#«^«»S#^^<» 


S  PolmanniTetoscodex:  eifaioforiejaeerepari, 

jaOTJE 
%  Speetaeere   ciwet]  Nempe  se  a        4  Cultro  nil\  Coltrnm  venatorinm 
praeda  abstinneruot,   com   Tidereot     lotellige,  qno  fcras  interficere  sole- 
damas  iUas  motnam  in  oecem  adversa    bant  Tenatores  In  amphitheatri  Tena- 
fronte  mere.  tionibos. 


8iQ  U.  TAL.  MAKTIALI8 

TJnde  leves  anitni  taHto  ealnere  farore  t  5 

Sic  pugnant  tanri,  sic  ceeidere  viri. 

rcitare  mm  tyUro.    Umie  wuUe$  calMi  mMmd  maU  i«<«  irnkU?  koe  med»  Umri 
dMcaHtf  koe  modo  viri  jtroetreti  eunt* 

NOT^ 

5  Unde  levee    mitM]    Donutiano        6  SKc  cmiere]  Oiadiatores  •cili- 
adnlatur,  cujos  oumiBe  damas  fiiisso     cet« 
concitatas  inteliigit  Poeta. 

XXXVL 

AD  OLUM. 

Cana  est  barba  tibi :  nigra  est  coma :  tingere  barbam 
Non  potes,  beec  cansa  est :  sed  potes^  Oie,  comam- 

OUf  habee  barham  oomMi;  ktAeenigreeeapiUee:  neqaie  colerare  harbamf  heee 
rutio  eei:  ak  poiee  eapiUoe, 


2  Jnntina  nostra  margini  ascriptnm  habet :  9««  eauea  eeif  eed  peiee,  Ole, 
eomdm* 

MOTiE 

1  IVii^e  barbam']  Forte  qoia  fn-  Olus  eodem  mori>o  taborabat,  qno 
cns  in  barba  minns  commode  qoam  in  Cbarinns,  de  qno  lib.  i.  Epig.  78.  nnde 
capillui  tagebatnr;  ?el  forta,  qnod    facile  diiueretiur  fucus. 


XXXVII. 

AD   AFRUM. 

Cbntum  CorannSy  et  dncenta  Mancinns, 
Trecenta  debet  Titins^  hoc  bis  Albinns^ 
Becies  Salnnns,  alteriisique  Serranus; 
Ex  insulis  fnndisque  tricie»  soldma» 

CmctffHS  debei  cenium^  ei  Mandmu  ducenia,  Titiue  irecenia^  AUfinue  eexcenia, 
Sabinue deciee,  ei  Serranue  altfrum  decias.    Evineuiie  ei  fimdie  irieim  fieue 


*******^**** 


1  Cenium  Coradnue  in  qnibosdam :  Coruaas  babent  add.  antiqniss.— t  Atti 
legnnt  Commiis,  quod  eshibet  Beverlandi  Ms.  alii,  iSanmvf,  alii  deniqne  &r- 
nmas.    Siroiiis  confusio  est  ap.  Ju?enal.  vii.  80.--4  Beverlandi  Ms. 


NOT^ 

1  CsNhiia,  dncsNia,  Trecenid]  Ad-  lola  stant,  ab  aliis  separata,  dicwitnr 

Jnnge   millia  sestertinm:   adverbiis  insnlse,  ex  quarnm  locatione  magnam 

vero  Uey  deeie$f  iricieef  ier^  adde  cen«  pensionem  percipiebat  Afer. 
tena  millia  sestertinm.  TVides spMicm]  SIc  lib.  i.  Epfg.  lOO^ 

4  Ex  tasMfis]  JEdificia  in  nrbe  qn»  dizit  *  vicies  plennm.' 


£PIORAUMATUM  JLIB.  IV.  8U 

Ex  pecore  redennt  ter  dnoena  Panaeiisa :  5 

Totis  diebus,  Afer,  hoc  mihi  narras : 

Et  teneo  melias  ista,  quam  meum  DompeD. 

Numeres  oportet  aliquid,  ut  pati  possim : 

Quotidianam  r^ce  naiiseam  nummis. 

Audire  gratis,  Afer,  ista  non  possmii.  ]  0 

fereipi9y  ex  pteore  Parmenti  sexceHta,  O  4/^er,  U  miki  reeenu»  per  diem 
w&Hdum ;  at^e  itta  mihi  notiora  eunt  meo  nomine.  Par  est  dee  aliqidd,  mt  ferre 
raleam:  nummie  eompenaa  tadium  quotidianum.  O  Afer^  nequeo  aueeiutare  ieta 
^atmite* 

NOT« 

6  Ex  peeore  Parmenmi]  0?es  Par-     pastim  laadatur  a  oattrD  P«Sta. 
menses  interpretare,   qaaram   laoa 


XXXVIIL 

AD   6ALLAM. 

Galla,  nega:  satiatur  amor,  nisi  gaudia  torquent : 
Sed  noli'nimium,  Galla,  negare  diu. 

O  GaUa,  reeuta;  amor  expietur,  ni$i  latitia  erueiat:  aiy  o  GdUa,  me  reeime 
dtaltaf. 


i»»»»»*^^^»»^«*'#« 


In  hftfBs  EptgraaMnatlB  lectlone  nalla  est  Tarietas  in  Hforls  imprenis  aot 
acriptiji. 

NOT« 

1  GoDa^negal  Ejosdem argumenti  est  lib.  i.  Epig.  68.  et  Epig.  82.  infra. 


AD   GHARINUM. 

Argenti  genus  omne  comparasti, 
£t  solus  veteres  Myronis  artes» 

£fliti<i  eimaum  orgenH  epeciem,  et  eokiM  poeeides  oniiquaM  artee  M^greedM^  «0<Hf 

NOTA 

1  ArgenH  genu»  aamel  Id  ett,  vasa  ne,  Praziteie»  Seapa,  et  PUiia;  ^ 

argentea  omnis  generis.  qoibos  vide  Plimomlib.  xuiv*  cap. 

S  MyromiM  artee]  Vasa  nempe  caR-  8. 
lata  ab  egregiis  his  artificibosy  Myro- 


812 


.M.   VAL.   MARTIALI8 


Solas  Pruitelis  manus,  Scopaeque, 
Solus  Phidiaci  toreama  coeli, 
Solas  Mentoreos  habes  labores. 
Nec  desant  tibi  vera  Grantiana, 
Nec  qase  Callaico  linantar  aaro, 
Nec  mensis  anaglypta  de  patemis. 
Aigentam  tamen  intcr  omne,  miror, 
Qaare  non  habeas^  Charine,  parum. 


5 


10 


•pera  Praxiielu  et  Scop^^  «ofau  toremna'  Phidiaei  eorfi,  joliif  apera  Mntforu. 
Nee  vera  Glaaiaiia  te  defieiantf  nee  qua  obUmuUur  amra  CaUaiee^  nee  amaghffta 
de  menei»  patend».  NihUominoM  inter  omne  argeniimj  mtfvr,  o  Charine,  eur  tibi 
momeUpunmL 


^^i^i^»#»^»>^«»»»»# 


8  Copeeqfne  Beverlandi  Ms.—C  Bera  gUmiana  Id  marg.  Jant.  qnod  tribnont 
Pithceo.  Alii  legnnt,  mm  glaniana.  Pro  Grantiana  alii  lecendnm  putant 
Gratianaf  nt  est  ap.  Plin.  lib.  xxxiii.  cap.  11.  alii,  Graniana:  Salmasint, 
Gentiana.  Radernt  putat  retinendum  Glaniana,  quod  babent  edd.  antiqniif. 
cnm  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  Pulman.  Lang.  &c.  Vide  Var.  Notat.~7 
CaUaieo  in  ed.  antiq.  Ferrar.  Ald.  1601. 1517.  Jnnt.  Colin.  Gryph.  6ce.  Gal' 
2ai«o  Junian.  Lang.  &c  Vide  D.  Heint.  ad  Cland.  in  Prob.  i.  49. 
Beverlandi  Mt. 

NOTiE 


4  PJUdtocl  toreiima]  De  qno  lib.  iii. 
£pig.  S6. 

6  ^iiit  JUentoreoe]  De  Mentore 
dictnm  qnoqne  lib.  iii.  Epjg.  41^ 

6  Groifiana  [GlamanaJ  £x  officlna 
Glanii.  Vel  forte  legendnm,  Gralt- 
ana^  nt  legitnr  apnd  Plininm  Ub. 
xxxiii.  cap.  11.  '  Vata  ex  argento 
nlra  inconttantia  humani  ingenii  va« 
riat,  nnllum  genntofficina  din  pro- 
bando,  nnnc  Fumiana,  nhnc  Clodiana, 
nnnc  Oratiana.'  Legunt  alii  Genlt- 
ona,  pocola  tcilicet,  qutB  fiebant  in 
cattrit  Oentianit,  In  teptima  nrbit> 
regione. 

7  Nee  qnm  Cattaieo']  Vata  auro  Cal- 
laieo  inaurata  tnmmo  In  pretio  fne- 


mnt  lib.  xit.  Epig.  06.  Callaici  antem 
popnli  HitpaniiBi  hodie  regnnm  Oal- 
IteciiB. 

8  Anagtypta]  Hoc  ett,  Tata  In  ai- 
peritatem  excitat  ut  tcribit  Plinint 
lib.  xxxui.  cap.  11.  ab  Mijeareamf 
et  7X^0«,  eeaipo, 

Meneie  de  paiemie']  Hoc  addit  nt 
ottendat  iliorom  poculorom  antiqui- 
tatero. 

10  Qnare  non  habeae]  De  Cberino 
dictum  llb.  i.  Epig.  78.  cnm  unpnrnt 
ettet,  quicqnld  tangeret,  contamina* 
batnr,  et  tpurcum  fiebat:  aliat  ar- 
gentum  purnm  tignificat  non  eslatna, 
atqoe  ita  in  ambigno  Indit  Poetn. 


AD   POSTHUMDM. 

Atria  Pis(Hiam  stabant  cam  stemmate  toto, 
Et  docti  Senecas  ter  nameranda  domas ; 


Atria  Piiomm  Jlonbani  enm  teio  etemmetie^  et  ter  nmmerandee  eedee  perUi 


BPI6RAHMATUM   LIB.  IV. 


818 


PrcBtolimas  tantis  solum  te,  Posthumey  regnis: 

Pauper  eras,  et  eques,  sed  mibi  consul  eras. 
Tecum  ter  denas  numeravi,  Posthome,  bromas : 

Communis  nobis  lectus  et  unus  erat 
Jam  donare  potes,  jam  perdere,  plenus  honommy 

Largus  opnm :  expecto,  Posthnme,  quid  facias. 
Nil  facis :  et  serum  est  alium  mihi  quaerere  regem. 

HoCy  Fortuna,  placet?  Posthumus  imposuit. 


10 


StMcm.  O  PMiAiiM«y  U  fOMM  tmtej^mdmiu  Umiu  pahroHidU:  eifenui  «nif, 
H  Cfaef,  ai  U  eoUbum  ut  ccmtuiem,  O  PoifAauRf,  teatm  coiutuiui  irigtiUa  amnM  : 
wmm  et  emmmnu  kMteamu  eabUe,  Nune  potee  Unrgin,  uume  perdere^  diuUiu 
uhumdau,  eumulatui  kmuribui:  freutoimt^  o  Poeihmmef  quid  aga»,  KikU  agio: 
ettmrdum  eet  miki  eomparare  almm  pairomum,  O  fortuma^  kma  tibi  arridct? 
PoitkmmuM  deeepH, 


^^»^»^»i»»<^^ 


4  Pauper  eraM^  ud  egiics  legi  ▼ult  Scri?eriiu. — 10  FortuMm  ptaeei  Jbc  Bever- 
laodi  Mb. 

NOTJE 


1  Atria  Pimmm]  ClariMima  fait 
Rom»  Pisonnm  fkmiUa:  io  primo  an- 
tem  domnt  edito  nobilitatii  insignia 
collocebant  antlqui ;  unde  Seneca  de 
Beneficiit  lib.  iii.  eap.  88.  '  Qni  ima- 
ginet  in  atrio  exponunty  et  nomina 
famillc  soM  longo  ordine,  ac  multis 
ttemmatnm  lUigata  flexnris,  in  parte 
prtma  srdinm  collocant,  notl  magii 
qnimnobiles  finnt.'  Joveiwlis  Sat. 
▼III.  *  Stemmata  qnid  fadnnt  ?'  Sen* 
•nt  est  Poetse :  Poteram  colere  Pl- 
■ones,  a  q^ibnt  mnlta  beneficia  acce- 
pistem. 

2  Ei  daeii  Seueeee  ier  mancrmida] 
Vel  propter  Senecam  riietoremy  et 
filinm  ejns  Philosophnm,  et  Locannm 
nepotem :  Tel  propter  tres  filios  Rhe- 
torls,  Annsenmy  Novatnro,  et  Melam, 
de  qnibus  plura  apnd  Lipsiom  Elect. 
I.  cap.  1.  Hanc  oplnionem  refutat 
Bamiretlni ;  cnm  enim  extincta  esset 


Senecamm  fiimHia,  existimat  hane 
Senecae  domnm  nobilem  dici  propter 
Pollam  Locaoi  oxorem,  qoas  ▼idua 
Martialis  tempore  mortoom  maritom 
snmmo  ttndio  colebat,  ejnsque  diem 
natalem  celebrabat,  nt  constat  ex  lib. 
▼II.  Epig.  SO.  81.  aa.  Hanc  ergo  Pol- 
lam  colere  potuisset  Poeta.  Ter  nic^ 
Mcroida  dtMiis  dicitor  more  GrMCo, 
domnt  ▼alde  memoranda  et  celebran- 
da. 

9  NUfaeii\  Hoc  ett,  nibil  donat. 

10  PojtJUgnot  impoiuH]  Me,ct  for- 
tnnam  deceplt  Potlhomiity  qnm  IUI 
eo  oontilio  dlvitiat  dederat,  nt  In 
amicot  etiet  libcralit.  ^jnsmodi  ava» 
ros  fallacet  vocat  Poeta  Ub.  i.  Epig. 
104.  *  lo  jos,  o  fallax  atqoe  infici- 
ator,  eamos.'  Vide  lib.  ii.  Epig.  4S. 
Hoe^fortwna^pUieet  7  Vcl  sic  intellige; 
O  fortona,an  locopletasti  Postomomi 
ut  ergn  me  iogratos  foret  i 


814 


M.  VAL.  MART1AL18 


XLL 


IN    MALB   RECITANTEM. 


QuiD  recitaturas  circamdas  vellera  coUo  ? 
ConveDiant  nostris  auribas  illa  magis. 

QHid  reeilatunu  cingi»  eollum  lanit?  iUa  auribu»  nosiri»  a^tiorea  mmi. 


In  Poetam  iDftcribitar  In  Palmanni  codice. 


NOT^ 


1  CvrcumdoM  veUeral  Intellige  foca-  rentur,  nec  obstrepentium  clamore 

lia,  qnae  erant  fasciae,  sen  vellera,  terrerentnr. 

quibtts  aurei,  fances,  et  colla  manie-  2;  Contenxmd  niuiri»]   Ne  te  inep* 

bant  recitaturi,  ne  frigore  corripe-  tum  recitatorem  andiamns. 


XLIL 

AD  FLACCUM.* 

Si  quis  forte  mihi  posset  prasstare  roganti: 
Aadi^  quem  pueram,  Flacce,  rogare  velim. 

Niliacis  primnm  pner  is  nascatur  in  oris : 
Nequitias  tellus  scit  dare  nulla  magis. 

Sit  nive  candidior :  namque  in  Mareotide  fasca  5 

Palchrior  est^  quanto  rarior  iste  color. 

l  Alii  legiint  locofift  pro  roganti:  ntraqne  iectio  probari  potest. — 2  Ethic 
etiam  nonnulli  legnnt  ioeare  pro  rogare,  Afd.  Jnnt.  et  Colin.  qoft  ▼ersu  primo 
rogdaltbabent,  bic  foeaivexhibeBt.— 4  Neqnitiam  in  edd.  vett. — 8  Jnatina  nottra 

NOTiE 


*  Landat  Flacci  puerum  Amazon- 
icnm  artificiose :  deacribit  enim  qnem 
pnernm  optaret,  et  post  longam  de- 
scriptionem  talem  fuiftse  Amazonicum 
kffirmat.     Ramirerius* 

1  Rogantiy  Pretio  prottitntum, 
lib.  IX.  Epig.  7.  et  0.  Alii  legunt  Uh 
canti :  ntraque  lectio  probari  potest. 
Commodato  enim  petere,  per  verbnm 
migniidt  exprimitur.  Seqnenti  etiam 
tersn  leg.  locare. 


3  NiUacie  jnimmnf  ^c.]  In  /Egypto. 
Mareotis  aiitem  est  lacns  ^gypti. 

4  Nequitiaa  telluif  tfcJ]  Lasciviam 
et  improbitatem  Veneream.  Juvenal. 
Sat.  XV.  45.  Vide  lib.  iii.  Epig.  62. 
4. 

6  NamquCf  4^.]  Namqne  inter  JE^ 
gyptios,  qui  omnes  fere  fosci  sont, 
roajori  in  pretio  est,  quo  qnis  sit  can- 
didior. 


BPIORAMHATUM    LIB.    IV. 


815 


Lamina  sideribus  certeat^  mollesqae  flageneitt 

CoUa  comse :  tortas  non  anio,  Flacce,  comas. 
Frons  brevis,  atque  modos  breviter  sit  naribas  ancis : 

Pa^stanis  rubeant  aemula  Iabra*rosis.  10 

Ssepeque  nolentem  cogat,  nolitque  vokntem : 

Liberior  domino  ssepe  stt  ille  sao. 
Et  timeat  pueros,  excludat  S8spe  puellas. 

Vir  reliquis»  uni  sit  puer  ille  mitii. 
Jam  scio,  nec  fallis :  nam  me  qaoque  judice  veram  est:  15 

Talis  erat»  dices,  noster  Amazonicus. 

iDttrgini  ascriptnm  habet  emim  pro  iortaa^  qnod  probabilias  est.  Haec  Terba 
facillime  perinatentur  in  membranis.  Vide  Sneton.  in  Tib.  cap.  08.  et  Ner. 
cap.  51.— 11  Aiti  ex  Palat.  et  vett.  edd.  lcgnnt :  Smpe  et  nolentemrncitf  in- 
qnit  Farnabias.    Sape  et  noUidem  ogai,  IMq;  noleniem  in  Jnnt.  an..l6l2. 

NOTJE 


7  FlagOUnt]  Dbnisflae  et  diffusaB 
floant  per  colla,  non  crobyliSy  annniiSi 
ant  cirris  calamistrats. 

0  FronM  hrevUf  i^e.^  Frons  tenuis 
▼eteribnaln  laade.  Sic  Horatias  Od.r. 
3S.  ad  Tibnllum :  '  Insignem  tenui 
fronte  Lycorida  Cyri  torret  amor.' 

Mcdu»  brevUer,  tfc,']  Sit  modus  nari- 
bnt  breviter,  id  eBt^modice  luicis.  Sic 
Petronios  loqnitur :  *  narea  paululum 
Inflexae.*  Et  Sidonius  lib.  i.  Epiat  2, 
de  Tbeodorico  rege :  '  nasus  venus* 
tissime  incnrvus.' 

10  PtBetanu  rubeantf  ^.]  In  Paesto 
Lncaniae  oppido  bis  in  anno  provenie- 
bant  rosae. 

11  Sapeq^  noUntem,  4r^.]  Orata 


petnlantia  et  protervitate.  Ut  saepe 
ezcitentur  et  qnasi  cogaoturnolentes; 
sspeqne  volentes,  quo  magis  incen- 
dantur,  nd  tempns  frustrentnr:  nt 
videre  est  lib.  v.  Epig.  47.  et  84.  et 
snpra  S8.  AUi  vero  ex  Palatina  et 
vet.  edd.  leguot:  S^pe  et  nolentem» 
Recte. 

l^  Et  timeatf  ifc,']  Zelotypia  teste« 
tnr  amorem. 

14  Vir  reUquiSf  4^.]  Aliis  neget, 
mihi  soli  det. 

16  Jam  eeio,  ife,']  Respondet  voto 
suo  Poeta  ex  persona  Flacci,  cnjas 
pnerum  Amazonicum  talem  fuisse 
dicit. 


XLIII. 

.    IN  OORAGINUM.* 

NoN  dixi,  Coracine,  te  cinsMluin : 
Non  sum  tam  temerarius»  nec  audax, 

NOT^ 

*  Est  faceta  qoaedam  in  Coracimim     coim  quod  minns  est  probmm,  etfate- 
Ulnsio  expreasa  per  sospensSoneaa»     tnr  qnod  est  mi^ns.  Jiaawrsanis. 
qoas  deaioit  in  paradoxon.     Negat        S  TmnerarMs]  Videe  illttlBgul  te- 


316  M.  VAL.  MARTIAU8 

Nec  mendacia  qni  loqiiar  libenter. 

Si  dixi,  Coracine,  te  cinaBdam, 

Iratam  mihi  Pontise  lagenam,  ^      '  5 

Iratum  calicem  mihi  Metili. 

Jaro  per  Syrios  tibi  tumores, 

Juro  per  Berecynthios  furores. 

Qaod  dixi  tamen,  hoc  leve  et  pusillum  est : 

Quod  notum  est^  quod  et  ipse  non  negabis :  10 

Dixi  te,  Coracine,  cunnilingum. 

5  Junt.  in  marg.  Pontica  lagenam,    Vide  lib.  ii.  Epig.  S4. — 7  Jicrv  per 

SpiQ8  tibi  timorea  in  codice  Pulmanni.  per  Syrium  tibi  cruorm  Juntinae  marfo* 

— 0  Qvtd  dixi  tamen?  hoc  ieve,  tfc.  legit  Mnfiambcrtios. 
« 

NOTiE 

merarinm  ab  andaci.    Distinzernnt  cnltris  et  flagris  qnibns  sacerdotes 

et  alii.  Titns  Livins  lib.  xxt.  '  M ar-  Cybeles,   quam  Deam  Syriam  esse 

tinsad  con8iiinm,primaspecieteme-  volunt,  se  sauciabant.     Ego  antem 

rarium  magis  quam  andax,  animum  censeomagisdicitumores  illos,ulcera 

adjecit,  ut  ultro  castra  hostiom  op-  etmorbosqnibuscredebaturiratalsis 

pngnaret.'  inflare  pejerantes,  ex  mente  Persii 

5  Iraiam  mihx]   Supple    'precor/  Sat.  T.  187.  ut  et  Furores  quibus  in- 

'habearo/  ant  'experiar.'     Impre-  cilati   BerecjntbiaB  matris   Cybeles 

cationis  forronla.  Pontue}  Veneficse.  sacerdotes,  cultris  sibi  lacertos^  pec- 

Lib.  II.  Epig*  S4.  tns,  et  hnmeros  secant. 

Lagenam^  calicem  nttAt]   Vas    quo  9  Quod  dixi,ffc.']  Alli,  Qmd  diad 

miscetur  venenum.    Epig.  60.  infra  tamen?  hocleveft^. 

vs.  4.  et  lib.  xii.  Epig.  98.  II  Dixi  te,  ^fc.]  Negabat  leviaSy 

0  Afefilt]  Venefici:veletiamputidi,  fatetur  sarcaatice  quod  gravins  est, 

cni  foetebat  aoima.  Sic  Jnnius  Bassusy  referente  Quintili- 

7  Sfrioe  tvmore»,  Berecyntkio»^  ifc.']  ano,  lib.  vi.  cap.  4. '  Non  dixi,  inqnit, 

CU  J»  Seldenus  Syntagm.  ii.  cap.  3.  te  calceos  veteres  vendere;  sed  emer^ 

de  niis  Syris.  Beroaldus  Annot.  cap»  solere  dixL' 
^.  InteUlgit  tnmoret  et  Tibices  a 


^  XLIV. 

DB    VBSUVIO   MONTB. 

HiG  est  pampineis  viridis  modo  Vesvius  nmbris : 
Presserat  hic  madidos  nobilis  uva  lacns. 

Eece  VeiwimipaiUo  anie  viren»  mmbri»  pampineis:  hoe  ta  loco  prwolania  racemi 


De  Veatio  momto  in  cdd.  Tett— 1  Veehin»  in  iitdem.— t  BeTerltiidl  Ms. 
i«fdo  B0€€hM»  amtmt. 


BP16RAMMATUM   LIB.  IV. 


817 


Haec  jnga,  quam  Nysae  collesj  plus  Bacchns  amayit : 

Hoc  Duper  Satyri  monte  dedere  choros. 
Haec  yeneris  sedes,  Lacedaemone  gratior  illi :  5 

Hic  locus  Herculeo  nomine  claras  erat. 
Cuncta  jacent  flammis,  ct  tristi  mersa  favilla: 

Nec  Superi  vellent  hoc  licuissc  sibi. 

impUverani  kmudoB  atpat.  Hi  veriiees  Baceko  earioreefueruni  cMibMM  Nyea : 
nuper  Satyri  koe  in  numte  egerunt  ckwreoM.  Hac  Veneris  habitatio  jucundior  iUi 
LaoetUmone:  kie  locue  erat  eetebrie  nomine  Herculut,  Omnia  euni  proJUgaia 
JUmmiUf  ei  eq^utta  meniie  cineribu»:  mc  DH  veUent  kabuitee  kanc  poteetaiem. 

NOT^ 


1  yemnu»] .  Vel  VefinTins,  mons 
prope  Neapoltm  f  itibns  fertilis,  qni 
flamniat  interdnm  e?oniit.  Snetonini 
in  Tito  c.  S. 

9  Premerai  kic"]  Hoc  est,  vinnm 
expresinm  ez  nva  nobili  impleverat 
lacns :  est  antem  lacus  vas  qnod  ex- 
elpit  f  innmpreloezpressum.  Lib.  vii. 
Epig.  27. 

$  Quam  NjfecB]  ^Nysam  nrbem 
pleriqne  Indiae  ascribnnty  montem* 


qne  Memm  Libero  sacrnm.'  Plinius 
Ub.  VI.  cap.  21. 

4  Satyri]  Comites  Baccht. 

5  Hcec  Veneri»  »ede»}  Veneri  et 
Herculi  templum  in  Vesnv io  dicatum 
foit:  LacedsBmone  autem  colebatnr 
Venns.    Paosaivias  in  Laconicis. 

S  Nec  Superi  veitent]  Hyperboli* 
kSs  innnit  PoetaDeos  ipsos  hnjns  in. 
cendU  pcenitnlsse. 


XLV. 

VOTUM   PARTHBNII   AD   PH(EBUM   PRO    BURRO. 

Hi£C  tibi  pro  nato  plena  dat  Isetus  acerray 

Fhoebey  Palatinus  munera  Parthenius. 
Ut  qui  prima  novo  sig^nat  quinquennia  lustro, 

Impleat  innumeras  Burrus  Olympiadas. 

O  Apolh^  PartkeniM»  Polof tm»  pro/Ko  Hbi  offeri  keee  dona  pieno  iknribulo,    Ui 
Bmm»f  fm  iitva  Iwlro  daMdii  pnmum  <iuinquinnium^per/tciai  pHmre»  Olympiaia». 


^#>^^^ii#»^»i^»»^ 


Ad  Pkeebum  est  lemma  in  edd.  f ett— 6  Ck)dex  Scrif .  sic  ie  iua  diligai  arbo» : 

NOTJE 


2  Parihennu]  Borrl  snl  filll  qnin- 
qnennis  natalem  diem  celebransPlHB- 
bo  thos  adolebat,  cnt  utpote  semper 
jnf eni  commendatnr  jnventus.  Par* 
tbenins  antem  in  Palatio  Imperatori 
serfiebat  a  cnbicnlo,  de  qno  Sneto- 
Bius  in  Domltiano  cap.  16.  et  Noster 


lib.  ▼.  Epig.  6. 

8  Lnsfro]  Lnstmm  est  spatinm 
quinque  annorum,  Olympias  fero 
qnatnor ;  qusrto  enim  anno  expleto, 
quinto  ineonte  Olympici  Indi  cele« 
brabantor.    Vide  llb.  vii.  Epig.  4». 


818 


M.  VAU   MARTIALIS 


Fac  rata  vota  patris :  sic  te  tua  diligat  arbor,  5 

Gaadeat  et  certa  virgiuitate  soror. 
Perpetuo  sic  flore  mices :  sic  deniqae  non  sint 

Tam  longae  Bromio^  quam  tibi,  Phoebe,  comsR. 

Approba  veia  genitoris :  netedqtereatluaconiuXf  et  eoror  i^gtelur  virginiMi  nen 
dubia:  tie  niteaa  perpetuo  juventatia/foiv:  eic  tandenty  o  Apollo^  BaechuM  kabeai  ' 
capitloB  tuis  brevioret, 

in  edd.  yett.  ne  te  tua  diliif^at  uxor :  i.  e.  Daphne,  qaam  amabas.  Nottfam 
Ipctiooeroexliibet  codex  podl.  et  «0  omnino  legendom  ex  opt.  memlinBfai 
docuit  Heint.  ad  Ovid.  ex  Pout.  ii.  2,  82. 


fiOTJE 


6  DUigat  arbor  [uxor]  Daphne 
nempe,  qnam  nxorem  dacere  copie- 
bat  Apollo.  Ovid.  Met.  i. 

6  Soror"]  Diana  scilicet,  cnjns  pn* 
dicitiam  tentaverat  Orion.  Hora- 
tins  III.  Od.  4.  '  et  inte|rrw  Tentator 
Orion  Diana  Virginea  domitna  sagit- 


ta.'  Et  Canimachns  in  Hymnts  :  iJi 
fwt  TeLpdtvffiP  eldfiwpy  iurtaf  ^oKdovtiP, 
Da  mtAt,  tata^  tirginitatem  tn  aftefmm 
consenare» 

7  iVoii  sint  Tam  tongof]  Baccbni 
enim,  nt  Apollo,  f^lortatnr  fetemojn- 
ventntit  flore.    Ovid.  Met.  rv. 


XLVl. 

DB   SABELLO. 

Saturnalia  divitem  Sabellum 
Fecenint :  merito  tuniet  Sabellns : 
Nec  quenquam  putat  esse,  prsBdicatque 
Inter  causidicos  beatiorem. 
Hos  fastns  animosque  dat  Sabello 
Farris  semodius,  fabseque  fressae^ 

SatumaUa  locHpletarunt  SaheUmn :  Jure  im^ur  SaMhm:   et  credit  et 
memorat   nullum  e»$e  locupletiorem  inter    cautidico»,     Hanc  arrogantUm    et 
ho$  tpiritut  SabeUo  conciUat  temodiut  frumentif  et  faba /racteey  et  trtt  tenuUbre» 

MOTiE 


1  SatumaUa']  Qnomm  tempore  pa« 
tronii  aois  mnnera  mittebantclicntes, 
lib.  XIII.  Sabellnm  atqne  alios  caa- 
sidicos  irridet,  qnornm  mercea  Romae 
erat  perexigna,nisilocnplete8  essent* 
Jnvenalis  Sat.  tii.  '  Qnod  vocis  pre- 
tinm?  Siccns  petasancnlnsy  et  vas 
Pelamidnm,'  Sce, 


6  Semtdiut']  MenBnra  aridorom  di- 
midiam  modii  partem  continebat: 
modins  Tero^  inquit  RadcraSi  ca« 
piebet  viginti  scx  libras  et  octo 
nocias. 

Fabeequefrtttai]  Frcndere  idem  est 
ac  frangere:  fabs  frangebaDUir  nt  cx 
iis  pnls  fierct. 


EPI6RAHMATUM   LIB.  IV. 


819 


£t  thuris  piperisque  tres  selibm, 
£t  Lucanica  ventre  cum  Falisco, 
£t  nigri  Syra  defruti  lagena, 
£t  ficus  Libyca  gelata  testa, 
Cum  bulbis^  cochleisque,  caseoque. 
Piceno  quoque  venit  a  clientc 
Parcfie  cisiula  non  capax  olivaD^ 
£t  crasso  figuli  polita  coelo 
Septenaria  synthesis  Sagunti, 
Hispanae  luteum  rotas  toreuma, 
£t  lato  yariata  mappa  clavo. 


10 


15 


tkMrii  et  ptpeHf ,  et  lAteanica  «m  vmfre  Fnltfco,  €t  Sm  lagem  mgri  i^ruti^ 
0tqme  ftcuB  A/ricitna  testa  gelata,  cum  bulbia,  et  eochUitf  et  caseo,  Accepit 
etiam  detulam  wm  amplam  pauearum  olivarum  a  cHente  Picena^  et  data  est 
Meptenaria  «yn/Aests  Sagunti  elabarata  eraefo  ceelo  flguti,  tntenm  toreuma  rotm 


^^^i^»»»»^i^^i^^^ 


9  Beverlandi  Ms.  defrictu—io  Etfteus  Libyca  Ald.  Jant.  Colin.  &c.  ceWUa 
tetta  Beverlandi  Ms. — 12  In  eodem,  clyento» — 14  Ed.  vett.  polita  eano,  et  sic 
in  codice  Palat.  probaote  Gratero.  poUnta  ceeno  Beverlandi  Ms.— 1&  Septen' 
naria  in  edd.  vett. 


8  Et  Lucanica']  FaroiminU  genus 
qnod  milites  a  Lncaniii,  qaorum  re- 
gio  bodie  BanUcaia^  atque  a  Faliscis 
Toscise  populis  ventrera  porcinnm 
condire  didiceranl,  lib.  xiii.  Epig.  95. 

0  Et  nigri  Syra]  Syra  lagena,  hoc 
est,  vitrea,  qnia  vitrnm  in  Syria  io» 
ventum,  teste  Plinio  lib.  xxzi.  eap. 
S6.  Defrntoro  vero  Colomella  lib. 
zii.  cap.  21.  sic  explicat :  '  Moslom 
qoam  dulcisftimnm  decoqoitorad  ter- 
tias,  et  decoctom  sicot  supra  dixi, 
defrntom  vocator/  Idem  dicit  PK- 
iiius  lib.  XIV.  rap.  0. 

10  Etfteu»  LUnfca]  Alia?  suot  ficns 
bjbernv,  alis  cstivae.  Pliniiis  Ifb. 
ZT.  cap.  18.  testa  antem  condeban- 
tor,  lib.  VII.  Epig.  6S.  'Et  LibycsB  fici 
poodere  testa  gravis.'  Oelatam  tet- 
tam  dixityqnod  brnmali  temporemis- 
sa  esset;  velqnodficonm  cortex  es- 
set  tactn  frigidus;  vel  quod  re  vera 
ficDS   gelats  et  condensatse  essent 


10  testa.  Jndicet  lector. 

12  Piceno  qnoqne]  Hodie,  Marche 
d^Ancone,  obi  sunt  olivae  optimi  sa- 
poris. 

14  Et  crateoftguli]  Synthesis  pro 
veste  somitur  lib.  ii.  Epig.  40.  hic 
«otem  synthesis  septenaria  sigoificat 
vas  rapax  septnocis  :  septanx  aotem 
septem  cyathos  continet :  oisi  malis 
cnm  Tornebo  lib.  xxiii.  cap.  10.  syn* 
thesim  somere  pro  septem  poculis  Sa- 
gontiois. 

10  iMtenm  tarenma]  Dlcitur,  qnia 
syothesis  illa  figoli  Sagnntioi  tomo 
facta  fuit.  Syothesis  ex  Bodso, 
teste  Roberto  Steplwno  in  sno  Tbe- 
saoro  Lingos  Latiocs,  est  vasomm 
compositio  qnm  mntta  ejnsdem  gene- 
ris  vasa  in  se  invicem  inclnduntnr. 
StatiusSylv.  lib.  iv.  '  Aot  onamdare 
synthesim,  (quid  borres  ?)  Aiborom 
calicom,  atqoe  cacal>oram  V 


820  M.   VAL.   MARTIALIS 

Satarnalia  fnictuosiora 

Annis  non  habuit  decem  Sabellns. 

HisiWM^  H  mappa  voriaU  UUo  dtno.    Deeem  annii  SabelbiM  mm  kalmU  SaimnmF 
Ha  mtUiora. 

VOTJE 
17  Ei  lttt9  tariata']   Mmitilia  pur*     pellat» 
pnreisclavisdistingnisolfbant:  latiiii         18  FruHumani]   Vilissima  tamen 
antem  clavns  Senatornm  erat  insigne,     mnnera  acceperat  SabeUuji,  qnem  lioc 
angnstns  vero  equitnm.     Petronins     scommate  carpit  Poeta. 
mappam  ejnsmodi    laticlaTiam   ap- 


XLVII. 

DB    PHABTHONTE. 

Engaustus  Pbaethon  tabu]a  depictns  in  hac  est. 
Qnid  tibi  vis,  dipyron  qui  Phaethonta  facis  ? 

ERcautHu  Phaeihon  depidui  €d  ta  hae  tabuku  Qua  tua  ment  ttt,  o  Pictor,  qui 
facit  Phoftkonia  dipffron? 

1  Ineatiut  Phaithon  Beverlandi  Ms.  iahula  tiH  pietut  imkae  ett  Ald.  Jant. 
Colin.  Oryph.  &c. 

NOT^ 

1  £iiMVfliiff  Phaeihon]  Encaustice  thontis,  qni  fnlmine  ictns  in  Padnm 
genns  est  pictnrae,  qnsB  in  cera  vel  pntceps  actns  est :  nnnc  vero  ignitis 
ebore  ignitis  instrumentis  fiebat,  ab  instmmeniis  depictns  emidem  mrsns 
^yieaiofuu^  inuror,  Vide  Plinium  lib.  casnm  subire  videtnr.  Dipyros  ergo, 
xxxY.  cap.  11.  hoc  est,  bis  nstos,  mcrito  dici  potesL 

2  Dipyron]  AUodit  ad  casnm  Pbae- 

XLVIIL 

IN   PAPILUM. 

PBRCiDf  gandes  :  percisus,  Papile»  ploras. 

Cur^  quse  vis  fieri,  Papile,  facta  doles  ? 
Poenitet  obscoenae  pruriginis?  an  magis  illud 

Fles^  qttod  percidi,  Papile,  desieris? 

1  Prmeidi  /^audet^  praeumt  in  edd.  antiqniss.  cnm  Ald.  Junt.  Colin.  Onrph* 
Janian.  Pnlman.  Lang.  dcc.  Mox  versn  4.  quod  pngeidi.  De  permutatloDe 
prte  et  per  vide  nos  ad  TibiiU.  ii.  6. 74.  ui.  1. 11.  et  iii.  3.  9. 

NOT« 

1  Pereidi[Prweii[\  Alii  Pancidt.  Vide     cur  nltra  pateris  ?  immo  a  desiderio 
lib.  II.  Epig.  72.  lacrymae  tuae. 

2  Ciir,  ifc.]  Si  enim  pceniteat  facti, 


BPIGRitMMATUH   LIB.  IV. 


381: 


XLIX. 

AD  FLAOCUM. 

Nbsgis,  crede  mihi,  quid  sint  Epignunmatay  Flacce, 

Qui  tantam  lusos  illa^  jocosquej^ntas. 
lUe  magis  ladit,  qai  scribit  prctndia  sasvi 

Tereos ;  aut  coenam,  cmde  Thyesta,  taam ; 
Aat  paero  liqnidas  aptantem  Dae»dalon  alas, 

Pascentem  Sicnlas  aut  Polyphemon  oves. 
A  nostris  procul  est  omnis  vesica  libellis : 

Musa  nec  insano  syrmate  nostra  tnmet. 
Ula  tamen  laudant  omnes^  mirantur^  adorant. 

Confiteor :  laudant  illa^  sed  ista  legunt. 


10 


O  FUcee,  mOd  JUtm  ^dhibe^  ignvn»  pdd  ami  Epigrammaia^  fMt  creii»  iUa 
esse dmntaxai  ludoi  affve  arguiiaa,  lUe magiijocaiur, qui memoraiftraudia crti- 
delis  Tereoiy  aai  ceeuam  tuam,  o  Mrre  Thyeeta;  vel  Dadalum  aceommodaniem  jmero 
peuaaM  liquidaM^  aui  Poh/phemum  paeceutem  ove»  t»  Sietlia.  Omiit<  iumor  longe 
removetmr  a  noatri»  librie:  mec  Muta  mfttra  turgeecU  vemmo  wfrmate.  Nihilomi' 
«nf  iOa  ommibu»  »mti  admiraiioinf  celebnmiur,  cMudur.  Fateor :  iUa  cemmendatk- 
tmr,  ai  he»c  ectfpMrtnr. 

*^* ********* 


9  Pnlmaiiiii  eodeXfJoeoequa  toca». 


NOT/B 


9  Pnmdia  Mvi]  Terei  et  Thyestae 
liberos  comedentinni  historia  satis 
nota  est  ez  Seneca  in  Tbyestsi,  et 
0?i<L  Met.  vi. 

6  iLMf  pmero  Uquida»']  Aptantis  pen- 
nas  Icaro  OsBdali  fabnla  constat  ex 
fib.  Tin.MetOridii. 

Uqmda»  elos]  Ex  cera  nempe, 
qosB  solis  ardore  liqnefacta  est. 

6  Pehfphemum'\  Cyclopem  satis  no- 
tun,  maxime  ex  Theocriti  Idyll.  xi. 

7  Oimiis  vesiM]  Hoc  est,  menm 
8cril>endi  genns  non  est  tnmidnm. 

S  fiec  tniONO  symMle]  Syrma  vestis 


est  tragica,  a  erlpm,  traho,  obionga 
nempe  et  solnm  verrit,  quam  in  Tra- 
giediis  trabebant  Heroes.  Metapho* 
riicdf  intelligit  Poeta  stylum  snum 
non  esse  lYagicum. 

9  lUa  tamen^  Flaccns  objicit,  U- 
men  landantnr  Poemata  Tragica  et 
Epica. 

10  &d  iite  2<giml]  RespondetMar- 
tialis,  tilmida  illa  et  longa  Poemata 
landari,  sed  sna  Epigrammata,  bre?i 
et  ▼cnnstoargnmento  scripta,  ab  om- 
nibns  legi. 


L. 

IN   THAIDBM. 

QuiD  me,  Thai,  senem  subinde  dicis  ? 
Nemo  est,  Thai^  senex  ad  irrumandum. 


lahoc  Epigrammate  nihil  Tariant  ant  libri  impressi  ant  manoscripti. 
Delph.  ei  Vmr.  Cla».  Martial.  X 


m 


U.  VAL.  MARTIAUS 


NOTA 

2  Nemo  etif  ^T^.]  Namqoe  hic  non  berio  Snetonins  cap.  44.  et  JnYena- 
tftnta  vi  opttf  est,  et  ad  boc  genni  li«  lia  Sat.  x.  208.  et  iptam  Tbaidem 
bidinis  pronior  ett  ientfctnt|  nt  de  Ti*    argnit  magit  gaodere  vitlo  feUationit. 


LL 

AD  OACILIANVM. 

CuM  tibi  non  essent  sexmillia,  Cseciliane, 

Ligenti  late  vectas  es  hexaphoro. 
Postqnam  bis  decies  tribuit  Dea  ceeca,  sinumqae 

Ruperant  nummi :  factus  es,  ecce,  pedes. 
Qaid  tibi  pro  meritis,  et  tantis  laudibas  optem  ?  5 

Direddant  sellaro/CeBciliane,  tibi. 

O  Caalumi,  fim  mm  kobereM  teap  mttfta,  gettaiut  e»  kexophtro  veide  mmph, 
PoeiquaM  Dea  ceeca  eeneeeeU  viciee^  et  wmmfregermU  ftnimi;  eeee  pedee/adue 
ee.  Qatd  tibi  pr^er  pra  meritief  et  toHiie  praconuej  O  Cacititmef  attmoM  tifn 
reetitwmi  uUam* 

2  ingenti  Uiieveetue  kexaplmro  in  Jnnt.  an.  1612.  veetae  ee  aeee/cre  Bever« 
landi  Mt.  laxe  veetue  ee  kexapkeTe  in  aliit.-— 4  BeTerlandi  Mt.  /adat  ee  ipee 
pedee, 

NOTiE 


1  SextmUia]  Settertinm.  Carpit 
Csciliannm  qoendam,  qni  panper 
teila  Yehebatar,  fiictnt  Yero  diYet 
pedei  incedebat.  Hexaphomm  lec- 
tica  erat,  qns  a  tex  tervit  gettabatnr. 

S  Peetqmambiedeciee']  Centenaies- 
tertinm  millia. 

SiiiiMi^]  Soiebant  Teteret  ^  i9 
tino  reponere,  qutB  tecnm  ferre  ne- 
cette  erat :  bit  ? erbit  pecnnia  abnn* 


datte  Cfpciliannm  tignificat. 

5  Et  taaiie  Umdilmt}  FnigalitatU 
nempe  per  ironiam. 

6  Direddant'}  Hoc  ett,  bexapho- 
mm,  ten  prittinam  conditionem  red- 
dant,  cumfortnntB  mnneribnt  abnta- 
rit:  Telmorbotiiii  precatnr  Poeia; 
morboti  enim  gestabantnr;cnm  vide- 
atur  opet  illi  optarc. 


LII. 

IN  HBDY^UM. 

Gbstari  junctis  nisi  desinis,  Hedyle,  capris  : 
Qai  modo  ficas  eras,  jam  caprificus  eris. 

O  JEd^Uf  vid  ceeeae  vehi  cttpriejmietief  Tui  poHle  aateflm  erat^  mox  eapr^teat 
fiee. 


^***#** 


/a  JSdihim  intcriptio  ett  io  Ald.  Jnnt  Colin.  Grjph.  Piilman.  Jnnian.  Lang. 
Delph.  &c.  et  ia  Epig.  JEdik.  BeTerlandi  Mt.  Hii^if. 


BPI«RAMI1ATUM  IJB.  IV.  3SS 

NQTiE 

l  GnUari  jtmHW]    Flco  Uhor»na  f ocnm,  wk  V«m  slfirfficatiORU ;  ex 

JBdffkiM,  sen  HedyUuy  at  scribunt  alii,  capra  eDim  et  fica  fit  caprificai.   Si- 

4e  qoo  norbp  diotam  llb.  i.  Epig^  §0»  milU  jocns  ««1  to  toc^  *  ArfonaiMat ' 

Capris  slmal  janctls  vehebator,  at  lib.  iii.  Epig.  07.  Alii  has  capras  ■•• 

lib.  I.  Epig.  105.  (le  pardis,  cenrlt,  Ste,  retrices   falsso  patant.     Hic  locas 

dtximos.    UUnc  oolUgit  Poeta  lllam  mlki  Tidetar  porobiconii. 
mox  fore  caprificumy  habita  rathmo 


LIII. 

AD  GOSMUM. 

HuNC,  quem  ssepe  vides  inter  pcDetrs^lIa  nostrse 

Pallados,  et  templl  limina,  Cosme,  noyl, 
Cum  baculo,  peraque  senem :  cui  cana,  putrisque 
,  Stat  coma,  et  in  pectus  sordida  barba  cadit : 
Cerea  qnem  nudi  tegit  uxor  abolla  grabati, 
Cui  dat  latratos  obvia  turba  cibos : 


O  Cmm,  deltmu  Maa  tpetie  crtdi$  Cifnietam  een  ktmc  eeitem^  fuem  eum 
bmh  ef  pera  erebro  speetae  inter  peitetralia  mattra  PaUadiSf  et  tii<roi<«m 
mmi  tempH ;  qai  habet  coom,  et  pidridoe  eapUioe^  et  em  eqwaHda  barba  Ubiiur 
inpeetae:  fm  oAttfifnr  oMla lumrt  cerea  midi grabettif  eid  medtiiad»  eeewrreae 


r*** 


l  Polmanai  codoz,  imltra  peaeiraliia  mettree^  qaod  placet  Ramireslo.  Alll 
legnnt :  inttr  penetraiia  veetrie,  *  Nostor'  et '  Tcster  sapias  porroatantor  ob 
similitndinem  a  et  o,  et  quia '  ▼etter'  nonaanquaro  lecitur  '  Toster '  in  anti«> 
qoiH  merobrants.  Vide  nos  ad  CataU.  uyii.  7. 18.  'fibaU.  iii.  4. 4.  et  Dra* 
kenb.  ad  Liv.  v.  44. 0.  inier  peneiralia  Veeta ;  PaUadoeet  tempta  leglt  Masam- 
bertios.  Nam  qnomodo  Cynicus  llle  inter  penetrale  et  omen  r  sWe  quis 
ioter  penetrale  templiet  limen  locns  babltatori  Cynleo?— 0  CfrosfomimuiiMi 
logit  Heraldos,  ot  ineptlre  eos  dlcit  qoi  owli  legoot. — 0  Sont  qol  logant : 
Cotfoe  daiie  lairani  ebvia  tnrba  d6t«»  improbonto  Famabio. 

NOTiE 

1  /iiferpfiieiriilia]  Templnm  Intet-  Cerea  dlcltar,  nempe  qnod  attrita 

liglt  erectnm  a  Domltiano  in  hono-  flaTescereti  Tel  qnod  sobo  et  sadoro 

rem  MtnerTae,  quam  somtuo  stadlo  quasl  inoerata  Tlderotnr.    Uzor  au- 

colebat.  Lib.  ii.  Eplg.  4.  temy  qaod  cam  ea  cnbaret  Cynicos 

5  Cam  baeulo']  Vhtc  est  descriptio  sola  aboUa  tectns  pro  lodlce.  Vido 
cnltns  Cynicl.    Aosonios   Epig.  69.  Ub.  Ziv.  Eplg.  110. 

*  Pera,  polenta,  trlbon,  bacnlns,  scy-  Nodi  gro^]  Hoc  ost,  sbie  sindono 

phns,  arcta  supeUex  Ista  fuit   Cy-  etlodice. 

nicl.'  0  Cici  tfof  lairatee']  Sals  enlm  hitra- 

6  Cerea  goan]  Abolla  Testis  erat  tlbnsstlpema  pnetereontlbns  extor- 
dnplicls  generis,  altera  mtlltnm,  al-  qoebant  Cynici.  Legont  aUI :  Cuim 
tera    f ero   philosopboram    proprla.  foe  daiit  tatrani  obvia  iurba  cibie. 


S24  M.  VAL.  MARTIALIS 

Esse  putas  Cynicum,  deceptus  iniagine  falsa. 
Non  est  hic  Cynicus,  Cosme :  qaid  ergo  ?  canis. 

pmigit  dbo$  extortOA  lofnite.    JRe  roh  ett  Cymeut^  o  Cofme:  Qmd  ergtf 

NOT£ 

8  Nmietikie]  Sensiu  eit:  I«te  ba*     doctriDam  «Qtem  non  profitetnry  ted 
bitam  quidem  Cynici  prae  se  fert,    mere  in  cuem  degeneniTit. 

LIV. 

AD  COLINUM. 

O  cui  Tarpeias  licuit  contingere  quercus, 

Et  meritas  prima  cingere  frpnde  comas : 
Si  sapis,  utaris  totis,  Coline,  diebus, 

Extremunique  tibi  semper  adesse  putes. 
Lanificas  nulli  tres  exorare  puellas  5 

Contigit :  observant,  quem  statuere,  diem. 
Divitior  Crispo,  Thrasea  constantior  ipso, 

Lautior  et  nitido  sis  Meliore  licet ; 

O  Celiney  etd  fe»  fvU  tmiigere  qiuratM  CafitoUmaif  et  fuimafnmde  einmmdgn 
difiM  eapiUot;  titapient  cf,  fruere  diebut  imtegritf  et  crede tettper  Ii6i  immmere 
tdtimmm,  Nemo  potwU  Jiectere  pudlat  nentet  lanamf  euttodiimt  diem  quem  deert" 
veruMt,    Quamvit  tit  loeupletior  Criipo^firmMr  ipto  Tbrof m,  et  tpiendidior  nitido 


5  Beverlandi  Ms.  exorare  tororet,—7  Divitior  Creeto  in  qaibosdam.  *  Crito 

NOTJE 

1  Ocin  Tarpeiat}  Colinns  adeptns  nent  et  dedncnnt  Eamm  vero  offi- 
erat  coronam  e  qoercny  qua  donaban-  cia  sic  distinguontnr  a  poetis,  nt  to- 
tur  victo^es  in  ludis  qoos  in  honorem  Unt  nnam  esse  qnsi  ritam  hominis 
JoTis  Capitolini  instituerat  Domitia-  ordiatnr,  altcram  quK  contexaty 
nus.  Suetonins  in  Domitiano  cap.  tertiam  demum  qn»  filnm  rescln- 
4.  et  Noster  Epig.  1.  sapra,  et  lib.  dat.  Seneca  in  Hercnle  Fnrente 
VIII.  Epig.  62.  JuYenalis  Sat.  yi.  cboro  primo :  '  Dnrse  peragnnt  pensa 
S87.  *  Cum  farre  et  vino  Jannm  sorores,  Nec  sua  retro  fila  revolvunt.' 
Vestsmqae  rogabati  An  Capitolinam  7  Dioitior  Critpo^  Fnit  is  vitrtcns 
deberet  Pollio  qaercum  Sperare,  et  Neronii.  Saetoniosin  Nerone  cap.  d. 
fidibus  promittere.'  « Sed  et  Crispi  Passieni  vitrici  snt 

2  iVtma/rmidf]  Vel  quod  Jovi  sa-  hsereditate  ditatns  est.'  De  Thrasea 
cra,  velquod  ab  Imperatore  prima  actumlib.  i.Epig.  9. 

data  fuerat  omnium  victori  Colino.  8  I«iifior  et  nitido]  Hoic  Meliori 


6  LtM^lcat']  Hoc  est,  tres  Parcas,  libnim  secundnm  Sylvarnm  dedicaviC 

Cloton,  Iiachesim,  et  Atropon,  quBB  Statius.    Nitidns  dicitnr,  qnod  lante 

dicnntur  metiri  vitam  hominnm  ez  convivaretnr.  Lib.  ii.  Epig.  09. 
fusis  et  stamioibus  qoc  ez  sna  colo 


EPIGRAMMATUM   LIB.  IV. 


m 


Nil  adicit  penso  LachesiSf  focMisqaei  sororam 
Explicaty  et  semper.de  tribus  mia  secat. 


10 


MeHore;  Lacknii  nUiil  addU  peiuo^  aifiu  evoUrii  fnsoe  foromm,  affne  vm  tgr 
tribtm  eemper  viierfUit, 


^^^»»^#»#»^#«#^ 


legit  BeveriaDdus.— 10  Pro  mmC,  alii  legaiit  necai. 

NOTJS 

10  Una  eeeai  [ncMi]    Alii,  WMt  m-     meneret.    Vide  lib.  i.  Epig.  80.  lib 
Ml.  Sensos  ett :  Etiemsi  da«  exorui     ix.  £pig«  88. 
poeiinty  tertia  tamen  inesorabilis  per> 

LV. 

AD  LUCIDM. 

LuGi,  gloria  tempomm  taoram, 

Qui  Graiam  veterem  Tagamqae  nostram 

Arpis  cedere  non  sinis  disertis ; 

Argivas  generatas  inter  arbes» 

Tbebas  carmine  cantet,  aat  Hycenas,  5 

Aut  claram  Rhodon^  aat  libidinos» 


O  ImHf  deeue  tni  «el,  9111  mii  pmmiHe  ui  Gratnf  eiiHfH«i,  et  Tepu  noeter 
primee  det  faenndie  Arpie;  natne  tn  wrbibMe  Grefdm  nermbne  edeorei  The* 
bne,  nnt  jtfjf ccnof ,  nni  nobUem  Rkodon,  nni  Ledmae  pal^rae  Wndimoem  heeedm» 


^^»^«»«»#>»^^»^ 


1  Codex  Bodl.  tempnmm  NMom».  Omtemii  ex  Palat.  legit  temneimm  dne- 
—;  prateriti  ic.  et  prBtentls.— S  Qirt  GMmm  Ald.  Jnnt.  Goim.  Orypb. 


NOT/E 


1  Ijnm\  It  fuit  Poete  Hitpannt 
egregiotyqvl  floroit  tempore  Domi* 
tiaoi, 

S  QmOniiai»]  Veterem  dixit,  qolay 
veleribnt  *  Oraiat/  pottfrit  vero 
*  Onriut'  flnvint  tcilicet  dictut  ett,  nt 
affirmant  Interpretet,  de  quo  nihil 
mperi.  OraTii  populi  tont  citeriorit 
Hitpani»,  tette  Plinio  lib.  i  v.  cap.  80. 
Legont  alii  Gmrram;  ted  Oanrot 
moDoett  Caropanitt  in  Italia :  Poeta 
eoro  de  iocit  Hitpanim  loqnitur. 
Porle  ejntdem  nominit  mont  fuit  in 
Hitpania. 

%  Arpiecedere']  Arpi  nrba  Apnli»,  in 


finibnt  cujut  natot  ett  Horatint.  Sea- 

tot  ett :  Toy  o  Luci,  gloria  Hitpanii^, 

qni  contendit  laude  carminit  cnm 

Horatlo. 
4    Argivae  generaine']    Hoc   ett : 

Poetti  Oneci  celebrent  tnat  urbet, 

not  Hitpani  nottras  commenderont. 

Idem  Horatlnt  i.  Od.  7.  <  Landabunt 

alii  claram  Rhodon/  &c. 

6  AniUbidiMoeai]  Ledtiat  palmtrat 

dixit  pneliarum  luetasy  qu«  nndn  ti- 

mnl  cum  virit  Indot  LaccdiBmone  ex- 

ercebant  in  honorem  Lede,  qnsB  com 

JoyI  placnity  nuda  erat  in  balneo. 

De  hit  ludit  agit  Propertiut  lib.  iil. 


326 


M*.  VAI».  MAmTlALIS 


Ledasas  LaoedsBmonis  palasstras. 
Nos,  Celtis  genitos  et  ex  Iberis, 
Nostr»  DomiDa  duriora  terrae 
Grato  non  padeat  referre  versu  : 
SsQVO  Bilbilin  optimam  metaUo, 
QusB  vincit  Chidybaaqae>  Noricosqae, 
Et  ferro  Plateam  suo  sonantem, 
Qaam  flucta  tenui»  sed  inquieto, 
Armorum  Salo  temperator  ambit : 
Tntelamque,  chorosque  Rixamanim, 
Et  convivia  festa  Carduaram, 
Et  textis  Peteron  rosis  rubentem, 
Atque  antiqua  patrom  tbeatta  Rigas, 
Et  certos  jaculo  levi  Silaos, 


10 


15 


20 


iNoiitf:  MOff  ven  gtniH  a  CeUia  aiaue  ah  Ibai»,  wm  endtiKonm  carminf  mewmi 
dicere  aeperiora  momvM  nMira  ptmm :  BUbiUm  nokHimmmm  ermdeU  melm!lo,qmg 
enperai  et  Cih«lyfrw,ee  iVori£of,  et  Plaieam  eirepentem  eao  ferro^  qadm  eireamU 
Salo  iemperator  armaram  jiatta  «tiK,  ird  tarimlentOj  Tatehmq^e^  et  dufoe  Rm- 
maramf  et  lettae  epalae  Cardaanmf  ei  Peterem  rabram  roeie  testie^  et  t^kf'  ^^ 
ra  tlteatra  nugoramy  et  Silaoi  peritoe  ievie  JaeaU,  et  iaea»  Targeniia^  et  P«taM, 


^^»*»»^»^i^»»^<»i^» 


qaod  f«l«o  attribaant  Jniito.— 16  Tkteelamqae  legont  alii.  Rieaamram  edd. 
▼ett.  RfaMMMiMi  fti  iilitt.>~lB  Peiorar  In  qoibiiftdam  t  iii  aliis  P«tmte,  ▼«! 
Paterma»^19  Iii  add.  vatt.  fi^,  Dro  Rigoe;  qnod  pritci  Jnxta  ripas  edareiu 
spectacnia  et  aiirlfitioDM.--iO  Saatoe  in  Ald.  Jimt.  et  Colin.  aneUoe  kglt 
Raderus :  alil  Saeifoif  yel  SU^boe,    Raderns  dicit  Suellain  aife  Soelum  oppi- 

NOT^ 


Elef/18.  LiMdiMMr,  Tel  qtt«d  ejna. 
modi  loct»  parnm  bonett»  etaent; 
▼el  qood  Venas  prsBcipae  illic  cole- 
retnr»  Epig.  44.  laprm ;  vel  propter 
Helenan. 

8  Soe  CeMff]  Hiapanitt  popnlis  ad 
Iberum,  de  quibaa  jam  lib.  i.  Eplg. 
60. 

10  Gfolo  vereu']  Erga  pattiam. 

11  S^evo  BWnlia]  De  qna  lib.  t. 
Epig.  50.  et  lib.  xti.  Epig.  18.  Falt 
patriaMartiatts. 

19  Qntf  vineU  Chalybat']  Populi 
snnt  \n\m  minoris  ad  Pontnm  Enxi- 
nnm  drca  Bitbyniam,  nbi  ferrnm  op- 
timnm. 

Nerieoaqae']  Oermanitt  popnlos, 
liodiei  BmmHf  aU  ettnm  fernim 


prvMtani. 

IS  P/«<eaM]  Hi»pani«  oppidoa 
ferrarils  officinis  nobile.  Vide  lib. 
xti.  Epig.  18. 

15  Solo]  FlnTini  GeltlberlK  Lib.  i. 
Epig.50. 

16  Tateiamqae]  Porte  bodle  «st, 
TVdeiOy  ad  Ibernm.  De  allis  nrbibns 
qase  snbseqanntnrnlbil  reperio. 

Ckareeqae  Rixamarmn]  Rixamane 
sane  choreis  gandebant.  Legnnt  alil, 
tttxamortun* 

10  Rigot]  Radems  legit  ripaSyfln* 
rolnum  nempe,  Jnxta  qnai  spectacttia 
edebant  antiqni.  Sed  prior  leetio 
Tldetnr  retittettda,nempe  joxta  nrbem 
Rigae  erat  forte  confallls  qnm  ibea- 
trutt  natnvale  efficiebat* 


BPlMAflSfATUMLIB.  IV, 


m 


Targentisqae  lacns,  PetoiiiBqiie, 

£t  panrsD  vada  pare  VetoniMB) 

Et  sanctQm  Baradonis  ilioelaifti^ 

Per  qaod  vel  piger  ambnlat  viator ; 

Et  quas  fortibas  exo<dit  javettcia  25 

CurvaB  Manlias  arva  M atineaM* 

Hasc  tam  rastica,  delicate  lector, 

Rides  nomina?  rideas  licebit 

Haeo  tam  rastica  malo,  qaom  Bitantos. 

atque  aqmoM  UmpidaM  parfM  VeUmiuttf  et  tojMlmm  Uieihm  Baradomt  per  amed  vic- 
iar  flfaiA  tetfy^aMdfltafy  etagroi  cflfMt  Miaihuitiaff  ^adt  Ma$MM  0tHiit  ttaUnt  ien» 
ri».  Odetkaielector,dmden%nmmkmtamafrutiat  Fm  arU  dtridmd.  Uem 
iMi  ^freifia  9mgi$  miiiipiaeetitf  fwa  Britm»m> 

dam  esft^  Hlspttilfle,  bodte,  MelemL^tl  firmUi^  lacue  codex  Bodt.  IV- 
ratiwqme  kum  in  Palet.  TarentiqMt  lacat  BeTerlaodi  Ms.  Titritimque  laeuty  irel 
Petutimfae  laau  in  mliie.— i!l  Ttaeaitta  \n  Ald.  Jant.  et  Colin.  Teaimdttm  in 
allia :  Veitmittm  in  Pnlmuini  codic«.-->SS  Dm^Oomt  in  edd.  vett.  Ald.  Jont. 
Colin.  Orypii.  &c.  atii  legnnt  Baradoatf,  wal  Para««miM.— 24  Ei  qaad  Ald. 
Juiit.  et  Cofin.  Ei^in  aliis«— S6  £1  aia«d  in  edd.  vett.— 96  Camr  MmnUmt 
In  Jnnt.  Maiinenm  Be?erlandi  Ms.  Fitftn«jM»  ▼el  Vatitettm  in  aliis.^S8 
Beverlandi  Mb.  rMf«6ii.— 39  BtlonNot  In  codice  Vatioano*  MnoainliertitA 
legendom  censet,  Bniaaaos,  qaod  habent  Ald.  Jont.  et  CoUn.  ut  slt  contentio 
inter  proTincias  Hispanlnnmi  el  BritinAOrna.  AUl  legnnt,  BoliHiles;  alil, 
BtloadM. 

NOTJE 


tt  J<tc€liNn]  Locns  est  in  quo  con- 
sitsB  sont  mnltae  illces. 

24  Velpigtr']  £a  qnippe  loca  tam 
amoena  sontf  nt  vel  iners  fiator  in  iis 
Itbeoter  ambnlet. 

29  QaoHi  IMIaales  [JBrtlaanse]  Hoc 
ett :  licet  fassc  Hispaniss  loca  aspera 
sint,  mlnoB  tamen  borrida  Yidentur 
qnam  Britannica:  qoasi  esset  con- 
lentio  inter  Britanniam  et  Hispa- 


niam.  Hoe  tix  caplo.  Alil  iiaqoe 
meilas  meo  jndleio  iegont  fiilaalef, 
vilissimnm  Apnliss  oppidami  qnod 
nominis  msticitate  soperat  barbara 
Hispani9  oppida  qnss  bic  eammemn- 
lor:  qnosidloerelPoeta:  Odellnaie 
lector  IlalOy  magls  ifiMefe  debei 
tnoi  Bituntosy  de  qnibns  lib.  ii.  Epig. 
48.  qnam  nostra  iMse  oppida. 


LVL 

IN   0AR6ILIANUM. 

MuNBRA  qaod  senibas,  vidnisqae  ingentia  mittis, 
Vis  te  manificam,  Gargiliane»  vocem  1 

O  Gorgtjiaatf,  copisne  te  appeUem  Uberalemf  qaod  mtllts  seatfrof  et  vidmt  danm 


1  Polmanni  codeK,  rslaliffMc  ingenim  mittit^  improbante  Romireslo. 


388 


M.  VAL.  IIARTIALIS 


Sordidias  nihil  est,  idhil  est  te  spnrcius  uno, 
Qui  potes  insidias  dona  vocare  taas. 

Sic  avidis  fallax  indulget  piscibns  hamus : 
Callida  sic  stnltas  decipit  esca  feias. 

Qnid  sit  iargiri,  qnid  sit  donare,  docebo, 
Si  nescis :  dona,  Gaigiliane,  mihi. 


iMXMia  7  NikUfadiMi  etiy  mc  twrfHm  te  mo,  qvd  potet  wnmera  upftUart  hmt  m- 
tlduu»  ffoe  modo  dolotut  kamit  obtequiturfumeliett  jriteibut :  koe  modo  etem  ccr- 
tuUfuUitfentfaiuaM.    Expkeobo^tU  krgirifeidtmtre.    SHgmtrut^O  GmT' 

NOTiE 


9  Fif  <e  mtmyiemm']  Vidiuimm  et 
sennoi  lueredlutei  •oU  donii  capta- 
bat|  atqne  ita  liberalis  liaberi  non 
debebat ;  sed  ejos  dona  erant  insidis», 
qitibna  sennm  hsereditates,  tanqnam 


pisces  esca,  eaperet.    Lib.  t.  Epiff. 
18.  et  Bpig.  60. 

8  HfRa]  Tanc  enim  sine  oontm- 
versia  liberalis  ▼ideberis,  cnmnuUa  a 
me  merces  tibi  sit  ezpectaada« 


LVII. 

AD  PAUSTINUM. 

DuM  nos  blanda  tenent  lascivi  stagna  Lucrioi» 

Et  qn»  pnmiceis  fontibns  antra  calent; 
Tn  colis  Argivi  regnnm,  Faustine^  coloni, 

Qno  te  bis  decimns  ducit  ab  urbe  lapis. 
Horrida  sed  fervent  NemeaBi  pectora  monstri :  5 

Nec  satis  est^  Baias  igne  calere  suo. 

DumfiruimurmolHkutttugnit  kueki  Luerini,  et  tpehmeit  i[ua  ferveui  pmmietit 
fmdibut;  O  FuMttme,tmkabiiatregummArgimeoiomj  i/uopervemt  meotatdto 
miUimpattummuburbe.    At  ttrribUe  peetut  mmutri  Nemomi  ardai:  wectagled 

2  Ei  fntf  ptmieiit  fonHbut  arva  rigaiU  in  Beverlandi  Ms.— $  Argen  oodex 

NOT^ 


1  losetoi  ttagmL]  Lncrinus  lacos 
est  in  Campania,  de  quo  jam  lib.  i. 
Epig.  68.  LasciTum  dizit  ob  delicias, 
et  loci  amoenitatem,  ct  bominnm  illic 
lasciTientinm  freqnentiam. 

9  Ei  puB  pumiceit]  Hoc  est»  fonti- 
bns  e  pumice  vel  topho  scaturien- 
tibnsy  quorum  aquc  sunt  calidse. 

8  Tu  ettit]  Hoc  est,  tu  manes  Ti- 
burcy  qnod  condidit  Catillos  quidam 


ArgiTUS  qui  et  Tibumus  dictux  est. 
Vide  Statinm  SyW.  lib.  i.  inTibnrtino 
ManlU.  Horatius  ii.  Od.  6.  '  'Hbnr 
Argeo  positum  colono.' 

6  Nenutei  peetora]  Hoc  est,  leonis 
in  sylva  Nemesa  ab  Hercule  inter- 
fecti ,  et  relati  inter  aiitra.  Sol  antem 
mense  Aogusto  ingressus  Leonem 
ardores  auget.  Peetora  dixit,  qnod 
in  Leonis  pectore,  inqoit  Ramlresins» 


fiPIGRAMMATUM    LIB.  iV.  829 

Ergo  sacri  fontes  et  littora  grata  valete, 
Nymphaniiii  pariter  Nereidumque  domus. 

Herculeos  colles  gelida  vos  vincite  bmma, 
Nunc  Tiburtiiiis  cedite  frigoribus.  10 

BaiM  fervert  m»  teshL  ittupu  valeUy  o  iom  /nUef,  et  eaera  tiitora,  domieiUam 
Nffm^umtm  aimtd  ei  Sereidmm.  Foe  qaidem  Aycaw  frigida  eaperaie  HereaUea 
etUeej  maieprimae  daU  frigoribfm  TUmri». 


^^A#>«««^M>i#'^<^^ 


PnlmaDDi.  Argei  Tkaan.  Argeiiei  eod.  Vat— 7  Satmasins  legit,  itMM  Graia : 
eHiifUtiefa  eaera,  LectioDem  nostram  e  vett  eodd.  ^edit  Ornterna.  Vide  Var. 
Notas,  nbi  Orma  perperam  Omtero  aicribitnr. 

NOTJE 

aatrimeitftilgentitiimnm,ab  Aatro-  8  NfatpAmm]  Fontea  illi  Nym- 
kigfa  dictnm  cor  Leottis.  phU  saeri,  DMre  vero  Nereidiboa 


6  Vf^eeiiMeeli]  Aqnis  enim  fenren* 
tibosSoliscaloradditar.  9   Hereakee  eottee']    Tibnre  enim 

f  JJHora  grataleaera"]  Legnnt  alii,  Hercnles  colebatnr :  iib.  i.  Epig.  13. 

awswifffata,  aliis  scilicct  anni  tem-  ^lturndHercnieigelidasqnaTibnris 

pestatibns.  aroes.' 

LVIII. 

IN   6ALLAM. 

In  tenebris  iages  amissum,  Galla,  maritum. 
Nam  plorare  pudet  te^  pato^  Galla,  virum. 

O  GaUa^  eeereto  defiee  virum  mortama»    O  GaUOf  muaqmd,  ojmiary  erabeeeie 
d/^fkremeaiUml 


»<»<»<*»»<»^«^^»»» 


9JaMplsr«rejnMfet  BeveriandiMs.  iVaiiplorar«|NMMOmtems.  iVMiplsnflrf 
fodet  in  edd.  vett.  Nam  ptorare  padei  codd.  Pnimanni  et  Scriverii.  Vide  Var. 
Notas. 

NOT^ 

2  Nom  [Niim]  plororf]   Oalla  vi-  Epig.  6.  Epig.  vero  S4.  lib.  i.  secretaa 

venteviro  tam  impndica  fiierat,  nt  iaciymas  landat  nosterPoeta:  'lile 

enm  mortnnm  palam  deflere,  merito  dolct  vere,  qni  sine  teste  dolet.'    Le- 

Uiam  paderet :  vel  flebaty  qnod  tllam  gnnt  alii :  Nam  plorare  padet  te,  pafe, 

atpote  infamem  mortno  marito  nzo-  GidUif  vincm. 
DottDS  esset  dnetnmi.  lib.  i](. 


330 


M.   VAL.   MARTIALIS 


LIX. 
DB  VIPBRA  XLBGTRO  iKCLUSA. 

Flbntibus  Heliadum  ramis  dum  ▼ipemrepit, 
Fluxit  in  obstantem  succina  gemma  feram : 

Quas  dum  miratur  piogai  se  rore  teneri, 
Concreto  riguit  vincta  repente  gelti. 

Ne  tibi  regali  placeas,  Cteopatra,  sepolcro ;  5 

Vi);>era  si  tamnlo  nobiliore  jacet. 

Dum  mpen  BetfUperfleHtei  mmoe  HeMum,  tueeima  gmma  lapea  ed  wferam 
oMiteniem :  qua  dmn  mtralnr  te  astrwgi  kumore  dMM,  mMfo  tmtanut  «^piiciia 
eonereto  gtlm.  O  Cleopotra^  ae  te  jactes  de  tamuh  regio^  n  vipera  eoaditur  jple»- 
didioremommetUo* 

1  Polman.  Lang.  Jnnian.  Delph.  &c.  dwm  tipera  eerpit :  Oroten»  prsfert, 
»11  mpera  renit, — ^2  In  qoibusaam,  gutta  /eram,-^  Codex  Polmanoi,  viela 
oenke  geta,  Verba  victa  et  tineta  taepe  permntantnr  a  llbrariis.  Vide  noa  ad 


dmm 

rep — „ , 

Tlbiill.i.2.2. 


iaepe  permntantnr 
NOTA 


l  Flentilnu  HeUadam^  Heliadeft 
dictfle  snnt  Phaethontis  sorores,  cnjna 
caanm  deflentes  ad  Padi  ripas  in  po- 
pnlos  foemnt  converss»,  ez  qnarom 
ramia  fluit  electrnm.  Vide  Eply^  26. 
et  S2.  snpra. 

%  Fkait  in  obBtatOem]  Poedee 
landat  hiyos  operis  artlBeiom :  nam 
adeo  affabre  electro  inclnsa  fnerat 
f  ipera^  nt  casn  succini  ▼isco  impliQita 
▼ideretnr. 

Saccina  gemma]  Legnnt  alli  tne- 


ctna  gatta,  nt  lib.  vi.  Epig.  15.  ^lm* 
plicnit  tennem  snccina  gutta  feram.' 
6  Ne  tibH  De  morte  Cleopatra 
▼ide  Snetoninm  in  Angnsto,  cap.  17. 
*  Qol  lunbobns/  CleopatrsB  scllicet 
et  Antonio,  *  commnnem  sepidtnrs 
bonorem  ttibnit,  nc  tnmnlnm  ab 
ipais  inchoatnm  perfiei  Jnasit.'  No- 
bilins  erat  boe  TipersB  mansolenra, 
qnippe  qnod  tolnm  electro  easet 
aedificatom.  • 


LX. 

DB   CURIATIO. 

Ardba  solstitio,  Castranaque  rura  petantnr, 
Qdiqiie  Cleonseo  sidete  fervet  ager ; 

SoletHio  adeamuM  Ardeamf  et  mra  Peutaua^  ei  agtnm  tpd  eekt  tidere  Leo- 


1  Pettannaqae  rura  in  Jont.    p€B$tanaqae  mra  in  allis  Tett.--^  Be?erla»dl 
Ms.  qiain  more, 

VOTJE 

1  Ardea  eolstitie]  ^tivo  scilicet,     dea  vero  urbs  erat  Latii  anb  ccelo 
qoo  calor  est  vehementissimus.    Ar-     calidissimo  posita,  de  qna  Ltvius  lib. 


BPIORAMMATUM   L1B.1V. 


881 


Cam  T^bortiiias  damnet  Cmiatius  aoraB, 

Inter  laudatas  ad  Sty.g;a  miilsiis  aquas. 
Nnllo  fata  loco  possis  exdodere ;  cum  mors  5 

Venerit,  in  medio  Tibore  Sardinia  e$t 

mf :  oiM  CwnOtim  damnet  ettUtm  filmn$,  fmnu»  ad  vrferM  inter  eeletfratoB  aquai 
llliDs.  Nidh  ioco  fWMit  «rem  /ata;  cm  mere  MeceutrUf  Seariwki  eet  M  medie 
TUmre. 

NOTA 


I.  *  DomTarqoiniosolMiidet  Ardeam, 
esBctos  est  regno.'  Latiom  iMdie, 
CoMpmiadi  Rema. 

Ceetraitaque[Pa$tatiaque']  rwra]  P«8- 
taoQS  41001  in  Locania,  a  Paesto  nrbe 
nomen  aortltaty  hodie,  Geffo  di  ^ 

S  ^oifM  ChweMi]  kiteUlfa  Leo- 
Dem,  In  <ctfe!liiMi  refatiliity  <|tMitt  Her- 
cnlet  interfecit  in  Nemeaea  Pelopon* 
iieal  ayWa,  joxta  CImmoi  orbomk 
l^ogaato  mMe  v«kemeatiHlmis  oa« 
loribns  terram  accendit  Ltoo.  Ager 
bic  Baianos  intelligitor ;  Baias  enim 


aquis  et  pectore  Leonli  fervere  dlxit 
aopra.EplgkST* 

t  CnM  TliterKnas]  Hoe  est,  ctim 
Coriatins  perierit  Tibore  loco  salo- 
berrimOf  hndiei  TivoH. 

4  Ad  Styga}  Foos  est  Areadiiii 
cigns  aqoa  esl  fngldisslma,  omniblis 
aOinHillbas  ost  ezitiosa.  PolSt*!  Ih- 
bolanthr  patodem  esse  apitd  Inftros;  * 

e  iSsrdtiMa  eet]  Insnla  nota:  hoc 
etty  C«m  fatl  ftettsaitas  ndvandritt 
perinde  moriMis  Tlbiire,  ao  in  Sar^ 
dlttia,  etnl  Tlboris  ctelom  salobre, 
Sardintse  tero  pestilens  est. 


LXI. 

IN    MANCINUM. 

DoNA8Stt  amicum  tibi  dacetita,  Mancioe, 

Nuper  superbo  Is&tos  ore  jactasti* 

QuartQS  dies  6st>  in  schola  Poetamm 

Dum  fabtilamor,  millibus  decem  dixti 

Emtas  laceraas  munus  eaae  Pompillae  ;  9 

Saidonycha  yerUm,  lineisque  ter  cinctum, 

O  ifaiiniie»  hilarie  waper  glariatui  ee  ete  eaperbey  te  dtme  aeeepkee  daeenta  ab 
amieo,  Qaarta  lux  esf ,  dum  /abulamur  im  eekola  Pietanm^  dianeti  laeemoM  emtae 
deeemmmUbiu eue  doHum  Pompitta»    JuraetiBaeeam  et  Ceeliam  tibi  donasse  ear' 


6  Sardonyeae  auro  Hnteieque  ter  dachun  in  Ald.  Jnnt.  Colin.  &c.  Sardamf^ 
dko»  auro  luueieque  ter  vinctoe  in  aliis.  AirdoiiyciUs  «ertf  citat  Pnlmannos,  et 
Surdemffcka  verum  legl  jossit.  Codez  Palatinos  babet:  LyeAentliifoeeeryfafli; 

NOTiE 

1  Dnceiila]  MUIia  sestertiom.  aptissimos. 

S  ia  eehota  Poetarum']  In  qoam  ad  5  £mlaf  iaeemae]  Lacema  togse  sn- 
recltandnm  conveniebantPoetae.  ino  perhiduebatnr  ad  arcendom  frigos, 
aotem  locos  coafabalationlbos  erat    inqolt  Ba^os. 


382 


M.   VAL.   MART1ALI8 


Duasqae  simQes  floctibas  maris  gemmas 
Dedisse  Bassam  Caeiiamqae  jarasti. 
Here,  de  theatro,  Pollione  cantante, 
Com  sabito  abires,  dam  fagis,  loqpebaris, 
Hiereditatis  tibi  trecenta  yenisse : 
Et  mane  centam,  et  post  meridiem  cmtam. 
Qaid  tibi  sodales  fecimas  mali  tantam  ? 
Miserere  jam,  cradelis,  et  sile  tandem. 
Aaty  si  tacere  lingnanon  potest  ista, 
Aliqaando  narra,  qaod  velimas  audire. 


10 


15 


dmtifcha  venrn^  et  eircmidaiuM  iribui  liMeU^et  dme»  gemme»  amcohretftueHbiutmf 
lit.  CumkerirepeuiediaeederuexthetUnf  PeUieme  amimUef  dumfugief  dteebaM^ 
OH  ebveuiaee  Juerediiaiem  treeeuierum:  et flMDM eeuiumf  et  uiet  meridiem  eeuium. 
Que  tanlo muto  te  qfMmue  nos  eeeH  7  O  iukuummef  jem  mieerere^  et  tuudemtmte, 
Aui  ei  ietu  Uugum  edere  uefuiif  o  Mauetuief  atifuaudauarra  fuad  eupiamme. 


^^ 


mHle  Rotgertlni  conj.  XfdMi  «tfM  cerWaa;  qi»  aoninn  gemmmnim.  iyeM- 
dbBfiw  ei  eeritem  umen  ex  PeUt.  ciUt  BeTeriindnt.— 16  In  edd.  TOtt.  9MII 
Mameiue  vOimuM.  Cod.  Pnlmanoi,  p»d  veUumM  audire. 

SOTJE 


6  Sardauifdm  verum']  Sic  lib.  ix. 
Epif •  00.  '  Serdonyclias  Teros  mensa 
qnsniTit  in  omni,'  id  est,  non  ednlte- 
rinos. 

Liueieque  ter  eiueium]  Sardonyz 
enim  tribns  lineis,  nifcra  scilieet,  can- 
dida,  et  miniaU  cingitnr.  Plinios 
lib.  xxxTii.  cap.  12. '  Sardonyehes  e 
Ceraaniis  flatinantnr  gemmis,  iu  nt 
ars  deprebendi  non  possit,  aliande 
nigroy  alinnde  candido,  alinnde  mi- 
nio  snmtis.'  Legnot  alii:  Sardauif' 
cto  «Mro,  liueietgue  ter  ciMcUm. 

7  Daasfae  Jtmttei]    Forte  epauoe^ 


Oallice,  turquaieee, 

6  fiasMm  CefUamfue']  Nomina  mn* 
liemm  ficta. 

9  Pettiaue  eauiauie}  Citharado  no* 
bilii  de  qno  Jovenalis  Sat.Ti.  S88. 

15  Quid  tilnfeeiuuuH  Ut  nos  Tanis* 
simis  feliciutnm  tnamm  namtlool» 
bns  qnotidie  cmciares. 

16  AUquaudo  uarru}  Te  nempe  aU« 
qaam  fecisse  jactnram,  atqne  hoe 
nobis  erit  aodiU  JncnndiMlmnm ;  rei 
narra  aiind  qaidpiam,  nnde  nobb  In* 
crnm  obvenire  posslt. 


LXII. 

DE  LYCaRI. 

TiBURin  Hercaleam  migravit  nigra  Lycoris, 
Omnia  dnm  fieri  candida  credit  ibi. 


Nigra  Lgeerie  petHi  Tibur  dkaium  HercuH^  Am  puiat  iiUc  aXbeeeere 


^i»^^»»^^»»#»#^iO 


1  Beferlandi  Ms.  exhibet:  mvrtmf /«SMiZfvonfy  nt  Infra. 


BPJGRAMMATUM    LIB.  JT.  888 

NOTJE 

1  TUmr]  Cnjns  coelam  erat  frigU     TibartinU   albescere  coUil>iis  mudit 
dam,  coqne  candidior  illic  mnliernm     Antiqni  dentis  fnsca  Lycorla  ebar.' 
Ibrma.  Vide  lib.  vii.  Epig.  12.  '  Dnn 

Lxm. 

DB  CiBRBLLIA. 

DuM  pelit  a  Baalis  mater  Cffirellia  Baias, 

Occidit  insani  crimine  mersa  freti. 
Gloria  quanta  perit  vobis !  hsec  monstra  Neroni 

Nec  quondam  jass»  prsestiteratis  aqu». 

DwR  mo^cr  CareUa  ii  BmoM  «  fi«ii/u,  demerm  piriit  erimitu  marie  /ureiUiM,  O 
vadcv,  (puaUum  deeui  amiUiiie !  elim  nee  imperata  exhibuenitie  kae  maiuira 
Nerwn^ 

1  CmeHa  in  edd.  yett    Cerettia  Heins.  ad  Ovid.  Art.  Am.  i,  iS6. 

NOTiE 

1  i>iMi  ffelU  a  BauUt]  Villa  in  lit-  cnpierat.    Snetonios  In  Nerone  cap. 

tore  Campaniae  non  procol  a  Baiis.  84.  et   Tacitos   Annal.   zi?.  Hanc 

t    Gkria]   Haec  aqoarum    gloria  gloriam  amiserant  illfle    aqa«,  com 

provenlebat  ez  eo,  qnod  ondm  ilte  sponte  et  nltro  Careliam  baosissent. 

neqvidera  jnssar,  nt  finglt  Poeta,  fue*  Hae  ssMislm]  Nanfragium  nempe, 

rant  obsecntae  Neroni,  qni  matrem  etmortero. 
siuim  Agrippinam  his  in  aqnis  perire 

LXIV. 

DB  HORTIS  iULIl   MARTIALIS. 

JuLi  jugera  pauca  Martialis, 
Hortis  Hesperidum  beatiora^ 

PaaeaJugeraJuUi  MariiaUs  fertiUara  kertie  HeeperUum  recubaui  in  iaago  ver» 

De  Herii»  MariiaUa  in  edd.  vett  Aid.  Jnnt  CoUn.  Oryph.  Pnlman.  dcc. — 
1  TuUi  in  iisdem.  JuU  codd.  Pnlmanni,  Jnnii,  Gmteri  et  Palat.-^  Aid.  Jnnt 

NOT^ 

1  JuU]  UtJib.  Tii.Epig.  le.  <  Jolt  bunt  TulU  MaHiaUe. 

bibliotheca  Martialis,'  cnjos   com-  2  He^pmdiMi]  Atlantis  filise,  qni- 

mendat  bortom.    Hoic  Martiali  mit-  bos  hortos  triboont  Poetss  aoreis  po- 

tit  seztom  libnun,  nt  patet  ez  primo  mis  pretiosos.  Vide  lib.  Spect.  Epig. 

Epigrainmate.    Male  ergo  alii  seri-  Sl. 


884 


II.  VAI..  MARTIALIS 


C4H 


Longo  Janiculi  jago  reecunbunt: 
Lftti  coUibus  imminent  receasus : 
£t  planus  modico  tumore  yertex 
Coelo  perfruitur  sereniore : 
£t  curvas  nebula  t^ente  valles 
Solus  luce  nitet  peculiari : 
Puris  leniteradmoventur  astris 
CelssB  cnlmina  delicata  villae. 
Hinc  septem  dominos  videre  montes^ 
£t  totam  licet  aestimare  Romam, 
Albanos  quoqu^,  Tosculosque  colles». 
£t  quodcumque  jacet  sub  urbe  frigus^ 
Fidenas  vcteres,  brevesque  Rubras, 
£t  quod  virgineo  cruore  gaudet» 


10 


15 


ticeJanieuH:  timpkB  aoKMma  impendent  coHilnta:  atque  esAgru  twmih  eMM- 
fii«n  tffMiiin  poiiiwr  aere  pwriore:  et  eoUm  niteacit  propHo  {lURtiie,  caUgine  oc- 
euUimte  curvae  vdies :  deUeata  faetigia  vUUe  aUa  placide  accedunt  ad  ndera  tf- 
rena,  Hinc/as  estepeetare  teptem  montee  dominoa,  et  cirenmsoieere  totam  Romam 
et  AUfana  Juga,  et  Tuacula^  atque  omnia  loca  frigida  euhurhanaf  Fidenae  cnfi- 
qaaSy  et  parfBU»  Rujbra$y  et  eylvam  pon^feram  Anme  PeranneB^  qua  ketaturvir^ 


^^#i*<#>»^<»^»#<*»» 


CQliD.  Oryph.  eminent:  et  sic  Beverlamil  Mt.— 11  PalmaoBi  codez  dmnina^ 
i.  e.  Jalio  Martiali.— 16  BeTeriuidi  Ma.  breveaque  Ra^raa»  Raframin  ine^ 
roinlt  Livint.  Sic  Vireilii  codex  Florent.  <  Rafrav--16  Et  quod  tnrgineo  canor^ 
gaudtt  Heins.  ad  Ovid.  Fast.  iii.  676.  '  Nec  Interpp.'  inqait,  '  qaid  •ibl  velit 
cmor  iste  vtrgineus  asseqnnntnr.  Si  qnis  apnd  Martialem  malit,  vhgineo 
rubore  goudet^  ut  ad  obsccena  carmlBH  respiciatur,  nil  repagno.'  Vide  llb.  vi. 

NOTJE 


S  Jjongo  JamcuK\  Ab  Aventino  et 
Vaticano  ad  pontem  Mnlvinm,  vel 
Milvlnro,  usqoe  porrigebatur  Janicu- 
lam. 

11  Hmeaip^em\  Palatinnt,  Caplto- 
linns,  Quirinalis,  CsBlins,  ^quilinns, 
Viminalis,  Aventinns  vocantnr,  qui- 
btis  imposita  Roma  orbis  domina. 

12  iEsHmare  Ramaml  Hoc  est, 
prospicere  et  contiderare.  Lib.  vii. 
Epig.  16.  '  Rnris  bibliotheca  delica- 
ti  Vlcinam  videtunde  lector  urbem/ 

tS  Altanoal  CoUes  Latil  Intellige. 

16  Fidenaa  veterea']  Quia  Roma  an- 
tiqniores.  Rubras  vero  parvomop- 
pidum  circa  Tibur  foiste  existimat 


Ortelios. 

16  Etquodvirgineo']  Anna  Peranna, 
vel  Perenna,  Didonia  soror,  in  Italia 
apnd  ^neam  exnlavit,  atqne  in  am- 
nem  Namicam,  ot  L^viQias  intidlns 
declinaret,  se  prKcipitem  dedit,  et 
tandem  pro  Dea  cnlta  est.  Ovld. 
Fast.  111.  *  Ipsa  loqni  visa  est :  Pla- 
cidi  snmNympha  Numici,  Amoe  per«> 
enne  latens,  Anna  Perenna  vocor.' 
Macrobios  lib.  i.  cap.  12.  *  Eodem 
qnoqne  mense,  (Martio  nempe,)  et 
pnbKce  et  privatim  ad  Annam  Peren- 
nam  sacrificatnm  itnr;  nt  aniiar^ 
perennareqae  commode  Kceat.*  Hoc 
est,  per  annos  dnrare.    Vlrgloeum 


EPIORAMMATUM    LIB.  IV. 


Annse  pomiferom  nennB  Perann»* 
Ulic  Flaminias  SalariaDqne 
Gestator  patet»  esfledo  tacente, 
Ne  blando  rota  sit  molesta  somno, 
Quem  nec  nimpere  nanticnm  oelensma, 
Nec  clamor  vakt  helciariorum ; 
Cam  sit  tam  prope  Mnlvins,  sacmmque 

LapsfiB  per  Tiberim  volent  carin». 
Hoc  rus  (sen  potius  domus  yocanda  est) 
Commendat  dominus ;  tnampntabis: 
Tamnon  Invida,  tamque  liberalisy 
Tam  comi  patet  bospitalitate. 
Credas  Alcinoi  pios  Penates> 
Aut  facti  modo  divitis  Molorchi. 


20 


25 


90 


^MMiifiniie.    lUie  frmpMiwr  gntai^r  cnTTM  m  via  Ftamhda  H  Sblnria  cnr- 
rm,  JDo/a  ttnpmie^  ne  rtU  ait  imi^Mtmoda  mM  JomNo,  amm  ne€  iurbare  poteei  eo* 

Biaina$  mi  iam  meiamy  eH 


koai^  noMiaramf  wte  elaatar  haimarioram :  Oeti  JtfaUvtM  aif 
nasci  valeai  dilaMm per  eaeram  TOeriM.  HaetriUaf  aeapoiia» daauu  eai  eppeUaada, 
eammemdaiar  Jt  Aero,  exieiiaiabis  iuam :  iam  aaneat  iam  benignaf  iam  liberaU 
ko^iaiaaie  aperia  €ti,    Paie»  piam  dommm  Aleiaoiy  aui  Moloreki  paulo  anle 


^»«»i#^^^«i*«»»»^^ 


Eptf .  47.— 17  Ald.  Jflnt.  Cotin.  Oryph.  Scc,  Peremhe;  et  slc  legit  ad  Ovld. 
hico  modo  cttato. — 19  (Setiaior  iaeei  Beverlandi  Ms.  GeMor  jaeei  rodex 
PolmannL — 81  Ald.  Junt.  Colin.  Grypb.  Piilman.  Jnnian.  Lang.  Delph.  Scc. 
naaiicam  eeleMnuL — 28  Tam  coad  paier  Beverlandi  Ms. — 81  In  eodem,  qneB 

vorm 


crnorera  dixit  propter  Tictlmamm 
langoinem,  qo«  Dians  virgini  in  ae* 
more  Aricino  immolarentar,  teite 
Strabone  lib.  t.  Vel  quod  iilic»  nt  ait 
Domitiniy  flagellii  csderentur  paeri, 
nt  Lacedaemone  ex  ritn  Thoantio. 
Alii  Anoam  PereniiMDafi&n&aBtanum 
faiiie  ortam  Bovillii  prope  Romam, 
qaaB  popnlo  in  raontem  per  leditio- 
■«■  digroiiOTictam  tnlerlt ;  in  cojiis 
roemoriam  hcc  celebritai  tandem  in- 
ititnta  eit.  Haec  eit  Raderi  leatea* 
tia,qn»  mihi  veriiimilior  ▼idetur. 

18  flaminia]  Via  lic  dicta  a  Fla- 
minio  coniale,  qai  ad  lacam  Trail- 
meonm  ab  Annibale  interfectai  eit. 
Salaria  duoebat  in  Sabinoi,  atqoe  a 


lale  nomen  lortita  eit,  qnia  per  etm 
Sabini  lal  a  mari  Romam  deferebant. 

19  Gcifafor]  Cnrrai  nempe  in  qno 
ambulantei  per  nrbem  geitabantnr: 
eteniro  pro  lecticario  inmi  non  oiihi 
▼idetor,  propter  leqnentia  ▼erba,  ri« 
eeda  iaeenie, 

21  NauHeum  celeuema]  £it  verbnm 
Orscom  naatamm  propriuni,  Laline 
eohortatio. 

22  HelctanomM]  Helciarii  innt  il 
qni  onera  moliuntor  fanibni,  Tel  qnl 
navei  deducunt,  antremulco  trahont. 

2S  ilfii/vtajl  ^l"  MUviu$f  poni,  ho- 
die,  Ponie  Mole^  nltra  primum  ab 
nrbe  Iapidem> 

20  Credae  Aleinai]  Alcinont  regna- 


986 


M.  VAL.  MAATIALI8 


Vos  nunc  omnia  parva  qai  putatis, 
Centeno  gelidum  ligone  Tibur, 
Vel  Praeneste  domate,  pendulamque 
Uni  dedite  Setiam  colono : 
Dum,  me  judice»  praeferantnr  istis 
Juli  jugera  pauca  Martialis. 


35 


locupHetoH.  Vm  ntaic,  qm  creditU  omnia  exi§fuaj  coUte  /rigidum  TUmr  eeuium 
UgEmMbu»,  aut  Pr^eete,  et  tradite  uno  agricuUori  aedUnem  Seetiam:  dum  me 
arUtrOf  paueajugera  Jvlit  MartiaU»  antepouantur  ittie» 


»^<»^^^>^^'^^^^ 


fNita<if.--S4  Uni  dedUia  ediam  in  eodem  Ms.— M  TuiH  edd.  vett.  at  sapra  vs.  1. 

NOT£ 


▼it  in  Corcyrainsnla,  et  benigno  faos- 
pitio  Ulysaem  nanfragnm  excepit. 
Homer.  Odyss.  Z. 

SO  Dioiiia  Molerelu]  Molorchns 
pastor  Tenientem  ad  leonem  Neme- 
sBum  opprimendnm  humanissime  ex- 
cepit  Hercnlem :  factns  yero  dives  di- 
citur,  quia  Doniitianns  iannni  Her- 
cnii  exstmxerat,  lib.  iii.  Epig.  65. 
jnzta  qnod  Molorcho  sacellnm  »di6- 
cavit  mnltis  donis  locnpletatnm,  de 
qno  Statitts  Sylv.  iii. 

S2  Ceuteno  Ugoael  Hocest,centnm 


servis  colite  fnndos  amplissimos. 

nbar  Vel  Prameate^  Latii  nrbes, 
hodie  TivoUf  et  Piktetrima. 

54  Setiam  l&etiam]  Alii  Setiamj 
Latinornm  nrbs  mediterranea,  bodie 
Sezta.  Lib.  xiii.  Epigr.  119.  '  Pen- 
dnla  Pontinos  qna  spectat  Setia  cam- 
pos.' 

55  Dumf  me  Judice'}  Sensns  est: 
Fondi  Tibnrtini,  Prsenestini,  et  Se- 
tini  snnt  optimi :  attamea  Jolii  Mar- 
ttalis  horti  omnibus  illis  snnt  antepo- 
nendi. 


LXV. 

DB   PHILiBNI. 

OcuLO  Philaenis  semper  altero  plorat. 
Quo  fiat  istud,  quasritis,  modo  ?  lusca  est. 

PhHetni»  perpetuoflet  a!tero  oeulo,    Rogatie  qua  ratume  idjiai  ?  Lueea  eU, 


^^^>^>^'^^^^>^>^^ 


In   boc  Epigrammate   exbibendo   non   variant  libri  excusi   ant  mann 
exarati. 

NOTiE 

9  Luaca  eaf]  Obiter  natnra  vitium     ntroqne  ocnlo  plorasset,  nisi  altero 
in  illa  mnliere  irridet  Poeta,  quse     camisset. 


EWiQUAUUMTVU  LIB.  IV.  Vt 


LXVI. 

A  D    L  I  N  U  M. 

Egisti  vitain  semper,  tfine,  manicipalem : 

Qua  nihil  omnino  vilias  ease  potest 
Idibas,  et  raris  togula  est  excussa  Kalendis : 

Doxit  et  aestates  synthesis  ona  deoem. 
Saltus  aprum«  campus  leporem  tibi  misit  inemtum :  5 

Sylva  graves  turdos  exagitata  dedit. 
Raptas  flumineo  venit  de  gurgite  piscis : 

Vina  rabens  fudit  non  peregrina  cados. 
Nec  tener  Argolica  missus  de  gente  minister, 

Sed  stetit  incalti  rastica  tarba  foci.  10 

Villica  vel  duri  compressa  est  nupta  coloni^ 

Incalait  qooties  saacia  vena  mero. 

O  Lim,  umper  dMtU  vitm  numkipalemf  quM  miMl  pr§rmi  mwms  point^ 
em.  Togula  at  exeuita  Jdihue^  ei  rarie  KaUmdii:  aHpu  %m  afftUhesie  egii 
decem  wkhm,  SaUfi*  tibi  etippeditwit  aprum,  eampa»  leperem  imii  emium ;  e^ea 
vexata  prabuU  turdoe  pinguee.  Pieeie  allaiue  eet  traetue  ex  wragine /luviali : 
eadu»  ruberfudii  vina  nen  extema»  Nee  eervue  meUie  mieeue  ex  naiione  Grteca, 
eed  agreetie  mMJttituda  foei  inculti  etetU iViec  fiamma  obfuU  adibuef  nec 


^^^1^^^^«^^^^^ 


2  In  edd.  wetU  dukiue  eeee  poteet.  RamtreMOs  legit :  dum»  eeee  peieei:  d»ft  ai- 
mis,  inqnit  Farnabios.  Orateros  ex  triuro  c(Mld.  fiJe  correxiUvUiueeeeepoieei^  ut 
rib.  Yii.Epig.  27.  *  ▼ilius  esoro/  i.  e.  rainori  ftomta. — 3  Heraldos  e  vet.  cod. 
legit :  togula  eet  tibieumtaf  qnod  interprettimentnm  esse  alicujtis  OrammatSst» 
eziatimat  Ramiresiiia:  ita  taneii  codex  Polmanni.— 9  Nee  tenet  Jnnt.  an. 

NOT^ 

1  MgmtiwUam]  hmwm  qnamdum  uA  cvm  Kmlendas;  Idibps  «ilw  Jovi 
itmpium  redactnm  irridet  Poeta.  grandior  agna  cadit.'  Excnssa,  Imc 
Mvmtipeittm  vitamdixtt  pro  agreati ;  est,  «splieau  eat  togvift,  dom  enim 
in  Municipiis  enim,  qnae  erant  oppi-  ex  areadepromnntiircollectmToalea, 
da  civitate  donata  certa  lege,  vita  nt  plnrimnm  excntiuntur. 
dncebatur  sobria  et  frngalisy  at  rero  4  Syntheeie']  Vestis  nempe  c«ena- 
in  nrbe  lanta  et  delicata.  toria,  de  qoa  lib.  ii.  Epig*  46. 

2  Ftlt««  [dMlctiis]  ftss]   LegOBt  alii  5  Saltue  aprum]  Hoc  est,  venaris, 
mHuef  alii  duriue,  piscaris^  et  viodemiaa  coUigii  in  tois 

2  Togula  eei  exeueml  Alii  eet  tibi  praediis. 

eumia.    Kaleadis  et  Idibus  sacrificia  9  Nee  tener  ArgeHea]  Hoc  est,  nec 

pnblica  fiebant,  popnlnsqne  togatus  Oraecns  pner  ingenti  pretio  compa» 

eonTcniebat.    Kalendae  antem  Jono-  Vatus,  sed  rostica  proles  a  pedlbns 

Bt,  Idoa  Toro  aacr»  erant  Jovi.  Orid.  stetit. 
Ftat.1.  *Visdicot  Aoaeoiaa  iooottlt 

Delph.eiVar.ClaM.                 MartiaL  Y 


988 


U.  VAL.   MARTIALI8 


Nec  nocuit  tectis  ignis,  nec  Sirias  agris : 

Nec  mersa  est  pelago^  nec  flait  ulla  ratis. 
Sapposita  est  blando  nanqaam  tibi  tessera  talo :  15 

Alea  sed  parcro  sola  fuere  naces. 
Dic  abi  sit  decies,  mater  qaod  avara  reliqoit  ? 

Nasqaam  est :  fecisti  rem,  Line,  difficilem. 

CmucHla  eanqnM :  swe  «tfa  nnii  toft  dmerm  id  mart,  necjlmt,  Tu,  wan^ium 
mabUitmaii  teuenm  talo  jueundo :  eed  eMieii  jojom  okam  parearuM  niidimi. 
Pro/er,  ubi  eit  decie»f  quod  reUquii  avara  geuitrix?  nuUibi  eet:  O  Idne,  feciaH 
remd^JicHem, 


^^^^^^^^^> 


1519. — 14  Sec  mercee  pelago  perdidit  uUa  roHf,  vel  Nec  mereee  peiago  prodiJii 
uUa  ratie  cooj.  Ant.  de  Kooy.  Cf.  lib.  v.  Epig.  43.  Hand  ineleganter,  inqait, 
navis  merceii  pelHgo  '  prodere'  dicitar  pro  *  effnndere/  atane  adeo  poMeiso- 
rem  spe  fraadare.  Vide  qns  de  liac  verbl  hnjat  notione  dat  Oronov.  Obts. 
lib.  III.  cap.  20.  Deinde  dobitat  tcripseritne  Martlalis :  Nee  meraa»  pdago 
obruU  uuda  ratee,  vel  Nec  m^ea»  pelagi  obruit  umda  ratee,  Cf.  Virg.  i£n.  i.  7S. 
Mostr.  infra  ix.  41.  Lncan.  iii.  105.  Ovid.  Amor.  ii.  11. 1.  Pont.  i.  6.  SO. 
Trist.  II.  100.  Nec  est,  qnod  hiatnm  moremnr.  Saepins  honc  vel  primi 
ordinis  Vates  neglesisse,  noverant  illi,  qul  Veternm  monoroenta  versamnt. 
Vide  Cannegiet  sd  Avian.  Fab.  xxviii.  12.  Vonk.  Lect.  Lat.  ii.  6.  Miscell. 
Obss.  Vol.  X.  p.  100.  Barth.  ad  Calpum.  Eel.  v.  12.  Wasil  Senar.  c.  4.  et 
Voss.  Arf.  Oramm.  lib.  ii.  cap.  14.  nec/uii  uUa  rof is  Beverlandi  Ms. — 16  Idem 
Ant.  de  Rooy  conj.  totafiure  nucee.  C£  Ovid.  Nnc.  75. 

NOT£ 


15  Supporiia  eet  biando']  Hoc  est^ 
non  decoxisti  patrimoninm  tesserls: 
losores  antem  solebant  a  minori  Indo, 
a  talis  nempe,  incipere,  mox  animis 
incalescentibus,  depositis  talis,  snp- 
ponebantur  tessene,  in  qnibus  major 
erat  alea :  lib.  xiv.  Epig.  15.  *  Non 
sim  talorum  nnmero  par  tessera,  dom 
sit  Major,  qnam  talls,  alea  ssepe 
mihi.' 

10  Alea  eed  parcrn]  Hoc  est,  sed 
vietoriB  pimmiam  erant  onces. 


17  Ubi  eU  deeiee]  Post  adverbia 
*  decies/  *  tricies/  8ec,  intellige  sem* 
per  centena  millia  sestertinm. 

18  Fecieti  rem]  Hoc  est,  rem  fiuni- 
liarem  dissipans :  fecisti  rem  diffici- 
lem  sane,  et  cnjas  ratio  non  apparet. 
Hic  est  sensns  istins  locl,  licet  ref^ 
rendns  videatnr  ad  vitam  mnnicipa- 
lem  gravem  et  laboriosam ;  vei  forte 
intelligit  secretnm  Lint  flagitlami 
qnod  totnm  ejas  patrimoniiuii  eztimi- 
•erat. 


LXVII. 

IN    PRiETORBM. 

Prjbtorbm  pauper  centum  sestertia  Gauros 
Orabat  cana  notus  amicitia. 

Gaaons  egenu»  eognitue  cara  ami^tia  rogabai  Praterem  centum  eeetertia. 
9  OroM  cara  in  edd.  vett.  nt  Ub.  i.  Bpig.  96.  nsfa  ounu  amkUia  in  Beverw 


BPIORAMMATUM   LIB.   IV. 


389 


Dicebatqae  sais  hasc  ta^tam  deesse  trecentis, 

Ut  posset  domino  plaudere  justus  equos. 
PraBtor  ait :  Scis  me  Scorpo,  Thalloque  daturum ;  5 

Atque  utiiiam  centum  millia  sola  darem. 
Ah  pudet  ingratae,  pudet  ah  male  divitis  arcao  I 

Quod  non  vis  eqaiti,  vis  dare,  Prastor,  equo  ? 

Ai^  mebai  hac  lanficai  deeite  iuh  treeentiif  nt  JueiMi  eqnee  poaet  plmidere 
demiito,  Prmtor  rtipondet :  Teneo  tne  donatnmm  SMrpo^  et  TAiilfo :  oiaue  Kliw» 
donarem  tantmn  ceniMm  millia.  Ah  embeico  aream  ingraiam^  ei  maie  loe^^em. 
O  Pnttorf  piaeetne  donare  eqni  qned  non  donae  eqwiti  ? 


^^^^«#»»^1^1»  ^»#>» 


la|idi  MSd — 4  lo  eodem  'Mi.juima  equee;  et  sic  Ald*  Jont.  Colio.  Oryph.  Ja- 
niao.  Lang.  See,  Cf.  lib.  i.  Epig.  104.  Verba jnifitf  etjuiiui  paasini  permotantar. 
— 6  Strope  BeTerlandi  Mi.  TkaUoque  daturum  in  edd.  Tetf .  Tkalloque  debetor 
Upsio  Epist.  QuBit.  i.  6.-^8  Quod  non  doi  epdii  Ald.  Jaot,  Colin.  Oryph. 
Polman.  Jonian.  Lang.  Delpb.  &c. 

NOTA 


I  Deem  treeeniii]  Qoadringenta 
teftertta  in  ceosn  habere  debebaot 
eqnites.    Vide  lib.  v.  Epig.  26. 

4  Pouet  domino']  Hoc  est,  nt  pot* 
set  intra  eqoites  sedere,  et  advententi 
in  amphitheatmm  domino  Domiliano 
plaosom  dare :  lib.  yi.  Epig.  94. 

g  Seii  me  Seorpo^  ThaJlos  et  Scor- 
posnobilissimierant  agitatores:  mor- 
tem  Scorpi  deflet  Poeta  lib.  z.  Epig. 
M.  5S.  74.  Alii  legont  ThaUoque.  Sed 
legendom  TkaUo,  inqoit  Raderos,  ad- 


docta  Teteri  inscriptione  obi  fit  men« 
tio  TkalH. 

7  Male  divUii  areai]  Qola  Pnetor 
abotebator  sois  opibns,  nec  illas  cum 
amicis  commnoicaiNit. 

8  Equo]  Statose  eqoestres,  iof er  alia 
▼ictorise  prsemia,  agitatoribos  esdta- 
bantnr  ab  iis  qni  fautores  illomm  se 
profitebantnr.  Dare  equOf  hoc  est, 
statose  eqoestri  erigeodVy  Tel  homini 
qoi  oihil  aliod  novit  qnam  eqoos 
agitaro  ? 


Lxviir. 

AD    SEXTUM. 

Invitas  centum  quadrantibus,  et  bene  coenas. 
XTt  coenem  invitor^  Sexte^  an  ut  invideam  ? 

riMBS  ad  eemam  eenium  quadrantUme,  tn  laute  epularie.    O  Sexte,  an  voeor  ut 
epuUr,  an  ui  inuideam  ? 


HoJQs  Epigrammatis  lectionem  non  variant  libri  manoscriptl  aot  im- 
pressi. 

NOT^ 

1  /ontas]  Sezti  cojosdam  impn-  vilis  pretii  Poeta»,  sibi  aotem  lantis- 
dentiam  carpit,  a  qoo  tenni  sportnlse  simos  apponi  jnsserat  Seztos.  Vide 
pretio  faerat  inTitatas,  hoc  eat,  ciboi    lib.  iii.  £pig.  7. 


840  M.  VAL.  MARf lAMS 


A)J  PAPILUM. 

Tu  Setina  quidem  semper,  rel  Massica  ponis^ 

Papile :  sed  ramor  tam  bona  vina  negat. 
Diceris  Iiac  fiictas  ooelebs  quater  esse  lagena. 

Nec  puto»  nec  credo,  Papile,  nec  sitio. 

O  PampkiUf  tu  qmdem  nmper  apponit  SeHna  aut  Mattica  ;  ted  fama  iHjieuitur 
csne  vitu  tam  bona,  Dieerie  qjuater  evatiete  vidmu  hae  lagena,  Nec  optnar^  nee 
jfdem  adktkeof  o  PampkUef  nec  mfw. 


i»<»^^<r^^^>^^^»» 


Ad  Papyhm  inncriptfo  est  fn  codlce  Thnao.    Ad  PampMbm  hi  Ald.  Jant. 
Colin.  Gryph.  Palman.  ^c — 1  Martiea  potat  BcTerlBndl  Mt. 

NOT^ 

1  T^  Setina]  De  Setia  Letii  nrbe,     veneoo. 

Qode  ▼innm  Setinnm  dictan»  ^pis-        *  Dieerit  kae  faetm}  Hoc  est|  qoap 

51.  sapra.  De  vino  Mafiico  egimns  taor  nxore*  veaeno  necaase. 

lib.  III.  Epig.  20.  4  Neeputo']  Sensaa  ett:  Non  credo 

2  Sed  mnor]  Serpet>at  qaippe  ra-  qoidem  veram  eue  illam  romorem : 
mor  vina  a  Pamphilo  apponi  infecta  attamen  experimento  discere  noJo. 


DB  AMMIANO  AD   MARONILLUM. 

NiHiL  Ammiano,  prseter  aridam  restem 
Moriens  reliquit  ultimis  pater  ceris. 

Genitor  oecumbent  ultimit  tabuUt  nihil  reli^t  Ammiauo  praier  aridam  uettem. 


^^^^>^>^^^>^^^<^^ 


1  Momiaiio  incod.  Florent.  Ramiresiiis  legit  vettem  pro  rettem^  et,  at  credit, 
meliore  sensn;  qnod  arida  vestis  sit  sola  vettis,  nalia  alia  re   adhibita. 

NOTiE 

1  Prttter  aridam  rettem  [vettem]  Hoc  sao  testamentOi  vel  nltima  testamenti 
est,  tritam,  ioquit  Domitlas :  at  Lip*  parte :  in  prioribni  vero  cerii  alios 
sias  Elect.  I.  cap.  18.  legit  rettem,  sane  hseredes  scripserat:  in  taballi 
Sensns  est:  Pater  perdito  filio  Am-  aatem  iaceratis  scribere  solcbant  ve^ 
miano  reitem  sen  laqnenm,  qiio  se  teres»  nnde  qine¥ia  acriptam,  vel 
saspenderety  testamento  r^qnlt.  etim  tabnln,  dlenrentar  «oni. 

2  UUimit  pater  eerit']  Hoc  «st,  in 


SPIGRAMifATUM  UB.  lY.  841 

Fieri  putaret  posse  qms,  Maionille^ 
Ut  Ammianus  mortaam  patrem  noOet  ? 

O  MaromUe^  giiif  ertdai  ptiuiiie  Jleri  ui  AwmuMMi  ct^eni  gemierem  mn  et$e 
defmuhm  ? 


^^#>^^«^^ 


Sic  ett  etiaiD  in  edd.  TetC.  AM.  Jont  GoKn.  Oryph.— •  Fieri  ptM  pei$dtee  in 
ii«deniTett]ni<af  jmMcod.  Vat*  ^«l«r«t  jwtM  cod.  Florent.  JfemlfuM  Btver- 
landi  Mii.— 4  IfoMtemif  cod.  Florent. 

NOTiE 

4  JHorf MMi  mettei]  Vtvnm  petrem  qnertt  prster  rettem :  eb  eo  antem 

prodifnsAmmianntoptnbatmortuom,  dnm  Yiverety  temper  nliqnid  accipie- 

qnia  tperabat  copiotam  adeptnrnm  bat,  qno  vitam  bilarem  dnceret  Tnr« 

te  htereditatem :   mortnnm  optabat  pior  tentnt  pottet  colligi  tx  Ub.  ii. 

vivnm,  qnia  moriena  nihil  Ipti  reli-  Epig.  4. 


AD  SOPHRONIUM   RC7FUM. 

QUiBRO  dia  totam,  Sophroni  Rnfe,  per  arbem, 

Si  qna  puella  neget ;  nalla  pnella  negat. 
Tanqaam  fas  non  sit,  tanqaam  sit  tarpe  negare, 

Tanqaam  non  liceat ;  naUa  paeUa  negat. 
Casta  igitor  naOa  est?  castao  sant  mille :  qaid  ergo  5 

Casta  facit  ?  non  dat ;  non  tamen  illa  negat. 

O  Sepkremi  JRi/«,  dtu  imMiifo  per  teimm  «iettolm,  ei  9M  jnwlZa  matfl:  wtlia 
wmtih  rtcHtel.  Qmui  nra  tf^Mii»  eii :  qmati  ialumeeium  eii  recMtare  :  qaati  nm 
iianf ,  nnlh  iNiclla  r«etttil.  £f|rt  willa  mI  pwfiM.  MiUe  mmi  padiem.  Qaidigitur 
agU  pmdieaf  Nen  da»  nltro :  iilAffoMiiMt  illa  rogata  nen  fMaait. 


Ad  Stpkremimm  Intcrlbitnr  Ui  Ald.  Jnnt  CoKn.  Oryph.  Pnlflian.  LnBg.  Jn- 
nian.  dEC  Ad  Sempromium  In  aUit.  iidiSq)ArMiiaatuicod.l1maa.r-lBnfer« 
landl  Mt.p«rer6Mi. 

NOT^ 

1  51  f«a  pvtBii]  Forte  nesantem  puellamm,  In  qnaro  tanta  propen- 
pnellam  qnnrebat,  ne  tatlaretnr  ejnt  tione  femntnr,  nt  rogantl  negare  ne- 
amor.    Sed  lepide  carpit  libidlnem     qneant. 

LXXII.     ^ 

AD    QUINTUM. 

ExiGiB,  ot  donem  nostros  tibi,  Qainte,  libellos. 
Non  habeo,  sed  habet  bibliop<ria  Trypbon, 

OQmimt$tpt§lmlmuiii^dtm  maimiikrwt.   m  mm  mu4  peaet  wm,  ai  tami 


S42 


M.  VAL.   MARTIAU8 


JEa  dabo  pro  nugis,  et  emam  tua  carmina  sanus  ?    . 
Non>  inquis,  faciam  tam  fatue :  nec  ego. 

peniB  bUfUopdUm  Trypkonem.    Ao  dabo  pecuMiam  pro  ineptiis,  et  taam  emam  tuee 
vereue?  Non  tam  etiUe  agamf  ait:  nec  ego. 


S  BeverUndi  Ms.  et  emam  tua  carmna  n  «w. 


2  BUHiopola  TVypAon]  De  qao  ite 
rum  lib.  xiii.  Epig.  8. 
4  Nccegol  Hoc  e«t,  nec  ego  tam 


NOT^ 

carpit,  qai  paucos  impendere  nummos 
recnsabat,  ut  sibi  bos  libros  compa- 
raret,    qoos    tamen    legere    snmmo 


fatuus  ero,  qui  tibi  gratis  donem  meos     stndio  expetebat.  Lib.  i.  Epig.  118. 
libros.  Istins  Qointi  avaritiam  argute 


LXXIIL 

DE    VESTINO* 

CuM  gravis  extremas  Vestinus  duceret  horas, 

Et  jam  per  Stygias  esset  iturus  aquas ; 
XJltima  volventes  orabat  pensa  sorores, 

Ut  ttaherent  parva  stamina  puUa  mora. 
Jam  sibi  defunctus,  caris  dum  viyit  amicis ; 

Moverunt  tetricas  tam  pia  vota  Deas. 
Tum  lar|2;as  partitas  opes,  a  luce  recessit : 

Seque  mori  post  hoc  credidit  ille  senem. 

Cum  VeetVKue  eggretue  ageret  uUimae  horaCf  etjam  eteet  petUurue  uniae  ^ys**-» 
rogavit  eororet  vertantet  penta  extrema^  ut  afferrent  brevem  dilationem  nigrit 
etamimbut.  Jam  tibimmiuutf  dum  tpiritum  ducU  pro  diUctit  amicit^  vota  tam 
piaflexeruni  Deat  trueee,  Dietribuiit tam  copiotu  dteUUt  exeU  e  tUa:  et  detnde 
exietimamt  te  UUerire  eenem. 


^*'^^*^^^*^^^ 


S  m  toM  Jont.  an.  1512.— S  Ald.  Jont.  Colin.  Oryph.  6cc.  orovtl.— ^  Codex 
Vat.  iCamtiM  milla.  Alii  legnnt,  iCaaitiia  R^gra. — 6  Codez  Florent.  cana.— 
8  Alii  legnnt,  foUbac :  alii  poet  hetc, 

fHOTJE 


1  Vettinut]  Filins  fnitiUiusVestini, 
teste  Lipsio  in  llb.  xt.  Annaliiini 
Taciti,  qui  damnatns  a  Nerone  preter 
omnem  culpam  est  interfectna. 

S  CTtttnia  voiveiilcf]  Parcas  intel- 
Uge,  qose  hominum  vitam  nere  dicnn-' 
tur :  pulla  vero  earnm  stamina  mor- 
tem  cito  minantur,  Itb.  vi.  £pig.  68. 
candida  antem  protrahoot.  Javenalii 
Sat  zu.  65. 


5  Jam  nbi  de/unctut']  Non  Titse  de- 
siderio  tenebalor  Vestinns :  sed  hanc 
moram  orabat,  ut  bona  sna  amicis 
pnrtiretor. 

8  Senem]  Idem  ingeniose  dixit  Ub. 
X.  Epig.  68.  de  Scorpo :  *  Dnm  nn- 
merat  palmas  credidil  esse  tenem :' 
a  ▼irtnte  enim  et  prvclare  facUs 
aanos  nnmerare  debent  mortales. 


EPI6RAHMATUM   LIB.  IV. 


S48 


LXXIV. 

D  E    D  A  M  I  8. 

AsPicis,  imbelles  teDtent  quam  fortia  dam» 
Praelia  7  tam  timidis  qnanta  sit  ira  feris  ? 

Id  mortem  parvis  concurrere  frontibus  andent 
Vis,  Csesar,  damis  parcere  ?  mitte  canes. 


Fulenie  qtum  MiremM  eeriamina  experitniiur  dtuna  imbeeiUei?  qtumttm  tra 
etmdMmn  kabemUfene  iam  ignava  1  Noa  dubiiani  esngnie  fremiUmM  efpeUre  mat 
tem.    O  CaeoT^  pheeint  ignoecere  damie  1  Immiite  canee* 


Ad  Cmearem  inscribitiir  in  Beverlandi  Ms.— S  In  eodem  fremHbnt  ardeni; 
et  tic  Ornterns  ex  marginali  lectione  Colinci  legere  mailet,  modo  illa  lectio 
aliqno  codiee  confirmaretor. 

NOT^ 


1  Aepicie,  imbeUee']  Nota  hoe  dis- 
ticiinm  clcgantibna  antitbetis  omari, 
et  vide  £piR*  S5.  sopni,  nbi  pngnam 
hnlc  similem  detcripsit  Poeta. 

4  MUie  eanh\  Argnte  Epigramma 
conclndit:  quid  enim  magis  abhor- 
reot  damvy  qnam  canen  ?  Tam  fero* 
Gttertamen  interaedecertabant  dam* 


nt  etsent  casnrm,  Bisl  caBom  latrata 
a  se  invleem  diremtm  fniasent.  Sl* 
milis  est  jocns  lib.  i.  Epig.  49.  *SI 
Titare  cannm  morsns,  lepns  Improbe, 
qnsBriSy  Ad  qoK  confugias,  ora  leonis 
babes.'  Sie  inteltigo:  Miniis  damls 
timendnm  est  a  canlbos,  qnam  a  se- 
metipsis. 


LXXV. 


DB  NI6RINA. 


O  FBLix  animOi  felix,  Nigrina,  marito, 

Atque  inter  Latias  gloria  prima  nanis  ! 
Te  patrios  miscere  jayat  cam  conjage  censas 

Gaadentem  socio,  participiqae  viro. 

O  Nigrinaf  heaia  ontmo,  beata  etro,  et  prtminN  dmi*  inter  nmrat  Laiiae.    P/a- 
eet  eommnmeee  libenter  cirm  marito  dieiiiae  paiemaey  gandene  eoajiage  todo  et 


%  Jam  patrioe  BcTerlandi  Ms.  eam  een^uge  eentne  in  edd.  Tett— 4  In  iisdem, 

NOT^ 

S  TepolriM]  Nigrinseliberalitatem     temam  adepta   commnnicavit  cnm 
commendat,  qns   hsredilatem  pa-     marito. 


844  M.   VAL.  MARTIALIS 

Arserit  Evadne  flammis  injecta  mariti,  5 

Nec  minor  Alcestem  fama  sub  astra  ferat. 

Tu  melius :  certo  meruisti  pignore  vitae, 
Ut  tibi  non  esset  morte  probandus  amor. 

Miuorfe.  Evtdne  eomlnata/uirk  immumwrogwM€oiOiigUfnicwAui$d§cm€X'' 
toUai  AUuiin  od  eoO^  Tn  mdh»  oau  merUa  eopignore  tfiUf^ni  nmornmi  eooet 
tiln  froUmdno  iniuitu 


pmii^momqMe,-^  BeTerlandi  Ms.  intenta  mariH ;  sed  pmmu  imeeia  mtnOo 
correzit  Heins.  ad  CUod.  xv.  407. — 0  Nee  minm  Aid.  Junt.  Colin.  an.  U98. 
^--T  Tk  meUnoeerte  fai  fisdem.  Tn  meHao  eerto  cod.  Patat.  et  BeTerUndi 
Ms.  et  ile  leglt  Mniambertias.  Tn  meSno  eerta  ed.  Cotin.  recentior.  Tn 
meUno  eertee  legendnm  pntabftt  Rnmlretins.  pjfnora  vUa  codex  l^lmanni. 

NOM 

8  Iroerii  £vttinel  Iphtc  filia  et  qnit  ex  propin(|nit  pro  eo  morteia 

nxor  Capanei,  qnem    tanto    amore  sponte  oppeteret*  Ovid.  Art»  Am«  lO. 

proteqnebatnr,  nt,    cnm    mortonm  'Siroeamoni  redimenda  toa,  qood 

iUnm  cremari  ▼iderety  in  enndem  te  al>ominor,ettet|Admeticonjnx,qnam 

ffognmlmmlterit*  Virg.  JZn.n.Ovid*  teqnererltY  erat.* 

Tritt.  IV.  Slegin  B.     'Cnm  oeeldit  7  1%  «Miiatr  eertn  [Mrte]  Vlvest 

Capaoettttnbttotemerariviictn,Nnm  aempe  plgttore  tita»,  ten  opibni  pn* 

ia^  EvadaeD  embnltte  Tiro/  dee.  temit  cnm  viro  commmiicntiiy  qnlbai 

Bt  Art.  Am.  tii.  '  Aceipe  me»  Capa-  taatentatnr  f ita,  mellna  tnmn  erga 

nen:    eiBeret    mliecbimni,    ioqoic  illnai  amerem  probattl,  qnam  merte. 

Ipbiat»  in  mediea  detUiiitqne  roget.'  Ub.  i.  Epig.  9.    <  Nolo  Tiram  facfll 

6  Aleeotem  [Akeotin']  Alii  Jicciirm*  redimit  qni  taiiguine  titam :  Hniie 

Pelim  fnit  fiUa,  et  oxor  Admeti  regit  volo  laodari  qoi  tioe  morte  potett.' 

Tbettalim,  pro  qno  Inbent  te  morti  Legnnt  alii,  3%  mdiMi :  cfrfo  mimiilt 

objecit,  cnm  Oracninm  ratpondittet,  figmore  nitto» 
liKvi  Admetnm  moritnmm,  nitiali* 


LXXVI. 

IM   AVARUM   AMICUM. 

MiLLiA  misisti  mihi  aex,  bis  sena  petenti: 
Ut  bis  seasi  feram,  bis  dnodena  petam. 

Hiiiilled  me  oex  mittia  rifmilim  daodedm:  nl  daodeeim  impetrem,  nfe6f 
tlginH  qnatnor. 


/»  BMMnem  inaeriptie  ettla  cediee  FioreDtiBO. 

NOTJZ 

9  C7lfrtiiraa/mm]  Avammqnen-     tibl  opnt  luerit,   cnm  ille  peatntati 
dam  amicnm  carplt,  a  qno  te  petitn-    dimldjnm  concedere  tolitui  tit. 
mmdicit  doplnm  iammmillini^que 


BPiaB^MMATUM   LIB.  IV.  345 

LXXVIL 

IN   ZOILUM   INTIDUM* 

NuNQUAM  dmtias  Deoe  rogavi, 
Contentas  modicis,  meoqne  Isetus. 
Paapertas,  veniam  dabis^  recede. 
Causa  est  quas  sabiti,  noviqne  voti  t 
Pendentem  volo  Zoilum  videre.  5 

SwnqimmfiHi  «p«t  m  DUif  cMlMte*  wtedUieHku^  §1  gmiem  ««•.    PMmrlM^ 
tfMteet,  «6f.    An  rilt» ni  voH ade^  npefiiuUf  et  moml  CMfrfa  mjficere  ZoUtm 


»»i#»»i*»»<K^»»^^ 


/«  ZeiiMm  imridmm  de  m<»  ett  Lemma  io  Beverlandi  Mi.— S  Ant.  de  Rooy 
eonj.  CMfNlw  ««tfjce.  Cf.  Oalll  (sif e  Maiimil.)  Eleg.  i.  6S.  Tiboll.  1. 1. 47. 
Qaad.  in  Rafin.  i.  ai4.  et  Vc|Ot.  lib.  t.  cap.  »#-4  Cmm  ui  Um  mkiH  £M. 
Jont  Colin.  dec. 

NOTiB 

4'  CsMM  eet  fHtf  [tam]  Unde  fit,  nt  petnr  invidia,  et  prti  livore  le  int- 

ego  diritiai  nnne  optem,  cnm  nmper  pendet,  cnjns  rei  detlderio  teneor. 

panpertatem  aroaverim  ?  qolay  inquit,  Alii,  CoaM  eet  fnm  eMi,  ^e* 
cnm  ZoUo»  dlteacere  me  viderit,  mm* 

LXXVIIL 

I  N     V  A  R  U  M. 

Ad  coenam  naper  Varns  me  forte  vocavit ; 

Omatos  dives,  parvula  ooena  fnit 
Auro,  non  dapibas  onerator  mensa :  ministri 

Appqnunt  ocolis  plarimai  pauca  gul». 
Tonc  ego :  Non  oculos,  sed  ventrem  pascere  veni :  5 

Aut  «ppone  dapes^  Vaie,  vel  aufinr  opes. 


Citm  vetniefeeiewie  MolKMit  od  fMMM  mpeff  tfnilfiifM  upfsfeAwMfemi^  petfteu 
vnro  CMM.  AfMM  tMfnriinr  mm,  uew  eibu^  eeni  •^^wtel^amita  mhUs:  pMM 
faltf.  Time  ege  dlsi,  Sem  emeeeif  wi  expierem  omIm»  eei  wmdnm:  Farif^  anC 
eSbee*  anf  titff  dietttM^ 


Hoc  Eplgramnui  doMt  in  edd.  aatiqait.  Ferrw.  Ald.  IftOl.  IftlT.  IMS.  JoBt 
1619.  Colin.  16S8.  Oryph.  15S6.  dec.  Certe  Janot  Grnterat  in  codice  tno  no« 
repcrit.  Extat  in  edd.  Jnnian.  Pnlman.  Ramiret.  Lang .  et  recentt. 

NOTJB 

t  OmafMdiMt]  PoSta  Irridet  Va-  qnod  allqni  MartlaMf  este  negant. 

rmn  qnnkUHiy  qnl  omatnm  qnldem  Vlde  Ub.  i.  Bpig.  44.  Ub.iii.  Epig.  59* 

dlTitemy  parmlaM  Toro  cmnam  appo-  et  Eplg.  68.  tnpnu 
nebat:  perM  patethocEplgrammay 


340 


M.  VAL.  MARTIALfS 


LXXIX. 

IN    AFRUM. 

CoNDiTA  com  tibi  sit  jam  sexagesima  messis, 

Et  facies  multo  splendeat  alba  pilo ; 
Discarris  tota  yagns  urbe^  nec  ulla  cathedra  est, 

Cai  non  mane  feras  irreqaietus,  ave. 
£t  sine  te  nalli  fas  est  prodire  tribano, 

Nec  caret  officio  consul  aterque  tuo ; 
Et  sacro  decies  repetis  Pallatia  clivo, 

Sigeriosqae  meros^  Partheniosque  sonas. 
HsBC  faciant  sane  juvenes :  deformios,  Afer, 

Omnino  nihil  est  ardelione  sene. 


10 


CMmJam  natut  m§  HxagiMta  onvaf,  et  mdtiufiilgeat  eanui  mntUajnU;  mcertaf 
vagarii  ver  totam  ewitatemf  nee  uUa  e$t  eatkedra^  cui  eoticitiu  nom  partee  OMtutiMma 
eaoe.  Nee  Heet  ulH  tribuno  exire  nme  te,  et  pneetaa  ojfleia  tua  utrique  eeeuuUy  et 
deeiee  redi»  iu  palatia  eaero  eUvOf  et  pridicae  eelo»  Stgeriae^  et  Partkeuiaa,  J^ 
venee  agant  fwkem  Ma,  o  4ff^9  ^H^  proreue  e»t  turpiu»  eene 


^^>#»#^i^#»»^^^» 


Ad  R^fum  eenem  liiftit^m  inscribitur  in  cod.  Thnan.— 7  BeverlaiHfi  Ms. 
repeti»  Pallatia  dieo,  De  penmitatioDe  ct  et  tf,  Tide  qnfle  diximns  ad  lib.  i. 
Epig.  90.— 8  Sifdereoeque  codex  Vat.  Snnt  oni  legent  Sigerieeque  mado»fUi  ett 
in  Aid.  Jnnt.  Colin.  &c.  sed  Mnsamberttns  leitendnm  censet,  Sigirioe^ 
modOf  i.  e.  tantnm  Sigerios,  iive  nihil  alind  sonaa  qoam  Sigerioa  et  Far- 
thenios. 

VOTJE 


5  Nee  uXU}  Cathedra  significat  sel- 
lam  mnliebrem,  lib.  iii.  Epig.  6S.  et 
lib.  XII.  Epig.  S8.  Horatins  i.  Sat.  10. 
'  Discipnlarnm  inter  jnbeo  plorare 
cathedras.'  Afer  iste  domo  egredi- 
entes,  vel  admissns  intro  sedentcs  in 
cnthedris  salntabat.  De  modo  sa- 
Intandi  vide  lib.  i.  Epig.  66. 

6  Et  eine  te]  Hoc  est,  tribnnos  et 
coDsnles  domo  exenntes  comltaris. 
Vlde  lib.  XI.  Epig.  09. 

8  Sigedoeqiue]  Sigerins  et  Parthe- 
Dtnsdao  erant  cnbicnlarii  Domitiani, 
qnos  Afer  semper  habebat  in  ore,  nt 
•nlicis  familiariter  nti  videretnr.  Sic 
Horatios  i.  Epist.  7.  '  ex  nitido  fit 


msticns,  atqne  Snlcos  et  vineta  cre- 
pat  mera.'  Slc  et  Maitialis  lib.  vii. 
Epig.  5S.  '  Semper  maae  aihl  de.me 
mera  somnia  narras.'  Legnnt  alil, 
Sigerioequi  mado»,  tfe.  et  Raderos  in- 
terpretalnr  orationem  ad  Sigeril  et 
Parthenii  anres  accommodatam,  qna 
illorum  amicitiam  sibi  conctUare 
conaretnr  Afer.  Mnsambertins  le- 
cit :  Sigerioeque  wmdo,  hoc  est.  tan- 
tnm  Sigerios  loqnitur  Afer.  Hic 
sensns  in  primom  recidit. 

10  ArdeUone']  l»  nempe  est,  qni 
totns  occnpatnr  in  nihil  agendo,  qni 
nbique  et  nusqnam  est.  Vide  lib.  ii. 
Epig*  7. 


BPIOAAMMATtJM   LIB.  IV. 


847 


AD   MATHONBM. 

HosPBS  eras  nostri  semper,  Matho,  TibnrtinL 
Hoc  emis :  imposui ;  ros  tibi  vendo  tamn. 

Mtik»,  temper  erat  kogpu  m»iiH  TilmHm.    Hoc  mertarU:  deeejfi:  HH 
tmmviUmm. 


Ad  Maremem  intcribitar  in  cod.  Scriverii.—l  Codex  Vat.  eemger,  Men^ 
9Y6iar<iiit. — 2  Hoe  emm  in  eociem.iiif  tiH  vende  in  codd.  Floreiit  et  Ptilman. 

NOT£ 

l  Mtdho]  De  qeo  Epig.  seipienti,  tanipiani  sno  Ihiebatnr.  Tibnrbodie, 
qoem  facete  dicit  deceptnm  fniaae  TteoH^  Tibnrtina  Tero  villa,  tet te  Or* 
emeodo  prcdiom  qno  ante  emtionem     telio,  dicitur  bodie,  ViUm  HoineaA, 


IN   MATHONBM. 

Declamas  in  febre^  MatboD :  hanc  esse  pbrenesim 

Si  nescis,  non  es  sanus,  amice  Matbon. 
Declamas  SBger,  declamas  hemitritaens. 

Si  sndare  aliter  non  potes^  est  ratio. 
Magna  tamen  res  est :  errans  cnm  viscera  febris 

Exnrit,  res  est  magna  tacere^  Mathon. 

O  Mothem^  decUnmu  mfebre:  d  ignonu  hmu  eeee  iuexietm^  o  omce , 

iwiinii.  JEgroimM  detkmae^ tewuUrtiama  iebormm  dechmti:  einemneolkeretiditref 
eet  roiio,  NUdtommiu  eei  gtdd  ardvum.  Cum  inieeiina  ardeni/ebri  diecnrrenief 
•  Maikeny  etH  ipdd  ardman  eUere. 

Ad  MaronemfekricUaniem  in  codice  Tbnan« — 1  Maron  Tbnan.  et  Florent.  et 
sle  in  verni  teq.  et  Ter.  6. — 6  Alii  pro  erranty  legnnt  errae;  et  referant  ad 
Poetam  redargoent«m :  Non  est  magna  ret,  inqnit  Poeta,  declamare  infebri: 
erras  Matbo ;  magna  res  est,  tom  posse  tacere. 

NOTiE 


1  Maihen']  Insaniss  argnit  Matbo- 
nemy  qoi  tacere  neqniret.  De  qnodam 
Matbone  canxidico  loqnitor  Joven. 
Sat.  I.  Nescio  an  bic  idem  sit.  *  Can- 
•idici  noTa  com  veniat  lectica  Ma- 
tbonls  Plena  Ipso.' 

%  HemUriiutie]  ^HturperoSotf  temi- 
ieriianme:  boc  est,  semitertiana-^bre 
laboraDSy  lib.  xii.  Epig.  M.    K^ni 


gravis  et  feryens  liemitrits^ns  enlt.' 
snbanditnr  wvperis :  febris  vero  semi- 
tertiana  est  tertiana  Imperfeeta^  et 
accedens  ad  qnotidianam :  qnod  citios 
recorrat,  quam  vera  tertiaoa. 

6  Magnaiamen']  Respondet  Matbo, 
Magna  tamen  res  cst  in  febre  deela- 
mare. 

Errmu  emn  wiecerm]  M^^t  PoeU: 


348  M.  VAL.  MARTlALtS 

NOT^ 

CamTehemeDtifebrelaboraiySiimmb  daniare;    hoc  enim  phrenetuDi  md 

iD  doloribas  Dec  clamare  aec  inge-  iDBaoiam  notat.  At  Tcro  tacere,  qaod 

miscere  difficile  est.    Vei  slc  intel-  est  argnmeotam  sanae  inentis,  res  ett 

lige :  Res  magna  lion  eat  in  fbbre  de-  aane  ardaa. 

LXXXIL 

DB    FABULL  A. 

Epioramma  nostnun  com  FabuUa  legisset» 
Negare  nanam  qno  queror  puellarain, 
Semel  rogata  bisque  terque  neglexit 
Preces  amantis.   Jam^  FabuUa,  promitte : 
Negare  jussi^  pemegare  non  jussi.  5 

Cani  Fabutta  evohiud  aoftmm  EpigraMma^  ftio  eontfmenr  nulUum  pawttoM  MfD  * 
re,  eewid  rogata  ineetter  eotUewteU  vota  aauUoru.  O  FaMkifjam  promiUe:  «otat 
qoidem  negare,  nenjaeei  proreae  negare, 

S  Semd  rogaia  bie  terqae  in  Ald.  Jant.  et  Colin. 

NOT^ 

1  Epigramma]  Sapra  Bpig.  71.  *  Nolo  nimis  facilem,  dlfficilemqae 

5  Pemegare]    Lib.    i.    Epig>   98.     nimis,' 

LXXXIII. 

AD     RUFUM. 

Hos  quoque  commenda  Venuleio,  Rufe,  libellos ; 

Impatet  et  nobis  otia  parra,  roga : 
Immemor  et  paulum  curarum,  operumque  suorum, 

Non  tetrica  nugas  exigat  aure  meas. 
Sed  nec  post  primum  legat  hadc,  summumve  trientem ;     5 

Sed  sua  cnm  medins  pr»Iia  Bacchus  amat 


O  Rffe, eommenda  etiam  koeWn^  VemHeio,  atque era  nt  nebie  fadat  ireum 
amdientiam.  Et  parmm  oblitue  eoHdtudinam  et  operum  tmrum  examimet  men  iet' 
epitim emrenm  etaereu    AtneeeeehaikmefeeifrimemeedwUiKemntrieeUm,eed 


Ad  Rt^fkm  in  edd.  Tett.— 2  Pnlmanni  codez  r«f 0.--8  Jant.  nostra  in  marg« 

NOT^ 

t  impnidt]  Hoe  «at»  conoedaL  nulelDs  initio  mens»^  nee  la  fine,  aed 

ft  &d  Mo  post  pHaMiii]  Trieno  qoa-  In  media  csBon  cnm  farTel  coovlTil 

taor<grethommpocaiamest:  bocesty  tlarritai, 

nqgntoriA  MM  cMrnHHii  Mckgat  Ve- 


BPIGRAMMATUM  LIB«  iV.  348 

Si  niniis  est  legisse  daos;  dbi  charta  pUcetar 
Altera :  divisum  sic  bieve  fiet  opos. 

ewm  wum  f^HpMt  «wU  fnUtf  Medio  Bmid»^    Si  ntmiiim  €§i  tvohert  duo»  libros, 
eampHea  0lteram  ckartam :  op/nM  dmtmm  koe  wtod»  contrgketwr* 

pro  ftnMy  eihibet  leve ;  et  BeTerlandi  Mm.  «mif  pro  opui, 

NOT« 

7  Si  mmtf  etf]  Hoe  est,  ne  nimiuBi  x.  Epig.  1 .  <  Si  nimios  Yideor,  sera- 
defatigeria  legeot  dooe  libroi|  dtTlde  quecoronideloofntEueliber:  legito 
opof,  bre?ias  fiet.     Idem  dixlt  lib.     paoca,  iibellot  ero.' 


IN    NiBVOLUM. 

Sbcuro  nibil  est  te^  NaBvole,  pejos :  eodem 

Solicito  Dihil  est,  Nsevole,  te  melias. 
Secaras,  nollam  resalatas,  despicis  omnes : 

Nec  qaisqaam  liber,  nec  tibi  gratas  homo  est. 
SoIicitoSf  donas;  dominom  regemque  salutas;  5 

Invitas:  esto,  Nsevole^  solicitas. 

O  iVtfoolf,  ntkU  eei  determ»  mmm  in  irmt^Uhu,  O  NeneUf  nihU  est  m^Um» 
ffmm  tu  idem  anxiue,  Tranquillu»  nemini  reddi»  aalutem,  contemni»  euneto»,  Nee 
quiequam  Uber  tibipiaeet,  nee  ulhit  fmmf.  Aiixtw  UT^gtrii,  mntia»  »aluiem  do- 
fatiM  et  regif  voea»  ad  eeenam,    O  NenoU^  eeio  amxiuMm 


4  Codd.  Thoan.  et  Palat.  lurtiif  kom»  e»t,  et  sic  Ortiter.  at  in  Florent. 
Vat.  et  PulmaB.  iMliif  komo  eei»   Bodl.  eahibet :  «ifHf twip  tHi  naiu»  homo  e»t. 


SOTJR 

1  SfoiroiiiAiicft]  Securnt,hoc  ctt,  Utnfrnctu,  et  Reditn,  &c.    Legnnt 

tine  cnra.    Nempe  cum  nihil  timeret  alii,  Nee  quiequam  rtfaf,  nfo  tibi  notu» 

NmTolne,  onmet  detpiciebat ;  atvero  homoeei.   AWi,  Nee  Uber  quioquamf  nee 

cnria  et  infortaniit  prettot  omuet  co-  tibi  naiu»  homo  eti, 

lebat.  6  DfNMJitim  reg /m^]  DehaciaUi- 

4  Gr«l«f  Jbomo  eti]  VoxJkomo  tigni-  tatione  vide  iib.  i.  Epig.  11 S. 
ficat  termm.    Lege  ii.  ff.  de  Utu,  et 

LXXXV. 

IN   TH  AIDEM. 

NoN  est  in  populo^  nec  arbe  tota, 
A  se  Xhaida  qui  probet  fututam ; 


^^^*  ^■^^^^A 


In  ht>c  Epigrammate  Bnlla  lectionis  Tarietat  eot  is  editionibiit  impresMt 
•ot  libtiatcriptiay  aiti  qtwd  Betrerlaiidi  Bfi.  fi.  S.  habet  fVwdat  pro  PrMM. 


860  M.  VAL.  MARTIALIS 

Cam  multi  capiant,  rogentqae  malti. 
Tam  casta  est^  rogo,  Tbais  ?  immo  fellat 

NOT^ 
FiUai}  Sapra  epig.  60. 

LXXXVI. 

INPONTIOUM. 

No8  bibimas  yitro,  tu  inyrrha,  Pontice :  qaare  ? 
Prodat  perspicaas  ne  dao  vina  calix. 

Nm  pofttMiit  vUrOf  IK  imfrrha^  o  Pmiice:  cwr?  Ne  cnUer  perluddus  poitfiuki 
diravtiia. 

NOT£ 

1  Tm  myrrhaL}  Propter  cojiifl  opa-     ziv.  Epig.  118.  . 
citatem  finoni  perspici  neqoilMt,  lib. 

LXXXVII. 

AD   LIBRUM   SUUM   DB  APOLUNARI. 

Si  vis  anribas  Atticis  probari, 

Exhortor,  moneoque  te,  libelle^ 

Ut  docto  placeas  ApoUinari. 

Nil  exactias,  eraditiasqne  est, 

Sed  nec  candidius,  benigniasqae :  5 

Si  te  pectore,  si  tenebit  ore, 

Nec  ronchos  metaes  maligniornm, 

Nec  scombris  tuoicas  dabis  molestas. 

O  liber,  ri  cupi»  plaeere  auribuM  Atticit,  iibi  tuadeo  et  aueier  mm,  itf  orrideaM 
erudito  ApolUnari ;  nemo  eet  peliiior  et  doc f ior,  at  nec  humamier  et  eandidior»  3i 
te  exdpiet  amplexu  ei  bario^  nec  timebi$  trrutoMJ  iiirtdonnn,  nec  prmbebie  ecmnbnt 


^>»^»»^»^»^»»^«»^ 


ild2i6nuii  ciuni  in  edd.  vett.   Cetera,  nalla  est  lectionis  varietas. 

NOTiE 


1  ii«ri6ii«  AtiieiM] '  Hoc  est,  politls :  inomata,  et  alia  opera  minas  elegan- 

Attici  enim  ceterit  politiores  habiti  tiascombrisinvolvendisioaerviebant. 

sant.  ^  lib.  iii.  Epig.  2.    Tunica  molesta  di- 

t  ApoUuuart]  Deqaoetiamlib.  vii.  eitQr,  ut  coi^icit  Farnabias,  qaa  non 

Epig.  25.  tam  involati,  quam  frixi  faerint  illi 

6  &  iembit  ore]  Vide  Irb.  i.  Epif .  4.  ptscicali.    Metaphora  dacta  a  tonica 

8  Nee  ssoM^rtt]    Camilna  qnippe  illa  molesta,  pice  et  bitamine  illitSy 


BPIGRAMMATUU    LIB.  IV.  861 

Si  damnaverit,  ad  salarionim 

Cnrras  scrinia  protinus  licebit,  10 

Inversa  pueris  arande  charta^ 

jBcunda  iigmhia.    Si  impikbacerity  o  UbeUe  im  tergv  eeribemde  «  fturiif  poterii 
MMbiio  properare  ad  aream  eaiarionm, 

SOTJE 

qaa  indati  aFdebant  damnati.  Lib.  x.  tas,  et  in  tergo,  necdam  finitai  Orei- 

Epig.  25.    '  Nam  cam  dtcatar  tonica  tei.'    Salariomm  ergo   pneri  naeti 

praetente  molesta,  Ure  manam.'  hanc  chartam  per  lodibriom  a  tergo 

11  huerm  pnmf]  In  nna  tantnm  scribent.  Ararepcrmetaphoramsig- 

chartmfacie  scribisolelMmt  Poemata:  nificat  icribere,  qaod  in  cliartis  ince* 

nnde  Javenalit  Sat.  i.  argaens  longam  ratis  ttylo  literas,  Telati  tnlcosi  detig- 

cajasdam  Poetas  Fabatam  ait :  *  Scrip-  nabant  antiqui. 


LXXXVIII. 

D  B     B  ▲  8  8  A. 

Infantbm  secum  semper  tua  Bassa,  FabuUe, 

Collocat,  et  lusus  deliciasqne  vocat 
Et  quod  mireris  magis^  infantaria  non  est 

Ergo  quid  in  causa  est  ?  pedere  Bassa  solet. 

O  FabaUe,  taa  B^tfa  eecam  eemper  cemMtUaii  in/aniem,  at^e  appellat  joeoe  ei 
aUapiaiee.  Ei  qaod  magia  mirerii,  non  aatat  utfaniee,  Qaid  igitar  in  caamk  eti  7 
Bama  eanmutii  pedere. 


«^^«#^^^ 


Ad  Faballam  inscribitar  in  edd.  vett. — 1  CatuHe  Beverlandi  Ms.^2  In 
eodem:  deiieiampufacii, 

NOTJE 

S  Jfi/ialarui  ncn  es<]    Verbam   a     Tentris  emittf  ret  Bassa,  in  infantem 
Poeta  fictam :  boc  est,  non  est  ama-     rejictebat  calpam. 
trix  infantiam,  scd  cnm  erebro  flatom 


IN    DISSIMULATORKBI. 


NuLLA  remisisti  parvopro  munere  dona ; 
Et  jam  Satumi  quinque  fuere  dies. 


Pro  eangao  mmneremdiareaMaH  dtna,  etjam  fninfvs  die$  Saiwmi  prmterii- 


^^»»#i»»^<»»»^» 


Ad  SepHeimmm  lemma  est  in  cod«  Tbaan.    /n 


S68  M.  VAL.  MARTJALIR     . 

Ergo  nec  argenti  sex  scriptnla  Septitiani 

Missa,  nec  a  queralo  mappa  cliente  fnit ; 
Antipolitani  nec  qn»  de  sangnine  thynni  5 

Testa  mbet^  nec  qn»  coctana  parva  gerit ; 
Nec  mgosamm  vimen  breve  Picenarum : 

Dicere  te  posses  nt  meminisse  mei. 
Decipies  alios  verbis  vnltuqae  benigno : 

Nam  mihi  jam  notos  dissimulator  eris.  10 

rKHf •      lltt^W  %€C  fRIIM  JMHf  9fX  WlnpMiU  tttgtt^  Mpfffmty  %iC  W9pptt  /Mm  MlMS 

a  queribmdo  diitde;  mee  Uit€  qu€B  ndrra  tat «  migimm  CAfsiii  AMiipilitmi^  wt 
tpim  ftri  erifiM  epd«ii«;  wtc  pamum  cmnktrum  olivaran  rugMonm  e»  Piemc: 
«1  pofMi  di^e^  te  mei  memerem  fidsae.  OUtU  et  vuUu  ikmde  eireumvemei 
«iMf:  jom  eatM  U  ixiMimabo  dmiumUttarem, 


^^^^^^^^^^^^ 


io  Ald.  Junt.  Colin.  &c. — t  Puliiaiuii  cod^z,  eeriaiuUu  in  qntbntdam,  Septi' 
tiauif  ad  qoeni  Epigramm.  ult.  lib.  xi. — 6  AutipoUtauo  in  edd.  vett.  et  omni- 
bns  codd.  teste  Orutero.  BeverlBHdi  Ms.  di  MnfHtae  cyrri.— 8  Dicertf  U 
pouii  Beverlandi  Ms. — 9  In  eodem^  6eii^^. — 10  Nam  mikijamtoiiim  codem 
Ms. 

NOTiE 


9  Quiuque /uere']  Satnnnltvoi  tem*  ria,  qo»  exaoigiilae  tkyniii  optioM 

pore  dona  sibi  invicem  mittere  sole-  coiificiebatiir  AntipoU  ip  urbe  Asi», 

bant  Romani.    Qiiinqne  vero  diebns  ut  aiont  Interpretes.    Vide  Hb.  xtii. 

dorabant  Satnmalia,  de  qnibns  agit  Epig*  lOS.   Antipolis  nrbs  etiam  fnit 

Lipsios  Satnra.  lib.  i.  cap.  S.  et  4.  In  Oallia  Narbonensl,  bodie,  iinttde, 

5  Sex  icripiula  [«cmpiiia]  Hoc  est,  vel  Raguif  ut  refert  Ortelias« 
exiguum  mnnus.  Scrupnlum,  teste  4)  Nec  qucB  coctana]  Parv»  sunt 
Roberto  Stephano  in  suo  Tliesanro  6cas  ez  Syria,  de  qoibos  Ub.  xiii. 
Linguae  Latinae,  est  nomen  ponderis :  £pig.  28.  OlivaB  vero  optimsB  mitte- 
Latine  'oboltis'dicitur,  et  sexsicitt-  bantur  ex  Piceno,  hodie,  ia  ilfardke 
qnis  conficiebatnr,  et  ex  tribiis  scru-  d'Aueoue, 

pnlis  drachroa.    Benarium  nostnim  SDtceretejMittendisinmnneribos 

valet.  Alii  ecriptula.  haec  nsitata  fuisse  videtur  formula, 

iSfp/tiiaiii']  Lib.  viii.  Epig.  71.  me-  ut  amicos  amici  memorem  se  diceret. 

minit  librae  septitianap.    Legnnt  alii  10  DiMiiiiiik/pr]  Quidam  interpre- 

tSSepttfiane,  ad  qnem  scribit,  iib.  xi.  tantur  ingratnm ;   est  enim  ingratns 

Epig.  108.  qui  beneficinm  accepisse  se  dissiron- 

4  ii  9Menilo]neroappiflyqnM»ense  kt.    AUi  sic  explicant,  dtssMMlafar 

Decembri  mitterentor,  supra  £pig«  irii^  quia  simulas  te  non  intelUgere 

46.    Qnemlnm  clientem  Tocati  qoia  qnid  v«Km ;  nraiMs  e«i»  ad  te  misi, 

apnd  patronnm  de  egestate  scoiper  nt  viclssiro  muons  ad  me  ffemitt«res. 

qneritnr,  atqne  anxiUnm  rogat.  Ergo  non  mittam  ad  te  deinceps  vel 

6  ilflitpetffni]  Nec  nkm  eet  ni«-  tovis  »n»tnti  ^owmi. 


fCPIORAUMAVUM   LIB.  IT.  968 

< 

xc. 

DB  RUSTICATIONB. 

RuRB  morans  quid  agam,  reapondeo  paaca,  jt>gatiis: 

Luce  Deos  oro,  famulos,  post  arva  reviso, 

Partibus  atque  meis  jastos  indico  labores. 

Inde  lc^,  Phoebmnqne  cio,  Musamqne  lacesso. 

Hinc  oleo  corpusque  frico,  moUique  palaestra  5 

Stringo  libens»  animo  gaudens,  ac  foenore  liber. 

Prandeo,  poto,  cano,  ludo,  lavo,  coeno,  qniesco, 

Dom  parvns  lycbnus  modicum  consnmat  olivi. 

Haec  dat  noctumis  nox  Incubrata  Camoenis. 

lMiemg€tui  qiiififyeiaM  mamen»  rwn,  rtipomdeo  pmte^,  DiiueMie  preeee  NU' 
MtM,  reviee  eervee^  devede  eigroif  et  wteie  famurM  dietribme  fm»  per  peiiee  «^iMf . 
Hru  lege^  df^  tmHieo  ApoUinem^  ei  preeeee  Mweem,  Inde  wmgo  eerpm  oteo,  ei 
inbemeeemprimo  illud  moUi  polmelru,  metUe  kileri^  ei  eolmim  fmmore,  Pemdero^ 
kibo^  coirto,  Uede^  lavo,  eeem^  quieeeo^  dim  exigua  iueerme  ubemmat  pmwm  oleL  Ne» 
eemtedU  meeimrmie  Mueie  elmberetm  k^  camiiiM. 


i#»»>i#i^#<<^^^H#>*»» 


^  Hime  eleo  eorpue  frieo  Ald.  an.  1601. 1517.  Jont.  CoUn.  dcc.  repngnanta 
lege  carminis.  ooi^  frigo  Pnlmannns.  eerpiu  fmgo  Cnjacina.^7  Prmmdeo 
cod.  Polmanni  et  Beverlandi  Ma.  et  aic  omneft  nno  ore  emendant,  neqne 
enim  prandinm  omnlno  Latio  exulabat. — 9  JVoc  dol  Nocfnniu  oliicii6ralaBever« 
landi  Ms. 

NOTJE 


S  Fmmdoty  pofl  ofM]  Hoc  est»  fa- 
nnkM,  deind^  anra ;  vel  arYarevito, 
ct  deinde  famnlos,  ti  prtepotitio  foe- 
rit. 

S  Jntlot  tMftoo]  Trastpotltio  ett, 
lioc  ett,  Indico  laboret  jottit  partibnt. 
8lc  Virgilint  JEn,  i.  'Jnra  dabat, 
lcfeeqne  virit,  opemmqne  laborem 
Partibnt  teqnabat  Jnttit/  Sic, 

4  Pkeebmmique  cio]  Compono  car- 
mina. 


6  Strimgo"]  Vnctione  laxatnr  cntit, 
Incta  Tero  attringitnr^  Tel  fortc  pa- 
Itettrie  pnWere. 

7  Primdeo  [PoMfnnt]  Vetntcodex 
tic  habet.  Alii  emendant  Prumdeo, 
Non  ttppe  qoidem,  attamen  aliquando 
tenet  et  pneri,  iromo  et  tani  prande- 
bant.    Videaf  lector. 

9  Lacicfrralo]  Intelllge  carmlna  ad 
locemam  elaborata.  Hoc  Eplgramma 
a  qnibntdam  rejicitnr. 


XCL 

AD  LIBRUM. 

Ohb  jam  satis  est,  obe  libelle. 

Jam  pervenimns  nsqne  ad  nmbilicos : 

Oke  Jum  euJfUitf  ehe  UbelUfjum  pervemmme  ueque  ud  umbUieee.    Tu  friepergeru 


»#^»i»»<»<»»^i»» 


S  Jnntina  noatra  in  margine :  1109110  od  ««MliciMi.- 
Delpk.  et  Vur,  CUu,  Murtud, 


Nee  ttfjwwa  |M<«t  <ii 
Z 


8M  BHGSaMMATflM  UB.  IV. 

Ta  procedere  adhuc,  et  ire  quasris : 

Nec  suroma  pptes  in  scheda  teneri. 

Sic  tanquam  tibi  res  peracta  non  sit,  5 

Qum  prtma  quoqtte  pa^na  peracta  est 

Jam  lector  querittirqne,  deficitque ; 

Jam  librarius  faoc  et  ipse  dicit: 

Ohe  jam  satis  est,  ohe  libelle. 

ad&aic,  et  progredi,  nec  poiet  conitUierf  in  extrema  pagina,  Sie  tan^m  nan  per- 
/ecerie  rem^  quam  prtfednti  etiam  prima  pofrma^  jam  lcet«r  expadmUdj  et  defemu 
eUijam  ei  ipte  librarius  loquUur  idem :  Ohejam  mtjficitt  ohe  libdle. 


teola  codex  Florentinas.  Nee  evmma  poiee  in  echaki  eodexVaticanm.  Nec 
aumma  potes  in  siola  conj.  BeverlandtiK.—  6  Pitlmanni  cod.  pagiMa  natatw, — 
6  Jam  librariua  oke  ei  ipae  dicit  legendiim  forte  credit  Heraldus. 

NOT£ 

1  Oke]   SaUelatMi   et   fafttidimn  Tel  papyms,  ant  pbylirai  aUudve  ia 

iigftifioml.  ^ooscrtbebantaattqmi. 

t  Utquead  umbilicei']   Opus  «bio*  6  QtuBprima  qmtque]  Wain,o  KbeDe, 

Intamest.    De  boc  loqoendi  mmmIo  vel  prima  pagina  lectorem  taedio  ex- 

dklnm  lib.  i.  Epig.  OT.  plevisti,  «t  tamen  modam  tenere  aon 

4  in  ukeda]    Hoc  tfi :    O  Kbelle,  m. 


t«  nec  ceAleiitiM  en  paginie  eatremMi        8  Libmrim]  Ble  eat  q«i  Ubroi  tm* 
Alampartemtmplere.  ir;c^i  tabeHa»    fcribit. 


M.  VAL.  MARTIALIS 

EPIGRAMMATUM 


LIBER  V. 


I. 

AO  CJEBARRM. 

Hoc  tibi»  PaUadiae  sen  colKbiui  oteris  Alb», 
CsdBta,  et  liiiic  Triviam  ptospick,  iiUie  Thetin ; 

Sen  tna  TeridicdB  discunt  responsa  soroies^ 
Flaoa  sabnrbani  qna  cubat  unda  freti ; 

O  CMir,  felix  prmndmm  rerumfetsahUf  pi^incekamftiiwmiB  Jovem  em  me* 
morem;  miiiwnu  ad  te  kmte  libnim,  «eii  «•  tii  monUUma  Alba  PaUadia,  atqve  ex 
hae  parte  epeciaB  templam  DioM,  ex  Ula  mare;  mm  veracu  eoraree  accipiuni  tua 


1  Beeem  Pattuiim  codex  ThMneos.  aierie  AUrie  codez  Vat.--2  Tketym  in 
eild.  vett— S  Seutua  veridica  diiceni  cod.  PulmAani:  dieunt  Beverlandi 
Mb.— 4  PlenatuhurbaM  quacubai  unda  marie  in  eodem.— 8  Pnlmanni  codex  : 

NOTJE 


I  Pdladia  teu  eeUibuB]  Tnhonorem 
Mineme  Qainquatria  quotannis  cele- 
brabat  Domitianos  in  monte  Albano 
prope  Romam.  Lib.  iv.  Epig.  1* 

9  Ei  hiue  Triviam']  A  monte  Al* 
bano  prospiciebatnr  hinc  DtanK  ten^ 
plnm  ad  Ariciam,  hodie,  Atzzii,  illinc 
▼ero  Thetit,  qnam  snmit  pro  mari. 
Yidelib.  x.  Epig.  18.  et  lib.  Spcct. 
Epig.  9.  Dianamjam  ▼ocavitTriviam 
lib.  Spect.  Epig.  1.  Eodem  lib.  irrep- 
•it  mendam  in  Epig.  96.  nbi  lege 
TkeHi. 


8  Seutueiveridie€t]  Hoc  est,  siTc  et 
Antii  nbl  sob  imagine  dnamm  loromm 
Fortona  colebator.  Snetonint  in  Ca« 
lignla  cap.  £7.  *  raonnerant  et  tortes 
Antiante.'  Horatint  i.  Od.  85.  *  O  di- 
▼a  gratnm  qn«  regit  Antlnm.'  Gcr- 
manat  Tero  tororet  disitte  Tidetnr, 
qnod  una  prospera,  altera  adverta  tit. 
DeFortnntstempUtfnseagit  Alexan- 
der  ab  Alexandro  Oenial.  Dier.  Jib. 
I.  cap.  18.   Antinm»   hodie,   Antia. 

Taaretpmua]  HitTerbit  Domitiano 
adolatur  Poeta :  nam  ottenditPortii- 


356 


M.  VAL.  MARTIALIS 


Seu  placet  iEaeas  nutrix,  sea  filia  SoIiSj 
Sive  salatiferis  candidus  Anxur  aquis : 

Mittimus,  o  rerum  felix  tutela,  salusque, 
Sospite  quo  gratum  credimus  esse  Jovem. 

Tu  tantum  accipias :  ego  te  legisse  putabo, 
£t  tumidus  Galla  credulitate  fruar. 


10 


rnpmuL^  quMjaeet  nqua  vuarU  tukirbmu:  Jtre  pheei  nuirix  JEMnm^  AufSAaBtXm^ 
the  albuB  AnxuT  wndi»  tMlnihuM,  Tu  talummoio  aee^ioBf  ega  eredam  a  ie  htHmm 
efie,  ei  euperhuM  potiar  GaUa  ereduUiate. 


^»»^^<»>»<#»»»r«»>»^ 


quarimut  eue  Jooem.~9  Tu  taxtum  atpieiat  codez  Polmanni.  Tu  imUum 
aeeijnet  Ald.  Junt.  Colio.  Grypb.  Lang.  Jnnian.&c— 10  Ei  iumidut/altacodi, 
Polmanni  et  Beferlaudi  Mb. 

NOT/B 


naro  a  Domitiano  Telat  a  majore  Deo 
diicere  responsa,  ot  inferiores  Diia 
Boperioribos  afflari  solent. 

4  PioM  tuburbam]  Mare  enim  alloit 
nrbem  Antiomy  atqoe  ita  Ulios  sobnr- 
biom  esse  Tidetor. 

5  JEnea  nuirix]  Hoc  est,  Caieta, 
nrlM  maritima  in  iinibns  Latii  yersas 
Campaniam,  bodie  Gaieta.  Virfil.iEn. 
▼II.  '  To  quoqne  Uttoribas  nosiris 
JEneia  notrix  Atemam  moriens  fa* 
roam,  Caieta,  dediiti.'  Strabo  lib.  v. 
T&  T^  icocXa  xdrra  KeXdrras  oi  Adianfts 
irpoaayop€6ovatv :  Omuet  enim  eavitatet 
Caiaitat  appeUaruni  Locoiiea  Non 
tamen  negat  ab  JEnes  notrice  etiam 
dictam  Caietam. 

Seu  Jiiia  SoUt]  SiTC  es  Circf  is,  ho- 
die,  Ctreettt:  oppidom  est  Latii  raari- 
timom,  a  Circefilia  Solis  denomina- 
tom. 

6  Cofidtdaf  Anxur]  Latii  oppidnm, 
bodie  Terraeinaf  cnjos  aquse  snnt  valde 


salntares :  dicitor  candidos  Tel  a  can. 
dore  saxomm,  Tel  a  calce  qnc  confi- 
citor  ez  lapidibos  inde  petitis.  Neo- 
trius  generis  reperitnrapod  Horatiom 
I.  Sat.  6.  '  Impositom  late  saxis  can- 
denlibos  Anxor.' 

8  Graium  eredimnt]  Hoc  est,  ne- 
morem  beneficii  a  te  accepti  :  nam 
bello  Vitelliano  Domitianus  adboc 
puer,  nna  cnm  patruo  Sabino,  Capito- 
lium  pro  viribos  snis  defenderat,  in- 
censom  taroen  postea  restitnit  Soe- 
tonios  in  Domitiano  cap.  5.  Vide 
etiam  lib.  ix.  Epig.  104. 

9  Aeeipiat]  AUi  aeeipiet;  aUi  vero 
oiptetas. 

10  GaOa  ereduHiaie]  Oalli  enim 
vera  siroplicitate  boni  sonf,  atqoe 
hioc  crednli.  Strabo  lib.  iv.  "AXXms 
tk  kwXow  ical  o^  KOKAtlht,  sopple  ^ 
Xov  TaWutdi' :  Celenifli  GaUiea  gent 
taitento  timpliei^  ae  naUa  maUgniiaia 
dtvineto. 


II.   . 

AD   LBCTORES.* 

Matron^,  puerique,  virginesque, 
Vobis  pagina  nostra  dedicatur. 

O  Mairona,  Juvenet,  H  puelUe,  notier  IWeUut  vobU  dedieaiur.    IW,  eia  otmie 

NOT£ 
*  Ad  Leetoret]  AUi,  Dt  Eodem. 


BPIGRAIIMATUIC  LIB.  Y.  357 

Ta,  qaem  neqoitias  procaciores 

Delectant  nimium,  salesqae  nadi, 

Lascivos  lege  qaatuor  libellos ;  5 

Qaintas  cam  Domino  liber  jocetur ; 

Qaem  Grermanicas  ore  non  rubenti 

Coram  Cecropia  legat  pnella. 

pUnni  loMtoitf  jwfailaiilioref  ei  nudi  joei,  wohe  qu0iu»r  pneeedentei  Ukf§ 
petuUmte$.  Qmniut  tibelUm  ludui  eum  dwmme^  futm  Gtrmmiim  mmt  rubort  <wl- 
tui,  preeeenie  tirgiue  Athenienti. 

6  QntiifM  CKM  Dmrjm  Itftir  JMsfnr  BeverUndi  Ms« 

NOT/B 

7  Quem  GermMieue}  nomitianiM  a  va,  qn»  Atbenia  colebatnr,  qoam  et 
defictis  Germanis  Oermanici  nomen  ffnmmo  Atiidio  colebat  Domitiannt* 
aMomMt.  Honc  vero  librom  tam  ve-  Soetonioi  in  Domitiano  cap.  4.  Alii 
recondnm  et  cattiimessedicit  Poeta,  interpretantor  Yirgioem  Palladi  •»• 
nt  ab  Imperatore  iegi  possit  Corom  cram,  qo»  ritn  Veitallnm  viTeret 
Cecrojia  paW/o,  boc  est,  coram  Miner* 

III. 

AD   DOMiriANUM. 

AccoLA  jam  nostrae  Degis,  Germanice,  ripae, 

A  famalis  Istri  qai  tibi  venit  aqais, 
Laetas  et  attonitus,  viso  modo  prseside  mundi^ 

Affatus  comites  dicitur  es&e  suos : 
Sors  mea  quam  fratris  melior !  cai  tam  prope  fas  est  5 

Cernere^  tam  longe  quem  colit  ille  Deum.    > 

O  Gcmiaiitce,  Degitjmu  ueeola  uotira  ripet^  qui  te  adivit  ub  uudit  DmmhH  tub» 
diltf ,  hUarit  et  ttupent^  paulo  ante  eontpeeto  moderatore  ortfi»  /ertur  ulioeuiut  tuot 
toeiat :  Quanio  tumfelicior  fraire  meo :  omi  poMtm  lom  projie  tiilii«ri  DeuMy  fiim 
tllf  veHeraiur  tam  procvl. 


^^^»>»^^^^»»<^^ 


1  Inedd.  vett  degit, — 2  A  domitit  Itiri  Jontina  nostra  in  margine.  At 
apod  Ovid.  Fut.  i.  285.  '  Paz  erat;  et  vestri,  Oermanlce,  cansa  trinmpU 
Tradiderat  famnlas  jam  tibi  Rhenns  aqoas:'  nbi  Tnlgo  lecitnr  '  domitas/ 
qnod  procnldnbio  interpretamentnm  est.  Vide  Heins.  ad  nonc  locnm.  Cf. 
ex  Pont  II.  2.  80. 

NOT£ 

1  Aeetlajamnotirm']   Hocest»  jam  tnm  misit  Decebalns  Dacorom  rez« 

Tiberisaccola;  Romam  enim  venerat  Hsec  refert  Radems  ex  fragmento 

Degis  accola  sc.  Danobii,  qoi  nobls  Tbeodosii,  nnde  tamen  non  constat 

■nne  snbditns  est  Ad  Domitianom,  qoisDegtsille,?el  Dlegisyliierit. 

n  Oermania  de? ictn  dictnm  Germa*  6  Quem  eolii  ille  Deum]   Domitln* 

nicnnii  pads  sanciendm  gratia  lega-  nnm  nempe :   eodem  sensn  Ofldlna 


350  M.  VAL.   MARTlALIS 

lib.  II.  de  Ponto  :  '  Feliees  Ulty  qni     Deu»  coran  «orpoi»  veta  vident.' 
Boo   simolacni,    sed   ipsos    Quiqae 

IV. 

AD  PAULUM   DE  MYRTALE. 

FcBTBRE  multo  Myrtale  solet  vino  : 

8ed  faUat  ut  nos,  folia  devorat  Iwm, 

Menimque  cauta  fronde  non  aqua  miscet. 

Hanc  tu  rubentem  prominentibus  venis 

Quoties  venire^  Paule,  videris  contra ;  5 

Dicaslicebil :  Myrtale  bibit  laamm. 

Myrkik iOunMM  mab  det§  mOi^merotai  tamedU  fnmdei  Imai  ui  dedfiai 
NM,  €$  eaUUlm  tea^perat  vimm  fnmde  mm  afmi.  O  Paaie^  gaeHee  eemapexene 
hmie  Obi  eeeurrete  mUeandam  venie  i9{faiie:  peierie  dtcere,  Myriaie  peiami 
laaimm. 


^^^^^^*^^^^^ 


Lemme  est  in  Ald.  Jnnt.  Colin.  Orypb.  Lang.  Jonian.  &c.  Ad  Myrtaiem:  in 
cod.  Pnlmanni,  Ad  PauUtm.^l  Feeiere  maUo  Taeeiue  eoUi  vtno  in  eodem 
codice.— 8  Merumqae  cauiafronie  Ald.  Junt.  et  CoUn. 

NOT£ 

S  Meramqae  caaid]  Lauri  foUa  ebri-  Jndieet  lectov. 

etatem  arcent :   laurum  ergo  come-  6  BHni  laanm]   Non  Baccbo,  sed 

debat  Myrtale,  nt  ebrietatem,  simul  ApoIUne  inflata  est,  cnm  lanro  Phce- 

et  Tlni  sraveolentiam  vitaret,  lanri  bo    aacra    ebrietatem    diasfamilaret 

quippe  vii  potentior  viai  odorem  ob-  Myrtile. 
mit.    AUi  eauia  jnngunt  cum/r#mfo. 

V. 

AD  8BXTUM. 

Sextb,  Palatinas  cultor  facunde  Minervse, 
Ingenio  firueris  qui  propiore  Dei ; 

O  diaeru  Stxie^gtdt&r  Miuertoi  Pakdiuef,  qH  peidiiue  pertadkw^ 


^»»^^^#^^^»^ 


la    koe  EpisramMCa  exhlbendo  nUiil  varimit  Ubrt  acriptl   ut   isi- 
pteeai.  '^ 

NOTJE 

l  POathm  euUer)  Hic  Sextoa  enH     teeretiorlbdi.  Epig.  S.  anpra  j«n  D«» 
Demitiaao  a  aacrm  rellgioBia  cnltn,     nullaoani  *  Denm '  voeavil. 
•taitadllB  iageBll,  atquca  eoniiUia 


BPiORAMIfATUM   LIB»  V. 


Nam  tibi  Dascentes  Donuiii  cognosoere  cwa% 
£t  secreta  ducis  pedora  Dosse  lioet ; 

Sit  locus  et  nostris  aliqna  tibt  parte  libellis^ 
Qua  Pedo,  qua  Marsos,  qoaqne  Catnttns  oril. 

Ad  Capitolini  coelestia  camiina  belliy 
Grande  cothumati  pone  Maronis  opiis. 


Mmi  iibifiu  ed  iiolat  habere  fnmtu  cegiiMtimm  dommi^  et  diteere  vtiimoe  eenatu  /m- 
penUoriM»  De$  eHam  hcum  neeiria  UM§  ^Uqua  parte  fiM  eettecabitur  Pedo^  qua 
MmoM^  et  qua  CatuttmL    Et  coUoca  4immM  uenm  beUi  CKfUeiM  Juxta  §pH$ 

NOT£ 


S  Qaa  Pedei]  De  qnojain  dictBiii 
Ub.  II.  Epig.  77.  ResUt  •dlnc  escio 
elegia  ad  Liviam  de  morte  Drnsl  Ne- 
ronis.  Oe  Marso  etiam  dictam  lib. 
11.  Epig.  7L  et  77.  cnjiis  Epigramma- 
ta  apod  antiqaoa  summia  landibaa 
fneniDf  celebrata,  tette  Oyraldo  Dia- 
logo  10.  da  Historia  Poetica:  Catni- 
loa  vero  aatia  oat  aotaa. 

7  Ad[£i}  Cmpiietem]  Pner  a«inc 
Bomitlanna  Capitolinn  cnm  patrno 
Sabino  a  Vltelliania  defendit.  Sne- 
tooiaa  in  Domitiano  cap.  1.  Illa  pro- 
pngnatio  dicta  eat  bellnm  Opitoli- 


nnm,  poatea  deacrlptnm  ab  Ipso  forte 
Damitlano,  vel  ab  Ipio  Seaito,  ▼el  ab 
attia,  qnorttm  Carnuna  comparat  cnm 
£neide  Virgilii,  atque  eodem  in  loco 
reponenda  eate  dicit  Legunt  aUi: 
Ad  CapUeUwi  mgktHa  ccrmiRa  beUi: 
pone,  boc  eat  repone,  et  coUoca. 

8  CeUmrMii  Jfarraii]  Cotbnriuia 
fenna  foit  oakoaQienti  Tragicomai 
proprim%  do  qno  lik  iki.  Epis.  SO* 
Itaqne  cotknrttalnm  Maroneai  dielt, 
propter  gravttatem  berolci  ejna  PoS- 
mati». 


VI. 

AD  MU8A8:  VBL   LIBRUM   COMMBNDAT  PARTHBaiO. 

Si  non  est  grave,  nec  nimis  molestnm, 
Mns»,  Partheninm  rogate  vestram : 
Sic  te  serior  et  beata  quondam 
Salvo  Caesare  finiat  senectus^ 

O  Mwamf  m  mm  diepUeei^  nee  mmUgrateeai^  mnUe  Parihemam  teainmJkh 
verbia :  8ie  tmdior  aeneeta  et  felix  qaeaidam  abaobmi  tuam  vitam  aoapUe  laqMm- 


^<»^^i»»#«#^»»i»* 


A4  Mmaaa   Inscribitnr  In  edd.  ▼etL—S  Sba  Bunwa  eUo  wemnai  codoK 

NOTiE 

S  Partkemma]  Cnltorem  veatrum :  lib.  ▼lu.  Eptg.  98.  Ub.  xi.  Epig.  L 

Partbenioa  vero  Domitiani  cnbicolo  S  Sic  teaerior]  Oratio  Moaarum  ad 

erat  praepoaitna.    Snetonina  in  Do-  Partbenium. 
flslL  cap.  16.  de  quo  lib.  iv.  Epig.  45. 


360 


M.   VAL.   MARTIALIS 


Et  sis  invidia  favente  felix ;  5 

Sic  Burrns  cito  sentiat  parentem ; 

Admittas  timidam  bievemque  chartam 

Intra  limina  sanctioris  aulas. 

Nosti  tempora  tu  Jovis  sereni, 

Gum  fulget  placidns,  suoque  Yultn»  10 

Quo  nil  supplicibus  solet  negaie. 

Non  est^  quod  metuas  preces  iniqaas : 

Nunquam  grandia  nec  molesta  poscit, 

Qaae  cedro  decorata  purparaque 

Nigris  pagina  crevit  umbilicis.  ^  15 

Nec  porrexeris  ista,  sed  teneto, 

Sic  tanquam  nihil  offeras  .agasqae. 

Si  novi  dominum  novem  sororum, 

Ultro  purpuream  petet  libellum. 

iore :  et  <if  betivB  ntffnganie  inmdia,  Sic  Bumu  HMKe  eapiai  femlorem,  exeifiai 
UbelUm  paeidaun  ei  exigwtm  inira  limifia  aiUde  Mncftoriff.  TiH  imieieaamt  tem- 
peta  Jem»  plaeidif  eum  tranquiUa»  micai  et  eaa  /nmie,  qua  cemeaemi  nikikrecai-' 
eare  regaaiibae.  Neu  eetf  quod  timea»  obeeeraiiimee  iujuetae,  LMiuef  qui  orua» 
tue  eedre  et  purpura  adauetue  eet  mgrie  nm^tlicis,  mmquam  petit  ree  immodicae 
nee  importunae,  Nee  obtulerie  iela :  at  kabeto  pret  manUme,  me  velut  nihU  porri- 
gaeetfaeiae,  8i  navi  douunum  novem  Muearumy  eponte  poeeet  librumematum 
purpura» 

Pnlminiii. — 8  hArak  XimiML  Jant.  an.  1518.  MncHorif  «vi  codez  Pnlmannt. 

NOT£ 


6  Sic  Bnmit]  Parthenii  filius  indo- 
lis  paternaB  det  specimen.  Vide  lib. 
IV.  £pig.  45. 

8  iSSsncliorit  oiiitf]  Hoc  est,  intro- 
mitte  in  roncla?e  Cssaris,  aeu  in  in- 
timam  anlam,  qnam  sanctam  dicit, 
▼el  qnod  illic  coleretnr  JMinerva,  vel 
quod  Domitianns  ipse  Tellet  haberi 
Dens. 

9  Jetisstfrfm']  Csesaris  Bomitiani. 

10  Aiofae  vii/ta]  Vnltus  qiiidem 
Domitiani  vennstns  erat|  teste  Sne- 
tonio  in  Domit.  cap.  18. 

11  iVtt  iKppiici6iM]  Initto  enim  om* 
nes  circa  se  largissime  prosecntus  est. 


Sneton.  in  Doniit.  cap.  9. 

16  Cremi  u3Hdii\me\  De  qnibusdictom 
lib.  III.  Epig.  2.  nmbilici  antem  erant 
omamenta  vel  ex  osse,  vel  ex  cbore, 
qu«extremis  iibrornro  partibns  adde- 
bautur :  significat  Poeta  roagnase  non 
petere,  sed  contentom  fore  iis,  epm 
nltro  donabit  Imperator. 

18  OoHiimnn  noee»  Mrsnnn]  Domi- 
tiannm  inleliige,  qui,  teste  Snetonto 
in  Domit.  cap.  2.  in  primis  Poeiicss 
stndinm  simnlavil.  Mnsas  Orgo  cole» 
bat,  immo  ipsis  imperabaty  inqnit 
Poeta  adnlator. 


BPIGRAMMATUM    LIB.  V.  361 


VII. 

AD  VOLCANUM. 

QuALiTBR  Assyrios  renovant  inceudia  nidos^ 

Una  decem  quoties  ssecala  vixit  avis ; 
Taliter  exnta  est  veterem  nova  Roma  senectam, 

£t  sumsit  vultus  prsesidis  ipsa  sui. 
Jam  precor  oblitus  nostrae,  Volcane^  qaereln  5 

Parce :  sumus  Martis  turba,  sed  et  Veneris. 

Quemadmodum  flamma  ituiowrat  nidoa  JffyrtM,  qw(fHe$  uniea  aUa  vixit  miUe 
annoM ;  tic  nota  HQma  depoauii  oMiiqnam  ainectuiemf  atque  ipaa  induii  frontem 
javenUem  aui  Imperaioria,  O  Volcane,  jam  rogo  obtiiua  noatra  qnerimonia  ig» 
maoee;  dmeimua  qaidem  genua  a  Marte,  aed  a  Venert  quoque,  Ignoaee,  o  Parena; 


Ad  Vnkamm  in  e4d,  vett.  Ad  Voleannm  in  libris  mana  •criptiii.— S  Talia 
eanUaeai  BwtwiandlMa, — 4  In  eodem  iaia  pro  niM. — 5  In  qnibnsdam  codd. 
Miltf,  Vohane,  quereim :  in  nWta^noiit, — 0  '  Rescribendnm  hic  efttet  tnrma^  sl 
iurha  seniper  de  re  abjecta  et  vili  diceretnr,  qnod  qnidam  voinnt :  sed  hrc 
im^  rh  naTf  seu  potiiis  rh  Hmp  siffnificat.'  Heratdua,  turlm  pro  fnrflui,  et 
▼eraa  vlce,  crror  solenois  est.  Yide  Ouilielm.  Quaest.  Plantin.  p.  240. 
Heins.  ad  Ovid.  Art.  Am.  iii.  2.  DralLenb.  ad  Sil.  v.  277.  xii.  185.  et  ziv. 

NOT^ 

l  Quaiiier  Aamftioa']  Urbem  ineen-  diversnm,    consentinnt  qni  formam 

diis  et  rninis  vasutam,  a  Domitiano  ejns  defiillere.    De  nnmero  annurum 

vfro  instaaratam,  confert  Poetacnm  varia  traduntnr  ;  maaime  vulgatnni, 

Pbceiiice,  qni,  constrncto  in  Assyria  quingentomni  spatium.    Sunt  qui  as. 

rogo,  creniando  se  rrnovatnr.    Ovid.  severent,  niille  quadringentos  sexa- 

Met.  XV.    *  Una  eat,  quss  reparet,  ginta  nnnm  Phirniceiu  vivere.'  Lege 

seqne  ipsa  reseminet  ales.    Assyiii  etiam  Plininm  lib.  x.  cap.  2. 

Phoenica  vocant.      Nec  fnige,  nec  4  Ei  aumait  vuliua]   Hocest,  Roma 

herbis,  Sed  thnris  lacrymis,  et  saeco  facta  est  venusta :   vnltns  enim  Do« 

vivit  amomi.    Hie  ubi  qninqne  sun  mitiani    vennstus   erat,  ut  diximna 

complevit  s»cnla  vitsr,  Ilicis  in  ramis,  prvcedenti  Epigrammate. 

tremnlffqnecacnminepalm»,Ungni-  6  ObtUua  noairai]   QnaB  inter  te  et 

bas,  et  doro  ntdniu  sibi  constrnit  ore ;  nos  Martis  poateros  intercessit.    Alii 

Qno  simnl  ae  caslas,  et  nardi  lenls  legnnt  moia  melias  meo  judicio :  hoc 

ariBtaa,Unassaqneeamfnlvasnbstra-  est,  Obliviscere  querelam   omuibna 

vit  cioMna  myrrba,  Se  superimpo.  notam,  quod    scil.    Venerem    tuam 

nit,  finitqne  in  odoribus  aevnm.'    De  axorem  compresserit  Mars,  a  qno  ge« 

Phoniice  fnse  agit  Tacitws  Annal.  vi.  nos  snnm  repetunt  Roniaui.    Vulca* 

'  Snemm  soH  Id  anitnnl,  et  bre  ac  nos  est  Deos  ignis. 
dbtiacta  pinnaram  a  ceteris  avibus 


r 

862  M.   VAL.   MARTrALIS 

Parce,  pater :  sic  Lemnracis  lasciva  catenis 
Ignoscat  conjuXy  et  patienter  amet. 

ne  pttuUanMuxorparcttt  Lemniaeis  eatenia,  et  pUcide  diUgat  ie. 


209.— 8  Rntgersios  legendoiii  censct :  et  eapieuter  amet;  otillod  *  Deprendi 
▼eto  te,  Lesbia,  non,  &c.  Gronoviiis  exponit  patienter  amei,  inoderafe 
Bniel,e^ne  laboretimpatientioergaMarteni.  PoloMnoi  codex  :  et  patieuter 
amea. 

NOTiE 

7  Pareef  pater']  Valcaoom  patrem  catenas  («bricavit  VnleMiv»,  qmbos 

appellat  eo  sensii,  qno  Deos.  emacs  Martem  com  Venere  In  adolterio  d€« 

patres  hominuin    ▼ocantnr ;   etenim  prebrosiim  illigavit.    Hsec  fabola  sa- 

Vnlcanos  000  est  Romaoomm  pater,  tis  oota.    Sensus  est:  Venosinjori» 

sed  Mars.  a  te   acceptn    obliviscator,    teqoe 

Sie  Lemniacia]    ro  Lemno  insola  qnamvts  ctaodom  et  deformem  pa- 

iEgei  marisy  hodie  dictai  StaUmenef  tienterraet. 

VIII. 

DB  PHASIDB, 

EoiCTUM  Domini,  Deiqne  nostri» 

Qno  sobsellia  certiora  finnt^ 

Et  puros  eques  ordines  recepit, 

Dam  laudat  modo  Phasis  in  tbeatro, 

Phasis  purpttreis  rubens  lacernis^  5 

£t  jactat  tiimido  superbus  ore  : 

Dum  Phaaie  to  theatre,  Phaaia  ruber  purpureia  Uieerma^  mada  eammeuiat  sdic- 
tum  Dominif  et  Suminia  noatrif  fuo  aedea  eertiua  diatiuguunturj  atque  ardinee  ncii 
permixti  eum  plebe  aaaipiati  aunt  equUif  aique  orroganM  gloriatmr  ore  euperho: 


^^^^^» ^ *^*m^ 


Ve  edieto  Caaaria  inscribltnr  lo  codice  Piilmanni.— 6  PAoits  pmrpureia 
ruber  in  Ald.  Junt.  Colin.  Gryph.  Jonian.  Lang.  Pulman.  &c.  rubeue  Bcver* 
landi  Ms. 

NOTJE 

1  Edictum  Domtat]  Domitiani.  Sne*  8  Et  pmroe  equea]  Seonim  a  plcbo 

tonios  in  Domitlano  cap.  tS.  *  Domi-  lodos  spectabaot  eqnlles. 

nos  et  Deus  noster  sic  fieri  Jobet.'  4  Pham]    Libertos,  qoi  veste  pnr* 

Domitianus    ergo    reoovavit    legem  poreaiDdatoserftt,otvideretnreq»ea. 

Rosciam,  qoa  ntilli  in  qoatoordecira  I^b.  iv.  Epig.  2.    Legimos  Romanot, 

eqnitom  subselliis  sedere  Kceret,  nisi  cnm  spectacolis  adessent,    vestlboa 

illi  qoi  haberet  censom  eqoestrem,  candidis,  immo  et  nigris,  hoc  «ntem 

qnadragintanempe  sestertium  millla.  loeo  etiam  robris  nsos  foiMe  ;  nnd« 

9  Subaettia]  Qoae  triplicis  ftiere  ge-  eolligere  llcet,  mllam  legcm  jnssisse 

neris  :  in  primis  sedebaot  Senatores,  nt  camilda  vestCf  qoamvia  aolcrent, 

in  secnndis  Equites,  plebs  vero  occn-  nterentnr.    Angnstus,  teste  Snetonl» 

pabattertia.  in  Aognstoeap,  4«b  prchibncmt  nn 


EP16RAMMATUM    LIB.  V.  868 

Tandem  comnioditis  licet  aedeie, 

Nanc  est  reddiUi  dignitas  eqnestris ; 

Turba  non  premtmur,  nec  inqidnamur : 

Heec,  et  talia  dum  refert  supinus,  10 

lUas  purporeas  et  arrogantes 

Jussit  surgere  Lectius  lacernas. 

Tandemfn  eat  aedere  eommodius,mme^KgnUas  equetiria  ett  reMUuUt,  non  nrgemm' 
mMtndhUf  nee  feedamwr,  Dnm  Mpiiiu  yrefert  kae  ei  mtfta,  Lediiit  imftreaoit 
ewrgere  Utieemae  tttoi  fwryurea»  et  euperbaa, 

NOTiE 

qnis  In  foro  circove  nisi  positis  Tacer-  9  Nee  inqumamMr']  Sordibutplebii. 

nis  togatns  consiBteret :   atUmen  dia  11  lUat  pmrpureoB']  Metonymia  est ; 

non  obtinnit.  id  est,  designator  Lectiosy  qni  bene 

8  Nune  eet  reddita]  Hoc  est,  eqnites  noverat  Phasidem,  juisit  iUoai  lacer- 

anissam  beUis    civilibns  eqnestrem  nit  porpiireis  iBdutam  loco  eederey 

honorem  tandem  recnperamnt.  atqon  nd  plel>e»  traosire. 

IX. 

IN  8YMMACHUM. 

Languebam  :  sed  tu  coroitatus  protinus  ad  me 

Venisti  centam,  Symmachei  discipulis. 
Centum  me  tetigere  manus  Aquilone  gelatae. 

Non  babui  febrem,  Symmache,  nonc  habeo. 

Flaeeeieebam :  at  eubUo,  o  Symmaeke,  me  emmenieti  eouniatue  eenium  diic j^nlif 
Centum  manut  gelata  Aquiione  me  atirectatere :  non  taboravi  febre^  o  Symmaekef 
UUforo, 


^»^^^» »*^ 0^^ 


1  Beverlandos  ex  qnodam  codice  affert,  emikaiuit  omwSnua  adme;  sed  pro' 
tbme  retinendum  censet. 

NOT« 

1  Languebam]  Nondam  plane  sger  cnm  snis  anditoribns  illnm  invisit : 

eram,  s«d  me   tantum   deficiebant  cum  vero  omnes  illins  arteriam  mann 

vlres.  gelata    exploravissenti    frigtdissimo 

S  Fnitiri   eenium}   Poeta   irridet  illo  attactn  febrem   contraxisse  se 

Symmachnm  qnendam  medicnm,  qui  dicit . 

X. 

AD  REGULUM,  DE  PAMA  POETARUM. 

EssE  quid  hoc  dicam^  vivis  quod  fama  negatur, 
Et  sua  quod  raros  tempora  lector  amat  ? 

Quid  eaueee  dtcnm,  cnr  eeeiimaiio  denegetur  wioenHbue,  H  ewr  jNWCt  keiaru 


364 


M.   VAL.   MARTIALIS 


Hi  sant  invidise  nimiruniy  Regule,  mores, 

Prasferat  antiqnos  semper  ut  illa  novis. 
Sic  veterem  ingrati  Pompeii  quaBrimus  umbram ; 

Siclaudant  Catuli  vilia  templa  senes. 
Ennius  est  lectus  salvo  tibi,  Roma,  Marone ; 

£t  sua  riserunt  saecula  Maeonidem. 
Rara  coronato  plausere  theatra  Menandro : 

Norat  Nasonem  sola  Corinna  suum. 


10 


mnumie$  Mtnt  iui  ukmU  7  O  ReguU,  lute  eeiUcet  natura  ett  liDom,  ut  semper  amte" 
Ifouai  veteree  uovie,  Sie  immemorett  cupimMM  umbram  veterie  porticus  PompeiaMf 
et  aenes  eommendant  eedemJuliam  Catuli.  O  Roma,  legisti  Enniumvivo  Virgiiio: 
atque  Homenu  irrisua  e$t  suo  ofvo,    I^firequeniia  iheatra  plausere  Menandro  rtc- 


•^^•^^^0^4 


Ad  RegtUum  ioscribitnr  in  edd.  vett. — S  Insunt  invidia  codices  Vat.  et  Flo- 
rent. — 6  Ei  laudant  Catuli  Jutia  iempla  senis  edd.  aiitlqni«8.  cnm  Ald.  Jnnt. 
Colin.  Grypli.  Calderin.  Junian.  Pulman.  &c.  Sie  taudant  CatuU  JuUa  tempki 
senes  in  codice  Florent.  Sic  laudant  CaiuU  vilia  tempiasenes  in  Vaticano.  £t 
laudani  Catuli  viUa  templa  senes  codex  Tbuaneua.    Julia  (sic  isiia)  et  rtiia 

NOM 


8  Regtde]  De  qno  lib.  i.  Epig.  112. 
semper  fastidio  esse  nova,  antiqna 
vero  plnris  satimari  demonstrat 
Poeta. 

6  Pom:peii  ^iurrtmiif]  De  porticu 
Pompeii  dictum  lib.  ii.  Epig.  14.  Sen- 
sns  cat :  Porticuii  atque  ambulacra 
Domitiani,  licet  pulclierrima,  nos  in- 
grati  spernimus,  antiqnam  vero  Pom- 
peii  porticum  prfleferimus.  Lib.  xi. 
£pig.  48. 

6  Sie  Uiudant  CatuU  viUa  [JuUa] 
tempUi]  Lutatins  Catnlus  Syllae  tem- 
poribus  inceusum  Capitolinm  et  a 
Sylla  restanratnm  dedicavit»  cujns 
*Lutatii  Catuli  nomen  inter  tanta 
Cssarum  opera  uiqne  ad  Vitellium 
mansit.'  Tacitns  Hist»  lib.  iii.  JuUa 
temptm  dixit,  quia,  teste  Dione  lib. 
XLiii. '  decretum  ut  eraso  Catuli  no- 
mine  snbstitueretnr  C^saris.'  Quod 
decretnm  executioni  mandatum  ne* 
gat  Tacitus,  eum  Lutatii  Catuli  no- 
men  ad  Vitelliuni  i»que  permanserit. 
Lipsins  eustiniat  insoriptum  quidem 
Capitolio  Julii  C«!»arit  nomen,  et 
Catuli  uomen  erasnm  quidem,  sed  in 
hominum  memoria  ksesisse.    Alii  J«t 


Ua  tempUi  interpretantur  basilicam 
CaE^sarisinforoRomauoa  senibns  lau- 
dari  pne  templis  novis  a  Domitiano 
exstrnctis.  Alii  vero  JuUa  templa  intel* 
lignnt  »dem  Veneris  a  Jnlio  Caesarc 
ipdificatam.  Tandem  legnnt  alii  vtlia 
tempUif  nimirnm  pne  Capitolio  a  Do- 
mitiano  instaurato.  Vide  Suetoniom 
in  Jnlio  cap.  15.  Valerium  Maximum 
lib.  Yi.  cap.  0. 

7  £iMt«f]  Latinns  Poeta  antlqnus, 
cojtts  restant  adhuc  Fragmenta. 

8  Maonidem]  Dicitur  Homenu» 
qnod  secnndum  aliqnos  in  Mseoniare- 
gione  Asisr  patriam  babnerit.  Vennn 
Plutarchus  in  Homeri  vita  dicit  Mspo- 
nem  Lydorum  regem  loco  filii  educm- 
visse  Homenim,  «tqneinde  Msroni- 
dem  fuisse  dictum. 

0  Menandro]  Qui  Orsce  scripsit 
plures  Comoedias,  de  qoo  Oyraldns 
de  Historia  Poetica  Dialogo  7, 

10  Corinna]  Nomen  fictura  pnellss 
ab  Ovidio  adamats.  Ipse  Ovidins 
de  se  Trist.  iv.  *  Noverat  ingeniom, 
totam  cantat^  per  nrbem,  Nomine 
non  vero  dicta  Corinna  mihi.' 


BPIGRAMMATUM    LIB.   V. 


365 


Vos  tamen,  o  nostri,  ne  festinate  libelli : 
Si  post  fata  venit  gloria,  non  propero. 

imi:  MM  Coritmm  wiverat  wum  Oeidhm.    Fm  t/ofve,  o  nof/ri  iUfri,  ne  propt' 
rate :  ri  decmependei  a  morie,  mm/eeiiHo. 

▼ix   distiogai   poisant    in    vett.   merobranis.— 12  J>'Orleans    legity  mox 
fnpero» 


XI. 

DB    STBLLA« 

Sardonychas,  smaragdosy  adamantas,  iaspidas  uno 

Versat  in  articulo  Stella,  Severe,  meus. 
Multas  in  di^tis,  plures  in  carmine  gemmas, 

Inyenies :  inde  est  bsec^  puto^  culta  manus. 

O  Setertf  nuuiSieUa  getiai  uno  digiio  oardonyekaif  emaragdoOj  oilamaniaM^ 
iaapidaM.  lUperie»  mnUao  gemnuu  in  digiii»f  pinrte  in  vereibn»:  Wine,  opinor^ 
hme  mmme  omof  a  esT. 


1  In  qaibnsdam  tmaragdoe.  Sic  scribant  Broolji.  Barm.  et  Knin.  ad  Pro- 
pert.  II.  16.  43.  nbi  omnes  codd.  liabent,  maragdoi:  sic  etiam  Broukh.  etH. 
Voss.  ad  Tibnll.  1. 1.  61.  et  ii.  4.  67.  confra  codd.  fidem  :  stc  Bnrm.  ad  Ovid. 
Met.  II.  34.  Vide  Brookb.  ad  Propert.  1.  c.  Pier.  ad  Virg.  JEn.  tii.  648. 
Dansq.Orlhogr.  VoL  ii.  Tract.21.  Voss.ad  Catull.  p.  Sai.  Gud.  ad  Pbspdr. 
iit.  1 1.  p.  7S.  Hemsterb.  ad  Lncian.  Ind.  Vocal.  i.  94.  Tnmeb.  Adv.  xvi.  2. 
Lambin.  ad  Lncr.  ii.  1122.  Mart.  Capell.  lib.iti.  p.  67.  Groter.  dlxxvi.  6. 
Inscript.  ap.  DoniumyClass.xvii.  18.  et  Buher.  ad  Marm.  Brett.  p.  10.  et 
S4.  Athcnaens  tamen  lib.  iii.  p.  94.  contendit  '  mara|[dum/  itrh  rov 
pmppaipm»^  eplenderef  scribendnm  esne,  addncto  Menandri  loco.  Calderinns 
ad  h.  1.  stnlte  annotavit :  '  Scilicet  in  fine  abjicias  S  ;  deronm  facias  colli- 
aionem  vocalinm.'  At  emaragdoa  Bacchius  est,  nonnnnquam  etiani  Anapspstns, 
nt  h.  I.  nnllibi  vero  Molossnii. — 2  Portai  in  artieulo  ed.  vet.  Perrar.  an.  1471. 
Ald.  Jnnt.  Colin.  Gryph.  Pulman.  Junian.  Lang.  Stc.  Yeraai  in  artienlo  rodd. 
Florent.  et  Vat.  Verba  '  porto '  et '  vorso/  sive '  verso '  svpe  permntantur 
in  codd. 

Korm, 


l  Smaragdoi]  Hojnsvocis  raediaro 
syllabam,  qnsp  longa  videtnr,  corri- 
pait  Orsecornm  exemplo,qai  geminas 
mntas  breves  facinnt.  SicTheocri- 
tnsldyl.  ivii.  brevem  faclt  secnn- 
dam  syllabam  nltimn  vocis  in  hoc 
versn :  SttptixJhXs  M  fioua)9  Mpawt 
Atpnrripaw:  Tharaee  mnniin»  invaden» 
if^ntie  hote»  JEgypiiaM.  Varias  i|em- 
marnm  species  ennmerat  poeta,  de 
qnibnsPllnins  libro  nlttmo.  Do  Stella 
dlctam  Ub.  i.  Epig.  8. 


S  In  eannine  gemma»^  Elegantiam 
atque  ornameuta  versonm  appellat 
gemmas. 

4  Inde  eti]  Hoc  est,  Manns  Stells 
non  tamdicitnrcnltaagemmis,  qnam 
a  versnum  vennstate  et  clegantia. 
Farnabins  vero  sic  explicat :  Oem- 
meis  annnlis  ornatnr,qnod  elegantias 
et  Inmina  in  carmiiie  ponere  sciat : 
et  gemmas  forte  conseqnebatnr  ab 
iis,  qnomni  iandes  celebrabat. 


906  M.   VAL.   MAftTIALIS 

XII. 

DB   EODBM. 

QuoD  natantia  fronte  perticata 

Gestat  pondera  Masthlion  snperbus^ 

Aut  grandis  Linns  omnibos  lacertis 

Septem  quod  pueros  levat,  vel  octo ; 

Res  non  difficilis  mihi  videtur :  5 

Uno  cum  digito,  vel  hoc,  vel  illo, 

Portet  Stella  meus  decem  pnellas. 

Quod  arrogaiu  MoMeUon  obfimaito  capiie  portat  vadUantia  poadera^  wH  quod 
ingau  Ltftiti  ambohua  hraehii»  attoUU  $eptem  puerotf  vd  oHo  ;  wm  exifttmo  rem 
ardMaMf  eum  SteUa  wuu$  koeveliUo  digitogeetet  doompugUm, 

De  aMniUae  SteUto  lemina  est  in  eodice  Florent.  De  Maadione  in  codice 
Pulmanni. — 1  ScriTerias  e  cod.  sno  reposuit  j»er<a«ita  ^ro  periiaacig  quod  ez- 
bibent  omnes  edd.  vett — 2  MaeeUon  edd.  antiq.  Ferrar.  Ald.  Jnnt.  GoiiB. 
Oiyph.  Pulman.  Junian.  Lang.  Sic,  ilfiMfJUIioii  «ujriiiiM  coi^.  Faraabina.— 
7  Levai  iteUa  in  cod.  Fiorent. 

NOT^ 

1  Fronte  pertioata  Ipertinaet]  Scri-  t^io.  Hoc  est :  Cnm  SteUa  «ao 
▼erins  legit  fronte  pertieata,  et  inter-  digito  gestet  decem  aannlos  apvdlb 
pretatar  oontnm,  ten  pertieam  stn-  donato»,  totidem  nempe  paeliamm 
pendee  molis  erectam  Inf  area  frontis  pignora,  vel  pretinm  decem  pnella- 
gestatam  a  Masclione.  mm,  nt  inteillgit  Domitios.  Sed  meo 

2  MaeihUon  IMaaeUon']  lAnui]  Viri  jiidicio  omnium  optime  Raderas  in- 
dno  maximis  viribus  praediti.    Alii,  telligit  decem  annulos,   in  quorem 


MaatkUon.  singulis  nnius  pnellsB  effigies 

7  Deeem  piieUas]   Lepide  joeatnr  insculpta ;  vel  nnum  tastiim  ammlnm 

Poeta  in  gemmis  qnas  digito  gestabat  gemma  oraatum,  in  qua  expressae  vi- 

Stella.    Varia  est  hojns  loci  interpre-  derentnr  decem  pueliaram  inagincs. 

XIIL 

IN   OALLISTRATUM. 

SuM,  fateor,  semperque  fui,  Gallistraie»  pauper^ 
Sed  noD  obscurus^  nec  male  iiotas  eques : 

O  CMetratef  conJUeor^  amn  inopa  et  aemperjm  ;  ed  aqum  lam  ignMHa^  nsc 


•^^^0^^^ 


Hic  nnlla  lectionis  Tarietas  est  in  codd.  ant  libris  prelo  ezcnsis. 

NOTJE 

1  CaXUattaU]  Fnit   Is   diTitiarum        8  KeemaU  mtwa\  Ingenio  nempe 
amantissimnSy  quem  irridet  Poeta.         fuit  clams :  attamen  eqncttrein  oaa- 


EPIGRAMMATUM   UB.  V. 


907 


Sed  toto  legor  orbe  freqaens ;  et  dicitur,  Uic  est : 

Quodqoe  cinis  paiici8«  lioc  mihi  vita  dedit. 
At  tua  centenis  incnmbnnt  tecta  columnis,  5 

£t  libertinas  arca  flagellat  opes : 
Magnaque  Niliacse  servit  tibi  gleba  Syenes ; 

Tondet  et  innumeros  Gallica  Parma  greges. 
Hoc  ego^  tnque  sumus :  sed  quod  sum,  non  potes  esse  : 

Tu  quod  es,  e  populo  quilibet  esse  potest  10 

igwtin»:  al  wmUi  Uguni  meos  libros  toio  orhe,  et  ainnty  Hlc  eti ;  et  vivuM  oMieqwr 
gwdwmeipott  mortem :  sed  efdet Inee  fulcitmtur  centum colarfmitff,  atque arca cocfr- 
cet  Uoertinas  diviliai:  atque  ampU  /undi  Syenet  JEgyptue  tunt  t»  tuo  domimoy  ei 
GaUica  Parma  tibi  tondet  innumerabiUt  greget.  Ego  et  tu  tumuM  koc;  ted  ne^pM 
quod  *m :  ^libet  aatem  e  popuio  potett  ette  quod  t%  et, 

NOTJE 


sam  qmdriogeiita  scilicet  sestertiam 
milliaDon  pouidebat,  at  jns  A^^dendi 
inter  eqaitet  fnerat  iRi  conceMnm 
ez  monere  Cssaris  Bomitiani.  Lib, 
ifi.  Epig.  1M.  <  tidit  me  Roma  tri- 
bnoom,  £t  ledeo  qna  te  tascitat  Ocea- 
nof/  De  censa  eqnestri  clare  Jn- 
▼toalifl  Sat.  xiv.  924. 

4  Quodque  ctnti]  Stc  lib.  ni.  eodem 
Epig.  '  Ore  legor  mnlto,  notnmqne 
per  oppida  oomen  Non  expectato  dat 
mlhi  fama  rogo.'  et  Ovidins  Trist.iy. 
Eleg.  10.  '  Tii  mibi,  qnod  rarnm  est, 
tWo  snbfime  dedisti  i^omen,  ab  eze- 
qniis  qnod  dare  fama  solet.' 

t  lAhertima»']  Prope  immeosas  io- 
terpretare,  qnales  possedernnt  liberti 
locnpletissimi  Narcissns  et  PanaSi 
Claodio  regnanteyet  Crispmns  etiam, 


qnem  exagitat  Jn?eoa1is  Sat.  i.  Am 
flttgeliat]  Opesqnse  vix  cootineri  pos- 
snnt  in  arca.  Hoe  ▼erl>o  jam  nens 
est  lib.  n.  Epig.  80. 

7  Magnaque  fiiUaceB]  Syene  nrbt 
iEgypti  qnondam  nobilistima.  Lib.  i. 
£pig.87.  *01ebam'dixft  pro^fando/ 

8  G«/(i€a  Plnniia]  UrbsOanis  Cis- 
alpinse  ad  Padam,  nbl  laoa  optima. 
Lib.  II.  Epig.  4S.  'Yel  qnam  sepo- 
sito  de  grege  Parma  dedit.' 

0  Hoc  ego]  Ego  qnidem  snm  ioops, 
tn  Ycro  dives. 

Non  potet  ette]  Non  ioteUigit  Mar- 
tialis  Callistratnm  a  panpertate  posse 
esse  semper  immmiem,  sed  nobilem 
Poetam  inum  evadere  posse  oegat. 

10  E  popuio  quitiltet]  Ignams  enim, 
et  qnilibet  ex  p1ebe,rem  facere  potest. 


XIV. 

Dl!   NAN^N^BIO. 

Sbdbrb  primo  solitus  in  gradu  sempery 
Taiic  cum  liceret  occapare,  Nanneius; 

Jtfamimf  contuetut  temper  tedere  in  primo  gradu^  tuMc  cum  fat  ettet  praeip^t 


Da  Mmmeio  lcmna  est  in  «dd.  ^vett.— f  Ttm  ewm  HcM  Ald.  Jmrt.  Coiia. 


S68  M.  VAL.   MART1AU8 

Bis  exciiatos  terque  transtalit  castra^  i 

Et  inter  ipsas  psene  tertias  sellas 

Post  Caiumqae  Lucinmque  consedit  5 

Illinc  cucullo  prospicit  caput  tectus^ 

Oculoque  ludos  spectat  indecens  uno. 

Et  hinc  miser  dejectus  in  viam  transit, 

Subsellioque  semifaltns  extremo, 

Et  male  receptus  altero  genu,  jactat  -  10 

Equiti  sedere,  Lectioque  se  stare. 

locnin,  hli  it  ifr  ntscitatiu  mig^tit  loco,  et  terliui  anueditfere  ifder  ipaat  «e2/«f 
post  Caium  et  Lueium :  inde  sjftectat  eapite  operto  cucuUot  ai^  indeeore  frospieU 
epfctacula  uno  ocuto,  et  hine  iftfeHx  expuUus  migrat  in  riam,  et  sem^uUuM  uUimQ 
nthaeUio,  et  maie  rtceptue  aUero  genu^  gloriatur  eedere  equitif  et  te  etare  Lecti». 


Orypb.  Scc—ll  EquUi  aedere  u  in  liisdem.  t^  te  post  eedere  delevit  Farni- 
biai. 

NOT.E 

2  Cum  liuretl  Ante  legem  tlieatra-  ampbitlieatro  dobitat  an  sic  intelli* 

lem  a  Domitiano  revocatam,  qna  plebs  gendns  tit  btc  vemia,  an  selis  snmen- 

ab  Eqnite,  Eqnes  a  Senatoreseceme-  dae  pro  subseliiis  gradnnm  ipsomm. 

retur  in  theatro,  primi  advenientes  8  /m  ruun  tranmtl  Ad  plebem.  Via 

sobselliaprimaoccopabant.  antem    erat    interstitium    qnoddam 

S  TranMtuliJt  coMtra]  A  designatore  inter  ordines  et  cnneos.    Vide  Up- 

coactns  est  seilam  suam  in  locum  re-  sinm  de  amphitbeatro  capite  citato. 

motiorem  transferre :  et  boc  facete  10  Jactai^  Dimidia  oorporis  parte 

dicit  tranpferre  castra :  sellas  vero  in  sedebat  Nanneius  velnt  eques,  altera 

theatrnm  inferre  solebant  Roroani.  vero  stalmt,  ut  designatori  Lectio  ob- 

A  Post  CatvM  Ludumque]  Eqnites  temperaret,    metocns   nt   et  illinc 

scil.  Posnerat  sellara  suam  Nanneius  expelleretnr,  ex   quo    Nannei  sita 

in  ipsis  forte  gradibus,  ex  quo  loco,  risum  captat  Martialis. 

Ucet  tectns  cucullo,  et  vix  nnb  ocnlo  11  £9111^  eedere']  Alii   addnnt  se, 

Indos  spectans,  nihilominus  agnitus  sed  contra  legem  carmiois.    Eqniti 

a  designatore  fnit  expulsus.    De  sel-  sedet,  hoc  est,  velnt  eques.    Inter- 

lis  in  theatrnm  allatis  Suetonins  in  pretes  onines  sic  explicaut. 
Nerone  cap.  26.  Lipsius  cap.  IS.  de 

XV. 

AD  GiESARBM   DOMITIANUM. 

QuiNTUS  nostrorum  liber  est»  Aaguste^  jocoruin, 
£t  queritur  Isesus  carmiQe  nemo  meo. 

O  Aufmeie^  fvtiUtcs  li^cttas  een^VMi  noetroe  /ntfoi,  et  «nlhis  querititr  offentm  mm 

NOT^ 
2  £1  queritur  letaut]  Ubi  enim  lan*     nit :  at  vero  si  improbos  carpat,  fie* 
dat  aliqnem,  verum  illins  nomen  po-     tls  nomiaibos  ntitnr« 


EPIGRAIIMATUM  LIB.  V.  MB 

Oaadet  honorato  sed  mnltas  nomfaie  lector» 

Cai  yictnra  meo  manere  fama  datnr. 
Qnid  tamen  hsoc  prosnnt»  qaamvis  ▼enerantia  mnllOs  ?      5 

Non  prosint :  sane  me  tamen  ista  javant 


veniiu»',  At  MidH  Ucioret  ketaniw  momme  coKoneeial0f  quUmefemm  nen  periiuru 
demaiMr  mee  ben^/leie,  NihUominMe  qmd  kae  prefieUmi  Ueet  eotentia  mnltoe? 
Non  fn^teiunt  fimlMi,  ottmnen  He  deleUer, 


%  Gomdet  hemioroJtme^  eed  maittiMi  earmine  B^Terlandi  Mt.  honormto^  eed  mmUne 
eeureeime  codcx  Palmanni. — 5.  0  Qmid  tamen  hme  yroemit  1  qmomme  veneremtim 
imiMf  Nonfro&omt:  emmey  ifc,  in  cod.  Bodl.  Non  mrommt  emnOf  me,  4«.  In  Ald. 
Joat.  CoHn.  &c.  et  sic  distingni  malit  Ant.  de  Rooy.  oone  elegnoter  conee- 
denti  inyerfit.  Vide  Bnrm.  ad  Ovid.  Heroid.  Epiet.  xxi.  SIS.  Noetr.  infra 
Ub.  Ti.  Epig.  SS. 

NOT^ 

S  Gomdet  hemerato']  Hoc  est,  Meis  nnlliim  qnidem  roihi  fnictnm   affe- 

Carminibni  sempiternara  nominis  me-  mnt,  sed  tamen  me  delectant.    Hoc 

moriam  maltis  conciliavi.  Idem  repetit  Epigranunate  le^nenti. 

S  Qnid  faaMM  heee']    Vennt   mei 


XVI. 

AD  LECTORBM. 

Sbria  cnm  possim,  qnod  delectantia  malim 

Scribere^  tn  cansa  es,  lector  amice,  mibi, 
Qai  legis,  et  tota  cantas  mea  Carmina  Roma. 

Sed  nescis,  quanti  stet  mihi  talis  amor. 
Nam  si  fiidciferi  defendere  templa  tonantis, 

Solicitisque  velim  vendere  verba  reis ; 

O  mmiet  teetor^  tm  ouhi  catisa  ee,  cur  molim  eomponere  rcs/nemdns»  aon , 
gmeef  ,  ^at  eeslets,  et  eomie  meoe  Vereue  tota  Roma :  ot  igmorae  quamti  mihi  eemetet 
hmc  knceelenCta.    Nom  ei  placeai  tueri  adee  Tsnaalts  fek^feri^  et  vendere  verhm 


^>^»»#>#»»>^#».»*»»^ 


1  BeYorlandi  Ms.  mals.— S  Qui  tegie^  et  eumetae  codexTbnanens.  QmfsgtSy 

NOT« 

4  Sed  nescis]  O  lector,  nt  meis  Ver-  telim  causas  perorare  in  foro,  jnxta 

aibns  captem  tnam  benevolentiamy  qaod  Satarno  falcem  gerenti  dicatum 

ad  inopiam  redigor  ;  sed  aliis  ex  stu-  crat  templum,  teste  Macrobio  Satnm. 

diis,  qnaeomitto,mercedemconseqoe-  lib.  i.  cap.  8. 

rer  amplisslmam.  6  Vendere  terba']  Causasagere. 

&  Nom  »i  folcifert]    Hoc   eat»  Si 

Detph.  et  Var.  Clae.                 Martial.  9  A 


870 


11«  ¥A<..  MART1AU8 


Plorimns  HispaaM  mitM  mSii  oaata  m«tretRf» 

Et  fiet  Tario  sordidos  lere  Binus. 
At  nuc  CMviTa  est,  comissatorqne  fibeHmi, 

£t  tantnm  gratis  pagina  nostra  placet* 
Sed  non  hac  veteres  contenti  lande  fnernnt» 

Cum  minimnm  vati  mnnns  Alexis  erat 
feelle,  inqnis,  dixti :  satis  est :  landabimiir  asqne. 

Dissimulas  ?  facies  me,  pnto,  cansidicnm. 


10 


ffM 


wmUinmammimewMiaimHnUBix  Hkpmtit,  ct  dmu 
MVttgenerik    JU  mem  Hbermmc  mmI  cmmmu  H  mmnmtkmikm, 9i 
IwmumhMmnda mmA  totia»  mAmUi  «iflilM  nm  mikhtkiimmA hmm 


grmhdU:  «IfliKfiit 
Ahxm  wrdt  Pmim  mimmmm  dmmm.    H»et€  dimUti^  ^t: 
JjmuUtmperpHMiB^eremur,  DiuimMiaB?  epimer^  wu  efieiee 


etjaetm  in  cod.  Florent— 8  Ei  fiet  Phmrie  •cribendinB  pntabai  RntMniBt. 
Mt  jUret  vano  codez  Palmaoni.— 9  Beverlandi  Mt.  wdeereiwrqm  UbeUme* — 
It  Sedmm  et  vetere$  codex  Thnan.  Sed  mon  «I  veteree  codex  Vaticanns. — ^lt 
Btreilandi  Mo.  /nM  et  tmedeiki$mte. 

NOTiE 


7  Metretm"]  Metretam,  amphoram, 
et  cadnm  pro  eodem  genere  mensors 
a  Romanit  nsnrpari  Radems  conten- 
dity  et  capere  48«  seztarios  existi- 
mat.    Alii  aliter. 

9  C0Mitaai4»r]  Libri  mel  apti  snnC 
tantnm  conviviis  et  comessationi* 
bns.  Est  antem  comessatlo,  vel 
comissatiOyintempestiTum  cooTiviamy 
prsesertim  noctomom  et  qoidem  post 
Aosnam,  cnm  non  ciliis  tantnm,  scd 
et  lasclTisB  indnlgerent  veteres« 


10  EttmttMmgretW]  JnvenalisSat. 
81.  'Oloria  qnantalibet  qnid 
erit,  si  gloria  tantnm  est?*  Lib.  zi. 
Epig.  fL  *  Nescit  saccnlns  ista  mena.' 

IS  ilfimas  Alexii]  Pner  eleganti 
forma  Virgillo  donatns  a  Mgcenate, 
«el  PoMtone,  de  qno  Virf .  EeL  ii« 

14  i>issnmilat]  Sordns  es,  nec  rla 
intelligere  me  aliod  poscere  prster 
landem.    Vide  Epig.  M.  infra. 

FocMtmt]  Cnm  nihildonesy 
me  mntare  stndiay  et  eantan  ascn* 


XVII. 

IN   6£LLIAM. 

DuM  proavos^  atavosqne  refers,  et  nomina  magna; 

Diua  takA  noster  eqnes  sordida  conditio  est : 
Dnm  te  posse  negas  nisi  lato,  Gellia,  clavo 

Nnbere :  nupsisti,  Gellia,  cistife«>. 

Bmm  reeemeepnmmeatqm  atmm  H  mmina  magmi ;  dam  faetidie  efaeetrmm 
erdimm:  dwn  dktt  te nra  potst  naftert  iiitilito  daot ;  O  GelUa^  mtpmaU 


eiettfere, 
4  Pnlmannni  malit  Cfttt6crt.    Beverlandiii  «o^j,  emetiferef  i.  e.  ptgHI»  qni 


»^r  ^  ^^^»#<#  ^^»»» 


RPIORAMMATUM   LIB.   V. 


m 


flagellom  fcrt,  etla  at}«t  emtodsvlenmt  ferrei.  VirgU.^  Teriuli#Ml>liim. 
bo liustOy  ferroqae  rigebant.'    Tomebns  Ad? ertB.  iii.  21.  cidifm. 

NOTJE 


9  Itdto,  GeUu^  dMe]  Hoc  ett,  viro 
Senatorii  ordlnif,  cojos  insigne  ent 
UtnsdnTns,  qnem  sic  describit  Bn- 
dssns  in  Pandectas  lib.  i.  £z  dictis 
apparety  inqnit,  latom  claTnm  tnni« 
cam  fnisse  porpnra  prsBtextam»  lati- 
orem  tnnica  Tulgariy  longioremqney 
ac  discinctam,  cni  toga  superindneba^ 
tnr  nt  tnnicv.  Snetonios  in  Angusto 
M.  *  Snmenti  Tirilem  togam  tnniea 
Utickri  ez  ntfaqne  parte  resnta  ad 


pedea  decldit' 

4  Citiiftroi]  Tnmebns  Hb.  ni.  cap. 
91.  legit  ddigero,  qnem  pro  contem- 
tissimo  et  ▼Uisslmo  homine  poni  ex- 
btimat :  erat  antem  cistifer  Cybelei 
sacrificolus,  qui  ferebat  cistnlam,  in 
qua  erant  qosBdam  Cybeles  arcaiuu 
AUi  Jndsram  intelligunty  ciyntynt  all 
JuTeoalis  Sat  lu.  <  Cophlns,  loa* 
irnmqne  snpellex.' 


XVIII. 

AD  qUIMTIANUM. 

QuoD  tibi  Decembri  inense,  qno  volant  mappac, 

Gradlesqae  lignUe,  cereiqoe,  chartaeqae, 

Et  acata  senibas  testa  cam  damascenis, 

Praeter  libellos  Temalas  nihil  misi : 

Fortasse  ayarns  yidear,  aat  inhamanns.  5 

Odi  dolosas  maneram  et  malas  artes. 

Fmie exietimerpmtui^  mtt  inMrUmM»;  aued  exeepHe  Ubrie  venmHe  tdiewUlU 
misl  ««nss  Deeemhri^  qim  mappm  etreumfenmiur,  et  UgMlm  temue^  et  eereif  et 
ekmimf  ei  utdm  teeta  emm  pmnie  Ammsmws  tettietie,    FreaMktiUi  ei  imjirslis 


^«»»^»»^»<^»«»«»^^ 


$  FeeiemmnuvidemrUgatki  aliiy  probante  Famabio.^  Brodsius  jpgeadu» 

NOT£ 


l  Votmti  mefpm]  Qnas  patroois 
mlttebant  cUentes.  Ub.  iv.  Epig,  89. 

9  JJgukt']  Lingulam  Orammatici 
dicnnt  Itb.  zit.  Epig.  120.  qnam  Oel- 
lins  slc  definit  lib.  z.  cap.  26.  <  Ex- 
Istimo  lingvlam  veterts  dixisse  gla- 
diolnm  obloognm  in  speciem  liognsi 
lactnm/  Lignla  vero  in  calceis  a  li* 
gando  dedodtnr.  Ligula  est  etiam 
Pliainm  lib.  xz.  cap.  6.  genns 
;  bic  antem  pnto  snmendam 
«MO  pro  gladiolo  argeateo. 

Ccrvtfnfy  ehartetqiiu]  Donanimimm 
qnse  mitti  solebant:  lib.ziv.  Epig.lO. 


«t  11.  *  Cereos  Satnmalibns  mnnerl 
dabantbumiliorespotentioribns;  qnla 
candelis  pauperes,  locnpletes  cerels 
ntebantur.'  Fesfns. 

g  Bt  ooila]  Vas  testaoenm  intellige, 
plennm  pranis  Damascenis,  qnomia 
menlionem  faeit  Plinins  lib.  xiii* 
cap.  6.  Danmscns,  vcl  Damascnm, 
Bobilis  Syriss  cititaa  :  alii,  Sekem; 
uSmfSimm  a  TnrelB  vocaEl  «fiiaaBt. 
Vide  lib.  zw.  Epig.  20. 

4  LiMss  ocmnles]  Hoc  eal,  4emA 
fcriptos* 


' 


S72 


M.  VAL.  MARTIALI8 


Imitantnr  hamos  dona :  namqae  qnis  nescit^ 
Ayidum  vorata  decipi  scamm  mnsca  ?  ' 
Qaoties  amico  diviti  nihil  donat^ 
O  Quintiane,  liberaKs  est  panper. 


10 


mrtei  dtmorum  mihi  odioia  iunt,  Mmtera  imUmitm'  kamoi:  etenimqnii  vnorat, 
mridwn  «cartcm  ctramvemri  hauita  muica  ?  O  QwUimu,  fnottef  tMopi  nikU  ddt 
etmieo  locupietif  muuificui  ett. 


^0^^^^^^^^^^ 


censet :  Amdum  «oraio  d^ctpt  icwnm  muioo :  i.  e.  alga ;  nam  AtbencnB  lib.Tn. 
Xo^Mi  Si  rp  rw  ^mdm  rpo^'  tib  ical  ro^ocf  Btipe^au  Gaudet  algii  Mfct,  fnm 
<t  tiUi  eapitur, 

NOTJE 

S  Searma]    Piteem.  Vide  lib.  IT.  nam  valeat ;  nnde  avaritia  ett,  nednm 

Epig.  60.  hoic  simile.  liberalitas.    Vide   Isocratis   Ormtlo- 

10  lAberaiii  eet  pauper]    Donando  nem  ad  Nicodem. 
enim  plas  petere  ▼idetur,  quam  do- 


AD   GiESARBM   DOMITIANUM. 

Si  qna  fides  veri,  praeferri,  maxime  Csesar, 

Temporibus  possunt  ssecula  nuUa  tuis. 
Quando  magis  dignos  licuit  spectare  triumphos  ? 

Quando  Palatini  plus  meruere  Dei  ? 
Pnlchrior  et  major  quo  sub  dace  Martia  Roma? 

Sub  quo  libertas  principe  tanta  fuit? 

Si  eredendum  omlaH,  o  nuxime  C^Bior,  nuHa  ieteula  poaunt  anteponi  tuo^ 

Qmmdo  fat  fuit  videre  triumphoi  nobiliorei?  quecndo  Numina  Paiatii  ptm  meriia 
mmt  de  nobis  ?  quo  nb  Imperatore  Martia  Romafuitmqjor  alque  omatior?  iub 
fuo  priucipe  fuH  tanla  iiberUu?  NihiiomiuuireperUur  hoemtium,  aimonpani 


^<^>»^i»^«^^^^«i*^ 


1  Si  q^  fdei  verii  Beyerlandi  Ms — 6  Pulckrior  et  meUor  Beverlandi 

NOTiE 


I  Si  qua  Jtdei  veri]  Immo,  si  qaa 
6des  adulationis. 

S  Dignoi  triumphoi']  In  spectacnlis 
aempe ;  nam  de  hostibus  non  retnlit 
triomphos  nisi  indignos,  nt  colligere 
est  ex  Snetonio  in  Domltiano  cap.  0. 

4  Qiumilo  PaiaiUn]  Hoc  est,  Qnan- 
do  Jnno,  Minerva,  et  Jnpiter  qni  co- 
lebantnr  in  Palatio,  plus  de  nobls 
meriti  sunt,  quam  to,  o  Caesar?  Alii 


aliter  eiplicant :  Quando  majoribns 
cniti  ftternnt  honoribns,  qnam  nostro 
SBvo  ?  Snmmo  qiiippe  studio  Miner- 
Tam  in  Palatio  colebat  Domittanos. 
Eligat  lector. 

0  Subquo]  His  verbls  DomitiaBo 
blanditnr  Poeta;  nnnqnam  enim  mt* 
nor  fuerat  libertas,  cnm  nemini  de 
Repnblica  sermoDes  babere  Hceret. 


BPIORAMMATUM.  LIB.  V.  878 

£st  lameD  hoc  vitiiim,  sed  non  leve,  sit  licet  ununy 

Quod  colit  ingratas  pauper  amicitias. 
Qois  largitnr  opes  veteri  fidoque  sodali, 

Ant  qnem  prosequitnr  non  alienas  eques  ?  10 

Satumalitise  ligulam  misisse  selibras, 

Flammatseye  togae  scriptola  tota  decem, 
Luxuria  est,  tumidique  yocant  hsec  munera  reges. 

Qui  crepet  anreolos,  forsitan  unus  erit. 
Quatenus  hi  non  snnt,  esto  tn^  Caesar^  amicus.  15 

NuUa  ducis  yirtus  dulcior  esse  potest 

wmeiUit  fWMrtf  tii  tm«m,  quod  moj^  obtervai  iugmtoB  oariMi.  Qid§  domt 
dhiUuu  veteri  ei  JUteU  eeeioy  vel  qtae  dona  aceipii  a  vero  equUe?  Pnfiuia  eei^ 
mieieee  UgMHtm  tOibree  SeAwmeHltimy  «nl  iogam  fmrpaream  ▼alentem  deeem  mtm- 
jmfif  nUegrie^  H  kme  mppeUaniur  doaa  a  eaperiie  domimit.  Forte  wnu  erii  qai 
mmterei  aareoloe,  Tk^  o  Cotor,  etio  amieutf  quandoquidem  ki  no»  eaai  ftmld. 
NaBekviria» latperaiorit  poieti.eete  graOar  largiute.    O  GenaaMiee,Jampridem 


^»<»»»»#^i»#<#^^ 


Ms. — ^ll  *Hic  ^nlgo  fikcinnt  noTnm  Epigramma:  sed  recte  notaniDt 
Gmtems  et  Scriverins  hanc  partem  et  conclasionem  esse  priorts/ 
Grwionaii. — IS  Ftammaiave  iogm  codez  Pnlmanni*  Ftamwmrieve  iogm  In 
codd.  Thoan.  et  FlorenL  Palmarieve  iogmf  vel  etolm  legi  Jauit  BeYer* 
landns.  *  Palmata  tnnica '  legitnr  apad  Festam.  reripala  pro  teriptala  cltat 
idem  Be?erl«ndns.  Alii,  ami|wla.-~lS  Beverlandi  Ms.  iimidiqmt  voeawi  keea 
wmaera  regit,    Moneribas  pacem  sibi  redimebant  a  Romanis  reges  timentes. 

NOT^ 

10  Noa  aUeoMt  eqaee']  Triplex  RomsB     Epig.  129« 


foit  eqnitam  ordo.  Alii  eoim  stirpe 
.soa  et  censn  erant  equites,  et  qaidem 
reii  eqoites:  alii  qoi  equo  stipendia 
mererent,  atqne  opponebantnr  pedi- 
tibns.  Tertios  deniqne  eqnitum  ordo 
snb  Csesaribns  primnm  natus,  qnibns 
honoris  cansa  in  qnatnordecim  gradi- 
bns  sedere  licebat,  in  qoo  nnmero 
fttit  noster  Poeta :  Lipsins  in  Amphi- 
theatro  cap.  14.  Hoc  Tero  loco  aoa 
oUeaa»  eqaet  stirpe  et  censn  eqnes. 
Seasns  est:  Veri  eqnites  neminem 
proseqnnntnr  donL*.  Alii  aliter. 
Eqnes  Jion  alienos,  secnndnm  Tame- 
bnm  lib.  ix.  cap.  24.  est  ille  qaem 
dWes  aliqnis  censn  eqnestri  doaatom 
eqnitem  fecerit :  hoc  est,  qoem  pa- 
troDnm  dedacit,  qnem  regem  comi- 
tatnr  eqnes  factna  Uberalitate  ipsins 
regis  sen  patroni.      Vide   lib.  xit. 


11  SatumaUtiai]  Ltgnla  mensnrss 
genns  est :  hic  ▼idetur  sumi  nt  soprn 
▼.  11.  pro  gladiolo  argenteo,  qni  con- 
staret  selibra  argentea  sane,  nt  In 
Tcrsn  seqnenti  loqnitnr  de  toga,  qnm 
constaret  decem  scmpolts :  inter- 
pretes  tamen  snmunt  pro  mensnra. 

12  Flaauaaiaive]  Togam  pnrpnream 
intelligit,  a  flamm»  ardeotis  simlU- 
tndine,  qna  micat  pnrpnn. 

Seripiala  [scmpnla]  deeem']  Anri 
oempe ;  nam  decem  argentl  scra- 
pnlis  non  emeris  togam  porpnreaoi. 
Estantem  scmpulnm  Ticesimaqnarta 
pars  nncifls;  in  libra  antem  12.  eraot 
ancl«.  De  scrnpulis  jam  dictom 
lib.  IT.  Epig*  89. 

14  Qm  erepei  aMreoloe']  Nnnunoa 
anreoa  clientibns  nnmeret ;  oam 
dnm   oamenotnr  crepitnm  edoot» 


874 


U.  TAIi.  lUJtTUUS 


Jamdodum  tacito  fides,  Gemanice^  naao : 
Utile  qnod  nobis,  do  tilN  consilinm. 

ridu  taeiio  «aw :  ^fero  iUn  couUiumfrudwomoHf  quad  retpuit. 


—17  JamdMdMm  admieo  Jantina  nostra  ia  marig^ine. — 18  UHU  pndnon  ti§  edd. 
vett.  Fernr.  an.  1471.  ;  Ald.  Jont.  Colin.  Orypb.  6tc,  UtiU  fwd  noHt  codex 
Vaticanusy  etoptt.  Scriverii. 


AB  JULI0M    MARTIALBM. 

8i  tecnm  mihi^  care  Martialis, 

Secaris  liceat  fhii  diebus ; 

Si  disponere  tempus  otiosum^ 

Et  Ter»  pariter  Tacare  Tit»  : 

Nec  nos  atria,  nec  domos  potentom, 

Nec  lites  tetricas,  foramqne  triste 

Nossemus^  nec  imagines  snperbas : 

Sed  gestatio»  fabnlae,  libelli, 

Campas,  porticos,  ambra^  Tirgo,  thermse ; 

Hfiec  essent  loca  semper^  hi  labores. 


10 


O  dUeat  MoHiaUg,  d  mtU  /u  di  teeam  eontumere  dtct  iuiot^  ft  frm  iemfon 
vaofo,  ei  «ifniil  tRdM^ere  tera  oilim :  nee  eofmooieeemat  oidaM,  nee  etdet  diiilaM, 
nee  eautat  moletiatf  ei  forum  moBtiumf  nee  fatiotat  imaginet^  Ai  getiaiiOf  faktdm^ 
mortf  eamf/ntf  porttenty  lunortty  mrgOf  inermm^  Juw  perpetno  etttni  totOf  nm 


^^<»<»<»'>»»»»i»'i»»^ 


in  edd.  Tctt. 

NOT^ 


1  A'  tMHM]  Vide  lib.  iir.  £pig.  64. 
de  eodem  Jnlio  Martiali. 

4  Bi  neret]  Lege  lib.  i.  £pig.  16. 
«t  llb.  n.  Epig.  90.  Vera  vita  apvd 
ttostrmn  PoStam  aeeipitar,  pro  eo 
tempore  qno  Indnlgemns  ▼olnpta- 
tfbni  honestis,  nt  Jam  dictnm  est 
enpra. 

7  Imegimt  twpefhail  Hoc  eit,  Non 
coleremns  nobilet  snperboty  qni  de 
lODga  stemmatnm,  atqne  imaginimi 
serie  gloriantnr.  Lib*  ii.  Epig.  (W. 
*  Atriaqoe   immodicis   arctat  imagi* 


nibus.' 

8  GeeteMl  Significat  veetlonem, 
qnm  vel  lectica  vel  Tebicnlo  lleiet; 
■igniflcat  qnoqne  deambidattoaem 
arboribm  opaoam  atqne  ammna». 
Plininsjnn.  Iib.ii.  Epist.  17.  *  Oea- 
tatio  boaoy  ant  rore  marinoi  nbi  de- 
ilcit  bnzns,  ambitor.' 

9  Fifvo]  Aqnam  virginem  Intel- 
Uge,  de  qna  lib.  vi.  Eplg.  49.  et  Mar- 
lianns  llb.  ti.  cap.  19.  et  Piiaina  Ub. 
xzxi.  cap*  I. 


Nanc  ▼ivit  sibi  neuter,  bea,  bonosqve 
Soles  effagere  atqoe  abire  sentit ; 
Qai  nobis  pereont,  et  knpatantar. 
Qdsqaam  vivere  coa  «ciat,  noratarl 

liMM».    Nndtr  hm  mmu  tibi  «tmf ,  oifMg  inUUigU  tlM  aifiu  f/kurt  dia  ftUut^ 

^IR  9CCmnBm  IMvlf ^  OT  OOUfl  IMIIIfrMinn**      A.B  flMflMM  tfmtMtWT  VtMTf I  fHM  HVTV 

qnid  ait  yiU  beaU  ? 

NOTiB 

11  llMiMfiie]  Nempe  «d  viYendooi  Uter  absniiitiflti.    Iiib,  x.  Epig.  44. 

bilariter.  <  Oandia  tn  differi,  at  non  et  sUmio^ 

IS  Et  iwfrfenfw]  Hoc  eet,  AKim  dilfert  Atropetyntqoe  oomittcflbitar 

dies  noD  redditnr,  pro  «o-qneoi  inDti*  Iwcn  tiU/ 


OK  APOtfiOMIO. 

QuiNTUM  pro  DedmOf  pro  Crasso,  Regule,  Macnim 

Anie  salatabat  Bhetor  ApoUoniaa. 
Nnnc  otramqae  sao  resalatat  nomine :  quantam 

Cura,  laborqiie  potest  I  scripsity  et  edidicat* 

O  ReguU^  ^poBtRtMi  R4efor  mUea  MbUdbai  QuiniuM  pro  DetiMO,  ei  Mmenm 
pm  OefM.  iVimc  tainlel  MiriMif no  mm  mmmm;  fMmliiM  onnay  et  kJbar  wnduH  ! 
mHfmi^  H  edidfctt. 


l  Rob.  Titint  emendavit  iifacniM ;  nam  Marcns  erat  etlam  prMoomen  IJl« 
cioii  Crasti :  et  sic  cooj.  Heraldas.  Macri  meminit  Tibnllas  ii.  0.  |.  '  Qn^ 
tra  Macer  seqnitnr/  &c.  In  antiq.  ed.  Argent.  ex  qnodam  cod.  noUtnf 
JAMrwR. — ^f  Codez  Thiianens :  rheUr  Apottodonu ;  nnde  Beverlandns  leten« 
dom  eenset :  rkiier  ApoUedUm»,  *  Memini  andire  ex  Cl.  V.  Is.  Vossio  U  ns. 
esse,  AptMededut^  de  qno  dabiundnm  non  est :  T^*A«iAA^qoff  repngoat  leci 
vesrsot»  ot  «I  *im^i%mee:  Qreasilns.^  Beverlaodl  Mt.  mrijened  ed  & 
diai. 

NOTiS 

I  QojaUM]  Apollooinm  Rbetorem  dicat 

jfaceU  irridet,  qni  vel  dno  amicornm  %  QmhiIom  Cmn\  Videtor  oBod«re 

liomina  teaere  memoria  oequicet.  ad  iliod  Virgmi  s  *  iabor  omoin  ?iB* 

AfecvoM]  Alii  AforcMMymiontbeoe»  citlmprobnt/    Apoliooint  eoim  ot* 

meo  judicio :  jocnt  ett  in  noauaibnt  tidoo  lai»ore  odidlcil  dno  amicorom 

ot  oateodat  ineptiam  ApoUooiiy  qui  nomioa. 
contrarie,  et  tecnm  prortot  pogoantia 


376 


M.   VAL.   MARTIALIS 


XXII. 
IN   PACJLLUM. 

M AN  B  domi  nisi  te  Tolaiy  meraiqae  yidere, 

Sint  mihi)  Paolle,  taas  longias  Exqailiae. 
Sed  Tibartinae  sam  proximas  accola  pilae ; 

Qoa  videt  antiqaom  rastica  Flora  Jovem. 
Alta  Soborrani  vincenda  cst  semita  clivi, 

Et  nonqoam  sicco  sordida  saxa  grado  : 
Vixqoe  dator  longas  maloram  rampere  mandras ; 

Qoseqoe  trahi  molto  marmora  fone  vides. 
niad  a/Shuc  gravios,  qood  te  post  mille  labores, 

Paole,  negat  lasso  janitor  esse  domi. 
Ezitas  hic  operis  vani,  togulasqae  madentis : 

Vix  tanti  PaoUom  mane  videre  fait. 


10 


O  PaMtte,  H  fneHiui  jvm,  tiique  optom  fNOfie  videre  te  domi,  tmm  ExqMS&m  «  Me 
Hutttii  hngiu».  8ed  hubUo  prope  pitem  JiburHuam^  qua  agreetie  fUru  tpecUt 
Jevem  veterem.  Superauda  eet  aiia  eemiia  cUoi  Suburramif  ei  mwa  eenaea  ma>- 
fuam  gradu  eieeo,  Et  vix  Ucet  euperare  longas  mandraM  mutorum^  et  manaora  fute 
emrrnie  iraki  muUie/umUm»,  lUmd  adkue  MoMtM,  o  PauUe,  quod  poei  mUle  laberea 
mthi  drfaiigaiojoMUor  reapondei  te  non  eeee  domi.  Hie  est  eveniue  Uborit  moiitf, 
et  togulee  madeniie :  vix  iaaii  fiut  nume  'cemere  PauUum,    Offidoao 


^^  »^^^^*^^^^ 


1  Jfm  dom,  ii  te  mfrari,  veM^  in  qniboadam  vett.  ilf«uM  de/m  vmL  ie  mc- 
nrfy  voluique  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Jttot.  Cotin.  Qryph.  nieiievoiuiwuiuiqua 
codex  Palat  Sed  Farnabint  censet  reacribendomy  meiuL  Volebat  amicom 
▼isere,  sed  metnebat  ne  Paolns  Tel  domi  non  emet,  vel  negaretnr  este. — t 
Amf  miAi  codex  Polmanni.— 7  Codex  Palatinniy  rmmpere  numdrae:  inaliis,  vin- 
eere  mandroM,— 11  ExUu»  hine  Ald.  Jnnt  Colin.  Gryph.  Acc.  ExUue  Ak  Pnl- 
manni  codex. 

NOTJE 

Exqmlinnm  per  Sabnmtm  MceBde- 
bator. 

7  Rumpere  memdra»]  OTinm,  bonmy 
mnlornm  tepta  et  clanttra  mandrm 
proprie  appellantur,  hic  vero  mandra 
sif^nificat  longam  molornm  leriem  et 
moltitndinem.  Jnvenalis  Sat  iii. 
'  stantis  convicia  mandra.' 

8  Qmepu  traki]  Viamm  Impedi- 
menta  eleganter  describit  JuTeoalit 
Sat.  III. 

10  Negai  laeeo}  Idem  diadt  lib.  ii. 
Epig.  5. 

11  1>giil«r«e  metfeiilsf]  Vel  ptoTiay 


1  Nieitevolui,mermque{riiemermi, 
vokttque]  Hoc  ett,  Tna  domot  a  mea 
longins  disteti  non  recnso  tamen  te 
adire,  si  merear  te  domi  reperire,  et 
tibl  salntem  dicere:  niei  te  legnnt 
alii^  id  est,  Mihi  etiam  longiosjter 
sit  •oscipiendnm,  nisi  merear,  et 
eopiam  te  videre.  Eligat  lector.  Ex- 
quili»  vero  locos  crat  orbit  valde 
dittant  a  pila  Tibartina,  obi  erat 
templum  FiortB,  onde  Capltoiinm  ve- 
tos  protpiciebator.  Mariianut  lib.  v. 
cap.^.  et  86. 

6   AUa  i$ii6iarrijit]    Ad  montem, 


BPtORAHMATUlf   LIB.  V. 


m 


Semper  inhnmanos  habet  officiosus  amicos : 
Rex,  nisi  dormieriB,  non  potes  esse  meos. 


mmA  im^citri  ;  ne^tm  Mew  Jmmut,  niti  dgrmieriM. 

VOTJE 


▼el  tiidore    propter    longitadiDeni 
itlaeris. 

11  Vi»  UMl  Vlx  •utcipieiidas 
estet  tftntot  labor,  etiamsi  certiis 
eMem  te  domi  fatnram ;  qaem  ergo 
molctte  l^ram,  pott  tot  Uborea  domi 
BOtt  reperire  te,  jodieet  velim. 


14  Aexyiiiit]  8i  eopit  ette  meat 
patronot  tea  dominot,  dormi  tan- 
tltper,  donec  talatatam  te  adveniam. 
Hit  ▼erbit  inDnit  Poeta  Paalum  tom- 
mo  mane  exire,  nt  et  ipte  aliot  tahi- 
taret    Iib.ii.  Epif.l8. 


XXIII. 

AD   B4SSUM. 

Hbrbarum  fneras  indntns,  Basse,  colores, 

Jnra  theatralis  dnm  silnere  loci. 
Qu8B  postqnam  placidi  censoris  cnra  renasci 

Jussity  et  Oceannm  certior  audit  eques ; 
Nbn  nisi  Tel  cocco  madida,  yel  mnrice  tincta  5 

Veste  nites,  et  te  sic  dare  verba  putas. 
Qnadringentorum  nnllsB  sunt,  Basse,  lacemae : 

Aut  mens  ante  bmnes  Codnis  haberet  equum. 

^  O  BMae^  indMMt  Tettet  herhei  eotorit,  dum  ubroguttefueruni  leget  hei  tkeaira' 
tii:quae  remevari  pott^m  imperavii  eura  bemigmi  eentorit,  et  equet  dietinetut 
andii  Oeeamum  ;  non  tidendee  niei  vettimenio  peffuto  eoeeo  aipu  imbuio  muriee,  ei 
tie  eredit  imponere  detignatori.  O  Batie,  nulke  laeemm  talent  qiuadringentit : 
mtf  mtnt  Cttfmt  ettet  equet  pree  omnibut, 

1  Ant.  de  Rooy  conj.  dwn  mkuere  fori,  Sic  infra  lib.  tti.  Epif.  6t.  'Jnra 
fori.'  An  forte  tob  ocollt  babnit  locnm  Anctorit  ElegitB  de  Morte  Dmtly 
185.  *  Jnra  tilent,  mntmqne  jacent  tine  Tindice  leget,  Atpicltnr  toto  pnrpnra 
anlia  foro.' — S  Codez  quidam  apnd  Beverlandom :  ottro  Modida. — 8  Ctrdne 
ed.  TOtt  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Junt.  Colin.  Gryph.  &c.  Cadmt  codex  Pnl* 
Simillt  confotio  ett  in  codd.  Jovenal.  i.  8.  nbl  Tide  Cl.  Raperti. 

NOT£ 


1  Hevhm  nm  fittratl  Vettet  Tiridet 
iBtelligit  Poeta :  legera  vero  theatra- 
lcm,  qna  eqnltet  a  plebe  in  amphi- 
tbcntro  dittliicti  tnnt,  reTOcaTlt  Do- 
HtitiaMit,  qnem  benignnm  centorem 
Toeat.    Epig.  S.  et  14.  tOpra. 

6  Feilt  nto]  Ul  Tidearit  Temt 
eqnet. 

7  Qnndrinffnftmm]  Qnamvit  vet- 


tibot  pnrpnrelt  tit  Indntnt,  lllm 
tamen  noo  tettimantnr  qnadringentlt 
miUibnt  tettertlnmy  qnm  eentnm 
eqnettrem  conttitnebant 

8  Atdment]  Licet  cnim  pnnperri* 
mnty  nt  Tldimnt  llb.  ii.  Eplg.  S7«  la* 
eemam  tamea  coecinenm  pottetfiU 
eompamre.    IiOgnnt  alii  Cerdna. 


378 


M.  VAL.  MAJftTIAUH 


XXIV. 

DB  HBRMETB. 

HBaMBS  Martia  saBculi  voluptas ; 
Hennes  omiiibas  eraditas  annis ; 
Hermes  et  gladiator,  etmagister; 
Hermes  turba  sui  tremorque  ludi ; 
Hermes^  qaem  timet  Helias»  sed  anom ; 
Hermes,  cai  cadit  Advolans,  sed  hiu  ; 
Hermes  vincere,  nec  ferire  doctas ; 
Hermes  snpposititius  sibi  ipsi ; 
Hermes.diviti»  locariorum ; 
Hermes  cura,  laborqoe  Indiaram ; 


le 


Heme$  deUeUB  MerHm  ktiuM  UmperU  ;  Herwm  deetm  emm  fMMrt 
Herme»  et  giadiater  et  tmifieter  ;  Hermeepertwrb^iie  et  terrar  pn  Mi;  Herme9^\ 
veretmrJEUuefOieelMm;  Hertme»y  a  fw  etendtmr  AdtolmUj  ei  ealo  ;  Hermee» 
m/perwre^  nee  peraiiiemde;  Herwm»  qei  flj6t  ipei  emMekhu ;  Htrme»  diwitim  Imri- 
•nMi;  Henwee  emmr  et  telieiiwde  Iwdiwrmm;   Hermee  ewferbw»  kw»tw  beUiew; 


^«#»^#»#»»i»»»»»#«» 


6  iEliM  iD  edd.  vett.  iaw}A\»  Lwliw»,  HKCooaiiiiatvpeconfMaaUbrariis. 
VidejVioetiini  ad  SnetoD.  lUuitr.  OrimiD.  cep.  2.  extr.  et  iDit.  cap.  S.  Oqip 
lieliD.  QoKflt.  Pleotin.  p.  8S9.  loterpp.  ed  Qell.  x.  91.  et  OadeDdorp.od 
Frootio.  IV.  6. 14. — 7  Herwu»  vUteere  ee  et  ferire  Lipsios  Epist.  i.  5.  feil  /i- 
rjre  io  Tnl^tii :  weefertre  codd.  PalmaDol,  Cagoerii  et  Juoli,  probaote  Doose 
od  Petrootnni. — 0  Codd.  PalmaoDi  et  Beverlaodi  JoMriomm.  Vide  Salm.  ad 
Solio.  p.  284.  et  Cmliom  lib.  ziv.  eap.  22. 

NOTJE 

$  EJt  gUdiwierl  It  nempe  ett  qoi  in 
oreno  apcctonte  popolo  pngnat* 
Magiater  vero  glodiatorom  Lanlsta 
didtor,  qoi  toti  familim  prmett,  11- 
bmqne  docet  artem  gladiatoriam. 

4  Trewurqwe  keii]  Quem  arma  ge- 
rentem  reformidat  omnisgladiatorom 
AmiUa. 

5  Qmmi  timH  HHiw»\  Oladiator 
proziroos  ab  Hermete. 

6  AdweleMMl  Altergladtatornobilis. 

7  Neeferire]  Sieenimadvcnaiiam 
implieobat»  nt  sine  ictn  iUam  vinoe- 
ret,  vei  qni  victo  adversario  porcebat. 
Vuigata  lectio,  tedferire. 


8  AgipMMltifs]  Oladiatores  anp* 
posititU  eront  ii  qni  defiitigatia  et 
victis  aHis  sattcereDtnr:  Hermea 
vero  pngoando  nanqoam  defotlgaba- 
tur,  atqoe  ita  noo  iodigebat  snppo- 
sititio. 

9  Diwiiim  Issansrom]  Panperea 
qoi  loca  commoda  in  spectacnlls  a  ae 
occnpeta  dlvitibns  tarde  venieniilma 
locareat,  locarii  dicebantnr. 

10  imkerpt»  laifiamm]  Uxores  vel 
amicm  gladiatomm  lndtSB  dicebantnr, 
qnm  omnes  Hermntem  amalmatv  enm- 
que  salvom  anxie  cupiebaot. 


«nOftAMMATUM  LIK'  V. 


Herines  belUfem  soperbiui  hasta ; 
Uennes  aequoreo  mioax  trideote ; 
Hermes  casside  langoida  timendos ; 
Hermes  gloria  Martis  oniyersi ; 
^ermes  omnia  solos,  et  ter  unos. 


15 


Uemn  AorrMeiii  IfHlrate  «mHm;  Hirmm 
€tii muMrn Martu;  HermeM 9oUtM iwmiMf  Hier 

MOTJE 


umUmii09  rM$  hnfwf  i ;  H 


11  A^MiiM  teffl]  SMBltet  Mte 
pvfiHini  vibrmlMuit  hastaa,  qnot  »iiia- 
Jabatnr  Heraiet,  mtq«e  et  plansom 
pe^ll  ceptarety  ie  pr»liiiioBe  betteie 
«iffifice  Tlbrabet. 

19  JBqmree  mima]  Retieriot  ■!• 
Blniin,  qai  adTcnaf  MyrmtlloDein 
reti  ct  tridente  atebatar.  JaTenalis 
Sat.Tui. '  mof  ct  ccce  tridentem  Poit- 
^nam  .vlbrete  pendentie  retla  dextra 
Meqaicqnem  effbdlt.'  Armetnrem 
reHarii  ezpremam  Tide  epnd  Liptfaim 
lib«ii.Set.cep.8. 

18  Herwm  MMufe]  Hanc  Tertnm 
expKeat  Lipsias  Sat.  lib.  ii.  cap.  18. 
Martialem,  inqait,  de  Andabafa  in« 
terpretcrynbi  Uermetem  gladiatorcm 
attoUit,  ct  Yariis  armis  pngnaccm 
facit:  qaid  enim  aliad  sit  langaida 


Ula  cassisi  qnam  bme  qnrn  tenebras 
et  langaidam  caliginem  indncit,  qna 
aempe  tegebanter  Andabatm,  qni 
cmcorom  more  pognelNUit?  Sic  Lip* 
alea.  SedforteintelligltPoctaHer* 
metem  Ibisse  etlam  cfrcginm  Myr« 
milloncm.  In  Myrmillonis  gelee. 
pictns  erat  piscis ;  nndc  cnm  rctiarins 
csset  ▼ibratnms  rctia,  aicbat,  Non  te 
peto,  plscem  peto.  Hnnc  antem  Ter- 
snm  ita  ezpUce,  nempe  Hermetem 
fuisse  tremendem,  licet  galee  ^na 
esset  remissa  ct  Yclnfi  neglecta,  id 
cst  Imfvida,  cnm  ageret  partcs  Myr* 
millonis.  Ergo  erat  minaK  cnm  mo« 
Tcrct  hastam,  cnm  csset  retierins, 
et  aiiqaando  Myrmiilo.  Itaqne  solns 
obibat  officia  trinm  gladiatornm* 
Hinc  liqnet  scnsns  nltimi  vcrsns. 


DB  CHiBRBSTRATO. 

QoADRiNOBNTA  tibi  Doo  Bunt,  Cli8Drestrate,  sorge ; 
Tiectius  ecce  venit :  sta,  foge»  curre,  late. 

0  CkareetraUf  nan  Imbe»  ^pmdrimgeeim^  m>V»  <a  Ltdtvt  edotail :  tto,/iif  t, 

9  Codcz  Florent.  tftf,  fitge^  ewrge,  tete.— 8  In  eodem  codicc,  pfnaadmttt 

NOTJE 

1  Qaadfiagtala]  Centnt  nempe  9  Ltefiet]  Designator,  qni  cx  qna« 
cqnestris,  de  qno  iib.  xiv.  Epig.  67.  tnordedm  gradibns  eapellebat  eqni« 
ct  Epig.  8.  snpra.  tes  censn  reqnlsito  cairentes. 


380 


M.  VAL.  MARTIALIS 


Ecqais,  io,  revocat,  discedentemqae  redacit? 

EcqaiSy  io»  lai^as  pandit  amicas  opes  ? 
Qaem  cbaitis  faowqae  damas^  popalisqae  loqaendom  ?    5 

Quis  Stygios  noa  vult  totus  adire  lacus  ? 
Hoc^  rogo^  non  meKns,  quam  rubro  pulpita  nimbo 

Spargere,  et  effuso  permaduisse  croco  ? 
Quam  non  sensoro  dare  quadringenta  caballo^ 

Aureus  ut  Scorpi  nasus  ubique  micet?  10 

O  frustra  locuples^  o  dissimolator  amici, 

HcBC  legis  et  laudas  ?  quae  tibi  fama  perit  ? 

propera,  detttuce,  EcquUj  to,  retnhiif  ei  redueU  nbeitMieMf  EequU^  m,  antait 
•#«rt  ampUie  dveUiael  Quem prtedicandMm  tradmme ikertief  ei fywue,  et  peptdief 
Qfde  etipU  mm  ojiiiiit  nMrt  7  Hoc,  9mvm,  wmne  meliMe  eet  qvum  irrigare  pn^nta 
phsem  rai6ra,  et  perfundi  croeo  dieperee?  Qmem  demure  pudrimgenta  eqwo  iimi  in- 
Mro,  «t  aureue  naeue  Scorpi  efiendeat  ubique  7  O  nequicquaM  dtve«,  e  aaticc  di§* 
eimulater :  evolvie  kaCf  et  prehaB :  ^imiiIvjii  nemen  perdief 


^^»<»>»»»i#<»»»>»#»»^ 


mero, — 10  Bolengems  emendat  JEreue,  JEreu  icilicet  Scorpi  statva.  Sed 
stant  a  Talgato  omnet  codd.  et  dicit  alibt  Noiter  lib.  x.  Epig.  74.  '  Cnm 
Scorpus  ona  qninderim  graves  bora  Ferventis  aari  victor  auferat  ^iccos.'  Ni- 
hil  igitnr  miroro,  tam  di viti  stataas  aoreas.  Inqait  enim  Poeta :  Confen  an« 
rum  ad  statuam  equestrem  Scorpi  agitatoris,  et  ne^ li|;is  amicom  nobilem.— 
11  Ald.  Jont.  Colin.  Oryph.  Junian.  Delph.  Seco  dttstmalalor  oMtce. 


NOT^ 


5  Eeqnie^io']  Conqaeritnr Martialis 
Ch«restratam  abeuntem  a  nemine 
revocari;  hoc  est,  a  nalio  divite  cen- 
■um  eqnestrem  illi  soppeditari. 

6  Qttts  Stygiot]  Qais  omni  ex  parte 
perire  non  vult,  sed  liberalitate  no- 
men  sunm  immortalitati  mandari 
cuplt? 

7  HoCf  rogo]  Sensus  est :  Nonne 
prspstaret  pecnnia  famam  emercy 
qnam  mazimas  impensas  facere  in  res 
inanes? 

Quam  rubro']  Croco  scilicet  am- 
phitheatrnm  spargere.  Vide  llb. 
Spect.  Epig.  8. 

9  Quam  ium  seasifro]  Hoc  est» 
qnam  ponere  statuas  equo  non  sen- 
•uro. 


JO  Aurene']  Lib.  z.Epig.74. 'Cam 
Scorpiis  nnaqnindecim  graves  bora 
Ferventis  anri  victor  afferat  saccos.* 
Unde  mirum  videri  non  debet  auream 
illi  statuam  positam  foisse :  nasns  per 
synecdochen  sumitur  pro  tota  stataa. 
Legunt  alti  JEreue  ut  Seorpi^  de  qao 
dictnm  lib.  ly.  Epig.  67.  et  lib.  iii. 
Epig.  SO.  6S. 

11  Ofinutra  Ueuplee]  Qnl  divitUa 
uti  nescis,  roeaeqne  paopertatis  do- 
titiam  dissimolas.  Legunt  alli:  O 
dieeimulator  amiei, 

18  Qua  iibi]  Qoantara  famam  tibi 
comparares,  mihi  divitias  largitoa,  nt 
meis  Carminibus  nomen  tuuffl  poite- 
ritati  commendarem. 


BPIGRAMMATUlf   LIB*  Y. 


«81 


XXVI. 

AD   CODRUM. 

QuoD  Alpha  dixi,  Codre,  pcenolatonim 
Te  nnperj  aliqaa  cam  jocarer  in  charta ; 
Si  forte  bilem  movit  hic  tibi  yersas, 
Dicas  Iicebit  Beta  mo  togatoram. 

0  Codrt,  qwod  ftmeii  mUi  dUkn»  te  «Mtt  AipkM  jwlifjnwi^  eum  Mrrtfw  i» 
«KfM  dimim;  dfyrU  kecemu»  Hbi  emuUamt  IrMamtfiiM, jMfarif  hm  m^Uer$ 
Bimtogmienm* 

1  Tf  wqwryoitfiM  AiM  Beverlandi  Ma.-^  DiMf  iied^  «ita  in  eodem  Mi. 

NOTiB 
ih^  AlpU]    Irridet  Codniin,        4  Dtcef  <tMMl]Utpares  fimiMjem 


qeem  lib.  ii.  Epig.  67.  dixerat  Alphe  me  voca  Beta  togatomm,  hoc  eat, 
pmnnlatonimy  hoc  ett  mendicornm  fecondom  inter  egenof,  qni  togam 
primnm.  ferebant. 

XXVII. 

IN   FIGTUM    BQUITBM. 

Ingbnium,  stadiamqae  tibi^  moresqae,  genasqae 

Sont  equitis,  fateor :  cetera  plebis  habes. 
Bis  septena  tibi  non  sant  snbsellia  tanti» 
«    Ut  sedeas  viso  pallidas  Ooeano. 

Hmbti  ingeniumt  et  flmfhoii,  et  meree^  ei  eiirpem  epdiie^  eenJUeer;  in  rtU' 
fnie  Yero  pJr6ftKf  et.  Nen  fmeie  ianii  ^aiwrdecim  enbeeUin^  ni  palUdMM  eedeu 
eeaepeeie  Oeeaim, 


^>^>^^'^^^>^>*»^<0^ 


*  Infcriptio  hiuaf  Epigrammatif  in  cod.  BibllothecM  Lagdanenfif  ef t,  non 
ImJUiwmEqaiiem;  fod,  De.nem  re$pendeniinaiaUbae  mde:  malto  meliorvnl- 
gata.  Nec  enira  if te,  oaicamqoe  ef t,  inf erebat  f e  cqneftri  ordini,  nnde  non 
craty  f^  cnm  eqneftri  loco  natnf  Cffet,  ▼itabat  tamen  qnatoordecim  ordlnef 
propter  de6cientem  centam :  et  id  feqno  animo  ferebat.'  Gnmoviui, — S  Bie 
eifiem  Obijam  nen  ed.  antlq.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Jant.  Colin.  Oryph.  Calde* 
rin.  dcc.  Btf  eepiena  tibineneiai  Be? erlandi  Mf .  et  sic  ef t  in  codice  Palatino. 
Hoc  dbttclion  interrogatorie  legit  Famabiof ,  improbante  Grono?io. 

NOTiE 


9  SmU  efoHie^  /aieor']  Hoc  per  Iro* 
nlam  concedit  Martialif .  Aliter  infcri- 
blt  hoc  epigramma  Oronoviof,  De 
nem  reepondenii  nataUbne  eaie^  et  expli- 
cat  fic  :  If  te  qtiicnmqae  ef  t  non  iof e- 
rebat  fe  eqocftri  ordini;  fed  cum 
eqnet trl  loco  natnt  effet,  vitabat  ta- 
men  qnatnordecim  ordinet ,  propter 
deficientem  cenf  nm. 


C«f^a  plihie  habee]  Hoc  Cf t,  non 
habef  cens om  eqaof trem. 

S  Btf  eeptena]  Non  fef timaf  tantl 
qnatnordectm  fabsellia,  ot  paaper- 
tatif  confcinf  in  iif  federe  aadeaf 
vifo  Oceano  defignatore,  de  qno  lib. 
III.  Epig.  95.  et  qaatnordecim  gra- 
dibnf  fofe  dictnm  Epig.  8.  et  14.  f a- 
pra. 


M.   VAli.  MARTIALI» 


XXVIII. 

AD  AVhVM,  DS  MAMBBOO. 

< 

Ut  bene  loqoatur,  sentiatque  Mamercfis, 

Efficere  nuUis^  Aule,  moribns  possis : 

Pietate  fratres  Cartios  licet  vincas^ 

Quiete  Nervas,  comitato  Rusones» 

Probitate  Macros,  aequitate  Mauricos^  S 

Oratione  Regnlos,  jocis  Paidios : 

Rubiginosis  cuncta  dentibus  rodit. 

Hominem  malignum  fbrsan  esse  tu  credas : 

£go  esse  miserum  credo,  cui  placetnemo. 

O  AmUtHiMUii moiilm»  wden  emufidf  mt  Mameretu  reeie  loiputtwr  ei  ee$iieL 
QnaMriff  pietate  euperee  Cwiun/roiretf  tranqmUU^e  Neroof,  tmHUiaie  Rueemee^ 
hUegriteie  Marcee^  tBquUaie  Manaieee,  eUfMeniia  Reguleef  edume  PoMUee,  EsedU 
Mfimm»  deniUme.  Tu  farte  paiee  keeemem  «gKliaiMiii,  <g»pitfo 
ctti  nMOuearridei. 


Ad  Anhm  codez  Pnlmanol.  /«  Mameremn  edd.  ▼ett.—S  Oiriot 
ed.  «nti^.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  Pnlman.  hemg^  Jnnian* 
&c.  Cnrtof  Ueet  tineai  codex  Polinaoni.  Cnrfioff  ex  ingenio  deditDoiuaynn 
claodicet  Scaion,  alioqnin  semper  clandua.  Fallitar  £d.  Delpfa.  cnm  priniam 
in  CKrioff  per  Ectatin  posse  prodnci  pntet.  Talii  EeCaaia  nnUilii  njpnd  pdetat 
Latt.  reperienda  est.— 4  Drueenee  pro  iZMffoiieff  edd.  yett.  Alii  la/oiMi.— 5 
*  Pro  Mareoe  lege  Macree^  fide  codd.  intelUgit  enim  Rebiam  Biacmaiy  ad 
qnero  aliqnot  Piinu  Epiitoln  extant.'  GnUmii»  4lar0Oifl«hibentedd*  veti.— 
6  Foaioi  pro  Paaloi  BcTerlandi  Mi« 

NOTiE 

1  awfinffni]  A  peraoiin  Mamerci 
cnjnsdam  roaledicl  oceaiionem  cap* 
tat  landandl  nobiles  Romanomm  ik- 
mllias,  qnarnm  cuiqne  propriaro  qoan- 
dan  ▼irtntcm  tribnit  Poeta.  Aliilem- 
ma  scribnntt  Ad  Atebaeu 

8  fVnfrii  CuHiee\  Alu  Cvrioiy  sed 
repngnat  legi  hnjos  carminis;  nam 
syhaba  prima  est  brevis.  Javenalis 
Sat.  II.  '  Qoi  Cnrios  simnlant/  &c. 
Attamen  per  Ectasin  pouet  prodoci. 
Itaqoe  jndicet  lector. 

4  Qiiiele  Noreoi]  Nervam,  qnl  Do- 
mltiano  •ncoessit,  Intelllgunt  Inter- 


pretesy  ciQns  mitn  nignnnm 
testatnr  Xipbninns. 

ComAiaie  RnooNei]  Alil,  Braeemeey  dt 
qnibns  nihil  reperi. 

6  ATaiiritfoi]  Jnaii  Mmirici  mett> 
tionem  facit  Pltnins  Jonior  lib.  n. 
Epiit  22. 

6  Oraftoni  Rffiiloi]  Vide  lib«  i. 
Epig.  112.  et  Ub.  iv.  Epig.  16. 

0  Ego  eeee  nnffffraai]  Vere  qnidena 
miser  est,  coi  nihil  placet,  qni  naUum 
amat,  nec  a  qnoqnam  amatnr.  Epig. 
Sl.infra. 


BPIOHAMMATUM   LIB.   V. 


888 


AD  GBLLIAM. 

Si  quando  leporem  mittis  mihi^  OeHiay  dicis, 

Formosiis  septem»  MaFce»  diebns  eiis. 
8i  0011  derides^  si  Tenim,  Kix  mea,  naRas, 

Edisti  nanqaam,  Gellia,  ta  leporem. 

O  GOImf  it  quoMda  td  «m  wdUI§  Upcrem :  O  Mmw^imqia»f  iriM pMkkir ptrap' 
Imrfwf.   8inmilitdUfOluxfMe9fripHr^env€rUtdmfOG^Haftunmifm^ 
eduH  MporcM* 

iDboc  Eplgrammate  niina  ett  lectiools  Tarietas»nisiqaodJuit«iiMtri  la 
marg.babet  vs.  4.  GMa^  tv^pwrem. 

NOT£ 

■  FsfMw)  ▼•Igl  er«t«plBio,«Mi    mnrm.  c«p.  10.  optteati  qiris  ssm 
aompe  per  septem  dies  pnlobnNii  foro,    sit  leporis  molforiboo. 
qoi  eomedisset  leporom.  Pliniaslib.     »  ^  A(M]  Qnia  deformis  es. 


AO  VARRONBM. 

Varro,  Sophodeo  non  infidaode  cothnnio, 
^    Nec  mimift  in  Calabia  sn^idende  lyra ; 
DifTer  opns :  nec  te  £ftcandi  scena  CatoUi 
Detineat,  cnltis  aot  Elegia  comis. 

O  Ymto^  wom  amenende  a  eeikmim  Sepkoeiee,  nee  mtinit  admiewiie  to  bfra  Colo- 
^ytoftrmtilf  loAsrsm .-  nee  eeemi  ehqiaeniie  CatmUi  ie  occtitpsl,  oitf  Elegia  eapiUie 


^#>^»^»^»^^^«^i^ 


9  Aid.  Jnt.  nt  Colia,  <nooh6ro  itisripliodt  %ra.— »  BovorbmdiMs.  nos  Iv 

NOT« 


1  Varr9f  SopkoeUe']  Tragicnm  Poe- 
tim  foisso  Tarronem  constat  ex  boc 
Epigrammate  :  dizit  enim  cotbomom 
SophocteQm,  pro  styloTragico  qno 
clamit  Sophoclos,  de  <|oo  diotnm  est 
Mb.ni.Epig.SO. 

9  /n  Cala6ra]  Per  Calabram  lyram 
alil  intellignnt  venos  lyricos,  qnorom 
prinoopa  Horatins  Veirasinns  Cala* 
brite  Ticinuty  nt  ipto  tostatnr  ii.Sat.l. 
'  Lncannsy  an  Appnlns  anceps.'  Alii 
Tom  totellignnt  forsns  Heroicosy  qni« 


bns  floralt  Ennlns  Calaberi  natns 
qnlppe  Aletii»  hodie,  LeeeL  Jodicet 
lector. 

S  &fna  ColnlZil  Mimos  forto  intol- 
Hgit  a  Catnllo  scriplDS.  JnTcnaiia 
Sat.  Tiit.  *  cissnoinm  ogoros  nt  pbn»- 
ma  Catnlli.'  Hoc  est,  fabolam  dic* 
tam  phasma,  id  ettytpectram,  a  Ca- 
tollo  Mbnogropbo  scriptam.  Raido- 
ras  interpretatQrtaaTitatem  TertiNim 
CatnlH,  ot  amcenilatemy  qntt  onmos 
otiam  Soonamm  Toloptolea  soptrct. 


384  M.  VAL.^  HARTIAUS 

Sed  lege  famoso  Don  asperoanda  Decembrt  ft 

Carmina,  mittantnr  qn»  tibi  mense  sno. 
Commodins  nisi  forte  tibi,  potinsqne  yidetur, 

Satnrnalitias  perdere,  Varro^  nnces. 

«oMnMtftf.  At  etohe  venm  mm  eomtemnendM  fimuee  Deeemhif  pdmite  miihm' 
tm'  metue  mo.  Nieif  o  Finr»,  ferie  epperhmiu»  ei  fntfnif  Obi  mdeiwr  mmiiien 
muee  SaimimUtiae, 


<»^^»#»*^^^^^ 


ftumidi  eeema  CaiMBL—H  In  eodem :  mtKmifw  foee  iibi  meime  nmm. 

NOTJE 

4  CuUie  md  EUgUi]  Stylam  cuUam  nioDt,  qoo  agantar  Satnrnalia. 

reqoirit  Elegia.  Hinc  caltas  Tiballai  8  SaimmaHiiae}  Nisi  ma¥is  Indere 

dicitar.  talis  et  perdere  nnces.    Sic  maxlme 

6  Sedlegefumem']  Hocenimmense  deprimit  se  MartialiSy  qai  snomm 

calet  focas,  et  famam  roittit.  versaam  lectionl  etiam   prsferendas 

6  QwtiHmaueeiie]  H«c,nempe  nngascenserevidetar^tntpotlpsip- 

Epigrammata  leto  Becembri  conve-  sos  nngatores  carpit. 


DB  LUDO  PUBRORUM  GUM  JUVBNCI8. 

AspiCBy  qnam  placidis  insnltet  tnrba  jnvencis^ 

Et  sna  qnam  facilis  pondera  tanrns  amet 
Comibus  hic  pendet  snmmis :  vagns  ille  per  armos 

Currit^  et  in  toto  yentilat  arma  bove* 
At  feritas  immota  riget :  non  esset  arena 

Tntior,  et  poterant  fallere  plana  magis. 

Vide  pmm  numeueioe  tn  iaaroe  indUai  agmen  pnerorom,  ei  91M»  leni  Ji 
fiaeeani  eaa  pondera,  Hie  euepeneue  eei  eummie  eomibne :  Ule  errane  enrrUper 
muneroef  et  mbrai  arma  per  ioium  taurunL  Sed  immaniiae  immoMie  iorpei^  arema 
nen  eeeei  eecurior,  ei  plana  poeeeni  magie  deeipere,    Nee  iueeeeue  iiiubaip  ai  pner 

Parabola  iauri  lemma  est  In  cod.  Florent.— 6  Ak  ferUae  in  qnibnsdaoa. 
Ant.  de  Rooy  conj.  Ui  ferUae  immoia  rigei/  cnm  admirationis  nota,  ot  ap. 
Terent.  Eon.  11. 2.  4S.  *  Ut  falsns  animi  est  I'  Adde  Hor.  11.  Sat.  8.  88.  Vlrg. 
JEd.  II.  S8S.  et  Nostr.  lib.  zt v.  Epig.  109.  Sed  particalam  ai  haad  ineleganter 
nonnnnqaam  in  admiratlone  adhibitaro  videmns.  Ovid.  Fast.  11.  StlS.  et  Ibi 
Heins.  Idem  Ant.conj.  etiam:  Ai  eermx  immoia  rigei,  h.  e.  intenU»  erecta 

NOT^ 

1  IneuiiH  iurha]  Pueromm  nempe  S  Ai  feriimi]   Illi  qntppe  tanrt  v%l 

Unris  iniideotinm.  certe  defatignti,  vel  potins  erant  ci* 

4  Ei  in  ioio]  Hoc  est,  vibrat  tela  cnres. 
ex  omaibus  Uoromm.  pertibns. 


BPIORAMMATUM   MB«  Y.  386 

Nec  trepidant  gestns :  sed  de  discrimine  palmaB 
Secaras  pner  est,  solicitamqae  pecus. 

meiaruBfpemi  eerp  oiuniiai. 


<>o^»<^^^»»^»>^» 


•taty  w  cleTolfantar  inbaerentes.  Ovid.  Met.  Tin.  884.  Senec.  Here.  Fnr. 
78.  Deniqae,  hit  non  contentat,  proposnlt :  At  eetvix  immaU  Hmei,  Cf. 
lib.  i.Epig.7.2S.  et  106.  et  OTid.Met.  i.  662.— 6  Gratenu  legit :  etpotg» 
rmii;  qaod  exhibent  etiam  codd.  Pnlmaoniy  Thoan.  et  Florent.  cum  Jantinn 
nottra  in  margine.  et  peeaeut  ed.  antiq.  Femr.  an.  1471.  Ald.  Jnnt  CoUn. 
Oryph.  Caldenn.  Janian.  Lang.  Scc. — 7  Nee  trepUUmt  geetme  codd.  Pnlmanni, 
Thnan.  et  Florent.  qaasi  diceret,  pecaimagis  est  tolicitam  pro  homine,  qaam 
homo  de  seipso ;  pneri  non  timenty  et  timet  peent :  pneri  certi  sant  de  Tic- 
toria,  ferm  timent  ne  impediant  rictoriam.  et  nee  dtacrimMe  jmtoo  Bever- 
JandiMs. 

NOT£ 

6  Et  fetermit  [Et  peeeenf]   AUi  H  8  SeUeUmnfMepeeMeJi  H6e  ett,  Paeri 
petenmi,  certi  aant  de  victoria;  tanri  vero 

7  Nee  trepidmU  gtetue  {jgreeem]  Hoo  tlment   ne  victorim  Impedimentnm 
ett,  Taarat  incedens  figit  pedem  sine  afferant. 

nlla  trepidatione.    Alii  legant  geeiue. 


AD   FAUSTINUM.  DB  CRI8P0. 

QuADRANTBM  CrispBS  tabalis,  Faastine,  sapremis 
Non  dedit  axori :  cui  dedif  ergo  ?  sibi. 

O  Fmf tM ,  Crupiis  sao  teeiamento  mem  dmmeU  qModrmitem  emdingL    Ctd  erge 
dmmni?  SUn, 


Hvjiu  Epigrammatislectionem  non  variant  libri  calamo  etarati  aat  prelo 
excasi. 

NOTiE 

1  QMdran/em  Crifpi»]  Nihilazori     decoxerat. 
moriens  reliqnemt ;  nam  omnia  f ivos        S  SiifH  Hoc  est,  ventri  sno. 


IN   CAUSIDIGUM. 

Carpbrb  caasidicas  fertar  mea  Carmina :  qoi  sit, 
Nescio:  si  sciero,  vse  tibi,  caasidice.         ' 

CmmtHeue  dieUw  reprdunderemeoe  Verene;  ignere  pd  eii.  8i  MJMrS|t 


Neqae  in  hoc  Epigrfwinate  qnicqoam  Tariaat  ant  ex«nplaria  maonicripta 
ant  impreua. 

Delpli.  ei  Vef.  Clae.  Mmiud.  2  B 


386 


M«  VA.L.  MABTIALI8 


KPITAPHIUM   BROTII  AD   FROMTONSM   PARBMTRM.* 

Hanc  tibi,  Fronto  pater,  genitrix  Fkccilla  puellam, 

Oscula  commendo^  deliciasque  meas : 
Paahila  ne  nigraa  honrescat  Erotion  ambraji, 

Oraqne  Tartarei  prodigiosa  canis. 
Impletnm  fnit  sextao  modo  frigora  braram' ;  5 

Vixisaot  totidem  ni  minus  iHa  dies. 
Inter  tam  Teteres  hidat  lasciva  patronos, 

Et  nomen  blseso  garriat  ore  meam. 
MoIIia  nec  rigidas  cespes  tegat  ossa,  nec  illi, 

Terra,  gravis  fneris :  non  fait  iHa  tibi.  10 

O  Pt9iii0gmtUar^iibif  ttFlaceUkwmtert  ttmmmit  hmu  jwtiiaM,  hum  oCfiie 
«RorM  meoB.  Ne  EroHum  paUHa^fermidet  umbroB  mgre»^  atqw  «ra  fortentma  m> 
nitti^enit.  Jan^amque  eompUturafidt  teartum  auMum^mai  iUa  nxu$et  iex  dke 
miiitif .  Laadva  tudai  inter  tam  veteree  patrenM^  et  gmriat  wmeu  meif m  ere  Iml' 
butiente.  Nee  gleba  dura  tegat  tenera  mm,  nec  UU  ponderota  fuerie^  o  (ettir«,  iim 
/kK  tUafifri  ponderoia. 

De  HeroHente  iDMribitar  in  tdd.  TOtt.  De  Ee^otm  in  aliis  vctt.  Ad  Freet- 
tomem  in  codd.  Leid.  et  Thoui.  EpUaphiMm  Erotii  ad  Fronionem  patrem  raalit 
Gronovint,  qneni  Tide  in  Var»  Notii. — 1  Ald.  Jont.  Colin.  tlim  ▼ett. 
habent,  FlaeiUa. — 8  Hio  noTiun  Epigramma  orditnr  in  cod.  Thnan.  cnm 
hac  inicriptione,  De  Erotione :  in  cod.  Leid.  cnm  Lemmate,  EpiUtpkum 
EroHonie:  in  qnibnsdam  Tett.  cum  inscriptione,  Ad  Eandem,  Scaligeri  Vertio 
Ormca  ntmm  ooojnnglt.  PaUidm  nee  mgra»  Ald.  Jnnt.  Colin.  Orypk  ali« 
▼ett.  Panmia  nee  nigrae  codex  Pnimanni.  Lectionem  Paltida  nee  damnat  Scrl- 
▼erins,  tanqnam  a  mala  manu  profectam ;  et  reponit  Paukda  m,  dfc.  At 
Pattida  valet  h.1.  '  coosternata,'  nt  sepins.  Cf.  Senec.  Thyesr.  50S.  Ovid. 
Trist.  V.  2.  1.  Sidon.  Carm.  v.  79.  et  Nostr.  lib.  yiu.  Epig*66.  Adt  et 
Wopkens.  ad  Paalin.  in  Misc.  Obss.  Nov.  Tom.  ?iii.  p.  867.  HeroHou  in  edd. 
▼ett. — 9  MoUia  «on  rigidiug  codex  Pnlmanni. 

NOTiE 


•  EpUapkimni  Inacribont  aUi,  De 
JSrslio,  alit  addont  pudbi,  Oronorins 
contendit  cormptnm  etse  hoc  lcmaiay 
et  scribendnm :  £|ptliqAtiim  £i^  ad 
Froutomempairem,  Et  primnm  ▼ersnm 
slc  explicai:  Ego  Flaodlla  genitrix 
tibl,  o  Fronto  pater,  commendo  noa- 
tmm  Erotiony  iu  nt  mater  adhnc  su- 
pwstaa  Mucto  niuito  coBmendet 
filiam.  8ed  hic  sensns  viz  congmat 
cnm  seqnente  versn :  Inter  tam  Mtertt^ 
4«.  Eretinm  ot  Efotaon  dleitar,  nt 
apnd  Terentinm  Olycerion,  et  Oly- 


ceriom.  Alii  primum  disticfaon  di? i- 
dont  a  seqoentif  sed  male  meo  jndi- 
cio;  qnod  ipse  cohaerens  ▼erborom 
sensns  demonstrat.  Defnnctis  ergo 
parentibns  puellam  ▼emolam  snam 
coaBneBdatPoeta,utscilicet  aiifaBUUB 
^ns  benigne  excipiant,  iliamqne  a 
lanris  et  monstris  inferis  toeantor. 

7  Laeeiea  patroneel  Hoc  cat,  iater 
patrem  et  matrem  antiqnoe  defeoso- 
m  tndat  in  campis  Elysiis. 

8  Blemmre]  B«lbatiaiit  «Bim  Ib- 
fantes. 


BPI6BAMMATUM    LIB.  V. 


807 


NOT/E 


9  MoOia  tuc  rigidm']  Solenii»  fWl 
h«e  bene  precancli  mortab  formnlm, 
*  lit  tibi  tem  levit/  tam  •  Orvdi 
qoam  Lntinit  atnrpatn.    Inde  vero 


pin  precitione  amoTOriy  crederent 
▼eleres ;  terram  antem  incaatatit  gra» 
Tom  etiOy  nec  facile  animm  patere 
iter  ad  tepnlcram  in  parentalibnt  ez« 


originem  tomtit,  qnod  tepnltot  itt»    Ittimabant*    Britioflliit  de  FohnttKt 
cantationibut  etie  obnonioty  qnat  bac    llb«  i.  aglt  do  Ut  pveiBnlioBibliit 


DB   BUCLIDB. 

DuM  sibi  redire  de  Patrensibus  fundis 

Dacena  clamat  coccinatns  Euclides, 

Corinthioqtte  plixra  de  snbtrrbano ; 

Longumqoe  pnlchra  stemma  repetit  a  Leda, 

Et  sascitanti  Lectio  reluctatur :  5 

Equiti  superbOy  nobili,  locupleti, 

Cecidit  repente  magna  de  slnu  clavis. 

Nunquam,  FabuUe,  neqnior  Aiit  clavis. 

C«M  Eadidtf  etecMelM  oteffMlnr  te  pertipere  dMtfMlo  eMftmdk  ptindihuif 
H  pimra  ex  Mbmrbmto  CtrmlAtt ;  «I  dmeii  longum  gnmM  «  forwma  Leda^  H  renttU 
Iddie  expeUiUti  illnm  ;  eabito  magna  clavit  e  othm  lapea  eei  eptiii  arreganHf  Uku>' 
ieijdiwiH,   O  FahaUefnMapiamelieie/aUimprebier, 


^»*^^^. 


1  CwntiM  ffiiirtdt  aalfiitiitat  Ald.  Jont.  Colin.  Orypb.  Jnnian,  Lang. 
Deiph.  alia.  Dam  eibt  redire  de  Patreneibae  Beveriandi  Mt.  Pro  redire 
aliam  eatare  lectloiiem  conjielo,  qnam  reperire  non  poMnm :  marirtni  enim 
ed.  Lang ian»  adjectnm  in?ento,  *  al.  redire,'  Patreniibae  in  qoibntdam  Tett. 
ottic  lofit  CalderiMitw— S  Daueia  edd.  vett  Dotcaa  Beveriandi  Mt. 

NOTiC 


1  De  Patreneibae  [polrMclitei]  Hoc 
ett,ex  fondit  relictit  tibi  a  fratribat 
patmelibat  dncenta  tettertia  perci- 
pere  te  dicebat  Enclldet.  Legnntalii, 
et  forte  meliat,  Patreneibat,  Patrti 
aotem  nrbt  erat  ad  tinnm  Corinthia* 
cnm. 

S  Ceecinatael  Vetf e  cocefnea  Indn* 
tnt  Epig.  34.  tnpra* 

S  CortaliUof«r|  Atqne  ex  agro  qni 
erat  in  tnbnrbio  Corinthi,  qnia  Bu- 
clldet  Corinthiot  flng  itar. 


4  A  Leda}  Matre  Cattorit  et  Pol- 
locit,  cnjot  tatit  nota  hittoria. 

ff  Xedto]  Betlgnatoriy  cojm  mnnnt 
erat  nnicniqne  in  theatro  locom  at- 
tignare. 

7  De  «mi  dteit]  Qn»  prodidit  £n- 
OHdemy  otcendltqfle  f«l  eteo  eatwan^ 
qoi  gettabatclaTet  mdliitt,  Tei  takcm 
egenomy  qnl  IhnMilna  non  haberet» 
ledtnm  doMi  olafeai  ipao  gett«i% 
co|^mtnr« 


388  M.  VAL.   MARTIAU8 


AD   FAUSTINUM. 


Laudatus  nostro  quidam,  Faostinef  libello 
Dissimnlat^  quasi  nil  debeat :  imposuit. 

O  FokiHm,  quidam  ceUbntiuB  notiro  Ubro  diitmndaty  qimi  mkU  deheai:  me 
deupii. 


^»#^#«i»^^»»#»» 


NuUam  leetioDis  Tarietatem  exhibent  ezemplaria  in  boe  Epigrammate. 

NOTJE 

1  LmLdaiue]  Snis  yersibnB  Roma-  de  qao  loqoitar,  finzit  se  seaeire 
1108  celebrabat  Martialis,  nt  ab  illis  dandum  esse  Poetse  pnemiom,  atqae 
mnnns  aliquod  acciperet ;  liic  fero,     ita  spem  ejos  defrandaTit. 


DB   BROTtO   PUBLLA. 

PUBLLA  senibus  dulcior  mihi  cycnis, 

Agna  Galesi  mollior  Phalantini, 

Concha  Lucrini  delicatior  stagni ; 

Cui  nec  lapillos  praeferas  £rythr8eos, 

Nec  modo  politum  pecudis  Lidicse  dentem^  5 

Nivesque  primas,  liliumque  non  tactum : 

PnfUa  miki  rnumor  eembue  .cyenu,  tenerior  agua  Galeai  Pktflailtat,  delimiim' 
eoueka  laau  Laerim :  eui  nec  mUepoHOB  gemmui  ErytkraaSf  nee  deniem  eiephaaHi 
modo  poUtum^  d  primae  ntoes,  et  IUium  illibatum ;  qme  coma  tuperai  ueUmo  gregii 


^0k^^<0>^^^^0^ 


De  Berotionte  pueUa  Ald.  Jnnt.  Colin.  Grypb.  Scc,  De  HeroOone  pmOU 
Beveriandi  Ms.— 2  Phalanini  edd.  vett.  Phatanihim  cod.  Pnimanni.— 6  Be- 

NOTJE 

1  PMctta]   De    qna  jam  dictnm  et  habitatnm  Tarentnm.    Ergo  bene 
Epig.  B4.  snpra:  senes  cycni  eximio  legitur,  PAoJaiifmt;  non,  PkalmuHL 
poUent  candorcy  et   anamsimey  nt        S  Lvcrtnt  otagni]  Lacos  ilie  esC  in 
mnltis  placet,  ante.mortem  cantant.  Campania  prope  Baias. 

2  Agna  GaUoi]  Oalesus  est  agri  Ta-  4  LapiUoo  praferae]  Pretiosos  nem- 
rentini  flnvius,  nbi  muitae  oves,  qua-  pe,  hoc  est,  gemmas  natas  in  Mari 
rnm  lana  est  nobilissima.    Lib.  if.     Rnbro. 

£pig.  4S.  Dace Phalanto restauratnm 


BPIOR^MMATUM   LIB.   V.  869 

Quao  crine  vicit  Badtici  gregis  veOus, 

Rhenique  nodos,  anreamque  nitelam ; 

Fragravit  ore,  qnod  rosarinm  Psesti, 

Qnod  Atticarum  prima  mella  ceramm^  10 

Qaod  snccinornm  rapta  de  manu  gleba ; 

Cni  comparatus  indecens  erat  pavo^ 

Inamabilis  sciums^  et  frequens  phoenix : 

Adhuc  recenti  tepet  Erotion  busto, 

Quam  pessimoram  lex  avara  fatorum  15 

Sexta  peregit  hyeme,  nec  tamen  tota^ 

Nostros  amores,  gandiumque,  lususque. 

£t  esse  tristem  me  meus  vetat  Pa&tus : 

BitiUif  «f  nodos  Itteiil,  aique  imrtam  mMsm  ;  m  fpirainl  iden  fiMil  rsM  Pm$» 
lonv,  fiMd  prijMi  mcila  eermnm  AUieofwmy  qmid  gieba  dieiri  estorta  ea  nuam ;  ciii 
eeOtiMM  paoo  eroM  deformiM^  meoom»  ariMnif,  et  pktemx  ereber :  EroHam  odhMe  te» 
feeeU  hotito  reeentiy  fuam  eom/eeii  lex  avora  faiorum  improhiMeimofum  aeaio  emmo^ 
me  iam€n  almobdOf  noitra$  deHeioMf  ei  Mtf i«M,  et  Iwdoe,    Ei  mmu  Peein»  firokibei 


^>^^^^>^>^^^^^^ 


verlandiMf.  peeorie  IndkL—7  Qnm  erinevineU  Femr.  ao.  1471.  Ald.  Jant. 
Coltn.  Orypb.  Jonian.  Plant.  Lang.  Delph.  alis.  Qiuv  miif  vieii  codex  Pol* 
mottni.  frieU  facillime  migrarit  in  cidl|  i.  e.  vineii;  et  Tenia  vice. — 8  Edd.  vett. 
airMa^atf  inifUMi:  codex  Vaticanns  liabet  anrfaa^iif  mUeUam ;  et  sic  coi\j.  Cal- 
deriniu.  '  Anres  mitells  meminit  Optatos,  88.  83.  qoem  locom  male  corrisit 
Casanbonnf :  '  Fiebant  ifltff  mitellfB  (mitne)  ex  panno  et  lana  aorea.'  laid. 
£tym.  Male  Salmasiofl  nUeUan  iegit,  cnm  nitela,  eo  teflte^  idem  sit  ac  flciumfy 
qood  fleqoitnr :  qoam  idem  male  a  nitendo  deducit  prima  prodncta,  ad  Solin. 
p.  S16.  Hinc  Theocrito  liipooi  aiakifureai.  In  Copa  compitor  prima  in  mi- 
tella.  Sed  tamen  dixere  qnoque '  mitrelia'  et  «mittella.'  '  NiteUaf  ndJJiwrpor/ 
Olofls.  H.  Steph.  Sed  alind  id ;  namaoe  nitela  efltdentifriciomyiitexApoleio 
constat.'  Beverland,  In  edd.  antiqniflfl.  qnibofldam  mtfflain  legit  Cagneriofl ; 
in  aliifl  reperit,  fliicfttam,  i.  e.  parvam  micam,  qos  a  Plioio  flnmitnr  pro 
lapillifl  in  littore  obliqne  anrl  ▼el  argenti  flpecle  ad  solem  nitenfftnfl. — 12 
Codex  Pnlmanni  poMif  flive  panaf. — 15  Codex  Polmanni  et  Beverlandi  Bia. 
lex  amora.— 16  *  Pro  peregU  reponendom  videri  qneat«  pfrfmif ;  nam  fie 
omninoiib.  x.  £pig.61.  '  Hic  fefltinata  reqnieflcit  Erotion  nmbra,  Crimine 

3oam  fati  flexta  peremit  hyemfl.'   Sed '  peragere'  etiam  pro  '  perimere/  VaL 
lac.lib.1.  <Fert  gravifl  invito  vlctorem  Nefltora  tergo  Monychnfy  ardentl 

NOT>E 


7  fitfftct  ^reigif]  Oves  BfeticaB  na-  flimnm  emittebant  o^orem.  Lncaaia 
tivo  colore  rotilabant.  Vide  lib.  xiv,  vero  hodie  dicitor,  PriiidpaMf^  eiiim 
Epig.  133.  Betifl  flovinfl  in  Hiflpania  nfvre  in  regno  Neapolltano.  Attica 
hodie,  Gnadalyaietr.        ,  regio  abondat  melle  optimo. 

8  Rkenique  nodo»]  Oermanl  enim  11  Qood  facdaonim]  Electmmma» 
Rheni  accolse  crinefl  In  nodom  colli-  nn  tritom  bene  olet.  Lib.  iii.  Epig. 
gebant.    Lib.  Spect.  Epig.  3.  64. 

iVllelam]  Nitelsfl  flont  micae  pulve>  13  FWfMfnf  pkemix]  Erotinm  tam 

rlfl  anrei  inter  arenas  reapersm.  pnlchra  fnit,  nt  Pbceniee  rarior  ▼!- 

S  Affarwm  PmeiS]  RoflSB  Pmflti  op*  deretor,   de  qno    diximna  Epig.  7. 


pidi  in  Lucaniay  hodie  PetU,  soavifl-     Bnpra 


800  M.  VAIi.  MAKTUM» 

Pectasqne  palsami,  paritor  et  comam  ▼eUens : 
Deflere  nonrto  Temnl»  podet  mortam  t  20 

Ego  conjugen),  inqoit,  extoli,  et  tainen  vivo, 
Notam,  superbam^  nohilem»  locopletem« 
Quid  esse  nostro  fortius  potest  Pceto  ? 
Dncentios  accepit»  et  tamen  yivit 

me  higere:  ei  peehu  tmdenet  ebtml  et  evellene  cnptllM,  nen  erubeeeu  Wgere  tafmtan 
Mnniltf?  Ego^inqnit  extuU  mxm^  €OgmUm,MTOfmUem,  iUuMf^em^  Hi^iUwi^ei 
nikUomimu  respiro,  Quid  coneimdiue  eue  poteti  noetro  Peeio  7  aecepii  dMceniie$f 
et  tamen  retpirai. 


peragit  ClytiM  Act<)ni  qaercii.'  Sic  Bmtpdrreip  Gr«eii.'  Heraidm.  Vide  Epifr- 
t5.  suprm. — 19  Peelmaque  nuleai  Codex  PnlmanDi.  Peetueque  puieem  Beyerlandi 
Ms.  ei  coma  vellem  codcz  VaticaniiB  :  '  et  Ita  fMnniiio  legendttiD ;  ncmpe  inqnit 
P»tiii  veltt  «t  palsem  pectns,  Se^.'  Beverlmdue,  Sed  oniiHoe  erFet  bic  Bew- 
|«Bd«iy  jndlclo  Cl.  Wernadorfii.  *  An  vertnt  bie  ed  Peitaip  referendo^t  qnl 
eic  indlgnetiene  pectns  pnlMiffet,  et  comani  Telleret  ?  »90  potOr  Ad  Poetm 

XP  et  aoa  bene  procedit  oratio :  Nem  ie  pudei  peeiu»  pnUw  et  temnm 
)i9  Dieetdnm  rnerat,  niti  me  omoie  fallont,  Noi^  i«  pudtt  pedmpuimmllmm 
ct  comam  velUniem  ?  'ApoinkwOaw  itaque  statne ;  vel  mecnm  lege  :  Peetueqwe 
puUoff  parUer  §$  eomam  vellie?  Dejiere  non  te  vemuUe  pudef  moriem?  QnMi  e 
periona  Psti  dicentls :  Tn  pectns  pnlsas  f  dcc,  quod  proprinmerat  defonctoa 
lugentiQm.  Vide  Bopra  lib.  11.  Epig.  11.  (et  infra  llb,  z.  Epig.  1^0.)  et  Kircb- 
maun.  de  Fnnerlb.  Kb.ii.  capp.  11. 19.  J,  Nlcolai  de  Lpc.  Or.  «ap.  19.  qoibns 
adde  Tadt.  Annal.  i.  98.*  An$,  de  Rovy, 

VOTM 
94  Zhic«iliet]  Centena  millie:  er-     baereditateaceeptalstoanimottiorit 
gate  irridet  Pivtam,  qui  tem  tmpl»    mprtem  ferebat. 


XXXVIII. 

IN  OALLIODOBUM. 

CAl^LiopoRUS  habet  censum  (quis  nescit?)  eqaestrem» 

9exte :  sed  et  fratrem  CalHodoras  habet. 
Qaadringenta  secat,  qni  dicit  ^i)w  /^•Vi& ; 

Uno  credls  equo  posse  sedere  duos  ? 

0  Sexiff  eei  eeneue  epieetrie  CaX&odoro  (^nis  ignofai  ?)  eed  etfraier  etC  Ce/Ke- 
dero:  eeparai  quadringenia,  ^  dicii,  dimdejlcue  ;  an  ptUet  dtuM  pottt  «edere  nne 

S  QiMlr^rin^a  teca  legendum  censet  Janns  Rotgers.  Var,  VecU  Itb.  ri. 
cap.  11.  Rescribendam  putat  Petitus  in  Misccllaneis,  Qiiedrtiigeii^a  tecel,  fui 
dicU  a6 1^  i/U  y  Ij^Mf  ifc.    Beverlandi  Ms.  frSkoy  4i^' *E^.   Proverbinm  cam 

NOTJE 

1  Quadringmaa]  Seatertia  nempe,  cnra  quo  dividenda  erant  illi  qnndrin- 
qnts  eeisom  eqnettrem  effipiebant.     genta. 

Calliodorot  autem  fratrem  babebat        Sfira  M^f]  Hoc  eat,  dtmdc  JUm 


BP16RAMMATUM  hlB.  V.  8Wl 

Qaid  cum  firatie  tibi;  qiiid  cnm  PoUiioe  motosto  1  5 

Non  esset  Pollax  «tibi;  CMto?  ema« 
Unas  cam  sitis ;  duo,  Cattiodore,  sedetja. 

Sai^ :  soloecismam,  Ci41iodove«  fbeis* 
Aat  imitare  genas  Leda» ;  mt  com  fimtfe  sedeie 
' '  Non  potes :  altemis»  Calliodoie,  aede.  10 


mw7  fmd  tUd  negotii  fumfintnf  qM  ewm  imjfortmo  P^Xku^l  linon  ka^ci 
foUMcmf  trai  CiDdvr»  O  MlMort,  ^uiui  tedetu,  em  *UU  4mq,  Q  Ca/(iodprf , 
ma-ge :  faeU  mUBeUmum,  Aut  imUafe  JUioe  Ledm:  anU  n^id»  mdere  eumfratrt» 
O  CModorefMdeaUemaHm. 


*^^*>^>^I*<0>10I^>^^ 


aliqoid  in  Tia  reperitsent :  pro  to  dioe^ant  ami^  6  'S^f .  8ili<l«  Vid«  Plipr* 
Batam  p.  38.  Ineptam  Petiti  conjectaram  pronnntiat  idem  Be?erlandas.— 7 
UidmemueUU  Jnnt.  an.  1512.  et  Colin.  ap.  1628. 


NOT^ 

)PjntTorbioiB  lioc  dicitnr  do  Ut  qoi  eUie  duo]  Neqoe  onin  Ucet  dicero, 

fim  fonram  odiorint  |i«reditatemf  ynoaiodeti^»  ^ttamondoborotdici. 

oom  lamoo  Inter  ploret  cQlmrodoa  Hoc  oat;   Unam  taotom  deboroli» 

difidoro  cogpntnr,  occapare  sobieniom,  cnm  oimm  bo^ 

4  (%  erediel  Galliodonii  nna  cnm  beatia  oooaomeqooAtrom.  Apofe  er- 

ffftfo  confom  oqneatrem  babebat:  go»  o  ColUodore^  fapia  aolaaciamom' 

Ergo,  inqait  Poeta,  ti  ex  ceniin  com-  Poiaet  aliter  ioterpoosii  Umn^  ao» 

mnnl  eatit  equitesy  eqao  paritcr  com-  at<ta  i  boc  oat,  oqoea* 

mnni  aedere  debetii,  et  commnni  anb-  9  AiU  umiare]  PoUnx  enim  et  Caa- 

aolllo,  qnod  ridicnlnm  eat.  tor  altemis  diebni  morinntnr  et  revi- 

0  ^on  emei  PoUmx]  Pollnx  et  Cat-  Titcanti  nec  nnqnam  timnl  ette  iUit 

torfiliiLednexJoTe,qaoramiUepO"  concettnm  ett:  CalUodomt  pariter 

gil,hicTeroeqaet,andein  nominibot  cnm  fratre  timul  eqoet  eate  neqal- 

facetnt  ett  Poetai  lotaa.  bat 

7  (7mif  amatltt;  daa  [C/mn,  eum 


IN   CARINUM. 

SuPREMAS  tibi  tricies  in  anno 
Signanti  tabalas,  Carine^  misi 
Hyblabis  madidas  thymis  placentas. 
Defeci :  miserere  jam,  Carine. 

O  Ckmime^  Hhi  irkieo  In  amto  olpmuH  leatameNfwfi  miii  Uktimete  Hy6lm 

O  CAarifM,icm  mieefere.    9igum  im^aa,  ml  a«Mi  fee 


NOT« 

S  HyhUtio  Modidaf]   Melle  Siculo  mot  decerpant  apea.    Videtar  Poeta 

Imbntat.     Hybla  mont  Sicilifle,  nbi  captatorem  te  fingere,  qoo  argntint 

tbymat  tcI  thymnm  frotex  nobilit,  captatorom  artet  patefaciat. 
iinde  florea  meUi  conficiendo  aptitti- 


992 


M.  VAL.   MARTIAUS 


Signa  rarins,  aat  semel  fac  illud, 
Mentitar  taa  qaod  sabinde  tossis. 
Excassi  localosqae  saccalamqae. 
Croeso  divitior  licet  faisscm^ 
Iro  paaperior  forem,  Carine, 
Si  conchen  toties  meam  comesses* 


10 


idquodhut^niimenHturideniidem.   Excuui  crumenam  et  §aeeulum.    iiumnit 
fuiuem  locupktior  CreeeOf  o  Cluaiuef  emem  pmiperior  Iro^  $i  ioliee  comedietet  wieam 
eouchemu 


^^»»^^^>»^»<»i»» 


10  Si  emkkem  In  edd.  Tett  in  qoibDiidam  mliiiy  8i  coueham.    Cetera,  nnIU 
ett  TarietBS  io  librii  ImpreMif  aot  manoscrlptis. 

NOTiE 


4  Mieerere']  Id  est,  morere,  aot  ra- 
rloB  scribe  testameotom. 

6  MenHtur  tua\  Sspios  eoim  interi- 
tnm  toom  poUicita  tpem  oostram  de- 
ftaodarit. 

5  Creno']  Lydiae  rez  foit  ditissimos, 
ei^QS  Dota  est  historia  ex  Herodoto» 

9  Iro  pmipertor]  Foit  Iros  homo 
paoperrimos,  de  qoo  Homeros  Od.  2, 


10  ^condm]  Conchisfabsgenos, 
siYe  eduliom  ez  faba.  JaTenalis  Sat. 
III.  'Cojos  coDche  fames?'  Sensos 
est :  Si  qooties  sigoas  testameotam» 
toties  conchen  tantom,  non  vero  mel- 
litas  placeotas  mlsissem,  ad  eatre- 
mam  tamen  paopertatem  esSem  re- 
dactos. 


XL. 

AD   ARTBMIDORUM. 

PiNXiSTi  Venerem;  colis,  Artemidore,  Minervam 
Et  miraris»  opns  displicaisse  taam  ? 


Venerem :  O  Artemidore^  venerarie  Minervam  ;  et  thetapeeme  ofm 
tmmvi^iuewedemfmeul 

In  hoc  Epigrammate  exhibendo  noUo  modo  variant  aot  scripti  aot  im- 
pressi. 

NOTiE 

1  PtnatM  Venerem]  Coi  antepone-     Venerl  deesse  Veoeres.    Vide  lib.  i* 
bat  MinerTamy  qoam  coleret  Artemi*     Epig.  108. 
doros;  onde  mirom  videri  non  debet, 


EPIGRAMMATUM   LIB.   V. 


aes 


XLI. 

IN   DIDYMUM. 

Spaoone  cum  sis  eviratior  flaxo, 
Et  coDcnbino  moUior  Ceteneo, 
Quem  sectas  ululat  matris  entheae  Gallus^ 
Theatra  loqueris^  et  gradus,  et  edicta, 
Trabeasque^  et  Idus,  fibulasque^  censusque ; 
Et  pumicata  pauperes  manu  monstras. 
Sedere  in  equitum  liceat  an  tibi  scamnis, 
Videbo,  Didyme :  non  licet  maritorum. 

CiMKtf  ^mmimHor  mM  9ptui»n€^  et  deUeoHor  Cdauto  eoMii&tiMy  fiim  .. 
ci/cnifwr  Mtralhu  Gtdbu  sacerdM  flMfrif  CyM»,  pradieaB  iheairay  ei  greiAUf 
€t  «dietoy  H  iTflftiM,  d  Idn*,  «i  jlMme^  ct  ccmm:  aiqfu  oetendie  egemee  «mmi 
ievL  CeimdirabOf  am  tiH/eeeU  eedere  t»  wftielliw  e^ptiimie:  meafaeeei  «miv 
tanm, 

/n  Dtndimiiiii  lemma  est  in  edd.  vett.  /»  Dtdymiim  in  aliis.  Palmaniuii 
COD^.  Didyimmi,  i.  e.  DiMfynnim,  de  qno  lib.  zii.  Epig.  79.-8  FiiMo  JHdpae 
in  Jnnt.  ui.  1513.  qnamTis  in  lemmate  liabeat  i>indiawm. 

KOTiE 


t  Bi  coneuhUui]  Atyn  intellige  pne* 
nim  a  Cybele  amatnm.  Ctienm]  IJrlM 
Phrygis,  in  qna  natM  est  Atys. 

S  Mairie  enUtete]  Hoc  est,  Cybeles, 
aacerdotes  nempe  snoi  in  fnrorem 
Tertentis. 

4  Theairalofiurie']  Hoc  est,  ore  tn- 
perbo  sermonem  facis  de  edictis 
Dofflitiani  in  theatro  servandii.  Epig, 
8.  snpra. 

5  Trabeae]  De  quibns  Bayfius  de 
ra  Testiaria  cap.  10.  Vestes  inter- 
pretare  porpnrcM  qnas  gestabant 
eqnites,  cnm  Idibns  Jnlits,  qno  die 
▼lctonam  ofim  reportaverant,  coro* 
nati  frondibns  olese  transveherentnr, 
inltio  pompai  facto  ab  «de  Martis. 


De  hac  pompa  agit  Dionysins  Halic. 
Antiqnitatum  Rom.  lib.  ti.  et  Valc- 
rins  Maximus  lib.  xi.  cap.  11. 

Fibalaeque]  QnM  in  trabea  fel  chla- 
myde  gestabant  equites  nt  Bobilitatis 
iMignia. 

6  Ei  pamicaia]  Hoc  est,  pnmlce 
polita  mana  per  contemtnm  monstrM 
pauperes. 

8  Videbo]  An  sis  Tems  eqnes,  sl 
nempe  deslgnatores  permiserint  sc- 
dere  te  In  qnatuordecim  snbselllis. 

^oa  Ocet]  Sedere  in  scamnis  mari- 
tomm,  qnla  spado  es,  tcI  effoeminatiis 
nt  spado.  Ordinem  vcro  maritorum 
olim  in  theatro  constitnerat  Angnstos, 
SnetoniM  in  Aognsto  cap.  44« 


904  M.   VAL.   MAKTIALI8 

XLU. 

AMICIS  QUOD   DATUR,  NON   PBRIRB.* 

Callidus  effiracta  nuiiimos  fur  anferet  arca: 

Prostemet  patrios  impia  flamma  Lares. 
Debitor  usuram  pariter  sortemqae  negabit : 

NoD  reddet  sterilis  semina  jacta  seges. 
Pispensatorem  fallax  spoliabit  amica :  5 

Mercibus  exstructas  obruet  nnda  rates. 
Extra  fortunam  est,  qnicquid  donatur  amicis : 

Quas  dederis,  solas  semper  babebis  opes^ 

Fmr  vermtu»  ahriput  hhmmm  ejf^meU  «im  :  igwU  tmfktMpreJUgdtiieedeepeier* 
Dwmtir  wifeMt  fertnte  eund  et  eerieiM  t  ^ger  eierihe  nMi  reetiiMm  eeeebee 
■M.  Awdee  frendideeiM  dewMiekH  dJnMweeimwwt  r  uetuL  ewwfiwtei  wewee  eu^ 
wifittm.    New  etH  ekmeieem  /erifmeff  firfifiitrf  d^htr  m wt.   Perfeheefe^ 


,   Amkie  eeee  detHmOm  inscriptio  eit  in  Ald.  Jwit  CoUn.  Grypli.  Pnlm*  Ja- 
Diao.  lAng.  Delph.  Scc, 

NOTJE 

*  iiiiitcif ,  4pc.  lAmieie  eeee  demendmm']  eai  qmi  donentiir  uiiicis. 

Inscribiiiit  ilii  ^Mtcit  pted  iia<tcr,  mmi  6  DiipiiiMtorcM]  Senmi  nempe  qnl 

jNrtr».  £uniU«  rationet  edininiituty  domint 

1  Goilidiii  ^freetal  Partinm  enn-  peenniam  amicM  donare  potest 

mecatione  probat  Poeta  divitias  om-  8  QiMididcrti]  Memorei  amid  M- 

nii  generis  casu  perire  posse»  prmter  copta  beneficin  reponent. 


XLIII. 

DB  THAIDB   BT  LEGANIA. 

Thais  habetnigros,  niveos  Lecania,  dentes. 
Qu80  ratio  est?  emtos  bsec  babet,  illa  suos. 

lMdtii^iiarfdiN|ii,MMltdiitfMmiM.    QaadicnMa?    H«c  Ao&ct  iMlee, 
tOa  Tero  itiai. 

In  hoc  Epigrammate  nnUam  iectionis  varietatem  prodnnt  eKcmplaria,  aiit 
scrtpta  ant  excnsa. 

KOTJE 

l  Tkaie  kabet]  De  emtis  dentibus        %  Emte»  kete  kebet]  Mimiram   I>. 
lib.  I.  Epig.  7t.  et  lib.  zii.  Epig.  29.     cania. 


BPIORAMMATUM   UB.  V.  885 

XLIV. 

IN   DBNTONBM. 

QuiD  factiun  est,  fogo,  qnid  repente  Ujctxm  ? 

Ad  coenam  mlhi,  Dento,  qnod  vocanti 

(Qais  credat  ?)  qaater  ansus  es  negare. 

Sed  nec  respicis,  et  fagis  saquentem ; 

Quem  thermis  mpdo  qaa^er^  et  tbeatris,  5 

£t  conclavibas  omnibns  solebas. 

Sic  est :  captqs  es  nnctiore  ccena^ 

Et  major  rapuit  canem  culina 

Jam  te :  sed  cito  cognitam  et  relictam 

Com  fastidierit  popina  dives>  10 

Antiqaee  yraies  ad  omi  coan». 

if  i  «M<«r  fioiMrt  niilt  motfaiUt  te  fltf  cffiu 


Mi  fH«f «r  fioiMrt  nite  motfaiUt  te  fltf  cffiurai  7  Sed  nec  rufkiM^  ei  tiU» 
im:  qumcimmi9eraipmih€ni$refitir$ntkemiM^Hthe^^ 
clMi6ti«.    A«  M  ree  kibei :  alUeiue  ee  cena  finpderet  ei  euUnm  umpiier  jmi^  e/i» 
inuni  tecmtem:  ai  cmmpepum  ieatpieefiuiiiio  te kabuerit  brevi  cegniimm ei  dere* 
Mdumf  redibie  «d  mm  vetme  ctnue. 


7  Orntenu  legendani  eenset,  ez  tribas  codd.  mcftori  «wnM ;  et  tic  codes 
Pnlmuini.  Sftpins  mhim  et  cema  permntantnr.    Vide  ad  lib.  i.  Epig.  IM. 

KOTJB 

1  Qmdfactmk]  Facete  irridet  Ittnm  dednci.    Vide  Ub.  ii.  Epig.  14.    Ca. 

Bentonem ;  qoater  ad  coenam  Tocatoa  nem  porro  illnm  Tocat,  qnod  cnlinam 

reensaTerat,  qnt  allas  pcr  totam  nr-  nnctlorem  odoratnf  alliceretnr. 

bem  seqni  Poetam  soleret,    Joenm  7   VaeHmre  Mme]    Alil»    mirtiw 
etiam  qnsrit  Martialis    a    npmine 
Deptonlsi  qnod  videtnr  ex  deatibos 


XLV. 

IN   BAS8AM. 

DiGis  fonnosam,  dicis  te,  Bassa,  puellam. 
btnd  qnsD  non  est,  dieere  Bassa  solet. 

OBasM|fepnRiteaf  pafdkram  tffp««ttim.    BMMS^Ief  pr«diMrs  AMfvodnM 
eei, 

9  lelud  fued  mm  eet  ed.  antiqnlM.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Jant.  Colin.  Gryph. 


906  M.   VAL.   MARTIALIS 

Palni.  Jnniao.  Lang.  Delpb.  Par.  aii»  1754.  Sec.    Nostram  lcct.  ez  eodd. 
•oia  dedernnt  Qmtemi  et  Scriverios,  probantibns  W.  DD. 

NOTJE 

1  Bum]  De  qna  jam  dictom  lib.        fi  ItM  ifM  [fMd]  noii  cif  j  Alii, 
▼II.  Epig.  91.  UM  fMtf  No»  «•<• 


XLVL 

AD  DIADUMENUM. 

Basia  dnm  nolo^  nisi  qnas  luctantia  caq^si, 

Et  placet  ira  mihi  plns  tua,  qnam  facies : 
Ut  te  ssDpe  rogem^  caedo,  Diadumene,  ssepe ; 

Consequor  hoc,  nt  me  nec  timeas^  nec  ames. 

Dmm  Ttam  Mcnk,  wm  mut  Ubawi  eoaeia ;  et  gratior  at  tra  fM,  fiuan  tMUu»: 
O  DutduMtenefUgpe^bieii&jUiUMttpeexarm,    Sic  Aociunwtappr, itf  me n«c ae- 

1  Palmanni  codex :  idd  pu8  kuiaMiia  carpii, — S  Janos  Ratgenint  legit : 
eedo  0  Diadumene,    Vide  Var.  Notas. 

NOT£ 
%  Cade  ieedei]  Alii  onio.  Lib.  iii.  Epig.  05.  de  Diadnmeno  diKimna. 

XLVIL 

DB  PHILONB. 

NuNQUAM  se  coenasse  domi  Philo  jurat:  et  hoc  est: 

Non  ccenat,  quoties  nemo  vocavit  eum. 

* 

PkOoJurai  u  uMaquam  eenatte  domt:  ef  Aoe  eil  vernm,  nam  non  eeBUai^qmiie» 
a  nemme  imriiaiu»  eH. 


***#****N#**# 


Pro  lemmate  Bererlandi  Mf.  habet :  De  PAOoiie  FonfearM.  Sic  '  domi- 
casna:'  <  capidicenni'  in  OioM.  T^x^""^'* — 1  NiufiuDnfe  MmoMe  BeTer- 
landi  Ma. 

NOTiE 


1  NwifiuMi  m]  Alii  NnefiuMi.  Phi-     domi,  cnm  non  habeat  nnde  aeott* 
lo,  inqnit  Poeta,  non  oenat  qoidem 


BPIGBAMMATUM   LIB.  V. 


807 


XLVIII. 

DE  BNCOLPO. 

QciD  non  cogit  amor?  secuit  nolente  capillos 

Encolpus  domino,  nec  .pndiibente  tamen. 
Permisit,  flevitque  Pndens :  sic  cessit  habenis 

Audaci  questus  de  Phaethonte  pater. 
Talis  raptus  Hylas,  talis  deprensus  AchiUes 

Deposuit  gaudens,  matre  dolente»  comas» 
Sed  tu  nec  propera,  brevibus  nec  crede  capillis  ; 

Tardaque  pro  tanto  munere,  barba,  TenL 


Ad  quid  non  tMpenii  amor  7  Eneolptu  Mmidii  crnwt  Motto  kirot  mc  vHmte  ta- 
e».  Pudeni  coneeuitf  et  laciynaft»  ett,  Sie  geniter  tredidit  kJbenat  conqtieetue 
de  tememrio  Pkaethonte,  TaUe  HyUu  raptue,  taUe  agnitue  AchiUee  leHue  akjeeH 
eafUtoe  meerente  genitriee,  At  f m,  o  barba,  neefeeiina^  wee  crede  crimbue  brenbue, 
et  eera  creeee  tanti  doni  gratia. 


*^4 


**^^^^^^^ 


9  BeTerltndi  Ms.  nem  prokibente,-^!  8ed  tu  me  propera,  breuSbue  ne  eede  eapU' 
Ut  in  Beyerlrtidi  M«.  et  cod.  Palmanni :  i.  e^  snccede,  nttitientnt :  Semper 
tn  Encoipe  11«  brevis  et  liroilis  cnpillis  tnis  brevibns,  dinqne  pner.  Vcl  sic  t 
O  bnrba  tarda  veni  et  ne  cede ;  sed  si  ▼enias,  sis  similis  brevibns  eapillis. 

NOT^ 


2  Eneolpmedomino']  Vide  lib.  i.  Epig. 
S9«  Pbabo  capillos  snos  voverat  iste 
pner,  si  qnando  Pndens  snos  dominns 
primipilns  fieret»  nnnc  exsolvit  10- 
tnm,  domino  primipilarem  dignitatem 
adepto. 

S  Sie  eeeeit']  Sic  invito  animo  Phce- 
bns  permisit  Phaethonti  snnm  cnr- 
mm  moderarL  Nota  haec  fabnla  ex 
Ovidio. 

5  Toltf  roplMs]  Hercnles  monnerat 
Hylam  ne  iret  aqnatnm,  attamen 
petenti'pnero*recnsare  neqniyitynndn 


raptos  est  a  Nymphis.  Llb.  iii.  Eplg. 
10.    Alii  aliter  expUcant. 

TaUe  depreneue]  NoU  Achilds  his- 
toria,  qnl  ab  Ulysse  apnd  Lycomedem 
deprensns  Trojam  profectns  est,  In- 
gente  Hietide,  nt  pote  sdente  qnod 
fatnm  maneret  Achillem. 

7  Brevibue  nec  erede']  £z  eo  qnod 
brefes  capillos  habeat  Encolpns,  ne 
credas,  o  barba,  illum  jam  Timm  CTa- 
sisse.  Delicatipnericomas  tondebant 
anno  decimo  septimo. 


XLIX. 

AD  LABIBNUM. 

ViDissBM  modo  forte  cum  sedentem 
Solum  te^  Labiene :  tres  putavi. 

OLabiene^eumfortepaMioanteUepeetaeeemeohanmdentem:  eanMnmittee: 

NOT£ 
2  Tree  putan]  Tempora  Labieni     erat  glabmm ;  atqne  ita  tria  fnisse 
eranti  capilkta,  roedinm  mro  capnt     capita  facete  didt.  Lib.  z.  Epig.  St. 


398  M.  VAL.   l^ARTlALia 

CalT8B  me  numeras  taaB  fefellit. 

Sant  illinc  tibi,  sunt  et  hinc  capilli, 

Quales  nec  puerum  decere  possint.  5 

Nudum  est  in  medio  cajmt,  nec  ulhiB 

In  longa  pilns  area  notatar. 

Hic  eiTor  tibi  profait  Detemhd, 

Tunc,  cum  prandia  misit  Imperator ; 

Cum  panariolis  tribos  redisti.  16 

Talem  Geryonem  fuisse  credo. 

Vites,  censeo^  porticom  Philippi, 

Si  te  viderlt  Hercules,  peristi. 

mmeruMHuBcal»amedicepit.  Habeeeshaeei  illaparteerke9,q»de8$ieep0»ebu 
onure  puenm.  Capvt  midum  ett  m  medio,  nee  uttmepihu  tpectaiuf  i»  tenga  afem. 
Bic  error  tejufrii  meiise  Decemhri ;  tunc  eum  imperator  misit  pramtta :  fetetwtr 
ee  cum  trUnu  panarioOe.  Eacietimo  Geryonem  fuieu  tibi  etmUern.  Monee  ux/u' 
giuportieum  PhiUppi:  ei  HercuU»  ieaepexeriif  oecidieii,  ^ 


^>»<^^^«^«^i#>^^i^» 


8  Solum  l«y  LwMM  Bev^rUiidi  Mf»-— ff  Quak»  ud  puerum  eo4d.  Hiau.  «t 
FiofeDL 

NOTA 

5  QiMlesiiM]  EtiamBiadoniandaB  aportalaa  referre  debait. 

pueri  capat  paacissimi  reqnirantar.  11  Talem  Geryonem]   Qai    tricepi 

7  /a  knga  area']  Hoc  est,  in  somma  tlctns  est  ab  Hercdle.  Uttc  noiat 
ealYa.  higtoria,  de  qua  itemm  inihi  £piff* 

8  Deeemtri]  Hoc  estySatnmaltbns,  65. 

qnibas  altro  cilroqoe    dona  mitte-  18  PortieumJ  TTbi   emt   Hercnlis 

bantar.  stataa.    Jocns  elegans,  qmesitns  • 

9  CiMi  prandial  Tnnc  enlm  I>omi<*  calva  Labieni ;  nt  enim  Ponitiannf 
tianns  opsonia  plebi  distribnebat :  erravit  In  sportnHs  distribnendif,  «ni 
nnas  aotem  Labienns,  com  triom  lio-  tibl  tres  largitas,  ita  ermni  Hercn» 
minnm  speciem  refermt^  tres  qnoque  les  te  pro  Gerf  one  inTidet 

L. 

IN   CHAROPIKVM. 

CosNO  domi  qaoties,  nisi  te,  Charopine,  vocayi» 

Protinus  iagentes  sant  inimiciti» : 
Meque  petis  stricto  mediam  transfigere  ferro, 

Si  nostram  sine  te  scis  caluisse  focam. 


O  CkeeopiMitquoiieeauuodamifmmte  tnetfami,  etaHmgrave»  Miaridlte  ialsr- 
eeduMt;  et  putrie  me  iraneadigere  edueto  gladiOf  d  nom»t%  caluieH  noetrumfocum 


^«^^»>»»»^^i#>»i»i»»^ 


3  JifffNr  jMrat  atrieto  codex  Palmaont*    Afsfiif  teli»  »trieto  cod.  Tliiian. 


SPIORAMMATUM    LIB.    V. 


Nec  semel  ergo  niU  fitrtaai  fieoine  liMbil  1 
ImpTobias  nihil  eol  hac>  Chaiopiiie^  goltu 

Desine  jam  nostram,  precor,  observare  cnlinam, 
Atqae  aliqaando  meas  det  tibi  verba  coqaas. 


Miqwe  pwfftgiHctocodeK  Florentimu.-^  Codez  Palmaaiii  et  Be? erlandi  Mi. 

NOTJB 

4  AiMifm]  Hoe  eet|  1 1  «eli  ne       ff  Nh  Hmd]  Id  eef,  non  lleeWt 
dmni  e«iMMo,  ti  non  ▼oeato.  mHil  i«l  aemel  domt  emnart  te  inaclof 


LI. 

AD  RUPVM. 

Hic,  qai  libellis  prflBgrayem  gerit  laBvam, 

Notarioram  qaem  premit  choras  levis, 

Qai  codicillis  hinc  et  inde  prolatis, 

Epistolisqae  commodat  gravem  valtam, 

Similis  Catoni,  Tallioqae,  firatoqae ;  5 

Exprimere,  Hutk,  'fidicalsB  licet  cogant, 

Hie  qm  getUi  rimuinm  emtlmm  HheUU^qwgm  dfemtidMt  wioUii  etfnm  noimie» 
9  ^aeemmmedeigfwe  empereUimm  epuielii,  et  eodieiUie  kme  ei  hine  ehlwtiei 
^       '  ei  deereed,  et  Bruie;  O  JRv<f  immmU  Jkdewlm  eegmUf  neqaU  ^r»- 


Ad  RMffwm  inscriptio  est  in  edd.  ▼ott.  et  lic  ▼••  6.  R^.— 1  Hk  pd  UkeUie. 
pirgrwMnm  in  ^d.  antiqais».  cam  Ald.  Jnnt.  Colin.  aliis.    De  permatatione 
per  tXprm  Yido  noi  ad  Tiboll.  1. 10. 68.  ii.  6. 74.  lu.  1. 11.  iv.  1. 175.  Onker. 
nd  Flor.  ii.  IS.  14^  Drakonb.  ad  Liv.  iv.  S7. 5*  vi.  5.  4.  Oiwt.  Misc.  Tom, 

NOTiE 

1  Prmgrmoem  gerUil  Iil>eIlot  vel 
•nppUces  vel  accnsatorios  palam  fe- 
rebat  in  vin  blc  eaniidiens»  nt  nego- 
tlofwn  snornm  mnKitadinem  popnlo 
oitentaret.  De  notatio  videllb.  xiv. 
Epig.SOS. 

S  Ims  [Unu\  Male  Ueie  propter 
legem  caiwuls. 

S  Qni  Mdidaii]  Hoc  eat,  qni  al> 
tente  et  snblato  ioperelllo  aares 
prmbeCcodfclllis.  Snnt  antom  codl- 
eilliy  parvt  qnidam  et  breves  oodlees. 


In  qntbos  veteres  «ipi 
Inntates  scribebant,  non  adhibitis  iis 
iolennitallbns,  qnm  In  teotamentis 
rvqnirebnntar.  Porro  codices  orant 
tabnlmHgnespy  nnde  codtcillt  dicti,  in 
qnibns  scribebant  veteres. 

6  SitKOie  Ce^tem\  Non  bnmanitate 
qnidem  ant  moribos,  iod  negotioram 
mnttltadine  et  f  rat itate.  CatOyTOl- 
lias,  et  Bmtns  percnssor  C«sarli, 
viri  sant  notissimi. 

6  Fmmim\  Adeolmirbeiins  eet,  nt 


400 


M.  VAL.  MAHTIALIS 


Ave  Latiaiim,  x^V^  ^'^^  potest  GrabcaiiL 
Si  fingere  me  istad  putas,  salatemos. 

ferre  mst  LKHmmfmeexBupt  Gr^Kmm,    Si  eredk  a  me  excogiiariietMdf 
illam. 


Tifi.  p.  S87.  Heins.  ad  O? td.  Heroid.  zvii.  107.  et  ad  Fast  it.  MO. — 7  Am 
l^ofam»,  x^tf*  in  Jnnt.  ao.  1619.^nod  verbnn  nihili  est.  Vacnnm  relioqnitnr 
tpatinm  in  Colin.  an.  1628. — 8  SiJiMgere  iaiud  me  codez  Pnlmaooi. 

NOTJE 


nec  tormentU  cmciatni  poKsit  addaci 
ad  reddendam  Balntemy  Tel  Gnece  vel 
Latine.  Raderns  aliter:  Hoc  eit, 
inqnity  adeo  imperitns  est  hie  can»i« 
dicn»,  nt  ave  Latinnm  qnidcm  pro- 
ferre  pottit,  Grscam  vero  neqneat 
Xfujpcy  id  ent,  aee.  Eligat  lector. 
Fidicnls  qaae  in  tormentis  nnme- 


rantnr,inqnitTamebns  lib.  nr.  cnp.S« 
mihi  videntnr  latcivia  qnadam  jod 
nomen  invenisf  e»  qnod  nt  in  fidibna 
ner? iy  item  qnoqne  ut  nervi  hinc  et 
iodemnltis  fanibusbominesdistende- 
bantnr,  sed  et  illa  machina  ftinet 
mnltos  nt  nervos  habebat. 


LII. 

IN    POSTHUMUM. 

QUiE  mihi  praestiteris  memini,  semperqae  tenebo. 

Car  igitar  taceo  ?  Ppsthame,  ta  loqaeris. 
tncipio  qabties  alicai  taa  dona  rcferre, 

Protinas  exclamat,  Dixerat  ipse  mihi. 
Non  belle  qaaedam  faciant  dao :  safficit  anos  5 

Hnic  operi :  si  vis,  at  loqaar,  ipse  tace. 
Crede  mihi,  qaamvis  ingentia,  Posthame,  dona 

Aactoris  pereant  garralitate  sai. 

Recordar  eornm  qws  tn  me cenduleriSf  et  recardabor  tn dHenmm:  atr  ergoeOeejm 
Poeihmme?  qoia  iu  U^erii,  QuoHes  exordier  narrure  aUeui  ium  mMuera^  eiaHm 
exclamai^  Ipie  mihi  uarraverai,  Qmedam  uonfiauH  coweemeuier  a  dnofriM,  wiiit  jmt 
etf  &Kte  optri :  ai  jdacetf  ut  lofiiar,  ipee  iace.  O  PoilAiunc,  crede  mtUy  Mieei  dee  m- 
geuiia^  iuHertmd  iofoaciiaie  tw  «iictortt. 


^^»i^»^»<»^»»i» 


/n  Poeiummmf  de  mumere  Beverlandi  Mt.--7  In  Ald.  Jnnt.  ColUi.  Gryph. 
Pnlman.  Jnnian.  Plant.  Lang.  Delph.  dcc.  PotteaM,  donet:  in  alilt  domme. 
Lectionem  nottram  dedit  Gmterat  ez  cod.  Palatino ;  qnod  nunc  con6rmant 
codd.  Thnan.  et  Florent. 

NOTiE 

2  Tu  lo9«mt]   Lege  Senecam  de  [donft]  Alii :  Qnaatvit  ti«infMi,  Pnef • 

Bcoefioiit  lib.ii.  cap.  10.  et  11.  Dan*  ibnmey  donn. 

^m  oportet  oblivitci»  inqnit  Poeta,  8  Pereumi']  Benefida  cnim  a  te  col- 

meminitte  vero  tolnm  accipientem.  lata    commemoranti   nnlla   amplioa 

7  <}na«oitM|ftnlia,PMlihMint,  dtna  gratia  debetnr. 


EPI6RAMMATUM   LtB.  V.  401 

LIII. 

AD    BA8SUM. 

CoLGHiDA  quid  scribis,  quid  scribis,  amice,  Thye^n? 

Quid  tibi  vel  Nioben^  Basse,  vel  Andromachen? 
Materia  est,  mihi  crede,  tais  aptissima  chartis 

Deocalion ;  vel,  si  non  placet  hic,  Phaethon. 

O  amiee,  qmdcQimp<m$  fabulcm  Miidftr  H  Tlkfeite?  O  BoMy  ^pnd  NUkitM 
AmdrtnMehe  tibi  materia  ett  ?  Mifd  erede,  DeuedUtm  ett  argwnentum  convenian^ 
iiffUMun  tuii  aerif^e  ;  mU,  HkienM  efridity  PhtHUhenk. 


2  Qmo  tibi  vel  Nioben^  Bmm.  vd  Andr^medem  7  in  cpdice  Florent.  Qmo  tiH 
vel  Nh^,  Btftto,  tet  AndfmitMe  7  in  COd.  Palat.  et  aliis.  ifnid  HM  vd  /ViMcii, 
BMe^  9«!  Andrometthin?  lA  qaodam  cod.  apdd  Caghernim.  Quid  OH  vif  NftfAe, 
Batee,  vel  Andremmeke?  in  ed.  antiq.  Ferrar.  an.  1471.  A!(l.  Jnnt.  Coltn. 
Gryph.  Pnlman.  Jnnian.  Plant.  Lang.  Delph.  Farnab.  aliis.  Qao  tibi  vel  JVto- 
ben,  Baeee^  vA  Andromaeken  ?  Orotemft ;  qnem  tecnti  snttt  S<iriverftw  et 
Schrevel.  Hoc  loco  tandem  Edd.  Bipont.  teztnm  Schraveliattam  non  reee* 
pernnt,  data  lectione  codicia  Cagnerii. 

I^Of^ 

1    Coidktda]   Colchis,   hodie  jCfni-  Diliivii»  et  illnm  ponit  pro  Diiuvio : 

greUiaf  patria  Medeae,  pro  qna  sumi-  Phaethon  flammis  periit,  pro  qnibas 

tnr  :    rjus  vero   historia,  sicot    et  boc  loco  ninrpatnr.    Simile  est  Cpi- 

Thyestae,  satis  nota,  lib.  III.  Eplg.46.  gramma   in  Antbologia    lib.  ii.  Elr 

et  Andromaches  nxoris  Hectoris  et  l^t^fpApovt. 

Seneca  et  Enripide,  Niobes  in  saiAiiki  a  Quid  <iU  vel  Nieben  [Niobe']  Le- 

convers»  ex  Ovid.  Met.  vi.    Poeta  gnnt  alii:  Quid  tibi  vet  NiebeUy  Battet 

carpit  hnnc Bassnm,  qoi argumiKntum  vet  AndromdcKen?  et    subintelligen- 

snisveraibnsconveniensnonstfmeret:  dnm,  'Kcriptio  est:'  hoc  est,  qnid 

argntisslme  anlem  dicit  DencalioilM  acribin  Niobeny  &c.  Stc  apnd  Plantom 

etPhaethontem  materiam  eaae  ido-  inAulnlaria, 'Quid  tibt  meamtactlo 

neam  malo  Poetas ;  atqne  ita  indicat  eat?'  hoc  estyQuid  meam  tangis  ?  Jn« 

Carmina  Baaai  vel  aqnia  vel  flammia  dicef  lector. 
eaae  digna.    Deocldion  fait  tempore 

hvr. 

m 

DE   RHBTORB   AroLLONlO. 

ExTBMPORALis  factus  est  meus  Rhetor: 
Calpaniium  noii  scripsit,  et  sidatavit. 

Exiemperdlie  evatU  memt  Rketor :  mmteripniCeifinrmumfettahaami, 


Hujaa  Epigrammatia  lectionem  non  variant  codicea  mannacriptl  ant  libri 
IfflpressL 

VOTJE 

1  ExUmporaUt]  Poetairridet  Apol-     32.  qni  adeo  infeiicis  erat  meroori», 
loiiiuin  Rhetorem,  de  quo  supraCpig.     nt  nomina  eommf  qiios  erat  salnta* 
Dc//»*.  et  Var.  Clat.  MaHUd.  9  C 


403,  M.   VAL.  MARTIALIS 

NOTiE 

iwmBf  Bcriberet,  ut  ea  memoriter  tempore  aUqnem  nomiDare  posset, 
ediieeret :  jam  vero  tantam  exerci-  eCsi  nomenejiuanteanon  scripseraL 
tatione  profectnm    fecerat,   ut   ex 

LV. 

DB  AQUILA   PORTANTE  JOVBM.* 

Dic  mihi,  qaem  portes,  volucrum  re^a?  Tonantem. 

Nulla  manu  quare  fulmina  gestat?  Amat. 
Quo  calet  igne  Deus  ?  Pueri.    Cur  mitis  aperto 

Respicis  ore  Jovem  ?  De  Ganymede  loquor. 

O  mhm  reguutf  die  mihi  quemferoi  7  Jovem.  Cwr  nullafiilmim  gerit  nemi  f 
Amore  enptiu  ett,  Quaflamma  mritmr  Deua  1  Pueri.  Cur  lenii  rcfpm  Jovem  ere 
patenti?  LoquardeGaMymede. 


<»>#^»»»>»^^<»«»^«»^ 


De  Aquila  inscribitur  in  edd.  vett.  Ceteray  nullam  lectionii  varietaten  pro* 
dunt  exemplaria,  aut  tcripta  ant  iropreMa. 

NOT^ 

*  De  Aqmla,  ^r^.]  Inscribunt  alii :  1  MMe  mihi]  t*er  se  patet  hoc  Epi- 
dan  AquUa  portanie  Jovem  Dialogi»'  gramma :  Aqnila  enim  Jovem  portaas 
mtu.  a  Poeta  interrogata  respondet. 

LVI. 

AD  L.UPUM. 

Cui  tradas,  Lupe,  filiuin  magistro^ 

Quseris  solicitus  diu,  rogasque. 

Omnes  Grammaticosque  Rhetorasque 

Devites,  moneo ;  nihil  sit  illi 

Cum  libris  Ciceronis  aut  Maronis.  5 

Famse  Tutilium  suse  relinquat 

O  iMpe,  anxiut  perquirie  euipraceptorieommitiatJUumf  et diuperieuium  faei», 
Suadeoutfugia»  omnet  Grammatico»  et  Rhetorat:  non  Ugat  Ulrrot  Cicerouit  aut 
Virgim:noneuretexiitimatienemRutilii:  eieomponiiCarmimfaieerte  iilome  Pm- 

2  Ed.  anttqniss.  Ferrar.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Orypb.  Jnniao.  Delph.  &c. 
Quarit  tolicitut,  diuque  tenta».  Lectionem  nostram  primns  reposnit  Gmterus, 
accedentibus  Scriv.^Farnab.  Schrevel.  Barbou,  &c.  hane  firmant  codd. 
Florent.  et  Paiman.--6  RutiUum  in  edd.  vett.  pro  3^(<tJiiMi.    Aiii  legunt 

NOT^ 

9  Ow,  rogatque  [diuque  tentat]  consilinm  affert  per  ironiam,  qnod 
Alii :  Qu4Krit  toUcitut  diu,  roga»que.  tnnc  Rome  non  esset  iocos  honestis 
Scribitur  »oUcUu»  atque  »oUicitu»,         artibns. 

$  Omnea  Qrammatieo»]  Hoc  Lupo        6  Fame»  TutUimn  IRutUiuml  Vidc- 


BPIGRAMMATUM    LtB.   V. 

Si  versas  facit,  abdices  Poetam. 
Artes  discere  vnlt  pecuniosas? 
Fac,  discat^  citharoedus,  aut  choraules. 
Si  dari  puer  ingent  videtur, 
Praeconem  facias^  vel  arcbitectum. 


403 


10 


H,   An  cupU  diaeere  arte»  qiuntuotas  7  Da  operam  etadat  citharcedue  aui  ck/oraakM, 
Si  fnur  tiittwr  mewiit  ttupiditf  efieiat  illum  preeeonem  aui  archiiectum. 


•^»^00^^*^»  *0 


iMoJ&um^    qnod    exhibet    codex    PolmaDni. — 0   Fac    hiteai    legit    Janus 
Onilielm.  Veriiimil.  lib.  iii.  cap.  19.  improbaote  Famabio.    cktremlM  Ald.  ' 
Jont.  et  Colin.  ckoraulot  in  aliis. 

NOT^ 


tnr  ia  ease  quem  commendat  Cicerode 
Oratore  lib.  i.  etSuetoniusin  Aogua- 
to  cap.  89. 

9  Fac  ditcat,  citharadut']  Grsecns 
diceodi  modos :  hoc  est,  discat  fieri 
citharoedns.  Choranles  is  est  qui 
tibiam  in  choro  inflat :  citharoedi  vero 
ct  choranls  ars  tunc  sommo  fpit  in 
pretio.   Sic  Poeta  acute  carpit  mores 


sni  temporis. 

10  Si  duri  puer']  Arehiteetiis  sane 
ingeoio  yalere  debet,  et  nnltts  sem- 
per  laudibns  Aiit  celebrata  architec- 
tura.  Sed  hoc  iofidiose  dicit  Mar- 
tialis,  qood  plos  architectis  et  pna- 
conibus,  qoam  ▼iru  doctis  et  poetis, 
faverent  Romani. 


LVIT. 

AD  CINNAM. 

CuM  voco  te  dominum,  noli  tibi^  Cinna^  placere: 
Saepe  etiam  servum  sic  resaluto  meum. 

O  Cinnat  ^x''*  '^  appeUo  domtfiian,  noU  te  efferre :  tic  qu^tqui  crcftro  taluio  wieum 
tervum. 


1  Codex  Pnlmanni :  noU  tibiy  Cinna,  ptacere:  in  edd.  vett.  nolo  <t^\— 
2  BeverhindiMs.  «ic  rtsahiio  iinun ;  etsiclegit  Petrua  Scriverint. 

NOT^ 

1  Noli  tihi]  Alii  nolo,  minns  bene.  TeUet :  sic  et  servnm  appeUabat,  tcI 
Cinnam  dominnm  assentatorie  voca-  com  ipsi  bhuidiretor|  Tel  cnm  illum 
bat  Poeta,cnm  aliqnid  ab  eo  iropetrare    irridere  t« 


404  M.  VAL.   MARTIAMS 

LVIII. 

AD    POSTHUMUM. 

Cras  te  yictarum,  cras  dieis,  Posthamey  semper. 

Dic  mihi  cras  istad,  Posthume,  qaaado  venit? 
Qaam  longe  cras  istad  ?  ubi  est  ?  aut  unde  petendum  ? 

Numquid  apud  Partbos  Armeniosque  latet? 
Jam  cras  istud  babet  Priami  vel  Nestoris  annos. 

Cras  istud  quanti,  dic  mibi,  possit  emi  ? 
Cias  vive& :  bodie  jam  viveve,  Poetbome,  serum  est. 

Dle  sapit^  quisqais,  Postbume,  vixit  beri. 

0  Poil&iiiiie,  perpHuoprttdieascnuU  fndtwrym  vUa,  O  Potthume,  die 
puadoUiMeeseitigtuderat?  qtumproeui  est  erae  ttAuC,  M  ftl,  aut  ■wb  aeeerwem" 
dmnl  Nmm.daiU9dM  apad  Parthoe  et  Armemiml  Jam  eraeittmd  htdfet  amme 
PriamivelNeetoriei  DtemikiiimopnHoietmd  eraMeompararipoeeit?  Craefoioee: 
tardm»  eet^  o  PoetkuUyjam  vioere  hodie^  O  Poethmu^  itte  eapimu  eat  qmeqaie 
vixitheru 

8  Qtunn  longe  erae  ietud  «M  eet  Jant.  Qihmi  louge  mt  erae  legit  Scriverins. — 
7  PoethemUf  turdmn  eet  codex  Florentioiia. 

NOT£ 

1  CroM  te']  Idem  est  argamentniii     hodie,  tecundnm   aliqoosy  Auaduote : 
lib.  I.  Epig.  16.   Toluptates  nempe     secnndom  aliot,  Pegiam. 

sine  mora  esse  percipiendas.    Ludit  6  Jam  erae  ietud]  Moram  TitsB  hi- 

PoetSL  In  frequenti  repetitione  istiuB  lari  interponens  annos  Nestons  Tel 

cnii.  Priami  assecotus  es,  qnorum  setas  et 

4   iljiiid    Parthoe']   Parthia   Asln  historia  omnibus  nota  est. 

regio,  quam  hodie  vocant  alii  Afaeh^  8   lOe  eapHi}   Idem   dixit  lib.  i. 

alii    CA0rataii.      Armenia    dnplez :  Epig*  16. 
Major    hodie»    IWvtmaiiaa ;    Minor 


LIX. 

AD   STBLLAM. 

QuoD  non  argentmii,  qaod  non  ttbi  misimifs  atfmm, 
Hoc  facimns  causa,  Stella  disertej  taa. 

0  SteUa/aemedef  ^uodadte  nommieSmue  wgienium  nee  aarNM,  hoe  faeimue  m 

1  Pulmanni  codes :  quod  non  tibi  mittimMe  aurum. 

NOTiE 
1  QMod  nm]  Hoc  est,  Ad  te  mitto     ipse  dicit  Epig.  18.  hoc  libro :  *  Dolo- 
panra  ronnera,  nt  facile,  si  volnerisy     sas  mnncmm  et  malas  artes.'   Vide 
par  pari  referas :  odit  enim  Poett,  nt     lib.  iv.  Epig.  66. 


fif I49RAMMATUM    LIB.  V.  405 

Quisquis  magna  dedit,  voluit  sibi  magna  remitti : 
Fictilibus  nostris  exoneratns  eris. 

iwamgraiiam.    QuU^damnU  wgnHa^  eupHi  adu  nmiiH  iMgtniU:  JMmm 
n&tint  t€  Uvabimi  anere* 

NOTJS 


4  EximeniMs]  Uberatos  cris  ooere     vaft  fictilia  pirvi  ifait  aMmenti. 
adroe  mQoera  remitteodiy  eiim  nestre 


AD   DETSAGTORBM. 

Allatres  licet  nsque  oos  et  usque, 

£t  gannitibus  improbis  lacessas ; 

Certnm  est  hanc  tibi  pernegare  famam, 

Olim  quam  petis  in  meis  libellisy 

Qnaliscumque  legaris  ut  per  orbem.  5 

Nam  te  cur  aliquis  sciat  fuisse  ? 

Tgnotus  pereas,  miser,  necesse  est. 

Non  deeraat  tamen  bac  in  urbe  forsaa 

Unus,  vel  duo«  tresve^  quatuorve, 

Pellem  rodere  qui  velint  caninam.  10 

Nos  hac  a  scabie  tenemus  ungues. 

Quamvie  aUatrei  not  eemper,  ei  temperprevoeeeperfldioeU  ganniiilme  ;  raimn  eti 
iibi  reentare  hane  exkiimaiimiemf  fnam  Jamdin  qneerie  im  mele  Mbrie^  wi  puBierf 
ewnque  tie  noine  per  erbem.  Cnr  emm  akquiMnmmriiieviaBiteef  Otfmamttry 
opartei  te  mori  incognihmL  NHhUemmau  hae  m  wrieforie  Teparigniar  mnne^  «ej  4mt^ 
eaii  tretf  aui  quatuar^  quibuM  piaeeai  roiere  pellem  caninmm,  Noe  eolnkemmt  mngnet 
ab  kacteabie» 


^^^^i*»^»»«»0#<» 


3  Cerium  eti  mi  Hbi  JmitiDa  nottra  in  margine.  ^  Certum  eti  kane  miki 
Calderinaa.^5  Jont.  noatra  in  marg.  per  nrbem, 

NOTiE 

3  GamniiibutJ  Hec  ett,  meledictis  canisylgnavnsadversnmlnpos^' 

eteonvlefit.  11   Not  kae  a  teabiel  A  Ui^idine 

10   Pettfm  redere']   Hoe   est,  qni  malediceodi  me  coliil>ei)o,  nec  nn- 

Telint  te  eanem  fnsectnri  maledietis;  qnam  meis  in  versibns  legetur  nomen 

inridi   quippe    et  maledicl  canibns  tnnm,  nnde  famam   qaalemcumqne 

eon|Ninintor.      Horatins   Epod.   6.  coUigeres. 
<  Quid   immerentes  hospites  vsKat» 


406 


M.  VAL.  MARTIALIS 


LXI. 


IN   MARIANUM. 


Crispulus  iste  quis  est,  uxori  semper  adhaeret 

Qui,  MikriaDe^  tu»?  crispulus  iste  quis  est? 
Nescio  quid  dominae  teneram  qui  garrit  in  aurem, 

Et  sellam  cubito  dexteriore  prerait  ? 
Per  cujus  digitos  currit  levis  annulus  omnes  : 

Crura  gerit  nullo  qui  violata  pilo? 
Nil  mihi  respondes  ?  uxoris  res  agit,  inquis, 

Iste  meae :  sane  certus  et  asper  homo  est, 
Procuratorem  vultu  qui  praeferat  ipso : 

Acrior  hoc  Chius  non  erat  Aufidius. 
O  quam  dignus  eras  alapis,  Mariane,  Latini ! 

Te  successurum  credo  ego  Panniculo. 


10 


O  Manane^  ^aitf  tit  iste  erUpulu»  qui  eemper  adhareseii  tuet  eoi^ygi  7  9«»  nt 
iile  eriepului  qui  iUMurrat  m  tenera'n  aurem  donmue  neeeio  finrf,  et  ineumbU  cntke' 
drte  eubito  dexteriore^  per  ci^ui  omnes  digitot  fluit  levii  annului,  cujui  crura  non 
iunt  pMuta  uUo  pih  7  NihUne  mihi  retpondes?  Isie,  aiif  adminiitrat  negotia  mem 
eonjugii :  expertui  quidem  el  gravis  est  homo ;  quifronte  ipoa  exprimat  |irocitr«/«- 
rem  ;  Ckiui  Aufidiui  non  erit  asperior  hoc  crisptilo.  O  Marianet  quam  merebarii 
cotaphoi  Ltttini  /  ego  pmto  te  occupaturum  locum  PannieuU,    Procuratne  negO' 


r^i^s^^^ 


8  BeTerlradi  Mt.  foiif  ceeeui, — 9  '  Scribendam  eat  ez  codd.  9111  prerferai 
eefuo,  Vttlgo,  qm  pre^erat  ipso :  quod  snbstitaerunt  iUi,  aoi  non  tam  nqoita» 
tem  in  procnralore  reqniri  putabant,  qnam  ut  acriter  nitatur  pro  eo,  cojus 
negotinm  gerit.  Sed  vuUu  aquo  est  respondenti,  referenti,  eqnali.  Sic 
•quitatem  membronim  Augusti,  pro  aeqnalitate  teu  tymmetria,  laudat  Sae- 
tonint.'    Ita  tcribit  Gronoviut  ad  StaL  p.  S97.— 10  Ald.  Jnnt.  Colin.  non  erU 


NOT* 


2  Critpului']  Poeta  irridet  Maria- 
num,  qni  inepte  crederet,  qnendani 
crispnlum,  boc  est,  mollem  et  capil- 
lis  critpit  jnvenem,  uxoris  su.t^  e.«se 
procnratorem. 

6  Qiit  violata  pUo]  Cnjii<(  cnira 
levia  snnt  et  depilata. 

8  Sane  eertui]  Hoc  est,  ernditus 
quem  nolia  ratio  rei  gf>rend«  fallit'. 

10  Non  erat  Aufldius]  Maschns  no- 
tissimns  ex  Jnvenalis  Satyra  ix.  25. 
Sensns  est :  Aufidins  Cbius  non  esset 


procnrator  gravior  nec  certior  hoc 
crispnlo. 

11  Alapii  Latini]  O  digne,  Inqnit 
Farnabios,  qni  in  tpectacnlia  thea- 
tralibnt  ritnm  moTeaa  alapamm 
contnmeliit  exceptnt ;  non  tecnt  ac 
Pannicnlnt  mimutt  a  Latioo  mmchi 
partet  agente  ctetot.  Lib.  11.  Epig.  73. 
*  Os  tibi  pnecitnm,  quanto  non  ipte 
Latinnt  Vilia  Pannicnli  percutit  ora 
tono.' 


BPIGRAMMATUU   LIB.  V. 


407 


Res  uxoris  ag^t?  res  nnllas  crispiiliis  iste : 
Res  noD  uxoris,  res  agit  iste  tuas. 


tU  Mxcritl    tatt 


MMtta  procnrat  mgoHa :  Ute  mn  ewai  rt$  MxorU^  $t4 


JtjfUniff.— IS  CodexPalmanDi,  retMttof;  Dempe  deleta  erat  lineoiaiqaam 
vocali  imposuerat  librarias. — 14  In  quibttsdam,  m  agit  ipm  tuu, 

NOT£ 
14  Rm  agit  Me  etiaf]  McBcboi  qnippe  fflariti  parles  •oatiiKt. 


LXII. 

AD  HOSPITBS. 

/fiRB  tuo  nostris  maneas  licety  hospes,  in  hortis, 

Si  potes  in  nudo  ponere  membra  solo : 
Aut  si  portatur  tecum  tibi  magna  supellex : 

Nam  mea  jam  digitum  sustulit  hospitibns. 
Nulla  tegit  fractos  nec  inanis  culcita  lectos :  5 

Pntris  et  abrupta  fascia  reste  jacet. 
Sit  tamen  hospitium  nobis  commune  duobus : 

£mi  hortos ;  plus  est :  instrue  tu ;  minus  est. 

O  Jb0spci,  paiig  prajure  tuo  eammerari  ni  iMsfris  Aorf ts,  ei  poie»  reeawtbere  ta 
terra  maia  :  vel»  teeum  fertur  magna  eupeUex :  mea  emm  Jam  mutuUt  digitum 
Asspiliftiis.  NuUa  eukitra  uee  detrita  eperit  eahUia  fraeta  :  et  iuttita  putrida  jaeet 
fuue  ditrupte,  NikiUmiuut  divertorium  commuae  tit  mobit  ambolmt :  mercatut  tum 
htrtotjpluMeit:  tu  aderua^mmutealt. 


^<*>^^i0i0i'0<0>^^>0'm 


4  BeTerlandi  Ms.  lectum  tuttuHt,  et  sic  adjectnm  ent  in  roargine  codicis 
PalmaoDi.  Vide  Erasm.  in  Adag.  'Tolle  digitam.'— ^  NuUu  te/^  feretot  in 
qaibosdam. 

NOT^ 


4  iVisai  m«i]  Hoe  est,  Hea  sapellez 
consnmta  est  freqnenti  bospitio.  Me- 
tapbom  esC  petita  n  gladiatoribns, 
qnt,  cnm  oioent  victi,  digitnm  tolle- 
bant  in  signnm  victorisB  adversario 
concesss.  Moa  tup^lex  tuttuUt  digi- 
tum  keopUibmf  boc  est,  yicta  est 
atqne  attritaab  bospltibas.  Vet  forte 
bsec  Metapbora  petitnr  a  licitationl- 
basy  in  qaibas,  teste  Festo  in  ? erbo 


*  Manceps/  digitotnblato  emtorem  se 
aliqois  profitebatnr.  £t  sensns  eiit : 
Mea  snpellex  emta  est  ab  allia  botpi- 
tibns,  id  est,  alii  bospltes  •npellecti- 
lem  meam  tanqnam  a  se  emtam  con* 
samsemnt.  Eligat  lector. 

6  PtrfHs  et  abrupta']  Fascim  lecti 
sen  institse  homi  demissm  sant, 
raptis  nempe  faoibiu  qnibas  fblcie- 
bantar. 


408  M.   VAL.   MAK'"AL1S 

LXIII. 

AD  PONTIGUM. 

QuiD  sentiSy  inqDis,  denostris,  Marce,  libellis? 

Sic  me  solicitus^  Pontice,  saepe  rogas. 
Admitoff  aitnpeo :  oihil  est  perfectius  illis^ 

Ipse  tno  cedit  Regulas  ingenio. 
Hoc  sentis?  inquis ;  faciat  tibi  sic  bene  Caesar,  5 

Sic  Capitolinus  Jupiter :  immo  tibi. 

O  Mitrc€j  qnid  eetuei,  otf  ,  de  fmM$  eeripHe  ?  O  PeMiee^  erehro  anxme  ek 
me  inierrogae,  Admirery  ebioeo  ;  nikU  eet  eieganHue  tilif ,  RtgekiM  ipeeprimae  dai 
tute  eoUrHee,  Hocne  eeneee  i  aii;M  utarie  propitio  Cataref  eie  Jove  CapitoiimOy 
tu. 


^^^^^^^^*«^^ 


In  hoc  Epigraipinate  exbtbendo  poU^ip  lectipnli  rari^tikjten  pro4wi  libri 
muinscripti  ant  typis  impressi. 

NOT^ 

l  Qiitd  floiftf]  Pontieom  deridet,  nanrpatar  in  precattonibns.  Ponticdt 

cujns  Versus  nonnnnqnem  faiidabat«  precatar  ut  sic  Jnpiter  bcne  faciat 

nt  ipsi  blandiretur,  iicei  pessimjos  ju-  Martialiy  ut  ^0  ^us  scriptia  bcne  sea- 

dicaret.  serat. 

4  AfifKiiis]  Cansidicus  celebris-  de        6  /mmo  fi5t]  Precationem  Pontico 

quo  lib.  I.  Epig.  1S.  regerit  Poeta:  mala  enim  erat,  cnm 

6  Fodel  liM jtc]  <Sic  *  particnlaafKpe  «i^U  sensisiei  de  Pontici  t eraibns. 

LXIV. 

AD   8U08  MINI8TR08. 

SBXTANTBSy  CaHiste,  duos  infu^de  Falemi : 

Tu  super  sestiyas^  Alcime,  soItc  nives. 
Pingnescat  nipaio  mai^idu^  inihi  crini§  wiomo, 

Lassentarqae  rosis  tempora  sutilibns. 

O  CdUtt^,  ti^rade  dme  eexioMtee  Falemi :  tUj  Aldue^  euper  Faleranm  Jkmde 
nioee  ^iwia.    CapUfpe  mfideue  tftfiamo  pi^iMefd  ipiM»  et  temppru  dtffi^tigeidur 


*0^^^* 


%  AkoMfimde  ntMi  ed.  antiq.  Perrar.  an.  1471.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Grypb. 
Pnipiaa.  Jnnian.  f^ang.  Delpb.  dec.    AUkie^  eeke  mpBee  codex  Flnfentinns ;  et 

NOT^ 

1  Sf^twUie]  Sextans  est  ^e^f^ta  p^rs  9    T^  iMpcr  soirf  ifimM  Hof  eal, 

assisy  atqufs  itf  dnabMf  unciis  constfit :  4qiif ip  felidnm  e  9i?ilmf  ^prepsfifla 

cum  de  mei)Si}ri|  agilifr,  doos  coQ^Jriet  f^ude.    ^iii  leguffk,  eoiof, 

cy^tkos.  a  fMlglwiMf]  Upgneatis  i9«didi 


KPlGRAMAfATUM    LIB,   V. 


409 


Jam  vicina  jubent  oos  viveie  Mawoiea :  5 

Cum  doceanty  ipaoji  posse  perire  Deos. 

ront  eonmUu,    Jhm  jtropinqMa  inaiiiuiMfi/a  hortaHtwr  nM  indMlgirt  ginio :  ciim  or- 
fiiMflito  BhUpoMte  nwri  ipooo  Dioo. 


stc  Onitenu. — 5  Idenn  Graterns  e  codd.  maToIti  Tam  dciiM,  t^e*  probante 
Oronovio ;  qeeni  vide  ioter  Var.  Notai. 

NOM 


et  floribiu  coronatl  coDTHrabantnr 
veteres.  jtinonio]  Hoc  est,  oagnenta 
ex  amomo  arbore  odorifera  expresso : 
rosas  vero  *satiles'  dixit  pro  corona 
ez  rosis  facta  et  consnta. 

6  Jamvjdaa]  Hoc  est,  sepnlcmm 
Avfnsti,  ad  simllitadinem  Mansolei 
ab  Arteniisia  exstmctl,  de  qoo  lib. 
Spect.  jE^ig.  1.  noa  invitat  ad  volup- 


t«tes  alacrlter  pereiplendas.  Legnnt 
alii  Toai  «ictaa,  qood  Hpalcmm  An- 
gnsti  proximom  esset  ei  loco,  io  qoo 
potabat  Martialis.  Ftrere  bic  est 
voloptatibos  indolgere.  Llb.  i.  Epig. 
16.  lib.  II.  Eplg.  69. 

6  Jp9o$  Deoi]    Caesares  intellige, 
quos  t^qoam  Deos  coLebat  pppulus. 


LXV. 

AD  CiBSARBM. 

AsTRA,  polnmqae  dedit,  quamvis  obstante  noverca, 

AIciddB,  Sfes^  terror,  et  Arcas  aper ; 
Et  castigatom  Libyc»  ceroma  paleestrae ; 

Et  gravis  in  Siculo  pulvere  fusas  Eryx : 

ifereMUifUeti  novtreaimpedieiUif  amcuht»  cfl  itdm  ii  eahm  prepter  victiim 
leonem  terronm  Nimeetfai^aprum^readue;  ei  paMitumeerompaLBiirm  Afru 

3  l46y<s  eeroma  in  edd.  Tett.  Sicidm  ceroma  codex  Vaticanus.— 6  Dwere 

NOTiE 


1  ObetoMti  neverea}  JoOjone,  qoss 
oderat  Alcpienam  Amphitrjopts  n^o- 
T€fn,  Jovis  pisUicf m«  et  Hercn|is  ma^ 
trem. 

9  Nimim  iirror]  In  Nen|esBo  sjlva 
Argolidis  leo,  in  Arcadia  vero  apef 
MvofUv*  {oterfnct^s  est  ^b  Hercole. 
ViiUlib.8pfH:t.^g.^. 

9  Libif^  armaa}  Ai|ta»om  intelr 
liffe»  RrP  HW  per  NfstpnjiiMam  <|liit 


ceromai  id  est,  nngoeBtom  ox  oleo, 
po^vere,  et  cera  mixtom,  qno  onge- 
baAtnr  atbletai.  l^kffcm  p<d^0] 
In  l^bjaenim  com  Aotsso  ppgnovit 
Her^oles,  cojos  certapien  foae  descci* 
bit  Loeaoos  llb.  ly. 

4  Fam  Brjfis]  Veneris  6lins  csstn- 
nm  certamine  in  Sicilla  victos  cst  »b 
Her^ole.* 


410 


M.   VAL.   MARTIALIS 


Sylvaramque  tremor,  tacita  qui  fraude  solebat 

Ducere  nec  rectas  Cacus  in  antra  boves. 
Ista  tuae,  CsBsar,  quota  pars  spectatur  arense  ? 

Dat  majora  novqs  praelia  mane  dies. 
Quot  graviora  cadunt  Nemeaeo  pondera  monstro  ? 

Quot  tua  Msenalios  collocat  hasta  sues  ? 
Reddatur  si  pugna  triplex  pastoris  Iberi ; 

£st  tibi»  qui  possit  vincere  Geryonem. 
Saepe  licet  Graise  numeretur  bellua  Lem», 

Improba  Niliacis  quid  facit  Hydra  feris  ? 
Pro  meritis  coelum  tantis,  Auguste,  dederunt 

Alcidse  cito  Di ;  sed  tibi  sero  dabunt. 


5 


10 


15 


ca ;  lUqut  Erycem  gravemprostrutum  in  fmhire  Sicuh ;  et  Cmcmm  <remorm  lyiM- 
rum,  qui  laientibus  doUs  eoUbat  ducere  bovee  avertoM  in  apebmcae,  JMa^  o  C«iar, 
tjmota  portiio  eat  tuee  areua?  lux  nova  mane  exhibet  mqjora  certamina.  QuU  pondera 
procumbunt  graviora  monttro  Tiemeeto!  quot  suee  MtentUioe  atemii  tua  kaMta?  Si 
iriptex  certamen  pastorit  Iberi  renoteturf  habet  eum  qui  vakai  tuperare  Genftmem, 
Quamvit  crebro  pretdieetur  bellua  Lemee  Arcadia^  quomodo  Hffdra  petiifera  poieai 
eomparari  ferit  NiU  7  O  Augutie,  DU  pro  iantit  meriiit  celenter  donavenait  Her" 
culm  ceeloy  at  te  donabunt  tarde, 

No»  re^ia  codex  Florentinos,  probante  Farnabio.  Alii  legont :  I>Mer«iuflfc(at. 
— 14  Codex  Valicanus,  ^tiod/acti  tra/eru. 

NOT^ 


6  Cdctct]  Vulcani  6IiQB,  latro  in- 
signis,  qui  boves  in  antrnm  suum 
canda  retro  traxerat,  ne  eamm  ves- 
tigia  deprehenderentur.  Hoc  modo 
bovem  Herculi  rapuerat,  a  quo  de- 
prehensns  tn  Albano  monte  interfec- 
tns  est  Virg.  JEn.  viii. 

7  ltta\  Omnia  nempe  Herculis 
facta,  o  Cstsar,  com  tuis  spectacolis 
collata  qnotam  partem  efficient? 

8  Jlfaiie  dtet]  Mane  com  bestiis 
pugnabant  gladiatores,  post  meridiem 
vero  inter  se.  Seneca  Epist.  vii. 
^Mane  leonibns  et  nrsis  homioei, 
meridie  spectatoribos  snis  objidan- 
tnr.  Interfectores  interfectnris  jn- 
bentvr  objici,  et  victorem  in  aliam 
detinent  cadem/  &c. 

10  Collocai  hatta']  Lib.  Spect.  Epig. 
15.  dixit  Poeta :  *  longo  porrexit  tuI- 
oere  pardom.'  Ex  hoc  Terso,  et 
daobos  seqaentibosi  colligunt  Inter- 


pretes  hoc  Epigramma  referti  ad 
Carpopbomm,  de  qno  lib.  SpecL 
Epig.  27.  et  Domitiano  tribuit  qoic- 
quid  venator  eJQs  Carpophoms  lacit. 

11  Pattorit  Ibert]  Geryonis  nempe 
tricipitis  victi  ab  Hcrcnle  in  His- 
pania. 

la  Ett  tihi]  Carpophoms  nimimm. 

15  Bctfna  i>nur]  LeroaestAchais 
locns,  et  palos  in  qua  erat  hydra 
Dovis  capitibns  in  locum  absctssoraiD 
renascentibus  peraidosa,  qnam  tamen 
domoit  Hercules. 

14  NiUacU  /crts]  Crocodilos  inte!« 
lige»  qni  in  speetacoiis  exhibiti  in* 
ter6ciebantnry  cnm  quibos  ipsam 
hydram  conferendam  ette  negat 
Poeta. 

16  Sed  tibi  sero]  Majora  snnt  tua 
gesta  Herculis  factis,  atque  dignior 
es  calo,  quo  tamen  tarde  donal>eriSi 
ut  din  rempabiicam  adminbtret. 


EPIGRAMMATUM   LIB.   V.  411 

LXVI. 

IN   PONTILIANUM. 

SiEPB  salutatuSy  nuDqu^m  prior  ipse  salutas: 
Sic  erit  SBtemum^  Pontiliane,  vale. 

Crebn  ndutaiua,  mmquam  ipte  tahUas  prior  :  O  PmUtlume,  ne  erU  aiermm 
vale. 


^<0^^^>*-^>^>0^0^^ 


2  Sie  erie  tetemum  codex  Vaticanus.  Dicerie  wtermum  c6dex  Tbnanens. 
Sic  erit :  atemum,  PontiHane^  vale  inalit  Heraldas,  nt  ap.  Virg.  JEa.  xi. 
'  Salf  e,  mi  maxime  Palla,  i£ternamqne  vale.' 

NOTiE 

2  Sic  m/]  Sic  lolebant    antiqni  sit  hnmanitas. 

8alatare'mortuo8.  Virgilius :  *  salve,  PontUiane}  Qnem  Poeta  nt  innr- 

mi  maxime  Palla,  ^ternnmqne  vale.'  banum  et  agrebtem  hominem  carpit, 

Sensns  est :  Te  in  posternm  mortunm  qni  neminem  nnquam  ipse  prior  saln- 

existimabo.  cnm  omnis  in  te  mortua  taret. 

LXVII. 

DE   HIRUNDINB. 

Hyberkos  peterent  solito  cum  more  recessus 

Atthides,  in  nidis  una  remansit  avis. 
Deprendere  nefas  ad  tempora  vema  reversas^ 

£t  profugam  volucres  diripuere  suae. 
Sero  dedit  poenas :  discerpi  noxia  mater  5 

Debuerat:  sed  tunc,  cum  laceravit  Itym. 

Cum  AsrMKfuMi  more  ealito  petereni  ktfemaUa  receptaeula^  una  vdbteruremannt 
tn  mdi$,  Primo  vere  reverea  agnoverunt  aceUta,  aiqufi  ave$  $ua  speciei  dtaeerpee' 
rumt  fugitivam^  Tarde  punita  est :  nefanda  maier  dMkmianda  erai :  ai  tune,  cum 
dUamavii  Itfm, 


4  Codex  Thnan.  deripuere  auam.    Cetera  nuUa  varietas. 

NOT^ 

2  AHkidiM]  Slc  himndines  dictn  6  Noxia  maier^  Procnc  in  himodi. 

rant  •  Procoe  Pandionis  regis  At-  nem  conversa  tunc,  inqnit,  fuil  di». 

tic«  filia,  qnse  in  hirnndioem  fttit  con-  cerpenda,   cnm  Itym   saom   filinm 

▼eraa.    Ovid.Met.vi.  dilaniatnm   Tereo   marito  apposnil 

5  Beprtndere  n^ae]  Nefas  vocat,  coroedendnm,  ob  stopratam  ab  Ulo 
qnod  ista  hiruodo  ab  aliamm  more  Philomelam  suam  sororem. 
desciverit,nec  cnm  reliquis  avolarit. 


412  M.   VAL.    MARTJALIS 

LXVIIL 

AD   LESBIAM. 

Argtoa  de  gente  comam  tibi^  Lesbia,  misi : 
TJt  scires,  quanto  sit  tua  flava  magis. 

0  LeBbittf  ad  te  mUi  ataariem  ex  BeptemtrUmali  noHone,  ut  eognoeeeres  qmanio  tua 
eit  magiajtava* 

In  hoc  Epigrammate  oihil  varjant  exemplaria,  ant  manascripta,  aut  prelo 
excusa. 

NOTJS 

1  Aretoa  de  gente]  Ex  Oermania,  flavM  crines  affectaret.  JiHrenalia  4e 
qasB  est  siib  Arcto  ad  Septemtrio-  Messalina  Sat.  vi.  121.  *  £t  nigmm 
nem:  Oermani  vero  flavam  comam  flavo  crinem  abscondente  galero 
alant,  at  Ron)«e  nigram  alebant  ma-  Intravit  calidom  veteri  centone  la* 
tronae,  flavam  meretricea.  Sic  Poeta  panar.' 

Lesbie  impudicitiam  ostendif,  qaae 

LXIX. 

IN   M.  ANTONIUM. 

Antoni  Phario  nil  objectare  Pothino, 

Et  levius  tabula,  quam  Cicerone,  nocens : 
Quid  gladium  demens  Romana  stringis  in  ora? 

Hoc  admisisset  nec  Gatilina  nefas. 
Impius  infando  miles  comimpitur  auro  :  5 

£t  tantis  opibus  vox  tacet  una  tibi. 

O  Antoni,  nihil  oppoaiii/re  Photino  JEgyptio,  et  mimu  noeene  tota  proscriptomm 
tabula  quam  uno  Cieerone :  O  mioii^,  quid  edueie  eneem  in  ora  Romanarum  ?  Nec 
ipse  CaiHina/eciteet  hoe  ocebu.    JmpiuM  miU»  eorrumpUur  iatprobo  auro:  et  taaia 


1  PhoHnio  in  edd.  vett.«*8  Raderas  legendum  ceqset :  /tictpticiit  oam»,  ^. 

NOTiB 

1  Anton%\   Nota  est  Ahtonii   tri-  qnentii    dictionit.     Sic    Virgtlina : 

umviri  historia,  qui  multos  cives  Ro-  *  date  tela,  scandlte  mnros.' 

manot  proscriptione  darante  interfici  RomoMa  m  em]  Hoc  est,  in  Cicero- 

jnssit,  scelus  tamen  miniis  alios  omncs  nem.     Unde  lib.  iii.  Epig.  05.  de 

interfieiens,  qnam  iinum  Ciceronem  codem  Cieerone :  '  Hoe  tibit  RoBa, 

opprimens  admisit:  PbotiHos  ^gyp*  caput,  com  loqoercris,  erat.^ 

tins  Pompeinmmagnnm  jussa  Ptole^  4  Nm  CatOiiia]  Notoi  ex  Sallaatii 

roei  occidit.  Historia. 

S  Rainaaa  itnngi$\  Ultimam  voca-  6  Miluewrwmj^wr]  PercsMOr  Ct- 

lem  vocis  precedentia  brevem  pro*  ceronip. 
duxit  propter  diiaa  con.sonantes  se- 


EPIGRAMMATUM    LIB.  V.  413 

Quid  prosunt  sacrse  pretiosa  silentia  liagude  ? 
Incipient  omnes  pro  Cicerone  loqni. 

peauua  tox  una  iUet  tibi,    Qidd  juvani  cara  silentia  sacra  Wnpue  1    Omms  inci- 
pient  loqui  yro  Cicerom, 

SOTJE 

7  PreHoaa']  Hoc  est,  Magno  pretio     ctini  totas  popnlm  dtc»t,  qdod  jam 
silentioiii  frostrR  emnti,  o  Antoiii,     tacet  Cieero.    Lib.  ii.  Epig.  82. 


DE   SYRISCO,   AD   mXxIMUM. 

Inpusum  s%i  naper  a  patrono 

Plenum,  Maxime,  centies  Syriscus 

In  sellariolis  vagus  popinis 

Circa  balnea  quatuor  peregit. 

O  quanta  est  gula,  centies  comesse !  5 

Quanto  major  adhuc^  nec  accubare ! 

SyriMCMM  errmu  m  teOariolia  popbU»  dreum  quatnor  baimoa  cemtmoif  cen^iet  lax» 
um  nuper  tibi  donaium  a  pairono,  O  quania  est  heUuatio  decoxitte  centies  !  quanJto 
mt^or  adhme  non  aecumberef 

De  Sfriteo  inscriptio  est  in  edd.  Tett.  Ceteranihil  ▼EriBUt  l!bri,aat  scripti, 
ant  impressi. 

NOTB 

3  PUnum  eeniiea']  Centena  scilicet  non  acciimbendo,  nt  mos  erat  hones- 

Bestertiara  raillia  integra.    SyriscDS  torora  virorum,  sed  sedendo  ventri 

itaque  maniimissns  dictam  summam  indtilgebant. 

a  patrono  acceperat,  quam  breviter  4  CtrMfraift€a9iia<ifor]TliermasNe'' 

consnmsit  in  popinis  sellariolis,  quaR  ronianas,  Grylli,  Titi,  et  Agripp»,  ut 

tabern»  erant  in  quibus   ganeones  pntant  Interpretes. 

LXXI. 

AD   PAU8TINUM. 

HuMiDA  qua  gelidas  summittit  Tr^bula  valles^ 
Et  viridis,  Cancri  mensibus'^  alget  ager, 

Ubi  uda  Trebula  deprimitfrigidaM  «a/tes,  aique  ager  virensfriget  mensibus  Can- 

NOTiE 

1  Trebulal  Vicns  aiit  oppidnm  in  ardet.>  Cleonttns  dictusv  qnia  prope 

Sabinis  apstate  frigidissimnm.  Cleonas,  oppidum  Peloponnesi,  Leo- 

9  Cancri  maut^iij]  Mense  scilicet  nem  interastradeinderelatum  inter* 

Jolio,  qiio  Caneer  signalii-  eeeieste  feoitrHereiilaii. 
fervet ;  et  mense  Aognsto,  quo  Leo 


414  M.   VAL.   MARTIALIS 

Rara  Cleonaeo  nuDqaam  temerata  Leone, 

Et  domns  iEolio  semper  amica  NotOy 
Te,  Faustine^  vocant :  longas  bis  exige  messes  5 

CoIIibus :  hybemum  jam  tibi  Tibur  erit. 

eri  ;  rwra  «uifiiaiii  vuMa  CUomteo  Zcom,  et  vUla  temper  ol^eeia  Antiro  JEelU  U 
invUaiy  o  FoMMtine:  hU  eoHibuB  age  Umge»  diee  atiivoijjam/ruerU  Tilmre  tufomi» 
iemporem 


^^>»>^^^0sf^^^^^ 


6  Te^  FoMtiiMef  vocai  Ald.  Jont,  Colin.  ^c. 

NOM 

4  Noie]  Ventus  meridianns  plUTio-  ager  adeo  iVigidns  est,  iit  sestate  non 

sns.    ^lias  autem  dicitur,  quod  in  jam    frigido    Tibnre,   sed    TrebnlB 

ditione  £oli  sint  venti.  mansuros  sis.    Vide  lib.  iv.  Epig.  57. 

6  Hffbenutm]  Hoc  est,  Trebnlanns  60.  et  62. 

LXXII. 

AD   RUPUM,   DE   ORI6INB   BACCHI. 

Qui  potait  Bacchi  matrem  dixisse  Tonantem^ 
Ille  potest  Semelen  dicere,  Rufe,  patrem. 

Cvt  Heuii  vocare  Jovem  mairem  BaecM^  iUi  Ueei,  o  A«/f ,  voeare  Semde»  jm- 
irem» 


^^^«^^»»*»»<^^>^^ 


De  origine  Baechi  lemma  est  in  Aid.  Junt.  Colin.  Grypli.  Palman.  Jnnian. 
Lang.  aliis. — 2  Hicpoiuii  Semelen  Beverlaodi  Ms. 

NOT^ 

1    Qid  poiuU']  tip^up  a  Grsecis  fabnla. 

dictns  est  Bacchns,  hoc  est,  kahene  2  Peieei  Semelen]  Nam  nt  Jopiter 

dmit  matree^  Semelen  nempe  Cadmi  vir  et  tamen  mator,  ita  Semele  licet 

filiam,  et  JoTem,  ex  cujus  feraore  fcemina  potest  dici  pater,  ant  si  hoe 

natns  esse  dicitnr.    Haec  nota  est  absnrdomy  erit  et  illnd. 

LXXIII. 

AD   THEODORUM. 

NoN  donem  tibi  cur  meos  libellos 
Oranti  toties,  et  exigenti, 

O  TVsdfre,  mtftfrune  eiir  non  dem  iibi  meo$  Wfroe  ioHet  rogoMii  aique  expoetU' 

Hic  nnllam  lectionis  varietatem  exhibeot  excmplaria  calamo  exarata  ant 
typis  exeusa. 


EPI6RAMMATUM    LIB.   V. 

Miraris^  Theodore  ?  magna  causa  est 
Dones  tu  mihi  ne  tuos  libeiios. 

Unti  7    Magna  ciaua  at,  ne  tu  nUhi  des  tuot  Ubelloi. 

NOTiE 

1  2Voii  donem]  Per  se  patet  hoc     vii.  EpiKramma  2. 
Epigrammay  cui  simtle  plane  est  lib. 


415 


LXXIV. 

DB   POMPBIO   BT   PILIIS. 

PoMPBios  juyenes  Asia  atque  £uropa,  sed  ipsum 

Terra  tegit  Libyes ;  si  tamen  ulla  tegit 
Quid  mirum  toto  si  spargitur  orbe  ?  jacere 

Uno  non  poterat  tanta  ruina  loco. 

Arid  atque  Emropa  condimt  Pompeioijuune$t  o'  terra  LUtymcendit  ipeum  Pom* 
petnm,  ai  tatnen  ulta  condit.  Quid  mtnrai  n  diffunditur  per  unitenum  mundum  1 
TaMtaruxnan&piibatjacere  wm  Ioco, 


^«i^>»»^i»^»»«»<»^^ 


Hnjns  Epifrrammatis  lectionem  non  variant  ezemplaria,  ant  mannscripta, 
ant  trpis  impreasa. 

NOTiE 


1  Aeia  at^  Europa']  Noblle  elo- 
ginm  Pompeti  et  filiornm.  Cneins 
Pompeii  majcni  filins  perlit  in  His* 
pania  a  Cttsare  victns  ad  nrbem 
Mnndam:  Sextns  vero  a  militibns 
Antonii  Mileti  interceptns  in  Asia 
interiit :  Pompeius  pater  in  Africa  ad 
Pelnsinm  occisus  est,  de  cnjus  morte 
jam  dietnm  lib.  iii.  Epig.  06. 

%  Si  tamen  uUa  tegU]  Non  constat 


enim  sepnltnm  fnisse  Pompeinm,  nt 
patet  ex  hoc  dlsticho :  *  Marmoreo 
in  tnmnlo  Licinns  jacety  at  Cato 
parro,  Pompeins  nnllo:  qnis  pntat 
esse  Deos  ?' 

S  Toto  orhe]  Hoc  est,  in  tribns 
orbis  partibns  tnnc  cognitis,  de  qni- 
bns  Pompeins  magnus  triiimpharat, 
teste  Cicerone  pro  lege  Manilia. 


LXXV. 

AD  QUINTUM. 

QUJE  legis  causa  nupsit  tibi  Laslia»  Quinte, 
Uxorem  potes  hanc  dicere  legitimam  1 

O  Quinief  poteane  toeare  Ugilimam  uxorem  LmUam^  f  lur  tUn  wupdt  propter 
Ugem? 

2  Vxorem  pota  hane  ducere  Be? erlandi  Ms.  Ceten  nalla  eit  ▼ariotas. 


416  'M.   VAL.   ilARTlALlS 

NOTJE 

l  Qutf  UgU  cauM]  Legem  JaUaiii  secandnin  leges  mibU :  in  qno  ?erbo 

in  aduUerosrevocavitDomitianuftyde  Indit  Poeta,  com  metn  legis  Juliv 

qna  Juvenalis  Sat.  ii.  <  qui  tune  leges  nnpsinet  adnltera  fattc  Lseliay  qu« 

revocabat  amaras.'    Laelia  ergo  adnl-  legi   obsecuta    aliqno    modo    nxor 

tera  Qointo  mcecho  nupstt,  ne  puni-  legitinia  videri  poterat.  Lege  lib.  vi. 

retur.    Legitima  nxor  dicitnr  qntt  £pig.T< 

LXXVI. 

AD  CtNNAM. 

Profbcit  poto  Mithridates  ssepe  vemno, 

Toxica  ne  possent  saeva  nocere  sibi. 
Tu  quoque  cavisti  coenando  tam  male  semper, 

Ne  posses  uDqoam,  Cinnay  perire  (ame. 

SiFpe  hmuio  ventno  anueetUui  est  MUkridatee,  ne  wnucmdele  paeiei  obenenbL 
Tu  eltom,  o  Cinna,  eignando  eemper  tam  inttJe,  promdieti  ne  poetee  imf  imiii  meeari 


1  Profecit  hto  ex  codice  Florentino  citat  Beverlandns. 

NOT£ 

1  Profecit  poto]  Pliniui  tib.  zxv.  etiam  nomen  ejns  retinet.  IHios 
cap.  2.  '  Uni  ei  (Mitliridati)  exco-  Inventnm  antumant  sangninem  ana- 
gitatum  qnotidie  venennm  bibere,  tum  Ponticarom  mHcerc  antidocb, 
praesumtii  reniediisi  ut  consuetndine  qnoniam  veneno  viverent.'  De  eo 
ipsa  innoxiom  fieret.  Primo  inventa  agit  etiam  GoUins  Ub.  :ktii.  cap.  16. 
genera   antidoti,   ex   qnibus  nnum 

Lxxvn. 

AD  MARUI/LUM. 

Narratur  belle  quidam  dixissci  Marulle^ 
Qui  te  ferre  oleum  dixit  in  auriculam. 

O  MaruUef  quidam  rtfertw  lepide  dixietiy  qai  dixU  te  vutittare  oienm  m  mrt- 
cuUun. 

Ad  Pedarifiam  inscribitur  in  codice  Florentino.^2  Qict  te/nrreoleasBevcr- 
landi  Ms.  *  Lege  toien»  vel  potins  toUi,  quod  nihil  aHud  est  quam  fiiociam  iti- 
flammatio  et  tomor.    Ut  enim  iUi  qni  folsf  habent  iii  faildmiSj  nw  itossant 

SOTM 

2  QHt  teferre]  Assentatorea  enim,  tur.  Alii  aliter  ezplicant  hoc  ada- 
dnm  potentioribus  blandiuntnr,  in  gium,  et  legnnt,  tii  aarteiiis,  ut  ait 
eorumanr^s  oieiliil  initiiid«ire*  vlden*     lensits:  MaHilftim  rigfda  et  snpiaa 


fiPIGRAMMATUM   LIB.  V. 


417 


loqui,  ite  oee  ftudire  qui  eas  hebeDt  i»  mmkidm,  ItaqBe  elt  illnm  uolle 
«ttdire,  sed  ftemper  loqui/  BeverUmd,  '  Ingeoiota  tatit  baec  coDjectnra 
Beverlandi ;  ted  vereor  ne  toU»  b.  I.  adverram  tit  metro/  Ifenudoi/.  Alii 
legnnt,  «Mrtoda. 

NOTX 

aurem  snpinant.  Qni  loqni  non  pot- 
let,  apnd  antlqnot  dieebatur  olenm 
ore  gettare :  ita  qni  aibil  andit,  vide- 
tur  oleum  ferre  in  anricnla.  Vel, 
Poela  irridet  Marullnm,  iucapntin* 
cunrantemy  ae  li  in  ea  ^nm  tnliitet. 
Eligat  lcctor. 


anre  fnitte»  id  ett,  omnia  aversantem 
et  fattidientem  alionim  dicta.  Sic 
lib.  Ti.  Epig.  42.  <  Non  attendlty  et 
anre  me  tnpina  Jamdudnm  qoasi 
negligenter  andit.'  Metapbora  ducta 
a  gestn  eorom,  qnibnt  aliqnid  in 
aurem  infntnm  ett;  et,  ne  efflnat. 


LXXVIII. 

AD  TURAMIUM. 

Si  tristi  domicGenio  laboras, 

Turani,  potes  esurire  mecoin. 

Non  deemnt  tibi,  si  soles  wfomlmv, 

Viles  Cappadoc»,  gravesqne  porri. 

Divisis  cybium  latebit  ovis :  5 

Ponetur  digitis  tenendus  unctis 

O  t^mmif  Jt kabe9  dom  cenumtrUUmy  Ucet  Hhi eeurire  meacm.  S&  aok»  pnjM- 
narty  eiies  Cmppadocmf  et  porri  sncco  graot  iieii  It^t  deermU*  Cfflfim»  ddUeecei 
«nteecHtf  cmUicuhumridiegin  modo  Jlaiueeet  ex  kortojrigido  tracttmdMM 


Ad  Tercnwm  intcriptio  ett  in  edd.  vett.— S  Non  dederuA  H  mlet  projmi^Mi 
Beverlindi  M t.  «t  eolee  propmqui  babet  etiam  codex  Hereldi.  Non  dtmml 
ati  eeuik»  propimqua  legendnm  centet  Merola  ex  vett.  librit. — 6  Et  dkoee 
Sfcibiom  in  cod.  Florent.  Dtotttt  ciSnMm  Ald.  Junt.  CeKn.  &C.--6  Poneiur 
digiii»  teuemhu  «ttu  ed.  antiq.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Jnut.  Colin.  Orypb. 
Omter.  &c.  iiii«<it  debetur  Lip»io  Epitt.  Quiett.  i.  5.  Cf.  Pert.  Sat.  vi.  70. 
Flor.  II.  Sat.  S.  126.  et  Jnvenal.  Sat.  y.  87.  Ant.  de  Rooj  tentabat  «tfit,  ab 
hnmore  tc.  qut  tnocidit  canlibnt  tenendo  exprimitur.    Qnod  epittaeton  et 

NOT£ 


1  J>tMJcomie]  Nova  voz  leplde  fictn 
a  domo  et  coena.  Toranint  tingnlarit 
fiiit  nottri  Poet»  amicut,  de  qno 
itemm  epittola  llb.  ix. 

%  Eoarire  mecnm]  Hoc  ett,  coaten- 
tn»  ette  irngali  menta. 
'  S  8i  ooUa  wpowtrw]  Nimimm  tibi 
■OB  deerant  quie  biliendi  detiderinm 
excitent  Merala  legit :  iViMi  deermU 
liW  oeeetUo  propmiput:  hoc  ett,  tet- 
tilet  lactuc»  ex   vicinit   Iwrtit,  de 


qnibtts  lib.  in.  Epig.  47.  Plittlna 
Ub.  XIX.  cap.  7.  fadt  mentionem 
Cappadocarum.  *  Diligeatioret/  In- 
qnit,  '  plure  genera  [laGtncaram] 
facinnt,  pnrpnrcat,  critpat,  Cappado- 
eat,  Ortecat.' 

5  Cydmm]  Ett  pitcit  gennt,  ex 
qno  cibnt  conficlebatur  timni  cnm 
ovft  modice  tectia. 

0  €/««!<«]  Tette  Liptio^  propter  in* 

fntnm  caolibuo  olenm.    Alli  legunt 


Delpk,  et  Var,  Ciae. 


Martial, 


%  U 


418 


M.  VAL.   MARTIALIS 


Nigm  caQlicdliis  ▼irens  pateUa, 
/^lgentem  modo  qai  reliquit  liortiim ; 
Et  pnltem  niveam  premens  botellas, 
Ct  pallens  faba  cum  rubente  lardo. 
Mensae  munera  si  yoles  secandse» 
Maroentes  tibi  porrigentur  uvse, 
Et  nomen  pyra  quae  ferunt  Syrorum ; 
£t  quas  -docta  Neapolis  cieavit, 
Lento  castane»  vapore  tostee : 
Vinum  tu  facies  bonum  bibendo. 
Post  hsec  omnia  forte  si  movebit 
BacchuSy  quam  solet^  esuritionem, 
Succurrent  tibi  nobiles  olivse, 
Piceni  modo  quas  tulerre  raini> 
Et  ferveas  cicer,  et  tepens  lupinus. 
Parva  est  ccenula,  (quis  potest  negare  T) 


10 


15 


20 


tmeUi  appontiwr  in  iif^a  ptAtUa^  H  haieBntBimpotihu  eaniid^pidii,  tt  pcUiH/akm 
eum  rubinte  larido.  Si  dona  memem  eecMMdm  Ubi  plMeebmU^  mareeHim  uva  tiJbi  ap- 
yemetdw^  et  pyraqutE  denominantur  a  Shfris^  ei  caetanem  ioeta  calore  moderato^ 
9iM«  produxit  emdita  Neapotie:  potando  probaM»  vimam  esse  6ofiHiii.  Poat  hme 
Mmk,  ei  wmm  excitabit  aolllam  famem,  prmetoMtee  elUwB  ftM  prmto  cnmt,  ftMt 
miodo prodasenmi  okm  Pieemm,  ei  feroene deer  ftppoDetar,  et iepenetnpinne.  £M- 
gmeeiemmdUf  (qnie  poieet  h^idari  ?J  at  mkU  dimtmedabie^  nee  aaiiee  ^nieqvftm 


*^^^^^^^^^^^ 


ftoniioo  jore  BonnanDns  ▼indicavit  Naioni  Art.  Am.  i.  609.  obi '  nncla' 
feliciter  es  nonmlli*  codd.  defendit  Heintias.— 7  Nigracotientm»  in  edd.  YOtt. 
— IS  Et  nomen  pifa  in  iiBdem.— 1&  Codex  Bodleianos  et  Beverlandi  Ma. 
eoetm, — 18  Beverlandi  M«.  f aem  eotet  exhamriti»nem.-^%&  Nec 

NOTJB 


«tlti,    propter    antithesim   algentis 
horti. 

9  £r  pidlm]  De  pnltihot  oeribit 
Apicioi  Ub.  T.  cap.  1.  Nivea  did- 
tor,  hoe  eftt,  ex  farina  tritici  candidai 
Jib.  II.  cap«  6.  Sic  botellam  descrio 
bit  Apicioa:  *  Botellom  aic  faciea  ex 
ovi  vitcUif  coetis,  nacleis  pineis  coi^ 
cisis»  qnibos  cepamy  et  pormm  con« 
cisom,  thnsqne  crudom  admiseebis» 
com  pipere  modieo»  atqne  ita  intes- 
tinom  farcies 9  a^jectoqne  iiqoamine, 
ot  vioo  decoqoas.* 


10  RubenU  lardo^  Rubens  dicitor 
laridnm  vetus  et  fomosom. 

12  Martenteo  mw]  Alii  intoUisnnl 
maturas :  aiii»  iiqoore  perfoaaa. 

16  Famm  tn}  Hoc  est,  81  hilariler 
vinnm  menm  bilmtls»  qoaloonmqM 
sityostendes  tibi  sapere. 

17  Si  nwcebU]  Prava  vina  bibcbaat 
antiqni^  nt  vomito  porgarent  stomn- 
chum*  qoo  miuor  deinde  foret  edonds 
et  bibendt  appetentin. 

80  Piemd  modo}  De  elivls  Picenia 
dictom  lih.  i.  Epif .  44. 


BPIGBAMMATUM   LlB.  V. 


419 


Sed  finges  nibil,  audiesve  fictom, 
Et  volta  placidus  tuo  recumbes ; 
Nec  crassam  dominas  leget  volameo : 
Nec  de  Gadibus  improbis  paeUae 
Vibrabant  sine  fine  prarientes 
Lascivos  docili  treniore  lambos. 
Sedy  qaod  non  grave  sit,  nec  inflcetom, 
Parvi  tibia  condyli  sooabit 
Haec  estooenala.    Claadiam  seqoemc 
Qaam  nobis  capis  esse  te  prioiWL 


26 


ao 


4ae$gii0twm9  <l  ^eaib^biM  /rmtU  hia  ieremty  mu  kinu  legei  deunm  mIkjms.  nec 
fnriiaUe  rime  fme  pulUe  ex  kueieU  Godt^  agiiabutU  f^eltikmiee  Itmk^  dociU 
irmore:  aitibmfmvic9ndffUeomabU^^uod$ucmekeiwneii,ueeittefidimu  H^c 
eei  eeenmla:  eequerie  CJcnMUoM,  fiwjii  tu  opf€f  tdeeeeffiM» qtummee» 


■  ^^^0^^^4 


legee  codez  FloreDtiDus.— 89  Sed  pud  nec  BeverUodi  Mf.^tO  Id  eodeMi 
eemdyUe. — 81.  S8  CUmdiam  eeqmerie  Qmu^  nobie  capie  eeee  imrfierem  io  edd. 
Rotiq.  com  Ald.  Jaat.  Colio.  Oryph.  &c.  Clamdiem  eeqmenej  Qmm  miUUe 
emfieeem  tmrpiorem  legaat  alii.  Hae  eei  ceenula:  eredojam  eequerie,  Jam  uibie 
cmpie  eeei  te  priorem  ;  Tel,  CUmdktm  eeqmerie  Qum  nobie  eupli  eeee  te  prieirem  le» 
geodaiD  ceoset  Heraldoi.  CUauHam  it  queri»  Be?Driuiai  Mt.  eeee  to  pnorem 
codex  Polmaoi. 

NOTJE 


81  Sifereemeeieer]  Oeoai  estpisi, 
vel  ab  igoe  oocti,  vel  oatura  ferridi. 
Lopiaas  tepeue  dlcitor,  qaia  aqua 
tepeoti  oiacerabator :  est  ?ero  genos 
legoaiiois. 

88  Parva  eei  cenM]  Sed  jocaada, 
qoalis  esae  solet  ioter  amicos,  io  qoa, 
qoicqoid  io  boccam  ?eoeritt  qoisqoe 
garrietsine  ollo  delatoram  tiioore. 

84  FmHii  tuo']  Hoc  est,  noo  com- 
poslto  io  alterios  gntiam :  ae^  tibiy 
ioqoit,  ero  molestof  loogi  Yolomiois 


80  Dff  Qadibu»]  De  qnlbos  Hb.  i. 
Epig.  48.  onde  poellss  saltatricolm 
leTltate  et  laaciTlo  f«nos»  Bomam 


docebantnr.    lib.  ii.  Bplg.  48. 

50  Tibia  eemdpU]  Cood jlos  tibicen 
faisse  Tidetor.  Alii  potaot  loqoi 
Po<Ham  de  tibta  qose  parTom  baberet 
forameo  iostar  coodyli,  qai  proprie 
Dodos  est  in  digitis  IncarTis  extans. 
Prlor  •ensns  mllii  Tldetnr  melior. 

51  jClmidMai]  Hoc  eat,  Aderit  et 
Claadia  a  te  amata,  qaam  libeoter 
seqaerls,  et  omoiam  primam  adesse 
eopls.  LegnBtalili  Quet  mobie  eupU 
eeee  te  priareuL  Volgata  lectio :  Qmam 
meMe  eupi»  ee»»  tutpiaremt  no  iMaa 
amore  capfaminri  ot  nempe  solns  en 
p«liifia» 


420  M.   VAL.   MARTIALIS 


IN     ZOILUM. 

Undbcibs  mia  sorrexti,  Zoile^  coena; 

£t  mntata  tibi  est  synthesis  undecies : 
Sndor  inhaereret  madida  ne  veste  retentas, 

Et  laxam  tennis  Isederet  aura  cutem. 
Qnare  ego  ncm  sudo,  qui  tecum,  Zoile,  cceno  ?  5 

Frigus  enim  magnum  synthesis  una  facit 

O  ZmIt,  manxuli  wndeeiii  wm  eama^  atqiu  wdedn  wiitenfit  mpdkmm^ 
«e  ndcT  rttentuM  remmerH  ni  vetie  perfma^  et  tenuii  mrm  moeeret  remmm 
euiu  Cwr,  ZmUf  ego  wm  Mdo,  fia  eetno  tecum  ?  Una  emm  tyniheai»  eauMa  ett 
magnifrigmii. 


#>»i»>»^»#»»»»^^#»» 


1  Undeeies  una  murexU  ed.  tntiq.  Ferrar.  Ald.  Jon.  Colin.  Sce.  Lertio 
Bottra  debetor  Tnmebo  lib.  xziii.  cap.  18.—  2  Et  mntata  tiH  8tfntkem$  edd. 
▼etl* 

NOT£ 

.    1  Undseie»]  Zollam  honc,  de  qno  40. 

jam  lib.  ii.  Epig.  10.  carpity  qai  alin  4  Laxam  enttm]  Propter  sadorem. 

de  eanta   tynthetim  non   mntabat,  6  Fr^fiM  entm]   Solas  sndaA»  alu 

msi  nt  inaram  Tettiam  copiam  otten*  frigent,  qaippe  nnns  mnltas  habei 

taret.    Syothetit  ▼ettis  ett  qaa  domi  syntbetes,  qnaa  oitentare  capit.  Lib. 

ntebantur  Romaoi  in  coena,  et  forit  ii.  Epig.  16. 

Satnmalinm  temporci  lib.  ii.  Epig. 


AD  SBVBRUM. 

NoN  totam  mihi,  si  vacabis,  horam, 
DoneSy  et  iicet  imputes,  Severe, 
,    Dom  nostras  legis  exigisque  nugas. 
Dorum  est  perdere  ferias :  rogamus, 

O  &wr«,  «i  tliiim  «ri«,  CMcedof  mIM  Jborom  «0«  M«M ;  €<  iic^ 
|im  «II  omifteri  efia  dwA  mlDM  a(9iw  ea»«imat  Mi^ 


i^^»<»<*^#^^^>»»» 


1  Famabint  malit,  taeabii.    Cetera,  non  wiant  codd.  tnt  Ubti  impteMt. 

NOT^ 

lEtUeei  itipitfm]  Hoc  ett,  Per  me    debitnmi  faciat. 
licet  nt  me  lemihone  mihi  concetttB 


BPIORAMMATUK   LIB.  T.  421 

Jactaram  patiaris  hanc,  ferasqne.  5 

Qaod  si  legeris  ipse  cam  diserto 

(Sed  namqaid  samds  improbi  ?)  Secando, 

Plus  malto  tibi  debitaros  hic  est, 

Quam  debet  domino  sao  libeUas. 

Nam  secaras  erit,  nec  inquieta  10 

Lassi  mannora  Sisyphi  videbit; 

Qaem  censoria  cam  meo  Severo 

Docti  lima  momorderit  Secandi. 


tifewkocdamiimii^  Quod  HevokmiUia  eum  eloquenti  Seemdo  (ai  muimdd 
emmuimpudetUeeT)  kie HbeUtu  tibi  debUmiu eet  imiUo pUu  quma  mo  mieiori,  iVaM 
iuiueeriif  nee epeewni  inameta eaxa  defaiigaH  Siejfpkif  quem  wmamrderii  ceaeeria 
Imm  enMiSeamdi  simiil  oini  meo  Severo. 

NOT£ 

7  iSfwmifl  tMjiroU]  Hoe  ett:  'Nom-  libenot  non  adibit  Inferoi.  Dicebtnt 

^aid  tiun  impndens,  qai  te  rogera  nt  veteres  poemata  adtre  Inferot»  et  in» 

neoe  libroe  legat,  cnm  tn  f  nvioribnt  terire,  cnm  non  legerentnr.               t 

negotiit  operam  det?    Secnndi  jam  IS    JLtMa]    Egregia    Metapbora. 


meminit  lib.  i.  Epig.  S.  lima  balMt  tnot  dentet,  nnde  dicitnr 

10  Nee  tRfOMla]  Nota  Sityplii  fa-  mordere  fermm,  cnm  illnd  polit.  Sic 

bnla,  qni  in  Inferit  ingent  tajinm  tine  ernditi  viri  emendando  Tennt  impdU? 

nllaqniete  movet.    Sentut  ett:  Ment  tot  mordent  ten  polimit. 


AD  JEMILIANUM. 

Srmpbr  eris  paaper^  si  paaper  es,  iEmiliane. 
Dantar  opes  nalli  nonci  nisi  divitibas. 

O  JEmaiaaef mmper  eri$  egemUf  eiegemteee:  mme mUU detimtim^ dieUiee wid 


9  Amlnr  epet  miUit  Aid.  Jnnt.  CoUn.  Orypb.  ali«  ? ett. 

NOTJE 

1  Semper  erie]  Moret  tni  temportt     Sat.  iii.  cnm  de  Godro  panpere  et 
carpit  Poeta,  qoo  toli  diyiteft  rem     Artorio  difite  agit. 
faciebant.    Idem  qneritnr  Juvenalit 


432  U.  VAL.  MAKTIAIilS 


LXXXII. 

IN   6AUBUM. 

QuiD  pTomittebas  mihi  miHia»  Oanie>  dacenta:^ 
Si  daie  non  poteras  milliay  Gwne,  deoem  t 

An  potes,  et  non  visl  rogOi  iKm  eat  tarpina  istod  ? 
I,  tibi  disperdas,  Qame:  pusillas  homo  es. 

O  GoHrf, CMT  mUU pMeebarU dmeeniumittia;  n  M^m&af,  o  Gmirt^  largin  ilr- 
ummiUU?    Anpotei^etwnpUuet?   NanneUktdf^to^inhimediitMeei?  I^m 


B.  4  AfUe  poiee  cf  non  Sclireyel.  ed.  ao.  ISTO.  openniin  Inipan*  An  ptiw»  H 
men  oit,  rogo?  Non  eei  impiue  ietnd  Si  iiln:  Diepereatf  G<nir«,  pntiline  hetto  m 
conrezit  Liptiiis  E^iit  Qomt.  i.  6.  qvm  lectio  noo  niinos  intriceta  est,  jndicio 
Heraldi,  qni  proposuit:  An  poittf  H  rm  vit?  Eogo  wtn  eti  tafptMt  iHmd  Sie 
iiH?  Ditpereatt^  Gaaregt^.  Ant  de  Rooy  conj.  Atpoieefeinan  vit: rofs, jjrc.  nt 
•it  Prolepsis.  At  dices  fortssse,  te  posse  qQidem ;  sed  non  velle.  Cr.  Cic. 
Fam.  lib.  Tit.  Epist.  IS.  Sli  hM  detperat  cod.  Pnlmnnni :  Si  Hhi  etiam  ia 
Be?erlaiidi  Ms.    Lentfn  ■oetra  debetnr  Scaligero.  Asnio  ati  BetetlnMli  Bls. 

WTJE 

a  Sl  «cre  iitii  psicfw ]  Velfteiiori,        4  /,IJM  ditptfdat  {diiptram]  Hbbc 


Inctio  milii  Yidetar  pevolftsenfm :  o»- 
t  RtgOf  nmt  att]  Moe  aaH :  8i  potes     ■Imnoptimei  noo  jndidOy  leglt  Henl* 
dare,  et  non  vis,  cnr  mihi  promitte-     dos :  Anpotet^ei  non  mt?  rtgo  nan  eti 


bas?  Nnmqnid  hoc  tnrpins  est  qnam     fiiniiiis    iahid   Sie   HH?   DiqierM», 
si  nihl  ab  initio  petenti  denegasses  ?      Gaare^  paeillat  htma  et. 


AD   DINDYMUM. 

Insbqubris^  fagio;  fogis,  insequor;  bsec  mihi  mens  est: 
Vene  tonm  nolo,  Dindyme^  nolle  volo. 


lM«fncrii,A^;  fngitf  inttfuar:  hmc  tti  wma ttaitaiia :  qmtd  vitp  wnki  nan 
pmei:  qnodnon  me,grainm  eti, 

I  /nssfviris^i^  lf^%  H  trnpiar  in  codice  Thnaneo. 

NOT£ 

1 /nssfntriCy/^^jPersepatetboc     Dindymi  volQntatem  a  sno  essedi- 
Episramma»  qno  lepide  docet  Poeta     versam. 


BPlGftAMIfATUM    LIB.  T. 


4» 


Lxxxrv. 

AD    OAt.LAM. 

Jam  tristis  nacibns  puer  relictis 
Clamoso  revocatar  a  magistro : 
£t  blando  male  proditos  fritiilo, 
Aicana  modo  raptas  e  popinay 
JSdilem  rogat  adus  aleator. 
Satumalia  transiere  tota, 
Nec  munascula  parva,  nec  minora 
Misisti  mihi,  Galla,  qnsB  solebas. 
Sane  sic  abeat  meos  December. 
Scis  ceite  pnto  vestra  jam  Tenire 


10 


Jmmfmer  mmtimi  t^eetU  meilmi  reveeatw  a  dawme prmeefien :  eimMke 
fllMtor  meemmede  proMu  sono  blmMfritUii  mode  abrepiue  ex  eeereUi  pefim  ek^ 
ieeudv  JEdiiem.  Seiwmdiaeaeame  ^jlmxenmi^  nee  mmeH  ad  me^  o  G«llay  aw- 
MmeatUi  extgma^  nee  mimeTa^  ^iuv  eeeumeeereM.    8le  herele  4^mei  wume  Deeember, 


%  Ei  biawdo  wmie  perdUue  in  edd.  TOtt.  Bt  hUmde  maU  preHmae  Beferlaodi 
Mi. — 7  *  Pro  Miiiiiiaatle  parMi  pnto  reponendam  fmaiiMeiila  perM,  qnin  «iMf« 
•eqeitnr, ne Mf  Idem dlcat.'  IteHetnsint ad Ovid.  p.  tft4. — 8 Be¥erlandi Bla. 
et  eod.  Pnlnian.  fwameelebae;  et  tie  Heinsini  infra.— 0  *  Sih«  pro  Ai  me  nnne 
leffitur :  qal  meTns  totnm  ferme  Epigrammati  acomen  interferterat.  Reatl- 
taamns  lepidissimnm  Carmenyanteqnam  mannm  de  hac  tabnla  tollimns,etOal- 
lam  Martlalis  Nasonianis  Heroisin  addamns :  SaturwaUa  trameUreieta;  Nee  mn- 
nascnk  jMr0f,ncemmm  2lftfu«MtAty  GaUa,  qwam  eoMae»  At,  we  eU  eieai  ncns 
Deeember^  Scu  eerie  p«<e,  vcslra  joai,  ife>  Omnia  jam  optime  se  liabent.  Prioribna 
Tersibas  tan^t  Oallse  avaritiam,  qnse  cam  solens  parrasemper  mlserit  mnnna- 
enla,  nnnc  mittat  nnlla.  Perperam  legebatnr,  awm  eeUbae.  Deinde  8awe  pro  At 
me  frigidissime  prolbcto.  AUosit  ad  formnlam  mtnantinmy  *  Non  sic  abibit.'  Ne» 
Inqnit,  impnne  feras  indonata  mihi  hsBC  transiisse  Satnmalia,  at  prosimls 

NOTJE 


1  Nndtes  rcUcfis]  Nncibns  Indere 
solebant  pneri  Romani  Satnmalinm 
tempore,  mense  scilicet  Decembri, 
qno  vacabant  a  stndlo.  Qninqne  Tero 
erant  legitimi  Satnmaliom  dies  (lib. 
▼u.  £pig.  6S.  et  lib.  nr.  Epig.  84.) 
qnlbns  finitis  ad  stndinm  re? ocaban- 
tnr. 

S  Et  Mmdol  Satamallnm  tempore 
coaceasnm  ent  jnvenibns  Yirisqne 
alealndere;  at  prsBteritis  Satnmali* 
bna  al  Indcntea  deprehenderentnr  ab 


iBdiliy  magistratn  nempe  cni  id  cnna 
eraty  punicbantnr.  Fkitlllnsi  pyrgns 
sen  tnrricnla  est,  ex  qna  mittebantnr 
tesserK  in  tabnlam  Insoriam. 

6  SmtwrwaHa  IransMfic]  Qnibnsnem- 
pe  solebant  amici  ad  sese  inficem 
mnnera  mittere. 

1)  Mieae  Jheember']  Qno  mense  Sa- 
tnmalia  Tiromm  celebrabantnr;  Kn- 
lendis  veraMartiisSatnraalia  foeminn- 
rnm.  Snct.  in  Vespaaiano:  ^Sient 
Satnraalibva  dabnl  Tlria  apophenta. 


424  BPIGRAMMATUM    LIB.  T. 

Satarnalia,  Martias  Kalendas. 

Tqdc  reddam  tibi,  Galla,  qaod  dedisti. 

Taict,  opiMr,  Mmiku  Kulendag  vntrm  SthtmMliui  jmm  apfmpimpuan»    IViiry 
GtOUf  tibi  reMHtmm  fMod  dmmdi. 


^>^>^^*t^0>0>^<0>^^^ 


Kalendis  Mftrtiit  isUm  ego  illiberalitatein  tnam  pari  panimonia  probe  nlci»- 
car.'  Ita  scribit  idem  Helnsins  ad  Ovid.  Heroid.  Epist.  zxi.  21S.  '  Smme 
eleganter  concedenti  inwervit  Injorins  certe  in  Martialem  fbtt  Heinsins,  oai 
hoc  ei  eripere  sit  conatns,  proqne  eo  reponere  At  »e,  Vide  Bnrm.  ad  Ovid. 
1.  c.  et  Nostrnm  infra  lib.  vi.  Epig.  S2.'  iLnf.  de  Rooy. — 10  Sein  eerte^  ptdm^ 
noetra  ex  f zempl.  sno  vet.  probat  Pnlman.  et  sic  BcTerlandi  Ms.  Bc  per- 
mutatione  pronominnm '  noster/  et  *  Tester/  Tide  nos  ad  Tibnll.  nr.  2. 24. 

NOTJE 

ita  et  Kalendis  Martll  Aeminis.'  matfonss:  nt  dominl  Satnmablias.' 
Macroblns  llb.  i.  cap.  12.  <  Et  serTis  Jn?enalis  Sat.  ix.  5S.  '  Monera  fts* 
[mente  Martio]  cesnas  apponebant    mineis  tractes  secreta  Kalendis«* 


M.  VAL.   MARTIALIS 


EPIGRAMMATUM 


LIBER  YL 


I. 

AD   JULIUM    MARTIALBM. 

Sbxtus  mittitar  hic  tibi  libellus^ 
In  primis  mihi  care  If  artialis : 
Quem  si  terseris  aare  diligenti, 
Andebit  minos  anxias  tremensqne 
Magnas  Caesaris  in  manas  venire. 


O maddikctMm§  MtirimUi,  tmUo  tild  hmnetexhm  Ubnm:  fUim  d 
vm§  wedmla  Mfiaia,  attmif  iolfidfiif  cf  ^oidiia  mMU  vimirt  m  wimm»  imgtKiM 
CMorif. 


Iieiniiu  deett  lii  mdd.  Tttt.  *  Ego  boe  Epigninima  eredo  ad  emicain  scfibi, 
mMBTit  alii  dicant  ipsnm  se  ftlloqai.'  CaUcrmiit. — 6  Sant  qol  legant»  Bhgmi 
CtfMriii 

NOTiE 

1  Semttt  mtCftfM*]  Halc  Epigram-  acri  jadicio,  qam  tonc  delaida,  aeen- 

nmti  deett  tltalat  in  antiqait  codici-  rate  deleverit,  et  emendaverlt.  AmM 

hoBf   in   noYlt  vero  reperitnr,    Ad  diUgnUi  dixit,  qnod  taperUatiimmi 

JoliiM  JMtrfwlmi,  deqno  Jam  lib.T.  tit  aoriam Jodiclom. 

Eplg.  Sl.  et  Ub.  X.  Bplf.47.  et  lib.  5  Mi^fnat]  8le  Jam  4e  DomltfaM 

nr.  Epif .  64.  locntnt  ett  lib.  ir.  Epig.  8.  *  Ingea- 

I  ai  fcrtfrii]  AUndit  ad  tponglam  tiqoe  tenet  pocnla  parca  maaa.'  I^ 

de  qna  lib.iT.  Epig.lO.  Hoc  ett,  tl  gantaUI,  Mttni. 


426  M.   VAL.   MARTIALIS 

II. 

ADULATORIUM. 

Lusus  erat  sacree  coimiibia  fallcie  taedaB  : 

Lusus  et  immeritos  exsecoisse  mares. 
Utraque  tn  prohibes,  Gsesar,  populisque  fataris 

Succurris,  nasci  quos  sine  fraude  jubes. 
Nec  spado  jam,  nec  mcechus  erit,  te  prseside^  quisquam.   5 

At  prios  (o  mores)  et  spado  moechus  erat 


Joau  erai  dedpere  eai^Mgia  eaeri  nuUrimeniif  etjoeM»  erat  eeatrare  merte 
O  (2etear^  ta  vetae  niraf  ae»  et  eubceme  pQpalie  tteaiwne^  qaee  ioipera»  gigm 
tlmedeio,    NeeJamuUue  epad$eritfneeadaUer,t§  ImperaieTe^eedpria»^ameree^ 
etiam  fpodo  erat  admUer, 


Ad  Ceeearem  iotcribitur  In  codice  PQlmanni.  Vide  Dionem  Nicsnnm  in 
Domit — 1  Ladue  erat  legit  Celderinm.  Laeae  eret  eeree  codei  Florentinnt. 
•—9  Lueu»  et  iwKum/eroe  in  eodem  codice.--4  Beverlandi  Ms.  qeed  eime 
fraudejubee, 

VOTJE 

1  Lueue  erat]  Hoc  CAt,  antea  Iqbqi  adnlter  sae  nxorii.  Jnvenalif  Sat.  i. 

erat  adnlteria  committere,  et  mares  *  Cmu  tener  nzorem  dncat  tpado/ 

castrare,  qnod  ntrnmqne  fleri  prohi-  drc.   Vel  potius  intellijge  etiam  spa- 

bnit  Domitianns,  teste   etiam  Sne»  dones  mnllcribns,  qns  parere  nollenty 

tonio  in  Domitiano  cap.  7.  gratos  fnissey  infra  Epif .  67.  Jnvcn. 

4  Siueframde]  Id  est,  legitime,  non  Sat.  ti.  S07.   *  Sont,  qnas   ennachi 


ex  adolterio.  ImbeUes,  et  moltta  seaiper   Oscala 

6  Et  epado']  Qni  docebat  uzorcm     delectent.' 
aon  sibi,  sed  aliis,  nnde  ipse  erat 

IIl. 
DE  PJLIO   DOHITIANI. 

NASCBRBy  Dardamo  promissum  nomen  lulo, 
y era  Oeum  soboles :  nascere»  magne  puer. 

O  nomai  prraititiMi  Dardemo  /mIo,  onfVy  o  eeraprflf mfs  JVammiM  ;  «  nmgue 


Ad  Cmeanm  est  lemma  in  codice  Pniroanni.— 6  Ei  ieioPkrfxi  Bevnriaadl 

NOTfi 

1  Naeeeref  Dardmeio']  Inlo  nempe  batnr.  Lib.T.£pig.a. 

JlieiEwii  p^miierantfauaiiqnando  Uagme  puer]   Ex  l>#antla  emm% 

■iaeittmm  hnnc' poermn.  cnjns  mentionem  facit  a«e%MriM  fai 

>  a  Tem  Hsmii]  DmnitiamM  «■!■  Bomit.  eap.  t.  nmi  «k  Jolin  Till  efns 

4ns  pater  Domiiroa  «t  Dms  nppeiin.  (ntrii  fiUi^  a||iis  More  «lim  pmi» 


BP16RAMMATUM    LIB.  VI. 


487 


Ciii  pater  aBternas  post  cwMmla  tradat  habeoaa 
Qaiqne  regas  oribem  cum  senioie  aenex* 

Ipsa  tibi  niveo  trahet  anrea  poUice  fila, 
Et  totam  Phryxi  Jalia  nebit  ovem. 


pmtr^ 9nri,  Od  iwmmiaUi  ktbenMcmmmlUi  geniitr  fut  taewU:  H  pd 
gmbarmu  fmmdmn  ami  wenhre  patre.  JtJia  ipea  cmuUie  pMce  dmet  fre  te 
JUop  et  nebU  teiam  evem  Pknpd> 


*0^^»0^ 


Mft.  Bk  <0teM  PJbryxi  JiiIm  mM  eiwm  oodez  Florentioiu. 

NOT£ 

bot  Domititniit,  qnam  conceptnm 
abigere  coegit,  tette  eodem  Suetonio 
cap.  SS.  in  Domit.  <  nt  etiam  caaia 
mortis  illins  eztiterit.' 

t  iMfnci]  Hoc  eat,  imperinm  ad- 
ministrandnm,  poetf  aw  Doinitiamit 
din  IUnd  rexerit. 

C  Ifea  fiM]  Jolia  a  Domitlano  pa- 
tmo  adamata,  te  filinm  fjmi  amabit, 
et  Parcamm  partibns  fnngetnr»  tibi* 
qne  dncet  fila  anrea,  qn»  snmmam 
Inltdtataai  portendnnt. 


6  Et  ieiam  avem]  Hoe  est,  tibi 
nebit  totnm  Tellos  anrenm,  qnale  erat 
arietis  iliins,  qno  Tectns  mare  tn^e- 
cerat  Pbryzns.  £x  Hetmscomm 
antem  doctrina  aries  anreo  Tellera 
omalns  Impcntori  omninai  ranwi 
copiam  portcndebat  Sic  VirsiUqs, 
Angnstnm  felicem  fore  coiuicieos,  ait 
£cl.  IT.  '  Ipae  sed  tn  pratis  aries  jam 
saaTO  mbenti  Mnricei  jam  croceo 
mntabit  Tollem  Into.' 


IV. 

ADt7LAT0RlUM. 

Censok  maxime,  principomque  princeps, 
Cum  tot  jam  tibi  debeat  trinmphos, 

O  Mior  Moxtaw,  rf  prdu«pi  jiriaripwn,  oun  Rmm  iam  Hhi  dibedt  iei  frten* 


AdmUderiam  lemma  est  in  omnlbns  edd.  Ad  Cmearem  In  codd.  Vatt. 
Plorent.  Bodl.  et  Beverlandi  Ms.  <Sic(sc.  Jdalalmain)  lib.z.  Epig.  79.  et 
lib.  xti.  Epig.  16.  Non  Tidetur  lemma  ab  ipso  Martiale  Epigrammati  sno 
inscriptnm.'  Beccrlomi.. 

SOTJE 


1  Ceaear  wmxime]  Wdt  Snetoniom 
in  Domltlano  cap.  8.  Domitiaans  rt» 
Tocarit  legem  Jollam  de  adolteriis 
^nniaedii»  nmmsttastnri  Tolnk,  Vos- 
tallnm  Impndlcitlam  severa  coercnit; 
Comollam  enlm  rirginem  maslmam, 


defodl  ImperaTlt ;  nnde  merito  max- 
imns  cnnsor  dleitnr. 

/ViNdipH«fa<pr<nMpi]  Romanoram 
enim  Imperatori  extoraram  foatllim 
reges  tribnta  soWebant. 

9  Tei  MonpJUi]  De  Dacis,  CattU, 


abaointam  oHat  dehlnc  eonriclm     et  Sarmatis,  do  qnlbns  snpra. 


428  M.   YAL.   MARTIALIS 

Tot  nascentia  templa,  tot  renata, 

Tot  spectacula,  tot  Deos,  U>t  nrbes : 

Plas  debet  tibi  Romay  quod  pndica  est  5 

phM^  toi  templa  tma^  toi  rettiitUOf  tat  tpeettcukt^  tot  NfpmhM^  tot  eMtate»:  ftM  Je> 
bet  plmMfquod  eaita  eat, 

NOTiE 

S  Nateeatia  tempU]    Lege  Saeto-  volait. 
niimi  io  Domif.  cap.  5.  Tot  orM]  Popalorain  qaot  Ticit. 

4  Tot  epectaeula']  Saetooias  c&p.4.        6  Ph»  debet]    Refocatit   legiiNit 

Lib.  T.  Epig.  19.  qoae  impadicitiaai  coercerent,  pias 

Tot  HcmJ  Ipiam  Bomitlanam  in-  meritai  et  de  oHbe  Rom^.    Soet.  in 

teUige,  petrem  ^as,  et  fratremXitamy  Domit.  cap.  7.  et  8.  illai  leges 

qaot  in  Deoram  nameram  referri  tet  Vide  Epig.  S.  sapnu 

V. 

AD  GiBCILIANUM. 

RusTiOA  mercatas  moltis  sum  prsedia  nummis : 

Matua  des  centam,  Caeciliane^  rogo. 
Nil  mihi  respondes  ?  tacitam  te  dicere»  credo, 

Non  reddes :  ideo,  Cseciliane,  rogo. 


MaltiM WMWift fliis  tntttftntmft  nutitae : o  C^eeiUoMe»  aro  weUii dee  __  _.  , 
NattniiiMiiUdaf  mimiiMMy  piito  te  taeiimm  dieere:  Noaredde»:  ideireo^  o 
iMnitfi  erOm 


1  Rmatiea  mereaiua  Riunmta  eam  pradia  molfif  Ald.  Jaot.  Colin.  Ofyph. 
Palman.  Jonian.  Laug.  Scc,  Nottram  ordinem  servant  Qrnter.  ScriT.  Faniab. 
SehreYel.  Barboa,  &c.— S  Nil  mUd  reepemdee^  <ad<o  fe,  4r«-  BeTerlandi  Mt. 
NU  miki  reapemdee^  lactfim,  tfe.  tioe  interrogatione  in  edd.  TCtt. 

NOT/E 

9  Uee  cMfom]  Millia  tclL  tctter*  tarot,  noA  logarem,  qnia  noo  gratlt 
tinm.  darei,  ted  potcerem»  nee   precibnt 

4  Idee  rogo]  Si  enim  ettem  reddl-     uterer. 

VI. 

AD   LUPBRCUM. 

CoMCEDi  tres  sant:  sed  amat  taa  Paalla,  Laperce^ 
Qaataor ;  et  xetf  oy  Paalla  xp^OTov  amat. 

IWitwilmMprfi:  atlnaPaMUayO£i^p<rcf,anM(fantaor.*  ttPeeMamd/ti  par* 


«»»»^^^^»«»«#»»i»i» 


1  Codex  Palmanni :  aed  amai  Uaa  Paata  lAipereoe, 


EPl,aRAMMATUM    LIB.  VI.  429 

NOT£ 

1  Sedam&i  twa]  Panllani  imdeni,  pmoiialaboret:'  tamenqoarta  per- 

eam  excnsat  qaod  amaret  qnatiior  co-  sona  potest  indnci,  qnse  Tei  mnta  §it, 

moedos,  nec  eam  facere  prseter  legem  Yel  parce  loqnatnr.    Tacite  intelligit 

Dramatis  ostendit :  licet  enim  tn  Sce-  Poeta,  omnes  conMedoi  qnotqnot  sint 

na  tres  tantnm  colloqni  inter  se  con-  a  Panila  amarL 
Teniat:  Horat.    \Nec  qnarta  loqni 

VII. 

DB  THBLBSINA. 

JuLiA  lex  popnlis  ex  qao,  Faostine,  renata  est; 

Atqne  intrare  domos  jussa  Padicitia  est: 
Aat  minaSy  aatceite  non  plas  tricesima  lax  est : 

£t  nobit  decimo  jam  Thelesina  viro. 
Quas  nabit  toties»  non  nabit :  adaltera  lege  est.  5 

Offendor  moecha  simpliciore  minas. 

O  FflKilnM,  ex  gno  kxJuUn  revoeata  eti  in  gratiam  popabrKm,  et  CuetitoijutMa 
mt  mgredi  damae,  maU  triginta  dtce  aai  mtimf,  aat  eaae  wm  pbis,  et  Tkekriaajam 
wM  deemo  rtro.  Qmx  mi6tt  tetiu,  wom  oMi :  meecha  e$t  lege.  Adaliera  foiUca 
mtmw  miM  diepUeet, 


^l»^^»^»V»l»^^^ 


Codd.  Tiinan.  et  Florent.  inscriptionem  ita  habent:  De  TheMOa,^! 
Godices  Pnlroanni,  nt  et  Fiorent.  et  Vat.  exhibent :  ex  quo  Faaetiae  relata  cff. 
Ita  etiam  codd.  Heinsli,  qni  Tnlgatam  damnat  in  Notis  ad  O^id.  Fast.  ii. 
6t3.  qnem  Tide  ibidem.^2  In  edd.  TetL  eet  in  fine  Tersus  deest.— 4  Etnabet 
oodez  Pnlmannl. 

NOTiE 

« 

1  JtriM  kx]  De  qna  Epig.  9.  ei  4.  Sic  eret  adnltera  legitlmay  nt  dizit 

anpm.  lib.  ▼•  Epig.  76.  et  Epig.  89.  infnu 

ft  AdalteralegeeiilTMtamatnim^  6  Metcha  stmpUctorf]    Illa  qnippe 

ne  adnlterii   accnsaretnr,  a  marito  nnilara  frandem  fadt  legi,  nec  adnl- 

repndiata  nnbebat  moecho,  atqne  con«  terat  nnptias  qnas  non  contrabit. 
jngil  nomine  pnetexebat  adnlterinm. 

VIIL 

AD   SBVBRUM. 

PRiETORBS  duo,  quataor  Tribmii, 
Septem  Causidici)  decem  Poet», 

Dna  PratoreMf  putuor  Tribmdfeeptem  Cmsidtd,  deeem  Poete^  pmilo «tff  r«f«- 

NOTJE 

1  Frmioreodmi]  Per  se  patet  hoc     plnris  fieri:  qnod  jam  dizit  lib.  v. 
Epigramma,  bonas  nempe  artes  con*     Epig.  57. 
temniy  Pnecones  Tero  et  Citbarcedos 


480  '    M.  VAL.   MARTIALIS 

Cajasdam  modo  naptias  petebant 
A  qnodam  sene :  noii  moratns  iHe 
Praeconi  dedit  Ealogo  puellam. 
DigDum  qnid  fatno,  Severe,  fecit  1 

6111U  quendum  tenem  coi^giMM  e^juBdam  pnt^m  t  UU  mm  Mora  tmMH 
PrttanU  Etdago,    O  iSepere,  quid  egU  dignum  etuUo  7 


^^»»«y»^ii#'#»»>»i^^ 


1  Prttamei  duo  Janttna  noBtra  in  margine.— ^  DU  nmmquid  Ibidem. 
mtnquid/atu€  codex  ThaaneoB. 

NOTJE 

6  Dignum  quid  fatuo}  Immo  sa«  oref  artea  fpernebantvr.  IieganC 
pienter  fecit ;  nam  tanc  Prspconig  ars  alii :  Dic  numqmidfuiwef  SeoereffeeU  7 
erat  pecuniosa,  altae  autem  honestl- 


AD  L^VINUM. 

In  Pompeiano  dormis,  Lasvine,  theatro : 
Et  quereris,  si  te  snscitat  Oceannsf 

O  Ltfvmr,  dsrmts  i^  tkeuira  Pmn^ :  aitamen  quertrie^  d  Oeeami»  te  sw 
eitai? 


tn  hoc  Epigrammate  ^exhibendo  nullo  modo  ▼ariant  aat  aeripti  aiil  cz- 
cnsi. 

NOT^ 

%  Si  te  euBeitafl  Dormire  se  simn-  potest  signlficare,a  somno  ezdtat. 

labat  LseWnnSy  ae  ex  qoatoordecim  Oceanos  vero  erat  desigftater,   cai 

snbselliis  eiiceretor,  cam  censom  e*  cnrae  erat  unicaiqoe  locum  saomi  ■•* 

qnestrem  non  haberet.    Illam  irridet  aignare,  de  qaodizinmsllb.  in.  Epig. 

Poeta,  et  Indit  in  ambigoitate  hajos  M. 
▼erhi  mmeitatf  Id  est,  remoret:  alias 

X. 

PBTlt  LATENTER  A   DOMITIANO   PBCUNIAM. 

Pauca  Jovem  nuper  cam  millia  forte  rogarem : 
IUe  dabit,  dixit^  qni  mihi  templa  dedit. 

CnmnMperforte  peterem a  Jote panca  mtffta,  JUe donahit,  inquiif  qui  miki  dbM- 

NOT^ 

1  Paueamiaia]  Sestertlam  nempe.  cajiis  honorem  Capitollam  Ineeiidio 
Noa  iatenter,  Immo  aperte  a  Domitip  absumtiia  rwtitiflt  PoaiitlaMs.  9oe- 
ano  pecuniam  petit  Poeta.  tonins  In  DomMaiio  cop.  i. 

2  Qii»  NiiAi]  Respondet  Jopiter^  in 


BPIQRAJIMATUM    LIB.  Vh 


431 


Templa  qnidem  dedit  iUe  Jovi :  sed  millia  nobis 

Nulla  dedit :  padeat  pauca  toffliase  Jovem. 
At  qaam  non  tetricas,  qvam  nnlla  nubilus  ira, 

Qaam  plaoido  nostrna  legerat  ore  pToces ! 
Talis  supplicibas  triboit  diademata  Dacis : 

Et  CapitoIioBs  itqae  reditque  vias. 
DiCy  precor^  o  nostri  dic  consda  vii^o  Tonantis : 

Si  negat  hoc  mdta,  qao  solet  eigo  dare  ? 
Sic  ego :  sic  breviter  posita  mihi  Gorgone  Pallas : 

Quae  nondam  data  simt,  stulte,  negata  patas  t 


10 


vH  ttiem,  iiU^uUlem  dmumt  adem  Jwi,  ted  mdU  mUUa  largUui  ett  notit:  pu- 
dmtpeiiimeaJmje  pmieu.  8ed  ptam  nem  aeerhue^  qaam  mMa  iraeuudia  nuMlua 
legerai  uaetrat  ragaiianee/  TaU  froote  eaneedU  Daeie  aljeetit  eoranam  ;  eipetU 
(JapUeUumj  et  redU.  Die^  rnfo,  o  virgo  eanscia  natiri  ToiMii<t»,  n  reeutai  haefremie^ 
fuaigUitrtM  danmref  l^ega^wettahami  wkpaueitPaUmttvpwa^tdepatiUa 
Gargane:  Qum  ntndum  danaim  amU,  o/aiue^ ereditDe  reeuttda? 


^^i#H»>i»i#^^»»rf»^» 


4  Codtx  PaloMnni :  pudei  keu,  pauea»    BeverlaDdi  Ms.  pudet  ahfpauea, — 
9  Die  precar^  o  natlro  die  eonteia  virgo  TananH  malit  Ant.  de  Rooy.  Netcio 

2aani  majorem  elegantiam  hoc  loco  Dativoa  habet.  Vide  Ondondorp.  «d 
ncan.  i.  80.  et  pnecipne,  qaem  ibi  landat,  Heins.  ad  Ovid.  Met.  vi.  688. — 
11  Sieega:  ei  fnivUer  Jnnt.  an.  1512.  SU  ego :  eic  hrevUer  potUa  mado  Bever- 
landi  Ms. 

NOTJE 


4  Pmdeai]  AIH  pmdH  heu.  A  mag^ 
nlt  ▼irla  magna  petere  decet ;  ettbr^ 
te,  nt  intelligere  videtnr,  nlhil  dedit 
Jnpiter,  sen  pottns  Osar,  qnod  ni- 
Ml  dicnnm  ipso  petierat  Martialis. 

7  iHademaia]  Hoc  est,  Dacis  vletis 
eoncessit  nti  finis  legibns.  Lib.  ▼. 
Eplg.  8. 

8  Ei  CapUeUnat}  £t  talis  trinm- 
phans  in  Capitolinm  ascendit. 

0  CoRMM  etrgo]  Minerva  famillare 
erat  nnmen  Domitiani.  Vide  lib.  iv. 
Epig.  1.  Palladem  astnte  Intemgat 
Poetay  qnod  ipsum  Donutianam  in- 


decenter  Interrogaret. 

Noetri  Tonaniie']  Domitiani. 

11  Poftlit  Gof^ott€]  Hoc  esty  positn 
clypeo,  in  cnjns  medio  depictam  erat 
capot  MedassB  diram  ac  terribiley 
qaod  qai  intnerentnr,  statim  in  lapl- 
des  commntabantnr.  Forte  alludtt 
Poeta  ad  simnlacmm  Palladis  in  Ca- 
pitolio  positnm  sine  ^gide:  qnod 
fiictnm  erat  in  gratlam  Domldani, 
cnjns  statna  fgidem  gestabat.  lib. 
XIV.  Epig.179. 

IS  Neg^  pUoBl  Qnasl  dicat :  Jam- 
jam  dabit. 


XL 

IN   MARCUM. 

QuoD  non  sit  Pylades  hoc  temporey  non  sit  Orestes, 
Miraris?  Pylades,  Marce,  bibebat  idem. 

AnminmtiHmdeimrfuadhaemuamm  erJsM  PyMss  nic  OriHcs  7  OJfarir, 


4M  M.  VAL.   MARTIALrlS 

Nec  melioT  panis  tqrdusve  dabatur  Oresti : 

Sed  par  atque  eadem  coena  duobas  erat. 
Ta  Lucrina  voras :  me  pascit  aquosa  Peloris :  5 

Non  minus  ingenua  est  et  mihi,  MarcOi  gula. 
Te  Cadmea  Tyros,  me  pii^:uis  Gallia  vestit: 

Vis  te  purpureum,  Marce,  sagatus  amem  ? 
Ut  prsestem  Pyladen,  aliquis  mihi  praostet  Orestem. 

Hoc  non  fit  verbis^  Maice :  ut  ameris,  ama»  10 

PffMu  poUAai  idem.  Nec  meUor  pmU  «ail  twrdiu  ttppQnebaha'  OrftH:  ai  mmbm 
kabebaiU  aqmalem  cemam  aique  eandem,  Tu  vonu  ostrea  lAKrima:  «le  vero  aUt 
aqaoea  PeUriM:  o  Mareey  «an  Jkabeo  gaiam  munu  ddieatam,  Cadmtta  7y«t  ie  oMfil, 
me  GaUia  pkagwu :  o  Marcf ,  jifocflne  «f  ego  oagaiM»  diiigam  ie  pmpurtamJ  AO-' 
gmiM  mahi  prubeai  Oresff»,  iU  prubeam^Pyladem,  Hoc  »oa  JU  verbi» :  o  Mmte, 
diiige  ai  dUigariB, 


^^^^^^^#«»^^^ 


t  Nee  meUor  rkomktu  ez  codd.  repotnit  Seriverinii :  alii  bebent,  Nec  meUor 
pamu,  Heiniins  ad  Ovid.  Heroid.  Eptst  vtn.  9.  ez  duobns  TeterriBis 
codd.  legit :  Nec  melior  rhombwMf  twrdtuce  dabaiur  Oreetof:  sed  onines  impressi 
bal>ent,  Oreifi. 

NOTJE 

'    1  Qaod  Non  eW]  Cansam  affert  Po-  loris,  qnam  aqnosam  dicit,  boo  est, 

eta,  cnr  nnlla  esset  vera  amicitia;  flsccidam;  nempe  sine  callo,  nt  ait 

qnod  nempe  inter  eos  qni  amici  esse  Raderns,  qno  mnltnm  commendantnr 

cnperent,  nolla  esset  rernm  commn-  ostrea. 

Dio.  Vide  iib.  ii.  Epig.  43.  etlib.  iii.  7  Cadnua  Tgroi']  Hocest,Tevestit 

Epig.  69.    Pylades  Tcro  et  Orestes  pnrpora  ea  l^ro,  me  yero  tegit  .aa- 

inter  fe  fnerunt  conjonctissimi,  qno-  gnm  Oaliicom  mde  et  crassifiii.  lib. 

mm  satis  nota  est  bistoria.     Vide  iv.  £pig.  10. 

etiam  Epig.  11.  10  Non  fii  verbie}  Sed  re.  Seneca 

5  Tu  Lacriaal  Lacns  Lncrini  ostrea  Epist  0.    *  £go  tibi  monstrabo  ama- 

optimi  Hunt  saporis.    Lib.  lu.  Epig.  torium  sine  roedicamento,  sine  berba, 

AO.  sine  nllins  veneficn  carmine.  Si  vis 

Agaoea  Pelsrts]  Ostrei  genns  est  Pe-  amari,  ama.' 

XII. 

D£  FABULLA. 

JuRAT  capillos  esse,  quos  emit,  suos 
FabuUa :  numquid^  PauUe^  pejerat  ?  nego. 

Fabatta  jaral  jnot  «sse  cnnes,  fooe  mereaia  eei,    O  Paatte,  nMmqaid  iUa  pe- 
jerai? 

1  Ed.  antiq.  Ferrar.  an.  1471.  Aid.  Jnnt.  Colin.  Grypb.  ^c  Fabatta :  «mm- 

NOT^ 
1  Jmrai]  Lndit  in  bac  ^000  euoe,     bnit,  Tel  qnod  ab  alio  cmi.    Lib.  ii. 
Meom  enini  est  quod  mibi  natora  tri-     Epig.  SO.  *  Nam  qnod  eaas,  poaaia 


BPI«EAlllfATVM   UBk  VI. 


488 


amdyPoMkfP^irdlf  lattllU:  FdMte:  mmfOilfm^Pmk^pifttrtif  val,  F«* 
ImtU:  mmqmd  iUa^  Pauk^pfjenU?  Veranoi,  nt  exhibent  edd.  vett.  cUndieare 
jun  Yiderant  Ornterns  et  Scrivterins ;  qnomm  hie  tftnqnam  fpnrimu  danma- 
bat  hoc  Epigraoima.  Snpplebat  tamen  nego  e  dnobns  codd.  *  Nec  incommode 
legeres :  FMta :  numquid,  Paidi^  p^erat  7  rof  o.  Qnod  verlram  in  iRtinsmodi 
Interrogatione  freqnenter  addit  Valerios :  nt  cnivis  h«c  Epigrammata  vol* 
venti  centies  occurret.'  Ant,  de  Roatf. 

NOT£ 

dlcero  jnre  taaa/  Usde  Fabnlla  nec  lioet  erioet  noo  natWos  soof  ttm  dU 
joijoraiidnm,  oec  fidem  negUgebat|    ceret 


XIII. 

DB  STATUA  JULI^. 

Quis  te  Phidiaco  fomiataiii,  Julia,  coelo ; 

Vel  qais  Palladi»  non  patet  aitis  opus  ? 
Candida  non  tacita  vespondet  itnagitie  hyfgiou, 

Et  placido  fiilget  vims  in  ore  Hqoor. 
Lndit  Acidalio,  sed  noa  flMHM  aspera,  nodo^  5 

Qaem  rapait  ^o,  parre  Ciqpddo^  tuo. 

OJuSa,^naneredaiteefiHame€eh  Phidiaf  aui  opus  arii»  PaOaduBl  Cm- 
dida  Lygdot  Hmuktcro  non  eUenie  reepondei,  H  naiuraUs  puUhriiudo  Micitf  1»  &r9 
Mmmaat  tenera  ludU  boMeo  Veneria,  fum  eripmi ea  tua ooUoy  o  parva 


^^^if^*^^^^^^ 


lemma  est  in  codice  Pnhmmni.— 1  Qiitf  ie  PUdmeo  formanU  io 

codice  Florentino.— S  Codex  Pulmanni ;  nonpuiat  ariiMo^'-^  CanMa  uon 
iada  b  codd.  Florent.  Vat.  et  Pulman.— 8  Ferrar.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Orypb. 
aiitt :  viout  in  ore  decor,  Codd.  Pnlman.  Vat.  aliique :  vitmM  in  ore  Uquor  i  splen- 
dor  sclHcet  resnlranfl  ex  statna  Jnlitt,  €t  fhlgor  deflnna  ocnlos  praestringens. 
Vonmb.  ttib.  xkri.  cap.  Sa—S  ItM  AUIdMo  Jtfit.  aa.  UU.-^7  Vi  ArHt 


NOTJE 


1  Qms  it  Pkidiaeo']  Amore  JnlisB, 
nt  Tldimns  jam  Epig.S.  snpra,  ardebat 
Domitianns,  cni  statuam  miro  artificie 
claboratam  erigi  cnraTit.  Se  Pbidia 
•enlptore  nobllissimo  dictnm  lib.  iii. 
Epig.  S6. 

8  PaUodMv  arfif]  PrKstantiora  ope- 
ra  Paliadi,  nt  artinm  inventrici,  tri- 
bnmitnr. 

t  CmulMki  i4|gdos]  Hoc  est,  mar- 
aor  candidissimnm  Lygdinnm  dic« 
tnm,  in  monte  Tanro  repertnm,  Epig. 
«3.  infrm,  qnodfsrmam  Jnliss  slc  re 
Delpk.  H  Var.  Ctat. 


prsBAentablit,  nt  loqnl  videretnr. 

4  /»  ore  liquor  [dator']  Tnrnebns  lib. 
XXIII.  cap.  28.  legit,inorf  M^nsfjpro 
raoilitodine  qoadam  et  teneritate* 
Oronovins  vero  sic  explicat:  vtriis 
K^ea  ttictHtt  IU«;et  Mngob  «koifel, 
qnisplendete  vivcnti,  vive,  vernqne 
fade :  ille  fulget  in  bac  statoa :  loqnl 
pates,  et  vive  snece  es  aocettdi. 

6  LudU  AeidaUo  nodo]  Hoe  est, 
blanda  mann  Jnlia  gerit  ceston  Vene- 
ris,  qme  dicta  eSt  Actdalia  ab  Acida. 
Ho  fonte  H  Bttotia,  in  qno  lavaf* 

1  £ 


434  M.  VAL.  MARTIALI8 

Ut  Martis  revocetar  amor  sammiqne  TonantiSy 
A  te  Juno  petat  ceston  et  ipsa  Venns, 

Cupido,    Jum  d  ip9a  Veniu  « ie  pHai  baUeumf  itf  revoceiwr  ojiiar 
Jamt. 

remfoetar  oodex  FlorentiaiM;  noQ  inepte,  jadicio  Farnabii. 

NOT^ 

Oratiae  dicebantnr :  ia  eo  antem  cin-  ▼em  libi  conciliare  Yelit,  et  Yenos 

gulo  omnes  OratitB  et  Venerei  Ine-  Martem,  ntantor  balteo  qoo  Domitt- 

rant,quo  qni  percntinntnr,  percntien-  annm  percutsit  Juiia.    Hia  Terbif  in- 

tis  amore  accendontnr.  dicat  Poeta  Jnliaro  e>ie  poldiriorem 

8  Jvaopefol]  Hoc  est,  Si  Jnno  Jo-  Jnnone,  et  ipsa  Venere. 

XIV, 

IN   LABERiUM. 

Vhrsus  scribere  posse  te  disertos 
Affirmas,  Laberi :  qnid  ergo  non  yis  1 
Versns  scribere  qni  potest  disertos, 
Non  scribat,  Laberi ;  vimm  putabo. 

O  Loberif  oMteterat  iepoeu  eampanere  doeia  earwiina:  ear  igitnr  tum piaeei? 
fvt  poiai  eandere  docia  earminaf  o  Laberij  non  condaif  exitiimabo  enm  «tm». 


»#»^>^»#>^^»^*>*>y 


Nihil  in  hoc  Epiframmate  fariant  libri  calamo  exarati  ant  typis  impreML 

NOTiE 

1  Vertntteribere']  Fictnm  estnomen  nominis  sni  contemnat,  et  qni  versns 

hnjns  Laberii:  aiterins  Tero  mimo*  disertoscnmpossitscribere,setamcn 

rom  scriptoris  meminit   Macrobins  a  scribendo  cohibeat.    Sic  Lalierinm 

Satnm.  lib.  ii.  cap.  7.  Saetonins  in  carpit,  qui  sane  a  scribendo  non  se 

Jnlio  cap.  S9.  alMtinnisset,  si  ▼ersos  faoere  disertos 

4  Ftnun  pniaho]  Hoc  est,  fortis-  ▼alnisset|  nt  ipse  jactalMit. 
simietse  aoimi  eom  putal>0|  qni  famam 

XV. 

DB   FORMICA  SUCCINO   INCLUSA. 

JDuM  Phaethontea  formica  vagatnr  in  nmbra, 
Implicnit  tennem  snccina  gntta  feram. 

J>iMi/«nmeaerralmiwi^|Mp«fMy  gniiaeleeiriiHtrieQioU  axUemfi 

NOTJE 

1  Dai»  Pkaeihontea]  Dnm  formica     qoasconferssB  fnenmt  sorores 
reperet  snb  frondibns  popnlornmy  in    thontiS|  in  liqnorem  snccini  e  popnlo 


BP16RAMMATUM   Llfi.  VI. 


Sic  modo  qaas  faerat.vita  oontemta  manente, 
Faneribos  facta  est  nanc  pretiosa  sais. 

fiutpnhtmUmdfiu»endprHUdum  mDerH^nmuifMuUpreiioMiiuwioiii, 


Di  Fermica  eleeire  indtm  teinma  ett  io  edd.  Tett.— 4  Be? erlaodl  Ms.  nn 
pretioetL  eme.  « 

NOTiE 

llDentii  lapsa  ett,  qno  implicita  lace-     argomentiim  ett  de  ape  Epig.  8S.  ct 
bat  Bobilem  lortita  tomnlam.   Idem     de  ▼ipera  lib.  iv.  Epig.  59. 

XVI. 

AD  PRIAPUM. 

Tu  qai  pene  yiros  terres,  et  falce  cinsedos» 

Jagera  sepositi  paaca  taere  loci. 
Sic  taa  non  intrent  yetali  pomaria  fures ; 

Sed  paer,  aat  longis  palchra  paella  comis. 

1  Ta  fmfaUe  viroe  ierree,  ei  pene  einadee  legendnm  ceatet  Oronovint.    Tn 

Si  pemie  viroe  ierree  ei  /alee  in  edd.  vett.    Tu  qtA  pene  codea  Polmanni.— S 
roterttt  legendnm  centet  e  codd.  SU  imi,  ifc.  Yolgo  legitor,  Sed  Ina.— 4  Sed 
pmer^  ef  kngie  codex  Polmaoni. 

NOTiE 

1  Viroe  ierree,  ^v.]  Forte,  nee  fal-  2  J9tgeraeepomH,ife.]  Hortnm.  lib. 

cem  qnam  mann  gerit,  timentet ;  ted  iii.  Epig*  58.  vert.  47. 

te  cnttodem  MpoadBfi  avertatot.  Lib.  S  iSic  [Sed]  im}  Omtemt  legen- 

I.  Epig.  86.  Tert.  15.  Ciatfdot]  Mol-  dum  centeteMtt.  Sieem^^ife. 

letftedftlcemtnamveritot.    Orono-  4  PH«r,  pMlla  eomit]  Qoi  taiione 

▼int  hic  legendnm  centet :    Tu  fei  loant  pcenat,  ti  intrarint  hortum. 
fekeektee  ierreOf  ei  pene  dmdee. 

XVII, 

IN   CINNAMUM. 

CiNNAM^  Cinname,  te  jabes  vocari. 
Non  est  hic,  rogo,  Cinna^  barbarismas  ? 

OCmmme^viee^UeBriCimm.    Qwatt,  o  ptmia,  n«ine <t« «« ftirtantiwia? 

NOT^ 

1  CmiMiiM]  Exemplo  Foril  et  Fu-     genut  tonm  repeteret 
rlt  allato  Poeta  Irridet  bunc  Cinna-        2  Borftorifmw]  Ett  cnm   Terbom 


_iom,  qoi  detracta  oltima  toi  nominit  aliqaod.vitiote  profertnr.  Cinnamnt 
•yllaba  Cinnam  vocarl  te  jnbebat,  nt  tontor  foit,  de  qno  lib,  ▼u.  Epig. 
oempe  ab  antiqoa  Cionamm  ttirpe     OS. 


496  M.  VAL.   MARTIAL18 


Ta  si  Fatins  ante  diolns  esses^ 
Far  ista  ratione  dioereris. 

Si  prim  iu  vottimfidmi  FMMt,  hm  rtikm  womnrk  F«r. 
t  fViiFtirtM«rtedMto«nlfuico4i€ePiihHUMi. 

xvm. 

EPITAPHIUM  SALONtNI,  AD  PRISCUM. 

Sancta  Salonini  teriis  requiescit  Iberis, 
Qna  melior  Stygias  non  videt  nmbra  domos. 

Sed  lugere  nefas ;  nam  qni  te,  Prisce,  reUquit, 
Vivit,  qua  voluit  vivere  parte  magis* 

Samta  umbra  fiSiloiitiit  reqideieii  iu  terrie  IheriSj  qm  prohkr  mn  tpetiei  eeitt 
TartarettM.  Atmon  licet  meerate  s  MasoPKM«,^torvfifiii(,«Mlea|HV<<fM 
magit  cupat  vivere. 


^^»^»»!»»^»»»^^^ 


Ad  Priicim  de  Salomm  iDscriptio  eit  in  eild.  Tett. 

NOTJE 

1  Samta  Stdm^i]  Nuies  «  veteri*  mortni»  In  te,  o  Prlice»  qul  alter  et 

bat  MDcti  proprie  dicti  Bont.     Vide  Saloninns,  TWIty  et  prttteren  Tivit  Ik» 

Macrobium  Situro.  lib.  iii.  cap.  8.  ma  et  gioria  recte   factomm.    Sie 

Ibenn,  EbrOf  flovtos  Hisponim  Tm-  fioratins  iii.  Od.  M.  '  Non  oomis 

racon.  moriar:  mnltaqne  pon  mei 

t  Sed  tagere  urfm]  Ntm  Saloniiini 


IN   POSTHUMUM   CAUSIDIOUM. 

I 

NoN  de  vij  neque  casdey  nec  veneno, 
Sed  lis  est  mihi  de  tribus  capellis. 
Vicini  queror  has  abesse  furto. 
Hoc  judex  sibi  postulat  probari : 

Habeo  eoHtrooeniam  mn  devi,  me  oeeidomj  me  oencNo,  ai  de  trikm  eapa&a. 
EspootmUkmdee$oeM^Vropiifqai:judexpetiiprebtttiommlu(^  fnrti.  Tu 

In  PotthMmum  lemma  est  in  Ald.  Jnnt  Colin.  Gryph.  &c. 

NOTiE 

t  De  tribm  capdHt']  Fac  verl»a  de  narum  n  Doatra  cansa 
re  cnjns  controversia  moTetnryiiec  tkmejndioes  obtnndas. 
fignrarnm  tumore  et  fana  remm  alie» 


BPIORAMMATUM  UB.  VI.  487 

Tu  Cannas^  Mithridaticainque  beUum,  5 

Et  perjuria  Punici  furoris, 

£t  Syllas,  Mariosque,  Muciosqne 

Magna  voce  sonas,  mannque  tota. 

Jam  dic,  Posthnme,  de  tribus  capeHis. 


PnmHf  a  SyUaiy  H  Mttrin^  H  Mueioi,  Jam,  o  Potikumef  fae  verba  dt  Mm» 

NOTiE 

6  ConMf]  Ignobilis  est  ApoliaB  ti-  dfil»  beUam   iater  SyUaa  tt  Ma- 

eiUy  ad  qaem  fundltns  ab  Hannibale  riam. 

emaa  snntRomani:  qaam  dademfase  7  Muidn']  Porsenas  bellum  IntelH- 

deaeribit  livios.  git,  in  qao  Maeias  ScmTola  mana  ia 

JfllArukficam]  Oestum  a  I«acaUoB  i§aem  inuniMa  immortalem  gloriaa 

Sotta,  alU  SyUa,  et  Pompeio  contra  consecotns  tst    lib.  i.  Epig.  8S, 

Mtthridatem.  8  MwMqu4  Mal  Hoc  est,  omni  co- 

0  £1   pei^arMi]  SUins  ItaHcas  de  nata»  totis  ▼iribos  gestom  agens. 

Bello  Pontco  Hb.  i..  sic  canlt :  Mer  9  Jom  tftc]  Invebitur  in  Csosidicosy 

Marte  sinistro  Jttratomqae  Jovi  f<B«  qai  otiosorum  controversias  Rlieti^ 

dot  eoBventftqoe  potmm  Sidonii  fre-  rom  a  foro  alieiMS  proponebant,  nee 

gete  dooes/  d(c.  Omnibus  vero  notnm  ad  rem  qnicqoam  dioeban t. 


IN   PHCBBUM. 

MuTU A  te  centnm  sestertia,  Pbcebe>  rogavi : 

Cnm  mihi  dixisses,  exigis  ergo  nihil  ? 
Inquiris,  dubitas,  cunctaris,  meque  diebus 

Teque  deeeoi  crucias :  jam  rogo,  Phoebe,  nqpa. 

* 

O  Phahi^  a  U  petkH  uidwm  sestertia  orafat,  ■•sfsafotm  millii  Hxerag^  igkmr 
7  tofoir^  WtCy  df^MVy  cf  dcMm  dMtef  4spc«es  te  ci  mt :  o  PAoiftt, 


^^<»<^»»»<#<»<»^.^^ 


a  AofoirM  io  qaibosdam.  Cetera  nolla  est  lecllMiia  vorielat  in  Ubrit  mano 
scriptis  aot  prelo  typograpliico  excosis» 

NOT£ 

8  Exigi$  vga  nUuf\  His  verbis  ssb-  ansos  aperte  negare  looga  mora  se  et 

pios  Martiaiem  bortotos  foerat  Pbce-  Poetam  croeiabat:  itaqoe  Ulnm  m>> 

bos,  ot  ab  eo  aliqoid  peteret :  jam  gat  Martialis,  ot  taodem  neget,  com 

vero  com  iUe  petiisset  centum  sester-  nibU  gravlos  sit  qoam  dio  peadere. 

tia,  et  qoidem  matoOi  Pbmbos  non  Epig.  48.  infra. 


43» 


M.  VAL.   MARTIALIS 


DB  STBLLA   ET  lANTHIDB. 

Pbrpbtuam  Stellae  dnm  jungit  lanthida  vati 

Lasta  Venus,  dixit,  Plas  dare  qoii  potui. 
HsBC  coram  domina :  sed  neqaius  iUnd  in  anrem, 

Tn  ne  quid  pecces  exitiose,  vide. 
Saepe  ego  lascivum  Martem  furibunda  cecidi, 

Legitimos  esset  cum  yagus  ante  toros. 
Sed  postquam  meus  est,  nulla  me  pellice  IsBsit : 

Tam  firugi  Juno  vellet  habere  Jovem. 
Dixit^  et  arcano  percussit  pectora  loro. 

Plaga  juvat :  sed  tu  jam,  Dea,  caede  duc|s. 

DMmVenMMhUarueopiUalaMidainperpeluim  cumpoeta  SUOa^^xU:  iV«- 
auivipluB  danare.  Hae  praeente  domiua:  at  garriit  in  aurem  iOud  improbiuM: 
Tu  eaoey  o  iMprehe^  ne  fuld  peceee.  Ego  /ureuM  ereltro  pereuui  loKimm  Martem^ 
eum  vagaretur  anie  l^imum  eomubium,  Atexquo  meue  eetf  nm  mea/IMU  uUa 
eoneubSui ;  Juno  eptaret  kabere  Jotem  ita  temperantem.  Locuta  ett,  et  etereta  btd- 
teo  Ueeit  eor.    Vuinue  placet :  at  /»,  o  Deea^iam  pereute  duoe. 


10 


^>^^0>0^0'^<^<^*'*<0^ 


De  Hiantida  et  SteUa  est  leromft  In  Ald.  Jant.  CoUn.  Oryph.  Pnlfliao. 
Janian.  &c.  De  coi^unetione  StUUe  et  Humtida  in  cod.  Thnaneo.— 1  AthlauHdm 
codd.  Vat.  et  Florent. — 8  In  iisdem  codd.  eed  nequiue  iliud  in  aure.-^  Ber« 
manni  Ms.  exUioea. — 6  LegUimoe  ieeet  in  qnibusdam. — 8  Codea  Florentinot : 
veUet  habere  oimm. — 10  Codex  Pnlmanni :  jam^  Dea^  paree  Deee.  Codd.  Florent. 
et  Vat.  cam  daobas  aliis :  Jamf  Dea,  paree  Deo :  i.  e.  desine  male  loqni  de 
Jove. 

mOTJB 


1  P«iTdMa»  SteUai]  De  Stfella  lib. 
I.  Eplg.  8.  qai  Violantillara,  cnjus 
aroore  jam  din  deperibat,  dnxit  axo- 
rem.  Violantilla  antem  Ormce  dici- 
tnr  lantbis  ab  toTj  viokif  ct  Mo», 
Jlae. 

t  C^ramdtfmma]  Violantilla. 

4  Ne  quid  peeeee]  Amori  Stell»  in- 
snltatVenas  illam  monens,  ne  Vio- 
lantille  anteponat  aliam  pnellam. 

6  Ceeidi]  Cesto,  de  qoo  sapra 
Epig.  13.  at  scilicet  mihi  Martem 
conciliarem. 

6  JSsiel  vagut]  Alii,  ieeet  vague^  boc 


esty  com  anteqnam  iptl  aaberemymce- 
cbaretur.  Legitimam  Veneris  mari- 
tam  faisse  Martem  tix  reperias;  sed 
idem  bic  de  Venere  dici  poase  exlstl- 
mo,  qnod  de  Didone  Virgll.  JEn.  it. 
171.  'Nec  Jam  furtiTam  Didomedl- 
tatar  aroorem,  Conjngiom  ▼oeat»  boc 
pnetextt  nomlne  colpam.' 

9  ^rcono  loro]  Hoc  est,  cesto,  cnjoa 
erat  ircana  ▼irtns.  Epig.  IS.  snpra. 

10  Pla^  jmMtf ]  Placet  Stella. 
Ceededuoe]  Utmntao  amore  ardeat 

ViolaDtilla. 


•*3 


BPIORAMMATUM  LIB.  VI.  439 

XXIL 

IN   PROCULINAM. 

QuoD  nabis^  Procnlina,  conciibino, 
Et  moechnm  modo,  nunc  facis  maritum ; 
Ne  lex  Jalia  te  notare  possit : 
Non  nabiSy  Procalina,  sed  fateris. 

O  PfciUma^^wod  tnJna  nugehOf  d  mme/aeU marUum paulo  wUe  aduUinm:  nt 
itxJwtuL  fneai  ie  pmiirf :  O  Proctiltiia,  mtm  nubiSf  at  eanJUerii. 


^^»»^^»'^^»»»^^ 


Hic  DDllaoi  lecttonif  Tarietateni  prodiint  eiemplaria  aot  exciua  aat  cala- 
mo  ezarata. 

NOTJE 

•  Nt  U»  Jalial  Qnm  ▼etabat  adoU        4  iM  /olcrw]  Te  cam  IBo  mcBclia- 
teria.  Epig.  T.  rapra,  et  lib.  i.  Epig.     tam  foiMe. 
75. 

XXIII. 

IN   LB8BIAM. 

Starb  jabes  nostnim  semper  tibi»  Lesbia,  penem: 
Crede  mihi,  non  est  mentala^  qaod  digitas. 

Ta  licet  et  manibas»  blandis  et  vocibas  instes : 
Contra  te  facies  imperiosa  taa  est. 


^^^^^i*^'^»^»»^^» 


S  Tu  HcH  ei  mamlm$  biamUi^  ife,  interpnngitar  in  edd.  Tett  nt  Mandif  et 
f  ■iftnt  coDJnnf aniar. 

NOTJE 

4  Coaira   ie  ftuiee]   Tanta    erat     Jnven.  Sat.  ti.  105.  nbi  eadem  est 
Lesbi»  defonnitaii,  ot  ▼ocibos  blan-     lententia. 
dis  excitare  Poetam  Deqniret.    Vide 

XXIV. 

DB    CHARISIANO. 

NiL  lascivias  est  Charisiano : 
Satamalibas  ambalat  togatas. 

iVtJkii^iilaili««r«f  Corifiaiio:  iogaiut  iaeeiii  StiunaUbut. 


De   Caritiaao  inscribont    Ald.  Jnnt.    Colin.  Grypb.   Pulman.    Jnnian. 
Lanc.  &c. 

NOT^ 

9  &diiniali6iff]  Qno  tempore  Eqai«     et  synthesim,  id  est,  Testem  ccenato- 
tes  et  Senatores  togam  deponebanr,     riam  assamcbant.    Lib.  xiv.  Epig.  1, 


U.  VAL«  MARTlALia 


NOT^ 
Cmii  Tero  CarUianas  paaper  non  ha*     Poeta  paopertatis    cansam  ascribit 
beret  synthesim,  sed  tantnm  togam,     lasciviae,  qnasi  lasciTiens  eontra  mo* 
ambnlabat  togatns.    Lndens  autem     rem  incederet  Carisianos. 

XXV. 

AD.  MARCELLINUM. 

Margbllinb,  boDi  sobolea  sincera  pnientiflj 

Horrida  Panhasio  qaem  tegit  ursa  jngo ; 
me  Yetos  pro  te  patriusque  qaod  optat  amicasy 

Accipe,  et  bcec  memori  pectore  vota  tene: 
CSamta  sil  ot  yiitas,  wc  te  temeiarios  aidor  5 

|n  medios  enses,  sasvaqae  tela  ferat. 
BeUa  YeliBt,  Martmiqiie  fenim  rationis  egoDtes: 

Ta  potes  et  patriao  miles,  et  esse  decas. 


O  Mwredtitte,  vera  pngemUt  pairU  ftrobi^  pum  iegH  wrea  Jbrrttf a  cmh  SefUm^ 
<rioRts  ;  aadi  quid  expetalt  pro  te  iUe  aiUiquuM,  et  paMae  aKdcuty  et  eerta  hmc  tata 
earde  memori:  ut  vtrticf  toa  tit  praoiikit  ne  aeJbr  temerarime  te  tapmi  m  wtedim 
^iodtas.  et  fera  tela,  Carentet  ratione  expetaat  Mla  et  ttevum  Martem :  tupetet 
ette  muet,  tianammUumpatri^ 


^^^^^<#^^#««^ 


S  BeYerlandi  Ms.'9iiod  optet  amkut,-^  In  eodem:  pectoreuata  tene. — 6  Ed. 
antiq.  Ferrar.  an«  1471.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Qryplk  Jonlan.  Lang.  Sccue  te  fcmt- 
mrtiis  ordor.  Nostram  lectionem  testatnr  codex  Pnlmanni. — 7  Jnnt.  an. 
1612.  rationit  ageniet, — 8  7^  potet  et  patrit  milet  et  ette  ducit  codez  Pnlmanni. 
Vide  Tomeb.  lib.  zxt.  cap.  27.  Tu  potet  et  patritg  milet  et  ette  ducit  FcTer- 
landi  Ms.  Tu  petet  et  patritmiUt  et  ette  decut  citat  Barboo.  BeYerlaodns  legit : 
et  ettt  tuut.  Cormptnm  esse  hnnc  locnm  ait  Ant.  de  Rooy ;  et  conj.  T^t 
paterit  patriet  mUet  et  ette  tecut :  i.  e.  '  aliter/  vel,  etsi  non  temerarina  eapot 
pericnlis  objectes,  tamen  patriam  fortis  miles  defendere  poteris. 

NOT« 


2  Horrida']  Maroellinns  iste  mtllta* 
bat  in  Dacia,  bodie  Moldavia^t^,  lib. 
Tii.  Epig.  79.  et  lib.  ix.  Epig.  46.  ad 
eundem  Marcellinnm :  '  £t  Getici  In» 
leris  sidera  pigra  poli.'  Strabo  lib. 
▼II.  rh-as  pkvy  ro^s  vfibs  rhw  Tl6pro» 
MK\ifi4povs,  fcai  wfAs  tV  Cw*  tkdtmvt  tkt 
ro^  «{f  rianarrla  wpbs  rtppawta^  ical 
ria  rod  "lerpov  mryiUf  o^s  olpa»  Aaious 
KttXueBai  rb  waXatAe,  Get0  fnt  Mrsns 
PoaliMt  et  Orientem  inclinaMt:  Daci 
qai  indioertum  ad  Crermamam  et  Jttri 
fontet  verguntf  quot  puto  antiquitut  ette 
Davot  appeUatot* 

Pankam  juto]  Hoc  est»  Septem* 
trione,  nempe  sob  nrsa  qusB  dicta  est 


Parrbasla,ab  Arcadlse  urbe  nnde  erat 
Calisto  in  nrsam  a  Jo?e  commntata. 
Vide  lib.  IT.  Epig.  11. 

8  PolrtHJfK^]  Exbisverbiscolliglt 
Domitius  Marccliinnm  fnisse  Hispa- 
num  Martialis  popnlarem,  sed  potins 
a  patre  Marcellini  patrins  amicns 
foisse  mibi  ▼idetnr. 

7  BeUa  veUutl  Hoe  est,  temere 
pugneut  forlosi;  nec  eiiim  vetat 
Marcellinum  pugnare,  sed  tsntum 
monet,  ne  in  bostes  temere  irmat 

8  Tu  potet']  Potes  patri«  esse  or« 
namento  tempore  belli  et  pacis.  Le- 
gont  alli:  Tupeiet  et  paliitmikt^  H 
etm  dvcis;  qnsi  lectio  oon  placet. 


BPJGRAMMATUM  LI9.  VI.  441 


XXVI. 

DB  SOTADE. 


Pbriolitatur  capite  Sotades  noster. 
Beom  putatis  esse  Sotadem  ?  non  est. 
Arrigere  desit  posse  Sotades :  lingit. 


^>^»^^#»  #«#^»>» 


V  <i|^  pMM  StUdu  in  codiee  PolmuiDi. 

KOTA 

1  89i«M\  Qni  crimen  admlseniDt  Poeta,  eoro  ctpite  perioUteri.  Be 
re|  capitM  dicontQr :  com  ore  impnrq  Sotade  Poeta  qoodam  dictum  liit»*  u* 
morlgenreto(  Sotadeiy  festi?e  ait    £pig.  86. 

XXVIL 

AD  NBPOTBM. 

Bis  yicine  Nepos,  (nam  ta  quoqae  proxima  Florae 

Incolis,  et  veteres  ta  qaoqae  Ficelias^) 
Est  tibi,  qa»  patria  signatnr  imagine  vidtas, 

Testis  matemsB  nata  padicitiao. 
Ta  tamen  annoso  nimiam  ne  parce  Falemo :  6 

£t  potias  ptotios  8Dre  reHnqae  cados. 

O  Nepo9  hi§  viehuy  (mm  tu  Hiam  kd^iu  in  locis  projntmHi»  Fhreff  af^M  eHoM 
M  «UioMM  PiciHm,)  Mm  JUmmi  tetiem  moUrnm  eattimitdm^  qitm  n^rt  tntaginem 
pnierm  «oilMf.  '  NikUeminuB  ne  ntaiti  te  nbetinene  a  neteri  Feiima ;  et  potiue  reHnqae 


8  Alii  legunt,  Fregelia» ;  alii,  Fieedniae:  illod  frigide  sane  et  contra  ver- 
som :  hoc  nqae  obscore  ac  Fic^kaM :  mriDe  illse  fuerint  an  in  orl)e.  Alii, 
FicuUa0.  Vide  Brod.  Miscell.  lib.  x.  cap.  28.— S  Eet  ItH,  ^  patrU  Ald. 
Jnnt.  Oolin.  Orjpb.  Polman.  Lang.  Jonian.  Delph.  ^amab.  &c.  palrui  Bever- 
fatndfi  Ms.  et  sic  Qroteros  ex  codd.  Sed  nt  illios  elegantia  intelligatory 
sciendnm  rbvuUue  esse  Accosativom  ploralem  :  s^ola  vuUu»  pairia  imagine^ 
eity  in  mltf bos  signatam  patriam  imaginem  lubens.    Notns  Heilenismos. — 

NOT£ 

1  Akirfctiitf]  Pnplid  modo  Nepo*  ii.  ea|>.  ik 

tem  sibi  esse  Ticinom  dicit  Poeta:  6  Tutamen']  Licet  halieas  filiam, 

primo  qoidem  Rorose,  cirea  templom  noli  tamen  nimiom   defraodare  ge- 

Flor»»  4e  qna  lib.  ▼.  Epig.  St.  tnm  ia  nlnm :  sofllriet  enim  sl  illi  oados  pe- 

Snblnls  In  Fleeliamm  oppido,  inler  ennla  plenos  raliqneris ;  ipse  porro 

qnod  et  Nomtnlfm  Bfartialis  prs^  blbe  Fslermin  a  mnltis  anais  Ireeoa^ 


nm  babnlt.    Sic  Clnvcrius  lul.  Ub.     dllom. 


442  M.  VAL.   MARTIALIR 

Sit  pia^  sit  locuples,  sed  potet  filia  mostam ; 

Amphora  cum  domina  nunc  nova  fiat  anus. 
Cscuba  non  solos  vindemii  nutriat  orbos : 

Possunt  et  patres  vivere,  crede  mihi.  10 


c9/dM  pUmo$  pecunia.    FUia  iUpia,  mi  dhit^  ied  Wof  «wifiiM.    Amphu^ 
reeem  semeeeat  eum  domiM.    Caeuba  mndemia  m»  akU  eoiae  erbee :  lieei  ei  jNUri- 
bue  tieere,mki  adkibefldem. 


^i»«»^S»>»^»^»»»^<» 


4  Teelie  wuUenue  noia  Beverlandi  Ms. — 8  In  eodem  Ms.  nMne  mevajiet  efoe. 

NOT^ 

7  ilficthcin]  Hoc  est,  ▼innm  anno-  ris  carent,  bibere  Tlnum  Csecnbom, 

snm  ne  relinqnas  filiss ;  sed  mnstam,  sed  et  iis  qni  liberos  habent,  Itceat 

sen  vinnm  recens,  quod  ipsa  leverit,  hilariter  vivere.     De  vino  Cxcnbo 

et  quod  cnm  ipsa  simnl  consennerit.  vlde  Ub.  xiii.  Epig.  116. 

0  Cetcaba\   Non  solnm  iis  qni  Ube- 


XXVIII. 

BPITAPHIUM   GLAUCIiE. 

LiBBRTUS  Melioris  ille  notus, 

Tota  qui  cecidit  dolente  Roma, 

Cari  delicise  breves  patroni, 

Hoc  sub  marmore  Glaucias  humatus 

Juncto  Flaminias  jacet  sepulcro :  5 

Castus  moribus^  innocens  pudore, 

ttts CBfmfni K^fffng  Jfeiisrts,  ^mieriii  ieia  Remm  wueriKief  deHeier 
breveepaireni  dileeti,  koc  eab  marmm^  eepaiiue  jaeei  hmwhjmieie  mee  Fiamimee: 

EpUapkhm  GUmeiee  ad  materem  inscriptio  est  in  qnibnsdam  vett.  Lemma 
nostmm  exhibent  Ald.  Junt.  Colin.  Oryph.  alis.— ^  Jiwsea  f%iJiitiit«iMe« 
eepuicb^,  {i.e.Juxia  P.j.  eepaickrmaf)  exliibet  margini  ascriptnm  Jnntinn 
nostra :  mendose.  Juxta  Flaminiam  viam  Romanos  suos  mortnos  sepeUre 
soUtos  esse,  bene  notnm  est.  Forte :  Hec  eah  manaore  Giameiee  Auwa^ifS. 
Juxia  Flammiam  jac€f  eepuickre  Caffvs,  4fv.--6  In  Ald.  Jnnt.  CoUn.  Oryph* 
Plant.  Jnnian.  Pulman.  Lang.  Belph.  aliis,  tiifef <r  pudere:  in  cod.  Florent. 
niNocais  puderef  qnod  reposnemnt  Omter.  ScriverinSy  Famab.  ScbreTet 

NOTA 

1  Li60rhii  Afelferii]  VideapndSta^  StaUi  <  Arbor'  et  <  Psittacns.' 

tinm  SyW.  Iib.ii.  Epicedion  in  Olan-  5  FUmmiee]  Vie  nempe  extra  or* 

ciam  MeUoris.    Melior  Atedios  vir  bem,  ad  qnam  freqnentes  erant  tn« 

saiie  clarissimus  fnity  ad  qnem  snnt  mnli. 


RPICRAMBlAtUM   LIB.   VI.  443 

Velox  ingenio»  decoie  felix. 

Bis  senis  modo  messibns  peractis 

Vix  unum  pner  applicabat  anniim. 

Qoi  fles  talia,  nil  fleas,  viator.  10 

fmnu  mmibm,  integer  pudore,  promhit  iMfmiOf  JhrtM  puUkniudhte.  Puer  ad- 
jm^^eUi  vix  mmm  mumm  dwodeeim  wueeihu  pueh  eude  mbeekUie.  O  m«l«r  ipti 
ingei  MMiM  OMfModiy  tukU  lugeue  deiocept. 

B«riN>VyCt  leemtt.— 8  In  edd.  Tett  meneibue  penuHe,  'E  vet  cod.  flde 
«MMifat  reponi  debet,  ot  ostendat  decimnm  tertinm  tttati»  annnm  viz  atti- 
gisse.  Id  colltgi  potett  e  Statii  ▼erhis  in  01anci«  Epicedio,  nbi  canit :  '  O 
nbi  Tentnna  spes  non  longinqna  jnvent».'  Et  panlo  pott,  obi  pnemm  Ho« 
nerl  ntmmqne  opns  re citasse,  stnpentibns  parentibns  et  majinstris  ait ;  qnm 
ret  in  bimnm  pnernm  non  cadit/  PMlauoi. — 10  NiJUe  iuUm  codez  Pnlmanni. 

NOT^S 

7  Vekx  ingemei]    Homeram  enim     ingeninm  bimnlo  ? 

reeitabaty  stnpentibns  omnibns.  Vide  10  NUJlemi]  Hoc  est :  O  viator,  qni 

Statinm  loco  citato.  mortem  hojns  pneri  deflesy  opto  nihil 

8  ilfcnJ6iit]   Hoc  est,  annis.    Qni-  habeas  nnqoam  deflendnm :    id  est, 
dam  male  iegnnti  mMit^;  namqnod  felizesto. 


I 


DB   BODBM. 

NoN  de  plebe  domos,  nec  avarae  vema  catastas,  ■ 

Sed  domini  sancto  dignns  amore  pner, 
Mnnera  cum  posset  nondum  sentire  patroni, 

Glaucia  libertus  jam  Melioris  erat. 
Moribns  hoc  formaeque  datum^  quis  blandior  illo  ?  5 

Aut  quis  ApoUineo  pulcbrior  ore  fuitl 

Pii«r  fuit  nen  venmpiebeiu demue,n£fi  aeuraeetaeia,  et  digmteeaneto  amere  keri 
sni :  GUndajam  erat  Ukertue  MeHerie^  eum  mmdumpeeeet  iuteUigere  dima  pairoui. . 
Hee  eemueeum  mioribme  et  puiekriiudiuif  quie  euueier  tUaluut  quie  ApoUiuea  ore/or» 


^<»>#»#»^»«^>^»»^»>» 


S  ilfHaia  «mjH  jMstrf  NORdiMi  p*etare  pairouo  Jantina  nostra  margini  ascriptnm 
ezhibet. 

NOT^ 

I  Nou  de  plebe  dommi]  Lege  Epi-  nales  senri  ezponerentnr.    Af  aram 

granma  prsecedens.  Olancia,  inqoit,  dizit,  qnia  a? ari  erant  mangones,  qni 

Don  erat  de  plebe  senrili,  nec  Toraa  ez  vcnditione  serToram  qnisttnm  fa- 

TenalitinSy  qni  cnm  reliqnis  servis  in  ciebant. 

cataata   ezponeretur.     Erat  antem  6  Aui  quie]  Hoc  est,  Quis  Tci  etiam 

cntasto  locnsy  Tel    potins    machina  formosns  nt   Apollo   fnit  pnlchrior 

lignea  longa  coinpedis  instar,  nbi  ve-  Olancta  ? 


444  M«  VAI4,  MARTlALtS 

Immodicis  brevis  est  cetas,  et  rara  senectas. 
Quicqaid  amas»  cupias  non  placuisse  nimis. 

motUirfiUt  7    ExUnia  mrtiuMtwr  hrtvem  tKiaitmj  H  ramm  temtdmm*  OpUi 
mridere  nmu  quieqimd  dUigk. 

NOTA 

7  Immodieie]   QtiibQS  est  pnecoz  qaacrfdebaDtantiqainfanishMniBiim 

ingenium  et  gratiiaima  infantia,  ti  glorie  Deoi  in? idere. 

cito  morinntQr.  ^oc  dicere  Tidetnr  ft  dtpia»  mm  flaeiUm]  Ne  cito  pe» 

]^oeta  secnndam  impiam  opinionem,  reat. 


IN  PJETUM. 

Sbx  sestertia  si  statim  dedisses, 
Cam  dixti  mihi»  Sume,  toUe,  dono : 
Deberem  tibi,  Psete,  pro  ducentis. 
At  nnnc  cum  dederis  dia  moratus, 
Post  septem,  puto,  vel  novem  Kalendas, 
Vis  dicam  tibi  veriora  veris  ? 
Sex  sei^tertia,  Paete,  perdidisti. 


Si  eubiio  dmmuee  aex  eerteriia,  emn  miki  dixieti^  Aetipe^  a^fer^  kargier  ;  o  Pdff, 
emem  tibi  deifiior  dtueniormm,  Sod  emn  dia  aoulehrt  modo  dommerioMMi  oegUm^ 
ofimor^  vel  homm  meneeo;  pUieetne  tibi  dieam  aH^id  veriu»  teritate  1  O  Ptfic, 
omiMitiioex  oeaiertki» 

4  At  mmd  m»  doderio  dw  rofqtiif  codeK  Florenlinat. 

NOT^ 

1  Sex  MeoterHdi  Poet»  datnram  se  7  Perdidioii]  Fere  enim  oaUa  ert 

promiaerat  Pstus,  qnm  ai  donaiiet  gralia  urde  oenoesaa:  at  vero  bia 

sine  mora^  tantam  Uli  debnisset  Mar«  dat  qai  eito  dat. 
tialis,  qnantQm  pro  dacentis. 


IN    GHARIDBMUM. 


UxoRBM»  Cbarideme,  tuam  scis  ipse,  sinisqae 
A  medico  fatai :  vts  sine  febre  mori. 


^*»»^^»»^»»^# 


In  hoc  Epigrammate  exhibendo  nnllo  modo  Tariant  mt  cakmo  scripti  libri 
ant  typis  impressi. 


EPIOEAMMATUM  LIB.  Vi. 


«4ft 


NOT£ 


8  Vutuu]  Id  est,  ezpUAri:  nMn 
omnia  dabantnr  medlco:  panperes 
enim  mortnoi  Martialis  ssDpe  appeU 
lat.  Vel,eiff«m  tJM/ffrrv:  Idett, 
Nnnqoam   vis  KgrotarOy  propterea 


condQjdsttmedieomboemanere.  Coi- 
derimu,  Vel  intellige  Cliaridemum 
metniaie,  ne  nzor  amore  mjediclcapta 
ftgrotaret,  al^  idcirco  penniiiMe 
nt  ab  eo  tnbagitaretnr. 


D)S  MORTB  OTHONIS. 

CuM  dubitaret  adhnc  belli  civOin  Enyo, 

Forsitan  et  posset  yinceie  moUis  Otho : 
Damnayit  multo  statoram  sangaine  Martem, 

Et  fodit  certa  pectora  nnda  mann. 
Sit  Cato,  dam  vivit,  sane  vel  Gaosare  major :  5 

Dam  moritar,  namqaid  major  Othone  fait  ? 

Ciim  jGRyo  betti  eimHi  ata  mihu  H  oncMli,  eiftfrti  efimSiimha  €Hhb  p§stet 
enperarey  improbami  Merf m  no»  #atenuM  mj»  wudto  aoMgmnef  et  hw^fodk  midMm 
peetmt  momi  oea  daMt.  CatOf  dimi  vkit,  ftC  hercle  miojor  ed  ipso  Cteeare ;  dmn 
iMierUf  aufmt  m^jor  OtkBme  1 


^^«^^#1^«^^^^^ 


1  Cod.  Vat.  ctmltt  eripo.—^  FortUan  an  poaeU  Beverlandi  Ms.— S  DamiM. 
mi  wmtto  aaiwnm  jam  eangmMe  Atd.  Jont.  Colin.  Orypb.  Lang.  Jnnion.  &c. 
Daamamt  wmUo  eatmratam  taMgmiue  in  codd.  Florent.  et  Vat.  a<a<arMm  prebat 
Farnabiofl  ;  *  «tare '  enim  pro  *  constare '  dlxit  lib.  iii.  Bpig.  74.  ▼!.  8.^ 
4  Effodit  urtapectora  tota  oMoa  BeTetiandi  Ms. 

NOT£ 


1  CWm  Mkaret]  Enyo,  td  esi,  Bel* 
lona,  MaTtiKtoror,  cnm  adhnc  dnbita- 
ret  cui  ▼ictoriam  concederet,  an  VI- 
tellio  an  Otlioni.  Vide  Suetoninm 
in  Othone. 

S  Daamartf  Mkrtem]  Hoc  est,  bel- 
Inm,  qaod  ttare  ten  cettare  neqoibat 
tine  mnlto  taagnine,  niti  forte  tnmae 


ktare  pro  cimttare*  Aafaram]  Le- 
gnnt  alii  tahirafaa^  vel  tafKfoM  jam* 
iPrior  lectio  magii  placet. 

6  Namquid  mtyoi^  Detperatit  enim 
rebuty  metn  hottium  te  interfecit 
Cato:  Otho  vero  prope  integrit  piec- 
tnt  trantfodit,  nnde  moriendo  piot 
qnam  Cato  adeptnt  yidetnr. 


IN   SABELLUM. 

NiL  miserabilius^  Matho^  peedicone  Sabello 
Vidisti,  qao  nil  lastias  ante  ftxit. 


^^^r^i»»»»*'^»»»^»!» 


Ad  Mathonem  lemma  ett  hnjnt  Epigraduiiatit  in   eodice  PuimaBai^iM 


446  M.   VAL.    MARTlALia 

Fiirta«  fag»,  mortes  servonim^  incendia»  lnctas 
Affigunt  hominem :  tam  miser,  et  iiituit 


^*»*»»!»'»^»^'^^^^ 


4  4#Nfml  kminmj  ImiMair  ?  in  edd.  ?ett.  Vide  Turneb.  Ub.  xxv.  e«p.  ST. 

NOT^ 

1  SabttW]  De  qao  lib.  iii.  Epig.  miterabllios  eise  dicit  Poeta :  enin  rh 

08.  Vide  et  Ub.  II.  Epig.  61.   Miaere  ▼erbnm  wiuerabiliiu  ▼ideatar  referri 

deperibat  pneros  SabeUas,  ted  dila-  ad  bonornm  jactnrami  qnam  pottna 

pidato  patrimonio  coactns  est  amare  erat  miser  Sal>elins. 
mnUeres:  qna  de  cansa  nll  Sobello 


AD   DIADUMBNUM. 

Basia  danobis^  Diadumene»  pressa:  qaot,  inquis? 

Oceani  flactns  me  numerare  jubes : 
Et  Maris  ^gaei  sparsas  per  littora  conchas, 

£t  qaae  Cecropio  monte  vagantar  apes ; 
Qaseqae  sonant  pleno  vocesqae  manasqae  theatro,  5 

Cum  populas  subiti  C^saris  ora  videt 
Nolo  quot  arguto  dedit  exorata  Catullo 

Lesbia :  pauca  cupit,  qai  numerare  potest. 

0  DiaiMwien€f  Uba  iio6tf  oteulapreBm :  quoi^  me?  Impenu a  me  reeeiuenJbK' 
iMM  OcfOJii,  ei  eemekaM  epmm»  per  Uttera  wurie  JEgm,  eiqae  apee  qau  erraa»  n 
««Rle  Ceerifio,  et  voeee  ei  wumoM  qutgapplaMdtmi  pleme  tMa<rs,  cum  pepalae  «ita<* 
iar  mdimm  rtpeaiimi  deearit,  Nolo  iui  exeiraJta  Leobia  tibavii  ceaeimu  CataUo : 
paaea  optai,  qai  peieai  reeeneere. 

1  Luigiasaliiqae,9H0(M^e7— 4.  5  Sipercodd.  Uceret,  prsferret  AnL 
de  Rooy :  Et  qiui  Cecrepio  aumie  vagasUar  (vei  vageaiar)  apee ;  Qmiqme 
eoaaMi  (yt\  eoneni)  pUao^  ^c.  Ovidiina  repetitione  rw  qaoi,  Art.  Am.  ii. 
ffir.  seqq.  iii.  149.  Trist.  ▼.  1.  tl.  et  ▼.  S.  SS. 

NOTJE 

'  1  Besia  da  nebie']  DeDiadnmeno  Id  est,  AtUcns. 

jam  actnm  Ub.  iii.  Epig.  64.  et  Ub.  ▼•  7  Nolo  qaei}  Lege  CatnUi  Cann.  t. 

Bpig.  47.                                           '  ad  Lesbiam :   '  Da  mihi  basia  mille, 

4  Ei  qam  Ceeropio'}  Hymeltnm  in-  deinde  centnm,  Dein  mille,  alterOy 

^  telUge,  de  qno  Pansanias  in  Attids :  dein  secnnda  centnm/  &c.  Hsrc  Tero 

^pafrrbt  f6u  p6fut  fiAfmuff  iwmfitu-  bosiay  ntpote  nomersbUia,  panca  esse 

Tiroff :  Hpneiiae  paeiionet  habei  apibae  existimat  noster  Poeta. 
Cecropins  Tero  dlcitnr, 


KPIHRilMMATUM   UB.   VI. 


447 


AD  GiEGlLIANUM. 

SsrrBM  clepsydras  magna  tibi  voce  petenti 

Arbiter  invitas,  Caeciliane,  dedit. 
At  ta  molta  dia  dicis :  vitreisqae  tepentem 

Ampollis  potas  semisapinas  aqnam. 
Ut  tandem  saties  vocem^ae  sitimqae ;  rogamas,  5 

Jam  de  clepsydra^  Caeciliane,  bibas. 

O  C^MHatUfJmdex  hm  UbenUr  tibi  pothitmii  wugma  voee  ameeuU  HpUm  depo^ 
ffiitu.  Sed  iu  pnfen  tHuUa  dSm :  et  eeneuupimu  Irilnt  vitreie  pkkdu  iepeniem 
«9MM.  Ut  t0Miem  exptea»  vocem  et  «f  tm,  ermmiMy  o  Ctecilume,  Jam  peiee  de 
depeifdreu 


^0^*0^*^  00^  00 


4  AmfMe  peUu  imifoptticf  BeverUndi  Mt. 

NOTJE 


1  &pfem«lipiydr«]Cleptydni,tea 
hjdrologiom,  aqoariam  ett  lioro!o« 
giam.  Vateahim  qaippe  erat  autez 
▼itro,  aot  ez  alia  materia^  per  qood 
«qoa  inclata  gattatim  deflaent  dime* 
tiebatar  tempat.  Nam  orantibotin 
foro  ez  more  Athenientiam  prtetcrip* 
tam  erat  tempat :  attamen  ttepe  li- 
bertB  erant  actionet,  nee  ad  certam 
tempat  dicere  jabebantnr  patroni. 
Qaantnm  yero  temporit  dimenta  fae- 
rit  ana  deptydra,  mihi  compertam 
non  et  t.  Sant  qni  tingnlat  horat  tin- 
galit  cleptydrit  defioiant,  in  qna 
aententiaett  Calderinnt :  alti  clepty- 
drc  mediamhoram,  alii  tribat  clepty- 
drit  lioram  triboant  Pliniot  Jonior 
lib.  II.  Epitt.  11.  tic  de  deptydra: 
'  Dizi,'  inqnity '  borii  ptrne  qoinqoe : 


nam  decem  cleptydrit  qaat  tpatiotit- 
timat  acceperam,  tont  addits  qna- 
toor.'  Niti  liic  locot  yarie  legeretor, 
rem  definiret;  etenim  alii  legont  pro 
decem  cleptydrity  Tigintiy  alii  doode- 
cim,  alii  tribot;  tandem  pro  longo 
temporiii  tpatio  teptem  cleptydrat 
hic  poioit  Poeta. 

8  Vitreiaquel  Nonnonqoam  aotem 
comeditte  et  bibitte  Oratoret  in  Ipta 
aetione  ditce  a  Qointiiiano  lib.  zi. 
cap.  nltimo :  ^  Bibere/  inquit,  '  aot 
etiam  ette  interagendam,qood  moltit 
morit  fuit,  et  ett  quibotdam,  ab  Ora* 
tore  meo  procol  alMit,'  &c 

6  Jam  de  clepeffdra}  Aqnam  bibe» 
ot  inepttB  tote  orationi  finem  broTiter 
imponat. 


AD   PAPILUM. 

Mrntula  tam  magna  est,  tantas  tibi,  Papile,  nasas, 
Ut  possis^  qaoties  arrigis,  olfacere. 


0^1000. 


Ad  PmnpkUum  Interibltar  hoc  Eptgramma'  in  codice  Palmanni. — 1  Pt 
pkUe  in  eodem. 

NOT/E 

1  TmUuiiiK]  IrridetDaiom,atqae  ingentem  PapiU  mntonem» 


443  Hf.  VAL.  MARTIAUS 


IN   GARINUM. 

Sbgti  podicis  nsqne  ad  ombUictiin 
NaUas  reliqoiafi  habet  Carinas ; 
Et  pmrit  tamen  nsqiie  ad  ambilicam. 
O  qaanta  scabie  miaer  labofat ! 
Calam  non  habet,  est  tamen  cinsDdas. 


#»#»»<^^^»i^^^»  ^ 


Htc  tittna  est  lectioiiU  ▼arietas  in  exeln^laiibiiB  linpreMU  aot  toaiitt. 
scriptn. 

NOTJE 

8  Ei  prurW]  Catamito  tamen  dif-     rosnm  pmrigo  torpitodiiiis.  De  Cha- 
fiuo  et  iDatili  Merit  circa  jecar  «le»>     iteo  Jafii  dletoto  Ub»  i.  Epig.  78. 


XXXVIII. 

DK   PILIO   RBGULI. 

AsPiciSy  nt  pamis,  nec  adhnc  trieteride  plena       * 

Regalos  aaditam  laadet  et  ipse  patrem  t 
Matemosqne  sinus  viso  graitore  reiinqaat, 

Et  patrias  laudes  sentiat  esse  snas  t 
Jam  clamor,  centamqae  viri,  densamqae  coroBae  5 

Valgns^  et  infanti  JaMa  tecta  placent. 

Viduat  «t pmvHs  RegvhUf  nee  adlme trihut ma^ pemeHtf tMftei etipeeuMdi' 
ium  jfemtorem ;  ei  deteret  gremimm geitUricii  emtpeeiofutre^  ol^ae  inldil^  4tem 
ptteruMm  eMewuMm  1  Jum  dMDMry  ei  o^Uwm  tifty  et  pleot  fPtfiMtt  oirfay  tit  Jtdm 

2  tnqniboidam,  laudat  et  ip$e:  cod.  IPtilmanni,  Ald.  Jont.  CoUn.  Orfph. 
alie,  laMdet  etipte»—^  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  &c.  ilnimi^  etrmm.-^  Jth 
tia  irita  codex  Floreniiniifl.  JiiJm  ««iiiphi  maUt  Ant.  de  Roiy,  itt  apud  Orid. 
Pont.  lY.  6. 21.  Stat.  Sylv.  1. 1.  81.  At  et  ttdm  de  snperbis  Kdibns  did  aotiim 
est.    Consnle  Bronkh.  ad  TibnU.  iii.  8. 8. 

NOTJE 

1  Nee  adkte  trieteride}   Qtm  ett  quorom  mainu  describit  Cfeero  de 

spatinm  trinm  annorun.  Oratore  Ub.  i. 

8  Reguhuf]  Filios  sciL  infkns  Jam  6  Jaiia  feeta  Ittmpbi]    AUi,  Mia 

littabatnrcamoranteminforopatrem  tetta,    Joliam  basiltcam  intellige,  iii 


andiret    Yide  Plininm  Jmiiorem  lih.     ^a  scil.  Jns  feddebaot  eeatnm  «iri, 
IT.  Epist.  2.  nbi  describit  mortem  hn-     qoos  ingens  popoU  moltitndo 


Jns  pneri.  stabat     Lege  Pliniom  Jnn.  Ub.  ▼. 

ff    Ceattmtue  uifi]   £rant  Jadices,     E|ilst.21. 


BP16RAMMATUM    LIB.   VI.  440 

Acris  eqai  soboles  magno  sic  pulvere  gaudet ; 

Sic  vitulns  molli  pr»lia  fronte  cupit 
Di^  servate,  precor,  matri  sua  vota,  patrique  ; 

Audiat  ut  natum  Regulus»  iUa  duos.  10 

tempHa  smUjuewnda  in/antu  SRe  progenUifortU  eqni  latutwr  magno  ptdvire ;  «ie 
vitMlaa  tenera/ronte  appetU  pugnam.  O  M^  nrtaie^  oroy  aia  vota  genUHcif  et 
genUorif  ut  RegnluMaadiatJiliumf  ttti  vero  am6oi. 

NOT/E 

7  jlmse9«t]  Videtarrespicereillud  10  Atuiiat  nt  natum']  Orantem  icili- 

Horatii:  'Fortes  creantnr  fortibns/  cet.    IHadaoe]  Mater  nempeandiat 

9  Dif  aervate]  Solennis  antiqnomm  roaritnro,  et  aliqoaodo  filinm  af cntem 

bene  precandi  formnla.  cantas. 


XXXIX. 

IN    CINN  A  M.  ' 

Patbr  ex  Marulla,  Cinnai  factus  es  septem^ 

Non  liberorum  :  namque  nec  tuus  quisquam, 

Nec  est  amici,  filiusve  vicini : 

Sed  in  grabatis  tegetibusque  concepti 

Matema  produnt  capitibus  suis  furta.  5 

Hic^  qui  retorto  crine  Maurus  incedit, 

Sobolem  fatetur  esse  se  coci  Santrae. 

At  ille  sima  nare^  turgidis  labris, 

• 

O  CimM  ex  MaruUa  nxore  euicepieti  eeptem  wm  Ubero»,  namque  nee  quioquam 
e$t  tuuB^  neeJUiui  omtct,  aii<  vidni;  at  coneepti  in  grabatie  et  tegetilme  indkant 
miMeapUilmiaduHeriamatrii,  Hie  Maurui,qui  audmiat  retorta  eamaj  fatetur 
u eaefrogemem  CogiiOHtreB :  ted  tUedepreaa  nare^  tumidii  laMi, nmmmui  ett 


^*»»^»#»#>»«»i»  ^^  i^ 


%  Nm  Ubertarum  Akl.  Jont.  Colin.--9  Beverlandi  Mi.JUiui  ««cvicmi.-^ 
7  Cogiiontrm^ro  eoei  Santne  Ald.  Jnnt.  Colin.Grypli.P!aDt. Jnnian.  Pnlmao. 

NOT£ 

1  PaterexMarM]  AdnlteriaMa-  ces  pro  lectis.     Jnveji.  Sat.  ti.  de 

mllflR  facete  narrat,  qnae  Bervomm  a-  Messaltna  Clandii  nxore  loqnens  sic 

moredebaccharetnr.  ait:  <Ansa  Palatino  tegetem  prtt- 

A  8edm  gratmtii]  Hoc  est,  lectis  ferre  cnbili.' 

serTomm  propriis.      Tegetibui']  Hoc  7  Coci  Santrw  [Cufisonlf»]  Senri 

est,  roattis,  qoibns  ntebantor  meretri-  Mauri.  Legunt  alii, eoci  Samtrm. 

Delph.  et  Var.  CUti,                  MrtrtiaL  2  F 


450  M.   VAL.    MARTIALIS 

Ipsa  est  imago  Pannici  palflestritse. 

Pistoris  esse  tertium  quis  ignorat^  JO 

Quicumque  lippum  novit,  et  videt  Damam  ? 

Quartus  cinseda  fronte,  candido  vultn^ 

Ex  concubino  natus  est  tibi  Lygdo : 

Percide,  si  vis  filium,  nefas  non  est. 

Hunc  vero  acuto  capite,  et  auribus  longis,  15 

Quce  sic  moventur,  ut  solent  asellorum, 

Quis  morionis  filium  neget  Cyrrhae  ?    - 

DufiB  sorores,  illa  nigra,  et  bsec  rufa, 

Croti  cboraula^^  villicique  sunt  Carpi. 

Jamque  hybridarum  grcx  tibi  foret  plenus»  20 

Si  spado  Coresus,  Dindymusque  non  esset? 

Pmnieo  paUnirita:  qms  neacit  tertuan  e$te  pittorU^  ^ieutmpieeogmtvU  et  epeetmt 
lippim  Damam  7  . .  •  Quie  vero  injleietur  fitutm  eate  mmiouit  Gyrtkm  kame 
aeuto  eapite,  aique  auribue  longii^  quw  tie  morcii/iir,  ut  toleut  ateUorum?  dua  «»- 
roret^  iUa  nigrUf  et  ktec  ritfa  genitee  tunt  a  Croto  ekaraula^  aipie  a  Carpo  viitko. 
Jamque  Itateret  gregem  plenum  kyMdearum^  ri  Coreubu  et  Dindynuu  nom  etteni 
tpadonet? 

LaDg.  Delpli.  &c.  Cotjgrania  Beveriandi  Ms.— 9  Pannicki  Beverlandi  Ms. — 
11  Queeeuique  iupum  in  eodem  Ms.  Damjiutiii  lu  edd.  veCt. — 14  Pneeide  td, 
antiq.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Jniit.  Colin.  Oryph.  Plant.  Jnnian.  PulmaB. 
Lan^.  Farnab.  Deiph.  alie.  Lectionem  noslrain  testatnr  codex  Florentinns. 
Ssppissinie  permntantur  per  et  pra  in  compositione.  Vide  qn«  diximns  ad 
lib.  II.  EpiK.  72.  V.  8.— 17  Qmis  MorMats^Utifm  neget  Gffrtkm  Ald.  Jnnt.  Colin. 
Onrph.  Pulman.  Lang.  Delph.  &c.  Gyrrkte  legnnt  alii. — 20  Jam  vervuigrmm 
codex  Vaticanus,  et  sic  Bodleianns  in  margine.  Jam  utoUdarim  codex  Flo- 
rentinus.  Jam  NtoMdaram  codd.  quidam,  teste  Calderino,  nt  referas  ad  an- 
laemm  filiorum  Niobes ;  sed  placet  prior  scriptnra.  Beverlandns  legi  j  nbet : 
Jamque  Ominridarum  grex,  i^c»  et  nos  mittit  ad  Scal.  Varr.  p.  201.  £z  obser- 
vatione  Scaligeri  1.  c.  '  Uiubri,'  *Imbri,'  <Ibri,'  'Ibridss'  apod  veteresspo- 
rii  vocati  snnt,  nt  apnd  Graecos  dicti  6pfipUa)<oi.  Omhridarum  Igitnr,  qnod 
hic  fingit  BeverlaDdaN,  ideni  erit  ac  kybridarum.  Qnid  autem  opus  erat  Mar- 
tiali  antiqiium  et  obsoletnm,  ti  modo  unqiiam  eztitit,  pras  usitato  et  notiore 
obtrudere?— 21  Si  tpado  CoreututAld.  Jont.  Colin.  Orypb.  Si  tpado  Corcuiut 
Piant.  Junian.  Pulnian.  Long.  et  Delph.    Si  tpadockoreduM  oodex  Florent. 

NOT£ 

0  Paleetiriia]  Pannici  dantis  ope*  est  fcetns  ez  imparibus  ptrentibns,  nt 

ram  pal«str«.  Lib.  iii.  Epig.  67.  ex  apro  et  soe ;  aic  filioa  ex  «a*re  in- 

11  Et  ridet  Damam]  Tertius  vero  genua  et  patre  servo  bybridaa  vo-^t 

filius  lippns  genitus  erat  a  pistore  Poeta. 

Dama,  qui  et  ipse  lippns  erat.  21  Si  tpado  Cercsnt  [Corcukn]  AHi, 

17  Cyrrkee[Gyrtka]  Alii,  GyrrAir.  Coreiut. 

20  Jamque  kybridarum]    Hybrida 


BPIGRAMMATUM    LIB.   VK  451 

XL. 
AD   LYCORIM. 

I 

F(EMINA  prssfeRi  potuit  tibi  nolla»  Lycori : 

PraBfeiri  Glycer»  foemina  nalla  potest 
Haec  erit  hoc,  quod  tci :  ta  non  potes  esse^  qnod  Iudc  est. 

Tempora  quid  faciont !  hanc  volo,  te  volui. 


O  Lffewi^  flmOfl  olim  midier  p9twk  tihi  tnieponi,  nuHa  nnnc  nmUerpaUii  mie* 
poni  Ghfcera.  Haejlet  koc  fiwd  fai  es:  tu  neqnia  em  qnod  keee  ert.  Qmd  ^« 
ctiritf  teanan  I  Heec  pUuet  mihif  tu  pkaneti. 


^■^^^^**>^<^>^'^<^^ 


Ad  LjfcorlMf  anum  ex  formoou  lemma  est  io  BeTerUndi  Ms.— 4  In  eodem 
Ms.  eed  non  potee  eeee,-^  Tempora  quo  in  eodem. 

NOT^ 
S  Haeeritkoe']  Fietanns.  Tunonpotee']  Fieri  juvenis* 


XLI. 

IN   RAUGUM   POETAM. 

Qui  recitat  lana  fauces  et  colla  revinctus^ 
Hic  se  posse  loqui,  posse  tacere  negat. 

Qm  reeiiat  guttwre  et  eoUo  circumdaio  lana,  hic  affirmat  u  neepoeu  UquA^  nee 
poeeeeUere. 

In  raueum  Poetam  eoUa  lana  tegeiaem  inicribitnr  in  qnibnsdam  vett.— 1  Qui 
reciiat  lauro  faucee  ei  tempora  vinctue  Beverlandi  Ms.  faueee  et  tempora  uineta 
codex  Bodl.  et  alins  Oxon.  ap.  Famab.— 2  In  quibnsdam,  teste  Famabio, 
noeu  taeere;  sed  in  Bodl.  aliisqne,|Msse  taeere. 

NOT^ 

1  Qui  reeiiai]  Rancum  hnnc  Poe-  Epig.  41.    Oell.  «b.  i.  cap.  15.  de 

tam  carpit  Martialis  :   etenim  cnm  inani  loqoacitate :  *  Epicarminm  qno- 

inefancibns  focale  adhibrret,ne  fri-  qne  iUnd  non  inscite  sc  babeft:  O* 

gorecorriperetnr^ostendebatse  non  X^ywr    «fuAr,  4aaA    ^^yi^    MHnos. 

possenisivgrcloqni:  ostendebat  pa-  Ex  qoo  profecto  aomtnm  est :   qni 

riter  se  Ucere  non  posse,  cnm  licet  cnm  loqui  non  posset,  tacere  non  po* 

raucns  vetlet  recltare.    Vide  iib.  it.  terat/ 


452 


M.  VAL.   MARTIAL18 


XLII. 

DB   ETRUSCI   THBRMIS,   AD   OPPIANUM. 

Etrusci  nisi  themnlis  lavaris^ 
niotus  morieriSy  Oppiane. 
Nnllss  sic  tibi  blandientur  nndae : 
Nec  fontes  Aponi  nides  pnellis, 
Non  mollis  Sinucssa,  fervidique 
Flactus  PasseriSy  aut  superbus  Anxur^ 
Non  Phoebi  vada,  principesque  Baise. 
Nusquam  tam  nitidum  micat  serenum : 
Lux  ipsa  est  ibi  longior,  diesque 
Nullo  tardius  a  loco  recedit. 


10 


OpmMef  imUrilnB  iUotuMf  mnkMeriii  thermMUt  Eirwici.  NtUUtu^immmc  iibi 
palptAiuUmrf  nec/ontea  Aponi  intacti  pveUM,  non  motUe  Simuteaf  et  caUdi/hutmt 
PoMurie^  ani  aUus  Anxur,  nee  vada  PfuBbif  et  Baue  nobHiuima,  NnUibi  eeremiaM 
tamnitiiaepUndei:  tnx  ipea  eti  longior  iUiCynec  aeriuB  dieeabU  ab  ntto  kco,  Chnfx 


De  Hetruaci  thermi»  est  lemina  in  A1(L  Jant.  Colin.  Oryph.  aliit. — 1  In 
iisdem  Unerie,  Pnlmanni  codex,  /imiru.— T  Codez  Vaticanas,  principuivef 
i.e.  Domitiaoi.— 8  Numiiam  tam  ntMHm  fMicai  Beverlandi  Ms.  cam  nonp 
nnllis  edd.  vett.  micai  servant  Ald.  Jnnt.  Colin.  Gryph.  Ptant.  Jnnian. 
Pulman.  Lang.  Delph.  &c. — 10  Post  hnnc  versom  locom  hal>et  decimnt 
qnartnt,  8icco§  pingvie  Onfx,  tfc,  in  ed.  antiq.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Jiiot. 
Colin.  Oryph.  Plant.  Jnnian.  Calderin.  Pnlroan.  Lang.  et  Delpb.  Nottmm 
ordinem    tervant  Ornter.  Scriver.    Farnab.   Scbrevel.   Barbon,    &c. — 11 

NOTiE 


1  £tni0ctiiMt].PapinitttSylv.  lib.  i. 
baloenm  Etnuici  fute  detcribit. 

2  lUotut']  AlitB  enim  aqua  tordet 
tnas,  et  malom  colorem,  de  quo  lib. 
vif.  Epig.  S.  eluere  non  poternnt. 

4  Nec  /oniei  Apout]  Juxta  Pata- 
vinm.  Snetonint  in  Tiberio,  cap.  14. 
'  rodtt  pnellit.'  Cattiodornt  lib.  ii. 
Epif .  t9.  ait  lavaenia  illod  tingulari 
podicititt  ditdpUiia  tanctom  ette ;  in 
eam  eniin  aqnam  in  qua  viri  recreao* 
tnr,  ti  mulier  descendat,  calore  ex- 
nritar.  Vel  forte  Poeta  resplcit  ad 
Patavinarnm  pndicitiam,  quam  com- 
me ndat  Plinius  Junior  lib.  i.  Epist. 
14.  et  Poetanoster  lib.  xi.  Epig.  17. 


maritiroa,  hodie,  nt  aiunt,  Roeca  di 
Jktondragone,  Tacitus  Annal.  xii.  de 
Claodio:  *  Refovendis  vlribos  mollitie 
cceli,  et  salnbritate  aqiiamm  Sinoes- 
tara  perrexit.' 

6  FtucUu  Paeeerit]  Aqns  blandis- 
timtB  in  Campania  ad  mare  inferum,  ot 
potantlnterpretet.  Dehisnthilrepcri. 

Anxur}    Hodie,  rerractaa,  lib.  v. 

Epig.  1. 

7  Pluobi  oadal  Cnmannm  littas  in- 
tellignntlnterpretes,ubi  nempe  cele- 
bre  fnit  Apollinis  templnm,  Virgil. 
^n.  VI.  Cluverius  ItaliiB  lib.  ii.  cap. 
2.inteUigit  aquas  ApoUinares  calidas, 
et  nobiles,  olim  '  Cieretanas'  dicta» , 


s  MoUit  SinuetM]  Urbs  Campaniae    juxta  Caere  Etrurise  oppidum. 


EPIGRAMMATUM.  LIB.   VI. 


453 


Illic  Taygeti  virent  metalla, 
£t  certant  Tario  decore  saxa, 
Quae  Phryx,  et  Libys  altios  cecidit, 
Siccos  pinguis  Onyx.  anhelat  sestns, 
Et  flamma  tenui  calent  Ophitce. 
Ritus  si  placeant  tibi  Laconam, 
Contentus  potes  arido  vapore, 
Cmda  Virgine  Martiave  mergi ; 
Qa»  tam  candida,  tam  serena  lacet^ 
Ut  nallas  ibi  saspiceris  undas, 
Et  credas  vacaam  nitere  Lygdon. 
Non  attendis,  et  aure  me  supina, 
Jamdudnm  quasi  negligenter  audis. 
Illotus  morieris^  Oppiane. 


15 


20 


irffMM  wiilltf  ttowi  fervom.  lUU  msUUtTtfgeHmreaeuKiyetwtHapMiniU' 
dme  andeuduKi  lajmief ,  qmoe  eUim  exeldii  PhyfrUte  et  Afer^  ^tqee  OpkUte  ferteui 
ienio  igTfe.  Si  meree  Leeeiamamkmm  iiki  «arideeM^  eeedeefhu  arid»twpore  feUe 
immergi  imfrigidmu  aqaain  mrgiuem  tdqme  Mmfiam :  fiu»  Im  pera  ef  iam  iittt- 
da  mieaif  ut  Muptcmf  miaafesfte  ofua»  iaUf  ei  puiee  epleudere  Lifgdnmm  munun 
meuum»  Nou  auecuUaay  eijam  diu  quaei  oeeUauier  me  audiemwe  uegtigeuie.  Op- 
fiaue,  inierUna  Uhiut. 


^  ^^  #  ^^^^^ ^^^ 


T«ijeH  vigeui  Beverlandi  Ma.— 14  Hunc  versuoiy  nt  extat  in  edd.  vett.  trans- 
potitam  ease  notavit  Cagncrins,  qoi  in  antiquo  codice  eum  post  daodecimom 
legerat  inaertom.— 18  JOdarimee  codex  Fiorentinas. 

NOTiE 


11  TaifgeiH  Bfontis  tn  IjMonia,  in 
qoo  marmor,  qnod  metallnm  vocat, 
com  tamen  proprie  non  dicatnr  nisi 
de  ferro,  auro,  &c. 

IS  Quce  Pkryx]  Hoc  est,  ex  Phrygia 
atqne  ez  Llbya. 

14  PtugmOujfx]  Gennsqaoddam 
marmoris  de  qno  Piinins  lib.  xxxvi. 
cap.  7.  alias  gemma,  et  vas  etiam  nn- 
gnentarinm  didtnr.  Onydiem  tamen 
in  his  thermis  fnisse  negat  Papinios 
locosnpracitato:  'MoBretonyxlonge, 
qneriturqae  exclasos  ophites.'  Ptii- 
giits  didtar,  hoc  est  *  sudans/  inqait 
Raderos. 

fiSMOf  tfsfiic]  Nempe  similesndiis 
solis. 

15  OpkUee']  Marmor  nempe  macnlis 
dtstinctnm  instar  serpentis. 


16  RUm  ei  plaeeaui]  Qoos  explieat 
ipse  Poeta  versibns  seqnentibns :  boc 
est,  Si  placet  sudare  sicca  cellay  fri- 
gi<la  vero  lavare.  De  aqua  virgine, 
sic  dicta  quod  flnens  in  urbem  de* 
dinaret  a  rivo  Herculis,  jam  dictum 
lib.  V.  Epig.  ai.  de  qua  PliniiM  lib. 
XXXI.  cap.  S.  et  ibidem  de  aqoa  Mar- 
tia,  ab  Aaco  Martlo  rege,  deiode  a 
Q«  Martiopnstoreinttrbeminvecta, 
nt  ainnt  Interpretes. 

21  Lffgdm']  hoeuM  nempe  erat  in 
Tauro  monte«  oIm  mannor  candidissi- 
mum. 

SS  Aure  NM  SMiriiMi]  Vide  lib.  v. 
Epig.  78.  Auris  snpina  significat 
habitum  prope  dormientis,  qui  capnt 
in  hnmeros  inclinaty  et  negli^enter 
anscoltat. 


454 


M.  TAL.   MARTIALIS 


XLIIL 

AD   CASTRIGUM. 

DUM  tibi  felices  indulgent,  Castrice,  Baiae : 

Canaqae  snlfureis  nympha  natatur  aquis : 
Me  Nomentani  confirmant  otia  ruris, 

Et  casa  jugeribus  non  onerosa  suis. 
Hic  mihi  Baiani  soles»  mollisque  Lucrinus ; 

Hic  vestras  mihi  sunt,  Castrice^  divitias. 
Quondam  laudatas  quocumque  libebat  ad  undas 

Currere,  nec  longas  pertimuisse  vias : 
Nunc  urbi  vicina  juvant,  facilesquc  recessus, 

£t  satis  est,  pigro  si  licet  esse  mihi. 


10 


O  Cutnce^  dtmfnterit  «Numtf  BaH$:  H  neMwr  NyjnpAa  cnim  wiS»  mtV^irek: 
fiiief  vUUi  NometUwM  me  combaraif  et  douwe  no»  grwie  ettefiimh.  Hie  froor 
BaiamM  eMuMf  et  molU  Lnerime :  JUc,  o  Cmfrtce,  fruer  veetrie  9fiUm$,  OUm 
plecebat  cmrrere  gmeumifMC  ad  aqua»  eemmtndaJtae^  uec  rrfermidare  lougmu  iUr» 
Nuue  eeceeau»  /aciiei,  et  leca  juxta  urbem  ptaceutf  et  mi^^dt^  d/ae  ett  mihi  eegui 


^*** 


l  Cum  tibi  BeTerlandi  Ms. — 8  Cauaque  eulpkurei»  uuda  uatatur  tffinc.  Non 
omiiiiio  tperneDdani  qnod  margini  ascriptnm  exhibet  Jnntin«  nof  tni :  Cauaqu» 
eulfhmw  Nffmpka  juvatur  aquie,—6  Hecmiki  coild.  Thnan.  et  Vat. — 6  Hee 
miki  eunt  veetrte  codex  Thnanens.  Hie  neetrte  mUd  eunt  in  nliit.  De  permntn- 
tione  fioffrtf  et  teetra  In  membrania  antiqoin  vide  nof  ad  Catull.  Lxvii.  7.  18. 
Tibull.  III.  4. 4.  et  iv.  8. 24.  Pro  dmtue  Farnabiut  ie^rit  ddttttf,  qnB  doo 
verba  atepe  confnsa  a  librariit.— 7  Codex  Piilmanni,  ^iMMii^e  iiMaf •— • 
Nune  urbie  codex  Florent.—lO  Beverlandi  Mt.  pigre  et  Ueet  eeu  mileu  Jaotina 
nottra  in  margine :  pigrum  «t  Iket  eeee  miki ;  male.  Vide  qniB  congenit 
Heint.  ad  hnnc  vertnm  Ovid.  Heroid.  Epitt.  ziv.  64.  '  Quo  mihi  committo 
noo  licet  este  piam  f  nbi  optt.  codd.  habent,  '  piae.' 

NOTiC 


8  CiMfiie]  Sentnt  ett:  Natat  io 
aqna  cana,  qnia  tolfnrea ;  et  Nym* 
pham  potttit  pro  Ijmpha,  ten  aqna. 

i  CM^inNaNt]  Ex  hoc  verba  licet 
colUgere  Martialem  foitte  tpgrotnm, 
atqne  tooc  iocepltte  coovaletcere  io 
agro  tno  Nomeotaoo  noo  procol  ab 
nrbe,  de  qno  lib.  ii.  Epig.  88. 

4  Non  oMraMr]  Hoc  ett,  pro  modo, 


et  ratione  fundi  iedi6cata,  nec  nimia 
magna  nec  parva  nimit. 

10  Ei  eati»  e»t]  Olim  cnrrebam 
ad  aqnat  ameenat  etiam  remotitsimat; 
nnnc  vero  me  letate  provectnm,  et 
pigmm,  jnvant  loca  nrbi  vicina,  et 
tnfficit,  ti  mihi  liceat  otiosam  vitam 
agere. 


BPIGRAMMATUAi   LIB.  VI.  4S5 


XLIV. 

IN    CALLIODORUM. 

Fbstive  credis  te,  Calliodore,  jocari, 

Et  solam  multo  pennadaisse  sale. 
Onmibas  arrides,  dicteria  dicis  in  omnes ; 

Sic  te  convivam  posse  placere  patas. 
At  si  ego  non  belle,  sed  vere  dixero  qaiddam :  5 

Nemo  propinabit,  Calliodore,  tibi. 

O  CaUiodoref  pita»  ie  caviUari  lepide,  et  te  wmm  petfimm  em  mnHufmeitm. 
Smhridee  ameiis^  emiOaiiomlnt»  laeeesia  cmcf m,  koe  mttda  eredie  ene  emmoajtmm* 
du»,  Alnega  nom/aeetef  eed  tere  prahdaro  fKtddM,  o  Colliotfm,  nmo  profi" 
nahiitibi. 

%  Te  eobm  SdirtTei.  an.  1670.— S  Beverlaiidi  Mf.  dieieria  daoi»  m 
«anut.— 6  'At  »i  ego  mmic  veUem  tiU  ven  dUere  in  codice  Pnlmamii. 

NOT^ 

9  PtrmaimaH]  Pntat  te  solnm  esse  tni  impnritatem  nemo  tibi  tnttm  po- 

facetnm  et  jucundnm  divitibnty  qno-  culnm  tradet  in  quo  bilNU  ;  id  eit« 

mm  cmnam  captas.  nemo  te  invitabit  ad  ccenam.    Vide 

0  Nme  pvvpoMiKI]  Propter   orit  lib.  ii.  Epigr.  15. 


XLV. 

IN   NUPTIAS    LYGDI    BT   LBCTORIiE. 

LusiSTis,  satis  est;  lascivi  nabite  cunni: 
Permissa  est  vobis  non  nisi  casta  Venns. 

Haec  est  c  asta  Venns  ?  nnbit  Lectoria  Lygdo : 
Tarpior  oxor  erit,  qaam  modo  moecha  foit. 


Lemma  in  edd.  Tett.  ett,  Ad  Ldetoriam :  in  aliis,  Ad  Lmteiriem ;  vei, 
/»  Nn^Mi  Iffdi  et  Leetoria.--^  Scliref eL  ao.  1670.  cnm  aliit,  nMt  Lmtmia 
Lfgdo. 

NOT£ 

1   Lmiiti»']    Legem   Jniiam,   qna  Lectoria  coacta  ett  irabere  concnliino 

adnlteria  prohlliebabtnr,  revocaverat  Lygdo.  Epig.  S9.  tnpra :  *  £x  coocn- 

Domitianosy  Epig*  7.  Bupra.  Joven.  bino  oatnt  ett  tibi  Lygdo.' 

8at.ii.  iS.  'qni  tnoc  leges  revocarat  4  TWpitr]  Nnpta  eoim  codcoInoo 

amaras  Omnibna,  ntqne  ipaia  Veneri  adnlterinm    fateri  videbatnr.    Epig. 

Martiqne  timendaa.'     Ergo  mischa  S2.  tupra. 


456 


M.   VA.L.   MARTIALIS 


XLVI. 

AD   CATIANUM. 

Vapulat  assidao  Veneti  qaadriga  flagello, 
Nec  currit:  magnam  rem,  Catiane,  facit. 

QModriga  VeneH  perpetuo  etedUur  mrgie^  nee  properat :  C)  Caiiane,  agU  mttg^ 


2  Beverlandi  Ms.  magnam  rem,  CatioMey  faeia. 

NOTJE 


1  Vapalai]  Qnidiiin  Auriga  ex  Ve- 
netoram  factione  eqnos  qnadrijngos 
aMidoe  verberabaty  nec  tamen  illi 
properabant  :  illnm  irridet  Poeta, 
qnasi  magnam  rem  fadat,  qui  cnm 
eqnos  ▼erberibns  dismmpaf ,  non  cur- 
rant  tamen ;  vel  qnl  cnm  tali  qnad- 
riga  andeat  venire  in  certamen.  Erant 


autemqnatnorfactioneB:  Venetomm 
nempOy  qni  coemleom  ferebant,  omlo 
et  mari  sacri:  Praainoram,  qniriri- 
dem,  terrm  seu  veri  et  floribus  dicati ; 
Rnssatoramy  qni  ignl,  et  Marti :  Al- 
boruin,  qui  albos  viridi  mixtos  gera- 
bant  pminos.  8ic  Raderoi.  Plnni 
vide  apnd  BoleDgeram. 


XLVII. 

AD    IANTHIDA   NYMPHAM. 

Nympha,  mei  Stellse  qu»  fonte  domestica  puro 

Laberis,  et  domini  gemmea  tecta  subis : 
Sive  Numas  conjux  Triviae  te  misit  ab  antro ; 

Sive  Camoenarum  de  grege  nona  venis : 

O  Nympha  mei  SteUa^  qwt  domeetieaftuisfmaepwro»  aiqaeingrederit  adeegem" 
meae:  nte  nxor  Nnmtete  miaU  aepecn  Diameyieuvenisnwmde  gregt  BiMmm : 

Ad  Hiantidi  Nifmfkttm  ingcribitnr  in  edd.  vett.— l  Nympha  meo  SteUa  in 

codice  Pnlmanni.   JVympAa  AteUante  in  codd.  Vat.  et  Florent 8  Codex  Vali- 

canus :  TVeW<t  te  mifil  «6  amne.  Florent.  TrMte  te  mimi  ab  amne.  Codex 
Tbnan.  Trilna  te  misU  ah  anirU.  In  aliiB  ab  anero,  vel,  ab  aneris.  In  qni- 
buidam:  rriwa  temitU  ad  Aimmn.  Tnrneb.  lib.  xxiii.  cap.  27.  emendat; 
Trtma  temmtab  Anna ;  et  intelligit  Dianam  cultam  Arici»  ab  Anna  Peranna. 
Et  8IC  Caldenni  codex  antiqtaus.  Janns  Rntgertins  legi  vult :  T^  te  weUU 
Qb  Anna,  qoft  Didos  lyria  foit  soror.    '  Sioe  Nmnee  cojvmjv  Truim  U  mieU  a6 

SOTIE 


1  Nffmpha,  met  SteOo]  Alii,  meo. 
Landat  Stellm  fontem,  ci\iui  Nnmen 
sen  Nympham  lanthidem  appellat  a 
Bomine  lantbidis  nxoris  Stellft,  de 
qnaEpig.Sl.  snpra. 

8  iSice^iuiurcoivaxj^gerianempa 


de  qua  Floms  in  Nnma.  Ovid.  Ftttt. 
III.  agit  defonte  £geriae:  <£geria 
est,  quae  prsebet  aqnas»  Dea  gmla 
Camcenis :  lUa  Nnmfe  oonjux,  coustU. 
umqne  fnit' 
Trivia]  Hoc  est,  Dian»,lib.  Speot. 


KPIGRAMMATUM    LIB.   Vf. 


457 


Exsolvit  votis  hac  se  tibi  virgine  porca  5 

Marcus»  furtivam  qnod  bibit  asger  aquam. 
Ta  contenta  meo  jam  crimine,  gaudia  fontis 

Da  secara  tai :  sit  mihi  sana  sitis, 

kMC  virgiMporea  MartudiMse  liberatvaiU  Hbi  faeHSf  qai  agratoB  fmiim  haiaU 
ajaum  taam,  Ta  jam  plaeata  smo  BCtUrg  expUto  tuta  praHi  gaMdia/oiUi$  tui  : 
$it  mUd  sana  titia. 


^^■^^^^^^•^^^^ 


Amna:  itaTiri  eniditi  jampridem  eroendamiity  eam  antea  legeretvr  antrOf 
vel,  amme;  aiiomodo  librietiam  noonnlli,  qiios  inspeximns.  Sed  qnid  ettt 
TrimsB  Aima  7  certe  nemns  illnd  ad  Tyberim  non  longe  ab  Urbe  sitnm  erat, 
et  ex  Janicnlo  spectari  poterat,  nt  Martialis  nnt  docet.  Alteroa  erat  in  agro 
Lavinio  ad  Nnmicinm  flnroen.  Sic  et  Egeria  dnplici  loco  colebatnr :  nam  et 
Camcenarom  nemiis  illi  sacmm  erat  prope  nrbemi  et  Arictn»  qnoque  Dian» 
sacris  accensebatnr.  Trivia  igitnr  Egeria  potest  dici,  Anaa  non  potest. 
Codex  Rottendorphli :  Ti6ur  te  mimi  ab  Amut,  Lege  meo  pericnlo :  Sive 
fiama  coi^ux  T\fria  te  mtJtl  ab  Amia.  Intelligit  aqo«  dnctibns  fontem  hnnc 
derivatnm  foisse  ez  Nnmicio,  qni  est  in  LtTiniensi  agro,  per  nemns  Egeri*.* 
Ita  Heinsins  ad  OYid.  Fast.  iii.  676.-^7  Ta  cantenta  mado  laerymantia  codd. 
Flbrent.  et  Vat. 

NOT« 


Epig.  1.  qnae  in  valle  Aricina  cole- 
batnr. 

4  Sive  Cametnarum]  Hoc  ent,  sen 
laberis  ei  fonte  Mosanmiy  vel  seu 
Tonis  una  ex  novem  Mnsis. 

6  Exeoltii']  Hnic  Nymph»,  sen 
hnic  footi  vota  nnncnpaverat  Mar- 
tialis,  se  nempe  porcam  intactam 
iromolatnnim,  qnod  egrotus  furtim 
bibisset  aquam  ex  illo  foute.    Hora« 


tius  III.  Od.  18.  hsednm  immolat  fonti 
Blandusisp. 

7  Gauiia  /oniis]  Hoc  est :  Tuy  o 
Nymplw  jam  securay  meo  aciUcet  sce» 
lere  expiato,  fac  mihi  copiam  salu- 
brinm  tuamm  aqnarnm.  Vel  srciira 
refer  ad  gaadia. 

8  Sit  mihi  eana  miu\  Jam  a  morbo 
recreatns  nnnc  ita  sitiam,  ut  oiim 
seger  sitiebam. 


XLvm. 

IN    POMPONIUM. 

QuoD  tam  grande  sophos  clamat  tibi  turba  togata: 
Non  tu,  Poroponi ;  coena  diserta  tua  est 

Qaod  Imrha  togatorum  excUunat  tUn  tam  grande  9opho$f  non  hi,  o  Pomponif  eed 
convitium  tuum  /acundum  est, 

In  hoc  Epigrammate  nil  variant  codd.  aot  libri  iropressi. 

NOT-fi 


l  Gronde  8ophot\  De  hac  exclama- 
tione  egimus  lib.  i.  Epig.  4.  Versus 
snoB  conun  aniicis  ad  coenam  vocatis 
recitare  solebant  veteres.  Poeta 
honc   Pomponium  irridet,   qni  non 


landarelnr  propter  versn»,  sed  prop- 
ter  coenam  lantam.  Sic  Persins  Sat. 
1.  '  calidom  scis  ponere  sumen,  Scis 
comitem  horridoluro  trita  donare  la- 
cema.' 


458  M.   VAL.   MARTIALI8 

XLIX. 

DB  SB   PRIAPU8. 

NoN  sum  de  fragili  dolatos  ulmo 

Nec  quas  stat  rigida  supina  vena, 

De  ligno  mihi  qnolibet  coiumna  est, 

Sed  viva  generata  de  cupresso : 

Qu8B  nec  seecula  centies  peracta,  5 

Nec  longae  cariem  timet  senectae:. 

Hanc,  tu  quisquis  es^  o  malus,  timeto : 

Nam  si  vel  minimos  manu  rapaci 

Hoc  de  palmite  laeseris  racemos ; 

Nascetur,  licet  hoc  velis  negare,  10 

Inserta  tibi  ficus  a  cupresso. 


^^^^^»»^^1»»^» 


1>0  Frjiipo  inscriptio  est  in  edd.  vett.— 7.  8  HanCf  iu  fioifiitfef,  •  wl«t, 
ftme<o,  Omic:  «i,  t^.  Jnutina  nostra  in  margine,  cz  quodani  C4xl.  hand  dubie ; 
bflpc  etenim  verba,  Hime  et  iVWm,  stepe  in  codd.  permutantnr.— 9  Heins.  ad 
Ovid.  Art.  Am.  iii.TOS.  pntat  omnino  scribendnm  Ugen$;  non  Itnerii;  qnod 
tameu  editosacnuknu  exaratos,  qnos  vidit,  codicei  omnes  occnpnvtt. 

NOTiE 

1  Nim  mim]  De  Priapo  hortornm  qnentibns.    Vide  Epig.  7S.  infra. 

cnstode  actnni  lib.  i.  Eplg.  86.  lib.  10  JVasMfar]  Tibi  ficoso  inseretnr 

III.  Epig.  68.  et  Epig.  16.  supra.  vena   mea   cnpressea.       Epig-    16. 

4  Sed  vha]  Vitalitatis  cnpressl  supra. 
rationem  addit  doobns  versibns  se- 


L. 

DE   THELESINO. 

CuM  coleret  puros  pauper  Tbelesinus  amicos, 
Errabat  gelida  sordidus  io  togula. 

Cam  TW^ieitmis  ino/is  oUefmret  amtcos  pudiaHf  tordidu$  ttgubttur  iMfrigidm 

/«  TkOmnMm  od  BHhynicum  Beverlandi  Ms.— 1   Gmtems  legit  aMores, 

NOT/E 

1  Cum  coieret  puroa]   Sensns  est:  tnrpes,qnomra1ibidini8COnsclasfnit. 

Nihii  consecntns  est  Thelesinus,  dum  Juvenalis  SaU  iii.  *  Qnis  nnnc  diligi» 

coloit  amicos  castos ;   at  vero  dives  tor  nlsi  consclus/  &c. 
factns  est,  statim  ac  coluit  homines 


RP16RAMMATUM   LIB.   VI.  459 

Obsccenos  postqaam  coepit  carare  ciDaedos, 

Argentom»  mensas,  prasdia  solus  emit. 
Vis  fieri  diyes,  Bitbynice  ?  conscins  esto.  5 

Nil  tibi,.  vel  minimam,  basia  pnra  dabant. 

^•guU.  Ex  ovo  etepit  colere  turpei  cinadoi,  ille  miiim  mercatur  argentumf  meneai^ 
fmidoe,  O  biikifuiee,  cufdt  locupleiari  7  couMciue  etto,  Otcuta  pudiea  ca^fereni 
HH  wikii^  vei  Mtmjmim. 

probante  Farnabto. — 3  Olmeemoe  ex  quo  Bcverlandi  Ms.  eervare  pro  eurare 
codex  Polmanni.    '  Oraterns  ex  nno  codice  tertare^  qnod  sit '  observare/ 

*  colerr,'  BepaareU»,  £go  quidem  scio  boc  ente  rarore :  Hb.  zi.  Epig.  18. 
'  Tnrba  tamen  non  deest,  tterilem  qne  cnret  aniicnm.'   Plin.  Eptat.  lib.  i.  6. 

*  Nec  me  prnterit  esse  Regulnm  IvcKaBalprraw,  Est  enim  locnplet,  factionns, 
curatnr  a  mnltin,  timetnr  a  plnribuK.'  Sed  non  tervmre  hoc  sensn  pro '  obter- 
Tare '  nntqnam  legi.    Melioret  ergo  codd.  qnl  babenf ,  emwre*  OroDOvlnt. 

NOT^ 
4    ilrg^flitiaR]    Ycl   calatnm,   vel  pnmm. 

LI. 

AD    LUPBRCVM. 

QuoD  convivaris  sine  me  tam  ssepe,  Laperce, 

Inveni,  noceam  qna  ratione  tibi. 
Irascar^  licet  usque  voces,  mittasqne,  rogesque. 

Quid  facies  ?  inquis :  quid  faciam  ?'  veniam. 

O  Luperee,  epeeogHavi  quo  modo  te  Mcm,  quad  epuUarit  tine  ma  tam  erc 
&re.  Sueeentebof  quamxit  temper  inxitet,  et  nnitatf  aifue  oret.  Quid  aget  7  ait: 
^^agaml.ibo. 


^^■^^^mt^^^^A 


%  IratMT  llccf  «fgiie  In  qnibnidam. 

NOTiE 

1  Qn«d  mvtrarit]  Carpit  Lnper-        4  Fmim]  Ccenabo  apnd  tOi  atqne 
cnm,  qni  raro  enm  ad  ccenam  invi-     avaritltt  tntt  pcenat  dabit. 
taret. 

LTI. 

BPITAPHIUM   PANTA6ATHI   T0N80RI8. 

HoG  jacet  in  tumulo  raptas  puerilibus  annis 
Pantagathus,  domini  cara,  dolorqae  sui, 

Pantagaikut  martunt  mmit  puerilibut,  amor  et  meerar  md  kari,jaeet  in  ktctepuU 


^^^^^^^^^^^^ 


Epi,  Paniagaiki  lemma  est  in  qnibntdam  vett.--S  Ktt  tangetde  Jnnt.  an. 


460 


M.   VAL.   MAETIALIS 


Vix  tangenie  vagos  ferro  resecare  capillos 

Doctus,  et  hirsutas  excoluisse  genas. 
Sis  licet,  ut  debes^  Tellus  placata>  levisqne ;  5 

Artificis  levior  non  potes  esse  mann. 

cro,  ioau  reHcare  emmte»  crinesferro  vix  iangentey  aiqiu  expcUre  tmdoM  pilomu. 
O  terra,  qumUumvis  deiticeps  sim  ilU  ptaeata  et  letiSf  nequie  esse  levimr  wupul  or. 
tiftcis* 


^»»'^^^»»»'^»»^^^»^ 


1612. — 5  Sis  Ucet  imposUo  teHns  codex  PulmaDDi.  Sis  Hcet  inde  sUn  telhu  Ald. 
Jimt.  Colin.  Oryph.  Flant.  Junian.  Lang.  Delph.  Scc,  barbare,  judicio  Par- 
nabii.    Nostram  lectionem  testantur  codd;  Florent.  etHinan. 

KOT£ 


2  Pantagaihus']  Raptus  fato  imma- 
turo,  amor  nempe  doraini  dam  vi. 
▼eret,  dolor  vero  ex  qoo  roortuufl. 
Ipsins  forte  Poetae  foit  servus. 

6  Sis  licety  ut  debes  [inde  siln}  De 
bac  bene  precandi  formnla  vide  lib. 
T.  Epig.  35.  teUns  sis  sibi,  hoc  est,  ei, 


qni  modtts  est  loqoendi  Graecnfl,  qoem 
et  Latini  nsnrpant.  Alii  legnnt,  Sis 
ticetf  ut  debes.  Videat  lector.  Seofiia 
est:  O  terra,  quantumTis  ais  levis, 
nequis  tamen  esse  levior  man«  Pan- 
tagathi,  dnmtonderet:  qu»  propria 
tonsoris  laus  est. 


LIII. 

DB  ANDRA60RA. 

LoTus  nobiscum  est,  hilaris  ccenavit ;  et  idem 

Inventus  mane  est  mortuus  Andragoras. 
Tam  subitce  mortis  causam,  Faustine^  requiris  ? 

In  somnis  medicum  viderat  Hermocratem. 

Andragora»  Uetus  Unit  noBiseumf  et  idem  ccaiamtj  mane  repertus  est  defwseiuM^ 
O  FoMStine^  rogascausamtam  repentini  iwterHu»?  Medicus  Hennocrates  appofme^ 
rat  iUiin  somnis, 

Hic  nulla  lectionis  varietas  est  in  libris  manu  exaratis  aut  excusis. 

NOTJE 

1  iMuM  nohiacum\  Huic  simile  est     tem,  qni  proculdobio  multos  scgros 
Epigramnia  Ortecum  Anthol.  lib.  ii.     sna  imperitia  necaret. 
£<;  *Iarpo^f .    Poeta  carpi t  H  ermecra- 

LIV. 

DB  SBXTILIANO. 

Tantos,  et  tantas  si  dicere  Sextilianum, 
Aale,  vetes ;  junget  vix  tria  verba  miser. 


Neqae  in  hoc  Epigrammate  qvicquam  variant  (Codd.  a«t  iibrl  iaprtisl. 


EflGRAMMATUM    LIB.   VI. 


4»! 


Quid  sibi  vuU?  inqnis:  dicam,  qaid  suspiccr  esse: 
Tantos,  et  tantas  Sextilianus  amat. 

NOTiE 
4  TantoSf  ifc,]  Prapgranden  draiicos,  eorutnqne  randas. 


LV. 

IN    CORAGINUM. 

QuoD  semper  casiaque^  cinnamoque, 

£t  nido  niger  alitis  superbae 

Fragras  plumbea  Nicerotiana, 

Rides  nos^  Coracine,  nil  olentes : 

Malo,  quam  bene  olere,  nil  olere.  5 

O  Coraofif ,  irridea  nos  nUul  fra^ante»^  ^nod  tu  umper  unctvs  ciuia  et  cinna» 
momo,  et  nido  avi»  $uperUe,  ole$  Nieerotiana  phimbea :  magiapiacei  nikU  eiere^  qaam 
benaoiere. 

8  Flagra»  plambea  Nicerotiana  legit  Salmasius.  Fragraa  phnnbea  Nicero- 
miana  Ald.  Junt.  Colin.  Gryph.  Lang.  &c.  Noatram  leetiooem  eKhilwt  codesc 
PulmaDDi ;  et  sic  etiam  legit  Tunieb.  lib.  zxy.  cap.  27. 

NOTiE 


1  Qaiod  aemper]  Iste  Coracinua 
variit  odoribus  aDimae  foetorem  com- 
peacebftty  qnibus  dod  opus  est  Dihil 
olentl. 

Caeia  cinMamoque']  ^mtices  sunt 
odoris  suavissimi. 

2  Etnidoniger]  Hoc  est,  unctns  iis 
herbis  odoriferis,  quibns  nidum  con- 
llcit  phcBDix,  nt  ainnt  Poete,  qn» 
vera  esse  oegat  PliDins  lib.  xii.  cap. 
19.  Videlib.v.  Epig.r. 


3  Plumbea]  Redoles  UDgoeDta,  qnfe 
vasis  plumbeis  in  umbra,  teste  Plinio 
lib.  XIII.  cap.  2.  concoqnebantur. 
Nicerotiana  dicontnr  a  Nicrrote  un- 
guentario,  de  quo  lib.  x.  Epig.  38.  et 
iib.  XII.  Epig.  66.    Aiii,  Niceroatofla. 

5  NUoiere]  Cnr  malit  nihll  olere, 
explicnit  Pocta  lib.  ii.  Epig.l2.  *  Hoc 
mihi  snspectum  est,  quod  oles  bene, 
Posthume,  semper :  Posthnme,  uon 
bene  olet  qni  bene  semper  oleu' 


LVI.. 

IN   CHARIDBMUM. 

QuoD  tibi  crura  rigent  setis,  et  pectora  villis ; 
Verba  putas  fam»  te,  Charideme,  dare. 

NOT^ 

1  Quod  tibi  cmra,  ^c,]  Crnra  et     ceptumm  finAaB  qnm  de  Uia  mollitie 
pectns  hispida  setosaque  pre  sc  fe-     increbuit. 
rendo,  putas  te  contra  iturum  et  de- 


469  M.   VAL.    MART1ALI8 

Extirpa,  mihi  crede,  pilos  de  corpore  toto, 

Teque  pilare  tuas  testificare  nates. 
Qa»  ratio  est?  inqais:  scis  moltos  dicere  multa.  5 

Fac  pcedicari  te,  Charideme^  patent. 

6  Pnlmanni  codex :  teU  mhUm  dwert  mnttif.    Vide  Turneb.  lib.  xxv.  cap. 
S7.— 6  Pharidemi  Jont.  an.  1612. 

NOT^ 

S  ExHrpa^  ^'e.]  Lib.  ii.  Epig.  29.  cant  Oraeci  eleganter. 
yerft.6.  6   Fae,  t^J]   Hanc  qnasi  leTioria 

5  Dieere  muUa]  Loqni  varia  de  tua  criminis  anvpidonem  oppone  illi  fra- 

tarpitndine.     TioMik  icai  ra^Toia  di-  viori,  qaod  te  lospicantnr  «Mradi^fir. 

LVII. 

IN   PHCEBUM. 

Mbntiris  fictos  unguento,  Phoebe^  capillos, 

Et  tegitar  pictis  sordida  calya  comis. 
Tonsorem  capiti  non  est  adhibere  necessum : 

Radere  te  melias  spongia^  Phoebe^  potest. 


O  Phmbe,  ungaenU  dUnmMkM  falMu  coMa«,  et  turpU  c«Im  aperiiwr  pkta 
eaearie.  Non  eai  epoM  admevere  loaterem  eapiti,  O  Phibe^  epettgia  pateei  radere 
temeliae» 

/n  Pkmbum  tegeniem  ealoam  eapittie  inscribitur  in  Beverlandi  Ms. — 1  Pro 
fietoe  legendnm  esse  taetoe  conj.  Heins.  ad  Ovid.  Faat.  iv.  740.  Jietae  tamen 
defendi  posse,  pniabat  Oadend.  ad  Lncan.  x.  491.  Emendationem  HeiMii 
iirmat  codex  Thaan.  qai  faetoe  habet :  forte  tamen  e  recepta  non  inntiliter 
tinetee  eliceres,  qnod  (noc  modo,  ttctoe,)  exhibet  Jnntina  nostra  in  margine. — 
8  Et  tegitur  Jiette  conj.  Ant  de  Rooy.  <  Vnlt  Poeta,'  inquit  ilie»  <  Phabom 
tegi  calvam  sordidam  galero,et  hoc  modo  mentiri  capillos  nngnento  tactos.— 
8  Codex  Pulmanni  et  Beverlandi  Ms.  adhibere  neeeeee, 

NOTiE 

1  Meniiriejietoe']  Tnmebns  lib.  zxv.  4  Radere  <e]  Hoe  est,  abstergerc 

cap.  27.    Olim  qni  erant  toto  capite  ptctos  crines,.  et  delere  potest  spoo- 

calvi,  sibi  solebant  nngaento  perfusi  gia.    JRadere  non  dicitnr  proprie  niai 

velnt  fila  capillornm  imitari.    Yide  de  novacnla. 
Epig.  74.  infra. 

LVIII. 

AD  AULUM   PUDBNTEM« 

Cernbre  Parrhasios  dum  te  javat,  Aale,  Triones 
Cominas  et  Scythici  sidera  pigra  poli ; 

Q  AuUf  dum  tibi  plaeet  eominus  epeetare  Trionee  Parrhanatf  et  toleran  aeira 


EPIORAMMATUM    LIB,   VI. 


463 


O  quam  psene  tibi  Stygias  ego  raptas  ad  undas 

Elysiee  vidi  nabila  fusca  plagse ! 
Quamvis  lassa,  tuos  qnaerebant  lumina  valtaSy 

Atqae  erat  in  gelido  plorimas  ore  Padens. 
Si  mihi  lanificse  dacunt  non  palla  sorores 

Stamina,  nec  snrdos  vox  habet  ista  Deos ; 
Sospite  me  sospes  Latias  reveheris  ad  arbes, 

£t  referes  pili  prsemia  claras  eqaes. 


10 


P«li  Seyihiei ;  O  ^uam  fere  ego  tUn  rajftus  ad  uHdae  StffgUe  epeetm  olra  wubila 
regiemM  EUfsia  I  OcuiifUeet  gravee^  quareUait  tuo$  vuiiue^  et  gelido  ore  Mpietime 
loipuimr  de  meo  Pudente,  Si  UnAficm  wuretee  tteikMad  miAj  tnimJaea,  im  fuiin^  uee 
ifla  tox  perveuit  ud  eurda  Numina ;  me  tatee  tahuM  remealnt  ad  url»et  Latii,  atpte 
equet  iUuttrit  repcriabit  pramiaprim^Ui, 


8  Seiftluci  tidera  ferre  peii  Ald.  Jant.  Colio.  Oryph.  Plant  Janian.  Pul- 
man.  Lanff.  Delph.  Scc.  Getiei  ddera  pigra  poli  Beverlandi  Ms.  cam  alila 
codd. — 4  Pro  futea  Pontanns  ad  Macrob.  Satum.  i.  11.  tenfabat  fiustra; 
sed  fmstra.  Apnd  Ovid.  Met.  ▼.  286.  legitnr  *Fusca  repnrgato  fnglebant  nn- 
bila  coelo :'  ubi  tamen  multnm  variant  codd.  Ant.  de  Rooy  reponendom 
boc  Nostri  toco  censet,  nMla  furva,  '  Furvus '  epitheton,  qno  .«emper  de 
rebns  infernis  nsos  esse  auctoresy  dudnm  monneront  Heins.  ad  Ovid.  Met. 
III.  973.  et  Broukh.  ad  Propert.  iv.  11.  S.  quos  vlde.— 5  Quamvit  lapta  tmtt 
Beverlandi  Ms.  iatta  et  iapta  stepe  permatarunt  librarli.  Vide  Burm.  ad 
Ovid.  Trist.  ii.  85.  et  Burm.  ii.  ad  Propert.  ti.  16. 7.  et  iv.  4. 64.^  Bever- 
iandi  Ms.  jfiurututt  ere  pudor, — 9  Codex  Oxon.  penes  Farnabium :  reuekerit 
ad  oroi.— 10  Pro  eUvrut^  alii  n^gaiis. 

NOTiE 


1  Cemere  Parrkaiiot']  Oellius  lib. 
II.  cap.  21.  *  Sed  ego  quidem  cum 
LaeiioetVarrone  sentio,  qnlTriones 
rnstico  vocabulo  appellatos  scribunt, 
qnasi  qnosdam  leriones :  hoc  cst, 
arandse  colendieqne  terrse  idoneos. 
Itaque  hoc  sidus,  qnod  a  figaraposi- 
tnraque  ipsa  quia  simile  plaustri  vi- 
dvtur,  antiqui  Onecorom  ifia^ar  dix- 
ernnt,  nostri  quoqne  veteres,  a  bnbns 
jnnctiSy  Septemtriones  appellarnnt: 
id  est,  a  septeni  stellis,  ex  qnibiis 
quasi  juncti  triones  figurantnr.'  Vide 
lib.iT.  Epig.  II.  et  £pig.25.  supra. 
De  Anlo  Pndente  Jam  dictum  lib.  i. 


£pig.  S2.  et  lib.  t.  Eplg.  49. 

2  Sidera  pigra  [/erre]  Alil,  tidera 
pigra, 

S  O  qmam']  Hoc  est,  quam  psne 
mortnns  sum  t 

7  Non  puUd]  Qu«  mortem  minan- 
tur,  lib.  IV.  Epig.  7S. 

10  Etrfferet]  Hoc  esf,  primipili, 
seu  priroi  centurionis  legionis  honore, 
et  eqnestribtts  omamentis  decoratns 
redibis:  qul  enim  primipilns  fiebat, 
statim  In  ordinem  eqnestrem  ascribe- 
batnr,  teste  Lipsio  de  Militia  Romana 
lib.  II. 


464 


M.  TAL.   MARTIALIS 


LIX. 
IN    BAUCARAM. 

Et  dolet»  et  queritur»  sibi  non  ccmtinger^  frigus 

Propter  sexcentas  Baccara  gausapinas : 
Optat  et  obscnras  Inceis»  ventosque,  nivesque : 

Odit  et  hybemoSy  si  tepuere,  dies. 
Quid  fecere  mali  nostrae  tibi,  saeve»  lacemae,  5 

ToUere  de  scapulis  quas  levis  aura  potest? 
Quanto  simplicius,  quanto  est  humanins  istud, 

Mense  vel  Augusto  samere  gausapinas  ? 

Baceara  nuertt  aiqve  expo&tulaty  u  wm  eanipi/ngaref  jiropier  texceniaa  gmtaa- 
ptiMf :  expetU  diet  nubiloaf  e$  veniot^  ei  nineM;  odii  et  die$  hfbemoa^  n  itpmere. 
O  aeerbe,  quid  in  te  peeearuni  nottra  lacenue^  quat  levi»  anra  poiett  auferre  ex 
hnmerit?  qnanio  aimpUe(n$f  ei  qnanto  knmaniMt  iUnd  fif,  nH ganoapinu  nel  ntente 
Angutio. 

5  Edd.  vett.  tteva :  alit  taoe  at  Baccara  sit  nomen  viri :  tene  codex  Vati- 
cantis. — 7  In  edd.  vett.  ^noiifo  ett  knmamn$  Utnd:  in  cod.  Vaticano:  fmmio 
eti  hnmanint  iUat, 

VOrVJE 


1  Et  dolHt  et  qneritwr]  Itte  Bacca- 
ra  dolebat  byonieni  non  ••▼ire,  nt 
posset  ostentare  gansapinas,  pennlas 
nerope  villosas,  qnibos  uterentor  Ro- 
raani  hyberno  tempore  frigido.  Si- 
miti  morbo  laborabat  Zoilas,  de  quo 
lib.  II.  Epig.  16. 

9  Oboenrat  hicet']  Hoc  est,  coelum 
nnbilnm. 


5  &vm]  Atii  legnnt,  Sma:  nomen 
est  fietnm,  inqnit  Radems,  sen  fce- 
minse,  seu  Tiri :  placet  accipere  pro 
▼irili,  nescio  an  fceminis  gestatie 
gansapinae. 

7  QiMiito  suRpficMi]  Hoc  est,  ho- 
mauins  faceres,  si  aperte  fatererid 
tnnm  morbnm,  gansaplnas  gestando 
▼el  media  «state* 


LX. 

DB   POMPILLO,  AD   FAU8TIKUM. 

REMfactain  Pompillns  babet,  Faustine:  legetur, 
£t  uomen  toto  sparget  in  orbe  sunm. 

O  Fautiine,  PompiUut  gettii  remfeUeiier ;  fcoleehcr,  et  diffnndet  nmnen 


De  PompiUo  in  edd.  vett.  Ad  Fanttinnm  in  codice  Polmannl.    De  PompnUa 
in  codd.  Thoan.  et  Florent— 1    PompuUut  habet  in  iisdem^S  Fis^wmsi 

NOTiE 

1    Rem  faetam']  De  boc  loqoendi     sine   dubio  conaecnturum  se  qood 
modo  dictum  lib.  i.  Epig.  28.  et  lib.     optat. 
II.  Epig.  20.  dictnr  de  eo  qui  putat 


£PIGRAMMATUM    LIB.  Vf. 

Sic  ley^  flavorani  valeat  gOMis  Usipionim, 

Qaisquia  et  AliCMMiiiiiBL  non  amat  imperiam. 
Ingeniosa  tamen  Pompilli  scripta  ferantar ; 

Sed  fam»  non  est  hoc,  mihi  crede^  satis. 
Qnam  molti  tineas  pascant  blattasqae  diserti ! 

Et  ledimont  soli  carmina  docta  ooci ! 
Nescio  qaid  plas  iBst,  qaod  donet  ssecala  chartis, 

Victoras  Greninm  debet  habere  liben 


486 


5 


10 


per  Mum  mwMlaim :  m  vtHeat  geiu  mofrtKff /«nwnan  UnpioruM,  ei  pHtquie  non  /a- 
tet  Jntperio  Romano.  NikUammu  aeripta  PomfiUi  diemiinr  ingeniooa,  At  miki 
JUem  adkibe,  hoe  non  onjgUiifomm,  Quom  mvftt  eioqneniee  ohait  tineoM  et  bUMae  ! 
Et  eoU  eoci  enmni  verenMemditoel  Neeem  ^nid  ]riM  ett^  qmd  eoneilint  immortaU' 
iatem  jcnjrfUy  Uber  tictnmM  ddfet  kabere  geninm. 


^»»j»o#i^»^>^^#^ 


codex  Thnan.— 7  BeTerlandi  Ms.  piantaeqne  tUterti. — 8  Codex  Vat.  earmina 
doeta  jotfi— 0  Neeeio  i/mdjlne  eU  Thnan.  Neeeio  qnid  ptne  eei  qpted  donani 
Vat. — 10  FtcfKn»  Mimim  Beverlaodl  Ms. 

NOTJE 


%  Sie  Uve]  Sic  Taleant  hostes  po- 
pnli  Romaniy  ut  libri  Pompilli ;  hoc 
est,  ntinara  sic  pereant,  nt  libri  Pom- 
pilli  piritnri  annt.  Utipii  Tero  po* 
pnti  snnt  Oermaniae  Rheni  accoltt  ex 
Tacito  Hist.  ir.  qoi  eos  conjangit 
cnm  Chattit  et  Mattiacis;  Ptole- 
msDus  tamen  Usipios  ad  Istmm  ponit. 
Ita  Raderns.  Levrs  dicontnr,qood  a 
Romanis  defecissent. 

6  tngeniota  tamen]  Imperitlnempe 
censent  higeniosa  esse  scripta  Pom- 


pilli :  Poeta  respondet  hoc  non  suffi- 
cere  ad  conseqnendam  faroam. 

7  Blatiat]  Vermes  qni  rodnnt  li- 
broa. 

8  C^nmiNa]  Qnibnt  •ciKeet  piper, 
pisces,  et  cetera  ^nsmodi  invol- 
vantnr. 

10  Gffnttim]  HoG  est,  leporemyet 
gratiam  nativam :  nnde  Horatins : 
^Tn  nihil  inTiU  dices  faciesTc  Mi- 
nerTa.' 


LXL 

IN   INVIDUM. 


Laudat»  amat,  cantat  nostros  mea  Roma  libellos: 
Meqae  sinns  omnes/  me  manns  omnis  habet, 

Mea  Roma  eMrat^  diUgiif  et  eami  nottreo  Ubrot;  ei  vereor  tn  grcmio  d  mann 


^^^■^i^^^^^^i^'^^ 


Hnjns  Epigrammatis  lectionem  nnllo  modo  Tariant  impFeui  aat  mann  ez- 
«rati  libri. 

NOT£ 


1  Afea  Roma]  Hoc  est|  mihi  amlca  et  benevola. 
Delph.  ei  Var,  Clat.  Martial. 


2  6 


40g  M.  VAL.   MARTIAL18 

Ecce  rubet  qnldam,  pallet,  ^npt^  oficHat,  odit. 
Hoc  volo :  muic  vMb  canniiia  noatra  placent 

•miiHm.    Ecee  qMam  nMjMUd,  ofnhipewH,  a§cUiUwr,  odit.    Hoe  wb ;  mm 
vertM$no$tnmiUiiobUjmuim, 

NcrrjE 

%  Eeee  nM]  DeMribit  Wte  aeU  4  Nme  nohU]  N«iie,  imfQtt,  awm 

mi  motoi  qvibnt  craeiantiir  Invidi.  mibi  ptocentcarmitM,  fim  ^itplicmt 

OeeUot]  Orc  hiscit,  quod  signum  infidis. 
ett  fnstidii. 

LXII. 

AD  OPPIANUM. 

• 

Amisit  pater  nnicmn  Silanus : 
Cessas  mittere  mnnera^  Oppiane  1 
Hen  cmdele  nefas,  makeqne  Parcae ! 
Cajus  Yulturis  hoc  efit  cadaver  ? 

Attamif  gemior  perdidUwttgenMm:  o  ApimUf  uimorwUmUUredemaf  Hem 
tcdne  tiiikMmamtmy  o^Miprokr  PariMv  /  ctAvuUuri  eoiUiiiget  hoc  cetdmerj 

£pttapJktiim  nd  iipMmim  inerlptio  ett  in  codice  Florent.  M  AfMBnm  in 
Aldrjunt.  CoUn.  Oryph.  Pttlauui.  Pianl.  Jonian.  Lang.  &c.  Ad  Mt^aaemm 
Calderinns.  Ad  Opjnmmm  in  codd.  Vat.  et  Thnan.— 1  iSsIant  Beveriandi 
Mfl.— S  Oppiane  codd.  Vat.  Fiorent.  et  Thuan. 

NOT« 

9  Ceitaf  miHere}  Itte  Apiannt,  alii  '  ^rico  tegro  aliqnit  attidet»  proba« 

Oppioiiaity  qnidam  fuit  hmredktatnm  mns :    at  hoc  ti  haerediutit  canta 

capUtor,  qaem  carpit  Poeta.  fecit»  voitar  ett,  cadarer  ezpecUt.' 

4  Civiit  vMUnrit]  Seneca  Epitt  96. 


LXIIl. 

« 

AD   MARIANUM. 

Scis  te  captari :  scis  bunc,  qui  captat,  avarum : 
£t  scis  qui  captat,  quid,  Mariane,  velit : 

0  Moriane, eeUUaUiei:noeHmMmmtB9e1mne^oUieU: H  noiN «wt  tili 

NOT^ 

1  ScU  U  eaptan\  Marianum  hunc        2  QhmI  eelif]  Nempe  tnam  mortcaH 
irridet  PoeU|  qui  blanditiit  et  munc-     nt  pottideat  tnn  bona. 

ribnt  allici  te  patiebatur. 


BPtORAMJIfATUM   UB.  VI. 


467 


Ta  tamen  hunc  tabidis  iMBredem,  ^aUe,  snimniis 
ScribiSy  et  esse  tuo  yia,  fariose,  looo. 

Manera  magna  qaidem  misity  sed  misit  in  bamo : 
Et  piscatorem  piscis  amaie  potost  1 . 

Hiccine  deflebit  yero  taa  fata  dolore  ? 
Si  cupis^  ut  ploret:  des,  Mariaae,  nihil. 


qm  MieU:  mAilomwiM  tu,  o  demeHi^  nuUhdeii  kmu  kandm  wHmo  teila» 
Mfiilo,  ef  VM,  o  vemnef  lllam  titd  iuecedere,  MitU  quidem  wuigna  doiM,  ei  mitit 
im  kame :  el  vifnf  jMeetfbe  diligerepieeuitrem  ?  Ankie 
?    O  Mmiane^  eipUuetutJUtdfnikUdenei. 


^^■^^^  ^^^^#sr« 


5  Mwura  nmgna  tamen  ia  eodd.  Tbnan.  Vat.  et  Floreiit.  et  sle  in  nonmilKi 
edd.  Lectionem  nofttram  ezhlbent  edd.  vett.— 7  Edd.  vettflua/efa,  Impro- 
bante  Femablo :  codex  Pnbnanoi,  ina  Jata. 

NOTifi 

6  8td  ndeit  in  kamo]  Vlde  Ub.  T.     ume  rifufl  est.  ,AHi,  «m. 
Epie.  18. 

7  Vere  tna  fata'}  Fict»  ernnt  ejns 
lacrym» ;  hmredit  enim  fletns  •»pis- 


8  Dm  nikit]  Vana  eipectatione  d»> 
Ittfloa  tnnc  rere  flebit. 


Lxrv. 

IN   DBTRACTORBM. 

CuM  sis  nec  rigida  Fabiorum  gente  creatus, 
Nec  qaalem  Corio,  dam  prandia  portat  aranti^ 
Hirsuta  peperit  rabiconda  sab  iliee  conjox ; 
Sed  patris  ad  specdlum  tonsi,  matiisqne  togatse 

Cnm  nee  eit  tritmdntexttnerafamUia  FtMemm^  nee  talis,  fnalem  CuriogemiU 
rMenadanxer enb iiieefrendeeu,  dxmferi  prmuNa ipfli  eraill;  tedJOkutvairH 


eodex 


8  IKfwlapflpfrildqwvaiafln^aJofBeTertadiMfl^fUiiM 

NOt% 


1  FoHonnn  genitl  Stndiia  beUl  as- 
perrima  et  nobitiafllma. 

8  Cnria]  M.  Gorinm  Dentatmn  iii- 
telUge,  de  qno  dcero  de  Seneetnte: 
•In  hac  vitn  (rnatieMM)  M.  Ciirinfly 
enm  de  Samnitlbnfl,  de  Sabinifl,  de 
Pylrriio  trinmpbaflflet,  eooflomBit  ex- 
tremnm  aetatifl.' 

4  Ad  epeeulmm  ttmtS\  Id  cflt,  fiiioa 


efcmioMl  polrifl,  qoi  pttnfl  veHebai 
ad  flpecninm,  moliifl  Otboaifl  infltmr, 
de  qne  Jnvenatta  8af .  i.  « nia  teaet 
speenlmn,  pnthki  gefllamcD  OtbonU.' 
JITelHflfnfl  «ifnlir]  Hoe  est,  adn|. 
tarm:  finmfaMB  enim  adnlleffii  con- 
▼ictm  togam  ferre  cogebnntui.  iik. 
u.  Eplf .  89. 


466 


U.   VAL.  MARTIALI8 


Filins,  et  sponsam  possit  te  sponsa  yocare ; 
Emendare  meos,  qnos  novit  fama,  libellos, 
Et  tibi  permittis  felices  carpere  nngas : 
Has,  inqnam,  nugas,  qnibus  anrem  advertere  totam 
Non  aspemantnr  proceres  nrbisque  foriqne : 
Qiias  et  perpetni  dignantur.  scrinia  Silt, 
Et  repetit  toties  facnndo  Regulus  ore ; 
Quique  videt  propius  magni  certamina  Circi 
Laudat  Aventin»  vicinus  Sura  Dian» : 
Ipse  etiam  tanto  dominus  sub  pondere  rerum 
Non  dedignatur  bis  terque  revolvere  Caesar. 
Sed  tibi  plus  mentis,  tibi  cor  limante  Minerva 
AcriuSf  et  tenues  fixerunt  pectus  Atben». 
Ne  valeam,  si  non  multo  sapit  altius  istud, 
Qnod  cnm  panticibus  laxis,  et.  cum  pede  grandi, 
Et  mbro  pnlmone  vetus^  nasisque  timendum. 


10 


15 


20 


(Mtt  €d  j|wciibiM,  H  wuUrU  togaia^  tt  cnm  po$ni  tponm  te  ufpdlwre  epoimm ;  tiU 
feoM  poleHotem  eorrigendi  meoe  Utroe  quoe  eeUbrai  fama^  et  tugiUaodifeUeee  mi- 
gae:  kae,  inqaamy  hieptiat  ^oibmtpreBbere  anrem  non  dedignamtMrprineipee  wrhia  et 
fori^  et  qtue  wekdimiiiriMarmariiM  immefrtaUe  SiUij  et  totiee  ore  dieerto  repetMatur 
a  Reguto^  et  eommendaHtura  Sarapropinqno  Dianee  Aventuut^  qoi  epeetat  propime 
pngnae  magmi  eirei:  ipee  etiam  dominne  Caear  enb  tanto  pendere  rerum  hmi  «f|Nfr- 
natur  bieetter  reiegere.  At  tu  habes  pUu  ingeniif  Minerva  poUente  tibi  judieium 
aeriue,  et  eubiUee  Athena  iirformarmnt  peetue  touin.  Diepeream,  ei  lum  muUo  at- 
tiue  eapit  iUad  cor,  qmed  eum  inUttime  kcif,  et  eumpedegrandi,  et  vetue  pulmone 


Patmaniii.— 8  BeTerlandl  Mi.  quit  wtrem.-^l^  In  eode»,  totitne  magni.-^lt 
Codex  Vat.  jiira  I>taiia. — 17  Codex  PiiiinaDni,/ix«ma<,  sive^bix^maf.  Hor. 
ad  Pisonei:  'qaamfit  voce  paterna  Fingeris  ad  rectnin.' — 18  Nee  vaievn^ 
Jt  Mn  miitte  valei  Beverlanai  Ms.  tapU  aUiut  iUud  codex  Palmanni. — ^Vide 

NOTJE 


S  El  tpmuetn]  Qnia  effmiloatM 
es* 

10  SUn  De  SiUo  Italico  Poeta  vide 
ttb.  IT.  Epig.  14*  de  Regnlo  dictmo 
lib.  L  Epig.  18. 

11  Quique  vidoi']  Snra  Orator  cla- 
risiiinns  habitabat  io  monteAven* 
tino,  nbi  Diana  colebatnr,  unde  pote- 
rat  despicere  in  cireiim  maximom 
vieinum.  Snrse  meminit  Snetonina 
in  Domitiano  cap.  13. 

15  C««ir]  Domitianus. 


16  Sed  tibi]  Tu  nempe  unns  om- 
niam  Romanorum  sapientissima». 

17  Fixenmi  [jbixenoil]  Alii  minas 
beneijfaMnmi. 

18  NevaUam]  Hoe  eat,  dispeream 
ii  Don  plna  sapit  cor  pecndis  qnod 
▼enale  circnmfert  lanins  per  totam 
nrbem.  Legnnt  alii  Qatd  cior  minos 
bene. 

SO  Natitque  tiaicnAun]  Qnia  pntri- 
dutii. 


BPI6RAMMATUM   LIB.  VI. 


469 


Omnia  cnidelis  lanins  per  compita  portat. 
Aades  prsBterea,  qaos  nallas  noverit,  in  me 
Scfibere  versicalos,  miseras  etperdere  chartas. 
At  si  qaid  nostrse  tibi  bilis  inasserit  ardor, 
Vivet,  et  haerebit,  totoqae  legetar  in  orbe ; 
Stigmata  nec  vafra  delebit  Cinnamus  arte. 
Sed  miserere  tai,  rabido  nec  perditas  ore 
Famantem  nasnm  vivi  tentaveris  arsi. 
Sit  placidos  licet,  et  lambat  digitosqae  manusqae ; 
Si  dolor^  et  bilis,  si  jasta  cocgerit  ira, 
Ursus  erit :  vacua  dentes  in  pelle  fatiges, 
£t  tacitam  qosQraSv  qaam  possis  rodere  cainem. 


25 


30 


«WTvpto,  €t  mHMtndum  aoiif,  dreumfert  «Mt  loittiifl  ptr  mmim  emKffiU,  Inmipw 
mtdei  cmnpimere  i»  mt  earmina  qua  nemo  legerUj  et  nerdere  ektuioM  n^eliee»,  At  ai 
mahu  noatra  irm  tibi  quid  inuuerii^durabiiy  et  kareiiif  et  legetmr  m  tete  erbe,  Nee 
Cinnamue  nrte  eoUida  toliet  etigmata:  ai  mieerere  tai,  nee  ndeer  erefurenH  expe^ 
riarie/umaniem  naeum  vivt  nrtt.  QMiiiotf  eU  tranquUiaef  et  lambat  digitee  et  «a- 
nu»,  ei  impeUeiur  do/ore,  et  biH,  et  jueia  ira,  ureue  fiet :  drfaiigee  deniee  in  pctte 
uMrtua^  et  laiene  puerae  eeuiuin  qnam'  poeeia  redere* 


^^^^^0 0^^^^^ 


Torneb.  lib.  xxv.  87.~S0.  ThnaD.aanTM  linitfiidim.— 24  Aui  m  ^iilci  Bever- 
lendi  Ms.  At  m  qm  codex  Thnan.  At  m  quid  noetra  tibi  biiia  in»e»erii  In  codice 
Florent.—87  Sed  mieerere  «m  rapto  in  Beverlandi  M«.-^8  Fumaniem  vioi 
naaum  leffit  Scriveriai.— Sl  Codez  PDlmanni :  in  pelle /aiigaa,~-'Z2  Ei  taeitua 
qmeraa  Ald.  Junt.  Colin.  Gryph.  Pnlman.  Plant.  Juniui.  Leng.  Delph.  Fer- 
nnb.&c.  £llacita 9«0rai codd.  Vat.  et  Florent..£f  taeiiam  queeraaeodtx 
Bodleianus,  qood  priDiof  restituit  Oruterns. 

NOT£ 


2^  Atei  quidi  Hoc  eat:  At  ti  ego 
irttns  vertns  in  te  scripaero,non  peri- 
bant,  tibiqne  sempitemam  infaml» 
notam  innrent. 

.  96  SHgtmda']  Notai  Infami»  intel* 
llge,qaaa  ftigitivomm  serromm  fronti 
Imprimere  solebant  Romanl. 

CiiiiMimiff]  Tonsor,  de  qno  lib.  tii. 
Epig.  6S. 


88  Fuammiem]  Sensns  est:  Koli 
me  adversns  te  incltare,aliter  iracnn* 
dnm  me  nrsiun  sentlcs.  Naeum  dixit, 
qnia  In  naso  ine  sedes  est :  x^*^  «vr^ 
fiAuddwrmtBiiieinnareeedet.   Theo- 

critnsld3rll.i. 

Sl  Faciw  dmfas]  Cnnes  Imitare, 
pellem  mortnam  rode,  me  ▼em  vimm 
nc  tangas. 


LXV. 

AD  TUCCAM. 

Hbxambtris  Epigramma  lacis,  scio  dicere  Tuccam. 
Tacca,  solet  fieri ;  deniqoe,  Tucca,  licet 

Non  ignoro  Tueeam  dieere,  SerUne  Epigramenaia  HexametrU.  O  Tueea,  boc 


470  M.  VAL.  MARTIALIS 

Sed  tamen  hoc  longumest :  solet  hoc  quoque,  Tacca,  Ucetqoe : 

Si  breviora  probas,  disticha  sola  legas. 
Conyeiiiat  nolris :  nt  fas  Epigmmmata  longa  5 

Sit  transire  tibi ;  scribeie,  Tncca^  mihi. 

wM/Un :  dimque^  o  Ttuea,fiu  at.  At  mhihminm  hoc  hn/cvm  bH  :  o  3Vcm»  iboc 
ttiwm  mlkt  ptrmiUi :  ri  Inrenora  placeHif  eoo/nu  mta  di$Heha.  Paeueamar  iaier 
not,  «I  Uceat  tibi  prteterire  hnga  Epigrammaia :  mUd/acere,  4  IVc^i. 


^v^^^^t 


S  Ed.  aotiq.  Femr.  an.  1471.  Ald.  Jmit.  Colin.  Oiyph.  Palaiaii.  Plant. 
Jnnian.  Lang.  Delpb.  &c.  eoiet  hoc  qaoquef  Tucca,  licere.  Scriv.  et  Omter. 
Iketque, 

NOTJE 

1  HejBomHrie]  Snperint  Eplsram-     qooil  vtninM|n«   fieri   poMe  docet 
ma  nt    longnm,   atqne   hezametris     Poeta. 
flcriptnm,  sane  redargnerat  Tnoea: 


LXVI. 

D£  PRJBCONB  PUBLLAM   VBNDBNTB^ 

Fama  non  nimium  bonae  puellam, 
Quales  in  media  sedent  Suburra, 
Vendebat  modo  praeco  Gellianus. 
Parvo  cum  pretio  diu  liceret, 
Dum  puram  cupit  approbare  cunctis, 
Attraxit  prope  se  manu  negantem ; 
Et  bis,  terque,  quaterque  basiavit. 
Quid  profecerit  oscuIo>  requiris? 
Sexcentos  modo  qui  dabat,  negavit 

Pamlo  anie  ptaeo  GeOiami  veniebai  pmdUnn  exietimatiani»  nen  nianf  iniegrm^ 
qnalea  vereamtnr  tn  media  Sntwrra^  Cnm  din  «etimaretnr  pamo  prttiOf  dnm  vmU 
ootendeH  oamttet  iUem  e$»e  pnditami  prope  u  attraxit  mann  recneantfmf  atqme  •#> 
cntatn»e9tbi$fetter^etquater,  ii^gai,  quid  »it  aeeecntut  bario?  Qui  paulomnta 
dtferebai  eexcentoe  recueamt. 


^■^«»  ^»  ^^<»^^^\» 


4  Oronoflos  conj.  prdtio  din  licereni.—9  Beverlandi  Ms. 

NOTJE 

2  Qualee  in]   Sabnrra   nrbis   erat  7  Biutovil]  Atqne  imporo  sno  «m 

regio  in  qna  habitabant  meretrices.  tam  impnram  reddidit  poellam,  m 

6  Mann  negantem']  Poella  ilia  erat  qoi  modo  sexcentos  aestertioe 

qnidem  facilis»  at  instrncta  arte  me-  mos  offerret,  jam  neget. 
retricianegabat,  qno  inagis  plaeeret. 


BPIORAMMATUM    tlll,  VI.  471 

LXVII. 
AD  PANNICUM   DB  OELLIA   U3L0RB. 

CuR  tantam  euDochos  babeat  taa  Gellia»  qaaBiis, 
Pannice  ?  valt  fatni  Gellia^  non  parere. 

O  P«iiitM«,«cticilarti<»rGcttMAa6€aCliiiiliiiiiaimidUt7  Gtliim  phcei  mikt^ 
Urif  wm  BQtem  ptaren* 


Ad  Ptmniam  inicribitar  in  edd.  rett. — l  Codez  Thnineot:  iwa  CmU4,  tt 
tic  v.2.~S  Gettla,  McfMrffff  Be?erlandlMs.  et  eodex  Pnlmuini* 

NOTiE 

%  Ntm  pmn]  Jnvenelis  Sat..Ti.     Un semper  Oscnln delectent/ &c. 
'  Snnt  i|nns  ennnclii  imbeliesy  ec  mol- 

LXVIII. 

DB  MORTB  BUTYCHI  PUBRI. 

Flbtb  nefas  Testrnm,  sed  toto  flete  Lucrino, 

Naides»  et  luctas  sentiat  ipsa  Tbetis. 
Inter  Baianas  raptus  puer  occidit  undas 

Eutycbus,  iUe  tuum,  Castrice,  dulce  latus. 
Hic  tibi  curaram  socios,  bhuiAimque  levamen  ;  ft 

Hic  amor,  bic  nostri  vatis  Alexis  erat. 
Numquid  te  vitreis  nudum  lasciva  sub  undis 

Vidit,  et  Alcid»  nympha  remisit  Hylam  1 

0  N«Mdci,  iefimnde  veaitnm  aecliis,  ti  dtpkinte  ieie  iMeHm^  eAqne  ipem  TkeOe 
mMei  vestram  mmeiiiiam.  Fmer  Emipekme  perUi  rmpime  im^  mmdme  BmUmme : 
ilie^  o  Cmeiriee^  qni  bimmdme  adb«rebat  imm  UUini*  Hic  ermi  pmriUepe  immrmm 
eeHeiimdimmm^  ei  dmlee  ievmmiemimm :  kie  mmmr^  Ue  AUxim  meeiri  PeHm.  Nmm- 
f aid  A^ysipAa  peimimne  te  aepexU  mmdmm  emb  mfmim  miireief  ei  remieit  Bpimm  Her^ 

S  iVoiadef  in  edd.  fett.  Srribendom  NeXdee;  nam  altero  non  snnt  nsi  tc- 
teres,  nisi  nbl  qnatnor  syllabamm  eam  rocem  volnere :  ^TdMis.— S  Alii,  re- 
mieU* 

NOTJE 

1  Pleiem^']  Entyebns  pner  Cas-     Jlfar msK», tcI  Ciy» dt  Ifasis. 

trld  M|nis  Baianis  extinctns  est,  cn-  6  AUxie']  Entychns  tibi  erit  In  de- 

jtts  mortem  deflet  Poeta.  Ilcil«,  nt  Virfilio  Alexis.  Virgil.  Ecl. 

S  Jpem  JheOe}  Thetis  Netei  fiUn,  et  ii. 

nxor  Pelei,  pro  ipso  maii  ponitnr.  8  Npmplim  remdeU']  Te  rapnit  Hyla 

Sensns  est:  .Hietis  audiat,  vel  forte  pnlchriorem,  qnem  resUtnit  Hercnli. 

ipM  experiator    vestmm  dolorem.  Lib.  ▼.  Epig.  4S. 
Lncrlnns  fero  in  Campania»  hodie, 


472  M.  YAL.  MARTIALI6 

An  Dea  foemineain  jam  negligit  HennaphToditinn, 
Amplexu  teneri  solicitata  yiri  ?  10 

Qoicqnid  id  est,  snbitas  qnsecamqae  est  caosa  lapinse ; 
Sit,  precor,  et  tellos  mitis,  et  nnda  tibi* 

€mU  7  A%  Dm  dleefa  mnpUxu  viri  tenaijOM  atpemaiwr  fetmneuM  HmMpJkfWi- 
teM?  UhiiiaiyqiMmemnpieeiicmtuarepentuurafiMt;  precor  nt  lemi  iti  liMlcatf 
etmem. 

NOT« 

9  AnDea']  Salmacis  Hermapbrodi-        10  SdkUaia']  Eatychi  amplezn. 
tnm  Yeneria  et  Mercoril  filium  ama-        12  Siif  precor]  Mortois  bene  pre- 
yU.  Ofid.  Met.  it.  candi  formula.  Lib.  ▼.  £pig.l5. 


DB   BASSA. 

NoN  miror»  qnod  potat  aqnam  tna  Bassa,  Catalle : 
Miror,  qaod  Bassi  filia  potat  aqaam. 

Nem  wuror,  ^nod  ima  Baeea  bibU  afoamf  o  CaiuUe:  mtrory  qmedJUia  Baaai  hikH 


9  BaeemJUia  Oroteras  ex  codice  Palat.  et  sic  Beverlandi  Ms.  Ut  in  matre 
ann  feratnr,  qnod  non  in  flUa  sevi  florentis,  qaasqoe  et  amatoribas  parte  sna 
satisfacere  deberet,  et  simal  sibi. 

NOTJB 

1  JVisn  miror]  Oris  forte  erat  im-  cnm  csset  temnleDti  Bassi  filia,  mira- 

pnri  h«c  Bassa,  nt  Lesbia^  de  qaa  lib.  tnr  Poeta  illam  a  patre  ebrio  sic  d»- 

II.  Epig.  60.  nnde  merito  aqnam  po-  generasse,  nt  aqnam  biberet. 
tabaty  qna  os  impnrnm  pnrgaret :   at 


AD  MARTIANUM. 

Sbxagbsima^  Martiane,  messis 
Acta  est^  et,  pato,  jam  secunda  Cott» ; 
Nec  se  tsedia  lectuli  calentis 
Exi^ertam  meminit  die  vel  ano. 


\ 


O  Jfariaar»  CtHa  expierii  amemn  eexageeimMm^  aip^ef  epmerjam  wf  Aw  Nee 

^^^^^aw^^9^m  ^^m  n^mw  ^n^n^F  esw  ^^K^wnmw  ^^V^^Bv^^vVHBv  WwvMW  wns^w^VvWo      ^  w*  9  m*a^aw  w^^k  w^s^^vs  ^Hm  •^^•^^^^^ 


i»»*»*»»»  ^i^<0>^^<^ 


9  Coda  Beverlandi  Ms.  -4  £bi^psrliim  mimill  ia  eodem  Ms.— 7  In  qnibiu- 

NOTJE 

t  Tifdk  ieeinii  MlmlisJ   Hoe  est,    bre  laboiasse ;  propter  qnam  incale»» 
non  meminit  se  nnqnam  ardenti  fe-    cit  lectns. 


CPIGRAMMATUM    LIB.  vr.  478 

Ostendit  digitmiiy  sed  impQdicuniy  6 

AlcoDti,  Dasioqae,  Symmacboqae. 

At  nostri  beoe  compQtentnr  anni, 

£t»  quantnm  tetricae  tnlere  febres, 

Aut  langQorgravis,  aat  mali  dolores, 

A  vita  meliore  separentur :  10 

Infantes  samas,  et  senes  videmar. 

JBtatem  Priamique  Nestorisque 

Longam  qui  putat  esse^  Martiane, 

Multam  decipiturque  falliturque. 

Non  est  vivere»  sed  valere»  vita.  15 


ruM  Aleoniiy  H  Jktdo^  et  Sffmmaeko  medicU.  SM  moairi  ami  dUigiuUr  revocentwr 
fld  MkMlM,  ei  rwwoPMtir  «  vito  wtMre  qmieqMid  tbthderuni  eatwfebree,  tmi  fSm- 
gwer  grw9i§9  vel  imiprebi  wuneire»  ;  i^fanie»  emmm»,  ei  eewe»  mpfwremm»,  O  Mmt» 
iMoie,  f»i  eredii  hngwm  efff  miwiem  i^riami  ei  Ne»iori»p  mMlimm  errai  ei  dee^^Uwr» 

Viiwnom  eiifrivere,»edbtMvdlere, 

dam :  Ai  noeiri  bewe  coeeptdmUur»  Hetc  nsqiie  ad  Tf.  10.  male  oohsrere  patat 
Ant.  de  Rooy :  iUe  corr.  A  vtta  meUori  eeparetmr,  Ceteram  iulere  valet '  abf- 
tnlere ;'  qaa  Dotione  ffepiof  hoc  Terbom  simplex  capiendom.  Virg.  iEn.  ii. 
600.  '  Ni  mea  cora  ref iftat,  Jam  flammfB  tnlerint.'  Sidon.  Carm.  xiii.  14. 
*  Nnlla  tamen  fnfo  prior  ef  t  Oeryone  pngna,  Uni  tergeminnm  cni  tulit  iJle 
caput.'  Ubi  yide  SaTaro.  Adi  et  Cel.  Reitz.  de  Ambig.  Voc. '  fero :'  et  Cl. 
Gmner.  ad  Sedol.  Ub.  i.  ▼.  906. 

NOTJE 

6  OtlfiMittd^ftiim]  Mediam  nmpey  14  IMipttiir]  Nam  qai  dln  YlYnnt, 

per  contemtnm.    Lib.  ii.  Epig.  28.  nt  Priamne  et  Neftor,  qoi  gra¥i  ani- 

JuTenaUf  Sat.  x.  *  mediomqne  Of ten-  mi  et  corporif  dolore  cmciatl  f nnt, 

deret  niigaem.'  non  firnnntQr  vita  longai  f  ed  qnl  lem- 

8  £1,  fMealmn]  Qnot  aioiot  abf tnle*  per  tani  ennt^  et  TitaB  bilarem  agont. 
mnt  febreiy  ite. 

LXXI. 

DB  TBLBTHU8A. 

Edbrb  lasciyos  ad  fisetica  crasmata  gestns^ 
Et  Gaditanis  ludere  docta  modis ; 

IVfeftMa  fcifnf  ^gieff  gfi<iii  leirfoff  nd  ffnthif  BeeiieoOyei  hdere  moduloiioKibu» 


^^^0^^^  0^^^^ 


Do  TkMlum  BeTerlandi  Mf .    De  TJbelfftnn  in  Ald.  Jnnt  CoUn.  Oryph. 

NOTJE 

1  Edere  fafffinff]  Eam  deridet  Poe-    Telethnfamfervamyqaampoateaejai 
ta,  qoi  vendidenit  Theleiinamy  vel    aaora  cnptai  redemit. 


474  M.  VAL.   MARTIALI8 


Tendere  qu»  tremulam  PeUan,  Hecabnqoe  maritimi 

Posset  ad  Hectoreos  soliGitare  rogos ; 
Urit  et  excruciat  dominvm  Telethiisa  priorem :  5 

Vendidit  ancillam ;  Qunc  redimit  dominam. 

G^dittnu»,  Qntf  ptaet  ad  Wnduiem  wcendeire  trementem  Pfliaii,  atfw  exeUmte 
McrtlMM  Heeubte  prepe  r^m  Hectorie.  Thekeim  etiarti  etter^tuiprieMm  kenm; 
tenMmdedU  mtmiii,  ntmcredimit  dominam. 


&c.  De  TtlMnea  codex  Palmannt.— S  Pelim  codex  FloreQL-^  Codd.  Pal- 
mui.  et  FloreDt.  mdiaUta,  In  aliU  toroe  pro  rogoe. — 6  Theletam  codd.  Vat. 
et  Florent.  TeUtkmaa  codez  Piilmaani.  Theleeiim  Ald.  Jrat.  CoUn.  Giypli. 
dtc— 6  Codex  Pnlmanni  et  BeverUmli  Ms.  redimet. 

NOTiE 

Cncmiato]  Hoc  ett»  sonitniy  a  ▼erbo  4S.  et  lib.  v,  Epif « 70. 

apUmf  pMiM.    BMiea^  hoc  eit,  His-  t  Pdimi]    SmMX    tongmvM    fwt, 

petn;  Bstli  enlm  HUpenlm  flnvint ;  TtieMalic  rex, de  qno  Ovid.  MeL  th. 

hodie,  Gicedeifiuotr.    PodUe  aotem  Priamos  feromaritns  Heenbmfiiit, 

HUpani«ymazimeGaditanB,choreai  cojns  tenectnt  et  hittoria  tatU  nota. 
af ebant  Talde  latoifat.  Llb.  i.  Epig. 


LXXIL 

DB  CILICB  PURB. 

FuR  notsB  nimium  rapacitatid 

Compilare  Cilix  volebat  bortnm : 

Ingenti  sed  erat,  Fabolle,  in  horto 

Pmter  mannoreum  nihil  Priapum* 

Ihim  noB  vnlt  vacna  manu  redire ;  5 

Ipsum  surripuit  Cilix  Priapum. 

CilixfmrrapadtaiieniMuumcomperteeenpiebatfiirhim/aeereinkefta:  al,o  Fa- 
kaUe^nUiU  erai  U  Aorto  itiMflitopftfttr  Priapem nmrmaream :  dam  CUix  rnm  oall 
reUrii  aumuvacamffaraiue  eet  i/inm  Priapam, 


NttUam  lectionU  Tarietatem  in  hoc  Epigrammate  exhibendo  prodnnt  ex- 
enipUria  mann  exarata  aateacnsa. 

NOTdB 

I  Fur  neftf]  Simile  ett  Epig.  Grte-     hU  in  horto  tarrlplendam  inTentret 
com  Anthol.  lib.  ii.  cap.  2S.  cum  ni-     far,  iptam  horti  cnitodem  tnrrfpniL 


BPiORAMllATUil   LIB.  VI.  476 

.  0B  PRIAPO   HILARI. 

NoNradis  indocta  fecit  me  falce  colonus : 

DispeDsatoris  nobile  ceinis  opns. 
Nam  Caeretani  cnltor  ditissimns  agri 

Hos  Hilarus  colles  et  juga  lasta  tenet. 
Aspice,  quam  certo  yidear  non  ligneus  ore^  5 

Nec  devota  focis  inguinis  arma  geram ; 
Sed  mihi  perpetna  nuBquam  moritnra  cupresso 

Phidiaca  rigeat  mentula  dlgna  manu. 
Vicini,  moneo,  sanctum  celebrate  Priapum, 

Et  bis  septenis  parcite  jugeribns.  10 

A<ra  imperiiiu  C9lmimif mmoH  mfaki  rM :  vidu  igr^giim  opmt  4i$p€nmi&rm. 
Nini  HiktritM  wtimmiu  cuUor  agri  Certimn  pomitt  koa  coUn  et  in^  ^^ 
Vide  fiMJ»  beme  eMeto  vuttu  coe^)aretm  mem  ligneWf  iwc  geetem  ttnna .  • .  com^ii- 
waito . . .  O  Vimij  mmuo  cotUe  eemetam  JViajwM,  aipu  abeihieie atpmiimrdecim 
Jeigeriime, 


^»»»^»#»»«»i#»»< 


JPe  Priefo  lenma  «•!  in  edd.  veCt. — t  Ald.  Jimt.  Coltn.  Oirph.  Pahnan. 
Plaat.  Jnnian.  Luig.  Delpli.  &c.  ealior  ntlinfww.  Codex  Aorent  eeHter 
dkiatmme. — 4  Hoe  iSlaree  ia  eodice  Pnlpiniini.    Hoe  Hiiatie  eodex  Floreat. 

NOTiE 

1  Nem  riMttt]   De  Priepo  bortomm  qni  femite  rationet  diapenaat»  peen- 

cmstode  acpios  dictom.  liiqiie  adminifltrationem  liabet,  Leg. 

9  Dif^tfRM^orif]   Videtar  eiBe  no-  51.  et  68.  ff.  de  Sointlonibna. 

men  peritisfliroi  cojnsdam  artifieia.  8  PAidioM]  Lib.  iii.  Epis*  t5.  de 

Alias  dispensator  servns  appeltatnry  Phidia  dictom. 

LXXIV. 

AD    ESGULANUM. 

Mbdio  recumbit  imus  ille  qui  lecto, 
Calvam  trifilem  semitactus  unguento, 

IUe  qfdimae aeeakai im  medio kaio eaha  iryiUmaeaia  nagaeaioy H eeaipii ara 


*>»»o#»#>»#«rf>^^ 


1  Codd.  Florent.  et  Palat.  pro  iawt  habent  «nnt;  qnm  dno  terba  smpis* 
sime  permnUta  fuere  in  codd.  YCtt.  Vide  Bnrm.  ad  Propert.  it.  8.  7.  et  nos 

NOTJE 
1  ilMio  rffcnmMi]  In  Romanomm     singnli  ntplarimna  tres  eonvWas  ae- 
eanacnlis  tres  erant  lecti,  quomm     cnmbeolea  capiebant :  medins  fere 


476 


M.  YAL.   MART1AL16 


Foditqae  tonsis  ora  laxa  lentisGis ; 
Mentitar,  Esculane :  non  liabet  ^ei^tes. 

CMtpb  poliHi  lenHaeis^  wuntitwr,  Baciilaif ,  Uli  noM  mnt  dade». 


^>^«^»>*i»^»»^»^«» 


ad  Catoll.  lzi.  171.— S  Cckam  Tripldkm  in  edd.  yett.  CoIm»  tnmkm  in  cod. 
Palmanni,  qni  conj.  <rtpUfm,  m  tribns  pilts.  Codd.  Florent.  et  Vat.  aemiJMnM 
ungnento:  et  tic  legendam  censebat  Turaebns.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  &c.. 
aegmentotn»  nngwenio.  Oraterns  vero  dicit  legi  incodice  Palntino:  Caloaai 
nmUem;  nnde  Janns  Rntgersint  legendnm  pntat:  Coivaai  SUenL—%  BeTor- 
landi  Mt.  lataa  pro  Imu  De  hia  Tocibus  ▼ide  Interpp.  ad  Propert.  it.  11. 
26.  et  Sil.  Ital.  vr.  S78.  Obss.  Misc.  Tom.  iv.  p.  »89.  VV.  DD.  ad  Ovid. 
Heroid.  Epist.  ii.  12S.  Petron.  cap.  82.  Cland.  dc  Land.  Stil.  ii.  146.  etiii. 
228.-4  Aot.  de  Rooy  distingnendmn  pntat:  Jlf«nlUiir,  Becnkney  namhehett 
denUe,  MeiMur  deniee  nt  snpra  Epig.  67.  '  Mentiris  fictos  ungnento,  Phsbe, 
capillos.' 

NOT« 


lectos  aliis  erat  honoratioriet  medius 
locns  in  medio  lecto  omninm  honora- 
tlssimtts;  tribns  ergo  nno  in  lecto  re- 
cumlientibas  snmmus  dioebatur,  qni 
ad  capnt  lecti  recumbebat,  imus  vero 
qui  ad  pedes  ^recumbentis  in  medio 
accubaliat.  De  his  fnse  lipsius  lib. 
III,  antiqnarum  lectionnnu 

2  Cdhnm  triJUem}  Hnnclocnmez- 
plicat  Tnraebus  lib.  xzy.  cap.  27. 
Ille  enim,  inqnit,  etiam  ungnento  co- 
mam  sibi  in  capite  calvo  pinzerat,  et 
•ffinxerat:  sed  qnss  trinm  filoram 
esset,  et  capitloram :  vel  calvam  ha- 
beret,  coi  reUqni  essent  tras  capilli. 


Et  cum  in  capite  sulcos  duzisset  on- 
gnenti  lituris,  et  veluti  vias  secnisset, 
eemitatui  dixit.  Qusb  est  antiqnornm 
libroram  scriptura :  ut  mirer  qnid  ait 
quod  et  contra  sententiamy.et.venaa 
rationem  multi  sifai<iifalas  et  defen- 
dant,  et  declarent.  Jodicet  lector. 
Legnnt  alii,  emnUneine:  taagefe  qnip- 
pe  est  oleo  nngere  nt  aiunC  Porro 
segmentatnm  illnd  dicitnr  qnicqnid 
ez  tenuissimis  segmentis  vermiciila- 
tim  compositum  est. 

8  Ltaltseis]  Lentiscns  arbor  est 
cnjus  frondea  enspide  dentinm  sordea 
pargabant. 


LXXV. 

IN   FONTIAM. 

CuM  mittis  turdumve  mihi^  qaadramve  placentaD, 
Sive  femar  leporis^  sive  quid  his  simile ; 

Cam  ad  me  mtKtf  tnrdmn^  mafrnatnm  flaeentea^  «nl  femnr  leparia,  OMt  aHfnid 


^*^^^^^ 


1  In  edd.  vett.  Ald.  Jont  Colin.  Grypb.  PnimaD.  Plant.  Jnniaii.  Lang. 
Delph.  <vrdHM9«e.— 2  Beverlandi  Ms.  nee  fotd  Atf  sunUs  «f<.-4  Codd. 

NOTiE 

1  Qaodramef]    Aliqnando  quadra  ta  secabantnr  placentst.    SicUb.iii. 

slgnificat  mensam.   Jnvenalis  Sat  t.  Epig.  76.    <  Nec  te  liba  Jnvant»  nec 

*  allena  vivere  qnadra.'    Hie  snmi^  sectm  qnadra  plaeentsi.' 
tnr  pro  frnsto,  nam  in  qnadrata  frns- 


BPIORAMMATCJM   LIB«   VI.  477 

Buccellas  misisse  tuas  te,  Pontia,  dicis. 
Has  ego  nec  mittam,  Pontia,  sed  nec  edam. 


ktougmodiy  o  Pontia?  dieii  te misiaie  Huu  hueeeUat.    O  PemtiMf  nee  wutiam  ha$  ad 
alios,  at  nee  numdueabo» 


'^»^^»»^0^ 


BoTerlandi,  Florent  et  Thnan.  Hae  ege  nen  ndtti 

NOTJE 

S  BeeeeUae']  Hoc  ett,  frngta  opti-  Pemtia'}  Forte  enim  Teneno  Imbuts 

^omm   ctbororo  tibi ,  appositornm,  snnt  UIsb  bnccell*.    Pontia '  qnlppe 

qnanta  nempe  bncca  capere  potest.  venefica  erat  improbissimay  de  qua 

AIU  aliter.  lib.  11.  Epig.  84.  ^ 

LXXVL 

/ 

BPITAPHIUM   FI78GI. 

Illb  sacri  lateris  custos,  Martisqne  togat!, 

Credita  cui  snmmi  castra  faere  dacis : 
Hic  situs  est  Fiiscus :  licet  hoc,  Fortona,  fateri, 

Non  timet  hostiles  jam  lapis  iste  minas. 
Grande  jugnm  domita  Dacus  cervice  recepit,  5 

£t  famulum  victrix  possidet  umbra  nemus. 

lOe  eaeioe  eaeri  laterief  et  Uariie  iogati^  euifait  commieeae  exereitue  eummi  lu^ 
peratorie:  kie  jaeet  Fuacue,  Fae  eet^  o  Fortuna^  hoe  eenfiteri :  jam  ietelapie  nra 
metuit  minae  hoetium,  Grande  jugum  tmjMiitem  eet  eubaeim  eerviei  DaH^  et 
wmkra  uietrix  tenet  eifiaam  eubditam. 


^0^^^^^^^^^* 


ft  Qrvedejms^  domina  Ald.  Jnnt.  et  Colin.  Grand^ ji^fHm  famula  Jnntina 
nostra  in  mareine.  Sic  iib.  v.  Epig.  t.  '  Accola  jam  nostrK  Degis,  Germa- 
nice,  ripse,  A  famoliB  Utri  qui  tibi  Yenit  aqnis.'  Sed  famuium  occurrit  versn 
seqnenti. 

NOT£ 

1  Hleeaert]  Domitiani  Prmfectns  cnm  est  lib.  vii.  Epig.  27.  cnjns  cine* 

PrKtorii.  res  sane  Romam  allati  foerant. 

Martie  togatt]  Domltiani  in  nrbe  Lieet  koc]  O  fortuna,  qnss  Fnsco  In- 

residentis,  et  per  dnces  bellum  ge-  vidisti,  invlta   tamen  fateri  debes, 

rentis,  qni  idcirco  togatus  dleitnr.  Fnscnm  licet  mortnom,  cni  sane  in 

Vel  Martls  togati  costos  dlcltor,  qnod  Dacia  tnmnlus  fnerat  erectns,  jam 

PrsetoriansB  cohortls  essetPraefectns,  non  timere  hostes  victos,  unde  nmbra 

qnsB  nempe  nrbismuros  cnstodiret.  victriz  dicitnr*    De  Dacia   ssepins 

S  Hie  eitue  eet]  Fnsci  meminit  Sn*  dictum. 
etonius  in  Domitianocap.  6.  Ad  Fos« 


478  M.   VAL.   MARTIALI8 

i 

LXXVII. 

IN    APRUM. 

CuM  sis  tam  panper,  quam  nec  miserabilis  Iros ; 

Tam  juvenis,  quam  nec  Parthenopaeus  erat ; 
Tam  fortis,  quam  nec,  cum  yinceret,  Artemidorus : 

Quid  te  Cappadocum  sex  onos  esse  jnvatt 
KideriSy  mnltoque  magis  traduceris,  Afery  d 

Quam  nudus  medio  si  spatiere  foro. 
Non  aliter  monstratur  Atlas  cum  compare  g;inno ; 

Quseque  vehit  similem  bellua  nigra  Libyn. 
Invidiosa  tibi  quam  sit  lecticay  requiris  ? 

Mon  debes  ferri  mortuns  heciaphoro.  10 

Cwm  ris  to»  tNojif ,  puum  nte  eni  v^eUx  bv»;  tmmjwvemt,  qmem  Me  Pmrikem§ 
pmui  :  tam^  refmtlu»,  qmam  mee  AtieaudanUf  emm  vmeerei;  emr  pheet  getUH  m  eem 
Cappadoeilme  7  Jrriderie,  o  Jfer^  et  mmite  mt^ori  ee  Imdibrio^  qmam  ft  nudme  oaifrM- 
laree  metfto  /or»«  Nam  aHtar  aetemdiimr  Atlae  emm  mmda  ammptum^  ei  migrm  ftilhn 
qmte  portai  Uhym.  Rogae^  q;maaimm adhm  tibi  eamemet  ketiemj  Ne  murtanM  q«i- 
dein  dtbeegeetari  hexapkaro» 


#»i*>»<»i»*<»»»»i»i» 


Ad  Afhum  mendmeam  BcferUndi  Mi.»t  In  «odeoi:  qmam  maa  MttcrelBlU 
Erof.— 5  Aper  codez  FloreDtiiias.    Apher  in  edd.  Yeti. — 7  Codex  Vat. 


eunmare  mndla.  Codex  Palmanniy  cnm  aliU  Tett.  membranis :  chm  coaiyarc 
gilia.  In  edd.  Yett.  ctnn  compare  mnlt.  Lectio  nostni  debetur  Scrifefio.  Vlde 
Var.  Notas. 

NOT^ 

l  Irme']    De  qno  lib.  v.  Epig.  40.  litianns  honc  loenm  ezplicat  MisceU. 

Arrogantem  et  mendicnm  Afram  car-  cap.  9S.    Pro  chir  comparr  mtov,  legit 

pit,  qui  lectlca  perinde  ac  si  ditisri*  ScTiverins  c«m  eampare  ginma,  lioc  eit, 

miM  veheretur.  parvnlo  mnlo.    Vetus  codex  habef, 

8  PorUUiioptfitt]  Jnvenis  pulcherri-  cicm  eompare  gibbo,    Cujasdam  nani, 

mus  simul  et  fortissimns,  quem  cele*  qni  Atlas  vocaretnr,  meminit  Jnvena- 

brat  Statins  Tbeb.  iv.  lis  Sat.  viii.    Sic  et  Libys  sen  Afer 

3  ilricmtdonis]  Pngil  forte  vel  gla- ,  vulgo  ridetur  nbi  concolorem  sibi  ele- 
diator.  phantem  conscendit. 

4  Cajipa4ociwi  ux]  Hoc  est,  Ouid  10  Nen  debeel   Quid  sit  beai^^ho- 
gestaris  a  sez  servis  e  Cappadoda?  rum  dictumlib.  ii.  Eplg.  81.  Divites 

5  TVmdticcru]  De  hoc  verbo  vide  mortui  efferebantur  hexaphoiOy  pan* 
qa«  dizimuslib.  Spect.  Epig.  4.  peres  vero  sandapiii^  qna  mortnua 

7  Monetraimr  Atiae}  Hoc  est,  si  A  t-     bic  Afer  effereodus  erat»  ntpote  pan- 
las  nanns  mulnm  pumilionem  conscea-     peir. 
datylndibrio  erit.    8ic  Angelus  Po- 


KPIGRAMMATUM    Llli.    Vf.  479 


LXXVIII. 

AD  AVLUM,  DE  PHRVGB  LU&OO. 

PoTOR  nobilis,  Aule,  luiDibe  uno 

Luscns  Phryx  erat^  alteroqne  lippns : 

Hnic  Heras  medicns,  Bibas  caveto : 

Vinnm  si  biberis,  nihil  ridebis. 

Ridens  Phryx,  oenlo,  Valebis,  inquit.  5 

Misceri  sibi  protinns  deunces, 

Sed  crebros  jnbet :  exitnm  reqniris? 

Vinnm  Phryx^  oculns  biblt  yenennm. 

O  Aide^  Pknfx  egregim poMor  eni  cttptm  WMociit»,  ei  Ivpnt  dien:  miHeu» 
lude  dkUy  Vidg  me  poiee  vinum :  <t  poimen$f  nikit  vitfefrtf .  Phryx  rideiu  dieii  ocWo 
Mo,  Fdefrif .   StuOm  imperai  tUnperrigi  demiceef  sedjrequenie»,  Regae  evenimn  ? 

rmtpx  wrtMi*  MiWMi  e€9U9§  innu» 


^<^0^^^0*^^^^^ 


MJMmdie  I«im* lenna est  in  edd.  ▼ett.— 1  Pocfor  iioMtt  BeTerltndi 
lfs«-^  BWc  Mi  «iiicM,  ¥kn  eaoeio  Ald.  Jont.  Colin.  Orjrph.  Patman. 
Plant.  Jnnian.  Lang.  Delpb.  &c.  Hictc  erae  medieee  in  auibosdam  membranii. 
Hiiic  £roi  flMdJcnc  conj.  Be?erlandns.  Nostram  lectionem  restitnit  Jannt 
Oralenii  e  codice  Palatino.^  Codcx  VatieaBna  «MtMi^  pn  enMii.  Ant. 
de  Rooy  legit;  ociife  o/  vedebie^  inqnii, 

NOTiB 

5  YeiM]  Lndit  in  boc  verbo,  8  Ocnbii  frtUi  ecnenaM]  Nam  vino 
qnaii  dicat  *  tanaberia :'  ted  intellige  extinctns  est  ocnlns.  Cetera  |>er  sa 
eo  seosoy  qmo  lib.  t.  Eplg.  67.  boc  est»    patent. 


AD    LUPUfif. 


Tristis  es»  et  felix ;  sciat  hoc  Fortnna^  caveto : 
Ingratnm  dicet  te,  Lupe,  si  scierit 

Afoitai  if,  i«  fteafKi;  vjdi  nc  ForlMM  hoc  disMt.*  ii  dUttfrtii  oi4^ 


»^#^»*>^»»<r»»^ 


Hie  nnllamlectionis  ▼arietaten  exhibeiit  ant  scriptl  ant  Inptessl  Ubil. 

NOTJE 

t  IngredMm]    Ous  grato  et  Into     plnrina^  noo  accipiai. 
aaino  benefida,  qn»  in  te  contolit 


480  M.   VAL.   MAKTIALIH 


AD  OiESARBM   DE   ROSIS   HYBBRNIS. 

Ut  nova  dona  tibi,  CaBsar,  Nilotica  tellus 

Miserat  hybemas  ambitiosa  rosas : 
Navita  derisit  Ptiarios  Memphiticas  hortos, 

Urbis  nt  intravit  limina  prima  tna^. 
Tantus  veris  honos;  et  odorae  gratia  Flor»,  5 

Tantaque  Paestani  gloria  ruris  erat 
Sic  qnacnmque  vagus  gressumque  oculosque  ferebat, 

Tonsilibus  sertis  omne  rubebat  iter. 
At  tu  Romanas  jussus  jam  cedere  bnmiaB, 

Mitte  tuas  messes ;  accipe,  Nile,  rosas.  10 


O  CiMir,  terra  MgtfpiiaftutoM  mi  U  mUentkfemnUi  ruu»  Mi 
namta  MempkiticaM  eantemBii  korto»  JEgypiio»j  M  imgreesa»  e»t  primmm  mditmm 
tu€t  wbia.  TaMtam  erat  deeu»  oeru,  et  honer  Ftora  adHriferw^  et  taata  fMuitmda 
Paetam  agri,  Sie  quaeamtiue  erran»  iret  aut  aepieerett  $m»i»  tia  rubehai  aerti» 
t^ctUibu».  At  <K,  o  NiUf  coaelu»  dare  primaehgemi  Bmmmm^  witte  im  frwmtuiaf 
atqne  acdpe  nottrai  roMt. 


^^^»•^^^^^^0^ 


D«  rsfts  ad  Cet.  mtMif  inscriptio  eat  in  edd.  vett. — 1  *  Mtle  primnm  disth 
chon  distingfiitnn  et  explicntor ;  n«m  in  fine  ejns  rcXfk  ^narrffiii  ponenda 
est,  ut  senso  perfecto  :  neqoe  exponendum :  Ubi  tibi  allatc  sunt  ex  Agypto 
rosshybemfle;  sed,Tellns  Nilotica  miserat  tibi  rosas  hybemas,  nt,  id  est, 
tanqoam  dona  nova  et  insoUta.  Sic  finit  hsec  senteutia.  Seqnitur :  At  navita 
Memphiticus,  ut  intravit  Romam,  risit  hortos  Pliarios.'  Gronoviu».—6  Tamiu» 
venii  hono»  Be? erlandi  Ms. — 7  In  eodem  :  quocunaue  vagu». — 8  TextUibiumpm 
»erti»  Ald.  Jnnt  Colin.  Gryph.  Pnlman.  Plant.  Junian.  Lang.  Delpb.  Sec.  jim» 
»Uibu8  »ecti»  in  codd.  'lliuan.  et  Florent.  Ton»Uibu»  teeii»  in  codice  Vatlcano. 
SuOUtiu»  »erii»  legnnt  alii.  Vide  Salmaskim  in  Var.  Notls.  omne  aubibai  Uer 
codex  Thoanens.  omas  ruebai  iier  cod.  Florent 

VOTJE 

2  Ambitiooa']  Propter  flores  qnos  est,  coronis  textis  ex  rosiit.    Alii  le- 

hyeme  nasci   alibi   non    credebant  guot  6Wtft6iiff;  coronas  nempe  ex  r#- 

/Egyptii.  sarnra  folils  consoere  solebant   ve* 

8  NavUa  MempkUicu»]    Hoc   est,  teres.   Vide  lib.  t.  Epig.  65.  et  lib. 

ex  nrbe  Memphl,  de  qua  lib.  Spect  ix.  Epig.  05.  de  qna  lectlone  jndieet 

Bpig.  1.    lUe  scilicet  JEgyptins  bor« '  lector. 

tos  patrisB  susb  contemsif ,  statim  at-  0  Cedere  brumm]    Hoc  ett,  cedere 

qne  Tidit  roseta  Romanornm.  rosis   qosB  hyemis   tempore    Romss 

6  IVmltis  veri»  kono»]  Id  est,  tanta  nascnntnr. 

erat  rosarum  copia,  qnibus  abnndat  10  Tua»  Msssfss]  Fraroentis  aban- 

Pestanns  ager,  de  quo  lib.  ▼.  Epig.  dat  ^gy ptus,  unde  dicta  est  Reipnb- 

S8.  licsB  Romanm  horrenm. 

8  TonriiUm»  [7exiilt6tis]  srrlts]  Hoc 


APIGRAMIIAtUM   LIB.  VI. 


481 


IN   CHARIOBMUM. 

Iratus  tanqaam  popalo,  Charideme^  lavaris : 

logaina  sic  toto  snblois  in  solio. 
Nec  capnt  hic  vellem  sic  te^  Charideme,  lavare ; 

Et  caput,  ecce,  lavas :  inguina  malo  laves. 

4  £t  Qtfti  UH  kMf  Jont.  an.  1512. 

NOT£ 

1  /ra^Mf  (aji9i(am|iopii2o]  TaDqnam  8  Seecfpuihic^  ife,}  Vidc  lib.  ii. 
Tolens  eos  poUoere  et  consparcare,  Epig.  42.  argaqieDti  vqne  pnri,  et 
qni  poflt  te  in  eodem  solio  lotori  snnt.     Epig.  66.  supra. 


A  O     R  U  P  U  M. 

QuiDAM  me  modo,  Rnfe^  diligenter 

Inspectum^  velut  emtor  aut  lanistai 

Cum  vultu  digitoque  subnotasset» 

Tnne  es^  tone,  ait,  iUe  Martialis, 

Cujus  nequitias  jocosque  novit,  5 

Auiem  qui  modo  non  habet  Batavam  ? 

Cmm  pnh  mUt  ^nirfii  erfnl  ewUar  mit  UmUia  me  aecurati  ceiuideraiummtbna' 
ioMeei  aeaMB  d  Moiit^iif ,  Tame  ct,  l«ii€,  tnfMl,  iUe  MariieM»t  eiguB  iaama»  ei  sokt 
iaaai  fni  moda  nam  kabei  am^em  Baiaeam  7  Satriai  parum:  ei  lem  uuiu  fateut 


^^^^^^-^^^■^■^^^^^ 


6  In edd.  Tett.  aon  AoM  aKUTami  in  qnibnsdam  codd.  non  hoheiSMTami 
optimsB  tamen  membranst :  moh  hab^  Baiasam:  et  sic  tres  clarissimi  Batavi, 
Jnnins.  Omtems,  et  ScriTerios.  Vide  Erasm.  in  Adag.  '  Aoris  Bataf  a/  et 
qme  dicemns  ad  lib.  zit.  Epig.  17(1. 

KOTiE 


S  Vdai  eaiiar]  Cnm  mangones  ser* 
Toa  emtnri  essenty  eos  diiigentcr  In- 
•pidebanty  et  maaibas  attrectabant 
JLanista  magister  foit  gladlatomm 
qnos  domi  babebat,  atqoe  InslitnebaC 
nt  illos  deinde  locaret  et  Tenderet. 

e  Nau  habH  Baiaaam]  Hoc  est, 
rnstlcam  etbarbaram ;  dnri  qnippe  et 
bnrbarl  habebantnr  BataTli  hodie, 
HoUandi.    Alil]egnnt,smmm;  sed 


nationem  antiqois  suis  dotibos  spo- 
liare  decet»  at  reddendom  nnicniqne 
qnod  snom  est  Scri? erios  legit  qoio 
dem  fiaiaram,  sed  aliter  expiicat; 
exponit  nempe  sibl  gratolari  Poetam, 
qnod  legatur  ab  omnibns  Romspf 
pnsterqoam  a  BataTln,  qol  armls  el 
doriori  ritss  assnetl,corperis  Aognsti 
costodesy  non  itacorabant  jocos  Istos. 
Hatc  sont  Scriverii  verba»  de  qeibos 


placet  prior  lectio ;  nec  enim  nllaro    jndicet  lector. 


DHpk.  H  Yar.  Clat. 


MartitiU 


2  H 


4^9.  M.  ¥AL.  MARTIAIiII^ 

Subrisi  modice :  leviqne  nnta 

Me,  qnem  dixerat  esse,  boii  negavi. 

Cnr  ergo,  inqoit^  habes  malas  lacemas? 

Respondi :  Quia  snm  malus  Poeta.  10 

Hoc  ne  ssepias  accidat  Poetao, 

Mittas^  Rufe^  n^itii  bonas  laGemas* 

imn  me  em  gncm  dixertd,  Quare  tgUwTf  ittfiti^,  nmi  tibi  Uieenutmk»7  Q«m 
mm  vUU  Poeta.  O  Bxfey  wAtle  wihi  eUgwUe^  laeenuu,  ne  hoc  frefuMhmeentim' 
gatvatu 

'SOTJE 

9  Laeermui}  Vestes  qae  togU  Bn-     tritls  laceniis  ent  indntQt,  qaia  ii|a- 
periadaelMDtar.  las  Poeta,  ted  propter  hoe  ipsom, 

10  QBta  mm  mahui]   Hoe  urbane     quod  *  anior  ingenli  neminem  nnqaam 
respondet  Martialis ;   nec  enim  ideo     divitem  fecerit/  ut  ait  Petronins. 


LXXXIIL 

AD  CiBSARBM   D0MITIANX7M. 

QuANTUM  solicito  fbrtnna  patentis  Etmsco, 

Tantum^  summe  dncmn,  debet  nterqne  tibt. 
Nam  tu  missa  tua  revocasti  fnlmina  dextra : 

Hos  cuperem  mores  ignibns  esse  Jovis« 
Si  tua  sit  summo^  CedHflx,  natnra  Tonantt,  6 

Utetur  toto  fulmine  rara  manus. 
Moneris  hoc  ntramque  tui  testatur  Etrascus^ 

Esse  quod  et  comiti  contigit,  et  rednci. 

Qaoiiiifm  9or$patri$  dehet  filio  Etrueea  iaptieto,  taniam  tibi  iehet  nterqup  o 
imme  duam,  Tu  emm  retraadtti  futmiua  jacia  tua  dexttra:  optarem^  tilia 
eeset  natura  /ubniHum  Jovi»,  O  CaaaTy  n  eummu»  Jupiter  habeai  tuam  indotem^ 
manu»  ejuB  raro  emittet  totum  fiiknen,  Etrueeu»  fiUas  te»tatur  se  consecatam 
hoe  utrumpu  tuo  dono,  quod  et  Ueuii  HH  e»M  comKt,  et  redueu 

6  Heraldai  legit :  terto  fiOmine, 

NOTiS 

1  Qiimiimn]  Doo  foere  Etroscii  pa*  nt  tantam  clementian  habmt  JnpH 

ter  et  filios :  ille  a  Domitiano  miwoa  ter ;  mro  enim  falmen  Tibraret  ttttva. 

ett  in  exilium,  hic   patrem  sponte  7  Hce  utrwnque}  Nempeiptiioisee 

comitatns  est,  cujos  reditum  tandem  permistam  et  comitari  patremy  et  ai-. 

impetravit.    Vide  StatiiSyly,  iii.  et  mol  com  eo  redire  ab  exiUow    Sic 

Ub.  VII.  Epig.  40«  Pbeta.  landat  ckafntian .  DonitiaBi* 

4  ffof  cifperMi]  Hoc  ett|  Optarem 


BPIOBAMMATUM   LIB.  TI. 


4ae 


DB     PHILIPPO. 

OoTAPHORO  sanus  portator,  Avite,  PhilippuB : 
Hunc  to  si  saniua  credis,  Avite,  ftiris. 

O  AvUef  Phittpfu»  $nm$  tMwt  (kiaphoro :  o  AvUe,  ri  tu  hmie  exittima»  eaimm, 


1  Ookiofkan  aonu  fvrUAur^  Aviie  Be? erlandi  Mi. 

MOTJS 

1  Oeiaipkari\    Lectic»  iciUcet  ab  2  Hmc  in  Ji  mimm]  Anlmonempe; 

octo  servis  gestmta.    Lib.  ii.  Epig*  etenim  nimua  erat   afTOguitim   eb 

81«  octo  f  enrii  gesHri. 

8ieami\  Corpore. 


IM    MORTBM    RUFI   GAMOKIII. 

Editus  est  sextns  sine  te  mihi,  Rnfe  Camoni, 
Nec  te  lectorem  sperat,  amice,  liber. 

Impia  Cappadocum  tellas,  et  numine  l»vo 
Visa  tibi,  cineres  reddit  et  ossa  patri. 

Fonde  tao  lacrymas,  orbata  Bononia»  Rnfo : 
£t  resonet  tota  planctns  in  .£milia. 


O  flit  Rv/e,  U  eheade  edidi  eexHm  Wfnm  Mueie:  nee  eeeifiSt^  o  mnce, 
ie  kehere  lutetremt    A  ie  emupeeim  impim  ierra  Cappaieemm^  ei  Dea  memrmmie 

reetiiuMi  gemUeri  too  eineree  aiqae  oeea  toa.    O  Bononta  privaia  ime  RmfQ  ^jfmm^ 
de  iaerymmef  ei  Uamemiaiienee  pereonemi  tn  ioia  JEnaUa.    Hea  qaaHe  pieiae,  kea 


FUi  mmriem  Ragi  lemma  ett  in  edd.  vett. — 1  Sediimr  em  eexime  oodd.  Vat. 
et  Florent.  EdUmr  em  eemiue  in  qnibnsdam :  Ediimr  em  (f el  hea)  eexiue  in 
nliia.  eimeiemU  Raffe  cmmemie  Ald.  Jnnt.  Colin.  et  Orypb.  mHd  Rmee  Canmui 
BeTerlendi  Mt. — S  Codd.  Jnnii,  Pulmanni,  et  Beverlandi :  iamttne  2«w.— 4 
Ftfs  iHbi  eimeree  eedii  Beverlaodi  Ms.  rfddtinr  aiaa  palrtf  in  Vaticano.   Codex 

not« 


1  Edt<«f  fff]  Est  editns  a  me  sez- 
tns  liber  Camcenis,  Mnsis,  Id  est,  liber 
canninnm.  Qnse  enim  cannine  scri- 
bnntnr,  Mttsis  carminnm  prsesidibns 
edontor.  Sic  honc  versom  explicat 
Radems.  Alii  legnnt  Rn/e  Cammd 
cnjos  famittm  meminit  lib.  ix.  Epig. 
76.  et  78. 

S  Nee  If ]  Qnia  interiisti. 


9  Impia']  Cappadoces  impii  dicnn- 
tnr  a  Poeta  vel  propter  pravam  in- 
dolem,  vel  propter  mortem  Rofi  pes- 
tilentl  Cappadocitt  aere  Interfecti. 

6  Bononia]  ItalisB  nrbs  nota,  pa- 
triaRnfi. 

6  Mmiiia}  De  via  JEmilla,  qnts  Bo- 
noniam  diicit,  dictum  lib.  iu.  Eptg.  4. 


484  M.   VAL.   MARTIAIilS 

Hen  qaalis  pietas,  heu  quam  brevis  occidit  aetas ! 

Viderat  Alphei  preemia  quinque  modo. 
Pectore  ta  memori  nostros  evoivere  lusus, 

Tn  solitas  nostros,  Rnfe,  tenere  jocos.  10 

Accipe  cum  fleta  moesti  breve  carmen  amici, 

Atqae  haec  absentis  thara  faisse  pata. 


«HiJii  hrevi»  tdoM  periU !  Ptndo  ande  tpeetaoerai  fiiuique  fftemU  ASfheL  O 
hmfe,  tui  morii  erat  legere  nodroe  hulM,  et  memoriUr  eebre  motirai  /meehae.  Ae^ 
eipe  cum  laerpaie  brevem  vermm  amki  <rti<if,  of gve  exietima  hece  fiutte  ikmrm  «6- 
eeniie* 


^^#^  »0^^^^^^ 


Palmanni :  redM  ek  oeea  pofns.— 8  Codd.  Paltt.  Vat.  et  Florent  preamm 
miiftf.  cod.  Thnao.  jreemui  ipMa,  Beverlandi  Ms.  fremm.  qwaia ;  et  aic 
legit  Grotems. — 10  Ta  eamitue  ieioe  codes  Polmanni;  et  sic  Omtcn». 

NOT^ 

8  Viderai  Alphn\   Poeta  intelUgtt  Rnfnm  interilise  Ttglnti  annos  natnni, 

Olympica  certamina,   qne   ad   Al-  tcI  forte  ▼igintiqninqneySiOljmpia- 

phenm  amnem,  cnjns  fons  in  Areadia,  dem  pro  Instro  intelligat  Poeta,  nt 

qnarto   qnoqne  anno  celebrabantnr  lib.  vii.  Epig.  40. 
teste  Snida ;  atqne  ita  sensns  est : 


LXXXVL 

IN    BIBENTBS   AQUAM  CALIOAM. 

Sbtinum,  dominaeqae  nives,  densiqne  trientes, 
Qaando  ego  vos,  medico  non  prohibente,  bibam  ? 

Staltas,  et  ingratas,  nec  tanto  munere  dignas, 
Qai  mavult  haeres  divitis  esse  Midae. 

O  Seiimim,  ei  nhetjuamda,  ei  denei  irieniesy  ^wmdo  ego  voe  poiobo,  medieo 
tetemie  7    Qui  mavuU  tuceedere  locupUii  Midee,  demene  est,  aique  immaaor,  nee 


/a  Bibenie»  aquam  inscriptio  est  in  edd.  vett.— 6  Scriverio  debetnr :  Eipoiei 

HOTJE 

l  Setinum']  Vinnm  oobile  e  Setia  tes :  triens  vero  qnatnor  cyathos  con- 

Campanise  oppido.  tinet 

DMitatfNtMt]   Optatc,  qnibns  sci*  4  Qiit  «laoiitt]    Possidere  divitias 

licet  vinnm  refrigeratnr:   vocat  an-  Mide  regis  Phrygtai  ditisaimi»  Ovid. 

tcm  nives  dominas,  qood  iUamallice-  Met.  xi.  qoam  bibere  Setinnm  nivi- 

rent  traherentqne.     Lib.    v.  £pig.  bns  refrigeratnm,  ille  stnltus  ctty  at- 

^•^  qne  in  Deoi  ingratus. 

"^     '      trieniee]  Hoc  est,  freqoen* 


EPIORAMMATUM    LlB.  VI. 


485 


Possideat  Libycas  messes,  Hermumque^  Tagumque,         5 
£t  potet  calidam^  qui  mihi  livet,  aquam. 

difpnii  tmio  dano.    Qvi  mihi  eowmundat  aquam  calMlcm,  Hbai  Olani,  et/rmOwr 
miembuM  AftUm^  et  Hermo^  et  Tago. 


i»^»#<»«»»»<»i»^^i<»<» 


eaHdam^  qai  mUd  IM,  aqmm.  Quod  et  teDtabat  Tnrnebot,  «fiioacit  Orono- 
Tins ;  et  tandem  testatar  codex  Ttraaneas.  Verbain  '  livere '  nonnanquam 
acciptendum  pro '  invidere.'  Tacit.  Ann.  xiii.  cap.  42.  abi  vide  Cel.  Emest. 
Noalr.  tnfra  lib.  z.  Epi^.  S7.  et  Gevart.  Lect.  Papin.  cap.  18.  Editio  ilUy 
quae  Amstelodami  ex  MnseoScriTerii  prodiit  an.  1650.  pauto  aliter  distingnit ; 
nempe  hoc  modo :  Et  potet  cdlidanif  fin  mihi  Ufoet  aqaam,  Qaod  ti  non  errore 
operamm,  led  ez  mente  Scriverii  factum ;  an  aqua  nivata  magis  aqua  dicenda, 
quam  calida^  vel,  an  aqaa  calida,  qaia  calida  erat,  aqaaesae  deatnebatf 
quis  hoc  statuat  ?  Et  potei  eeiMam^  qm  mki  loMdaJt  aqaam  in  edd.  Tett.  Ei 
potet  caidam  cod.  Thaan.  et  Beverlandi  Ms.  qm  miki  Uber  aaiiam  codez  Pal- 
manni :  qui  mihi  libet  aqmam  Florent.  '  UoMBfihXifror  est  illaa  Uoety  cai  saffra- 
gantar  etiam  cod.  Thnan.  in  qao  caldam  melias,  pro  eaUdam.  Pejor  est,  immo 
nallitts  nnmeri  aliomm  lectio,  laudat^  qaam  apad  O.  Chr.  Oebaoemm  quoqne 
reperi  libro  *  De  calds  et  caldi  apad  Veteres  poto,'  Lipsiae  1781.  8vo.  C.  il. 
p.  20.  carbonem  pro  thesaaro ;  magnameoim  qnidpiam  ab  eo  expectaveram.' 
Sic  scriblt  Anon.  in  Epist.  Crit.  ad  Ant.  de  Rooy.  '  Conjeci  num  forte  levi 
mntatione  le^endom  sit :  Poseideat  lAbyca»  messei,  Hermumquey  Tif^iaiifiie: 
JVec  potetf  cabdam  qui  mihi  taudat  aquam,  Vides,  si  hoc  modo  lega«,  inipreca- 
tiooem  esse,  longe  vehementissimaro,  et  propius  pracedentibns  responden- 
tem?  Mida  sortem  imprecatur  calidam  faudaatibas.  Ita  nee  in  et  transisse 
deprehendit  Salmas.  ad  Flor.  iv.  2. 67.  Et  contra  in  iVec,  recte  vidit  Scriv. 
infra  iib.  x.  Epig.  2.  Nee  h.  1.  resolvendum  in  '  et  non ;'  id  qnod  sententim 
nonnanquam  requirunt.  Vtde  Oronov.  Obss.  lib.  iii.  cap.  7.  et  11.  et  Oell. 
lib.  II.  cap.  2.'  AiU.  de  Baotf.  Et  potet  adidam,  qui  mihi  tHmtf  aquam  invepio  In 
editione  Calderini :  Ubat  interpretatnr '  propinat.' 

NOTiE 


6  Uibtfea»  meases]  Hoc  est,  Africa- 
nos  agros  framentis  abondantes,  et 
Hermum  Asi»,  et  Tagum  Hispaoiie 
amnes  auriferos  habeat  Medicns,  vel 
qoilibet  alius,  dam  modo  aquam  cali- 
dam  potet ;  mihi  vero  paoperi  vinnm 
bibendnm  relinqnat. 

6  Qm  mOd  tivH  [Umdat^  Tarnebas 


lib.  XXV.  cap.  27.  Reperto,  inqoit, 
in  veteribns,  ^iri  MiAt  Ubat^  nt  sit,  ne 
liberaliter  quidem  prsBbet,  aed  mi- 
nistrat  parce  et  maligne,  ot  si  liba- 
ret,  et  tamcn  laodat,  nos  qooqoo 
laodamos.  AUi  linef,  hoc  est,  invi- 
det :  Et  potet  eoHdam,  qm  mihi  Uvet, 
aquam. 


LXXXVIL 

AD    CiESAREM. 

Di  iibi  dent,  et  tu,  CaDsar^  qusBcumque  mereris : 
Di  mihi  dent,  et  tu,  qa»  volo,  si  merai. 

O  Caearf  a  (e,  atque  a  JHu  eoiuequarie  queeemnquemereriM:  couaequara  teaique 
a  DUt,  quee  cupio  ei^ 


Hajas  Eptgrammatifi  lectio  non  varlat  in  libris  impreisia  aot  acriptii« 


486  M.  VAL.  MARTIALIS 

NOT£ 

1  Dt  tUn]  O  Domitianey  non  indi-  nimn  moruhom  diUssimoi,  et  ipae 
ges  ab  aliis  qoftm  a  te  ipso  atqae  a  Dens  sis.  £go  Tero  a  Diis  atqia  n 
Oiis  qnicquam  expectare,  cum  om-     te  conscqnar,  qu»  meritnssnm* 


LXXXVIIL 

AD  OiEGILIANUM. 

Mane  salatavi  vero  te  nomine  casa : 

Nec  dixi  dominam,  Caeciliane,  menm. 
Qaanti  libertas  constet  mihi  tanta^  reqairis  ? 

Centom  qaadrantes  abstalit  illa  mihi. 

Feite  iMms  saMmt  U  fnn  fnmme:  necappeUmi  mmm  dmHhmm.  O  Cmei' 
Utmet  rsfss  ^iieRlt  emuUt  mJAt  tmUa  Ueentia  ?  iUame  priMvif  csnfnm  fmdnmi* 
fttns. 


^^^^^^»»^*^'^»!» 


Ad  Soeibimwm  lemma  est  in  codice  Florent.  et  Tersu  2.  Somlnmu 
S  Qmmti  libertaieemttai  tiH  codex  PalmannL 

NOT£ 

4  C«iUiMi  quadrmiim']  Clientes  fo-  amlsit  Martialis,  enra  forte  salntasset 

cabant  patronosi  quos  colebant,  do-  Cfleciliannmi  nec  dominum  appeilas- 

minosy  a  qnibns  solebant  conseqni  set. 
centumqnadrantum  sportnlanii  qnam 


DB  PANARBTO   POTORB. 

CiJM  peteret  seram  media  jam  nocte  matellam 

Argoto  madidas  poUice  Panaretas : 
Spoletina  data  est,  sed  quam  siccaverat  ipse : 

Nec  faerat  soli  tanta  lagena  satis. 

Cma  Pamwetae  e6rttis  digito  erepaate  poeeeret  eeram  mateUam  media  Jam  neete : 
Spoletiaa  porreeta  eet,  ai  f  «am  soc/lkniseraf  tpse :  nee  taata  Uigem  eaffeeerat  illi  solt. 


^«^»^»^»<»«^#>»^ 


1  Cvm  peteret  eenam  codex  Pnlmanni.— 4  CoAtxnaan^iawiakgem:  coden 
Fiorent.  toto, 

NOTiE 

1  MaieUam]   Vas  ad  effnndemlnm  iii.  Epig.  80. 
lotium.  S  Spoletima]   Lagena  qns»  Spdeli 

3  Arguto  poUiee^    Crepitn  nempe  in  nrbe  Umbrl»  ficta  erat,  vel  qum 

digitornm  pescebatur  matella.    Lib.  plena  esset^Tlno  Spolntino. 


BMOEAMMATUM   UB.  Vi.  407 


lUe  fide  somma  testaD  soa  vina  remensiis, 
oenophori  pondera  plena  sai. 
JSj  quantam  biberat,  ceiptsse  iagenam  ? 
mirari,  Bafe :  menim  biberat 


nUnmmaJide  rmeiuiu tetiiB  tua  vlna retHtuU  p&ndira  empUta  tui  MMpAm. 
An  adrarit  laguum  emiHmdm  fmndMm  peUmetat?  O  Btffay  cttta  ikUart :  po- 
iaeerai  foermn» 

SOTJE 

5  Remeatut]  Hoc  est,  Untam  lotii  dilntnm  bibisset  PannrntnB  ille,  flis 

effttdit,  qnantnm  Yinl  biberat,  ntqne  16tii,  pro  ratione  aqns  infossB,  effn- 

«enopbormn  ae«  vaa  TiBarinm  omnino  disaeti  qnam  lagena  eapere  potnisiet : 

implevit.  at  snmma  llde  remensui  «^  "qnod  ex- 

8  Jfcrwn  Mml]   81  vinnm  aqna  h^oserat. 

xc. 

DB  6BLL1A. 

McECHUM  Gellia  non  habet,  nisi  nnum. 
Tarpe  est  hoc  magis^  axorest  daorum. 

GcQm  nm  habei  nm  mmm  metekam,    Hoe  fetdm»  ett^  eeajax  eet  daenm. 

Hic  non  Tariant  libriy  ant  calamo  exatnti  ant  prelo  escnsi. 

NOT£ 

1  Uxer  etl  dMoni»]   Mariti  scilieet  Poeta  vero  probat  taoc  illi  ttfrpins 

et  adnlterL     Seneca   de  Beneficiis  esse,   qoam  innupt»  plnres  habere 

lib.  111.  cap.  M.  '  Infrnnita/ hoc  est,  moechos.     Eteoim    repngnat    nnam 

insnlsa,  '  et  antiqna  est,  qnss  ifesciat  foeminsim   doomm    esse   conjogem» 

matrimoninm   vocari  nnins  adnlte-  qnod  tamen  contingit,  cnm  nnnm  ba- 

rlnm.'    Hiec  eiigo  Oellia  escnsabat  beit  ttoechilm. 
fte,  quod  nnicnm  haberet  mcechnm: 

XCI. 

IN   ZOILUM. 

Sanota  dacis  sammi  prohibet  censara,  vetatqae 
Mcechari :  gaade,  Zoile,  non  fataes. 


^>#N»<»>»»»»»»»^»» 


2  ZeiUf  mm/ahne  in  nonnnlltt  edd.  fett 

NOT^ 

1  Saaeia  ducW]  Vide  Epig.  2. 4.  et  tam  lcgcm  adversns  adnlteros  dicit, 
7.  snpra.  quoniamipse non  sectabatnr  mnlieres, 

2  Gande,  ZoUe']  Zoilnm  non  debere  sed  fellabat.   Lib.  iii.  Epig.  8t. 
graTiterferre  a  Demttiano  promnlga- 


488  M.   VAL.   MART1AL1S 

XCII. 
IN    AMMIANUM. 

CcBLATUS  tibi  cam  sit,  Ammiane, 
Serpens  in  patera  Myronis  arte ; 
Vaticana  bibis :  bibis  venenam. 

O  Amiane,  €um  hahfoi  in  paiera  inMcvlptum  terpeniem  arte  Mfremit,  ptiu  tim 
FtflcoMy  peta»  toxicitm. 


^*#*##**^*** 


In  AmMonMm  tn  edd.  Tett.— 1  Doiatue  tUn  am  Ht  Amkme  BeTeriandi  Ms. 
CdvWHi  tibi  enm  eit  Anniane  in  codice  Florentino.— 2  Mvnna»  in  eodem  codice ; 
nnde  Beverlandas  legi  jassit  Myronos.—Z  Codd.  Fiorent.  et  Vat.  Mi»  et  vene^ 
mcM.  metro  obstante. 

NOT« 

2  ilfyroMts  arte"]  Scnlptoris  nobiiis,  dixit  citato  Epigrammate,  mire  con- 

de  qno  lib.  iv.  Epig.  39.  ? enit  cnm  serpente  expresso  in  pa- 

8  Vatieana  hibia]  Qase  erant  pes-  tera,  qnse  est  pocnli  genns  iatnm  ac 

sima.    Vide  lib.  i.  Epig.  19.    Vinnm  patens. 
Tero   Vaticannm,    seo  toxicom,   nt 


XCIII. 

DB  THAIDB. 

Ta  m  male  Thais  olet^  qaam  non  fuUonis  avari 

Testa  vetos,  media  sed  modo  fracta  via. 
Non  ab  amore  recens  hircos,  uon  ora  leonis^ 

Non  detracta  cani  Transtiberina  cutis. 

TluiiM  olet  patidiMB  qmam  vetu»  ampkera  faUoni»  amrif  at  panU  anie  ntpta  meiia 
VM.    Hircu»  a  eoUu  recenii^  ora  teoni»,  peUi»  Tranttiberina  aMata  a  eane,    FuUa» 


2  Codex  Vaticanns :  ^  modofraeta  via,  Beverlandi  Ms.  vm  cf(.— 3  Codez 
Thnanens :  non  kora  leoni».  Beyerlandos  legi  jnssit:  nsn  ols  2eMtt.— 4  Nom 
detracta  lacu  margini  ascriptum  exhibet  Jontina  nostra :  loca  interpretor  locmn 
pntidnm  nbi  Coriarias  Upfutra  madefacit,  Anglice,  a  tan-pit,    Si  eani  legen- 

NOTiE 

l  QuetmnonfuUom»]  Intri?iisam-     zxviii.  cap.  8. 
phoras  collocabant  fnllones  ad  exci-        8  Non  ab  amore']  Vide  lib.  iv.  Epig* 


piendnm  lotinm,  magnnm  vero  pre-     4.  Piinins  lib.  zi.  cap.  58. 

tinm  pro  Testibns  pnrgandis  exige-     leonis  Tims  graTC. 

bant :     qoam  ob  cansam,  nt  potat        4  Trmutiberina]  Vide  lib*  i.  Epig. 


Radems»  avari    dicontor.    Camelo-     42.  in  regione  nrhis  trans  Tiberia 
ram  'urinam  fallonibns  ntilissimam     sordida  exercebantur  opera. 
esse    tradnnt/   inqoit   Piinios  lib. 


KPI6RAMMATUM   UB.  VI. 


480 


Pallns  abortivo  nec  cum  putrescit  in  ovo> 

Ampbora  c<Mrrupto  nec  vitiata  garo. 
Virus  ut  hoc  alio  fallax  permutet  odore, 

Deposita  quoties  babiea  veste  petit : 
Psilotliro  viret^  aut  acida  latet  oblita  creta : 

Aut  tegitur  pingui  terque  quaterque  faba. 
Cum  bene  se  tutam  per  fraudes  mille  putavit, 

Omnia  cum  fecit,  Thaida  lliais  olet. 


10 


€um  eofrumpUwr  t»  oro  «ftorliooy  ampktra  rupta  pmindo  gara,  QmoiU§  Mtf e  di}eda, 
adit  Miea,  itf  finmdai^aia  tammMiei  haae  graveoltmiiam  aHo  odare ;  miieeeU 
peQoirOf  aui  dekieBeii  deUbaia  ereia  aeidUf^  aui  ier  ei  puier  operiimr  faba  ofima, 
Cnm  eredidU  §e  beii£  miamtam  per  miUe  doloe,  e*m  moliia  eei  omiiia,  Thau  olei 
Tkmda. 


^^4 


dain,  iDtellige  UpfM  caninam;  aliter  enim  interpretantar. — 6  Codez  Pnl- 
roanni :  neetiiiaiaeado. — 9  PtUoiro  viiei  Junt.  an.  1612.  Peiloiro  niiei  in  aliit 
▼ett.  miei  et  viiei  vix  di«tingai  possant  in  codd.  £x  Jnntin»  lectione  miei 
nallo  negotio  fit  lcctio  nottra,  qnam  satis  firmat  codez  Tbaaneas.  aui  aeUa 
iaiei  idera  Tliaan.  aai  aeida  niiet  Beverlandi  Ms. — 10  Ani  tegiiurpitia  in  eodem 
Ms. — 11  Cum  bene  eeeuram  profert  idcm  Beyerlandut. 

NOT£ 


5  PaUus  abortivo  omi]  Nec  pejns 
olet  pallas  abortiTos  in  ovo  patrido. 

6  Garo']  Qaod  ex  intettinis  et  tan- 
gainetcombroramconficiebatar.  Lib. 
xiu.  Epig.  102. 

9  PttMAro]  Ungnentam,  de  qoo 
lib.  III.  Epig.  74. 
Aui  acida']  Id  ett,  creta  aceto  ma^ 


cerata,  qna  faciem  oblinebat  Thait. 

10  FtAtf]  Ungaentofactoexfarina 
fabarnm,  qaod  lomentnm  vocari  pn- 
tat  Domitiat  lib.  iii.  Epig.  42. 

11  CiiM  bene  te  iuiam]  A  grave- 
olentia  tcillcet,  temper  nativnm  odo- 
rem  omniam  pettimnm  olet  Huit. 


XCIV. 

DB  CALPBTJANO. 

PoNUNTUR  semper  chrysendeta  Calpetiano, 
Sive  foris,  seu  cain  coeoat  ia  urbe  domi. 

Semper  tfpemuniur  ekrffeendeia  CalpeiianOf  aeu  eum  eenai/efit,  teu  domi  m  urbe, 

De  Odpeiano  lemma  ett  in  codice  Polmaniii.  Ceteray  nnlla  ett  ? arietat  in 
lioc  Epigrammate. 

NOTJS 

1  Ckrfftendeia]    Qntt  tic  explicat  lib.  ii.  Epig.  4S.    Ego  Tata  gemoNita 

Tnmebot  lib.  xiv.  cap.  S.  Vata  doc-  ette  pnto,  qnorom  gemmte  conflerttB 

tittimi  f  iri  expltcant  emttit  anreit  et  context»  tenerentar. 
illlgf ta  et  exomatai  nt  in  Martiale 


490  BPIGRAMMArUAf   LIB.  VI. 

Sic  etiam  in  stabulo  seaiper,  sic  coeiiat  in  agro. 
Non  habet  ergo  aliod  7  non  hafbet  Immo  fSMiA. 


nen 


raofMeMMfM 

NOTiE 


A  Nom  kabet]  loterrogat  lector!  /mmo]  Respondet  Poeta:  Imiiioeft 
Calpetianos  ergo  non  hftbel  slift  Tftsft  Tasft  qaibns  atitar,  mm  simt  snfty  sed 
pr«ter  chrysendetft  i  mntno  ranUu 


M.  VAL.  MARTIALIS 

EPIGRAMMATUM 


LIBER  VIL 


I. 

AD   DOMITIANUM,   DB    LORICA. 

AcciPB  belUger»  cnidum  ihoraca  Minervse, 
Ipsa  MedusceflB  qiiem  timet  ira  comee. 

Dum  vacat  haBC,  Csesar,  poterit  lorica  vocari : 
Pectore  com  sacro  sederit^  ^gis  erit. 


0  Cmmr,  indue  $afmm  theracu  UUtcout  Muutva,  fpum  ipta  Dea  Medmea  etiaoi 
Ma  wuiueret.  PetepU keecleriea  eppeUarif  dum  etioea  eet :  emn  wumierU eaemm 
pedae,  «oMMtar  JEgie^ 

In  edd.  vett.  lemma  deest :  In  «liU  iniieribitar :  Ai  Mcam  Demiiiatn, — 
2  Ipea  Medneea  9110  BeverUndi  Ms.  qaem  Hnut  ira  Deet  ed.  antiqaiss. 
Ferrar.  an.  1471.  Atd.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  Palinan.  P1ant.Jonian.Lang. 
Delph.  &e.  qaietumit  ira  Deee  Calderiniu  et  codex  Bodl.  i.  e.  quo  irata  Pal- 
lai  ntitar,  qoem  samit  Pallas  pagnatnra.  ipum  timet  ira  cemee  codd.  Vat.  et 
Florent.  p!em  timei  mabra  ceaue  JmU.  oostra  in  margine ;  onod  etiam  pro- 
potnlt  Beverlandnfl.  Mart.  yiii.  65.  *  Anrea  lunatK  cnm  fltetit  ambra  jnbB.' 
Umbra  hic  eat  lylva :  aliter  Oronovlufl,  qaem  vlde  In  Var.  Notifl. 

NOT^ 

1  Aedpe]  Hoc  Eptgramma  ad  8ar«  dicitar,  qnod  iUiofl  ope  Mednsam 
maticMB  ezpeditionem  referri  iride-  interfecerit  Perfleofl.  Legant  alU: 
tsr»  dtt  qna  Svet.  in  Domit.  cap.  6.         Ipea  Medaeeet  ifaem  tkaet  ira  coiNifl :  boc 

8  Ipea  MedmeeNe]  Alii:  Jjpia  Me*  ett,  qoem  Uioraca  toI  ipfla  Metea 

dueem  fno  temtet  ira  Dem:  hoc  eflt,  flerpentabaftyqaoflprocapilllflgerelmty 

qao  irata  Pailafl  aUtor,  et  qno  iii«  mnnita  timeret.    Eligat  lector. 

^tt  fcrocior  evadit,  qnm  Medasea  4  JEgie  erii]  Lorica  qaa  Wi  oton- 


492 


M.   VAL.   IIARTIALIS 


NOT£ 


tari  £gU  dicitar,  qaae  est  clypeua 
PaUadi)!  factoa  ex  Amaithcae  caprs 
corio,  io  cojns  onedio  erat  Oorgoois 
capat :  quo  clypeo  ti  Nomen  aliqood 
monierit  pectoi,  JEgis  dicitar,  lorica 
aotem,  cum  illo  otus  fuerit  mortalis. 
Caetar  Dpmitianos  Deos  haberi  vole- 
bat.    Seqoens  Epigramma  com  hoc 


primo  conjonxit  Domitioa,  etioociip- 
sit:  Ad  hric0m  DmHiiimni:  at  eaae 
distiogaeodam  cooteodit  Raderaa: 
hic  eoimi  loqoit,  Caeaarem  ipaom  al- 
ioqoitor,  loricam  vero  aeqoentibaa 
diatichla.  Ego  com  Radero  eziatioio 
eaae  oo?  om  Epigramma. 


II. 

AD   IPSAM   LORICAM. 

Invia  Sarmaticis  domini  loiica  sagittis, 

Et  Martis  Getico  tergore  fida  magis: 
Qaam  vel  ad  iEtolae  secaram  cospidis  ictas 

Texait  innameri  lubricas  nnguis  apri. 
Felix  sorte  tua !  sacrum  cui  tangere  pectus  5 

Fas  erity  et  nostri  mente  calere  Dei. 
I  comes,  et  magnos  illaesa  merere  triumphos, 

Palmatasque  ducem,  sed  cito,  redde  togse. 

O  lorico  tfomtNt  impenetnbUiB  jacoKa  Sarmatvwmf  H  Mior  GeHm  iergm^ 
Mariii :  qumn  tuiam  vel  ab  ietilmB  teii  JEioU  texuenmt  politi  unguee  mmlt^rmm 
ajjtrerum:  metaei  felieem  tortem,  eui  licebit  tangere  taerum  pfctue,  et  caJtefieri 
maute  NaiRmtf  mOtri,  Ito  toeiay  atque  iUarea  merere  magmn  triumpkatf  et  f  mui- 
pnjMMi  reeitiiua  latperatorem  togte  pabnateB. 


^«»^<»>»^<»«#^»^sr^ 


Ed.  antiqoiaa.  Ferrar.  ao.  1471.  Ald.  Joot.  Colin.  Polman.  Lang.  aHar,  hoc 
Epigramma  pnecedeoti  coojooctom  exhibeot.  Distinctom  prvfert  Calde- 
rina  editio,  quam  aecotv  aoot  Piant.  Jooiao.  Famab.  Schrevel.  et  recentt. 
Hic  ergo  loricam  ipaam  alloqoitor ;  auperiori  tetraaticho  Cttaarem  eat  affa- 
to8.  Felicem  enim  praedicat  loricam,  qood  pectna  Dei,  i.  e.  CKsaria  attiogaty 
et  comea  eat  in  boslea.  loscriptio  io  qnibusJam  est :  Ad  loricam  Domiiumij 
ot  priori  Epigrammate. — 8  Quam  vel  ad  ettkoUae  BeverlandiMi. — 7  In  codice 
Vaticanoy  merge  triumpko», 

NOTiE 


1  Imma  SarmaticiM']  Vide  Epig.  ao- 
perioa.  Sarmatia  doplex  eat,  ioquit 
Ortelioa,  Eoropaea  et  Aatatica.  Eo- 
roparam  JZMaaiam  hodie  ▼ocat,  Aaiatl- 
cam  ▼ero,  I^BrlarMot. 

S  Ei  Martie  GeOca]  Mara  Deoa 
belli  apod  Oetaa  colebator  indotoa 
lorica  faeta  ex  pellibna  aoimaliom. 

S  QMom  od  td}  iEtolam  coapidem 
Sntellige  telvm  Meleagri  io  iEtolia 


nati :  vel  JEtolam  cnapidem  interpre» 
tare  lanceam^et  qoidem  acotiaaimam ; 
JEioM  eoim,  ioqoit  Raderua,  Piinio 
teate,  lanceaa  inTeneront. 

4  X.K6ricaa  a^gatt]  Haee  Domitiaai 
lorica  erat  eontexta  Tel  ex  lamiaia 
arreia  apromm  oogoea  referentiboa, 
Tel  forte  ex  veria  apromm  ongnilMia. 

6  Ihi]  Domitiani. 

5  PalHMteytie]  Hoc  eat,  nrbi  reaCi* 


EPIGRAMMATUM   LIB.  VII.  493 

NOTiE 

taelmperatoremtriiimphanlein:  nam     erant  pilm»,  triamphuitiom    erat 
pelmtta  Teatiii  in  qoa  nempe  depictm     propria. 

III. 

AD   PONTILIANUM. 

CuR  non  mitto  meos  tibi,  Pontiliane,  libellos? 
Ne  mihi  ta  mittas,  Pontiliane,  tuos. 

0  PowHUane^  puare  mm  mUio  ad  te  mcoi  Ubro§  7  notUyO  PomiUuine,  mitUu  ad 
meh»$, 

Hie  nnlla  lectlonii  Tarietaa  est  in  libris  calamo  ezaratit  aot  typis  impressis. 

NOTJE 

1  Cwr  aon]  Per  se  patet  lioc  Epig.  £ljasdem  argnmentiest  lib*  ▼.  Epig.74. 

IV. 

DB  OPPIANO. 

EssBT,  Castrice»  cnm  mali  coIoriSi 
Versns  scribere  ccepit  Oppianns. 

O  Cuhiee^  eum  Oppiamu  kaberet  mahm  oohrem^  ineepit  eomponere  earmhuL* 


^^»»i#»»<^»»»i»^^^ 


De  Opiano  inscribitur  in  Ald.  Jnnt.  Colin.  &c.     Mox  ys.  S.  O^^icmis  in 
iisdem. 

NOTiE 

1  Esset]  Oppiannsiste^deqaojam  cbartis  impallescerent.    PersinsSat. 

lib.  VI.  Epig.  42.  poesi  animnm  ap-  ▼.  Horat.  i.   Epist.    19.    '  Decipit 

plicnity  ratns,  propter  pallorem  ez  ezemplar   Titiis  imitabilc:   qaod  si 

Borbo  contractamy  se  babitom  iri  Pallerem  caso,    biberent  exsangoe 

Bobilem  Poetam,  qoales  eraot  ii  qni  camioam.' 

V. 

AD  CiESARBM   DOMITIANUM. 

Si  desiderinm,  Caesar,  popnliqae  patnimqne 
Respicis,  et  Latiae  gandia  vera  togas ; 

O  CaMor^  st  nmerie  amore popnU  et  patmm^  et  tera  UetUia  togee  LatutfreeiUm 


Hiti  nalla  lectionis  ? arietat  iof  enienda  ett  in  esemplaribos  scriptis  «ot 
iapressis. 


494 


M.  VAL.   MART1AL1S 


Redde  Deum  votis  poscentibus :  invidet  hosti 

Roma  soo^  veniat  laorea  multa  licet. 
Teirarum  dominum  propius  videt  ille,  tuoque  5 

Terretur  vultu  barbarus,  et  fraitur. 

te  Devm  vekmentilmt  vaHa  Romanornm :  Romu  mndet  tuo  JMt,  igiummt  fre- 
quent  lawrea  afferaiur,  lUe  ftroptMt  tpectat  dominum  orbit ;  et  bari>arut  terretwr 
tuo  vuUujtedfruitm'» 

2  Latia  gaudial  Hoc  csly  Romano-     toa  praesentia. 


mm  togatomm. 


4  Veniat  lanrea]  Hoc  est,  Licet  ad 


8  Redde  Deum]  Hoc  cst,  Redi  in     noa  Ittene  lanreatSB  scpe  afferantnr, 
nrbem.  Yictoriarum,  qnas  cx   Sarmatis  re- 

Infridet  hoiti']  Qnod  nempe  frnitnr     portas,  nuntias.    Vide  Epig.  seqaens. 


VI. 

DB   FAMA   RBDITUS   DOMITIANI. 

EcQUiD  Hyperboreis  ad  nos  conversus  ab  oris 

Ausonias  Csesar  jam  parat  ire  vias? 
Certus  abest  auctor,  sed  vox  hoc  nuntiat  omnis : 

Credo  tibi ;  verum  dicere^  Fama>  soles. 
Publica  victrices  testantnr  gaudia  chart» :  5 

Martia  laurigera  cuspide  pila  virent. 

Eeipdd  Cetoar  ad  nat  eonoerwut  a  regimubmt  Septemiriemit  madiiutmr  mudpert 
iter  Itdtta  7  auctor  mandfettut  non  afparet^  at  vos  omnit  mmiiat  kune  re^itw. 
O  Fama,  tiH  adhibeojldem^  tui  mont  ett  dieere  verum.  LBmreatm  Uterm  cmi^-. 
moMt  TpMkam  imtitiam ;  fiU  Martia  viretmmi  cutpide  JcktmIc.    Roma  iterwm 


^^^s»^»^^^»^^ 


S  Cerdci  adat  auetor  exhibet  codex  Vaticanns. 

VOTJE 


1  Eeqmd  Hyperboreit']  De  Sarmatia, 
regione  adSeptcmtrionem,  yideEpiy. 
9.  snpra. 

S  Autoniat']  Italas:  Italia  eniffl  An- 
sonia  dicta  est  ab  Aosooe  Ulyssis  et 
Calypsas  filio. 

4  Verum  dieere]  Immo  falsnm  di- 
cere  solet  fama.  Virg.  JEja,  iv.  '  Pac- 
ta  atqne  infecta  canit/  Tamen  W- 
dctnr  Poeta  intelligere  tnnc  famam 
solere  dicere  ▼emm,  cnm  constanti 
omninm  sermone  aliqnid  celebratnr ; 
Domitiani  vero  reditnm  omnes  re« 
nnntiabant.    Vcl  qood  facile  credi- 


mosy  qnod  cnpimns. 

6  Vietrieet  ehartm]  Reportata  tic- 
toria  solebant  dnces  Romani  rel  nd 
Scnatnm  tcI  ad  princtpem  mittere 
lanreatas  literas  indices  Tictori», 
ci\)n8  insigne  est  lanrns.  LtTins 
Decad.  i.  lib.  5. '  Litera  a  PostlMraiio 
lanreatsB  seqnnntor  Tictoriam  popnli 
Romani.' 

6  Martia  loiir^crc]  Milites  hast»- 
mm  et  piloram  cnspidem  tanro  cir- 
cnmdabant  in  signnm  Ivtitl» 
reportata  vietorla. 


10 


E-PIGRA.MMATUM.LLB.  Vlf.  495 

Rnrsas,  io«  magnos  clmndt  tibi  Boma  triumphos^ 

InvictQsqne  tna,  Caspar,  in  nrbe  sonas. 
Sed  jam  laetitiaD  qno  sit  fidncia  migor^ 

Sarmatic»  lanms  nnntins  ipse  veni« 

€iamati»iilnmi$9M  tnmphM, f4quti  fM  ti|iBn6e,o  Cgfir, mMm pntkmtuit* 
At  fam  ipu  rfdi  remmHatmt»  tklmipi^  iSWnMf  tms  «1  tU  mti§r  mrn^Uo»  mMhi 

NOTiB 

7  JteTMfi»]  Vox  trlamphi  solennis.  Vide  Honit.  Epod.  I^. 

VII. 

AD  CiESARBM   DOMITIANUM. 

Hybern A  qnamvis  Arctos,  et  rudis  Peuce, 

£t  nngnlamm  pnlsibns  oalens  Ister, 

Fractnsque  coron  jam  ter  improbo  Rhenns, 

Teneat  domantem  regna  perfidse  gentis, 

Te^  snmme  mnndi  rectorj  et  parens  orbis,  S 

Abesse  nostris  non  tamen  potes  votis* 

Hlic  et  ocnlis  et  animis  sumus,  Caosar : 

Adeoqne  mentes  omninm  tenes  nnus. 


O  SMMaM  MMfsnrtsr  mwnU,  ei  paier  orHt,  UeH  hffemaH$  Aretotf  ei  bttrhvm 
Pemtf  ei  Dmaihiue  etJtfaeimB  agUeiiemkim  mtgmUnmf  ei  jam  ier  eermtjrmeia  Itftf- 
niM  rAeUie  retimeei  te  vUieeiitem.regmaimtUmi»  perJUioteB:  niWJMM*MisiMfiiisre* 
MSlnsssse  a  nosfns  «s<is.    /M,  o  C^rsor,  adttmmt  ei  eeaht  ei  meaiilmf  nlfHs  iln. 


^^■i^»^^»»»^»^»» 


9  Codez  Vaticanns  exhil>et :  cnrsHS  /sisr.— S  Frastogns  esnni  Jom  ier  tM- 
ffakmt  Rkmmt  codez  Florentinos. — 6  Jnntina  nostra  inmargine:  Isjiarsns 

NOTA 

1  Hffhema']  Vide   snperiora  Epi«  sateqni/Ac. 

grammata.     Hoc    est,  Qoamvis  te  S    fVndnSTiis    csma]   Metonymin 

longe  a  nobts  bella  detineant  in  re*  eat :  fractnm  Rhennm  dlcit  pro  ▼ictis 

gionibnsSeptemtrioniSynostristamen  BataTis  et  Germanis:  allnditanCem 

mentibns  prssens  eak  noster  Poeta  nd  flnviomm  comna. 

Hadts  PeMce}  Insnlamagnn  ad  oatia  Virgiiiiis  JEn.  tiii.    '  Gorniger  Hes- 

Istri,  teste  Strabone  lib.  vii.  peridore  flnvins  regnater-  aqnamm.' 

S    El   nagiilaniM]   Vide  Ovidinagt.  £t  vide  etiam  lib.  ix.  Epig.  104. 

Trlst.  III.  10.    *  Cmrnleos  venCis  la-  '  Comna  Sannatici  ter  perfida  oon* 

tices  dnrantibos  Ister  Congelat^  et  tndit  Istri.' 

tectis  in  roare  serpit  aqnis.    Qoaqne  8  iAdasfMs]  Omnes  enim  a  speeta- 

rates  ieranty  pedibns  nnnc  itnr:  et  cniisavertnntnrcnmaliqnldnamitnr- 

niMlas  Frigore  concretas  nngnta  pnl-  aot  de  tno  mditn^  aatdo  tnisvlctoriia. 


49G 


M.   VAL.   MARTIAUS 


Ut  ipsa  magDi  turba  nesciat  Circi 
Utnimne  currat  Passerinus,  an  Tigris. 


10 


tn  umu  oceuptu  cogUatUmet  oflmiiuii,  ut  ip$a  muUUudo  Circi  magni  igwnt, 
uirumue  Paaeriuui  curraty  an  Tigris, 


^^^i»^i»»»i»>^i»#'^ 


urhu:  codes  PotmBnDi :  el  pareiu  orbit.—lO  PatearinMM  lecitnr  in  codice  P«- 
latino.    Haec  sont  nomina  athletarom.    Vide  Salmas.  ad  Solinom. 

NOT£ 
10P«Mrtii«f,aii7ifrtf]Ambocorra     pedibosqoe  gloriari?  Hgrim  naotf 
certabantf  reliqoosqne  longe  snpera-     levemqne  Passerinom.' 
bant.  Lib.  xii.  Epig.  S6.  '  Via  cnrso 


VIIL 

DB  RBDITU   DOMITIANI. 

NuNC  hilares^  si  quando  mihi^  nunc  ludite,  Musae : 

Victor  ab  Odrysio  redditur  orbe  Deus. 
Certa  facis  populi  tu  primus  vota,  December : 

Jam  licet  ingenti  dicere  voce,  Venit. 
Felix  sorte  tua !  poteras  non  cedere  Jano,  5 

Gaudia  si  nobis>  quse  dabit  ille,  dares. 
Festa  coronatus  ludet  convicia  miles, 

Inter  laurigeros  cum  comes  ibit  equos. 

O  MutoB  ntme  Uttm  nwic  emntej  n  vn^iMm  unki  cecinistis :  Deu»  rettiimimr 
vietor  ab  orbe  Othryeio,  O  Deeember^  tu  primMM  reddia  eerta  rota  popmH :  jamfoM 
eot  cktmare  awwma  toce,  VeuU,  Beatut  torte  tua  poteroM  noii  dare  primoM  Jamo^  ai 
nobitpareret  Imtitiam  quam  pariet  iUe,    Mikt  eoronatut  Jocabitur  cmtamdiaf /ca- 


2  Victor  ah  Othrytio  Plant.  Jnnian.  Lang.  Delph.  aliap.    Vietor  ab 
codex  Pnlmanni ;  et  sic  Ald.  Jnnt.  Colin.  Grypb.  et  aliae  Tett.— 6  Gmtdm  n 
nofrtf,  qute  dabat  ed.  antiq.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Gryph.  et  Lang. 
dabU  codex  Pnlmanni ;  rCcte :  eo  qnod  Domitianos  a  anbacta  Germania  non 

NOTiE 


3  Odryaio  lOthrfftio^  Othrys  mons 
Thractae':  melins  forte  legnnt  alii 
Otfrysitf.  Odryss  enim  popnli  snnt 
Thraciae,  qnos  aliqni  hodie  ▼ocant, 
JfoIdaMiisgs.  Clandianns  tamen  de  iii. 
Cons.  Honor.  '  Otrysinm  pariter  Ge- 
tico  fceda?iroos  Hebrom  Sangoine.' 

3  €^eria/aeia']  Mense  enim  Decem- 
bri  literas  Romam  snot  allatas  de 
redito  Domitiani. 

6  Pteeras  fisn]  Sensns  est:  Simense 


Decembri  nrbem  iogressnms  esset 
Caesar,  poterat  ille  non  cedere  Jann- 
ario,  a  Jano  Deo,  in  cujos  honorem 
mnlta  sacrificia  fiebant,  sic  dicto» 
OTid.  Fast.  r.  qoo  nempe  menae  Ro- 
mam  erat  reditnros  Caesar. 

7  Fetta  eoronatui']  Triomphnm  co-> 
mitari  roilites  laoro  coronati,  et  m 
ipsom  Imperatorem  jocosa  conrida 
jacere  solebant. 

8  /ttf<T/anngeros]Ovid.Trist.iT.2. 


BPlORAMftfATUM   LIB.   VII.  407 

Fas  audiie  jocos»  levioraqae  carmiiia,  Caeaar^ 
Et  tibi :  si  lusos  ipse  triamphiis  amat.  10 

€t  vtrmu  Um»rt», »  iriumplnf^fie  udmHiUjoco», 


ante  Jannariimi  raditonu  enit  Romain.  Vide  llb.  tiii.  Epig*  8.— 0  Codex 
Veticenasy  Mtri  Mmtiie. — 10  SU  tUn,  ri  huu»  ed.  antiq.  rerrar.  an.  1471. 
Ald.  Jnnt.  Coiin.  Orypli.  Plant.  Janian.  Pnlman.  Caideria.  Lutg.  Delph. 
aliae.  Et  tibi^ «  lamf  codd.  Vat.  et  Omteri,  qni  primui  in  textum  recepit. 
Janus  Rotgersins  legendum  censet :  Ett%H»U:  kuu»ip»e, 

NOTA 

'  Vinclaqne   captif a   regei  cenrice        9  Levioruqu»]  Hoc  est,  andire  mea 

gerentes  Ante  eorooatos  ire  ▼idebit     Epigraaiinata. 

eqnos.' 

IX. 

DB  CASGBLIO. 

CuM  sexaginta  nameret  Cascelius  annos^ 
Ingeniosas  homo  est :  qaando  disertas  erit  ? 


^»»^^^^^^^^^ 


Dc  CtmOie  inscribitnr  in  edd.  vett  quss  yersn  primo  ezhibent  etiami  C^ 
•fiias;   Bet erlandi  Ms.  Coieelitat. 

NOTJE 

1  Ctem  MMfwfa]  Jam  senez  iste     tardius  ad  diseendnm  elnzisset  ^ns 
Casselins  ingeniosos  videri  Tolebat,    Ingeninm. 
^nem   Poeta  irridety  qnod  nempe 

X. 

IN   OLUM. 

PjBDfCATUR  Eros,  fellat  Linas :  Ole,  qaid  ad  te, 

De  cate  quid  faciat  ille,  vel  illOj  saa  ? 
Centenis  fatait  Matho  millibas :  Ole,  qoid  ad  tef 

Non  tn  propterea,  sed  Matho  paaper  erit. 


/n  Oiam  y^tmimlcmma  est  in  Be? erlandi  Ms.— 1  PtfdiMfMr  Otm  in  edd. 
^tt.  PadictUw  Orai  codez  Florentinns.  Ptaas  pro  Lmas  in  codice  Vatica- 
b6»  OU  qmd  ttd  t»?  DecuUftddfad^f  tft.  exUbent  edd.  fett.  Ottf,^  ad 
le De  eui» «aid  ftitimt iUe veliUe eim?  legendnm  censet  Salmasins ;  nam ' de 
alieno  corio  Indere'  proTerb.  in  eos  dicitur  c|nl  de  alienoUberal^:  sed 
chamsleon  non  de  alieno,  sed  de  suo  plane  corio  Indit,  qnod  ita  pro  iibito, 
Tersipelie  habet  ac  ▼ersatiie.  VideTumeb.  lib.  xuv.  cap.  SS.  /ueiamt  etiam 
Delph,'et  Var.  Cfa».  Ifertial.  S  I 


4!W  H.  valm  martialis 

In  lucem  coBDflit  Sertoifm :  Ole,  ^id  ad  to  t  6 

Cam  liceat  tota  stertoe  aocto  tibi. 
Septingenta  Tito  debet  Lupus :  Ole,  quid  ad  te  ? 

Assem  ne  dederis,  credidedsye  Lapow 
Hlud  dissimulas»  ad  te  qiiod  pertinet,  Ole, 

Quodqne  magis  cnrft  conTenit  esse  ttias.  10 

Pffo  tofula  debes :  hoo  ad  te  pertinet,  Ole. 

Qnadrantem  nerno  jom  tibl  credet :  et  hoc. 
Uxor  moecha  tibi  est :  hoc  ad  te  pertinet,  Ole. 

Poscit  jam  dotem  filiagrandis:  et  hoc. 
Dicere  quindecies  poteran,  qood  peitiiiet  «d  te :  15 

Sed  qnid  agas,  ad  me  pertinet»  Ole,  nihU. 

*  *  OUf  Serimui  umat  «d  diem  uuaei  i[M  tpectat  nd  Uf  enm  Hbi  fim  eU 
ereie  et  gnaoUer  dermire  teta  moete?  ^P^  ^^  eepUngaUa  TUe ;  OU^  qmdad 
ie  ?  Ne  aeeem  qaidem  demverUmt  ammUrU  htfo,  OU^  taeee  id,  fmod  epeetai 
ad  te,  et  pted  eoagntU magU  teue  eeUeUmdmL  DAeeoro  tegaU^  OU :  keepertmei 
mdte.  NidUujmmtiHmmUmodalM  ^fludTMiem:  ethoeptrtiwetmdle.  fieAee 
eeigagem  adaUermm:  koe adde  oMmetf  OU,  Fmm  jmm  gnmdU  peUi  deiem :  ei 
koe,  Poieram  ^mimdeeUe repHerOf  QmidpertimeiadU?  At^  OU^  mikUaiUmH  md 
mie  fuldfmeiaM, 


^#»»^»»^\»»^  r 


exUbet  codex  Floreiitiiin8.^8  Aeeem  mmm  dederme  eredidermeee  ieipef  tapt 
Antonlas  de  Kooy.— 13  Codes  Politaenni :  jam  Uki  eredU.^-lk  Ald.  JaBU 
ColiD.  Oryph.  Piant.  Janian.  Lanf .  et  Deipli.  quid  periimet  ad  te7  Lectl> 
onem  nottnm  tettetnr  codez  PninMHmi. 

.    .  NOXfi 

5  /n  tmeeml   Snai   comp1«tie»et  M  pnlcr,«M  illMi  dotare  leMBtar, 

protmliit  Sertorins.  Leg.  sii*  C  de  Kitn  Nnptianim. 

7  SepUmgemia]  Sestertle  nempe.  15  Dicere  qmimdeeieo]  Sentnt  ett: 

S  Cr«dtd«rifOf]  Nam  ti  niliii  Lopo  Oley  Um  cnriotnt  et  in  alienia  nego- 

credideritytnnccurayacabit.  tiit,  ut  plnriea  repetm  potnerim: 

11  Pre  togmia']  Qnam  nondnm  «oW  Qnld  ad  ttf 

▼ittiyettamenaUommdebitareeentet.  16  iSftd  tatd  agmel  Poetm  ol^iiceffe 

19  QMidrMlleM]  Boc  etty  qnartam  poterat  Olat :  Qoid  tn,  o  Hartiality 

atritpartem.  tiugie  rerm  tiktmrmmf  Hvapt^pter 

14Pt«tiljlMiMffil«tttt4«ltor  iOnm  oravttMila* 

XI. 
AD  AULUM   PUDfeNTBM. 

Cocis  me  caimBo  manngne  nostra 
Emendaie  meos,  Pndens,  libeUiUL 

O  .ffirfmt,mt<tfitotrf%»rg  mmeeHUmemimemmiwmemmmmmUu    Ommmmm. 


^#l»«M*<V 


Ad  Pudemiem  itiicriptio  ett  in  Aid.  Jnnt.  Colio.  Oryph.  PuImaD.  Plant. 
Jnnian.  Lang.  &c. 


BPlORAMMATUli    LIB*  TII.  40B 

O  qaam  ine  nimium  probas^  amaBqae, 
Qui  vis  archetypas  liabere  nagast 

NOTJE 

i  CogUme]  De  PadeDttJaadic-  cmendfttof,  qooi  Maitialls  YOtatar» 

tna  Ub.  1.  £pig.  S^.    Kescio  ao  hic  dUljnMt  mgMi, 

ida»  sit  3  atut  est,  Poet»  erat  ani-  S  Nimhm  pnhm]  Nam  ti  \m  neia 

etnimos,  qoi  io  memorim  simiii  et  ▼ertilMii  allqao  Aieriiit  menda,  in  li<* 

amieitite  argmaeiitom  ab  lllo  peteret  brariom  colpam  rejicere  noo  potero. 
▼ersot  propria  ejos  mana  scriptos  et 

XIL 

AD  PAUSTINUM. 

SiG  me  fronte  legat  dominas,  Faastinej  serena, 

Excipiatqae  meos,  qaa  solet  aare,  jocos ; 
IJt  mea  nec,  jaste  qaos  odit,  pagina  lcedil, 

Et  mihi  de  nallo  fama  rabore  placet. 
Qaid  prodest,  capiant  cam  qaidam  nostra  videri,  5 

Si  qna  Lycambeo  sangaine  tela  madent  ? 
Viperenmqae  vomant  nostro  sob  nomine  viras, 

Qai  Phoebi  radios  ferre  diemqae  negant  ? 
Ladimas  innocni :  scis  hoc  bene :  jnro  potentis 

Pergeniam  Famse,  Castalidomqae  gregem :  10 


O  FmuiiM^  dmmmu  tte  kgtd  WKeMho  hmiigm^  H  sa-t^yto  aMtf  Aidat 
Mafiiml ;  vl  airi  Hbri  nee  offendmi  quoijure  odmal,  etfamtL  110»  cslfrala  «tiM 


de  nftbere  etiuepmm.  QMjmfaif  eam  qMmm  tdbU  exieHemri  aoslfa,  H  amedmm 
lils  pif^^imdiiiiliir  saiii^iitiii  lifeambeo?  aique  efimdani  tenemm  mpereem  em  neetf 
mmMme^fdfaUnieartewmpaeeepatirudioeeeUeet  ineem?  Jscaawr  osci^Mtt»- 
ascidi  ;  aoc  jara  per  genmm  Famm  petentie^  ei  eHmim  Muemrum ;  et  per  amee 


^»^^^^^»^»^^ 


t  Ald.  Jont.  Colin.  pagim  leek.-^^  LadimMe  iaaioiti  virMs  Aoc  jaro  ed.  an- 
«ii|oiii*  Ferrar.  an«  1471.  Ald.  Jnnt«  Colin.  Orjrpta*  Palmon.  CaUerin.  Plant. 
Jonian.  Lanf.  Dciplu  dic  l^actionem  nostmm  tetlaiitar  codd*  Bedleinnaiy 

NOT^ 

1  Sk  aw/ronle]  Hoc  ett,  Sic  mn  nordacet   et  contaaMlioiot  edere, 

legat  et  amet  Domitianot|  ot  eg o  nec  com  omnet  noTerint  caodidom  meom 

Mo  qooi  jore  odt  logeniom  ?  Vide  Epitt.  lib.  i. 

0  Sifaalrycoai^eo]  ArcbilochOi  Po-  8  Qai  Pkg^i  radMe]  Qoi  noo  ao- 

eta  Lacedemoniot  ?ertot  lambicot  deot  vertoi  too  nomine   edert  ia 

tam  acerbot  tcripsit  in  Lycamben,  luoem. 

qaoddetponiamipsitaamfiliamneg»'  9  Imeum:  eeU  kee  bem  [InaocMii 


Tittety  nt  laqoeo  tatpendere  te  timni     verbie^  koe]  Alii  legoot :  ladiams  k- 
cnm  filia  illain  coegerit.  Sentot  ett :     nocni.%  tcit  Aoc  &ffnff. 
Qoid  prodeit  occolto  poetm  Tertoi 


flOO  M.   VAL.   MARTIALIS 

Perqae  tnas  aures,  magDi  mihi  numinis  instar^ 
Lector,  inhumana  liber  ab  invidia. 


tuoM  mUd  tmtar  NmimiUf  o  kei§r  dtUne  a  ermdeH  umdim. 


^«tf^«^«« 


Hiaan.  et  Florent.  qaam  primas  reitituit  licriyeriat.—lO  CattaSatmque  m 
codd.  PaimRnni,  Thaan.  Vat.  et  Florent.  CoMiaUihimque  eetmm  Janthia  nottra 
la  margine,  i.  e.  eegtMm^  metro  obstante.  eetmm  et  grefem  non  maitom  diffe- 
rnnt  in  codd.  ob  •imilitodinem  llterarum  t  et  e^  et  e  et  f ,  charaetere  Loofo- 
bardico.  £z  mendosa  hac  lectione  faciie  eruat  ekorwm^  qnod  propioa  acotdit 
ad  titeraram  tractam  in  Toce  gregem.  Sic  '  Pieridum  choras '  ap.  Ovid.  TritC 
▼.  S.  10.  *  Pierii  chori '  ex  Pont.  v.  58.  <  Naiadum  chori '  Fast.  i.  SIS.  C£ 
Fast.  ▼.  80.  Nostr.  i.  77.  Tii.  60.  xii.  S.  et  sic  passim  apnd  Poetas.  *  Orex ' 
proprie  dicitor  de  qaadropednm  congregatione,  et  translate  de  vili  hominam 
mnititodine  osnrpatar.  Cicero  tamen  et  Terent.  de  hominom  nnmero  bono 
lensa  atantnr.  Cf.  Nostr.  ix.  87.  et  xii.  11.  ubi  de  lectione  '  grege'  non 
dnbitari  potest. 

NOTiB 

10  CeuteUdumqme  gregeml  Hoc  est,     talio  sibi  atqoe  Apoliini  sacro  Caa- 
chorom  Masamm,  qam  a  fonte  Cas-     talides  dicantnr. 


XIIL 

DB  LYCORIDE. 

DuM  Tiburtinis  albescere  solibus  audit 

Antiqui  dentis  fusca  Lycoris  ebur, 
Venit  in  Herculeos  colles :  quid  Tiburis  alti 

Aura  valet  ?  parvo  tempore  nigra  redit. 

Dmi  flueei  Lffeerie  mM  ebmr  tmtiqui  dewtit  athum  lUri  eetHhue  TihriSy  pt- 
*lfif  HereuUee  eettee :  qmd  peieet  uura  exeelet  TKhUrie?  ttevi  tewfpure  uagr^  r<r«r. 
titmr, 

l  Omtema  ex  codice  Palat.  primns  dedit,  olbeeeereeMmes  qaicamcoQ- 
sentlnat  codes  Florentlnns  et  egregins  isto  Thnna.  qoen  coDtnlit  Oroaoviiia* 
Vide  Var.  Notas.  aibeeeereeombut  ezhibeot  edd.  Tett/ 

NOTJE 

1  DiMi    TOarltfiw]   De   Lycoride        S  AuHqui  dentie]  Id  est^   ▼et»U 
Idemestargnmentam  lib.  iv.  Epig.     eboris. 
03.  obi  egimas  de  ooelo  Tibartino. 


EPl^SRAMMATCM    LIB.   VII.  fiOl 

XIV. 

AD  AULUM^   D£   LUCTU   SVM  PUELLA. 

AcGiDiT  infandain  nostrao  scelos,  Aule^  paeUsej 

Amisit  lasus  deliciasqae  saas : 
Non  qnales  teneri  plorayit  amica  Catalli 

Lesbia,  neqaitiis  passeris  orba  sui ; 
Vel  Stellse  cantata  meo»  qaas  flevit  lanthis,  6 

Cajas  in  Elysio  nigra  colamba  volat. 
Lux  mea  non  capitur  nugis,  nec  amoribus  istis, 

Nec  domin»  pectus  talia  damna  movent. 
Bis  denos  puerum  numerantem  perdidit  annos, 

Mentula  cui  nondum  sesquipedalis  erat  10 

O  AwU^  i«f<M  Jltgiinm  ctmHgU  ftottra  puMt :  perdiiii  IwiM  olfM  nMrm 
iHM;  «oiigiiaicffd^/lmlLaUaaMcoMaiidtCafiii/H 

vd  ceUbraia  a  nuo  iStctta,  9110»  ptoravit  laiUkU^  a0u$  migra  colwaba  veUt  I»  cam- 
pis  EiyiiU,    Lux  mea  non  capUur  ineptiii^  mc  iciU  deUcUt^  rnc  cor  mett  domimm 

AmiriipaenmnatumvigiMiiaimoo  *  * 


De  ju  PucUa  lemma  ett  in  Ald.  Jnnf .  CoHd.  Gryph.  Palman.  Plant.  Jnni- 
an.  Lang.  &c. — 6  In  iiadem  edd.  pum/ievU  HiantU:  Beverlandi  Ms.  modo 
puan  JUvU  Iani!u$. — 7  Codex  Florentinos :  ncque  amoribuM  iotU:  codez  Vat. 
noqua  mofibm»  itiU;  et  sic  Orateraa  e  cod.  Palat. 

SOTJE 

l/i|^anAanfefl««]Pareanimnempe:  lanthide  nxore  Stella  vide  lib.  yi. 

ad  finem  nsqne  Epigrammatis  men«  Epig.  81. 
tem  lectoris  lepide  snspendit  Poeta.  6  In  EXytU]  Hoc  est,  cnjas  colnm- 

4  LuHa']  Vide  CatullOm  Carm.  11.  bie  nrobra  est  apnd  InferoSysecnndnm 
de  passere  mortno  LesbisB.  antiqnomm  opiniotiem,  qni  ezistima- 

5  Vd  SiriUe  conlafa]  Id  «sty  eo-  bant  mortnomm  omniiim  anlmiiinm 
Inmba,  de  qna  Ub.  i.  Epiy.  S.    De  nmbraa  etae  in  iBferis. 

XV. 

AD  AR6INUM  PU£SUM   IAI4THID08. 

Quis  pner  hic  nitidis  absistit  lanfhidos  undis, 
Et  fugit  ad  dominam  Naiada?  numquid  HylasT 

Qot^piitfr  kU  rrfugU  aquao  purat  laniUdoOf  ei  fugU  ad  domUmm  NaUda  7  Num' 


AdArgimm  puerum  inscribitnr  In  edd.  Tett.— 1  Nonnnlli  legnnt:  odsisltt 

NOT£ 
1  laalfculas  «miis]  De  hoc  fonte     Stellss  erat  fons,  enjns  Nynipfaam  a 
fide  lib.  n.  Epig.  47.    In  sedibns    VMantUlaiett  lanthideStellsnsore 


902  m.  VAL.'  MAETIAIJt 

O  bene,  quod  sylva  colitnr  l^rynthiiis  ista^ 
£t  quod  amatrices  tam  prope  seryat  aqaas ! 

Secnros  licet  hos  fontes^  Aigine,  minisires :  $ 

Nil  facient  nymph» :  ne  velit  ipse,  caye» 

fimiett  JlylM?  O  factvm  htUf  qitnd  Hvakk9  eoMtm' M  iii»  nnwWf  iT  «Md 
iam  frope  eu$todit  amairicea  unda»  I  O  Arginty  faa  e$i  tutw  wiMatree  Im  wUea  : 
Npipha  nihUfaeiimt :  adverte  ne  ipH  eupiat  te  rapere. 


HituUidoe;  et  slc  est  in  codJce  Pidiii«liQi.^9  Etfi^giiai  damiwami  B«v<erl«iidi 
Ms.  Naida  legit  Oronovlus,  ot  est  in  omnibus  vett«  Vide  ad  lib.  vi.  Epif^ 
68.-4  Bcverlandi  Ms.  jam  prope,-^  Argynae  eodex  Florent.— 6  Nii  /eenmt 
Nfmphw  Ald.  Jont.  Colin.  Oryph.  Poinuia.  Jooian.  Flant*  limf .  D^b. 
aliae. 

NOTA 

lasthidem  denominat,  ad  qaam  Vlo»  coUtnr  Herenloi,  ^nl  U  tnoUtv  a 

lantlUam  confogiebat  hic  servus,  ne  a  Nymphis. 

Nymphis  raperotnr.    Vide   lib.  vi.  5  NU  fariemK]  Tpto  potos  hoorire 

Kplg.Sl.  aqoam  ex  hoc  fbnte,  et  minlstrare; 

S  NmiufM  Hylaf]  De  quo  lib.  v.  nec  enlm  hqjos  fontis  Nymplm  tci 

Epig.  49.  rapient ;  sed  cave  «b  ipso  Hmalo* 

S  O  hene\  In  vicino  scilicet  nemore 

XVI. 

AO  VLWQHhMU, 

JSra  domi  non  sont,  superest  boc^  Regnle,  solum, 
IJt  toa  vendamus  mtmera :  numqoid  emis  ? 

Non  hakeo  pecnniam  domi^  o  Regide :  hoe  unnm  reaiai  ui  pendamMe  tua  (|oim  : 
HMnfitMl  eniir  # 

1  Rdvnlf  IwliMi  ed.  «ntlqnlss.  Forrar.  an.  UTl.  Ald.  Jttiif.Colln.  GnMeria. 
Oryph.  Plant.  Jnoian.  Lang.  Dclph«  dcc.  Reguls  eotmn  codnx  Pnhnanni ;  «t 
aic  Ornt.  Scriv.  Farnab.  Schrevel.  et  recentt. — S  Beverlandi  Ms. ^ 


NOTiE 

1  Superett  koe]  Nihil  quloqnam  hn-  Rognlom  ea  noa  rodemtumm,  sod 
beo  prseter  mnnera  qnm  a  te  aeeepii  liberaliter  •obventnmm  snss  inopiso. 
hoc  autem  fhcete  dicit  Poeta  speraps     Pe  Regulo  dictum  Ub.  i.  Epig*  It. 

XVII. 

AD   BIBLIOTHBCAM  JtnLII   MARTIALI8. 

RuRis  bibliotheca  delicati, 
Vicinam  videt  unde  lector  urbem ; 

O  bfhHatkeem  amemie  aittmy  ex  fwi  l^lor  agpieit  prapw^umm  «rfroM,  <t  ^tiMfmt- 


BPie&i^ItllJlTVM    laB..  ¥11. 


Intef  miraMMi  anctiofa  cl 

Lascivae  faerit  locw  ThaUaB, 

Ho6  nidQ  lictt  imana  yni  imo,  9 

Scptom  quoB  tibi  miltimiui  libcttQ^ 

Anctoris  cakono  sni  Mtatos : 

■ 

Haec  illiB  pretiom  fiicit  Utom» 

At  ta  munere  dedicata  panro, 

Qnce  cantaberis  orbe  nota  toto :  10 

Fignns  pectoris  hoc  mei  tnere, 

Jnlt  bibUotheca  Martialia. 


rH  l§eut  J0COM  TktUuB  talcr  vtmiff  «mdtoref,  e0U§e§t  heii  «ci  hi^lmU/enMe  het 
eefiem Uiree^fweemi  te imeimMe ewundaiee etJame emi mieiene:  kme Uimm cwuN- 
tmUmefrHiwet.  aedtu^ohMmihe^Jwm  MartUdU^dmmmpmm  wmmreffme 
eegmia  eeUbrwberie  teio  eibe^  eena  kec  pigmn  mei  mmrie. 


►^** 


1  JMif  MMMiM  la  cwdiee  VtticMM^  Hm m$d0  iie$ih»t^mk  imerm 
vei  wm  codex  qatdam  ap.  BeverlAodiim, — 8  JEToc  ttfit  preiimi^  eodd.  V^  et 
Plorent 

NQT^ 


1  RmU  bibHeikeea]  Hocw  loii(Q  «i»  meii.  QKHlittbil».  VUU»  Ub.  it. 

Janicoli  coUo  recombebat,  ot  dictom  Eplg.  8. 

ett  lib.  IT.  Epig.  64.  5  Nid0  mI  tm»}  Hoe  eity  vel  in  ol- 

4  Leeeimg  TWur]  Hoc  eM^.  jpcih  t|iii^or4i«e^eo||i«e».veIiii^ 


XVIIL 

IN   GALLAM. 

CuM  tibi  ait  faciesi  de  qcia  nec  foemina  possit 

Dicare;  Gaiacorpas.BiaIlalit&raBatfit: 
Car  te  tam  raras  capiat,  repetatqae  Aitator, 

Miraris  ?  vitiam  est  non  leve»  Gallay  tibi. 
Accessi  <{BOtie8  ad  opos»  mixtisqoe  mevemvr  5 

Ingufnlbas :  cannua  non  tacet^  ipsa  taces, 
Di  facerent  ot  ta  loqaerevis,  et  ipse  taceret : 

Offendor  canBi  ganruHtate  tm. 

7  Polmmi  codei^i  ei  iOa  immrH. 

SOTM 

l  Defoa  me']  Id  est,  oec  oila  fcmi-  S  SwUa  iUma']  Nec  opoa  ett  ot  lo- 
iw  poteat  deformitatem  notire  in  too  mento  mgai  nteri  condai,  qas  noUm 
corpore.  ftont.   Vide  llb.  iii.  Bpig.  42. 


504 


M.   VAL.  MAftTIAUS 


Pedere  te  manem :  namqae  hoc  nec  inatile  dicit 
Symmadms,  et  risam  res  movet  ista  simol. 

Qais  ridere  potest  fatoi  poppysmata  cimni  ? 
Com  sonat  hic,  cai  non  mentala  mensqae  cadit  ? 

Dic  aliqaid  saltem»  clamosoque  obstrepe  canno : 
Et  si  adeo  mata  es,  disce  vel  inde  loqai. 


10 


NOT^ 

11  P«ppynMta]  Vox  fictitia  a  iodo'  attrectAtio  bluday  nt  qii»  fit  ad 
qno  eqQisnecdtimdoiDitisblaDdimar.  cicnrandam  eqnnm.  Vide  lib.  ni. 
Politianns  Miicell.  cnp.  82.  demnisio     £pi|^.  7S. 


DB  PRA6MBNT0  ARGUS. 

Fragmbntum,  qaod  vilepatas  et  inatile  lignom, 

Haec  fuit  ignoti  prima  carina  maris. 
Qaam  nec  Cyaneas  qaondam  potnere  roinse 

Frangere^  nec  Scythici  tristior  ira  freti. 
Sfiecnla  vicemnt :  sed  qnam vis  cesserit  annis, 

Sanctior  est  salva  parva  tabeUa  rate. 

Fngmtnium  qmd  cndu  emdmiym  aiqui  hmHU  Ugnmif  hacfitU  priiM 
Hm  Mfjf  tJM0fm<i  ;  qum  oHm  me  poimifrtmifi  rmMi$  Cyonm,  luc  unwrc  wa 
Seytldei/retL  VieUeeiimenU»;  9iUeetce9eiriimmi»f€xigmtMUimigwUiere9i 
nmeiniegra. 


i^»<»^<»»>»i»>#»»«»>» 


9  Heefmi  Beverlandi  Ms.-4  Edd«  vett  babent,  midafriii:  Pnlmanni  co> 
dex»  infreti:  et  sic  Plant^  Jnaian.  Delph.  Ornt.  Scriv.  Farnab.  SdireveL  et 
recentt.^6  Smeula  vieemni,  ei  qmmme  Beyerlandi  M«. 

NOTJE 


1  Fmgmenium]  Navit  ecilicet  Ar- 
gtti,  qnod  Romtt  tnnc  exUbat.  De 
illa  na?e  et  Argonantis  Tide  Valerinm 
Flaecnm. 

S  H^Bcfmi]  Ante  Argonantas  mare 
naTibtts  tentatnm  non  fnitynt  cannnt 
PoetsB. 

S  Csfflin»  niintf]  CyanesB  sen  Sym- 
plegades  secmidnm  Ptolemsnm  dnm 


snnt  insnls»,  Tel  saxa  aiQaceBtla  Boe* 
pboro  Tbraclo»  bodle,  ComI  4e  Cs»* 
eia^itinople,  qnm  non  sine  magnopc- 
ricnlo  transmisemnt  Argonantc. 

4  Ita  fretQ  Hoc  est,  tempettas 
Ponti  Enzini.  Alii  legnnt,  nmda 
freti. 

6  Amdior]  Propter  ▼eBeratloneai 
qnm  debetnr  ttitiqnltati. 


BPIORAMIIATUM   LIB.  TU. 


S06 


IN   8ANCTRAM. 

NiHiL  est  1018611118,  nec  galosius  Sanctra, 
Rectam  vocatas  cotn  cacnrrit  ad  ccenam^ 
Qaam  tot  diebos,  noctibiisqae  captavit ; 
Ter  poscit  apri  glandalas,  qaater  lambam, 
Et  atramque  coxam  leporis,  et  duos  armos : 
Nec  erubescit  pejerare  de  tardo, 
Et  ostreorum  rapere  lividos  cirros. 
Buccis  placentse  sordidam  linit  mappam. 
Illic  et  av8D  collocantur  ollares, 
Et  Panicoram  paaca  gnm  maloram, 
Et  excavat»  pellis  indecens  valv», 
Et  lippa  ficas,  debilisqae  boletas. 


10 


NikU  td  b^iitkmi  ef  pMm  Aoiehtr,  cimi  tii«ila<»f  fnpfnjt  ad  agmm  re«» 
UMy  qwm  aucupatut  e«f  <el  dUfmt  et  noetibmB ;  ter  petit  gkmdMlai  oprj,  quater  hn»- 
6«M, atquevtramqueeoxaM  lepertMtet  dMoearmoe  ;  nee  jrndet  iOmm  pejemte  de  tut' 
de^  et  mtbdweere  Vmdm  ehrree  eetreerum.  DuUi  pheeniu  injleit' etMrdkiam  mappam. 
HHe  etwke  eUaree^etpaueagnmamaUrum  Pumcerum  appanuuiur^  etpeOie  Mr- 
eara  mdnee  exeaet^  etJUuM  ^pa^  et  detUi»  boietue.    At  eumjam  wu^frangHur 


Dukipiaeenia  6d.  aotta.  Femr.  an.  1471.  Ald.  Jnnt.  Colin.  Gryph.  Plant. 
JnntAn.  Lang.  Delpb.  alic  Diileit  plaeenta  Pnlmanni  oodex.  Buecie  piu-' 
eeutee  codez  Florentinnt,  pro  *  booceis/  u  e.  frnttnlls.— 11  BeTorlnndi  Mt. 

KOT£ 


5  Reetam  voeatuel  Qnam  revoca- 
Terat  Domitlanns  anblatis  tportnlii. 
Vide  tib.  u.  £pi|C.  69. 

4  GloiidaJaf]  Vlde  lib.  xii.  Epig. 
Sl.  Inmboa  f ero  ett  medin  para  apri 
in  trei  partea  diflsL 

6  Utram^e  eexam]  Coxa  poiterl- 
omm  pednm  pars  et t  snperiori  nrmna 
anteriomm. 

e  P^fifwv]  Hoc  est,  com  anbdnxit 
tnrdoay  nott  pndet  ipaom  jnrnre  sibi 
BOB  fnisse  appositos. 

7  Qs<rwnun  iimdee  cbroe']  Clrri 
proprle  crlnes  snnt,  sed  hie  snmnntnr 
proAbris  ostfoonun  canils  colorem 


reftrentibns,  nnde  lieMof  Tocat.  8eo- 
sns  est :  Ab  illo  bellnone  rapi  etlam 
ostren. 

8  Bueeie  ptaeentee  [Dnlej  pfaccale] 
Qnam  et  dam  snbdoctam  mappa  in» 
.TolTcbat  LegnntalilAudspfaesnltfy 
hocestyfrnstis:  aUi,  DMm  pHueanU. 
Yideat  lector. 

9  Uvee  eUaree]  Qnm  nempe  in  oUis 
serTabantnr. 

11  Biexoenatee]  Exesa  «nia  jBOno 
sola  pellls  supererat. 

19  Bt  Uppa  fieu»]  E  qna  lactcns 
hnmor  Uppitndlnls  Instar  flnit. 

MUisfHs  Mstns]  Qnia  pam  dn- 


sm 


m.  YAL.   HARTIAEJS 


Sed  mappa  cum  jam  ndlle  nimpitaf  fartis, 
Rosos  tepenti  spondylos  sinu  condit, 
Et  devorato  capite  turturem  tmncum. 
Colligere  longa  tarpe  nec  putat  de&tra 
Analectai  qQicqtiid  et  canes  reliqiaeruiit 
Nec  escu)aata  sntBcit  gul»  praadat 
Mixto  lag^Baiu  replet  ad  pedea  viao. 
H»c  per  duceota^  cum  damwa  tolit  scalas, 
Seque  pbserata  clansit  auxiaa  cella, 
Gulosas  ille  postero  die  veudit 


15 


20 


mUUfiuiiij  eaUdo  miM  oecMUai  tpmuUgloi  egeiw,  mc  deinde  exittimai  imhneHwm 
porreeUmmMeoUigeniwrtMrimmuiiJbundifaaraioe^l^  re- 

Hfmenuii  emm.  NeeprtBda  eeciiii«  nifieii  M/vaKMi,  wm  miito  replei  maphtmm 
jaeenteni  od  pedm.  Cum  kae  omnia  portavU  doamm  per  daeeniat  gradutf  ei  •»- 
tkihuoeahieomdii  eeUtt  dtmitpmdridii  iJki  keihm  vmMt  hmt;  frwfi , 


0^memmf»^^0€m 


Ei  exetnaim  pdvb, — 18  Codex  FloreQtinas :  rmupUnr  cnvif.— 16  Indgoonio 
eapite  Ald.  Jnnt.  Colin.  Ory pb.  Stc.  ted  Plnnt  Jnniea.  et  Delpli.  Indevoriato 
emdte, — 16  £d.  entiq.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Junt.  Colin.  Oryph.  Leng. 
Pfant*  Jnnian.  PolnUn.  Delpb.  «lim:  w^M.  I^ectio  noytra  deheinr 
Powe  P«  probante  Pul«ianoa.-^18  Nic  ^pdeii/k  Palmanm  codex.  Ne^ 
HKvUiUm  Beverlandi  Mft,  gakt  pretdan  codex  Val.^19  Codex  Fioreot.  oA 
j«def  flK(r«.--9Q  ^  pir  (bwaKw  in  eodice  V«tic«DQ* 

NOT« 


raty  non  optimns,  Inqnit  Famabins : 
inmo  recisn»  Tel  nnllo  ant  debttt 
cMde.  Ormonnf^ 

1$  4fafe/iir«ii]Hoce«tfteic»lwtia 
Himappainfoliitii. 

14  Spemd/iflml  Qnos  pnto  hic  suml 
pro  qnodam  piscinm    genere,   aliM 

•pondyliiii  c«t  Tcrtebra  dorit*  PUiu 
Ub.  xuut  c»pt  11« 

15  Et  decoraio  [Inde  eorafo]  AUI 
i^  4€9orai9*    4iickcta]  Heliquias  et 


frosta   inteUigey  qnm  serfl  coUife- 
rent.    Lib.  xit.  Epig.  80. 

19  ilfwto  l^temunl  SnbdocU  elto 
viwim  aquA  tempemlnmt  qnodserfi 

•dpodethibebikati 

90  Per  dneeniai  eeakuH  His  verbis 
Indicat  Sandram  Istnm  snb  tegalis 
pioperpm  more  hebitasse.  lib.  i. 
C;pig.  118. 

22  Vendii^  NoQ  beltantionem  t^- 
tam»  scd  et  Sanctrs.afantlamcerpit. 


XXL 

DB  NATALl   LUqANl» 

Hjrc  est  Ola  dies,  q^ase  magni  couscia  partas, 
liUGanum  popiUiSs  et  tibi,  PoUa»  dedit 

0  Pottaf  hme  e^  iHn  to,  puf  teetit  iMgni  portm  edidit  lAiemam  ps^viii 

KOT/B 

1  Hme  mi  ida  dtos]  QnarU  seHicet  anl  tertia  Nenas  Norembrls.   Lncnai 


BPIQBAMMATUM  .UB.  VII. 


907 


Heu !  Nero  cradelis,  nuUaqae  invisior  mnbra : 
Debuit  hoc  saltem  non  licaiBae  tibi. 

Htiin.    Heu^iove  NerOfiue  odionar  pnpier  vUam  aliam  umkrM:  eaUem  hocs 
momdebuUtibiftrmimmfitiHe^ 


^^#>^i^>^i^^»^«i»^ 


S  iDcodice  Vatic4no:  nuUaeeivtvisiorumbra* 

NOTiE 

opera  commentariU  illBstravit  Lam-  nnllins  csdes  majns  tibi  odinm  con- 

Urlii»  Hortemlns,  et  fitim  ilUw  cUiaTit. 

Foeti»«»^oie4eacribi^.  .  4  NMtoiiMlIaterficeretamegrt^ 

S  PoUa]  Lncani  nxor,  qnem  inter-  ginm  Petta».    Videtw  ad  Neraiiie 

fid  jniBit  NerOy  qnod  conjnniverat  dictiim  respicere,  qni  mnltii  occisis, 

cootrft  «om  JUicaiini^  cnm  eb  ipso  iie«cinebecteiiusC»>arem,q«aatnm 

prohiberetur  «n«  CnriiiAa  iQ  inoMi  Imperatori  lioeret»  dioebat.   iiedi» 

edere.  ms. 

S  NuUtL  imMwr]  Hoc  est,  O  Nero, 


XXII. 

DB   BOOBM. 

Vatis  Apollioei  magno  memorabilis  ortu 
Lux  redit :  Aonidum  turba  favete  sacris. 

HaBC  meruit,  cum  te  terris»  Lucaney  dedisset^ 
Mixtus  Cfvstaliad  B«ti9  ut  esset  aquae. 


IheareveriUwr  eMnxmdu»  mtuno  ori%  PoeUe  ApoUmei :  O  itficstf,  eelote  frofk* 
Hm  OQeryUU».  O  iMcem»^  enmBmHe  U  dometei  orHf  h/oe  «sseoifMs  fsCnlmisct- 
relmr  wndm  Cnsteiks. 


^0^^^^^^^^^ 


a  iloiHtfwii  fvrfra  fmeiUe  Be?erlandt  Ms.  ilMiiifttm  larma  Janns  Onilielmus 
Ib  Psendol.  Plant.  QnvsL  cap*  6.  Do  hamili  ▼ocvm  permqtatlooo  IVeqiienti 
consule  Ueins.  ad  Ovid.  Art.  Am.  iii.  2.  Drakenb.  aa  811.  Ital.  t.  277.  xii. 
I85.etXiT*^«^  J9ecnisHi€is(l3eferlaadiM«« 

NOT^ 


9  1Vr6a  faveU]  Tnrba  est  nomen 
coUectif  om»  qoapropter  t erbom  po- 
aitiir  ia  pliirali. 

S  Haem/eruW]  Alii  sic  explicant: 
Hsc  dies  tcI  propter  te,  o  Lncane, 
edltum  merait,  ut  Bsptis  patrins  Lo- 
caal  flnTins  nameraretnr  inter  fontes 
MQsamm.  Judicet  lector. 


4  ^tffis]  Cordabse  natns  est  liUca- 
nns,  qn«  est  ad  Bsetim  Hispaoim 
Bi?tic8B  flavtnm  bodie,  Gvadaificiotr ; 
qoi  fluTins  inter  fontes  Mnsaram  nn- 
meratnr,  qnoniam  tnlitPoetam  Lnca- 
Dom.  De  flmte  aafem  Castalio  jam 
SKpius  dlctom. 


506  M.   VAL.  MAETIALIS 

XXIII. 

DB   BODEM^  AD  PHOSBUM. 

Ph(Ebb,  veni ;  sed  qnantus  eras,  cnm  bella  tODanti 

Ipse  dares  Latise  plectra  secnDdalyrse. 
Qaid  tanta  pro  loce  precer?  tn,  PoUa»  maritam 

Saepe  colas^  et  se  sentiat  ipse  coli. 

0  AptOo  vemy  ai  pumHu  erM,amip§ibettaetaiiaMHewiudere$jiUeira  eeen- 
dihfreB  Leltmm,  Quid opMepre dU  ioMmeiiwreMdA?  tu^  o  FeUm,  enbre  ee§m 
eetfiigem,  offM  tttf  iHtdUgeii  u  eoU,  ^" 

1  Edd.  Tett.  beila  eemenii :  BeTerUndi  Ms.  l^eUa  ienumiU,  Lectkniem  imm- 
trim  primoi  dedit  Onitenit.^  Palmaiiiii  codex :  eenHai  ilkeeH, 

NOT£ 

1  Ven£]  Nempe  adhsc  sacra,  qoc     Virgiiio  carminift  epici  ^oriam  cob- 
/acimos  natalem  Lacaiii  diem  cele-     cetsiati. 
braotes.    .  8  Tk,  PoBa]  DiofiTaa,  atmaritam 

S  Pledra  aeaoNfa]  Hoc  est,  cai  Ln-     s»piaa  colere  poMis. 
cano  tn  ipae,  o  Ptiaebey  aecnndam  a 

XXIV. 

IN   MALBDIGDM. 

CuM  Javenale  meo  qaas  me  committere  tratas, 

Qaid  non  audebis,  perfida  lingua,  loqui? 
Te  fingente  nefas,  Pyladen  odisset  Orestes : 

Thesea  Piritlioi  destituisset  amor. 
Tu  Siculos  fratres,  et  majus  nomen  Atridas,  5 

£t  Led»  poteras  dissociare  genus. 

O  imgaa  improha,  pue  experirie  eemmUiere  me  cum  aua  Jnwnale,  faid  ntn 
emdebie  dkere  ?  Oreeiee  edieeei  Pyledem  ie  exeegUoMie  eeehut  ai^  amar  Piriikei 
deeendeeet  Theeea.    Ta  valebae  di^uMgere  Suutee  frairee,  nffve  Airidae  tordtoa 


Ad  Deiraderem  lemma  est  in  codice  Palmanni«— 1  Cnm  Jmeeaak  weee  mnd 
tae  eemmHiere  iempiae   BeTerlandi  Mi.— -8    Pyladee  odieeei  Oreeie»  ooonz 

NOTJ^ 
1  Cnm  Jnonnle]  Hoe  ett:  O  Un-        5  Siralrn  fndree]  Intellige  AmpkU 
gua,  qnm  tentas  eontentionia  ot  dia-    nomnm  et  Anapiam  natoa  Catanm, 


■idii  temina  jacere  inter  me  et  JnTo-  bodie,  Caiaaia,  in  nrbe  Sidlimy 

nalem  Poetam  satia  notnm.  longe  a  monte  JEtnn,  qnomm  plnaa 

t  Pffleden']  Horum  beronm  Ustoria  in  parentes  amorem  refert  Strab» 

omnibna  nota  est.  lib.  ▼!• 


BPIGRAMMATUM   LIB.   VII. 


600 


Hoc  tibi  pro  meritis»  et  taUbns  imprecor  aasis, 
Ut  ^cias  illad^  qaod^  pato,  lingaa,  facis. 


wuo^rem  fwmmm^  ei  ttirpem  Leda,    Uee  hH  exopie  ff  wuriH»,  ei  Idite  mtd$,  ui 
faekt  Hkd  fmd^  efimer^  imgmaAuii, 


PaUtinns. — 8  Oratenu  ex  eodem  codice  legity  Ibigwa  /octfy  pro  Tiilg.  angM 
feeii :  alloqoitnr  enim  fpsam  lingnam. 

SOTJE 

Atridtui]  Agamemoonem  et  Mene-  8  Feclff  [fweU\  Alii  feeie*  Videtnr 
lanm  celebrioret  Sicnlis  istii  fra-  enim  alloqoi  llnguam«  cni  precatnr» 
tribns.  nt  adbaereat  rebns  turpibos.    Lib. 

6  Ledm  gemui]  Castorem  et  Pollu-     ii.  Epig.  61. 
cem. 


IN   MALUM  POBTAM. 

DuLCiA  cam  tantam  scribas  Epigrammata  semper, 

Et  cerussata  candidiora  cate ; 
Nallaqae  mica  salis,  nec  amari  fellis  in  illis 

Gatta  sit ;  o  demens,  vis  tamen  illa  legi ! 
Nec  cibus  ipse  javat  morsa  fraodatas  aceti;  5 

Nec  grata  est  facies»  cai  gelasinas  abest. 
Infanti  melimela  dato,  fataasqae  mariscas : 

Nam  mihi,  qaae  novit  pangere,  Chia  sapit.  - 

Cwn  perpetue  compmMj  Epigrmmmiia  iotem  dekie^  ei  emididiorapM  eemeeaia; 
mee  aeperganiw  wJUa  miea  eaUe,  nee  gwtiafelli»  amari  ;  e  faiae,  mkdmmmu  vtt  iXfa 
eeelxi  !  Nec  ipee  eUm»  ptaeei  deeiUuiue  aeerbiiaie  aeeii;  nee  vuUue  arridei^  eui 
deeei gelaeimu.  Trade  puero  pema  me</ila,  ei  tearieeae  iaeidea»:  ego  euimawm 
Ckiaaef  qjwee  eeU  pmwgere* 


in  malnm  pMtem,  fwi  Epigrwwmmia  eiwa  iwrpibw»  eerihii^  imcriptio  est  in 
BeTerlandi  Ms« 

NOT£ 


1  Dwieia  ewm"]  Insnlsa»  nec  imbnta 
illa  mordacitate  qnm  his  t  ersibns  con- 
▼enit. 

a  Gamladiira]  Hoc  est»  in  qoibns 
iiMit  sensns  caodidior  cernssay  qnm 
erat  eadmii  caodoris.  Vide  lib.  i« 
Epig.  78.  Candidns  Teio  aibnai  qni- 
dem  significat,  sed  ct  simples  etiam 
nt  snmitnr  idc. 

8  NwOa  wdea  joJu]  Hoc  estrnnlla 
nrbaiiitnsy  aec  acerlrftas. 

S  Nee  eikw»  ip»e]  Acerba  eaim  irri- 


tantstomaehnm»  laetoiem  qnoqve  ai- 
licinnt  sales. 

6  Ctfaiiwni]  Gelasini  snnt  snicnii 
qoi  a  ridentibns  in  ore  finnt,  inqnit 
Badems.  Roliertns  Steplianns  in  sao 
Tbesaaro  ait:  Oelaaini  snnt  linem 
qnm  ridendo  eAcinntory  et  snmmow 
gratiam  ori  concUiaat  Oelasinisnnt 
etiam  dentes  anteriores,  qni  rideodo 
ondantnr.  Oelasinns  scorram  qoo- 
qoe  Miniificat. 

7  itferisMf]  Oenns  qnoddam  ficns 


610  M.  VAL.  MARTIALI8 

NOTJI 

insaUae ;    infaotibua  eniii    plaetilt     rii  x  hoo  «•!«  mlbl  plaett  Bpiifruiinia 
dalcia.  mordax.   DeChiaficalib.ziii.  Epig. 

8  CAm]  Facw  nciBpo  accrbi  aapo»    M. 


XXVI. 

8CAZ0NTA  MITTIT  AD  APOLLINARBM. 

Apollinarbm  conveni  meam,  Soason» 

Et  si  vBcabit»  (ne  molefttns  accedas,) 

Hoc  qnalecumque,  cujus  aliqaa  pars  ipse  est^ 

Dabis :  hoc  facetum  carmen  imbuant  aures. 

Si  te  receptum  fronte  videris  tota,  5 

Noto  rogabis  ut  favore  sustentet. 

Quanto  mearum,  scis^  amore  nuganim 

Flagret:  nec  ipse  plus.amare  te  possum. 

Contra  malignos  esse  si  cupis  tutus, 

ApoIIinaxem  conveni  meumf  Scazon.  ,10 

O  Seaxtm^  adi  mmtm  ApotHnanm:  S^  ^Hnu$  iU,  m  <ai|MrHaM*  acMilflt, 
irada  koe  ^MaUemmqnif  4f/m  mU^uam  paHem  ^J/Mi  qw  t  emra  ilHm  MMnrfmf 
fedmm kMne  ventm»  Si  mderi»  te  exeeptum  teiomUtMt  regeibu  fU  ie  feraigrmr' 
tia  eeUia.  Tenee  qftmh  ardeed  eiadie  mnartm  hiepHtanm :  nte  ipei  poMMi  tn 
dUigere  mngii.    S%  vii  m»  eemrm  ndatnm  taijiffl^t,  o  iSwwi,  nM  menmJtM' 


*0^0 


2  £r  «ifMiMMr,iio»  MoMiu  codcx  Pnlmanni.— $  Beverlandl  Ms.  jNira  tpm 
eff.-— 4  OronovintftcribijoMiti/ecefia.  Vide  Var.  Notaa.— 6  Beverlandi  Ma. 
nec  vpea  p(Ma.~9  In  eodem,  ern  m  ooIm. 

NOT/E 

1  Jpottmarfm]  DoctiMimnm  sane  t  Cejm  0%»  port]  Nam  HOittt 
virum,  de  qno  lib.  iv.  Epif .  87.    Scft-     Poeta    ▼ertus    emendabat   Apdlli* 


aoD  lamtea  est  clMdieaiiB  |  lii  aexte  Mria. 

enim  pede  ponltnr  Spondmne.  4  Hm  /atliiM)  Qiiomddo  JkfHm, 

9  A  «<  mmM]  TUMH   tampas  qood  modo  Tocabat  ^ «aiMamfwy  eai 

mislaie  opportuiini  eaptaMa.    Vo»  Modcfti»  iitid  lianJqmaatn  con> 

nma  ImpaieMiale  eathle*  ViiylL  Ak  veiiit«    Scrlbe  fm^m:  nnrm  fmHtm 

ir. ' 8ed  al  taatnaaMof  caana eogttoa-  ^N>cet  eJiM  qni  tbeem  eal,  qti  adt 

eweiMMitfeiy-Et  tacetammleaiieglye*  et«gaM«r  attdlre.    fiiM' OfOMetoiL 
nitt  awilrelabonMi.' 


BPIOBAMMATUM   LIB.  VII. 


fill 


XXVII. 

DB  APBO  8IBI  A   DBXTBO  MIS80.* 

TvHCM  glandifl  aper  popiilator,  et  ilice  malta 

Jam  piger»  JStoke  fama  secanda  ferae, 
Quem  meas  intravit  splendenti  caspide  Dexter, 

Prceda  jaces  nostris  invidiosa  focis. 
Pingnescant  madido  tetri  nidore  Penates, 

Flagret  et  exciso  festa  calina  jugo. 
Sed  coqaas  ingentem  piperis  consamet  acervum, 

Addet  et  arcfmo  mixta  Falema  garo. 
Ad  dominam  redeas :  noster  te  non  capit  ignis^ 

Oontarbator  aper :  vilias  esario. 


10 


O  aper,9aM9f  i)aem  ^faMKf,  Hjim pfgir  miitu  UUtyfmti pfKtbm  db  JBitU 
ftrmy  fMem  inieffeeU  DepBtet  /ml^piH  tvM^nlo.  freemuie  frmd»  eiieea  muMe 
feciM.  Pemeltee  medidi  pimgueecmt  IdUai  maore,  ei  euHna  Ueta  urdeei  etme 
Hgnie.  At  cofmif  impendet  ingeeiem  emmibum  jnperie,  atque  a4}iniget  FiUermi 
mbrta  Mirmri  gm^  AiMrfari»  ad  dmtkmms  O  o^  ieeeetm^y  mm  ta^eftmU 
meetri  Leru»    Fmmemm  tiMiiil  tiikrie* 


'  Pe  Apf^  d  M  oeeim  in  edd.  vett.  Ad  Aprmn  mietimi  codex  Pnlnmiuil.-^ 
9  Grntenui  legi  posse  credit :  Impiger  Mteim^  4*.  Codd.^  Vatt.  et  Flereot. 
eshibent:  JamnigerJEieliafama,'-%  £dd.  Tett.  «ptautaui  emepide  emlter;  et 
tane  ad  HArtUlem  debeC  ivferri. — 4  Preedm  Jmei  ia  qiiib«$daai.— 6  Codex 
PnlaiumietBeferbindiM*.  iMdide  UetL  Ald.  Jnnt.  Colin,  Oryph.  Plent 
JnniMi.  Ung.  Delph.  te.  Midirfi  lete,  vei  irnio^-^J  Sedfeeae  Be wlMidi  Mi. 

NOT« 


*  De  epTe]  Legnnt  lOii :  De  apro  a 
m  meim ;  et  in  tertlo  fersa  cidUr  pro 
Dexter:  sed  hnlc  lectioni  repngnat 
nlHninaidisliclnnn:  adUeztrwnenim 
ennm  nmicom  ▼  idetiir  remltterp 
apmfliy  cni  condiettdo  non  enfficer«nt 
enft^opni.,  Altt:  AAefemm 

1  7Vm  glMdit]  In  agro 
Tmea  aper  gtnndilmt  ieginatlialente 
inetdibat*  • 

9  JEMm  /nia]  Hie  icilieet  aper 
pemlMemialb  iageiti  hpvoCidy- 
doniOy  qnem  in  £lalomm  agrea  im«i 
mUeratiratalliaiia.  Videlib.Speet. 
Epig.  15. 

4  IVHMfai  jnM^  AIH  hemt  imdMeea^ 
hec  dt  aM^r  tfmmi  ftvat  mea  cen«« 


ditlo. 

6  lfeMoMri[iHndidii««o]Ugant 
alU,  «ndido  Mi;  alU  nmdide  lifri. 
EHgat  lector.  Penatet  f eto  DU  Mnt 
domestid  snmti  pieipia  deme*  Sea« 
•nteatt  Iittitee#nalBiMat«r. 

•  EMiteJnsv]  Hontle  niaBimaH  14 
eeCi  cmM  ligna  lai^giai  «•pQiiavtar 
•ttper  feenift* 

S  Jddetclorame]  iieceet»meUoii 
et  inleriofi  De  garedietnm  lib^  vi» 
Eplg.tt.  OemMcrat  lM|namiBli,4e 
fnaiternmUb.Klii.Epig.liM.  <B«» 
pinntlt  ndhnc  ecembri  dm  •angnlne 
primOy  Accipe  faetoiamy  moMra  oarai 


9  ilddiMiinam]  Dextram  •dUeetw 


512 


M.   VAU   MARTlAlilS 


NOTiE 

NMi£r  te]  Nostra  cnltna  non  babct     riiendo  contDrbarentor  et  decoqne- 
nnde  te  condiat;  seu  in  qno  apro  con-     rentnr  opes  meae. 


XXVIII. 

AD  PUSGUM. 

SiG  Tiburtinas  crescat  tibi  sylva  Dianse, 

Et  properet  csesaiti  ssepe  redire  nemus : 
Nec  Tartessiacis  Pallas  tna^  Fusce,  trapetis 

Cedaty  et  immodici  dent  bona  musta  lacus  : 
Sic  fofa  mirontur,  sic  te  Pallatia  laudent, 

Excolat  et  geminas  plurima  palma  fores :  • 
Otia  dum  medius  prsestat  tibi  parva  December, 

Excipe,  sed  certa,  quos  legis,  aure  jocos. 
Scire  libet  verum :  res  est  hffic  ardua :  sed  tu 

Quod  tibi  vis  dici^  dicere^  Fusce,  potes. 


10 


Sie  namti  Dumm  Tibmimas  Hbi  «a^cMal,  €t  tyhoa 
oUa  tfUB^  o  Futeef  cedami  preUe  Btgticie,  otf  nc  ingeittee  cupee  prabemd  bema  umtia 
mcfora  wvmiltur^  nc  pJkituL  commeudeni  fe,  et  muUm  palma  exorueui  gemiuat 
foree :  daun  mediug  December  ceneedit  tibi  breiem  fnief an,  ejMwtiwi,  eed  amre  attem' 
ta^  Uidoe  fiiof  eoobrie.    Plaeet  tdre  veritaiemf  hac  eet  re$  dt/kiUt:  attu^  o  FmeCy 
potet  dicere  ^uod  cupit  dici  tibi, 

8  Tarpetiaeit  PaUat  f«a,  ^r^.  codd.  Florent.  et  Vat^  Codez  Vatldiina : 
dent  boua  viua  lacut. — 8  Eacigit  et  eerta  oodex  Palmainii.  £a%e  ttd  certe  m 
aliis. — ^9  ScireUeei  ferKfn,  ree  etiy  tfc,  In  edd.  vett.  Alii,  Sdre  UbHuermmf 
ret  eti  keBc  ardaa  ex  penona  Fosci  ¥eram  pronnifttare  sabtimentity  ne  odioaa 


NOTiB 


1  8ic  TiburHum]  Tibare  sylTam  ba- 
bebat  iste  Fascas,  doctus  sane  caosi- 
dicas,  i|u«  Diann  utpote  nemonim 
praesidis  esse  dicitur. 

a  Nee  Tartettkuit]  Pallas  sen  Mi- 
nenra  inventrlx  fnit  oliv»  pro  qaa 
et  ipsa  snmitiir.  Sensns  est:  Nec 
tna  oilTeta  cedant  oliTetls  Bsetlcls : 
BsBtis  vero  fluTias  cst  HispaniSB; 
liodie»  GmMqutmr^  qni  olimdletns 
ett  Tartcssns,  ad  quem  moltn  snnt 
olese,  et  qaidem  optimae :  trapes  aa« 
temy  sen  trapetom,  est  mola  olearia, 
et  snmitnrpro  ipso  prelo. 

4  Laeut]  Capie  sunt  in  quas  vinum 
prelis  espreifam  labltar. 


6  iSSe  /ora  mirmdur]  Te  ageiiteBi 


PaUatia  laudmd]  Hocestylmperator 
ipse  te  landet. 

6  Exetlat  etgemmuat]  Solebantve- 
teres  pelmis  exomare  fores  cansidico. 
mm,  qui  in  cansis  agendis  viclssent. 
JuTeiialis  Sat.  vu.  *  nt  tibi  lasao  Fi« 
gantnr  "virides  scalamm  glofia  pai- 


7  Otia  dum]  Satnmallnm  tempom 
a  foro  ▼acabant  cansldicL 

S  Exdpe  [Eaige]  Hoe  est»  diligtB- 
ter  examina.   Alii  Exdpe, 

9  8dre  Ubd]  km^SekaUttt.  Foact 
oratio  eiie  vidctttr  metnentis  Terita- 


BPlGRikMHATUM   LIB.  VII.  613 

parUt:  respondet  Poeta:  Sed  ta  mihl  dic,  qnod  tlbi  in  piiri  re  diel  vellet, 
&c.  Vide  Epiat.  lib.  xii.  et  Horat.  Epist.  ad  Pisones  snb  fine.  Cf.  lib.  viii. 
Epig*  T6>    Lectionem  nostram  firmat  codez  Pnlmanni. 

NOTJE 

tem  proferre,  qnm  implua  odinm  0ic,oFn$ee,qnodtibiiiisimiUoocn« 
parit.  aione  dici  TeUet. 

10  <hodmvu]  SnbjungitPoeU: 


AD  TB8TILUM    PUBRUM. 

Tbstilb^  Victoris  tonnentam  dnlce  Vocont^ 

Qno  nemo  est  toto  notior  orbe  pner ; 
Sic  etiam  positis  formosns  amere  capillis, 

Et  placeat  vati  nulla  pnella  tno ; 
Panlisper  domini  doctos  sepone  libellos,  6 

Carmina  Victori  dnm  lego  panca  tno. 
Et  Maecenati  Maro  cnm  cantaret  Alexim» 

Nota  tamen  Marsi  fnsca  Melsenis  erat. 

0  TeiiiUf  nunU  eura  Vaemm  Vietorii,  quomUuM  mHor  eot  toUorbi;  okquO' 
qneptikkerdHigtaris  tomie  eriMibu$f  et  nuUa  pueUa  grata  lit  tuo  Poetm ;  e/ifawMhim 
remooe  eruditoe  Ubroe  keri,  dmm  lego  paueoo  vereui  tuo  Vietori :  eum  VlrgUimi 
eaneret  Akxim  ipsi  Meteenatif  nikilominui  Juoea  Metende  Mard  ermt  gnofiitf 
nota, 

1  TeotUi  VieiuH  eodex  Pnlmanni.— S  Beterlandi Ms.  MlMrnrftfpncr.^ 
6  In  eodem  Mi.  legoparvatuo, 

VOTJE 

1  VUtorii^  Poetm   qni   Teatiinm  Carmina  Marti  Poet»  Virgilio  minns 

siinm  pnerom  amabat.  politi,   qnibnt  ille  Manna  pnellam 

7  Et  Maeenaii]  De  formoeo  Alexi,  ^am  et  qnidem  fuscam  celebrabat : 

qnem  ardebat  Virgilint,  elegantimi-  ita»  inqnit  Martialisy  Vocontns  mea 

mam  Eclogam  scrlpsit  ad  Msecena-  Epigrammata  snis  Versibns  longe  in- 

tcmy  qni  tamen  non  desineliat  legere  feriora  non  aspemabitnr* 


IN  GiSLIAM. 

Da8  Parthis,  das  Germanis^  das^  Caelia,  Dads : 
Nec  Cilicnm  spemis,  Cappadocnmqne  toros : 


^^*«N»»#>»#^»#^i» 


1  Dns  C^tfis  Ald.  Jnnt.  Colin.  Orypb.    BnsPnrtMs  eodexPntmaanl. 

NOT£ 
1  Dai  Pmrthii  [Ceftis]  Tui  copiam.     Memphi.  Lib.  Spect  Epig.  1 .  Tcrs.  1 . 
Alii,  Pmrikii.    Pherta  Mr6f  fuiuior] 

Detpk,  et  Var.  Cloi.  Murtial.  2  R 


514 


M.  VAL.  MARTIALI8 


Et  tibi  de  Pharia  Memphiticas  urbe  fatator 
Navigat,  a  rubris  et  niger  Indus  aquis : 

Nec  recutitorum  fugis  inguiiia  Judaeorum, 
Nec  te  Sarmatico  traosit  Alaoua  eqao. 

Qua  ratione  facis,  cum  sis  Romana  puella, 
Quod  Romana  tibi  mentula  nulla  placet  ? 

NOM 


4  nwbmetmger.tfc.l  AmariEry- 
thra^Oy  qaod  cam  *Zfn4fpeumf  diceretar 
Grspci»,  ab  Erythra  filio  Persei  et 
Andromede,  qol  ibi  regnavit,  Latiui 
Rnltnm  ▼erterunt,  cujus  coloris  vel 
arenai  vel   andaa  esse  credebaot. 


Hebr.  1)3,  id  est,  papyrofnm. 

6  i8eai|i*«»rw»,4rc.]Qui>meircBm- 
cisis  Auccreacit  cutis. 

6  Sanmtico,  t^c,]  Namqne  Alanos 
Scytliise  popnlos  in  Sarmatia  Earo- 
paea  ponuQt  Pliuiiuet  Ptoletnaeus. 


AD   RE6ULUM. 

Raug^  cortis  aves^  et  ova  matrum, 

Et  flavas  medio  vapore  Chias, 

Et  foetum  querulse  rudem  capellae, 

Nec  jam  frigoribus  pares  olivas, 

Et  canum  gelidis  olus  pruiuis,  5 

De  nostro  tibi  rure  missa  credis  ? 

O  quam,  Regule^  diligenter  erras ! 

Nil  nostri,  nisi  me,  ferunt  agdli. 

Putas  me  Hbi  miame  de  mea  viUa  ave$  ranea  eorHe^  at<iueova  gaOimnmf  et  ficas 
Chiasflatas  temperato  eahre,  et  rudem  fcgtam  fementis  capeUaf  et  oUnaejam  <«- 
deniea  frigori^  et  kraaaieam  cauiam  pruinie  frigidis*    O  lUgaUf  quam  daU  apara 


2  Et  farvoi  codex  Pulmanni.    Lectionem  nostram  exhibent  edd.  vett. 

NOT^ 


1  Rauea  eorti»]  Propter  raocnm 
itrepitum  avium  domesticamm,  qaas 
describit  noster  Poeta  lib.  iii.  Epig. 
67.  'Vagatur  omnis  turba  sordidas 
cortls;  Argutus  anser,  gemmeique 
pavones,'  &c, 

2  Et  flmoi  medio]  Hoc  est,  ficns 
Chias  moderato  calore  exsiccatac,  de 
quibus  supra  Epig.  xxiv.  et  lib.  xiir. 
Epig.  2S. 

3  Etfcetam']  Hoc  est,  haedillam  de 


qno  solicita  est  capella. 

4  Necjam]  Nec  olivas  frigore  ooa- 
•trictas. 

5  Et  camcm  geUdU]  Hoc  est,  modo 
ex  horto  lectum,  atqne  adhuc  gela 
constrictum. 

7  O  quam]  Dedlta  nempe  epera 
erras  fingens  te  nescire  slerilissimam 
esse  meum  agellnm.  De  Regulo 
dictum  lib.  t.  Epig.  83. 


BP16RAMMATUM   LIB.  YII.  515 

Qaicquid  ▼iIUcii3  Umber,  aat  colonus, 

Aut  rus  maimore  tertio  notatiim»  10 

Aut  Tusci  tibiy  Tusculive  mittaiit, 

Id  tota  mihi  nascitur  Saburra. 

/■Orm.    AgelU  noftri  nViUfenaU^  nid  me.    Qmequid  vUUati  UnAer^  aitf  colonne, 
aiii7Vud,ini<riianiitiM<<icjitad<#,«rfmaaadlerlM  idmOd  gignUnr 

t9ta  Submrra, 


^0** 


omnes.— 10.  11  Hi  dno  Tenat  tranfpositi  saot  in  Ald.  Jont.  Colin.  Oryph. 
Palmao.  Plant  Jiinian.  Lang.  et  Delph.— 12  /»  tota  BeYerlandi  Ms.  /d  lola 
iibi  codex  Palmanni. 

NOM 

10  Mxrm/re  itr^  Hoc  est,  ras  ad  19  AKisdtor  Atfrarra]  Ref  io  urbi» 
tertiwD  ab  orfoe  milliare  ;  sitignla  erat  Snbnrra,  in  qua  hsec  omnia  Ten* 
enim  milliaria  lapidibns  notabantur.      debantur. 

XXXII. 

AD   ATTICUM. 

Attice,  facimdae  renovas  qui  nomina  gentis, 

Nec  sinis  ingentem  conticuisse  domum ; 
Te  pia  Cecropias  comitatur  turba  Minervse, 

Te  secreta  quies,  te  sophos  omnis  amat. 
At  juvenes  alios  fracta  colit  aure  magistery  5 

Et  rapit  immeritas  sordidus  nnctor  opes. 

O  Attieey  qui  revocoinomina  /amUiaditerta^  nec  pateris  iUuttrem  domum  esee  in 
obUifione  ;  pia  turba  Minerwe  Athenientii  tiln  adheeretf  quiee  ieehua  te^  emnii  so» 
piens  dittgit  te,    At  magiiter  imtituitaUoijnveneianrefraetat  atque  ataroi  aUfte» 


*^*»^ 


4  Te  saeraia  quiei  codex  Vaticanns.  Te  chorui  omnii  amat  in  codice  Floren- 

NOTiE 

1    Faeunda    reNorax]     Memoriam  losophiae. 
nempe  Pomponii  Attici,  ci^ns  iritam         6  Frocfa  cM  awre'\  Hoc  est,  Oym- 

scripsit  Cornelias  Nepos,  ad   qnem  nasiornmexercitoraliosjnvenesraag- 

Epistolas  scripsit  Cicero,  qns  inscri-  nts  clamoribns  institnit :    vei  fraeta 

bnntor  ad  Atticam,  qnem  moribus  et  aitr«  dixit,  quod  cum  exercitor  pug i- 

doctrina  imitabatur  hic  Atticns.  latum  doceret  jnvenes,  eomm  aures 

5  Te  pia\  Hoc  est,  Orseci  pbiloso-  verberibos  contundebat.  Vlrgil.  £n. 
phi  tibi  semper  adbaerent.  Cur  Mi*  t.  *  erratqne  anres  et  tempora  cir- 
nerva  Cecropia  dicatnry  vide  lib.  i.  cnm  Crebra  manas,  dnro  crepitant 
Epig.  40.  sub  vnlnere  malae.'    Vide  Turnebum 

4  Te  ieereta  quiei}  Hoc  est,  non  lib.  xxiv.  cap.  SSl 
agis  causasy  nec  ambis  roagistratus,        6  Reqnt  immeriiai]    Hoc  est,  ju- 

s«d  remotus  a  tnrba  operam  das  pbi-  venes  spoliat  peennia  immerita  qni- 


516  tt.  VAL*  MARTIALIS 

Non  pila,  non  follis,  non  te  paganica  thermifl 

Praeparat,  ant  nudi  stipitis  ictns  hebes : 
Vara  nec  injecto  ceromate  brachia  tendis  ; 

Non  harpasta  vagus  pnlyeralenta  rapis :  10 

Sed  carris  niveas  tantum  prope  Virginis  undas, 

Aut  ubi  Sidonio  taurus  amore  calet 
Per  varias  artes,  omnis  quibus  area  servit, 

Ludere,  cum  liceat  currere,  pigritia  est 


ropft  immeriiam  peeumam.  Nim  ptla,  wmfoOU^  nee  pagmieei  freeparai  te  ad  6<I- 
««0,  vH  retMSUM  ictus  nudi  stipitii:  nec  tendi»  braekia  vara  injeeto  eerammte :  mee 
ineertiu  tubripie  harpatta  puherulenta :  at  ra/nm  eurritjuxta  aqunt  niveut  virginity 
velubitaurut  uriiur  amore  Sidenio,  Jnertia  ett  ludere  variitartibut 
vU  area^  cumfat  tit  currere. 


lino.— 6  Et  rapii  hmumerat  Tnrneb.  Advens.  zxi v.  S8.— 9  Varra  nee  in  lenio 
exhibet  codex  Vaticanns.  Vara  nee  injeetoy  i.  e.  nec  liicta  obtorqoes  brachta 
et  lacertos  qnasi  Taros ;  sic  Ludovicus  Carion.  emendaTit  lib  n.  cap.  0.  qnod 
etiam  exbibent  Ald.  Jont.  Colin.  Orypb.  &c.  cnm  codice  Pnlmannt.  Rcra 
nec  h^eeto  in  aliis  codd.  Vide  Tnrneb.  lib.  xxiv.  cap.  28.— IS  Leiritnr  er, 
areafervet.  Pe*trns  Scriv.  <  areas '  intelligit '  vitas  spatia/  nt  lib.  x.  Epig.  24. 
aed  vide  Senecae  Epist.  15. 

NOTiE 

demyqniaoperam  illis  non  ntilem  im-  brachia,  nt  vara  viderentnr.   Legunt 

pendit.    Legit  Tnmebns  lib.  xxiv.  alii  Rara  minns  bene.    Cerema  anteiD 

cap.  28.    Bt  rapit  innumerat  terdiduM  erat  nnguentnm  ex  olco  et  Into  cod- 

uneter  opet.    Jodicet  lector.  fectnm,    qno    nngebantnr  athletae. 

7  iVon  pUa"]  Nempe  trigonalis.  De  Vide  llb.  iii.  Epig.  67, 

qnatnor  pilamm  generibns,  scilicet  de  11  Prope  Virginit  undat^  Sensns  cst : 

trlgonaliy  folli,  paganica,  et  harpasto  Sed  exerces  te  cnrsn  ad  aqnam  Vir- 

fbse  diximns  lib.  iv.  Epig.  19.  ginem,  de  qna  lib/v.  Epig.  21.   Vel 

8  Aui  nudi  ttipUit']  In  terram  fige-  ad  porticnm  Enropes,  nbi  depictoa 
batnr  palns,  contra  qnem  tanqnam  erat  Jnpiter  in  tanmm  ronversnsy 
adversarinm  se  exercebant  tirones.  qnalis  per  mare  in  Cretam  vexit  En- 
Jnvenalis  Sat.  vi.  247.  <  aut  qnis  non  ropen  filiam  AgenoriSy  qnl  Sidonem 
vidit  vttlnern  pali,  Qnem  cavat  assi-  condideret. 

dnis  sndibns  scntoqne  lacessit  ?'  14  Ludere,  cum  Uceai]  His  verbis 

9  Fsra  rm]  Hoc  est,  nec  Inctaris:  omnibnsaliisexercititionibnscnrsnm 
ita  yero  in  Incta  athletae  Implicabant     anteponit. 

XXXIII. 

IN    CINNAM. 

SoRDiDiOR  coeno  cnm  sit  toga,  calceas  aatem 
Candidior  prima  sit  tibi^  Cinna,  nive ; 


O  CinnOf  cum  habeat  togum  terOdknm  luto,  calceum  vero  candidiarem  primm 


BFIGRAMMATUM   LIB.   Vlf.  517 

Dejecto  qnid^  inepte,  pedes  perfandis  amicttt  ? 
Collige,  Cinna,  togam ;  calceas  ecce  perit. 

nUe;  o  demetUj  ^¥idmadrfacUpedi$vette  demiua?    O  Cimm,  «IMb UgaMf  em 
cokeu»  inqmkiaiwr, 

S  Neglecto  Ornterns  legit  ez  codd.  PaUt.  et  Bodl.  male,  ez  meiite  Scri- 
▼eril. — 4  Ant.  de  Rooy  cooj.  M2ceMf  inde  perii,  i.  e. «  sordida  toga. 

NOT« 

9  Ctmdidiar]  Hlnc   colligere  est,     dntnm,  et  calceis  albis  nteDtem  le- 
Romanos  calceis  albis  nsos  fnisse:     pide  irridet  Poeta. 
hnoc  autem  Cinnam  toga  sordida  in- 


AD   SBVBRUM,   DR  CllARINO. 

Quo  possit  fieri  modo^  Severe, 

Ut  vir  pessimas  omniam  Charinas 

Unam  rem  bene  fecerit,  reqairis  ? 

Dicam,  sed  cito :  qnid  Nerone  pejas  ? 

Qaid  thermis  melius  Neronianis  ?  6 

Non  deest  protinos,  ecce^  de  malignis, 

Qui  sic  rancidnlo  loqaator  ore : 

Quid  ?  tu  tot  domini»  Deiqae  nostri 

Praefers  maneribus  Neronianas  ? 

Tbermas  prsefero  balneis  cinaedi.  10 

O  Seoeref  rega»  fim  raHaneflefi  poeeii  nt  ChariMUi  koma  anmiam  imprehiuimiu 
reete  egerii  mnam  rem  7  Dtcam,  ai  breviter :  quid  improbia»  Nerone  ?  qmd  tamen 
meUu»  tkenm»  Neroniani»  ?  En  aiatim  ade»t  aliqois  ex  maUtioei»^  pu  stc  Isgiia- 
iur  ore/eetidOf  Ut  quid  antepomi»  thermas  Neroniana»  adijteii»  Dommt  ei  Dei 
tri  ?    Ego  aniepona  illas  balnei»  eintedi. 


^»#^»^#>i»^^^»^»^ 


Ad  Sevenm  inscriptio  est  in  edd.  vett.— S  ITiimii  rem  bene  ge»»erii  codex 
Vaticanos.--4  Dieamj  »ed  eciio  Beverlandi  Mt.— 6  Codex  Florentinns  habet : 
ecce,  da  maUgnn», — 8  Xlt  quid  tu  domini  ed.  antiq.  Ferrar.  an.  1471.  Ald.  Jnnt. 
Colin.  Oryph.  Calderin.  Plant.  JoDiaji.  Pulman.  Lang.  et  Delph.  Quid  ia 
taidomini  codex  Florentinos.  Quid  tu  tot  domim  in  optiiiiis  libris ;  nnde  recte 
Ornterns:  Qiiid?  tutoidaminif  probaniibos  Rntgersio  et  Oronovio.  Ecquid 
toi  domim  Scriveritts.— 9  ^eronJaiits  Beverlandi  Ms.— 10  Codex  Pnlmanai, 
ctnetde, 

NOTiE 

8  Ut  vir  pesftmiu]  De  qno  homine  7  Raneiduia]    Metaphora  docta  a 

impmrissiroo  dictnm  lib.  iv.  Epig.  S9.  cibo  vitiato  jam,  et  prope  cormpto. 

licet  improbissimns  in  gratiam  popn-  Rancidubm  dixit,  hoc  est,os  potidnm 

U»  nt  Nero  thermas,  sic  ille  balnea  ex-  et  corroptnm  calumniis  atqne  adnla- 

stmxit  nobilissima.  tionibns. 


S16  M.  YAL.   MARTIALIS 

ffOT/E 

9  Mmenbus]    Hoc  cst,  cdificiU     ^«  Boii  ftDtepono  ttdificiis  Domttia- 
qnibus  urbem  decoravit  Domitianoi.     ni ;  sed  Neronis  tliermas  balneis  Cha- 

10  Tkenm$  ffgrfer^]  Aliom  sedi-     rini  prsefcro. 


AD   LBOANIAM.* 

Inguina  sQccinctns  nigra  tibi  servnsalata 

Stat^  quoties  calidis  tota  ibveris  aquis. 
Sed  meus^  ut  de  me  taceam,  Lecania,  servus 

Judssum  nuUa  snb  cute  pondus  habet. 
£t  nudi  tecum  juvraesque  senesque  lavantur. 

An  sola  est  servi  mentula  vera  tui? 
Ecquid  foemineos  sequeris^  matrona»  recessus? 

Secretusque  tua,  cunne,  lavaris  aqua  ? 


^  ^>#  ^^  ^■^*^»»»»»» 


Ad  Matronam  Ald.  Jnat.  Colin.  Gryph.  Lang.  &c.  4d  Leeainiim  codeK 
Pulmanni.— 5  Et  nudi  ex  cod.  Palatino  dedit  Grnteras.  lisdem  in  locis 
lavabant  viri  cnm  nralieribns  simnl.  8ed  mUli  Ald.  Jont.  Colin.  Gryph. 
Calderin.  Plant.  Jonian.  Pnlman.  Lang.  altae.  Uwaiur  pro  lavamMr  in  codtce 
Pulmanni.— 6  Janns  Gnilielmius  legendnm  censet,  verba  tuL  Vide  Var. 
Notas. 

NOTJE 

*  /a  Matronam]  Alii,  In  Lecaniam,  pndore  ita  agebAt  Lecania.  Vide  lib. 

1  Suceinetui]  Cnm  in  balnea  veni-  xi.  Epig.  76.  et  Epig*  54.  infra,  nbi 

'ret  Lecanta,  jnbebat  sibi  astare  ser-  de  tribnto  qnodpendebant  Jndaei  dr- 

vnm  obligatis  pndendis,  hac  forte  de  cnmsecti :    qui  tegebant  ingninay  ne 

causa,  at  suspicatnr  Pocta,  ne  in  aliis  verpi  vtderentur, 

mulieribns  latns  defatigaret.    Siqui-  8  Secrtiuique  tual  Nempe  in   se* 

dem  alii    promiscue   cum    foeminis  creto    recesao   rem    habebat    cnm 

omnesnndi  lavabant:  ergo  non  prs  aervo. 


AD  STBLLAM. 

CuM  plnvias  madidTunque  Jovem  perfene  negaiet, 
£t  rudis  hybemis  villa  nataret  aquis ; 

Cvm  rudiM  vUta  neqimret  teUrare  imbre$  et  ealum  pkmum,  atfue  immdmreha' 

NOTiB 

1  Cnm  planrios]  Sensns  Epigram-  togam  qna  tegar,  qnemadaiodnm  te- 
matis  est :  O  Stella,  nt  tnnm  mnnus  gnlas  misisti,  ^inibvs  tegeretor  ■en 
omni  ex  parte  absolntom  sit,  mitte     villa. 


SPIORAMMATUM   LIB.  VII.  519 

Plnrima,  qnse  posset  sabitos  effandere  nimbos^ 

Muneribus  venit  tegula  missa  tuis. 
Horridus,  ecctey  sonat  BoieaB  stridore  December :  5 

Stella,  tegis  Yillam,  non  tegis  agricolam. 

aqMi»  hffimtdihu,  lno  dono  rnUUB  tegwkt  ad  me  aUata  MNf ,  ipta  pomtid  emHieit 
plmvit».  En  Deeewdier  horren»  fremSi  etrepUn  Aqmikmii:  o  SteUUf  tegi»  elttsM,  «oii 
tegi»  agricolam> 

9  Codez  Florentinuii :  mnila  nataret  afm«.— S  AltS  legnnf,  drfewdere  nimhd^ 
i.  e.  arcere.  Vide  Jan.  Gailielm.  Verisimil.  lib.  tii.  cap.85.  '  tini  iitcnwf  nlt 
legere  dtfendere,  interrogtndns  erat,  talesne  pntet  faifie  format  imbricnni 
tegnlarumve  vetemm,  atqne  svcnli  nostri  ^  Gruiera»,  *  Cogitavi,  pro  effim-' 
dere.  diffknderej  h.  e.  receptos  collectosqne  imbret  in  partes  diversas 
fonnere,  qnod  solent  tegulv,  atqae  adeo  minaere.'  iiiif.  de  Boop,  Vide 
Barm.  ad  Ovid.  Heroi(J.  Epist.  vlii.  61.  'Flere  licet  certe:  flencu)  diffon- 
dlmns  iram.' 


XXXVII. 

AD  CA8TR1CUM,   DB  THETA. 

NoSTi  mortiferum  qu»storis^  Castrice,  signum  ? 

Est  opersB  pretium  discere  theta  novnm. 
Exprimeret  quoties  rorantem  frigore  nasum, 

Letalem  jnguli  jusserat  esse  notam. 

■ 

O  Cattrice,  an  tiln  comperta  ett  letali»  mota  qmeeetori»  ?  expedit  diteere  theta  vm» 
jttef  am.    Qmotie»  emangeret  nasmm  »tiUaMiem  frigore,  imperaverat  e»u  mortifermm 


^»^<^^<#^»*^^^ 


1  NMlt  morf t/Wwm  exhibent  codd.  et  edd.  vett.  ATofft  mori^fniMed.  Langii 
tw.  1617.  et  in  margine  Morf^man  pro  v.  1.  ex  ed.  Polmanni.  iVoffri  legnnt 
•lii.  Vide  Var.  Notasl^  Ant.  de  Rooyscribitji^rtifoydandi^easa.  <,Oenitlvo/  ait, 
'  forte  occasionem  dederaf  iiiitialis  litera  vocis  seqoentis,  qu«  res  smpins  pro- 
perantibas  libranis  imposnit.  'Jagulam'  pro  'jngnlatione'  (qnosensu  h.  I. 
capiendum  foret  si  Oenitivns  retineretnr)  seqnioris  acvi  scriptoribus  nsnr- 
patnm  :  vide  Wopkens  in  Sedul.  Obss.  Misc.  Nov.  Tom.  iv.  p.  271.  an  item 

NOTiE 

I  Moffi/Mm  ^iforif]  Lege  ir.  ff.  sntibns  jtts  dleere,  prepterei  i|nfts« 

deoriginejarisoifficinm  qnvttorisslc  tores  constitn^bnntnr  n  popnlo,  qul 

definitnr.  'CoiMtilnti  sam  qniesto-  capitnllbas  rebns  prceisent.   Hi  ap- 

res,  qni  pecnniie  pn^essettt,  et  dictl  pellabtntnr   qiimstorefl   parricidii : ' 

snm  nh  eo,  qaod  hiqnirendse  et  con-  de  qolbns  aglt  poSta.    Tbeta  Tero 

servimdtt  pecnnisB  eansa  erenti  erant:  slgnom  efat  mortiSf  qnsB  grseee  Hm» 

et  qnia  de  capite  civis  Romimi  injnssu  ro9  dicitnr. 
popiili  non  erat  lege  permissnm  Con* 


520 


M.  VAL.   MARTIAL18 


Turpis  ab  inviso  pendebat  stiria  naso,  5 

Cum  flaret  madida  faace  December  atrox. 
Collegse  tenuere  manus :  quid  plura  requiris? 

Emungi  misero,  Castrice^  non  licuit 

judiehMJMguU:  twrputtiria  pendeboi  ab  odtMD  mw,  cimi mww  Decemherfient 
humdafauee.  CoUegm  eakUmenaU  mamUf  qaid  ragoMphura  ?  O  Coalrwe,  tM/elix 
MN  patwU  enumgere  ff . 


^^^*00^^^^0^ 


Maitialis  cto,  dnbito/— 6  Cmh  fieret  Modida  eodez  Pftlatinas»  improbaate 
FernablOk  Cimi  fiarA  ««dta  in  BeYerlandi  Ms.  Cmn  afarel  inadufai  in  aiiin 
codd.  Lectionem  noi tram  exhibet  codex  Pnlmanni. 

NOTiE 

6  iSeirJa]  Stilla  est  congelata;  hic  7  C«lfef « lam^c]  Atqne  ita  nasmn 

8igni6cat  OaUtce,  roapte.  emnngere  neqnivit,  qnod  signnm  es* 

6  CMM^Iaree]  Alii,/nYf ,  alii,  Jteree,  set  hominis  interfidendi. 
prior  lectio  magts  placet. 


XXXVIII. 

AD   POLYPHBMUM. 

Tantus  es,  et  talis  nostri,  Polypheme»  Severi : 

Ut  te  mirari  possit  et  ipse  Cyclops.  * 
Sed  nec  Scylla  minor:  quod  si  fera  monstra  duorum 

Junxeris,  alterius  fiet  uterque  timor. 

O  Po/sfpAemtf,  noffn  8e9er%yiamfMgaa»,ti  iatieei,  ut  poeaiematereadmira- 
itanem  eitpet  CycUpi:  ai  neeSctfUa  minor:  ^aod  Jt JMnseris  i«M  sorfcnfa  am6o. 
riiMy  si6i  ineieem  tnntfieiU  (errvrem. 

S  Sed  nee  Seylla  minor  legont  nonnuUi,  nt  Scyllam  Polyphemo  non  faisse 
minorem  accipiamos.  VideTarneb.Advers.lib.  zziv.cap.  »—4  Codd. 
Vat.  et  Florent.  fiet  uierque  minar. 

SOTM 


S  Nee  SefOa  miaor]  Nimirnm  ipso 
Polyphemo  conservo:  tantae  ergo 
'  magnitndinis  erant  servns  iste  Poly- 
phemnsy  et  Scylla  serva,  nt  et  ipsi 
Cyclopi,  noto  ex  Theocrito  etVir- 
glllOi  admirationem  movere^ssent: 
immo  et  alter  alteri  temri  esse  pos- 
set.  Legnnt  aUi:  &d  nec  SepUa  mU 
m^.  PriorlectioplacetTorneboIib. 


84.  cap.SS.  hoc  est;  Nee  Scyllaser- 
vusyant  serva^ntsentinntlnterpretesy 
minor  est  Polyphemo  conservo.  Qni- 
dam  intelligant  daas  foisse  statnaa 
ingentis  magnitndinisi  sed  intelligea- 
dnm  potins  de  daobas  servis,  ot  opi- 
nori  tam  deformibns  et  tam  magniay 
ut  sibi  invicem  terrori  ease  potne» 
rint 


SPIQRAMMATUM   LIB.   VII.  621 


D£    C^LIO. 

DiSGURBUS  varios,  yag^qne  mane, 

£t  fastns»  et  ave  potentioruin, 

Com  perferre  patique  jam  negaret, 

Coepit  fingere  Caelias  podagram. 

Quam  dum  yult  nimis  approbare  veram,  5 

£t  sanas  linit  obligatque  plantas, 

Inceditque  gradu  laborioso ; 

(Quantnm  cura  potest^  et  ars  doloris !) 

Desit  fingere  Caelius  podagram. 

Cmm  Ctflti»  joM  noUet  pQii  H  Ukrmre  «ortM  dtfcvrfiM,  9tqwe  emrei  mtiiitHnMf 
ti  nperbiaMt  et  eatutaiionei  poienliorum  ;  incepit  eimuUure  podagrom,  qnam  dmm 
nimiM  cypii  demonUrore  venm,  oiqne  obHnit,  et  illigai  pianioM  caniif,  aique  amtulat 
ineettn  mointOp  (o  pumiam  vaUt  cara  et  ar$  dolorielj  CteHue  ceetaoii  eimulan 
podatram» 


«#«^r^<^««^^^ 


Hajot  EpignunnMtb  lectio  noo  i ariatar  io  exempUuibos,  mnt  scriptli  ut 
excoais. 

NOTJE 


1  Vagumqne  mane^  De  niatatinis  ironia  lib.  v.  Eptg.  29. 

•aiotationtbua  dictam  lib.  i.  Epig.  9  Deeit'}    Per  contractionem  pro 

66.  def tt/,  nam  re  ipsa  correptna  est  po- 

8  Quanium  emra}  Eadem  nsns  est  dagra. 


EPITAPHIUM   PATRIS   BTRUSCI. 

HiG  jacet  ille  senex,  Augusta  notus  in  aula, 
P^ctore  non  humili  passus  utrumque  Deum ; 

Hiejaeet  Uk  eenex  eogniin»  tn  aida  iiii^iia  passos  nimmqua  Denm  eorde  non 


^«^^^ 


2  Codd.  Vat.  et  Florent.  exliibent :  pasiUB  afrofiie.— 4  Ald.  Jont.  CoUn. 

NOTiB 

1  Hie  jaeet}  De  Etrosco  patre,  et  nnm  nempe  propitinmy  atqne  adver. 
Etmsco  fiiio  dictam  lib.  ti.  Epig.  som,  qai  iratos  in  eziliam  miserat 
8S.  Etrascnm,  placatus  Ycro  enndem  rc« 

2  Poiias  uirwnque  Deum^  Domitia-  Tocaverat.   lib,  Yi.  ^ig.  89. 


532 


M.   VAL.  BIARTIALI8 


Natorum  pietas  sanctis  qnem  conjagis  umbris 

Miscuit:  Elysinm  possidet  ambo  nemus. 
Occidit  illa  prior  viridi  fraudata  juvcnta :  5 

Hic  prope  ter  senas  vidit  Olympiadas. 
Sed  festinatis  raptom  tibi  credidit  annis, 

Aspexit  lacrymas  quisqais,  Etrasce,  tnas. 

alieeto  ;  qttem  pietOM  Uberorum  eoiuuHxii  mmetis  manilnu  uxorii :  vmfrra  habiUi 
in  Elifno  mmore.  lUa  prior  inieriii  privaia  viridi  juteniaie  ;  kiefere  tidii  oeta^ 
decim  OlmHpiada»,  At  quiequi»  epectavit  tuo»/ietu»f  o  Etrueee,  pmtanU  iUoib  tibi 
ahlaiam  fnisse  morte  immaiura, 

Oryph.  poteidet  umhra,  improbante  Orutero.  Sed  codd.  Vat.  Florent.  Palat. 
Tlinan.  Pnlmanniy  alii,  cum  edd.  antiquiss.  Ferrar.  an.  1471.  poemdet  awAo^ 
imitatione  Virgitii :  'Sl  dno  praeterea  tales  Id«a  tolisset  Terr«  viros.'— 6  Hic 
prope  terdena»  codex  Pulmanni.  Hic  prope  ter  eena»  wxit  codd.  Tbnan.  et  Fio- 
rent.  et  sic  in  nonnoliis  edd. 

NOTfi 


8  Natorutn  pieta»']  Hoc  est,  eodem 
sepnlcro  conditns  est  cnm  ozore 
aoa. 

4  Poendet  ambo  [wmbra^  Alii  forte 
melios  legunt  ambo  proambos,  Etrns- 
•nm  scilieet,  atqne  nxorem.  Stc 
Virg.  iGn.  xi.  'Si  duo  praeterea 
tales  Idea  tnlisset  Terra  viros/  &c. 

6  Hic  prope  ter  eena»']  Poeta  vide« 
tor  somsisse  Olympiadem  pro  Instro, 
seo  qoinqnennio:  Stattns  enim  in 
Sylv.  III.  qnae  inscribitur,  *  Lacrymae 
Etrnsci/  sic  de  Etmsco  canii : '  Dez* 
tra  bis  octonis  fluzemnt  saeenla  Ins- 
tris,  Atqne  sptI  sine  nnbe  tenor,'  &c. 
Ex  his  ▼ersibns  constat  Etmscom 
feliciteregisse  octnginta  annos,  ante« 
qnam  mitteretur  in  ezilinm.  Ovi- 
dius  etiam  de  Ponto  lib.  iv.  Eleg.  6. 
Olympiadem  snmsit  pro  Instro:  *  In 


Scythia  nobis  qoinqnennis  Olympias 
acta  est:  Jam  tempns  lostri  transit  in 
alterins.'  ApodHistoricosveroOlyni* 
pias  accipitor  pro  qoatoor  annls  iate» 
gris,  de  qnibos  jam  dictom  sopra.  Si 
ergo  Olympiadcm  pro  qnatoor  amiis 
acciperet,  septnaginta  annos  cireai»- 
circa  vizisset  Etrascns,  atqne  ita  cob- 
traStatiom  diceret  Martlalis. 

7  Sed/ettituii»]  Hocest:  OEtrasce 
fili,  licet  Etroscos  pater  tnns  senlor 
interierit,  fato  tamen  immatoro  ab- 
reptum  tibi  illom  credidir,  qoisqois 
▼idit  toos  planctos.  Legnnt  alil :  Rap- 
ium  te  credidit  cnmts.  In  hoc  verso 
Etrascnm  patrem,  in  nltimo  Elras* 
cnm  filinm  alloqneretor  Poeta,  nt 
aiont.  Melior  longe  mihi  vidctttr 
prior  lectio. 


XLI. 

AD   SEMPRONIUM   TCJCCAM. 

CoSMicos  essetibi^  Semproni  Tucca,  videris: 
Cosmica,  Semproni,  tam  mala,  quam  bona  sunt. 

O  Semproni  Tuccaf  credi»  te  e»»e  coemicum :  o  Semproni,  cosmtM  €eque  bona 
mudaeunt. 

Ad  SemproniMm  mpefibitnr  in  edd.  vett. 


EPIGRAMMATUM   LIB.  VII.  fi28 

NOTJE 

l  Coimieo»]  Kofffuidr  hoc  esC,  iitiiii-  interroganti,  ciijaft  eiiet  Socrates : 

doMUM,    Hoc  Epigramma  sic  explicat  Martialisautemyquimnndnm  tantan- 

Turnebns  lib.  xxv.  eap.  24.    Credoy  dem  boni  qnantum  mali  habere  sci* 

inquit,  Sempronium  voluisse  Tidert  ret,  et  roultos  intelligeret  ambitioso 

Socratis    et  philosophorum  imitato*  philosophi  nomine  magna  vitia  oc- 

rem  qui  se  mundanos  dicebant»  non  cultare,cosmicaet  bona  et  mala  esse 

alicnjus  certi  definitiqne  loci  mnnici-  dicit,  ne  eo  nomine  se  Semproniua 

pes :  ac  se  mnndannm  esse  respoudit  circumspiceret. 

XLII. 

AD   CASTRIGUM. 

MuNGRiBUS  cupiat  si  quis  contendere  tecum, 

Audeat  bic  etiaiii}  Castrice»  carminibus* 
Nos  tenues  in  utroque  sumus,  vincique  parati : 

Inde  sopor  nobis,  et  placet  alta  quies. 
Tam  mala  cur  igitur  dederim  tibi  carmina,  queeris  ?  5 

Alcinoo  nullum  poma  dedisse  putas  ? 

O  Ctutrieef  H  qui»  velU  eertare  teeum  donl»^  kic  quoque  audeat  venilms,  No» 
»umu»  mediocre»  tii  uirofug,  et  promti  ad  eedendum,  kime  umo  eoporem  uique  otium 
iiimtuin.  Rof(u»,  eur  ergo  dederim  tibi  t€un  mulo»  uer»u»  7  An  credti  ^^nMim  a 
nemin»  aeeepi»»epoma7 


In  boe  Epignmmate  exhibendo  niillam  lecttonta  Tarietatem  prodnnt  ez- 
emplaria. 

vmiE 

1  Munerilm»']  Hic  Castricus  et  di-  regi  in  ininla  Corcyray  hodie,  Cor* 

▼itiis  et  doctrina  abundavit,  cui  pri-  /v«,  cujna  borti  pomif  nobilissimii 

mas  dat  Poeta.  abundamnt,   aliqnis   forsan   obtulit 

6  Tam  mala]  Rationem  reddit,  cnr  poma,  et  quidem  suis  looge  inferiora. 

ad  Castricnm  Ycrsns  miserit,  quia,  Hiyus  Alcinoi  hortos  describitHo* 

nempe,  inquit,  et  Alcinoo  Phaeacom  mer.  Od.  Z. 


XLIII. 

IN   CINNAM. 

Primum  est^  ut  preestes,  si  quid  te,  Cinna,  rogabo : 
Illud  deinde  sequens,  ut  cito>  Cinna,  negds. 

O  Ctmia,  primum  i»t  ui  dei ,  st  quid  petam  a  te ;  deinde  iUud  eequen»,  ut  reeum 

3  iUud  detnde  eequen»  «t,  ^v.  in  codice  Pulmanni.    Nostram  lectionem  eihi- 
bent  alii  codd.  cum  edd.  vett.  omnibus. 


524 


M.  \AL»  MARTIALIS 


Diligo  praBstantem ;  non  odi,  Cinna,  negantem : 
Sed  tu  nec  praastas,  nec  cito,  Cinna^  negas. 

tine  mora.    O  CituM,  tmu>  ddiUem,  noii  odi  recmttnUm.    At  tn^  o  dnM^nee  du, 
nec  reciuai  celeriter, 

NOT^ 

1  Primwn  estl  Vide  lib.  vi.  Epig.  20.  et  90. 


XLIV. 

DB   IMAGINB  MAXIMI    GjESONIJ,  AD  Q.  OVIDIUM. 

Maximus  ille  tnus,  Ovidi,  CaBsonins  hic  est^ 

Cujus  adhuc  vultum  vivida  cera  tenet 
Hunc  Nero  damnavit :  sed  tu  damnare  Neronem 

Ausus  es,  et  profugi^  non  tua,  fata  sequi. 
iBquora  per  Scyllae  magnus  comes  exulis  isti, 

Qui  modo  nolueras  consulis  ire  comes. 
Si  victura  meis  mandantur  nomina  chartis, 

Et  fas  est  cineri  me  superesse  meo^ 
Audiet  hoc  praesens,  venturaque  turba,  Fuisse 

IUi  te,  Senecse  quod  fuit  ille  suo. 


10 


Ooidt,  hie  eet  iUe  tuue  Mapmmu  CaeonhUf  ci^  fadem  adknc  exprmU  cerm  rt- 
ridd.  DamnatuM  eat  a  Nerone,  ai  tu  ausus  es  coudemnare  Nenmcm^  et  eequi  eeriem 
exuUe,  NOR  liiam.  Tu  potene  comitatue  ee  jfrofugum  per  mare  J^culnm,  ^paulo 
ante  recumwa»  cemiltaTi  illum  Coneukm*  Si  «omtna  non  periltuTa  traduntur  mm 
charlii,  et  tket  me  mvere  ouperetitem  meo  cineri^  praeentet  et  jMiteri  ecient  hetc,  te 
UUfuiasef  ^uod  Utefuit  rao  Senecee, 


Ad  Oridium  inscriptio  est  in  edd.  vett. — 4  Auaue  et  non  profugi  codex 
Florentinus.  iioii  tuafacta  tequi  ineodem  codice. — 9  Audiet  hcecpreteena  Ald. 
JuDl.  Colio.  Orypb.  aiiic.  Audiet  hocpreteene  codex  PulmaDni. 

NOT£ 


l  Ma»mn»  tfle]  In  cera  nempe  ad 
YiTum  expreisos  Caesonios,  qui,  dam- 
natos  a  Nerone  in  conjuratione  Piso- 
niaoa,  in  esUium  ant  in  Siciliam  ant  in 
Africam  fuit  missus,  De  eo  Tacitus 
Annal.  xv. 

9  8ed  tu  damnare']  Cnm  sponte  tua 
Cssonium  nt  inoocentem  secutus  es. 


5  iE^Mora  per  iScyUtf]  Scylhi  scopo* 
Ins  est  in  mari  Siculo. 

6  ContuU»  ire  comee]  In  AfricBm, 
quam  paulo  ante  admiuistraTerat  Cm- 
sonius. 

10  &ii«ae9tiod/iiti]Hinccolligere 
est,  Caesoninm  in  Cor^icam  conutt- 
tum  fuisse  Senecam  exulem. 


BPIORAMMATUM   LIB.  VII. 


535 


XLV. 

# 

DB   EADBM. 

Facundi  Senecas  potcDS  araicus^ 
Caro  proximas,  aat  prior  Sereno, 
Hic  est  M aximas  iUe,  qaem  freqaenti 
Felix  litera  pagina  salatat. 
Hanc  ta  per  Siculas  secatas  undas, 
O  nallis^  Ovidi,  tacende  lingais^ 
Sprevisti  domini  farentis  iras. 
Miretar  Pyladem  suum  vetustas, 
Hsesit  qui  comes  exuli  parentis.  ' 
Quis  discrimina  comparet  daorum  ? 
i  comes  exuli  Neronis. 


10 


Potem  amiau  diterti  SknectBfproanwnu  Caro^  aiti  pnar  Sereno^  kie  eet  iUe  Maxi' 
m«t,  qmem  eahBtaifeUx  £pistola/requenHpagima:  kime  iu  eomiiaiMe  pertnare  Si* 
CMiMM,  Otidi  eetebrOnde  onmibae  Hnguie^  eontemeieti/mwree  domtiri  irati.  Antiqm" 
iae  priedieet  emim  Pfftademy  pd  eomUaiue  eet  exaiem  medtrie:  q^me  eeerferaiperkeAa 
wmkorum  9  Seeutue  ee  exulem  Neronie. 


^^■#>^»^i#i<»H»l#>^^ 


Ad  eundem  lemma  est  in  Ald.  Jant.  Colin.  Gryph.  Scc. — 1  Seneeee  proxintue 
amicue  BeTerlandi  Ms. — 2  Cttero  proximue  in  eodem. — 9  Codez  Polmanni : 
eomee  exutie  parentie. 

NOT^ 


2  Caro  proximue]  In  nmore  nempe 
erga  Senecun.  Cams  autem  et  Sere- 
nnt,  et  hic  Maximni  Cssonius,  Sene- 
cflB  amictssimi  fuerunt.  Vide  SenecsB 
EpistolamSr. 

S  Quemfrequenii]  Ad  quem  C«so- 
Dinm  toties  scripsit  Seneca.  Felix 
titera  dicitnr,  nt  opinor,  qnod  bearet 
ipsnm  Csesoninm. 

5  Hune  <«]  Vide  Epigramma  prse- 
ccdens. 

7  Domini]  Neronis. 

8  Miretur  Pyladem']  Qni  se  comi- 


tem  adjonxit  Orestl  exulanti,  ne  a 
matre  sna  Clytemnestra,utAgamero- 
non  pater,  interficeretnr.  Enripides 
In  Oreste,  et  Sophocles  in  Electra. 
Deinde  rcTersus  matrem  occidit,  et 
rursnm  eznlaYit. 

10  Duerum]  PyladisnempeetOvt- 
dii :  ille  enim,  Orestem  secutns,  non 
tantom  pericuhim  expertns  est,  qoan- 
tum  adiit  OTidins,  damnatum  a  Ne- 
rone  sieYissimo  tyranno  Cspsonium 
comitatus. 


XLVI. 

AD   PRISCUM. 

CoMMBNDARB  tuum  dum  vis  mihi  carmine  monus» 
Mseonioqne  cupis  doctius  ore  loqui ; 

* 

Dmi  vie  verribue  commendare  mUii  tuum  dmmm,  ei  cupie  cemere  eiepiieniiiue  He* 


536 


M.   VAL.   MART1ALI8 


Excracias  mnltis  pariter  me  teque  diebus : 
Et  tua  de  nostro,  Prisce^  Thalia  placet. 

Divitibas  poteris  Musas,  elegosque  sonantes 
Mittere :  pauperibus  munera  pexa  dato. 


nuro,  etteetnu  eumUUer  exmiwuM  wmUU  ^ehu:  et  tum  TkalM»  o  PtUee^  ttbi  grtf 
ta  ett  cum  nottro  diipendio.  Licebit  mUtere  hcupUtibm  Mueoi^  tU^  degoe  i»- 
moMtee:  largire  egeniM  namera  pexa. 


4  PriMce,  TltaUa  taeet  codex  Palmamii ;  et  sic  legit  TnrBeb.  Advers.  lib. 
XXIV.  cap.28.— 6  Beverlandi  Mi.  iMHMro,  Prieee,  dato»  J.  Voisins:  impim 
plenadato;  et  interpretatur,  non  ornata  et  polita  instar  Elegoram  sonantiam, 
sed  craMa  et  pioguia  et  incoadita,  nuigni  attamen  ponderis.  Alil  legnnt: 
munera  pkauL  daio. 

NOTiE 


1  Commendare  fman]  Doni  enin 
Carmina  meditaretnr  Priscns,  interim 
noster  Poeta  egebat. 

2  Sfaonio']  Car  HomeroB  vocaretor 
Mseonios  dictom  £pig«  10.  lib.  v. 

4  Eitua  de  noetro]  Et  tibi  jncnn* 
dum  est  meditari  Carmina  cnm  meo 
damno :  rountia  enim  promlsanm  non 
mittit.  Tamebas  lib.  xxtv.  cap.  8S. 
legit,  Thalia  tacet,  Qood  enim,  in- 
quitf  versaa  se  scribero  accoratos 


•imalaivt  Priicvt,  vel  edam  medita- 
retar,  nec  interea  dona  remitteret, 
silentiiim  ejas  merito  sibi  conque- 
ritur  daronosom  Martialis.  Judioet 
lector. 

6  Mumrm  iMsa]  Raderoa  vestaai 
pexam  intelligtt.  Vide  lib.  ii.  Epig. 
68.  Legunt  «lii  planaf  14  est,  sloe 
CanniBlbas.  AUi  ptenm^  hoe  est,  ia- 
qnit  Famabins,  qaorom  gvatia  ooo 
diminuitur  mora. 


XLVII. 

AD  UCINIUM  SURAM. 

DoGTORUM  Licini  celeberrime  Sora  yirorum, 
Cojus  prisca  graves  lingua  reduxit  avos, 

O  lAcini  SurUf  eMertime  Aomimuii  eruditorwn,  c^jue  antiqua  Hngua  renoeami 


Ad  Ueinium  inscribitnr  in  Ald.  Jnnt.  Colin.  Orypb.  Pnlman.  Lang.  aliia. 
•— 1  In  iitdem:  cekberrimef  eumme  virorum,     Lectionem  nostram  testantor 

NOTiE 

l  JUcinil  Cnjns  mentionem    facit  toa  dignissimam.'    Legont  alii:  ceU- 

Piinins   Joaior   lib.  it.   Epist.   Sd.  herrimef  eumme,  qnsB  lcetio  noo  vid>a- 

'  Attoli  tibi/  inqnity  nempe  Licinio  tor  bona. 

Surse,  *  ex  patria  mea  pro  munascalo  2  Cigu$  priaca]  Cnju  oratio  gravi- 

qa«stionem  altissim  iata  eroditione  tilem  et  nMNres  aotiqoonun  sapit. 


EPIORAMMATUM    LIB.  VII.  fi27 

Redderis,  heu  quanto  fatonim  mmiere !  nobis, 

Gastata  Lethes  paene  remissus  aqua. 
Perdiderant  jam  vota  metam,  secaraqae  flebant  5 

Tristia  cum  lacrymis ;  jamque  peractus  eras. 

MMroi«OM:  kiu  qiutnt»  donofaiwrum  resftlvmi  nolni  fere  remiaHi  libata^nda 
lMhi9  !    Jam  voia  amiiirant  timmrem^  cf  maror  tatm  lairymabatur^  etjam  diplo- 

optimi,  codices.^.  6  *  Priora  hujas  diitichi  qnid  sibl  Teliot,  non  eitrico 
plane.  Conjecerani  olim :  Perdiderant  jam  vota  metu  ;  fere  nt  Ovid.  Faat. 
Ti.  245.  '  Suem  metnA  expuierat,  cnm  Menti  vota  Senatns  Snscipit.'  Adeo 
nt  Verbum  Activnm  Perdiderant  Passive  capiatnr,  vel  abnolnte ;  qua  de  con- 
stmendi  ratione  vide  Gell.  lib.  xviii.  cap.  12.  Vecbner.  Hellenol.  lib.  i.  p.  1. 
cap.  0.  Pompon.  de  Usn  Antiq.  Locot.  lib.  ii.  cap.  1,  Cort.  Excnrs.  vi.  a4 
Sallnst.  Jngurt.  capi  S5.  Voss.  Anal.  lib.  iii.  cap.  S.  Jens.  Singnl.  Observ. 
Ub.  1.  S6.  Sed  non  satisfacit.  Receptam  lecttonem  Faniabios  ezplicat  2 
'  Tanqnam  incerta  morte  deposneramns  spem,  etcnm  votis  metufli  CQramqne 
pro  te.'  Hoc  Tolnisflo  forsan  Poctam,  noa  plane  iverim  in6cias.  Attamen 
an  hsBc  sententia  e  vulgat»  lectionis  verbia  exsculpi  commode  quear,  viderint 
me  ocnlatiores :  ego  certe  ex  ilUs  eoUigere  nondnm  possnm,  rota,  L  e.  spe m 
cnm  metu  ce8.sare.  An  antem  qnemadmodom  'servitia'  pro  *servis,*  et 
'operas'  pro  *  operaruA'  passlm  legtmna  (vide  et  Erudit.  Oruner.  ad  SednL 
Ub.  i.  V.20.  et  Brant.  ad  C«s.  B.  G.  lib.  vii.  Z2.)  ita  et  voia  dixit  Martialia 

£ro  amicis,  qni  Licinii  salnte  vota  conceperant  ?  qua  de  consuetudine  vide 
Irisson.  Form.  Ub.  i.  Broukb.  ad  Hbnll.  i.  6. 10.  Thomasin.  de  Tab.  Vocat. 
cap.S4.  vide  etinfra  lib.  xii.  Epig.  92.  Amici  itaque  non  aropUus  metue- 
bant ;  fjnia  pro  defuncto  habebatnr  Licinius.  An  vero  scribendnm  ?  Perdi" 
derant  jam  vota,  fiufM,  conjnnctione  omissa,  nt  s»pius.  Vide  Scheffer.  ad 
Phttdr.  lib.  i.  Fab.  q.  v.  S.  Ovid.  Heroid.  Epist.  ii.  81.  *  Jara,  fidea  nbi 
nnnc  commissaqoe  dextera  dextrv  V  et  t^  Perdidermit  iternm  pro  *  Perdita 
erant,'  vel  absolute.  Sed  an  secura  tristitia?  cur  ergo  flebant  ?  Fletni 
oomrooti  animi  indicinm,  non  autem  secnri.  Secnrus  significat  qnietum, 
tranqnillnm :  malim  itaqne  :  nneeraque  Jlebani  Triitia,  Quae  vox  aptissime 
affectnm  ergaLicininm  exprimit.  Itaet  'sincerus'  in  '  secnrus'  transierat 
apnd  Nason.  Nuc.  v.  35.  nbi  vide  Burm.  Sed  est  pr«terea,  quod  aliqnando 
mihi  in  mentem  venit.  Extat  nimirum  in  aUqnibns  edd.  [scU.  Ald.  Junt. 
Colin.  Gryph.  Calderin.  Plant.  Jonian.  Lang.  Delph.  Scc.]  ucuraqui  JUbat 
Triititiajitiaerymu  jamquepiraetui  «ros.  Respnit  hanc  lecttonem  Scrive- 
riqs :  puto,  quod  virum  offenderet  rh  januiuit  praecedente  jam  copnla  ef . 
Neque  mihi  valde  arridet ;  qnanqnam,  sspius  particalam  que  abvndare,  non 
ignorem.  Qnid?  silegas  :  mneeraqueflebat  TVtsfifta,  m  /ocrymtt  jamquipir- 
aetui  cru.  h.  e.  respectu  laccymarnm :  vel,  tot  jam  lacrym»  rundebantnr,  ac 
si  re  vera  diem  tunm  obiisses.  Hoc  pacto  certe  interdum  hsc  prspositio 
est  exponenda :  nt  apnd  Flor.  Ub.  11.  cap.  0.  'Tota  insula  in  nna  nrbe  su- 
perata  est.'  Jnstin.  lib.  xiv.  cap.  nlt.  *  Ut  Alexandrum  posses  in  moriente 
matre  cognoscere.'  Curt.  vi.  9.    '  In  vobis  liberos,  parentes,  consanguineos 

NOTiE 

4  Guiiata  Lithii']  Letbe  Inferorum  gunt  alii :  ueuraqui  flibant  Triiiia 
flnvioi,  hoG  ett,  fere  mortnna  vitae  oin  laerjfmiiy  ^c.  prior  lectio  mihi 
restitueris.  videtur    meUor,   nisl    forte    melius 

5  Vota  meium']  Spe  enim  tnas  vitse  legas :  ueuraquiftibani:  (nrmpe  vota) 
deposita  jam  desieramns  timere,  et  Triitiiia,  ei  lacrymii  jamqut  peractuo 
certam  tnam  mortem  Ingebamus.  Le-  eroi. 


528  M.   VAL.   MARTIALI8 

Non  tulit  invidiam  taciti  regnator  Avemi, 

Et  raptas  fatis  reddidit  ipse  colos. 
Scis  igitar,  quantas  hominum  mors  falsa  qnerelas 

Moverit ;  et  frueris  posteritate  tua.  '  10 

Viye  velut  rapto,  fugitivaque  gaudia  carpe : 

Perdiderit  nullum  vita  reversa  diem. 

nivenf mvf  te,  Rgx  «itoilu  Orei  non  fmi  par  odio  nostro,  tUqne  ipee  reeiihai  paiM 
ereptaafatie,  Ergo  novieli  quaiUae  querimaniae  kominitm  eieenaritlwuialteriiue 
faiiuif  et  fnerie  tua  posteritate,  Vtve  vetnd  raptOf  et  percipe  leetitiam  fugaeem: 
tita  reddita  muUwn  amieerit  diem. 

hftbeo.'  Horit.  IT.  Od.  4. 4.  '  Ezpertns  fidelem  Japiter  in  Omyinede  llaYe.' 
Ipse  Martialis  lib.  it.  Epig.  29.  *  Sffpius  in  libro  memoratar  Persins  ono, 
Qoam  levis  in  tota  Marsns  Amazonide.'  Solpic.  Sever.  Vit.  Martin.  cap.  S. 
*  Vere  memor  Dominns  . . .  se  in  panpere  profcssns  est  fnisse  vestitam.' ' 
Ani.  de  Rooff,  Trieiia  cmn  facrymtfl  dedit  ScriTerins  e  membranis  et  Jnnii 
roargine.  '  Videtnr  legendnm :  eeeurapie  JteboMi  Trietia  jam  taerymm,  Jam 
Ingentinm  lacrymae,  h.  e.  Ingentes  laerymis,  flebant  tristitia  seenra,  i.  e. 
certnm  et  creditnm  nec  amplins  pro  dnbio  habitum  casnm  tnnm.'  Grouoeiue. 
^S  Et  raptum  fatie  reddidii  ipee  eoh  codex  Pnlmanni.  Et  ruptae  falie  red' 
didii  ipee  eotoe  conj.  GronoTius,  nt  Seneca: '  Abropit  stolidm  ri^lia  tempora 
Titm.' 

VOTJE 

7  Regnaior  Avemf]  Pluto.  nobis,  tnis  nimimm   posterisy  cnm 

8  Reddidii]  Parcis  pensa  restitait,     mortunm  te  crediderimns. 

qnm  afatis  ablatafoerant.  11  Vketelai  rupfe]  Hocest,  pcr- 

10   JFViferJs   poeteriiate  tua']   Ipse     cip«Tolnptate«perindeacsiexrapto 
Telot  redlTiTus  scis  qnam  faeris  cams     Tiveres.  Vide  lib.  i.  Epig.  16. 


XLVIII. 

AD  ANNIUM. 

CuM  mensas  habeat  fere  dacentas, 
Pro  mensis  habet  Annius  ministros : 

OHm  meneee  prepe  dueenta  ehU  Anmo,  umifamuH  loeo  menettw:  parofoidea 

De  Ameio  inscribitor  in  edd.  Tett.— 1  Codez  Pnlmaimi :  kebeat  fere  tra" 
centae, 

NOT/E 

1  Fere  dueeniae]  Nnmems  est  cer-  zxt.  cap.  84.  sic  explicat  ko*  ▼erana. 

tos  pro  ineerto.  Pnto,    inqnit,    ita    intelligendam  : 

S  Pro  montie]  Hoc  ett,  mensaram  snppetnnt  illi  plurimm  mensm  ad  dQ- 

Ticibns  fongntitur  ipsi  ministri  cibos  centas,  non  tamen  in  eis  optonia  re* 

et  opsonia  in  gabatis  seu  paropsidi-  ponlt :  sed  eas  semper  servi  gerant, 

bus  circnmferentea,   nec   qnicqoam  nec  epolis  frni  possont  cooTiTv,  itm 

apponunt  cooTivit.     Turaebos  lib.  arobolatoriamcoenampotiusspectnot. 


BPIGRAMMATUM   LIB.  VII.  689 

Transcumint  gabal»,  Tolantque  laoceg. 

Has  vobis  epulas  babete,  lanti. 

Nos  o&ndiniiir  ambolante  coena.  6 

irmucmrmUftikmeiivokHi,    OdMiiytenMievolnihMiapit.    CmmmiMmu 

NOTJE 

quam  comednnt :  eiim  ninistri  cele-  ipsis  et  lanclbiM. 
riter  paropsides  et  gabatas  ante  con-        5  Na  offaidiwmt]  Qnla  ambnlato- 

▼Ivas  prspferant,  &c.    Mensas  acci-  jriis  his  epnlis  fmi  non  possnmns. 
pere  Tidetnr  Turaebns  pro  gabatis 


AD  8BVERUM. 

Parva  subnrbani  mnnascnla  mittimus  horti : 
Fancibns  ova  tnis ;  poma,  Severe,  gulse. 

0  Siftirif  wuiiimm  ixigmi  mtnmtrHki  iwimrbom  karH ;  eMi  imifaieitmitpomm 
gula, 

1  PoMM  sii&iir6«iit  exhibet  codek  Valatinos.  Vlde  Interpp.  ad  Properl.  iv. 
10.  20.  Ovid.  Met  u.  788.  Fast.  iii.  66.  Pont.  iii.  1. 60.  et  Bnrm.  ad  Fatf. 
III.  109. 

NOTJE 

9  FoMeiJbmM  mm]  Hoc  est,  qnas  tu«  qu«  palato  grata  slnty  famemqne 
nncitati  medeantur;  poma  antem,    stlmnlent. 

L. 

AD   FONTBM   lANTHIDOS. 

FoNS  domiiUB^  r^gina  loci,  quo  gaudet  lanthis, 

Gloria  conspicn»  deliciumqne  domus : 
Cum  tua  tot  niveis  ometur  ripa  ministris, 

Et  Ganymedeo  luoeat  unda  choro : 

Ofom  doMtNtfy  ngmaloeit  pu>  d«leetafiir  loMikiij  dtau  ei  vohfiai  ipUMdiia 
dmmu:  «nn  fiia  rfpa  decoreiur  ioi  ctmdidii  famvHi^  nlfw  ofna  ofUndeed  ckero 


^« 


Ad  foiUem  OumMoi  lemma  est  In  edd.  vett.— 1 1n  iisdem  i  qao  goMdei 
Himiiii.^  Codex  Pulmaani :  lasMt  «nda  tkm^.  Sed  lAoro,  sive  ioro,  et 
ekoro  lix  distiogni  possont  io  codd.    Vide  nos  ad  Tibnll.  u.  1. 86« 

NOT^ 
1  loMikii']  Vide  lib.  ti.  Epig.  47.  et  Epig.  14.  snpra. 
Ddpk.  a  Var.  Cloi.  MariiaL  1  L 


fiSO 


M.   VAL.   MARTIALIS 


Qotd  facit  Alcides  sylva  sacratos  in  ista  ?  5 

Tam  vicina  tibi  cur  tenet  antra  Dens? 
Numqnid  nympharum  notos  obsenrat  amores, 

Tam  multi  pariter  ne  rapiantnr  Hylas  ? 

Gwamedio ;  quid  agit  HereuU$  iaerniui  in  ieta  jyfra  7  qware  DeuM  eecapak  tam 
prapinquai  tibi  ipeluncaB  7  num  euitodit  eognitoi  amorei  Nf/mpharum^  m  tam 
Hffla  iimiliter  rapianturf 


LI. 

AD   URBICUM. 

Mbrgari  nostras  si  te  piget,  Urbice,  nugas, 

Et  lasciva  tamen  carmina  nosse  libet : 
Pompeium  qaseras  (et  nosti  forsitan)  Auctum ; 

Ultoris  prima  Martis  in  cede  sedet. 
Jore  madens,  varioque  togse  limatus  in  usu, 

Non  lector  meus  hic»  Urbice,  sed  liber  est. 
Sic  tenet  absentis  nostros,  cantatque  libellos : 

Ut  pereat  chartis  litera  nulla  meis. 
Denique,  si  vellet,  poterat  scripsisse  videri; 

Sed  famae  mavult  ille  favere  me». 


10 


O  Urhieey  «<  teedet  te  emtre  widrai  ineptioi,  et  mkilomiimi  plaeet  tentre  rems 
kueivoi :  quetrai  Pompeivm  Auciumt  tt  forte  noviiti ;  habitat  i»  eede  prima  Martia 
idtcrii,  Imbutui  juriiprudentiay  atque  exerdtatui  in  vario  uiu  togeiy  o  Urbiee^  kic 
iioii  eit  meui  lector,  eed  liber,  Ita  tcti  et  eanit  noitro»  Kbroi  non  praanteiy  mt 
nutla  iyllaba  deeit  mei»  icriptii,  Tandem,  ii  liberetf  poterat  videri  eompoimm  : 
at  iUs  matult  itudere  mea  exiUimationi.    Potee  Aimtf  pratoeare  a  decima :  {mc 


^  ^^^^^H»^^<»^  f 


S  Ppmpeium  quares  codex  Vaticanns.  Pompeium  queerii  codez  Floren* 
tinot. — 6  In  codice  Vaticano  foiMfiif ,  propter  MmilitQdinem  •yilabarom  tM  et 
*"-  in  menibranis.    AnL  de  Rooy  conj.  ab  uiu.  Vide  Micyll.  ad  Ovid.  Triat. 

.  10. 16.  Idem  Ovid.  Art.  Am.  iii.  01.    '  Couteritnr  ferram,  sillces  ten«- 


«N 


SOTJE 


4  UUorieprima']  Qnam  Martibello 
Philippenti  pro  nltione  paterna  tnt- 
cepto  voverat  Aoga«tnt.  Suet.  in 
Angntto  cap.  29. 

5  Jure  madeni]  Alil  intellignnt, 
coqui  instar  juscnlo  nnctom  fuitte 
honc  Auctnm,  ctijos  etiani  toga,  qna 
ad  variot  ntus  nteretor,  attrita  etset : 
•go  vero  et  jorisperitum  fuisse,  et 
ttndiis  pacisy  et  vario  cansamm  ge- 


nere  eiercitatnm  libenter  dlxerim. 
Vide  £pig.60.infra,etlib.i.  £pig.40. 
7  Sie  tenet  abeeMii]  Pro  absentet : 
ita  et  alli  anctores  locoti  snnt.  Sen- 
sus  est:  Ita  ad  nngnem  Pompelat 
Aoctns  tenet  mea  Carminay  ot  ea 
memoriter  sine  nllo  errore  reeitare 
possit.  Heraldosmavnltaftsnliseaae 
in  Genitivo :  Martialls  sciliret. 


BPIOBAMMATUM   LIB.  VII.  QQl 

Hnnc  licet  a  decima  (nec  enim  satis  ante  vacabit) 

Solicites :  capiet  coennla  parva  duos. 
Hle  leget,  bibe  tu :  nolis  licet,  ille  sonabit: 

Et  cum,  Jam  satis  est,  dixeris ;  ille  leget 

«iliii  prtM  eriiipnBaiii  oHi:)  erigua  cannla  appmuiitr  ambohu.    lUe  Ugti 


^^^^^^>^^»rf^>^^ 


m^taf'  ""•  ~*^  ^""^  ''*''  Bev^rlandi  Ms.^W  MUcJfot  codex  Pol- 

NOT^ 

II  Lwrtadfcima]  Priaaenimprop.  Epig.  8.    Sensas   est:    Si    Anctom 

tcr  saa  negotia  non  vacabat  Auctos.  rogaTerts  nt  mea  Carroina  legat,  te 

Hora  vero  nona  cosnare  incipiebant  ad  coenam  invitabit,  et  lcget  ad  naa- 

antiqoL     De  horia  dictnm  lib.  iv.  seam  asqae. 


LII. 

AD   AUCTUM. 

Gratum  est,  quod  Celeri  nostros  legis,  Aucte,  libellos- 
Si  tamen  et  Celerem  quod  legis,  Aucte,  juvat. 

Ille  meas  gentes,  et  Celtas  rexit  Ibcros, 
Nec  fuit  in  nostro  certior  orbe  fides. 

Major  me  tanto  reverentia  tnrbat;  et  aures  5 

Non  auditoris,  judicis  esse  puto. 

O  Aueiejucundum  est  q[uod  reeiiae  CeUri  nosiros  Ubroe,  n  iamen  etplaeH  Celeri 
juodreciias.     lUe  adminisiravii  meam  uuiumem,  ei  CeUa»  Iberoe,  neejidee  saneiior 
fuMi  tn  nosiro  orbe,    Major  observantia  tn  ianium  virum  ierrei  me :  aiaue  exiMti. 
me  aares  essejudieis,  mm  ondtloris.  '     ' 


S  Mtoor  me  ianii  Ald.  Junt.  Colin.  Gryph.  Calderio.  Pnlman.  Plant 
Junian.  Lang.  Delph.  aliae.  MeQor  me  ianii  codd.  Thoan.  Palat.  et  Florent 
JttVor  me  tanta  codex  Vaticanoe.^6  Non  audiieres  Beveriandi  Mi. 


NOT^ 


1  Quod  CeUri]  De  Aucto  vide  Epi- 
gramma  prseeden».  Celerb  vero 
mentJonem  facit  Piinias  Jnnior  Hb. 
IV.  Epist.  11.  qni  obComeliam  Veata- 
lem  incesti  accasataro  in  Comitio  vir- 
gis  CflFsns  eit :  de  qno  sane  hic  non 
loquitur  Poeta,  sed  de  altero,  qni 
prsefectos  fnit  Hispania*,  patrisr  Mar- 
tialia.    Celtas  autem  Iberi  ripas  in- 


•olantes«  dicti  snnt  Celtiberi. 

4  In  nosiro  orbe^  In  Hinpania  pa- 
tria  mea,  qosB  mari  et  Pyrenvis 
montibns  clausa,  quasi  orbis  altor  cst. 

6  Non  oiidtforisj  Nec  eoim  andi- 
torero  tantum,  sed  nt  Celtiberorum, 
sic  et  Mnsarum  jndicem  vereor  Ce- 
lerem.  In  superiori  versn  alii  le- 
gnnt  taniOf  pro  tanii. 


m 


M.  VAL.  MASTIAL18 


LIII. 
IN   VMBRUM. 

Ohnia  misisti  mihi  SatumalibnSy  Umber, 

Manera,  coi^lerant  qofie  tibi  quiiiqiie  dies ; 
Bis  senos  triplices,  et  dentiscalpia  septem : 

His  comes  accessit  spongia»  mappa,  calix ; 
Semodiusqoe  fab»  cam  vimine  Picenamm, 

Et  LaletansB  nigra  lagena  sapas ; 
Parvaqae  com  canis  venenint  coctana  pranis, 

Et  IdbycsB  fici  pOBdere  testa  gravis. 
Vix  pnte  triginta  nammorom  tota  fdisse 

Munera,  qoae  grandes  octo  tolere  Syri. 
Qoanto  commodios  nullo  mihi  ferre  labore 

Argenti  potuit  pondera  qoinque  puerT 


10 


O  Utnber,  Saiwmdilm»misuti  ad  wte  omnia  doma^ 
mUwti  diiiod€dMirlpUeeijii§ipi€mdeniH»cmlpia:  ki»  ai^muld eet  epmighj  wmppOf 
eaUx,  et  eemodiu»  fabee,  cam  eteleUa  Piceaarum  olivanmf  ei  nigra  amtpkira  eapm 
Lttieianee:  aipu  exigma  eeeianaaeceeeerant  enm  pnm»eani»,et  ieetagrafriepemdere 
Jiei  IMnfcm,  Credo  omnia  dena,  fom  poriamni  ^eto gremdm  Syri^  eixweiwme  iri- 
ginia  nwemei»,  Qnanio  faeiiin»  eermm  peiaii  mtifo  iSbore  ferre  tgainfet  libraM  or- 
genUl 


^^»^»^<»»»»^»i» 


8  Ei  JJhpeeiJUn»  Palmanni  codez. 


NOT« 


1  Mifkt]  D«  Saturnalibas  dictam 
lib.  ▼.  Epig.  84. 

S  Bif  9enoe  iripiiee»\  Hoc  est,  dao- 
decim  pagillftras:  dieontar  eatem 
tripUces  n  tribas  foliis :  fiebant  ex 
citro,  ebore,  &c. 

Dewii»ealpm\  Qnitms  dentes  pnr- 
giDtnr.  Vide  lib.  vi.  Epig.  74«  et 
iib.  xx.Epig.9a. 

4  Spoagia^  Ad  tergendM  mensas, 
lib.  xiT.  Epig.  144. 

5  iS^iMdtas9Hf]  lib.  i v.  Eplg.  46. 


6  Ei  Mtinnm]  Hoe  est,  Tinam  fte- 
cis  plenum  ez  Laletania  in  Hispania 
Tarraconensi.  Sapa  proprie  ¥101101 
est  decoctom. 

7  Ctciooa]  De  qalbns  lib.  Jun. 
Epig.  28.  et  iib.  it.  Epig.  89. 

8  Ei  Lib^Jki]  Vide  lib.  ir.  Eplg. 

46. 

10  aprt]  Hoc  esty  serri  ex  Syria. 

la  Argeniipondera]  Hoc  eati^oio- 
qoe  libras  argenU. 


KPIIIRA.MMATUM   UB.   VII. 


588 


LIV. 

IN   NASIDIENUM. 

Sbmpbr  mane  mihi  de  me  mera  somnia  narras» 

QusB  moveant  animnm,  solicitentque  menm. 
Jam  prior  ad  fiDcem,  sed  et  hcec  vindemia  venit  i 

Exorat  noctes  dum  mihi  saga  tnas. 
Consumsi  salsasque  molas^  et  thnris  acervos :  5 

Decrovere  greges»  dnm  cadit  agna  frequens. 
Non  porens,  noa  cortis  aves^  non  ova  snpersiint* 

Aut  vigila^  aut  dmrni^  Nasidiene,  tibi. 

Semper  wume  expmua  rnUii  men  Mamin  de  me,  pug  agUmt  aique  mgmU  mm- 
ttm  meam.  Jam  prior  mndemia,  ted  ei  hat  redaeia  eei  adfeecem^  dam  eaga  plaeai 
mikk  iaoM  medee.  Bxkaaai  ei  eaieae  meiae,  aiqae  meraee  ikmrie :  gregee  dtiiiia«H 
MMl,  diMi  er^kra  agna  immeliatwr.  Nam  pereuef  imi  ama  earti»f  mm 
O  NasidiaMef  aui  vigilaf  aui  darwu  Obi* 


<^^^^^^^^»>»»»i» 


1  Codex  Pnlmanni  exhibet  i  de  meiua  eowmia  warrae;  et  lic  etiam  Bever- 
landi  Mi.  Cetera,  in  lioc  Epigrammatenulla  est  iectionit  varietas. 

NOTJE 


1  Sewtper  weme  mihiil  Ut  munera 
captaret  a  Poeta,  NasklieiHis  finge- 
bat  plena  terroris.fonnla,qa»  ali^id 
mali  portenderent  Martiali:  atqne 
ab  illo  modo  thns,  modo  vinam  pete- 
bat  ad  ea  placanda.  Qnid  antemde 
aemniia  crediderint  antiqni,  vide  Ma- 
crobiam  in  Somnio  Scipionis. 

S  Jemprior]  Yinum  saperioris  ▼in- 
demim  et  bomotinm  jam  coBsnmtnm 


est. 

4  Bxarai  Mdet]  Id  es t,  dnm  saga 
eapiat  iafiMStn  tva  somBia. 

6  CsnnnRst  sdtesgtM]  In  saerificHs, 
qnae  fiebantad  omen  aliqood  averten- 
dam,  antlqni  adhibebant  vinnni»  bea- 
tiam,  tbns,  et  salaas  molaa^  id  es^ 
ftrtostnm  et  sale  miatnm» 

8  iltU  dormi  iUn}  Hoc  est,  ant  de 
te  sonuila  tno  damoQ. 


LV. 

IN  CHRBSTUM. 

NuLLi  mnnera,  Chreste,  si  lemittis, 
Nec  nobis  dederiSi  raniseiisqne ; 
Credam  te  satis  esse  liberalem. 
Sed  si  reddis  Apicio^  Lupoqne, 

NOTJB 
4  Apkief  Lupoquef  ^T^.]  Turpitadinis  tue  ministris. 


534 


Bf.  VAL.  MARTIALI9 


Et  GallOy  Titioqiie^  Gellioque ; 
Lingas  non  mihi,  (nam  proba  et  pnsilla  e&t») 
Sed  quae  de  Solymis  venit  perustis 
Damnatam  modo  mentulam  tributi. 


^**^*^**^*^* 


5  intioque  Cagioque  in  codd.  Palat.  Bodl.  Oxon.  et  Pnlmanni.  Snnt  qni 
legant:  Titioque  Celioque,-^  Scripttra  rodex  Tarnebi,  nt  et  Palat.  exhtbet, 
Lingee,  Palat.  etiam  habet :  tMM»  ftroba  et  puella  esLS  In  edd.  vett.  <ri6««if. 
Lectio  nostra  debetnr  Tornebo  lib.  xxiv.  cap.  28. 

NOTiE 


6  GdUoque']  Palat.  et  membranee 
Angltcanas  deeioque.  Spnt  et  qni  le« 
gnnt  CeUoque. 

6  Lingat]  Scriptus  codex  Turhebi, 
nt  et  Palat.  Lingea. 

Non  mihi,  i^c.]  Non  meam,  qnae  caa- 
tiorett,  sed  aervi  mei  Judwi  damoatl 
ad  tribntnm,  'wel  nomine  tributi  in 
■ervitntem  damnati.    Tnmebus  lib. 


XXIV.  cap.  28.  leg.  frtMt ;  ^ve  an- 
tem  trlbntum  pendebaot,  com  Jndsl, 
tnmqni  Judaica  aect»  initiabantnr 
circumsecti.  Sneton.  Domit.  cap.  12. 
Et  pttaUla  eet]  Palat.  aperte  jmcUc 
eet,  £t  cnr  non  admittam,  cnm  ean- 
dem  aiibi  nominet  oniimy  mentionem- 
que  facit  <  chart»  virginis  ?'  Gmf«r. 


LVI. 

AD    RABIRIUM. 

AsTRA  polumque  tua  cepisti  mente,  Rabiri : 

Parrhasiam  mira  qui  struis  arte  domum. 
Fhidiaco  si  digna  Jovi  dare  templa  parabit, 

Has  petat  a  nostro  Pisa  Tonante  manus. 

O  RaHri,mente  tua  eomplexue  es  caUtm  et  tidera  ;  qui  adificoM  domum  PaJUtinam 
mkabiUarHficio.  Si  Piea  cogitavit  eretruere  tempta  cmeenieniia  Jom  Pkidma^ 
poetulet  a  noatro  1teajif«  hae  mamu  Rabirii. 

In  qnibnsdam :  pta  c«ptsft  mente,  Scriverlns  legit :  tua  pereentti  menie. — 
t  Turnebns  lib.  zxiv.  cap.  28.  legit :  Joet  dare  ten^  parafnt,    Alii  paramt> 

NOT« 


1  AetrapoUmtque]  Sensns  est :  Pa- 
latinm  tam  snperbnm  Domitiano  ex* 
ttroxerat  Rabirins,  ut  coslum  ipsnm 
mente  concepisse  videretur,  ad  cnjns 
imaginem  Palatinm  illod  spdificave- 
raL  Rabirii  rnrsns  meminit  lib.  x. 
Epig.  71. 

2  Parrhamam]  Id  est,  Palatinam, 
In  monte  nempe  Palatino,  nbi  Evan* 
der  Arcas  ex  urbe  Parrhasia  primns 
domnm  exstrnxit.     Slc  Interpretes 


hnne  locnm  explicant  Virg.  JEml  xi. 
*  Parrhasio  Evandro  Armiger  ante 
fuit' 

S  Phidiaco  si  digna]  Hoc  est :  Si 
Pisa  nrbs  Peloponnesi  ad  flnvium 
Alphenm  volnerit  Jovi  exatrnere  tem- 
pUim  dignnm  illo  simulacro,  quod  ex 
ebore  Pbidias  statnarius  nobilissimns 
formavit,  a  Domitiano  nostro  Jove 
petat  Rabirluni. 


EPlGRABfMATUM   LIB.   Vil.  535 

LVII. 

DB  AGHILLA. 

Castora  de  PoUiice  Gabinia  fecit  AchiUam : 
Pyxagathos  fuerat^  nanc  erit  Hippodamus. 

CMma  «X  PMice/ecU  AehUUiM  Catiera :  fifxtgaihoe  fiund,  mmc  erii  Hip^ 


Nnllam  lectionii  varietatem  in  hoc  Epigrammate  exhibendo  prodont  ex- 
emplaria. 

NOTiE 

1  GoMiia]  Dives  foemina  eqnestri  /ertem»    Achillas  ergo  antea  qnidem 

censa   donavit    Achillaro,  nt  eqiies  piigU  erat  strenoas:  jam  vero  est 

fieret.    Allndit  aatem  ad  illam  ver-  eqiiorum  domitor ;  id  est,  eqnes  fac- 

snm  Homeri :    Kdnrropa  9*  hnriiaftopf  tus  est»  et  Qabiniam  inibit    Lib.  iii. 

irai  «i{  ^700^  TloKuMieta :     CoMtora  Epig.  90. 
«fnoram  domUorem,  ei  PoUaeem  pitgnie 

LVIII. 

AD   GALLAM. 

Jam  sex,  aut  septem  nupsisti,  Galla,  cinaedis: 

Dum  coma  te  nimium,  pexaque  barba  juvat. 
Deinde  experta  latus^  madidoque  simillima  loro 

Inguina,  nec  lassa  stare  coacta  manu, 
Deseris  imbeUes  tbalamos,  mollemquc  maritum :  5 

Rursus  et  in  similes  decidis  usque  toros. 
Qusere  aliquem  Curios  sempcr  Fabiosque  loquentem^ 

Hirsutum^  et  dura  rusticitate  trucem. 
Inyenies ;  sed  habet  tristis  qaoque  turba  cinaedos : 

DifficUe  est,  vero  nubere^  Galla,  viro.  10 

Et  hic  nalla  lectionis  varietas  extat  in  libris  impressis  ant  calamo  ex- 
aratis. 

NOT^ 

1  Ctmrdu]  Dnm  ex  coltn  et  ele-  cnltus  neglecta  gravitatem  et  virili* 

gantia  eos    jadicabas   strenoos  ad  tatem  profitentnr.    Lib.  i.  Epig*  85. 
iiAiawraAi}^.  0  Sed  habet,  ifc,^  Sed  et  hi  snnt  So- 

6  StmiUet  torot}  MoUiam  et  imbel-  cratici  cinsedi. 

Uam  cinsedoram.  10  JHffieUe  eet^  4v.]  Javen.  Sat.  ii . 

7  Quitre  aUquem^  ^c.}  Ne  nlterios  <  Fronti  nalla  fides.  Qnis  enhn  non 
te  decipiant  peai    isti   et   comati,  vicns  abondatTristibos  obscmnis?' 
qnsere  aliqnem  ex  tis  qni  sermone  et 


8l6l^  M.  VAL.   MARTIALIS 

LIX. 

DB  GiBGILlANO. 

NoN  coenat  sine  apro  noster,  Tite, 
Bellnm  convivam  Cadcilianiui  lial)etf 


OTU0f  CtfViKmiwiiMforiiMMPMtiiiMapvv:  CmUUam fcaM igrtghm 
vivamm 


^^^^^^^•^■m 


Neqae  in  hoc  Epigramiuate  qaicqaam  Taiiaiit  llbti  scrtpti  aut  eacusi. 

NOTA 

1  5iRe  apro]  Unde  JnTenalis  8at.  i.  ejos  eonf Wan  appettat     I>Mitiiu 

141.    '  quanta  ett  gala  qn»  slbi  totoa  tamen  mavolt  de  apro  homlne  inteUI- 

Ponit  apros,  animal  propter  conTiTiti  gere^  cnjos  meminit   Poetn  Ub.  z. 

natnm/  &c.    Apmm  ergo  Sibi  soli  Epig.  16.  EHgat  lecior. 
apponebat  Csciliannsy  qnem  facete 


AD  JOVEM   GAPITOLINUM. 

TARPBiiB  venerande  rector  anlae, 

Qaem  salvo  duce  credimus  Tonantem, 

Cum  votis  sibi  quisque  te  fatiget^ 

Et  poscat  dare^  quae  Dei  potestis :  . 

Nil  pro  me  mihi,  Jupiter^  petenti  5 

Ne  succensuerisy  velut  superbo. 

Te  pro  CaBsare  debeo  rogare : 

Pro  me  debeo  CaBsarem  rogare. 

O  ctfltfiide  gii6enMfor  onto  Tttq^euij  pum  T&rnntem  pmtmmu  soipif  e  Imperm» 
ISfV,  cMiR  (paHbet  pro  a  U  ofuret  voti$f  et  peM  «1  MRcedaf,  911«  Dti  ueUMie:  o 
JufkeTf  ne  iraMcarie  mUu  uihil  poteenH  pre  me,  telut  arrogaiUL  Defeo  orsre  te 
pro  Cenare :  at  de6eo  eirare  Caearem  pr»  me. 


»»^^^^»#^^^» 


Ad  Jovem  lemma  est  in  edd.  ▼etL — 4  AUi  legunt :  qam  Deipoteetae. 

NOTJB 

1  lypeur]  Hoc  est,  CapltoIH,  in  8  Pro  me  ^6eo}  Potest  enim  Do* 
qno  colebatnr  Jnpiter.  nitianus  niilii  soppeditare  qos  funt 

2  Qiiemealoo]  Qiiem  Jovem  Denm  necessaria.  Tiirpis  bspc  ett  erga  Do- 
credimns,  salfo  Domltiano.  Sic  iib.  mitianum  aduiatio ;  qnasi  Tero  ille 
▼.  Epig.  1.  velut  D«n8  potiiisset  Martialem  tneri 

4  t}s«  Hei  pofeslM]  Alli,  qua  Dei  ah  omnibns  casibus  quibns  obnoxln 
poteeiae,    Idem  est  sensus.  est  hnmana  Ylta. 


EPIORAMMATUM    LIB.  Vil. 


587 


LXL 

AD  GJS8ARSM  OBRMANICUM. 

Abstulbrat  totam  temerarias  institor  orbem, 

Inqoe  soo  nuUnm  limine  limen  erat. 
Jnssisti  tenaes,  Germanice^  crescere  vicos ; 

£t  modo  quse  fuerat  semita,  facta  via  est. 
Nulla  catenatis  pila  est  prsecincta  lagenis : 

Nec  praetor  medio  cogitur  ire  hito, 
Stringitnr  in  densa  nec  ceca  novacula  tnrba : 

Occupat  aut  totas  nigra  popina  vias. 
Tonsor,  caupo,  coquus,  lanius  sua  limina  servant. 

Nunc  Roma  est,  nuper  magna  tabema  ftnt. 


1» 


IncmiddeniM»  wntrctAot  oetmpvoend  ioUm  urbew^  H  tmUtm  Umm  ml  im  m» 
Ummim  O  G^rwumeOf  imferuoii  laxari  viam  m»giuim:  H  ^  pmJo  mUt  lM«€t 
fiuratf  /adiM  e$t  «m*  NuUa  fnla  eat  rrferta  eaiemUiM  lagenu :  nec  prmior  eogHmr 
mnbMlare  medto  cenm,  Nee  cerca  nocaada  nnduiwr  t»  frequcnii  iurbat  ani  fimom 
fopim  ientt  idm  frioM.  Tbiuor,  caupo^  coqmu,  bmim  mmmii  domi  mm :  innic  Ito- 
MM  etif  mperfmi  mwgmi  ty/ieina* 

9  Inqm  mu  mdimn  ibnim  mtltt  Ant.  de  Rooy.*-7  SiringiiMr  fo  dmum  me 
cmm  ncmmdm  imrbm  ezhlbet  codez  Polmaniii. 

VOTJE 

qoit  Domitint,  noTacnla  non  nndatnr 
aroplins  media  via ;  cell»  enim  ton* 
sorim  mcdla  via  collocat«|  nti  etcao* 
ponum  talierns  deject»  snnt,  et  Jam 
tonsorei  domi  tondere  cognntnr.  Ra- 
derus  coiyicit  hoc  referri  posse  ad 
saccnlarioi,  <|ni  media  in  tnrba  mar* 
snpia  exsecarent.  CcmanooaaUadU 
citnr,  Tal  qnod  sit  reoondita  theca 
sna,  vel  qnod  non  videatur  in  tnrbay 
cnm  res  brevis  sit  et  ezigna*  Hic 
locns  obscnrns  milii  videtur.  Judicet 
lector. 

9  XMitaa  ffmoal]  Hoc  est,  hi  om- 
nes  non  eastmnnt  ampllos  tabemaa 

'media  viay  sed  doBii  sims  exercent 
snasartes. 

10  Koaw  csf]  Idem  fere  diait  lib* 
Spect.  Epig.  2.  *  reddita  Koma  sibi 
esty'  qum  antea  magBa  videbatar  offi- 
cina. 


1  AUinUni  icimm]  Passun  merca- 
tores  erant  medla  via,  nt  vix  locos  es* 
set  ambulantibns  per  nrbem;  Domi^ 
tianns  vero,  qoem  Oermanicum  ob 
devietos  Oermanoe  vocat,  vicos  laza- 
ri  joMit.  lostitor  is  est  qui  in  taber- 
na  mercibns  vendendis  praepositns 
cst 

5  /«fne  sno]  Hoc  est,  nnllnm  ante 
cdes  soas  libernm  euntibns  per  nr- 
bem  transitnm  relinqnebaat  merca- 
tores. 

6  NnOm  caimmii»]  Pilm  erant  co- 
kmuMB  ad  qnas  libri  vendebantnr. 
Horatius  i.  8aU  4,  '  Nnlla  ubema 
meos  babeat,  neqoe  pila  libellos.' 
Qnibnsetiam  affizsi  eraat  connezm 
inter  so  lagen»,  signnm  nempe  vini 
Tenalitii* 

6  Nec  prmior']  Vicis  enim  laiatio 
jam  transitns  liber  est  juzta  tabcmas. 

7  jSKriffgtlar  ut  dcfiso]    Hoc  est,in- 


588 


M.   VAL.   MARTIALItf 


LXII. 

IN   AMILLUM. 

Rkglusis  foiibas  grandes  percidis,  Amille, 
Et  te  deprendi,  cam  facis  ista,  cnpis ; 

Ne  quid  liberti  narrent,  servique  patemi, 
£t  niger  obliqua  garrnlitate  cliens. 

Non  paedicari  se  qni  testatur,  Amille, 
Illud  saspe  facit,  quod  sine  teste  facit. 


/n  HamtOirni  inncribitnr  in  qnibnsdam  ;  et  nic  apnd  JnTenaleai,  nt  ezhibeaC 
plurimi  codd. — 1  In  qnibuKdam,  prcrcu/u.— 4  Et  notH  in  rdd.  Tett.  Ei 
niger  codex  PnlmRnni ;  et  nic  legit  Grnterus  ex  codd.  PaUt.  et  Bodi.— 6  Co- 
dex  Pnlmanni :  te  qui  te$tatur, 

NOTJE 


1  Percidis  [preeeidW]  Alii  percidi». 
Lih.  II.  Epig.  72. 

8  Narrent,  4rc.]  Te  gravins  aliqnid 
pati. 

4  Et  niger  [notef]  Orntems  ex  Pa- 
Ut.  et  AogUc.  Ugit:    Ei  niger:  nt 


niger  ille,  deMgnel  gvnilnm  qnen, 
Horatianoe  pictur»  non  dissimilem. 

5  Teetatur^tettefacit]  Laditinffs- 
tatur  et  teatef  necnon  in  nmbigniute 
rav  tute.  H ic  an tem  5px«'  intelilgit, 
id  esti  k§ixu  4  ^ovac^ci. 


LXIII. 

DE  SILIO  (ITALICO.) 

Pbrpbtui  nunquam  moritura  volumina  Silt 
Qui  legis^  et  Latia  carmina  digna  toga ; 

O  Uctor,  ^  evolcii  libroe  non  perituroi  SHii  non  nwritwri,  etvenuMdignM  togm 


^^**^0^0^*»^ 


Non  De  SiXio  ItaUco,  sed  De  Silio  lemma  est  in  codd.  et  edd.  Tett.  omni- 
bttf . — 1  BeYerlandi  Ms.  nunquoM  peritura.—^  In  quibusdam :  camdna  dignm 

NOTiE 


1  Perpetut]  De  Sllio  Italico  Poetn 
vtde  lib.  it.  Epig.  14.  et  Piin.  lib.  iii. 
Episf .  7. 

2  Ei  Latia]  Hoc  est,  inqnit  Domi- 
tinsy  digna  rebut  gestis  Romanornm : 
Silins  enim  scripsit  secnndnni  belUm 
Pnnicnro.  Farnabins  interpretatur 
carmimi  digna  majestate  Oratoris 
Romani,  et  Consnlis;  Raderus  vero 


intelligit  cannina  taro  egregia,  qnam 
natns  in  nrbe  Pocita  scriberepoterat : 
Silinro  enim  natum  in  uribe  Italiea 
metropoli  Pelignomm,  ex  qna  dlctns 
est  *  Italicns '  aifirmat.  Secnndnm 
•lios  Italicahodie,  SefnUm  la  090,  orba 
fuit  Hispanls  Bcticse,  patria  Silii 
Poetae.  Legunt  tlii:  Liuiacamma 
digna  fyra. 


EPIORAMMATVM  LIB.   VJI. 


s» 


Pierios  tantnm  vati  placuisse  recessus 

Credis,  et  Aonise  Bacchica  seita  comse  ? 
Sacra  cothurnati  non  attigit  ante  Maronis, 

Implevit  magni  qnam  Ciceronis  opus. 
Hunc  miratur  adhuc  centum  gravis  hasta  virorum ; 

Hunc  loquitur  grato  plurimus  ore  cliens. 
Postquam  bis  senis  ingentem  fascibos  annum 

Rexeraty  asserto  qui  sacer  orbe  fuit : 
Emeritos  Musis  et  Phoebo  tradidit  annos ; 

Proque  suo  celebrat  nunc  Helicona  foro. 


10 


LaHttf  an  puta$  Pottam  aman$s€  Umtum  reee$tu§  .Mutarum^  «t  cormMt  B^tf* 
ehicat  eowue  Aoma  1  non  fniuo  ne  iradidit  taeris  cothurtutti  Maromih^  quam  «6- 
aoltit  oput  magni  Cieeronit,  Graivit  hatia  eenium  tirorum  hune  miratur  adhue; 
mtdii  elientet  hune  pretdieant  ore  memori,  Pottquam  duodecim  fateibmt  admi- 
uitirattrai  ingentem  annum^  fuifuit  oaeer  mundo  viniUeato  in  Hb«rtaUm :  dtdit 
emerUot  annot  Mutit  et  Pheebot  et  nune  eommatdat  Httieona  pro  tuo  for»» 


^^^^'^^^^^^■^*^ 


]^.— 5  Saera  eoronati  in  codice  Vaticano.  Martialiii  alibi :  *  Rara  coronato 
plausere  tiieatra  Menandro.'— 1*2  Proque  tuus  eetebrat  conj.  Ant.  de  Rooy. 
ouut,  b,  e.  liber  coris  publicis,  et  qua«i  «ui  joris,  nt  vocat  olia  senectae.  Supra 
lib.  IV.  Epig.  25.  <  Si  jiiris  fuerint  otia  uostra  sni.'  Quo  sensn  et  *  sien« ' 
occurrit  in  Pers.  Sat.  V.  88.  *  Vindicta  postqnam  meus  a  Pretore  receasi.' 
Mee  qnenqnam  offendat  remotior  a  ano  Caau  Prsponitio.  Cf.  Hor.  iii.  Od.  27. 
61.  Eleg.  in  Obit.  Mapcenat.  va.  12.  Ovid.  Epist.  ix.  96.  xiii.  161.  Ele^.  ad 
Liv.  Ang.  va.  254.  Vide  etiam  Jena.  Obaerv.  Sing.  L.  L.  §.  16.  Qiiamvia  pro 
iuoforo  band  incommode  exponi  posait,  tanqnani  anum  fomm.  Yide  Heina. 
ad  Ovid.  fipiat.  iii.  08.  etSnakenb.  ad  Cnrt.  iv.  10.4.  Pro/oro  Beverlandi 
Ma.  babet,  thoro. 

NOTiE 


5  Pieriot}  Vide  lib.  i.  Epig.  77. 
Senans  eat:  Credisne  Silium  poeai 
tantnm  vacaviase  ? 

4  Serta']  Qoibus  more  Bacchico  ca- 
pnt  coronant  Mosae  Aoniae. 

6  Cothumatt]  Propter  carminnm 
gravitatem.  De  cothurnolib.v.  Epig. 

30. 

6  Impievit  magni]  Hoc  est,  non 
priua  ae  Mnsia  tradidit,  qnam  Cice- 
ronia  opera  iroplevisaet  legendoy  et 
imitando. 


7  Cenium  gravit  hatta]  Decentnm 
virorum  jodicio  vide  lib.vi.  Epig.  S8. 

8  Hune  hquitur]  Quos  defendit 
dientea,  illum  praedicant. 

9  Potlquam]  Fuit  conanl  eo  anno, 
qno  interfecto  Nerone  imperium  as« 
aertum  fuit  in  libertatem :  idcirco  an- 
nnm  illnm  vocat  ingentem. 

1 1  Emeritot]  Id  est,  accepta  rude 
ex  causis  forensibus,  inqnit  Domitins. 

12  Proque]  Pro  cansis  agendis^ 
jam  Musis  vacat. 


&I0 


M.   VAL.  VARTIALI» 


LXIV. 

IN   CINNAMUM. 

Qui  tonsor  fiieras  tata  notissimiifl  arbe, 

Et  post  hasc  dominiB  moaere  factas  eques : 
Sicanias  urbes  JStBaeaqne  regna  petisti, 

Cinname,  cnm  fugeres  tristia  jnra  fori. 
Qaa  nnnc  arte  grayes  tolerabis  inntilis  aimos  Y 

Quid  facit  infeUx  et  fugitiva  qnies  1 
Non  Rbetor,  non  Grammaticns,  ludive  Magister, 

Non  Cynicos,  non  tu  Stoicus  esse  potes ; 
Yendere  nee  vocem  Sicults  phrasamque  theatris : 

Quod  superest,  iterom»  Cinnamey  tonsor  eris. 

O  CfaHMBM,  qwfuem  tmmr  eMerrimim  Mm  irfre,  H  dnndefmctm  ., 

domuue  ;  pir&feetu§  e$m  vrbee  Skwh»  ei  regfui  JEimmj  eum wiUirm grmvejwAimm 
fori,  Qua  arie  fwme  tmtf  tiia  eueieiiiabu  gravee  atmoe  1  Qmd  agii  otimm  mitenmt 
et  /agitivamf  7W  nem  foiee  eem  Rketor,  nee  Grammatiemy  ami  Laiimagieter,  mec 
Cpumu^mteStaiemtmeeveadereveeemSimJm^eiplaiuamtkeatri»:  qmed  reHqamm 
ek^  o  CimmmMf  rurrne  erie  iameer» 


10 


^^^i^^»>»^»*<»» 


2  ElftomandoMtiiffBeverUndiMft.— 9  VemderemeevoeemSieahmineo^em 
Hiaaneo.    Vemiere  mee  «ocm  eaguU»  codd.  Vat.  et  Florent 

VOTJE 


S  Dmrm]  Amictt  nempe,  qnm 
eenM  e<|iie«tri  Cuinamam  donmrent. 

5  ^imeeaque']  JEtna  moni  est  Si- 
cilis. 

4  Cumfugem']  InjatenimTOcatnt 
CinDamus  Siciliam  petiit,  at  grave 
jadicium  fbgeret 

6  Gravee  ammoe']  Hoc  eatf  senecta- 
tem. 

6  FagUita  quiee}  Qna  frnerif  in 
tao  exilio. 

7  Ludioe  Magieier]  Literatorem 
intelUgit  Baderas :  nam  nt  a  Blietore, 


inqeit,  ad  Orammaticam,  ita  t  Oram* 
matieo  md  literatorem  descendic  Po* 
eta :  lioc  lenin  Lndimegister  snmitor 
lik  X.  Epig.  62.  Lanistam  interpr^ 
tatar  Domitius.  Baderi  ezplicatio 
milii  Tidetar  melior. 

9  Vemdere  mee]  Nec  potes  solicitia 
reis  Terba  vendere ;  lioc  est,  neqnis 
esse  cansidicus.  Lib.  ▼•  Epig.  IS.  In- 
tellignnt  alii  de  prsecone :  qnod  ml* 
nas  placet 

Piamommque']  Hoc  est,  ncc  Ustrio 
nec  citharadns  ease  potes. 


LXV, 

IN  OAROILIANUM. 

Li8  te  bis  decim»  numerantem  frigora  brumaB 
Conterit  una  tribus,  Gargiliane,  foris. 

O  Gmtiiimte,tributfori§mmiU  eouMumii  teamgimH  mmi».    Ak  vrfeUx  etfa- 


EPI6RAMMATUM   LIB.  Vlf.  541 


Ah  miser,  et  demens !  Figinti  litigat 
Qaisquam,  cui  vinci,  Gaigiliane,  Hoet? 

tuef  an  911109110»  Utigut  mginHannii?  o  GargHiiaUf  adfoM  tai  cedtrtl 


^^»»*^^»*'^»^»^^'^ 


Hic  Qnlla  lectionis  varietas  eiUat  in  lilMris  mana  scriptis  aat  imprettis. 

MOTiE 

2  CotAtrU  WM,  tfikmi\  De  tripUol     tar,  plot  Incri  tett,  qnani  siy  life  ad 
foro  egimos  lib.  iii.  £pig>  t8.  tot  anmM  prorogata,  tandcni  vincat 

4  Cid  vtnct]  Qai  enin  temel  vinci-     adversarinm. 

LXVI. 

DE   LABIENO. 

HiSRBDEM  Fabins  Labiennm  ex  asse  reliqnift: 
Plns  meniisse  tamen  se  Labienns  ait. 


FoMiit  vtMiUmt  httredem  Labuwtm  tx  mt-:  niMlMiiiint  Ltbkmt  4kU  pUu «c 
flwmittt. 


Neqne  In  kee  Bpigfainmate  nUo  niodD  variant  eiamplafia,  ant  acriptn  aut 
ezcnta. 

NOT£ 

1  £sattt]Idettyhteredemomninm  stitnlnt  en  aste  minas  aceeperat 
bonomm  :  bQreditas  enimvalgodi-  qnam  donaverat*  Sensns  est:  lia- 
viditnr  in  dnodecim  nndas  quilKis  btenus  dicit  se  plus  mernissey  lioc  eat, 
constat  as.  dignum  etse  miyori  pr«mio;  com  in« 

2  Pbu  mendtte']    Labiennt    cnim  telligatPoeta,iUammajoripcenaeMe 
mnUis  donis  oaptaverat  hsBreditatem  dignnmi  qni  malit  artibnt 
Fabii  decoctority  atqne  ita  htsret  in-  tem  Fabii  captavittet. 


LXVIL 

IN   PHIL^NIM. 

Padicat  pneros  Iribas  PhilaBnis^ 
Et  tenrtigine  ssBTior  mariti 

NOT£ 

1  PttdM  |Pii«rt<|  Ty  Mrfi^.  eam  jnvit  npnd  pottetot.    HtratfMt. 

Tribtit  PAtbrait]  Laoerata  carmine  Trikat']  Fricatriz. 

PolycratiSyCnmmalieramomniumet-  2  Temtigitief  BfcJ]   Libidbsit  pmri- 

tet  cattittima,  si  vemm  qnod  de  ea  gine  magis  inflamoiata  qnam  omri- 

tcribit  JEachrion  apnd  Athenttnm  lib.  tus. 
Tiii.  Sed  JEsobrionit  apologia  aihil 


543 


M.  VAL.  MART1ALI8 


Undenas  Torat  in  die  pnellas. 
Harpasto  quoqne  subligata  lndit, 
£t  flavescit  haphe,  gravesque  draucis 
Halteras  facili  rotat  lacerto, 
Et  putri  lutulenta  de  palsestra 
'  Uncti  verbere  vapulat  magistri : 
Nec  ccenat  prius^  ant  recumbit  ante, 
Quam  septem  vomuit  meros  deunces; 
Ad  quos  fas  sibi  tunc  putat  redire^ 
Cum  coliphia  sexdecim  comedit. 
Post  ha;c  omnia,  cum  libidinatur, 
Non  fellat :  putat  hoc  parum  virile : 
Sed  plane  medias  vorat  puellas. 
Di  mentem  tibi  dent  tuam,  Philaeni : 
Cunnum  lingere  quae  putas  virile. 


10 


15 


^^»^^K*^^  ^«  #1^ 


S  Vndenas  dolat  legit  Gmterns, — 0  AUer^ofacUi  in  edd.  vett.  AUenu  h.  t. 
inbstitoit  Tiirneb.  non  e  conjectura,  nt  ait^  sed  libraria  fide.  Codex  Pnlman- 
iii  AUenuou  exprimit. — 11  In  edd.  vett.  tunefuiai  reverti^  et  aic  legit  Ddpb. 

NOT^ 


9  Votai  in  die  jnieUaa']  AfiriSi^otwa, 
fovuclfovoray  luArptfiooa^a,  Omter.  le- 
git  doUti. 

4  Harpaeio  qwniue']  Lib.  it.  Epig. 
19. 

SuUigaia  ludU']  Veste  sobdncta;  vel 
*  snbligari  nsa.' 

6  FUmeeeii  hofhe']  In  palaestra  fla- 
ve^cit  aspergine  arenae:  ita  Acbe- 
lous  cnm  Hercule  Inctans  Ovid.  Met. 
iz.  'fnlvae  tactns  flavescit  arens.' 
'A^  antem  tactue  est.  Epictet.  En- 
chir.cap.  26.  "feori  tl^  8re  x»pa  fia^nr, 
a^vf^  OTp^foi,  voAXV  o^^  «arairiciy. 
Graves^iie,^.]  Et  pondera  illa  plum- 
Ite^  sen  ferrea,  corpori  exerceodo  in 
Oymnasiis  et  Balneis  adhibita,  vel 
ipiis  grandibos  drancis  gravia,  agili 
versat  mann.  Vide  lib.  xiv.  Epig.  48. 
et  40.  et  Juven.  Sat.  vi.  28.  qnse  hnic 
Epigrammati  eoasonat. 
7  Putri]  Male  olenti  ab  oleo. 
jMtulenia^ifc»]  Ceromate  e  luto  nncta. 


8  Uneti  nugietrQ  Aliptae  manus 
crepitu  interungendnm.  Vide  Jovea- 
al.  Sat.  VI.  422.  Verbere  twpnlot] 
Nam  et  hi  Magistri,  qnos  JsMndioi 
Onrci  df cunt Jns  virgse  habebanL 

9  Nee  eeenat,  tfc.]  Juven.  Sat.  ▼!• 
429.  *  sextarins  alter  Dncitur  aote 
cibnm  rabidam  factnriii  orexim/  &c 
Vide  lib.  v.  Epig.  70. 

12  CKm  cotiphia]  Lnctatomm  pa- 
nes,  qui  vires  palsestritarom  membiis 
addnnt,  a  mmXov  et  l^i,  nt  vnlt  Dom. 
Calderinns,  qnam  etynologiam  atse- 
rere  laborat  Cornel.  Vitellins  contra 
Merulam  Annotat.  cap.  12.  Certo 
enim  ciborum  genere  ad  palaestras  et 
ceteras  ejusmodi  exercitationnm  for- 
mas  praeparabantnr.  Jovenal.  Sat.  ii. 
'Luctantnr  paucae,  comedoBt  eoli* 
phia  pance.' 

16  Mediae^  t^e.]  Snpra  vers.  S. 

16  Mentem  iuam^  Pkiiendf  ffe.]  Men* 
tem  sanam,  velqun  ftemineara  appe- 


EPIGRAMMATUM    LIB.  VIU 


543 


SOTM 


tat  Ubidinein.  Locnm  ii tam  noonalli 
esaxitant :  at  Gratero  elefans  ▼ide- 
tor;  nt  Tidelieet  nsnrns  voto  aut 
imprecationey  id  pneter  omnem  om- 
niam  ezpectationem  optet,  qnod  jam 
habebat.  Eodem  fere  modo  faoc  lib. 
Epig.  24.  *  Hoc  facias,  qnod  pnto, 
lingnay  facia.'  Nec  admodnm  ditsimi» 


liter  Tnmns  apnd  VirgiL  £n.  xt.  406. 

*  Nnnqnam  animam  talem  dextrahac 
(ab)ii8te  moveri)  Amittea :  habitet 
tecom,  et  ait  pectore  in  itto.'  Sic 
apud  Senecam  in  tni  nominis  Medea^ 
vem.  968.  ^Milii  me  relinqne.'  £t 
Symmacfaus  lib.  iv.  Epist.  48.  'Dii 
iiloi  mentibni  inia  pnniant.' 


LXVIII. 

AD  INSTANTIUM   RUFUM. 

CoMMBNDARB  meas,  Instanti  Rafe,  Camoenas 

Parce  precor  socero :  seria  forsan  amat 
Qnod  si  lascivos  admittit  et  ille  libellos, 

Hasc  ego  vel  Curio  Fabricioque  legam. 

O  R»ife  InttanH,  fnstm  ne  €ommeude$  eoeero  meae  Mmmom^  feirte  diUgU  grmoee 
▼enna.  Qiiod  ei  et  UM  jocoei  plaeeni  t/isi,  ego  legmtn  kete  vel  Cnrio  vel  F«- 
brieio, 

Hojns  Epigrammatis  lectionem  non  variant  membranae  aut  libri  imprettL 

NOT.E 


1  /iisfintft]  Socero,  inqoit  Radernt: 
ego  vero  pnto  este  in  vocativo,  et  re« 
ferri  ad  Rofam,  cnjnt  meminit  Poe- 
ta  lib.  viif.  Epig.  51.  *  Inttanti  iitera 
Rn6 ;'  et  lib.  xii.  Epig.  96. 


4  Hme  tgo\  Carmina  legam  virit 
vel  gravittimis.  Cnrint  et  Fabriciut 
noti  ex  Lif io  et  aiiit,  tnmnntnr  pro 
virlt  gravittimit.  Jav.  Sat.  ii.  ^ 
Curiot  timniant.' 


LXIX. 

DB   THBOPHILA   AD   GANIUM. 

HiEC  e.st  illa  tibi  promissa  Thcophila,  Caui» 
Cujus  Cecropia  pectora  dote  madent 

0  Cem^  hac  ett  iOa  Theojihila  desponea  <t6t,  eigue  mene  imbuia  eet  Uierie  Gra' 

De  Tkeopkila  sinealio  additamento  in  edd«  vett. — 2  In  iitdem:  peciora  voee 
madad.  Beveriandi  Mt.  exhibet :  pectora  rore  madent,    Nostram  lect  tettan- 

NOT^ 

1  Promieta  TheophHa']  Piiella  erudi-  Hoc  est,  erndita  literia  Orvcis:  bnnc 
ta,  tpontaCanii,deqnolib.  iii.Epig.  loqnendi  modnm  explicnimnt  lib.  i. 
30.  £pig.40.    Alilf  doUmadent. 

2  C^iiu  Cecropia  pectora  dote  [voce'] 


644  M«   V.AL.  MAETiA.LlS. 

Hanc  sibi  jure  petat  magni  aems  Atticus  hortus, 

Nec  minns  esse  snam  Sloica  tnriNt  ▼elit 
Vivet  opus  quodcumque  per  has  emiseris  aures ;  5 

Tam  non  foBmineum>  nec  popiilare  sapit 
Non  tna  Pantaenis  niminm  se  prasferat  iUi, 

Quamvis  Pierio  sit  bene  nota  choro. 
Carmina  fingentem  Sappho  laudavit  amatrix : 

Castior  h»C;  et  non  doctior  illa  fuit  10 


ci«.    HortuM  Atticut  magni  Menis  Jmre  vmiitei  k/mcriU;  mec  twrbu 

CMfnat  haberc  iUam  ditci palam.    Q$odcmmqHe  oyiu  eabjeceri»  kit  «nrtte,  nra  per» 

ibii :  tam  valet  iUa  jadino  nee  mMtiebri,  nec  vulgari  ;  Taa  PaaUeme  %e  mhm»  ee 

afUepeaat  iUi^  Ueet  diorue  Maeanm  beme  meverat  iUam.    Sofipko  aaeairix 

mendaxferii  Theophilun  condeidem  vereae :  kmc  /uU  parierf  nee  iUa  fidt 

diHar, 


^»#»»i»»»»»»#»^^^^ 


tar  optimi  codices.— B  Ald.  Jaat  Colin.  Oiyph.  Sse,  magnieenie  «ttnf  m  keetie, 
Codex  Palmeimi :  hm;^  eenie  Atiiene  kartn»,  Vide  Var.  Notu. — 6  Omtervt 
ex  codice  Peletino  legit :  per  kae  ewdeerie  awree^  et  sic  ett  in  Vntlcano.  per 
ietae  mieerie  auree  exhtbcnt  edd.  'vett.— 6  Jam  fnm  /mmimnm  B«Teri— di  Mt. 
^r  Non  tna  Parikanie  Ald.  Jont  Colin.  Orvph.  Pnhnan.  Plnnt.  Jnniaik 
liing.  Celderin.  Delph.  eliae.  JVon  tna  Panikenii  ex  codd.  •nit  dedit  Oru* 
terof .  Lectio  nostre  debetar  SerhreriiK— ^  Snnt  qoi  landaret^  toI  lamdariif 
legl  debere  patant. 

NOTiE 

S  AtticnekariM»']  Sensns  est :  hanc  netcio  qnam  poetriam  latelligere  vl* 

«Ibi  diaeipnlam  jnre  vendicet  Plato,  detnr. 

ivel  qnillbet  alins  magiiter,  qni  pbilo-  9  LaMdami  [kMM]  Vel  lenderafc 

aophiam  doceat  in  bocto  ab  beroe  nUiveroleiidecslrliocestyipeaSappho 

Acndemo  Athenls   in   nsnm  scholse  Poetria  nobiiis»  cojns  historia  salis 

consecrato.    Sunt  qni  refemat  hnac  nota  est,  et  cnjns  restant  adhnc 


bortirai  ad  Epicnmm,  qoi,  ut  ait  Ra-  mina  aliis  poetis  lyricis  joncta,  landa- 

dems,  hortnm  80.  minis  emerat,  et  ret  Tbeopbilam.    Amatricem  Tocat 

▼ixit  nonaginta  circiter  annos,  nnde  Phaonis  scil.   Lesbii  jn^-nis  forma 

magnns  senex  dicitur.    Jndieet  lec-  egregla,  a  qno  cnm  rrpnlsam  patere- 

tor.    Alii,  aUue  m  kortie,  tor,  se  in  mare  prstcipitem  dedit. 

4  Stoica  turba]  Theophilam  ezpe-        10  Caetier  ketc]  Theophila  nimi- 

tant  qnoqne  Stoici.  rnm. 

7  iSre»  <na   PanieBnie]    Emditam        Non  doctior  iUa]  Sappho  scilicet. 


IN   PHILJBNIM. 

Ipsarum  tribadum  tribas,  Philaeni, 
Recte,  quam  futuis^  vocas  amicam. 


In  hoc  Eplgrammate  ezhibendo  consentiant  merabranK  et  exemplaria 
excnsa. 


BPI«RAMMiWTUId    LIB.   VII.  &45 

NOTiE 

9  Fw«t  osiiMM]  Blale  sonat  dicta  irol  al  ve^^  v^  rvHi^  mii  ^Ouu, 

▼iro  *aniica;'  mnlieri,  bene:  quam  hulpaSfit.  f .  X«  KaXodol  yt  riLs  fwr^ap' 

Tero  Pbilcnis  amicam  Toeat,  mala  mfCirtu,  Htdftu,     AAeniftiA  lib.  iit. 

andit,  cnm  ipta  Philsnti  sit  trfbat.  cap.  4. 
KaXmji  ToSr  m2  oi  iM^pat  ywatKts 

LXXI. 

DB  FAMILIA   FIGOSA* 

FicoSA.  est  uxor,  ficosas  et  ipse  maritas  :• 

Filia  ficosa  est,  et  genef,  atqae  nepos. 
Nec  dispensator,  nec  viUicos  alcere  torpi, 

Nec  rigidus  fossor,  sed  nec  arator  eget 
Cam  sint  ficosi  p&riter  javenesque  senesqae,  5 

Res  mira  est»  ficos  non  liabet  unus  ager. 

Coi^wx  istJUo9tt,  et  ipse  otr  Jkonu,  JlUa  estjkom^  et  gentr  rl  socer,  netHspen' 
saiar  cmretfmds  idoere^  nee  dmmsfossor,  af  mm  araior,    Cmm  jsnonos  ei  seim  eiMi 
ti,  miramvidetiKr^solas  nfer  non  habetjleos. 


^•^^^^^■^^^^^^ 


9  In  edd.  vett  ei  gener  atqne  eoeer,  Lectionem  nostram  ez  codd.  ttila  primttf 
reposoit  Orotems. 

NOTJE 

1  Pkosa  eet  nxor]  Tota  haec  famllia  0  Pkos  Mti  habet]  Lndlt  in  ambi- 

turpi  olccre  laborabat,  qnod  Seom  ^a  dgntficaiione  'dci:'  hoe  eit,  so- 

Tocant  medicl.    Vide  lib.  i.  Eplg.  66.  his  ager  non  habet  fieos,  f  el  ficns, 

tt  lib.  iT.  Eplg.  61.  poma  nempe,  lib.  i.  Epig.  65. 

LXXII. 

AD   PAULLUM. 

Gratus  sic  tibi,  Paulle,  sit  December: 
Nec  vani  triplices,  brevesque  mappae, 
Nec  tharis  veniaot  leves  selibr» ; 
Sed  lances  ferat,  ant  scjrphos  avorom, 

O  PasMe^  sU  D9eember$l»)utnndn§  tibi :  nee  fntOeo  iripHeee  ttU  d#iiM«Kr,<t 
kttm  mappest  noe  leoassdibrm  ihuns ;  aivet  reas  dStes^  nel  poiene  amkm  mitMt 


t  Perplaeet  Omtero  lectio  codicis  Palatini :  letene  Ubra,  Vide  tib.  rnu 
Bpig.  70.  breoes  eMres  habcn»  BeTerlandi  Hs.  et  oodea  PnlmaiMii.--a  8ed 

not« 

1  Sil  l>eMm6fr]Salnrnalia  tibi  stnt     mala. 
fmctnosa.   Vide  lib.  it.  Epig.  46.        %  Vani  tripHem']  Pogitlares  nnllins 
*Sic'   bene  tcI  male  precandi  for-     pretii.  Epig.  69.  snpra. 

Delpk.  ei  Var.  Clas,  MartiaU  2  M 


S46 


II.   VAL.  MARTIALIS 


Aut  grandis  reus^  aat  potens  amicus : 
Seu  quod  te  potius  juvat  capitque. 
Sic  yincas  Noviumque  Publiumque 
Mandris  et  vitreo  latrone  clausos ; 
Sic  palmam  tibi  de  trigone  nudo 
Unctas  det  favor  arbiter  coronae^ 
Nec  laudet  Polybi  magis  sinistras : 
Si  quisquam  mea  dixerit  malignus 


10 


hnutM  anipoeuUi  avonm:  tive  quod  U  deledat  et  tenet,  Sie  MMperet  NotiMM  et 
Pubiiumclaiuoe  mandria  et  vitreo  latrone  :  eie/avor  twrba  uncUBjudex  tUn  addicai 
pramium  de  trigone  uudo^  nee  magie  eommendet  nnittra»  PolfbU,    iSi  pdofuam 


^^«#^^«^^^^  ^ 


fuod  BeTerUndi  Ms.— 10  Nuncta  te  favor  io  codice  FlorentiDO.»ll  Poti^ 
numuM  MiniMtraM  codex  Puloianni. 

NOTiB 


4  Sed  UmeeM']  Epig.  47.  snpra. 
ScffpkoM  avorum'}  Hocest,  pocala  an- 

tiqaa,  et  magni  pretii. 

5  Gfrqiidtf  reuM]  Cliens  dives  qnem 
defendisti. 

7  Noviumque  PubUumque']  Peritissi* 
moa  nempe  calcnlorum  lusores.  Cal- 
cagninnsy  de  calcnloram  ludo,  sic  cai« 
culos  expiicat:  Qnin  et  latronum  et 
cannm  nomine  ceiebratoa  calcnlos  ag- 
nosco :  erant  scilioet  in  abaco,  qnem 
et  uKhtkow  vocaYeront,  sen  tu  later- 
cnlnm  dixeris,  regiones  lineis  distinc- 
tse :  has  urbes  iiuncnpabant.  Erant 
liK  regiones  plerumqnequinqneline- 
olisy  transversariisque,  et  decnssatio- 
nibns  alternatim  dimense,  quinque 
et  viginti  nnmero:  singulis  latrones 
qoinque  insidebant,  prseter  mediam, 
cuiiantnm  qnatnor  tiiboebantur :  ez- 
cubabantitaqne  ntrinque  latrones,  sen 
canes  maYisdiicere,  coloribus  distincti, 
bostili  animo  insidiantes.  £a  fnit  Indi 
ratio,  ttt  si  nnus  ex  hostili  agmine 
incomitatns  deprebenderetur,  ita  ut 
dicnmveniri  posset,  caplivds  ez  ade 
traheretur.  Et  paolo  infra,  De  cal- 
culis,  inqoit»  meminernnt  MartialtSy 
lib.  ziv.  Epig.  20.  *  losidiosomm  si 
Indis  bella  latronum,  Oemmens  iste 
tibi  niiles,  et  hostis  erit :'  et  Ovidins 


de  Arte  amandi :  '  Sive  latrocinii  sab 
imagine  calcnlns  ibit,  Fac  pereat  vi- 
treo  miles  ab  hoste  tuns.'  Nec  ta- 
men  me  pneterity  sic  pergit  Calcag- 
ninus,  gemmeos  quin  et  vitreos  a 
Martiale  calcnros  appellari :  'Sic  vin- 
cas  Novium  Publiunique  Mandris, 
et  vitreo  latrone  clausos.'  Mandras 
enim  dictas  puto,  qnas  regiones  Pol- 
lux  vocat,  et  Enstathins:  curo  vero 
distincti  forent  snis  coloribus  calcoli, 
et  ex  ib  ille  deperiret  qoi  inter  dnos 
deprehensns  facile  circnmveniri  pos- 
set,  hinc  ab  eodem  Martiale  dictnm 
potamns :  '  Biscolor  hic  gemino  vie- 
tos  ab  hoste  perit.'  Idem  Caleagni- 
nos  pntat  hnnc  calculornm  Indnm  di- 
versnm  esse  a  scapis,  Oallice,  £dhecs, 
qnos  aiii  *  Latrnncolos  '  vocant. 

0  Z>e  Irtgojie  nudo]  De  hoc  pils 
genere  lib.  iy.  Epig.  19.  qnem  Indnm 
nndi  et  oncti  exercebaat. 

11  PohfK}  Lnsoris  sane  perlti  si- 
nistra  non  magis  laudetur  qnam  tna. 
Observa  sinistram  maxime  nsni  fnisse 
in  hoc  iudo.  Vide  lib.  xiv.  Epig* 
46. 

12  SipdMquam']  Meo  nomine  faso* 
sa  carmtna  ediderit,  me  ab  hac  ca- 
Inmnia  defendas  rogo. 


RPIGRAMMATUM    LIB.   VII. 


547 


Atro  cannina  qaae  madent  veneno ; 
Ut  vocem  mihi  commodes  patronam, 
Et,  qaantnm  poteris,  sed  usque»  clames : 
Non  scripsit  meus  ista  Martialis. 


15 


mdUvotiu  dixerii  eise  mea  ewrmina  qna  perfimdunhcr  airo  renenOf  ut  concedat  wiAt 
voem  jMfrmuMi,  et  clameo,  ai  oemper,  et  ^uanium  vaieH$ :  Meao  Martialk  mm  rai- 
potaiiieta. 

LXXIII. 

AD   MAXIMUM. 

EsQUiLUS  domus  est,  domus  est  tibi  colle  DianaB, 
Et  tna  patricius  cnlmina  yicus  babet :  ' 

Hinc  vidaas  Cybeles,  illinc  sacraria  Vestse  ; 
Inde  noYum,  veterem  prospicis  inde  JoYem* 

Dic,  ubi  conyeniam :  dic,  qua  te  parte,  requiram  7  5 

Quisquis  ubique  habitat,  Maxime,  nusquam  babitat 

Habeo  adeo  Eflfiii/t it ,  kabeo  etdeo  in  eoUe  DimuBf  et  damieiiiam  HH  eot « tieo 
Pttirieio:  ex  hae  yarte  mieo  oaerana  vidua  CybeUoy  ex  ilia  Veot<Ot  Uide  novum 
Jovemf  inde  veterem,  Die  uH  conveniaM^  die  giia  parte  ^umram  te  ?  Quio^uio 
nbique  kabet  domtdUicm,  nuUo  in  loeo  habet. 


f^^^^^^ 


S  Amc  bivia  Cjfbeleo  codex  PalannDi ;  ande  Lipsiai  tegit|  6tnr«. 

NOTiE 


1  EoquUm\  Vide  Epig.  S9.  Una 
nempe  erat  nrbii  regio. 

€lo(U  Diana]  Hoc  est,monte  ATen- 
tino,  nbi  templom  Dlanae.  Lib.  vr. 
Epig.  64.  *•  Laodat  ATcntinae  Ticinas 
Sara  Dian».' 

%  Eituia  patriduo'] '  Patricins  ▼icns 
Rom«  dictns,  eo  qnod  ibi  patricii  ha- 
bitaTenint,  jnbente  Servio  Tollio.' 
Fettns. 

9  HinevidmttCifiteUo\  Hocestyma- 


tris  Deom  templnm  hinc  ▼idcs.  Vi- 
duam  vocat  propter  Atym  pnerom 
mortuam,  quem  illa  deperlbat.  Lip- 
sios  legit  kine  Mvtror,  propler  Satnr- 
nnm  ct  Atym.  Yideat  lcctor.  De 
templo  Cybeles  et  VestK  dictom  jam 
lib.  I.  Epig.n. 

4  Imde  nomuii]  Hoc  est,  Capitolioa 
noTom  et  ?etus. 

6  Qaisfms  ubo^'\  Senec.  Epltt.  •• 
*  Nosqnam  est  qnl  vbiqne  est«* 


LXXIV. 

PRO  CARO   BT  NORBANA   VOTUM. 

Cyllbnes  coelique  decus^  facunde  ministerj 
Aurea  cui  torto  virga  dracone  viret : 

O  duerte  nMder^  gUria  CffUeneo  et  eotli,  ctd  vireocU  virgn  amrea  terto  ira* 


&48 


M.  VAL.   UARTIALIS 


Sic  tibi  lascivi  noD  desit  cbpia  farti^ 

Sive  cupis  PapUei»»  sea  Ganymede  cales : 
llaternsBque  sacris  ornetttur  fn>ndibiis  Idas, 

Et  senior  parca  mole  pcemator  avns: 
Hunc  semper  Norbana  diem  cum  conjuge  Caro 

littta  colat,  pt imis  quo  coiere  toris* 
Hic  pius  antistes  sophise  sua  dona  ministrat: 

Hic  te  thure  vocat,  fidos  et  ipse  Jovi. 


10 


eme  :  *  *  Idm»  wutenuB  decomiimr  JromdiBm  merUf  atque  «vnt  temorpremmimr 
pwrvo  pondere :  Norbom  cum  Caro  marUo  perpetuo  eelebret  huic  diem,  qoo  coa- 
jmwii  nnU  mairimowio,  HU  piuo  moerdoo  oMt  t^pitfiiffajii,  hic  et  ipteJideMo  Jtvt 
te  invoeat  thwre. 


^^^^^^, 


^^ 


Ad  Mereurium  lemma  est  in  edd.  vett. — l  MyUemo  Beverlandi  Ms.— 7  Nor» 
bana  dieet  cum  cow^ago  Carpo  codex  VaticniM.  Alii,  CAtfroi— S  Codd.  Vvt.  et 
Florent  qwod  eokure  ekorit.  Vide  ad  Epis*  60. 

NOTJE 


1  CffUenee']  MoDtis  In  Arcadia,  ubi 
Maitt  a  JoTe  compresta  peperit  Mer- 
cnrtum. 

2  Aurea  eui  iorto']  Cadacenm  tntel* 
lige,  draconibus  masculo  et  foemina 
involaium.  H«c  ad  generationem 
ipectare  pntabant  ^gyptli ;  qiia  de 
cansa  Mercariom  invocat  Poeta,  vt 
NorbaoK  et  Cari  nnptiis  propitias 
sit. 

i  merme^']  Tamebns  Ub.  xxt. 
cap.  94.  ait:  De  Mercnrii  nataliet 


feriis  intelligendnm  est,  nt  ostendit 
▼enlcnlns  llle  HK  xn.  Epig.  68. 
'  Maiae  Mercarinm  ereastis  Idiis.' 

6  £lfflitor  parca]  Atlas  sciiioet, 
MaiflB  pater,  qni  ccelum  humeris  sns- 
tinere  dicitur. 

0  Hie  piut]  Canrn  nempe  collt  sa* 
pientiam  et  eloquentiam,  cojos  t« 
Dens  es. 

10  Fidue  H  ipoe  Jom]  Doraitiino 
nostro  Jovi,  qnemadmodnm  r t  tn  fl* 
dns  es  Jovi  coetesti. 


LXXV. 

nf   ANUM  0B1PORMBM. 

Vi0  fotoi  gratia,  cqbi  sia  deformis,  anasqae. 
Res  pervidicula  est :  vis  dare,  nec  dare  vis. 

Hic  nnlla  Tarietas  invenieoda  est  in  libris  calamo  ezaratis  ant  prelo  ea« 
cnsis. 

NOT^ 

1  Vi»  graiio]  Mde  Ub.  iii.  Epig.        S  Via  dare]  Tni  copiam.  Noe  dart] 
90..  Pecaniam. 


XPIORANNATVII    LIB.  Tll. 

LXXVI. 

AD   PHILOMU6UM. 

QcoD  te  diripiant  potentiores 

Per  convivia,  porticus,  theatra^ 

Et  tecanij  quoties  Ua  incidisti, 

Gestari  javat,  et  javat  layari ; 

Nolito  nimiam  tibi  placere.  6 

Ddedas,  PbikMniiae:  dob  amaris. 

Qif«tf  mwm  te  rafUwi  m  «MMMiff,  diombMl^HmdkMB^  ikmMi^  H  gnimm  mI, 
fiiitii«Atfotf«wrM,l«ci«fMfai«,4<|w«rttM4M  O 

Piukmuif  4el4da$f  «0»  mUgiria, 


i^»#^^<^^»^»^» 


Et  hic  non  f arlant  exempUria  typi*  eJHcnflA  ant  mmnn  esnratn. 

NOT^ 

l  DiHptiml]  Hoc  eit,  eerUtim  in«        6  Deketai]    Ridienllt  toit   ciictis 
iriunt,  nt  nlioft  linCy  oiins  illnc  to     moTei  illii  ritnm. 
tralmt. 

LXXVII. 

IN    TUCUA  M. 

ExiGis,  nt  nostros  donem  tibi,  Tncca,  libellos. 
Non  faciam :  nam  vis  vendere,  non  legere. 


O  IWm,  poetmUi  ui  dem  tUn  ooifrM  It6rof .    Svn  dabe ;  nom  vie  fmdertf  nm 
Ugere.  

Neqne  in  hoc  Epigrammete  nllam  lectionis  ▼arietetem  prodnnt  membnnm 
aiit  Kbri  impressi. 

LXXVIIL 

IN     PAPILUM. 

CuM  Saxetani  ponatar  cauda  lacerti^ 
Et  l>eiie  si  coenas,  concbis  inancta  tibi  est ; 


Cmm  emndm  ttmerti  Saretemi  ojipnefar  HW,  ei  9ire  eenm  tmde^  emukU  ebm  eUe 


H  Pmmfkifum  codex  Palmaani.— 1  Cwm  emmtmm  Jmit.  a«*  UIS.    Cam 
Sixiimd  m  qaibnsdam  aliis.  Vide  Strab.  iii.  106.  Athen.  iii.  90.  et  Notam 

NOTJB 

I  Cmm  8uxiUmS\  Piseis  nempe  ▼!•     mfarft  Plinint  lib.  IMIU  cap.  11.  et 
flMiteBj  1  pntris  Bniica  i—      Ibrtatic 


550  M.   VAL.  MARTIALIS 

Sumen,  apmm,  leporem,  boletos,  ostrea,  mollos, 
Mittis :  habes  nec  cor,  Papile,  nec  genium. 


Mtliit  MiM»,  apncm,  kpvnm^  boUto$y  oatrea^  mulh$,    O  PapUe^  mcH^itt  mr^ 
nee  genium. 


^«»*»#>^*i»<»i^*>^^ 


infrii. — 2  *  Non  qnadrant  penatur  et  est;  itaqiie  censeo  delendnm  esie  rh  eet, 
Constatenim  tatis  oratio,  si  ex  prscedenti  ▼ersn  bic  qnoqne  intelligai  ri 
pematwr*  Oronovins.— 4  PamphHt  codes  Pulmanni. 

NOTiE 

9  ConcAu  tnwicia]  Faba  valde  in-  es :  homo  enim  pnideBS  oordataa  di- 

snlsa,  nifli  malto  oleo  perfundatnr:  citor. 

iDonctns  tamen  snmitur  etism  pro  IieegemMm'\  Cni  non  indnlges :  op- 

nncto.    Horatins :  '  Cnm  tna  provi-  timos  oaim  cibos  aliis  mittis,  tn  ▼ilis* 

deas  ocnlis  male  lippns  inunctis.'  simos  comedis,  et  cnm  foris  lantat 

4  Hahee  nec  cor]  Hoc  est,  stultns  videri  velis,  domi  laboras  inopia. 

LXXIX. 

AD   SRVERUM. 

PoTAVi  modo  consalare  vinum. 
QaaBris,  quam  vetus  atque  liberale  T 
Ipso  consule  conditum :  sed  ipse, 
Qui  ponebat,  erat,  Severe,  consul. 

Ptmh  emie  bibi  vinum  eonmihwe,    Rogagne  qitam  antiqnum  et  nobiU  7    Ipoo  «ni- 
fale  condiium :  ai  tpeCf  qui  apponebaty  o  Severe,  erat  eontul. 


^^^^^^^^^^^^ 


In  hoc   Epigrammate   exhibendo  consentinot   libri  impressi  et  mann- 
scriptu 

NOT^ 

1  CoRsv2are  VMvm]  In  hoc  verbo  Epig.  27. 

Indit  Poeta,namconsulare  vinnm,  nt  S  Ipoo  countle  conditum]  Proinde- 

vnlgo  snmitur, vetns  est  vinum,  et  qni-  qne  novum. 
dem  saepe  Opimiannm,  de  quo  lib.  i. 


AO   PAUSTINUM,   UT   LIBELLOS   SUOS   MARCBLLINO 

MITTAT. 

QuATBNUS  Odrysios  jam  pax  Romana  Triones 
Temperat^  et  tetricse  conticuere  tubee^ 


4    Qnaiidofiiidem  jwx  RoMana  moderafnr  Odrytiof  7WoReS|  et  triites  i 
Ad  FoMMtimun  lemma  ett  in  edd.  vett.— 1  Qoafcmis  OUkrysioi  in  codice  Pnl- 


KPIGRAMMATUM   hlB.   VII.  S51 

Hunc  Marcdlino  poteris,  Faustine,  libellnm 

Mittere :  jam  chartis,  jam  vacat  ille  jocis. 
Sed  si  parva  tni  munuscula  quasris  amici  6 

Commendare^  ferat  carmina  nostra  puer : 
Non  qualis  Geticae  satiatus  lacte  juvencaB 

Sarmatica  rigido  ludit  in  amne  rota ; 
Sed  Mitylenaei  roseus  mangonis  epbebus, 

Vel  non  cassus  adhuc  matre  jubente  Lacon.  10 

At  tibi  captiTO  famulus  mittetur  ab  Istro, 

Qui  Tiburtinas  ,pascero  possit  oves. 

FaMtnUf  poteris 'mittere  MarcelHno  hune  lihnan,  Jam  dat  operam  «cripftf ,  et  ludie» 
At  «i  libet  commendare  exigua  munueeula  tui  amieif  jmer  /erat  noUroe  venm» :  nos 
^uoUm  Boiiatug  lacte  juvencw  Getiea  ludit  trocko  Sarmatieo  infiuvio  geUUo:  ai  r»- 
frttff  adoleseena  mangonia  Mitylenai^  aut  LactdeemoinuM  nondum  verbentuif  matre 
imperante,  At  remittet  tibi  servum  a  Danubio  ricio,  qui  poaU  poicere  ovet  TV* 
tairltiMS. 


mMDi.— S  Sarmatica  gelido  Ald.  Jnnt.  Colin.  Oryph.  Calderin.  Plant. 
Jnnian.  Pnlman.  Lang.  Delph.  &c.— -10  Junt.  nostrain  roargine :  matrevidenii 
Lacon, 

VOTJE 

1  Odrynoi]  Vel  OMrynoff,  nt  scri-  168. 

bnnt  alii :  boc  eiit,  byperboreos,  Oe-  9  8ed  Mitylenai]  Mitylene  nrbfl  est 

ficos.  Vide  Epig.  7.  snpra.  Trumei']  Lesbi  inna!»,  nnde  formoil  poeri  ac- 

Id  est,  nrsam,  Lib.  vi.  Epig.  68.  eenebantnr. 

S  Hune  MareelUno]  Ad  qnem  est  10  Vel  nan  ea*iui]  Ad  aram  Dfan» 

llb.  Ti.  Epig.  25.  ▼ictia  autem  Dacis  pneros  verberibos  csdere  solebant 

et  Oetia  paz  conceua  fnerat.  Lacedvmonii,  nt  ferendis  laboribns 

7  SoHaiui  laete]  Oetarnm  enim  et  illos  assnefacerent.    Plntarchns   in 
Sannalamm   pneri  lacte  Tesceban-  Lycurgo. 

tnr.  11  Cnf  (tvp /fffro]  Hoe  esty  a  Dacia 

8  Sarmaiica  rigido]  Incnlti  quippe     deyicta. 

enint  illi  pnert,  qui  trocbo  luderent  12  Qui  Tiburtinai]  Tibnre  ▼lltaM 
snper  glaciera  flominis  frigore  con-  babebat  Fanstinns.  Lib.  IT.  Epig. 
creti.     De   trocbo   lib.  xiv.  Epig.     67. 


AD   LAU8UM. 

Triginta  toto  mala  suDt  Epigranimata  libro-: 
Si  totidem  bofia  sunt,  Laase,  liber  bonas  est. 

TrigimtatmU  EfigrmmmuimmaUtaialibru:  O  LtMH^  d  ioHdem  mmi  bmmf  H' 
Hic  noo  Tariant  libri,  aut  maBn  scripti  aot  prelo  excosi. 


A6S 


M.  VAL.  M AXTIALIS 


VOTML 


1  Triginia]  Carpit  Lwisani,  qul 
ilirte  in  nno  libro  triginta  fipigran- 
mata  roala  esie  jndicaret,  et  illum 
docet  bonnm  niUlominns  judicandnm 
etse  libmm^  modo  totidem  lx»a  re- 


periantnr.  Lib.  f.  Eplg*  17.  'Sant 
bona,  snnt  qn«dam  medioeria,  Mnt 
mala  plura,  Qnie  legit  hic :  aliter  bob 
fit,  Avite,  liber/ 


LXXXII. 

D%  MBNOPHILO. 

Mbnophili  penem  tam  grandis  fibnla  vestit, 
Ut  sit  comoedis  omnibns  una  satis. 

Hnnc  ego  credideram  (nam  sa^pe  lavamiir  m 
Solicitum  voci  parcere^  Flacce,  suse : 


miiHii) 


^>0<0*m0<mi^i^<0<f'^>0 


1  MenophUi  petmem  in  edd.  Tett.  Ald.  Jnnt.  Colln.  et  Orypb. 

hOTJE 


1  MenopkUipenem  iam  gnmdU^  ifeJ} 
Qno  loco  notant  Interpretesdno  fibn- 
krnm  geoera  fnis8e:  iBdnmentnm, 
quo  comprlmebantnr  simnl  et  tege* 
bantor  verenda,  tnm  filum  vnei^m 
lurgentenmqne  pnepntio  trajectimi. 
Utrnmqne  falsum.  Nam  neque  filum 
fuisse  Cclsns  indicati  qni  a  filo  fibn* 
lam  diatingoiti  et  filo  cjLemto  fibnlam 
inditam  docet:  neqoe  vestimentnm 
fnit.  Annnlus  enim  fuit  promiscnus 
ex  aercy  in  psdagogiis  ad  Inxum  ar- 
genteos ;  isqne  ne  facile  solvi  posset 
a  fabro  igne  glutinabatnr,  et  ab 
eodem  cnro  opns  esset  refibnlabatnry 
sive  solvebatnr.  Qnid  ergo  tbtca  illa 
et  alnta,  fibnlaqne  penem  vestlenp 
apnd  Martialem  fnit  f  Nempe  snbli- 
gacnlnm  et  vagina  qnsedani,  cnjut 
Bsna  non  ad  ciistodiendam  vocem : 
qni  enim  fieri  poterat,  si  tam  IkcUe 
removebator,  et  sponte  cadebat  ?  sed 
honestatis  cansa  adhibebatur,  prseci- 
p«e  B  Jmlmit  ad  eelaBdam  ptaioiue* 
nemy  qni  tamen  non  infibulati,  nec 
enim  poterant,  cnm  pe.llicula  care* 
rent,  qnss  trajiciebatnr ;  qnod  ieee- 


pho  Scaligero  negotinm  facessebat : 
sed  qnia  ferme,  qni  ipfibniati  erapit, 
etiam  thecam  hujnsmodi,  «t  aiotan 
gettabant ;  tive  nt  Uterent,  ttve  bb 
nimio  motn  atqne  incottn  annniBa 
cntem  IsBderet»  sive  aliam  ob  cansaiB. 
Propterea  improprie  eam  MarUaiit 
fi bolam  appellavity  qam  fibnla  Boa 
eraty  ted  potint  fibnlai  ipsint  tnta- 
oien :  cnpn  prseterea  Celtnt  fibnlam 
meliorem  dixerit  qiio  levior :  at  htsn 
qntB  ad  celandiim  inv^nta,  adeo  gta- 
vit,  ut  *  Judaeum  pondnt'  Martialia 
appellaverit,  qno  recntitomm  ingni- 
na  trahel>antnr.  FfrrartntL  ilf«ae- 
pkUif  4rc.]  Comcrdi,  citharmdi,  ado- 
lcicentnliqne  aUi,  virilia  fibnla  ceer- 
«ere  solebant,  quo  a  Venere  abstine- 
rent|  vocis  sen  valetndinit  conscr- 
vandK  cansa.  Chlsns  lib.  vii.  cap.  S5. 
et  Juven.  Sal.  vi.  Ti.  et  ftStt.  Dbb 
anlem  harum  fibnlamm  erant  fenBTB. 
Vei  indnmentnm  qno  comprimelMUi- 
tar,  tlBMl  et  tefebantnr  InfBinB:  tel 
filnm  aenenm  argentcnmvB  prmpnli» 
tngectnm. 


BPIGRAMMATHM   U8.   TII.  608 


Dum  lodit  media  popolo  speetente  paliestim,  5 

Ddapn  est  misero  fibola ;  verpos  eiat 

SOT  JE 

•  Verptu  erd]  Jadam,  yel  reciiti*     modo   dieta)   ad    ▼ekndam  vt^*. 
tm :  otelMtor  aNten  fibnU  (Ulaprtore    #4*^. 


LXXXIII. 

DB   BUTRAPBLO. 

EuTRAPBLUS  toDBor  dam  circoit  ora  Lupercij 
Expiagitqoe  gena8,  altera  barba  mlMt 

Dwm  EtiirapelMM  ivimr  eiramliarm  iMpertiydt^tatfmf^gmmtaltermMm 


9  ExfmgUq^u  gemu  Ald.  Jiwt,  €orni.  Orypli.  ali».  BxpingUqiie  ex 
codd.  sQis  repoiuit  Grotems ;  et  tic  codex  PiUiiiannL  nec  aliter  lib.  yiii. 
Epig.  6S. 

NOT£ 


t  ExphigUfMi]  Scite  radit»  et  pin-     eveliit :  ted  maley  inqnit  Omtenit. 
Sit.     Alii,  fsptn^,  f^hoc  est,  |rf1ot     Vide  11%.  tiii.  Epfg.  M. 


LXXXIV. 

AD     LlllJtUM. 

DuM  mea  Caecilio  formator  imago  Secondo, 

Spirat  et  argota  picta  tabella  mano» 
I^  liber»  ad  Geticam  Peocen,  Istnimqoe  taccntem : 

Hsec  loca  perdomitis  gentibo3  iUe  tenet 

Dmm  mm  kMge  e/tngUw  C^lh  Seemdo,  ei  tMh  tfM  expresem  Bum»  pe^ 
rUm^  O  mer^  fete  Getietm  Peueeu^  et  eUetUem  Dmmlrimm :  iUe  CaeciUnt  regit 


^mmmm^mm^^m^ 


%  Spirat  cl  ovyvtaai  ptc#«  iMU  mmmm  in  codice  Pnlmanni.— S  letrmmqiu 

MOT^ 

1  Dnm  mai]  Rademt  et  Farnabint  aempe  ad  I>anobU  ottla,de  qua  Eplg. 

pntant  hniic  Cmcillnm  ette  Plininm  C.  tnpra.    Octa  antem  Dannbil  ottio 

tit— dom,  qnl  PosUm  et  Bithyaiom  hwoleboot. 

proTinctat  obtioolt,  ot  patet  ex  ejot         Utrmnfiu  tmeeiiiem']  Vel  qood  on« 

vito.    Qnitqoit  tandem  ille  fnerlt»  dat  placide  volrat,  Tel  qood  frigore 

imoglMm  BOitri  PoHtm  od  temhtl  coneretcat.    Vlde  Bplg.  7.  eopra. 

optoverat.  Legont  aMy  ftlromfOf  ' 

•  Ad   Geiiemm  Pawffo]    Intnlam 


S54  M.   VAI..    MARTIALIS 

Parva  dabis  caro,  sed  dulcia  dona  sodali :  5 

Certior  in  nostro  carmine  vultus  erit 
Casibus  hic  nuUis,  nuUis  delebilis  annis 

Vivet^  Apelleum  cum  morietur  opus. 

hiKloea  deuUtiM  pojndU,  DmuilnM  dUeeto  ioeio  exigma  nnmera,  aigraia:  wallu» 
erii eaiior imnottrovena,  HU  vivet  muUii ca$Umi^  nee MUi§  «wiif  deloMie^  emm 
penUi  ognu  Apellit, 

jacmem  in  eodem. — 8  VivH  AppeUaitm  Junt.  an.  1612.  Vkoei  ApoOmemm 
codex  PnlmaDDi. 

NOTiE 

6  Ceriior  in  moairo]  Hoc  est :  Ver-  8  Apelleum']  Vivent  mei  Versns, 
tilMis  meii  meliat  qnam  nllo  penicilio  CBm  opera  Apellts  pictorit  flobUiMimt 
exprimetnr  mea  imago.  peribnnt.   De  qno  Plioiiu  lib.  zzxt. 

7  HW]  In  meis  Carminibns  nnllif  cap.  10. 
casilHis  obnozia  erit  imago. 

LXXXV. 

AD   SABELLUM. 

QuoD  non  insulse  scribis  tetrastica  quasdam^ 

Disticha  quod  belle  pauca,  Sabelle,  facis ; 
Laudo»  nec  admiror :  facile  est  £pig:rammata  belle 

Scribere :  sed  librum  scriberOi  difficile  est. 

O  Sabettej  laudOf  mee  admiror,  auod  noa  inepie  comtpomu  quefdam  ieirasiiekaf  ^mod 
heme  comdU  pamea  diaiUha.  NihU  megoiii  eei  beme  compomere  Epigrawumaia;  ai 
operomm  eei  cempomere  UbeUmm, 


%   Pro  fp^Tmniiiiifa  beUet  Scriverins  legendnm  pntat:  Epigrammmf  Sm- 
bdU. 

NOT/E 

Sed  librum']  In  qno  nempe  confi-     go  tngenii  fonte  opos  est. 
eiendo  magna  rernm  varietate  et  lar- 

LXXXVI. 

IN     SBXTUM. 

Ad  natalitias  dapes  vocabar, 
Essem  cum  tibi,  Sexte,  non  amicus. 

0  Sexie,  eam  mom  mierer  ie  /amnUiariier^  immiabar  ad  comviviMm  m^MUimm. 

VOTJE 

1  Ad  maialUiae]  Natalem  diem  so-     toi,  a  qnibiii  •cilicet  araiiera  «cci- 
lenni  coovivio  celebrabant  antiqni,     peret. 

ad  qnod  Iste  Sextos  invitabat  igDO- 


ttPiaRAMMATUM   LIB.   VII.  555 

Quid  faGtum  est^  rogo»  quid  repente  factum  ? 

Post  tot  pignora  Dostra,  post  tot  annos, 

Quod  sum  prseteritus  vetus  sodalis?  5 

Sed  causam  scio :  nuUa  venit  a  me 

Hispani  tibi  libra  pustulati, 

Nec  levis  toga»  nec  mdeB  lacemaB : 

Non  est  sportula,  quae  negotiatur. 

Poscis  munera,  Sexte^  non  amicos.  10 

Jam  dices  mihi,  Vapulet  vocator. 

• 

P0d  M  pignora  amieiiue,  pott  M  «mof ,  quii  accuftl,  qua$o,  quid  mbito  Mciditf 
fMOdvitwaodaii$nm  prteterituB'?  At  teneo  eanuam,  nullam  mut  adte  Ubram  arfeU' 
ti  poetulati^  nee  teuuem  togam,  nec  rudes  laeemat,  Non  nt  eportula^  quee  faeit 
mercaturam.  O  Stxte^  qumri»  doM,  non  amieoe,  Jam  dicee  mihif  Vocator  det 
peenoM, 


^^»'^**'^^^^^* 


7  Argenti  tibi  Ubrn  pottulaii  ed.  antiq.  Ferrar.  Ald.  Jont.  Colin.  Gryph.  Sic, 
Omteras  Uiepani  tibi  librapueulati  reposoit  ex  codice  tno. — 8  Nee  tenuie  toga 
codex  Plorentinuii ;  et  sic  Orateras  ex  codd.  sois.— 10  Paocie  tn  qniboBdam. — 
11  Codex  Palnwnni :  vah  pudet  vocetwr, 

NOTJE 

7  Hispani  tibi  libra  puttulati  [poo'  pelle, 

tuiaUl  Fostnlatum,  vel  pnsalatum  in-  8  Rudet  laeemeel  NoYie,  inqnit  Ra« 

terpretatnr  Tamebus  lib.  zxiv.  cap.  deras,  qu«  togis  injiciebantur. 

S.  ari^entum  purum,  qnodque  pusta-  9  Non  eet  «por<vJ«]  Sed  potins  mer- 

las  et  tamores  habet.   Argenti  pus-  catnra,  cnm  sportnlam  gratis  non  des, 

tnlati  mentionem  facit  Suetonius  in  sed  ex  ea  majora  te  acceptnrum  mn- 

Nerone  cap.  44.  Legnnt  alii :  Argenti  nera  speres. 

tibi  Ubra  pottulonti,  Argenti  pnsnlati  11  Vapulet  voratar]  Uoc  est:  Jam 

fit  mentio  in  lege  31.  ff.    Locati :  ad  te  mibi  excnsabis,  culpamrejiciens  in 

qnam  vide  notas  Oothofredi  in  verbo  eom  serTuro,  qni  cnram  habet  invi- 

'  pusnlatnm.'    Ciijacius  Observ.  lib.  tandi  tnos  amicos,  qnasi  me  oblivione 

VII.  cap.  39.  existimat,  'postnlatnm'  prteterierit.    Legnnt  alii,  Vakpudetf 

vel 'pnstulatnm,' idem  falere  quod  voeetur. 
*  pnsnlatum,'  Gallice,  ar^cRl  de  con- 

LXXXVII. 

DB  SE. 

Si  meus  aurita  gaudet  glaucopide  Flaccus ; 
Si  fruitur  tristi  Canius  ^thiope ; 

Si  Flaccu»  deUctatur  awrita  lagopode:  n  Caniut  potiiur  JEtkiope  drformi:  ti 


^^»<»'^<»»»S»N»^»rf>» 


1  Si  meut  aurita  gaudeat  lagopode  Ald.  Jnnt.  Colin.  Gryph.  Plant.  Junian. 
Lane.  Delph.  &c.  lagahpeee  G.  Vossins  de  Art.  Gramm.  P.  2.  p.  128.  f  ta 
•puo  Catnll.  *  chenalopex,' '  cercalopex  ;*   et  apnd   Festom  '  cercalopex.' 


55S 


M.  VAL.  MARTlALIft 


Pablios  exigam  ni  flagrat  amore  catelte ; 

Si  Cronius  simHem  cercopitheeon  amat; 
Delectat  Marium  ri  peniclosas  idmeamon ; 

Pica  salatatrix  si  tibi,  Laase,  plaoet ; 
Si  gelidum  collo  nectit  61a<aHa  draconem ; 

Lasciniae  tamolom  si  ThdesiAa  dedit ; 
Blanda  Capidinei  car  noB  amet  ora  Labycaoi 
'  Qai  yidet  hsoc  dominis  moastra  plaeere  sais  ? 


ardet  amtre  parta  eaieVa :  «t  Cromu 
Hmm  idmeMmon  pUieit  Hmia:  «t  I119  •  Lmm, m 
eWa  mmMi  eoOMm /rigide dramu :  nndubm 
mnU  kme  wmnttra  grata  eme  eui$  ^MttMt,  ocr  wem 


cer 


10 


:iicsi. 


amttm  Uuram 


^^»#i^>#»»^^#«»l»» 


Alii  legunt,  kgapeee.  Lectto  nostra  ent  ex  ingento  Scallgeri,  qnem  Tide  ed 
Fettiun»  in  toc.  '  ceroalopex.'^  Codex  qnidmm  ap.  BeTcrlaiid.  imkeamm: 
FloreDL  habet,  ieameame:  codex  Vaticamlt,  idh^iNMi.— 7  lo  eodice  Palat. 
GlaMa:  Beveriandl  Ma.  GodiUa:  codex  Pnlmamii,  GolafJkta:  alii,  GraiiUa: 
▼el  Fbccitta.— 9  Lalnfem  exliik>ent  edd.  ▼elL  Latfftm  eodex  Florent.  qno  vnlf. 
firmatnr:  Xiii6yinte  codcx  Vaticanna. 

VOTM  . 


1  Gamfoi  fioHMpidr  [lagapade']  Sen« 
•u  totioe  Eplgrammatli  est :  Sl  alH 
•ret  aat  alia  anlmalla  amant,  eur  ego, 
inqnil  Poeta,  non  amabo  formotnm 
pnenmi.  Lagopodem  wwt  arem  eate 
docei  Plinint  lib.  x.  cap.  4S.  tic  dic« 
«nm  a  pedlbut  loporinit.  Horatlnt 
H.  Sat  S.  pfimam  hlc  prodiictam 
corripnlt:  *  Nec  tcamt,  aot  poteril 
peregrina  jnvare  lagopit.'  Itaqoe 
Baderi  el  Famabil  ji^diclo  melina 
legil  Scaliger,  giaaeopide^  el  lnter« 
pretantnr  nlulam,  len  bobonrm.  Sic 
▼ero  loqnitor  Scaliger  ad  Propert. 
lib.  IV.  Eleg.  S.  Priuium  lagopo- 
dem  non  etse  aoritam.  £tt  lagopnt 
qnam  perdicem  albam  Inalpini  vo- 
cant.  Deinde  prima  tyllabii  corri- 
pitnr.  Pottremo  avit  illa  ett  pol- 
cherriraa,  ideoqne  non  videtur  inter 
montlra  et  portenta  numeranda;  cum 
lamen  boc  agat  Martialit,  nt  ottendal 
monttra  placnitte  Ulit  virit,  qnot 
ordine  recentet:  al  contra  glaiicopit, 
teubnbOf  etanrita  eat,  et  tane  noo 
inter  venutta  anlmalia  enumeranda. 


S  TiieH  CenfKf]  De  Canlo  PoSta 
Oaditano  tib.  in.  Epig.  10.  IVttN,  boe 
ett,  atro,  vel  qnia  infanstl  omioif  eral» 
ti  mane  qnit  occnrrittel  JElhiopi.  Jov. 
Sat.  Ti.  «OS. 

S  i^uMiat]  DeCatella  Pnblii  vide 
Ifb.  i.  Epig.  IIO. 

4  Cereopiiheeon]  Cercopitbecnt  ett 
candatut,  ceteria  timio  timilii.  lib. 
XIV.  Epig.  802.  'Callidnt  emitaat 
elndere  timlnt  battat,  Si  mihl  canda 
foret,  cercopitheciu  eram.'  jSMik» 
dlxit  an  Athiopi,  an  catelltt,  an  Ipei 
Crono  timilcm  dicat  ?  Jodicet  lector. 

5  Jdmeamon]  Quem  detcribit  Pli- 
niut  lib.  viii.  cap.  S4.  pemiciosnm 
dicit  atpidi  pnetertim  et  crocodilo^ 
qnibna  eat  kottit  infeiiaiatimnt. 

^  Pieaealmiairix]  Lib.xiv.Eplf.7e. 

7  GelidMm]  £ttivit  enim  mensibnt 
draconet  tinu  gorebanl»  qiiibns  el 
colliim  iovolvebantmulieret  Romanm, 
ut  se  refrigerarenL 

9  Bkada  CaptdM]  Cur  roihi  non 
Uceat  amare  Labjcam  loroM  parom 
Cupidini  P 


BPIOKAMMATUBi  1.18.  VII.  657 

LXXXVIII. 

DB  8U1S   LIBBIS. 

Fbrtur  habere  meos,  si  vera  est  fama,  libellos 

Inter  delicias  pnlchra  Vienna  suas. 
He  legit  omnis  ibi  senior,  juvenisque,  pucrque, 

Et  coram  tetrico  casta  puella  viro* 
Hoc  ego  maluerim^  quam  si  mea  carmina  cantenl,  5 

Qni  Nilum  ex  ipso  protinus  ore  bibunt ; 
Qoam  meus  Hispano  si  me  Tagus  impleat  auro, 

Pascat  et  Hybla  m^as,  pascat  Hymettos  apes. 
Non  nihil  ei^o  samoSy  nec  blandas  nninere  linguce 

Decipimur :  credam  jam,  puto^  Lause,  tibi.  10 

&  fama  ui  v«ra,  pukkra  Vieima  dieiiur  habert  meo»  tib$llee  inier  vokipiaiee 
iMi.  lUie  ojRnit  eemer,  et  /Kvntff,  ei  jmer^  et  puetta  pudiea  tegit  me  coram  marite 
flMTMo.  Hoe  miki  grathu  ett^  quam  ei  eammt  mett»  tersue,  qui  peiant  aquae  Nill 
pHMe  dejffMum :  pum  ei  meue  Tague  impleai  me  aare  Hiepano,  et  Habta,  et  Hpaet- 
ioe  paeeiui  nteae  apee,  Ergo  eamue  aHquidf  nee /alHmar  $ermone  ungueB  odMato» 
riee :  o  Lenee^  opinor,Jam  tiH  adhibebojldem. 

.  7  Quam  meue  Hiepanue  BeTerlttodi  Sl«.— -S  Paeeai  ei  H^bleae  paeeai  in 
eodem.— 9  Junt.  an.  1512.  blande  eeurmure :  in  aUit  vett.  blandm  mnrmnre; 
et  sic  Delph.  Codex  Palmanoi:  bUmda  numere:  BeTerlandi  Sis.  magnee 
mmnere, 

NOTJE 

S  Puidira  Vieuna}  Vr)n  ett  GalliK  mons  Atticae. 

ad  Rbodanam,  hodie,  Vienne.  9  Blanda  munere  [Mamiitiv]  Ality 

0  Qiit  JVaiaon]  Hoc  est,  remotisttmi  ilandte   memere.    Sensus   est :   Com 

^thiopes.    De  fontibus  Njli  dictnm  Viennse  legantnr  mei  libri,  credam 

lib.  Spect.  Epig.  S.'   *  £t  qni  prima  tot  in  illis  bona  esse  Epigrammatay 

bibit  deprensi  flnmina  NilL'  qaot  mala,  atqne  adeo  bonos  esse^ 

S  HffM]  Mons  est  Sicilite  apibns  licet,  o  Laose»  aliter  sentias.  Vide 

•t  melle  abnndans,  nt  et  Hyinettos  Epig.  80.  sapra. 


APOLLINARl   MITTIT  CORONAM  ROSBAM. 

I,  PBLix  rosa,  moUibosqiie  sertis 
Nostri  cinge  comas  ApoUinaris. 

ItOf  o  resa  fertunataf  ei  deUeaiie  $erti$  eirenmda  eapiBoe  noetri  ApoUinarie : 


^^»»^i»»y^»»^ 


Ad  Rmm  iMCflbltnr  in  edd.  vett.  Ald.  Jnnt.  CoKn.  Orypli»  Fiilmtm%  Pknt. 
lang.  &c. 


SSS  M.  VAI«.  MARTIALIS 

Qaas  ta  nectere  candidas,  sed  olim, 
Sic  te  semper  amet  VeDUs,  memcnto. 

fKM  tu  memento  neciere  canos,  at  oUmy  tie  eemperpUteeas  Veneri, 

SOTM 

S  ApoUinarU]  De  qno  lib.  iv.  Epig.  sed  mnltis  abbiac  aniiit.    Sic  optat 

87.    Felicem  rosam  dixit,qaod  Apol-  Poeta  dio  vivere  Apollinarem. 

linaris  comat  circnmdatnra  esset  4  Amet  Fmw]  Cni  dedicata  cs. 

Z  Candida»f  $ed  olim]  Hoc  esty  canaa 

xc. 

AD  CRBTICUM. 

Jactat  insqaalcm  Matho  me  fecisse  libellam : 
Si  venim  est,  laudat  cannina  nostra  Matho. 

^qnales  scribit  libros  Calvinus  et  Umber. 
JBqaalis  liber  est,  Cretice,  qui  malus  est. 


Maik»  prmdieai  me  ecripeisse  Ubram  inaquaiem  :  «t  mtimi  ett,  Matho  eawacn- 
dat  MMM  versa».  CaMmas  et  Umber  componunt  Ubelios  eeqnaies,  O  Critieef  «fna- 
Us  estUber  qai  mains  est. 


i^^^^»^^^^^»>» 


Ad  Cniiemn  Ald.  Jnnt.  Colin.  Gryph.  Pnlman.  Plant.  Jnnian.  Lanit.  Jiec. 
Ad  Creticum  in  codice  Florentino. — S  Caivianus  codex  Thnan.— 4  .Crifwie 
in  A,ld.  Jnnt.  Colio.  Gryph.  Pulman.  Plant.  Jnnian.  Lang.  Scc:  Crttice 
codes  Florentinos. 

NOT^ 

1  Maiho]  De  qno  jam  dictom  lib.  ergo  «qnalis  malos  ett,  qoia  Mar- 

IT.  Epig.  80.  tialis  judicio    nunquam   liber  lotns 

4  JEquaUsUber]  Malos  est,  quia,  ut  bonoteKt. 
dixit  Poeta  lib.  i.  Epig.  17.  in  uno         Cretice  [Criiice]  Legont  aUi  Crr- 

libro  quffdam  sont  bona,  et  qnsdam  tice,  ut  sit  nomen  proprium. 
mcdiocria,   plnra   vero  mala:  liber 

XCI. 

AD    JUVENALEM. 

Db  nostro  facunde  tibi  Juvenalis  agello 

Satumalitias  mittimus^  ecce,  nuces. 
Cetera  lascivis  donavit  poma  puellis 

Mentula  custodis  luxuriosa  Dei. 


1  JueMUs  Jnnt.  an.  1619.    Cetera,  nnlla  est  lectionis  varietas. 

NOTA 

%  SaiMrmaUtias,  4r«0  Qnibus  Inditor        4  Mentuia^i^,]  Ipse  Priapvs.  Uh, 
in  Satnmalibns.  Lib.  r.  Epig.  Bl.  i.  Eplg.  86.  et  lib.  ti.  Epig.  4«.  ct  7S. 


EPIGRAMMATUM    LIB.   VII. 


560 


XCII. 

IN    BACCARAM. 

Si  quid  opus  fuerit,  scis  me  non  csse  roganduiQ, 

Bis  nobis  dicis^  Baccara,  terque  die. 
Appellat  rigida  tristis  me  voce  Secundus  : 

Audis^  sed  nescis^  Baccara»  quid  sit  opus. 
Pmsio  te  coram  petitur  clareque  palamque : 

Audis^  sed  nescis^  Baccara^  quid  sit  opus. 
Esse  queror  gelidasque  mihi  tritasque  lacemas : 

Audis,  sed  nescis,  Baccara^  quid  sit  opus. 
Hoc  opus  est^  subito  fias  ut  sidere  mutus ; 

Dicere  ne  possis,  Baccara  ,  quid  sit  opus. 


& 


10 


O  Bneean,  bi$  et  ierdiedkii  iM$,  Scie  me  wm  eeae  onmdHMy  «t  quid  oput  fiu» 
rit.  Secundue  creditor  morosus  mefoocai  asperu  voee:  auditf  ted  ignorat^o  Bac' 
eara^  quid  sii  oput,  Te  pratenie  pentio  petUur  aperte  et  manifette.  Auteultatf  at 
ignoraty  o  Baeeara,  quid  lit  oput.  Expottulo  me  habere  lacemat  levet  et  lacerat : 
auieuUat,  at  ignoratf  6  Baecara,  quid  tit  oput.  Hoc  oput  est^  o  BaccarUf  repente 
eOngmit  evadatf  percassns  tidercy  ne  prtferre  queat  quid  tit  oput. 


^^^^■^^^^^^^^ 


1  iSi'  qySid  oputfuerit  tibi  Beverlandt  Ms. — 4  Audit  et  neteit  codex  Pnlmanni  : 
ftliilegunt:  et  neteit  Baecara  quid  tit  opus?  Illa  enim  satpioscnle  dixerat 
Martiali,  Pete,  m  qnid  tibi  opns. — 5  Peiuio  eur  a  me  petitur  codex  Pnlmanni. — 
0  Anditet  neteit  in  eodem  codice. — 10  Dieere  nee  possis  Beverlandi  Ms. 

NOT^ 


t  AppeUat']  Creditor  scilicet  a  me 
eaigit  foennB. 

ft  Pensiei]  JEdium  nempe  conduc* 
talram. 

9  Fias  ut  sidere}  Sideratio  morbus 
est,  qnolflessB  arbores  arescnnt:  hinc 
siderationis  nomen  translatum  est  ad 
bominem,  cujoscorput  arescit.  Sen- 


sns  est:  Sidere  percnssa  tna  lingaa 
arescat.  Idem  dizit  lib.  xil  Epig.  80. 
^Sidere  percussaestsubito  tibiy  Zoile, 
lingna.' 

10  Qaid  tit  opus']  Ne  proferas  bsec 
verba,  quibns  circnrovenis  amicoSyqni 
crednnt  te  tuis  promissis  statornm. 


XCIII. 

AD  NARNIAM. 

Narnia,  sulfureo  quam  gurgite  candidus  amnis 
Circuit,  ancipiti  yix  adcunda  jugo, 

0  Namia  vix  adeundajugo  aneipiH^  quam  eingU  amtds  alhns  snffnna  gnrgitef 

NOT£ 

1  Namia]  Umbriae    nrbs,    hodie,        2  Aneipiti  Jngo]  Hoc  est,  gemloo» 
tfami,  quam  cingtt  amnis  Nar,  hodie,     nempe  jugo  niontis  ApeBBinl. 
Negra. 


M» 


M.  VAU   MAmriALlS 


Quid  tam  ssepe  meam  nobifl  abdncere  QQiDtom 

Te  javat^  et  leota  detinuisse  mora? 
Qaid  Nomentaai  caasam  mihi  perdis  agelli,  5 

Propter  Ticinum  qai  pretiosas  erat  7 
Sed  jam  parce  mihi,  nec  abatere,  Namia,  Qainto : 

Perpetuo  liceat  sic  tibi  ponte  frai. 

■iir  plncet  tam  fnqvnier  m^ferrt  iMMfl  iminil  QMuwty  et  dtHwiH  meewUaUf 
CurfaciM  damnum  SomenioMowteaiigeUo,  pn  earuM  erai propter  oicmiMi  Qaintoiii P 
Atjam  ignoece  mtAt,  0  ZVamta,  iiec  einUefe  Quinto,  Sicfaa  tH  tibi  hdbere  peniemt 
perpetuum. 


^<^>^i^^>^*^^^^<^^ 


1  BeTerlandi  Mt.  cireuit  amnii  Candidu», 
PalmannL 

NOT£ 


Pro  tuTfi  etfjo  fui  codes 


t  Ahdueere  QmiifiuR]  Ovidium  sci- 
Uoet,  de  q«o  Itb.  z.  Bpig.  44« 

6  CattMin]  HocloeocadsmsiUBJiCur, 
nt  opinor,  pro  emolnmento.  Ct  nen- 
ius  est:  O  Narnia»  cnr  me  prlvas 
emolnmento  agrt  roei  Nomentani,  in 
qno  scllicet  jam  liabitare  tieqneo 
propter  absentiam  Qninti  ?  Domi- 
tios  sic  interpretatnr :  O   Narniai 


cnr  anfers  cansam  amaadi  lUam  re- 
eessam,  et  volaplktam  qaom  ege  per- 
cipiebam  propter  Quintnn  Yicimim? 
Jndlcet  lector. 

8  Perpetuo  Itceal]  O  Namia»  sk 
incolumis  sis  cam  eximio  tno  poote» 
qui  duos  abmptos  montes  (qnos  ao* 
ceps  jogam  vocat)  snbterlabente 
flnmioejnngebat. 


xcrv. 

DE   PAPILO. 

UNGUENTUitf  faerat,  qaod  onyx  modo  parva  gerebat : 
Olfecit  iK>stqaam  Papilus,  ecce  garum  est. 

t/iigH<itficm/itfra/,  quod  panlo  ante  eoniindtai  exigua  omft :  pottpmm  PapUnM 
odoratue  esl,  eceegarum  eet. 


^#«^»^#^^#^^»# 


De  PampkOo  inscriptio  est  in  Be?erlandi  Ms.— 1  Jnnt.  an.  151S.  Poo,  L  e. 

pariMi.  *  Merito  minntnr  hic  vlri  docti  ih  onyx  fcemineo  genere.  Scribo  : 
quod  onffx  mfidoparve  gereba»  ;  at  ipsam  vas  alloqaatur,  quod  freqoens  poetc' 
""  Sed  vide  Plin.  lib.  xxxvii.  cap.  6. 


NOT^ 

1  Omfx"]  Hoc  est,  vas  nngnenta«    nobilissima  cormmperet 

rioas  M  onyce  factnm.  Goram  eet]  liquamen  oempe  pls- 

2  O^fedt]  Papilns  adeo  male  ole-     ciam,  de  qao  dictom  Ub.  vi.  Epig.  M. 
bat|  ut  afflata  suo  nngnenta  etiom 


BPIQRAMIUrtJM    LIB.   VII. 

« 

X€V. 

Iti    LINOM. 

Bruma  esty  et  riget  hofridus  Deeember^ 
Andes  ta  tamen  oscalo  nivali 
Oiftnes  obvias  hinc  et  hinc  tenere, 
Et  totam^  Line^  basiare  Bomam. 
Qaid  possis  graviasqae  sasyiasque 
Percnssas  facere,  atqae  verberatas  T 
Hoc  me  frigore  basiet  nec  nxor, 
Blandis  filia  nec  radis  labellis. 
Sed  tn  dolcior^  elegantiorquey 
Cujus  livida  naribus  caninis 
Dependet  glacies,  rigetque  barba, 
Qualem  forficibus  metit  supinis 
Tonsor  Cinyphio  Cilix  marito« 
Centum  occurrere  malo  cunnilingis: 
Et  Gallum  timeo  minus  recentem. 
Quare  si  tibi  sensus  est^  pudorque. 


j561 


10 


15 


O  IMUf  hpmt  €9tf  H  homdm  Mhomker  rigtt:  nikilamiMUB  iu mtdu /rigido 
bmio  hime  et  hhe  nmtari  ommti  •cmrrealft,  ntfm  «MMkri  Mmm  Jgfnni  Qnid 
ltuM$  md  foerberatui  po$m§ /aure  grammi  md  aeerhitu 7  Hoe  fiigere  mee^eeiioas 
m€  oeeuUtwr^wee  rudiedlim  tenerie  Mrie,    At  tu mmmer  atqme onmtier  tUii  «ide- 

toneor 


iet{jue  eoiitiiM  fian6ii«  euepenta  eet  glaeiet  HfridOf  et  barba  rigety  qualem  eeeat 
Cilix  eupimtforeifibue  Cim^phio  marito.  *  *  ct  mtinM  m€fiio  Gallum  receu' 


^*»»^»»^w»>»*>»^ 


S  Ommet  oboiot  in  edd.  Tctt.  Omuet  obviue  codex  PtilniaBni. — 8  Beverlandi 
Ws.fiUa  nee  nmdie. — 18  Qualem  foreipibut  edd.  vett  Qaalem  forpieibue  codex 
Pulmanni.  Lectionem  nostram  testatur  codex  Florentinns. — 18  Cymwhio 
Cyli»  mariio  in  eodem  codice.  '  Qnid  Cilici  tonsori  com  iHTco  Cinypnio? 
Nonaugts  veriaimile  eaty  Cinyphios  tonsores  onose  CiMcinpetiisse,  ^oam 
Qlicaa  e  CiBjrphiU.  Bene  itaqne:  T^neor  Cimgpkm  Chaimbe  mmaiio.  GMyte 
pro  omni  eo,  qni  ferrom  tractat,  qnemadmodom  et  apnd  CatoUum  de  Coma 
Beren.  16.  Vide  J.  Voss.  ad  CatnlU  Attin,  p.  172.'  Beeerlamd. 

SOTJE 


11  Dependetglaeial  Hoc  est,  stiria, 
Gailioe,  rMipie. 

12  Qualem/orfieibue']  Hocest,qna- 
lem  barbam  habent  birci  Cinypliii  a 
Cilice  caprario  tonsi.  Forfieibut  ««• 
piBu]  Hoc  esty  acie  erecta,  et  mann- 
brio  deorsnm  tendente.  Ciayps,  in« 
quit  Ortelios,  flnvius  est  Africs. 
Strabo  lib.  xvii.  scHbit  *  Ciniphus,' 


ad  quem  roagna  est  hircomm  eopia. 
Xamen  videtnr  esse  Cilicise  fluYios, 
cum  dicat  Cinyphinm  roaritnm  sen 
hircvro  a  Ciliee  tondeH. 

15  GaUum  (tmco]  Tnmebtts  lib. 
XXV.  cap.  24.  sic  ezplicat  hnnc  ver- 
snm:  Pnto,  inqnit,  significari  malum 
odorem,  qnem  corpore  sno  emitte- 
bant  Oalli  Romam  ▼enientet,  recen- 


Delph.  et  Var.  Clat, 


Martial. 


2  N 


502  M.  VAL.  MARTIAt.IS 

Hyberoas,  Lme^  b^ationes, 

In  meDsem  rogo  diflferas  Aprilem. 

Um,    QiMpropf  <r  tt  kabe$  wunim  et  urtamdktm^  o  Uoke^  wro  r^ieki  atciila  k^e' 
iniiKa  m  inciiafiii  AvrUem, 

NOT« 

tesqae,  ciim  inteinperantiai  viverent,  castrato  gravisslnia  erat  anima?    Aa 

et  labore  itineris  Yims  intemperantisB  intelligit  Oaliam  Baeticom  i  de  qao 

angerent.     An  forte  Oallam  sacer-  vide  lib.  iii.  Epig.  81. 
dotem  Cybeles  intelligity  col  receos 

XCVI. 

KPITAPHIUM   URBICI    PUBRI. 

CoNDiTUS  hic  ego  snm  Bassi  dolor,  Urbicus  infans, 

Cui  genus  et  nomen  maxima  Roma  dedit 
Sex  mihi  de  prima  deerant  trieteride  menses, 

Ruperunt  tetrtc»  cum  mala  pensa-De». 
Quid  species,  quid  lingua  mihi,  quid  profuit  aetas  ?  5 

Da  lacrymas  tumulo,  qui  legis  ista^  meo. 
Sic  ad  Lethaeas,  nisi  Nestore  senior^  undas 

Non  eat^  optabis  qnem  superesse  tibi. 

Ego  UrbieMB  tiifinu,  inaror  Bosst,  eepmUm»  eum  fttr,  ^l  oeorpt  orfint  ei  mmem  a 
moaniita  Aonia.  Sex  memte» iniAt  deennt  de  jnimo  trieimio^emm  Dete  oeoerm  frO' 
germii  nuda  penoa,  Qnid  itngiM,  firid  tetnt  frefeeii intAi ?  Ta^ot  legi»  iMtn^eptrge 
laerjfmae  meo  eepnUro.  Sie  ^em  enpiee  enpereeee  tibif  noii  petmt  mmda»  Itetkmo» 
miai  temior  Neeiore, 

8  Codex  Florentinns :  demmf  lri€iiHde  ««iis^s. — 7  Neetore  oerin»  codd.  Vat. 
et  Florent.    Nettore  eerior  in  edd.  vett.  et  sic  etiam  Sclirevel. 

NOTiE 

5  Cnt  gemn»]  Hoc  est,  qni  natas  snm  Qnid  pr^fmU  «tos]  Tam  teneni :  ete- 
in  nrbe,  atqoe  ab  ea  nomen  snmsi :  nim  dnos  tantum  annos  et  sex  menses 
Vrbicns  eaim  dietns  est  hic  poer.  natas  erat  Urhicns  eom  mortons  est. 

4  Cmtimiia]  Cam  vitse  filom  ab-  8  iVoa  cat]  Non  moriatur.  LetheiB* 
scideront  Parcse.  ferorom  flovios  est  satis  nolns.  Nettor 

6  Qnid  KiigiM]  Balbn  tiens  adhnc.       vero  diu  vixity  de  qno  lib.  ii.  Epif  .  64. 


XCVII. 

AD    LIBRUM   SUUM    DB   C^SIO   8ABIN0. 

NosTi  si  bene  Cassium,  libelle, 
Montan»  decus  Umbriae  Sabinum, 

O  Ii6cr,  »i  bene  compertn»  e»t  tiH  Cmm  Snbimn»,  ghria  montnmm  UmMe»,  m«< 


BPIOSAMMATUM   UB.  TII.  563 

Anli  manicipem  mei  Padentis ; 

Illi  ta  dabis  haec,  vel  occapato. 

Instent  mille  licet  premantqae  car»,  5 

Nostris  canDinibus  tamen  vacabit. 

Nam  me  diligit  ille^  proximumqae 

Tumi  nobilibns  leget  libellis. 

O  qnantam  nlihi  nominis  paratar ! 

O  qasd  gloria !  qaam  freqaens  amator !  10 

Te  convivia,  te  fonun  sonabit, 

JEdeB,  compita^  porticns,  tabemae. 

Vtd  mitteris,  omnibns  legeris. 

nUeps  mH  AvH  PwdeniU:  iu  danahiM  lutc  UU  vel  mpedUe,  Qnamif  wrgeaiur  ei 
j/rematMrmiUe  ciirif, nihUominMe  ineumbet  ad  meoe  vertue,  lUe  enim  anuU  me^  et 
iegei  eeeuaduM  ab  egregU»  tUtelUe  TWnu.  O  iguunia/atm  manet  me  !  quod  decu»  / 
ptamfretfueneamai&r/  eeUbraberieineonvimie,  inforo^  in  eed^ibue^  m  £Oflipiftf,iii 
ifiutabenu»     MUUrie  umif  legerie ek  ommibue. 


^>#<^»«»»#»»»#>»>»>»^ 


Ad  Librum  emm  lemmm  est  io  edd.  vett. — 4  Codd,  Vat.  et  Floreiit.  hae  ei 
oeeupaio, — 5  Insient  nuUa  codez  Florentipas. — 7  BeTcrlMidi  Ms.  proximmefue. 
£t  mox,  legU  iibMie,^9  O  qmmtum  tiU  niiMiiiis  codex  Florentinnt.^ll  Co- 
dex  Vaticanos.  «omifrioil. 

NOTJE 

9  ^^iMmmi]  De  qno  Plinins  Jnnior  9  O  fwmtem  miU]  Alii,liftt. 

lib.  IT.  Epist.  10.  et  Martialis  itemm  10  <}iidm  frequeMi  Hoc  est,  qnam 

lib.iz.Epig.69.    DeAnlo  Pndente  mnlti  me  amabnnt. 

dictnm  lib.  I.  Epig.  39.  19  Ojiiiii6iit  legerie]  Sabinns  cnim 

6  Turni]  Poetm  cnjnsdam  de  qno  te  omnibns  commendabity  et  legen- 

lib.  zi.  Epig.  10.  dum  dabit. 

XCVIII. 

AD  OASTORBIf. 

Omnia,  Castor»  emis :  sic  fiet^  ut  omnia  vendas. 

O  Caeter,mereariMemieta:  ekcemiiuget  ui  vendae  euneta* 


*  Tamebns,  lib.  zzt.  cap.  94.  ait  se  in  qnibnsdam  ezemplaribns  reperisse 
bnnc  versnm  appensnm :  NU  uxore  tamen  nudime  eeee  poteet,  Dispice,  lector, 
qnam  conveniat.'  Farmi6iiif. 

NOT£ 

1  Ut  omnia]  Hoc  est,  cnm  prsBter  94.  ait  se  bnic  carminl  appensnm  rc« 

faenltates  mnlta  emas  lanta  et  nitida,  perisse  pentamctmm  In  quodam  co- 

tandem  nrgente  inopia  cogeris  omnia  dice :   NU  uxore  iamen  nudiue  eeee 

vendere,     Tomebos  lib.  zxv.  cap.  poieet. 


fi64  M.  VAL.   MARTIAi.18 

XCIX. 

AD  CRISPINUM. 

SiG  placidam  videas  fiemper,  Crispiile»  TMantem ; 

Nec  te  Roma  miniis,  qnam  tna  Mettiphfs  amet : 
Carmina  Parrhasia  si  nostra  legentnr  in  anla ; 

(Namque  solent  sacra  Caesaris  anre  fitii.) 
Dicere  de  nobis»  nt  lector  candfdns,  aude :  5 

Temporibos  praestat  non  nihil  iste  tUifi-; 
Nec  Marso  niminm  minor  est,  doctoqne  CatCiHo. 

Hoc  satis  est :  ipsi  cetem  mando  Deo. 

O  CrispmeyMieumpef  Mpeete»  Jovem  serenmm ;  nec  Rma  dUigiU  tetmmte  fam 
iua  Memphia :  it  vereus  moetri  legentur  in  auta  Patatiua  ;  nami^  solent  pervemre 
ad  eacraeauren  Cetsarii:  aiufe,  vi  leetor  rinceruM^  effirmare  de  nobis,  iste  ijfert  «K- 
mned  ornamentum  tua  etto ;  nee  niniif  u^erior  eat  Mano^  aique  erudito  Caiatta, 
Hoc  nrffteit :  cmnmendo  reUfua  ipei  Veo, 


1  iS8c  piMttem  codex  Palmanni.— 8  Codex  Tlinan.  legwitur  in  aula :  Flo- 
Tentinns :  legmUnr  ta  auiwm, — 6  ANf  pro  etude,  leg nvt  miiet^  Hme  Eptgrem- 
n«te  Klmnn  septtmtmi  clandnnt  edd.  yett.  omnea.  Trm  qum  acffinntm 
e  vetcri  exemplari  Anglicano  primns  addtdit  Ptilma&nni.  *  Pro  leinifimis 
»gre  agnoscnntnr :   primnm  sane  Martialis  acnmen  parnm  eapit.'  Famatim, 

SOTJE 

1  Cfisptire]t)eqQoJtttei»li8Sat.i.  6  Awde]  HbcscUicet  «loginm  mibi 

1«  Miiem  JEf^ptios  fnit,  et  mttitnm  impertire.    Legnntalii,tfitdM. 

gratia  Yaluit  apnd  Ihmiitianam.  7  Nm  Jlf«rBo])>elri8dnobii9MHis, 

t  Tua  Uemphis']  UrbsAgypti  no-  qni  Epigraromata  BCfipsehiat,  vlde 

MlsSinfa^de  qna  lib.  Spect.  Epig.  1.  lib.  n.  E^g,  71.«t79. 

8  Parrkatia']  In  Palatio  Domitiani.  8  MandoDeo}  DoitftiMo,««t^nnfc 

Yide  £pig.  66.  supra.  erit  laboris  prsminm milii  persolvcre. 

c. 

AD   PONTICUM. 

PoNTicR^  per  reges  disennris,  et  omnla  lcrsttas : 
Magna  quidem  sequeris,  Pontice ;  magnus  homo  es. 

O  Pontieef  dieeurrit  per  eedee ^pairoinonmif  ei  peragrae emwia:  aaneoepmM 


Vide  W.  LL.  ad  Epigramma  superius. 

NOT« 

1  P0ii<tc<]  Hoc  Epigramma  pro  le-     panim  sapinnt,  nt  ait  idem  Famabint. 
gitimo   oon  agnoscit  Raderos,  nec     Jodicet  lector. 
Faroabins»  nt  et  dno  seqnentia.    £        Per  regeo]  Per  domot  patrooOfnm, 
▼eUri    exemplari    Anglicano   traa-     qnossnlntoa, 
scripta  snnt,  qute  Martialis  acomen 


I 


I 


BPIGRAMMATUM   LIB.  Yll,  5b5 

Pontice,  si  qua  facis,  siiie  teste  faiciSf  sine  torba : 

NoD  adhibes  multjos,  Pontiee ;  cwtos  ho^no  es. 
Pontice^  te  celebrem  fonna  natura  creavit :  5 

Dignus  eras  Helenay  Pontice ;  pulcber  homo  es. 
Pontice^  voce  tua  posses  adamanta  movere : 

Vox  tua  duice  sonat^  Pontice ;  dulcis  homo  es. 
Pontice,  sic  alios,  sic  te  quoque  decipit  error : 

Vis  dicam  verum,  Pontice  ?  nuUus  homo  es.  10 

mmuif  o  PonHcey  wiagmu  homo  et.  PonIim,  n  9g%B  nHqnidj  agi»  nm$  UtU^  jum 
wKMtudine :  nim  ndkibes  flwttMi  PonHce,  kmo  €$  ctiO»dM$.  Pondee,  nniwra  pro» 
duxU  teepectabiUmpnlckrihuiine:  dignnM  era»  HeHena,  Pontice^fonnomu  e»  Aobm. 
Poniicef  tna  voce  poeee»  movere  ademanta :  vox  tna  enave  foiutf,  Ponace,  homo  e» 
«Haoii.  PoaHce,ncerroTfalHtotio»,ncte€tiam:jilaceifrofe^^  Pon- 

ticCf  nnUn»  homo  e». 

NOTiE 

S  Sine  tette  fad»']  Infandi  sceleris        10  NnUn»  homo  e»]  Hoc  est»  nallins ' 
Ponticam  accasare  videtor.  omnino  pretii. 

CI. 

DB   VBTULA. 

Tacta  places,  audita  places,  si  non  videaie, 
Tota  places :  neutro,  si  videare,  places. 

Graia  e»  tactni  et  andiini:  «i  mh  videari»,  toia  graia  ee:  «t  oidMrts,  nentro 
grdiae». 


»^»»»i»rf»»»»w#^^ 


Vide  W.  LL.  ad  EpigramnM  xciz.  et  Notam  infra. 

NOTiE 

9  NefUrol  Hoc  est,  ncqne  ex  bac     tactam  nec  aoditnm  delectas.    Forte 
parle,  neqoe  ez  iHa :  hoc  est,  nec     melins  legeretor  iwllt. 

CII. 

DB   MILONB. 

MiLo  domi  non  est :  peregre  Milone  profecto 
Arva  vacant :  uxor  non  minus  inde  parit. 

Miio non  ett  domi:  agri  otio»i»nni  MUone  lcnge prqfedo :  idcirco  non  ndnn» nxor 


Vide  VV«  LL,  ad  Epigramma  zcix. 


566  BPIGRAMMATUK  LIB.   VII. 

Cnr  sit  ager  sterilis,  car  uxor  lactitet,  edam : 
Qao  fodiatar  ager  noii  habet,  axor  habet. 

gigtttt.  Dkammta  decmua arva  rini deriUaf  qua  vero  de  cama mxar  lattHH; 
no»  habH  f«o  /oditttur,  axor  habei, 

SOTJE 

9  UxorloHUe^  HocestyCurhabeat  4  Qaofodiaiur']  Hocest,  ager  dob 
vbera  pleoa  lactis,  qno  lactet  iolaD-  habet  colonoin,  moedittoi  habet  uxor. 
tem. 


\ 


:*4tt 


'^''^1    •»-" 


■"■if 

3  2044  018  807  511